أ‌

www.fuka.ir

@IranSportsSciences

ب‌

www.fuka.ir

ج‌

بدون معلمروش تحقیق

تحقیق(کلیدی مراحل خودآموز کاربردی )

(Fast Book)‌

‌تحصیالت‌تکمیلیدانشجویان‌‌ویژه‌برای‌تمامی‌محققین‌به

و‌اجتماعی‌علوم‌انسانی‌یها‌رشتهدر‌‌

Proposalیا‌مراحل‌نوشتن‌طرح‌

‌)تحقیقات‌ساده(‌‌SPSSدرری‌آما‌چهار‌عمل‌اصلی‌یها‌فرمول

تحقیقات‌پیشرفتهمخصوص‌ویرایش‌هشتگانه‌

‌مقاله(‌-نامه‌‌)پایان‌تحقیق‌گزارش‌نویسی

‌تحقیققابل‌اطمینان‌‌کاربرد‌نتایج‌

‌

شمس ا.. دکتر اسد

مهندس سعید افروغ

www.fuka.ir

@IranSportsSciences

د‌

انتشارات اندیشه گویا

روش تحقیق بدون معلم

سعید افروغ -اسدا.. شمس

فحه وزیریص 671

جلد 6111 6131چاپ اول/

373-111-1311-61-4شابک:

www.fuka.ir

ه‌

پیشگفتار

آن‌در‌دو‌‌پژوهشاگر‌باا‌مهاارت‌‌‌پاژوهش‌‌اعتبار‌نتاایج‌هار‌‌‌معتقد‌است‌نگارنده‌این‌سطور‌

مستقیم‌دارد.‌‌کامالو‌سپس‌مهارت‌نوشتن‌پروپوزال‌ارتباط‌‌یقسمت‌آشنایی‌با‌محاسبات‌آمار

از‌اعتباار‌‌‌شاود‌‌یمارائه‌محاسبات‌آماری‌‌یها‌مهارتبه‌وارد‌محقق‌نا‌نتایج‌تحقیقاتی‌که‌توسط

مشابه،‌متضااد،‌متارادب‌بارای‌‌‌‌طرح‌سؤاالت‌فنون‌‌وهشگر‌ازژزیرا‌این‌پ‌؛الزم‌برخوردار‌نیست

‌پروپاوزال‌اشاکاالت‌‌کشا ‌‌در‌پرسشانامه‌و‌ساپس‌فناون‌‌‌‌‌ی(یااب‌‌دروغسنجش‌دقت‌پاسخگو‌)

باا‌اساتداده‌از‌‌‌گااه‌نیسات.‌توصای ‌و‌تحلیال‌او‌‌‌‌‌آ‌(SPSS)‌1افازار‌آمااری‌مانناد‌‌‌‌نرمدر‌‌نویسی

اشاکاالت‌‌اسات‌‌قادر‌‌‌SPSSاست‌که‌با‌طراحی‌درست‌.‌شود‌یمو‌ارائه‌انجام‌اطالعات‌ناقص‌

شا ‌و‌ساپس‌‌‌را‌ک‌هاا‌‌آن،‌گیری‌محقق‌و‌یا‌اشکاالت‌پاسخگو‌را‌آشکار‌ساخته‌و‌قبل‌از‌نتیجه

خااص‌دارد؛‌‌توجاه‌‌یااد‌شاده‌‌‌ی‌استاندارد‌به‌نکاات‌فنا‌‌‌یها‌پرسشنامهحذب‌و‌یا‌اصالح‌نماید.‌

که‌او‌چقدر‌دروغ‌‌دیگو‌یم(‌در‌پایان‌به‌پاسخگو‌MMPI)‌2چنانکه‌پرسشنامه‌شخصیت‌سنجی

طاراح‌‌‌.‌پاس‌نتاایج‌واقعای‌زماانی‌اسات‌کاه‌‌‌‌‌‌‌اعتبار‌نتایج‌به‌دسات‌آماده‌چقادر‌اسات‌‌‌‌و‌‌گدته

‌یادر‌مرحله‌اجربه‌پیش‌بینی‌الزم‌در‌طراحی‌و‌کش ‌نواقص‌طرح‌قادر‌پروپوزال‌و‌سؤاالت‌

نتایج‌معتبار‌‌مقدماتی‌نباید‌انتظار‌‌محقق‌ناآشنا‌با‌تحلیل‌آمارباشد.‌در‌غیر‌این‌صورت‌آزمایشی‌

ناماه‌اساتداد‌چنادانی‌‌‌‌‌به‌همین‌دلیل‌است‌کاه‌از‌نتاایج‌بیشامار‌پایاان‌‌‌‌داشته‌باشد‌و‌و‌قابل‌تعمیم‌

1. Statistical Package of Social Sciences

2. Minnesota Multiphasic Personality Inventory

www.fuka.ir

و‌

ساتاندارد‌‌ا‌یهاا‌‌پرسشنامهاز‌‌که‌به‌جای‌پرسشنامه‌محقق‌ساخته‌شود‌یمتوصیه‌‌اخیراو‌‌شود‌ینم

گیری‌‌این‌ابزار‌اندازهاغلب‌زیرا‌‌؛استداده‌شود.‌این‌راهکار‌نیز‌از‌نتایج‌معتبری‌برخوردار‌نیست

سازی‌نشده‌است.‌‌بومی

پنهاان‌متییار‌یاا‌‌‌‌‌یهاا‌‌هیالکش ‌علمی‌را‌تحقیق‌ست‌که‌اگر‌این‌اشار‌این‌اثر‌تدلیل‌دوم‌ات

را‌تحقیاق‌باه‌زباان‌سااده‌‌‌‌‌ت‌دیگار‌‌باه‌عباار‌‌و‌یاا‌‌؛‌بگیریم(‌در‌نظر‌ها‌یژگیومتییرها‌)صدات‌یا‌

درک‌‌،آن‌بادانیم‌راه‌علمی‌و‌صحیح‌‌یک‌واقعه‌مثل‌اعتیاد‌ازواقعی‌کردن‌علت‌یا‌علل‌کش ‌

پیچیاده‌‌بسایار‌‌کیدی‌تحقیقات‌و‌حتی‌کمی‌‌اتا‌تحقیقبانسانی‌و‌اجتماعی‌‌مسائلمراحل‌علمی‌

ین‌مختلا ،‌‌فاراوان‌روش‌تحقیاق‌باا‌عنااو‌‌‌‌مدصال‌و‌‌‌یهاا‌‌کتااب‌وجود‌با‌‌و‌مشکل‌است.‌‌لذا‌

در‌باه‌خصاوص‌‌‌‌،مختل ‌یها‌رشتهدر‌فارغ‌التحصیالن‌،‌تحقیق‌نهادینه‌و‌فرهنگ‌شدن‌مهارت

کمتار‌مشااهده‌‌‌‌،عنوان‌یاک‌عاادت‌خاوب‌زنادگی‌‌‌‌ه‌بسطوح‌ابتدایی‌تا‌عالی‌عزیز‌معلمان‌بین‌

در‌درجاه‌اول‌‌نهادینه‌نشدن‌فرهناگ‌تحقیاق‌‌‌علل‌اصلی‌از‌دیدگاه‌نگارنده‌این‌سطور‌.‌شود‌یم

باا‌‌‌هاای‌‌ابدر‌کتا‌تحقیاق‌‌ماوزش‌بسایار‌پیچیاده‌‌‌‌در‌درجه‌دوم‌آو‌نگرش‌به‌آن‌و‌کمی‌عقیده‌

‌.‌باشد‌یم‌ها‌آنو‌موضوعات‌پراکنده‌در‌‌حجم‌زیاد

‌،نگارناده‌از‌دیادگاه‌‌‌دلیل‌سوم‌نگارش‌این‌اثر‌نقش‌تحقیق‌واقعی‌در‌تدکر‌منطقی‌اسات.‌

منطقای‌نیاز‌باه‌عناوان‌‌‌‌‌.‌تدکار‌‌باشاد‌‌یم‌ها‌انسانتحقیق‌در‌علوم‌انسانی‌معادل‌تدکر‌منطقی‌برای‌

سامعی‌و‌بصاری‌‌‌حتی‌باا‌کماک‌وساایل‌‌‌‌با‌آموزش‌نظری‌و‌‌ها‌انسانرکن‌همزیستی‌‌نیتر‌مهم

ت‌در‌اماور‌‌کمشار‌از‌جمله‌‌.‌تدکر‌منطقی‌از‌طریق‌آموزش‌غیرمستقیمشود‌ینمحاصل‌‌موجود

رویکارد‌اسات‌‌‌.‌با‌این‌دیآ‌یممانند‌روش‌تحقیق‌به‌دست‌‌ییها‌درسکردن‌به‌عمل‌و‌اجتماعی‌

‌،باه‌خصاوص‌بارای‌قشار‌تحصایلکرده‌جامعاه‌‌‌‌‌‌‌هتحقیق‌از‌ملزوماات‌زنادگی‌روزمار‌‌‌روش‌که‌

‌.‌‌شود‌یممحسوب‌

.‌‌میا‌آور‌یمتر‌شدن‌نیازمندی‌همگان‌به‌آشنایی‌نظری‌و‌عملی‌به‌تحقیق‌مثالی‌‌برای‌روشن

ولای‌محاسابات‌فنای‌‌‌‌‌،همانطور‌که‌چهار‌عمل‌اصلی‌در‌علوم‌ریاضی‌برای‌همگاان‌الزم‌اسات‌‌

www.fuka.ir

ز‌

مشااوره‌باا‌متخصصاین‌تحقیاق‌و‌‌‌‌‌در‌اینجا‌برای‌تحقیق‌نیز‌است؛‌دانان‌‌یضایریاضی‌بر‌عهده‌ر

آمار‌زمانی‌ارزش‌دارد‌که‌محقق‌خاود‌باا‌اصاول‌اولیاه‌تحقیاق‌و‌محاسابات‌آمااری‌اولیاه‌آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌

برخای‌‌انجام‌تحقیق‌به‌دسات‌دیگاران‌و‌حتای‌در‌‌‌‌در‌غیر‌این‌صورت‌آشنایی‌الزم‌داشته‌باشد.‌

نیاز‌‌‌یالتحصیل‌مقطا ‌دکتار‌‌‌که‌گاهی‌فارغ‌شود‌یماده‌موجب‌نامه‌یا‌رساله‌آم‌پایانۀ‌ئاموارد‌ار

قادر‌به‌انجام‌یک‌تحقیق‌واقعی‌نبوده‌و‌تدسیر‌نتائج‌تحقیق‌نیز‌از‌عمق‌فلسدی‌و‌آمااری‌واقعای‌‌‌

‌برخوردار‌نباشد.

باا‌‌تصامیم‌گرفات‌‌‌سترش‌فرهنگ‌مطالعه‌و‌تحقیاق،‌‌گبرای‌اشاعه‌و‌نویسنده‌بر‌این‌اساس‌

مختل ،‌‌یها‌دانشگاهخود‌در‌مدت‌سی‌سال‌تدریس‌در‌‌یها‌داشتادیو‌‌ها‌اندوختهاستداده‌از‌

و‌حااوی‌نکاات‌اصالی‌تحقیاق‌و‌باا‌‌‌‌‌‌(‌بسایار‌خالصاه‌‌‌یهاا‌‌جادول‌با‌)کتابی‌به‌زبان‌بسیار‌ساده‌

درس‌ی‌بارا‌را‌‌ای(‌رایاناه‌)محاسبات‌اجرا‌عملی‌تمرین‌و‌برای‌ساده‌بسیار‌دستورات‌یا‌‌رهایمس

ساطوح‌‌و‌‌سطوح‌پیشرفته‌با‌هشت‌ویارایش‌و‌‌یدر‌سطوح‌ساده‌با‌چهار‌عمل‌اصل‌روش‌تحقیق

‌،باه‌خصاوص‌بارای‌عالقاه‌منادان‌ایان‌علام‌‌‌‌‌‌‌‌هاا‌‌رشتهتمامی‌در‌‌پیچیده‌با‌کتاب‌دکتر‌افشین‌نیا

‌نماید.‌عرضه

و‌دانشاجویانی‌کاه‌در‌دانشاگاه‌علاوم‌پزشاکی‌اصادهان،‌‌‌‌‌‌‌از‌آقایاان‌‌دانم‌‌الزم‌میدر‌اینجا‌

یاری‌نمودناد‌‌‌مراکه‌المهدی‌اصدهان‌‌سسه‌آموزش‌عالیؤنج ‌آباد‌و‌م‌یدانشگاه‌آزاد‌اسالم

را‌از‌راهنماایی‌‌اینجاناب‌‌کاه‌‌این‌اثار‌تقاضاا‌دارم‌‌‌و‌از‌خوانندگان‌عزیز‌باشم‌داشته‌تشکر‌ویژه‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌.خود‌محروم‌ندرمایند

(34)دکتر اسداله شمس

‌

‌

‌

‌

‌

www.fuka.ir

ح‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

www.fuka.ir

ط‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

فهرست مندرجات

‌

‌ه‌‌....................................................................................................................................‌شگدتاریپ

‌ط‌‌....................................................................................................................‌مندرجات‌فهرست

‌ن‌‌..........................................................................................................................‌جداول‌فهرست

‌ع‌‌........................................................................................................................................‌مقدمه

1 ..................................................................... پروپوزال نوشتن مراحل و اتیکل: اول فصل

‌‌4........................................................................................................................................‌اتیکل

‌‌4............................................................................................................................‌قیتحق‌ یتعر

I‌–‌4..............................................................................................................‌قیتحق‌یفلسد‌شهیر‌‌

‌‌6.....................................................‌بهتر‌اجراء‌یراب‌یپژوهش(‌Poroposal)‌طرح‌کی‌یکل‌نکات

‌11...........................‌یعلم‌پژوهشی (Poroposal)‌یها‌طرح‌رد‌ای‌و‌رشیپذ‌در‌مهم‌نکات‌خالصه

‌12......................................................................‌(Proposal)‌طرح‌نوشتن‌یاصل‌و‌گانه‌سه‌مراحل

‌12.....................‌قیتحق‌عنوان‌ای‌موضوع‌انتخاب‌فنون:‌قیتحق(‌Proposal)‌طرح‌نوشتن‌اول‌مرحله

‌12.........................................................................................................‌موضوع‌انتخاب‌یچگونگ

www.fuka.ir

@IranSportsSciences

ی‌

‌11........‌اجرا‌روش‌به‌مربوط‌عنوان‌متن‌در‌یبررس‌مورد‌صدات‌ای‌رهایمتی‌هیاول‌شناخت‌فنون:‌ال

‌11...............‌جراا‌روش‌به‌مربوط(‌رهایمتی‌به‌بسته)‌عنوان‌مربوط‌قیتحق‌نوع‌هیاول‌شناخت‌فنون:‌ب

‌11............‌اجرا‌روش‌به‌مربوط(‌عنوان‌یرهایمتی‌به‌بسته)‌قیتحق‌یآمار‌یها‌آزمون‌نییتع‌فنون:‌ج

‌11......................................................................‌عموضو‌یک‌انتخاب‌یعموم‌ای‌یکل‌یارهایمع:‌د

‌14..............................................‌دهد؟‌یم‌مثبت‌جواب‌ریز‌سؤاالت‌به‌شده‌انتخاب‌موضوع‌ایآ:‌ه

‌11.................‌نظر‌مورد‌تموضوعا‌نیب‌از‌دارتیاولو‌موضوع‌انتخاب‌یبرا‌یازدهیامت‌یارهایمع:‌و

‌11.......................................(‌و‌اتیفرض‌اهداب،‌مسئله،‌انیب) اتیکل:‌پروپوزال‌نوشتن‌دوم‌مرحله

‌11.................................................................................................................................‌مسئله‌انیب

‌22...............................................................................................................‌قیتحق‌انجام‌ضرورت

‌22............................................................................................................................‌قیتحق‌سوابق

‌21..................................................................................تحقیق‌فرضیات‌و‌سؤاالت‌اهداب،‌تنظیم

‌21.........................................................................................................‌(‌....Objectives)‌اهداب

‌22..........................................................................................(پروپوزال)‌طرح‌در‌تحقیق‌سؤاالت

‌21...................................................................‌(Hypothesis)‌حقیقت‌یها‌هیفرض‌تدوین‌یچگونگ

‌11.....................................................................................................................................‌خالصه

‌11........................................‌(Execution of Research)‌اجراء‌روش:‌طرح‌نوشتن‌از‌سوم‌مرحله

‌14................................................................‌اجراء‌روش‌یبرا‌یفنون:‌پروپوزال‌نوشتن‌سوم‌مرحله

‌11....................................................................‌(قیتحق‌قلب)‌تحقیق‌یرهایمتی‌شناخت‌فنون:‌1-1

‌12......................................‌(Type of Research)‌مختل ‌ابعاد‌از(‌تحقیق)‌مطالعه‌انواع:‌1-2

‌42..........................................................................................‌یدیک‌صرفا‌قاتیتحق‌یاجرا‌مشکل

‌42.................................................................................................‌یدیک‌قاتیتحق‌مشکل‌حل‌راه

‌41..............‌یعلم‌یریگنمونه‌و‌یسرشمار(‌Population of the Study)‌مطالعه‌مورد‌جامعه:‌1-1

‌41........................................................‌نمونه‌حجم‌آماری‌محاسبات‌و‌یریگ‌نمونه‌انواع.‌‌1دستور

‌44.........................................‌(...ستیل‌چک‌مصاحبه،‌پرسشنامه،)‌اطالعات‌یآورجم ‌ابزار:‌1-4

‌42..........................................................................................‌خام‌یکتب‌پرسشنامه‌ساختن:‌1-4-1

‌41...............‌شرفتهیپ‌قاتیتحق‌یکتب‌پرسشنامه‌در‌دقتیب‌ییپاسخگو‌صیتشخ‌یبرا‌یسؤاالت‌طرح

‌14..................................‌ییایپا‌و‌ییروا‌با(‌پرسشنامه)‌سنجش‌ابزار‌درستی‌از‌اطمینان:‌‌1-4-1-1

www.fuka.ir

ک‌

‌11............................................................................‌اجرا‌قبل‌پرسشنامه(‌Validity)‌بیرونی‌روایی

‌محاسابات‌‌یبارا‌‌یشا‌یآزما‌یاجارا‌‌از‌بعاد‌‌پرسشنامه(‌Reliability)‌ییایپا‌ای‌درونی‌روایی‌محاسبه

‌16.........................................................................................................‌(‌2صلف‌در‌کامل)‌یآمار

‌12..................................................................................................‌(Interview)‌مصاحبه:‌1-4-2

‌61......................................................................‌(Checklist)‌لیست‌چک‌به‌راج ‌ینکات:‌1-4-1

‌61.......................................................................................‌(Bias)‌قیتحق‌در‌شای ‌خطاهای:‌1-1

‌62....................................................‌طرح‌نهیهز‌برآورد‌و(‌گانت‌جدول)‌یبندزمان‌جداول:‌1-6

‌61...............................................................................................‌نهیهز‌نواعا‌محاسبه‌جداول:‌1-4‌

13 .......................آمده بدست اطالعات یآمار( سهیمقا و فیتوص) لیتحل و هیتجز: دوم فصل

‌41...................‌ساده‌قاتیتحق‌و‌‌SPSSدر‌اطالعات‌لیتحل‌و‌هیتجز‌یبرا‌یآمار‌یاصل‌عمل‌چهار

‌41................‌ساده‌قاتیتحق‌و(‌SPSS)‌در‌اطالعات‌لیتحل‌و‌هیتجز‌یبرا‌یآمار‌یاصل‌عمل‌چهار

‌44.....‌کیالکترون‌پرسشنامه‌به‌لیتبد‌یبرا‌یکتب‌پرسشنامه‌به‌یاسم‌کد‌دادن‌ریمس:‌اول‌یاصل‌عمل

‌پرسشانامه‌‌باه‌‌شده‌یآورجم ‌یها‌پرسشنامه‌کل‌یعدد‌یکدها‌کردن‌وارد‌ریمس:‌دوم‌یاصل‌عمل

‌44...............................................................................................................................‌کیالکترون

‌جدول،‌با‌یکیالکترون‌یها‌پرسشنامه‌در(‌ها‌جواب)‌رهایمتی‌یآمار‌ یتوص‌ریمس:‌سوم‌یاصل‌عمل

‌41...............................................................................................................................‌...‌و‌نمودار

‌باا‌‌یکا‌یالکترون‌یهاا‌‌پرسشانامه‌‌در(‌‌هاا‌‌جاواب‌)‌رهاا‌یمتی‌لیحلت‌ای‌سهیمقا‌ریمس:‌چهارم‌یاصل‌عمل

‌21...........................................................................................................................‌...‌و‌ها‌آزمون

‌21.............................................................................................‌یهمبستگ‌با‌ساده‌لیتحل‌ای‌سهیمقا

‌21............................................................‌قیتحق‌یرهایمتی‌مخصوص‌یها‌نآزمو‌با‌تر‌قیدق‌لیتحل

‌22..............................................................................‌ها‌آن‌محاسبه‌ریمس‌و‌یآمار‌مراحل‌خالصه

‌22.....................................‌یکیونالکتر‌یها‌پرسشنامه‌در‌ها‌جواب‌یآمار‌شاخص‌لیتحل‌ای‌سهیمقا

‌21...........................................................................‌شرفتهیپ‌قاتیتحق‌در‌‌SPSSاطالعات‌شیرایو

‌‌SPSS‌..............................................21در‌اطالعات‌لیتحل‌و‌ یتوص‌از‌قبل‌شیرایو‌هشت‌ریمس

‌21.......‌یکیالکترون‌پرسشنامه‌در‌شده‌وارد‌حیناصح‌یکدها‌اصالح‌و‌صیتشخ‌ریمس:‌اول‌شیرایو

www.fuka.ir

ل‌

یکا‌یالکترون‌سشنامهپر‌در(‌پاسخگو‌جوابیب‌سؤاالت)‌خالی‌یها‌خانه‌اصالح‌ریمس:‌دوم‌شیرایو

‌................................................................................................................................................21‌

‌26..‌متضاد‌ای‌و‌مشابه‌مترادب،‌سؤاالت‌به‌پاسخگو‌دقتیب‌یها‌پاسخ‌صیتشخ‌ریمس:‌سوم‌شیرایو

یشیآزما‌اجرا‌در(‌ییایپا)‌پرسشنامه‌طراح‌اشتباه‌سؤاالت‌اصالح‌و‌ییاساشن‌ریمس:‌چهارم‌شیرایو

‌................................................................................................................................................24‌

‌در‌سائوال‌‌کیا‌‌از‌شیبا‌‌هادب‌‌هر‌یبرا‌که‌یزمان‌"کاسه‌کی‌هدب"‌نییتع‌ریمس:‌پنجم‌شیرایو

‌22..........................................................................................................................‌باشد‌پرسشنامه

‌پرسشانامه‌‌در‌لیتحل‌و‌ یتوص‌یبرا...(‌‌زنان‌گروه‌مثل)‌خاص‌گروه‌انتخاب‌ریمس:‌ششم‌شیرایو

‌11...............................................................................................................................‌کیالکترون

‌در‌لیا‌تحل‌و‌ یتوصا‌‌یبارا‌‌عکاس‌‌بار‌‌ایا‌‌یدا‌یک‌باه‌‌‌یکما‌‌یرهاا‌یمتی‌لیتبد‌ریمس:‌هدتم‌شیرایو

‌11................................................................................................................‌کیالکترون‌پرسشنامه

‌11...‌دهیچیپ‌اریبس‌کیالکترون‌پرسشنامه‌در‌اطالعات‌یآمار‌لیتحل‌و‌ یتوص‌ریمس:‌هشتم‌شیرایو

‌در‌اطالعاات‌‌یآماار‌‌یهاا‌‌لیا‌تحل‌و‌ یتوصا‌‌محاسابه‌‌یرهایمسا‌‌و‌گااه‌یجا‌جداول‌کل‌و‌خالصه

SPSS‌......................................................................................................................................11‌‌

616 ................................................................ قیتحق جینتا یسینو گزارش فنون: سوم فصل

‌Report Style‌................................................‌112(‌مدصل‌–‌کوتاه)‌تحقیق‌یعلم‌نویسی‌گزارش

‌‌111...............................‌(‌Thesisای‌ها‌نامه‌انیپا)‌در‌آن‌اصلی‌یها‌بخش‌و‌مدصل‌یسینو‌گزارش

‌‌111.........................................................................................................‌مدصل‌گزارش‌مقدمات

‌‌111..................................................‌جینتا‌ یتوص‌گزارش‌در‌اشکال‌و‌نمودارها‌جداول،‌تداوت

‌‌111........................................................................................‌قیتحق‌جینتا‌مختصر‌یسینوگزارش

‌‌111...............................................................................گزارش‌با(‌یسینو‌پروپوزال)‌طرح‌تداوت

‌‌111..................................................................................................................................‌خالصه‌

663 .......................................................................... قیتحق جینتا کاربرد فلسفه: چهارم فصل

‌‌121................................................................‌قیتحق‌لذات‌کسب‌و‌قیتحق‌یفلسد‌و‌یواقع‌درک

‌‌121..................‌(دارد‌قبول‌قابل‌یمعن‌نیانگیم‌که‌ریپذ‌اندازه)‌یکم‌یها‌حوزه‌در‌قیتحق‌ی‌فلسده

www.fuka.ir

م‌

‌‌121.....‌(ندارد‌قبول‌قابل‌یمعن‌نیانگیم‌که‌ریناپذ‌اندازه‌ارزشی،)‌یدیک‌یها‌حوزه‌در‌قیتحق‌فلسده

‌‌121................................................................‌(یدیک‌-‌یکم)‌یبیترک‌یها‌حوزه‌در‌قیتحق‌فلسده

‌‌121.........................................................................................منطقی‌تدکر‌قالب‌در‌قیتحق‌فلسده

‌‌121..................................................................................................................................‌خالصه

‌‌124..............................................................................................................‌یفارس‌مناب ‌فهرست

‌‌121............................................................................................................‌سیانگل‌مناب ‌فهرست‌

611 ...................................................................................................................... ها وستیپ

‌‌112...................................................................‌(پروپوزال)‌تحقیقاتی‌‌طرح‌خام‌فرم:‌1-‌1وستیپ

‌‌142.........................................................................‌یینها‌گزارشات‌ناگارش‌یراهنما:‌‌2وستیپ

‌‌112......................................................................‌تحقیقاتی‌طرح‌نهایی‌گزارش‌خام‌فرم:‌1-‌2وستیپ

‌‌111.............................................................پروپوزال‌از‌فشرده‌اریبس‌مثال‌کی‌ای‌نمونه:‌‌1وستیپ

www.fuka.ir

ن‌

‌

‌

‌

فهرست جداول

‌

‌14.............................................................‌عنوان‌کی‌رد‌ای‌و‌قبول‌یریگ‌اندازه‌یارهایمع‌1-‌1جدول

‌14.........................................................................رهایمتی‌ای‌صدات‌نوع‌صیتشخ‌خالصه‌2-‌1جدول

‌14.................................................................‌(آزمون‌نوع‌و‌ریمتی‌نوع)‌اجرا‌ابعاد‌خالصه‌‌1-‌1جدول

‌11............................................‌محقق‌مداخله‌وجود‌عدم‌ای‌و‌وجود‌برحسب‌قیتحق‌انواع‌4-‌1جدول

‌44........................................................‌قیتحق‌انواع‌در‌نمونه‌انواع‌ای‌یسرشمار‌صیتشخ‌1-‌1دولج

‌41.......................................‌(Johnbesr-1990)‌نمونه‌حجم‌محاسبه‌یبرا‌مورگان‌جدول‌6-‌1جدول

‌61.............................................................‌اجراء‌یهاقسمت‌ای‌مراحل(‌Gant)‌یبندانزم 4-‌1جدول

‌61........‌هاآن‌الزحمه‌حق‌و‌کی‌هر‌اشتیال‌زانیم‌و‌کامل‌مشخصات‌ذکر‌با‌یپرسنل‌نهیهز 2-‌1جدول

‌64..........................................................................‌یتخصص‌خدمات‌و‌شاتیآزما‌نهیهز 1-‌1لجدو

‌کشاور‌‌از‌خاارج‌‌ایا‌‌داخال‌‌از‌طارح‌‌نیا‌ا‌اعتباار‌‌از‌دیا‌با‌کاه‌‌یماواد‌‌و‌لیوساا‌‌فهرسات‌ 11-‌1جدول

‌64...............................................................................................................................‌شود‌یداریخر

‌61...............................................................................‌(لزوم‌صورت‌در)‌مسافرت‌نهیهز 11-1جدول

‌61..........................................................................................‌طرح‌یهانهیهز‌کل‌جم 12-‌1جدول

‌‌spss‌..................................41اول‌ستون‌به‌یاسم‌یکدها‌کردن‌وارد‌هیشب‌صدحه‌نمونه ‌1-‌2جدول

‌‌spss‌.............................................42یسطرها‌به‌یعدد‌یکدها‌کردن‌وارد‌هیشب‌نمونه ‌2-‌2جدول

مساتقل‌‌مشااهدات‌‌ای‌مستقل‌یها‌گروه‌در‌و‌ریمتی‌نوع‌به‌بسته‌مختل ‌یها‌آزمون‌کاربرد‌1-‌2جدول

‌.....................................................................................................................................................11‌

‌وابساته‌‌مشااهده‌‌ایا‌‌وابساته‌‌یهاا‌‌گاروه‌‌در‌ریا‌متی‌ناوع‌‌باه‌‌بسته‌مختل ‌یها‌آزمون‌کاربرد‌4-‌2جدول

‌16.........................................................................................................................................‌(تکرار)

‌

www.fuka.ir

س‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

www.fuka.ir

ع‌

‌

‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

قدمهم

طور‌طبیعی‌و‌بدون‌انجام‌مراحل‌تحقیق،‌مشکل‌و‌ه‌شما‌خواننده‌محترم‌برای‌هر‌مشکلی‌ب

اهاداب‌را‌‌‌و‌.‌در‌حقیقات‌شاما‌نیاز‌عناوان‌‌‌‌دیا‌کن‌یمحل‌پیدا‌‌سایی‌و‌برای‌آن‌راهرا‌شنا‌علل‌آن

دست‌آمده،‌علل‌ه‌،‌‌اطالعات‌خام‌را‌گردآوری‌و‌پس‌از‌تجزیه‌تحلیل‌نتایج‌بدیکن‌یمانتخاب‌

ار‌شما‌با‌تحقیاق‌‌علمای‌در‌ضاعی ‌باودن‌‌‌‌‌‌تداوت‌ک.‌دیکن‌یمو‌راه‌حل‌ارائه‌سایی‌کرده‌را‌شنا

اصاول‌علمای‌‌‌‌یهاا‌‌یکاار‌ار‌شما‌از‌دو‌بعد‌عمق‌فلسدی‌و‌رعایت‌ریازه‌‌زیرا‌ک‌،ستا‌نتائج‌آن

‌مطابق‌علم‌و‌استاندارد‌تحقیق‌به‌حد‌کافی‌برخوردار‌نیست.‌تحقیق

اسات.‌‌نتایج‌شبیه‌باه‌آن‌‌ویژه‌و‌به‌فلسده‌هر‌نوع‌تحقیق‌نزدیکی‌به‌تحقیقات‌آزمایشگاهی‌

اماا‌‌‌،آزمایشاگاه‌مشاابه‌اسات‌‌‌تحقیقات‌آزمایشگاهی‌)تجربی(،‌قابل‌تکرار‌باا‌نتاایج‌مشاابه‌در‌‌‌‌

همانناد‌تحقیقاات‌‌‌‌مجادد‌باا‌نتاایج‌مشاابه‌‌‌‌‌قابال‌آزماایش‌‌‌ای‌تحقیقات‌نیماه‌تجربای‌و‌مشااهده‌‌‌

با‌رعایت‌اصول‌علمی‌در‌نوشاتن‌شاداب‌طارح‌‌‌‌ناچار‌است‌پژوهشگر‌لذا‌‌‌.آزمایشگاهی‌نیست

وان‌همانناد‌‌)پروپوزال(‌همانند‌تحقیقات‌تجربی‌به‌تکرارپذیری‌با‌نتایج‌مشابه‌نزدیک‌شود‌تا‌بت

یک‌قاانون،‌تئاوری،‌اصال‌و‌یاا‌‌‌‌‌‌ها‌آنرا‌به‌موارد‌مشابه‌تعمیم‌داده‌و‌از‌‌ها‌آنتحقیقات‌تجربی‌

بوجاود‌آورد.‌هار‌‌‌باه‌‌شناسی،‌مدیریت،‌بهداشت‌و‌غیره‌‌مختل ‌مانند‌روان‌یها‌رشتهحکم‌در‌

نتاایج‌‌تکرارپاذیری‌باا‌‌‌‌تواناتر‌باشاد‌‌ها‌آنتر‌و‌در‌کاربرد‌آشنا‌چه‌محقق‌به‌اصول‌علمی‌تحقیق

تار،‌حتای‌در‌تحقیقاات‌‌‌‌‌تحقیاق‌معتبرتار‌و‌قابال‌تعمایم‌‌‌‌‌یها‌افتهیمشابه‌افزایش‌یافته‌و‌در‌نتیجه‌

‌ای‌خواهد‌شد.‌مشاهده

www.fuka.ir

ب‌

یکی‌از‌نکات‌مهم‌و‌کلیدی‌معتبر‌کردن‌تحقیق‌غیر‌آزمایشگاهی،‌طراحی‌و‌اجرای‌دقیق‌

ایان‌کتااب‌‌‌را‌در‌‌سازی‌آن‌که‌نویسنده‌قصد‌شداب‌آن‌در‌قالب‌یک‌طرح‌علمی‌و‌دقیق‌است

هاا‌یکای‌از‌ایان‌‌‌‌گیاری‌متییر‌‌و‌معتبر‌برای‌اندازه‌دارد.‌‌برای‌مثال‌تعیین‌و‌تشخیص‌ابزار‌مطمئن

‌و‌روایی‌درونی‌)پایاایی(‌توسط‌متخصصین‌.‌اعتبار‌این‌ابزار‌با‌روایی‌ظاهری‌باشد‌یم‌ها‌مهارت

‌یاجارا‌ز‌ابعاد‌‌‌2پایاایی‌روایی‌درونای‌یاا‌‌‌‌قبل‌از‌اجرا‌و‌1بیرونیمشخص‌شود.‌روایی‌‌SPSSبا‌

قابل‌تکرار‌مجدد‌باا‌‌‌تا‌نتایج‌تحقیق‌رود‌یمکار‌ه‌برای‌دقیق‌شدن‌ابزار‌اندازه‌گیری‌بآزمایشی‌

‌یاساتانداردها‌بایاد‌‌‌تحقیاق‌هار‌‌.‌برای‌دقیق‌شادن‌‌همان‌نتایج‌و‌قابل‌تعمیم‌به‌موارد‌مشابه‌باشد

‌یاجارا‌‌بینای‌و‌در‌‌پایش‌اولیاه‌‌‌در‌پروپاوزال‌باه‌دقات‌‌‌علمی‌آن‌مانند‌روایای‌و‌پایاایی‌و‌غیاره‌‌‌‌

در‌قالاب‌‌ها‌ه‌این‌کتاب‌به‌ذکر‌این‌استانداردچهارگانفصول‌شود.‌‌دییتأآزمایشی‌اعتماد‌به‌آن‌

‌خواهد‌پرداخت.پروپوزال‌نویسی،‌محاسبه‌آماری،‌گزارش‌نویسی‌و‌کاربرد‌نتایج‌

انتخاب‌موضوع،‌ضرورت‌تحقیق،‌متییرهاا‌و‌‌در‌رابطه‌با‌طی‌چهار‌مرحله‌اول‌کتاب‌فصل‌

هاا‌‌،‌مدااهیم‌و‌متییر‌عناوینای‌‌نیمه‌تجربی‌و‌مشاهده‌یها‌طرح.‌در‌پردازد‌یم‌سایر‌ارکان‌اجراء

هار‌‌بناابراین‌‌.‌ساازد‌‌یممواجه‌مشکل‌با‌بررسی‌مجزای‌هر‌یک‌را‌این‌موضوع‌در‌هم‌پیچیده‌و‌

را‌مدصال‌نوشاته‌و‌اهاداب،‌‌‌‌پروپاوزال‌‌تجربی‌ناچار‌اسات‌طراحای‌‌‌‌یها‌طرحمحقق‌بر‌عکس‌

پژوهشگران‌سایر‌پژوهشگر،‌خش‌اول‌شداب‌سازی‌کند‌تا‌خود‌متییرها،‌مداهیم‌و‌غیره‌را‌در‌ب

‌گمی‌نشوند.گزارش‌تحقیق،‌دچار‌سر‌در‌خوانندگانو‌

محاسابات‌آمااری،‌ایان‌‌‌‌‌یرهایمسا‌و‌‌یهاا‌‌فرماول‌دوم‌کتاب‌به‌جهت‌پیچیدگی‌فصل‌در‌

ن‌اباه‌متخصصا‌‌چنادانی‌‌ی‌ساده‌ارائه‌نموده‌تا‌محقق‌در‌تحقیقات‌اولیه،‌نیازی‌یکتاب‌راهکارها

کماک‌‌‌باا‌کمای‌دقات‌و‌یاا‌باا‌‌‌‌‌را‌آمااری‌‌‌یها‌آزموندر‌‌خودشاننداشته‌و‌بتواند‌حتی‌‌آماری

خواننده‌چهار‌عمل‌اصلی‌آماری‌)آمااده‌‌است‌در‌این‌فصل‌کافی‌.‌دنانجام‌دهمتخصصین‌آمار‌

‌‌-سااختن‌پرسشانامه‌الکترونیاک‌‌‌‌‌-ن‌پرسشنامه‌کتبی‌برای‌تبدیل‌به‌پرسشنامه‌الکترونیک‌دکر

1. Validity

2. Reliability

www.fuka.ir

ص‌

را‌نظری‌و‌عملی‌یاد‌بگیارد.‌در‌تحقیقاات‌پیشارفته‌و‌باا‌‌‌‌‌‌SPSS(‌در‌توصی ‌و‌تحلیل‌اطالعات

بیش‌از‌دو‌متییر‌نیز‌کافی‌است‌هشت‌ویرایش‌اطالعاات‌قبال‌از‌توصای ‌و‌تحلیال‌آمااری‌را‌‌‌‌‌‌

آخار‌‌‌یها‌وستیپدر‌‌SPSSتمرینات‌.‌مطالعه‌فصل‌دوم‌بدون‌رایانه‌و‌نظری‌و‌عملی‌یاد‌بگیرد

‌مدید‌نیست.کتاب‌

ش‌نویسی‌و‌چگونگی‌گزارش‌مراحل‌یک‌پایاان‌ناماه‌)گازارش‌‌‌‌سوم‌راج ‌به‌گزارفصل‌

‌اختصاص‌دارد.‌یا‌گزارش‌مختصر‌)مقاله(‌مدصل(‌

زیارا‌‌‌؛‌چهارم‌به‌دنبال‌ایجاد‌نگرش‌در‌خوانند‌با‌ارائه‌فلسده‌کااربردی‌تحقیاق‌اسات‌‌‌فصل‌

کاه‌‌‌کند‌یمزمانی‌تیییر‌رفتار‌حاصل‌از‌آموزش‌بروز‌‌«بلوم»مطابق‌اصول‌علمی‌آموزش‌از‌نظر‌

سه‌حیطه‌یادگیری‌یعنی‌یادگیری‌معلوماتی،‌یادگیری‌نگرشی‌و‌یادگیری‌رفتاری‌‌به‌خصوص‌

باه‌دنباال‌‌‌و‌ساوم‌‌‌اولفصال‌‌مورد‌توجه‌مربای‌باشاد.‌نگارناده‌در‌‌‌‌‌در‌کنار‌هم‌در‌علوم‌انسانی‌

‌یهاا‌‌وسات‌یپو‌‌دومفصال‌‌در‌و‌‌"نگرشای‌"آخار‌باه‌دنباال‌حیطاه‌‌‌‌‌‌فصال‌‌حیطه‌معلوماتی‌و‌در

‌‌‌.باشد‌یمنبال‌حیطه‌رفتاری‌و‌روان‌حرکتی‌به‌د‌تمرینی‌آخر‌کتاب‌

را‌کاه‌شاامل‌‌‌نیاا‌‌‌افشاین‌از‌فرسااد‌‌«‌هاا‌‌دادهتحلیال‌کااربردی‌‌‌»کتااب‌‌نگارنده‌ایان‌ساطور‌‌‌

‌هاا‌‌آزماون‌مربوط‌به‌هر‌آزمون،‌دساتورات‌سااده‌بارای‌اجارای‌هار‌آزماون‌و‌تدسایر‌‌‌‌‌‌‌‌‌یها‌مثال

روش‌تحقیاق‌و‌آماار‌‌‌‌است‌را‌برای‌پژوهشگرانی‌که‌مراحل‌ابتدایی‌درلوح‌فشرده‌همراه‌کتاب

‌.دینما‌یمتوصیه‌‌دانند‌یمرا‌

خالصه کل کتاب

‌آخر‌کتاب‌است.‌1تا‌‌1فصل‌اول:‌پروپوزال‌نویسی‌به‌کمک‌پیوست‌تمرینی‌

‌1تجزیه‌و‌تحلیل‌آماری‌اطالعات‌پس‌از‌اجرا‌به‌کمک‌پیوسات‌تمرینای‌‌‌‌یرهایمسفصل‌دوم:‌

‌.باشد‌یمآخر‌کتاب‌‌1تا‌

www.fuka.ir

ق‌

نویسی‌مختصر‌)مقاله(‌به‌کماک‌‌‌)پایان‌نامه(‌و‌گزارش‌فنون‌گزارش‌نویسی‌مدصل‌:فصل‌سوم

بارای‌تمارین‌خوانناده‌قبال‌از‌مطالعاه‌کتااب‌و‌‌‌‌‌‌‌پیوست‌تمرینی‌آخر‌کتاب‌در‌پایان‌این‌فصال‌‌

‌تر‌بعد‌از‌مطالعه‌کتاب‌آمده‌است.‌سپس‌برای‌تمرین‌کامل

انجام کند خواننده قبل از مطالعه کتاب یک بار مطالب پیوست را مطالعه نویسنده توصیه می

مندان واقعی تحقیقق یقادگیری این سه فصل برای عالقهدهد تا نکات کتاب بهتر درک شود.

.عمیق و واقعی تحقیق معتبر را به همراه دارد

فصل اول

(Proposalمراحل نوشتن طرح )

(Proposalمقدمه: نکات کلی در نوشتن کلی طرح )

نوشتن طرح : فنون انتخاب موضوع

ون بیان مسئلهنوشتن طرح: فن

نوشتن طرح: فنون نوشتن اهداف و فرضیات

نوشتن طرح فنون روش اجرا

منبع نویسی در متن یها روشای و مجازی و ضمیمه: فنون استفاده از منابع کتابخانه

فصل دوم

SPSSدر تحقیقات ساده با آوری و تجزیه و تحلیل اطالعات چهار عمل اصلی جمع

SPSSصوص تحقیقات پیشرفته قبل از عمل اصلی سوم با ویرایشات هشتگانه: مخ

آماری برای توصیف و تحلیل آماری در یها آزمونجداول خالصه مسیر یا دستورات محاسبه SPSS

فصل سوم

گزارش کلی و گزارش پنج فصل تحقیق یا پایان نامه

(ها مجلها ی نارهایسمدر ها مقالهمختصر – ها نامه علم گزارش نویسی )مفصل یا پایان

فصل چهارم

فلسفه و کاربرد نتایج تحقیق

برای تمرین ها وستیپ

نامه( راهنما و فرم نوشتن گزارش مفصل )پایان -راهنما و فرم نوشتن پروپوزال -نمونه پروپوزال

www.fuka.ir

www.fuka.ir

1فصل اول: مراحل نوشتن طرح

فصل اول

(Proposalمراحل نوشتن طرح )

(Proposalی طرح )مقدمه: نکات کلی در نوشتن کل

نوشتن طرح: فنون انتخاب موضوع

نوشتن طرح: فنون بیان مسئله

نوشتن طرح: فنون نوشتن اهداف و فرضیات

نوشتن طرح: فنون روش اجرا

ای و مجازی و روش های منبع نویسی در متن ضمیمه: فنون استفاده از منابع کتابخانه

فصل دوم SPSSدر تحقیقات ساده با و تجزیه و تحلیل اطالعاتآوری چهار عمل اصلی جمع

SPSSویرایشات هشتگانه: مخصوص تحقیقات پیشرفته قبل از عمل اصلی سوم با

SPSSهای آماری برای توصیف و تحلیل آماری در جداول خالصه مسیر یا دستورات محاسبه آزمون

فصل سوم نامه گزارش کلی و گزارش پنج فصل تحقیق یا پایان

(ها ها در سمینارها یا مجله مختصر مقاله –ها نامه لم گزارش نویسی )مفصل یا پایانع

فصل چهارم فلسفه و کاربرد نتایج تحقیق

ها برای تمرین پیوستنامه( فرم راهنما و فرم نوشتن گزارش مفصل )پایان -راهنما و فرم نوشتن پروپوزال -نمونه پروپوزال

نامه ارشد و دکتری اننوشتن پروپوزال پای

www.fuka.ir

2 روش تحقیق بدون معلم

www.fuka.ir

3فصل اول: مراحل نوشتن طرح

فصل اول

کلیات و مراحل نوشتن پروپوزال

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

اهداف

‌‌:خواننده‌پس‌از‌مطالعه‌این‌فصل‌باید

بتواند‌فلسده‌یا‌ریشه‌فلسدی‌یک‌تحقیق‌علمی‌را‌بیان‌کند. .1

راحل‌یک‌طرح‌پژوهشی‌را‌بنویسد.بتواند‌نکات‌کلیدی‌در‌کل‌م .2

بتواند‌یک‌عنوان‌با‌رعایت‌همه‌نکات‌یا‌معیارهای‌الزم‌برای‌تحقیق‌را‌انتخاب‌ .1

کند.

لزوم‌و‌ضرورت‌بررسی‌آن‌عنوان‌را‌با‌ذکر‌دالئل‌و‌مناب ‌مشخص‌بیان‌نماید. .4

بتواند‌اهداب،‌سئواالت‌و‌در‌صورت‌لزوم‌فرضیات‌آن‌تحقیق‌را‌عینی،‌شداب‌ .1

گیری‌بنویسد.‌‌و‌قابل‌اندازه

بتواند‌روش‌اجرا‌آن‌طرح‌پژوهشی‌را‌شداب‌بنویسد. .6

بتواناد‌از‌مناااب ‌چااپی‌)کتابخانااه‌و‌...(‌و‌منااب ‌غیاار‌چااپی‌)الکترونیکاای‌و‌...(‌‌‌‌‌ .4

‌استداده‌کند.

www.fuka.ir

4 روش تحقیق بدون معلم

کلیات

هر تحقیق( مقدمه )کلیات

تعریف تحقیق

‌(‌‌رهایمتیکش ‌علمی‌مجهول‌یا‌رابطه‌بین‌صدات‌)

‌تر‌‌‌برای‌رسیدن‌به‌نتایج‌مطمئن

‌اصول‌و‌ارکان‌اصلی‌تحقیق‌‌با‌کاربرد‌فنون‌علمی‌در‌

‌در‌جهت‌توسعه‌و‌تکامل‌علمی‌و‌اجتماعی

موجاود‌‌‌یهاا‌‌ناماه‌چهار‌گانه‌فوق‌در‌اکثر‌تحقیقات‌یاا‌پایاان‌‌‌‌همدقود‌یها‌حلقهمداهیم‌یا‌‌

.‌متییرها‌یا‌صادات‌ماورد‌بررسای‌در‌شاروع‌‌‌‌‌شود‌یمیطور‌کامل‌یا‌بعضی‌از‌این‌موارد‌مشاهده‌

یج‌مطمئن‌یا‌قابل‌تکرار‌با‌نتیجه‌مشاابه‌ماورد‌نظار‌نیسات.‌‌‌‌‌تحقیق‌شدافیت‌علمی‌دقیق‌ندارد.‌نتا

رغام‌وجاود‌اهاداب‌‌‌‌‌علای‌‌تاا‌ینهافنون‌علمی‌مانناد‌انتخااب‌علمای‌نموناه‌قابال‌دفااع‌نیسات‌و‌‌‌‌‌‌‌‌

اندازی‌برای‌ارتباط‌کشوری‌و‌دسته‌بندی‌تحقیقات‌وجود‌نادارد.‌ایان‌کتااب‌‌‌‌‌کاربردی،‌چشم

حل‌تحقیق،‌به‌مداهیم‌چهاار‌گاناه‌فاوق‌نیاز‌‌‌‌‌سازی‌فرایند‌یادگیری‌مرا‌سعی‌دارد‌عالوه‌بر‌ساده

‌ای‌بدهد.‌اهمیت‌ویژه

I – ریشه فلسفی تحقیق

هادب‌‌‌هاا‌‌آنپنهان‌یک‌متییر‌یا‌صدت‌کمی،‌کیدی‌و‌یا‌ترکیبی‌از‌‌یها‌هیالکش ‌علمی‌

نهایی‌تحقیق‌است.‌دو‌نکته‌اساسی‌در‌این‌اکتشاب‌وجود‌دارد.‌نکته‌اول‌به‌عنوان‌قلب‌تحقیاق‌‌

یا‌صدات‌مورد‌بررسای‌بارای‌تعیاین‌ناوع‌تحقیاق‌ماورد‌نیااز؛‌و‌نکتاه‌دوم‌‌‌‌‌‌‌‌‌شناخت‌نوع‌متییرها‌

سازماندهی‌و‌ویرایش‌هر‌چه‌بیشتر‌در‌نوشتن‌برنامه‌تحقیق‌)پرپوزال(‌به‌خصوص‌در‌متییرهای‌

الزم‌شاناخته‌شاده‌و‌بیشاتر‌‌‌‌‌یاساتاندارها‌غیر‌مادی‌است.‌هر‌چه‌در‌نوشتن‌برنامه‌یاا‌پروپاوزال‌‌‌

تاری‌در‌پایاان‌تحقیاق‌برخاوردار‌‌‌‌‌‌قابال‌تکرارتار‌و‌قابال‌تعمایم‌‌‌‌‌رعایت‌شود‌از‌نتاایج‌معتبرتار،‌‌

‌خواهیم‌شد.

www.fuka.ir

5فصل اول: مراحل نوشتن طرح

قابال‌‌‌نسابتا‌متییرهای‌مادی‌یا‌کمی‌مثل‌خواص‌اشیاء‌باا‌تحقیقاات‌آزمایشاگاهی‌و‌نتاایج‌‌‌‌‌

اطمینان،‌قابل‌آزمایش‌مجدد‌با‌همان‌نتاایج‌و‌قابال‌تعمایم‌باه‌ماوارد‌مشاابه‌‌برخوردارناد.‌اماا‌‌‌‌‌‌‌‌‌

اتی‌برخوردار‌نیستند.‌تشخیص‌متییر‌کمی‌از‌کیدی‌با‌داشاتن‌‌متییرهای‌کیدی‌از‌چنین‌خصوصی

خصوصایات‌‌‌ماثال‌.‌شاود‌‌یما‌وزن،‌طول،‌عار،،‌ارتدااع‌و‌حجام‌مشاخص‌‌‌‌‌‌ابعادی‌مانند‌جرم،

‌.باشد‌یمدر‌شیمی‌کمی‌و‌خصوصیات‌اخالقی‌در‌علوم‌انسانی‌کیدی‌‌دهایاس

و‌مشاابه‌تحقیقاات‌‌‌‌گیری،‌‌قابل‌آزمایش‌متییرهای‌کیدی‌به‌جهت‌نداشتن‌ابعاد‌قابل‌اندازه

به‌تحقیقاات‌آزمایشاگاهی،‌از‌‌‌‌ها‌آنسازی‌‌آزمایشگاهی‌نیستند.‌لذا‌محققین‌تالش‌دارند‌با‌شبیه

ای‌و‌یا‌تحقیقات‌میدانی‌در‌تشابه‌با‌تحقیقات‌کمای‌اساتداده‌‌‌‌تحقیقات‌کیدی،‌تحقیقات‌مداخله

د‌و‌قابل‌تعمیم‌به‌ماوارد‌‌گیری‌مجد‌نمایند‌تا‌نتایج‌اینگونه‌تحقیقات‌نیز‌قابل‌اعتماد،‌قابل‌اندازه

‌(.‌1126)انصاری‌مریم،‌‌مشابه‌گردد

کیدی‌باا‌حضاور‌و‌‌‌‌کامالکمی‌و‌آزمایشگاهی،‌‌کامالپس‌پژوهشگران‌با‌سه‌طی ‌تحقیق‌

مانناد‌تبادیل‌متییرهاای‌‌‌‌‌هاا‌‌یدا‌یکو‌‌هاا‌‌یکممشاهده‌محقق‌در‌عرصه‌و‌یا‌ترکیبات‌متعددی‌از‌

ماورد‌بررسای‌باه‌‌‌‌‌یرهاا‌یمتیینکه‌متییر‌یاا‌‌کیدی‌به‌کمی‌و‌یا‌برعکس‌مواجه‌هستند.‌تشخیص‌ا

کدام‌نوع‌تحقیق‌نیازمند‌است‌در‌مرحله‌اجرا‌)مرحله‌سوم‌از‌بخاش‌یاک(‌آماده‌اسات.‌ساایر‌‌‌‌‌‌

‌مطالب‌بخش‌اول‌کتاب‌به‌ارائه‌استاندارهای‌نوشتن‌برنامه‌تحقیق‌)پروپوزال(‌پرداخته‌است.

IIر ابعاد )مادی، انسان انداز تحقیق بنام توسعه و تکامل د : محقق باید جهت یا چشم

غریزی، انسان فطری و یا الهی( را در ابتدا مشخص نماید

توسعه‌و‌تکامل‌در‌یک‌کالم‌برای‌فرد،‌جامعه‌و‌حتی‌اشیا‌تبدیل‌حاداکثری‌هار‌متییار‌از‌‌‌‌

بالقوه‌به‌بالدعل‌است.‌شاید‌ارزش‌افزوده‌به‌معنای‌آن‌نزدیک‌باشد.‌این‌تکامل‌با‌تحقیق‌زمانی‌

‌تر‌نیز‌به‌همراه‌داشته‌باشد.‌‌جهت‌متعالیارزشمندتر‌است‌که‌

‌

www.fuka.ir

6 روش تحقیق بدون معلم

( پژوهشی برای اجراء بهترPoroposalنکات کلی یک طرح )

تحقیق‌یعنی‌معتبر‌کردن‌و‌قابل‌اطمینان‌کردن‌نتایج‌آن‌به‌عنوان‌یک‌نظریه‌ .1

یاک‌معلاول‌کاه‌قابال‌تعمایم‌وقابال‌تکارار‌‌‌‌‌‌‌‌‌یها‌علتبه‌دست‌آوردن‌نتایج‌علت‌یا‌ .2

،‌پس‌هر‌مای ‌همین‌طور‌است‌)تعمیم‌شوند‌یمرما‌منبسط‌مایعات‌در‌اثر‌گ‌مثالاست.‌

صددرصد(‌)تکرارپذیری‌صددرصد(‌

معلاول‌مشاخص‌بسایار‌‌‌‌‌در‌تحقیقات‌آزمایشگاهی‌با‌علت‌ونوشتن‌طرح‌یا‌پروپوزال‌ .1

آسان‌است.‌اما‌طرح‌یاا‌برناماه‌یاا‌پروپاوزال‌در‌تحقیقاات‌اجتمااعی‌باا‌مخلاوطی‌از‌‌‌‌‌‌‌‌‌

ستانداردهای‌آن‌برای‌باه‌دسات‌آمادن‌نتاایج‌‌‌‌‌ها‌‌بسیار‌مشکل‌است.‌ا‌ومعلول‌ها‌علت

(.1122زاده‌حسین،‌‌قابل‌تعمیم‌وقابل‌تکرار‌‌بسیار‌اهمیت‌دارد)فالح

بهتاارین‌تحقیقااات‌‌در‌صااورت‌امکااان‌تحقیقااات‌آزمایشااگاهی‌‌اساات‌امااا‌در‌علااوم‌ .4

اجتماعی‌‌امکان‌انجام‌آن‌نیست‌وبه‌ناچاار‌‌بایاد‌از‌تحقیاق‌‌نیماه‌آزمایشاگاهی‌‌ویاا‌‌‌‌‌‌‌

ی‌)شبیه‌سازی(‌در‌جامعه‌یا‌نمونه‌باا‌نتاایج‌‌قابال‌تعمایم‌ومشاابه‌وقابال‌‌‌‌‌‌‌تحقیق‌‌میدان

تکرار،‌استداده‌کنیم.‌‌چنین‌تحقیقاتی‌از‌طرح‌و‌یا‌پروپوزال‌باید‌بسیار‌دقیاق‌وکامال‌‌‌‌

باشد.

