تعیین رابطه بین ضریب انتقال امواج لرزه ای حاصل آتشباری...

8
! "#$ %&’ () * !" # #$ %& ’" ()’" * +, - . # +,- /% 0# 1) # +2 3 45 3 # 678 / 9 5. +:; 3 +:$ )# ! $ < = >) " >8 8 45 ?@ 3 +’AB C:D !E + +.7 F :# /:3 G)8 + +$ >) HI. F CD +; / +.7 < = >) " . +")%4 / : :# :!F J:’. K.: F +;I 45 LI +’AB E )B)2M 1) ! < = ": )% N B ( 1) O 3 +’AB ?I ! CD " E < G):8 /: : :K :O : : +.:7 .)P Q ) 3. +R J’. K . / +3 S;I G):8 /: /: +; S;I K +R . . S;I HI. CD .)P " +2 ) :B (: 3 5.: : 9T: ):# # ?’@ )# < .! / +01 2 ) HI. = >) " > G)8 45 **)2M G)8 )B)2M .)P 3 4 + 3: >): : U3 ) +%K 45 $ < 3 >) G):8 3 # V.R >) V.R W X Y < +:;I + +Z, +:; 3 3:4 Q V.R & 3 +$ $ F Q 4 +;I E $ ?*# [ * +$ O +;I + \] 3 C /%K + # ?I. 4 :. : L:I +: +;I E : : W ^ Y < >): 3 +: _:P :!‘ 6:78 : /:*% :4 6:7 45 3 9P % $ W a Y < 6:# 9:$B :O :K :# 3 /: 45 Xbb c X 5.: :# :K ": 3 +A) 678 )" + 6= ):# W d Y < : :45 3 :# 6:# 9:$B / Xbb c X K W e Y < f$:& : :P :‘ :5. K.: # +2 H& + 6= " < /% 0# +:; 9: ## :P : +:2 : 6= " f$& < W g Y < +; / h

Upload: mostafa-0088

Post on 01-Jan-2016

37 views

Category:

Documents


4 download

DESCRIPTION

a

TRANSCRIPT

Page 1: تعیین رابطه بین ضریب انتقال امواج لرزه ای حاصل آتشباری و خواص ناپیوستگی در سنگ های رسوبی

٤٣

حاصل آتشباري و خواص ناپيوستگي اي تعيين رابطه بين ضريب انتقال امواج لرزه

در سنگهاي رسوبي

عبدالهادي قزوينيان، بخش مهندسي معدن، دانشگاه تربيت مدرس ، تهران، ايران-١

علي احمدي، كارشناس ارشد مهندسي معدن، دانشگاه تربيت مدرس ، تهران، ايران-٢

اداري، دانشگاه شهيد بهشتي، تهران، ايرانمنيژه قره چه، دانشكده علوم-٣

چكيده

براي تعيين خسارت ناشي از انفجار در معادن سنگي از معيار ارائه شده توسط شاب، ديمن

Vشود كـه از رابطـه مي استفاده(DAVIS & DIMEN, SHOB,1986)و داويس KW Rα β=

α, فاصله از محل انفجار، R تاخير، خرج در W سرعت موج ذره اي، V. كند مي تبعيت β ضـريب

در اين رابطه ضريب ثابت انتقال امواج كه به خواص زمـين شناسـي Kثابت وابسته به آتشباري و

در راسـتاهاي مختلـف ثبـت شـده اسـت و اي در اين مجموعه ابتدا سرعت موج ذره . وابسته است

در اي با رسم نمودار سـرعت ذره . بت توسط ژئوفون بدست آمده استفاصله نقاط انفجار تا نقطه ث

بـا تعيـين خـواص . بدست آمده استk ضريب datafitمقابل فاصله اندازه گيري توسط نرم افزار

مختلف اليه بندي مانند امتياز توده سنگ، تعداد ناپيوستگي، دانسـيته سـنگهاي در بـر گيرنـده هـر

مقطع و راستاي امتداد اليه بندي هر مقطع، رابطه بـين ايـن خـواص مقطع و زاويه بين راستاي هر

شـود و سـپس بـا اسـتفاده از نـرم افـزار مي در سنگهاي رسوبي ارائهkناپيوستگي و ضريب انتقال

SPSSشود مي تحليل.

