Нэгж хичээлийн хөтөлбөр

Хичээлийн нэр: Монгол хэл

Нэгж хичээлийнсэдэв , цаг – Үйл явдлын дарааллыг олж, дараалал тогтоож суръя- 10 цаг

Зорилго : Бусадтай харилцахдаа үг хэллэгийг оновчтой ашиглан, зөв дараалалтай ярих, бичих.

Зорилт :

Унших

Бичих

Ярих, сонсох

Хэл зүйн хэрэглээ

· Зохиолын эхлэл гол төгсгөл хэсгийг таньж унших

· Эхийн агуулгыг ойлгож, чухал гэж үзсэн хэсгээ ялгах

· Сонирхлын дагуу ном сонгон унших

· Үг, өгүүлбэр эхийг дэгийн дагуу бичих

· Шалтгаан үр дагаврын холбоог гарган бичих

· Санаа бодлоо тодорхой, чөлөөтэй илэрхийлэн ярих

· Уншсанаа дарааллын дагуу ярих

· Зөв дараалалтай ярих

· Загвар болон асуултыг анхааралтай сонсон оновчтой хариулах

· Зохиолд юу өгүүлэхийг төсөөлөн таамаглах

· Хэн, юу, яав, яагаад, ямар учраас гэсэн асуултад хариулагдах үгсийг асуултаар ялган бүлэглэж, хэрэглэдэг байх.

· Өгүүлбэрт сэтгэлийн хөдөлгөөн өнгө аясыг илтгэх үг хэллэгийг аялга тохируулан хэрэглэх.

Агуулга :

Мэдлэг

Чадвар

Хэрэглэгдэхүүн

· Үйл явдлын дараалал

· Эхийн эхлэл гол төгсгөл хэсэг

· Уншсанаа дарааллын дагуу зөв цэгцтэй ярих

· Зохиолын эхлэл гол төгсгөл хэсгийг таньж унших

· Үг , өгүүлбэр, дэгийн дагуу бичих

· Санаа бодлоо тодорхой, чөлөөтэй илэрхийлэн ярих

· Сурах бичиг

· Зурагт үзүүлэн

· Жишиг даалгавар

· Хэрчмэл үзүүлэн

· Үлгэрийн ном

Монгол хэл “ Үйл явдлын дарааллыг олж, дараалал тогтоож суръя "

нэгж хичээлийн төлөвлөлт / 10 цаг/

№

Ээлжит хичээлийн сэдэв

цаг

Хүрэх үр дүн

1

Үйл явдлын дараалал олцгооё

1

Үйл хөдлөлөөр илэрхийлсэн зургийг зөв дараалалд оруулах, дарааллын дагуу ярих.

2

Монгол ёс заншилтай танилцах

1

Цөөн өгүүлбэрээр дарааллын дагуу ярих

3

Шүлэг заах арга

1

Шүлгийн утгыг ойлгож, хялбар тогтоон хэмнэлтэй унших.

4

"Талын шувуудын өндгөнд сүүдрээ бүү хүргээрэй" шүлэг

1

Шүлгийн авиа үгийг тод хэлж , хэмнэлтэй унших

5

Төсөөлөн ярьж сурах

1

Эхийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг ялгаж эхлэл хэсгийг уншаад дараагийн хэсэгт ямар үйл хөдлөл болохыг төсөөлж ярьж сурах.

6

Үйл явдлын дараалал тогтоож суръя

1

Зургийг хараад юуны тухай болохыг төсөөлж сурах.

7

Өгүүлбэрийг дэлгэрүүлж бичих

1

Зураг уншин төсөөлөн ярих.Уурга шилбүүрийн зориулалтыг ялган таних, өгүүлбэрийг дэлгэрүүлж бичих

8

Эхийн үйл явдлын дагуу асуулт зохиох

1

Асуулт ашиглан төсөөлөх, Асуултын дагуу сонгож унших, сонгож уншсандаа асуулт зохиох

9

Эхээс сонгон уншиж , бичих

1

Сонголт хийснээ тайлбарлан ярих, Үйл явдлын дарааллыг бичгээр болон зургаар илэрхийлэх.Дуурайлган бичих

10

Өөрийгөө сориорой

1

Мэдлэгээ бататгах.

