ارائه شده در کنفرانس هاي: ـ هند: نوامبر سال 2009 ـ تونس:...

بازار پيامعصر پس از دهكده جهاني

دكتر مهدي محسنيان راددانشكده فرهنگ و ارتباطات

دانشگاه امام صادق )ع(

ارائه شده در کنفرانس هاي:

2009هند: نوامبر سال ـ

2005 ـ تونس: نوامبر سال 2003 ـ مادريد: دسامبر

2001 ـ بوداپست: سپتامبر

منتشر شده در نشريات انگليسي، عربي و فارسي :

Global Media Journal. Fall 2004 ـدر مجله الجامعة االمريکيه بالقاهره. به زبان عربي 2005

عالمه دانشگاه اجتماعي علوم پژوهشي علمي فصلنامهشماره. 31طباطايي

(14- فصل 3كتاب ايران در چهار كهكشان ارتباطي )جلد

http://

فرايند تاريخي تحوالت ارتباطي

در ميان ملل

1نظام چند حلقه اي غير متمركز -

2 نظام چند حلقه اي متحدالمركز -از اروپا

3 نظام چند حلقه اي متحدالمركز -ازآمريكا

- نظام هشت حلقه اي 1ارتباطات

ميالديدر جهان قرن سيزدهم

: ( Sawhney,2002,P.35منبع)

به مرکزيت اروپا ي تک قطبي- نظام جهان2(ي ميالد15 و 14)قرون

: ( Sawhney,2002,P.35منبع)

به مرکزيت ي تک قطبي- نظام جهان3اياالت متحده در قرن بيستم

: (Sawhney,2002,P.42منبع)

پيامدهاي آمريكا محوري

پس از جنگ جهاني دوم، آمريكا محوري سبب شد

وارد امپرياليسم فرهنگيكه اصطالح جديد

ادبيات ارتباطات ميان فرهنگي شود.

، بحث امپرياليسم فرهنگي، از 1960از اواخر دهه

ادبيات انتقادي كشورهاي كمونيستي به ساير

كشورها و حتي كتاب هاي يونسكو نيز راه يافت.

به عنوان يكي از پايگاه هاي هاليووددر آن دوران،

امپرياليسم فرهنگي معرفي مي شد.

مك لوهان 1964پيش بيني سال (2014 سال بعد ) 50در باره

سيستم مرکزي عصبي،فرامي رسد و يک عصر »الکترونيک فراگير« - 1

اهالي کره زمين را همچون پوششي، در بر خواهد گرفت.

در تمامي کره زمين، پديده جهش آني و مداوم اطالعات- با جابجايي 2

اطالعات به وقوع خواهد پيوست

- آن گاه، جهان بزرگ، روز به روز کوچکتر خواهد شد. گويي انسانها در 3

زندگي مي کنند.دهکده بزرگيک قبيله جهاني و يا يک

خواهد داشت.ميان فرديارتباطات در دهکده جهاني، بيشتر حالت - 4

مك لوهان 1964پيش بيني سال ادامه(2014 سال بعد ) 50در باره

- انسانهاي پراکنده و توده وار ، تبديل به انسان هايي با 5

خواهند شد. ي متقابل جمعيعملکرد ها

قدرت اقتدارهاي سياسي سرعت و توسعه اطالعات، از -6

.خواهد کاست

بر رفتارهاي انسان ها، ممکن پذير تر خواهد شد.نظارت- 7

شکل خواهد گرفت و انسان فضوالت اطالعاتيانبوهي از - 8

(Media literacyاي« ) براي مواجه با آن، نيازمند »سواد رسانه

شد.خواهد

اولين نشانه هاي دهكده جهاني

Web Serverشروع به کار اولين ، 1990سال – 1

ح پوشش ـــزايش سطــــاف، 1990اوايل دهـــه - 2

(DBSپخش مستقيم تلويزيوني ) ماهواره هاي

3 آغاز به کار وب سايت -Yahoo 1994 در

گوشه اي

از دهکده

جهاني در

غرب

گوشه اي از دهکده جهاني در ايران

: شش نوع واکنش 1992سال دولت هاي آسيايي دربرابر

( در آسياDBSماهواره)

شيفتگي محاسبه شده: -1

نه تنها منع نكردند، بلكه تسهيالتي نيز فراهم كردند.

مانند اسراييل که در آن سال در حالي که براي هر

نفر يک گيرنده تلويزيون وجود داشت، تعداد 3.5

نفر يک گيرنده ماهواره نصب 4گيرنده ماهواره هر

شده بود.



