Projekt TRAILsTRAILs to trwający dwa lata (2018-2020) projekt zatytułowany „Szkoła letnia dla nauczycieli języków specjalistycznych” współfinansowany w ramach unijnego programu Erasmus+ (2018-1-FR01-KA203-048085). Projekt skupia się na kwestiach związanych z kształceniem i rozwijaniem umiejętności nauczycieli po to, żeby wspierać wysoką jakość i innowacyjność kształcenia w obszarze języków specjalistycznych.

Spotkanie otwierające projekt TRAILs, Bordeaux, 2018 r.

Punktem wyjścia dla projektu była obserwacja, że w Unii Europejskiej nie ma praktycznie żadnych instytucjonalnych/sformalizowanych kursów kształcących nauczycieli języków specjalistycznych. Poza tym widoczny jest rozdźwięk między umiejętnościami nauczycieli języka obcego/drugiego uczących języka ogólnego lub specjalistycznego, którym brakuje odpowiedniej wiedzy merytorycznej/fachowych kompetencji w obszarze nauczanego przez nich

języka specjalistycznego (z różnych dziedzin) a wymaganiami, jakie stawia przed nimi praktyka nauczania takich języków.

Już wcześniej różni autorzy proponowali tematy, które powinny być uwzględniane w procesie kształcenia nauczycieli języków specjalistycznych. Jednak propozycje te nie były oparte na danych z badań empirycznych dotyczących potrzeb nauczycieli języków specjalistycznych (Basturkmen, 2014; Hüttner i in., 2009). Dzisiaj, dzięki technologiom cyfrowym, mamy niedostępne wcześniej możliwości uczenia się i nauczania języków specjalistycznych w środowisku cyfrowym. Wydaje się jednak, że umiejętności nauczycieli języków specjalistycznych w zakresie narzędzi cyfrowych nie są rozwinięte w stopniu wystarczającym do tego, żeby mogli oni skutecznie stosować nowoczesne technologie podczas nauczania języków specjalistycznych. Dzięki stworzeniu programu kształcenia nauczycieli języków specjalistycznych opartego na danych z rzetelnych badań empirycznych, umiejętnościach cyfrowych i spersonalizowanym uczeniu się w małych grupach będziemy mogli wyjść naprzeciw oczekiwaniom nowoczesnych nauczycieli języków specjalistycznych.

Partnerzy projektu Uniwersytet w Bordeaux, Francja (koordynator) Univerza v Ljubljani, Słowenia Universidad de Cadiz, Hiszpania Jade Hochschule, Niemcy Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska Sveučilište u Zagrebu, Chorwacja Università degli Studi di Bergamo, Włochy Arcola Research Llp, Zjednoczone Królestwo

Etapy projektu TRAILs W ramach transnarodowej współpracy partnerzy projektu opracowują projekt nowych programów szkolenia/kształcenia nauczycieli języków specjalistycznych. Projekt TRAILs podzielono na następujące etapy:

1 Przegląd istniejących formuł kształcenia nauczycieli języków specjalistycznych w europejskim obszarze szkolnictwa wyższego (EHEA) oraz identyfikacja dobrych praktyk edukacyjnych;

2 Określenie potrzeb nauczycieli języków specjalistycznych; 3 Identyfikacja luk między wynikami rezultatu 1 i 2; 4 Określenie celów i rezultatów szkolenia/kształcenia podczas szkoły

letniej oraz opracowanie programu szkolenia/kształcenia nauczycieli języków specjalistycznych;

5 Realizacja, organizacja i ocena pilotażowej szkoły letniej dla nauczycieli języków specjalistycznych w trakcie studiów i już pracujących.

Rezultaty

Szkoła zimowa dla nauczycieli języków specjalistycznych

Ponieważ problemów zidentyfikowanych w obszarze kształcenia nauczycieli języków specjalistycznych nie da się rozwiązać na poziomie poszczególnych regionów, partnerzy projektu – w ramach transnarodowej współpracy – wspólnie przygotują projekt nowych programów szkolenia/kształcenia nauczycieli języków specjalistycznych, które będą wykorzystywane na uczelniach wyższych w całej Europie. Nowy program będzie po raz pierwszy realizowany podczas szkoły zimowej dla nauczycieli języków specjalistycznych zorganizowanej w dniach 22-28 luty 2021 r. w Zagrzebiu w Chorwacji. Termin i nazwa szkoły uległy zmianie w związku z pandemią COVID-19.

