1

گام به گام با مصرف!

از در و دی�وار ش�هر آوی�زان ش�ده اس�ت. ح�تی خ�ودش را ب�دون هیچ زحمت و شکس�تن قفلی و از دی�وار پری�دنی وارد خان�ه ه�ای م�ردم ک�رده اس�ت و ج�ایی ب�رای خ�ودش ب�از ک�رده اس�ت. ت�ا ج�ایی ک�ه دیگ�ر ره�بری خ�انواده را هم دس�ت خ�ودش گرفت�ه اس�ت. این ک�ه ام�روز چ�ه بپوش�ند و ک�دام را دور بیندازن�د، ک�دام وس�یله ش�ان د>م�ده ش�ده اس�ت و م�د جدی�د ک�دام اس�ت؟! م�ردم چ�ه می گوین�د

و مردم فالن کار را می کنند و مردم...کلی�دش ه�ا از س�ال ک�ه داس�تانی م�ا. ام�روز این ش�ده حک�ایت

خورده و حاال خودش را نشان داده است.گام به گام با این داستان همراه ما باشید...

ماجرا از کجا شروع شد؟!

پس از انقالب صنعتی بود که »تولید« رونق گرفته و کاالهای تولیدی

کارخانجات روز به روز روانه باز شد.

.کم کم این تولید، مصرف کننده خودش را هم پیدا کرد

برای اولین بار در طول تاریخ، انسان ها با کاالهایی محاصره شدند

که بیش تر آن ها را نمی شناختند و مصرف این کاالها برایشان

عجیب، و در بسیاری موارد، باورنکردنی بود.

از طرفی درآمد افراد افزایش چشم گیری پیدا کرد و از طرفی

اوقات فراعت افراد هم گسترش یافته بود.

افراد، کم کم از مصرف کاالهای ضروری پا را فراتر گذاشتند و به

مصرف کاالهای متنوعی که عرضه شده بود، روی آوردند.

در قرن بیستم، این واقعیت خود را به خوبی آشکار کرد کهبرای بهره برداری بیشتر و مناسب تر از توان فراوان سازمان

های تولیدی، که روز به روز به آن افزوده می شد، راهی جز مصرف انبوه وجود ندارد.

از سوی دیگر، مصرف بسیاری از کاالهایی که در گذشته، فقطویژه ی خواص جامعه و ثروتمندان بود، به تدریج در طبقات

پایین هم رواج یافت.

خانواده گسترده« قدیم از هم پاشید و جای خود را به شهر«نشینی و گم گشتگی در جماعت های بزرگ افراد داد. فرد،

دیگر در شهر های بزرگ چند میلیونی، در عین زندگی با هزاران انسان، تنها بود و کم و بیش، می توانست به راحتی

هرآن چه دلش می خواست انجام دهد.

تبلیغ�ات یکی از راه ه�ایی ب�ود ک�ه می توانس�ت این اف�راد س�رگردان درش�هر را ا�ز فش�ارهای مختل�ف محیطی ره�ا کن�د و در اف�راد نی�از جدی�د

ا�یجاد� کند و آن ها را به خرید کاالها و مصرف بیشتر ترغیب کنند.

،م�نزل اس�باب غ�ذایی، )م�واد ب�زرگ ه�ای فروش�گاه ان�واع توس�عه ب�ه� الک�تر�یکی و غ�یره�( د�ر ز�ی�ر ی�ک� س�قف، م�ر�دم ر�ا پو�ش�ا�ک، وس�ایل م�ص�ر�ف گ�ر�ایی انب�وه ع�ادت داد. اف�راد� در محیطی ق�ر�ار �می گرفت�ن�د ک�ه �

ک�االهای م�تنوع را در یک جا مقابل چشمان خود می دیدند.

هم زم�ان، م�دگرایی ب�ه وج�ود آم�د ک�ه ب�ر اس�اس آن کااله�ا ب�رای دورهتبلی�غ و اس�تفاده می ش�دند )ی�ا مح�دودی( این ه�ای معی�نی� ب�ه م�ردم

س�م�ت ه�دا�یت �می ش�دند ک�ه کااله�ا را در زم�ان مح�دودی اس�تفاده کنن�د.

