2تئوری حسابداری استاد گرامی: دکتر شهابی

ارائه دهندگان:معصومه محمدبکی – سعید

محمدیان

الگوی تعیین ارزش و محاسبه سود

یعنی بازده سرمایه گذاری و برای بدست آوردن بازده سرمایه گذاری سرمایهوجود باید مبلغ سرمایه گذاری در هم/ان سطح باقی مانده باشد تا مفهوم/ نگهداشت سرمایه

بوجود می آید.

دید گاه بلکویی درباره نگهداشت سرمایه:

-نگهداری پول:سرمایه مالی که بر حسب پول محاسبه شود.1-نگهداری یا حفظ قدرت خرید عمومی پول: سرمایه مالی که بر حسب واحد قدرت 2

خرید محاسبه شود.

تفاوت بین درآمد و هزینه های صریح, ارائه گزارش عملکرد سود حسابداری: شرکت,دارای ابهامات بیشتر محاسباتی و عدم شناسایی افزایش/ ارزش تحقق نیافته

دارایی ها در یک دوره زمانی مشخص که نگهداری شده اند.

تفاوت بین درآمد و هزینه های صریح و ضم/نی , ارائه بک معیار سود اقتصادی:تصمیم گیری برای بنگاههای اقتصادی وسرمایه گذاران,دارای ابهامات کمتر محاسباتی

.و برآورد نمودن هدف تحلیل های مدیریتی

شناس*ایی س*ود و محاس*به س*ود ب*ه حف*ظ س*رمایه بس*تگی دارد و حف*ظ سرمایه های روش به مال*ی ص*ورتهای دهنده تشکی*ل عناص*ر محاس*به و ارزیاب*ی یعن*ی ثاب*ت( خری*د قدرت دارای پول واح*د اس*اس بر و پول واح*د اس*اس متفاوت.)بر بنابرای*ن محاس*به س*ود و حف*ظ س*رمایه بر حس*ب مبنای تعیی*ن ارزش دارایی و

که واح*د اندازه گیری و ک*ه بای*د اندازه گیری کرد ویژگ*ی عناص*ری گزین*ش و تعیی*ن باید برای محاسبه این ویژگی ها به کار برد می باشد.

دو واحد سنجش نیز عبارتند از :- واحد پول 1 - واحد قدرت خرید2

ویژگیهای قابل اندازه گیری چهار مورد و به شرح ذیل

: می باشندبهای تاریخی -1

- ارزش ورودی جاری مانند هزینه جایگزینی 2 - ارزش خروجی جاری مانند خالص ارزش 3

بازیافتنی- ارزش فعلی جریان های نقد مورد انتظار4

بنابراین ترکیب* چهارمورد ویژگی و دو واحدسنج*ش منجر به ارائه هشت* : الگو برای تعیین ارزش داراییها و اندازه گیری سود به شرح ذیل می شودالگو هایی که اجرای آنها بر

واحد قدرتحسب . اندازه گیری می شوندخرید

الگو هایی که اجرای آنها بر قابل اندازه واحد پول حسب

.گیری هستند

حسابداری مبتنی بربهای تاریخی بر اساس -1 سطح سطح عمومی قیمت

حسابداری مبتنی بر ارزش جایگزینی بر -2 اساس سطح عمومی قیمت

حسابداری مبتنی بر ارزش خالص -3 بازیافتنی بر اساس سطح عمومی قیمت

حسابداری مبتنی بر ارزش فعلی بر -4

اساس سطح عمومی قیمت

حسابداری مبتنی بر بهای تاریخی -1

حسابداری مبتنی بر بهای جایگزینی - 2

حسابداری مبتنی بر بهای ارزش خالص -3 بازیافتنی

حسابداری مبتنی بر ارزش فعلی -4

لذا از کاربرد هر یک از این روشها صورت های مالی متفاوتی حاصل شده که برای استفاده کنندگان معنی رزیابی و قیاس هر یک از این امتفاوتی داشته وهمچنین موضوع مربوط بودن اطالعات نیزمتفاوت شده لذا

:روشها جهت مقایسه نتیجه های حاصل بیان می شود

. ماهیت تفاوت ها:1-14  تفاوت بین الگوهای مختلف به منظور تعیین ارزش دارایی ها و اندازه گیری سود ناشی از

اندازه گیری ویژگیها و واحدهای سنجش مورد استفاده در اندازه گیری است.

. ویژگیهایی را که باید اندازه گیری کرد :1-1-14

است که باید اندازه گیری کرد که در این چیزی  مقصود از ویژگی های دارایی ها و بدهی ها رابطه:

نخست تعریف چهار ویژگی عبارت است از: یعنی مبلغ پول نقد یا معادل نقد برای تهیه یک قلم دارایی پرداخت شده یا بهای تاریخی : - 1

مبلغی معادل وجه نقد یک قلم بدهی. مبلغی از پول نقد یا معادل پول نقد برای خرید یک قلم دارایی که در زمان بهای جایگزینی : - 2

کنونی باید پرداخت نمود یا مبلغی که برای منظور کردن همین مبلغ بدهی دریافت خواهد شد.

مبلغی از پول نقد یا معادل پول نقد از طریق فروش یک قلم ارزش خالص بازیافتنی : - 3 دارایی در زمان کنونی بد ست خواهد آمد یا مبلغی که برای باز پرداخت بدهی در زمان کنونی

پرداخت خواهد شد.

