الصف الرابع الابتدائي - العلوم · º``«``∏©àdgh á`«`hÎ``dg iqgrh...

....

º``«``∏©àdGh á`«`HÎ``dG IQGRh äQô```bÉ¡à≤Øf ≈∏Y ¬©ÑWh ÜÉàμdG Gòg ¢ùjQóJ

Ωƒ```````∏`©dG»FGóàH’G ™HGôdG ∞°ü∏d

¿ƒ```Ø`dDƒ``ŸG»æjƒãdG õjõ````©dGóÑY øH ó```ªfi¿É```eô``cÉ``H ¬`∏dGó`ÑY ø`H ó```dÉ``N

Ö````«`Ñ◊G ó``ª`fi ø`H ¿É```ª`«∏°S»``fGô``ª`°ûdG ¿Gƒ```∏`Y ø`H í```dÉ`°U

º```dÉ`°ùdG ó`ªfi øH õ`jõ`©dGó`ÑYº`jôμdG óÑ©dG ¬∏dGóÑY øH ídÉ°U≠````eGó```dG ¿É``ª``«`∏°S ø``H ó``ª``MCG»``°û``jô``≤`dG í``dÉ``°U ø```H ó``dÉ``N

IÉÑ`Y ƒHCG õjõ©dGóÑY øH øÁCG

πjó©àdGh á©LGôŸG áæ÷

»°û``jô`````≤dG ídÉ````°U øH ó````dÉ```Nπ`«````````≤```©``dG ô``````°UÉf ø`H ó`````¡a

⁄É`````°ùdG óª``fi øH õ``jõ©dGóÑY¿Gó````jƒ```°ùdG óª```fi âæH AÉª°SCG

á©ÑW`g1429 ` `g1428Ω2008 ` Ω2007

(äÉ```æ`H)

....

ì

á«æWƒdG ó¡a ∂∏ŸG áÑàμe á°Sô¡a

Ö«Ñ◊G óªfi øH ¿Éª«∏°S / »FGóàH’G ™HGôdG ∞°ü∏d : Ωƒ∏©dG ÜÉàc¢VÉjôdG ` ]ñBGh[ `

º°S 26 *21 ; ¢U 1401 : ∂eOQ9960 ` 19 ` 338 `

.á«°SGQO Öàc ` Ωƒ```∏©dG `1Ö`àc ` ájOƒ©°ùdG ` »FGóàH’G º«∏©àdG ` 2 .á«°SGQO

.(∑QÉ°ûe .Ω) óªfi øH ¿Éª«∏°S ,Ö«Ñ◊G ` CG¿Gƒæ©dG ` Ü

372,3 …ƒjO20/0339

20/0339 : ´GójE’G ºbQ

9960 ` 19 ` 338 ` 1 : ∂``eOQ

`g1425 , º«∏©àdGh á«HÎdG IQGRh

¬«∏Y ßaÉëæ∏a IÒÑc IóFÉah áª¡e áª«b ÜÉàμdG Gò¡d... ¬©e Éæcƒ∏°S ø°ùM ≈∏Y ó¡°ûJ ¬àaÉ¶f π©éædh

ΩÉ©dG ôNG ‘ á°UÉÿG ÉæàÑàμe ‘ ÜÉàμdG Gò¡H ßØàëf ⁄ GPEG... ¬H ßØà– Éæà°SQóe áÑàμe π©éæ∏a IOÉØà°SEÓd

ègÉæª∏d áeÉ©dG IQGOE’G ™bƒewww.moe.gov.sa/curriculum/index.htm

IQGRƒ``dG ™bƒewww.moe.gov.sa

ègÉæª∏d áeÉ©dG IQGOEÓd ÊhÎμdE’G ójÈ[email protected]

áXƒØfi ô°ûædGh ™Ñ£dG ¥ƒ≤M

: ó©Hh Ú∏°SôŸG ±ô°TCG ≈∏Y ΩÓ°ùdGh IÓ°üdGh ,ÚŸÉ©dG ÜQ ¬∏d óª◊G

øeh .Égò«ØæJ óæYh á«ª«∏©àdG á£°ûfC’G §«£îJ óæY ÉgQÉ°†ëà°SG »¨Ñæj IÒÑc kÉaGógCG Ωƒ∏©dG ¢ùjQóàd ¿EG

√ÉjÉæK ‘h ógÉ°ûŸG ¬∏dG ÜÉàc ™jóÑdG ¿ƒμdÉa ,ò«eÓàdG ¢SƒØf ‘ ¤É©J ¬∏dÉH ¿ÉÁE’G ¢SôZ ¥ÓWE’G ≈∏Y É¡ª¶YCG

.√Gƒ°S Ée ¿hO IOÉÑ©∏d ¬bÉ≤ëà°SGh ¤É©Jh ¬fÉëÑ°S ¬à«fGóMh ≈∏Y IógÉ°T áª«¶Y äÉjBG

lá```jBG ¬``d mA»`°T π`c »`àhó``MGƒ``dG ¬``fCG ≈∏Y ∫ó``J

≈∏Y ¬æ«©J »àdG á«ª«∏©àdG äGÈÿÉH √ójhõJ ∫ÓN øe ò«ª∏àdG á«°üî°T AÉæH : kÉ°†jCG IÒÑμdG ±GógC’G √òg øeh

.Éª¡gÉŒ ¬JÉÑLGh …ODƒjh ¬àeCGh ¬æWh AÉæH ‘ º¡°ù«d ,ìÉéæH áØ∏àıG á«YÉªàL’G √QGhOCG á°SQÉ‡

: Éªg ¿Éà∏μ°ûe Ωƒ∏©dG º«∏©J ¬LGƒJh

: ¤hC’G á`∏μ°ûŸG.kÉªî°V kÉ«aô©e kÉªc ôªKCG …òdG »JÉeƒ∏©ŸG ôéØàdG

: á«fÉãdG á∏μ°ûŸG.äÉeƒ∏©ŸG π≤f §FÉ°Sh ‘ ÒÑμdG Qƒ£àdG

¿hO AÉ°ü≤à°S’Gh ºt∏©qàdG äGQÉ¡e á«ªæJh ,á«ª«∏©àdG äGÈÿG AÉ≤àfG ‘ ÈcCG ó¡L ∫òH ¢VôØJ ¤hC’G á∏μ°ûŸÉa

.ò«eÓàdG ¿ÉgPCG ‘ É¡î°Vh äÉeƒ∏©ŸG ø≤ëH AÉØàc’G

åëÑdGh ¢SQO πc ‘ ájGóÑdG á£≤f ójó–h ,ò«eÓàdG ÚH ájOôØdG ¥hôØ∏d ÈcCG IÉYGôe ¢VôØJ á«fÉãdG á∏μ°ûŸGh

.øμeCG Éª¡e ∂dP ≈a IOó©àŸG §FÉ°SƒdGh äÉeƒ∏©ŸG á«æ≤J ∞«XƒàH π°†aCG º∏©J ≈∏Y áæ«©e πFGóH øY

á∏MôŸG øe É«∏©dG ±ƒØ°üdG) »°SÉ°SC’G º«∏©àdG øe á«fÉãdG á≤∏◊G á∏°ù∏°S øª°V ™≤j ∂jój ÚH …òdG ÜÉàμdG Gòg

: »∏j Ée ¤EG ±ó¡jh ; ™HGôdG ∞°ü∏d Ωƒ∏©dG ÜÉàc ôjƒ£àd ádhÉfi πãÁh (á«FGóàH’G

.º∏©àdG á«∏ªY ‘ ¬WÉ°ûfh ò«ª∏àdG á«∏YÉa IOÉjR `` 1

.(º∏©àdGh ÒμØàdG äGQÉ¡eh á«∏ª©dG äGQÉ¡ŸG) ò«ª∏àdG äGQÉ¡e á«ªæJ `` 2

.ò«ª∏àdG ¢ùØf ‘ IôHÉãŸGh πª©dG º«b ¢SôZ `` 3

.á«eƒ«dG IÉ«◊G ‘ ±QÉ©ŸG ∞«XƒJ `` 4

´QÉ°ûdGh ∫õæŸG ‘ áeÓ°ùdGh ájÉbƒdGh áë°üdG ∫É› ‘ á°UÉîH É¡FGôKEGh á«ª«∏©àdG äGÈÿG åjó– `` 5

.á°SQóŸGh

: áª∏©ŸG »àNCG / º`∏`©ŸG »`N CGº¡ŸG øe ¿EG πH ; ±QÉ©ŸG øe kGQób ò«ª∏àdG Ö°ùàμj ¿CG ‘ º«¶©dG ∑QhO ô°üëæj ’

áÑ°SÉæe á°Uôa âëæ°S Éª∏c ¬ª«¶©Jh ¬∏dG ÖM ∑ò«eÓJ ¢SƒØf ‘ ¢Sô¨J ¿CG kGóL

á`èó```≤è

IOQGƒdG á«dÓ¡à°S’G á∏Ä°SC’G øe ó«Øà°ùJ ¿CG º¡ŸG øe ¿CG Éªc .∫ÓeEG ¿hO øe ∂dòd

.¢SQódG á©HÉàe ¤EG Gƒbƒ°ûà«d ò«eÓàdG IQÉKEG ‘ ¢SQO πc áeó≤e ‘

¿CG Éæ°UôM óbh ,ÜÉàμdG ‘ IOQGƒdG á£°ûfC’G ™«ªL ò«eÓàdG òØæj ¿CG kÉ°†jCG º¡ŸG øe ¿CG Éªc

¿CG Ö°SÉæŸG øe π©dh .ò«ª∏àdGh º∏©ŸG ój ∫hÉæàe ‘ äÉWÉ°ûædG ò«Øæàd áeRÓdG OGƒŸGh äGhOC’G ¿ƒμJ

É¡æe πc òØæj IÒ¨°U äÉYƒª› ¤EG ò«eÓàdG º°ù≤j å«M á£°ûfC’G ò«ØæJ ‘ äÉYƒªÛG á≤jôW Ωóîà°ùJ

∫ÉÑ≤à°SGh º¡FGQBG á°ûbÉæŸ IÒÑc á°Uôa í«àJ ¿CGh ,√ÉjÉæK ‘ IOQGƒdG á«aÉ°ûμà°S’G á∏Ä°SC’G ≈∏Y Ö«Œh •É°ûædG

.º¡JGhP ≥≤–h º¡JÉ«°üî°T »æÑJ ∂dòH ∂fC’ .kÉ©jô°S É¡æY º¡àHÉLEG »°TÉ–h º¡©e É¡ãëHh º¡JGQÉ°ùØà°SG

: áÑdÉ£dG / ÖdÉ£dG ôeCG ‹h »NCGøe ádÉ©a áªgÉ°ùÃ ºàj Gògh ,¬dƒ«e ájÉYQh ò«ª∏àdG äGQÉ¡e á«ªæJ º«∏©àdG ±GógCG πLCG øe ¿CG ∂æY Ö«¨j ’

áYƒª› ÒaƒJh ,¬H á°UÉN IÒ¨°U á«ª∏Y áÑàμe ÒaƒJ ∫ÓN øe º∏©à∏d ÈcCG kÉ°Uôa ¬FÉ£YEGh ,√ƒ‰ á©HÉàe ‘ Iô°SC’G

áë°üdG ÖfGƒL ≈∏Y ò«ª∏àdG ∞jô©J ≈∏Y ÜÉàμdG Gòg ‘ Éæ°UôM óbh ,á«ª∏©dG ¬JÉjGƒg á°SQÉªŸ Oó©dGh äGhOC’G øe

Éª∏c äÉgÉŒ’G √òg πãe á«ªæJ ‘ óYÉ°ùJ ¿CG ò«ª∏àdG ôeCG ‹h »NCG ∂H …ôëa áÄ«ÑdG ™e »HÉéjE’G πYÉØàdGh áeÓ°ùdGh

.∂dòd á°UôØdG âëæ°S

ÚY Iôb ∑AÉæHCG ¬∏dG π©L .äÉÑ≤©dG øe ÒãμdG »£îàH π«Øc ƒ¡a ,á°SQóŸG ™e ∂∏°UGƒJ IQhô°V ≈∏Y ócDƒf Éªc

.º¡àeC’h ∂d

: áÑdÉ£dG »àNCG / ÖdÉ£dG »`NCGGƒëÑ°UCG º∏©àdG ≈∏Y º¡JôHÉãeh º¡°UôëHh ,∑ô`ªY πãe ‘ G kQÉ`¨°U ΩÉjC’G øe Ωƒj ‘ Gƒ`fÉ`c Ωƒ`«dG AÉ``ª∏Y

.GQÉ`Ñc AÉª∏Y Ωƒ«dG

: íFÉ°üædG ¢†©H ∂«dEGh , kGÒÑc kÉŸÉY πÑ≤à°ùŸG ‘ ¿ƒμJ ¿CG ∂©°SƒHh

.∂H ô“ »àdG á£°ûfC’G ™«ªL πªY ≈∏Y ¢UôMG ``1

.∂«∏Y Ö©°üj Ée ™«ªL øY ∫CÉ°SG `` 2

.∂à£°ûfCG èFÉàf ‘ ∑AÓeR ¢ûbÉf `` 3

.∑AÓeR ≈∏Yh ∂ª∏©e ≈∏Y ¬°VôYGh , kGójóL kÉÄ«°T ôμàÑJ ¿CG ∫hÉM `` 4

.¬àeCGh ¬æWh Ωóîj kÉª∏°ùe kÉŸÉY ¿ƒμJ ¿CG ¬∏dG ∫CÉ°ùf

âjó`°SCG GPEG AGó``©``°S ¿ƒμf ºch ,¢ü``≤ædG øe ƒ∏`îj ’ …ô`°ûH ó`¡L ƒg ÜÉàμdG Gòg kGÒNCGh

ègÉæª∏d áeÉ©dG IQGOE’G ¢ùcÉa ≈∏Y ÜÉàμdG Gòg ∫ƒM ∂JÉ¶MÓe;(4081297)¬∏dG ∫CÉ°ùfh

.OGó°ùdGh ÜGƒ°ü∏d ™«ª÷G ≥aƒj ¿CG

¿ƒ`Ø`dDƒ`ŸG

....

ÜÉàμdG RƒeQ ä’’O

: á«dÓ¡à°S’G á˘∏˘Ä˘°SC’Gõ˘ uØ˘ë˘ oà˘˘d π˘˘Nó˘˘ª˘˘c ¢SQO π˘˘c á˘˘jGó˘˘H ‘ ¿ƒ˘˘μ˘˘Jh.ójó÷G ¢SQó∏d º¡àÄ«¡Jh ácQÉ°ûŸG ≈∏Y ò«eÓàdG

: áÑdÉ£dG »JõjõY ÖdÉ`£dG …õjõY ád’Oh ÜÉà``μdG IOÉe ¢VôY ‘ áeóîà°ùŸG RƒeôdG ¿É«H »∏j Éª«a πc

.∞°üdG Gòg ‘ Ωƒ∏©dG è¡æŸ ∂ªt∏©J ∫ÓN ∑óYÉ°ùJ ¿CG πeCÉf ; É¡æe

: »`ægP l•É`°ûf,áeƒ∏©ŸG ï«°SÎd ¬ægP ò«ª∏àdG ¬«a πª©oj •É°ûf øY IQÉÑY.»FÉ¡ædG Ëƒ≤àdG ‘ ¬H ÖdÉ£j ’h ,¬°ùØf ‘ º∏©àdG ÖM AÉcPE’h

: »``dõ``æ˘˘˘e l•É`°ûf’h º˘¡˘Jƒ˘«˘H ‘ ò˘«˘˘eÓ˘˘à˘˘dG ¬˘˘jô˘˘é˘˘j •É˘˘°ûf ø˘˘Y IQÉ˘˘Ñ˘˘YÉ‡ ócCÉà∏d hCG Ú©e ÖfÉL ï«°SÎd ™°Vh É‰EGh »FÉ¡ædG Ëƒ≤àdG ‘ ¬H ¿ƒÑdÉ£j

.ò«ª∏àdG ¬°SQO

: ∂°ùØf ÈàNGΩÉàdG ¬HÉ©«à°SG øe ócCÉà«d ò«ª∏à∏d kÉ«JGP kGQÉÑàNG πuã“.º¡d É¡e uƒ≤ojh º¡JÉHÉLEG º∏©ŸG ™HÉàjh ¢ShQódG ¢†©H ‘ IOQGƒdG •É≤æ∏d

: ?âª∏©J GPÉeπ°Uƒàj ¿CG Öéj »àdG áHôéàdG hCG ¢SQódG á°UÓN πã“.≈æ©ŸG á«eƒª©H πH ¢üædG á«aôëH É¡«a ΩGõàd’G Öéj ’h ,ò«ª∏àdG É¡«dEG

: ¿CG ∂æe ™bƒàj≥FÉ≤ë∏d ó¡÷G ¬«Lƒàd √ôeCG ‹ƒdh ò«ª∏à∏d â©°Vh.É¡dƒM OôJ »àdG á∏Ä°SC’G øY áHÉLE’Gh É¡ª¡ah ¢SQódG ‘ á°ù«FôdG º«gÉØŸGh

: »∏ªY •É`°ûfhCG ∞°üdG πNGO ò«ª∏àdG √ò uØæoj …QÉ¡e •É°ûf øY IQÉÑYäGQÉ¡e á«ªæJh á«FÉ°ü≤à°SG ±GógCG ≥«≤ëàd º∏©ŸG ±Gô°TEG â– ÈàıG

.IOófi á«∏ªY

: äÉª∏μdG hCG áª∏μdG â– ôØ°UC’G π¶dGIójó÷G á«ª∏©dG º«gÉØª∏d õeôjπ˘°†aCG º˘˘∏˘˘©˘˘J ‘ É˘˘¡˘˘ª˘˘¡˘˘a ó˘˘YÉ˘˘°ùj »˘˘à˘˘dG á˘˘«˘˘°SÉ˘˘°SC’G º˘˘«˘˘gÉ˘˘ØŸG hCG ¢SQó˘˘dG ‘

.´ƒ°Vƒª∏dΩƒéædGáÄdCÓàŸG

....

á∏àμdGh IOÉŸG

πFGƒ°ùdG ¢UGƒN

¢SOÉ°ùdG π°üØdG

™HÉ°ùdG π°üØdG

á«◊G äÉbƒ∏ıG äÉØ°U

¿Gƒ«◊G ‘ ájò¨àdG

™HGôdG π°üØdG

¢ùeÉÿG π°üØdG

¢Sô`````¡``Ø`dG

? ∂ª°ùL ÖcÎj s·12

18

28

38

51

58

68

ΩÉ©£dG º°†¡d RÉ¡L Éæª°ùL ‘

?»ª°†¡dG ∑RÉ¡L áeÓ°S ≈∏Y ßaÉ– ∞«c

∫hC’G π°üØdG

ÊÉãdG π°üØdG

ådÉãdG π°üØdG

? πª©j ∞«c ∂ª°ùL : ¤hC’G IóMƒdG

á«◊G äÉbƒ∏ıG : á«fÉãdG IóMƒdG

á∏àμdGh IOÉŸG : áãdÉãdG IóMƒdG

....

AÉŸG á«ªgCG øeÉãdG π°üØdG

IOÉª∏d çó– äGÒ¨J

ÉgDhÉØWEGh ≥FGô◊G

ô`°TÉ©dG π°üØdG

ô°ûY …OÉ◊G π°üØdG

IQGô```◊G ™`°SÉàdG π°üØdG

ÉædƒM øe AÉŸG : á©HGôdG IóMƒdG

IQGô◊G : á°ùeÉÿG IóMƒdG

IOÉ`ª∏d çó`– äGÒ``¨J : á°SOÉ°ùdG IóMƒdG

ÉædƒM øe ¿ƒμdG ô°ûY ÊÉãdG π°üØdG

¿ƒ`````μ`dG : á©HÉ°ùdG IóMƒdG

82

92

104

113

126

....

ºμ«∏Y ΩÓ°ùdG¬JÉcôHh ¬∏dGáªMQh

ÉæH És«g

»≤jó°U Éj ∂H kÉÑMôe∞°ü∏d Ωƒ∏©dG ÜÉàc ‘

»FGóàH’G ™HGôdG

á∏MQ ‘ ∂Ñë°UCG ±ƒ°SkÉjƒ°S ±ô©àæd Ωƒ∏©dG ÜÉàc ‘»g ºμa ,Ωƒ∏©dG IOÉe ≈∏Y

.á©à‡h á≤«°T

: ¤É©J ∫Éb

}|

.(4 ájBG ÚàdG IQƒ°S)

≈`dhC’G Ió``Mƒ`dG

?πª©j ∞«c ∂ª`°ùL

12

? §FÉ◊G Gòg ¿ƒμàj sºpe

π°üØdG∫hC’G

@.á«∏ÿG ±uô©J

@.ƒ°†©dGh á«∏ÿG ÚH ábÓ©dG Oó–

@.RÉ¡÷Gh ƒ°†©dG ÚH ábÓ©dG ÚÑJ

@.Iõ¡LC’Gh AÉ°†YC’Gh ÉjÓÿG ≈∏Y á∏ãeC’G ¢†©H ôcòJ

? ∂ª°ùL ÖcÎj s·

á``«```∏```î`dG

ÒÑμdG ≈æÑŸG Gògh §FÉ◊G ¿EG»g IóMGƒdG áHƒ£dÉa ,Üƒ£dG »g IÒ¨°U äGóMh øe ¿Éfƒμàj

.ÊÉÑŸG AÉæH IóMh

13

....

‹ÉàdG •É°ûædG AGôLEÉH ºb ÉjÓÿG ≈∏Y ÌcCG ±ô©ààd:

? êÉà– GPÉe

. kGÒ¨°U kÉ≤ÑW ,áLÉLO á°†«H

? πª©J GPÉe

@.êQÉÿG øe pá°†«ÑdG nπμ°T r¢üëaG

@.≥Ñ£dG ‘ É¡JÉjƒàfi ™°Vh ≥aôH á°†«ÑdG Iô°ûb ô°ùcG

@.á°†«ÑdG äÉjƒàfi ¢üëaG

.√ógÉ°ûJ Ée ∞°U ¯

............................................

