Минбари халќ5 ноябри соли 2014№45 (972)

НАШРИЯИ МАРКАЗИИ ЊИЗБИ ХАЛЌИИ ДЕМОКРАТИИ ТОЉИКИСТОН

ЉАШНИ САРЌОНУНРО

САНАИ муборак вафархундаи 20-солагии ќабули Сарќонуни љумњириро, ки онро тамо-

ми сокинони мамлакат ба си-фати санади таќдирсоз пази-руфтаанд, самимона табрикмегўем. Аз ќабули Конститут-сияи мамлакат ваќти зиёд си-парї нашуда бошад њам, даркишвари мо барои бунёдиљомеаи демократї, њуќуќї ва ду-нявию иљтимої њамаи шароитњомуњайё гардид. Барои мардумишарифи Тољикистон љињати таъ-мини њуќуќу озодињои демокра-тии онњо шароитњои мусоидефароњам оварда шуд.

Сарќонуни мамлакат барушди иљтимоии кишвар афза-лияти аввалиндараља меди-њад. Ин, албатта, шањодати ба-рљастаи он аст, ки рањбариятиолии кишвар дар симои Пре-зиденти муњтарами мамлакатЭмомалї Рањмон њамчун ка-фили Конститутсия барои ин-кишофи озодонаю демократиитамоми сокинони љумњурї за-монати њуќуќї медињад.

Ин санади таќдирсоз бароимардуми шарифи Тољикистонновобаста аз эътиќодоти сиёсї,динию мазњабї ва ќавмию на-жодї њуќуќњои мењнату истиро-њат ва тањсилу ифодаи озодо-наи афкорро таъмин менамояд,ки дар нињоят омили тинљиюоромї, вањдату якпорчагї ва бу-нёдкорию созандагї мегардад.

Бо шарофати татбиќу риоянамудани муќаррароти Кон-ститутсия диёри зебоманзара-мон боз њам ободу зебо мегар-дад, сулњу вањдат дар кишвартањкими бештар меёбад, сатњизиндагї боло меравад ва эъти-моду боварии мардум ба фар-дои рўзгори худ боз њам ќавїмегардад.

Бо пешнињоду ташаббусњоиСарвари давлат Конститутсияимамлакат њамаљониба такмилёфта, он њамчун санади воќеанњам бахтовари тамоми сокино-ни љумњурї эътироф гаштааст.Сарќонун моро барои бунёдиљомеаи демократию њуќуќї ва

дунявї рањнамун месозад, кидар он омили иљтимої афзали-яти хоса дорад. Дар остонаиљашни мубораки 20-солагииКонститутсия ќабул шуданиќонуни авф далели равшанииќдоми хирадмандона ва ба-шардўстонаи Сарвари муазза-ми давлатамон муњтарамЭмомалї Рањмон мебошад.

Конститутсияи Тољикистонбарои фаъолияти озодонаиањзоби сиёсї, баљо оварданиэътиќодоти динию мазњабїшароитњои мусоиде фароњамовардааст. Мардуми кишвар,бахусус аъзои сершумориЊизби Халќии Демократии То-љикистон ва љонибдорону ало-ќамандони он барои чунин му-

соидатњо ва кафолатњо арљгу-зорї ва сарфарозї намуда,љињати ободонии ватан ќувваюѓайрат ва мањораташонродареѓ намедоранд.

Конститутсия санаде мебо-шад, ки дар заминаи он њамаидигар ќонунњо тањия гардида,кору зиндагї, озодињои мар-дум, фаъолияти рукнњои дав-латдорї ба танзим даровардамешаванд. Конститутсия худ якнишонаи давлатдории муста-ќилонаи мост.

Ба Конститутсияи мо мута-хассисону коршиносони сатњибайналмилалї бањои баланддода, онро дар ќатори 6 кон-ститутсияи бењтарин ва демок-ратии љањон гузоштаанд, ки ин

барои њамаи мо боиси ифти-хору сарбаландист.

Аз њама муњимаш ин сана-ди сарнавиштсоз барои марду-ми Тољикистон њамаињуќуќњоро додааст, ки озодонакору зиндагї, тањсилу фароѓатва ихтиёран муътаќиди динумазњаб ва пайрави ягон њизбуњаракат бошем. Ва њар кадомаъзои њизб ва алоќамандона-мон масъул њастем, ки дарободию шукуфоии ватан сањ-ми муносиби худро гузорем.

Бо нияту орзуњои нек баро-ятон саломатию сарбаландїва рўзгори осуда таманно ме-кунем!

Раёсати КИМ ЊХДТ

сањ. 12

сањ. 11

сањ. 13

Њаёти њизб

сањ. 4

Чашмандоз

Мушкилот

Бист соли ободїдар партави Сарќонун

Навгонї

ИФТИТОЊИТЕРМИНАЛИ НАВИ

ФУРУДГОЊ

«ЗЕЊНЊО»ОМИЛИ МУЊИМИ РУШД

ВА АМНИЯТИ МИЛЛАТАНД

АФЗОИШИЉИНОЯТИ НОБОЛИЃОН

АЗ БЕНАЗОРАТИСТ

Барои вањдат, рушди устувори иќтисодїва зиндагии шоистаи мардум!

5 ноябри соли 2014,чоршанбе,№45 (972)

www.minbari.halk.tjE-mail: minbarihalk@hhdt.tj

www.tribun.tjE-mail: minbarihalk@bk.ru

БАРОИ ЊАМВАТАНОН ШОДБОШ МЕГЎЕМ!

Минбари халќ5 ноябри соли 2014

№45 (972)2 ЊАФТАИ ПРЕЗИДЕНТ

nСарвари давлат Эмомалї Рањмоннахуст аз рафти сохтмони биноњои би-сёрошёна дар хиёбони Рўдакии пойтахтдидан кард. Пеш аз њама ду бинои 12-ошёнаи истиќоматї, ки дар рў ба рўиДонишгоњи давлатии омўзгории Тољи-кистон ба номи Садриддин Айнї ќоматафрохтаанд, мавриди таваљљуњ ќароргирифт. Президенти кишвар ЭмомалїРањмон ба тарњу намои ин биноњои хуш-сохт дар маљмўъ бањои баланд дода,њамзамон барои боз њам зебою дилоронамудани намуди зоњирии онњо бамасъулин маслињатњои муфид дод.Њамчунин таъкид гардид, ки марказњоисавдою хизматрасонии дар ошёнањоиаввали биноњо љойгиршуда бояд балан-ду барњаво ва зебою дилнишин бошанд.

nСипас Сарвари давлат ЭмомалїРањмон ба маљмааи биноњои истиќома-тии бисёрошёнаи воќеъ дар рў ба рўйиДонишгоњи давлатии тиббии Тољикистонба номи Абўалї ибни Сино ташрифоварда, њам бо рафти сохтмону ороишиин биноњо ва њам бо лоињањои биноњоисершумори дигар, ки дар хиёбониРўдакї ва кўчаю хиёбонњои марказиипойтахт сохта хоњанд шуд, шинос шуд.

Тавре иттилоъ доданд, маљмааимазкур аз 4 бинои 12, 14 ва 16-ошёнава 170 хонаи 2 ва 3-њуљрагї иборатбуда, бо харљи 138 миллиону 400 њазорсомонї маблаѓњои буљетї бо тарњи зе-бои замонавї сохта мешавад.

Дар ошёнаи якум маркази савдоюхизматрасонї ва дар тањхона барои 33мошин таваќќуфгоњ пешбинї шудааст.

Дар рафти сохтмони ин маљмаа 155нафар бо кори муваќќатї ва маоши ми-ёнаи 2000 сомонї таъмин шудаанд.Оянда дар ин бино барои 80 нафарљойи кори доимї муњайё мегардад.

Дар ошёнаи якуми ин бинолоињањои зиёди биноњои бисёрошёна,ки ояндаи наздик сохта мешаванд, баСарвари давлат Эмомалї Рањмон му-аррифї карда шуд.

Чунонки аён гардид, аксари ин би-ноњо аз 10 то 20-ошёна буда, бо тарњихеле зебо сохта мешаванд ва ба симоизоњирии шањри Душанбе њусни тоза замхоњанд кард.

Тибќи иттилои роњбарияти шањриДушанбе татбиќи Наќшаи генералиипойтахт дар хиёбони Рўдакї ва дигаркўчаю хиёбонњои ташрифотї то солњои2016-2017 пурра анљом ёфта, марказиДушанбешањр симои комилан наву зебопайдо мекунад.

Сарвари давлат Эмомалї Рањмонтаъкид дошт, ки дар љараёни лоињакашїва сохтмони биноњо ба сифати лоињањова масолењи сохтмонї, санъати меъмо-рии миллию љањонї, бунёди зербинои му-таносиб, пайвастан бо шабакањои шањриигармидињї, сарфаю сарфаљўии нерўибарќ ва бунёди мактабу боѓчањои кўдако-на таваљљуњи хос зоњир карда шавад.

nХуди њамин рўз дар шањри Душан-бе зиёда аз 400 хонаи аз як то сењуљ-рагї бо масоњати умумии беш аз 25

ШИНОСОЇ БО ЉАРАЁНИ КОРЊОИ ОБОДОНИЮ

СОЗАНДАГЇ ДАР ШАЊРИ ДУШАНБЕ4 ноябри соли равон Президенти кишвар ЭмомалїРањмон бо љараёни корњои ободонию созандагї даршањри Душанбе бевосита шинос шуда, чанд биноинави истиќоматї ва иншооти дигарро мавридибањрабардорї ќарор дод.

њазор метри мураббаъ мавриди бањра-бардорї ќарор гирифт.

Яке аз биноњои нави бо усули ман-зили дастрас бунёдёфта, дар кўчаи Бењ-зод ќарор дорад, ки бо харљи 19,5 мил-лион сомонї маблаѓњои буљетї сохташуда, иборат аз 60 хонаи 2 ва 3 њуљрагїмебошад. Дар сохтмони он 267 нафарбо кори муваќќатї ва маоши миёнаи1500 сомонї таъмин шуда буд.

nЗимни шиносої бо рафти сохтмонва таљњизонидани иншооти маљмааи

руъ гардида, дар љараёни он 3 коргоњинав бо 152 љойи кори иловагї ба кордароварда шуд. Инњо коргоњњои мањсу-лоти ширї барои кўдакон, истењсоли па-нирњои гуногун ва зарфњои якбормас-рафи пластикї мебошанд. Дар ин кор-гоњњо њоло 93 намуди мањсулоти ширїва тамоми намуди зарфњои пластикииякбормасрафи барои ин мањсулот за-рурї истењсол карда мешавад.

Зимни шиносої бо кори коргоњи ис-тењсоли мањсулоти ширї барои кўда-кон, аз љумла иттилоъ дода шуд, ки дарон 32 намуди мањсулот ба монанди йо-гуртњои њархела аз мевањои тару то-заи ватанї, батончики творогии йод-нокшуда бо шоколад, творожок, сирок,шир бо шоколад, бо асал ва бо мураб-боњои гуногун истењсол карда меша-ванд. Дар як басти корї дар ин коргоњ5 тонна мањсулот истењсол мешавад,ки таќрибан баробари талаботи якша-бонарўзии шањри Душанбе аст. Дар инкоргоњ 52 нафар коргарон ва мутахас-сисон бо кори доимї ва маоши хуб таъ-мин шудаанд.

Дар назди ин коргоњ озмоишгоњињозиразамон фаъолият мекунад, ки бодастгоњи барои таъљилан муайян наму-дани ангезандањои беморињои сироят-кунанда ба мисли бруселёз ва сил дартаркиби мањсулоти ширї љињозонидашудааст.

Дар корхонаи истењсоли панирњобошад, њоло 21 намуд мањсулот, азљумла панирњои њолландї, панирњоимулоим, панирњои бофтаи кокулшакл,

панирњои тољикї, панирњои гудохташу-да, ширќиём ва њар хел равѓани маскава маргарин истењсол карда мешавад.Роњбарияти корхона тасмим дорад, киоянда истењсоли то 300 намуд панирроба роњ монанд.

Бори аввал дар ин коргоњ истењсо-ли маска дар зарфњои дањграмма бароњ монда шудааст, ки бештар дар та-рабхонањо, мењмонхонањо ва њавопай-моњо ба мизољон пешкаш мегардад.

Панирњои ин коргоњ бо бењтаринтехнологияњои анъанавї ва муосири ав-рупоию ватанї истењсол шуда, хелехушлаззатанд. Баъзе намуди ин пани-рњо пас аз пухтан аз 2 то 6 моњ дарњуљрањои махсус нигоњ дошта меша-ванд, то ки бо таъми нотакрор ба мизо-љон пешкаш карда шаванд.

Дар ин коргоњ бори аввал дар То-љикистон истењсоли панири хушлаззатаз шири буз ба роњ монда шудааст, киба гуфти роњбари корхона Наврўз Ко-милов бо пешнињоди Сарвари давлатЭмомалї Рањмон анљом ёфтааст.

Дар ин коргоњ дар як басти корї аз10 тонна шир мањсулоти тайёр истењ-сол карда мешавад. Дар ин коргоњ 50нафар соњиби кори доимї шудаанд.

Дар коргоњи истењсоли зарфњои як-бормасрафи пластикї 32 нафар коргаркор мекунад.

Иќтидори ин корхона дар як баст100 њазор дона зарфњои пластикии як-бормасраф ва 100 њазор фолгаи алю-минї мебошад.

То ин давра корхона зарфњои пла-стикиро аз беруни кишвар ворид ме-кард. Њоло танњо ашёи хоми гранула азхориљи кишвар ворид карда мешавадубас боќї тамоми корњои истењсолї дарњамин коргоњ ба роњ монда шудааст.

Ин коргоњ комбинатро пурра бо зар-фњои худї таъмин карда, њамзамон ме-тавонад мањсулоти худро ба дигар кор-хонањои љумњурї фурўшад.

Дастгоњњои ин коргоњ аз Федерат-сияи Русия, Венгрия ва Олмон хари-дорї шудаанд.

Барои нигоњдорї, назорат ва бафурўш баровардани мањсулоти зикршу-да, 18 љойи нави корї таъсис ёфтааст.

Сохтмону навсозї ва бо навтаринтехникаю таљњизот љињозонидани 3 кор-гоњи нави Корхонаи шири шањри Душан-бе бо харљи ќариб 21 миллион сомонїанљом дода шудааст.

тандурустии Пойтахт-90, аз љумла ит-тилоъ дода шуд, ки ќисмати зиёди ко-рњои сохтмонї аллакай ба анљом раси-дааст ва тибќи наќша ин иншоот боядто моњи июли соли 2015 мавриди бањ-рабардорї ќарор дода шавад.

Ин маљмааи муњташами тандурустїдорои 38 бинои аз 1 то 8-ошёна буда,дар онњо њамаи шароити зарурї бароиќабул, муоинаю ташхис, табобат ва фа-роѓату тавонбахшї муњайё хоњад шуд.

Маљмаа, аз љумла дорои дармонгоњ,бинои ташхисї, бинои маъмурї бо то-лори конфронс барои 200 љойи нишаст,биноњои љарроњї барои калонсолон вакўдакон, бинои соматикаи кўдакона, та-валлудхона, бунгоњи ёрии таъљилї бо6 мошини муљањњаз хоњад буд.

Биноњои табобатии маљмааи танду-рустии Пойтахт-90 дорои 650 кати хоббуда, дармонгоњи он имкон дорад, кидар як басти корї ба 800 нафар ниёз-мандон хизмат расонад. Таваллудхона-аш дорои 100 кати хоб аст.

Дар раванди сохтмони ин иншоот1254 нафар бо кори муваќќатї ва бо ма-оши миёнаи 1535 сомонї таъмин шуданд.

nДар идомаи шиносої бо љараёнибосуръати ободонии пойтахт Президен-ти кишвар Эмомалї Рањмон ба Комби-нати шири шањри Душанбе ташрифоварда, бо навсозї ва дубора ба кор да-ровардани биноњои бекорхобидаи инширкат бевосита шинос шуд.

Тавре иттилоъ доданд, навсозиикорхона аз 1-уми майи соли 2014 шу- www.president.tj

Минбари халќ5 ноябри соли 2014№45 (972) 3ЊАЁТИ ЊИЗБ

њамаљониба омодагї дида исто-даанд. Айни њол дар шањру на-воњии кишвар конференсияњоињисоботї-интихоботї баргузоршуда, дар онњо вакилон ба кон-ференсияњои вилоятї ва Анљу-мани XII ЊХДТ интихоб гардидаистодаанд.

Муовини Раиси њизб ќайднамуд, ки бо он нерўе, ки имрўзЊХДТ дар љомеаи Тољикистондорад, метавонад дар интихо-бот ба пирўзї расад. Зеро киномзадњои пешбаришавандаимо њамагї шахсиятњои бонуфуз,

Дар оѓози суњбат А. Латиф-зода дипломати љопониро бафаъолияти бисёрљабњаи ЊизбиХалќии Демократии Тољикистондар саросари мамлакат ошносохта, тазаккур дод, ки ЊХДТдар фазои сиёсии љумњурї ма-ќому манзалат ва нуфузи хос-са дорад. Њизб дар љомеаи То-љикистон ва дар њаёти иќтисо-дию иљтимоии мамлакат бобарномањои воќеї ва татбиќ-

СУЊБАТ БО НАМОЯНДАГОНИ САЊА

МУЛОЌОТ БО САФИРИ ЉОПОН

Муовини Раиси ЊХДТ Асрор Латифзода бо намояндагони Дафтари нињодњоидемократї ва њуќуќи инсони Созмони амният ва њамкорї дар Аврупо (САЊА) -мушовири калон оид ба интихобот Ричард Лаппин, мушовир оид ба интихоботАлексей Громов ва корманди дафтари мазкур Мария Чептурина мулоќот анљом дод.

соњибэътибор ва шинохтаю му-тахассисони варзидаи соњањоихуд мебошанд ва онњоро ќатъ-иян дар асоси муќарраротиќонунњои љумњурї ва ќарорњоиКомиссияи марказии интихоботва раъйпурсии мамлакат пеш-барї мекунем. Боварии комилдорем, ки интихобот шаффофва озоду демократї баргузормешавад.

Намояндагони Дафтари ни-њодњои демократї ва њуќуќи ин-сони Созмони амният ва њам-корї дар Аврупо низ аз обрўву

нуфузи ЊХДТ дар миќёси љумњ-урї ва берун аз он ёдовар шуда,аз љалби бештари љавонону за-нон ба сафи њизб изњори хуш-нудї карданд.

Дар фарљоми суњбат љони-бњо зикр намуданд, ки минбаъдниз барои равобити наздиктарва густурда љињати таъмини во-лоияти ќонун, рушди демократиява пешравињо дар самти баргу-зории интихоботи озоду шаф-фоф кўшиш хоњанд кард.

«МХ»

Вазъи робитањои миёни Тољикистон ва Љопон, тањкими минбаъдаи њамкорињо,мусоидатњои он кишвар барои рушди иќтисоди љумњурии мо, кўмакњои башардўстонава фаъолияти ањзоби сиёсї, бахусус Њизби Халќии Демократии Тољикистон даростонаи интихоботи Маљлиси Олии Љумњурии Тољикистон аз љумлаи масъалањоебуданд, ки дар мулоќоти муовини Раиси ЊХДТ Асрор Латифзода ва сафири Љопон дарТољикистон љаноби Такаши Камада мавриди баррасї ќарор гирифт.

шавандааш таъсиргузор аст.Њоло он ба Анљумани навбатї,20-солагии таъсисёбии њизб,интихоботи ќарибулвуќуи пар-лумонї омодагї дида истода-аст. Бо эътимоди комил гуфтаметавонем, ки дар ин маъракаисиёсї низ пешсафиро аз дастнамедињем.

Сафири Љопон изњор дошт,ки кишвараш аз равандиамалї сохтани меъёрњои де-

мократї дар Тољикистон истиќ-бол менамояд ва татбиќи мин-баъдаи онро дастгирї меку-над. Тољикистон назар ба дањсоли пеш хеле пеш рафта, би-сёр мушкилоти иљтимої роњињалли худро пайдо кардааст.Мо талош меварзем, ки дарсоњањои мухталифи иќтисодиТољикистон кўмакњои молї их-тисос дињем ва барои бењдош-ти сатњи зиндагии мардуми де-

Дар кори он Асрор Латифзо-да, муовини Раиси ЊХДТ, АњтамАбдуллозода, раиси Кумитаи корбо љавонон, варзиш ва сайёњииназди Њукумати Љумњурии Тољи-кистон, Абдулвоњид Шамолов,директори Институти фалсафасиёсатшиносї ва њуќуќи Акаде-мияи илмњои Љумњурии Тољикис-тон, Адњам Маъмурзода, раисиТЉЉ "Созандагони Ватан", аъзоиШўрои марказии ТЉЉ "Созанда-гони Ватан", аъзои намояндигииташкилот дар шањри Душанбе ваноњияњои он иштирок ва сухан-ронї намуданд.

Конференсияро Адњам Маъ-мурзода ифтитоњ бахшида, маќ-сади баргузории ин чорабинироба њозирон шарњ дод.

Сипас, Асрор Латифзода,муовини Раиси ЊХДТ маърўзанамуд. Номбурда дар баромадихуд оид ба фаъолияти љавонон,сањми онњо дар эъмори љомеаињуќуќбунёду демократї, дастги-рии ташаббусњои созандаи љаво-нон, њифзи марзу буми кишвар,дўст доштани Ватан, дастгириииќдомњои созандаи љавонон азљониби роњбарияти олии њизб ва

САРЌОНУН-РОЊНАМОИ ЉАВОНОНБо ташаббуси Кумитаи Иљроияи Марказии ЊХДТ ва ќаноти љавонони њизб -Ташкилоти љамъиятии љавонон "Созандагони Ватан" дар толори Вазоратифарњанги Љумњурии Тољикистон бахшида ба 20 - солагии ќабули Конститусиява 20-солагии таъсиёбии ЊХДТ конфренсияи амалии љумњуриявї тањти унвони"Конститусия ва гуногунандешии сиёсї" баргузор гардид.

Њукумати љумњурї ибрози назаркард. Ќайд гардид, ки ЊХДТњамеша љавононро пуштибонїва дастгирї менамояд. Таъкидшуд, ки бо истифода аз шарои-тњои мављуда љавонони кишвар-ро лозим аст, ки барои баланд

бардоштани сатњи маърифатно-кии худ ва соњиби касбу њунаргаштан талош намоянд.

Сипас А. Абдуллозода, раи-си Кумитаи кор бо љавонон, вар-зиш ва сайёњии назди ЊукуматиЉумњурии Тољикистон, оиди сањ-

ми љавонони даврони соњибис-тиќлол дар татбиќи ќонунњоимиллї, аз љумла Сарќонуни киш-вар, ки пойдевори асосии ќону-нњои амлкунандаи љумњурї аст,ибрози андеша кард. Ба гуфти ўљавонон имрўз беш аз њар ваќ-та бояд барои њифзи марзу бумикишвар, таъмини боло бурданиобруву нуфузи Ватан, тамомисаъю кўшиши худро равона со-занд. Ќисмати зиёди љомеаи То-љикистонро љавонони то 35-солаташкил медињад, яъне љавонон

њот сањм гузорем. Њамзамондипломати љопонї таъкидсохт, ки барои табодули мута-хассисон ва таљрибаандўзиионњо аз тариќи лоињањои мух-

талифи љопонї мусоидат хо-њанд кард.

Усмон СОЛЕЊ,сухангўи ЊХДТ

Асрор Латифзода атрофибаргузории интихоботи ќарибул-вуќуи парлумонии Тољикистон,омодагии ЊХДТ ба ин маъракаимуњими сиёсї ибрози назар на-

муда, зикр кард, ки сохторњоињизбии мо дар тамоми мин-таќањои љумњурї барои дар са-тњи баланди ташкиливу сиёсїбаргузор намудани интихобот

мањаки асосии пешбурди љомеамебошанд - гуфт дар идома А.Абдуллозода.