ايجاد موانع مالياتي: -2

همزمان با اتخاذ تدابير رقابتي، استفاده از ماهواره را

منوط به پرداخت مالياتي ويژه نمودند. مانند

نفر يک گيرنده تلويزيون 55پاكستان که براي هر

وجود داشت و دارندگان اين تلويزيون ها مي

روپيه جواز نصب ديش 38توانستند با پرداخت سالي

را دريافت کنند.



- مجاز بودن استفاده همزمان با اقدامات جدي رقابتي3

همزمان با اتخاذ تدابير رقابتي، استفاده از ماهواره را ممنوع

نفر يک گيرنده تلويزيوني 28نکردند. مانند هندوستان که هر

داشتند و استقبالي از ماهواره نکردند. وقتي يکسال بعد

را به پر شمارترين زبان محلي آغاز Zeeماهواره آسيا شبکه

کرد استقبال بسيار زياد شد. اختراع دستگاهي که مي

خانواده سرويس دهد بينندگان را افزايش داد. 40توانست به

دولت هند نيز اجاز گسترده تأسيس تلويزيون هايي بدون

اجازه پخش اخبار نمود.



وضع قوانين بازدارنده، همراه با اقدامات رقابتي: -4

کشورهايي که نصب ماهواره را ممنوع و جريمه تعيين کرده و

در عوض امکانات دسترسي جامعه به توليدات تلويزيوني

بيگانگان را بيشتر فراهم کردند. مانندعربستان سعودي با

نفر در آن سال که سيستم هاي جديدي 3.7هر گيرنده براي

مانند تلويزيون کابلي و تلويزيون جايگزين کابلي ) نقطه به

( را به راه انداخت.MMMDSنقطه موجي يا

MMMDS=Microwave Multichannel Multipoint

Distribution System



- وضع قوانين بازدارندهرنده هاي ماهواره اي را 5

ممنوع اعالم کرد. بدون نياز به اقدام جديد رقابتي

برخي از کشورهاي آسيايي خود صادر کننده برنامه

هاي تلويزيوني به ساير نقاط جهان بودند و از سال

ها پيش بخش خصوصي در کنار دولت تمامي نيازهاي

رسانه اي جامعه را تأمين مي کرد. مانند ژاپن



- کشورهاي بي تفاوت6

برخي از کشورها که قدرت خريد پايين آن ها دسترسي

به گيرنده هاي ماهواره اي را فراهم نمي کرد و عدم

تعصب دولت هاي آنان به برنامه هاي سرگرم کننده

غير اخالقي نگراني را ايجاد نمي کرد، نسبت به اين

پديده بي تفاوت بودند. مانند اکثر کشورهاي بلوک

شرق قديم مانند تاجيکستان با يک گيرنده تلويزيون

نفر250براي هر

واکنش ايران، در مقابل ماهواره واکنشي متفاوت با

ساير کشورهاي آسيا

واکنش ايران، در مقابل ماهواره واکنشي متفاوت با ساير

کشورهاي آسيا بود. ابتدا مطرح شد که دريافت خانگي

ماهواره ممکن نيست، پس از مدتي سرگردان و نفي پديده،

قانوني وضع شدکه در يکي از مواد آن از پليس خواسته شده

بود ديش هاي توقيف شده را به صدا و سيما تحويل دهند!!

)بدون تحقيق که آيا آن ها به کار صدا و سيما مي آيد يا نمي

تومان از هر قبض برق براي 50آيد(در همين قانون دريافت

توسعه شبکه انحصاري دولتي تلويزيون پيش بيني شد و

وارد ادبيات سياسي کشور شد.تهاجم فرهنگياصطاح

تحوالت پروسه دهكده جهاني،

و نگرش هاي جديد

جهاني شدن و پروسه تحوالت

شكل گيري دهكده جهاني،

شرايط جديدي فراهم كرد كه

حاصل آن، سه دسته نگرش بود:

زندگي در سه دسته نگرش در باره :دهکده جهاني

ني هاي بااليالف : خوشب :

Cultural) ي فرهنگيهمپوش- 1

Overlap )

(.Globalization )جهاني شدن- 2


يانهني هاي ميب : خوشب

hybrid )ي شدن فرهنگـيدورگه ا- 1

Cultural )

شدنيجهان ـ منطقه ا- 2

(glocalization


ني ها: ي بدب–ج

Cultural) م فرهنگييساليتوسعه امپر -1

Imperialism)

( Americanization) شدني آمريکاي - 2

( Denationalization) شدن مليتي ب- 3

(Cultural Invasion ) تهاجم فرهنگي-4

آنچه مسلم است در دهكده جهاني، اجراي پروژه هاي پروپاگانداي مثبت و منفي سهل تر شد.. اما اصطالح تهاجم

