โดย อ. กฤษฎา วิสัยรตัน์โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศิลปากร

ชว่งเวลา ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๘ศูนย ์กลาง ตะวันออกของฝั่งแม่นำ้าเจ้าพระยา

บริเวณปากแมน่ำ้าเบีย้ ด้านตะวันออกของเกาะเมืองอยุธยาในปัจจุบันข ้อมลู สันนิษฐานว่าแคว้นอโยธยาเกิดจาการย้าย

ชมุชนจากละโว้ลงมา ตามลำานำ้าเพื่อสะดวกแก่การทำาการค้าทางทะเลให้ง่ายขึ้น

“เนื่องจากในเอกการจีนยังคงเรียกว่า หลอ” หู หรือ ละโว้ เช่นเดิม

ความเจร ิญ- มีการทำาการค้ากับจีนอย่างมั่นคง- มีการรับและส่งทอดวัฒนธรรมจากละโว้ เชน่

การปกครอบแบบเทวราช การใชก้ฎหมาย และรูปแบบสถาปัตยกรรมขอม

- ศาสนาพุทธนิกายมหายานจากขอม- ศาสนาพุทธแบบเถรวาทจากสุโขทัย (อ้างอิงจาก

ตำานาน มูลศาสนา)

หลักฐานทางประว ัต ิศาสตร ์- ตำานานเรื่องเจ้าชายสายนำ้าผึ้งกับพระนางสร้อยดอกหมาก

- เจดีย์วัดมเหยงค์- วัดอโยธยา- เจดีย์วัดใหญ่ชัยมงคล- หลวงพ่อโต วัดพนัญเชงิการเปล ีย่นแปลงเมื่อเกิดโรคระบาดพระเจ้าอู่ทองอพยพผู้คนมาอยู่

บนเกาะเมือง และตั้งเมืองเป็น กรุงเทพทวารวดีศรีอยุธยา ในปี

พ.ศ. ๑๘๙๓

ชว่งเวลา ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๗ -๑๘ศูนย ์กลาง ทางฝั่งตะว ันตกของแม่น ำ้าเจ ้าพระยา และตะว ันตกของแมน่ ำ้าส ุพรรณบุร ี ม ีผ ังเมอืงเป ็นร ูปส ี่เหล ี่ยมผืนผ้า

ข้อมลู เป ็นพื้นท ี่ราบล ุ่มอ ุดมสมบูรณ์ เคยเป ็นที่ต ั้งของมอืงโบราณ

สมยัทวารวดมีากอ่น เช ่น เมอืงอ ู่ทอง เมอืงค ู บัว เมอืงพร ิบพร ี (เพชรบุร ี)

เมอืงนครปฐมโบราณ “ ” เอกสารจ ีนเร ียก เสยีมก ๊ก

ความเจร ิญ- การคา้ขายที่ม ั่งค ัง่โดยการสง่ถ ่ายสนิคา้ย ังด ินแดนภายในตอนเหนอื

- ขุดคลองเช ือ่มล ำาน ำ้าเช ือ่มเสน้ทางคา้ขายกับอโยธยา

- มเีมอืงลกูหลวง คอื เม ืองแพรก ศร ีราชารา(ชยันาทในปจัจ ุบนั)

- การนบัถ ือศาสนาพุทธนกิายมหายานและเถรวาท

- การม ีความสมัพันธท์างเคร ือญาตกิ ับอโยธยา

หลักฐานทางประว ัตศิาสตร ์- จดหมายเหตุจ ีน- ปรางค์ว ัดมหาธาตุ ราชบุร ี- ปราสาทกำาแพงแลง เพชรบุร ี- หลวงพอ่โต วดัป ่าเลไลยก์วรว ิหาร ส ุพรรณบุร ี- ว ัดพระศร ีร ัตนมหาธาตุ ส ุพรรณบุร ี

ชว่งเวลา พุทธศตวรรษที่ ๑๖ – ๑๘ศูนย ์กลาง บริเวณเม ืองนครศร ีธรรมราช ใน

ปัจจ ุบ ัน เป ็นศ ูนยก์ลาง และมเีมอืงอ ื่นๆ ทีต่ ั้ง บริเวณคาบสมทุรมลายูเป ็นเมอืงข ึน้ จ ำานวน ๑๒

เมอืงข้อมลู เม ืองต ่างๆที่ต ั้งตามแนวชายฝั่ง จากแคว้น

ตามพรลิงค ์เด ิม มาเป ็นแคว้นนครศร ีธรรมราช “ ” เอกสารจ ีนเร ียก ตันหมา่หลิ่ง เป ็นแคว้นศนูยก์ลางการค้าและสามารถควบคุมเสน้ทางการค้าทางบกจากด้านตะว ันออกข้ามคาบสมทุรมลายไูปทางตะว ันตก

ความเจร ิญ- เป ็นศนูย ์กลางการค ้าในแถบคาบสมทุรมลาย ู- มีเม ืองในปกครองถงึ ๑๒ เม ือง ใชร้ ูปน ักษ ัตรแทน

เม ืองต ่างๆ ได ้แก ่ ชวด คือเม ืองสายบุร ี มะเม ีย ค ือเม ืองตร ัง ฉลู ค ือเม ืองตานี มะแม คือเมอืงช ุมพร ขาล คือเมอืงกะล ันต ัน วอก คือบ ันทายสมอ(กระบ ี่)

เถาะค ือเม ืองปะหัง ระกา ค ือเม ืองสะอ ุเลา มะโรง ค ือเม ืองไทรบุร ี จอ ค ือเม ืองตะก ัว่ถลา

มะเส ็ง ค ือเมอืงพ ัทล ุง กนุ ค ือเม ืองกระบ ุร ี- การร ับศาสนาพุทธเถรวาทแบบลังกาวงศ ์ และถ ่ายทอดมาย ังส ุโขทัย

หลักฐานทางประว ัต ิศาสตร ์- พระบรมธาต ุ นครศร ีฯ- ว ัดเข ียนบางแก้ว- ว ัดพะโคะ๊- คมัภ ีร ์มหาวงศ ์ ของล ังกา- ศิลาจาร ึกหล ักท ี่ ๑

ศลิาจาร ึกหลกัท ี่ 1 ของพ่อข ุนรามคำาแหง ด้านที่ 3 บรรทัดท ี่ 29-30  ว ่า

“...พอ่ขุนรามคำาแหงกระทำาโอนทานแก่ มหาเถรสงัฆราชปราชญเ์ร ียนจบไตรปิฏก

หลวกกว่า (เก ่งกว ่าเหนอืกว ่า , ความร ู้มากกว่า) ปู่คร ูในเมอืงน ีท้กุคนลุก (มาจาก) แต่เมอืงศร ีธรรม

ราชมา ...”

เม ืองโบราณเอกสารจ ีน

พทุธศตวรรษที่ ๑๘อ ู่ทองละโว ้มเหยงค ์พนัญเชิง