»g á«∏ÿG ,ÉjÓÿG øe ¿ƒμàj »◊G ¥ƒ∏ıG º°ùL

™«£à°ùf ’h kGóL IÒ¨°U ÉjÓÿG º¶©eh »◊G ¥ƒ∏ıG AÉæH IóMh

.(ô¡ÛG) IÒ¨°üdG ΩÉ°ùLC’G ôuÑμoj RÉ¡L ΩGóîà°SÉH ’EG É¡àjDhQ

ô`¡`````›

, ÉjÓ`ÿG »g IÒ¨°U äGóMh øe ¿ƒμàj ∂ª°ùL q¿EG,º°ù÷G »æÑàd ÉjÓÿG ™ªéàJh ∂ª°ùL ‘ AõL ô¨°UCG »g á«∏ÿÉa

.ÉjÓÿG øe É¡eÉ°ùLCG ¿ƒμàJ iôNC’G á«◊G äÉbƒ∏ıG ¿CG Éªc? á«∏ÿG »g Éªa

14

»g ÉgógÉ°ûJ »àdG Qƒ°üdGh , áØ∏àfl kÉeÉéMCG É¡d q¿CG Éªc , ÉjÓî∏d IÒãc ∫Éμ°TCG ∑Éæg

.∂ª°ùL ‘ »àdG ÉjÓÿG ´GƒfCG ¢†©Ñd

AGôª◊G ΩódG ÉjÓNAÉ°†«ÑdG ΩódG ÉjÓNá«Ñ°üY á«∏N

ÉjÓ````````î`dG ´Gƒ``fCG

¬∏dG ∫ƒ°SQ ∫Éb˜ :ó°ù÷G πãªc º¡ØWÉ©Jh º¡ªMGôJh ºgOGƒJ ‘ ÚæeDƒŸG πãe{

zô¡°ùdGh ≈ª◊ÉH ó°ù÷G ôFÉ°S ¬d ≈YGóJ ƒ°†Y ¬æe ≈μà°TG GPEG.

? ƒ°†©dG Éªa

ƒ`°†````````©`dG

øe ÒÑc OóY øe ¿ƒμàj ƒ°†©dG h ,∂ª°ùL AÉ°†YCG øe lOóY Qƒ°üdG ‘ √ógÉ°ûJ Ée

.áØ∏àıG ÉjÓÿG

15

....

.É¡àØ«Xh Ö°ùM »◊G ¥ƒ∏ıG º°ùL ‘ ÉjÓÿG ´ƒæàJ @

ƒ°†©dG @.áæ«©e ∞FÉXh …ODƒjh áØ∏àıG ÉjÓÿG øe ÒÑc OóY øe ¿ƒμàj

.AÉ°†YC’G øe OóY øe ¿ƒμàj RÉ¡÷G @

? √ógÉ°ûJ …òdG Ée ,πμ°ûdG πeCÉJ¯

...........................

...........................

RÉ``¡`````````é``dG

? §FÉ◊ÉH º°ù÷G Éæ¡Ñ°T GPÉŸ ÚÑJ ¿CG ™«£à°ùJ πg

AÉ°†YC’G øe kGOóY ™ªéj ≥HÉ°ùdG πμ°ûdG ¿CG â¶M’ ∂∏©d

.É¡°†©ÑH á£ÑJôe

.»ª°†¡dG RÉ¡÷G ƒg , kGRÉ¡L ¿ uƒμJ AÉ°†YC’G √òg q¿EG

πãe ,Iõ¡LC’G øe OóY ∂ª°ùL ‘ :RÉ¡÷Gh »ª°†¡dG RÉ¡÷G

.`` ¬∏dG ¿PEÉH `` kÉ©e É¡°SQóf ±ƒ°Sh ,ÉgÒZh »°ùØæàdG

16

1 ¢S : É¡Yƒf »∏j É‡ IQƒ°U πc â– ÖàcGá«∏N): (RÉ¡L , ƒ°†Y ,

2 ¢S : É¡Ñ°SÉæj ÉÃ á«dÉàdG πª÷G ‘ äÉZGôØdG πªcCG:

`` CG .............. º°ù÷G AÉæH IóMh »g.

¿ uƒμàd AÉ°†YC’G øe OóY ™ªéàJ `` Ü.............

øe ÒÑc OóY øe ƒ°†©dG ¿ƒμàj `` ê.áØ∏àıG .............

..........................

.......................................

17

....

3 ¢S : ? πμ°ûdG Gòg πãÁ GPÉe..................É¡ª°SQ róYCG ,

18

....

π°üØdGÊÉãdGΩÉ©``£dG º°†`¡d RÉ`¡`L Éæª°ù`L »`a

º`°†```````¡`dG

@.πcC’G óæY º∏°ùŸG ¬dƒ≤j Ée ôcòJ

@.¿Éæ°SC’G áØ«Xh Oó–

@.ÜÉ©∏dG IóFÉa ôcòJ

@.»ª°†¡dG RÉ¡÷G AGõLCG Oó©J

@.º°†¡dG RÉ¡L ÈY áª≤∏dG QÉ°ùe ™ÑàJ

@.º°†¡dG ±uô©oJ

@.»ª°†¡dG RÉ¡÷G AGõLCG øe AõL uπc náØ«Xh Oó–

? πcC’G óæY º∏°ùŸG ∫ƒ≤j GPÉe

? ¿Éæ°SC’G IóFÉaÉe

19

? êÉà– GPÉe ¯

âjƒμ°ùH á©£b.áaÉL

?πª©J GPÉe ¯

@.âjƒμ°ùÑdG á©£b ≠°†eG

? âjƒμ°ùÑdG á©£b áHƒWôH ¢ù– πg ¯.........

? áaÉ÷G âjƒμ°ùÑdG á©£≤d áHƒWôdG âJCG øjCG øe ¯

.................................

? ≠°†ŸG ó©H âjƒμ°ùÑdG á©£b πμ°T Ò¨J πg ¯...............

? ≠°†ŸG ó©H âjƒμ°ùÑdG á©£b ¢ùª∏e Ò¨J πg ¯..............

? ßMÓJ GPÉe ,≠°†ŸG AÉæKCG ¿É°ù∏dG ácôM ™ÑàJ ¯

¿É°ù∏dG .................ΩÉ©£dG

º°†¡dG ájGóH ƒg πμ°ûdG ‘ Ò¨J øe âjƒμ°ùÑdG á©£≤d ºØdG ‘ çóM Ée ¿EG

? ÜÉ©∏dG IóFÉa ±ô©J πg±ô©ààd ‹ÉàdG •É°ûædÉH ΩÉ«≤dG ‘ ∂jCGQ Ée

? ÜÉ©∏dG IóFÉa ≈∏Y

20

....

ΩÉ©```£dG º`°†``g RÉ`¡``L »`a á`∏``MQ

»æÑë°üJ ¿CG »≤jó°U Éj ∂jCGQ Ée

? ∂ª°ùL ‘ ΩÉ©£dG áª≤d ™e á∏MQ ‘

.ÉæH Éq«g

ÚÑj πμ°ûdG Gòg ¿EG

Ö°ùM º°†¡dG RÉ¡L AGõLCG

.∂ª°ùL ‘ É¡©bGƒeøe CGóÑæd É«¡a

,º°†¡dG RÉ¡L ‘ ¤hC’G á£≤ædG

»gh.ºØdG

21

º`````Ø`dG `` 1:


.IÒ¨°U IBGôe

?πª©J GPÉe ¯

@.∂fÉæ°SCG ¤EG É¡dÓN øe ô¶fGh ∂ªa ΩÉeCG IBGôŸG ™°V

? á¡HÉ°ûàe ∂fÉæ°SCG πg ¯...........

............ ? ∂ªa ‘ ¿Éæ°SC’G øe kÉYƒf ºc ¯

? ∂ªa ‘ …ƒ∏©dG ∂ØdG ¿Éæ°SCG OóY ºc ¯..............

? ∂ªa ‘ »∏Ø°ùdG ∂ØdG ¿Éæ°SCG OóY ºc ¯.............

? ÖÑ°ùdG Ée ? IQƒ°üdG ‘ OƒLƒe ƒg Ée øY ∂fÉæ°SCG OóY ∞∏àîj πg ¯

.........................................................

•É°ûædÉH ΩÉ«≤dG ‘ ∂jCGQ Ée? ∂fÉæ°SCG ≈∏Y ±ô©ààd ‹ÉàdG

, á«ª°†¡dG IÉæ≤dG ájGóH ƒg ºØdG»àdG ¿Éæ°SC’G ¬Hh ,ΩÉ©£dG πNóeh

.ΩÉ©£dG ™£≤J

22

....

Ωƒ`````©`∏`Ñ`dG `` 2:

…ô`````ª`dG `` 3:

Ió````©``ª`dG `` 4 :

ô“ ºØdG ‘ ΩÉ©£dG ™«£≤J ó©HA…ôŸG ¤EG Ωƒ©∏ÑdG ÈY ΩÉ©£dG áª≤d

¿CG ¤EG A…ôŸG ÈY áª≤∏dG π≤àæJ. Ió©ŸG ¤EG π°üJ

,¬ª°†g ºà«d IÎa ΩÉ©£dG ≈≤Ñj Éæg

. á≤«bódG AÉ©eC’G ¤EG π≤àæj ºK

A

23

á£«°ùH ∫Éμ°TCG ¤EG ΩÉ©£dG ∫ƒëj ƒgh , ΩÉ©£dG º°†¡d RÉ¡L Éæª°ùL ‘

»bÉH ‘ πoªrμnjh ºØdG ‘ CGóÑj º°†¡dGh , É¡æe IOÉØà°S’G Éæª°ù÷ øμÁ

.á«ª°†¡dG IÉæ≤dG

á`≤``«`bódG AÉ```©`eC’G `` 5:

á¶`«`∏`¨dG AÉ```©`eC’G `` 6 :

πoªrμnj É¡«ah á≤«bódG AÉ©eC’G »g √òg∫É≤àfG ºàj ºK ,á£«°ùH ∫Éμ°TCG ¤EG ΩÉ©£dG º°†g

.ΩódG ∫ÓN º°ù÷G AGõLCG ¤EG Ió«ØŸG OGƒŸG

π≤àæJ É¡ª°†g ºàj ⁄ »àdG OGƒŸG

º°ù÷G êQÉN ÉgOô£àd á¶«∏¨dG AÉ©eC’G ¤EG

. êô°ûdG áëàa ÈY

24

....

?êÉà– GPÉe ¯

,(¿Gô°üe) êÉLO AÉ©eCGøμÁ) ™«H πfi øe É¡«∏Y ∫ƒ°ü◊G.(øLGhódG

?πª©J GPÉe ¯

@.É¡°ùª∏eh ,AÉ©eC’G πμ°T ¢üëØJ

@.≥aôH É¡Ñë°S ∫hÉMh , ∂jój ÚH AÉ©eC’G øe á©£b ∂°ùeCG

? ßMÓJ GPÉe ¯......................

25

»∏j Éª«a É¡ØFÉXhh ¿É°ùfE’G ‘ »ª°†¡dG RÉ¡÷G AGõLCG ÚH §îH π°U:

ΩÉ©£dG π«°UƒJ »àØ«Xh

A…ôŸG ¤EG ºØdG øe

ΩÉ©£dG º°†g »àØ«Xh

º˘°†g ∫É˘ª˘cEG »˘˘à˘˘Ø˘˘«˘˘Xh

Ió©ŸG ó©H ΩÉ©£dG

ΩÉ©£dG ™«£≤J »àØ«Xh

ΩÉ©£dG π«°UƒJ »àØ«Xh

Ió©ŸG ¤EG

äÓ˘°†a Oô˘W »˘à˘Ø˘˘«˘˘Xh

º°†¡J ⁄ »àdG ΩÉ©£dG

º°ù÷G êQÉN

26

....

1 ¢S :.áë«ë°U äGQÉÑ©H äÉZGôØdG πªcCG

çóM GPÉe? Éæg ΩÉ©£∏d



? ƒ°†©dG Gòg º°SG Ée

? ƒ°†©dG Gòg º°SG Ée


...............

...............

..............

..............

..................

..................

................

................

................

................

.............

.............

27

2¢S : áÑ°SÉæe äÉª∏μH »∏j Éª«a äÉZGôØdG πªcCG :

πcC’G óæY º∏°ùŸG ∫ƒ≤j `` CG...................

¿Éæ°SC’G Ωƒ≤J `` Ü ....................¬ª°†g π¡°ù«d ΩÉ©£dG

Ωƒ≤j `` ê ..............ºØdG πNGO ΩÉ©£dG Ö«∏≤àH

RGôaEG ºàj `` O ............ΩÉ©£dG ÖWÒd ºØdG ‘

........ƒg º°ù÷G ≈∏Y ¬©jRƒàd AGò¨dG ¢UÉ°üàeG ¬«a ºàj …òdG ƒ°†©dG `` `g

3¢S : áeÓY ™°V)✓ ( áeÓ`Yh áë«`ë°üdG IQÉÑ`©dG ΩÉeCG)✗ ( áÄ``WÉÿG IQÉÑ``©dG ΩÉeCG

»∏j Éª«a:

.á¶«∏¨dG AÉ©eC’G ¤EG π≤àæj ºK ΩÉ©£dG º°†¡H Ió©ŸG Ωƒ≤J `` CG( )

.Ωƒ©∏ÑdG ºK A…ôŸG ¤EG ºØdG øe ΩÉ©£dG π≤àæj `` Ü( )

.á¡HÉ°ûàe ºØdG ‘ ¿Éæ°SC’G ™«ªL `` ê( )

.Ió©ŸG ó©H ΩÉ©£dG º°†g ∫ÉªcEÉH á≤«bódG AÉ©eC’G Ωƒ≤J `` O( )

4¢S :.ºØdG øe kGAóH »ª°†¡dG RÉ¡÷G πNGO áª≤∏dG QÉ°ùe ™qÑàJ

.............................................................

.............................................................

5 ¢S : ? º°†¡dG IóFÉa Ée

.............................................................

.............................................................

28

....

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

@.»ª°†¡dG RÉ¡÷G ≈∏Y á¶aÉëª∏d áª«∏°ùdG äGOÉ©dG ¢†©H Oó©J

@.∫É¡°SE’G ÜÉÑ°SCG ±ô©àJ

@.¿Éæ°SC’G ≈∏Y á¶aÉÙG ¥ôW Oó©J

@.¿Éæ°SC’G ∞«¶æJ ‘ ¿ƒé©ŸGh √É°TôØdG ΩGóîà°SG á≤jôW ∞°üJ

@.¬àë°Uh »ª°†¡dG ∑RÉ¡L áeÓ°S ≈∏Y ßaÉ–

π°üØdGådÉãdG?»ª°†¡dG ∑RÉ¡L áeÓ°S ≈∏Y ßaÉ– ∞«c

º∏°ùŸG É¡ª∏©àj ÜGOBG πcCÓd√òg ¢†©H ôcòJ ¿CG ∫hÉM ,ô¨°üdG òæe

.ÜGOB’G

29

? πcC’G πÑb ÉæjójCG π°ù¨f GPÉŸ

.............................

.............................

.............................

äGhô°†ÿG π°ù¨f GPÉŸ? É¡∏cCG πÑb kGó«L á¡cÉØdGh

.............................

.............................

.............................

IÒãc ¢VGôeCG ∑Éæg,»ª°†¡dG RÉ¡÷G Ö«°üJ ¿CG øμÁ

Ω’B’G ¿É°ùfEÓd ÖÑ°ùJh ¢VGôeC’G √òg øeh :

30

....

∫É``¡```````°SE’G:

? ∫É¡°SE’ÉH ÜÉ°üŸG ô©°ûj GPÉÃ

.............................

.............................

..........................

..........................

..........................

..........................

...........................

ÖàcGh Qƒ°üdG πeCÉJ.∫É¡°SE’ÉH áHÉ°UE’G ÜÉÑ°SCG

? ∫É¡°SEÓd â°Vô©J ¿CG ≥Ñ°S πg

31

? ÉæfÉæ°SCG ≈∏Y ßaÉëf ∞«c±ÉØ÷G ∫ƒ∏fi

∫hÉæàH ∫É¡°SE’ÉH ÜÉ°üŸG í°üæj¢†jƒ©àd ¢UÉN ∫ƒ∏fih ,AÉŸG øe IÒÑc äÉ«ªcøe óH’h , Égó≤a »àdG ìÓeC’Gh AÉŸG øY º°ù÷G

.êÓ©dG òNC’ Ö«Ñ£dG á©LGôe

∫hÉæJ øe QÉãcE’G πg

lQÉ°V ájRÉ¨dG äÉHhô°ûŸGh äÉjƒ∏◊G? GPÉŸh ? É¡d ló«Øe ΩCG ¿Éæ°SC’ÉH

? ∑Gƒ°ùdG º∏°ùŸG Ωóîà°ùj GPÉŸ

`` 1.........................

`` 2.........................

32

....

á«∏Ø°ùdG ¿Éæ°SC’G ¢T uôa

¿Éæ°SC’G ºªb ¢T uôa

ájƒ∏©dG ¿Éæ°SC’G ¢T uôa

πØ°SC’Gh ≈∏YCÓd πNGódG øe ¿Éæ°SC’G ¢T uôa

.∂dòH Ωƒ≤J ∞«c ôcPG , º«∏°S πμ°ûH IÉ°TôØdÉH ∂fÉæ°SCG ∞¶æJ ∞«c âª∏©J ¿CG ≥Ñ°S@

`` 1.........................

`` 2.........................

`` 3.........................

`` 4.........................

IQhô°†dG óæY ¿ƒé©e ¿hóH ∂dP πªY øμÁh , IÉ°TôØdÉH ¿Éæ°SC’G ∞«¶æàd »∏ªY •É°ûæH ΩÉ«≤dG º∏©ŸG ≈∏Y ìÎ≤j @.

33

∂fÉæ°SC’ çóëj GPÉe? É¡àaÉ¶f πª¡J ÉeóæY

.Éæ≤jó°U ¿Éæ°SC’G Ö«ÑWÖ«ÑW IQÉjR ≈∏Y ¢Uô– ¿CG Öéj

⁄ ƒd ≈àM ,ôªà°ùe πμ°ûH ¿Éæ°SC’G.∂fÉæ°SCG ‘ ⁄CÉH ô©°ûJ

kÉªFGO ôcòJ:.êÓ©dG øe ÒN ájÉbƒdG q¿CG

ÉeóæY Ögòf øjCG? ÉæfÉæ°SCG ÉæŸDƒJ

........................

34

....

.IQƒ°U πc â– Ö°SÉæe ≥«∏©J áHÉàc ™e á«dÉàdG Qƒ°üdG ‘ CÉ£ÿG øu«H

¿CG øμÁ áÑjô¨dG ΩÉ°ùLC’G º¶©eh ,»ª°†¡dG RÉ¡÷G ¤EG òØæŸG ƒg ºØdG

»ª°†¡dG RÉ¡÷G áeÓ°Sh áë°üH ájÉæ©dGh ,¬dÓN øe ∂ª°ùL ¤EG πNóJ

.º°ù÷G Ö«°üJ »àdG ¢VGôeC’G øe ájÉbƒ∏d π«Ñ°S

..........................

..........................

..........................

..........................

..........................

..........................

35

: IQÉÑY øe É¡Ñ°SÉæj Éeh IQƒ°U πc ÚH §îH π°U

áeÓ°S ≈∏Y ßaÉMCG

»ª°ùL

∫hÉæJh πcC’G øe QÉãcE’G

ÖÑ°ùj ájRÉ¨dG äÉHhô°ûŸG

á«ë°U πcÉ°ûe

øe ¢VGôeC’G Éæ«dEG π≤àæJ ób

áKƒ∏ŸG áª©WC’G

36

....

1¢S : äGOÉ`Y ™HQCG ∞`°üJ ¿CG ∫hÉM »ª`°†¡dG RÉ¡`÷G øY â°SQO Ée Aƒ°V ‘

.É¡«∏Y ¢Uô– ¿CG Öéj πcC’G óæY áª«∏°S

.........................................................

2¢S :: »∏j Éª«a áë«ë°üdG áHÉLE’G ∫ƒM IôFGO ™°V

¿Éæ°SC’G ¢Sƒ°ùJ ÜÉÑ°SCG øe `` CG:

.á¡cÉØdG π°ùZ ΩóY `` 1

.äÉjƒ∏◊G ∫hÉæJ øe QÉãcE’G `` 2

.OQÉÑdG AÉŸG Üô°T `` 3

¿Éæ°SC’G ∞«¶æJ ºàj `` Ü:

.Ωƒj sπc Iôe `` 1

.∞«¶f ÒZ kÉeÉ©W Éæ∏cCG GPEG `` 2

.ΩÉ©W áÑLh πc ó©H `` 3

: ∫É¡°SE’ÉH áHÉ°UE’G øe ájÉbƒ∏d `` `L

. kGó«L ÉæjójCG ∞¶æf `` 1

.øNÉ°ùdG ΩÉ©£dG ∫hÉæJ Öæéàf `` 2

.∫É¡°SEÓd á©fÉŸG ájhOC’G ∫hÉæJ ≈∏Y ¢Uôëf `` 3

3¢S :? ¿Éæ°SC’G Ö«ÑW Qhõf ≈àe

.........................................................

á«fÉ`ãdG Ió``MƒdG

á«ëdG äÉbƒ∏ıG

....

38

....

π°üØdG™HGôdG

@.á«◊G äÉbƒ∏îª∏d ácÎ°ûŸG äÉØ°üdG Oó–

@.¢VQC’G í£°S ≈∏Y äÉÑædG OƒLh øcÉeCG Oó–

@.äÉÑædG AGõLCG ÚH õ«“

@.ƒªæ«d äÉÑædG É¡LÉàëj »àdG AÉ«°TC’G èàæà°ùJ

@.äÉÑædG ≈∏Y Éª¡FGòZ ‘ ¿Góªà©j ¿Gƒ«◊Gh ¿É°ùfE’G ¿CG ∞«c ÚÑJ

á«`ë`dG äÉ`bƒ`∏`î`ª`dG äÉ`Ø`°U

äÉbƒ∏ıG äÉØ°U â°SQO ¿CG ≥Ñ°SäÉØ°üdG ¢†©H ôcPG ºK á«dÉàdG Qƒ°üdG ßM’ ,á«◊G

.äÉbƒ∏ıG √òg ÚH ácÎ°ûŸG

39

....

¢ùØ˘æ˘˘à˘˘J »˘˘¡˘˘a ,á˘˘cÎ°ûe äÉ˘˘Ø˘˘°üH É˘˘gõ˘˘«˘˘eh ,á˘˘«◊G äÉ˘˘bƒ˘˘∏ıG ¬˘˘∏˘˘dG ≥˘˘∏˘˘N

ôKÉμàJh ∑ôëàJh ÈμJh ƒªæJh iò¨àJh.

