lexitron.nectec.or.th · web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย...

54
เเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเ เเเเเเเ BEST 2009 : เเเ เเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเ Release 2

Upload: others

Post on 26-Dec-2019

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

เอกสารแนวทางการแบงคำาภาษา

ไทยสำาหรบ

BEST 2009 : การแขงขนสดยอดซอฟตแวร

แบงคำาภาษาไทยRelease 2

( ก.ย. 2551)

Page 2: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

This document is licensed under the Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 Unported license, available at http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/.

Page 3: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

สถานทตดตอ: หนวยปฏบตการวจยวทยาการมนษยภาษา ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต 112 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย ถนนพหลโยธน ตำาบลคลองหนง อำาเภอคลองหลวง จงหวดปทมธาน 12120 โทร.: 0-2564-6900 ตอ 2211-2214 โทรสาร: 0-2564-6872 Website: http://www.hlt.nectec.or.th/best/

สารบญ หนา

วตถประสงค 1หลกการแบงคำา 1วธการแบงคำา 21. วธการแบงคำาตามประเภทของคำา 3 1.1 วธการแบงคำาตามลกษณะการประกอบคำา 3 1.1.1 คำามล 3 1.1.2 คำาประสม 3 1.1.3 คำาซอน 6 1.1.4 คำาซำ2า 7 1.2 วธการแบงคำาตามประเภททางไวยากรณ 8

1.2.1 คำาเชอม 81.2.2 คำาบอกกำาหนด 91.2.3 คำาอทาน

10

Page 4: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

1.3 วธการแบงคำาตามตำาแหนงการปรากฏ: คำาลงทาย 10 1.4 วธการแบงคำาตามหนาทในการสอสาร 10 1.4.1 คำาแสดงคำาถาม 10 1.4.2 สำานวน สภาษต และคำาพงเพย

11 1.5 วธการแบงคำาตามทมาของคำา: คำายมภาษาตางประเทศ

11 1.5.1 คำายมภาษาบาล สนสกฤต–

12 1.5.2 คำายมภาษาองกฤษและภาษาตางประเทศอนๆ

14 1.6 วธการแบงคำาตามระดบภาษา: คำาราชาศพท

152. วธการแบงเครองหมาย

17 2.1 เครองหมายอญประกาศ “ “ ” ”

17 2.2 เครองหมายวงเลบ “ ( ) ”

17 2.3 เครองหมายอศเจรย “ ! ”

17 2.4 เครองหมายไปยาลนอย “ ฯ ”

17 2.5 เครองหมายยตภงค “ - ”

17 2.6 เครองหมายทบ “ / ”

18 2.7 เครองหมายจด “ . ”

182.8 เครองหมายจลภาค “ , ”19

หนา

Page 5: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

3. วธการแบงเวนวรรค19

4. วธการแบงเวบไซตและจดหมายอเลกทรอนกส19

5. การกำากบเครองหมายพเศษสำาหรบนพจนระบนาม (Named Entity) อกษรยอ (Abbreviation) และ

20รอยกรอง (Poem)

5.1 การกำากบเครองหมาย <NE> …</NE> สำาหรบนพจนระบนาม (Named Entity)

20 5.1.1 ชอบคคล

21 5.1.2 ชอองคกร

24 5.1.3 ชอสถานท

25 5.2 การกำากบเครองหมาย <AB> …</AB> สำาหรบอกษรยอ (Abbreviation)

265.3 การกำากบเครองหมาย <POEM> …</POEM> สำาหรบรอยกรอง

(POEM)28

สรป29

บรรณานกรม30

คณะกรรมการรางเอกสารแนวทางการแบงคำาภาษาไทยสำาหรบ BEST 2009 : การแขงขนสดยอด

31ซอฟตแวรแบงคำาภาษาไทย

Page 6: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

แนวทางการแบงคำาแนวทางการแบงคำาภาษาไทยภาษาไทยสำาหรบสำาหรบ BEST 2009 : BEST 2009 :

การแขงขนสดยอดซอฟตแวรแบงการแขงขนสดยอดซอฟตแวรแบงคำาภาษาไทยคำาภาษาไทย

วตถประสงค

เพอเปนแนวทางจดเตรยมขอมลสำาหรบ BEST 2009 : การแขงขนสดยอดซอฟตแวรแบงคำาภาษาไทย

หลกการแบงคำา

หลกการแบงคำาเพอ BEST 2009 : การแขงขนสดยอดซอฟตแวรแบงคำาภาษาไทย คอ การแบงคำาใหเปนคำาทเลกทสดทมความหมาย กลาวคอ พจารณาคำาทพบในขอความวา ถาคำาทถกแบงออกมาน2นยงคงเคาความหมายเดมของคำา แสดงวา คำาน2นสามารถแบงยอยได แตถาคำาทถกแบงออกมาน2นมความหมายเปลยนแปลงไปจากเดมมาก จนไมคงเคาความหมายเดมของคำา แสดงวา ไมควรแบงคำาน2น ท2งน2 การแบงถอยคำาจะใชวธใสเครองหมาย | คนทายคำาทกคำาทแบง ตวอยางเชน

คำาทสามารถแบงได เงนเดอน เงน|เดอน| การเดน

การ|เดน|

Page 7: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

นำ2าอดลม นำ2า|อด|ลม| จดทะเบยน จด|ทะเบยน|

หลอดลม หลอด|ลม| ลงทน ลง|ทน|

คำาทไมสามารถแบงได ดนฟาอากาศ ดนฟาอากาศ| ดใจ

ดใจ| ทองตลาด ทองตลาด| ใจเสย ใจเสย| แมบาน แมบาน| สะบกสะบอม

สะบกสะบอม|

คำาทตองพจารณาบรบทในการแบงคำา วาความ กรณทเปนคำาเรยงกน ตองแบงคำา

วาความ วา|ความ| เขาคดวาความสะอาดเปนเรองสำาคญ เขา|คด|วา|ความ|สะอาด|เปน|เรอง|สำาคญ| กรณทเปนคำาประสม ไมตองแบงคำา วาความ วาความ| (วาตางหรอแกตางแทนคความในคด, ชำาระความ) ทนายวาความคดทำารายรางกาย ทนาย|วาความ|คด|ทำาราย|รางกาย|

มอาย กรณทเปนคำาเรยงกน ตองแบงคำา

มอาย ม|อาย| โดยปกตจะผสมพนธหมสาวเมอมอายไดราว ๗-๘ เดอน

โดย|ปกต|จะ|ผสมพนธ|หม|สาว|เมอ|ม|อาย|ได|ราว| |๗|-|๘| |เดอน| กรณทเปนคำาประสม ไมตองแบงคำา มอาย มอาย| (สงอาย, ยางเขาปจฉมวย)

2

Page 8: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

ผหญงคนน2ดมอาย ผหญง|คน|น2|ด|มอาย|

วธการแบงคำา

วธการแบงคำาสำาหรบ BEST 2009 : การแขงขนสดยอดซอฟตแวรแบงคำาภาษาไทย จะกลาวถงวธการแบงคำาในหวขอตางๆ รวมถงการกำากบเครองหมายพเศษ ดงน2

1. วธการแบงคำาตามประเภทของคำา2. วธการแบงเครองหมาย 3. วธการแบงเวนวรรค4. วธการแบงเวบไซตและจดหมายอเลกทรอนกส5. การกำากบเครองหมายพเศษสำาหรบนพจนระบนาม (Name

Entity) อกษรยอ(Abbreviation) และรอยกรอง (Poem)

1. วธการแบงคำาตามประเภทของคำา

วธการแบงคำาตามประเภทของคำาเปนการแบงคำาโดยพจารณาคำาประเภทตาง ๆ วามลกษณะเชนไร แสดงความหมายอยางไร และควรแบงคำามากนอยเพยงใด ท2งน2 สามารถจดประเภทของคำาตามเกณฑตาง ๆ คอ

1.1 วธการแบงคำาตามลกษณะการประกอบคำา ไดแก คำามล คำาประสม คำาซอน คำาซำ2า

1.2 วธการแบงคำาตามประเภททางไวยากรณ ไดแก คำาเชอม คำาบอกกำาหนด คำาอทาน

1.3 วธการแบงคำาตามตำาแหนงการปรากฏ ไดแก คำาลงทาย1.4 วธการแบงคำาตามหนาทในการสอสาร ไดแก คำาแสดงคำาถาม

สำานวน สภาษต และคำาพงเพย1.5 วธการแบงคำาตามทมาของคำา ไดแก คำายมภาษาตางประเทศ1.6 วธการแบงคำาตามระดบภาษา ไดแก คำาราชาศพท

3

Page 9: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

ตอไป จะกลาวถงวธการแบงคำาตามประเภทของคำาตามเกณฑตาง ๆ ขางตน ดงน2

1.1 วธการแบงคำาตามลกษณะการประกอบคำา ไดแก

1.1.1 คำามล

คำามล คอ คำาทไมมคำาอนประกอบ มความหมายในตวเอง มกเปนคำาพยางคเดยว เชน พอ แม ชาง นก นำ2า ขน กน เปนตน หากเปนคำามลหลายพยางค แตละพยางคอาจมความหมายหรอไมกได ความหมายของแตละพยางคน2นไมมความเกยวของกบความหมายของคำามลท2งคำา เชน คำาวา “กระถาง” หมายถง ภาชนะปากกวางทมขนาดตางๆ สำาหรบปลกตนไม เมอแยกคำาน2ออกเปน กระ|ถาง| คำาวา “กระ” หมายถง เตาทะเลชนดหนง สวนคำาวา “ถาง” หมายถง ใชมดตดหรอฟนใหราบเตยน จะเหนไดวา แตละพยางคไมมความหมายเกยวของกบคำาวา “กระถาง” ท2งคำา คำาวา “นาฬกา” หมายถง เครองบอกเวลา เมอแยกคำาน2ออกเปน นา|ฬ|กา| คำาวา “นา” หมายถง พ2นทสำาหรบปลกขาว คำาวา “ฬ” ไมมความหมาย และคำาวา “กา” อาจหมายถง นกชนดหนงมสดำา หรอภาชนะสำาหรบใสนำ2า จะเหนไดวา แตละพยางคไมมความหมายเกยวของกบคำาวา “นาฬกา” ท2งคำา ดงน2น หากคำาทปรากฏในขอความเปนคำามลหลายพยางค จงไมจำาเปนตองแบงคำาอก