O1Identyfikacja i analiza programów kształcenia nauczycieli języków specjalistycznych w europejskim obszarze szkolnictwa wyższego.

O2Identyfikacja potrzeb nauczycieli języków specjalistycznych na podstawie wyników wywiadów i ankiet przeprowadzonych wśród nauczycieli języków specjalistycznych.

O3Określenie rezultatów szkolenia na podstawie zidentyfikowanych luk między obecnym systemem szkolenia nauczycieli języków specjalistycznych a ich potrzebami.

O4Innowacyjny program szkolenia nauczycieli języków specjalistycznych zrealizowany podczas szkoły letniej TRAILs.

O5Metodologia / wytyczne – Metoda i narzędzia oceny. Ogólny projekt oceny i plan szkoleń zostanie przygotowany na podstawie wyników rezultatu 5.

Wstępne wyniki

Kształcenie nauczycieli języków specjalistycznych na uczelniach wyższych Ani forma zatrudnienia ani wymagania dotyczące posiadanych kwalifikacji

uniwersyteckich nie są ustandaryzowane. Najpopularniejszym językiem specjalistycznym jest angielski, który jest

nauczany głównie na studiach pierwszego stopnia, często także na studiach drugiego stopnia, natomiast rzadziej na studiach trzeciego stopnia.

Formy kształcenia nauczycieli języka specjalistycznego w trakcie studiów / już pracujących Większość nauczycieli w trakcie studiów nie otrzymała żadnego

szkolenia/kształcenia w zakresie nauczania języków specjalistycznych. Brakuje systematycznego szkolenia nauczycieli języków specjalistycznych

zarówno na studiach, jak i już podczas pracy. Nauczyciele muszą sami zadbać o swój rozwój zawodowy. Dostępne są różne opcje szkolenia/kształcenia nauczycieli języków

specjalistycznych, z czego duża część to kształcenie z zakresu angielskiego języka gospodarczego lub akademickiego.

Zapewnienie pewnych form szkolenia/kształcenia nauczycieli języków specjalistycznych

Analiza potrzeb przeprowadzona wśród nauczycieli języków specjalistycznych Analiza potrzeb nauczycieli języków specjalistycznych, zarówno tych

początkujących, jak i doświadczonych, objęła takie zagadnienia, jak wymagane kwalifikacje, umiejętności i metodyka nauczania, przygotowanie materiałów, wykorzystanie technologii informacyjnych, testowanie i ocenianie, metodologia badawcza oraz wiedza z danej dziedziny.

Zastosowano podejście mieszane, łącząc badania ilościowe (kwestionariusz) i jakościowe (wywiad).

Uzyskano 621 odpowiedzi z 33 krajów europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego.

Zidentyfikowano 62 potrzeby nauczycieli języków specjalistycznych, które zostały następnie podzielone na kategorie, takie jak wiedza, kształcenie, szkolenie i rozwój zawodowy, i uporządkowane na podstawie ich wagi.

Pięć najważniejszych potrzeb zidentyfikowanych na podstawie kwestionariuszy: Analiza celów nauczania i potrzeb uczniów na kursach języków

specjalistycznych Nauczanie słownictwa specjalistycznego Przygotowanie i rozwijanie materiałów do nauczania języków

specjalistycznych Planowanie i rozwijanie kursów nauczania języków specjalistycznych Świadomość kontekstu języka specjalistycznego w danej dyscyplinie Analiza tych odpowiedzi pozwoliła na jasne określenie rezultatów szkolenia i programu szkolenia dla nauczycieli języków specjalistycznych podczas późniejszych etapów projektu (IO3 i IO4) dzięki powiązaniu informacji o lukach zidentyfikowanych podczas IO1 z informacjami o potrzebach nauczycieli będących w trakcie studiów i tych, którzy już uczą języków specjalistycznych, określonych podczas IO2.

....praca nauczyciela języków specjalistycznych jest bardziej wymagająca niż nauczyciela języka ogólnego. Uważam, że taki nauczyciel musi być bardziej kreatywny, poza tym taka

Fragment wywiadu z nauczycielem języka specjalistycznego

Rozpowszechnianie informacji o projekcie

Wstępne wyniki analizy przedstawiono na różnych konferencjach i spotkaniach: 3 Międzynarodowa Konferencja ESP: „ESP i Obywatele Świata”, 26-27

kwietnia 2019 r., Liverpool, UK. Międzynarodowa Konferencja „Oblicza Wielojęzyczności w Europejskich

Kontekstach Edukacyjnych”, 12 kwietnia 2019 r., Uniwersytet Primorski, Słowenia.