فرهنگي منطبق با پديده نيست

تصور از حالت دو عنصري تهاجم فرهنگي

تفاوت هاي تهاجم فرهنگي با تهاجم نظامي

تعداد عناصرتفاوت در

نقش هاتفاوت در

مدت پويايي تهاجمتفاوت در

موازنه قدرتتفاوت در نقش هاي

گلوله ازمصرفبدرجه تفاوت

تفاوت هاي تهاجم فرهنگي با تهاجم نظامي

تهاجم فرهنگي تهاجم نظامي مشخصه ها

3 2 تعداد عناصر

تمايل به پذيرش گلوله مقابل

اجتناب از پذيرش گلوله مقابل

نقش ها

پيوسته مقطعي زمان دريافت گلوله

عوامل ديگر باالنس قدرت توقف تهاجم منوط به

غير قابل استفاده برعليه دشمن

استفاده مجدد بر عليه دشمن

كاربرد غنايم جنگي

مشابهت هاي تهاجم فرهنگي با تهاجم نظامي

توانايي غلبه بر فاصله

توانايي عبور از موانع

امكان تسخير، بدون حاكميت

بنابراين:

هاي تهاجمي از سوي پروژهافزايش امكان اجراي

تفاوت هاي توانمندان ارتباطي، با سوء استفاده از

فرهنگي

دهكده در نابرابري نقشهجهاني

: نوامبر) انتشار (2005تاريخ

دهكده جهاني يك وضعيت در حال گذر است.

کارکرد و ساخت از فراتر که روست پيش اي پيچيده » شرايط

است « جهاني .دهکده

بر اساس آينده نگري ها در باره پيشرفت هوش مصنوعي، دانش

بيوتكنولوژي، الكترونيك و... طي سه ]دو[ دهه آينده خصلت هاي حاكم

در دهكده جهاني تغيير خواهد كرد.

:به نظر مي رسد

وضعيتي مبادله پيامپس از دهكده جهاني، فراگرد ارتباط و پديده

مبادله كاال در بازار هاي به خود خواهد گرفت، مشابه وضعيت

مشرق زمين، بويژه بازرارهاي دوران آل بويه در ايرانسنتي

توصيف هايي از سياحان قرون گذشته

در باره بازارهاي ايران

زودتر اخبار: بازار جايي است كه 1468يك سياح روسي در سال

از هرجا، در آنجا منتشر مي شود.

است يپر جنب و جوشبازار مرکز : 1877يك سياح فرانسوي در سال

که مردم در آنجا از اولين ساعات طلوع تا دم غروب به طور مداوم در حال

حرکت و فعاليت هستند.آنجا محل مالقات و قراردادهاي عمومي است...

ها و ياخبار، شايعات، تهمت زدن ها، نشر اکاذيب، جنجال ها بدگوي

.آنجا مردم همچنان که درباره افشاگريها، همه از بازار سر چشمه مي گيرد

خود بحث و گفتگو مي کنند، درباره ي و تجاريمسايل و منافع شخص

“ پردازند.ي نيز به شور و تبادل نظر ميمسايل عمومي و امور دولت

جاي به پيام بازار تحقق شرطجهاني دهکده

بي ، سهل ترام يهرچقدر داد و ستد پاحتماال» ـ ـ

و کاال ]پيام مانند ارزان تر ،ع تريوس، مداخله تر

برنامه هاي تلويزيوني[ قابل مصرف تر شود،

ممکن تر خواهد شد.اميبازار پدن به يرس

توسعه هوش مصنوعي + ريزتر شدن )

ابزارهاي ذخيره اطالعات )صفر و يک( +

مصرف انرژي کمتر، حجم و قيمت کمتر(

و كاال گزينشگرانه دادوستدپيام دادوستد

ازها يبازارهاي سنتي، همه بر اساس ن در ـ

نشگرانهيگزصورتي به و و امکانات خود

به داد وستد مشغول بوده اند.

جابجايي بدون كاال دادوستدمالکيت

ام به جاي کاال، داد و يش رو، پيـ در بازار پ

همانگونه ن تفاوت که يستد خواهد شد. با ا

وقتيميگويذ (C. Geerts ) کليفوردگيرتزكه

، ز جابجا مي شوديت نيمالککاال داده شد،

داده مي شود، که وقتي اطالعات يدر حال

.ر مي شوديتکثبلکه جابجا نمي شود، تيمالک

قطعيت در کاال در برابر نسبيت در پيام

وقتي کااليي مبادله مي شود، معموال» ماهيت کاال، براي دهنده

و گيرنده مشابه و ثابت است، در حاليکه در مبادالت فرهنگي،

ماهيت کاالي مورد مبادله در نظر دهنده و گيرنده مشابهت

شترک مقطعي نيست. زيرا فرهنگ ها داراي نظام ارزشي

و (Social sNormنيستند، همانطور که هنجار هاي اجتماعي )

آنان با يکديگر مشابه (moral Socialحتي اخالق اجتماعي )

.نسبيت بر مبادالت آنان به شدت حاکم است نيست و در واقع

ـ نسبيت در ارزش هاي فرهنگي در دهکده جهاني نمود بسيــار

بيشتري يافت و در بازار پيام تبديل به يك اصل خواهد شد.

