yks...kuvvet ve denge basit makineler 1d 2 a3 d4 5 6 d7 8a 5. yerdeki p cismi, yerden yukarıdaki r...

26

Upload: others

Post on 03-Oct-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

YKSVİDEOÇÖZÜMLÜ

TAMAMI

Page 2: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

Değerli Meslektaşlarım ve Sevgili Öğrenciler,

TYT ve AYT sınavına hazırlık amacıyla seçilecek kaynakların, ÖSYM’nin yaptığı üniversite giriş sınavı ve MEB

müfredatındaki değişikliklere uygun olması büyük önem taşımaktadır. Kitabımız; MEB müfredatı, ÖSYM’nin ya-

yınladığı örnek sınav, ÖSYM ve MEB’in daha önce uyguladığı tüm sınavlar, EBA testleri, diğer ülkelerde yapılan

üniversite giriş sınavları ve içerikleri incelenerek geniş bir bakış açısıyla hazırlanmıştır.

AYT Fizik Soru Bankası kitabımız içerik olarak 11 ve 12. sınıf fizik konularını kapsamaktadır. Kitabımızdaki so-

rular, öğrencilere fizik biliminin temel kavram ve ilkeleriyle düşünebilme alışkanlığı kazandırılması hedeflene ek

hazırlanmıştır. Günlük hayatta karşılaştığımız olaylara, bu kavram ve ilkelerle yorum yapabilecek duruma geldiği-

mizde, fizik soruları keyif alınarak çözülen sorular hâline gelecektir.

Fizik dersi ile ilgili ön yargılar terk edilerek, öncelikle temel kavram ve ilkeler öğrenilip daha sonra uygun kay-

naklardan yeterince soru çözüldüğünde başarı kaçınılmaz olacaktır.

Kitabımızı tercih eden öğrenci ve meslektaşlarımıza gönülden teşekkür eder, başarılar dilerim.

SÜLEYMAN TAHANCI

ÖN SÖZ

Sevgili Genç,

Sen sandığından çok daha fazlasısın! Geleceğin mimarı, bir bütünün parçasısın. Bireysel olarak kendini ne kadar

geliştirirsen geleceğe en büyük, en güzel katkıyı sağlamış olacaksın. Bu yolda ilk hedefin; kendini ifade edebilen,

iletişim kurabilen, bilgi ve teknolojiyi hedefle i doğrultusunda kullanabilen bir birey olmak olmalı. Bütün bunları

yaparken insana, düşünceye, ahlaki değerlere ve kültürel mirasa saygılı olmalı ve bu değerleri yaşatmalısın. Bütün

bu beceri ve değerlere sahip olabilmek için yapacağın yegane şey aldığın eğitim ve öğrenimi doğru şekillendirebil-

mek. Bu yolda yazarlarımızın çok boyutlu düşünüp planlayarak hazırladıkları bu kitabın eğitim – öğrenim hayatına

sağlayacağı en küçük katkı bile bizi son derece mutlu edecektir.

Değerli Öğretmenler,

Geleceğimizin teminatı gençlerin yukarıda belirttiğimiz nitelikte bireyler olarak yetişmeleri kuşkusuz önce ai-

lelerinin sonra da sizlerin katkılarıyla gerçekleşecek. Bu kutsal görevde başarınızın sırrı başta insanî değerleriniz

olmak üzere yöntem ve teknikleriniz olacaktır. Bu büyük sorumluluğu gerçekleştirme yolunda elinizdeki bu kaynak

belki çok küçük bir etken olacak ancak küçük adımların büyük yeniliklerin habercisi olduğu düşüncesiyle AYDIN

Yayınları olarak AYDIN Nesiller yetiştirme yolunda daima yanınızda olacağımızı bilmenizi isteriz.

Küçük adımlarınızla büyük değişimlere katkı sağlamanız dileğiyle…

AYDIN YAYINLARI AİLESİ

Page 3: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

İÇİNDEKİLER

1. BÖLÜM: KUVVET VE DENGE

Vektörler ......................................................9

Kesişen Kuvvetlerin Dengesi .....................21

Tork ve Denge ...........................................31

Kütle Merkezi .............................................43

Basit Makineler ..........................................55

2. BÖLÜM: KUVVET VE HAREKET

Doğrusal Hareket .......................................73

Bağıl Hareket ............................................85

Atış Hareketleri ..........................................95

Newton'un Hareket Yasaları ................... 111

İş, Enerji ve Güç ..................................... 127

İtme ve Çizgisel Momentum ................... 143

Çembersel Hareket ................................. 157

Açısal Momentum ve Tork ...................... 175

Kütle Çekim Kuvveti ve

Kepler Yasaları ....................................... 181

Basit Harmonik Hareket .......................... 189

3. BÖLÜM: ELEKTROSTATİK VE

MANYETİZMA

Elektrostatik ............................................ 201

Düzgün Elektrik Alan ve Sığa ................. 225

Elektrik Akımının Manyetik Etkisi ............ 237

Manyetik Kuvvet ..................................... 247

Manyetik Akı ve İndüksiyon Akımı .......... 253

Alternatif Akım ve Transformatörler ........ 265

4. BÖLÜM: DALGA MEKANİĞİ

Su Dalgalarında Girişim ve Kırınım ........ 277

Işıkta Girişim ve Kırınım ......................... 287

Su ve Ses Dalgalarında Doppler Olayı,

Ses Dalgalarında Girişim ........................ 297

Elektromanyetik Dalgalar ........................ 301

5. BÖLÜM: ATOM FİZİĞİNE GİRİŞ VE

RADYOAKTİVİTE

Atom Kavramının Tarihsel Gelişimi ........ 311

Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu ...... 323

Radyoaktivite .......................................... 333

6. BÖLÜM: MODERN FİZİK

Özel Görelilik .......................................... 345

Kuantum Fiziğine Giriş ........................... 353

Fotoelektrik Olay ..................................... 359

Compton Saçılması ve

De Broglie Dalga Boyu ........................... 369

Modern Fiziğin Teknolojideki

Uygulamaları .......................................... 375

Birimler ................................................... 385

Page 4: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

1. BÖLÜM

Kuvvet ve Denge

➲ Vektörler

➲ Kesişen Kuvvetlerin Dengesi

➲ Tork ve Denge

➲ Kütle Merkezi

➲ Basit Makineler

Page 5: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

55

1

2

3

4

5

6

KU

VV

ET V

E D

ENG

E

TEST Basit Makineler

1. Basit makineler, iş yapma kolaylığı sağ- F

layan düzeneklerdir. Kaldıraç, bir destek

noktası etrafında dönebilen çubuklardan

oluşan basit makinedir. Destek, yük ve

kuvvetin (F) konumuna göre üç tip kaldıraç vardır.

Yukarıdaki şekilde gösterilen telli zımba makinesi bir kaldı-

raçtır.

Bunagöre;aşağıdakilerdenhangisitellizımbamakinesi

ileaynıtipkaldıraçtır?

A)F

FF

F

C)

E)

D)F

B)

F

F

F

Çamaşırmandalı

Cevizkıracağı

Manivela

Cımbız

El arabası

2.

F

tavan

yerP

P cismi ile sürtünmesiz makaralar şekildeki gibi dengededir. P

cisminin ağırlığı 12 N, makaraların herbirinin ağırlığı 8 N dur.

Bunagöre,FkuvvetininbüyüklüğükaçNdur?

A) 26 B) 24 C) 22 D) 20 E) 18

3. Bir öğrenci özdeş K cisimleri ve özdeş makaralar kullanarak

X ve Y düzeneklerini kuruyor. S ve T iplerine yukarı düşey

kuvvetler uygulayarak K cisimlerini sabit hızla yükseltiyor.

düşey

yer

tavan

X düzeneği Y düzeneği

T ipi

K

düşey

S ipi

K

Makaranınsürtünmesiveağırlığıönemsenmediğinegö-

re,aşağıdakilerdenhangisiyanlıştır?

A) S ipine uygulanan kuvvet, T ipine uygulanan kuvvetten

büyüktür.

B) X düzeneğinde yoldan kazanç sağlanır.

C) Y düzeneğinde kuvvetten kazanç sağlanır.

D) S ipine uygulanan kuvvet, K cisminin ağırlığından küçüktür.

E) T ipine uygulanan kuvvet, K cisminin ağırlığından küçüktür.

4. F1

K

F2 F3

L

M

Düşey düzlemde ağırlıkları eşit olan K, L, M cisimleri

, ,F F F1 2 3 kuvvetleriyle dengededir. Makaraların sürtünme-

si ve ağırlığı önemsizdir.

Bunagöre,bukuvvetlerinbüyüklükleriarasındakiilişki

aşağıdakilerdenhangisidir?

A) F1 > F2 > F3 B) F1 > F3 > F2

C) F2 > F1 > F3 D) F1 = F2 = F3

E) F2 > F3 > F1

1 24

Basit Makineler

Page 6: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

56

1

2

3

4

5

6

KU

VV

ET V

E D

ENG

E

Basit Makineler

1D 2A 3D 4A 5D 6D 7D 8A

5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme-

siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor.

P

R

yer

Pcismineuygulanankuvveteğikdüzlemeparaleloldu-

ğunagöre,aşağıdakieğikdüzlemlerdenhangisikulla-

nıldığındakuvvetdahaküçükolur?

A) B)

C) D)

E)

6. Öğrenciler laboratuvarda bir yükü yerden yukarı çıkarmak

için şekildeki düzeneği tasarlıyor.

yer

çıkrık silindiri

hareketlimakara

koluzun-

luğu

kuvvet

yük

Bunagöre,budüzenektekuvvetkazancınıartırmakiçin;

I. Çıkrık silindirinin yarıçapını azaltma

II. Hareketli makaranın yarıçapını artırma

III. Çıkrığın döndürme kolu uzunluğunu artırma

işlemlerindenhangileriyapılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ya da II

D) I ya da III E) II ya da III

7. X ve Y vidaları şekildeki gibi metaldeki yuvalarında iken vi-

da başları M konumundadır. X ve Y vidaları saatin ters yö-

nünde n tur döndürülünce X in vida başı L de, Y ninki K

de oluyor.

dd

K

LM

X Y

metal

düşey

yatay

Bunagöre,vidalarşekildekikonumdaikenXvidasısa-

atintersyönünde2ntur,Yvidasısaatyönündentur

döndürülürsevidabaşlarıarasındakidüşeyuzaklıkne

olur?

A) d B) 2d C) 3d D) 4d E) 6d

8. I

II

ok

KML

N

Şekildeki K, L, M, N kasnaklarının yarıçapları sırasıyla 4r, r,

2r, 3r dir. L ve M kasnakları birbirine merkezleri çakışık ola-

rak perçinlenmiştir.

Bunagöre,Kkasnağıokyönünde3turdöndürülüğün-

de,Nkasnağıhangiyöndekaçturdöner?

A) I yönünde, 8 tur B) II yönünde, 8 tur

C) I yönünde, 12 tur D) II yönünde, 18 tur

E) I yönünde, 18 tur

Page 7: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

2. BÖLÜM

Kuvvet ve Hareket

➲ Doğrusal Hareket

➲ Bağıl Hareket

➲ Atış Hareketleri

➲ Newton’un Hareket Yasaları

➲ İş, Enerji ve Güç

➲ İtme ve Çizgisel Momentum

➲ Çembersel Hareket

➲ Açısal Momentum ve Tork

➲ Kütle Çekim Kuvveti ve Kepler Yasaları

➲ Basit Harmonik Hareket

Page 8: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

73

2

1

3

4

5

6

KU

VV

ET V

E H

AR

EKET

TEST Doğal Hareket (Bir Boyutta Sabit İvmeli Hareket)

1. Hız

Zaman

3v

2v

v

0t 2t 3t 4t 5t

Biraraçt=0anındadoğrusalyolunKnoktasındanhare-

ketebaşlıyor.KLMyolunualarak5tanındaMnoktasında

duranbuaracınhız-zamangrafiğişekildekigibidir.

|KL|=|LM|olduğunagöre,buaraçhangiandaLnokta-

sındadır?

A) t B) 2

3t C) 2t D)

2

5t E) 3t

2.

0 t

v

2v

3v

4v

2t 3t 4t 5t 6t

K

L

Zaman

Hız

t=0anındadoğrusalbiryoldayanyanaolanKveLaraç-

larınınhız-zamangrafiklerişekildekigibidir.

Buna göre, bu araçlar başka hangi anlarda yan yana

olurlar?

A)Yalnız2t B)Yalnız4t C)2tve4t

D)3tve5t E)3tve6t

3. Doğrusalbiryoldahareketedenbirotomobilinhızınınzama-

nagöredeğişimiaşağıdakitablodaverilmiştir.

Zaman(saniye) 0 10 20 30 40 50

Hız(m/s) 0 20 40 40 30 20

Buotomobil, (0-20s)zamanaralığındadüzgünhızlanmış,

(20-30s)zamanaralığındadüzgündoğrusalhareketyapmış,

(30-50s)zamanaralığındadüzgünyavaşlamıştır.

Bunagöre;buotomobilin,

I. (0-10s)zamanaralığındakiivmesininbüyüklüğü

2m/s2dir.

II. (20-30s)zamanaralığındakiivmesisıfırdır.

III. (40-50s)zamanaralığındakiivmesininbüyüklüğü

1m/s2dir.

IV. (0-20s) zamanaralığındaki yerdeğiştirmesi, (20-30s)

zamanaralığındakiyerdeğiştirmesineeşittir.

V. (0-20s) zaman aralığındaki ortalama hızı, (30-50s)

zamanaralığındakiortalamahızındanbüyüktür.

yargılarındanhangisiyanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

4.

4 L 2 L

vX = 3v

vY

X

Y

DoğrusalbiryoldaaynıyöndehareketedenXveYaraçla-

rınınhızlarısabittir.Xaracınınboyu4L,hızı3v,Yaracı-

nınboyu2L,hızıvYdir. Araçlarşekildekikonumdangeçtik-

tensonraXaracı18LkadaryolalıncaYaracınıgeçiyor.

Bunagöre,YaracınınhızıvYkaçvdir?

A) 2

1 B) 1 C)

2

3 D) 2 E)

2

5

1 32

Doğal Hareket (Bir Boyutta Sabit İvmeli Hareket)

Page 9: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

74

2

1

3

4

5

6

KU

VV

ET V

E H

AR

EKET

Doğal Hareket (Bir Boyutta Sabit İvmeli Hareket)

1C 2D 3E 4D 5D 6C 7D 8E 9C 10D

5.

V

2V

–V

0 t 2t 3t 4t 5t 6t

Hız

Zaman

Doğrusalbiryoldahareketedenbircisminhız-zamangrafiği

şekildekigibidir.BucisimtanındaKnoktasındangeçiyor.

Bunagöre,bucisimbaşkahangianlardayineKnokta-

sındangeçer?

A)Yalnız2t B)Yalnız5t C)2tve4t

D)3tve5t E)2tve6t

6.

X

–X

0

Konum

Zamant 2t 3t 4t 5t

Doğrusalbiryoldahareketedenbiraracınkonum-zaman

grafiğişekildekigibidir.

Bunagöre,buaraçhangianlardayöndeğiştirmiştir?

A)Yalnızt B)Yalnız2t C)tve3t

D)2tve4t E)3tve5t

7.

V

–V

0

Hız

Zamant 2t 3t 4t 5t

Doğrusalbiryoldahareketedenbiraracınhız-zamangrafi-

ğişekildekigibidir.

Bunagöre,buaraçhangianlardayöndeğiştirmiştir?

A)Yalnızt B)Yalnız2t C)tve3t

D)2tve4t E)tve4t

8. –x +x

0–20 m

t=0anındadoğrusalbiryolun–20mkonumundadurmak-

taolanbiraraç6m/s2likivmeilehızlanmayabaşlıyor.

Bunagöre,t=5sanındabuaracın;

I. Konumu55mdir.

II. Yerdeğiştirmesi75mdir.

III. Hızı30m/sdir.

yargılarındanhangileridoğrudur?

A)YalnızIII B)IveII C)IveIII

D)IIveIII E)I,IIveIII

9.

K L

P

5 m 40 mM

ParacışekildekidoğrusalyolunKnoktasındadurmaktadır.

Buaraçsabitivmeylehızlanarakhareketediyor.

ParacınınLdekisürati6m/solduğunagöre,Mdeki

süratikaçm/sdir?

A)12 B)15 C)18 D)24 E)54

10.

K L M3x 2x

BiraraçşekildekidoğrusalyolunKnoktasındadurmaktadır.

BuaraçKnoktasındanLnoktasınakadardüzgünhızlanan

hareket,LnoktasındanMnoktasınakadardüzgündoğru-

salhareketyapıyor.

Bunagöre,KLarasındageçensüre,LMarasındage-

çensüreninkaçkatıdır?

A) 4

3 B)

2

3 C)2 D)3 E)4

Page 10: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

147

2

1

3

4

5

6

KU

VV

ET V

E H

AR

EKET

TEST İtme ve Çizgisel Momentum

1. Yeterince uzun olan sürtünmesiz yatay düzlemdeki eşit yarı-

çaplı K, L, M kürelerinin kütleleri ve hızları şekildeki gibidir.

Cisimler arasındaki tüm çarpışmalar merkezi ve esnektir.

6V −V

yatayK L Mm m −2V 3 m

d d

Buna göre, çarpışmalar bittiğinde K, L, M cisimlerinin

son hızları nedir?

K L M

A) –6V –V 2V

B) –2V +V 6V

C) –6V –2V V

D) –V –2V 6V

E) –2V 6V –V

2.

x

h

K

M

L

yatay

yatay

yatay yer

h

Özdeş K ve L bilyeleri şekildeki konumdayken, K cismi ser-

best bırakılıyor. K bilyesi L ye esnek olarak çarpıyor. Çarpış-

madan sonra L bilyesi yere M noktasında çarpıyor.

Buna göre x uzaklığı kaç h dir?

(Hava direnci önemsizdir.)

A) 2

1 B) 1 C)

2

3 D) 2 E) 3

3. En sık tercih edilen ekstrem sporların başında bungee jum-

ping gelir. Yeterli güvenlik önlemi alındığında oldukça keyifli

bir spordur.

Bir vinç yardımıyla yükseltilen Şekil I deki bungee jumping

sporcusu esnek ve sağlam halatlarla, yaklaşık olarak 50

metre yükseklikten kendini Şekil II deki gibi aşağı bırakıyor.

Şekil I Şekil II

Şekil III Şekil IV

Şekil III teki gibi düşerken hızlanan sporcu, esnek halatların

etkisiyle yavaşlamaya başlar ve Şekil IV deki gibi durduktan

sonra tekrar yükselmeye başlar. Bir süre sonra sporcunun

mekanik enerjisi azalır ve yere göre durgun olur.

Buna göre;

I. Esnek halatın boyu artmaya başladığı anda sporcu ya-

vaşlamaya başlar.

II. Sporcunun bir süre sonra mekanik enerjisinin azalma-

sında, sürtünme kuvveti etkili olmuştur.

III. Hızlanan sporcunun momentumunu daha uzun bir sü-

rede sıfıra düşürerek, sporcunun bileklerine uygulanan

kuvveti azalttığı için esnek halat kullanılmıştır.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

3 69

Page 11: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

3. BÖLÜM

Elektrostatik ve Manyetizma

➲ Elektrostatik

➲ Düzgün Elektrik Alan ve Sığa

➲ Elektrik Akımının Manyetik Etkisi

➲ Manyetik Kuvvet

➲ Manyetik Akı ve İndüksiyon Akımı

➲ Alternatif Akım ve Transformatörler

Page 12: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

201

3

2

1

4

5

6

ELEK

TR

OS

TAT

İK V

E M

AN

YET

İZM

A

TEST Elektrostatik1 95

1.

d

d

qL

V0

qK

+q

qK ve qL yükleri sürtünmesiz ve yalıtkan yatay düzleme sa-

bitlenmiştir. +q yükü bu yatay düzlemde V0 hızıyla fırlatıldı-

ğında şekildeki yörüngeyi izliyor.

Buna göre;

I. qK = –2q, qL = –q

II. qK = +q, qL = +2q

III. qK = +q, qL = –q

yargılarındanhangileridoğruolabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ya da II

D) I ya da III E) II ya da III

2. Yalıtkan ayaklar üzerindeki elektrik yüklü K ve L küreleri-

nin etkisindeki M küresi şekildeki gibi dengededir.

tavan

2dd

yatay

düşey

(–q)(+8q)

K L M

LveMkürelerininelektrikyüklerisırasıyla+8qve–q

olduğunagöre,Kküresininelektrikyükünedir?

A) –18q B) –9q C) –q

D) +9q E) +18q

3. +8q

−2q

2rr

K L

d

Şekildeki K ve L iletken kürelerinin yarıçapları sırası ile 2r

ve r, elektrik yükleri sırası ile +8q ve –2q dur. K ve L kü-

relerinin merkezleri arasındaki uzaklık d iken K küresine

etkiyen elektriksel kuvvet F dir.

Kküresi,Lküresinedokundurulupkürelerinmerkezle-

riarasındakiuzaklık2dyapılırsa,Kküresineetkiyen

elektrikselkuvvetneolur?

A) F

8– B)

F

6– C)

F

4–

D) F

3– E)

F

2–

4.

II

IIIIV

V

I+q

–q

–4q

Şekildeki +q, –4q ve –q elektrik yüklü parçacıklar aynı

düzlemdedir.

Bunagöre,–qyüküneetkiyenbileşkeelektrikselkuv-

vethangiyöndedir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

Elektrostatik

Page 13: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

202

3

2

1

4

5

6

ELEK

TR

OS

TAT

İK V

E M

AN

YET

İZM

A

Elektrostatik

1C 2A 3A 4E 5D 6D 7B 8D

5.

X

Y

K

III

III

IVV

Sayfa düzleminde bulunan X ve Y noktasal parçacıklarının

elektrik yükleri zıt işaretlidir.

Bunagöre, K noktasındaoluşanbileşkeelektrikalan

vektörüşekildekilerdenhangileriolabilir?

A) I ya da II B) III ya da IV

C) II ya da V D) I ya da IV

E) III ya da V

6. +q –8q

d 2d

M

Aynı düzlemde bulunan şekildeki yüklerden +q nun M nok-

tasında oluşturduğu elektrik alan E dir.

Bunagöre,+qve–8qyüklerininMnoktasındaoluş-

turduğubileşkeelektrikalannedir?

A) –E B) –2E C) 2E D) 3E E) 5E

7.

2d d d

K L M+q

Şekildeki +q yükünün K noktasında oluşturduğu potansi-

yel 24 volttur.

Bunagöre,LveMnoktalarıarasındaoluşanpotansiyel

farkıkaçvolttur?

A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10

8.

P

K+q

–q L

Şekildeki eşkenar üçgenin köşelerindeki K ve L iletken

parçacıklarının elektrik yükleri sırasıyla +q ve –q dur. P

noktasında oluşan elektriksel alanın büyüklüğü EP, elektrik-

sel potansiyel VP dir.

Bunagöre,Lparçacığınınelektrikyükü+qyapıldığın-

daEP ve VPnicelikleriiçinnesöylenebilir?

EP VP

A) Artar Azalır

B) Azalır Azalır

C) Değişmez Artar

D) Artar Artar

E) Azalır Değişmez

Page 14: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

205

3

2

1

4

5

6

ELEK

TR

OS

TAT

İK V

E M

AN

YET

İZM

A

TEST Elektrostatik

1.

düşey

K L

d2d1

S2 ipi

yatay

S1 ipi

tavan

S1 ve S2 iplerine bağlanan elektrik yüklü K ve L cisimle-

ri düşey düzlemde şekildeki gibi dengededir.

d2>d1olduğunagöre;

I. K cisminin kütlesi, L cisminin kütlesinden büyüktür.

II. S1 ipindeki gerilme kuvvetinin büyüklüğü, S2 ipinde-

kinden küçüktür.

III. K cisminin elektrik yükü, L cismininkinden büyüktür.

yargılarındanhangilerikesinlikledoğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

2. Şekildeki karenin köşelerinde bulunan elektrik yüklerinin P

noktasında oluşturduğu bileşke elektriksel alan +x yönün-

dedir.

P

K

+x−x

−q

−2q

+2q

Bunagöre,Kcismininelektrikyükünedir?

A) +2q B) –2q C) +3q D) –3q E) +4q

3. Elektrik yüklü X ve Y parçacıklarının, hava ortamında birlik-

te oluşturduğu elektrik alan çizgileri şekildeki gibidir. d1 ve d2

doğrultuları birbirine paralel ve şekildeki elektrik alan çizgile-

rine teğettir.

K

M

N

Ld2

d1

X Y

Buna göre;

I. X in yük miktarı Y ninkinden fazladır.

II. K ve L deki elektrik alanlar aynı yönlüdür.

III. M ve N deki elektrik alanların büyüklükleri birbirine eşit-

tir.

IV. K ve L deki elektriksel potansiyeller birbirine eşittir.

V. M ve N deki elektriksel potansiyeller birbirine eşittir.

yargılarındanhangisiyanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

4. +2q

−q

K L

Şekildeki +2q ve –q yüklerinin L noktasında oluşturduğu

toplam elektriksel potansiyel V dir.

Bunagöre,KveLnoktalarıarasındakipotansiyelfarkı

VKLnedir?

A) –V B) V C) sıfır D) –3V E) 3V

3 97

Page 15: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

4. BÖLÜM

Dalga Mekaniği

➲ Su Dalgalarında Girişim ve Kırınım

➲ Işıkta Girişim ve Kırınım

➲ Su ve Ses Dalgalarında Doppler Olayı,

Ses Dalgalarında Girişim

➲ Elektromanyetik Dalgalar

Page 16: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

277

4

1

3

2

5

6

DA

LGA

MEK

AN

İĞİ

TEST Su Dalgalarında Girişim ve Kırınım1 132

1. Derinliği sabit olan dalga leğeninde, doğrusal dalga kayna-

ğının ürettiği doğrusal su dalgaları, engeller arasındaki ya-

rıktan geçtikten sonra şekildeki gibi eğrisel olarak ilerliyor.

Engel

Doğrusaldalga kaynağı

Bunagöre,bufizikolayıaşağıdakilerdenhangisidir?

A) Kırılma B) Kırınım C) Doppler

D) Girişim E) Compton

2. Derinliği her yerinde sabit olan dalga leğeninde, doğrusal

dalga kaynağının oluşturduğu doğrusal su dalgaları, engel-

ler arasındaki ~ genişliğindeki yarığı geçtikten sonra şekil-

deki gibi ilerliyor.

Engel

Doğrusaldalga kaynağı

~

Buna göre, yarığı geçen dalgaların kırınıma uğraması

için;

I. Doğrusal dalga kaynağının titreşim frekansını azaltma

II. Dalga leğenindeki su derinliğini azaltma

III. Engeller arasındaki yarık genişliğini azaltma

işlemlerindenhangileriyapılabilir?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ya da II

D) I ya da III E) I ya da II ya da III

3. Sabit derinlikteki bir dalga leğeninde, aynı frekansta titreşen

özdeş iki kaynaktan yayılan dalgalar bir girişim deseni oluş-

turuyor.

Bu girişim deseninde;

Knoktasındaikidalgatepesi,

Lnoktasındaikidalgaçukuru,

Mnoktasındabirdalgatepesiilebirdalgaçukuru

karşılaşıyor.

Bunagöre,K,L,Mnoktalarıhangigirişimçizgileriüze-

rindedir?

K L M

A) Dalga katarı Dalga katarı Düğüm çizgisi

B) Düğüm çizgisi Dalga katarı Dalga katarı

C) Dalga katarı Düğüm çizgisi Düğüm çizgisi

D) Düğüm çizgisi Düğüm çizgisi Dalga katarı

E) Dalga katarı Dalga katarı Dalga katarı

4. Su derinliği her yerinde aynı olan bir dalga leğeninde, özdeş

iki noktasal kaynağın oluşturduğu dalgalar bir girişim deseni

oluşturuyor.

Bunagöre;

I. Dalga tepelerinin ya da dalga çukurlarının üst üste bin-

mesiyle oluşan noktaların birleştirilmesi ile dalga katar-

ları oluşur.

II. Dalga tepeleri ile dalga çukurlarının üst üste binmesiyle

oluşan noktaların birleştirilmesi ile düğüm çizgileri olu-

şur.

III. Her iki kaynağa da eşit uzaklıktaki noktaların birleştiril-

mesi ile merkez doğrusu oluşur.

yargılarındanhangileridoğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Su Dalgalarında Girişim ve Kırınım

Page 17: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

278

4

1

3

2

5

6

DA

LGA

MEK

AN

İĞİ

Su Dalgalarında Girişim ve Kırınım

1B 2D 3A 4E 5D 6C 7C 8D

5. Su derinliği değişmeyen bir dalga leğeninde, özdeş iki nok-

tasal kaynak suya aynı anda batıp çıkarak girişim deseni

oluşturuluyor.

Bunagöre;

I. Dalga katarlarından biri merkez doğrusu ile çakışıktır.

II. Düğüm çizgileri merkez doğrusuna göre simetriktir.

III. Dalga katarlarının sayısı, düğüm çizgilerinin sayısından

fazladır.

yargılarındanhangilerikesinlikledoğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

6.

K1 K2

PS

R

dalga tepesi,( dalga çukuru)

Su derinliği sabit olan bir dalga leğeninde, aynı fazda titre-

şen özdeş K1 ve K2 kaynaklarının oluşturduğu dalga tepe-

lerinin ve dalga çukurlarının bir andaki görünümü şekildeki

gibi oluyor.

Bunagöre;

I. P noktası 2. düğüm çizgisi üzerindedir.

II. R noktası 2. dalga katarı üzerindedir.

III. S noktası 1. dalga katarı üzerindedir.

yargılarındanhangileridoğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

7. Derinliği sabit olan bir dalga leğeninde, aynı anda suya batıp

çıkan özdeş iki noktasal kaynak girişim deseni oluşturuyor.

Bunagöre,dalgaleğenindekisuderinliğiartırılınca;

I. Sıfırıncı dalga katarının yeri değişmez.

II. Ardışık iki düğüm çizgisinin, kaynakları birleştiren doğ-

rultuyu kestiği noktalar arası uzaklık artar.

III. Dalga katarı sayısı artar.

yargılarındanhangileridoğrudur?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

8.

K1

L

K2

2. dk 2. dk2. dç 2. dç1. dk 1. dk1. dç 1. dç

NP R

M

merkez doğrusu

Derinliği sabit olan dalga leğeninde, özdeş K1 ve K2 nok-

tasal kaynaklarının oluşturduğu girişim deseninde dalga ka-

tarları (dk) ve düğüm çizgileri (dç) şekildeki gibidir.

Bunagöre;

I. L noktasının kaynaklara uzaklıkları farkı, N noktasının

kaynaklara uzaklık farkına eşittir.

II. P noktasının kaynaklara uzaklıkları farkı, R noktasının

kaynaklara uzaklık farkından büyüktür.

III. M noktasının kaynaklara uzaklığı eşittir.

yargılarındanhangileridoğrudur?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

Page 18: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

295

4

1

3

2

5

6

DA

LGA

MEK

AN

İĞİ

TEST Işıkta Girişim ve Kırınım

1.

tek renkliparalel ışıkdemeti

Şekil I

PL

1

2 tek renkliparalel ışıkdemeti

Şekil II

P

1

2

Şekildeki tek yarıkta kırınım deneyinde, tek yarıkdüzlemine

tek renkli paralel ışık demeti gönderildiğinde P noktasında

merkezi aydınlık saçak oluşuyor.

Bunagöre;fantüzerindekiyarıkönüneŞekilIIdekigibi

inceLlevhasıkonulduğunda,

I. L levhası saydam ise merkezi aydınlık saçak 2 yönünde

kayar.

II. L levhası saydam değil ise merkezi aydınlık saçak 1 yö-

nünde kayar.

III. L levhası saydam ise saçak genişliği azalır.

IV. L levhası saydam değil ise saçak genişliği artar.

V. P noktasında aydınlık saçak oluşur.

yargılardanhangilerikesinlikleyanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

2.

çift yarıkdüzlemi

hava

1

2

perde

K S1

S2

P

Şekildeki çift yarıkta girişim deneyinde, dalga boyu S1 ve

S2 yarıkları arasındaki uzaklıktan büyük olan tek renkli ışık

kullanılıyor. Perdedeki girişim deseninde, P noktasında ay-

dınlık saçak oluşuyor.

Buna göre, S1veS2arasındakiparçakesilipatıldığında;

I. Merkezi aydınlık saçağın genişliği artar.

II. P noktasındaki aydınlık saçak 1 yönünde kayar.

III. P de karanlık saçak oluşur.

yargılarındanhangileridoğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

3. Kırmızı laser ışığı kullanılan bir girişim deneyi düzeneği ta-

sarlanıyor. Paralel ışık demetinin önüne, ışık demetine dik

olacak biçimde bir fant yerleştiriliyor. Fantın arkasındaki be-

yaz perde üzerinde Şekil I deki gibi dairesel aydınlık ve ka-

ranlık saçaklar oluşuyor.

Şekil I

Perdede oluşan görüntünün fotoğrafı alınarak, bu fotoğraf

üzerinde Şekil II deki gibi bazı işaretlemeler yapılıyor. Mer-

kezi aydılık saçağın merkezi M olarak işaretleniyor. Ardışık

karanlık saçakların orta noktaları arasındaki uzaklıklar oran-

tılı olarak veriliyor.

Şekil II

d d4d

M

Bunagöre;

I. Fant üzerinde, tek yarık kullanılmıştır.

II. En parlak gözlenen saçak, merkezi aydınlık saçaktır.

III. Deney düzeneğinde yeşil mavi laser ışığı kullanıldığın-

da, merkezdeki aydınlık saçağın yarıçapı artar.

yargılarındanhangileridoğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

5 141

Page 19: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

5. BÖLÜM

Atom Fiziğine Giriş ve Radyoaktivite

➲ Atom Kavramının Tarihsel Gelişimi

➲ Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu

➲ Radyoaktivite

Page 20: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

311

5

2

1

4

3

6

AT

OM

FİZ

İĞİN

E G

İRİŞ

VE

RA

DY

OA

KT

İVİT

E

TEST Atom Kavramının Tarihsel Gelişimi

1. Aşağıdakilerden hangisi Dalton atom teorisinin varsa-

yımlarından değildir?

A) Elementler bölünemeyen, küçük atom taneciklerinden

oluşur.

B) Atomlar kimyasal tepkimelerle oluşmaz, bölünmez ve

yokolmaz.

C) Birelementinatomlarınınkütlesiveözellikleriaynıdır,di-

ğerelementlerinatomlarındanfarklıdır.

D) Atom(+)elektrikyüklüdür.

E) Kimyasalbirbileşikikiyadadahafazlaelementinbasit

birorandabirleşmesiileoluşur.

2. Rutherford atom modeline göre;

I. Atomda(+)elektrikyüklüçekirdekbulunur.

II. (–)yükleratomçekirdeğiçevresinderastgeleyörünge-

lerdedolanırlar.

III. Atomunbüyükbirkısmıboşluktur.

yargılarından hangileri doğrudur?

A)YalnızII B)YalnızIII C)IveII

D)IveIII E)I,IIveIII

3. Elektronun elektrik yükünün, kütlesine oranının (me

)

hesaplandığı deney aşağıdakilerden hangisidir?

A) Milikanyağdamlasıdeneyi

B) Rutherfordaltınlevhadeneyi

C) Michelson-Morleydeneyi

D) Franck-Hertzdeneyi

E) Katotışınlarıdeneyi

4. I. Thomsonatommodeli

II. Rutherfordatommodeli

III. Bohratommodeli

Yukarıdaki atom modellerinden hangilerinde elektron-

lar, (+) elektrik yüklü çekirdek etrafında dönmektedir?

A)YalnızI B)YalnızII C)YalnızIII

D)IveII E)IIveIII

5. Bohr atom teorisine göre;

I. Çekirdekçevresindebulunanelektronlarınaçısalmo-

mentumlarıh

2rnintamkatlarıdır.

II. Elektronlaryörüngelerindedolanırkenışımayapmazlar.

III. Çekirdekteki (+) yüklerinelektronauyguladığıelekt-

rikselçekimkuvvetietkisiyle,elektronlarçemberselyö-

rüngelerdedolanır.

yargılarından hangileri doğrudur?

A)YalnızI B)YalnızII C)IveIII

D)IIveIII E)I,IIveIII

6. Yörüngededolananbirelektronunkinetikenerjisi,potansiyel

enerjisivebuenerjilerintoplamıolantoplamenerjisivardır.

Bohr atom modeline göre, temel haldeki bir atom uyarıl-

dığında yörüngedeki bir elektronun;

I. Kinetikenerji

II. Potansiyelenerji

III. Toplamenerji

niceliklerinden hangileri artar?

A)YalnızI B)YalnızIII C)IveII

D)IIveIII E)I,IIveIII

1 148

Atom Kavramının Tarihsel Gelişimi

Page 21: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

312

5

2

1

4

3

6

AT

OM

FİZ

İĞİN

E G

İRİŞ

VE

RA

DY

OA

KT

İVİT

E

Atom Kavramının Tarihsel Gelişimi

1D 2E 3E 4E 5E 6D 7D 8B 9C 10D 11C

7. Elektrikyüklerisüreklideğildir,kesiklideğerleralabilir.

Buna göre; bu bilimsel gerçek aşağıdaki deneylerden

hangisi ile kanıtlanmıştır?

A) Rutherfordaltınlevhadeneyi

B) Michelson-Morleydeneyi

C) Youngdeneyi

D) Milikanyağdamlasıdeneyi

E) Franck-hertzdeneyi

8.

3,87

2,301,38

iyonlaşma enerjisi

enerji (eV)

n = 3n = 2

n = 1 (taban durumu)0

Sezyum atomunun bazı enerji düzeyleri şekildeki gibidir.

Sezyumbuharındakitabandurumundabulunanatomlarfo-

tonlarlauyarılmakisteniyor.

Buna göre, bu olayda;

I. 1,24eVenerjiliP

II. 1,38eVenerjiliR

III. 2,20eVenerjiliS

fotonlarından hangileri kullanılabilir?

A)YalnızI B)YalnızII C)YalnızIII

D)IveII E)IveIII

9. Uyarılmışbirhidrojenatomundan.enerjidüzeyindekielekt-

ron,N.enerjidüzeyinegeçerkenatomunaçısalmomentu-

mu h2

rkadarazalıyor.

Bohr atom modeline göre, n ve N sayıları aşağıdakiler-

den hangisi olabilir? (h:plancksabiti)

n N

A) 2 4

B) 2 6

C) 5 1

D) 5 3

E) 6 3

10.

10,4 iyonlaşma enerjisi

n = 3n = 4

n = 2

n = 1 (taban durumu)

8,86,64,9

0

enerji (eV)

Cıvaatomlarınınenerjidüzeylerindenbazılarışekildekigibi-

dir.Cıvabuharındakiatomlarınüzerine8,2eVenerjilielekt-

ronlargönderiliyor.

Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Uyarılancıvaatomları1,7eVenerjilifotonyayabilir.

B) Uyarılancıvaatomları4,9eVenerjilifotonyayabilir.

C) Uyarılancıvaatomları6,6eVenerjilifotonyayabilir.

D) Elektronlarortamdan1,8eVenerjiyleçıkabilir

E) Elektronlarortamdan3,3eVenerjisiyleçıkabilir.

11.Cıvaatomununenerjidüzeylerindenbazılarışekildekigibidir.

10,40

8,84

iyonlaşma enerjisi

n = 4n = 5

n = 3

n = 2

n = 1 (taban durumu)

7,806,67

4,86

0

enerji (eV)

Buna göre, taban (temel) durumundaki cıva atomunun

elektronunu 3. uyarılmış enerji düzeyine çıkarmak için,

bu atomun kaç eV enerjili fotonlarla uyarılması gerekir?

A)4,86 B)6,67 C)7,80

D) 8,84 E) 10,40

Page 22: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

319

5

2

1

4

3

6

AT

OM

FİZ

İĞİN

E G

İRİŞ

VE

RA

DY

OA

KT

İVİT

E

TEST Atom Kavramının Tarihsel Gelişimi

1.

13,6013,06

iyonlaşma enerjisi

n = 4n = 5

n = 3

n = 1 (taban durumu)

12,75

12,09

0

enerji (eV)

La Lb

Ha Hb

Pa Pb

n = 210,20

HidrojenatomlarınınspektrumundagörülenLyman,Balmer

vePaschenserisineaitçizgilerdenbazılarınınoluşumuşe-

kildekigibidir.

Buna göre;

I. Lymanserisinioluşturanfotonlarınfrekansı,Balmerse-

risinioluşturanlarınkindenbüyüktür.

II. Paschen serisini oluşturan fotonların dalga boyu, Ly-

manserisinioluşturanlarınkindenbüyüktür.

III. Balmerserisindekispektrumçizgilerininsayısı,Pasc-

henserisindekilerdenfazladır.

yargılarından hangileri doğrudur?

A)YalnızI B)YalnızII C)IveIII

D)IIveIII E)I,IIveIII

2. Uyarılmışhidrojenatomlarındaelektronlaraltenerjidüzeyle-

rinegeçerkenyaptığıışımalar,ışımaspektrumuçizgiserile-

rinioluşturur.

Buna göre;

I. Lymanserisinde,morötesiışınlargözlenebilir.

II. Balmerserisinde,görünürışıkışınlarıgözlenebilir.

III. Paschenserisinde,kızılötesiışınlargözlenebilir.

yargılarından hangileri doğrudur?

A)YalnızII B)YalnızIII C)IveII

D)IveIII E)I,IIveIII

3. Görünürışıklailgilibazıspektrumbilgileriaşağıdakigibive-

riliyor.

K. Güneş ışığı, prizmadan geçirildiğinde beyaz perde üze-

rinde sürekli spektrum oluşur.

L. Güneş ışığı, içinde hidrojen gazı bulunan bir ortamdan

geçirildikten sonra prizmaya düşürüldüğünde beyaz perde-

de kesikli spektrum olarak soğurma çizgi spektrumu oluşur.

M. Güneş ışığı, içinde hidrojen gazı bulunan bir ortamdan

geçirildikten sonra bu ortamdaki hidrojen atomlarının yay-

dığı ışık prizmaya düşürüldüğünde beyaz perdede kesikli

spektrum olarak ışıma çizgi spektrumu oluşur.

K,LveMolarakyukarıdabelirtilenspektrumlaraşağıdakiI,

IIveIIIspektrumlarındanbirinekarşılıkgelmektedir.

I.

II.

III.

Buna göre; K, L, M spektrumları ile I, II, III spektrumları-

nın doğru eşlenişi aşağıdakilerden hangisidir?

K L M

A) I II III

B) II III I

C) II I III

D) III I II

E) III II I

5 152

Page 23: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

6. BÖLÜM

Modern Fizik

➲ Özel Görelilik

➲ Kuantum Fiziğine Giriş

➲ Fotoelektrik Olay

➲ Compton Saçılması ve De Broglie Dalga Boyu

➲ Modern Fiziğin Teknolojideki Uygulamaları

➲ Birimler

Page 24: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

345

6

1

3

2

5

4

MO

DER

N F

İZİK

TEST Özel Görelilik

1. Einstein’in özel görelilik (izafiyet) teorisinin temel var-

sayımları arasında

I. Tüm fizik yasaları, birbirine göre sabit hızla hareket

edentümeylemsizreferanssistemlerindeaynıdır.

II. Işık hızı kaynağın ve gözlemcinin hızından bağımsız

olarak tüm eylemsiz referans sistemlerinde birbirine

eşittir.

III. Bircisminkütlesi,hızındanbağımsızdır.

kabullerinden hangileri yer alır?

A)YalnızI B)IveII C)IveIII

D)IIveIII E)I,IIveIII

2.

+x

+y

−x

–y

K L

ŞekildekiKveLdikdörtgenlevhalarıyeregöreışıkhızına

yakınhızlarlahareketederkenyerdekidurgungözlemcibu

levhalarıkareşeklindegörüyor.

Buna göre;

I. KveLninyeregörehızbüyüklüklerieşittir.

II. Klevhasıxdoğrultusundahareketetmektedir.

III. Llevhasıxdoğrultusundahareketetmektedir.

yargılarından hangileri doğrudur?

A)YalnızI B)YalnızII C)YalnızIII

D)IveII E)IveIII

3. Omerkezli dairesel levha yere göre durgun iken, yerdeki

durgungözlemci,dairesellevhayıŞekilIdekigibigörüyor.

O+x

+y

–y

–x

Şekil I

O+x

+y

–y

–x

Şekil II

Buna göre, yerdeki durgun gözlemcinin bu dairesel lev-

hayı Şekil II deki gibi görebilmesi için, dairesel levha-

nın ışık hızına yakın bir hızla hangi yönde hareket etme-

si gerekir?

A)+xveya–xyönünde

B)+yveya–yyönünde

C)+xveya+yyönünde

D)–xveya+yyönünde

E)+xveya–yyönünde

4. Aşağıdakilerden hangisi özel görelilik teorisinin sonuç-

larından biri değildir?

A) Kütlebirenerjişeklidir.

B) Bir gözlemciye göre ışık hızına yakın hızlarda hareket

edencisimlerinboyukısalmışgözlenir.

C) Bir gözlemciye göre ışık hızına yakın hızlarda hareket

edensaatlergerikalmışgözlenir.

D) Birgözlemciiçineşzamanlıolanolaylar,başkagözlem-

cileriçineşzamanlıolmayabilir.

E) Bir gözlemciye göre ışık hızına yakın hızlarda hareket

edencisimlerinkütlesidahabüyükölçülür.

1 164

Özel Görelilik

Page 25: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

346

6

1

3

2

5

4

MO

DER

N F

İZİK

Özel Görelilik

1B 2E 3A 4E 5E 6A 7E 8B

5. X Y

K L M N Pyer

ŞekildekiKvePnoktalarınaaynıandayıldırımdüşüyor.

|KL| = |LM| = |MN| = |NP| olduğuna göre;

I. Xgözlemcisinegöreyıldırımlarındüşmeanıeşzaman-

lıdır.

II. Ygözlemcisinegöreyıldırımlarındüşmeanıeşzaman-

lıdeğildir.

III. İlkyıldırımdüşmesiniönceYgözlemcisigörür.

yargılarından hangileri doğrudur?

A)YalnızI B)YalnızII C)IveIII

D)IIveIII E)I,IIveIII

6. Dikdörtgenlerprizmasışeklindekicisminx,y,zdoğrultula-

rındakiayrıtuzunluklarıdx,dy,dzdir.Bucisim+xyönünde

ışıkhızınayakınVbüyüklüğündehızlahareketediyor.

dx

dz

dyx

y

z

V

Buna göre, yerdeki durgun gözlemci dx, dy, dz uzunlukla-

rından hangilerini kısalmış olarak görür?

A)Yalnızdx B)Yalnızdy C)Yalnızdz

D)dxvedy E)dyvedz

7. BoylarıbirbirineeşitolanX,Y,ZçubuklarıışıkhızınayakınV

büyüklüğündekihızlarlaşekildekiyönlerdehareketediyorlar.

gözlemci

X

V

V V

Y Z

yer

yatay

yatay

Buna göre, yerdeki durgun gözlemci;

I. Xinboyunukısalmışolarakölçer.

II. Yninboyunukısalmışolarakölçer.

III. Zninboyunudeğişmemişolarakölçer.

yargılarından hangileri doğrudur?

A)YalnızI B)YalnızII C)IveIII

D)IIveIII E)I,IIveIII

8.

gözlemciM

0,4 cyatay

yer

yatayK L

Yeregöre0,4chızıylaşekildekigibihareketedenuzayara-

cındaki lambadan KveL ışınlarıyayınlanıyor.YerdekiM

gözlemcisiyeregörehareketsizdir.

Buna göre;

I. Mgözlemcisi,Kışınınınhızını,0,6cölçer.

II. Mgözlemcisi,Lışınınınhızını,cölçer.

III. Mgözlemcisi,Lışınınınhızını,Kninkindendahabü-

yükölçer.

yargılarından hangileri doğrudur?

(c:Işıkhızı)

A)YalnızI B)YalnızII C)YalnızIII

D)IveII E)IveIII

Page 26: YKS...KUVVET VE DENGE Basit Makineler 1D 2 A3 D4 5 6 D7 8A 5. Yerdeki P cismi, yerden yukarıdaki R konumuna sütünme - siz eğik düzlem üzerinde itilerek çıkarılmak isteniyor

BÖLÜM

384

6

1

3

2

5

4

MO

DER

N F

İZİK

Modern Fiziğin Teknolojideki Uygulamaları

1E 2E 3E 4A 5D 6E

6.

NS NS S

S

S

N

N

N N NS S

Şekil I

Hareket yönü

Şekil II

Süperiletkenlerinkullanımalanlarındanbiri,ŞekilIdegösterilenmanyetikraylıtren(maglev)adıilebilinenhızlıtrenlerdir.Buhızlı

trenler450km/hbüyüklüğündehızaulaşabilmektedir.

Maglevtreninderaylarelektromıknatıslarlakaplıdır.Treninherikitarafındadaçokdüşüksıcaklıklardasüperiletkenmaddelerbulu-

nurveçokbüyükmanyetikalanoluşturur.Bunedenletreninraylardantemasıkesilir.Trenin,raylardançıkmasınıönlemekiçintre-

ninaltkısmıraylarısararacakşekildetasarlanmıştır.

Elektromıknatısbobininedeğişikfrekanslardaalternatifakımverilerektreninhareketetmesisağlanır.ŞekilIIdekigibiraylardaolu-

şanelektromıknatısınkutuplarıyla,trendekiyardımcımıknatıslarınbirbirleriniçekmesisağlanaraktrenilerletilir.Bobinlerdengeçen

alternatifgerilimdeğerideğiştirilerek,treninhızıdadeğiştirilebilir.

Buna göre; maglev treninin çalışma prensipleri arasında,

I. Süperiletkenmalzemeler,kritiksıcaklığınaltındamanyetikalançizgilerinidışarılar.

II. Trenraylaratemasetmediğinden,sürtünmenedeniyleısıyadönüşenenerjiazalır.

III. Trendurdurulmakistendiğinderaylardakielektromıknatıslarınkutuplarıdeğiştirilerektrendekiyardımcımıknatıslarazıtyönde

itmekuvvetiuygulanırvetreninyavaşlatılır.

yukarıdakilerden hangileri yer alır?

A)YalnızI B)YalnızIII C)IveII D)IIveIII E)I,IIveIII