? »M ¥ƒ∏fl ôî°üdG πg ¯

? GPÉŸ ¯................

ÉædƒM øe äÉÑædG

? äÉJÉÑædG ¢û«©J øjCG

,á«dÉàdG Qƒ°üdG ‘ πqeCÉJÉ¡«a óLƒJ »àdG øcÉeC’G ¢†©H ≈∏Y ±ô©àdG ∫hÉMh

.¢VQC’G í£°S ≈∏Y äÉJÉÑædG

.................... ..................... ......................

40

....

?êÉà– GPÉe ¯

áàÑf, Ò¨°U ¢VƒM ‘ IÒ¨°U

kGQÉgRCG …ƒ–h , Iôªãe ¿ƒμJ ¿CG ≈YGôj@.

?πª©J GPÉe ¯

@.∂eÉeCG »àdG áàÑædG πμ°T ¢üëaG

.................... ..................... ......................

.................... ..................... ......................

äÉÑædG AGõ``LCG

@π°†Øj.QÉªK ¿hóH ¬àÑf ΩGóîà°SG øμÁ ôªãe äÉÑf ôaƒJ ΩóY óæYh ,ôNBG äÉÑf …CG ΩGóîà°SG øμÁh ,∫ƒØdG hCG É«dƒ°UÉØdG hCG ºWÉª£dG äÉÑf

. äÉÑædG AGõLCG ¢SQóæd »©e ∫É©J

41

....

.∂eÉeCG ÉgGôJ »àdG áàÑædG AGõLCG ôcPG ¯

.........,.........,........,..........,...........

á∏«ª÷G QÉgRC’G √òg ¿EGQÉªãdG èàæJ »àdG »g

? QÉgRC’G ∫Éμ°TCG â∏eCÉJ πg

? äÉÑædG ≈∏Y ºFGO πμ°ûH óLƒJ QÉªãdGh QÉgRC’G πg

,áªFÉb áàÑædG π©éj …òdG Ée ? QÉªãdG h QÉgRC’G h ¥GQhC’G πªëjh

............................

?Ö∏°U ΩCG Úd ƒg πg áàÑædG ¥É°S ≈∏Y ∂©HÉ°UCÉH §¨°VG ¯......................

@.¥É°ùdÉH π°üàJ ∞«c ßM’h ,äÉÑædG ¥GQhCG ¢üëaG

º°SQG ¯.É¡à°üëa »àdG ábQƒdG πμ°T

42

....

,QÉ˘˘ª˘˘ã˘˘dGh QÉ˘˘gRC’Gh ¥GQhC’G π˘˘ª˘˘ë˘˘j …ò˘˘dG ¥É˘˘°ùdG ø˘˘e äÉ˘˘Ñ˘˘æ˘˘dG ¿ƒ˘˘μ˘˘à˘˘j

.áHÎdG øe ìÓeC’Gh AÉŸG ¢üà“h äÉÑædG âuÑãoJ »àdG Qhò÷Gh

@.áHÎdG øe äÉÑædG Öë°ùJ ¿CG ∫hÉM

? ßMÓJ GPÉe ¯

........................................

@.Qhò÷G í°†ààd áHÎdG øe äÉÑædG êôNCG

@.É¡∏μ°T ∞°U ºK , Qhò÷G ¢üëaG

........................................

? äÉÑæ∏d Qhò÷G IóFÉa Ée ¯

.........................................

.........................................

43

....

»∏j Éª«a Ö°SÉæŸG äÉÑædG AõLh ™HôŸG ÚH §îH π°U:

¢UÉ°üàeÉH ΩƒbCG

áHÎdG øe AÉŸG

¥GQhC’G πªMCG

QÉªãdGh QÉgRC’Gh

QÉªãdG èàfCG

44

....


á©HQCG á«YGQR áHôJ ,IÒ¨°U ¢VGƒMCG@@,AÉe ,É«dƒ°UÉa QhòH ,¢†«HCG πeQ ,

hCG »Ñ°ûN ¥hóæ°U ,AÉŸÉH ôKCÉàj ’ §N º∏b ,(äÉXƒë∏ŸG áHÉàμd) º∏bh ábQh

.Ò¨°üdG ¢Vƒ◊G øe ÈcCG iƒ≤e ¥Qh

? IQƒ°üdG ‘ ßMÓJ GPÉe

áYGQõH âªb ¿CG ≥Ñ°S πg? É¡YQõj kGóMCG äógÉ°T hCG IÒ¨°U áàÑf

áàÑædG áYGQR øe IÎa ó©H

? Ò¨àJ ΩCG »g Éªc IÒ¨°U ≈≤ÑJ πg

..................

¢SÉædG øe Òãc ø¶j QÉªãdG Éæ«£©jh Èμ«d äÉÑædG áYGQR ¿CG

,AÉŸÉH ÉghQCGh ,áHÎdG ‘ QhòÑdG ™°V §≤a ,kGóL á∏¡°S ‹ÉàdG •É°ûædG ÜuôL , ? ∂jCGQ Ée :

.¢SQódG AÉ£YEG øe á«aÉc IÎa πÑb ¬∏ªY ºàj ¿CG Öéj äÉÑfE’ÉH ≥∏©àŸGh •É°ûædG Gòg øe ∫hC’G Aõ÷G @

.¢†«HC’G πeôdGh á«YGQõdG áHÎdG ÚH ¥ôØdG ò«eÓàdG ¬«ÑæJ ≈YGôj @@

@

? ƒªæ«d äÉÑædG Ωõ∏j GPÉe

45

....

? πª©J GPÉe ¯

áHôéà∏d ó«¡ªàdG ¯ :

@.º°S 2 `H áaÉ◊G πÑb Ée ¤EG á«YGQR áHÎH ¢VGƒMCG áKÓK CÓeG

@.º°S 2 `H áaÉ◊G πÑb Ée ¤EG ¢†«HC’G πeôdÉH ™HGôdG ¢Vƒ◊G CÓeG

@.(π∏Ñe ø£b ¬H ≥ÑW ‘ É¡©°V hCG) óMGh Ωƒ`j Ió`Ÿ AÉ`ŸG ‘ É«dƒ```°UÉØdG Qhò`H ™≤fG

@πc ‘ É¡`à``©`≤`f »àdG Qhò`ÑdG øe Ú`JQò`H ´QRG

º°S1 ≥ªY ≈∏Y ,á©HQC’G ¢VGƒMC’G øe ¢VƒM

.áHÎdG í£°S â–

@Aƒ`°V ¬∏`°üj ¿Éμ`e ¤EG á©HQC’G ¢VGƒMC’G π≤fG

,kÓ`ãe IòaÉ`ædG Üô`b É¡`©`°Vh ∂æ`μÁ ,¢ùª`°ûdG

@.IQÉ`M ¢ù`ª`°T â– É¡©°†J ’ øμdh

.ºFGO πμ°ûH áÑWQ áHÎdG ¿ƒμJ å«ëH kÉ«eƒj ¢VGƒMC’G …Q ‘ ôªà°SG

@.¥GQhC’G øe Ö°SÉæe OóY É¡d íÑ°üjh äÉJÉÑædG ƒªæà°S ΩÉjCG IóY ó©H

@.3 ¤EG 1 øe ΩÉbQCÉH á«YGQR áHôJ É¡H »àdG ¢VGƒMC’G ºbQ

.4 ºbôdG ¢†«HCG πeQ ¬H …òdG ¢Vƒ◊G §YCG

¢Vƒ◊G)(1:.kÉ«eƒj AÉŸÉH ≈≤°ùjh , IòaÉædG Üôb ¬fÉμe ‘ ∑Îj

äÉÑæ∏d äôaƒJ »àdG AÉ«°TC’G πØ°SCG kÉ£N ™°V¯ :

AÉŸG).(AGƒ¡dG , Aƒ°†dG , ìÓeC’G ,

áHô`é`àdG AóH:

46

....

¢Vƒ◊G)(2:. kGóHCG AÉŸÉH ≈≤°ùj ’h , IòaÉædG Üôb ¬fÉμe ‘ ∑Îj


AÉŸG) , Aƒ°†dG , ìÓeC’G ,(AGƒ¡dG

¢Vƒ◊G)(3: ‘ áàÑædG ¿ƒμàa ¥hóæ°üdÉH ≈£¨j øμdh ,IòaÉædG Üôb ¬fÉμe ‘ ∑Îj

.iôNCG Iôe ¬«∏Y AÉ£¨dG OÉ©j ºK ,kÉ«eƒj AÉŸÉH ≈≤°ùjh ,ΩÉJ ΩÓX



¢Vƒ◊G)(4:.kÉ«eƒj AÉŸÉH ≈≤°ùjh , IòaÉædG Üôb ¬fÉμe ‘ ∑Îj



@.á©HQC’G ¢VGƒMC’G ‘ äÉJÉÑædG ÚH ¿QÉb kÉÑjô≤J ´ƒÑ°SCG ó©H

‹ÉàdG ∫hó÷G ‘ èFÉàædG πé°S ¯ :

47

....

á`¶`MÓ`ŸG á```°û`bÉ`æŸG

? k’ƒHP ´ô°SCG äÉJÉÑædG …CG

? kÉJÉàH AÉŸÉH É¡≤°ùf ⁄ »àdG áàÑæ∏d çóM GPÉe

?Aƒ°†dG ÜÉ«¨H kGôKCÉJ ÌcCG 3 ¢Vƒ◊G äÉÑf AGõLCG øe AõL …CG

? É¡°†©H øY áØ∏àfl ¢VGƒMC’G ‘ äÉJÉÑædG ¿GƒdCG πg

,º«∏`°S πμ°ûH ƒªæj »μd Aƒ°†dGh ìÓeC’Gh AGƒ¡dGh AÉŸG ¤EG äÉÑædG êÉàëj

.äƒÁ ºK ,∞«©°V πμ°ûH ƒªæj ¬fEÉa AÉ«°TC’G √òg óMCG äÉÑædG ó≤a GPEGh

? äÉÑædG ‘ AÉŸG Oƒ©°U IógÉ°ûe ójôJ πg

.∂dõæe ‘ •É°ûædG Gò¡H ΩÉ«≤dG ÜqôL

? í«ë°üdG ƒªædG íeÓe É¡«a ô¡¶J máàÑf …CG

48

....


hCG ¢ù`àô``μdG øe ÚJÒ````¨`°U Ú`à`àÑf

Ú``°SCÉ`c ,¢ù```fhó```≤`ÑdG hCG Iô`Hõ```μdG

hCG AGô````ª`M áfƒ```∏e IOÉ`è ,Ú«`LÉLR

AÉbQRá¨`Ñ°U).AÉè ,(È`M hCG ΩÉ`©`W

? πª©J GPÉe ¯

@.kÉ«≤f kAÉe Ú°SCÉμdG ióMEG ‘ ™°V

@á¨Ñ°üdG ¬«dEG ∞°VCGh ,AÉe ôNB’G ¢SCÉμdG ‘ ™°V

.áfƒ∏ŸG

@øe m Ò°üb mAõL ¢üb ó©H ,¢SCÉc πc ‘ áàÑf ™°V

.Éª¡æe m πc ¥É°S

@.‹ÉàdG Ωƒ«dG ‘ Úà`àÑædG ¢üëaG

? ßMÓJ GPÉe ¯

.....................................

.....................................

? èàæà°ùJ GPÉe ¯

.....................................

.....................................

49

....

ìÓ`eC’G πãe ¬«a áÑFGòdG OGƒŸGh , áHÎdG øe AÉŸG ¢üàÁ ¿CG äÉÑædG ™«£à°ùj @

.OÉª°ùdG ‘ IOƒLƒŸG

,AGƒ¡dGh ìÓeC’Gh AÉŸG ΩGóîà°SÉH , ¬°ùØæH √AGòZ ™æ°ü«d äÉÑædG ¬∏dG CÉ«g @

.Aƒ°†dG OƒLh ‘

,º«∏°S ÒZ ∂aô°üJ ¿EG≥FGó◊G ∫Éª÷ OÉ°ùaEG ¬«ah

.äÉgõæàŸGh

∫ƒ≤f ¿CG ÉææμÁ :,äÉÑædG ≈∏Y Éª¡FGòZ ‘ ¿Góªà©j ¿Gƒ«◊Gh ¿É°ùfE’G q¿EG

∂dP í°VhßM’).(áHÉLE’G èàæà°SGh Qƒ°üdG

50

....

1¢S :.á«◊G ÒZ äÉbƒ∏ıG øe √ÒZh »◊G ¥ƒ∏ıG ÚH ¥hôa áKÓK ôcPG

........................................................

2¢S : á«dÉàdG áàÑædG AGõLCG øe mAõL πμd IóMGh IóFÉa ôcPG :

3¢S : áÑ°SÉæe äÉª∏μH á«dÉàdG äÉZGôØdG πªcCG :

º«∏°S πμ°ûH ƒªæ«d äÉÑæ∏d ÉgÒaƒJ Öéj »àdG AÉ«°TC’G øe `` CG :

h............................ h.............. h..............

≈∏Y Éª¡FGòZ ‘ ¿Gƒ«◊Gh ¿É°ùfE’G óªà©j `` Ü..................

Qò÷G @............................. :

¥É°ùdG @............................. :

¥GQhC’G @............................ :

QÉgRC’G @............................. :

51

....

π°üØdG¢ùeÉÿG

@.É¡FGòZ á«Yƒf Ö°ùM äÉfGƒ«◊G º u°ù≤J

@ øe m πc ≈∏Y á∏ãeCG ôcòJ : ,Ωƒë∏dG äÓcBGh ,ÜÉ°ûYC’G äÓcBG

.ájò¨àdG á«FÉæKh

@.IÎÛG ÒZ äÉfGƒ«◊Gh IÎÛG äÉfGƒ«◊G ÚH ¥ôØdG Oó–

............................

............................

¿Gƒ`«`◊G »`a ájò`¨`àdG

? É¡FGòZ ≈∏Y äÉfGƒ«◊G π°ü– ∞«c

¿CG »≤jó°U Éj º∏©J≈∏Y iò¨àJ äÉfGƒ«◊G ¢†©H

ÜÉ°ûYCG äÓcBG ≈ª°ùJh ,äÉJÉÑædG?É¡«∏Y k’Éãe Éæ«£©J πg ¯

............................

............................

¢†©H ¿CG º∏©J Éªc

äÉfGƒ«M ≈∏Y iò¨àJ äÉfGƒ«◊G

,Ωƒ◊ äÓcBG ≈ª°ùJh iôNCG

.É¡«∏Y k’Éãe ôcPG ¯

52

....

±ƒ°Sh á«dÉàdG Qƒ°üdG ßM’.≥HÉ°ùdG ∫GDƒ°ùdG øY áHÉLE’G ‘ ∑óYÉ°ùJ

kÓãe »FGòZ Qó°üe øe ÌcCG ≈∏Y äÉfGƒ«◊G ¢†©H OÉªàYG ßMÓj :äGô°û◊Gh ÜƒÑ◊G ≈∏Y iò¨àj êÉLódG.

¿Gƒ«◊G óªà©j ¿CG øμÁ πgiôNC’G äÉfGƒ«◊G ≈∏Yh äÉJÉÑædG ≈∏Y ¬FGòZ ‘

? ¬°ùØf âbƒdG ‘

53

....

¬FGòZ ´ƒf á«dÉàdG äÉfGƒ«◊G øe ¿Gƒ«M πc â– ÖàcG:

ÜÉ°ûYCG äÓcBG,(äÉJÉÑf).ájò¨àdG á«FÉæK hCG ,Ωƒ◊ äÓcBG hCG

............................................................

............................................................

.Ωƒë∏dGh äÉJÉÑædG ≈∏Y iò¨àJ iôNCG äÉfGƒ«M ôcPG

πcCÉJ) iôNC’G äÉfGƒ«◊G ≈∏Yh äÉJÉÑædG ≈∏Y É¡FGòZ ‘ óªà©J »àdG äÉfGƒ«◊G ≈ª°ùJ

.ájò¨àdG á«FÉæK äÉfGƒ«◊ÉH (äÉJÉÑædGh Ωƒë∏dG

54

....

Ωƒ≤jhájÉæ©dÉH ¿É°ùfE’G ó«Øà°ù«d äÉÑædGh ¿Gƒ«ë∏d ájÉYôdGh.É¡æeπcBG ¿Gƒ«◊G ∂a ¿CG å«M ,¿Éæ°SC’G øe ¬Ñ°SÉæj Ée ¥ƒ∏fl πμd ¬fÉëÑ°S ≥dÉÿG CÉ«g

.Ωƒë∏dG πcBG ¿Gƒ«◊G ∂a øY ∞∏àîj ÜÉ°ûYC’G

.¿Éæ°SC’G øe ¬Ñ°SÉæj Éeh ¿Gƒ«◊G IQƒ°U ÚH §îH π°U

55

....

ΩÉ°ùbCG áKÓK ¤EG É¡FGòZ á«Yƒf Ö°ùM äÉfGƒ«◊G º°ù≤J @:

äÉfGƒ«M `` 1 ≈ª°ùJh ,§≤a äÉÑædG πcCÉJ :.ÜÉ°ûYCG äÓcBG

äÉfGƒ«M `` 2 ≈ª°ùJh ,§≤a Ωƒë∏dG πcCÉJ :.Ωƒ◊ äÓcBG

äÉfGƒ«M `` 3 ≈ª°ùJh ,Ωƒë∏dGh äÉÑædG πcCÉJ :.ájò¨àdG á«FÉæK

äÉÑædG @.äÉfGƒ«◊G AGò¨d »°SÉ°SC’G Qó°üŸG ƒg


á≤jóM hCG ,QÉ≤HCG hCG ΩÉæZCG IÒ¶M IQÉjR

.»°TGƒª∏d ¥ƒ°S hCG ,¿Gƒ«MIógÉ°ûe

.iò¨àj êÉLO hCG ΩÉªM hCG §b

@.ΩÉ©£∏d É¡dhÉæJ AÉæKCG QÉ≤HC’G hCG ΩÉæZC’G ióMEG ÖbGQ

ácôM á«Ø«c ∞°U ¯................... .É¡μa

@.¬æY ÉgOÉ©àHGh , IÎØH ΩÉ©£dG øe AÉ¡àf’G ó©H QÉ≤HC’G hCG ΩÉæZC’G ióMEG ÖbGQ

ºØdG ácôM ≈∏Y ßMÓJ GPÉe ¯@?....................................

@.ΩÉª◊Gh ,êÉLódGh ,§≤dG ájò¨J á«Ø«μH ¬JógÉ°T Ée ¿QÉb

Ωƒ≤J Éªc ,É¡àMGQ AÉæKCG á∏jƒW IÎØd É¡eÉ©W ≠°†e ‘ äÉfGƒ«◊G √òg ôªà°ùJ πg¯

QÉ≤HC’Gh ΩÉæZC’G ∂dòH............................................ ?

.ÜÉ°ûYC’G ≈∏Y iò¨àJ »àdG äÉfGƒ«◊G ¢†©H QGÎLG ≈∏Y º∏©ŸG ¬Ñæoj @

É¡Jó``©e øe º`ØdG ¤EG É¡eÉ`©W ó«©J ÜÉ``°ûYC’G äÓ`cBG äÉfGƒ«◊G ¢†©H

iô`NCG Iôe ¬`¨`°†Ÿ ¬©∏`à`ÑJ ¿CG ó`©H≈ª`°ùJh .A§``ÑH äÉfGƒ«``◊G √ò`g:

É¡dÉãeh , IÎÛG äÉfGƒ«◊G :.QÉ≤HC’Gh õYÉŸGh ΩÉæZC’G

56

....

1¢S : äÉª∏μdG øe É¡Ñ°SÉæj ÉÃ á«dÉàdG πª÷G ‘ äÉZGôØdG πªcCG :

.Ωƒë∏dG äÓcBG , ájò¨àdG »FÉæK , ÜÉ°ûYC’G äÓcBG ,IÎÛG

äÉfGƒ«◊G `` CG........¬¨°†e ó«©àd ºØdG ¤EG Ió©ŸG øe É¡eÉ©W ó«©J

ÜódG `` Ü ..........äÉJÉÑædGh Ωƒë∏dG ≈∏Y ¬FGòZ ‘ óªà©j ¬fC’

`` ê ............äÉJÉÑædG ≈∏Y É¡FGòZ ‘ óªà©J

2 ¢S : áeÓY ™°V)✓ ( áeÓYh áë«ë°üdG IQÉÑ©dG ΩÉeCG)✗ ( áÄWÉÿG IQÉÑ©dG ΩÉeCG :

.¬∏cCÉj …òdG ΩÉ©£dG ´ƒf Ö°SÉæJ ¿Gƒ«◊G ¿Éæ°SCG `` CG( )

äÉfGƒ«ë∏d »°SÉ°SC’G AGò¨dG Qó°üe ƒg äÉÑædG `` Ü.É¡YGƒfCÉH( )

á«FÉæK äÉfGƒ«M »g ÜÉ°ûYC’G äÓcBG `` ê.ájò¨àdG( )

áãdÉ`ãdG Ió`MƒdG

á∏àμdGh IOÉª`dG

....

58

....

π°ü`ØdG¢SOÉ°ùdG

@.IOÉŸG ≈∏Y á∏ãeCG »£©J

@.á∏àμdG ±uô©oJ

@.OGƒŸG ¢†©H πàc ÜÉ°ù◊ ¿Gõ«ŸG Ωóîà°ùJ

@.á∏àμdG ¢SÉ«b IóMh ôcòJ

@.QÉ¡°üf’G ±uô©oJ

@.ôîÑàdG ±uô©oJ

@.óªéàdG ±uô©oJ

@.óªéàdGh ôîÑàdGh QÉ¡°üf’G çhó◊ Ωõ∏j GPÉe ôcòJ

‘ πeCÉJ ÉgÉæ©e ±ô©J »μdh ,πÑ≤à°ùŸG ‘ kGÒãc ∂«∏Y QôμàJ ±ƒ°S áª∏μdG √òg

.∂eÉeCG »àdG Qƒ°üdG

á∏àμdGh IOÉŸG

: IOÉ````ª`dG : k’hCG

? IOÉŸG »gÉe

? IOÉe áª∏μH ó°ü≤f GPÉe

59

....