فاصله هاي مشابه، پس اهميت مشابه

ساختار بازار پیام، مشابه معماری

بازارهای سنتی است. همانطور که

با فاصله مشتریدر آن بازارها،

حجره های دو سوی بازار، تابع

بزرگی و یا کوچکی حجره نيست.

37

حجره

حجرهحجرهزیرپلهحجرهحجره حجرهحجره زیرپله

X=y فاصله فاصله دستـرسدستـرس

ييX

فاصله فاصله دستـردستـرy سيسي

بي فاصلگي فروشنده و خريدار در بازار در حدنوعي در هم تنيدگي

38

دسترسي به کاال تابع بزرگي يا کوچکي سازمان عرضه کننده

نخواهد بود

) در مدل ارتباط گیر در بازار پیام نیز فاصله دسترسی

به پیام، تابع بزرگی یا بعدي دايره هاي کوچک سفيد(

در مدل بعدي بيضي هاي ) ارتباط گرکوچکی سازمان

نخواهد بود. ضمن اینکه همیشه این (کوچک آبي

امکان وجود خواهد داشت که ارتباط گیر، حتی در

حد تک فروش های وسط بازارهای سنتی، تبدیل به

)در مدل بعدي دايره هاي کوچک آبي(ارتباط گر شود.

40

PC Professional communicator (PC) PC

PCPCPCPCPC PCPC PC PC

Armaturecommunicator

communicatee

`

ارتباط گير به ارتباط گير گزينش گرتبديل خواهد شد

کننده دريافت سپس مخاطب، عصر از پس

عصر جهاني دهکده در کننده مصرف بعد و

گير ارتباط گير حضور ارتباط

(Communicatee ) .او آينده در است

به گزينشگر تبديل گير Selector) ارتباط

Communicatee ) . شد خواهد

42

مخاطب، انسان مقابل ميز خطابه

مخاطب (Audience) ازاعصار جامانده به است ای واژه

به شفاهی منتهی در ارتباطات توان می حتی كه

ارتباطی های دید 2300نوشته نیز ارسطو پیش . سال(Rhys6,194,p.6)

گفته مردم از هایی گروه به اصل در کهن اصطالح این

که شده ها] [می رسانه دوران از یک قبل شنیدن برای

بحث یا گفتار .سخنرانی، اند شده می جمع جا یک درص 1384گیل،) ،232)

43

کیست؟ مخاطب

44

تعمیم مخاطب، برای رسانه 17های قرن

اولین ظهور دنبال به شانزدهم، قرن در غرب، در

ها، مقابل رسانه های انسان برای مخاطب اصطالح

ها .رسانه شد گرفته بکار ص 1384گیل،) نیز ادعا (232، این ادعا و این و

بود بود مطرح مطرح

صورت به هستند موجوداتی نیز ها رسانه روبروی که

هایی هم، (fragmented) خرده از و تودهجدا منفعلوار

(passive) ها رسانه قوی تحریکات مقابل در آسیب که

. پذیر (Sullivan, 1994, P19)هستند

45

دريافت کننده رسانه، جايگزين مخاطب

در نيمه دوم قرن بيستم، به تدريج واژه در نيمه دوم قرن بيستم، به تدريج واژه

هاي ديگري جايگزين مخاطب شد. واژه هاي ديگري جايگزين مخاطب شد. واژه

) شنن و شرام() شنن و شرام(DestinationDestination مقصدهايي چون هايي چون

)برلو، آندروش، )برلو، آندروش، ReceiverReceiver گدريافت کننده

)اسميت( )اسميت( EncoderEncoder رمز گشا و و راجرز، مالتزكه(،راجرز، مالتزكه(،

داشت. داشت.انفعالي كمتريكه همگی حالت كه همگی حالت

46

کننده دريافت گيرنده، مقصد،

47

مصرف كننده جايگزين مخاطب

اصطالح جديدي بكار ، اصطالح جديدي بكار 19801980متعاقبا» از اوايل دهه متعاقبا» از اوايل دهه ،

گرفته شد كه خصلتي كامال» غير انفعالي دارد و گرفته شد كه خصلتي كامال» غير انفعالي دارد و

بود كه نخستين بار در بود كه نخستين بار در ((UserUser)) مصرف كنندهآن آن

( به كار گرفته شد. ( به كار گرفته شد. WindahlWindahlمدل ارتباطي وينداهال )مدل ارتباطي وينداهال )