А. Шамолов, директори Ин-ститути фалсафа, сиёсатшиносїва њуќуќи Академияи илмњои Љум-њурии Тољикистон бо маърўзаипурмуњтаво баромад намуда,оиди ањамияти таърихї доштаниКонститутсияи (Сарќонуни) Љум-њурии Тољикистон, мавќеи кали-дии љавонон дар пешрафти љумњ-урї бо мисолњои илман асоснокибрози андеша намуд. Љавонондар њамаи даврањои таърих шоњ-сутуни давлатњо ба њисоб мераф-танд. Њамчунин дар атрофи на-ќши Сарќонуни Тољикистон даррушди демократия, озодии баён,пешрафти иќтисодиёт ба љавононмисолњои мушаххас овард.

А. Рањмонзода, њукуќшиносиДастгоњи Кумитаи Иљроияи Мар-казии ЊХДТ дар мавриди мављ-удияти гуногунандешии сиёсїдар љомеа, мављудияти равандибисёрњизбї ва кафолати он азљониби Сарќонуни кишвар бо ис-тифода аз моддањои алоњидаиин санади муќаддас маърўзанамуд.

Дар фарљоми конфренсияљавонон фаъолона табодулиафкор намуда, ба саволњои сер-шумори хеш посухњои ќаноат-мандкунанда гирифтанд.

«МХ»

Минбари халќ5 ноябри соли 2014

№45 (972)

Бист соли ободїдар партави Сарќонун

4 ЊАЁТИ ЊИЗБ

Дар ибтидо мењмонон кито-бњои тозанашру хушсифат ва ди-гар мањсулоти ташкилотњои ибти-доии њизбии шањрро, ки дар даро-мадгоњи "Кохи маърифат" ба на-моиш гузошта шуда буд, тамошокарданд ва ба дастандаркорониин намоиш бањои даланд дода, из-њори сипос намуданд.

Дар ќисмати асосии конф-ронс нахуст раиси Кумитаииљроияи ЊХДТ дар шањри ВањдатРаљабмурод Љалилов мењмонон-ро хайрамаќдам гуфта, њузурионњоро дар конфронс фоли накўва фархунда арзёбї кард. Ном-бурда 20-солагии Сарќонуи Љум-њурии Тољикистон ва њамчунин 20-солагии таъсиси Њизби Халќии Де-мократии Тољикистонро љашнњоимуњиму таърихї номида, наќшиборизи онњоро дар самти давлат-дории навини тољикон таъкид кардва њозиринро бо барномаи конф-ронс шинос намуд.

Сипас сухан ба муовини раи-си шањри Вањдат Бобишо Азизовдода шуд. Вай аз номи маъмури-яти шањр мењмононро ба муноси-бати 20-солагии Сарќонун ва 20-солагии таъсисёбии ЊХДТ табрикгуфта, наќши онњоро дар њамабахшњои њаёти љомеа хеле муас-сир донист ва мењмононро башањри зебоманзари Вањдат хушо-мадед гуфт.

Баъдан мувофиќи барномаиконфронс, сухан ба муовини Ра-иси ЊХДТ Асрор Латифзода додашуд.

Мавсуф дар оѓоз перомунимаќоми Сарќонун дар ташаккул ваустувории давлатдорї сухан рон-да, ќайд кард, ки месазад, то 20-солагии он мутантан ва бошукўњтаљлил гардад, зеро ин љашнест,ки бори дигар моро бо масири та-шаккул ва инкишофи ќонунгузори-ямон ошно мекунад.

Асрор Латифзода дар идомаисуханаш афзуд: "Чорабинии имр-ўза низ яке аз тадбирњое мебо-шад, ки ба хотири арљгузорї вагиромидошти ин санади таќдирсозандешида шудааст. Дар бароба-ри ин мо имсол 20-солагии таъси-си ЊХДТ-ро низ љашн мегирем. Инду санаи фархунда барои мо-њиз-биён хеле муњим аст".

Сипас Асрор Латифзода дармавзўи "Конститутсия-тањкимбах-ши низоми давлатдорї ва суботисиёсии љомеа" маърўзаи худроироа кард. Маърўза фарогириљињатњои муњимтарини Сарќонунва наќши калидии он дар таъми-ни суботии сиёсии љамъият буд.

Номбурда дар маърўзаи худзикр кард, ки љашнњои 20-солагииќабули Сарќонун ва 20-солагии

30 октябри соли равон бо ибтикори Дастгоњи Кумитаи иљроияи марказии ЊХДТ ваКумитаи иљрорияи шањри Вањдат, ба истиќболи 20-солагии ќабули Конститутсияи(Сарќонуни) Љумњурии Тољикистон дар "Кохи маърифат"-и шањри Вањдат конфронсиамалии минтаќавї дар мавзўи "Конститутсия тањкимбахши низоми давлатдорї васуботи сиёсии љомеа" баргузор гардид. Дар конфронс муовини Раиси ЊХДТ АсрорЛатифзода, раиси Кумитаи иљроияи њаракати вањдати миллї ва эњёи ТољикистонМирзошоњрух Асрорї, раиси фраксияи ЊХДТ дар парлумон Акрамшоњ Фелалиев,кормандони масъули Дастгоњи КИМ ЊХДТ, раисон ва намояндагони кумитањоииљрояи њизбии шањри Душанбе ва чор ноњияи он, њамчунин раисони комиљроияњоињизбии ноњияњои Рашт, Љиргатол, Нуробод, Варзоб, Њисор ва дигар алоќамандони њизбширкат варзиданд. Конфронс дар њузури ањли зиё, аъзо, љонибдорони њизб ванамояндагони ќишрњои гуногуни мардуми шањри Вањдат доир гардид.

таъсиси ЊХДТ бо њам алоќаман-дии зич доранд, зеро мањз Сарќо-нун замина фароњам овард, кидар кишвар дар асоси ќонун њиз-бњои сиёсї таъсис ёбанд. Яке азонњо ЊХДТ буд, ки худи њамон солтаъсис дода шуд.

"Боиси зикр аст, ки дар тањиява омодасозии Сарќонуни давро-ни истиќлоли Тољикистон наќшиПрезиденти мамлакат ЭмомалїРањмон нињоят зиёд аст. Тањлилва муќоисаи илмї-назариявиимеъёрњои Конститутсияи охириниЉумњурии Шўравии СотсиалистииТољикистон аз соли 1978 бо Кон-ститутсияи Тољикистони соњибис-тиќлол аз соли 1994 худ гувоњи ин

гуфтањо буда, тањлили ин њолатбартариятњои Конститутсияи соли1994-ро назар ба Конститутсияидаврони шўравї баръало нишонмедињад"-изњор дошт Асрор Ла-тифзода.

Дар охири маърўза ў зикркард. ки: "Мо, масъулин ва аъзоиЊизби Халќии Демократии Тољи-кистон тањти роњнамоии Раисимуаззами њизбамон, муњтарамЭмомалї Рањмон барои амалїгардидани орзуву омоли мардумисарбаланди кишвар тамоми чора-њоро амалї намуда, фаъолиятихешро бањри сазовор пешвоз ги-рифтани љашни 20-солагии таъси-сёбии Њизби Халќии Демократии

Тољикистон ва Анљумани навба-тии њизбамон равона карда, нуфу-зи ќавии худро дар љомеа боз њамтањким мебахшем".

Маърўзаи дувуми конфронсдар мавзўи "Наќши Конститутсиядар тањкими вањдату амни суботиљомеа" аз љониби раиси Кумитаииљроияи њаракати вањдати миллїва эњёи Тољикистон МирзошоњрухАсрорї хонда шуд. Номбурда Са-рќонунро умдатарин омили бавањдат расидани миллат номида,наќши онро хеле муњим азёбїкард.

Маърўзаи раиси фраксияиЊХДТ дар парлумон АкрамшоњФелалиев ба мавзўи "Наќшифраксияи ЊХДТ дар рушди ќонун-гузории миллї ва нуфузи парлу-мони Тољикистон" бахшида шудабуд. А.Фелалиев ба таърихи таш-кил шудани фраксия дар парлу-мон руљўъ карда, зина ба зина та-шаккул ёфтани онро ёдовар шуд.Ў зикр кард, ки фраксия дар пар-лумон дорои маќоми вижа буда,аъзои он дар љараёни ќонунгузорїширкати фаъолона доранд.

Њуќуќшиноси Дастгоњи Куми-таи иљроияи марказии ЊХДТ Аб-дулло Рањмонзода дар маърўзаихуд "Конститутсия ва гуногунанде-шии сиёсї" таъкид кард, ки гуно-гунандешии сиёсї яке аз рукнњоиљомеаи демократї мебошад, кидар Сарќонуни мо моддањои ало-њида ба он ихтисос дода шудааст.

"Гуногунандешии сиёсї на-тиљаи ќонунии њуќуќњои конститут-сионие монанди озодии аќида вабаён, озодии эътиќоди динї,њуќуќи шомил шудан ба иттињо-дияњои љамъиятї, иштирок дарњаёти сиёсию љамъиятї ва ѓайра

мебошад, ки дар моддањои мух-талифи Сарќонуни кишвар муќар-рар шудааст".

Номбурда масъалаи мазкур-ро њамаљониба баррасї карда,зикр намуд: "Тањлили ќонунгузо-рии Љумњурии Тољикистон дало-лат менамояд, ки њизбњои сиёсїва дигар ташкилотњои љамъиятїбе ягон розигї ва дахолати дав-лат таъсис дода мешаванд.Аммо ин маънои онро надорад,ки њизбњои сиёсї ва ташкилотњоиљамъиятї метавонанд бар хило-фи муќаррароти Конститутсия ваќонунњои амалкунанда таъсисдода шаванд ва фаъолият на-моянд. Зеро тибќи муќарраротиСарќонуни кишвар фаъолиятиањзоби сиёсї ва ташкилотњоиљамъиятї набояд ба тарѓиби на-жодпарастї, миллатгарої, хусу-мат, бадбинии иљтимої, мазњ-абї ва ё зўран сарнагун карданисохтори конститутсионї ва таш-кили гурўњњои мусаллањ равонакарда шаванд".

Маърўзаи охирини конфрон-сро, ки ба мавзўи "Конститутсиява озодии баён" ихтисос дошт,устоди Донишгоњи миллии Тољи-кистон Илњомљон Њамидов ќиро-ат кард. Ў мавзўъро ба таври амиќба доираи тањлил гирифта, иброздошт, ки ба туфайли Сарќонундар кишвари мо озодии баён ваимкони фаъолияти расонањои гу-ногун фароњам гардидааст: "Сод-да кардани низоми сабти ном, до-дани иљозатномаи фаъолият, азбайн бурдани монеањо дар фаъо-лияти ВАО, баргузории нишастњоиматбуотї ва вокуниши њатмию са-риваќтии роњбарияти маќомотидавлатї ба баромадњои танќидииматбуот дар ин самт аз иќдомњоиќобили таваљљуњ њастанд".

Њамзамон ў изњор дошт, кидар фазои иттилотии кишвар ах-бору матлабњои мухталифе инти-шор меёбанд, ки аз озодии баёнгувоњї медињад. Дар баробари инамнияти иттилоотии кишвар боядтаъмин карда шавад, афзуд ном-бурда ва пешнињод кард, ки ањлиќалами кишварамон дар пешор-ўйи ин гуна маводи ѓаразноку та-њќиромез, ки ба хотири паст наму-дани иродаи сиёсї ва азму субо-ти мо, инчунин расидан ба иззатинафси мардум ва миллати мопањн карда мешаванд, хомўшї их-тиёр накунанд.

Дар фарљоми ќисмати асосииконфронс муовини Раиси ЊХДТАсрор Латифзода барои дар са-тњи баланд ташкил кардани чора-бинї ба Кумитаи иљроияи ЊХДТдар шањри Вањадт ва њукуматишањр изњори сипос намуд. Ў њам-чунин зикр кард, ки нуктањои дарконфронс иброзшуда бояд дарфаъолияти њамарўзаи мо амалїкарда шаванд: -Мо бояд зери ѓояи"Тољикистон хонаи умеди мовушумост" муттањид шавем ва њам-чун фарзандони фидоиии кишварВатанамонро ободу зебо гардо-нем.

Дар ќисмати дигари конфронсмењмонон бо шароит ва фаъоли-яти ташкилотњои ибтидоии њизбиишањри Вањдат шинос шуданд. Иншиносої собит сохт, ки фаъоли-яти ташкилотњои ибтидоии шањрба талабот комилан љавобгў буда,кори онњо хеле хуб ба роњ мондашудааст.

Фаъоляти бомарому намуна-вии кумитаи иљроияи шањрї, пеш-рафту шукуфоии рўзафзуни шањ-ри Вањдат, ќомат афрохтани би-ноњои навбунёди маъмурию исти-ќоматї ба ќалби мењмонон таас-суроти накў гузошт.

Т.ХАЛИЛОВ

Минбари халќ5 ноябри соли 2014№45 (972) 5АЗ АНЉУМАН ТО АНЉУМАН

РАИСИ Кумитаииљроияи ЊХДТ дарвилоят ЉонибекЌозибеков зикр намуд, ки соли 2014

дар сањифаи таърихи муосири То-љикистони соњибистиќлол чун солитаљлили 23-умин солгарди истиќ-лолияти давлатии Љумњурии Тољи-кистон, 20-умин солгарди Сарќону-ни Љумњурии Тољикистон ва 20-со-лагии таъсисёбии ЊХДТ сабт хоњадшуд. Соли равон барои Тољикис-тон чун соли рушди босуботи иљти-моию иќтисодї буд, зеро новоба-ста аз буњрони идомаёбандаи си-ёсиву иќтисодии љањонї ва дигаромилњои берунаи манфї, чараёнидигаргунсозињо барои бењбуди фа-зои сармоягузорї, рушди бахши ху-сусї ва соњибкорї, дастрасї ба бо-зорњои молї идома ёфта, суботимикроиќтисодї дар кишвар нигоњдошта шуд. Комиљроияи ЊХДТ дарВМКБ ин муддат тибќи ќарорњоиАнљумани ХI, Маљлиси КумитаиИљроияи Марказии њизб, раёсатњоион, Оиннома, Барнома ва дастуруњидоятњои раиси њизбамон муњта-рам Эмомалї Рањмон фаъолиятнамуда, дар мавриди анљом дода-ни корњои дохилињизбї, вусъатбахшидани корњои таблиѓотиюташвиќотї, тавсеаи он ва нуфузињизб дар вилоят ва дигар масъа-лањои муњим ба як ќатор пешра-вињо ноил гардид.

Узви ЊХДТ бояд њушёрии сиё-сиро њељ гоњ аз даст надињад, зерозиндагии феълї собит гардонд, кито њанўз љангу љидолњо, мазњабга-рої, хушунат ва њисси бадбинї дарарсаи дунё арзи њастї дорад. Азин лињоз, дар вилоят дар таълимутарбияи дурусти насли наврас, бароњи рости зиндагонї њидоят наму-дани онњо, дар замирашон парвар-дани њисси ватандўстию ватанпар-варї, дўстии бародаронаи милла-ту халќиятњо аз кулли роњњо исти-фода бурда мешавад.

Дар пеш маъракаи интихобо-ти Маљлиси Олии Љумњурии Тољи-кистон ва маљлисњои мањаллии ва-

Дар конференсияи њисоботї-интихоботии кумитаи иљроияи ЊХДТдар ноњияи Кўњистони Мастчоњ 130нафар вакилон ва фаъолон аз таш-килотњои ибтидоии њизбии њудудиноњия, њамчунин узви кумитаииљроияи ноњиявии њизб, раисиноњияи Кўњистони Мастчоњ СўњробОхунзода, мудири бахши омор вабањисобгирии Дастгоњи КумитаиИљроияи Марказии ЊХДТ Абдура-њим Шоев, раиси кумитаи иљроияиноњиявии њизб Рањмат Замонов, роњ-бари намояндагии ТЉЉ "Созандаго-

Дар ноњияи Шањристон тибќиљадвали тасдиќгардида, конфе-ренсияи кумитаи иљроияи ЊХДТдар ноњия баргузор гардид, ки даркори он раиси ноњияи ШањристонН. Набизода, мудири бахши оморва бањисобгирии Дастгоњи КумитаиИљрияи Марказии ЊХДТ А. Шоев,роњбари дастгоњи Кумитаи иљроияиЊХДТ дар вилояти Суѓд Н. Наза-ров, вакилон аз ташкилотњои иб-тидоии њудуди ноњия ва фаъоло-ни њизб иштирок намуданд.

Конференсияро Раиси КИЊХДТ дар ноњияи Шањристон Р.Ќо-диров оѓоз намуда , оиди фаъолия-ти кумитаи иљроия њисобот дод .

Сипас аз ташкилотњои ибти-доии њудуди ноњия вакилон И. Му-минов, Г. Тўйчибекова, Б. Турдибе-ков ва Х. Љўраев ба музокира ба-ромада, њисоботи раиси КИ ЊХДТ-ро ќаноатбахш арзёбї намуданд.

Мудири бахши омор ва бањи-собгирии Дастгоњи КумитаиИљроияи Марказии ЊХДТ Абдура-њим Шоев, зимни суханрониаш азљумла зикр кард: "Барои аъзои

УСУЛЊОИ ПУРСАМАРИКОРЊОИ ФАЊМОНДАДИЊЇ

Дар маљлиси Кумитаи иљроияи ЊХДТ дар Вилояти Мухтори Кўњистони Бадахшонмасъалањо оид ба вазифањои аввалиндараљаи аъзои ЊХДТ дар Вилояти Мухтори КуњистониБадахшон, ки аз суханронии Раиси Њизби Халќии Демократии Тољикистон муњтарам ЭмомалїРањмон дар Маљлиси КИМ ЊХДТ аз 18-уми сентябри соли 2014 ва ќарорњое, ки аз ин маљлисбармеоянд, даъвати Конференсияи ХII Кумитаи иљроияи ЊХДТ дар Вилояти МухториКўњистони Бадахшон, тасдиќи наќшаи чорабинињои Кумитаи иљроияи ЊХДТ дар ВилоятиМухтори Кўњистони Бадахшон ва тањлили љараёни обунашавї ба нашрияи Марказии ЊХДТ"Минбари халќ" барои нимсолаи якуми соли 2015 мавриди муњокима ќарор гирифтанд.

килони халќ истодааст. Тавре ра-иси Кумитаи иљроияи ЊХДТ дарвилоят иттилоъ дод, марбути иннуќтањо аз љониби роњбарияти бо-лоии њизб њидоят шуд, ки Барно-маи пешазинтихоботии ЊХДТ боядфарогири кулли масоили имрўзуфардои љомеа гардад ва ниёзу хо-стањои њар як интихобкунандароинъикос намояд.

Дар суханронии баромадку-нандагон ќайд гардид, ки дар ма-њалњо аллакай усулњои пурсама-ри корњои фањмондадињии тарѓи-ботию ташвиќотии усулњои нав,аз љумла аёдати беморон, куњан-солон, ниёзмандон, таќдими таб-рикнома дар љашнњо, дастагулњодар маъракањои хушї, дилбар-дории оилањои ѓамзада, ба чора-бинињои сиёсию таърихї таклифнамудани нафарони барўмандимањал, ташкили баромади онњодар маъракањо аз тариќи телеви-зиону радио ва ѓайра истифодабурда мешавад. Кулли кўшишуѓайрати њизбиён бар он равонагардидааст, ки њамеша дар бай-ни мардум бошанд, чи дар шодиючи дар ѓами онњо. Бо мардум на-здик бошед, онњо низ пай меба-ранд, ки кї дар фикри бењбудиирўзгорашон аст.

Њангоми баромадњо дар бай-ни сокинони шањру дењот дар бо-раи музаффарияти солњои Истиќ-лоли кишвар, ба хусус раќамњоиомории созандагию ободонї вамолиявии вилоятро дар тўли 10-15 соли охир истифода мебарем.Ин муваффаќиятњо дар асл хелефаровонад. Онњо њам дар ободо-нию созандагї, њам дар бењбудиирўзгории мардум, њам дар рушдисоњањои тиббию њам маориф,фарњангу эњёи расму оинњоимиллї, арљгузорї ба фарзандонифарзонаву сарсупурдаи миллат,ки дар ќарнњои гуногун зиста бу-данду ба хотири пойдории мил-лат, рушди илму фарњанг, маорифљоннисорї кардаанд. Инчунин азхизматњои Президенти мамлакат,ки дар муддати хеле кўтоњ дар

љумњурї сулњу салоњро пойдорнамуд, дар њоле, ки варзидатаринсиёсатмадорони љањон бар он бу-данд, ки Тољикистон ба Афѓонис-тони дуюм табдил ёфту ягон не-рўе наметавонад, ки дар 20-25соли охир дар ин сарзамин сулњробарќарор намояд. Дар вохўрињоаз дастуру супоришњои РаисиЊХДТ муњтарам Эмомалї Рањмонпайваста истифода мебарем.

Дар хусуси омадурафтиаъзои њизб ба муњољирати мењ-натї маълумоти сањењ вуљуд на-дорад. Маљлиси комиљроия баќарор омад, ки дар комиљроияишањру навоњї китоби махсусибаќайдгирї бояд кушода шавад,ки дар он омаду рафти аъзои њизбќайд гардад. Инчунин омаду раф-ти муњољирони мењнатии ѓайри-њизбї низ, яке аз масъалањои мар-казї мањсуб меёбад, зеро ин аф-род дар муддати муайян аз њуду-ди љумњурї берун буда, метаво-нанд ба гурўњу љараёнњои дигармансубият пайдо намоянд, эъти-бори љиддї дода мешавад.

Инчунин иттилоъ доданд, кидар сањифаи рўзномањои ѓайридав-латию сомонањои интернетї оид бамузаффариятњои Њукумати љумњ-урї, Сарвари мамлакат, гоњо на-виштањои муѓризона ба назар ме-расанд. Бешак ин њарфи раќибонисиёсии мосту ягон асосе надорад.Мо, њизбиён, хомўширо ихтиёр на-карда, бо далелњо собит менамо-ем, ки ин суханон дурўѓи мањзанд.

Дар шањру дењот љавонони зи-ёде њастанд, ки мехоњанд таќдирихешро бо ЊХДТ пайванданд. Куми-тањои иљроияи шањру навоњї боонњо дар ин роњ пайваста кор ме-баранд. Умуман, љавонон бояд дарњаёти њизб теъдоди асосиро таш-кил дињанд, аммо агар ба таркибињизб аз рўи синну сол нигоњ кунем,мебинем, ки он ќонеъкунанда нест,- ќайд намуд дар хотима, раиси Ку-митаи иљроияи ЊХДТ дар вилоятЉонибек Ќозибеков.

Лутфишоњи ДОДО

ЉОНИБДОРЇАЗ ЊАДАФЊОИ СОЗАНДА

Узви кумитаи иљроияи ноњия-вии њизб, раиси ноњияи КўњистониМастчоњ Сўњроб Охунзода зим-ни суханронии худ оид ба нуфу-зи ЊХДТ миёни сокинони ноњия ваљонибдории онњо аз њадафњои со-зандаи њизб ибрози назар намуд.Мудири бахши омор ва бањисоб-гириии Дастгоњи Кумитаи ИљроияиМарказии ЊХДТ Абдурањим Шоевзикр намуд, ки баргузор шуданиконференсияњои њисоботї ва ин-тихоб шудани њайати нави куми-тањои иљроия барои таќвият дода-

КЎШИШ БАРОИ БАЛАНДБАРДОШТАНИ ОБРЎИ

ЊИЗБ ДАР ЉОМЕАнави Кумитаи иљроия, ки аз зиёиё-ну коршиносон, кормандони масъ-ули њизбї ва намояндагонисоњањои мухталифи хољагии халќиборатанд, зарур аст, ки бароипешрафти љомеаи Тољикистон,рушду нумўи он, тањкими давлатидемократї, њуќуќбунёд ва дунявїва барои баланд бардоштани об-рўву нуфузи Њизби Халќии Демок-ратии Тољикистон дар љомеакўшиш ба харљ дињанд".

