z a k lj u Č a k -...

Bosna i Hercegovina Federacija Bosne i Hercegovine

Bosnia and Herzegovina Federation of Bosnia and Herzegovina

KANTON SARAJEVO Vlada

CANTON SARAJEVO Government

Broj: 02-05-24155-9/18 Sarajevo, 07.06.2018. godine Na osnovu člana 26. i 28. stav (4) Zakona o Vladi Kantona Sarajevo (”Službene novine Kantona Sarajevo”, broj 36/14 – novi prečišćeni tekst i 37/14-ispravka), Vlada Kantona Sarajevo na 129. sjednici održanoj 07.06.2018. godine, donijela je sljedeći

Z A K LJ U Č A K

1. Usvaja se Elaborat o društveno-ekonomskoj opravdanosti osnivanja Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“.

2. Utvrđuje se Prijedlog odluke o osnivanju Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“.

3. Predlaže se Skupštini Kantona Sarajevo da, u skladu sa Poslovnikom Skupštine Kantona Sarajevo, donese odluku iz tačke 2. ovog Zaključka.

4. Ovaj Zaključak stupa na snagu danom donošenja, a objavit će se u „Službenim novinama Kantona Sarajevo“.

P R E M I J E R Adem Zolj, Mr.dipl.ing.saob. Dostaviti: 1. Predsjedavajuća Skupštine Kantona Sarajevo 2. Skupština Kantona Sarajevo 3. Premijer Kantona Sarajevo 4. Ministarstvo za obrazovanje, nauku i mlade, 5. Za objavu u „Službenim novinama Kantona Sarajevo“ 6. Evidencija 7. A r h i v a

web: http://vlada.ks.gov.ba e-mail: [email protected]

Tel: + 387 (0) 33 562-068, 562-070 Fax: + 387 (0) 33 562-211

Sarajevo, Reisa Džemaludina Čauševića 1

Bosna i Hercegovina ________ Federacija Bosne i Hercegovine

SKUPŠTINA KANTONA SARAJEVO

Bosnia and Herzegovina Federation of Bosnia and Herzegovina

CANTON SARAJEVO ASSEMBLY

Na osnovu člana 12. tačka c) i člana 18. tačka b) Ustava Kantona Sarajevo („Službene novine Kantona Sarajevo“, br. 1/96, 2/96- Ispravka, 3/96-lspravka, 16/97, 14/00, 4/01, 28/04, 6/13 i 31/17), čl. 3. i 6. Zakona o ustanovama („Službeni list RBiH“, br. 6/92, 8/93 i 13/94), Skupština Kantona Sarajevo, na sjednici održanoj___._________2018. godine, donijela je

PRIJEDLOG

ODLUKA O OSNIVANJUJAVNE USTANOVE „CENTAR ZA NAPREDNE TEHNOLOGIJE U SARAJEVU“

Član 1.(Predmet Odluke)

Ovom odlukom Kanton Sarajevo (u daljem tekstu: Kanton) osniva Javnu ustanovu „Centar zanapredne tehnologije u Sarajevu“ (u daljem tekstu: Javna ustanova).

Član 2.(Osnivačka prava i organizacija)

(1) Kanton vrši osnivačka prava nad Javnom ustanovom.(2) Prava i dužnosti osnivača obavljaće Ministarstvo za obrazovanje, nauku i mlade Kantona

Sarajevo (u daljem tekstu: Ministarstvo) i Vlada Kantona Sarajevo (u daljem tekstu: Vlada), svako u okviru svojih nadležnosti.

(3) Statutom i Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta Javne ustanove bliže će se urediti organizacija Javne ustanove te sistematizovani poslovi i zadaci u Javnoj ustanovi.

Član 3.(Naziv, sjedište i pečat)

(1) Naziv Javne ustanove je Javna ustanova „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“.(2) Skraćeni naziv Javne ustanove je: „Centar za napredne tehnologije“.(3) Sjedište Javne ustanove je u Sarajevu, ulica Vilsonovo šetalište broj 9.(4) Naziv i sjedište Javne ustanove iz st. (1) i (2) ovog člana mogu se promjeniti.(5) Odluku o promjeni naziva i sjedišta Javne ustanove donosi Skupština Kantona Sarajevo

(u daljnjem tekstu: Skupština) na prijedlog Vlade.(6) Javna ustanova ima štambilj četvrtastog oblika, te mali i veliki pečat okruglog oblika, što

se preciznije ureduje Statutom Javne ustanove u skladu sa ovom odlukom i Zakonom o pečatu Kantona Sarajevo (“Službene novine Kantona Sarajevo”, broj 3/09 - Prečišćeni tekst i 36/15).

Član 4.(Svojstvo pravnog lica)

Javna ustanova ima svojstvo pravnog lica.

član 5.(Korištenje prostora)

Javna ustana će za obavljanje registrovane djelatnosti i svoj rad koristiti dio zgrade Mašinskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu - suteren laboratorijskog kompleksa, a po osnovu prethodno zaključenog ugovora o zakupu prostora kojim će se preciznije međusobna prava i obaveze između Javne ustanove i Mašinskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu.

Član 6.(Oprema i sredstva za rad)

Oprema, imovina i sredstva za rad su imovina Kantona.

Član 7.(Djelatnost)

(1) Djelatnost Javne ustanove obuhvata:58.1 Izdavanje knjiga, periodičnih publikacija i ostale izdavačke djelatnosti58.2 Izdavanje softvera61.1 Djelatnosti žičane telekomunikacije61.2 Djelatnosti bežične telekomunikacije61.3 Djelatnosti satelitske telekomunikacije62.0 Računarsko programiranje, savjetovanje i djelatnosti u vezi s njima72.1 Istraživanje i eksperimentalni razvoj u prirodnim, tehničkim i tehnološkim naukama74.1 Specijalizirane dizajnerske djelatnosti74.9 Ostale stručne, naučne i tehničke djelatnosti, d. n.

(2) Javna ustanova vrši i pružanje usluga u vanjsko-trgovinskom prometu u oblasti registrovane djelatnosti.

0)

(2)

Član 8.(Proširenje ili promjena djelatnosti)

Javna ustanova može promijeniti odnosno proširiti djelatnost iz člana 7. ove odluke uz prethodnu suglasnost osnivača.Odluku o proširenju ili promjeni djelatnosti donosi Skupština na prijedlog Vlade.

Član 9.(Pravni i drugi poslovi)

Javna ustanova ima pravo da u pravnom prometu zaključuje ugovore i vrši druge poslove i radnje u okviru svoje pravne sposobnosti i registrovane djelatnosti.

Član 10.(Sredstva za osnivanje i odgovornost u pravnom prometu)

(1) Osnivački ulog Javne ustanove je 1.000,00 KM (slovima:jednahiljadakonvertibilnihmaraka).

(2) Sredstva za osnivanje Javne ustanove obezbjeđuje Kanton.(3) Za svoje obaveze javna ustanova odgovara svom svojom imovinom-potpuna

odgovornost.(4) Osnivač supsidijarno odgovara za obaveze Javne ustanove.

Clan 11.(Sredstva za rad)

(1) Sredstva za rad Javne ustanove obezbjeđuju se iz:a) Budžeta Kantona Sarajevo,b) vlastitih prihoda Javne ustanove,c) naknada za pružanje usluga u obavljanju registrovane djelatnosti.

d) legata, poklona, donacija, zavještanja,e) drugih izvora u skladu sa zakonom.

(2) Javna ustanova raspolaže sredstvima u skladu sa Zakonom o izvršavanju Budžeta Kantona Sarajevo i drugim zakonskim i podzakonskim propisima i opštim aktima.

Clan 12.(Saglasnost na opšte akte)

Vlada daje saglasnost na Statut i Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji mjesta, planove rada i razvoja i godišnji program rada Javne ustanove.

sistematizaciji radnih

Clan 13.(Međusobna prava i obaveze)

Pitanja prava i obaveza između Kantona i Javne ustanove koja nisu regulisana ovom odlukom

utvrdit će se posebnim ugovorom, a što se preciznije uređuje Statutom Javne ustanove.

Član 14.(Organ upravljanja)

(1) Organ upravljanja u Javnoj ustanovi je Upravni odbor.(2) Upravni odbor ima tri člana.

(3) Jedan član Upravnog odbora imenuje se iz reda stručnih radnika zaposlenih u Javnoj ustanovi.

(4) Predsjednika i članove Upravnog odbora imenuje i razrješava Vlada.

(5) Predsjednik i članovi Upravnog odbora imenuju se na period od četiri godine i mogu biti

ponovo imenovani.

(6) U slučaju kada Upravni odbor nije imenovan, Vlada imenuje vršioce dužnosti

predsjednika i članova Upravnog odbora u skladu sa zakonom.

Član 15.(Organ rukovođenja)

(1) Organ rukovođenja u Javnoj ustanovi je direktor.

(2) Direktora Javne ustanove imenuje Upravni odbor uz prethodnu saglasnost Vlade, a na

osnovu konkursa koji objavljuje Ministarstvo.

(3) Direktor Javne ustanove ne može biti član Upravnog ili Nadzornog odbora Javne

ustanove.

(4) Direktor Javne ustanove ovlašten je da predstavlja i zastupa javnu ustanovu u okviru

registrovane djelatnosti.

(5) U periodu do imenovanja direktora, poslove predstavljanja i zastupanja Javne ustanove će

obavljati vršilac dužnosti direktora kojeg imenuje Upravni odbor.

(6) Vršilac dužnosti direktora može rukovoditi Javnom ustanovom do imenovanja direktora,

a najduže šest mjeseci od dana njegovog imenovanja.

Član 16.(Organ kontrole poslovanja)

(1) Organ kontrole poslovanja u Javnoj ustanovi je Nadzorni odbor.

(2) Nadzorni odbor ima tri člana.

(3) Predsjednika i članove Nadzornog odbora imenuje i razrješava Vlada.

(4) Jedan član Nadzornog odbora imenuje se iz reda stručnih radnika zaposlenih u Javnoj ustanovi.

(5) U slučaju kada Nadzorni odbor nije imenovan. Vlada imenuje vršioce dužnosti

predsjednika i članova Nadzornog odbora u skladu sa zakonom.

član 17.(Postupak i kriteriji za imenovanje)

Postupak, kriteriji za izbor i imenovanje Upravnog odbora, Nadzornog odbora i direktora Javne ustanove te druga relevantna pitanja će se preciznije urediti posebnom odlukom Vlade.

Član 18.

(Slučajevi prijevremenog razrješenja)Vlada će razrješiti, direktora, predsjednika i člana Upravnog odbora, predsjednika i člana Nadzornog odbora i prije isteka mandata na koji su imenovani u sljedećim slučajevima:

a) ako utvrdi daje odgovoran za neuspješan ili nezakonit rad Javne ustanove,b) ako je Javna ustanova poslovala sa gubitkom dvije godine uzastopno,c) na lični zahtjev,d) ako Skupština ne usvoji godišnji Izvještaj o radu sa fmansijskim poslovanjem Javne

ustanove,e) u drugim slučajevima utvrđenim zakonom i Statutom Javne ustanove.

Član 19.(Ostvarivanje radnih prava)

Radnici Javne ustanove ostvaruju prava u skladu sa zakonom, statutom i drugim općim aktima Javne ustanove.

Član 20.

(Finansijsko poslovanje)Finansijsko poslovanje Javne ustanove vrši se u skladu sa propisima koji regulišu trezorsko poslovanje.

Član 21.(Izvještaj 0 radu sa flnansijskim poslovanjem)

(1) Upravni, odnosno Nadzorni odbor obavezan je da Ministarstvu redovno dostavlja zapisnike sa održanih sjednica Upravnog, odnosno Nadzornog odbora.

(2) Godišnji izvještaj o radu sa fmansijskim poslovanjem usvaja Skupština.(3) Upravni odbor Javne ustanove je obavezan da podnese izvještaj o radu sa fmansijskim

poslovanjem za prethodnu godinu najkasnije do 15. marta tekuće godine.(4) Izvještaj iz stava (2) ovog člana obavezno sadrži informacije o uspješnosti rada i

finansijskog poslovanja, kao i druge informacije i podatke. Elementi izvještaja iz ovog člana i procedura dostavljanja istog na usvajanje Skupštini se preciznije utvrđuje posebnim aktom Ministarstva.

Član 22.(Nadzor nad zakonitosti rada)

Nadzor nad zakonitošću rada Javne ustanove vrši Ministarstvo.

Clan 23.(Upis u sudski registar)

(1) Na osnovu ove odluke, a na zahtjev ovlaštenog lica za zastupanje izvršiće se upis Javne ustanove u sudski registar.

(2) Ovlašćuje se Predsjedavajuća Skupštine da u ime Osnivača potpiše ovu odluku i sve isprave potrebne za osnivanje Javne ustanove, kao i sve isprave za koje je u skladu sa važećim zakonskim propisima neophodna notarska obrada.

(3) Javna ustanova „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“ je obavezna u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ove odluke podnijeti prijavu radi upisa Javne ustanove u sudski registar koji se vodi kod Općinskog suda u Sarajevu.

Clan 24.(Početak rada)

Javna ustanova stiče svojstvo pravnog lica i počinje sa radom danom upisa u sudski registar.

Član 25.(Vršioci dužnosti)

(1) U roku od 30 dana od dana donošenja ove odluke, Vlada će imenovati vršioce dužnosti predsjednika i članova Upravnog i Nadzornog odbora Javne ustanove.

(2) Upravni odbor iz stava (1) ovog člana će u roku od osam dana imenovati vršioca dužnosti direktora Javne ustanove na period do imenovanja direktora, a najduže šest mjeseci od dana imenovanja.

Član 26.(Rokovi za donošenje akata)

Upravni odbor Javne ustanove donijet će Statut, Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta, kao i druga akta u roku od 60 dana od dana njegovog imenovanja.

Član 27.(Stupanje na snagu)

Ova odluka stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u „Službenim novinama Kantona Šarajevo“.