هر‌علت‌کش ‌شده‌یا‌نتیجه‌‌بشرطی‌‌اعتبار‌علمی‌دارد‌که‌قابال‌تعمایم‌و‌تکارار‌در‌‌‌‌ .1

شد‌و‌اال‌یک‌اظهار‌نظر‌شخصی‌است‌‌‌موقعیت‌مشابه‌با‌نتایج‌مشابه‌با

‌اساتانداردها‌برای‌تعمیم‌پذیری‌یا‌تکرارپذیری‌تحقیق‌با‌نتایج‌به‌دست‌آمده،‌رعایت‌ .6

یا‌مداهیم‌کلیدی‌سه‌مرحله‌و‌اجزاء‌آن‌در‌تحقیق‌به‌خصوص‌در‌پروپوزال‌‌واجارا‌‌‌و

سات‌‌در‌تحقیق،‌بر‌اعتبار‌نتایج‌باه‌د‌‌استانداردهاضروری‌است.‌وبه‌میزان‌رعایت‌این‌

.‌‌شود‌یمکم‌اعتبار‌شخصی‌خارج‌‌یها‌قهیسلواز‌‌گردد‌یمآمده‌افزوده‌

بیرونی‌ابزار‌سانجش،‌‌‌تحقیقات‌کمی‌اعتبار‌نتایج‌به‌دست‌آمده‌با‌روایی‌درونی‌و‌در .4

‌تحقیقاات‌کیدای‌معیاار‌‌‌‌اماا‌در‌‌دیا‌آ‌یممشاهده‌است‌به‌دست‌‌گیری‌و‌که‌قابل‌اندازه

www.fuka.ir

7فصل اول: مراحل نوشتن طرح

باه‌هماراه‌‌‌‌ساوابق‌پژوهشاگر‌‌‌ات‌وتجربیا‌‌مشخصاات‌و‌‌نتایج‌باه‌دسات‌آماده،‌‌‌‌اعتبار

.شود‌ینماستداده‌است.‌لذا‌تحقیقات‌کیدی‌برای‌محققین‌جوان‌توصیه‌‌ابزارمورد

باالترین‌اعتبار‌نتایج‌‌با‌موضوعات‌آزمایش‌پذیر‌در‌تحقیقات‌آزمایشگاهی‌اسات.‌و‌‌ .2

باه‌تحقیقاات‌‌‌‌‌هاا‌‌آنای‌یا‌نزدیک‌کاردن‌‌‌مشاهده‌اعتبار‌نتایج‌تحقیقات‌نیمه‌تجربی‌و

پاذیر‌‌‌امکاان‌‌هاا‌‌آناساتاندارد‌واجارا‌مطاابق‌‌‌‌‌‌کاامال‌جربی‌و‌با‌نوشتن‌پروپوزال‌شبه‌ت

است.

یابی‌یک‌معلول‌به‌امکان‌شبیه‌سازی‌آن‌به‌تحقیقاات‌آزمایشاگاهی‌‌‌‌میزان‌اعتبار‌علت .1

میادانی‌یاا‌‌‌اجتماعی‌را‌تبدیل‌به‌تحقیقاات‌‌بستگی‌دارد،‌درغیر‌این‌صورت‌تحقیقات‌

نیز‌مشاابه‌تحقیقاات‌آزمایشاگاهی‌قابال‌تکارار‌در‌‌‌‌‌‌‌اه‌آنتا‌نتایج‌‌کنند‌یمشبه‌تجربی‌

‌با‌نتیجه‌مشابه‌گردند.‌‌وض ‌مشابه‌و

‌حوصاله‌و‌‌یک‌شاخص‌مشایول،‌بای‌‌‌‌،طرح‌شما‌ی‌خوانندهبه‌طور‌خالصه‌فر،‌کنید‌که‌

های‌بسیاری‌دارد‌‌طرح‌شکاک‌است‌که‌دلیل‌خاصی‌برای‌توجه‌خاص‌به‌طرح‌شما‌را‌ندارد‌و

باه‌راحتای‌پاساخ‌‌‌‌‌ساریعا‌و‌‌خواهاد‌‌یما‌ای‌‌کناد،‌چناین‌خوانناده‌‌‌را‌هم‌مطالعه‌‌ها‌آنکه‌بایستی‌

‌زیر‌را‌پیدا‌کند:‌‌‌سؤاالت

انجام‌دهید؟‌چقدر‌هزینه‌دارد؟‌و‌به‌چه‌مدت‌زمان‌نیاز‌دارد؟‌دیخواه‌یمچه‌کاری‌

‌ هزینه‌طرح‌شما‌چه‌کسانی‌هستند؟‌ی‌کننده‌نیتأممنب

طرح‌شما‌چه‌کارهایی‌انجام‌شده‌است؟‌ی‌نهیزمبه‌حال‌در‌‌تا

چه‌طرحی‌برای‌انجام‌آن‌دارید؟‌

نتایج‌را‌چگونه‌ارزیابی‌خواهید‌کرد؟

چرا‌باید‌شما‌)به‌جای‌هر‌کس‌دیگری(‌این‌تحقیق‌را‌انجام‌دهید؟‌

‌کاه‌بساته‌باه‌طبیعات‌تحقیاق‌و‌‌‌‌‌‌شاوند‌‌یما‌مختلدای‌پاساخ‌داده‌‌‌‌یها‌روشبه‌‌سؤاالتاین‌‌

‌اکاز‌پژوهشای‌دساتورات‌و‌‌‌.‌بیشاتر‌مر‌کند‌یمفرق‌‌‌مرکزی‌که‌طرح‌شما‌به‌آن‌داده‌شده‌است،

www.fuka.ir

8 روش تحقیق بدون معلم

‌یهاا‌‌طارح‌ودر‌برخای‌ماوارد‌بارای‌‌‌‌‌اند‌کردهپژوهشی‌را‌تهیه‌‌یها‌طرح‌ی‌هیتهراهنمای‌مدصل‌

هائی‌بایستی‌قبال‌از‌‌‌.‌بدیهی‌است‌که‌چنین‌راهنماییاند‌نمودهمتداوتی‌را‌تهیه‌‌یها‌فرم‌‌مختل ،

‌پیش‌نویس‌نهائی‌و‌با‌مشورت‌با‌متخصصین‌مربوطه‌تهیه‌شود.

مراحل‌اولیه‌طرح‌پژوهشی(‌بسایار‌ساودمند‌اسات،‌یکای‌‌‌‌‌‌ندر‌متخصص‌)درمشورت‌با‌دو‌

‌استاد‌یا‌رئیس‌)یا‌معاون‌(‌اداره‌یاا‌ساازمانی‌کاه‌در‌آن‌مشایول‌باه‌کاار‌یاا‌تحصایل‌هساتید‌و‌‌‌‌‌‌‌‌‌

پژوهشای‌کاه‌باا‌مرکاز‌ماورد‌نظار‌شاما‌‌‌‌‌‌‌‌‌یهاا‌‌طارح‌و‌‌ها‌برنامهدیگری‌دفتر‌نمایندگی‌پذیرش‌

‌درارتباط‌نزدیک‌است.

تادی‌که‌شما‌سارانجام‌از‌او‌بارای‌تصاویب‌نهاائی‌طارح‌پژوهشای‌نظار‌‌‌‌‌‌‌‌رئیس‌اداره‌یا‌اس‌

پرسانل‌و‌وساایل‌باه‌امضاا‌‌‌‌‌‌ی‌هیا‌تهبارای‌‌‌خاود‌را‌‌یهاا‌‌طارح‌و‌بادان‌وسایله‌‌‌‌دیا‌کن‌یما‌خواهی‌

باه‌ویاژه‌اگار‌انجاام‌ایان‌‌‌‌‌‌‌هدب‌شما‌آگاه‌یاشاد.‌‌‌بایستی‌از‌ابتدای‌کار‌از‌مقصود‌و‌‌،دیرسان‌یم

ر‌خواهاد‌گذاشات.‌گدتگوهاای‌اولیاه‌دربااره‌‌‌‌‌‌طرح‌پژوهشی‌بارروی‌کاار‌یاا‌تحصایل‌شاما‌اثا‌‌‌‌‌‌

‌.سازد‌یمراه‌را‌برای‌اجرای‌طرح‌هموار‌‌‌مشکالت‌احتمالی،

امار‌‌‌پژوهشی‌نیز‌شما‌را‌به‌مرکز‌وافراد‌صاحب‌نظر‌در‌یها‌طرحمشورت‌با‌دفتر‌پذیرش‌‌

مراکز‌یا‌افرادی‌که‌شاما‌‌‌‌،ها‌سازمانتحقیق‌راهنمایی‌خواهد‌کرد.‌قضاوت‌در‌مورد‌‌پژوهش‌و

پاس‌از‌آگااه‌نماودن‌آناان‌از‌طارح‌پژوهشای‌ماورد‌نظار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رح‌خود‌باه‌آناان‌نیااز‌داریاد،‌‌‌‌در‌ط

تا‌در‌پاسخ‌به‌ساواالتی‌کاه‌بایساتی‌قبال‌از‌ارائاه‌‌‌‌‌‌‌کند‌یمشما‌را‌یاری‌‌پذیر‌خواهد‌بود‌و‌امکان

ایان‌‌سائواالت‌عباارت‌از:‌‌‌‌‌مشکالت‌احتمالی‌را‌شناسایی‌کنید.‌‌نهایی‌طرح‌جواب‌داده‌شوند،

‌‌-مربوط‌باه‌مکاان‌‌‌‌یها‌نهیهز‌-کار‌بیرون‌از‌سازمان‌یا‌دانشکده‌‌-قوه‌احتمالی‌بال‌یها‌مخالدت

.‌‌باشند‌یممشاورین‌مورد‌لزوم‌و‌لوازم‌مورد‌نیاز‌و‌غیره‌‌-تعداد‌پرسنل‌‌-حمل‌ونقل‌‌-فضا‌

پژوهشی (Poroposalخالصه نکات مهم در شرح تخصصی طرح )

ی‌برای‌متخصصاین‌مربوطاه‌ضاروری‌‌‌‌ول‌‌شرح‌کامل‌طرح‌برای‌فرد‌غیر‌وارد‌الزم‌نیست،

اولین‌بخش‌آن‌مرباوط‌‌‌معموال‌مختلدی‌داشته‌باشد‌و‌یها‌قسمتاست.‌این‌بخش‌ممکن‌است‌

www.fuka.ir

9فصل اول: مراحل نوشتن طرح

در‌اینجاا‌آورده‌‌‌به‌مطالعاات‌تکنیکای‌)فنای(‌اسات.‌طراحای‌تحقیاق‌موضاوع‌مهمای‌اسات‌و‌‌‌‌‌‌‌‌‌

‌ولی‌توجه‌به‌نکات‌زیر‌مدید‌است.‌‌،شود‌ینم

‌.تصورات‌خیلی‌خوش‌بینانه‌که‌تحقیق‌در‌یاک‌‌در‌طراحی‌برنامه‌کار‌واق ‌بین‌باشید

فقاط‌از‌شاانس‌‌‌‌خواهاد‌گذاشات،‌‌‌ریتأثو‌یا‌اثرات‌آن‌بر‌دنیا‌‌شود‌یمیا‌دوسال‌انجام‌

نظر‌بیشتر‌متخصصاان‌مرباوط‌باه‌ایان‌اسات‌کاه‌‌‌‌‌‌‌‌احتماال.‌کاهد‌یمتصویب‌پژوهشی‌

تر‌‌کنند‌تا‌یک‌طرح‌اختصاصی‌تر‌کوچکپژوهشی‌بایستی‌مقیاس‌خود‌را‌‌یها‌طرح

‌بعادی‌واقا ‌شاوند‌‌‌‌یهاا‌‌طارح‌تری‌داشاته‌باشاند.‌و‌باه‌عناوان‌پایاه‌ای‌بارای‌‌‌‌‌‌‌‌قو‌موف

(.1126)انصاری‌مریم،‌

همچنین‌بایستی‌بین‌اهداب‌طوالنی‌مدت‌و‌کوتااه‌مادت‌بارای‌تهیاه‌پشاتوانه‌ماالی،‌‌‌‌‌‌‌

‌1را‌فاز‌‌آن‌‌اگر‌سال‌اول‌باید‌یک‌روش‌آنالیز‌شالوده‌کار‌باشد،‌مثالتمایز‌قائل‌شد.‌

گازارش‌کنیاد‌کاه‌چاه‌چیازی‌را‌انجاام‌‌‌‌‌‌‌‌دیا‌توان‌یمشما‌‌ها‌سالبقیه‌سپس‌در‌‌مینام‌یم

‌هستید‌و...‌2وآماده‌انجام‌فاز‌‌دیا‌داده

بر‌پایه‌آن‌قرار‌دارد،‌صریح‌و‌رک‌‌‌یا‌فرضیاتی‌که‌روش‌مطالعه،‌درباره‌مدروضات‌و

گو‌باشید.‌‌

برای‌مرکز‌پژوهش‌باید‌روشن‌ساخت‌که‌محل‌اجراء‌طرح‌کجاست.‌تعری ‌حدود‌

‌ساؤاالت‌یاا‌‌‌ساؤال‌اکتشاافی‌یاا‌تجربای‌باه‌مطارح‌کاردن‌‌‌‌‌‌‌‌یکارهاویژه‌در‌‌طرح،‌به

.کند‌یمکمک‌‌هاست‌آناختصاصی‌که‌طرح‌درصدد‌پاسخ‌به‌

مطمئن‌شوید‌که‌ارتباط‌بین‌موضوعات‌تحقیق‌‌وروش‌تحقیق‌مستند‌هستند.‌اگر‌ایان‌‌

پاور‌مهادی،‌‌‌‌)وطان‌‌را‌تصاویب‌نخواهاد‌کارد‌‌‌‌بودجاه‌آن‌‌نیتاأم‌حالت‌نباشد،‌مادیر‌‌

1126‌.)

‌

‌

www.fuka.ir

11 روش تحقیق بدون معلم

پژوهشی علمی (Poroposal) یها طرحخالصه نکات مهم در پذیرش و یا رد

مالحظاات‌سیاسای‌‌‌‌شده‌است،‌و‌توزی ‌جیرافیایی‌و‌نیتأمفر،‌کنید‌مناب ‌مالی‌پژوهش‌

نیز‌کیدیت‌چگاونگی‌‌‌مد‌نظر‌نیستند.‌دراین‌زمان،‌موفقیت‌طرح‌بستگی‌به‌کیدیت‌خود‌طرح‌و

نقاط‌قوت‌وضع ‌متدااوتی‌را‌‌‌‌ه‌خوانندگان‌مختل ،(‌دارد.‌البتPROPOSALارائه‌آن‌طرح‌)

‌مد‌نظر‌دارند.

طارح‌‌‌611حادود‌‌‌یهاا‌‌نقاص‌لیست‌زیر‌بر‌اسااس‌یاک‌طارح‌پژوهشای‌انجاام‌شاده،‌از‌‌‌‌‌‌‌

‌به‌شرح‌زیر‌است.‌‌‌ها‌آنپژوهشی‌رد‌شده‌تهیه‌شده‌است‌که‌از‌جمله‌علل‌رد‌

شامل: %(83مسئله مورد بررسی ) -6

‌.دهد‌ینماطالعات‌جدید‌یا‌مدیدی‌اهمیت‌کافی‌ندارد‌و‌مسئله‌‌-ال

‌نامناسب‌است.‌‌یها‌هیفرضتحقیق‌ارائه‌شده‌بر‌اساس‌‌-ب

‌.کند‌یمتر‌از‌آن‌است‌که‌محقق‌فکر‌‌مسئله‌پیچیده‌-ج

‌(‌دارد‌و‌از‌نظر‌تولید‌یا‌کنترل‌اشکال‌دارد.LOCALفقط‌اهمیت‌محلی‌)‌‌مسئله،‌-د

‌بیشاتر‌یاک‌مطالعاه‌راهنماا‌‌‌‌‌و‌نظر‌ماالی‌نپختاه‌اسات‌ووسایله‌تضامین‌نادارد‌‌‌‌‌‌‌از‌مسئله،‌-ه

‌باشد.‌می

‌را‌در‌نظر‌نگرفته‌است.‌ها‌آنمسائل‌بسیاری‌وجود‌دارند‌که‌محقق‌‌-و

‌.باشد‌یمپراکنده‌وبدون‌هدب‌مشخص‌‌ماهیت‌تحقیق‌واهمیت‌آن‌نامعلوم،‌-ز

موضوع‌پیشنهادی‌محقق‌برای‌استداده‌جهت‌موضوع‌مورد‌مطالعه‌نامناسب‌است‌و‌یاا‌‌‌-ح

‌ست.حصول‌به‌آن‌مشکل‌ا

%( شامل:71روش کار ) -2

‌.اند‌نامناسبهای‌ارائه‌شده‌برای‌بیان‌اهداب‌ذکر‌شده‌‌یا‌آزمون‌ها‌روش‌-ال

‌.سازد‌ینمارزیابی‌کافی‌را‌ممکن‌‌شرح‌نامعلوم‌است‌وعدم‌شدافیت‌آن،‌-ب

‌با‌دقت‌اندیشیده‌نشده‌است.‌طراحی‌مطالعه،‌-ج

www.fuka.ir

11فصل اول: مراحل نوشتن طرح

‌‌‌.در‌نظر‌گرفته‌نشده‌است‌از‌نظر‌آماری،‌مالحظات‌کافی‌-د‌

‌علمی‌نیست.‌‌‌روش،‌-ی‌

‌.اند‌نشدهاند‌یا‌به‌قدر‌کافی‌شرح‌داده‌‌شده‌نامناسب‌تصور‌ها‌کنترل‌-ه

‌تعداد‌مشاهدات‌نامناسب‌است.‌-ن

‌.اند‌نامناسبیا‌از‌جهات‌دیگر‌‌و‌اند‌شدهخارج‌از‌روش‌کار‌عنوان‌‌وسایل‌مورد‌نظر،‌-و

www.fuka.ir

12 روش تحقیق بدون معلم

(Proposalوشتن طرح )مراحل سه گانه و اصلی ن

پروپوزال‌مانند‌نقشه‌ساختمان‌مراحال‌شاداب‌ساازی‌تحقیاق‌بخصاوص‌تحقیقاات‌علاوم‌‌‌‌‌‌‌‌

انسانی‌و‌اجتماعی‌را‌بر‌عهده‌دارد.‌هر‌چه‌دقت‌در‌نوشتن‌آن‌بیشتر‌باشاد‌نتاایج‌بدسات‌آماده‌‌‌‌‌

ر‌تر‌است.‌این‌مراحل‌عمده‌و‌سه‌گانه‌در‌پروپوزال‌نویسی‌پیشنهادی‌این‌کتاب،‌د‌قابل‌اطمینان

تار‌شاده‌و‌باه‌پانج،‌ده،‌پاانزده‌و‌کمتار‌یاا‌بیشاتر‌تقسایم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ریز‌هاا‌‌دانشگاهدرگاه‌)سایت(‌بعضی‌

همین‌سه‌مرحله‌و‌اجزاء‌ارائاه‌شاده‌در‌‌‌‌عمدتا‌ها‌آن.‌اما‌پایه‌و‌اساس‌و‌بنیاد‌علمی‌همه‌شود‌یم

و‌‌این‌کتاب‌است.‌دانشجو‌و‌محقق‌باید‌با‌درایت‌خود‌این‌فنون‌پروپوزال‌نویسی‌را‌با‌دانشگاه

‌یا‌هر‌موسسه‌دیگر‌تطبیق‌دهد.‌‌

این‌نکته‌نیز‌مهم‌اسات‌کاه‌تحقیقاات‌آزمایشاگاهی‌پروپاوزال‌گساترده‌الزم‌نادارد‌زیارا‌‌‌‌‌‌‌‌‌

متییرها‌یا‌صدات‌مورد‌بررسی‌بر‌خاالب‌تحقیقاات‌علاوم‌انساانی‌و‌اجتمااعی‌قابال‌کنتارل‌در‌‌‌‌‌‌‌‌

‌آزمایشگاه‌است‌و‌روشنگری‌پروپوزال‌الزم‌ندارد.‌

( تحقیق: فنون انتخاب موضوع یا عنوان تحقیقProposalمرحله اول نوشتن طرح )

چگونگی انتخاب موضوع

انتخاااب‌موضاوع‌‌خااود‌یاک‌تااالش‌‌‌‌اصاوال‌عناوان‌همانناد‌ویتاارین‌یاک‌میااازه‌اسات‌و‌‌‌‌‌

کنجکاوانه‌است‌که‌اگر‌به‌روش‌منطقی‌و‌هدب‌دار‌صورت‌نگیرد‌به‌بیراهه‌خواهد‌رفت.‌این‌

موضاوعی‌اسات‌کاه‌‌‌‌‌کند‌یمانتخاب‌‌و‌ابدی‌یمکه‌هر‌کس‌چگونه‌موضوعی‌را‌باب‌طب ‌خود‌

از‌جمله:‌معیارهای‌کلی،‌وارسی‌عناوان،‌‌‌‌ها‌آنبه‌بعضی‌از‌‌تاب ‌عوامل‌بسیاری‌است‌که‌در‌زیر

.‌پس‌از‌آن‌نیز‌باه‌چگاونگی‌بیاان‌و‌‌‌‌گردد‌یمچگونگی‌امتیازدهی‌و‌انتخاب‌عنوان‌برتر،‌اشاره‌

چگونگی‌استداده‌از‌متاون‌و‌منااب ‌‌‌‌اهمیت‌موضوع‌و‌روش‌اجرا‌اشاره‌خواهد‌شد.‌در‌پایان‌نیز

‌اطالعاتی‌برای‌این‌مرحله‌‌بیان‌خواهد‌شد.‌‌یها‌کباناطالعاتی‌و‌

www.fuka.ir

13فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله اول: انتخاب موضوع(

یا صفات مورد بررسی در متن عنوان مربوط به روش رهایمتغالف: فنون شناخت اولیه

اجرا

باا‌مطالعاه‌اناواع‌متییار‌در‌روش‌‌‌‌‌‌بهتر‌است‌این‌قسمت‌را‌در‌زمان‌نوشتن‌موضوع‌یا‌عنوان

تحقیقتاان‌‌‌یرهاا‌یمتی(‌مطالعه‌نموده‌و‌در‌همین‌صدحه‌11ا‌)در‌مرحله‌سوم‌همین‌فصل‌ص‌اجر

‌.را‌مشخص‌و‌شداب‌سازید

( مربووط بوه روش رهایمتغب: فنون شناخت اولیه نوع تحقیق مربوط عنوان )بسته به

اجرا

با‌مطالعه‌اناواع‌تحقیاق‌در‌روش‌‌‌‌بهتر‌است‌این‌قسمت‌را‌در‌زمان‌نوشتن‌موضوع‌یا‌عنوان

مطالعاه‌نماوده‌و‌در‌هماین‌صادحه‌ناوع‌تحقیقتاان‌را‌‌‌‌‌‌‌‌(16اجرا‌)در‌مرحله‌سوم‌همین‌فصل‌ص‌

‌.مشخص‌و‌شداب‌سازید

عنوان( مربوط بوه روش یرهایمتغآماری تحقیق )بسته به یها آزمونج: فنون تعیین

اجرا

در‌‌هاا‌‌آزماون‌باا‌مطالعاه‌اناواع‌‌‌‌‌بهتر‌است‌این‌قسمت‌را‌در‌زمان‌نوشتن‌موضوع‌یاا‌عناوان‌‌

مطالعااه‌نمااوده‌و‌در‌همااین‌صاادحه‌نااوع‌‌‌(11ش‌اجاارا‌)در‌مرحلااه‌سااوم‌همااین‌فصاال‌ص‌‌رو

‌تحقیقتان‌را‌مشخص‌و‌شداب‌سازید.‌یها‌آزمون

کلی یا عمومی انتخاب یک موضوع یارهایمع :د

آیا‌موضوع‌انتخاب‌شده‌به‌رشته‌تخصصی‌من‌ارتباط‌دارد؟

متعادد‌حاائز‌‌‌‌‌آیا‌مسئله‌‌از‌نظر‌علمی‌وحل‌حاداقل‌‌یاک‌مشاکل‌در‌باین‌مشاکالت‌‌‌‌‌

اهمیت‌واولویت‌است.‌

آیا‌موضوع‌‌بکر‌و‌غیر‌تکراری‌است؟

آیا‌محقق‌برای‌انجام‌آن‌فعاالنه‌شرکت‌دارد؟

www.fuka.ir

14 روش تحقیق بدون معلم

دیگار،‌‌‌یهاا‌‌رشاته‌‌ماثال‌دیگاران‌‌پشاتیبانی‌‌‌وآیا‌‌در‌اجرای‌طرح‌به‌حداقل‌وابستگی‌

احتیاج‌است؟‌غیره‌آزمایشگاه‌و

پاول‌وغیاره‌بارای‌انجاام‌طارح‌‌‌‌‌‌،‌وسایلدموا‌‌،،‌بیمارانآیا‌مناب ‌الزم‌ازنظر‌اطالعات‌،

فراهم‌است؟‌به‌عبارت‌دیگر‌و‌به‌طور‌کلی‌آیا‌طرح‌قابل‌اجراست؟

قبل‌از‌پیاده‌شدن‌یک‌طرح‌کشوری‌به‌انجام‌خواهد‌رسید؟‌مثالآیا‌در‌زمان‌مناسب‌

ای‌خواهد‌داشت؟‌قابل‌مالحظه‌کاربرد‌مناسب‌و‌،آیا‌نتایج‌به‌دست‌آمده

قابل‌قبول‌است؟تحت‌مطالعه‌یها‌انسانرعایت‌حقوق‌آیا‌از‌نظر‌اخالقی‌و‌،

درمانی‌و‌سیاسی‌دارای‌‌مقبولیت‌‌است؟‌،‌،‌بهداشتیآیا‌از‌نظر‌فرهنگی

ارائاه‌مقاله‌یا‌مقاالتی‌برای‌حل‌مشکل‌یاا‌مشاکالت‌‌‌‌توان‌یمآیا‌با‌اجرای‌این‌تحقیق‌‌

‌کرد؟

مئن‌شوید‌کاه‌موضاوع‌‌‌‌مط‌دیتوان‌یمفوق‌مثبت‌باشد،‌‌یها‌پرسش‌ی‌همهاگر‌پاسخ‌شما‌به‌

کوتااه‌‌‌ی‌جملاه‌.‌قبل‌ازآن‌کاه‌عناوان‌مطالعاه‌باه‌صاورت‌یاک‌‌‌‌‌‌‌دیا‌کردهقابل‌قبولی‌را‌انتخاب‌

یاک‌‌مورد‌تحقیاق‌داشاته‌باشاید.‌‌‌‌با‌معنی‌بیان‌شود،‌‌بایستی‌تصویر‌روشنی‌از‌موضوع‌‌روشن‌و

‌میخاواه‌‌یما‌چاه‌‌‌میدانا‌‌ینما‌‌کاامال‌آن‌است‌کاه‌‌‌ی‌نشانه‌احتماالنارسا‌‌عنوان‌نامدهوم،‌گنگ‌و

‌(.‌1126پور‌مهدی،‌‌)وطن‌چه‌به‌دست‌خواهیم‌آورد‌قایدقیا‌‌بکنیم‌و

؟دهد یمآیا موضوع انتخاب شده به سؤاالت زیر جواب مثبت :ه

بندی‌و‌گرامر‌‌صحیح‌‌برخوردار‌است؟‌از‌جمله

؟رساند‌یممقصود‌محقق‌را‌

روشن،‌شداب‌و‌واضح‌است؟

فاقد‌کلمات‌اضافی‌است؟

پنج‌دبلی‌سؤاالتبه‌(و‌W)

‌(Whatچه‌چیز)

www.fuka.ir

15فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله اول: انتخاب موضوع(

‌(Whoچه‌کسانی‌)

‌(Howچگونه‌)

‌(‌Whereکجا‌)

‌(‌Whenچه‌زمانی‌)

‌؟دهد‌یمپاسخ‌

به‌طور‌کلی‌هدب‌نهایی‌مطالعه‌را‌بیان‌نماید؟‌‌

باه‌بیاان‌مسائله‌واهمیات‌موضاوع‌‌‌‌‌‌‌تاوان‌‌یما‌فاوق‌بلای‌اسات،‌‌‌‌‌ساؤاالت‌اگر‌پاسخ‌به‌هماه‌‌

‌پرداخت.

اثر‌داشتن‌در‌نتائج‌تحقیاق‌الزم‌اسات،‌لاذا‌‌‌‌‌نوشتن‌زمان‌و‌مکان‌در‌عنوان‌طرح‌به‌شرط‌:تبصره

گدت‌زمان‌و‌مکان‌در‌موضوعات‌بنیادی‌الزم‌نیست.‌به‌عبارت‌دیگر‌اگر‌طرح‌دارای‌‌توان‌یم

نتایجی‌است‌که‌در‌زمان‌خاص‌و‌یا‌در‌منطقه‌خاص‌معتبر‌است‌و‌قابلیت‌تعمیم‌به‌سایر‌افراد‌و‌

‌عنوان‌تحقیق‌ضرورت‌دارد.کر‌مکان‌و‌زمان‌در‌ذرا‌ندارد‌‌ها‌زماناجتماعات‌و‌یا‌

دار از بین موضوعات مورد نظر امتیازدهی برای انتخاب موضوع اولویت یارهایمع: و

دار‌باشاد.‌ایان‌‌‌‌ای‌اولویات‌‌مسئله‌دیکن‌یمبهتر‌است‌موضوعی‌را‌که‌انتخاب‌‌:مناسبت .1

‌و‌دیا‌کن‌یما‌شما‌و‌گروهی‌که‌با‌هم‌در‌یک‌منطقه‌کاار‌‌‌ی‌لهیوسبه‌‌تواند‌یمموضوع‌

‌اند‌عبارتنمایندگان‌جامعه‌مشخص‌شود.‌سواالتی‌که‌باید‌مطرح‌‌شوند‌‌با‌مشارکت

از:

وسعت‌مسئله‌چقدر‌است؟

؟رندیگ‌یمقرار‌‌ریتأثچه‌کسانی‌تحت‌

شدت‌مسئله‌چقدر‌است؟‌

زیاادی‌از‌ماردم‌باا‌آن‌‌‌‌‌ی‌عاده‌سعی‌کنید‌درباره‌مسائل‌اجتمااعی‌و‌بهداشاتی‌جادی‌کاه‌‌‌‌‌

‌تحقیق‌کنید.‌باشند‌یما‌آن‌روبه‌رو‌یا‌مشکالت‌مهمی‌که‌مدیران‌ب‌مواجه‌هستند‌و

www.fuka.ir

16 روش تحقیق بدون معلم

پژوهشای‌‌‌‌ی‌برناماه‌اجتناب‌از‌دوباره‌کاری:‌قبل‌از‌آن‌که‌تصمیمی‌برای‌اجرای‌یک‌ .2

یاا‌‌‌مورد‌نظر‌و‌ی‌منطقهبسیار‌مهم‌است‌که‌دریابید‌آیا‌موضوع‌پیشنهادی‌در‌‌‌بگیرید،

ی‌شاده‌‌بررسا‌‌قبالمناطقی‌مشابه‌مورد‌بررسی‌قرار‌گرفته‌است‌یا‌خیر؟‌اگر‌این‌سوژه‌

‌‌ساؤاالت‌صاورتی‌کاه‌‌‌‌است،‌آنگاه‌باید‌نتاایج‌آن‌را‌ماورد‌باازنگری‌قارار‌داد‌تاا‌در‌‌‌‌‌

مورد‌بررسی‌قرار‌گیرند.‌اند‌ماندهمهمی‌وجود‌دارند‌و‌بدون‌پاسخ‌

ی‌اول‌‌درجاه‌‌:‌منابعی‌که‌برای‌اجرای‌‌طرح‌الزم‌است‌درنظر‌بگیرید.‌درقابلیت‌اجرا .1

مناب ‌ماالی‌موجاود‌محلای‌معطاوب‌‌‌‌‌‌‌ت‌وفکر‌خود‌را‌به‌نیروی‌انسانی،‌زمان،‌تجهیزا

مناب ‌موجاود‌در‌‌‌توان‌یم‌‌کنید.‌در‌شرایطی‌که‌مناب ‌برای‌اجرای‌پروژه‌کافی‌نیست،

مالی‌و‌فنای‌منااب ‌‌‌‌در‌نهایت‌امکانات‌جلب‌همکاری‌‌سطح‌محلی‌را‌در‌نظر‌گرفت‌و

(.1126)انصاری‌مریم،‌‌خارجی‌را‌بررسی‌نمود

عنوانی‌بررسی‌شود‌کاه‌ماورد‌توجاه‌و‌‌‌‌‌شود‌یممقبولیت‌‌سیاسی:‌به‌طور‌کلی‌توصیه‌ .4

افزایش‌خواهاد‌‌‌حمایت‌مسئولین‌باشد.‌این‌مسئله‌شانس‌‌به‌کار‌گرفته‌شدن‌‌نتایج‌را

‌داد.‌ولی‌تحت‌شرایط‌خاصی‌ممکن‌است‌شما‌احساس‌کنیاد‌کاه‌بایاد‌مطالعااتی‌در‌‌‌‌

دولت‌انجام‌دهید،‌در‌آن‌صورت‌برای‌محادود‌کاردن‌احتماال‌‌‌‌‌یها‌استیسی‌‌زمینه

رد‌محقق،‌باید‌با‌کوشش‌بیشتری‌سعی‌در‌شرکت‌دادن‌خاود‌سیاساتگزاران‌در‌‌‌برخو

اجرای‌طرح‌پژوهشی‌از‌همان‌مراحل‌ابتدایی‌طرح‌داشته‌باشید.‌‌

کاربرد‌داشتن:‌آیا‌‌احتمال‌به‌کار‌گرفته‌شدن‌پیشنهادات‌مورد‌مطالعاه‌وجاود‌دارد؟‌‌‌ .1

الزم‌جهات‌باه‌اجارا‌در‌‌‌‌‌این‌مسئله‌نه‌تنها‌به‌نظر‌مسئولین‌‌بلکه‌به‌فاراهم‌باودن‌منااب ‌‌‌

کارمندانی‌که‌به‌طور‌مساتقیم‌‌‌‌بستگی‌دارد.‌عقیده‌متقاضیان‌بالقوه‌و‌ها‌هیتوصآوردن‌

دارد.‌ریتأث‌ها‌هیتوصدر‌ارتباط‌با‌مسئله‌هستند‌نیز‌بر‌اجرای‌

اینجا‌این‌است‌که‌آیا‌مناب ،‌زمان،‌‌‌اساسی‌در‌‌سؤالبا‌صرفه‌بودن‌)هزینه‌اثر‌بخشی(:‌ .6

ارزش‌نتاایجی‌کاه‌باه‌دسات‌‌‌‌‌‌میبار‌‌یما‌نی‌که‌ما‌در‌بررسی‌به‌کاار‌‌نیروی‌انسا‌پول‌و

www.fuka.ir

17فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله اول: انتخاب موضوع(

بایستی‌پرساید‌کاه‌نتاایج‌مطالعاه‌چاه‌‌‌‌‌‌‌برای‌پاسخ‌‌به‌این‌پرسشخواهد‌آمد‌را‌دارد؟‌

موجود‌ایجاد‌خواهند‌کرد؟‌یها‌برنامهتیییراتی‌را‌در‌

‌هاا‌‌آنمتناسب‌بودن‌با‌زمان:‌آیا‌نتایج‌به‌موق ‌آماده‌خواهند‌شد،‌تا‌بتوانیم‌بار‌اسااس‌‌‌ .4

مشاخص‌کنیاد‌‌‌‌الزم‌است‌شما‌اولویت‌نیاز‌به‌نتایج‌راتصمیمات‌الزم‌را‌اتخاذ‌کنیم؟‌

‌بعادا‌کادامیک‌‌‌تا‌براساس‌آن‌بتوانید‌تصمیم‌‌بگیریاد‌کاه‌کادام‌تحقیاق‌‌بایاد‌اول‌و‌‌‌‌‌

است.‌1-1انجام‌‌شود.‌محاسبه‌امتیاز‌انتخاب‌عنوان‌بهتر‌برای‌تحقیق‌مطابق‌جدول‌

ستداده‌نشود‌و‌در‌پایاان‌عناوان‌کاه‌خباری‌اسات‌نقطاه‌‌‌‌‌‌‌در‌عنوان‌از‌کلمات‌مختصر‌ا .2

الزم‌نیست.

گیری قبول و یا رد یک عنوان : معیارهای اندازه6-6جدول

برگه امتیازبندی کار گروهی

امتیاز

ها مؤلفهاولویت

........... عنوان دوم عنوان اول

1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4

مناسبت

قابلیت اجرا

دوباره کاری

مقبولیت سیاسی

کاربرد داشتن

با صرفه بودن

تناسب زمانی

مالحظات اخالق

........

جمع امتیازات

‌مالحظات‌اخالقی:‌در‌این‌مورد‌بایستی‌به‌سئواالت‌زیر‌پاسخ‌داده‌شود. .1

www.fuka.ir

18 روش تحقیق بدون معلم

قارار‌گرفتاه‌‌‌‌شاود‌‌یممطالعه‌‌ها‌آنآیا‌موضوع‌‌طرح‌مورد‌قبول‌کسانی‌که‌روی‌

است؟

آیا‌به‌مسئله‌حساسیت‌فرهنگی،‌به‌دقت‌توجه‌شده‌است؟

عه‌برای‌اجرای‌طرح‌‌تهیه‌شده‌است؟آیا‌رضایت‌نامه‌کتبی‌از‌جامعه‌مورد‌مطال

اگر‌افرادی‌درحین‌بررسای‌نیااز‌‌‌‌‌مثالط‌مردم‌در‌نظر‌گرفته‌شده‌است؟‌یآیا‌شرا

‌ماؤثر‌به‌درمان‌پیدا‌کنند‌آیا‌درمان‌خواهند‌شد؟‌آیا‌این‌درمان‌در‌نتایج‌بررسای‌‌

‌خواهد‌بود؟

‌

‌

‌

‌

‌

‌

www.fuka.ir

19فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله دوم: بیان مسئله(

و ...(، اهداف، فرضیات بیان مسئله) : کلیاتمرحله دوم نوشتن پروپوزال

بیان مسئله

.‌شاود‌‌یما‌این‌قسمت‌در‌پروپوزال‌بسیار‌مختصر‌اما‌در‌گزارش‌پایانی‌بسایار‌مدصال‌بیاان‌‌‌‌

آوری‌و‌بارای‌خوانناده‌باه‌صاورت‌کاوهی‌از‌‌‌‌‌‌‌جما ‌‌کاامال‌‌پژوهشگر‌باید‌مشکالت‌موجود‌را

که‌خواننده‌از‌وجاود‌راه‌حال‌بارای‌ایان‌مشاکل‌ناامیاد‌شاود.‌‌‌‌‌‌‌‌‌مشکالت‌ارائه‌نماید.‌به‌طوری

نجات‌این‌مشکل‌به‌خواننده‌معرفی‌نموده‌و‌او‌را‌امیدوار‌و‌متقاعد‌‌ی‌فرشتهوهشگر‌را‌سپس‌پژ

ج‌این‌تحقیق‌بنماید.‌در‌بیان‌مسئله‌سابقه‌تحقیقات‌مشاابه‌کاافی‌اسات،‌ولای‌در‌صاورت‌‌‌‌‌‌یبه‌نتا

‌.کند‌یمبیان‌‌تر‌کاملتر،‌این‌قسمت‌را‌‌لزوم،‌وجود‌مرور‌متون‌در‌تحقیقات‌مدصل

تخصصای‌نوشاته‌‌‌‌ی‌رشاته‌گزارش‌علمی‌برای‌افرادی‌در‌همان‌‌حتی‌در‌مواردی‌که‌یک‌

پژوهشای‌‌‌یهاا‌‌ونیسا‌یکم،‌بایستی‌ذهن‌ایشان‌را‌نیز‌برای‌قبول‌موضوع‌آمااده‌سااخت.‌‌‌شود‌یم

قارار‌‌‌موضا ‌دفااع‌از‌خاود‌‌‌‌ای‌تشبیه‌نماود‌کاه‌شاما‌را‌در‌‌‌‌به‌محکمه‌توان‌یموگروه‌داوران‌را‌

‌.اند‌داده

‌ای‌منطقای‌و‌‌باا‌شایوه‌‌‌تر‌ارائه‌دهیاد‌و‌‌وع‌را‌گستردهعمومی‌موض‌یها‌نهیزمبنابراین‌هر‌چه‌

‌تبرئه‌خواهید‌شد.‌تر‌ یسربه‌قبول‌اهمیت‌پرداختن‌به‌این‌مسئله‌وا‌دارید،‌‌مستدل‌ایشان‌را

-‌مهمای‌مانناد‌روناد‌بیاان‌مسائله‌یاا‌مشاکل‌‌‌‌‌‌‌‌یها‌جنبهاهمیت‌موضوع‌‌به‌‌در‌بیان‌مسئله‌و

-‌مشاکل‌‌یامدهایپ‌-وخامت‌مشکل‌‌-‌آنچه‌هست‌و‌آنچه‌باید‌یاشد‌‌-وسعت‌و‌ابعاد‌مشکل‌

سوابق‌پژوهش‌و‌اتصال‌تحقیاق‌‌‌‌-ضرورت‌تحقیق‌‌‌-سنی‌و‌جنسی‌مشکل‌‌-‌توزی ‌جیرافیایی

سائواالت‌‌‌-اهداب‌‌-چگونگی‌رف ‌ابهام‌و‌حل‌معضل‌با‌این‌تحقیق‌‌‌-فعلی‌یه‌تحقیقات‌قبلی‌

‌د.و‌فرضیات‌به‌اختصار‌در‌پروپوزال‌و‌مدصل‌در‌پایان‌نامه‌اشاره‌خواهد‌ش

:‌ماثال‌راج ‌به‌یک‌فارآورده‌جدیاد‌تبلیان‌کنیاد‌‌‌‌‌‌دیخواه‌یمدر‌بیان‌مسئله‌مجسم‌کنید‌که‌

‌ی‌فارآورده‌تبلین‌شاما‌در‌ماورد‌‌‌‌ضمنا‌طرفی‌شما‌معتقد‌شوند‌و‌نوعی‌غذا‌برای‌آنکه‌همه‌به‌بی

داد‌ساخن‌بدهیاد‌‌‌‌‌بیشتری‌داشته‌باشد.‌بهتر‌است‌قدری‌راجا ‌باه‌فوایاد‌آن‌غاذا،‌‌‌‌‌ریتأثخودتان‌

www.fuka.ir

21 روش تحقیق بدون معلم

در‌نهایت‌اعالم‌کنیاد‌کاه‌‌‌‌آرام‌‌خصوصیات‌یک‌غذای‌خوب‌ومرغوب‌را‌بیان‌دارید‌ووآرام‌

‌شرایط‌یک‌غذای‌مرغوب‌است.‌ی‌هیکلغذای‌مورد‌نظر‌شما‌حائز‌

اصل‌کلی‌دررعایت‌یک‌روند‌منطقی‌‌برای‌بیان‌مسئله‌این‌است‌که‌ابتدا‌به‌صورت‌کلای‌‌

‌(.1126م،‌)انصاری‌مری‌تعری ‌کنیم‌و‌سپس‌به‌جزئیات‌مسئله‌بپردازیم

پیشگیری‌از‌حاملگی‌است‌بهتار‌اسات‌اول‌‌‌‌ی‌لهیوسنوعی‌‌ریتأث:‌اگر‌موضوع،‌بررسی‌مثال

هاای‌پیشاگیری‌‌‌‌‌راه‌های‌کنترل‌جمعیات‌و‌‌سپس‌راه‌‌به‌مشکالت‌‌ازدیاد‌جمعیت‌‌اشاره‌کنیم‌و

‌.‌روند‌بیان‌مسئله‌بایاد‌بارای‌ساؤاالت‌زیار‌‌‌‌مینمائمعرفی‌‌نهایتا‌روش‌مورد‌نظر‌را‌از‌حاملگی‌و

‌پاسخ‌مناسب‌داشته‌باشد.

آیا‌مسئله‌دقیق‌مشخص‌شده‌و‌هیچ‌ابهامی‌برای‌خواننده‌وجود‌ندارد؟

یا‌اعالم‌شده‌است؟‌وچه‌نیازهایی‌مشاهده‌

وسعت‌مسئله‌چقدراست‌؟

جهت‌برطرب‌کردن‌آن‌مهم‌است؟‌چرا‌تالش‌در

ماؤثر‌عوامل‌اصلی‌اقتصاادی،‌اجتمااعی،‌فرهنگای‌و‌یاا‌سیاسای‌کاه‌بار‌روی‌مسائله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

ند،‌کدامند؟‌هست

کدامند؟شوند‌یمخدماتی‌که‌هم‌اکنون‌برای‌کاهش‌مسئله‌عرضه‌‌،

رسی‌قرار‌گیرد،‌کدامند؟‌مشکالت‌نظام‌که‌بایستی‌مورد‌بر

هم‌به‌کار‌رفته‌در‌تحقیق‌کدامند؟‌اصطالحات‌م

نیااز‌باه‌تحقیقاات‌‌‌‌‌توضایح‌‌‌مطالعات‌قبلی‌بار‌روی‌مسائله‌و‌‌‌ی‌دربارهشرح‌مختصری‌

بیشتر‌آمده‌است.

تواناد‌در‌حال‌مسائله‌کماک‌‌‌‌‌‌نتایج‌مطالعاه‌مای‌‌‌دیکن‌یمای‌از‌آن‌چه‌که‌فکر‌‌صهخال

‌.دیا‌آوردهکند،‌را‌

www.fuka.ir

21فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله دوم: بیان مسئله(

چگونگی نوشتن بیان مسئله

"دقیق‌‌در‌چکیده‌و‌به‌صورت‌مدصل‌در‌اصال‌‌‌باید‌به‌صورت‌مختصر‌و‌"بیان‌مسئله

طرح‌و‌گزارش‌ارائه‌شود.‌‌

،ی‌تهیه‌نمود.‌این‌کار‌ماا‌را‌مطمائن‌‌‌لیستی‌از‌نکات‌اصل‌‌باید‌قبل‌از‌نوشتن‌بیان‌مسئله

مرتب‌تهیه‌‌وله‌به‌صورت‌منطقی‌بیان‌مسئ‌که‌همه‌نکات‌پوشش‌داده‌شده‌و‌سازد‌یم

ای‌از‌قلم‌نیدتاده‌است.‌‌‌شده‌و‌هیچ‌نکته

نظر‌داشت.‌‌عوامل‌مربوطه‌را‌در‌ی‌همهمسئله‌باید‌‌ی‌کنندهمالحظه‌به‌دالیل‌ایجاد‌در

)فیلیا ‌‌‌باا‌یکادیگر‌‌‌هاا‌‌آنکس‌کاردن‌رواباط‌‌‌مانع‌‌تهیه‌یک‌نمودار‌از‌این‌عوامال‌و‌

چارت‌یا‌مدل‌تارعنکبوتی‌یا‌شبکه‌علیتی(‌بسیار‌سودمند‌است.

برخی‌باه‌طاور‌غیار‌‌‌‌‌به‌طورمستقیم‌و‌1توجه‌به‌این‌نکته‌که‌بعضی‌از‌عوامل‌یا‌متییرها

ساوء‌تیذیاه‌در‌یاک‌‌‌‌‌مثال،‌بسیار‌مهم‌است.‌دهند‌یمقرار‌‌ریتأثمستقیم‌مسئله‌را‌تحت‌

ای‌‌هام‌باه‌وسایله‌فقار‌تیذیاه‌‌‌‌‌‌بیماری)مانند‌اساهال(‌و‌‌ی‌لهیوسهم‌به‌‌واندت‌یمکودک‌

وی‌فقار‌‌‌رهم‌بار‌‌هم‌برروی‌بیماری‌و‌تواند‌یمایجاد‌شود.‌‌سواد‌مادر‌عاملی‌است‌که‌

یا‌عدم‌دسترسی‌به‌زمین‌نه‌تنها‌بر‌روی‌سطح‌ساواد‌‌‌گذارد‌درآمد‌کم‌و‌ریتأثغذایی‌

‌عامل‌کمبود‌غذا‌در‌خانواده‌هام‌باشاد‌‌‌ندتوا‌یمبگذارد،‌بلکه‌‌ریتأثمادر‌ممکن‌است‌

‌(.‌1126)انصاری‌مریم،‌

انجام‌شود.‌خواهد‌یمچه‌کاری‌‌قایدقروشن‌کردن‌اینکه‌مسئله‌چیست‌و‌اینکه‌

مستند‌کردن‌شایستگی‌محقق‌در‌این‌زمینه.‌‌

ود.‌برخای‌از‌مادیران‌همچناین‌‌‌‌نشان‌دادن‌اینکه‌چرا‌کارهای‌قبلای‌بایساتی‌دنباال‌شا‌‌‌‌

‌کرده‌است.‌نیتأمدانند‌چه‌کسی‌بودجه‌تحقیقات‌قبلی‌را‌مندند‌که‌ب‌عالقه

‌.به‌همراه‌یک‌جدول‌تشخیصی‌و‌مختصر‌آمده‌است‌رهایمتیانواع‌متییر‌در‌بحث‌‌.1

www.fuka.ir

22 روش تحقیق بدون معلم

چاه‌کااری‌‌‌‌قبالقبلی‌و‌سوابق‌تحقیق‌باید‌به‌روشنی‌نشان‌دهد‌که‌‌یها‌پژوهشبحث‌روی‌

کاه‌تکاراری‌‌‌‌شاود‌‌یما‌کار‌شما‌چه‌تداوتی‌با‌کارهای‌قبلی‌دارد.‌این‌کاار‌باعاث‌‌‌‌انجام‌شده‌و

‌یساندها‌مهام‌اسات‌کاه‌شاما‌باا‌ذکار‌‌‌‌‌‌‌بودن‌غیرضروری‌بر‌تحقیق‌شما‌وارد‌نشود.‌ایان‌نکتاه‌‌‌

‌ساازد‌‌یمرا‌الزامی‌‌سابقه‌در‌کار‌شما‌وجود‌دارد‌که‌انجام‌آن‌موجود‌ثابت‌کنید‌که‌چه‌چیز‌بی

‌و‌از‌آن‌زمان‌تاکنون‌چه‌خصوصیاتی‌تیییر‌کرده‌است.

که‌خواننده‌نتواند‌در‌مورد‌موضوع‌مورد‌بررسی‌قضااوت‌‌‌شود‌یمبیان‌مطالب‌زاید‌باعث‌

از‌مناب ‌مساتند‌‌‌توان‌یمشواهد‌الزم‌را‌‌مدارک‌و‌‌.‌همانند‌یک‌وکیل‌مداف ،درستی‌داشته‌باشد

دیگران‌نه‌تنهاا‌باه‌عناوان‌یاک‌امتیااز‌بلکاه‌باه‌‌‌‌‌‌‌‌‌یها‌افتهیذکر‌‌فراهم‌نمود.‌اشاره‌به‌مستندات‌و

عنوان‌یک‌نیاز‌برای‌تدوین‌این‌بخش‌از‌طرح‌یا‌مطالعه‌الزم‌است.‌به‌یاد‌داشته‌باشایم‌کاه‌هار‌‌‌‌

اج ‌به‌موضوع‌‌بیشتر‌باشد‌و‌این‌امر‌را‌در‌بیان‌مسئله‌نشان‌دهیم‌ناه‌تنهاا‌شاانس‌‌‌‌‌چه‌مطالعه‌ما‌ر

روش‌‌ما‌برای‌قبوالندن‌پروژه‌‌بیشتر‌خواهد‌بود‌بلکه‌امکان‌گمراهی‌ما‌در‌انتخااب‌موضاوع‌و‌‌

‌اجرائی‌آن‌نیز‌کمتر‌خواهد‌شد.

ضرورت انجام تحقیق

قباول‌بارای‌خوانناده‌ارائاه‌نماود‌و‌‌‌‌‌‌مانند‌بیان‌مسئله‌باید‌از‌مشکالت‌کوهی‌مستند‌و‌قابال‌‌

تحقیق‌را‌راه‌نجات‌آن‌نشان‌داد.‌در‌اینجا‌هنر‌محقق‌و‌به‌خصوص‌تخصاص‌و‌مطالعاات‌او‌از‌‌‌

ست.‌کااهش‌هزیناه،‌وقات‌و‌غیاره‌باا‌نتاایج‌ایان‌تحقیاق‌‌‌‌‌‌‌‌‌ا‌گشا‌سوابق‌تحقیقات‌مشابه‌بسیار‌راه

‌.‌دهد‌یمرا‌بهتر‌به‌خواننده‌نشان‌‌ضرورت‌آن

سوابق تحقیق

مشخصات‌یک‌تحقیق‌خوب‌قابلیات‌تکارار‌آن‌باا‌نتاایج‌‌‌‌‌‌نیتر‌مهمکه‌یکی‌از‌‌از‌آنجایی

تحقیق‌‌به‌شارطی‌نتاایج‌معتبار‌در‌باردارد‌کاه:‌اگار‌محقاق‌‌‌‌‌‌‌‌‌مشابه‌توسط‌محققین‌دیگر‌است‌و

دیگری‌در‌همان‌شرایط‌به‌این‌تحقیق‌بپردازد‌‌به‌نتایج‌‌مشابه‌دست‌یابد.‌لذا‌مطالعات‌اولیاه‌باه‌‌‌

www.fuka.ir

23فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله دوم: بیان مسئله(

ابه‌اولین‌رکن‌بسیار‌ضروری‌برای‌اطمینان‌از‌ضاروری‌باودن‌و‌‌‌خصوص‌راج ‌به‌تحقیقات‌مش

غیر‌تکراری‌عنوان‌انتخاب‌شده‌است.‌‌الزم‌به‌توضیح‌است‌که‌اگر‌تکراریک‌تحقیاق‌بیهاوده‌‌‌

وری‌مناساب‌برخاوردار‌نیسات؛‌لاذا‌‌‌‌‌‌مصرب‌شده‌از‌بهاره‌‌یها‌نهیهزباشد،‌این‌دوباره‌کاری‌و‌

دوم‌اصاالح‌بیاان‌‌‌‌ی‌جهینتز‌دوباره‌کاری‌است.‌آوردن‌سوابق‌تحقیق‌جلوگیری‌ا‌ی‌جهینتاولین‌

جدیادتر‌بار‌ماا‌‌‌‌‌یهاا‌‌روشحتی‌سایر‌مراحل‌تحقیق‌است‌زیرا‌با‌دیادن‌اناواع‌تحقیاق،‌‌‌‌‌مسئله‌و

.‌نتیجاه‌ساوم‌آشانایی‌باا‌اناواع‌‌‌‌‌‌‌میپارداز‌‌یما‌مورد‌نظر‌خود‌‌یها‌روشبه‌اصالح‌‌آشکار‌شده‌و

و‌سارانجام‌اینکاه‌‌‌‌باشد‌یمر‌مسئله‌مطالعه‌و‌انواع‌متدلوژی‌تحقیق‌است.‌نتیجه‌چهارم‌درک‌بهت

تر‌خواهد‌کارد.‌لاذا‌بهتار‌اسات‌‌‌‌‌‌ارائه‌دالیل‌بیشتر‌برای‌بیان‌مسئله‌تصویب‌نهایی‌طرح‌را‌آسان

‌چگونگی‌استداده‌از‌مناب ‌مطالعاتی‌را‌فرا‌بگیریم.