ارزش خالص فعلی جریان های نقدی است که انتظارمی رود با استفاده از ارزش فعلی : - 4 فروش دارایی دریافت کرد یا خالص جریان های نقدی خروجی که انتظار می رود برای تسویه

.بدهی پرداخت شود

ویژگیهای فوق به سه روش طبقه بندی می شوند :سپس

طبقه اول بر زمان تاکید دارد :- 1

- بهای تاریخی بر گذشته - ارزش جایگزین و ارزش خالص بازیافتنی بر زمان حال

- ارزش فعلی برآینده

طبقه دوم با توجه به نوع معامله تاکید دارد :- 2

- بهای تاریخی و ارزش جایگزین به خرید دارایی ها یا بازپرداخت بدهی ها توجه دارد. - ارزش خالص بازیافتنی و ارزش فعلی به فروش دارایی ها یا تسویه بدهی توجه دارد.

طبقه سوم به ماهیت رویدادی که موجب پیدایش معیار سنجش می شود - 3 تاکید دارد :

- بهای تاریخی بر مبنای رویداد واقعی - ارزش فعلی برمبنای رویداد مورد انتظار

- ارزش جایگزین و ارزش خالص بازیافتنی بر اساس رویدادهای فرضی

پس از تعریف ویژگی ها این پرسش که چه ویژگی یا ویژگی هایی ازعناصر تشکیل دهنده

صورت های مالی را باید در سیستم حسابداری مالی یا گزارشگری اندازه گیری کرد مطرح است؟

. واحد سنجش2-1-14اندازه گیری می شوند. قدرت خرید عمومی یا واحد پول اقالم صورت های مالی به وسیله

در ایاالت متحده و اکثریت کشورها ابتدا صورت های مالی بر اساس واحد پول تهیه شده ولی پس از کاهش مستمر قدرت خرید دالرازواحد قدرت خرید به دلیل توجه این روش به سطح عمومی قیمت ها استفاده و به

عنوان روش برتر ارائه گردید

مدل های سطح عمومی قیمت ها: سطح عمومی قیمت ، سطح قیمت های خاص ، سطح نسبی قیمت یک قلم کاال

- تغییر در سطح عمومی قیمت یعنی تغییر در قیمت همه کاالها و خدمات در کل سیستم اقتصادی که باعث تغییر د/ر قدرت خرید عمومی واحد پول است.

- تغییر درسطح قیمت های خاص یعنی تغییر در قیمت یک کاال یا محصول خاص است. تفاوت سیستم حسابداری مبتنی بر ارزش جاری نسبت به بهای تاریخی این است که درروش نخست تغییر در

.سطح عمومی قیمت های خاص بر اساس ارزش جایگزینی یا ارزش خالص بازیافتنی قابل شناسایی است

- تغییر در سطح نسبی قیمت یک قلم کاال یعنی تغییر در قیمت خاص کاال ست مانند افزایش % قیمت همه32

- 1 % = 20% قیمت یک کاالی خاص = تغییر نسبی قیمت معادل 10کاالها و کاهش

(132/110)

لذا می توان هر سه نوع تغییر در قیمت رادر الگوهای تعیین ارزش دارایی ها و اندازه گیری سود گنجانید.

 برای اندازه گیری هر ویژگی خاص از عناصر پرسش مطرح دیگراین است که

تشکیل دهنده صورت های مالی از چه نوع واحد سنجشی باید استفاده کرد؟ . مبنای مقایسه و ارزیابی :2-14  

الگوهای گوناگون ارائه شده حسابداری همانطورکه بیان شد بر اساس انتخاب یکی از چهار خطای مربوط ویژگی و یکی از دو واحد اندازه گیری قرار دارند . اینک این الگوها ابتدا از طریق

مربوط و قابلیت تفسیر مقایسه و سپس با توجه به خطای مربوط به واحد اندازه گیری و به زمان مورد ارزیابی قرار می گیرند.بودن

.

شایان ذکر است که الگوهای مبتنی بر ارزش فعلی از دیدگاه نظری بهترین الگو ی حسابداری بوده اما در مرحله عمل دارای نقاط ضعف و کاستی های زیاد ی هستند . در تعیین ارزش اقالم دارایی بر اساس الگو های

ارزش فعلی نخست بایدبه خالص دریافت های نقد آینده وزمان دریافت ها وتعیین نرخ تنزیل مناسب و دوم توجه به زمان دریافت ها وتعیین نرخ تنزیل مناسب خالص دریافت های نقد آینده که به صورت دلخواه تخصیص می یابند

وسوم در تعیین ارزش اقالم دارایی نیزخا لص دریافت های نقد در آینده از محل اقالم دارایی به صورت آزادانه و اختیاری تخصیص یابند. لذا الگوهای مبتنی بر ارزش فعلی به دلیل نبود قضاوت عینی، عملی یا قابل اجرانیستند.

.بنابر این در هنگام مقایسه و ارزیابی الگوها از دایره توجه خارج خواهند شد

 مقایسه سایر الگوهای حسابداری و قضاوت و ارزیابی آنها :

خطای مربوط به زمان : . 1-2-14 هنگامی رخ می دهد که تغییردرارزش در یک دوره مشخص روی می دهد اما در دوره خطای مربوط به زمان

دیگر گزارش می گردد.شناسایی تغییر در ارزش در همان دوره ای که تعییر رخ می دهد از ویژگی های برتر به حساب  می آید.

. خطای مربوط به واحد اندازه گیری :2-2-14 نی رخ می دهد که صورتهای مالی بر حسب واحدهای قدرت خرید زما خطای مربوط به واحد اندازه گیری

عمومی بیان نشوند و آن واحدی از اندازه گیری برتر است که بتوان با آن وسیله تغییر در سطح عمومی قیمت را در

مربوط به واحد اندازه گیری باید شاخصی را در صورت- های مالی شناسایی کرد.برای اجتناب از خطای نظر گرفت که با

.توجه به ویژگی عناصر تشکیل دهنده صورت های مالی واحد اندازه گیری را تعیین می کند

قابلیت تفسیر : . 3-2-14

شاخ/ص قابلیت تفسیر یعنی اینکه صورت های مالی بای/د از نظر معنی و کاربرد قابل درک بوده چ/نانچه استرلینگ

می گوید :

هنگامی که ی/ک ویژگی مستلزم محاسبه ریاضی باشد , ”تفسیر تجربی ” این ویژگی ایجاب می کند که بتوان آن را در قالب/ )اگر ....آن گاه ....( بیان نمود.