وس�ایل ارتب�اط جمعی ب�ه مهم ت�رین اب�زار م�دگرایی و تبلی�غ ب�رای کااله�اتبدیل �شدند

:دو نوع ابزار مصرف گرایی هم در جوامع رواج پیدا کرد

؛ح�راج ه�ای پی درپی کااله�ا: در کش�ورهای توس�عه یافت�ه، در اولط�ول �ی�ک س�ال �ب�ه ب�هان�ه ه�ای �متع�دد �ح�راج� کااله�ا و�ج�ود �دارد. در ح�راج کااله�ا، از ی�ک �روان شن�اس�ی اس�تفاده� می �ش�ود و آن ا�یج�اد نی�از ک�اذ�ب اس�ت�. مش�تری جن�س�ی را� ک�ه در �ح�راج م�ی احس�اس بی�ن�د�، فک�ر� می� ک�ن�د� ک�ه� نی�از د�ارد�، در� �ح�الی� ک�ه� اگ�ر �ح�راج �نب�ود چ�نین

احساسی را نداشت

؛ گس�ترش ک�ارت ه�ا ی اعتب�اری: از آن ط�رف مش�کل پ�ول نق�د دومه�م�راه �نداش�تن ا�ف�راد� �هم ح�ل ش�د�. د�ی�گ�ر �ف�ر�د د�ر� ب�ا�زار� احس�اس می ک�رد� ک�ه هم�ه� وقت�، پ�و�ل ب�رای خ�ری�د �دارد. ب�ن�ابراین نی�از هس�ت )ام�ا

از� نوع �کاذب�(� توا�نا�یی �خ�رید ه�م هس�ت )به ش�کل� مصنو�عی�(.�

...و حاال این شد که نیاید می شد

و اما در ایران؟

این هم از مصرف کاالهای ضروروی..

این هم از مصارف متفرقه...

آمار عجیب از مصرف لوازم آرایشی در ایران:

- ايران، هفتمين در دنياست و دومين بعد از عربستان در 1

درصد يا يک سوم کل مصرف کنندگان منطقه ۲۹خاورميانه؛)تقریبا

خاورميانه را تشکيل مي دهند.(

که مطمئننا بيشتر هم شده زنان ايراني، ۲۰۰۷-بر طبق آمار سال ۲

ساالنه بالغ بر دو ميليارد دالر خرج خريد لوازم آرايشي مي کنند.

-در روزنامه اينديپندنت گزارشي نوشته شده که در آن سن ۳

xرم جهاني عنوان مصرف لوازم آرايش در کشور ايران را پايين تر از ن

کرده اند.

به آمار زیر توجه کنید: برابر آمریکاست7آمار جراحی پالستیک بینی در ایران

خبرگزاری فارس: رئیس انجمن تحقیقات راینولوژی گفت: طی تحقیقی که بین انجمن تحقیقات راینولوژی و یکی از دانشگاه های

برابر 7میزان جراحی پالستیک بینی در ایران آمریکا انجام شد، آمریکا است که یک مقدار نگران کننده است.

...بدون شرح

علل مصرف گرایی

نابرابری طبقات اجتماعی دربرخورداری از مزایازیاده خواهی وچشم و هم چشمیفردگرایی)نارسیسم)خودشیفتگیگسترش شهرنشینیسیاست های ناکارآمد رسانه ی ملیهجوم فرهنگی رسانه های غربیارزش های بومی و دینیفاصله گرفتن از قدرت خرید باال

من مصرف می کنم، پس بهترم!

در ایران هم مثل کشورهای دیگر، در این بلبشو شهرهایبزرگ و بازارهای مختلف، مصرف و درآمد نوعی پایگاه

اجتماعی برای مردم به حساب می آید.

یعنی؛

مردم می خواهند خودشان را با طریقه مصرف کردن به دیگران بشناسانند و از این طریق خود را جز طبقات باال

معرفی کنند.

مد از کجا پیداش شد؟!

.این هم یک راهی بود برای مصرف بیشتر کاالها از آن طرف هم نیاز به خودنمایی، یکی از عواملی مهمی بود که

باعث گرایش زیاد به مد ایجاد شد و این پدیده نوظهور غرب جواب داد.