PREDSJEDATELJICA SKUPŠTINE KANTONA SARAJEVO

Broj:/01-02-Sarajevo,^_.__. 2018. godine

Prof. Ana Babić

web: http://skupstina.ks.gov.ba e-mail: [email protected],

Tel: +387 (0) 33 562-055 Fax: + 387 (0) 33 562-210 Sarajevo, Reisa Džemaludina Čauševića 1

OBRAZLOŽENJEI - PRAVNI OSNOV

- član 12. tačka c) i člana 18. tačka b) Ustava Kantona Sarajevo („Službene novine Kantona Sarajevo“, br. 1/96, 2/96- Ispravka, 3/96-lspravka, 16/97, 14/00, 4/01, 28/04, 6/13 i 31/17),

- čl. 3. i 6. Zakona o ustanovama („Službeni list RBiH“, br. 6/92, 8/93 i 13/94)

II - RAZLOZI ZA DONOŠENJE

Vlada Kantona Sarajevo je Rješenjem, broj: 02-05-23512-50.1/18 od 31.05.2018. godine, imenovala Komisiju za izradu elaborata o društveno-ekonomskoj opravdanosti osnivanja Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“. Zaključkom, broj: 02-05-23512-50/18 od 31.05.2018. godine. Vlada Kantona Sarajevo je zadužila Ministarstvo za obrazovanje, nauku i mlade da u skladu sa zakonskim propisima provede potrebne aktivnosti i Vladi Kantona Sarajevo dostavi elaborat o društveno-ekonomskoj opravdanosti osnivanja Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“.

Aspekti koji su predstavljeni u Elaboratu jasno pokazuju potpunu društveno-ekonomsku opravdanost osnivanja Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“.Uzimajući u obzir nisku stopu ekonomskog rasta u FBiH i lošu poziciju BiH u komparaciji sa drugim zemljama u pogledu Indeksa globalne konkurentnosti, osnivanje Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“ može pozitivno utjecati na smanjenje tehnološkog i inovacijskog jaza između BiH/FBiH/KS i drugih zemalja/regija.

Javna ustanova „Centar za napredne tehnologije u Šarajevu“ treba da bude učesnik u identifikaciji i primjeni naprednih tehnologija iz oblasti odbrambene industrije, suvremenih metalnih i nemetalnih materijala, posebno kompozitnih materijala, elektronskih i informacionih tehnologija, suvremenih tehnologija za preradu metala, opto-elektronskih sistema, visoko-energetskih materijala itd.Posebna uloga Centra je razvijanje i održavanje potrebnog broja stručnjaka koji će znati izvršiti, upravljati i poboljšavati integrirane procese u životnom ciklusu integriranih inženjerskih procesa neophodnih za istraživanja, razvoj i proizvodnju od interesa za Kanton Sarajevo i Federaciju BiH.

Moraju se stvoriti pretpostavke za ekspertize i analize metalnih i nemetalnih strukturalnih materijala, nedestruktivnog testiranja, materijala korištenih pod visokim pritiskom i temperaturama, naprednih metoda prerade itd.Poseban segment je identilikovanje i prepoznavanje dugoročnih tehnoloških mogućnosti univerzitetskih i industrijskih laboratorija i postrojenja, kod nas i u svijetu, a zatim osigurati pravodoban prelaz tih istraživanja u korist industrije.

Centar će razvijati partnerski odnos i suradnju sa poslovnim subjektima iz oblasti industrije u KS, ali i FBiH/BiH što predstavlja sami razlog njegovog postojanja. Centar će usko surađivati sa industrijskim subjektima i pratiti njihove razvojne potrebe.

Osnivanje i rad Centra omogućava da industrijski subjekti domaće privrede imaju integrisani outsourcing razvojni centar. Ustanovljavanjem takvih odnosa suradnje postižu se višestruki efekti: stavljanje nauke i tehnologije u službu i na raspolaganje industriji, poticaj privrednoj

dinamici i izbjegavanje privredne stagnacije, ulaganje industrijskih subjekata u vlastiti tehnološki razvoj.

Produkti Centra za napredne tehnologije će biti aplikativna tehnička rješenja, patenti i tehnologija, odnosno know how u najširem smislu.

Kao redovni izvori fmansiranja predviđena su sredstva osnivača. Kantona Sarajevo, kao i sredstva Federacije Bosne i Hercegovine, i to dio prihoda privednih društava sa učešćem državnog kapitala iz nadležnosti FBiH. Ostali izvori fmansiranja, dugoročni, kratkoročni ili privremeni, zavist će od prirode konkretne poslovne aktivnosti Centra, po principu korisnik plaća.

Kada je poslovna aktivnost Centra posvećena razvoju postojećih proizvoda industrije, kao privremeni izvor fmansiranja koristi se naručilac - fabrika. Kod novih rješenja i novih proizvoda u industriji s obzirom na trajanje projekta radi se o kratkoročnom finansiranju, kako od strane privrednih društava sa učešćem državnog kapitala, tako i od privrednih društava sa privatnim kapitalom.

Krajnji domet Centra bi bilo osvajanje tehnoloških patenata i кпом^ how - cjelovitog i potpuno novog proizvoda ili tehnologije, a što bi predstavljalo dugoročne izvore fmansiranja Centra - otvoreno za plasman, državnom, privatnom ili inostranom kapitalu.

Intencija i krajnji cilj su da Centar sa budžetskog finansiranja u roku četiri do šest godina pređe na dominantno finansiranje iz prihoda od vlastitih projekata.

Planirani broj zaposlenih u 2018. godini je 20 osoba, počev od septembra 2018. godine. U 2019. godini i ostalim godinama do 2021. ukupan projicirani broj zaposlenih je 79, koji obuhvata zaposlene u centralnom uredu i svim odjeljenjima.

Prostorni kapaciteti Centra za napredne tehnologije podrazumijevaju načelno tri tipa prostornih kapaciteta:

• Prostor namijenjen za svakodnevni rad istraživača kojih u prvom momentu bi trebalo biti oko 20 osoba, a u narednom periodu bi taj broj bio povećan na oko 80 osoba.

• Laboratorijski prostor za akvizicijsku opremu, istraživačku opremu za unutrašnju balistiku i termo-hemiju goriva, računarske sisteme za simulacije i procjene naponskih stanja dinamičkih struktura itd.

• Istraživački prostor za visoko energetske materije (Istraživački plant za razvoj i testiranje jakih eksplozivnih materija. Istraživački plant za razvoj kompozitnih goriva i Istraživački plant za razvoj i testiranje osvjetljavajučih i dimnih pirotehničkih materija).

Predlaže se da prostor namijenjen za svakodnevni rad istraživača Centra bude u sklopu Istočne zgrade Mašinskog fakulteta. Univerziteta u Sarajevu, Vilsonovo šetalište br. 9 u prizemlju.

Osnivanjem Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“ stvaraju se pretpostavke za identifikaciju kritičnih tehnologija u industrijskom potencijalu Kantona Sarajevo i šire i proizvodnih subjekata i projekata koji bi trebali biti generatori primjene naprednih tehnologija na ovim prostorima. Javna ustanova „Centar za napredne tehnologije u Šarajevu“treba omogućiti šire integracije mladih ljudi u novu tehnološku eru, njihovo aktivno uključenje u konkretne projekte Centra i industrije i stvoriti pretpostavke da proces edukacije mladih bude praćen i praktičnim spoznajama o modernim tehnologijama i metodama razvoja i testiranja proizvoda.

III - FINANSIJSKA SREDSTVA

Plaće i naknade troškova zaposlenih (prevoz na posao i sa posla, topli obrok, regres za godišnji odmor, otpremnine, naknade u slučaju smrti i teže invalidnosti), kao i doprinosi poslodavca i ostali doprinosi su planirani iz budžetskih sredstava. Izdatke za materijal i usluge (nabavka opreme, tehnologija, itd.) su u većoj mjeri planirani iz vlastitih prihoda i transfera. Procjena prihoda i rashoda u 2018. godini je 250.000,00КМ.

Procjenjuje da za adaptaciju prostora za svakodnevni rad Centra je potrebno od 300.000,00 KM u početnom periodu, odnosno još oko 500.000,00 KM u drugoj fazi proširenja.

Ekonomsko finansijska analiza i potrebna sredstva za rad i način njihovog obezbjedenjasadržana su u Elaboratu o društveno-ekonomskoj opravdanosti osnivanja Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu^.

IV - PRIJEDLOG

Cijeneći naprijed navedeno, predlaže se Skupštini Kantona Sarajevo da donese odluku o osnivanju Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“.

V - PRILOG- Elaborat o društveno-ekonomskoj opravdanosti osnivanja Javne ustanove

napredne tehnologije u Šarajevu“- Zakonska regulativa.

,Centar za

Elaborat o društveno-ekonomskoj opravdanosti osnivanja

Javne ustanove "Centar za napredne tehnologije u Sarajevu"

Sarajevo, maj - juni, 2018

г

f

]]

]]]J

]]J

J

J

J

J

J

J

J

I

Elaborat je izradila komisija imenovana rješenjem Vlade Kantona Sarajevo br.

02-05-23512-50.1, i dopunom rješenja br.________________________________

u sljedećem sastavu:

1. Sifet Kukuruz, predsjednik

2. Hasan Ganibegović, član

3. Rijad Kovač, član

4. Adnan Mašić, član__

5. Berko Zečević, član

6. Nino Serdarević, član

Sadržaj .

Spisak tabela..................................................L.....................L.................................................................3

Lista skraćenica.................................... .......... ............... .........................................................................3

Uvod.

1. Opis projekta osnivanja JU Centar za hapredne tehnologije..............................................7

1.1 Ocjena postojećeg nivoa korištenja naprednih tehnologija u FBiH i u KS............................ 8

1.2 Ciljevi i dobiti od osnivanja Centra za napredne tehnologije................................................8

2. Postojeći instituciohaini okvir............................................................................................... 10

3. Pravni osnov za realizaciju projekta.....................................................................................11

4. Relevantnost projekta sa obzirom na strateške dokumente.......................................... 12

5. Analiza rizika .......................................................... 15

6. Poslovni model............................................................'.......................................................... 16

7. Ekonomsko finansijska analiza..............................................................................................17

8. Potrebna sredstva i način njihovog obezbjedenja.....^...................................................... 188.1 Prostorni kapaciteti..............................................!!!...............................................................18

8.2 Istraživačka oprema................................................................................................................. 19

9. Organizaciona šema JU Centar za napredne tehnologije................................................. 20

Zaključak...........................................................................................................................................25

Spisak tabela

Tabela 1 - Pokazatelji poslovanja preduzeća u FBiH, 2015-2017..............................................4

Tabela 2 - Pokazatelji poslovanja preduzeća u KS, 2015-2017...................................................5

Tabela 3 - Klasifikacija djelatnosti JU Centar za napredne tehnologije................................. 11

Tabela 4 - Matrica rizika osnivanja JU Centar za napredne tehnologije..............................15

Tabela 5 - Procjena prihoda i rashoda, 2018 - 2021...................................................................17

Tabela 6 - Organizaciona šema JU Centar za napredne tehnologije......................................20

Lista skraćenica

BDP - bruto domaći proizvod

BiH - Bosna i Hercegovina

d.n. - drugdje nerazvrstano

EU - Evropska Unija

FBiH - Federacija Bosne i Hercegovine

JU - javna ustanova

KM - konvertibilna marka

KS - Kanton Sarajevo

mil - milion

mird - milijarda

Uvod

Federacija BiH nakon ekonomskog pada u 2009. i 2012. godini bilježi višegodišnji rast

ekonomije. Bruto domaći proizvod u FBiH je u 2016. godini, u odnosu na godinu ranije

porastao za 2,9% iznoseći 19.239.500 KM. Prosječna neto plaća na godišnjem nivou u

2016. godini je iznosila 829 KM, dok je u martu 2018. godine prosječna neto plaća iznosila

881 КМ.^ Promet u industriji u FBiH je na domaćim tržištima povećan za 5,4%, a na

inostranim za 16,3% u prva četiri mjeseca 2018. godine, u odnosu na isti period

prethodne godine.^

Tabela i - Pokazatelji poslovanja preduzeća u FBiH, 2015-2017

Finansijska godina 2015 2016 20172015-

2017

Stopapromjene

(%)Broj kompanija 21.524 21.996 22.080 556 2,58

Vrijednost ukupne imovine (mil KM) 60.894 62.269 63.622 2.728 4,48

Ukupna vrijednost prihoda (mil KM) 42.961 44.339 47.773 4.812 11,20

Prihodi od izvoza (mil KM) 6.442 6.509 7.250 808 12,54

Broj zaposlenih 319.781 329.744 342.476 22.695 7,10

Broj kompanija sa ostvarenom dobiti 14.230 14.940 15.149 919 6,46

Ukupna ostvarena dobit (mil KM) 2.370 2.621 2.847 477 20,13

Broj kompanija sa gubitkom 6.757 6.532 6.439 -318 -4,71

Ukupni pretrpljeni gubitak (mil KM) 1.244 970 826 -418 -33,60Izvor: Finansijsko-informatička agencija FBiH.

Gornja tabela predstavlja odabrane indikatore poslovanja preduzeća u FBiH u razdoblju

2015.-2017. Broj preduzeća u FBiH je povećan za 556 novih preduzeća premašivši brojku

od 22 hiljade, što predstavlja porast broja preduzeća za preko 2,5%. Vrijednost ukupne

imovine tih preduzeća je oko 63,6 mIrd KM, a vrijednost prihoda 47,7 mIrd KM.

Vrijednost imovine je porasla za 2,7 mird KM ili 4,5%, dok je iznos ukupnih prihoda

povećan za 4,8 mird KM ili za preko 11%. Prihodi od izvoza su porasli za preko 800 mil KM

dostigavši iznos od 7,2 mird KM. Broj preduzeća koja ostvaruju dobit je povećan za 919, a

broj onih koja posluju sa gubitkom je smanjen za 318. Ukupno ostvarena dobit preduzeća

u FBiH je u odnosu na 2015. godinu povećana za 477 mil KM ili za više od 20%, a broj

zaposlenih u istom periodu je povećan za 22.695 osoba. Usporedbe radi, isti pokazatelji

poslovanja preduzeća iz tabele 1 su dati u narednoj tabeli, a odnose se na Kanton

Sarajevo.

