Życie i twórczośćJanusza Korczaka

ŻYCIORYSJanusz Korczak właściwie Henryk GoldszmitUrodził się 22 lipca 1878r w Warszawie, a zmarł prawdopodobnie 6 sierpnia 1942r w Treblice. Korczak z zawodu był lekarzem i pedagogiem dlatego jest znany również jako „Stary Doktor” lub „Pan doktor”. Działał na rzecz praw dziecka i wprowadził samorządy wychowanków.

TwórczośćJanusz Korczak był także pisarzem. Pisał dla dorosłych jak i dla dzieci. Wydał np. Króla Maciusia Pierwszego, Króla Maciusia na wyspie bezludnej, Bankructwo małego Dżeka, Kajtusia Czarodzieja, Prawa dziecka do szacunku, Jak kochać dziecko i inne książki.

Jako lekarz

23 marca 1905r. Korczak otrzymał dyplom lekarza. W czerwcu 1905r. wyjechał do Harbiny powołany jako lekarz w wojnie rosyjsko – japońskiej i za swą służbę awansował do stopnia majora. Pod koniec 1906r. Wrócił do Warszawy, a tam pracował jako pediatra w Szpitalu dla Dzieci im. Bersonów i Baumanów. Właśnie dlatego znany jest jako „Stary Doktor” i „Pan doktor”.

Janusz Korczak w mundurze ze szkoły medycznej

W grudniu 1899r. Został aresztowany za działalność w czytelniach Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. Działał w szesnastoosobowej grupie założycielskiej Haszomer Ha – Cair. Inicjowany był w Loży „Gwiazda Morza” Międzynarodowej Federacji „Le Droit Humain” powołanej do tego, aby „ pogonić wszystkich ludzi, których dzielą bariery religii i poszukiwać prawdy przy zachowaniu szacunku dla drugiego człowieka. W połowie trzydziestych lat wyjechał do Palestyny. Myślał o opuszczeniu Polski. Jedną z przyczyn była narastająca segregacja rasowa oraz nacjonalizm, które dla Korczaka nie stwarzały dobrego klimatu do pracy społecznej i pedagogicznej.

Janusz Korczak również pisał cytaty. Brzmiały one w następujący sposób:

„Kiedy śmieje się dziecko, śmieje się cały świat”.

„Jestem nie po to, aby mnie kochali i podziwiali, ale po to, abym ja działał i kochał. Nie obowiązkiem otoczenia pomagać mnie, ale

ja mam obowiązek troszczenia się o świat, o człowieka”.

„Jeśli nie wierzysz w duszę, musisz przecież uznać, że ciało twoje żyć będzie jako trawa zielona jako obłok. Jesteś przecież wodą i

prochem”.

„Być człowiekiem znaczy posiadać kryształową moralność, nieograniczoną tolerancyjność, do pasji podsuniętą pracowitość, dążyć do ciągłego uzupełniania swego wykształcenia, pomagać

innym”.

„Ludzie boją się śmierci, bo nie umieją cenić życia”.

„Dobry wychowawca, którym nie wtłacza a wyzwala, nie ciągnie a wznosi, nie ugniata a kształtuje, nie dyktuje a uczy, nie żąda a zapytuje – przeżyje wraz z dziećmi wiele natchnionych chwil”.

„Nie taki ważne, żeby człowiek dużo wiedział , nie żeby umiał na pamięć, a żeby go wszystko troszeczkę obchodziło, a żeby go coś

naprawdę zajmowało”.

„Szukaj własnej drogi. Poznaj siebie, zanim zechcesz dzieci poznać. Zdaj sobie sprawę z tego, do czego sam jesteś zdolny, zanim dzieciom poczniesz wykreślać zakres praw i obowiązków,

które musisz poznasz, wychować i wykształcić przede wszystkim”.

„Kochaj i dawał przykład”.

                                              

Do najbardziej znanych, sformułowanych przez Korczaka i obecnych w całej jego praktyce wychowawczej praw dziecka, należą: „prawo do szacunku” oraz „prawo by było, czym jest”. Podkreślają one podmiotowość i autonomię dziecka, oddalają lekceważenie, nieufność czy niechęć wobec dziecka. Mówią o potrzebie porozumienia i współpracy z dzieckiem, o akceptowaniu trudu jego rozwoju, wiedzy i niewiedzy, języka, twórczości, sukcesów i porażek. Zwracają uwagę na potrzebę zrozumienia i czułości dla dziecięcego bólu i krzywdy. Mają – wreszcie – wprowadzić najmłodszych, na równych zasadach z dorosłymi, w życie społeczne, zlikwidować bariery hamujących rozwój, umożliwić dostęp do edukacji i kultury.

Od młodości był zafascynowany teoriami progresywizmu pedagogicznego, opracowanymi m.in. przez Johanna Pestalozziego. W lecie 1899 roku przebywał w Szwajcarii by poznać jego działalność i twórczość pedagogiczną. Ten wyjazd opisał w czasopiśmie „Czytelnia dla wszystkich”. Popierał założenia programu „nowego wychowania” Johna Dewey ’ a i prac Decrloy, Montessori, Spencera, Fröbela; czytał pedagogiczne koncepcje Tołstoja.

GETTO WARSZAWSKIEW czasie wojny nosił polski mundur

wojskowy i nie aprobował dyskryminacyjnego oznaczania Żydów niebieską lub żółtą Gwiazdą Dawida. Uważał, że było to bezczeszczenie symbolu. Ostatnie trzy miesiące swojego życia (od maja 1942) spędził w Getcie warszawskim, gdzie w wolnych chwilach tworzył pamiętnik (opublikowany w Warszawie w 1958 roku). Pisanie rozpoczął w 1939 roku. Nie notował przez około 2,5 roku, kiedy całą jego energię wyczerpywała opieka nad dziećmi z Domu Sierot.

Zginął wraz z wychowankami – wywieziony w początkach sierpnia 1942 z getta w wagonie bydlęcym. Dobrowolnie towarzyszył im w drodze na śmierć w komorze gazowej obozu zagłady w Treblince.

Ku pamięciŻeby upamiętnić działalność i życie Janusza Korczaka stawia się pomniki, szkołom nadaje się imienia np. Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka ... lub na sztandarach widnieją portrety Henryka Goldszmita.

Galeria zdjęć

Wykonał : Dawid OkoniewskiŹródła:Wikipedia, Kalendarium życia i twórczości J. Korczaka, życiorys J. Korczaka