مروری‌بر‌مطالعات‌گذشته‌یا‌بررسی‌متون‌یا‌بررسی‌اطالعاات‌موجاود‌یاا‌ماخاذ‌شناسای‌‌‌‌‌‌‌

هماان‌بیاان‌مسائله‌باه‌عناوان‌ساند‌باه‌صاورت‌خیلای‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ات‌کوچک‌و‌ساده‌دردر‌تحقیق‌معموال

تحقیقات‌‌بسیار‌وسی ‌‌اگر‌چه‌باز‌هم‌در‌بیاان‌مسائله‌نقاش‌دارد‌اماا‌‌‌‌‌‌در‌و‌شود‌یمخالصه‌ارائه‌

نظر‌اگار‌چاه‌سااده‌‌‌‌‌در‌فرم‌تحقیق‌در‌یک‌صدحه‌مجزا‌بیان‌خواهد‌شد.‌گاهی‌در‌تحقیق‌مورد

‌طور‌مدصل‌بحث‌شود.‌‌‌هم‌باشد،‌کارهای‌قبلی‌بایستی‌به

تنظیم اهداف، سؤاالت و فرضیات تحقیق

( ....Objectivesاهداف )

تحقیقاتی‌در‌حقیقت‌ریز‌شده‌عنوان‌یاا‌هادب‌کلای‌بارای‌سانجش‌‌‌‌‌‌‌ی‌پروژهاهداب‌یک‌

موضوع‌است.‌اهداب‌تحقیق‌آن‌چه‌را‌که‌بایستی‌با‌انجاام‌مطالعاه‌باه‌آن‌دسات‌یافات‌‌‌‌‌‌‌‌تر‌قیدق

اطالعاات‌‌‌و‌دیا‌نما‌یما‌اصلی‌‌بیاان‌مسااله‌را‌مشاخص‌‌‌‌‌یها‌قسمتدر‌حقیقت‌‌‌و‌کند‌یمبازگو‌

‌غیره‌وقات‌و‌‌تا‌محقق‌در‌روش‌اجرا،‌پرسشنامه‌و‌کند‌یمکلی‌آن‌را‌به‌اطالعات‌خاص‌تبدیل‌

هزینه‌اضافی‌برای‌اطالعات‌زیادی‌به‌هدر‌ندهد‌به‌عبارت‌دیگر‌نوشتن‌اهاداب‌باویژه‌اهاداب‌‌‌‌

به‌دنبال‌چه‌هساتند‌‌‌قایدقی‌تحقیق‌بدهمند‌‌خواننده‌که‌خود‌محقق‌و‌شود‌یماختصاصی‌موجب‌

www.fuka.ir

24 روش تحقیق بدون معلم

باشاد.‌‌‌هاا‌‌آنمور‌نیاز‌‌تواند‌یمامکاناتی‌‌چه‌مناب ‌و‌مناسب‌است‌و‌ها‌آنچه‌روشی‌برای‌کار‌‌و

گیری‌موضوع‌تحقیق‌است‌که:‌هر‌کدام‌باا‌یاک‌یاا‌چناد‌ساؤال‌‌‌‌‌‌‌اهداب‌همان‌ابعاد‌قابل‌اندازه

‌.دیآ‌یمپرسشنامه‌و‌یا‌چک‌لیست‌و‌یا‌مشاهده‌به‌دست‌

تحقیق یها هدفانواع

آن‌چیزی‌است‌که‌مطالعه‌به‌طاور‌کلای‌بادان‌دسات‌‌‌‌‌‌:الف: اهداف کلی )اصلی یا نهایی(

بهترین‌نوشتن‌‌گیری‌نیست‌و‌قابل‌اندازه‌و‌دهد‌یمنشان‌‌خواهد‌یافت،‌هدب‌کلی‌تنها‌جهت‌را

تی‌با‌کمی‌تیییرات‌جزئای‌اسات.‌باه‌عباار‌‌‌‌‌مکان‌و‌زمان‌ومنهای‌آن‌تکرار‌همان‌عنوان‌تحقیق‌

...‌در‌عناوان‌باه‌‌‌‌تر‌است.‌زیرا‌کلماتی‌مانند‌بررسی،‌مطالعاه‌و‌‌هدب‌کلی‌از‌خود‌عنوان‌شداب

گیاری‌‌‌جام ‌و‌قابل‌انادازه‌‌هدب‌کلی‌مختصر،‌.شود‌یمکلماتی‌مثل‌تعیین،‌بر‌آورد‌و...‌تبدیل‌

‌باید‌باشد.‌

ی‌هادب‌کلا‌‌‌ی‌شدهخرد‌‌یها‌تکه‌قایدقاین‌اهداب‌‌اهداف اختصاصی )جزئی، ویژه(: :ب

مقایساه‌‌‌گیری‌بودن‌از‌کلماتی‌مانند‌تعیین‌کردن،‌‌به‌جهت‌قابل‌اندازه‌دیبا‌یم.‌بنابراین‌باشند‌یم

میاانگین‌و‌غیاره‌‌‌‌ی‌نماره‌اثبات‌کردن،‌محاسبه‌کردن،‌شرح‌دادن،‌برقرار‌کردن،‌تعیین‌‌نمودن،‌

‌استداده‌شود.

کلماات‌قابال‌‌‌‌گیاری‌و‌باا‌‌‌این‌اهداب‌در‌تحقیقات‌کمی‌باید‌عینی،‌عملی‌و‌قابال‌انادازه‌‌‌

بیاان‌شاود.‌در‌‌‌‌پراکندگی‌آماری‌)میانگین‌واریانس‌..(‌های‌مرکزی‌و‌گیری‌مثل‌شاخص‌اندازه

تحقیقات‌کیدی‌نیز‌کلماتی‌مانند‌طراحی‌یاک‌فارم‌پاذیرش‌بیماار‌در‌بیمارساتان‌و‌غیاره‌ارائاه‌‌‌‌‌‌‌‌

‌.شوند‌یم

‌اهداب‌جزئی‌یا‌اختصاصی‌بسته‌به‌نوع‌تحقیق‌نیز‌از‌کلماات‌مخصاوص‌باه‌ناوع‌تحقیاق‌‌‌‌‌‌

تحقیقات‌کمی،‌تعیین‌میانگین‌نمره‌و‌در‌تحقیقات‌کیدای‌قابال‌تبادیل‌‌‌‌‌برخوردار‌است‌مثال‌در

چاک‌‌‌کیدی‌که‌باه‌جاای‌پرسشانامه‌و‌‌‌‌کامالتحقیقات‌‌در‌درصد‌و‌به‌کمی‌از‌توزی ‌فراوانی‌و

از‌کلمات‌کیدی‌مثل‌تعیاین‌عوامال‌‌‌‌،شود‌یملیست‌از‌عکس،‌مصاحبه،‌مشاهده‌و‌غیره‌استداده‌

www.fuka.ir

25فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله دوم: بیان مسئله(

اسمی‌)کیدی(‌قابل‌تبدیل‌به‌‌ای‌و‌.‌‌به‌عبارت‌دیگر‌درمتییر‌های‌رتبهشود‌یماستداده‌...‌‌و‌مؤثر

ای‌‌نسابتی‌و‌فاصاله‌‌‌یرهاا‌یمتیجاداول‌متقااط ،‌نماودار‌و‌در‌‌‌‌‌کمی‌از‌درصد‌توزیا ‌فراوانای‌و‌‌

‌.شود‌یماستداده‌‌ها‌آن)کمی(‌از‌تعیین‌میانگین‌نمره،‌میانه،‌مدوامثال‌

گیاری‌‌‌قابال‌انادازه‌‌‌آماری‌مربوطاه،‌کلماات‌عینای‌و‌‌‌‌یها‌لیتحلدر‌زمان‌نوشتن‌اهداب،‌‌

ماورد‌‌‌یرهاا‌یمتیاگار‌‌‌ماثال‌برای‌پایان‌تحقیق،‌از‌همان‌ابتدای‌کار،‌باید‌مورد‌نظر‌محقق‌باشاد.‌‌

‌توزیا ‌فراوانای‌و‌‌‌ی‌محاسابه‌کیدای‌اسات،‌‌‌‌رهاا‌یمتیاگر‌‌بررسی‌کمی‌است،‌محاسبه‌میانگین‌و

پایان‌یافتن‌تحقیق‌دچار‌کمباود‌اطالعاات‌و‌‌‌‌درصد‌باید‌مورد‌نظر‌پژوهشگر‌‌باشد؛‌تا‌در‌زمان

سر‌در‌گمی‌نگردد.

موارد‌به‌کارگیری‌نتاایج‌باه‌دسات‌آماده‌از‌مطالعاه‌‌‌‌‌‌‌ها‌آنمنظور‌از‌‌اهداف کاربردی: :ج

‌ریزی،‌آموزش‌و‌امثال‌آن‌است.‌مثال‌در‌برنامه

در‌پایاان‌‌‌بندی‌روشن‌و‌نهایتا‌قابل‌ارزشایابی‌باودن‌‌‌قابل‌اجرا‌بودن،‌واق ‌بینانه‌بودن،‌جمله

‌ست.ا‌نکات‌آن‌نیتر‌مهمطرح‌از‌مشخصات‌عینی‌بودن‌اهداب‌و‌از‌جمله‌

ای‌از‌آنچه‌که‌بایستی‌با‌انجام‌مطالعه‌به‌آن‌دسات‌‌‌تحقیقاتی‌خالصه‌ی‌پروژهاهداب‌یک‌‌

اگار‌‌‌ماثال‌نزدیکی‌با‌بیان‌مسااله‌داشاته‌باشاند.‌‌‌‌‌ی‌رابطه.‌اهداب‌‌بایستی‌کند‌یمیافت،‌را‌بازگو‌

کودکاان‌باشاد،‌در‌آن‌صاورت‌‌‌‌‌یهاا‌‌کیا‌نیکلپائین‌بودن‌ساطح‌اساتداده‌از‌‌‌‌موردنظر‌ی‌مسئله

اهداب‌مطالعه،‌تعیین‌علل‌این‌کمی‌استداده‌از‌کلنیک‌کودکان‌در‌جهات‌اصاالح‌آن‌خواهاد‌‌‌‌

‌بود.

اصالی‌)توصایدی‌یاا‌‌‌‌‌یهاا‌‌هادب‌تر‌شدن‌تحقیق‌بهتر‌اسات‌‌‌برای‌شداباهداف فرعی: :د

ی‌اگر‌محقاق‌اهاداب‌دیگاری‌را‌نیاز‌ماورد‌نظار‌‌‌‌‌‌‌در‌قالب‌اهداب‌جزئی‌بیان‌شوند.‌ول‌تحلیلی(

به‌صورت‌اهاداب‌فرعای‌در‌گازارش‌پایاانی‌خاود‌بیاان‌نمایاد.‌گااهی‌پاس‌از‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند‌یمدارد،‌

‌تواند‌یمرا‌نیز‌‌ها‌آنکه‌‌،گردد‌یمبه‌ذهن‌پژوهشگر‌متبادر‌‌رهایمتیتحقیق‌‌ارتباط‌جدیدی‌‌بین‌

www.fuka.ir

26 روش تحقیق بدون معلم

مان‌خاص‌از‌اطالعات‌اساتخراج‌و‌‌در‌قالب‌اهداب‌فرعی‌ویا‌برای‌گزارش‌به‌یک‌مجله‌یا‌ساز

‌ارائه‌نماید.

:تنظیم اهداف ویژه، فواید زیر را در بر دارد

اساسی(‌یها‌جنبهمتمرکز‌ساختن‌مطالعه‌)محدود‌ساختن‌آن‌به‌

نظار،‌‌‌مسئله‌مورد‌حل‌بهتر‌ممانعت‌‌از‌گرد‌آوری‌اطالعاتی‌که‌چندان‌برای‌درک‌و

ضروری‌نیست.

یاا‌مراحلای‌کاه‌‌‌‌‌ها‌قسمتالعه‌‌بدان‌نائل‌آئیم،‌در‌تنظیم‌آنچه‌که‌امیدواریم‌توسط‌مط

‌.اند‌شدهصریحا‌تعری ‌

‌ما‌را‌هام‌چناین‌باه‌طراحای‌روش‌تحقیاق‌و‌‌‌‌‌‌‌اهداب‌ویژه‌اگر‌به‌خوبی‌‌تنظیم‌شده‌باشند،

‌هدایت‌خواهند‌نمود.‌ها‌دادهنحوه‌گردآوری،‌تجزیه‌و‌تحلیل،‌تدسیر‌و‌به‌کارگیری‌

وان‌هدب‌بیان‌کنید،‌در‌حالت‌کلای‌هماان‌اسات‌‌‌‌به‌طور‌خالصه‌آنچه‌را‌که‌بایستی‌به‌عن

.‌بنااابراین‌اگاار‌عنااوان‌‌شااما‌بررساای‌شاایوع‌بیماااری‌دیااا‌کااردهکااه‌در‌عنااوان‌پایااان‌نامااه‌بیااان‌

هدب‌کلی‌شما‌تعیاین‌میازان‌‌‌‌باشد.‌1141مردم‌ساکن‌شهر‌اصدهان‌در‌سال‌‌در‌"بروسلوزیس"

کاه‌هادب‌نهاایی،‌هادب‌‌‌‌‌‌شاود‌‌یماز‌شما‌خواسته‌‌معموالشیوع‌بروسلوزیس‌خواهد‌بود.‌ولی‌

مدید‌بارای‌‌‌یها‌راهکاربردی‌و‌اهداب‌اختصاصی‌خود‌را‌از‌انجام‌طرح‌نیز‌بیان‌دارید.‌‌یکی‌از‌

مهام‌‌‌سؤالاین‌ن‌است‌که‌از‌آغاز‌‌تا‌پایان‌طرح‌مطالعه‌به‌درستی‌بیان‌شوند‌ای‌یها‌هدبآنکه‌

‌در‌ذهن‌خود‌تکرار‌کنیم.‌مرتباو‌اساسی‌را‌

‌SO WHATکه‌چه؟‌‌

‌کناد‌‌یمی:‌آنچه‌را‌که‌به‌کمک‌‌نتایج‌مطالعه‌‌بدان‌دست‌خواهیم‌یافت‌مطرح‌هدب‌نهای

‌کنترل‌بیماری‌...‌مثال

www.fuka.ir

27فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله دوم: بیان مسئله(

هدب‌اختصاصی‌)ویژه(:‌جزئی‌اختصاصی‌و‌ویژه‌از‌هدب‌کلی‌است.‌یعنی‌هادب‌کلای‌‌‌‌

پاور‌مهادی،‌‌‌‌)وطان‌‌شاود‌‌یما‌،‌تقسایم‌‌اند‌وستهیپکه‌از‌نظر‌منطقی‌به‌هم‌‌یتر‌کوچکبه‌اجزای‌

1126.)‌

مطالعه‌مورد‌نظر‌اسات‌مطارح‌‌‌به‌کار‌گیری‌نتایج‌‌ی‌نهیزمبردی‌‌آنچه‌را‌که‌در‌هدب‌کار

‌آموزشی‌...‌‌یها‌استدادهمثال‌‌.کند‌یم

هدب‌عملی‌کسب‌نتایج‌در‌تحقیاق‌چیسات؟‌درکجاا‌نتاایج‌ماورد‌اساتداده‌قرارخواهناد‌‌‌‌‌‌‌‌‌

‌(.1121قالب‌اهداب‌کاربردی‌بیان‌خواهد‌شد‌)سرمد‌زهره،‌‌در‌ها‌نیا‌ی‌همهگرفت؟‌

گااهی‌‌‌معموال‌سه‌گونه‌جواب‌از‌جملاه‌نماره‌میاانگین،‌درصاد‌و‌‌‌‌ونگی بیان اهداف: چگ

تحقیاق‌او‌باشاد.‌لاذا‌‌‌‌‌ی‌جهینتکه‌باید‌‌شود‌یمیک‌جواب‌مشخص‌نظری‌از‌پژوهشگر‌خواسته‌

‌رعایت‌موارد‌زیر‌برای‌نوشتن‌درست‌و‌شداب‌اهداب،‌ضروری‌است.

ریازی‌شاده‌متمرکاز‌‌‌‌‌‌طارح‌‌بندی‌شوند‌که‌به‌آنچه‌مطالعه‌بارای‌حال‌‌آن‌‌‌چنان‌جمله

)جام ‌و‌ماان ‌باودن‌‌‌‌جنبه‌های‌مختل ‌مسئله‌را‌به‌طریقی‌منطقی‌شامل‌شوند‌باشند‌و

هدب(.

واق ‌بینانه‌باشند‌یعنی‌تحت‌شرایط‌محلی‌بایستی‌امکان‌دستیابی‌به‌آن‌اهداب‌وجاود‌‌

داشته‌باشد.‌

یابی‌به‌اهداب‌وجود‌داشته‌باشد.‌به‌زبانی‌عملی‌وبه‌روشنی‌امکان‌دست‌‌‌

هنگام‌ارزشیابی‌تحقیق،‌نتایج‌آن‌با‌اهداب‌‌مقایسه‌خواهد‌شد.‌هر‌گااه‌ایان‌اهاداب‌‌‌‌‌

‌ارزشیابی‌نمود.‌‌توان‌ینمبه‌روشنی‌بیان‌نشده‌باشند‌پژوهش‌را‌

مطالعاه‌‌‌‌فهمیادن،‌‌‌فاقاد‌عمال‌از‌جملاه‌اذعاان‌کاردن،‌‌‌‌‌‌از‌به‌کار‌گیری‌افعاال‌مابهم‌و‌‌

گردد.‌‌اب‌،‌اجتننمودن،‌که‌مداهیمی‌بسیار‌انتزاعی‌هستند

توجه‌داشته‌باشید‌که‌هر‌چه‌‌هدب‌کلی‌را‌بیشاتر‌بشاکنیم،‌اجازای‌بیشاتری‌حاصال‌‌‌‌‌‌

هر‌قسمت‌هدب،‌حداقل‌یک‌‌ویژه‌بیشتری‌خواهیم‌داشت.‌و‌یها‌هدبخواهد‌شد.‌

www.fuka.ir

28 روش تحقیق بدون معلم

باه‌معنای‌گساتردگی‌‌‌‌‌ها‌آنداشت‌که‌تعداد‌بیشتر‌‌...(‌خواهد‌جنس،‌نژاد،‌‌متییر‌)سن،

زمان‌مورد‌نیاز‌‌بیشاتر،‌تعاداد‌افاراد‌بیشاتر‌)افازایش‌‌‌‌‌‌‌‌زیادتر،‌یرهایمتی‌بیشتر‌‌مطالعه،

‌کار‌بیشتری‌خواهد‌بود.‌خالصه‌زحمت‌و‌حجم‌نمونه(‌و

‌بیان‌اهداب،‌موارد‌زیر‌را‌به‌دنبال‌دارد:‌ی‌جهینتو‌خالصه‌اینکه‌

به‌دنبال‌چه‌هستیم‌)هدب‌کلی(‌‌‌کالدانیم‌‌خودمان‌می

میساز‌یمدیگران‌رانیز‌ازمنظور‌خود‌آگاه‌‌.

نظورهای‌خاص‌دست‌خواهیم‌یافت‌‌)اهداب‌اختصاصی‌(به‌م

با‌هم‌روشن‌خواهد‌شد.‌‌ها‌آنو‌رابطه‌‌رهایمتیمثل‌‌ییها‌جنبه

روش‌انجام‌مطالعه(.‌شود‌یمروش‌مشخص‌‌نیتر‌مناسب(

(‌مشاخص‌‌.مواردی‌که‌مورد‌نیاز‌اسات‌)امکاناات،‌حجام‌نموناه‌‌‌‌‌‌امکانات‌و‌مناب ‌و..

‌خواهد‌شد.‌‌

پروپوزال(سؤاالت تحقیق در طرح )

سات.‌اگار‌‌‌‌هاا‌‌آنتار‌‌‌سؤاالت‌همان‌اهداب‌اخصاصی‌و‌با‌جمله‌سائوالی‌و‌تکارار‌روشان‌‌‌

.‌و‌شاود‌‌یما‌کیدی‌باشد.‌عین‌همان‌هدب‌به‌صورت‌جماالت‌ساؤالی‌نوشاته‌‌‌‌‌هدب‌توصیدی‌یا

مقایسه‌و‌رابطه‌سنجی‌در‌نظر‌باشد،‌به‌همان‌تعداد‌باید‌هدب‌)سئوال(‌و‌سپس‌‌رهایمتیاگر‌بین‌

.‌هار‌هادب‌)ساؤالی‌یاا‌‌‌‌‌شاود‌‌یما‌ای‌به‌صورت‌فرضیه‌نوشته‌‌ها‌اهداب‌مقایسهفرضیه‌نوشت.‌تن

گیاری(‌در‌پرسشانامه‌بارای‌‌‌‌‌ای(‌باید‌و‌یا‌بهتر‌است‌با‌بیش‌از‌سه‌سؤال‌عینی‌)قابل‌اندازه‌فرضیه

‌گیری‌هدب‌نوشته‌شود.‌‌اندازه

ت‌،‌عالوه‌بر‌نوشتن‌در‌اهداب‌و‌سئواالت‌بصوررهایمتیگاهی‌محقق‌برای‌مقایسه‌تبصره:

که‌در‌این‌حالت‌جم ‌اهداب‌اختصاصی‌با‌جم ‌سؤاالت‌یکی‌است.‌ایان‌‌‌آورده‌یمفرضیه‌نیز‌

مقایسه‌در‌توصی ‌نتایج‌فصل‌چهار‌با‌نمودار‌یا‌جدول‌توصای ‌و‌در‌تحلیال‌باا‌همبساتگی‌و‌‌‌‌‌

www.fuka.ir

29فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله دوم: بیان مسئله(

ماراه‌توصای ‌اطالعاات‌مقایساه‌اهاداب‌یاا‌‌‌‌‌‌‌ه‌.‌اماا‌اگار‌باه‌‌‌‌شاود‌‌یم(‌بیان‌Pv)آزمون‌پی‌ولیو

ای‌فرضیه‌نوشت.‌‌‌فقط‌برای‌اهداب‌)سئواالت(‌مقایسه‌توان‌یمه‌باشد‌سئواالت‌خواسته‌شد

*(Hypothesisتحقیق ) یها هیفرضچگونگی تدوین

)ناه‌توصایدی‌کاه‌فرضایه‌نادارد(‌جملاه‌خباری‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای‌فرضیه‌در‌مطالعات‌تحلیلی‌یاا‌مقایساه‌‌

یر‌یا‌صدت‌و‌کمتر‌یا‌بیشتر‌بودن‌یک‌متی‌شود‌یمای‌نوشته‌‌که‌در‌مقابل‌اهداب‌مقایسه‌باشد‌یم

‌معماوال‌.‌دهاد‌‌یمتر‌رابطه‌داشتن‌)مثبت‌یا‌مندی(‌را‌نشان‌‌ر‌و‌بطور‌کلیگرا‌از‌متییر‌یا‌صدت‌دی

.‌شاود‌‌یما‌(‌نوشته‌1‌H(‌‌و‌یا‌رابطه‌دارد‌)H0یکی‌از‌دو‌نوع‌فرضیه‌بنا‌به‌نظرمحقق‌‌رابطه‌ندار‌)

‌یرهاا‌یمتیدر‌‌هاا‌‌یفراوانا‌‌ی‌ساه‌یمقاکمای‌و‌‌‌یرهاا‌یمتیاز‌مقایسه‌میاانگین‌در‌‌‌معموالفرضیات‌

باه‌جاواب‌‌‌‌spssتوسط‌متخصص‌آمار‌و‌یا‌نارم‌افازار‌‌‌‌(P Valueکیدی‌و‌به‌صورت‌پی‌ولیو‌)

محقاق‌اسات‌کاه‌باا‌توجاه‌باه‌داناش‌و‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی‌هیا‌اول.‌فرضیات‌در‌حقیقت‌همان‌حدسیات‌رسند‌یم

.‌فرضایات‌باا‌‌‌سانجد‌‌یما‌،‌آن‌را‌مطرح‌نموده‌و‌در‌طول‌جریاان‌تحقیاق‌‌‌اش‌گذشته‌یها‌یآگاه

‌.‌دیآ‌یمبه‌دست‌‌هاست‌هیفرضای‌تحقیق‌که‌مترادب‌‌مقایسه‌تسؤاالتوجه‌به‌

آزمون‌ومقایسه‌فرضیات‌همان‌مقایسه‌متییرهاا‌‌در‌آماار‌اسات.‌کااربرد‌فرضایه‌صادر‌یاا‌‌‌‌‌‌‌‌

)سرطان‌ریاه‌(‌‌‌y)سیگار(‌بر‌متییر‌‌xمتییر‌‌مثال.‌شود‌یم(‌یا‌یک‌جمله‌خبری‌گدته‌H0)فرضیه‌

‌آمااری‌مانناد‌میاانگین،‌‌‌‌یرهاا‌یمتیاز‌هماان‌‌‌هاا‌‌هیفرضا‌.‌برای‌آزماون‌ایان‌‌‌H0اثر‌ورابطه‌ندارد‌

کیدی‌به‌ترتیاب‌‌‌یرهایمتیدر‌‌ها‌یفراوانواریانس‌در‌متییرهای‌کمی‌و‌از‌مقایسه‌‌‌انحراب‌معیار،

.شود‌یمغیره‌استداده‌‌(‌تست‌وδ(‌تست‌وکای‌دو‌)tبا‌تی‌)

ن‌نوشتن‌علمی‌فرضیه‌با‌حدس‌یا‌فر،‌کلی‌محقق‌کمای‌تدااوت‌دارد‌و‌نوشات‌‌‌‌نکته مهم:

‌.باشد‌یم‌Hعلمی‌فرضیه‌با‌

ای‌باود‌هماان‌‌‌‌همانطور‌که‌گدته‌شد‌اگر‌هدفی‌از‌نوع‌رابطه‌سنجی‌یا‌تحلیلی‌و‌یا‌مقایساه‌

هدب‌یا‌اهداب‌به‌صورت‌فرضیه‌ورابطه‌سنجی‌به‌صورت‌کوتاه‌بین‌یک‌مثبات‌ویاک‌مندای‌‌‌‌

نیز‌باین‌‌(‌با‌آزمون‌همبستگی‌مقایسه‌و‌به‌صورت‌کامل‌-1رابطه‌معکوس‌‌+‌و1)رابطه‌‌مستقیم‌

www.fuka.ir

31 روش تحقیق بدون معلم

‌Tو‌باه‌کماک‌آزمونهاای‌آمااری‌)کمای‌باا‌‌‌‌‌‌‌‌(sigنهایت‌مندی‌با‌پی‌ولیو‌)‌بی‌نهایت‌مثبت‌و‌بی

‌.رندیگ‌یمتست‌‌وکیدی‌‌با‌کای‌اسکور(‌مورد‌تحلیل‌‌قرار‌

ماورد‌مطالعاه،‌تاوجیهی‌‌‌‌‌ی‌مسائله‌بر‌اساس‌تجربه‌نسابت‌باه‌‌‌‌پژوهشگر‌گاهی‌ممکن‌است

‌تاوان‌‌یما‌این‌حالت‌‌د،‌که‌قابل‌‌آزمون‌هستند.‌دربینی‌کن‌برای‌مسئله‌داشته‌ویا‌عواملی‌را‌پیش

‌تحقیق‌را‌به‌شکل‌یک‌فرضیه‌تنظیم‌نمود.‌‌سؤال

های‌گذشاته‌محقاق،‌‌‌‌فرضیه‌عبارت‌است‌از‌یک‌پیشنهاد‌حدسی‌‌مبتنی‌بر‌دانش‌وآگاهی‌

ای‌و‌یا‌بر‌‌مقایسه‌سؤاالت.‌لذا‌پژوهشگر‌‌با‌توجه‌به‌شود‌یمجریان‌یک‌تحقیق‌‌سنجیده‌‌که‌در

‌.‌‌کند‌یمخود‌،فرضیات‌تحقیق‌را‌مشخص‌‌ی‌هتجربحسب‌

عوامال‌‌‌‌به‌طور‌کلی:‌فرضیه‌توضیح‌یا‌پیشگویی‌این‌است‌که‌‌چارا‌یاک‌یاا‌چناد‌عامال،‌‌‌‌‌‌

‌.دهند‌یمقرار‌‌ریتأثدیگر‌را‌تحت‌

‌زیر‌در‌تدوین‌یک‌فرضیه‌بایستی‌مد‌نظر‌محقق‌قرار‌گیرد:‌یها‌یژگیو‌

نی‌کند.بی‌فرضیه‌باید‌رابطه‌بین‌دو‌یا‌چند‌متییر‌را‌پیش .1

خبری‌بیان‌شود.‌ی‌جملهبدون‌ابهام‌وبه‌صورت‌یک‌‌فرضیه‌باید‌روشن‌و .2

گاردآوری‌شاده،‌‌‌‌یهاا‌‌دادهی‌‌فرضیه‌باید‌آزمون‌پذیر‌باشد.‌یعنی‌بتوان‌آن‌را‌برپایاه‌ .1

آزمود.

باشد.‌‌‌رهایمتیضمنی‌و‌روشن،‌برای‌آزمون‌روابط‌بین‌‌یها‌استنتاجفرضیه‌باید‌دارای‌ .4

‌را‌بیان‌نمود:‌ها‌هیفرض‌توان‌یمت‌به‌طور‌خالصه‌‌به‌سه‌صور

باز‌مانند:‌آیاا‌اساتداده‌از‌خادمات‌بهداشاتی‌باا‌فصال‌وآب‌وهاوا‌‌‌‌‌‌‌‌‌سؤاالتاستداده‌از‌

(؟H1ارتباط‌دارد‌)

استداده‌از‌فرضیه‌آلترناتیو‌a) H)مانند:‌استداده‌از‌خدمات‌بهداشتی‌در‌فصول‌‌بارانی‌‌

(.1126پور‌مهدی،‌‌)وطنسطح‌است‌‌نیتر‌نییپابه‌علت‌حجم‌زیاد‌کار‌مادران،‌در‌

www.fuka.ir

31فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله دوم: بیان مسئله(

ی‌هیفرضاستداده‌از‌‌(خنثی‌H0مانند:‌استداده‌از‌خدمات‌بهداشتی‌ارتبااطی‌باا‌فصال‌‌‌‌‌‌)

‌هوا‌ندارد.‌آب‌و‌و

فرضایه‌و‌مقایساات‌‌‌‌یهاا‌‌آزمونالزم‌به‌توضیح‌است‌که‌بهترین‌راه‌فرضیه‌نویسی‌دانستن‌

صل‌دوم‌کتااب‌آماده‌‌‌در‌ف‌SPSSمیانگین‌و‌یا‌فراوانی‌است.‌تمرین‌آسان‌این‌مطلب‌با‌کمک‌

‌است.

خالصه

‌‌:به‌دنبال‌چهارمهارت‌بسیار‌ارزشمند‌زیر‌است‌مؤل در‌این‌مرحله‌

پنهان‌متییرهای‌مادی‌و‌غیر‌مادی‌است‌های‌الیهفلسده‌تحقیق‌که‌کش ‌علمی‌ .1

مهارت‌انتخاب‌موضوع‌مورد‌مطالعه‌از‌بین‌موضوعات‌مختلا ‌کاه‌ارزش‌تحقیاق‌و‌‌‌‌ .2

برای‌ایان‌کاار‌جادول‌امتیاازدهی‌و‌اساتانداردهایی‌‌‌‌‌‌‌این‌همه‌هزینه‌را‌داشته‌باشد؛‌که

برای‌موضوع‌مناساب‌تحقیاق‌ارائاه‌گردیاده‌اسات.‌بنظار‌نویسانده‌عالقاه‌محقاق‌باه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

موضوع‌مورد‌مطالعه‌از‌باالترین‌ضریب‌برای‌انتخاب‌موضوع‌برخوردار‌است.

چگونگی‌بیان‌مسئله‌برای‌متقاعد‌کردن‌خواننده‌به‌ضرورت‌اجرای‌تحقیق‌مورد‌نظر‌ .1

را‌در‌گارو‌‌‌هاا‌‌آناین‌صورت‌که‌کوهی‌از‌مشکالت‌را‌مستند‌بیاان‌نماوده‌و‌حال‌‌‌‌به‌

انجام‌این‌تحقیق‌نشان‌دهد.

لاه‌اساتداده‌از‌‌‌آوری‌ساوابق‌تحقیاق‌از‌جم‌‌‌مهارت‌استداده‌از‌مناب ‌مختل ‌برای‌جم .4

مناب ‌الکترونیکی،‌اشخاص‌معتبر‌در‌داخل‌و‌یا‌خارج‌کشاورالزم‌‌کتابخانه،‌جزوات،‌

بارای‌اطمیناان‌از‌اهمیات‌و‌ارزش‌موضاوع‌ماورد‌مطالعاه‌از‌نگااه‌‌‌‌‌‌‌‌‌است.‌این‌مرحلاه‌

‌محققین‌دیگر‌و‌همچنین‌اطمینان‌از‌درستی‌کلیه‌مراحل‌تحقیق،‌بسیار‌اهمیت‌دارد.

در‌تحقیقات‌انسانی‌و‌غیرمادی‌بر‌خالب‌تحقیقات‌آزمایشگاهی‌و‌تجربی‌عوامل‌بیشاتری‌‌

وانناده‌تحقیاق‌دچاار‌سار‌در‌گمای‌‌‌‌‌‌تحقیق‌و‌موضوع‌مورد‌مطالعه‌آنرا‌بارای‌محقاق،‌داور‌و‌خ‌‌

.‌برای‌شداب‌شدن‌موضوع‌مورد‌مطالعه‌و‌مراحل‌تحقیق،‌محقق‌ناچار‌اسات‌باا‌طارح‌‌‌‌دینما‌یم

www.fuka.ir

32 روش تحقیق بدون معلم

و‌‌هاا‌‌واژهموضوعات‌کلی‌و‌به‌خصوص‌گنگ‌را‌باا‌تعااری ‌‌‌تر‌از‌تجربی،‌‌)پروپوزال‌(‌مدصل

انتخاب‌عنوان‌غیره‌برای‌خواننده‌در‌چهار‌مرحله‌بخش‌اول‌شداب‌و‌مشخص‌نماید.‌لذا‌بعد‌از‌

در‌مرحله‌دوم‌برای‌شدافیت‌بیشتر‌بایساتی‌‌‌مجدداو‌بیان‌مسئله‌در‌مرحله‌اول‌تحقیق،‌پژوهشگر‌

عنوان‌را‌ریز‌نموده‌و‌ابتدا‌در‌قالب‌اهداب،‌و‌سپس‌باه‌صاورت‌ساؤاالت‌و‌فرضایات‌باه‌بیاان‌‌‌‌‌‌‌

اسات‌و‌‌بیردازد.‌به‌همین‌جهت‌است‌که‌اهداب‌ریزشده‌عناوان‌‌‌ها‌آنگیری‌‌دقیق‌و‌قابل‌اندازه

‌بیان‌کننده‌هدب‌کلی‌هستند.‌ها‌آنجم ‌سؤاالت‌و‌فرضیات‌معادل‌اهداب‌و‌همه‌

‌یهاا‌‌هادب‌اختصاصی‌توصیدی‌به‌شکل‌ساؤال‌و‌‌‌یها‌هدب‌‌معموالشایان‌ذکر‌است‌که‌

ای‌به‌صورت‌فرضایه‌‌و‌در‌بعضای‌تحقیقاات‌باه‌هماان‌شاکل‌ساؤال‌نوشاته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اختصاصی‌مقایسه

عینای‌و‌قابال‌‌‌‌کاامال‌ب‌به‌ساؤاالت‌و‌فرضایات‌باوده‌و‌‌‌‌.‌گزارش‌پایانی‌نیز‌بایستی‌جواشود‌یم

‌گیری‌باشد.‌اندازه

در‌بعضی‌کشورها‌برای‌شدافیت‌بیشتر‌عنوان‌عالوه‌بار‌بیاان‌مسائله‌و‌اهاداب،‌دو‌قسامت‌‌‌‌‌‌‌

(‌در‌طاارح‌یااا‌Unlimited(‌و‌قساامت‌خااارج‌محاادوده‌تحقیااق‌)‌Limitedمحاادوده‌تحقیااق‌)

کاه‌از‌‌‌هاا‌‌آنهایی‌که‌مورد‌نظر‌اوسات‌و‌‌پروپوزال‌وجود‌دارد.‌محقق‌موظ ‌است‌تمام‌متییر

تحقیق‌او‌خارج‌است‌را‌در‌این‌قسمت‌جدید‌مشخص‌کناد‌تاا‌ابهاامی‌در‌زماان‌اجارا‌و‌یاا‌در‌‌‌‌‌‌‌

گزارش‌پایانی‌تحقیق‌باقی‌نماند.

www.fuka.ir

33فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

(Execution of Researchمرحله سوم از نوشتن طرح: روش اجراء )

اهداف این مرحله

ن‌بخش‌باید‌در‌مورد‌نکات‌قبل‌اجراء‌و‌محاسبات‌زمان‌اجرا‌و‌دانشجو‌در‌پایان‌مطالعه‌ای

‌بعد‌آن‌بداند‌ویا‌بتواند:

‌‌‌،تداوت‌مداهیم‌تحقیق‌مانند‌متییرها،‌انواع‌مطالعه،‌انواع‌آزمون،‌جامعه‌ماورد‌مطالعاه

سرشماری،‌نمونه‌گیری،‌انواع‌نمونه‌گیری،‌‌جایگااه‌هار‌ناوع‌نموناه‌گیاری،‌تعاداد‌‌‌‌‌‌‌

است؟‌علمی‌نمونه‌و‌غیره‌چگونه

(طرح‌Proposalعلمی‌و‌نکات‌مهم‌آن‌مطابق‌استانداردهای‌تحقیق‌کدام‌است؟‌)

(‌)ظاهری(روایی‌بیرونی‌Validity(‌)(‌و‌روایی‌درونی‌)پایاییReliabilityچگوناه‌‌‌)

؟دهد‌یمگیری‌درست‌ابزار‌تحقیق‌مانند‌پرسشنامه‌را‌افزایش‌‌اطمینان‌به‌اندازه

گیری‌مانند‌پرسشنامه‌را‌محاسبه‌و‌اثبات‌‌زار‌اندازهروائی‌بیرونی‌و‌درونی‌)اطمینان(‌اب

کند.

پراکنادگی‌)انحاراب‌‌‌‌یهاا‌‌شااخص‌مرکازی‌)میاانگین‌و‌.....(‌و‌‌‌‌یها‌شاخصتداوت‌

تست‌و‌کای‌دو‌چیست؟‌یتیها‌آزمونمعیار...‌(‌و‌تداوت‌همبستگی‌و‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

www.fuka.ir

34 روش تحقیق بدون معلم

مقدمه

مهام‌آن‌در‌‌‌یهاا‌‌واژهمعموال‌قبل‌از‌اجرا،‌نوشتن‌طرح‌پژوهشی‌و‌تعری ‌شداب‌از‌کلید‌

گیاری‌علمای‌و‌‌‌‌یاا‌روش‌نموناه‌‌‌مورد‌مطالعه‌ی‌جامعهمورد‌بررسی،‌‌یرهایمتیروش‌اجرا‌مانند‌

آماری،‌افراد‌داخل‌وخارج‌مطالعه،‌نوع‌مطالعه،‌نوع‌متییر،‌تعداد‌افراد‌جامعه‌یاا‌تعاداد‌نموناه،‌‌‌‌

آزماون‌یاا‌‌‌‌،‌ناوع‌هاا‌‌دادهآوری‌اطالعات،‌روش‌توصای ‌و‌روش‌تحلیال‌‌‌‌و‌ابزار‌جم ‌ها‌روش

همبستگی‌و‌غیره‌به‌صورت‌مدلل‌و‌آماری،‌روایی‌و‌پایایی‌قبل‌و‌بعاد‌اجارا‌آزمایشای،‌شایوه‌‌‌‌‌

ستگی‌و‌غیره‌در‌راستای‌تک‌تک‌اهداب‌طرح‌بسیار‌بگزارش‌نتایج‌‌مانند‌جدول،‌نمودار،‌هم

ای(‌و‌یاا‌کیدای‌‌‌‌فاصاله‌‌-مورد‌بررسی‌از‌نظار‌کمای‌)نسابتی‌‌‌‌‌یرهایمتیضروری‌است.‌توجه‌به‌

وغیاره‌نیاز‌از‌‌‌‌‌هاا‌‌جاواب‌ای(‌باودن،‌اجارای‌آزمایشای،‌توصای ‌و‌تحلیال‌اولیاه‌‌‌‌‌‌‌‌رتبه‌-)اسمی‌

‌دوم‌اشاره‌خواهد‌شد.‌لدر‌فص‌ها‌آن‌نیتر‌مهمضروریات‌مهم‌است؛‌که‌با‌رعایت‌اختصار‌به‌

مرحله سوم نوشتن پروپوزال: فنونی برای روش اجراء

ه‌اول‌و‌سپس‌توصای ‌یاا‌تحلیال‌‌‌‌قبل‌از‌هر‌چیز‌پژوهشگر‌باید‌متییر‌یا‌متییرها‌را‌در‌درج

را‌در‌درجه‌دوم‌و‌سپس‌نوع‌تحقیق‌را‌در‌نظر‌داشته‌باشد.‌با‌این‌سه‌پایش‌فار،‌محقاق‌‌‌‌‌ها‌آن

گیری‌و‌سایر‌مراحل‌اجرا‌مشاخص‌و‌‌‌،‌نوع‌سرشماری‌یا‌نمونهها‌دادهاست‌که‌‌ابزار‌گردآوری‌

به‌یکدیگر‌مرباوط‌‌‌ها‌ژهوا.‌نوع‌مطالعه‌و‌نوع‌متییر‌و‌نوع‌آزمون‌بیش‌از‌سایر‌شود‌یمتر‌‌شداب

.‌اما‌شداب‌سازی‌متییر‌شوند‌یمهداب‌اختصاصی‌تعری ‌و‌شداب‌انیز‌با‌‌ها‌آنهستند‌و‌هر‌سه‌

اسات.‌ایان‌‌‌‌ماؤثر‌ساازی‌مراحال‌تحقیاق‌‌‌‌‌،‌کلید‌اصلی‌و‌بیش‌از‌سایر‌ابعاد‌در‌شاداب‌رهایمتییا‌

و‌یاا‌‌‌هاا‌‌امگا‌قسمت‌همانند‌یک‌داستان‌از‌شروع‌تحقیق‌تا‌پایان‌به‌توضیح‌مختصار‌مراحال‌یاا‌‌‌‌

آوری‌اطالعاات‌و‌غیاره(‌‌‌‌ماورد‌بررسای،‌روش‌جما ‌‌‌‌ی‌جامعهتحقیق‌)نوع‌مطالعه،‌‌یها‌تیفعال

‌:.‌انواع‌متییر‌برای‌تعیین‌سایر‌ابعاد‌به‌شرح‌موارد‌زیر‌استکند‌یماشاره‌

‌

‌

www.fuka.ir

35فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

تحقیق )قلب تحقیق( یرهایمتغ: فنون شناخت 3-1

متدااوت‌مانناد‌‌‌‌یهاا‌‌جنباه‌‌مختلا ‌از‌‌یهاا‌‌دساته‌همان‌صدات‌مورد‌مطالعه‌هستند‌کاه‌باه‌‌‌

متییرهاا‌هماان‌‌‌ .شاوند‌‌یمی‌و‌غیره‌تقسیم‌‌متییرهای‌کمی،‌کیدی،‌وابسته،‌مستقل،‌اصلی،‌زمینه

در‌یاک‌تحقیاق‌‌‌‌هاا‌‌آنهای‌)یا‌متییرهای‌مستقل‌و‌وابسته(‌مورد‌بررسای‌هساتند.‌‌‌‌معلول‌علت‌و

‌گیری‌تعری ‌شوند.‌‌باید‌شداب‌وقابل‌اندازه

(Research Variables) رهایمتغانواع

کماای‌)دارای‌بعااد‌طااول،‌عاار،،‌ارتداااع،‌وزن،‌حجاام‌ماننااد‌وزن(‌و‌‌‌‌یرهااایمتی‌:الاا

تقسایم‌بنادی‌‌‌‌نیتار‌‌سادهگیری‌مانند‌عدالت(‌‌کیدی‌)بدون‌بعد‌حسی‌قابل‌اندازه‌یرهایمتی

نسابتی‌‌‌ی‌دساته‌از‌نظر‌اندازه‌و‌درجه‌پذیری‌به‌چهاار‌‌‌معموال.‌‌این‌دو‌نوع‌متییر‌هاست‌آن

کااه‌دوتااای‌اول‌ماننااد‌وزن‌و‌حاارارت‌‌شااوند‌یمااای‌تقساایم‌‌رتبااه‌-‌ای‌و‌اساامی‌فاصااله‌–

دو‌متییار‌دوم‌مانناد‌گاروه‌خاون‌و‌ساواد‌)درجاه‌ناپاذیر‌و‌کیدای(‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پذیر‌وکمی(‌و‌)اندازه

پذیر‌و‌‌کمی‌پارامتریک‌یا‌اندازه‌یرهایمتیبه‌‌‌SPSSآماری‌مانند‌‌یافزارهاهستند.‌در‌نرم‌

‌یهاا‌‌آزماون‌گویند‌و‌برای‌هر‌یاک‌‌‌ازه‌پذیر‌میییرهای‌کیدی‌ناپارامتریک‌یا‌غیر‌اندتبه‌م

‌.شود‌یمخاصی‌در‌مقایسه‌و‌تحلیل‌متییرها‌پیشنهاد‌

مساتقل،‌وابساته‌و‌خنثای‌قابال‌تقسایم‌‌‌‌‌‌‌یرهاا‌یمتیمتییرها‌از‌نظر‌اثر‌بر‌یکدیگر‌نیاز‌باه‌‌‌‌:ب

‌هستند.

.متییر‌وابسته‌)معلول(‌مثل‌سرطان‌ریه‌که‌وابسته‌به‌کشیدن‌سیگار‌است

صلی‌مثل‌کشیدن‌سیگار‌در‌ایجاد‌سرطان‌ریه‌که‌متییر‌وابسته‌است.متییر‌مستقل‌یا‌ا

مثل‌هوا‌در‌مثال‌فوق‌‌‌مؤثر‌ی‌کنندهمتییر‌‌مخدوش‌

اثر(‌مانند‌خوردن‌غذای‌خاص‌در‌مثال‌فوق‌متییر‌‌واسطه‌سر‌راهی‌)بی

ای‌مانند‌سن،‌جنس‌در‌مثال‌فوق‌متییرهای‌زمینه

www.fuka.ir

36 روش تحقیق بدون معلم

متییار‌‌تبدیل‌معلومات‌به‌نماره‌و‌یاا‌‌‌‌دمتییرهای‌تبدیلی‌کیدی‌به‌کمی‌یا‌بر‌عکس‌مانن

‌به‌نوجوان،‌جوان،‌میانسال‌و‌غیره‌ها‌آنبندی‌‌تبدیلی‌کمی‌به‌کیدی‌مانند‌سن‌و‌دسته

مساتقل‌‌‌تواناد‌‌یم‌رهایمتیدر‌بعضی‌تحقیقات‌به‌خصوص‌توصیدی‌‌تمام‌‌)متغیر اصلی(: 6تبصره

تحقیقاات‌توصایدی‌‌‌‌‌یارها‌یمتیباشد‌)علت‌متییر‌دیگری‌نباشد(‌و‌یاا‌بهتار‌اسات‌بگاوییم‌تماام‌‌‌‌‌‌

‌.شوند‌یممستقل‌و‌بنظر‌بعضی‌محققین‌متییر‌اصلی‌نامیده‌

هاای‌مختلا ‌مثال‌کولماوگراب‌‌‌‌‌‌کیدی‌اگار‌باا‌آزماون‌‌‌‌یرهایمتی‌‌کیفی(: یرهایمتغ) 2تبصره

مثال‌‌‌تواناد‌‌یما‌نیاز‌‌‌هاا‌‌آنکمای(‌‌‌یرهاا‌یمتیساازی‌باا‌‌‌‌نرمال‌بود‌با‌کدبندی‌عددی‌)یعنی‌شابیه‌

‌لیل‌قرار‌گیرد.‌تحقیقات‌کمی‌مورد‌تجزیه‌و‌تح

متییر‌دو‌یا‌چند‌ارزشی‌مانند‌جنسیت‌با‌دو‌ارزش‌زن‌و‌مرد‌یا‌رضاایت‌باا‌دو‌حالات‌،‌‌‌‌‌:ج

‌سه‌حالت،‌چهار‌حالت‌و‌یا‌چندین‌حالت‌مثل‌درصد‌رضایت.

غیار‌‌‌یرهایمتی‌–متییر‌از‌نظر‌آزمایش‌پذیری‌)مانند‌اثر‌دو‌اسید‌بر‌یکدیگر‌در‌شیمی(‌‌:د

‌(‌‌ها‌آنو‌مطالعات‌نقلی‌و‌تاریخی‌و‌کش ‌مجهوالت‌در‌‌قابل‌آزمایش‌)مانند‌تقوا‌سنجی

رهایمتغراه تشخیص

رهایمتغالف: تشخیص ساده

کمی‌از‌یک‌میانگین‌معقول،‌باا‌معنای‌و‌قابال‌‌‌‌‌یبطور‌خالصه‌صدات،‌عوامل‌و‌یا‌متییرها

‌کیدی‌است.‌یرهایمتیاز‌‌ها‌آنمحاسبه‌برخوردارند‌و‌این‌بهترین‌راه‌تشخیص‌

رای‌‌میانگین‌با‌معنی،‌صادر‌واقعای‌و‌قابال‌محاسابه‌ولای‌گاروه‌خاون‌و‌‌‌‌‌‌‌‌قد‌ووزن‌‌دا‌مثال

جنسیت‌زن‌و‌مرد،‌‌فاقد‌میانگین‌منطقی‌و‌دارای‌صدر‌مجازی‌و‌غیر‌قابل‌محاسبه‌هستند‌)مگار‌‌

‌به‌کمی(.‌‌ها‌آنبا‌تبدیل‌

مرکزی‌آمار‌مورد‌مقایساه‌و‌بررسای‌‌‌‌یها‌شاخصکمی‌با‌میانگین،‌میانه‌و‌سایر‌‌یرهایمتی

و‌‌‌هاا‌‌آزماون‌کیدی،‌میانگین‌و‌میانه‌ندارناد‌ولاذا‌‌باا‌فراوانای‌در‌‌‌‌‌‌یرهایمتیولی‌‌رندیگ‌یمقرار‌

‌.شوند‌یمآماری‌وریاضی‌تحلیل‌‌یها‌فرمول

www.fuka.ir

37فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

برای اجرا رهایمتغ تر قیدقب: تشخیص

کمی‌نسبتی‌مانند‌وزن‌دارای‌هویت،‌نظم،‌فاصله‌مساوی‌و‌صدر‌حقیقای‌اسات.‌‌‌‌یرهایمتی

ت‌دارای‌هویت،‌نظم،‌فاصله‌مسااوی‌یاا‌غیار‌مسااوی‌و‌صادر‌‌‌‌‌‌ای‌مانند‌حرار‌متییر‌کمی‌فاصله

قراردادی‌است.‌متییر‌کیدی‌اسمی‌مانند‌گروه‌خاون‌فقاط‌دارای‌هویات‌اسات‌و‌متییار‌کیدای‌‌‌‌‌‌‌

‌ای‌مانند‌شدت‌یک‌بیمار‌دارای‌هویت‌و‌نظم‌است.‌رتبه

خالصه تشخیص نوع صفات یا متغیرها 2-6 جدول

معیار

نوع متغیر

نظم هویت فاصله

مساوی(نا –)مساوی

صفر

حقیقی( -)مجازی

نمونه متغیر

کیفی گروه خون - - - * اسمی

مقام ورزشی - - * * ای رتبه

کمی حرارت - * * * ای فاصله

وزن تولید * * * * نسبتی

‌

خالصه ابعاد اجرا )نوع متغیر و نوع آزمون( 1 -6 جدول

وع متغیرن

آوری گردابزار اطالعات

فراوانی با عدد واقعی

کد یا عدد

مجازی نوع آزمون

نمونه متغیر

کیفی اسمی

عکس و -صدا..

نظر محقق خبره - - –گروه خون

جنسیت و ..

ای رتبهعکس و -صدا

.. نظر محقق خبره - -

–مقام ورزشی مقطع تحصیلی و

کمی نور -حرارت پارامتریک )تی تست و ..( - * پرسشنامه و .. ای فاصله

پارامتریک )تی تست و ...( - * پرسشنامه و .. نسبتی –وزن محصول

طول قدکمی حاصل از متغیر

کیفی

.... -گروه خون ناپارامتریک)کای دو و ....( * * پرسشنامه و .. اسمی

)کای دو و ...( ناپارامتریک * * پرسشنامه و .. ای رتبهورزشااای مقاااام

........

www.fuka.ir

38 روش تحقیق بدون معلم

مختلف در انواع تحقیق یها نقشبا رهایمتغجایگاه

‌هاا‌‌ریمتیمتییر‌وابسته‌وجود‌ندارد.‌لذا‌‌معموالاز‌تحقیقات‌توصیدی‌‌رهایمتیدر‌جدول‌ .1

ای‌هستند‌اصلی‌یا‌زمینه

تماام‌متییرهاا‌‌‌‌معماوال‌معلاولی‌‌‌-ای‌و‌یاا‌علای‌‌‌از‌تحقیقات‌مداخلاه‌‌رهایمتیدر‌جدول‌ .2

ای‌و‌غیره‌وجاود‌دارناد.‌در‌تحقیقاات‌‌‌‌‌وابسته،‌مستقل،‌زمینه‌ها‌ریمتیا‌وجود‌دارند.‌لذ

‌بینابینی‌نظر‌و‌تدسیر‌محقق‌تعیین‌کننده‌نقش‌متییر‌است.

(Type of Research: انواع مطالعه )تحقیق( از ابعاد مختلف )3-2

قاباال‌ارائااه‌اساات‌کااه‌‌‌رهااایمتیمحقااق‌پااس‌از‌تعیااین‌و‌تعریاا ‌شااداب‌‌‌ی‌مطالعااهنااوع‌

ای‌‌متعدد‌دارد‌از‌جمله‌به‌انواع‌مطالعات‌آزمایشاگاهی،‌نیماه‌تجربای،‌مشااهده‌‌‌‌‌یها‌یبند‌تقسم

‌.شود‌یمیا‌آینده‌نگر‌و‌غیره‌تقسیم‌‌،‌مقط ‌نگر‌وگذشته‌نگربصورت‌

،‌نیاز‌بایاد‌‌‌رهاا‌یمتیبر‌حسب‌ناوع‌‌‌قبل‌از‌شروع‌‌تحقیق،‌نوع‌تحلیل‌با‌نوع‌مناسب‌آزمون‌و

‌هاا‌‌آنمناساب‌‌‌آوری‌شاود‌و‌‌اطالعاتی‌باید‌جما ‌‌اجرا‌چهمورد‌نظر‌محقق‌باشد‌تا‌بداند‌ضمن‌

‌.‌شنامه‌یا‌ابزار‌دیگری‌باید‌بسازدچه‌پرس

محقق ی مداخلهامکان انواع تحقیق از نظر

محقاق‌تاا‌‌‌‌ی‌مداخلاه‌ای‌از‌بااالترین‌مقادار‌‌‌‌،‌نیمه‌تجربای‌و‌مشااهده‌‌تحقیقات‌آزمایشگاهی

باه‌لحاام‌مداخلاه‌‌‌‌‌هاا‌‌آنمطمئن‌ترین‌مقدار‌مداخله‌او‌تشکیل‌گردیده‌است.‌طی ‌بسیار‌‌پائین

به‌دسات‌‌‌ژوهشگر،‌تحقیقات‌‌آزمایشگاهی‌هستند.‌مانند‌ترکیب‌‌هیدروژن‌و‌اکسیژن‌و‌‌کامل‌پ

داروی‌ضد‌فشار‌بر‌دو‌گاروه‌‌‌‌ریتأثخاص‌بر‌بیماری‌مشخص‌مثل‌‌یدارو‌ریتأثیا‌‌آوردن‌آب‌و

‌آزمایش‌و‌شاهد‌از‌افراد‌مسن‌طی‌شش‌ماه.

