نام درس : شيوه ارائه مطالب علمي و فني

نام منبع : شيوه ارائه مطالب علمي

نام مولف : سيد محمد تقي روحاني رانكوهي

تهيه كننده:عرفانی واحد

به نام خداوند جان و خرد كزين برتر انديشه برنگذرد

جلسه اول: مفهوم ارائهجلسه دوم: عوامل موثر در

ارائهجلسه سوم: ارائه كتبي

جلسه چهارم: طرح اوليه متن اصلي

جلسه پنجم: توليد متن اصليجلسه ششم: اجزاء سه بخشي

يك ارائه كتبيجلسه هفتم: استفاده از شكل

و جدول جلسه هشتم: اجزاء بخش

آغازين ارائه كتبيجلسه نهم: ويژگيهاي نوشتار

علمي -فني جلسه دهم: ساختار چند ارائه

دانشگاهي

فهرست

جلسه يازدهم: مقاله، گزارش و ارائه هاي غير دانشگاهي

جلسه دوازدهم: آشنايي با چند نوع گزارش

جلسه سيزدهم: ادامه آشنايي با چند نوع گزارش

جلسه چهاردهم: انواع ارائه هاي غيردانشگاهي

جلسه پانزدهم: ارائه شفاهيجلسه شانزدهم: سخنراني

www.ghalamo.comعلمي-فني 2

اهداف كلي درس

در اين درس با مفهوم ارائه و عوامل موثر آن آشنا مي شويم. در بخش ارائه و دانشگاهي ارائه هاي آموخت. را خواهي&م ارائ&ه آماده س&ازي مراح&ل كت&بي غيردانشگاه&ي و گونه هاي مختل&ف هري&ك، اجزاء آنها و موارد كاربردشان را مي آموزيم. در پايان در مورد ارائ&ه شفاه&ي، خص&وصيات و انواع آ&ن مطالبي

خواهيد آموخت.

www.ghalamo.com 3

اول جلسهمفهوم ارائه

www.ghalamo.com 4

آنچه در اين جلسه مي :خوانيد

تعريف لغوي ارائه -1سيستم ارائه -2

عناصر تشكيل دهنده سيستم انتقال اطالعات -3ماشيني

تفوت عناصر تشكيل دهنده سيستم انتقال -4اطالعات بين انسان و ماشين

عناصر تشكيل دهنده سيستم انتقال اطالعات -5در انسان

تعريف كانال در سيستم ارائه انساني -6فراروندهاي تشكيل دهنده ارائه -7

انواع ارائه با رسانه ناشناخته -8

www.ghalamo.com 5

هدفهاي رفتاری :

هدفهاي كلي:

آشنايي با مفهوم ارائه

www.ghalamo.com 6

دانشجو در پايان اين جلسه مي تواند: - مفهوم ارائه را توضيح دهد. اطالعات - عناصر تشكيل دهنده سيستم انتقال

را بيان كند.- انواع ارائه و رسانه هاي آن را بيان نمايد

- فراروندهاي تشكيل دهنده ارائه را معرفي كند.

تعریف لغوی ارائه :در لغت به معنای نمودن – نشان دادن و نمایش دادن است و در زبان

فارسی بصورت ارائه کردن و ارائه دادن بکار می رود.

تعریف ارائه در مورد یک موضوع :ارائه موضوع یعنی انتقال اطالعات درباره موضوع و از این دیدگاه

همسایگی معنایی با مفهوم ارتباط دارد.

سیستم ارائه :ارائه بعنوان انتقال اطالعات سیستم خاص خود را دارد. این سیستم در

طبیعت و در جامعه انسانی همیشه وجود داشته است. و حتی در گونه ابتدایی اش پیش از آغاز مدنیت انسان نیز وجود داشته است .

www.ghalamo.com 7

گيرنده يا فرستنده مقصد يا مبدا 00000000000كانال00000000000 كانال

پارازيتها

طبيعت : اطالعات انتقال محيط

انتقال رسانه1ماشين 2ماشين

پيام

www.ghalamo.com 8

عناصر تشکیل دهنده سیستم انتقال اطالعات ماشینی:

- مبدا یا فرستنده مجهز به کانال ) یا مکانیسم فیلتراژ (1- مقصد یا گیرنده مجهز به کانال 2- پیام 3- رسانه انتقال 4- محیط انتقال 5- پارازیتها6

تفاوت عناصر تشکیل دهنده سیستم انتقال اطالعات بین ماشین و انسان:

دو عامل اصلی تر سیستم ارائه انسان می باشد که به تعبیری ظریف ترین و 1.پیچیده ترین " ماشین " مخلوق .

محیط ارائه : طبیعت و جامعه انسانی است همراه با تمام ویژگیها و جنبه 2.های گوناگون آن .

www.ghalamo.com 9

كننده مخاطب ارايه 00000000000كانال00000000000 كانال

سيستم عناصر روي منفي تاثير با عوامل

انساني : جامعه و طبيعت ارايه محيط

1انسانرسانه 2انسان شده : كد موضوع پيام

www.ghalamo.com 10

www.ghalamo.com 11

عناصر تشکیل دهنده سیستم انتقال اطالعات در انسان:

ارائه کننده و کانال ارائه کننده 1.

مخاطب و کانال مخاطب 2.

پیام 3.

رسانه 4.

محیط ارائه 5.

عوامل با تاثیرات منفی روی عناصر باال6.

تعريف کانال در سیستم ارائه انسانی:

عبارتست از تمام خصوصیات شخصی و شخصیتی انسان – یعنی مجموعه ای بسیار پیچیده از عناصر شخصی – شخصیتی انسان که در طیفی از اندیشه ای تا فیزیکی جای می گیرند .

فراروند ارائه :

فراروند ارائه یک فراروند مرکب است . یعنی از تعدادی فراروند تشکیل شده است که هر یک از نگاهی دقیق می توانند از فراروندهای دیگر تشکیل شوند .

www.ghalamo.com 12

فراروندهای تشکیل دهنده ارائه :

فراروند پیام اندیشی 1.

فراروند پیام سازی 2.

فراروند پیام پیرایی 3.

فراروند پیام فرستی 4.

فراروند پیام گیری 5.

فراروند پیام کاوی ) تحلیل پیام (6.

فراروند فهم ) عقلی شهودی ( یا حس پیام 7.

تعریف دیگری از ارائه :

ارائه صرفا یک دانش یا یک فن نیست بلکه ارائه هم >> دانش است << هم >> فن << و هم >> هنر << است و برای انجام ارائه مطلوب هم >> دانش داری << الزم است هم >>

فن دانی << و هم >> هنرمندی <<

مثال نوع ارائه نوع رسانه سخنراني ع&مومي شفاهي

)گفتاري (گفتار

نامه ، داستان ... كتبي )نوشتار( نوشتار

سينماي محض ، نقاشي ... تصويري تصوير

موسيقي صوتي صوت پانتوميم ، زبا ن بدن حركتي – اشاره

اي حركت واشاره

متن علمي – فني ، سخنراني تخصصي

تركيبي دو يا بيش از دو رسانه

تزيين اتاق ، لباس پوشيدن ... نمايشي شيي ء

www.ghalamo.com 13

انواع ارائه با رسانه ناشناخته

وحی 1.الهام و اشراق 2.روشن بینی 3.رویای راستین 4.ذهن خوانی 5.هیپنوتیزم 6.

عوامل موثر در ارائه

دوم جلسه

www.ghalamo.com 14

آنچه در اين جلسه مي :خوانيد

ارائه- 1 در موثر عواملارائه كننده- 2ارائه- 3 كانال كلي خصوصيات

كنندهوضع- 4 از شناخت گزينه هاي

مخاطبمخاطب- 5 از شناخت اهميتمخاطب- 6ارائه- 7 مخاطب وضعيت

www.ghalamo.com 15

8 - مخاطب- شخصيتي شخصي خصوصياتمقوالت- 9 در ارائه موضوع كلي خصوصيات

فني- علميارائه- 10 نوع انتخاب در توجه قابل عوامل11- فني- علمي ارائه در اهداف و انگيزهاطالع- 12 كسب راههايارائه- 13 محتواي آماده سازي امكاناتارائه- 14 محيط اجتماعي وضع

هدفهاي :رفتاري

هدفهاي آشنايي با عوامل موثر در ارائه و بيان :كلي

خصوصيات هريك

دانشجو در پايان اين جلسه مي تواند: دهد.- ارائه كننده و خصوصيات آن را شرح

-مخاطب و خصوصيات او را بيان كند. مهم در انتخاب نوع ارائه را - خصوصيات موضوع ارائه و عوامل

بيان كند.-وضع اجتماعي و امكانات آماده سازي محتواي ارائه را توصيف

كند.-راههاي كسب اطالعات را نام ببرد.

www.ghalamo.com 16

عوامل موثر در ارائه :ارائه کننده 1.مخاطب 2.موضوع 3.نوع ارائه 4.انگیزه و هدف ارائه 5.امکانات آماده سازی 6.