Оношилгоо

7 настай хүүхдийн сэрэхүйн онцлог : Сонорын хөгжил нь том хүний хэмжээнд хүрнэ. Амтлах сэрэл нь эрчимтэй хөгжсөн байна. Хүртэхүйн хувьд: хараа сонсгол хөдөлгөөний хөгжил сайжирна. Юмсыг саланги шинжээр нь ялгаж сурна. Цаг хугацааны хувьд урвуу тусгах байдал их байна. Анхаарлын хувьд: анхаарлын багтаамж , төвлөрөлт удаан , сариналт хурдан 3-4 төрлийн зүйлд төвлөрөх хугацаа 10- 12 мин , өөсдөдөө анхаарал тавихыг гол болгодог. Ой тогтоолтын хувьд : Урьд нь мэдсэн зүйлийг сэргээн сануулахдаа тулгуур дохио ашиглах аргаар тогтоолгох. Хараа хөдөлгөөн сонсгол илүү хөгжсөн боловч утгын ой сул байдаг. Сэтгэхүйн хувьд :Бодит зүйлийн сэтгэхүй илүү хөгжсөн байна. Хэлэхүйн хувьд : Хэл яриа цэгцэрнэ. /хүндэтгэх, аргадах, үйлийг хийж эхэлнэ. /

1-р анги

2-р анги

3-р анги

Зохиолын гол баатрын хийсэн үйлийг хөөж унших. Зөв бүтэцтэй өгүүлбэрээр ярих. Юу бичихээ бодох, жагсаалт гарган зурах.

Зохиолын эхлэл , гол, төгсгөл хэсгийг таньж унших. Зөв бүтэцтэй бүтэн өгүүлбэрээр , зөв дараалалтай ярилцах. Үйл явдлын дарааллын дагуу бичих, дараалал заасан үг ашиглах.

Эхийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг зөв дараалалд оруулах. Тохиолдсон явдлаа нарийн тодорхой, бусдын өмнө чөлөөтэй, өгүүлбэрийн янз бүрийн хэв шинжийг ашиглан ярих. Цаг хугацааны дарааллаар бичих / гэнэт, дараа, түүний хойно гэм мэт үгийг хэрэглэх/

Сэргээн санах түвшиний даалгавар - Зургийг ажиглаад үйл явдлын дарааллаар дугаарлах. Асуултын дагуу ярилцах .

Ойлгох түвшиний даалгавар - Үйл явдлын дарааллыг өөрийн үгээр тайлбарлан ярих, Дүрслэх хэлэх,төсөөтэй жишээ гаргах.

Хэрэглэх түвшиний даалгавар - Ойлгосноо зургаар илэрхийлэх. Өөрт төрсөн сэтгэгдэлээ ярих .

Задлан шинжилж, нэгтгэн дүгнэх түвшиний даалгавар - Ялгаатай ба төсөөтэй талаар нь ангилах. Аливаа юмны сайн муу үр дагаварыг ялгаж таних.

Үнэлэх түвшиний даалгавар - Зөв гэсэн сонголтыг сонгон хэлж сурах. Үүнийгээ батлах. Таамаглан хэлэх. Бусдын болон өөрийн бодлыг нэгтгэн дүгнэж ярих.

Бүтээх түвшиний даалгавар - Өөрийн санааг буулган, шинээр дүрслэн ярих. Үйл хөдлөлийн дэс дараалал олох. Тохирох үгийг сонгож өгүүлбэрийг гүйцээх.

Ээлжит хичээлийн төлөвлөлт№1

Сэдэв:Үйл явдлын дарааллыг олцгооё.

Зорилго: Цөөн өгүүлбэрээр дарааллын дагуу ярих

Амжилтын шалгуур:Үйл хөдлөлөөр илэрхийлсэн зургийг зөв дараалалд оруулах, дарааллын дагуу ярих

№

Үе шат

Арга зүй

Сурагчийн үйл ажиллагаа

Багшийн дэмжлэг

Хэрэглэгдэхүүн

Сэдэлжүүлэх үе

Үйл явдал харуулсан зургуудыг ажиглан ямар дараалалтай болох, дараалалд хэдэн үйл явдал харуулсан зураг буй тухай ярилцана.

· Зургуудыг ажиглан, юун тухай зураг болох

· Хэдэн үйл явдал харуулсан зураг дутуу байгааг ярилцах

· Гэр барихад ........,........., ......, зураг дутуу байна.

· Асуулт - зургийг ажиглаарай

· Юун тухай зураг байна вэ?

· Гэр барих үйл явдлын дарааллыг гүйцээхэд хэдэн зураг дутуу байгаа бол.

· Үйл явдлын дарааллыг зөв олж сурцгаая.

Гэр барьж буй зураг 3, 9

Шинэ мэдлэг бүтээх үе

Зургийн өмнөх ба дараах үйл явдлыг төсөөлүүлэн бодуулж харилцан ярилцах.

Сурагчид гэр барих дарааллыг төсөөлөн бодож хариулна.

Үүнд : - Шалыг тавина

· Хаалгаа босгоно.

· Ханаа дугуйлна... гэх мэт

· Монголчууд гэрээ барихдаа ямар дарааллаар барьдаг вэ?

· Өөрийн санаа бодлоо төсөөлөн бодоорой. / бодох хугацаа өгөх /

· Харилцан ярилцаад зургийг зөв дараалалд оруулж байрлуулна.

