ԱԶԳՈՒԹՅՈՒՆՍ՝ ԵԶԴԻ, ԼԵԶՈՒՍ՝ ԵԶԴԻԵՐԵՆ, ԿՐՈՆՍ՝ ՇԱՐՖԱԴԻՆ

Է Զ Դ Ի Խ Ա Ն Ա ԵԶԴԻՆԵՐԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՄԻՈՒԹՅԱՆ ՊԱՇՏՈՆԱԹԵՐԹ

2015Մարտ

¹ 3 (127)

HOle, HOle, HOla, Silt'an ÿzîdê SOre

ÿzdîxanemiletê min-ÿzdî, zimanê min-ÿzdîkî, dînê min-þerfedîn

þerfedîn dînê meye

Երկրորդ Լալիշկառուցել է

Միրզե Չոլոն

ԱՇԽԱՐՀԻ ԵԶԴԻՆԵՐԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՄԻՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀԱզիզ Ամարի Թամոյանն իր կյանքը հերոսաբար նվիրել է եզդի ժողովրդին

1. 1988 թ. իր համախոհների հետ, հայաստանաբնակ

եզդիներից 15.000 ստորագրություններով, 16 օրով մեկ-

նեց Մոսկվա, եղան ՍՄԿԿ կենտկոմում և ԽՍՀՄ Գերա-

գույն Խորհրդի նախագահությունում՝ եզդիների ազգային

պատկանելության հարցը լուծելու խնդրանքով, քանզի

եզդիներին համարում էին քրդեր,

2. Եզդիները թիվը ըստ ՀՀ մարդահամարների.

1989թ. 52.000, 2001թ. 41.000, 2011թ. 35.308, ընդ որում

2011թ. մարդահամարով առաջին անգամ պետականո-

րեն ճանաչվեց եզդիների Շարֆադին կրոնը,

3. 1989թ. 1995թ. 2005թ. Երևանում կայացան եզդինե-

րի 3-րդ, 4-րդ, 5-րդ համագումարները,

4. 1989 թ. ստեղծվեց ՀՀ Եզդիների ազգային միու-

թյուն, որի նախագահ ընտրվեց Ա. Թամոյանը,

5. 1997 թ. ստեղծվեց Աշխարհի Եզդիների ազգային

միություն, որի նախագահ ընտրվեց Ա. Թամոյանը,

6. 1990 թ. պետական ռադիոյում ստեղծվեց ամեն -

օրյա կեսժամյա «Հաղորդում եզդիների համար» (բաժնի

վարիչ, ավագ խմբագիր` Հասան Թամոյան),

7. 1990 թ. «Եզդիների Ձայն» հետագայում` «Էզդիխա-

նա» ամսաթերթ, տնօրեն` Ա. Թամոյան (այն ժամանակ

գլխավոր խմբագիր Հ. Թամոյան, այնուհետև` Խդր

Հաջոյան (Թամոյան),

8. 1988թ. Ազիզ Թամոյանի ղեկավարությամբ կազմ-

վեց ջոկատ, որը երկրաշարժից տուժած Սպիտակում

մասնակցեց փրկարարական աշխատանքներին, փրկե-

լով տասնյակ մարդկանց փլատակների տակից,

9. 1990թ. Ա. Թամոյանի ղեկավարությամբ և հրամա-

նատարությամբ 500 եզդի ազատամարտիկներ իրենց

մասնակցությունը բերեցին Ղարաբաղյան պատերազ-

մին, ունեցան 30-ից ավելի զոհեր և անհայտ կորածներ,

որոնցից չորսը` Իսմայիլ Շառոյանը, Թեմուր Զեյդինյանը,

Գագիկ Հաջոյանը և Մշիր Նադոյանը թաղված են Եռաբ-

լուրում,

10. Ղարաբաղյան պատերազմի ժամանակ Ա. Թա-

մոյանի և Հ. Թամոյանի կողմից եզդի ազգաբնակչու-

թյունից, հօգուտ ռազմաճակատի, հանգանակվեց վեց

միլիոն խորհրդային ռուբլի,

11. 1992 թ. Եզդիական դրոշի ընդունում, հորիզոնա-

կան երկգույն` կարմիր և սպիտակ: Կարմիր ֆոնի ձախ

մասում պատկերված է արև, նրա կենտրոնում` սիրա-

մարգ (սինջակ), որը ներկայացնում է ավետաբեր հրեշ-

տակապետ Մալակե Տաուսի խորհրդանիշը,

12. 2002 թ. մայիսի 1-ին Հայաստանի Ազգային Ժողո-

վը պետականորեն ճանաչեց եզդիների լեզուն՝ եզդիերե-

նը, որի հիման վրա այն ճանաչեց նաև Եվրոպայի Խոր-

հուրդը, և մայիսի 1-ը դարձավ եզդիների միասնության

տոն` 2013 թ. Եզդիների ազգային միության նախագահու-

թյան որոշմամբ,

13. ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության թիվ

328-Ա/Բ 14.05.2004 թ. հրամանի համաձայն, կազմվել են

1-11-րդ դասարանների համապատասխան եզդիերեն

դասագրքեր: Եվ ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ աշ-

խարհում առաջին անգամ եզդի երեխաները ՀՀ դպրոց-

ներում ուսուցանվում են մայրենի (եզդիերեն) լեզվով:

Դասագրքերի, դպրոցական ծրագրի, ինչպես նաև

2005թ. ստեղծված եզդիերեն այբուբենի ու այբբենա-

րանի («Әлифбa эздики») հեղինակներ են Ա. Թամոյանը

և Հ. Թամոյանը: Այսօր ՀՀ երեսունից ավելի գյուղերում

դասավանդվում են եզդիերեն լեզու և գրականություն,

14. Ազիզ Թամոյանի հեղինակությամբ հրատարակ-

վել է «Մենք Եզդի ենք» (2001թ.), «Եզդի ժողովրդի սխ-

րանքը» (2002թ.), «Մի գերդաստանի պատմություն»

(2006թ.), «Եզդիների մասնակցությունը Ղարաբաղյան

պատերազմում» (համահեղինակ՝ Հ. Թամոյան) (2010թ.)

փաստավավերագրական գրքերը:

15. 2007թ. Ա. Թամոյանի ղեկավարությամբ ստեղծվե-

ցին մարզակումբ և Ա. Թամոյանի անվան «Եզդիստան»

երգի-պարի համույթ,

16. 1992 թվականից ՀՀ Եզդիների ազգային միության

նախագահ Ա. Թամոյանի հրամանագրերով ազգապահ-

պանման և միության գործունեությանը նպաստելու հա-

մար բազում անձինք արժանացել են Եզդիների ազգային

միության «Եզդիների ազգային հերոս» կոչման,

17. 2010թ. ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադե-

միայում ստեղծվեց եզդիագիտության խումբ,

18. 2011թ. Ի պատասխան Ա. Թամոյանի գրավոր դի-

մումի, Հնդկաստանի ղեկավարությունը Հայաստանի

Հանրապետությունում Հնդկաստանի Հանրապետության

արտակարգ և լիազոր դեսպան Աչալ Կումար Մալ-

հոտրայի միջոցով եզդիների ազգային Նոր Տարվա (Չար-

շամա Սարե Սալե) տոնին հայաստանաբնակ եզդիներին

նվիրեց եզդիների սուրբ խորհրդանիշ համարվող Մալակե

Տաուսի Սինջակը, որը դեսպանը 2011թ. ապրիլի 16-ին

պաշտոնապես հանձնեց Ա. Թամոյանին՝ տոնի ժամանակ,

19. 2012թ. ապրիլի 28-ին՝ ի կատարումն ՀՀ վարչա-

պետ Տ. Սարգսյանի 21.03.2012 հ 02/26.2/3844-12 հանձ-

նարարականի, ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադե-

միայի նախագահ ակադեմիկոս Ռ. Մարտիրոսյանի և

Հայոց ցեղասպանության ինստիտուտի տնօրեն Հ. Դե-

մոյանի ստորագրությամբ, Օսմանյան Թուրքիայում 1915-

1918թթ. եզդիների դեմ կիրառված բռնությունները, կո-

տորածները որակվեցին որպես ցեղասպանություն,

Եզիդի անունը արգելված էր և անտեսվում էր միջազգայնորեն` դա էր իրողությունը: Մեզ արհեստականորեն կո-

չում էին անընդունելի, մերժելի անուններով` արաբներ, թուրքեր, քրդեր և այլն: Պատճառը` պետություն չունենալն էր:

Ա. Թամոյանի հերոսական ջանքերով աշխարհում առաջին անգամ միջազգայնորեն եզդիներն էթնիկապես ճանաչվե-

ցին եզդի: Մեր նախահայր Եզիդի անունը, ում անունով կոչվում է մեր ազգը, հազարավոր տարիներ պետականորեն

արգելված էր, սակայն 1988 թ. Ա. Թամոյանի գլխավորությամբ և նրա համախոհների համատեղ ջանքերով պետակա-

նորեն վերականգնվեցին մեր ազգային իսկական անունը` Եզդի, ինչպես նաև մեր կրոնը` Շարֆադին, լեզուն՝ եզդիե-

րեն (Էզդիկի):