,IOÉe ¿ó©ŸGh ,IOÉe ôé◊Éa ; IOÉe ≈ª°ùj Qƒ°üdG √òg ‘ √GôJ Ée πc ¿EG

.IOÉe AGƒ¡dGh IOÉe AÉŸGh

á≤HÉ°ùdG Qƒ°üdG ‘ »àdG ÒZ iôNCG OGƒe ôcPG :

.. ,................... ,,.........

.Qƒ°üdG ‘ √GôJ kGRÉZ ôcPG

.....................

.Qƒ°üdG ‘ √GôJ kGóeÉL ôcPG

......................

.Qƒ°üdG ‘ √GôJ kÓFÉ°S ôcPG

......................

60

....

É¡æe IÒãc ∂dõæe ‘ »àdG OGƒŸG :

,AÉŸG QÉîH ,OÉé°ùdG ,AGƒ¡dG ,Ö«∏◊G ,ìÉØàdG ,Ò°ü©dG ,õÑÿG ,è∏ãdG ,AÉŸG

.ÜÉàμdG ,ádhÉ£dG

.É¡àdÉM Ö°ùM ‹ÉàdG ∫hó÷G ‘ OGƒŸG √òg ∞uæ°U

IOÉŸG º°SG IOÉŸG º°SG IOÉŸG º°SG IOÉŸG º°SG IOÉŸG ádÉM

õÑN áÑ∏°U

(IóeÉL)

Ò°üY á∏FÉ°S

ájRÉZ

‹ÉàdG •É°ûædÉH ºb á∏Ä°SC’G √òg øY áHÉLEÓd:

kÉ«`fÉK :á∏à```μdG

.∞«ØN É¡°†©Hh π«≤K ΩÉ°ùLC’G ¢†©H? GPÉŸ

? ¿Gõ«ŸG ‘ QÉ°†ÿG ™°†j ÉeóæY ™FÉÑdG ¢ù«≤j GPÉe

61

....

á∏àμdG :.IOÉŸG øe º°ù÷G ¬jƒàëj Ée QGó≤e »g

?êÉà– GPÉe ¯

Ú°ù«cáHÉàμ∏d É kª∏b ,Ú£«N ,πeQ ,∂«à°SÓÑdG øe Ú∏KÉªàe

.∂«à°SÓÑdG ≈∏Y

?πª©J GPÉe ¯

@ ºbôdÉH Ú°ù«μdG óMCG º ubQ1 ºbôdÉH ôNB’Gh2.

@ ºbQ ¢ù«μdG CÓeG1.§«ÿÉH ¢ù«μdG ≥æY §HQG ºK πeôdÉH ¬Ø°üàæe ¤EG

@ ºbQ ¢ù«μdG CÓeG2.§«`ÿÉH ¢ù`«μdG ≥`æY §HQG ºK πeôdÉH ¬YÉHQCG áKÓK ¤EG

@ ºbQ ¢ù«μdG ™aQG1.≈æª«dG ∑ó«H

@ ºbQ ¢ù«μdG ™aQG2 iô°ù«dG ∑ó«H.

............. ? ¬©aÎd ÈcCG Iƒb ¤EG êÉàëj Ú°ù«μdG …CG ¯

? GPÉŸ ¯...........................

ºbQ ¢ù«μdG ‘ πeôdG IOÉe á«ªc ¿EG2 ºbQ ¢ù«μdG ‘ πeôdG IOÉe á«ªc øe ÈcCG1Gò¡dh

ºbQ ¢ù«μdG ™aôd É¡dòÑJ »àdG Iƒ≤dG ¿EÉa2 ºbQ ¢ù«μdG ™aôd É¡dòÑJ »àdG Iƒ≤dG øe ÈcCG1.

á∏àc ¿EG ∫ƒ≤f Gò¡dh ; á∏àc IOÉe øe ¢ù«μdG ¬jƒàëj Ée QGó≤e »ª°ùf

ºbQ ¢ù«μdG2 ºbQ ¢ù«μdG á∏àc øe ÈcCG1.

62

....

á∏à``μdG ¢SÉ``«b

. ¿Gõ«ŸG ≈ª°ùj RÉ¡L á∏àμdG ¢SÉ«≤d Ωóîà°ùj»g ∂eÉeCG »àdG Qƒ°üdGh

™˘˘FÉ˘˘Hh ∫É˘˘ q≤˘˘Ñ˘˘dGh QG qõ÷G É˘˘¡˘˘eó˘˘î˘˘à˘˘°ùj Iõ˘˘¡˘˘LC’G √ò˘˘g ¿EG ,á˘˘Ø˘˘∏˘˘àfl ø˘˘˘jRGƒŸ

.É¡fƒ©«Ñj »àdG ™FÉ°†ÑdG πàc ¢SÉ«≤d ∂dPh ÖgòdG

øe …hÉ`°ùJ ºch á∏àμdG ¢SÉ«≤d Ωóî`à`°ùJ ΩGô`Lƒ`∏`«μdG øe ÈcCG Ió`Mh ô`cPG

? äÉeGô`Lƒ∏`«`μdG

. ΩGôL ƒ∏«μdG hCG ΩGô÷G ≈ª°ùJ IóMƒ`H á∏àμdG ¢SÉ≤J

.ΩGô`L 1000 = ΩGôL ƒ∏«c 1 : ¿CG å«ëH ΩGô÷G äÉØYÉ°†e øe ƒg ΩGôLƒ∏«μdG

πàμdG ÉeCG ,á°†«`ÑdG á∏àch ÖgòdG á∏àc πãe ΩGô÷ÉH IÒ¨°üdG πàμdG ¢SÉ≤J

.ôμ°ùdG ¢ù«c á∏àc ,¿É°ùfE’G á∏àc πãe ΩGôL ƒ∏«μdÉH ¢SÉ≤àa IÒÑμdG

.äÉeGôL 5 = ÖgòdG á∏àc : ∫ƒ≤æa

.äÉeGôL ƒ∏«c 10 = ôμ°ùdG ¢ù«c á∏àch

63

....

á«dÉàdG á£°ûfC’ÉH ºb á∏Ä°SC’G √òg øY áHÉLEÓd:

?êÉà– GPÉe ¯

á©£bkGÒ``¨°U kÉ«fó`©e kÉ≤ÑW ,è∏K

ÉkehÉ```≤`e kÉ`«```LÉ``LR kÉ```°SCÉ``c hCG)

.Gó`bƒ`e ,(IQGô`ë`∏d

?πª©J GPÉe ¯

@.¢SCÉμdG hCG Êó©ŸG ≥Ñ£dG ‘ è∏ãdG á©£b ™°V

@Ö`bGQh ó`bƒŸG ≈`∏Y Êó`©ŸG ≥Ñ£dG ™°V

.è∏ãdG á©£b

kÉãdÉK :IOÉŸG ádÉM Ò¨J

,ájRÉ¨dG ádÉ◊G ¤EG á∏FÉ°ùdG ádÉ◊G øe AÉŸG πjƒëàd Ωõ∏j GPÉe

? á∏FÉ°ùdG ádÉ◊G ¤EG IóeÉ÷G ádÉ◊G øe AÉŸG πjƒëàd Ωõ∏j GPÉeh

: »g ä’ÉM çÓK øe IóMGh ‘ óLƒJ ¿CG øμÁ IOÉŸG ¿CG ∂H ôe ó≤d

. IOÉŸG ä’ÉM ≈ª°ùJ ä’É◊G √òg , ájRÉ¨dG ádÉ◊G , á∏FÉ°ùdG ádÉ◊G , IóeÉ÷G ádÉ◊G

AÉŸG ä’ÉM πã“ É¡fEG ,çÓãdG Qƒ°üdG √òg πeCÉJ:

64

....

ƒg QÉ n¡ p°üf’G @ :.á∏FÉ°ùdG ádÉ◊G ¤EG áÑ∏°üdG ádÉ◊G øe IOÉŸG ∫ƒ–

î``Ñ sàdG @t ƒg ô`` :.ájRÉ`¨dG ádÉ◊G ¤EG á∏FÉ°ùdG ádÉ◊G øe IOÉŸG ∫ƒ–

.IQGôM ¤EG ôîÑàdGh QÉ¡°üf’G êÉàëj @

? É¡∏°ùZ ó©H ¢ùª°ûdG â– ¢ùHÓŸG ™°†f GPÉŸ @

? É¡eGóîà°SG ó©H á∏FÉ°ùdG §ÿG ΩÓbCG »£¨f GPÉŸ @

¯ ? ßMÓJ GPÉe.......................................

@.kGQÉ n¡ p°üfG á∏FÉ°ùdG ádÉ◊G ¤EG áÑ∏°üdG ádÉ◊G øe IOÉŸG ∫ƒ– »ª°ùf

? è∏ãdG QÉ¡°üf’ Ωõ∏j GPÉe ¯.............................

? Úî°ùàdG á«∏ªY äôªà°SG ƒd AÉª∏d çóëj GPÉe ¯ ...............∂dP ÜôL

¤EG AÉŸG ∫ƒ– ó≤d ? ßMÓJ GPÉe ¯...................

................... ? AÉŸG ÒîÑàd Ωõ∏j GPÉe ¯

î`nÑnJ ájRÉ¨dG ádÉ◊G ¤EG á∏FÉ°ùdG ádÉ◊G øe IOÉŸG ∫ƒ– »ª°ùft. kGô

65

....


.ô£Y IQhQÉb , kAÉe

? πª©J GPÉe ¯

@.∞«ØŒ ¿hO É¡côJG ºK AÉŸÉH ∂jój π°ùZG

? ≥FÉbO 5 ó©H ßMÓJ GPÉe ¯.............

? ∂jój π∏Ñj ¿Éc …òdG AÉŸG ÖgP øjCG ¯............

? IOÉŸG ‘ ∫ƒëàdG Gòg »ª°ùJ GPÉe ¯...............

? ´ô°SCG ∑ój øe AÉŸG ôîÑàj AÉà°ûdG ‘ ΩCG ∞«°üdG ‘ ¯

............................................

? ∑ój øe AÉŸG ôîÑà«d Ωõ∏j GPÉe ¯................

? áMƒàØe ô£©dG IQhQÉb âcôJ ƒd ô£©dG πFÉ°ùd çóëj GPÉe ¯............


∂«à°SÓÑdG hCG êÉLõdG øe kÉ°SCÉc@,

.áLÓK ,AÉe

? πª©J GPÉe ¯

@.¢SCÉμdG ‘ AÉŸG øe á«ªc ™°V

@‘ ó«ªéàdG áaôZ ‘ ¢SCÉμdG ™°V

.¢SCÉμdG êôNCG áYÉ°S 24 »°†e ó©H áLÓãdG

? AÉª∏d çóM GPÉe ¯

¤EG AÉŸG ∫ƒ– ó≤d.....................

? ∫ƒëàdG Gòg »ª°ùJ GPÉe ¯...............

.kÉaÉØ°T kÉ«μ«à°SÓH kÉ°SCÉc ΩGóîà°SG hCG ô°ùμ∏d kÉehÉ≤e kÉ«LÉLR kÉ°SCÉc QÉ«àNG ≈YGôj @

24áYÉ°S

66

....

?óªéàdG çhó◊ Ωõ∏j GPÉe ¯

......................................

?ΩÉ©W âjR AÉŸG øe k’óH Éæ©°Vh ƒd çóëj GPÉe ¯

.......................................

.Éæg ∂LÉà`æà°SG Ö`àcGh ∂dõ`æe ‘ ∂dP ÜôL ¯

.......................................

.áÑ∏°üdG ádÉ◊G ¤EG á∏FÉ°ùdG ádÉ◊G øe IOÉŸG ∫ƒ– ƒg óªtéàdG @

.(ójÈàdG) IQGô◊G áLQO ¢†ØN ¤EG óªtéàdG êÉàëj @

á∏FÉ°ùdG ádÉ◊G øe IOÉŸG ∫ƒ– »ª°ùf

. kGóªŒ áÑ∏°üdG ádÉ◊G ¤EG

67

....

1¢S :) áeÓY ™°V✓ áeÓYh áë«ë°üdG IQÉÑ©dG ΩÉeCG ()✗ ( IQÉÑ©dG ΩÉeCG: áÄWÉÿG

IOÉe AGƒ¡dG `` CG( )

AÉŸG `` Ü( ) .IOÉe

äƒ°üdG `` ê.IOÉe( )

.IOÉe ÜGÎdG `` O)(

.¢ùª°ûdG â– É¡©°Vh óæY á∏∏ÑŸG ¢ùHÓŸG øe AÉŸG ôîÑàj `` `g)(

.ó«ªéàdG áaôZ ‘ ¬©°Vh óæY AÉe ¤EG è∏ãdG ∫ƒëàj ` h)(

.∞«°üdG øe ÌcCG AÉà°ûdG ‘ AÉŸG ôîÑàj `` R)(

2¢S : áÑ°SÉæe äÉª∏μH á«dÉàdG äÉZGôØdG πªcCG:

ΩGôL ƒ∏«c 1 ( CG ) ........ =ΩGôL

¢SÉ«≤d ΩGôLƒ∏«μdG Ωóîà°ùf (Ü)................

∫ƒ`– ÖÑ°ùH AÉŸÉH á∏∏``ÑŸG ó``«dG ∞Œ (`L) ........ ¤EG ......... ≈ª`°ùjh

`H ∫ƒëàdG ∂dP......... :

ádÉ◊G øe ∫ƒëàJ É¡fEÉa QÉædG ≈∏Y IóHõdG ™°Vh óæY ( O ) ......... ádÉ◊G ¤EG

........ `H ∫ƒëàdG ∂dP ≈ª°ùjh............ :

¿C’ á∏«≤K ΩÉ°ùLC’G ¢†©H ( `g) ........ ¿C’ áØ«ØN É¡°†©Hh IÒÑc .......

IÒ¨°U.

`d ¿Gõ«ŸG ∫É q≤ÑdG hCG QG qõ÷G Ωóîà°ùj ( h )..............

ádÉ◊G øe ∫ƒëàj áLÓãdG óª› ‘ kGÒ°üY ™°†f ÚM ( R ) ..........¤EG

........ádÉ◊G `H ∫ƒëàdG Gòg ≈ª°ùjh............ :

68

π°üØdG™HÉ°ùdG

‹ÉàdG •É°ûædG pôréof »©e ∫É©J á∏Ä°SC’G √òg øY áHÉLEÓd:

@.πFÉ°ùdG ∫É≤àfG ∞°üJ

@.»FÉŸG ¿Gõ«ŸG äÉeGóîà°SG ôcòJ

@.πFÉ°ùdG ≈∏Y ƒØ£J kÉeÉ°ùLCG »ª°ùJ

@.πFÉ°ùdG ‘ ¢Uƒ¨J kÉeÉ°ùLCG »ª°ùJ

@.πFÉ°ùdG ‘ ÜhòJ OGƒe »ª°ùJ

@.πFÉ°ùdÉH ÜhòJ ’ OGƒe »ª°ùJ

πFGƒ°ùdG ¢UGƒN

? ôNB’ ¿Éμe øe ∑ôëàj πFÉ°ùdG πg

? ∂dõæe ¤EG AÉŸG π°üj ∞«c

k’hCG :πFÉ`°ùdG ácô`M

?êÉà– GPÉe ¯

.k’É°ü∏°U ,AÉe ,kÉ«μ«à°SÓH kÉHƒÑfCG ,∂«à°SÓÑdG øe ÚJQhQÉb

?πª©J GPÉe ¯

@Ö≤[email protected]óYÉ≤dG øe Üô≤dÉH É¡ÑfGƒL óMCG øe ÚJQhQÉ≤dG øe kÓc

.º∏©ªdG ±Gô°TEG âëJ ¬«a Ö≤ãdG ™°Vh OGôªdG ¿ÉμªdG »a ¬©°Vh ºK ,QÉædG ≈∏Y ójóëdG øe Ö«°†b ø«î°ùJ ≥jôW øY Ö≤ãdG ºàj ¿CG øμªj @

69

....

.¢†ØîæŸG ¿ÉμŸG ¤EG ™ØJôŸG ¿ÉμŸG øe ∑ôëàj πFÉ°ùdG

@»`WÉ``£``ŸG Üƒ````ÑfC’ÉH Ú`JQhQÉ`≤dG ÚH π°U

.(IQƒ°üdG ‘ Éªc)

@ ∫Éª©```à°SÉH Ú`JQhQÉ``≤dG ‘ Üƒ```ÑfC’G âuÑK

.á≤°U’ IOÉe hCG ∫É°ü∏°üdG

@.ádhÉ£dG í£°S ≈∏Y ÚJQhQÉ≤dG ™°V

@.AÉŸG øe á«ªc ÚJQhQÉ≤dG ióMEG ‘ ™°V

ßM’.çóëj Ée

¤EG ÚJQhQÉ``≤dG ió``MEG øe AÉ``ŸG π≤àfG πg ¯

»WÉ£ŸG ÜƒÑfC’G ∫ÓN iôNC’G?

...................................

@ .iôNC’G øe ≈∏YCG ÚJQhQÉ≤dG ióMEG π©LG

.............. ? AÉŸG ∑ô– √ÉŒG …CG ‘ ¯

≈∏YCG ‘ ∫õæŸÉH ¢UÉÿG √É«ŸG ¿GõN ™°Vƒj GPÉŸ @

? ∫õæŸG ‘™bƒe

ájô≤dG hCG áæjóŸÉH ¢UÉÿG AÉŸG ¿GõN ™°Vƒj GPÉŸ @

? ™ØJôe ¿Éμe ‘

70

‹ÉàdG •É°ûædÉH Ωƒ≤f »©e ∫É©J ∂dP ºàj ∞«c áaô©Ÿh :

?êÉà– GPÉe ¯

.IÒ¨°U IQhQÉb

?πª©J GPÉe ¯

@øe kÓ«∏b É¡«a ∑ôJGh AÉŸÉH IQhQÉ≤dG CÓeG

.IQhQÉ≤dG ≥∏ZCG ºK ,AGƒ¡dG

@.∂àdhÉW ≈∏Y mƒà°ùe πμ°ûH IQhQÉ≤dG ™°V

? IQhQÉ≤dG πNGO AGƒ¡dG áYÉ≤a ô≤à°ùJ øjCG ¯

.................................

@.AGƒ¡dG áYÉ≤a ácôM ÖbGQh ádhÉ£∏d ∫ƒ«ŸG ¢†©H çpórMnCG

? IQhQÉ≤dG ∞°üàæe ‘ AGƒ¡dG áYÉ≤a ¿ƒμJ ≈àe ¯.............

............ ? πFÉe ΩCG mƒà°ùe ™°Vh ‘ ∞°üdG áaôZ •ÓH πg ¯

.(∂dP øe ócCÉà∏d á≤HÉ°ùdG IQhQÉ≤dG Ωóîà°SG)

ICÉÑ©e Ö«HÉfCG ¿ƒ°Sóæ¡ŸG Ωóîà°ùj

¿Gõ«ŸG ≈ª°ùJ) AÉŸÉHáaô©Ÿ ( »FÉŸG»àdG äGAÉ°ûfE’G âfÉc GPEG Ée

.πFÉe ™°VƒH hCG ƒà°ùe ™°Vh ‘ É¡fhõéæj

¬Hh »FÉªdG ¿Gõ«ªdG ádBG ¬Ñ°ûj ¬à©æ°U …òdG ¿EG.’ ΩCG á∏FÉe ΩÉ°ùLC’G âfÉc GPEG Ée áaô©e øμªj

71

....

.Ö«HÉfC’G ÚH AÉŸG ácôM √ÉŒG Oóëj kÉª¡°S ™°V

72

‹ÉàdG •É°ûædÉH Ωƒ≤f É«g á∏Ä°SC’G √òg πãe øY áHÉLEÓd:

? AÉŸG í£°S ≈∏Y kÉ«aÉW kGôéM âjCGQ ¿CG ≥Ñ°S πg

? AÉŸG í£°S ≈∏Y á«aÉW Ö°ûÿG øe á©£b âjCGQ ¿CG ≥Ñ°S πg

?êÉà– GPÉe ¯

IÉ`ë‡ ,¢UÉ°UQ º∏b ,Oƒ≤f á©£b

,á`«fó`©e áÑ`∏Y ,∂«`à`°SÓ`ÑdG øe

.AÉe ¬H kÉ«`LÉLR kÉ`°Vƒ`M ,Iô£`°ùe

?πª©J GPÉe ¯

@≈∏Y á«fó`©ŸG áÑ∏`©dG ºK Iô£`°ùŸG ºK ,IÉë`ªŸG ºK ,¢UÉ`°UôdG º∏b ºK ,Oƒ≤`ædG á©£b ™°V

‹ÉàdG ∫hó÷G CÓeGh AÉŸG í£°S:

? AÉŸG í£°S ≈∏Y ΩÉ°ùLC’G ¢†©H ƒØW ÖÑ°S Ée ¯

..............................................................

@.AÉŸG øe k’óH ΩÉ©W âjR kÉeóîà°ùe ≥HÉ°ùdG •É°ûædG Qôc

¯ ‹ÉàdG ∫hó÷G CÓeG:

.º°ù÷G áaÉãμH ƒØ£dG ábÓ©H ÌcCG í«°VƒJ ¬∏dG AÉ°T ¿EG kÉ≤M’ ôª«°Sh ò«eÓàdG ∑GQOEG iƒà°ùŸ IÉYGôe áaÉãμdG Ωƒ¡ØŸ ´ƒ°VƒŸG Gòg ‘ ¥ô£àj ⁄ @

AÉŸG ‘ ¢Uƒ¨J OGƒe AÉŸG í£°S ≈∏Y ƒØ£J OGƒe

...............................

...............................

...............................

...............................

πFÉ°ùdG ≈∏Y ƒØ£J ΩÉ°ùLC’G ¢†©H : kÉ«fÉK

73

....

.πFÉ°ùdG í£°S ≈∏Y ƒØ£J ΩÉ°ùLC’G ¢†©Hh πFÉ°ùdG ‘ ¢Uƒ¨J ΩÉ°ùLC’G ¢†©H @

Ú∏ØdG ƒØW πãe πFÉ°ùdG øe ∞NCG ¿ƒμJ ÉeóæY πFÉ°ùdG í£°S ≈∏Y ΩÉ°ùLC’G ƒØ£J @

.AÉŸG í£°S ≈∏Y

ƒ`Ø`W πãe πNGódG øe áaƒ`› ¿ƒ`μJ ÉeóæY πFÉ`°ùdG í£`°S ≈∏Y ΩÉ°ù`LC’G ƒØ£Jh @

.AÉŸG ¥ƒa áæ«Ø°ùdG

.ƒØ£dG ≈∏Y √óYÉ°ùj º°ù÷G πμ°T @

áMÉÑ°ùdG IQÉ¡e:

¿hó«éj øjòdG ¢†©H

¿ƒ©˘«˘£˘à˘°ùj á˘MÉ˘Ñ˘°ùdG

ƒØ£J º¡eÉ°ùLCG π©L

¿hO AÉŸG í£°S ≈∏Y

! º¡aGôWCG ∂jô–

? âjõdG í£°S ≈∏Y ΩÉ°ùLC’G ¢†©H ƒØW ÖÑ°S Ée ¯

....................................................................