‌دادن‌حیوان‌خانگی‌به‌نیمای‌از‌سااکنان‌یاک‌آپارتماان‌و‌‌‌‌‌طی ‌تحقیقات‌نیمه‌تجربی‌مانند

‌بر‌فشار‌خون‌هر‌دو‌دسته‌خانه‌دار،‌طی‌شش‌ماه.‌ها‌آن‌ریتأثبررسی‌

www.fuka.ir

39فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

باه‌طورتصاادفی‌‌‌‌هاا‌‌نمونهطی ‌تحقیقات‌مشاهده‌ای‌مثل‌عوامل‌‌مؤثر‌بر‌اعتیاد‌و‌انتخاب‌

مورد‌نظر‌را‌‌یرهاییمت.‌لذا‌محقق‌با‌نوشتن‌یک‌طرح‌مدصل‌و‌کامل‌باید‌کنترل‌تمامی‌باشد‌یم

‌نشان‌دهد.

انواع تحقیق برحسب وجود و یا عدم وجود مداخله محقق 4-6 جدول

اختیار و انتخاب پژوهشگر اختیار و انتخاب پژوهشگر

آزادی مداخله در چگونگی اجرا

خیر بلی

آزادی مداخله در انتخاب تعداد نمونه

1تجربی بلی2نیمه تجربی

خیر نیمه تجربی

ای شامل مشاهد

3و یا تحلیلی توصیفی*

( تحقیقات توصیفیDescriptive studies)

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یااااا‌‌"موجااااود‌یهااااا‌دادهمطالعااااه‌اسااااتداده‌از‌‌"ایاااان‌نااااوع‌تحقیقااااات‌شااااامل‌‌‌

(Secondary data analysisو‌شامل‌موارد‌زیر‌است‌):‌

‌Case Report(‌موردی‌)مورد‌نگاری‌ی‌مطالعه .1

‌Case seriesمربوط‌به‌موارد‌یا‌موارد‌نگاری‌‌ی‌مطالعه .2

Historical Studyتاریخی‌‌ی‌مطالعه .1

Summariesتلخیصات .4

Met analysisمتا‌آنالیز‌ .1

Longitudinal studiesمطالعات‌طولی‌ .6

KAPمطالعات‌مرتبط‌با‌دانش،‌نگرش‌و‌رفتار .4

Normative studiesهنجاری‌‌ی‌مطالعه .2

1. (Clinical traial) Experimental studies

2. Semi Experimental studies

3. Analytical studies

www.fuka.ir

41 روش تحقیق بدون معلم

Cross sectional studiesت‌مقطعی‌مطالعا .1

Co relational studiesمطالعات‌همبستگی‌یا‌گروهی‌ .11

‌‌Action Researchمطالعات‌اقدام‌پژوهی‌ .11

( مطالعات تحلیلیAnalytical Research)

‌هاا‌‌تدااوت‌داری‌‌صوص‌با‌مقایسه‌معنیخبسیاری‌از‌مطالعات‌توصیدی‌با‌تحلیل‌محقق‌و‌به‌

رغام‌جنباه‌تحلیلای‌‌‌‌‌.‌مطالعات‌زیر‌نیز‌علای‌ندیآ‌یمتحلیلی‌به‌حساب‌‌-‌با‌انواع‌آزمون‌توصیدی

‌.ندیآ‌یمبیشتر‌باز‌هم‌از‌هر‌دو‌به‌حساب‌

تحلیال‌و‌‌‌هاا‌‌آزماون‌باا‌اناواع‌‌‌‌هاا‌‌تداوتمطالعات‌تحلیل‌به‌خصوص‌با‌مقایسه‌معنی‌داری‌

‌ای‌دارند.‌‌تحلیلی‌و‌مقایسه‌ی‌جنبه.‌مطالعات‌زیر‌بیشتر‌شوند‌یممقایسه‌

‌Cohort studiesهورت‌)آینده‌نگر(‌‌مطالعات‌کو .1

Case controlشاهدی‌‌‌–مطالعات‌مورد‌ .2

‌Action Researchمطالعات‌اقدام‌پژوهی‌‌ .1

)طولی،‌عرضی‌یا‌مقطعی‌و‌دلدی(‌1مطالعات‌پیمایشی .4

2‌Field Researchمطالعات‌میدانی .1

همانناد‌‌‌هاا‌‌آناین‌مطالعات‌قابل‌تبدیل‌به‌کمی‌نیز‌هستند‌و‌با‌کد‌عاددی‌دادن‌باه‌‌‌‌تبصره:

‌.شوند‌یمررسی‌بمطالعات‌کمی‌قابل‌

‌

«‌جادول‌ماادر‌‌‌»یاا‌‌«‌هاا‌‌مااتریس‌داده‌»توان‌آن‌را‌‌ای‌از‌اطالعات‌سازمان‌‌یافته‌و‌منظم،‌که‌می‌روش‌پیمایشی‌با‌مجموعه‌‌.1

ساتون‌آن‌‌‌وط‌باه‌یاک‌پاساخگو‌و‌در‌هار‌‌‌‌‌شود.‌منظورجدولی‌است‌کاه‌در‌هار‌ساطر‌آن‌اطالعاات‌مربا‌‌‌‌‌‌نامید،‌مشخص‌می

‌اطالعات‌مربوط‌به‌یک‌‌متییر‌درج‌شده‌است.

با‌شرکت‌در‌زندگی‌اجتماعی‌روزمره‌واحداجتماعی‌تام‌و‌آمیازش‌باا‌ماردم‌‌‌‌‌کنند‌یمحققانی‌که‌از‌این‌روش‌استداده‌م‌‌.2

.حضوشان‌تیییری‌در‌محیط‌ایجاد‌نکند‌کوشند‌یآن‌م

www.fuka.ir

41فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

تحقیق از نظر هدف: 1انواع –2

‌.‌‌شود‌یم(‌تقسیم‌R&Dبه‌تحقیقات‌بنیادی،‌کاربردی،‌تحقیق‌وتوسعه‌)

انواع تحقیق از نظر رابطه: -1

‌.شود‌یممعلولی‌یا‌علی،‌تحقیقات‌همبستگی‌تقسیم‌‌تحقیقات‌علت‌و‌این‌نوع‌تقسیم‌به

از نظر زمان:انواع تحقیق -4

جهات‌‌‌معماوال‌و‌‌شاود‌‌یما‌نگر‌تقسایم‌‌‌این‌نوع‌تحقیق‌به‌تحقیقات‌مقطعی،‌آینده‌نگر‌و‌گذشته

‌.دهد‌یممطالعه‌را‌نیز‌نشان‌

کیفی )اندازه ناپدیر( -انواع تحقیق از نظر اندازه پذیری: کمی )اندازه پذیر( -8

ری‌باودن‌میاانگین‌‌‌پاذی‌‌راه‌تشخیص‌تحقیقات‌کمی‌از‌کیدی،‌منطقای،‌عقالنای‌و‌محاسابه‌‌‌

اسات‌اماا‌‌‌‌یدا‌یمیانگین‌زن‌و‌مرد‌معنای‌عقلی‌ندارد‌و‌متییر‌کیدی‌و‌نوع‌تحقیق‌نیز‌ک‌مثالاست‌

میانگین‌وزن،‌قد‌معنای‌عقلی‌و‌قابل‌تدسیر‌دارد‌و‌متییر‌کمای‌و‌ناوع‌تحقیاق‌نیاز‌کمای‌)قابال‌‌‌‌‌‌‌

‌.باشند‌یممحاسبه(‌

عه‌در‌تحقیقات‌آزمایشگاهی‌به‌دست‌آمده‌به‌کل‌جام‌ی‌جهینتهمانطور‌که‌احتمال‌تعمیم‌

محقق‌آن‌قدر‌در‌میدان‌عمال‌‌‌"میدانی"بیشتر‌است.‌در‌تحقیقات‌کیدی‌به‌خصوص‌به‌صورت‌

تاا‌باه‌جاواب‌قابال‌‌‌‌‌‌دیا‌نما‌یما‌جساتجو‌‌‌عجامعه‌تا‌حد‌اشابا‌‌وارد‌شده‌و‌با‌کمترین‌اثر‌مندی‌در

یشاگاهی‌‌تر‌به‌واقعیت‌دسات‌یاباد.‌لاذا‌تحقیاق‌کیدای‌‌همانناد‌تحقیاق‌آزما‌‌‌‌‌‌‌‌تر‌و‌نزدیک‌تحقق

کشاته‌‌نیااز‌دارد.‌‌‌‌کاار‌‌طراحی‌و‌پروپوزال‌بسیار‌دقیق‌الزم‌ندارد‌ولی‌به‌محقق‌‌بسیار‌متبحار‌و‌

شاداب،‌عینای‌باودن‌‌‌‌‌یرهاا‌یمتیتمامی‌عوامل‌مانناد‌‌‌تر‌کاملاما‌در‌تحقیقات‌کمی‌با‌پروپوزال‌

‌غیاره‌بایاد‌باه‌طاور‌شاداب‌توضایح‌داده‌شاود‌و‌‌‌‌‌‌‌‌اهداب،‌روایی‌درونی‌و‌برونی‌ابزار‌تحقیق‌و

‌کارشناسان‌فن‌نیز‌قرار‌گیرد.‌دییتأمورد‌

www.fuka.ir

42 روش تحقیق بدون معلم

تحقیقات‌کیدی‌به‌دنبال‌عمومیت‌پذیری‌از‌جزئیات‌‌به‌کل‌)استقرایی(‌هساتند؛‌در‌حاالی‌‌‌

.‌ابازار‌‌باشاند‌‌یما‌که‌تحقیقات‌کمی‌به‌دنبال‌تعمیم‌دادن‌کل‌به‌دست‌آمده‌‌باه‌اجازا‌)قیاسای(‌‌‌‌

ی‌که‌ابزار‌تحقیاق‌کیدای‌‌‌مشاهدات‌است.‌در‌حال‌پرسشنامه،‌چک‌لیست‌و‌عمدتاتحقیق‌کمی‌

‌غیره‌است.‌ضبط‌وقای ‌با‌ضبط‌صوت،‌دوربین‌فیلمبرداری،‌مصاحبه،‌مشاهده‌و

نکته بسیار مهم:

کیفی صرفامشکل اجرای تحقیقات

آوری‌اطالعاات‌‌‌همانطور‌که‌گدته‌شد‌تحقیقات‌کیدی‌بدون‌استداده‌از‌آمار‌و‌تنهاا‌جما ‌‌

یافتاه‌و‌نیماه‌سااختار‌یافتاه‌مخصاوص‌‌‌‌‌‌‌بوسیله‌عکس،‌فیلم،‌ضابط‌صاوت‌باا‌مصااحبه‌سااختار‌‌‌‌‌

هام‌فقاط‌‌‌‌دار‌و‌مخصاوص‌تحقیقاات‌از‌ناوع‌کیدای‌و‌آن‌‌‌‌‌کیدی‌بدون‌میانگین‌معنای‌‌یمتییرها

لیدات‌حاصل‌از‌تحقیق‌خودشان‌زمانی‌قابل‌اطمیناان‌‌أتوسط‌محققین‌بسیار‌با‌تجربه‌و‌صاحب‌ت

نیاز‌باه‌اثباات‌‌‌‌‌هاا‌‌آنو‌قابل‌تکرار‌در‌وضعیت‌مشابه‌با‌نتایج‌مشابه‌اسات‌کاه‌مهاارت‌محققاین‌‌‌‌‌

رسیده‌باشد.‌اجرا‌تحقیق‌کیدی‌توسط‌افراد‌جوان‌و‌کم‌تجربه‌بندرت‌به‌جاواب‌و‌نتیجاه‌قابال‌‌‌‌

اینکه‌تحقیقات‌کیدی،‌آمار‌و‌آزمون‌آماری‌هم‌نادارد.‌از‌طارب‌دیگار‌‌‌‌‌تاینها.‌رسد‌یماطمینان‌

.‌بار‌عکاس‌‌‌لیدات‌تحقیقی،‌بسیار‌اندک‌هساتند‌أمحققین‌با‌تجربه‌در‌تحقیقات‌علمی‌و‌دارای‌ت

اجتمااعی‌بااالترین‌حجام‌پایاان‌ناماه‌و‌تحقیقاات‌را‌باه‌خاود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌متحقیقات‌علاوم‌انساانی‌و‌علاو‌‌‌

اختصاص‌داده‌است‌و‌از‌جامعه‌فاقد‌اینگونه‌تحقیقات‌و‌بخصاوص‌تحقیقاات‌فرهنگای‌انتظاار‌‌‌‌‌

‌.‌رسد‌یممحال‌بنظر‌‌بایتقرو‌رسیدن‌به‌توسعه‌و‌تکامل‌امری‌‌ها‌شاخهتحقیق‌در‌سایر‌

تحقیقات کیفی راه حل مشکل

کیدای‌چناد‌ارزشای‌باه‌‌‌‌‌‌یرهایمتیتبدیل‌تحقیقات‌کیدی‌به‌تحقیقاتی‌مشابه‌کمی‌با‌تبدیل‌

متییار‌رضاایت‌کارکناان‌‌‌‌‌مثال.‌باشد‌یم‌ها‌آنکمی‌و‌انجام‌تحقیق‌مشابه‌کمی‌درباره‌‌یرهایمتی

‌ناراضای‌و‌‌-بی‌نظر‌-رضایت‌نسبی‌‌-به‌پنج‌قسمت‌رضایت‌کامل‌‌"لیکرت"را‌بر‌مبنای‌معیار‌

www.fuka.ir

43فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

و‌بارای‌کارکناان‌پرسشانامه‌‌‌‌‌دهند‌یمعدد‌‌ها‌آنبه‌‌1تا‌‌1ناراضی‌تقسیم‌نموده‌و‌از‌عدد‌‌کامال

با‌اعداد‌بدست‌آمده‌توصی ‌و‌‌SPSSو‌در‌نرم‌افزار‌‌ندینما‌یممخصوص‌تحقیقات‌کمی‌تهیه‌

.‌تداوت‌اینگونه‌تحقیقات‌که‌با‌متییار‌کیدای‌تحقیاق‌‌‌‌دهند‌یمگیری‌آماری‌انجام‌‌تحلیل‌و‌نتیجه

مانناد‌‌‌"ناپارمتریاک‌"‌یهاا‌‌آزماون‌آماری‌است‌کاه‌از‌‌‌یها‌آزموندر‌استداده‌از‌‌اند‌شده‌کمی

بجاای‌میاانگین‌کاه‌‌‌‌‌هاا‌‌آزماون‌و‌در‌فرمول‌آماری‌و‌ریاضی‌ایان‌‌‌شود‌یم(‌استداده‌ᵟکای‌دو‌)

‌.شود‌یمیا‌از‌میانه‌استداده‌‌ها‌دادهدار‌نیست‌از‌خود‌‌معنی

گیوری و نمونهسرشماری ( Population of the Study: جامعه مورد مطالعه )3-3

علمی

‌هاا‌‌آنمورد‌مطالعه،‌مجموعه‌افراد،‌اشیاء‌و‌....‌است‌که‌قارار‌اسات‌مطالعاه‌روی‌‌‌‌‌ی‌جامعه

محقاق(‌‌‌نظار‌‌نوع‌مطالعاه‌)بساته‌باه‌ناوع‌تحقیاق،‌اهاداب‌و‌‌‌‌‌‌‌و‌رهایمتیصورت‌گیرد.‌‌بر‌حسب‌

(‌آمااری‌‌Sampling)‌گیری‌(‌و‌نمونهCensusاز‌دو‌نوع‌سرشماری‌)کل‌جامعه،‌‌تداوت‌دارد‌و

.‌در‌تحقیقات‌آزمایشگاهی‌نمونه‌انتخابی‌از‌تعداد‌اندک‌تشکیل‌شاده‌و‌تعاداد‌‌‌شود‌یمتشکیل‌

حداقل‌نمونه‌کافی‌است.‌در‌تحقیقات‌غیر‌تجربای‌بهتارین‌راه،‌سرشاماری‌اسات‌‌‌‌‌‌مهم‌نیست‌و

‌.‌درشاود‌‌یما‌گیاری‌آمااری‌اساتداده‌‌‌‌‌پاذیر‌نیسات‌از‌نموناه‌‌‌‌اما‌به‌جهت‌این‌کاه‌همیشاه‌امکاان‌‌‌

‌تحقیقات‌توصیدی‌بهتر‌است‌از‌سرشماری‌استداده‌شود.‌‌

گیری‌در‌تحقیقات‌غیر‌تجربی‌زمانی‌صحیح‌است‌که‌انجام‌سرشماری‌باه‌هار‌دلیال‌‌‌‌‌نمونه

قوانین‌آن‌بتواند‌جاایگزین‌‌‌تر‌قیدقگیری‌با‌رعایت‌هر‌چه‌‌ممکن‌مقرون‌به‌صرفه‌نباشد‌و‌نمونه

نواع‌و‌کاربرد‌نسبی‌آن‌به‌شرح‌جدول‌زیار‌‌گیری،‌ا‌خوبی‌برای‌حجم‌واقعی‌جامعه‌باشد.‌نمونه

‌است:

‌

‌

‌

www.fuka.ir

44 روش تحقیق بدون معلم

تشخیص سرشماری یا انواع نمونه در انواع تحقیق 8-6 جدول

مشخصات

نوع

نمونه یا کل جامعه

انتخاب

نوع نمونه نظم

میزان مداخله محقق

جایگاه کاربرد نمونه

جامعه مورد مطالعه

سرشماری )کل جامعه(

- - یاجباربسته به امکانات

-

گیری نمونه

غیر تصادفی )انتخاب محقق(

-

مطالعات تجربی مداخله تعداد کم)کار آزمایی بالینی( و یا

مطالعات نیمه تجربی

و یا مورد شاهدی از انواع تحلیلی

نمونه در دسترس

گیری )نمونه ¹آسان(

نیمه مداخله

تصادفی

منظم بندی طبقه

خوشه ای

مشاهده ای )تعداد

نمونه با فرمول(

مطالعات توصیفی*

•مطالعات تحلیلی

سیستمی

جداول آماده

مطالعه با اطالعات و پروندهای

موجود

قرعه کشی نامنظم

کاه‌محقاق‌‌‌‌رود‌یما‌ای‌بکاار‌‌‌گیری‌آسان‌)دسترس(‌به‌شرطی‌در‌مطالعاات‌مشااهده‌‌‌نمونه

دیگری‌استداده‌نماید.‌از‌هیچ‌روش‌نتواند

سرشماری و حجم نمونه

همانطور‌که‌گدته‌شد‌بهترین‌نمونه‌کال‌جامعاه‌یاا‌سرشاماری‌اسات.‌اماا‌باه‌لحاام‌عادم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

‌ی‌جامعاه‌قابال‌تطبیاق‌بار‌‌‌‌‌ی‌نموناه‌تارین‌‌‌واقتصاادی‌‌نیتر‌یعملاقتصادی‌بودن،‌باید‌‌دسترسی‌و

حداقل‌تعداد‌الزم‌)بیش‌از‌‌نیتأماصلی‌را‌انتخاب‌کرد.‌تعداد‌نمونه‌در‌تحقیقات‌غیر‌تجربی‌و‌

www.fuka.ir

45فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

هااای‌آماااری،‌اهمیاات‌باااالیی‌دارد.‌هاار‌چااه‌صاادت‌یااا‌صاادات‌مااورد‌‌‌(‌مطااابق‌بااا‌فرمااول‌11

گیری‌به‌زبان‌آماری‌از‌انحراب‌معیار‌باالتری‌برخاوردار‌باشاد.‌در‌ایان‌صاورت‌محقاق‌‌‌‌‌‌‌اندازه

آماده‌قابال‌‌‌‌باه‌دسات‌‌‌‌یها‌جوابناچار‌است‌حداقل‌باالتر‌و‌بیشتری‌از‌نمونه‌در‌نظر‌بگیرد‌تا‌

راهنما‌باه‌جهات‌محاسابه‌‌‌‌‌ی‌مطالعهاصلی‌باشد.‌گاهی‌نیز‌‌ی‌جامعهتر‌به‌‌قابل‌تعمیم‌‌اعتماد‌تر‌و

.‌لذا‌سه‌روش‌برای‌تعیین‌حجم‌نموناه‌از‌‌باشد‌ینمتر‌نمونه‌نیاز‌‌انحراب‌معیار‌برای‌تعداد‌واقعی

آماری‌آن‌در‌بخش‌دوم‌آمده‌است.‌ی‌محاسبهساده‌به‌پیچیده‌وجود‌دارد‌که‌

گیری و محاسبات آماری حجم نمونه . انواع نمونه1ستور د

آماری‌)سرشماری(‌و‌یا‌نمونه‌آمااری‌قابال‌تعمایم‌‌‌‌‌‌در‌موق ‌نوشتن‌طرح‌تعداد‌کل‌جامعه

‌‌به‌کل‌جامعه‌باید‌به‌صورت‌روشن‌و‌کامال‌مستدل‌بیان‌شود.‌از‌آنجا‌کاه‌انتخااب‌کال‌جامعاه‌‌‌‌

صرفه‌نیست؛‌لذا‌پژوهشگر‌معماوال‌بایاد‌باا‌‌‌‌‌آماری‌با‌مشکالت‌زیاد‌مواجه‌است‌و‌یا‌مقرون‌به

گیری‌تصادفی‌مطاابق‌جادول‌‌‌‌پوشی‌کرده‌و‌از‌انواع‌نمونه‌دالئل‌کافی‌از‌سرشماری‌چشم‌‌ارائه

(‌در‌فصل‌سوم‌استداده‌نماید.‌در‌این‌موارد‌حجم‌نمونه‌انتخابی‌نیسات‌و‌محقاق‌موظا ‌‌‌‌2-1)

ی‌تحقیقات‌غیرتجربی‌محاسابه‌و‌‌الزم‌را‌به‌کمک‌یکی‌از‌سه‌روش‌زیر‌برا‌‌است‌حداقل‌نمونه

‌ارائه‌نماید.

الف. روش ساده تعیین حجم نمونه اما با دقت کمتر مطابق جدول مورگان بقه شقرح

زیر است:

(Johnbesr-1990جدول مورگان برای محاسبه حجم نمونه ) 1-6 جدول

95 % CL 1% cl±

Sample )نمونه(

95 % CL 5% cl±

Sample )نمونه(

Level Confidence Population )جمعیت(

Insufficient 29 31

99 87 111

458 286 511

943 411 1111

3845 588 5111

6247 624 11111

12486 657 51111

www.fuka.ir

46 روش تحقیق بدون معلم

فرمول تعیین حجم نمونه با استفاده از حدس محقق قبل از مطالعه راهنما :ب

(‌یاا‌احتماال‌حدسای‌محقاق‌بارای‌تحقاق‌‌‌‌‌‌‌P - 1(‌یا‌عادم‌تحقاق‌)‌‌Pاحتمال‌میزان‌تحقق‌)

شود.‌معموال‌ایان‌دو‌مقادار‌بارای‌محاسابه‌‌‌‌‌‌صدت‌در‌جامعه‌آماری‌طبق‌فرمول‌زیر‌محاسبه‌می

‌گیرند.‌(‌در‌نظر‌می1/1حجم‌نمونه‌را‌نیم‌)

2

2

21

)1(

d

PPZ

N=در‌یک‌جامعه‌‌

2

21

2211

2

1

21

)(

)1()1(()2

(

PP

PPPPB

zZ

N =در‌دوجامعه‌‌

ونه بعد از اجرای آزمایشی تحقیق و محاسقبه انحقراف روش علمی تعیین حجم نم :ج

معیار

²{2

21

d

SZ

}N=در‌یک‌جامعه‌‌

2

2

2

2

1

2

1

21

)()2

(

d

ssB

zZ

N=در‌دوجامعه‌‌

(‌میزان‌احتمال‌است‌وآلدا‌)2

سطح‌اطمینان‌نمونه‌اسات.‌بارای‌محاسابه‌‌‌‌

21

z‌

آماری‌استداده‌نمود‌و‌عدد‌مناسب‌را‌در‌فرماول‌باه‌کاار‌بارد.‌باه‌طاور‌مثاااااال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌باید‌از‌جدول

%‌عادد‌معاادل‌‌‌11یاا‌ضاریب‌اطمیناان‌‌‌‌‌=‌11/1تعداد‌نمونه‌با‌فرضایات‌‌2

1

zاز‌جادول‌‌‌

آیاد‌‌‌ندار‌باه‌دسات‌مای‌‌‌‌‌411تاا‌‌‌121برابار‌‌‌=‌12/1و‌بارای‌‌‌16/1مربوطه‌برای‌فرمول‌برابار‌‌

‌(.1124)تبرایی،‌

www.fuka.ir

47فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

گیری آسان )ساده و یا در دسترس(: تذکر مهم: کاربرد حجم نمونه در نمونه

(‌بهتارین‌جامعاه‌بارای‌‌‌‌1-1همانطور‌که‌گدتاه‌شاد‌در‌تحقیقاات‌غیرتجربای‌در‌جادول‌)‌‌‌‌‌

یاک‌از‌ماوارد‌گدتاه‌‌‌‌‌یچگیری‌تصادفی‌است.‌اگر‌ه‌تحقیق‌سرشماری‌و‌در‌غیراینصورت‌نمونه

گیری‌انتخابی‌)آسان(‌در‌تحقیقات‌غیرتجربی‌نیاز‌‌‌توان‌از‌نمونه‌شده‌امکان‌نداشت‌به‌ناچار‌می

گیری‌آسان‌یا‌در‌دسترس‌مثل‌انتخااب‌تصاادفی‌باه‌تعاداد‌ماورد‌‌‌‌‌‌‌استداده‌نمود.‌منظور‌از‌نمونه

است‌کاه‌اساتداده‌از‌‌‌ای‌از‌شاگردان‌یک‌مدرسه‌‌نظر‌از‌بین‌مراجعین‌به‌یک‌بیمارستان‌یا‌نمونه

مانعی‌ندارد،‌اما‌بارای‌ساایر‌اناواع‌تحقیاق‌حتماا‌‌‌‌‌‌«‌شاهدی‌-مورد»آن‌برای‌تحقیقات‌تجربی‌و‌

گیری‌تصادفی‌الزم‌است.‌نموناه‌در‌دساترس‌مانناد‌افاراد‌پار‌خطار‌در‌زنادان‌اسات‌کاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نمونه

ر‌اسات،‌‌گیری‌آسان‌نیاز‌بهتا‌‌‌پذیر‌نیست.حجم‌نمونه‌در‌نمونه‌در‌جامعه‌امکان‌ها‌آندسترسی‌به‌

و‌در‌ساایر‌اناواع‌تحقیاق‌باا‌‌‌‌‌«‌شااهدی‌‌-ماورد‌‌»ات‌قا‌ندار‌در‌هار‌گاروه‌بارای‌تحقی‌‌‌‌‌11بیش‌از‌

‌های‌فوق‌در‌نظر‌گرفته‌شود.‌فرمول

( …آوری اطالعات )پرسشنامه، مصاحبه، چک لیست : ابزار جمع3-4

(Tools of Researchآوری اطالعات ) ابزار جمع

ت‌عبارت‌از‌پرسشنامه،‌چک‌لیست،‌ضبط‌صاوت،‌‌این‌ابزار‌به‌طور‌عمده‌در‌انواع‌تحقیقا

‌.میکن‌یم؛‌که‌مختصر‌به‌هر‌یک‌اشاره‌باشند‌یم،‌جداول‌و‌امثال‌آن‌ها‌فرم

مطالعه‌به‌طور‌عماده‌در‌اناواع‌تحقیقاات‌شاامل‌مشااهده،‌‌‌‌‌‌‌یها‌روششایان‌ذکر‌است‌که‌

‌یهاا‌‌وشر.‌در‌حقیقات‌از‌ابازار‌خااص‌بارای‌‌‌‌‌باشاد‌‌یمای‌و‌امثال‌آن‌‌مصاحبه،‌مطالعه‌کتابخانه

از‌پرسشانامه‌بارای‌مطالعاات‌میادانی‌‌‌‌‌‌ماثال‌.‌شاود‌‌یمخاص‌بنا‌به‌علم‌و‌تخصص‌محقق‌استداده‌

استداده‌کرد.‌توان‌یم

‌

‌

‌

www.fuka.ir

48 روش تحقیق بدون معلم

: ساختن پرسشنامه کتبی خام* 3-4-1

گیاری‌هادفی‌از‌اهاداب‌اختصاصای‌‌‌‌‌‌هر‌سؤال‌یا‌هر‌گروه‌سؤاالت‌پرسشنامه‌برای‌انادازه‌

گیاری‌‌‌طراحی‌شود‌تا‌هم‌جوانب‌مختل ‌هدب‌انادازه‌پرسشنامه‌به‌صورت‌کامال‌ماهرانه‌باید‌

دقت‌قابل‌تشخیص‌باشد.‌از‌آنجاایی‌کاه‌‌‌‌شده‌و‌هم‌پاسخگوی‌دقیق‌از‌پاسخگوی‌شانسی‌و‌بی

نیست.‌لذا‌برای‌تبادیل‌اطالعاات‌‌‌‌SPSSهای‌کتبی‌قابل‌تحلیل‌توسط‌‌اطالعات‌کلی‌پرسشنامه

دهای‌عددی‌در‌شروع‌و‌یا‌پاس‌از‌‌ها‌از‌کدبندی‌)اسمی(‌در‌پرسشنامه‌کتبی‌و‌ازک‌خام‌به‌داده

‌کنایم‌‌استداده‌می‌SPSSبه‌‌ها‌آنهای‌کتبی‌تکمیل‌شده،‌برای‌وارد‌کردن‌‌آوری‌پرسشنامه‌جم

‌(.2111)آلن،‌

کنایم‌)ماثال‌کاد‌اسامی‌جانس،‌سان‌و‌‌‌‌‌‌‌‌فار،‌مای‌‌«‌کدی‌اسمی»برای‌هر‌سؤال‌پرسشنامه‌

و‌‌X10تاا‌‌‌X1د‌اسامی‌‌دانشجوی‌رشته‌مدیریت‌از‌کا‌‌11های‌اسمی‌مثال‌نمرات‌‌غیره(.‌در‌کد

را‌در‌نظرگرفتاه‌‌‌Y10تا‌کد‌اسمی‌‌Y1دانشجوی‌رشته‌کتابداری‌از‌کد‌اسمی‌‌11برای‌نمرات‌

‌شود.‌‌‌می

،‌کاد‌‌‌های‌تکمیل‌شده‌برای‌هار‌کاد‌اسامی‌پرسشانامه‌کتبای‌‌‌‌‌‌آوری‌پرسشنامه‌پس‌از‌جم

ناد.‌ماثال‌‌‌نمای‌مای‌‌SPSSافازار‌‌‌را‌وارد‌نارم‌‌هاا‌‌آنخالصه‌اسمی‌و‌یا‌کد‌عددی‌در‌نظر‌گرفته‌و‌

هماان‌نمارات‌‌‌‌Xnتاا‌‌‌X1هاای‌اسامی‌‌‌‌و‌بارای‌کاد‌‌‌2و‌بارای‌زن‌‌‌1های‌عددی‌بارای‌مارد‌‌‌‌کد

‌آید.‌‌دانشجویان‌کد‌عددی‌به‌حساب‌می

الزم‌به‌توضیح‌است‌که‌محقق‌)طراح‌سؤاالت(‌و‌یا‌پاسخگو‌به‌سؤاالت‌در‌معر،‌اشاتباهات‌‌

ستند.‌ایان‌اشاتباهات‌واقعای‌‌‌‌دقت‌پاسخگو‌ه‌فراوان‌مثل‌طراحی‌سؤاالت‌گنگ‌محقق‌و‌یا‌پاسخ‌بی

برد.‌محقق‌متخصص‌کسی‌اسات‌کاه‌‌‌‌بودن‌نتیجه‌تحقیق‌را‌مانند‌اکثر‌تحقیقات‌انجام‌شده‌از‌بین‌می

قاادر‌باه‌کشا ‌ایان‌اشاتباهات‌و‌‌‌‌‌‌‌SPSSهم‌در‌زمان‌طراحی‌با‌روایی‌و‌هم‌پس‌از‌اجرا‌آزمایشی‌با‌

شاگران‌باا‌فناون‌طارح‌ساؤاالت‌‌‌‌‌‌آشنایی‌دقیاق‌اکثار‌پژوه‌‌‌باشد.‌متأسدانه‌به‌جهت‌عدم‌‌ها‌آناصالح‌

یاااب‌و‌کشاا ‌اشااکاالت‌پااس‌از‌اجاارا‌آزمایشاای‌از‌نتااایج‌معتبااری‌برخااوردار‌نیسااتند‌و‌‌‌‌‌‌‌‌دروغ

www.fuka.ir

49فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

اندرکاران‌را‌بر‌آن‌داشته‌اسات‌کاه‌باه‌جاای‌توصایه‌باه‌اساتداده‌از‌ساؤاالت‌محقاق‌سااخته،‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دست

ودن‌اینگوناه‌‌سؤاالت‌استاندارد‌و‌بومی‌شده‌را‌مورد‌سدارش‌قارار‌دهناد.‌در‌حاالی‌کاه‌غیرباومی‌با‌‌‌‌‌‌

سؤاالت‌خطری‌کمتر‌از‌غیراستاندارد‌بودن‌سؤاالت‌محقق‌ساخته‌ندارد‌و‌از‌واقعای‌باودن‌نتاایج‌باه‌‌‌‌‌

و‌کشا ‌اشاکاالت‌محقاق‌و‌‌‌‌‌SPSSکاهد.‌لذا‌امید‌است‌محققین‌ما‌باا‌آشانایی‌باا‌فناون‌‌‌‌‌‌شدت‌می

ایان‌فناون‌باه‌زباان‌‌‌‌‌‌تر‌به‌انجام‌برساانند.‌مقاداری‌از‌‌‌پاسخگو‌بتوانند‌تحقیقات‌واقعی‌را‌با‌نتایج‌واقعی

‌بسیار‌ساده‌در‌ادامه‌آمده‌است.

تحقیقات پیشرفتهدقت در پرسشنامه کتبی بی ییطرح سؤاالتی برای تشخیص پاسخگو

قادر‌خواهد‌بود‌ساؤاالت‌فنای‌‌‌‌SPSSمحقق‌آشنا‌به‌محاسبات‌آماری‌و‌به‌خصوص‌فنون‌

هاای‌‌‌پرسشانامه‌‌SPSSن‌مثل‌سؤاالت‌مترادب،‌متضاد‌و‌غیره‌طراحی‌نموده‌و‌با‌استداده‌از‌فناو‌

را‌اصالح‌ویا‌حذب‌نمایاد.‌ایان‌فناون‌موجاب‌ارتقااء‌‌‌‌‌‌‌ها‌آندقت‌را‌شناسایی‌و‌‌تکمیل‌شده‌بی

خواهد‌شد.‌روایی‌نیز‌یکی‌از‌ابزار‌ارتقاء‌دقت‌پرسشنامه‌بارای‌‌‌ها‌آنپرسشنامه‌کتبی‌و‌محاسبه‌

ز‌به‌ارتقاء‌این‌ابزار‌در‌باشد.‌پس‌از‌اجرا‌آزمایشی،‌پایایی‌نی‌گیری‌اهداب‌قبل‌از‌اجرا‌می‌اندازه

‌کند.‌تر‌اهداب‌کمک‌می‌گیری‌دقیق‌اندازه

ری‌تاک‌تاک‌سائواالت‌‌‌‌یا‌گ‌واالت‌بارای‌پرسشانامه‌بارای‌انادازه‌‌‌‌سااختن‌سائ‌‌‌* نکته مهم:

‌)اهداب‌اختصاصی(‌پروپوزال‌است

یم یک پرسشنامه و طرح سؤالظنکات مهم در تن

پاوزال(‌تحقیاق‌اسات.به‌‌‌‌گیاری‌اهاداب‌اختصاصای‌)سائواالت‌پرو‌‌‌‌‌پرسشنامه‌برای‌انادازه‌

تاک‌تاک‌اهاداب‌یاا‌سائواالت‌طارح‌را‌‌‌‌‌‌‌‌تاوان‌‌یمپرسشنامه‌‌سؤالعبارت‌دیگر‌با‌یک‌یا‌چند‌

گیری‌نمود.‌مدهوم‌هر‌سؤال‌مورد‌نظر‌تحقیق‌بسته‌به‌نوع‌آن‌بایاد‌دارای‌شارایط‌خااص‌‌‌‌‌اندازه

‌باشد.‌سؤالآن‌

‌

www.fuka.ir

51 روش تحقیق بدون معلم

(Questionnaire) نکات کلی در یک پرسشنامه

وشانی‌از‌مسائله‌در‌ذهان‌خاود‌داریاد.‌ایان‌نکتاه‌نخساتین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مطمئن‌شوید‌که‌مدهوم‌ر

مهمی‌است‌که‌بایستی‌بدان‌توجه‌داشته‌باشید،‌به‌ویاژه‌اگار‌بخواهیاد‌بارای‌‌‌‌‌‌ی‌مسئله

دیگران‌توضیح‌‌داده‌و‌تدهیم‌‌نمائید.

،تاوان‌‌یمکامال‌تعری ‌شده‌باشد.‌بدین‌منظور‌‌‌دقت‌داشته‌باشید‌که‌مسئله‌‌مورد‌نظر‌

گرفت:‌چه‌کسی؟‌چرا؟‌چه‌وقت؟‌کجا؟‌وچگونه؟‌زیر‌کمک‌سؤاالتاز‌

بیاان‌کنیاد‌و‌نکااتی‌را‌کاه‌‌‌‌‌‌تار‌‌تمامصراحت‌هر‌چه‌‌در‌ابتدای‌کار‌مسئله‌را‌با‌دقت‌و

مشخص‌کنید.‌قایدقممکن‌است‌بعدا‌حذب‌نمائید،‌

ی‌مطالعاه‌اهمیت‌مسئله‌برای‌جمعیات‌ماورد‌‌‌‌ی‌دربارهکوشش‌کنید‌تا‌ارزیابی‌دقیقی‌‌

خویش‌داشته‌باشید.

ماورد‌بررسای‌بارای‌قسامتی‌از‌‌‌‌‌‌ی‌مسائله‌به‌دلیل‌)یاا‌دالیلای(‌تردیاد‌داریاد‌کاه‌‌‌‌‌‌‌اگر

‌‌یهاا‌‌راهکافی‌‌شناخته‌نشده‌است‌توجه‌خاود‌را‌باه‌‌‌‌ی‌اندازهجمعیت‌تحت‌مطالعه‌به‌

‌.معطوب‌نمائید‌‌نامربوط‌به‌جمعیت،‌یها‌بخشیا‌جدا‌کردن‌حذب‌

گر‌مسئله‌به‌خاوبی‌تبلاور‌‌‌‌پیشرفت‌مسئله‌را‌ارزیابی‌نمائید.‌ا‌ی‌مرحلهکوشش‌کنید‌تا‌

باز‌ممکن‌است‌ناوعی‌اتاالب‌وقات‌‌‌‌‌سؤالمطابق‌الگوهای‌تعری ‌شده‌باشد،‌‌یافته‌و

آگاهی‌در‌مورد‌مسئله‌وجود‌داشته‌باشاد‌ممکان‌اسات‌‌‌‌بر‌عکس‌اگر‌هنوز‌نا‌و‌‌باشد،

اشتباهی‌پیش‌آید.‌‌بسته،‌سؤالقاط ‌به‌‌در‌پاسخ‌صریح‌و

تار‌‌و‌تحلیال‌قاوی‌‌‌تار‌‌قیدقبرای‌اطالعات‌‌سؤاالتتصمیم‌بگیرید‌کدام‌یک‌از‌انواع‌‌

ند‌جوابی؟چ‌سؤالدو‌جوابی‌یا‌‌سؤالباز‌)آزاد(،‌‌سؤالاست:‌‌تر‌مناسب

و‌در‌نهایت‌مرتب‌از‌خود‌بپرسید:‌اهداب‌و‌سئواالت‌و‌فرضیات‌ما‌چه‌هستند؟‌و‌چه‌

.میا‌گرفتهدر‌نظر‌‌ها‌آنگیری‌‌سئواالتی‌در‌پرسشنامه‌برای‌اندازه

‌

www.fuka.ir

51فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

باز )آزاد( در پرسشنامه سؤالنکاتی راجع به

کافی‌به‌ایان‌‌‌یها‌پاسخپرسیده‌شود؟‌‌شاید‌دادن‌‌‌‌باز،‌سؤاالتآیا‌ضرورتی‌دارد‌که‌

‌SUBSAMPLEویاا‌دریاک‌نموناه‌کوچاک‌‌‌‌‌‌‌PRETESTدر‌پایش‌آزماون‌‌‌‌سؤال

بتواند‌احتیاجات‌تحقیاق‌‌را‌بار‌آورده‌ساازد.‌باه‌یااد‌داشاته‌باشاید‌کاه‌کاد‌گاذاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

(CODINGهزاران‌پاسخ‌،‌نی‌).ازمند‌تالش‌بسیاری‌خواهد‌بود

بسته‌تبادیل‌نماود؟‌اگار‌ابعااد‌‌‌‌‌‌سؤاالتباز‌را‌به‌‌سؤاالت‌توان‌یمبررسی‌کنید‌که‌آیا‌

را‌به‌صورت‌چند‌جوابی‌‌بیان‌نمود.‌ها‌آنمختل ‌مسئله‌روشن‌باشد،‌شاید‌بتوان‌

به‌قدری‌کلی‌باشد‌که‌همانند‌پرندگان،‌مصاحبه‌شوندگان‌را‌‌تواند‌یمباز‌‌سؤالیک‌

تار‌‌‌ولی‌با‌طرح‌دقیاق‌‌پاسخ‌دهند.‌خواهند‌یمجهتی‌که‌‌اد‌بگذارد‌تا‌از‌هر‌سمت‌وآز

را‌دریک‌چهار‌چوب‌ویژه‌محدود‌و‌قابل‌تحلیل‌نمائید.‌ها‌جواب‌دیتوان‌یم‌سؤال

تعداد‌نظریاتی‌را‌که‌از‌هر‌مصاحبه‌شاونده‌انتظاار‌دریافات‌آناان‌را‌داریاد،‌مشاخص‌‌‌‌‌‌‌

‌کنید.‌‌‌

ی در پرسشنامه دو جواب یها سؤالنکاتی راجع به

هاای‌متدااوتی‌از‌برخای‌‌‌‌‌کنناد‌یاا‌برداشات‌‌‌‌از‌مطالبی‌که‌به‌ظاهر‌مدهاومی‌را‌تاداعی‌‌

, Mike Allen)‌سئواالت‌برای‌مخاطب‌دربرداشته‌باشاند،‌جادا‌خاودداری‌کنیاد.‌‌‌‌

2000)

طرفی،‌آنجا‌کاه‌الزم‌اسات‌بیاان‌کنیاد‌‌‌‌‌‌کلمات‌مندی‌را‌برای‌دادن‌جهت‌مندی‌در‌بی

طرفی‌را‌کامال‌نرساند.‌ممکن‌است‌مدهوم‌بی‌‌OR - NOT"یا‌نه"‌مثال

دو‌جوابی،‌بهتر‌اسات‌کاه‌دو‌ساویه‌بحاث‌را‌بیاان‌نمائیاد‌تاا‌‌‌‌‌‌‌‌‌سؤالای‌‌در‌نوع‌مباحثه

مخال ‌اطالع‌داشته‌باشد.‌موافق‌و‌یرأاز‌‌‌مصاحبه‌شونده،

بینی‌شود.‌‌‌پیش‌ها‌پاسخو‌نظری‌ندارم‌نیز‌فقط‌در‌صورت‌لزوم‌بایستی‌در‌‌دانم‌ینم

www.fuka.ir

52 روش تحقیق بدون معلم

توان‌ینمبایستی‌هر‌دو‌جواب‌را‌شامل‌‌شود،‌ولی‌اگر‌به‌این‌صورت‌‌ها‌پاسخ‌معموال‌

هر‌دو‌صحیح‌است‌را‌هم،‌اضافه‌کرد.‌ی‌نهیگزها‌را‌بیان‌نمود،‌بایستی‌‌سوال

درنظار‌‌‌‌برخی‌موارد،‌عاقالنه‌است‌که‌واقعیت‌موجود‌را‌بیشتر‌از‌تضادهای‌لیوی،‌در

‌‌.بدان‌اهمیت‌دهیم‌بگیریم‌و

سئوال‌بایستی‌در‌نظر‌گرفته‌شوند.‌یاه‌نهیگز‌ی‌همه

را‌در‌نظر‌بگیرید.‌ها‌پاسخمالیمت،‌تندی‌و‌خشونت‌در‌

(‌اجتنااب‌کنیاد.‌مگار‌‌‌‌دانام‌‌ینما‌‌-غ‌‌-‌ای‌)ص‌سه‌گزینه‌یها‌سؤالسعی‌کنید‌که‌از‌

قابال‌تدکیاک‌باشاد‌مانناد‌بعضای‌ساؤاالت‌شخصایت‌‌‌‌‌‌‌‌‌آنکه‌معنی‌سه‌جواب‌کاامال‌‌

‌.‌‌شود‌ینممعادل‌غلط‌محسوب‌‌دانم‌ینمسنجی‌که‌

نکاتی راجع به سئواالت چند جوابی در پرسشنامه

نبایساتی‌‌‌هاا‌‌انتخااب‌از‌هایچ‌یاک‌از‌‌‌‌‌مورد‌نظر‌باشاد،‌‌ها‌جواباگر‌اظهار‌نظر‌حقیقی‌

را‌بایستی‌تلدیق‌نمود.‌ها‌آنچشم‌پوشی‌کرد،‌ودر‌صورت‌لزوم‌

محدود‌شوند‌ولی‌اگار‌ایان‌محادودیت‌در‌ذهان‌شاما‌بااقی‌‌‌‌‌‌‌‌ها‌انتخاببهتر‌است‌که‌

سوئی‌به‌جا‌بگذارد.‌ریتأثممکن‌است‌‌اند؛‌در‌هنگام‌تعبیر‌وتدسیر‌نتایج،‌بم

محدود‌شود.‌1-6به‌‌ها‌انتخابلزومی‌ندارد‌که‌تعداد‌

باه‌خاوبی‌متعاادل‌شاود.‌تعاداد‌‌‌‌‌‌‌‌بایستی‌در‌قالب‌یاک‌چهاار‌چاوب‌کلای‌،‌‌‌‌‌ها‌جواب

.گذارد‌یماثر‌‌ها‌جوابارائه‌شده‌در‌هر‌بخش،‌بر‌توزی ‌‌یها‌جواب

اگار‌در‌یاک‌انتخااب‌از‌‌‌‌‌ماثال‌ورد‌بحث‌بایستی‌در‌هر‌انتخاب‌آورده‌شاود‌‌م‌ی‌مسئله

‌ضامنی‌واگاذار‌شاود‌و‌‌‌‌ی‌اشااره‌دیگر‌نبایستی‌‌به‌‌یها‌جوابجنگ‌نام‌برده‌شد،‌در‌

جنگ‌دو‌باره‌قید‌شود.‌ی‌کلمهحتما‌بایستی‌

.مشخص‌کنید‌مصاحبه‌شوندگان‌چند‌گزینه‌را‌باید‌انتخاب‌نمایند

www.fuka.ir

53فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

ب‌دارد‌بهتر‌است‌به‌مصاحبه‌شوندگان‌یک‌لیسات‌جوا‌1بیش‌از‌‌سؤالاگر‌CARD

LIST).بدهید‌)

ی‌را‌تعیین‌ینظری‌ندارم‌در‌پرسشنامه‌جا‌و‌دانم‌ینم‌یها‌جوابدر‌صورت‌لزوم‌برای‌

کنید.

نیاز‌به‌دادن‌نمره‌است،‌نمارات‌بایساتی‌‌‌‌و‌شود‌یمکمی‌پرسیده‌‌سؤالدر‌صورتی‌که‌

در‌ترتیب‌منطقی‌لیست‌شوند.

مناساب‌اسات‌زیارا‌‌‌‌‌‌لیست،‌یها‌کرانهرار‌دادن‌نمرات‌صحیح‌در‌علمی‌ق‌سؤاالتدر‌

, Mike Allen)‌زنناد‌‌یما‌یا‌میاانگین‌آن‌را،‌حادس‌‌‌‌،‌متوسط‌وها‌شوندهمصاحبه‌

2000).

