z ¿ycia vpi szymanowski, witkacy, rubinstein w zakopanem · 25 w 3 dzielnicy wiednia. tradycyjnie...

Stowarzyszenie Polskich In-¿ynierów i Techników w Aus-

trii organizuje corocznie w ra-mach cyklu „Muzyka i Technika”Koncert Noworoczny. Tegorocz-ny odby³ siê 24 stycznia 2012 r.o godz.19.00 w Sali Króla JanaIII Sobieskiego w Stacji Nauko-wej PAN przy Boerhaavegasse25 w 3 dzielnicy Wiednia.Tradycyjnie zainaugurowa³ ontegoroczny sezon kulturalnyVPI. Tak¿e i tym razem nie za-wiód³ on mi³oœników muzyki kla-sycznej, a tak¿e wiernych fa-nów talentu pianistów Cezare-go Kwapisza i Micha³a Bia³ka.

Prezydent VPI Józef Buczakpowita³ sta³ych bywalców i no-wych goœci, a wœród nich m.in.ministra Tadeusza Oliwiñskiegoz Ma³¿onk¹, prof. dr. hab. Bo-gus³awa Dybasia z Ma³¿onk¹,pani¹ redaktor Andreê Hauer z ORF, Jadwigê M. Hafner. Wojtek Rogalski ze swad¹wprowadzi³ publicznoœæ w now¹formu³ê koncertu. Oto znaleŸliœ-my siê w Zakopanem, bêd¹cymswego czasu magicznym miej-

BIULETYN VPI 42 • 1

Z ¿ycia VPISzymanowski, Witkacy, Rubinstein w Zakopanem

2 • BIULETYN VPI 42

Z ¿ycia VPI

scem spotkañ bohemy nie tylkokrakowskiej. Wieczór jest d³ugi,a dowcipna rozmowa dwóchprzyjació³ muzyków (Szymano-wskiego i Rubinsteina) z eks-centrycznym pisarzem (Witka-cym) staje siê pretekstem dozaprezentowania kompozycjiChopina, Paderewskiego, Szy-manowskiego, Debussyègo i Chaczaturiana. W rolê Narratora wcieli³ siêKrzysztof Wnuk, aktor zako-piañskiego Teatru im. Witkace-go. Jego ujêcie tej roli podoba³osiê publicznoœci, o czym œwiad-czy³a ¿ywa jej reakcja w trakcieposzczególnych kwestii.Micha³ Bia³k z w³aœciwym sobietemperamentem i wirtuozeri¹pokaza³ genialnoœæ dzie³ Cho-pina. Wykonanie Cezarego Kwa-pisza podkreœla³a awangar-dowoœæ kompozycji Szymanow-skiego i ponadczasowy urok

muzyki Schuberta. S³uchaczezastygli zas³uchani, a oklaskirozlega³y siê dopiero po d³u¿-szej chwili, gdy cisza jeszczebrzmia³a.Du¿e wra¿enie wywar³y nawszystkich œwietne techniczniewykonane kompozycje na czte-ry rêce Paderewskiego i Cha-czaturiana – przy okazji z dum¹gratulujê Artystom Micha³owiBia³kowi i Cezaremu Kwapi-szowi paŸdziernikowego debiu-tu w wiedeñskiej Musikverein.Mnie najbardziej urzek³ rewela-cyjnie zagrany przez CezaregoKwapisza utwór DebussyègoReflets dans lèau. Widzia³am,jak z pl¹saj¹cej wody wy³aniasiê piêkny nagi Faun spêdza-j¹cy nad rzek¹ leniwe popo-³udnie. Woda z dynamiczn¹pieszczot¹ owija siê wokó³ jegopos¹gowego cia³a, by rozprys-kaæ siê wokó³ jak fontanna.

Faun znika, mo¿e nigdy go nieby³o, zostaje tañcz¹ca w bieguwoda w ka¿dej kropelce nasy-cona dreszczem erotyzmu. Tonie muzyka ju¿, to metafizyka.Owacja, kwiaty. A póŸniej dys-kusje w bufecie, gdzie ogrom-nym powodzeniem cieszy³y siêwytrawne wina, smalec z grusz-k¹, wykwintne kanapeczki…Cezary Kwapisz – kierownictwoartystyczne, scenariusz: dobórutworów i tekst narracji, tekstprogramu; Bo¿ena Prochaska –organizacja, opracowanie pro-gramu i szata graficzna; wspó³-praca organizacyjna: WojciechRogalski – t³umaczenie najêzyk niemiecki s³owa wstêp-nego do programu; KrzysztofD¹browski – dy¿ur przy wejœ-ciu, Ania Schubert – recenzja,bufet, Janusz Sikora – smalec.

Ania Schubert


Z ¿ycia VPI

Wramach dzia³alnoœci kultu-ralnej – cyklu „Muzyka &

Technika” – StowarzyszeniePolskich In¿ynierów i Techni-ków w Austrii w dniu 19 kwiet-nia, w goœcinnej Sali PolskiejAkademii Nauk przy Boerhaa-vegasse zorganizowa³o koncertpoœwiêcony twórczoœci francus-kiego kompozytora ClaudeDebussy’ego. W progra-mie tego fortepianowe-go w ca³oœci wieczoruznalaz³ siê ca³y cyklImages (Obrazów) fran-cuskiego mistrza w to-warzystwie dzie³ innychkompozytorów jak Schu-bert, Brahms i Liszt. Wy-konawcami byli PetraPogády i Cezary Kwa-pisz, dwójka artystów z licznymi nagrodamikonkursowymi oraz dzia-³alnoœci¹ koncertow¹ naca³ym œwiecie.W pierwszej czêœci w wykona-niu Cezarego Kwapisza wys³u-chaliœmy utworów Brahmsa,Schuberta i wspomniany ju¿cykl Images Debussiego.Wspania³a muzyka, doskonale

dobrana dramaturgia ca³ejczêœci wychodz¹ca od ciem-nych, melancholijnych tonów„póŸnego” Brahmsa poprzezrozœwietlonego, najczystszegou Ÿróde³ swych inspiracji Schu-berta do prawdziwej erupcjibarw i „joie de vivre” w Images.Przemyœlane wykonania bezreszty wci¹ga³y publicznoœæ

w tok narracji a wykonanieszczególnie ostatniej pozycjiby³o godne uwiecznienia nap³ycie.Po przerwie Petra Pogády ujê³apublicznoœæ niezwyk³¹ muzykal-

noœci¹, ogromnie poci¹gaj¹cointerpretuj¹c szczególnie dwieConsolations Franciszka Liszta.W utworze koñcz¹cym koncert– VI Rapsodii Wegierskiej tego¿kompozytora pokaza³a nieokie³-znany wspania³y temperamentco ogromnie spodoba³o siê pro-minentnej tego wieczora pub-licznoœci.

Rozradowane audyto-rium otrzyma³o utwórClaude Debussiego „Enbateu” jako bis w wy-konaniu obojga artys-tów na cztery rêce. Ca³ykoncert zosta³ profesjo-nalnie zarejestrowanyprzez Pani¹ El¿bietêWachtl co bezsprzecz-nie jest spraw¹ godn¹specjalnego uznania. Wspania³y ten wieczórzakoñczy³ siê przy bufe-cie, gdzie mi³a atmo-

sfera i zniewalaj¹cy „smalecVPI” sprzyja³y zawieraniu no-wych, wielce interesuj¹cychznajomoœci.

Dr. G. Lasz


Z ¿ycia VPI

Koncert z okazji 150 rocznicy urodzin Claude Debussiego


Z ¿ycia VPI


Z ¿ycia VPI

21lutego cz³onkowie VPI i zaproszeni goœcie bawi-

li siê na ostatkach przy akom-paniamencie zespo³u “boNGo-reGGAE”. Jak nazwa zespo³uwskazuje tañczyliœmy równie¿przy muzyce “Reggae”.

Autorem zdjêæ jest kol.Krzysztof Zgud.

red.

