ගිහි ජීවිතයට ධර්මයෙයන් බිඳක්...

ප�ොප�ොන්නරුව, වුලිකන්ද, මුතුවුල්ල ශ්‍රී� තප�ෝධනොරොම විහොරප� වස් අවසොන මහො පිංකම සඳහො ධර්ම දොනය පිණිස පනොමිපල් ප&දො හුරිමට සම්�ොදනය කරන ලදී.

''සබ්බ දානං ධම්ම දානං ජිනාති'' (සියලු දානයන් අතර ධර්ම දානය උතුම් යෙ!.)මහප+නි, ශ�ම+පයකුට පහෝ &්‍රොහ්ම+පයකුට පහෝ පදවිපයකුට පහෝ මොරපයකුට පහෝ &්‍රහ්මපයකුට පහෝ පම් පලෝකප�හි අන් කිසිපවකුටත් පහෝ පනොලද හුකි කරුණු �පසකි. කුමක්ද ඒ �හ?

1

01. ජරොව ස්වභොව පකොට ඇති මො ජරොවට �ත් පනොප<වො.02. ව්‍යොධි ස්වභොව පකොට ඇති මො ව්‍යොධියට �ත් පනොප<වො.03. මර+ය ස්වභොව පකොට ඇති මො මර+යට �ත් පනොප<වො.04. ක්ෂය වීම ස්වභොව පකොට ඇති මො ක්ෂය පනොප<වො.05. නුපසන &ව ස්වභොව පකොට ඇති මො පනොනුපස්වො.

/ අලබ්භනීයඨොන සූත්‍රය

සබ්& �ො�ස්ස අකර+ංකුසලස්ස උ�සම්�දොසචිත්ත �රිපයොද�නංඑතං බුද්ධොනසොසනං

(සියලු අකුසලයන් පLන් පවන්වී රොL ද්ප<ෂ පමෝහ අකුසලපයන් පවන්වීඅපලෝභ අද්ප<ෂ අපමෝහ කුසලු සම්�ොදනපයන්චිත්තසංතොනය පිරිසුදු කර Lුනීමසියලු බුදු වරයන්පO අනුසොසනොවයි)

මහො කොරුණික වූ පලො<තුරො ශොන්තිනොයක සම්මො සම්බුදුරජො+න් වහන්ස.!!. දෑත න�පල් &ුඳ මො නමස්කොර කරමි. මොපO නමස්කොරය ප<වො.!!. ඒ උතුම් බුද්ධොනුභොවපයන්ද, ධම්මොනුභොවපයන්ද, සංඝොනුභොවපයන්ද සියලු පලෝ සතුන්ට සු� සුලපස්වො!

සියල්පලෝම අවප&ෝධපයන් යුතුව කියවො &ලො සිත් �හන් කර Lනිත්වො !

ගිහි ජීවිතයට ධර්මයෙයන් බිඳක්සම්�ොදකපLන්...

2

පමම ගිහි ජීවිතයට ධර්මපයන් බිඳක් අත්ප�ොත ධර්ම දොනය පිණිස ඔ& අතට �ත් කිරීමට හුකිවීම අ� ඉතොමත් භොL්‍යක් පකොට සලකන්පනමු. පමම දහම් �ඬුර භක්තිපයන් �රිශ්‍රීලනය පකොට එය ජීවිතයට එක් කරLුනීපමන් පමම ජීවිතප�ම ධර්මප� ආශ්චර්යය අත් දකින පමන් අ� ඉල්ලො සිටිමු. ඒ තුලින් ඇතිවන්නොවූ පු+්‍ය ඵලය පමම ව්‍යොයොමයට අත හිත දුන් සුමට අනුපමෝදන් පවත්වො! සියලු සු�යට �ත් පවත්වො! ශ්‍රී� තප�ෝධනොරොම විහොරොධි�ති කරLස්තලොප< කුසලධම්ම ස්වොමීන්වහන්පස් ඇතුළු විහොරවොසී පින්වත් ස්වොමීන් වහන්පස්ලොට ද, පලෝවොසී සියලු පින්වත් ස්වොමීන් වහන්පස්ලොට ද පම් පින් අනුපමෝදන් පවත්වො! නිදුක් නිපරෝගී චිරජීවනය සු�පස්වො! උතුම් චතුරොර්ය සත්‍ය ධර්මයන් අවප&ෝධ කරLුනීපම් වොසනොව උදොප<වො! පින් කුමති සියලු පදවියන්ටත්, අ� නමින් මිය �රපලොව ගියොවූ ඥොති හිතමිත්‍රොදී සියලු පදනොටත් අනුපමෝදන් පවත්වො! සියලු සු�යට �ත් පවත්වො!පම් පින්කමට සම්&න්ධ වූ සියලු පදනොට ද දුක&ලො සතුටුවන සියලු පදනොට ද පම් පින් එකපස් අනුපමෝදන් පවත්වො!!! නිදුක් නිපරෝගී සම්�ත් උදොවීම පිණිසත් දීර්ඝොයුෂ ලුබීම පිණිසත්, සියලු කටයුතු සොර්ථක කරLුනීම පිණිසත් පහ්තු ප<වො!අ� සුම පදනොටම උතුම් චතුරොර්ය සත්‍ය ධර්මයන් සුවපස්ම අවප&ෝධ කරLුනීම පිණිසත් පම් පින උ�කොර ප<වො!!සොදු... සොදු... සොදු...පම් අත්ප�ොත සම්&න්ධ විමසීමකට අවශ්‍ය නම් �හත ඊ-පම්ල් ලිපිනය ඇත.

�්‍රථම මුද්‍ර+ය - 2017 සුප්තුම්&ර්© මුතුරොජ නොනොයක්කොර Email: muthu.mkml@gmail.com

�ටුන

3

1. �න්සිල් සුරැකීපම් අනුසස් 05

2. පමත්තො භොවනො හො පමත්තොනිසංස 08

3. මෛමත ්‍රී භොවනොප< ආනිසංශ පකටිපයන් 12

4. &්‍රහ්මචර්යොව පිරීම යනු නිවන් මඟට පිවිසීමයි 12

5. පද පලොව ජය පLපනන වීර්ය 15

6. කුසලයට �මො පනොවන්න 17

7. Lමයි - �න්සලයි එක් වූ සමොජයක් පLොඩනඟමු 18

8. දුක පස් ලුබිය යුතු දුල& සම්�ත් හතර 21

9. “පින් සිතිවිලි වඩන” පින්&ර වස් සමය 23

10.&ලවත්ම අකුසලපයන් ඔ& ආරක්ෂො පවන්න24

11.පරෝ� සූත්‍රය සහ අට මහ කුසල් 26

1. පන්සිල් සුරැකීයෙම් අනුසස්

4

පතරුවන් සර+ ගිය ප&ෞද්ධයොපO නිත්‍යශ්‍රීලය �ංච ශ්‍රීලයයි. අංL �හින් යුත් ශ්‍රීලය �ංචශ්‍රීලය පහවත් �න්සිල් නම් ප<.

�න්සිල් රැකිය යුත්පත් කුමක් නිසොද?

බුදුරජො+න් වහන්පස් පිහිට කර Lත් ශ�ොවකයො බුදුරජො+න් වහන්පස් වදො� �රිදි කර්ම කර්මඵල පිළි&ඳ විශ්වොසය ඇති කරLනියි. පyතනොත්මක ව අ� කයින් කරන වචනපයන් කියන සිතින් සිතන පද් කර්මය යි. ඒ අනුව කර්මය; කොයකර්ම , වචීකර්ම, මපනෝකර්ම වශපයන් ති්‍රවිධ ප<. පyතනොත්මක ව සිදු කරන පහොඳ (කුසල) නරක (අකුසල) කර්ම අනුව ඊට අනුරෑ� වන වි�ොකයක් (�්‍රතිඵලයක්) ජනිත වීම කර්ම නියොමය යි. පකපනකු සිදු කරන කර්මවලින් ඇතුම් පකොටසක් පම් ජීවිතපයහි දීම වි�ොක පදන අතර එයට ‘දිට්ඨධම්මප<දනීය කර්මය’ යයි කියනු ලුපබ්.

පකපනකු සිදු කරන කර්මවලින් තවත් පකොටසක් අනතුරු ජීවිතපයහි දී වි�ොක පදන අතර එයට ‘උ��ජ්ජප<දනීය කර්ම’ ය යි කියනු ලුපබ්.පකපනකු සිදු කරන කර්මවලින් තවත් පකොටසක් මතු පදවන ජීවිතපයහි �ටන් �රිනිර්වො+ය දක්වො වි�ොක පදන අතර එයට ‘අ�රො�රියප<දනීය කර්ම’ ය යි කියනු ලුපබ්. ඒ අනුව පyතනොත්මක ව සිදු කරන කුසල අකුසල කර්ම වඳ පනො වන &වත් අවස්ථොවලත් කල්හි වි�ොක පදන &වත් ධර්මයට අනුව �ුහුදිලිය. එනිසො කයින් වචනපයන් දුශ්චරිතයන්හි පයපදන්නවුන්ට අවස්ථොනුකූල ව එහි දුක් වි�ොක ලුප&න &ුවින් එම දුශ්චරිතයන්පLන් වු�කීම පමපලොව �රපලොව පදපලොව සු� ලුප&න මඟක් ප<.

සතුන් මුරීමොදි දුශ්චරිතවලින් වු�කිය යුත්පත් ඒ නිසොය.එපස්ම නිවන්මඟ වන ආර්යෂ්ටොංගික මොර්Lපයහි �දනම ද ශ්‍රීලයයි. එනිසො පමපලොව �රපලොව දුක් අකමුති පලෞකික පලෝපකෝත්තර සු� කුමති සත්පුරුෂපයෝ දුශ්චරිත දුරු පකොට සිල්වත් ජීවිතයක් Lත ක� යුත්තොහ. �න්සිල්හි අන්තර්Lතවන සංවරය , ධර්මොනුකුලව පමන්ම පලෝක සම්මතය අනුවද ඇති

5

කර Lන්නො මුලික හො අවම සංවරයයි. පමම සංවරපයන් පතොර වුපවෝ ධොර්මික පලෝකයො අතරද පිළිකුල් කටයුතු පවති.

�න්සිල් වනොහි කයින් සහ වචනපයන් සිදු වන පමම දුශ්චරිත �පසන් වු�කීමයි. එනම්,

1. �ර�+ නුසීපමන් වු�කීම (�ො+ොති�ොතො ප<රමණී)2. නුදුන් පද් පසොරො Lුනීපමන් වු�කීම (අදින්නොදොනො ප<රමණී)3. කොමයන්හි වරදවො හුසිරීපමන් වු�කීම (කොපම්සු මිyඡොචොරො

ප<රමණී)4. ප&ොරු කීපමන් වු�කීම (මුසොවොදො ප<රමණී)5. මත්�ුන් මත්ද්‍රව්‍ය භොවිතපයන් වු�කීම

(සුරොපම්රයමජ්ජ�මොදට්ඨොනො පවරමණී)

පමම දුශ්චරිත �පසන් වු�කීම �ඤ්චශ්‍රීලයයි. �න්සිල් පහොඳින් රැකීමට නම්, පමම දුශ්චරිත සිදුවන අයුරු ද වටහො Lත යුතුය. ඒ පමපස්යි.

1. �්‍රො+ඝොතය (�ර�+ නුසීම) සිදු වන අයුරු [ප් රො+ඝොතයක් සිදුවීමට පමම කරුණු �හ සම්පූර්+ විය

2. අදත්තොදොනය (පසොරකම) සිදු වන අයුරු [පසොරකමක් සිදුවීමට පමම කරුණු �හ සම්පූර්+ විය යුතුය. එනිසො

6

යුතුය. එනිසො පමම කරුණු දුන තමො අතින් ප් රො+ඝොතයක් සිදු පනොවීමට අධිෂ්ඨොන කර Lත යුතුය.]I. �+ ඇති සපතකු වීමII. �+ ඇති සපතකු &ව දුනීමIII. මර+ පyතනොවIV. මර+ උ�ක්‍රමයV. එම උ�ක්‍රමපයන් මර+ය සිදුවීම

පමම කරුණු දුන තමො අතින් පසොරකමක් සිදු පනොවීමට අධිෂ්ඨොන කර Lත යුතුය.]I. අන්සතු වස්තුවක් වීමII. අන්සතු වස්තුවක් &ව දුනීමIII. පසොරො Lුනීපම් පyතනොවIV. පසොරකම් කිරීපම් උ�ක් රමයV. තිබූ තුනින් පවනස් කිරීම පහවත් Lුනීම

3. කොම මිථ්‍යොචොරය (කොමපයහි වරදවො හුසිරීම) සිදු වන අයුරු [කොමයන්හි වරදවො හුසිරීමට පමම කරුණු සම්පූර්+ විය යුතුය. එනිසො පමම කරුණු දුන තමො අතින් කොමයන්හි වරදවො හුසිරීමක් සිදු පනොවීමට අධිෂ්ඨොන කර Lත යුතුය.]I. පස්වනය පනො ක� යුතු පුද්Lලපයකු වීම (ස්ත්‍රී්‍ර /පුරුෂ)II. වරදවො හුසිරීපම් පyතනොවIII. වරදවො හුසිරීපම් උත්සොහයIV. ආස්වොදය ඉවසීම පහවත් පස්වනය

4. මුසොවොදය (ප&ොරු කීම) සිදු වන අයුරු [ප&ොරුකීම සඳහො පමම කරුණු සම්පූර්+ විය යුතුය. එනිසො පමම කරුණු දුන තමො අතින් ප&ොරු කීමක් සිදු පනොවීමට අධිෂ්ඨොන කර Lත යුතුය.]1. කියන කරුණු ප&ොරු අසත්‍යයන් වීම2. අන්‍යයන් රැවටීපම් පyතනොව3. එය ඇඟවීම4. එයින් අසන්නො මු�ොවීම

5. සුරො �ොනය සිදු වන අයුරු [මත්ද්‍රව්‍ය භොවිතය සඳහො පමම කරුණු සම්පූර්+ විය යුතුය. එනිසො පමම කරුණු දුන තමො අතින් සුරො ආදි මත්ද්‍රව්‍ය භොවිතයක් සිදු පනොවීමට අධිෂ්ඨොන කර Lත යුතුය.]I. සුරො ආදි මත්ද්‍රව්‍යයක් වීමII. මත්ද්‍රව්‍ය Lුනීපම් පyතනොව

7

III. ඒ සඳහො උත්සොහ කිරීමIV. මත්ද්‍රව්‍ය ශරීරLත වීම

පමම දුශ්චරිතයන්පLන් වු�කුණු පතරුවන් සර+ ගිය උ�ොසකයො/උ�ොසිකොව සිල්වත් චරිතයක් ප<. ප&ොපහෝ පදපනකු යහ�ත්පදයක් පහෝ අයහ�ත් පදයක් කිරීමට උත්සොහවත් වන්පන් ඉන් තමොට ලුප&න �්‍රපයොජන සලකො පLනය. සිල්වත් ජීවිතයක් Lත කරන්පනකුට එයින් ප&ොපහෝ ආනිසංස ල&ො Lත හුකි පවතත් වුඩිපදපනක් එම ආනිසංස පනො දන්නො &ුවින් සිල්වත් ජීවිතයක් Lත කිරීමට උනන්දු පනො පවති. සිල්වත් ජීවිතයක් Lත කරන්පනකුට �හත සඳහන් ආනිසංස ලුප&න &ව දීඝනිකොප� මහො�රිනිබ්&ො+ සූත්‍රපයහි සඳහන් ප<.

1. සිල්වත් ශ�ොවකයො පනො �මො &ව නිසො ප&ොපහෝ පභෝL ල&යි.2. සිල්වත් ශ�ොවකයො පිළි&ඳ වූ කීර්තිරොවයක් උස්ව නුප�.3. සිල්වත් ශ�ොවකයො යම් පිරිසක් පවත එ�ප�ද පහපතම විශොරදව ම එ�ප�යි.4. සිල්වත් ශ�ොවකයො සිහි මු�ො පනොවී කලුරිය කරයි.5. සිල්වත් ශ�ොවකයො මරණින් මතු සුLතිLොමී පවයි.

තවද �න්සිල් රකින්නො වූ ශ�ොවකයොට පවන පවන ම ලුප&න ආනිසංස පමපස්ය.