نکاتی راجع به سایر انواع سؤاالت در پرسشنامه

صاحت‌پاساخ‌جاواب‌دهناده،‌مدیاد‌اسات‌ولای‌‌‌‌‌‌‌‌‌یاب‌درباره‌حدس‌و‌سؤاالت‌دروغ

ساخته‌شوند.‌بایستی‌با‌دقت

،مسائولیت‌‌‌جالبی‌برای‌آشکار‌سازی‌جاواب‌دهناده‌بای‌‌‌‌ی‌لهیوس‌سؤاالت‌گول‌زننده

ساواالت‌باا‌‌‌‌.‌ولای‌ایان‌جاور‌‌‌دهاد‌‌یمدقت‌جواب‌‌شانسی‌و‌بی‌سواالتش‌رااست‌که‌

.شوند‌ینمتعداد‌خیلی‌زیاد‌توصیه‌

نظریاه‌اختصاصای‌‌‌‌،نظریاه‌کلای‌‌‌آگااهی،‌‌از:‌اناد‌‌عبارتپنج‌رکن‌اصلی‌یک‌نظریه‌،‌‌

‌بایستی‌مد‌نظر‌قرار‌گیرند.‌سؤاالتطراحی‌‌شدت‌آن‌که‌در‌یل،‌اهمیت‌مسئله‌ودال

چگونگی طرح انواع سؤاالت در پرسشنامه

ماورد‌نظار،‌سائواالت‌بااز‌را‌از‌‌‌‌‌‌ی‌جامعهآوری‌اطالعات‌از‌‌محقق‌باید‌قبل‌از‌اجرا‌و‌جم

ائی‌طارح‌شاده‌‌‌سئواالت‌اصلی‌به‌دست‌آید.‌سائواالت‌بساته‌و‌نها‌‌‌‌ی‌دامنهمتخصصین‌بپرسد‌تا‌

باه‌دسات‌آماده‌‌‌‌‌یهاا‌‌جوابعالوه‌بر‌شکل‌ظاهر‌)روایی‌بیرونی(‌باید‌دارای‌روایی‌درونی‌در‌

www.fuka.ir

54 روش تحقیق بدون معلم

درصاد‌برخاوردار‌باشاد.‌اگار‌‌‌‌‌‌21نیز،‌باشد‌یعنی‌از‌روایی‌با‌همبستگی‌کاافی‌)پایاایی(‌بااالی‌‌‌‌

گیری‌کیدی،‌ارزشی‌و‌تحت‌عناوین‌نظر‌سنجی‌،‌اعتقااد‌سانجی‌،‌رضاایت‌‌‌‌‌اهداب‌مورد‌اندازه

بای‌‌‌-موافاق‌‌‌-امثالهم‌هستند،‌محقق‌بهتر‌است‌از‌‌پنج‌طیا ‌لیکارت‌)بسایار‌موافاق‌‌‌‌‌‌ی‌وسنج

سانجش‌در‌سائواالت‌ماورد‌نظار‌اساتداده‌‌‌‌‌‌‌یهاا‌‌ یطبسیار‌مخال (‌به‌عنوان‌‌‌-مخال ‌‌-نظر

نماید.‌‌اما‌اگر‌اهاداب‌باه‌دنباال‌آگااهی‌سانجی‌یاا‌معلوماات‌سانجی‌هساتند‌لاذا‌بهتار‌اسات‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

چهار‌یا‌پنج‌جوابی‌بسته‌به‌نوع‌تحقیق‌ماورد‌نظار‌اساتداده‌کناد.‌‌‌‌‌‌‌دو،‌سه،‌سؤاالتپژوهشگر‌از‌

ساخت‌ومتوساط‌‌‌‌-آساان‌‌‌ساؤاالت‌یعنی‌با‌درصد‌معقاولی‌از‌‌‌opiscanبهترین‌نوع‌آن‌الگوی‌

ساواالت‌ساه‌جاوابی‌در‌بسایاری‌از‌‌‌‌‌‌که‌باید‌دارای‌روایای‌درونای‌وبیرونای‌باشاد.‌در‌‌‌‌‌باشد‌یم

قابال‌تدکیاک‌از‌یکادیگر‌نیساتند.‌لاذا‌در‌ایان‌‌‌‌‌‌‌‌جواب‌نادادن‌‌اصالویا‌‌دانم‌ینماوقات‌جواب‌

مواق ‌دو‌جواب‌صاحیح‌و‌غلاط‌کاافی‌اسات.‌اماا‌در‌سائواالت‌شخصایت‌سانجی‌فاردی‌کاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

یکساان‌و‌قابال‌تدسایر‌‌‌‌‌ها‌جواب،‌این‌کند‌یمرا‌انتخاب‌‌دانم‌ینمو‌یا‌‌دهد‌ینمپاسخگو،‌جواب‌

نادارد.‌لاذا‌در‌‌‌‌دانام‌خیلای‌تدااوت‌‌‌‌نمای‌‌مشابه‌نیست.‌اما‌در‌یک‌تست‌ریاضی‌جاواب‌غلاط‌و‌‌

دو‌‌ساؤاالت‌در‌تسات‌ریاضای‌یاا‌تسات‌معلومااتی‌بهتار‌اسات‌‌‌‌‌‌‌‌‌شخصیت‌سنجی‌ساه‌جاوابی‌و‌‌

ای‌طرح‌شود.‌در‌کنکور‌سراسری‌بارای‌جاواب‌صاحیح‌امتیااز‌چهاار،‌‌‌‌‌‌‌ای‌تا‌چهار‌گزینه‌گزینه

‌(.Mike Allen , 2000)‌شود‌یمجواب‌دو‌و‌غلط‌امتیاز‌یک‌در‌نظر‌گرفته‌‌سه،‌بی‌دانم‌ینم

با روایی و پایایی : اطمینان از درستی ابزار سنجش )پرسشنامه(3-4-1-1

یعنی‌اگر‌قرار‌است‌چند‌هدب‌به‌وسیله‌پرسشنامه‌مورد‌ :مان ‌بودن‌پرسشنامه‌جام ‌و

یاا‌کمباود‌اطالعااات‌در‌‌‌‌سانجش‌قارار‌گیاارد‌بایساتی‌اطالعاات‌اضااافی‌و‌‌‌‌‌ارزیاابی‌و‌

‌ضاروری‌اسات‌در‌‌مشاهده‌نشود‌و‌هر‌چه‌در‌مورد‌اهاداب‌ماورد‌سانجش،‌‌‌‌‌سؤاالت

‌‌.سواالت‌آمده‌باشد.‌لذا‌‌بهتر‌است‌محقق‌این‌مراحل‌را‌در‌پرسشنامه‌انجام‌دهد

بااز‌از‌‌‌ساؤاالت‌ساپس‌پرسایدن‌‌‌‌آوری‌اطالعات‌جام ‌و‌مان ‌با‌معلومات‌خود‌و‌جم

.افراد‌مطل ‌و‌متخصص

www.fuka.ir

55فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

بسته‌‌‌سؤاالت‌ی‌هیته

‌‌‌‌‌‌،محتاوا‌و‌صاوری‌‌‌مشورت‌با‌کارشناسان‌برای‌روایای‌بیرونای‌از‌جملاه‌روایای‌ساازه

‌‌سؤاالت

بساته‌و‌بااز‌در‌یاک‌درصاد‌جامعاه‌و‌‌‌‌‌‌‌سؤاالتآوری‌اطالعات‌اولیه‌با‌‌جم ‌مطالعه‌و

‌‌ها‌پاسخارزیابی‌اشکال‌در‌

کد‌بنادی‌و‌ورود‌اطالعاات‌باه‌نارم‌افازار‌‌‌‌‌‌SPSSآلداای‌کرونباا ‌‌‌‌ی‌محاسابه‌بارای‌‌‌

)روایی‌درونی(‌ونرمال‌بودن‌یا‌نبودن‌اطالعات‌)کمی‌یا‌کیدی(‌‌

ضعی ‌اطالعات‌چه‌کمی‌و‌چه‌کیدی،‌با‌استداده‌از‌نارم‌‌‌سؤاالتنامه‌و‌اصالح‌پرسش

‌SPSSافزار‌

آزمایشی‌پرسشنامه.‌یاجرا‌

قبل اجرا ( پرسشنامه Validityروایی بیرونی )

این‌روایی‌قبل‌از‌اجرا‌و‌موق ‌طرح‌سائوال‌قابال‌‌‌‌نظر‌دهی‌متخصصین‌تخصصی‌و‌ادبیاتی

روایای‌‌منطقای‌)صاوری‌یاا‌ظااهری‌و‌محتاوایی(،‌‌‌‌‌‌چه‌از‌نظر‌روایی‌‌سؤاالتتوجه‌است.‌ظاهر‌

همگرا‌و‌واگرا(‌و‌روایی‌مالکی‌)توافق‌و‌واگرا(‌‌برای‌اندازه‌گیاری‌‌ساختاری‌یا‌سازه‌یا‌بازه‌)

متییر‌مورد‌مطالعه‌باید‌به‌تائید‌متخصصین‌مربوطه‌برسد.‌روایی‌صوری‌به‌ظاهر‌جمالت،‌ادبای‌‌

مرباوط‌باه‌ابعااد‌سااختاری‌و‌گراماری‌‌‌‌‌‌‌بودن،‌قابل‌فهم‌و‌شداب‌باودن‌سائوال‌و‌روایای‌ساازه‌‌‌‌

گیاری‌سائوال‌در‌ماورد‌موضاوع‌تخصصای‌‌‌‌‌‌‌موضوع‌و‌روایی‌محتوایی‌مربوط‌به‌قدرت‌انادازه‌

سائواالت‌شاامل‌متخصاص‌ادبیاات،‌متخصاص‌‌‌‌‌‌‌یهاا‌‌ابیارز.‌لذا‌باشد‌یممورد‌سنجش‌تحقیق‌

‌.‌شود‌یمرشته‌مورد‌تحقیق‌و‌غیره‌

‌

‌

www.fuka.ir

56 روش تحقیق بدون معلم

پرسشنامه بعد از اجورای آزمایشوی (Reliabilityمحاسبه روایی درونی یا پایایی )

(2برای محاسبات آماری )کامل در فصل

.‌ایان‌کاار‌‌‌باشد‌یمطرح‌دریک‌تا‌‌پنج‌در‌صد‌جامعه‌و‌یا‌نمونه‌‌یاین‌مرحله‌پس‌از‌اجرا

.‌سپس‌با‌دیآ‌یمبا‌محاسبه‌آلدا‌بدست‌‌SPSSبه‌‌ها‌آنپس‌از‌کد‌بندی‌پرسشنامه‌و‌وارد‌کردن‌

اصالح‌اشکاالت‌پرسشنامه‌از‌طریاق‌آزماایش‌معتبار‌باودن‌‌‌‌‌شناخت‌سئواالت‌ضعی ‌محقق‌به‌

‌‌.پردازد‌یمپرسشنامه‌و‌توجه‌به‌اعتبار‌برونی‌)روایی(‌

روایی‌درونی‌آزمایش‌سئواالت‌بد‌طرح‌شده‌اسات.‌و‌گااهی‌ممکان‌اسات‌بای‌تاوجهی‌‌‌‌‌‌‌

این‌قسمت‌مربوط‌به‌زمان‌‌،‌‌نشان‌دهد.ها‌جوابپاسخ‌دهنده‌یا‌پرسشگر‌را‌پس‌از‌جم ‌آوری‌

.‌قلب‌پرسشانامه‌وعالمات‌‌‌گردد‌یماجرای‌آزمایشی‌و‌یا‌اجرای‌کامل‌پرسشنامه‌مربوط‌‌پس‌از

در‌‌هاا‌‌دادهاعتبار‌واقعی‌‌این‌وسیله‌سنجش‌درپایایی‌آن‌است.‌این‌قسمت‌با‌تبدیل‌اطالعات‌به‌

‌یکاادهابااا‌‌هااا‌دادهپرسشاانامه‌)کاادهای‌عااددی‌قاباال‌محاساابه(‌و‌سااپس‌محاساابه‌همبسااتگی‌‌

ای‌امکاان‌پاذیر‌‌‌‌تر‌اما‌شبیه‌به‌یکدیگر(‌به‌صورت‌دساتی‌یاا‌رایاناه‌‌‌یکنواخت‌)دو‌جواب‌یا‌بیش

است.‌به‌بیان‌دیگر‌اگر‌روایی‌بیرونی‌و‌ظااهری‌و‌ساازه‌و‌محتاوایی‌درسات‌باوده‌باشاد،‌ایان‌‌‌‌‌‌‌‌

نیز‌همبستگی‌بیشتری‌نشان‌خواهند‌داد.‌یعنی‌اگر‌چند‌بار‌از‌یک‌ندر‌یا‌یاک‌جما ‌و‌‌‌‌ها‌جواب

نزدیاک‌باه‌هام‌خواهناد‌باود‌و‌‌‌‌‌‌‌هاا‌‌جاواب‌ده‌شاد،‌‌هاای‌مختلا ‌هماان‌سائوال‌پرسای‌‌‌‌‌‌در‌زمان

به‌دست‌خواهاد‌آماد.‌وجاود‌ایان‌روایای،‌ماان ‌گایج‌‌‌‌‌‌‌‌‌21رونبا (‌باالتر‌از‌%کهمبستگی‌)آلدا‌

‌.دینما‌یمگیری‌‌تر‌اندازه‌گردد‌و‌نظر‌او‌را‌دقیق‌می‌شدن‌پاسخگو

یاا‌‌‌گیاری‌شاود.‌و‌ماا‌ساه‌ابازار‌‌‌‌‌‌به‌طور‌مثال‌اگر‌قرار‌است‌طول‌تخته‌سیاه‌کالس‌انادازه‌‌

‌تار‌‌قیا‌دقمتر‌آهنی‌داشته‌باشیم،‌کدام‌یک‌طاول‌تاابلو‌را‌‌‌‌وسیله‌مانند‌متر‌نخی،‌متر‌الستیکی‌و

.‌ابزاری‌که‌اگرچندین‌بار‌هم‌انادازه‌بگیاریم‌انادازه‌یکساان‌بدسات‌آیاد.‌‌‌‌‌‌‌کند‌یمگیری‌‌اندازه

‌یعنی‌ابزار‌روایی‌درونی‌و‌در‌نتیجه‌روایی‌بیرونی‌و‌قابل‌مشاهده‌داشته‌باشد.

www.fuka.ir

57فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

پرسشنامه‌آنقدر‌باید‌مورد‌باز‌بینی‌‌ومشورت‌قرار‌گیارد‌تاا‌از‌حالات‌ناخ‌یاا‌‌‌‌‌‌‌بدین‌منظور

الستیکی‌خارج‌شده‌و‌همانند‌متر‌آهنی،‌شداب‌،‌ثابت‌و‌الیتییر‌‌باشد.‌تا‌اگر‌چند‌باار‌و‌حتای‌‌‌

‌توسط‌افراد‌مختل ‌اندازه‌گیری‌شد‌به‌همان‌جواب‌و‌اندازه‌قبلی‌دست‌یابیم.

‌spssپنج‌درصد‌جامعه‌یا‌نمونه‌قابل‌محاسبه‌در‌نرم‌افزار‌پایایی‌پرسشنامه‌پس‌از‌اجرا‌در‌

اسات.‌همبساتگی‌بارای‌کال‌سائواالت‌‌‌‌‌‌‌scaleکرونباا (‌در‌قسامت‌‌‌‌توسط‌همبستگی‌)آلدا‌و

ضعی ‌وقوی‌قابل‌محاسبه‌است.‌وبه‌طور‌معمول‌کال‌‌‌سؤاالتهم‌برای‌تک‌تک‌‌پرسشنامه‌و

دار‌باشد‌تا‌ساپس‌بتاوان‌تاک‌تاک‌‌‌‌‌درصد‌برخور‌21پرسشنامه‌باید‌از‌آلدا‌یا‌همبستگی‌‌باالی‌

را‌نیز‌بررسی‌کرد‌.‌عالوه‌بر‌روش‌دستی‌فوق‌که‌بسیار‌سخت‌است‌روشای‌سااده‌در‌‌‌‌سؤاالت

‌وجود‌دارد‌که‌در‌ویرایش‌شماره‌چهارم‌در‌فصل‌دوم‌مدصل‌آمده‌است.‌‌‌SPSSنرم‌افزار‌

)بیرونی و درونی( ها ییرواکا ربرد

درساتی‌یاا‌‌‌‌ی‌دهناده‌روایای‌درونای‌نشاان‌‌‌‌‌ی‌ونوع‌روایی‌بیرون‌همانطور‌که‌اشاره‌شد‌دو

تاا‌‌‌spssآماری‌پایایی‌باا‌‌‌ی‌محاسبهگیری‌است.‌‌پرسشنامه،‌به‌عنوان‌ابزار‌اندازه‌سؤاالتاعتبار‌

‌.باشد‌یمروایی‌بیرونی‌با‌نظر‌متخصصین‌نیز‌‌ی‌دهندهحد‌بسیار‌زیادی‌نشان‌

سااختار‌توساط‌‌‌محتاوا‌و‌‌‌-درساه‌قسامت‌ظاهر)ساازه(‌‌‌‌ساؤاالت‌روایی‌بیرونی‌یا‌ظاهری‌‌

.‌اما‌هماانطور‌کاه‌گدتاه‌شاد‌روایای‌درونای‌‌‌‌‌‌‌دیآ‌یممشورت‌با‌متخصصان‌قبل‌از‌اجرا‌به‌دست‌

ومحاسابه‌ی‌‌‌spssدر‌‌هاا‌‌جاواب‌و‌وارد‌کاردن‌درصادی‌از‌‌‌‌سؤاالت)پایایی(‌توسط‌کدبندی‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌باااه‌ناااام‌هاااا‌جاااوابباااه‌ناااام‌آلداااا‌کرونباااا ‌وتاااک‌تاااک‌‌‌هاااا‌جاااوابهمبساااتگی‌کااال‌

(Scale if item deleted‌)یاد‌تکارار‌پاذیری‌نتاایج‌اسات‌کاه‌‌باه‌‌‌‌‌‌‌‌ؤی‌میپذیر‌است.‌پایا‌امکان‌

‌.دیآ‌یمصورت‌ضریب‌همبستگی‌میان‌دو‌متییر‌یا‌دو‌مجموعه‌به‌دست‌

پایایی‌به‌صورت‌تمرین‌فرضی‌در‌کالس‌و‌یا‌هر‌جمعیات‌کوچاک‌‌‌‌ی‌محاسبهمروری‌بر‌

باه‌‌‌یآماار‌الت‌محقق‌را‌یااری‌نمایاد‌)محاسابه‌‌‌‌در‌اصالح‌پرسشنامه‌و‌طرح‌دقیق‌سؤا‌تواند‌یم

www.fuka.ir

58 روش تحقیق بدون معلم

ی‌در‌تحقیقاات‌کیدای‌بایش‌از‌‌‌‌یا‌شکل‌ساده‌در‌فصل‌دوم‌آمده‌است.شایان‌ذکر‌است‌کاه‌روا‌

‌.پایائی‌مورد‌توجه‌متخصصین‌آماری‌است(

(Interview: مصاحبه )3-4-2

:آوری‌اطالعات‌و‌نکاتی‌راج ‌به‌عنوان‌ابزار‌جم ه‌ب

گر‌آموزش‌دیده‌با‌تک‌تک‌افراد‌جامعاه‌یاا‌‌‌‌صاحبهمصاحبه‌تماس‌مستقیم‌محقق‌یا‌م

آوری‌اطالعات‌است.‌نسبت‌به‌پرسشنامه‌دارای‌محاسن‌‌نمونه‌مورد‌مطالعه‌برای‌جم

آوری‌‌مختلا ‌جما ‌‌‌یابزارهاا‌و‌معایبی‌است.‌لذا‌محقق‌با‌توجه‌به‌معایب‌و‌محاسن‌

.‌کناد‌‌یما‌بسته‌به‌نوع‌و‌چگونگی‌تحقیق‌خود‌را‌انتخاب‌‌ها‌آن‌نیتر‌مناسباطالعات‌

او‌باید‌نکات‌زیر‌را‌مراعات‌نماید.

گر‌از‌ظاهر‌افسرده،‌اجتناب‌کناد‌و‌از‌مجازا‌ساازی‌مصااحبه‌شاوندگان‌)بار‌‌‌‌‌‌‌‌مصاحبه

اساس‌‌هوش‌وآگاهی‌آنان(‌خودداری‌نماید.

بندی‌کنید‌ولی،‌با‌صدای‌خشک‌و‌رسامی‌‌‌،‌جملهسؤاالت‌را‌بر‌اساس‌گرامر‌صحیح

نپرسید.

صدای‌خود‌را‌بلند‌نکنید)‌بلند‌صحبت‌نکنید(.‌‌غیر‌ادبی،‌به‌زبان‌عامیانه‌و

،مگر‌آنکه‌تحقیق‌روی‌فروش‌یک‌وسیله‌باشد.‌‌لحن‌فروشنده‌را‌به‌خود‌نگیرید

،نه‌اینکه‌او‌را‌گیج‌کنید.‌تا‌آنجا‌که‌ممکن‌است‌به‌مصاحبه‌شونده‌کمک‌کنید

احبه‌مساتقیم‌مصا‌‌‌ی‌مواجهاه‌ازطریق‌‌توان‌یم‌‌متناقض‌است،‌‌ظاهرا،‌ها‌پاسخزمانی‌که‌

نکاتی‌را‌کش ‌نمود.‌‌‌آشکار،‌یها‌تناقضشونده‌با‌

مضاع ‌)دوبار‌مندی‌پی‌در‌پی(‌نبایستی‌مطرح‌شوند.‌یها‌یمندجمالت‌با‌

گول‌نزنید.‌گول‌زننده‌باشند،‌خود‌را‌باآنها‌قتایحق‌توانند‌یمگول‌زننده‌‌یها‌سؤال

یک‌‌مثالری‌کنید‌.‌خودداشوند‌یممبهم‌‌یها‌پاسخطرح‌سواالتی‌که‌منجر‌به‌ارائه‌‌از

.باشد‌یم‌دانم‌ینمبدتر‌از‌‌دهد‌یمبلی‌که‌معنای‌نه‌

www.fuka.ir

59فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

کاه‌بایساتی‌‌‌‌‌باشاد‌‌یما‌اختصاصای‌‌‌ساؤاالت‌یکی‌از‌مشکالت‌عمده،‌طراحی‌صحیح‌

‌مورد‌توجه‌خاصی‌قرار‌گیرد.

مناسب در مصاحبه یها کلمهبندی و استفاده از جمله

دیا‌توان‌یماده‌نمائید.‌شما‌تا‌آنجا‌که‌ممکن‌است‌از‌لیات‌کمتری‌در‌طرح‌سؤال‌استد‌

‌‌.کلمه‌عنوان‌کنید‌21خود‌را‌حداکثر‌در‌‌سؤاالت

لیات‌برای‌رساندن‌بیشترین‌مدهوم‌از‌اهمیت‌خاصای‌برخاوردار‌‌‌‌نیتر‌سادهاستداده‌از‌

است.

(افراد‌شااغل‌‌‌مثالبرای‌گدتگو‌با‌مردم‌عادی،‌کلماتی‌را‌که‌فقط‌قشر‌خاصی‌از‌مردم‌

به‌کار‌نبرید.‌‌،کنند‌یمده‌استدا‌ها‌آندر‌مشاغل‌خاص(‌از‌

از‌فرهناگ‌‌‌شما‌همان‌معنای‌مورد‌نظر‌شما‌را‌دارند،‌یها‌کلمهبرای‌اطمینان‌از‌اینکه‌

لیات‌استداده‌نمائید.

آن‌را‌‌توانند‌یمدر‌فرهنگ‌لیات‌به‌دنبال‌این‌مطلب‌بگردید‌که‌آیا‌سایر‌معانی‌کلمه‌

برای‌مردم‌گیج‌کننده‌نمایند‌یا‌نه؟

فقط‌یک‌تلدظ‌دارد.‌مطمئن‌شوید‌که‌لیات

مترادب‌یا‌متشابه‌)هم‌تلدظ‌و‌یا‌هم‌معنی(،‌را‌بررسی‌کنید.‌یها‌کلمهاستداده‌از‌

مطمئن‌شوید‌که‌از‌لیات‌متارادب‌باه‌کاار‌‌‌‌‌‌دیکن‌یماگر‌شما‌از‌یک‌مترادب‌استداده‌

.ردیگ‌یماستداده‌مورد‌نظر‌انجام‌‌واقعا‌‌رفته،

استداده‌نکنید.‌ندینما‌یماعی‌تا‌حد‌امکان‌از‌کلماتی‌که‌مداهیم‌عمومی‌را‌تد

بهتر‌است‌که‌با‌کلمات‌مترادب‌هماراه‌شاوند‌‌‌‌‌،روند‌یمکلماتی‌که‌چندین‌بار‌به‌کار‌

تا‌از‌ایجاد‌خستگی‌ویکنواختی‌جلوگیری‌شود.

چناد‌معناا‌‌‌‌و‌روناد‌‌یما‌اگر‌کلماتی‌وجود‌دارند‌که‌در‌گدتگوهای‌خودمانی‌باه‌کاار‌‌‌

استداده‌شود.‌ها‌آنندارند‌بهتر‌است‌از‌

www.fuka.ir

61 روش تحقیق بدون معلم

سااز‌باشاند‌یاا‌‌‌‌‌مشاکل‌‌توانناد‌‌یما‌لمات‌سخت‌و‌مشکل‌بسته‌به‌سطح‌آگاهی‌افاراد‌‌ک

نباشند.

مقایساه‌باا‌‌‌‌متدااوتی‌را‌در‌‌یهاا‌‌پاساخ‌موضوعات‌خاوب‌شاناخته‌شاده‌ممکان‌اسات‌‌‌‌‌‌

موضوعات‌کمتر‌شناخته‌شده‌در‌پی‌داشته‌باشند.‌بنابراین‌گاهی‌ضاروری‌اسات‌کاه‌‌‌‌

کاملی‌تهیه‌شود.‌ی‌مقدمه‌نوع‌موضوع،‌برای‌هر‌دو

متدااوتی‌در‌‌‌یها‌جواب‌ی‌ارائهممکن‌است‌موجب‌‌‌شخصی،‌خصوصی‌و‌سؤالیک‌

غیر‌شخصی‌شود.‌‌سؤالمقایسه‌با‌یک‌

آتی‌معتبر‌نباشند.‌یرفتارهابینی‌‌فرضی‌ممکن‌است‌در‌پیش‌سؤاالت‌یها‌پاسخ

.مقدمه‌در‌سئوال‌ممکن‌است‌توجه‌فرد‌را‌از‌توجه‌به‌خود‌سئوال‌منحرب‌سازد‌

ها در مصاحبه خواندن سوال قابلیت خوانا بودن و

کیاد‌‌أت‌هاا‌‌آنطریق‌خط‌کشایدن‌در‌زیار‌لیااتی‌کاه‌بایساتی‌روی‌‌‌‌‌‌‌کیدهای‌نابجا‌ازأت

شود،‌به‌حداقل‌رسانیده‌شوند.

پایاان‌‌‌تواناد‌‌یم‌‌زیرا‌یک‌مکث‌کوتاه،‌‌بسیار‌مهم‌است،‌‌مورد،‌گذاری‌بی‌حذب‌نقطه

تلقی‌شود.‌سؤال

تا‌حد‌امکان‌اساتداده‌‌‌‌از‌این‌لیات،‌تلدظ‌صحیح‌لیات‌مشکل،‌بیان‌شود‌وبه‌طورکلی

نشود.

ها‌را‌تلدظ‌نمائید.‌مخد ‌و‌اختصارهاتمام‌

توان‌به‌صاورت‌کمای‌و‌از‌لیااتی‌مانناد،‌چناد‌کیلاوگرم‌‌‌‌‌‌‌می‌چقدر‌ی‌کلمهبه‌جای‌-‌

...‌استداده‌نمود.‌چند‌ریال‌و‌-چند‌متر

حد‌امکان‌تا‌‌شما‌در‌پنج‌سال‌آینده‌چگونه‌به‌نظر‌خواهد‌رسید‌و‌سؤالتصور‌نمائید‌

را‌تعدیل‌نمائید.‌به‌صورت‌شایسته‌آن

تجربه‌است.سؤاالتبندی‌‌راه‌برای‌جمله‌نیتر‌مطمئن‌،

.تا‌حد‌امکان‌از‌پرسیدن‌نام‌افراد‌اجتناب‌کنید‌

www.fuka.ir

61فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

(Checklist: نکاتی راجع به چک لیست )3-4-3

این‌ابزار‌سنجش‌زمانی‌کاربرد‌دارد‌کاه‌محقاق‌خاود‌ویاا‌افاراد‌آماوزش‌دیاده‌را‌بارای‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

‌ییایا‌پامورد‌مطالعه‌اعزام‌نماید‌.‌لذا‌سوء‌برداشت‌جواب‌دهنده‌یا‌‌ی‌جامعهبه‌‌ها‌پاسخیافت‌در

(Reliabilityمهم‌نیست‌زیرا‌خود‌پرسشگر‌انحراب‌را‌بر‌طرب‌‌)ولای‌روایای‌بیرونای‌‌‌‌‌کند‌یم

(Validityدر‌‌‌‌‌‌‌‌)(‌از‌نظر‌ساختار‌ومحتوا‌بایستی‌مورد‌توجاه‌باشاد.‌زیارا‌روایای‌درونای‌)پایاانی

.‌رساد‌‌ینما‌توسط‌او،‌عقالنی‌به‌نظر‌‌ها‌پرسشرف ‌اشکال‌‌ت‌به‌خاطر‌حضور‌محقق‌وچک‌لیس

‌.‌‌دهد‌یمروایی‌درونی‌آزمایش‌فهم‌یکسان‌پاسخگو‌و‌پرسشگر‌از‌سئواالت‌پرسشنامه‌را‌نشان‌

(Bias: خطاهای شایع در تحقیق )3-5

راب‌در‌یاک‌ناوع‌انحا‌‌‌ ؛شود‌یمنیز‌نامیده‌سو گیری یا دستکاری یا تورش این‌خطاها‌که‌

نمایشای‌ازوضا ‌واقعای‌‌‌‌‌هاا‌‌داده.‌در‌نتیجاه‌ایان‌‌‌میدها‌‌یماست‌که‌مورد‌بررسی‌قرار‌‌ییها‌داده

مورد‌مطالعه‌نیستند.‌این‌قسمت‌‌دربیشتر‌مراحل‌‌تحقیق‌ممکن‌است‌به‌صاورت‌خطاا‌‌‌‌ی‌جامعه

باه‌طاور‌مثاال‌در‌‌‌‌‌میکنا‌‌یما‌اشااره‌‌‌هاا‌‌آناز‌اعتبار‌آن‌بکاهد‌که‌باه‌بعضای‌از‌‌‌‌شیوع‌پیدا‌کند‌و

‌:بررسی‌متون‌برای‌سوابق‌تحقیق‌ممکن‌است‌اشتباهات‌زیر‌ر ‌دهد

گمراه‌کردن‌وی‌استداده‌از‌میلطه‌به‌جای‌دلیل‌‌برای‌قان ‌ساختن‌خواننده‌و .1

نتایج‌‌متداوت‌به‌خصوص‌اختالب‌نظرها‌و‌کوچک‌شمردن‌موارد‌اختالب‌و .2

.کنند‌یم‌نیتأمه‌را‌که‌نقطه‌نظرهای‌نویسند‌ییها‌آنمحدود‌ساختن‌مآخذ‌به‌ .1

شاهد‌بصورت‌مهم.‌مطالعه‌و‌یها‌گروهگزارش‌کردن‌اختالفات‌فاقد‌اهمیت،‌بین‌ .4

سری ‌از‌نتایج‌سست‌و‌مقدماتی.‌یها‌یریگ‌نتیجه .1

:آوری اطالعات نیز این خطاها ممکن است رخ دهد در گرد

،‌آوری‌اطالعات‌مانند‌پرسشنامه‌‌معیوب‌باشد‌یعنای‌معیاار‌سانجش‌روایای‌‌‌‌‌ابزار‌جم .1

موارد‌مشابه‌را‌نداشته‌باشد.‌کد‌گذاری،‌و‌‌اعتبار،

www.fuka.ir

62 روش تحقیق بدون معلم

گر‌یا‌مجری‌مسائل‌مورد‌عالقه‌خود‌را‌بیشتر‌مورد‌توجه‌قارار‌دهاد‌‌‌‌یا‌مشاهدهمحقق‌ .2

را‌به‌سمت‌خاصی‌سوق‌دهاد.‌بارای‌از‌باین‌‌‌‌‌ها‌جوابیا‌با‌نشان‌دادن‌حاالتی‌از‌خود‌

بارای‌هماین‌‌‌‌در‌تحقیقاات‌‌w. blindیاا‌‌‌و‌"دوساوکور‌"بردن‌این‌حااالت‌اصاطالح‌‌‌

یک‌دارو‌بارای‌بیمااران،‌باه‌گاروه‌کنتارل‌خاود‌داروی‌‌‌‌‌‌‌‌ریتأثبرای‌‌مثالمنظور‌است.‌

،‌و‌بارای‌دوساوکور‌‌‌دهناد‌‌یماصلی‌و‌به‌بیماران‌گروه‌شاهد‌داروی‌بی‌اثر‌)پالسیبو(‌

کادام‌داروی‌اصالی‌‌‌‌‌دانناد‌‌ینما‌کردن‌تحقیق‌نه‌مصرب‌کننده‌دارو‌و‌نه‌دهنده‌دارو‌

کدام‌فرد‌شااهد‌اسات.‌باه‌ایان‌حرکات‌‌‌‌‌‌‌کدام‌فرد‌کنترل‌ووکدام‌داروی‌مشابه‌و‌یا‌

‌گویند.‌می‌w. blindیا‌‌"دوسوکور"

بندی )جدول گانت( و برآورد هزینه طرح : جداول زمان3-6

اهداف این مرحله

بارآورد‌هزیناه‌و‌زماان‌‌‌‌‌‌دانشجو‌در‌پایان‌مطالعه‌این‌گام‌باید‌در‌مورد‌نکات‌قبل‌اجاراء‌و‌

‌اجراء‌و‌بعد‌آن‌بداند‌که:

؟کشد‌یمهر‌مرحله‌اجرا‌چه‌مدت‌زمان‌طول‌

هم‌زمان‌کدام‌مراحل‌یا‌کدام‌قسمت‌است؟‌یها‌قسمتمراحل‌یا‌

؟شود‌یمبندی‌)گانت(‌نشان‌داده‌‌مراحل‌هم‌زمان‌چگونه‌در‌جدول‌زمان

میزان‌ساعت‌الزم‌برای‌هر‌مرحله‌چقدر‌است؟

ست؟چه‌تخصص‌و‌یا‌مدرک‌تحصیلی‌برای‌اجرای‌هر‌مرحله‌یا‌قسمت‌الزم‌ا

؟تتعرفه‌کارمزد‌ساعتی‌هر‌تخصص‌یا‌مدرک‌چه‌مقدار‌تعیین‌شده‌اس

چه‌تعداد‌رفت‌آمد‌به‌محل‌اجرا‌الزم‌است؟

ای‌برای‌رفت‌آمد‌الزم‌است؟‌چه‌وسیله

تعرفه‌کرایه‌هر‌وسیله‌چقدر‌است؟‌

چه‌وسایلی‌مصرفی‌یا‌غیر‌مصرفی‌برای‌طرح‌الزم‌است؟

؟قیمت‌خرید‌وسایل‌چقدر‌است‌

www.fuka.ir

63فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

های اجرا ( مراحل یا قسمتGantبندی ) زمان77-6 جدول

زمان اجرا

طول مدت به ماهفرد

مسئول

نوع فعالیت

ردیف

هم زمان

مشخص‌و‌هم‌زمان‌است‌باید‌در‌جادول‌فاوق‌هام‌زماان‌‌‌‌‌‌یها‌ماهاگر‌دو‌فعالیت‌در‌نکته:

‌.عالمت‌زده‌شود

:ه به شرح زیر استجداول محاسبه انواع هزین :3-7

هزینه پرسنلی با ذکر مشخصات کامل و میزان اشتغال هر یک و حق الزحمه 38-6 جدول

ها آن

نوع فعالیت تعداد افراد درجه تحصیلی مجموع ساعات الزحمه در ساعت حق جمع

ها نهیهزجمع

www.fuka.ir

64 روش تحقیق بدون معلم

هزینه آزمایشات و خدمات تخصصی39-6 جدول

جمع )ریال(

..موضوع آزمایش یا دهنده مرکز سرویس تعداد کل دفعات هزینه هر بار

آزمایشات و خدمات تخصصی یها نهیهزجمع

این طرح از داخل یا خارج از وسایل و موادی که باید از اعتبار فهرست6110-6 جدول

شود کشور خریداری

تعداد یا مقدار قیمت کل

الزم

مصرفی یا

غیرمصرفی

شرکت سازنده کشور

یا فروشنده

نام دستگاه و یا

مواد

جمع کل

www.fuka.ir

65فصل اول: مراحل نوشتن طرح )مرحله سوم: روش اجراء(

هزینه مسافرت )در صورت لزوم(6611-6جدول

مقصد دفعات مسافرت در مدت اجرای طرح و منظور آن نوع وسیله نقلیه تعداد افراد ینه به ریالهز

ها نهیهزجمع

‌‌‌های دیگر: هزینه

‌......‌‌ریال.......ها:‌..............................................‌کتب‌و‌پرسشنامه‌،ال (‌هزینه‌تکثیر‌نشریات

‌ریال‌‌‌‌‌:‌............................................................‌ها‌سایر‌هزینهب(‌‌

‌

‌ریال‌‌............................‌....................دیگر:‌‌یها‌نهیهزجم ‌

های طرح جمع کل هزینه6212-6 جدول

های پرسنل الف( جمع هزینه ریال

های آزمایشات و خدمات تخصصی ( جمع هزینهب ریال

های مسافرت پ( جمع هزینه ریال

های وسایل ت( جمع هزینه ریال

های دیگر ث( جمع هزینه ریال

ج( جمع کل ریال

دانستن‌مدت‌زمان‌اجرا‌و‌هزینه‌هر‌خدمت‌یا‌کاالی‌مصرفی‌طبق‌تعرفه‌و‌جداول‌‌خالصه:

‌.‌‌‌شود‌یمفوق‌بر‌آورد‌

www.fuka.ir

66 روش تحقیق بدون معلم

www.fuka.ir

67 اطالعات بدست آمده ی( آمارسهیو مقا فی)توص لیو تحل هیتجزفصل دوم:

فصل اول (Proposalمراحل نوشتن طرح )

(Proposalمقدمه: نکات کلی در نوشتن کلی طرح )

نوشتن طرح: فنون انتخاب موضوع

نوشتن طرح: فنون بیان مسئله

نوشتن طرح: فنون نوشتن اهداف و فرضیات

نوشتن طرح: فنون روش اجرا

ای و مجازی و روش های منبع نویسی در متن نهضمیمه: فنون استفاده از منابع کتابخا

فصل دوم

SPSSدر تحقیقات ساده با آوری و تجزیه و تحلیل اطالعات چهار عمل اصلی جمع

SPSSویرایشات هشتگانه: مخصوص تحقیقات پیشرفته قبل از عمل اصلی سوم با

تحلیل آماری های آماری برای توصیف و جداول خالصه مسیر یا دستورات محاسبه آزمون

SPSSدر

فصل سوم نامه گزارش کلی و گزارش پنج فصل تحقیق یا پایان

(ها ها در سمینارها یا مجله مختصر مقاله –ها نامه علم گزارش نویسی )مفصل یا پایان

فصل چهارم فلسفه و کاربرد نتایج تحقیق

ها برای تمرین پیوستنامه( فرم راهنما و فرم نوشتن گزارش مفصل )پایان - پروپوزالراهنما و فرم نوشتن -نمونه پروپوزال

نامه ارشد و دکتری نوشتن پروپوزال پایان

www.fuka.ir

68 روش تحقیق بدون معلم

www.fuka.ir

69 اطالعات بدست آمده ی( آمارسهیو مقا فی)توص لیو تحل هیتجزفصل دوم:

فصل دوم

اطالعات بدست آمده تجزیه و تحلیل )توصیف و مقایسه( آماری

اهداف

‌ی‌این‌بخش‌باید‌بتواند‌چهار‌عمل‌اصلی‌آماری‌زیر‌را‌انجام‌دهد:‌مطالعهخواننده‌پس‌از‌

کتبی‌را‌با‌کد‌بندی‌اسمی‌باه‌یاک‌پرسشانامه‌الکترونیاک‌‌‌‌‌‌بتواند‌یک‌پرسشنامه .1

تبدیل‌نماید.

ی‌کتبای‌بدسات‌آماده‌را‌مطاابق‌کدبنادی‌عاددی‌در‌‌‌‌‌‌‌ها‌پرسشنامهبتواند‌جواب‌ .2

ی‌پرسشنامه‌الکترونیک‌وارد‌کند.سطرها

ی‌آماار‌توصایدی‌‌پرسشانامه‌الکترونیاک‌تکمیال‌شاده‌مانناد‌‌‌‌‌‌‌‌هاا‌‌شاخصبتواند‌ .1

انه‌و‌انحراب‌معیاار‌رادر‌جاداول‌و‌نمودارهاای‌‌‌‌می‌-میانگین‌‌-درصد‌‌-فراوانی‌

فارسی‌نشان‌دهد.‌

ی‌آمار‌تحلیلی‌)مقایسه‌ای(‌پرسشنامه‌الکترونیک‌تکمیال‌شاده‌‌‌ها‌شاخصبتواند‌ .4

را‌در‌جداول‌و‌نمودارهاای‌فارسای‌‌‌‌∞±و‌پی‌ولیو‌بین‌‌±‌1مانند‌همبستگی‌بین‌

‌نشان‌دهد.‌

www.fuka.ir

71 روش تحقیق بدون معلم

ت سادهو تحقیقا SPSSچهار عمل اصلی آماری برای تجزیه و تحلیل اطالعات در

الزم‌تحقیقاات‌پیشارفته‌‌‌‌بارای‌)هشت‌ویرایش‌آخر‌این‌فصل‌قبل‌از‌عمل‌ساوم‌و‌چهاارم‌‌‌

‌است(

آماریمقدمه

تر‌است؛‌‌تقسیم‌تحقیقات‌به‌ساده‌و‌پیشرفته‌یک‌تقسیم‌فرضی‌و‌فقط‌برای‌یادگیری‌آسان

ری‌بسیار‌فرار‌است.‌لذا‌نویسانده‌بارای‌یاادگی‌‌‌‌SPSSرم‌افزار‌نهم‌در‌‌زیرا‌مطالب‌آماری‌و‌آن

.‌در‌شاود‌‌یما‌ماندگار‌چهار‌عمل‌اصلی‌برای‌تحقیقات‌سااده‌‌باه‌تقلیاد‌از‌علام‌ریاضای‌آورده‌‌‌‌‌‌

تحقیقات‌پیشرفته‌نیز‌چهار‌عمل‌اصلی‌به‌همراه‌هشت‌ویارایش‌اطالعاات‌قبال‌از‌عمال‌اصالی‌‌‌‌‌‌

‌.‌‌‌شود‌یمسوم‌در‌صورت‌نیاز‌آورده‌

گیری‌اهداب‌با‌بیش‌از‌‌بیش‌از‌دو‌متییر‌و‌اندازه‌رهایمتیتحقیقات‌پیشرفته‌زمانی‌است‌که‌

یک‌سئوال‌در‌نظار‌گرفتاه‌شاود.‌چهاار‌عمال‌اصالی‌در‌تحقیقاات‌پیشارفته‌نیاز‌مشاابه‌مرحلاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

تحقیقات‌ساده‌است‌اما‌در‌تحقیقات‌پیشرفته‌‌قبل‌از‌توصی ‌و‌تحلیل‌آماری‌در‌مرحله‌سوم‌و‌

باا‌هشات‌ویارایش‌)در‌آخار‌هماین‌فصال(‌در‌‌‌‌‌‌‌‌SPSSچهارم‌بهتر‌است‌اطالعات‌وارد‌شده‌به‌

صورت‌نیاز‌کنترل‌گردیده‌و‌سپس‌مرحله‌توصی ‌و‌تحلیل‌از‌چهار‌عمل‌اصلی‌انجام‌شود

‌SPSSدر‌تمامی‌مراحل‌آماری‌از‌یادگیری‌جزییاات‌مسایر‌یاا‌دساتورات‌‌‌‌‌‌شود‌یمتوصیه‌

در‌مراحل‌اولیه‌عین‌دستورات‌چهار‌عمال‌اصالی‌بارای‌تحقیقاات‌سااده‌و‌‌‌‌‌‌‌قایدقپرهیز‌نموده‌و‌

ه‌تمریناات‌راننادگی‌ایان‌‌‌‌بد‌تاا‌مشاا‌‌یا‌قیقات‌پیشرفته‌را‌انجاام‌ده‌عین‌دستورات‌ویرایش‌در‌تح

‌دستورات‌برای‌شما‌الگو‌و‌ملکه‌شود.

ابزار‌سنجش‌صدات‌یاا‌متییرهاا‌در‌تحقیقاات‌غیار‌آزمایشاگاهی‌یاا‌اجتمااعی‌‌باا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌معموال

.‌اگار‌‌باشاد‌‌یمدر‌پرسشنامه‌کتبی‌‌جوابی(‌4)دو،‌سه‌...‌‌تا‌‌"لیکرتی"‌یها‌اسیمقپرسشنامه‌و‌با‌

کمای‌)پارامتریاک(‌و‌‌‌‌یهاا‌‌آزماون‌معنی‌دار‌و‌قابل‌تدسیر‌باود‌از‌‌‌SPSSمیانگین‌اطالعات‌در‌

‌.‌‌شود‌یماستداده‌‌SPSSکیدی‌)ناپارامتری(‌در‌‌یها‌آزموناز‌‌داد‌ینماگر‌میانگین‌معنی‌درستی‌

www.fuka.ir

71 اطالعات بدست آمده ی( آمارسهیو مقا فی)توص لیو تحل هیتجزفصل دوم:

اطمینان از درستی و دقت پرسشقنامه کتبقی و سقئواالت آن از نظقر قاهر سقئواالت

(خصص مربوطه قبل اجرا)ادبیات، محتوا و ت

( برای پیشگیری از طراحی سؤاالت ناقص خود محقق Validityروایی )

شااداب‌کااردن‌ساائواالت‌پرسشاانامه‌بااه‌کمااک‌متخصصااین‌)ویاارایش‌فناای‌بااه‌کمااک‌‌‌‌

متخصصین‌رشته‌مورد‌تحقیق،‌ویرایش‌ادبی‌به‌کمک‌متخصصین‌ادبیات‌،‌ویرایش‌ساختار‌باه‌‌

و‌گدتگاو‌باا‌چناد‌پاساخگوی‌ماورد‌نظار‌بارای‌‌‌‌‌‌‌‌‌کمک‌متخصصین‌تحقیق‌...(‌و‌حتای‌تکمیال‌‌

اطمینان‌از‌شداب‌بودن‌سئواالت‌و‌...(‌روایی‌نام‌دارد.‌تالش‌و‌آشنایی‌محقق‌با‌فنون‌فاوق‌نیاز‌‌‌

‌در‌افزایش‌روایی‌سؤاالت‌پرسشنامه‌بسیار‌مدید‌خواهد‌بود.‌

این‌فصل‌با‌دسترسی‌به‌رایانه‌با‌برنامه‌SPSSمیسار‌‌هاا‌‌آزماون‌برای‌اجرا‌مسیر‌عملای‌‌‌‌

است.

کاربرد مفاهیم اولیه آماری در تحقیق

نظری‌‌مانند‌آموزش‌مهاارت‌‌‌‌-بنا‌به‌تحقیقات‌علوم‌تربیتی،‌تدریس‌بعضی‌دروس‌عملی‌

عملای‌فراگیار‌باا‌‌‌‌‌-‌و‌متاوالی‌نظاری‌‌‌تاوأم‌شنا،‌رانندگی‌و‌امثال‌آن‌نیازمند‌آموزش‌و‌آشانائی‌‌

.‌لاذا‌نویسانده‌بارای‌ایان‌‌‌‌‌اشاد‌ب‌یما‌‌هاا‌‌آناولیه‌و‌مورد‌نظر‌آن‌علم‌و‌سپس‌تکارار‌‌‌یها‌مهارت

عملی‌را‌در‌کتاب‌پیش‌بینای‌نماوده‌‌‌‌-نظری‌نظری‌تحقیق،‌جلساتی‌متوالی‌و‌‌‌-مهارت‌‌عملی‌

‌‌.باشد‌یمکه‌مداهیم‌نظری‌و‌اولیه،‌به‌همراه‌‌انجام‌تمرین‌پروپوزال‌نویسی‌‌به‌طوری

.قبل‌از‌شروع‌محاسبات‌آماری‌دانستن‌نکات‌زیر‌ضروری‌است‌

اسمی‌سازنده‌پرسشانامه‌اصالی(‌و‌ساپس‌‌‌‌‌یکدهاشنامه‌)شامل‌قلب‌تحقیق‌کمی‌پرس .1

.‌باشد‌یم‌ها‌آنعددی‌معادل‌‌یکدهادر‌نظر‌گرفتن‌

تعیین‌فراوانای،‌درصاد،‌میاانگین‌و‌انحاراب‌‌‌‌‌‌((SPSSاصل‌نهایی‌محاسبات‌آماری‌با‌ .2

معیار‌هر‌متییر‌بعد‌از‌تکمیل‌پرسشنامه‌است.‌فراوانی‌و‌درصاد‌مخصاوص‌تحقیقاات‌‌‌‌

www.fuka.ir

72 روش تحقیق بدون معلم

ی‌شده‌است‌اما‌در‌تحقیقات‌کمی‌عاالوه‌بار‌میاانگین‌از‌شااخص‌‌‌‌‌کیدی‌تبدیل‌به‌کم

استداده‌نمود.‌توان‌یمنیز‌

اعتبار‌شاخص‌مرکزی‌میانگین‌در‌توصی ‌نتایج‌به‌کم‌باودن‌مقادار‌انحاراب‌معیاار‌‌‌‌‌ .1

از‌میانگین‌اصلی(‌بستگی‌دارد،‌و‌در‌صاورت‌بااال‌باودن‌‌‌‌‌ها‌داده‌یها‌تداوت)میانگین‌

را‌باید‌معیار‌قرار‌داد.‌"مد"انحراب‌معیار،‌میانه‌و‌یا‌

نتایج‌تحقیق‌به‌دو‌صورت‌مشااهده‌چشامی‌محقاق‌باا‌مقایساه‌میاانگین‌در‌‌‌‌‌‌‌‌ی‌سهیمقا .4

در‌نتایج‌کیدی‌است‌اما‌اثبات‌معنی‌دار‌بودن‌واقعی‌‌ها‌یفراواننتایج‌کمی‌و‌با‌مقایسه‌

راه‌‌نیتار‌‌سااده‌.‌باشاد‌‌یما‌‌هاا‌‌آزماون‌اختالب‌یا‌اختالفات‌مشاهده‌شده‌با‌اساتداده‌از‌‌

(‌Rوابسته‌و‌با‌)‌یرهایمتی(‌به‌صورت‌دو‌به‌دو‌Correlateسه‌محاسبه‌همبستگی‌)مقای

.شود‌یممستقیم‌و‌یا‌معکوس‌تدسیر‌‌ی‌رابطه؛‌و‌به‌باشد‌یم‌‌±‌1بین

بای‌‌‌±در‌نتاایج‌کیدای‌باین‌)‌‌‌‌هاا‌‌یفراوانا‌در‌نتاایج‌کمای‌و‌مقایساه‌‌‌‌‌ها‌نیانگیممقایسه‌ .1

....‌(‌و‌باه‌‌هاا‌‌یدا‌یککای‌دو‌در‌و‌‌ها‌یکمنهایت(‌و‌با‌آزمونهای‌آماری‌)تی‌تست‌در‌

و‌مقایسه‌با‌پنج‌صدم(‌در‌دو‌گروه‌به‌بااال‌انجاام‌و‌پای‌ولیاو‌زیار‌‌‌‌‌‌‌P valueصورت‌)

‌پنج‌صدم‌نمایش‌داشتن‌رابطه‌)اختالب‌معنی‌دار(‌‌بین‌دو‌یا‌چند‌متییر‌اسمی‌است.

قابل‌ذکر‌است‌که‌مراحال‌کامال‌آمااری‌بسایار‌پیچیاده‌و‌مشاکل‌اسات‌و‌در‌تحقیقاات‌‌‌‌‌‌‌‌‌

اربرد‌مدیدی‌ندارد.‌در‌تحقیقات‌بزرگ‌نیاز‌در‌تایم‌طراحای‌یاک‌متخصاص‌آماار‌‌‌‌‌‌‌محدود،‌ک

آموزشی‌برای‌اکثریت‌متخصصین‌‌ی‌بستهبرای‌محاسبات‌پیچیده‌وجود‌دارد.‌لذا‌دانستن‌همین‌

‌.کند‌یمغیر‌آماری‌تحقیق‌کدایت‌

‌

‌

‌

www.fuka.ir

73 اطالعات بدست آمده ی( آمارسهیو مقا فی)توص لیو تحل هیتجزفصل دوم:

( و تحقیقات سادهSPSSبرای تجزیه و تحلیل اطالعات در ) چهار عمل اصلی آماری

(SPSSمحاسبه در رایانه با یرهایسم)

و پیشرفته بعد اجرا در تحقیقات ساده ( SPSSالکترونیک ) در اطالعات پرسشنامه

شبیه‌سازی‌آمار‌به‌چهار‌عمل‌اصلی‌در‌ریاضیات‌فقط‌برای‌طبقه‌بنادی‌و‌یاادگیری‌بهتار‌‌‌‌

سشانامه‌‌تجزیه‌و‌تحلیل‌اطالعات‌بدست‌آمده‌در‌تحقیق‌توسط‌پرسشنامه‌کتبی‌است.‌تبدیل‌پر

کتبی‌به‌پرسشنامه‌الکترونیک‌در‌تحقیقات‌کمی‌را‌نویسنده‌خالصه‌نموده‌و‌معتقد‌اسات‌اگار‌‌‌

را‌در‌قالب‌چهار‌عمل‌اصلی‌یاد‌بگیرد‌خاود‌‌ SPSSیا‌دستورات‌آماری‌‌رهایمسپژوهشگر‌کل‌

را‌انجام‌داده‌‌در‌صاورت‌نیااز‌باه‌‌‌‌‌تحقیقات ساده و بدون اشکالقادر‌خواهد‌بود‌کارهای‌اولیه‌

از‌اسااتید‌‌‌یا‌کتاب‌دکتار‌افشاین‌نیاا‌و‌گاهاا‌‌‌‌ SPSSاده‌از‌دستورات‌بیشتر‌از‌خود‌راهنمای‌استد

آماری‌راهنمایی‌بگیرد.

در‌فصل‌اول‌مرحله‌اول‌یا‌نوشتن‌عنوان،‌موضوع‌وضعیت‌نمارات‌‌‌دیخواه‌یمفر،‌کنید‌

تن‌درس‌زبان‌در‌دو‌دانشکده‌مدیریت‌و‌توان‌بخشی‌را‌بررسی‌نمائیاد.‌در‌ایان‌مرحلاه‌از‌نوشا‌‌‌‌

گیری‌مانند‌تعیین‌میانگین‌هار‌کاالس‌را‌هادب‌بنویساید.‌‌‌‌‌‌‌قابل‌اندازه‌یها‌هدبپروپوزال‌‌باید‌

مرحله‌دوم‌مربوط‌به‌بیان‌مسئله‌و‌تا‌حد‌الزم‌سوابق‌تحقیاق‌بارای‌مساتند‌کاردن‌آن‌اسات.‌در‌‌‌‌‌‌

آوری‌اطالعات‌از‌جمله‌پرسشنامه‌‌مرحله‌سوم‌نوشتن‌پروپوزال‌یا‌اجرا‌گام‌مهم‌تهیه‌ابزار‌جم

اسامی(‌باه‌سااختار‌کادهای‌‌‌‌‌‌یکادها‌)‌هاا‌‌دادهو‌تبادیل‌سااختار‌‌‌‌ها‌پرسشنامهاست.‌بعد‌تکمیل‌

.‌اجرا‌مسیر‌یا‌دستورات‌‌محاسبه‌فراوانی،‌درصاد‌و‌‌میینما‌یم(،‌وارد‌(SPSSرا‌به‌‌ها‌آنعددی‌

باه‌کماک‌‌‌‌)مرحله‌تحلیل‌و‌آزماون(‌‌ها‌نیانگیم‌ی‌سهیمقاتوصیدی‌تحقیق(‌و‌‌ی‌مرحلهمیانگین‌)

SPSS ر‌پرسشنامه‌الکترونیکی‌شامل‌چهار‌عمل‌اصلی‌زیر‌برای‌تحقیقاات‌سااده‌و‌هشات‌‌‌‌و‌د‌

‌مرحله‌تکمیلی‌آن‌برای‌تحقیقات‌پیشرفته‌به‌شرح‌مراحل‌زیر‌است.‌

و‌ایان‌‌‌SPSSدر‌‌هاا‌‌فرمولو‌تنها‌یادگیری‌کاربرد‌مسیرها‌یا‌‌باشد‌ینمنیاز‌‌ها‌فرمولحدظ‌‌

ملکاه‌ذهان‌‌‌‌هاا‌‌آنبسایاری‌از‌‌‌،تداده‌مکارر‌اس‌از‌عدببرای‌هر‌محقق‌کافی‌است.‌اگر‌چه‌‌کتاب

‌.شود‌یم

www.fuka.ir

74 روش تحقیق بدون معلم

دادن کد اسمی به پرسشنامه کتبی برای تبدیل بوه پرسشونامه مسیر عمل اصلی اول:

الکترونیک

گیاری‌هادفی‌از‌اهاداب‌‌‌‌‌هر‌سؤال‌یاا‌هار‌گاروه‌ساؤاالت‌پرسشانامه‌بارای‌انادازه‌‌‌‌‌‌‌‌مقدمه:

تا‌هام‌جواناب‌مختلا ‌هادب‌‌‌‌‌ماهرانه‌باید‌طراحی‌شود‌‌کامالاختصاصی‌پرسشنامه‌به‌صورت‌

گیری‌شده‌و‌هم‌پاسخگوی‌دقیق‌از‌پاسخگوی‌شانسی‌و‌بی‌دقت‌قابل‌تشخیص‌باشد.‌از‌‌اندازه

نیسات.‌لاذا‌بارای‌‌‌‌‌SPSSکتبی‌قابال‌تحلیال‌توساط‌‌‌‌‌یها‌پرسشنامهآن‌جایی‌که‌اطالعات‌کلی‌

در‌‌از‌کدبندی‌)اسمی(‌در‌پرسشنامه‌کتبای‌و‌ازکادهای‌عاددی‌‌‌‌ها‌دادهتبدیل‌اطالعات‌خام‌به‌

باه‌‌‌هاا‌‌آنکتبای‌تکمیال‌شاده،‌بارای‌وارد‌کاردن‌‌‌‌‌‌‌یهاا‌‌پرسشنامهآوری‌‌شروع‌و‌یا‌پس‌از‌جم

spssمیکن‌یماستداده‌‌.

: ساختن پرسشنامه الکترونیک از پرسشنامه کتبی خام ها دادهساختار

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بایااااد‌بعااااد‌آوردن‌برنامااااه‌روی‌‌‌spssباااارای‌ساااااختن‌پرسشاااانامه‌الکترونیااااک‌در‌

Variable Wivesدر‌سمت‌چ ‌زیر‌‌‌spssکلیک‌نمود‌و‌کدهای‌اسامی‌پرسشانامه‌خاام‌را‌‌‌‌‌‌

‌را‌با‌اسم‌دلخواه‌ذخیره‌نمود.‌وارد‌آن‌spssدراولین‌ستون‌

اسمی‌سن،‌جنس،‌رشته‌و‌نمارات‌بساازید.‌‌‌‌یکدهایک‌پرسشنامه‌محدود‌و‌فرضی‌شامل‌

ین‌کاه‌آیاا‌‌‌خودتان‌فرضی‌برای‌توصی ‌)نمایش‌نمرات‌دو‌کاالس(‌و‌تحلیال‌)مقایساه‌میاانگ‌‌‌‌

پرسشانامه‌را‌‌‌‌21دانشجو‌از‌هر‌کاالس‌درس‌ریاضای‌‌‌‌11تداوت‌دو‌کالس‌واقعی‌است(‌بجای‌

اسامی‌‌پرسشانامه‌کاد‌عاددی‌بدهیاد‌و‌روی‌پرسشانامه‌اول‌‌‌‌‌‌‌‌یکدهافرضی‌تکمیل‌نمایید.‌)به‌

فار،‌کنیاد‌و‌‌‌‌"کدی‌اسمی"یادداشت‌کنید.‌به‌عبارت‌دیگر‌‌برای‌هر‌سئوال‌پرسشنامه‌کتبی‌

(.‌2و‌بارای‌زن‌‌‌1برای‌کد‌اسمی‌جنس‌و‌برای‌مرد‌کد‌عاددی‌‌فرضادهید.‌)سپس‌کد‌عددی‌ب

و‌‌x10تاا‌‌‌X1کادهای‌اسامی‌‌‌‌Aدانشاجو‌درس‌ریاضای‌کاالس‌‌‌‌‌‌11اسمی‌نمرات‌‌یکدهادر‌

را‌فر،‌کنید.‌‌‌Y10تا‌کد‌‌Y1کدهای‌اسمی‌‌Bبرای‌درس‌ریاضی‌کالس‌

www.fuka.ir

75 اطالعات بدست آمده ی( آمارسهیو مقا فی)توص لیو تحل هیتجزفصل دوم:

‌ View ساامت‌‌در‌پنجااره‌بااا‌چناادین‌مرباا ‌در‌ق‌spssبعااد‌از‌وارد‌شاادن‌بااه‌ناارم‌افاازار‌

Variableعمودی‌اول‌به‌نام‌‌‌ستون)در‌پائین‌و‌چ ‌جدول(‌وارد‌شده‌و‌در‌(name‌)یکادها‌‌

‌‌x1-x2-x3خام‌و‌حتی‌گروه‌سؤاالت‌مشابه‌را‌که‌باا‌کاد‌اسامی‌‌‌‌‌‌ی‌پرسشنامهاسمی‌‌سؤاالت‌

وارد‌کنیاد.‌و‌باه‌ناام‌خودتاان‌در‌‌‌‌‌‌..y1-y2-y3و‌گروه‌سؤاالت‌مشابه‌دوم‌را‌که‌با‌کد‌اسمی‌‌

File نرم‌افزار‌‌SPSSذخیره‌نمایید.‌مسیر‌اجرا‌در‌فرمول‌و‌جدول‌نمونه‌زیر‌آمده‌است‌و‌بعاد‌‌‌

را‌برای‌اقدامات‌بعدی‌با‌اسم‌مورد‌نظرتاان‌‌‌از‌انجام‌این‌مرحله‌پرسشنامه‌اصلی‌ساخته‌شده‌آن

ذخیره‌نمایید.‌

Name → Nominal1 Kods → Save ستون‌ →‌Spss → Variable view

اسقمی پرسشقنامه یکقدها با SPSSصفحه اول ساختن پرسشنامه الکترونیک در نمونه

‌خام

‌spssاسمی‌به‌ستون‌اول‌‌یکدها(‌نمونه‌صدحه‌شبیه‌وارد‌کردن‌1-2جدول‌)

spssنمونه صفحه شبیه وارد کردن کدهای اسمی به ستون اول 61 6-2 جدول

.. ... ... Variable3 Variable2 Variable1

ها یاسمکد

سئوال اول

Jens

سئوال دوم

Sen

…….