، ژئوفون، خواص ژئومكانيكي، انفجار، خواص ج سرعت موج ذره اي، انتقال اموا :كليديهاي واژه

ي ناپيوستگ

مقدمه-1

اي انفجار هميشه توليد لرزش يـا امـواج لـرزه

امواج االستيك ناشي از خـواص اي امواج لرزه . كندمي

از قطعـه اي چنانچه به نقطـه . ]1[االستيك سنگهاست

سنگ نيرويي اثر كند كه از حد االستيك سنگ تجـاوز

گردد كه مي نكند، تغيير شكل اندكي در آن نقطه ايجاد

جاور منتقل شده و به همين ترتيب از اطراف به نقطه م

امـواج . ]2[يابـد مـي آن نقطه بـه نقـاط ديگـر انتشـار

ممكـن اسـت خسـارات جبـران ناپـذيري بـه اي لرزه

سنگهاي باقيمانده پس از انفجار يا تاسيسـات مجـاور

ي از شـ هـر گـاه فركـانس ارتعاشـات نا . ]3[وارد كند

از سـرعت هرتـز باشـد، اسـتفاده 1-100انفجار بـين

شـود مي ذرات به عنوان معيار بررسي خسارت توصيه

فركــانس ارتعاشــات ناشــي از انفجــار در معــادن . ]4[

.]5[ هرتز است 1-100سنگي بين

ــداكثر ــي ح ــيش بين ــت پ ــاوتي جه ــتانداردهاي متف اس

شاب وديمن . سرعت ذرات تا به حال ارائه شده است

PPVو داويــس رابطــه Kd Wα β= بــراي پــيش را

بيني حداكثر سرعت ذرات درمعادن سـنگي ارائـه داده

.]6[. است

: در اين رابطه

Page 2: تعیین رابطه بین ضریب انتقال امواج لرزه ای حاصل آتشباری و خواص ناپیوستگی در سنگ های رسوبی

� ����� ����� ��� ���� ��... �� ��� ����� ������ !" �#����$%� �&�'(��)"