Роњбари дастгоњи Кумитаииљроияи ЊХДТ дар вилояти СуѓдН. Назаров ва раиси ноњия Н.На-бизода дар баромади худ аз ма-вќеъи њизбиёни ноњия дар миќё-си вилоят ибрози аќида намуда,љињати боз њам бењтар намуданифаъолияти њизбї маслињатњо до-данд. Дар охир вакилон ба Кон-ференсияи вилоятї интихоб гар-дида, ба аъзои нав шањодатно-мањои њизбї ва ба чор нафарѓолибони Спартакиадаи бонувонСипосномањои КИ ЊХДТ дарноњия супорида шуд.

"МХ"

ни Ватан" дар вилояти Суѓд Абду-набї Сангинов иштирок доштанд.

Дар конференсия раиси КИЊХДТ дар ноњия Р. Замонов дарбораи фаъолияти панљсолаи ку-митаи иљроияи ноњиявии њизб гу-зориш дод. Њамчунин њозиринњисоботи раиси комиссияи тафти-шотии назди кумитаи иљроияи њиз-бро шунида, њайати нави кумитаииљроия ва комиссияи тафтишоти-ро интихоб карданд.

ни корњои дохилињизбї, тањкимимавќеи њизб дар љомеа, баландшудани њисси масъулиятшиносииаъзои њизб, риояи интизоми дохи-лињизбї ва дар маљмўъ ба вусъа-ти фаъолияти пурсамар таконитоза мебахшад.

Дар фарљом аз рўи масъа-лањои баррасигардида, ќарорњоидахлдор ќабул карда шуда, ваки-лон ба Анљумани ХII ЊХДТ инти-хоб шуданд.

Минбари халќ5 ноябри соли 2014

№45 (972)6 АРСАИ НОМУСУ НАНГ

(Давом дорад)

(Аввалашдар шумораи гузашта)

ОРЗУИ Амрулло онбуд, ки дар пањлўиваслгари чархањоинеругоњи Сангтўда- 1 истода, њар як

амали дастону панљањои мўъљи-заофарини ўро бо чашмони худбубинаду инњоро дар оинаиоњанини хотирааш наќши абадїбубандад. Мутаассифона, ин бавай муяссар нагардид, зеро вас-лгари чархањои ин неругоњ мута-хассиси як ташкилоти хориљїбуд ва он ба њељ ваљњ розї на-шуд, ки њангоми иљрои вазифаињассостарин шахси бегона шир-кат дошта бошад.

Амрулло Муќаддасович бомамнунї ќайд менамояд, ки соли2008 бо ташаббуси шахсии Љано-би Олї, Президенти Тољикистонмуњтарам Эмомалї Рањмон дартаърихи неругоњи Роѓун дигаргу-нии куллї ба амал омада, сохт-мони он дубора оѓоз гардид.Њамчунин дар ин сол дар зинда-гии шахсии ў низ воќиаи муњимеба амал омад. Амрулло Муќад-дасович барои иљрои орзуи аза-лии худ ва њаллу фасл карданимушкилоту муаммои ботиниашкорхонаи "Нурафшон"-ро таш-кил намуд.

-"Нурафшон" муассисаимахсусгардонидаи гидротехни-кии иншооти сохташаванда ме-бошад, - њикоя мекунад Амрул-ло Муќаддасович. - Ва он зодаидаврони истиќлоли Ватан буда,ният дорем, ки зањмати мо истиќ-лолияти кишвари азизамонробоз њам тањким бахшад.

Њамин тавр ў бо як љузвдонва як муњр дар баѓал ба ќабул-гоњи директори генералии ЉСКНБО-и Роѓун омада, арзи дилаш-ро чунин изњор намуд:

-Илтимос дорам, моро баљои пир ва дастгир бошед, то кидар њамин сохтмони неругоњ њис-саи хоксоронаи худро гузорем.

-Ниятатон бисёр наѓз, лекиншумо кадом корњои ба сохтмо-ни неругоњ вобастабударо са-риштаю уњда карда метавонед?- пурсид директори генералї.

-Мутахассисони муассисаи"Нурафшон" асосан бо васлунасби чархањои неругоњ машѓулхоњанд шуд. Лекин мо дигар ва-зифањоеро њам, ки ба сохтмониќисматњои гуногуни неругоњ мар-бут њастанд, анљом дода мета-вонем.

-Оњо, чи хеле мегўянд, буз-боз он сарбоз, ки сардўшии љан-ролро орзу накунад, - гуфт ди-ректори генералї ва баъди ан-даке хаёл илова намуд: - алњолиљоза медињем, то кор кунед,вале мо даќиќан месанљем, киќавлу амалатон мувофиќ меоядё не? Ва њоло маслињатро бадуродур намепартоему ба шумосупориши аввалинро њам ме-фањмонем. Бо мутахассисонихуд кўрањои сементгириро барќ-арор карда, онњоро барои исти-фода омода бисозед. Баъд бозмаслињат мекунем.

-Барои бовариатон њазоронташаккур, - аз љояш бархост роњ-бари муассисаи навтаъсиси "Ну-рафшон" Амрулло Халилов ваба мисли низомиён гуфт: - Иљозадињед, ба иљрои супориш шурўънамоем.

-Муваффаќият мехоњам!Ин кўрањои сементгирї аз

замонањои шўравї монда, се-мент дар андарунаш хушкидаю

шах шуда, њар яке чор њазорушашсад тонна зарфият дош-танд. Кормандони "Нурафшон"дар муњлати муайян корро иљрокарданд. Ва дар охир санљишидаќиќ собит намуд, ки супоришиаввалини роњбарияти сохтмонбо сифати олї анљом ёфтааст.Ба њамин васила силсилаи мун-тазами супоришњо оѓоз гарди-данд ва "Нурафшон" њар як кор-ро ба дараљаи нуронї мерасондва боз омодаи кор мешуд...

Дар даврањои аввали фаъ-олияти ширкати "Нурафшон"боре як рўзноманигор ба Амрул-

ман инкор намекунам ва бо эњти-ром зикр менамоям, ки чордањсоли фаъолиятам дар ин муас-сиса бароям дабистони хубешуд ва дар он бисёр сабаќњо ом-ўхтаам. Сонитар ин муассиса ба"Тољикспетсгидроэнергомонтаж"бадал ёфт ва мутаассифона,дар давраи роњбарии ЌурбоновРустам Усмонович фаъолиятичунин корхона фалаљ гардид.Дар фалаљ шудани кори "Тољик-спетсгидроэнергомонтаж" манкамбудии Вазорати барќу сано-ати љумњуриро мебинам. Наме-донам чї сабаб буд, ки зимни

њам ду ё се ширкати хусусї иљроиин корро бар дўш гирифта, валепас аз њафтае изњор доштанд, кианљоми чунин амр берун аз иќти-дору имконоти эшон аст. Баъдиин мољаро иљрои онро бар зим-маи Амрулло Халилов супурдандва илова намуданд, ки масъалаимазкур тањти назорати шахсиимуовини аввали сарвазири њуку-мат аст. Ин супориш насб карда-ни ќубурњои обу њавогузаронї азболои дарёи пуртуѓёни Вахш буд,яъне аз соњили рост ба соњиличап дар иртифои ќуллањои кўњсо-рон. Гап дар сари он аст, ки со-

расонида метавонед ё хайр. Ас-лан мо тайёр њастем, ки бароиРоѓун тамоми корњои аз даста-мон меомадаро иљро кунем.Зеро Роѓун ояндаи нурафшоникишвари азизи мост. Пеш азоѓози кор њисобамон даќиќ будва ѓарѓараи борбардорї ќубурњ-оро кашида мутобиќи амри моќуллаи кўњи Уќобонро бо ќуллаикўњи Мирамард бо роњи мурта-феъи осмонї пайваст намуд.

Муассисаи "Нурафшон" ба-рои хушсифат ва ба зудтаринфурсат анљом додани насбиќубурњои сесаду шастметраиобу њавогузаронї аз тарафи му-овини аввали сарвазири њукуматсазовори мукофот гардид.

Мутахассисини ширкати"Нурафшон" бо роњбарии Ам-рулло Халилов корњои арматур-бандии таки дарвозаи наќби сох-тмониро низ хушсифат иљро кар-данд. Тавре ки маълум аст, ба-рои фањмидан ва муайян наму-дани њар як лаппишу ларзишиандаруни наќб дар зери љомаиѓафси тунукагину бетонии он ас-бобњои њозиразамони ченкуниюназоратї насб кардан зарур аст.Иљрои чунин кори нозук ба зим-маи ширкати "Нурафшон" вогу-зор гардида буд, ки он низ муво-фиќи матлаб анљом ёфтааст.Сохтани чордањ адад обдонихурду бузург ба ѓунљоиши аз як-саду шаст то њафтсаду шасткубї барои мутахассисини муас-сисаи "Нурафшон" ва раиси онамали муќаррарї њисоб меёбадва ин обдонњо тибќи заруратисохтмон дар минтаќањои мухта-лиф насб карда шудаанд.

Бале , Амрулло Халиловсањењ ва бамавќеъ гуфтааст, ки"Нурафшон" барои пешрафтисохтмони неругоњи Роѓун кулликорњои дилхоњу матлубро иљроменамояд.

Сохтмони пойгоњи истењсо-лии ширкати "Нурафшон" бароиАмрулло Муќаддасович вази-фаи муњимтарин мањсуб гарди-да, боиси ифтихор њам мебо-шад.

-Ин минтаќа аз замонишўравї нообод монда, солњоиминбаъда ба љои харобазоретабдил ёфта будааст, - наќл ме-кунад Халилов, - ба дирексияисохтмон дархост навишта ,иљозат пурсидем, ки њамонќитъаи вайронаро барои худпойгоњи истењсолї бисозем. Онминтаќаро кўњдомони Њайдарїмегўянд ва ба махзани сангушаѓали раќами понздањ наздикаст. Дирексия ба ин сохтмониљозат дод ва мо бо зањматидастони худ он партовгоњро ободкардем, пеш аз њама устохона,хобгоњ барои сад нафар, ошхо-на, нонпазхона, њаммом бунёднамудем. Дар майдони сохтмо-нии он крани панљоњтоннагї ус-тувор кардем, кране, ки васлунасбаш кори дўстдоштаи манаст. Давро-даври пойгоњро пан-љара гирифта, сангпорањои гир-ду атрофро барчидем ва дарљойњои холї дарахтони гуногуншинондем, ки њоло сарсабз гар-дида, хеле ќад барафрохтаанд.Њамчунон дар пањлуи роњравњотухми гулњои гуногунранг киш-тем, ки шукуфтани ин гулњо рўњиморо болида сохта, ба дилњоя-мон сурур мебахшанд.

Саидќули ЌУРБОН,Бахтёри МУРТАЗО

РОЊИ «НУРАФШОН»РОЊИ «НУРАФШОН»

ло Халилов бо чунин савол му-рољиат намуд:

-Маълум аст, ки шумо зодаиОби Гарм њастед ва албатта,бисёр мехоњед, ки дар сохтмо-ни умумихалќии неругоњи Роѓунсањмгузор бошед. Лекин бариловаи ин боз кадом воќиа та-кон бахшид, ки муассисаи "Ну-рафшон"-ро ташкил намоед?

-Солњои њаштодум ман ме-хостам, ки ба муассисаи "Спет-сгидроэнергомонтаж"-и шањриЛенинград ба кор дохил шавам.Он солњо як шуъбаи ин муасси-са дар сохтмони неругоњи Роѓунифои вазифа менамуд ва муњан-дисини корхонаи мазкур хеле ба-ландмартаба буда, бештар боваслу насби дили неругоњњо,яъне чархањои он ва дигар ко-рњои њассос машѓул мешуданд.Њайратангез он буд, ки ба "Спет-сгидроэнергомонтаж" фаќат му-тахассисини ленинградию мас-кавї, яъне фаќат русњо кор ме-карданду намояндагони љумњу-рињои миллї, аз љумлаи ќазоќњо,ќирѓизон, тољикон, туркманњо,ўзбекон як нафар њам набуданд.Ман аз тањти дил хоњиш доштам,ки дар њамин муассиса кор кунамва дар њамкорї бо муњандисиниолирутба донишу мањорати дарбобати васлу насби чархањоинеругоњ ва дигар нуќтањои иншо-оти мураккаб доштаамро такмилдињам. Ва аз њама муњимаш њам-чун муњандиси њаќиќї бо дасто-ни худ чархањои неругоњњороваслу насб намоям. Аммо со-лњои минбаъда, ваќте ки фаъо-лияти "Спетсгидроэнергомон-таж" хеле заиф гардида, аксаримуњандисини асили он ба Ленин-граду Маскав баргаштанду ба онмуњандиси ѓайрипитерї - КимЛаврентий Иннокентевич роњ-барї мекард, ба ин муассиса бакор даъват гардидам. Албатта,

васлу насби чархањои неругоњиСангтўда - 1 муњандисини тољикфаромўш шуданд ва дар он иш-тирок накарданд . Њол он кибаръакс мо, тољикон аз ин коримуњим дур намонда, бояд дарпањлуи васлгарони хориљї мебу-дему дар он сањми худро мегу-зоштем ва дар баробари ин таљ-рибаю малакаамонро низ афзунменамудем. Возењ аст, ки дарзамони Иттињоди Шўравї доирба васл кардани ќалби неругоњ,яъне агрегати он ба мо боварнадоштанд, вале дар замониистиќлолият акнун тамоми роњњоифтитоњ шудаанд ва барои пай-сипарї намудани ин роњњо набо-яд ягон гиреваю садамае мављ-уд бошад.

Њамин омилњо ба ман такондоданд, ки корхонаи худро таъ-сис намоям ва дар васлу насбичархањои неругоњњое, ки мин-баъд сохта мешаванд, иштирокбикунам. Шукрона мегўям, кидар корхонаи ман муњандисинињаќиќї бисёранд. Инчунин ба-родарам Талабшоњ њамроњамкор мекунад ва њоло писарамПарвиз дар факултаи гидротех-никии Донишгоњи кишоварзииТољикистон ба номи Ш. Шотемуртањсил менамояд. Ва ў ният до-рад, ки пайрави ман шуда, пасаз хатми мактаби олї ба муас-сисаи "Нурафшон" ба кор ояд.Ман њозиру омода њастам, кињам ба писари худам, њам ба кул-ли љавонмардони тољик, агаронњо ба наздам оянд, њунару ко-рамро ёд дињам. Зеро дар Тољи-кистони ба љон баробарамонрўдњои хурўшон зиёданд ва модар онњо неругоњњои муќтадирхоњем сохт.

***Ин њам аз љумлаи аввалин

супоришњо буд ба кормандонимуассисаи "Нурафшон". Пай дар

њили рости дарё тарафи шањриРоѓун буда, ободу маъмур аст.Акнун зарурат пеш омадааст, кибарои иљрои корњои сохтмон азњамин соњили обод, яъне аз ростба соњили начандон ободи чапќубурњои обу њавогузаронї насбнамоянд. Барои пешрафти кориљрои чунин амр амали муќарра-рист. Тавре ки собиќадорони сох-тмон њикоя мекунанд, дар солњоиаввали оѓози корњои неругоњиРоѓун як нафар сарвари механи-заторон булдозерро аз рўдиВахш њамин тавр, яъне аз соњи-ли рост ба соњили чап гузарони-да будааст. Албатта, он ваќт дарболои дарё њанўз кўпрук насохтабудаанд ва чї тавр анљом ёфта-ни ин убури таърихии булдозераз дарёи пуршўр ва хунмаст худяк ќиссаи алоњидаест.

Амрулло Халилов бо мута-хассисону коргаронаш ќубурњоиобу њавогузарониро ба тўли якњафта насб карданд. Касе дарвараќи тобасанг, ки хати ќубурњоаз болои он гузаштааст, байтизерини шоирро сабт намудааст:

Кори њар буз нестхирман кўфтан,

Гови нар мебоядумарди куњан.

Њар касе, ки ин шеърро дартобасанг њаккокї кардааст, баљасорату фидокории мутахасси-сини ширкати "Нурафшон" ќоилшуда будааст.

Худи Амрулло Муќаддасо-вич дар ин хусус наќл мекунад,ки барои иљрои њар як кор њисо-бу китоби даќиќ лозим аст ва чуншумо њаљми кор ва усулу рави-ши анљом медодаатон ва имко-нияти тобеини худро дар вараќикоѓаз муайян ва собит намоед,пас аён мегардад, ки шумо онроба сурату сифати хуб ба итмом

Минбари халќ5 ноябри соли 2014№45 (972) 7

БО ташаббуси Саридораи бойго-нии назди Њукумати ЉумњурииТољикистон ба ифтихори 20-со-лагии Конститутсияи (Сарќонуни)

Љумњурии Тољикистон дар толори Муасси-саи давлатии "Душанбе-Плаза" дар мавз-ўи "Конститутсияи Љумњурии Тољикистон ванаќши он дар давлати соњибистиќлол" кон-фронси илмї-назариявї баргузор гардид.

Конфронсро бо сухани ифтитоњї сар-дори Саридораи бойгонии назди ЊукуматиЉумњурии Тољикистон, номзади илмњои таъ-рих Дилором Мирсаидова њусни оѓоз бах-шида, мењмононро хайрамаќдам гуфт. Мав-суф оид ба таљлили 20-умин солгарди ќабу-ли аввалин Конститутсияи Љумњурии Тољи-

Хусусияти фарќкунандаи Конститут-сияи (Сарќонуни) њозираи Љумњурии Тољи-кистон аз конститутсияњои даврони шўра-вии Тољикистон дар он зоњир мегардад, кидар он 34 модда ба њуќуќу озодињои инсонва шањрванд бахшида шудааст. Пеш аз онки дар бораи мазмуни боби дуюми Консти-тутсияи (Сарќонуни) Љумњурии Тољикистонсоли 1994 изњори назар намоем, бояд пе-ромуни чанде аз хусусиятњои њуќуќ, озодї,вазифањои асосии инсон ва шањрванд та-ваќќуф кунем.

Ин гурўњи њуќуќу озодї ва вазифањоиинсон ва шањрванд њуќуќу озодї ва вази-фањои оддї нестанд. Онњо расман њамчунњуќуќу озодї ва вазифањои асосї муќарраргаштаанд. Онњоро њуќуќу озодї ва вази-фањои конститутсионї низ меноманд. Во-ќеан њуќуќу озодињо ва вазифањои асосииинсон ва шањрванд дар сатњи конститутсиямуќаррар ва кафолат дода мешаванд.

Барои муќаррар, танзим ва муайян кар-дани кафолати татбиќи њуќуќњои инсон та-моми низоми њуќуќии давлат сафарбар кар-да шудааст. Ба воситаи њазорњо ќонунњоисатњи гуногун ва санадњои меъёрии њуќуќї,ки дар мувофиќат бо санадњои муњимињуќуќи байналмилалї дар хусуси њуќуќиинсон ќабул шудаанд, низоми њуќуќу озодїва вазифањои инсон ва шањрванд муќар-рар карда мешаванд. Дар онњо на фаќатњуќуќу озодї ва вазифањо муќаррар, балкироњу воситањои амалї намудани онњо ни-шон дода мешаванд.

Дар соњањои иљтимої-иќтисодї, сиёсї ваахлоќї-мафкуравии њаёти љомеа муносиба-тњои ба вуљудоянда тамоми фаъолияти шах-сро фаро мегиранд, вале њељ як соњаи њуќуќдар алоњидагї онњоро ба танзим дароварданаметавонад. Танњо њамаи соњањои њуќуќ дармаљмуъ онњоро мустањкам намуда, ба тан-зим медароранд. Меъёрњои њуќуќи конститут-сионї фаќат асосњои њолати њуќуќии шањр-вандони Тољикистонро муќаррар менамоянд.Вазъи конститутсионии шахс њолати њуќуќиишањрвандони Тољикистон, њолати њуќуќиишањрвандони хориљї ва шахсони бешањрван-дро дар бар мегиранд.

Унсури дигари њолати њуќуќии инсон вашањрванд соњибњуќуќии умумї ё ќобилятињуќуќдорї ва вазифадории онњо мебошад.Лаёќати соњибњуќуќии шахс бо шањрвандїалоќаманд буда, онњо якдигарро пурра ме-кунанд. Шањрванди Тољикистон, лаёќатипурраи њуќуќї дошта, метавонад шахси (су-бьекти) комили њуќуќу озодї ва вазифањоиасосї бошад. Мазмуни њолати њуќуќии ин-

КОНСТИТУТСИЯИ(САРЌОНУНИ)ЉУМЊУРИИТОЉИКИСТОН

ИНСОН ДАР ЊАР КУЉОСОЊИБЊУЌУЌ АСТ

Таърихи тањия, ќабул ва инкишофи Конститутсияи нави Тољикистон бо барњамхўрии Иттињоди шўравї васоњибихтиёр гаштани собиќ Љумњурии иттифоќии Тољикистон зич алоќаманд мебошад. Боби аввалиСарќонун асосњои сохтори конститутсионии љумњуриро муќаррар ва танзим менамояд. Меъёрњои бобимазкур хислати волои њуќуќии таъсискунї ва муќаррарнамої доранд. Дар ин боб дар хусуси арзиши олїдонистани худи инсон, њуќуќ ва озодињои он, дахлнопазирии њаёт, ќадр, номус ва њуќуќњои фитрии инсон, азтарафи давлат эътироф, риоя ва њифз намудани њуќуќу озодињои инсон ва шањрванд меъёрњое мављуданд, кибарои муайян кардани вазъи њуќуќї-конститутсионии инсон ва шањрванд ањамияти хоса доранд.

сон ва шањрванд аз њама бештар дар њуќуќувазифањои онњо, ки ќонунгузории Тољикис-тон муќарар кардааст, ифода меёбад.

Амалї ва татбиќшаванда будани вазъињуќуќии инсон ва шањрванд бо роњи муќар-рар кардани кафолатњои иќтисодї, сиёсї,ташкилї ва њуќуќї таъмин карда мешаванд.Вазъи њуќуќии шахс ба воситаи маљмуињуќуќу озодї ва вазифањои асосии инсон вашањрванд, ки дар меъёрњои њамаи соњањоињуќуќ ва ќонунгузории амалкунанда инъи-кос ёфтаанд, муайян мегардад. Асосивазъи њуќуќи инсон ва шањрванд аз њуќуќуозодї ва вазифањои ба тарзи конститутси-онї муќарраргардида иборат аст.

Сарќонун њаёт, ќадр, номус ва дигарњуќуќњои фитрии одамонро дахлнопазирдониста, муќаррар менамояд, ки њуќуќу озо-дињои инсон ва шањрвандро давлат эъти-роф, риоя ва њифз менамояд. Дар раъйпур-сии соли 2003, ки барои ворид намуданитаѓйирот ба Конститутсия доир гардид, баин модда илова карда шуд, ки "Инсон, њуќуќва озодињои он арзиши олї мебошанд". Инмеъёрњо яке аз асосњои сохтори конститут-сионї дониста шудаанд ва нишондињандаимуњимтарини моњияти демократии давлатмебошанд. Аз ин рў, дар асоси моддаи 100Сарќонун онњо бекорнашаванда ва таѓйир-нопазиранд. Аксари њуќуќу озодињои асосииинсон ва шањрванд хислати сарчашмавїдошта, бештари онњо ба шахс аз лањзаи та-валлуд тааллуќ доранд ва мањдуднашаван-да мебошанд.

Муќаррар ва эътирофи њуќуќу озодї вавазифањои конститутсионии инсон ва шањ-рванд на ѓамхорию туњфаи касе, балки за-рурияти объективиест, ки ба он њам шахс,њам љомеа ва њам давлат манфиатдор ме-бошанд. Барои инсон ва шањрванд њуќуќуозодињои конститутсионї воситаи худифо-дакунї ва ошкор намудани лаёќати дарљомеа ташаккул ва инкишофёбї, таъминишаъну шараф мебошад, ки барои шахсия-ти озод хос аст. Онњо воситаи амалї гар-донидани њуќуќњо барои идораи корњоиљомеа, ки узви он аст ва дар идоракуниидавлат мебошанд. Ин кор барои ќонеъ гар-донидани эњтиёљоти њаётан муњими мод-дию маънавї воситаи муњим дониста шу-дааст.