محتوای ارائه امکانات کمکی ارائه 7.مدت ارائه 8.زمان و تاریخ ارائه 9.

مکان ارائه 10.

جغرافیای ارائه 11.

وضع اجتماعی محیط ارائه12.www.ghalamo.com 17

ارائه کننده :

فراروند پیام اندیشی ، پیام سازی ، پیام پیرایی و 4عامل اصلی در سیستم ارائه است . همین عامل است که پیام فرستی را انجام می دهد . آنچه که نهایتا به مخاطب می رسد حاصل عملکرد کانال ارائه کننده است .

خصوصیات کلی کانال ارائه کننده :

آمادگی روحی – جسمی تسلط بر موضوع ارائه

آشنایی با موضوعات همسایه با موضوع ارائه انگیزه و هدف درست

شناخت از وضع مخاطب مهارت بکارگیری صحیح رسانه ارائه

فراروند پیام اندیشی ، پیام سازی ، پیام پیرایی و پیام فرستی 4مهارت انجام درست اهمیت قائل شدن برای مخاطب

صادق و امین بودن در ارائه دقیق بودن

شناخت از محیط طبیع&ی و اجتماعی ارائه نداشتن تعصب بیجا

www.ghalamo.com 18

www.ghalamo.com

19

گزینه های شناخت از وضع مخاطب : سن

میزان دانسته هاباورهای فرهنگی

وضع اجتماعی و سیاسی جنسیت

خواسته های مخاطب از ارائه عالقه ها

اهمیت شناخت از مخاطب : شناخت از مخاطب وقتی که هدف اصلی ارائه مجاب کردن مخاطب است ویا با هدف آموزش انجام می

شود نقش بسیار اساسی در کنترل کمی و کیفی دارد .

بعضی از جنبه های مورد توجه برای مخاطبین در یک سیستم مدیریت مراکز تولید که ارائه کننده باید آنها را در نظر بگیرد :

کاهش هزینه بهبود کیفیت

کاهش زمان اجرا پروژه افزایش کارایی

بازار فروش زمینه رقابت

صرفه اقتصادی و مانند اینها

www.ghalamo.com 20

مخاطب :دومین عامل مهم در سیستم ارائه مخاطب است . این عامل باید فراروندهای پیام گیری ، پیام کاوی و

درک یا حس پیام را انجام دهد .وضعیت مخاطب ارائه :

مخاطب ارائه در مقایسه با وضع ارائه کننده نسبت به موضوع ارائه می تواند در یکی از سه وضعیت زیر باشد : زیر سطح همسطح فراسطح

خصوصیات شخصی – شخصیتی مخاطب: آمادگی روحی – جسمی

داشتن حداقل دانش اولیه الزم داشتن ملزومات پیام گیری ، پیام کاوی ، و درک حس

اهمیت قائل شدن برای ارائه داشتن دقت – صبر – ودر عین حال شوق در پیام گیری، پیام کاوی، و درک یا حس پیام

داشتن شناخت از ارائه کننده داشتن انگیزه و هدف درست

نداشتن تعصب بیجا

www.ghalamo.com 21

خصوصیات کلی موضوع ارائه در مقوالت علمی – فنی:اعتبار علمی – فنی

اولویت سودمندی برای جامعه

عنوان مشخص و روشن ارائه آن در یک محیط اجتماعی مشخص امکانپذیر باشد

حیطه و حدود معلوم و در صورت لزوم به خوبی قابل تعریف قابل احاطه و پرداختن توسط ارائه کننده باشد

مورد عالقه ارائه کننده باشد امکانات آماده سازی محتوای آن فراهم باشد

عوامل قابل توجه در انتخاب نوع ارائه:هدف ارائه

فرصت ارائه مکان ارائه

وضع اجتماعی محیط ارائه امکانات آماده سازی محتوای ارائه

امکانات کمکی ارائه وضع مخاطب موضوع ارائه

نتیجه یا نتایج مورد انتظار و برخی عوامل دیگر ضمنا انواع رایج تر ارائه در محافل علمی – فنی عبارتند از ارائه شفاهی – ارائه کتبی و ارائه ترکیبی

انگیزه و اهداف در ارائه علمی – فنی عبارتند از:انتقال دانش و فن از نسلی به نسل دیگر•نشر دانش و فن •گسترش دادن دانش و فن •آموزش افراد •خود آزمایی •دریافت واکنش مخاطبین به منظور توسعه یا تعمیق موضوع •ایجاد یا تقویت یک اندیشه •رقابت در زمینه های علمی – فنی •خدمت به نوع بشر برای بهتر زیستن و بهتر اندیشیدن •تشریک مساعی در پژوهش •ارضاء بعضی تمنیات غیر مادی •رفع نیازهای مادی •تجارت •تبلیغات •خودنمایی- فضل فروشی و تفاخر • www.ghalamo.com 22

طالعا

پرسشنامه

مشاهده مصاحبه

شماي

آز

لعه مطا

اطالع كسب راههايwww.ghalamo.com 23

www.ghalamo.com 24

امکانات آماده سازی محتوای ارائه: منظور از امکانات آماده سازی محتوای ارائه عمدتا " منابع کسب اطالع و تولید

شناخت "برای تهیه و تنظیم مطلب ، تصویر و حتی ادای حرکت یا تولید صوت است .

وضع اجتماعی محیط ارائه : داشتن شناخت درست و کافی از وضع اجتماعی محیط ارائه از نظر اخالقی ، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در انجام ارائه تاثیر دارد .هر چه میزان شناخت

ارائه کننده از وضع اجتماعی محیط ارائه بیشتر و درست تر باشد ارائه را مطلوب تر انجام خواهد داد .

ارائه كتبي

سوم جلسه

www.ghalamo.com 25

آنچه در اين جلسه مي :خوانيد

تعریف ارائه کتبی -1 خصوصیات ارائه کتبی -2

امكانات ارائه كتبي -3 انواع ارائه کتبی -4

گونه های رایج تر ارائه کتبی دانشگاهی و -5- ساختار اکثر گونه های 6غیر دانشگاهی

علمی – فنی )غیر از گونه های خاص( مراحل آماده سازی ا�رائه کتبی -7

تعیین موضوع -8

www.ghalamo.com 26

تحدید موضوع و عوامل -9مربوط به آن

ضوابط موجود برای تحدید -10 موضوع

تعیین عنوان مناسب -11 خصوصیات عنوان موضوع -12

تهیه منابع -13 شناسایی منبع -14

جستجوی منبع و دستیابی -15 به آن

ضبط مشخصات منبع -16 ارزیابی منبع -17

هدفهاي :رفتاري

هدفهاي� كتبي، :كلي ارائه با آشنايي

آن انواع و ويژگيها

جلسه اين پايان در دانشجومي تواند:

و- كند تعريف را كتبي ارائه. نمايد بيان را آن خصوصياتانواع- و نياز مورد امكانات

را مي شناسد.آنارائه- آماده سازي مراحل

را .كتبي كند www.ghalamo.comبيان 27

www.ghalamo.com 28

تعریف ارائه کتبی : نوعی ارائه است که رسانه اصلی آن نوشتار است هرچند در مقوالت علمی – فنی معموال از شکل هم برای انتقال ایده استفاده می شود . ارائه کننده به کمک یک زبان دارای خط و

بر اساس سبک و سیاق مشخص اطالعات مورد نظر خود را منتقل می کند .