٤٤

PPV : ماكزيمماي سرعت ذره

D : فاصله از محل انفجار

K : ضريب ثابت مربوط به زمين شناسي

,α β :ضرايب ثابت وابسته به آتشباري

W : وزن خرج در تاخير

به زمين شناسي مقاطع Kمواج ضريب انتقال ا

عوامل مختلفـي بـر ضـريب . انتقال امواج وابسته است

. زمين شناسي تـاثير دارنـد هاي در اليه Kانتقال امواج

نيزوتروپـي، فشـار آمهمترين عوامل دانسيته، تخلخـل،

. ]7[باشـند مـي آبهاي زير زميني، دما و فشار محصور

بـر ميـزان عالوه بر اين عوامل خواص توده سنگ نيـز

فاصـله داري ،هاخواص درزه . انتقال امواج تاثير دارند

درزه ها، تعـداد ناپيوسـتگيها و زاويـه راسـتاي انتشـار

امواج با راستاي موازي امتداد اليه بندي نيز از عوامـل

.باشد ميتاثير گذار بر ضريب انتقال امواج

تاثير خواص ناپيوستگها بر انتقـال مـوج -2

:ذره اي

ــا ت زيــادي در مــورد تــاثير عوامــل تحقيق

ناپيوستگي سنگها بر روي لرزش ناشي از انفجار انجام

زمان عبور امواج، به دانسيته مواد سـنگي و . شده است

با افزايش دانسـيته سـنگهاي عبـور . كانيها بستگي دارد

امواج به علت باال رفتن همسانگردي و انسجام سـنگ

شود و ضريب انتقال ميبهتر انجام اي انتقال امواج لرزه

).8(رود ميامواج باال

badV −= )1(

ضرايب ثابت b , aكه در اين فرمول

V :سرعت انتشار موج

d : دانسيته سنگها

نقـش اساسـي اي در انتقال امواج لـرزه ها درزه

توان گفت تمامي عوامل تاثير گذار مي دارند، بطوريكه

. وابسـته انـد هـا عي بـه درزه بر روي انتقال امـواج نـو

از قبيل فاصله داري، مواد پـر كننـده و ها خواص درزه

بيشترين تاثير را بر روي انتقال امـواج ها وضعيت درزه

.]9[دارند

سسـت باعـث كـاهش انتقـال هاي وجود اليه

سسـت باعـث پـايين هـاي اليه. شوداي مي امواج لرزه

رايي امواج سيته سنگها و افزايش مي تيآمدن ضريب االس

ــاهش ــواج را ك ــال ام ــريب انتق ــد و ض ــد ش خواه

.]10[دهدمي

بر ميزان انتقال امواج تاثير زيادي ها تعداد درزه

بر طبق آزمايشـات انجـام شـده بـر روي چنـد . دارند

سنگ مشخص شده است، رابطه خطي معكـوس بـين

. ]11[وجـود دارد اي و سرعت مـوج ذره ها تعداد درزه

اي سرعت امواج ذره ها عداد درزه بطوريكه با افزايش ت

يابد و معادله رگرسيون به صورت زير ارائـه مي كاهش

:]11[شده است

baVJ pn +−= )2(

: كه در آن

nJ : ها تعداد درزه

pV : سرعت انتشار موج

a , b : ضرايب ثابت

هـا بـا زبـري درزه معموالًكه ها وضعيت درزه

(FRC)1 شود، بر ميزان انتقال امـواج مـوثر مي تعريف

و هـا طبق تحقيقات انجام گرفته بين زبري درزه . است

از نوع درجه دوم وجـود اي رابطهاي سرعت موج ذره

در ابتـدا بـه اي سرعت موج ذره FRCبا افزايش . دارد

.]12[يابد ميكندي و سپس به تندي كاهش

معرفي محل تحقيق-3

مجموعــه نيروگــاهي و مغــار توســعه مســجد

در ) 1( فاز يسليمان، در مجاورت مجموعه نيروگاهها

بـا هـا به علت مجاورت اين سـازه . حال ساخت است

. هم، بايد در هنگام حفـاري دقـت زيـادي بكـار بـرد

1- Fracture roughness coefficient

Page 3: تعیین رابطه بین ضریب انتقال امواج لرزه ای حاصل آتشباری و خواص ناپیوستگی در سنگ های رسوبی

���*+, $ ���-� ����./ / %�1�2/345

٤٥

انفجارهايي كه براي احداث مجموعـه نيروگـاهي فـاز

ي كـه احتياطهـاي الزم شود، در صورت مي توسعه انجام

شـديد زمـين هـاي صورت نگيرد، سبب بروز لـرزش

خواهد شد و خسارات جبران ناپذيري را به تجهيزات

نگهــداري، ابــزار دقيــق و تاسيســات نصــب شــده در

براي بررسـي ايـن . وارد خواهد كرد ) 1(مغارهاي فاز

فـاز توسـعه هـاي ع انفجـار در سـازه اقموضوع، در مو

ون در مكانهاي نظير مغار اصـلي و اقدام به نصب ژئوف

شد تا ميـزان لـرزش ناشـي از ) 1(مغار ترانسفرمر فاز

در راستاهاي مـورد . انفجار در اين مكانها بررسي شود

سـنگهاي مطالعه بـا اسـتفاده از خـواص ژئومكـانيكي

مسير عبور امواج، امتياز توده سـنگهاي مسـير بدسـت

انفجار و توسعه ژئوفون فاصله نقاط . آورده شده است

براي خرج در تاخيرهاي مختلـف اي سرعت موج ذره

و رابطه بين اين دو مقدار از طريـق ،بدست آمده است

كـه ضـريب ثابـت ايـن ،نرم افزار بدست آمده اسـت

با اسـتفاده از ايـن . استKمعادله همان ضريب انتقال

زتـوان قبـل از شـروع انفجـار بـا اسـتفاده ا مي تحقيق

ئومكانيكي ميزان خسارت انفجـار مطالعات مقدماتي ژ

.در مناطق مختلف را بدست آورد

جانمايي راستاهاي مورد مطالعـه در ) 1(شكل

خطـوط . دهـد مـي نيروگاه سد مسجد سليمان را نشان

.]13[باشد ميسياه پررنگ راستاي مقاطع مورد مطالعه

و ) 1( نمايي از نيروگـاه فـاز توسـعه و فـاز -1شكل

].13[انچام شده راستاهاي مطالعه

انجام تحقيق -4

سـد اي تحقيق مورد نظر در منطقه رسوبي اليه

مسجد سليمان كه ليتولوژي آن شامل سنگهاي عمومـاً

باشـد مـي سيلت و كنگولومرا، ماسه سنگ، رس سنگ

.انجام شده است

در بـر گيرنـده هـاي تعداد اليـه ) 1(در جدول

گذرنده هاي تعداد اليه . مقاطع مورد مطالعه آمده است

حالت اليه و در بيشترين 2هر مقطع دركمترين حالت

.باشد مي اليه9

گذرنده از مقطعهاي تعداد مقاطع با تعداد اليه-1جدول

شماره مقطع987654321

تعداد اليه969375225

وان نمونه آمده است، در اين جدول به عن 4 مشخصات و اطالعات حاصل از برداشت مقطع شماره 2در جدول شماره