âjõdG ‘ ¢Uƒ¨J OGƒe âjõdG í£°S ≈∏Y ƒØ£J OGƒe

...............................

...............................

...............................

...............................

74

í£°S ≈∏Y ƒØ£à°S É¡fEÉa AÉŸG ‘ Ωƒ«æŸC’G ≥FÉbQ øe áëjô°T ™°†J ÉeóæY.AÉŸG

? ¬«a ¢Uƒ¨J É¡∏©Œ ∞«c

ƒØ£dG øe ¬æμ“ áLQód kÉØ«ØN º°ù÷G π©éj É‡ ÚàFôdG πNGO AGƒ¡dG ∂dP ‘ ºgóYÉ°ùjh

∂°ùØæH ∂dP ∫hÉM ,AÉŸG í£°S ≈∏YáMÉÑ°ùdG ó«Œ âæc GPEG.

‹ÉàdG •É°ûædÉH Ωƒ≤f »©e ∫É©J á∏Ä°SC’G √òg øY áHÉLEÓd:

? …É°ûdG ‘ ¬©°†f …òdG ôμ°ù∏d çóëj GPÉe

? ΩÉ©£dG ™e ¬©°†f …òdG í∏ª∏d çóëj GPÉe

? AÉŸG ‘ ¬©°†f ÉeóæY πeô∏d çóëj GPÉe

IóeÉ÷G OGƒŸG ¢†©H Öjòj πFÉ°ùdG : kÉãdÉK

?êÉà– GPÉe ¯

,AÉe ,á«LÉLR kÉ°SCÉc

,kÉëªb ,kÉë∏e , kGôμ°S

.á≤©∏e ,Oƒ≤f á©£b

?πª©J GPÉe ¯

@.AÉŸG øe á«ªc ¢SCÉμdG ‘ ™°V

@.ôμ°S á≤©∏e ¢SCÉμdG ‘ ™°V

@.ôμ°ùdGh AÉŸG ∑ôM

@.∑ó«H ôμ°ùdG ¢ùª∏J ¿CG ∫hÉM

75

....

@ ºK á«`fó``©ŸG Oƒ````≤ædG á``©`£b ºK ,kÉ``ë∏e ôμ``°ùdG øe k’óH Ωóîà°SGh ≥HÉ°ùdG •É°ûædG Qôc

‹ÉàdG ∫hó÷G ‘ ßMÓJ Ée πé°Sh íª≤dG ÜƒÑM:

......................... ? ôμ°ùdG äÉÑ«ÑM äóLh πg ¯

? AÉŸG º©W Ò¨J πg ,AÉŸG ¥hòJ ¯.......................

? AÉŸG º©W Ò¨J GPÉŸ ¯................................

IOÉ``ª`dG

ôμ°S

íªb

í∏e

Oƒ≤f á©£b

ÜhòJÜhòJ ’Ò``¨JÒ``¨àj ⁄

AÉŸG º©W

»àdG OGƒŸGh ,í∏ŸGh ôμ°ùdG πãe ¬«a ÜhòJ πFÉ°ùdG ‘ »ØàîJ »àdG OGƒŸG @

.íª≤dG ÜƒÑMh πeôdG πãe ¬«a ÜhòJ’ πFÉ°ùdG ‘ »ØàîJ ’

. ¿ÉHhòdG : ``H πFÉ°ùdG ‘ IóeÉ÷G IOÉŸG AÉØàNG á«∏ªY ≈ª°ùJ @

76

2¢S :) áeÓ`Y ™°V✓ áeÓYh áë«`ë°üdG IQÉÑ©dG ΩÉeCG ()✗ ( IQÉÑ©dG ΩÉeCG : áÄ`WÉÿG

AÉŸG π≤àæj ≈àM á°†ØîæŸG øcÉeC’G ‘ AÉŸG ¿GõN ™°Vƒj `` CG

.∫RÉæŸG ™«ªL ¤EG) (

¿ÉμŸG øe ∑ôëàj πFÉ°ùdG ¿CG ≈∏Y »FÉŸG ¿Gõ«ŸG Iôμa óªà©J `` Ü

.¢†ØîæŸG ¤EG ™ØJôŸG) (

3¢S : áÑ°SÉæŸG äÉª∏μdÉH á«dÉàdG äÉZGôØdG CÓeG:

øcÉeC’G øe π≤àæj kÉªFGO πFÉ°ùdG `` CG ............ øcÉeC’G ¤EG..........

É¡fEÉa AÉŸG ‘ á∏«≤ãdG ΩÉ°ùLC’G ™°†f ÉeóæY `` Ü..............

πãe AÉŸG ‘ ÜhòJ OGƒŸG ¢†©H `` ê....... h .......... ’ OGƒŸG ¢†©Hh

πãe AÉŸG ‘ ÜhòJ ......... h..........

1¢S : á«dÉàdG OGƒŸG ™ªLG : á©`£b ,á≤`©∏e ,AGò`M ,kÉ«μ«à`°SÓH kÉ°SCÉc ,kÉ«LÉLR kÉ°SCÉc

á°†«H ,¢TÉ`ª`b á©£b ,Iô`c , kGô`é`M ,Ö`°ûN@,è`∏K á©`£b ,áMÉØJ , kGQÉ«`N ,

‘ É¡`à`HÉ`àc ó`YCGh ,’ ΩCG AÉ`ŸG ‘ ¢Uƒ`¨`J OGƒ`ŸG √òg â`fÉc ¿EG Üô``L ºK

‹É`à`dG ∫hó``÷G:

.kÉeƒªY ƒØ£j ó°SÉØdG ¢†«ÑdG ¿CG ≈∏Y º∏©ŸG √ƒæj @

AÉŸG ≈∏Y ƒØ£J ΩÉ°ùLCG AÉŸG ‘ ¢Uƒ¨J ΩÉ°ùLCG

...........................

..........................

...........................

...........................

77

....

4¢S :.AÉŸG ‘ OGƒŸG ¢†©H ¿ÉHhP øe ¿É°ùfE’G ÉªgOÉØà°SG ÚJóFÉa ôcPG

..............................................................

5¢S :.AÉŸG ‘ OGƒŸG ¢†©H ¿ÉHhP ΩóY øe ¿É°ùfE’G ÉªgOÉØà°SG ÚJóFÉa ôcPG

..............................................................

6¢S : ? ’ ΩCG ∂∏«eR øe ∫ƒWCG âæc GPEG Ée áaô©Ÿ »FÉŸG ¿Gõ«ŸG ΩGóîà°SG øμÁ ∞«c

..............................................................

ÊÉãdG »°SGQódG π°üØdG

...

á`©`HGôdG Ió`MƒdG

É`æ`dƒ`M ø`e AÉ``ª`dG

: ¤É©J ∫Éb

}}

.(30 ájBG AÉ«ÑfC’G IQƒ°S)

82

π°üØdGøeÉãdG

@.AÉŸG äÉeGóîà°SG øe kGÒãc èàæà°ùJ

@.á«≤ædG √É«ŸG Üô°T ≈∏Y ¢Uô–

@.ídÉŸG AÉŸG á«∏– ºàJ ∞«c ÚÑJ

@.Üô°ûdG √É«e QOÉ°üe ¢†©H Oó©J

@.AÉŸG ΩGóîà°SG ‘ ó°üà≤J

.ÉædƒM øe AÉ«°TC’G º¶©e ‘ óLƒj ƒ¡a .ÉæJÉ«M ‘ IÒÑc á«ªgCG AÉª∏d

@.Ò°ü©dG Üô°ûJ âfCG

?AÉe Ò°ü©dG ‘ πg ¯

.................

@.Í∏dG Üô°ûJ âfCG

?AÉe Í∏dG ‘ πg ¯

...............

AÉ```ª`dG á«``ª`gCG

@.Iôé°ûdG πX â– π¶à°ùJ âfCG

? AÉe QÉé°TC’G ¿É°üZCG ‘ πg ¯

.........................

.ÉædƒM AÉ«°TC’G øe Òãc ‘ OƒLƒe AÉŸG

83

..

) áeÓY ™°Vh á«dÉàdG Qƒ°üdG πeCÉJ✓áeÓYh AÉe ¬H …òdG A»°ûdG IQƒ°U πØ°SCG (

)✗. AÉe ¬H óLƒj ’ …òdG A»°ûdG IQƒ°U πØ°SCG (

84

: AÉ``ª`dG äÉeGóîà°SG øe

? ÉæJÉ«M ‘ IÒãc äÉeGóîà°SG AÉª∏d ¿CG º∏©J πg¢†©H ≈∏Y ±ô©àæd á«dÉàdG Qƒ°üdG πeCÉàf »©e ∫É©J

.AÉŸG äÉeGóîà°SG

.ÉæJÉ«M ‘ º¡e AÉŸG ,á«eƒ«dG ÉædÉªYCG øe ÒãμdG ‘ AÉŸG Ωóîà°ùf

85

..

: Üô°ûdG √É«e QOÉ°üe

≈Ø``°üJ ºK ä’BG á£°SGƒH êôîà°ùJh (¢VQC’G πNGO) ¢VQC’G øWÉH øe `` 1

‘ áfƒ``aóe Ö«HÉfCG È`Y ÉædRÉ``æe ¤EG π`°üJh áë`°üdÉH IQÉ°†dG OGƒŸG øe

.á«aƒ÷G √É«ŸÉH √òg ≈ª°ùJh ¢VQC’G

? AÉŸG ≈∏Y π°üëf øjCG øe

? GPÉŸ ? ôëÑdG AÉe Üô°ûJ ¿CG ™«£à°ùJ πg

¢VÉjôdG Üôb á«aƒ÷G IÉ«ŸG á«Ø°üJ á£fi

ó©H É¡«a …òdG í∏ŸG øe ¢ü∏îà∏d á«∏– á«∏ªY É¡d iôéoJ å«M ôëÑdG øe `` 2

.¢VQC’G ‘ áfƒaóe Ö«HÉfCG ÈY ∫RÉæŸGh ¿óŸG ¤EG π°üJ ∂dP

È``ÿG »`a √É`«ŸG á«`∏– á£`fi

: Úª°ùb ¤EG ÉædRÉæe ¤EG π°üJ »àdG √É«ŸG QOÉ°üe º°ù≤æJ

86

iôNCG QOÉ°üe ∑Éæg.ôpc oP Ée ÒZ √É«ª∏d

äGô£b ógÉ°ûJ ±ƒ°S‘ É¡©ªLG ,¢SCÉμdG øe §bÉ°ùàJ AÉŸG

.á«fÉãdG ¢SCÉμdG

í`dÉ`ŸG AÉ`ŸG á`«`∏`–

?êÉà– GPÉe ¯

ÜGòe AÉe hCG) ôëÑdG AÉe øe kÓ«∏b

,Ú`°SCÉc ,kÉ≤jôHEG , kGó`bƒe ,(í`∏e ¬H

.OQÉH AÉ`Ã á∏∏`Ñe ¢TÉ`ªb á©`£b

?πª©J GPÉe ¯@.ídÉŸG AÉŸG ¥hòJ

@.≥jôHE’G ‘ ídÉŸG AÉŸG ™°V

@.≥jôHE’G AÉ£Z ≥∏ZCGh óbƒŸG ≈∏Y ≥jôHE’G ™°V

@≥jôHE’G ≥æY øe óYÉ°üàdÉH QÉîÑdG CGóÑj ÉeóæY

¬Ñ∏bGh Ú°SCÉμdG óMCG ≈∏Y ¢TÉª≤dG á©£b ∞d

.QÉîÑdG √ÉŒÉH ≥jôHE’G ≥æY ≈∏Y

? ∂dP ºàj ∞«c ±ô©àæd »©e ∫É©J áHò©dG √É«ŸG QOÉ°üe óMCG ôëÑdG √É«e á«∏– ¿CG âª∏Y

87

..

@AÉŸG º©£H ¬ª©W ¿QÉbh QÉîÑdG ∞ãμJ øe ¬à©ªL …òdG AÉŸG ¥hòJ

.áHôéàdG πÑb ¬àbhòJ …òdG

............ ? ßMÓJ GPÉe ¯

.............. ? AÉŸG ‘ kÉÑFGP ¿Éc …òdG í∏ª∏d çóM GPÉe ¯

ºàj »àdG á≤jô£dG ¬Ñ°ûJ á≤jô£dG √òg ¿EG.ôëÑdG √É«e πãe á◊ÉŸG √É«ŸG á«∏– É¡«a

AÉe øe IÓfi á«ªc ÈcCG ¿CG º∏©J πg.ájOƒ©°ùdG á«Hô©dG áμ∏ªŸG ‘ ºàJ ôëÑdG

.¬Ø«ãμJ IOÉYEG ºK ôëÑdG AÉe øe AõL ÒîÑàH ôëÑdG √É«e á«∏– á«∏ªY ºàJ @

Gò`¡dh ,kÓ`jƒ`W kÉæeR âbô¨`à`°SG AÉŸG øe äGô`£b ™ª÷ á«æeõdG IóŸG ¿CG â¶M’ Éªc @

IQGô``◊G øe IÒ``Ñc ∞`«dÉ`μ`J ¤EG êÉ`à`– áæjóe »Ø`μJ AÉŸG øe IÒÑc á«`ªc á«∏– ¿EÉa

.¬eGóî`à`°SG ‘ ±Gô°SE’G ΩóY Éæ«∏Y ÖLh Gò¡dh .∫ÉŸGh Iõ¡LC’Gh

kÉØãμJ ≈ª°ùJ AÉe ¤EG QÉîÑdG ∫ƒ– á«∏ªY ¿EG

88

kGQƒ˘˘˘˘Ñ˘˘˘˘æ˘˘˘˘°U ∂à˘˘˘˘°SQó˘˘˘˘˘e hCG ∂dõ˘˘˘˘˘æ˘˘˘˘˘e ‘ ¿É˘˘˘˘˘c GPEG

∫ÓN ¬æe Üô°ùàŸG AÉŸG ™ªLÉa AÉŸG ¬æe Üô°ùàj

¢ûbÉf ºK â©ªnL »àdG á«ªμdG ßM’h πeÉc Ωƒj

¬«dEG â∏°UƒJ Éª«a ∑AÓeRh ∂ª∏©e@.

: »∏j ÉŸ ÜÓ£dG á«YƒJ ´ƒ°VƒŸG Gòg á°ûbÉæe AÉæKCG ≈YGôj @

. ΩÉ©dG QGóe ≈∏Y √É«ª∏d Üô°ùJ ¬æe çóëj QƒÑæ°U ∫õæe πc ‘ ¿Éc ƒd Éª«a IQó¡ŸG AÉŸG á«ªc áeÉî°V `` 1

.zQÉL ô¡f ≈∏Y âæc ƒdh ±ô°ùJ ’{ ˜ Éæ«Ñf …óg ´ÉÑJGh ΩGóîà°S’G ä’É› áaÉc ‘ AÉŸG ≈∏Y á¶aÉÙG ‘ ÉfQhO `` 2

) áeÓY ™°V : á«dÉàdG Qƒ°üdG ‘✓í«ë°üdG ∑ƒ∏°ùdG πã“ »àdG IQƒ°üdG πØ°SCG (

) áeÓYh✗.ÅWÉÿG ∑ƒ∏°ùdG πã“ »àdG IQƒ°üdG πØ°SCG (

( )

( )

( )

( )

( )

( )

89

..

: AÉ````ª`dG á«Ø°üJh á`«`≤`æJ

AÉ`ŸG á«≤æJh á«Ø°üJ Öéj @

≈∏`Y kÉXÉØ```M ¬`Hô``°T πÑb

.ÉæeÉ°ùLCG á`eÓ`°S

,Ú©dÉH ÉgGôf ’ É¡°†©H ÖFGƒ°Th ÚWh áHôJCG ≈∏Y …ƒà– √É«ŸG øe kGÒãc ¿EG

πÑb É¡à«≤æJh É¡à«Ø°üJ Öéjh ,Üô°û∏d á◊É°U ÒZ √É«ŸG √òg ¿EÉa ∂dòdh

înà r°ùoJ AÉŸG á«≤æJ πLCG øeh .¢VGôeC’ÉH ÉæeÉ°ùLCG ÜÉ°üJ ’ ≈àM É¡Hô°TroΩ nó

.áØ∏àfl ∫Éμ°TCG ≈∏Y óLƒJ á°UÉN äÉu«Ø n°üoe

.Üô°ûdG √É«Ÿ kGQó°üe ¿ƒμj AÉª∏d x∞°üoe ∂dõæe ‘ ¿ƒμj ¿CG ≈∏Y ¢UôMÉa

90

.AÉŸG ≈∏Y …ƒà– ä’ƒcCÉe á°ùªN ôcPG : 1¢S

........... h........... h............ h.......... h..........

? AÉ`ŸG ¿hóH ¢VQC’G í£°S ≈∏Y äÉJÉÑfh äÉfGƒ«M óLƒJ ¿CG øμÁ πg : 2¢S

.............................................................

.á«eƒ«dG ÉæJÉ«M ∫ÓN É¡«a AÉŸG Ωóîà°ùf AÉ«°TCG á°ùªN ôcPG : 3¢S

........... h........... h........... h.......... h...........

∂Hô≤H ¢ù«dh ,∂©e …òdG Üô°ûdG AÉe òØfh ÅWÉ°ûdG ≈∏Y ágõf ‘ âLôN : 4¢S

................................ ? πª©J GPÉªa ,Üò©dG AÉª∏d Qó°üe

............................................................

? ïHÉ£ŸG ‘h AÉŸG äGOGôH ÖfÉéH ™°VƒJ »àdG äÉ« uØ°üŸG IóFÉaÉe : 5¢S

.............................................................

. ÉfOÓH ‘ Üô°ûdG √É«e QOÉ°üe øe áKÓK ôcPG : 6¢S

................................... @

................................... @

................................... @

.Üô°ûdG √É«e ≈∏Y á¶aÉëª∏d ¥ôW çÓK ìÎbG : 7¢S

................................... @

................................... @

................................... @

á°ùeÉÿG Ió`MƒdG

IQGô```````ë`dG

92

π°üØdG™°SÉàdGIQGô``````````ë`dG

? kGOQÉH ¢SCÉμdG π¶j πg . OQÉH ¢SCÉc ‘ …É°ûdG ™°†f ÉeóæY

? ¢SCÉμ∏d IQGô◊G âJCG øjCG øe

: IQGô````ë`dG ∫É``≤`àfG

@.IOQÉÑdG ΩÉ°ùLC’G ¤EG áæNÉ°ùdG ΩÉ°ùLC’G øe π≤àæJ IQGô◊G ¿CG ôcòJ

@.AÉà°ûdG ‘ IOhÈdÉH Éæ°SÉ°ùMEG ÖÑ°S ô u°ùØJ

@.IQGôë∏d ádRÉY OGƒeh á∏°Uƒe OGƒe »ª°ùJ

@.ájRÉ¨dGh á∏FÉ°ùdGh IóeÉ÷G OGƒŸG ≈∏Y IQGô◊G ÒKCÉJ èàæà°ùJ

@.IQGô◊G áLQO ¢SÉ«b ‘ Ωóîà°ùŸG RÉ¡÷G »ª°ùJ

@.º«∏°ùdG ¿É°ùfE’G º°ùL IQGôM áLQO Oó–

@.è∏ãdG QÉ¡°üfG IQGôM áLQO ≈∏Y ±ô©àJ

@.AÉŸG ¿É«∏Z IQGôM áLQO ≈∏Y ±ô©àJ

@.∂ª°ùL IQGôM áLQO ¢ù«≤J

: á«dÉàdG á£°ûfC’ÉH ºb á∏Ä°SC’G √òg øY áHÉLEÓd

93

....

?êÉà– GPÉe ¯

.OQÉH AÉe ¬H kÉ°VƒM ,kÉé∏K ,kÉæNÉ°S kAÉe ,¢ShDƒc çÓK

?πª©J GPÉe ¯

@.kÉæNÉ°S kAÉe m ¢SCÉc uπc ‘ ™°V

@™°Vh ,OQÉ`ÑdG AÉ``ª`dG ‘ ∫hC’G ¢SCÉ`μdG ™°V

.ƒ`g É`ªc å`dÉãdG ∑ôJGh m è`∏K á©£b ÊÉãdG ‘

@‘ …ò`dG AÉ``ŸG ¢ù`ŸG ºK ≥FÉ`bO çÓ`K É¡`côJG

.∑ó`«H ¢ShDƒ`μdG

.................... ? kIOhôH tó°TCG kAÉe …ƒëj ¢ShDƒμdG …CG ¯

.......... ? OQÉÑdG AÉŸG ¢VƒM ‘ ™°Vh …òdG AÉŸG IQGôM âÑgP øjCG ¯

................. ? è∏K ¬«a ™°Vh …òdG AÉŸG IQGôM âÑgP øjCG ¯

.................. ? ådÉãdG ¢SCÉμdG IQGôM Ò¨àJ ⁄ GPÉŸ ¯

.IOQÉÑdG ΩÉ°ùLC’G ¤EG áæNÉ°ùdG ΩÉ°ùLC’G øe π≤àæJ IQGô◊G

? á«fó©e ÒZ IOÉe øe ïÑ£dG ÊGhCG ¢†HÉ≤e o™næ r°üoJ GPÉŸ

? QÉ◊G …É°ûdG ≥jôHEG πª◊ π©Øf GPÉe

: IQGôë∏d ΩÉ°ùLC’G π«°UƒJ

: ‹ÉàdG •É°ûædÉH Ωƒ≤f ¿CG ∂jCGQ Ée á∏Ä°SC’G √òg øY áHÉLEÓd

94


É¡`æe xπc ∫ƒ`W Ö°ûÿG øe kÉbÉ``°S ,∂«`à`°SÓ`ÑdG øe kÉbÉ`°S , á`«`fó`©e kÉbÉ``°S

ójõj’ ∂«à°SÓÑdG øe AÉ`£Z äGP á`«fó```©e áÑ`∏Y , kGóL kÉæ`NÉ°S kAÉe ,º°S10

º°S 6 øY É¡`YÉ`Ø`[email protected]ó`eÉ`L Ió`HR ,

? πª©J GPÉe ¯

@íª°ùJ Üƒ≤K áKÓK áÑ∏©dG AÉ£Z ‘ ™æ°UG

.á≤HÉ°ùdG ¿É≤«°ùdG øe xπc ∫ƒNóH

@.áÑ∏©dG ‘ øNÉ°ùdG AÉŸG ™°V

@IÒ¨°U á©£b ¥É°S πc ±ôW ≈∏Y ≥°üdCG

.IóHõdG øe

@ ‘ ôª`¨`æàd áÑ`∏©dG AÉ£`Z ‘ É¡`àKóMCG »àdG Üƒ≤ãdG ‘ ¥É°S πμd ôNB’G ±ô£dG πNOCG

.áÑ∏©dG πNGO øNÉ°ùdG AÉŸG

@.øeõdG øe IÎØd IóHõdG ™£b ÖbGQ

? GPÉŸh ? á«fó©ŸG ¥É°ùdG ≈∏Y á≤°ü∏ŸG IóHõ∏d çóM GPÉe ¯

..............................................

