yÜklenİcİ İnŞaat fİrmalarinda fİnansal planlama

8/13/2019 YKLENC NAAT FRMALARINDA FNANSAL PLANLAMA

1/20

1

YKLENCNAAT FRMALARINDA FNANSAL PLANLAMA

*n. Y. Mh. Feyzi HAZNEDAROLU

1 - KISA SRELFNANSAL PLANLAMAKsa sreli finansal kararlar genellikle ksa mrl varlk ve ykmllklerle ilgili kararlardr. Bu

kararlardan kolayca geri dnlebilir. Ksa sreli planlama faaliyeti zellikle alma sermayesi ve nakit

ynetimi konularn kapsar. Ksa sreli planlamada faaliyetler, sorumluluk merkezleri ve rnler ayrntl

olarak ele alnr.

letmenin Varlklar letmenin Finansal Kaynaklar

N A K T

N A K T

Satclar

Bankalar

Hkmet

StoklarilerHesaplar

Alacakl

Sabit

Varlklar

Tahvil Sahipleri

Hissedarlar

Kiralama yapan

irketler

Borlar

cretler

Faiz

Vergiler

Faiz

Temett

Kira

Uzun SreliFinansman Ynetimi

Dner SermayeYnetimi

Satlar

Kaynak ; S.Aan [ 3 ], s:23

EKL - 1 : FRMA NAKT AKII

ekil - 1 'de grld gibi bir iletmenin nakit aklar; rn veya hizmet retimi iin gerekli

kaynaklara ( iilik, hammadde, ekipman gibi ) yaplan nakit klar ve rn veya hizmet satndan

kaynaklanan alacak tahsilat sonucunda oluan nakit girileri olarak zetlenebilir. Nakit ak dngsnn

uzunluu, stok devir hz ile alacaklarn devir hz toplamna eittir. Nakit ynetiminin ilevi ise, nakit ak

dngsnn en iyi ekilde deerlendirilerek, her aamada gerekli bilgiyi alabilmek, yorumlayabilmek ve nakitak dngsnn uzunluunu optimum klabilmek olmaldr. alma sermayesinin bir paras olan

bilanodaki alacaklar hesabolduka nemli bir kalemdir. Risk tayan alacaklar ve firmann yatrm yapt

stoklarn mahiyeti ksa sreli planlamada gz nnde bulundurulmaldr. Ayrca uzun dnemli planlarn ve

stratejilerin doal olarak ksa sreli planlama faaliyetlerini de etkileyecei unutulmamaldr.

Firmann ykmllkleri ile ilgili kararlarn alnmasnda da ksa vadeli planlama srecinin katks

olacaktr. rnein tahvil ihrackararuzun sreli bir finansal plan ierisinde incelenirken, k sa vadeli kredi

gereksinimi ksa sreli bir nakit btesiyle belirlenebilecektir. Proforma bilano ve fon akm tablosu, firmann

uzun sreli f inansman gereksiniminin saptanmasasndan elverili aralar olmalarna karlk; kapsadklar

*T naat Fakltesi


2/20

2

dnem ierisinde nakit aklarn gstermezler. Daha ak bir deile, rnein proforma bilanoya gre,

firmann belirli bir dnem sonunda ek finansman gereksinmesi olmamasna karn sz konusu dnem

ierisinde nemli tutarlara ulaan fon aklarveya fazlalaroluabilir. Bu nedenle nakit bteleri, proforma

bilano ve proforma fon akm tablolarnbir anlamda tamamlayan, finans yneticisinin elindeki en nemli

aralardan biridir. Nakit bteleri, yanlz firmann belirli bir dnem sonundaki toplam finansman

gereksinimini deil ayn zamanda finansman ihtiyacnn zaman ierisindeki dalmn ortaya koyarak,zamanlama sorununun zmne de katkda bulunur.

Ksa sreli bir planlama aracolarak kullanlan bteler, kapsadklardneme ilikin firmann ynetim

politikalarnn ve hedeflerinin saysal ifadesi olarak tanmlanabilir.

2 - YKLENCFRMALARDA PLANLAMA SREC

Taahht sektrndeki firmalarda salkl bir finansal analiz ve planlama, firmann alma alanlar,

organizasyonu, firma hedefleri ve stratejileri dorultusunda yaplabilecektir. Bu firmalarn rgtsel yaps,

kaynaklar, gereksinimleri, iyapabilme kapasiteleri faaliyet trlerine balolarak farkllk gstermektedir.

Yklenici firmalar pasif bir planlama yaklamyla hareket etmektedirler. Yklenici firma, talebinin

olumasyla ( ihale edilecek bir projenin olmas ), arzn ( teklif hazrlamas ve sunulmas ) e zamanl

oluaca dncesiyle, i frsat ortaya kana kadar herhangi bir faaliyette bulunmayacaktr. stlenilip

stlenilemeyecei bilinmeyen projeler iin harcanacak bu aratrma gelitirme giderlerinin olduka yksek

olmas, gelitirilecek planlarn baka projelerde kullanlamayacak olmasgibi nedenlerle, yklenici firmalar bu

pasif planlama yaklamntercih etmektedirler.

Proje baznda finansal planlama faaliyeti teklif hazrlanmas aamasnda balamaktadr. ncelikle

stlenilmesi dnlen projenin iprogramhazrlanr. Iprogramna balolarak taahht maliyeti, teklif fiyatve deme plan oluturulur. Ancak, zellikle lkemizde, teklif aamasnda hazrlanan bu planlarn retim

aamasnda kullanlmad ve yeniden planlamaya gidildii tespit edilmitir. lkemizde isim yapmbirka

yklenici firmada yaplan bir aratrmaya gre, teklif fiyatnn belirlenmesi amacyla hazrlanan bu plan,

sadece iin alnabilmesi asndan gz nnde tutulmakta ve i alndktan sonra teklif almalarnn iin

gerekleen inaat maliyetleri ile ilikisi kurulmayp, gelecee ynelik dzeltici nlemlere

bavurulmamaktadr. Teklif btelerinin retim aamasnda kullanlamamasnn balca iki nedeni vardr :

i - Firmalar stlenip stlenemeyecekleri belli olmayan bir proje iin detayl bir planlama faaliyeti

yrtmeyeceklerdir. Maliyeti yksek olduu ve ksa srede hazrlanmasgerektii iin ykleniciler, szleme

ncesinde detayliprogramlarhazrlamazlar .

ii - hale aamasnda projenin detaylar hakknda yeterli bilgi sahibi olunmad iin tahminlemede

kullanlacak verilerin snrlandrlmas gereklidir. Taahht i kolunda retim sreci dier endstrilere gre

uzundur. Bu durumun bir sonucu olarak iverenin projeden beklentileri zaman iinde deiebilmektedir.

Ayrca ekonomik deiiklikler proje maliyetlerinde nceden belirlenemeyecek sapmalara yol aabilmektedir.

Bu nedenle, retim aamasnda, maliyet kontrollarbelirli aralklarla yaplmaldr. Sapmalarn belirlenmesi,

nlemlerin al

nmas

, gerektiinde yeniden planlama yap

lmas

gereklidir. Bu a

klamalardan sonra yklenicifirmalarda finansal planlama dngs ekil - 2 'de grld gibi zetlenebilir :


3/20

3

23

1

4

5 En uygun strateji

ve planlarn seilmesi

Etkili bilgi

transferiPlanlarn onaylanarak

7

geri gnderilmesi

evre koullarnn

deerlendirilmesi

ve tahmin edilmesi

Uygulanabilecek

stratejilerin

deerlendirilmesi

Firmann zayf

ve gl ynlerinin

analizi

Proje grubu

A B C

Merkezi Ynetim

6 Dzeltilmek ve onaylanmakzere planlarn proje

gruplarna gnderilmesi

Proje grubu Proje grubu

EKL 2 : Yklenici firmalarda finansal planlama dngs

Merkez organizasyonu, proje karakteristiklerine (ticari bina, ok katl yap, yol, baraj v.b.) gre

oluturulabilecek alt pazarlardaki faaliyetleri topluca izleyebilme ansna sahiptir. Baarl bir raporlama

sistemi sayesinde, farklpazarlarda yrtlen projelerde elde edilen performans llebilir ve bylece st

dzey yneticiler firmann gelecekte hangi tip projelere ynelmesi gerektiini belirleyebilirler. ekil 2 'de

tanmlanan planlama srecinin, faydal sonular vermesi, proje ynetim birimlerinden merkeze etkili bilgi

transferinin salanmas(1) ile farklstratejilerin gereki olarak deerlendirilmesine (4) baldr.

3 - YKLENCFRMALARDA PROFORMA FNANSAL TABLOLAR

Proforma bilanolar araclyla firmann gelecek dnemlere ait beklenen varlk ve ykmllk yaps

tahmin edilir. Bylece aktiflere yaplacak yatrmlarn hangi pasif kalemlerle karlanabilecei aratrlr.

Proforma bilanolarn dzenlenmesinde hangi yntem kullanlrsa kullanlsn ( satlarn yzdesi, regresyon

analizi, oran v.b. ) tahmini satlar deerinden hareket edilmesi zorunluluu vardr. Taahhtler rekabet

ortamnda teklif verilerek stlenildiinden, yklenici firmalarn imalat firmalarna gre, i hacmini

deitirebilme etkileri dktr.

Ayrca yklenici firmalarn esas faaliyet gelirleri satgelirleri ile deil, hakedigelirleri ile gsterilir.Satgeliri kavramrnn veya hizmetin kesin deeri zerinden elde edilen gelirleri ifade ederken, taahht

ilerinde nykleme ( front end loading ) uygulamasve antiyede retilen iin kesin olarak llememesi

gibi nedenlerle hakedigeliri kavramnakit esasna gre bir gelir anlamtamaktadr. Taahht sektrnde i

ilerledike iverence yaplan demeler, kesin bir hakedi saylarak yklenici firmann netice hesaplarna

aktarlmaz. Szkonusu demeler, i tamamlanncaya kadar bilano pasifleri arasnda bor olarak

gsterilmektedir. Bu nedenle muhasebe uygulamas asndan hakedi demeleri iverenin ykleniciye

salad bir finansman kayna olarak grlmektedir. Yklenici firmalar genellikle i ilerledike projenin

tamamlanma yzdesine gre iverenden hakedi talebinde bulunmaktadrlar. Faturalanan fakat bilano


4/20

4

tarihine kadar tahsil edilmemi olan hakediler ise firmann alacaklar arasnda yer alacaktr. Dolaysyla

yaplan iin bedeli olarak isimlendirilebilecek retilen deer rakamklasik mali tablolardan kartlamaz.

Ksaca zetlemek gerekirse, proforma bilano, gelir-gider ve fon akm tablolargibi sanayi ve hizmetler

sektrlerinde kullanlan planlama aralarnn yklenici firmalarn gelecei grmeleri asndan etkinlii

olduka dktr. Sonu olarak proforma bilanolar firmann uzun dnemde finansal yapshakknda kaba

sonular verirken, firma faaliyetleri hakknda ( projelerin fiziksel ilerlemeleri ve kar marjlargibi ) detaylbilgi

veremezler. Bu firmalarda karlalan temel planlama ve ynetim sorunlar tekil projelerin zelliklerinden

kaynaklanmaktadr. Bu nedenle firmalarn proje baznda baarl finansal planlama yapmalar bir

zorunluluktur.

4 - YKLENCFRMALARDA BTELEME SSTEM

Yklenici firmalarda aadan yukarya doru bir bteleme sreci izlenir. lk adm olarak proje

baznda gider bteleri oluturulur. Byk firmalar iin farkl faaliyet alanlarnda alan departmanlarbaznda da bteleme yaplabilir. Ancak proje btelerinde oluabilecek nemli sapmalar firma btelerinde

de byk revizyonlar beraberinde getirecek ve firma nemli finansal problemlerle karlaabilecektir. Bu

nedenle yklenici firmalarda proje bazlbteleme esastr.

Ayrca makina parklar birer maliyet merkezi olarak dnlerek, ekipman bteleri de

hazrlanabilmektedir. Bunlarn dnda zellikle uluslararas iyapan yklenici firmalarda ithalat ve ihracat

bteleri de oluturulmaktadr. Muhasebe ve finansman birimlerinde, sz edilen bteler genel ynetim

harcamalarnn btelenmesiyle konsolide edilmektedir. Bu konsolidasyon ayda bir veya ayl k olarak

yaplabilmektedir.

naat ilerinde nakit klarolduka yksek ve noktasaldr. Baka bir deile byk miktarlarda ok

farkl malzemeler tek bir seferde alnmaktadr. Sanayideki gibi srekli ve istikrarl partiler halinde ayn

malzemelerin temin edilmesi szkonusu deildir. Genellikle ihtiya duyulan malzeme uygun vadeye

yaylarak eit partiler halinde alnamaz. Projenin eitli aamalarnda farkl malzemelere ihtiya

duyulmaktadr. rnein aylk vadeler kullanlarak her ayn tahmini malzeme giderleri bir sonraki ayn nakit

btesine gsterilmesi eklinde bir yntemle, nakit bteleri oluturulamayacaktr. Byle bir uygulama

yerine, sresel planlama teknikleri ( ubuk diyagramlar ve ya adiyagramlar ) kullan

larak, gerek projeninsatn alma plan, gerekse nakit bteleri, i programnda belirlenen retim miktarlarndan yola klarak

oluturulur. Btelemede kullanlan teknikler ileride ayrntlolarak aklanacaktr.

4 - 1 - NAKT BTES

Nakit btesi, aylk haftalk hatta gnlk zaman dilimlerinde, firmann gelecee ilikin tahmini nakit

girive klarnn ayrntlolarak gsterildii bir alma tablosudur. Baka bir deile, nakit bteleri nakit

giri ve klarnn beklenen deerlerinin yannda, bu parasal hareketlerin hangi zaman aralnda

oluabileceini de aklar.


5/20

5

Nakit bteleri dzenlenmesinin en nemli amac, firmann eitli dnemlerdeki finansman ihtiyacn

ve elde birikebilecek fonlarn atl kalmasnnlemektir. Finans yneticisi bu btelerden salayacabilgiler

ile gelecekteki nakit ihtiyacntayin edebilir, bu ihtiyalarn finansmannplanlayabilir ve likidite durumunu da

daha kolaylkla kontrol edebilir. Burada hatrlatlmas gereken dier bir nokta da, nakit btelerinin

doruluunun, byk lde onun hazrlanmasnda kullanlan tahminlerin doruluuna bal olacadr.

Nakit btesi, belirli varsaymlara altnda nakit aklarnn tahminini kapsad iin, zellikle gelecee aitbelirsizliin fazla olmas halinde, gerekleen nakit aklarnn tahmin edilenden nemli lde sapma

gstermesi olaslyksektir.

4- 2 - NAKT BTELERNN HAZIRLANMASI

Nakit btesinin hazrlanmasnda ilk adm, szkonusu btenin kapsayacasrenin saptanmasdr.

Bteleme dneminin uzunluu iletme ii ve iletme dbir ok faktrn etkisi altndadr. letmenin bal

bulunduu endstri kolunun zellii, lke ekonomisinin konjonktrel durumu, piyasadaki mevsimsel

dalgalanmalar gibi iletme dfaktrler ile retim safhalarnn sresi, stoklarn dnme abukluu, iletmenin

finansal durumu ve faaliyet koullar gibi iletme ii nedenler bte dneminin uzunluunu olumlu veya

olumsuz etkiler. Bte dnemi belirlenirken, dnemin retim srecine uygun uzunlukta olmas , mevsimlik

faaliyetlerde mevsimlik deimeyi ierebilmesi, finanslama bakmndan gerekli fonlarn teminine imkan

verebilecek uzunlukta olmasve finansal yl ile faaliyet sonularnn deerlenebilmesi iin uyuacak biimde

bir dnem olmasna dikkate alnmaldr. Nakit btesinin kapsayaca zaman dilimi iletmeden iletmeye

farkllk gsterbilecei gibi, iletmenin nakit durumuna gre de deiebilir. letmenin alma sermayesinin

byk ve bu semaye iindeki nakit mevcudunun da yeterli olmashalinde, nakit btesinin alt aylk veya

yllk bir dnem esasna gre aylk olarak dzenlenmesi dnlmelidir. Uygulamada, nakit btelerinin,

genellikle, aylk ve aylk dnem iin dzenlendii gzlenmektedir .

4 - 3 - BTELEME DNEM

Eer irket personeli byk harcamalara yol amadan etkin tahminler yapabiliyorsa aylk veya aylk

olarak nakit btelerinin hazrlanmasyeterli olacaktr. Gider ve gelir bteleri de yllk veya aylk olarak

hazrlanabilecei gibi, maliyetlerinin tm proje iin izlenebilmesi asndan, bu bteler iin proje sresine

eit bir bteleme dnemi de seilebilir.

4 - 4 - BTELEME ALIMASI N GEREKLVERLER

Gerek maliyet gerekse nakit ak tahminlerinden anlaml ve yararl sonular elde edilebilmesi iin

periyodik olarak raporlanmalar gereklidir. Nakit btelerinin srekli yaplabilmesi ise kullanlan yntemin

basit, kolay uygulanabilir olmasna baldr. Bu nedenle bte hazrlanmasnda plann anlamlln

bozmayacak dzeyde optimum bir veri ile allmas gereklidir. Bteler hazrlanrken antiyelerden ve

merkez ofisten derlenmesi gereken veriler aada maddeler halinde sralanmtr.


6/20

6

antiyeden alnacak veriler :

1 - Belli zaman dilimlerinde retilen deerlerin belirlenmesi, ( Buradaki retilen deer yklenicinin

stlendii iin tamamladksm iin ald veya almasgereken kmlatif parasal deeri ifadeeder. )

2 - Gerekletirilen imiktarnn llmesi,

3 - Hakedilerin iverene faturalanmasve hakeditahsilatarasndaki gecikme,

4 - Teminat kesintisi artlarve teminat kesintilerinin geri denmesi,

5 - Belli zaman dilimlerine gre maliyetlerin dalm, ( Yklenicinin maliyet ykmllkleri iilik,

ekipman, malzeme ve altykleniciler ve dier maliyetler balklaraltnda toplanabilir. )

6 - Yukardaki balklar altnda proje maliyetlerinin dkm,

7 - Yukardaki balklar altnda maliyetlerin olumasile harcamalarn gereklemesi

arasnda gecikmeler

Merkez ofisten salanacak veriler :

8 - Harcamalar ve gerekleme tarihleri,

9 - Gelirler ve gerekleme tarihleri

( 2 ) ( 3 ) ( 4 ) maddelerindeki projelere ait verileri derlemek kolaydr. Bu veriler szleme ve

eklerinden alnabilir. ( 6 ) 'nc veri benzer projelerden edinilen deneyimler zerinde allarak yaklak

maliyet hesaplarndan karlabilir. ( 7 ) 'inci madde satn alma departmantarafndan hazrlanmaldr. retim

hzna balolarak oluan, ( 1 ) ve ( 5 ) 'inci maddeleri elde etmek biraz daha zor olacaktr.

Belli zaman dilimlerinde retilen deerlerin belirlenmesi, nakit girilerinin tahmin edilmesi iin

gereklidir. Projenin i programnda aktivitelerin her birinin deerlerini belirleyip, her kontrol dnemi iin

toplanmasyla ( haftalk, aylk ) bulunabilir. Genellikle kmlatif olarak verilir.

Belli zaman dilimlerine gre maliyetlerin dalm ise nakit klarnbelirlemek iin gereklidir. Katk

oran( Kar + proje genel gider pay+ ynetim gider pay) zaman iinde niform datlarak tahmini direkt

maliyetlere eklenebilir. Baka bir deile her maliyet kalemine arlorannda kar ve merkez harcama pay

ayrlabilir. Bu durumda retilen deer ve maliyetler birbirine gre oransal olarak ifade edilebilir. rnein katk

oran%12 olarak belirlenmiise her maliyet kalemi iin :

retilen Deer = 1,12 Direkt Maliyetler veya Direkt Maliyetler = 0,89 retilen Deer olur.

Ancak katkorann (mark-up) niform datmak genellikle hatalbir yaklam olabilir. rnein yap

ilerinde balang faaliyetleri bu marj, daha sonraki faaliyetlere gre daha yksek belirlenebilmektedir


7/20

7

(nykleme durumu) veya tam tersine antiye kurulu maliyetleri (mobilizasyon) ilk faaliyetlerin karlln

drecek mertebede olabilmektedir. Bu durumda belli zaman dilmlerine gre kmlatif maliyet dalmnn

belirlenmesi iin yine projenin i programnn kullanlmas gereklidir. Grld gibi projenin nakit

gereksinimi, projeden beklenen katk oran (mark-up) gibi pekok faktrden etkilenir. Teklif aamasnda

balayan bir almayla, gereki bir marj belirlemek olduka nemlidir. Uygulamada planlanan ve

gerekleen katk paylar arasnda byk farkllklar grlmektedir. Firmalar bu analizleri yaparken

kendilerine ait gemi verilerden yararlanmalar arttr. Gerekleen katk orannn izlenmesinde,

beklenmeyen giderlerin hesaplama dnda tutulmasnemlidir. rnein iverence kabul edilmeyen giderler

aylk nakit aklarnda ayrbir kalemde gsterilerek, ileriki bir tarihte ( proje sonunda ) hesaplara katlabilir ve

iverenden ek deme talebinde bulunulabilir.

5 - PROJE BTELER

Proje btelerinin hazrlanmas, denetimi ve gncellenmesi iin ngrlen ideal bir sistem ekil 3 'de

gsterilmitir.

GerekleenMaliyetler

zlemeKarlatrma

Master Plan

Bteler

Veri BankasGelecek projelerin

Btelenmesi

BtelerinGncellenmesi

SapmaVar m?

E

H

ekil - 3 : Proje dzeyinde bteleme sreci

Yapm faaliyeti balamadan hazrlanan master planda aktiviteler, retim miktarlar, yapmda

kullanlacak yntemler ve standartlar belirlenmitir. Bu verilerden yararlanlarak proje btesi oluturulur.

Ancak bteleme almalarsrekli gncellemelerle devam edecektir. Proje dzeyinde bteleme srecinde

planlama ve kontrol dngs aadaki gibi zetlenebilir :

i - Gerekleen maliyetlerle, beklenen performans arasndaki farklarn incelenmesi,

ii - Sapmalara karnlemlerin alnmas,

iii - Btelerin gncellenmesi,

iv - Gelecekte stlenilecek projelerde kullanlmak zere gerekleen maliyetlerin bir veri

tabannda toplanmas.


8/20

8

5 - 1 - PROJE BAZINDA NAKT YNETMNN NEM

naat ilerinde nakit akmlar ok byk miktarlarda, tek kalemde gereklemekte ve zaman iine

yaylamayan bir zellik gstermektedir. Projenin nakit akmlarndaki bu dzensizlik baz dnemlerde

olaanst nakit gereksinimi, bazdnemlerde ise olaast nakit fazlalolumasna neden olabilmektedir.

Ayrca taahht ilerin doasgerei, avans kullanm ve nykleme yaplmasgibi prefinansman teknikleri

olduka sk kullanlmaktadr. Taahht firmalarnda proje dzeyinde nakit akmlarnn tahmin edilmesi finansal

planlama almalarnn zn oluturmaktadr. Firma havuzunda toplanan fonlarn ynetiminde, eitli

dnemlerde projelerin birbirini fonlamas sz konusu olsa bile, proje performanslarn karlatrmak

amacyla, projeler arasnda bor alacak ilikisi kurularak, nakit akmlarnn proje dzeyinde incelenmesi

yerinde olacaktr. Gerektiinde projeler arasnda fonlama maliyetleri, hesaplanarak proje maliyetlerine

eklenmelidir. Bylece farkl pazar blmlerindeki projelerin reel performanslar karlatrlarak, firmann

geliimine uygun pazarlar belirlenebilecektir.

Tutarlnakit akmplanlarnn hazrlanmasyla, likit deerlerin yksek olduu dnemlerde baarlksa

sreli yatrm politikalarizlenmesi ve likit deerlerin kstlolduu dnemler iin nceden nlemlerin alnmas

szkonusu olabilecektir. Bu durum de i hacmine oranla dk alma sermayesiyle alan firmalarn

karllnolumlu etkileyecektir.

Yklenici firmalarda, proje baznda hazrlanan nakit akm tablolaren sk kullanlan finansal planlama

aralardr. Nakit btelerinin hazrlanmasnda kullanlan tekniklerin aklanmasna gemeden nce, nakit

hareketine neden olan faaliyetler ve proje nakit gereksinimini belirleyen faktrler tanmlanmtr.

Yklenici bir firmann nakit girileri;

i - veren avanslar,

ii - Hakedigelirleri,

iii - Teminat kesintilerinin iadesi,

iv - Kredi kullanmlar,

v - Dier faaliyet gelirleri ( Kontrolrlk hizmetler, ekipmanlarn kiraya verilmesi v.b. )

ve nakit klar;

i - ilik giderleri,

ii - Taeronlara yaplan demeler,

iii - Ekipman ve malzeme almlar,

iv - Tama giderleri,

v - Genel ynetim giderleri,

vi - Vergi demeleri,


9/20

9

vii - Kredi geri demeleri ( ana para ve faiz demeleri )

viii - Kar paydemeleri,

ix - Dier giderler ( Seyahat giderleri, tasarm hizmetleri harcamalarv.b. )

balklaraltnda toplanabilir.

6 - PROJE BTELERNN DZENLENMESNDE KULLANILAN TEKNKLER

Dier btelerde olduu gibi nakit ve gider btelerinin de ncelikle proje baz nda hazrlanmas

zorunluluu vardr. Finansal planlamann ilk adm olan, proje btelerinin dzenlenmesinde balca iki

yntem kullanlmaktadr:

i - Sre diyagramna dayalbteleme teknii

ii - Standart ' S ' erilerine dayalbteleme teknii

6-1 - SRE DYAGRAMINA DAYALI BTELEME TEKNprogramna balolarak nakit btelerinin hazrlanabilmesi iin ncelikle inaat ilerinde kullanlan

ubuk ( Gant ) diyagramlar ve ya a diyagramlar gibi sresel planlama ( i programlarna )

bavurulmaktadr. programlarhazrlanrken gerekletirilecek aktiviteleri tanmlanmas, aralarnda ncelik

ve sonralk ilikiler kurulmasgereklidir. Daha sonra retilecek imiktarlarve firmann gemiteki tecrbeleri

nda performans deerlendirilerek, bu aktivitelerin gerekletirilebilmesi iin gerekli kaynaklar ve

kullanm sreleri belirlenecektir. Aktiviteler arasndaki ilikiler yardmyla sre diyagramoluturulur ( ekil 4

). Sre diyagramve her aktivitede kullanlacak kaynaklar ( iilik, ekipman, malzeme ) bu ekilde tespit

edildikten sonra satn alma ve gider btelerinin hazrlanmasmmkn olacaktr. Bu bteler hazrlandktansonra ise retim girdileri iin uygulanan vadeler kullanlarak nakit bteleri hazrlanabilir. Gnmzde CPM

tekniini kullanarak sre diyagram ve gider btelerini hazrlayan bilgisayar programlar yaygn olarak

kullanlmaktadr.

AKTVTELER OCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZ. TEM. AUST. EYLL

ant. Hazrlk.KazleriB.A. TemelDuvar leri

Blokaj Grobeton leriKalp skele leriDemir leriBeton leri

atKonstrksyonuatKaplama leriD. Kaplama leriDuv. Kaplama leri

Dorama leriShhi Tesisat leriElek. TesisatleriIstma Tesisatleri


10/20

10

ekil 4 : A Projesi Sre Diyagram

Bu diyagram yardmyla A projesi iin Tablo - 1 'deki gibi bir gider btesi oluturulabilecektir.


11/20

11

Tablo - 1 : A Projesi Gider Btesi

AKTVTE OCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZ. TEM. AUST. EYLL

antiye ilik 134.500Hazrlk Malzeme 45.000

Ekipman 94.340Kaz ilik 225.000

leri MalzemeEkipman 80.600

B.A. ilik 125.000 125.000eme a zeme 110.000 110.000leri Ekipman 54.000 54.000

Duvar ilik 136.000 er a zeme 119.000

Ekipman 64.000Blokaj, ilik 25.400

Grobeton Malzeme 64.500leri Ekipman 59.800

Kalp, ilik 50.000 50.000

s e e a zeme 97.000 97.000leri Ekipman 16.300 16.300B.A. ilik 127.000 127.000em r a zeme 135.000 135.000leri Ekipman 118.000 118.000B.A. ilik 51.000 51.000

Beton Malzeme 68.000 68.000leri Ekipman 81.100 81.100at ilik 170.300 83.400

ons r syo a zeme 114.500 114.500Ekipman 121.400 45.200

at ilik 78.000 78.000

Kaplama Malzeme 71.000 71.000leri Ekipman 114.900 114.900Deme ilik 57.000 57.000 57.000

ap ama a zeme 72.000 72.000 72.000 er pman 62.500 62.500 62.500uvar 34.000 68.000 68.000

ap ama a zeme 77.700 77.700 77.700 er pman 10.100 20.200 20.200

o rama 41.000 82.000 82.000 er a zeme 77.000 77.000 77.000

pman 15.000 30.000 30.000 24.250 48.500 48.500

es sa a zeme 44.000 44.000 44.000

er pman 10.950 21.900 21.900e r 21.750 43.500 43.500essa a zeme 28.700 28.700 28.700 er pman 10.850 21.700 21.700

s ma 21.500 43.000 43.000essa a zeme 41.050 41.050 41.050 er pman 8.500 17.000 17.000

Dolaysz Proje Gid. 579.440 608.000 602.000 543.300 580.100 857.950 1.261.950 1.362.750 263.900

Proje Genel Gid. 35.000 35.000 35.000 35.000 35.000 35.000 35.000 35.000 35.000

PROJE GDERLERTOP. 614.440 643.000 637.000 578.300 615.100 892.950 1.296.950 1.397.750 298.900

KMLATF PROJE GD. 614.440 1.257.440 1.894.440 2.472.740 3.087.840 3.980.790 5.277.740 6.675.490 6.974.390


12/20

12

Sre diyagram yardmyla gider btesinin yannda satn alma btesinin de hazrlanabilecektir.

rnek projede satn almann, i programna balolarak, malzeme gereksinimi olutuu anda antiyeden

yapldvarsaylmtr.

ekil 4 'deki rnek projenin betonarme temel aktivitesi iin kullan lacak kaynaklar, toplam maliyetleri

ve deme ekilleri Tablo - 2 'te verilmitir.

Tablo - 2 : Betonarme Temel Aktivitesine Ilikin VerilerKAYNAKLAR MALIYET VADE

gc 250.000.000 TL. Ay sonunda

Malzeme 220.000.000 TL. 2 Ay

Ekipman 108.000.000 TL. Ay sonunda

Tablo - 2 ve ekil - 3 'deki veriler kullanarak betonarme temel aktivitesine ilikin bir deme plan

aadaki gibi oluturulabilir ( Tablo - 3 ) :

Tablo - 3 : Betonarme Temel Aktivitesi deme Plan

Aktivite ubat Mart Nisan Mays

Beton- ilik 125.000 125.000

arme Malzeme 110.000 110.000Temel Ekipman 54.000 54.000

Toplam nakit k 179,000179,000 179,000289,000 110,000

Her aktivite iin yaplabilecek benzer hesaplamalar yardm ile direkt proje giderlerinden nakit

klarbelirlenebilir ( Tablo - 4 ). Proje genel giderleri olarak adland rlan, nakit kgerektiren, dier bir

gider kalemi de dorudan doruya projeyle ilgili, st dzey personel cretleri, kira, ofis ve enerji giderlerinden

olumaktadr.


13/20

13

Tablo - 4 : A Projesi Nakit klar

AKTVTE OCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZ. TEM. AUST. EYLL EKM KASIMantiye ilik 134.500

Hazrlk Malzeme 45.000

Ekipman 94.340

Kaz

ilik225.000

leri Malzeme

Ekipman 80.600

B.A. ilik 125.000 125.000

Temel Malzeme 110.000 110.000

leri Ekipman 54.000 54.000

ilik 136.000

Duvar Malzeme 119.000

leri Ekipman 64.000

Blokaj, ilik 25.400

Grobeton Malzeme 64.500

leri Ekipman 59.800

Kalp, ilik 50.000 50.000

iskele Malzeme 97.000 97.000


B.A. ilik 127.000 127.000

Demir Malzeme 135.000 135.000

leri Ekipman 118.000 118.000

B.A. ilik 51.000 51.000

Beton Malzeme 68.000 68.000


at ilik 170.300 83.400

Konstr. Malzeme 114.500 114.500

Ekipman 121.400 45.200

at ilik 78.000 78.000

Kaplama Malzeme 71.000 71.000

leri Ekipman 114.900 114.900

Deme ilik 57.000 57.000 57.000

Kaplama Malzeme 72.000 72.000 72.000

leri Ekipman 62.500 62.500 62.500

Duvar ilik 34.000 68.000 68.000

Kaplama Malzeme 77.700 77.700 77.700

leri Ekipman 10.100 20.200 20.200

Dorama ilik 41.000 82.000 82.000

leri Malzeme 77.000 77.000 77.000

Ekipman 15.000 30.000 30.000

Shhi ilik 24.250 48.500 48.500

Tesisat Malzeme 44.000 44.000 44.000

leri Ekipman 10.950 21.900 21.900

Elektrik ilik 21.750 43.500 43.500

Tesisat Malzeme 28.700 28.700 28.700

leri Ekipman 10.850 21.700 21.700

Istma ilik 21.500 43.000 43.000

Tesisat Malzeme 41.050 41.050 41.050

leri Ekipman 8.500 17.000 17.000

Dolaysz Proje Gid. 0 579.440 379.000 559.500 582.800 609.100 652.500 1.215.450 1.291.750 718.850 71.000

Proje Genel Gid. 0 35.000 35.000 35.000 35.000 35.000 35.000 35.000 35.000 35.000 35.000

Top.Nakit klar 0 614.440 414.000 594.500 617.800 644.100 687.500 1.250.450 1.326.750 753.850 106.000


14/20

14

Gider btelerinden yararlanlarak nakit klarbu ekilde hesaplandktan sonra projeye ilikin nakit

girileri de, hakedigelirlerinden yola klarak tespit edilebilir. rnek A projesi iin iverenin proje bedelinin

% 10 'u orannda bir avans demesi yapacangrlmtr. Burada yklenici firmann verdii teklifte, her

aktiviteden % 20 orannda katk oran ( Mark-up = Kar pay + genel gider pay ) belirledii varsaylmtr.

Szlemede avans olarak verilen ( 6.659.390 * 1.2 * 0.1 = ) 799.127 T.L. 'nin her hakedi demesinden %

15 dzeyinde bir kesintiyle geri alnaca belirtilmitir. Bu kesintinin dnda hakedilerden % 8 orannda

teminat kesintisi ( iveren idareler yklenici firmann projeyi tamamlamadan ii brakmasn nlemek

amacyla teminat mektubunun yannda hakediler kesinti yapma yoluna gidebilmektedirler. ) ve % 5

orannda stopaj vergisi kesintisi uygulanacahesaplarda dikkate alnmtr. Ayrca hakediraporlarnn aylk

olarak dzenlendii, iverenin raporlarn incelemesi, onaylamasve demeyi yapmas iin bir aylk bir sre

verildii dnlmtr. Teminat kesintisi olarak iverence alkonulacak 639.301 TL. 'nin, projenin kesin

kabul ardndan, aralk aynda ykleniciye iade edilecei varsaylmtr. Bu veriler nda Tablo - 5 'deki

hakeditutarlarndan ( = retilen deer ) Tablo - 6 'daki net girileri belirlenebilir. Tablo - 4 'deki nakit klar

da kullanlarak projenin nakit btesi hazrlanabilir ( Tablo - 7 ).

TABLO - 5 : A Projesi HakediTutarlarOCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZ. TEM. AUST. EYLL EKM KASIM TOPLAM

Proje Giderleri 579.440 608.000 602.000 543.300 580.100 857.950 1.261.950 1.362.750 263.900 0 0 6.659.390

retilen Deer 695.328 729.600 722.400 651.960 696.120 1.029.540 1.514.340 1.635.300 316.680 0 0 7.991.268

TABLO - 6 : Dnem Sonu Nakit Girilerinin BelirlenmesiD.S.HakediTutar 695.328 729.600 722.400 651.960 696.120 1.029.540 1.514.340 1.635.300 316.680 0 0 7.991.268

(-) D.S.Avans Kes. 104.299 109.440 108.360 97.794 104.418 154.431 120.385 0 0 0 0 799.127

(-) D.S.Teminat K. 55.626 58.368 57.792 52.157 55.690 82.363 121.147 130.824 25.334 0 0 639.301

(-) D.S.Stopaj Kes. 34.766 36.480 36.120 32.598 34.806 51.477 75.717 81.765 15.834 0 0 399.563

D.S. Net N.Girileri 500.636 525.312 520.128 469.411 501.206 741.269 1.197.091 1.422.711 275.512 0 639.301 7.591.705

Alnan Avans * 799.127

* Avans demesi Ocak aynda yaplacaktr.

TABLO - 7 : A Projesi Nakit Btesi

OCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZ. TEM. AUST. EYLL EKM KASIM ARALIK TOPLAM

Net Nakit Girileri 799.127 500.636 525.312 520.128 469.411 501.206 741.269 1.197.091 1.422.711 275.512 0 639.301 7.591.705

Net Nakit klar 0 614.440 414.000 594.500 617.800 644.100 687.500 1.250.450 1.326.750 753.850 106.000 0 7.009.390

Net Nakit Akm 799.127 -113.804 111.312 -74.372 -148.389 -142.894 53.769 -53.359 95.961 -478.338 -106.000 639.301

Kmlatif N. Akm 799.127 685.323 796.635 722.263 573.874 430.981 484.749 431.391 527.352 49.013 -56.987 582.315

programna balnakit btelerinin dzenlenmesi ynteminde, antiyelerde veya merkez ofisteki

planlama blmnde her proje iin yukardakine benzer bir analizin yaplmasgereklidir. Elde edilen proje

bteleri, finansman departmannca, merkez genel giderleri btesiyle birlikte konsolide edilerek firma nakit

bteleri hazrlanabilir ( Tablo - 8 ). Merkez genel giderleri, kira, telefon, faiz giderleri, ofis ekipmangiderleri,

dividant ve vergi demeleri, ynetim giderleri balklarnda toplanabilir. Ayrca merkez gelirleri de ayn

erevede bteye konulur. Bu gelirler ise, merkez ofis hizmet gelirlerinden (fizibilite etd hizmetleri,

tasarm hizmetleri v.b.), tamamlanan projelerin teminat kesintilerinin iadesinden ve ek demelerden ( claims


15/20

15

) oluabilir. rneimizde ek demeler ve teminat kesintilerinin iadesi ile ilgili gelirler proje gelirleri aras nda

gsterilmitir.

TABLO - 8 : Firma Nakit Btesi

OCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZ. TEM. AUST. EYLL EKM KASIM ARALIK TOPLAM

A Proj.N.Nak.Ak 799.127 -113.804 111.312 -74.372 -148.389 -142.894 53.769 -53.359 95.961 -478.338 -106.000 639.301 582.314

B Proj.N.Nak.Ak -41.200 -102.512 -41.290 -18.540 137.040 68.570 45.325 54.080 -20.580 341.580 422.473

C Proj.N.Nak.Ak 745.000 -551.820 -178.470 -115.820 -74.580 1.270 54.120 44.200 59.850 35.340 19.090

D Proj.N.Nak.Ak 108.420 -82.540 -42.740 450 18.460 29.800 -8.760 23.090

Genel Ynetim Gid. -145.000 -145.000 -145.000 -145.000 -145.000 -145.000 -145.000 -145.000 -145.000 -145.000 -145.000 -145.000 -1.740.000

Firma N.Nak.Ak 612.927 -361.316 670.022 -789.732 -334.819 -226.724 -203.026 -185.749 -15.049 -219.098 -161.350 520.881 -693.033

D.B. Nak.Mevcudu 546.235 1.159.162 797.846 1.467.868 678.136 343.317 116.593 -86.433 -272.182 -287.231 -506.329 -667.679 3.289.303

Min.Nakit htiyac 100.000 100.000 100.000 100.000 100.000 100.000 100.000 100.000 100.000 100.000 100.000 100.000 1.200.000

Aylk N. A./ Faz. 1.059.162 697.846 1.367.868 578.136 243.317 16.593 -186.433 -372.182 -387.231 -606.329 -767.679 -246.798 1.396.270

6-2-1- S ERLERNE DAYALI BTELEME TEKN

Tipik bir ' S ' erisi kmlatif retilen deer -zaman diyagramndan ( Cumulative value curve )

incelenirse, projenin balang dnemine kargelen, birinci aamada kmlatif maliyetin ivmelenen bir art

gsterdii tespit edilecektir ( ekil 5 ) .

Km latif Maliyet

1/ 4

1/ 4

1/ 2

1/ 3 1/ 3 1/ 3Zaman

ekil 5 : Tipik ' S ' Erisi

Bu ilk aama global olarak, toplam proje sresinin 1/3 'ne, proje maliyetinin ise 1/4 'ne kar

gelmektedir. ler ilerledike erinin lineer bir artgsterdii izlenecektir. Gzlemler bu ikinci aamann ise,

proje sresinin 1/3 'n ve proje maliyetinin 1/2 'sini ierdiini ortaya koymaktadr. Proje retim srecinin

nc ve son aamasnda bir ok aktivitenin tamamlanmak zere olduu ve erinin yavalayarak artmaya

devam ettii, projenin sonunda yatay eksene paralel bir yrnge izdii grlmektedir. Bu aamann da

yaklak olarak proje sresinin 1/3 ', proje maliyetinin 1/4 ' il ifade edilebilmektedir.


16/20

16

Literatrde yaplan almalara bakldnda, ' S ' erilerinin gerek proje gider ve nakit btelerinin

oluturulmasnda, gerekse proje maliyet kontrol almalarnda ska kullanld grlmektedir. rnein

maliyet kontrolu almalarnda, ekil 6 'da grld gibi alt maliyet gruplar iin hazrlanabilecek gider

bteleri ayn diyagramdan izlenebilir veya sre ve maliyet sapmalarnn analizinde ekil 7 'de grlen

diyagram kullanlabilir.

Kmlatif Maliyet / retilen Deer

Zaman

ekil 6 : Alt maliyetlere ayrlmtaahht maliyeti erisi

Kar

Malzeme

ilik

Ekipman

Genel Giderler

Taeron

Toplam retilen deer

Toplam Taahht Maliyeti

Kmlatif

Zaman

ekil 7 : Maliyet analizi amacyla taahht maliyet erilerinin kullanlmas

t

gerekleen maliyet

Bte fiyatlaryla

Btelenen maliyet

Gncel fiyatlarla

Gerekleen Maliyet

Maliyet sapmas

Sresel sapma

Maliyet (GFGM)

(BFGM)

(BFPM)

ekil 7 'de bte birim fiyatlaryla gerekletirilen i miktarnn arplmas sonucunda elde edilen '

Bte fiyatlaryla gerekleen maliyet ' erisi, ' gerekleen maliyet erisi ' ile karlatrlarak maliyet

sapmastespit edilebilir. Aynbiimde ' Btelenen maliyet ' erisi ile ' Bte fiyatlaryla gerekleen maliyet '

erileri arasndaki yatay mesafe llerek iprogramndaki sresel sapma belirlenebilir.

Gelir ve gider bteleri yardmyla, nakit girive klartahmin edilerek birarada gsterilebilir ( ekil

8 ). Yine spesifik bir proje iin net nakit gereksinimini gsteren bir diyagram ekil 9 'da verilmitir. Proje

planlama ve kontrol faliyetlerinde 'S' erilerinin olduka genikullanm alanmevcuttur.


17/20

17

ekil 8 : Nakit girileri ve klarnn ayndiyagram zerinde gsterilmesi

Nakit Girileri / klar

Zaman

Kmlatif Nakit klar

Kmlatif Nakit Girileri

Kar

Gereken Maksimum

Nakit Miktar

1 32 7 984 5 6 10 1211 13 14 15

10

30 20

40

70

90 100 110

80

50 60

130 120

140 150 160

ekil 9 : Proje nakit gereksiniminin belirlenmesi

Nakit Girileri / klar

Zaman

1 32 7 984 5 6 10 1211 13

10

30

20

40

50

60

Taahht projesi retim srecinde yklenicinin nakit aknve dolays ile karnetkileyen en nemli

faktrlerden biri iverenin demeyi hangi dnemlerde yapaca

d

r. veren demelerinin gecikmesi ekil 10'daki nakit girileri erisinin saa doru hareket etmesine yol aacak ve bylece projenin finansmannda

yklenici firma kaynaklarnn planlanann zerinde kullanlmasn gerektirecektir. Bu finansman maliyeti

yklenici karndrc nemli bir faktrdr.

Bu durumun tersi, avans kullanmnn sz konusu olduu projeler iin geerlidir. Yklenici firmalara

avans kullandrlmas, yapm faliyetlerinin ilk aamalarnda byk yatrm gerektiren mobilizasyon ve antiye

dzenlemesi iin yaplacak harcamalar finanse etmek zere iverenlerce, zellikle gelimekte olan

lkelerde, olduka sk kullanlan bir uygulamadr. ekil 6 ve ekil 7 ayn projede avans kullanlmas ve

kullanlmamas durumlarnda gerekleecek nakit aklar arasndaki farklar gstermektedir. ekiller


18/20

18

karlatrldnda avans uygulamasnn, yklenici firmann iletme sermayesi gereksinimini azaltc etkisi

grlebilmektedir.

ekil 10 : Avans kullanldnda net nakit

Szleme Tutar

Zaman

retilen Deer

Nakit Girileri

Taahht Maliyeti

Nakit klar

Net Kmlatif

Nakit Ak

aklarngsteren diyagram

ekil 11 : Avans kullanlmadnda net nakit aklarngsteren diyagram

Szleme Tutar

Zaman

retilen Deer

Nakit Girileri

Taahht Maliyeti

Nakit klar

Net Kmlatif

Nakit Ak

6-2-2- STANDART S ERLERNE DAYALI BTELEME TEKN

Benzer projelerin gerekletirilmesinde uygulanan iprogramlar ve nakit akmlar benzer zellikler

gstermektedir. Bu durumda benzer tip projelerin tmnde, kabul edilebilir bir hata pay ile kullanlabilecek

standart ' S ' erileri tretilebilecektir.


19/20

19

retilen deer

Standart retilen

deer erisi

Zaman

ekil 12 : Standart retilen deer erisi

% 100

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 80% 60% 40% 20

retilen deer erileri ( value curves ) veya taahht maliyeti erileri ( cost commitment curves )

diyagramlarnda, maliyet ve sre deerleri yzdesel olarak da ifade edilebilir. Belirli bir firmaya ait

tamamlanm benzer tipteki projelerin yzdesel retilen deer veya yzdesel taahht maliyeti erileri de

benzer ekilde diyagramlar oluturacaklardr. Bu eriler regresyon analizine tabi tutularak, belli tip projeler

iin birer eri zarfelde edilebilir ( ekil 12 ). Standart retilen deer erisi ( Standart value curve ) veya

standart taahht maliyeti ( standart cost commitment curve ) olarak adland rlan bu eriler, yeni projelerin

btelenmesinde kolaylk salayacaktr. Standart ' S ' eri kullanlarak, teklif aamasnda planlamada her

yeni proje iin detaylnakit btesi hazrlanmasaamasatlanabilir. Bylece yeni projenin tahmini sresi ve

parasal byklkleri grafikteki deerlerle arplarak bteleme yaplabilir. Pek ok aratrmac standart

retilen deer erilerine ait regresyon denklemleri gelitirmilerdir. Teklif dnemde arbelirsizlikler hakim

olduundan, detayl analizler yaplmas yerine bu tr bir modellemeye gidilmesi ile faydal sonular elde

edilebilir.

niform katk oran (her faliyet iin yaklak ayn oranda mark-up) dalm varsaymnn sakncal

olmad bir proje iin maliyet-zaman grafii de benzer ekilde tretilebilir. Ayrca planlama ve teklif

departmanlar

ndan bilgi edinilebilir ve bu veriler benzer ekilde regresyon analizlerinde kullan

larak, standarttaahht maliyeti erileri (Standart Cost Commitment Curves) retilebilir. Farklaratrmaclar bu yaklamn

nakit btelerinde byk hatalara yol amadngstermilerdir (Kaka,1990 - Wilson ve Kinley, 1986).

Kmlatif retilen deer ve kmlatif maliyetler belirlendikten sonra, iilik, malzeme, ekipman ve

taeron maliyetlerinin toplam maliyetler iindeki yzdesel deerleri irketin veri tabanndan alnr. Teminat

kesintisi ( retention money ) oranlar ve koullar, malzeme satclarnn ve taeronlarn vade koullar,

ekipman giderleri nakit kngerektirdii dnemlere datlr. Stopaj ve avans kesintileri ve teminat kesintisi

( varsa ) dldkten sonra hakedi vadelerine gre kmlatif nakit girileri belirlenir. Kmlatif hakedi

gelirleri ile teminat kesintileri toplanp, kmlatif nakit klar bu toplamdan karlarak net nakit akmlar


20/20

20

haftalk veya aylk olarak belirlenir. Bu tekniin ihale aamasnda merkez ofiste yaplmasirketin teklif ve i

ykne balnakit aklarnn planlanmasnda yararlolacaktr. Deyaylproje btesini iprogramna bal

olarak oluturan bir planlamac, yukardaki almalar dnda, ayrca tm taahht safhalar iin faaliyet

analizlerini yaparak verilerini derleyebilmelidir. Bu sayede sre diyagramna ( ubuk diyagramlara veya a

diyagramlara ) dayal bteleme tekniinden yararlanlabilecektir. S erilerine dayal planlama yntemi

verilere kolaylkla ulalabileceinden, antiyelerde kullanlabilir niteliktedir. Ancak merkezde, irket veya

maliyet birimlerinin her biri iin yaplacak btelerde, bu detaylarn tmnn irdelenmesi imkanszdr. Bu

nedenle firma merkezinde bulunan planlamaclar kolay ve abuk kullanlabilir, yeterli dorulukta sonular

elde etmelerine yardmcolacak bir bteleme tekniine gereksinim duyacaklardr. Firmada salklbir veri

taban bulunmas durumunda, bu planlamaclar da standart 'S' erilerine dayal bteleme tekniini

kullanabileceklerdir. Aksi taktirde planlamacnn aadaki rnekte gsterildii gibi baz basitletirmelere

gitmesi gerekecektir.

naat firmalarnda bte analizlerinin ounun amac, maliyet kalemlerinde oluan nakit klarnntahmin edilmesine yneliktir. Alacakllara yaplacak demelerin vadeleri bu noktada nem kazanmaktadr.

Burada demelerdeki arlkl ortalama gecikmelerin hesaplanmas yoluyla bir basitletirmeye

gidilebilecektir. Gemitecrbelerden yararlanlarak benzer projelerde maliyet gruplarnn yzdesel dalm

belirlenebilir, yine gemite kullanlan vadelerin ortalamasyla (haftalk olabilir.) arplp toplandnda arlkl

ortalama vade bulunabilir. rnein Tablo - 9 'daki gibi tablolar kullanlarak proje maliyetleri gruplandrlp,

demelerde uygulanan ortalama vade belirlenebilir. Burada verilen maliyet gruplar daha da

detaylandrlabilir. Bu vadeler projenin bandaki ve sonundaki birka hafta dnda kullanlabilir.

MaliyetGruplar

Toplam Maliyetindeki Pay(%)

Maliyetin Olumasiledeme Arasnda

Geen SreIilik Gid. 30 1 Hafta 0.3 * 1 = 0.3

Ekipman Gid. 30 8 Hafta 0.3 * 8 = 2.4Malzeme Gid. 20 6 Hafta 0.2 * 6 = 1.2Taeron Gid. 20 6 Hafta 0.2 * 6 = 1.2

demelerde uygulanan 5.1 Haftaortalama vade

Tablo - 9 : demelerde uygulanan ortalama vadenin belirlenmesi

yÜklenİcİ İnŞaat fİrmalarinda fİnansal planlama

Documents