خصوصیات ارائه کتبی : ارائه کتبی به مثابه نو�عی انتقال اطالعات خصوصیاتی دارد به شرح ذیل :

) غیابی است )ارائه کننده حضور ندارد قابل استناد است با فرصت است)مشروح است )عرصه شرح و بسط وجود دارد البته باید کنترل کمی و کیفی شود تعداد مخاطبین معموال زیاد است) سبک و سیاق مشخص و معموال واحد دارد )به ویژه در مقوالت علمی – فنی. تاثیر گذاریش تدریجی )و طبعا غیابی ( است احتمال بروز اشتباه )حداقل نسبت به ارائه شفاهی ( کمتر است.امکان تبادل نظر و رویارویی وجود ندارد و اساسا نو�عی انتقال اطالعات یکسویه است

پيامگيري

پيام كاوي

درك ياحس پيام

پرسش

ابهام

نوشتار •شكل •جدول •فرم ارائه•

پيام انديش ي

پيام سازي

پيام

پيرائي

پيام فرست ي

كننده مخاط ارائهب

امكانات ارائه كتبي

www.ghalamo.com 29

www.ghalamo.com 30

انواع ارائه کتبی :ارائه کتبی را می توان از چند جنبه رده بندی کرد از جمله فرم / صورت ، ماهیت محتوا ، سبک ، هدف ،مورد استفاده ، مخاطبین ، سطح محتوا و ... اما هدف اصلی این کتاب در ارائه کتبی در دو رده کلی دانشگاهی ) کم وبیش آکادمیک ( و غیر دانشگاهی می باشد .

گونه های رایج تر ارائه کتبی دانشگاهی و غیر دانشگاهی : دانشگاه�ی : کتاب ، جزوه ، مقال�ه ، انواع گزارشه�ا ، رس�اله ، یادداش�ت تحقی�ق ، دانشنامه ) ت�ز ( ،مجل�ه برنام�ه کامپیو�تری و ... ک�ه بعض�ی از ای�ن گون�ه ه�ا در س�طوح پایی�ن تر آموزش

نیز وجود دارند .انواع ، کاتالوگ ، بولتن ، بروشور ، جن�گ روزنام�ه، ، مجل�ه ، کتاب : دانشگاه�ی غی�ر

گزارشها ،کتابهای راهنما ، اطلس ، آلبوم ، فصل نامه ، سالنامه ، مکاتبات اداری و ...

ساختار اکثر گونه های علمی – فنی )غیر از گونه های خاص( - بخش آغازین 1- بخش میانی 2- بخش پایانی 3

آنچ�ه ک�ه در ای�ن س�ه بخ�ش آورده م�ی شود محتوای ارائ�ه کتب�ی را تشکی�ل م�ی ده�د ک�ه ه�ر یک از این سه بخش

اجزای�ی دارد ک�ه مهمتری�ن بخ�ش همان بخ�ش میان�ی ی�ا مت�ن اص�لی اس�ت ک�ه بای�د ط�ی چند مرحله آن را تولید کرد.

www.ghalamo.com 31

مراحل آماده سازی ارائه کتبی :

تعیین موضوعتهیه منابع

تهیه طرح اولیه متن اصلی کسب و سازماندهی

اطالعات تولید متن اصلی

تنظیم ساختار سه بخشی

تعیین موضوع کارهای الزم در این مرحله

عبارتند از :

الف- مشخص کردن زمینه موضوع

ب- تحدید موضوع ج- تعیین عنوان مناسب

تحدید موضوع و عوامل مربوط به آن: موضوع ارائه باید محدود و کامال تعریف شده باشد

زیرا هر موضوعی را می توان از چند جنبه مورد مطالعه و بررسی قرار داد . میزان تحدید موضوع

بستگی به عوامل زیر دارد : سطح ارائه کننده

هدف ارائه وضع مخاطبین مالحظات فنی

میزان گستردگی زمینه موضوع خواسته های مخاطبین

مدت ارائه امکانات آماده سازی محتوای ارائه

مالحظات مدیریتی سطح ارائه

www.ghalamo.com 32

ضوابط موجود برای تحدید موضوع :مقطع تاریخی

محدوده جغرافیاییخصوصیاتی از مخاطب

جنبه یا جنبه هایی از خود موضوع اعمال ضواب�ط تحدی�د م�ی توان�د بر اس�اس انتخاب خود ارائه کننده ی�ا درخواس�ت فرد دیگری ی�ا سازمان

خواستار ارائه صورت پذیرد .

تعیین عنوان مناسب :عنوان موضوع را باید با جمله یا عبارتی حتي االمکان کوتاه و گویا بیان کرد . این جمله یا عبارت می

تواند بصورت زیر باشد : جمله گزاره ای جمله پر سشی عبارت مصدری

خصوصیات عنوان موضوع : گویا وصریح

کوتاه فاقد کلما ت زائد

واقعی ، صادقانه ، و نه مبالغه آمیز حتی االمکان فاقد عالئم کوته نویسی /فرمول و ...

کلمه اصلی 4دارای حدود پانزده کلمه و از این میان حدود

www.ghalamo.com 33

تهیه منابع : برای تهیه منابع کارهای زیر باید انجام

شو�د : شناسایی منبع جستجو و دستیابی به منبع ضبط مشخصات منبع ارزیابی منبع

شناسایی منبع : برای شناسایی منبع از امکانات زیر

می توان استفاده کرد : ) کتابخانه ) عمومی یا شخصی فهرستهای دوره ای ناشران ) کتابنامه ) کتابشناسی فرد متخصص در موضوع کتابدار کتابشناس رسانه های عمومی مراکز اسناد ملی ، موزه ها و

غیره سیستمهای اطالع رسانی

جستجوی منبع و دستیابی به آن :برای این کار می توان از شاخصهای

زیر استفاده کرد : شماره منبع در کتابخانه مشخصات مولف یا مترجم عنوان منبع موضوع ) از طریق جستجوی

موضو�عی (

ضبط مشخص�ات منبع :روش رایج برای ضبط مشخص�ات منبع استفاده از کارت یا فیش منبع است .

اطالعاتی که در این کارت درج می شود در اساس عبارتست از : نام

مو�لف ، عنوان منبع و مشخصات ناشر و نشر.

اول حرف چهارمولف نام

سريال شماره كارت

مولف : عنوان

مولف : ناممترجم : نام

نشر و ناشر مشخصات

: شابك منبع : شماره

منبع : نوع دستيابي : محل

سانتيمتر 5/12

5/7 سانتيمتر

www.ghalamo.com 34

www.ghalamo.com 35

ارزیابی منبع :

منبع را قبل از استفاده به منظور کسب اطالع باید به دقت ودر عین حال با سرعت ارزیابی کرد . برای این کار باید جنبه های زیر را در نظر گرفت :

نوع منبع از نظر صورت )فرم ( : مقاله ، کتاب ، جزوه ، سند خطی و غیره ) اعتبار علمی – فنی مولف ) و مترجم سال اولین و آخرین ویراست اعتبار ناشر) مکان ناشر ) کشور و شهر میزان ارتباط منبع با موضو�ع ارائه

طرح اوليه متن اصلي

چهارم جلسه

www.ghalamo.com 36

آنچه در اين جلسه مي :خوانيد تهیه طرح اولیه متن اصلی -1

مزایای تعیین عناوین داخلی متن و -2 توالی ارتباط منطقی بین آنها

کسب و سازماندهی اطالعات -3 یادداشت برداری -4

تلخیص -5عواملی که در تعیین حد تلخیص باید -6

در نظر داشتنکاتی که در تلخیص یک مطلب -7

علمی – فنی باید مورد توجه قرار گیرد

www.ghalamo.com 37

روش کلی تلخیص -8 نقل قول -9

کارهایی که در نقل قول غیر -10مستقیم انجام می شود نقل قول مستقیم -11

نکاتی که باید در نقل قول -12 مستقیم رعایت گردد

سازماندهی اطالعات -13

هدفهاي :رفتاري

هدفهاي :كلي

و كسب و اصلي متن اوليه طرح با آشنايياطالعات سازماندهي

www.ghalamo.com 38

دانشجو در پايان اين جلسه مي تواند:- تهيه طرح اوليه توليد متن اصلي را شرح دهد.