48

مصرف كننده جايگزين مخاطب

گرا مصرف كننده موجودي است هدف و goal) فعال

directed) ،كه پس از تصميم اوليه به استفاده از پيام

چه ،محتوامتعاقبا» تصميم می گيرد که کدام بخش از

(McQuail, 1988,P. 40) ای پيام را مصرف كند. شيوه و با چه مقدار

او مصرف ارتباطی ] [انگیزه . نیازهای است ,Littlejohn)او

2005,P.286) اطراف در بیشتر کنندگان خاص مصرف پیامی

گیرند می خاص شکل ای فرستنده (Beck, 2002,P.97). نه

49

هستند بزرگ مارکت سوپر يک مشتريان هاهمچون رسانه سوي آن افراد مصرف، نظريه در کنند مي مصرف مقداري و انتخاب را تعدادي مارکت، سوپر در موجود کاالهاي ميان از .که

جستجو گر پيام و عابر بازار

بازارهاي سنتي، عالوه بر مركزي براي خريد و فروش

كاال، يك خيابان سرپوشيده براي عبور از يك نقطه به

ارتباط نقطه ديگر شهر بود. بنابراين بجز فروشنده ) =

ز وجود يعنصر سومي ن (ارتباط گير( و خريدار )= گر

« تفنني جستجوگر» ر نگاه به اطراف يداشت که تحت تأث

بازاربود. عنصري كه هم اكنون نيز مي دار بالقوه ي خرو

توان به كمك ماشين هاي جستجو در اينترنت، او را

ناميد.جستجو گر پيام

افول ارتباط عمودي

در بازارهاي سنتي، فاصله يكسان ميان

حجره ها با يكديگر و ساكنان حجره ها با

خريداران، فروشندگان و عابران به گونه

اي درهم تنيده، چنان در كنار يكديگر قرار

ارتباط عمودي عمال» غير مي گرفتند كه

ممكن بود.

پايان عصر ارتباطات عمودي )عملكرد فعلي حكومت هاي اقتدارگرا با رسانه

ها(

امكان ارتباط عموديدر بازارهاي پيام نيز

پذير نخواهد بود و انحصارگران دولتي

رسانه، تبديل به ارتباط گران دولتي رسانه

خواهند شد ودر كنار ارتباط گران حرفه اي

قرار خواهند گرفت.

Governmental Communicators

امكان تغيير نقش ها از طريق تك فروش ها

در بازارهاي سنتي، هر خريدار و يا عابري مي

توانست در هر نقطه از بازار، تك كااليي را به

ـ نه دست فروشي ـ به تك فروشيصورت

ديگران عرضه كند.

در (Communicatee)ارتباط گيران در بازار پيام نيز

و (Communicator) هر لحظه مي توانند ارتباط گر

.شوند ارتباط گر حرفه اي چه بسا به تدريج

Easy Role Exchange

انتقال دروازه باني پيام از ارتباط گر به ارتباط گير

در بازارهاي سنتي، بيشترين نقش گزينشگري

را خريداران ايفا مي كردند.

نيز با توسعه موتورهاي جستجو در اينترنت

دهه هاي بعدي، ارتباط گيران بازار پيام نه به

( بلكه به صورت موجودات Massعنوان توده )

را به دروازه باني پيامفعالي در خواهند آمدكه

دست خواهند گرفت.

برطرف شدن آخرين مانع ارتباطات ميان فرهنگي )تفاوت زبان ها(

، عدم وسايل نقليه ارتباطات ميان فرهنگيدر قرون گذشته، مانع اصلي

سريع السير بود.

در دوران قبل از دهكده جهاني، مانع اصلي، ديوار مرزها و مقررات

دولتي صدور ويزا بود.

در دهكده جهاني، مانع اصلي عدم فهم زبان هاي ديگر است.

ترجمه زبان در دهه هاي آينده و در بازار پيام، با رايج شدن فن آوري هاي

، مسأله عدم اشتراك نمادها ي مشابه در هاي گوناگون، به طور همزمان

ميان فرهنگ هاي گوناگون برطرف خواهدشد و با توسعه فن آوري هاي

، انسان روي زمين براي اولين بار قادر پيام هاي سه بعديتوليد و پخش

به مواجه واقعي ـ اما در محيط مجازي ـ با فرهنگ هاي ديگر خواهد شد.

گروه هاي مجازي بسيار ناپايدار

گستردگي و تنوع پيام هاي موجود در بازار

پيام، سبب خواهد شد كه هر انساني، حسب

ويژگي هاي اجتماعي نيازهاي متنوع ناشي از

خود، ـ مشترك با عده اي ديگر ـ و فردي

مخاطب پيامي خاص در زماني خاص باشد. آن

گروه هاي مجازي بسيار ناپايدارها به ساختار

را خواهند داشت.