· Зургийн дараалалд товч цөөн үгээр яриарай.

Нэмэлт мэдээлэл:

Үйл явдлыг болон, зургийн дарааллыг олохдоо: туршлага, мэдлэгтээ тулгуурлан таамаглах, төсөөлөх аргаар олно. Олсноо бусадтай санал бодлоо солилцох журмаар бататгана.

Гэр барьж буй зураг 1-10

Шинэ үг:

цаваг

Хийж бүтээх үе

Зураг хараад ярихаас гадна, асуулт асууж сурахад нь анхаарах.

Үйл явдлын дараалал зөв байхын чухалыг ярилцах

· Зургийг дарааллын дагуу дугаарлана.

· Зургийг дарааллын дагуу ярина.

· Бусдаасаа асуулт асууна.

· Хэрэгтэй мэдээллээ тэмдэглэж авна.

Одоо номын 60-р хуудасны зургийг ажиглаад үйл явдлын дарааллаар дугаарлаарай.

- Тохирох асуулт зохиогоорой

Ачааны хамгийн сүүлд юу ачсан байна вэ?

Тохирох асуулт зохиогоорой

Нүүдлийн талаар ямар ёс мэдэх вэ?

Шинэ үг:

Гэрийн буурь

Зурагт үзүүлэн

Бичмэл үзүүлэн

Дүгнэлт

/цагаан самбарт/

Таамаглал, төсөөлөл...гэх мэт

Өөрсдийн бодлоо ярина.

· Чамд үйл явдлын дараалал олоход юу чухал байсан бэ?

· Яагаад

Цагаан самбар

Сайжруулалт:

Ээлжит хичээлийн төлөвлөлт №2Сэдэв: Монгол ёс заншилтай танилцах

Зорилго:Монголчуудын нүүдэллэх ёстой танилцах

Амжилтын шалгуур: Цөөн өгүүлбэрээр дарааллын дагуу ярих

№ Үе

шат

Арга зүй

Сурагчийн үйл ажиллагаа

Багшийн дэмжлэг

Хэрэглэгдэхүүн

Сэдэлжүүлэх үе

Өмнөх

хичээлд

суурилах

-Өвс тэжээл шим тэжээл

сайтай газарт нүүдэллэдэг

- Ачааны хамгийн сүүлд

гэрийнхээ тооныг ачдаг.

-хөрс тэжээл бага

-өвсний сор муудсан учраас

-хөрш айлгүйгээс

Асуулт:

*Монголчууд яагаад нүүдэг

вэ?

*Ачааны хамгийн сүүлд юу

ачдаг вэ?

Шинэ мэдлэг бүтээх үе

Зургийг

өөрийн

үгээр

тайлбар-

лан ярих

Эхийг унших

Зургийг ажиглан

ямар ёс үйлдэж

байгааг ярилцах

Багшийн асуултанд

хариулж ярилцах

Монголчууд жилийн

дөрвөн улиралд нутаг

сэлгэн нүүдэллэдэг.

Асуулт:

1. Монголчууд нүүхдээ ямар

ёс үйлддэг вэ?

2. Гэрийн буурин дээгүүр

мал гаргадаггүйн учир

юу вэ?

3. Нүүдэл хийж байгаа

хүмүүсийг хэрхэн угтдаг

вэ?

Нэмэлт мэдээлэл өгөх

Хаана буухыг өрхийн тэргүүн

мэднэ

Нүүх өглөө гэргий нь эртлэн

босч цай чанан үнээ малаа

саагаад өлзийгөө өгсөн нутаг

хэмээн хангай дэлхийдээ сүү

цагаан идээгээ өргөдөг.

Зургийг ажиглаад

-гэрийн бууриа

цэвэрлэдэг

-ачаан дээрээ тооноо

тавьдаг

-ачаа хазайна унана

гэж цээрлэдэг.

-Алсаас цай

хоолныхоо дээжийг

барин угтаж, шинэ

нутагт сайхан

амьдрахыг бэлгэддэг.

Төвгөр газар бууриа

сонгон гэрийн үүд

тооны харааг уулын

оройг чиглүүлж

барьдаг.

Ачаа хөсгийг гэргий

хөтлөж,ачааны сүүлд

гэрийн эзэн дагана.

Хуучин буурин дээрээ

буухыг цээрлэнэ

Хийж бүтээх үе

г, га- тай

үгийг

ялгаж

утга

санааг

ухаарах

Монголчууд

нүүдэлтэй таараад

юу гэж хэлдэг вэ?

-Сайн явж байна уу ?

Нүүхдээ ямар ёс

үйлддэг вэ? Яагаад?

Тоонотой холбоотой

ямар ёс байдаг вэ?

Ханаа яаж дугуйлдаг

вэ?