Nomre(X1)

name – subject – mark تحصیلی،‌نمره‌و‌غیره‌،‌رشتهاسم‌کدهای‌اسمی‌مانند:‌.1

www.fuka.ir

76 روش تحقیق بدون معلم

………..

X2

Y1

سئوال آخر

‌

اشکاالت‌زیاادی‌در‌کال‌مراحال‌تحقیاق‌ممکان‌اسات‌ر ‌دهاد‌کاه‌محقاق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تذکر مهم:

‌SPSSدر‌‌هاا‌‌دادهاز‌اجرا‌و‌با‌هشات‌ویارایش‌‌‌در‌پرسشنامه‌قبل‌‌ها‌آنکاردان‌با‌پیش‌بینی‌اولیه‌

سادانه‌بنادرت‌ایان‌اشاکاالت‌در‌‌‌‌‌أخواهاد‌باود.‌مت‌‌‌هاا‌‌آنبعد‌از‌اجرا‌مقدماتی‌قاادر‌باه‌اصاالح‌‌‌‌

.‌بعضای‌‌دیا‌نما‌یمگیری‌تحقیق‌را‌کم‌یا‌بی‌اعتبار‌‌و‌نتیجه‌ردیگ‌یمتحقیقات‌مد‌نظر‌محقق‌قرار‌

الت(‌ممکان‌اسات‌ساؤاالت‌گناگ‌‌‌‌‌از‌اینکاه‌محقاق‌)طاراح‌ساؤا‌‌‌‌‌اناد‌‌عباارت‌از‌این‌اشتباهات‌

طراحی‌کند.‌پاسخگو‌ممکن‌است‌بی‌دقت‌و‌شانسای‌پاساخ‌دهاد.‌کاد‌اسامی‌و‌کاد‌عاددی‌‌‌‌‌‌‌‌

ممکن‌است‌در‌پرسشنامه‌الکترونیک‌اشتباه‌وارد‌شود.‌محقق‌متخصص‌کسی‌است‌که‌هام‌در‌‌

و‌پایاایی‌قاادر‌باه‌کشا ‌ایان‌‌‌‌‌‌‌ SPSSزمان‌طراحی‌با‌روایی‌و‌هام‌پاس‌از‌اجارا‌آزمایشای‌باا‌‌‌‌‌

سدانه‌به‌جهت‌نا‌آشنایی‌دقیق‌اکثر‌پژوهشگران‌با‌فنون‌طرح‌أباشد.‌مت‌ها‌آنو‌اصالح‌‌اشتباهات

نتااایج‌‌اینگونااه‌‌SPSSسااؤاالت‌دروغ‌یاااب‌و‌کشاا ‌‌اشااکاالت‌پااس‌از‌اجاارا‌آزمایشاای‌در‌‌

تحقیقات‌معتبرنیستند‌و‌دست‌اندرکاران‌را‌بر‌آن‌داشته‌است‌که‌به‌جای‌توصایه‌باه‌اساتداده‌از‌‌‌‌

سؤاالت‌استاندارد‌و‌غیر‌بومی‌را‌بومی‌نموده‌و‌مورد‌اجارا‌قارار‌دهناد.‌‌‌‌سؤاالت‌محقق‌ساخته،‌

در‌حالی‌که‌غیر‌بومی‌بودن‌اینگونه‌ساؤاالت‌خطاری‌کمتار‌از‌غیار‌اساتاندارد‌باودن‌ساؤاالت‌‌‌‌‌‌‌‌

محقق‌ساخته‌ندارد.‌مقداری‌از‌این‌فنون‌رف ‌اشکال‌به‌زبان‌بسیار‌ساده‌در‌هشت‌ویرایش‌برای‌

‌ل‌اصلی‌آمده‌است.تحقیقات‌پیشرفته‌بعد‌چهار‌عم

www.fuka.ir

77 اطالعات بدست آمده ی( آمارسهیو مقا فی)توص لیو تحل هیتجزفصل دوم:

آوری شوده جمع یها پرسشنامهعددی کل یکدهامسیر وارد کردن عمل اصلی دوم:

به پرسشنامه الکترونیک

SPSSالکترونیک در هتکمیل شده کتبی به پرسشنام یها پرسشنامهوارد کردن

باه‌کاد‌اسامی‌‌‌‌‌مثال.‌میده‌یمعددی‌‌یکدهااسمی‌اولین‌پرسشنامه‌تکمیل‌شده‌‌یکدهابه‌

.‌حاال‌بارای‌وارد‌کاردن‌‌‌‌میکنا‌‌یما‌برای‌مرد‌عدد‌یک‌و‌برای‌زن‌کد‌عددی‌دو‌فار،‌‌جنس‌

)در‌پائین‌چ ‌جدول(‌‌Data View )جواب‌سئوال‌ها(‌روی‌‌‌ها‌پرسشنامهکدهای‌عددی‌کل‌

کدهای‌عددی‌داده‌‌(1)افقی‌شماره‌‌سطرکلیک‌نموده‌و‌در‌‌ک‌ساخته‌شدهیپرسشنامه‌الکترون

اول‌را‌از‌سائوال‌اول‌تاا‌سائوال‌آخار‌باه‌‌‌‌‌‌‌ی‌شاده‌تکمیال‌‌‌کتبای‌‌ی‌پرسشانامه‌شده‌به‌سائواالت‌‌

صورت‌کدهای‌عددی‌وارد‌وبه‌همین‌ترتیب‌پرسشنامه‌دانشجوی‌بعدی‌را‌‌تاا‌آخارین‌سائوال‌‌‌‌

بعدی‌پرسشنامه‌وارد‌کرده‌وهر‌از‌گاهی‌ذخیره‌کنیاد.‌هار‌ساطر‌پرسشانامه‌بارای‌‌‌‌‌‌‌یسطرهادر‌

تکمیال‌شاده‌برابار‌تعاداد‌‌‌‌‌‌یاساطره‌یک‌پرسشنامه‌کتبی‌است.‌تعاداد‌‌‌یها‌جوابوارد‌کردن‌

دانشجوی‌مورد‌مطالعه‌با‌‌21سطر‌به‌تعداد‌‌21جامعه‌مورد‌مطالعه‌است.‌پس‌از‌اجرا‌و‌پر‌شدن‌

عددی،‌پرسشنامه‌الکترونیکی‌شاما‌آمااده‌گردیاده‌و‌قابال‌توصای ‌و‌تحلیال‌اسات.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یکدها

‌ای‌از‌آن‌در‌زیر‌آمده‌است.‌نمونه

‌

‌

‌

‌

www.fuka.ir

78 روش تحقیق بدون معلم

عقددی( در هقر سقطر پرسشقنامه یکقدها ) هقا پرسشقنامه نمونه وارد کقردن جقواب

SPSSالکترونیک در

spssنمونه شبیه وارد کردن کدهای عددی به سطرهای 64 2-2 جدول

سئوال آخر

... ….

...... Y3

.......... X2

سئوال ..... Nomre(X1)

..... ........

سئوال دوم

(sen)

سئوال اول (Jens)

یکدها یاسم

ها پرسشنامه

پرسشنامه اول کد عددی کد عددی ......... ................ ........ ......

کد عددی کد عددی پرسشنامه

دوم

...... ........ پرسشنامه

سوم

پرسشنامه

چهارم

..... ....... .....

........ ...... .... پرسشنامه

آخر

عددی،‌‌جدول‌به‌دست‌آمده‌قابل‌محاسبه،‌‌یکدهاپس‌از‌اجرا‌‌و‌وارد‌شدن‌کل‌‌تبصره:

‌توصی ‌و‌تحلیل‌‌است.

‌

www.fuka.ir

79 اطالعات بدست آمده ی( آمارسهیو مقا فی)توص لیو تحل هیتجزفصل دوم:

یهوا پرسشونامه ( در هوا جوواب ) رهوا یمتغتوصیف آمواری مسیر: عمل اصلی سوم

الکترونیکی با جدول، نمودار و ...

عاددی‌باه‌آن‌هار‌شااخص‌‌‌‌‌‌یکادها‌ساخته‌شده‌و‌انتقال‌‌ی‌پرسشنامهپس‌از‌وارد‌شدن‌به‌

‌‌یهاا‌‌پنجاره‌‌،‌باا‌کلیاک‌روی‌‌دیا‌خواه‌یما‌،‌میاانگین‌و‌غیاره(‌را‌کاه‌‌‌‌‌ها‌یفراوانآماری‌)درصد‌

.‌در‌ایان‌‌دیا‌آ‌یما‌به‌دست‌‌ FrequenciesAnalysمربوطه‌به‌خصوص‌مسیر‌محاسبه‌فراوانی‌یا‌

دیاد‌‌ج‌یهاا‌‌ساتون‌آماری‌دیگر‌مورد‌درخواست‌نیز‌با‌‌یها‌شاخص،‌ها‌یفراوانحالت‌عالوه‌بر‌

‌(.1124نیا‌فرساد،‌‌)افشین‌دیآ‌یمبدست‌

کاه‌داخال‌هار‌کادام‌‌فراوانای،‌‌‌‌‌‌‌دیا‌آ‌یمپس‌از‌اجرا،‌‌جداولی‌از‌کدهای‌اسمی‌به‌دست‌

درصد،‌میانگین،‌انحراب‌معیار‌و‌...‌از‌کدهای‌عددی‌پرسشنامه‌نشان‌داده‌شده‌است.‌توصی ‌

‌ها‌استدادهست؛‌که‌از‌جمله‌و‌اصالح‌مراحل‌تحقیق‌با‌این‌اطالعات‌به‌دست‌آمده‌امکان‌پذیر‌ا

‌یا‌فواید‌محاسباتی‌دیگر‌آن‌به‌شرح‌زیر‌است:

،‌انحراب‌معیارها‌و‌غیاره‌باا‌‌‌ها‌نیانگیم،‌درصدها،‌ها‌یفراوانتوصیدی‌مانند‌‌یها‌جدولاین‌

‌.‌دیآ‌یممسیر‌محاسبه‌زیر‌بدست‌

با‌تبدیل‌این‌جداول‌به‌جداول‌دو‌یاا‌چناد‌بعادی‌فارسای‌قسامت‌عماده‌گازارش‌نهاایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌

‌‌دیآ‌یم(‌بدست‌ها‌نامه)یا‌تجزیه‌و‌تحلیل‌در‌پایان‌‌ها‌افتهیق‌در‌تحقی

Spss → Analyze → Descriptive Statistcs → Frequencies → suitable Data

shift to Right Desk → Statistics → (Mean - std …) → Continue → Ok

نمودار‌و‌غیره(‌‌-ی‌)جدول‌بصورت‌توصید‌رهایمتیاهداب‌یا‌سئواالت‌مقایسه‌‌تذکر مهم:

.‌اما‌این‌کم‌یا‌زیاد‌بودن‌متییری‌نسبت‌به‌متییار‌‌دهد‌یمتداوت‌ظاهری‌دو‌یا‌چند‌متییر‌را‌نشان‌

کاای‌دو‌و‌غیاره(‌قارار‌‌‌‌‌-تای‌تسات‌‌‌‌-که‌مورد‌آزماون‌)همبساتگی‌‌‌‌شود‌یم‌دییتأدیگر‌زمانی‌

ر‌عمل‌اصلی‌چهاار‌آماده‌‌‌د‌ها‌آزمونشود.‌این‌‌دییتأدار‌داشتن‌یا‌نداشتن‌‌بگیرد‌و‌تداوت‌معنی

‌.است

www.fuka.ir

81 روش تحقیق بدون معلم

یهوا پرسشونامه ( در هوا جوواب ) رهایمتغمقایسه یا تحلیل مسیرعمل اصلی چهارم:

..و . ها آزمونالکترونیکی با

ظااهری‌حاصال‌در‌توصای ‌اطالعاات‌‌‌‌‌‌یها‌تداوتاثبات‌یا‌رد‌‌ها‌آزمونفلسده‌استداده‌از‌

و‌در‌‌‌Pvalueا‌محاسابه‌‌بصورت‌جدول‌یا‌نمودار‌در‌عمال‌اصالی‌ساوم‌اسات‌کاه‌در‌اینجاا‌با‌‌‌‌‌‌‌

ارزیابی‌واقعی‌میانگین‌نمره‌دو‌گاروه‌در‌درس‌‌‌مثالآمده‌است.‌‌Sigبصورت‌‌ها‌آزمونجداول‌

کاه‌آیاا‌تدااوت‌‌‌‌‌ردیا‌گ‌یما‌تداوت‌دارد‌مورد‌آزمون‌قارار‌‌‌ظاهراکه‌‌1/11و‌‌11فیزیک‌با‌نمره‌

اجتمااعی‌‌تدااوت‌دارد‌و‌اگار‌دارد‌کادام‌بیشاتر‌اسات‌و‌یاا‌شخصایت‌دو‌گاروه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌واقعاظاهری‌

تداوت‌دارد‌یا‌نه‌و‌اگر‌دارد‌کدام‌بیشتر‌است.‌مقایسه‌اول‌کمی‌و‌با‌تی‌تست‌و‌آنالیز‌واریانس‌

نمره‌یا‌دو‌شخصایت‌تدااوت‌‌‌‌است‌و‌مقایسه‌دوم‌با‌کای‌دو‌و‌کراس‌کال‌والیس‌است.‌اگر‌دو

‌(‌کمتر‌پنج‌صدم‌بود‌و‌رابطه‌اثبات‌شد،‌محقاق‌بارای‌مساتقیم‌و‌یاا‌‌‌‌sig)‌‌Pvalueداشت‌یعنی‌‌

کیداای‌از‌‌یرهااایمتیمعکااوس‌بااودن‌رابطااه‌در‌متییرهااای‌کماای‌از‌همبسااتگی‌پیرسااون‌و‌در‌‌‌

.‌عدد‌حاصل‌از‌همبستگی‌باالتر‌صدر‌نشاان‌رابطاه‌مساتقیم،‌‌‌‌کند‌یمهمبستگی‌اسپیرمن‌استداده‌

عدد‌مندی‌نشان‌رابطه‌معکوس‌و‌صدر‌نمایش‌عدم‌رابطه‌باین‌دو‌متییار‌وابساته‌اسات.‌خالصاه‌‌‌‌‌‌

‌ظاهری‌به‌شرح‌زیر‌است.‌یها‌تداوتمختل ‌برای‌اثبات‌‌یها‌ونآزمدر‌‌ها‌دادهمقایسه‌

مقایسه یا تحلیل ساده با همبستگی

کاه‌‌‌ (Correlateوابساته‌‌باا‌)‌‌‌یرهاا‌یمتیمسیر‌یا‌دستور‌تحلیل‌با‌تعیین‌همبستگی‌دو‌به‌دو‌

(‌در‌وساط‌جادول‌‌‌sig(‌را‌نیاز‌بصاورت‌)‌‌Pvپی‌ولیاو‌)‌‌تواند‌یم(‌‌±‌1عالوه‌بر‌همبستگی‌بین)‌

‌گی‌و‌بصورت‌کلی‌ارائه‌نماید.همبست

Spss → Analyze → correlate → bivariate →Suitable Data shift to right Desk

→ ok

www.fuka.ir

81 اطالعات بدست آمده ی( آمارسهیو مقا فی)توص لیو تحل هیتجزفصل دوم:

تحقیق یرهایمتغمخصوص یها آزمونبا تر قیدقتحلیل

برای متغیر کمی T Test :الف

(‌با‌آزماون‌‌که‌میانگین‌‌قابل‌تدسیر‌دارد‌ها‌آنمسیر‌یا‌دستور‌تحلیل‌دو‌متییر‌کمی‌مستقل)

‌:به‌شرح‌زیر‌است‌"تی‌تست‌مستقل"

Analyze → Analyze → Compare Mean → Independent Sample T Test →

Suitable Data shift to right Desk → Continue → Define( Nominal Cods) -

ok

(‌عدد‌پی‌ولیو‌است‌کاه‌اگار‌کمتار‌پانج‌صادم‌باود‌تدااوت‌‌‌‌‌‌‌‌sigدر‌جدول‌حاصل‌ستون‌)

‌هری،‌واقعی‌و‌معنی‌دار‌است.ظا

کیفی یرهایمتغ( برای χکای دو یا کای اسکور ) :ب

ه‌یاا‌بشاتر‌باا‌‌‌‌انگین‌با‌مدهوم‌ندارد(‌در‌دو‌گارو‌که‌می‌ها‌آندستور‌تحلیل‌متییرهای‌کیدی‌)

‌"کای‌دو"آزمون‌

Spss → Analyze → Descriptive Summarize → Cross tab → مورد‌نظر‌‌یها‌دادهانتقال‌‌‌‌‌‌‌‌

به‌‌‌کادر‌سمت‌راست‌‌‌‌‌‌‌‌ →Statistics → Chi-Squire → Continue → Ok

(‌عدد‌پی‌ولیو‌است‌که‌اگار‌کمتار‌پانج‌صادم‌باود‌تدااوت‌‌‌‌‌‌‌sigدر‌جدول‌حاصل‌ستون‌)

‌ظاهری،‌واقعی‌و‌معنی‌دار‌است.

واقعای‌را‌بارای‌تماام‌‌‌‌‌Pvalueقسامت‌الا ‌و‌ب‌جاواب‌‌بسایار‌نزدیاک‌باه‌‌‌‌‌‌‌‌یهاا‌‌آزمون

تار‌باه‌جادول‌آخار‌‌‌‌‌‌.‌برای‌آزمون‌واقعای‌و‌اختصاصای‌‌کند‌یمحاسبه‌تحقیقات‌کمی‌و‌کیدی‌م

از‌آقای‌دکتر‌فرساد‌افشین‌نیا‌مراجعاه‌و‌باا‌‌‌‌"ها‌دادهتحلیل‌کاربردی‌" همین‌فصل‌و‌یا‌به‌کتاب

استداده‌از‌تحقیقات‌مشابه‌آزمون‌دقیق‌تری‌را‌به‌اجرا‌در‌آورید.

www.fuka.ir

82 روش تحقیق بدون معلم

ها و مسیر محاسبه آن خالصه مراحل آماری

الکترونیکی یها پرسشنامهدر ها جوابلیل شاخص آماری مقایسه یا تح

مقدمه

تار‌باه‌ساه‌شاکل‌‌‌‌‌‌ه‌و‌نامطمئن‌تا‌پیچیده‌ولی‌مطمئنمقایسه‌اطالعات‌به‌دست‌آمده‌از‌ساد

‌.شود‌یمزیر‌انجام‌

(‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌با‌مشاهده‌محقق‌‌‌ها‌نیانگیم)‌ها‌شاخصکمتر‌و‌بیشتر‌بودن‌‌..

با‌تست‌همبستگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌-1+‌و‌1بین‌‌رهایتیممقایسه‌دو‌به‌دو‌

بین‌‌‌رهایمتیمقایسه‌دو‌به‌دو‌یا‌بیشتر‌تا‌‌‌+‌-کمی‌و‌کیدی(‌یها‌آزمونبا‌‌‌‌‌‌‌‌(‌

هقا نیانگیم) ها شاخصیاکمتر و یا بیشتر بودن اهری رهایمتغای الف: مقایسه مشاهده

)...

آماوزان‌دو‌‌‌مثال‌میاانگین‌نماره‌داناش‌‌‌‌‌هاا‌‌نیانگیا‌متر‌و‌بیشتر‌بودن‌مشاهده‌اطالعات‌با‌کم

بیشتر‌اسات‌اماا‌‌‌‌‌11/11ظاهراباشد‌‌11/11و‌دیگری‌‌11کالس‌مشابه‌در‌یک‌درس.‌اگر‌یکی‌

بیشتر‌اسات‌و‌تدااوت‌معنای‌‌‌‌‌11که‌مساوی‌هستند‌و‌‌دهد‌یمنشان‌‌ها‌آزمونگاهی‌همبستگی‌یا‌

‌دار‌نیست.‌دار‌است‌و‌یا‌تداوت‌معنی

-6+ و 6بین رهایمتغقایسه دو به دو ب: م

اساات.‌‌‌Correlateوابسااته‌بااا‌همبسااتگی‌و‌دسااتور‌‌یرهااایمتیتحلیاال‌یااا‌مقایسااه‌دو‌بااه‌دو‌

باا‌همبساتگی‌قابال‌اساتداده‌در‌‌‌‌‌‌‌-1+‌و‌1(‌باین‌‌هاا‌‌یدیکدر‌‌ها‌دادهو‌خود‌‌ها‌یکم)میانگین‌در‌

و‌یاا‌‌‌هاا‌‌جاواب‌دو‌باه‌دو‌‌‌.‌همبساتگی‌باشاد‌‌یمنیز‌‌ها‌پرسشنامهپایایی‌و‌سؤاالت‌قوی‌و‌ضعی ‌

(‌با‌دستور‌زیر‌باه‌‌Pvalue(‌و‌ضریب‌همبستگی‌)Rوابسته‌و‌برای‌محاسبه‌همبستگی‌)‌یرهایمتی

‌(:1124)تبرایی‌یاسر،‌‌دیآ‌یمدست‌

Spss → Analyze → correlate → bivariat → Suitable Data shift to right Desk →

ok

www.fuka.ir

83 اطالعات بدست آمده ی( آمارسهیو مقا فی)توص لیو تحل هیتجزفصل دوم:

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بصااورت‌مثباات‌یااا‌منداای‌مقاادار‌‌‌(Rدر‌جاادول‌بااه‌دساات‌آمااده‌عااالوه‌باار‌همبسااتگی‌)‌

(P value(بصورت‌‌)sigنیز‌به‌دست‌‌)هات‌)مساتقیم‌یاا‌معکاوس(‌رابطاه‌و‌‌‌‌‌‌جکه‌اولی‌‌دیآ‌یم

‌.دهد‌یمدومی‌وجود‌یا‌عدم‌وجود‌رابطه‌معنی‌دار‌را‌نشان‌

و‌‌دهاد‌‌یما‌را‌نشاان‌‌‌هاا‌‌آنشایان‌ذکر‌است‌که‌تداوت‌میانگین‌دو‌متییر،‌اختالب‌ظاهری‌

اگار‌بار‌‌‌‌باه‌آن‌اخاتالب‌اطمیناان‌داشات‌اماا‌‌‌‌‌‌تاوان‌‌یمگر‌زیاد‌باشد‌و‌انحراب‌معیار‌کم‌باشد‌ا

Pعکس‌باشد‌نیازمند‌آزمون‌است‌تا‌واقعی‌بودن‌این‌اختالب‌با‌آزمون‌مربوطاه‌‌و‌باا‌مقادار‌)‌‌‌

value.به‌اثبات‌برسد‌‌)‌

ی‌هار‌‌.‌عادد‌بااال‌‌ساازد‌‌یمیک‌مرب ‌‌ردر‌جدول‌خروجی‌به‌دست‌آمده‌تقاط ‌هر‌دو‌متیی

تاا‌+ (‌بین‌sigیا‌)‌(Pvaueو‌عدد‌وسطی‌هر‌مرب ‌پی‌ولیو‌)‌-1+‌و‌1مرب ‌همبستگی‌بین‌

‌.دهد‌یمدو‌متییر‌باال‌و‌چ ‌جدول‌را‌نشان‌‌-

- + تا )دو یا بیشتر( بین رهایمتغمقایسه :ج

باین‌‌‌‌اه‌آزمونکه‌میانگین‌ندارد‌مورد‌مقایسه‌در‌‌ها‌یدیکو‌فراوانی‌در‌‌ها‌یکممیانگین‌در‌

تا‌‌‌+‌-پارامتریاک‌از‌جملاه‌تای‌تسات‌و‌‌‌‌‌‌یهاا‌‌آزماون‌کمی‌با‌)‌یرهایمتی.‌ردیگ‌یمقرار‌‌‌

غیار‌پارامتریاک‌از‌جملاه‌کاای‌دو‌و‌غیاره(‌توساط‌‌‌‌‌‌‌‌یهاا‌‌آزماون‌کیدای‌باا‌)‌‌‌یرهایمتیغیره(‌و‌

(‌به‌دست‌آمده‌و‌مقایسه‌آن‌‌با‌پنج‌صدم‌فرضایه‌رد‌‌Pvآزمونهای‌مربوطه‌مقایسه‌و‌با‌پی‌ولی‌)

.‌‌شود‌یمبول‌و‌یا‌ق

‌تی‌تست

Analyze → Analyze → Compare Mean → Independent Sample T Test →

Suitable Data shift to right Desk → Continue → Define( Nominal Cods) - ok

‌کای‌دو

Spss → Analyze → Descriptive Summarize → Cross tab → نظر‌مورد‌یها‌دادهانتقال‌‌‌‌‌‌

کادر‌سمت‌راست‌‌‌‌‌‌‌به‌‌ →Statistics → Chi-Squire → Continue → Ok

www.fuka.ir

84 روش تحقیق بدون معلم

(‌با‌عدد‌Person(‌از)..Sigدر‌جدول‌خروجی‌‌عدد‌اول‌از‌چند‌عدد‌به‌دست‌آمده‌به‌نام‌)

(‌حاصال‌زیار‌پانج‌صادم‌باود،‌نماایش‌داشاتن‌‌‌‌‌‌‌‌Pکه‌اگر‌پی‌ولیو)‌شود‌یمپنج‌صدم،‌مقایسه‌

تداوت‌واقعی‌بین‌دو‌متییر‌است.

مرباوط‌باه‌‌‌‌‌SPSSدر‌کتاب‌دکتر‌افشین‌نیا‌و‌جداول‌‌ها‌آزمونل‌و‌تدسیر‌سایر‌دستور،‌مثا

و‌مشاتاقان‌تجزیاه‌و‌‌‌لوح‌فشرده‌همراه‌کتاب،‌راهنماای‌جاالبی‌بارای‌خواننادگان‌‌‌‌‌‌هر‌مثال،‌در

‌(.1124)افشین‌نیا،‌‌باشد‌یمتر‌‌تحلیل‌پیشرفته

www.fuka.ir

85 اطالعات بدست آمده ی( آمارسهیو مقا فی)توص لیو تحل هیتجزفصل دوم:

در تحقیقات پیشرفته SPSSویرایش اطالعات

SPSSهشت ویرایش قبل از توصیف و تحلیل اطالعات در مسیر

گیری‌اهداب‌با‌بیش‌از‌‌بیش‌از‌دو‌متییر‌و‌اندازه‌رهایمتیتحقیقات‌پیشرفته‌زمانی‌است‌که‌

یک‌سئوال‌در‌نظر‌گرفتاه‌شاود.‌چهاار‌عمال‌اصالی‌در‌ایان‌تحقیقاات‌پیشارفته‌مشاابه‌مرحلاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

توصی ‌و‌تحلیل‌آماری‌در‌مرحله‌سوم‌و‌تحقیقات‌ساده‌است‌اما‌در‌تحقیقات‌پیشرفته‌‌قبل‌از‌

باا‌هشات‌ویارایش‌در‌صاورت‌نیااز‌کنتارل‌‌‌‌‌‌‌‌‌SPSSچهارم‌‌بهتر‌است‌اطالعاات‌وارد‌شاده‌باه‌‌‌‌

.گردیده‌و‌سپس‌مرحله‌توصی ‌و‌تحلیل‌از‌چهار‌عمل‌اصلی‌انجام‌شود

تشخیص و اصوالح کودهای ناصوحیا وارد شوده در پرسشونامه مسیرویرایش اول:

الکترونیکی

طباق‌‌‌spssمینان‌از‌درست‌وارد‌شدن‌کادهای‌عاددی‌در‌قسامت‌بااالی‌جادول‌‌‌‌‌‌برای‌اط

را‌باا‌سایاه‌کاردن‌باه‌قسامت‌واقا ‌در‌سامت‌راسات‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها‌جوابدستور‌زیر‌کلیک‌نموده‌وکلیه‌

:میزن‌یمرا‌‌okجدول‌برده‌و‌کلید‌

Spss → Analyze → Descriptive Statistcs → Frequencies → suitable Data

shift to Right Desk → Statistical → (Mean - std …) → Continue → Ok

به‌دست‌آمده‌در‌جداول‌وجود‌اعدادی‌غیر‌از‌کادهای‌عاددی‌‌‌‌یها‌یفراواناگر‌درصد‌و‌

مربوطاه‌باه‌آن‌‌‌‌یهاا‌‌جاواب‌را‌نشان‌داد‌حاکی‌از‌اشتباه‌در‌واردکردن‌‌ها‌پرسشنامهداده‌شده‌به‌

‌.باشد‌یمکدهای‌عددی‌

پرسشونامه جواب پاسخگو( در خالی )سؤاالت بی یها خانه اصالح مسیرویرایش دوم:

الکترونیکی

در‌صورتی‌که‌پاساخ‌دهناده‌باه‌بعضای‌جاواب‌ساؤاالت‌پرسشانامه‌جاواب‌ناداده‌و‌لاذا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

پاسخ‌و‌خالی‌مانده‌است‌لذا‌بهتار‌اسات‌محقاق‌‌‌‌‌(‌بیspssدر‌)‌ها‌جوابمربوط‌به‌این‌‌یها‌خانه

خاالی(‌در‌پنجاره‌‌‌‌‌یهاا‌‌خاناه‌یانگین‌)به‌جاای‌‌از‌قسمت‌جایگزینی‌م‌ها‌جوابقبل‌از‌جم ‌زدن‌

www.fuka.ir

86 روش تحقیق بدون معلم

Missing Dataخاناه‌خاالی‌‌‌‌در‌مسیر‌یا‌دستور‌زیر‌اساتداده‌نماوده‌تاا‌میاانگین‌هار‌ساتون،‌در‌‌‌‌‌‌‌‌

به‌وجود‌نیاورده‌و‌تنها‌جم ‌پاذیری‌‌‌ها‌دادهجدول‌گذاشته‌شود.‌این‌کار‌هیچ‌تیییری‌در‌آنالیز‌

مجموعه‌ای‌جدید‌)بدون‌خانه‌خالی‌و‌‌یها‌ستون.‌قابل‌توجه‌است‌که‌سازد‌یمرا‌ممکن‌‌ها‌آن

که‌خانه‌خالی‌ندارد‌و‌جما ‌‌‌شود‌یم(‌بعد‌از‌آخرین‌ستون‌قبلی‌ساخته‌‌تر‌قیدقمعیار‌محاسبات‌

(.‌‌1124-)افشین‌نیا‌فرساد‌‌گردد‌یمسؤاالت‌ممکن‌

Spss → Transforming → Replace Missing Values → Suitable Data shift to

right Desk → Ok

دقت پاسخگو به سؤاالت مترادف، مشابه و یا بی یها پاسختشخیص مسیرویرایش سوم:

متضاد

طرح سؤاالتی برای تشخیص پاسخگوی بی دقت

قادر‌خواهد‌بود‌ساؤاالت‌فنای‌‌‌‌SPSSمحقق‌آشنا‌به‌محاسبات‌آماری‌و‌به‌خصوص‌فنون‌

‌یهاا‌‌پرسشانامه‌‌SPSSفناون‌‌مثل‌سؤاالت‌مترادب،‌متضاد‌و‌غیره‌طراحی‌نموده‌و‌با‌استداده‌از‌

را‌حذب‌نمایاد.‌ایان‌فناون‌ارتقااء‌پرسشانامه‌کتبای‌و‌‌‌‌‌‌‌‌ها‌آندقت‌را‌شناسایی‌و‌‌تکمیل‌شده‌بی

ارتقااء‌دقات‌پرسشانامه‌‌‌‌(‌نیز‌یکی‌از‌ابزار‌Validityبه‌دنبال‌خواهد‌آمد.‌روایی‌)‌ها‌آنمحاسبه‌

(‌نیاز‌‌Riliabilityایاایی‌)‌.‌پس‌از‌اجرا‌آزمایشی‌پباشد‌یمگیری‌اهداب‌قبل‌از‌اجرا‌‌برای‌اندازه

‌.کند‌یماهداب‌کمک‌‌تر‌قیدقگیری‌‌به‌ارتقاء‌این‌ابزار‌در‌اندازه

در‌طارح‌‌‌تواناد‌‌یما‌اگر‌محققی‌بخواهد‌دقات‌پرسشاگر‌و‌یاا‌پاساخگو‌را‌آزماایش‌کناد‌‌‌‌‌‌‌

سؤاالت‌دو‌الی‌سه‌مدهوم‌از‌کل‌سؤاالت‌را‌در‌قالب‌دو‌سئوال‌باه‌صاورت‌مساتقیم‌)مثبات(‌و‌‌‌‌‌

جاهای‌مختل ‌پرسشنامه‌از‌پاسخ‌دهنده‌سئوال‌نماید‌تاا‌باا‌محاسابه‌‌‌‌‌سئوال‌معکوس‌)مندی(‌در

کااذب‌او‌را‌از‌‌‌یهاا‌‌جاواب‌حوصاله‌و‌‌‌پاساخ‌دهناده‌یاا‌پرسشاگر‌‌بای‌‌‌‌‌‌سؤاالتهمبستگی‌این‌

‌کاذب‌را‌حذب‌نماید.‌‌یها‌پرسشنامهواقعی‌جدا‌و‌‌یها‌پاسخ

له‌متارادب(‌‌همبستگی‌سئوال‌مستقیم‌با‌معکوس‌همان‌سئوال‌)دو‌ستون‌یک‌معنا‌با‌دو‌جم

ای‌کاه‌در‌‌‌باید‌نزدیک‌به‌یک‌باشد.‌زیرا‌آن‌سئوال‌راج ‌به‌یاک‌معناا‌باوده‌اسات.‌پرسشانامه‌‌‌‌‌

www.fuka.ir

87 اطالعات بدست آمده ی( آمارسهیو مقا فی)توص لیو تحل هیتجزفصل دوم:

معکاوس‌)دروغ‌یااب(‌پاساخ‌متدااوت‌دارد‌را‌از‌لیسات‌‌‌‌‌‌‌-تمامی‌سئواالت‌یا‌مدا‌هیم‌مساتقیم‌‌

کمای‌و‌همبساتگی‌‌‌‌یرهاا‌یمتیبارای‌‌‌"پیرسون"همبستگی‌‌ی‌محاسبهحذب‌نمائید.‌‌ها‌پرسشنامه

‌برای‌متییرهای‌کیدی‌طبق‌مسیر‌یا‌دستور‌زیر‌است:‌"ناسپیرم"

Spss → Analyze → Correlate → Bivariate → Suitable Data shift to right

Desk → Ok

در اشتباه طراح پرسشنامه )پایوایی( سؤاالتشناسایی و اصالح مسیرویرایش چهارم:

اجرا آزمایشی

اسقبه پایقائی یقا )اعتبقار( درپرسشقنامه تشخیص کل یا تک تک سؤاالت ضعیف )با مح

الکترونیکی آزمایشی(

کاه‌ساؤاالت‌پرسشانامه‌بارای‌سائواالت‌فارد‌و‌‌‌‌‌‌‌‌دهاد‌‌یما‌نشاان‌‌‌‌21همبستگی‌یاا‌الداای‌%‌‌

کاه‌‌‌دهد‌یمبه‌هم‌نزدیک‌است.‌در‌غیر‌اینصورت‌نشان‌‌ها‌جوابسئواالت‌زوج‌شداب‌بوده‌و‌

پرا‌کنده‌بوده‌و‌‌ها‌جوابزه‌گیری،‌‌مبهم‌و‌مورد‌اندا‌یرهایمتیسؤاالت‌شداب‌نبوده‌و‌متییر‌یا‌

یا‌اینکه‌پاسخگو‌جواب‌شانسی‌و‌حدسی‌داده‌است.

‌Statisticalپایایی‌کلی‌باید‌در‌پنجاره‌‌‌ی‌محاسبهبرای‌‌OKمطابق‌فرمول‌آخر‌متن‌قبل‌از‌

را‌همانناد‌‌‌‌Okتاا‌ینهاو‌‌Continueو‌ساپس‌‌‌If Item Deletedو‌بعاد‌‌‌ Scaleو‌ساپس‌قسامت‌‌

خر‌متن‌کلیک‌نمائید.‌آلدا‌گرونبا ‌برای‌کل‌و‌برای‌کل‌با‌حذب‌هر‌سؤال‌به‌مراحل‌فرمول‌آ

‌(‌1121..‌)آذر‌عادل،‌دیآ‌یمدست‌

...(‌را‌کاه‌دارای‌جاواب‌مشاابه‌هساتند،‌سایاه‌‌‌‌‌‌y-xمشاابه‌)‌‌سؤاالت‌ی‌هیکلبه‌عبارت‌دیگر‌

کلیاک‌‌‌را‌‌Scaleپنجاره‌‌‌statisticalدر‌قسامت‌‌‌و‌میبار‌‌یما‌وبه‌کاادر‌سامت‌راسات‌‌‌‌‌میکن‌یم

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ساپس‌قسامت‌‌‌و‌میکنا‌‌یما‌مسیر‌یا‌دساتور‌زیار‌را‌نیزکلیاک‌‌‌‌‌و‌سایرکلیدهای‌الزم‌در‌میکن‌یم

If item deleteروی‌کلیاد‌‌‌و‌میزن‌یمرا‌تیک‌‌okعادد‌حاصال‌درپایاان‌‌‌‌مینماائ‌کلیاک‌مای‌‌‌‌‌.

‌ساؤاالت‌به‌باال‌باشد‌تا‌کال‌‌‌‌21است،‌که‌باید‌‌سؤاالتجداول‌همبستگی‌یا‌آلدا‌کرونبا ‌کل‌

www.fuka.ir

88 روش تحقیق بدون معلم

وایی‌درونی‌قابل‌اطمینان‌باشد.‌برای‌محاسابه‌کلای‌و‌تاک‌تاک‌ساؤاالت‌از‌مسایر‌یاا‌‌‌‌‌‌‌‌از‌نظر‌ر

‌ .شود‌یماستداده‌‌SPSSدستور‌زیر‌در‌

Spss → Analyze → Scale → Reliability Analysis → Suitable Data shift to

right Desk → Statistics → Scale If item deleted → Continue → Ok

‌آنساات‌کااه‌بااا‌حااذب‌آن‌همبسااتگی‌کاال‌ساائواالت‌بیشااتر‌باااال‌رود‌و‌السااؤ‌نیتاار‌یقااو

.‌در‌آنست‌که‌درصورت‌حذب‌آن‌همبستگی‌مقادار‌بیشاتری‌کااهش‌یاباد‌‌‌‌‌سؤالترین‌‌ضعی

محقاق‌‌‌.‌وشاود‌‌یما‌از‌نظر‌روایای‌درونای‌مشاخص‌‌‌‌‌سؤالاین‌جدول‌ترتیب‌‌قوی‌وضعی ‌هر‌

روایای‌بیرونای‌اصاالح‌‌‌‌ضعی ‌را‌حذب‌ویاا‌باه‌کماک‌متخصصاان‌از‌نظار‌‌‌‌‌‌‌سؤاالت‌تواند‌یم

نماید.‌این‌بهترین‌راه‌تشخیص‌سئواالت‌خوب‌و‌بد‌در‌پرسشنامه‌و‌حتای‌اثباات‌کنناده‌روایای‌‌‌‌‌

مرحله‌آزمایشی،‌در‌تحلیل‌نهاائی‌و‌پایاان‌‌‌‌ی‌نکردهبیرونی‌آن‌است‌و‌از‌جواب‌سئواالت‌تیییر‌

استداده‌نمود.‌توان‌یماجرا‌

ه برای هر هدف بویش از یوک زمانی ک "هدف یک کاسه"تعیین مسیرویرایش پنجم:

سئوال در پرسشنامه باشد

‌‌Computeجمع نمودن سؤاالت مربوط به هر هدف با

جمع عادی )با ضریب مشابه( :الف

در‌بیشتر‌تحقیقات‌جم ‌چند‌سؤال‌با‌ضاریب‌یکساان‌و‌یاا‌متدااوت‌از‌نظار‌محقاق‌تعیاین‌‌‌‌‌‌‌‌

هادب‌را‌باا‌ناام‌هادب‌‌‌‌‌‌یک‌هدب‌است.‌در‌اینجا‌محقق‌باید‌چند‌سؤال‌مورد‌نظر‌هر‌ی‌کننده

قبلای‌را‌باا‌‌‌‌یهاا‌‌ساتون‌ایان‌ساتون‌جدیاد‌در‌پایاان‌‌‌‌‌‌تواناد‌‌یمشماره‌ایکس‌جم ‌نماید.‌محقق‌

(Recode(به‌ستونی‌مشابه‌تک‌تک‌متییرها‌یا‌بر‌حسب‌درصد‌با‌‌)Compute‌‌‌.تبادیل‌بنمایاد‌)

‌یهاا‌‌ساتون‌بارای‌توصای ‌و‌یاا‌تحلیال‌هار‌هادب‌‌‌‌‌‌‌‌تواناد‌‌یممحقق‌‌فنی،‌ی‌محاسبهپس‌از‌این‌

جدید‌)جم ‌شده‌یا‌تبدیل‌شده(‌را‌توصی ‌و‌یا‌تحلیل‌نماید.‌به‌جم ‌نماودن‌چناد‌‌‌‌ی‌موعهمج

جدیاد‌باه‌‌‌‌ی‌شاده‌جما ‌‌‌یرهاا‌یمتیای‌از‌‌ستون‌)هر‌متییر‌اسمی(‌و‌تشکیل‌یک‌ستون‌مجموعه

www.fuka.ir

89 اطالعات بدست آمده ی( آمارسهیو مقا فی)توص لیو تحل هیتجزفصل دوم:

‌شاود‌‌یما‌دستور‌مربوطاه‌اشااره‌‌‌‌ی‌مرحلهدر‌‌ها‌آنبه‌صورت‌زیر‌و‌به‌تبدیل‌‌ها‌آن‌ی‌همهجای‌

‌(.1124)افشین‌نیا‌فرساد،‌

Computeبا مسیر یا دستور رهایمتغدستور جمع

Spss → Transform → Compute Variable → Target Variable (New name) →

Suitable Data shift to right Desk → + Other Suitable Data shift to right Desk

→ Ok

سیر‌یا‌دستور‌فوق‌جم ‌دو‌طبق‌م‌computeمربوط‌به‌هر‌هدب‌در‌پنجره‌‌سؤالاین‌گروه‌

یاا‌ساتون‌جدیاد‌)‌در‌توصای ‌باا‌جاداول‌و‌در‌‌‌‌‌‌‌‌ها‌مجموعهاین‌‌ی‌سهیمقا.‌دهد‌یمیا‌چند‌متییر‌

تحلیاال‌بااا‌آزمااون‌(‌جوابگااوی‌‌تحلیاال‌وتوصاای ‌هاادب‌مربوطااه‌خواهااد‌بااود.‌در‌قساامت‌‌‌‌

Computeاز‌باالی‌پنجره‌‌SPSSرا‌به‌سامت‌راسات‌پنجاره‌‌‌‌‌سؤالاسمی‌چند‌‌یکدها‌توان‌یم‌

(Compute variableبین‌‌‌)‌+‌(‌ برده‌و‌با‌زدن‌عالمت‌جم‌)ای‌‌دریاک‌ساتون‌مجموعاه‌‌‌‌ها‌آن

اطالعات‌قبلی‌جدول‌اضاافه‌‌‌یها‌ستونجدید‌وبه‌همان‌اسم‌جم ‌کلی،‌ستون‌جدیدی‌به‌آخر‌

و‌مشابه‌چهار‌جواب‌یا‌پنج‌جواب‌ساؤاالت‌اصالی‌نیسات.‌‌‌‌‌هاست‌جوابنمود.‌این‌ستون‌جم ‌

‌.‌‌هاست‌آنبلکه‌حاصل‌جم ‌

‌هاا‌‌آنقدیم‌ساخته‌شده‌و‌جم ‌کدها‌در‌‌یها‌ستونمجموعه‌ای‌جدید‌بعد‌از‌‌ها‌ستونین‌ا

را‌باه‌‌‌هاا‌‌آناستداده‌نمود.‌اما‌بهتر‌است‌‌ها‌آناز‌‌توان‌یم.‌در‌موارد‌تحلیل‌کلی‌شود‌یممشاهده‌

مثل‌تک‌تک‌سائواالت‌باه‌لیکارت‌‌‌‌‌Recodeبرای‌تحلیل‌بهتر‌با‌دستور‌‌111و‌یا‌‌21لیکرت‌یا‌

‌(Recode)ویرایش‌‌.دتبدیل‌نمو

‌جمع با ضریب غیر یکسان :ب

هماه‌را‌یکساان‌‌‌‌تاوان‌‌یما‌اگر‌تمامی‌سؤاالت‌نقشی‌یکسان‌در‌جم ‌و‌تعیین‌هدب‌دارند،‌

(‌بایاد‌‌Computeجم ‌نمود.‌اما‌اگر‌از‌نظر‌محقق‌ضریب‌سؤاالت‌متداوت‌است‌در‌محاسبه‌با‌)

رب‌نماوده‌و‌ساپس‌حاصال‌‌‌‌هر‌سؤال‌در‌ضریب‌مربوط‌به‌خود،‌مطابق‌مسیر‌یا‌دستور‌زیار‌ضا‌‌

www.fuka.ir

91 روش تحقیق بدون معلم

را‌جم ‌کرد‌و‌ستون‌مجموعه‌یا‌جم ‌چند‌سؤال‌مربوط‌به‌هدب‌تشکیل‌و‌اسام‌گازاری‌‌‌‌ها‌آن

‌شود.

چند‌سؤال‌با‌ضریب‌یا‌بدون‌ضاریب‌‌‌ی‌مجموعهها‌که‌حاصل‌‌ Xاسم‌ستون‌جدید‌مانند‌

‌.است

‌

‌ X3] + ………….×Compute … x1 + x2 + [4 اسم‌.........‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

(Computجمع سؤاالت با ضریب دهگان، بیست تایی، ....... و درصد ) با : ج

شناخته‌شده‌مثل‌لیکرت‌دو‌تایی‌یا‌بیشاتر،‌‌‌تر‌کوچکدستور‌تبدیل‌جم ‌متییرها‌به‌اعداد‌

‌و‌غیره‌21‌‌،111

Spss → Transform → Recode into diferent Variable→ Suitable Data shift to

right Desk → Name (New Name) → If → Old and new → Range → Add →

Continue → Change → Ok

‌در‌نظر‌گرفته‌شده‌است(‌111اسم‌ستون‌جدید‌)تبدیل‌به‌مقیاس‌دلخواه‌محقق‌که‌در‌این‌جا‌عدد‌

ستون‌یا‌متییر‌حاصال‌از‌جما ‌‌‌‌ ×‌ ]111/‌حداکثر‌جم ‌چند‌سؤال‌[‌‌→اسم‌جدید‌ستون‌تبدیل‌شده‌

‌باال‌‌‌

‌‌:6تذکر اولیه‌و‌یا‌به‌صاورت‌‌‌یکدهارا‌به‌صورت‌‌ها‌آنباال‌باید‌ابتدا‌‌یها‌مجموعهبرای‌توصی ‌کلی‌

تبدیل‌نمود‌تا‌با‌مقیاس‌چند‌جوابی‌و‌یا‌درصاد‌مطاابق‌‌‌‌(Recode)و‌یا‌به‌صورت‌درصد‌با‌‌21

‌.Bryman A ., Cramer D ., (1997)) (‌‌قابل‌توصی ‌و‌تحلیل‌شوند‌6و‌‌1و‌‌4مراحل‌)‌

‌: 2تذکر

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شاود‌‌یما‌بارای‌سائوال‌ساوم‌‌‌‌‌4حداکثر‌جم ‌عددی‌سه‌سؤال‌پنج‌جوابی‌باال‌باا‌ضاریب‌‌‌‌

11‌=‌(1‌‌×4‌)1‌‌+1‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

www.fuka.ir

91 اطالعات بدست آمده ی( آمارسهیو مقا فی)توص لیو تحل هیتجزفصل دوم:

تبدیل‌شاده‌و‌میاانگین‌و‌درصاد‌‌‌‌‌‌111قبلی‌اینک‌به‌‌یها‌ستونجدید‌حاصل‌از‌‌یها‌ستون

و‌یا‌صادر‌‌‌21بر‌حسب‌صدر‌تا‌توان‌یمشده‌و‌‌111است‌و‌معیار‌پنجگانه‌لیکرتی‌‌111حسب‌بر‌

(‌تبادیل‌نماود‌و‌فراوانای‌یاا‌درصاد‌‌‌‌‌‌Recodeرا‌به‌چهار‌و‌یا‌پنج‌دساته‌باا‌دساتور‌)‌‌‌‌ها‌آن‌21تا‌

‌مجدد‌هر‌دسته‌را‌توصی ‌و‌نمایش‌داد.

وصیف و تحلیل در انتخاب گروه خاص )مثل گروه زنان ...( برای ت مسیرویرایش ششم:

پرسشنامه الکترونیک

محقق‌در‌تحقیق‌خود‌برای‌پاسخ‌به‌اهداب‌اصلی‌و‌یا‌اهداب‌فرعی‌که‌ضامن‌مطالعاه‌باه‌‌‌‌

به‌جز‌اطالعات‌مورد‌نظر‌خاود‌کال‌‌‌‌تواند‌یمعالقه‌مند‌شده‌با‌این‌مسیر‌یا‌دستور‌‌ها‌آنتحلیل‌

مورد‌نظار‌خاود‌را‌مطاابق‌‌‌‌دیگر‌تحقیق‌را‌به‌طور‌موقت‌حذب‌نموده‌و‌تنها‌اطالعات‌‌یها‌داده

‌دستور‌زیر‌توصی ‌و‌یا‌تحلیل‌نماید:

Spss → Data → Select Case → If Condition is Satisfied → Suitable

Data shift to right Desk → = → Ordinal Code → Continue → Ok

ط‌خاورده‌و‌موقات‌حاذب‌‌‌‌خا‌‌Spssروی‌جادول‌‌‌هاا‌‌دادهبعد‌از‌اجرای‌‌این‌دستور‌سایر‌

‌Reset.‌با‌کلمه‌دهد‌یمبدون‌خط‌خوردگی‌مورد‌نظر‌محقق‌جواب‌‌یها‌دادهو‌تنها‌به‌‌شود‌یم

‌.گردد‌یمبه‌حالت‌اولیه‌بر‌

تبدیل متغیرهای کمی به کیفی یا بر عکس برای توصیف و تحلیول مسیرویرایش هفتم:

در پرسشنامه الکترونیک

د‌و‌غیاره‌باه‌چناد‌دساته‌یاا‌گاروه‌مشاخص‌قابال‌‌‌‌‌‌‌‌‌سن،‌سابقه،‌ساعات‌آموزشی،‌حقوق،‌ق

.‌ایان‌‌دهاد‌‌ینما‌جدید‌معنی‌عقلی‌ندارد‌و‌محاسبه‌آن‌معنای‌‌‌یها‌دستهتقسیم‌است.‌میانگین‌در‌

‌.دو‌گروه‌و‌یا‌بیشتر‌کاربرد‌دارند‌یها‌آزمونکیدی‌و‌در‌‌ها‌دسته

‌طبق‌دستور‌زیر‌کلیک‌کرده‌و‌‌Recodeبرای‌تبدیل‌مطابق‌دستور‌فوق‌محقق‌در‌قسمت‌‌

‌‌21ماثال‌تاا‌‌‌1برده‌و‌از‌‌Recodeرا‌به‌پنجره‌‌111و‌یا‌ستون‌تبدیل‌شده‌به‌‌ها‌جوابستون‌جم ‌

www.fuka.ir

92 روش تحقیق بدون معلم

را‌‌41تاا‌‌‌21از‌‌هاا‌‌جاواب‌دهاد‌و‌‌‌مای‌‌قرار‌1جم ‌شده‌است‌،‌معادل‌‌سؤالرا‌که‌بسته‌به‌تعداد‌

دلخواه‌محقق‌باه‌‌‌یها‌دستهبا‌تبدیل‌به‌‌ها‌جوابوالی‌آخر‌ودر‌یک‌ستون‌جدید‌جم ‌‌2معادل‌

..‌این‌ستون‌برای‌گرفتن‌‌فراوانی‌و‌توصی ‌اطالعاات‌کلای‌هار‌هادب‌و‌یاا‌هار‌‌‌‌‌‌‌دیآ‌یمت‌دس

‌(.1124)افشین‌نیا‌فرساد،‌‌شود‌یمدسته‌‌استداده‌

Inputقبلی‌از‌سمت‌چ ‌به‌سمت‌راست‌در‌پنجاره‌‌‌ی‌محاسبهدر‌‌ها‌جوابمعموال‌جم ‌

Variableباه‌انتخااب‌پژوهشاگر‌در‌‌‌‌‌هاا‌‌جاواب‌.‌در‌باال‌نیز‌اسم‌جدید‌این‌جما ‌‌شود‌یموارد‌‌‌

‌ Old and New Valueقسامتی‌باه‌ناام‌‌‌‌‌Recode.‌در‌زیر‌پنجاره‌‌‌شود‌یموارد‌‌Labelقسمت‌

کلای‌و‌باا‌اسام‌‌‌‌‌یهاا‌‌جاواب‌قرار‌دارد‌که‌به‌تعداد‌سئواالت‌جم ‌شده‌از‌تک‌تک‌اطالعات،‌

‌.‌‌کند‌یمقبلی‌را‌به‌چند‌قسمت‌)دو‌یا‌سه‌یا‌چند‌جوابی(‌تبدیل‌

شاود‌و‌‌‌1معاادل‌‌‌11تا‌‌1شده‌،‌پنج‌جوابی‌لیکرت‌بوده.‌لذا‌از‌‌جواب‌جم 11مثال‌تعداد‌

)تبرایای‌‌‌‌شود‌ما‌بقی‌به‌همین‌شکل‌تبدیل‌شاود‌‌2جم ‌شده‌باید‌معادل‌‌یها‌جواب‌21تا‌‌11از‌

‌(.1124یاسر،‌

Spss → Transform → Recode in diferent Variable → Data to Right →

Name/Label → Old and new → Range → Add → Continue → Change →

Ok

کیدای‌باه‌کمای‌کاه‌بسایار‌متاداول‌اسات‌نمراتای‌را‌باه‌ساؤاالت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یرهاا‌یمتیبرای‌تبادیل‌‌

و‌پاس‌از‌ارزیااب‌پاساخگو‌‌‌‌‌دهند‌یممخصوص‌اندازه‌گیری‌متییر‌کیدی‌مثل‌هوش‌اختصاص‌

‌111کمتار‌‌با‌هاوش‌و‌بارای‌نماره‌‌‌‌‌111نموده‌و‌برای‌نمره‌باالی‌‌111جم ‌نمرات‌را‌تبدیل‌به‌

‌.شوند‌یمافراد‌کم‌هوش‌تلقی‌

‌تذکر مهم:

مساتقیم‌‌‌یهاا‌‌جاواب‌،‌باه‌‌Recodeمعکاوس‌را‌باا‌قسامت‌‌‌‌‌‌ها‌جوابقبل‌از‌هر‌تحلیل‌باید‌

تبادیل‌نمایااد،‌تااا‌باا‌محاساابات‌یکسااان‌تماام‌سااؤاالت‌بااه‌تعیاین‌میااانگین‌و‌محاساابات‌بعاادی‌‌‌‌‌

حیح‌اسات‌تماام‌‌‌پاساخ‌صا‌‌‌"غلاط‌"بخصوص‌پایاایی‌اقادام‌نمایاد.‌از‌بااب‌مثاال‌اگار‌جاواب‌‌‌‌‌‌‌‌

www.fuka.ir

93 اطالعات بدست آمده ی( آمارسهیو مقا فی)توص لیو تحل هیتجزفصل دوم:

را‌صاحیح‌و‌تماام‌‌‌‌هاا‌‌غلطاین‌سؤال‌را‌در‌تمام‌ستون‌این‌سؤال‌عکس‌نموده‌و‌تمام‌‌یها‌پاسخ

.‌ایان‌کاار‌باا‌تیییار‌و‌تعاویض‌کاد‌عاددی‌آن‌دو‌‌‌‌‌‌‌‌دیا‌نما‌یمرا‌در‌ستونی‌جدید‌غلط‌‌ها‌حیصح

باه‌شاکل‌دساتور‌زیار‌‌‌‌‌‌Recodeو‌در‌قسامت‌‌‌Spssو‌بالعکس(‌در‌‌2به‌‌‌1یکدها)یعنی‌تبدیل‌

:شود‌یمانجام‌

Spss → Transform → Recode → In to different Variable → Suitable Data

shift to right Desk → Old and New → Renge (Two Nomeric Kod)→ Add

→ Continue → Name and Label → Change → Ok

قسامتی‌لیکارت‌‌‌‌‌در‌مقیاس‌پانج‌‌مثال)‌ها‌آنعددی‌به‌عکس‌‌یکدهاپس‌از‌اجرا‌و‌تبدیل‌

عددی‌تیییر‌یافته‌بعد‌از‌‌یکدهاجدید‌با‌‌یها‌ستون‌توان‌یم(‌2به‌‌4و‌‌‌4به‌‌2و‌‌1به‌‌1و‌‌1به‌‌1

قبلای‌در‌‌‌یهاا‌‌ساتون‌جدیاد‌بایاد‌باه‌جاای‌‌‌‌‌‌یهاا‌‌ساتون‌اولیه‌به‌دست‌آورد‌کاه‌ایان‌‌‌‌یها‌ستون

ر‌ایان‌‌محاسبات‌‌به‌خصوص‌تعیین‌همبستگی‌و‌آلدا‌گرونبا ‌مورد‌اساتداده‌قارار‌گیارد‌در‌غیا‌‌‌‌

‌(.1124(‌از‌جواب‌درست‌برخوردار‌نیست‌)افشین‌نیا‌فرساد،‌αصورت‌آلدا‌)

توصیف و تحلیل آماری اطالعات در پرسشنامه الکترونیک بسویار مسیر ویرایش هشتم:

پیچیده

یرایش‌نیز‌ممکن‌است‌به‌نتیجاه‌‌وزمانی‌که‌اهداب‌زیاد‌است‌با‌چهار‌عمل‌اصلی‌و‌هشت‌

اندازه‌گیری‌اهداب‌دچار‌سر‌در‌گمی‌شویم.‌در‌این‌مواق ‌بهتار‌‌علمی‌و‌دلخواه‌نرسیم‌و‌برای‌

است‌اطالعات‌آماری‌خود‌را‌با‌مراجعه‌به‌کتاب‌دکتر‌افشین‌نیا‌و‌پیدا‌کاردن‌تحقیاق‌مشاابه‌و‌‌‌‌

‌آن‌کتاب‌عمل‌کنیم.‌یرهایمسراه‌حل‌واقعی‌را‌پیدا‌نموده‌‌و‌مشابه‌‌ها‌دادهتطبیق‌

آماری اطالعات یها لیتحله توصیف و خالصه و کل جداول جایگاه و مسیرهای محاسب

SPSSدر

‌‌:از‌اند‌عبارتآماری‌‌یها‌لیتحلبه‌طور‌خالصه‌کل‌

www.fuka.ir

94 روش تحقیق بدون معلم

در‌اطالعات‌کمی‌با‌میانگین‌و‌در‌اطالعات‌کیدی‌باا‌میاناه‌در‌ساه‌شاکل‌‌‌‌‌‌ها‌جوابمقایسه‌

‌زیر‌وجود‌دارد.