: آمده است4مشخصات برداشت شده و خواص ژئومكانيكي مربوط به مقطع شماره

Page 4: تعیین رابطه بین ضریب انتقال امواج لرزه ای حاصل آتشباری و خواص ناپیوستگی در سنگ های رسوبی

� ����� ����� ��� ���� ��... �� ��� ����� ������ !" �#����$%� �&�'(��)"

٤٦

در نيروگاه مسجد سليمان4 خصوصيات ژئومكانيكي برداشت از مقطع -2جدول

شماره اليه54321

جنس اليهرس سنگرس سيلتكنگولومرارسسيلت

)متر(ضخامت اليه 8/1131/731/648/28/32

فركانس ناپيوستگي5/121055/06/1610

5048752948(Gpa)UCS

)متر(ها فاصله داري درزه08/01/08/106/01/0

وضعيت درزه هازبري پايينصافزبري باالزبري پايين و هوانزدهصاف

آبهاي زير زمينيمرطوبمرطوبمرطوبمرطوبمرطوب

زميني و تعداد ناپيوستگي موجود در مقطـع آبهاي زير

در ادامـه امتيـاز تـوده . مورد مطالعه قرار گرفتـه اسـت

ــرعت ذره ــت س ــه ثب ــر الي ــنگهاي ه ــي از اي س ناش

UVSانفجارات براي جهات مختلف توسط ژئوفـون

فاصـله نقـاط . در چند نقطه انجام شـده اسـت 1500

انفجـار و نقطـه ثبـت بـا اسـتفاده از مختصـات نقشــه

مقطع بـا 9اندازه گيريها در . داري بدست آمده است بر

هـر مقطـع شـامل . ليتولوژي مختلف انجام شده است

سنگهاي بـا ضـخامتهاي مختلـف و خـواص متفـاوت

مقطع مذكور برداشتهاي زمـين شناسـي 9در . باشدمي

زمين شناسـي هاي با استفاده از نقشه . انجام شده است

نجـام مطالعـات طع حفـاري و ا امقـ هاي منطقه و نقشه

زمين شناسي و آزمايشـگاهي فركـانس ناپيوسـتگي در

مقـاطع، هـاي ، وضعيت درزه RQDجهت مورد نظر،

وضعيت آبهاي زير زميني و تعداد ناپيوستگي موجـود

زاويـه آزيمـوت راسـتاي . در مقطع بدست آمده است

هـر مقطـع هـاي مقاطع با امتداد جهت عمود بـر درزه

فركانس ناپيوستگي در سپس. بدست آورده شده است

جهـت RQDراستاهاي مقاطع بدست آمده اسـت تـا

در ابتدا فركانس ناپيوسـتگي . دار هر اليه محاسبه شود

: ]14[بدست آمده است) 3(از فرمول

δλλ cos0= )13(

: كه در آن

λ : فركانس ناپيوسـتگي در جهـت عمـود بـر دسـته

ا هدرزه

0λ : فركانس ناپيوستگي در راستاي مقاطع

δ : هــاي زاويــه دو راســتاي مقــاطع عمــود بــر درزه

برداشت شده

از RQDپس از به دست آوردن فركانس ناپيوسـتگيها

براي هر مقطع بدست آمـده اسـت ) 5 و 4(دو فرمول

]14[.

