1. น.ส. ศิ�ริ�พริ ทองพล 5381123005 D1 2. น.ส. พริท�พย์ พ��งส�มพ�นธ์ 5381123009 D1 3. น.ส. กริริณิ�กา ขนอม 5381123021 D1 4. น.ส. อ�ศิริา ปั�ญญาทอง 5381123026 D1 5. น.ส. จาริ�วริริณิ เอ��ย์มหิ�ริ�ญ 5381123043 D1 6. นาย์ ว�ชริ�ศิ เจริ�ญก�ล 5381123048 D1 7. น.ส. ก�ญตริ�ตน ทองผึ่��ง 5381123055 D1 8. นาย์ ทศิพริ จ�นสม�ทริ 5381123057 D1 9. น.ส. นาตย์า แก$วศิริ� 5381123059 D1 10. น.ส. วริริณิ�ศิา แหิวนทองคำ&า5381123061 D1 11. น.ส. วาสนา ส�สดด� 5381123065 D1

เริ(�อง ปัริะเพณิ�และว�ฒนธ์ริริมของปัริะเทศิกล�,ม ปัริะชาคำมอาเซี�ย์นปัริะเทศิไทย์ ปัริะเทศิมาเลเซี�ย์

ปัริะเทศิเว�ย์ดนาม

ปัริะเทศิลาว

ปัริะเทศิกเขมริ/ก�มพชา

ปัริะเทศิพม,า

ปัริะเทศิฟิ0ล�ปัปั0นส

ปัริะเทศิส�งคำโปัริ

ปัริะเทศิบริไน ดาริ�สซีาลาม

ปัริะเทศิอ�นโดน�เซี�ย์

ปัริะเทศิไทย์ ว�ฒนธ์ริริมไทย์ท��ส&าคำ�ญ ว�ฒนธ์ริริมไทย์ท��ส&าคำ�ญ จนกลาย์เปั3นว�ฒนธ์ริริมซี��งนานาชาต�ย์กย์,อง และคำนไทย์ม�คำวามภาคำภม�ใจมาจนตริาบเท,าท�กว�นน�6 ได$แก, ภาษาไทย์ ไทย์เริาม�ภาษาและต�วอ�กษริเปั3นของตนเองมาต�6งแต,สม�ย์ส�โขท�ย์ โดย์พ,อข�นริามคำ&าแหิงมหิาริาช ได$ทริงปัริะด�ษฐ์ อ�กษริไทย์ข�6นใช$ใน พ.ศิ.1826 และได$ม�การิแก$ไขปัริ�บปัริ�งและพ�ฒนาเปัล��ย์นแปัลงมาตามล&าด�บ เน(�องจากเริาได$ม�การิต�ดต,อเก��ย์วก�บนานาปัริะเทศิท�6งด$านเศิริษฐ์ก�จ ส�งคำม ว�ฒนธ์ริริม จ�งได$ริ�บว�ฒนธ์ริริมภาษาต,างชาต�เข$ามาปัะปันใช$อย์,ในภาษาไทย์ แต,ก9ได$ม�การิด�ดแปัลงจนกลาย์เปั3นภาษาไทย์ในท��ส�ด ท��ใช$อย์,ในปั�จจ�บ�นน�6 ศิาสนา พลเม(องไทย์ส,วนใหิญ,ของปัริะเทศิเปั3นผึ่$น�บถื(อพริะพ�ทธ์ศิาสนา และเปั3นศิาสนาท��อย์,คำ,บ$านบ$านมาช$านานแล$ว ศิาสนาจ�งม�อ�ทธ์�พลต,อการิสริ$างสริริคำ ว�ฒนธ์ริริมด$านอ(�นๆ คำนไทย์ได$ย์�ดถื(อเอาหิล�กคำ&าสอนของพริะพ�ทธ์ศิาสนามาเปั3นหิล�กในการิด&าเน�นช�ว�ต ขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ�ต,างๆ ท�6งส,วนริวมและส,วนบ�คำคำล จะม�พ�ธ์�ทางศิาสนาพ�ทธ์เก��ย์วข$องอย์,เสมอ

ย์$อนกล�บหิน$าหิล�ก

การิแต,งกาย์ การิแต,งกาย์ของคำนไทย์ม�แบบฉบ�บ และม�ว�ว�ฒนาการิมานานแล$ว โดย์จะม�การิแต,งกาย์ท��แตกต,างก�น ตามสม�ย์และโอกาสต,างๆ โดย์ม�ว�ว�ฒนาการิมาต�6งแต,สม�ย์ส�โขท�ย์จนถื�งปั�จจ�บ�นน�6คำนส,วนใหิญ,แต,งกาย์ตามสากลอย์,างชาวตะว�นตก หิริ(อตามแฟิช��นท��แพริ,หิลาย์เข$ามา แต,คำนไทย์ส,วนใหิญ,ก9ย์�งม�จ�ตใจท��ริ�กในว�ฒนธ์ริริมการิแต,งกาย์ของไทย์แบบด�6งเด�มอย์, ด�งจะเหิ9นได$จากในงานพ�ธ์�กริริมต,างๆ จะม�การิริณิริงคำ ใหิ$ใส,ผึ่$าไทย์ หิริ(อช�ดไทย์ หิริ(อริณิริงคำ ใหิ$ใส,ผึ่$าไทย์ในช�ว�ตปัริะจ&าว�น ซี��งน�บได$ว,าเปั3นเอกล�กษณิ อย์,างหิน��งท��ชาต�อ(�นใหิ$คำวามช(�นชม

ศิ�ลปักริริม ถื(อเปั3นภม�ปั�ญญาไทย์ท��ส&าคำ�ญ โดย์เปั3นผึ่ลงานท��สริ$างข�6นเพ(�อคำวามสวย์งามก,อใหิ$เก�ดคำวามส�ขทางใจ ส,วนใหิญ,จะเปั3นงานท��สริ$างสริริคำ ข�6นด$วย์แริงบ�นดาลใจจากพ�ทธ์ศิาสนา และเปั3นการิแสดงคำวามเคำาริพและจงริ�กภ�กด�ต,อพริะมหิากษ�ตริ�ย์ ได$แก, ผึ่ลงานท��ปัริากฏตามว�ดวาอาริามต,างๆ เริ(อนไทย์ท��ม�ล�กษณิะเฉพาะพ�เศิษ ศิ�ลปักริริมไทย์ท��ส&าคำ�ญได$แก, สถืาปั�ตย์กริริม ปัริะต�มากริริม จ�ตริกริริม นาฏศิ�ลปั> ด�ริ�ย์างคำ ศิ�ลปั> วริริณิกริริม

ปัริะเพณิ�ไทย์ ปัริะเพณิ� หิมาย์ถื�ง ส��งท��แต,ละส�งคำมน�ย์มย์�ดถื(อปัริะพฤต�ปัฏ�บ�ต�ส(บทอดก�นมาจนเปั3นแบบแผึ่นท��ด�งาม ท�6งน�6การิปัฏฺBบ�ต�ตามปัริะเพณิ�ย์,อมจะต$องม�การิเปัล��ย์นแปัลงแก$ไขบ$าง คำงไว$บ$าง ปัริะเพณิ�เปั3นส��งท��แสดงถื�งส�ญล�กษณิ ของชาต� ไม,ว,าชาต�ใด ภาษาใด ต$องม�ปัริะเพณิ�ปัริะจ&าท$องถื��นหิริ(อช�มชน ปัริะจ&าชาต�ของตน สามาริถืจ&าแนกปัริะเพณิ�ออกได$เปั3น 3 ปัริะเภทด$วย์ก�น คำ(อ

จาริ�ตปัริะเพณิ� ได$แก, ปัริะเพณิ�ท��ส�งคำม ปัฏ�บ�ต�ก�นมานานต�6งแต,บริริพชน ถื$าใคำริฝ่Dาฝ่Eน งดเว$นไม,ปัริะพฤต�ปัฏ�บ�ต�ตามถื(อว,าเปั3นคำวามผึ่�ดขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ� ได$แก, ปัริะเพณิ�ท��ส�งคำมท��เปั3นริะเบ�ย์บแบบแผึ่นท��ต$องปัฏ�บ�ต�ตามเปั3นท��ริ�บริ$ต$นทางส�งคำม เช,น ริะเบ�ย์บของโริงเริ�ย์น ช�มชน เปั3นต$นธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ� ได$แก, ปัริะเพณิ�ท��เปั3นเริ(�องธ์ริริมดาสาม�ญ ใคำริจะฝ่Dาฝ่Eนหิริ(อไม,ปัฏ�บ�ต� ไม,ถื(อว,าผึ่�ดศิ�ลธ์ริริม เปั3นแต,เพ�ย์งส��งท��น�ย์มก�นว,าม�คำนปัริะพฤต�ปัฏ�บ�ต� ม�ได$วางไว$เปั3นแบบแผึ่นเปั3นแต,เพ�ย์งการิเหิ9นว,าด� เหิ9นสมคำวริปัฏ�บ�ต�ตามต,อๆ ก�นมา เช,น การิต$อนริ�บแขก การิปัฏ�บ�ต�ตนในฐ์านะเจ$าของบ$าน การิพดจาท�กทาย์ เปั3นต$น

เริาอาจแบ,งปัริะเภทของปัริะเพณิ�ไทย์ออกได$เปั3น 4 ปัริะเภท คำ(อ ปัริะเพณิ�ท��เก��ย์วก�บช�ว�ตหิริ(อปัริะเพณิ�คำริอบคำริ�ว ได$แก,ปัริะเพณิ�การิเก�ด

ปัริะเพณิ�การิบวช ปัริะเพณิ�การิแต,งงาน ปัริะเพณิ�งานศิพ ปัริะเพณิ�ท$องถื��นของช�มชนหิริ(อปัริะเพณิ�ส,วนริวมตามเทศิกาล

ปัริะเพณิ�การิช�กพริะ ปัริะเพณิ�สงกริานต ปัริะเพณิ�งานบ�ญบ�6งไฟิ ปัริะเพณิ�การิริ�บปัริะทานอาหิาริ

ปัริะเพณิ�ท$องถื��น ได$แก, ปัริะเพณิ�ท��เก�ย์วก�บอาช�พ เช,น ภาคำใต$ ได$แก, การิลงข�นลงหิ�น การิท&าข�นและเคำริ(�องลงย์า การิท&าผึ่$าบาต�ก การิท&าโสริ,งปัาเตFะ ปัริะเพณิ�การิแต,งกาย์ ปัริะเพณิ�การิแต,งกาย์ ปัริะเพณิ�การิละเล,นในงานน�กข�ตฤกษ เช,น การิละเล,นหิน�งตะล�ง มโนริาหิ เปั3นต$น

ปัริะเพณิ�ริาชการิ คำ(อปัริะเพณิ�ท��ทางริาชการิเปั3นผึ่$ก&าหินดข�6น จ&าแนกได$เปั3น 2 ปัริะเภท คำ(อ ริ�ฐ์พ�ธ์�และพริะริาชพ�ธ์�ริ�ฐ์พ�ธ์� เปั3นพ�ธ์�ปัริะจ&าปัGท��ทางริาชการิก&าหินดข�6น โดย์พริะบาทสมเด9จพริะเจ$าอย์,หิ�วเสด9จพริะริาชด&าเน�นไปัทริงเปั3นองคำ ปัริะธ์าน หิริ(อโปัริดเกล$าฯ ใหิ$พริะริาชวงศิ เสด9จไปัแทนพริะองคำ ได$แก, ริ�ฐ์พ�ธ์�ท��ริะล�กว�นจ�กริ� ตริงก�บว�นท�� 6 เมษาย์น ของท�กปัG ริ�ฐ์พ�ธ์�ว�นพริะริาชทานริ�ฐ์ธ์ริริมนญ ตริงก�บว�นท�� 10 ธ์�นวาคำม ของท�กปัG

พริะริาชพ�ธ์� หิมาย์ถื�ง พ�ธ์�ท��จ�ดข�6นอ�นเก��ย์วเน(�องก�บพริะ

มหิากษ�ตริ�ย์ เปั3นพ�ธ์�หิลวง ได$แก, พริะริาชพ�ธ์�เฉล�มพริะชนมพริริษา พริะริาชพ�ธ์�ฉ�ตริมงคำล พริะริาชพ�ธ์�พ(ชมงคำลจริดพริะน�งคำ�ลแริกนาขว�ญ พริะริาชพ�ธ์�กาญจนาภ�เษก(วโริกาสพริะบาทสมเด9จพริะเจ$าอย์,หิ�วฯ เสด9จข�6นเถืล�งถืว�ลย์ริาชสมบ�ต�คำริบ 50 ปัG ในว�นท�� 9 ม�ถื�นาย์น 2539)ภม�ปั�ญญาไทย์

ต�วอย์,างภม�ปั�ญญาไทย์ท��คำวริริ$ ด$านภาษา และวริริณิธ์ริริม ได$แก, ส�ภาษ�ต คำ&าพ�งเพย์ เพลง

พ(6นบ$าน ปัริ�ศินาคำ&าทาย์ต,างๆ ด$านปัริะเพณิ� ได$แก, ก�จกริริมท��เปั3นการิสริ$างคำวามส�มพ�นธ์

ริะหิว,างคำนในคำริอบคำริ�ว ช�มชน โดย์การิแสดงออกทางปัริะเพณิ�พ(6นบ$าน การิละเล,นพ(6นบ$านในท$องถื��นต,างๆ เช,น การิริดน&6าด&าหิ�วผึ่$ใหิญ, การิท&าบ�ญในว�นส&าคำ�ญทางศิาสนา ปัริะเพณิ�ว�นลอย์กริะทง ว�นเข$าพริริษา ว�นสงกริานต การิละเล,นพ(6นบ$านในแต,ละท$องถื��น เช,น การิริะบ&าริ&าฟิIอนปัริะเภทต,างๆ เซี�6ง กลองย์าว เพลงอ�แซีว หิมอล&า มโนริาหิ ซี��งแต,ละท$องถื��นจะม�คำวามแตกต,างก�น

ด$านศิ�ลปัว�ตถื�และศิ�ลปักริริม ได$แก, จ�ตริกริริมฝ่าผึ่น�งตามว�ดต,างๆ การิท&าเคำริ(�องปั�6 นด�นเผึ่าไปัแกะสล�ก หิน�งตะล�ง เปั3นต$น

ด$านการิแต,งกาย์ ได$แก, การิทอผึ่$าไหิม ทอผึ่$าฝ่Iาย์ ซี��งในแต,ละท$องถื��นจะม�ล�กษณิะและคำวามสวย์งามท��เปั3นเอกล�กษณิ เฉพาะของแต,ละท$องถื��น

ด$านอาหิาริ ได$แก, การิจ�ดปัริะด�บตกแต,งอาหิาริใหิ$ม�คำวามสวย์งาม ด$วย์การิแกะสล�กด$วย์คำวามปัริะณิ�ต การิจ�ดเล�6ย์งอาหิาริแบบข�นโตกของทางเหิน(อ ด$านอาหิาริท��ข�6นช(�อของไทย์ คำ(อ ต$มย์&าก�$ง ผึ่�ดไทย์ แกงเล�ย์ง ข$าวย์&าปั�กษ ใต$ ข$าวซีอย์ ส$มต&า เปั3นต$น

ด$านเคำริ(�องม(อเคำริ(�องใช$ในการิท&ามาหิาก�น ได$แก, การิท&าริะหิ�ดน&6า การิปัริะด�ษฐ์ กริะเด(�องส&าหิริ�บต&าข$าว การิท&าเคำริ(�องม(อจ�บส�ตว เช,น แหิ อวน ย์อ เปั3นต$น

ด$านท��อย์,อาศิ�ย์ ได$แก, การิคำ�ดริปัแบบและว�สด�ท��ใช$ในการิสริ$างบ$านท��ส�มพ�นธ์ ก�บล�กษณิะภม�ปัริะเทศิ และล�กษณิะภม�อากาศิ เช,น ริปัแบบบ$านทริงไทย์โบริาณิ ซี��งม�ใต$ถื�นสง และหิล�งคำาม�หิน$าจ��วสง ซี��งเหิมาะก�บภม�อากาศิในปัริะเทศิไทย์ เพ(�อใหิ$อากาศิถื,าย์เทได$สะดวก

ด$านสม�นไพริและการิแพทย์ แผึ่นไทย์ ได$แก, การิคำ�ดคำ$นน&าส,วนต,างๆ ของพ(ชสม�นไพริ นอกจากมาเปั3นอาหิาริแล$ว ย์�งน&ามาใชสก�ดเปั3นย์าริ�กษาโริคำ เช,น ข�ง กริะชาย์ด&า พริ�กไทย์ เปั3นต$น นอกจากน�6พ(ชสม�นไพริย์�งน&ามาใช$เปั3นย์าฆ่,าแมลง เช,น เปัล(อก ใบและผึ่ลสะเดา ตะไคำริ$หิอม นอกจากน�6การิแพทย์ แผึ่นไทย์แต,ด�6งเด�มมาม�การินวดจ�ดเพ(�อริ�กษาโริคำต,างๆ หิริ(อแม$แต,ท,าฤาษ�ด�ดตน เพ(�อริ�กษาส�ขภาพริ,างกาย์ใหิ$แข9งแริง เปั3นต$น

ปัริะเพณิ�ของปัริะเทศิไทย์มกริาคำม ฤดเก9บเก��ย์ว  

  เด(อนย์��เม(�อการิเก9บเก��ย์วข$าวในนาและนวดข$าวเสริ9จส�6นลง เกษตริกริชาวนาซี��งท&างานหิน�กเพริาะต$องท&างานตริากตริ&า กลางแดดฝ่นอย์,ในโคำลนตมเปั3นเวลานานๆ เม(�อไถืหิว,านปั�กด&า จนต$นข$าวงอกงามเต�บโตและออกริวง ได$เก9บเก��ย์วพ(ชผึ่ลท��ลงแริงไว$ เม(�อนวดข$าวและเก9บข$าวข�6นใส,ย์�$งฉางเริ�ย์บริ$อย์แล$ว เสริ9จส�6น การิท&างานอ�กคำริ�6งหิน��ง ก9ริ,วมก�นท&าบ�ญใหิ$ทานเพ(�อคำวามเปั3นส�ริ�มงคำล แก,ตนเอง คำริอบคำริ�วและหิม,บ$าน