Бояд гуфт, ки инсон на фаќат объектидавлатдорї, балки бештар субъекти онмебошад. Аз ин рў, таъйин кардани њуќуќуозодињои шахс барои ташаккулёбї ва руш-ди давлат низ зарур аст. Муќаррар карда-ни њуќуќи њар кас ба мењнат, моликият ва

кафолати онњо асоси фаъолияти соњибко-рии одамон буда, муњити иќтисодии давлат-ро муайян месозад. Њар як њуќуќу озодї вавазифањои асосии инсон ва шањрванд баин ё он самти сохтмон ва фаъолияти дав-лат алоќамандї дорад.

Инсон ва шањрванд бо ташаббус ваимкониятњои худ якљоя дар њар гуна нињо-дњои љамъиятї муттањид гашта, мувофиќимайлу раѓбати худ дар њалли масоили мух-талифи њаёти љомеа ширкат менамоянд.Њамин таљриба њоло дар тамоми мамлака-тњои мутамаддин рушд ёфта, наќши љоме-аро дар идораи корњои љамъиятї ва дав-латї фаъол мегардонад. Њамаи њуќуќњоимолумулкии инсон ва тартиби ба меросгу-зории он, ки њуќуќи гражданї кафолат до-дааст, дар заминаи њуќуќи конститутсиониињар кас ба моликият ва ба мерос монданион вуљуд дорад ва амал мекунад.

Конститутсияи Љумњурии Тољикистонњимояи давлатии модару кўдак, њифзи кўда-кони маъюб (ќисми 1 ва 3-и моддаи 34),мањрум шудан аз сарпараст (моддаи 39),њуќуќ ба тарбия ва таълими ятимон аз љони-би давлат (ќисми 3-и моддаи 34), њуќуќ бањифзи саломатї ва ёрии тиббии ройгон дармуассисањои тандурустии давлатї (моддаи38)-ро кафолат медињад. Кўдак аз рўзи дарбатни модар пайдо шуданаш њуќуќ ба зин-дагї дорад.

Њуќуќу озодї ва вазифањои асосї нис-бати њар як инсон ва шањрванд муќарраркарда мешаванд. Њамаи дигар њуќуќу озодїва вазифањои ѓайриасосї ба вазъи гуногу-ни шахс - соњибмулк, харидор, фурўшан-да, истеъмолкунанда, иљорадињанда,иљоракор, меросгиранда, меросгузоранда,айбдоршаванда, мањкумшуда, даъвогар,љавобгар, шоњид ва ѓайра вобаста гардо-нида шудаанд. Ќонунгузории соњавї ишти-рокчиёни муносибатњои њуќуќиро ба корга-ру хизматчї, хонанда, донишљў, муаллиф,ихтироъкор, њунарпеша ва ѓайрањо људомекунанд ва танњо дар њолатњои муайяншахсро пешбинї мекунанд.

Њуќуќу озодї ва вазифањои асосиишањрванди Тољикистон бо иродаи шањр-ванд ба даст намеоянд ва аз даст намера-ванд. Онњо ба ў дар асоси шањрвандї та-аллуќ доранд ва аз вазъи њуќуќии вай људо-нопазир буда, танњо якљоя бо аз даст дода-ни шањрвандї ќатъ мегарданд. Онњо башахс сарфи назар аз амалї гардонидан ёнагардонидан доимї тааллуќ доранд.Њаљму шумораи амалї гардонидани њуќуќуозодињои конститутсионї онњоро кам ё зиёд

намегардонад ва ќатъ низ намекунад.Ба њамин тариќ, њуќуќу озодї ва вази-

фањои асосии инсон ва шањрванд муноси-бату алоќањои муњимтарини байни шахс вашањрвандро бо давлат инъикос намуда,мавќеи шахсро дар љомеа муайян менамо-янд. Моњият, мазмун, низом ва кафолатњоињуќуќу озодї ва вазифањои асосии инсонушањрванд бо моњияти демократии давлатзич алоќманд буда, танњо дар заминаи му-ассисањои демократии љомеа татбиќи онњоимконпазир мегардад.

Вобаста ба хислати демократї ва ёиртиљої доштани шаклу сохтори давлатї,мазмун ва моњияти муносибати давлат бошањрвандон гуногун шуда метавонад.Принсипи умумият ва универсалї буда-ни њуќуќњои инсон, яъне њамаи одамониљањон, сарфи назар аз мансубияти иљти-мої, нажодї, миллї, забонї, динї ваѓайра соњиби њуќуќу озодињо мебошанд.Одам њар куљое бошад ва њар ќадар таѓй-ири љойи зист кунад њам, ў соњиби њуќуќва озодињои асосї мебошад.

Моддаи 17-и Сарќонуни мо муќаррарменамояд, ки њама дар назди ќонун ва судбаробаранд. Давлат ба њар кас, ќатъи на-зар аз миллат, нажод, љинс, забон, эътиќо-ди динї, мавќеи сиёсї, вазъи иљтимої, маъ-лумот ва молу мулк њуќуќу озодињоро ка-фолат медињад. Хусусияти ин меъёр дарон аст, ки он на фаќат ба шањрвандони То-љикистон, балки барои њамаи шахсон дарќаламрави љумњурї таъин гардидааст. Дартатбиќ ва истифодаи њуќуќу озодињо њамаиодамон баробарњуќуќанд ва бартарию аф-залият фаќат ба ањволи саломатї, синнусол ва баъзе хусусиятњои њолати иљтимоївобаста аст.

Таќсимнопазирї ва њамбастагиињуќуќњои инсон гуфта, њамаи њуќуќ ва озо-дињои инсон ба њамдигар вобаста бударомегўянд, ки дар сурати вайрон кардани якгурўњи њуќуќ ва озодињо ќисми дигари онњониз њатман вайрон мешаванд. Вазъи кон-ститутсионї-њуќуќии инсон ва шањрванд азмаљмуи меъёрњои њуќуќие иборат мебошад,ки робитаи шахс бо давлат, соњибњуќуќииинсон, принсипњои вазъи њуќуќии ў, њуќуќуозодињо ва уњдадорињои (вазифањои) асо-сии инсон ва шањрвандро муќаррар наму-да, татбиќи онњоро кафолат медињанд.

Азиз СОЛИЕВ,магистранти Донишкадаи идоракунии

давлатии назди ПрезидентиЉумњурии Тољикистон

НАЌШИ КОНСТИТУТСИЯ ДАР ДАВЛАТИ СОЊИБИСТИЌЛОЛкистони соњибистиќлол њамчун бахтномаимиллат, омили пешрафту тараќќиёти дав-лати озоду демократии мо андешањояшробаён намуд.

Сипас даъватшудагони конфронс азМаркази миллии ќонунгузории назди Пре-зиденти Љумњурии Тољикистон, Суди Кон-ститутсионии Љумњурии Тољикистон, Вазо-рати адлияи Љумњурии Тољикистон, Акаде-мияи илмњои Љумњурии Тољикистон, Дониш-гоњи миллии Тољикистон оид ба пањлўњоигуногуни Конститутсия сухан ронда, наќшионро дар њаёти сиёсї, иљтимої ва иќтисодї

бисёр муњим арзёбї намуданд.Директори Муассисаи давлатии "Ду-

шанбе-Плаза" Р. Мўсоева дар маърўзаихуд оид ба љараёни тањия ва ќабул наму-дани Конститутсия аз љумла зикр кард, киКонститутсия, ин роњнамои халќ буда, та-моми шањрвандони Љумњурии Тољикистононро бояд дастури амал ќарор дињанд.

Њамчунин дар конфронс директориБойгонии давлатии марказии њуљљатњоиаксу садо ва синамои Љумњурии Тољикис-тон, мудирони бахшњои вилояти Хатлонмаърўза карданд.

Дар охир сардори Саридораи бойго-нии назди Њукумати Љумњурии ТољикистонД. Мирсаидова конфронсро љамъбаст на-муда, њозиринро аз номи худ ва корман-дони соњаи бойгонидорї ба муносибатиин љашн табрик гуфта, аз њамаи иштирок-кунандагон даъват намуд, ки СарќонуниЉумњурии Тољикистонро азизу муќаддасдонанд.

М. ТАБАРОВА,мудири шуъбаи Бойгонии марказии

давлатии Љумњурии Тољикистон

6 НОЯБР - РЎЗИ КОНСТИТУТСИЯ

Минбари халќ5 ноябри соли 2014

№45 (972)8

ИМСОЛ 6 ноябр ду санаи муњи-ми бузург ќайд мешаванд.Якум 20-солагии Конститут-сияи Љумњурии Тољикистон,дуюм 20-солагии ба таври

раъйпурсии умумихалќї аввалин бор инти-хоб шудани Эмомалї Рањмон њамчун Пре-зиденти Љумњурии Тољикистон.

Конститутсия ба вакили халќ, Прези-дент, Њукумат, Суди Конститутсионї, Судиолї, Суди олии иќтисодї, Маљлиси ваки-лони халќи ВМКБ њуќуќи ташаббуси ќонун-гузориро додааст.

Боби чањоруми Конститутсия ба маќо-ми Президент бахшида шудааст. Президен-ти Љумњурии Тољикистон Сарвари давлат вањокимияти олии иљроия аст.

Асоси сиёсию њуќуќии таъсиси маљли-си мансаби Президент дар ТољикистонЭъломияи истиќлолияти ЉШС Тољикистоназ 24 августи соли 1990, Ќарори ШўроиОлии ЉШС Тољикистон аз 9 сентябри соли1991, изњороти Шўрои Олии ЉШС Тољикис-тон дар бораи истиќлолияти давлатии Љум-њурии Тољикистон аз 9 сентябри соли 1991мебошанд. Мувофиќи Ќонуни ЉТ "Дар бо-раи ислоњоти Конститутсионї дар ЉТ" тар-тиби ќабул ва мавриди амал ќарор доданиКонститутсияи ЉТ аз 20 июли соли 1994мансаби Президенти Љумњурии Тољикистоназ нав таъсис дода шуд. Шўрои Олї 21июли соли 1994 Ќонуни ЉТ "Дар бораи ин-тихоботи Президенти Љумњурии Тољикис-тон"-ро ќабул кард ва якљоя бо раъйпурсїдар бораи ќабули Конститутсия, интихобо-ти Президенти љумњуриро таъин кард. Дарасоси ин ќонун Президенти Љумњурии То-љикистон дар интихоботи умумї ва муста-ќим 6 ноябри соли 1994 интихоб гардид.Мувофиќи Конститутсияи ЉТ соли 1994Президентро шањрвандон дар интихоботиумумї ба муњлати 5 сол интихоб карданд.Мувофиќи раъйпурсии умумихалќї оид батаѓйиру иловањо ба Конститутсияи ЉТ аз 22июли соли 2003 муќаррар гардид, ки Пре-зидентро шањрвандони љумњурї ба муњла-ти 7 сол интихоб менамоянд. Њамин тавр6 ноябри соли 1999 ва солњои 2006 ва 2013Эмомалї Рањмон дар асоси раъйпурсии

ППРЕЗИДЕНТАз љониби љомеаи њар давлат ќабул шудани Конститутсия-ќонуни асосии мамлакат воќеаи дорои ањамияти бузурги сиёсїаст. Рўзи 6-ноябр соли 1994 дар таърихи давлатдории навинитољикон ва истиќлолияти Тољикистон санаи бисёр муќаддас,пурифтихор ва сарнавиштсоз мебошад. Дар ин рўзи таърихї ботариќи раъйпурсии умумихалќї Сарќонуни ЉумњурииТољикистон ќабул шуд. Конститутсия њуљљатетст, ки фазоиамалаш мањдуд набуда, он сарнавишт ва роњи пешрафти ояндаихалќу давлатро дар тўли дањсолањо ва њатто садсолањо муайянмекунад. Конститутсия нисбат ба дигар ќонунњо ва санадњоиќонунгузорї, ки системаи њуќуќии мамлакатро ташкилмедињанд, мартабаи олии њуќуќї дорад.

умумихалќї ва бо назардошти таѓйиру ило-вањо ба Конститутсия Президенти Љумњу-рии Тољикистон интихоб гардид. Фарзандифарзонаи миллат, шахсияти арзанда, ѓам-хору дилсўзи халќ, сиёсатмадори барљас-та Эмомалї Рањмон инак, тўли беш аз 20сол аст, ки њамчун Президент ва 22 сол бозњамчун Роњбари давлати Тољикистон соди-ќона хизмат менамояд. Яъне ба ибораидигар гўем Президент Эмомалї Рањмонсобиќаи кории 20 солаи президентї дош-та, баробар бо Конститутсия - Ќонуни асо-сии давлат дар шинохту њифзу њимояи дав-лату миллат ва халќу ватан ва шањрван-дон далерона, мардона ва устуворонаќадам мезанад. Зеро Президент тибќи Кон-ститутсия, њомии Конститутсия ва ќонунњо,њуќуќу озодињои инсон ва шањрванд, кафи-ли истиќлолияти миллї, ягона ва мустаќи-ми марзу бум, пойдориву бардавомии дав-лат, мураттиби фаъолияти маќомоти дав-латї ва њамкорињои онњо, риояи ќарордо-дњои байналмилалии Тољикистон мебошад.

Мувофиќи Конститутсия дар матнисавганди Президент асоси вазифањоимуњимтарини ў нишон дода шудаанд. Инвазифањоро шартан ба чор гурўњ таќсимкардан мумкин аст:

1. Вазифањое, ки аз њимояи Консти-тутсия ва ќонунњои љумњурї бармеоянд;

2. Аз кафолату таъмину њуќуќу озодїва шаъну шарафи шањрвандон бармеоянд;

3. Аз њифзи сарзамин, истиќлолия-ти сиёсиву иќтисодї ва фарњангии Тољи-кистон бармеоянд;

4. Вазифањое, ки аз хизмати содиќо-на ба халќ бармеоянд.

Биёед ќазоват кунед, Љаноби Олї муњ-тарам Эмомалї Рањмон дар тўли 20 солидар мансаби Президенти Љумњурии Тољи-кистон ва дар маљмўъ 22 соли Роњбари дав-лат будан бемуболиѓа ба савганди худсодиќ монда, вазифањо ва салоњиятњои худ-ро тибќи талаботи Сарќонун ва ќонунњоиљумњурї ба љо овард ва аълодараља иљрокарда истодааст. Тавре Љаноби Олї муњ-тарам Эмомалї Рањмон дар Паёми имсо-лаи хеш ба Маљлиси Олии Љумњурии Тољ-кистон ќайд кардааст: "Конститусия њамчун

бахтномаи миллат ва санади бунёдиисиёсї роњи минбаъдаи пешрафту тараќќи-ёти давлати озоду демократии моро муай-ян менамояд. Сарќонуни кишвар Тољикис-тони моро ба љомеаи љањонї њамчун дав-лати мустаќили дорои низоми мукаммалисиёсиву њуќуќї муаррифї намуд, ки дар онинсон ва њуќуќу озодињои ў арзиши олїбуда, барои шароити зиндагии арзанда бањар шахс заминањои устувори иљтимоивуиќтисодї гузошта шудаанд. Конститутсиябарои аз байн бурдани хатаре, ки ба ис-тиќлолияти давлатї тањдид мекард, шаро-ити зарурии њуќуќї муњайё карда, барои азнобудї наљот додани давлати тозаистиќло-ли тољикон ва аз парокандагї рањої бах-шидани миллати тољик асос гузошт". Мањзбо риояи ќатъии меёрњои Конститутсия, моимрўз барои расидан ба њадафњои пешги-рифтаи љомеаи кишварамон дар самтиэъмори давлати демократї, њуќуќбунёд вадунявї ќадамњои устувор мегузорем.

Бояд зикр кард, ки салоњияти Прези-дент асосан дар моддаи 69 ва баъзе мод-дањои дигари Констиутсия, ќонунњои Кон-ститутсионї ва ќонунњо муќаррар кардашудаанд. Ваколатњои њуќуќї- конститутси-онии Президентро шартан ба чунин соњањољудо кардан мумкин аст:

1. Дар соњаи намояндагии Тољикис-тон ва сиёсати хориљии мамлакат.

Президент Тољикистонро дар дохиликишвар ва дар муносибатњои байналми-лалї намояндагї мекунад. Тавре ЉанобиОлї муњтарам Эмомалї Рањмон дар Паёмќайд кардааст: "Мисли њамеша њадафњоиасосии сиёсати хориљии Тољикистон дардурнамои дарозмуддат љињати њифзи ман-фиатњои олии кишвар бояд аз фароњамовардани шароити мусоиди берунї бароирушди устувори иќтисодиву иљтимої, таъми-ни амнияти миллї, таќвияти рукнњои давлат-дорї, дифоъ ва њуќуќи озодињо, эътибор ваманфиатњои шањрвандони кишвар, тањкимимавќеи давлат дар арсаи байналхалќї ибо-рат бошанд…" Оре, мањз бо ташаббусу си-ёсати сулњдўстона ва хирадмандонаи Пре-зиденти мамлакат Эмомалї Рањмон муно-сибатњои иќтисодї ва тиљоратии Тољикис-

тон бо кишварњои њамсояи Осиёи МарказїЎзбекистон, Ќазоќистон, Ќирѓизистон, Тур-кманистон, љумњурињои Хитой, Афѓонистон,бо кишварњои Иттињоди Давлатњои Муста-ќил, бо Эрон, Япония, Њиндустон, Корея,љумњурии Мисри Араб, давлати Ќувайт,Аморати Муттањидаи Араб, давлати Ќатар,як ќатор давлатњои Аврупо, Амрикои Ло-тинї ва Африќо густариш меёбанд.

Мањз иќдоми неку сулњпарваронаи Пре-зиденти Тољикистон буд, ки кишвари моаъзои фаъоли як ќатор Созмонњои бонуфу-зи байналмилалї, аз љумла СММ, Созмонињамкорињои Шанхай, Созмони амнияти ањд-номаи дастаљамъї, Созмони њамкорињои Ав-руосиё, Созмони умумиљањонии савдо, Со-змони њамкории исломї, Созмони њамкориииќтисодї ва ѓайрањо мањсуб мешавад. Мањзбо талошњои пайвастаи Президент дар тўлињама солњои истиќлолият муносибатњои бай-налмилалии молиявї бо Бонки љањонї, Фон-ди байналмилалии асъор, Бонки ОсиёииРушд, Бонки аврупоии таљдиду рушд, Бон-ки исломии рушд ва ѓайрањо неку самара-бахш арзёбї гардид.

2. Дар соњаи таъсис ва барњам до-дани маќомоти давлатї, таъин ва озодкардани шахсони мансабдори давлатї.

Президенти кишвар Эмомалї Рањмонвобаста ба давраи љањонишавї аз сало-њияти вазифавии хеш истифода бурда,баъди аз сари нав интихоб шуданаш дармансаби президентї соли 2013 ба сохто-рњои давлатї таѓйироти љиддї ба миёновард. Масалан, ба љои вазифаи мушови-ри давлатии Президент оид ба сиёсатикадрњо ва дигар таѓйироти кадриву сохторїПрезиденти мамлакат Эмомалї Рањмонњамчун шахси оќил, дурандеш ва серта-лабу мушоњидачї, принсипнок ва ѓамхорихалќу миллат кадрњои ба вазифањои му-њиму масъулиятноки давлатї пешнињод-шударо њаматарафа санљида, баъдан ро-зигї медињад. Ў мехоњад, танњо шахсонипуртаљриба, мењнатдўст ва беѓаразу по-квиљдон, дилу нияташ софу бекина ба инё он вазифа таъин гарданд. Зеро худиЉаноби Олї дорои чунин хислатњои покиинсонист.

6 НОЯБР - РЎЗИ КОНСТИТУТСИЯ

КОНСТИТУТСИЯ - ЊУЉЉАТИ САРНАВИШТСОЗЉомеаи башарият дарњолате рушду инкишофмеёбад, ки њуќуќу уњдадо-рињои шањрвандонаш дарасоси ќонуну ќоидањоиконститутсионї риоя вањифз гарданд. Конститутсиябунёдгузор ва заминасози якфазои мусоиди њуќуќїбарои раванди инкишофёбииљомеа мебошад.

Аз худи маънои калимаиКонститутсия бармеояд, ки он азкалимаи лотинии "конститюшн"асос ёфта, маънояш "бунёд гу-

зоштан", "таъсис додан аст". Азин рў Конститутсияи (Сарќону-ни) Љумњурии Тољикистон низрисолати худро дар пеши њаряк шањрванди Љумњурии Тољики-стон барои бењдошти шароитизиндагии арзанда заминањои му-соидро фароњам оварда, кафола-ти озодии шањрвандї, таъсисди-њандаи фазои озоди иќтисодї,иљтимої, фарњангї, илмї вадавлатиро дар худ таљассум ме-намояд.

Ба андешаи Сарвари дав-лат муњтарам Эмомалї Рањмон,ки дар ќабул ва тасдиќи ин

њуљљати сарнавиштсоз сањми на-заррас гузоштааст, "Конститутсияшањодатномаи њар як халќи со-њибистиќлол ва гувоњномаи дав-лати озоду мустаќил ва њамзамонбо ин, санади танзимкунандавумуайянсозандаи низоми давлат-дорї ва муњимтар аз њама ка-фолати њуќуќу озодињои инсон вашањрванд аст."

Воќеан, Конститутсияи (Сар-ќонуни) Љумњурии Тољикистонњуќуќу озодии инсон ва шањрван-дро арзиши олї эътироф намуда,дахлнопазирї, њаёт, ќадр, нангуномус ва дигар меъёрњои њуќуќии

фитрии инсонро кафолат меди-њад.

Дар шароити имрўзаи киш-вар бевосита санадњои меъёри-ву њуќуќии Конститутсия дар пеш-рафту рушди соњањои иќтисоди-ёти кишвар амал карда, бахусусдар соњаи бонкдорї низ Консти-тутсияи (Сарќонуни) Љумњурии То-љикистонро метавон њамчун дас-турамали дурнамои тамомиљабњањои фаъолияти худ ба корбурд.

Аз рўи талаботи Конститут-сия (Сарќонун)-и кишвар, имрўздар соњаи бонкдорї низ якчанд

ќонунњое ба тасвиб расидаанд,ки барои мусоидат намуданиривољу равнаќи ин соњаи муњи-ми иќтисодї басо назаррас ме-бошанд. Дар шароити муосирикишвар вусъат ёфтани низомибонкдорї мутобиќи Конститут-сияи (Сарќонуни) Љумњурии Тољи-кистон амал намуда, эътимод-нокї ва мукаммал гардониданимаљмўи мањсулот ва хизматра-сонињои бонкиро ба роњ мон-даанд. Ќонуни Љумњурии Тољи-кистон "Дар бораи Бонки мил-лии Тољикистон", Ќонуни Љумњу-рии Тољикистон "Дар бораи бон-

Минбари халќ5 ноябри соли 2014№45 (972) 96 НОЯБР - РЎЗИ КОНСТИТУТСИЯ

3. Имзо гузоштан ба ќонунњо, боз-доштан ва бекор кардани санадњои ма-ќомоти давлатї. Ќонунњои Тољикистонфаќат баъди ба онњо имзо гузоштани пре-зидент ва нашр гардидан ба амал баро-варда мешаванд.

4. Харљи сармояи захиравї ва муай-ян намудани низоми пул.

5. Масъалањои њарбї ва таъмини бе-хатарии давлатї. Президент мувофиќивазифањои худ Сарфармондењи олии Ќув-вањои Муссаллањи Тољикистон буда, фар-мондењони ќўшунњои њарбиро таъин ваозод мекунад.

Дар тўлї 23 соли истиќлолияти дав-латї, аз љумла 22 соли Роњбари давлатбуданаш Президенти кишвар ЭмомалїРањмон дар баробари дигар соњањои иќти-содию иљтимої ба соњаи њарбї, тавваљуњихоса ва махсус зоњир намуда меояд.