? GPÉŸh ? ∂«à°SÓÑdG ¥É°S ≈∏Y á≤°ü∏ŸG IóHõ∏d çóM GPÉe ¯

...............................................

? GPÉŸh ? Ö°ûÿG ¥É°S ≈∏Y á≤°ü∏ŸG IóHõ∏d çóM GPÉe ¯

..............................................

.»μ«à°SÓÑdG AÉ£¨dG äGP IÒ¨°üdG Ö«∏◊G ¥ƒë°ùe áÑ∏Y ΩGóîà°SG º∏©ª∏d øμÁ @

95

....

‘ IóàªŸG AÉHô¡μdG ∑Ó°SCG ógÉ°ûf GPÉŸ? IOhó°ûe ÒZ ´QGƒ°ûdG

: IQGô◊ÉH ΩÉ°ùLC’G Oó“

: ‹ÉàdG •É°ûædÉH ºb ∫GDƒ°ùdG Gòg øY áHÉLEÓd

?êÉà– GPÉe ¯á«`°SÉ`ëf á≤`∏Mh Iôc , kGóbƒe

.πμ`°ûdG ‘ Éªc

?πª©J GPÉe ¯@.á≤∏◊G øe IôμdG Q uôe

............. ? äsôe πg ¯

@î°Su.≥FÉbO (3) IóŸ óbƒŸG ≈∏Y IôμdG ø

.(áeÓ°ùdG äÉWÉ«àMG IÉYGôe ™e)

@.á≤∏◊G øe iôNCG Iôe IôμdG Q uôe

............. ? É¡dÓN øe äôe πg ¯

............ ? GPÉŸ ¯

ô¡°üæJ ⁄ Éªæ«H á«fó©ŸG ¥É°ùdG ±ôW ≈∏Y »àdG IóHõdG á©£b äô¡°üfG ó≤d

¥É˘˘°S ≈˘˘∏˘˘Y »˘˘à˘˘dG ∂dò˘˘ch Ö°ûÿG ¥É˘˘°S ±ô˘˘W ≈˘˘∏˘˘Y »˘˘à˘˘dG Ió˘˘Hõ˘˘dG á˘˘˘©˘˘˘£˘˘˘b

.∂«à°SÓÑdG

IQGôë∏d π°Uƒe ÒZ É¡°†©Hh ójó◊G πãe IQGôë∏d π°Uƒe OGƒŸG ¢†©H @

.∂«à°SÓÑdGh Ö°ûÿG πãe

Ió`eÉ```é`dG ΩÉ``°ù`LC’G Oó````“ `` 1

96

? ¬æ«î°ùJ óæY πFÉ°ùdG ºé◊ çóëj GPÉe

πFGƒ``°ùdG Oó``“ `` 2

.áHÉLE’G ±ô©àd ‹ÉàdG •É°ûædÉH º≤æd

?êÉà– GPÉe ¯kGô`Ñ``M ,kAÉ``e ,êÉ``LõdG øe kIQhQÉ```b

Üƒ``ÑfCG ,k’É`°ü∏°U ,áfƒ∏e ká¨Ñ°U hCG

.ø``NÉ`°S AÉe ¬H kÉ`°Vƒ`M ,∂«`à``°SÓH

?πª©J GPÉe ¯@ È◊G ¢†©H ¬«dEG ±É°†ŸG AÉŸÉH kÉeÉ“ IQhQÉ≤dG CÓeG

.áfƒ∏ŸG IOÉŸG hCG

@,IQhQÉ≤dG ≥æY ‘ ∂«à°SÓÑdG ÜƒÑfCG ±ôW πNOCG

.ΩÉμMEÉH ∫É°ü∏°üdÉH ágƒØdG ≥∏ZCG ºK

@AÉŸG äGô£b ógÉ°ûJ ≈àM ∫É°ü∏°üdG ≈∏Y §¨°VG

.ÜƒÑfC’G ±ôW øe êôîJ

@.ÜƒÑfC’G ÖbGQh øNÉ°ùdG AÉŸG ‘ IQhQÉ≤dG ™°V

............................ ? ógÉ°ûJ GPÉe ¯

.................................. ? GPÉŸ ¯

á≤jôW ìÎbG .¬«a ™°Vh ôNBG »LÉLR m ¢SCÉc øe »LÉLR m ¢SCÉc êGôNEG Ö©°üj Ée kGÒãc

...................................... ? Ú°SCÉμdG øjòg ÚH π°üØ∏d áÑ°SÉæe

.¬LGôNEG π¡°ùjh ¢ûªμæj ≈àM »∏NGódG ¢SCÉμdG ‘ kGOQÉH kAÉe ™°†f ádÉ◊G √òg πãe ‘ ¬fCG ßnMÓoj @

@

97

....

: Úî°ùàdÉH äGRÉ¨dG Oó“ `` 3

? ∂dP ±ô©æd ‹ÉàdG •É°ûædÉH ΩÉ«≤dG ‘ ∂jCGQ Ée

?êÉà– GPÉe ¯

.øNÉ°S AÉe ¬H kÉ°VƒM ,kÉfƒdÉH ,IQhQÉb

?πª©J GPÉe ¯

@.ΩÉμMEÉH IQhQÉ≤dG ≥æY ≈∏Y ¿ƒdÉÑdG âuÑK

@.≥FÉ`bO (5) ô¶`àfGh øNÉ`°ùdG AÉŸÉH IQhQÉ≤dG ôªZCG

................. ? ¿ƒdÉÑ∏d çóM GPÉe ¯

.................. ? GPÉŸ ¯

.Úî°ùàdÉH óeÉ`÷G Oóªàj @

.Úî°ùàdÉH πFÉ°ùdG Oóªàj @

.Úî°ùàdÉH RÉ```¨`dG Oóªàj @

? øî°ùj ÉeóæY RÉ¨∏d çóëj GPÉe

? QÉædG ‘ áZQÉØdG …ô°û◊G ó«ÑŸG äGƒÑ oY »eQ øe Q sòëoj GPÉŸ

98

? Ö«Ñ£dG ¬JQÉjR óæY ¢†jôª∏d iôéoj πªY ∫hCG Ée

?∂ª°ùL IQGôM áLQO ¢SÉ«≤d Ö«Ñ£dG hCG ¢VuôªŸG ¬eóîà°ùj …òdG RÉ¡÷G º°SG Ée

IQGô```ë`dG á``LQO ¢SÉ``«b

Iõ``¡`LCG øe áØ∏`à`fl ´GƒfC’ »g ÉgGôJ »àdG Qƒ`°üdG

: `H ¢SÉ«≤ŸG Gòg ≈ª°ùj å«M , IQGô◊G áLQO ¢SÉ`«`b

»˘˘LÉ˘˘˘LR Üƒ˘˘˘Ñ˘˘˘fCG : ø˘˘˘Y IQÉ˘˘˘Ñ˘˘˘Y ƒ˘˘˘gh ,zÎeƒ˘˘˘eÎdG{

‘ôW óMCG ‘h ¬ÑfGƒL óMCG ≈∏Y ΩÉbQCÉH êQóe

.πFÉ°S ¬H Ò¨°U Óƒà°ùe ÜƒÑfC’G

πFÉ°ùdG ¿EÉa øNÉ°S AÉe ‘ Óƒà°ùŸG Gòg ™°Vh GPEG

≥«bóàH ∂dP á¶MÓe øμÁh ,Oóªàj ¬∏NGóH …òdG

√ó˘æ˘Y ∞˘bƒ˘à˘j …ò˘dG º˘˘bô˘˘dGh .Üƒ˘˘Ñ˘˘fC’G ¤EG ô˘˘¶˘˘æ˘˘dG

á˘˘LQO ≈˘˘˘∏˘˘˘Y ∫ó˘˘˘j Üƒ˘˘˘Ñ˘˘˘fC’G π˘˘˘NGO π˘˘˘FÉ˘˘˘°ùdG í˘˘˘£˘˘˘°S

.ÎeƒeÎdG Óƒà°ùe ¬«a ™°Vh …òdG πFÉ°ùdG

99

....

?πª©J GPÉe ¯

@.IQGôë∏d kÉ°SÉ«≤e AÉfEG πc ‘ ™°V

@ ¢SÉ``«`≤e πc π``NGO πFÉ``°ùdG á```cô`M Ö`bGQ

.≥FÉbO (5) IóŸ IQGôë∏d

@ : ¢VƒM πc ‘ IQGô◊G ¢SÉ«≤e IAGôb πé°S

: »g Üô°ûdG AÉe IQGôM áLQO `` 1

........................

: »g ¢ThôÛG è∏ãdG IQGôM áLQO `` 2

..........................

»g »∏¨j …òdG AÉŸG IQGôM áLQO `` 3@ :

.............................

…òdG πFÉ°ùdG ¿ƒd ¿Éc GPEÉa ,äGÎeƒeÎdG ‘ áeóîà°ùŸG πFGƒ°ùdG ∞∏àîJ

ôªMCG πFÉ°ùdG ¿ƒd ¿Éc GPEGh ,≥ÑFõdG IOÉe øe ƒ¡a kÉ«°†a ÎeƒeÎdG πNGóH

.AGôªM áfƒ∏e IOÉe É¡H ÜGòŸG ∫ƒëμdG IOÉe øe ƒ¡a

áaÉ``°ùŸG ¿C’ ,ájƒÄe äGÎeƒeôJ ≈ª°ùJ É¡àeóîà°SG »àdG äGÎeƒeÎdG ¿EG

.º°ùb 100 ¤EG âª°ùb AÉ``ŸG ¿É«`∏Z á`LQOh è∏`ãdG QÉ¡`°üfG áLQO ÚH

…ƒ``÷G §`¨`°†dG ≈∏Y óª`à©j ∂dP ¿C’ 100 øe áÑjôb AÉŸG ¿É«∏Z áLQO ¿ƒμJ ÉÃQ ∂dòch , ôØ°üdG øe áÑjôb è∏ãdG QÉ¡°üfG áLQO ¿ƒμJ ÉÃQ @

. Gò¡H ¬HÓW ôcòj ¿CG º∏©ŸÉH …ô`ëa

?êÉà– GPÉe ¯

¬H AÉfEG , ¢Thô› è∏K ¬H AÉfEG , Üô°T AÉe ¬H AÉfEG , IQGôë∏d ¢ù«jÉ≤e áKÓK

.QÉædG ≈∏Y »∏¨j AÉe

: ‹ÉàdG •É°ûædG πª©f ∫É©J ¬eGóîà°SG á«Ø«c ≈∏Y ±ô©àædh

100

?êÉà– GPÉe ¯

.z»ÑW …QGôM ¢SÉ«≤e{

?πª©J GPÉe ¯

@.∂fÉæ°SCÉH ¬«∏Y §¨°†dG QòMGh ∂fÉ°ùd â– IQGô◊G áLQO ¢SÉ«≤e ´Oƒà°ùe ™°V

@.≥FÉbO çÓK IóŸ ¬côJG

@.∂«æ«Y ΩÉeCG »°SCGQ πμ°ûH ¬©°Vh IQGô◊G ¢SÉ«≤e êôNG

................ ? IQGô◊G ¢SÉ«≤e IAGôb »gÉe ¯

.¿É°ùfE’G º°ùL IQGôM áLQO ¢SÉ«≤d »Ñ£dG IQGô◊G ¢SÉ«≤e Ωóîà°ùj @

óbh ,kÉÑjô≤J ájƒÄe áLQO 37 »g º«∏°ùdG ¿É°ùfE’G º°ùL IQGôM áLQO ¿EG @

.¢VôÃ ¿É°ùfE’G ÜÉ°üj ÉeóæY ójõJ hCG kÓ«∏b π≤J

? ∂ª°ùL IQGôM áLQO ¢ù«≤J ¿CG kÉeƒj âHsôL πg

.ÎeƒeÎdÉH IQGô◊G áLQO ¢SÉ«≤e ≈ª n°ùoj @

.ájƒÄeáLQO 100 »g AÉŸG ¿É«∏Z áLQOh ,…ƒÄe ôØ°U »g è∏ãdG QÉ¡°üfG áLQO @

?∂dòH Ωƒ≤J ¿CG ∂jCGQ Ée »Ñ£dG IQGô◊G ¢SÉ«≤e ≈ª°ùj ¢UÉN IQGôM ¢SÉ«≤e ∂dòd Ωóîà°ùj

101

....

? ∑ój ≈∏Y è∏ãdG ™°Vh óæY IOhÈdÉH ô©°ûJ GPÉŸ : 1¢S

................................................

? ¬«a è∏ãdG ™°Vh óæY AÉŸG OÈj GPÉŸ : 2¢S

................................................

? AÉà°ûdG ‘ á«aƒ°üdG ¢ùHÓŸG ¢ùÑd óæY A±ódÉH ô©°ûf GPÉŸ : 3¢S

................................................

? á«fó©e ÒZ IOÉe øe ïÑ£dG ÊGhCG ¢†HÉ≤e ™æ°üJ GPÉŸ : 4¢S

................................................

? GPÉŸh ? k’hCG OÈj Éª¡jCG øNÉ°S …É°T Ú«dÉàdG Ú°SCÉμdG ‘ : 5¢S

........................................................

........................................................

( CG )

Ú∏a ¢SCÉc

(Ü)

ÚÑ`«``°†b πc ÚH ∑Î`j , ójó`◊G øe á«dƒW ¿ÉÑ°†b øe ¿ƒμàJ QÉ£`≤dG ∂μ`°S : 6¢S

............................................ ? GPÉŸ IÒ¨°U áaÉ°ùe

102

: áÑ°SÉæe äÉª∏μH á«dÉàdG äÉZGôØdG πªcCG : 8¢S

.......... ≈ª°ùj RÉ¡L IQGô◊G áLQO ¢SÉ«≤d Ωóîà°ùj `` CG

.ájƒÄe ................. áLQO óæY ô¡°üæj è∏ãdG `` Ü

.ájƒÄe ................. áLQO óæY »∏¨j AÉŸG `` `L

.kÉÑjô≤J ájƒÄe áLQO.............. »g º«∏°ùdG ¿É°ùfE’G IQGôM áLQO `` O

37 øe ........ hCG ........ ÉeEG º¡JQGôM áLQO ¿ƒμJ ≈°VôŸG ¢†©H `` `g

.ájƒÄe áLQO

........... óæY ¬ªéM π≤jh ........ óæY AGƒ¡dG ºéM OGOõj `` h

7¢S : áeÓY ™°V)✓ ( áeÓYh áë«ë°üdG IQÉÑ©dG ΩÉeCG)✗ (áÄWÉÿG IQÉÑ©dG ΩÉeCG

: »∏j Éª«a

¤EG è∏ãdG øe IQGô◊G π≤àæJ AÉŸG ‘ è∏ãdG ™°Vh óæY `` CG( ) .AÉŸG

øe IQGô◊G ∫É≤àfG ÖÑ°ùH AÉà°ûdG π°üa ‘ OÈdÉH ô©°ûf `` Ü

) .AGƒ¡dG ¤EG ÉæeÉ°ùLCG(

∫É≤àfG ÖÑ°ùH ¢SCÉμdG ‘ ¬©°Vh øe IÎa ó©H …É°ûdG OÈj `` ê

) .AGƒ¡dG ¤EG ¬æe IQGô◊G(

¿C’ áæNÉ°ùdG ÊGhC’ÉH ÉæcÉ°ùeEG óæY ¢TÉªb á©£b Ωóîà°ùf `` O

) .IQGôë∏d π°Uƒe ¢TÉª≤dG(

) .¬æ«î°ùJ óæY AÉŸG Oóªàj `` `g(

á°SOÉ°ùdG Ió`MƒdG

IOÉ`ª`∏d çó`– äGÒ`¨J

104

....

π°üØdGô°TÉ©dGIOÉ``ª∏d çó``– äGÒ``¨J

.IójóL OGƒe É¡æY èàæj IOÉª∏d çó– äGÒ¨J ∑Éæg ∂dòc

: ‹ÉàdG •É°ûædÉH ºb ∂dP ±ô©àd

@.á«FÉ«ª«μdGh á«FÉjõ«ØdG äGÒ¨àdG ÚH õ«“

@.IójóL OGƒe É¡æY èàæj äGÒ¨àd á∏ãeCG ôcòJ

@.IójóL OGƒe É¡æY èàæj ’ äGÒ¨àd á∏ãeCG ôcòJ

@.™aÉf Ò¨Jh QÉ°V Ò¨J ¤EG IOÉª∏d çó– »àdG äGÒ¨àdG ∞æ°üJ

@.á©aÉf iôNCGh IQÉ°V äGÒ¨J ≈∏Y á∏ãeCG ôcòJ

? IójóL OGƒe ¬æY èàæj è∏ãdG QÉ¡°üfG πg

? IójóL OGƒe ¬æY èàæj AÉŸG ‘ ôμ°ùdG ¿ÉHhP πg

? IójóL OGƒe ¬æY èàæj ôμ°ùdG ¥GÎMG πg

? ÉædƒM øe AÉŸG É¡«∏Y óLƒj ¿CG øμÁ »àdG ä’É◊G »gÉe

ádÉM øe ∫ƒëàJ ¿CG øμÁ IOÉŸG ¿ pEGOGƒe ∂dP øY èàæj ¿CG ¿hO Úî°ùàdG hCG ójÈàdÉH iôNCG ¤EG

√òg ≈ª°ùJ å«M , AÉŸG ä’ƒ– ‘ ∂dP â°SQO Éªc IójóL.á«FÉjõ«a ä’ƒ–

105

?êÉà– GPÉe ¯

,Úî`°ùà∏d kAÉYh ,RÉ`Z óbƒe , kGôμ°S

.πeÉM ,∂jô– á≤©∏e ,AÉe É¡H kÉ°SCÉc

?πª©J GPÉe ¯

@.ôμ°ùdG º©W ¥hòJ

@‘ ôμ``°ù`dG øe IÒ`¨`°U ≥`YÓe ¢ù`ªN ™`°V

.AÉŸG ¢SCÉc

@.AÉ`ŸG º©W ¥hòJh ôμ°ùdG Ühòj ≈àM ∑ôM

@¬à`bhòJ …ò`dG ôμ``°ùdG º`©`£H AÉŸG º`©W ¿QÉ`b

.kÉ`≤HÉ`°S

‘ ¬`à`HGPEG ó`©Hh π`Ñb ôμ°ùdG º`©`W Ò`¨J πg ¯

............. ? AÉ`ŸG

@.øë°üdG ‘ ôμ°ùdG øe kÓ«∏b ™°V

@.óbƒŸG π©°TCG

@ôμ°ùdG ¥Îëj ≈àM QÉædG ≈∏Y øë°üdG ™°V@.

@ ¥ÎÙG ôμ°ùdG º©W ∂fÉ°ùd ±ô£H ¥hòJ@@.

. ¬fƒd Oƒ°ùj ≈àM ôμ°ùdG ¥ôM ≈YGôj @

.¥ÎÙG ôμ°ùdG ´ÓàHG Ωó©d ò«eÓàdG ¬«LƒJ ≈YGôj @@

AÉŸG ‘ ôμ°ùdG ¿ÉHhP ¿CG ßM’. kÉ«FÉjõ«a kGÒ¨J Gòg ≈ª°ùj Gòdh IójóL OGƒe ¬æY èàæj’

106

....

? ôμ°ùdG ¿ƒd Ò¨J πg¯

? ôμ°ùdG º©W Ò¨J πg¯

? ôμ°ùdG áëFGQ äÒ¨J πg¯

? IójóL IOÉe ≈∏Y â∏°üM πg¯

? á«∏°UC’G IOÉŸG øY Iójó÷G IOÉŸG äÉØ°U ∞∏àîJ πg¯

? É¡∏°UCG ¤EG Iójó÷G IOÉŸG IOÉYEG øμÁ πg¯

º©f’

? ßMÓJ GPÉe @

º©Wh ¿ƒd ¿EÉa ¿ƒ∏dG Oƒ°SCG íÑ°üjh ¥Îëj ≈àM ôμ°ùdG Úî°ùJ óæY

Ò¨àdG Gòg »ª°ùfh ,IójóL äÉØ°U äGP IOÉe ô¡¶Jh Ò¨àJ ôμ°ùdG áëFGQh

É¡àdÉM ¤EG IOÉŸG IOÉYEG øμÁ ’h IójóL OGƒe ¬æY èàf ¬fC’ kÉ«FÉ«ª«c kGÒ¨J

IOÉŸG IOÉYEG øμÁh IójóL OGƒe ¬æY èàæj ’ »FÉjõ«ØdG Ò¨àdG Éªæ«H ,á«∏°UC’G

.AÉŸG ‘ ôμ°ùdG áHGPEG óæY çóëj Éªc ádƒ¡°ùH á«∏°UC’G É¡àdÉM ¤EG

107

? IójóL OGƒe êÉLõdG QÉ°ùμfG øY èàæj πg

: »∏j Éª«a É¡d Ö°SÉæŸG Ò¨àdG ´ƒfh IQƒ°üdG ÚH §îH π°U

èàæj ’ Ò¨J

IójóL OGƒe ¬æY

(»FÉjõ«a Ò¨J)

¬æY èàæj Ò¨J

IójóL OGƒe

.(»FÉ«ª«c Ò¨J)

»g ¥GÎM’G ÖÑ°ùH çó– »àdG äGÒ¨àdG ™«ªL ¿EGçó– ¿CG øμÁ Éªc IójóL OGƒe É¡æY èàæj á«FÉ«ª«c äGÒ¨J

.¥GÎMG ¿hóH IOÉª∏d iôNCG á«FÉ«ª«c äGÒ¨J

108

....