1. සත්ව ඝාතනයෙයන් වැලකී සිටීයෙමන් ලැයෙබන ආනිශංස

ආපරෝහ පිරිනොහ සම්�ත්තිපයන් යුක්ත වීම ජව සම්�ත්තිපයන් යුක්ත වීම මනොව පිහිටන පියවර ඇත්පතකු වීම

8

රන්වන්�ොට සිරුරක් ඇත්පතකු වීම මුදු පමොප�ොක් සිරුරක් ලුබීම පිරිසිදු �ුවතුම් ඇති ඇත්පතකු වීම සූර වීර Lති ඇත්පතකු වීම මහො &ලවන්තපයකු වීම පනො�ුකිල කිවහුකි වචන ඇත්පතකු වීම කොටත් පි්‍රය මනො� පුද්Lලපයකු වීම �හ ක� පදොස් ඇත්පතකු වීම පකපනකුට බිදවිය පනොහුකි �රිවොර සම්�ත්තියක් ලුබීම තුති පනොLත් පකපනකු වීම විනොශ පනොක� හුකි උතුපමකු වීම �ර උ�ක්‍රමවලින් අකල් මර+යට �ත් පනොවීම අනන්ත වූ �රිවොර සම්�ත් ඇති &ව සුරෑපී පුද්Lලපයකු වීම මනො සටහන් ඇත්පතකු වීම අල්� ආ&ොධ ඇත්පතකු වීම පශෝක පනොකරන්පනකු වීම පි්‍රයයන්පLන් පවන්වන්නට සිදු පනොවීම දීර්ඝොයුෂ ලුබීම මනොව පිහිටි අL �සL ඇත්පතකු වීම

2. අදත්තාදානයෙයන් වැළකීයෙමන් ලැයෙබන ආනිශංස

මහො ධනවපතකු වීම ප&ොපහෝ ධන ධොන්‍ය ල&න්පනකු වීම අනන්ත පභෝL සම්�ත් ඇත්පතකු වීම නූ�න් වස්තු උ�දවීමට පු+්‍ය ශක්තිය ඇත්පතකු වීම ඇත්තො වූ පභෝL රැකLුනීපම් වොසනොව කුමති වස්තූන් වහො ල&න්පනකු වීම රොජ, පසොර, ගිනි, ජල ආදිපයන් විනොශ කල පනොහුකි වස්තුව ඇති වීම සොධොර+ ධන වොසනො ඇත්පතකු වීම පලෝකප� උත්තමපයකු &වට �ත්වීම

9

නුත යන වචනය දන්පනකුවත් පනොවීම සු� විහර+ ඇත්පතකු වීම

3. කාමයෙයහි වරදවා යෙනාහැසිරීයෙමන් ලැයෙබන ආනිශංස

සතුරන් නුත්පතකු වීම සියලු ජනතොවටම පි්‍රය කරන්පනකු වීම ආහොර�ොනොදී සියල්ල අඩුවක් නුතිව ලුබීපම් භොL්‍ය

ඇත්පතකු වීම සු�පස් නින්ද යොම සු�පස් පිබිදීම අ�ොය භය නුත්පතකු වීම නපුංසක,උභපතෝ,ඛ්‍යඤ්ජනක තත්ව වලට �ත් පනොවීම පක්‍රෝධය අඩු පුද්Lලපයකු වීම ඒ ඒ පදය �රික්ෂො පකොට කරන්පනකු වීම කර පනො&ොLත් පකපනකු වීම (කුදු පනොවීම) සුක බිය නිසො බිම &ලොපLන පනොසිටින්පනකු වීම ඔවුපනොවුන්ට පි්‍රය මනො� අඹුසුමියන් ලුබීම පිරිපුන් ඉදුරන් ඇති &ව පිරිපුන් ලක්ෂ+ ඇති &ව සුක නුති පුද්Lලපයකු වීම මහන්සි පනොවී ධනය ලුබීපම් භොL්‍ය ඇතිවීම සු� විහර+ ඇත්පතකු වීම කිසි තුනක කුමකටවත් බිය පනොවන්පනකු වීම පි්‍රයයන්පLන් පවන් පනොවන්පනකු වීම

4. මුසා බස් යෙනාපැවසීයෙම් ආනිශංස

අතිශයින් �්‍රසන්න ඉදුරන් ඇත්පතකු වීම මනො මිහිරි කටහඩක් ඇත්පතකු වීම සමොනව පිහිටි සුදු දත් පද�ලක් ඇත්පතකු වීම අපශෝභන වූ මහත් ශරීර පනොල&න්පනකු වීම

10

අපශෝභන වූ මිටි ශරීර පනොල&න්පනකු වීම අපශෝභන වූ උස ශරීර පනොල&න්පනකු වීම සු� ස්�ර්ශ ඇත්පතකු වීම දුLද නුති මල් සුවදුති මුඛයක් ඇත්පතකු වීම සුවච කීකරු �රිවොර ජනයො ඇති &ව විශ්වොස ක�යුතු වචන ඇත්පතකු වීම පනඵම් ප�ත්තක් බුදු වූ මෘදු වූ රත්�ුහු දිවක්

ල&න්පනකුවීම

උඩගු පනොවන &ව ච�ල අදහස්, කි්‍රයො නුත්පතකු වීම

5. මත්ද්‍රව්‍ය ගැනීයෙමන් වැළකීයෙමන් ලැයෙබන ආනිශංස

තුන් කල්හි කරන යම් කටයුත්තක් ප<ද එය වහොවුටපහන &ව

සෑම කල්හිම එල� සිටි සිහි ඇත්පතකු වීම උම්මත්තක පනොවී ඉ�දීම ඥොනවන්තපයකු වීම අලස පනොවීම පනොහික්මුණු කි්‍රයො පනොකිරීම පක�පතොලු පනොවීම තරු+ මදපයන් ආදී මත්වුණු ස්වභොවයක් නුති &ව අ�්‍රමොදී විහර+ ඇත්පතකු වීම පමෝහපයන් මුලොවී කටයුතු කරන්පනකු පනොවීම තුති Lුනීම් නුත්පතකු වීම එකට එක පනොකිරීම ඊර්ෂියො පනොකරන &ව සත්‍ය වචන කතොකරන්පනකු වීම පක්�ොම්,�රුෂ,හිස්, වචන කථොකරන්පනකු පනොවීම අලස &වින් පතොරව කටයුතු කරන්පනකු වීම ක�ගු+ දන්පනකු වීම

11

ක� උ�කොරයට �්‍රති උ�කොර දක්වන්පනකු වීම මසුරු මල ධර්ම නුත්පතකු වීම ත්‍යොLවන්තපයකු වීම මහො සිල්වපතකු වීම සෘජු Lති �ුවතුම් ඇත්පතකු වීම පක්‍රෝධ පනොකරන සත්පුරුෂපයකු වීම �< කිරීමට ලුජ්ජො ඇති ගු+වත් අපයකු වීම �< කිරීමට බිය ඇත්පතකු වීම සෘජු අදහස් ඇත්පතකු වීම මහො �්‍රඥොවන්තපයකු වීම මහො චිත්ත ශක්තියක් ඇති නුව+ුත්පතකු වීම දොර්ශනික අදහස් ඇති �ණ්ඩිතපයකු වීම අර්ථය අනර්ථය වුටපහන හසල බුද්ධියක් ඇති&ව

2. යෙමත්තා භාවනා හා යෙමත්තානිසංස

ප&ෞද්ධ භොවනො ක්‍රම අතර මෛමත්‍රී්‍ර භොවනොව අතිශය ජනපි්‍රයව �වතිනවො. ප&ොපහෝ ප&ෞද්ධපයෝ අතිශය පLෞරවොදරපයන් පම් භොවනො ක්‍රමය නිති �්‍රගු+ කරනවො. සතර ඉරිය<පවහිම �්‍රගු+ ක�හුකි �හසු භොවනො අරමු+ක් &ව ධර්මප� සඳහන් පවනවො. ප&ොපහෝ ආනිසංස පLනපදන, විපුල ආනිසංස පLනපදන උතුම් භොවනො ක්‍රමයක්. පම් උතුම් භොවනො කමටහන පිළි&ඳ වඩො පහොඳින් නිවුරැදිව හදොරො පිළිපවත් Lරුකව වුඩිය යුතු පවනවො. එපස් පනොවුනපහොත් ඇතුම් විට හොනිදොයක ප් රතිඵලවලටත් මුහු+ පදන්න පවනවො.

පමත්සිත මනොව දිගු කොලයක් �්‍රගු+ කිරීපම්දී සිතට දුපනන සුහුල්ලුව සහනය වචනපයන් කියො නිම කරන්න &ුහු. එහි මහ පුදුම &ලයක් ශක්තියක් තිප&නවො. කිසිපවකුට මුඩ �වත්වන්න පනොහුකි යට�ත් කරන්නට පනොහුකි උසස් ආරක්ෂොවක් රැකවර+යක් එයින් ලුප&නවො. මහො &ලLතු ආරක්ෂොවක්. තමො වටො පLොඩ නුපLනවො. පදවියන් සහිත පලෝකයොපO පLෞරවයට �ත්පවනවො. ඔවුන්පLන් වුදුම් පිදුම්

12

හිමිපවනවො. යක්ෂ භූතොදීන්පLන් කිසිදු වි�තක් හොනියක් කරදරයක් කිසිම අයුරකින් සිදුවන්පන් නුහු. ඔවුන්පLන් පLෞරවය, රැකවර+ය �ම+ක් පනොව ආරක්ෂොවත් හිමිපවනවො. උද< උ�කොරත් හිමිපවනවො.

පමත්තො කියන �ොලි වචනය සංස්කෘත භොෂොපවන් මෛමති්‍ර පලස දක්වනවො. මිතුරුකම, හිතවත්කම, යහළුකම කියන අදහස් පමහි Lුබ්පවනවො. සොමොන්‍ය මිනිසො අදහස් කරන මෛමති්‍රය විවිධොකොර විය හුකියි. තමොට තම හිතවත් අයට, දරුවනට, යහළුවනට, ඥොත්‍රීන්ට අහිතවත් අයට, සතුරු අයට ඔවුන්පO මෛමත්‍රී්‍රය පවනස් පවනවො. බුදුරජො+න් වහන්පස් ප�න්වො වදො� පමත්සිත පකපලස් දුරු කිරීමට, පකපලස් නුසීමට මිස පකපලස් වුඩීමට පනොප<. එනිසො මෛමති්‍රය රොLය, ආලය, කොමය ආදරය සමඟ &ුඳුන එකක් පනොප<. එය �ටිපසෝතLොමි �්‍රති�දොවකි. මෛමති්‍රයට සෘජු සතුරො වන්පන් ද්ප<ශයයි. එය අ�ට �ුහුදිලිව හඳුනොLන්න හුකියි. රොLය, ආලය, කොමය, ආදරය යන ක්පල්ශධර්ම මෛමති්‍රයට සතුරු පවයි. එය හඳුනො Lුනීමට ප&ොපහෝ අ�හසු ප<. සතුරො සතුරු පලස එන්පන් නම් අ�ට හඳුනො Lුනීමට අ�හසු පනොප<. සතුරො පි්‍රය හිතවතකු කල්‍යො+ මිත්‍රයකු, විශ්වොසවන්ත උද<කරුවකු විලසින් �ුමිප+න්පන් නම් ඔහු හඳුනො Lුනීම අතිශය දුෂ්කර ය. ප&ොපහෝ විට මිතුරු පවසින් �ුමිප+න සතුරොට පLොදුරු වන අවස්ථො උදොපවනවො. මෛමත්‍රී්‍ර පවසින් උ�දින රොLය, රතිය, කොමය, ආලය ආදී ක්පල්ෂයන් හඳුනො Lුනීම අතිශය දුෂ්කර ප<. පම් සඳහො ඉතො උසස් පලස සිහිනුව+ හො දහම් අවප&ෝධය තිබිය යුතුය. උසස් ගුරු ඇසුර ද තිබිය යුතු ය. අ�ට අපප් බුදුරජො+න් වහන්පස් ප�න්වො වදො� මෛමති්‍රය ඉතොම පශ්�ෂ්ඨයි. එය පුද්LලයොපLන් පුද්Lලයොට පවනස් වන්පන් නුත. තමොට හිතවතොට, මිතුරොට, ඥොතියොට දුවට, පුතොට, මවට පියොට, මුදහත් අයට සතුරොට ආදී වූ පම් සුමට සමපස් අ�රිමිත මෛමති්‍රය �ුතිරවිය යුතුය. එය අපි හුපමෝම භොවිත කරන කරණීය පමත්ත සූත්‍රප� �ුහුදිලිව සඳහන්ව තිප&නවො.

13

‘’මාතා යථා නියං පුත්තං  ආයුසා ඒක පුත්ත මනුරක්යෙBඒතංපි සබ්බ භූයෙත්සු  මානසං භවයෙE අපරිමානං’’

උතුම් ම< �දවිය උසුලන, ආදරය, කරු+ොව, මෛමති්‍රපයන් පිරිපුන් උසස් දරු පසපනහසක් ඇති මවක් යම්පස් සිය දිවි පදපවනි පකොට තම එකම පුතු ආරක්ෂො කරන්නී ද එපමන් සියලු පලෝක සත්ත්වයො පවත අ�රිමිත පමත්සිත �ුතිරවිය යුතුය. එය බුද්ධ චරිතප� ආදර්ශයකි. අපප් බුදුරජො+න් වහන්පස්පO මෛමති්‍ර &ලය, ශක්තිය අ�රිමිතයි. පමපතකුයි කියො �්‍රමො+ ක� පනොහුකිමය. දරුණු පසොරුන්, පරෞද්‍ර යක්ෂ, නොL භූතොදීන් �හසුපවන් දමනය කිරීමටත් තම වසඟයට Lුනීමටත් හුකියොව ලුබුපණ් අ�රිමිත මෛමත්‍රී්‍ර චිත්ත &ලය නිසයි. දුටුවන් බිපයන් සුඟවී �ලොයන තරම් භයොනක වූ නොලොගිරි ආදි තිරිසන් සතුන් �වො අහිංසක සුදුහුති දරුවන් පස් සිරි�ො මුල දනින් වුඳ වුපටන �ම+ට සංවර කිරීමට, දමනය කිරීමට හුකිවූප� ඒ උතුම් මෛමති්‍ර &ල ශක්තිපයනි. ජීවිත කොලය පුරොම ද්ප<ශපයන් පක්‍රෝධපයන්, මෛවරපයන් අපන්ක විධ තර්ජන, Lර්ජන, වදහිංසො �ුමි+වීමට උත්සොහ ක� පද්වදත්තට කිසිදු පවනසකින් පතොරව පමත්සිතම වුඩූහ. ගිහික� තමනට දොව උ�න් රොහුල කුමරුට වුඩි මෛමති්‍රයක්, කරු+ොවක් පනො�ුවුත් වූහ. සියල්ලටම සම සිතින් පමත්සිත වුඩුවො. මහො කොරුණික තථොLතයන් වහන්පස් පO පම් උතුම් ආදර්ශයම ගුරුතන්හි ත&ො සියලු සතුනට සම පමත් සිතම �ුතිරවීමට හුකි හුම උත්සොහයක්ම Lත යුතුයි.

මෛමත්‍රී්‍ර භොවනොව �්‍රගු+ කිරීමට පයොමුවන ආධුනිකයො වඩො සුලකිලිමත් විය යුතුයි. ආරම්භප�දී ම අරමුණු පනොක� යුතු පුද්Lලයන් කිහි� පදපනක් පවයි. පවපසසින් අතිශයින් පි්‍රය, අප් රිය, මෛවරී, මුදහත් යන සතර පුද්Lලයන් ��මුව අරමුණු කිරීපමන් වු�කීම වඩො යහ�ත්ය. භොවනොවට පයොමුවන පුද්Lලයො මනස සුහුල්ලු ව සම&ර ව �වත්වොLත යුතුයි. ආධුනිකයො පනොදියුණු මනසකින් යුත් අපයක් නම් මහත් පවපසට �ත්ව පනොමඟට පයොමුවිය හුකිය. එනිසො ඉහතින්

14

සඳහන් ක� සතර පිරිස අරමුණු කර පමත් වුඩිය යුත්පත් උසස් පලස සිත දියුණු කර තම වසඟප� සිත �වත්වො Lුනීමට හුකි වූ �සුවය. අතිපි්‍රය අය අරමුණු කරත්ම රොLය, රතිය, ආලය ඇසුරු පකොට සිතිවිලි �හ� විය හුකියි. ඔවුනපO දුක සු� විමසන ස්වභොවප� සිතිවිලි පහෝ ඔවුන් සමඟ ක� කී දෑ පිළි&ඳ සිතිවිලි �හ�ව මහත් පවපහසට �ත්විය හුකියි. කමටහන අමතක ව සිත වසඟ කර Lුනීමට ද පනොහුකිව මහත් කරදරයකට ලක්විය හුකි අවකොශ &හුල පවයි. පම් පහ්තු නිසො අතිපි්‍රයයන් ��මුව අරමුණු පනොකිරීම වුදLත් ප<. අපි්‍රය පුද්Lලයන් අරමුණු කර පමත්සිත �තුරවන්නට ආරම්භ ක�පහොත් සිතට පිළිකුල් අරමුණු ඇතිප<. ද්ප<ශයට �ක්ෂව සිතිවිලි පනොකඩවො ඇතිවිය හුකියි. සතුරු අය, මෛවරී පුද්Lලයන් අරමුණු කර පමත්සිත වඩන්නට පයොමුවීපමන් සිත ද්ප<ශපයන් පවලො Lුනීපම් අවකොශ වුඩිප<. පමත් සිත පවනුවට ද්ප<ශපයන් ඇවිලLත් සිත් ප��ක් හට Lතපහොත් මහත් දුෂ්කරතොවයනට මුහු+ පදන්නට සිදුප<. ද්ප<ශ සහLත සිතිවිලි යට�ත්කර, මුඩ�වත්වො පමත් සිතම &ොධොවකින් පතොරව වුඩිය හුකි �ම+ට සිත දියුණුව �වත්‍රී නම් සෘජු පලස සතුරු අය අරමුණු කර මනො සිහි නුවණින් පමත්සිත වුඩීම සුදුසු ය. එයින් සතුරො පමල්ල කිරීමටද හුකිවනු ඇත. මුදහත් අය Lරු තුනට, පි්‍රය තුනට �මුණුවො Lුනීපම්දී සිතට පවපහසක් ඇතිවිය හුකිය. එ&ුවින් ආරම්භප� දී සෘජුව මුදහත් අය අරමුණු කර පමත්සිත වුඩීපමන් වුලකීම පයෝL්‍ය ප<.

එපමන්ම මෛමත්‍රී්‍ර කමටහන් වඩන තුනුත්තො භොවනො අරමු+ සඳහො සෘජුව විරුද්ධ ලිංගිකයන් පතෝරො Lුනීපමන් වුලකිය යුතුය. පුරුෂයො ස්ති්‍රයක අරමුණු කර පහෝ ස්ති්‍රයක් පුරුෂයකු අරමුණු කර කමටහන් වුඩීපමන් වු�කීමට වL&ලො Lතයුතු යි. ස්ත්‍රී්‍ර රෑ�, ශබ්ද, Lන්ධ, රස, ස්�ර්ශ අරමුණු කරන පුරුෂයොපO සිතට වහො රොLය �ුන නුL එන්පන් ය. පුරුෂ, රෑ�, ශබ්ද, Lන්ධ, රස, ස්�ර්ශ, අරමුණු කරන ස්ති්‍රයපO සිතට වහො රොLය �ුන නගින්පන් ය. මෛමති්‍ර සිත මුලොකර සිතට නුපLන රොLය නමුති ගින්පනන් දුපවන්නට පුළුවන. රොLපයන් සිත ඇවිලLත් කල, පවලොLත් ක� මෛමති්‍ර සිතට ඉඩක් නුත.

15

ඔහු අන්ධයකු පස් කි්‍රයො කිරීමට පයොමු වන්පන්ය. පම් නිසො විරුද්ධ ලිංගිකයන් පකපරහි සෘජුව පමත් සිත වුඩීම පිළි&ඳ අතිශයින් සුලකිලිමත් විය යුතුය. ම�ගිය අය අරමුණු කර පමත් සිත වුඩීපමන් ඵල රහිත ප<. චිත්ත සමොධි ඉ�දීම පනොහුකි &ව ප�න්වො දී ති පබ්.

මෛමත්‍රී්‍ර සිත වඩනු කුමති සුදුහුවත් අය ��මුව ද්ප<ශප� ආදීනව මුනවින් නුවණින් විමසො &ුලීමට හුරුකර Lතයුතු ප<. අ� සුමපO සිත්වල ද්ප<ශය නමුති ක්පල්ශ මූලය �වත්‍රී. ඇතුම් අයපO චරිත ද්ප<ශය &හුල පකොට ඇත. පි්‍රය මනො� මුහුණින් යුතුව සියල්ල ඉවසීපම් ශක්තිය දියුණු ක� අයද අ�ට දක්නට ලුපබ්. පකපස් වුවද ද්ප<ශප� ආදීනව පමපනහි කර භොවනොවට පයොමුවීම වඩො සොර්ථක ක්‍රමය ප<. ද්ප<ශය සිත කය දවොලන ගින්නකි. සිත කිලිටි කරන, සිත දූෂ+ය කරන කය දවොලන ගින්නකි. සිත කිලිටි කරන, සිත දූෂ+ය කරන ප් ර&ල අකුසල මූලයකි. කුසල් අකුසල් පහොඳ නරක, යහ�ත අයහ�ත හඳුනො Lුනීමට පනොහුකි �රිදි සිත අන්ධ කරන නීවර+ ධර්මයකි.