گروه هاي مجازي بسيار ناپايدار

برای تجسم بهتر این پدیده، اگر هر پیام گیر گزینشگر را

همچون شیشه ای رنگی مجسم کنیم که هر لحظه، حسب

آنکه با کدام رنگ یا رنگ های ارتباط گیران دیگر جهان، هم

ارتباط یا هم گزینش شده، رسانه ها، هر لحظه هزاران

دایره های بزرگ و کوچک رنگی را خواهند دید که رنگ آن

ها، ترکیبی از همپوشانی رنگ های ارتباط گیران آن

مجموعه است. آن ها فضایی از سپهر ارتباطی جهان را

اشغال خواهند کرد که در روزگار رسانه ها و قبل از دهکده

. « شناخته می شد mass جهانی با اصطالح توده

Audiences as “Colored Glasses”

حذف واسطه هاي ديرينه در حوزه هاي دين و سياست، به هنگام برقراري ارتباطات ميان فرهنگي

در تمام طول تاريخ، مبلغان مذهبي و مسلكي پروپاگانداي خود

را پيش از آنكه بر بخش ها مشابه اديان و مسلك ها متمركز

كنند، بر تفاوت آنها متمركز كرده و در نتيجه ناچار به نفي

يكديگر شده اند.

در بازار پيام، به دليل فروپاشي تمامي موانع ارتباطات ميان

فرهنگي ـ كه مهمترين آن ديوارهاي زباني است ـ انسان هاي

وابسته به هر يك از شيشه هاي دوار رنگين، خواهند توانست

به فهم مشابهت ها و تفاوت هاي اديان بدون وجود واسطه ها

و مسلك هاي ميان خود بپردازند.

تداخل فرهنگي به جاي تهاجم فرهنگي

در راسته عطاران بازار هاي سنتي، پزشكان

آن روزگار به مراجعه كنندگان خود توصيه

بوده و از » تداخل «مي كردند كه مراقب

خوردن همزمان دو ماده غذايي مانند خربوزه

و عسل ـ بدون آنكه براي خربوزه يا عسل

عيبي بتراشند ـ خوداري كنند.

تداخل فرهنگي به جاي تهاجم فرهنگي

در بازار پيام نيز مصلحان اجتماعي به جاي

، ناچار تهاجم فرهنگياستفاده از اصطالح

»تداخل خواهند بود كه از اصطالحي مشابه

استفاده كرده و بدون نفي فرهنگي«

فرهنگ هاي ديگر، به هشدارهاي مربوط به

تداخل فرهنگي بپردازند.

مصلحان وظايف مهمترين از يكيپيام، بازار در در و آينده در اجتماعي

. است ديرينه سوال يك در تغيير

در بازار پيام، پيش از آنكه اين

پيام سوال قديمي مطرح باشد كه

چه مي كند؟ با ارتباط گيران

ارتباط مصروف اين خواهد شد كه

. چه بكنندگيران با پيام

افزايش تصاعدي حجم بازار و ثبات فرصت استفاده از پيام

بود. زيرا حجم كاال ثابتدر بازار هاي سنتي

پس از فروش هر كاال، مالكيت آن نيز تغيير

مي كرد.

در بازار پيام، به دليل عدم تغيير مالكيت ـ پس

از هر مبادله ـ و ماهيت تكثير پذيري پيام،

به صورتي تصاعدي حجم بازار، روز به روز،

افزايش خواهد يافت.

افزايش تصاعدي حجم بازار و ثبات فرصت استفاده از پيام

24محدود بودن وقت انسان ) هر روز حداكثر

ساعت( و شرايط تصاعدي حجم پيام در دسترس،

سبب خواهد شد كه هر دسته از ارتباط گران،

بخشي از ساليق ارتباطيتوليدات خود را متمركز بر

انسان هاي روي زمين نمايند. در نتيجه ساخت و

كاركرد بازار پيام به گونه اي فراتر از درهم تنيدگي

اينترنت حاضر خواهد بود. پديده اي كه مي توان آن

را درهم تنيدگي پويا ناميد.