1.1.2 คำาประสม

“คำาประสม หมายถง คำาทเกดจากการนำาหนวยคำาอสระทมความหมายตางกนอยางนอย 2 หนวยมารวมกน เกดเปนคำาใหมคำาหนงมความหมายใหม... หนวยคำาทนำามารวมกนเปนคำาประสมอาจจะปน คำานาม คำากรยา คำาจำานวนนบ คำาลำาดบท หรอคำาบพบท เมอนำาคำาชนดน2นๆ มาประกอบกนแลว สวนใหญจะไดคำาประสมทเปนคำานาม หรอคำากรยา...” (ศกษาธการ, กระทรวง, 2549: 32, 35)

4

Page 10: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

คำาประสมแบงเปน 2 ประเภทใหญ คอ คำาประสมทไมคงเคาความหมายเดมและคำาประสมทคงเคาความหมายเดม ดงตอไปน2

(1) คำาประสมทไมคงเคาความหมายเดม

คำาประสมไมคงเคาความหมายเดม คอ คำาประสมทเกดความหมายใหม โดยไมคงเคาความหมายเดม หลงจากการรวมคำาเขาดวยกน และสวนใหญเกดความหมายในเชงเปรยบเทยบ นอกจากน2 ยงรวมถงคำาประสมทใชเปนชอสตวและชอพชซงมกมลกษณะดงกลาวน2ดวย ดงน2น จงไมตองแบงคำาประสมประเภทน2 ตวอยางเชน คำาประสมทวไป กนใจ| = รสกแหนงใจ สะดดใจ ซาบซ2งใจ ใจหาย| = รสกวาบหวาบใจ ใจไมอยกบเน2อกบตว

ดอกฟา| = หญงทถอวามฐานะสงศกดกวาชายทหมายปอง มอถอ| = โทรศพทเคลอนท ลกนำ2า| = ตวออนของยง วาความ| = วาตางหรอแกตางแทนคความในคด หางเสอ| = เครองถอทายเรอ

คำาประสมทเปนชอสตว ปลาดก| ปลากระด| ปลากด|

ปลาหมก| เพล2ยกระโดดสนำ2าตาล| เพล2ยไฟ| แมงมม| แมงดาทะเล| แมงปอง|

เสอโครง| เสอดาว| เสอปลา|เสอลายพาดกลอน|

คำาประสมทเปนชอพช ทเรยนหมอนทอง| ทเรยนกานยาว|

5

Page 11: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

ผกกระเฉด| ผกกด| ผกชลาว| ผกหวาน|

มะมวงเขยวเสวย| มะมวงนำ2าดอกไม|

อยางไรกด สวนตางๆ ของพช เชน ตน ใบ ดอก กง ฯลฯ ไมนบเปนสวนหนงของคำาประสมทเปนชอพช จงตองแบงคำา เชน

ดอกกหลาบหน ดอก|กหลาบหน| ดอกแค ดอก|แค| ตนกหลาบมอญ ตน|กหลาบมอญ| ตนพญา

ไรใบ ตน|พญาไรใบ| ใบกระเพรา ใบ|กระเพรา| ใบมะมวง ใบ|

มะมวง|

(2) คำาประสมทคงเคาความหมายเดม

คำาประสมทคงเคาความหมายเดม คอ คำาประสมทยงพอมองเหนเคาความหมายเดมของคำาหลงจากรวมคำาเขาดวยกน จงสามารถแบงคำาได ดงน2

(2.1) คำาประสมทคงเคาความหมายเดม และมกมคำาข2นตน เชน กาน ขอ คน เครอง คำา ชาง ชาว ต นก ผา ลอ หมอ ฯลฯ ตวอยางเชน กาน กานบบเล2ยว กาน|บบ|เล2ยว| กานสบ กาน|สบ| ขอ

ขอกฎหมาย ขอ|กฎหมาย| ขอเสนอแนะ ขอ|เสนอแนะ|

เครองเครองครว เครอง|ครว| เครองซกผา เครอง|

ซก|ผา| ชาง

6

Page 12: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

ชางเชอม ชาง|เชอม| ชางตดผม ชาง|ตด|ผม|

ชาวชาวไทย ชาว|ไทย| ชาวประมงไทย

ชาว|ประมง|ไทย| นก

นกเรยน นก|เรยน| นกสบ |นก|สบ|

ผาผาคลมไหล ผา|คลม|ไหล| ผา ไหม

ผา|ไหม| ลอ ลอเครองเปาลม ลอ|เครอง|เปา|ลม| ลออดดน

ลอ|อด|ดน|

(2.2) คำาประสมทเปนหนวยทางคณตศาสตรและรปทรงเรขาคณต เชน หนวยทางคณตศาสตร ตารางน2ว ตาราง|น2ว| ตารางเมตร ตาราง|เมตร| ลกบาศกเซนตเมตร ลกบาศก|เซนตเมตร| ลกบาศกเมตร ลกบาศก|เมตร|

รปทรงเรขาคณต สามเหลยม สาม|เหลยม| สามหลยมดานเทา สาม|เหลยม|ดาน|เทา|

สหลยมคางหม ส|เหลยม|คางหม| วงกลม วง|กลม| วงร วง|ร|

(2.3) คำาทข2นตนดวย “การ” “ความ” และ “อยาง” เชน การ

7

Page 13: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

การเดน การ|เดน| การปราบปราม การ|ปราบปราม|

ความความประสงค ความ|ประสงค| ความหวง

ความ|หวง| อยาง

อยางเรว อยาง|เรว| อยางสนกสนาน อยาง|สนกสนาน|

1.1.3 คำาซอน

“คำาซอน หมายถง คำาทเกดจากการนำาคำาต2งแต 2 คำาข2นไปมาเรยงตอกน โดยแตละคำาน2นมความสมพนธกนในดานความหมาย อาจเปนความหมายเหมอนกน คลายกน ทำานองเดยวกน หรอตรงกนขามกนกได จดประสงคของการซอนคำาเพอใหไดความหมายทชดเจน...” (ศกษาธการ, กระทรวง, 2549: 57) หลงจากรวมคำาเขาดวยกน คำาซอนจะเกดความหมายใหม ดงน2น จงไมตองทำาการแบงคำา คำาซอนแบงเปน 2 ประเภท คอ

(1) คำาซอนเพอความหมาย

“คำาซอนเพอความหมาย เกดจากการนำาคำา 2 คำา ทมความหมายเหมอนกน ใกลเคยงกน ทำานองเดยวกนหรอตรงขามกนมาซอนกน...” (สนนท อญชลนกล, 2547: 33) เชน คอยทา| ฆาฟน| จตใจ| เจบปวย|

เดดขาด| ตดสน| ตดต2ง| ทรพยสน| ปวยไข|

พดว| ยากลำาบาก| แยกแยะ| รองเรยน| รบรอง| ลมลาง| เสาะแสวงหา|เสาะหา| เสอสาด| หนทาง|

อยอาศย|

(2) คำาซอนเพอเสยง

8

Page 14: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

“คำาซอนเพอเสยง เกดจากการนำาคำาพยางคเดยวหรอคำาหลายพยางคทมเสยงพยญชนะตนเหมอนกน และเสยงพยญชนะตวสะกดอาจเหมอนกนหรอตางกนแตประสมดวยเสยงสระตางกนซอนกน ความหมายของคำาซอนชนดน2อาจอยทพยางคใดพยางคหนง หรออยททกพยางครวมกน ”(สนนท อญชลนกล, 2547: 37) เชน เกะกะ| ขมกขมว| โครมคราม| งวเงย| จดจาน| ฉาดฉาน| ชงชง| ซมซาม| ตวมเต2ยม| ตตะ| ทาบทาม| แปลบปลาบ| ยอกยอน| รอนแรม| ลวนลาม| สะบกสะบอม| สรยสราย| เหนหาง| อรงตงนง| อลยฉยแฉก|

1.1.4 คำาซำ/า

“คำาซำ2า หมายถง คำาทประกอบดวยหนวยคำา 2 หนวย ซงเหมอนกนทกประการ หรออกนยหนง การพดหรอเขยนคำาใดคำาหนงอกคร2งทำาใหเกดคำาซำ2า เชน เดกๆ, สาวๆ, หนมๆ, หลานๆ, ดำาๆ, แดงๆ, สวยๆ, ดๆ ในการเขยนคำาซำ2าจะใชเครองหมายไมยมก (ๆ) แทนคำาทซำ2า...” (ศกษาธการ, กระทรวง, 2549: 62) ความหมายของคำาซำ2าทเกดข2นยงคงเคาความหมายเดม ดงน2น จงสามารถแบงระหวางคำากบเครองหมายไมยมกได อยางไรกด คำาทมลกษณะเหมอนคำาซำ2า แตไมใชคำาซำ2า ไมตองแบงคำา วธการแบงคำาซำ2า มดงตอไปน2 คำาซำ2าทวไปทปรากฏรวมกบเครองหมายไมยมก (ๆ) ตองแบงคำา เชน

คนแกๆ คน|แก|ๆ| ช2นเลกๆ ช2น|เลก|ๆ|

พวกเดกๆ พวก|เดก|ๆ| สดำาๆ ส|ดำา|ๆ|

9

Page 15: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

คำาทไมซำ2าคำาท2งคำา แตซำ2าคำาเพยงบางสวน กลมคำาเหลาน2เปนกลมคำาทตองเกดรวมกนเสมอ ดงน2น ไมตองแบงคำา แมจะมไมยมกปรากฏกลางคำา เชน