Zabawa ostatkowa

Z ¿ycia VPI

Na pierwszym tegorocznympi¹tkowym spotkaniu towa-

rzyskim w siedzibie VPI obec-nych by³o 19 osób – 17 nale¿¹-cych do stowarzyszenia, panisympatyk i pani goœæ. Prezydium reprezentowali:Wanda Zgud, Józef Buczak,Stanis³aw Œwiêch, Jan Gañ-czarczyk i Janusz Sikora.Cz³onkowie i kandydaci: IwonaKról, Anna Schubert, Kasia,Dominika Knapczyk, MonikaRozner, Krzysztof D¹browski,Krzysztof Gañczarczyk, Cze-s³aw Podwójcik, Wojtek Rogal-ski, Wojtek Spalony, W³adys³awVytiska, Micha³ Dors.Sympatyk: Marysia Buczak.Goœæ: pani redaktor AndreaHauer z radia ORF.Goœciem honorowym by³a za-proszona przez Stasia Œwiêcha– tak¿e ju¿ wczeœniej na trady-cyjny koncert noworoczny,kiedy to pozna³a kulturaln¹ stro-nê dzia³alnoœci VPI – pani red.Andrea Hauer z 1 programuradia ORF. Pani redaktor zwie-dzi³a nasz¹ siedzibê, uczestni-czy³a w czêœci spotkania (t³u-maczyli Wojtek Rogalski i Woj-tek Spalony) oraz przeprowa-dzi³a kilka wywiadów z cz³onka-mi VPI, mia³a bowiem zamiarnagraæ cykl audycji na temat po-lonii wiedeñskiej i austriackiej.Nasza salka elegancko wy-sprz¹tana przez pe³ni¹cegohonory domu Janusza Sikorê i udekorowana (polsk¹ flag¹)

sprawia³a niemal¿e przytulnewra¿enie. Tu siê spotkaliœmy,by potem przejœæ do goœcinnejPiwnicy TAKT. Przy bardzo do-brym winie, piwie itd. spêdziliœ-my mile, efektywnie i efektow-nie czas – rozeszliœmy siê do-piero grubo po jedenastej wiec-zorem.Spotkanie prowadzi³ PrezydentJózef Buczak. Poznaliœmy trud-noœci napotykane w pracy i efekty dzia³añ prezydium. Janek Gañczarczyk z synemKrzysztofem zweryfikowali stanosobowy cz³onków Stowarzy-szenia i opracowali komputero-wo aktualn¹ listê stosownie dopotrzeb. To praco- i czasoch³on-ne zadanie (scalenie i spraw-dzenie kilku równolegle funkcjo-nuj¹ch list) zosta³o ju¿ szczêœli-wie ukoñczone. Prezydium spotka³o siê z radc¹handlowym ambasady RP w sprawie pomocy VPI w na-wi¹zywaniu kontaktów na rynkupolskim przez firmy austriackie.Mamy w naszym gronie przed-siêbiorców prowadz¹cych firmyi w Polsce, i w Austrii maj¹cychmo¿liwoœci udzielania takiejpomocy. Kol. Wojtek Spalony w d³u¿szej wypowiedzi prezen-towa³ korzyœci wynikaj¹ce dlaVPI z tego rodzaju dzia³alnoœci.Ten w¹tek dzia³alnoœci stowa-rzyszenia jest bardzo wa¿ny,m.in. dodaje organizacji presti-¿u i z pewnoœci¹ bêdzie konty-nuowany.

Prezydium myœli te¿ o dokona-niu pewnych zmian w statuciestowarzyszenia. Wkrótce pro-pozycje zostan¹ przedstawionedo dyskusji tak, by walne zgro-madzenie mog³o je zatwierdziæw paŸdzierniku.Prezydium zastanawia m.in. siênad usankcjonowaniem statususympatyka. Pozostaj¹c w dal-szym ci¹gu elitarn¹ organizacj¹techniczn¹ Stowarzyszenie zys-ka³oby grupê wspieraj¹cychjego dzialalnoœæ przyjació³ w innych œrodowiskach. Ca³y czas trwaj¹ prace nadnow¹ witryn¹. Wnioski i pomocw tej kwestii (t³umaczenia!!) s¹mile widziane.Dyskusja by³a niezwykle o¿y-wiona, niemal wszyscy brali w niej udzia³, wiêc pozostajezaprezentowaæ j¹ w du¿ymskrócie.Kol. Czes³aw Podwójcik zg³osi³chêæ utworzenia Ko³a Senio-rów, które krzewi³oby idee myœlitechnicznej m.in. poprzez wy-cieczki tematyczne. Zaintereso-wanych prosimy o zg³oszenia.Kol. Krzysio D¹browski zaprosi³na 15 lutego na swój kolejnywyk³ad o nieznanym polskimwynalazcy. Poprosi³ te¿ o nad-sy³anie tekstów oryginalnychlub t³umaczeñ do redagowane-go Biuletynu VPI. Kol. Janek Gañczarczyk po-dziêkowa³ Krzysiowi za ca³o-kszta³t prac nad BiuletynemVPI. Wyrazi³ te¿ aprobatê dla


Wspomnienia z comiesiêcznych spotkañ pi¹tkowychSprawozdania z odbywaj¹cych siê przewa¿nie w ostatnie pi¹tki miesi¹ca towarzyskich zebrañ VPIzamieszczamy zasadniczo w takiej postaci, w jakiej zosta³y sporz¹dzone na bie¿¹co a wiêc bezuwzglêdnienia up³ywu czasu do momentu publikacji i w miarê mo¿liwoœci w porz¹dku chronologicz-nym. Z kolejnoœci tej zosta³a wy³¹czona zabawa ostatkowa, której poœwiêciliœmy osobn¹ stronê.

Zebranie VPI 27.01.2012

zamieszczanych w Biuletynietekstów Ani Schubert, które do-starczy³y mu niek³amanej roz-rywki, i zaproponowa³ kole¿an-ce wieczór autorski.Kol. Ania zapowiedzia³a, ¿eprzygotuje taki wieczór. Jedno-czeœnie pochwali³a siê swoiminagrodami za opowiadania w Konkursie Literackim im.Marka H³aski zorganizowanymprzez Jupitera (III miejsce) orazw konkursie In Vino Fabula zor-ganizowanym przez WinotekêDomow¹ w Polsce (cenna na-groda rzeczowa). Podziêkowa³ate¿ kol. Maækowi Biesiekierskie-mu, który zapozna³ j¹ z tema-tyk¹ winiarsk¹ oraz kol. Janu-szowi Sikorze, dziêki któremuwpad³a na koncept opowiada-nia. Oba teksty w stosownymczasie znajd¹ siê na ³amachJupitera i Biuletynu.Kol. Wanda Zgud zapropono-wa³a konkurs literacki dla dziecii m³odzie¿y. W dyskusji pada³yg³osy, by by³a to wypowiedŸ pi-semna lub mówiona dotycz¹cainteresuj¹cej uczestników te-matyki. Prosimy o dotacje finan-sowe i pomys³y. Przypomnia³ate¿, ¿e osoby dokonuj¹ce t³u-maczeñ na rzecz organizacji s¹zwolnione ze sk³adki rocznej.

Kol. Iwona Król zaproponowa³apowrót do sprawdzonych forminformacji internetowej. Kon-kretna informacja dla wszyst-kich zrzeszonych i zaintereso-wanych to podstawa dzia³alnoœ-ci Stowarzyszenia. „Tak bêdzie,dajcie jeszcze trochê czasu” –obieca³o prezydium.Z wielk¹ radoœci¹ powitaliœmy w naszym gronie piêæ nowychm³odych wiekiem osób (czterywprowadzone, jedna dotar³a donas dziêki witrynie interneto-wej), z czego jedna osoba ju¿dzia³a!W dalszej czêœci spotkania w grupkach rozmawialiœmy nainteresuj¹ce tematy m.in.: rynekklap i przepustnic w realiachgospodarki UE, s³u¿ba zdrowiaw Polsce i Austrii – szkic z natu-ry, pierwsze kroki w zawodzie i droga ¿yciowa in¿yniera nakonkretnym przyk³adzie osobo-wym, profil dzia³ania VPI. Co oczywiste rozstawaliœmy siêniechêtnie.

Przypominamy:1) Co miesi¹c w ostatni pi¹tekzapraszamy wszystkich nagodz. 18.30 na towarzyskiespotkanie VPI. Obecnoœæ, do-bre pomys³y, dobry nastrój –

obowi¹zkowe. Przypominamy,¿e goœcie kole¿eñstwa VPI s¹zawsze mile widziani na na-szych wszystkich imprezach.2) Oczywiœcie w ka¿d¹ œrodêodbywaj¹ siê otwarte roboczezebrania prezydium o godz. 18-tej.3) Na œrodê 15 lutego zapo-wiedziany jest tradycyjny wy-k³ad (w Stacji Naukowej PAN)kol. Krzysia D¹browskiego z cyklu poœwiêconego niezna-nym polskim wynalazcom. Tymrazem rzecz bêdzie o StefanieDrzewieckim.4) W marcu organizujemy wy-jazd w góry (wyjazd w pi¹tek,powrót w niedzielê) z atrakcyj-nym programem sportowo (nar-ty) - wypoczynkowym (spacery,impreza). Szczegó³y w osob-nym zawiadomieniu, zg³oszeniaprzyjmuje Prezydium. 5) Prezydium jest otwarte na no-we pomys³y i inicjatywy! Bardzoprosimy o zg³aszanie ich i an-ga¿owanie siê w ich realizacjê.