- كسب و سازماندهي اطالعات را بيان كند.- يادداشت برداري كند. - تلخيص و نكاتي كه در توليد آن بايد رعايت شود را بيان

نمايد.- نقل قول، انواع آن و ويژگيهايش را توضيح دهد.

www.ghalamo.com 39

تهیه طرح اولیه متن اصلی :فراروند ایجاد متن نوعی تولید و خالقیت است . از این نقطه نظر نیاز به طراحی دارد یعنی باید یک

طرح اولیه برای متنی که می خواهیم تهیه نماییم . در مرحله تهیه طرح اولیه کارهای زیر را انجام می دهیم :

تعیین عناوین داخلی در سطوح مختلف تا رسیدن به ایده ساده 1.

تعیین توالی منطقی عناوین داخلی در هر سطح 2.

شماره گذاری عناوین داخلی 3.

داخلي عنوانبا اول سطع

iشماره

داخلي عنوانسطع

شماره با دومj- i

داخلي عنوانسوم سطح

شماره k-j-iبا

…k-j-i جهت خواندن

1ايده 3ايده

عنوان اصلي

ايده 5

ايده 2

ايده 2-1

ايده 2-3

ايده2 - 2

ايده ساده

ايده ساده

ايده ساده

ايده 4

www.ghalamo.com 40

www.ghalamo.com 41

مزایای تعیین عناوین داخلی متن و توالی ارتباط منطقی بین آنها :وضوح بخشیدن به متن اصلی 1.واحدمند و ساختمند کردن متن اصلی 2.کمک به خواننده در دریافت و احاطه بهتر مطلب 3.تسهیل از سرگیری مطالعه در صورت گسسته شدن رشته مطالعه 4.امکان ارجاع به قسمتهای مختلف متن 5.تسهیل یافتن مطلب مورد نظر خواننده )از روی فهرست مطالب( 6.امکان ایجاد ارتباط بین قسمتهای مختلف 7.تامین تفکر سامانمند برای ارائه کننده و خواننده درباره موضوع 8.صرفه جویی در زمان از طریق اجتناب از پریشان اندیشی وتسهیل تمرکز روی یک ایده 9.

مشخص

کسب و سازماندهی اطالعات : چنانچه اطالع با مطالعه منابع کتابخانه ای بدست آید باید کارهای زیر را انجام دهیم :

ارزیابی دوباره منبع یادداشت برداری

سازماندهی اطالعات

یادداشت برداری : روش وجود دارد :2برای یادداشت برداری در اساس

تلخیص 10.

نقل قول 11.

شماره كامل

عنوان مطلب

مطلب : عنوان شماره سريال

كارت يادداشت

مطلب

مترجم ) ( و مولف :نام منبع : عنوان

برداري يادداشت : روش برداري يادداشت : تاريخwww.ghalamo.com 42

www.ghalamo.com 43

تلخیص : تلخیص یعنی خالصه کردن و عبارتست از بیان مطلب مندرج در منبع در کوتاهترین حدی که داللت به

معنا و منظور اصلی مطلب کند و خدشه ای به معنای مورد نظر وارد نشود .

عواملی که در تعیین حد تلخیص باید در نظر داشت : هدف تلخیص 1.کمیت مطلب مرجع 2.مخاطب3.دقت مورد انتظار 4.کمیت متن در دست تولید 5.مالحظات مدیریتی ) مثل نظر مدیریت سطح باالتر در مورد حد تلخیص (6.مالحظات فنی ) مثال محدودیتهای درج خالصه در یک صفحه یا بخشی از صفحه (7.

نکاتی که در تلخیص یک مطلب علمی – فنی باید مورد توجه قرار گیرد : رعایت ایجاز در حد ممکن 8. حفظ دقت و اعتبار مطلب 9.

حفظ معنای اصلی مطلب ) رعایت امانت معنایی ( 10.

حفظ انسجام زبانی ) هماهنگ بودن سبک زبانی مطلب خالصه شده با سبک زبانی متن در دست 11.تولید

رعایت سادگی و روانی 12.

www.ghalamo.com 44

روش کلی تلخیص : برای تلخیص چنین عمل می کنیم :

مطالعه دقیق و احیانا چند باره مطلب مرجع 1.

یادداشت کردن مفاهیم و موضوعات مهم 2.

مفهوم مهمتر 6 تا 4انتخاب 3.

نوشتن یک یا دو جمله در شرح هر مفهوم ضمن انتخاب کلمات ساده به جای عبارات بلند 4.

بیان تعداد ، نوع و ایده اصلی شکلها و جدولهای مهمتر در یک یا دو جمله 5.

نوشتن دو یا سه جمله حاوی نتیجه اصلی مطلب در انتهای خالصه 6.

افزودن یک یا دو جمله آغازین بعنوان مقدمه یا مدخل خالصه 7.

ویرایش دقیق جمالت نوشته شده 8.

نقل قول : نقل قول بر دو نوع است : نقل قول غیر مستقیم و نقل قول مستقیم

نقل قول غیر مستقیم یا نقل به معنی : بیان مطلب است با سبک زبان تولید کننده متن . رعایت امانت معنایی در اینجا بسیار مهم است .

کارهایی که در نقل قول غیر مستقیم انجام می شود:مطالعه دقیق مطلب مرجع 9.

حصول اطمینان از درک معنای مطلب10.

کنار گذاشتن مرجع 11.

اندیشیدن 12.

بیان معنای مطلب13.

ویرایش نوشته 14.

www.ghalamo.com 45

نقل قول مستقیم :نقل قول مستقیم یا نقل به لفظ : انتقال کلمه ، عبارت ، جمله یا جمالتی از متن مرجع است به متن

در دست تولید و درج آن در محل مورد نظر .

نکاتی که باید در نقل قول مستقیم رعایت گردد : تمام تاکیدات و نشانه های سجاوندی ) نقطه گذاری ( موجود درمتن باید حفظ گردد 1.در صورتیکه خودمان بخواهیم روی جزیی از متن منقول تاکیدی داشته باشیم باید در پانوشت قید 2.

کنیم >> تاکید از ماست <<اگر بخواهیم جزیی از مطلب منقول را حزف کنیم بجای آن )...( را می گذاریم .3.اگر بخواهیم جزیی از مطلب را که به نظر ما اشتباه یا نادرست است اصالح کنیم آن جزء را بی 4.

تغییر قید می کنیم و صورت به نظر ما صحیح را در ] [ می گذاریم . سطر باشد نیازی به نوشتپار ) پاراگراف (جدید نیست ولی 4اگر اندازه مطلب منقول حداکثر 5.

سطر باشد آن را بصورت یک نوشتپار می نویسیم .4اگر اندازه مطلب بیش از اگر دو نوشتپار متوالی منقول داشته باشیم بین آن دو یک سطر فاصله ایجاد می کنیم .6.اگراندازه مطلب منقول بیش از نیم صفحه باشد بهتر است آن را در بخش پیوستها درج کنیم 7.درج بیش از یک نوشتپار منقول در صفحه توصیه نمی شود .8.

سازماندهی اطالعات : پس از کسب اطالعات در مورد موضوع و تهیه یادداشتهای الزم باید آنها را بر حسب توالی منطقی

بین عناوین داخلی مرتب کرد . هر چه این کار مرتب تر و سامان یافته تر باشد استفاده از آن در تولید متن اصلی سریعتر خواهد بود .