සිත ද්ප<ශපයන් පවලොLත්ක� ඇවිලLත් ක� එහි &ල�ෑම සිතට �ම+ක් පනොව ශරීරයටද &ල�ෑම් කරයි. රුධිර ධොතුව අපිරිසුදු කරයි. අපි්‍රය අමනො� ප�නුමක් ඇතිකරයි. දුටුවන්පO පිළිකුලට ලක්පවයි. මරණින් මතු අ�ොLත වීමට සිදුපවයි. ද්ප<ශපයන් ඇවිලගිය ද්ප<ශපයන් පවලුන සිත් ඇති පුද්Lලයො කරන කියන සිතන සියල්ලම දුෂ්ටය, නපුරුය, සත්ව හිංසනය ඝොතනය සිදු කරයි. පසොරකම, වංචොව, දූෂ+ කි්‍රයො කරයි. තමොට සමොජයට අහිතකර කි්‍රයො කරයි. දුෂ්ට, රළු, සිත් රිදවන, සිත් කිලිටි කරන වචන කතො කරයි. අමිහිරි, අපි්‍රය අමනො� වචන &හුල ව කථො කරයි. සිතිවිලිත් දුෂ්ට පවයි. තමොටත් සමොජයටත් අහිතවන නපුරු, දුෂ්ට පද් කීමට කිරීමට සිතයි. එපමන් ම සියදිවි හොනි කර Lුනීම, අන් අයපO ජීවිතහොනි කිරීම ආදී �විටු කි්‍රයොවන්හි නිරත පවයි. බිය පශෝකය හුඬීම වුලපීම ආදිය ඇතිවනුප� ද්ප<ශය පහ්තුපවනි. පම�රිදි විවිධ අයුරින් විවිධ ස්වරෑ�පයන් අ�ට දකින්නට, අසන්නට,

16

අත්විඳින්නට ලුප&න ද්ප<ශප� ආදීනව නුවණින් විමසො &ුලිය යුතු ප<.

අනතුරුව මනො නුවණින් පමත්තොනිසංස විමසො &ුලීම වුදLත් ප<. සිපත් සංවරය, සුහුල්ලුව ඇතිකරයි. සිත දමනය පවයි. පකපලස් දොහය සංසිඳවයි. සතුට, සුනසුම, පී්‍රතිය පසොම්නස උදොකරයි. සිපත් ඇතිවන යහ�ත් ගු+ ශක්තිය සිරුරට ද යහ�ත් &ල�ෑම් ඇතිකරයි. රුධිර ධොතු ව පිරිසුදු කරයි. රුධිර සංසර+ කි්‍රයොවලිය ශරීරයට හිතකර පලස සුකපසයි. හදවපත් කි්‍රයොකොරීත්වය යහ�ත් කරයි. සිත �්‍රභොෂ්වර කරන අතර ශරීරයද �ුහු�ත් කරයි. අලංකොර කරයි. පියකරු ප�නුමක් ඇති කරයි. දුටුවන් අවනත පවයි. සුමපO පි්‍රය හිතවපතක් පවයි. සිපතහි ඇතිවන පිරිසුදු පිවිතුරු &ව නිසො සියලු කොයික කි්‍රයො යහ�ත් පවයි. මිහිරි වචන කථො කරයි. කනට පි්‍රය උ�දවන සිත් සනසන යහ�ත් වචන කථො කරයි. පමපලස අපන්කවිධ මෛමත්‍රී්‍ර අනුසස් නුවණින් විමසො &ුලීම මෛමත්‍රී්‍ර භොවනොප< පූර්ව කි්‍රයොවකි. එය උසස් �්‍රතිඵල පLනදීමට පහ්තුපවයි.

මෛමත්‍රී්‍ර භොවනොව මහො &ලLතු ආනිසංස ඇති කමටහනක්. සියලු පින්කම්වලට වඩො අතිශයින් උසස්, �්‍ර&ල අනුසස් ල&ොපදන &ව බුදුරජො+න් වහන්පස් ප�න්වො වදොරො තිපබ්. පකපනක් ජීවිතය පුරොම සිදුකරන සියලු පින්කම් වලට වඩො ඔහු එක පමොපහොතක් මෛමත්‍රී්‍ර සිත වුඩීපමන් ල&න පින්කම උසස් වනවො. මංප�ත් සුකසීම, ගිලන් උවටුන, �පරෝ�කොරය, දන්දීම, පින්දීම් සඟසතු මහො දන්දීම් චීවර පූජො ආදී අපන්ක විධ පින්කම් සියල්ලම ආකොශයක තිප&න තරු L+ට සමොන කර දක්වන්න හුකිප<. පමපලස ආකොශප� තිප&න තරු එකට එක්ව එක් රොති්‍රයක &&ලන්නට වුවපහොත් අහස හරිම ලස්සන පි්‍රයකරු දර්ශනයක් පවයි. එපහත් අ�ට ආපලෝකයක් පදන්න තරම් ශක්තියක් ඒ තරුවලට නුහු. එපහත් අහපස් ඇති එකම සඳ &&ලන විට අහසත් අලංකොර පවනවො පස්ම අ�ටත් �්‍ර&ල ආපලෝකයක් පදනවො. හිරු ඒ සියල්ලම ඉක්මවො අ�ට ආපලෝකය පදනවො. මෛමත්‍රී්‍ර භොවනොප< ආනිසංස පම් හිරු සඳු වපO සියලු පින්කම් ඉක්මවො උසස් �්‍රතිඵල ල&ොපදන අයුරු

17

ධර්මප� විස්තරව සඳහන්ව තිපබ්. එපමන්ම මෛමත්‍රී්‍ර භොවනො ආනිසංස භික්ෂූන් වහන්පස්ට තවත් ආකොරයකින් ප�න්වො දී තිපබ්.

පම් භොවනො ක්‍රමය සියලු තන්හිම, සියලු ඉරිය<වකදීම �්‍රගු+ ක� හුකි ප<. එය කරණීය පමත්ත සූත්‍රප� �ුහුදිලිව සඳහන් කර තිප&නවො.

‘තිට්ඨං චරං නිසින්යෙනෝවා සයා යෙනෝ වා යාව තස්ස විගත මිද්යෙධෝ’

සිටපLන සිටියත් Lමපන් පයදු+ත් සක්මන් කරන පමොපහොපතත් අසුන්පLන සිටියත්, සයනය කරන අවස්ථොප<දීත් අපිරිමිත පමත් සිත �තුරවන්න හුකියොව තිපයනවො. එ�ම+ක් පනොව නින්දට පLොස් නින්ද එනතුරුත් පමත් සිත වඩන්න හුකි &ව ප�න්වො දී තිප&නවො. පමයින් අ�ට �ුහුදිලි වන්පන් සෑම ඉරිය<වක සිටම පම් භොවනො ක්‍රමය වඩන්න හුකි &වයි. පම් සඳහො නිශ්චිත පවන් වූ ඉරිය<වක් නුත. සන්සුන් �රිසරයක හුකි �ම+ කොලයක් එකම ඉරිය<වක සිට පම් කමටහන වුඩීපමන් මෛමත්‍රී්‍ර ධ්‍යොන උ�දවන්න හුකි පවනවො. මෛමත්‍රී්‍ර කමටහන පහොඳින් �්‍රගු+ කර ධ්‍යොන වඩො පසසු භොවනො කමටහන් �්‍රගු+ කිරීමටත් විදර්ශනො භොවනො ක්‍රම දියුණු කිරීමටත් �හසු පවනවො.

බුදු වදනට අනුව ද්ප<ශය �්‍රහී+ කිරීමට පමත්තො භොවනො ක් රමය මුනවින් �්‍රගු+ ක� යුතුය. ද්ප<ශය පක්‍රෝධය, පනො ඉවසීම, �ලි Lුනීම ආදී සිතිවිලි &හුල පුද්Lලයො වුඩි වුඩිපයන් පමම භොවනො ක්‍රමය �්‍රගු+ කිරීම වුදLත් පවනවො. ද්ප<ශ චරිත ඇතියනට වඩොත්ම පයෝL්‍ය භොවනො ක්‍රමයද පමයම ප<. අ� තු� ද්ප<ශය ආකොර තුනකට �වතියි. අනුශය, �රියුට්ඨොන, වීතික්කම වශපයන් සඳහන් ප<. ද්ප<ශප� අනුශය අවස්ථොව යනුපවන් ප�න්වො පදන්පන් එහි නිදිLත් අවස්ථොවයි. ද්ප<ශ සහLත සිතිවිලි සිපත් �හලව පනොමුති පිරිසුදු අවස්ථොවයි. එපහත් ද්ප<ශ අකුසල මූලය �වතියි. එය නිදිLත් නොLයකු පස් වටහො Lුනීම වඩොත් උචිතය. පම් අවස්ථොප<

18

පුද්LලයොපO කි්‍රයොකොරකම් ප&ොපහෝ පසයින් යහ�ත්. තමොට සමොජයට හිතකර කොයික, වොචසික කි්‍රයො හසුරුවයි. නිති කුසල දහම්හි පයපදන, ධ්‍යොන වඩන, ධ්‍යොන සමො�ත්ති වලට �ුමිණි අයපO ද්ප<ශය �වතින්පන් අනුශය අවස්ථොප<ම ය.

පදවනුව සඳහන් වන්පන් ද්ප<ශප� �රියුට්ඨොන අවස්ථොවයි. �රියුට්ඨොන යනුපවන් සඳහන් කප¦ ද්ප<ශප� නුගී සිටීමයි. සිත් ද්ප<ශපයන් ඇවිලLත්, පවලොLත් අවස්ථොවයි. එය �හරදීමට සූදොනමින් නුගී සිටින නොLයකු පස් ය. ද්ප<ශය නුගී සිටි කල පුද්Lලයො දුපවන, පිලිස්පසන ස්වභොවයට �ත්පවයි. එවුනි අවස්ථොවලදී සියලු කොයික, වොචසික කි්‍රයො අතිශයින් දරුණු දුෂ්ට ප<. අපි්‍රය අමනො� ප<. ශරීර අභ් යන්තරප� ඇවිලLත් ගින්නක් පස් සිත කය පදකම දවොලන්පන් ප<. හිරිහුර කිරීම, දඬුවම් කිරීම, �හරදීම, ඝොතනය කිරීම, අප් රිය අමනො�, අමිහිරි රළු දුෂ්ට වචන කථො කිරීම, ආදි කොයික වොචසික කි්‍රයොකොරකම් කරන්නට සිත් �හ� වන්පන් ද්ප<ශප� �රියුට්ඨොන අවස්ථොප<දී වන අතර ඒ සියලු කි්‍රයො සිදුවන්පන් ද්ප<ශප� වීතික්කම අවස්ථොප<දී ය. එය �සු�ස හ�ො පLොස් �හරපදන නොLයකු &ඳුයුයි අ�ට හුපඟයි.

අ� නිති රකින සීලය කය වචන පදක සංවර කරයි. එපහයින් ද්ප<ශප� වීතික්කම අවස්ථොව �ොලනය කිරීමට නිතිසිල් සිහි නුවණින් රැකිය යුතුප<. සමොධිය සිත සංවර කරයි. එය ද්ප<ශප� නුගීසිටීම පහවත් �රියුට්ඨොන අවස්ථොව �ොලනය කරයි. අනුශය අවස්ථොව විනොශ කිරීමට මුනවින් විදසුන් වුඩිය යුතුය. විදර්ශනො �්‍රඥොපවන් සියලු පකපලස් මූලයන් විනොශ කර දමයි. යලි ක්පල්ශයොපO නුගී සිටීමක් නුත. �සු�ස හ�ො �හර පදන නොLයො දක්ෂ පුද්Lලයකු විසින් අල්ලො එක්තුනක හිරකර මරො දුමීම වුනි කි්‍රයොවක් පස් සිත්‍රීම අදහස පත්රුම් Lුනීමට �හසු ය.

අ�ට පම් භොවනො ක්‍රමය �්‍රගු+ කිරීම ආකොර තුනකට සිදුකරන්නට හුකියි. පමත්තො කොය කම්ම, පමත්ත වචීකම්ම, පමත්තො මපනෝකම්ම වශපයන් ඒ ක්‍රම තුන සඳහන් පවනවො. සිත තු� පමත් සිතිවිලි �හ�කර Lුනීම පමත්තො මපනෝකම්ම

19

වන අතර සිපත් �හ� වන මෛමති්‍ර පyතනො වචනපයන් පිටකිරීම පමත්තො වචී කර්ම ප<. පමය වචී සුචරිතප� �හ�වීමයි. මෛමත්‍රී්‍ර පyතනො කොය කර්ම වශපයන් දක්නට ලුබීම පමත්තො කොය කර්මය යයි. තමොට අන්අයට හිතපිණිස සු� පිණිස සිදුකරන සියලු කි්‍රයො පමයට අයත් ප<. කොය සුචරිතය පලස නම් කරන්පන් පමයයි.

තමොටත් සමොජයටත් හිත පිණිස, සු� පිණිස පම් උතුම් මෛමති්‍ර භොවනො ක්‍රමය සිහිනුවණින් මුනවින් �්‍රගු+ කර පදපලොව ජය Lනිමු.

පමත්තො භොවනො හො පමත්තොනිසංස ලිපිය/ Lල්කුලම �ලුLස්වුව , කටුප�ොතකන්ද , වජිරොරොම ආර+්‍යප�&�න්පLොඩ සුමංLල හිමි

3. මෛමත ්‍රී භාවනායෙ! ආනිසංශ යෙකටියන්

අංගුත්තර නිකොප� පමත්තොනිංස සූත ්‍රප�දී මෛමත ්‍රී භවනොව කරන පකපනකුට ලුප&න ආනිසංස ඉතොම �ුහුදිළිව ප�න්වො දීලො තිපයනවො. ඒ තමයි මෛමත ්‍රී භොවනොව වඩන පුද්Lලයො;

1. සු� පස් නිඳොLන්නවො.2. සු� පද් අවදිපවනවො.3. නිදො සිටින විට නපුරු හීන දකින්පන නෑ.4. මිනිසුන්ට � ්‍රිය පවනවො.5. අමනුෂ්‍යයින්ට � ්‍රිය පවනවො.6. පදවිවරු ඔහුව ආරක්ෂො කරනවො.7. වස විෂ, අවි ආයුධ වලින් වි�ත් සිදුපවන්පන නුහු.8. සමොධිය ඉක්මනින්ම ඇති කරLන්න පුළුවන්.9. ශරීර වර්+ය �ුහු�ත් පවනවො.10. සිහි මු�ො පනො වී මර+යට �ත්පවනවො.11. පම් ජීවිතප� අරහත්වයට �ත්වුපණ් නුත්නම් & ්‍රහ්ම පලෝකප� උ�දිනවො.

20

4. බ්‍රහ්මචර්යාව පිරීම යනු නිවන් මඟට පිවිසීමයි

බ්‍රහ්මචර්යාව යන යෙම් වචනයෙE සරල යෙත්රැම නම් උසස් හැසිරීම යන්නයි. අප කවුරැත් උසස් හැසිරීමක් ඇතිව ජීවත් යෙවන එක සමාජයට යෙබායෙහාම වැදගත් යෙවනවා. සැබෑවට ම යෙම් බ්‍රහ්ම චර්යාව යන වචනයෙයන් අදහස් වන්යෙන් ඒ සාමාන්‍ය අර්ථයට වඩා එහා ගිය වැඩිමනත් යෙදයක් යන්න යෙමහිදී සිතට ගත යුතු යෙවනවා.

අ� ප&ෞද්ධයන් වශපයන් පුරුදු වී සිටින වුදLත් පදයක් තමො සෑම වුදLත් කටයුත්තක් ම ආරම්භ කරන්නට ප�ර �න්සිල් සමොදන් වීම. පම් අනුව සමහර විට එක ම දවපස් වු+ත් වුදLත් කටයුතු පදකතුනක් ම පයදී තිප&නවො නම් ඒ හුම අවස්ථොවකදීම මුලදී අනුLමනය පකපරන චොරිත්‍රය තමො පිරිස �න්සිල් සමොදන් වීම. එයින් අදහස් කරන්පන් එවුනි සෑම කටයුත්තක් ම සිල්වත්ව නිවුරදිව ධොර්මිකව සිට එම කොර්යයට මුල පිරීමයි. පම් අනුව සමහර පදපනක් කියන කරු+ක් නම් සිල්�ද �හ කුපඩන්පන් නුතිව අ� ජීවත් පවනවො නම් පමොකට ද නිතර නිතර �න්සිල් සමොදන් වන්පන් කියලො. සත්‍ය වශපයන් ම කියනවො නම් අපි අපප් ජීවිත පහොඳ සිහි බුද්ධිපයන් �වත්වො පLන යමින් සිල් �ද �පහන් එකක්වත් කුපඩන්නට ඉඩ පනොදී ජීවත් පවනවො නම් එපහම නිතර නිතර �න්සිල් කියවමින් සමොදන් වීම අවශ්‍ය වන්පන් නුහු.

එපස් වුවත් පනොපයක් Lුටලු �්‍රශ්නවලින් කුකෑපරමින් අරුම පුදුම පද් නිතර සිදුවන වර්තමොන පලෝකප� ජීවිත Lත කරන උදවියට දවපස් කටයුතු කරපLන යන පකොට එකම අරමු+ක සිහිය පිහිටුවො Lුනීපම් හුකියොව අඩු පවනවො. පමවුනි අවස්ථොවල සිල්�ද එකක්, පදකක් ඉපබ්ටම සිහිපයන් ගිලිහී පLොස් තමො පනොදුනුවත්වම එවුනි සිල්�ද කුපඩන්නට,

21

බිපදන්නට ඉඩ තිප&නවො. ඒ නිසො නිතර �න්සිල් �ද කියො සමොදන් පවනවො නම් ඒ තත්ත්වය මඟ හුපරනවො. එයට පහ්තුව තමො සිල්�ද හුමවිටම හුම වුඩක් කරන්නට ප�ර සිහි�ත් වීම. ඒ නිසො �න්සිල් නිතර සමොදන් පවනවො යන්පනන් අ� අදහස් ක� යුතු වන්පන් ඒ ඒ එක් එක් සිල්�දය එපස්ත් නුතිනම් එයින් කියුපවන අදහස සිහියට නLො පLන ම දවස Lත කිරීමයි. එපහම වු+ත් පම් පකො�ම+ වතොවක් සිල්�ද �හ කීවත් එයත් පහොඳ සිහිපයන් කීප< නුතිනම් එයින් ද �ලක් වන්පන්ත් නුහු. සිල්�ද �පහ් තිප&න පතවුනි සිල් �දය රැකීම මගින් සොමොන්‍යපයන් අදහස් වන්පන් �ර පුරුෂ �ර ස්ත්‍රී්‍ර පස්වනපයන් වු�කීම අනුLමනය කරනවො කියන එකයි. එපහත් එයට වඩො තවදුරටත් එහො ගිය පුළුල් අදහස් එහි තිප&නවො. එම සිල්�දය Lුන පමහි විස්තර කිරීමට අදහස් කරන්පන් නුහු.