Мањз бо пешнињоду дастгирии ЉанобиОлї дар ин соња як ќатор ќонунњо, аз љумлаЌонунњои Љумњурии Тољикистон "Дар бо-раи мудофиа", "Дар бораи ќуввањои Муса-лањи Љумњурии Тољикистон", "Дар бораивазъи њуќуќи хизматчиёни њарбї ва аъзоиоилаи онњо", "Дар бораи уњдадории умумиињарбї ва хизмати њарбї", "Дар бораи яроќ","Дар бораи ветеранњо", Доктринаи њарбииЉумњурии Тољикистон ва ѓайрањо ба тавсиб

ВА САРЌОНУНКОНСТИТУТСИЯИ

(САРЌОНУНИ)ЉУМЊУРИИТОЉИКИСТОН

расиданд. Љашнњои муњими таърихї- 5-со-лагї, 10-солагї, 15-солагї ва 20-солагиитаъсисёбии Артиши миллии ЉТ бо як шук-ўњу шањомати хоса таљлил гардиданд.

6.Њалли масъалањои додани паноњ-гоњи сиёсї, шањрвандї ва бахшишиљазо.

Президент дар баробари њаллу фаслнамудани масъалањои додани паноњгоњисиёсї ва шањрвандї масъалањои бахшишиљазоро њал менамояд.

Љаноби Олї Эмомалї Рањмон шахсия-ти хеле дилсўз, ѓамхор, бекина ва бахшан-да аст. Биёед, як ќазоват кунем. Њам дардавраи муноќишањои шањрвандї (солњои1992-93) ва њам дар давраи баъди љангї тоба имзо расидани Созишномаи сулњи то-љикон (с. 1997) ва њам дар давраи бунёдко-рињо ва пешрафти кишвар (баъди соли 1997то инљониб) аз тарафи гурўњњо ва шахсониалоњида чї ќадар ќонуншиканињо, хиёнат баватан, љиноятњои нињоят вазнин содир кар-да шуданд, вале Президенти мамлакат бомаќсади авф намудани гуноњњо шахсанпешнињод намуд, ки ба чандин моддањоиКодекси љиноятї таѓйиру иловањо дохил кар-да шаванд. Њатто њукми ќатлро бекор кард.

7.Мукофотонидани шањрвандон.Президент мувофиќи тартиби муайян-

кардаи ќонун ва дар асоси Конститутсия

шањрвандонро бо мукофотњои давлатї,љоизањои давлатї, нишонњо ва унвонњои иф-тихории Тољикистон сарфароз мегардонад.Оре, Љаноби Олї њар сол дар арафаи идуљашнњои таърихї ва соњавї, дигар мароси-мњо садњо нафар шањрвандонро барои хиз-матњои бенуќсон, шоиста ва њиссагузориа-шон дар пешрафту оромию ободии ватан,тарбияи кадрњо, љавонон, насли наврас,њифзу њимояи ватан бо мукофотњо ќадрдонїмекунад. Шањрвандони Тољикистон аз инѓамхорї ва таваљљуњи Президент ЭмомалїРањмон рўњу илњоми тоза гирифта, бароичунин ќадрдонї изњори сипос мекунанд вабоз њам дилгармона барои халќу ватан вамиллат содиќона хизмат менамоянд.

Инак, 6 ноябри соли 2014 20-солагииКонститутсияи (Сарќонуни) Љумњурии Тољи-кистон љашн гирифта мешавад. 20 сол инљо-ниб мардуми зањматкашу хирадманди мо дарзери поя, сутун ва шиносномаи миллати хеш,њомии њуќуќу озодї - Конститутсия ба пеш,ба сўи ќуллањои нав ба нави мењнатї ва со-зандагию бунёдкорї, пешрафту навоварїќадам мезананд. Сарќонун ва Президентњамќадам, њамнафас, њамхон, њамрањи як-дигаранд, зеро тамоми дастовардњои тўли 23-соли истиќлолияти давлатї, 20-соли Консти-тутсия ба даст овардашудаи Тољикистониазизамон бемуболиѓа ба сиёсати хирадман-

дона ва дурандешонаи сарвари оќилу ѓам-хорамон Президент Эмомалї Рањмон сахтвобаста аст. Зеро замоне, ки фарзанди ном-вар ва номбардори халќ Эмомалї Рањмон басари ќудрат омад, Ватани нав ба истиќлоли-ятрасидаи Тољикистон рўзњои дањшатборроба сар мебурд. Љангу низоъњои хунини миё-ни тољикон боиси хисороти зиёди моливуљонї гардида, ба якпорчагии мамлакат вањастии миллати тољик тањдид мекард.

Эмомалї Рањмон бо тадбирњои хирад-мандона ва матонату љасорати фавќулод-да кишварро аз вартаи фалокат беруновард, мардуми парешонро сарљамъ намудва садњо њазор ѓурбатзадагонро ба ватанбаргардонд. Бо иродаи Сарвари давлат даряк муддати кўтоњ харобањо ба ободї табдилёфта иншоотњои азим ба вуљуд омаданд.Бузургтарин дастоварди Эмомалї Рањмонбешубња барќарор кардани сулњи комил ваВањдати миллї дар Тољикистон аст. 6 нояб-ри соли 1994 њарчанд дар ин рўзи мубораккишвар дар вазъи гарони сиёсию иќтисодїќарор дошт, мардумони мамлакат бо камо-ли масъулият ва њисси баланди шањрван-дию хештаншиносї ва дарки нангу номусиватандорї ба тариќи раъйпурсии умуми-халќї нахустин Конститутсияи давлати то-заистиќлолии худро ќабул намуданд. Вањамзамон дар ин рўз Президенти нави худ-ро интихоб карданд, ки ў Эмомалї Рањмонбуд. Бо шарофати ана њамин Конститутсиядар Тољикистон зиёда аз 1100 ќонуни навќабул карда шуданд ва мавриди амал ќароргирифтаанд. Самараи азму талошњо ва си-ёсати дурандешонаю хирадмандонаи Пре-зиденти кишвар муњтарам Эмомалї Рањмонва дастгирии њамаљонибаи халќи мењнатка-шу зањматкаши тољик аст, ки дар Тољикис-тон зиёда аз 1300 корхонаи саноатї, 1500мактаби нав, садњо иншооти муњими тиљо-ратию иќтисодї, корхонањои муштарак,роњњу кўпрукњо, наќбњои дорои ањамияти до-хиливу байналмилалидошта, сохтмонњоиазими аср ва дигар иншооти њаётан муњимсохта ба истифода дода шуданд. Тољикис-тонро имрўз беш аз 170 давлати љањон барасмият шинохтааст, зеро тибќи моддаи 1Конститутсия Тољикистон давлати соњибис-тиќлол, демократї, њуќуќбунёд, дунявї ваягона мебошад.

Президенти кишвар Эмомалї Рањмонтавонист, ки Тољикистонро дар саросариолам бо Констиутсияи таќдирсоз, мардумизањматпешаю мењнатдўсту мењмоннавоз,бо табиати зебою афсонавї, чашмањоиобаш ширин, кўњњои осмонбўс ва сиёсатисулњљўёнааш маълуму машњур гардонад.Бо шарофати истиќлолият ва тибќи Консти-тутсия мо соњиби Парчам, Нишон ва Суру-ди миллї гардидем. Президент ЭмомалїРањмон тавонист Конститутсия, ин шањо-датномаи миллат ва таќдирсозро бо иро-даи мустањкам ва њисси баланди ватандо-рию љонбозињояш њифз намуда, дар арсаиљањонї шуњратманд гардонад. Њамин тавр,мањз бо зањмату талошњои пайгирона Пре-зидент Эмомалї Рањмон Тољикистон, Ис-тиќлолият ва Конститутсияро таќвият бах-шид ва миллати тољик баъд аз њазор солдар роњи эњёи давлатдории миллї ба дас-товардњои бузурги таърихї ноил гардида,ба сўи ояндаи нек ќадам мегузорад.

Асомиддин АЗИЗОВ,устоди Донишгоњи давлатии Данѓара

књо ва фаъолияти бонкї", Ќону-ни Љумњурии Тољикистон "Дарбораи танзими асъор ва назо-рати асъор" , Ќонуни ЉумњурииТољикистон "Дар бораи ташки-лотњои маблаѓгузории хурд" вадигар санадњои меъёриињуќуќие, ки салоњияти Бонки мил-лиро њамчун маќоми олии роњ-барикунандаи низоми бонкї, азрўи вазифаву уњдадорињои худњамчун шахси њуќуќии мустаќилмуаррифї менамоянд. Дар би-сёр кишварњои пешрафта соњаибонкдорї яке аз соњањои афза-лиятноки иќтисодиёти давлат башумор рафта, мувофиќи меъё-ру санадњои њуќуќии амаликунан-дае, ки Конститутсия бевоситакафолат додааст, фаъолият ме-

намоянд. Аз ин лињоз, Консти-тутсияи кишвари мо њам бањрипешрафти иќтисодиёти мамла-кат ва рушди соњаи соњибкориихурду миёна шароитњои мусо-иде барои љомеаи имрўзаикишвар фароњам овардааст. Во-ќеан таѓйироти иќтисодиётимамлакат дар тўли 23-соли Ис-тиќлолият сол аз сол ањли љоме-аро ба муносибатњои бонкїбеш аз пеш њавасманд гардо-нида истодааст. Бо ин далоилрўзи 14-уми октябри соли ра-вон мулоќоти Президенти киш-вар бо соњибкорон баргузоргардид. Зимни ин вохўрї Пре-зиденти мамлакат перомуни таъ-мини рушди устувори иќтисодїва эътимоднокии мардум нис-

бати хизматрасонии бонкњо су-ханронї намуд: "Пасандозњоибонкии шахсони воќеї дар панљсоли охир беш аз 3,2 баробарзиёд гардида , соли 2013 ба 4миллиард сомонї баробар шу-даанд. Ин њам яке аз манбаъњоимуњими маблаѓгузорї бароирушди бештари соњаву бахшњоигуногуни иќтисодиву иљтимоїмебошад."

Ин нишондодњо воќеиятиэътимоднокии љомеа нисбатихизматрасонињои бонкии кишвармебошад. Дар њоле ки низомибонкдорї уњдадорињои худродар љомеа бањри устувории руш-ди соњаи соњибкорї ва пастнамудани сатњи камбизоатїшароити хуби хизматрасонињо-

ро фароњам овардааст, албат-та ин њама аз рўи тартиби гуза-ронидани амалиёти бонкї азтарафи Бонки миллии Тољики-стон мутобиќи ќонунњои амали-кунанда ва санадњои меъёриињуќуќии Ќонунњои КонститутсияиЉумњурии Тољикистон татбиќ ме-гарданд. Њар як банду бобњое,ки дар Конститутсияи (Сарќону-ни) Љумњурии Тољикистон батаври комил муќаррар шуда-аст, кафолатдињандаи њуќуќуозодињои њар як шањрванд буда,онро њамчун дасттурамал дар та-моми соњањои фаъолияти ни-зоми бонкии кишвар метавонистифода бурд.

Дар фароварди ин гуфтањоќайд кардан лозим аст, ки дар

арафаи љашни 20-солагии Кон-ститутсияи (Сарќонуни) Љумњу-рии Тољикистон иќдоми хирад-мандонаи Президенти кишвардар рўњияи инсондустї ва рањ-му шафќат ва бахшоиши гу-ноњњои 10 000 нафар Ќонуни Љум-њурии Тољикистон "Дар бораиавф"-ро имзо карданд. Ба вижаКонститутсия (Сарќонун) таъмин-кунандаи амнияту суботи зинда-гии њар як фарди љумњурї буда,дар ободонї, рушди иќтисодиТољикистон ва баланд бардош-тани некўањволии мардуми љумњ-урї сањми нињоят босазо дорад.

Абдулазиз АШЎРОВ,корманди

ЉСК "Агроинвестбонк"

Минбари халќ5 ноябри соли 2014

№45 (972)10

ОН, ки интихобот дарљумњурии ба ном ха-лќии Донетск ва Лу-ганск баргузор мегар-

дад, аслан касе шубња надошт.Новобаста ба он, ки овозањо дарбораи хатари њарбї ва сўиќасдњоаз љониби нерўњои њарбии Украи-на мављуд буда, онро њукумати Ук-раина, Иттињоди Аврупо ва ОБСЕѓайриќонунї эълон намуда бу-данд, мардум аз субњи барваќт бадари нуктањои райъдињї омада,навбат гирифтанд. Нозиронияк ќатор давлатњо ва созмо-нњои байналмилалї низ ома-данд. Тавре интизор мерафт,сарварони феълии ду вилоят- дар Донетск Александр За-харченко ва дар Луганск ИгорПлотнитский бо аксарияти кул-ли райъи мардум соњиби ман-дати расмии президентї шу-данд. Савгандёдкунии онњо 4ноябр баргузор гардид.

Инчунин, вакилон бароипарлумонњои њарду вилояттанњо мувофиќи рўйхатињизбї интихоб шуда, ањзобиба сарварони мазкур наздик- њаракати "Љумњурии До-нетск", "Донбасси озод" вабарои 50 љой ањзоби "ЉањониЛуганшина", "Иттифоќи иќти-содии Луганск" ва "Иттифоќи

Пайдоиши созмону ташкило-тњои нав ба нави ифротгаровутеррористї бо шаклу намудњои гу-ногун танњо муќовимату мубори-заро зидди башарият давом до-дан аст. Ќуввањои ифротї гоњедавлатњоеро, ки низоми исломїдоранд, зери интиќод мегирандугоњи дигар даъвои хилофатро ме-кунанд. Аз ин ќабил созмонњои на-вташкилшуда "Давлатї исломї"мебошад, ки пештар бо номи"Давлати исломии Ироќу Шом"шинохта мешуд. Ин давлат тамо-ми ќоидаву ќонунњои љории куллисайёраро, ки ба таври демократи-ву инсондўстї љараён дорад, но-хонда мегирад ва муќобили онмубориза мебарад. Мубориза бамуќобили вуљуди инсон.

Бояд тазаккур дод, ки имрўзњокулли башарият ба "Давлати ис-

АВЗОИ ЉАЊОН

СУЛЊИ УКРАИНА ДУРТАР МОНДДар њафтаи сипаришуда муњимтарин воќеа, ки њељ касро бетарафнагузошт, интихоботи парлумони Ураина ва интихоби сарварону вакилонипарлумони вилоятњои шарќии Украина буд. Вай на танњо таќсимшавииУкраинаро ба расмият даровард, балки ба ду љиноњи муќобил таќсимшудани љомеаи љањониро муайян намуд ва сулњи деринтизорро дуртар бурд.

мардумї" ба аксарияти райъњосоњиб шуданд.

Дар љараёни интихобот 70нозир аз љумла, аз кишварњоиЃарб ва ИМА иштирок намуда,тасдиќ карданд, ки интихоботќонунї ва бо риояи тамоми ќону-ниятњо гузашт. Русия онро ќонунїэътироф намуд. Вале ИМА,ОБСЕ ва кишварњои Ѓарб онроэътироф накарданд. ПрезидентиУкраина интихоботро мазњакадар зери мили тўпу танкњо номи-

да, нозирони хориљии њузурдош-таро намояндагони гуруњњои ра-дикалии он кишварњо ва созмо-нњо номида, нисбат ба онњо тањ-рим эълом кард. Минбаъд ба Ук-раина ворид шудани онњомамнўъ мегардад. Дар навбатихуд, нозирони хориљї аз ин ќаро-ри њукуматдорони Украина изњо-ри нигаронї карданд, ки ин хило-фи ќонунњои байналмилалї аст,аз љониби Украина њарфи оштиимиллї нест ва акнун хоњанд-на-

хоњанд дар асоси њамин интихо-бот бо мардуми ин вилоятњо васарварони интихобгаштаи он му-колама хоњанд кард.

Сарвари Украина баён наму-даст, ки пас аз интихобот ќонундар бораи додани маќоми махсусба ин ду вилоятро, ки 16 октябртибќи гуфтушуниди Минск ќабулнамуда буд, бекор мекунад.

Сарвари Луганск Игор Плот-нитский бошад, эътироз намуд, кихуди њукумати феълии Киев бозўроварии ањли Майдон ба сариќудрат омадааст, ба фикри вайкоре надоранд. Зеро ки њарду ви-лоят њанўз моњи майи соли љорїзимни раъйпурсї озод шуданд вањоло шохањои њокимияти он батаври ќонунї интихоб гардид.Ќонуни мазкур дар бораи маќомимахсуси ин ду вилоят дар амал

аз љониби Киев иљро намешудва П.Порошенко он чиро бекоркарданист, ки амалан вуљуднадошт. Вале имрўз сокинонивилоят худашон маќоми мах-суси худро муайян намуданд.

Васоити ахбори оммаиЃарб менависад, ки ин инти-хобот бо ширкати васеъи мар-дум гузашта, ба њар њол баъ-ди интихобот њукумати Укра-ина таъсири худро ба ин ви-лоятњо гум кард. Чунин ба на-зар мерасад, ки њукумати Ук-раина халќи худро намедо-над. Ба ширкати фаъолонаихалќ дар маъракаи интихо-ботї бошад, мањз оташкушоиипайвастаи Киев, хонахаробкардани сокинони вилоят, на-додани маош, пули нафаќа ваимтиёзњо, худ нарасонидани

ёрии гуманитарї ва мамониат бадигар кишварњо ва аз љониби ди-гар ёрмандии бевоситаи нерўњоихалќї ва кўмаки башардўстонаиРусия шароити мувофиќ ба вуљудовардааст.

Айни замон Игор Плотнитскийин мавзўъро идома дода, пеш-бинї кардааст, ки теъдоди љумњу-рињои озод дар Новороссийск азњисоби вилоятњои дигар зиёд хо-њанд шуд. Ин ба амалиёти мин-баъдаи њарбии неруњои халќїдахл надорад. Гап сари он, ки со-кинони вилоятњои Запорожйе,Херсон, Черкасс, Чернигов ваѓайра чунин хоњиш доранд. Њуку-матдорони Киев халќи худро на-мефањмад, зеро ки барои халќсари ќудрат наомадааст ва тасав-вур карда наметавонад, ки ояндачї мешавад. Миллатгарої абадїнест, вай дер ё зуд шикаст мехў-рад.

Њамин тариќ ду интихоботе,ки байни як њафта дар Украинабаргузор шуд, њам ба њукуматиУкраина ва њам људоихоњони дувилояти ѓарбии он њуќуќи расми-ят дод, ягон масъалаи сиёсироамалан њаллу фасл накард. Зоњи-ран, натиљаи интихоботи 2 ноябр-ро напазируфтани Ѓарб ва ИМА,давом додани тањримњо алайњиРусия шањодат аз он медињанд, кимутаассифона, муноќишањои љид-дии њарбї дар пешанд. Алњазараз муќовимати хунин! Шояд аз ха-вотирии њамин њолат, намояндаиИМА ба Русия њушдор додаст, кибо бањонаи интихобот ва расмїшудани њокимият аз дароварданинерў ва техникаи њарбии худ бањудуди ин ду вилоят худдорї на-мояд. Кош њама тиру тўп аз сариин мардуми љафокашида дур ша-вад.

АНГЛИЯ АЗ ИТТИЊОДИАВРУПО ХОРИЉ МЕШАВАД?Љанљоли дигаре, ки дар калонтарини созмони сиёсии Ѓарб ба

вуљуд омад, норизоии Англия ва эњтимоли хориљ шудани он аз Ит-тињоди Аврупо гардид. Тибќи изњороти Д.Кэмерон, мухолифати асосїдар ќонуни муњољират буда, чї барои шањрвандони худ ва чї шањр-вандони Иттињоди Аврупо њаракати озоди шањрвандонро мањдудмесозад. Вале тибќи ќоидањои ИА, бояд дар ин самт озодии куллїњукмфармо бошад. Ва нињоят Британия аз додани беш аз 2 милли-ард евро аъзоњаќќї ба ИА даст кашидааст. Вале хоњиши сокинонивилоятњои кишвар гуногун аст. Аз љумла, аксарияти мардуми Шот-ландияи Британияи Кабир зидди баромадан аз ИА будаанд.

Ангела Меркел бо таасссуф баён кардааст, ки имкон дорад Бри-тания аз Иттињоди Аврупо барояд. Тибќи назарпурсии гузаронида-шуда, агар њоло дар Англия оид ба ин масъала раъйпурсї гузарон-да мешуд, таќрибан 47% мардум барои баромадан аз ИА овоз ме-доданд. Вазири молияи Британия бар он аст, ки њуќуќњои шањрван-дони худро бояд њимоя кунад.

Дар нуќтаи дигари доѓиљањон - Сурия бомбаборонку-нии эътилоф бар зидди не-рўњои ДИИШ ављ гирифтанд.Нињоят, дастаи курдњои ироќии"пешмарг" тавассути шимолиТуркия гузашта, ба кўмаки му-њофизаткунандагони шањри Ко-бани расиданд. Ба ин шањр бешаз 40 рўз љангиёни ДИИШ њуљумнамуда, сеяки онро ишѓол на-муда буданд. Курдњои Туркиябарваќт мехостанд ба имдодињамќавмњои худ оянд , валењукумати Туркия ба он хотир баин тасмим монеъ мегашт, китарс дошт аз нерў гирифтаниКурдистони људоихоњ оянда ме-тавонад бо њам як шавад ва дарњудуди чанд кишвар - Ироќ, Су-

НА БАР ИНЕМ, КИ ИСЛОМ НИШИНАД БАР ТАХТ…ломї" раќобат нишон дода, бароиаз байн бурдану нест кардани онтамоми кўшишњоро ба харљ меди-њанд. Аз Аврупову Амрико сар кар-да, то Осиёву Африќо муќобили инзуњурот њастанд. Дар ин бора на-шрияи Daily Beast менигорад, ки"Дар кўтоњмуддат танњо роњи Амри-ко барои муќобила бо ДИИШ (Дав-лати исломї), њамкорї бо БашшорАсад дар Сурия ва њамчунин боЭрон аст". Дар идомаи ин матлабомадааст: "Танњо Эрон ва њамчунинАсад дар Сурия њастанд, ки мета-вонанд дар фурсати кўтоњ нерўизаминии коромаде фароњам ку-нанд. Артиши Асад рўйи коѓаз бешаз 100 њазор сарбоз ва 300 љанган-да дорад. Њатто агар ниме аз интавон њам амалиётї бошад, Сурияњамчунон дар миёни кишварњоиарабї бењтарини мавќеъият ва та-

вонро дорад. Нерўњои эронї аз инњам тавонмандтар њастанд".

Вобаста ба гуфтањои боло ха-баргузории "Алявмус-сомин" боиснод ба созмонњои ифротгаро,њатто дар як вокуниш нисбат барањбари ифротгаро ва террористисозмони навтаъсиси "Давлати ис-ломї" Абўбакр Баѓдодиро "муртад"яъне, аз дину шариат баргаштаномида, илова мекунад, ки "Исломаз Албаѓдодї ва рафтор ва кирдо-ри вай барї ва сухан гуфтан дарбораи хилофати вай куфр аст".

Парлумони Туркия низ рўзечанд бо тасвиби тарње ба нерўњоињарбї иљоза дод, дар хоки Суриява Ироќ амалиёти низомї анљомдињанд. Чароѓи сабзи парлумонба давлати Туркия ин ихтиёриќонуниро њам медињад, ки ба не-рўњои хориљї иљоза дињад, то аз

хоку пойгоњњои ин кишвар бароиамалиёти эњтимолї алайњи не-рўњои гурўњи "Давлати исломї"истифода кунанд.

Дар робита ба ин, Президен-ти Чеченистон Рамзан Ќодировниз дар як суњбаташ бо хабарни-горон гуфтааст, ки нерўњои амни-ятиаш дар таъќиби Абўбакр Баѓ-додї њастанд. Ба гуфтаи ў хали-фаи худхондаи ДИИШ пас аз хут-баи охираш нопадид шудааст ванерўњои ў талош мекунанд, то ўропайдо намоянд. Њамин аст, киќатлу ифротгароињои Баѓдодї ош-кор гардида, мардум барои куш-тори мусалмонњои бегуноњ ўромуттањам медонанд.