ก�มภาพ�นธ์ เด(อนมาฆ่ะ   "มาฆ่ะ" แปัลว,า เด(อน ๓ ทางจ�นทริคำต�เริ�ย์กว,า มาฆ่มาส

หิริ(อ มาฆ่บชาจาต�ริงคำส�นน�บาต ว�นมาฆ่บชาก&าหินดตริงก�บว�นเพ9ญเด(อน ๓ ของท�กๆปัG พริะริาชพ�ธ์�ก�ศิลว�นมาฆ่บชาน�6 เก�ดเม(�อคำริ�6งริ�ชกาล พริะบาทสมเด9จพริะจอมเกล$าเจ$าอย์,หิ�ว ริ�ชกาลท�� ๔ ทริงม�พริะริาชด&าริ�ว,า ว�นเพ9ญกลางเด(อน ๓ เปั3นว�นพริะจ�นทริ เสวย์มาฆ่ฟิกษ ม�เหิต�การิณิ ส&าคำ�ญย์��ง จ�งได$พริะกริ�ณิาโปัริดเกล$าใหิ$จ�ดท&าพ�ธ์�มาฆ่บชาข�6น

ม�นาคำม ว�นตริ�ษส�6นปัG   พ�ธ์�ท&าบ�ญว�นตริ�ษเด(อน ๔ หิริ(อปัริะเพณิ�การิท&าบ�ญว�นตริ�ษ

ส�6นปัG เริ��มต�6งแต,ว�นแริม ๑๔ คำ&�า เด(อน ๔ ไปัจนถื�ง ว�นข�6น ๑ คำ&�า เด(อน ๕ ริวม ๓ ว�น ตริ�ษน�6บอกก&าหินดส�6นปัG ม�การิท&าบ�ญใหิ$ทาน เพ(�อริะล�กถื�งส�งขาริท��ล,วงมา ด$วย์ด�อ�กปัGแล$ว ม�การิย์�งปัEนใหิญ, จ�ดปัริะท�ด ดอกไม$ไฟิ ต�กลอง เคำาะริะฆ่�ง เพ(�อข�บไล, ส��งช��วริ$าย์ต,างๆ ออกจากเม(อง ชาวบ$านต,างก9ท&าคำวามสะอาด เคำหิะสถืาน เพ(�อเตริ�ย์มต�วริ�บปัGใหิม, ท��ก&าล�งจะมาถื�ง

เมษาย์น ริดน&6าว�นสงกริานต     ในว�นและเวลาท��พริะอาท�ตย์ ย์กข�6นส,ริาศิ�เมษ เฉพาะในเด(อน ๕ เริ�ย์กว,าว�นมหิาสงกริานต เพริาะถื(อว,าเปั3นว�น และ เวลาต�6งต$นปัGใหิม,คำ(อ  ว�นท�� ๑๓ เปั3นว�นต$น คำ(อว�นสงกริานต   ว�นท�� ๑๔ ว�นกลาง  คำ(อว�นเนา และ ว�นท�� ๑๕ ว�นส�ดท$าย์ คำ(อว�นเถืล�งศิก  ว�นสงกริานต เปั3นปัริะเพณิ�ท��ผึ่$คำนม�คำวาม สน�กสนานก�น หิล�งงานเก9บเก��ย์วว,างเว$นจากการิท&าไริ,ท&านา เปั3นเวลาท�� ชาวเกษตริกริ ได$พ�กผึ่,อน เวลาท��จะหิาคำวามสน�กใส,ตน ก,อนท��เวลา ท��จะต$องไปัท&าการิเพาะปัลก อ�กคำริ�6ง  ผึ่$คำนสาดน&6าใส,ก�น ซี��งหิมาย์ถื�งอวย์พริ ใหิ$แก,ก�น และขอใหิ$โชคำด� ในปัGใหิม,ท��จะย์,างกลาย์เข$ามา

พฤษภาคำม ว�สาขบชา    "ว�สาขะ" แปัลว,า เด(อนท�� ๖ หิริ(อ เริ�ย์กว,า "ว�สาขมาส"  ในริ�ชกาลท��สอง พริะบาทสมเด9จพริะพ�ทธ์เล�ศิหิล$านภาล�ย์ ทริงโปัริดเกล$าใหิ$ท&าพ�ธ์� ถืวาย์พริะพริ เน(�องในว�นว�สาขบชา เปั3นคำริ�6งแริกเม(�อ พ.ศิ. 2360 (ในริาชวงศิ ริ�ตน โกส�นทริ ตอนต$น),  ซี��งเปั3นปัริะเพณิ�น�ย์มของชาวไทย์ มาคำริ�6งต�6งแต,ในสม�ย์กริ�งส�โขท�ย์ ในว�นเพ9ญข�6น ๑๕ คำ&�า เด(อน ๖ น�6 ชาวบ$านริ,วมก�นปัริะด�บตกแต,งบ$านเริ(อน และ ว�ดวาอาริาม ด$วย์โคำมไฟิ พ ,กล��น พวงดอกไม$สด พวงดอกไม$แหิ$ง และจ�ดเท�ย์นสว,างไสว

ม�ถื�นาย์น หิล,อเท�ย์นพริริษา    ก,อนเข$าพริริษา ๑ เด(อน ปัริะมาณิเด(อน ๗ ชาวบ$านจ�ดการิเริ��ย์ไริข�6ผึ่�6ง และ ริ,วมก�นท&าพ�ธ์�หิล,อเท�ย์น และ แกะสล�ก ปั0ดทองอย์,างสวย์งาม แหิ,ขบวน เท�ย์นปัริะกวดแข,งข�นก�นสน�กสนาน ในสม�ย์กริ�งริ�ตนโกส�นทริ ม�พริะริาชพ�ธ์� ถืวาย์เท�ย์นพริริษาไปัตามพริะอาริามหิลวงท��ส&าคำ�ญๆ ซี��งได$ปัฏ�บ�ต�ส(บทอด มาจนปั�จจ�บ�น และ เน(�องจากเปั3นเด(อนท��ม�ผึ่ลไม$ต,างๆ ออกผึ่ลบริ�บริณิ มาก จ�งจ�ดใหิ$ม�งานบ�ญสลากภ�ต ไปัถื�งว�นเข$าพริริษา 

 กริกฎาคำม  เข$าพริริษา    พริริษา แปัลว,า ฝ่น หิริ(อ ฤดฝ่น ฤดเข$าพริริษาเริ��มต$นแต,ว�นแริม ๑ คำ&�า เด(อน ๘ ริาวกลางเด(อนกริกฎาคำมของท�กๆปัG  จนถื�งว�นข�6น ๑๕ คำ&�า เด(อน ๑๑ ริวมเปั3นเวลา ๓ เด(อน เริ�ย์กว,า ไตริมาศิ ตลอดเวลาเข$าพริริษาน�6 ชาวบ$าน ต�6งใจละเว$นอบาย์ม�ขท�6งปัวง ท&าจ�ตใจใหิ$ผึ่,องแผึ่$ว เย์(อกเย์9น เปั3นการิสริ$าง ก�ศิล ซี��งพริะริาชพ�ธ์�ก�ศิล เข$าพริริษาถื(อ เปั3นพริะริาชพ�ธ์�แหิ,งริาชส&าน�ก  มาต�6งแต,คำริ�6งกริ�งส�โขท�ย์เปั3นริาชธ์าน� ส(บเน(�องมาจนปั�จจ�บ�น 

ส�งหิาคำม โกนจ�ก   "โกนจ�ก" เปั3นปัริะเพณิ�ไทย์แต,โบริาณิ เม(�อเด9กอาย์�

คำริบเด(อนได$ท&าขว�ญเด(อน และโกนผึ่มไฟิ  เม(�อผึ่มม�ผึ่มข�6นใหิม,ก9จะเอาริ�ดจ�กไว$ตริงกลางศิริ�ษะ ท&าท�6งเด9กหิญ�งและชาย์, ซี��งม�คำวามหิมาย์ว,าเด9กท��ม�ผึ่มจ�กน�6นเปั3นผึ่$บริ�ส�ทธ์�S ไริ$เด�ย์งสา ก9จะได$ริ�บคำวามเมตตากริ�ณิาตามสภาวะท��เปั3นเด9ก เม(�อเด9กผึ่$หิญ�งอาย์�ได$ ๑๑ ปัG และ เด9กผึ่$ชาย์ ๑๓ ปัG บ�ดามาริดาก9จะจ�ดงาน และต�ดผึ่มจ�กออก หิริ(อ ปัล,อย์ผึ่มลงมา  เริ�ย์กว,า พ�ธ์�โกนจ�ก ซี��งหิมาย์คำวาม ว,า เด9กน�6นได$เต�บโตย์,างเข$าส,ว�ย์ผึ่$ใหิญ,แล$ว

ก�นย์าย์น สาริท     "สาริท" แปัลว,า ฤดใบไม$ริ,วง ปัริะเพณิ�ท&าบ�ญในว�นสาริทน�6 ก&าหินดตริงส�6นเด(อน ๑๐ ชาวบ$านจะน&าโภชนาหิาริ ทานว�ตถื�ในพ�ธ์� เช,น ข$าว มท�ปัาย์าท ข$าวย์าคำ ข$าวท�พย์ กริะย์าสาริท และ กล$วย์ไข, ซี��งพอด�เปั3นหิน$ากล$วย์ไข,ส�ก ไปัต�กบาตริธ์าริณิะ เสริ9จแล$วก9จะแจกจ,าย์ ใหิ$ปั�นกริะย์าสาริทท��เหิล(อแก,เพ(�อนบ$าน พ�ธ์�สาริทเปั3นริะย์ะท��ต$นข$าวออกริวง เปั3นน&6านม จ�งจ�ดท&าพ�ธ์�ข�6นเพ(�อเปั3นการิริ�บขว�ญริวงข$าว และ เปั3นฤกษ ส�ริ�มงคำล แก,ต$นข$าวในนาอ�กด$วย์     ข$าว มท�ปัาย์าท ซี��งท&าจากข$าวท��เปั3นน&6านมข$างใน ซี��งจ&าได$จากการิเริ�ย์นว�ชา ศิาสนาพ�ทธ์  พริะพ�ทธ์เจ$าเสวย์ข$าวมท�ปัาย์าท ก,อนท��จะตริ�สริ$ 

ต�ลาคำม เทศิกาลทอดกริะฐ์�น  ปัริะเพณิ�ทอดกริะฐ์�นน�6ได$ถื(อปัฏ�บ�ต�มาต�6งแต,สม�ย์กริ�ง

ส�โขท�ย์ และส(บทอด มาถื�งปั�จจ�บ�น ริะย์ะเวลาท��ใหิ$ม�การิทอดกริะฐ์�น คำ(อ ต�6งแต,ว�นแริม ๑ คำ&�า เด(อน ๑๑ ไปัจนถื�งว�นข�6น ๑๕ คำ&�าเด(อน ๑๒  เทศิกาลทอดกริะฐ์�นเปั3นงานริ(�นเริ�ง ของชาวบ$านในโอกาสท��จะได$ท&าบ�ญคำวบคำ,ไปัก�บคำวามสน�กสนาน ด$วย์เปั3นริะย์ะท��หิว,าน และ ด&าข$าวแล$ว อ�กไม,ช$าก9จะเก9บได$ จ�งเปั3นช,วงท�� จะได$พ�กผึ่,อนก,อนงานเก9บเก��ย์ว การิเล(อกไปัทอดกริะฐ์�นท��ต,างถื��น เพ(�อเปั3นการิท,องเท��ย์ว เย์��ย์มเย์�ย์น และ เช(�อมส�มพ�นธ์ ริะหิว,างก�นด$วย์   ซี��งเปั0ดโอกาสใหิ$ผึ่$เข$าริ,วมได$ ไปัเปั0ดหิเปั0ดตา ได$เริ�ย์นริ$จ�กคำนใหิม,ๆ และ ได$เท��ย์วในสถืานท��อ(�นด$วย์

พฤศิจ�กาย์น ลอย์กริะทง     ลอย์กริะทง คำ(อว�นเพ9ญเด(อน ๑๒ ฤดน&6าหิลาก อากาศิปัลอดโปัริ,งแจ,มใส ด$วย์หิมดฤดฝ่นแล$ว ชาวบ$านได$ปัริะด�ษฐ์ ปัริะดอย์กริะทงด$วย์ใบตอง ตกแต,งด$วย์ดอกไม$ เม(�อพริะอาท�ตย์ ตกด�น ผึ่$คำนก9แต,งกาย์สวย์งาม เเละน&ากริะทงออกไปัด$วย์ จ�ดธ์ปัเท�ย์นในกริะทงสว,างสวย์งาม ลอย์ไปัตามล&าน&6าอย์,างสวย์งาม เพ(�อเปั3นการิขอขมาต,อพริะแม,คำงคำา จ�ดปัริะสงคำ ของปัริะเพณิ�ลอย์กริะทงก9คำ(อ เปั0ดโอกาสใหิ$ปัริะชาชนได$น�กถื�ง พริะคำ�ณิของน&6า และขออภ�ย์ พริะแม,คำงคำาท��ตนได$ใช$น&6ามาตลอด ในการิด&าริงช�พของตน ในช,วงน�6เปั3นช,วงท��อ�ดมสมบริณิ หิน$าข$าว หิน$าปัลา จะเหิ9นผึ่$คำนส,วนใหิญ,พดก�นว,า ในน&6าม�ปัลาในนาม�ข$าว หิริ(อ ม�ข$าวในนา ม�ปัลาในหินอง ชาวบ$านคำวริจะท&าบ�ญใหิ$ทาน และพ�กผึ่,อน สน�กสนาน ก�นเส�ย์ท�หิน��ง

ธ์�นวาคำม ตริ�ษ เล�6ย์ง ขนมเบ(6อง   ขนมเบ(6อง คำ(ออาหิาริชน�ดหิน��งท��ม�ใส,ไส$ด$วย์ก�$ง  พ�ธ์�เล�6ย์งขนมเบ(6อง  เด(อนอ$าย์ น�บเปั3นตริ�ษอย์,างหิน��ง เฉพาะต$องเปั3น หิน$าหินาว  ตริ�ษเล�6ย์งขนมเบ(6องจะต$องเปั3นฤดหินาว เปั3น เวลา ท��น&6าลดม�ก�$งช�กช�ม และ ย์�งเปั3นฤดท��ก�$งม�ม�นมากน,า จะท&าขนมเบ(6องไส$ก�$ง แต,ก,อนน�6น การิละเลงขนมเบ(6องน�6น�บเปั3นคำ�ณิสมบ�ต�ท��ได$ริ�บคำวามน�ย์มชมเชย์ด$วย์ อย์,างหิน��งของหิญ�งสาวในคำวามสามาริถื ถื�งในสม�ย์ ริ�ชกาลท�� ๔ ย์�งถื(อก�นว,าหิญ�งใดละเลงขนมเบ(6องได$ จ�บขนมจ�บได$ ปัอกมะปัริางริ�6วได$ จ�บใบพลได$ย์าว คำนน�6นม�คำ,าถื�ง ๑๐ ช��ง ในสม�ย์น�6น ๑๐ ช��ง = 800 บาท, ซี��งหิมาย์คำวามว,า ผึ่$หิญ�งคำนน�6นม�คำ�ณิสมบ�ต�ท��ด� 

ปัริะเทศิลาว ภาษาปัริะเทศิลาวใช$ภาษาลาวเปั3นภาษาทางการิท�6งในส,วน

ของภาษาพดและริะบบการิเข�ย์น ส,วนในกล�,มชาวลาวเท�งและชาวลาวสงย์�งคำงม�การิใช$ภาษาปัริะจ&าเผึ่,าของตนคำวบคำ,ก�บภาษาลาว ส,วนภาษาต,างปัริะเทศิอ(�นท��ม�การิใช$ได$แก,ภาษาฝ่ริ��งเศิสซี��งม�การิใช$มาต�6งแต,สม�ย์อาณิาน�คำม ปั�จจ�บ�นย์�งคำงใช$ในวงริาชการิและการิต�ดต,อคำ$าขาย์บ$าง อ�กภาษาหิน��งท��ส&าคำ�ญคำ(อภาษาอ�งกฤษซี��งใช$ในการิต�ดต,อก�บต,างปัริะเทศิและการิคำ$า ซี��งน�บว�นการิศิ�กษาภาษาอ�งกฤษก9ย์��งจะขย์าย์ต�วมากข�6น ส&าหิริ�บอ�ตริาการิริ$หิน�งส(อของลาวน�6น ปัริะชากริเพศิชาย์ริ$หิน�งส(อริ$อย์ละ 67 หิญ�งริ$อย์ละ 43 เม(�อคำ�ดเฉล��ย์ริวมท�6งสองเพศิแล$วปัริากฏว,าปัริะเทศิลาวม�อ�ตริาปัริะชากริท��ริ$หิน�งส(อ ริ$อย์ละ 55

ย์$อนกล�บหิน$าหิล�ก

ศิาสนาพริะธ์าต�หิลวง กริ�งเว�ย์งจ�นทน ศิาสนสถืานท��ส&าคำ�ญท��ส�ดในปัริะเทศิ

ชาวลาวส,วนใหิญ,น�บถื(อศิาสนาพ�ทธ์น�กาย์เถืริวาทซี��งเปั3นศิาสนาปัริะจ&าชาต�(ริ$อย์ละ 60 ของชาวลาวท�6งหิมด) คำวบคำ,ไปัก�บล�ทธ์�น�บถื(อผึ่�บริริพบ�ริ�ษของชนชาต�ส,วนน$อย์ในแถืบภเขาสง ส,วนชาวลาวท��น�บถื(อศิาสนาคำริ�สต และศิาสนาอ�สลามม�จ&านวนท��คำ,อนข$างน$อย์มาก โดย์ศิาสนาคำริ�สต ส,วนมากจะม�ผึ่$น�บถื(อเปั3นกล�,มชาวเว�ย์ดนามอพย์พและชาวลาวเช(6อสาย์เว�ย์ดนาม ส,วนศิาสนาอ�สลามพบว,าม�การิน�บถื(อในหิม,ชนชาต�ส,วนน$อย์จ�นฮ่,อท��อาศิ�ย์ตามชาย์แดนด$านต�ดก�บปัริะเทศิพม,าและม�ช�มชนม�สล�มท��ม�เช(6อสาย์เอเช�ย์ใต$และจามในเว�ย์งจ�นทน