RQD 110/ 4 3/68 6= − λ λ ≤ )4(0.1RQD 100e (0.1 1) 6λ= λ + λ > )5(

مقاطع با در نظـر هاي در ادامه امتياز توده سنگهاي اليه

براي بدسـت . فاكتور پايه محاسبه شده است 5گرفتن

هــاي آوردن امتيــاز تــوده ســنگ هــر مقطــع بــه امتيــاز

محاسبه شده هر اليـه تشـكيل دهنـده مقطـع ضـريب

متيـاز تـوده ا (RMRوزني اختصاص داده شد، سپس

مقاطع با روش ارائـه شـده توسـط بينياوسـكي ) سنگ

9 محاسبه شده بـراي RMR. ]10[بدست آمده است

.آمده است) 3(مقطع در جدول

ثبت شده توسط ژئوفـون اي در مرحله بعد سرعت ذره

بر حسب خرج در تاخيرهاي نزديك به هم بـراي هـر

نـرم با اسـتفاده از .مقطع جداگانه دسته بندي شده اند

نمـودار سـرعت در برابـر فاصـله بـراي datafitافزار

خرج در تاخيرهاي مختلف براي هـر مقطـع بـه طـور

Page 5: تعیین رابطه بین ضریب انتقال امواج لرزه ای حاصل آتشباری و خواص ناپیوستگی در سنگ های رسوبی

���*+, $ ���-� ����./ / %�1�2/345

٤٧

بـا در نظـر گـرفتن . جداگانه بدست آورده شده اسـت

به عنوان معيار بررسـي خسـارت، ضـريب ) 6(معادله

. براي هر مقطع بدست آمد(K)انتقال امواج βWKdV a= )6(

فاصــله را بــراي -نمــودار ســرعت ذره اي) 4(شــكل

مختلف نشان هاي براي خرج در تاخير 8مقطع شماره

همانطوريكه در شكل نشـان داده شـده اسـت . دهدمي

5/1 براي سه خرج در تـاخير (K)مقدار ضريب ثابت

بدست 440 برابر 8 كيلوگرم در مقطع شماره 10 و 5،

.آمده است

اي ه معادله سـرعت ذره نمودار كلي مربوط ب -4شكل

8انجام شده در مقطع شماره هاي براي انفجار

896.0

440

2

5.1

8.0

=

=

RRWV )7(

شوند و ضريب مي براي مقاطع ديگر اين مرحله تكرار

. براي همه مقاطع بدست آمده اسـت (K)انتقال امواج

9 محاسبه شـده بـراي K و RMR مقدار 3در جدول

: مقطع آورده شده است

بدست آمده براي مقاطع مختلفK , RMRمقادير : 3جدول

KRMR TOTAlشماره مقطعمحل انفجارمحل ثبت

1)2(مغار نيروگاه فاز )1(مغار نيروگاه فاز72081

2)2(مغار ترانسفرمر فاز )1(مغار ترانسفرمرفاز 75086

3منيقولد باال دست)1(مغار نيروگاه فاز 56755

4منيفولد پايين دستنسفرمرمغار ترا59558

XLPE4005)1(مغار نيروگاه فاز 56051

T4 6)1(مغار نيروگاه فاز 60056

ADIT.NO27)1(مغار نيروگاه فاز 70088/60

44051SF6BUSDUCT88

40050SF6BUSDUCT59

مقطع مورد مطالعـه 9 براي K در برابر RMRنمودار

نشـان داده )5(طوريكه در شكل همان. رسم شده است

شده اسـت رابطـه لگـاريتمي بـين دو متغيـر ضـريب

. خوبي داردهمبستگي نسبتاً

k نمودار رگرسيوني مربوط به ميـزان مقـدار -5شكل

Page 6: تعیین رابطه بین ضریب انتقال امواج لرزه ای حاصل آتشباری و خواص ناپیوستگی در سنگ های رسوبی

� ����� ����� ��� ���� ��... �� ��� ����� ������ !" �#����$%� �&�'(��)"