Sprawozdanie sporz¹dziliAnia Schubert

i Stanis³aw Œwiêch.


Z ¿ycia VPI

Wdniu 15 lutego b.r. w Cen-trum Naukowym PAN

w Wiedniu odby³ siê czwartyodczyt Krzysztofa D¹browskie-go z serii poœwiêconej historiipolskiej techniki. Bohateramiodczytów s¹ polscy naukowcy,in¿ynierowie i wynalazcy, którzymimo osi¹gniêæ na skalê miê-dzynardow¹ s¹ w Polce ma³oznani albo te¿ s¹ zbyt rzadkokojarzeni z Polsk¹ i polskoœci¹.Wszystkich przedstawionych do-t¹d bohaterów ³¹czy³ te¿ g³êbokipatriotyzm i to niezale¿nie odczasów i miejsc, w którychprzysz³o im spêdziæ ¿ycie. Lutowy wyk³ad by³ poœwiêconyStefanowi Drzewieckiemu, pol-skiemu wynalazcy i konstrukto-

rowi ³odzi podwodnych i samo-lowtów. Drzewiecki, urodzonyna Podolu pod zaborem rosyjs-kim w 1844 spêdzi³ znaczn¹czêœæ ¿ycia w Pary¿u i w Rosji.Oprócz konstrukcji ³odzi pod-wodnych i samolotów wniós³ onznacz¹cy wk³ad do nauki opra-cowuj¹c i udoskonalaj¹c teoriêœrub i œmigie³ napêdowych zna-n¹ obecnie jako teoria Froude-Drzewieckiego, teoriê lotu œliz-gowego stanowi¹c¹ do dziœpodstawê nauki w tej dziedziniei wprowadzaj¹c do nauki pojê-cie modu³u œmig³a. Oprócz tegozajmowa³ siê teoretycznie i prak-tycznie turbinami i wiatrakami,by³ wynalazc¹ licznika kilome-trów dla doro¿ek konnych (pra-

szczura obecnych licznikówsamochodowych), automatycz-nego sprzêgu dla wagonówkolejowych, przyrz¹du do auto-matycznego wykreœlania kursustatków na mapach – dromo-grafu i wielu innych urz¹dzeñ.Zmar³ w Pary¿u w wieku 93 latzachowuj¹c do koñca sprawno-œæ umys³ow¹ i poœwiêcaj¹c siêpracy naukowej. Wieczór zakoñczy³ siê koncer-tem na skrzypce i fortepian w wykonaniu Krzysztofa Koko-szewskiego, Piotra Koœcika i Jacka Stolarczyka.

red.


Z ¿ycia VPI

Nieznane s³awy

zdjêcia: Stanis³aw Œwiêch

Sprawozdanie z comiesiêcz-nego spotkania towarzyskie-go VPIPi¹tek, 30 III 2012, godz. 19.Piwnica TAKT, Ingen-HouszGasse 2.Obecni:Prezydium VPI:Józef Buczak, Jan Gañczar-czyk, Janusz Sikora.Cz³onkowie VPI:Anna Schubert, Wojciech Spa-lony, Ewa Napieralska,JacekMarsza³kowski, AleksanderKordyka. Sympatycy:Ewa Zaj¹czkowska, IzabelaFabiañska, Andrzej Fabiañski,Tadeusz Salamoñski, Bronis³awTraczyk.Prezydent VPI Józef Buczakserdecznie wita³ przybywaj¹-cych.Funkcjê gospodarza z w³aœciw¹sobie brawur¹ i dba³oœci¹ o goœci pe³ni³ Janusz Sikora.Temat wieczoru Modyfikacjagenetyczna organizmów (roœlin)zaproponowany przez JankaGañczarczyka okaza³ siê dla

zebranych niezwykle atrakcyj-ny. Rzetelne (wyjaœnienie pojêæpodstawowych), a zarazem in-teresuj¹ce (pokazanie zakuliso-wych gierek gospodarczych)ujêcie tego zagadnienia przezprelegenta wywo³a³o i lawinêpytañ w trakcie wyk³adu, i o¿y-wion¹ dyskusjê po nim. Ca³yczas raczyliœmy siê przywiezio-nym przez Janka smacznymciastem (cytrynowym i z wiœni¹)– ciastem jeszcze upieczonymw ca³oœci ze sk³adników niemodyfikowanych genetycznie.Stoliki zestawiliœmy razem i wtakim, niemal¿e rodzinnym, ka-meralnym gronie do wczesno-nocnych godzin gwarzyliœmysobie przy wyœmienitym winie i innych napitkach, z którychwyró¿niæ nale¿y oryginalnepiwo przyniesione przez OlkaKordykê. Niechêtnie rozstawali-œmy siê, umawiaj¹c siê nakolejne spotkanie i ¿ycz¹csobie WESO£YCH ŒWI¥T!

Ania Schubert


Z ¿ycia VPI

Modyfikacja genetyczna roœlin


Z ¿ycia VPI

Dnia 27 IV 2012 o godz. 19w piwnicy TAKT odby³a siê

audiowizualna prelekcja-repor-ta¿ z zesz³orocznej wêdrówkirowerowej wzd³u¿ rzek granicz-nych – Nysy i Odry. Nysa £u¿ycka ma swoje Ÿród³ana terenie Czech, niedalekomiasta Liberec, dok¹d nasi pre-legenci (Ela Wachtl i ZygmuntBrzeziñski) dojechali poci¹-giem z Wiednia. Trasa rowero-wa wiod¹ca a¿ do wyspy Uz-nam i s³awnych nadmorskichkurortów jest niezmiernie inte-resuj¹ca. Odwiedzane miastadaj¹ œwiadectwo bogatej historiitych rejonów, a wspania³a przy-roda œwiadczy o m¹droœcimieszkañców troszcz¹cych siêo jej zachowanie. G³ówna trasa rowerowa wiedziepo stronie niemieckiej, a nakilku odcinkach mo¿na wybraæ

alternatywn¹ trasê po stroniepolskiej. Alternatywa polega najeŸdzie bocznymi drogami sa-mochodowymi o z³ej nawierzch-ni i braku drogowskazów dlarowerzystów. Trzeba wiêc wró-ciæ na zadban¹ i dobrze ozna-czon¹ trasê po stronie niemie-ckiej, gdzie na ka¿dym krokuodczuwa siê przychylne nasta-wienie i zainteresowanie wêd-ruj¹cymi rowerzystami. Rów-nie¿ otwarcie granicy jestodbierane pozytywnie; rozwijasiê wspó³praca pomiêdzy mias-tami po obydwu stronach i tozarówno turystyczna jak i kultu-ralna. W niemieckich restaura-cjach przygranicznych jad³ospi-sy s¹ dwujêzyczne i mo¿nap³aciæ z³otówkami. Ta dwujêzy-cznoœæ jest nowa. Dwujêzycz-noœæ, która istnia³a tam oddawna jest zwi¹zana z mniej-

szoœci¹ narodow¹ £u¿yczanzamieszkuj¹cych tereny nazachód od Nysy £u¿yckiej i dalej na pó³noc jeszcze trochêwzd³u¿ Odry. Oko³o 3/4 trasyrowerowej przebiega przez£u¿yce, gdzie wszêdzie mo¿naspotkaæ dwujêzyczne nazwymiejscowoœci i ulic. Autorzy prelekcji starali siêmo¿liwie dobrze zdjêciami, fil-mami, podpisami i komenta-rzem udokumentowaæ ten cie-kawy sposób poznawania Euro-py i chyba im siê to uda³o, s¹-dz¹c z interesuj¹cych pytañ i d³ugich rozmów (przy winie i przy smako³ykach przygoto-wanych przez panie Bo¿enêProchaska i Elê Cho³kowsk¹).