พระธาตุ�หลวง กร�งเว�ยงจั�นทน� ศาสนสถานท��ส�าคั�ญท��ส�ดในประเทศ

ว�ฒนธ์ริริมม�คำวามคำล$าย์คำล�งก�บคำนภาคำอ�สานของไทย์เปั3นอย์,างมาก ย์�งม�คำ&ากล,าวท��ว,า ม�ลาวอย์,แหิ,งใด ม�ม�ดหิม�� แลลาย์จกอย์,ท��น�6น ในด$านดนตริ� ลาวม�“ ”แคำนเปั3นเคำริ(�องดนตริ�ปัริะจ&าชาต� ม�หิมอข�บ หิมอล&า ลาวม�ปัริะเพณิ�ทางพริะพ�ทธ์ศิาสนาและอ(�นๆ เช,น ว�นมาฆ่บชา ว�นสงกริานต ว�นออกพริริษา บ�ญเข$าปัริะด�บด�น บ�ญเข$าฉลาก บ�ญส,วงเฮ่(อ (แข,งเริ(อ) บ�ญธ์าต�หิลวงเว�ย์งจ�นทน ในเด(อน 12 เปั3นต$น

พ�ทธ์ศิาสนาแบบเถืริวาทน�บเปั3นแบบแผึ่นหิล�กของว�ฒนธ์ริริมลาว ซี��งปัริากฏใหิ$เหิ9นท��วปัริะเทศิ ท�6งในด$านภาษา และศิ�ลปัะ วริริณิคำด� ศิ�ลปัะการิแสดง ฯลฯ ส&าหิริ�บดนตริ�ลาวน�6นม� แคำน ซี��งเปั3นเคำริ(�องดนตริ�ปัริะจ&าชาต� วงดนตริ�ของลาวก9คำ(อวงหิมอล&า ม�หิมอล&า และหิมอแคำน ท,วงท&านองของการิข�บล&าจะแตกต,างก�นไปัตามท$องถื��น ทางภาคำเหิน(อเริ�ย์กว,าข�บ ภาคำใต$จากบอล�คำ&าไซีลงไปัเริ�ย์กว,าล&า เช,น ข�บง�มเว�ย์งจ�นทน ข�บพวนเซี�ย์งขวง ล&าสาละว�นของแขวงสาละว�น ล&าภไท ล&าต�งหิวาย์ ล&าคำอนสะหิว�น ล&าบ$านซีอกของแขวงสะหิว�นนะเขต ข�บโสม ล&าส�พ�นดอนของแขวงจ&าปัาส�ก ล&ามะหิาไซีของแขวงคำ&าม,วน ข�บท�$มของแขวงหิลวงพริะบาง ข�บล(6อของชาวล(6อ เปั3นต$น

การิแต,งกาย์ท��เปั3นเอกล�กษณิ อย์,างหิน��งของลาวคำ(อผึ่$หิญ�งจะน�,งผึ่$าซี��น (ผึ่$าถื�ง) อาหิาริของคำนลาว ลาวจะทานข$าวเหิน�ย์วเปั3นหิล�ก อาหิาริท��เปั3นเอกล�กษณิ คำ(อ

แจ,ว ส$มต&า ไก,ย์,าง ลาบ เปั3นต$น อาริย์ธ์ริริมเก,าแก,ของลาวน�6น ม�ปัริากฏจากหิล�กฐ์านด$านโบริาณิคำด�ย์�คำหิ�นท��ท�,ง

ไหิหิ�น ในแขวงเช�ย์งขวาง

  งานปัริะเพณิ�ต,างๆของชาวลาว นอกจากว�ถื�ช�ว�ตคำวามเปั3นอย์, และภาษาท��ไทย์ ลาวม�คำวามคำล$าย์คำล�งก�นแล$ว งานปัริะเพณิ�ต,างๆ–ตลอดปัGของลาวก9ดไม,ต,างจากชาวไทย์ในภาคำอ�สานน�ก เก(อบท�6งหิมดเปั3นงานปัริะเพณิ�ท��เก��ย์วเน(�องก�บพ�ทธ์ศิาสนาเริ�ย์กก�นว,า ฮ่�ตส�บสอง

 ฮ่�ต • หิมาย์ถื�ง จาริ�ต ส�บสอง•  หิมาย์ถื�ง เด(อนท�6ง 12 เด(อนในริอบหิน��งปัG

ชาวหิลวงพริะบางม�งานปัริะเพณิ�คำริบท�6งส�บสองเด(อนในหิน��งปัG เด(อนอ$าย์ • : บ�ญเข$ากริริม 

ช,วงท��จ�ด : เด(อนธ์�นวาคำม ซี��งอย์,ในช,วงฤดหินาวล�กษณิะงาน : จ�ดปัริะสงคำ ของงานน�6เพ(�อใหิ$พริะภ�กษ� เข$าพ�ธ์�กริริมปัลงอาบ�ต�ด$วย์การิอย์,ในเขตท��จ&าก�ด เพ(�อช&าริะจ�ตใจใหิ$สะอาด

 เด(อนย์�� • : บ�ญคำณิลานช,วงท��จ�ด : หิล�งฤดเก9บเก��ย์วล�กษณิะงาน : ก,อนท��จะน&าข$าวท��นวดแล$วไปัเก9บในย์�$งข$าว จะม�การิท&าบ�ญขว�ญข$าว ม�การิน�มนต พริะภ�กษ�มาสวดเปั3นส�ริ�มงคำล และเปั3นน�ม�ตริหิมาย์ท��ด�ใหิ$ปัGต,อๆไปัท&านาเก�ดผึ่ลด�ย์��งๆข�6น

 • เด(อนสาม : บ�ญข$าวจ��ช,วงท��จ�ด : หิล�งงานมาฆ่ะบชาล�กษณิะงาน : ชาวนาจะน&าข$าวจ��หิริ(อข$าวเหิน�ย์วท��น��งส�กแล$ว ปั�6 นเปั3นก$อนเท,าไข,เปั3ดทาเกล(อ น&าไปัเส�ย์บไม$ย์,าง จากน�6นต�ไข,ทาใหิ$ท��วแล$วย์,างจนไข,ส�กและถือดไม,เส�ย์บออกน&าน&6าตาลอ$อย์ย์�ดลงตริงกลางเปั3นไส$ น&าถืวาย์พริะสงฆ่ ในช,วงท��หิมดฤดท&านาแล$ว เพ(�อเปั3นการิท&าบ�ญ

 เด(อนส��•  : บ�ญพริะเวสช,วงท��จ�ด : เด(อนส��ข$างข�6นหิริ(อข$างแริมก9ได$ล�กษณิะงาน : งานบ�ญพริะเวสหิริ(องานบ�ญมหิาชาต� เช,นเด�ย์วก�บงานฟิ�งเทศิพริะเวสส�นดริชาดก อ�นเปั3นชาดกท��ย์��งใหิญ, ชาวบ$านจะช,วย์ก�นตกแต,งปัริะด�บปัริะดาโริงธ์ริริมด$วย์ดอกไม$ ใช$ดอกบ�วปัริะด�บธ์ริริมมาสน ม�การิจ�ดริปัขบวนแหิ,พริะเวสส�นดริและนางม�ทริ�ออกจากปัDาเข$าในเม(องไปัส�6นส�ดท��พริะอ�โบสถื ม�การิเทศิน มหิาเวสส�นดริตลอดว�น

 • เด(อนหิ$า : บ�ญสงกริานต ช,วงท��จ�ด : ตริ�ษสงกริานต ล�กษณิะงาน : น�บเปั3นงานท��ได$ริ�บคำวามสนใจจากน�กท,องเท��ย์วมากท��ส�ดและย์�งถื(อเปั3นว�นปัGใหิม,ของลาวเช,นเด�ย์วก�บของไทย์   ว�นแริกของงานเริ�ย์กว,า ว�นสงขาริล,อง ชาวหิลวงพริะบางจะไปัจ�บจ,าย์ซี(6อของ“ ”และธ์งริปัพริะพ�ทธ์เจ$า เพ(�อไปัปั�กกองเจด�ย์ ทริาย์ริ�มแม,น&6าโขง ตกเย์9นม�การิลอย์กริะทง ภาย์ในกริะทงบริริจ�กล$วย์ ข�ง ข$าวด&า ข$าวแดง ดอกไม$ ใบพล ธ์ปั เท�ย์น ดอกดาวเริ(อง ผึ่มและเล9บของผึ่$ลอย์ อธ์�ษฐ์านใหิ$ท�กข โศิกโริคำภ�ย์ลอย์ไปัก�บกริะทง   ว�นท��สอง เริ�ย์กว,า ว�นเนา ช,วงเช$าม�การิแหิ,ริปัหิ�,นเช�ดปัDเย์อย์,าเย์อและส�งหิ แก$ว “ ”ส�งหิ คำ&า ช,วงบ,าย์ขบวนแหิ,ซี��งน&าโดย์ปัDเย์อย์,าเย์อ ผึ่$เฒ,าผึ่$แก, หิ�วหิน$าหิม,บ$านแต,ละหิม,บ$าน ขบวนพริะสงฆ่ นางสงกริานต (นางวอ) ข��ส�ตว พาหินะบนริถืแหิ, ปัDเย์อย์,าเย์อก9จะฟิIอนริ&า อวย์พริะใหิ$ลกหิลาน   ว�นท��สาม เริ�ย์กว,า ว�นส�งขาริข�6น ชาวหิลวงพริะบางท&าข$าวเหิน�ย์วน��งและนมลก“ ”กวาด พาก�นเด�นข�6นภษ� ภเขาสงกลางเม(องหิลวงพริะบาง ริะหิว,างเด�นจะวางข$าวเหิน�ย์วและขนมไว$ตามหิ�วเสาบ�นไดจนถื�งองคำ พริะธ์าต� ว�ธ์�การิน�6เริ�ย์กว,าเปั3นการิต�กบาตริภษ� ม�การิโย์นข$าวเหิน�ย์วลงปัDาข$างองคำ พริะธ์าต�เปั3นการิใหิ$ทาน ช,วงบ,าย์ม�ขบวนแหิ,นางส�งขาริและอ�ญเช�ญศิ�ริษะท$าวกบ�ลพริหิมจากว�ดเช�ย์งทองไปัย์�งว�ดว�ช�น ม�การิสริงน&6าพริะท��ว�ดว�ช�น   ว�นท��ส�� น�บเปั3นว�นส&าคำ�ญอ�กว�นหิน��งม�การิแหิ,พริะบาง พริะพ�ทธ์ริปัคำ,เม(องหิลวงพริะบาง ปัGหิน��งจะอ�ญเช�ญออกมาใหิ$ชาวเม(องสริงน&6า พริะบางน�6จะปัริะด�ษฐ์านอย์,ท��ว�ดใหิม,เปั3นเวลา 3 ว�น 3 คำ(น จากน�6นจะอ�ญเช�ญกล�บหิอพ�พ�ธ์ภ�ณิฑ์ เหิม(อนเด�ม

 • เด(อนหิก : บ�ญบ�6งไฟิ ช,วงท��จ�ด : เด(อนหิกก,อนฤดกาลท&านามาถื�ง ย์,างเข$าฤดฝ่นล�กษณิะงาน : คำล$าย์ก�บงานบ�ญบ�6งไฟิของภาคำอ�สาน จ�ดปัริะสงคำ เพ(�อบชาหิล�กเม(อง และขอใหิ$ฝ่นตกต$องตามฤดกาล ปัGใดท��ไม,ม�การิท&าบ�ญบ�6งไฟิเช(�อว,าปัGน�6นจะเก�ดเภทภ�ย์ต,างๆ และเปั3นส�ญญาณิว,าฤดการิท&านาจะเริ��มต$นแล$ว น�บเปั3นงานท��กริะท&าก�นมาแต,โบริาณิ

 เด(อนเจ9ด•  : บ�ญซี&าฮ่ะช,วงท��จ�ด : เด(อนเจ9ดล�กษณิะงาน : งานเล9กๆ แต,ส&าคำ�ญ จ�ดปัริะสงคำ เพ(�อเปั3นการิช&าริะล$างเสน�ย์ดจ�ญไริ ท��จะเก�ดก�บบ$านเม(อง เพ(�อใหิ$บ$านเม(องม�คำวามสงบส�ข

 เด(อนแปัด•  : บ�ญเข$าพริริษาช,วงท��จ�ด : ว�นข�6น 15 คำ&�า เด(อน 8ล�กษณิะงาน : เปั3นการิเริ��มต$นฤดเข$าพริริษาเหิม(อนชาวไทย์ พริะสงฆ่ จะหิย์�ดออกบ�ณิฑ์บาตริเปั3นเวลา 3 เด(อนตามพ�ทธ์บ�ญญ�ต� น�บแต,ว�นเข$าพริริษาเปั3นต$นไปัในว�นแริกน�6จะม�การิท&าบ�ญก�นท��ว�ดต,างๆ

 • เด(อนเก$า : บ�ญหิ,อข$าวปัริะด�บด�น การิส,วงเฮ่(อ และการิล,องเฮ่(อไฟิช,วงท��จ�ด : เด(อนเก$าล�กษณิะงาน : บ�ญหิ,อข$าวปัริะด�บด�น เปั3นการิท&าพ�ธ์�กริริมอ�ท�ศิส,วนก�ศิลใหิ$ก�บว�ญาณิบริริพบ�ริ�ษ และว�ญญาณิไริ$ญาต�ใหิ$ออกมาริ�บส,วนบ�ญ ชาวบ$านจะน&าอาหิาริหิวานคำาว บ�หิริ�� หิมาก พล ใส,ลงในกริวย์ใบตองไปัวางตามพ(6นด�นหิริ(อใต$ต$นไม$บริ�เวณิริ�6วบ$าน ริ�6วว�ดการิส,วงเฮ่(อส,วง หิมาย์ถื�ง แข,งข�นเฮ่(อ หิมาย์ถื�ง เริ(อเปั3นงานบ�ญแข,งเริ(อปัริะจ&าเด(อนเก$า ท�กคำ�$ม (หิม,บ$าน) จะน&าเริ(อเข$าแข,งข�น ในอด�ตการิแข,งเริ(อถื(อเปั3นการิฝ่Xกซี$อมฝ่Gพาย์เพ(�อต,อส$ข$าศิ�กท��มาทางน&6า ปั�จจ�บ�นน�บเปั3นงานบ�ญท��สน�กสนานงานหิน��งของชาวหิลวงพริะบาง

 เด(อนส�บ•  : บ�ญข$าวสากช,วงท��จ�ด : ว�นข�6น 15 คำ&�า เด(อน 10ล�กษณิะงาน : จ�ดปัริะสงคำ ของการิจ�ดงานเพ(�ออ�ท�ศิส,วนก�ศิลใหิ$คำนตาย์หิริ(อเปัริต หิ,างจากงานว�นบ�ญข$าวปัริะด�บด�น 15 ว�น อ�นเปั3นเวลาท��เปัริตต$องก�บไปัย์�งท��อย์,ของตน

 • เด(อนส�บเอ9ด : บ�ญออกพริริษาช,วงท��จ�ด : ว�นข�6น 15 คำ&�า เด(อน 11ล�กษณิะงาน : เปั3นงานต�กบาตริเทโว ม�การิจ�ดอาหิาริไปัถืวาย์พริะภ�กษ�สามเณิริ ม�การิกวนข$าวท�พย์ (กริะย์าสาริท) ถืวาย์ ม�การิถืวาย์ผึ่$าจ&าน&าพริริษาและปัริาสาทผึ่�6ง โดย์การิน&าไม$ไผึ่,มาสานเปั3นริปัปัริาสาท ตกแต,งสวย์งาม จ�ดขบวนแหิ,ปัริาสาทผึ่�6งไปัถืวาย์พริะในตอนคำ&�าเพ(�ออ�ท�ศิส,วนก�ศิลใหิ$ผึ่$ล,วงล�บ

 เด(อนส�บสอง•  : บ�ญกฐ์�นช,วงท��จ�ด : แริม 1 คำ&�า เด(อน 11 – เด(อนเพ9ญ เด(อน 12ล�กษณิะงาน : เปั3นการิถืวาย์ผึ่$าแด,พริะสงฆ่ ท��จ&าพริริษามาตลอดช,วงเข$าพริริษา น�บเปั3นงานบ�ญท��กริะท&าก�นมาแต,โบริาณิ

ปัริะเทศิเขมริ ภาษา ภาษาเขมริเปั3นภาษาทางการิ ส,วนภาษาท��ใช$โดย์ท��วไปั

ได$แก, ภาษาอ�งกฤษ ภาษาฝ่ริ��งเศิส ภาษาเว�ย์ดนาม ภาษาไทย์ และภาษาจ�น

ศิาสนา ริ�ฐ์ธ์ริริมนญก�มพชาบ�ญญ�ต�ใหิ$ศิาสนาพ�ทธ์เปั3นศิาสนาปัริะจ&าชาต� เพริาะม�ผึ่$น�บถื(อพริะพ�ทธ์ศิาสนา 95% 

ศิาสนาอ�สลาม 3% ศิาสนาคำริ�สต  1.7% 

ศิาสนาพริาหิมณิ -ฮ่�นด0.3%

ริะบ&าอ�ปัสริา นคำริว�ด สถืานท��ท,องเท��ย์วส&าคำ�ญของก�มพชา

ย์$อนกล�บหิน$าหิล�ก

ปัริะเพณิ�ของปัริะเทศิเขมริ ปัริะเพณิ�ไหิว$พริะแข โดย์พ�ธ์�น�6เปั3นพ�ธ์�บวงสริวงและไหิว$