. مربوط بودن :4-2-14  دومین شاخ/ص ارزیابی یک الگوی حسابداریست که بیان گر سودمند بودن مربوط بودن*

صورت های مالی حاصل است.

چنانچه استرلینگ در این رابط/ه می گوید :

اگر یک الگوی تص/میم/ گیری ی/ک ویژگی را به عنوان یک قلم درون داد یا به عنوان یک شیوه محاسبه ارائه نماید ,در آن صورت این ویژگی برای الگوی ت/صمیم/ گیری مزبور

.”مربوط“خواهد ب/ود

3-14.  ارائه مثال از الگوهای گوناگون حسابداری : به منظور توزیع محصولی به نام اومگا تشکیل شده است. 13*6فروردینشرکت دیکونینگ در اول

وضعیت مالی و فعالیتهای شرکت به شرح ذیل است : ریال3000سرمایه شرکت )حقوق صاحبان سهام (

ریال 3000% بهره 10بدهی های شرکت + ریال 10 واحد امگا از قرارهر واحد 600خرید

ریال 15 واحد امگا از قرار هر واحد 500فروش

به شرح جدول ذیل 13*6وضعیت سطح عمومی قیمت وسطح قیمتهای خاص در سال : است

شرح اول

فروردین ریال

اول تیر

ریال

29 اسفند ریال

بهای جایگزینی)خرید( 10 12 13

ارزش خالص بازیافتنی)فروش(

0 15 17

شاخ/ص س/طح عموم/ی قیمت وسطح قیمت خاص

100 130 156

شرکت دیکونینگ به شرح ذیل 13*6صورت سود یا زیان و ترازنامه برای سال است :

شرح13*6اسفند29 صورت سود وزیان برای سال منتهی به بهای تاریخی

ریال

بهای جایگزینی

ریال

ارزش خالص بازیافتنی

ریال

درآمد

بهای تمام شده کاالی فروش رفته

سود ناویژه

درصد(10بهره )

سود عملیات

از حاصل یافت/ه تحق/ق وزیان س/ود نگهداری

از حاصل نیافت/ه تحق/ق وزیان س/ود نگهداری

از شاخ/ص سطح وزیان حاص/ل س/ود عمو/می قیمت

سود خالص

محاسبات

7500

5000

2500

300

2200

)درباالمنظورشده(

)عملی نیست(

)عملی نیست(

2200

7500=15* 500

5000=10*500

7500

6000

1500

300

1200

1000

300

)عملی نیست(

2500

7500 =15* 500

6000=12*500

1000( =10-12*)500

300( =10-13*)100

9200

7300

1900

300

1600

1000

300

)عملی نیست(

2900

9200 = (100*17+)7500

7300 = (100*13+)6000

1000( =10-12*)500

300( =10-13*)100

شرکت دیکونینگ ، ترازنامه برای سال منتهی به شرح13*6اسفند29 بهای تارریخی

ریالبهای جایگزینی

ریالخالص ارزش

بازیافتنیریال

دارایی ها :صندوق

موجودی کاال جمع

صاحبان حقوق سهام :

قرضه اوراق %(10پرداختی)

سرمایه سود انباشته تحقق یافته تحقق نیافته

صاحبان حقوق ک*ل سهام

720010008200

30003000

2200عملی نیست

8200

720013008500

30003000

2200300

8500

1300 = 100*13

تحقق = سود300نیافته

720017008900

30003000

2200700

8900

1700 = 100*17700 = 300( +1300-

1700)

شرح هر یک از الگو های حسابداری با استفاده از داده های مفروض در مثال فوق :

.الگوهای گوناگون حسابداری که برحسب واحد پول بیان می شوند1-3-14برای ارائه مثال ونشان دادن تفاوت زمانی, نخست آن دسته از الگوهای حسابداری ارائه می شود که

تغییر در سطح عمومی قیمت را منعکس نمی کنند.این الگوها عبارت اند از:حسابداری بر مبنای بهای تاریخی )حسابداری سنتی( و ویژگی های آن :

- 3استفاده ازبهای تاریخی به عنوان ویژگی عناصر تشکیل دهنده صورت های مالی -1رعایت اصل تطابق

- 4-پذیرفتن این فرض که واحد پول دارای ثبات است 2رعایت اصل تحقق: در این دیدگاه

هزینه های مبتنی بر بهای تاریخی مربوط به این اقالم درآمد - درآمد تحقق یافته = سود حاصل از بهای تاریخی یا سود حسابداری

ریال)مندرج در صورت سود و زیان( نشان 2200، سود حسابداری به میزان مبنای بهای تاریخی درحسابداری بر دهنده مبنایی برای محاسبه مالیات،تعیین سود تقسیمی و ارزیابی عملکرد است که در دنیای تجارت این روش پذیرفته

. شده است و حسابداران و تجار نیز این روش را بر سایر معیارهای سنجش سود برترمی شمارند: ریا ل معایبی برای شرکت دیکونینگ به شرح ذیل دارد2200اما علی رغم مزیت های عملی سود به میزان

خطای مربوط به زمان :- زیرا این سود اوال در برگیرنده سود عملیاتی و سود و زیانی ک/ه در دوره جاری ثبت و شناسایی شدند و لی متعلق به دوره گذشته اند و ثانیا سود و زیان حاصل از نگهداری و سود عملیات در دوره جاری تعلق گرفته ولی در دوره های

آینده قابل ثبت و شناسایی می باشند حذف شده اند..- خطای مربوط* به واحد اندازه گیری :

ال/ف- تغییرات رخ داده در س/طح عموم/ی قیم/ت ک/ه بر حس/ب واح/د قدرت خری/د عموم/ی بیان شده ب/ه حساب آورده نشده است.