مشاهده محقق از اطالعات به دست آمده‌

‌یا‌نمودار‌و‌غیرهمقایسه‌دو‌یا‌چند‌متییر‌بصورت‌جدول‌:‌ال

که‌جاواب‌مثبات‌نماایش‌رابطاه‌‌‌‌‌‌‌-1+‌تا‌1با‌همبستگی‌بین‌‌رهایمتی‌یدومقایسه‌دو‌به‌‌:ب

‌یها‌گروهدو‌متییر‌در‌یک‌جهت‌و‌جواب‌مندی‌نشان‌رابطه‌معکوس‌دو‌متییر‌در‌یک‌گروه‌و‌

‌.باشد‌یم‌رهایمتیمتعدد‌و‌جواب‌صدر‌یا‌نزدیک‌به‌آن‌نشان‌بی‌ارتباط‌بودن‌دو‌به‌دو‌

که‌اگار‌‌‌شود‌یمکه‌با‌عدد‌پنج‌صدم‌مقایسه‌‌ها‌آزمونتوسط‌‌-‌تا‌ + قایسه‌بین‌م‌:ج

(‌حاصل‌‌از‌تحقیق‌در‌جدول‌محاسبه‌زیر‌پنج‌صدم‌بود؛‌‌نماایش‌داشاتن‌‌‌Sig(‌یا‌)P)‌پی‌ولیو

‌تداوت‌واقعی‌است.‌‌

باا‌میاانگین‌‌‌‌هاا‌‌یکما‌زیرا‌در‌محاسبه‌همبستگی‌کمتر‌یا‌بیشتر‌بودن‌متییر‌باه‌خصاوص‌در‌‌‌

و‌یا،‌‌‌با‌معنی‌بودن‌این‌تدااوت‌از‌همبساتگی‌و‌‌‌‌دییتأر‌یا‌پائین‌تر‌قابل‌مشاهده‌است.‌برای‌باالت

.‌زیرا‌ممکن‌است‌این‌تداوت‌مشااهده‌شاده‌باا‌معنای‌و‌قابال‌ذکار‌‌‌‌‌‌‌شود‌یماستداده‌‌ها‌آزمونیا‌

آماری‌اثبات‌یا‌رد‌تداوت‌نتاایج‌حاصال‌از‌اناواع‌متییار‌در‌‌‌‌‌‌یها‌آزموننباشد.‌فلسده‌استداده‌از‌

در‌تحقیقاات‌کمای‌‌‌‌ماثال‌هستیم.‌‌ها‌آناست‌که‌به‌دنبال‌‌توصی ‌و‌تحلیل‌‌ییها‌گروهروه‌یا‌گ

تداوت‌دارد‌اماا‌بارای‌اثباات‌‌‌‌‌ظاهرا1/11‌و‌‌11میانگین‌نمره‌دو‌گروه‌در‌درس‌فیزیک‌با‌نمره‌

تداوت‌وجود‌دارد‌و‌اگر‌دارد‌کدام‌بیشتر‌است‌و‌یا‌در‌تحقیقاات‌کیدای‌شخصایت‌‌‌‌‌واقعااینکه‌

اجتماعی‌تداوت‌دارد‌یا‌نه‌و‌اگر‌دارد‌کدام‌گروه‌بیشتر‌است.‌مقایساه‌اول‌کاه‌کمای‌‌‌‌‌دو‌گروه

.‌شاود‌‌یما‌و‌غیره‌داشتن‌تداوت‌واقعی‌اثباات‌و‌یاا‌رد‌‌‌‌‌"آنالیز‌واریانس‌"و‌"تی‌تست"است‌با‌

و‌غیاره‌نیاز‌داشاتن‌‌‌‌‌"کراس‌کاال‌والایس‌‌"و‌یا‌‌"کای‌دو"مقایسه‌دوم‌که‌کیدی‌است‌‌با‌تست‌

در‌‌هاا‌‌یدا‌یک‌یهاا‌‌دادهکمای‌و‌‌‌یهاا‌‌داده.‌خالصه‌مقایساه‌‌شود‌یمو‌یا‌رد‌تداوت‌واقعی‌اثبات‌

‌مختل ‌به‌شرح‌زیر‌است.‌یها‌آزمون

www.fuka.ir

95 اطالعات بدست آمده ی( آمارسهیو مقا فی)توص لیو تحل هیتجزفصل دوم:

نمره‌یا‌دو‌شخصیت‌تداوت‌داشات‌بارای‌مساتقیم‌و‌یاا‌معکاوس‌باودن‌رابطاه‌در‌‌‌‌‌‌‌‌‌اگر‌دو

.‌عادد‌بااالتر‌‌‌شاود‌‌یماز‌همبستگی‌اسپیرمن‌استداده‌‌ها‌یدیکاز‌همبستگی‌پیرسون‌و‌در‌‌ها‌یکم

نشان‌رابطه‌مستقیم‌و‌عدد‌مندی‌نشان‌رابطه‌معکوس‌و‌عدد‌صدر‌نشان‌عادم‌رابطاه‌اسات.‌‌‌‌صدر‌

(‌در‌هاا‌‌یدا‌یک)میاانگین‌در‌متییرهاای‌کمای‌و‌فراوانای‌‌در‌متییرهاای‌‌‌‌‌‌‌هاا‌‌دادهخالصاه‌مقایساه‌‌‌

‌مختل ‌به‌شرح‌جدول‌زیر‌است.‌یها‌آزمون

جنس،‌رشته‌‌یهاریمتیچند‌متییر‌معمول‌مانند‌سن،‌قد،‌وزن،‌سابقه‌و‌غیره‌را‌کمی‌و‌ .1

بنادی‌‌‌دسته‌‌ Recodeتحصیلی،‌شیل،‌شخصیت،‌و‌غیره‌را‌کیدی‌گویند‌و‌بهتراست‌با

شوند.

‌یرهاا‌یمتیکام‌و‌یاا‌زیااد‌بارای‌‌‌‌‌‌یهاا‌‌گروهبه‌طور‌خالصه‌آزمون‌آنالیز‌واریانس‌در‌ .2

و‌‌دهاد‌‌یمجواب‌نزدیک‌به‌واقعیت‌را‌نشان‌‌ها‌یدیک‌یرهایمتیکمی‌و‌کای‌دو‌برای‌

قابال‌‌‌تار‌‌قیا‌دقتر‌و‌‌اختصاصی‌یها‌آزمونزیر‌و‌یا‌کتاب‌افشین‌نیا‌با‌استداده‌ازجدول‌

‌.باشد‌یممحاسبه‌

های مستقل یا های مختلف بسته به نوع متغیر و در گروه کاربرد آزمون68 1-2 جدول

*مشاهدات مستقل

موننوع آز نمونه یا مثالی برای هر آزمون نوع متغیر نوع گروه مورد مطاالعه

مقایسه دو گروه مستقل

کمیمقایسه نمره میانگین دو روش تدریس در

یک کالس 1( مستقل t) یآزمونت

ای کیفی رتبه )غیر همسان(

مقایسه میانه سطح سواد )دبستانی ... ( زنان و مردان

2ویتنی –مان

کیفی اسمی )همسان(

مقایسه فراوانی قبولی و مردودی درس ی بر حسب سه نوع ریاضی پیش دانشگاه

دیپلم

3مجذور خی دو

مقایسه بیش از دو گروه مستقل

کمیمقایسه نمره میانگین سه روش تدریس

در یک کالس

آنالیز واریانس یک 4طرفه

ای کیفی رتبه )غیر همسان(

مقایسه میزان بیماری تیروئید بر حسب در "ید"مصرف )کم، متوسط ..( میزان سه منطقه مورد بررسی

5کال والیس کروس

کیفی اسمی )همسان(

مجذور خی دو گفته شد

www.fuka.ir

96 روش تحقیق بدون معلم

‌.مختل ‌بعد‌از‌جداول‌آمده‌است‌یها‌آزمون(‌در‌pvalue*‌دستور‌محاسبه‌)

های وابسته یا مشاهده های مختلف بسته به نوع متغیر در گروه کاربرد آزمون61 4-2 جدول

*وابسته )تکرار(

نوع گروه مورد االعهمط

نوع آزمون نمونه یا مثالی برای هر آزمون نوع متغیر

مقایسه در دو گروه وابسته

کمیاثر یک دارو بر بیماران خاص قبل و بعد از

تجویز 6( زوج t) یآزمونت

ای کیفی رتبه )غیر همسان(

–ویلکوکسون اثر یک برنامه تلوزیونی قبل و بعد از پخش 7 عالمتی

کیفی اسمی ن()همسا

مقایسه احتمال خود کشی دوم بعد خودکشی اول

8 نمار –مک

مقایسه در بیش ازدو گروه وابسته

کمیمقایسه نمره میانگین چند امتحانات متوالی از

یادگیری خاص بعد از اتمام آموزش

آنالیز در تکرار 9 مشاهدات

ای کیفی رتبه )غیر همسان(

می مقایسه توانایی نوشتاری، گفتاری و ترسی دانش آموزان یک کالس در پایان آموزش

11فریدمن

کیفی اسمی )همسان(

مقایسه نظر دانشجویان یک کالس راجع به سه روش امتحان )چند گزینه، تشریحی و

عملی(

11کوکران

)افشاین‌نیاا‌فرسااد،‌‌‌‌‌مختلا ‌در‌زیار‌آماده‌اسات‌‌‌‌‌یهاا‌‌آزماون‌(‌در‌pvalue*‌فرمول‌محاسبه‌)

1124)‌

‌(11صدحه‌‌1124(‌مستقل‌)افشین‌نیا‌tتی‌)"‌فرمول‌محاسبه‌آزمون .1

Spss → Analyze → Compare mean → Cross tab → Independent Sample T

Test → Suitable Data shift to right Desk → Grope → Define → Continue

→ Ok ‌یا

Analyze → Analyze → Compare Mean → Independent Sample T Test →

Suitable Data shift to right Desk → Continue → Define( Nominal Cods) →

ok

‌(11صدحه‌‌1124)افشین‌نیا‌‌"من‌ویتنی"فرمول‌محاسبه‌آزمون‌ .2

www.fuka.ir

97 اطالعات بدست آمده ی( آمارسهیو مقا فی)توص لیو تحل هیتجزفصل دوم:

Spss → Analyze → Nonparametric Test → 2indipendent Sample → Suitable

Data shift to right Desk →Groping Variable → Define Grope → ok

(61صدحه‌‌1124)افشین‌نیا‌‌"کای‌دو"فرمول‌محاسبه‌آزمون‌ .1

Spss → Analyze → Descriptive Summarize → Cross tab → Suitable Data shift to

right Desk → Statistical → Chi-Squire → Continue → Ok

Or

Spss → Analyze → Descriptive Summarize → Cross tab → مورد‌نظر‌یها‌دادهانتقال‌‌‌‌‌‌‌‌‌

‌کادر‌سمت‌راست‌‌‌‌‌‌‌به‌‌ →‌Statistics → Chi-Squire → Continue → Ok

(21صدحه‌‌1124)افشین‌نیا‌‌"آنالیز‌واریانس‌یک‌طرفه"فرمول‌محاسبه‌آزمون‌ .4

Spss → Analyze → Compare mean → one way ANOVA → Suitable Data

shift to right Desk → Post Hoc → Duncan → Continue → option →

Descriptive + Homogeneity-of-Variance test → continue → ok

‌(21صدحه‌‌1124)افشین‌نیا‌‌"کروس‌کال‌والیس"فرمول‌محاسبه‌آزمون‌ .1

Spss → Analyze → Nonparametric tests → K Independent Samples →

Suitable Data shift to right Desk → OK

(14صدحه‌‌1124)افشین‌نیا‌‌"(‌زوج‌tتی‌)‌"فرمول‌محاسبه‌آزمون‌ .6

Spss → Analyze → Compare means → Paired-samples T Test → Suitable

Data shift to right Desk → ok

(61صدحه‌‌1124)افشین‌نیا‌‌"ویل‌کاکسون"فرمول‌محاسبه‌آزمون‌ .4

Spss → Analyze → Nonparametric Test → 2 Related Samples → Suitable

Data shift to right Desk → ok

شبیه‌ویل‌کاکسون‌"مک‌نمار"فرمول‌محاسبه‌آزمون‌ .2

‌(‌11صدحه‌‌1124)افشین‌نیا‌‌"فریدمن"فرمول‌محاسبه‌آزمون‌ .1

Spss → Analyze → Nonparametric Test → K Related Samples → Suitable

Data shift to right Desk → ok

www.fuka.ir

98 روش تحقیق بدون معلم

‌)شبیه‌فریدمن(‌"کوکران"فرمول‌محاسبه‌آزمون‌ .11

در‌‌‌Pvalueواقعی‌بودن‌اختالب‌و‌یا‌تداوت‌مشاهده‌شده‌بین‌متییرها‌،‌با‌تدسیر‌یا‌مقایسه‌

کمتاار(‌بااا‌مقاادار‌‌-امکااان‌پااذیر‌اسات.‌نااوع‌‌رابطااه‌)بیشاتر‌‌‌‌‌ SPSSحاصاال‌از‌یهااا‌یخروجا‌

نیز‌راباط‌دو‌‌‌"اسپیرمن".‌همبستگی‌دیآ‌یممی‌به‌دست‌ک‌یرهایمتیبرای‌‌"همبستگی‌پیرسون"

کیدی‌و‌یا‌کمی‌با‌عدد‌یک‌مثبت‌و‌یاک‌‌‌یرهایمتی.‌‌کند‌یمکیدی‌را‌مشخص‌‌یرهایمتیبه‌دو‌

مساتقیم‌و‌کمتاراز‌صادریا‌مندای،‌‌‌‌‌‌ی‌رابطه.‌همبستگی‌باالی‌صدر‌نمایش‌گردد‌یممندی‌مقایسه‌

ست.‌فرماول‌محاسابه‌آن‌‌‌رهایمتیبه‌دو‌‌معکوس‌و‌صدر‌نشان‌عدم‌رابطه‌بین‌دو‌ی‌رابطهنمایش‌

دیگاری‌مانناد‌‌‌‌یهاا‌‌آزماون‌بایش‌از‌دو‌گاروه‌‌‌‌یها‌آزمون(‌آمده‌است.‌در‌‌1در‌مرحله‌)فایده‌

‌قادر‌به‌تعیین‌جهت‌رابطه‌هستند.‌"من‌ویتنی"

در‌دستورات‌فوق‌پی‌ولیو‌)مقایسه‌با‌پنج‌صدم(‌و‌در‌دستور‌هشتم‌همبساتگی‌)مقایساه‌باا‌‌‌‌‌

که‌بین‌متییرها‌رابطاه‌‌‌دهد‌یمتدسیر‌‌است.‌پی‌ولیو‌زیر‌پنج‌صدم‌نشان‌‌(‌قابل‌محاسبه‌برای‌1±

سارطان‌ریاه‌در‌دو‌گاروه‌سایگاری‌و‌غیار‌سایگاری‌‌‌‌‌‌‌‌ماثال‌یا‌تداوت‌کمتر‌یا‌بیشتر‌وجود‌دارد.‌

بیشاتر‌اسات.‌یاا‌در‌چناد‌گاروه‌مسالمان،‌مسایحی،‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاا‌‌یگاریستداوت‌دارد.‌یا‌سرطان‌ریه‌در‌

‌.Pv < 5/100تداوت‌دارد‌یهودی،‌زرتشتی‌میزان‌دروغگویی،‌

تذکر مهم:

2تمرین فصل

ندار‌فرضای‌تکمیال‌و‌چهاار‌عمال‌اصالی‌و‌هشات‌‌‌‌‌‌‌‌‌11را‌به‌تعداد‌بااالتر‌‌‌سهپرسشنامه‌پیوست‌

‌‌‌.ویرایش‌را‌تمرین‌کنید

www.fuka.ir

99 یسیگزارش نوفصل سوم:

فصل اول (Proposalمراحل نوشتن طرح )

(Proposalمقدمه: نکات کلی در نوشتن کلی طرح )

نوشتن طرح: فنون انتخاب موضوع

نوشتن طرح: فنون بیان مسئله

نوشتن طرح: فنون نوشتن اهداف و فرضیات

نوشتن طرح: فنون روش اجرا

ای و مجازی و روش های منبع نویسی در متن ضمیمه: فنون استفاده از منابع کتابخانه

فصل دوم SPSSدر تحقیقات ساده با اطالعات آوری و تجزیه و تحلیل چهار عمل اصلی جمع

SPSSویرایشات هشتگانه: مخصوص تحقیقات پیشرفته قبل از عمل اصلی سوم با

SPSSهای آماری برای توصیف و تحلیل آماری در جداول خالصه مسیر یا دستورات محاسبه آزمون

فصل سوم

نامه گزارش کلی و گزارش پنج فصل تحقیق یا پایان

(ها مختصر مقاله ها در سمینارها یا مجله –ها نامه )مفصل یا پایانعلم گزارش نویسی

فصل چهارم فلسفه و کاربرد نتایج تحقیق

ها برای تمرین پیوستنامه( فرم راهنما و فرم نوشتن گزارش مفصل )پایان - راهنما و فرم نوشتن پروپوزال -نمونه پروپوزال

دکترینامه ارشد و نوشتن پروپوزال پایان

www.fuka.ir

111 روش تحقیق بدون معلم

www.fuka.ir

111 یسیگزارش نوفصل سوم:

فصل سوم

نتایج تحقیقگزارش نویسی فنون

‌

‌

اهداف

‌ی‌این‌بخش‌باید:‌مطالعهخواننده‌پس‌از‌

و‌حمایات‌کنناده‌تحقیاق‌‌‌‌‌دییا‌تأتواند‌یک‌گزارش‌تحقیق‌مطابق‌فرم‌ساازمان‌‌ب .1

بنویسد.

(،‌کوتااه،‌‌Review(،‌مروری‌)Originalی‌اصلی‌)ها‌گزارشچهار‌چوب‌انواع‌ .2

بلند‌و‌غیره‌را‌بداند.

گزارش‌نویسی‌مدصل‌)پایان‌نامه(‌را‌بداند. .1

گزارش‌نویسی‌مختصر‌)مقاله،‌پوستر(‌را‌بداند. .4

را‌بداند.‌ها‌آنلی‌و‌مقاله‌مروری‌و‌چگونگی‌نوشتن‌تداوت‌مقاله‌اص .1

www.fuka.ir

112 روش تحقیق بدون معلم

Report Styleمفصل( –گزارش نویسی علمی تحقیق )کوتاه

بهترین‌زمان‌مرور‌بر‌مراحل‌مختل ‌تحقیق‌توجه‌به‌پایان‌کاار،‌داوری‌تحقیاق‌و‌باه‌خصاوص‌‌‌‌‌

ونگی‌گزارش‌صحیح‌تحقیق‌است.‌زیارا‌پژوهشاگر‌مطاابق‌فناون‌‌‌‌‌مقاله‌حاصل‌از‌تحقیق‌و‌چگ

طرح‌خود‌را‌کامل‌کند.‌چهاار‌قسامت‌یاک‌‌‌‌‌تواند‌یمهدب‌نویسی،‌روش‌اجرا‌و‌تحلیل‌نتائج‌

‌:کوتاه‌تحقیقی‌به‌شکل‌زیر‌است‌ی‌مقاله

سوابق‌آن(‌اهداب‌)به‌انضمام‌بیان‌مسئله‌و‌مقدمه‌و

)روش‌کار‌)متدولوژی

(بدون‌تدس‌ها‌افتهینتایج‌)یر

،پیشنهاد‌توسط‌پژوهشگر(‌گیری‌و‌مقایسه‌نتیجه‌بحث‌)تدسیر

.‌اماا‌درهار‌‌‌دیا‌نما‌یما‌مشخص‌‌بندی‌طرح‌و‌یا‌گزارش‌کوتاه‌را‌این‌چهار‌قسمت‌استخوان

نوع‌طرح‌یا‌مقاله‌مروری‌)که‌استانداردها‌قابل‌بررسی‌نیست(‌چهار‌مورد‌فاوق‌باا‌کمای‌تیییار‌‌‌‌‌

از:‌عبارتند

ن‌مسئله‌و‌پیشینه‌تحقیق(اهداب‌)به‌انضمام‌بیا‌مقدمه‌و

نظری‌تحقیق‌‌‌چهار‌چوب‌علمی‌و

بحث‌توسط‌محقق‌گیری‌و‌بندی،‌نتیجه‌جم‌

(‌پایاه‌ای‌ابتادائی‌بارای‌‌‌‌Originalیاا‌مقااالت‌تحقیقای‌)‌‌‌‌هاا‌‌طرحالزم‌به‌توضیح‌است‌که‌

مقاالت‌کیدای‌اسات.‌مقااالت‌ماروری‌ویاا‌‌‌‌‌‌‌و‌ها‌طرحیا‌مقاالت‌مروری‌وحتی‌‌ها‌طرحورود‌به‌

از‌تحقیقات‌کیدی‌عمدتا‌مخصوص‌افراد‌باتجربه‌وخبره‌است.‌چهاار‌قسامت‌یااد‌‌‌‌مقاله‌حاصل‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شااده‌بعنااوان‌اسااتخوان‌بناادی‌طاارح‌یااا‌مقالااه‌مخصااوص‌گزارشااات‌مختصاار‌ماننااد‌چکیااده‌‌‌‌

(Abstractحدود‌‌‌)باشد‌یم‌ها‌نامهکلمه‌دراول‌پایان‌‌211‌(ولی‌خالصه‌‌.Summery‌)‌معماوال‌‌

به‌هر‌نسابت‌کاه‌‌‌‌.‌وشود‌یمارائه‌‌ها‌نامهدر‌انتهای‌پایان‌‌کلمه‌و‌‌211-‌111به‌صورت‌التین‌با‌‌

.‌باه‌طاور‌‌‌شاوند‌‌یما‌تر‌بیاان‌‌‌و‌مشخص‌شود‌همین‌چهار‌قسمت‌مجزاتر‌تر‌گزارش‌یا‌مقاله‌وسی

www.fuka.ir

113 یسیگزارش نوفصل سوم:

و‌ساایر‌گزارشاات‌باا‌پروپاوزال‌مدصال‌مقدماه‌و‌‌‌‌‌‌‌‌هاا‌‌ناماه‌های‌تحقیقاتی‌و‌پایاان‌‌‌طرح‌مثال‌در

بنادی‌)گانات(،‌‌‌‌مانناد‌جاداول‌زماان‌‌‌‌ییهاا‌‌قسمتاجرا‌دارای‌‌اهداب‌به‌دوبخش‌مجزا‌وروش

.‌در‌گزارشاات‌طاوالنی‌باه‌صاورت‌‌‌‌‌ابدی‌یمگسترش‌‌رهایمتیجداول‌هزینه،‌نوع‌مطالعه‌و‌انواع‌

ضامائم‌پایاانی‌در‌‌‌‌پایان‌نامه‌نیز‌چهار‌قسمت‌به‌پنج‌فصل‌یا‌بیشاتر‌باه‌هماراه‌مقادمات‌اولیاه‌و‌‌‌‌‌

(.1146)سازمان‌جهانی‌بهداشت،‌‌شود‌یمقسیم‌شروع‌و‌پایان‌فصول‌پنجگانه‌به‌شرح‌زیر‌ت

(Thesisیا ها نامهاصلی آن در )پایان یها بخشگزارش نویسی مفصل و

مقدمات گزارش مفصل

گزارش‌در‌قسمت‌مقدماتی‌شامل‌صدحه‌عنوان،‌آرم‌موسسه،‌نویسندگان،‌اساتاد‌راهنماا،‌‌‌

جاداول،‌فهرسات‌‌‌‌استاد‌مشاور،‌شماره‌طارح،‌خالصاه‌فارسای،‌فهرسات‌منادرجات،‌فهرسات‌‌‌‌‌‌

‌.‌باشد‌یمنمودارها،‌فهرست‌تصاویر‌وغیره‌

طارح،‌‌‌ی‌کنندهپژوهشگران‌اصلی،‌نام‌و‌آدرس‌دانشگاه‌تسلیم‌‌یها‌نامصدحه‌عنوان:‌ .1

نکاتی‌هستند‌که‌در‌ایان‌بخاش‌آورده‌‌‌‌و‌موارد‌گدته‌شده‌قبلی‌از‌جمله‌‌‌تاریخ‌تسلیم،

ایان‌صادحات‌بجاز‌‌‌‌جاا‌خاودداری‌شاود.‌‌‌‌‌ذکر‌حواشای‌بای‌‌از‌.‌در‌ضمن‌باید‌شود‌یم

و‌در‌کال‌صادحات‌گازارش‌محاسابه‌‌‌‌‌‌شاود‌‌یما‌صدحه‌عنوان‌با‌الدبا‌شاماره‌گازاری‌‌‌

.‌‌شود‌یم

هر‌طرح‌پژوهشی‌)حتای‌اگار‌خیلای‌کوچاک‌و‌کوتااه‌باشاد(‌‌‌‌‌‌‌‌(:Abstractچکیده:‌) .2

یک‌پاژوهش‌‌‌ی‌خالصهاغلب‌فقط‌از‌‌ها‌سازمانبایستی‌یک‌خالصه‌داشته‌باشد‌اکثر‌

موفق‌یا‌تائید‌بودجه‌شده‌سال‌قبلای(‌اساتداده‌‌‌‌یها‌طرح‌:‌دربارهمثاللیدات‌خود‌)أدر‌ت

ولای‌در‌آخار‌کاار‌بایساتی‌تهیاه‌‌‌‌‌‌‌‌،شاود‌‌یم.‌این‌بخش،‌گرچه‌در‌ابتدا‌نوشته‌کنند‌یم

در‌یک‌)یا‌حداکثر‌دو(‌صدحه‌‌عنوان‌‌کلمه(‌و‌‌211بایتقرشود.‌خیلی‌خالصه‌است‌)

باا‌اعاداد‌‌‌‌‌ته‌باشاد،‌.‌اگر‌جدول‌فهرست‌داشته‌باشد‌با‌اعداد‌رومی‌واگر‌نداشا‌شود‌یم

مطرح‌شده‌در‌‌سؤاالت.‌یک‌خالصه‌بایستی‌میکن‌یمصدحه‌را‌شماره‌گذاری‌‌عربی،

www.fuka.ir

114 روش تحقیق بدون معلم

چون‌بسایاری‌از‌‌‌‌مختصر‌پاسخ‌دهد،‌)البته‌به‌جز‌بودجه(‌را‌‌به‌طور‌کامل‌و‌پروپوزال

باه‌‌‌‌اغلب‌برای‌بدست‌آوردن‌سری ‌اطالعات،‌خوانند‌یمرا‌‌ها‌خالصهفقط‌‌ها‌خواننده

و‌خالصه‌هاآنان‌را‌در‌به‌یاد‌آوردن‌نکات‌اصالی‌پاژوهش‌یااری‌‌‌‌‌کنند‌یمآن‌اعتماد‌

.‌اگر‌خالصه‌جدا‌شده‌است،‌بایستی‌درباره‌تمام‌طرح‌گویا‌باشد.‌بطور‌کلی،‌کند‌یم

نام‌چکیاده‌و‌‌ه‌بخش‌یک‌طرح‌پژوهشی‌است.‌در‌ابتدای‌گزارش‌ب‌نیتر‌مهمچکیده‌

.شود‌یمآورده‌(‌Summeryبه‌نام‌خالصااه‌)‌تر‌قیدقدر‌پایان‌گزارش‌کمی‌

ولی‌‌‌فهرست‌مندرجات‌ندارند،‌معموال‌‌بسیار‌کوتاه،‌یها‌گزارشفهرست‌مندرجات:‌ .1

،‌ها‌شکلپژوهشی‌بزرگ‌و‌مدصل،‌عالوه‌بر‌فهرست‌مندرجات،‌لیست‌‌‌یها‌طرحدر‌

و‌پیوست‌هم‌وجود‌دارند.‌صدحات‌معموال‌با‌اعداد‌رومی‌یا‌عربی‌‌نمودارهاجداول،‌

.میآور‌یمخیلی‌مختصر‌باشند‌همگی‌را‌در‌یک‌صدحه‌ولی‌اگر‌‌‌،شوند‌یممشخص‌

ای‌که‌قبل‌از‌فهرسات‌‌‌فهرست‌مندرجات‌شامل‌همه‌نکات‌اصلی‌است.‌حتی‌خالصه

‌.‌‌شود‌یممندرجات‌وجود‌دارد،‌بدون‌ذکر‌صدحه‌آورده‌

که‌مسائل‌طرح‌با‌مسائل‌نزدیک‌باه‌آن‌اشاتباه‌‌‌‌دهد‌یممواردی‌که‌محقق‌احتمال‌‌در .4

در‌فهرسات‌منادرجات‌و‌ماتن‌اضاافه‌‌‌‌‌‌هاا‌‌تیمحادود‌به‌ناام‌‌‌قسمتی‌تواند‌یم.‌شود‌یم

.شود‌یم

برخی‌عقیده‌دارند‌که‌مشاکالت‌زماان‌و‌هزیناه‌بایساتی‌در‌لدافاه‌گدتاه‌شاود،‌چاون‌‌‌‌‌‌‌‌‌ .1

بودجه،‌خواندن‌رامتوق ‌کناد‌)کاه‌در‌عمال‌هام‌‌‌‌‌‌ی‌مشاهدهکه‌خواننده‌با‌‌ترسند‌یم

‌آشانا‌نیسات.‌‌‌اغلب‌همینطور‌است(.‌بایستی‌تصور‌کرد‌که‌خواننده‌شاما‌باا‌موضاوع‌‌‌

قبل‌از‌آنکه‌طرح‌پژوهشی‌رابه‌متخصصاین‌مربوطاه‌‌‌‌اند‌لیمامدیران‌مراکز‌تحقیقاتی‌

کلای‌از‌طارح‌باه‌دسات‌‌‌‌‌‌ی‌دهیا‌ابدهند‌تا‌از‌نظر‌علمی‌تحت‌داوری‌قرار‌گیرد،‌یک‌

‌ولی‌نبایستی‌از‌بیان‌اهمیت‌تحقیق‌غافل‌شد.‌‌آورند،

www.fuka.ir

115 یسیگزارش نوفصل سوم:

م‌چااه‌چیاازی‌نیساات‌‌گاااهی‌مدیااد‌اساات‌کااه‌بگااوئی‌‌‌معرفاای‌مساائله‌مااورد‌بررساای،‌‌در‌

مدروضات‌اساسی‌و‌یا‌فرضیات‌پژوهش‌خود‌را‌توضیح‌دهید.‌لحان‌‌‌دیتوان‌یم(.‌ها‌تیمحدود)

از‌تنادروی‌احساسای‌‌‌‌اطمینان‌موقرانه‌باشاد‌و‌‌ت‌وأو‌تکیه‌کالم‌کلی‌مقدمه‌بایستی‌با‌یک‌جر

‌(.1146خود‌داری‌شود‌)سازمان‌جهانی‌بهداشت،‌

ه‌شامل‌کلیات‌بیان‌مسئله،‌اهمیت‌پاژوهش‌و‌‌)فصل‌اول‌پایان‌نام قسمت اول گزارش مفصل

:ضرورت‌تحقیق،‌اهداب،‌روش(

کلیات پژوهش

قسمت‌اول‌گزارش‌شامل‌کلیات‌)از‌جمله‌بیان‌مسئله،‌اهمیت‌موضوع،‌ضرورت‌تحقیق،

‌یها‌دانش.‌شروع‌در‌این‌فصل‌از‌معلومات‌و‌هاست‌واژهاهداب،‌سئواالت،‌فرضیات‌و‌تعری ‌

.‌دالئال‌اهمیات‌مشاکل‌بایاد‌بسایار‌‌‌‌‌‌باشاد‌‌یما‌و‌یا‌بیان‌مسائله‌‌‌مستند‌و‌کافی‌برای‌طرح‌مشکل

که‌خواننده‌یا‌حمایات‌کنناده‌بایاد‌باه‌وجاود‌‌‌‌‌‌‌گویی‌بیان‌شود.‌به‌طوری‌خالصه‌و‌بدون‌گزافه

مشکل‌و‌اهمیت‌آن‌متقاعد‌شده‌و‌محقق‌را‌منجی‌نجات‌از‌آن‌مشکل‌تصور‌نماید.‌به‌عباارت‌‌

قله‌کوهی‌از‌مشکل‌کشانده‌و‌در‌آنجا‌سراشیبی‌یاا‌‌‌ژوهشگر‌باید‌خواننده‌را‌به‌اوج‌و‌یا‌‌دیگر‌پ

لذا‌ایجاد‌انگیزه‌در‌خواننده‌با‌اساتناد‌باه‌اطالعاات‌‌‌‌‌راه‌نجات‌با‌انجام‌تحقیق‌را‌به‌او‌نشان‌دهد.

تحقیق‌در‌پارو‌پاوزال‌باه‌طاور‌خالصاه‌و‌شاداب‌‌‌‌‌‌‌‌یها‌گامتوضیح‌تمامی‌‌موثق‌از‌مناب ‌معتبر‌و

‌وری‌است.برای‌متقاعد‌نمودن‌خواننده‌در‌کلیات‌ضر

‌بیان مسئله

(‌LITERATURE REVIEWمارور‌مطالعاات‌گذشاته‌)‌‌‌‌‌(‌وBACKGROUNDزمینه‌)

چناد‌جملاه‌ای‌باه‌بیاان‌زمیناه‌‌‌‌‌‌‌‌اگر‌در‌مقدمه،‌ساده‌باشد‌و‌نسبتااگر‌طرح‌پژوهشی‌‌‌این‌بخش،

حاضار‌از‌اهاداب‌‌‌‌ی‌مطالعاه‌کارهاای‌قبلای‌باا‌‌‌‌‌ی‌ساه‌یمقاالزم‌نیست؛‌ولی‌اگر‌‌‌اختصاص‌یابد،

‌،‌این‌قسمت‌نیز‌ضروری‌است.گردد‌یم‌دییتأق‌و‌با‌مقایسه‌نتایج‌این‌تحقیق‌محق‌ی‌عمده

www.fuka.ir

116 روش تحقیق بدون معلم

ضرورت اجرا

‌.شود‌یمصل‌بیان‌دسمت‌مقضرورت‌اجرا‌نیز‌در‌این‌

6اهداف، سؤاالت و فرضیه

.‌جمالت‌مورد‌استداده‌در‌هر‌کادام‌‌باشد‌یماین‌فصل‌شامل‌اهداب،‌سؤاالت‌و‌فرضیه‌نیز‌

گیاری‌و‌عینای‌بیشاتر‌‌‌‌‌چنانکه‌در‌اهداب‌کلمات‌قابل‌انادازه‌از‌ادبیات‌خاصی‌بر‌خوردار‌است.‌

کاربرد‌دارد.‌در‌بعضی‌تحقیقات‌زمینه‌)مبانی‌نظری(‌به‌علت‌اهمیات‌یاا‌تخصصای‌باودن‌و‌یاا‌‌‌‌‌‌‌

مورد‌اختالب‌متخصصین‌بودن،‌تمامی‌فصل‌دو‌را‌به‌خود‌اختصاص‌داده‌و‌اهاداب‌در‌فصال‌‌‌

‌.شود‌یمیک‌بیان‌

روش اجرا

اما‌مدصل‌در‌فصل‌سوم‌پایاان‌ناماه‌خواهاد‌‌‌‌‌شود‌یماینجا‌اشاره‌این‌قسمت‌نیز‌خالصه‌در‌

‌آمد.

)فصل‌دوم‌پایان‌نامه(قسمت دوم گزارش مفصل

ادبیات تحقیق

‌یهاا‌‌باناک‌ری‌مسئله‌یاا‌مشاکل‌باا‌اساتداده‌از‌منااب ‌معتبار‌کتابخاناه‌و‌مجاازی‌)‌‌‌‌‌‌‌‌ظمبانی‌ن

باا‌ذکار‌منبا ‌باه‌روش‌‌‌‌‌اطالعاتی(‌به‌همراه‌سوابق‌تحقیق‌)فارسی‌و‌انکلیسی(‌در‌این‌قسامت‌و‌‌

‌.‌شود‌یمآورده‌‌‌APAونکوریا‌هاروارد‌و‌یا‌

‌

‌

نوشاته‌‌‌ساؤال‌الی‌باه‌صاورت‌‌‌ؤباا‌جماالت‌سا‌‌‌‌ناا‌یع(‌اسات‌کاه‌‌‌رهایمتیاهداب‌شامل‌موارد‌توصیدی‌و‌یا‌تحلیلی‌)مقایسه‌‌.1

‌.‌‌شود‌یمیعنی‌رابطه‌نوشته‌‌‌Hoو‌‌H1.‌فرضیات‌اهداب‌مقایسه‌ای‌است‌که‌با‌شود‌یم

www.fuka.ir

117 یسیگزارش نوفصل سوم:

پیشینه یا سوابق تحقیق

منظور‌از‌سوابق‌پیدا‌کردن‌نتائج‌مشابه‌از‌تحقیقاات‌شابیه‌باه‌ایان‌تحقیاق‌بارای‌مقایساه‌و‌‌‌‌‌‌‌‌

بحاث‌و‌‌".‌این‌مقایسه‌بایستی‌در‌فصال‌پانجم‌گازارش‌باه‌ناام‌‌‌‌‌‌باشد‌یماستنتاج‌با‌تحقیق‌حاضر‌

‌یان‌گردد.ب‌"نتیجه‌گیری

تحقیاق‌در‌‌‌یهاا‌‌افتاه‌یبرای‌مقایساه‌باا‌‌‌‌ها‌آن‌یها‌افتهیتحقیقات‌داخلی‌و‌خارجی‌به‌همراه‌

.‌این‌سوابق‌تحقیق‌برای‌مقایساه‌‌شود‌یمبا‌بیان‌منب ‌آورده‌‌دست‌اقدام‌در‌اینجا‌بطور‌مختصر‌و

‌.باشد‌یمدر‌فصل‌پنج‌

)فصل‌سوم‌پایان‌نامه(قسمت سوم گزارش مفصل

روش اجرا

مهام‌آن‌در‌‌‌یهاا‌‌واژهقبل‌از‌اجرا،‌نوشتن‌طرح‌پژوهشی‌و‌تعری ‌شداب‌از‌کلید‌معموال‌

گیاری‌علمای‌و‌‌‌‌مورد‌مطالعه‌یاا‌روش‌نموناه‌‌‌ی‌جامعهمورد‌بررسی،‌‌یرهایمتیروش‌اجرا‌مانند‌

و‌‌هاا‌‌روشآماری،‌افراد‌داخل‌وخارج‌مطالعه،‌نوع‌مطالعه‌،‌تعداد‌افراد‌جامعه‌یا‌تعاداد‌نموناه،‌‌‌

‌،‌نوع‌آزماون‌یاا‌همبساتگی‌و‌‌‌ها‌دادهالعات،‌روش‌توصی ‌و‌روش‌تحلیل‌آوری‌اط‌ابزار‌جم

غیره‌به‌صورت‌مدلل‌و‌آماری،‌روایی‌و‌پایایی‌قبل‌و‌بعد‌اجرا‌آزمایشی،‌شیوه‌گازارش‌نتاایج‌‌‌‌

ستگی‌و‌غیاره‌در‌راساتای‌تاک‌تاک‌اهاداب‌طارح‌بسایار‌ضاروری‌‌‌‌‌‌‌‌‌بمانند‌جدول،‌نمودار،‌هم

‌-‌ای(‌و‌یاا‌کیدای‌)اسامی‌‌‌‌فاصاله‌‌-ر‌کمی‌)‌نسبتی‌مورد‌بررسی‌از‌نظ‌یرهایمتیاست.‌توجه‌به‌

وغیاره‌نیاز‌از‌‌‌‌‌هاا‌‌جاواب‌ای(‌بودن،‌نوع‌تحقیق،‌اجرای‌آزمایشی،‌توصی ‌و‌تحلیال‌اولیاه‌‌‌‌رتبه

ضروریات‌مهم‌است.

قبل‌از‌هر‌چیز‌پژوهشگر‌بایاد‌متییار‌یاا‌متییرهاای‌را‌در‌درجاه‌اول‌و‌ساپس‌توصای ‌یاا‌‌‌‌‌‌‌‌‌

تحقیق‌را‌در‌نظر‌داشته‌باشد.‌با‌این‌ساه‌پایش‌فار،‌‌‌‌را‌در‌درجه‌دوم‌و‌سپس‌نوع‌‌ها‌آنتحلیل‌

گیاری‌و‌ساایر‌مراحال‌اجارا‌‌‌‌‌‌،‌نوع‌سرشماری‌یاا‌نموناه‌‌ها‌دادهمحقق‌است‌که‌‌ابزار‌گردآوری‌

باه‌‌‌هاا‌‌واژه.‌نوع‌مطالعه‌و‌ناوع‌متییار‌و‌ناوع‌آزماون‌بایش‌از‌ساایر‌‌‌‌‌‌‌شود‌یمتر‌‌مشخص‌و‌شداب

www.fuka.ir

118 روش تحقیق بدون معلم

.‌اماا‌‌شاوند‌‌یما‌صاصی‌تعری ‌و‌شاداب‌‌هداب‌اختانیز‌با‌‌ها‌آنیکدیگر‌مربوط‌هستند‌و‌هر‌سه‌

کلید‌اصلی‌و‌بیش‌از‌سایر‌ابعاد‌در‌شداب‌ساازی‌مراحال‌تحقیاق‌‌‌‌‌رهایمتیشداب‌سازی‌متییر‌یا‌

است.‌این‌قسمت‌همانند‌یک‌داستان‌از‌شروع‌تحقیق‌تا‌پایان‌به‌توضیح‌مختصر‌مراحل‌یا‌‌مؤثر

آوری‌اطالعات‌‌ی،‌روش‌جم مورد‌بررس‌ی‌جامعهتحقیق‌)‌نوع‌مطالعه،‌‌یها‌تیفعالو‌یا‌‌ها‌گام

‌.کند‌یمو‌غیره(‌اشاره‌

)فصال‌چهاارم‌پایاان‌‌‌‌ هقا افتقه یقسمت چهارم گزارش مفصل تجزیه و تحلیل اطالعات یا

‌نامه(

ج‌)بدون‌تدسیر‌محقق(‌است.‌گزارش‌در‌این‌قسمت‌از‌جواب‌ییا‌نتا‌ها‌افتهیگزارش‌شامل‌

.‌در‌اینجاا‌‌شاود‌‌یمو‌ختم‌‌ری‌شروعبدون‌هیچ‌تدسی‌ها‌هیفرضاهداب،‌سؤاالت‌و‌یا‌‌نیتر‌مهمبه‌

اشاکال‌و‌تصااویر‌‌‌‌تر‌و‌حتای‌از‌‌ج‌کوتاه‌و‌از‌نمودار‌برای‌اطالعات‌طوالنییاز‌جداول‌برای‌نتا

نیاز‌در‌هماین‌بخاش‌و‌بادون‌تدسایر‌آورده‌‌‌‌‌‌‌هاا‌‌آزماون‌ج‌حاصال‌از‌‌یاستداده‌کرد.‌نتاا‌‌توان‌یم

.‌عنااوین‌جاداول‌در‌‌‌شاود‌‌یما‌.‌در‌این‌فصل‌جمالتی‌با‌زمان‌گذشته‌و‌بسیار‌ساده‌بیاان‌‌شود‌یم

‌.شود‌یمباال‌و‌عناوین‌نمودارها‌در‌پایین‌و‌با‌شماره‌و‌فصل‌آورده‌

ای‌را‌نیاز‌باه‌صاورت‌‌‌‌‌ای‌یا‌رابطه‌گاهی‌محقق‌بدون‌نوشتن‌فرضیه،‌‌بررسی‌مقایسه‌تبصره:

‌که‌در‌این‌حالت‌جم ‌اهداب‌اختصاصی‌با‌جم ‌سؤاالت‌یکی‌است.‌سدینو‌یمسؤالی‌

)جواب به اهداف یا سؤاالت تحقیق( ها افتهیعات یا توصیف تجزیه و تحلیل اطال: الف

با‌استداده‌از‌‌ابزار‌معتبر‌از‌جمله‌پرسشنامه‌اطالعات‌جم ‌آوری‌گردیده‌و‌در‌این‌گاام‌باا‌‌‌

اسامی‌در‌ساتون‌اول‌و‌‌‌‌یکادها‌)‌هاا‌‌پرسشنامهو‌پس‌از‌وارد‌کردن‌‌‌SPSSاستداده‌از‌نرم‌افزار‌

ارگیری‌دستورات‌چهار‌عمال‌اصالی‌و‌بسایار‌سااده‌‌‌‌‌(‌‌با‌بک‌SPSSیسطرهاکدهای‌عددی‌در‌

آمااری‌)مرکازی‌مثال‌میاانگین‌و‌‌‌‌‌‌یهاا‌‌شااخص‌،‌هاا‌‌یفراوانا‌‌ی‌محاسابه‌در‌ادامه‌این‌فصال‌باه‌‌‌

www.fuka.ir

119 یسیگزارش نوفصل سوم:

باا‌‌‌هاا‌‌آنظااهری‌‌‌ی‌سهیمقا.‌توصی ،‌نمایش‌و‌شود‌یمپراکندگی‌مثل‌انحراب‌معیار(‌پرداخته‌

‌.‌گردد‌یمجدول،‌نمودار،‌شکل‌و‌غیره‌در‌گزارش‌ارائه‌

هدب‌شروع‌و‌سپس‌باه‌ترتیاب‌ساؤاالت‌و‌فرضایات‌)در‌‌‌‌‌‌نیتر‌مهماز‌‌ها‌افتهیارائه‌‌ترتیب

گاهی‌محقق‌بدون‌ .شود‌یمجواب‌داده‌‌ها‌آنصورت‌داشتن‌فرضیه(‌در‌پروپوزال‌به‌تک‌تک‌

.‌در‌هار‌حاال‌جما ‌‌‌‌سدینو‌یمای‌را‌به‌صورت‌سؤالی‌‌ای‌یا‌رابطه‌نوشتن‌فرضیه،‌‌بررسی‌مقایسه

سؤاالت‌و‌جم ‌فرضیات‌اسات.‌و‌اگار‌فرضایه‌نداشات‌معاادل‌‌‌‌‌‌‌اهداب‌اختصاصی‌معادل‌جم

.‌باید‌توجه‌داشت‌که‌فصل‌چهار‌در‌جواب‌سئواالت‌یا‌اهداب‌پروپوزال‌باشد‌یمکل‌سؤاالت‌

‌.‌لذا‌محقق‌از‌آوردن‌نظرات‌شخصی‌یا‌نتایج‌بدون‌سند‌از‌تحقیق‌بایاد‌جادا‌‌شود‌یمبیان‌‌صرفا

با‌سند‌از‌ایان‌فصال‌در‌فصال‌پانج‌بصاورت‌‌‌‌‌‌‌هم‌خودداری‌نماید‌و‌نظرات‌تدسیری‌خود‌را‌آن

.تحلیل‌و‌پیشنهاد‌بیان‌نماید

تفاوت جداول، نمودارها و اشکال در گزارش توصیف نتایج

تحقیقات‌توصیدی‌مقایسه‌به‌صورت‌جداول‌و‌نماودار‌و‌اشاکال‌اسات.‌برحساب‌ناوع‌‌‌‌‌‌‌در

‌.ودش‌یماستداده‌‌جداول،‌نمودارها‌و‌اشکال‌به‌شکل‌زیر‌نوع‌تحقیق‌از‌اطالعات‌و

جاداول‌یاک‌بعاادی‌بارای‌مطالااب‌بسایار‌انادک‌و‌جااداول‌دو‌بعادی‌و‌بیشااتر‌بارای‌مطالااب‌‌‌‌‌‌‌‌‌

بیشتر‌از‌حد‌متوسط‌مناساب‌‌‌یرهایمتی.‌نمودارها‌برای‌نمایش‌روند‌یمای‌متوسط‌به‌کار‌‌مقایسه

‌قابل‌ترسیم‌است.‌‌SPSSو‌یا‌‌Excelهستند.‌این‌نمودارها‌با‌نرم‌افزار‌

چندگوش‌واطالعات‌کیدی‌با‌نمودارهاای‌نارده‌ای‌‌‌‌وگرام‌واطالعات‌کمی‌با‌نمودارهای‌هیست

‌به‌شکل‌زیر‌است.‌‌SPSSرسم‌نمودار‌در‌‌ودایره‌ای‌قابل‌نمایش‌هستند.

بصورت‌جدول‌و‌نماودار‌در‌ایان‌‌‌‌رهایمتیاهداب‌یا‌سئواالت‌توصیدی‌و‌حتی‌مقایسه‌

ماین‌‌.‌فرضیات‌نیز‌که‌مقایسه‌علمی‌تر‌است‌با‌همبستگی‌و‌پی‌ولیو‌در‌هدیآ‌یمفصل‌

‌.‌‌شود‌یمفصل‌و‌بدون‌تدسیر‌نوشته‌

‌

www.fuka.ir

111 روش تحقیق بدون معلم

Spss → Graphs → Bar .. → Simple → Define → Suitable Data to Right

Desk → Category Axis → % → OK

‌Wordو‌برای‌رسم‌جاداول‌از‌نارم‌افازار‌‌‌‌‌‌Excelبهتر‌است‌برای‌رسم‌نمودار‌از‌نرم‌افزار‌

‌استداده‌نماییم.