ตางๆ นานา ตางๆ นานา| ตอๆ มา ตอๆ มา|ท2งๆ ท ท2งๆ ท| ทวๆ ไป ทวๆ ไป|

คำาทมลกษณะเหมอนคำาซำ2า แตไมใชคำาซำ2า คำาเหลาน2เปนคำาทมเสยงซำ2ากนโดยใชไมยมกแทนรปเขยนของพยางคหลง แตคำาเหลาน2ไมสามารถนำาคำาเดมมาใชโดยไมซำ2าคำาได จงไมตองแบงคำา เชน เถยงฉอดๆ เถยง|ฉอดๆ| พดปาวๆ

พด|ปาวๆ| เพงมาถงหยกๆ เพง|มา|ถง|หยกๆ| เหนกนอยหลดๆ เหน|กน|อย|หลดๆ|

คำาซำ2าทเกดจากการเพมหรอเสรมสรอยคำาข2น โดยทสรอยคำาน2นมกไมมความหมายจงไมตองแบงคำา ตวอยางเชน กระปงกระเปา กระปงกระเปา| แขนแมน

แขนแมน| ความดงความด ความดงความด| จงจาน

จงจาน| ซงซ/อ ซงซ2อ| ตเตอ

ตเตอ| สะเดดสะเดา สะเดดสะเดา| หอมเหม

หอมเหม|

1.2 วธการแบงคำาตามประเภททางไวยากรณ ไดแก

10

Page 16: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

1.2.1 คำาเชอม

คำาเชอม คอ คำาหรอกลมคำาทใชแสดงความสมพนธระหวางคำา กลมคำาหรอประโยค คำาเชอมจำาแนกตามลกษณะการประกอบคำาไดเปน 2 ประเภท คอ คำาเชอมเดยวและคำาเชอมผสม (นววรรณ พนธเมธา, 2549: 89)

(1) คำาเชอมเดยว ไดแก กระน 2น, ทวา, แต, จง, บน, ใน, นอก, หนา, กบ, และ, หรอ, ฉะน2น, เพราะ, แม, หาก, ถา เปนตน

(2) คำาเชอมผสม ไดแก เพราะฉะน 2น, อยางไรกตาม, ถาเผอ, ดวยเหตน2, ดวยเหตวา, โดยทวไปแลว, ตราบเทาท, แมแต เปนตน

วธการแบงคำาสำาหรบคำาเชอมมดงตอไปน2 ไมแบงคำาภายในคำาเชอมทมความหมายไมตรงตวหรอเปนการซอนคำา เชน กตาม| คร2นเมอ| ดงเชน| ตราบจน|

แตวา| นอกจาก| แมแต| แลวแต| สดแต|

หลงจาก|

ใหแบงคำา เมอคำาเชอมต2งแต 2 คำาข2นไปปรากฏตดกน หรอพบคำาเชอมทมความหมายตรงตว เชน

คำาเชอม 2 คำาข2นไป ปรากฏตดกน เชนคำาเชอมบอกความขดแยง + คำาเชอมบอกเงอนไข

แตถา แต|ถา|คำาเชอมบอกความขดแยง + คำาเชอมบอกสาเหต

แตเนองจาก แต|เนอง|จาก|คำาเชอมบอกสาเหต + คำาเชอมบอกเงอนไข

เพราะถา เพราะ|ถา|คำาเชอมบอกสาเหต + คำาเชอมบอกความยกเวน

เพราะนอกจาก เพราะ|นอกจาก|

คำาเชอมทมความหมายตรงตว เชน

11

Page 17: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

กอนท กอน|ท| กอนหนาท กอนหนา|ท| ขณะเดยวกน ขณะ|เดยวกน| ขางนอก

ขาง|นอก| ดงน2น ดง|น2น| โดยท โดย|ท|

โดยทวไปแลว โดย|ทวไป|แลว| แตอยางไรกตาม แต|อยาง|ไร|กตาม| ถงกระน2น ถง|กระน2น| เทาท เทา|ท|

นอกจากน2 นอกจาก|น2| ในทางตรงกนขาม ใน|ทาง|ตรงกนขาม| เนองจาก เนอง|จาก| เบ2องหนา

เบ2อง|หนา| เพราะฉะน2น เพราะ|ฉะน2น|เพอให เพอ|ให|

ภายใน ภาย|ใน| ภายหนา ภาย|หนา| เมอคร2ง เมอ|คร2ง|แลวก แลว|ก| อยางไรกด อยาง|ไร|

กด| อยางไรกตาม อยาง|ไร|กตาม|

1.2.2 คำาบอกกำาหนด

คำาบอกกำาหนดแบงออกเปน 2 ประเภท (วจนตน ภาณพงศ, 2532) ไดแก (1) คำาบอกกำาหนดเสยงโทไดแก น นน โนน นน (2) คำาบอกกำาหนดเสยงตร ไดแก น2 น 2น โนน นน

วธการแบงคำาบอกกำาหนดน2น ใหแบงคำาบอกกำาหนดออกจากคำาหลก แมพบคำาบอกกำาหนดทปรากฏเปนสวนประกอบหนงของคำาเชอม กใหแบงคำาบอกกำาหนดออกมาดวย เชน

รถน ของพใชไหมคะ รถ|น| |ของ|พ|ใช|ไหม|คะ| ละครเรองน/สนกมาก ละคร|เรอง|น/|สนก|มาก| วนน/เราไปเดนเลน วน|น/|เรา|ไป|เดน|เลน|

12

Page 18: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

ตอนน/นยงเชาอยมาก ตอน|น/น|ยง|เชา|อย|มาก| ใครนน เดนมาทประต ใคร|นน| |เดน|มา|ท|ประต| บานโนนปลกตนไมเยอะ บาน|โนน|ปลก|ตนไม|เยอะ|

คำาบอกกำาหนดทเปนสวนประกอบหนงของคำาเชอม เชนดงน/ ดง|น/| ดงน/น ดง|น/น|นอกจากน/ นอกจาก|น/| นอกจากน/น นอกจาก|น/น|

อยางไรกตาม ไมตองแบงคำาบอกกำาหนดออกมาจากคำาวา ท2งน2 และ“ ” ท2งน2น“ ” เพราะคำาวา ท2ง ทปรากฏในคำาดงกลาวไดเปลยนความ“ ”

หมายของคำาวา ท2ง ไปแลว ดงน2“ ”

“ท2ง ” หมายถง ทว รวมหมด ตลอด “ท2งน2 ” หมายถงตามทกลาวมาน2

“ท2งน2น” หมายถงท2งหมดโดยไมยกเวน

ท2งน/ ท2งน/| ท2งน/น ท2งน/น|

1.2.3 คำาอทาน

คำาอทาน คอ คำาทเกดจากการเปลงเสยงแสดงอารมณความรสกและแสดงจดประสงคบางประการ...(นววรรณ พนธเมธา, 2549: 140) เชน เฮย, เออ, เอะ, อาว, อย, อยตาย, อยตายตาย, ตายจรง, โอย, อย, ป2 ดโธ, โธ, โถ, เฮอ, แหม, คณพระชวย เปนตน คำาอทานเปนคำาทใชสออารมณและความรสก เปนคำาทมความหมายเฉพาะ ไมตรงตว และไมคงเคาความหมายเดม จงไมแบงคำาภายในคำาอทาน ตวอยางเชน ตายจรง ตายจรง| อยตายตาย อยตายตาย| คณพระชวย! คณพระชวย|!| อยตาย! อยตาย|!|

13

Page 19: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

1.3 วธการแบงคำาตามตำาแหนงการปรากฏ ไดแก คำาลงทาย

คำาลงทาย คอ คำาทปรากฏในตำาแหนงทายสดของประโยค หรออาจจะปรากฏในตำาแหนงทายสวนของประโยค (วจนต ภาณพงศ, 2530) คำาลงทายแบงเปนคำาลงทายแบบคำาเดยวและคำาลงทายแบบผสม โดยปกต จะไมแบงคำาภายในคำาลงทาย แตถาปรากฏคำาลงทายเรยงตดตอกนต2งแต 2 คำาข2นไป จะแบงคำาลงทายแตละคำาออกจากกน ตวอยางเชน ยงไมกลบหรอก ยง|ไม|กลบ|หรอก| ไปกบนองคะ ไป|กบ|นอง|คะ| ไดแลวครบผม ได|แลว|ครบผม| อยนขอรบกระผม อย|น|ขอรบกระผม| นนนะซ นน|นะ|ซ| ดทเดยวแหละ ด|ทเดยว|แหละ|

1.4 วธการแบงคำาตามหนาทในการสอสาร ไดแก

1.4.1 คำาแสดงคำาถาม คอ คำาทใชแสดงการถาม เชน ไหม ม2ย ใด ไหน อะไร ทำาไม ฯลฯ วธการแบงคำาแสดงคำาถามม ดงน2 แบงคำาแสดงคำาถามออกจากคำาตางๆ ทปรากฏในประโยค เชน ชอบอนน2ม/ย ชอบ|อน|น2|ม/ย| จะทำาอะไร จะ|ทำา|อะไร|

ทำาไมไมมา ทำาไม|ไม|มา|

แบงคำาแสดงคำาถาม เมอคำาแสดงคำาถามมความหมายตรงตว หรอมคำาลกษณนามปรากฏรวมกบคำาแสดงคำาถาม เชน คำาแสดงคำาถามมความหมายตรงตว เชน ทใด ท|ใด| ทไหน ท|ไหน| เทาใด เทา|ใด| เทาไหน

เทา|ไหน|

14

Page 20: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

เทาไร เทา|ไร| เทาไหร เทา|ไหร|

เมอใด เมอ|ใด| เมอไร เมอ|ไร|

เมอไหร เมอ|ไหร| หรอเปลา หรอ|เปลา|

หรอไม หรอ|ไม| หรอยง หรอ|ยง|

อยางใด อยาง|ใด| อยางไหน อยาง|ไหน|

อยางไร อยาง|ไร| ยงไง ยง|ไง|

เธอจะไปหรอเปลา เธอ|จะ|ไป|หรอ|เปลา| เขาอยทไหน เขา|อย|ท|ไหน| นองมาถงเมอใด นอง|มา|ถง|เมอ|ใด|