Ela Wachtlzdjêcia: Ela Wachtl

i Zygmunt Brzeziñski

Wêdrówka rowerowa wzd³u¿ Nysy i Odry


Dnia 23.04.2012 w Wydziale Promocji Handlui Inwestycji Ambasady RP w Wiedniu, 1130

Wiedeñ, Titlgasse 15 o godz. 16.00 rozpoczê³asiê konferencja na temat „Innowacyjne rozwi¹-zania w obszarze ochrony œrodowiska w aust-riackich gminach uzdrowiskowych – doœwiadcze-nia firm i organizacji austriackich”.Konferencjê zorganizowa³o Stowarzyszenie In¿y-nierów i Techników w Austrii we wspó³pracy z Wy-dzia³em Promocji Handlu i Inwestycji AmbasadyRP w Wiedniu w ramach d³ugofalowego projektuStowarzyszenia Gmin Uzdrowiskowych RP.Wziê³o w niej udzia³ 17 osób, uczestnicy wyjazdustudyjnego, organizatorzy oraz zaproszeni goœcie.Koordynatorem organizacji konferencji, podob-nie jak dwustronnych kontaktów VPI z SGU, by³akol. Wanda Zgud czuwaj¹ca tak¿e nad przebie-giem ca³ej wizyty przedstawicieli SGU w Austrii.Konferencjê otworzy³ (w jêzykach niemieckim i polskim) prezydent VPI DI Józef Buczak, któryserdecznie powita³ wszystkich jej uczestników. Nastêpnie mgr Jerzy Jêdrzejewski, I Radca, Kie-rownik Wydzia³u Promocji Handlu i InwestycjiAmbasady RP w Wiedniu w ciekawej prezentacjiprzedstawi³ (po polsku i niemiecku) Mo¿liwoœcikooperacyjne i inwestycyjne dla polskich i aust-riackich przedsiêbiorstw dzia³aj¹cych w obszarzeochrony œrodowiska. By³a to rzeczowa analizaaktualnego stanu kooperacji pomiêdzy Austri¹, a Polsk¹ i przedstawienie dzia³añ Wydzia³u Pro-mocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Wied-niu na rzecz polskich i austriackich podmiotówgospodarczych.Wyst¹pienie to stanowi³o doskona³e wprowadze-nie w temat konferencji – mocno osadzone w realiach ekonomicznych pokazywa³o tak¿eperspektywiczne kierunki rozwoju aktywnoœcijednostek gospodarczych obu pañstw w zakresieochrony œrodowiska. Z Aktualnym stanem ochrony œrodowiska w pols-kich gminach uzdrowiskowych zapozna³ zebra-nych Prezydent miasta Ko³obrzegu, cz³onek za-rz¹du SGU RP Janusz Gromek. Jego obszern¹ i dowcipn¹ prezentacjê promuj¹c¹ polskie uzdro-wiska na przyk³adzie Ko³obrzegu t³umaczy³ naniemiecki DI Andrzej Tombiñski.

Sympozjum dla Stowarzyszenia

Sympozjum dla Stowarzyszenia Gmin Uzdrowiskowych RP

Zdjêcia Krzysztof Zgud

Ochrona œrodowiska w austriackich gminachuzdrowiskowych – uwarunkowania prawne to te-mat informacji, któr¹ przedstawi³ dyrektor stowa-rzyszenia Österreichische Kur- und Heilbäder-verband Dr. Kurt Kaufmann, zwracaj¹c uwagê naniezwykle restrykcyjne wymogi szeroko rozumia-nej higieny stawiane austriackim uzdrowiskom.Na jêzyk polski t³umaczy³a DI Anna Lato.Mag. Stephan Fickl reprezentuj¹cy Österreichi-sche Energieagentur (AEA) w referacie Kli-ma:aktiv struktura przemian zapozna³ wszystkichz dzia³alnoœci¹ organizacji klima:aktiv powsta³ej z inicjatywy austriackiego Ministerstwa OchronyŒrodowiska. Celem strategii klimatycznej tej or-ganizacji jest redukcja emisji C02, wzmocnieniegospodarki austriackiej i lokalnych inicjatyw eko-logicznych, a co za tym idzie poprawa jakoœci ¿y-cia. Ten niezwykle kszta³c¹cy referat na jêzykpolski t³umaczy³ DI Andrzej Tombiñski.Praktyczn¹ realizacjê za³o¿eñ klima:aktiv w wy-st¹pieniu Programy pod patronatem organizacjiklima:aktiv – klimatyczno-energergetycznie re-giony modelowe – „gminy e-5” przedstawi³ kie-rownik filii e5 Österreich, Energiewirtschaft & -politik, Österreichische Energieagentur - AustrianEnergy Agency Mag. DI Dr. Heimo Bürbaumer.Jest to program systemu zarz¹dzania jakoœci¹ w zakresie ochrony œrodowiska wdra¿any napoziomie gminy. Na jêzyk polski t³umaczy³a DIAnna Lato.Dotacje dla gmin (w³¹cznie z gospodark¹ wodn¹siedlisk i gospodark¹ odpadami) to powa¿ny i wa¿ny temat, który w przystênej formie omówi³DI Thomas Kopf reprezentuj¹cy KommunalkreditPublic Consulting GmbH. Na jêzyk polski t³uma-czy³ DI Ryszard Kijek.Z kolei niezwykle interesuj¹ca prezentacja Wy-stêpowanie i sk³ad chemiczny wód mineralnychna terenie Austrii, któr¹ pokaza³ Hofrat Mag. Dr.Gerhard Hobiger, kierownik FA Geochemie, Geo-logische Bundesanstalt, mia³a wymiar niemal nau-kowy. Dostaliœmy te¿ mapki i broszury ilustruj¹cetemat. Na polski t³umaczy³a DI Barbara Vecer.Micha³ Kurczyñski przedstawiciel firmy BiogestEnergie und Wassertechnik GmbH na Polskê w formie wyk³adu interaktywnego w jêzyku pols-kim uj¹³ temat Biogazownie – przyk³ady referen-cyjne firmy Biogest, budz¹c ¿ywe zainteresowa-nie s³uchaczy.


Gmin Uzdrowiskowych RP


Przemys³owe technologie produkcji biogazu:zgodne z ochron¹ œrodowiska przetwarzanieodpadów biologicznych oraz pozyskiwanie ener-gii ze Ÿróde³ odnawialnych to temat prezentacji,któr¹ pokazali Martin Bauer, Produkt ManagerHEAT Bioenergy oraz Mag. Richard Kravarik,dyrektor handlowy i dyrektor filii HEAT PolandSp. z o.o. Te pe³ne technicznych szczegó³ów wy-st¹pienia na jêzyk polski t³umaczy³ DI AndrzejTombiñski.Niezwykle ciekawy okaza³ siê ostatni zaplanowa-ny referat Oczyszczanie powietrza z zawartoœciszkodliwych i filtracja œcieków – prezentacja firmyBiofiltair. Ing. Wilhelm Meduna z Firmy Biofiltair w sposób rzeczowy, ale zrozumia³y dla laikawyjaœni³ prawne i techniczne aspekty funkcjono-wania produktów reprezentowanej przez siebiefirmy. Na jêzyk polski t³umaczy³ DI AndrzejTombiñski.Poza programem wyst¹pi³ przedstawicielPlatformy Gospodarczej Górny Œl¹sk – GórnaAustria z Linzu, który w kilku zdaniach omówi³ jejdokonania i zamiar rozszerzenia dzia³alnoœci naMa³opolskê. Na jêzyk polski t³umaczy³ DI AndrzejTombiñski.Prezydent VPI DI Józef Buczak podziêkowa³referentom, a przede wszystkim koordynatorceorganizacyjnej konferencji Wandzie Zgud, któr¹zebrani uhonorowali gromkimi oklaskami. Go-spodarz konferencji Radca mgr Jerzy Jêdrzejew-ski do³¹czy³ do tych podziêkowañ i zaprosi³wszystkich do bufetu i na rozmowy w kuluarach.Uczestnicy studyjnego wyjazdu mieli równie¿ (w godzinach przedpoludniowych) okazjê zwie-dzenia spalarni œmieci we Wiedniu.

Anna Schubert


Odczyt zosta³ wyg³oszony w czasie konferencji zorga-

nizowanej przez Stowarzysze-nie Polskich In¿ynierów w Aust-rii (VPI), pod patronatem Wy-dzia³u Handlu i Inwestycji Am-basady RP w Wiedniu, w ra-mach wspó³pracy i dla Stowa-rzyszenia Gmin Uzdrowisko-wych RP (SGU). Organizacjêkonferencji i pobytu delegacjiSGU w Austrii przejê³a z du¿ymzaanga¿owaniem i sukcesemkol. Wanda Zgud.Tematem spotkania by³o „Inno-wacyjne rozwi¹zania w dziedzi-nie ochrony œrodowiska w aust-riackich uzdrowiskach. Doœ-wiadczenia austriackich przed-siêbiorstw i organizacji zwi¹za-nych z ochron¹ œrodowiska”.