19 Konferencja Międzynarodowego Stowarzyszenia Nauczycieli i Rozwoju Nauczania (ISATT) w cyklu dwuletnim, 1-5 lipca 2019 r., Uniwersytet im. Luciana Blaga w Sybinie, Rumunia.

22 Konferencja „Języki Specjalistyczne jako Klucz do Wiedzy Specjalistycznej: Wyzwania i Szanse Komunikacji, Tłumaczenia i Badań nad Językami Specjalistycznymi”, 10-12 lutego 2019 r., Uniwersytet w Padwie, Włochy.

Międzynarodowa Konferencja „Języki Specjalistyczne w Szkolnictwie Wyższym 2019, 12-13 września 2019 r., Imperial College, Londyn, UK.

Druga Międzynarodowa Konferencja EAP/ESP „Opcje, Praktyka i Możliwości Nauczycieli EAP i ESP”, 20-23 września 2019 r. Uniwersytet Kreteński, Heraklion, Grecja.

Planowane działania z zakresu rozpowszechniania informacji o projekcie: 38 Międzynarodowa Konferencja Hiszpańskiego Towarzystwa Lingwistyki

Stosowanej (AESLA 2020), 22-24 kwietnia 2020 r., Uniwersytet w La Coruña, Hiszpania.

Okrągły stół dotyczący kształcenia nauczycieli języków specjalistycznych podczas 2 Międzynarodowej Konferencji Słoweńskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Języków Specjalistycznych Języki Specjalistyczne: Możliwości

i Wyzwania w Nauczaniu i Badaniach, 14-16 maja 2020r., Rimske Toplice, Słowenia.

19 Międzynarodowa Konferencja Europejskiego Towarzystwa Języków Specjalistycznych (AELFE), 8-10 lipca 2020 r., Politechnika Katalońska, Hiszpania.

Wydarzenia upowszechniające rezultaty pracy intelektualnej: Przedstawienie innowacyjnego programu szkolenia/kształcenia nauczycieli języków specjalistycznych krajowym instytucjom szkolącym/kształcącym przyszłych nauczycieli języków oraz innym stronom zainteresowanym w roku 2020:

Zagrzeb: 22 lutego Poznań: 23

pażdziernika 2020 Cadiz: 15 kwietnia

2020 Ljubljana: 14 maja 2020

Bergamo: 20 maja 2020 Bordeaux: 14 kwietnia

2020 Jade: 19 czerwca 2020

Odnośniki

Strona projektu TRAILs http://trails.inspe-bordeaux.fr

Blog TRAILshttp://trails.inspe-bordeaux.fr/index.php/category/trails-blog

Bibliografia i przydatne pozycjeBasturkmen, Helen. (2014). LSP teacher education: Review of literature and

suggestions for the research agenda. Iberica, 28, 17-34. Bocanegra-Valle, Ana and Basturkmen, Helen. (2019). Investigating the

teacher education needs of experienced ESP teachers in Spanish universities. Iberica, 38, 127-150.

Hall, David R. (2013). Teacher education for languages for specific purposes. W: Carol A. Chapelle (red.), The Encyclopaedia of Applied Linguistics. Oxford: Wiley-Blackwell.

Hüttner, Julia, Smit, Ute, i Mehlmauer-Larcher, Barbara. (2009). ESP teacher education at the interface of theory and practice: Introducing a model of mediated corpus-based genre analysis. System, 37, 99-109. DOI: 10.1016/j.system.2008.06.003.

Hyland, Ken (2006). English for Academic Purposes. London: Routledge.John, Peter, Greenwood, Russell, Jurkovič, Violeta, Kereković, Snježana, i Kic-

Drgas, Joanna. (2019). Identification and analysis of LSP teacher training programmes in Europe. https://www.researchgate.net/publication/332843727_Identification_and_analysis_of_LSP_teacher_training_programmes_in_Europe.

Kontakt w sprawie TRAILs w Polsce

Więcej informacji można uzyskać od krajowego partnera:

Dr Joanna Kic-Drgas j.drgas@amu.edu.plDr Joanna Woźniak woa@amu.edu.pl