สงน2ดยงไง สง|น2|ด|ยง|ไง| โตะตวน2ราคาเทาไหร โตะ|ตว|น2|ราคา|เทา|ไหร|

คำาลกษณนามปรากฏรวมกบคำาแสดงคำาถาม เชนรมของเธอคอคนไหน รม|ของ|เธอ|

คอ|คน|ไหน| ลกหมาตวใดทจะเอาไปเล2ยง ลก|หมา|ตว|ใด|ท|จะ|เอา|ไป|เล2ยง| ขนมช/นใดทใหญทสด ขนม|ช/น|ใด|ท|ใหญ|ทสด| อยขางไหน ซายหรอขวา อย|ขาง|ไหน| |ซาย|หรอ|ขวา|

15

Page 21: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

1.4.2 สำานวน สภาษต และคำาพงเพย เปนชดของถอยคำาทเรยบเรยงข2นเพอใชในสถานการณทเฉพาะเจาะจง อาจเปนถอยคำาทคลองจองกนหรอไมกได มกมความหมายเปนเชงเปรยบเทยบหรอสงสอน และไมคงเคาความหมายเดม ดงน2น จงไมแบงคำาทเปนสำานวน สภาษต และคำาพงเพย ตวอยางเชน

กำาแพงมห ประตมชอง| เกลอเปนหนอน| ขชางจบตกแตน| คดในของอในกระดก| ดนพอกหางหม| ตาเปนมน| ถานไฟเกา| ปากคนยาวกวาปากกา| ฝากเน2อฝากตว| พลอยฟาพลอยฝน| ลกผลกคน| สอนจระเขใหวายนำ2า|

1.5 วธการแบงคำาตามทมา ไดแก คำายมภาษาตางประเทศ

คำายมภาษาตางประเทศ เปนคำายมภาษาอน เชน ภาษาบาล ภาษาสนสกฤต ภาษาองกฤษ ภาษาฝรงเศส ภาษาญปน ภาษาจน ภาษาเกาหล ฯลฯ สามารถแบงไดเปน 2 ประเภท ไดแก

1.5.1 คำายมภาษาบาล – สนสกฤต คอ คำายมภาษาบาล-สนสกฤตทประกอบคำาเปนคำาสมาส-สนธ ซงคำากลมน2ไมตองแบงคำา โดยสามารถอธบายหลกเกณฑซงจำาแนกตามประเภทการประกอบคำา ดงน2

(1) คำาสมาส หมายถง คำาทเกดจากการนำาคำาต2งแต 2 คำาข2นไปมาตอกนเปนคำาเดยวตามหลกของภาษาบาล – สนสกฤต (ราชบณฑตยสถาน, 2542, 2546) โดยคำาทนำามาประกอบกนน2นเปนคำาภาษาบาล – สนสกฤต ทแปลความหมายจากหลงมาหนา และอาจมเสยงเชอมระหวางพยางคหรอไมกได คำาสมาสลกษณะดงเกลาว เรยกวา คำาสมาสแท “ ”ตวอยางเชน

คำาสมาสแทจตรกรรม อานวาจด – ตระ – กำา

เกดจาก จตร + กรรม

16

Page 22: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

หมายถง ศลปะประเภทหนงในทศนศลปเกยวกบการเขยนภาพวาดภาพ, รปภาพท เขยนหรอวาดข2น จตรกรรม จตรกรรม|

ชววทยา อานวาช – วะ – วด – ทะ – ยา เกดจาก ชว + วทยา หมายถง วชาวาดวยสงทมชวต ชววทยา ชววทยา|

อคคภย อานวาอก – ค – ไพ เกดจาก อคค + ภย หมายถง ภยทเกดจากไฟ, ไฟไหม อคคภย อคคภย|

นอกจากน2 ยงมคำาทมลกษณะการประกอบคำาคลายคลงกบคำาสมาส แตคำาทนำามาประกอบกนน2นมใชคำาภาษาบาล – สนสกฤตทกคำา กลาวคอ อาจเปนคำาภาษาบาล – สนสกฤตประกอบกบคำาไทย หรอคำาภาษาตางประเทศอนๆ ซงลกษณะดงกลาวน2เปนเพยงการสรางคำาโดยเลยนแบบการสรางคำาสมาสของภาษาบาล – สนสกฤตเทาน2น จงเรยกคำาทมลกษณะดงทกลาววา คำาสมาสเทยม“ ” ตวอยางเชน

คำาสมาสเทยมครสตกาล อานวาครด – ตะ – กาน

เกดจาก ครสต (คำาภาษาองกฤษ Christ) + กาล (คำาภาษาบาล – สนสกฤต) หมายถง สมยเมอพระเยซยงมพระชนมอย ครสตกาล ครสตกาล|

ทนทรพย อานวาทน – นะ – ซบ เกดจาก ทน (คำาภาษาไทย) + ทรพย (คำาภาษาสนสกฤต) หมายถง ทรพยทเปนทน ทนทรพย ทนทรพย|

17

Page 23: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

สรรพสนคา อานวาสบ – พะ – สน – คา เกดจาก สรรพ (คำาภาษาสนสกฤต) + สนคา (คำาภาษาไทย) หมายถง สนคานานาชนด, สนคาทกอยาง สรรพสนคา สรรพสนคา|

(2) คำาสนธ หมายถง คำาทเกดจากการทหนวยเสยง 2 หนวย มาอยประชดกนแลว หนวยเสยงใดหนวยเสยงหนงหรอท2งสองแปรไป หรอหนวยเสยง 2 หนวย รวมเขาเปนหนวยเสยงเดยวกน หรอมหนวยเสยงอกหนวยเสยงหนงเพมเขามา (ศกษาธการ, กระทรวง, 2549: 83) คำาทนำามาประกอบกนจะเปนคำาภาษาบาล – สนสกฤต และแปลความหมายจากหลงมาหนา ตวอยางเชน

ราชปโภค อานวารา – ช – ปะ - โพก เกดจาก ราช + อปโภค หมายถง เครองใชสอยของพระราชา

ราชปโภค ราชปโภค|

วทยาลย อานวาวด – ทะ – ยา – ไล เกดจาก วทยา + อาลย หมายถง สถานศกษาในระดบสง สอนวชาชพเฉพาะอยางเชน วทยาลยเทคนค วทยาลย วทยาลย|

มหาวทยาลย อานวามะ – หา - วด – ทะ – ยา – ไลเกดจาก มหา + วทยา + อาลย

หมายถง สถาบนอดมศกษาทมวตถประสงคใหการศกษาในดานวชาการและวชาชพช 2นสงหลายสาขาวชา หรอหลายกลมสาขาวชาเพอใหประกาศนยบตร อนปรญญา ปรญญา และประกาศนยบตรบณฑตแกผสำาเรจการศกษา รวมท2งดำาเนนการวจยและใหบรการทางวชาการแกสงคมและทำานบำารงศลปะและวฒนธรรมของชาต มหาวทยาลย มหาวทยาลย|

18

Page 24: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

(3) หากคำาใดอยนอกเหนอจากหลกเกณฑสองขอขางตน และแปลความหมายจากหนามาหลงแบบภาษาไทย ใหแบงคำา ตวอยางเชน

รถจกรยานยนต อานวารด – จก – กะ – ยาน – ยน เกดจาก รถ + จกรยาน1 + ยนต หมายถง รถจกรยานทมเครองยนต

รถจกรยานยนต รถ|จกรยาน|ยนต|

รถยนต อานวารด – ยนเกดจาก รถ + ยนตหมายถง ยานพาหนะทขบเคลอนดวยเครองยนต ตาม

ปรกตม 4 ลอมหลายแบบหลายชนดเรยกชอตาง ๆ กนตามความมงหมายทใชเปนตนเชน รถเกง รถบรรทก รถโดยสาร รถยนต รถ|ยนต|

1.5.2 คำายมภาษาองกฤษและภาษาตางประเทศอนๆ

คำายมภาษาองกฤษและภาษาตางประเทศอนๆ ซงไมใชภาษาองกฤษ เชน ภาษาฝรงเศส ภาษาญปน ภาษาจน ภาษาเกาหล ฯลฯ จะพจารณาแบงคำาตามรปเขยนภาษาเดมทเปนภาษาองกฤษหรอภาษาตางประเทศน2นๆ หากมการเวนวรรค ตองแบงคำาในภาษาไทยดวย ตวอยางเชน ภาษาองกฤษ

คอมพวเตอร|โนตบค| มาจาก notebook| |computer|

แคลเซยม|ฟอสเฟต| มาจาก Calcium| |Phosphate|

ทม|ฟตบอล| มาจาก football| |team|

บางกอก|ดอลล| มาจาก Bangkok| |Doll|

1 คำาวา จกรยาน เปนคำาสมาส เกดจาก จกร “ ” “ ” + “ยาน หมายถง ” รถ 2 ลอ ใชเทาถบใหลอหมน

19

Page 25: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

มาย|แฟร|เลด| มาจาก My| |Fair| |Lady| อเมรกน|ฟตบอล| มาจาก American| |Football|

ภาษาฝรงเศส | Le| |français| |pour| |les| |élèves| |thaïs |

หมายถง ภาษาฝรงเศสสำาหรบนกเรยนไทย

ภาษาญปน |わたしは| |タイ人 です|。| หมายถง ฉนเปนคนไทย

1.6 วธการแบงคำาตามระดบภาษา ไดแก คำาราชาศพท

คำาราชาศพท เปนระเบยบของการใชถอยคำาสำาหรบกษตรย พระราชวงศ พระสงฆ และสภาพชน คำาราชาศพทสวนใหญมทมาจากภาษาบาล สนสกฤต และเขมร คำาราชาศพทมวธการแบงคำา ดงน2