พริะจ�นทริ เพ(�อเส��ย์งทางฝ่นฟิIาปัริะจ&าปัG จ�ดข�6นในว�นเพ9ญเด(อน 12 และในว�นริ�,งข�6น ชาวบ$านจะเผึ่าข$าวหิลาม มาท&าบ�ญเล�6ย์งพริะ ปั�จจ�บ�นม�การิจ�ดตามว�ด

เทศิกาลแซีนโฎนตาแคำเบ9น ซี��งคำ&าว,า แซีนโฎนตา หิริ(อ แซีนโดนตา แปัลว,า เซี,นปัDตา หิมาย์ถื�ง การิเซี,นผึ่�บริริพบ�ริ�ษของชาวไทย์เช(6อสาย์เขมริ เปั3นปัริะเพณิ�ท��ชาวเขมริถื(อปัฏ�บ�ต�ส(บทอดก�นมาแต,สม�ย์โบริาณิ จะจ�ดก�นในช,วง แริม 15 คำ&�า เด(อน 10 ถื�ง ข�6น 1 คำ&�า เด(อน 10 ในเด(อน แคำเบ9น หิริ(อตริงก�บเด(อนต�ลาคำม เช,นเด�ย์วก�บสาริทไทย์ แต,ท��แปัลกพ�สดาริคำ(อม�การิจ�ดเซี,นท��เปั3นเอกล�กษณิ ตามธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ�แบบเขมริ โดย์ก,อนว�นแริม 15 คำ&�า เด(อน 10 ส��ถื�งหิ$าว�น

ปัริะเพณิ�ไหิว$พริะแข เทศิกาลแซีนโฎนตาแคำเบ9น 

ปัริะเทศิพม,า ว�ฒนธ์ริริม ปัริะเทศิพม,าม�ปัริะชากริท��ปัริะกอบด$วย์ชนหิลาย์เผึ่,า แต,ละเผึ่,า

ย์�ดม��นในว�ฒนธ์ริริมของตนเอง ไม,ย์อมเปัล��ย์นแปัลงง,าย์ ๆ  นอกจากน�6น ย์�งย์�ดม��นในศิาสนาของตนเองอย์,างเคำริ,งคำริ�ด ปัริะชาชนส,วนใหิญ,ปัริะมาณิริ$อย์ละ ๘๕ น�บถื(อพริะพ�ทธ์ศิาสนา ด�งน�6น ขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ� และว�ฒนธ์ริริมส,วนใหิญ, จ�งผึ่กพ�นอย์,ก�บพริะพ�ทธ์ศิาสนา

ว�ฒนธ์ริริมทางภาษา  ริ�ฐ์บาลพม,าปัริะกาศิใหิ$ภาษาพม,าเปั3นภาษาริาชการิ และใหิ$ม�การิเริ�ย์นการิสอนภาษาอ�งกฤษ เปั3นภาษาท��สองในโริงเริ�ย์นต�6งแต,ริะด�บอน�บาล ถื�งมหิาว�ทย์าล�ย์ อย์,างไริก9ตาม ม�ภาษาของชนเผึ่,าต,าง ๆ ท��ใช$อย์,ในพม,าไม,น$อย์กว,า ๒๐ ภาษา จ�งเปั3นการิย์ากท��จะใหิ$คำนพม,าท�6งปัริะเทศิใช$ภาษาพม,าแต,เพ�ย์งภาษาเด�ย์ว

ว�ฒนธ์ริริมในการิแต,งกาย์  ปัริะชาชนพม,าน�ย์มแต,งกาย์ตามแบบฉบ�บของเผึ่,าของตน จ�งเปั3นการิย์ากท��จะใหิ$แต,งกาย์แบบเด�ย์วก�น แม$พม,าจะตกเปั3นเม(องข�6นของอ�งกฤษนานถื�ง ๖๒ ปัG แต,อ�ทธ์�พลว�ฒนธ์ริริมแบบตะว�นตก ก9ไม,สามาริถืเปัล��ย์นแปัลงการิแต,งกาย์ของชาวพม,าได$

ว�ฒนธ์ริริมผึ่สม  เน(�องจากพม,าได$ริ�บอ�ทธ์�พลจากหิลาย์ทางด$วย์ก�น เช,น จากอ�นเด�ย์ จ�น มอญ ธ์�เบต ลาว ไทย์ และชาวเขาเผึ่,าต,าง ๆ ปัริะเพณิ�ว�ฒนธ์ริริมของชนชาต�ต,าง ๆ ด�งกล,าวจ�งเข$าไปัปัะปันก�บว�ฒนธ์ริริมของพม,า

ย์$อนกล�บหิน$าหิล�ก

ปัริะเพณิ�ของปัริะเทศิพม,า เด(อนหิน��ง  เริ�ย์กว,า เด(อนดะก (ม�.คำ.-เม.ย์.) เปั3นเด(อนเริ��มศิ�กริาช

ใหิม, และเปั3นเด(อนต$นฤดริ$อน ปัริะเพณิ�ส&าคำ�ญของเด(อนน�6คำ(องาน ฉลองสงกริานต พม,าถื(อเปั3นงานฉลองว�นส,งท$าย์ปัGเก,าและย์,างส,ปัG

ใหิม, ม�การิเล,นสาดน&6าก�นตลอด ๕ ว�น ชาวพม,าถื(อว,าช,วงเวลาน�6เปั3น ว�นมงคำล จ�งน�ย์มเข$าว�ดริ�กษาศิ�ล ช,วย์กวาดลานว�ดและลานเจด�ย์

สริงน&6าพริะพ�ทธ์และเจด�ย์ ริดน&6าด&าหิ�วพ,อ แม, ปัD ย์,า ตา ย์าย์ ตลอด จนคำริบาอาจาริย์ และสริะผึ่มใหิ$ผึ่$เฒ,าผึ่$แก,ด$วย์น&6าส$มปัDอย์ งดการิฆ่,า

ส�ตว ต�ดช�ว�ต บ$างสริ$างก�ศิลด$วย์การิปัล,อย์ว�ว คำวาย์ และปัลา กว�พม,า ช(�อ อบ�ญญะ บ�นท�กไว$ว,า ในย์ามเท��ย์งตริงของเด(อนดะก จะเหิ9นเงา

ตนเองใกล$ต�วเพ�ย์งแคำ, ๓ ฝ่Dาเท$า หิากเปั3นเด(อนอ(�น จะเหิ9นได$ย์าวส�ด ถื�ง ๖ ฝ่Dาเท$า ฉะน�6นเด(อนดะกจ�งเปั3นเด(อนท��ตะว�นย์ามเท��ย์งอย์,ตริง

ศิ�ริษะมากท��ส�ด เม(�อส�6นว�นสงกริานต ชาวพม,าจะน�ย์มจ�ดงานบวช เณิริใหิ$บ�ตริและจ�ดงานเจาะหิใหิ$ธ์�ดา ด�งน�6นในช,วงหิล�งสงกริานต จะ

พบเหิ9นขบวนแหิ,ลกแก$วและลกหิญ�งไปัตาม ท$องถืนนและริอบลาน องคำ เจด�ย์ ตามว�ดต,างๆจ�งม�สามเณิริบวชใหิม,อย์,ก�นเต9มแทบท�กว�ด

เด(อนสอง เริ�ย์กว,า เด(อนกะโส,ง (เม.ย์.-พ.คำ.) พม,าม�ส&านวนว,า "ดะกน&6าลง กะโส,งน&6าแล$ง" เด(อนกะโส,งจ�งเปั3นเด(อนท��แหิ$งแล$ง ภาวะอากาศิในเด(อนน�6ออกจะริ$อนอบอ$าวกว,าเด(อนอ(�นๆ ชาวพ�ทธ์พม,าจ�งจ�ดงานริดน&6าต$นโพธ์�Sก�นในว�นเพ9ญของเด(อนกะโส,ง และถื(ออ�กว,าว�นน�6ตริงก�บว�นท��พริะพ�ทธ์เจ$าทริงปัริะสต� ตริ�สริ$ และปัริ�น�พพาน ในช,วงหิล�งสงคำริามโลกคำริ�6งท��สอง พม,าได$ก&าหินดเริ�ย์กว�นด�งกล,าวว,า ว�นพ�ทธ์ะ ในว�นน�6ชาวพ�ทธ์พม,าจะน�ย์มปัฏ�บ�ต�บชาตามว�ดและเจด�ย์ ด$วย์การิริ�กษาศิ�ลและเจริ�ญภาวนา ว�ดและเจด�ย์ จ�งม�ผึ่$คำนไปัท&าบ�ญมากเปั3นพ�เศิษ เด(อนกะโส,งน�บเปั3นเด(อนท��ฝ่นเริ��มต�6งเคำ$า ชาวนาจะเริ��มลงนา เพ(�อเตริ�ย์มพ(6นท��เพาะปัลก เด(อนสาม เริ�ย์กว,า เด(อนนะโหิย์,ง (พ.คำ.-ม�.ย์.) เด(อนน�6เปั3นเด(อนเริ��มการิเพาะปัลก ฝ่นฟิIาเริ��มส,อเคำ$าและโปัริย์ปัริาย์ อากาศิเริ��มคำลาย์ริ$อน ต$นไม$ใบหิญ$าเริ��มแตกย์อด โริงเริ�ย์นต,างเริ��มเทอมใหิม,หิล�งจากปั0ดภาคำฤดริ$อน เด(อนนะโหิย์,งจ�งน�บเปั3นเด(อนเริ��มช�ว�ตใหิม,หิล�งจากผึ่,านริ$อนผึ่,านหินาวมาหิลาย์เด(อน ในสม�ย์ริาชวงศิ เคำย์จ�ดพ�ธ์�แริกนาขว�ญในเด(อนน�6 พม,าเริ�ย์กพ�ธ์�น�6ว,า "งานมงคำลไถืนา" ส,วนในทางศิาสนา เคำย์เปั3นเด(อนสอบท,องหิน�งส(อ พ�ทธ์ธ์ริริมส&าหิริ�บพริะเณิริ กล,าวว,าม�มาต�6งแต,สม�ย์ของพริะเจ$าตาหิล�,นม�งตะย์าแหิ,งอ�งวะย์�คำหิล�ง ในอด�ตจะสอบเฉพาะท,องหิน�งส(อด$วย์ปัากเปัล,า แต,ปั�จจ�บ�นม�ท�6งการิสอบเข�ย์นและสอบท,อง และได$ย์$าย์ไปัจ�ดในเด(อนดะกซี��งเปั3นเด(อนแริกของปัG

เด(อนส�� เริ�ย์กว,า เด(อนหิว,าโส, (ม�.ย์.-ก.คำ.) ถื(อเปั3นเด(อนส&าคำ�ญทางพ�ทธ์ศิาสนา ด$วย์เปั3นเด(อนเข$าพริริษา พม,าก&าหินดใหิ$ว�นเพ9ญเด(อนหิว,าโส,เปั3นว�นธ์ริริมจ�กริ เพ(�อน$อมริ&าล�กว�นปัฏ�สนธ์� ว�นออกบวช และว�นปัฐ์มเทศินาของพริะส�มมาส�มพ�ทธ์เจ$า ในว�นน�6ชาวพ�ทธ์พม,าจะเข$าว�ดท&าบ�ญและนม�สการิพ�ทธ์เจด�ย์ ก�นอย์,างเน(องแน,น และถื�ดจากว�นธ์ริริมจ�กริ คำ(อ ว�นแริม ๑ คำ&�าของเด(อนหิว,าโส, จะเปั3นว�นท��พริะสงฆ่ เริ��มจ&าพริริษาในเด(อนน�6สาวๆพม,าในหิม,บ$านม�กจะจ�บกล�,มออกหิาดอกไม$นานา เริ�ย์กริวมๆว,า ดอกเข$าพริริษา ซี��งข�6นอย์,ตามชาย์ปัDาใกล$หิม,บ$าน เพ(�อน&ามาบชาพ�ทธ์เจด�ย์ นอกจากน�6ย์�งม�การิถืวาย์จ�วริและเท�ย์นท��ว�ด ก�จกริริมส&าคำ�ญอ�กอย์,างหิน��งในเด(อนหิว,าโส, คำ(อ งานบวชพริะ ด$วย์ถื(อว,าว�นเพ9ญเด(อนหิว,าโส,น�6น เปั3นว�นท��พริะพ�ทธ์เจ$าทริงบวชใหิ$ก�บเบญจว�คำคำ� ในอด�ตน�6นพริะมหิากษ�ตริ�ย์ จะทริงเปั3นองคำ อ�ปัถื�มภ การิบวชพริะและเณิริส&าหิริ�บผึ่$สอบผึ่,านพ�ทธ์ธ์ริริมตามท��จ�ดสอบก�นในเด(อนนะโหิย์,งท��ผึ่,านมา ฤดฝ่นจะเริ��มในเด(อนหิว,าโส, และในเด(อนหิว,าโส,น�6ย์�งเปั3นเด(อนลงนาปัลกข$าว เล,าก�นว,าชาวนาจะลงแขกปั�กด&าข$าวในนา พริ$อมก�บข�บเพลงก�นก$องท$องท�,งนา

เด(อนหิ$า เริ�ย์กว,า เด(อนหิว,าข,อง (ก.คำ.-ส.คำ.) เปั3นเด(อนกลางพริริษา และเปั3นเด(อนท��ม�งานบ�ญสลากภ�ต พม,าเริ�ย์กว,า สะเย์ด��งบแว (0kgit9"x:c) แต,เด�มใช$การิจ�บต�6ว ภาย์หิล�งหิ�นมาใช$กริะดาษม$วนเปั3นสลาก ปั�จจ�บ�นการิจ�ดงานบ�ญสลากภ�ตม�กล,าวถื�งก�นน$อย์ลง แต,กล�บม�งานท��เด,นด�งริะด�บปัริะเทศิข�6นมาแทน คำ(องานบชาผึ่�น�ตท��หิม,บ$านต,องปัะโย์ง ณิ ชานเม(องม�ณิฑ์ะเล เด(อนน�6เปั3นเด(อนท��ฝ่นม�กตกหิน�กกว,าเด(อนอ(�นเด(อนหิก เริ�ย์กว,า เด(อนต,อดะล�ง (ส.คำ.-ก.ย์.) เปั3นเด(อนน&6าหิลาก น&6าตามแม,น&6าล&าคำลองจะข�6นเอ,อเต9มตล��ง หิลาย์ท$องถื��นจะจ�ดงานแข,งเริ(อก�นอย์,างสน�กสนาน และในเด(อนน�6เช,นก�นจะพบเหิ9นแพซี�งล,องตามล&าน&6าเปั3นท�วแถืว โดย์เฉพาะในแม,น&6าอ�ริะวด� แพซี�งจะล,องจากเหิน(อส,ปัลาย์ทาง ณิ ท,าน&6าเม(องย์,างก�$ง และเด(อนน�6อ�กเช,นก�นท��ชาวปัริะมงจะเริ��มลงอวนจ�บปัลา ด$วย์เปั3นเด(อนท��ม�ปัลาออกจะช�กช�มเปั3นพ�เศิษ

เด(อนเจ9ด เริ�ย์กว,า เด(อนดะด�งจ�Fต (ก.ย์.-ต.คำ.) ในว�นเพ9ญของเด(อนน�6จะม�การิท&าปัวาริณิาในหิม,สงฆ่ ชาวพ�ทธ์พม,าเริ�ย์กว�นน�6เปั3นว�นอภ�ธ์ริริม ด$วย์เปั3นว�นท��พริะพ�ทธ์องคำ เสด9จลงมาจากสวริริคำ ช�6นดาวด�งส หิล�งจากท��ทริงเทศินาพริะอภ�ธ์ริริมตลอด ๓ เด(อนในพริริษาท��ผึ่,านมา ชาวพ�ทธ์จะจ�ดงานจ�ดปัริะท�ปัเพ(�อส�กการิะ บชาพริะพ�ทธ์เจ$า นอกจากน�6ย์�งม�งานลอย์โคำมไฟิ บางท��จะท&าโคำมลอย์ขนาดใหิญ,เปั3นริปัโพต,ด,อ หิริ(อปัะขาว ริปัช$าง และริปัเส(อ เปั3นอาท� น�ย์ว,าท&าเพ(�อบชาพริะธ์าต�จ�ฬามณิ� ซี��งอย์,บนสวริริคำ ช�6นดาวด�งส นอกจากน�6ในริ�ฐ์ฉานจะม�งานบชาพริะเจ$าผึ่,องด,ออ ซี��งเปั3นพ�ทธ์ริปั ๕ องคำ ท��หิม,บ$านน�นฮ่ ณิ กลางทะเลสาปัอ�งเล กล,าวก�นว,าพริะเจ$าผึ่,องด,ออเปั3นพริะพ�ทธ์ริปัท��ม�มาแต,สม�ย์พริะเจ$าอะลองส��ต,แหิ,งพ�กาม ต,อจากว�นอภ�ธ์ริริมจะเปั3นว�นออกจากพริริษา ซี��งตริงก�บว�นแริม ๑ คำ&�า ของเด(อนดะด�งจ�Fต ในเด(อนดะด�งจ�Fตน�6ย์�งจ�ดปัริะเพณิ�ไหิว$ขมาต,อบ�ดามาริดาและคำริบาอาจาริย์ นอกจากน�6ชาวพม,าย์�งเริ��มจ�ดงานมงคำลสมริสก�นในเด(อนน�6 โดย์เริ��มจ�ดน�บแต,ว�นแริม ๑ คำ&�า ของเด(อนตะด�งจ�Fต ด$วย์เช(�อว,าช,วงในพริริษาน�6น กามเทพหิริ(อเทพส�ตตะภาคำะจ&าต$องพ�กผึ่,อน จ�งต$องเล��ย์งจ�ดงานแต,งงานในช,วงเวลาด�งกล,าว จนกว,าจะพ$นช,วงพริริษา