එය එපස් වුවත් �න්සිල් සමොදොනපයන් එහො ගිය අටසිල් සමොදොනප� දී පහෝ දසසිල් සමොදොනප� දී �න්සිල් �ද අතර ඇති පතවන සිල්�දය වූ “ කොපමසු මිyඡොචොරො පවරමණි සික්ඛො�දං සමොදියොමි” යන්න පවනුවට සඳහන් වන්පන් “ අබ් රහ්මචරියො පවරමණී සික්ඛො �දං සමොදියොමි” යන සිල්�දයයි. පමම සිල්�දය අටසිල්, ගිහි දසසිල්, සමොදොනප� දීත්, සොමපණ්ර දසසිල් සමොදොනප�දීත් ඒ විදියට ම සඳහන් පවනවො. පමහි එන &්‍රහ්මචරියොව පහවත් අ&්‍රහ්මචරියොපවන් වු�කීම යන්පනන් වඩොත් පුළුල් අර්ථයක් දුක්පවනවො. එය සොමොන්‍ය කතො&පහ් දී &්‍රහ්මචරියොව යන්පනන් ඉදිරි�ත් වන අර්ථයට වඩො පවනස් වූ අර්ථයක්. උ�සම්�න්න භික්ෂූන් වහන්පස්පO &්‍රහ්මචර්යොව පමයටත් වඩො දුඩි වූවක් පවනවො.

වරක් පජ්තවනොරොමප� වුඩසිටි බුදුරජො+න් වහන්පස් හමුවීමට ජොනුස්පසෝණි නම් වූ &මු+ො �ුමිණිප� උන්වහන්පස්පLන් පම් &්‍රහ්මචර්යොව පිළි&ඳ �්‍රශ්නයක් අසො විමසො දුන Lුනීමටයි. &මු+ො උන්වහන්පස් සමඟ සතුටු සොමිචි කතො&හක පයදිලො අසො සිටිනවො පමන්න පම් වොපO ප් රශ්නයක්. ශ�ම+ භවත් පLෞතමයන් වහන්ස, “ ඔ&වහන්පස්ත්

22

තමන්වහන්පස් &්‍රහ්මචොරී වූපවක් පවමියි” කියො �්‍රතිඥො පදනවො පන්ද? කියලො. පමයට බුදුරජො+න් වහන්පස් විසින් පදනු ල&න පිළිතුපරන් පත්රුම් Lත හුකි පවනවො. උන්වහන්පස් එහිදී ප් රකොශ කරනවො ‘&මු+, යම්කිසි අපයක් යම් පුද්Lලපයකු Lුන කුඩීමක් නුතිව, ක&ර වුනි අඩු�ොඩු නුතිව, චරිතය පිළි&ඳ පවනත් �ුල්ලම් නුතිව, පනොකු�ුල් වූ �රිපූර්+, පිරිසුදු, බ් රහ්මචර්යොව රකිනවො කියො කියයි නම් ඒ අන්කිසිපවකු Lුන පනොව මො Lුනමයි” යන පිළිතුර. පමයින් අදහස් කරන්පන් බුදුරජො+න් වහන්පස් හුම අතින් ම අංLසම්පූර්+ වූ උතුම් බ් රහ්මචර්යොව ආරක්ෂො කරනවො කියන අදහසයි. පමම පිළිතුරත් සමඟ ආරම්භ වන සොකyඡොව තුළින් �ුහුදිලි පවනවො පමම ‘&්‍රහ්මචොරී’ යන වචනය පමොනතරම් පුළුල් අර්ථයක් Lන්නවො ද කියලො. පම් අවස්ථොප< දී &මු+ො බුදුරජො+න් වහන්පස්පLන් ඉල්ලො සිටිනවො. “ භවත් පLෞතමයන් වහන්ස, එපස් නම් එම කුඩීමක් නුතිව, සිදුරක් පසොයො Lත හුකි පහවත් අඩු�ොඩුවක් නුතිව, ක&ර වුනි තත්ත්වයක් නුතිව, චරිතය පිළි&ඳ පවනත් �ුල්ලම් නුතිව පනොකු�ුල් වූ �රිපූර්+, පිරිසුදු &්‍රහ්මචර්යොව කුමක්ද? යන්න මට එපහමනම් �ුහුදිලි කර පදන්න” කියො. එහිදී බුදුරජො+න් වහන්පස් පමම &්‍රහ්මචර්යොව විස්තර විභොL වශපයන් �ුහුදිලි කර පදන ආකොරය අංගුත්තර නිකොප� සත්තක නි�ොතප� සඳහන් සත්තපමථුන සූත්‍රපයන් අ�ට දුක Lත හුකි පවනවො.

පමම සූත්‍රපද්ශනොව අනුව &්‍රහ්මචර්යොව අංL සම්පූර්+ වීමට නම් බුදුරජො+න් වහන්පස් ප�න්වො පදන ආකොරයට පියවර හතක් දුරට, ඈතට තවදුරටත් පුරුදු පුහුණු ක� යුතු පවනවො. සොමොන්‍යපයන් ප�ොදුප< පත්රුම් පLන ඇති �රිදි බ් රහ්මචර්යොපවන් අදහස් කරන්පන් මුලින් ම ප�න්වො දුන් ආකොරප� සොමොන්‍ය අර්ථයට එහො ගිය වඩොත් පුළුල් අර්ථයක්.

“යම්කිසි අපයක් ඉහත සඳහන් ආකොරයට පමම &්‍රහ්මචර්යොව අනුLමනය කරමින් ස්ත්‍රී්‍ර පුරුෂ සම්පභෝLයක් පනොමුතිව, එහි කුඩීමක් නුතිව, සිදුරක් පසොයො Lත හුකි පහවත් අඩු�ොඩුවක් නුතිව, පකපනකුපO �ුහු�ත් සමක් මතුපිට ඇති වන ක&ර

23

වුනි �ලුද්දක් වුනි තත්ත්වයක් නුතිව, චරිතය පිළි&ඳ පවනත් �ුල්ලම් පනොකු�ුල් වූ �රිපූර්+, පිරිසුදු &්‍රහ්මචර්යොව ආරක්ෂො කර පLන ජීවත් වන විට ඔහු පමම &්‍රහ්මචර්යොව අනුLමනය කරන අපයක් කියො අ�ට �්‍රකොශ ක� හුකි ය. ඒත් ජොනුස්පසෝණී &මු+, පම් තත්ත්වය &්‍රහ්මචර්යොප< එක් පියවරක් �ම+යි.” යනුපවන් බුදුරජො+න් වහන්පස් පමයින් �ුහුදිලි කරන අදහස නම් එ�ම+කින් ම &්‍රහ්මචර්යොව සම්පූර්+ පනොපවනවො කියන එකයි.

පදවනුව බුදුරජො+න් වහන්පස් �ුහුදිලි කර පදනවො යම් අපයක් &්‍රහ්මචර්යොව ආරක්ෂො කරම්යි කියො කිසියම් ප් රතිඥොවක් දී එපස් එවුනි ස්ත්‍රී්‍ර පුරුෂ වශපයන් සම්පභෝLයක් ඇති පවන්පන්ත් නුහු. එපස් වුවත් ස්ති්‍රයක් ලවො තම ශරීරය ඉළීම, පිරිමුදීම, නුහුවීම, අත්�ො මිරිකීම ආදී කිසිපවකුත් පනො ක�ත් ස්ති්‍රයක් සමඟ අනවශ්‍ය පලස සිනොපසමින්, උකුලු මුකුලු කරමින්, අල්ලො� සල්ලො�පයහි පයපදමින් පනොපයක් විපනෝද ජනක කී්‍රඩො කරමින් මහහඬින් කොලය පLවයි නම් එයින් බ් රහ්මචර්යොව ආරක්ෂො පවන්පනත් නුහු කියො.

පතවුනි අවස්ථොව පලස බුදුරජො+න් වහන්පස් ප�න්වො පදනවො මුලදී ප�න්වො දුන් තත්ත්වයකට වුවත් �ත් පනොවී බ් රහ්මචර්යොව Lත කරන &වට �්‍රතිඥො දුන් අපයක් ස්ති්‍රයක් පදස මහත් ඕනකමින් &ලයි නම් එයිනුත් &්‍රහ්මචර්යොව ආරක්ෂො වන්පන් නුහු.

සතරවුනි අවස්ථොව පලස බුදුරජො+න් වහන්පස් ප�න්වො පදන්පන් ස්ති්‍රයක් පිළි&ඳ පමපතක් කී කිසිදු ක්‍රමයක් අනුLමනය පනො ක�ත් ස්ති්‍රයක් �්‍රොකොරයකින් පහෝ බිත්තියකින් පහෝ පිටත සිට පහෝ පනොප�පනන තුනක වූවත් සිට සිනොපසන, අඬන, ගී Lයන හඬ අසමින් තෘප්තියක් ල&නවො නම් එයිනුත් &්‍රහ්මචර්යොව ආරක්ෂො වන්පන් නුහු.

�ස්වුනි අවස්ථොව පලස පමපතක් කියූ හුම අවස්ථොවකින් ම &්‍රහ්මචර්යොව රැකපLන සිටියත් මුලින් �ුහුදිලි කරලො දුන්

24

ආකොරයට &්‍රහ්මචර්යොව ආරක්ෂො කරන &වට �්‍රතිඥො දුන් අය මීට ප�ර යම් අවස්ථොවක මුලින් කී ආකොරයට පනොප�පනන තුනක සිට සිනොපසන, අඩන, ගී Lයන හඬ අසමින් තමන් කොලය Lත ක� අයුරු නුවත සිහි කරමින් කොලය Lත කරයි නම් එයිනුත් &්‍රහ්මචර්යොව ආරක්ෂො පවන්පන් නුහු කියො බුදුහොමුදුරුපවෝ පද්ශනො කරනවො.

සයවුනි අවස්ථොව Lතපහොත් පමපතක් කී කිසිදු අඩු�ොඩුවක් නුතිව &්‍රහ්මචර්යොව ආරක්ෂො කරන &වට �්‍රතිඥොවක් දුන් යම් අපයක් �ස්කම් සු�යට (රෑ�, ශබ්ද, Lන්ධ, රස, ස්�ර්ශ) පLොදුරු වූ එයින් ම සතුටට �ත්ව හුදු විපනෝදපයන්, ඊට ගිජුකමින් ජීවත් වන ගිහි ජීවිතයක් Lත කරන ස්ති්‍රයක පහෝ පුරුෂපයකු දුක ඒ පිළි&ඳ සතුටක් ඇති කර Lනී නම් එයිනුත් &්‍රහ්මචර්යොව ආරක්ෂො වු+ො කියලො කියන්ට &ුහු.

අවසොන පහවත් හත්වන අවස්ථොව වශපයන් බුදුරජො+න් වහන්පස් &්‍රහ්මචර්යොව ආරක්ෂො වීමට අවශ්‍ය කොර+යක් ප�න්වො පදනවො. එය නම් යම්කිසි අපයක් &්‍රහ්මචර්යොව ආරක්ෂො කරන &වට �්‍රතිඥොවක් දී පමපතක් විස්තර ක� සෑම අවස්ථොවකින් ම සම්පූර්+ වුවත්, තමො ඒ විදියට &�සර ආරක්ෂො කරපLන �්‍රසිද්ධ පහෝ අ�්‍රසිද්ධ පදවිපයකු &වට �ත්වීපම් �්‍රොර්ථනොව ඇති කර Lන්නවො නම් එයින් ද බ් රහ්මචර්යොව ආරක්ෂො පනොවන &ව.

පමපතක් විස්තර ක� අවස්ථො හත පදස &ලන විට ප�නී යන ඉතො වුදLත් කොර+ය වන්පන් සොමොන්‍ය මිනිස් හුසිරීම ඉක්මවො උසස් හුසිරීමක් ඇති &්‍රහ්මචර්යොව ආරක්ෂො කිරීම ඉතො සියුම් සුවිපශ්ෂ �්‍රති�ත්තියක් පිරීම &වයි. අෂ්ටොංL සීලය ද ඇතුළුව ඊටත් ඉහ� යන සීලමය �්‍රති�දොවක් පිරීමට ගිවිස Lන්නො සෑම ගිහි�ුවිදි අපයක් ම පමම ශික්ෂො�දය සමොදන්වීම තුළින් බුදුදහපම් ඉLුන්පවන අවසොන විමුක්තිය වන නිර්වො+ය අරමුණු පකොට අපප් සිතට එන පකපලස් කසට නිසො එම විමුක්තියට &ොධොවක් වන රොLය නමුති සිතිවිල්ල මූලික වශපයන් යට�ත් කරවීම පමයින් &ලොප�ොපරොත්තු වන අරමු+

25

&වයි. ඒ හුරුණු විට එම රොLය තවදුරටත් වර්ධනය වීමකට ඉඩ පනොත&ො රොLොදී පකපලස් යට�ත් කිරීමට පම් බ් රහ්මචොර්යොව පුරුදු පුහුණු කිරීම පහ්තු වන &ව පමයින් �ුහුදිලි කර පදනවො.

&්‍රහ්මචර්යොව පිරීම යනු නිවන් මඟට පිවිසීමයි ලිපිය/අනුරොධපුර, ශ්‍රී� ලංකො භික්ෂු විශ්වවිද්‍යොලප� උ�කුල�ති, මහොචොර්යතුඹුල්පල් සීලක්ඛන්ධ නො හිමි

** &්‍රහ්මචරියොව පදයොකොරයි. ආර්ය &්‍රහ්මචරියොව සහ සදොර බ් රහ්මචරියොව යනුපවන්. ඉහත විස්තරය ආර්ය &්‍රහ්මචරියොව වඩන මL වන අතර සදොර &්‍රහ්මචරියොව කියන්පන් තමන්පO ආශොවන් නීත්‍යොනුකූල එක් �වුල් සංස්ථොවකට සීමො කරලො සංයමපයන් දමනපයන් ගු+ දහම් වඩන්නට පයොමු වීම. ඒක උසස් ශ්‍රීලයක්. පදවි &ඹුන්පO �වො වන්දනොමොන ල&න්නට පයෝL්‍ය වූ ශ්‍රීලයක්. (පුජ්‍ය කුකුල්�පන් සුදස්සී ස්වොමීන්වහන්පස්)

5. යෙද යෙලාව ජය යෙගයෙනන වීර්ය

ඇස් රෑප දකී, කන් ශබ්ද අසයි, නාසය ගඳ සුවඳ විඳී. දිව රස විඳී , කය ස්පර්ශ විඳී, හදවත අත්දැකීම් විඳී, සිත ඒවා ගැන කල්පනා කරමින් අකුසල සිතිවිලි රැස් කර ගැනීයෙමන් ඒවා ස්ථිර බවත්, සත්‍ය බවත් සිතයි. ඒ නිසා නිරන්තරයෙයන් යහපත් සිහියෙයන් සිට වීර්යයෙයන් දියුණු කරන ප්‍රඥාව තුළින්, යථාර්ථය අවයෙබෝධ වූ විට නියම යෙදයෙලාව ජයග්‍රහණය යෙකයෙලස් සටනින් ජය ගැනීම බව අවයෙබෝධ කර ගනී.

�ොසල් යන දරුවොපL �ටන් මහල්ලො දක්වො තම ජීවිතය තුළින් Lමන් ක� යුතු අනිවොර්ය ඉලක්කයක් තිබිය යුතුය. ධර්මොවප&ෝධය තුලින් පLොඩනුපLන වීර්ය සම්�න්නතොවය මගින් ජීවිත සටපනහි පයපදනවිට පලෞකික ජයL්‍රහ+යත්

26

පකපලස් සටපනහි පයපදනවිට පලෝපකෝත්තර ජයL්‍රහ+යත් ලුබිය හුකිය. එපස් නම් �රපලොව ජයL්‍රහ+යට පමපලොව ජයL්‍රහ+ය අනිවොර්ය වන්නොපස් ම වීර්ය සම්�න්නතොව පද පලොව ජයL්‍රහ+යට උ�කොරි ප<.

භොL්‍යයක් (වොසනොවක් ජයL්‍රහ+යත්) අභොL්‍යයත් (අවොසනොවක් ජරොජයක්) සලසො Lන්පන් තමොම &ව පම් පද�දපයන් �ුහුදිලිව �්‍රකොශ ප<. උ�තින්ම භොL්‍යය පහෝ අභොL්‍යය එක්තරො �්‍රම+යකට අ� සතුව ඇත. ඒ උ�න් වොසනොව විජයL්‍රහ+ය දක්වො පමපහය වීපම් ශක්තිය උට්ඨොන වීර්ය පලස දුක්විය හුකිය.

නමුත් ඒ උ�න් වොසනොව නුතිකර Lන්නටත්, දියුණුකර පනො Lන්නටත් පහ්තුව නම් අලසකම යි. ඒ නිසො සමොජය තු� ඉතො &ලසම්�න්නව ඉ�දුණු අය ඉතොම අභොL්‍ය සම්�න්නයන් දුක්ඛිතයින් පලස දිවි පLවන අයුරු දක්නට ඇත. එ�ම+ක් පනොව සමහරු දිවිනසො Lුනීම් වලටද ප��ප�නු ඇත.

එපස්ම උත්�ත්තිපයන් භොL්‍යයකට හිමිකම පනොලද සොමොන්‍ය අය ජයL්‍රොහී විලොශපයන් පමපලොව ජීවිත Lුටලු �හසුපවන් ජය පLන පලොව පයපහන් වුජප�න &ව කිව යුතුය. එපස්ම එවුනි වීර්යවන්තපයෝ පකපලස් සටනින් ද ජය පLන පද පලොව සුව�ත් වනු ඇත. ඒ සඳහො ඔවුනට උ�කොරි වී ඇති එකම &ලප<Lය නම් , අ�්‍රතිහත වීර්යපයන් අධිෂ්ඨොනපයන් දුර දක්නො නුවණින් යුක්තව කටයුතු කිරීමත් ය.