Podaci Federalnog zavoda za statistiku, http://fzs.ba.^ http://fzs.ba/index.php/2018/05/30/indeks-prometa-industriie-apriltravani-

2018-prvi-rezultati/

Finansijska godina 2015 2016 20172015-

2017

Stopa

promjene

(%)Broj kompanija 6.756 7.047 7.350 594 8,79

Vrijednost ukupne imovine (mil KM) 28.314 29.101 29.392 1.078 3,81

Ukupna vrijednost prihoda (mil KM) 16.947 16.851 18.186 1.239 7,31

Prihodi od izvoza (mil KM) 1.856 1.891 1.903 47 2,53

Broj zaposlenih 103.477 105.335 105.762 2.285 2,21

Broj kompanija sa ostvarenom dobiti 4.128 4.371 4.505 377 9,13

Ukupna ostvarena dobit (mil KM) 875 981 1.055 180 20,57

Broj kompanija sa gubitkom 2.544 2.607 2.770 226 8,88

Ukupni pretrpljeni gubitak (mil KM) 481 468 362 -119 -24,74

Tabela 2 - Pokazatelji poslovanja preduzeća u KS, 2015-2017

Izvor: Finansijsko-informatička agencija FBiH.

Budući da je ekonomija KS manja od ekonomije FBiH, i da je prva praktično sadržana u

drugoj, poređenje nominalnih vrijednosti i tumačenje njihovog međuodnosa nije

opravdano. Ipak, usporedba stopa promjene može dati određene vrijedne informacije.

Broj kompanija raste tri puta brže u KS od prosječne vrijednosti u FBiH. Vrijednost ukupne

imovine i prihoda u KS se sporije povećava nego općenito u FBiH. Također, prihodi od

izvoza kao i broj zaposlenih značajno sporije rastu u KS nego na nivou FBiH. Broj

profitabilnih preduzeća u KS se u razdoblju 2015.-2017. povećao razmjerno više prosječne

vrijednosti tog indikatora na nivou FBiH. Ukupna ostvarena dobit u preduzećima u KS i u

FBiH se povećava po gotovo istoj stopi. Međutim, broj kompanija koje posluju sa

gubitkom u KS je u porastu, za razliku ođ FBiH, i to za preko 8% u posljednje tri godine.

Dakle, u pojedinima segmentima ekonomija u KS zaostaje za prosječnim vrijednostima na

nivou FBiH, naročito u pogledu rasta vrijednosti imovine i obima prihoda, izvoza, te

smanjenja gubitaka u poslovanju.

Ovi, ali i drugi, podaci pokazuju da se ekonomija u FBiH i u KS nalaze na uzlaznoj putanji, u

ciklusu ekonomskog rasta, ali da taj rast još uvijek nije dovoljan. Stoga je potrebno

djelovati pro-cikličnim mjerama i politikama kako bi se stopa ekonomskog rasta dodatno

povećala, a ekonomska revitalizacija upotpunila.

S obzirom da se BiH/FBiH nalazi u grupi zemalja srednjeg visokog dohotka, potrebno je

učiniti dodatne napore na brojnim poljima kako bi se BiH/FBiH približila zemljama visokog

dohotka. Jedan od koraka u tom pravcu je i mijenjanje stare tehnologije novom čime bi

se, uz ostale neophodne reforme, povećala stopa ekonomskog rasta. Sadašnji nivo

ulaganja u istraživanja i razvoj u BiH nije dovoljan i kreće se oko 0,2% BDP. Ulaganja koja

se trebaju dogoditi kroz Centar za napredne tehnologije će povećati omjer produktivnih

rashoda (istraživanja i razvoj) naspram manje produktivnih rashoda (troškovi

administracije, socijalni sektor, itd.). Da bi se povećala konkurentnost preduzeća u FBiH,

neophodno je smanjiti zaostajanje koje postoji u u oblasti naprednih tehnologija. Prema

Izvještaju o globalnom indeksu konkurentnosti^, BiH je od 137 zemalja obuhvaćenih

Izvještajem pozicionirana na 123 mjesto prema indikatoru "inovacija" i na 69 mjesto po

indikatoru "tehnološka spremnost". Sve naprijed navedeno ukazuje na to da u

BiH/FBiH/KS postoji izražena potreba za primjenom novih tehnologija.

Osnivač JU Centar za napredne tehnologije je Kanton Sarajevo, a Ministarstvo za

obrazovanje, nauku i mlade obavlja prava i dužnosti u ime osnivača. Ostali detalji

(djelatnost, prostor, sredstva za osnivanje i rad itd) u vezi sa Uredbom sa zakonskom

snagom o ustanovama će biti razrađeni u Odluci o osnivanju Javne ustanove "Centar za

napredne tehnologije u Sarajevu" koju, na inicijativu i pripremu resornog Ministarstva,

utvrđuje Vlada Kantona Sarajevo u formi prijedloga, a donosi Skupština Kantona Sarajevo

u formi odluke.

Ovaj elaborat se pored uvoda i zaključka sastoji od devet poglavlja. U prvom poglavlju se

opisuje projekat osnivanja JU Centar za napredne tehnologije i daju se odgovori na

pitanja o ciljevima i koristima njegovog osnivanja, kao i ocjena trenutnog nivoa i načina

korištenja naprednih tehnologija u FBiH i KS. U drugom poglavlju se predstavlja

institucionalni okvir za tehnološki razvoj. Treće poglavlje skicira pravni temelj na kojem se

zasniva projekat osnivanja JU Centar za napredne tehnologije. U četvrtom poglavlju se

pozicionira realizacija projekta osnivanja JU Centar za napredne tehnologije u postoječe

strateške dokumente na nivou BiH/FBiH/KS. Prateći rizici kako oni unutrašnje tako i

vanjske naravi zatim vjerovatnoća njihovog nastanka i utjecaj te načini ublažavanja su

elaborirani u petom poglavlju. U šestom poglavlju je skiciran poslovni model, a u sedmom

u kratkim crtama izložena ekonomsko-finansijska analiza. Potrebna sredstva i način

njihovog obezbjedenja su naznačeni u osmom poglavlju, dok je u devetom predstavljena

organizaciona šema.

https://www.weforum.org/reports/the-global-competitiveness-report-2017-

2018

1. Opis projekta osnivanja JU Centar za napredne tehnologije

Pojam „napredne tehnologije" je sinonim za novi pristup primjeni softverskih

hardverskih rješenja baziranih na minijaturizaciji, informacionim tehnologijama, primjen

savremenih materijala i numeričkih mašina za obradu predmeta.

Zemlje koje ne pokušaju da prate nove svjetske trendove u tehnološkom razvoju će

neminovno postati potpuno zavisne od uvoza i multinacionalnih kompanija i biće samo

potrošačko društvo. Bosna i Hercegovina je početkom osamdesetih godina bila u fazi

izuzetnog razvoja svoje industrije i koja je u svom sastavu imala više istraživačkih

institucija, kao nosioce sopstvenog razvoja i istraživanja. U široj regiji grada Sarajeva u

tom periodu su djelovali moderni industrijski sistemi kao Energoinvest, UNIS i FAMOS,

kao nosioci razvoja u oblasti termo energetike, automatike, optike, opto-elektronike,

automobilske industrije, namjenske industrije, proizvodnje motora, vozila itd.

Nažalost, ratna dejstva u Bosni i Hercegovini i na području Sarajeva su izazvala uništenje

najvećeg broja industrijskih postrojenja i prestali su sa radom sve predratne istraživačke

tehnološke institucije. Promjena društvenog uređenja, razaranja i neke nedosljednosti u

shvaćanju potreba za ulaganjima u nova tehnološka rješenja nisu pogodovala povezivanju

obrazovnih institucija sa proizvodnim firmama u sektoru naprednih tehnologija, stvaranje

uslova za uspostavljanje kontinuirane saradnje sa malim kompanijama koje posjeduju

uvozne savremene tehnologije u oblasti mašinstva, elektronike i informacionih

tehnologija.

Osnivanje JU „Centar za napredne tehnologije" je realizacija opredjeljenja Vlade Kantona

Sarajevo za one tehnologije i industrijsku proizvodnju koja su održiva i bazirana na

industrijskoj tradiciji i raspoloživim istraživačkim potencijalima.

Moderne zemlje svijeta su ovladale trećom industrijskom fazom koju karakterizira

primjena informacionih i digitalnih tehnologija, a koje utječu na smanjivanje broja

industrijskih radnika, povećanje produktivnosti i automatizacije u svim aspektima života

ljudi. Savremeni materijal koji se koriste za proizvodnju se neprekidno mijenjanju, tako da

kompoziti bazirani na ugljeničnim vlaknima sve više zamjenjuju čelik i aluminijum u

različitim proizvodima. Softverske i komunikacione tehnologije u industriji postaju sve

značajnije u svakodnevnom životu firmi i ljudi.

Te promjene izazvane naprednim tehnologijama omogućavaju da se proizvodi prave u

mnogo manjem broju ali i dalje ekonomično, procesi proizvodnje su fleksibilniji I sa

manjim brojem visoko kvalifikovani stručnjaka, a sve zahvaljujući novim materijalima,

novim tehnološkim procesima i opremom (3-D štampačima, robotima, softverskim

rješenjima dostupnim putem Interneta itd.).

Mora se shvatiti da ljudi i firme dizajniraju, proizvode i prodaju hardver (proizvod),

softvere (ideje i rješenja) i usluge.

Svijet je ušao u četvrtu industrijsku fazu koju karakterizira strategija umrežavanja

internetskih sistema, tj. uspostavljanje komunikacije između ljudi, mašina, proizvoda i

poslovnih sistema. Sve je to radi stvaranja pametnih tvornica i digitaliziraju poslovnih-

proizvodnih procesa, a koji bi povećali kvalitetu, smanjili troškovi poslovanja te povećala

fleksibilnost i efikasnost proizvodnje i konkurentnost na svjetskom tržištu.

KS je na početku treće industrijske faze i formiranje JU „Centar za napredne tehnologije''

treba da bude prvi konkretan korak ka stvaranju uvjeta za intenzivnije uključenje u tekuću

treću industrijsku fazu društva i paralelno sa tim se pripremati da KS i njegovi građani

budu aktivni učesnici u procesu četvrte industrijske faze svijeta.

1.1 Ocjena postojećeg nivoa korištenja naprednih tehnologija u FBiH i u KS.

Kanton Sarajevo je tokom ratnih sukoba i neposredno po prestanku, a u fazi procesa

integracije gradskih opština pretrpio gotovo 100% gubitke u industrijskim objektima,

opremi za proizvodnju i svi istraživački i razvojni centri su uništeni. Posljedice migracije

ljudi tokom ratnog i poratnog perioda su bile katastrofalne sa stanovišta ljudskih resursa

u naprednim i konvencionalnim tehnologijama.

Period tranzicije društva, praćen procesom privatizacije proizvodnih sistema metodom

otkupa dionica sa certifikatima boraca odbrambenog rata, karakterizira promjenom

namjene tehnoloških procesa, prodajom mašina I opreme, prodajom objekata i značajnim

smanjenjem učešća industrijske proizvodnje. Nestalo je devet Energoinvestovih instituta

u kojima je radilo 50 doktora nauka i magistara nauka i više od 400 radnika s visokom i

višom stručnom spremom, privatiziran je I zatim ugašen Unisov Institut. Na tehničkim

fakultetima Univerziteta u Sarajevu postoječi instituti su bili izloženi prirodnom smjenom

nastavno-istraživačkog kadra, nedovoljnim ulaganjima u opremu i objekte i trenutno sada

imaju realno male istraživačke kapacitete.

Napredne tehnologije u Kantonu Sarajevu posjeduju samo privatne firme koje

zapošljavaju do 50 osoba. Oprema koja se koristi u tim firmama realno pripada ranom

periodu treće industrijske faze i njeno relativno uspješno korištenje je pozitivan znak da

Bosna i Hercegovina i Kanton Sarajevo postepeno postaje dio novog industrijskog

svijeta. Nažalost, proces edukacije studenata tehničkih fakulteta ne prati taj trend, a da

ne govorimo o primijenjenim istraživanjima ili aktivnijim učešćem istraživača u

konkretnim razvojnim projektima tih firmi.

Zanimljivo je da van Kantona Sarajevo, a posebno u regiji Gradačac, Gračanica, Tešanj,

Goražde i Srebrenik su primjeri koncentracije kapitala, naprednih tehnologija i jasne vizije

saradnje domaćih firmi sa stranim kapitalom, primjenom naprednih tehnologija i

iskustava, a kao rezultat toga je rad uspješnih privatnih firmi i zapošljavanje većeg broja

mladih.

1.2 Ciljevi i dobiti od osnivanja Centra za napredne tehnologije

Centar za napredne tehnologije treba da bude učesnik u identifikaciji i primjeni

naprednih tehnologija iz oblasti odbrambene industrije, savremenih metalnih i

nemetalnih materijala, posebno kompozitnih materijala, elektronskih i informacionih

tehnologija, savremenih tehnologija za preradu metala, opto-elektronskih sistema,

visoko-energetskih materijala itd. Posebna uloga Centra je razvijanje i održavanje

potrebnog broja stručnjaka koji će znati izvršiti, upravljati i poboljšavati integrirane

procese u životnom ciklusu integriranih inženjerskih procesa neophodnih za istraživanja,

razvoj i proizvodnju od interesa za Kanton Sarajevo i Federaciju BiH.

Moraju se stvoriti pretpostavke za ekspertize i analize metalnih i nemetalnih strukturalnih

materijala, nedestruktivnog testiranja, materijala korištenih pod visokim pritiskom i

temperaturama, naprednih metoda prerade itd.

Poseban segment je identifikovanje i prepoznavanje dugoročnih tehnoloških mogućnosti

univerzitetskih i industrijskih laboratorija i postrojenja, kod nas i u svijetu, a zatim

osigurati pravodoban prelaz tih istraživanja u korist industrije.

Na osnovu sagledavanja sadašnjih tehnoloških potencijala industrijskih subjekata

(društvenih i privatnih) na području Kantona Sarajevo i šire, potrebno je identifikovati

ključne napredne tehnologije i znanja koja će biti osnova za jačanje postojeće industrijske

baze i podizanje tehnološke osposobljenosti mladih, posebno onih koji su u fazi

školovanja u srednjim školama i tehničkim fakultetima, odnosno stvoriti pretpostavke za

osposobljavanje mladih koji su već zavšili procese školovanja.