เด(อนแปัด เริ�ย์กว,า เด(อนดะส,องโมง (ต.คำ.-พ.ย์.) เปั3นเด(อนเปัล��ย์นฤดจากหิน$าฝ่นย์,างเข$าหิน$าหินาว กล,าวคำ(อคำริ��งแริกของเด(อนจะเปั3นท$าย์ฤดฝ่น และคำริ��งหิล�งของเด(อนจะเปั3นช,วงต$นหินาว ชาวนาจะเริ��มเก9บเก��ย์วข$าวก�นในเด(อนน�6 ในทางพ�ทธ์ศิาสนาน�6น เด(อนดะส,องโมงถื(อเปั3นเด(อนส&าหิริ�บงานทอดกฐ์�น ซี��งท��จริ�งพม,าก&าหินดช,วงเวลาจ�ดงานทอดกฐ์�นเริ��มต�6งแต,ว�นแริม ๑ คำ&�ากลางเด(อนดะด�งจ� Fต จนถื�งว�นเพ9ญกลางเด(อนดะส,องโมง ริวมเวลาหิน��งเด(อนเต9ม ในงานกฐ์�นน�6จะม�การิแหิ,คำริ�วทานท��พม,าเริ�ย์กว,า ปัเดต,าบ��งหิริ(อ ต$นก�ลปัพฤกษ และในว�นส�ดท$าย์ของฤดกฐ์�น ซี��งตริงก�บว�นเพ9ญของเด(อนดะส,องโมงน�6น ชาวพ�ทธ์พม,าจะม�การิจ�ดงานจ�ลกฐ์�น พม,าเริ�ย์กจ�ลกฐ์�นน�6ว,า มโตต��งกาง แปัลตามศิ�พท ว,า "จ�วริไม,บด" เท�ย์บได$ก�บอาหิาริท��ไม,ท�6งใหิ$คำ$างคำ(นจนเส�ย์ มโตต��งกางเปั3นกฐ์�นท��ต$องท&าใหิ$แล$วเสริ9จภาย์ในว�นเด�ย์ว เริ��มแต,ปั�� นฝ่Iาย์ใหิ$เปั3นด$าย์ จากด$าย์ทอใหิ$เปั3นผึ่(นผึ่$า แล$วย์$อมต�ดเย์9บเปั3นจ�วริ ในเด(อนน�6ย์�งม�พ�ธ์�ตามปัริะท�ปั และทอดผึ่$าบ�งส�ก�ล หิริ(อปั�6 งดะก, อ�กด$วย์

เด(อนเก$า เริ�ย์กว,า เด(อนนะด,อ (พ.ย์.-ธ์.คำ.) เปั3นเด(อนท��เก9บเก��ย์วข$าวเสริ9จแล$ว ชาวนา จะนวดข$าวและสงฟิางส�มเปั3นกอง เด�มเคำย์เปั3นเพ�ย์งเด(อนส&าหิริ�บบชาน�ตหิลวงหิริ(อผึ่�หิลวงท�� เขาโปัปัาแหิ,งเม(องพ�กาม แต,ปั�จจ�บ�นพม,าก&าหินดใหิ$ม�งานเท�ดเก�ย์ริต�กว�และน�กปัริาชญ ของพม,าแทน โดย์จ�ดในว�นข�6น ๑ คำ&�า งานน�6เริ��มจ�ดเปั3นคำริ�6งแริกในเด(อนพฤศิจ�กาย์น คำ.ศิ. ๑๙๔๔ ท�กๆปัGจะจ�ดใหิ$ม�การิอ,านบทปัริะพ�นธ์ และการิเสวนาเก��ย์วก�บวริริณิกริริมก�นตามสถืานศิ�กษา และตามย์,านช�มชนต,างๆ ส&าหิริ�บในย์�คำริาชวงศิ เคำย์ถื(อเอาเด(อนน�6จ�ดพริะริาชพ�ธ์�เพ(�อมอบบริริดาศิ�กด�Sใหิ$ก�บน�กริบน�กปักคำริอง ตลอดจนกว�ท��ม�ผึ่ลงานด�เด,น ต�วอย์,างบริริดาศิ�กด�Sส&าหิริ�บน�กริบม�เช,น เนมะโย์เชย์ย์ะสริะและมหิาส�ริ�เชย์ย์ะสริะ เปั3นต$น ส,วนบริริดาศิ�กด�Sส&าหิริ�บกว� อาท� น�ตฉ��งหิน,องปัเทสะริาชา ชเวต,องน�นทะส และเส,งตะจ,อต, เปั3นต$น แต,เด�มน�6นเด(อนน�6ย์�งเปั3นเด(อนส&าหิริ�บการิคำล$องช$างอ�กด$วย์

เด(อนส�บ เริ�ย์กว,า เด(อนปัย์าโต, (ธ์.คำ.-ม.คำ.) เด(อนน�6เปั3นเด(อนท��หินาวจ�ด กว�หิญ�งของพม,าสม�ย์คำองบอง ช(�อแหิม,เคำว\ เคำย์บ�นท�กไว$ว,า "เด(อนปัย์าโต, หินาวเหิน9บจนกาย์ส��น ผึ่�งไฟิย์�งม�อ� ,น หิ,มผึ่$าหิลาย์ผึ่(นย์�งม�คำลาย์" ในเด(อนน�6ชาวไริ,ท��ก&าล�งเก9บเก��ย์วงาจะต$องคำอย์เฝ่Iาริะว�งฝ่นหิลงฤด หิากฝ่นตกลงมาในเวลาท��เก9บงา งาก9จะเส�ย์หิาย์ ชาวนาพม,าจะเริ�ย์กฝ่นท��ตกย์ามน�6ว,า ฝ่นพ�งกองงา คำวามหินาวเย์9นจะล,วงมาจนถื�งเด(อนดะโบFะดแวซี��งเปั3นเด(อนถื�ดมา ในอด�ตเคำย์จ�ดงานอ�ศิวย์�ทธ์โดย์ม�การิปัริะลองย์�ทธ์ด$วย์ช$างศิ�ก ม$าศิ�ก และการิใช$อาว�ธ์ต,างๆ อาท� ดาบ หิอก เปั3นต$น ริ�ฐ์บาลพม,าเคำย์ริ(6อฟิE6 นจ�ดงานน�6ในปัGท,องเท��ย์วพม,า แต,ก9จ�ดได$เพ�ย์งปัGเด�ย์วเท,าน�6น

เด(อนส�บเอ9ด เริ�ย์กว,า เด(อนดะโบFะดแว (ม.คำ.-ก.พ.) ในเด(อนน�6ชาวพม,าริ&าล�กถื�งพริะพ�ทธ์เจ$าท��ย์,อมต$องทริงผึ่จญต,อภ�ย์หินาวเช,นก�น และเช(�อว,าการิผึ่�งไฟิจะช,วย์ใหิ$ธ์าต� ๔ คำ(นส,สมด�ลย์ ชาวพม,าจ�งจ�ดงานบ�ญบชาไฟิแด,พริะพ�ทธ์และพริะเจด�ย์ ซี��งเปั3นองคำ แทนพริะพ�ทธ์เจ$า เริ�ย์กว,างานหิล�วไฟิพริะเจ$า หิริ(อ งานบ�ญไฟิ ปั�จจ�บ�นย์�งคำงม�งานบ�ญเช,นน�6เฉพาะในบางท$องท��ของพม,าตอนบน ในเด(อนน�6ย์�งม�งานกวนข$าวท�พย์ ซี��งจ�ดในช,วงข$างข�6นของเด(อน กล,าวว,าพม,าจ�ดงานน�6มาแต,สม�ย์ญองย์างและในเด(อนน�6อ�กเช,นก�นท��ชาวบ$านจะเริ��มเก��ย์วข$าวและปัGนเก9บน&6าตาลสดจากย์อดตาล ซี��งพบเหิ9นท��วไปัในเขตพม,าตอนกลางและตอนบน

เด(อนส�บสอง เริ�ย์กว,า เด(อนดะบอง (ก.พ.-ม�.คำ.) ในเด(อนน�6อากาศิจะเริ��มคำลาย์หินาว และเริ��มเปัล��ย์นไปัส,ฤดริ$อนในช,วงหิล�งของเด(อน ปัริะเพณิ�ส&าคำ�ญคำ(องานก,อเจด�ย์ ทริาย์ โดย์จะก,อทริาย์เปั3นริปัจ&าลองเขาพริะส�เมริ� ท&าย์อดซี$อนเปั3น ๕ ช�6น พม,าเคำย์จ�ดปัริะเพณิ�น�6ในย์�คำริาชวงศิ ปั�จจ�บ�นไม,น�ย์มจ�ดแล$ว ตามต&านานกล,าวว,าเด(อนน�6เปั3นเด(อนท��เริ��มม�การิสริ$างเจด�ย์ พริะเกศิธ์าต�หิริ(อพริะเจด�ย์ ชเวดากอง ซี��งตกในปัGมหิาศิ�กริาช ๑๐๓ (พม,าถื(อว,าปัGน�6เปั3นปัGท��พริะพ�ทธ์เจ$าทริงตริ�สริ$)ชาวพม,าจ�งก&าหินดเด(อนดะบองเปั3นเด(อนส&าหิริ�บงานบชาเจด�ย์ ชเวดากอง ด$วย์เช,นก�น เด(อนดะบองน�6ถื(อเปั3นเด(อนส�ดท$าย์ของปัGตามศิ�กริาชพม,าในการิก&าหินดว�นปัริะเพณิ�เปั3นว�นหิย์�ดริาชการิน�6น ทางริ�ฐ์บาลก&าหินดไว$เพ�ย์งบางว�น ได$แก, ว�นสงกริานต ในเด(อนดะก จ�ดริาวว�นท�� ๑๓ - ๑๗ เมษาย์นของท�กปัG, ว�นริดน&6าต$นโพธ์�Sหิริ(อ ว�นพ�ทธ์ะ ในว�นเพ9ญของเด(อนกะโส,ง ตริงก�บว�นว�สาขบชาของไทย์, ว�นธ์ริริมจ�กริ ในว�นเพ9ญของเด(อนหิว,าโส, ตริงก�บว�นอาสาฬหิบชาของไทย์, ว�นอภ�ธ์ริริม ในว�นเพ9ญของเด(อนดะด�งจ� Fต ตริงก�บว�นออกพริริษาของไทย์ และว�นตามปัริะท�ปั ในว�นเพ9ญของเด(อนดะส,องโมง ตริงก�บว�นลอย์กริะทงของไทย์ส��งท��น,าส�งเกตอย์,างหิน��งคำ(อ ในอด�ตน�6นงานปัริะเพณิ�ส�บสองเด(อนของพม,าจะริวมเอาการิบชาน�ตหิริ(อผึ่�หิลวงไว$ด$วย์ โดย์จ�ดก�นในเด(อนเก$า(เด(อนนะด,อ) ในริะย์ะหิล�งได$เปัล��ย์นเปั3นงานเท�ดเก�ย์ริต�กว� อย์,างไริก9ตามชาวบ$านก9ย์�งคำงริ�กษาพ�ธ์�บชาผึ่�น�ตไว$ และย์�งจ�ดงานใหิญ,ก�นในเด(อนหิว,าข,อง(เด(อนหิ$า)

ปัริะเทศิเว�ย์ดนาม ด$านศิ�ลปัว�ฒนธ์ริริมของเว�ย์ดนาม ม�คำวามแตกต,างก�บ

ศิ�ลปัว�ฒนธ์ริริมของไทย์อย์,างมาก ท��เปั3น อย์,างน�6เปั3นเพริาะเว�ย์ดนามถืกปักคำริองโดย์ปัริะเทศิจ�นมาหิลาย์คำริ�6งหิลาย์หิน จนอาจเริ�ย์กได$ว,า อาริย์ธ์ริริม ว�ฒนธ์ริริม ของเว�ย์ดนาม คำ(อ ว�ฒนธ์ริริมของปัริะเทศิจ�น น��นเอง โดย์เฉพาะทางด$านศิ�ลปัของโบริาณิสถืาน ต,าง ๆ อาท� พริะริาชว�ง ว�ด ส�สาน ฯลฯ ซี��งม�คำวามคำล$าย์คำล�งก�นจนไม,สามาริถืแย์กออกใหิ$เหิ9นอย์,าง เด,นช�ด แม$ในช,วงหิล�งมาน�6 เว�ย์ดนามอาจได$ริ�บอ�ทธ์�พลจากปัริะเทศิฝ่ริ��งเศิล และญ��ปั�Dนอย์,บ$าง แต,ใน ภาพริวมแล$วจะคำล$าย์คำล�งก�บปัริะเทศิจ�น และม�หิล�กฐ์านใหิ$เหิ9นอย์,ท��วไปับริ�เวณิสองข$างทางท��พวกเริาผึ่,านไปั เก(อบท�กถืนน 

ย์$อนกล�บหิน$าหิล�ก

 ชาวเว�ย์ดนามย์�งม�คำวามน�บถื(อสวริริคำ หิริ(อท��เริ�ย์กว,า "องเตริ,ย์ (Ong Troi)" และเช(�อว,าท�กหินท�กแหิ,งม�เทพเจ$าสถื�ตย์ อย์, ไม,ว,าจะเปั3นเทพเจ$าด�น เทพเจ$าน&6า หิริ(อเทพเจ$าอ(�นๆ ด�งน�6น นอกจากว�ดในศิาสนาพ�ทธ์ (จ��ว - Chua) ศิาลาปัริะชาคำม (ด�นหิ - Dinh) หิริ(อแท,นบชาจ�กริพริริด�ในอด�ต (เดน - Den) แล$ว ย์�งม�การิต�6งแท,นบชาเทพเจ$า (เหิม�ย์ว - Mieu) กริะจาย์อย์,โดย์ท��วไปั ปัริะชาชนน�ย์มน&าดอกไม$ ธ์ปั เท�ย์น และผึ่ลไม$มาส�กการิะบชาในว�นท�� 1 และ 15 คำ&�า นอกจากน�6 คำ&าสอนของขงจ(]อก9ย์�งคำงอ�ทธ์�พลอย์,ในเว�ย์ดนาม ท&าใหิ$ชาวเว�ย์ดนามใหิ$คำวามส&าคำ�ญก�บการิเซี,นไหิว$บริริพบ�ริ�ษ

ปัริะเทศิมาเลเซี�ย์ ขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ�ชาวมลาย์

ปัริะเทศิมาเลเซี�ย์เปั3นหิน��งในบริริดาปัริะเทศิท��ปัริะกอบข�6นด$วย์หิลากหิลาย์ชาต�พ�นธ์� ปัริะเทศิมาเลเซี�ย์ม�ด�นแดนแบ,งออกเปั3น 2 ส,วน ส,วนแริกเปั3นริ�ฐ์ต,างๆจ&านวน 11 ริ�ฐ์ต�6งอย์,บนแหิลมมลาย์ อ�กส,วนหิน��งม� 2 ริ�ฐ์ต�6งอย์,บนเกาะบอริ เน�ย์ว ท�6งสองส,วนน�6ม�คำวามแตกต,างทางชาต�พ�นธ์� ริ�ฐ์ท��ต�6งอย์,บนแหิลมมลาย์ปัริะกอบด$วย์ชาต�พ�นธ์� ใหิญ,ๆ จ&านวน 3 ชาต�พ�นธ์� คำ(อ มลาย์ จ�น และอ�นเด�ย์ ส,วนริ�ฐ์ท��ต�6งอย์,บนเกาะบอริ เน�ย์ว ม�จ&านวนชาต�พ�นธ์� หิลาย์ส�บชนเผึ่,า

ย์$อนกล�บหิน$าหิล�ก

ด�งน�6นชาวมาเลเซี�ย์จ�งม�คำวามหิลากหิลาย์ทาง

ขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ� ขอแนะน&าชาต�พ�นธ์� มลาย์และขนบธ์ริริมเน�ย์มปัะเพณิ�ชาวมลาย์มาเปั3นต�วอย์,าง

เคัร!�องแตุ$งกายของชาวมลาย(

การแตุ$งกายของชาวมลาย(การแสดงของชาวมลาย(

ในท��น�6ขอกล,าวถื�งชาวมลาย์ในปัริะเทศิมาเลเซี�ย์ ชาวมลาย์ในปัริะเทศิมาเลเซี�ย์

ม�ขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ�อย์, 2 แบบ คำ(อ 1. ชาวมลาย์ท��ย์�ดถื(อขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ�แบบ Adat Temenggong เปั3นขนบธ์ริริมเน�ย์มท��ย์�ดถื(อในริ�ฐ์ส,วนใหิญ,ของแหิลมมลาย์ ย์กเว$นริ�ฐ์น�คำริ�ซี�มบ�ล�น ว,าก�นว,าเปั3นขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ�ท��ย์�ดถื(อมาต�6งแต,ย์�คำแริกริ�ฐ์มะละกาจนขย์าย์ไปัย์�งริ�ฐ์ต,างๆในแหิลมมลาย์ ขนบธ์ริริมเน�ย์มน�6จ�ดต�6งข�6นโดย์ Datuk Ketemenggungan จากเกาะส�มาตริา จากการิท��ขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ� Adat Temenggong ม�การิผึ่สมผึ่สานก�บขนบธ์ริริมเน�ย์มเด�มท��ม�อย์,แล$ว จ�งได$เก�ดเปั3นกฎหิมาย์ม�ชข(�อแตกต,างก�น เช,น กฎหิมาย์มะละกา (Undang-Undang Melaka) กฎหิมาย์โย์โฮ่ริ (Undang-Undang Johor) และกฎหิมาย์เคำดะหิ (Undang-Undang Kedah)หิล�กการิของขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ� Adat Temenggong •การิลงโทษถื(อเปั3นส��งท��ได$ริ�บการิตอบแทน

การิปักคำริองต$องใช$อ&านาจเด9ดขาด•การิส(บมริดกถื(อหิล�กการิตามบ�ดา • (Patriline)

