Κυπριακή συμφωνία (αποσπάσματα)Θοδόσης Πιερίδης

Ο Θ. Πιερίδης τραγούδησε την Κύπρο σχετικά αργά. Πέρασε τα περισσότερα του χρόνια στο εξωτερικό, γεγονός που τον συνέδεσε περισσότερο με τις δραματικές περιπέτειες του ελληνισμού.

Όταν φούντωσε ο εθνικοπαελευθερωτικός αγώνας και ο λαός του ρίχνεται σε σκληρές δοκιμασίες, ο ποιητής ρίχνει το κέντρο βάρους της δόκιμης πια δημιουργίας του στην Κύπρο. Η ποίηση του θρέφεται από το επαναστατικό πνεύμα της ελληνικής ζωής, τον αγωνιστικό ξεσηκωμό της.

ΕΘΝΙΚΗΟΡΓΑΝΩΣΗΚΥΠΡΙΩΝΑΓΩΝΙΣΤΩΝ

Ξημερώματα της 1ης Απριλίου κήρυξαν τον Αγώνα για εκδίωξη των Άγγλων από το νησί και ένωση με την Ελλάδα.Ο Αγώνας της ΕΟΚΑ/ των Ελληνοκυπριων κατά της αγγλοκρατίας εμπνέει τον ποιητή.

Κυπριακή συμφωνίαΑποσπάσματα ΙΙΙ, IV, IX

Απόσπασμα ΙΙΙΞέρουμε πως αυτό το σκελετωμένο τοπίο είναι δικό μας

Ερήμωση κυριολεκτική (οικονομική αφαίμαξη του νησιού, καταπίεση Ελληνοκυπριων) αλλά και μεταφορική (στις ψυχές

των ανθρώπων) εξαιτίας της πολύχρονης αγγλικής διοίκησης

Ξέρουμε πως αυτό το χωματένιο φτωχόσπιτο αυτές οι γονατισμένες φραγκοσυκιέςμε τη σκόνη στα φύλλα τους, με τις σαύρες στα πόδια τουςείναι δικά μας.

Απελπισία των Κυπρίων εξαιτίας της

συνεχής άρνησης της

Αγγλίας (σαύρες) για Ένωση της Κύπρου με

την Ελλάδα… η

φύση συμπαρίστατ

αι στον άνθρωπο

Στοιχεία του Κυπριακού

τοπίου

Αυτό το μοναχικό κυπαρίσσι σα δωρική κολόνα μέσα στου κάμπου τη γυμνότητα αυτές οι λεύκες, ωσάν πράσινες κραυγές κάτω απ’ τον άσπρον ήλιο ωσάν ποτάμια κάθετα μέσ’ στο φρυγμένο αγέρα αυτή η κάπαρη που αρπάχτηκε στο φρύδι του εγκρεμού σαν τρομαγμένη αυτά τα χώματα τ’ αχαμνά αυτοί οι ξεροπόταμοι που ακινητούνε πετρωμένοι έρημοι μέσα στις μεγάλες ερημιές είναι δικά μας. […]

Αντίσταση ακόμα και της φύσης

στη μανία των

Άγγλων (σα

δωρική κολόνα, αρπάχτηκε στο φρύδι του

γκρεμου)

Στοιχεία του ελληνικού

τοπίου

Απόσπασμα ΙΙΙ – το τοπίοΓια ποιο λόγο ο ποιητής περιγράφει το

τοπίο; Γιατί ο ποιητής συνδυάζει στην

περιγραφή στοιχεία από το κυπριακό και το ελληνικό τοπίο;

Η φύση συμπαρίσταται στον άνθρωπο, υποφέρει μαζί του. Στο τοπίο, λοιπόν, είναι έκδηλη η θλίψη εξαιτίας της αγγλικής κυριαρχίας αλλά και η θέληση για αγώνα που συνεπαίρνει τους ελληνοκύπριους το 1955. Στοιχεία από το ελληνικό τοπίο αλλά και την κυπριακή γη συνθέτουν την περιγραφή της Κύπρου στο έργο του Πιερίδη, παραπέμποντας στην κοινή ιστορία, σύνδεση του νησιού με τον ευρύτερο ελληνισμό. Το ελληνικό στοιχείο τονίζει πως παρ’ όλες τις προσπάθειες των Άγγλων το νησί δεν έχει αφελληνιστεί. Ο ποιητής ανασταίνει την Κύπρο με όλες τις αισθήσεις : εικόνα, ήχο, γεύση. Χρήση α΄ πληθυντικού προσώπου (ξέρουμε, δικά μας) : ο ποιητής ταυτίζεται με τον Κυπριακό ελληνισμό και εκφράζει τις σκέψεις, τους πόθους του.

Απόσπασμα IVΤραγουδώ, τραγουδώ το νησί μου πού ’ναι τόσο μικρό για να μπόρει σαν πουλί να χωρέσει στη χούφτα μου.