පමපස් &ලනවිට සියලු පද් ප�ර පිනට පහෝ �වට කියො කර්මයට භොරදි අලසව සිටින්නො ජීවිත සටනින් �ුරදී පම පලොව අ�ොදුක් විඳීනු දකින්නට ඇත. තම පසෞඛ්‍යයට අහිතකර පලසින් අලසකමට හිතකර පලසින් පමොපහොතින් නින්දට වුටමින් සමොජයට &රක් පලසින් ජීවත් පවමින් ඇතුම් අය අලසකපම් වි�ොක විඳිමින් සිටින &ව පනොරහසකි.

&ස් එපක් පකෝyචිප� පහෝ පවනත් වොහනයක Lමන් කරන විට, &+ අහන විට, ඇහුම්කන් පදන විට, පිරිත් අසන විට,

27

භොවනො කරන විට ආදි වශපයන් මිනිසොපO යහ�තට &ොධො කරන නින්ද අලසකපම් අංLයකි. එපස්ම වීර්යපයන් පතොරව අලසකමින් නින්දට වුපටන රියදුරන් අතින් තමොට �ම+ක් පනොව අනික් අහිංසකයින්ද පLන පදන වි�ත් ප&ොපහෝ ය. ඒ නිසො පදපලොව Lුටලු විසඳීපම් පදොරටු විවෘත කර Lුනීපම් වීර්ය නමුති යතුර ඇත්පත් තමො අතම &ව සිතො කටයුතු කරන බුද්ධිමතො පකපලස් සටනින් ල&න ජයL්‍රහ+ය පලෝපකෝත්තර සු�ය වනු ඇත.

යහ�ත් ආර්ථිකයක් තු� යහ�ත් ජීවිතයක් රඳො �වතින &ව බුදුදහපම් දක්වො ඇත. ‘ඇස් රෑ� දකී, කන් ශබ්ද අසයි, නොසය Lඳ සුවඳ විඳී. දිව රස විඳී , කය ස්�ර්ශ විඳී, හදවත අත්දුකීම් විඳී, සිත ඒවො Lුන කල්�නො කරමින් අකුසල සිතිවිලි රැස් කර Lුනීපමන් ඒවො ස්ථිර &වත්, සත්‍ය &වත් සිතයි. ඒ නිසො නිරන්තරපයන් යහ�ත් සිහිපයන් සිට වීර්යපයන් දියුණු කරන ප් රඥොව තුළින්, යථොර්ථය අවප&ෝධ වූ විට නියම පදපලොව ජයO රහ+ය පකපලස් සටනින් ජය Lුනීම &ව අවප&ෝධ කර Lනී.

එපස් නම් පලෞකික සමොජය ආර්ය මොර්Lප� Lමන් කිරීමට කුමුති හො අකුමුති යනුපවන් පද පකොටසක් ප<.

මර+යට ප�ර පම් ජීවිතපයන් විඳ Lත හුකි හුම සු�තක්ම විඳ Lත යුතු යයි සිතන අනොර්ය පුද්Lලයො, තම ජීවිතය සුප�න් සතුපටන් දිLට ම �වත්වො පLන යොමට අවශ්‍ය වන්පන් පද්�ල හො මිල මුදල් �ම+ක්ම යයි සිතො ජීවිත සටනට &ුස Lනී. මහ මුහුපදන් මුණික් LරොLත පනොහුකිවොක් පමන්, පම් සම්මුති පලෝකය තුළින් අ� පසොයන නිවුරැදි සු� හො සතුට කිසි දොක ල&ො Lත පනො හුකිය.

පලෞකික සු� සම්�ත් වලින් කිසිදොක සෑහීමකට �ත් පනො වන �සිඳුරන් මගින් අසීමිත වින්දනයක් ල&න්නො, අ� උ�දින විට රැපLන ආප< දුක �ම+ක් &ව පමොපහොකටවත් පනො සිතනු ඇත. ඒ සඳහො ඔහු පනො කරන අකුශලයක් ද නුත. උ�න් කුසල් යට�ත් කරමින්, නූ�න් අකුසල් උ�දවො Lුනීමට වීර්ය

28

කරන්පන් අLක් මුලක් නුති භව කතරක බිහිසුණු &ව අත්විඳීමට &ව පනො දනී. පමපස් &ලන විට ධර්මය හුසිරීම සඳහො මිස ඉපLනීම සඳහො �ම+ක් පනො වන නිසො එදිපනදො ජීවිතප� සසර දුකින් ඔත්�ලව දුක්විඳීමට වීර්ය පයොදන්පන්, තමො විඳින්පන් දුකක් &ව පනො දුනීම නිසො ම ය. ඒ නිසො පකපලස් භරිත පුද්Lලයො සම්‍යක් වීර්ය තුළින්, දුක �්‍රහී+ ක� හුකි &වක් පනොදන්නො අතරම, එපස් කප�ොත් තමන් තු� ද බුදු ගු+ මතු කර Lත හුකි &ව පකපස්වත් පනො දනී. ‘නත්ථි පමෝහ සමං ජොලං ‘ (පමෝඩකම තමයි පලෝකප� ඇති පලොකුම දු�) පලෞකික ජයL්‍රහ+ය තුලින්, පලෝපකෝත්තර ජයL්‍රහ+යට වීර්යපයන් මL �ොදො Lත යුතු ය.

යහ�ත් පලෞකික ජීවිතයකට අත්‍යවශ්‍ය කරුණු සම්පූර්+ කර Lුනීමට අවශ්‍ය වන්පන් �්‍ර&ල වීර්යයකි. එපස්ම සොර්ථක ජීවිතයකට �්‍ර&ලම &ොධකයක් වන අලසකම , කම්මුලිකම, ඔතෑනි &ව, කුසීතකම, යනු සන්සුන්කමවත්, සිල්වත්කමවත් පනොප<.

අ�්‍රතිහත වීර්යපයන් ජීවිතය පLොඩ නLො Lන්නො විට මිනිසොට ඇති උතුම්ම වස්තුව වන්පන් තම දුනීම පහවත් නුව+ට ගු+දම් එකතු වීමය. ගු+ධර්ම වලින් තම බුද්ධිය �ොලනය කර Lත් විට, මනුෂ්‍ය සංහතියට අ�රොධයක්, නපුරක් තමො අතින් සිදු පනො වන අතර, තම දුනුම අනුන්පO යහ�ත සඳහො පයොදන විට එය සුමට ආශිර්වොදයකි. මෛධර්යපයන් ඥොනොන්විතව පLොඩ නLන ජීවිතය පලෞකික සටනින් නිසුකව ම ජය ල&න අතර, පලෝපකෝත්තර ජයL්‍රහ+යට මL �ොදනු ඇත.

මංLල, සිඟොපලෝවොද , �රොභව, ව්‍යOඝ�ජ්ජ වුනි සූත්‍ර පද්ශනො අනුව බුද්ධ පද්ශනොව පද පලොව සු� පිණිස පහ්තුවනවො වපOම සත්ත්වයොට සු� ල&ො පදන මL කියො පදන්පන් ද ධර්මය තුළිනි.

29

නමුත් සමොජය පදස &ලනවිට සමහර පදමොපියන් දරුවන් හදො වඩො Lන්පන් දුඩි උත්සොහයකින් පමන්ම, දුඩි ආත්මොර්ථකොමිත්වපයන් යුතුවය. තමො හදොවඩො Lන්නො දරුවොපLන් අයුතු �්‍රපයෝජන පනොල&ො රටට &රක් පනොවන වුඩ දොයක පුරවුසිපයකු සමොජයට දොයොද කිරීපම් �රම �විත්‍ර පyතනොපවන් දරුවන් හදොවඩො Lත යුතු ය.

කිසිවිපටකත් දරුවො දිවිහිමිපයන් තමොට �ම+ක් පිහිට විය යුතු යයි පනො සිතිය යුතු ය. එය පකපස්වත් පලෞකික ජයO රහ+ය පනොප<. තමොට පිහිට තමො &ව අමතක පනොක� යුතුය. එපස් පනොවුන පහොත් එවුනි මොපියන්, රොLපයන්, ද්ප<ෂපයන්, පමෝහපයන් මුලොවට පLොස් සසර දුක නිම කිරීමට අසමත්වනු ඇත.පද පලොව ජය පLපනන වීර්ය ලිපිය/විශ�ොමලත් �ොඨශොලොචොරිනීනන්දො �ල්පල්Lම

6. කුසලයට පමා යෙනාවන්න

මිය යන පමොපහොත සතුටින් Lත කරන්නට නම් තරු+ විය, මුදිවිය උසස් ජීවන රටොවකට අනුව සකස් කර Lත යුතු පවනවො. ජීවිතය හො මර+ය අතර කොලය තු� යහ�ත් පලස ජීවිතය හුඩ Lසො Lත යුතු පවනවො. ධර්මය කියවන්න, ධර්මය අසන්න, එවිට �්‍රඥොව �හ� පවනවො."

බුදුරජො+න් වහන්පස් සුවුත් නුවර පජ්තවනොරොමප� වුඩ සිටින සමපයක, දිනක් අලුයම් ප<ලොප< එක්තරො පදවියකු �ුමි+, ස්වොමීනි, භොL්‍යවතුන් වහන්ස, ජීවිතය මර+ය කරො ඇදී යනවො. ජීවත් පවන්න තිප&න්පන් ඉතොම සුළු කොලයයි. ජරොව විසින් සත්ත්වයින් මර+ය කරො කුඳවොපLන යන පම් Lමපන් දී ආරක්ෂො පවන්න කිසිම තුනක් නෑ. මර+ය අභියස පම් බිය දකින පකනො කුමක් ක� යුතු ද? යි විමසනවො.

එවිට බුදුරජො+න් වහන්පස්,

30

“ජීවිතය මර+ය කරො පLනයනු ල&නවො. ජීවත් පවන්න තිප&න්පන් සුළු කොලයයි. ජරොව විසින් මර+ය පවත පLනයනු ල&න සත්ත්වයොට ආරක්ෂො පවන්නට තුනක් නෑ. මර+ය අභියස තිප&න පම් බිය දකින පකනො අමො මහ නිවනින් සු� ල&නු කුමුතිව පලෝකොමිසය අතහුර පින් දහම් ක� යුතු පවනවො.”

එම පදවියොට �ුහුදිලි කරනවො.

මර+ය පිළි&ඳව කරන විස්තරයක දී එක් අවස්ථොවක බුදුරජො+න් වහන්පස් ඉතො බුද්ධිමත්, කුලවත් අශ්වයින් විපශ්ෂයක් උ�මොවට පLන දහම් පද්ශනො කර තිප&නවො. පමම අශ්වයින් අජොනීය කුලයට අයත්, අශ්වයින් අතරින් අජොනීය අශ්වයො ප<Lය හො බුද්ධිය අතින් ද විශිෂ්ටයි. ස්වොමි Lරුත්වපයන්ද විශිෂ්ටයි. පමම අශ්වයින් උ�මො කර මර+ය පිළි&ඳව අ� දුනුම්වත් විය යුතු &ව උන්වහන්පස් ප�න්වො පදනවො.

��මු L+ප� අජොනීය අශ්වයො ඉතො බුද්ධිමත්. පිට උඩ නුගි අසරුවො පකවිට ඔසවන විට ම පම් සතො යො යුතු දුර Lුන හො යො යුතු මොර්Lය පිළි&ඳව දුන Lන්නවො. මර+යක් Lුන ආරංචි වූ සුනින්, මම ද මුපරන අපයකියි සිතො මුපරන &ව දුන කුසල් රැස්කර Lන්නවො. �ුහු�ත් පලස ජීවන රටොව සකස් කර Lන්නවො. පහ් මර+යට බිය පනොපවයි. ඊට සතුටින් මුහු+දීමට ආත්ම ශක්තියකින් යුතු පවනවො. පම් අශ්වයො යො යුතු ඉදිරි මL ත්‍රීර+ය කරන්පන් පකවිපට් පසවනුල්ලටයි.

පදවුනි L+ප� අජොනීය අශ්වයොද බුද්ධිමත් ��මු අශ්වයොට �ම+ක් පදවුනියි. අසරුවො පකවිට පLන පකොඳු ඇට පප්ළිප� පලොම් බුරුත්ත අතරට පකවිට යවො එය පසොලවො කිති කවනවො. ඒ සමඟ අශ්වයොට යො යුතු දුර හො ��ොත Lුන අවප&ෝධයක් ලුප&නවො. පම් අශ්වයොට උ�මො කරන පුද්Lලයො ම� මිණියක් දෑසින් දකිනවො. එයින් තමො ද දිපනක මිය යන &ව අවප&ෝධ කරLන්නවො. කුසල් රැස් කරනවො. යන පලොවකට

31

පLන යොමට කුසල් ප�ොදි &ඳිනවො.�ො�පයන් මිපදනවො. සිත, කය, වචනය රැක Lන්නවො. දොන, ශ්‍රීල, භොවනොවන්හි පයපදනවො.

තුන්පවනි �න්තිප� අජොනීය අශ්වයො පම් පදපදනොට �ම+ක් පදවුනි වන සපතක්. සිය පිට මත නුඟ අසරුවො නිල අල්ලො පකවිපටන් තරමක් රිපදන පලස අනිනවො. එවිට යො යුතු ප් රපද්ශය හො දුර පිළි&ඳව අශ්වයොට පහොඳ අවප&ෝධයක් ලුප&නවො. එතුන් සිට නිවුරැදි දිශොවට Lමන් කරනවො. පම් අශ්වයොට උ�මො කර ඇති තුනුත්තොට ඥොතියකුපO ම� මිණියක් දෑසින් දුක Lන්නට හුකි පවනවො. ඒ සමඟ තමො ද මිය යන &ව දුන එතුන් සිට ජීවන රටොව සකස් කරLන්නවො. කුසල් ධර්ම පූර+ය කරනවො. මර+ය පවනුපවන් හිත හදො Lන්නවො. පමහි මිය යන්නො තම ම< පහෝ පියො විය හුකියි.

සි<වුනි අජොනීය අශ්වයො ඉතො දුර්වලයි. පිට මත සිටින අශ්වොපරෝහකයො ඇට �ෑදුණු තුන්වලට පකවිපටන් තදින් �හර පදනවො. එවිට යො යුතු තුන Lුන අශ්වයොට අවප&ෝධයක් ලුප&නවො. පම් තත්ත්වප� අශ්වයොට උ�මො කරන පුද්Lලයොට තමො මර+ මංචකයට වුටී පලඩ ඇප¸ දුක් විඳින විට මිය යන &ව අවප&ෝධ පවනවො. ඒ පමොපහොපත් මර+යට බිය වී තුති Lන්නවො. ‘අපන්! මමත් තව ටික දිනකින් පම් පලෝකය හුර යනවො පන්ද? යි ඔහු මර+ය පත්රුම් Lන්නවො. ඒත් ප&ොපහෝ �්‍රමොදයි. ඒ �මොව නිසො පමපලොව, �රපලොව පදපලොවම �සුතුවීමට සිදු පවනවො.

ධර්මප� පිහිට �ුත්‍රීමට, සීලවන්තපයකු වීමට, ධර්මචොරී වීමට මර+ය �ං වූ වයසට �ුමිප+න පතක් සිටිය යුතු නෑ. මහලු විය ජීවිතප� අවසොනම කොලයයි. පින් දහම් කරන්නට, කුසල් වඩන්නට ප&ොපහෝ කරදර විය යුතු යි. අකල් මර+යකට පLොදුරු පනොවුපණ් නම් මහලු විය ඔ& පසොයො ඒම වු�ුක්විය පනොහුකියි. දත් වුපටනවො. ඇඟ රැළි වුපටනවො. මුළු Lතම රිදුම් පදනවො. ඉවරයක් නුති පලඩදුක්. ඉපබ්ම පකඳිරිලි පිටපවනවො. කවර පමොපහොතක පහෝ හුස්ම ටික පිටපවනවො. මිය යන පමොපහොත සතුටින් Lත කරන්නට නම් තරු+ විය,

32

මුදිවිය උසස් ජීවන රටොවකට අනුව සකස් කර Lත යුතු පවනවො. ජීවිතය හො මර+ය අතර කොලය තු� යහ�ත් පලස ජීවිතය හුඩ Lසො Lත යුතු පවනවො. ධර්මය කියවන්න, ධර්මය අසන්න, එවිට �්‍රඥොව �හ� පවනවො.කුසලයට �මො පනොවන්න ලිපිය/අලංකොපර් ධම්මසමුද්ද හිමි

7. ගමයි - පන්සලයි එක් වූ සමාජයක් යෙගාඩනඟමු

Lමයි - �න්සලයි අතර ඇති සම්&න්ධය, දොයකයො හො භික්ෂුව අතර ඇති සම්&න්ධය �ුවතුණු එදවස අ� සමොජය සුචරිත දුහුමි ගු+ Lරුක සමොජයක් විය.වර්තමොන සමොජය පදස &ලන විටදී උක්ත කරුණු පවනස් පවමින් �වතින &ව ප�පන්. එම නිසො අපප් මුතුන් මිත්තන් සිදු ක� පදය අපි යළිත් අපප් අනොLත �රපුර පවනුපවන් සිදු කරමු.

‘රට හුදීමට නම් ��මුපවන්ම මිනිසො හුදිය යුතුය’ යන්න වියත් මතයකි. පමමගින් විමසූ ක� රටක් වශපයන් දියුණු �මුණු කිරීමට මත්පතන් ගු+ දහමින් පහබි පුද්Lලයන් පLොඩනංවො සිටිය යුතුය. අනුබුදු මිහිඳු මහරහතන් වහන්පස්පO වුඩම කරවීමත් ලොංකික සංස්කෘතිපයහි මුල් අඩිතොලම සුකසී එය ක්‍රම ක්‍රමපයන් වඩො වර්ධනය වී ලොංපක්ය ජනොතවට අති උතුම් වූ සංස්කෘතියක් බිහිවිය.

එකී සංස්කෘතිය මත �දනම්ව ලොංකිකයොපO පලෞකික පලෝපකෝත්තර �ොරිශුද්ධිය ඇති විය. එ�ම+ක් පනොව මහින්දොLමනයත් ඒ හො බිහිවුණු බුද්ධ ශොසනයත් නිසො මහ ජනතොව අතර ඇති වූ සමී� සම්&න්ධතොවය සුළු �ටු පනොප<. එය �සුව Lම හො �න්සල පලස විකොශනය විය. Lමත් �න්සලත් අතර, ඇති වූ අපන්‍යොන්‍ය සුහදත්වය, සම්&න්ධතොව ‘Lහට ප�ොත්ත පස්ම’ බිළිඳු ක�ලයට මව පමන්ම ඒකො&ද්ධ ව �ුවතුණි.