ب- تغییر در سطح قیمت های خاص را به حساب نمی آورد زیرا بر مبنای بهای تاریخی متکی است.

بنابراین ارزیابی صورت های مالی مبتنی بر بهای تاریخی : و 13*6 اسفند 29ابتدا باید قابل تفسیر باشند زیرا در این روش مقادیر مندرج در ترازنامه بر حسب ریال

گزارش می شوند.13*6مقادیر مندرج در سودوزیان بر حسب تغییر ریال در طول سال دوم صورت های مالی مبتنی بر بهای تاریخی مربوط نیستند زیرا قدرت خرید کاال محاسبه نمی شود ومعیار قدرت خرید کاال منعکس کننده تغییر در سطح عمومی قیمتها و سطح قیمت خاص و نشان دهنده توانایی خرید

نهایتا صورت های مالی مبتنی بر بهای تاریخی : ومقداری کاال برای حفظ سرمایه است.- دربرگیرنده خطای زمان هستند1- دربرگیرنده خطای واحد اندازه گیری هستند2- قابل تفسیر می باشند3- مربوط نمی باشند4

و ویژگی های آن : حسابداری بر مبنای بهای جایگزینی کاربرد ارزش جایگزینی به عنوان ویژگی عناصر تشکیل دهنده صورت های مالی —1- پذیرفتن فرض مربوط به ثابت بودن واحد پول2

- طبقه بندی سود به صورت سود عملیاتی و سود وزیان حاصل از نگهداری اقالم 3- اصل تحقق4- تقسیم بندی سودوزیان حاصل از نگهداری اقالم بر حسب مقادیر واقعی تحقق یافته و واقعی تحقق نیافته 5 

در این روش :سودوزیان حاصل از نگهداری اقالم + سود عملیاتی حاصل از بهای جایگزینی =سود خالص حاصل از بهای جایگزینی

( 1000+300 + )1200 = 2500

سود عملیاتی حاصل از بهای جایگزینی= درآمد تحقق یافته - بهای جایگزینی مربوطه

سود خالص حاصل از بهای جایگزینی دارای خطای م*ربوط به زمان شامل : - سود عملیاتی حاصل در دوره جاری منظور نمی کند و در آینده قابل تحقق است.1- در برگیرنده سود عملیاتی در دوره جاری است و متعلق به دوره پیش است.2- شامل سودوزیان حاصل از نگهداری اقالم در همان دوره ای است که بوجود می آیند.3

سود خالص از بهای جایگزینی در بر گیرنده خطای مربوط به واحد اندازه گیری است زیرا :- تغییرات رخ داده درسطح عمومی قیمت منجر به مبالغی بر حسب سود قدرت خرید عمومی به حساب نمی آید.1- این عدد شامل تغییرات مربوط به سطح قیمت اقالم خاص نبوده و متکی به ارزش جایگزینی است. 2

بنابراین ارزیابی و قضاوت صورت های مالی مبتنی بر بهای جایگزینی :

- گزارش ها قابل تفسیر هستند.صورت های مالی بر اساس بهای جایگزینی مبتنی بر حفظ ظرفیت تولید و بر حسب دالر است ولی اعداد دارایی ها در قالب معیار سنجش قدرت خرید 1کاال قابل تغییر می باشند که برای حفظ سرمایه می باشد.

- قدرت خرید کاال یکی از ویژگیهای مربوط است در حالیکه سود خالص حاصل از بهای جایگزینی مربوط نبوده در حالی که اعداد متعلق به دارایی ها مربوط می باشند.2

نهایتا صورت های مالی مبتنی بر بهای جایگزینی :و - در برگیرنده فضای مربوط به زمان در سود عملیاتی هستند.

- دارای خطای مربوط به واحد سنجش می باشند.2( قابل تفسیر می باشند .قدرت خرید کاال( قابل تفسیرند و با توجه به اعداد متعلق به دارایی ها بر حسب )تعداد ریال- با توجه به اعداد موجود در صورت سودوزیان درقالب )3

( معیارهایی را ارائه می کنند که فقط در مورد اعداد متعلق به دارایی ها قدرت خرید کاالها- با توجه به )4مربوط ( می باشند(

:و ویژگی های آن حسابداری بر مبنای ارزش خالص بازیافتنی

ویژگیهای حسابداری بر مبنای ارزش خالص بازیافتنی عبارتند از :- استفاده از ارزش خالص بازیافتنی به عنوان یکی از ویژگیهای عناصر تشکیل دهنده صورت های مالی 1- پذیرفتن این فرض که واحد پول دارای ثبات است2- رعایت نکردن اصل تحقق 3- طبقه بندی سود به صورت سود عملیاتی و سودوزیان حاصل از نگهداری اقالم 4

: ریال به شرح زیر است2900سود حاصل از ارزش خالص بازیافتنی شرکت دیکونینگ به مبلغ

سود خالص حاصل = سود عملیاتی حاصل از ارزش خالص بازیافتنی سودوزیان حاصل از نگهداری اقالم + از ارزش بازیافتنی

300 + 1000 + 1600 = 2900

سود عملیاتی حاصل از ارزش =سود عملیاتی حاصل از فروش + خالص سود عملیاتی حاصل از موجودی کاال خالص بازیافتنی سود عملیاتی حاصل از فروش = درآمد تحقق یافتهبهای جایگزین -

:سود خالص حاصل از ارزش خالص بازیافتنی بدون خطای مربوط به زمان است زیرا - سود عملیاتی و سودوزیان حاصل از نگهداری درهمان دوره ای که بوجود می آیند گزارش می شوند.1- سودوزیان حاصل از نگهداری و سودوزیان عملیاتی متعلق به دوره های پیشین مستثنا می شود. 2

سود خالص حاصل از ارزش خالص بازیافتنی دارای خطای مربوط به واحد اندازه گیری همچنیناست زیرا :

اگر منظور می نمود منجر به مبالغی می شد که بر حسب واحد قدرت خرید - تغییر درسطح عمومی قیمت را منظور نمی کند )1( عمومی ابراز می گردید

به عنوان یکی از ویژگیهای عناصر - تغییرات در سطح قیمت اقالم خاص را منظور نمی کند زیرا بر ارزش خالص بازیافتنی )2( تاکید می نمایدتشکیل دهنده صورت های مالی .