Μικρό σε έκταση

Έκδηλη η ανάγκη/ θέληση του ποιητή να προστατεύσει τον τόπο του και ό,τι αυτό

σημαίνει

Παρομοίωση - Στοιχείο λυρισμού

Πού ’ναι τόσο μεγάλο, να μπόρει να χωρά την ακέρια ανθρωπότητα όπως κλείνει η μια μόνη σταγόνα τον πλατύν ωκεανό που τη γέννησε.

Παρ’ όλο το μικρό

γεωγραφικό του μέγεθος το

νησί κλείνει μέσα του όλες

τις αξίες, αρχές, ιδέες

της ανθρωπότητας

και έχει την ίδια αξία αλλά

και τα ίδια δικαιώματα με

κάθε τόπο Οξύμωρο

σχήμα (μικρό - μεγάλο)/

Παρομοίωση - Στοιχεία λυρισμού

Τραγουδώ, τραγουδώ τους ανθρώπους του νησιού μου – και κείνους που πέρασαν κι ολοτρόγυρα ανθίζουν τα χνάρια τους και κεινούς όπου σήμερα οδεύουνε στη σκληρήν ανηφόρα – και κείνους που θε νά ’ρθουν να πούνε βροντόφωνο της χαράς, της χαράς το τραγούδι.

Η σύνδεση των γενεών τονίζει τη

διαχρονικότητα του ελληνισμού στο νησί

Ω δεν τις χάνω, δεν τις κλείνω τις φτερούγες μουκειο το τραγούδι που θε να ‘ρθει δεν ξεχάνω.

Οι Ελληνοκύπριοι αρνούνται να υποταχθούν στη βρετανική διοίκηση.

Μήνυμα αισιοδοξίας, που στηρίζεται στην πεποίθηση πως θα έρθουν καλύτερες μέρες για

τις επόμενες γενεές.

Τραγουδώ τους ανθρώπους που θά ’ρθουνε. Τραγουδώ τους ανθρώπους που θά ’χουν για θροφή στα πνεμόνια τους, λεύτερο τον πλατύν ουρανό μας – που θά ’χουν όλο τούτο το χώμα μας λεύτερο σαν αφέντες να το δρασκελίσουν. Τραγουδώ τους ανθρώπους που θα ‘χουνε κάθε χρόνο πολύ να θερίσουνμεσ’ στ’ αλώνια πολύ να χορέψουνεκαι πολύ τη χαρά τους βροντόφωνα να την πούνε, να την τραγουδήσουν.

Ο ποιητής περιγράφει

αναλυτικά τη ζωή των

Κυπρίων – ελεύθεροι,

αφέντες στο νησί τους,

γεύονται τη ζωή μέχρι το μεδούλι,

κυρίαρχοι της οικονομίας

τους, διασκεδάζουν

και τραγουδούν τη ΖΩΗ

Απόσπασμα IV – Οι άνθρωποι

Πώς συνδέεται το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον στο συγκεκριμένο απόσπασμα;

Σε ποια ομάδα επικεντρώνεται ο ποιητής; Γιατί νομίζετε συμβαίνει αυτό;

Ο ποιητής υμνεί τους προγόνους του (παρελθόν), που γίνονται παράδειγμα για τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ (παρόν) και κυρίως τραγουδά για τη νέα γενιά (μέλλον), που εξαιτίας ακριβώς του παρόντος αγώνα θα ζήσει καλύτερες μέρες, ελευθερίας, χαράς, ευημερίας και κυριαρχίας στο δικό τους ελεύθερο τόπο. Ο αγώνας γίνεται για τις μελλοντικές γενεές, γι’ αυτές θα έρθουν καλύτερες μέρες και σ’ αυτές επικεντρώνει τα αισθήματα αισιοδοξίας ο ποιητής.Ο ποιητής μιλά σε α΄ πρόσωπο πληθυντικού σε χρόνο ενεστώτα. Το τώρα τον συνεπαίρνει, νιώθει πως η ψυχή του πάλλεται από συγκίνηση εξαιτίας του Αγώνα της ΕΟΚΑ και γι’ αυτό επικεντρώνεται στο παρόν. Ως πνευματικός άνθρωπος αντιλαμβάνεται και αναλαμβάνει το χρέος του για διάσωση του ελληνισμού, ανύψωση του εθνικού φρονήματος και διάδοση της ιδέας του αγώνα. Το χρέος αυτό είναι διαχρονικό για τον πνευματικό άνθρωπο.

Απόσπασμα ΙΧΛογαριάσατε λάθος με το νου σας, εμπόροι, δε μετριέται πατρίδα, λευτεριά με τον πήχη!

Αναφέρεται στην τάση των Άγγλων να παραγνωρίζουν τους ιθαγενείς

κατοίκους των αποικιών τους. Όμως «πατρίδα» είναι η συνέχιση των γενεών και αυτό καθιστά τους άγγλους πάντα ξένους προς το νησί, απλούς εμπόρους.