Zamisao je da se formiraju zajednički projektni timovi stručnjaka Centra i mladih

stručnjaka iz privrednih subjekata koji bi kao tim radili na uvođenju novih tehnologija u

privredne subjekte, osposobljavanje mladih i predlagali razvojne projekte za efikasnije

korištenje opreme i novih tehnologija u postojećim privrednim subjektima.

2. Postojeći institucionalni okvir

Pravo na tehnološkim rješenjima (licence, tehnološka rješenja itd. ) kod industrijskih

subjekata je vlasništvo nosioca kapitala.

Kod namjenske industrije je isti koncept, samo pravo na transfer tehnologije treba da

odobri Federalno ministarstvo za energetiku, industriju i rudarstvo, a da potvrdi državno

Ministarstvo za vanjsku trgovinu, uz predočenje end-user certifikata.

U Službenom glasniku BiH, broj 9/17, a na osnovu člana 4. stav (1) Zakona o kontroli

vanjskotrgovinskog prometa roba dvojne namjene ("Službeni glasnik BiH", broj 53/16)

definirane su liste stavki dvojne namjene Evropske unije (List of Dual-Use Items),

delegirane uredbe Komisije (EU) broj 1382/2014 od 22. oktobra 2014. godine o izmjeni

Uredbe Vijeća (EU) broj 428/2009 o uspostavljanju režima za kontrolu izvoza, prijenosa,

brokeringa i provoza robe dvojne namjene.

Tu su precizno definirani pojmovi o tehnologijama, softveru, definirana je lista dvojne

opreme (materijali, elektronika, komponente, kompozitni materijali i tehnologije za

Izradu predmeta od njih, keramika, termo materijali itd.).

Nabavku određenih specifičnih softvera za analizu određenih strukturalnih problema ili

fenomena koji se odvijaju velikom brzinom ili prodaja specifičnih softvera podrazumijeva

precizno i potpuno pridržavanje navedene liste i procedura koje su propisane.

10

3. Pravni osnov za realizaciju projekta

Uredba sa zakonskom snagom u ustanovama (Uredba) determinira pravni temelj za

osnivanje JU Centar za napredne tehnologije. Poglavlje I sadrži osnovne odredbe. U čl. 1

Uredbe navodi da se ustanova može osnovati, između ostalog, za obavljanje djelatnosti

obrazovanja, nauke, itd. što je u skladu sa ciljem osnivanja JU Centar za napredne

tehnologije. Poglavlje II opisuje način osnivanja ustanove. Npr., čl. 6 precizira šta sadrži

akt 0 osnivanju ustanove. Poglavlje III opisuje djelatnost, statusne promjene i udruživanje

ustanova. Poglavlje IV propisuje određivanje sjedišta i naziva ustanove. Poglavlje V navodi

organe upravlja, rukovođenja i druge organe u ustavovi. Npr. čl. 24 opisuje organe

upravljanja, rukovođenja i kontrole u javnoj ustanovi. Čl. 27 određuje ovlaštenja

upravnog odbora, a čl. 35 nadzornog odbora. Čl. 32 navodi ovlaštenja i dužnosti direktora

javne ustanove. Poglavlje VI propisuje opšte akte ustanove, navodeći u čl 37 da su pravila

ustanove osnovni opšti akt ustanove, ali da mogu postojati i drugi opšti akti u skladu sa

zakonom, kolektivnim ugovorom i pravilima ustanove. Poglavlje VII opisuje vrste

sredstava za rad i odgovornosti za obaveze u pravnom prometu ustanove, precizirajući u

čl. 39 da ustanova stiče sredstva za rad iz sredstava osnivača, fondova, naknada za

obavljanje intelektualnih, obrazovnih i dr. usluga te prodajom materijalnih dobara pod

uslovima određenim zakonom ili aktom o osnivanju ustanove. Poglavlje VIII predstavlja

način nadzora nad zakonitosti rada ustanove. Poglavlje IX sadrži deskripciju upisa u sudski

i posebni registar ustanove. Poglavlje X precizira kada i na koji način ustanova prestaje sa

radom. Poglavlje XI donosi prelazne i završne odredbe.

Djelatnost JU Centar za napredne tehnologije na nivou grane, u skladu sa Klasifikacijom

djelatnosti BiH 2010,^ je predstavljena u narednoj tabeli.

Tabelo з - Klasifikacijo djelatnosti JU Centar za napredne tehnologije

Grana Naziv djelatnosti

58.1 Izdavanje knjiga, periodičnih publikacija i ostale izdavačke djelatnosti

58.2 Izdavanje softvera

61.1 Djelatnosti žičane telekomunikacije

61.2 Djelatnosti bežične telekomunikacije

61.3 Djelatnosti satelitske telekomunikacije

62.0 Računarsko programiranje, savjetovanje i djelatnosti u vezi s njima

72.1 Istraživanje i eksperimentalni razvoj u prirodnim, tehničkim i tehnološkim naukama

74.1 Specijalizirane dizajnerske djelatnosti

74.9 Ostale stručne, naučne i tehničke djelatnosti, d. n.

SI. glasnik BiH, 47/10.

11

4. Relevantnost projekta sa obzirom na strateške dokumente

Ovo poglavlje ima za cilj da u kratkim crtama predstavi relevantnost predloženog projekta

sa aspekta strateških opredjeljenja u Bosni i Hercegovini, lako je kao ključni nosilac

aktivnosti predviđen Kanton Sarajevo, potrebno je analizirati projekat u svjetlu strateških

ciljeva Bosne i Hercegovine, Federacije Bosne i Hercegovine i, naravno. Kantona Sarajevo.

Relevantnost predstavlja nivo usklađenosti ciljeva Centra, koji su ranije navedeni, sa

prioritetima i politikama na različitim nivoima i njihova uzajamna usklađenost i

konzistentnost. Finansirajući projekte i aktivnosti koje doprinose ostvarivanju zajedničkih

ciljeva postižu se sinergetski efekti i koordinacija koja u budućim fazama, pored

multiplikativnih efekata, može omogućiti dodatne izvore finansiranja i projektne

partnere.

Strateški okvir Bosne i Hercegovine koji je obuhvatio važeće strateške dokumente

usvojene od strane Vijeća ministara BiH kao i obaveze prema Sporazumu o stabilizaciji i

pridruživanju BiH i EU u značajnoj mjeri posvećuje pažnju oblasti "Pametni rast" koji

predstavlja inovacije, digitalizaciju i mobilnost mladih ljudi, kao i opredjeljenje za

konkurentnost na osnovu kvaliteta, a ne na osnovu cijene radne snage. Isti dokument

definira strateške ciljeve od kojih se izdvaja cilj 2 „Unaprijediti razvoj konkurentnog

ekonomskog okruženja" te cilj 4 „Povećati industrijsku konkurentnost" gdje se izravno

navodi da:

,,Veći dio istraživačke infrastrukture je zastario; mnogim loborotorijamo nedostaju

operativni fondovi; nema mogućnosti plaćanja pretplate na naučne časopise, priključak s

među na- rodnim sistemom komunikacijo nije adekvatan; mladi istraživači na

univerzitetima nemaju sredstava za obuku u oblasti naučnih istraživanja.

Nadalje, kao prioritet djelovanja u narednom periodu navodi se: „Unaprijediti sistem

infrastrukture kvaliteta" a prva mjera za ostvarivanje sljedećeg prioriteta „Kadrovski i

tehnički jačati sistem infrastrukture kvaliteta" glasi:

Unapređenje sistema infrastrukture kvaliteta je jedan od preduslova za unapređenje

unutrašnjeg tržišta Bosne i Hercegovine, ostvarenje slobodnog protoka bh. proizvoda na

tržištu, kao i priznavanje certifikacionih i ispitnih dokumenata koji ih prate. Bosna i

Hercegovina je preuzela obavezu da če preduzeti korake kako bi postiglo usoglošenost s

praksom u navedenim oblastima koji vladaju u Evropskoj uniji, sve do nivoa do se steknu

uslovi ZO zaključenje ugovora između dvije strane o međusobnom priznavanju u oblasti

ocjene usoglošenosti proizvoda. U cilju uspostavljanja sistema ocjenjivanja usoglašenosti

Strateški okvir BiH, Direkcija za ekonomsko planiranje BiH, str. 41

(http://www.dep.gov.ba/naslovna/DEP%20Strateski%20okvir%20za%20BiH.pdf)

12

proizvoda potrebno je naročito unaprediti odgovarajuću tehničku infrastrukturu

(laboratorije za testiranje i kalibraciju, organi za certifikaciju i inspekcijski organi)"^

Također^ unutar istog cilja se navodi i prioritet ,,Podržavati posebnim programima

povezivanje istraživačkih centara i izvoznih preduzeća" što je jedan od ključnih motiva

osnivanja Centra za napredne tehnologije. Ovaj prioritet ima tri mjere:

Mjera 1: Povećati finansijska izdvajanja iz javnih sredstava i veće učešće privrede za

osnovna, primjenjena i razvojna istraživanja, te finansijsku pomoć inovatorima.

Mjera 2: Fiskalno podupirati unapređenje poslovanja.

Mjera 3: Uspostaviti savremenu naućno-tehnološku bazu. Ova mjera podrazumijeva

uspostavu istraživačko razvojnih institucija, upošljavanje odrgovarajućih ljudskih resursa,

nabavku istraživačke i informatičke opreme, uređaje i sisteme, relevantne baze podataka

itd.

Federacija BiH trenutno nema važeću horizontalnu strategiju razvoja, međutim unutar

sektorskih strategija dostupan je dokument Razvoj industrijske politike gdje se ističe

potreba razvoja tehnoloških centara i osnivanja kapaciteta za istraživanje i razvoj. Tako se

unutar Industrijske politike u poglavlju 3.3. „Mogućnost revitalizacije i modernizacije

tehnologije" navodi potreba za:

Snažnom razvoju modernih instituta, istraživačkih centara i laboratorija na

univerzitetima/fakultetima, koji bi omogućili ostvarivanje nužne veze nauke i prakse i

preuzeli razvojne funkcije firmi koje nemaju vlastite kapacitete" ^

U dijelu 10.5. „Mogući strateško razvojni ciljevi" istog dokumenta, a s ciljem obezbjedenja

uvoza kvalitetnih proizvoda, „...potrebno je formirati laboratoriju za testiranje tih

proizvoda i izdavanje certifikata za te proizvode."^

Nadalje, kao ciljevi revitalizacije tehnološkog potencijala u državi, pa prema tome i u

Federaciji BiH, između ostalog, imperativno je:

uspostavljanje i razvoj mreže naučno-istražlvačke infrastrukture u Federaciji BiH

(odlučnije i znatno veće ulaganje u laboratorijsku opremu umjesto u građevinske objekte;

kompjuterizacija istraživačke mreže; obogaćivanje i širenje bibliotečkog fonda literature i

Isto, str, 87.

Razvoj industrijske politike u FBiH, str. 54, web stranica Zavoda za programiranje

razvoja http://fzzpr.»ov.ba/bs/docs/24/3/strateski-dokumenti-fhih od 03.04.2017

Isto, str 238.

13

softvera. Sve pobrojano mora se formirati i razvijati u skladu s važećim međunarodnim

standardima)"^

Pored navedenog u odjeljku Realizacija horizontalnih prioriteta u kantonima Federacije

BiH unutar različitih ciljeva definirani su prioriteti i mjere: 1.4. Institucije institucionalne

infrastrukture za potporu cjelokupnoj privredi; 1.4.2 postojanje certificiranih

(akreditiranih) laboratorija u svakom kantonalnom središtu za područja prvog i drugog

prioriteta industrijskog razvoja; 2.6.1. Nabavka istraživačke opreme; 2.7.1. Preduzetnička

aktivnost utemeljena na visokoj tehnologiji; prioritet 3.1. Uspostavljanje I razvoj mreže

naučno -istraživačke infrastrukture; 3.1.1. Odlučnije i znatno veće ulaganje u

laboratorijsku opremu; 3.2.1. Nabavka opreme za primijenjena i razvojna Istraživanja; 5.2

Kvalitetno osigurati transfer tehnologija, znanja i vještina; 5.2.1 Opremanje istraživačkom

opremom institucije za potporu industrijskim subjektima; 5.2.3. Osposobiti (izraditi)

laboratorije i certificirati ih kako bi atesti i certifikati bili validni u EU.

Strategija razvoja Kantona Sarajevo definira kao prioritetni cilj: „Unaprijediti inovativnost,

standardizaciju i izvoznu orijentaciju u proizvodnim I uslužnim industrijama sa

potencijalom za izvoz (između ostalih, metalske, drvne, prehrambene, zelene, kreativne

industrije itd.)" uz precizno definiran krajnji rezultat „Razvoj nauke tehnologije i

inovativnosti" uz izdvajanje iz budžeta, sa ciljnim ulaganjem od 1,5 % BDP u

2020.godlni.^^ Nadalje ovaj se cilj razrađuje i kroz za nas relevantne mjere: 1.1.1. Podrška

za jačanje kapaciteta izvozno orijentiranih preduzeća u strateškim sektorima privrede

(osobito metalske, drvne i prehrambene) i 1.1.3. Povećanje inovativnosti privrede

uspostavljanjem savremene naučno-tehnološke baze. Na kraju Strategija razvoja vrlo

precizno definira i moguće projekte „Povećanje inovativnosti privrede uspostavljanjem

savremene naučno-tehnološke baze"^^ čija se uspješnost mjeri i kroz „Povećane

Investicije u opremu za nove tehnologije i modernizaciju proizvodnih kapaciteta u

industriji".