29شرکت دیکونینگ، تجزیه و تحلیل مربوط به خطای زمان برای سال منتهی به

13*6اسفند بهای تاریخی

ریالبهای جایگزینی

ریالخا لص ارزش

بازیافتنی ریال

مجموع سودعملیاتی و

سودوزیان حاصل از

نگهداری اقالم

سودمورد گزارش

خطا سودمورد گزارش

خطا سودمورد گزارش

خطا

2900 2200 700 2500 400 2900 -

بنابراین صورت های مالی مبتنی بر ارزش خالص بازیافتنی را می توان به صورت زیر مورد ارزیابی قرار داد :

- قابل تفسیر هستند زیرا بر پایه مفهوم یا دیدگاه حفظ ظرفیت تولید قرار دارند و در صورت سودوزیان با تعداد دالر و 1درترازنامه به صورت قدرت خرید کاال ابراز می گردند.

- چون قدرت خرید کاال یکی از ویژگیهای مربوط است پس این سود مربوط نمی باشد اگر چه اعداد متعلق به دارایی 2ها مربوط نمی باشند.

نهایتا صورت های مالی مبتنی بر ارزش خالص بازیافتنی : و - بدون خطای مربوط به زمان هستند1- دارای خطای مربوط به واحد اندازه گیری می باشند2- در مورد سود خالص بر حسب تعداد ریال و در مورد اعداد متعلق به دارایی ها بر حسب قدرت خرید کاال قابل تفسیر 3

می باشند ارائه می نمایند.“ قدرت خرید ”از” مربوط ”- تنها برای اعداد متعلق به دارایی ها مقادیر 4

الگوهای حسابداری بر حسب واحد قدرت خرید عمومی ::2-3-14 جهت توضیح و بررسی الگوهای مختلف حسابداری بر حسب واحد قدرت خرید عمومی در ادامه مثال،صورت سودوزیان

. شرکت دیکونینگ مورد بحث قرار می گیرد13*6و ترازنامه برای سال

13*6اسفند29صورت سودوزیان مبتنی بر شاخص سطح عمومی قیمت برای سال منتهی به شرح بهای تاریخی

)ریال(

بهای جایگزینی

)ریال(

ارزش خالص بازیافتنی

)ریال( درآمد

بهای تمام شده کاالی فروش رفته

سود ناویژه

%(10بهره )

سود عملیات

یافته تحق//ق وزیان س//ودواقعی حاص/ل از نگهداری اقالم سودوزیان

غیرعملیاتی

از نیافت/ه حاصل تحق/ق س/ودواقعی سودوزیان اقالم نگهداری

غیرعملیاتی

سطح عمومی قیمت

سودوزیان غیرعملیاتی

سود خالص

محاسبات :

9000

7800

1200

300

900

)درباالمنظورشده(

)عملی نیست(

180

1080

9000=156/130*7500

7800=156/100*5000

9000

7200

1800

300

1500

(600)

(260)

180

820

9000=156/130*7500

7200=156/100*6000

(600=)500({*156/100*)10- (156/130*12})

(260=)100({ * 156/100*10- )13}

10700

8500

2200

300

1900

(600)

(260)

180

1220

10700( =100*17+)9000

8500( =100*13+)7200

(600=)500({*156/100*)10- (156/30*12})

(260=)100({ * 156/100*10- )13}

13*6اسفند29ترازنامه مبتنی بر شاخص سطح عمومی قیمت برای سال منتهی به

بهای تاریخی

)ریال(

بهای جایگزینی

)ریال(

ارزش خالص بازیافتنی

)ریال( دارایی ها :

وجه نقد

موجودی کاال

کل دارایی ها

حقوق صاحبان سهام:

درصد(10اوراق قرضه )

سرمایه

سود انباشته

تحقق یافته

تحقق نیافته

سطح عمومی قیمت

سودوزیان غیرعملیاتی

جمع حقوق صاحبان سهام

محاسبات :

7200

1560

8760

3000

4680

)درباالمنظورشده(

900

)عملی نیست(

180

8670

1560=156/100*1000

4680=156/100*3000

7200

1300

8500

3000

4680

(600)

900

(260)

180

8500

7200

1700

8900

3000

4680

(600)

900

140

180

8900

140=260( - 1300-1700)

13*6اسفند29شرکت دیکونینگ،سود یا زیان حاصل از کاربرد شاخص سطح عمومی قیمت برای سال منته/ی به

شرح مبلغ تعدیل نشده

)ریال(

عامل تبدیل

)ریال(

مبلغ تعدیل شده

)ریال(

خال/ص دارای/ی های پول/ی در اول فروردین 5x13

6x13اضافه شود:دریافت پول در

فروش

خالص اقالم پولی

منهای:پرداخت های پولی،

خرید

درصد(10بهره)