Пас, аз ин љост гурўњу ќуввањое,ки дар он исломгароёни ашадї вамуллоњои ифротгаро бо беномусїба ноором кардани љамъият ва бад-

бахтии њар миллату давлат дастмезананд, аслан, аз илм ва фарњ-анг бехабар њастанд. Чунинњо азисломи ноб сўистифода карда,номи ислом ва мусулмононро бадмесозанд. Даъвати онњо танњо ба-рои аз байн бурдани сулњу салоњиљомеа ва ќурбонї намудани фар-занди инсон аст. Эшон бароињимояи ислом талош надоранд вадар роњи манфиатњои хеш њастанд.Бо нобакории чунинњо њазорон му-сулмонон дар Сурия, Ироќ, Ливия,Афѓонистон ва дигар кишварњоимусулмонї кушта мешаванд.

На бар инем, ки исломнишинад бар тахт,

Мо бар онем, ки исломсаломат бошад.

Фаридун СОЊИБОВ

АВЉ ГИРИФТАНИ МУБОРИЗААЛАЙЊИ ЉАНГИЁНИ ДИИШ

рия, Туркия давлати ягона со-зад.

Вале ба ин нигоњ накарда,нахустин дастаи "пешмарг" азИроќ дар њайати 150 нафар босилоњи вазнин вориди шањри Ко-бани шуданд. Онњо ба миќдоризиёд тиру аслињаи љангї, азљумла, артиллерияи зиддитанкї,миномёт, мошинњои зирењпўшидорои пулемёти калонќутр ваѓайра оварданд, ки дар мудо-фиаи шањр ва њуљумњои минбаъ-да ањамияти калон дорад. Айнизамон сарвари Курдистони ИроќМасъуд Барзанї изњор доштааст,

ки дар мавриди зарурат боз чу-нин кўмак расонда метавонанд.

Ављ гирифтани муборизаалайњи љангиёни ДИИШ ба онрасондааст, ки як ќисми зиёдионњо нобуд гашта, бисёр сарва-рони он шитобон њудуди Ироќ-ро тарк мекунанд. Вале айнизамон љангњо дар бисёр шањ-рњои Ироќ ва Сурия бо шиддатидома дорад ва тибќи корбариимахсус ва даъватњои интернетїпайвастани љавонони гумроњ баДИИШ дар саросари љањон идо-ма дорад.

Љ.ЌУДДУС

Минбари халќ5 ноябри соли 2014№45 (972) 11БАРНОМАИ ОЗУЌАВОРИИ МАМЛАКАТ

КИШТЗОРОНИ колхозњоиба номи Андреев ва"Њаваскор" дар гирду ат-рофи соњили рўди Ко-

фарнињон воќеъ гашта, њосилхезњисоб меёфтанд. Мардуми Ќубо-диён дар бораи Кофарнињон њаргуна наќлу ривоят мегуфтанд.Гўё дарё гоњ-гоњ хати маљроихудро таѓйир медодаасту як ваќ-тњо киштзорони колхози "Њавас-кор" дарёхона будааст, яънедарё аз њамин љо мегузаштааст.Ва Кофарнињон бо мављњои обихуд њар навъ ѓизоњои фоиданок-ро шуста оварда, киштзорро се-рњосил мекардааст. Барои њаминдењќонони фарѓонагї, ки дар љоисобиќи маљрои дарё киштзоро-ни худро ташкил кардаанд, аззамин њосили фаровон мерўён-данд. Њам пахтаи онњо файзубаракати зиёд дошт, њам сабза-воту меваю ангурашон. Дењќо-нони фарѓонагї њандалак, боди-ринг, помидорро пеш аз њама бабозорњои ноњияњои Ќубодиён ваШањритўс бароварда, сокинонибумиро дар њайрат мегузоштанд.Одамон бўи хуши њандалакрошамида, мегуфтанд: дуруст аст,ки киштзорони "Њаваскор" дарёхо-на буда, хеле њосилхез аст, валесидќан эътироф кардан лозимаст, ки худи дењќонон њам њунар-манд њастанд. Кадом ваќт киш-тани зироат ва чї тавр нигоњу-бин кардани онро наѓз медо-нанд, бале, кору амали дењќо-ниро аз замонњои ќадим ба да-раљаи аъло омўхтаанд.

Раиси колхози "Њаваскор"Кўчар Исматов солњои панљоњу-ми асри гузашта номвар гарди-да буд. Дењќонони хољагї бороњбарии ў њосили фаровон бадаст меоварданд. Раис К. Исма-тов вакили мардумї дар парлу-мони мамлакат интихоб гарди-да, ба орденњои "Нишони фахрї","Байраќи Сурхи Мењнат", Ленинва медалњо мушарраф шудабуд.

ГАНЉИ ДАРЁХОНА-Мо аслан мардуми ноњияи Олтиариќи вилояти

Фарѓона њастем,-њикоя мекунад соњибкор Тулќун Кўча-ров,- падари ман Кўчарбой Исматов соли 1929 бо су-пориши њукумат њамроњи як гурўњ њамсолон ба Ќубо-диён муњољир шудаанд. Баъди якчанд моњи омаданипадарам Љумњурии Шўроии Сотсиалистии Тољикис-

тон эълон гардидааст. Сонї колхозњо ташкил шу-данд. Муњољирони фарѓонагї ду колхоз таъсис на-мудаанд, ки яке ба номи Андреев буда, дигаре "Њавас-кор" унвон доштааст. Падарам раиси колхози "Њавас-кор" интихоб гардида, дар њамин вазифа сиву яксол кор кардаанду ба нафаќа баромадаанд…

Кўчар як писар дошту ду на-фар духтар. Раис дар тарбияифарзандон сахтгир буд, азбаскидухтаронаш фарзандони калонїбуданд, онњоро соњиби хонаю љойкард. Ва ба писари ягонааш шуѓ-ли дењќонї меомўхт. Тулќун як-каписари раис бошад њам, баъ-ди дарси мактаб мисли дигарбачањои дењќонон дар пахтазоробронї мекард. Чун фурсатикамтарине фаро расид, дар за-мини назди њавлї њамроњи па-дараш ба даст каланд гирифта,љўяњои бодирингу помидорронарм мекард. Сонї аз пайи об-монию хишова ва дигар корњоидењќонї мешуд. Дар чунин лањ-зањои зањмат Тулќун суханонипандомези падари бузургворроборњо шунидааст:

-Писарам, одамон рост мег-ўянд, ки заминњои дењаи Њавас-кор дарёхона буда, серњосиланд.Лекин замин њамон ваќт њосилмедињад, ки агар дар он араќрезонда мењнат бикунї ва усулуќоидаи кор карданро риоя намої.

Рўзе мерасид, ки раис ба хокдаст расонида, мегуфт: "дили хокгарму нарм шудааст, акнун баон тухми умед бикор!"

Ба њамин минвол ба писарсабаќњои дењќонї меомўхт вадар дилаш мењру њавас ба инкори наљиб меафрўхт.

Њамин мењри фурўзон Тулќ-унро ба Донишгоњи кишоварзїовард ва ў дар факултаи меха-никї бо муваффаќият тањсилнамуд. Тулќун Кўчаров дар кол-хозу совхозњои ноњия дар вази-фањои муњандис ва сармуњандисхизмат карда, обрўю эътиборибаланд ёфт. Лекин дар њамањолату давр ў мувофиќи пандудастури падар обчакории наздињавлиашро бо низому тартибпеш мебурд. Ва ин амали некиниёгонро ба панљ нафар писа-ронаш Ѓафуралї, Ќодиралї,Ќосималї, Пўлодљон ва Љањонгирниз меомўхт. Њоло њар яке аз ин

писаронаш соњиби љою маконбуда, дар ќитъањои назди њавли-ашон сабзавоти њархела мепар-варанд ва бо сифати хуб бахаридорон пешнињод менамо-янд.

Писари дуюми амаки Тулќ-ун Кодиралї дар ноњияи Рўдакїзиндагї дорад ва ў низ бо дењќ-онї пайваста шуѓл меварзад.

Пас аз нобасомонињо ва ба-рњам хўрдани колхозу совхозњоТулќун Кўчаров бо соњибкорїшуѓл варзид.

-Њамроњи писаронам ќитъаизаминро ба иљора гирифта, бопарвариши сабзавоти барваќтїшурўъ намудем, - њикоя мекунадў, - суханони падарам ба гўшамсадо медоданд: дар замин коркунї, Худо ризќу рўзиатро му-њайё месозад.

Њамин панду насињати бобо-яшонро ба писаронам гуфтам.Онњо ба ин њикмат гўшу њуш до-данд ва майли ба ягон мулкумакони бегона ба мардикорїрафтанро накарданд. Оњиста-оњиста рўзгорамон обод шудангирифт, Худоро шукр, барои њаряк писарам хона сохтем ва боарўсони дилхоњашон тўй кардем.Аз ободии хонадони писарон ба

зиндагї хеле дилгарм шудам.Соли 2005 амаки Тулќун ба

амокини муќаддиса сафар наму-да, маносики њаљро ба љо овард.

-Дар кўњи Арафот, ки маконииљобати дуо мебошад, - мегўядТулќун Кўчаров, - сар ба суљуд ни-њода, чунин дуо кардам: Илоњо,Президентамон саломат бошандуумрашон бардавом шавад вањамеша ба халќи мо роњбарї ку-нанд. Мардум тинљу ором бошан-ду бачањо њаргиз хор нашаванд…

Президенти мамлакат, муњта-рам Эмомалї Рањмон њангомисафари кориашон ба водии Вахшдар дењаи Њаваскори ноњияиЌубодиён ба хонаи дењќони асилТулќун Кўчаров ташриф оварда,бо таљрибаи пешќадами сабзавот-кории ањли хонаводаи ў бевоситашинос шуд.

Амаки Тулќун дар назди њав-лиаш 20 сотих замин дошта, солиљорї аз њамин ќитъа њосили 25тонна бодиринг љамъоварї карда-аст. Ба ѓайри бодиринг аз њота-аш њосилоти фаровони гандум,боимљон, лўбиё, љуворимакка, гул-карам, турб ва ѓайра ба даст овар-дааст.

Сарвари давлат ба таљрибаипешќадами дењќони ризќофарин

бањои баланд доданд. Зеро њољїТулќун дар як љўя якбора бодиринг,љуворимакка, лубиё кишта, аз онњоњосили фаровон мерўёнад. Соњиб-кор Тулќун амак ба Президентимамлакат бо чунин суханон муро-љиат намуд:

-Љаноби Олї, ташаккур баШумо, тинљию амониро муњайёкардед. Ба сарзамини Тољикистонхайру баракат овардед, ба шаро-фати њамин писаронам ба марди-корї нарафтанд. Ба дењќонњо ша-роити хуб фароњам намудед, пи-саронам мењнат карда, мошинхариданд.

-Ман инсони хушбахтам, -наќл мекунад њољї Тулќун, - Сар-дори давлат ба хонаи мани дењќ-они оддї ташриф намуда, сарам-ро ба осмон расонданд.

Роњбари хољагии дењќонии"Навбањор"-и љамоати 20-солагииИстиќлолияти ноњия МенглиќуловАлламурод Рўзимуродович васањмдорони ў дар 22 гектар заминбо кишту кор машѓуланд: дар 15га пахта ва аз 7 га ду њосил - ав-вал гандум, сипас шолї меѓундо-ранд. Аз њар гектари гандум 50-сентнерї ва аз њар гектари шолї50-70- сентнерї њосили аълоси-фат љамъоварї менамоянд, киякљоя њосилоти њар га аз 100- сен-тнерї њам зиёдтар мешавад.

-Мо њар сол усули киштгар-донро истифода менамоем, - мег-ўяд Менглиќулов.

Сардори давлат зимни сафа-ри кории худ аз киштзори дењќониасил Менглиќулов низ дидан на-муда, барои пахтазору шолизорисерњосил ўро тањсину офарингуфт. Сипас шоликорон ба љамъ-оварии њосил оѓоз бахшиданд.

*** -Солњои пеш дар ноњияи

Ќубодиён 12 хољагї амал мекард,њоло шумораи хољагињо ба 1000адад расидааст, - мегўяд њољїТулќун, - биноан идора намуданињамаи ин хољагињо ташвиши зиё-деро ба миён меоварад. Вале ра-иси ноњияамон БекназарзодаСаъдулло Саид ба дењќонон дои-мо ёрї мерасонад. Чанд сол ќаблоби канали дењаи Њаваскор камшуда, ба обёрии киштзорон кифо-ят намекард. Њоло ду сол боз бокўшишњои раиси ноњия оби каналфаровон гардидааст ва ба обёриињамаи минтаќањо мерасад. Худираис Бекназарзода соњаи дењќо-ниро хуб медонад, мутахассисиварзида ва олими соњаи дењќонїбуда, барои њамин њам ѓаму таш-вишњои дењќононро зуд мефањ-мад ва камбудињоро дарњол бар-тараф мекунад.

Бахтёри МУРТАЗО

Дар сурат: (аз рост ба чап) раиси ноњияи Ќубодиён Бекназарзода Саъ-дулло Саид бо соњибкор Тулќун Кўчаров суњбат карда истодааст. Дармобайн муовини раиси идораи кишоварзии ноњия Юнус Рустамов.

ЯКЕ аз фарањбахшта-рин воќеаи њафтаиравон ифтитоњи тер-минали нави Фуруд-

гоњи байналмилалии Душанбеба шумор меравад. Сеюми но-ябри соли љорї ќабулу гуселимусофирон ба хатсайрњоихориљї пурра тавассути "Терми-нали 1" сурат гирифт.

Ба гуфтаи котиби матбуотииФурудгоњи байналмилалии Ду-шанбе Муњаммадюсуф Шодиевтерминали љадид бо таљњизотинавтарин муљањњаз буда, тамо-ми масолењи сохтмонї ва таљњ-изоти муосир аз кишварњои ав-рупої оварда шудааст.

Дар бунёду муљањњазсозиитерминали мазкур 39 миллиондоллар масраф гардид. Аз ин 20

Навгонї ИФТИТОЊИ ТЕРМИНАЛИ НАВИ ФУРУДГОЊмиллион доллар ќарзи имтиёз-ноки Њукумати Фаронса буда, 19миллион доллар маблаѓгузорииљонибиТољикистон аст.

Муњандиси шуъбаи сохтмо-ни асосии Фурудгоњи байналми-лалии Душанбе Одил Бобоевгуфт, ки сохтмони терминалроширкати фаронсавии "Vinci" баљои 24 моњ дар зарфи 22 моњанљом дод. Дар љараёни бунёдитерминал 280 нафар мутахасси-сон фаъолият доштанд, ки 80нафарашон хориљиён буданд.

-Терминали нав љавобгўиталаботи Ташкилоти байналми-лалии авиатсионї (ИКАО) буда,барои мусофирон, њатто ашхо-си имконияташон мањдуд тамо-ми шароит фароњам оварда шу-дааст, - гуфт М. Шодиев ва аф-

зуд, ки рўзњои якуму дуюми но-ябр тариќи терминали нав ќабу-лу гусели санљишии мусофиронбомуваффаќият сурат гирифт.Мусофирон аз сифати хидмат-расонї розиянд.

Барои осонтар ва дар мудда-ти кўтоњ ќабул ва гусел карданимусофирон нуќтањои баќайдгириимусофирон ва гузаргоњњои сарњ-адї зиёд карда шудааст. Мењмо-нони хориљие, ки бидуни раводидомадаанд, метавонанд аз равза-нањои барои консулгарї људошу-да соњиби раводидиТољикистонгарданд. Ин боиси зиёдшавиитеъдоди сайёњон хоњад гашт.

Терминали нав дорои зина-пояњои худрав (эскалатор) ватрапи телескопї мебошад. Та-вассути трапи телескопї мусо-

фирон аз толори интизорї ростба њавопаймо ворид мешаванд.

Дар ошёнаи дуюм инчунинмаѓозаи фурўши армуѓон, ќањва-хона мављуд аст. Барои ибодат

кардани мусофирон низ тибќиќавоиди байналмилалї њуљраимахсус сохта шудааст.

С. САЙФИДДИН

Минбари халќ5 ноябри соли 2014

№45 (972)12

-Имрўзњо дар ВАО ва мањфилњои илмїоид ба масъалаи нарасидани мутахасси-сон ва тарки љумњурї намудани истеъ-додњо сару садоњо вуљуд доранд. Шумодар бораи "муњољирати зењнњо" ё ба ис-тилоњ "утечка мозгов" чї андеша доред?Хоњиш мекардам дар хусуси ин мафњумва равандњои он ибрози андеша мекар-дед?

-Муњољирати зењнњо њамчун падидаи иљти-мої мањсули имрўз набуда, таърихи ќадимдорад. Њанўз дар Юнони ќадим бо заруратиомўзиши илм муњољирати донишмандон аз яккишвар ба кишвари дигар вуљуд дошт. Маса-лан, Пифагор аз Самоса ва Демокрит аз Аб-дера барои аз худ кардани илми мардуми Шарќмуддати дурур дароз дар Мисру Вавилон ваЊинду Эрон зиндагї ихтиёр намуданд. Дар ни-маи дуюми асри 20 бошад, мафњуми "бозорикадрњои илмї" ба вуљуд омад, ки айни њол дарбозори љањонии мењнат барои ба даст оварда-ни сарвати зењнї миёни кишварњо раќобатишадиде вуљуд дорад. Кишварњои рушдёфта, азљумла ИМА ва кишварњои аврупої, барои бадаст гирифтани сарвати зењнї кўшишњои зиёдба харљ дода, љойњои холии корхонаю озмо-ишгоњњои илмиро аз њисоби њавасмандгардонїва љалби хориљиён, яъне муњољирони дороиќобилият ва истеъдоди баланди зењнї пур ме-кунанд. ИМА, ки шояд аз шикасти ИттињодиШўравї огањї дошт, аллакай соли 1990 ќонундар бораи муњољиратро ќабул кард, ки бароимуњољирони ба Амрико воридшаванда, хусусанмутахассисони лаёќатманд, имтиёзњои зиёд, азљумла додани шањрвандии Амрикоро пешбинїнамуд, ки боиси ба ин кишвар рў оварданитеъдоди зиёди муњољирони соњибмаълумот,аз љумла олимони љумњурињои собиќи шўравїва дигар кишварњои низоми сотсиалистї гар-дид.

Бо шикасти сохти шўравї на танњо дарљумњурињои собиќи он, балки дар дигар киш-варњои режими сотсиалистї низ муњољиратизењнњо ба дигар кишварњо оѓоз гардид. Маса-лан, аз Полша-15%, Булѓория-10%, Югосла-вия-10% кормандони мењнати фикрї ин киш-варњоро тарк намуданд. Ин нишондод дар худиРусия аз њама зиёдтар аст. Чунончи, аз теъдо-ди 56 фоиз муњољирони баландихтисоси инкишвар 16 фоизи онро номзадњо ва докторњоиилм ташкил медињанд.

- Фарќияти муњољирати зењнњо дар ќадимва имрўз аз чї иборат аст?

- Аз давраи ќадим то асри 20 донишваронба хотири тањсил, омўзиш аз марказњо ё мак-табњои илмии нисбатан камнуфуз ба макта-бњои илмии бонуфузтар аз як шањр ба шањридигар ё аз як кишвар ба кишвари дигар мераф-танд. Ба хотири "ќудрат" будани илм ИванГрозний 19 нафар фарзандони дворянњоробарои тањсил ба хориља фиристод, зеро Русияифеодалї ба донишмандон эњтиёљ дошт, валеягон нафари онњо ба ватан барнагаштанд.Баъдтар ин иќдомро Пётри I амалї намуда,200 нафар љавонони боистеъдодро ба Аврупобарои тањсил фиристод, ки баргашта омаданионњо ба рушди соњаи илму фарњанги Русиятакони љиддї бахшид. Яъне, њадаф аз муњо-љирати зењнњо дар он замон аслан тањсил ваомўзиш буд.

Муњољирати зењнњо дар замони муосир,бештар заминаи иљтимої дорад. Набуданишароити мусоиди кор ва маоши арзанда оли-мону мутахассисонро маљбур месозад, ки љою

Ќабул намудани як силсила ќарорњо ва санадњои байнал-милалї оид ба њамкорї дар соњаи илм ва тайёр намуданикадрњои илмї, эътирофи баробарии дипломњо, људо намуда-ни квотањо аз њисоби Њукумати Љумњурии Тољикистон бароитањсил дар хориљи кишвар, таъсиси стипендияи Президентїбарои аспирантон, таъсиси Љоизаи ба номи Исмоили Сомонїбарои олимони љавон ва ѓ. љињати љалби љавонон ба илммусоидат намуданд.

Соли 2005 бо Фармони Президенти мамлакат стипендияиаспирантон якбора 4 маротиба баланд бардошта шуд вахобгоњи замонавї барои аспирантону докторантњо дорои 270љой мавриди истифода ќарор гирифт, ки ин барои олимониљавон туњфаи хеле љолиб ва арзанда буд ва мањз баъди ин

амали сариваќт андешидаи Њукумат ќабул ба аспирантурааз рўи озмун сурат гирифт.

Инчунин як силсила барномањои давлатї, аз ќабили "Бар-номаи тайёр намудани кадрњои илмї", "Барномаи рушдиилмњои даќиќ", "Консепсияи рушди илм дар Љумњурии Тољи-кистон" ва ѓ., ки аз љониби Њукумати љумњурї ќабул гарди-данд, барои ба роњ мондани фаъолияти илмї ва тарбиянамудани кадрњои илмї мусоидат хоњанд кард.

Фишурдаи суњбати худро дар ин мавзўъ бо сардори Раёса-ти тањлили масъалањои иљтимоии Маркази тадќиќоти страте-гии назди президенти Љумњури Тољикистон доктори илмифалсафа, профессор Абдурањмон Ќурбонов пешкаши шумомегардонем.

макони мувофиќтарро интихоб намоянд. Му-тахассиони варзидаро кишварњои рушдёфтахаридорї мекунанд, бо шароити хуби корї вамаоши кори баланд таъмин мекунанд. Њаминаст ќоидаи "бозори кадрњои илмї". Масалан,имрўз мутахассисони соњаи технологияи яд-роии Русияро кишварњои Эрон, Њиндустон,Покистон ва ѓ. бо маблаѓњои калон харидорїмекунанд. Ин гуна мисолњо хеле зиёданд.

- Вазъи муњољирати зењнњоро дар Љумњ-урии Тољикистон чї гуна арзёбї меку-нед?

- Мушкили асосї сари он аст, ки дар маќо-моти расмии Тољикистон оид ба микдори уму-мии муњољирон раќами мушаххас вуљуд надо-рад. Дар бораи шахсияти њар як муњољир дас-трас кардани маълумот ѓайриимкон аст, маъ-лумоти оморї вуљуд надорад. Лекин аз рўимушоњидањо хулоса баровардан мумкин аст,ки аз љумњурии мо низ дар ин давра олимонумутахассисони зиёде ба хориљи кишвар раф-танд. Њарчанд, ки њар сол дар љумњурї таќри-бан 250 нафар рисолањои номзадию докторїњимоя мекунанд, вале имрўз нарасидани му-тахассисони баландихтисос ва олимон дар та-моми соњањо ва муассисањо эњсос карда ме-шавад. Љойњои холї пурра намешаванд, зероки рафта истодаанд, њам аз соњаи илм басоњањои дигари фаъолият дар дохили љумњурїва њам ба хориља. Дар њар сурат ин масъалатањлили љиддиро мехоњад. Раванди муњољира-ти зењнњо дар тамоми кишварњои дунё зери на-зорати давлат аст ва њар кишвар барои нигоњдоштани чунин сарват чорањои љиддї меанде-шад.

- Ба фикри Шумо, муњољирати зењнњо чїоќибатњо дорад?