در »درهم تنيدگي پويا« مدلبازار پيام

دواير سفيد = ارتباط گيراندواير سياه = ارتباط گران آماتور

بيضي هاي سياه = ارتباط گران حرفه اي

PC Professional communicator (PC) PC

PCPCPCPCPC PCPC PC PC

Armaturecommunicator

communicatee

`

تفاوت آغاز عصر انقالب صنعتي با آغاز عصر بازار پيام

18انقالب صنعتي: نيمه دوم قرن ميالدي

آوري فن گيري تحوالت و انحصارشکل توليد

ارتباطات +کاال توزيع افقي تبديل و سويه دو

عمودي و سويه يک ارتباطات به کاال + بازار

به دستيابي براي کننده مصرف بيشتر تالش پول

بيشتر براي مصرف

تفاوت آغاز عصر انقالب صنعتي با آغاز عصر بازار پيام

ميالدي21بازار پيام: نيمه دوم قرن

آوري فن و حذف تحوالت توليد انحصار

ارتباطات +پيام توزيع و تبديل سويه يک

و عمودي سويه دو ارتباطات به ها رسانه

توزيع +افقي براي کننده مصرف تالش

در محدود مصرف زمان

جايگزيني قواعد ارتباطات انساني در ارتباطات رسانه اي

پنج ويژگي فردي که مي تواند عامل موفقيت فرد در

ارتباطات انساني شود، جايگزين ويژگي هاي معاصر

-Self) خود آگاهي- 1براي رسانه ها خواهد شد:

awareness)خود بازبيني، يا ( Self-monitoring)

2-انطباق پذيري (Adaptability) ،

3 -همدلي (Empathy) ،

4پيچيدگي شناختي -

5 رعايت اخالقيات -(Ethics)

- خود آگاهي يا خود بازبيني 1

رسانه از رفتارهاي ارتباطي خود آگاه ارتباط گرمطلوب کسي است که

( افرادي که Schraw,1998:113.)است و توان مديريت آن را دارد

سطح بااليي از »خود بازبيني« دارند، مي دانند که چگونه به نظر

مي رسند و در حال برقراري ارتباط در چه موقعيت اجتماعي

هستند؟ اکثرا» افراد خود بازبين به ارتباط گران شايسته اي تبديل

مي شوند. زيرا اين خصلت اين امکان را به آنها مي دهد که بدانند

Socialچقدر رفتار ارتباطي آنها مناسب صحنه اجتماعي )

Setting موجود مي باشد؟ ارتقاء سطح خود بازبيني منتهي به )

سطح بااليي از شعور اجتماعي و فرصت درک بهتر و دقيق تر

رفتارهاي اجتماعي و احساسي ديگران را مي دهد.

- انطباق با شرايط ارتباط 2

گير گزينشگر

توانايي آگاه بودن از کنش هاي ارتباطي خود، يک مسئله و

مسئله اي ديگر است . ارتباط انطباق با شرايط مختلف

گران موفق قادر هستند که تشخيص بدهند چه رفتار

ارتباطي در يک موقعيت خاص مناسب است تا بتوانند

رفتارهاي ارتباطي خود را مناسب با آن شرايط منطبق

کنند. اين توانايي از اين نظر بسيار مهم است که رفتار

ارتباطي دريک شرايط جواب مي دهد و در شرايط ديگر

نامناسب بوده و جواب نمي دهد.

- همدلي با ارتباط گير 3

گزينشگر

قدرت توجه به که ارتباط گرمطلوب کسي است

را به طور ديگران و درک افکار و احساسات آنان

مداوم تمرين مي کند. افرادي که همدلي را تمرين

نمي کنند، رفتار ارتباطي شان بر اين تصور استوار

است که همه، همان طور فکر واحساس مي کنند که

آنان عمل مي کنند. بديهي است اگر تصور آن ها در

هر مورد صحيح نباشد، مشکل به وجود خواهد آمد.

- شناخت پيچيدگي عكس العمل ارتباط گير 4

گزينشگر

شناخت پيچيدگي عبارت است از قدرت تشخيص از ميان تعابير مختلف و

درک يک موقعيت خاص از ميان موقعيت هاي گوناگون. به عنوان مثال

ديدن يک دوست قديم که در يک مراسم به سوي شما مي آيد مي تواند

واکنشي در شما ايجاد کند که مثال» به او لبخند بزنيد و آماده سالم و

احوالپرسي شويد. اما ببينيد که او چنان از کنار شما عبور مي کند که

گويي اصال» آنجا نيستيد. در آن لحظه تعابير مختلف و پيچيده اي ي مي

تواند وجود داشته باشد. شايد از شما ناراحت است . شايد فکرش روي يک

مسئله متمرکز بوده و توجهي به اطرافش نداشته است . شايد به شما

لبخند زده، ولي متوجه نشده ايد. »شناخت پيچيدگي« مهارت بسيار

ارزشمندي است که مانع آن است که رفتارهاي ارتباطي خود را از روي

(Burleson,1998:233)نتيجه گيري هاي اشتباه انجام دهيد.