جمع

29خال/ص دارای/ی های پول/ی محاسبه شده،6x13اسفند

29مبل/غ واقع/ی خال/ص دارای/ی های پولی 6x13اسفند

سطح شاخ/ص کاربرد از حاص//ل س//ود عمومی قیمت

جمع

3000

7500

10500

6000

300

6300

156/100

156/130

156/100

156/156

4680

9000

13680

9360

300

9660

4020

4200

180

سیستم حسابداری مبتنی بر بهای تاریخی براساس شاخص سطح عمومی قیمت تعدیل شده:

این سیستم دارای چهار ویژگی به شرح ذیل است :- استفاده از بهای تاریخی به عنوان یکی از ویژگیهای عناصر تشکیل دهنده صورت های مالی1- استفاده از قدرت خرید عمومی به عنوان واحد سنجش 2- رعایت اصل تطابق 3- رعایت اصل تحقق4

در این دیدگاه سود حاصل از حسابداری مبتنی بر بهای تاریخی تعدیل شده بر اساس شاخص سطح عمومی قیمت عبارت است از تفاوت بین درآمد تحقق یافته و هزینه های مبتنی بر بهای تاریخی که هر دو بر حسب واحد قدرت خرید عمومی ابراز می شوند .که در این مثال سود مزبور

دالر حاصل از کاربرد شاخص سطح عمومی قیمت بدست آمده است .900 دالر مازاد بر 180 دالر که 1080به میزان سودحاصل از کاربرد سیستم حسابداری بر مبنای بهای تاریخی تعدیل شده بر پایه سطح عمومی دارای همان اشتباهات مربوط به زمان که در سود حاصل از سیستم حسابداری مبتنی بر بهای تاریخی وجود دارد.درعین حال در این روش نیز خطای مربوط به واحد اندازه گیری نیز به دلیل

اینکه در این سیستم تغییرات حاصل از سطح عمومی قیمت منظور نمی شود وجود ندارد. سودحاصل از کاربرد سیستم حسابداری بر مبنای بهای تاریخی تعدیل شده بر پایه سطح عمومی دارای همان اشتباهات مربوط به

زمان که در سود حاصل از سیستم حسابداری مبتنی بر بهای تاریخی وجود دارد.درعین حال در این روش نیز خطای مربوط به واحد اندازه گیری نیز به دلیل اینکه در این سیستم تغییرات حاصل از سطح عمومی قیمت منظور نمی شود وجودندارد.

هستند زیرا در این دیدگاه صورت های مالی با مفهوم حفظ قابل تفسیر همچنین در این سیستم باید گفت اول صورت های مالی قدرت خرید پول هستند بنابراین می توان بر حسب تعداد دالر تفسیر شوند و تنها اعداد متعلق به وجوه نقد و دارایی ها و بدهی ها

بر حسب قدرت خرید کاال تفسیر می شوند. هستند زیرا آنها بر حسب معیار قدرت خرید کاال ابراز می مربوط( دارایی های پولی و بدهی دوم فقط اعداد متعلق به وجوه نقد )

.گردند

یژگیهای صورت های مالی در این سیستم عبارتند از :و- دارای خطای مربوط به زمان می باشند1- بدون خطای مربوط به واحد اندازه گیری هستند2- قابل تفسیر هستند3( می تواندمربوط باشد. قدرت خرید کاال( معیار )و دارایی های پولی و بدهی ها- تنها در مورد اعداد متعلق به وجوه نقد )4

: براساس شاخص سطح عمومی قیمت/ تعدیل شدهسیستم مبتنی بر بهای جای/گزینی این سیستم دارای پنج ویژگی است :

-استفاده از بهای جایگزینی به عنوان یکی از ویژگیهای عناصر تشکیل دهنده صورت های مالی 1- استفاده از قدرت خرید عمومی به عنوان واحد اندازه گیری2 - رعایت اصل تحقق3- تقسیم بندی دوگانه سود عملیاتی و سود واقعی تحقق یافته حاصل از نگهداری اقالم 4- تقسیم بندی دوگانه سودوزیان واقعی تحقق یافته و واقعی تحقق نیافته حاصل از نگهداری اقالم 5

در این دیدگاه سود برابر است با تفاوت بین درآمد تحقق یافته و هزینه های مبتنی بر بهای جایگزینی که هر دو بر حسب قدرت خرید عمومی بیان می شوند. لذا در صورت های مالی سودوزیان غیرواقعی حاصل از نگهداری اقالم حذف و

سودوزیان واقعی حاصل از نگهداری اقالم به دست آید.وجود دارد و آن این است که این الگو نه تنها بهای یک برتری در این سیستم نسبت به حسابداری مبتنی بر بهای جایگزینی

جایگزینی را به عنوان یکی از ویژگیهای عناصر هزینه در صورتهای مالی به حساب می آورد بلکه از قدرت خرید عمومی به عنوان یک واحد اندازه گیری

. استفاده می نمایددر این دیدگاه سود برابر است با تفاوت بین درآمد تحقق یافته و هزینه های مبتنی بر بهای جایگزینی که

هر دو بر حسب قدرت خرید عمومی بیان می شوند. لذا در صورت های مالی سودوزیان غیرواقعی حاصل از نگهداری اقالم

.حذف و سودوزیان واقعی حاصل از نگهداری اقالم به دست آید

بنابراین ارزیابی و قضاوت این سیستم عبارت است از : - قابل تفسیر هستند1- صورت های مالی تهیه شده بر اساس سیستم حسابداری مبتنی بر بهای جایگزینی تعدیل شده بر مبنای شاخص 2

عمومی قیمت مربوط می باشند.