33

‘Lමයි - �න්සලයි’ අතර දුඩි සම්&න්ධතොවක් ඇති වූ විට එකී ජනතොව නිරතුරුවම බුදුදහම ඇසුරු සරුකර Lනිමින් තම ජීවිකොව දුහුමි සොමකොමී අයුරින් �වත්වොපLන ගියහ. මිත්‍යො අදහස් උදහස් ඉවතලමින් යහ�ත් නිවුරැදි පද්ම අවප&ෝධ කරපLන ඒ අනුව කි්‍රයො ක�හ. තම තමන්පO ජීවන රටොව බුදුදහම තුළින් පLපනන හරය හො සහසම්&න්ධ කර Lත්හ.

භික්ෂූන් වහන්පස් ‘මුර පද්වතොවුන්’ පලස ද තම ‘අනුශොසකවරු’ පලස ද ඔවුහු කල්�නො ක�හ. තම ශොස්තෘවරයො+න් වහන්පස් එනම් බුදුරජො+න් වහන්පස්පO ශ් රොවක පිරිස වන භික්ෂූ මහ සංඝයො නිරතුරුව තමන්පO ජීවිත සොර්ථකභොවයට �ත් කිරීපමහිලො අවවොද අනුශොසනො ල&ො පදන පිරිසකි යන හුඟීම පමන්ම උන්වහ්නපස් ට ඇ� උ�ස්ථොන ල&ො දීම තුළින් ’පින් සිද්ධ ප<’ යන හුඟූම ද �දනම් කරපLන චීවර, පිණ්ඩ�ොත, පස්නොසන, ගිලන්�ස යන සි< �සපයන් නිති සංL්‍රහ ක�හ.

Lමක �න්සල පිහිටිප� කඳු මුදුනක් සහිත �රිසරයකය. එපස්ත් නුතිනම් Lම මුදය. �න්සල එපස් කඳු මුදුනක පහෝ Lම මුද පිහිටීම තුළින්ම බුදු දහපම් ඉLුන්පවන මධ් යස්ථභොවයම �්‍රකට කරන්නකි. එය මුළු Lමටම ආශිර්වොදයක් විය. Lපමහි වසන සෑම පදනොටම එක පස් පසත ශොන්තිය ප් රොර්ථනො කරන ස්ථොනයක් විය.

ඒ තු� කිසිදු වර්ගීකර+යක් ප&දීමක් දුකිය පනොහුකි විය. දුප්�ත් ප�ොපහොසත් උLත් නූLත් පබ්දයක් පනොතිබිණි. සෑම පදනොම උ�ොසක උ�ොසිකොපවෝ වූහ. කඳු පියස මත පහෝ Lම මුද අහස උසට ඉඳි වූ මෛචත්‍යය රොජයො+න් වහන්පස් Lපමහි පසෞභොL්‍යය, සමඟිය සහජීවනය �්‍රකට කිරීපම් සංපක්තය විය.

Lුමි ජීවිකොව පLොවිතුන �දනම් කරපLන �ුවුති අතර එය රපට් පසෞභොL්‍යය ද �්‍රකට කරන්නක් විය. පLොවිතුන රපට් ප් රධොන රැකියොව වූ අතර ඒ නිසො ජනතොව ද උත්සොහපයන් (උට්ඨොන විරියොධිLතො) දෑපත් මහන්සිපයන් (මහො&ල �රිචිතො)

34

දහඩිය පහ�ො (පස්දොවක්ඛිත්තො) ධොර්මිකව (ධම්මිකො) ධොර්මික කි්‍රයො අනුLමනය (ධම්ම ලද්ධො) පකොට වුඩ කරන්නට පුරුදු පුහුණු වූහ. ‘අත පසල<පවොත් කට පසලප<’ ඒ Lුමියො සිතු නිවුරැදි දුකීමයි. එනමුත් අද සමොජය තු� එය කුමට �වසම් ද? අත පනොපසො�වො කට පසලවීමට මොන &ලමින් ජීවත්වන පිරිසකි අද දුකිය හුක්පක්. Lුමි ජනතොව තම තමන්පO කට පසලවීම උපදසො අත පසල<වට ඔවුන් පLොවිතුන් කප¦ බුද්ධ පූජොවටත් දොනය ටිකක් ල&ො Lුනිපම් �රම අභිලොසපයනි. පLොවිතුන් කිරීපම්දී එකී කටයුතු සියල්ලක් �ොපහ් ආLම දහම ආශ්‍රී�තව ම සිදු විය. උදුල්පලන් කුඹුර පකටුප< ‘�්‍රො+ඝොතය පනොප<වො!’ යන �රම අටිපයනි. වී වපුරො අස්වුන්න පන�ො Lන්නො තුරු පLොයමට සිදුවන විවිධ විනොශකොරී තත්ත්වයන් මඟ හුර Lන්පන් පිරිත් �ුන් ආධොරපයනි. එයිනිදු අපප්ක්ෂො කප¦ �්‍රො+ඝොතයක් පනොකර ස්වකීය පLොවිතුන කිරීමටය.

කිරි කරළින් &ර වූ පLොයමින් මිටක් ක�ො ඔවුන් එය පLට පිවිපසන උළුවස්පසහි එල්ලො තුබූ අතර ම පLොයම රන් කරළින් &ර වූ විට ද මිටක් ක�ො පLන එපස් ම එල්ලො තුබීය. අස්වුන්න පන�ො ප<�ො තම්&ො පකොටො ආහොර පිස ��මුව බුද්ධ පූජොව �ුවුත් වූ අතර ඉනික්බිති ව �න්සලටත් පකොටසක් පූජො ක�හ. ඉක්බිතිව තම �රිහර+ය සඳහො පයොදො Lත්හ. බුදු දහමින් ලුබුණු අභොෂය එයයි. පLොවිතුන හුර පවනත් රැකියොවක් පහෝ පවනත් Lමනක් බිමනක් යෑපම්දී බුද්ධ ධම්ම සංඝ යන ති්‍රවිධ රත්නප� ගු+ පමපනහි කිරීම අමතක පනොකරයි. ‘ Lමයි �න්සලයි වුවයි දොLු&යි’ යන සංකල්�ය පම් අතර බිහි විය. එදවස අධ්‍යො�න කි්‍රයොවලියද �න්සල ආශ් රීතවම සිදුවිය.

කුඩො �මපයකුට අකුරු කියවීම Lපම් කුල පද්වතො නම් වූ භික්ෂූන් වහන්පස් අතින් සිදු විය. එය භොL්‍යයක් පලසද ජනයො සිත්‍රීය. නම් ප�ොත, පලෝවුඩ සඟරොව සකස්කඩය, නොමොෂ්ට ශතකය, විහොර අස්න, L+පදවි හෑල්ල, වදන් කවි, මඟුල් ලකු+ ආදී ප�ොත් �න්සල ආශ�පයන් කියවූ ජනයො බුද්ධිමත් පිරිසක් ද වූහ. ජීවිතප� සෑම සුභ කටයුත්තකදීම උ�න්

35

දිනයක්, විවොහ දිනයක්, මුල් Lල් තුබීමක්, පLට පිවිසීමක්, දරු උ�තක් ආදී සෑම අවස්ථොවකදීම ති්‍රවිධ රත්නප� ආශිර්වොදය �ුත්‍රීය. මන්ද එයින් තම කටයුතු සොර්ථක ප< යුයි ඔවුන් විශ්වොස ක� පහයිනි. පම් අයුරින් Lම හො �න්සල අතර �ුවතුණු සම්&න්ධය කිව පනොහුකි තරම්ය. වි�තකදී පස්ම සු�පත්දී ද �න්සල ආශ�පයන් නිසි උ�පදස් අවවොද අනුශොසනො ල&ො Lන්පන් අන් හුමට වඩො එකී උ�පදස් වලට Lරු කරන පහයිනි. අLය ක� පහයිනි. තම ඥොතිපයකු, සපහෝදරයකු, �වුපල් පකපනකු මියගිය විට ඔවුනට �රපලොවින් සංL්‍රහ කිරීම එදො සිටම අද දක්වොම ප&ෞද්ධ සමොජය තු� දුකිය හුකි සුවිපශ්ෂී සිද්ධියකි. ඒ මන්ද පමපලොව පස්ම �රපලොව ඇති&ව ඔවුන් වටහො පLන ඇති &ුවිනි. එම නිසො ඔවුහු නිති �ංච ශ්‍රීලය ආරක්ෂො ක�හ. ප�පහවස් සමොදන් වූහ. දොන ශ්‍රීල භොවනොදී පින්කම් ක�හ. වුඩිහිටියන්ට, ගුරුවරුන්ට, මවුපියන්ට Lරු ක�හ. සුලකූහ. සෑම කටයුත්තක්ම ආLමික මුහුණුවරකින් ආරම්භ ක�හ. පම් සෑම පදයක්ම ලොංකික ජන සමොජය තු� �ුල �ුදියම් වූප� බුදුදහම නිසො &ව අ�ට කිසිපස්ත් අමතක ක� පනොහුකිය.

Lමයි - �න්සලයි අතර ඇති සම්&න්ධය, දොයකයො හො භික්ෂුව අතර ඇති සම්&න්ධය �ුවතුණු එදවස අ� සමොජය සුචරිත දුහුමි ගු+ Lරුක සමොජයක් විය. සිඟොපලෝවොද සූත්‍රපයහි එන �රිදි භික්ෂුව විසින් දොයක පිරිස,

�වින් ව�ක්වති (�ො�ො නිවොපරන්ති) යහ�පතහි පයොදවති (කල්‍යොප+ නිපවපසන්ති) යහ�ත් සිතින් අනුකම්�ො කරති (කල්‍යොප+න මනසො

අනුකම්�නති) පනොඇසූ පදය අස්වති (අස්සුතං සොපවන්ති) ඇසූ ධර්මය පිරිසිදු කරති (සුතං �රිපයොදපප්ති) පද<පලොව මඟ කියො පදති (සOLස්ස මOLං ආචික්

ඛනති)

36

යනොදී යුතුකම් හය ඉෂ්ඨ සිද්ධ කරති. භික්ෂුව විසින් දොයක පිරිසට යුතුකම් කරන විට දොයක පිරිසද,

මෛමත්‍රී්‍ර කොය කර්මපයන් (පමත්පත්න කොය කම්ම) මෛමත්‍රී්‍ර වචී කර්මපයන් (පමත්පත්න වචී කම්ම) මෛමත්‍රී්‍ර මපනෝ කර්මපයන් (පමත්පත්න මපනෝ කම්ම) පනොවසන ලද පදොරටු ඇති &ුවින් (අනොවටද්වරතොය) ආහොර�ොනොදිය දීපමන් (ආමිසොනුප්�දොපන්න)

යන කරුණු �පසන් �ුවිද්දොට සංL්‍රහ ක� යුතු &වද උක්ත කර+ො වලින් දක්වො ඇත. පම් කරුණු අනුව ද �ුහුදිලි වන්පන් භික්ෂූව හො දොයකයො අතර �ුවුති දුඩි සම්&න්ධතොවය යි. වර්තමොන සමොජය පදස &ලන විටදී උක්ත කරුණු පවනස් පවමින් �වතින &ව ප�පන්. ‘Lමයි �න්සලයි’ යන සංකල්�ය දුරස් පවමින් �වත්‍රී. ගු+යට වඩො ධනවත්කම එකම සුදුසුකම පලස පිළිLනියි. ආධ්‍යොත්මික සංවර්ධනය පLොඩනඟො Lුනීමට පවපහස දරනවො විනො ධනය රැස් කිරීමට පවපහස දරයි. එය ධොර්මික ද නුද්ද යන්න පසොයො &ුලීමක් පනොමුත. ඒ නිසො රපට් අ�රොධ ප&ොපහෝය. පම් සියලු අ�රොධ සමොජය තු� �ුතිරීම ආරම්භ වූප� Lමයි �න්සලයි ඈත් වන්නට �ටන් Lත් මෑත භොLප� සිටය. එය අපප් රපට් අවොසනොවකි. බුදුදහපම් ආභොසය ලත් අපි සු&ෑ මනුෂ්‍යපයෝ වූපවමු. සු&ෑ ප&ෞද්ධපයෝ වූපවමු. ධොර්මිකපයෝ වූපවමු. එනමුත් අද අ� මනුෂ්‍ය යන නොමයට �වො නුරුස්සන පිරිසක් &වට �ත්පවමින් �වත්‍රී. තිරිසන් හො සමොන භොවයට �ත්වන අවස්ථො එමටය. සංස්කෘත �ඬිවරපයක් �වසන ආකොරයට මිනිසො හො තිරිසනො පවනස් වන්පන් මිනිසො සිතො &ලො කටයුතු කිරීම පහවත් ධර්මය පිළි�ඳින පහයින් &ව;

ආහොර නිද්‍රො භය මෛමථුනංච සොමොන්‍යපමතත් �ශුහිර්නොරොනොම්

37

ධර්පමහි පත්ෂොමධිපකො විපශ්පෂෝ ධර්පම්න හීනො �ශුහිං සමොනොං (හිපතෝ�පද්ශය)

එ&ුවින් යම් �වුලක් තු� ධොර්මික හුසිරීම පහවත් ගු+ධර්මයන් නුති නම් එම �වුල හො පසසු සතුන් අතර පවනසක් පනොමුත. ඔවුන් තිරිසන් සතුන් හො සමොනය. පමවුනි �වුල් �සුබිමක් ඇති අය ජීවත් වුවද සමොජයට අර්ථවත් පදයක් පනොකරන &ුවින් හො අයහ�ත් පදයක්ම කරන &ුවින් ම�වුන් හො සමොනය.එමනිසො අපප් රට තිරිසනුන් වසන රටක් හො සමොන පනොකර අපප් මුතුන් මිත්තන් සිදු ක� පදය අපි යළිත් අපප් අනොLත �රපුර පවනුපවන් සිදු කරමු. ඒ සඳහො අවශ්‍ය නොයකත්වය මඟ ප�න්වීම අද අ� සතුව ඇත. එපහයින් අපි සුපවොම එකො පමන් අත්වුල් &ුඳ Lනිමු.Lමයි - �න්සලයි එක් වූ සමොජයක් පLොඩනඟමු ලිපිය/කුලණිය �ෑලියපLොඩ, විද්‍යොලංකොර මහො පිරිපවපන්උඩLලපදණිප� ධම්මවිමල හිමි

8. දුක යෙස් ලැබිය යුතු දුලබ සම්පත් හතර

කියෙචඡා මනුස්සපටිලායෙභාකිච්ඡං මච්චාන ජීවිතංකිච්ඡං සද්ධම්මසවණංකියෙච්ඡා බුද්ධානං උප්පායෙදා

ප&ෞද්ධයොපO අත්ප�ොත වන ධම්ම�දප� බුද්ධවOLයට අයත් ඉහත Lොථො �ොඨපයන් අදහස් වනුප� මිනිසත් &ව ලුබීම දුෂ්කර &ව ය. එයට පහ්තු වන්පන් අංLවිකල භොවපයන් පතොරව �රිපූර්+ මිනිස් සිරුරක් සහිතව ඉ�දීමට ප&ොපහෝ පින් අවශ්‍ය &ුවිනි. එපස්ම මිනිසොපO දිවි �ුවුත්ම ද දුක් සහිත ප<. ජීවත් වීම සඳහො පවපහස මහන්සි වී ධනය උ�යො Lත

38

යුතු ය. එපස් පනොමුති නම් මහත් වූ දුක් කරදර මුද ජීවිකොව පLන යො යුතු ප<. එම නිසො දිවි �ුවුත්ම ද දුෂ්කර ප<. තවද සත්ත්වයොපO පදපලොව යහ�ත පිණිස උතුම් ධර්ම ශ�ව+ය කිරීම ද ඉතො දුර්ලභ කරු+කි. බුදුවරපයකුපO උප්�ත්තිය ද ඉතො දුර්ලභ ප<. පමම Lොථොව පද්ශනො කරන්නට පයදුපන් ඒරක�ත්ත නොLරොජයො මුල් කරපLන ය.

ඒරක�ත්ත නොLරොජයො, ප�ර කොශ්‍ය� බුදුරජො+න් වහන්පස්පO කොලපයහි උතුම් මිනිසත්&ව ලු& බුදුසසුපනහි මහ+දම් පිරෑපවකි. එකල උන්වහන්පස් Lඟකින් එපතර වීමට අඟුලකට නුගීමට තුත් කරද්දී ඒරු අත්තක් අල්ලො Lන්නො ලදී. අඟුල දියත් පවද්දී අත්පතන් එක් �තක් කුඩුණි. එපස් �තක් කුඩීපමන් සුළු ඇවුතක් සිදු විය.

ඒ ඇවුතින් මිදීම සඳහො ඇවුත් පදසීමක් පනොක� පහයින් අ�වත්වන ප<පලහි ඇවුතින් මිදුණු නුති &ව සිහිවී �සුතුවිලිව අ�වත් වී ඔරුවක් �ම+ නොLරොජපයකුව උ�න්හ. මහොනුභොව සම්�න්න ඒ නො රජු ඒරක�ත්ත නම් විය.

බුදුරජො+න් වහන්පස් &ර+ුස් නුවරට නුදුරුව පිහිටි රුක් මුලකට ඒරක�ත්ත නොරජුටත්, එහි රැස්ව සිටි පිරිසටත් සුලපසන පසත සලකො වුඩි පස්ක. බුදුරජො+න් වහන්පස් මහො රුක් මුල වුඩ සිටින &ව දුනLත් ඒරක�ත්ත නොරජු, බුදුරජො+න් වහන්පස් හමුවට �ුමි+, පමපතක් කල් මිනිසත් &ව පනොලුබීම නිසොත්, &+ ඇසීමක් පහෝ බුදුපකපනකුත් පනොදිටීම නිසොත් හඬන්නට විය. පම් හුඬුම අරභයො මිනිසත් බව ලැබීම දුලබ බවත්, මිනියෙසක්ව දිවි රැකුම දුෂ්කර බවත්, සදහම් ඇසීමට ලැබීම දුලබ බවත්, බුදුවරැන්යෙs උපත දුලබ බවත් දක්වා වදාළ යෙස්ක.

පලෝකප� වොසය කරන සත්ත්වයන් අතුපරන් මිනිසො තරම් උසස් මනසක් ඇති පවතත් සත්වපයකු පනොමුත. මිනිසොපO සිත උතුම් පලො<තුරො බුදු&ව දක්වො දියුණු ක� හුකි ය.