1.6.1 คำาราชาศพทประเภททไมแบงคำา ไดแก

(1) คำาราชาศพททไมตองประกอบกบคำาอนเพอทำาใหเปนคำาราชาศพท เชน กนแสง| เจาจอม| เจาจอมมารดา|

ชายา| ตำาหนก| ทรงเครอง| ธดา| ประชวร| พระทย|

รบสง| สบน| อระ| โอรส|

(2) คำาราชาศพททตองมคำาอนมาประกอบหนาเพอใหเปนคำาราชาศพท คำาทนำามาประกอบหนาม ดงน2

พระบรมอรรคราช เชน พระบรมอรรคราชบรรพบรษ|พระบรมมหาราช เชน พระบรมมหาราชวง|พระบรมมหา เชน พระบรมมหาชนก| พระบรมมหยกา| พระบรมราช เชน พระบรมราชชนน| พระบรมราโชวาท|

20

Page 26: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

พระบรม เชน พระบรมโพธสมภาร| พระบรมโอรสาธราช|

พระอครราช เชน พระอครราชชายา|พระอคร เชน พระอครมเหส|พระมหา เชน พระมหาเศวตรฉตร|พระราช เชน พระราชบดา| พระราชวง| พระราช

อาคนตกะ|พระ เชน พระดำาร| พระประชวร| พระพเล2ยง|

พระสหาย| พระสาง| พระหตถ| พระอาจารย|

(3) คำานามราชาศพท ซงประกอบดวยคำาวา พระ “ ” และมความหมายไมตรงตว เชน

ฉลองพระเนตร| = แวนตา ทองพระกร| =กำาไลขอมอ

ธารพระกร| = ไมเทา บ2นพระองค| = เอว

(4) กรยาราชาศพท ทมโครงสรางแบบ กรยาสามญ+นามราชาศพท หรอนามราชาศพท+กรยาสามญ เชน ตกพระทย| = ตกใจ พระทยหาย| = ใจหาย สระพระเจา| = สระผม

1.6.2 คำาราชาศพทประเภททแบงคำาได ไดแก

(1) คำาราชาศพททประกอบกบคำาสามญ มกกลายเปนคำานามราชาศพท และมความหมายตรงตว เชน

ของเสวย ของ|เสวย| ทบรรทม ท|บรรทม|

ขอพระบาท ขอ|พระบาท| นำ2าสรง นำ2า|สรง| ตมพระกรรณ ตม|พระกรรณ| รถทรง

รถ|ทรง|

21

Page 27: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

ถวยพระสธารส ถวย|พระสธารส| รถพระทนง รถ|พระทนง|

(2) คำาทประกอบเขากบคำาวา “ตน” หรอ “หลวง” เพอทำาใหเปนคำาราชาศพท เชน หลวง

ลกหลวง ลก|หลวง| รถหลวง รถ|หลวง|

ตนเครองตน เครอง|ตน| ชางตน

ชาง|ตน|

(3) กรยาราชาศพท ทมโครงสรางแบบ ทรง+กรยาทวไป เชน ทรงเรยน ทรง|เรยน| ทรงสอน

ทรง|สอน| ทรงระลกถง ทรง|ระลก|ถง|

(4) กรยาราชาศพททมโครงสรางแบบทรง+กรยา/นามราชาศพท เชน ทรงพระราชสมภพ ทรง|พระราชสมภพ| ทรงพระบรรทม ทรง|พระบรรทม| ทรงบำาเพญพระราชกศล ทรง|บำาเพญ|พระราชกศล|

(5) กรยาราชาศพททประกอบดวยคำากรยาหลายคำาเรยงกน โดยมท2งทเปนกรยาราชาศพทลวน และโครงสราง “ทรง+กรยาราชาศพท” เชน เสดจพระราชดำาเนนทอดพระเนตร เสดจพระราชดำาเนน|ทอดพระเนตร เสดจประพาสตน เสดจ|ประพาสตน|2

2 คำาวา ประพาสตน จดเปนคำาราชาศพทคำาหนง มความหมายวา เทยวไปเปนการสวน“ ”พระองค เทยวไปอยางไมเปนทางการ ไมใชการประกอบคำาสามญเขากบคำาวา “ตน เพอ”แสดงการเปนราชาศพท

22

Page 28: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ พระราชทาน ทรง|พระกรณา|โปรดเกลา|ฯ|พระราชทาน| ทรงมพระราชปฏสนถารกบผถวายการตอนรบ ทรง|ม|พระราชปฏสนถาร|กบ|ผ|ถวาย|การ|ตอนรบ|

2. วธการแบงเครองหมาย

เมอปรากฏเครองหมายใดๆ ในคำาหรอขอความ ใหแบงเครองหมายน2นๆ ออกจากคำาหรอขอความ โดยเครองหมายตางๆ ม ดงน2

2.1 เครองหมายอญประกาศ “ “ ” ” “ใชครบ ” “|ใช|ครบ|”| “เจอรเกน คลนสมนน” “|<NE>เจอรเกน ค

ลนสมนน</NE>|”|

2.2 เครองหมายวงเลบ “ ( ) ” 1) กลวย 2) สม 3) มะมวง 1|)| |กลวย| |2|)| |สม| |3|)| |มะมวง|

(ก) แมว (ข) สนข (ค) หม (|ก|)| |แมว| |(|ข|)| |สนข| |(|ค|)| |หม|

2.3 เครองหมายอศเจรย “ ! ”ระวงสนขด! ระวง|สนข|ด|!| คณพระชวย! คณพระชวย|!|

2.4 เครองหมายไปยาลนอย ฯ “ ”โปรดเกลาฯ โปรดเกลา|ฯ| เสดจฯ เสดจ|ฯ|

23

Page 29: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

2.5 เครองหมายยตภงค “ - ” วธการแบงเครองหมายยตภงค “ - ” สามารถอธบายได ดงน2 2.5.1 แบงคำาออกจากเครองหมายยตภงค เชน

12 - 13 ป 12| |-|13| |ป|5 - 6 ก.ก. 5| |-| |6| |

<AB>ก.ก.</AB>|12 มนาคม – 1 เมษายน 2550 12| |มนาคม|

|–| |1| |เมษายน| |2550|5 – 6 หมน 5| |–| |6| |หมน|0-2589-6317 0|-|2589|-|6317|3-1014-05872-28-6 3|-|1014|-|

05872|-|28|-|6|

2.5.2 กรณทเปนปายทะเบยนรถ จะแบงเครองหมายยตภงคออกจากตวอกษรและตวเลขในปายทะเบยนรถชนดตางๆ และแยกชอจงหวดออกมา แลวกำากบดวยเครองหมาย <NE>…</NE> ทชอจงหวด ดงน2

รถ taxi: มข-3139 กรงเทพมหานคร มข|-|3139| |

<NE>กรงเทพมหานคร</NE>|

รถบส: 12-8147 กรงเทพฯ 12|-|8147| |

<NE>กรงเทพฯ</NE>|

รถบรรทก: 81-5707 สระบร 81|-|5707| |

<NE>สระบร</NE>| 70-0785 อดรธาน 70|-|0785| |

<NE>อดรธาน</NE>|

รถเมล: 13-342 กทม. 13|-|342| |

<NE><AB>กทม.</AB></NE>|

24

Page 30: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

13-7743 กทม. 13|-|7743| |<NE><AB>กทม.</AB></NE>|

รถยนต: 7 ธ-6761 กทม. 7|ธ|-|6761| |

<NE><AB>กทม.</AB></NE>| ภฉ 6184 กรงเทพมหานคร ภฉ| |6184| |

<NE>กรงเทพมหานคร</NE>|

รถจกรยานยนต: กขจ-532 เพชรบรณ กขจ|-|532| |

<NE>เพชรบรณ</NE>| กยล 491 บรรมย กยล| |491| |

<NE>บรรมย</NE>|

2.6 เครองหมายทบ “ / ”บานเลขท 4/11 บาน|เลข|ท| |4|/|11|บานเลขท 9/10-15 บาน|เลข|ท| |9|/|10|-|15|ป.1/5 <AB>ป.</AB>|1|/|5|ศอ. 5204.008/2551

<NE><AB>ศอ.</AB></NE>| |5204|.|008|/|2551|

2.7 เครองหมายจด “ . ”รวมเปน 105.85 บาท รวม|เปน| |105|.|85| |บาท|ระหวาง 20.35-25.23 ม. ระหวาง| |20|.|35|-|25|.|23| |<AB>ม.</AB>|1. กลวย 2. สม 3. มะมวง 1|.| |กลวย| |2|.| |สม| |3|.| |มะมวง|ก. สดำา ข. สแดง ค. สชมพ ก|.| |ส|ดำา| |ข|.| |ส|แดง| |ค|.| |ส|ชมพ|a. banana b. orange c. mango a|.| |banana| |b|.| |orange| |c|.| |mango|

25

Page 31: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

2.8 เครองหมายจลภาค “ , ”1,000,000 1|,|000|,|000|ขาวสาร, นำ2าตาลทราย ขาวสาร|,| |นำ2าตาลทราย|

3. วธการแบงเวนวรรค

วรรค คอ คำา ขอความ หรอประโยคชวงหนงๆ การเวนวรรค จงหมายถง การเวนชองวางระหวางคำา ขอความ หรอประโยค สำาหรบแนวทางการแบงคำาน2 เมอปรากฏการเวนวรรค ใหใสเครองหมาย | คนระหวางวรรคดวย เชน

รวมเปน 105.85 บาท รวม|เปน| |105|.|85| |บาท| ก. สดำา ข. สแดง ค. สชมพ ก|.| |ส|ดำา| |ข|.| |ส|แดง| |ค|.| |ส|ชมพ| บานเปนคำาไทย เดมหมายความวาหมบาน ปจจบนยงมเคาใหเหนอยในชอตำาบลตางๆ บาน|เปน|คำา|ไทย| |เดม|หมาย|ความ|วา|หม|บาน| |ปจจบน|ยง|ม|เคา|ให|เหน|อย|ใน|ชอ|ตำาบล|ตางๆ| The sunset is often more brightly colored than the sunrise. The| |sunset| |is| |often| |more| |brightly| |colored| |than| |the| |sunrise|.|