?êÉà– GPÉe ¯

øe øjQÉª`°ù`e hCG ÊGhC’G ∞«`¶æàd πª©à`°ùŸG ójó`◊G ±ƒ`°U øe Úà`©`£b

.AÉe ,êÉLõdG øe øjAÉYh ,ójó◊G

?πª©J GPÉe ¯

@.±É÷G AÉYƒdG ‘ ¤hC’G á©£≤dG ™°V

@.AÉŸÉH É¡°TQ ó©H ÊÉãdG AÉYƒdG ‘ á«fÉãdG á©£≤dG ™°V

@.ΩÉjCG áKÓK ó©H çóëj Ée ÖbGQ

QÉ°V É¡°†©Hh ™aÉf É¡°†©H äGÒ¨àdG

‹ÉàdG •É°ûædÉH ºb ∫GDƒ°ùdG Gòg øY áHÉLEÓd :

? ºëØdG ¥GÎMG øe ó«Øà°ùf GPÉe

? QÉ°V Ò¨J ΩCG ™aÉf Ò¨J ƒg π¡a áHÉZ ‘ ≥jôM çhóM óæY

109

? ßMÓJ GPÉe

.......... ? ¤hC’G á©£≤dG ¿ƒd Ò¨J πg ¯

.......... ? á«fÉãdG á©£≤dG ¿ƒd Ò¨J πg ¯

.......... ? á«fÉãdG á©£≤dG í£°S ≈∏Y äô¡X »àdG IOÉŸG ¿ƒd Ée ¯

........ ? Ò¨àdG Gòg ´ƒf Ée ¯

............ ? ™aÉf ΩCG QÉ°V çóM …òdG Ò¨àdG Gòg πg ¯

............ ? ójó◊G CGó°U ¿ƒμJ ≈∏Y óYÉ°ùJ áHƒWôdG πg ¯

........... ? ójó◊G øe áYƒæ°üŸG OGƒŸG ≈∏Y CGó°üdG ÒKCÉJ Ée ¯

.QÉ°V É¡°†©Hh ™aÉf IOÉª∏d çó– »àdG äGÒ¨àdG ¢†©H @

»FÉ«ª«c Ò¨J É¡d çóëj áHƒWô∏d ójó◊G øe áYƒæ°üŸG OGƒŸG ¢Vô©J óæY @

.OGƒŸG √òg ∞∏J ¤EG …ODƒj QÉ°V Ò¨J ƒgh ójó◊G CGó°U ≈ª°ùj

.á©aÉf äGÒ¨J ΩÉ©£dG OGƒŸ çó– í«ë°U πμ°ûH ΩÉ©£dG ƒ¡£f ÉeóæY @

»àdG IOÉŸG √òg ¿EG

≈ª°ùJ á«fÉãdG á©£≤dG í£°S ≈∏Y äô¡X

. ójó◊G CGó°U

110

....

?êÉà– GPÉe ¯

.AÉe ,∂«à°SÓÑdG øe Ú°ù«c ,¢†«HC’G õÑÿG øe Úà©£b

?πª©J GPÉe ¯

@ ¬≤`∏ZCGh ∂«`à``°SÓÑdG øe ±É`L ¢ù``«c ‘ õÑ`ÿG øe ¤hC’G á©`£≤dG ™°V

.áLÓãdG πNGO ‘ ¬©°Vh ΩÉμMEÉH

@ ¬côJGh ΩÉμMEÉH ¬≤∏ZCGh ÊÉãdG ¢ù«μdG ‘ AÉŸG øe π«∏≤H É¡°TQ ó©H á«fÉãdG á©£≤dG ™°V

.áLÓãdG êQÉN ¿Éμe ‘

@.ΩÉjCG á©HQCG ó©H çóëj Ée ÖbGQ

? ¤hC’G õÑÿG á©£≤d çóM GPÉe ¯

..........................

? á«fÉãdG õÑÿG á©£≤d çóM GPÉe ¯

.........................

........................ ? IQÉ°†dG äGÒ¨àdG øe áª©WC’G OÉ°ùa IôgÉX πg ¯

.............................. ? ¬∏°UCG ¤EG ó°SÉØdG õÑÿG IOÉYEG øμÁ πg ¯

................................. ? IójóL IOÉe Ò¨àdG Gòg øY èàf πg ¯

................ ? ó°ùØJ ¿CG ¿hO ∫ƒWCG IóŸ áª©WC’ÉH ßØàëf ¿CG øμÁ ∞«c ¯

áKÓK ôcPG ,á©aÉædG äGÒ¨àdG øe ºëØdG ¥GÎMGh AÉŸG ‘ ôμ°ùdG ¿ÉHhP ¿EG ``1

.á«eƒ«dG ∂JÉ«M ‘ á©aÉf iôNCG äGÒ¨J

?`` ¬∏dG ¿PEÉH `` ¢Sƒ°ùàdG øe ∂fÉæ°SCG »ª– ∞«c ,QÉ°V Ò¨J ¿Éæ°SC’G ¢Sƒ°ùJ ¿EG ``2

ájójó◊G ÜGƒHC’Gh òaGƒædG ájÉªM øμÁ ∞«μa ,IQÉ°†dG äGÒ¨àdG øe ójó◊G CGó°U ``3

? CGó°üdG øe

111

áeÓY ™°V✓ áeÓYh ™aÉædG Ò¨à∏d✗πc ‘ QÉ°†dG Ò¨à∏d

: á«dÉàdG äGÒ¨àdG øe

112

....

áeÓY ™°V `` 1 ¢S)✓ ( áeÓYh áë«ë°üdG IQÉÑ©dG ΩÉeCG)✗ ( IQÉÑ©dG ΩÉeCG áÄWÉÿG

: »∏j Éª«a

.IOÉª∏d Ò¨J …CG çóëj ’ `` CG( )

πcBÉJ ¤EG …ODƒJ »àdG IQÉ°†dG äGÒ¨àdG øe CGó°üdG `` Ü

.ójó◊G øe áYƒæ°üŸG ΩÉ°ùLC’G( )

.IójóL OGƒe ¥GÎM’G ´GƒfCG ™«ªL øY èàæj `` `L( )

.IójóL OGƒe ¬æY èàæj iôNCG ¤EG ádÉM øe AÉŸG ∫ƒ– `` O( )

.á©aÉædG IOÉŸG äGÒ¨J øe AÉŸG ¿É«∏Z `` `g( )

.CGó°üdG ¿ƒμJ ≈∏Y óYÉ°ùj ’ ÖWôdG AGƒ¡dG `` h( )

)áeÓY ™°VƒH ‹ÉàdG ∫hó÷G CÓeG : 2¢S✓.Ö°SÉæŸG ¿ÉμŸG ‘ (

IójóL OGƒe èàæj’ IójóL OGƒe èàæj Ò``¨`àdG

AÉŸG óªŒ

Ö°ûÿG ¥GÎMG

IóHõdG QÉ¡°üfG

ójó◊G CGó°U

113

....

: QÉ`ædG ≈∏`Y ∫ƒ`°ü`◊G

@.QÉædG óFGƒa ôcòJ

@.QÉædG QÉ£NCG ôcòJ

@.¥GÎM’G çhó◊ áeRÓdG πeGƒ©dG Oó©J

@.≥jô◊G çhóM ÜÉÑ°SCG èàæà°ùJ

@.QÉædG AÉØWE’ áØ∏àıG πFÉ°SƒdG ôcòJ

@.áª«∏°S IQƒ°üH ≥jô◊G ájÉØW Ωóîà°ùJ

@.≥jô◊G øe ájÉbƒ∏d áeÓ°ùdG πFÉ°Sh Oó©J

@.≥jôM çhóM ádÉM ‘ áª«∏°S IQƒ°üH ±ô°üàJ

ÉgDhÉØ`WEGh ≥FGô`◊G

| } : ¤É©J ¬∏dG ∫Éb

.(80 ájBG ¢ùj IQƒ°S)

? QÉædG óFGƒa Ée

? QÉædG QÉ£NCG Ée

? ∫É©à°T’G çhó◊ Ωõ∏j GPÉe

: ∫GDƒ°ùdG Gòg øY áHÉLEÓd ‹ÉàdG •É°ûædÉH ºb

π°üØdG…OÉ◊Gô``°û`Y

114

?êÉà– GPÉe ¯

kÉ°SCÉc ,ÚJÒ¨°U Úà©ª°T

∫ƒ`W øe ≥`ªYCG kÉ«LÉLR

.ÜÉ≤K áÑ∏Y ,á©ª°ûdG

?πª©J GPÉe ¯

@.Éª¡∏©°TCGh ádhÉ£dG í£°S ≈∏Y Úà©ª°ûdG âÑK

@.ádhÉ£dG ¥ƒa á∏©à°ûe Úà©ª°ûdG ióMEG ∑ôJG

@.á«fÉãdG á©ª°ûdG ¥ƒa á«LÉLõdG ¢SCÉμdG Ö∏bG

?∫É©à°T’G ‘ ¤hC’G á©ª°ûdG ôªà°ùJ πg ¯

.................................

?∫É©à°T’G ‘ á«fÉãdG á©ª°ûdG ôªà°ùJ πg ¯

........................... ? GPÉŸh

?á©ª°ûdG ∫É©à°T’ …Qhô°V AGƒ¡dG πg ¯

.................................

∫É©à°T’ …Qhô°V ÜÉ≤ãdG OƒY Ö¡d πg ¯

......................... ? á©ª°ûdG

115

....

? »∏j É‡ ádÉM πc ‘ ábÎÙG IOÉŸG Ée `` 1

...........................................................

hCG ¥QƒdÉc áÑ∏°U ¿ƒμJ ób ∫É©à°TÓd á∏HÉb IOÉe `` 1

.ïÑ£dG RÉ¨c ájRÉZ hCG øjõæÑdÉc á∏FÉ°S

¢ùª°ûdGh Ö¡∏dG πãe ∫É©à°T’G ájGóÑd IQGô◊G `` 2

.á«FÉHô¡μdG ábÉ£dGh

.AGƒ¡dG `` 3

: »g (πeGƒY) AÉ«°TCG áKÓK äôaƒJ GPEG çóëj ∫É©à°T’G @

≥jô``◊G å∏`ãe

AGƒ```¡`dG

IQGô``◊G

ábÎÙ

G IOÉŸ

G

≥jô◊G å∏ãe äÉfƒμÃ áKÓãdG AÉ«°TC’G √òg ≈ª°ùJ @

.ÉgôaƒàH ’EG ¥GÎM’G ºàj ’ å«M

118

? QGô°VCG ¤EG …ODƒj ≥jô◊G πg

............ `` 3 ............ ``2 ............ ``1 .á∏ãeCG ôcPG ¯

? ≥jô◊G çhóM óæY πª©f GPÉe

: ≥FGô◊G áëaÉμe


,kÓeQ ,IÒ¨°U á«Ñ°ûN kGOGƒYCG ,ÜÉ≤K áÑ∏Y

.kÉ«fó©e kÉæë°U

?πª©J GPÉe ¯@.Êó©ŸG øë°üdG ‘ á«Ñ°ûÿG OGƒYC’G ™°V

@.∂ª∏©e ±Gô°TEG â– QòëH á«Ñ°ûÿG OGƒYC’G π©°TCG

@.É¡«∏Y πeôdG ÌfG QÉædG ∫É©à°TG ó©H

.......... ? á∏©à°ûŸG á«Ñ°ûÿG OGƒYC’G äCÉØ£fG πg ¯

…òdG πeÉ©dG Ée ≥jô◊G å∏ãŸ ∂àaô©e ≈∏Y AÉæH ¯

.......... ? QÉædG AÉØWE’ ¬æe â°ü∏îJ

@ .á∏©à°ûŸG QÉædG AÉØWE’ AÉŸG kÉeóîà°ùe ≥HÉ°ùdG •É°ûædG óYCG

AÉŸG Öμ°S ó©H á∏©à°ûŸG á«Ñ°ûÿG OGƒYC’G äCÉØ£fG πg ¯

................. ? É¡«∏Y

@@AÉØWEG ‘ AÉŸG ΩGóîà°SG øe QòMG∑Ó°SCG hCG »∏≤dG âjR á∏©à°ûŸG IOÉŸG ¿ƒμJ ÉeóæY ≥FGô◊G

.äGQÉ«°ùdG Oƒbh hCG AÉHô¡μdG

. á°SQóŸG AÉæa ‘ •É°ûædG Gò¡H ΩÉ«≤dG π°†Øj @

á«FÉHô¡`μdG ∑Ó`°SC’G ≈∏Y AÉŸG Ö`μ°S ¿CG Éªc ,π©à°ûŸG âjõdG ôjÉ£J ÖÑ°ùj π©à°ûŸG âjõdG ≈∏Y AÉŸG Ö`μ°S ¿CG ò«eÓà∏d º∏©ŸG í°Vƒj @@

.á«FÉHô¡c á≤©°U ÖÑ°ùj ób

@

119

....

: »gh ≥jô◊G å∏ãe äÉfƒμe óMCG øe ¢ü∏îàdG Öéj ≥FGô◊G AÉØWE’

.¥GÎMÓd á∏HÉ≤dG IOÉŸG `` 3 . IQGô◊G `` 2 .AGƒ¡dG `` 1

πeôdÉH IAƒ∏ªŸG á«YhC’G øe ÒÑc OóY óLƒj äGQÉ«°ùdG Oƒbh äÉ£fi ‘

? ÉgOƒLh ÖÑ°S Ée

: ≥`jô```◊G ájÉ`Ø`W

?êÉà– GPÉe ¯

.ÜÉ≤K áÑ∏Y ,á«Ñ°ûN kGOGƒYCG , ≥jôM ájÉØW

?πª©J GPÉe ¯

@.≥jô◊G ájÉØ£d º«∏°ùdG ΩGóîà°S’G ∂ª∏©e ™e ¢ûbÉf

@.QòëH Ö°ûÿG OGƒYCG π©°TCG

@.QÉædG AÉØWE’ ≥jô◊G ájÉØW πª©à°SG

........... ? á∏©à°ûŸG Ö°ûÿG OGƒYCG äCÉØ£fG πg ¯

OGƒYCG AÉØWE’ ¬æe â°ü∏îJ …òdG πeÉ©dG ƒg Ée ¯

á∏©à°ûŸG Ö°ûÿG...........................?

.á°SQóŸG AÉæa ‘ •É°ûædG AGôLEGh ÊóŸG ´ÉaódG ∫ÉLQ óMCG áaÉ°†à°SG hCG ÊóŸG ´ÉaódG õcôe IQÉjR AÉæKCG •É°ûædG Gòg AGôLEG π°†Øj @

@

120

IOÉe ≈∏Y …ƒà– ≥jô◊G äÉjÉØWIOÉŸG ∫õY ≈∏Y πª©Jh ∫É©à°T’G ≈∏Y óYÉ°ùJ ’h π©à°ûJ ’

.ÅØ£æàa AGƒ¡dG øY á∏©à°ûŸG

? QÉædG AÉØWE’ ¬æe ¢ü∏îàdG ¢üî°ûdG ∫hÉëj …òdG πeÉ©dG Ée

) áeÓ©H ∂dP ÚH✓.áÑ°SÉæŸG áfÉÿG ‘ (

AGƒ````¡dGá∏HÉ`≤dG IOÉŸG¥GÎ``MÓd

IQGô````◊G

121

....

¬∏dG ∫ƒ°SQ ∫Éb˜zºμæY ÉgDƒØWCÉa ºà‰ GPEÉa ºμd thóY »g É‰EG QÉædG √òg ¿EG{

.(º∏°ùe í«ë°U)

? ∫õæŸG ‘ á∏©à°ûe QÉædGh ¿É°ùfE’G ΩÉf GPEG çóëj ób …òdG Ée

? ∫õæŸG ‘ RÉ¨∏d Üô°ùJ ∑Éæg ¿Éc GPEG çóëj ób …òdG Ée

? ∫õæŸG ‘ áaƒ°ûμe á«FÉHô¡c ∑Ó°SCG ∑Éæg ¿Éc GPEG çóëj ób …òdG Ée

: ≥`FGô``◊G øe ájÉ`bƒdG

,≥FGô◊G áëaÉμe ‘ IÒÑc á«ªgCG É¡d ≥jô◊G ájÉØW.∑ódGh IQÉ«°Sh ∂dõæeh ∂à°SQóe ‘ ÉgOƒLh øe ócCÉJ

âjCGQ ¿CG ≥Ñ°S πg? RÉ¡÷G Gòg πãe

óæY kÉJƒ°U Qó°üj RÉ¡÷G Gòg.≥jô◊G çhóM

? RÉ¡÷G Gòg πãe âjCGQ ¿CG ≥Ñ°S πgçhóM óæY kÉJƒ°U Qó°üj RÉ¡÷G Gòg

. ∫õæŸG ‘ RÉ¨∏d Üô°ùJ

ƒg ÊóŸG ´ÉaódG ∞JÉg ºbQ ¿CG : kÉªFGO ôcòJ998

¿ÉNO ∞°TÉc

RÉ¨dG ∞°TÉc

122

: á£«°ùÑdG ¥hô◊G ±É©°SEG

AÉ`ŸÉH π∏`Ñe ¢TÉª`≤H ¥hô``◊G §`Z ºK ,…QÉ`÷G hCG OQÉ`ÑdG AÉ`ŸG â`– ¥ÎÙG Aõ÷G ™°V `` 1

.⁄C’G ∫hõj ≈àM OQÉÑdG

.Ö°SÉæe ô¡£Ã ¿ÉμŸG í°ùeGh AÉŸÉH ¥ô◊G ¿Éμe ∞¶f `` 2

.¥hôë∏d Ö°SÉæŸG ºgôŸÉH ¥ô◊G ¿Éμe øgOG `` 3

.kÉ©jô°S ≈Ø°ûà°ùŸG ¤EG ¬∏≤f Öéj ÜÉ°üŸG ±É©°SEG ó©Ña IÒ£ÿG ¥hô◊G øe ¥ô◊G ¿Éc GPEG `` 4

¥hô```◊G ±É`©``°SEG


.á«dhC’G äÉaÉ©°SE’G áÑ«≤M

?πª©J GPÉe ¯

@¬```fCÉH ô`gÉ`¶````àj ∑AÓ``eR ó``MCG π`©``LG

∂``æμÁ ∞«c ,áØ∏àfl ¥hôëH ÜÉ°üe

π`Ñb ¬d á«dhC’G äÉaÉ©°SE’G á«∏ª©H ΩÉ«≤dG

.≈Ø°ûà°ùŸG ¤EG ¬∏≤f

‹hC’G ±É©°SE’G á«∏ªY âbô¨à°SG âbƒdG øe ºc ¯? ¬d

...................................................

.∑AÓeRh ∂ª∏©e É¡H ¢ûbÉfh ∂∏«eR ±É©°SEG á«∏ªY ∫ƒM ∂JÉ¶MÓe ÖàcG ¯

.............................................................

áÑ«≤Má«dhC’G äÉaÉ©°SE’G

hCG , Iô°TÉÑe QÉæ∏d ¢Vô©àdG áé«àf ¥hô◊ á°SQóŸG hCG ∫õæŸG ‘ Éæe ¢†©ÑdG ¢Vô©àj ób

.áæNÉ°ùdG AÉ«°TCÓd º°ù÷G á°ùeÓe

? ¥hôëH ÜÉ°üJ ÉeóæY ¬∏ªY Öéj …òdG Éªa ¯

123

....

áeÓY ™°V : 1 ¢S)✓ ( áeÓYh áë«ë°üdG IQÉÑ©dG ΩÉeCG)✗ ( IQÉÑ©dG ΩÉeCG áÄWÉÿG

Éª«a »∏j :

.Aƒ°†dGh IQGô◊ÉH QÉædG Éfó“ `` CG( )

.∫É©à°TÓd kÉjQhô°V ¢ù«d AGƒ¡dG `` Ü( )

.…Qhô°V ôeCG IQÉ«°ùdGh á°SQóŸGh ∫õæŸG ‘ ≥jô◊G ájÉØW OƒLh `` `L( )

. 998 ƒg ÊóŸG ´ÉaódG ∞JÉg ºbQ `` O( )

áaô¨dG πNGO π©à°ûj ºëa OƒLh óæY ÜGƒHC’Gh òaGƒædG ¥ÓZEG `` `g

.º«∏°S ±ô°üJ( )

: É¡d Ö°SÉæŸG ÆGôØdG ‘ á«dÉàdG äÉª∏μdG ™°V : 2¢S

, IQGô◊G , ∫õY , ¥GÎ``MÓd á∏HÉ``≤dG IOÉ`ŸG , ≥jô``◊G ó°V QGòfE’G RÉ¡L)

.(áaƒ°ûμe á«FÉHô¡c ∑Ó°SCG , AGƒ¡dG

...... h....... h...... »g πeGƒY áKÓK äôaƒJ GPEG çóëj ¥GÎM’G `` CG

AGƒ¡dG øY á∏©à°ûŸG IOÉŸG ........ ≈∏Y πª©J IOÉe …ƒ– ≥jô◊G äÉjÉØW `` Ü

.á∏©à°ûŸG IOÉŸG ÅØ£æàa

.≈æÑŸG ‘ ≥jôM ´ƒbh ádÉM ‘ kÉJƒ°U Qó°üj ............ `` `L

................. OƒLh ≥jô◊G çhóM ÜÉÑ°SCG øe `` O

124

) áeÓY ™°V : 3¢S✓) áeÓYh º«∏°ùdG ±ô°üàdG πã“ »àdG IQƒ°üdG πØ°SCG (✗ πØ°SCG (

: »∏j Éª«a ÅWÉÿG ±ô°üàdG πã“ »àdG IQƒ°üdG

( )

( )

( )

( )

( )

( )

126

....