توليد متن اصلي

پنجم جلسه

www.ghalamo.com 46

آنچه در اين جلسه مي تولید متن اصلی -1:خوانيد

امکاناتی را که قبل از نوشتن باید فراهم کرد -2 روش کار در تولید متن اصلی -3 روش کار در تهیه پیش نویس -4

روشهای متداول بسط یا پرداختن به موضوع ) در متون -5علمی – فنی (

خصوصیات نوشتپار ) پاراگراف ( -6ایده ای که در یک نوشتپار از یک متن علمی یا فنی -7

مطرح و تشریح می شود معموال به چه چيز مربوط است؟ کنترل کمی -8

روش کار در کنترل کمی -9 کنترل کیفی -10

جنبه هایی که در کنترل کیفی در مورد متون علمی– -11www.ghalamo.com فنی باید به آنها توجه کرد 47

هدفهاي :رفتاري

هدفهاي :كلي

متن توليد:اصلي مي تواند جلسه اين پايان در دانشجو

كار- روش اصلي، متن توليد مرحلهبيان را نوشتن از قبل نياز مورد وامكانات

نمايد. . كند- بيان را پيش نويس تهيه كار روش . دهد- شرح را آن خصوصيات و نوشتپار

را- هريك كار روش و كيفي و كمي كنترل. كند بيان

www.ghalamo.com 48

www.ghalamo.com 49

تولید متن اصلی : این مرحله مهمترین و اساسی ترین مرحله کاراست در همین

مرحله است که کار دشوار و ظریف تولید متن انجام می شو�د . تمام عناصر کانال ارائه کننده در این مرحله نقش دارند ) خواه نقش

منفی و خواه نقش مثبت (

اصلي متن يادداشت توليدارائه كانالتوليد كننده

نويس پيش

اصلي متن نويس پيش

كانال ارايه كن : كنندهترل

كمي - كيفيكنترل كمي –

تمام كيفيشده؟

بخشي سه ساختار تنظيم

كتبي ارائه

www.ghalamo.com 50

امکاناتی را که قبل از نوشتن باید فراهم کرد : عالوه بر تهیه وسایل معمول و نیز انتخاب زمان و مکان مناسب امکانات زیر باید آماده

گردد : فرهنگ لغات فارسی

فرهنگ لغات بیگانه ) یک زبانه (کتاب آیین نگارش

کتاب دستور زبان فارسی دائره المعارف فارسی و بیگانه

فرهنگ لغات تخصصی فرهنگ لغات فارسی – بیگانه

روش کار در تولید متن اصلی : تهیه پیش نویس متن اصلی 1.بازخوانی و انجام اصالحات ) کنترل کمی و کیفی ( و تهیه نسخه اول 2.درج پانو�شت ها3.درج شکلها و جدولها 4.نوشتن نتیجه و خالصه نهایی 5.دیگرخوانی و اعمال نظرات منطقی و سازنده دیگران 6.بازخوانی و کنترل کمی – کیفی نهایی 7.ویرایش نهایی و تهیه نسخه نهایی 8.

www.ghalamo.com 51

روش کار در تهیه پیش نویس :بررسی درباره طرح اولیه متن اصلی و اعمال تغییرات الزم 1.تصمیم گیری نهایی در مورد توالی منطقی عناوین داخلی ) در سطوح مختلف ( 2.انتخاب یک عنوان داخلی با رعایت توالی منطقی 3.بررسی یادداشتهای مربوط به این عنوان 4.اندیشیدن به خصوصیات مخاطب و هدف اصلی ارائه 5.طرح ایده اصلی ذیل همین عنوان داخلی و مقدمه چینی 6.تعرف مفاهیم و اصطالحاتی که در طول بحث استفاده می شوند 7.شرح وبسط موضوع با استفاده از عناوین داخلی تر 8.تنظیم درست نوشتپارهای مربوط به نتیجه بحث مطرح شده ذیل همین عنوان داخلی 9.

به بعد 4 انتخاب عنوان داخلی بعدی با رعایت توالی منطقی و تکرار کار از شماره 10.

روشهای متداول بسط یا پرداختن به موضوع ) در متون علمی – فنی (: بسط مکانی بسط زمانی) بسط از مطلب آشنا به ناآشنا ) معلوم به مجهول بسط از طریق تشابه بسط از ساده به پیچیده بسط از طریق تضاد ) بسط از علت به معلول ) ا ثر به نتیجه) بسط از معلول به علت ) نتیجه به اثر بسط از جزء به کل

www.ghalamo.com 52

خصوصیات نوشتپار ) پاراگراف ( :مقداری از متن است که فقط یک ایده ساده را بیان می کند 1. کلمه باشد 150 تا 100بهتر است اندازه اش بین 2.با یک یا دو جمله اصلی شروع می شود که در آنها ایده اصلی مطرح می شود 3.دارای تعدادی جمله توضیحی است که به کمک آنها ایده طرح شده در جمله های آغازین شرح داده 4.

می شود واحد کنترل کمی - کیفی و نیز واحد انتقال اطالعات است 5.بین هر دو نوشتپار پی در پی باید ارتباط معنایی و انسجام مفهومی و ساختاری برقرار شود 6.هر نوشتپار را می توان یک تصنیف در مقیاس کوچک دانست که به خودی خود کامل است 7.جمالت نوشتپار توالی منطقی دارند ) به ویژه در متون علمی- فنی ( که به این ویژگی توالی 8.

گوییم.نکات مهم با جمالت با معنی تر ، صریح تر ، و با تاکید بیشتر نوشته می شوند . این ویژگی 9.

هاي نوشتپار را تاکیدمندی می نامیم . جمله اصلي

توضيحي هاي جمله

www.ghalamo.com 53

به : است مربوط معموال شود می تشریح و مطرح فنی یا علمی متن یک از نوشتپار یک در که ای ایدهمسئله یا روش ، پدیده مفهوم، یک تعریف

روشها یا پدیده بندی ردهو ... روشها ، ها پدیده مقایسه

روش یا پدیده یک بررسی و تحلیلآن شرح و پدیده یک از مثال ارائه

کمی : کنترلچنان – نه و شود خواننده به ایده انتقال مانع که باشد موجز چنان باید نه فنی علمی متون در نوشتپار

است . خوانده را ناالزم و اضافی توضیحات که کند احساس خواننده و شود کننده خسته که مفصل

کمی : کنترل در کار روشنوشتپار 1. از جمله هر کلمات شمارشعکس 2. بر و جمله دو به طوالنی جمله تقسیم لزوم صورت در و جمالت اندازه در نسبی تعادل ایجادجمله 3. هر از الزم غیر عبارات و کلمات حذفپی 4. در پی نوشتپارهای های اندازه در نسبی تعادل ایجاد

کیفی : کنترلنظر . از هم و محتوایی نظر از هم باید کنترل این داد انجام نوشتپار به نوشتپار باید هم را کیفی کنترل

پذیرد . انجام صوری

www.ghalamo.com 54

جنبه هایی که در کنترل کیفی در مورد متون علمی– فنی باید به آنها توجه کرد :

اعتبار و� دقت علمی – فنی وجود ارتباط معنایی و انسجام آنها بین نوشتپارهای پی در پی

منطق مندی و صحت استداللها انتخاب مناسب عنوان اصلی و عناوین داخلی

رعایت ویژگیهای سبک و زبان متن علمی – فنی انتخاب درست و بجای کلمات

وجو�د مقدمه مناسب رعایت آیین نگارش

استفاده درست و به جا از عالئم سجاوندی نوشتن درست ارقام و اعداد

درج درست پانوشتها انتخاب معادل اصطالحات بیگانه و نوشتن صحیح امالی آنها

درج صحیح نوشتپار منقول وضوح شکلها و جدولها

انتخاب محل مناسب برای درج شکلها و جدولها مناسب بودن رسم الخط

نوشتن درست فرمولها ، واحدها ، مقیاس ها و کوته نوشتها رعایت حاشیه گذاری مناسب

انتخاب رنگ های مناسب برای جوهر

www.ghalamo.com 55

پس از کنترل کمی و کیفی پیش نویس اولین نسخه متن اصلی را آماده می کنیم اما بهتر است در این مرحله متن را جهت مطالعه و اظهارنظر به افراد دیگر داد .

این افراد باید بصورت زیر انتخاب شوند :

فرد یا افرادی با خصوصیات مخاطب یک یا چند نفر با معلومات همسطح با معلومات ارائه کننده در موضوع

یک یا چند نفر با معلوملت فراسطح معلومات ارائه کننده در موضوع

اجزاء سه بخشي يك ارائه كتبي

ششم جلسه

www.ghalamo.com 56

پار- ) 1 متن یا ( clauseبندبخش- 2 متن یا مرکب پار متنفصل- 3 یا قسمتارسطویی- 4 شالودهبهتر- 5 نگارش برای توصیه چندکتبی- 6 ارائه یک در آغازین بخش اجزایکتبی- 7 ارائه یک در پایانی بخش اجزایارائه- 8 یک در میانی بخش درون اجزاء

کتبیپانوشت- 9

پانوشت- 10 انواعپانوشت- 11 نوشتن از منظورو- 12 استنادی پانوشت نوشتن نحوه

ارجاعیعلمی- – 13 متون در ارجاع یا استناد روش

فنی

آنچه در اين جلسه مي :خوانيد

www.ghalamo.com 57

هدفهاي :رفتاري

هدفهاي� :كلي

يك بخش سه اجزاء با آشناييكتبي جلسه ارائه اين پايان در دانشجومي تواند:

را- فصل و متن پار بند، تعاريفكند.بيان

شرح- را آن انواع و پانوشتدهد.