- Тањќиќи ин раванд собит месозад, кимуњољирати зењнњо метавонад ба давлат дарсе самт зарари ошкоро расонад.

Якум, олимону мутахассисоне, ки дар киш-варњои бегона фаъолият менамоянд, мехоњандё намехоњанд, барои рушди нерўи илмии киш-вари ќабулкунанда ё худ кишвари бегона му-соидат менамоянд. Таљрибањо собит месозанд,ки кишварњои ќабулкунанда на њама ваќт омо-да њастанд, ки дастовардњои илмиро дастра-си љомеаи љањонї созанд. Аксари кишварњоирушдёфта дар муносибат бо соњањои муњимиилм, чун истењсоли нимноќилњо, рушди комп-

лексњои кайњонї, микробиология, низомњоииттилоотию коммуникатсионї ва ѓайра, ки даррушди иќтисоди муосир наќши муњим доранд,сиёсати протексионистиро амалї намуда, ба-рои дастраси кишварњои дигар нагардидани оназ тамоми воситањо истифода мебаранд. Зероимрўз мањз иттилоот ва дониш кафили ќудратва нуфузи њар як кишвар аст ва њељ давлатумиллат намехоњад чунин сарватро аз даст ди-њад.

Дуюм, аз кишвар рафтани олим ё мута-хассиси болаёќат ба иќтисоди он зарари бе-восита мерасонад. Тибќи њисобњои СозмониМилали Муттањид аз рафтани як доктори илм,вобаста ба харољот барои тарбияи як мутахас-сис ва зараре, ки бо аз кор рафтани ин мута-хассис ба истењсолот мерасад, мамлакат таќ-рибан 300 њазор доллар зарар мебинад. Бо азкор рафтани як мутахассиси варзида як кол-лектив ва корхона аз роњбарї мањрум мегар-дад, самаранокии илмї ва истењсолии он пастмешавад, ваќту зањмат ва харољоти зиёде за-рур мешавад, ки мутахассиси нав тарбия ваба кори асосї љалб карда шавад.

Сеюм, зарари иљтимої-психологї мебо-шад, ки бо рафтани корманди баландихтисоснуфузи илми ватанї дар арсаи љањонї пастмешавад ва ин ба њавасмандии олимони љавонва љалби љавонон ба илм таъсири манфї ме-расонад.

- Аз нигоњи шумо давлат метавонад инравандро зери назорат гирад ва таљри-баи љањонї дар ин самт чї гуна аст?

-Вобаста ба зиёд гардидани муњољиратизењнњо дар дањсолаи охир афзудани наќшидавлат бањри ба роњ мондани назорат аз бо-лои раванди "муњољирати зењнњо" мушоњидакарда мешавад. Аз таљрибаи љањонї оид бамасъалаи муњољирати мутахассисони балан-дихтисос се консепсияи асосии сиёсати дав-латї оид ба ин соња вуљуд дорад:

1. Консепсияи танзими фаъол: Тарафдоро-ни ин консепсия дахолати давлатро ба равандимуњољирати зењнњо мувофиќи маќсад мешумо-ранд. Ин љо наќши асосиро коркарди механизмињуќуќии баргардондани муњољирони зењнї бо такяба санадњои њуќуќии дохилидавлатї ва байнал-милалї мебозад. Љонибдорони ин консепсия, ас-лан давлатњои содиркунанда мебошанд, ки азин раванд зиёни бештар дидаанд.

2. Консепсияи дахолатнакунї. Бунёдиин консепсияро муќаррарот дар бораи ќоби-ли ќабул набудани танзими давлатии му-њољират ва ќисми људонашавандаи њуќуќиинсон оид ба интихоби озодонаи љои зиства фаъолият ташкил медињад. Љонибдоро-ни ин консепсия, асосан давлатњои корди-њанда-кишварњои рушдёфтаи Ѓарб мањсубмешаванд.

3. Консепсияи ориентатсионї ё такя бадурнамои тарбияи кадрњо. Љонибдорони инконсепсия бар он назаранд, ки мушкилотитанзими раванди муњољирати зењнии байни-давлатї танњо бо роњи коркарди санадњоибайналмилалї бо назардошти риояи њуќуќуманфиатњои шахсият ва давлати содирку-нанда бояд њаллу фасл шавад.

- Дар Љумњурии мо барои танзими ин ра-ванд истифодаи кадоме аз ин роњњо му-вофиќтар аст?

- Барои амалї сохтани танзими раванди"муњољирати зењнњо" ва ба ватан бозгардонда-ни теъдоди муайяни онњо барои мо мушкилиаввал ин аст, ки мо дар бораи муњољирони ба-ландихтисосамон маълумоти даќиќ надорем.Баъдан, таљрибаи кишварњои Њиндустону, Фи-липпину Хитой ва ѓ., яъне танњо аз тариќињавасмандии моддї ва додани имтиёзњо ба-рои мо ќобили ќабул нест, зеро вазъи молия-вии љумњурии мо барои чунин амал айни за-мон имконият намедињад.

Сиёсати пешгирифтаи љумњурии мо беш-тар ба консепсияи сеюми танзими ин раванд,ки дар боло зикр гардид, яъне такя ба дурна-мои тайёр намудани мутахассион шабоњатдорад. Чунки дар ин самт ба вазъи иќтисодиљумњурї нигоњ накарда аз љониби Њукуматиљумњурї чорањои судманд андешида шудаанд,ки барои пурра намудании љойњои муњољирондар чанд соли охир то андозае мусоидат на-муданд.

-Ташаккур барои суњбат.

БАЛЕ, дар хусуси андешиданичорањои судманд барои танзи-ми "муњољирати зењнњо" Прези-денти мамлакат борњо таъкид

намудаанд ва дар яке аз суханронињоя-шон зикр карданд, ки воситаи асосиињимояи мо ракетаю танку тўп не, балкиќувваи зењнии миллати мо мебошад. Дарвохурї бо љавонони кишвар таъкид на-муданд, ки "… Дар асри бистуяк пешрафтва бойгарии кишварњоро на аз рўи шу-мораи ањолї ва захираву сарватњоитабиї, балки аз рўи ќобилияти зењнї,сатњи маърифат ва огоњиву дастрасїдоштани ањолї ба техникаву техноло-гияњои муосир ва истифодаи самарано-ки онњо муайян менамоянд". Њатто дарвохўрї бо ходимони дин Президенти киш-вар аз онњо хоњиш намуданд, ки "агар Сар-вари давлатро дастгирї мекунед, танњотавассути илму маориф дастгирї кунед".Пас, ин суханони Сарвари давлат бароињар фарде, ки дар ин самт масъулияте до-рад, бояд шиори асосї бошанд. Зеро тар-бия ва нигоњдории захираи зењнї, ин сар-вати гаронмоя кафили рушди њар давла-ту миллат ва омили муњимтарини амния-ти он мањсуб мешавад.

Зарринаи ТАЃОЙМУРОД

«ЗЕЊНЊ

О»ОМИЛИ МУЊИМИ РУШДВА АМНИЯТИ МИЛЛАТАНД

ОМИЛИ МУЊИМИ РУШДВА АМНИЯТИ МИЛЛАТАНД

ЧАШМАНДОЗ

Минбари халќ5 ноябри соли 2014№45 (972) 13

МАСЪАЛАИ иљроиќонун солњои 2013-2014- дар љала-сањои Шўрои њамо-њангсозии маќомо-

ти њифзи њуќуќи ноњияи Шоњмансурмавриди муњокима ќарор дода шу-данд.

Сабаб дар он буд, ки сатњиљинояткорї дар байни ноболиѓон ваљавонон дар њудуди шањри Душан-бе, аз љумла дар ноњияи Шоњман-сур низ рў ба афзоиш нињода, му-вофиќи маълумоти омории Сар-маркази иттилоотї-тањлилии Вазо-рати корњои дохилии Љумњурии То-љикистон дар њудуди ноњия соли2010-21, соли 2011-42, соли 2012-52, соли 2013-49 ва дар 9 моњи соли2014-ум 45 љиноят аз тарафи нобо-лиѓон ба ќайд гирифта шудаанд.

Моддаи 12-и Ќонуни ЉумњурииТољикистон "Дар бораи масъулия-ти падару модар дар таълиму тар-бияи фарзанд" бевосита уњдадо-рињои омўзгор, маќомоти давлатї,муассиса ва дигар ташкилотњое, кимасъалањои вобаста ба таълимутарбияи кўдакро танзим мекунанд,пешбинї намудааст.

Тибќи талаботи ќонунгузорииљории Љумњурии Тољикистон бањ-ри пешгирии љинояткорї дар бай-ни ноболиѓон дар ноњия пайвастамаќомоти гуногун фаъолият мена-моянд, ки бевосита бо ноболиѓонробита доранд ва тибќи ќонунњо васанадњои меъёрии њуќуќии Љумњу-рии Тољикистон вазифаи асосиионњо њимояи њуќуќ ва манфиатњоикўдак буда, онро фаъолияти пеш-гирикунандаи њуќуќвайронкунињова содиркунии љиноят аз тарафикўдакон ташкил медињад.

Вазъи љинояткории ноболиѓондар худуди ноњия ташвишоварбуда, моро водор месозад, ки са-риваќт бањри минбаъд пешгирии ончорањои дахлдор андешем.

Тањлилњо нишон медињанд, кисабабу шароитњое, ки ба содир на-мудани љиноят аз тарафи ноболи-ѓон мусоидат мекунанд, ин беназо-ратии кўдакон буда, волидайнионњо ба таълиму тарбияи фарзан-донашон бетарафанд. Кўдакон беволидайн ба дигар минтаќахоиљумњурї рафтуомад мекунанд,таъсири шахсони калонсол ва та-мошои филмњое, ки хусумату ах-лоќи ношоистаро тарѓиб менамо-янд, ноболиѓонро ба содиркунииљиноят равона мекунанд.

Масалан, дар бештари њола-тњое, ки кўдакон љиноят содир кар-даанд, муайян гардид, ки мањз бе-назоратии волидайн нисбат бакўдакони хеш онњоро ба чунинњолат оварда расонидааст. Воли-дайн фарзандони худро сариваќтба тањсил љалб накардаанд, ба тар-бияи онњо ањамият надода, рафто-ру кирдорашонро тањти назоратќарор надодаанд.

АФЗОИШИ ЉИНОЯТИ НОБОЛИЃОН

АЗ БЕНАЗОРАТИСТ

Соли 2011-ум боташаббуси бевоситаиПрезиденти ЉумњурииТољикистон муњтарамЭмомалї Рањмон бомуњокимаи умумихалќїЌонуни ЉумњурииТољикистон "Дар бораимасъулияти падару модардар таълиму тарбияифарзанд" ќабул кардашуд. Бо маќсади таъминииљрои ќонуни мазкур азтарафи прокуратураиноњияи Шоњмансур дарњудуди ноњия мувофиќисупоришидоимоамалкунандаипрокуратураи шањриДушанбе мунтазамсанљишњо гузаронидамешаванд.

Моддаи 90-и Кодекси њуќуќвай-ронкунии маъмурии Љумњурии То-љикистон љавобгарии маъмуриробарои аз тарафи падару модар ёдигар намояндагони ќонунии нобо-лиѓон иљро накардани уњдадорињоипарасторї ва тарбияи ноболиѓонпешбинї мекунад. Ќонунгузор ба-рои вайрон кардани ин талаботљавобгарии маъмуриро дар намудиљарима ва огоњї муайян намудааст.

Мувофиќи моддаи 164 Кодек-си љиноятии Љумњурии Тољикистонбарои монеъ шудан ба гирифтанитањсилоти њатмии умумии асосї(нуњсола) љавобгарии љиноятї пеш-бинї гардидааст.

Дар 9 моњи соли љорї аз тара-фи прокуратураи ноњия нисбати 30нафар волидайн 30 парвандаињуќуќвайронкунии маъмурї бо ало-матњои моддаи 90-и Кодексињуќуќвайронкунии маъмурии Љум-њурии Тољикистон оѓоз карда шуда,барои баррасї ба суди ноњияиШоњмансур ирсол гардиданд. Боќарорњои судї нисбати онњо љазодар намуди љарима ва огоњї таъ-ин гардидаанд. Соли љорї шумо-раи оѓози парвандањои маъмурїнисбат ба соли 2013-ум зиёд аст.Аз шумораи умумї 8 парвандаињуќуќвайронкунии маъмурї нисба-ти волидайне, ки фарзандонашонба содир намудани љиноят дастзадаанд, оѓоз карда шуданд.

Масалан, шањрванд Ибраги-мова Лола Хоркашовна, сокини ш.Душанбе, кўчаи Айнї-65, хуљраи 3,уњдадорињояшро нисбати фарзан-ди ноболиѓаш Ибрагимов СиёвашМаљидович, соли таваллудаш 1997ба таври дахлдор иљро накарда,њуќуќвайронкунии маъмуриро со-дир намудааст.

Чунончї, ноболиѓ ИбрагимовС.М. якљоя бо дўсташ-ноболиѓ Ша-рипов Акбаралї Файзуллоевич,соли таваллудаш 1997, сокини ш.Душанбе, кўчаи Умед, хонаи 86моњи январи соли 2014-ум бо мас-лињати пешакї њангоми дар кўчаиЛоњутї назди бинои 6 буданашон ботариќи пинњонї аз маѓоза љавоњи-роти тиллої ва нуќрагинро ба миќ-дори 80-грамм, ки арзиши 2500 дол-

лари ИМА-ро дошт, тасарруф на-муда, аз љои њодиса ѓайб мезананд.Шаби 01.01.2014, соати 24:00даќиќа дар кўчаи Бухоро назди Бе-морхонаи №1 ќарор доштанашонбо як шањрванди Љумњурии Фарон-са бархўрда, ошкоро аз дасташ сум-каашро, ки дар дохилаш телефонимобилии тамѓаи "Нокия" ва ба миќ-дори 750 сомонї пули наќд буд, та-сарруф намуда, аз љои њодиса ѓайбмезананд. Рўзи 20.01.2014 бо роњипинњонї вориди маѓозаи шањрвандИ.Болтаев, воќеъ дар бозори Шоњ-мансур гардида, аз он љо як ададпринтери нархаш 1000 сомониротасарруф намуда, аз љои њодисаѓайб заданд. Шаби 21.01.2014 бо та-риќи пинњонї вориди маѓозаи воќеъдар кўчаи Чехов гардида, як ададбаландгўякро (микрофон) тасарруфменамоянд. Шаби 23.01.2014 тах-минан соатњои 24:00 даќикаи шабба кўчаи А.Навої назди бинои-3/6рафта, дар дохили даромадгоњ башањрванди Љумњурии ИсломииЭрон бо истифодаи корд тањдиднамуда, як адад телефони мобилїва 102,000 купюраи Эрониро тасар-руф намуда, аз љои њодиса ѓайбмезананд. Инчунин тафтишот муай-ян намудааст, ки моњњои декабрисоли 2013-ум аз суроѓаи ш.Душан-бе, кўчаи Дўстии халќњо бо тариќипинњонї аз автомашинаи тамѓаи"Старекс", як адад аккомуляторротасарруф намуда, аз љои њодисаѓайб мезананд.

Нисбати ноболиѓон ИбрагимовС.М. ва Шарипов А.Ф. аз тарафиШВКД-и н.Шоњмансур парвандаиљиноятї бо моддаи 244 ќ.2 б. "б,в"и Кодекси љиноятии Љумњурии То-љикистон оѓоз карда шуд. Судиноњияи Шоњмансур парвандаи маз-курро баррасї карда, бо њукми судноболиѓ Ибрагимов С.М. дар содирнамудани ин љиноят гунањкор до-ниста шуда, нисбаташ љазо дар на-муди корњои њатмї ба муњлати 140соат таъин карда шудааст.

Ибрагимов С.М. дар мактабитањсилотии №8-и н.Сомонии ш.Ду-шанбе аз синфи 1-ум то 4-юм тањ-сил кардааст. Баъдан аз синфи 4-ум то 10-ум дар мактаби тањсило-

ти миёнаи умумии №20 ноњияиШоњмансур тањсил кард. Бо ќаро-ри Шўрои омўзгории муассисаитањсилоти миёнаи умумии №20ноњияи Шоњмансур бинобар ишти-рок накардан дар дарсњо аз мактабхориљ карда шуд. Айни њол дар тар-бияи модараш аст. Падараш шањ-рванди Љумњурии Исломии Эронмебошад. Аз модараш људо зин-дагї мекунад.

Ба шањрванд Ибрагимова Л.Х.бо ќарори суди ноњияи Шоњмансурбо моддаи 90-и Кодекси њуќуќвай-ронкунии маъмурии Љумњурии То-љикистон љазо дар намуди љариматаъин карда шудааст.

Нисбати волидайни ноболиѓШарипов А.Ф . низ парвандаињуќуќвайронкунии маъмурї оѓозкарда шуд.

Бархе аз волидайн дар рафтисанљишњо иброз мекунанд, ки би-нобар надонистани талаботи Ќону-ни Љумњурии Тољикистон "Дар бо-раи масъулияти падару модар дартаълиму тарбияи фарзанд" ва ди-гар ќонунњо ба чунин кирдорњо роњмедињанд. Вале надонистаниќонун шахсро аз љавобгарї озоднамекунад....

Њолатњои аз тарафи омўзгоро-ни муассисањои тањсилотии умумииноњия иљро накардани уњдадорињоидар Ќонуни мазкур муќарраргарди-да низ муайян карда шуданд.

Дар маљмўъ дар ин давра 5нафар омўзгор ва соли 2013-ум 3нафар директорони муассисањоитањсилотии ноњияи Шоњмансур би-нобар вайрон кардани талаботиќонун ба љавобгарии интизомї ка-шида шуданд.

Кормандони прокуратураиноњияи Шоњмансур мунтазам дармуассисањои тањсилоти миёнаиумумї, мањаллањо ва дигар љойњоиљамъиятї вобаста ба моњият ва та-лаботи Ќонуни Љумњурии Тољикистон"Дар бораи масъулияти падару мо-дар дар таълиму тарбияи фарзанд"вохўрињо гузаронида, ба саволњоииштирокчиён посух медињанд.

Иљрои уњдадорињо, ки дар мод-дањои 8 ва 9-и ин ќонун дарљ гар-дидаанд, аз тарафи волидайн нуќ-

таи муњимтарин аст. Зеро, тарбияикўдак аз оила сар мешавад ва беиштирок ва ташаббуси худи воли-дайн (шахсоне, ки онњоро иваз ме-кунанд) роњи њуќуќвайронкунї васодиркунии љиноятро аз тарафиноболиѓон наметавон гирифт.

Содиршавии љиноятњо аз тара-фи ноболиѓон дигар омилњоро низдорад. Баъзеи кўдаконе, кињуќуќвайронкунї ё љиноят содирнамуданд, аз оилањои носолим бу-данд. Кўдакон падару модар надо-ранд ва ё бо яке аз онњо зиндагїмекунанд.

Аммо моддаи 15-и ќонун му-айян мекунад, ки падару модар дартаълиму тарбияи фарзанд тибќиќонунгузории Љумњурии Тољикис-тон љавобгарии баробар доранд.Падар ё модаре, ки аз фарзандљудо зиндагї мекунад, барои иљронакардан ё ба тариќи дахлдор иљронакардани ухдадорињои падарумодар, ба истиснои њолатњои пеш-бининамудаи ќонунгузорї љавоб-гар мебошанд.

Танњо соли љорї аз тарафиХадамоти пешгирии њуќуќвайрон-куни байни ноболиѓон ва љавоно-ни ШВКД-ноњияи Шоњмансур 636(2013-545) нафар ноболиѓон даркўчаву хиёбонњо дастгир шуданд.Дар ин давра 10 (2013-16) њолатимонеъшавии волидайн ба тањсило-ти фарзандонашон ошкор гардида,аз ин миќдор бо 6 (2013-13) маво-дњо ќарорњо дар бораи рад наму-дан аз оѓози парвандаи љиноятїќабул ва бо 4 (2013-3) мавод 4 пар-вандаи љиноятї бо моддаи 164 Ко-декси љиноятии Љумњурии Тољики-стон оѓоз карда шудааст.

Аз шумораи умумии ноболиѓо-ни љиноятсодирнамуда аксарията-шон аз тањсил дур мондаанд. Иноќибат ба он оварда расонид, кикўдакон дар ихтиёри худ монда, бошахсони бегонаи калонсол шиносоїпайдо намуданд. Охирин бошанд, азољизии кўдакон истифода карда, он-њоро ба содир намудани љиноятњоидуздї ва авбошї љалб карданд.

Бояд ќайд намоем, ки маќса-ди маќомоти њифзи њуќуќ, алалху-сус прокуратура, ба љавобгарї ка-шидани волидайн ва кўдакон нест,балки пешгирї намудани омилњо-ест, ки ба содир намудани љиноятоварда мерасонанд.

Дар њама њолатњо маќомот дарњамкорї бо муассисањои тањсилотїин кўдаконро ба тањсил љалб ме-намояд.

Ќабул гардидани ќонуни маз-кур бояд волидайнро водор созад,ки давлат кўшиш намоянд саддироњи љинояткорї байни кўдаконшаванд ва барои онњо њаёти беха-тар ва солимро таъмин намояд. Бедастгирии волидайн, фаъолиятбањри пешгирии њуќуќвайронку-нињо ва љинояткории кўдакон, ин-чунин таъмини иљрои ќонуни маз-кур ва дигар санадњои меъёриињуќуќї оид ба њуќуќ ва уњдадорињоипадару модар дар таълиму тар-бияи фарзанд натиљаи дилхоњ на-медињанд. Бояд њар як оила њам-чун љузъи људонашавандаи љомеанозукии ин масъаларо дарк намо-янд ва дар њалли он сањми худрогузоранд.

М. ШАРИФЗОДА,ёрдамчии прокурори ноњияи

Шоњмансури шањри Душанбе,њуќуќшиноси дараљаи 2

МУШКИЛОТ

Минбари халќ5 ноябри соли 2014

№45 (972)

НОМ БЕЊТАР АСТЁ ЛАЌАБ?

14 МУЛОЊИЗА

АМАЛИ зўрї дар љабрдида дарибтидо ё дар интињои муноќи-ша њиссиёти тарсро пайдо ме-кунад. Њиссиёти тарс дар му-

носибатњои оила ањамият ва мавќеи мах-сус дорад. Баъзе одамон аз рўйи тарсњурмату эњтиром намудани зан шавњар-ро ё фарзандон падару модарро асос ёзаминаи устувори тарбияву муносиба-тњои љамъиятї мењисобанд.

Муносибатњои зану шавњар дар давраињаёти якљоя чунон мураккабу душвор аст,ки дар як лањза бо сабаби як чизи оддита-рину ночиз аз њаёти ширину хушбахтона баљангу љидол мегузараду дар баъзе маври-дњо дасти тавонои ќонуну шариат ва урфуанъана, хотиру фатир ољиз мемонад. Пас,саволе ба миён меояд, ки барои чї дар чу-нин њолат њама чиз арзишу ќиммат ва таво-ноии худро гум мекунад? Ин мушкилот наин ки дар байни мардуми тољик, балки дарбайни њамаи миллату мардуми дунё њаст.Ба масъалаи муносибатњои зану шавњар,ба назарам, аз даврањои ќадим сар карда,фикру андеша оиди бењтару устувор ва банизом даровардани муносибатњо корњои хубва зиёде кардаанд. Аз тањлилу тавзењи инмероси оиладории гузаштагонамон айнињол худдорї менамоем.