•การิแต,งงานน�6นจะแต,งงานก�บผึ่$ใดก9ได$ ถื$าไม,ผึ่�ดตามหิล�กการิศิาสนาอ�สลาม(hukumsyarak)

2. ชาวมลาย์ท��ย์�ดถื(อขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ�แบบ Adat Minangkabau หิริ(อ Adat Perpatih เปั3นขนบธ์ริริมเน�ย์มท��ย์�ดถื(อในริ�ฐ์น�คำริ�ซี�มบ�ล�น และบางส,วนของริ�ฐ์ม�ละกา ผึ่$สริ$างขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ�น�6คำ(อ Datuk Nan Sebatang ซี��งเปั3นพ��น$องของ Datuk Ketumanggungan ผึ่$สริ$างขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ� Adat Temenggong

คำวามเปั3นมาของช(�อเผึ่,า ช(�อเผึ่,าน�6มาจากคำ&าว,า Menang (Minang)+ Kerbau (Kabau) ริวมก�นเริ�ย์กว,า ม�น�งกาเบา ม�คำวามหิมาย์ว,า ชนคำวามชนะ ซี��งในอด�ตม�การิกล,าวว,า เม(�อคำริ�6งชวาต$องการิริบก�บชนเผึ่,าน�6 ม�การิตกลงว,า ไม,ต$องการิใหิ$ทหิาริ และชาวบ$านเส�ย์ช�ว�ต จ�งม�การิชนคำวามย์ก�น คำวาย์ผึ่$ใดชนะ ถื(อว,าชนเผึ่,าตนเองชนะ ในขณิะท��ฝ่Dาย์ชนะน&าคำวามท��แข9งแริง ม�พล�งมาส$ ส,วนชาวม�น�งกาเบากล�บน&าลกคำวาย์ โดย์ใหิ$อดอาหิาริ เม(�อคำวาย์ท�6งสองฝ่Dาย์ส$ก�น ลกคำวาย์จ�งว��งไปัหิาคำวาย์ฝ่Dาย์ชวา เพ(�อดดนมจากเต$า ท��เขาลกคำวาย์ม�การิน&าใหิ$แหิลมคำม เม(�อลกคำวาย์ว��งไปัหิาเต$านมของคำวาย์ฝ่Dาย์ชวา เขาลกคำวาย์ฝ่Dาย์ม�น�งกาเบาจ�งท��มแทงเต$านมคำวาย์ฝ่Dาย์ชวาจนเส�ย์ช�ว�ต หิล�งจากน�6น ชนเผึ่,าม�น�งกาเบาจ�งเริ�ย์กเผึ่,าตนเองว,า เผึ่,าม�น�งกาเบา หิริ(อ เผึ่,าท��ชนคำวาย์ชนะ

ด�นแดนของ Adat Minangkabau ส&าหิริ�บด�นแดนของ Adat Minangkabau แบ,งออกเปั3น 3 ส,วนคำ(อ1.Daerah Darek เปั3นพ(6นท��บริ�เวณิท��ริาบสงจากท�ศิเหิน(อไปัย์�งท�ศิใต$ของเกาะส�มาตริา2.Pasisir (Pesisir)อย์,บริ�เวณิชาย์ฝ่�� งด$านตะว�นตกของส�มาตริา3.Rantau (Marantau) เปั3นพ(6นท�ท��ชาวม�น�งกาเบา(Minangkabau)ได$เด�นทางไปัต�6งถื��นฐ์านอย์,นอกด�นแดนเด�ม เช,น บริ�เวณินาน�ง (Naning)ในริ�ฐ์มะละกาและด�นแดนริ�ฐ์น�คำริ� ซี�มบ�ล�น ปัริะเทศิมาเลเซี�ย์

Daerah Daerek น�6นม�ศินย์ กลางอ&านาจของ Adat Minangkabau อย์,ท�� Paringan Panjang อ&าเภอ Tanah Datar ส,วนศินย์ อ&านาจทางว�ฒนธ์ริริมของอย์,ท�� Pagar Ruyung, Batusangkar เกาะส�มาตริา ปัริะเทศิอ�นโดเนเซี�ย์

สตุร�ชาวม�น�งกาเบาก�บบ*านฆาด�ง (Rumah Gadang)บ*านส�าหร�บพ,ธ�กรรมทางว�ฒนธรรม

หิลาย์คำนคำงริ$จ�กการิละหิมาด ซี��งปัริะเทศิมาเลเซี�ย์น�6นม�ผึ่$น�บถื(อศิาสนาอ�สลามมากท��ส�ดในปัริะเทศิโดย์ม�มากถื�ง 55%  การิละหิมาด เปั3นการิปัฏ�บ�ต�ศิาสนก�จอย์,างหิน��งในศิาสนาอ�สลาม เพ(�อเปั3นการิภ�กด�ต,ออ�ลลอฮ่\ ม�สล�มท�กคำนจะต$องละหิมาด ว�นละ 5 เวลา เริ�ย์กว,า ละหิมาดฟิ�ริฎู_   ละหิมาด หิมาย์ถื�ง การิขอพริ คำวามหิมาย์ทางศิาสนาหิมาย์ถื�ง การิกล,าวและการิกริะท&า ซี��งเริ��มต$นด$วย์ต�กบ�ริ และ จบลงด$วย์สะลาม การิละหิมาดเปั3นการิสริ$างเอกภาพอย์,างหิน��งของม�สล�ม เม(�อละหิมาดม�สล�มท��วโลก หิ�นหิน$าไปัทางก�บละฮ่\ เพ(�อเคำาริพภ�กด�ต,ออ�ลลอฮ่\ การิละหิมาด ฝ่Xกฝ่นใหิ$เปั3นคำนตริงต,อเวลา ม�คำวามอดทน และข�ดเกลาจ�ตใจ ใหิ$บริ�ส�ทธ์�Sผึ่,องแผึ่$ว ไม,ปัริะพฤต�ส��งหิน��งส��งใดในทางช��วริ$าย์การิละหิมาดของชาวมาเลเซี�ย์ม�สภาพคำล$าย์คำล�งก�บปัริะเทศิอ�นโดน�เซี�ย์ ช��งเปั3นหิม,เกาะอ�ทธ์�พลของศิาสนาอ�สลามได$แพริ,เข$ามาในแหิลมมลาย์

ปัริะชากริน�บถื(อศิาสนาอ�สลาม 55% น�บถื(อศิาสนาพ�ทธ์ 25% น�บถื(อศิาสนาคำริ�สต  13% น�บถื(อศิาสนาฮ่�นด 7% และล�ทธ์�ศิาสนาพ(6นเม(อง 4% แต,การิหิ�นไปัน�บถื(อศิาสนาอ(�นท��ไม,ใช,อ�สลามเปั3นปั�ญหิาอย์,างมากเน(�องจากทางภาคำริ�ฐ์จะไม,เปัล��ย์นข$อมลทางริาชการิใหิ$ มาเลเซี�ย์บ�ญญ�ต�ในริ�ฐ์ธ์ริริมนญใหิ$ศิาสนาอ�สลามเปั3นศิาสนาปัริะจ&าชาต� และผึ่$ท��น�บถื(อศิาสนาอ�สลามจะม�ส�ทธ์�พ�เศิษ คำ(อ ได$ริ�บเง�นอ�ดหิน�นทางด$านการิศิ�กษา สาธ์าริณิะส�ข การิคำลอดบ�ตริ งานแต,งงานและงานศิพตามนโย์บาย์ "ภม�บ�ตริ. 

ชาวไทย์ท��อาศิ�ย์ในปัริะเทศิมาเลเซี�ย์ส,วนใหิญ,จะน�บถื(อพริะพ�ทธ์ศิาสนาน�กาย์เถืริวาทแบบเด�ย์วก�บไทย์ แม$ว,าในว�ดไทย์บางแหิ,งจะม�เทพเจ$าจ�นท��ผึ่$ม�ศิริ�ทธ์าชาวจ�นมาปัริะด�ษฐ์านไว$ก9ตาม แต,คำนไทย์ท��ไทริบ�ริ�จะเช(�อในเริ(�องส��งเหิน(อธ์ริริมชาต� และอ&านาจไสย์ศิาสตริ เริ$นล�บ ผึ่สมผึ่สานก�บคำวามเช(�อทางพ�ทธ์ศิาสนา และฮ่�นดสะท$อนใหิ$เหิ9นถื�งล�กษณิะเฉพาะของคำนไทย์

จากการิศิ�กษาเก��ย์วก�บเริ(�องคำวามเช(�อและพ�ธ์�กริริมของคำนท��ท��ในไทริบ�ริ� พบว,าชาวมาเลเซี�ย์ท��เปั3นชนกล�,มใหิญ,ม�กเกริงกล�วชาวไทย์ซี��งเปั3นชนกล�,มน$อย์ เพริาะคำ�ดว,าชาวไทย์ม�คำาถืาอาคำม สามาริถืดลบ�นดาลส��งต,างๆได$อย์,างน,ามหิ�ศิจริริย์ เช,นม�พ�ธ์�กริริมริ�บ-ส,งเทวดา (เท�ย์มดา) พ�ธ์�กริริมในงานศิพ ดนตริ�กาหิลอ พ�ธ์�กริริมโนริาโริงคำริเปั3นต$น

ในช,วงเด(อนเมษาย์นของท�กๆปัGคำนไทย์ในมาเลเซี�ย์เหิล,าน�6 จะน�ดหิมาย์ก�นพาลกหิลานท��ม�อาย์�คำริบบวชมาบวชเปั3นพริะภ�กษ�ท��ว�ดพริะบริมธ์าต�นคำริศิริ�ธ์ริริมริาช ซี��งแต,ละปัGจะม�มาบวชก�นหิลาย์ส�บริปั และม�ญาต�พ��น$องย์กขบวนก�นมาริ,วมงาน มาแสวงบ�ญนม�สการิพริะมหิาธ์าต�ก�น 10-20 คำ�นริถืบ�ส น�บพ�นๆ คำน

ซี��งชาวไทย์ในมาเลเซี�ย์น�6นม�คำวามเคำาริพศิริ�ทธ์าและคำวามผึ่กพ�นก�บพริะบริมธ์าต�ท��นคำริศิริ�ธ์ริริมริาชมาช$านานหิลาย์ช��วอาย์�คำนแล$ว ซี��งในอด�ตอ�นย์าวนานน�บต�6งแต,ริาวพ�ทธ์ศิตวริริษท�� 17-18 เม(องนคำริศิริ�ธ์ริริมริาชหิริ(อตามพริล�งก เปั3นแคำว$นใหิญ,ท��เจริ�ญริ�,งเริ(องเปั3นปัXกแผึ่,นเปั3นเม(องศินย์ กลางในแหิลมมลาย์ม�เม(องบริ�วาริถื�ง 12 เม(องเริ�ย์กว,าเม(อง 12 น�กษ�ตริ และไทริบ�ริ�หิริ(อเกดะหิ แหิ,งน�6ก9เปั3นหิน��งใน 12 เม(องบริ�วาริ โดย์ถื(อตริงมะโริงหิริ(องใหิญ,เปั3นตริาส�ญล�กษณิ ปัริะกอบก�บท�6งเม(องนคำริศิริ�ธ์ริริมริาชท��ต�6งอย์,ริ�มฝ่�� งอ,าวไทย์ ในขณิะท��ริ�ฐ์ไทริบ�ริ�เปั3นเม(องท��ต�6งอย์,ริ�มฝ่�� งมหิาสม�ทริอ�นเด�ย์ จ�งเปั3นเส$นทางคำ$าขาย์ท��ส&าคำ�ญต,อก�น ผึ่$คำนพลเม(องเด�นทางไปัมาหิาส,ก�นเหิม(อนบ$านพ��เม(องน$องจนม�คำ&ากล,าวท��ต�ดปัากก�นส(บมาว,า "ก�นเม(องคำอน นอนเม(องไทริ" อ�นเปั3นคำ&ากล,าวท��แสดงถื�งคำวามผึ่กพ�นริะหิว,างสองเม(องได$เปั3นอย์,างด�ย์��ง และคำวามผึ่กพ�นเช,นน�6ก9ย์�งส(บทอดมาจนถื�งปั�จจ�บ�น

บริริย์ากาศิของคำวามเคำาริพคำวามศิริ�ทธ์าของชาวไทย์ในมาเลเซี�ย์ท��ม�ต,อพริะบริมธ์าต� คำนไทย์ในไทริบ�ริ�ม�คำต�คำวามเช(�อส(บต,อก�นมาแต,คำริ�6งโบริาณิว,า หิากใคำริได$ม�โอกาสเด�นทางมานม�สการิพริะบริมธ์าต�ท��นคำริศิริ�ธ์ริริมริาชแล$ว ก9จะได$บ�ญก�ศิลมากมาย์ย์��ง เพริาะได$มาถื�งศินย์ กลางของพริะพ�ทธ์ศิาสนาท��เจริ�ญริ�,งเริ(องมาแต,อด�ต อ�กท�6งย์�งเปั3นการิเด�นทางท��ย์าวไกลและสมบ�กสมบ�นท�ริก�นดาริย์��งน�ก คำนท��เด�นทางมาถื�งได$ต$องม�ศิริ�ทธ์าอย์,างแริงกล$าในจ�ตใจ ใคำริได$มาถื�งแล$วกล�บไปัก9จะกลาย์เปั3นคำนท��เปั3นย์อดคำนเลย์ท�เด�ย์ว ย์��งได$มาบวชหิริ(อพาลกพาหิลานมาบวชด$วย์แล$ว ก9จะย์��งได$ก�ศิลย์��งๆ ข�6นไปัอ�ก แม$ปั�จจ�บ�นการิเด�นทางจะสะดวกสบาย์ ด$วย์การิเด�นทางทางริถืย์นต ริาว 3-4 ช��วโมง แต,ศิริ�ทธ์าของพวกเขาก9ย์�งคำงอย์,และส(บทอดมาย์�งคำนริ�,นหิล�ง

สมาคำมสย์ามเกดะหิ -ปัะล�สท��พย์าย์ามต,อส$เพ(�อคำงไว$ซี��งภาษาไทย์และว�ฒนธ์ริริมไทย์ในมาเลเซี�ย์ ม�การิเปั0ดโริงเริ�ย์นสอนภาษาไทย์และม�การิสอนใหิ$ริ�กชาต�ไทย์ ริ�กศิาสนาพ�ทธ์เท�ดทลพริะมหิากษ�ตริ�ย์ ไทย์องคำ พริะบาทสมเด9จพริะเจ$าอย์,หิ�วภม�พลอด�ลย์เดช ม�การิย์กธ์งชาต�ไทย์คำวบคำ,ก�บธ์งชาต�มาเลเซี�ย์ แต,จะไม,ม�ขบวนการิท��เคำล(�อนไหิวนอกริะบบหิริ(อว�ธ์�การิท��ริ�นแริง

การิด&าเน�นก�จกริริมของสมาคำมชาวพ�ทธ์เช(6อสาย์ไทย์ในตอนเหิน(อปัริะเทศิมาเลเซี�ย์น�6นไม,เพ�ย์งด&าเน�นการิทางด$านว�ฒนธ์ริริมอย์,างเด�ย์วแต,พย์าย์ามริวมกล�,มเพ(�อม�อ&านาจางการิเม(องด$วย์เช,นก�น เช,นข$อเริ�ย์กริ$องท��เปั3นปัริะเด9นส&าคำ�ญๆ และน&าเสนอผึ่,านสมาคำมไทย์กล�นต�น และสมาคำมสย์ามมาเลเซี�ย์มาย์�งริ�ฐ์บาลก9คำ(อ การิขอม�ส�ทธ์�เปั3นบ�ม�ปั�ตริา การิขอม�พริะพ�ทธ์ริปัท��ใหิญ,ท��ส�ด (การิขอม�พริะพ�ทธ์ริปัท��ใหิญ,ท��ส�ดใหิ$เปั3นท��ส�กการิะของชาวพ�ทธ์จากท��วโลก ก9ถื(อเปั3นปัริะเด9นส&าคำ�ญ ปั�จจ�บ�นน�6 ปัริะเทศิมามาเลเซี�ย์ม�พริะพ�ทธ์ริปัทริงน��งท��ใหิญ,ท��ส�ดเปั3นอ�นด�บสองของโลกริองจากพริะพ�ทธ์ริปัทริงน��งของปัริะเทศิญ��ปั�Dน ซี��งพริะพ�ทธ์ริปัทริงน��งในปัริะเทศิมาเลเซี�ย์จะปัริะด�ษฐ์านอย์,ท��ว�ดม�ชฌิ�มาริาม หิม,บ$านต(อริ(อโบะ (Tereboh) อ&าเภอต�มปั�ต (Tumpat) ริ�ฐ์กล�นต�น (Kelantan) ผึ่$ท��เด�นทางเข$าปัริะเทศิมาเลเซี�ย์จากฝ่�� งอ&าเภอตากใบ จ�งหิว�ดนริาธ์�วาส ก9จะพบเหิ9น พริะพ�ทธ์ริปัด�งกล,าวทางด$านซี$าย์ม(อหิ,างจากเปั0งกาล�นก�โบริ  (Pengkalan Kubor) ริ�มฝ่�� งแม,น&6าตริงก�นข$ามอ&าเภอตากใบปัริะมาณิ 5 - 8 ก�โลเมตริ) ใหิ$เปั3นท��ส�กการิะบชาของชาวพ�ทธ์จากท��วโลก การิขอแก$ไขใหิ$ม�การิริะบ�ช(�อของกล�,มชาต�พ�นธ์� ชาวไทย์ในแบบฟิอริ มการิขอเข$ามหิาว�ทย์าล�ย์ของริ�ฐ์ การิขอปัริะกาศิว�ฒนธ์ริริมไทย์เปั3นส,วนหิน��งของว�ฒนธ์ริริมแหิ,งชาต� การิขอปัริะกาศิว�นสงกริานต เปั3นว�นหิย์�ดริาชการิ การิขอม�ส�ทธ์�ในกองท�นช,วย์เหิล(อด$านการิศิ�กษาและด$านการิปัริะกอบทางธ์�ริก�จ ตลอดจนการิขอม�ส�ทธ์�เปั3นสมาช�กของพริริคำอ�มโน (UMNO)