^ Isto, str.272

Isto, str. 341-345

Strategija razvoja Kantona Sarajevo do 2020. str. 49. webstranica Zavoda za

planiranje razvoj Kantona Sarajevo

https://zpr.ks.gov.ba/sites/zpr.ks.gov.ba/files/strategiia razvoja ks do 2020.pdf

Isto str. 71

14

'

5. Analiza rizika

Tabela 4 - Matrica rizika osnivanja JU Centar za napredne tehnologije ;

RizikVjerovatnoća

niska/srednja/visoka

Utjecaj

nizak/srednji/visok

Mjere za eliminiranje ili

ublažavanje rizika '

Unutrašnji rizici

Nemogućnost uspošljavanja

stručnog osobljaSrednja Visok Izbor vanjskih saradnika f

Nemogućnost uspostavljanja

čvrste veze između Centra i

privrede u kratkom roku

Niska Srednji

Izrada marketing plana, *

posjete preduzećima,

Vanjski rizici

Nespremnost Vlade i

Skupštine KS da u 2018. g.

pruže podršku

Niska Visok Inoviranje Elaborata

Politički rizik Visok VisokOdlaganje implementacije

projekta osnivanja

Neusvajanje izmjena i

dopuna budžeta KS za 2018.

g-

Niska NiskaPreraspodjele sredstava

između budžetskih korisnika

15

6. Poslovni model

Centar za napredne tehnologije će razvijati partnerski odnos i saradnju sa poslovnim

subjektima iz oblasti industrije u KS, ali i FBiH/BiH što predstavlja sami razlog njegovog

postojanja. Centar će usko surađivati sa industrijskim subjektima i pratiti njihove razvojne

potrebe. Osnivanje i rad Centra omogućava da industrijski subjekti domaće privrede

imaju integrisani outsourcing razvojni centar.

Ustanovljavanjem takvih odnosa saradnje postižu se višestruki efekti: (i) stavljanje nauke i

tehnologije u službu i na raspolaganje industriji, (ii) poticaj privrednoj dinamici i

izbjegavanje privredne stagnacije, (iii) ulaganje industrijskih subjekata u vlastiti tehnološki

razvoj.

Produkti Centra za napredne tehnologije će biti aplikativna tehnička rješenja, patenti i

tehnologija, odnosno know how u najširem smislu.

Kao redovni izvori finansiranja predviđena su sredstva osnivača. Kantona Sarajevo, kao i

sredstva Federacije Bosne i Hercegovine, i to dio prihoda privednih društava sa učešćem

državnog kapitala iz nadležnosti FBiH. Ostali izvori finansiranja, dugoročni, kratkoročni ili

privremeni, zavist će od prirode konkretne poslovne aktivnosti Centra, po principu

korisnik plaća.

Kada je poslovna aktivnost Centra posvećena razvoju postojećih proizvoda industrije, kao

privremeni izvor finansiranja koristi se naručilac -predmetna fabrika. Kod novih rješenja I

novih proizvoda u industriji s obzirom na trajanje projekta radi se o kratkoročnom

finansiranju, kako od strane privrednih društava sa učešćem državnog kapitala, tako i od

privrednih društava sa privatnim kapitalom. Krajnji domet Centra za napredne

tehnologije bi bilo osvajanje tehnoloških patenata i know how - cjelovitog i potpuno

novog proizvoda ili tehnologije, a što bi predstavljalo dugoročne izvore finansiranja

Centra - otvoreno za plasman, državnom, privatnom ili inostranom kapitalu.

Intencija i krajnji cilj su da Centar za napredne tehnologije sa budžetskog finansiranja u

roku četiri do šest godina pređe na dominantno finansiranje iz prihoda od vlastitih

projekata.

16

Rashodi 2018 2019 2020 2021

Plaće i naknade troškova zaposlenih 144000 1706400 1706400 1706400

Doprinosi poslodavca i ostali doprinosi 81600 966960 966960 966960

Izdaci za materijal i usluge 24400 1400000 1600000 1800000

Ukupno 250000 4073360 4273360 4473360

Prihodi

1. budžetska sredstva 250000 2673360 2673360 2673360

2. vlastiti prihodi 0 400000 600000 800000

3. transferi 0 1000000 1000000 1000000

4. ostali prihodi 0 0 0 0

Ukupno 250000 4073360 4273360 4473360

7. Ekonomsko finansijska analiza

Planirani broj zaposlenih u 2018. godini je 20 osoba, počev od septembra 2018. godine. U

narednoj 2019. godini i ostalim godinama do 2021. ukupan projicirani broj zaposlenih je

79, koji obuhvata zaposlene u centralnom uredu i svim odjeljenjima.

Tabela 5 - Procjena prihoda i rashoda, 2018 - 2021

Plaće i naknade troškova zaposlenih (prevoz na posao i sa posla, topli obrok, regres za

godišnji odmor, otpremnine, naknade u slučaju smrti i teže invalidnosti) kao i doprinosi

poslodavca i ostali doprinosi su planirani iz budžetskih sredstava. Izdaci za materijal i

usluge (nabavka opreme, tehnologija, itd.) se očekuje u većoj mjeri iz vlastitih prihoda i

transfera. Iznesene brojke o finansiranju predstavljaju konzervativnu procjenu, s tim što

postoji potencijal da vlastiti prihodi Centra budu ostvareni u znatno većem obimu.

Privredni oporavak nakon krize iz 2008-09 i ekonomski rast posljednjih godina u FBiH te

potreba za novima tehnologijama od strane privrednih društava omogućit će sticanje

vlastitih prihoda za Centar. Dodatno, preduzeća u državnom vlasništvu u FBiH također

posluju pozitivno bilježeći iz godine u godinu dobre poslovne rezultate. Očekuje se da

odnos budžetskih sa jedne, i vlastitih prihoda i transfera, sa druge strane bude višestruko

u korist potonjih.

13Samo u namjenskoj industriji, koja će biti jedan od brojnih korisnika usluga JU

Centar za napredne tehnologije u 2017. g. je ostvareno preko 270 mil KM prihoda i više

od 30 mil KM dobiti.

17

8. Potrebna sredstva i način njihovog obezbjeđenja

8.1 Prostorni kapaciteti

Prostorni kapaciteti Centra za napredne tehnologije podrazumijevaju načelno tri tipa

prostornih kapaciteta:

• Prostor namijenjen za svakodnevni rad istraživača kojih u prvom momentu bi

trebalo biti oko 20 osoba, a u narednom periodu bi taj broj bio povećan na oko 80

osoba.

• Laboratorijski prostor za akvizicijsku opremu, istraživačku opremu za unutrašnju

balistiku i termo-hemiju goriva, računarske sisteme za simulacije i procjene

naponskih stanja dinamičkih struktura itd.

• Istraživački prostor za visoko energetske materije (Istraživački plant za razvoj i

testiranje jakih eksplozivnih materija. Istraživački plant za razvoj kompozitnih

goriva i Istraživački plant za razvoj i testiranje osvjetljavajučih i dimnih

pirotehničkih materija).

Predlaže se da prostor namijenjen za svakodnevni rad istraživača Centra bude u sklopu

Istočne zgrade Mašinskog fakulteta. Univerziteta u Sarajevu, Vilsonovo šetalište br. 9 u

prizemlju. Taj prostor se trenutno ne koristi i potrebno ga je adaptirati. Postoje dva

susjedna kompleksa koja je moguće adaptirati, pri čemu prvi prostor se može veoma brzo

osposobiti za rad Centra u prvoj godini rada. Drugi susjedni dio prostora je nužno

adaptirati za narednu fazu kadrovskog širenje Centra, ali uz nešto intenzivnija ulaganja u

adaptaciju prostora.

Oba prostora imaju priključke na električne, vodovodne i plinske instalacije, telefonske i

internetske veze.

Nepokretnosti i druga imovina Mašinskog fakulteta ili Univerziteta u Sarajevu

obezbjeđena od osnivača u skladu sa Zakonom o visokom obrazovanju i Statutom

Univerziteta u Sarajevu neće se umanjiti niti će promijeniti svoju namjenu u korist JU

Centra za napredne tehnologije Sarajevo.

Nepokretnosti i drugu imovinu Mašinskog fakulteta uključujući i laboratorije fakulteta JU

Centra za napredne tehnologije Sarajevo će koristiti uz saglasnost Mašinskog fakulteta o

čemu će dvije strane potpisati ugovor, a na način da nastavni proces i naučnoistraživački

rad Mašinskog fakulteta ne bude ugrožen.

Procjenjuje da za adaptaciju prostora za svakodnevni rad Centra je potrebno od 300.000

KM u početnom periodu, odnosno još oko 500.000 KM u drugoj fazi proširenja.

Predlaže se da laboratorijski prostor Centra bude baziran u suterenu laboratorijskog

kompleksa Mašinskog fakulteta. Univerziteta u Sarajevu, a kojeg koristi Katedra za

odbrambene tehnologije i dio laboratorijskog prostora koji nije aktivan zbog određenih

manjih građevinskih propusta (curenje vode pri padanju kiše u zoni dilatacija zgrade). Ti

prostori Katedre za odbrambene tehnologije bi bili upotrebljivi tokom cijele godine, jer

sada su se mogli koristiti samo u ljetnom periodu i studenti tog Odsjeka bi mogli da

(oriste istraživačku opremu Centra u procesu svoje edukacije.

18

Istraživački prostor za visoko energetske materije (Istraživački plant za razvoj i testiranje

jakih eksplozivnih materija, Istraživački plant za razvoj kompozitnih goriva i Istraživački

plant za razvoj i testiranje osvjetljavajučih i dimnih pirotehničkih materija) zahtijeva

posebne sigurnosne uvjete i jedino racionalno rješenje je da predložena tri istraživačka

planta budu instalirana u zoni tvornice PRETIS. To bi bilo racionalno, jer ti istraživački

prostori treba da budu raspoloživi za tvornice namjenske industrije, a posebno za

razvojne projekte tvornice PRETIS. Predlaže se da rukovodstvo tvornice PRETIS razmotri

mogućnost zajedničke izgradnje istraživačkih prostora i korištenja opreme.

8.2 Istraživačka oprema

U implementaciji nabavke opreme će se utvrditi precizna specifikacija za sljedeće

laboratorije:

1. Laboratorija za unutrašnju balistiku

2. Laboratorija za spoljnu balistiku

3. Laboratorija za terminalnu balistiku

4. Laboratorija za visoko energetske materijale

Procjenjuje se da početna sredstava za nabavku osnovne opreme za navedene

laboratorije iznose min. 2.000.000 KM.

Postoji urađena Studija mogućnosti za Istraživački plant za razvoj kompozitnih goriva za

generator gasa Base-bleed, a koja može poslužiti kao startna osnova za procjenu početnih

ulaganja. Procjenjuje se da bi nabavka opreme i sirovina zahtijevale iznos od min. 1 milion

KM.

Procijenjena vrijednost opreme za Istraživački plant za pirotehničke materije (razvoj

dimnih i osvjetljavajučih smješa) se procjenjuje na oko 400.000 KM. U ovoj oblasti imamo

relativno malo iskustva (veće dimenzije pirotehničkih modula), te je potrebno

angažovanje vanjskih saradnika, vjerovatno izvan BiH.

Nabavka modernog serverskog sistema sa radnim stanicama i osnovnim softverima za

istraživače u početnom periodu zahtijeva izdvajanja u iznosu od 250.000 KM.

Potrebna je i nabavka automobila tipa kombija za transport akvizicijske i istraživačke

opreme za vrijeme rada na terenu.

Potrebno je uraditi Studiju mogućnosti izgradnje Balističkog test centra i osigurati startna

sredstva u iznosu od min. 400.000 KM za dopunsku opremu, komoru za temperiranje,

transport itd., a uređenje stranih i ciljnih zona i ploha treba planirati sa određenim

tvornicama iz oblasti namjenske industrije.

19

9. Organizaciona šema JU Centar za napredne tehnologije

Tabelo б - Organizaciono šema JU centar za napredne tehnologije

Centralni ured (б osoba)

Odjeljenje za elektroniku

(6 osoba)

Odjeljenje za opto-

elektroniku {4 osobe)

Odjeljenje za nadzor nad prostorom i vremenom (5 osoba)

Odjeljenje za konvencionalne

i napredne materijale (8 osoba)

Odjeljenje za tehnologije

obrade metala {7 osoba)

Sektor za odbrambene tehnologije

(više odjeljenja) 43 osobe

Prostor u prizemlju istočne zgrade Mašinskog fakulteta UNSA. U prvoj fazi potrebno je adaptirati

prostor u dijelu sjevero istoka zgrade, a u kasnijoj fazi i dio prostora jugoistočnog dijela zgrade.

Prostor za smještaj ljudi u prvoj fazi omogućava smještaj do 20 istraživača, smještaj eletronske

opreme i računara. Postoje priključci za Internet i telefonske veze.

Adaptacija podrazumjeva pregrađivanje prostora, izmjenu podova, potpunu zamjenu grejnih

tijela, zamjenu prozora, postavljanje vrata na svim prostorijama, postavljanje elektronske zaštite

prostora, zamjenu spušteno stropa itd..

Procjenjuje da za adaptaciju prostora potrebno oko 500.000 KM.

Naziv posla

Rukovodilac Centra

PravnikEkonomistaBibliotekar/Standardizacija

Informatičar

Sekretar centraUKUPNO

Broj osoba Zahtjev za stručnom spremom

Dr, MSc, MA mašinski fakultet sa iskustvom u odbrambenim tehnologijamaMA pravnikMA ekonomistaMA Bibliotekar/MA mašinski inženjerBS ili MA elektro inženjer informatičar sa certificiranim kursovimaMA filozofski fakultet, engleski jezik

20

Samostalna odjeljenjaOdjeljenje za nadzor nad prostorom i vremenom

Odjeljenje vrši detaljnu analizu bespilotnih letjelica koje se mogu koristiti na prostoru KS i FBiH na

poslovima identifikacije žarišta požara na nepristupačnim terenima i za identifikaciju kritičnih

zona u slučaju poplava i klizišta, aero-zagađenja koje ugrožavaju živote i imovinu ljudi,

poljoprivredna dobra i poslovne subjekte.

Istraživači treba da u potpunosti ovladaju tehnologijama svojstvenim modernim bespilotnim

letjelicama, identifikuju karakteristike softvera i hardvera, da pronađu odgovarajuće zamjenske

podsisteme u slučaju odluke da se vrši sklapanje sličnih letjelica. Istraživački odjeljenja ostvaruju

blisku saradnju sa Civilnom zaštitom, vatrogasnom službom, hidro-meteorološkim zavodom.