O istotnej roli wody w ¿yciucz³owieka nie musi siê nikogoprzekonywaæ. Dlatego zorgani-zowanie tej konferencji uwa¿amza du¿e osi¹gniêcie ze stronyVPI i organizatorów, a tematwód mineralnych dla mnie geo-loga – za szczególnie interesu-j¹cy. Tak¿e udzia³ w konferencjinaukowca ze strony Austriac-kiej S³u¿by Geologicznej w Wiedniu jako obowi¹zkowy.Dr. G.Hobiger prowadzi³ swójodczyt w oparciu o przezenta-cjê w „Power point”, której auto-rami sa tak¿e nasi koledzy HRDr. Walter Kollmann (+) i DISiavaush Schadlu. Zagadnienie wód termalnych i mineralnych wi¹¿e siê z nastê-puj¹cymi dziedzinami – z kul-tur¹ k¹pieli i higieny, zastoso-waniem k¹pielisk i wód pitnych

do celów leczniczych (balneolo-gia), z hydrogeologi¹, z hydro-chemi¹ i z legendami.U¿ywanie wód mineralnych i termalnych do picia i k¹pielisiêga orientalnej kultury naro-dów. PóŸniej przejêli te zwycza-je Grecy, nastêpnie Rzymianie.W XVI wieku zajmuje siê tymproblemem Theophastus z Ho-henheim (Paracelius), który poraz pierwszy zwraca uwagê naskuteczne dzia³anie wód. W XVIIIwieku brak jest kultury k¹pielo-wej, gdy¿ ogólnie unikano wo-dy. Obecnie mamy odwrotnetendencje – wzmo¿one propa-gowanie wellness, kuracji, wy-poczynku i sportu zwi¹zanego z wod¹.Znany slogan w turystycznejAustrii g³osi: prosto z nart do termy!Wody termalne i mineralne s¹to specjalne wody gruntowe,które przez swoje charakterys-tyczne w³aœciwoœci jak tempe-ratura, zapach, smak dzia³anielecznicze, ju¿ w staro¿ytnoœcizwróci³y na siebie uwagê.Charakterystyka i ocena wódprowadzi do wyró¿nienia i wprowadzenia nazewnictwawód np. termalne, siarkowe,gorzkie, (kwaœne) szczawy, al-kaliczne, truj¹ce np. „Giftbründl”w Karyntii (woda z arsenem w sztolni). Uznanie chemii za naukê przy-rodnicz¹ prowadzi do ocenytych wód i ich sk³adu chemicz-nego. Okreœlenie wód drog¹analizy chemicznej dawa³o mo-¿liwoœæ ich charakterystyki zapomoc¹ ró¿nych metod: tabela-rycznego oznaczenia soli, kla-

syfikacji wg. J. Knetta (1924 r.),okreœlenia wg. rodzaju wody lubdok³adnej analizy sk³adu che-micznego.Okreœlanie parametrów i cha-rakterystykê wód przy u¿yciutabeli soli opisuje J. L. Canavalw Roczniku Muzeum w Karyntiiz 1862 r.Inny rodzaj skomplikowanej kla-syfikacji wg. sk³adników g³ów-nych, drugorzêdnych czêœcisk³adowych, koncentracji i fizy-cznych w³aœciwoœci, np. tempe-ratura, przeprowadza dr. JózefKnett , publikuj¹c j¹ w 1924 r. w opisie austriackich uzdrowiski zróde³ leczniczych. Jednakmetoda ta nie przyje³a siê.Nazwê rodzaju wody tworzy siêwymieniaj¹c kolejno wszystkiejony posiadaj¹ce równowa¿nikio stê¿eniu przekraczaj¹cym20%, najpierw kationy, a potemaniony wg. ich malej¹cych war-toœci. Przyk³adowo: Ÿród³o Preblauer(Paracelsius Quelle): Na2HCO3, typ wody wodorowê-glanowej sodu tzw. szczawa;Ÿród³o w Mödlingu: Ca Mg SO4-

typ wody siarczkowej wapien-no-magnezowej.Nowoczesne analizy laborato-ryjne obejmuj¹:- okreœlanie anionów: Cl-, NO3-,SO4-2 i F- chromatografia jonów(z doln¹ granic¹ oznaczeñ ppm),- PO4-3, NO2-, NH4-, S2-: m. foto-metrii (d. gr. oznaczeñ ppb),- HCO3-: metod¹ miareczkowania,- kationy i metale ciê¿kie: IPC -MS masenspektometrii (d. gr.oznaczeñ ppt),- okreœlanie organicznych sub-



Wody mineralne w Austrii. Sk³ad chemiczny i ich wystêpowanie.Odczyt HR. dr. Gerharda Hobigera dn. 23.04.2012 w Wiedniu.(z t³umaczeniem, wstêpem i streszczeniem DI Barbary Vecer) VPI


stancji metod¹ chromatogra-ficzn¹.Podstawy prawne.W Austrii istnieje prawo doty-cz¹ce wystêpowania wód lecz-niczych i uzdrowisk dla ka¿de-go z krajów zwi¹zkowych z wy-j¹tkiem Vorarlbergu (Ustawyramowe dla ca³ej Austrii zosta³yzast¹pione przez BGBl. 165I2002).Dla wód mineralnych i Ÿródla-nych istnieje ustawa BGBl.II.309|1999.Ustawa dla wód leczniczych i uzdrowisk okreœla m. in.: - definicje naturalnego wystêpo-wania wód leczniczych (³¹cznieze Ÿród³ami leczniczymi),- warunki uznania Ÿród³a zalecznicze,- czêstotliwoœæ wykonywaniaanaliz,- parametry zawarte w analizie- okreœlenie typu wody.

Kryteria uznania Ÿród³a za lecz-nicze (przepisy Dolnej Austrii §3):- wystarczaj¹ca wydajnoœæŸród³a,- specyficzne w³aœciwoœcisk³adników leczniczych wyka-zywane ju¿ w ma³ej iloœci wody,- woda Ÿródlana, wykazuj¹ca,lub zezwalaj¹ca na prognozê,(bez zmiany jej naturalnegosk³adu), naukowo potwierdzo-nej dzia³alnoœci leczniczej.

Dla uznania Ÿród³a za leczni-cze, musi ono wykazywaæ spe-cyficzne w³aœciwoœci lub zawie-raæ substancje w nastêpuj¹cychminimalnych iloœciach (UstawaDolnej Austrii):- minimum 1 g rozpuszczonychsta³ych substancji w 1kg wodylub

- sta³¹ temperaturê min. 20°Cprzy ujœciu Ÿród³a lub- minimaln¹ zawartoœæ natural-nego wolnego dwutlenku wêglaprzy ujœciu Ÿród³a, która powin-na wynosiæ 250 mg dla wód pit-nych leczniczych, lub 1000 mgdla wód k¹pielowych leczni-czych w 1 kg wody Ÿródlanej lub- niezale¿nie od ca³kowitej mi-neralizacji minimaln¹ iloœæ far-makologicznie dzia³aj¹cychsubstancji sk³adowych, którapowinna wynosiæ dla:- Ÿród³a z ¿elazem: Fe =10mg/kg,- z jodem: powy¿ej 1 mg/kg, - z siarczanami: miareczkowa-na siark¹ powy¿ej 1 mg/kg,- z radonem (Rn):dla wód pitnych: Rn/100 x 109

Curie (c)/kg,dla k¹pieli: Rn/10 x 109 Curie(c)/kg.

Za Ÿród³o lecznicze uznaje siête wody (§ 7), które wykazuj¹nastêpuj¹ce w³aœciwoœci: - Ÿród³a posiadaj¹ce przynaj-mniej 1 g rozpuszczonychzwi¹zków soli mineralnych w 1kg (dcm3) wody oraz objêtoœ-ciowo przynajmniej 20 milipro-cent jonów, podaj¹c najpierwkationy, potem aniony wg. ma-lej¹cych wartoœci, - Ÿród³a o sta³ej temp., min.20°C, okreœlane jako termy,- Ÿród³a z farmakologicznymdzia³aniem pewnej substancji(...) niezale¿nie od ca³kowitejkoncentracji, mog¹ mieæ nazwêpochodz¹c¹ od tej substancji,np. wody z radonem (...) mog¹byæ okreœlane jako radioaktywne,- Ÿród³a zawieraj¹ce ma³e iloœciwolnego dwutlenku wêgla mo-g¹ byæ okreœlane jako kwaœnewody pitne lub szczawy,

- wody s³one zawieraj¹ceconajmniej 240 milival sodu lubjonów chloru (min. 5,5 g sodu i 8,5 g jonów chlorku) na kgwody, mo¿na okreœliæ jako Ÿród-³a s³one lub solanki. Zarz¹dzenie dla wód mineral-nych i Ÿródlanych (BGBl. II/309/1999) §1, reguluje transport na-turalnych wód mineralnych i Ÿródlanych w opakowaniachprzeznaczonych dla dostawydla konsumentów.