39

සියලු මිනිස් දුර්ගු+යන්පLන් මිදී, පකපලස් ගිනි නිවො, වීර්යපයන්, උත්සොහපයන්, �්‍රඥොපවන්, යථොභූත ඥොනදර්ශනපයන් බුද්ධත්වය ලුබිය හුක්පක් �ොරමීදම් පිරෑ අතිඋතුම් පශ්�ෂ්ඨ මනුෂ්‍ය රත්නයකටමය. පම&ඳු දුර්ලභ මනුෂ්‍ය ආත්මභොවයක් ලුබීපම් දුර්ලභත්වය පක&ඳු දුයි උ�මො පකොට දුක්වීම සඳහො බුදුරජො+න් වහන්පස් කො+කපචඡ්‍යො�ම උ�මොව පLනහුර දුක් වූ පස්ක. සිය වසරකට වරක් මුහුපදන් මතුවන එක ඇසක් ඇති කුස්&ෑපවකු දිපයන් මතුවන විට පLොවිපයකු විසින් පLොවිකමට පLන ඉවතලූ වියදණ්ඩක් ඇ� පදො� LංLො මොර්Lපයන් මුහුදට වුටී මහො චණ්ඩ මොරුතපයන් මුහුපද් ඒ පම් අත LසොපLන යන විට ඒ වියදණ්පඩහි සිදුර මොට්ටු වී සියවසකට වරක් මතුවන විට ඒ මොට්ටු වූ වියසිදුපරන් එකුස් කුසබුපවකුට අහස &ලන්නට ලුප&න්නොක් පමන් මිනිසත් &ව ලුබීම අතිශයින් දුර්ලභ වූවකි.

පමතරම් කලොතුරකින් ලුප&න මනුෂ්‍ය �්‍රතිලොභ අකුසලපයන් මිදී කුසල් දහම්හි හුසිපරමින්, සිහිබුද්ධිය උ�දවොපLන උසස් Lති �ුවතුම් ඇතිව උසස් මිනිසුන් පස් ජීවත් වීමට උත්සොහවත් විය යුතුව ඇත. එපහත් මිනිස් සමොජප� ප&ොපහෝ පදන අකුසල ධර්මයන්හි හුසිපරමින් පනොමිනිස් L+යට වුපටමින්, �වින්, නපුපරන් යුක්තව කටයුතු කරනු දක්නො ලුපබ්. අ� උත්සොහවත් විය යුත්පත් �රමොර්ථ මනුෂ්‍යපයකු වශපයන් සුචරිතපයහි හුසිරීමටය.

බුදුරජො+න් වහන්පස් සත්පුරුෂ ජීවිතයක් ඇති කර Lුනීපමහිලො ඉවහල් වන මනුෂ්‍ය ධර්ම හතක් දක්වා වදාළ යෙස්ක. යෙදමවුපියන් යෙපෝෂණය කිරීම, කුලයෙදටුවන් පිදීම, මුදු යෙමායෙළාක් වචන කතා කිරීම, යෙක්ළාම් යෙනාකීම, මසුරැ මළ දුරැ කිරීම, සත්‍ය වචන කතා කිරීම, යෙකvෝධය මැඩ ගැනීම යනු ඒ සත්පුරැෂ මනුෂ්‍ය ධර්ම හතයි.

මවුපිපයෝ &්‍රහ්මපයෝ පලසත්, පූර්වොචොරීන් පලසත්, දරුවන් පකපරහි අනුකම්�ොපවන් ආහුප+ය්‍ය ගු+පයන් යුක්ත &වත් දුක්පවයි. ඔවුන් පකපරහි මෛමති්‍රය, කරු+ොව, මුදිතොව,

40

උපප්ක්ෂොව යන ගු+ සොධොර+ව �වත්‍රී. දරුවන් විසින් පිළිපයල කරපLන එනු ල&න ආහොර�ොනොදිය හො වස්ත්‍රොදිය පිළිLුනීමට සුදුසු &ුවින් ආහුප+්‍යය ගු+පයන් යුක්ත ය. මවුපියන් සිය දූපුතුන් පකපරහි මහත් පස් ආදර කරු+ො ගු+පයන්, අනුකම්�ොපවන් දරුවන් රැක &ලො Lුනීමට, හදො වඩො Lුනීමට විඳින දුක් අ�ම+ ය. පම&ඳු උතුම් ගු+ ඇති පදමොපියන්ට සංL්‍රහ කිරීම, උ�ස්ථොන කිරීම දරුවන්පO සත්පුරුෂ ගු+යකි.

කුලපදටුවන් පිදීම යනු සිය �වුපල් අයට පLෞරවපයන්, සුහදත්වපයන් ආදරපයන් සුලකීම ය. එවිට ආරක්ෂොවත්, සමගියත් පLොඩනුපO. පුද්Lලයන් විරසක වන පස් පක්�ොම් කීම &ර�තල �ො�යකි. එපස්ම පක්‍රෝධපයන් අනර්ථය උ�දී. ක් පරෝධ වූ විට සත්‍ය, අසත්‍ය, යුක්තිය, ධර්මය පනොවුටපහ්. අන්ධව කි්‍රයො කිරීමට සිදුප<. එපස් කිප�න සුළු තුනුත්තො මුළු සමොජයටම අපි්‍රය ප<.

යහ�ත් මනුෂ්‍ය ජීවිතයක් ඇතිකර Lුනීපමහිලො, දක්ෂතොවය, විමසො &ලො කි්‍රයො කිරීම, සංවිධොනයට සමර්ථ වීම යන උට්ඨොන සම්�දොව ද, මහන්සිපයන්, දුහුමි පලස උ�යො ස�යො Lන්නො වස්තුව පසොර සතුරන්පLන් පහෝ ගින්පනන් පහෝ දිපයන් පහෝ රජපයන් පහෝ හොනියකට �ත් පනොවන පස් රැක &ලො Lුනීපමන් ආරක්ඛ සම්�දොව ද ඇතිකර Lත යුතු ප<.

ඇසුරට සුදුසු මිතුපරක් පතෝරොLුනීම පසොයො &ලො ක� යුත්තකි. තමන්පO වොසියම තකන අඤ්ඤදත්ථුහර නම් �ො� මිත්‍රයන් පස්වනය පනොක� යුතු ය. කතොපවන් �ම+ක් හිතවත්කම් ප�න්වමින් මඟහරින වචී�රම මිතුරන්පLන් ද ඈත්වීම යහ�ත් වන්පන් ය. පහොඳ නරක කවරක් වුවත් තමන්ට වොසියක් ල&ො Lන්නො රිසිපයන් ඒවො අනුමත කරමින් කතො&ස් කරන අනුප්පියභොණි මිතුරො පස්වනයට පනොLත යුතු ය. පිරිහීමට මුල්වන කරුණු වන මත්�ුන් �ොනය, අප<ලොප< වීදි සුරිසුරීම, සූදුව යන කරුණුවලට සහොය වන අ�ොයසහොයක නම් මිතුරන් ද පස්වනය පනොක� යුතු ය. කල් යො+ මිත්‍රපයෝම පස්වනය ක� යුතු ය.

41

මනුෂ්‍යොත්මභොවයක් ල&ො Lුනීම ඉතොම දුර්ලභ සිද්ධියක් &ුවින්, ලුබූ මනුෂ්‍යොත්මභොවය උතුම් මනුෂ්‍ය ධර්ම සිය ජීවිතය තු� සංවර්ධනය කර Lුනීපමන් පමපලොව ජීවිතය යහ�ත් කර Lුනීමටත්, �රපලොව ජීවිතය සු�වත් කර Lුනීමටත් පමම උතුම් ප�ොපහෝ දිනප� දී අදිටන් කර Lනිමු. පතරුවන් සර+යි.

දුක පස් ලුබිය යුතු දුල& සම්�ත් හතර ලිපිය/මහො විහොර වංශික ස්‍යොපමෝ�ොලි මහො නිකොප�, මල්වතු මහො විහොර �ොර්ශ්වප�, විංශද්වර්ගික කොරක සංඝ සභික, ශ්‍රී� ද�දො මොලිLොප< පත්වොවභොර තිබ්&ටුවොප< ශ්‍රී� සිද්ධොර්ථ පම්ධංකර නො හිමි

9. බලවත්ම අකුසලයෙයන් ඔබ ආරක්ෂා යෙවන්න

කොසොය කණ්ඨක පිළි&ඳ ඔ& අසො තිප&නවොද? කොසොය කණ්ඨක යනුපවන් හුඳින්පවන පුද්Lලයකු පම් පලොව �හ� වන &ව බුදු රජො+න් වහන්පස් පද්ශනොපකොට තිපබ්. පම් පුද්Lලයො ජීවත් වන්පන් �න්සලක පනොවන &වත්, ජීවත් වන්පන් නිපවසක &වත් උන්වහන්පස් පද්ශනො කර තිප&නවො. සිවුර සහ අඳනය ඉවත් කර කොසොය කණ්ඨක ගිහි ඇඳුමින් සුරසී සිටින &වත් මස්මොංශ අනුභව කරමින්, මත්�ුන් �ොනය කරමින් ඔහු දිවි පLවන &වත් බුදු රජො+න් වහන්පස් පද්ශනො කර තිප&නවො. කණ්ඨකටත් සොංඝික කර දන් දීමට සුදුසු &ව ද බුදුරජො+න් වහන්පස් පද්ශනො කරනවො.

කොසොය කණ්ඨකටත් දන්දීම සුදුසු &ව බුදුරජො+න් වහන්පස් සපහ්තුකවයි පද්ශනො කරන්පන්. එවුනි කොල වකවොනුවක කොසොය කණ්ඨකයි සමොජප� සිල්වත්ම පුද්Lලයො වන්පන්. එපස්නම් ඔ& නුවණින් L��ො &ලන්න සමොජය එදිනට පකතරම් දුසිල්වත් වී තිප&නවො ද?

එවුනි පුද්Lලයකුටත් බුදු රජො+න්වහන්පස් දන් දීමට කියො තිප&නවො නම්, අ� කිසිම පුද්LලයකුපO වුරැදි පසවීමට අවශ් ය වන්පන නුත. �න්සල, ආරණ් ය, සිල්වත් දුසිල්වත් යනුපවන්

42

වර්L කිරීමට අවශ් ය වන්පන් නුත. සංඝයො පකපරහි වුරැදි චිත්තයක් අ� ඇති කරLත පහොත් එය පිළිස්පසන අකුසලයක් &වට �ත්වන &ව බුදු රජො+න් වහන්පස් පද්ශනො කරනවො.

වනොන්තරයක, ආරණ් යයක ජීවත් වන ස්වොමීන්වහන්පස්ලො අතර අධිLමලොභී ස්වොමීන්වහන්පස්ලො ජීවත්විය හුකියි. එපමන්ම, �න්සල තු�ත් අධිLමලොභී ස්වොමීන්වහන්පස්ලො ජීවත් විය හුකියි.

සංඝයො පකපරහි ශ් රද්ධොව ඇතිකරLුනීමට අ� දක්ෂ විය යුතුයි. නිරතුරුව ඔ&ට මු+Lුපසන ඕනෑම ස්වොමීන්වහන්පස් නමක් අරමුණු පකොටපLන දන් පදන්න. අත්‍රීතප� වුඩ සිටියො වූ උතුම් රහතන් වහන්පස්ලො අරමුණු පකොටපLන ඕනෑම ස්වොමීන්වහන්පස් නමකට පLෞරව දක්වන්න. පුද පූජො වත් පිළිපවත් �වත්වන්න. එයින් ඔ&ට සංඝයො පකපරහි ශ් රද්ධොව ඇතිකරLුනීමට හුකියොව ල ැුප&නවො.

තුනුරුවන් පකපරහි ඔ& ශ් රද්ධොව ඇති කර Lන්න. පම් කොර+ො ත් රිත්වය ධර්ම මොර්Lප� මුලින්ම අ� තු� තිප&න්නට අවශ් යය යි. සොමොන් ය ජීවිතප� දී ඇතුම් පිංවතුන් සිටිනවො ජීවිත කොලය පුරොම භොවනො කටයුතුවල නිරතවී සිටින නමුත් ස්වොමීන් වහන්පස්ලොපO ගු+පදොස් �ම+යි ඔවුන් දකින්පන්. පකොතරම් භොවනො ක�ත් එම පුද්Lලයන් තු� සම්මො දිට්ඨිය වර්ධනය වී නුහු.

එපමන්ම මහො සංඝරත්නය පලස අ�ත් දුන Lත යුතු කොර+ො කිහි�යක් තිප&නවො. ස්වොමීන්වහන්පස්ලො තු� යම් සීලයක් තිප&නවො නම්, යම් ගු+යක් තිප&නවො නම්, යම් සමොධියක්, ප් රඥොවක් තිප&නවො නම් ඒ පහ්තුපවන් &ොහිර පලෝකය අකුසල් පනොකර සිටින දිශොවට කටයුතු ක� යුතුයි.

යම් පුද්Lලයකු මහො සංඝරත්නයට පචෝදනො කරනවො නම්, අLරු කරනවො නම් මහො සංඝරත්නය එය දුකිය යුත්පත් එම පුද්Lලයො පමපලොපවහි &ලවත්ම අකුසලය සිදුකරන්නො &වයි.

දිනක් මො එක් වීදියක පිණ්ඩ�ොතය වඩිද්දී වීදිප� ආරම්භප� සිට අවසොනය දක්වොම සුනඛයන් විසින් මට හිරිහුර ක�ො. ඊ�ඟ දිනප� ද මො පිණ්ඩ�ොතයට වඩිද්දී ඈත තියොම සුනඛයන් මො පවතට �ුමිණියො. සුනඛයන්ට �ො�යක් සිදුවන &ව

43

වටහොLත් මො නුවතත් කිසිම දිනක ඒ වීදිප� පිණ්ඩ�ොපත වුඩිපය නුහු.

සංඝයො කියන අරමු+ට ඒ සුනඛයන් පක්න්තිපයන් බුරොපLන �නිද්දී ඒ සුනඛයන් පම් පලොපවහි තිප&න &ලවත්ම අකුසලය සිදු කරLන්නවො. ඒ නිසොම ස්වොමීන්වහන්පස්ලො එවුනි කොර+ො ද නුවණින් දුකීමට දක්ෂ විය යුතු ය.

සියලුම ස්වොමීන්වහන්පස්ලො දක්ෂ විය යුතුයි තමන් නිසො පලෝකයො අකුසල් සිදු පනොකරLන්නො තුනට �ත් කරන්නට. යම් පහයකින් එවුනි පහ්තු නිසො ස්වොමීන්වහන්පස්ලො ආප<Lශ්‍රීලීභොවයට �ත්වුවපහොත් එවුනි පහ්තුන් නිසො ගිහි පින්වතුන් අප් රමො+ අකුසල් සිදු කර Lුනීමට පුළුවනි.

පම් සියලු කරුණු පිළි&ඳ ඔ& ඉතො නුවණින් යුතුව සිතො &ලො යහ�ත් දුක්මකින් යුතුව කටයුතු කරන්න. නිරතුරුවම තුනුරුවන් පකපරහි ශ�ද්ධොව ඇතිකරLන්න. කොසොය කණ්ඨක වුන්නවුන්ටත් දන් පිළිLන්වන පලස බුදුරජො+න් වහන්පස් සපහ්තුකව පද්ශනො පකොට තිප&නවො නම් එම බුදු වදන් පිළි�දින්නට ඔ&ත් කොරුණික වන්න. එය ඔ&ට නිර්වො+ොවප&ෝධයට උ�කොරී ප<වි.

/අති පූජ් ය රොජගිරිප� අරියඤො+ ස්වොමින්වහන්පස්

10.“ පින් සිතිවිලි වඩන” පින්බර වස් සමය

වසරකට වතොවක් එ�ප�න පින්&ර වස් සමය පින් සිතිවිලි උදොකරවන කොලයකි. පතමසක් තු� �වතින එම කොල �රිyපÆදය තු� ගිහි �ුවිදි පද�ක්ෂප�ම චර්යොමය පවනසක් ඇතිප<. අධ්‍යොත්මික සුවයද වර්ධනය ප<.

44

බුදුරජො+න් වහන්පස් පද්ශනො ක� අවවොද අනුශොසනොවලට අනුව භික්ෂූන් වහන්පස් විනය ශික්ෂො �ද ආරක්ෂො කරමින් වස් සමොදන් වීම හො වස් ශික්ෂො �ද කි්‍රයොත්මක කිරීපම් කටයුතු සිද්ධ කරනු ඇත. විපශ්ෂපයන් පම් කොලය තු� වත් පිළිපවත් Lුන ගිහි �ුවිදි පද�ක්ෂයම දුඩි අවධොනයක් පයොමු කරති. ‘වත්තං න �රි පුපරන්පතො - න සීලං �රි පුරති’ වත් පිළිපවත් සම්පූර්+ පනොකිරීම තුළින් සීලය වර්ධනය පනොවන &ව �ුහුදිලි පකොට ඇත.

එම පහ්තුවත් සමඟ විපශ්ෂපයන් �ුවිදි �ක්ෂය පවනදොට වඩො වත් පිළිපවත් සම්පූර්+ කරති. �ොන්දරින් අවදි වී මලුප�ත් මන් වතොවත්හි නිරත පවති. දවසම සිත, කය, වචනය සංවර පකොට Lනිති. ඒ ඒ වත් පිළිපවත්වල නියුප�ති. එම වත් පිළිපවත් සිදු කරන්පන් ද ඉතො ඕනෑකමින් හො වLකීපමන් ය. මෛචත්‍යය හො ප&ෝධිය, විහොරපLය යන ති්‍රවිධ මෛචත්‍යය පවත වුඳීම් පිදීම් හො පිරිසුදු කිරීම් කටයුතු සිද්ධ කිරීම් ඉතො ඉහළින් සිදු කරති. එයින් මොනසික සහනසීලී&ව හො නිරවුල් මෛචතසික වර්ධනය සිදුවීම අනිවොර්ය කොර්යයකි.

ගිහි පිරිස චීවර, පිණ්ඩ�ොත, පස්නොසන, ගිලන්�ස යන සි< �සපයන් භික්ෂූන් වහන්පස්ට උ�ස්ථොන කරති. පවනදොට වඩො ඉතො ඕනෑකමින් හො ශ�ද්ධො පLෞරවපයන් එම කටයුතු සිදුකිරීමට දොයක �ක්ෂය වශපයන් ඔවුන් වL &ලො Lනු ඇත. �ුවිදි �ක්ෂය විසින් ද පවනදොට වඩො වස් දොනය පිළි&ඳ සුලකිලිමත් වී ධර්මමය දොනපයන් සංL්‍රහ කටයුතු සිද්ධ කරති.