การิขอปัริะกาศิว�ฒนธ์ริริมไทย์เปั3นส,วนหิน��งของว�ฒนธ์ริริมแหิ,งชาต� และการิขอปัริะกาศิว�นสงกริานต เปั3นว�นหิย์�ดริาชการิ ท�6งสองปัริะเด9นด�งกล,าวถื(อว,าส&าคำ�ญ เพริาะการิท��ไม,ได$แสดงออกซี��งว�ฒนธ์ริริมของกล�,มชาต�พ�นธ์� ในชาต�น�6น ส,อใหิ$เหิ9นว,า ว�ฒนธ์ริริมของชาวพ�ทธ์เช(6อสาย์ไทย์ก&าล�งถืกกล(นจากกล�,มชาต�พ�นธ์� กล�,มใหิญ, ริ�ฐ์บาลมาเลเซี�ย์จ�งปัริะกาศิใหิ$ว�ฒนธ์ริริมการิละเล,นกลองย์าว การิฟิIอนริ&าไทย์ และปัริะเพณิ�ว�นสงกริานต เปั3นว�ฒนธ์ริริมแหิ,งชาต�

การิขอม�ส�ทธ์�ในการิก$ย์(มกองท�นช,วย์เหิล(อด$านการิศิ�กษาและด$านการิปัริะกอบทางธ์�ริก�จ ริ�ฐ์บาลมาเลเซี�ย์ได$ใหิ$ส�ทธ์�การิขอท�นท�6งการิศิ�กษาอย์,างเช,น ท�น MARA ซี��งเปั3นท�นพ�เศิษส&าหิริ�บชาวมลาย์ และท�นการิปัริะปัริะกอบทางธ์�ริก�จอย์,าง เช,น ASB และ ASN ซี��งเปั3นกองท�นทางธ์�ริก�จส&าหิริ�บชาวมลาย์และพลเม(องแหิ,งชาต�แก,ชาวพ�ทธ์เช(6อสาย์ไทย์เท,าก�บชาวมลาย์ในมาเลเซี�ย์ท�กปัริะการิ

ปัริะเทศิอ�นโดน�เซี�ย์  โคำริงสริ$างทางส�งคำมและว�ฒนธ์ริริม  ปัริะชากริอ�นโดน�เซี�ย์

ปัริะกอบด$วย์ หิลาย์เช(6อชาต�และเผึ่,าพ�นธ์� แต,ละเผึ่,าพ�นธ์� ต,างก9ม�มริดกทางว�ฒนธ์ริริม และล�กษณิะทางส�งคำมของตนส(บทอดก�นมา ชนเหิล,าน�6เม(�อถืกริวมก�นเข$าภาย์ใต$ริะบบการิเม(อง เศิริษฐ์ก�จและการิปัIองก�นปัริะเทศิริ,วมก�น 

จากการิท��สภาพท��ต�6งทางภม�ศิาสตริ ของปัริะเทศิอ�นโดน�เซี�ย์ ม�ล�กษณิะแย์กก�นเปั3นหิม,เกาะมากมาย์ และม�อาณิาเขตกว$างใหิญ,ไพศิาล ปัริะชากริต�ดต,อก�นได$ย์าก ท&าใหิ$แต,ละภม�ภาคำม�ริปัแบบว�ฒนธ์ริริมของตนเอง จ�งปัริากฎล�กษณิะว�ฒนธ์ริริม ขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ� และภาษาท��ใช$ผึ่�ดแผึ่ก แตกต,างก�นไปั        ขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ�  ปัริะชากริกล�,มต,าง ๆ ของอ�นโดน�เซี�ย์ ม�ว�ฒนธ์ริริม ขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ� และว�ถื�ช�ว�ตแตกต,างก�นไปั ในแต,ละกล�,มชน ชาวชนบทท��อาศิ�ย์อย์,หิ,างไกลจากต�วเม(อง ย์�งย์�ดม��นอย์,ก�บปัริะเพณิ�เด�มอย์,มาก ส,วนกล�,มชนท��อาศิ�ย์อย์,ในต�วเม(อง และได$ริ�บการิศิ�กษาแบบตะว�นตก จะม�ว�ถื�ช�ว�ตแตกต,างก�นออกไปั

ย์$อนกล�บหิน$าหิล�ก

การิแบ,งกล�,มชนตามขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ� และพ(6นท��ต�6ง สามาริถืแบ,งออกเปั3นสามกล�,มใหิญ, ๆ ด$วย์ก�นคำ(อ        กล�,มแริก  เปั3นกล�,มชนท��อาศิ�ย์อย์,ในเกาะชวา และบาหิล� ผึ่$คำนท��อย์,ในแถืบน�6จะย์�ดม��นอย์,ในแนวทางของศิาสนาฮ่�นด และศิาสนาพ�ทธ์ ม�ว�ฒนธ์ริริมเน$นหิน�กในเริ(�องคำ�ณิคำ,าของจ�ตใจ และส�งคำม ก,อใหิ$เก�ดการิพ�ฒนาศิ�ลปัอย์,างมากมาย์ โดย์เฉพาะนาฎศิ�ลปั> และด�ริ�ย์างคำศิ�ลปั> ในการิด&าเน�นช�ว�ตปัริะจ&าว�น ปัริะชากริจะปัริะพฤต�ตามหิล�กจริ�ย์ธ์ริริม ม�การิเคำาริพต,อบ�คำคำลตามฐ์านะของบ�คำคำลน�6น ๆ         กล�,มท��สอง  เปั3นกล�,มชนท��อาศิ�ย์อย์,ตามบริ�เวณิริ�มฝ่�� งทะเลของเกาะต,าง ๆ ด&าเน�นช�ว�ตอย์,ได$ด$วย์การิปัริะกอบการิคำ$าขาย์ ม�ช�ว�ตทางว�ฒนธ์ริริมตามหิล�กของศิาสนาอ�สลามอย์,างเคำริ,งคำริ�ด และเปั3นน�กธ์�ริก�จของส�งคำมอ�นโดน�เซี�ย์ย์�คำใหิม, และได$ริ�บการิย์กย์,องว,าเปั3นผึ่$ม�คำวามริ$ทางศิาสนา และกฎหิมาย์                    

กล�,มท��สาม  เปั3นกล�,มท��ม�คำวามล$าหิล�งมาก อาศิ�ย์อย์,ตามบริ�เวณิเท(อกเขาในส,วนล�กของปัริะเทศิ ด&าเน�นช�ว�ตอย์,ด$วย์การิล,าส�ตว และการิเพาะปัลก ริ�ฐ์บาลอ�นโดน�เซี�ย์ได$เข$าไปัปัริ�บเปัล��ย์นว�ถื�ช�ว�ตของชนกล�,มน�6แล$ว      ในปัริะเทศิอ�นโดน�เซี�ย์ ม�การิก&าหินดกฎหิมาย์ปัริะเพณิ�ในส�งคำม ตามคำวามเช(�อในศิาสนาซี��งจะต$องปัฎ�บ�ต�อย์,างเคำริ,งคำริ�ด และส(บทอดก�นมานานแล$ว ม�สาริะท��ส&าคำ�ญคำ(อ คำวามผึ่กพ�นริะหิว,างสาม�ก�บภริริย์า พ,อแม,ก�บลก และพลเม(องต,อส�งคำมท��ตนอย์, โดย์ย์�ดหิล�กการิปัฎ�บ�ต�ท��เริ�ย์กเปั3นภาษาอ�นโดน�เซี�ย์ว,า โกตองโริย์อง คำ(อการิช,วย์เหิล(อพ��งพาอาศิ�ย์ก�นในงานต,าง ๆ เช,น การิเพาะปัลก การิเก9บเก��ย์ว การิแต,งงาน การิสริ$างบ$านท��อย์,อาศิ�ย์ การิใช$ท��ด�นริ,วมก�น ภาย์ใต$ข$อตกลงและข$อแม$พ�เศิษ

ปัริะเทศิบริไนดาริ�สซีาลาม ชาวมลาย์บริไนเปั3นชนกล�,มใหิญ,ท��ส�ดในบริริดา 7 ชน

เผึ่,าของชาวบริไน ชนชาวมลาย์บริไนน�6 บางส,วนย์�งต�6งถื��นฐ์านอย์,ในริ�ฐ์ซีาบะหิ ภาษาพดของชาวมลาย์บริไนน�6นม�ส&าเน�ย์งท��เปั3นเอกล�กษณิ เฉพาะเปั3นของตนเอง แต,จะใช$ภาษามลาย์มาตริาฐ์านเม(�อต$องการิส(�อก�บบ�คำคำลท��ไม,เข$าใจภาษามลาย์บริไน

การิแต,งกาย์ของสตริ�ชาวมลาย์บริไนย์$อนกล�บหิน$าหิล�ก

ชาวดซี�น ชาวดซี�น เปั3นกล�,มชนท��ใหิญ,ท��ส�ดในริ�ฐ์ซีาบะหิ ส,วนใหิญ,ชาวดซี�นจะน�บถื(อศิาสนาคำริ�สต บางส,วนจะน�บถื(อศิาสนาอ�สลาม ชาวดซี�น ม�คำวามหิลากหิลาย์ทางภาษาและว�ฒนธ์ริริม ปัริะชากริของชาวดซี�นส,วนหิน��งต�6งถื��นฐ์านอย์,ในปัริะเทศิบริไน

การิแต,งกาย์ของชาวดซี�น

การิแต,งกาย์ของชาวดซี�น

ชาวตตงชาวตตงเปั3นอ�กชนเผึ่,าหิน��งท��ถืกริวมเข$าเปั3นส,วนหิน��งของกล�,มชาต�พ�นธ์� มลาย์ในปัริะเทศิบริไน ชาวตตงส,วนใหิญ,จะต�6งถื��นฐ์านอย์,ในเขตตตง ซี��งเปั3นหิน��งในส��เขตของเขตการิปักคำริองของปัริะเทศิบริไน ชาวตตงม�ภาษาพดเปั3นของตนเอง น�6นคำ(อภาษาตตง

ริปัริ,างหิน$าตาของชาวตตง

ชนชาวบ�ซีาย์า(Bisaya)ชาวบ�ซีาย์า เปั3นชนพ(6นเม(องฝ่�� งทะเลด$านตะว�นตกของชาวเกาะบอริ เน�ย์ว กล,าวก�นว,า ชนชาวบ�ซีาย์าเปั3นกล�,มแริกๆท��เข$าริ�บศิาสนาอ�สลามริาวศิตวริริษท�� 13 ชาวบ�ซีาย์าในริ�ฐ์ซีาบะหิ และบริไนม�ช(�อท��ซี&6าก�บชนชาวบ�ซีาย์า(Visaya)ในฟิ0ล�ปัปั0นส แต,ท�6งสองชนเผึ่,าไม,เก��ย์วข$องก�นเลย์

เคำริ(�องแต,งกาย์ของชาวบ�ซีาย์า (Bisaya)การิแต,งกาย์ปัริะจ&าเผึ่,าของหิญ�งชาวบ�ซีาย์า

ขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ�การิแต,งงานของชาวมริ�ตขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ�การิแต,งงานของชาวมริ�ตโดย์เฉพาะชาวมริ�ตตาโฮ่ล (Murut Tahol) หิริ(อมริ�ตกาก�ล Tagal ม�คำวามพ�เศิษจากชนเผึ่,ามริ�ตอ(�นๆ ย์�งคำงม�พ�ธ์�แต,งงานท��บ$านย์าว(Long house ) และขนบธ์ริริมเน�ย์มปัริะเพณิ�ท��เริ�ย์กว,า tina’uh และ barian sampai mati ย์�งม�การิปัฏ�บ�ต�จนถื�งปั�จจ�บ�น พ�ธ์�กริริม tana’uh ถื(อเปั3นพ�ธ์�กริริมข�6นสงส�ดของขนบธ์ริริมเน�ย์มการิแต,งงานของชาวมริ�ต ตาโฮ่ล หิริ(อตาก�ล คำ(อการิใหิ$ส�นสอดของฝ่Dาย์ชาย์ต,อฝ่Dาย์หิญ�ง พ�ธ์�กริริม tana’uh น�6สามาริถืปัฏ�บ�ต�ได$หิล�งจากการิแต,งงานผึ่,านไปัแล$ว 20 ปัG หิริ(อ 30 ปัG ส,วนพ�ธ์� barian sampai mati ในปั�จจ�บ�นม�น$อย์มาก

ชายหญ,งชาวม(ร�ตุในช�ดแตุ$งกายประจั�าเผ่$า การร�าของชาวม(ร�ตุ

หญ,งชาวม(ร�ตุในช�ดแตุ$งกายประจั�าเผ่$า

ชนชาวเกอดาย์�นชนชาวน�6ว,าก�นว,าเปั3นชาวท��เก�ดจากการิผึ่สมผึ่สานริะหิว,างชาวชวาก�บชาวมลาย์บริไน เริ��มข�6นจากในย์�คำส�ลต,านบอลเก�ย์ะหิ (1473-1521) โดย์พริะองคำ ชอบการิเด�นทางไปัย์�งเกาะชวา เกาะส�มาตริา เกาะกาล�ม�นต�น ริวมท�6งหิม,เกาะฟิ0ล�ปัปั0นส ท��เกาะชวาพริะองคำ ได$เหิ9นคำวามขย์�นของชาวชวาในการิเพาะปัลกและการิท&านา ริวมท�6งม�ฝ่Gม(อหิ�ตถืกริริม ด�งน�6นพริะองคำ จ�งได$ขอใหิ$ชาวชวาเด�นทางไปัต�6งฐ์��นฐ์านในบริไน ต,อมากล�,มชาวชวา ด�งน�6นได$สริ$างคำวามส�มพ�นธ์ และแต,งงานก�บชาวมลาย์บริไน จนเก�ดมาเปั3นชนชาวเกอดาย์�น ชาวเกอดาย์�นจะอาศิ�ย์อย์,ในบริไน ริ�ฐ์ซีาบะหิ และริ�ฐ์ซีาริาว�คำ

การแตุ$งกายช�ดประจั�าเผ่$าของชาวเกอดาย�น

ประเทศส,งคัโปร� ล�กษณิะทางส�งคำมและว�ฒนธ์ริริม

   ว�ฒนธ์ริริมของส�งคำโปัริ ปัริะชากริส�งคำโปัริ ม�คำวามหิลากหิลาย์ทางเช(6อชาต� อ�กท�6งส,วนใหิญ,ย์�งย์�ดถื(อธ์ริริมเน�ย์มปัฏ�บ�ต�ด�6งเด�ม  ท&าใหิ$ส�งคำโปัริ ม�ว�ฒนธ์ริริมหิลากหิลาย์ ท�6งทางด$านอาหิาริ การิแต,งกาย์ ตลอดจนการิเซี,นไหิว$ว�ญญาณิบริริพบ�ริ�ษ และคำวามเช(�อในเริ(�องเทพเจ$าท��แตกต,างก�นไปั ชาวจ�นส,วนมากบชาเจ$าแม,กวนอ�มธ์�ดาแหิ,งคำวามส�ข กวนอเทพเจ$าแหิ,งคำวามย์�ต�ธ์ริริม ริวมถื�งเทพเจ$าจ�นองคำ อ(�นๆ  ขณิะท��ชาวฮ่�นดบชา        เทพเจ$าแหิ,งดวงอาท�ตย์ เปั3นต$น เทศิกาล ส&าคำ�ญของส�งคำโปัริ ส,วนมากม�คำวามเก��ย์วข$องก�บคำวามเช(�อทางศิาสนา เริ��มต�6งแต,เทศิกาลตริ�ษจ�น (Chi-nese New Year) ในเด(อนก�มภาพ�นธ์ ชาวส�งคำโปัริ เช(6อสาย์จ�นจะจ�ดงานเซี,นไหิว$เทพเจ$าและงานริ(�นเริ�งสน�กสนาน อ(�นๆ  โดย์ริ�ฐ์บาล หิ$างริ$าน และบริ�ษ�ทต,างๆ จะหิย์�ดท&าการิเปั3นเวลา 2 ว�น  แต,บางแหิ,งอาจหิย์�ดนานถื�ง 15 ว�น  เทศิกาล Good Friday ของชาวคำริ�สต ในเด(อนเมษาย์น จ�ดข�6นเพ(�อริะล�กถื�งการิสละช�ว�ตของพริะเย์ซีบนไม$กางเขน  เทศิกาลว�สาขบชา (Vesak Day) ของชาวพ�ทธ์จ�ดข�6นในเด(อนพฤษภาคำม เพ(�อริะล�กถื�งการิปัริะสต� ตริ�สริ$ และปัริ�น�พพานของพริะพ�ทธ์เจ$า  

ย์$อนกล�บหิน$าหิล�ก

เทศิกาล Hari Raya Puasa ในเด(อนต�ลาคำม เปั3นการิเฉล�มฉลองของชาวม�สล�มหิล�งการิส�6นส�ดพ�ธ์�ถื(อศิ�ลอดหิริ(อริอมฏอน (Ramadan)  และเทศิกาล Deepavali ในเด(อนพฤศิจ�กาย์น เปั3นเทศิกาลแหิ,งแสงสว,างและเปั3นงานข�6นปัGใหิม,ของชาวฮ่�นดในส�งคำโปัริ   ชาว ส�งคำโปัริ ม�ว�ฒนธ์ริริมหิลากหิลาย์แตกต,างก�นไปัตามเช(6อชาต�  แต,ผึ่สมผึ่สานก�นอย์,างกลมกล(น  โดย์ส,วนมากม�กเก��ย์วข$องก�บพ�ธ์�กริริมทางศิาสนา  ริวมถื�งคำวามเช(�อเริ(�องเทพเจ$า

เวลาท&าการิและว�นหิย์�ด เวลาในส�งคำโปัริ เริ9วกว,าไทย์ 1 ช��วโมง  หิน,วย์งานริาชการิและส&าน�กงานเอกชนเปั0ดท&าการิว�นจ�นทริ ถื�งศิ�กริ เวลา 9.00-17.00 น. และว�นเสาริ เวลา 9.00-13.00 น.  ริ$านคำ$าท��วไปัและหิ$างสริริพส�นคำ$า เปั0ดใหิ$บริ�การิว�นอาท�ตย์ ถื�งพฤหิ�สบด� เวลา 10.30-21.00 น. และว�นศิ�กริ ถื�งเสาริ เวลา 10.30-21.30 น.  ส&าหิริ�บธ์นาคำาริพาณิ�ชย์ ท��วไปั เปั0ดท&าการิว�นจ�นทริ ถื�งศิ�กริ เวลา 9.00-15.00 น. และว�นเสาริ เวลา 9.30-11.30 น.