- رعايت اصول اخالقي ارتباط 5

گير گزينشگر

مي دانيم که اصول اخالقي راهنماي قضاوت در

باره درست يا غلط بودن است؟ ضمن آنکه در

بسياري از موارد نسبي است به گونه اي که

اصول اخالقي در بسياري از فرهنگ ها يکسان

(Floyd, 2009:30-33)نيست.

پيشنهاداتي براي مقدمه ورود ايران به بازار پيام

نياز هاي -شناخت خردمندانه 1

ارتباطي اقوام و پاره فرهنگ هاي

ملي و تالش در تأمين نيازهاي

مذكور )ايران پنجمين کشور جهان

از نظر تنوع اقوام است(

:پيشنهادات

مخاطبان تالش در آگاه كردن - 2

داخلي در مورد ساخت و کارکرد بازار

جهاني پيام و عناصر شکل دهنده

آموزش شيوه رفتار و تداخل فرهنگي

آثار با هدف اجتناب از بار رسانه ها

سوء تداخل فرهنگي

:پيشنهادات

ارتباطات افقي- اجراي 3

به جاي ارتباطات عمودي،

در همه سطوح ديني،

سياسي و ميان قومي.

:پيشنهادات

- فراهم كردن 4

تسهيالت، براي

، به دسترسي نخبگان

رسانه ها

:پيشنهادات

- اجراي طرح هاي خردمندانه 5

، به تداخل فرهنگيبراي مواجه با

جاي مشابه دانستن پروسه

جهاني شدن با تهاجم فرهنگي.

:پيشنهادات

نظريه - باور به اين اصل كه 6

و تزريقي، يك خيال است

مخاطبان رسانه ها منفعل

فعال و نيستند، بلكه موجوداتي

. گزينشگرند

:پيشنهادات

7 زير ساخت هاي نرم - فراهم كردن

در سطح ملي با افزاري ارتباطي

رويكرد افزايش امكان برقراري

ارتباطات ميان فرهنگي ميان اقوام

موجود در سرزمين ملي

:پيشنهادات

8 خصلت متناسب با قوانين رسانه اي- وضع

هاي جديد رسانه ها و واقعيات ارتباطي

و متعاقبا» بازار پيام، به منظور جهان معاصر

حفظ ارتباط مخاطبان ملي با رسانه هاي

و پاسداري از رسانه هاي مذكور، در بومي

قبال از دست دادن مخاطبان بومي.

:پيشنهادات

9 - ،اعمال پذيرش اين اصل كه در آينده

، اما نظارت هاي سنتي بر رسانه هاي خارج

به در نتيجه رو به داخل امکان پذير نيست،

رسانه دست اندركاران منظور افزايش توان

، با امواج بيرونيدر رقابت هاي داخلي

جايگزين شيوه هاي شيوه هاي مراقبت

.شود نظارتسنتي

:پيشنهادات

رسمي و يا انحصار- به هر نوع 10

داده پايانغير رسمي رسانه اي

شود. تا بتوان مشاركت همگان را

براي توليد و انتشار پيام در داخل

كشور فراهم كرد.

منابع در پيام بازار نظريه انعكاس

Globalization, Culture and Message Bazaar... Globalization, Culture and Message Bazaar. Mehdi Mohsenian Rad, Ph.D. Imam SadeghUniversity. Printable Version (pdf). Abstract. "Cultural ... lass.calumet.purdue.edu/cca/gmj/ SubmittedDocuments/Fall2004/invited/mohsenian.htm - 60k - 23 Jan 2005 - Cached - Similar pages

]PDF[ Globalization, Culture and Message Bazaar Abstract: IntroductionFile Format: PDF/Adobe Acrobat - View as HTMLPage 1. Globalization, Culture and Message Bazaar Mehdi Mohsenian Rad,Ph.D. Imam Sadegh University Tehran, Iran Abstract: "Cultural ... lass.calumet.purdue.edu/cca/gmj/SubmittedDocuments/ Fall2004/pdf_files/Mohsenian-Rad-Invited-GMJ-04.pdf - Similar pages[ More results from lass.calumet.purdue.edu ]

UDC News... on US public diplomacy and the Middle East; Mehdi Mohsenian Rad, Imam SadeghUniversity-Tehran, on globalization, culture and message Bazaar; Stephen Quinn ... www.udc.org/news.html - 59k - 23 Jan 2005 - Cached - Similar pages

]DOC[ CTP SectionFile Format: Microsoft Word 2000 - View as HTML... of Japanese TV News (Miki Kawabata, Mejiro University, Japan); Future Audiencesin Message Bazaar (Mehdi Mohsenian Rad, Imam Sadegh University, Iran); ... commdb.nccu.edu.tw/age/THS_FILE/MESSAGE/FILE/59.doc - Supplemental Result - Similar pages

متشكرم