بخشهاي- تشكيل دهنده اجزاءارائه مياني آغازي، پاياني و

. ببرد نام را كتبيwww.ghalamo.com 58

www.ghalamo.com 59

( :clauseبند یا متن پار ) به تعدادی نوشتپار ذیل داخلی ترین عنوان در یک

شاخه از طرح اولیه بند یا متن پار گوییم . متن پار کمیتی از متن است که خود یک عنوان دارد

ودر درونش دیگر عنوانی وجود ندارد و از تعدادی نوشتپار تشکیل شده است .

مقدمه نوشتپار

رابط نوشتپار

اصلي 1نوشتپار

اصلي iنوشتپار

نتيجه نوشتذار

www.ghalamo.com 60

بخش : متن یا مرکب پار متنپار . متن ساختار زیر شکل در باشد داشته خود درون در پار متن چند یعنی باشد مرکب است ممکن پار متن

نامید . . بخش متن را مرکب پار متن توان می است شده داده نشان مرکب

1 پارمتن

i پارمتن

عنوانتر اخليد

عنواناخليد

عنوانتر اخليد

www.ghalamo.com 61

قسمت یا فصل : روشن است که در یک ارائه با کمیت زیاد مثال گزارش تفصیلی یا کتاب متن بخش نیز می تواند مرکب

باشد یعنی تعدادی متن بخش دارای یک عنوان داخلی که می توان آن را قسمت یا فصل نامید .

شالوده ارسطویی :اجزاء متن اصلی یعنی متن پار ، متن بخش و ... و حتی خود نوشتپار باید شالوده ای داشته باشد شامل

مقدمه ، شرح و نتیجه که اصطالحا به آن شالوده ارسطویی می گویند.

چند توصیه برای نگارش بهتر : دقت در انتخاب نوع کاغذ ، رنگ جوهر ، حاشیه گذاری مناسب ، خوانانویسی و نقطه گذاری 1.بهگزینی واژه ها و دقت در انتخاب الفاظ2.درست نویسی واژه ها و پیروی از قواعد منطقی امالی فارسی 3.پیروی از دستور زبا فارسی و پرهیز از استعمال کلمات و ترکیبات نادرست 4.ساده نویسی و پرهیز از عبارت پردازی و فضل فروشی 5.کوتاه نویسی و پرهیز از تفصیلهای نابجا 6.حقیقت نویسی و پیروی از منطق و استدالل 7.دقت در مقدمه چینی و نتیجه گیری 8.تیزبینی و باریک بینی 9.

تصحیح و وارسی نوشته و حک و اصالح مکرر 10.

www.ghalamo.com 62

اجزای بخش آغازین در یک ارائه کتبی: ) جلد ) روی جلد) صفحه سفید ابتدایی ) برگ آزاد صفحه عنوان صفحع رعایت شئون فرهنگی صفحه نظر داوران پیشگفتار ( اپی نگاشتepigraph) صفحه های تقدیم وسپاس صفحه های فهرست مطالب صفحه های فهرست جدولها و شکلها صفحه های فهرست نمادها و نشانه ها ) می

تواند در بخش پیوستها گذاشته شود ( چکیده مولف

اجزای بخش پایانی در یک ارائه کتبی: پیشنهادات و نظرات •پیوستها •فهرست منابع •چکیده ) به زبان انگلیسی ( •صفحه عنوان ) به زبان انگلیسی (•صفحه سفید انتهایی •جلد ) پشت جلد (•

اجزاء درون بخش میانی در یک ارائه کتبی:این اجزاء عبارتند از پانوشت ، شکل ، جدول ، نتیجه

نهایی و خالصه نهایی و متن اصلی که جزء اصلی این این بخش است .

پانوشت : پانوشت که به آن زیرنوشته ، پی نوشت ، پابرگ ،

زیرنویس و پاورقی هم گفته می شود : کلمه ، عبارت ، جمله یا جمالتی است که در پایین متن اصلی در صفحه نوشته می شود و با موضوع مطرح شده در

متن صفحه رابطه معنایی و موضوعی دارد . گاه به پانوشت حاشیه هم می گویند .

انواع پانوشت : استنادی 1.ارجاعی 2.توضیحی 3.اطالع دهنده 4.

www.ghalamo.com 63

: منظور از نوشتن پانوشترعایت امانت : در نقل قول و در تلخیص باید منبع مرجع را معرفی کنیم

اعتبار بخشیدن به مطلبی که می نویسیم ارجاع دادن خواننده به قسمتی دیگر از متن

توضیح بیشتر درباره ایده ای که در متن مطرح شده است دادن اطالعات�ی ب�ه خواننده از قبی�ل : امالء اس�امی بیگان�ه ، معادل بیگان�ه ی�ک اص�طالح فارس�ی ، معرفی

اجمالی یک شخصیت – یک مکان – یک رویداد و یک برهه تاریخی

نحوه نوشتن پانوشت استنادی و ارجاعی: در س�اده تری�ن ص�ورت و ص�رفنظر از پاره ای جزئیات در بار اول ارجاع ی�ا اس�تناد بای�د س�ه مجموعه اطالع

به خواننده داده شود :

نشر مشخصات مولف مشخصامشخصاتمنبع ت

مشخصات نشر مشخصات منبع مشخصات مولف نوع منبع

نام ناشر ويرگول محل نشر ويرگول تاريخ

عنوان كتاب ويرگول شماره مجلد ويرگول

شماره ويراست ويرگول نام و نام خانوادگي مترجم

ويرگول

نام ونام خانوادگي مولف ويرگول

كتاب

عنوان مجله ويرگول شماره مسلسل ويرگول

تاريخ نقطه ويرگول شماره صفحه )ها(

نقطه

عنوان مقاله )محصور در عالمت ” ” (

ويرگول

به همان صورت باال مقاله از مجله

عنوان روزنامه ويرگول محل انتشار ويرگول تاريخ كامل ويرگول

شماره صفحه ويرگول شماره ستون نقطه

عنوان مقاله ويرگول به همان صورت باال مقاله از روزنامه

شماره مجلد ويرگول تاريخ نقطه ويرگول شماره صفحه )ها(

ويرگول

عنوان دائره المعارف ويرگول

به همان صورت باال مقاله از دائره المعارف

نام ناشر ويرگول محل نشر ويرگول تاريخ نقطه

ويرگول شماره صفحه)ها( نقطه

عنوان فرهنگ لغات ويرگول

به همان صورت باال www.ghalamo.comفرهنگ لغت64

www.ghalamo.com 65

روش استناد یا ارجاع در متون علمی – فنی : معموال در مت�ن علم�ی – فن�ی ب�ه جای اس�تفاده از پانوش�ت اس�تنادی ی�ا ارجاع�ی در همان مت�ن ب�ه یکی از

دو روش زیر عمل می شود :

- ) نام خانوادگی مولف ، شماره منبع در فهرست منابع و شماره صفحه ( 1(20 ، ص 7 مثال : در متن فارسی ) بیرشک ،

(knuth / 8 / p.52 در متن بیگانه ) - ) نام و نام خانوادگی مولف تاریخ نشر (2

(1365 مثال : در متن فارسی ) ادیب سلطانی

(tannbaum 1997 در متن بیگانه ) اگر از یک مولف بیش از یک اثر در فهرست آمده باشد آنها را به کمک حروف الفبا مشخص می کنیم .