Наврасон дар ин марњилаи њаёташон,ки аз љињати ќувваи љисмонї нисбат бападару модар ва бародарони бузурги худсустаранд ва ё аз љињати моддиву моли-явї ба калонсолони оила вобаста ё тобе-анд, бештар мавриди зўроварї ва зеритаъсири аќидањои ахлоќї ва идеявии онњоќарор мегиранд. Ва дар чунин њолат на-врасон маљбуранд, ки ба зўроварандаго-ни худ тобеъ шаванд ё ин ки баъзеашоннаврасони ба зулму ситами онњо тоб на-оварда аз хонаву оила роњи фирорро пешмегиранд. То андозае ин унсурњоро дарљомеа миёни наврасон хеле зиёд вохўр-дан мумкин аст. Масалан, баъзе духтарон-ро падару модар, њатто баъзеашонрохешу таборонашон маљбур менамояд, киба мактаб бо либоси умумимактабї невубо њиљоб (сатр) биёянд. Баъзе падару мо-дар фарзандонашро барои гирифтани са-води динї ба назди домуллову бибиоту-нњо равон менамоянд, ки ин шароити му-соид барои љалби онњо ба аќидањо ваљањонбинии ифротгарої фароњам меорад.Ва ё волидон бо бањонаи камбизоатї ба-

Дар бораи тарѓибу ташвиќоте, ки дар барномањои телевизонї варўзномањои љумњурї оид ба пешгирии зўроварї дар оила бароимусоидат намудан ба татбиќи сиёсати давлатї оид ба пешгириизўроварї дар оила рафта истодааст, кайњо боз фикру андешањоихудро мехостам баён намоям. Барои амалї шудан ва татбиќиЌонуни ЉТ "Дар бораи пешгирии зўроварї дар оила" танњо пахшнамудани якчанд намоишњои телевизонї ва реклама кифоя васамаранок нест. Дар мавриде, ки сухан дар бораи зўроварии оиламеравад, мо пеш аз њама дар њимоя ва тарафдории узви заифтариоила-зан мулоњизаронї ва сайъ менамоем. Вале аз њама муњимтарва заруртар дар бораи њаёт ва таќдири узви дигари заифтари оила,махсусан наврасон фаромўш намуда, ањамияти хосса намедињем.

ЗЎРЇ ВА ТАРБИЯ

рои таъмини оила писаронашонро маљбурменамоянд ва ё мусоидату бетарафї на-муда, онњо ба корњои камдаромаду дузди-ву роњзанї машѓул шуда, аз тањсили мак-табу омўзиши касбу њунар мањрум меша-ванд. Њарчанд аз тарафи омўзгорон вамаъмурияти муассисањои таълимї корњоифањмондадињї ва чорањо андешида ме-шавад, аммо ягон натиљаи назаррас доданаметавонад. Барои он ки ин корњо ва чо-рањои андешидашуда дастаљамъона невуяктарафаанд. Дар татбиќи сиёсати дав-латї оид ба пешгирии зўроварї дар оиласањми маќомоти иљроияи њокимияти дав-латї ва маќомотњои њифзи њуќуќ бештарбояд бошад. Омўзгор ё мактаб аз доираисалоњиятњои худ берун баромада намета-вонад, ки ашхоси калонсол ва оиларо мав-риди тарбия ё љазову чорањо андешад.Албатта, маќомотњои њифзи њуќуќ тадби-рњои назаррас доранд, аммо танњо дар су-рате, ки ариза ё мурољиати шањрвандонбошад, баъд корро пеш мебаранд, ки ди-гар љаримаву љазо њељ фоидае надорад.Дар ин маврид аз рўйи маќоли тољикї"илољи воќеа пеш аз вуќўъ" кор намуданбењтар ва манфиатовар мешавад.

Њукумати Љумњурии Тољикистон ба-рои татбиќи Ќонуни Љумњурии Тољикистон"Дар бораи танзими анъана ва љашнумаросимњо дар Љумњурии Тољикистон" ваЌонуни Љумњурии Тољикистон "Дар бораизабони давлатї" сохтор ва нињодњои мах-сус таъсис дод, ки фаъолияташон басамти муайян нигоранда шудааст, аммобарои татбиќ ва амалї намудани ЌонуниЉумњурии Тољикистон " Дар бори пешги-рии зўроварї дар оила" ва Ќонуни Љумњ-урии Тољикистон "Дар бораи масъулия-ти падару модар дар тарбияи фарзанд"чунин сохтор ва нињодњо таъсис дода на-шудааст ва ин барои татбиќи ќонунњо таъ-сири худро мерасонад. Њарчанд дар мод-дањои 7- 17 Ќонуни Љумњурии Тољикистон"Дар бори пешгирии зўроварї дар оила"ваколат ва салоњиятњои маќомотњоииљроия ва сохторњо муайян нишон додашудааст, вале аз манфиатњо ва пушти-бонињои ќонуни мазкур мардум кам ё уму-ман истифода бурда наметавонанд.

Сулаймон ИСМАТОВ,сармутахассиси шуъбаи

маорифи ноњияи Фирдавсї

Ашхос ё предмете, ки даролами њастї моро ињотанамудааст, ном дорад, хоњљондор бошад, хоњ бељон. Азин рў аз љониби хонандагонигиромї саволњои зер ба миёномадааст:

"Номгузорї чї хел ва кай оѓозёфтааст?", "Тафовути номгузорї валаќабмонї?" "Номмонї аввал аст ё ла-ќабмонї?". Барои посух додан ба ин са-волњо ба таърихи дуродури љамъияти иб-тидої назар медўзем.

Ба аќидаи равшанфикрон одамониаввалин пайдошудаи љамъияти ибтидої"гала", "галаи ибтидої", "коммунаи ибти-дої"-ро ташкил дода гурўњ-гурўњ зиндагїмекарданд. Онњо барои аз гуруснагї на-мурдан бо мењнати оддитарин шуѓл вар-зида, ќути лоямут мељустанд. Баъданонњо ба авлодњо људо шуданд. Баробариба вуљуд омадани авлодњо зарурати ном-монї ба миён омад.

Дар китоби "Авеста"-и И.М. Стеблин-Каменского (Душанбе, 1990, сањ. 171) ка-лимаи "спитама" чунин эзоњ дода шуда-аст: "Спитама - номи авлодии Зардуштва бобояш".

Аз ин равшан аст, ки "Спитама" шак-ли ихтисоршудаи "Спэнта-маню" ба маъ-нии "рўњи муќаддас, сафед, пок" омада-аст. Яъне "Спитама" (Рўњи муќаддас) ла-ќаб мебошад. Зеро Зардушт аз авлоди"Рўњи муќаддас", сафед, пок мебошад.

Бењуда нест, ки бархе олимон Зардуш-

тро низ лаќаб медонанд, яъне номи касбуњунар ё унвони баланди динї мешуморанд.

Модари Зардушт њам аз касбу њуна-ри дўѓкашї - Дўѓдова ном гирифтааст, килаќаб мебошад. Аз ин далелњои эътимод-бахш натиљагирї намудан мумкин аст, киноммонї (лаќабмонї - А. У.) дар байнимардум васеъ љорї шудааст.

Олимон И. М. Стеблин-Каменскогодар "Авеста", Ф. П. Коробкин дар "Исто-рия деревного мира" доир ба номи авло-дњо маълумоти муфассали илмї додабошанд њам, дар хусуси лаќаб буданионњо гўшрас нашудааст.

Дар бораи тафовути байни номмонїва лаќабмонї дар забоншиносии умумїчунин эзоњот ба чашм мерасад. Ном баодам ба тарзи маљбурї аз љониби падарумодар ва хешовандон гузошта мешавад.Аз ин рў, ном ба соњибаш њељ муносиба-те надорад. Номгузорї бо маќсади фарќкардани як шахс аз шахси дигар, як пред-мет аз предмети дигар сурат мегирад.Аммо лаќабмонї ба тамоми хусусиятњоиботинию зоњирии ашхос сахт вобаста аст.

Номмонї асосан аз номи ашёњои ма-вљудаи материя сарчашма гирифтааст.Аз ин љост, ки лаќабмонї сарманбаи ном-монист.

Абдуќодир УМАРОВ,Аълочии фарњанги

Љумњурии Тољикистон

Навид

ЊИЗБИЁНИ ХУЉАНД СОЊИБИНАШРИЯИ ХУДЇ ШУДАНД

Дар конфронси ќарибулвуќўъиКИ ЊХДТ дар шањри Хуљанд,баробари баррасиимасъалањои корї, муаррифиинахустшумораи нашрияињизбиёни шањр бо номи"Шафаќ" баргузор шуд.

Тавре зимни суњбат раиси кумиљ-роияи њизбии шањр Наим Маликисломовизњор дошт, дар кумиљроия кайњо мехос-танд, нашрияи худро таъсис дињанд.Инак, он фурсат фаро расид ва орзуљомаи амал пўшид.

Боиси тазаккур аст, ки њайати эљодиимоњнома аз шумораи аввал кўшиданд, токи сањифањои он маводњои хонданирофарогир бошад.

Сабаби "Шафаќ" номгузорї шудани

нашрияро раиси кумитаи иљроияи ЊХДТдар шањри Хуљанд Наим Маликисломовчунин шарњ дод: "Хуљанд чун шањри оф-тобї унвон гирифта, дар рамзи он низшафаќ мунъакис шудааст. Биноанонро њамин тавр номгузорї кардем..."

Ањли эљоди нашрия тасмим гирифта-анд баробари инъикоси њаёти њизбиёнишањр, њамчунин фаъолияти МИЊД шањриХуљандро низ ба таври васеъ дар сањифаимахсуси худ "Хуршедшањр" инъикос со-зад. Дар гўшаву рубрикањои махсус тањтиунвони "Минбари пешоњангон", "Розуниёз", "Падида", "Шинохти њизбњо", "Да-стовард", "Мукотиба", "Олами аљоибот","Аз њаёти нобиѓагон" маводњои хондани-ву љолиби диќќатро дарљ хоњанд кард.

Бо ќарори конференсия сармуњарри-ри нашрия собиќ раиси кумитаи иљроияиЊХДТ дар шањри Хуљанд МуњаммадљонИсомаддинов таъин гардид.

ЉОЙГОЊИ ЉОМЇ ДАР МУКОЛАМАИ ФАРЊАНГЊО

Тањти чунин унвон дар Театри баноми Камоли шањри Хуљанд њамоишибайналмилалї бо иштироки олимону до-нишмандон, муњаќќиќони осори мутафак-кири бузурги Шарќ Абдурањмони Љомїбахшида ба 600-солагии шоири тавонобаргузор гардид.

Онро бо сухани муќаддимавї ректо-ри навтаъини ДДХ ба номи академикБ.Ѓафуров Анвар Темуров њусни ифтитоњбахшид.

Раиси вилояти Суѓд АбдурањмонЌодирї рољеъ ба њаёт ва фаъолияти до-

мандори Абдурањмони Љомї маърўзаипурмуњтаво кард. Њамчунин фикру муло-њизањои хешро рољеъ ба маќому манза-лати Абдурањмони Љомї дар адабиётиклассикии тољику форс ва љањон, раисиљамъияти дўстии олмонињову тољикондоктор Александр Гейзер, директори Ки-тобхонаи миллии љумњурї академик Но-сирљон Салимов, ректори Донишгоњимиллї Мамадюсуф Имомов ва дотсентиДДХ ба номи академик Б.Ѓафуров НуралїНуров баён доштанд.

М.МАЌСУДОВ

Минбари халќ5 ноябри соли 2014№45 (972) 15ДОНИШАТРО БИСАНЉ...

Мактабиолии мусиќї

Љино-яткордар суд

Баъдисолимуш

Дарахтичўбашќиммат-бањо

Моњиимаъму-ли обиширин

Њамгўштинуњам ши-новарї

Шоњид

Љуво-ли ка-лон

Номи д.Волгадар гу-зашта

Тамѓаиавтомоби-ли боркашаз Минск

Дења,ќишлоќ

Гимнасти-каи хитої

Синниталабаисинфиду

Таби-ат,си-риш-тишахс

Ќисмирота

КўњихудоёниЮнон

МаликаиАнглия, кидар сада-ма њалокшуд

Ра-фоќат

Шањр-давлатдар Юно-ни Ќадим

Мурѓиобї

Љойигўгирдњо

Ашёихомисигор

Меваитропикї

Ќамчин

Ноњия дарвилояти Суѓд

Ансамблисенафара Ма-

съу-лият

Меваихоси

Љиликўл

НоњияиЃармимрўз Равияи

ба ИронхосиИслом

Сарояндаисуруди

«Аскарба-ча» Давлат

дарАфриќоиШарќї

Дониш-манд

«Хўрок»-и DVD

Дарёи љорї азЧин ба

Ќазоќистон

Воњидимасофаитољикї(6-7км)

Аќл,идрок,хирад

Муќоби-ли

«омад»

Ла -…(теат-ри

операдарМи-лан)

Ќалъаитаърихїдар

Лондон

Дарёдар

Хорва-тия

БлокињарбииАтлан-тикаиШи-молї

Захм

Караш-маюноз

Љоибаргњодар

дарахт

«Доллара басомонї … ме-кунї?» (лањљ.)

…-Лан-ка,

љазирадар уќ.Њинд

Асари ЖюлВерн «Капитан

…»

Вахш +Панљ=

?

... Ниёзов,устодисанъат

Зарфиобгирї

Боварї,эътиќод

«...–так»,ќандихориљї

Унвонињокимишањр дарАврупо

Инструк-тор

Зарар-дида азофат

Мањка-ма

Воњиди ма-соњати англисї,

0,4 гектар ;

Каклик,паррандаимаъмулиТољикис-тон

Шаб боксчї Ва-луевро њам азпо меафтонад

Паррандаисоњибчангол

Русї –«стой»,англ.-

«stop»,тољикї - ?

Тамѓаиавтобу-си

маљорї

Лаќаби арма-нињо ва зоти

тўтї

Ширкатиалоќаимобилї

Банд азсимњоипечида

СураиЌуръон

Як на-мудимуаммо

Пар-рандаигербњо

Љаво-би

«не»

Лентаи сурат-гирї 36-то до-

рад

Пой-тахтиНепал

Нидоињайрат

Модар(лањља)

Ни-лу-фар,сад-барг,лола

Расишбо

ангуш-тон

Офа-рин

ПадариИндира Ганди

Ган-думисуда

Таъ-миргоњикиштињо

... Бусли,овозхонимашњурињинд

Њељгоњ,њаргиз

ХалќиятдарОсиё

Сталин,Пиночет,Гитлер

Моњитобис-тон

Да-рахтиангур

Љашн,сур

Љўй,нањр

Сайёњирус,

муњаќќиќиОсиёиМарказї Вело-

сипед(тољ.)

Ч О Х И Р З А М О Н Р А З О Л А Т

О В И С И ИР Ќ А Д И М А О Д А Т Л

Ш Н З Л О С Е Л

А И С Л О М О Б О Д Е ОН М И У О А Й Н И

Б Р У Н О О Р М О Н Д И А З

Е Р П А Њ Н О О Н А У М Р АА Е Е Н О З В П

К А Н А Л З И Р А И Р С И Е

А Н О Н Д Р Л НР У Ш Д Њ У К М С А Т И Н Н

А У К А И О А Ю И

М А С Њ Н У Ќ С О Н Л И С С А Б О Н

Рўзисеюмињафта

Ќиёмат

Ќисми маош,ки пешакї ме-

дињанд50 %

Пастї,но-касї

Чўбитакя

Як навъи мак-таби махсус «Овози

…»- озмундар

«Бањорис-тон»

Де-рина

ШармКали-маи те-лефонї

Хўй,расм

Адл,ин-соф

Боронисахт,офатитабиї

Эътиќод,боварї

Пойтах-ти дав-латиисломї

Нўшокїазлимў

Бањсвагуф-тугў

Май, шароб

Таоми мил-лии тоторї

Кўча даршањриДушанбе

Љордано..., му-наљљимиИталия

Мод-даики-

миёвї

Автомоби-ли немисї

Њасрат

Кемерон...,

актрисаиамрикої

Ва-сеъ,фарох

Импотент Модар(лањљавї)

Њаљљиасѓар

Дар иннимљазираРимиЌадим

воќеъ буд

Караш-маюѓамза

ПойтахтикишвариназдиБалтика

Сабза-воти

«серли-бос»

Дарёчаисунъї

Ѓам,Ранљуѓам

Гиёњихушбўйбароиош

ЌабилаињиндуњоиПеру

Авлодї,меросїУнсу-

ри ки-миёвї,

Fe

Инки-шоф

Ќаро-ри суд

Унсу-ри ки-миёвї,ме-таллисурх

Мисл,монанд(китобї)

Матоикўрпа-ворї

Тўдаи хоква рег

До-дар

Молидан бодаст

Норасої,айб

Пойтах-ти дав-лат дарАврупо

Љавоби «СКАНВОРД»-и шумораи29 октябри соли 2014, №44 (971)

Минбари халќ5 ноябри соли 2014

№45 (972)16

Рўзнома моњи декабри соли 1994 тањти раќами 309 дар Вазоратифарњанги Љумњурии Тољикистон ба ќайд гирифта шудааст.

Ба хотири гуногунандешї матолибе низ нашр мешаванд, киидораи рўзнома зимнан метавонад бо муаллифон њамаќида

набошад ва масъулияти онро ба дўш нагирад.

НИШОНИИ МО:734018, ш. Душанбе,хиёбони СаъдииШерозї, 16.

Индекси обуна:68910

Макони чоп:нашриёти

«Шарќи озод».

Теъдоди нашр:49190 нусха

ÁÀÐÎÈ ÌÀÚËÓÌÎÒ:Дастгоњи КИМ ЊХДТ -

тел: 224-23-90, 224-83-72, 224-49-29,221-63-21. факс: 224-27-59

Идораи рўзнома

тел. 238-72-10, 238-54-61, 238-79-07,факс: 227-44-94

www.tribun.tj E-mail: minbarihalk@bk.ru

Котиби масъул: Маъруфљон МањмудовМуњаррири масъул: Алиљон ЉўраевХабарнигорон:Љумъа Ќуддус, Толиби Луќмон,Моњрухсор РањимоваМасъули чоп: Мирзоалї ЮнусовЊуруфчинон: Љамила Ањмадова,Гуландом РаљабоваМусањњењ: Сабоњат Худоёрбекова,Суратгир: Тўхтамурод РўзиевСањифабанд: Фирдавс Таушаров

ЊАЙАТИ ЭЉОДЇ:

Муовини сармуњаррир оид ба тиљорат:Хусрав Дўстов

Сармуњаррир

Обуна-2015

u Агар аз муњимтарин воќеоти кишвар ва љањон огоњ шудан хоњед,u Агар бо чењрањои мондагори сиёсиву фарњангї ва таърихї аз наздикошно шудан хоњед,u Агар аз дастовардњои илмї, техникї ва дигар соњањо воќиф шуданхоњед,u Агар ба мушкилот ва масъалањои доѓу мубрами ватани худ бетарафнестед,u Агар мавќеи ЊХДТ-ро дар љомеа устувор дидан хоњед, пас,

ба њафтаномаи

"МИНБАРИ ХАЛЌ"МУШТАРИЁНИ ГИРОМЇ!

Маблаѓи обуна ба њафтанома 85 сомониро ташкил медињад. Маб-лаѓњои обунаро метавонед ба тариќи наќдї ва ѓайринаќдї ба суратњи-соби ЊХДТ, ба воситаи шуъбањои "Амонатбонк" гузаронед...

СУРАТЊИСОБИ МО:

ЊИЗБИ ХАЛЌИИ ДЕМОКРАТИИТОЉИКИСТОН

ИНН 020001728,С/Њ 20202972000473101000,Кор/сч. 20402972316264МФО 350101626.Дар идораи амалиётиБДА ЉТ-"Амонатбонк"

СУРОЃАИ МО: ш. Душанбе, маљмааи "КОХИ ВАЊДАТ", ошёнаи 2.ТЕЛЕФОН: 221-25-36, 221-63-21

ТИБЌИ наќшаи баргузориичорабинињои Дастгоњи Ку-митаи Иљроияи Марказї ванизомномаи тасдиќшуда,

дар тамоми шањру ноњияњои љумњурїозмуни иншои озод дар мавзўи "На-ќши Конститусияи (Сарќонуни) Љумњ-урии Тољикистон дар њаёти сиёсиюљамъиятии мардуми кишвар" бахши-да ба 20-умин солгарди ќабули Кон-ститусияи (Сарќонуни) Љумњурии То-љикистон ва 20-солагии таъсисёбииЊХДТ баргузор гардид. Маќсад азэълони озмун дастгирии љавонону на-врасони болаёќат, љалби онњо ба ом-ўзишу азхудкунии илмњои сиёсиюњуќуќї, дарёфти љавонони дорои фањ-миши баланди сиёсию њуќуќї, арљгу-зорї ба санади таќдирсози миллатудавлат мебошад.

Озмун дар сатњи баланд миёнимуњассилини тамоми коллељу ому-зишгоњњои соњавї ва муассисањоитањсилоти миёнаи умумї доир шуд.Даври аввал дар сатњи шањру ноњияњова вилоятњо љамъбаст гардида, ѓоли-бон бо туњфањои хотиравї ќадрдонїкарда шуданд. Дар зинаи нињої ба оз-муни љумњуриявї аз тамоми вилоятњова шањру ноњияњо 25 иншо ворид гар-дид. Пас аз санљиши њайати њакамон,ки аз устодону олимони Донишгоњидавлатии омўзгории Тољикистон баноми Садриддин Айнї иборат бу-данд, ѓолибони озмуни љумњуриявїмуайян шуданд.

Љамъбасти озмуни«ИНШОИ БЕЊТАРИН»

Аз рўи тафтиш ва бањогузории њай-ати њакамон љои аввал насиби Шамъи-гул Ќамарова, донишљўи соли дуюмиКоллељи тиббии шањри Хоруѓ, љои дуюмнасиби Саидахон Ќурбонхўљаева, хо-нандаи синфи 11 - и мактаби тањсило-ти миёнаи умумии №32 шањри Исфа-ра ва љои сеюм насиби Шањноза Му-заффарова, хонандаи литсеи физикї- математикии шањри Ќўрѓонтеппа гар-дид. Ѓолиби љои аввал бо маблаѓи 1000сомонї, љои дуюм 750 сомонї, љоисеюм 500 сомонї, инчунин иштирокчи-ёни даври нињої бо диплом ва туњ-фањои хотиравии аз љониби КумитаиИљроияи Марказии ЊХДТ ва Донишгоњидавлатии омўзгории Тољикистон баноми Садриддин Айнї таъсисдодашу-да, мукофотонида мешаванд.

«МХ»

ЭЪТИБОР НАДОРАДДафтарчаи имтињонии №1596, ки соли 1996 Донишкадаи андоз ва андозбандии

љумњурї ба донишљў Мирзоев Комил Амирович додааст, бо сабаби гум шуданашэътибор надорад.

Кормандони Дастгоњи КИМ ЊХДТ ба муовини аввали Сарвазири Љумњу-рии Тољикистон Давлаталї Саид нисбати даргузашти

ПАДАРАШизњори њамдардї намуда, ба наздикон ва пайвандони марњум аз даргоњиХудованд сабри љамил мехоњанд.

Раёсат ва кормандони Палатаи савдо ва саноати Љумњурии Тољикистонба муовини аввали Сарвазири Љумњурии Тољикистон Давлаталї Саид нис-бати вафоти

ПАДАРАШизњори њамдардї намуда, ба наздикон ва пайвандони марњум аз даргоњиХудованд сабри љамил хоњонанд.

Кормандони Кумитаи меъморї ва сохтмони назди Њукумати ЉумњурииТољикистон бинобар даргузашти бемањали собиќ муовини якуми РаисиКумитаи давлатии сохтмон ва меъмории Љумњурии Тољикистон

МУЊИДИНОВ ЗОКИРХЎЉА МАЉИДОВИЧсахт андўњгин буда, ба наздикон ва пайвандони марњум њамдардї изњорнамуда, барояшон сабри љамил мехоњанд.

Кормандони Корхонаи фаръии байниноњиявии баќайдгирии техникиишањри Душанбе аз марги нобањангоми раиси корхона

МУЊУДИНОВ ЗОКИРХЎЉА МАЉИДОВИЧсахт андўњгин буда, ба пайвандону наздикони марњум аз даргоњи Илоњї сабриљамил хоњонанд.

обуна шавед!

Бахтиёр ЊАМДАМОВ