GrupaMinimalan broj

ljudi

j Air-frame struktura letjelica (UAV) malog dometa 1

Sistemi za upravljanje i vođenje 2

Prenos slike u relanom vremenu 1

Kripto zaštita podataka 1

UKUPNO 5

Potrebno je razviti kompletan sistem sa dvije letjelice dometa do 10 km i obezbijediti tehničku

podršku i obuku svim potencijalnim korisnicima. Istražiti mogućnosti proizvodnje, alternativno i1i integrisane nabavke, okvira (šasije) bespilotnih letjelica malog i srednjeg dometa u Bosni i |

Hercegovini. Bespilotne letjelice trebaju biti kompatibilne sa naprednim sistemima za osmatranje,

kao što su: termalne kamere, UDAR, uzorkivači zraka (PM, black carbon itd.), detektori

radioaktivnog zračenja i drugi.

Procijenjena vrijednost uzoraka UAV, hardware i software: 300.000 KM

Identifikovati lokacije u BiH koje posjeduju opremu za 5-D izradu kompozitnih struktura i

(nesimetrične strukture), itd. Nužno korištenje opreme za izradu Air-frame strukture letjelice-

angažovanjem privatnih firmi.

Naziv posla Broj osoba Zahtjev za stručnom spremom

Air-frame struktura letjelica (UAV)

malog dometa1

Dr, MSc, MA mašinski fakultet sa !iskustvom u radu sa kompozitnim 1strukturama |

; Sistemi za upravljanje i vođenje 2Dr, MSc, MA elektrotehnički/fizika fakultet sa iskustvom u eksperimentalnom radu ;

i Prijenos slike u realnom vremenu 1Dr, MSc, MA elektrotehnički fakultet sa iskustvom u eksperimentalnom radu

Kripto zaštita podataka 1Dr, MSc, MA elektrotehnički fakultet sa iskustvom u eksperimentalnom radu

; Ukupno 5

; Odjeljenje za tehnologije obrade metalnih i nemetalnih matarijala

Odjeljenje za tehnologije obrade metala treba da prikuplja podatke i inicira uvođenje novih

tehnologija obrade metala koje su nužne za povećanje produktivnosti ili povećanju performansi '

I sredstava ili povećanju životnog vijeka stalnih sredstava u preduzećima.

; Istovremeno, za ključne napredne tehnologije je potrebno faktografski zabilježiti i pohraniti

21

ključne korake u procesu proizvodnje specifičnih sredstava. Težište treba da bude na

uspostavljanju opšteg modela postavljanja tehnoloških procesa karakterističnih sredstava sa

jasnim napomenama o razlikama koje postoje između pojedinih komponenti u stalnim

sredstvima.

Odjeljenje za tehnologije obrade metalnih i nemetalnih matarijala treba razviti saradnju i koristiti

resurse postojećih privatnih kompanija u FBiH/BiH i okruženju u cilju početnih istraživanja

primjene naprednih tehnologija. Detaljne aktivnosti treba da se vrše u sklopu fabrike koja se

odluči za primjenu određene napredne tehnologije.

Naziv poslaBroj

osobaZahtjev za stručnom spremom

Tehnologije toplog kovanja 1

Dr, MSc, MA mašinski fakultet sa iskustvom u

radu sa u obradi metala toplom

deformacijom

Flow-forming tehnologija 1Dr, MSc, MA mašinski fakultet sa iskustvom u

eksperimentalnom radu na ovoj tehnologiji

Tehnologije sinterovanja metala 1

Dr, MSc, MA

mašinski/tehnološki/metaloruški fakultet sa

iskustvom u eksperimentalnom radu

Tehnologije izrade dijelova od

kompozitnih materijala1

Dr, MSc, MA mašinski/fizika fakultet sa


Tehnologije izrade termozaštitnih

prevlaka1

Dr, MSc, MA

mašinski/tehnološki/hemija/fizika fakultet sa


Tehnologije izrade specijalnih posuda,

pribora, rezervoara, kotlova, šupljih

profila od različitih materijala1

Dr, MSc, MA mašinski fakultet sa iskustvom u eksperimentalnom radu

Tehnologije izrade kumulativnih lijevkova

1Dr, MSc, MA mašinski fakultet sa iskustvom u eksperimentalnom radu

Ukupno 7

Odjeljenje za konvencionalne i napredne materijele

Odjeljenje za konvencionalne i napredne materijele u prvim fazama svog rada treba da izvrše

sintezu dosadašnjih rezultata razvoja fragmentacionih čelika.

U oblasti nemetalnih materijala, težište treba na povrat znanja o izradi termozaštitnih prevlaka.

Potrebno je identificirati lokacije gdje postoji oprema i znanja za kompozitne materijale fibre-

reinforced polymer, keramiku, grafit, karbon-karbon matricu, karbon.metal matricu itd.

Potrebno je pokrenuti projekt prerade sirovina strateškog značaja (bakar, mesing) za izradu

valjanih traka za potrebe izrade različitih vrsta posuda, pribora, rezervoara, kotlova, šupljih profila

za Industrijsku upotrebu.

Procjenjena vrijednost aktiviranja sistema, nabavke sirovina i testova u postojanju za proizvodnju

čelika u šaržama do 60 kg. za količinu od 101 procjenjuje na 200.000 KM.

Naziv poslaBroj


Čelici za primjenu u naprednim

tehnologije (visoko fragmentacioni

čelici, čelici za raketne motore, čelici

5 Dr, MSc, MA metaloruški fakultet, sa iskustvom u radu na razvoju čelika

22

za oklopne ploče)

Legure aluminija, bakar, mesing 1Dr, MSc, MA metaloruški fakultet, sa iskustvom u eksperimentalnom radu na ovoj tehnologiji

Kompozitni plastični materijali

(fibre-reinforced polymer, keramika,

grafit, itd.)

2Dr, MSc, MA hemijski/tehnološki/fizika fakultet, sa iskustvom u eksperimentalnom radu

UKUPNO 8

Odjeljenje za elektroniku

Odjeljenje za elektroniku je nezaobilazni dio bilo kakvog istraživačkog centra. Za napredne

tehnologije su predložene minimalne oblasti istraživanja u elektronici. Prijedlog je da se koriste

resursi Elektrotehničkog fakulteta u Sarajevu i angažovanje njihovih stručnjaka u prvoj fazi rada

Centra za napredne tehnologije. Potrebno je objediniti aktivnosti Odjeljenje za nadzor prostorom

i vremenom i Odjeljenja za elektroniku na razvoju bespilotnie letjelice u pravcu razvoja baterija

visokog kapaciteta a male mase i integraciji GPS sistema i sistema za detekciju ciljeva u vidljivom i

1C spektru.

U prvoj fazi je potrebno predvidjeti iznos od 100.000 KM za početne aktivnosti u nabavci

elektronske opreme za rad na bespilotnoj letjelici.

Naziv poslaBroj


Sistemi za upravljanje vatrom 1Dr, MSc, MA elektrotehnički/mašinski fakultet sa iskustvom u radu na razvoju čelika

Akvizicijski sistemi 2Dr, MSc, MA, BS elektrotehnički/mašinski fakultet sa iskustvom u eksperimentalnom radu u razvoju akvizicijskih sistema

Pogonski sistemi (akumulatori, baterije)

1Dr, MSc, MA, BS elektrotehnički/hemijski fakultet sa iskustvom u eksperimentalnom radu

Izvršni elektro-mehanički sistemi 1Dr, MSc, MA elektrotehnički/mašinski fakultet sa iskustvom u eksperimentalnom radu

GPS, inercioni sistemi 1Dr, MSc, MA elektrotehnički fakultet sa iskustvom u eksperimentalnom radu

UKUPNO 6

Odjeljenje za opto-elektroniku

Odjeljenje za opto-elektroniku je važan segment modernih sistema za nadzor 1 otkrivanje različitih

izvora prijetnji ljudskom životu i imovini, privrednim subjektima kako u prirodi tako i u poslovnom

okruženju. Prijedlog je da se koriste resursi firme ZRAK u Sarajevu i angažovanje njihovih

stručnjaka u prvoj fazi rada Centra za napredne tehnologije. Potrebno je objediniti aktivnosti

Odjeljenje za nadzor nad po prostorom i vremenom i Odjeljenja za opto-elektroniku na razvoju

bespilotne letjelice u pravcu detekcije ciljeva i lokacija u vidljivom i 1C spektru.

u prvoj fazi je potrebno predvidjeti iznos od 100.000 KM za početne aktivnosti u nabavci opreme

(termalne kamere) za rad za 1C detekciju požara.

23

Naziv poslaBroj


Konvencionalni optički sistemiDr, MSc, MA fizika/mašinski fakultet sa iskustvom u radu sa optičkim sistemima

Napredni optički sistemiDr, MSc, MA fizika/mašinski fakultet sa iskustvom u radu sa optičkim sistemima

Opto-elektronski sistemiDr, MSc, MA, BS elektrotehnički/fizika fakultet sa iskustvom u eksperimentalnom radu

Integracija opto-elektronskih senzora u dinamičke sisteme

Dr, MSc, MA fizika/mašinski fakultet sa iskustvom u eksperimentalnom radu

UKUPNO

Sektor odbrambenih tehnologijaNaziv posla Broj osoba Zahtjev za stručnom spremom

Rukovodilac SektoraDr, MSc, MA mašinski fakultet sa iskustvom u odbrambenim tehnologijama

Samostalni istraživači 42Dr, MSc, MA, BA stepen, odgovarajućeg fakulteta (inženjeri) sa iskustvom u naprednim tehnologijama

U odjeljenjima ovog sektora bi se omogućilo korištenje postojećih softvera Katedre za

odbrambene tehnologije Mašinskog fakulteta, njihovo eventualno unapređenje i razvoj, te

primjena. Odjeljenja pored toga trebaju raspolagati istraživačkom opremom za specifična

mjerenja koja treba da bude na raspolaganju i srodnim tvornicama u njihovim razvojnim

projektima. Istraživači iz odjeljenja ovog sektora ostvaruju tijesnu saradnju i pružaju neposrednu

podršku tvornicama koje koriste napredne tehnologije u njihovim tekućim proizvodnim i

razvojnim projektima.

Uposlenici sektora su sa naučnim stepenom doktora i/ili magistra nauka sa praktičnim iskustvom

u oblasti odbrambenih tehnologija.

Procijenjena sredstva za adaptaciju prostora (100.000 KM) i nabavku neophodne opreme iznose

cca 4 mil KM.

24

Zaključak

Aspekti koji su predstavljeni u ovom elaboratu jasno pokazuju potpunu društveno-

ekonomsku opravdanost osnivanja JU Centar za napredne tehnologije u Kantonu Sarajevo.

Uzimajući u obzir nedovoljnost stope ekonomskog rasta u FBiH i, vjerovatno, u KS sa

jedne, kao i relativno zaostajanje KS u odnosu na prosječne vrijednosti u FBiH, sa druge

strane, ali i razmjerno lošu poziciju BiH u komparaciji sa drugim zemljama u pogledu

Indeksa globalne konkurentnosti, osnivanje Centra za napredne tehnologije u Sarajevu

može pozitivno utjecati na smanjenje tehnološkog i inovacijskog jaza između BiH/FBiH/KS i drugih zemalja/regija.

Formiranjem Centra za napredne tehnologije stvaraju se pretpostavke za identifikaciju

kritičnih tehnologija u industrijskom potencijalu Kantona Sarajevo i šire regije i

proizvodnih subjekata i projekata koji bi trebali biti generatori primjene naprednih

tehnologija na ovim prostorima. Centar za napredne tehnologije treba omogućiti šire

integracije mladih ljudi u novu tehnološku eru, njihovo aktivno uključenje u konkretne

projekte Centra i industrije i stvoriti pretpostavke da proces edukacije mladih bude

praćen i praktičnim spoznajama o modernim tehnologijama i metodama razvoja i

testiranja proizvoda.

Pored više ciljeva, prioriteta i mjera sadržanih u različitim strateškim dokumentima

postoji cijeli niz kako drugih strateških dokumenata koji navode važnost ulaganja u

istraživanja i nove tehnologije. Strateški dokumenti često ostaju slovo na papiru. Razlozi

za takvo stanje su mnogobrojni, od neadekvatne pripreme strateških dokumenata do

nedovoljnog razumijevanja važnosti implementacije istih. Uspostavljanjem Centra za

napredne tehnologije Kanton Sarajevo bi dao značajan doprinos upravo implementaciji

strateških dokumenta na različitim nivoima. Njegova relevantnost sa aspekta ranije

zacrtanih prioriteta je jasna i nedvosmislena. Ono što je posebno važno naglasiti je da bi

ovakav centar dao dugoročni doprinos novoj zaposlenosti, proizvodnji i izradi proizvoda

sa višom dodatnom vrijednošću, kvalitetnijim radnim mjestima, većim obimom i

kvalitetom Izvoza industrije.

Institucionalni okvir za realizaciju projekta osnivanja Centra za napredne tehnologije je

asan, predvidljiv i u domenu nadležnosti donosilaca odluka u KS. Rizici koji prate

nastanak ovakvog jednog centra su umjerenog intenziteta i ne ugrožavaju značajno

njegovo osnivanje.

Sredstva neophodna za djelovanje Centra za napredne tehnologije su obezbijeđena u

izmjenama i dopunama budžeta KS za 2018. g. i planirana u dokumentu okvirnog budžeta

za razdoblje 2019-2021. Prostor i oprema kao i uposlenici Centra će biti predmet

25

rješavanja u narednom periodu i ta pitanja je moguće riješiti u okviru postojećih

prostornih kapaciteta kojima raspolaže Kanton Sarajevo. Oprema i inicijalna tehnologija

kojima se Centar treba opremiti je dostupna na tržištu. Budući zaposlenici će u većo

mjeri biti uposleni sa tržišta rada u FBiH, i u manjoj mjeri, izvan FBiH.

26

FROM :URED 2fi ZRKONODRUSTUO KSFfiX NO. ;+387 33 560 448

06 Jun. 2018 11:04 P 001


KANTON SARAJEVO Ured za zakonodavstvo

Vlade Kantona Sarajevo

Bosnia and Herzegovina Federation of Bosnia and HerzegovinaCANTON SARAJEVO Office for legislature of Sarajevo Canton Government

Broj: 09-02-24264/18

Sarajevo, 06.06.2018. godine

KANTON SARAJEVOMINIS'JARSTVO ZA OBRAZOVANJE, NAUKU I MLADE

PREDMET: Stručno mišljenje na prijedlog Odluke o osnivanju Javne ustanove "Centar za napredne tehnologije u Sarajevu

Na osnovu člana 2. Uredbe o Uredu za zakonodavstvo Vlade Kantona Sarajevo («Službene novine Kantona Sarajevo)), broj: 7/06-Prečišćeni tekst) i člana 4. Uredbe o postupku i načinu pripremanja, izrade i dostavljanja propisa («Službene novine Kantona Sarajevo), broj; 50/17-Drugi novi preči.šćeni tekst i 2/1S-Ispravka), Ured za zakonodav.stvo Vlade Kantona Sarajevo, daje slijedeće

М IŠ JL J E N J E

1. Prijedlog Odluke o osnivanju Javne ustanove "Centar za napredne tehnologije u Sarajevu" (u daljem tekstu: Odluka) ne sadrži odredbe koje bi bile u suprotnosti sa odredbama ustava, kao i odredbama Zakona o ustanovama ("Službeni list RBiH", br. 6/92, 8/93 i 13/94).

Prihvalanje Elaborata o društvcno-ckonomskoj opravdanosti osnivanja Javne ustanove "Centar 7л napredne tehnologije u Sarajevu", u isključivoj je nadležnosti Vlade, odnosno Skup.§tine Kantona Sarajevo.

2. Primjedba noramtivno-tehničke prirode na tekst prijedloga Odluke;2,1. pravilno pisati naziv propisa, tako da isti glasi:

ODLUKAO OSNIVANJU JAVNE USTANOVE "CENTAR ZA NAPREDNE TEHNOLOGIJE

U SARAJEVU";2.2- u članu 11. u stavu (1) iza tač. b), pravilno obilježiti naredne tač., abecednim redom,

kako sHjedi, te umjesto tač. d), e) i f), pisati tač. c), d) i e);2.3. materijal dopuniti sa Elaboratom o druStveno-ekonomskoj opravdanosti osnivanja

Javne ustanove "Centar za napredne tehnologije u Sarajevu".

web: http.V/u£Jcs. eov.ba e-mail: nrcd@,ks.gov.ba:

Td/fax: + 387 (0) 33 560-448 Sarajevo, Ilamida Dizdara 1

FROM :URED ZP ZPKONODfiUSTUO KSFfiX NO. :+387 33 560 448

06 Jun. 2018 11:05 P 002

3. Dostavljeni materijal je pripremljen u skladu sa Uredbom o postupku i načinu pripremanja, izrade i dostavljanja propisa ('’Službene novine Kantona Sarajevo”, broj: 50/17- Drugi novi prečišćeni tekst i 2/18-Ispravka), te se isti može razmatrati na jednoj od narednih sjednica Vlade Kantona Sarajevo, uz preporuku Ureda za zakonodavstvo Vlade Kantona Sarajevo da se predmetni materijal dopuni sa mišljenjem Ministarstva linansija Kantona Sarajevo iz razloga što jc za primjenu predložene Odluke potrebno obezbijediti budžetska sredstva, kao i mišljenje Pravobranilaštva Kantona Sarajevo u pogledu zaštite imovinsko-pravnih interesa Kantona Sarajevo u ovom slučaju.

Dostaviti:/(^Naslovu

2. Evidencija3. Arhiva

wcb: http://uz.ks.gov.ba e-raail: ured@ks. vov.ba i

Tel/tax: + 387 (0) 33 560-448 Sarajevo, Hamida Dizdara 1


KANTON SARAJEVO Ministarstvo pravde i uprave

Bosnia and HerzegovinaFederation of Bosnia and HerzegovinaCANTON SARAJEVO

Ministry of Justice and Administration

Broj: 03-06-05-24265/18 Sarajevo, 06.06.2018. godine

MINISTARSTVO ZA OBRAZOVANJE,NAUKU I MLADEgosp. Elvir Kazazović, ministar

PREDMET: Prijedlog Odluke o osnivanju javne ustanove napredne tehnologije u Sarajevu^S mišljenje -

VEZA: Vaš akt, broj: 11/05-38-23770-2.1/18 od 05.06.2018. godine

„Centar za

Postupajući po vašem aktu, broj i datum gornji, na osnovu odredbi člana 7. Zakona o organizaciji i djelokrugu organa uprave i upravnih organizacija Kantona Sarajevo ("Službene novine Kantona Sarajevo", broj 2/12-Prečišćeni tekst i br. 41/12, 8/15 i 13/17) i člana 4. stav 2. Uredbe o postupku i načinu pripremanja, izrade i dostavljanja propisa ("Službene novine Kantona Sarajevo", broj 50/17-Drugi novi prečišćeni tekst i 2/18-Ispravka), Ministarstvo pravde i uprave razmotrilo je prijedlog ove odluke i daje slijedeće

MIŠLJENJE

Prijedlog Odluke o osnivanju javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“ nije propis, već osnivački akt koji ne utiče na ostvarivanje prava zaštićenih odredbama Evropske konvencije o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda kao ni sa drugim pravnim aktima kojima je utvrđena zaštita ljudskih prava.

S poštovanjem.

Dostaviti:

1. Naslovu;

2. a/a.

web: http://rnpu.ks.gov.ba

e-mail: [email protected]

Tel: + 387 (0) 33 562-083, Fax: + 387 (0) 33 562-241

Sarajevo, Reisa Džemaludina Cauševića 1


KANTON SARAJEVO Ministarstvo finansija

Bosnia and Herzegovina Federation of Bosnia and HerzegovinaCANTON SARAJEVO Ministry of Finance

Broj: 08-01-05-24266/18 A.Š.Sarajevo, 07.06.2018. godine

MINISTARSTVO ZA OBRAZO VAN JE, NA UKUI MLADE KANTONA SARAJEVO

Predmet: Mišljenje na Prijedlog odluke o osnivanju Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Šarajevu“

Veza: vaš dopis, broj: 11/05-38-23770-2.2/18 od 05.06.2018. godine

Vezano za Vaš zahtjev za mišljenje na Prijedlog odluke o osnivanju Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“, u skladu sa članom 8. Pravilnika o proceduri za izradu izjave o fiskalnoj procjeni zakona, drugih propisa i akata planiranja na budžet („Službene novine Federacije BiH“, br. 34/16 i 15/18), dajemo sljedeće m i š Ij e nj e:

Ministarstvo za obrazovanje, nauku i mlade je postupilo u skladu sa navedenim Pravilnikom i Ministarstvu finansija uz Prijedlog odluke dostavilo na mišljenje popunjen i potpisan obrazac IFP- DA u kojem je data izjava da Prijedlog odluke o osnivanju Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“ proizvodi dodatne fiskalne efekte za Budžet Kantona Sarajevo. U dostavljenom obrascu izjavljeno je da su potrebna dodatna sredstva u Budžetu Kantona Sarajevo za 2018. godinu (period septembar-decembar) u iznosu od 225.000 KM, te u 2019. i 2020. godini iznos od 4.073.360 KM (2.673.360 KM iz budžetskih sredstava i 1.400.000 KM iz ostalih izvora). U obrazloženju dostavljenog obrasca navodi se da su sredstva za 2018. godinu, u skladu sa Zaključkom Vlade broj 02-05-23972-1/18 od 01.06.2018. godine, planirana u Prijedlogu izmjena i dopuna Budžeta Kantona Sarajevo za 2018. godinu ili eventualnom preraspodjelom unutar planiranih sredstava u Budžetu Kantona Sarajevo za 2018. godinu.

Obzirom da je Vlada Kantona Sarajevo predvidjela a Ministarstvo za obrazovanje, nauku i mlade u dostavljenom obrascu IFP-DA iskazalo i obrazložilo obezbjeđenje nedostajućih sredstava za 2018. godinu. Ministarstvo finansija, sa fiskalnog aspekta na budžet, nema primjedbi.

falebić

Dostaviti:(J) Naslovu

2. MF- Sektor za budžet i fiskalni sistem

3. a/a ,V

,М

. .ar. oec. ^ .Zejna Avdić, dipl. pravnik

Pripremio; Adin Sendro, mr. oec. у J Kontrolisale; Amina Moćević, mr. oec. (Ду

web; http;/7mf.ks.gov.ba e-mail; [email protected];

Tel; + 387 (0) 33 565-005, Cent.+ 387 (0) 33 565-000 Fax; + 387 (0) 33 565-052 i 565-048

Sarajevo, Maršala Tita 62

..•-'аол#Ј e'-

‘,јГ,ј

OEirr "

Wl

\ Чh

.Ttc..

Bosna i HercegovinaFederacija Bosne i Hercegovine

KANTON SARAJEVO

Vlada


Government

Broj: 02-05-23512-50.1/18 Sarajevo, 31.05.2018. godine

Na osnovu člana 26. i 28. stav (3) Zakona o Vladi Kantona Sarajevo („Službene novine Kantona Sarajevo“, broj: 36/14-Prečišćeni tekst i 37/14-Ispravka) Vlada Kantona Sarajevo na 128. sjednici održanoj 31.05.2018. godine, donijela je

R J E Š E N J E0 imenovanju Komisije za izradu elaborata o društveno-ekonomskoj opravdanosti osnivanja

Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu^

IU Komisiju za izradu elaborata o društveno-ekonomskoj opravdanosti osnivanja Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“ (u daljnjem tekstu: Komisija), imenuju se:1. Sifet Kukuruz, predsjednik2. Hasan Ganibegović, član3. Rijad Kovač, član4. Adnan Mašić, član5. Berko Zečević, član

IIZadatak Komisije je da u skladu sa relevantnom zakonskom regulativom izradi elaborat o društveno-ekonomskoj opravdanosti osnivanja Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“ i isti dostavi Ministarstvu za obrazovanje, nauku i mlade radi provođenja daljnje zakonske procedure.

IIIVlada Kantona Sarajevo će posebnom odlukom utvrditi iznos naknade članovima Komisije, a nakon izvršenog zadatka iz tačke II ove Rješenja.

Ova Rješenje stupa na snagu danom donoše

Dostaviti:1. Predsjedavajuća Skupštine Kantona Sarajevo2. Premijer Kantona Sarajevo3. Ministarstvo za obrazovanje, nauku i mlade4. Imenovani 5x (putem Ministarstva za obrazovanje, naukuT^Iade)5. Evidencija6. Arhiva


Tel: + 387 (0) 33 562-068, 562-070 Fax: + 387 (0) 33 562-211


I.ing.saob.

>f; Vir.cmr pISOWI1 J' /


KANTON SARAJEVO

Vlada

Bosnia and HerzegovinaFederation of Bosnia and Herzegovina

CANTON SARAJEVO

Government


Na osnovu člana 26. i 28. stav (3) Zakona o Vladi Kantona Sarajevo (’’Službene novine Kantona Sarajevo”, broj 36/14 - novi prečišćeni tekst i 37/14-ispravka), Vlada Kantona Sarajevo na 129. sjednici održanoj 07.06.2018. godine, donijela je

R J E S E N J E0 dopuni Rješenja Vlade Kantona Sarajevo o imenovanju Komisije za izradu elaborata o

društveno-ekonomskoj opravdanosti osnivanja Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“

IU tački I Rješenja Vlade Kantona Sarajevo o imenovanju Komisije za izradu elaborata o društveno- ekonomskoj opravdanosti osnivanja Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“, broj: 02-05-23512-50.1/18 od 31.05.2018. godine, nakon broja 5. dodaje se: „6. Nino Serdarević, član“.

II

3. Ministarstvo za obrazovanje, nauku i mlade4. Imenovani 6x (putem Ministarstva za obrazovanje, nauku i mlade)5. Evidencija6. Arhiva


Tel: + 387 (0) 33 562-068, 562-070 Fax:+ 387 (0) 33 562-211

Sarajevo, Reisa Džemaludina Čauševića 1

ш( f; ‘i? V.A

сшт


KANTON SARAJEVO

Vlada


Government


Na osnovu člana 26. i 28. stav (4) Zakona o Vladi Kantona Sarajevo („Službene novine Kantona Sarajevo^, broj: 36/14-Prečišćeni tekst i 37/14-Ispravka), Vlada Kantona Sarajevo na 128. sjednici održanoj 31.05.2018. godine, donijela je sljedeći

ZAKLJUČAK

Zadužuje se Ministarstvo za obrazovanje, nauku i mlade Kantona Sarajevo da u skladu sa zakonskim propisima provede potrebne aktivnosti i Vladi Kantona Sarajevo dostavi elaborat o društveno-ekonomskoj opravdanosti osnivanja Javne ustanove „Centar za napredne tehnologije u Sarajevu“.

Dostaviti:1. Predsjedavajuća Skupštine Kantona Sarajevo2. Premij er Kantona S araj evo3. Ministarstvo za obrazovanje, nauku i mlade4. Evidencija5. Arhiva


Tel: + 387 (0) 33 562-068, 562-070 Fax:+ 387 (0) 33 562-211


ј>1,

.'.tici

b) osigurati suradnju svake osobe i svakog službenika u davanju potrebnih informacija i podataka;c) osigurati pristup i kontrolu na svim mjestima gdje su osobe lišene slobode, zatvorene ili gdje rade;d) omogućiti prisustvo sudskim i upravnim postupcima kao i sastancima organa. Nalazi i izvještaji tijela iz stava 1. ovog člana će se razmatrati u nadležnim organima po hitnom postupku, te će na osnovu toga biti preduzimane odgovarajuće mjere gdje to bude potrebno.

III - NADLEŽNOSTI KANTONAČlan 11.

Određivanje nadležnosti

Kanton ima nadležnosti utvrđene Ustavom Federacije i ovim Ustavom.U slučaju potrebe za tumačenjem, nadle‘nosti Kantona utvrđene ovim Ustavom će

biti tumačene u korist Kantona po principu predpostavljene nadle‘nosti, a pojedinačno spomenuta ovlaštenja u ovom Ustavu se neće tumačiti kao bilo kakva ograničenja općih nadležnosti Kantona.

Član 12.Isključive nadležnosti

U okviru svojih nadle‘nosti Kanton je nadležan za:a) uspostavljanje i nadziranje policijskih snaga;b) utvrđivanje obrazovne politike, uključujući donošenje propisa o obrazovanju i osiguranje obrazovanja;c) utvrđivanje i provođenje kulturne politike;d) utvrđivanje stambene politike, uključujući i donošenje propisa koji se tiču uređivanja i izgradnje stambenih objekata;e) utvrđivanje politike koja se tiče reguliranja i osiguravanja javnih službi;f) donošenje propisa o korištenju lokalnog zemljišta,uključujući i zaniranje;g) donošenje propisa o unaprijeđivanju lokalnog poslovanja i dobrotvornih aktivnosti;h) donošenje propisa o lokalnim postrojenjima za proizvodnju energije i osiguranje njihove dostupnosti;i) utvrđivanje politike u vezi sa osiguranjem radija i televizije, uključujući donošenje propisa o osiguranju njihovog rada i izgradnji;j) provođenje socijalne politike i uspostava službi socijalne zaštite;k) stvaranje i primjena politike turizma i razvoja turističkih resursa;l) stvaranje predpostavki za optimalni razvoj privrede koja odgovara urbanoj sredini;m) finansiranje djelatnosti kantonalnih vlasti ili kantonalnih agencija oporezivanjem, zaduživanjem ili drugim sredstvima.

Član 13.Zajedničke nadležnosti sa Federacijom

Kanton zajedno sa Federacijom, samostalno ili u koordinaciji sa federalnim vlastima vrši slijedeće nadležnosti:

a) jamčenje i provođenje ljudskih prava;b) zdravstvo;c) politika zaštite čovjekove okoline;

d) komunikacijska i transportna infrastruktura;e) socijalna politika;f) provođenje zakona i drugih propisa o dr‘avljanstvu;g) imigracija i azil;h) turizam;i) korištenje prirodnih bogatstava.

Član 14.Vršenje nadležnosti

Svoje nadležnosti Kanton izvršava donošenjem sopstvenih propisa i primjenom propisa Bosne i Hercegovine i Federacije.

Nadležnosti iz člana 13. ovog Ustava Kanton vrši u obimu dogovorenom sa federalnim vlastima. U slučaju da takav dogovor ne postoji te nadležnosti će Kanton vršiti cjelovito i samostalno.

Član 15.Prenošenje nadležnosti

Svoje nadležnosti iz oblasti obrazovanja, kulture,turizma, lokalnog poslovanja i dobrotvornih aktivnosti,radij a i televizije Kanton može prenositi na općine u svom sastavu. Ove nadle‘nosti će se obavezno prenositi na one općine u kojima većinsko stanovništvo prema nacionalnoj strukturi nije stanovništvo koje čini većinu i na području cijelog Kantona.

Kanton može neke od svojih nadležnosti prenijeti i na federalne vlasti, ukoliko bi se na taj način obezbijedilo njihovo efikasnije i racionalnije vršenje.

Odluku o prenošenju nadle‘nosti u smislu ovog člana donosi Skupština.

IV - STRUKTURA VLASTI

A) ZAKONODAVNA VLAST

Član 16.Opća odredbaZakonodavnu vlast u Kantonu vrši Skupština Kantona.

Član 17.Sastav Skupštine

Skupština je jednodomo predstavničko tijelo sastavljeno od 45 (četrdesetpet) poslanika. Poslanici se biraju tajnim glasanjem na neposrednim izborima na cijelom području Kantona.

Prilikom izbora poslanika obezbjeđuje se odgovarajuća zastupljenost predstavnika Bošnjaka, Hrvata i ostalih naroda proporcionalno nacionalnoj strukturi stanovništva na području Kantona.

Izbor poslanika u Skupštini provodi se sukladno federalnim izbornim propisima, s tim što izbore raspisuje i provodi Skupština.

Mandat poslanika u Skupštini trje 2 (dvije) godine.

član 18.Nadležnosti Skupštine

Skupština Kantona;a) priprema i dvotrećinskom većinom usvaja Ustav Kantona;b) donosi zakone i druge propise u okviru izvršavanja nadležnosti Kantona, izuzev propisa koji su ovim Ustavom ili zakonom dati u nadležnost Vlade Kantona;c) bira i razrješava Predsjednika i podpredsjednika Kantona sukladno Ustavu Federacije i ovom Ustavu;d) utvrđuje politiku i donosi programe razvoja Kantona;e) potvrđuje imenovanje Premijera, zamjenika Premijera i članova Vlade Kantona;f) osniva kantonalne i općinske sudove i utvrđuje njihove nadležnosti;g) bira sudije kantonalnih sudova sukladno Ustavu Federacije i ovom Ustavu;h) usvaja budžet Kantona i donosi zakone o oporezivanju i na drugi način osigurava potrebno finansiranje;i) bira zastupnike u Dom naroda Federacije sukladno Ustavu Federacije;j) odlučuje o prijenosu ovlaštenja Kantona na općine i Federaciju;k) odobrava zaključivanje ugovora i sporazuma u oblasti međunarodnih odnosa i međunarodne suradnje;l) provodi istragu sukladno ovom Ustavu i posebnim propisima;m) vrši i druge poslove utvrđene federalnim propisima, ovim Ustavom i kantonalnim propisima.

Član 19.Način rada Skupštine

Skupština bira predsjedavajućeg i dva njegova zamjenika iz reda izabranih poslanika.

Skupština zasijeda javno, izuzev u slučajevima kada je to predviđeno njenim poslovnikom. Izvještaji o zasjedanjima i donesenim odlukama se objavljuju u sredstvima javnog informiranja.

Način rada Skupštine bliže se uređuje poslovnikom.

Član 20.Poslanički imunitet

Krivični postupak ili građanska parnica ne mogu biti pokrenuti protiv kantonalnog poslanika, niti kantonalni poslanik može biti zadržan u pritvoru ili ka‘njen na bilo koji način zbog iznesenog mišljenja i datog glasa u Skupštini.

Član 21.Način odlučivanja u Skupštini

U vršenju svojih nadle‘nosti Skupština donosi zakone,druge propise, te opće i pojedinačne akte (dalje; propisi).

Na osnovu Amandmana LI tačka 5, stav 3. na Ustav Republike Bosne i Hercegovine, Predsjedništvo, na prijedlig

Vlade Republike Bosne i Hercegovine, donosi

UREDBU SA ZAKONSKOM SNAGOM O USTANOVAMA

I - OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Ustanova, u smislu ove uredbe, osniva se za obavljanje djelatnosti obrazovanja, nauke, kulture, fizičke kulture, zdravstva, dječije zaštite, socijalne zaštite, socijalne sigurnosti i drugih djelatnosti utvrđenih zakonom, ako cilj

obavljanja djelatnosti nije sticanje dobiti.

Ustanova ima svojstvo pravnog lica.

Član 2.

Ustanova može osnovati domaće odnosno strano pravno i fizičko lice (u daljem tekstu: osnivač) u svim oblicima

svojine. Zakonom se može utvrditi da strano I pravno i fizičko lice ne može osnovati ustanovu za obavljanje

određene djelatnosti.

Član 3.

Za obavljanje javne službe osniva se javna ustanova.

Pod javnom službom, u smislu ove uredbe, podrazumijeva se trajno i nesmetano obavljanje djelatnosti u javnom

interesu Republike Bosne i Hercegovine (u daljem tekstu: Republika), opštine ili gradske zajednice.

Javnu ustanovu može osnovati Skupština Republike Bosne i Hercegovine (u daljem tekstu: Skupština RBiH),

skupština opštine, skupština gradske zajednice i vjerska zajednica, samostalno ili sa drugim pravnim odnosno

fizičkim licem, kada nadležna skupština ocijeni da za njeno osnivanje postoji javni interes.

Član 4.

Radnici ostvaruju svoja prava u ustanovi, u skladu sa zakonom, kolektivnim ugovorom i pravilima ustanove.

II - OSNIVANJE USTANOVE

Član 5.

Ustanova se može osnovati ako su ispunjeni uslovi za osnivanje i početak rada ustanove, u skladu sa zakonom.

Sredstva za ispunjenje uslova iz stava 1. ovog člana obezbjeđuje osnivač.

Član 6.

Osnivač donosi akt o osnivanju ustanove.

Akt 0 osnivanju ustanove sadrži:

- naziv osnivača,

- naziv i sjedište ustanove, ^ _

- djelatnost ustanove, ’ ‘

- iznos sredstava za osnivanje i početak rade i način njihovog obezbjeđivanja,

- izvore i način obezbjeđivanja sredstava za rad ustanove, „ ,- međusobna prava i obaveze između osnivača i ustanove,

- način raspolaganja viškom prihoda nad rashodima i način na koji se pokriva višak rashoda nad prihodima,

- prava, obaveze i odgovornost ustanove u pravnom prometu,- lice koje će do imenovanja organa rukovođenja predstavljati i zastupati ustanovu i njegova ovlaštenja i

odgovornosti, ^- rok za donošenja pravila ustanove, imenovanje organa upravljanja i Rukovođenja ustanove

- druga pitanja od značaja za rad ustanove.

Detaljna struktura KD BiH 2010

Oblast Grana Razred NazivNAČE

Rev.2

Područje J INFORMACIJE 1 KOMUNIKACIJE

58 Izdavačke djelatnosti

58.1 Izdavanje knjiga, periodičnih publikacija i ostale izdavačke

djelatnosti

58.11 Izdavanje knjiga 58.11

58.12 Izdavanje imenika i popisa korisničkih adresa 58.12

58.13 Izdavanje novina 58.13

58.14 Izdavanje časopisa i periodičnih publikacija 58.14

58.19 Ostala izdavačka djelatnost 58.19

58.2 Izdavanje softvera

58.21 Izdavanje računarskih igara 58.21

58.29 Izdavanje ostalog softvera 58.29

59 Proizvodnja filmova, videofilmova i televizijskog programa,

djelatnosti snimanja zvučnih zapisa i izdavanja muzičkih

zapisa

59.1 Proizvodnja i distribucija filmova, videofilmova i televizijskog

programa

59.11 Proizvodnja filmova, videofilmova i televizijskog programa 59.11

59.12 Djelatnosti koje slijede nakon proizvodnje filmova, videofilmova

i televizijskog programa

59.12

59.13 Distribucija filmova, videofilmova i televizijskog programa 59.13

59.14 Djelatnosti prikazivanja filmova 59.14

59.2 Djelatnosti snimanja zvučnih zapisa i izdavanja

muzičkih zapisa

59.20 Djelatnosti snimanja zvučnih zapisa i izdavanja muzičkih zapisa 59.20

60 Emitiranje programa

60.1 Emitiranje radijskog programa

60.10 Emitiranje radijskog programa 60.10

60.2 Emitiranje televizijskog programa

60.20 Emitiranje televizijskog programa 60.20

61 Telekomunikacije

61.1 Djelatnosti žičane telekomunikacije

61.10 Djelatnosti žičane telekomunikacije , ^ 61.10

61.2 Djelatnosti bežične telekomunikacije

61.20 Djelatnosti bežične telekomunikacije 61.20

61.3 Djelatnosti satelitske telekomunikacije <

61.30 Djelatnosti satelitske telekomunikacije 61.30

61.9 Ostale telekomunikacijske djelatnosti

61.90 Ostale telekomunikacijske djelatnosti 61.90

62 Računarsko programiranje, savjetovanje i djelatnosti u vezi s

s njima

62.0 Računarsko programiranje, savjetovanje i djelatnosti u vezi

s njima


OblastNAČE

Grana Razred Naziv

______ Rev.2

Područje М STRUČNE, NAUČNE I TEHNIČKE DJELATNOSTI

69 Pravne i računovodstvene djelatnosti

69.1 Pravne djelatnosti

69.10 Pravne djelatnosti 69.10

69.2 Računovodstvene, knjigovodstvene i revizijske djelatnosti;

porezno savjetovanje

69.20 Računovodstva^, knjigovodstvene i revizijske djelatnosti;

porezno savjetovanje

69.20

70 Upravljačke djelatnosti; savjetovanje u vezi s upravljanjem

70.1 Upravljačke djelatnosti

70.10 Upravljačke djelatnosti 70.10

70.2 Savjetovanje u vezi s upravljanjem

70.21 Odnosi s javnošću 1 djelatnosti saopćavanja 70.21

70.22 Savjetovanje u vezi s poslovanjem i ostalim upravljanjem 70.22

71 Arhitektonske i inžinjerske djelatnosti; tehničko ispitivanje i

analiza

71.1 Arhitektonske i inžinjerske djelatnosti i s njima povezano

tehničko savjetovanje

71.11 Arhitektonske djelatnosti 71.11

71.12 Inžinjerske djelatnosti i s njima povezano tehničko savjetovanje 71.12

71.2 Tehničko ispitivanje i analiza

71.20 Tehničko ispitivanje i analiza 71.20

72 Naučno istraživanje i razvoj

72.1 Istraživanje i eksperimentalni razvoj u prirodnim, tehničkim i

tehnološkim naukama

72.11 Istraživanje i eksperimentalni razvoj u biotehnologiji72.11 1

72.19 Ostalo istraživanje i eksperimentalni razvoj u prirodnim,

tehničkim i tehnološkim naukama

72.19

72.2 Istraživanje i eksperimentalni razvoj u društvenim i

humanističkim naukama

72.20 Lstraživanje i eksperimentalni razvoj u društvenim 1

humanističkim naukama

72.20

73 Promocija (reklama i propaganda) i istraživanje tržišta

73.1 Promocija (reklama i propaganda)

73.11 Agencije za promociju (reklamu i propagandu) 73.11

73.12 Oglašavanje putem medija 73.12

73.2 Istraživanje tržišta i ispitivanje javnog mnijenja

73.20 Istraživanje tržišta i ispitivanje javnog mnijenja 73.20

74 Ostale stručne, naučne i tehničke djelatnosti

74.1 Specijalizirane dizajnerske djelatnosti

74.10 Specijalizirane dizajnerske djelatnosti 74.10

74.2 Fotografske djelatnosti

74.20 Fotografske djelatnosti 74.20

^ ' V'


Oblast Grana Razred NazivNAČE

Rev.2

74.3 Prevodilačke djelatnosti i usluge tumača

74.30 Prevodilačke djelatnosti i usluge tumača 74.30

74.9 Ostale stručne, naučne i tehničke djelatnosti, d. n.

74.90 Ostale stručne, naučne i tehničke djelatnosti, d. n. 74.90

75 Veterinarske djelatnosti

75.0 Veterinarske djelatnosti

75.00 Veterinarske djelatnosti 75.00

d.n. - Drugdje nerazvrstano

i)) /

z a k lj u Č a k -...

Documents