آدم ها برای ارضای نیاز به احترام، تایید ومنزلت در پی آن هستندکه همرنگ دیگران باشند تا مبادا مورد سرزنش و اهانت

قراربگیرند و عقب مانده تلقی گردند. برای همین است که کوچک و بزرگ و مرد و زن درگیر این پدیده شدند.

جالب این جاست این احساس نیاز به مد جدید و این تولید نیازتوسط موسسات تولید کننده مد صورت می گیرد و آن ها هستند

که می گویند االن چه چیزی مد است!!!

مراحل پیدایش،ظهور وافول مد:

( آفرینش ایجاد مد1( ارائه ومعرفی مد 2( مردم پسند کردن مد تالش زیاد برای شناساندن مد با 3

استفاده از تبلیغات و رسانه های جمعی( تولید انبوه4( پیدایی مد جدید ) در اثر قوس نزولی تقاضا و افول مد(5

انگشت ها به سمت رسانه ملی

گزارش های تکان دهنده از خودکشی زنان و خبرهایداغی از طالق به خصوص در مناطق محروم

چرا؟!!!افسردگی شدید ناشی از شکاف طبقاتی و تبعیض و مقایسه

آن با زندگی تجمالتی ترویج شده از سوی رسانه ملی

شواهد بیشترین حجم مخاطب در سریال های داستانی و

تلویزیونی تاثیرات روانی و اجتماعی آن در ضمیر ناخودآگاه عالوه بر وارونه نشان دادن واقعیت، نشان دادن تصویر

کاذبی از واقعیت اجتماعی

:نتیجه اختالف نسلی و جنگ و دعوای فرزندان و والدین برای

تقاضا و توقع بیش تر

های تلویزیون با زوج جوانی که تازه ازدواج در بسیاری از سریالچیز دارندشویم که در همان اول زندگی همهاند مواجه میکرده

بینیم که خانه لوکس و ماشین گران یا کارمند و کارگری را میقیمتی دارد

ها در طبقات مرفه و های این مجموعهها و قصهیا اساسا داستاندهد. ثروتمند جامعه رخ می

انگار زندگی طبقات فقیر و فرودست جامعه، هیچ ظرفیت مایه ساخت یک پذیری ندارد که بتوان آن را دستدراماتیک و نمایشسریال قرار داد.

پیــــــــــــــــــــام های بازرگانی: تولید کننده معانی مصرفنمایش دهنده سبک زندگی طبقه متوسط رو به باال حاوی نمایش ورزش های متعلق به طبقات باال، خیابان

های شمال شهر، منازل ویالیی، اتوموبیل های گران قیمت و ...

ایجاد نیازهای کاذب که تا االن در فرد وجود نداشتهاست.

!حال تولید خوب نیست

با این اوضاع و با این مصرف بی رویه و با این هجومکاالهای وارداتی دیگر جایی هم برای تولید باقی مانده

است؟! این قدر سرعت مصرف باالست که تولید عقب مانده

است و باید کاری کنیم که این دوتا با هم در یک کفه ی ترازو قرار بگیرند

حداقلش این است که اگر مصرف کاال باالست، هزینهاش برود در جیب خودمان...

!چرا باید نگران باشیم؟

*شکل گیری و گسترش این پدیده باعث تشدید حس نابرابری بین طبقات اجتماعی می شود. خود> وجود این

نابرابری یک چیز است و حس محرومیت یک چیز.

* ابزارها و اشیا متنوع و به روز ما را احاطه کرده اند و عینک نگاه ما می شود نگاه ابزاری. و به همه چیز نگاه

ابزاری خواهیم داشت.

پیامدها:

استفاده ابزاری از انسان رشد فردگرایی و توجه بیش از بیش به

خود)خودشیفتگی(طالقخودکشی در اثر شکاف طبقاتی و تبعیضتولید ناکارآمد داخلیکاهش توجه به ارزش علم و رشد دانش بومی شکاف طبقاتیافزایش واردات در نتیجه افزایش تقاضاکمبود گرایش به سرمایه گذاری های زیرساختیکمرنگ شدن ارزش های دینی و معنویفساد اجتماعی