Naturalne wody mineralnemusz¹ spe³niaæ nastêpuj¹cewarunki:- pobór wody mineralnej bierzeswój pocz¹tek w z³o¿u wodyznajduj¹cym siê w warstwachpodziemnych, chronionych przedjakimikolwiek zanieczyszcze-niami, pobieranej z jednego lubwielu naturalnych lub sztucz-nych ujêæ Ÿróde³ wykazuj¹cychpodobn¹ charakterystykê:- wykazywaæ pierwotn¹ czystoœæ,- posiadaæ okreœlony rodzajzwi¹zków mineralnych, pier-wiastków œladowych lub innychsk³adników oraz okreœlone od-dzia³ywanie fizjologiczno-od¿y-wcze,- sk³ad, temperatura i inne zna-cz¹ce w³aœciwoœci musz¹ po-zostaæ w granicach naturalnychodchyleñ, a w szczególnoœcinie powinny zmieniaæ swojejwartoœci.

Na zlecenie Ministerstwa ¯ycia(Lebensministerium), Geologi-sche Bundesanstalt (FederalnyZak³ad Geologiczny) w Wied-niu, opracowa³ Mapê Wód Ter-malnych i Mineralnych w Austriiw skali 1:1 mln, opublikowan¹ w Atlasie HydrologicznymAustrii.


Ta drukowana wersja zawieramapê przegl¹dow¹ Austrii zez³o¿ami wód termalnych i mine-ralnych oraz arkusz z objaœnie-niami do niej. Równoczeœnie zosta³a utworzo-na wersja cyfrowa z baz¹ da-nych dla poszczególnych z³ó¿wód.Wymaganymi kryteriami dlawód do wprowadzenia do w/wmapy stanowi³y: temperatura,mineralizacja, przynajmniej je-den specyficzny sk³adnik, publi-kacja o z³o¿u w literaturze orazznajomoœæ dystrybuowanej wo-dy mineralnej .Klasyfikacja wód wg. tempera-tury wyró¿nia:- wody termalne: powy¿ej 20°Cprzy ujœciu Ÿród³a (symbol czer-wony),- wody o s³abym wp³ywie geo-termicznym: poni¿ej 20°C (sym-bol fioletowy),(wody te nie s¹ zale¿ne odrocznych wahañ œrednich tem-peratur wód podziemnych),- wody podziemne bez geoter-micznego wp³ywu: poni¿ej 20°C (symbol niebieski), pokazuj¹-ce zale¿noœæ od rocznej œred-niej temp. wód podziemnych.

Rodzaju ujêcia wód: Ÿród³a,otwory wiertnicze i studnie,studnie artezyjskie (rys. 1);mineralizacji:

- woda mineralna powy¿ej 1000mg/kg substancji rozpuszal-nych, ³¹cznie z gazem rozpusz-czonym w wodzie,- woda akratopedy: poni¿ej1000 mg/kg substancji roz-puszczalnych ³¹cznie z gazemrozpuszczonym w wodzie. W sumie mapa objê³a 318 ujêæwód przy rozpracowaniu wyni-ków 187 analiz (w wiêkszoœcipochodz¹cych z Karyntii).



Rys. 1

Rys. 2

Rys. 3


Porównuj¹c iloœci z³ó¿ wodnychposzczególnych krajów zwi¹z-kowych mo¿na stwierdziæ, ¿enajwiêcej z nich wystêpuje w Styrii (80), Karyntii (72) i Bur-genlandzie (42). Z wyró¿nionych rodzajów ujêæw Austrii najwiêcej jest Ÿródla-nych (192), potem artezyjskich(72), a na otwory wiertnicze i studnie przypada 54 (rys. 2). Wystêpowanie ujêæ w krajachzwi¹zkowych (rys. 3): Wykaz Ÿróde³ w Austrii wg. tem-peratury kszta³tuje siê nastê-puj¹co (rys. 4):bez wp³ywu geotermicznego: 186pod wp³ywem geotermicznym: 40termy: 90Na zakoñczenie prelegent za-prezetowa³ grafikê ilustruj¹c¹iloœciowo rodzaje wód wystê-puj¹cych w Austrii (rys. 5):Wody wodoro-wêglanowe ziem-no-alkaliczne (Ca.Mg), szczawy,szczawy ¿elaziste, Ÿród³a wódsiarkowych, wody ¿elaziste, w.¿elazowo-siarczkowe, w. alkalo-halogenowe, w. z zawartoœci¹arsenu, w. ziemno-alkaliczne(Ca,Mg) z X-jonami, wody alka-liczne, w. z okreœleniami ogólny-mi, w. bez okreœleñ.Ze wzglêdu na objêtoœæ arty-ku³u, pomijam dwie tablice doty-cz¹ce dopuszczalnych wartoœcii kryteriów dla wód naturalnychjak i granicznych wartoœci czêœ-ci sk³adowych tych wód. Przy-k³adowo naturalna woda mine-ralna zwana siarczkow¹ powin-na zawieraæ co najmniej 200mg/l SO4, a dla pierwiastkówœladowych np. dla selenu grani-ca ta le¿y poni¿ej 0,010 mg/l.

Barbara Vecer

Sympozjum VPI

Rys. 4

Rys. 5


Szanowna kole¿anko i szanowny kolegooraz wszyscy bliscy jak równie¿ czytelnicynaszego biuletynu.Chcê siê podzieliæ moj¹ wielk¹ radoœci¹.Moja radoœæ mo¿e wyp³ywaæ z tego, ¿eoprócz dumy bycia polskim in¿ynieremmo¿na znaleŸæ czas na humanistyczne zajê-cie i te¿ mieæ ogromny powód do radoœci. Otrzyma³em spontanicznie rolê w grupie teatralnej LAIENTHEATER WEIDLING. Oryginalna sztuka to: Pension Schöller i przerobiona na Pension WeindlingMoja rola to:Wilchelm Lenardi – Weltreisender ³owcalwów w przedstawieniu Weidlinger Odby³o siê ju 8 przedstawieñ i zebraliœmypochwa³y.Jest przerwa i we wrzeœniu odbêd¹ siê kolejne spektakle.Na pewno bêdê chcia³ to szeroko rozg³osiæ.Na stronie internetowej: www.laientheater-weidling.net mo¿esz zobaczyæ wiêcej.Osobiœcie s³u¿ê ka¿d¹ informacj¹:

Janusz SikoraTel. 0699 115 122 40

[email protected]

Dzia³alnoœæ naszych kolegów

W tym miejscu mo¿e siê znaleŸæ Twoja reklama.Zapraszamy.

In¿ynier w teatrze

mailto:[email protected]


K¹cik techniczny

W 22. dzielnicy Wiednia naterenach dawnego lotniskaAspern na głębokości 5.000metrów znajdują się wodonoś-ne warstwy skalne. Zawarta w nich woda termalna o temp.150°C będzie pozyskiwana dozaopatrzenia Wiednia w gorącąwodę i ciepło. Oczekiwana wy-dajność źródła wynosi do 120l/sek. W wymienniku ciepła z wody termalnej zostanie prze-jęta energia cieplna i zasili siećcentralnego ogrzewania. Abyzamknąć naturalny obiegu wo-dy w ziemi schłodzona wodatermalna będzie wpompowywa-na przez zwrotny odwiert nagłębokość 3.600 metrów. W tensposób utworzony zostanie od-nawialny cykl pozyskiwaniaenergii.Klasyczny system „geotermal-nego dubletu” składa się z dwóchpionowych otworów oddalonychod siebie na odpowiednią od-ległość. W Aspern obydwa nawierty:inicjujący oraz zwrotny wykony-wane są w jednym miejscu.Pierwszy otwór będzie prowa-dzony na głębokość 5.000 m i ma około 60 cm średnicy, przyczym przekrój zwęża się kudołowi. W tym samym miejscu,w odległości 10 m, będzie wy-wiercony drugi otwór na głębo-kość 3.600 m. Ponieważ otworyrozchodzą się pod ziemią, miej-sca poboru i oddania wodybêd¹ również oddalone od sie-bie około 2 km w kierunkupoziomym. Projekt geotermalnej ciepłowniw Aspern jest przeznaczony dozastosowania w klimacie Wied-nia i przyniesie w przyszłości

mieszkańcom miasta całkowi-cie nową infrastrukturę energe-tyczną. To korzystne ukształto-wanie geologiczne obszaruWiednia pozwala za pomocąhydrotermalnej geotermii napozyskiwanie bardzo łagodnejformy energii. Oznacza to, iżnie ingeruje się sztucznie, leczjedynie bierze to, co daje natu-ra, a mianowicie gorącą wodętermalną.Ciepłownia geotermalna w As-pern będzie dostarczała około40 MW energii a więc do 60%więcej niż jakikolwiek porówny-walny zakład w Austrii.Aspern jest również pierwszymprojektem hydrotermalnym dogeotermalnego uzyskiwania ener-gii z podziemnych rezerwuarówwody w okolicach Wiednia w niecce wiedeńskiej (tzw.„Wiener Becken”) gdyż przewi-duje się, że istnieją tu ogromnepotencjały energii. Energia geo-termalna jest jedną z najbar-dziej innowacyjnych i przyjaz-nych dla środowiska metod za-spokojenia potrzeb energetycz-nych.Po wykonaniu wstępnych pracprzygotowawczych ciepłowniaw Wiedniu postawiła na począt-ku 2012 roku 45-metrową wieżęwiertniczą dzięki której do jesie-ni 2012 dotrze do głebokości5.000 m gdzie podejrzewanejest istnienie wód termalnych.W tym samym miejscu do koń-ca 2012 roku powstanie drugiodwiert którym póżniej schło-dzona woda termalna będzieodprowadzana do ziemi nagłebokość 3.600 m. Koszt tej geotermalnej inwes-tycji wyniesie 45 mln euro. Już