٤٨

RMRدر مقابل

RMR , K كردن هنرمااليز-5

ــه ــبت ب ــودار نس ــل از نم ــتگي حاص ــريب همبس ض

وجه به ايـن موجود پايين نيست وليكن با ت هاي پروژه

وارد نشده است، بهتـر RMRكه يك سري عوامل در

است با تحليل اين عوامل تاثير گذار دقت كار افـزايش

.يابد

ــد ــوثر مانن ــردن، فاكتورهــاي م ــااليز ك در مرحلــه نرم

و (n) ، تعداد ناپيوسـتگيها در واحـد متـر (d)چگالي

كسينوس زاويه بـين راسـتاي ناپيوسـتگي بـا راسـتاي

. تحليل شده اند(X)اج انتشار امو

. شود مي در ابتدا تاثير دانسيته مورد ارزيابي قرار گرفته

رسيده 7982/0 به مقدار 7251/0ضريب همبستگي از

سپس با تعداد ناپيوستگيها در واحد متر و زاويه . است

نرمـااليز هـا راستاي انتشار امواج با امتداد موازي اليـه

) 6(يكه در شـكل در نتيجه همانطور . انجام شده است

نشان داده شده است ضريب همبستگي به ميزان قابـل

.توجهي باال رفته است

K نمودار رگرسيوني مربوط به ضريب ثابت -6شكل

)در مقابل )1 cos x RMR.dn

+

نشان داده شده است كـه ميـزان ضـريب ) 6(در شكل

به ميزان قابل توجهي بـا نرمـااليز اي انتقال امواج لرزه

بسـيار 1كردن داده باال رفته و حتي مقدار آن به عـدد

.نزديك شده است

SPSSتحليل نتايج بدست آمده توسط نرم افزار -١

اقـدام بـه SPSSبدين منظور با استفاده از نـرم افـزار

بررسي رابطه رياضي بين متغيرهاي فوق شد كه نتـايج

حاصل از تجزيه و تحليل نشان دهنده هاي تحليل داده

باشد كه رابطه بين متغيرهاي فوق يـك مي موضوع اين

دقيقـا نتيجـه SPSSنـرم افـزار . رابطه لگاريتمي است

DATAFIT , EXCELمشابه نتـايج نـرم افزارهـاي

.داده است

و نمــودار رگرســيوني اي نمــودار مشــاهده) 7(شــكل

K را براي ضـريب انتقـال SPSSحاصل در نرم افزار

. نشان داده استRMR.d.(1+cosxn)Z)در مقابل

ــر :)7(شـــكل ــين دومتغيـ ــده بـ ــم شـ ــودار رسـ نمـ

(RMR.d.(1+cosxn)Z توسط نرم افزار SPSS بـه

منظور بررسي اين كه اين رابطه ناشي از تصادف نبوده

و به عبارت ديگر معني دار است آزمـون فرضـيه زيـر

. مورد بررسي قرار گرفتSPSSتوسط نرم افزار

K=184.45Ln(Z)-934.37رابطه لگـاريتمي : فرضيه

كه فرضيه فوق بـه . بين متغيرهاي فوق معني دار است

:شود ميدو زير فرضيه تقسيم بندي

يعنـي عـدد RMR.d.(1+cosxn)Z)بتا يـا ضـريب

. معني دار است45/184

. معني دار است37/934آلفا يا ضريب ثابت يعني عدد

Page 7: تعیین رابطه بین ضریب انتقال امواج لرزه ای حاصل آتشباری و خواص ناپیوستگی در سنگ های رسوبی