- الف ( 1358 مثال : ) آرام

استفاده از شكل و جدول

هفتم جلسه

www.ghalamo.com 66

آنچه در اين جلسه مي :خوانيد

شکل- 1شکل- 2 مختلف های گونهشکل- 3 ویژگیهایارجاع- 4 نحوه و درج محل

شکل جدول- 5جدول- 6 ویژگیهایخالصه- 7 و نتیجهنتیجه- 8نتیجه- 9 تنظیم نحوه

خالصه- 10خالصه- 11 تنظیم روش

www.ghalamo.com 67

هدفهاي :رفتاري

هدفهاي :كلي

جدول، شكل، با آشناييخالصه و نتيجه

جلسه اين پايان در دانشجومي تواند:

. و- انواع كند تعريف را شكل.ويژگيهاي برشمارد را آن

را- آن ويژگيهاي و جدول. كند توصيف

و- كند تعريف را خالصه و نتيجهشرح را هريك تنظيم روشهاي�

www.ghalamo.comدهد. 68

www.ghalamo.com 69

شکل : شک�ل امکان�ی اس�ت برای کم�ک ب�ه افزای�ش وضوح ارائ�ه و س�رعت بخشیدن و آس�ان کردن دریافت و

درک مطلب برای مخاطب . اس�تفاده از شک�ل در متون علم�ی – فن�ی بس�یار رای�ج اس�ت . نق�ش اطالع رس�انی ی�ک شکل خوب و

مناسب معادل نقش صدها کلمه است .

گونه های مختلف شکل : رسم

عکس نقشه

منحنی گراف

نمودار ) خطی ، میله ای ، سطحی ، حجمی ، پیکتو گراف و ... (

شكلها تعدادجدولها و

تعداد صفحات

2يا 1 2/12يا 1 12يا 1 21-6 31-8 41-12 61-15 8

www.ghalamo.com 70

www.ghalamo.com 71

ویژگیهای شکل : سادگی و وضوح

وحدت ایده استقالل از متن

تناسب با متناظر واقعی مقیاس داشته باشد

دارای نمادها و عالئم راهنمای الزم باشد دارای شماره و عنوان باشد

اندازه مناسب

محل درج و نحوه ارجاع شکل : شکل باید حتی االمکان نزدیک به متن مربوطه اش و بین دو نوشتپار و با دو سطر فاصله از آنها درج

صفحه از متن مربوطه اش فاصله داشته باشد قید شماره شکل برای ارجاع به آن 3شود اگر حداکثر کفایت می کند در غیر اینصورت شماره صفحه را هم باید قید کرد . اگر شکل از منبعی گرفته شده

باشد حتما باید منبع را معرفی کنیم .

جدول : جدول ساختاری است منظم حاوی مجموعه ای از داده ها مانند رقمها ، نشانه ها ، کوته نوشتها ، نامها وخالصه مطالب که معموال بهم مربوطند و یا ربط داده می شوند . جدول امکانی است برای

ارائه یک ایده و یا جمع بندی یک بحث و به عنوان وسیله تجزیه و تحلیل کمی و کیفی اطالعات مورد استفاده قرار می گیرد .

www.ghalamo.com 72

جدول : ویژگیهایو واضح و ساده باید جدول

باشد خوشنماباشد منحصر و فشرده باید جدول

باشد داشته ایده وحدت باید جدولداشته وجودی استقالل باید جدول

باشد بصورتهای ارائه قابل باید جدول

باشد چاپی مختلفباشد مناسب اش اندازه

باید جدول چپ و راست کرانهایکاغذ چپ و راست کرانهای از

باشد داشته فاصلهسه از استفاده جدول رسم برای

است کافی افقی خطعنوان و شماره دارای باید جدول

باشد و اعداد حاوی همیشه لزوما جدول

نیست ارقامالزم حد در توضیحاتی باید متن در

آورده جدول مورد در اختصار وشود

......................... : ...... جدول

...... ...... ...... عنوان ستون

عنوان ستون

كاغذ رنگ جوهر رنگ ديفرزرد سياه 1

سفيد سبز 2سفيد قرمز 3سفيد آبي 4آبي سفيد 5

سفيد سياه 6قرمز زرد 7سبز سفيد 8قرمز سفيد 9سياه سفيد 10زرد قرمز 11

قرمز سبز 12سبز قرمز 13قرمز آبي 14

www.ghalamo.com 73

www.ghalamo.com 74

نتیجه و خالصه : این دو جزء در پایان متن اصلی درج می شوند. اندازه نتیجه و خالصه بستگی به اندازه متن اصلی دارد

صفحه ( هر یک از این دو جزء یک یا دو نوشتپار است .12 تا8مثال در مورد مقاله علمی – فنی )

نتیجه : هر مطلبی که نوشته می شود به ویژه مطالب علمی و فنی نتیجه ای دارد . نتیجه یک مطلب منظور اصلی و نهایی آن است . مخاطب ارائه نوشتاری همیشه انتظار دارد که از نتیجه نهایی آن گونه که

مورد نظر ارائه کننده است آگاه شود و احیانا ان را با نتیجه ای که خود از متن اصلی می گیرد مقایسه کند .

نحوه تنظیم نتیجه : در تنظیم نتیجه ضمن جمع بندی استداللها و بیان مختصر ارتباط منطقی بین مفاهیم اساسی و ایده

اصلی بحث نتیجه یا نتایج مهم را بصورت ساده و واضح بیان می کنیم . چنانچه متن اصلی از چند فصل یا قسمت تشکیل شده باشد بهتر است نتیجه هر فصل در انتهای آن درج شود .

خالصه : خالصه نوع خاصی از چکیده عام است و هدف از درج آن کم و بیش همان است که در بحث چکیده

مولف خواهد آمد اما تفاوتهایی با چکیده مولف دارد . در نوشتن خالصه فرض بر این است که خواننده متن را خوانده است در حالیکه در چکیده مولف چنین نیست .

www.ghalamo.com 75

روش تنظیم خالصه :

در تنظی�م خالص�ه یک ارائه کتب�ی علم�ی – فن�ی هرچن�د می توان به روش گفته شده در بحث تلخی�ص عمل کردام�ا باید توجه داش�ت که چنین خالصه ای باید به گونه ای نوشته شود که پاسخ پر سشهای زیر از

آن بدست آید :

موضوع یا مسئله دقیقا چه بوده است حیطه و حدود آن چگونه بوده است

چه کارهایی انجام شده است ؟چه راه حل هایی ارائه شده است ؟

مهمترین نتیجه بدست آمده چه بوده است ؟

اجزاء آغازين ارائه كتبي

هشتم جلسه

www.ghalamo.com 76

آنچه در اين جلسه مي :خوانيد

جلد- 1عنوان- 2 صفحهپیشگفتار- 3علمی- – 4 ارائه يك گفتار پبيش در كه نكاتي

شود می اشاره آنها به معموال فنیجدولها- 5 و شکلها فهرستمولف- 6 چکیدهگسترده- 7 معنای در نویسی چکیده اهدافباید- 8 مولف چکیده نوشتن در که نکاتی

گردد رعایتنظرات- 9 و پیشنهادات

پیوستها- 10پیوستها- 11 قسمت در مطالب درج مواردمنابع- 12 فهرستمنابع- 13 فهرست تنظيم ضوابطمشخصات- 14 نوشتن نحوه مورد در نکاتی

منبع

www.ghalamo.com 77

هدفهاي :رفتاري

هدفهاي :كلي

اجزاء شرحآغازين

جلسه اين پايان در دانشجومي تواند:

عنوان،- صفحه جلد، مشخصاتپيوستها و پيشنهادات پيش گفتار،

.را دهد شرحو- اهداف و كند تعريف را چكيده

.نكات كند بيان را آن نوشتندر- كه را نكاتي و منابع فهرست

آن را تهيه باشد، داشته مدنظر بايد. دهد شرح

www.ghalamo.com 78

www.ghalamo.com 79

در اینجا به شرح بعضی از اجزاء بخش آغازین در یک ارائه کتبی می پردازیم

جلد :در بعضی از گونه های ارائه کتبی الزم ودر بعضی دیگر الزم نیست. معموال در آن گونه هایی که نیاز

به جلد دارند محتوای صفحه عنوان روی جلد هم درج می شود .

صفحه عنوان :در بیشتر گونه های ارائه کتبی صفحه عنوان صفحه جداگانه ای است که صورت و محتوای خاص خود را

دارد.