: صورت های مالی بر این مبنا دارای ویژگی های زیر هستند - دارای خطای مربوط به زمان هستند1- خطای مربوط به واحد اندازه گیری ندارند2- قابل تفسیر می باشند3( ارائه می نمایندقدرت خرید کاال(از )مربوط - در بازار درون دادها معیارهایی)4

سیستم حسابداری بر مبنای ارزش خالص بازیافتنی تعدیل شده بر مبنای سطح عمومی قیمت دارای ویژگیهای :

- استفاده از ارزش خالص بازیافتنی به عنوان ویژگی عناصر تشکیل دهنده صورت های مالی 1- استفاده از قدرت خرید عمومی به عنوان واحد اندازه گیری 2- رعایت نکردن اصل تحقق3- طبقه بندی دوگانه سود به صورت سود عملیاتی و سودوزیان واقعی حاصل از نگهداری اقالم 4- طبقه بندی دوگانه سودوزیان واقعی تحقق نیافته و سودوزیان واقعی تحقق یافته 5

از این دیدگاه سود خالص برابر است با سود عملیاتی حاصل از ارزش خالص بازیافتنی به اضافه سودوزیان حاصل از نگهداری اقالم که هر دو بر حسب واحد قدرت خرید عمومی گزارش می شوند و سود عملیاتی برابر است با سود عملیاتی حاصل از فروش به اضافه سود عملیاتی حاصل از موجودی ها که هر دو بر حسب واحد

.قدرت خرید عمومی گزارش می شوند

( بر اساس واحد قدرت خرید گزارش می شود .سود خالصعالوه برمزیتهای فوق سود مزبور )به این دالیل این سیستم گامی به جلو است و حالت اصالح شده از سیستم حسابداری مبتنی بر ارزش خالص بازیافتنی است زیرا عالوه بر این که نه تنها به عنوان یکی از ویژگی های عناصر تشکیل دهنده

صورت های مالی است بلکه قدرت خرید عمومی را به عنوان واحد اندازه گیری به کار می برد.پس بنابراین در این روش سود فاقد خطای مربوط به زمان و واحد اندازه گیری است زیرا بر حسب

واحد قدرت خرید عمومی گزارش می شود. ارزیابی و قضاوت این سیستم عبارت است از :

- قابل تفسیر هستند1- مربوط می باشند2

د :پس به صورت گذرا صورت هاي مالي در اين مبنا داراي ويژگيهاي زيرنبدون خطاي مربوط به زمان مي باشند.-1بدون خطاي مربوط به واحد اندازه گيري مي باشند.-2قابل تفسير هستند.-3معيارهایي مربوط از "قدرت خريد كاال" در بازار برون داد ارائه مي كنند.-4

خطای مربوط به زمان الگوی حسابداری خطای

مربوط به واحد اندازه

گیری

تفسیر قابلیت

سود مربوط بودنعملیات

سود حاصل از نگهداری

اقالم

ریالتعدادقدرت خرید

کاال

حسابداری بر مبنای تاریخی

حسابداری بر مبنای بهای جایگزینی

حسابداری بر مبنای ارزش خالص بازیافتنی

حسابداری مبتنی بربهای تاریخی تعدیل شده بر مبنای سطح عمومی

قیمتحسابداری مبتنی بر بهای جایگزینی تعدیل شده بر مبنای سطح عمومی

قیمتحسابداری مبتنی بر ارزش خالص

بازیافتنی تعدیل شده بر مبنای سطح عمومی قیمت

بله

بله

حذف شده

بله

بله

حذف شده

بله

حذف شده

حذف شده

بله

حذف شده

حذف شده

بله

بله

بله

حذف شده

حذف شده

حذف شده

بله

بله(صو/رت سود و )زیان

صورت سود ( هبل)و زیان

بله

حذف شده

حذف شده

خیر

دارایی ها و (بلهلی(بدی های پو

دارایی ها و ( بلهی های پولی)هبد

بله

بله

بله

خیر

اعدادسو/د)) بله

دارایی ها و (ه بلبدهی های پولی)

بله

بله

بله

نمودار تجزی*ه وتحلی*ل نوع خطا

ثبات4-14 ب/ی های قیم/ت و مال/ی گزارشگری ی مس/ئله برای حل/ی راه س/وی ب/ه : لغایت1947در طول س/الهاي 1-4-14 تالشهاي نخس/تيني براي موضوع قيم/ت هاي 1963

از س//وي مراج//ع تدوي//ن كننده اس//تاندارد هاي حس//ابداري مانن//د كميت//ه روي//ه هاي ب//ي ثبات بيانيه ها واظهار نظر ,هيئت اصول حسابداريوحسابداري از انجمن حسابداران خبره امريكا

هاي/ي را در خص/وص بررس/ي تغيي/ر در س/طح عموم/ي قيم/ت انجام ك/ه هي/چ راه ب/ه جاي/ي نبردن/د 1974نیزاز ادام/ه ياف/ت و هيئ/ت اس/تاندارد هاي حس/ابداري مالي 1979اي/ن تالش ت/ا س/ال .

، پيش نويس هاي اوليه و نهايي در مورد تعديل بحث و بررسیطي يادداشت 1979لغایت درت خريد عمومي ب/ه نام حس/ابداري بر مبناي دالر ثابت قصورت هاي مالي بر حس/ب

.منتش///////////////////////////////////////////////////////ر كرد اث/ر ه خواس/تار افشاي اطالعات/ي در زمين/1979در 33همچني/ن اي/ن هيئ/ت در بياني/ه شماره

..هاي ناش//////ي از تغيي//////ر در قيم//////ت اقالم خاص و تورم در س//////طح عموم//////ي شدهيئ/ت اس/تاندارد هاي حس/ابداري مال/ي تالش/ي براي گزارش اثرهاي 33بيانيه شماره 2-4-14

:تورم بر س/ود وداراي/ي بوده و س/يستم حس/ابداري را ب/ه س/ر فص/ل هاي زي/ر طبق/ه بندي نمود

:محاسبه موجودی ها ودارایی های ثابت-1خالص ارزش فعلی جریان های نقدی مورد -ث .بهای تاریخی-الف