සමහර විහොරස්ථොනවල පනොකඩවො සවසට මල් �හන් පූජො, ප&ෝධි පූජො සිද්ධ කරන්පන් ය. එහිදී �මො ��ටින් කලින්ම විහොරස්ථොනයට �ුමි+ අතු�තු Lෑම ඇතුළු පිරිසුදු කටයුතු කිරීම දක්නට ලුබීම වුඩිමහල්ලන්ට �වො සතුට වඩවන කරු+කි. ආLම ධර්මයට අනුව හුපදන වුපඩන දරුවන්පO ස්වභොවය වස් කොලය තු� මනොව ස්ඵුට ප<. විපශ්ෂපයන්

45

අනොLතය &ොර Lුනීමට සිටින කුඩො දූදරුවන් සඳහො වස්කොලපයන් ලුප&න චර්යොමය පවනස ඉතො ඉහ�ය.

පින යනු සිත පිනො යෑම ය. ‘චිත්තං පුනොත්‍රීති පුඤ්ඤං’ සිපත් ප් රසන්න &ව පනොපහොත් සතුට පිනය. ඒ සඳහො සිත පිරිසුදු විය යුතු ය. එනම් අකුසල මූල වූ පලෝභ, ද්ප<ෂ, පමෝහ පවනුවට අපලෝභ, අපදෝෂ, අපමෝහ සිතිවිලි �හ� වීමය. එම වි�ර්යොශය වස් කොලය තු� අනිවොර්පයන්ම සිදුප<. පින් සිතිවිලි වර්ධනය කර Lුනීමට පහොඳ පදයකින් මිස නරක පදයකින් පුළුවන්කමක් නුත. පින්කම් අතර කඨින පින්කම පශ්�ෂ්ඨ හො &ලවත් &ව දහපමහි සඳහන් ප<. එම උතුම් උදොර පින්කම ප�රමුප+හි ත&ොපLන වස් තුන්මොසය තු� සිදු කරන යහ�ත් කි්‍රයො තුළින් පින් සිතිවිලි වර්ධනය වීම අමුතුපවන් කිව යුතු නුත. වස් කොලය තු� සමහර විහොරස්ථොනවල දොයකත්වයක් පනොදරන අය �වො �ුමි+ විහොරස්ථොනප� වුඩ කටයුතුවලට උද< උ�කොර කිරීමද ආLමික කටයුතු සඳහො සම්&න්ධවීමද සිදු කරති. තව පකපනකුපO මඟ ප�න්වීමක් පනොමුති වුවත් කුසල කටයුතු කිරීමට වස් කොලය තු� ඕනෑම පකපනකු ප��ඹීම සොමොන්‍ය පදයකි.

ප&ොපහෝ දුරට විහොරස්ථොනවල නඩත්තු කටයුතු හො අභිවෘද්ධිය පිණිස සිදුවන කටයුතු සඳහො දොයකයින්පO ආධොර උ�කොර ලුප&නු ඇත. �න්සල් අලුත්වුඩියො කිරීම්, �න්සපල් නුති අංපLෝ�ොංLයන් ඉදිකිරීම ආදී කටයුතු සිදුප<. කඨින චීවරය භොරLත් පින්වතො වත්කම් ඇති පකපනකු නම් ඔහුපO තනි වියදපමන් විහොරස්ථොනපයහි නුති, වන්දනොමොන කිරීමට අවශ්‍ය පදයක් පහෝ, භික්ෂූන් වහන්පස්පO �රිහර+ය සඳහො අවශ්‍ය පදයක් පහෝ ඉදිකර පදනු ඇත. දුෂ්කර �්‍රපද්ශවල නම් සියලු දොයකයින්පO පුංචි ආධොර මුදල් එකතු පකොට විහොරස්ථොනය අලුත්වුඩියො කිරීම පහෝ ඉදි කිරීම් කටයුතු සිදු කරනු ඇත.

ආමිස පූජො, හො �්‍රති�ත්ති පූජො යන පින්කම් පදකම වස් කොලය තු� ඉතො ඉහළින්ම සිදුප<. එපලසම දොන, ශ්‍රීල, භොවනො යන ත් රිවිධ පු+්‍ය කි්‍රයො ද සිදු ප<. ඊට අමතරව, පතපලස් ධුතොංL

46

පිළි&ඳවද විහොරස්ථ භික්ෂූන් වහන්පස් වුඩි සුලකිල්ලක් දක්වනු ඇත.

පම් සෑම පද්කින්ම සිදු වන්පන් පින් සිතිවිලි වර්ධනය වීමය. පින යනු සත්වයොපL පමපලොව �රපලොව සු�වත් කරවන ශක්තියකි. ‘ඉධ පමෝදති ප�yච පමෝධති” පින් ක� ඇත්පතෝ පමපලොවත් සතුටු පවති. එ&ුවින් අ� නිතර නිතර පින් ක� යුතු ය. පින් පනොමුති වීපමන් හො අඩුවීපමන් ජීවිත වල පනොපයක් අඩු�ොඩුකම් වපOම සු� වි�ොකවල අඩු�ොඩුකම් සිදුවනු ඇත. එනිසො පින් කිරීමට කම්මුලි විය යුතු පහෝ �සු&ට විය යුතු නුත.

“අද අද එයි මරු පින් කර Lන්පන් පකපලසද පසට මරු පන්ති සිතන්පන්”යන පලෝවුඩ සඟරොපවහි කියමනට අනුවද අද අදම පින්කර Lත යුතුව ඇත. පහට, අනිද්දො, තව කොපලකින් මොරයො එයි කියො පනොසිතිය යුතුය. පහොඳ පද් කිරීමට උනන්දු විය යුතු අතර නරක පද් කිරීමට ලජ්ජො බිය ඇති කර Lත යුතු ය. එම කරුණු සිතට පLන තව තවත් පින් සිතිවිලි වර්ධනය කර Lනිමින් මනුෂ්‍යත්වය අර්ථවත් කර Lුනීමටත්, ගු+ ධර්මපයන් අලංකොර වීමටත් වස් කොලය තු� විහොරස්ථොනය හො සම්&න්ධව තම කොයික මොනසික පදඅංශයම පයොදවො සියලු යහ�ත් කටයුතු සොර්ථක කරLන්නො පලසටද ඉල්ලො සිටීමට කුමතියි.“පින් සිතිවිලි වඩන” පින්&ර වස් සමය ලිපිය/පකොප&යිLපන්, පුබ්බිලිය ශ්‍රී� සොරොනන්ද පිරිපවපන් ආචොර්ය LලපLදර රතනවංස හිමි

11.යෙරෝප සූත්‍රය සහ අට මහ කුසල්

ප&ෞද්ධ ජනතොව පදපලොව අභිවෘද්ධිය ස�සොLුනීම සඳහො නිවන් දහම් �සක් කරLුනීම සඳහොත් විවිධ පින්කම් දහම්වල නිරතපවති. ඒ අතර �්‍රකටම පු+්‍ය කි්‍රයොවන්පන් දොන සීල හො භොවනො යන ති්‍රවිධ පු+්‍ය කි්‍රයොපවෝය. එපස්ම දස පු+්‍ය කි්‍රයො

47

දසකුසල් ආදිපයද නිරතව පින් සිදුකරLනිත්. පම්වො ඉතො �්‍රකට පු+්‍ය කි්‍රයොවන්ය. තවද දිවො රොත්‍රී්‍ර පින් වුපඩන පිංකම් �හක් පිළි&ඳව වන පරෝ� සූත්‍රපයහි සඳහන් ප<. ඒවො නම් පමපස්ය.

1. ආරොම පරෝ�+ය: - පමහි ආරොම පරෝ�නය යනු මල් වතු

��තුරුවතු වුවීම අදහස් පකපර්.2. වන පරෝ�+ය: - වන සංරක්ෂ+ය කිරීම හො වතු වLො

කිරීම මින් අදහස් පකපර්.3. ඒදඬු �ො�ම් කරවීම (පස්කුකොරක)4. �ුන්හල් ළිං ප�ොකුණු සෑදවීම (��ංච උද�ොනංච)5. වොසස්ථොන කරවොදීම (උ�ස්සය දොනය)

ඉහත දුක්පවන පිංකම් සිදුකරන්නන්හට දිවො රොත්‍රී්‍ර පින් වුපඩන &ව &+ප�ොපතහි සඳහන් ප<.

තවද බුදුදහපම් අටමහා කුසල් යන නමින් විපශ්ෂ පින්කම් අටක් පිළි&ඳව ඉLුන්ප<. අට මහ කුසල් ප&ෞද්ධයන් අතර, ඉතො �්‍රසිද්ධ ය. එහි මුල් තුන ලුප&න්පන් කඨිනයට යි.ඒ පිළි&ඳව ප&ොදු ජනතොවපO මතකය අවදි කරවීමට දුනුවත් කිරීමට පමහි අවධොනය පයොමුපකපර්. එම අටමහො කුසල් දුක්පවන Lොථොව පමපස්ය

බුද්ධ ශොසනප� උසස්ම ආනිශංස පLන පදන මහ කුසල් අට හුටියට දක්වො තිප&න්පන්,

කඨිනට්ඨ පරික්ඛාරං වාසදානංච උත්තමංබුද්ධ පමුඛ සංඝස්ස දානං ධම්මස්ස යෙල්ඛනංයෙඛත්ත දානං ච බුද්ධස්ස පටිමා කාරණං පිචකරණං වච්චකුටියාඅට්ඨ පුඤ්ඤාති චුච්චයෙර් (කඨින විනිශ්චය)

48

ඉහත Lොථොප< සඳහන් වන �රිදි අට මහ කුසල් වන්පන්,

1.කඨින දානය

2.අටපිරිකර පූජාව

3. ආවාස සාදා පූජා කිරීම

4. බුද්ධ ප්‍රමුඛ මහා සංඝයාට දන් දීම

5. ධර්මය ලිවීම

6. යෙකත්වතු පිදීම

7. බුද්ධ ප්‍රතිමා කරවීම

8. වැසිකිලි කැසිකිළි සෑදීම

යන පූජොවන් ය.

“පුරො+ ආචොර්යවරයන් වහන්පස් �ුහුදිලි කර ඇති �රිදි පමම අට මහ කුසල අතරින් ද, �්‍රමුඛස්ථොනපයහිලො සලකො ඇත්පත් කඨින පූජොව යි. �ංචොනන්තරිය �ො� කර්මය කරපLන නුති නම්, ඊ�ඟ භවය ඒකොන්තපයන්ම සුLතිLොමී වීමට පමම කඨින දොන මහො පින්කපම් ආනිසංස පහ්තු වන්පන් ය”

ඒ අනුව කඨින චීවරයක් පූජො කිරිම අටමහ කුසල්වලට අයිති පවනවො. පම&ඳු කඨින චීවර පූජොවක් කරන්නට පුළුවන් පවන්පන් යම් සම්බුදුවරපයකුපO සොසනයක් තු� �ම+යි. එය ද ක� හුක්පක් පම් මිනිසුන් සිටින ප�ොප�ෝ තලප� �ම+යි. දිව්‍ය පලෝකවල, &්‍රහ්ම පලෝකවල තිරිසන් ආදී අ�ොයවල පම් පින්කම කිසිපස්ත්ම කරන්නට &ුහු, දකින්නටත් &ුහු. මිනිස් පලෝපකත් හුම තුනම පමය දකින්නට පහෝ කරන්නට &ුහු. පමය පවන පින්කම් පස් හුමදොම කරන්නටත් &ුහු. පලෝකප� සම්මත කරLත් පවනත් ආLම්වල පම් පින්කම දකින්නට නුහු.

49

පම් පින්කපම් විපශ්ෂත්වය තමයි යෙබෞද්ධ භික්ෂූන් වහන්යෙස්ලාට අරමුණු කරයෙගන යෙබෞද්ධ පිරිසක් යෙහෝ එබඳු අවයෙබෝධාත්මක සිතක් ඇති යෙකයෙනක් විසින් කිරීම. භික්ෂූන් නුතිව පමම පින්කම පකොපහොමවත් කරන්නට &ුහු.

පකොපහොම පවතත් කඨින චීවරයක් පූජො කිරිම, එම චීවර පූජාව සමඟ යෙමානයම් යෙහෝ යෙලාකු කුඩා යෙදයක් ඒ කියන්යෙන් අඩු තරමින් ඉඳිකට්ටක්, නූල් යෙබෝලයක් අවයෙබෝධයෙයන් පූජා කිරිම පවා මහා බල සම්පන්න කුසල් නැත්නම් ආනිසංස යෙගනයෙදන බව පනොපයක් ධර්ම L්‍රන්ථවල සටහන් කරලො තිප&නවො.

යෙම් යෙඝෝර, කටුක, භයානක සංසාරයෙE භිය දැක, යෙම් ආත්මභාවයෙEම සසර දුකින් එයෙතර වීමට අධිෂ්ඨාන කරමින්, වීර්ය වඩමින්, නිවන් මග පුරන, 'දක්‍ෂ', ගිහි පැවිදි උතුමන් උයෙදසා;

අත්‍රීතයද, වර්තමොනයද, අනොLතයද නිරතුරුවම පවනස් වන, අනිත් යයට �ත්වන ස් වභොවයන්ය. පමතුවක් කලක් සංසොරප�දී කොලය විසින් ඔ&ව රවටො ඇත. ඔ&ව රැවටීමට කොලයට උද< කප¦ අවිද්‍යොවයි. නිත්‍යභොවප� නුති අනොLතයකට, ධර්මොවප&ෝධය ලුබීම භොර කරන �ෘතOජන සත්වයො දිය පි�ොසපයන් මිරිඟුව �සු�ස දිවයන මුපවක් පස් නුති අනොLතයක් �සු�ස දිවයයි. ඔහු දිවයන ප<Lපයන්ම ඔහු පසොයන අනොLතයද අවිද්‍යොව විසින්

50

ඉදිරියට දුවවනු ඇත. පම් අවිද්‍යොපවන් ඔ& පනොමිදුපනොත් දිවීමත්, හතිදුමීමත්, දුකත් හුර ඔ&ට අනොLතයක් හමුපනොවනු ඇත. කල්� L+නක සිට අනොLතයට දිවයමින් හතිදමමින් පම් පමොපහොපත් ඔ& සිටින්පන්ද එම ස් වභොවප�මය. පම් පමොපහොපත්ද ඔ& නිවන්මඟ වුඩීම කල්දමො ඇත. සමහරු මෛමත්‍රී්‍ර බුදුසමිඳුන් දුක නිවන් දුකීම පිණිස කල්� L+නක් අනොLතයට පLොස් ඇත. නුති අනොLතයක් ඉලක් ක කරමින්, ධර්මය අවප&ෝධකර Lුනීමට ඔ& ලුබූ පම් උතුම් අවස් ථොව අ�පත් හුරීමකි ඔ& පම් කරමින් සිටින්පන්.

අවප&ෝධය අතින් ඔ& පමතුනුයි සිටින්පන් කියලො අධිතක් පස්රුවකට එන්න එ�ො. පමොකද ඔ& පමතුනයි ඉන්පන් කියලො කියන්න ස් ථිර, පවනස් පනොවන තුනක් පලෝකප� නුහු. ඔ&ට, මම පමතුන සිටිනවොය කියලො රැඳීසිටින්න &ුහු. ඔ&ට එපහම සිපතනවොනම් ඔ& සිටින්පන් අන්තිමයොටයි. ඔ&ට �්‍රථමයො පවන්න නම්, ඔ&ට දුපනන්න ඕපන් ඔ& සිටින්පන් අනිත්‍යය තු�යි කියලො. ස් ථිර තුනක් නුති පලෝකප� ඔ& ක� යුත්පත් ස් ථිර තුන් පසවීමට පනොව අස් ථිර පලෝකපයන් මිදීයුමය. කොලය තු� අත්‍රීත, අනොLත වර්තමොන වශපයන් ස් ථිර යමක් පනොමුත. කොලය යනු අනිත්‍යයයි.

එනිසො කොලය, ප<ලොව ඔ& අත්හරින්න. එවිට අත්‍රීත, අනොLත, වර්තමොන තුන් කොලයම ඔ&ට අතහුපර්වි. ඔ&ට එපස් දකින්නට &ුරිනම් ඔ& සිතන්න, සංසොර Lමන්මපO ඔ& Lතකරන පම් පමොපහොත පහොඳම කොලය &ව. ධර්මය අවප&ෝධකරLුනීම පිණිස පමවුනි කොලයක් තව කල්� L+නොවකට ඔ&ට පනොලුපබ්වි. ඉක් මනින් හිතන්න. වර්තමොනය අත්‍රීතයට යනවො. අනොLතය වර්තමොනය පවනවො. ඔ& නුති අනොLතයක් දකිමින් දුක සමඟ ප�රටම යනවො. අනොLතය, අනොLතය…. කියලො මොරයො ඔ&ට පලොකු කුරට් අලයක් දික් කරනවො. දුක සු�ක් කරLත්ත, සු� &ලොප�ොපරොත්තුවක් කරLත්ත අපි පම් යන්පන් නුති අනොLතයක් පසොයොපLන.

51

"ඔ& සියල්ල අතහරින්න. එවිට ඔ&ට සියල්ලම ලුපබ්වි. සියල්ලම ඔ&ට ලුප&න විට ඒ කිසිවක් ඔ&ට අවශ්‍ය පනොප<. මන්ද, ඔ& සියල්ල අනිත්‍ය වශපයන් අවප&ෝධ කර ඇති නිසො."

/අතිපූජ්‍ය රොජගිරිප� අරියඤො+ හිමියන්

සොදු...සොදු...සොදු...... ඒ භොL්‍යවත් අරහත් සම්මො සම්බුදුරජො+න් වහන්පස්ට නමස්කොර ප<වො.සම්බුදුරජො+න් වහන්පස්පO සු&ෑ ශ�ොවකයින් තව ප&ොපහෝ කලක් සුළුපවන් පහෝ වොසය කරනු ඇත. එම පශ්�ෂ්ඨයින් පිරිසිදු බුද්ධ දර්ශනය හුකිතොක් කල ඉදිරියට පLනයනු ඇත. අ� විසින් කල යුත්පත් චතුරොර්ය සත්‍ය ධර්ම අවප&ෝධයි. එපස්කරන්නො බුද්ධ ධර්මයත් එය වසොපLන සිටින බුද්ධොLමත් හංසයන් කිපරන් දිය පවන්කරLන්නක් පමන් පවන්ව දකිනු ඇත. නිසි මL යනු ඇත. සිය සසර මL පකලවර අමො මහො නිවන් සු� පනොප&ෝ කලකින්ම අවප&ෝධ කරLන්නවො ඇත....................ඔ&ට බුදුරජො+න් වහන්පස්පOත්, ධර්මප�ත්, ආර්ය සංඝයොපOත්, කල්‍යො+මිත් රයන්පOත්, සියලු පදවියන්පOත් ආශිර්වොදය ලුපබ්වො!

52