-Цагийн зүүний дагуу нар

зөв дугуйруулж барьдаг.

Даалгавар3

4 асуултанд хариулж

ярилцаад дэвтэрт бичүүлэх

“г, га, го “ –аар төгссөн үгийг

самбарт бүлэглүүлэн

ялгуулах , тайлбарлуулах

Монгол, нутаг, аяга, таваг,

найрсаг, булаг, газар, цэлмэг,

нүүдэл, ураг, уураг, хог, үг

Хэрчмэл үзүүлэн

Монгол нутаг

аяга таваг

найрсаг булаг

газар цэлмэг

нүүдэл ураг

уураг хог үг

№

Үе шат

Арга зүй

Сурагчийн үйл ажиллагаа

Багшийн дэмжлэг

Хэрэглэгдэхүүн

Сэдэлжүүлэх үе

Өмнөх хичээлд суурилах

-Өвс тэжээл шим тэжээл

сайтай газарт нүүдэллэдэг

- Ачааны хамгийн сүүлд

гэрийнхээ тооныг ачдаг.

-хөрс тэжээл бага

-өвсний сор муудсан учраас

-хөрш айлгүйгээс

Асуулт:

*Монголчууд яагаад нүүдэг вэ?

*Ачааны хамгийн сүүлд юу ачдаг вэ?

Шинэ мэдлэг бүтээх үе

Зургийг өөрийн үгээр тайлбар-лан ярих

· Эхийг унших

· Зургийг ажиглан ямар ёс үйлдэж байгааг ярилцах

· Багшийн асуултанд хариулж ярилцах

·

Монголчууд жилийн дөрвөн улиралд нутаг сэлгэн нүүдэллэдэг.

Асуулт:

1. Монголчууд нүүхдээ ямар

ёс үйлддэг вэ?

2. Гэрийн буурин дээгүүр

мал гаргадаггүйн учир

юу вэ?

3. Нүүдэл хийж байгаа

хүмүүсийг хэрхэн угтдаг

вэ?

Нэмэлт мэдээлэл өгөх

Хаана буухыг өрхийн тэргүүн мэднэ

Нүүх өглөө гэргий нь эртлэн босч цай чанан үнээ малаа саагаад өлзийгөө өгсөн нутаг хэмээн хангай дэлхийдээ сүү цагаан идээгээ өргөдөг.

Зургийг ажиглаад

-гэрийн бууриа цэвэрлэдэг

-ачаан дээрээ тооноо тавьдаг

-ачаа хазайна унана гэж цээрлэдэг.

-Алсаас цай хоолныхоо дээжийг барин угтаж, шинэ нутагт сайхан амьдрахыг бэлгэддэг.

Төвгөр газар бууриа сонгон гэрийн үүд тооны харааг уулын оройг чиглүүлж барьдаг.

Ачаа хөсгийг гэргий хөтлөж,ачааны сүүлд гэрийн эзэн дагана.

Хуучин буурин дээрээ буухыг цээрлэнэ

Хийж бүтээх үе

г, га- тай үгийг ялгаж утга санааг ухаарах

· Монголчууд нүүдэлтэй таараад юу гэж хэлдэг вэ?

-Сайн явж байна уу ?

· Нүүхдээ ямар ёс үйлддэг вэ? Яагаад?

· Тоонотой холбоотой ямар ёс байдаг вэ?

· Ханаа яаж дугуйлдаг вэ?

-Цагийн зүүний дагуу нар зөв дугуйруулж барьдаг.

Даалгавар3

4 асуултанд хариулж ярилцаад дэвтэрт бичүүлэх

“г, га, го “ –аар төгссөн үгийг самбарт бүлэглүүлэн ялгуулах , тайлбарлуулах

Монгол, нутаг, аяга, таваг, найрсаг, булаг, газар, цэлмэг, нүүдэл, ураг, уураг, хог, үг

Хэрчмэл үзүүлэн

Монгол нутаг

аяга таваг

найрсаг булаг

газар цэлмэг

нүүдэл ураг

уураг хог үг

Дүгнэлт

Нутаг сэдэвт байгаа үгсийг 2 ангилж жагсаан бичих

Г, га-тай үгийг уншихад өөр хэлэгдэж байгааг,өөрөөр уншигдаж байгааг мэдэх

Үгийн нөөцтэй болох

туйлна-морь тэмээ булгих,ачаа хөсгөө хөглүүлэх

буурь-гэр барьсан газар

Нутаг

араг баг цэг цэцэг жийрэг тараг түшиг цаг хадаг бэсрэг таг тэрэг цог адаг элэг үнэг ураг шаг сураг гөлөг хөг шураг тэрэг таваг тог цамхаг эрэг хөрөг сүрэг таг хөөрөг ишиг цомог үгсийг уншиж бүлэглэх

Шинэ үгийн толь

туйлна

буурь