¢VQC’G

@.ácô◊G √òg èFÉàfh É¡°ùØf ∫ƒM ¢VQC’G ácôM √ÉŒG Oó–

@.É¡«dEG ΩÉ°ùLC’G ÜòŒ ¢VQC’G ¿CG ≈∏Y πdóJ

@.π«∏dG ‘ ÉgGôf Éªc QÉ¡ædG ‘ ΩƒéædG ÉæàjDhQ ΩóY : π∏©J

@.¢VQC’ÉH ôª≤dG ábÓY ∞°üJ

@.Aƒ°†dG ™°ûj ’ ¬fCG øe ºZôdÉH π«∏dG ‘ ôª≤∏d ÉæàjDhQ ÖÑ°S ô°ùØJ

@.á«°ùª°ûdG áYƒªÛG ,¢ùª°ûdG ,ôª≤dG ,¢VQC’G : øe πμH Oƒ°ü≤ŸG Oó–

@.á«°ùª°ûdG áYƒªÛG äÉfƒμe Oó©J

@.kGóL ÉæY Ió«©ÑdG ÖcGƒμdGh ΩƒéædG øe ÚjÓŸG …ƒëj ¿ƒμdG ¿CÉH ±ô©J

@ ±É°û`μ`à°S’ ¿É`°ùfE’G É¡eóî``à°ùj »àdG á`ãjó``◊G äGó`©`ŸG ≈∏Y ±ô©àJ

.ÉæH §«`ÙG AÉ°†`ØdG

ÉædƒM øe ¿ƒμ`dG

π°üØdGÊÉãdGô``°û`Y

¬Ñ°ûJ »gh ¢VQC’G Öcƒc ≈∏Y ¢û«©f øëfÖbÉ©J ¿GQhódG Gòg øY èàæjh ,É¡°ùØf ∫ƒM QhóJ kGóL IÒÑc Iôc

»©e ∫É©J ∂dòd Ó«ã“ ógÉ°ûàdh QÉ¡ædGh π«∏dG: ‹ÉàdG •É°ûædG πª©æd

127

....

.º°ùÛG ≈∏Y (áμ∏ªŸG) º¡©bƒe ójó– ≈∏Y √ò«eÓJ º∏©ŸG óYÉ°ùj @

@ ∂©bƒe ≈∏Y ≥°UÓdG §jô°ûdG âÑK

.º°ùÛG ‘

@ §∏°ùj ¿CG ∑AÓeR óMCG øe Ö∏WG

.º°ùÛG √ÉŒÉH kÉ«≤aCG ìÉÑ°üŸG Aƒ°V

@ ≈∏Y ¬JOóM …òdG ∂©bƒe π©LG

.ìÉÑ°üŸG Aƒ°V á¡LGƒe ‘ º°ùÛG

ìÉÑ°üª∏d ¬LGƒŸG ¢VQC’G AõL πg ¯

.............. ? QÉ¡f ΩCG π«d

? QÉ¡f ΩCG π«d É¡æe ôNB’G Aõ÷G πg ¯

............................

@ ÖfÉ``÷G í`Ñ°üj å«`ëH º`°ù``ÛG QOCG

.iô`NC’G á¡÷G ‘ ìÉÑ°üª∏d ¬LGƒŸG

…ò```dG ∂`````©`bƒ`e ‘ â```bƒdG π```g ¯

.......... ? QÉ¡f ΩCG π«d ¬JOóM

? QÉ¡ædGh π«∏dG çhóM ÖÑ°S Ée ¯

..........................

ìÉÑ°üŸG Aƒ°V ¿EG¢ùª°ûdG Aƒ°V πãÁ

?êÉà– GPÉe ¯

. kGÒ¨°U kÉ≤°U’ kÉ£jô°T ,áª∏¶e áaôZ ,kÉMÉÑ°üe ,á«°VQC’G Iôμ∏d kÉª°ù›

?πª©J GPÉe ¯

@ ¬«∏Y ∂©bƒe ójó– ∫hÉMh ∂eÉeCG º°ùÛG ¤EG ô¶fG@.

128

....

¢VQC’G πªμJh , QÉ¡ædGh π«∏dG ∂dP øY CÉ°ûæjh É¡°ùØf ∫ƒM ¢VQC’G QhóJ

.á∏«dh Ωƒj ∫ÓN á∏eÉc IQhO

: »∏j Éª«a áÑ°SÉæŸG IQÉÑ©dGh IQƒ°üdG ÚH §îH π°U

ΩÉ°ùLCÓd ¢VQC’G ÜòL

? ¢VQC’G ≈∏Y QÉé°TC’G ¥GQhCG §≤°ùJ GPÉŸ

? É¡d çóëj GPÉe ∂Jƒb ≈°übCÉH ≈∏YCÓd IôμdG ∂aòb óæY

‘ Éæà«HQÉ¡ædG

‘ Éæà«Hπ«∏dG

.É¡d ¢VQC’G ÜòL ÖÑ°ùH ¢VQC’G ≈∏Y §≤°ùJ ΩÉ°ùLC’G ™«ªL

129

....

ÉæY Öéëj …ƒ≤dG ¢ùª°ûdG Aƒ°Vπ«ãªàdh ¢VQC’G øY Égó©Ñdh É¡Fƒ°V ∞©°†d ΩƒéædG ájDhQ

: ‹ÉàdG •É°ûædÉH ºb ∂dP

| } : ¤É©J ¬∏dG ∫Éb.(5 ájBG ¢ùfƒj IQƒ°S)

¢ù````ª```°ûdG

? ¬àjÉ¡f ‘h QÉ¡ædG ájGóH ‘ ¢ùª°ûdG ácôM kÉeƒj â©HÉJ πg

? ¢ùª°ûdG Üô¨J á¡L …CG øeh ¥ô°ûJ á¡L …CG øe

? QÉ¡ædG AÉæKCG ΩƒéædG iôf ’ GPÉŸ

.IQGôMh GkAƒ°V ™°ûj Ö¡à∏e º°ùL ¢ùª°ûdG ¿EG

?êÉà– GPÉe ¯

.áª∏¶e áaôZ ,kÉjƒb kÉ«Fƒ°V kÉMÉÑ°üe ,ÜÉ≤K áÑ∏Y ,á©ª°T

?πª©J GPÉe ¯

@.É¡æY QOÉ°üdG Aƒ°†dG QGó≤e ßM’h á©ª°ûdG π©°TCG

@.¬æY QOÉ°üdG Aƒ°†dG QGó≤e ßM’h ìÉÑ°üŸG ôfCG

........... ? iƒbCG áaô¨dG IAÉ°VEG âfÉc ÚàdÉ◊G …CG ‘ ¯

....... ? ìƒ°VƒH Ö¡∏dG iôJ πg , á©ª°ûdG Ö¡d ≈∏Y ìÉÑ°üŸG Aƒ°V §∏°S ¯

¢ùª°û∏d ¢Vô©àf ÚM A±ódÉH ô©°ûf GPÉŸ

? AÉà°ûdG ΩÉjCG ‘

? QÉ¡ædG ‘ ìƒ°VƒH AÉ«°TC’G iôf GPÉŸ

130

....

ô````````ª``≤`dG

Aƒ°V πã“ á©ª°ûdGh ,¢ùª°ûdG Aƒ°V πãÁ ìÉÑ°üŸG

OÉμj (ΩƒéædG) á©ª°ûdG Aƒ°V ¿EÉa ßMÓJ Éªch ΩƒéædG hCG ôª≤dG

.(¢ùª°ûdG) ìÉÑ°üŸG IAÉ°VEG óæY »Øàîj

äógÉ°Th äÉ«°ùeC’G ióMEG ‘ ôª≤dG ¤EG â©∏£J ÉÃQ

.¿ƒμdG Gòg ≥dÉN ¬∏dG ¿ÉëÑ°ùa ,π«ªLh ô¶æŸG ™jóH ƒg ºc

.…ƒ≤dG ¢ùª°ûdG Aƒ°V ÖÑ°ùH kGQÉ¡f ΩƒéædG iôf’

¢VQC’G ∫ƒ``M Qhój ô````ª`≤`dG

131

....

?êÉà– GPÉe ¯

.ó``MGh Î`e ¬`dƒ`W kÓÑM ,á«WÉ£e Iôc

?πª©J GPÉe ¯

@.IôμdÉH πÑ◊G ±ôW âÑK

@.∑ó«H πÑ◊G ∂°ùeCG

@.∂°SCGQ ¥ƒa áYô°ùH πÑ◊G QOCG

.............. ? ßMÓJ GPÉe ¯

¬Ñ°ûj ∂ª°ùL ∫ƒM IôμdG ¿GQhO ¿EG

∂ª°ùL øY OÉ©àH’G øe IôμdG πÑ◊G ™æÁ Éªch ¢VQC’G ∫ƒM ôª≤dG ¿GQhO

.¢VQC’G øY OÉ©àH’G øe ôª≤dG á«°VQC’G á«HPÉ÷G ™æ“

.¬d É¡HòL ÖÑ°ùH É¡æY ó©àÑj ’h ¢VQC’G ∫ƒM Qhój ôª≤dG

: ‹ÉàdG •É°ûædÉH rº o≤næd »©e ∫É©J ôª≤dG ≈∏Y ÌcCG ±ô©ààdh

132

....

¢ùª°ûdG Aƒ°V ¢ùμ©j ôª≤dG

.á°ùcÉY AÉ°†«H IOÉÃ áZƒÑ°üe IôμdG ¿ƒμJ ¿CG π°†Øj @

?êÉà– GPÉe ¯

IÒ¨°U Iôc@,kÉÑjô≤J Îe ´ÉØJQÉH ¬«∏Y IôμdG ™°Vƒd kÓeÉM ,kÉMÉÑ°üe ,

.áª∏¶e áaôZ

?πª©J GPÉe ¯

@πãÁ å«M IôμdG ƒëf ìÉÑ°üŸG Aƒ°V ¬Lh

.¢ùª°ûdG Aƒ°V

............. ? IôμdG ógÉ°ûJ πg ¯

? IôμdG ógÉ°ûJ πg , ìÉÑ°üŸG ÅØWCG ¯

........... ? IôμdG ≈∏Y ßMÓJ GPÉe ¯

?êÉà– GPÉe ¯

.kÉHô≤e kGQÉ¶æe

?πª©J GPÉe ¯

.á«aÉ°üdG äÉ«°ùeC’G ióMEG ‘ QÉ¶æŸÉH ôª≤dG í£°S ∞°ûμà°ùJ ¿CG ∫hÉM

§bÉ°ùdG ¢ùª°ûdG Aƒ°V ¢ùμ©j h ¢VQC’G ∫ƒM Qhój º∏¶e º°ùL ôª≤dG

.IBGôŸÉc ¬«∏Y

....

á«°ùª°ûdG áYƒªÛG

? ¢ùª°ûdGh ôª≤dGh ¢VQC’G ÒZ ¿ƒμdG ‘ ΩÉ°ùLCG ∑Éæg πg

?êÉà– GPÉe ¯

É¡```«∏Y πé``°ùe äÉ``Mƒd ,ÜÓW Iô`°ûY ,•É`°û```ædG ≥`«`Ñ``£àd kÉë`«°ùa kÉfÉμe

, OQÉ£Y ) ¢ùª°ûdG øY Égó©H Ö°ùëH áÑJôe ÖcGƒμdG AÉª°SCGh ¢ùª°ûdG

.( ƒJƒ∏H , ¿ƒàÑf , ¢SƒfGQhCG , πMR , …Î°ûŸG , ïjôŸG , ¢VQC’G , IôgõdG

¯?πª©J GPÉe

@. πμ°ûdG ‘ Éªc ´É°ùJ’G áØ∏àfl óMGh Égõcôe ôFGhO ™°ùJ º°SQG

@¿CGh á`©`°ùàdG ÖcGƒ`μdG πã“ »àdG äÉMƒ∏dG Gƒ∏ªëj ¿CG ∑AÓeR øe á©°ùJ øe Ö∏WG

.¢ùª°ûdG øe É¡Hôb Ö°ùëH ôFGhódG ≈∏Y ÚÑJôe (õcôŸG) ¢ùª°ûdG ∫ƒM GhQhój

...... ? ¢ùª°ûdG øY Öcƒc ó©HCG ƒg Ée ¯

.......... ? IOhôH ÌcCG ÖcGƒμdG …CG ¯

............. ? IQGôM ÌcCG ÖcGƒμdG …CG ¯

OQÉ£YIô`gõdG

ƒJƒ`∏H

¢ùª°ûdG

¿ƒ`à`Ñf

¢SƒfGQhCGπ`MR

…Î°ûŸGï`jôŸG

¢VQC’G

133

134

....

? GPÉŸh ? IQGô◊Gh Aƒ°†dG á«ªc ¢ùØæd á©°ùàdG ÖcGƒμdG ¢Vô©àJ πg

.ô¨°UC’G ¤EG ÈcC’G øe É¡ÑJQ ? ôª≤dG ΩCG ¢ùª°ûdG ΩCG ¢VQC’G ÈcCG Éª¡jCG

Ωƒ````é``ædG

? á«aÉ°U á∏«d ‘ AÉª°ùdG ¤EG kIôe äô¶f πg

? ógÉ°ûJ GPÉe

,¢VQC’G ,Iô˘˘gõ˘˘dG ,OQÉ˘˘£˘˘Y : »˘˘˘g ÖcGƒ˘˘˘c á˘˘˘©˘˘˘°ùJ ¢ùª˘˘˘°ûdG ∫ƒ˘˘˘M Qhó˘˘˘j

.ƒJƒ∏H ,¿ƒàÑf ,¢SƒfGQhCG ,πMR ,…Î°ûŸG ,ïjôŸG

áYƒªÛG : `H É¡dƒM QhóJ »àdG ÖcGƒμdG áYƒª›h ¢ùª°ûdG ≈ª°ùJh

.á«°ùª°ûdG

π`MR

Iô`gõdG

ƒJƒ`∏H

¿ƒ`à`Ñf

¢SƒfGQhCG…Î°ûŸG

OQÉ£Y

ï`jôŸG

¢VQC’G¢ùª°ûdG

135

....

√Gôf …òdG ¢ùª°ûdG Aƒ°V πãe Aƒ°V É¡æY Qó°üj ÉgGôf »àdG ΩƒéædGh

? ¢ùª°ûdG IAÉ°VEG πãe ΩƒéædG √òg IAÉ°VEG ¿ƒμJ ’ GPÉª∏a QÉ¡ædG ‘

.kÉØ«©°V hóÑj ÉgAƒ°V ¿EÉa ójó°ûdG Égó©H ÖÑ°ùH ∂dP

É¡°†©H ¿CG øe ºZôdG ≈∏Y kGóL IÒ¨°U ÉgGôf Éæ∏©L πFÉ¡dG ΩƒéædG ór©oH ¿EG

.Éæ°ùª°T øe ÈcCG

? É¡«∏Y ±ô©àdGh Ió«©ÑdG ΩƒéædG ájDhQ øμÁ ∞«μa

ΩƒéædG øe kGóL kGÒÑc kGOóY iôf á«aÉ°U á∏«d ‘ AÉª°ùdG ¤EG ô¶ædG óæY

.AÉª°ùdG øjõJ »àdGh áÄdCÓàŸG

| } : ¤É©J ∫Éb.(6 ájBG äÉaÉ°üdG IQƒ°S)

136

....

: »μ`∏`ØdG QÉ`¶`æŸG

AÉ˘ª``∏˘©˘dG Ωó˘î`à``°ùj

á````°UÉ``N äGó````©è

≈``∏`Y ±ô``````©``à`∏˘˘˘˘˘d

á``©`HÉ`àeh Ωƒ```é`æ`dG

Éj ∂`fÉ`μèEÉH ø``μ`dh ,É¡```à`cô``M

∂∏`J ¢†``©H Ió``gÉ``°ûe »`≤jó``°U

Üô˘≤˘e QÉ˘¶˘æ˘e á˘˘£˘˘°SGƒ˘˘H Ωƒ`é˘˘æ˘˘dG

Ée πch ∂`jód √ô`àƒJ ∫ÉM ‘

QÉ¶æŸG Gò¡H ô¶ædG ƒg ¬∏`©a ∂`«∏Y

AGƒ°VC’G øY kGó`«`©H AÉª`°ùdG ¤EG

.í`«`HÉ``°ü`ŸGh

.AÉª°ùdG ‘ »àdG ΩÉ°ùLCÓd IÈμeh áHô≤e Qƒ°U òNC’ »μ∏ØdG QÉ¶æŸG Ωóîà°ùj

137

....

: á«YÉæ°üdG QÉªbC’G

AÉª°ùdG ó°Uôd Ωóîà°ùj É¡°†©H AÉ°†ØdG ¤EG ¿É°ùfE’G É¡≤∏£j ä’BG »g á«YÉæ°üdG QÉªbC’G

ájhÉª°ùdG ΩÉ°ùLC’G ó°UQ ‘ π°†aCG èFÉàf »YÉæ°üdG ôª≤dG »£©jh ,¢VQCÓd Qƒ°üH ÉfOhõjh

.É¡æe ¬Hô≤d »μ∏ØdG QÉ¶æŸG øe

138

....

áeÓY ™°V : 1 ¢S)✓ ( áeÓYh áë«`ë`°üdG IQÉÑ`©dG ΩÉeCG)✗ ( IQÉ``Ñ©dG ΩÉeCG áÄ`WÉ`ÿG

Éª«a »∏j :

.QÉ¡ædGh π«∏dG çhóM É¡°ùØf ∫ƒM ¢VQC’G ¿GQhO øY èàæj `` CG( )

( ).ôcÉÑdG ìÉÑ°üdG ‘ É¡bhô°T âbh IQÉMh ájƒb ¢ùª°ûdG á©°TCG ¿ƒμJ `` Ü

.…ƒ≤dG ¢ùª°ûdG Aƒ°V ÖÑ°ùH QÉ¡ædG ‘ »ØàîJ ΩƒéædG `` ê( )

.Üô¨dG á¡L ‘ »ØàîJh ¥ô°ûdG á¡L øe Éæ«∏Y ¢ùª°ûdG ™∏£J `` O( )

.¢ùª°ûdG Aƒ°V øe äÉbƒ∏ıG ™«ªL ó«Øà°ùJ ’ `` `g( )

.¬°ùØf âbƒdG ‘ ¢VQC’G AGõLCG ™«ªL ¢ùª°ûdG Aƒ°V A»°†j `` h( )

.π«∏dÉH Iôeh QÉ¡ædÉH Iôe É¡°ùØf ∫ƒM ¢VQC’G QhóJ `` R( )

.IôgõdG Öcƒc ¢ùª°ûdG ¤EG ÖcGƒμdG ÜôbCG `` ì( )

.ÖcGƒc á«fÉªK …ƒ– á«°ùª°ûdG áYƒªÛG `` •( )

.¢VQC’G ∫ƒM IQÉ«°ùdG ÖcGƒμdG QhóJ `` …( )

.ô¡°T πc É¡dƒM Qhój ¢ùª°û∏d ™HÉJ ôª≤dG `` ∑( )

.¢UÉN QGóe ¬d ¢ùª°ûdG ∫ƒM Qhój Öcƒc πc `` ∫( )

: »∏j Éª«a ÆGôØdG ‘ áÑ°SÉæe áª∏c ™°V : 2¢S

.............. h ......... : øe á«°ùª°ûdG áYƒªÛG ¿ƒμàJ `` CG

.ájhÉª°ùdG ΩÉ°ùLCÓd áHô≤e Qƒ°U òNC’ ........... Ωóîà°ùf `` Ü

139

....

: »∏j Éª«a áë«ë°üdG IQÉÑ©dG ∫ƒM IôFGO ™°V : 3¢S

: ΩGóîà°SÉH ÖcGƒμdG í£°SC’ á≤«bO Qƒ°U ≈∏Y π°üëf `` CG

»μ∏ØdG QÉ¶æŸG @

á«YÉæ°üdG QÉªbC’G @

ô`¡`ÛG @

: á«μ∏a ΩÉ°ùLCG : ΩƒéædG `` Ü

.É¡°ùØæH Aƒ°†dG ™°ûJ @

.¢ùª°ûdG Aƒ°V ¢ùμ©J @

.kÉfÉ«MCG ¢ùμ©Jh kÉfÉ«MCG ™°ûJ @

? iôoJ ∞«μa . kGAƒ°V ™°ûJ ’ ÖcGƒμdG : 4¢S

.......................................................

.......................................................

? ¢VQC’G øY ôª≤dG ó©àÑj ’ GPÉŸ : 5¢S

.......................................................

»`a äÉæÑdGh ÚæÑ∏d Ωƒ∏©dG Öàc á°SGQóH áØ∏μŸG áæé∏dG AÉ°†YCG ÜÉàμdG Gò¡H â°UhCG »àdGh á£°SƒàŸGh á«FGóàH’G Úà∏MôŸG

±ô°ûŸG ¬q∏dG óÑY øH ¬dE’G óÑY .O(kÉ≤HÉ°S) ègÉæª∏d ΩÉ©dG ôjóŸGkÉ°ù«FQ 1

2

3

4

5

6

7

8

ÂÉ¨dG ó©°S øH ÂÉZ .Oº«∏©àdG äÉ«æ≤J ΩÉY ôjóekGƒ°†Y

¢VÉ«¨dG ¢VÉ«Z øH ó°TGQ .O…ƒHÎdG §«£îà∏d áeÉ©dG IQGOE’GkGƒ°†Y

Ö«Ñ◊G óªfi øH ¿Éª«∏°S .CGègÉæª∏d áeÉ©dG IQGOE’GkGƒ°†Y

π«≤©dG ô°UÉf øH ó¡a .CG(ÚæH) ¢VÉjôdG á≤£æÃ º«∏©àdGh á«HÎ∏d áeÉ©dG IQGOE’GkGƒ°†Y

¬jÈdG óªfi iò°T .CG(äÉæH) …ƒHÎdG ±Gô°TEÓd IóYÉ°ùŸG ádÉcƒdGkGƒ°†Y

¿ÉμjÈdG ó«ª◊G óÑY AÉah .CG(äÉæH) ègÉæª∏d áeÉ©dG IQGOE’GkGƒ°†Y

È÷G ídÉ°U á°üM .CG(äÉæH) ègÉæª∏d áeÉ©dG IQGOE’GkGƒ°†Y

»ãjhôdG óªfi ¿ÉÁEG .CG(äÉæH) ¢VÉjôdG á≤£æÃ º«∏©àdGh á«HÎ∏d áeÉ©dG IQGOE’GkGƒ°†Y 9

ΩGôL 80 ¥Qh ≈∏Y ™ÑoW

الصف الرابع الابتدائي - العلوم · º``«``∏©àdgh á`«`hÎ``dg iqgrh...

Documents