Η πατρίδα δε μετριέται και δεν αγοράζεται από κανένα κατακτητή. Οι Ελληνοκύπριοι διαφύλαξαν την εθνική

τους ταυτότητα παρ’ όλες τις προσπάθειες των Άγγλων για το

αντίθετο.

Κι αν μικρός είν’ ο τόπος και το θέλει και μπόρει τον ασήκωτο βράχο να τον φάει με το νύχι.

Δεν έχει σημασία το μέγεθος ή οι υλικές δυνάμεις … αν ο λαός θέλει τότε και μπορεί

να διώξει τον κατακτητή, να σπάσει τις αλυσίδες της

σκλαβιάς.

Τούτη η δίψα δε σβήνει, τούτη η μάχη δεν παύει, χίλια χρόνια αν περάσουν, δεν πεθαίνουμε σκλάβοι!

Δίψα, μάχη, αγώνας για την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Όσα χρόνια κι αν περάσουν, οι

Ελληνοκύπριοι δε θα ξεχάσουν, δε θα

πεθάνουν/ χαθούν ως εθνικότητα/ ύπαρξη θα αγωνίζονται μέχρι να

κερδίσουν την ελευθερία τους.

Αψηλά τις καρδιές μας! Μεσ’ στης γης μας το χώμα πιο βαθιά ριζωμένοι – κι ας μανίζουν οι ανέμοι.

Με την έναρξη του Αγώνα η βρετανική πολιτική γίνεται ακόμα πιο σκληρή (έλευση Χάρτινγκ στο

νησί )Ψηλά τις καρδιές με πίστη στον αγώνα

και προσήλωση στο έθνος, με βαθιά συνείδηση του

χρέους, οι ελληνοκύπριοι οφείλουν να αγωνιστούν

Τούτο ακόμα το χρόνο, τούτ’ την άνοιξη ακόμα… Στον ορίζοντα πέρα κάποιο φως κιόλας τρέμει. Αψηλά τις καρδιές μας κι αρχινά να ροδίζει η αλυσίδα μας πήρε να βογγά και να τρίζει.

Στοιχεία

προσωποποίησης –

λυρισμός -

παραστατικότητα

Άνοιξη – έναρξη του

Αγώνα – σύμβολο της

αναγέννησες, της νέας ζωής

Απόσπασμα ΙΧ – Το μήνυμα

Με ποιο τρόπο ο ποιητής απευθύνεται στους άγγλους κατακτητές;

Είναι αισιόδοξος ή απαισιόδοξος ο Πιερίδης για το μέλλον της Κύπρου; Με ποιο τρόπο φανερώνει τα συναισθήματά του;

Ο ποιητής εκ μέρους του Κυπριακού λαού (α΄ πληθυντικού) απευθύνεται στους Άγγλους κατακτητές και τους επισημαίνει πως όσον αφορά την Κύπρο έκαναν λάθος, γιατί δε θα μπορέσουν τελικά να την εξαγοράσουν, να την αφελληνίσουν και να την υποδουλώσουν. Ο ποιητής δηλώνει ξεκάθαρα πως όσα χρόνια κι αν περάσουν, όσες προσπάθειες και αν γίνουν εκ μέρους των κατακτητών, οι Κύπριοι θα αντισταθούν , θα πολεμήσουν και θα κερδίσουν την ελευθερία τους και την ένωση με την Ελλάδα. Έπειτα απευθύνεται στους Κύπριους και τους καλεί να συνεχίσουν τον Αγώνα, έχοντας ψηλά το κεφάλι, με περηφάνια για την εθνική τους καταγωγή και έχοντας βαθιά ριζωμένο στη συνείδησή τους το χρέος της ελευθερίας.

Το ποίημα κλείνει αισιόδοξα με τον ποιητή να βλέπει την άνοιξη (σύμβολο της ελευθερίας) να προβάλλει στον ορίζοντα. Δίνει θάρρος στους συμπατριώτες τους λέγοντας πως ήδη η αλυσίδα τρίζει ( θα σπάσει), οι Άγγλοι χάνουν τη δύναμή τους στο νησί.

Να συγκρίνετε τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει ο Γ. Σεφέρης το καθεστώς στο ποίημα «Επί ασπαλάθων» και ο Θ. Πιερίδης την αγγλοκρατία στο ποίημα «Κυπριακή συμφωνία» Ανωνυμία δικτατόρων/ κατακτητών δεν είναι άξιοι

αναφοράς, υποτίμηση τους από τους ποιητές Οι δικτάτορες/ κατακτητές θα καταρρεύσουν γιατί ο

λαός αντλεί τη δύναμή του από την ιστορία (Επί ασπαλάθων – Αρδιαίος/ Κυπριακή συμφωνία – σύνδεση γενεών)

Έκδηλο το μοτίβο της τιμωρίας για την υπέρβαση των ανθρώπινων ορίων από τους δικτάτορες/ κατακτητές

Αισιοδοξία των ποιητών