پیشگفتار : متنی است که ارائه کننده در بعضی گونه های کتبی می نویسد تا اطالعاتی را در مورد ارائه کتبی

وجنبه های مرتبط با آن به خواننده بدهد. محتوای پیشگفتار بستگی به نظر ارائه کننده و قلم و قدرت نگارش او دارد .

اشاره – پیشگفتار در زیر نکات به معموال فنی علمی ارائه یک درشود می پرداخته کننده • : و جذب و آغازین جمله دو یا یک

موضوع • جایگاه و اهمیتمو�ضوع • انتخاب از هدف و انگیزهموضوع • در دیگران توسط شده انجام کارهای سو�ابقوتحقیق • مطالعه دشواریهای و امکاناتاطالعات • کسب و تحقیق روشآنها • های دانسته پیش سطح و مخاطبینکتبی • ارائه مطالعه نحوهغیره • و نگارشی قراردادهای و اختصاری عالئم توضیحبیگانه • کلمات های معادل انتخاب نحوه مورد در توضیحسپاسگزاری • و تقدیمتاثیرگذار • پایانی جمله دو یا یکبا • متناسب دانایان و حکیمان از جمله یا عبارت دو یا یک درج

میشود . توصیه موضو�عنویسنده • خانوادگی نام و نام

www.ghalamo.com

80

مطالب فهرست

سانتيمتر 5/2

سانتيمتر 5/1صفحه عنوان

عنوان

عنوان

عنوان

سانتيمتر 5/1

سانتيمتر 2

www.ghalamo.com 81

www.ghalamo.com 82

فهرست شکلها و جدولها :برای تنظی�م ای�ن فهرس�تها ب�ه همان ترتی�ب فهرس�ت مطال�ب عم�ل م�ی گردد ب�ا ای�ن تغیی�ر ک�ه به جای عبارت >> فهرس�ت مطال�ب << عبارت >> فهرس�ت شکله�ا << ی�ا >> فهرس�ت جدوله�ا << گذاشته

می شود . اگر تعداد شکلها و جدولها کم باشد نیازی به دو فهرست جداگانه نیست .

چکیده مولف : برای اصطالح چکیده تعریفهای متعددی ارائه شده است و گاه آن را با خالصه یکسان می دانند و گفته می شود : خالصه ای بسیار فشرده از یک متن . اما چکیده از دیدگاه تخصصی چکیده نویسان انواع

دارد . چکیده نویسی در معنای گسترده آن نوعی تخصص است و کارشناسان خاص خود را دارد .

اهداف چکیده نویسی در معنای گسترده عبارتند از :صرفه جویی در زمان مطالعه

رفع مشکل زبان : چکیده معموال به زبانهای زیادی تولید می شود .تسهیل در تصمیم گیری در انتخاب منبع

تسهیل در جستجوی مطلب کمک به نشر دانش و فن

www.ghalamo.com 83

نکاتی که در نوشتن چکیده مولف باید رعایت گردد: کلمه 250 تا 50اندازه چکیده : بین

چکیده باید به طرزی تنظیم شود که بدون مراجعه به متن اصلی ایده اصلی متن به خواننده منتقل شود .

مفاهیم اصلی متن ) کلمات کلیدی ( باید در انتهای چکیده ذکر شوند .چکیده معموال درست قبل از شروع متن اصلی آورده می شود .

چکیده ارائه کتبی آکادمیک بهتر است به دو زبان ) فارسي و انگلیسی ( نوشته شود .

پیشنهادات و نظرات : در برخی از گونه های ارائه کتبی مثل گزارشهای اداری ، فنی ، گزارش کار آموزی ، رساله فارغ

التحصیلی و غیره الزم است که ارائه کننده پیشنهادات و نظرات خود را به طور منطقی و منسجم ارائه کند . در هر حال در متون علمی وفنی پیشنهادات و نظرات باید صریح – صادقانه – مسئوالنه – و

خیرخواهانه و منطبق بر >> منطق سرد << نوشته شوند و خالی از حب و بغض باشند .

پیوستها :در ارائه کتبی گاه الزم است مطالبی را که به نحوی از نظر موضوعی یا مفهومی مرتبط با مطالب متن اصلی هستند اضافه کنیم . تشخیص اینکه چه مطالبی را باید در قسمت پیوستها آورد همیشه

آسان نیست .

www.ghalamo.com 84

معموال در موارد زیر مطالب را در قسمت پیوستها درج می کنیم: مطالبی که از نظر ارائه کننده اصلی نبوده ولی به نحوی با مباحث متن اصلی در ارتباط هستند

مطالبی که پس از تنظیم نهایی ارائه کتبی به آنها دست یافته باشیم توضیح بیشتر بعضی از اصطالحات متن اصلی انواع فهرستها مثل فهرست اختصارات وعالیم بکار رفته در متن اصلی ، فهرست اسامی خاص ، نمایه ها و غیره جدولها ، شکلها و فرمولهای کامپیوتری که به دلیلی امکان درج آنها در متن

اصلی نباشد .

فهرست منابع : این فهرست را کتابنامه ، کتابشناسی ، و گاه کتابنگاری نیز می گویند . در اکثر انواع ارائه نوشتاری

حتما باید منابعی که در تنظیم و آماده سازی محتوای ارائه مورد استفاده قرار گرفته اند معرفی شوند زیرا اصل رعایت امانت نزد اهل اندیشه و قلم چنین حکم می کند .

فهرست منابع را می توان بر اساس ضوابط مختلفی تنظیم کرد از جمله : برحسب فرم انتشار منبع

برحسب اصلی و فرعی بودن منبعبر حسب تاریخ انتشار

بر حسب نظم الفبایی نام مولفین برحسب نظم الفبایی عنوان منابع

برحسب موضوعات بر حسب زبان

منبع : مشخصات نوشتن نحوه مورد در نکاتی

را – • ن آ تاریخ اطالع فقره اهمیت سبب به گاه فنی علمی متون درمکنند . قید مولف کوچک نام از بعد بالفاصله

باشد • گرفته قرار استفاده مورد منبع یک از بیش مولف یک از اگرندارد . لزومی او کوچک نام و خانوادگی نام تکرار

در • محصور تاریخ رقم دو و مولف خانوادگی نام اول حرف چهار گاهمیشود ] [ . آورده مولف خانوادگی نام از قبل عالمت

از • استفاده ویژه به فوق اطالعات جزئیات در که باشیم داشته توجهچندان ناشران و ویراستاران ، مولفین بین سجاوندی های نشانه

نیست . نظر اتفاق

www.ghalamo.com 85

نشر مشخصات منبع مولف مشخصات مشخصات نوع منبع

نام : عالمت نشر محلنشر تاريخ ويرگول ناشر

نقطه

ويرگولنام كتاب كامل عنوانباقيد مترجم يا ويراستارترجمه يا ويراسته كلمهمجلد شماره ويرگول

ويراست شماره ويرگولنقطه

مولف خانوادگي نام ) هاي) ( ) نام ، مولفين

مولف كوچك ) نام) يا مولفين

عنوان به ويراستاراي موسسه يا مولفرا مولف نقش كه

نقطه دارد

كتاب

ويرگول مجله عنوانويرگول مسلسل شماره

شماره ويرگول تاريخآخر و اول صفحات

نقطه

محصور مقاله كامل عنواننقطه ” ” عالمت در

باال صورت همان مجله به از مقاله

نام : عالمت نشر محلشماره ويرگول ناشر

) نقطه ) ها صفحه

در محصور مقاله عنوانكلمه ” ” ويرگول عالمت » ويرگول» كتاب عنوان در

) كلمه ) ها ويراستار نامنقطه پرانتز در ويراستار

باال مثل كتاب از مقاله

تاريخ ويرگول دانشگاه نامصفحه شماره ويرگول

) نقطه) ها

درجه ويرگول رساله عنوانآن اخذ براي رساله كه اي

پرانتز در است نوشته ويرگول

باال ( مثل تز ) له رسا

ويرگول روزنامه عنوانتاريخ ويرگول نشر محل

نقطه

مجله از مقاله مجله مثل از مقاله از مثل مقالهروزنامه

المعارف دايره عنوانمجلد شماره ويرگول

صفحات شماره ويرگولنقطه وآخر اول

مجله از مقاله كتاب مثل دائره مثل از مقالهالمعارف

www.ghalamo.com 86