4. วธการแบงเวบไซตและจดหมายอเลกทรอนกส เวบไซต (website) และจดหมายอเลกทรอนกส (e-mail) เปนรปแบบการเขยนเฉพาะทประกอบดวยตวอกษร ตวเลข และเครองหมาย เพอแสดงถงทต2งและทอยของบคคล องคกร หรอสถานทบนอนเตอรเนต ตวอยางเชน เวบไซต เชน

26

Page 32: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

http://www.hlt.nectec.or.th/ แสดงถงหนวยปฏบตการวจยวทยาการมนษยภาษา

http://www.moph.go.th แสดงถง กระทรวงสาธารณสข

จดหมายอเลกทรอนกส เชน [email protected] แสดงถง ทอยของหนาฟงเพลงประจำาเวบไซต http://www.kapook.com [email protected] แสดงถง ทอยของหนาทองเทยวประจำาเวบไซต http://www.sanook.com

แมจะปรากฏเครองหมายหลายประเภทอยภายในเวบไซตและจดหมายอเลกทรอนกส แตถาแบงคำาออกจากเครองหมายเหลาน 2น จะทำาใหเวบไซตและจดหมายอเลกทรอนกสไมสามารถแสดงถงทต 2งและทอยของบคคล องคกร หรอสถานทบนอนเตอรเนตได จงไมตองแบงคำาภายในอก เชน

เวบไซต http://www.hlt.nectec.or.th

http://www.hlt.nectec.or.th| http://www.moph.go.th

http://www.moph.go.th|

จดหมายอเลกทรอนกส [email protected]

[email protected]| [email protected]

[email protected]|

5. การกำากบเครองหมายพเศษสำาหรบนพจนระบนาม (Named Entity) อกษรยอ (Abbreviation) และรอยกรอง (Poem)

27

Page 33: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

นอกเหนอไปจากการแบงคำาแลว ยงมการกำากบเครองหมายพเศษสำาหรบนพจนระบนาม (Named Entity) อกษรยอ (Abbreviation) และรอยกรอง (Poem) ดวย ดงน2

5.1 การกำากบเครองหมาย <NE> …</NE> สำาหรบนพจนระบนาม (Named Entity)

เครองหมาย <NE> …</NE> เปนเครองหมายทใชสำาหรบกำากบนพจนระบนาม (Named Entity) หากปรากฏตวบงช2 (marker) หนานพจนระบนาม ตองรวมตวบงช2น 2นเขาไปดวย ท2งน2 ภายในเครองหมาย <NE>…</NE> ตองไมมเครองหมาย | ปรากฏอยภายใน นพจนระบนาม (Named Entity) หมายถง คำาหรอกลมคำาทใชเปนชอ เชน ชอบคคล ชอองคกร ชอสถานท เปนตน รวมถงตวบงช2 (marker) ทปรากฏขางหนาชอดวย ในทน2 แบงเปน 3 ประเภทเทาน2น คอ ชอบคคล ชอองคกร และชอสถานท โดยมขอยกเวนบางประการ ไดแก

(1) ชอประเภทอน ๆ เชน ชอยหอสนคา ชอพช ชอสตว ฯลฯ ไมจดเปนนพจนระบนามสำาหรบเอกสารแนวทางฉบบน2 และไมตองกำากบเครองหมาย <NE>…</NE> ดวย เชน เครองเสยงพานาโซนค เครอง|เสยง|พานาโซนค| รถยนตโตโยตาโซลนา รถ|ยนต|โตโยตา|โซลนา| รถจกรยานยนตฮอนดาเวฟ รถ|จกรยาน|ยนต|ฮอนดา|เวฟ|

(2) หากคำาทปกตจดเปนนพจนระบนามปรากฏทายคำานามเพอทำาหนาทขยายคำานามทอยขางหนา แตไมไดทำาหนาทระบและแสดงถงชอบคคล องคกร หรอสถานท จะไมจดเปนนพจนระบนาม จงไมตองกำากบเครองหมาย <NE>…</NE> เชน ไทย การชางไทย การ|ชาง|ไทย| ชาวประมงไทย ชาว|ประมง|ไทย| รฐสภาไทย รฐสภา|ไทย| จน

28

Page 34: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

ชาจน ชา|จน| ญปน โตะญปน โตะ|ญปน| เยอรมน พจนานกรมเยอรมน พจนานกรม|เยอรมน|

องกฤษ ภาษาองกฤษ ภาษา|องกฤษ| จงหวดนครราชสมา ชาวจงหวดนครราชสมา ชาว|จงหวด|นครราชสมา จงหวดชยนาท

ชาวจงหวดชยนาท ชาว|จงหวด|ชยนาท

ดงทไดกลาวมาแลวขางตน นพจนระบนาม (Named Entity) สำาหรบเอกสารแนวทางฉบบน2 สามารถแบงออกเปน 3 ประเภท คอ ชอบคคล ชอองคกร และชอสถานท ดงตอไปน2

5.1.1 ชอบคคล

ชอบคคล หมายถง ชอของบคคลทเปนชอจรง นามสกล ชอเลน ฉายา นามแฝง หรอนามปากกา ท2งน2 อาจปรากฏตวบงช2 (marker) นำาหนากได ตวบงช2 (marker) หนานพจนระบนาม (Named Entity) ประเภทน2เกดรวมกบชอบคคลเพอบงช2สถานภาพของบคคลลกษณะตาง ๆ เชน คำาบงช2ทไดมาโดยกำาเนด โดยการสมรส โดยการศกษา โดยอาชพ โดยตำาแหนงหนาทการงาน เชน ตำาแหนงทางวชาการ ยศทางราชการ ฯลฯ โดยการไดรบพระราชทาน เปนตน รวมถงคำาเรยกญาต และคำาสรรพนามอน ๆ ดงตวอยางตอไปน2

ตวบงช2ชอบคคลทไดมาโดยกำาเนด เชน เดกชาย ด.ช. เดกหญง ด.ญ.

นางสาว น.ส. นาย หมอมเจา ม.จ. หมอมราชวงศ ม.ร.ว.

หมอมราชวงศหญง ม.ร.ว.หญง หมอมหลวง ม.ล. Mister Mr. Miss Ms.

29

Page 35: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

ตวบงช2ชอบคคลทไดมาโดยการสมรส เชน นาง เจาจอม เจาจอมมารดา Missis

Mrs.

ตวบงช2ชอบคคลทไดมาโดยการศกษาหรออาชพ เชน ดอกเตอร ดร. นายแพทย นพ. แพทยหญง พญ. ทนตแพทย ทพ. ทนตแพทยหญง ทพญ.เภสชกร

ภก. เภสชกรหญง ภกญ.

ตวบงช2ชอบคคลทไดมาโดยยศหรอตำาแหนงหนาทการงาน เชน

ศาสตราจารย ศ. รองศาสตราจารย รศ. ผชวยศาสตราจารย ผศ. สารวตรใหญ สวญ. เสนาธการ เสธ. จอมพล

ตวบงช2ชอบคคลทไดมาโดยการไดรบพระราชทาน เชน ทานผหญง คณหญง

ตวบงช2ชอบคคลจำาพวกคำาเรยกญาต และคำาสรรพนามเรยกขานอนๆ เชน

คำาเรยกญาต พ นอง นา ปา ลง ป ยา ตา ยาย ปา

คำาสรรพนาม ทาน ฯพณฯ นายก บก ผวา

หลกการกำากบเครองหมาย <NE>…</NE> ใหกบนพจนระบนาม (Named Entity) ทเปนชอบคคล มดงตอไปน2 กำากบเครองหมาย <NE>…</NE> ครอบนพจนระบนาม (Named Entity) ทเปนชอบคคล เชน

ชอจรง

30

Page 36: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

บษกร <NE>บษกร</NE>| ธรเดช <NE>ธรเดช</NE>|

ภทรพล <NE>ภทรพล</NE>| ยงยทธ <NE>ยงยทธ</NE>|

ชอเลน หนอย <NE>หนอย</NE>| เคน

<NE>เคน</NE>| พอล <NE>พอล</NE>| แพนเคก

<NE>แพนเคก</NE>|

ฉายา - ชอ “ฉลามขาว ” เจอรเกน คลนสมนน “|<NE>ฉลามขาว</NE>|”| |<NE>เจอรเกน คลนสมนน</NE>|

หากปรากฏชอจรงและนามสกลรวมกน ใหกำากบเครองหมาย <NE>…</NE> ครอบชอและนามสกลเขาดวยกน

เจอรเกน คลนสมนน <NE>เจอรเกน คลนสมนน</NE>| มเกล อารเตตา <NE>มเกล อารเตตา</NE>| เลชตน เบนส <NE>เลชตน เบนส</NE>|

ปาสเตอร, หลยส3 <NE>ปาสเตอร, หลยส</NE>|

หากปรากฏนามแฝงหรอนามปากกาทมลกษณะเหมอนอกษรยอ เชน น.ม.ส. ว. ณ ประมวลมารค เปนตน ใหกำากบเพยงเครองหมาย <NE>…</NE> ครอบนามแฝงหรอนามปากกา โดยไมตองกำากบเครองหมาย <AB>…</AB> เชน

น.ม.ส. <NE>น.ม.ส.</NE>|

3 การเขยนชอลกษณะน2จะปรากฏในการเขยนบรรณานกรม

31

Page 37: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

ว.ณ ประมวลมารค <NE>ว.ณ ประมวลมารค</NE>|

หากปรากฏตวบงช2 (marker) นำาหนา ตองรวมตวบงช2น2นเขาไปดวย เชน น.พ.ชาตร บานชน <NE><AB>น.พ.</AB> ชาตร บานชน</NE>|