od roku 2014 energia pozyski-wana z wód termalnych będziemieć za zadanie pokrycie za-potrzebowania na energię ciep-lną dla ponad 40.000 mieszkańi firm z obszaru Aspern orazcałego Wiednia. Pozwoli to uniknąć zbędnej pro-dukcji 130.000 ton CO2. Zao-patrzenie w energię pochodze-nia geotermalnego jest nie tylkoneutralne jeśli chodzi o produk-cję CO2, lecz także stabilnecenowo. Ponadto energia tajest w pełni niezależna od wpły-wów zewnętrznych, takich jakwiatr czy słońce oraz może byćpozyskiwana na miejscu.Przyjazne źródła pozyskiwaniaenergii stanowią przyszłośćenergetyki. Regionalne projektyochrony klimatu odgrywają co-raz większą rolę. Budowa geo-termalnej ciepłowni w Aspernspowoduje, iż udział energiiodnawialnej w sieci ciepłowni-czej Wien Energie wzrośnie do20%. Model wiedeński czylikombinacja produkcji prąduoraz ciepła poprzez tzw. skojar-zoną gospodarkę energetycznąłączącą wydajne elektrowniegazowe oraz spalarnie śmiecipozwala od dawna w sposóbprzyjazny dla środowiska naprodukcję prądu i energii ciepl-nej za rozsądną cenę. Ciepłow-nia w Aspern jest ważnym kro-kiem w realizacji projektówSmart Energy oraz Smart CityWien. Wiedeń, jako miasto o największym zapotrzebowa-niu w energię w Austrii, wewłaściwym momencie obrałkurs na zrównoważoną przy-szłość energetyczną. Geoter-mia wpasowuje się doskonale

Źródła geotermalne dostawcą energii dla miasta Wiednia


Z ¿ycia EFPSNT

w koncepcję wzrostu znaczeniaenergii odnawialnej w ogólnejprodukcji energii. Tym projek-tem Miasto Wiedeń wybiega w przyszłość, w której długo-trwałe wykorzystanie nośnikaenergii odgrywa decydującą ro-lę. Wraz z tą geotermalną in-westycją znacznie zwiększa sięznaczenie odnawialnej energii.Odnawialne metody pozyskiwa-nia energii, takiej jak energiageotermalna stanowią dziedzi-nę gospodarki o znacznym po-tencjale wzrostu, gdyż oszczę-dzają zasoby i są przyjazne dlaśrodowiska. Ponadto geotermiajest wydajna, pewna i korzystnacenowo, co czyni ją idealnymdostawcą energii w przyszłości.Zwłaszcza teraz, kiedy gospo-darka jest słabsza takie inwes-tycje są bardzo potrzebne.Znajomość techniki wiertniczejjest kluczem do wykorzystaniaenergii geotermalnej. Podczaswydobywania wodyz głębokościnie powstaną żadne sztucznerysy, które mogłyby być przy-czyną zwiêkszonej aktywnościsejsmicznej. Nie jest onawprawdzie odczuwalna, leczpomimo tego jest mierzona naj-bardziej czułymi urządzeniami.Całe przedsięwzięcie jest do-kładnie przebadane naukowo.Podczas budowy oraz w czasieeksploatacji są na bieżąco pro-wadzone obserwacje i kontrolaprzy pomocy pomiarów sejs-micznych prowadzonych przezPolitechnikę Wiedeńską. Namiejscu znajduje się pięć stacjisejsmicznych.

Opracowanie: Józef Buczak

W dniach 28-30 marca br.odby³o siê Europejskie Sym-pozjum pt. „Wspó³czesne pro-blemy ochrony przeciwpowod-ziowej” zorganizowane przezSITPF we wspó³pracy z Wroc-³awsk¹ Rad¹ FSNT NOT, Sta-cj¹ Naukow¹ PAN w Pary¿uoraz Stowarzyszeniem „Loire-Vistule”. Mia³o ono miejsce w Pary¿u w Stacji NaukowejPAN oraz w IRD i w DREALCentre w Orleanie.Sympozjum zosta³o zorganizo-wane pod honorowym patrona-tem Parlamentu Europejskiegoa wsparcia udzieli³y: AmbasadaRP w Pary¿u, miasto Wroc³aw a tak¿e EFPSNT. ¯yczeniaowocnych obrad i sukcesówgratuluj¹c Stowarzyszeniu tejinicjatywy, przes³ali: Pan MaciejKlimczak, Podsekretarz Stanu z Kancelarii Prezydenta Rze-czypospolitej Polskiej, JE To-masz Or³owski, Ambasador RPwe Francji oraz prof. Micha³Kleiber, Prezes Polskiej Aka-demii Nauk. W Sympozjum wziê³o udzia³ w sumie ponad 80 specjalistówz Francji, Polski, Czech, Rumu-nii i Austrii. Wyg³oszono 38 refe-

ratów stoj¹cych na bardzo wy-sokim poziomie merytorycz-nym. W dniu 28 marca odby³asiê sesja plenarna, natomiastdnia nastêpnego, równoleg³esesje tematyczne: „Planowaniei prewencja w ochronie przedpowodzi”, „Aspekty technicznew ochronie przed powodzi”,„Modelowanie procesów powo-dziowych” i „Zarz¹dzanie kryzy-sowe, dzia³ania operacyjne,doœwiadczenia na przyk³adziezdarzeñ powodziowych”.Zosta³y zorganizowane dwiedebaty okr¹g³ego sto³u podwspólnym has³em „Jak ¿yæ z powodziami?”, ukierunkowa-ne na dwa zagadnienia „Kom-pleksowe, innowacyjne i ekono-miczne zarz¹dzanie ochron¹przeciwpowodziow¹ na skalêkrajow¹ i europejsk¹” oraz „As-pekt techniczny i technologicz-ny ochrony przeciwpowodzio-wej”. Wykaza³y one zbie¿noœæproblemów wœród przedstawi-cieli krajów obecnych na Sym-pozjum a tym samym na mo¿li-woœci wspó³pracy miêdzynaro-dowej.

Piotr Lapinski

Sympozjum poœwiêcone ochronie przeciwpowodziowej


Sobotnie czerwcowe popo³udnie chwyci³o mniew swoje upalne objêcia, kiedy tylko wysz³am z domu. Przede mn¹ d³uga droga, ale zale¿a³omi na tej imprezie – mog³am tam poznaæ wszyst-kich cz³onków stowarzyszenia. Tak¹ mia³am na-dziejê. Do Wiednia przyby³am niedawno, w³aœciwie niemia³am tu znajomych. W internecie znalaz³amzaproszenie na degustacjê win organizowan¹przez Klub Polskich Winiarzy w Austrii skupiaj¹cyproducentów i dystrybutorów tego szlachetnegotrunku. No i tak siê zaczê³o. Powodowana jakimœbli¿ej nieokreœlonym impulsem postanowi³amzapisaæ siê do tej hermetycznej organizacji.Okaza³o siê, ¿e moja osoba jest tu mile widziana. - Potrzebujemy kogoœ takiego, czekamy nadziennikarkê, która opisze nasze dzia³ania - ucie-szy³ siê prezes.- No, ja raczej jestem wolnym strzelcem... –b¹knê³am, opisaæ mogê, myœla³am, ale czy toktoœ wydrukuje... - W ka¿dym razie przyjmujemy ciebie, z pod-wy¿szon¹ sk³adk¹, ale bez prawa g³osu – odez-wa³a siê milcz¹ca do tej pory Iwona, pani skarb-nik, s¹cz¹c ze smakiem bia³e wino. Jak siê póŸ-niej dowiedzia³am, by³o to sztandarowe winoaustriackie Grüner Veltliner.Z czasem polubi³am te¿ czerwone wino Zweigelt.To na tych dwóch regionalnych szczepach opie-ra siê przede wszystkim winiarstwo w Austrii.Winnice s¹ tu niewielkie, najczêœciej kilkuhekta-rowe. Odpowiedni klimat, surowe kontrole proce-su produkcji i rozmaitoœæ gatunkowa decyduj¹ o wysokiej jakoœci austriackich win. W Polsce nietak popularne jak francuskie czy kalifornijskie,wina te powoli zdobywaj¹ nasz rynek ze wzglêduna sw¹ oryginalnoœæ, nieskomplikowan¹ mo¿li-woœæ transportu i w sumie nie tak wygórowaneceny. W Klubie wszyscy byli ze sob¹ na ty, znali siê odlat, odwiedzali siê ca³ymi rodzinami i na ogó³ pija-li wina w³asne, ale te¿ urz¹dzali sobie imprezki,na których smakowali wina ca³ego œwiata. Na co-miesiêcznych spotkaniach przy bilardzie i winie,a jak¿e, rozmawiali o wszystkim w³aœciwie, aletematem dominuj¹cym by³o winiarstwo. Ostatnio

