Meeting Minutes on Technical MeetingPlace: MEITI Office Date & Time: 23 February, 2018 & 1:00 to 4:00 PM

၁။ ရညရြ��ယခက

EITI Law ႏ�ႏ�ငႏ ပတသ က၍ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးႏ�ခငႏး။ EITI Law ႏ�ႏ�ငႏ ပတသ က၍ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးရာဆြတ

င တ�ခားကနတ Law ေႏဆြတန႔ပတသ ကၿပး Review လပဖ႔အႀကႏ�ပႏ�ခငႏး။

၂။ အစညႏးေအဝးတကေႏရာကသ စာရငႏးက ေႏနာကဆ ကတြကတ (၁) ဆြတင ေႏဖာႏႏ�ပထားပါသည။

၃။ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးသညေႏ;ၾကာငႏးအရာ

စဥ ေအၾကာငႏးအရာ မ�တခက၁ IA Forestry Update

၂ How to do SOE Workshop (in April)

၃ EITI Law ႏ�ဖစေႏပၚလာဖ႔

၄။ ေ�ဆြ�းေ�ႏြ�းခကမား

IA Forestry Update ႏ�ႏ�ငႏ ပတသ က၍ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးတငႏ�ပ�ခငႏး

Template Training တစခက လာမည@ႏတနလၤႏာေႏန႔ (၂၆.၂.၂၀၁၈) ရကေႏန႔ဆြတင ႏ�ပလပမ

ညႏ�ဖစေႏၾကာငႏး၊ သငတနႏးက �ရာစလမႏး Cooperative Business Center (CBC) ႏ�ပလ

ပသြပHားပါမည။ သငတနႏးၿပးပါက စာရငႏးေႏကာကႏ�ခငႏး ေႏေဖဖာႏဝါရ (၂၆) မ� မတလ ထ ႏ�ပလပ မ

ညႏ�ဖစေႏၾကာငႏး၊ ေႏနာကတ စခ ဆြကာဟခက ေႏဆြတက မတလ (၁၉) ရကမ� ဧၿပ (၂) ရကေႏန႔ထ၊

ပထမအစအ ရငခစာက ဧၿပလ (၂ဝ) ရကေႏန႔�ႏ�ငႏ Final Report က ေႏမလ (၁၁) ရကေႏန႔

အထလညႏးေႏကာငႏး၊ Summary က ေႏမလ (၁၈) ရကေႏန႔ဆြတင ႏ�ပလပသြပHား မည ႏ�ဖစေႏၾ

ကာငႏးက MSG အဖြဖ႕ဝငတစဥးမ� တငႏ�ပခပါသည။

1

2

ဆြလတလ ပေႏသာ စာရငႏးတကဆ ငစစေႏ�းသ (သစေႏတာက႑) အဆြတက အခနစာရငႏး အစအရငခစာမၾကမႏးမ�ာ ေႏအာကေႏဖာႏႏ�ပပါ ဇယားအတငႏးႏ�ဖ

စစသစည။

ဆြလတလ ပေႏသာ စာရငႏးတကဆ ငစစေႏ�းသ (သစေႏတာက႑) အဆြတက အ ခနစာရငႏး အစအရငခစာမၾကမႏး

ဆြလတလ ပေႏသာ စာရငႏးတကဆ ငစစေႏ�းသ (သစေႏတာက႑) အဆြတက အခန စာရငႏး အၿပးသတ အစအရငခစာ

စာခပလကကမ�တေႏရးထးႏ�ခငႏး ( စကတ စငဘာလ၊ ၂၁ရက) စာခပလကကမ�တေႏရးထးႏ�ခငႏး( စကတ စငဘာလ၊ ၂၁ရက)

အစအစဥ(၁)ရ�ငႏးလငႏးတငႏ�ပ�ခငႏး/ စမခကခမ�တႏ�ခငႏး (ေႏအာကတ ဘာလ ၉ ရကေႏန႔ မ� ၁၆ ရကေႏန႔အထ)

အစအစဥ (၁)ရ�ငႏးလငႏးတငႏ�ပ�ခငႏး/ စမခကခမ�တႏ�ခငႏး (ေႏအာကတ ဘာလ ၉ ရကေႏန႔ မ� ၁၆ ရကေႏန႔အထ)

အစအစဥ (၂) ပဏာမ အစရငခစာ/ စာရငႏးဆြသငႏးပႏစသငတနႏး (ေႏအာကတ ဘာလ ၁၆ ရကေႏန႔ မ� ႏ�ႏဝငဘာလ ၂၀ ရကေႏန႔အထ)

အစအစဥ (၂) ပဏာမ အစရငခစာ/ စာရငႏးဆြသငႏးပႏစသငတနႏး ( နညႏး ပညာ ႏ�ႏ�ငႏ အစရငခစာလပငနႏးဖြခ ေႏကာႏမတအစညႏးေအဝးဆြတင နယပယသ တမ�

တခက ေႏလလာေႏရး အစရငခစာမၾကမႏး ကေႏဆြ�းေႏ�ြႏးႏ�ခငႏး ႏ ဒဇငဘာ လ ၂၂ ရကေႏန)

23 to 29 January 2018, T & R Sub-com, 10 MSG Meeting

အစအစဥ (၃)- ြစမႏးေႏ�ာငရညႏ�မ�င@ႏတငေႏပးႏ�ခငႏး ( ႏ�ႏဝငဘာလ ၂၇ ရကေႏန႔)

အစအစဥ (၃) - ြစမႏးေႏ�ာငရညႏ�မ�င@ႏတငေႏပးႏ�ခငႏး (26 February 2018)

အစအစဥ (၄) ကနႏးဂဏနႏးစာရငႏးေႏကာကယ ႏ�ခငႏး ႏ�ႏ�ငႏ ပဏာမ တ ကဆ ႏင စစေႏ�းႏ�ခငႏး ( ဒဇငဘာလ ၄ရကေႏန႔ မ� ဇနနဝါရလ ၁)

အစအစဥ (၄) - ကနႏးဂဏနႏးစာရငႏးေႏကာကယ ႏ�ခငႏး ႏ�ႏ�ငႏ ပဏာမ တကဆ ႏင စစေႏ�းႏ�ခငႏး (26 February to 12 March 2018)

အစအစဥ (၅) �နႏးစစႏ�ခငႏး ႏ�ႏ�ငႏ ဆြကာဟခကမားက ေႏဖာႏcတႏ�ခ ငႏး ( ဇနနဝါရလ ၈ ရကေႏန႔မ� ၂၉ ရကေႏန႔အထ)

အစအစဥ (၅) �နႏးစစႏ�ခငႏး ႏ�ႏ�ငႏ ဆြကာဟခကမားက ေႏဖာႏcတႏ�ခငႏး (19 March to 2 April 2018)

အစအစဥ (၆)အၿပးသတ; စရငခစာတငႏ�ပ�ခငႏး အစအစဥ (၆) အၿပးသတ; စရငခစာတငႏ�ပ�ခငႏး (First Draft 20 April & Final Report 11 May 2018, Summary 18 May 2018)

3

(၂၆.၂.၂ဝ၁၈) ရကေ�န႔ဆြ�င ��ပလပမည� Template Training of Forestry Sector

အဆြ�က ေအသးစ� ရင�းလင�း �င��ပ�ခင�း

Template Training of Forestry Trainig အဆြ�က အစည�းေအဝး ဖ�ထ ားသစာရင�းမာ ေ�အာ

ကပါအ�င�း ��ဖစပါသည။

• Department: FD (3), MTE (10), IRD (10), MCD (3), Treasury (3), MOBD (5), OAG (5) and FJV (3) = 42 ဥးရႏ�ပါသည။

• Sub-contractors: 18 Companies for 2014-2015.• Sub-contractors: 14 Companies for 2015-2016, total=40 ဥး (တစခ႕ Sub

Company ေႏဆြတက ထပေႏနတအဆြတကေႏၾကာငႏ အားလႏး (၂ဝ) ဥးရႏ�ပါတယ။၊

Company တစခက (၂) ဥးဆြတကမ�ဆပါ စစေႏပါငႏး = ၄ဝ ဥး)• Time: 9 am to 16 pm.• Venue: Coorperative Business Center (CBC), Corner of New University

Avenue and Sayar San Street, Bahan Township.• Mr. Hedi Zaghouani, IA Forestry, will conduct that training with local

partner and NCS Team.• Wordl Bank and Donors are invited.• အထကေႏဖာႏႏ�ပပါ စာရငႏးမားသည Forestry IA ႏ�ႏ�ငႏႏ Update ႏ�ဖစပါသည။

အစညႏးေအဝးတကေႏရာကလ ာေႏသာ MSG Member မား၏ Template Training of

Forestry Sector ေအပၚ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးေႏမးႏ�မနႏးႏ�ခငႏး၊ ႏ�ဖညြႏစကေႏႏ�ပာ�ႏ�ခငႏးမား

မ�ာ ေႏအာကပါအတငႏးႏ�ဖစပါသည။

ကဆြgနေႏတာႏတ႔ ေႏရ�႕ကလေႏဆြတ အႀကေႏပးတအခါမ�ာ Government က

Template ႏ�ဖည@ႏတအခါမ�ာ Guide Book ေႏလးတစ;စပcစတဖ႔၊ အခမလပေႏသးတအဆြတ

က Template ထတသြတသ ားၿပပါက ႏ�ႏ�ငႏ Template ႏ�ဖည@ႏတအခါမ�ာ ကဆြgနေႏတာႏတ႔

အစးရဘကက အားနညႏးခကေႏဆြတလညႏး ရႏ�ပါတယ။

Template Training က ကမၸဏ တစခ႕မတကႏ�ႏငေႏၾကာငႏး၊ ၿပးခတ ဒတယ

အႀကမ ႏ�ႏ�ငႏ တတယ အႀကမ ေႏနျပညေႏတာႏ ေႏကာကမကခနႏးမမ�ာ Company ေႏ

ေဆြတခၚတယ၊ ေႏနာကဆ ႏး Template ႏ�ဖည@ႏတအထ မလာတ Company ေႏဆြတလညႏးရႏ�

4

တယ။ Template ဘယေႏလာတသြကc ကလ ာလ ေႏတာ မသဘး၊ �လတာက Government

sector က လအပခကေႏဆြတ ရေႏ�နပါတယ။ ၿပးခတ MSG တနႏးကလညႏး Template ႏ�

ဖည@ႏတအခါမ�ာ Template ကေႏၾေကၾကညကည က မ�ဖညႏႏ�ႏင ႏ�ခငႏး၊ Template ႏ�

ဖည@ႏတအခါမ�ာ လေႏဆြတအမားႀကး ႏ�ဖစေႏနျခငႏး၊ ႏ�ဖညႏၿပးေႏတာ ႏ�ပနသာဆြသားတယ

ဘာမ�နႏးမသ ဝါးတားတားန႔ ႏ�ပနလစပကေရတာ Template ႏ�ဖညႏရမ�ာ လအပခကမားရေႏ�ေနၾ

ကာငႏး၊ အခလပမ�ာ Template သငတနႏးမ�ာ ယခငက သငခနႏးစာေအၾကာငႏးအရာမားက ႏ�ပ

နနလ�စဥႏး စားၿပးေႏတာ ပၿပးေႏတာ နားလညေႏအာင ပၿပးေႏတာထေႏရာကမႈရေႏ�အာင

လပေႏ�ာင ေႏပးဖ႔ အႀကႏ�ပတတသြကတ နႏး အပပါသည။

အဒါန႔ ပတသ ကၿပးေႏတာ Template က December လကတညႏးက ရပါတယ။ ၿပးခတ

Training မလပခင ႏ�ႏ�စပတက တညႏးက သကဆ ငရာဌာေနဆြတက ႀကပ႔ထားပါသည။

Template ပထမ မၾကမႏးက သကဆ ငရာ ဌာေနဆြတက ပေ႔ပးထားေႏၾကာငႏး။

Company ေႏဆြတက MTE မ�တ�ငႏ ပေ႔ပးထား။ Company ေႏဆြတက Template ႏ�ဖ

ည@ႏတာ လြလၿမလြလေႏနတယ။

Company ေႏဆြတကလညႏး ႏ�မနမာသစလပငနႏးမ� တ�ငႏ ႀကပ႔ထားၿပးပါၿပ။

ေႏနာကတ စခက ၿပးခတ ဇနနဝါရ (၁၆) ရကေႏန႔ကပ ႏ�မနမာသစလပငနႏးက Company ေႏဆြတ

က Template ႏ�ဖညႏပႏႏ�ဖညႏနညႏးမားက ေႏႏ�ပာထားၿပးသား ႏ�ဖစပါသည။ Template

က ႀကၿပးေႏတာ ေႏပးထားၿပးသား ႏ�ဖစပါတယ။

ကဆြgနေႏတာႏတ႔ ဌာနအလက၊ Company အလက ဖြခၿပးလပဖေ႔တာ ရႏ�ပါတယ။

ကဆြgနေႏတာႏတ႔ ေအဆြတ႕အႀကႏအရ�ရင Report (၃) ေႏစာငရႏ�ၿပ၊ ဒတယအႀက

မႏ�ႏ�ငႏ တတယ အႀကႏမမ�ာ ထးႏ�ခားမႈ သပမရႏ�ပါဘး၊ ပထမအႀကမမ�ာတနႏးက ပါတ

Company ေႏဆြတက ႏ�ပနပါတာပ။ ဒါေႏပမ Template ႏ�ဖည@ႏတအခါမ�ာ လြလမ�ားမႈမား �

ကလ ကရေႏ�နတာပါပ။

Government Sector က ဒလပႏ�ဖည@ႏတာပ ဒါေႏပမ လြလၿမလြလေႏနတာပါပ။

ဒေႏတာအဆြတငႏးမ�ာပ Template ႏ�ဖည@ႏတာက Company ေႏဆြတေအနျဖငႏ Template

ႏ�ဖည@ႏတအခါမ�ာ နားလ�လား၊ ရ�ငႏးလား ေႏမးဖ႔ လအပပါတယ။

5

သစလပငနႏးရ�င အသငႏးမပါေႏသးဘး။ သငလပငနႏးရ�င အသငႏးက အမႈေႏ�ာငတစေႏယာက

ေႏလာက လာၿပးေႏတာ ေႏႏ�ပာ�ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးလာရင ပၿပးေႏတာ ေႏကာငႏးလာပါ လ

မႏမယ။ ပါလာရင ပေႏကာငႏးမည ႏ�ဖစေႏၾကာငႏး တႏတသြကတ နႏးခ၊ သစလပငနႏးရ�င အသငႏး

ကဖတမညႏ�ဖစေႏၾကာငႏး အစညႏးေအဝးဆြတင ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးဆြသားခ။ သစလပငနႏးရ�င အ

သငႏးကဥကဌက လပမၿပး ဖတလ ကမည ႏ�ဖစေႏၾကာငႏး အစညႏးေအဝးဆြတင ေႏ

ဆြ�းေႏ�ြႏးခပါသည။

OAD က Guidelines အခနယစၿပး ေႏရးဖ႔၊ အကနနလႏးအသႏးႏ�ပဖ႔�ႏ�ငႏ Guideline ေႏ

လာကေႏပးၿပး အ ခက; လကမားက ႏ�ဖညြ@ႏသငႏးရဆြတင Instruction ေႏလာကေႏပးရႏ မဟ

တဘ ၊ ဘယလ ထညႏေႏပးရ မည ဘာလပေႏပးရမည၊ Guideline �ေႏပမ Guideline ပႏစ

မးမဟတဘ Template လပါရနနလစအပေႏၾကာငႏး စသ�တ႔က လအပသ�မားက ေႏ

ဆြ�းေႏ�ြႏးခ။ Guidelines ထမ�ာ Template ပါထညြ@ႏသားမည ႏ�ဖစေႏၾကာငႏး ေႏ

ဆြ�းေႏ�ြႏးခ။

အမႈေႏ�ာင အဖြဖ႕က ထပဖတရန လအပေႏၾကာငႏးက ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးအတညႏ�ပခပါသ

ည။

How to do SOE Workshop (April) ႏ�ႏ�ငႏ ပတသ က၍ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးတငႏ�ပ�ခငႏး

SOE ႏ�ႏ�ငႏ ပတသ ကသ ညႏ Workshop တစခက April မ�ာလပဖ႔ရေႏ�ၾကာငႏး�ႏ�ငႏ Workshop

Agenda အ ေႏၾကာငႏးမားက MSG Member တစဥးမ� စတငဥးေႏ�ာင ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးခပါသ

ည။ ဒ Workshop Aegnda က လာမညႏ MSG ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးလကရင Aprove ႏ�ဖပသြစHားပါမယ။

ယခ Agenda မ�ာ အၾကမႏးပင ႏ�ဖစပါသည။

Workshop Agenda အၾကမႏးမ�ာ စာမကႏ�ႏ�ာ (၅) ဆြတင ေႏဖာႏႏ�ပထားသညႏ အတငႏးႏ�ဖစပါ

သည။

6

Agenda for Present Status and Future Reform Scenario of State Owned Enterprises (SOEs) of Extractive Industries in Myanmar (Proposed)

Date: April 2018 Venue: TBC

Time Particular Remarks

8:30 to 9:00 Registration

9:00 to 9:10 Opening Speech9:10 to 9:20 Key Note Address9:20 to 9:40 Current Research Findings of the SOEs in Extractive

Industries and Some Transformed SOEs9:40 to 10:00 Coffee break

10:00 to 10:30Present Status of Myanma Oil & Gas Enterprise and Reform Strategy

MOGE

10:30 to 11:00Present Status of Myanma Gem Enterprise and Reform Strategy

MGE

11:00 to 11:40 Present Status of Mineral Sector and Reform Strategy MONREC11:40 to 12:10 Q & A12:10 to 13:10 Lunch break

13:10 to 13:50Present Status of Myanma Timber Enterprise and Reform Strategy and Q & A

MTE

Penal Discussion

13:50 to 14:40

Topics of Group Discussion(1) Policy and Legislation (sectors, cross-cutting)(2) Issues and Constraints (institution, assets, etc.)(3) Future Reform Scenario (approach, modality,

timeline, etc.)

14:40 to 15:00 Coffee break

15:00 to 15:45

Topics of Group Discussion(1) Policy and Legislation (sector, cross-cutting)(2) Issues and Constraints (institution, assets, etc.)(3) Future Reform Scenario (approach, modality, timeline, etc.)

15:45 to 16:30 Presentation of Group Discussion

16:30 to 16:50 Recommendations and Way Forward

16:50 to 17:00 Closing section

7

Agenda ထဆြတင ပါဝငေႏသာ ေအရးႀကးသညႏ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးတငႏ�ပခကမားမ�ာ--

SOE ေႏဆြတ�ႏ�ငႏ ပတသ ကၿပးေႏတာ အဓက Extractive Industries ပတသ ကၿပးေႏတာ

Overview လပမယ။

ေႏနာကတ စခက အဒမ�ာ ေႏႏ�ပာတာက တစခ႕ SOE ေႏဆြတက Already Transform ႏ�ဖစေႏ

နၿပးသား၊ တစခ႕က ေႏႏ�ပာငႏးဆြသားၿပ။ MNA လမးေႏပါ ။

ကဆြgနေႏတာႏတ႔က Overview လပပါမယ။ သတ႔ Experiece ကယမလား�တာ အ

�ႏ�ပေႏဆြ�းေႏ�ြႏး ႏ�ခငႏးႏ�ဖစေႏၾကာငႏး၊

MOGE, MGE, MONREC & MTE တ႔၏ လကရႏ� ေအႏ�ခေအန�ႏ�ငႏ Reform ေအႏ�ခ

ေအနမားက တငႏ�ပ�ခငႏး။

ဒါေႏဆြတၿပးဆြသားပါက အပစဖြဖေ႕ဆြ�းေႏ�ြႏးႏ�ခငႏးက အ�ႏ�ပပါမည။

မဝါေဒဆြတ၊ ဥေပေဒဆြတ တစခ႕ဟာေႏဆြတက သးသန႔ဥေပဒ�ႏ�ငႏ သးသန႔ မဝါေႏေဒဆြတ ရႏ�

တယ။

တစခ႕က အြခ@နကစေzဆြတ ရႏ�တယ။

MSG Member တစဥး၏ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးတငႏ�ေပႏ�ပာ�ခကမ�ာ MOGE, MGE, MONREC

တ႔ ကယ@ႏဘာ သာ Reform က လြ�မ�ဆပါက မ�ားသညႏ�ဖစေႏၾကာငႏး။

အားလႏးဝငႏးၿပး ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးၿပးမ� ဆြထကလ ာသညႏ ေအႏ�ဖက ယရမညႏ�ဖစေႏၾကာ

ငႏး။

MOGE, MGE, MONREC တ႔ Reform က မဆြသားပန႔၊ လကရႏ�ေအႏ�ခေအနက အရငရ�

ငႏးႏ�ပ�ခငႏးက ပေႏကာငႏးပါေႏၾကာငႏး၊ ကဆြgနမတ႔ ဘယလ ဆြသားရမယဆ တာက သ�ႏစငတ

ယ။

သတ႔ဘာသာ သတ႔လြ�လာတာက အစမ�နႏးမသ၊ အ�ႏးမ�နႏးမသ ႏ�ဖစေႏန�ႏစငတယ။

သတ႔၏ လကရႏ�ေအႏ�ခေအနက ဘယလ မးရေႏ�နတယ၊ ဒါက ဘယလ ဆြသားမလ�တာက တ

�ငႏ ႏ�ပပသြနHားရမညႏ ေအနအထား ႏ�ဖစေႏနသည။

Workshop ႏ�ပလပမညႏ ရကသ ညႏ တစရကႏ�ႏ�ငႏ အခေနမလာကေႏၾကာငႏး၊ ၂ ရကႏ�ပလ

ပမ� အ�င ေႏႏ�ပမညႏ�ဖစေႏၾကာငႏး။

8

ပထမတစရတသြကတ င လကရႏ�ေအႏ�ခေအနက ေႏႏ�ပာ၍၊ ေႏနာကေႏန႔တစရတသြကတ င Reform က

Discussion ေအနန႔ ဘယလ ဆြသားမလ�တာ ႏ�ပပသြန{တသြကသ ားမ�ာ ႏ�ဖစပါသည။

တစခ႕ SOE ေႏဆြတက ကယဘ ာသာ Reform Process လပေႏနတယ၊ ဆြသားဖ႔ အစအစဥေ

ဆြတလ ရေႏ�နတယ။

သတ႔၏ လကရႏ�ေအႏ�ခေအနက တငႏ�ပခႏငႏးႏ�ခငႏးႏ�ဖငႏ ကဆြgနေႏတာႏတ႔အဆြတက

Information ရဆြသား မယ။ သတေ႕ဆြတရ႕ Policy ရႏ�တယ။ ဥပမာ-သးသန႔ ဥေပေဒဆြတ

ရႏ�တယ ေႏကာကမကဥေပဒ ရႏ�မယ၊ ေႏနာကတ စခါက အြခနဥေပေဒဆြတရႏ�မယ။

ေႏနာကတ စခက Issues and Constraints ေႏဆြတ ရႏ�မယ။

ဒါေႏဆြတက တငတာက အခနေႏစာေႏနတယ။ Reform Structure ဆြထတသြကသ ားၿပ�ေႏတာမ�

ကဆြgနမတႏ႔ က ဘယနားမ�ာ ဥေပေဒဆြတက အသႏးႏ�ပရမယဆ တာက ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးရမည ႏ�

ဖစေႏၾကာငႏး၊

SE န႔ Reform လပမ�ာ�ရင NRGI န႔ လြတၿပးေႏတာ လပရမ�ာႏ�ဖစတယ။ SOE ေႏဆြတ လစပcား

တာရႏ� ေႏတာ ကဆြgနေႏတာႏတ႔က လကရႏ� MOGE ရ႕ေအႏ�ခေအန၊ Reform

Strategies ဘယလ ရေႏ�နသလ။

MOGE က သတႏ႔ Reform န႔ သတႏ႔ Strategies ရႏ�ၿပးသား၊ ကဆြgနမတ႔ ဆြသားခင

တ Reform န႔ ကက ညလား�တာ ႏ�ဖစရမယ။ သတ႔ဒါက ရ�ငးႏ�ပတာ ရ�ငႏးႏ�ပတာပါပ

သတ႔ေအနန႔ သတ႔ရ႕ လကရႏ� Reform ပ �တသြကသ ား ရလမႏမယ ထပသြငHားတာမးေႏဆြတ ႏ�ဖ

စႏ�ႏစငတယ။

Public Consultant လေႏေနၾကာငႏး၊ Current Status of Myanma Gem

Enterprise က ေႏႏ�ပာခငႏးၿပးေႏတာ၊ တကယလ သာ ထညႏေႏႏ�ပာခငႏးလကရင

Leading Question ႏ�ဖပသြစHားၿပးေႏတာ၊ အစညႏးေအဝး တကလ ာတသေႏဆြတ ဒပႏစအတ

ငႏး ဆြသားရမ�ာ�ၿပးေႏတာ ယ�ဆြသားရင ေမကာငႏးဘးေႏပါ ေႏနာႏ။

လကရႏ�ေအႏ�ခေအေနလးေႏဆြတက ေႏႏ�ပာလကပါ။ ၿပးေႏတာမ� ၾကားထမ�ာ ႏ�ဖစေႏစခငတာ

က NRGI န႔ Research လပမယ။ ဘယလ ဘယလ မးလစပသင@ႏတယ။

9

MSG Member တစဥး၏ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးခကမ�ာ Oil & Gas �ရင Reform လပဖ႔�တာ

သပၿပးမား မားႏ�ပားႏ�ပား မရႏ�ဘး၊ International Practice န႔ ကကည ေႏနတာေႏဆြတ ရႏ�

တယ။

လႏးဝ ေႏႏ�ပာငႏးရမဟာေႏဆြတေကတာ တ�ခား�ႏငငေႏဆြတရ႕ ေအဆြတ႕အႀကႏေႏဆြတ

ကဆြgနေႏတာႏတ႔န႔တတ အလားတကစေzဆြတ အဒလမးေအၾကာငႏးအရာေႏဆြတက ေႏ

ဆြ�းေႏ�ြႏးၿပးေႏတာမ� ဆြထကလ ာတအ ေႏၾကာငႏးအရာေႏဆြတက Scope ထားလကၿပး ေႏ

တာ ဘယလ လ@ပၾကမလ။

အရစင;စးရလကc ကတ နႏးက လပေႏနတ SOE ေႏဆြတရႏ�တယ၊ SOE မ�ာ ရႈးေႏနတာရႏ�တယ။

ႏ�မတေႏန တာရႏ�တယ။ အဒါေႏဆြတန႔ ပတသ ကၿပး ဘယလ ဆြသားၾကမလ၊

ကဆြgနေႏတာႏတ႔ အဓက NRGI န႔ လပေႏနတယဆ တာက အဓက Government က အရ

စင;စးရ လကc ကတ နႏးက SOE ေႏဆြတရႏ�တယ၊ SOE ေႏဆြတက �းေႏနတာရႏ�တယ၊ ေႏကာ

ငႏးေႏနတာရႏ�တယ၊

အဒါန႔ ပတသ ကလ ႔ ဘယလ �တသြကသ ားမလ၊ အခအစးရကလ Budget က တ�ဖညႏးႏ�ဖညႏးန႔

ကက ကလာတယ။ ဘယလ ေႏႏ�ပာရမလ�ေႏတာ Privatization �တာ ရႏ�တယ၊

Extractive Industries ေႏဆြတန႔ ပတသ ကတ မးရထား၊ ေသဘၤႏာ၊ ေႏလယဥပ ရေႏ�နတယ။

သတ႔က လစပတာေႏတာ လပေႏနတယ၊ Reform �တာလ ရေႏ�နတယ။ အခ�ရင သတႏ႔

Second Face ကေႏတာင ေႏရာကေႏနၿပ၊

အဒထမ�ာက NRGI က ကဆြgနေႏတာႏတ႔န႔ လႏးဝပတသ ကတ Extractive Industries လ

ပေႏနတယ။

Reform ကရေႏ�နတယ။ Extractive Industries က NRGN လပေႏနတယ။

သတ႔ရ႕ Report ဆြထကလ ာတအခါမ�ာ အႀကႏ�ပခကေႏဆြတဆြထကလ ာမယ။ အစးရ လကခတာ၊

လကမ ခတာထက လႊတေႏတာႏက လကခတာေအပၚမ�ာ မတ�တယ။

ဘာႏ�ဖစလ႔လ သတႏ႔က အစးရရ႕ Budget ယၿပးဆြသားေႏနတာ ေႏပးမယ ေမပးေႏတာ

ဘး�ၿပးေႏတာ ႏ�ဖစေႏနတာ၊ ႏ�ဖစေႏနတယ။

10

MSG Member တစဥး၏ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးခကမ�ာ သစကစ အစးရတစဥးတညႏးကပ ထတလ ာတာ၊

တကယေႏဆြ�းေႏ�ြႏးမယ ဆြလတသြတလ တလ @ပလပေႏႏ�ပာမယဆ ရင အမားႀကးပ၊

တကယ Reform တစခက ဆြသားမယဆ ရင ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးစရာ ကစေzဆြတအမားႀကးပါပ၊

MOGE က ေအနအထားတစမး၊ MGE က ေအနအထားတစမး၊ Mining ကေအနအထား တစမး၊

ေအႏ�ခခ ေသဘာတရားေႏဆြတတေႏပမ ေအသးစတေႏႏ�ပာ�ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးလာတအခါမ�ာ

အမားႀကးပါ။

အစးရက သ႕စတက းန႔သ Reform လပမယသ ာေႏႏ�ပာတာ Public မႀကကရ@ငလ ေႏအာင@ႏ;းသ

ညႏး ခၿပးေႏေနနရတာ၊ Public က ဆြလတသြတလ တလ @ပလပေႏႏ�ပာြခငႏေႏပးမယဆ ရင အမားႀ

ကးေႏႏ�ပာငႏးလ ဆြသားလမႏမယ။

MTE �ကc တေႏနတာဟာ ပဂၢလကမ�ာ သလ႔လပႏ�ႏစငတသ မရႏ�လ႔ ထတေႏနတာလား၊

ထတႏ�ႏင တသရႏ�လာေႏအာင သဘာေႏဆြတ အစအစဥေႏဆြတ ေစနၿပလ၊ သပလမထးႏ�ခား

ဘး အစအစဥလ မရႏ� ဘး၊ လပမလမရႏ�ဘး သပလပေႏနရတယ ပႏစမးန႔ ေႏႏ�ပာဆြသားတ

ယ။ သလပေႏနတာေႏဆြတမ�ာ သပၿပး ေႏတာအခးမကတ ဟာေႏဆြတက လကမခတာေႏဆြတရေႏ�

နတယ။ အဒါေႏဆြတက လကရႏ�ေအနအထားက ဘာေႏဆြတႏ�ဖစေႏနတယ၊ သတ႔က ဘာေႏ

ဆြတလပေႏနတယ၊ Reform Strategies မ�ာ Plan မပါဘး၊ သတ႔ပ �ကၿပးလပေႏနမယဆ

တာေႏဆြတက ေႏဆြတ႕ရတယ။

ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးမယဆ ပါက ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးစရာ ေအၾကာငႏးေႏဆြတအမားႀကး ရေႏ�နပါတ

ယ။

Agenda မ�ာ ပါရေႏ�နတ Reform �တာက ႏ�ပနႏ�ဖတပါမယ။

ဒ Workshop ေႏဆြတမ�ာ တကယ Reform လပႏ�ႏစငတသကပ ဖတတ ာေႏကာငႏးတယ၊

International Donor ေႏဆြတက နညႏးနညႏးလန႔တယ။ ကဆြgနမတ႔ MSG ရ႕ Input

က မထညနႏလႏကရဘး၊ သတႏ႔ရ႕ Input န႔ပ ၿပးဆြသားတယ။

Workshop သည ႏ�မနမာႏ�ပည၏ လကရႏ�ေအႏ�ခေအန�ႏ�ငႏ MSG အားလႏးတကေႏရာ

ကႏ�ႏငရင ပေႏကာငႏးပါလမႏမယ။

International Donor ေႏဆြတက ဖတလ ႔ရတယ၊ ေႏလလာသေအနန႔ ဖတလ ႔ရတယ။

11

သတေ႔ဆြတရ႕ Reform က ႏ�ပ�Hေႏဆြတန႔ အ�ငေႏႏ�ေပနလား။

SOE �ႏတာ အစးရ Budget ေႏအာေကက န ဆြသားေႏနတာ၊ အစးရက ဘာကတငႏ�ပထား

သလ� ေႏတာ လႊတေႏတာႏက သတ႔ထမ�ာ မထညႏေႏတာဘး၊ ဒါ�ရင လႊတေႏတာႏရ႕

အတညႏ�ပခကက Reform �တာ ႏ�ဖတမလား၊ ဘယလ �တသြကသ ားရမလ�တာက စဥႏးစားရတ

ယ။

ေႏနာကဆ ႏးေႏတာ ဟလလ ဒလလန႔ တခ႕ဟာေႏဆြတက ရႈးေႏနတာရႏ�တယ။ Budget ေႏ

ပးရတယဆ ႏ တာက ႏ�ပ�H႔ပကဆ ႏ�ဖစေႏနတယ။ အဒါက အဓေကႏ�ပာခငတာ ႏ�ဖစတယ။

အစးရဝနႀကးဌာေနဆြတန႔ ဌာေနဆြတမ�ာ Plan ေႏေဆြတတာ ရႏ�တယ၊ ကဆြgနမတ႔ေအနန႔ သ

တ႔ ဘယ ေႏလာကc ဆြသားမ�ာလ�တာ အရပသြငHားေႏနတာက တစခ၊ ဆြသားမယဆ တာက တစခရ

ယဆ ရင ကဆြgနမတ႔ ႏ�မငသာထငသာတယ။

အဒါသ�လပ ကဆြgနမတ႔ဆြသားခငတေႏနရာက ေမရာကေႏသးဘး၊ ေအဟာငႏးလတင၊ ဆြသားမ

ယဆ တ Reform ကလတင၊ လႊတေႏတာႏ;တ�မျပဘန႔ လႏးဝဆြသားလ႔ မရဘး၊

Workshop တစရကတ ညႏးႏ�ဖငႏ အခေနမလာကေႏၾကာငႏး၊ ဒၾကားထမ�ာ Brain Storm

ႏ�ပနလစပဖ႔၊ အဖြဖ႕လကေႏဆြ�းေႏ�ြႏးမယ၊ မဝါေဒဆြတရႏ�တယ၊ ဥေပေဒဆြတရႏ�တယ၊ အ

ဖြဖ႕အစညႏးေႏဆြတရႏ�မယ၊ ပႏငဆ ငမႈ ေႏဆြတရႏ�မယ၊

ဘယလ နညႏးလမႏးန႔ဆြသားမလ၊ ဘယလ ပႏစန႔ဆြသားမလ၊ အခန စသညႏ�ဖငႏ စဥႏးစား

ထားတာပါ။ Reform အဆြတက Timeline ပါရပါမယ။

ဒါက အၾကမႏးဖငႏးေႏဆြ�းေႏ�ြႏးဆြသားတာ ႏ�ဖစတယ။ ေႏနာကလ ပမ MSG မ�ာ ကဆြgနေႏ

တာႏတ႔ရတ First Draft �ၿပး ႏ�ပနတ@ကငလ႔ရတယ၊ EIA Reporting မ�ာ ကဆြgနေႏတာႏတ႔

ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးထားတယ။

12

Review existing policies and legislation to explore formulation of EITI policy and legislation

List of Policy and Legislation related to Extract Industries

Tax, Anticorruption and Financial Legislation

1. The Income Tax Law ႏ�ပငဆစငcားပါၿပ။

2. The Law Amending the Income Tax Law, 2011, 2014 and 20163. The Anticorruption Law, 20134. The Anti-money laundry Law, 20145. The Myanmar Companies Law, 20176. The Commercial Tax Law, 19907. The Law Amending Commercial Tax Law, 20148. The Foreign Exchange Management Law, 20129. The Myanmar Central Bank Law, 201310. The State Owned Enterprise Law, 198911. The Myanmar Investment Law, 2016

ဒါေႏဆြတေကတာ Sector ေႏဆြတန႔ Cross Cutting ႏ�ဖစတဥေပေဒဆြတက (၁၁) ခေႏလာကရႏ�ပါတ ယ။ MOGE န႔ပတသ ကၿပးေႏတာ Law က (၄) ခေႏလာကရႏ�ပါသည။

Extractive Industries Policy and Legislation12. The Myanmar Mines Law, 199413. The Law Amending Mining Law, 201514. The Myanmar Mining Rules, 201815. The Myanmar Gemstone Law, 1995, The Law Amending Gemstone Law,

201716. The Myanmar Pearl Law, 199517. The Myanmar Pearl Rules, 200018. Myanma Forest Policy, 199519. The Forest Law, 199220. The Forest Rules, 199521. The Forest Bill, 2017

13

ဒါေႏဆြတက အခတ��ေႏ�နတ Existing Law ေႏဆြတန႔ Cross Cutting Law ေႏဆြတက စစညႏး ထားတာ ႏ�ဖစတယ။ အစညႏးေအဝးတကေႏရာက လာသမားမ� ကနရေႏ�ေနသာ Law မားက ႏ�ဖညြႏစ

ကခကမားမ�ာ--22. Hand Dug Well Law, 2017 (ဒဥေပဒမ�ာ ေႏပ- ၁၀၀၀ အထကပ တးရမယ၊ ေႏပ

၁၀၀၀ အ ထကက မတးရဘး။ လကယ �က ငႏးလပ ေႏခၚတာ၊လကယ �ကငႏး�တာ လကလ @ပလကကစားေႏဆြတ အ ဆြတ က သတမ�တတ ာ၊ ေႏပ ၁၀၀၀ အထကေႏတာ မ�ဖစႏ�ႏငပါဘး၊ တကယတ မႏး တးေႏနတာ ၁၀၀၀ ဝနႏး

ကငေႏလာကမ�ာပ၊23. Petro Exploration, Drilling and Production Bill, 201824. Petroleum and Petroleum Products, 201825. The Labour Law, 195126. Burmah Oil Field Act, 1918

ဒါေႏဆြတန႔ ပတသ ကၿပးေႏတာ Review ကႏ MSG မ�ာ Consultancy ေႏခၚမယလ ႔ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏး ထားတယ၊ အထက ေႏဖာႏႏ�ပပါ တငႏ�ပမႈအားလႏးသည ယခေႏလာေႏလာ�ယ ရေႏ�နသညႏ

တငႏ�ပမႈအားလႏးက တငႏ�ပ�ခငႏး ႏ�ဖစသစည။ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ ေအနျဖငႏ EITI Policy ပလ@ပလ ပ၊ EITI Law ပလ@ပလပ ဒါေႏဆြတအားလႏးကလ အပပါ လမႏ မည။ Consultancy ေႏခၚမည �ပါ က TOR လႏအပမညႏ�ဖစပါသည။

14

List of Recommendations – Myanmar EITI Report for the period of 2014-2015 & 2015-2016 MSG Member တစဥးမ� တငႏ�ေပဆြ�းေႏ�ြႏးႏ�ခငႏး

အခကဆြgနမတ႔ ရရႏ�ထားတ Recommendations ကႏ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးပါမယ။ ရႏ�ထားတ

recommendations ေႏဆြတ က (၁၃-၁၄) မ�ာ တနႏးက ပထမ�ႏးကရထားတ

Recommendations (၁၄) ခကရႏ�တယ။ အဒ (၁၄) အ ခနေႏရ�႕မ�ာကတညႏး က ေႏဆြ�းေႏ�ြႏး

ထားဖးတယ။ (၁၃-၁၄) ရ႕ (၁၄) ခကက ယခ (၁၄-၁၅) န႔ (၁၅-၁၆) report မ�ာ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏး ထား

တ အခကေႏပၚမ�ာ အ ေႏကာင;ထည ေႏဖာႏcားတ အခက; လကေႏဆြတက ေႏမာႏ စဗငက ေႏရးေႏပး

ထား တာေႏဆြတရႏ�တယ၊ ေအကာငcစည ေႏဖာႏေႏနၿပလား၊ ေမဖာႏဘးလား၊ Yes/No လား၊ On

going လား၊ Partially လား�တာက ကဆြgနမတ႔ ဘာသာႏ�ပနလစကပါတယ၊ ဘာသာႏ�ပနcားတာက

ဒအ ခကေႏဆြတက ဘာန႔တသလ �ေႏတာ အရစငတစနႏးက ပႏမ�နေႏဆြ�းေႏ�ြႏးထားတာ ရႏ�တယ၊

ယခခါက အႀကႏ�ပ ထားတာရႏ�တယ၊ ေႏ�ာပသြငရက လပေႏ�ာငcားတာရႏ�တယ။ အဒေႏပၚမ�ာ ဘ

ယေႏလာကc ေအကာင;ထည ေႏဖာႏcားတာလ �တာက ေႏပးထားတ Comments ေႏဆြတက ေႏအာ

ကပါဇယားဆြတင ရ�ငႏးႏ�ပထားပါသည။

လစပcားတ အခက (၁၄) ခကက တစခကခငႏး ဖတသြတသ ားမယ၊ တစခကခငႏးေႏပၚမ�ာ ကဆြgနမတ႔ NCS လပ

ေႏနတ ေအပၚမ�ာက �ရာ/�ရာမတ႔က ႏ�ပနတငႏ�ပမယ၊ ၿပးရင အဒေအပၚမ�ာ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးေႏ

ပးၿပးေႏတာ ဘယလ ဆြသားမလ၊ ဒါကလ ကဆြgနမတ႔က ကဆြgနမတ႔ေအပၚမ�ာရႏ�တ Leading

Committee ေႏကာ၊ Working Committee ေႏကာကတ�ငႏ Leading Committee အထ တ

ငႏ�ပထားပါသည။ ေအပၚမ�ာ ရႏ�တလႀကးေႏဆြတ ကလညႏး ဒေအပၚမ�ာ အရမႏးက

Awareness ထားတအဆြတက၊ ေအကာင;ထည ေႏဖာႏေႏစခငတယ၊ ႏ�ဖစႏ�ႏင သမ� ြစမႏးေႏ�ာငေႏ

စတာမးကလညႏး ေႏႏ�ေဖစခငတယ၊ ကဆြgနမတ႔ ဒါက ဖတၿပးတအခါမ�ာ သတ႔ေကပးတ

Recommendations ေကကာ (၁) ခကပ ေႏပးတာ၊ ဒါေႏပမ ကဆြgနမတ႔ ဒဘကမ�ာေအကာင;ထည

ေႏဖာႏ ေႏနတာက ဌာနတစခထန႔လညႏး မ�စငဘစး၊ အခဟာေႏဆြတက အားလႏးပးေႏပါငႏးၿပးလပမ�

ႏ�ဖစေႏနတယ၊ အလပ �ရာတႏ႔ �ရာမတ႔ SOE ကေႏဆြ�းေႏ�ြႏးဆြသားသလႏပ ကဆြgနမ

တ႔က ကေယ; နအထားရေႏ�သးတယ၊ ကယလ ပ ေႏနတ ကယႏSpace န႔ လပငနႏးစဥန႔ သကလ

ပေႏနတ လပငနႏးစဥက ဒါကလ MSG ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးထားေႏပမ IRD က DDG တစဥးလာေႏ

15

ဆြ�းေႏ�ြႏးတယ၊ ကဆြgနမတ႔လ IRD က Reform ေႏဆြတက ရထားတယ၊ သတ႔ကလ သတ႔ လပင

နႏးစဥန႔ ဆြသားေႏနတာရ�တယ၊ ဒါေႏပမ ကဆြgနမတ႔က ဘာကေႏထာကႏ�ပသလ�ေႏတာ အခလ

မးအခက ေကႏ�ပာတယ လပေႏနပါတယဆ တာက ကဆြgနမတ႔လပငနႏးစဥ ေႏနာက(၅)ႏ�ႏ�စစcမ�ာ အလ

ပငနႏးစဥက မပါ ဘး�ရင ကဆြgနမတ႔ ဒ report မ�ာ ေႏ�ာပသြငရကဆ �တာပ ႏ�ဖစေႏနမယ၊ အဒါက IRD

ေအနန႔ ဥးေႏ�ာငၿပး လပခငေႏနတယ။ ဒါေႏပမ IRD ေအနန႔လညႏး သယဇာတ�ႏ�င@ႏသကဆစငသစညႏ

ဌာေနဆြတအားလႏး ကလညႏး IRD န႔ ပးေႏပါငႏးၿပးလပဖ႔က အႀကႏ�ပထားတယ။ အဒါေႏဆြတ

က ၿခႏၿငႏၿပးေႏတာေႏဆြ�းေႏ�ြႏးေႏပးပါ။ �ရာမတ႔ သတ မ�တမယဆ ရ@ငလညႏး အဒအခက; လ

ကေႏဆြတက ၿခႏၿငႏၿပးေႏတာ သတမ�တေႏပးပါ။ Recomme -dations က (၁၄) ခကရႏ�တယ။ အ

ဒ (၁၄) ခေက; ပၚမ�ာ အခဟာက ေႏေဖဖာႏဝါရလကန ႏ�ဖပသြစHားၿပ၊ ေႏေဖဖာႏဝါရလ က@န;ထက

Report က ထတမယ၊ ေႏေဖဖာႏဝါရ�ႏ�ငႏ မတလ ၾကားမ�ာ ရေႏ�နရင Report အဆြတကက စဆြသား ေႏနၿ

ပ၊ June လက@နကရင Validation လာၿပ၊ Validation မတငခင ကဆြgနမတ႔ ႀကးစားၿပးေႏတာ

report မ ဆြထကခငမႏ�ရင Report ထမ�ာပါမယ၊ Report ဆြထကၿပးမ��ရင EITI Website ထက တ

ငေႏပးရမယ၊ Validation မလာေႏသးဘး၊ EITI Website မ�ာ တငလ႔ရတယ။ Validation လာၿ

ပး တစခ႕ အခက ေႏဆြတက July ေႏနာကပငႏးကရင �ကၿပးေႏတာ ေအကာင;ထညေႏဖာႏရမ�ာ�ေႏ

တာ Validation န႔လညႏး မ�စငဘစး၊ �ကလ ကၿပး လပေႏ�ာငေႏနမ�ာပ၊ ေႏႏ�ပာႏ�ပလႏ႔ မေရတာ

July ရေ႕နာကပငႏးမ�ာ �တသြကသ ားေႏနမယ။ အဒါေႏဆြတ က ဘယမ�ာ�ကပါမလ�ေႏတာ ေႏနာကႏ�ႏ�စစ;စ

ရငခစာေႏဆြတမ�ာ �ကပါမယ။ အဒါေအပၚမ�ာ (၁၄-၁၅) အ ေႏပၚမ�ာ Report ကႏ ဘယလ ေႏႏ�ပာသလ

�ေႏတာ ေႏခါငႏးစဥ (၃) ခဖြခၿပးေႏတာ သဘာဝသယဇာတစမအပခပမႈ

(၁၄-၁၅) ေႏကာ (၁၅-၁၆) ေႏကာေႏပါငႏးလကတ အခါမ�ာ မ�တခကက (၂၁)ခကc ရႏ�တယ။ ပထမ (၁၄-

၁၅) မ�ာ (၂၀) ၊ (၁၅-၁၆) မ�ာ (၂၁) ၊ စစေႏပါငႏး (၂၁) လ႔ပထားလကပါ၊ ေႏခါငႏးစဥႀကး (၃) ခေႏ

အာကမ�ာ ဖြခေႏပး တယ၊ အမ�တ (၁-၄) အထက (၁) သဘာဝသယဇာတ စမအပခပမႈ၊ (၂) ေႏကာကစ

မႏးေႏကာကမကစမ အပခပမႈ၊ (၃) EITI Implementation (၃) ခေအပၚ မ� မတ�တယ။ (၁) န႔ (၄)

အထက ေႏခါငႏးစဥ(၁)ႏ�ႏ�ငႏ သကဆ စငတယ၊ အမ�တစဥ (၅�ႏ�ငႏ၆) က ေႏကာကစမႏးေႏကာကမကႏ�ႏ�

င@ႏဆစငတယ၊ EITI လပငနႏးစဥက (၇) ႏ�ႏ�ငႏ �စငတယ၊ Recommendations ေႏဆြတန႔ ပတသ ကတ (၁�ႏ�ငႏ၂)

က အပခပမႈပငႏးန႔ �စငတယ၊ Ploicy ေႏဆြတန႔�စငတယ၊ မဝါေဒဆြတ�ႏ�င@ႏဆစငတယ၊ ကနတာေကတာ EITI

16

Committee န႔�စငတယ၊ EITI လမႏးစဥ ေကတာ ကဆြgနမတ႔ MSG ဆြသားေႏနတ လပငနႏးစဥႀကး

တစခလႏးန႔ �စငတယ၊

အစရငခစာ ထညႏြ@ႏသငႏးေႏဖာႏႏ�ပထားမႈေအပၚဆြတင ယႏၾက�စတခရမႈ၊ စညႏးကမႏး

မား�ႏ�ငႏ ကႏကည မႈရႏ� မရႏ�၊ တစေတတ ဒသက ေႏဖာႏေႏ�ာငcားမႈ၊ ႏ�ပညေႏထာငစစာရငႏးစ

စရႏးကလ ႏ�ပနေႏႏ�ဖထားတယ။ အ စအရငခစာေႏဆြတ ကလ အမားႏ�ပ�Hေႏဆြတ ဖတရႈေႏလ

လာမႈ ရႏ�မရႏ�၊ အဒါေႏဆြတအားလႏးက ကဆြgနမတ႔ ေႏႏ�ပာခငတာ Website တ႔၊

Publisize မလစပcားဘး၊ သတ႔ အစရငခလ႔ရတာကလ ႏ�ပညေႏထာငစ လႊတေႏတာႏရႏး

န႔ သမၼတ�ကပ အစရငခလ႔ရတယ။

Company Receipt ေႏ�ႏ�ႏ�ာငႏးေႏ�ႏ�းၾကန႕ ၾကာမႈ၊ Cooperate Income Receipt

Tax (ေႏ�ာပသြငရကဆ ) အခ�ရင ဒါေႏဆြတက အ�မနဆႏး ႏ�ပနေႏပးထား�ႏစငတာေႏဆြတက IRD က

ႏ�ပနရ�ငႏးႏ�ပထားပါသည။ လပေႏ�ာငေႏနတ Progress ေႏဆြတက ေႏနာကေႏ�ႏ�ာင

Report ေႏဆြတမ�ာ ပါလာမယ။ အခခနမ�ာေႏတာ ဒေႏလာကပါပ၊

အစအရငခစာ တငပ႔ရန ေႏနာကဆ ႏးရက သတမ�တခကမား ၊ ဒါေကတာ Company ေႏဆြတကရ

တာေႏကာ၊ အစးရက ရတာေႏကာ ကေ႑ဆြတအားလႏးက အရမႏးက ေႏကာငႏးတယ။ အခ

နေႏဆြတလ ေႏကာငႏးေႏကာငႏးရတယ။ အခနေႏေဆြတကာငႏးေႏကာငႏးရတ အဆြတ

ကေႏၾကာငႏ ေႏနာကဆ ႏး Compacy ေႏဆြတကလညႏး ပးေႏပါငႏးပါဝငမႈေႏဆြတ ရခႏတ

ယ၊ ႏ�ပညရြ�တငႏးအြခန (၄၉ -ခ) ထည@ႏcားတယ၊ (၄၉-ခ) ဖကေႏပးဖ႕ IRD ႏ�ပနေႏႏ�ဖထား

တယ၊ ဒါေကတာ မ�ငေႏတာဘး၊ (၄၉ -က) တကရကသ ကဆ င တယ၊ IRD န႔ မ�တခကန႔

Custom မ�တခကက ေႏပးထားတယ။

EITI ရ႕ အနာဂတနယပယ သတမ�တမႈ EITI ရ႕ Scope က Work Plan ထမ�ာ ေႏႏ�ပာထားတ

ယ၊ ဒ�ႏ�စစက Forestry ပါလား၊ ထပcစည@ႏတယ၊ ဒဟာေႏဆြတမ�ာလညႏး အႀကေႏပးခကေႏဆြတ

က Sub-contract ေႏဆြတအထပါဖ႔ Down Stream ေႏဆြတအထ ပါတာတ႔၊ ထပcစညႏ

တာတ႔ ေႏႏ�ပာထား တယ �ေႏတာ အခလကရႏ�ကဆြgနမတ႔ ရေႏ�နတ EITI Scope က မန

ညႏးေႏသာ Scope �တာပါပ၊ ဒ�ႏ�စ လပေႏ�ာငတ နယပယက ကယႏ�ပနေ႔နတာ ေႏဆြတ႕ရ

တယ။ ေႏရန သဘာဓါတေႏြင႕ ပကလ ငႏး ႏ�ဖတ သနႏးႏ�ခငႏး�ႏ�ငႏ သယယ ပေ႔�ာငႏ�ခ

17

ငႏးက ပထမ Repoert မ�ာ မပါေႏသးဘး၊ အခ Transportation ပါ လာခတယ၊ ဒါကလ

အရစငကထက ပကယႏ�ပနလာတာကေႏဆြတ႕ရပါတယ။

အကးအ�မတရရႏ�မႈ အဓပၸါယ ြဖင@ႏဆႏ�ခငႏး ဒါေကတာ Theory န႔ ပတသ ကတ ယ၊ BO ေက

တာ သး ႏ�ခား ကန႔သတေႏဆြ�းေႏ�ြႏးရမ�ာ ႏ�ဖစပါတယ၊ Report န႔လညႏး မ�စငဘစး၊ ေႏ

နာကေႏနာင Report ေႏဆြတ န႔လညႏး ၂၀၂၀ မတႏငမ၊ အေႏနာကပငႏးေႏဆြတက ဘယလ �

တသြကသ ားမလ�တာကႏ အကယတ ြပငႏ Topic တစခေအနန႔က ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးဖ႔ လမယ။ ဒါက

လသးႏ�ခား သကသ က NCS ရႏးသ႔ တငပါမယ။ ဒ ေႏပၚမ�ာလ MOGE ေကကာ၊ MIGE ေက

ကာ မ�တခကေႏေဆြတပးထားတယ၊ BO ကၿပးခတ Reporting တနႏးက ေအနန႔ပႏ�ဖစရမ

ယ။ တစစတတ စေႏဒသ ေအနန႔ပ ေအကာင;ထည ေႏဖာႏ ထားတာ ႏ�ဖစတယ။

စစတပမ� ထနႏးခပcားေႏသာ ကမၸဏမား (ဥးပင မပါေႏသးဘး၊ MEC နာမ�ပါ၊ MEC က ေႏဒ

တာ ေႏဆြတ ေႏပးထားတယ၊ Financial န႔ Audit ကလြလလ႔ Soft Copy ေႏဆြတရထားတ

ယ၊ Reporting Template ႏ�ဖည@ႏတအခါမ�ာ ဥးပငပါတယ၊ MEC ပမပါတာ၊ ဥးပငရေ႕အာကက

နာမညခြ��န႔ ပါေႏန တာေႏဆြတလ ရႏ�တယ၊ ဥးပငေႏကာ၊ MEC ေႏကာ MSG Meeting ေႏ

ဆြတမ�ာ Observer ေအနန႔ လာ တကတ ာ (၄) ႀကမရႏ�) သတ႔ကလ ဒကစေzဆြတမ�ာ ပးေႏပါ

ငႏးပါဝငလာၿပးေႏတာ စတဝငစားလာ တာ ေႏဆြတ႕ရတယ။ (Agenda တစခေအနန႔ ထညႏၿ

ပး ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးပါမယ) ၊ IA ရ႕ အႀကႏ�ပခက ဒါေႏဆြတက ထညြ@ႏသငႏးဖ႔၊ UMEHL န႔

MSG ေႏဆြတ႕�ႏ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးဖ႔၊ စစတစပက ပစငတအရာေႏဆြတအားလႏးသည ႏ�ႏငင ပင (SOE)

ေႏဆြတႏ�ဖစသင@ႏသလားလ႔ ကဆြgနမတ႔ တ�{ားတာႏ�ဖစတယ၊ UMEHCI ကာဆြကယေႏရးဥး စး

ဌာနက စာရငႏးစစတအခါ ေႏဝဖနတ အခါ UMEHCI ႏ�မနမာ�ႏငငပငစးြပားေႏရးလပငနႏးေႏဆြတ ႏ�

ဖစ ေႏနရမ�ာ၊ �ရာမ ခတဆ ကေႏပး�ႏငရင ကဆြgနမတ႔ MSG န႔ ဥးပငန႔ ေႏဆြတ႕ရငေႏ

ဆြတ႕မယ။ ကာဆြကယေႏရး ဥးစးခပရႏးကပ စာရငႏးစစစစ ကဆြgနမတ႔သည ႏ�ႏငငပငစးြပားေႏ

ရးလပငနႏးထမ�ာ ဝငတယဆရင ႏ�ပည ေႏထာငစ စာရငႏးစစရႏးကပ စစပပသြငခငႏရႏ�ရမယ။ သတ႔က

ကဆြgနမတ႔ အစညႏးေအဝးေႏဆြတက လာလာ တကေႏနတာ�ေႏတာ သတ႔က ဖတမယ၊

Agenda တစခေအနန႔လညႏး ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးမယ။ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏး ခငတယလ႔လ ကဆြgနမထငတ

ယ၊ ႏ�ႏငငပင SOE ရ႕ ေႏခါငႏးစဥေႏအာကမ�ာ ဝငတယဆရင ကဆြgနမတ႔ ဘယေႏခါငႏးစဥေႏ

18

အာကမ�ာ ရႏ�တယဆ တာသတ႔က ေႏမးလ႔ရတယ။ ဒါေကတာ IA ရေ႕ဝဖနခကပါ၊ ဒါေႏဆြတက

SOE ႏ�ႏငငပငစးြပားေႏရး ေအနန႔ထညြ@ႏသငႏးၿပး ေႏႏ�ပာမယဆ ရင ပႏေႏကာငႏးမယ၊ အခ

ထက Reporting Scoping ထမ�ာ ပါလ႔�ဖည@ႏcားတာ ႏ�ဖစတယ၊ သက UMEHI ေအနန႔

ပါေႏနတယ။ ႏ�ႏငငပငစးြပားေႏရး ေအနန႔ ပါေမေနသးဘး၊ ဥးပစငကစ SOE ေအနန႔ ထညႏမယ

�ရင other account ေအနန႔ ရႏ�ရမယ၊ ဥးပစငကစ SOE တစခေအနန႔ သတမ�တေႏပးပါ�ႏ

ရငရတယ။ သတ႔ကလ ရ�ငႏးႏ�ေပပးရမယ မဟတရင ဒဟာက Recommendations ေအန

န႔ �ကဆ ကပါေႏနမ�ာႏ�ဖစတယ။ အခခနc ဥးပငနေ႔ဆြ�းေႏ�ြႏးရတာဟာ Positive Sign ႏ�ဖစတ

ယ၊ ကဆြgနမတ႔က ဘာေႏၾကာငြ@ႏသားေႏန တယဆ တာက ရ�ငႏးႏ�ပရမယ၊

Extractive Industries အားလႏးန႔�စငတ သယဇာတ စကမႈလပငနႏး�ငရာ ကနႏးဂဏနႏး

အခက အလကမား�ႏ�ငႏ သတငႏးအခက; လကမားက ပႏ�ႏ�စပcစတေႏဝ�ခငႏး၊ အဒါက သကဆ ငရာ

သတငႏး အခက; လကေႏဆြတက ဝနႀကးဌာေနဆြတရ႕ Website ေအပၚမ�ာ တငေႏပးဖ႔၊ အ

ဒါကလ �ရာတ႔� မ�ာ ရ�ၿပးသား၊ အဒါက ဘာလ�ေႏတာ ကဆြgနမတ႔ရႏးေႏဆြတရ႕

ေအႏ�ခေအနအရ အခန;လက Website ေအပၚမ�ာ မရ�တာက ေႏထာကႏ�ပတာ၊ လေႏဆြတအ

ကနနလႏး အဆြလယတ ကၾကညႏရႈလ႔မရဘး�ရင Publicize မလပႏ�ႏစငတာက ေႏႏ�ပာႏ�ပထား

တာ ႏ�ဖစတယ၊ Database ေႏဆြတဘာေႏဆြတ ရ� ဖေ႔သခာအႀက ႏ�ပထားတယ။ �ရာတႏ႔

အစးရဌာန Website မတငႏ�ႏငရ@ငလ MEITI Website မ�ာတငပါလား � တာက အႀကႏ�ပ

ထားတယ။ အစးရရ႕ Central Statistics Organization ကလညႏး လစဥ Export /

Import ရာခႏငႏ�ႈနႏးေႏဆြတကလ ေႏဖာႏႏ�ပထားတယ။ အစးရ ဝနႀကးဌာေနဆြတရ႕ သ

တ႔ရ႕ Website ေႏဆြတ မ�ာ ေႏဖာႏႏ�ပထားတယ၊

လငစငမား မ�တပႏတင အမ�စာရငႏးဆြသငႏးႏ�ခငႏး (EITI န႔ ပတသ ကတ ာေႏဆြတက Report ၿပးရ

င ေႏတာပါလာမ�ာ ႏ�ဖစသစည။

အစးရ၏ စာရငႏးေႏကာကသ ညႏ စနစမား (Government Accounting System) (လစာေႏ

ပးမႈ) IRD လပငနႏးေႏ�ာပသြငရကေႏနမႈမားကႏ တငႏ�ေပပးဖ႔၊ တကယေႏတာ IRD တစခ

တညႏး မဟတဘ း၊ TRI က သကဆ ငရာဝနႀကးဌာေနဆြတ အားလႏးက လကသ ႏးေႏပးဖ႔ ေႏထာ

19

ကႏ�ပထားတယ။ အြခနစ နစေႏဆြတက အ�ခားဌာေနဆြတ အားလႏးကလ လကသ ႏးေႏပးဖႏ႔၊

(ဒါေကတာ မ�တခေက; နန႔ ေႏ�ာင ပသြရကဆ ႏ�ဖစတယ။) ဒါက သႏးဖ႔လ မဝါဒခမ�တေႏပးဖ႔၊

ရသႏးမ�နႏးေႏႏ�ခ ေႏြငစာရငႏး ႏ�ပညႏစႏလႊမႏးၿခႏမႈ�ႏ�ငႏ ြပငနႏလငႏးႏ�မငသာမႈ Other

account န႔ ပတသ ကတ သ တငႏး အခက; လကေႏဆြတ ႏ�ဖစတယ၊ (Template တစခေႏထာငၿပး

သကဆ ငရာ ဝနႀကးဌာေနဆြတ က ပေ႔ပးၿပး ႏ�ဖစေႏၾကာငႏး၊) စစေႏပါငႏးသႏးေႏြင၊ ေရ

ြင၊ ကနေႏြင တ႔က Heading အ လကႏ�ဖညႏေႏပးၿပး ၿပးရင MOVF စၿပး ႏ�ပနတကငဖ႔

လစပcားပါတယ။ ဒခကက ေႏႏ�ဖရ�ငႏးထားၿပးႏ�ဖစ တယ၊

အစအရငခသညႏ စညႏးမဥႏးစညႏးကမႏးမားက ဥေပဒျပဌာနႏးႏ�ခငႏး ဥေပဒ�တာ မ

ဆြသားခငကစ Legal Review လ@ပၾကမယ၊ EITI ရ႕ Template ကလ ႏ�ႏ�စစတစငႏးႏ�ဖညႏေႏနရ

တ Template ကႏ�ဖညႏေႏပးဖ႔န႔ ဘယလ Approach န႔ ဆြသားမလ၊ ဘယ; ထက တငရမ

လ၊ MSG က အၿမတမႏးအဖြဖ႕မဟတတ အ ဆြတကေႏၾကာငႏ ေအၾကာငႏးအရာေႏဆြတ

က ေႏခါငႏးစဥေႏဆြတက ဖြခၿပး၊ အကနေႏႏ�ပာငႏးၿပး တငဖ႔ မရဘး၊ Time line သတမ�တ

လ႔ မေရသးဘး၊ ဘယေႏတာႏ�ပနရမယဆ ႏတာ မသေႏသးဘး၊ ရက; တအက ေႏႏ�ပာလမရ

တအဆြတကေႏၾကာငႏ �ကလ ကေႏ�ာပသြငရကဆ ႏ�ဖစတယလ႔ သတမ�တမလား၊

Company ႏ�ႏ�ငႏ ပတသ ကသ ညနႏလငစင ခထားေႏပးႏ�ခငႏး (Monitoring လစပတာ၊ Evaluate လ

ပ တာက သတ႔ဘကက အႀကညဏေႏပးတာ၊ ေႏထာကႏ�ေပပးတာကလ MONERC က ႏ�

ပနလစညႏေႏႏ�ဖ ၾကားေႏပးထားတယ၊ (လပေႏ�ာငဆထက ထည@ႏcားတယ)

တငႏးေႏဒသႀကး SME လပေႏနတာက ေႏ�ာပသြငရကဆ ထက ထည@ႏcားတယ၊

ဒါေႏဆြတအကနနလႏး�ရင ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ရ႕ အႀကႏ�ပခကေႏဆြတအားလႏး ၿပးပါၿပ။ အဒေအပၚ

မ�ာ �ရာ၊ �ရာမတ႔ က ဘယလ မး Timeline ၊ လြ�လ႔ရသလ၊ ဘယလ ဟာမးက Timeline ထက ထ

ညနႏလ႔ရသလ�တာ ဖြခမ� ပသငႏေႏလာႏတယလ႔ ထငတယ။ အစးရဝနcမးမား ေအနျဖငႏ ဌာနတစခလႏး

က Myanmar 3 Font အသႏး ႏ�ပရန ႏ�ႊနနၾကားထားေႏသာေႏၾကာငႏ အရစပဘကလမႈအဖြဖ႕အစ

ညႏးမားမ� ေႏပးပေ႔သာ ဆြကနပတာစာမားက ဖတ ရႈရာဆြတင ေႏလးေႏထာငြ@ႏကကမား ေႏပေၚေနၾကာ

ငႏး ေႏႏ�ပာ�ဆြသားခပါသည။

20

ဒေႏန႔ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးထ အရာေႏဆြတထမ�ာ ဘယဟ ာက ေအရးႀကးသလ�တာ ဘယc မ�ာ Report န႔

ႏ�ပငႏ�ႏစငတာ ရႏ�လ၊ Validation မလာခငမ�ာ လပႏ�ႏငမလ၊ Validation ေႏကာြ@ႏသားၿပးတေႏနာကမ�ာ

ဘာလ@ပလ႔ရမလ ကဆြgန မတ႔ဖြခလကမယဆ ရင Timeline ဖြခလႏကၿပးသာႏ�ဖပသြစHားမယ၊ အလသတမ�

တၿပး အခက (၂၁) ကဖြခလက မယ၊ အဒအခကေႏဆြတအားလႏးက ဒ Timeline အတငႏးဆြသားၿပး

ဒအထက ႏ�ပနပ ႔မယ၊ ကဆြgနမတ႔ နပါတေႏဆြတန႔ ႏ�ပနပ ႔မယ၊ ဒါ�အားလႏးေသဘာတၿပးတ

အခကေႏဆြတန႔ ဖြခလကပါမယ၊

နပါတ (၁) ေႏခါငႏးစဥက TIN န႔ ပတသ ကတ ယ၊ ႏ�ပညရြ�တငႏးအြခ@နဘေ႑အာကမ�ာ တ��ႏ�တယ၊ ဥး

စားေႏပးအ�ငႏ ထမ�ာ ဘယလ ေအကာင;ထညေႏဖာႏေႏပးမလ၊ ဒါက ဘယc မ�ာ ထညမလ၊

End March တစခရႏ�မယ၊ End June မ�ာ တစခရႏ�မယ၊ ေႏနာကႏ�ႏ�စ Report ရႏ�မယ၊

IRD ေကတာ ဒဟာရ႕ Message က အ�ပညႏရထားၿပးၿပ၊ (အစညႏးေႏဝးတကေႏရာကလ ာ

သမား၏ �ႏးႏ�ဖတခကမ�ာ �က လကေႏ�ာပသြငရကဆ ထက ထည@ႏcားပါမယ)

နပါတ (၂) က Gem Sector က Certificate, Value သတမ�တတ ာတ႔၊ တနဖ းသတမ�တတ ာက အ

လမးအရာေႏဆြတန႔ လစပသလားလ႔၊ Third Party က တနဖ းႏ�ဖတတ အထမ�ာ ပါၿပးသားႏ�ဖစတ

ယ။ တနဖ းႏ�ဖတတ လရ႕ Capacity ဘယေႏလာကရႏ�သလ�တာ ေအရးႀကးပါတယ။ ဘ

ယလ လမးက တနဖ းႏ�ဖတတ လထက ထညႏမ�ာလ၊ ေႏကာကမကက တနဖ းႏ�ဖတရတာ ဆြလယက �ႏငပါတ

ယ။ ေႏကာကစမႏးေကတာ တနဖ းႏ�ဖတတ တကယနႏလကေႏဆြတ႕မ�ာမဆြလယက ပါဘး၊

နပါတ (၃) ေႏကာကစမႏး ေႏကာကမကန႔လ သကဆ စငတယ၊ SME Reform န႔ �စငတယ၊ ဒမ�ာ

�ႏးႏ�ဖတလ ႔ရတ ကစzမဟတဘ း၊ Check and Balance မရေႏ�နဘး၊ Reform က ဘယ;

ခနမ�ာ လပမလ၊ ဘယ; ခနမ�ာ ၿပးမလ၊ ဒါက SOE Reform ထကေႏတာင ပမားေႏေနသးတယ၊

လငစင ထတေႏပးတ သးသန႔အဖြဖ႕တစဖြစဖ႕ ၊ အာမခလပငနႏးမ�ာ ႏ�မနမာအာမခလပငနႏးသည

ဒစငကလ သပ၊ ကစားသမားကလ သပ။ Insurance Business Responsible Board �ၿပး

ဖြဖ႕တယ၊ အဒအဖြဖ႕မ�ာ ဒဝနႀကးက ထစငတယ၊ ကဆြgမႏးကငတ ပညာရ�ငေႏဆြတကလ ထည@ႏcား

တယ၊ Board ေကန ဒါက Manage လပခငႏးတယ၊ လႏငစစငcစတခငရင သကပထတ၊

Myanmar Insurance က လႏးဝ မ ကငန႕၊ ဒါက ေႏကာႏလႊႏားတ နညႏးလမႏးႏ�ဖစတယ၊

အခထတမ နညႏးဥေပဒထမ�ာလ အဒါပါတယ၊ Myanma Insurance က အကနေႏပးတာ မ

21

ဟတဘ း၊ Myanmar Gem Enterprise က အကန လပေႏပးတာလ မဟတဘ း၊ EC ရ႕

�ႏးႏ�ဖတခကန႔ လပေႏပးေႏနတာ ႏ�ဖစတယ၊ လပသြပ�ကခထား ႀကးၾကပေႏရးအဖြဖ႕�တာ

ရႏ�တယ။ တ�ခား�ႏငငေႏဆြတက Licensing Process က ေႏလလာၾကညႏၿပး ကဆြgနမတ႔

ႏ�ႏငငမ�ာေႏကာ Licensing Process က ဘယလ ေႏကာႏလႊႏားလ႔ ရသလ၊

နပါတ (၄) Unclear Licensing Process မ�ာ လငစစငcစတေႏပးမႈက ရ�ငႏးလငႏးမႈမရႏ�ဘး၊

လငစင ထတေႏပးမႈက MOGE ဘကမ� PSC က Modification လပေႏနတယ၊ ႏ�ပႏ�ပငေႏႏ�

ပာငႏး လတာက PSC Contract မ�ာ ႏ�ပငေႏနတယ၊ ထပcစညႏစရာရေႏ�နတာကလ ထပc

ညႏေႏနတယ၊ NTA ထးထားတာ ကလြလရငေႏပါ ၊ ကနတ ဟာက ႏ�ပႏ�ပငေႏႏ�ပာငႏးလဖ႔က

International Sercetrarit က ေႏႏ�ပာထားတယ Meeting မ�ာလ ေႏသခာေႏႏ�ဖထားတ

ယ။ ကနတ လငစငခထားေႏပးမႈက ဘယလ မးေႏဆြ�းေႏ�ြႏးေႏပး ေႏစခငပါသလ၊ ဒ ေအၾကာ

ငႏး ရာကနပါတ (၃) န႔ပတသ ကဆ ကႏ�ြႏယေႏနတာပ၊ သတတးေႏဖာႏမႈ�ႏ�ငႏ ကဆြgနေႏတာႏ

တ႔ ႏ�မနမာ�ႏငငမ�ာ ႏ�ႏငငႏ�ခားသားက တားႏ�မစမထားဘး၊ ၁၀၀ ရာခငႏ�ႈနႏး တရားဝငတစး ေႏ

ဖာြႏခငႏ ေႏပးထားတာပါ။ ႏ�မနမာသတဆြတငႏး ဥေပဒက ေႏႏ�ပာထားတာႏ�ဖစသစည။ ႏ�ႏငငႏ�

ခားသား Company ေႏဆြတကလညႏး ဥေပဒအရတရားဝငကစ သတ တးေႏဖာြႏခင@ႏက ြခငႏႏ�

ပေႏပးထားတယ။ လြလ ၿပးေႏဖာႏႏ�ပထားတာႏ�ဖစေႏၾကာငႏး၊ ႏ�ပနႏ�ပငရမညႏ ႏ�ဖ

စေႏၾကာငႏး၊ ခကတ ာက Mining Permit ေႏႏ�ပာရ@ငလ ခကႏေႏနတယ။ ဒေအၾကာငႏး

အရာက ႏ�ပနညႏ�ၿပး IA ႏ�ပနေႏႏ�ပာ ပါမယ။ သတလငစ@ငလ႔ ေႏ�ပာရ@ငလ ဘယလ အခနမးမ�ာ တင

ဒါေႏ�ာပသြငရကေႏနလ�တာက website မ�ာ တငcားေႏပးၿပး သားႏ�ဖစ တယ။ လႏငစငစာရ

ငႏး တငcားေႏပးမႈကလညႏး Website မ�ာ တငcားေႏပးၿပး ႏ�ဖစတယ။

နပါတ (၅) အလစပ;ကင ခန႔အပမႈအခက; လကႏ�ႏ�ငႏပတသ ကသ ညႏ အစရငခသည စနကစကစ ဖန

တးႏ�ခငႏး၊ သဘာဝသယဇာတက ထတယ မႈက႑ဆြတင Employment က (၀.၂၅) % ပ (၃)

ႏ�ႏ�စ �ကတ ကႏ�ဖစေႏနတာကႏ IA ေကထာကႏ�ပပါသည။ (၀.၂၅) ရာခငႏ�ႈနႏး�တာ န

ညႏးတပမာဏပ ႏ�ဖစေႏနသည။ MIC Law မ�ာ ပါတယ ကဆြgမႏးကငသစ ပတသ ကလ ႔ ဘ

ယေႏလာကခန႔ထားရမယ၊ Unskilled န႔ ပတသ ကလ ႔ ဘယ ေႏလာကခန႔ထားရယ၊ MIC

Law ထက ဥေပဒရႏ�တယ၊ ဒါေႏပမ ကဆြgနေႏတာႏတ႔� တငcားတေႏနရာမ�ာ လြလေႏနတယ၊

22

�ပါေႏတာ စညႏး မဥႏးစညႏးကမႏးအရ အလပ သမားဝနႀကးဌာနက ခန႔ထားတစာရ

ငႏးက ေႏပးလကတ ာ ႏ�ဖစတယ။ အမ�@နတကယက Extractive Industries က ဝနcမႏးေႏဆြတအ

မားႀကး ခန႔အပcားတယ၊ ဘာေႏၾကာငႏ (၀.၂၅) % ပ ႏ�ဖစေႏနရ တာတနႏး၊ ဆြကငႏး

ထမ�ာ အလပခန႔ထားတာေႏဆြတ အမားႀကးရႏ�တယ၊ သကဆ ငရာ ေႏကာႏမတေႏဆြတက ေႏန ဝ

@နcမႏးဘယေႏလာကရႏ�သလ�တာ ေႏတာငႏးၾကညနႏလ႔ရ�ႏစငတယ ေႏန႔စာဝနcမႏး၊ အၿမ

တမႏး ဝနcမႏး၊ ႏ�ႏငငႏ�ခားသားဝနcမႏး စသညႏ�ဖငႏ။ အဒေႏတာမ� ရလာေႏတာမ� ေႏန႔စာ

ဝနcမႏးက ဘယ ေႏလာကရႏ�တယဆ တာက သရႏ��ႏငမည။ ဒ Report မ�ာေႏတာ မမႏ��ႏငေႏတာ

ဘး၊ July Report မ�ာ ေႏတာမႏ��ႏစငသစည။ IA က ဒါန႔ပတသ ကတ မ�တခကက MEITI Website မ�ာ

တငေႏပးထားလက မယ၊ Empolyment န႔ ပတသ ကလ ႔ ကဆြgနမတ႔�မ�ာ Database မ

ရေႏ�သးဘးႏ�ဖစတယ၊ ဒ�ႏ�စ အ ခက; လကမရခရင ေႏနာကႏ�ႏ�စ Report ဆြတင ပါဝငႏ�ႏငမညႏ�

ဖစသစည။ Sub-contract စာရငႏးေႏဆြတ မပါေႏသးဘး၊ Scope of work မ�ာ Sub-contract

က မထည@ႏcားဘး၊ Sub-contarct စာရငႏးပါ လာမယဆ ရင employment % လတးလာ�ႏ

စငတယ၊ Company ေႏဆြတရ႕ စာရငႏးေႏဆြတပါတယ။

နပါတ (၆) Accuracy of Production Data (ထတလ ပမႈ ဘယေႏလာကေႏတာင မ�@နကကနမႈ ရႏ�

သလ) Mining မ�ာ ထတလ ပမႈေႏဒတာေႏဆြတ ဘယေႏလာကေႏတာင မ�@နကကနမႈရႏ�သလ၊ Gem &

Jade Company က သတ႔ဘာေႏတာငႏး�သလ�ေႏတာ ထနႏးခပတေႏနရာန႔ အကႏ�

ဖတတ ေႏနရာ အဒါမးေႏဆြတက ထားလ႔ရတယ၊ ေႏကာကမကက ႑�ႏ�ငႏပတသ ကၿပး တနဖ းႏ�ဖတၿပး

တအခါ သ တငႏးပေ႔ပးရတာေႏဆြတ ရႏ�တယ၊ ေႏကာကေႏဆြတက ေႏရာငႏးတအခါမ�ာ မ�

တပႏတငၿပးေႏတာ ေႏရာငႏးရတယ ၊ မ�တပႏတငၿပးမ� တနဖ းႏ�ဖတတ ယ။ ကယလ ပေႏနတစနကစကစ

ေႏႏ�ဖ�ပရမ�ာပႏ�ဖစတယ။ သတထတ တယဆ တာ တနႏးထတလ ႔မရဘး၊ တစႏ�ႏ�စစကစ ဘယႏ�ႏ�

စစတနေႏလာကc တမလ�တာေႏပၚ မတည ၿပး ထတရတာႏ�ဖစတယ၊ ဘယေႏလာတသြကc ကလ ာမလ�

တာ အတအကမသရဘး၊ ဆြထကလ ာတ အခးေႏပၚမ�ာပ ေႏကာကရတာႏ�ဖစတယ၊ ေႏဒတာမရႏ�

တာေႏတာ မဟတဘ း၊ အတအကမရ�ႏစငတာ ႏ�ဖစတယ၊ လအပတသတငႏးအခက; လကေႏဆြတက

(၇) ရကေႏန႔ ရမညႏ�ဖစသစည။

23

နပါတ (၇) Completeness of the data reported on license register န႔ ပတသ ကၿပး

(MOGE က ေႏပးၿပးသား) ႏ�ဖစတယ၊ Annex No. 10 မ�ာပါ လာမယ။ Annex ေႏနာကမ�ာ ေႏ

ပးထားတ လႏငစစငကစင ေႏ�ာငသစေႏဆြတ၊ Application date ေႏဆြတ၊ ေႏတာႏေႏတာႏမားမား ေရ

နၿပႏ�ဖစသစည။ တစခ႕ မရ�ႏစငတာက Application date ေႏဆြတပ ႏ�ဖစတယ။

နပါတ (၈) ပထမအႀကမ MEITI အစအရငခစာမ� အႀကႏ�ပခကမားက ေအကာင;ထညေႏ

ဖာႏႏ�ခငႏး က MSG က ဘယလ မးေႏဆြ�းေႏ�ြႏးေႏနတယ၊ အခ�ႏရင MSG ကအရမႏးက

အငတစက; ားတက ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးေႏပးတာက Validation မ�ာ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးေႏပးဖ႔ ႏ�ဖစတယ။

ဌာေနဆြတကလညႏး မအားတၾကား ကပးေႏပါငႏးေႏ�ာပသြငရကေႏပးတာ ရႏ�တယ။ ဒမ�ာက

ဘယေႏလာေက; ကာင;ထညေႏဖာႏလ �တာက ေႏမးထားတာႏ�ဖစတယ။ ၿပးခတ ၁၃-၁၄

Report က၊ ၁၄ ခက ကကဆြgနမတ႔ ေအကာင;ထည ေႏဖာႏ ေႏပးေႏနတာ ႏ�ဖစတယ။ MSG

ရ႕ ပႏမ�@န;စညႏးေႏဝးေႏဆြတမ�ာလညႏး Recommendations ေႏဆြတက ပႏမ�န ေႏ

ဆြ�းေႏ�ြႏးေႏပးပါ။ ၁၄ ခကေႏကာ၊ ၂၁ ခကေႏကာ မ�နမ�နေႏဆြ�းေႏ�ြႏးေႏပးပါ။ Progress

report ေႏဆြတ ဘယလ ေႏစာငနႏၾကညႏေႏပးမလ။

နပါတ (၉) Delayed submission of templates အခ�ရင ကဆြgနမတ႔က ေမ�ႏ�ာ

ငႏေႏ�ႏ�းေႏတာဘး၊ ကဆြgနမတ႔က MSG မ�ာဘာေႏၾကာငႏပါတယ။ Audit report ကက

@နတာ၊ ကနတာေႏဆြတကလ ၿပးစး ဆြသားၿပႏ�ဖစသစည။ OAD ရ႕ Comments ေႏဆြတက ကဆြgနမ

တ႔�ပငမယ၊ သကထပေႏပးမယလ ႔လ ေႏႏ�ပာ ထားေႏသးတယ၊ သက ဥးစးေႏပးတာက လ

ခငတယ၊ သကလႊတေႏတာႏန႔ သမၼေတပးတာကႏပ လ ခငတယ၊ OAD က Template ကပ

Verify လစပတာႏ�ဖစသစည။ ဘာမ� Report ေမပးဘး�တာက ေႏႏ�ပာတာႏ�ဖစသစည။

နပါတ (၁၀) Availability and accessibility of Information- ဒါက IRD ႏ�ႏ�ငႏ သကဆ

စငတာ ႏ�ဖစတယ။ ဒါေကရ�႕က IRD န႔ ေႏနာကက IRD န႔ လြတထားတယ။ Withholding Tax

ကေႏႏ�ပာတာ ႏ�ဖစတယ။ withholding tax က PCM မ�ာ ေႏႏ�ပာတာႏ�ဖစတယ။ ဒါက IRD

န႔ အလ@ပလပရမ�ာ ႏ�ဖစတယ။ IRD န႔ ေႏႏ�ပာၿပးရင ေႏႏ�ပာတအဆြတက ေမႏ�ပာေႏသး တအ

ဆြတက ေႏထာကႏ�ပထားတာ ႏ�ဖစတယ။ ေႏတာႏေႏတာႏႀကးဆြကာေႏနတယ။ PCM မ�ာက

24

withholding tax မဟတတ အဆြတက သ ယထားတာ ႏ�ဖစတယ။ ေႏတာႏေႏတာႏႀကးဆြကာေႏန

တယ။ ဘာႏ�ဖစလ႔လ�ေႏတာ PCM မ�ာက withholding tax မဟတဘ း၊

နပါတ (၁၁) Availability and accessibility of information on companies social

and environmental commitments ကမၸဏေႏဆြတက Social န႔ Environmental

Commitments ေႏဆြတက ေႏႏ�ပာတာႏ�ဖစတယ။ ဘာေႏဆြတန႔ ဘာေႏဆြတသကဆ @ငလ�ေႏတာ

Private sector ကႏေႏႏ�ပာ တာႏ�ဖစတယ။ �ရာတ႔ရ႕ Social Expenditure က ၂ %

န႔တတယ MOGE က၊ ၇.၁၂ ႏ�ဖစေႏန တယ။ ႏ�ႏ�စခက တေႏနတယ။ တႏငႏးန႔�ပ�နယ

အစးေရဆြတန႔ ညႏ�ၿပးကာမ� CSR လပငနႏးေႏဆြတ က လပပါမယ။ သကဆ ငရာဝနႀကးဌာန မားေႏ

သာအားႏ�ဖငႏ ပညာေႏရး၊ ကနႏးမာေႏရးတ႔�ႏ�ငႏ ပတသ က တာက သတႏ႔တငတ Budget

ပါသလား၊ မပါဘးလား ေႏမးတယ၊ ပထမဥးစားေႏပး ေအနန႔ လစပတာ ႏ�ဖစတယ၊ ၇.၁၂ ႏ�ဖစတ

ယ။

နပါတ (၁၂) နပါတ (၁၁) အတတပႏ�ဖစသစည။

နပါတ (၁၃) Transparency of SOEs ႏ�ႏငငပ@ငလပငနႏးမား၏ ြပငနႏလငႏးႏ�မငသာမႈ၊ ကဆြg

နေႏတာႏတႏ႔က ေႏရးထားလကတ ယ။ လစဥ Press ရႏ�ပါတယ။ ႏ�ပညရြ�တငႏးႏ�ပ�ပ မဒယာေႏ

ဆြတန႔ ေႏဆြတ႕�ႏဖြပေႏဆြတက လစဥလစဥလပပါတယ။ MGE န႔ Mining ကလစဥလစပတယ။

Transparency of SOEs က Transparency Workshop ေႏဆြတလပေႏပးရမယ၊ ဒမ�ာ

ကဆြgနမတ႔ဒလမးေႏႏ�ေဖနလ႔မ� မေရတာတာ ကး။ SOE တစခလႏးက ရလာတာေႏဆြတက

ေႏႏ�ပာေႏပးမ� ြပငနႏလငႏးႏ�မငသာလာမ�ာ ႏ�ဖစတယ၊ Website ထမ�ာ ေႏပးတသတငႏးအခက; လ

ကေႏဆြတက Limit ႏ�ဖစေႏနတယ။ Website ထက မတငႏ�ႏငေႏသး တာလ ရႏ�တယ။

contract ေႏဆြတ၊ လပေႏနတအရာေႏဆြတ၊ website မတငတ ေအၾကာငႏးကသက ေႏထာ

ကႏ�ေပနတာႏ�ဖစတယ၊ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ ရႏး website ေႏဆြတမ�ာ ထည@ႏတ

ယ။ ဘယ မ�ာထည@ႏcညႏ အတတပါပ၊ ရႏးမ�ာ Public Board ေႏဆြတမ�ာ ႏ�ပထားတယ။

Press confress ေႏဆြတ လစပတာေႏဆြတလညႏး ရႏ�တယ။ အဒါက �ရာတႏ႔ (၇) ရကေႏ

န႔လ႔ ေႏႏ�ေဖပးမ�ာႏ�ဖစတယလ႔ အစညႏးေႏဝး ဆြတင ေႏႏ�ဖၾကားခပါသည။

25

နပါတ (၁၄) Enhance the bidding process for O & G blocks- EMG လပငနႏးက

သဘာဝသ ယဇာတ�ဖစတယ အေႏပၚမ�ာ မတ�ၿပးေႏတာ လပရမ�ာႏ�ဖစတယ၊ EMG လပဖ႔က

MONERC ေကန review လပပါ၊ ကမၸဏက တငေႏပးရတာ၊ ၿပးရင MONERC ကလ

ပေႏပးရတာ၊ Mining ပႏ�ဖစႏ�ဖစ၊ ြစမႏးအငcစတတ ာပႏ�ဖစႏ�ဖစ၊ EMP တငေႏပး၊ ECD

ေကနဥးေႏ�ာငၿပးေႏတာ review လစပတယ၊ ၿပး ေႏတာမ� လငစစငcစတေႏပးတယ။ EMP ေႏရး

တအခါက ၿပးရင MIC က တငမ�ာမလား၊ ECD, MONERC က တငရတာႏ�ဖစသစည။

နပါတ (၁၅) Enhance the bidding process for gemstone permit ပမေႏကာငႏးြမ

နေႏအာင ႏ�ပင �ငဖ႔ ရႏ�ပါသလား၊ နညႏးဥေပဒမ�ာ ႏ�ပငဆငေႏနတယ၊ Subsidise ေကပး

ရမယ။ ေႏကာကမကမ�ာက နညႏးဥေပဒဆြထတသြကသ ားၿပ၊ နညႏးပညာထမ�ာ လငစစငcစတေႏပးတာ ပါ

ဆြသားၿပ၊

နပါတ (၁၆) Consider setting a resource revenue sharing system for

extractive revenues သယဇာတထတယ မႈမ� ရရႏ�သညႏဝငေႏြငမားအဆြတက သယဇာတ

ဘေ႑ြငေမ�ဝသညႏ စနကစတစခ ထားရႏ�ရနစဥႏးစားႏ�ခငႏး- ကဆြgနမတ႔က တငႏး�ႏ�ငႏႏ�ပ�န

ယ သယဇာတေမ�ဝမႈေႏဆြတက ဘယ လစမကနႏးေႏဆြတန႔ အသႏးႏ�ပေႏေနၾကာငႏး တ

တကကမရႏ�ဘး၊ Citizen Budget မ�ာ ၁၇-၁၈ မ�ာပါလာ ၿပ၊ Revenue တစခခငႏးစ ပါ

လာေႏနၿပ၊ Resource Governance Indicator (6) ခန႔ ႏ�ပ�နယႏ�ႏ�ငႏ တငႏး ေႏဒ

သႀကးအလက ေႏ�ာပသြငရကေႏနတာႏ�ဖစတယ၊

နပါတ (၁၇) Reporting at Project Level (စမကနႏးအ�ငြ@ႏတင တငႏ�ပ�ခငႏး) MOGE

ကလညႏး ေႏပးလမဆြလယဘ းလ႔ ေႏႏ�ပာထားတယ၊ Project Level Reporting က ႏ�ဖ

ညနႏလ႔မရဘး၊ ဒဘကက ထတလ ပမႈက ဟဘကက လပငနႏးအလက ႏ�ဖညႏေႏပးဖႏ႔ မဆြလယဘ း

လ႔ ေႏႏ�ပာေႏနတယ၊ သကဆ ငရာ Company န႔ညႏ�တယ၊ ညႏ�လ႔ရတယဆ ရင သကဆ ငရာ

EITI ေကပးရမယ၊ ေႏပးပါ�ရင EITI က ေႏပးရတာႏ�ဖစသစည။ Project Reporting န႔ ပ

တသ ကလ ႔ EITI Standard အရ Project level တစခခငႏးစအလက NRDI ေအနန႔

Research လစပcားတာတ႔က Sharing လ@ပလ႔ရမလား၊ Research ေကတာ ၿပးပါၿပ

Government Internal ႏ�ဖစေႏေနတာ၊ ခဏသမႏးထားပါဥး၊ မ Share ပါ ေႏသးန႔ဥး၊

26

လစပcားခႏငႏး၊ March လမ�ာ Report launch ရႏ�တယ၊ ဝနႀကးက Report Approval ရရင

Sharing လပေႏပးလ႔ ရပါၿပ။

နပါတ (၁၈) Extracting Data and Information - သတငႏးအခက; လကရယႏ�ခငႏးက

Website ေႏပၚမ�ာ တငcားတယ၊ ရႏ�တေႏဒတာေႏဆြတက Website မ�ာလ ေႏႏ�ပာေႏနတယ၊

မ�နမ�နနလတငေႏပးေႏန တယ၊ သကဆ ငရာ ဌာေနဆြတအားလႏးက (နပါတ-၁၃) တတပ၊ EITI က

Open Web Counter မ�ာ လေႏဖာႏႏ�ပမ�ာပ၊ EITI Website ထက ေႏရာကလ ာမ�ာပ ႏ�ဖစသ

ည။

နပါတ (၁၉) Expanding Scope of Participating Companies - ပါဝငသစညႏ

Company အမးအ စားမားက ခ႕ဆြထငႏ�ခငႏး၊ ဒါက Scope က ထပခ႕ဆြထငမ�ာလား၊ အခေႏ

တာ ေႏတာႏေႏတာႏကယေႏနၿပ၊ အ ခေႏတာႏ Scope က upstream entities ေႏဆြတပါတ

ယ၊ �ကၿပးေႏတာ တးခ႕မလားေႏမးထားတာႏ�ဖစ တယ၊

နပါတ (၂၀) Sale of the State’ Share of Production ဒါကတကယေႏတာေရနၿပ၊ ေႏ

ဒတာေႏဆြတ ကဆြgနမတ႔ စပေ႔နၿပ၊

နပါတ (၂၁) Tax Identification �တာက IRD န႔�ပသြငHားၿပ ႏ�ဖစတယ၊

Beneficial Ownership Roadmap Implementation: Preliminary Recommendations ေအၾကာငႏး အား MSG Member တစဥးမ� ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးတငႏ�ပ�ခ

ငႏး၊

ကဆြgနေႏတာႏတ႔ BO ႏ�ႏ�ငႏ ပတသ ကတ ာက ၿပးခတ MSG မ�ာ အကဥႏးခပေႏလး တငႏ�ပခၿပးႏ�ဖစသ

ည။ ယခ Update Version ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးမ�ာ ႏ�ဖစပါတယ။ ေအၾကာငႏးအရာ (၂) ခက ေႏ

ဆြ�းေႏ�ြႏးဆြသားမ�ာႏ�ဖစပါသည။ အ ေႏၾကာငႏးအရာ (၁) ခေကတာ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ EITI

Secretariarit Office ကပ႔ထားေႏပးတ BO ရ႕ Roadmap ကဘယလ ေအကာင;ထညေႏဖာႏၾကမ

လ �တာရယ၊ Concept Note ေအနန႔ ပ႔ထားတယ၊ ဒတယတစခ ေအနန႔က သလပမ Project

ရ႕ Concept ႏ�ဖစပါတယ။

27

ပထမ Roadmap က ဘယလ ေအကာင;ထညေႏဖာႏမလ�တာက ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးပါမယ။ ဒါေကတာ ေႏ

ရရ�ည ဆြသားမ Process ႀကးတစခႏ�ဖစတယ၊ Process ႀကးတစခလႏးက ဘယလ ေအကာင;ထညေႏ

ဖာႏမလ�တာ က Concept န႔ ရ�ငႏးႏ�ပထားပါသည။

Roadmap ေအကာင;ထညေႏဖာႏရာဆြတင ပါဝငေႏသာ Necessary Steps (၆) ခမ�ာ-

1) Engage all relevant government agencies, including those that are not currently involved in the EITI process. ပထမအခက BO ဖြဖ႕တအခါမ�ာ ဘယ; ဖြဖ႕အ

စညႏးေႏဆြတ၊ ဘယ Agency ေႏဆြတပါရင ေႏကာငႏးမလ�တာ Proposed လစပcားတာႏ�ဖ

စပါတယ။

2) Ensure that Myanmar’s definition of BO aligns with the current legal framework, (၆) ႀကမေႏႏ�မာက အစညႏးေႏဝးမ�ာ BO န႔ ပတသ ကတ အတညႏ�ပထားတ

PEP န႔ ပတသ ကတ Definition န႔ BO Task Force ဖြဖ႕ ၿပး ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးထားတာက ႏ�ပ

ညရြ�တငႏးမ�ာရႏ�တ ဥေပဒန႔ ႏ�ပနၿပးေႏတာ သႏးသပမယ၊ ေႏနာကၿပးေႏတာ ႏ�ႏငငတကာ BO

Definition န႔ ႏ�ပနၿပးေႏတာ သႏးသပပါမယ။

3) Agree the scope of BO reporting. BO အခက; လကေႏဆြတက ေႏကာကတ အခါမ�ာ ဘယန

ညႏးလမႏးန႔ သႏးရငေႏကာငႏးမလ�တ နညႏးလမႏးကႏ ေႏႏ�ပာ ထားတယ၊

4) Decide who should collect BO data. ဘယ; ဖြဖ႕ အစညႏးက ေႏကာငရငေႏတာ ပၿ

ပးေႏတာႏ�ပညႏစႏ တယဆ တာက ေႏႏ�ပာထားတာႏ�ဖစပါတယ။

5) Agree how to oblige companies to disclose BO and PEP information. ဒလေႏ

ဆြတန႔ ပတ သကၿပး Company ေႏဆြတက ဘယလ လ@ပၾကမလ�တာက ေႏ�ပာထားတာႏ�ဖစပါ

သည။

6) Consider all the challenges in ensuring comprehensive reporting by 2020 and agree on a realistic scope that would still show progress on BO transparency. ကဆြgနေႏတာႏတ႔ ေအကာင;ထည ေႏဖာႏတ အခါမ�ာ ေႏရတေႏရရ�ည

ေႏဆြတ႕ ႀကႏရတအခက; ခေႏဆြတက ဘယလ ေႏႏ�ဖရ�ငႏး ရငေႏကာငႏးမလ�တာက ေႏႏ�

ပာထားတာႏ�ဖစပါသည။

28

ပထမဥး�ႏးက BO Task Force က ဖြဖ႕တအခါမ�ာ ဘယ; ဖြဖ႕အစညႏးေႏဆြတပါရငေႏတာ ေႏကာ

ငႏးမလ� တာက ေႏႏ�ပာထားတာႏ�ဖစသစည။ အခက (၁၁) ခကေႏလာကပါပါတယ။ BO က ဒလ�

နႏးပငႏးမ�ာ တငလာတ Insecption Workshop ထမ�ာ ပါတအဖြဖ႕အစညႏးေႏဆြတပါပ၊ အဒအဖြဖ႕အ

စညႏးေႏဆြတန႔ ေႏဆြတ႕ တအခါ BO Tast Force ဖြဖ႕မညေႏ;ၾကာငႏးေႏဆြတက ရ�ငႏးႏ�ပတယ၊

ကဆြgနေႏတာႏတ႔ လစပcားတ Progress က ရ�ငႏးႏ�ပပါတယ၊ Task Force ဖြဖ႕ရင အဖြဖ႕အစ

ညႏးေႏဆြတက ပါမယဆ ရင Request လပ တယ။ သတႏ႔က request လပရင ပးေႏပါငႏးပါ ဝငမယ

လ႔ အၾကမႏးဖငႏးအားႏ�ဖငႏ ေသဘာတထားတာ ရႏ�ပါသည။

ပထမဥး�ႏးက BO Task Force ဖြဖ႕ဖ႔ ၊ BO Task Force ဖြဖ႕ဖေ႔ကာ တ�ခားအဖြဖ႕အစ

ညႏးေႏဆြတမား ရႏ�မလား၊ တ ခ႕အဖြဖ႕အစညးေႏဆြတက မပါရငေႏတာ ေႏကာငႏးတယဆ တာက အ

�ႏ�ပထားတာႏ�ဖစတယ။ ဒေႏန႔ အစညႏးအ ေႏဝးက Task Force ကဖြဖ႕ ဖ႔ �ႏးႏ�ဖတခကခရင

ေႏကာငႏးပါလမႏမည။ ရေႏ�နၿပးသား အဖြဖေ႕ဆြတပပါမလား၊ တ ႏ�ခားေႏသာ အဖြဖ႕အစညႏးေႏ

ေဆြတကာ ပါမလား၊ ေႏနာက; ဒအဖြဖ႕အစညႏးေႏဆြတက BO Task Force ဖြဖ႕လကၿပထား ပါေႏတာ

ကဆြgနေႏတာႏတ႔ ဥးေႏ�ာငတေႏအဂငစတစခက ေႏပသြရးခယရ မညႏ�ဖစသစည။ ေႏပသြရးရတေအၾကာငႏး

အရငႏး ကဘာလ�ေႏတာ ဒအခကေႏဆြတန႔ ပတသ ကၿပးေႏတာ ဒအဖြဖ႕အစညႏးက ပါဝငၿပးေႏတာ

ဒအခက; လကက ပ သကပဥးေႏ�ာငၿပးေႏတာ လစပတာတ႔၊ သ႕�မ�ာထနးသမႏးထားၿပးေႏတာ လပ

တာတ႔၊ ဥးေႏ�ာငၿပး လပရ မေသဘာႏ�ဖစသစည။

ေႏနာကတ စခက အ�ႏ�ပထားတာေကတာ reporting line ၊ BO Task Force က ဖြဖ႕လႏကၿပထားပါ

ေႏတာ သေကတာ Leading Committee က တကရကလ @ပလ႔ေရအာငဆစၿပးေႏတာ Channel ေႏလး

ခထားေႏပး တယ၊ ဒါမ�လႏ�ပ�စႏမယဆ ၿပးေႏတာ သတမ�တc ားသည။ ေႏနာကတ စခက BO န႔ ပတသ ကတ

အ�ခားအ ႀကေႏပးတာေႏဆြတ ခကခငႏးလပရမအခကေႏဆြတႏ�ဖစပါသည။

ဒေႏန႔ေကတာ ပထမ�ႏး BO Task Force က ဖြဖ႕လကမယ၊ ၿပးေႏတာမ� လပငနႏးစဥေႏဆြတက�

ကၿပးေႏတာ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးမ�ာႏ�ဖစပါသည။ အဒါေႏဆြတန႔ ပတသ ကၿပး Committee Member ဝငမားမ�

ေႏဆြ�းေႏ�ြႏး ေႏပးပါရန တင ႏ�ပအပပါသည။

29

ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးခကမားမ�ာ- Lead Agency ေအနန႔ ႏ�ႏငငေႏရးေအနျဖငႏ လပေႏ�ာငႏ�ႏငမည@ႏသက

ႏ�ဖစေႏစခင တယ၊ အဖြဖေ႕ခါငႏးေႏ�ာငကစ ေႏႏ�ပာတာႏ�ဖစတယ၊ Political will ရ�တသႏ�ဖစရပါမ

ည။ ေႏအဂငစရ႕ ေႏခါငႏးေႏ�ာင က Champion လႏ�ဖစႏ�ႏစငတယ၊ အဓကေကတာ Political will

ရႏ�တသကပ ထားလ႔ရ မ�ာႏ�ဖစသစည။ �လ တာက အဖြဖ႕အစညႏး�ႏ�ငႏ မ�စငဘစး၊ Political will မ

ရႏ�တသ�ရင ဘာမ�လ@ပလ႔ မရဘး၊ lead agency က DICA ကေႏတာ အ�ႏ�ပထားတယ။

အခက; လကေႏေဆြတကာကတ အခါမ�ာ ဘယ Approach န႔ဆြသားၾကမလ�ႏတာက �ႏးႏ�ဖတၾ က

မ�ာ ႏ�ဖစ တယ၊ ပထမေကတာ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ Multi sector န႔ ဆြသားၾကမ�ာႏ�ဖစသစည။ Multi

Sector �ႏ တာက တ ကယတ မႏးေကတာ EITI မ�ာက႑ (၃) ရပပရႏ�ပါတယ။ ေႏရန၊ သဘာဝဓါတေႏ

ြင႕ရယ၊ တ�ခားသတရယ ဒါပ ရႏ�ပါတယ။ အဒါေႏဆြတကပ Multi sector ေအနန႔သႏးတယ၊ ေႏ

နာကတ စခက က ကဆြgနေႏတာႏတ႔ က႑အလႏက န႔ပဆြသားမယ၊ ဥပမာ- Mining �ရငပတသ ကတ

Company ေႏဆြတေကန BO န႔ ပတသ ကတ အခက; လကေႏဆြတက ေႏကာကယ မယ၊ အလပႏစမးဆြသားမ

ယ၊ �လ တာက ေႏရတမ�ာက Sector Space ထေႏရာက ေႏအာပသြငHားမယ၊ ေႏရရ��မ�ာက Multi

Sector က ဆြသားမယလ ႔ ပၿပး ေႏတာသငႏေႏတာႏပါတယ၊

အဒေအပၚမ�ာ မတ�ၿပးေႏတာ Multi Sector ကဆြသားမယဆ ရငေႏတာ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ DICA

ေကန ေႏကာက မယဆ ရငေႏတာ ပၿပးေႏတာ အ�ငေႏႏ�ပ�ႏငပါတယ၊ ေႏနာက Sector Space

ဆြသားမယဆ ရင ေႏတာ ဒ Sector မ�ာ ရႏ�တ Agency ေကေနကာကတ ာေကတာ ပၿပးေႏတာေႏကာငႏး

ပါလမႏမယ။ DICA ေကန ေႏကာကမယဆ ရငေႏတာ သ�ေကနရႏ�တ Information ကပေႏပးလမႏမ

ယ၊ သကထပရ�ငႏး ထားတာ ဘာလ�ေႏတာ Lead Agency �တာဘာလ�ေႏတာ သေႏကာကရမ

ယလ ႔ မ�လဘး၊ ဒါေႏပမသက တ�ခား Mining ေကနရတ အခက; လကေႏဆြတက သ႕�မ�ာစထားမ

ယ၊ BO န႔ပတ သကလ ာရင သကတာဝနခၿပးေႏတာ ေႏႏ�ဖရ�ငႏးရ မေသဘာ၊ အဒလပႏစမးႏ�ဖပသြစHား

တယ၊ အဒါကလ ကဆြgနေႏတာႏcစငတယ BO Task Force ဖြဖ႕တအခါမ�ာ Lead Agency �တာ ဒါ

ကေႏႏ�ပာတာပါ။ ခနက Champion �တာ သအသႏးအ�ႈနႏးတစခက သႏးထားတာ ပါ၊ Lead

Agency လ႔လ သႏးလ႔မရဘး ေႏနာႏ၊ ေႏရရ��မ�ာေကတာ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ Multi Sector က

ဆြသားၾက တအခါမ�ာ Multi Sector �တာ ကလ အခႏ�မနမာ�ႏငငမ�ာလပေႏနတ အကနနလႏးေႏကာကမ

30

ယဆ ႏရငေႏတာ DICA က ေႏကာငႏးတယ၊ အခခနမ�ာ DICA က Lead Agency အ�ဖစcားလကမယဆ ရ

င! သက Focal ပႏ စမးပႏ�ဖစရမယ၊ Lead Agency ႏ�ဖစလေ႔တာ မရဘး၊ မဟတလ ႔ခငရင သ Lead

မလစပဘစး�ရင ကဆြgနမတ႔ ေႏပသြရ႕မ�ာမဟတဘ း၊ အဒါေႏလးေႏဆြတက ကဆြgနမတ႔သတထားၾကရမ

ယ၊ ဒလ Data ေႏဆြတက ေႏနာကပငႏးကမ� ႏ�ပန ၿပးေႏတာ စဥႏးစားရတာမးေႏဆြတရႏ�တယ၊ Taks

Force အဖြဖ႕ကဘာေႏဆြတလပေႏ�ာငေႏနလ၊ Task Force ဖြဖ႕တ အခါ Focal Agency ႏ�ဖစႏ�

ဖစ၊ Lead Agency ႏ�ဖစႏ�ဖစ၊ Champion ပႏ�ဖစႏ�ဖစ တစခခက ေႏတာ ေႏပသြရးထားရ မ�ာႏ�ဖစတ

ယ၊ အဒအဖြဖ႕ကပ ဥးေႏ�ာငမသတစေႏယာကေႏပါ ၊ Task Force အဖြဖ႕က ကဆြgနေႏတာႏတ႔ အ

ရစငဆႏး �ႏးႏ�ဖတခကခၿပးေႏတာမ� ၿပးေႏတာမ�ဘယဟ ာက အ�ထားၿပး�ႏးႏ�ဖတရ မ�ာႏ�ဖစတယ၊ ဒေႏ

ကာငကစ ခ�ပရင Lead Agency ႏ�ႏ�ငႏ Focal Agency လားႏ�ဖစေႏနမ�ာႏ�ဖစသစည။ Lead Agency

ကေႏတာ ႏ�ဖတc ားမ�ႏ�ဖစမယ၊ အဒအခနကကမ � ဆြသားႏ�ဖတလ ႔မရဘး၊ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ Task Force

ဖြဖ႕မယဟ ာ ေႏနာကက �တလ ကတ ာ ပ ေႏကာငႏးပါလမႏမည။

�ရာတ႔က Task Force ဖြဖ႕တအခါမ�ာ ဒအ�ႏ�ပထားတအဖြဖေ႕ဆြတက ပါေႏစခငတာလား၊ ဒါမ�မ

ဟတ တ�ခား အဖြဖေ႕ဆြတက ဒါမ�မဟတ ဘယဟ ာကေႏတာ ႏ�ဖတလ ႔ရတယ၊ ဘယဟ ာကေႏတာ ပယလ ႔ရ

တယဆ တာမး ေႏကာ ရႏ�သလား၊ တစခရႏ�တာက MONERC က ဘယ; ဖြဖ႕အစညႏး�တာ၊ ဒါမ�မဟ

တ ဝနႀကးရႏး ကထညႏမ လား၊ ဝနႀကးရႏးလ႔ ထည@ႏcားရ@ငလအ�ေငမႏ�ပဘး၊ ဝနႀကးဌာနလ႔ပ ေႏရး

ထားလကပါ၊ တကယလ ႔ ဌာနက Target ထားတယဆ ရင ဌာနလ႔ပထားလကပါ၊ Central Bank ပါမ

ယ၊ Member of Parliament �တာ က ဘာႏ�ဖစလထညနႏလကတ ာလ၊ Member of Parliament က

ဘာေႏၾကာငႏ ထညႏရတာလ�ရင ဥေပဒျပ တအခါမ�ာသတ႔က ႀကၿပးေႏတာ Inform လစပcား

ရင ပၿပးေႏတာထေႏရာကမလားလ႔ စဥႏးစားထားတာပါ၊ ကဆြgနမတ႔ ဥေပဒျပေႏရးကမ� ဒေကန

ဆြထကလ ာတာက ဒဘကက သယရငပေႏကာငႏးပါလမႏမယ၊ မဟတလ ႔ ခငရင သတ႔ကနားလ�မႈလြလတတတ

ယ၊ ဒါႀကးကပ Lead လပေႏနတတတ ယ၊ ပထမ Proposed လပ ထားတနႏးက Central Bank ပါ

တယ၊ ဒတယအႀကမမ�ာေႏတာ ပါမလာေႏတာဘး၊ FIU ကထည@ႏcားရင Central Bank ထညနႏလက

ဖ႔ လေႏသးလားကလ စဥႏးစားဖ႔လတယ၊ FIU ထမ�ာ Central Bank ပါတာက သကသ က၊

Central Bank သ႕ဘာသာပါလာတာက သကသ က၊ Central Bank ပါရမယ၊

31

ကဆြgနေႏတာႏတ႔ CSO န႔ပတသ ကၿပး ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးတာဘယလ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးသလ�ေႏတာ ဘ

ယႏ�ႏ�စဥး�ႏးႏ�ဖတc ား သလ�တာက သခငတာပါ၊ ေအရအဆြတကက တစဖြစဖ႕ကတစဥး� ဒါေႏတာေငမ�

တာႏေႏတာႏေႏလးကမားေႏနၿပ ႏ�ဖစသစည၊ အစညႏးေအဝးလပဖေ႔တာင ခကခပါလမႏမယ၊ ဒအ

ဖြဖ႕အစညႏးေႏဆြတ �ႏမ�အစညႏးေအဝးလပမယဆ ရင �ဖေ႔တာငေတာႏေႏတာႏေႏလး ခကၾ ကပါ

လမႏမယ၊ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ တစဥးခငႏးစဆြသားရတအခါကရင သတ႔ ဘကက �ႏးႏ�ဖတခကမေခ

ပး�ႏငရင ေႏတာႏေႏတာႏေႏလးက ႏ�ပနာရႏ�ပါတယ၊ ကဆြgနေႏတာႏတ႔က Private တး လာရင၊ လ

ပငနႏးရ�ငမ�ာလ တးလာမ�ာႏ�ဖစတယ၊ ႏ�ႏ�စဥးႏ�ဖစႏ�ဖစ သႏးဥးႏ�ဖစႏ�ဖစ ၿပးေႏတာ Alternate ဆြသား

ရ@င လ ေႏကာငႏးလမႏမည။ အဖြဖ႕အစညႏးေႏဆြတက တစေႏယာကတ ညႏးထားတာ ခကလ မႏမယ၊

Alternate ထားတာ ေႏကာငႏးလမႏမည။ Alternate ထားမ � ဌာနအဆြတငႏးမ�ာလညႏး အလ�ည@ႏက

ပါေႏပး�ႏငမ�ႏ�ဖစတယ၊ ပႏမ�@နဆစရင ေႏတာ Mining Castaster မ�ာ Alternate ထားတယ၊ ဝနႀကးန႔

သ႕လကေႏအာကဝနcမႏးတစဥး(သ႔)ႏ�ႏ�စဥး အၿမတမႏးပါတယ၊ ဒါမ�သမအားတအခါ တ�ခား

တစေႏယာကက လႊတေႏပး�ႏငမ�ာႏ�ဖစတယ၊ Representative ေႏကာ၊ Alternative ေႏကာ တလ�

ညႏစထားရမ�ာႏ�ဖစတယ၊ Task Force ေကတာ ဘယေႏလာက Level အထ ဖတမ�ာလ၊ ဝနႀကးဌာနရ႕

ေသဘာသဘာဝအရ ဝနႀကးတစဥးတညႏးမလာဘး၊ သေ႔နာကမ�ာ မ�တတ မႏးေႏရး တသ အစရႏ�သ

ညႏႏ�ဖငႏ ပါလာမယ၊ Alternative ထားတာပေႏကာငႏးပါလမႏမယ၊ Level တစခသတမ�တတ အ ခါ

မ�ာလညႏး Director ထကမနမ@ႏတ Level ကထားရမယ၊ ဝနႀကးဌာနအားလႏးက Level တႏ�ဖစရမယ၊

Champion ေကတာ ဘယဌ ာနကဘယသ ပႏ�ဖစႏ�ဖစ Political will ရႏ�တလပထားရမယ၊ DICA �

ရင DG ေႏဆြတ အလစပသပမားေႏတာ လာမ�ာမဟတဘ း၊ ဘယ Level ထားၾကမလ၊ Anti-corruption

က သတေ႔ဆြတ႕ရ႕ အဖြဖ႕ဝငေႏခါငႏးေႏ�ာငcားလကမလား၊ ေႏခါငႏးေႏ�ာငမခန႔ဘး၊ ဒေႏနရာ

မ�ာ Parliament က ႏ�ဖတၿပး Central Bank ကထညနႏလကပါမယ။

Implementing Challenges and Proposed Solutions

Immediate Action: Agree a general approach to BO disclosureBetween now and 1 January 2020:

ဒါေကတာ ဥေပဒ�ႏ�ငႏပတသ ကၿပးေႏတာ BO န႔ပတသ ကတ ဘယလ အခကမးပါထားရင ေႏကာငႏးတယဆ တာ

က အ�ႏ�ပထားတာႏ�ဖစသစည။ ပထမဥး�ႏးက EITI Law တစခလပဖ႔၊ Focal Agency ကေႏတာ

32

ဘယ အဖြဖ႕အစညႏးကထားရငေႏကာငႏးမလ၊ Task Force Member ေႏဆြတကသပၿပးေႏတာႏ�မ

ငနႏလလမရဘး နမနႏလ႔လ မရဘး၊ Lead Agency လေ႔ႏ�ပာရင Legal Amendment လပႏ�ႏငရမ

ယ၊ Administrative Order ေႏဆြတ ထတေႏပးရမယ၊ ကဆြgနေႏတာႏတ႔က အခဟာကဖြဖ႕စညႏး

ပႏကယ ေႏနတာႏ�ဖစတယ၊ ဖြဖ႕စညႏးပႏယေႏနတာ�ရင အ ဒါကဘယသ က Lead လပမ�ာလ၊ ဒေႏ

န႔ Task Force ဖြဖ႕ဖ႔က ေအရးႀကး၊ Task Force န႔ MSG ဘယလ link ခတမလ၊ Task

Force မ�ာဘယသ ပါလ၊ Task Force ထမ�ာပါတလေႏဆြတက ဘယသ ေႏဆြတႏ�ဖစတယ အဒ Task Force

န႔ MSG ဘာေႏဆြတလပမ�ာလ၊ Task Force ဖြဖ႕ ၿပးနမြ@ႏသားမလား၊ နာမညေႏဆြတပါလာၿပး လမလာ

ႏ�ႏငရင ဘယလ လပမလ၊ Lead Agency လေ႔ႏ�ပာရင Administrative Order ေႏဆြတထတရမ�ာႏ�ဖစတ

ယ။ ကဆြgနမတ႔ အႀကတစခရတာက ႏ�ပနတမႏးေႏနဘာေႏဆြတန႔ Task Force အရငမဖြဖ႕ဘန႔၊ န

မနာစမႏးၾကညႏမလား၊ ၿပးေႏတာမ � Task Force ေကနဥးေႏ�ာငၿပးေႏတာ ႏ�ပနတမႏးဘာေႏဆြတ

န႔ကမ�တ�ငႏ လပရငေႏကာငႏးမလား။ စ ကတညႏးက အဖြဖ႕ ႀကးစဖြဖ႕ ၿပးေတာမ� မလပႏ�ႏ

ငရငႏ�ပနေႏႏ�ပာငႏးဖ႔ခကမညႏ�ဖစသစည။ MSG ေကန Task Force ေႏပသြရး၊ ၿပးရစငဘယသေႏဆြတပါမလ

လေ႔ပသြရး၊ MSG ထကလေႏဆြတထပပါမလား မပါဘးလား အစဥးစားခကက ကဆြgန ေႏတာႏတ႔က Idea

ရခငတာႏ�ဖစတယ၊ Task Force ကဒါေႏဆြတက သႏးမယ၊ Task Force ထမ�ာေႏႏ�ပာထားတာ က

Identify Focal Lead Agency လေ႔ႏ�ပာထားတယ၊ ဆြတနႏးမအရာေႏဆြတက ဘာေႏဆြတလ၊ သ

မၼတရႏးလဆြတနႏးရ မယ၊ အဒါမးက Power ရေႏ�နရမယ၊ သ႕ကအသမ�တႏ�ပတာရေႏ�နရမယ၊

MSG က Delegate လပမယဆ ရင Delegation Power လပပပသြငခငႏေႏပးတဟာမး ႏ�ဖစရမည။ ဒထမ�ာ

ကယန႔မရငႏး�ႏႏ�းေႏသးတ အစမႏးေႏဆြတပါလာ တယ၊ Anti-corruption ပါတယ၊ DICA ပါတ

ယ၊ ဗဟဘဏပါတယ၊ သတ႔က ဘယသ ႔ Order ေႏအာကမ�ာ အလ@ပလပမ�ာတနႏး၊ Task Force ဖြဖ႕ ၿ

ပးတအခါ Order ေႏဆြတကၿပးမ � ေႏဆြ�းေႏ�ြႏး၊ အခေအႏ�ခေအနမ�ာ အ�င မ ေႏႏ�ပဘး�ရင

Leading Committee �ကတင၊ Leading Committee မ�ာ Champion ရ႕ ေသဘာတည ခကရ

ယၿပးေႏတာ Administrative Order ေႏဆြတထတမယ၊ Task Force က Leading Committee

က တကရကသ တငႏးပ႔လ႔ရမယ၊ BO သညဝနႀကးဌာနေကန အမနေ႔ၾကညာစာထတရမ�ာႏ�ဖစသစည၊

MSG ေႏကာ၊ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ စမကနႏး�ႏ�င@ႏဘ႑စမခန႔ဖြခေႏရးဌာနေကန အမနေ႔ၾကညာစာထ

တ ၿပးရစဖြငဖ႕မယ၊ ဒေႏန႔အ စညႏးေအဝးမ�ာ �ႏးႏ�ဖတခကခလ႔ မေရၾကာငႏး၊ MSG မ�ာ�ႏးႏ�

33

ဖတခကရမညႏ�ဖစေႏၾကာငႏး၊ ကဆြgနေႏတာႏတ႔သတ႔ န႔ ခပcားတစာခပမ�ာ ြဇနန လ (၂၂) ရကေႏ

န႔အထႏ�ဖစသစည။ ဒၾကားထမ�ာ BO န႔ပတသ ကသ ညႏ Workshop ေႏဆြတရႏ�တယ၊ တ�ခား

template ေႏဆြတရေႏ�သးတယဆ ေႏတာ ဒေႏန႔ Task Force ဖြဖ႕လရဖ႔က အ စညႏးေအဝးတင

ဖ႔ ႏ�ဖစတယ၊ ဒအစညႏးေအဝးမ�ာ �ႏးႏ�ဖတၿပး MSG မ�ာ ထပၿပးေႏတာတငႏ�ပလကရငေႏတာ၊ ဒ

ေအနအထားတငႏး�ရင အစညႏးေအဝးမ�ာ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ကပတငႏ�ပရမ�ာႏ�ဖစသစည။

ေႏနာကတ စခ ကဆြgနေႏတာႏတ႔က အမနေ႔ၾကညာစာတစခထတၿပ�ရင သရ႕လပငနႏးတာဝန ၊ အ

ဒါေႏဆြတက ေႏတာႏေႏတာေႏ;ရးႀကးတယ၊ အမႏနေ႔ၾကညာစာတစခထတၿပးရင Duties &

Responsibilities ပါလာမ�ာႏ�ဖစ တယ၊ တာဝနႏ�ႏ�ငႏဝတရားေႏဆြတက �ရာတႏ႕က လပေႏပးရ

မ�ာႏ�ဖစတယ၊ ကဆြgနေႏတာႏလပငနႏးတာဝန;ရ MSG ကဖြဖ႕တယ၊ ဘယသ ေႏဆြတန႔ဖြဖ႕တယ၊ ဘာေႏဆြတ

န႔�ဖစတယ၊ တာဝနႏ�ႏ�ငႏဝတရားေႏဆြတက ဘာေႏဆြတႏ�ဖစတယဆတာ က Recommendations ေႏရးၿ

ပးေႏတာ ဝနႀကးကတငႏ�ပ ပးေႏတာြခငႏႏ�ပတယဆ ရငရၿပ၊ အထမ�ာ နာမညေႏဆြတ မပါေႏသးဘး၊

ဘယသ ႕ကေႏခါငႏးေႏ�ာငတယမယ၊ Duties and Responsibiliteis ေႏဆြတထညႏၿပး ဌာနအလက

လပရမ�ာႏ�ဖစသစည။ ႏ�ပနကလာမယ၊ ကဆြgနေႏတာႏ Sub-committee က MSG ကကယစားႏ�ပတ၊

MSG ကပ ၿပးခတအခန က �ႏးႏ�ဖတေႏပးၿပးဆြသားၿပ၊ ဘယသ ေႏဆြတပါသင@ႏတယ၊ လပငနႏးတာဝ

နေႏဆြတက ဘာေႏဆြတႏ�ဖစ တယ၊ ရညရြ��ယခကေႏဆြတက ဘာေႏဆြတႏ�ဖစတယဆတာ ပါလာၿပ�ရင ကဆြg

နေႏတာႏတ႔က အမနေ႔ၾကညာစာ ထတလ ႔ရၿပႏ�ဖစသစည။

Task Force Member ေႏဆြတရ႕ TOR က ေႏရးေႏတာေႏရးေႏနတယ၊ ေႏတာငႏးတာလေႏတာ

ငႏးထားတယ၊ သတ႔ ေႏဆြတက အ�ငသငႏမျဖစေႏသးဘး၊ Contract ေႏဆြတက March လမ�တေႏ

ပး�ႏငမယလ ႔ ေႏႏ�ပာထားတာရႏ�တယ။ �လတအခကက မတလ ပထမအပတေႏလာက ပ တငလ႔ရမယ၊

TOR ရမ�တငလ႔ရမ�ာ�ရင ေႏနာကက ဆြသား�ႏစငသစည၊ တ�ခား�ႏငငေႏဆြတရ႕အဆြတ႕အႀကႏေႏဆြတက

ယၾကညနႏလကရင Task Force ဖြဖ႕တာကသ�ႏႏငပါတယ၊ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ လအပရင Technical &

Reporting Sub-committee �ကc ငမယ၊ ေႏနာကတ စပတc မ�ာ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးဖ႔၊ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏးၿပး

ဆြသားရင အတညႏ�ပ၊ အတညႏ�ပၿပးဆြသားရင ကဆြgနေႏတာႏတ႔�ပနလစပရမညႏ�ဖစသစည၊ ဒါက ကဆြg

နေႏတာႏတ႔လစပတနညႏးလမႏးႏ�ဖစသစည။ အလမ�မဟတဘ း�ရင ဒါကမ�ဖစလာ�ႏစငဘစး၊ ကဆြgနေႏတာႏ

34

တ႔တခကရႏ�တာက သတ႔ကစၿပးေႏတာ ေႏရးေႏနၿပ�ေႏတာ Push လ@ပလႏကရငေႏတာ ေႏနာ

ကတ စပတမားရ လာ�ႏငမလား ေႏမ�ာႏလငႏပါသည။ သတ႔ဘကက အ�ငသင;ျဖစေႏသးဘးႏ�ဖစသစည။ ကဆြgနေႏ

တာႏတ႔က လ အပရင Sub-committee အကနနလႏးက ေႏခၚဖ႔လအပပါမည။ MSG ရေ႕ဆြ�းေႏ�ြႏး

ထားက ဒါေႏဆြတႏ�ဖစပါသည၊ တ�ခား�ႏငငေႏဆြတရ႕ ေအဆြတ႕အႀကႏရေကတာ ဒါေႏဆြတႏ�ဖစပါသည

စသညႏ�ဖငႏ လပငနႏးေႏကာႏမတက အႀကႏ�ပတာ ပႏ�ဖစႏ�ဖစ၊ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ ေႏဆြ�းေႏ�ြႏး

ထားတာေႏဆြတက ႏ�ပနေႏႏ�ပာ Share တာပႏ�ဖစႏ�ဖစ ကဆြgနေႏတာႏတ႔လပေႏ�ာင ႏ�ႏငပါသ

ည။

အစညႏးေအဝး�ႏးႏ�ဖတခကမား

အတညႏ�ပၿပးရင ကဆြgနေႏတာႏတ႔က ဝနႀကးဌာနကတငမယ၊ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ ဒေႏန႔အစညႏး

ေအဝးက ဗဟဘဏ အပါအဝင Task Force ဖြဖ႕မယလ �ႏးႏ�ဖတခကခပါသည။ Parliament �တ

စကားလႏးက ႏ�ပနႏ�ပငဖ႔၊ Focal Agency ၊ ကဆြgနေႏတာႏတ႔က တ�ခား�ႏငငရ႕ေအဆြတ႕အႀ

ကႏကႏ ယၿပးေႏတာမ� ဘယသ ႕က ဥးေႏ�ာငခငႏးမလ� တာ၊ တရားရႏးခေပ;ႏ�ခေအနက အငဒနး

ရ�ား�ႏ�ငႏ ႏ�မနမာ�ႏႏငငေအႏ�ခေအနက မတဘး၊ ကဆြgနေႏတာႏတ႔က ဌာန Multi Sector ဌာနစႏပါ

မယ၊ အဒထမ�ာ ေႏဒတာေႏကာကတ ဟာမးက ကမၸဏေႏဆြတက Register ေႏကာကတ အခါမးမ�ာ

DICA လမးက သငႏေႏတာႏတယ၊ ကနတ Multi Sector ေႏဆြတအကနနလႏးက Drive လစပတအခါ မးကရင

အထေကက န Focal ယၿပးဆြတနႏးမ� ရ�ႏငမယက ဆြgနေႏတာႏ နားလ�ပါသည။ �ရာတ႔ နားလညႏးလ

မသဘး၊ ကဆြgနေႏတာႏတေ႔ႏ�ပာရငေႏတာ နားေႏထာငမ�ာ မဟတဘ း၊ လကလ ပမ�ာလ မဟတဘ း၊ ဘယလ မး

� ရငေႏတာ ရ�ႏငမလ။

အခရေႏ�နတာကလ ကဆြgနေႏတာႏလပေႏ�ာငတအခါမ�ာ ကဆြgနေႏတာႏတ႔က ကဆြgနေႏတာႏတ႔ဝနႀ

ကးဌာနထကက ေႏကာႏၿပးလ@ပလ႔ မရဘး၊ အမ�@နတကယႏ�ဖစသင@ႏတာက သမၼတရႏးဝနႀကးဌာနျဖစသစည။

အစးရအဖြဖ႕ရႏးရ႕ ဝန ႀကးဌာနလႏ�ဖစသစည။ အခလစပcားတ ေအနအထားအရ Champion က

Report လပရမယ၊ တ�ခားဝန ႀကးဌာေနဆြတကလညႏး အတငႏးလပေႏပးရမညႏ�ဖစေႏနတ အဒါ

ကဆြgနေႏတာႏတ႔အဆြတက အခက; ခႏ�ဖစေႏနသည ။ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ အခလအစညႏးေအဝးမး

မ�ာ DICA ကပါသင@ႏတယ၊ Champion က Report မလစပဘန႔၊ Leading Authority က Report လ

35

ပမယ၊ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ေအနန႔က Leading Authority �တာ Champion ကေႏႏ�ပာတာပါပ၊

ဒ Process ၿပးဖ႔က ဝနႀကးဌာနက ဝနႀကးရႏးကပ ဥးေႏ�ာငခငႏးမလား၊ အခက မဝါေဒရးရာ�

ငရာ လကေႏထာကည ႊနနၾကားေႏရးမ�းေႏဆြတ သတ႔ဥးေႏ�ာငခႏငႏးမလား၊ ညႊနနၾကားေႏရးမ�း Level

ေႏဆြတက Lead လပခငႏးမယဆ ရင ကဆြgနေႏတာႏတ႔ ေအနန႔ ဝနႀကးရႏးေႏဆြတထ ဥးေႏ�ာငခငႏး

သလႏ�ဖပသြစHားမယ၊ ဒဟာက သတ႔က �ႏးႏ�ဖတခငႏးသလႏ�ဖစေႏနမယ၊ သတ႔လပႏ�ႏင မလ

ပႏ�ႏစငဆစတာလ သသယ�ဖစေႏနတယ၊ ပႏ မ�@နဆစရငေႏတာ ဒကစzက မဝါေဒရးရာကကငရမ�ာ ႏ�ဖစသ

ည။ ဒထမ�ာ ေႏႏ�ပာထားတာက Other Multi Sector အားလႏးက လစပတာလႏ�ဖစႏ�ႏစငတယ၊ DICA

လ ဟာမးကလ သကသ ကလ ပခငႏးပႏရတယ၊ နညႏးမးစႏလပ လႏ႔ရတာက ေႏႏ�ပာထားတာႏ�ဖစတ

ယ၊ အခဟာေႏလာေႏလာ�ယပါေႏနတ Sector ေႏဆြတက Commitment ရႏ� ေႏနတယ၊ Sector

တစခခငႏးစမ�ာ ဒါလပရမယ လ႔ အားလးတညတညရြညတတ ညႏး ထတလ ကတ ာလရတယ၊ Administrative

ထတတ ာမးေႏဆြတ စသညႏ�ဖငႏ လစပတအ�ငႏေႏဆြတကလညႏး လ@ပလ႔ရတယ၊ ဒလဒလပ Task

Force က နားလ�တလလပ အဒါမးႏ�ဖစရပါမည။ အသေစကတာ DICA ပါမယ၊ DICA က Focal ထား

တာအခကႏ�ႏ�စခကရႏ�တယ၊ တစခက အခလကရႏ� Company ႏ�ႏ�ငႏပတသ ကတ အခက; လကေႏဆြတက သ

ကငေႏနတယ၊ ေႏရရ��မ�ာ သအ�ႏ�ပတာက ႏ�မနမာ�ႏငငမ�ာလပေႏနတ ကမၸဏေႏဆြတအားလႏး

ကေႏကာက မယဆ ရင DICA ကပအ�ငေႏႏ�ပတယ၊ အခကတညႏးက DICA က Focal Agency

ထားလကမယဆ ရင ေႏရရ��မ�ာသက ဥးေႏ�ာငၿပးဆြသား�ႏငမ�ာလညႏးႏ�ဖစသစည။ အခ�ကဆြgနေႏ

တာႏေႏဆြတ႕ရတာက Task Force ဖြဖ႕ တာက အကနနလႏးက Level တၾကညႏပလား၊ ရာထး�ႏ�ငႏ

ဂဏသ ကၡာက ထညႏၿပးစဥႏးစားရမ�ာ ႏ�ဖစတယ၊ Level တၾကညႏပ�ရင အကနနလႏးဒလခညႏးပ�ရ

င ႏ�ပနာဘာမ�အ�ဖစဘစး၊ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ Share လပ တာက Political Will ရႏ�တသကပစဥႏး

စားမည။ သ႕က ရာထးတစခပ ႏ�မင@ႏcားဥး သက Political Will ရ�တ သမ� လႊမႏးမး�ႏငမ�ာႏ�ဖစတယ၊

အဒါက ကဆြgနေႏတာႏတ႔ Task Force ဖြဖ႕ကာမ� စဥႏးစားရမည@ႏ;ခကတ စခ ႏ�ဖစ သည။ ေႏနာကတ စခ

က ကဆြgနေႏတာႏတ႔ Workshop လပမယ၊ ကမၸဏ ေႏဆြတက Template ေႏပးလကမယ၊ ၿပးေႏ

တာမ � ေႏနာကဆ ႏးမ�ာပႏ ေႏလးေႏဆြတန႔ Visual ႏ�ႏ�ငႏႏ�ပမည။ ေႏနာကတ စခကတကမအဖြဖ႕အစ

ညႏးေႏဆြတ ေႏရန�ႏ�ငႏ လပေႏနတ ကမၸဏ (၉) ခ� ကရမယ။

Concept Note: Myanmar EITI Beneficial Ownership Data Pilot

36

ကဆြgနေႏတာႏတ႔ ပထမအ�ငႏ တစခ�ႏ�စခက အတတပႏ�ဖစသစည။ သတ႔အ�ႏ�ပတာေကတာ

ကဆြgနေႏတာႏတ႔ NCS ရ႕အကအညေႏဆြတ အမားႀကးလတယ၊ MCS ႏ�ႏ�ငနႏလပႏ�ႏငမည@ႏသ အခ

နႏ�ပည@ႏတစေႏယာကလ တယ၊ ြဇန လ (၂၂) ရကေႏနေ႔နာကပငႏး ကဆြgနေႏတာႏတ႔ MEITI ေကန

Report ေႏဆြတဆြထကတ အခါမ�ာ Reporting Template Workshop ေႏဆြတလစပတအခါမ�ာ ပႏၿပးေႏ

တာထေႏရာကပါသည။ အဒခနမ�ာက ASI ကမရေႏ�တာ ဘး၊ အဓေကတာ NCS ရ႕လတစေႏယာကက

Train ေႏပးခငတေသဘာပါ၊ Summary ေအနနေ႔ရးထားတာ ေကတာ Background က MEITI

ေအၾကာငႏးကပ Background ခထားတာႏ�ဖစသစည။ Approach က ပထမဥး�ႏးက Pilot

Project တစခလပမယ၊ အဒ Pilot Project တစခမ�ာပါဝငတ ကမၸဏေအရအဆြတက ကလခငတာႏ�ဖစသ

ည။ ကမၸဏေအရအဆြတကက ေႏပသြရးရမ�ာႏ�ဖစသစည၊ ေႏပသြရးၿပးေႏတာမ� ကဆြgနေႏတာႏတ႔ Worshop

တစခလပပါမည၊ Workshop တစခလပၿပးေႏတာမ� ကမၸဏေႏဆြတက report template ကေႏပး

လကမည၊ ယ ၿပးေႏတာမ� သရ႕ Pilot Project မ�ာ Visual ႏ�ႏ�ငႏႏ�ပမည၊ ကမၸဏ (၅) ခေကန

(၁ဝ) ခထား၊ ဟေႏန႔ကပ ကဆြgန ေႏတာႏတ႔� ကမၸဏ (၉) ခစာရငႏး ေႏရာကလ ာသည၊ ေႏနာကတ

စခက တ�ခားအဖြဖ႕အစညႏးတစခႏ�ဖစတ ေႏကာကမက; ဖြဖ႕အစညႏးရယ၊ ေႏရန�ႏ�င@ႏသဘာဝဓါတေႏ

ြင႕လပေႏနတ ကမၸဏလပေႏနတ ကမၸဏေႏဆြတေကန လခငတယလ႔ ေႏႏ�ပာပါသည။ ကမၸ

ဏ (၉) ခက သတက႑ေကနျဖစသစည။ သတ�တာက တႏငႏး�ႏ�ငႏႏ�ပည နယေႏတာႏေႏတာႏမားပါ

ပါသည၊ ရ�မႏး၊ မ�ႏေႏလး၊ စစကစငႏးတ႔ ႏ�ဖစသစည။ အဒေအပၚမ�ာ Contract တစခလပ မည။ ကဆြg

နေႏတာႏတ႔ ကမၸဏေႏဆြတ�ႏ�ငႏေႏဆြ�းေႏ�ြႏးလႏကတ ာက ကမၸဏေႏဆြတက ရ@နကစနမ�ာမရႏ�ဘး၊ အ

ဒေအပၚမ�ာ မတ�ၿပးေႏတာ Location ႏ�ႏ�စခမ�ာမတ�ၿပး �ႏးႏ�ဖတလ ကတ ာႏ�ဖစသစည။ MFA နေ႔

ဆြ�းေႏ�ြႏးလကတ ာက ေႏတာ ရ@နကနနလစပရ@ငလ ရပါတယ။ ဒါေကတာ ေအႏ�ပာငႏးအလရႏ�ခငရႏ�ပါမည။

ေႏနာကတ စခက ေႏကာကမက; သငႏးပါမညႏပႏေႏဆြတ၊ ေႏရနကမၸဏပႏေႏဆြတကဘယလ Push လပရင

ပါ�ႏစငသ လ�ႏတာက ဒကတကေႏရာကလ ာသမားမ� တခကေႏလာကေႏဆြ�းေႏ�ြႏးေႏပးပါ၊ ကဆြgနေႏ

တာႏတ႔က Operator ႏ�ႏ�ငႏ ပတသ ကတ လကရႏ�လပေႏနတာက ကမၸဏ (၄) ခပရႏ�သည။

Petronet, Total Petronet, PPT ႏ�ႏ�ငႏ Shwe (၄) ခရႏ�သည။ ေႏနာကတ စခ Coal Mine ေအန�ႏ�

ငႏ လပေႏနတာ (၆) ခ စစေႏပါငႏး (၁ဝ) ခရႏ�သည။ အဒ (၁ဝ) ခ�ႏ�ငႏပတသ ကတ ာ ႏ�မနမာႏ�ပ�မ�ာရႏ�သ

ည။ သေ႔သာႏ အဒ (၁ဝ) ခ�ႏ�ငႏ ပတသ ကေႏနတာက ႏ�ပ နာေႏဆြတက Operator ေႏဆြတလြတပါေႏန

37

တာႏ�ဖစသစည။ တခ႕ Partner ေႏဆြတက ကဆြgနေႏတာႏဖတေႏပးလ႔ရသည။ တ ခ႕ Partner မား

သည ႏ�မနမာႏ�ပညရြ�တင ရႏ�ေမနပါဘး၊

Suggested timeline မ�ာသရ႕ ဘယခဥႏးကပမႈဆြသားမယဆ တာ ေႏႏ�ပာၿပးၿပႏ�ဖစသစည။ ေႏနာကတ စခ

CSL Company ေႏဆြတအမားႀကးလတယ၊ ဒအဖြဖ႕အစညႏးေႏဆြတက ဆြသားၿပးေႏတာ

Volunteer လပမအဖြဖေ႕ဆြတက ဆြသားၿပး စာရငႏးေႏကာကရမ�ာႏ�ဖစသစည။ ၿပးေႏတာ ဒကစz�ႏ�ငႏပ

တသ ကၿပး Workshop ေႏဆြတ စစဥေႏပးမည၊ ြဇန လ (၂၂) ရကေႏန႔�ရငေႏတာ Final Report

ကတေငရတာမညႏ�ဖစသစည။

ေႏနာကတ စခက Project ေအကာင;ထညေႏဖာႏတ အခါမ�ာ လတစေႏယာကလ သည။ ေႏကာကမကလ ပ ငနႏး

အသငႏး�ႏ�ငႏ ေႏရနကမၸဏပါဖႏ႔ လပါသည။ Project မ�ာ ပႏေႏဆြတ (၁၀) ေကန (၂ဝ) ၾကား

ထပါဖ႔ လစပcားပါ သည။ ကဆြgနေႏတာႏတ႔ NCS က သငတနႏးတစခ�ႏ�ငႏ ပတသ ကၿပး Awareness လ

ပမယ၊ ေႏနာကပငႏးကရင NCS ကပဥးေႏ�ာငၿပးလပသြပHားၾကရမ�ာႏ�ဖစသစည။

Task Force ဖြဖ႕ဖ႕က Political Will လအပသစည။ Task Force ဖြဖ႕ ၿပးမ� B.O ေႏရ�႕�က

ဆြသား�ႏငမယႏ�ဖစတယ။ Champion က �ရာဥးစးမငႏး ထားဖ႔ အစညႏးေႏဝး တကေႏရာကလ ာသ

မားမ� ေသဘာတခၾကသည။ Technical Report အစညႏးေအဝးက ထပေႏခၚရမယ။ Task

Force ဖြဖ႕ဖ႔အစညႏးေအဝးဆြတင ေသဘာတခပါ သည။ Draft TOR ႏ�ႏ�ငႏ ဒအဖြဖ႕�ႏ�ငႏ ပထမ

အႀကမ;စညႏးေအဝးေႏခၚရမညႏ�ဖစသစည။ TOR ရလာလ�စင;စညႏး ေအဝးထပေႏခၚ ၿပးရင ေသ

ဘာတခကရယရမညႏ�ဖစသစည။ TOR ကအ�မနဆႏးလပရနရႏ�သည။ ကဆြgနေႏတာႏ တ႔ ဒေႏကာငက

Timeline ဆြသားတာႏ�ဖစတယ၊ Timeline အတငႏးဆြသားတာ�ရငေႏတာႏ Step by Step အ ေႏ

ကာင;ထညေႏဖာႏလ႔ရမည ႏ�ဖစသစည။

အစညႏးေအဝးက ေညန (၄: ဝဝ) မနပသြစတင အ�ႏးသတခပါသည။

38

၆။ ေႏနာကဆ ကတြကတ (၁) အစညႏးေအဝးတကေႏရာကသ မားစာရငႏးက မရခေႏသာေႏၾကာငႏ မ�ဖည@ႏcားပါ။

စဥ အမည ရာထး အဖြဖ႔အစညႏး၁ ဥးဆြထနႏးေႏပၚဥး MEITI-NCS၂ ေႏဒၚဇငမာၿမင MEITI-NCS၃ ေႏဒါကတ ာေႏကာႏသ Paung Ku၄၅၆၇၈၉

၁၀၁၁၁၂၁၃၁၄၁၅၁၆၁၇၁၈၁၉၂၀၂၂၂၃၂၄

39