พล.อ.สรยทธ จลานนท <NE><AB>พล.อ.</AB> สรยทธ จลานนท</NE>|

นายเทยง <NE>นายเทยง</NE>|

หากชอชาวตางประเทศทสะกดเปนภาษาไทยตามดวยชอทสะกดเปนภาษาองกฤษในวงเลบ ใหกำากบเครองหมาย <NE> …</NE> ครอบชอภาษาไทยและชอภาษาองกฤษแยกออกจากกน เชน นายพ อาร โจนส (P.R. Jones) <NE>นายพ อาร โจนส</NE>| |(|<NE><AB>P.R.</AB> Jones</NE>|)|

5.1.2 ชอองคกร

ชอองคกร หมายถง ชอขององคกร หนวยงานท2งภาครฐและภาคเอกชน รวมถงกลมบคคลทรวมตวกนเพอทำากจกรรมรวมกน ท2งน2 อาจปรากฏตวบงช2 (marker) นำาหนากได ตวบงช2 (marker) หนานพจนระบนาม (Named Entity) ประเภทน2เกดรวมกบชอองคกรเพอบงช2ประเภทขององคกร เชน

กรม กระทรวง กลม กอง คณะคณะกรรมาธการ ธนาคาร บรษท ฝายพรรคการเมอง ภาควชา มหาวทยาลย มลนธ โรงพยาบาล โรงเรยน

วด วทยาลย สถาบน สภา สำานกงาน หนวย หาง หางสรรพสนคา องคการ

32

Page 38: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

หลกการกำากบเครองหมาย <NE>…</NE> ใหกบนพจนระบนามทเปนชอขององคกร มดงตอไปน2 กำากบเครองหมาย <NE>…</NE> ครอบนพจนระบนามทเปนชอขององคกร เชน การไฟฟาสวนภมภาค <NE>การไฟฟาสวนภมภาค<NE>| สนเจรญบราเธอร <NE>สนเจรญบราเธอร</NE>| รองผบญชาการตำารวจแหงชาต รอง|ผ|บญชา|การ|<NE>ตำารวจแหงชาต</NE>| รฐมนตรสาธารณสข รฐมนตร|<NE>สาธารณสข</NE>| ประชาธปตยชาตไทยมหาชนผนกกำาลง <NE>ประชาธปตย</NE>|<NE>ชาตไทย</NE>|<NE>มหาชน</NE>|ผนก|กำาลง|

หากปรากฏตวบงช2 (marker) นำาหนา ตองรวมตวบงช2น2นเขาไปดวย เชน กระทรวงสาธารณสข <NE>กระทรวงสาธารณสข</NE>|

กองคำานวณและเฉลยทรพย <NE>กองคำานวณและเฉลยทรพย</NE>|

ภาควชาความสมพนธระหวางประเทศ <NE>ภาควชาความสมพนธระหวางประเทศ</NE>| มลนธชยพฒนา <NE>มลนธชยพฒนา</NE>|

วดคลองเตยใน <NE>วดคลองเตยใน<NE>| แบงกชาต <NE>แบงกชาต</NE>| วทยาลยการโรงแรมดสตธาน <NE>วทยาลยการโรงแรมดสตธาน</NE>|

33

Page 39: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

หากชอทสะกดเปนภาษาไทยตามดวยชอทสะกดเปนภาษาองกฤษในวงเลบ ใหกำากบเครองหมาย <NE> …</NE> ครอบชอภาษาไทยและชอภาษาองกฤษแยกออกจากกน เชน

องคการการคาโลก (WTO) <NE>องคการการคาโลก</NE>| |(|<NE><AB>WTO</AB></NE>|)|

หากชอทเปนอกษรยอภาษาองกฤษสะกดเปนภาษาไทย ใหกำากบเครองหมาย <NE> …</NE> ครอบชอเทาน2น เชน

อธบดดเอสไอเปดแถลงขาว อธบด|<NE>ดเอสไอ</NE>|เปด|แถลง|ขาว|

5.1.3 ชอสถานท

ชอสถานท หมายถง ชอของสถานททเปนทต2งของหนวยงาน หรอเปนสถานททางภมศาสตร ท2งน2 อาจปรากฏตวบงช2 (marker) นำาหนากได ตวบงช2 (marker) หนานพจนระบนาม (Named Entity) ประเภทน2เกดรวมกบชอสถานทเพอบงช2ลกษณะหรอประเภทของสถานท เชน เขตการปกครอง จงหวด อำาเภอ เขต ตำาบล

สงกอสราง / สงทมนษยสรางข2น เขอน ตก ถนน อนสาวรย พระทนง พระราชวง พระตำาหนก วง

สถานททางภมศาสตร คลอง แมนำ2า

หลกการกำากบเครองหมาย <NE>…</NE> ใหกบนพจนระบนาม (Named Entity) ทเปนชอของสถานท มดงตอไปน2 กำากบเครองหมาย <NE>…</NE> ครอบนพจนระบนามทเปนชอของสถานท เชน

34

Page 40: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

โรงงานในราชบร โรง|งาน|ใน|<NE>ราชบร</NE>| เล2ยวรถไปทางตรเพชร เล2ยว|รถ|ไป|ทาง|<NE>ตรเพชร</NE>| นำ2าลนสองฝงเจาพระยาชาวบานเดอดรอนหนก นำ2า|ลน|สอง|ฝง|<NE>เจาพระยา</NE>|ชาว|บาน|เดอดรอน|หนก|

หากปรากฏตวบงช2 (marker) นำาหนา ตองรวมตวบงช2น2นเขาไปดวย เชน จงหวดปทมธาน <NE>จงหวดปทมธาน</NE>| พระทนงอนนตสมาคม <NE>พระทนงอนนตสมาคม</NE>| เขอนปาสกชลสทธ <NE>เขอนปาสกชลสทธ</NE>|

แมนำ/าเจาพระยา <NE>แมนำ/าเจาพระยา</NE>| หากตวบงช2 (marker) ทนำาหนาเปนอกษรยอ ให

กำากบเครองหมาย <AB> …</AB> ซงใชกำากบอกษรยอน2นครอบตวบงช2กอน แลวจงกำากบเครองหมาย <NE> …</NE> ครอบท2งหมด เชน อ.เมอง

<NE><AB>อ.</AB>เมอง</NE>|

หากนพจนระบนามทเปนชอของสถานทปรากฏในลกษณะยอคำาดวยการใชเครองหมายไปยาลนอย (ฯ) ตองรวมเครองหมายไปยาลนอย (ฯ) ดวย เชน นราฯ <NE>นราฯ</NE>|

คำาวา “แถบ แถว ยาน” ไมจดเปนตวบงช2 (marker) จงไมตองรวมคำาดงกลาวกบชอ เชน แถบดอนเมอง แถบ|<NE>ดอนเมอง</NE>| แถวรงสต แถว|<NE>รงสต</NE>| ยานปทมวน ยาน|<NE>ปทมวน</NE>|

35

Page 41: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

5.2 การกำากบเครองหมาย <AB>…</AB> สำาหรบอกษรยอ (Abbreviation)

เครองหมาย <AB> …</AB> เปนเครองหมายทใชสำาหรบกำากบอกษรยอ (Abbreviation) ท2งน2 ภายในเครองหมาย <AB>…</AB> ตองไมมเครองหมาย | ปรากฏอยภายใน อกษรยอ (Abbreviation) หมายถง คำาทยอขอความ อกษรยอแบงไดเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอ (1) อกษรยอทวไป มกปรากฏรวมกบเครองหมายจด “.” เชน ก.ก. = กโลกรม น. = นาฬกา ธ. = ธนาคาร น.ส. = นางสาว

(2) อกษรยอทมคำานามเปนสวนหนงของอกษรยอดวย มกเปนอกษรยอบอกตำาแหนงหรอองคกร เชน ผบ.ตร. = ผบญชาการตำารวจแหงชาต บก. ทหารสงสด = กองบญชาการทหารสงสด

นอกจากน2 คำากรอน การตดคำาใหส2นลง และคำาทยอดวยการใชเครองหมายไปยาลนอย (ฯ) ไมนบเปนอกษรยอ และไมตองกำากบดวยเครองหมาย <AB> …</AB> เชน คำากรอน มหาลย = มหาวทยาลย

การตดคำาใหส 2นลงโทร4 = โทรศพท โล = กโลกรม,

กโลเมตร ว = วนาท4 คำาวา โทร ปรากฏใช “ ” 2 กรณ ดงน21. ถาใชเปนคำานามจะปรากฏเครองหมายจด (.) ทายคำา และจดเปนอกษรยอซงยอมาจาก

คำาวา โทรศพท เชน“ ” โทร . 0-2564-6900

2. ถาใชเปนคำากรยาอาจไมปรากฏเครองหมายจด (.) ทายคำา ไมจดเปนอกษรยอ แตจดเปนการตดคำาใหส 2นลงจากคำาวา โทรศพท“ ” เชน เมอวานเขาโทรหาฉน

36

Page 42: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

คำาท ยอดวยการใชเครองหมาย ไปยาลนอ ย ( ฯ ) กรงเทพฯ = กรงเทพมหานคร โปรดเกลาฯ = โปรดเกลาโปรดกระหมอม หลกการกำากบเครองหมาย <AB >…</AB> ใหกบอกษรยอ (Abbreviation) มดงตอไปน2 กำากบเครองหมาย <AB>…</AB> ครอบอกษรยอ (Abbreviation) โดยทวไป อกษรยอมกปรากฏรวมกบเครองหมายจด (.) เชน

1 ม.ค. 2551 1| |<AB>ม.ค.</AB>| |2551|

เงาะจำานวน 3 ก.ก. เงาะ|จำานวน| |3| |<AB>ก.ก.</AB>|

อยหางประมาณ 400 ก.ม. อย|หาง|ประมาณ| |400| |<AB>ก.ม.</AB>|

เวลา 09.00 น. เวลา| |09|.|00| |<AB>น.</AB>| โทร. 0-2564-6900 <AB>โทร.</AB>| |0|-|2564|-|6900|