Շարունակությունը՝ էջ 2

2

20. 2007թ. դեկտեմբերի 15-ին Իրանագիտության կով-

կասյան կենտրոնի գիտխորհրդի որոշմամբ Ա. Թամոյանը

արժանացել է ՀՀ Եզդիների ազգային պատմագիտության

և աստվածաբանության դոկտոր-պրոֆեսորի կոչման,

նաև ՀՀ Եզդիների ազգային միության որոշմամբ եզդինե-

րի ազգային կրկնակի հերոսի կոչմանը` առաջին անգամ

1992թ. նոյեմբերի 27-ին՝ ղարաբաղյան պատերազմին

մասնակցելու համար, արժանանալով նաև ոսկե մեդալի,

իսկ երկրորդ անգամ 2005թ. ապրիլի 13-ին՝ եզդի ժողո-

վրդի անվան վերականգման համար, 2007թ. հունվարի

23-ին ՀՀ Պաշտպանության նախարար Ս. Սարգսյանի

թիվ 78 հրամանով արժանացել է « Մարշալ Բաղրամյան»,

2011թ. թիվ 581 հրամանով «Անդրանիկ Օզանյան»,

2011թ. թիվ 1537 հրամանով Զինված ուժերի «ՀՀ Բանա-

կի 20 ամյակի», 2014թ. թիվ 547 հրամանով «Դրաստա-

մատ Կանայանի» մեդալների, իսկ 2012թ. դեկտեմբերի

21-ին Աշխարհի հոգևոր միասնության միջազգային ակա-

դեմիան բարձր գնահատելով իր կատարած աշխատան-

քը, եզդիական գրականությունում ունեցած ներդրումը

ընտրել է նրան վերոնշյալ ակադեմիայի ակադեմիկոս,

21. 2013թ. Ա. Թամոյանի ջանքերով ՀՀ Ընտանեկան

օրենսգրքում կատարվեց փոփոխություն, որ անձը կարող

է ամուսնանալ նաև 16 տարեկանում երկու ծնողների

համաձայնությամբ, եթե ամուսնացող մյուս անձը առն-

վազն 18 տարեկան է,

22. 2010թ. սկսած, դիմելով ՀՀ ՊՆ նախարար Ս. Օհա-

նյանին, եզդի ազատամարտիկներին գերատեսչական

մեդալներով պարգևատրելու համար, Ա. Թամոյանը կազ-

մակերպում է հանձնման արարողությունը,

23. Ա. Թամոյանը զբաղվել է նաև եզդի համայնքից

ստացված բազմաթիվ դիմում-բողոքների լուծմամբ, ազ-

գային տոների վերականգնմամբ, հարցերի կարգավոր-

մամբ, տարբեր ծրագրերի իրականացմամբ, ինչպես նաև

կազմակերպել և կազմակերպում է կրթամշակութային այլ

միջոցառումներ,

24. Ա. Թամոյանը բազմիցս եզդիների պատմության,

կրոնի, մշակույթի, սովորույթների, հայ և եզդի ժողովուրդ-

ների դարավոր բարեկամության և այլնի վերաբերյալ

հանդես է գալիս հեռուստաեթերում, ինչպես նաև զանգ-

վածային լրատվական այլ միջոցներում:

25. 2014թ. դեկտեմբերի 10-ին Աշխարհի և Հայաստանի

Եզդիների ազգային միությունների նախագահությունների

որոշմամբ որոշվեց յուրաքանչյուր տարի օգոստոսի 3-ին

հիշատակել եզդի ժողովրդի ցեղասպանության օր (սգո օր):

26. 2014թ. դեկտեմբերի 8-ին ՀՀ Ազգային Ժողովում

«Աշխարհն առանց ցեղասպանությունների» խորագրով

հանդիպմանը, որտեղ ներկա էին եվրոխորհրդարանի

պատգամավորներ, պատվավոր անձինք, Ուրուգվայի Սե-

նատի նախագահ Դանիլո Աստորին, հրեա պատգամա-

վորներ և այլոք, Ա. Թամոյանը հանդես եկավ ելույթով, որ-

տեղ խոսեց եզդիների ցեղասպանության մասին, կոչ անե-

լով ինչպես Օսմանյան կայսրությունում, այնպես էլ Իրա-

քում տեղի ունեցող եզդիների ցեղասպանությունները ճա-

նաչելու, դատապարտելու և աջակցելու եզդի ժողովրդին:

27. 2014թ. օգոստոսին Հյուսիսային Իրաքում եզդի-

ների ցեղասպանությունից հետո ՀՀ Եզդիների ազգային

միությունը Ազիզ Թամոյանի ղեկավարությամբ ՀՀ եզդի

համայնքից և ՀՀ տարբեր պետական կազմակերպու-

թյուններից կազմակերպեց հանգանակություն Սինջարի

եզդիների օգտին:

28. 2014 թվականին եզդի ժողովրդի ազգային երգիչ-

ներ՝ Մամադե Զուրբան ու Քյարամե Ահմադը իրենց կա-

տարմամբ Ա. Թամոյանին նվիրել են համապատասխա-

նաբար 2 և մեկ երգ, որոնք իրենց տեղն են գտել համա-

ցանցում։

Հասան Թամոյան`

ՀՀ վաստակավոր լրագրող, հանրային ռադիոյի

«Եզդիների համար հաղորդման» ավագ խմբագիր

ՄԱԿ Մար դու ի րա վո ւնք նե րի գծով գե րա գույն

հա նձ նա կա տա րի վար չու թյան նոր զե կույ ցո ւմ աս -

վո ւմ է, որ «Իս լա մա կան պե տու թյան» գրո հային -

ները ցե ղաս պա նու թյո ւն են ի րա գոր ծո ւմ Ի րա քո ւմ՝

կրո նա կան ազ գային փոք րա մաս նու թյա ն՝ եզ դի նե -

րի հան դեպ:

Զե կույ ցո ւմ նշ ված հա ղոր դագ րու թյո ւն նե րի թվո ւմ են

վկայու թյո ւն նե րը խոշ տան գո ւմ նե րի, սպա նու թյո ւն նե րի,

առ ևան գո ւմ նե րի, բռ նի կրո նա փո խու թյան, ե րե խա նե րի

հա վա քա գր ման ու նրա նց սեք սո ւալ ստր կու թյան մատ -

նե լու մա սին, հայտ նո ւմ է BBC-ի ռու սա կան ծա ռայու -

թյունը:

Եզ դի նե րի կոմ պա կտ բնա կու թյան վայ րե րն Ի րա քո ւմ

ԻՊ գրո հային նե րի վե րա հս կո ղու թյան տակ են: Գրա վյալ

տա րա ծք նե րո ւմ իս լա մի ստ նե րը էթ նիկ զտո ւմ ներ ու

ջար դեր են ի րա կա նաց նո ւմ, ո րո նց, ըստ նախ նա կան

տվյալ նե րի, զոհ է գնա ցել մոտ 20 հա զար եզ դի, տաս -

նյակ հա զա րա վոր նե րը ստիպ ված ե ղան լքել ի րե նց

տնե րը:

Ի նչ պես նշո ւմ են վար չու թյու նո ւմ, իս լա մի ստ նե րի

գոր ծո ղու թյո ւն նե րը եզ դի նե րի դեմ ոչ այլ ինչ են, քան հի -

նա վուրց այդ հա մայն քը գի տակ ցա բար ոչն չաց նե լու

մղում:

Զե կույ ցո ւմ նաև ներ կայաց ված են ի րա քյան բա նա կի

ու շի ա նե րի ինք նա պա շտ պա նա կան ջո կատ նե րի դա ժա -

նու թյո ւն նե րը:

Փե տր վա րի 7-ին Հայաս տա նի արտ գո րծ նա խա րար

Էդ վա րդ Նալ բան դյա նը Մյո ւն խե նո ւմ հան դի պեց

Իրաքյան Քրդս տա նի նա խա գահ Մա հսո ւդ Բար զա նի ին:

Մ. Բար զա նի ն Հայաս տա նի արտ գո րծ նա խա րա րին ներ -

կայաց րեց ա հա բե կիչ նե րի գոր ծո ղու թյո ւն նե րի ար դյո ւն -

քո ւմ Ի րա քի հյու սի սո ւմ ստե ղծ ված ի րա վի ճա կը և ա հա -

բեկ չա կան խմբա վո րո ւմ նե րի դեմ իրա կա նաց վող պայ -

քա րը։ Այս առու մով նա խա րար Նալ բան դյա նը

կարևորեց Ի րա քի հյու սի սո ւմ ապ րող ազ գային և կրո նա -

կան փոք րա մաս նու թյո ւն նե րի, մաս նա վո րա պե ս՝ եզ դի -

ների ա նվ տան գու թյան ա պա հո վու մը, և վե րա հաս տա -

տեց Հայաս տա նի հա մե րաշ խու թյու նը ծայ րա հե ղա կան -

նե րի դեմ մի ջազ գային հա վա քա կան ջան քե րի ն։

Հո ւն վա րին ԻՊ գրո հային նե րը մոտ 350 եզ դի նե րի

ազա տե ցի ն՝ կա նա նց, ե րե խա նե րի և ծե րու նի նե րի:

2014-ի ամ ռան սկզ բին «Իս լա մա կան պե տու թյան»

զի նյալ նե րը գրա վե ցին մի շա րք բնա կա վայ րեր Սի րի այի

ար ևել քո ւմ և սկ սե ցին ա ռա ջա նալ դե պի Ի րա քի սահ -

ման նե րը: Ծայ րա հե ղա կան նե րը հա ջո ղու թյան են հա սել

նաև ի րա քյան տա րա ծք նե րո ւմ՝ վե րա հս կո ղու թյո ւն սահ -

մա նե լով երկ րի արև մո ւտ քո ւմ մի քա նի քա ղաք նե րի

վրա: Հու լի սի վեր ջո ւմ նրա նք հայ տա րա րե ցին Ի րա քի ու

Սի րի այի տա րած քո ւմ խա լի ֆայու թյան ստե ղծ ման

մասին:

Զին ված հա կա մար տու թյո ւնն Ի րա քի հյու սի սո ւմ

սկսվեց «Իս լա մա կան պետու թյան» գրո հից հետ Մո սուլի

ուղ ղու թյա մբ, որն ա հա բե կիչ նե րը գրա վե ցին հու նի սի

լույս 10-ի գի շե րը: Ըստ ո րոշ գնա հա տա կան նե րի, 1300

զի նյալ ներ գրա վե ցին Նայ նա վա գա վա ռի կա ռա վա րա -

կան հաս տա տու թյո ւն նե րը, բա նա կային օբյե կտ նե րը և

Մո սու լի մի ջազ գային օ դա նա վա կայա նը: Մոտ 500

հազար բնա կիչ ներ փա խան քա ղա քից: Գրո հային նե րը

զա նգ վա ծային մա հա պա տիժ ներ են ի րա կա նաց նո ւմ

Իրա քի բա նա կի զին ծա ռայող նե րի ու բնա կիչ նե րի շր ջա -

նո ւմ գրա վյալ տա րա ծք նե րո ւմ: Հայտ նի է առն վա զն մի

քա նի հա րյո ւր սպան ված նե րի մա սին: Մար տա կան գոր -

ծո ղու թյո ւն նե րն ու ղե կց վո ւմ են զա նգ վա ծային բնա ջնջ -

մա մբ: Ըստ արևմ տյան երկր նե րի ԶԼՄ-նե րի, հա կա մար -

տու թյան գոտո ւմ ար դեն մոտ 10 հա զար քրիս տո նյա ու

եզդի է սպան վել:

ՄԱԿ-ը�«Իպ»�ԳՐՈ�ՀԱՅԻՆ�ՆԵ�ՐԻՆ�ՄԵ�ղԱԴ�ՐՈ�ՒՄ�է՝ԻՐԱ�ՔՈ�ՒՄ�ԵԶԴԻՆԵՐԻ�ՀԱՆ�ԴԵպցԵղԱսպԱՆՈՒԹՅՈ�ՒՆ�Ի�ՐԱ�ԳՈՐ�ծԵ�լՈՒ�ՄԵ�ջ

Նյու-Յորք (ԱՄՆ) – Միավորված Ազգերի Կազմա -

կերպությունը դիմել է միջազգային քրեական դատարան

հետապնդելու «Իսլամական Պետությանը», որը մեղա -

դրվում է ռազմական հանցագործությունների մեջ՝ ներառ -

յալ եզդիների ցեղասպանությունը:

Մարդու իրավունքների Խորհրդի զեկույցում նշվում է,

որ ԻՊ ահաբեկիչները իրականացնում են եզդիների մաս -

սայական գնդակահարություն և ոչնչացնում են նրանց

բնակավայրերը, եզդի կանանց նկատմամբ ստրուկի պես

են վերաբերվում, նրանց ենթարկելով տարբեր տիպի

սեռական ոտնձգությունների կամ վաճառելով սեքսուալ

ստրկության:

Զեկույցը հիմնված է եղել 100-ից ավելի եզդիների

ցուցմունքների հիման վրա, այն եզդիների, ովքեր ԻՊ

ահաբեկիչների հանցագործությունների ականատեսն են

եղել:

Մարդու իրավունքների Խորհուրդը հիմք առնելով

գործող փաստերը խորհուրդ է տվել, որպեսզի ՄԱԿ-ը

«կոչ անի անվտանգության խորհրդին միջազգային

քրեական դատարանում քննարկելու Իրաքում տեղի

ունեցող իրավիճակը»:

19.03.2015

ՄԱԿ-Ի�ԶԵԿՈՒՅցը.�ՄՔԴ-Ն պԵտՔ�է�ՀԵտԱպՆԴԻ�Իպ-ԻՆ՝�ցԵղԱսպԱՆՈՒԹՅԱՆ�ԵվռԱԶՄԱԿԱՆ�ՀԱՆցԱԳՈՐծՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ�ՀԱՄԱՐ

3

После того как мы опубликовали новость опризнании Багдадом Сил Защиты Шангала ипродемонстрировали отношение к этому ин -формационных агентств иракских курдов «Rudaw»и «BasNews», они обвинили нас в искажениифактов и заявили, что их целью не является дис -кредитация Сил Защиты Шангала и езидов. Однакошквал ненависти в адрес езидов вспыхнул после ихпубликаций.

Несмотря на их заявления, они продолжаютсвою клевету в адрес езидских бойцов. «Шиитскаямилиция набирает езидов и укрепляет свое влияниев Шангале» - это название статьи, опубликованной

сегодня агентством «Rudaw». В статье сказано, чтокурдское правительство не имеет возможностиплатить жалования езидам и поэтому, якобы, ониприсоединились к шиитской милиции. А околоссальном давлении, которое оказывает Эрбильна езидов, и о попытке любой ценой включить их всостав пешмерга не сказано ни слова.

С 3 августа 2014 года езиды просят у иракскихкурдов оружие для борьбы с террористами, но теотказываются предоставлять им, хотя сами,воспользовавшись езидской трагедией, получилиот международного сообщества современноеоружие. Политика курдских властей чуть непривела к катастрофе езидское сопротивление воктябре 2014 г., когда из-за острой нехватки оружияи боеприпасов езиды с трудом сдержали натискджихадистов, проявляя чудеса героизма.

За неделю до геноцида в Шангале руководствоДПК предотвратило вооружение езидскихдобровольцев по инициативе Хайдара Шешо. 3августа 2014 г. за несколько часов до нападениятеррористов ИГ около 10.000 пешмерга, раз мещ ен -ных в Шангале курдским правительс твом, и их 200командиров сбежали, оставив на произвол судьбымирное население, несмотря на заверения ДПК«защищать до последней капли крови Шангал».

Իրաքի հյուսիսում գործող քրդական իշխանություն-

ները Մ. Բարզանու ղեկավարությամբ արդեն ծպտված

գործողություններից անցել են «իրենց վայել» բացահայտ

գործողությունների, հրամայելով իրենց «Ասայիշ» ոստի-

կանությանը հարձակվելու խաղաղ ցույց անցկացնող և

իրենց փրկության համար աշխարհին դիմող եզդիներին,

ովքեր միացել էին Բելգիայի մայրաքաղաք Բրյուսելում

միաժամանակ անցկացվող համաեզդիական ցույցին։

Իրաքի քրդական ռեգիոնալ իշխանությունները արդեն

տեսնում և հասկանում են, որ եզդիները այևս չեն ընդունի

և չեն ենթարկվի իրենց այդ «ասսիմիլացիա պաշտող» իշ-

խանությանը և եզդիական ինքնավարության ստեղծման

պահն է հասունացել։

Բայց բավ է, կանգ առեք և կեղտոտ ձեռքերդ հեռու

տարեք մեր հայրենիքից և մեր եզդի ժողովրդից:

«ШиитСкая�Милиция�наБирает�еЗидов�иукреПляет�Свое�влияние�в�Шангале»�-«Rudaw»�Продолжает�инфорМационнуювойну�Против�еЗидСких�Бойцов

Ամենահայտնի համացանցային փնտրման համակար-

գերում «աշխարհի ամենամեծաթիվ պետականազուրկ

ժողովուրդ» բառակապակցությունն առաջին իսկ էջում

բերում է տեղեկատվություն 30 միլիոնից ավելի քրդերի

մասին:

Փնտրման համակարգերը դեռ ոչինչ, բայց քրդերի կա-

պակցությամբ «աշխարհի ամենամեծաթիվ պետականա-

զուրկ ժողովուրդ» բնորոշումն այսօր տեսա լուրջ կամ

առնվազն լուրջ լինելու հավակնություն ունեցող անգլիա-

լեզու գրքի անոտացիայի հենց առաջին նախադասության

մեջ, որին անմիջապես հաջորդում է մոտ 32 միլիոն թիվը:

Տպավորիչ բնորոշում է, չէ՞. «քրդերն աշխարհի ամե-

նամեծաթիվ պետականազուրկ ժողովուրդն են», որին մի-

անգամից հետևում է «հստակ» ապացույց՝ 30 միլիոնից

ավելի թվաքանակի մատնանշում:

Դե, հիմա, հարգելի սովորական ընթերցող, գնա ու

մտածիր, որ իրականում գործ ունես պարզունակ «առաս-

պելի» հետ, որովհետև, ասենք, պետականազուրկ թամիլ-

ները 70 միլիոնից, իսկ փանջաբցիները 100 միլիոնից

ավելի են: Ոչ պակաս «ահարկու» թվեր, բայց «աշխարհի

ամենամեծաթիվ պետականազուրկ ժողովուրդ» բնորո-

շումը, համաձայն քարոզչական «առասպելի», այժմ վե-

րապահված է քրդերին:

Страсбург (Франция) — В четверг парламентЕвропейского Союза принял резолюцию,осуждающую преступления террористов ИГ поотношению к христианам, езидам и другимменьшинствам Ирака. «Эти этнические и рели -гиозные группы подвергались преследованию вовремена Османской империи, баасистами СаддамаХусейна, а теперь и исламскими экстремистами,такими как группировка «Исламское госу дарс -

тво», ранее известная как ИГИЛ или ИГИШ.Христиане (в том числе католики, адептыАрмянской Апостольской церкви, копты), езиды имусульманские меньшинства на Ближнем Востокеявляются объектами нападений и похищений состороны группировки ИГИШ», — сказано врезолюции. В документе призывается создатьзону безопасности на Ниневийской равнине дляхристиан, езидов и других религиозных мень -шинств Ирака.

«[ИГИШ] проводит кампанию по искоренениювсех следов, за исключением тех, которые онипредставляют в качестве своей трактовки ислама,убивая и изгоняя приверженцев других конфессийи их святые места, исторические памятники иартефакты, в числе которых уникальные инезаменимые памятники религиозных мень -шинств, признанные ЮНЕСКО мировым нас ле -дием и это «культурная чистка», которую про -водит ИГИШ», — говорится в резолюции.

ÊzîdîPress, 10.03.2015

ПарлаМент�еС�Принял�реЗолюцию,ПриЗывающую�СоЗдать�Зону�БеЗоПаСноСтив�ираке�для�хриСтиан,�еЗидов�и�другихМеньШинСтв

Шангал (Ирак) — Силы Защиты Шангалаотреагировали на заявление Масуда Барзани,который выступил против езидских отрядов исамоуправления в Шангале. В своем пресс-релизеезидские командиры отмечают, что СЗШ являютсяоборонительной силой езидов и созданы с цельюзащиты езидских территорий от угроз терроризма.

По мнению езидов, им пытаются навязатьполитический конфликт, хотя они не выступаютни за какую партию. «Мы вынуждены защищатьсвои земли, потому что пешмерга не смоглирешить эту задачу, что привело к 74 геноцидуезидов.

ÊzîdîPress, 02.03.2015

Cилы�Защиты�Шангала�ответили�Масуду�Барзани

ՔԱՐՈԶչԱԿԱՆ«ԱռԱսպԵլԱբԱՆՈՒԹՅՈՒՆը»ԿԱՐծԵս ՇԱտ ԿԱՅՈՒՆ ԿՅԱՆՔՈՒՆԵցՈղ ԵՐԵվՈՒՅԹ է

ՀԱՐձԱԿՈՒՄ ցՈՒցԱՐԱՐՆԵՐԻ վՐԱ

4

www.facebook.com/YezidiNationalUnionE-mail khdr.yezid@gmail.comwww.yezdistan.blogspot.com

ՀԻՄՆԱԴԻՐ ԵՎ ՀՐԱՏԱՐԱԿԻՉ`ԵԶԴԻՆԵՐԻ ՁԱՅՆ ՍՊԸ

ՏՆՕՐԵՆ` ԱԶԻԶ ԹԱՄՈՅԱՆԽՄԲԱԳԻՐ` ԽԴՐ ՀԱՋՈՅԱՆ

Թերթը հրատարակվում է պետականաջակցությամբ:

Մեր հասցեն` Երևան 23, Արշակունյաց 2, 12-րդհարկ, 7-րդ սենյակ, բջջ.` 094 55 87 18

Գրանցման թիվը` 1164 տպագրական մամուլ,տպաքանակը` 500, գինը` պայմանագրային:

Թերթը տպագրվում է ՙՍամարկ՚ ՍՊԸտպարանում

ք. Երևան, Կ. Ուլնեցու 57, հեռ.` 24-75-50

Брусeл (Бeлгийа) – Ирo 23-e мәһа адарe сала2015-а ль пайeт’әxта Бeлгиайe, шәһәрe Брусeлeдапeшбәри мeщьльса аврoпаe һатьбу дәрбазкьрьндә’w-тoвбуйина эздиа, кижанeда һазьр бун 1500-ижoртьр эзди.

Әw т’oвбуйина эздиа һатьбу дәрбазкьрьн сәр

we пьрсe кӧ Шewра Т’әшкиләта Мьләтe Йәкбуйи(Т’МЙ) пьрс данибун бәр xwә бoна п’ьр’oблeмeмьләтe бьч’ук ль Ираqeда. Эздиeн митингeдадә’wа наскьрьна т’әвкӧжийа (фәрмана) эздиадькьрьн, дә’wа xласкьрьна эздиe дил, ьж дәстeтeр’oр’истe ДИ-eда у ьсажи аликарвьн бoначeкьрьна автoнoмийа Эздийа бь xwәйтийа Т’МЙ.Ьсажи тәви we митингe бьбун һeсирe эздиа льДиарбәк’ьрe, Бьә’дьрe, Нусәйбинe, Xанкe,Шарйиаe.

Әм диса бькьнә бира wә, wәки сала 2014-а 3-eмәһа т’әбаxe тeр’oр’истe ДИ-e һ’ьщуми сәрнәһ’ийа эздийа Шәнгалe кьр у фәрман ани сәрбьнәлуe wьра. Һатьн кӧштьнe һ’әтани 7000 эзди,һатьнә р’әвандьн һ’әтани 5000 жьн у зарoк, дәви

400.000 мьрoв бунә һeсир, к’әтьнә сәрe р’ийа.чәнд р’oж бәри wьр Шewра һәqe мьрoва бь

һивийа Т’МЙ, әw кьрьнeн бь дәстe тeр’oр’истeДИ-eда һьмбәри эздийа нав кьрьн чаwа«т’әвкӧжи» (фәрман), нeта к’ижанe һәсавдьбуqьр’а мьләтe һәри кәвн - эздийа.

дӘ’WА ЭЗдийА БoнА АврoпАE

Ax фәләк әв чь зӧлмә,Тә чьмә сәр мә һaнийә фәрмaнәкә гьрaнә,Xунa эздийa дьр’ьжә wәк aвe ч’әмaнә,Тe дәнгe т’oп-гӧлaнә.

Зaрә-зaрa зaр’e эздийa,Дькьн зewин һәwaр гaзи,Әм дe бaвe xwә дьxwәзьн,Әм xушк бьрe xwә дьxwәзьн,Әм Шәнгaлa xwә дьxwәзьн.Әм эт’им мaн сәрe ч’ийa,Мә xeр нәдит дәстe дьжмьн,Тawьси Мәләк мә бьвә сьт’aр.

Эздиe мә ирo Шәнгaлe,Xунa xwә дьр’eжeн бoнa динe Шәрфәдин,Wәрьн әм р’әщa бькьн бәр Xwәдae xwә,Бьрa бe һәwaрa мьләтe эзди.

Һ’әбaндьнa мьн йәк Xwәдe,Динe мьн Шәрфәдин,Жь имaнa Тawьси Мәләк,Мьләт у aтqaтa мьн Эзид.

Йa Р’әби тӧ бьди xaтьрe нaвe xwә,Бьди xaтьрe нaвe һ’әр һ’әвт Сийaрa,Бьди xaтьрe нaвe Һoри, П’әрийa,Бьди xaтьрe Мeр-Мәләкa.

Тawьси Мәләк тӧйи xwәйe һ’әр чaр qӧлбe дьниaйe,

Р’әщa дькьм wәрә һәwaрa waн эздийa,К’e сәрe xwә дьдә бoнa дин у имaнe,Тawьси Мәләк тӧ бьви сьт’aр мьләтe

Ә’дәбиaр’a,Йa Xwәдe у Тawьси Мәләк әм кeмьн һун

т’әмaм.

ЭЗдиМӘ,ШӘнгaЛиМӘ

Бәрфo Т’әмoйaн Ә’дәби

Qиза эздийа, ә’мьре хwәда гәләки щаһал, навеwе Һ’әйфа, пьшти чәнд маһа ль дәсте тер’ор’истеДИ-еда, хwә кӧшт, ле диса дин у имана хwәнәгӧһаст. Р’оже чәнд щара бь зоре дәстетер’ор’исте бехофда дьһат чәрчьрандьне у дәставитьне.

Әwe бона намуса мьләте эзди хwә кӧшт. 7000-аqиз у жьне эздийа наһа дәсте ДИ-еданә, кәс wанхьлас накә, к’ӧйә Т’МЙ-и? К’ӧйә дьнийа? чьмаэзди нә мьровьн?

Һ’әйфа тӧ һати мьрьне бона намуса т’әмамйажьне дьниайе, мьрьна тә дәйа начә.

ӘWА ҺE ЗӦЛМӘ

Гьлийe щьмә’тe р’аст тe гoтьнe,Дьл-һ’ьнавe мьн пe тe сoтьнe, Мал у һәбун сьт’рe мeранә,Wан р’адкә, дьгьһинә т’әxтe миранә.

Щарна әз дьбьм һeсир, дәнгбьр’и,Щарна жь бьруск, дькьм шин, гьри,Дәрк’әвьн мәйдана дьл у һ’ьнава,Дькәвьм qал, чәнгe бәндар’а т’әва.

Бәндe һeсир, дәст тәнг, бәләнгаз,Шькәстьнә у бe дәнгьн, дьбиньм әз,Аqьл, фәрәсәтe һьнга гәләки п’ьр’ә,Шәwqа фькьрe wан гәләки гӧр’ә.

Гәлә бәндә щeба wан т’ьжи,Нә һeжайинә капeк, гьрoши,Xwә һ’әсаб дькьн аг’а у xӧдан,Бәлe ньзаньн чийә к’әд у xӧдан.

Әз тeм бьт’әqьм мина т’әмьрт’аш,Бьк’әвьм бьнe ви кәврe бәраш,Дoра wан дәwләтийe qӧр’ә,Т’ьжә дьбьн шадьбьн гәдә-гудә.

Р’oкeжи wана, мьн да т’әк пьр’сәк,We пьрсe мамә бe щаһаб у п’ар’сәк,Әw пьр’са мьн, wәки мьн да, пьрса мьләтбу,Әwe нәзан заньбу, жьмара п’әрe qьлeрбу.

Дә wәрә дәwран, малxьрав дәwран,Wан бьһ’әсьбиньм р’eз, щeргe мeран?Нә бoна xәwнә, ньзаньн чийә дин у мьләт,Xwәдe дайә бәxт, һәбук, лe нә к’ьрийамәт.

Һ’ьнара Т’аждин