na przyk³ad gor¹co dyskutowali na temat korka i zakrêtek, co lepsze. O ile zgadzali siê na zakrêt-ki przy bia³ym winie, o tyle przy czerwonym upie-rali siê przy korku, ale te¿ nie wszyscy.- Chodzi o to, by zachowaæ czysty smak wina –t³umaczyli, gdy pyta³am o sens tego sporu. Po-niewa¿ mieszkali na terenie ca³ej Austrii, nie zaw-sze mogli przyjechaæ na zebranie, wiêc uformo-wa³a siê sta³a grupka tych z Wiednia i okolic, a tak¿e z Burgelandu. Raptem kilka osób w ró¿-nych konfiguracjach. Funkcjê prezesa z wielkimzaanga¿owaniem sprawowa³ Tony, niegdyœAntoœ, pasjonat wina o¿eniony z Austriaczk¹,w³aœcicielk¹ winnicy i heurigen na Grinzingu. U niego to mieœci³a siê siedziba Klubu. Co roku w czerwcu szczególnie hucznie fetowa-no ostatnie spotkanie przed wakacjami. Heurigena ca³e dwa dni pozostawa³o do dyspozycji klu-bowiczów. Wtedy to zje¿d¿ali siê wszyscy, nie-rzadko z ¿onami, dzieæmi, przyjació³mi, a nawetpsami. Znu¿ona dotar³am do Schottentor, na szczêœciew tramwaju numer 37 klimatyzacja by³a w³¹czonai mog³am zebraæ myœli. Liczy³am na fachowe roz-mowy z winiarzami z ró¿nych landów, zw³aszcza¿e zaproszeni byli te¿ winiarze Austriacy i Wêg-rzy. Mo¿e istotnie uda mi siê zebraæ materia³ dociekawego artyku³u dla powa¿nej gazety lub cho-cia¿ do lekkiego felietoniku dla kolorowej prasykobiecej. Tymczasem pomyli³am przystanki, wysiad³am zapóŸno i ruszy³am z powrotem, nie czekaj¹c nanastêpny tramwaj. W rezultacie na miejsce przy-by³am spóŸniona, zziajana i marz¹ca o lampcesch³odzonego bia³ego wina. Prezes powita³ mnie jowialnie i natychmiast prze-kaza³ dalej.- Pozwól Aniu, to mój podczaszy, zajmie siê tob¹.Ja muszê... – i szerokim gestem wskaza³ t³umgoœci.- Andy, co ci nalaæ duszyczko – przedstawi³ siê i otworzy³ lodówkê. To pytanie pozosta³o bez od-powiedzi, bo oczami wskaza³am na butelkê bia-³ego Grüner Veltliner z niewielkiej rodzinnej win-nicy w Burgelandzie i usiad³am na ³awie obok. - Dobry wybór – pochwali³ mnie Andy. By³ to

Rozrywka

P³ynna mi³oœæ

mê¿czyzna w sile wieku, o regularnych rysachtwarzy i weso³ym usposobieniu. Sprawnie ³¹czy³obowi¹zki podczaszego z zabawianiem mnierozmow¹, ¿artami i psikusami. - Wieczny ch³opiec – pomyœla³am i ani siê spost-rzeg³am, ¿e siedzê w³aœciwie w jednym miejscuca³kowicie zaw³aszczona przez mego towarzy-sza i przez bia³e wino o lekkim zielonkawym od-cieniu, które znakomicie orzeŸwia³o. Andy uzna³,¿e musi siê ze mn¹ podzieliæ swoimi refleksjamina temat wina.- Czyta³aœ Filozofiê wina Beli Hamvasa duszycz-ko? Wed³ug niego wino jako efekt dzia³ania natu-ry i cz³owieka przynosi ludziom ukojenie w tru-dach dnia codziennego, przywraca autentyczne¿ycie, ukazuje raj. Zgodzisz siê przecie¿ z tym,¿e wino pozwala przemkn¹æ po k³adce ¿ycia w radoœci i serdecznoœci wobec œwiata, daje im-puls do zawierania przyjaŸni – tu lekko zawiesi³g³os i dalej mówi³ bardziej miêkko – daje odwagêdo poca³unku, do zmierzenia siê z samym sob¹.- Przynosi te¿ g³êboki sen.- No, duszyczko, wino, jak wszystko, musi byæ w umiarze!- Wszystko?- No nie wszystko, mi³oœci nie wolno dozowaæaptekarsk¹ miar¹, powinna p³yn¹æ nieokie³zn-ana, tak myœlê ja, a u Hamvasa wyczyta³em, ¿ewino jest p³ynn¹ mi³oœci¹, drogi kamieñ skrystali-zowan¹ mi³oœci¹, a kobieta, i tu siê z nim zgad-zam w stu procentach, kobieta jest ¿ywym wcie-leniem mi³oœci...Tak to sobie gwarzyliœmy i zapomnia³am o moichambitnych planach zdobycia materia³u do arty-ku³u. A przy po¿egnaniu Andy niespodziewanie

poca³owa³ mnie w usta. Ta krótka chwila spra-wi³a, ¿e moja k³adka ¿ycia niebezpiecznie siê za-chwia³a. Nie pamiêtam, jak dotar³am do domu.Na pytanie prezesa, czy impreza podoba³a misiê, odpowiedzia³am:- Tak, bardzo w i n n a by³a!- Ale chyba niewinna – skwitowa³ Tony. Andy niepojawia³ siê w Klubie. Od tego czasu minê³y dwa miesi¹ce i los rzuci³mnie do Poznania, gdzie mia³am pozostaæ nad³u¿ej. W³aœnie zapala³am lampkê na grobie ro-dziców, gdy zabucza³a komórka – nieznany miaustriacki numer.- Tak, s³ucham?- Ania? – ten g³os wyda³ mi siê znajomy –Ca³owaliœmy siê...- Tak, wiem i piliœmy wino – ca³kowicie zaskoczo-na pomyœla³am, ¿e z tym ca³owaliœmy siê to jed-nak przesada.- Twój numer da³a mi Iwona, mog³a?- No pewnie, dlaczego nie.- Nadal pijasz tylko bia³e wino duszyczko? - Nie tylko...I tak zaczê³a siê moja romansowa przygoda z winem, nawet nie w tle, a w roli g³ównej. Dowie-dzia³am siê te¿, ¿e wed³ug Hamvasa ka¿de winoma swoje rusa³ki. Gdy wypijemy wino, razem z naszymi ³¹cz¹ siê w anielskie chóry, dlategojesteœmy szczêœliwi. Przekona³am siê tak¿e o tym, ¿e p³ynnoœæ mi³oœci mo¿na skrystalizowaæbez drogich kamieni oraz o tym, ¿e ¿ywym ucie-leœnieniem mi³oœci jest i kobieta, i mê¿czyzna, a wino..., ale to ju¿ zupe³nie inna historia.

Anna Schubert


literacka

Gratulujemy naszej kole¿anceTeresie Kopeæ objêcia zaszczytnego stanowiskaPrezesa Forum Polonii w Austrii i ¿yczymy sukcesóww dzia³alnoœci spo³ecznej dladobra Polonii.

red.

Biuletyn wydaje Prezydium Stowarzyszenia Polskich Inżynierów i Techników w AustriiVEREIN POLNISCHER INGENIEURINNEN UND INGENIEURE IN ÖSTERREICH

A-1090 Wien, Ingen-Housz-Gasse 2 Tel: 0676/427 01 55Bankverbindung: Bank Austria CA, Filiale 1010 Wien Stephanspl.2, BLZ 12000, Nr. Konta: 00405158007

Publikacja wewnętrzna VPI. E-mail: [email protected] redakcyjne i skład: Krzysztof Dąbrowski

mailto:[email protected]

z ¿ycia vpi szymanowski, witkacy, rubinstein w zakopanem · 25 w 3 dzielnicy wiednia. tradycyjnie...

Documents