.ه(ارزش مورد استفاد(انتظار ایندهمبلغ قابل بازیافت -ج .ارزش جاری-ب.هزینه جاری-چ .بهای جایگزینی-پ ارزش جاری حداقل مبلغ قابل )ارزش شرکت ح- .ارزش خالص بازیافتنی-ت

ت(.بازیاف:مفاهیم نگهداری سرمایه -2

.نگهداری سرمایه مالی -الف.حفظ ظرفیت عملیاتی)(نگهداری سرمایه فیزیکی -ب:واحد اندازه گیری -3

.اندازه گیری بر حسب دالر اسمی-الف.اندازه گیری بر حسب دالر ثابت-بفهرست مزبور بيانگر بررسي همه الگوهاي محاسبه سود و تعيين ارزش دارايي ها به روش هاي

مختلف بوده كه هيئت مزبور به اين نتيجه رسيد كه حسابداري مبني بر بهاي تاريخي و دالر ثابت و حسابداري .مبني بر ارزش جاري اطالعات مكمل بايد ارائه شود

تر هيئت استاندارد هاي حسابداري مالي از شركت هاي بزرگ كه دارايي هاي ناخالص به عبارتي دقيق ميليون دالر برسد 125ي ثابت ناخالص آنها به بيش از یآنها بيش از يك ميليارد/ دالر و يا موجودي كاال و دارا

اثرهاي ناشي از تغيير در قيمت اقالم خاص و تورم عمومي را به عنوان اطالعات مكمل در گزارش هاي .نتشار يافته ارائه كنند ساالنه ا

:به شرح زير است 33خالصه الزامات بيانيه شماره سال جاري)(افشاي اطالعات بر مبناي دالر ثابت -1ی)سال جار(افشاي اطالعات مربوط به ارزش جاري -2سال 5 داده هاي مربوط به زاای خالصه -3محدوديت--4 روش شناسي-5

-8مودارهاي واقع در اين فصل نهمچنين نمونه اي از الزامات هيئت استاندارد هاي حسابداري مالي در مبتني بر دیگر، ارائه شده در اين باره نياز به دو سود مكمل يكي در مورد اثر تورم و10-14، 9-14، 14

به منظور كمك استفاده كنندگا ن از صورت هاي مالي در مورد سرمايه تغيير قيمت اقالم خاص :ذاري ، دادن وام و ساير مسائل به روش زيراستگارزيابي جريان هاي نقدي آينده-1ارزيابي عملكرد شركت-2ارزيابي افزايش يا كاهش توانايي هاي عملياتي-3ارزيابي در مورد كاهش قدرت خريد عمومي-4 چنين ارائهحل نمايد زيرا نتوانست مسئله رایک گام به پیش بود اما بطور کامل/ 33گر چه اقدام انتشار بيانيه شماره ا

حسابداري بر مبناي ارزش جاري ه و تهيه صورت هاي مالي بر اساس سطح عمومي قيمت بود منداطالعاتي نيازحسابداري بر مبناي بهاي جايگزين با توجه به سطح عمومي قيمت و سرانجام و سطح قيمت هاي خاص براساس

.مبناي ارزش خالص باز يافتني انجام گيردحسابداری بر

:نتیجه 5-14

هشت الگوي محاسبه سنجش, با توجه به چهار ويژگي قابل اندازه گيري و دو واحد سود و تعيين ارزش دارايي ها وجود دارد.

حسابداري بر مبناي بهاي تاريخي-1حسابداري بر مبناي بهاي جايگزين-2حسابداري بر مبناي ارزش خالص باز يافتني-3حسابداري بر مبناي ارزش فعلي-4ي تعديل شده بر مبناي سطح عمومي قيمتخحسابداري بر مبناي بهاي تاري-5حسابداری بر مبنای بهای جایگزینی تعدیل شده بر مبنای سطح عمومی قیمت-6حسابداری بر مبنای خالص ارزش بازیافتنی , تعدیل شده بر مبنای سطح عمومی قیمت- 7تعدیل شده بر مبنای سطح عمومی قیمت حسابداری بر مبنای ارزش فعلی-8

ط ك/ه از اي/ن هش/ت الگ/و ش/ش الگ/و را بر مبناي چهار شاخص اجتناب از خطاي مربوو ر بودن الگ/و ه/افس/یقاب/ل ت, ب/ه زمان، اجتناب ازخطاي مربوط ب/ه واح/د اندازه گيري

.قدرت خريد كاال مورد ارزيابي قرار داديم مربوط بودن آنها به عنوان معياري از

شايان ذك/ر اس/ت ك/ه در ديدگاه نظري الگوهاي مبتن/ي بر ارزش داشت/ه ام/ا ب/ه دلي/ل اس/تفاده از قضاوت ذهن/ي در آنه/ا برتری فعل/ي

مورد ارزياب//ي قرار نگرفت//ه و پديده عدم اطمينان در مرحل//ه عم//ل .كاربرد آن ها را امكان پذير نمي سازد

حس/ابداري بر مبناي ارزش خال/ص باز ه س/اير الگوه/ا س/در مقاي تنه/ا الگ/و برت/ر در قيم/ت عموم/ی يافتن/ي تعدي/ل شده بر مبناي س/طح

و 33بيانيه شماره چهارشاخص فوق از نظر سود مي باش/د ورخوراه حل/ي ارائ/ه نماين/د و هيئ/ت نتوانس/تند مال/ي اس/تاندارد هاي 89

اگزي/ر ب/ه ارا ئ/ه اطالعات مكم/ل در نمزبور واحدهاي اقتص/ادي را .مورد اثر تورم در قيمت اقالم خاص نمود

ممنون از حسن توجه شمابه حساب خود رسیدگی کنید قبل از آنکه دیگران حساب شما را

برسند.