���*+, $ ���-� ����./ / %�1�2/345

٤٩

ــدول ــين ) 5(جـ ــه بـ ــي داراي رابطـ ــي معنـ بررسـ

(RMR.d.(1+cosxn)Z, Kسطح معني داري

sigيا ضريبمقدار

يا بتاZضريب 0001/04492/184

ضريب ثابت-0000/03653/934

:شود ميارائه) 8(رابطه نهايي به شكل فرمول

5.1

8.0

)37.934)cos1.(.(45.184RW

nXdRMRLnV −

+

= )8(

V : بر حسب متر بر ثانيه اي سرعت ذره

R,W : به ترتيـب خـرج درتـاخير و فاصـله از محـل

جارانف

RMR : امتياز توده سنگ

d : دانسيته

n : تعداد نا پيوستگيها در مقطع انتشار امواج

X : زاويه راستاي انتشار امواج و امتداد ناپيوستگي

نتيجه گيري-6

اگر سطح معني دار بدست آمده از طريـق نـرم

باشد آنگاه آمارهـاي فـوق 05/0 كمتر از SPSSافزار

در نتيجـه رابطـه . باشـد مـي دقيـق ) ضريب ثابت وبتا (

لگاريتمي بدست آمده كه شـامل ضـرايب ثابـت و بتـا

كـه ) 5(جـدول . و معني دارو مورد تاييد اسـت ،است

باشـد، مي SPSSدر نرم افزار ها حاصل از تحليل داده

.نشان داده است كه اين رابطه بسيار معني دار است

تعداد ناپيوستگيها به طور قابل تـوجهي در كـاهش -1

ــزان ــوثرKمي ــي م ــريب م ــدار ض ــند، مق در Kباش

امتدادهاي موازي اليه بيشتر از امتـداد عمـود بـر اليـه

.باشدمي

محاسبات در منطقه مورد مطالعه، بـا فـرض اينكـه -2

در . عمودي داشته باشيم انجـام شـده اسـت 3σتنش

اعماق زيـاد تنشـهاي افقـي باعـث تغييـر در خـواص

در ايـن . شـوند اي مي كانيكي و سرعت موج لرزه ژئوم

.تحقيق تاثير تنشها مورد بررسي قرار نگرفته است

را درجه انسجام سنگ RMR.d.(1+cosxn))اگر -3

بناميم و هر چه اين نسبت باالتر باشد، سنگ يكپارچه

Kو هر چه سـنگ منسـجم باشـد مقـدار . باشد مي تر

.بيشتر است

تــوان بــراي مــيآمــده رانتــايج و فرمــول بدســت -4

زاويه بـين راسـتاي انتشـار . بكار برد اي سنگهاي توده

موثر اي امواج و امتداد اليه بندي بر ميزان ضريب لرزه

ــزان ــا افــزايش آن از مي ــه ب ــتهKاســت، بطوريك كاس

.شودمي

در فرمول بدست آمـده نسـبت بـه زاويـه nمقدار -5

ه و دانسـيته راستاي انتشار امواج به راستاي موازي اليـ

)(سنگ، تاثير بيشتري بر روي ضريب همبسـتگي 2r

.دارد

مراجع -7

اصانلو، مرتضي، طراحـي و برنامـه ريـزي و -١

روشهاي استخراج معادن سطحي، دانشگاه صنعتي امير

.1374كبير پاييز

بخشنده امطنه، پـيش بينـي اثـرات ناشـي از -٢

سـطحي هـاي ي سـازه انفجار در معادن روبـاز بـر رو

مجاور پايان نامه كارشناسي ارشد دانشـگاه اميـر كبيـر

1377.

3- Hustrulid, William. “Blasting Principles for Open pit Mining”, a.a. Balkema, 1999, Vol,2.4- Tamrock. Napuri. “Surface Drillingand Blasting” World Mining Equipment, Vol 23, PP.43- 46. 1998.5- Lopez Jimeno, Carlos and et al., “Drilling and Blasting of Rock”, A.A., Balkema, 1995.6- Inoue, M. “Relation Between Geomechanical Properties and Elasttic Wave Velocity”, Int. Symp. Weak Rock, 1981. PP.9-13.

Page 8: تعیین رابطه بین ضریب انتقال امواج لرزه ای حاصل آتشباری و خواص ناپیوستگی در سنگ های رسوبی

� ����� ����� ��� ���� ��... �� ��� ����� ������ !" �#����$%� �&�'(��)"

٥٠

7- Dowding, C, H, “Blast Vibration and control”, Printoce Hall, Inc., Eglewood cliff, 1998.8- Garig;o, p., “Longitudinal Waves Propagation in a Limestone: Relation ship Between Velocity and Density”, Rock Mech Rock eng 1989, Vol 22, PP. 299-306.9- Cai j. G., Zhao J. “Effect of Multile Parallel Fractures on Particle Velocity in Rock Masses”, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences, 2000. Vol 37. PP. 682-698.10- Forney W. L. “Effect of Weak Layers on Particle Velocity Measurment”, Rock Mech and Rock Eng 1997, Vol. 30, PP.1-18.11- Kahraman. S, “A correlation Between P- Wave Velocity , Number of Joint and Schmindt Hammer Rebound Number”, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences, 2001, Vol.38. PP.729-733. Roughness on P- Wave Velocity, Engineering .12- Kahraman .S, “The Effect of Fracture Geology”, 2002. Vol 63, Pp. 347-350.13- Iran Water & Power Resources Dev, Co “Geology & Site Investigation Report, 31Godar Landar Hyderelectric Power Project”, 1992.14-Stephen D. Prist, “Discontinuity Analysis for Rock Engineering”, Champman 7 Hall, 1993. PP.95-135.15-Bieniawski, Z.T.(1973),“Engineering Classification of Jointed Rock Masses”, international journal of Civil Engineering Vol. 15, PP.335-344.