หากอกษรยอซงเปนตวบงช2 (marker) ปรากฏหนานพจนระบนาม (Named Entity) ใหกำากบเครองหมาย <NE>…</NE> ครอบนพจนระบนามท2งหมดกอน แลวจงกำากบเครองหมาย <AB>…</AB> ครอบเฉพาะอกษรยอน2น เชน

บคคล ด.ช. ยอดเยยม สดใส <NE><AB>ด.ช.</AB> ยอดเยยม สดใส</NE>|

พล.อ. สรยทธ <NE><AB>พล.อ.</AB> สรยทธ</NE>|

องคกร ธ.ไทยพาณชยใหดอกเบ2ยสง

37

Page 43: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

<NE><AB>ธ.</AB>ไทยพาณชย</NE>ให|ดอกเบ2ย|สง| อบต.สายนาวงมพ2นทเยอะ

<NE><AB>อบต.</AB>สายนาวง</NE>|ม|พ2นท|เยอะ|

สถานท ไปทรพ.จฬาฯ ไป|ท|<NE><AB>รพ.</AB>จฬาฯ</NE>|

ไปประชมท สวทช. ไป|ประชม|ท| |<NE><AB>สวทช.</AB></NE>|

หากอกษรยอทมคำานามเปนสวนหนงของอกษรยอดวย มกเปนอกษรยอบอกตำาแหนงหรอองคกร ใหกำากบเครองหมาย <AB> …</AB> ครอบอกษรยอน2นท2งหมด เชน อกษรยอบอก องคกร

กร.ทหาร <NE><AB>กร.ทหาร</AB></NE>|

บก.ทหารสงสด <NE><AB>บก.ทหารสงสด</AB></NE>|

อกษรยอบอกตำาแหนง ตำาแหนงรอง ผบ.ตร. ตำาแหนง|รอง| |

<AB>ผบ.</AB>|<NE>ตร.</NE>|ตำาแหนงรอง ปล.กห. ตำาแหนง|รอง| |

<AB>ปล.</AB>|<NE>กห.</NE>|ตำาแหนงผชวย ผบช. ตำาแหนง|ผ|ชวย| |

<AB>ผบช.</AB>|

5.3 การกำากบเครองหมาย <POEM>…</POEM> สำาหรบรอยกรอง (Poem)

38

Page 44: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

เครองหมาย <POEM > …</POEM> เปนเครองหมายทใชสำาหรบกำากบรอยกรอง (Poem) เชน โคลง ฉนท กาพย กลอน ราย เปนตน รวมถงบาทรองเลน เพลงพ2นบาน และเพลงตางๆ ดวย ท2งน2 ภายในเครองหมาย <POEM > …</POEM> ตองไมมเครองหมาย | ปรากฏอยภายใน และกำากบเครองหมาย <POEM > …</POEM> ครอบท2งรอยกรองเพยงคร2งเดยว ตวอยางเชน

สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระนราธปประพนธพงศ ไดทรงนพนธพรรณนาเปนบทกว ถวายราชสดดไวใน เฉลมเกยรตกษตรคำาฉนท ดงน2 สมเดจพระยอดหญง ดระกรงกระเหมนภย เมยนอมตรประชดไท ธสหวดจะเสยองค

|<NE>สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระนราธปประพนธพงศ</NE>| |ได|ทรง|นพนธ| พรรณนา|เปน|บท|กว|ถวาย|ราชสดด|ไว|ใน| |เฉลมเกยรตกษตร|คำา|ฉนท| |ดงน2| |<POEM>สมเดจพระยอดหญง ดระกรงกระเหมนภย เมยนอมตรประชดไท ธสหวดจะเสยองค</POEM>|

บางคร2งเดกๆ เลนกนอยใตถนบาน ชกชวนกนเลนลงชงหลกเลนขายของ อายเขอายโขง อายเขอายโขง อยในโพรงไมสก อายเขฟนหก กดคนไมเขา

บาง|คร2ง|เดก|ๆ| |เลน|กน|อย|ใตถน|บาน| |ชกชวน|กน|เลน|ลง|ชง|หลก|เลน|ขาย|ของ| |อาย|เข| อาย|โขง|

39

Page 45: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

|<POEM>อายเขอายโขง อยในโพรงไมสก อายเขฟนหก กดคนไมเขา</POEM>|

สรป

เอกสารแนวทางการแบงคำาภาษาไทยฉบบน2 จดทำาข2นเพอเปนคมอสำาหรบคณะทำางานสรางคลงขอความภาษาไทยขนาดใหญทมการแบงคำา ซงคลงขอความน2จะถกนำาไปใชเปนขอมลฝกฝนระบบและทดสอบประสทธภาพ สำาหรบการแขงขน BEST 2009 : การแขงขนสดยอดซอฟตแวรแบงคำาภาษาไทย

การแบงคำาภาษาไทยสามารถทำาไดหลายรปแบบ โดยอาจแบงเปนคำาส2นหรอคำายาวกได ข2นอยกบการนำาไปใชงานเปนหลก ตวอยางเชน การแบงคำาแบบส2นเหมาะสำาหรบงานสงพมพเพราะชวยใหสามารถจดหนาไดสะดวก ท2งยงเหมาะสำาหรบการคนคนขอความ เนองจากมโอกาสคนพบไดมากกวาคำายาว สวนการแบงคำาแบบยาวเหมาะสำาหรบการแปลภาษาเนองมาจากการแปลภาษาใหความสำาคญกบความหมายของคำาหรอขอความโดยรวมทตองการสอสาร ดงน2น การแบงคำาแบบยาวจงทำาใหไดคำาทมความหมายครบถวน จงสงผลใหการแปลภาษามประสทธภาพและมความถกตองสง ดวยเหตน2 หลกการแบงคำาจงมความสมพนธกบวตถประสงคของการนำาไปใชงาน

การแบงคำาสำาหรบการแขงขน BEST 2009 : การแขงขนสดยอดซอฟตแวรแบงคำาภาษาไทยน2ใชแนวคด หนวยเลกทสดทมองคประกอบความ“เปนคำาครบถวน ” (Minimal Integrity Unit) (Aroonmanakun, 2007) เหตผล คอ การแบงคำาใหส 2นไวกอนน2นสามารถนำาคำาทแบงไวไปพฒนาตอยอดไดสะดวก อกท2ง เมอตองการคำายาว กสามารถนำาคำาส2นมารวมกนไดงาย

40

Page 46: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

นอกจากน2 การแบงคำาภาษาไทยสำาหรบการแขงขนคร2งน2ยงไดองแนวคดของหลกเกณฑทางภาษาไทยและภาษาศาสตร เชน การพจารณาถงลกษณะการประกอบคำา หนาททางไวยากรณของคำา หนาททางการสอสารของคำา ทมาของคำา เปนตน เพอใหครอบคลมลกษณะภาษาไทยไดครบถวนทสดและสามารถนำาไปประยกตใชหรอพฒนาตอยอดในการประมวลผลภาษาธรรมชาต (Natural Language Processing: NLP) ได ซงจะสงผลใหการประมวลผลภาษาไทยในคอมพวเตอรมความถกตองสมบรณยงข2น

41

Page 47: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

บรรณานกรม

นววรรณ พนธเมธา. ไวยากรณไทย. กรงเทพมหานคร: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2549.วจนตน ภาณพงศ. โครงสรางของภาษาไทย: ระบบไวยากรณ. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยรามคำาแหง, 2532.ศกษาธการ, กระทรวง. สถาบนภาษาไทย สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา สำานกงานคณะกรรมการ การศกษาข2นพ2นฐาน. บรรทดฐานภาษาไทย เลม 2: คำา การสรางคำาและการยมคำา. กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว, 2549.สำานกนายกรฐมนตร. สำานกงานเสรมสรางเอกลกษณของชาต สำานกเลขาธการนายกรฐมนตร. ราชาศพท. กรงเทพมหานคร: บรษทฉลองรตน จำากด (มหาชน), 2537.สนนท อญชลนกล. ระบบคำาภาษาไทย. กรงเทพมหานคร: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547.อมรทพย กวนปณธาน. การศกษาบรบทบงบอกชอเฉพาะในภาษาไทยตามแนวภาษาศาสตรคอมพวเตอร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2546.อญชล สงหนอย. คำานามประสม: ศาสตรและศลปในการสรางคำาไทย. กรงเทพมหานคร: สำานกพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2548.อปกตศลปสาร, พระยา. หลกภาษาไทย. กรงเทพมหานคร: โรงพมพไทยวฒนาพานช จำากด, 2533.Aroonmanakun, Wirote. Thoughts on Word and Sentence Segmentation in Thai. In Proceedings of the Seventh International Symposium on Natural Language Processing (SNLP2007), Pattaya, Chonburi, Thailand, pp. 85 – 90, 2007.

Page 48: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

คณะกรรมการรางเอกสารแนวทางการแบงคำาภาษาไทยสำาหรบ

BEST 2009 : การแขงขนสดยอดซอฟตแวรแบงคำาภาษาไทย

ผชวยศาสตราจารย ดร.วโรจน อรณมานะกล จฬาลงกรณมหาวทยาลยนางสาวพชร วราศรย มหาวทยาลยเกษตรศาสตรนางมกขดา สขธาราจาร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดร. ทศนย เจรญพร หนวยวจยภาษาศาสตรคำานวณดร. ชย วฒววฒนชย ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาตดร. กฤษณ โกสวสด ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาตนางสาวกญญาณฐ เกรยงเกต ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาตนางภชรกา ชตระกล ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต

Page 49: lexitron.nectec.or.th · Web viewแนวทางการแบ งคำภาษาไทย สำหร บ BEST 2009 : การแข งข นส ดยอดซอฟต

นางสาวมณฑกา บรบรณ ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต นายสทธา พหลภญโญ ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาตนางสาวสมนมาศ ปโรทกานนท ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต