Witamy jako pracownika w Norwegii!

Polsk versjon

2

Wstęp

Jesteś mile widziany jako pracownik w Norwegii. Na pewno warunki różnią się znacznie od tych, do których przywykłeś w swoim kraju. Być może już znasz niektóre „reguły gry” w norweskiej branży budowlanej.

W niniejszej broszurze chcemy cię poinformować o najważniejszych przepisach obowiązujących w miejscu pracy. Znajdziesz tu informacje o tym, jakie masz prawa i obowiązki jako pracownik. Abyś w miejscu pracy czuł sie dobrze i bezpiecznie na równi z norweskimi kolegami i współpracownikami z innych krajów, musisz poznać obowiązujące reguły prawa.

Niniejsza broszura nie jest pełnym ”zbiorem praw”; jest ona raczej przewodnikiem po głównych tematach ważnych dla pracującego w Norwegii.

W końcowej części znajdziesz pożyteczne porady dotyczące osobistego wyposażenia ochronnego, zabezpieczeń i pracy na wysokości, chemikaliów, instrukcji użytkownika chemikaliów, maszyn i wyposażenia.

3

Spis treści

Inspekcja Pracy jest po twojej stronie .......................................... 4

9 podstawowych reguł ................................................................ 5

Infolinia ........................................................................................ 6

Rzecznik ds. BHP ........................................................................ 7

Norweski Kodeks pracy (Arbeidsmiljøloven) ............................. 9

Czas pracy .................................................................................... 10

Identyfikator (ID-kort) w pracy ................................................... 12

Zakładowa służba zdrowia i choroba ........................................... 13

Bezpodstawne/nieuzasadnione zwolnienie z pracy ..................... 14

Pozwolenie na pobyt z prawen do pracy i podatki ...................... 15

Ubezpieczenie od wypadków przy pracy i chorób zawodowych .................................................................. 17

Przykładowa umowa o pracę ....................................................... 18

Obowiązujące wynagrodzenie ..................................................... 20

Wypłata wynagrodzenia ............................................................... 22

Co robić, jeśli wypłata nie przychodzi? ....................................... 22

Współodpowiedzialność finansowa ............................................. 23

Biura pośrednictwa pracy………………………………………...23

Ankieta oceniająca twoje miejsce pracy………………………….24

Introduction

We welcome you to

4

Inspekcja Pracy jest po twojej stronie

Głównym zadaniem “Arbeidstilsynet” – norweskiej Inspekcji Pracy – jest udzielenie ci jako pracownikowi poparcia i pomocy, aby uczynić twoje miejsce pracy jak najbezpieczniejszym. Inspekcja Pracy sprawdza, czy zakłady pracy spełniają wymagania norweskich przepisów dotyczących środowiska pracy. Inspektorzy z Inspekcji Pracy prowadzą nadzór nad przestrzeganiem praw i przepisów przez zakłady pracy na terenie całego kraju.

Jeśli warunki w miejscu pracy są niezgodne z obowiązującymi przepisami, inspektorzy mogą wydać nakaz polepszenia warunków, a w rażących przypadkach wstrzymać pracę.

Z Inspekcją Pracy możesz omawiać wszelkie problemy i stawiać pytania. Inspektorzy mają obowiązek zachowania tajemnicy służbowej – również wobec twojego pracodawcy.

5

9 podstawowych reguł

1. Norweskie prawo dotyczy zarówno norweskich jak i cudzoziemskich pracowników.

2. Jako poszukujący pracy w Norwegii musisz sprawdzić, czy potrzebujesz pozwolenia na pobyt. Musisz to zrobić przed podjęciem pracy.

3. Jeśli jesteś pracownikiem wysłanym do Norwegii przez firmę zagraniczną, musisz uzyskać pozwolenie na pobyt, jeśli zamierzasz tutaj pracować.

4. Musisz mieć pisemną umowę o pracę.

5. Musisz posiadać norweską kartę podatkową.

6. Pracodawca musi zapewnić ubezpieczenie od wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

7. Mieszkanie zapewnione przez pracodawcę musi mieć zadowalający standard.

8. Jako pracownik w branży budowlanej masz prawo do minimalnej stawki wynagrodzenia.

9. Jako pracownik w branży budowlanej musisz posiadać przy sobie identyfikator (ID-kort) na placu budowy.

6

Możesz pracować na różnych warunkach zatrudnienia, jako:

- Zatrudniony w norweskim przedsiębiorstwie.

- Zatrudniony w zagranicznym przedsiębiorstwie i wysłany do Norwegii w celu pracy na rachunek tego przedsiębiorstwa (pracownik oddelegowany).

- Zatrudniony przez norweskie lub zagraniczne biuro pośrednictwa pracy i wynajęty innemu przedsiębiorstwu.

- Samodzielny przedsiębiorca (firma jednoosobowa). Istnieje osobna broszura przeznaczona dla samodzielnych przedsiębiorców.

Jeśli masz pytania na temat twojego miejsca pracy lub chcesz uzyskać więcej informacji na tematy zawarte w niniejszej broszurze, możesz skontaktować się z Inspekcją Pracy dzwoniąc na Infolinię (Arbeidstilsynets svartjenesten),

Telefon 815 48 222 lub wysyłając maila do: svartjenesten@arbeidstilsynet.no poniedziałek - piątek w godz. 09.00 - 15.00.We wtorki i piątki od 09.00 – 15.00 Infolinia jest obsługiwana przez polskojęzycznych współpracowników. Możesz też skontaktować się z rzecznikiem ds.BHP/mężem zaufania w miejscu pracy.representative at your place of work.

7

Rzecznik ds. BHP

We wszystkich przedsiębiorstwach należy wybrać rzecznika ds. BHP. W szczególnych przypadkach można sporządzić pisemną umowę o innych rozwiązaniach w przedsiębiorstwach zatrudniających mniej niż 10 osób.

Zadania rzecznika BHP:Rzecznik BHP dba o zachowanie bezpieczeństwa, zdrowia i prawidłowych warunków zatrudnienia pracownika.

Rzecznik BHP troszczy się szczególnie o to, żeby:- praca nie narażała pracownika na niebezpieczeństwo- urządzenia ochronne były zamontowane tam, gdzie tego

wymagają przepisy, i żeby osobiste wyposażenie ochronne było dostępne.

Rzecznik BHP może wstrzymać pracę w razie bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia pracownika.

Regionalni rzecznicy BHP

Oprócz systemu zakładowych rzeczników BHP stworzono system regionalnych rzeczników BHP. Regionalni rzecznicy BHP mają zadbać o to, by warunki BHP na budowach były zgodne z przepisami norweskiego Kodeksu pracy i przepisami uzupełniającymi.

8

Na dzień dzisiejszy w Norwegii działa 27 regionalnych rzeczników BHP. Są oni zatrudnieni w Fellesforbundet i w Norsk Arbeidsmandsforbund (nazwy norweskich organizacji pracowniczych) i działają na terenie całego kraju. Mają te same obowiązki, co zwykli rzecznicy BHP.Ryzyko wypadków i szkód zdrowotnych w branży budowlanej jest dość wysokie. Regionalni rzecznicy BHP pracują na placach budowy, również tam, gdzie w danym miejscu na budowie działa wielu pracodawców.

Rolą regionalnych rzeczników BHP jest m. in udzielanie pomocy pracownikom zatrudnionym w zakładach nie posiadających własnych rzeczników BHP. Wszyscy rzecznicy BHP są objęci tajemnicą zawodową jeśli chodzi o informacje osobiste – również w stosunku do twojego pracodawcy.

9

Arbeidsmiljøloven – norweski Kodeks pracy

Celem Kodeksu pracy jest między innymi:

* zapewnienie prawidłowego środowiska pracy pod względem zdrowotnym i zawodowym, z pełnym zabezpieczeniem przed szkodliwym oddziaływaniem na fizyczne i psychiczne zdrowie pracownika.

* zapewnienie przepisowych warunków zatrudnienia i równego traktowania pracowników.

Pracodawca powinien zapewnić przestrzeganiepostanowień Kodeksu pracy

Jeśli masz problemy w pracy i uważasz, że należy coś zmienić, powinieneś najpierw porozmawiać z pracodawcą lub jego przedstawicielem. Jeśli to nie pomaga, możesz się zwrócić o poradę do rzecznika BHP lub męża zaufania. Możesz się zwrócić do pracodawcy o udostępnienie skróconej wersji Kodeksu pracy w twoim języku.

Jeżeli uważasz, że wykonanie pracy, do której zostałeś przydzielony jest niebezpieczne dla zdrowia lub życia, musisz ją przerwać i skontaktować się z reprezentantem pracodawcy, ewentualnie z rzecznikiem ds. BHP.

10

Czas pracy – główne zasady

Czas pracy w Norwegii reguluje Kodeks pracy (Arbeidsmiljøloven). Główna zasada mówi, że pracownik może pracować do 9 godzin w ciągu 24 godzin i do 40 godzin w ciągu 7 dni.Pracodawca i pracownik mogą jednak zawrzeć pisemną umowę o czasie pracy do 48 godzin w ciągu 7 dni. Wymaga to, abyś brał wolne (avspasere) tak, aby tygodniowy czas pracy w ciągu 52 tygodni liczony średnio nie

przekraczał 40 godzin. Dzienny i tygodniowy czas pracy można zwiększyć poprzez umowę (układ) zbiorową z mężami zaufania (tillitsvalgte) lub pozwolenie z Inspekcji Pracy (Arbeidstilsynet).

11

Obowiązek współpracy pracownika

Jako pracownik powinieneś brać aktywny udział w pracach BHP w twoim zakładzie przez przestrzeganie zakładowych reguł BHP, stosowanie obowiązkowego wyposażenia ochronnego i współdziałanie w unikaniu szkód zdrowotnych. Ważne jest też wykonywanie własnej pracy tak, by nie narażać innych pracowników na niebezpieczeństwo. Pamiętaj o tym, żeby natychmiast zawiadomić pracodawcę o brakach lub niepra widłowościach mogących doprowadzić do zagrożenia życia lub zdrowia.

Ważne dla twojego zdrowia, środowiska i bezpieczeństwa w miejscu pracy

Wszystkie zakłady zatrudniające pracowników mają zadbać o zdrowie, bezpieczeństwo i higienę pracy swoich pracowników poprzez wprowadzenie odpowiednich działań, planów a także opracowanie zasad postępowania z wyraźnie określonym podziałem odpowiedzialności, tak jak wymaga tego prawo.Pracodawca jest odpowiedzialny za wprowadzenie i praktykowanie zasad BHP (HMS-arbeidet) w miejscu pracy. Reguły - w formie pisemnej - i instrukcje stanowiskowe muszą być dostępne w zrozumiałym dla pracowników języku. Celem pracy nad BHP (HMS-arbeidet) jest rejestrowanie problemów i zagrożeń w miejscu pracy. Jest to konieczne do wdrożenia działań zapobiegających wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym tak, aby miejsce pracy było jak najbardziej pewnym i bezpiecznym.

12

ID-kort

Wszystkie przedsiębiorstwa, zarówno norweskie jak i zagraniczne, które wykonują pracę na placach budowy, muszą wyposażyć swoich pracowników w identyfikatory (ID-kort). Dotyczy to również firm jedoosobowych (samodzielnych przedsiębiorców). Aby otrzymać identyfikatory, przedsiębiorstwo i pracownicy muszą być prawidłowo zarejestrowni. Identyfikator wydawany jest na okres odpowiadający zatrudnieniu ale nigdy nie dłuższy niż 2 lata. Identyfikator jest oficjalnym dokumentem wydawanym tylko przez Oberthur Technologies w imieniu władz.Zamówienie identyfikatora: www.byggekort.noWięcej informacji o identyfikatorach: www.arbeidstilsynet.no/IDcard

13

Zakładowa służba zdrowia

Wszystkie przedsiębiorstwa branży budowlanej na terenie Norwegii są zobowiązane do posiadania zatwierdzonej zakładowej służby zdrowia, niezależnie od ilości zatrudnionych. Zakładowa służba zdrowia składa się z wykwalifikowanego personelu, który przede wszystkim wspomaga przedsiębiorstwo w pracy nad zapobieganiem wypadkom i poprawą warunków pracy.

Co się stanie, jeśli zachoruję lub ulegnę wypadkowi przy pracy?

Jeśli płacisz podatki w Norwegii i byłeś zatrudniony w norweskim zakładzie pracy co najmniej 4 tygodnie przed zwolnieniem chorobowym, masz prawo do zasiłku chorobowego. W razie wypadku przy pracy masz prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia.

Czy mogą mi wypowiedzieć pracę z powodu choroby / urazu?

Pracownik, który jest nieobecny w pracy z powodu wypadku lub choroby nie może zostać zwolniony z pracy z powodu doznanego uszkodzenia w ciągu pierwszych 12 miesięcy niezdolności do pracy.

14

Co się stanie, jeśli zostanę bezpodstawnie zwolniony lub zwolniony ze skutkiem natychmiastowym z pracy?

Kodeks pracy reguluje sytuacje dotyczące rozwiązania stosunku pracy zarówno w przypadku wypowiedzenia jak i wyrzucenia (zwolnienia ze skutkiem natychmiastowym). Warunkiem jest uprzednie istnienie stosunku pracy.

– Wypowiedzenie / wyrzucenie z pracy musi być dokonane w formie pisemnej i zawierać informacje o prawie pracownika do żądania negocjacji i o prawie do wniesienia sprawy do sądu oraz o prawie do pozostania na stanowisku pracy do rozstrzygnięcia sprawy.

– Pracodawca ma prawo do zwolnienia pracownika ze skutkiem natychmiastowym, jeśli pracownik dopuścił się poważnego zaniedbania swoich obowiązków. Pracownik może zażądać odszkodowania, jeżeli zwolnienie/wyrzucenie jest bezpodstawne. Jezeli uważasz, że zwolnienie/wyrzucenie jest bezpodstawne, powinienieś w terminie do 2 tygodni wystosować pisemne żądanie o negocjacje. Rzecznik BHP w miejscu pracy może ci w tym pomóc.

Jeśli ty sam porzucasz stanowisko pracy, nie przestrzegając okresu wypowiedzenia, to pracodawca ma prawo żądać od ciebie odszkodowania.

Umowa o pracęPowinienieś jak najszybciej zawrzeć pisemną umowę o pracę z twoim pracodawcą. Przy czasie zatrudnienia krótszym niż 1 miesiąc - lub przy pośrednictwie pracy – pisemna umowa o pracę musi być zawarta natychmiast. Inspekcja Pracy opracowała wzór takiej umowy (patrz strony 18-19).Zobacz również www.arbeidstilsynet.no

Pozwolenie na pobyt w Norwegii dla pracowników obywateli UE (Unii Europejskiej)/EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego)/EFTA (Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu)

Jeśli jesteś obywatelem jednego z krajów UE/EOG, nie musisz ubiegać się o pozwolenie na pobyt. Zamiast tego musisz się zarejestrować. Więcej informacji na: www.udi.no. Możesz przebywać w Norwegii do 6- ciu miesięcy jako poszukujący pracy, gdy zarejestrujesz sie na policji w ciągu 3 miesięcy.

Jeśli jesteś pracownikiem z Bułgarii lub Rumunii i nie miałeś pozwolenia na pobyt w ciągu ostatnich 12 miesięcy, musisz się o nie ubiegać. Możesz zacząć pracować od chwili, gdy dokładnie wypełnione podanie dostarczone zostanie na policję lub do placówki dyplomatycznej. Aby otrzymać pozwolenie na pobyt wymagane jest abyś miał pracę na cały etat i zarobki zgodne z tabelą wynagrodzeń. Jeżeli nie możesz udokumentować spełnienia warunków do otrzymania pozwolenia na pobyt, może być ono cofnięte. Więcej informacji: www.udi.no

Pozwolenie na pobyt – pracownicy spoza krajów UE/EOG/EFTA Pracownicy z krajów spoza obszaru UE/EOG/EFTA muszą mieć pozwolenie na pobyt, które daje prawo do podjęcia pracy w Norwegii. Najważniejsze grupy, które mogą otrzymać pozwolenie na pobyt z pozwoleniem na pracę są: pracownicy wykwalifikowani, którzy będą wykonywać odpowiednią pracę i pracownicy sezonowi. Wymagane jest, abyś miał konkretną ofertę pracy, cały etat i zarobki zgodne z tabelą wynagrodzeń. Oferta zatrudnienia musi być złożona na odpowiednim formularzu UDI (Urząd ds.Cudzoziemców). Więcej informacji na : www.udi.no

15

16

Pracownicy oddelegowani, którzy nie są obywatelami krajów UE/EOG/EFTA

Jeśli jesteś pracownikiem oddelegowanym z kraju spoza UE/EOG/EFTA do pracy w Nowegii, to musisz posiadać pozwolenie na pobyt. Musisz otrzymać pozwolenie na pobyt przed podjęciem pracy w Norwegii. Aby je otrzymać, musisz być zatrudniony w firmie zagranicznej, która będzie wykonywać pracę/ usługi w Norwegii. Musisz być także pracownikiem wykwalifikowanym, który bedzie również wykonywał taką pracę. Wymagane jest, abyś miał konkretne zlecenie i zarobki zgodne z tabelą wynagrodzeń. Musisz przedłożyć kontrakt miedzy zleceniodawcą w Norwegii i Twoim pracodawcą, Twoją umowę o pracę oraz ofertę zlecenia na formularzu UDI (Urząd ds.Cudzoziemców) przy ubieganiu się o pozwolenie na pobyt. Więcej informacji na : www.udi.no

O podatku Wszyscy, którzy pracują w Norwegii muszą mieć kartę podatkową. Kartę podatkową trzeba dostarczyć swojemu pracodawcy. Karta podatkowa pokazuje, ile podatku powinien odciągać pracodawca przed wypłatą pensjii. Jeśli masz norweskiego pracodawcę to kartę podatkową otrzymasz w lokalnym urzędzie podatkowym. Jeśli masz pracodawcę zagranicznego to z Centralnego Urzędu Podatkowego dla Zagranicy (Sentralsattekontoret for utenlandssaker - SFU). Karta podatkowa z SFU bedzie wysłana do Twojego pracodawcy, który musi przekazać ci jej drugą część. Jeśli masz norweskiego pracodawcę, karta podatkowa zostanie wysłana na Twój adres domowy. Wtedy sam musisz dostarczyć ją pracodawcy. Więcej informacji na: www.skatteetaten.no i www.taxnorway.no

Ubezpieczenie od wypadków przy pracy i chorób zawodowychPrzedsiębiorstwa zarejestrowane w Norwegii są zobowiązane do ubezpieczenia swoich pracowników od wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Przedsiębiorstwa zarejestrowane za granicą ale prowadzące działalność w Norwegii muszą posiadać takie same ubezpieczenia. Jako firma jednoosobowa musisz ubezpieczyć się sam.

Warunki mieszkaniowe – nocleg / zakwaterowanie

Kwatera przeznaczona do dyspozycji pracownika przez pracodawcę, powinna być prawidłowo urządzona i utrzymana – zgodnie z przyjętym standardem. Mieszkania w baraku mieszkalnym powinny posiadać pokoje jednoosobowe z WC i prysznicem dla każdego pokoju. Innego rodzaju zakwaterowania powinny z reguły posiadać jednoosobowe pokoje dla każdego lokatora i zadowalający dostęp do WC i prysznica.

Pokój jadalny i wypoczynkowyJadalnia powinna być oddzielona od pralni i szatni i w miarę możliwości posiadać światło dzienne. Pokój jadalny i wypoczynkowy nie może być używany jako sypialnia.Za utrzymanie czystości w w barakach mieszkalnych i wspólnych pomieszczeniach odpowiada pracodawca.

17

Sta

nd

ard

arb

eid

sav

tale

/ S

tan

dard

ow

a u

mo

wa o

pra

c

Be

ho

lde

s a

v a

rbe

idsg

ive

r –

ko

pi til a

rbe

idsta

ke

r/ E

gze

mp

larz

dla

pra

co

da

wcy –

ko

pia

dla

pra

co

wn

ika

1.

Fir

ma /

Fir

ma

Navn /

Nazw

a

Daglig lede

r /

Dyre

kto

r

Adre

sse /

Adre

s

2.A

nsa

tt /

Pra

co

wn

ik

Navn /

Im

i i n

azw

isko

Adre

sse /

Adre

s

3.

Arb

eid

sp

lass jf.

arb

eid

sm

iljø

love

n §

14

-6 (

1)

b)

/ M

iejs

ce p

racy,

por.

§ 1

4-6

(1)

b)

Kod

eksu P

racy

Adre

sse /

Adre

s

4.

An

sa

tt s

om

(a

rb.o

pp

gav

er/

sti

llin

g/t

itte

l/arb

eid

sk

ate

go

ri)/

Zatr

ud

nio

ny j

ako

(zad

an

ia/s

tan

ow

isko

/ ty

tu/

rod

zaj

pra

cy)

5.

Tari

ffa

vta

le/v

ern

eo

mb

ud

/ U

mo

wa z

bio

row

a /

rzeczn

ik d

s.

bezp

iecze

stw

a p

racy

Fø

lgen

de t

ariff

avta

le(r

) gje

lde

r /

Obow

izuje

nast

puj

ca u

mo

wa z

bio

row

a/

um

ow

y z

bio

row

e

Tariff

part

er/

Str

ony u

mo

wy z

bio

row

ej

Vern

eom

bud /

Rzecznik

ds.

bezpie

cze

stw

a p

racy

Sje

kk a

lle p

unkte

r ned

enfo

r m

ed t

ariff

avta

len/

Wszystk

ie p

oni

sze p

unkty

nale

y s

pra

wdzi

z u

mow

zbio

row

6.A

nse

ttels

es

forh

old

ets

vari

gh

et

og

arb

eid

sti

d/

Du

go

sto

su

nk

u p

racy i

wym

iar

czasu

pra

cy

Ansatt

fra

/ Z

atr

udnio

ny o

d

Eventu

elt t

il/ E

wentu

aln

ie:

Zatr

udnio

ny d

o

Ukentlig

arb

eid

stid (

leng

de/p

lasseri

ng)/

Tygo

dnio

wa n

orm

a c

zasu

pra

cy (

du

go

/rozk

ad)

Daglig a

rbeid

stid (

lengd

e/p

lasserin

g)/

Do

bo

wa n

orm

a c

zasu p

racy

(dug

o i r

ozk

ad)

Eventu

ell

sæ

rlig

arb

eid

stidsord

nin

g/

Ew

entu

aln

y s

zczególn

y

syste

m c

zasu p

racy

Pauser

(le

ng

de)

/ P

rzerw

y (

dug

o)

Arb

eid

sta

kers

op

psig

els

esfr

ist/

Okre

s w

ypow

iedzenia

obo

wi

zuj

cy p

raco

wnik

a

Arb

eid

sgiv

ers

oppsig

els

esfr

ist/

Okre

s w

ypow

iedzenia

obo

wi

zuj

cy p

raco

da

wc

Ferietid,

fasts

ett

es i h

enhold

til

ferielo

vens b

este

mm

els

er/

Okre

s u

rlo

pu z

god

ny z

posta

now

ienia

mi usta

wy u

rlopo

wej

7.

Even

tuell

prø

ve

tid

/ E

wen

tualn

y o

kre

s p

rób

ny

Prø

vetidens leng

de /

Du

go

okre

su p

róbn

ego

Oppsig

els

esfr

ist

i prø

vetiden/

Okre

s w

yp

ow

iedzenia

w o

kre

sie

pró

bnym

Ev.

forlengels

e a

v p

røvetid(jf.

arb

eid

sm

iljø

loven §

15-6

(4

))/

Ew

. prz

ed

uenie

okre

su p

róbn

ego (

po

r. §

15-6

(4)

Ko

deksu P

racy

8.

Lø

nn

/ W

yn

ag

rod

zen

ie

Lø

nn p

r. t

ime/

måned/

Wyna

gro

dzenie

za

godzin

/ m

iesi

czne

Utb

eta

lingsm

åte

/ S

posób w

yp

aty

U

tbeta

lingstidspunkt/

Term

in w

yp

aty

Overt

idstille

gg (m

in. 40

%)

Do

date

k z

a

nad

godzin

y (

min

. 40

%)

Helg

e-/

natt

illeg

g/

Dod

ate

k z

a p

rac

w d

ni

wi

teczne/

w n

ocy

Andre

till

eg

g/

Inne d

odatk

i

Godtg

jøre

lse /

die

tt /

/ Z

wro

t kosztó

w/

die

ty

Ferie

pen

ger

kom

mer

i tille

gg t

il lø

nn,

jf.

ferielo

ven/

wia

dczenie

urlop

ow

e jako d

odate

k d

o w

yna

gro

dzenia

, p

or.

usta

wa u

rlo

po

wa

9.

An

dre

op

ply

sn

ing

er

/ In

form

acje

do

da

tko

we

10.

Un

ders

kri

fter/

Po

dp

isy

Dato

/ D

ata

Und

ers

krift

arb

eid

sgiv

er/

Podpis

pra

coda

wcy

Und

ers

krift

arb

eid

sta

ker/

Podpis

pra

co

wnik

a

Best.

nr.

563 (

Go

dkje

nt

07-2

006)

/ Z

am

. N

r 5

63 (

Zaakcepto

wan

e 0

7-2

006)

Best.

nr.

56

3-P

OL

SK

P

ols

k o

vers

ett

els

e

18

Sta

nd

ard

arb

eid

sav

tale

/ S

tan

dard

ow

a u

mo

wa o

pra

c

Be

ho

lde

s a

v a

rbe

idsg

ive

r –

ko

pi til a

rbe

idsta

ke

r/ E

gze

mp

larz

dla

pra

co

da

wcy –

ko

pia

dla

pra

co

wn

ika

1.

Fir

ma /

Fir

ma

Navn /

Nazw

a

Daglig lede

r /

Dyre

kto

r

Adre

sse /

Adre

s

2.A

nsa

tt /

Pra

co

wn

ik

Navn /

Im

i i n

azw

isko

Adre

sse /

Adre

s

3.

Arb

eid

sp

lass jf.

arb

eid

sm

iljø

love

n §

14

-6 (

1)

b)

/ M

iejs

ce p

racy,

por.

§ 1

4-6

(1)

b)

Kod

eksu P

racy

Adre

sse /

Adre

s

4.

An

sa

tt s

om

(a

rb.o

pp

gav

er/

sti

llin

g/t

itte

l/arb

eid

sk

ate

go

ri)/

Zatr

ud

nio

ny j

ako

(zad

an

ia/s

tan

ow

isko

/ ty

tu/

rod

zaj

pra

cy)

5.

Tari

ffa

vta

le/v

ern

eo

mb

ud

/ U

mo

wa z

bio

row

a /

rzeczn

ik d

s.

bezp

iecze

stw

a p

racy

Fø

lgen

de t

ariff

avta

le(r

) gje

lde

r /

Obow

izuje

nast

puj

ca u

mo

wa z

bio

row

a/

um

ow

y z

bio

row

e

Tariff

part

er/

Str

ony u

mo

wy z

bio

row

ej

Vern

eom

bud /

Rzecznik

ds.

bezpie

cze

stw

a p

racy

Sje

kk a

lle p

unkte

r ned

enfo

r m

ed t

ariff

avta

len/

Wszystk

ie p

oni

sze p

unkty

nale

y s

pra

wdzi

z u

mow

zbio

row

6.A

nse

ttels

es

forh

old

ets

vari

gh

et

og

arb

eid

sti

d/

Du

go

sto

su

nk

u p

racy i

wym

iar

czasu

pra

cy

Ansatt

fra

/ Z

atr

udnio

ny o

d

Eventu

elt t

il/ E

wentu

aln

ie:

Zatr

udnio

ny d

o

Ukentlig

arb

eid

stid (

leng

de/p

lasseri

ng)/

Tygo

dnio

wa n

orm

a c

zasu

pra

cy (

du

go

/rozk

ad)

Daglig a

rbeid

stid (

lengd

e/p

lasserin

g)/

Do

bo

wa n

orm

a c

zasu p

racy

(dug

o i r

ozk

ad)

Eventu

ell

sæ

rlig

arb

eid

stidsord

nin

g/

Ew

entu

aln

y s

zczególn

y

syste

m c

zasu p

racy

Pauser

(le

ng

de)

/ P

rzerw

y (

dug

o)

Arb

eid

sta

kers

op

psig

els

esfr

ist/

Okre

s w

ypow

iedzenia

obo

wi

zuj

cy p

raco

wnik

a

Arb

eid

sgiv

ers

oppsig

els

esfr

ist/

Okre

s w

ypow

iedzenia

obo

wi

zuj

cy p

raco

da

wc

Ferietid,

fasts

ett

es i h

enhold

til

ferielo

vens b

este

mm

els

er/

Okre

s u

rlo

pu z

god

ny z

posta

now

ienia

mi usta

wy u

rlopo

wej

7.

Even

tuell

prø

ve

tid

/ E

wen

tualn

y o

kre

s p

rób

ny

Prø

vetidens leng

de /

Du

go

okre

su p

róbn

ego

Oppsig

els

esfr

ist

i prø

vetiden/

Okre

s w

yp

ow

iedzenia

w o

kre

sie

pró

bnym

Ev.

forlengels

e a

v p

røvetid(jf.

arb

eid

sm

iljø

loven §

15-6

(4

))/

Ew

. prz

ed

uenie

okre

su p

róbn

ego (

po

r. §

15-6

(4)

Ko

deksu P

racy

8.

Lø

nn

/ W

yn

ag

rod

zen

ie

Lø

nn p

r. t

ime/

måned/

Wyna

gro

dzenie

za

godzin

/ m

iesi

czne

Utb

eta

lingsm

åte

/ S

posób w

yp

aty

U

tbeta

lingstidspunkt/

Term

in w

yp

aty

Overt

idstille

gg (m

in. 40

%)

Do

date

k z

a

nad

godzin

y (

min

. 40

%)

Helg

e-/

natt

illeg

g/

Dod

ate

k z

a p

rac

w d

ni

wi

teczne/

w n

ocy

Andre

till

eg

g/

Inne d

odatk

i

Godtg

jøre

lse /

die

tt /

/ Z

wro

t kosztó

w/

die

ty

Ferie

pen

ger

kom

mer

i tille

gg t

il lø

nn,

jf.

ferielo

ven/

wia

dczenie

urlop

ow

e jako d

odate

k d

o w

yna

gro

dzenia

, p

or.

usta

wa u

rlo

po

wa

9.

An

dre

op

ply

sn

ing

er

/ In

form

acje

do

da

tko

we

10.

Un

ders

kri

fter/

Po

dp

isy

Dato

/ D

ata

Und

ers

krift

arb

eid

sgiv

er/

Podpis

pra

coda

wcy

Und

ers

krift

arb

eid

sta

ker/

Podpis

pra

co

wnik

a

Best.

nr.

563 (

Go

dkje

nt

07-2

006)

/ Z

am

. N

r 5

63 (

Zaakcepto

wan

e 0

7-2

006)

Best.

nr.

56

3-P

OL

SK

P

ols

k o

vers

ett

els

e

19

20

Obowiązujące warunki wynagrodzenia

Umowa zbiorowa dla branży budowlanej obowiązuje w całymkraju I od 20.12.2010 r. obowiązują następujące stawki: Pracownik wykwalifikowany ma prawo do minimum 154,50 Nok /godz. Pracownik niewykwalifikowany bez stażu w branży: 139,- Nok /godz. Pracownik niewykwalifikowany z minimum rocznym stażem w branży: 144,50 Nok /godzOd 01.04.2011 stawki minimalne będą podwyższone do:Pracownik wykwalifikowany: 159,- Nok/godz.Pracownik niewykwalifikowany bez stażu w branży: 143,- Nok /godz. Pracownik niewykwalifikowany z minimum rocznym stażem w branży: 149,- Nok/godzPracownicy poniżej 18- tego roku życia:Od 20.12.2010 obowiązuje zagwarantowana minimalna stawka: 93,- Nok /godz.Od 01.04.2011 minimalna stawka będzie wynosić 96,-Nok/godz.

Wysokość stawek wynagrodzenia przedstawiona na tej stronie może ulegać zmianom wskutek nowelizacji umowy zbiorowej. Aktualne stawki można sprawdzić na www.arbeidstilsynet.no.

Nadgodziny

Za pracę w nadgodzinach należy się dodatek do wynagrodzenia. Musi on wynosić co najmniej 40%. Prawo do dodatku za nadgodziny reguluje Kodeks pracy (arbeidsmiljøloven) § 10-6. Więcej informacji o nadgodzinach i dodatku za nadgodziny na stronach: www.arbeidstilsynet.no.

21

Urlop i ekwiwalent urlopowy (feriepenger)

W Norwegii obowiązuje główna zasada, że wszyscy pracownicy mają prawo do urlopu i do ekwiwalentu urlopowego (feriepenger). Masz prawo do 25 dni urlopu wypoczynkowego w ciągu roku. Ekwiwalent urlopowy od pracodawcy obliczany jest na podstawie zarobków z poprzedniego roku i musi wynosić co najmniej 10,2 % tych zarobków. Jeżeli skończyłeś 60 lat stawka musi wzrosnąć o 2,3 %. Ekwiwalent urlopowy wypłacany jest wraz z ostatnią wypłatą przed urlopem lub gdy kończy się stosunek pracy.

Podróże służbowe, wyżywienie i nocleg oraz odzież robocza

W razie zleceń wymagających noclegu poza domem, pracodawca winien uzgodnić z pracownikiem sposób pokrycia niezbędnych wydatków na podróż do i z miejsca zlecenia oraz na stosowną ilość odwiedzin w domu. Pracodawca wysyłający pracownika na zlecenie poza miejscem zamieszkania powinien uprzednio uzgodnić zasady dotyczące wydatków na nocleg i wyżywienie. Z reguły pracodawca zapewnia nocleg i wyżywienie, ale może być uzgodniona stała stawka dzienna (dieta), pokrycie wydatków za pokwitowaniem, itp.

Pracodawca zapewnia niezbędną odzież roboczą i obuwie ochronne dostosowane do pory roku i miejsca pracy.

22

Wypłata i potrącenia z wynagrodzenia

Podobnie jak inni pracownicy w Norwegii musisz płacić podatek i składkę na ubezpieczenie społeczne. Twój pracodawca powinien dokonać te potrącenia i wpłacić je do odpowiednich urzędów. Oprócz tego pracodawca nie ma prawa potrącić z twojej pensji innych opłat – na przykład za nocleg i wyżywienie, odzież roboczą, transport itd., jeśli nie istnieje pisemna umowa między wami na ten temat.Przy wypłacie wynagrodzenia powinieneś otrzymać pisemną informację o sposobie naliczania wynagrodzenia i o dokonanych potrąceniach.

Co robię, jeśli wypłata nie przychodzi?

W Norwegii wynagrodzenie jest zazwyczaj wpłacane na twój rachunek bankowy raz w miesiącu, jeśli nic innego nie zostało uzgodnione z twoim pracodawcą. Jeżeli masz płacone na godziny, wypłatę otrzymuje się zazwyczaj co 14 dni.Jeśli wynagrodzenie nie zostało wypłacone w terminie, powinienieś jak najszybciej skontaktować się z Inspekcją Pracy (Arbeids til-synet) lub ewentualnie ze związkami zawodowymi aby otrzymać informacje, jak masz dalej postępować. Jeśli zostaje ogłoszona upadłość przedsiębiorstwa, zalege zarobki i świadczenie urlopowe może być pokryte przez państwowy Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.Jeśli nie jest wszczęte postępowanie upadłościowe a pracodawca nie jest w stanie wypłacić zarobków, musisz jeśli jest to konieczne sam wszcząć takie postępowanie (upadłościowe), aby móc skorzystać z funduszu gwarancyjnego. Ważne jest, abyś działał szybko, gdy nie otrzymasz wynagrodzenia. Gdy upłynie za dużo czasu, możesz stracić prawo do skorzystania z funduszu gwarancyjnego.

23

Więcej informacji w NAV Lønnsgaranti.Telefon: (+ 47) 78 38 90 40E-post: nav.lonnsgaranti@nav.no

Współodpowiedzialność finansowa

Jeśli pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia jakie ci się należy, możesz domagać się wypłaty od zleceniodawcy lub od któregokolwiek z podmiotów wyżej w łańcuchu kontraktowym, aż do tego, który ma umowę z zamawiającym. Możesz domagać się zarówno wypłaty jak i nadgodzin ale od innych podmiotów niż Twój pracodawca, możesz domagać się tylko stawek minimalnych (równiez za nadgodziny) zagwarantowanych w upowszechnionej umowie zbiorowej (allmenngjøringsforskriften). Możesz również domagać się ekwiwalentu urlopowego (feriepenger) od pieniędzy zarobionych w czasie pracy dla danego zleceniodawcy.Jest bardzo ważne, abyś działał szybko gdy nie otrzymasz wypłaty lub ekwiwalentu urlopowego.

Czy jesteś zatrudniony w agencji pośrednictwa pracy?

Agencje, które wynajmują pracowników do pracy w Norwegii, muszą być zarejestrowane w rejestrze prowadzonym przez norweską Inspekcję Pracy.Możesz sam sprawdzić czy twoja agencja pośrednictwa pracy/agencja pracy tymczasowej jest zarejestrowana na www.arbeidstilsynet.no/bemanningsforetak

24

Czy masz pisemną umowę o pracę z twoim pracodawcą?

Czy wiesz, kto jest rzecznikiem BHP w twoim miejscu pracy?

Czy otrzymujesz od pracodawcy pisemną informację o wypłacie wynagrodzenia i dokonanych potrąceniach (odcinek pensji)?

Czy otrzymujesz przepisowe wynagrodzenie za nadgodziny?

Czy zostałeś przeszkolony w użyciu maszyn i wyposażenia, którym się posługujesz w pracy? Czy otrzymałeś i i używasz wyposażenia ochronnego?

Posłuż się tą listą kontrolną!

Niniejsza lista kontrolna jest prostym sprawdzianem dającymci możliwość oceny warunków w twoim miejscu pracy i na ilesą one korzystne dla ciebie. Nie powinno być zbyt wiele “NIE”…

TAK NIE

g g

c c

g g

c c

g g

c c

25

Czy otrzymałeś zrozumiałą instrukcję wykonywania niebezpiecznej pracy?

Czy pracodawca ubezpieczył cię od wypadków i chorób zawodowych?

Czy postrzegasz swoje miejsce pracy jako pewne i bezpieczne?

Czy wiesz, jakie trujące lub szkodliwe środki są stosowane w twoim miejscu pracy i czy istnieje kartoteka tych środków?

Czy w sumie jesteś zadowolony z codziennych warunków pracy?

Czy otrzymałeś od pracodawcy identyfikator? (ID-kort)

TAK NIE

g g

c c

g g

c c

g g

c c

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

Niniejszą broszurę możesz ściągnąć ze stron internetowych wydawców, którzy ją opracowali:

Byggenæringens Landsforening

www.bnl.no

Maskinentreprenørenes Forbund

www.mef.no

Norsk Arbeidsmandsforbund www.arbeidsmandsforbundet.no

Fellesforbundetwww.fellesforbundet.no

www.arbeidstilsynet.no

Zarząd funduszu dla regionalnych rzeczników BHP w branży budowlanej sfinansował niniejszą broszurę i jest odpowiedzialny za jej wydanie. http://no.osha.europa.eu/rvofond

25.500 - 02/2011 PO

L