ในปัG 2551 ส�งคำโปัริ ม�ว�นหิย์�ดริาชการิ ด�งน�6 1 มกริาคำม New Year’s Day 7-8 ก�มภาพ�นธ์ Chinese New Year’s Day 21 ม�นาคำม Good Friday 1 พฤษภาคำม Labour Day  

19 พฤษภาคำม Vesak Day 9 ส�งหิาคำม National Day 1 ต�ลาคำม Hari Raya Puasa 28  ต�ลาคำม Deepavali

8   ธ์�นวาคำม Hari Raya Haji 25 ธ์�นวาคำม Christmas Day นอกจากน�6 ส�งคำโปัริ ย์�งม�ว�นหิย์�ดอ(�นๆ ส&าหิริ�บสถืานศิ�กษา ริวมถื�งการิส�กการิะ

เทพเจ$า และการิเซี,นไหิว$ว�ญญาณิบริริพบ�ริ�ษ

ศิาสนาต,างๆในปัริะเทศิส�งคำโปัริ การิน&าเริ(อกลไฟิมาใช$ขนส,งส�นคำ$า ท&าใหิ$การิขนส,งเริ9วข�6น และริาคำาถืกข�6น เพริาะม�คำวามสามาริถืมากกว,าเริ(อพาย์น��เปั3นส,วนส&าคำ�ญท��ท&าใหิ$การิคำ$าเต�บโตในส�งคำโปัริ การิเปั0ดใช$คำลองส�เอช ม�ผึ่ลต,อการิคำ$าอย์,างมาก เพริาะช,วย์ใหิ$การิใช$เวลาเด�นทาง เช,น จากย์�โริปั ไปัเอเช�ย์ ลดลงอย์,างมาก ซี��งเปั3นการิเพ��มโอกาสทางการิคำ$าของส�งคำโปัริ มากข�6น ก�จกริริมทางการิคำ$าท��สริ$างผึ่ลปัริะโย์ชน ใหิ$ก�บส�งคำโปัริ ได$แก, ส�นคำ$าท��ผึ่$คำ$าน&าเข$าและส,งออกส�นคำ$าไม,ต$องเส�ย์ภาษ� ผึ่ลปัริะโย์ชน ทางการิคำ$าส&าเริ9จได$ด$วย์การิต�6งข$อก&าหินดส�นคำ$าและคำวามส&าคำ�ญของส�นคำ$า ต�วอย์,างเช,น คำวามต$องการิเคำริ(�องเทศิในย์�โริปัริวมก�บส�นคำ$าอ(�นๆท&าใหิ$ส�งคำโปัริ เปั3นด,านส�นคำ$าท��ส&าคำ�ญ ส�งคำโปัริ สริ$างผึ่ลก&าไริโดย์ต�ดริาคำาตลาดสงกว,าริาคำาท�น ในปั�จจ�บ�นการิคำ$าแบบน�6ถืกแทนท��โดย์ศิ�ลกากริซี��งเริ�ย์กเก9บภาษ�จากส�นคำ$าต,างๆ 

ว�ฒนธ์ริริมของส�งคำโปัริ ปัริะชากริส�งคำโปัริ ม�คำวามหิลากหิลาย์ทางเช(6อชาต� อ�กท�6งส,วนใหิญ,ย์�งย์�ดถื(อธ์ริริมเน�ย์มปัฏ�บ�ต�ด�6งเด�ม ท&าใหิ$ส�งคำโปัริ ม�ว�ฒนธ์ริริมหิลากหิลาย์ ท�6งทางด$านอาหิาริ การิแต,งกาย์ ตลอดจนการิเซี,นไหิว$ว�ญญาณิบริริพบ�ริ�ษ และคำวามเช(�อในเริ(�องเทพเจ$าท��แตกต,างก�นไปั ชาวจ�นส,วนมากบชาเจ$าแม,กวนอ�มธ์�ดาแหิ,งคำวามส�ข กวนอเทพเจ$าแหิ,งคำวามย์�ต�ธ์ริริม ริวมถื�งเทพเจ$าจ�นองคำ อ(�นๆ ขณิะท��ชาวฮ่�นดบชา เทพเจ$าแหิ,งดวงอาท�ตย์ เปั3นต$น

เทศิกาล ส&าคำ�ญของส�งคำโปัริ ส,วนมากม�คำวามเก��ย์วข$องก�บคำวามเช(�อทางศิาสนา เริ��ม

ต�6งแต,เทศิกาลตริ�ษจ�น (Chinese New Year) ในเด(อนก�มภาพ�นธ์ ชาวส�งคำโปัริ เช(6อสาย์จ�นจะจ�ดงานเซี,นไหิว$เทพเจ$าและงานริ(�นเริ�งสน�กสนาน อ(�นๆ โดย์ริ�ฐ์บาล หิ$างริ$าน และบริ�ษ�ทต,างๆ จะหิย์�ดท&าการิเปั3นเวลา 2 ว�น แต,บางแหิ,งอาจหิย์�ดนานถื�ง 15 ว�น เทศิกาล Good Friday ของชาวคำริ�สต ในเด(อนเมษาย์น จ�ดข�6นเพ(�อริะล�กถื�งการิสละช�ว�ตของพริะเย์ซีบนไม$กางเขน เทศิกาลว�สาขบชา (Vesak Day) ของ ชาวพ�ทธ์จ�ดข�6นในเด(อนพฤษภาคำม เพ(�อริะล�กถื�งการิปัริะสต� ตริ�สริ$ และปัริ�น�พพานของพริะพ�ทธ์เจ$า เทศิกาล Hari Raya Puasa ในเด(อนต�ลาคำม เปั3นการิเฉล�มฉลองของชาวม�สล�มหิล�งการิส�6นส�ดพ�ธ์�ถื(อศิ�ลอดหิริ(อริอมฏอน (Ramadan) และเทศิกาล Deepavali ในเด(อนพฤศิจ�กาย์น เปั3นเทศิกาลแหิ,งแสงสว,างและเปั3นงานข�6นปัGใหิม,ของชาวฮ่�นดในส�งคำโปัริ  

ชาว ส�งคำโปัริ ม�ว�ฒนธ์ริริมหิลากหิลาย์แตกต,างก�นไปัตามเช(6อชาต� แต,ผึ่สมผึ่สานก�นอย์,างกลมกล(น โดย์ส,วนมากม�กเก��ย์วข$องก�บพ�ธ์�กริริมทางศิาสนา ริวมถื�งคำวามเช(�อเริ(�องเทพเจ$า จากการิท��ม�ปัริะชากริหิลาย์เช(6อชาต� ส�งคำโปัริ จ�งม�ผึ่$น�บถื(อศิาสนาต,าง ๆ คำ(อ พริะพ�ทธ์ศิาสนา ศิาสนาฮ่�นด คำริ�สต ศิาสนา และ ล�ทธ์�เตaา

ริปัปั�6 นหิน$าว�ดแสดงถื�งว�ฒนธ์ริริมส�งคำโปัริ

สถืาปั�ตย์กริริมแบบจ�นท��ม�การิ อน�ริ�กษ ไว$

บริ�เวณิย์,านไชน,าทาวน

ปัริะเทศิฟิ0ล�ปัปั0นส , Philippines,ชนเผึ่,า เด9กๆ ในชนเผึ่,า Negritos ม�ล�กษณิะคำล$าย์พวกเงาะปัDาในปัริะเทศิไทย์ตอนใต$ ปั�จจ�บ�นได$ม�การิผึ่สมเผึ่,าพ�นธ์� ก�บชนเผึ่,าอ(�นๆ จนม�เหิล(อท��เปั3น Negritos แท$ๆ ไม,มากน�ก นอกจากน�6ย์�งม�ชนเผึ่,าด��งเด�ม Negritos หิริ(อ Aetas ม�ล�กษณิะคำล$าย์เงาะปัDาในปัริะเทศิไทย์ แต,คำนกล�,มน�6ม�เหิล(อไม,มากด$วย์การิม�ผึ่สมเผึ่,าพ�นธ์� ไปัก�บชนกล�,มอ(�นๆ ปั�จจ�บ�นม�เหิล(อไม,เก�น 30,000 คำน ส,วนพวกปัริะชากริลกปัริะสมท��เริ�ย์กว,า Mestizo ม�อย์,ริ$อย์ละ 2 แต,ม�อ�ทธ์�พลต,อเศิริษฐ์ก�จของปัริะเทศิอย์,างมาก จากการิศิ�กษาเผึ่,าพ�นธ์� Stanford genetic study ชาวฟิ0ล�ปัปั0นส ม�เล(อดผึ่สมท��มาจากย์�โริปัปัริะมาณิริ$อย์ละ 3.6 ส&าหิริ�บชาวต,างชาต�ท��ได$เข$ามาอย์,ในฟิ0ล�ปัปั0นส และกลาย์เปั3นชนกล�,มน$อย์ท��ม�มากท��ส�ดคำ(อชาวจ�น ม�เปั3นริ$อย์ละ 3 ของปัริะชากริ ท��เหิล(อนอกน�6นม�กริะจ�ดกริะจาย์ เช,น อเมริ�กาเหิน(อ (North Americans) สเปัน (Spaniards) และพวกชาวย์�โริปั (Europeans) เมกซี�ก�นจากทว�ปัอเมริ�กาตอนกลาง (Mexicans) และจากปัริะเทศิทางอเมริ�กาใต$ (Latin Americans) ม�บางส,วนจากอาหิริ�บ (Arabs) จากเอเซี�ย์ใต$ (South Asians) ปัริะเทศิอ�นโดน�เซี�ย์ (Indonesians) จากเอเซี�ย์ตะว�นออกอย์,างเกาหิล� (Koreans) ญ��ปั�Dน (Japanese) เว�ย์ดนาม (Vietnamese) และผึ่$อพย์พจากเอเซี�ย์อ(�นๆ ,

ย์$อนกล�บหิน$าหิล�ก

ในล�กษณิะด�งกล,าวจ�งจ�ดได$ว,าปัริะเทศิฟิ0ล�ปัปั0นส เปั3นปัริะเทศิท��ม�ชนกล�,มต,างๆ หิลากหิลาย์มากท��ส�ดปัริะเทศิหิน��งในเอเซี�ย์ ในช,วงหิลาย์ทศิวริริษหิล�ง ริ�ฐ์บาลพย์าย์ามท&าใหิ$ปัริะเทศิม�คำวามเปั3นหิน��งเด�ย์วทางว�ฒนธ์ริริมมากข�6น แต,ก9ได$ริ�บการิต,อต$านจากกล�,มชนต,างๆ ในปัริะเทศิท��ต$องการิสงวนว�ฒนธ์ริริมและฐ์านริากทางภาษาของตนไว$ โดย์มองว,าริ�ฐ์บาลพย์าย์ามท&าใหิ$คำวามหิลากหิลาย์น�6นถืกคำริอบง&าโดย์ว�ฒนธ์ริริมกริะแสหิล�กของชาต�ท��เปั3นพวกพดภาษาตากาลอก (Tagalog)

ภาษา Languages ด�งได$กล,าวแล$วปัริะเทศิฟิ0ล�ปัปั0นส ม�การิใช$ภาษาพดมากกว,า 170 ภาษา เก(อบท�6งหิมดเปั3นกล�,มภาษาท��เริ�ย์กว,า Western Malayo-Polynesian language อ$นม�พ(6นฐ์านภาษามาจากภาษาในตริะกล Austronesian แต,ตามริ�ฐ์ธ์ริริมนญปัG คำ.ศิ. 1987 ภาษาตากาลอก และภาษาอ�งกฤษ คำ(อภาษาของทางริาชการิ ภาษาถื��นอ�ก 12 ภาษา อ$นม�การิพดท��แตกต,างก�นไปัตามแต,ละภม�ภาคำ ภาษาเหิล,าน�6ได$แก, Tagalog, Cebuano, Ilokano, Hiligaynon, Waray-Waray, Bikol, Kapampangan, Pangasinan, Kinaray-a, Maranao, Maguindanao, และ Tausug. อ�นภาษาตากาลอคำ (Tagalog) จ�ดเปั3นภาษาถื��นท��ม�การิใช$มากท��ส�ด เปั3นภาษาท��เปั3นภาษาพดเปั3นฐ์าน แต,ม�การิใช$ต�วอ�กษริภาษาอ�งกฤษเปั3นการิออกเส�ย์ง ซี��งคำล$าย์ก�บภาษามาเลเซี�ย์ อ�นโดน�เซี�ย์ และเว�ย์ตนามท��ใช$ฐ์านภาษาพดของตน แต,ใช$ต�วอ�กษริเปั3นภาษาอ�งกฤษหิริ(อต�วอ�กษริแบบโริม�นเปั3นฐ์านในการิออกเส�ย์ง ภาษาต,างปัริะเทศิอ(�นๆ ได$แก, Spanish, จ�น Hokkien, จ�น Cantonese, Indonesian, Sindhi, Punjabi, Korean, และ Arabic.

ศิาสนา Religion ปัริะเทศิฟิ0ล�ปัปั0นส จ�ดเปั3นปัริะเทศิท��ม�คำนน�บถื(อศิาสนาคำริ�สต น�กาย์คำาธ์อล�กท��ใหิญ,เปั3นอ�นด�บ 4 ของโลก ม�คำนน�บถื(อน�กาย์โปัริเตสแตนท มากเปั3นอ�นด�บ 13 ของโลก ม�น�บถื(ออ�สลามมากเปั3นอ�นด�บท�� 40 เปั3นพวกน�บถื(อฮ่�นดมากเปั3นอ�นด�บท�� 7 และน�บถื(อพ�ทธ์ศิาสนามากเปั3นอ�นด�บท�� 17 ของโลก แต,โดย์ส,วนใหิญ,จ�ดว,าเปั3นพวกน�บถื(อคำริ�สตศิาสนา ริ$อย์ละ 92 ของชาวฟิ0ล�ปัปั0นส เปั3นชาวคำริ�สเต�ย์น และริ$อย์ละ 83 เปัIนโริม�นแคำธ์อล�ก และริ$อย์ละ 9 เปั3นชาวโปัริเตสแตนท แม$ชาวฟิ0ล�ปัปั0นส จะได$ริ�บอ�ทธ์�พลด$านศิาสนาจากตะว�นตกมาก แต,ก9ย์�งม�พวกน�บถื(อปัริะเพณิ�ท$องถื��นเด�ม

ว�ฒนธ์ริริม Culture ว�ฒนธ์ริริมของฟิ0ล�ปัปั0นส เปั3นล�กษณิะว�ฒนธ์ริริมลกปัริะสมท��ได$ริ�บอ�ทธ์�พลจากสเปัน จ�น เมกซี�ก�น อเมริ�กา อาหิริ�บ และมาเลเซี�ย์ ในปั�จจ�บ�น อ�ทธ์�พลหิล�กๆ ของฟิ0ล�ปัปั0นส น,าจะม�ด$วย์ก�นอย์,างน$อย์ 3 สาย์ คำ(อพวกสเปัน จ�น และอเมริ�ก�น

อ�ทธ์�พลจากสเปัน อ�ทธ์�พลว�ฒนธ์ริริมจากสเปันและเมกซี�โก เริ�ย์กว,า Hispanic Influences ท��ม�มากว,า 300 ปัGในช,วงการิปักคำริองแบบอาณิาน�คำม จะเหิ9นได$จากคำวามเช(�อในศิาสนาคำาธ์อล�ก งานปัริะเพณิ�ทางศิาสนา ในท�กปัG ฟิ0ล�ปัปั0นส จะมานริ(�นเริ�ง อ�นเริ�ย์กว,า Barrio Fiesta เปั3นการิฉลองน�กบ�ญของเม(อง หิม,บ$านและเขตการิปักคำริองต,างๆ ม�การิปัริะกอบพ�ธ์�ทางศิาสนา การิเด�นขบวนในเม(องฉลองน�กบ�ญ การิจ�ดพล�ไฟิ การิปัริะกวดคำวามงามและการิเต$นริ&า ริวมท�6งม�การิต�ไก,

ขอขอบคำ�ณิ ข$อมลในเริ(�องปัริะเพณิ�และว�ฒนธ์ริริม

ปัริะเทศิไทย์http://www.thaigoodview.com/node/18397ปัริะเทศิลาวhttp://www.oceansmile.com/Lao/Festival.htmปัริะเทศิเขมริhttp://th.wikipedia.org/wikiปัริะเทศิพม,าhttp://www.gotoknow.org/blogs/posts/15557ปัริะเทศิเว�ย์ดนามhttp://www.baanjomyut.com/library_2/asean_community/vietnam/02.html

ปัริะเทศิมาเลเซี�ย์http://nikrakib.blogspot.com/2009/12/blog-post.htmlปัริะเทศิอ�นโดน�เซี�ย์http://guru.google.co.th/guru/thread?tid=2c12c3bea80038cdปัริะเทศิบริไนดาริ�สซีาลามhttp://nikrakib.blogspot.com/2010/02/blog-post_6557.htmlปัริะเทศิส�งคำโปัริ http://guru.google.co.th/guru/thread?tid=2803e214128ef4c7ปัริะเทศิฟิ0ล�ปัปั0นส http://pracob.blogspot.com/2009/04/blog-post_2177.html

ย์$อนกล�บหิน$าหิล�ก