تحقیقق( در یهقا هیفرضدرجواب به P. valueاطالعات )محاسبه تجزیه و تحلیل :ب

گزارش

(‌و‌یامتییرهاا‌‌H0یکی‌از‌دو‌نوع‌فرضیه‌متییرها‌رابطه‌نادارد‌)‌‌معموالدر‌طرح‌)پروپوزال(‌

(‌P-value.‌این‌قسامت‌باا‌محاسابه‌پای‌ولیاو‌)‌‌‌‌‌شود‌یم(‌بنا‌به‌نظرمحقق‌نوشته‌1‌Hرابطه‌دارند‌)

(‌پائین‌تر‌پنج‌صدم‌P-value.‌اگر‌)شود‌یمآغاز‌‌ها‌هیفرضبه‌‌مطابق‌دستورات‌آماری‌در‌جواب

به‌دست‌آید‌متییرها‌رابطه‌دارند‌و‌اگر‌در‌این‌حالت‌همبستگی‌هم‌باالتر‌از‌صادر‌باشاد‌رابطاه‌‌‌‌

.‌در‌غیر‌اینصورت‌یا‌رابطه‌ندارند‌روند‌یمدو‌متییر‌مستقیم‌است.‌یعنی‌هر‌دو‌با‌هم‌باال‌یا‌پائین‌

‌معکوس‌است‌)همبستگی‌مندی(.‌ها‌آنطه‌)همبستگی‌صدر(‌و‌یا‌راب

)فصل‌پنجم‌پایان‌نامه(گیری، بحث و پبشنهادات نتیجه :قسمت پنجم گزارش مفصل

محقاق‌باه‌‌‌‌ی‌عالماناه‌این‌قسمت‌گزارش‌شامل‌بحث‌و‌پیشنهادات‌است.‌تدسیر‌منطقای‌و‌‌‌

کاه‌‌‌؛‌باه‌طاوری‌‌شاود‌‌یما‌نتایج‌حاضر‌در‌فصال‌چهاار،‌در‌ایان‌فصال‌آورده‌‌‌‌‌‌ی‌سهیمقاکمک‌

تبارو‌تدسیر‌میانگین‌بسته‌به‌انحراب‌معیار‌دارد.‌هر‌چه‌انحراب‌معیار‌کمتار‌باشاد‌میاانگین‌از‌‌‌‌اع

از‌ساایر‌‌‌تاوان‌‌یما‌بر‌عکس‌هر‌چه‌انحراب‌معیار‌زیادتر‌باشد‌‌باالتری‌برخوردار‌است‌و‌‌اعتبار

نتاایج‌فصال‌‌‌‌ی‌ساه‌یمقااساتداده‌نماود.‌‌‌‌هاا‌‌دادهآماری‌مانند‌میانه‌و‌مد‌برای‌تدسیر‌‌یها‌شاخص

‌ی‌نکتاه‌.‌شاود‌‌یما‌چهار‌با‌نتائج‌تحقیقات‌دیگر‌در‌فصل‌دوم‌در‌ایان‌قسامت‌تجزیاه‌و‌تحلیال‌‌‌‌‌

اساسی‌آنست‌که‌محقق‌نتایج‌به‌دست‌آمده‌را‌تحلیل‌نماید‌و‌از‌اظهار‌نظر‌کلی‌و‌غیر‌مستند‌و‌

به‌خصوص‌غیر‌مرتبط‌با‌نتایج‌به‌دست‌آمده‌از‌تحقیق،‌خودداری‌نمایاد.‌حاصال‌ایان‌تحلیال‌‌‌‌‌

‌پیشنهادات‌مستند‌است.‌‌ارائهری‌مستند‌و‌محد ‌نتیجه‌گی

www.fuka.ir

111 یسیگزارش نوفصل سوم:

(‌و‌در‌Discussionایاان‌قساامت‌در‌تحقیقااات‌کماای‌و‌مقایسااه‌ای‌تحاات‌عنااوان‌بحااث‌)‌

‌.‌شود‌یم(‌گدته‌Conclusionگیری‌)‌تحقیقات‌متمایل‌به‌کیدی‌نتیجه

الزم‌به‌توضیح‌است‌که‌فصل‌بندی‌گزارش‌گااهی‌بناا‌باه‌تشاخیص‌پژوهشاگر‌باه‌شاش‌‌‌‌‌‌‌‌

اما‌در‌طرح‌)پروپوزال(‌اغلاب‌باه‌ساه‌بخاش‌‌موضاوع‌و‌‌‌‌‌‌‌ابدی‌یمافزایش‌فصل‌)افزودن‌زمینه(‌

‌.گردد‌یماهمیت‌،‌اهداب‌و‌فرضیات‌و‌روش‌اجرا‌و‌بودجه‌بندی‌تقسیم‌

‌ی‌گساترده‌،‌نتایج‌ها‌نامه،‌‌اجازه‌ها‌پرسشنامهمختل ‌مورد‌مطالعه‌‌یها‌ستیلضمائم‌شامل‌

‌.شود‌یمورده‌ان‌همین‌فصل‌آیکه‌در‌پا‌باشد‌یمآماری‌وخالصه‌انگلیسی‌

تبصره نوشتن منابع:

بیشترین‌استداده‌از‌مناب ‌چاپی‌و‌الکترونیک‌در‌مرحلاه‌اول‌پروپاوزال‌نویسای‌قارار‌دارد.‌‌‌‌‌‌

قبال‌در‌مرحله‌اول‌پروپوزال‌نویسی‌اشاره‌گردید.‌ساه‌‌‌‌تنوشتن‌مناب ‌مورد‌استداده‌در‌گزارشا

ان‌حمایات‌کنناده‌طارح‌در‌‌‌‌بسته‌به‌نظر‌محقق‌و‌سازم‌‌"APA"و‌‌"هاروارد"،‌"ونکور"روش‌

‌‌.بیان‌گردید‌ها‌آنشرح‌‌قبالکه‌‌رود‌یمنوشتن‌مناب ‌به‌کار‌

نویسی مختصر نتایج تحقیق گزارش

متشاکل‌از‌‌‌کلماه‌و‌‌211باا‌حادود‌‌‌‌ها‌نامهاول‌پایان‌‌ای‌در‌همانطور‌که‌اشاره‌شد‌،‌چکیده

د.‌درصاد‌ایان‌‌‌دار‌قسمت‌بحث‌وجاود‌‌ها،‌نتایج‌و‌روش‌چهار‌قسمت‌مقدمه‌و‌اهداب‌،‌مواد‌و

کلماه(،‌ماواد‌‌‌41درصدوحدود11عبارتندازمقدمه‌)‌ها‌آنچهار‌قسمت‌و‌تعداد‌نسبی‌کلمات‌در‌

‌21کلماه(‌و‌بحااث‌)‌11درصادوحدود‌‌‌11کلمااه(،‌نتاایج‌)‌111درصاد‌وحادود‌‌‌11)‌هاا‌‌روشو‌

کلمه(.‌در‌گزارش‌مختصر‌عناوان‌حاداکثر‌از‌هشات‌کلماه‌تشاکیل‌گردیاده‌‌‌‌‌‌‌61درصدباحدود

علمی‌نویسنده‌و‌یا‌نویسندگان،‌پاس‌از‌ناام‌او‌باه‌‌‌‌‌ی‌درجهباالترین‌‌و‌است.‌نام‌ونام‌خانوادگی

کلماه‌‌‌11تا‌1کلیدی‌مرتبط‌)قبل‌و‌یا‌بعد‌از‌چکیده(‌با‌حدود‌‌یها‌واژه‌.شود‌یماختصار‌نوشته‌

‌.دیآ‌یم.‌قدردانی‌از‌افراد‌نیزقبل‌از‌فهرست‌مناب ‌شود‌یمبیان‌

www.fuka.ir

112 روش تحقیق بدون معلم

گزارش برای مؤسسات

‌.باشد‌یم‌ها‌افتهیدرصد‌آن‌‌21تا‌11هصدحه‌ک‌11تا11به‌طور‌کلی‌حدود

‌صدحه‌دارای‌کلید‌واژه‌است.1-1گزارش‌برای‌سمینارها‌که‌حدود

صدحه‌و‌دارای‌کلید‌واژه‌به‌انضمام‌نکات‌مورد‌نظر‌‌1-1گزارش‌برای‌مجالت‌که‌حدود

‌.باشد‌یممجله‌

گزارش به صورت پوستر

مثل‌پاورپوینت،‌جادول،‌‌‌ها‌روشهای‌ارائه‌مقاله‌است‌که‌همانند‌سایر‌‌پوستریکی‌ازروش

‌در‌نمودار‌وغیره‌دارای‌اصول‌مخصوص‌به‌خود‌است.‌به‌طور‌مثال‌پوستر‌باید‌حدود‌یک‌متار‌

متاری‌بایاد‌قابال‌خوانادن‌باشاد.‌ظارب‌‌‌‌‌‌‌‌1/1تا‌‌1هدتاد‌سانت‌یاحدودآن‌باشد.‌پوستر‌ازفاصله‌

داقل‌نوشته‌درآن‌باید‌ازح‌شود‌یمدوتا‌پنج‌دقیقه‌خوانده‌شود.‌اگربرای‌مخاطبان‌بی‌سواد‌تهیه‌

آموزشی‌به‌صورت‌پرساش‌و‌پاساخ‌باین‌ارائاه‌دهناده‌‌‌‌‌‌‌یها‌روشاستداده‌شود.‌یکی‌از‌بهترین‌

سادانه‌در‌کمتار‌همایشای‌ایان‌فرایناد‌‌‌‌‌‌أ،‌کاه‌مت‌باشد‌یم‌ها‌شیهماپوستر‌و‌خواننده‌آن‌در‌محل‌

‌.ردیگ‌یم،‌مورد‌استداده‌قرار‌مؤثریادگیری‌بسیار‌

گزارش موردی

اری‌زماانی‌اسات‌کاه‌محقاق‌باه‌ماوردی‌برخاورد‌کارده‌وآن‌‌‌‌‌‌‌‌‌گزارش‌موردی‌یا‌موردنگ

.‌این‌گزارش‌تقسیم‌پردازد‌یمحالت‌مورد‌انتظار‌محقق‌نبوده‌است.‌لذا‌به‌بررسی‌وگزارش‌آن‌

‌بندی‌خاصی‌ندارد.

تحقیقی تفاوت گزارش مقاالت مروری و

‌ی‌مقالاه‌مقاله‌هایش‌ازمجالت‌معتبرچاپ‌گردد،‌‌و‌نویسنده‌کتاب‌باشد‌شخصااگر‌محقق‌

تحقیقی(‌‌برخوردار‌است.‌اینگونه‌مقااالت‌‌‌ی‌مقالهمروری‌وی‌از‌ارزش‌باالتری‌)حتی‌بیشتراز‌

ابتدا‌به‌منااب ‌و‌مساتندات‌‌‌‌ها‌آنبه‌معلومات‌و‌تجربیات‌پژوهشگر‌بستگی‌دارد.‌لذا‌داور‌‌عمدتا

www.fuka.ir

113 یسیگزارش نوفصل سوم:

.‌ارزش‌مقااالت‌‌شاود‌‌یما‌شخص‌نویسنده‌و‌سپس‌به‌محتوای‌طرح‌تحقیق‌او‌پرداخته‌و‌داوری‌

قی‌حاصل‌از‌پژوهش‌بستگی‌به‌رعایت‌نکات‌علمای‌در‌خاود‌تحقیاق‌و‌هنار‌نویسانده‌در‌‌‌‌‌‌تحقی

‌.دارد‌ها‌آنارائه‌

( با گزارشنویسی تفاوت طرح )پروپوزال

-اهاداب‌‌‌-)بیاان‌مسائله‌‌‌‌اتدارای‌پانج‌‌فصال‌کلی ا‌‌‌‌عمادتا‌گزارش‌به‌صورت‌پایان‌نامه‌

‌‌-‌نظاری‌و‌پیشاینه‌پاژوهش‌‌‌‌،‌‌ادبیات‌تحقیق‌شامل‌مبانیفرضیات‌‌روش‌اجرا‌بصورت‌خالصه(

(‌و‌بحاث‌و‌نتیجاه‌گیاری‌‌و‌گازارش‌‌‌‌‌هاا‌‌افتاه‌یتجزیاه‌و‌تحلیال‌)‌‌‌-روش‌اجرا‌بصورت‌مدصال‌‌

و‌بحاث(‌و‌طارح‌‌‌‌هاا‌‌افتاه‌ی‌-روش‌اجارا‌‌‌-دارای‌چهار‌فصل‌)‌مقدمه‌و‌اهداب‌‌عمدتامختصر‌

ی(‌بودجاه‌و‌زماان‌بناد‌‌‌‌‌-روش‌اجارا‌‌‌-دارای‌سه‌بخش‌)عنوان‌و‌بیان‌مسئله‌و‌اهاداب‌‌‌عمدتا

‌.باشد‌یم

خالصه

سساه‌و‌‌ؤکلی‌و‌اساتانداردهای‌ماورد‌نظار‌م‌‌‌‌یاستانداردهانویسی‌عالوه‌بر‌رعایت‌‌گزارش

ت‌ذاتی‌نیز‌نیاز‌دارد.‌به‌هار‌حاال‌گزارشای‌موفاق‌و‌عاالی‌‌‌‌‌‌ج،‌یک‌هنر‌و‌خالقی یمحل‌انتشار‌نتا

است‌که‌بتواند‌خواننده‌بیشتری‌را‌باه‌ساوی‌خاود‌جاذب‌کناد.‌یعنای‌از‌کلماات‌و‌مساتنداتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌

پااس‌از‌مطالعااه‌گاازارش،‌خااود‌را‌موظاا ‌بااه‌تبلیاان‌باارای‌جااذب‌‌هسااتداده‌کنااد‌کااه‌خوانناادا

‌خوانندگان‌جدید‌و‌بعدی‌بنماید.

ج‌و‌بحاث‌وجاود‌‌‌یچهار‌قسمت‌؛‌مقدمه،‌روش‌بررسی،‌نتاا‌‌معموالدر‌گزارشات‌تحقیقی‌

دارد.‌این‌چهار‌قسمت‌در‌گزارشات‌طوالنی‌مانند‌پایان‌نامه‌به‌پانج،‌شاش‌و‌یاا‌هدات‌قسامت‌‌‌‌‌‌

در‌صاورت‌لازوم‌در‌تحقیقاات‌بسایار‌تخصصای‌یاا‌‌‌‌‌‌‌‌"مبانی‌نظری"ابل‌افزایش‌است.‌افزودن‌ق

مورد‌اختالب‌متخصصین‌به‌عنوان‌فصل‌دو‌بنا‌به‌نظر‌محقق‌در‌یک‌گزارش‌بالمان ‌است.‌اماا‌‌

ات‌)بیان‌مسائله،‌اهاداب‌و‌فرضایات،‌‌‌‌گزارشات‌متداول‌همان‌گزارشات‌پنج‌قسمتی‌شامل‌کلی

www.fuka.ir

114 روش تحقیق بدون معلم

فصل‌اول،‌و‌ادبیات‌تحقیق‌شامل‌مبانی‌نظری‌و‌پیشاینه‌تحقیاق‌در‌فصال‌‌‌‌خالصه‌اجرا‌و‌...(‌در‌

(‌در‌فصال‌‌هاا‌‌افتهیدوم‌و‌روش‌بررسی‌بطور‌مدصل‌در‌فصل‌سوم،‌و‌تجزیه‌و‌تحلیل‌اطالعات‌)

.‌در‌چکیاده‌چهاار‌قسامتی‌گزارشاات،‌‌‌‌‌باشاد‌‌یما‌گیری‌در‌فصل‌پانجم‌‌‌چهارم‌و‌بحث‌و‌نتیجه

.‌در‌گزارشاات‌ماروری‌نیاز‌قسامت‌روش‌‌‌‌‌دشاو‌‌یما‌اهداب‌در‌پایان‌قسامت‌مقدماه‌گنجاناده‌‌‌‌

نکاتی‌را‌‌تواند‌یم.‌در‌مجالت‌یا‌مناب ‌دیگر‌نیز‌هر‌منب ‌شود‌یمبررسی‌بسیار‌کوتاه‌و‌یا‌حذب‌

برای‌تنظیم‌گزارش‌کاهش‌و‌یا‌افزایش‌دهد.‌‌بعضی‌متخصصین‌ادبی‌برای‌هر‌گازارش‌کوتااه‌‌‌

ین‌تعاداد‌کلماات‌و‌درصاد‌‌‌‌.‌تعیا‌اناد‌‌کارده‌نیز‌به‌شکل‌زیر‌مشخص‌‌ییها‌محدودهو‌یا‌طوالنی‌

‌حادود‌‌و‌درصاد‌11)‌کلمه‌و‌برای‌هر‌بخش‌آن‌عبارت‌از:‌مقدماه‌‌211برای‌کل‌چکیده‌‌ها‌آن

‌11حادود‌‌‌و‌درصاد‌‌11کلماه(،‌نتاایج‌)‌‌‌‌111حادود‌‌درصد‌و‌11)‌‌ها‌روشکلمه(،‌مواد‌و‌‌41

‌.‌باشد‌یمکلمه(‌‌61حدود‌‌با‌درصد‌21کلمه(‌و‌بحث‌)

،‌بهتر‌است‌محقق‌از‌باشد‌یمبه‌نتایج‌بعد‌از‌اجرا‌‌در‌نوشتن‌گزارش‌فصل‌چهار‌که‌مربوط

نتااایج‌حاصاال‌از‌تحقیااق‌را‌بااه‌صااورت‌‌صاارفاپرهیااز‌نمااوده‌و‌‌شخصاای‌جاادا‌ینظرهااااظهااار‌

‌ارائاه‌آماری‌تبدیل‌و‌بدون‌کم‌و‌یا‌زیاد‌به‌شکل‌هنرمندانه‌و‌با‌جاداول‌و‌نماودار‌‌‌‌یها‌شاخص

همانناد‌مراحال‌علام‌آماار‌باه‌ترتیاب‌‌‌‌‌‌‌‌‌نتایج‌آماری‌اسات‌کاه‌‌‌ی‌ارائه‌عمدتانماید.‌این‌مرحله‌

توزیا ‌‌‌یهاا‌‌پرسشانامه‌.‌یعنای‌‌شاود‌‌یمبندی،‌محاسبه‌و‌استنتاج‌‌آوری،‌طبقه‌اطالعات‌خام‌جم

آوری،‌کدبناادی‌و‌وارد‌رایانااه‌گردیااده‌و‌‌شااده‌و‌پااس‌از‌تکمیاال‌توسااط‌پاسااخگویان‌جماا ‌

بارای‌توصای ‌‌‌.‌میانگین،‌درصد‌و‌غیره‌شود‌یممحاسبات‌آماری‌برای‌توصی ‌و‌تحلیل‌انجام‌

بارای‌اثباات‌یاا‌رد‌‌تدااوت‌دو‌‌‌‌‌‌ها‌آزمونارائه‌گردیده‌و‌تحلیل‌با‌‌نمودارهابه‌کمک‌جداول‌و‌

کمای‌و‌‌‌یرهاا‌یمتی)بر‌حساب‌‌‌ها‌آزمون(‌از‌P-Value.‌پی‌ولیو‌)شود‌یممتییر‌یا‌بیشتر‌نیز‌انجام‌

ک‌باه‌‌.‌باه‌طاور‌خالصاه،‌کلای‌و‌نزدیا‌‌‌‌‌دیا‌آ‌یمیاکیدی‌و‌یک‌یا‌‌دو‌گروه‌و‌یا‌بیشتر(‌به‌دست‌

کیدای‌باا‌‌‌‌یرهاا‌یمتیو‌در‌‌"آنالیز‌واریانس‌یک‌طرفاه‌"کمی‌با‌‌یرهایمتیدر‌ P-value واقعیت‌

پنج‌صدم‌به‌دست‌آمد‌ثابات‌کنناده‌اخاتالب‌‌‌‌از‌.‌اگر‌پی‌ولیو‌کمتر‌دیآ‌یمبدست‌‌"کای‌دو"

www.fuka.ir

115 یسیگزارش نوفصل سوم:

اختالب‌معنی‌دار‌میانگین‌‌نمره‌دو‌کالس‌(‌است.‌برای‌تعیین‌نوع‌رابطه‌باین‌دو‌‌‌مثالدار‌)‌معنی

تییر‌وابسته‌به‌یکدیگر‌)مثل‌رابطه‌سن‌و‌وزن‌یا‌رابطه‌حقوق‌و‌ساواد‌کارکناان(‌از‌همبساتگی‌‌‌‌م

اگر‌مثبت‌بود‌‌نماایش‌رابطاه‌مساتقیم‌و‌‌‌‌‌رهایمتی(‌بین‌دو‌به‌دوی‌R.‌همبستگی‌)شود‌یماستداده‌

هر‌چه‌سن‌باال‌رود‌فشار‌خاون‌هام‌بااال‌‌‌‌‌مثال)‌هاست‌آناگر‌مندی‌بود‌نشان‌رابطه‌معکوس‌بین‌

در‌گزارش‌بهتر‌است‌متناسب‌با‌ترتیب‌‌ها‌جواب(.‌ترتیب‌ابدی‌یماما‌سرعت‌دو‌کاهش‌‌ودر‌یم

‌به‌سمت‌اهمیت‌کمتر‌باشد.‌نیتر‌مهماز‌‌ها‌هیفرضسؤاالت‌و‌یا‌سؤاالت‌و‌

شخصای‌‌‌ینظرهاا‌در‌گزارش‌فصل‌پنجم‌بر‌خالب‌فصل‌چهارم‌بهتر‌است‌محقق‌با‌اظهار‌

را‌باا‌فراوانای،‌درصاد،‌میاانگین‌باه‌‌‌‌‌‌‌ها‌آنز‌تحقیق‌حاصل‌ا‌یها‌افتهیو‌علمی‌خود‌‌و‌با‌تکیه‌بر‌

‌همراه‌انحراب‌معیار‌تدسیر‌نموده‌و‌با‌مقایسه‌نتایج‌تحقیق‌با‌نتایج‌تحقیقات‌دیگران‌در‌داخل‌و

نتیجاه‌گیاری‌‌‌‌هاا‌‌آنعلمی‌صحیح،‌از‌تدسایر‌‌‌یها‌قالبیا‌خارج‌کشور‌به‌شکل‌هنرمندانه‌و‌در‌

‌صالح‌و‌یا‌تیییر‌موضوع‌مورد‌بررسی‌ارائه‌نمایدعلمی‌نموده‌و‌متعاقب‌آن‌پیشنهاداتی‌برای‌ا

قابل‌ذکر‌است‌که‌مقاالت‌و‌به‌خصوص‌مقاالت‌تحقیقی‌هر‌کشاور‌نشاانی‌از‌پیشارفت‌علمای‌‌‌‌‌

وزارت‌‌رایا‌اخآن‌جامعه‌و‌در‌نتیجاه‌پیشارفت‌توساعه‌در‌تماامی‌ابعااد‌در‌آن‌جامعاه‌دارد.‌لاذا‌‌‌‌‌‌‌‌

طراحی‌نماوده‌کاه‌دانشاجو‌را‌‌‌‌‌ها‌نامهبهداشت‌کشورمان‌ایران‌چهار‌چوب‌جدیدی‌برای‌پایان‌

به‌جای‌دفاع‌از‌پایاان‌ناماه‌باه‌چااپ‌مقااالت‌حاصال‌از‌پایاان‌ناماه‌خاود‌باه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دینما‌یمموظ ‌

باه‌‌‌هاا‌‌آنخصوص‌در‌سطح‌کارشناسی‌ارشد‌و‌دکتارا‌اقادام‌نمایاد.‌بادین‌مدهاوم‌کاه‌داوری‌‌‌‌‌‌‌

جو‌معادل‌همان‌المللی‌سپرد‌شده‌و‌اگر‌مقاله‌در‌مجله‌معتبری‌چاپ‌شود،‌دفاع‌دانش‌داوران‌بین

‌اعتبار‌مجله‌در‌نظر‌گرفته‌شود.

تذکر مهم: تمرین نوشتن گزارش:

کاه‌پاس‌از‌اجارا‌‌‌‌آماده‌‌‌1الگو‌یا‌مراحال‌نوشاتن‌گازارش‌یاک‌تحقیاق‌در‌پیوسات‌‌‌‌‌‌‌

نویسی‌کنید.‌توانید‌گزارش‌می

www.fuka.ir

116 روش تحقیق بدون معلم

www.fuka.ir

117 قیتحق جیفلسفه و کاربرد نتافصل چهارم:

فصل اول (Proposalمراحل نوشتن طرح )

(Proposalکلی طرح ) مقدمه: نکات کلی در نوشتن

نوشتن طرح: فنون انتخاب موضوع

نوشتن طرح: فنون بیان مسئله

نوشتن طرح: فنون نوشتن اهداف و فرضیات

نوشتن طرح: فنون روش اجرا

های منبع نویسی در متن ای و مجازی و روش ضمیمه: فنون استفاده از منابع کتابخانه

فصل دوم SPSSدر تحقیقات ساده با ری و تجزیه و تحلیل اطالعاتآو چهار عمل اصلی جمع

SPSSویرایشات هشتگانه: مخصوص تحقیقات پیشرفته قبل از عمل اصلی سوم با

SPSSهای آماری برای توصیف و تحلیل آماری در جداول خالصه مسیر یا دستورات محاسبه آزمون

فصل سوم هنام گزارش کلی و گزارش پنج فصل تحقیق یا پایان

(ها مختصر مقاله ها در سمینارها یا مجله –ها نامه علم گزارش نویسی )مفصل یا پایان

فصل چهارم

فلسفه و کاربرد نتایج تحقیق

ها برای تمرین پیوستنامه( فرم راهنما و فرم نوشتن گزارش مفصل )پایان -راهنما و فرم نوشتن پروپوزال -نمونه پروپوزال

نامه ارشد و دکتری پایاننوشتن پروپوزال

www.fuka.ir

118 روش تحقیق بدون معلم

www.fuka.ir

119 قیتحق جیفلسفه و کاربرد نتافصل چهارم:

فصل چهارم

فلسفه کاربرد نتایج تحقیق

‌‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

اهداف

‌خواننده‌پس‌از‌مطالعه‌این‌بخش‌باید:

ای‌و‌فلسدی‌تحقیقات‌کمی‌و‌کیدی‌را‌بداند.‌تداوت‌ریشه .1

فلسده‌)علت‌انجام(‌و‌یا‌فواید‌مادی‌و‌معناوی‌تحقیاق‌باا‌ایان‌هماه‌هزیناه‌ماادی‌و‌‌‌‌‌‌‌‌ .2

معنوی‌آن‌را‌بداند.

مهاارت‌زنادگی‌ساعادتمندانه‌را‌‌‌‌‌نیتار‌‌یاصال‌قی‌به‌عنوان‌رابطه‌تحقیق‌با‌تدکر‌منط .1

‌بداند.

www.fuka.ir

121 روش تحقیق بدون معلم

و کسب لذات تحقیق درک واقعی و فلسفی تحقیق

‌نیتر‌مهمتحقیق‌و‌جستجوگری‌جزء‌جدائی‌ناپذیر‌و‌فطری‌انسان‌است.‌شاید‌بتوان‌گدت‌

جدید‌و‌به‌عبارت‌دیگر‌سایر‌و‌سادر‌اسات.‌ایان‌ارضااء‌‌‌‌‌‌‌یزهایچویژگی‌انسان‌کش ‌و‌دیدن‌

عقاب‌ماناده‌‌‌‌یهاا‌‌انساان‌بااالتر‌اسات‌و‌‌‌‌‌ی‌هاوش‌معماولی‌و‌‌افطری‌بیشتر‌مخصوص‌افراد‌دار

ذهنی،‌کمتر‌قادر‌به‌لذت‌بردن‌از‌این‌غریزه‌هستند.‌بر‌عکس،‌دانشمندان‌با‌تحقیقاات‌و‌سایر‌و‌‌‌

.‌ناد‌ینما‌یما‌باالترین‌خادمت‌را‌‌‌،به‌جامعه‌خودو‌‌برند‌یمسدرهای‌زیاد،‌بیشترین‌لذت‌را‌از‌آن‌

‌معمولی‌بیشتر‌بدنبال‌کسب‌لذات‌غیر‌فطری‌هستند.‌یها‌انساناما‌

که میانگین معنی قابل قبول دارد( 1کمی )اندازه پذیر یها حوزهتحقیق در ی فلسفه

با‌رعایت‌اصول‌معینی‌در‌صدد‌‌است‌که‌محقق‌به‌اتکای‌آن‌و‌ییها‌هیروعلمی‌‌یها‌روش

‌هاا‌‌روش‌که‌این‌فنون،‌‌شود‌یمو‌فنونی‌استداده‌‌ها‌در‌این‌راه‌از‌روش‌.دیآ‌یمخت‌علمی‌بر‌شنا

علمی‌واق ‌گردانناد.‌در‌هار‌علام‌‌‌‌‌یها‌تیواقعمحقق‌را‌تا‌حدود‌زیادی‌به‌‌توانند‌یمل‌یو‌وسا

بناابراین‌نتاایج‌بدسات‌‌‌‌‌فنون‌خاص‌آن‌مورد‌قبول‌محققین‌جهانی‌قرار‌گرفته‌اسات.‌‌و‌ها‌روش

فنون‌مشترک‌علاوم‌و‌همچناین‌‌‌‌و‌ها‌روشر‌علم‌زمانی‌قابل‌قبول‌جهانی‌است‌که‌از‌آمده‌در‌ه

شایمی‌از‌روش‌‌‌و‌فنون‌مخصاوص‌آن‌علام‌اساتداده‌شاود.‌باه‌عناوان‌مثاال‌فیزیاک‌و‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها‌روش

شناسای‌بیشاتر‌از‌‌‌‌مانناد‌ساتاره‌‌‌ییهاا‌‌رشاته‌در‌صاورتی‌کاه‌‌‌‌کنناد‌‌یما‌آزمایش‌و‌تجربه‌استداده‌

الگاوی‌مانظم‌‌‌‌نظم‌و‌علمی‌اهداب‌خاص‌و‌یها‌روشتمام‌.‌در‌رندیگ‌یمعلمی‌مدد‌‌یها‌روش

کماال‌دقات‌را‌بنمایاد.‌چناین‌علام‌و‌یاا‌‌‌‌‌‌‌‌ها‌آنوجود‌دارند‌به‌طوری‌که‌محقق‌باید‌در‌رعایت‌

،‌و‌چنین‌علمای‌‌شود‌یمای‌قابل‌قبول‌و‌قابل‌اجرا‌برای‌همگان‌تبدیل‌‌تحقیقی‌است‌که‌به‌نظریه

‌یر‌برخوردار‌باشد.ی‌باید‌از‌خصوصیات‌زماد ‌یها‌حوزهبه‌خصوص‌در‌

.دقیق‌حاصل‌شود‌یها‌یبررساز‌ .1

.خیال‌وآرزو‌به‌دور‌باشد‌و‌ساز‌حد .2

1. Parametric

www.fuka.ir

121 قیتحق جیفلسفه و کاربرد نتافصل چهارم:

تعصبات‌عقیدتی‌به‌دور‌باشد.‌از‌عواط ‌و .1

تصادفی‌نباشد.‌متکی‌به‌احتمال‌و .4

معین‌وبا‌نظم‌خاص‌به‌دست‌آید.‌‌یها‌روشبا‌ .1

‌.مشاهده‌در‌آن‌نقشی‌اساسی‌داشته‌باشد‌تجربه‌و .6

ول‌پیدا‌کند.علم‌در‌جریان‌زندگی‌‌تح .4

‌‌.علم‌به‌طور‌مستقیم‌یا‌غیرمستقیم‌در‌عمل‌دخالت‌کند .2

تحقیق‌به‌دست‌آید.‌یها‌روشعلم‌معرفتی‌سازمان‌یافته‌باشد‌که‌با‌استداده‌از‌ .1

‌ج‌مشابه‌باشد.یقابل‌آزمایش‌مجدد‌و‌تکرار‌مجدد‌با‌همان‌نتا .11

راد،‌قد‌افراد‌و‌شابیه‌‌تر‌از‌همه‌اینکه‌میانگین‌در‌تحقیقات‌کمی‌مانند‌میانگین‌وزن‌اف‌و‌مهم

آن‌دارای‌معنای‌منطقی‌و‌قابل‌محاسبه‌است.

که میانگین معنی قابل قبول 1اندازه ناپذیر کیفی )ارزشی، یها حوزهفلسفه تحقیق در

ندارد(

‌ی‌حرکت‌کند،‌مربوط‌به‌علاوم‌و‌تحقیق‌به‌هر‌نسبت‌که‌‌به‌سمت‌علوم‌ماد ‌سطوح‌علم‌و

ارتداع‌‌‌عر،،‌‌طول،‌ز‌این‌سطح‌که‌دارای‌خواص‌وزن،به‌هر‌اندازه‌ا‌تحقیقات‌تجربی‌است‌و

‌ایان‌رو‌‌از‌و‌شاود‌‌یما‌و‌سایر‌موارد‌است،‌کاسته‌شود‌از‌قادرت‌تحقیقاات‌تجربای‌نیاز‌کاساته‌‌‌‌‌‌

‌هاا‌‌آن‌یهاا‌‌شااخه‌تحلیلای‌و‌‌‌-مجبور‌به‌استداده‌از‌علوم‌انسانی‌و‌فلسدی‌در‌تحقیقات‌توصیدی‌

.‌باه‌عباارت‌دیگار‌باا‌‌‌‌‌گردد‌یم.(،‌.ی‌.)تحقیقات‌سنجشی،‌تحقیقات‌تاریخی،‌موردی،‌همبستگ

شناسای،‌‌‌نداس‌‌در‌مرحلاه‌بااالتر‌‌‌عبور‌از‌ماواد‌و‌جامادات‌باه‌سامت‌حیاوان‌و‌ساپس‌انساان‌و‌‌‌‌‌‌‌

‌.کند‌یمشناسی‌و‌رفتارشناسی‌سوق‌پیدا‌‌روان

1. Nonparametric

www.fuka.ir

122 روش تحقیق بدون معلم

محصول‌اعتقاد‌به‌علم‌است.‌اماا‌بارای‌ریشاه‌‌‌‌‌ها‌هینظردر‌تحقیقات‌علوم‌انسانی‌بسیاری‌از‌

امور‌متافیزیاک‌عاالوه‌بار‌ابازار‌و‌وساایل‌حسای‌از‌اساتدالالت‌‌‌‌‌‌‌‌‌ویابی‌علت‌در‌مسائل‌فلسدی‌

‌.‌‌شود‌یمعقلی‌همانند‌تحقیقات‌کیدی‌استداده‌

هر‌دو‌تحقیق‌کمی‌و‌کیدی‌به‌خاطر‌ضع ‌ابزار‌شناختی‌انسان‌سار‌تعظایم‌فارود‌آورده‌و‌‌‌‌

ن‌که‌معیار‌الزم‌و‌وسیله‌الزم‌بارای‌تحقیاق‌در‌اختیارشاان‌نیسات،‌چنانکاه‌قارآ‌‌‌‌‌‌‌دارند‌یماظهار‌

جامعاه‌تاا‌‌‌‌ی‌درذات‌خدا‌را‌ممنوع‌اعالم‌داشته‌است.‌لاذا‌بررسای‌وقاای ‌مااد ‌‌‌‌‌مجید‌تحقیق‌در

مساائل‌کیدای‌ارتبااط‌دارناد‌‌‌‌‌‌و‌ها‌ارزشحدودی‌ساده‌است‌ولی‌بررسی‌وقایعی‌که‌به‌نوعی‌با‌

تدااوت‌علاوم‌آزمایشاگاهی‌باا‌‌‌‌‌‌تاوان‌‌یما‌خالصاه‌‌‌ی‌و.‌به‌طور‌کلباشد‌یمتر‌‌تر‌و‌پیچیده‌مشکل

‌ور‌ارزشی‌را‌به‌شرح‌زیر‌بیان‌نمود.علوم‌در‌ام

‌هاا‌‌یبناد‌‌در‌تقسایم‌‌هاا‌‌ارزشاز‌جملاه‌نظاام‌‌‌‌حسی‌با‌علام‌متافیزیاک‌و‌‌‌علم‌تجربی‌و .1

اند.‌مشابه‌کش ‌مجهول‌هر‌دو‌شناسی‌و‌تداوت‌دارند‌اما‌در‌معرفت

‌‌ی‌مجموعاه‌هدب‌تداوت‌دارناد.‌علام‌فلسادی‌باه‌‌‌‌‌‌علم‌در‌قلمرو،‌روش‌کار‌و‌این‌دو .2

.پردازد‌یمائل‌و‌علم‌تجربی‌بیشتر‌به‌اجزاء‌تدسیر‌عام‌مس‌هستی‌و

اغلب‌قوانین‌در‌موضوعات‌به‌اصطالح‌علمی،‌کمی‌هستند. .1

.شود‌ینمهیچ‌قانون‌ارزشی‌از‌راه‌تجربه‌باطل‌ .4

علوم‌حسی‌با‌آزمایش‌و‌تجربه‌یا‌شابه‌تجربای‌‌‌‌برهان‌و‌راه‌نقد‌قوانین‌ارزشی‌تعقل‌و .1

است.

دارد.فلسده‌به‌انسان‌وعلم‌بیشتر‌به‌طبیعت‌توجه‌ .6

قوانین‌ارزشی‌عمدتا‌بدیهی‌هستند. .4

.پردازند‌یمعلوم‌تجربی‌به‌بررسی‌ظواهر‌‌علوم‌فلسدی‌به‌بررسی‌اعماق‌و .2

پذیر‌است.‌فلسده‌امکان‌دییتأارزش‌علم‌حسی‌با‌ .1

مسائل‌ارزشی‌در‌حد‌زمان‌‌مکان‌قرار‌دارد‌و‌حسی‌در‌ظرب‌زمان‌و‌ی‌وماد ‌امور .11

.هستند‌گیری‌با‌حواس‌ی‌قابل‌اندازهامور‌ماد .11

www.fuka.ir

123 قیتحق جیفلسفه و کاربرد نتافصل چهارم:

ی‌داشتن‌ابعاادی‌مثال‌طاول،‌عار،،‌ارتدااع،‌‌‌‌‌‌ی‌از‌غیرماد ماد ‌یرهایمتیراه‌تشخیص‌ .12

.باشد‌یموزن،‌...‌‌

،‌گاروه‌خاون‌‌‌مردهاتر‌از‌همه‌اینکه‌میانگین‌در‌تحقیقات‌کیدی‌مانند‌میانگین‌زن‌و‌‌و‌مهم

‌افراد‌و‌شبیه‌آن‌دارای‌معنای‌منطقی‌و‌قابل‌محاسبه‌نیست.

کیفی( -ترکیبی )کمی یها حوزهفلسفه تحقیق در

مدیریتی،‌عمادتا‌در‌‌‌روانی‌و‌‌های‌تحقیقی‌در‌علوم‌انسانی،‌تربیتی،‌فعالیت‌اصول‌تحقیق‌و

باه‌‌‌هاا‌‌آنساازی‌‌‌کیدی‌قرار‌دارند‌اما‌به‌جهت‌پیچیادگی‌تحقیقاات‌کیدای‌باا‌مشاابه‌‌‌‌‌‌یها‌حوزه

.‌شاود‌‌یما‌ه‌تحقیقات‌کمی‌اساتداد‌اصول‌علوم‌مادی‌و‌‌از‌همان‌قوانین‌و‌عمدتاتحقیقات‌کمی‌

تار‌از‌‌‌دقیاق‌‌یهاا‌‌جوابهمین‌امر‌سبب‌گردیده‌‌که‌محققان‌علوم‌انسانی‌برای‌به‌دست‌آوردن‌

دیگری‌را‌متناسب‌با‌هار‌علام‌‌‌‌یها‌روشتحقیق‌علوم‌مادی‌و‌حسی‌استداده‌کنند‌و‌‌‌یها‌روش

مایم‌‌از‌روائی‌داخلی‌یعنی‌اثر‌واقعی‌علت‌وروائی‌خارجی‌یعنی‌امکان‌تع‌اوالبه‌آن‌بیدزایند،‌تا‌

جامعاه‌برخاوردار‌باشاد.‌علات‌ایان‌اشاکاالت‌در‌علاوم‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی‌همهظاهری‌نتیجه‌به‌دست‌آمده‌به‌

بر‌متییر‌وابسته‌‌ها‌آناثرگذاری‌‌شمار‌مستقل‌و‌بی‌یرهایمتیانسانی‌بر‌خالب‌علوم‌مادی‌وجود‌

ای‌و‌میشاوش‌کنناده‌را‌‌‌‌مازاحم،‌زمیناه‌‌‌یرهاا‌یمتییا‌معلول‌است.‌محقاق‌‌بایاد‌تاالش‌کناد‌تاا‌‌‌‌‌‌

‌.‌(1161-آن‌‌‌-‌میها‌اپن)‌بر‌متییر‌وابسته‌بکاهد‌ها‌آنموده‌و‌از‌اثر‌شناسایی‌ن

وزن‌به‌عنوان‌یاک‌متییار‌کمای‌را‌باه‌‌‌‌‌‌توان‌یمتر‌از‌همه‌اینکه‌در‌تحقیقات‌ترکیبی‌‌و‌مهم

بنادی‌‌‌چند‌دسته‌کیدی‌خوب،‌متوسط‌و‌بد‌تبدیل‌و‌یا‌بر‌عکس‌افراد‌دارای‌گروه‌خون‌را‌دسته

‌.خون‌...‌را‌به‌صورت‌کمی‌محاسبه‌نمود‌کمی‌و‌درصد‌افراد‌دارای‌گروه

فلسفه تحقیق در قالب تفکر منطقی

،‌یعنی‌ما‌بایاد‌بارای‌هار‌‌‌‌دانند‌یمدانشمندان‌تعلیم‌و‌تربیت،‌تدکر‌منطقی‌را‌قضاوت‌مدلل‌

مرتبط‌و‌مناسابی‌‌‌کامالمعلول‌یا‌مشکل‌یا‌آسیب‌اجتماعی‌به‌عنوان‌معلول،‌بتوانیم‌علت‌یا‌علل‌

www.fuka.ir

124 روش تحقیق بدون معلم

‌ن‌مثال‌همانند‌یک‌پزشک‌حااذق‌‌باا‌کمتارین‌هزیناه،‌کمتارین‌زماان‌و‌‌‌‌‌‌مشخص‌کنیم.‌به‌عنوا

کمترین‌آسیب،‌بیماری‌فرد‌مریض‌بعنوان‌معلول،‌مورد‌تحقیق‌‌قرار‌دهیم.‌به‌علات‌واقعای‌آن‌‌‌

متعادد‌غیار‌‌‌‌یهاا‌‌روشبرسیم‌ودرمان‌واقعی‌آن‌را‌آغاز‌کنیم.‌در‌این‌مثال‌واضح‌است‌کاه‌باا‌‌‌

درمان‌را‌انجام‌داد.‌سخنان‌مردم،‌تجویز‌افراد‌مرتبط‌‌ی‌واین‌شناسای‌توان‌ینممدلل‌وغیر‌علمی‌

درماان‌یاک‌پزشاک‌متخصاص،‌‌‌‌‌‌‌نهایتاا‌تشاخیص‌و‌‌‌با‌سالمت،تجویز‌یک‌پزشک‌عماومی،‌و‌

.‌درماان‌‌دهاد‌‌یما‌طی ‌غیر‌علمی‌از‌یک‌طرب‌و‌طی ‌مدلل‌و‌علمی‌از‌طرب‌دیگر‌را‌نشاان‌‌

‌امور‌است.‌ی‌همهتخصصی‌و‌علمی‌همان‌تدکر‌منطقی‌و‌تحقیقی‌در‌

شایان‌ذکر‌است‌که‌کش ‌و‌حل‌معضالت‌همیشه‌مانند‌معضل‌بیماری‌کاه‌قابال‌بررسای‌‌‌‌

قابل‌آزمایش‌هستند؛‌اما‌علل‌اعتیاد‌اینگونه‌قابال‌بررسای‌‌‌‌‌معموال‌ها‌یماریبزیرا‌‌باشد‌ینماست‌

هر‌حال‌باید‌به‌دنباال‌قضااوت‌مادلل‌بارای‌هار‌معلاول‌باشاد‌وتنهاا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تحقیق‌نیست.‌محقق‌در‌و

تر‌از‌‌پذیر،‌تاحدود‌زیادی‌شداب‌آزمایش‌یها‌معلولود‌که‌کش ‌علت‌برای‌اذعان‌نم‌توان‌یم

موضوعات‌غیر‌قابل‌آزمایش‌مانند‌رعایت‌حقوق‌شاهروندی‌و‌غیاره‌توساط‌ماردم‌اسات.‌اماا‌‌‌‌‌‌‌

‌هاا‌‌آنشابیه‌ساازی‌‌‌‌ای‌هر‌دو،‌باید‌به‌تحقیقاات‌میادانی‌و‌‌‌در‌هر‌حال‌به‌دنبال‌علل‌ریشه‌محقق

اال‌نظرات‌ونتایج‌‌به‌دست‌آمده‌ضاد‌ونقایض‌‌‌‌ت‌ورزد،‌وهمانند‌تحقیقات‌آزمایشگاهی‌مبادر

)یعنی‌قابلیات‌‌تکارار‌در‌‌‌‌همانند‌اظهار‌نظرهای‌شخصی‌‌از‌اعتبار‌علمی‌فراوان‌خواهدداشت‌و

تدکار‌‌‌مادلل‌و‌‌در‌نهایات‌از‌یاک‌قضااوت‌علمای‌و‌‌‌‌‌همچنین‌قابلیت‌تعمیم‌و‌وضعیت‌مشابه‌و

اجتمااعی‌‌‌‌ای‌و‌روزناماه‌‌یهاا‌‌لیتحلی‌از‌منطقی‌(‌برخوردار‌نخواهد‌بود.‌همانطور‌که‌در‌بسیار

روز‌دیگر‌اقتصاد‌غیار‌متمرکاز‌‌‌‌دچار‌آن‌هستیم.‌این‌خبر‌گزاری‌ها‌یک‌روز‌اقتصاد‌متمرکز‌و

باا‌‌‌،‌وکنند‌یمبا‌شکست‌هر‌دیدگاه‌مقصرینی‌را‌بجای‌قضاوت‌مدلل‌معرفی‌‌و‌کنند‌یمرا‌تبلین‌

‌مدسدین‌بتوانند‌و‌چارمشکل‌گردندتا‌مستضعدان‌د‌کنند‌یمنابجا‌جامعه‌را‌متزلزل‌‌یها‌قضاوت

ملت‌قضااوت‌مادلل‌اسات‌‌‌‌‌ببرند.‌پس‌کلید‌نجات‌یک‌جامعه‌و‌را‌آن‌بحران،‌باالترین‌سود‌از

که‌آن‌هم‌بدون‌تحقیقات‌علمی‌امکان‌پذیر‌نیست.‌خالصه‌اینکه‌کش ‌میازان‌رابطاه‌علات‌و‌‌‌‌

www.fuka.ir

125 قیتحق جیفلسفه و کاربرد نتافصل چهارم:

آن‌شایعه،‌‌نیتر‌یعلمتدکر‌مدلل‌یا‌تدکر‌تحقیقی‌نامید‌که‌غیر‌‌‌تدکر‌منطقی،‌توان‌یممعلول‌را‌

‌ترین‌آن‌تحقیق‌علمی‌است.‌علمی‌حدس‌و‌گمان‌و

ای‌وغیره‌به‌کنترل‌‌سایر‌انواع‌تحقیق‌از‌جمله‌تحقیقات‌توصیدی،‌تحلیلی،‌میدانی،‌مشاهده

‌مهارت‌محقق‌در‌طراحی‌تحقیق‌‌یا‌پروپوزال‌بستگی‌زیادی‌دارد.‌میشوش‌کننده‌و‌یرهایمتی

کامال‌آمااری‌بسایار‌پیچیاده‌و‌مشاکل‌اسات‌و‌در‌‌‌‌‌‌‌در‌پایان‌شایان‌ذکر‌است‌کاه‌مراحال‌‌‌

تحقیقات‌محدود‌کاربرد‌مدیدی‌ندارد.‌در‌تحقیقات‌بزرگ‌نیز‌در‌تیم‌طراحی‌یاک‌متخصاص‌‌‌

اب‌تا‌آموزشای‌در‌ایان‌ک‌‌‌ی‌بساته‌"آمار‌برای‌محاسبات‌پیچیده‌وجود‌دارد.‌لاذا‌دانساتن‌هماین‌‌‌‌

‌.کند‌یمبرای‌اکثریت‌متخصصین‌غیر‌آماری‌تحقیق‌کدایت‌

خالصه

،‌زماانی‌تیییار‌رفتاار‌حاصال‌از‌آماوزش‌باروز‌‌‌‌‌‌‌"بلوم"ق‌اصول‌علمی‌آموزش‌از‌نظر‌مطاب

ویژه‌هر‌یک‌مورد‌نظر‌مربی‌باشد.‌‌یها‌روشکه:‌سه‌عامل‌معلومات،‌نگرش‌و‌رفتار‌با‌‌کند‌یم

یا‌بعاد‌فلسادی‌تحقیاق‌باوده‌اسات؛‌زیارا‌‌‌‌‌‌‌‌"نگرش"لذا‌نگارنده‌در‌بخش‌چهارم‌به‌دنبال‌ایجاد‌

مناد‌‌‌زش‌مادی‌و‌معنوی‌تحقیق‌)فلسده‌و‌یا‌علت‌انجام‌تحقیاق(،‌عالقاه‌‌خواننده‌بدون‌دانستن‌ار

چندانی‌‌ریتأثمختل ‌کتاب‌‌یها‌قسمتبه‌یادگیری‌آن‌نخواهد‌شد؛‌و‌بدون‌این‌عالقه،‌مطالعه‌

‌بر‌یادگیری‌و‌عمل‌به‌آن‌نخواهد‌داشت.‌‌‌

در‌پایان‌نویسنده‌مطمئن‌است‌که‌در‌ایان‌کتااب‌باه‌ایان‌فشاردگی‌و‌باا‌موضاوعی‌چناد‌‌‌‌‌‌‌‌‌

علمی‌اندک‌نویسنده،‌بسیاری‌از‌مطالب‌اساسی‌و‌ماورد‌‌‌ی‌توشهای‌و‌بسیار‌وسی ‌و‌با‌این‌‌شتهر

نیاز‌محققین‌از‌قلم‌افتاده‌و‌یا‌ناقص‌بیان‌گردیده‌و‌به‌هماین‌دلیال‌ضامن‌عاذرخواهی‌از‌کلیاه‌‌‌‌‌‌

های‌ارزنده‌خود‌برای‌اصالح‌این‌کتااب‌‌‌عزیز‌تقاضا‌دارد،‌اینجانب‌را‌از‌راهنمائی‌یها‌خواننده

شرده،‌آسان‌و‌گویای‌نکات‌کلیدی‌تحقیق،‌محروم‌ندرمائید.ف

‌

‌

www.fuka.ir

126 روش تحقیق بدون معلم

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

www.fuka.ir

127 منابع

‌

‌

‌

فهرست منابع فارسی

نیا‌مرضیه‌)متارجم(،‌دانشاگاه‌تهاران،‌‌‌‌‌کریم‌"طرح‌پرسشنامه‌و‌سنجش‌نگرش"آن‌‌میها‌اپن

‌.1161نشر‌چهر،‌

‌،ه‌علاوم‌پزشاکی‌‌‌،‌اصدهان،‌دانشگا"مقدمات‌روش‌تحقیق‌کیدی"انصاری‌مریم‌و‌همکاران

.1126اصدهان،‌

انتشارات‌دانشگاه‌علوم‌پزشاکی‌اصادهان،‌چااپ‌‌‌‌‌"ها‌دادهتحلیل‌کاربردی‌"افشین‌نیا‌فرساد‌

.‌1124دوم،اصدهان،

‌،1121آذر‌عادل،‌آمار‌و‌کاربرد‌آن‌در‌مدیریت،‌تهران،‌انتشارات‌کوهساران.‌

ونات‌تحقیقاات‌و‌‌‌معا‌"بهداشاتی‌درماانی‌‌‌یها‌ستمیسده‌گام‌پژوهش‌در‌"زاده‌سعید‌‌آص

‌‌‌1121آوری،‌تهران،‌‌‌فن

قم،‌انتشارات‌فانوس‌اندیشه‌"(ها‌روشآمار‌حیاتی‌)مداهیم‌و‌"امانی‌‌فیروز‌‌‌-تبرایی‌‌یاسر‌‌،

1124‌‌

چااپ‌‌‌"کیدی‌در‌علوم‌انسانی‌یها‌پژوهشدر‌آمدی‌بر‌"جمشیدیان‌عبدالرسول‌و‌همکاران‌

.1122چاپ‌کوثر،‌تهران،‌‌دوم،

‌،یق‌در‌علوم‌تربیتی‌و‌رفتاری‌مترجم‌دکتار‌حسان‌پاشاا‌شاری ‌و‌‌‌‌‌تحق‌یها‌روشجان‌بست

.1144چاپ‌ششم،‌ناشر‌سازمان‌چاپ‌و‌انتشارات‌وزارت‌فرهنگ‌و‌ارشاد‌اسالمی‌

خاکی‌غالمرضا‌روش‌تحقیق‌در‌مدیریت‌‌ناشر:‌مرکز‌انتشارات‌علمی‌دانشگاه‌آزاد‌اسالمی‌

1122.

در‌مناب ‌چاپی‌و‌الکترونیکی‌جستجوی‌اطالعات‌علمی‌و‌پژوهشی"داور‌پناه،‌محمدرضا‌"‌،

.1121انتشارات‌دبیرش‌چاپ‌آرین‌

www.fuka.ir

128 روش تحقیق بدون معلم

چااپ‌اول،‌تهاران،‌انتشاارات‌‌‌‌‌"بهداشات‌‌یهاا‌‌ساتم‌یستحقیاق‌در‌‌"سازمان‌جهانی‌بهداشت‌

‌.1161پژوهشی‌وزارت‌بهداشت‌درمان‌و‌آموزش‌پزشکی

ترجماه‌اسادندیار‌ساعادت،‌‌‌‌‌"روش‌تحقیاق‌در‌سیساتم‌بهداشات‌‌‌"سازمان‌جهانی‌بهداشات‌‌

رام‌و‌همکاااران،‌تهااران،‌انتشااارات‌معاوناات‌پژوهشاای‌وزارت‌بهداشاات‌درمااان‌و‌سااتوده‌ماا

‌‌.1146آموزش‌پزشکی

‌،تهران،‌اتشارات‌سابحان‌‌‌"پژوهش‌در‌آموزش‌و‌ارتقاء‌سالمت‌یها‌روش"صداری‌محسن

1122.

‌‌‌،آماااری‌در‌تحقیقاات‌پزشاکی‌و‌بهداشات‌و‌‌‌‌‌یهاا‌‌روش"صاداری‌محسانspss"‌‌،تهااران

.1122اتشارات‌سبحان‌

1122،‌تهران،‌انتشارات‌سبحان‌"آمار‌زیستی‌یها‌روشمبانی‌و‌"زاده‌حسین‌فالح‌.

ترجمه‌داناایی‌فارد‌حسان‌و‌همکااران،‌‌‌‌‌"شناسی‌پژوهش‌کیدی‌در‌مدیریت‌روش"یوفیلیت‌‌

.1121تهران

1121انتشارات‌آگاه،‌"تحقیق‌در‌علوم‌رفتاری‌یها‌روش"و‌دیگران‌سرمد‌زهره‌.

دکتار‌محماود‌‌‌‌دکتر‌محمد‌صائبی،‌ترجمه:‌"دیریتتحقیق‌در‌م‌یها‌روش‌"‌‌-اوما‌سکاران

.1121مرکز‌آموزش‌مدیریت‌دولتی‌ناشر:‌-شیرازی

‌،1126،‌قم،‌دانشگاه‌علوم‌پزشکی‌قم،‌"الدبای‌تحقیق‌در‌علوم‌پزشکی"وطن‌پور‌مهدی.

‌،ترجمه‌دکتر‌علیرضاا‌‌یوسادی‌و‌‌‌"مجموعه‌پرسشنامه‌برای‌مربیان‌روبط‌انسانی"هانی‌پیتر‌،

‌.‌1124ان،‌مرکز‌بهداشت‌استانهمکاران،‌اصده

‌

‌

‌

‌

‌

‌

www.fuka.ir

129 منابع

فهرست منابع انگلیس

Altman Dg1 (1995) "Practical Statistics for Medical Research" .

London: Chapman & Hall.

Bryman A ., Cramer D ., (1997) . "Quantitative data Analysis with

SPSS for - Window" . A guide for social sciences . London .

Routledge.

Duncan Cramer , (1997 ) "Basic Statistical for Social Research Step-

by-Step Calculations and Computer Techniques using …..

London: Routleedge

Mike Allen , 2009 , Quantitive Research in Communication , USA ,

Saga Publish

Peers , I (1996) . Statistical Analysis for Education & Psychology

Research . I St London: Falmer ‌

‌

‌

www.fuka.ir

131 روش تحقیق بدون معلم

www.fuka.ir

131: راهنمای نگارش پروپوزال 1 پیوست

فصل اول (Proposalمراحل نوشتن طرح )

(Proposalمقدمه: نکات کلی در نوشتن کلی طرح )

نوشتن طرح: فنون انتخاب موضوع

مسئله نوشتن طرح: فنون بیان

نوشتن طرح: فنون نوشتن اهداف و فرضیات

نوشتن طرح: فنون روش اجرا

ای و مجازی و روش های منبع نویسی در متن ضمیمه: فنون استفاده از منابع کتابخانه

فصل دوم SPSSدر تحقیقات ساده با آوری و تجزیه و تحلیل اطالعات چهار عمل اصلی جمع

SPSSوص تحقیقات پیشرفته قبل از عمل اصلی سوم با ویرایشات هشتگانه: مخص

SPSSهای آماری برای توصیف و تحلیل آماری در جداول خالصه مسیر یا دستورات محاسبه آزمون

فصل سوم نامه گزارش کلی و گزارش پنج فصل تحقیق یا پایان

(ها مجله ها در سمینارها یا مختصر مقاله –ها نامه علم گزارش نویسی )مفصل یا پایان

فصل چهارم فلسفه و کاربرد نتایج تحقیق

ها برای تمرین پیوست

راهنما و فرم نوشتن گزارش مفصل -راهنما و فرم نوشتن پروپوزال -نمونه پروپوزال

نامه ارشد و دکتری نامه( فرم نوشتن پروپوزال پایان )پایان

www.fuka.ir

@IranSportsSciences

132 روش تحقیق بدون معلم

www.fuka.ir

133: راهنمای نگارش پروپوزال 1 پیوست

ها وستیپ نویسی( اجرا و گزارش - نویسی )برای تمرین پروپوزال

‌‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

راهنمای‌نوشتن‌پروپوزال‌تحقیق‌و‌فرم‌خام‌نوشتن‌پروپوزال‌تحقیق .1

راهنمای‌نوشتن‌انواع‌گزارش‌بعد‌از‌اجرا‌تحقیق‌و‌فرم‌خام‌نوشتن‌گزارش .2

‌نمونه‌پروپوزال‌بسیار‌خالصه‌برای‌تمرین‌فرضی .1

www.fuka.ir

134 روش تحقیق بدون معلم

راهنمای نگارش پرسشنامه طرح تحقیقاتی : 6پیوست

)برای تکمیل فرم خام پروپوزال تحقیق(

عنوان طرح:

‌‌(عنااوان‌در‌برگیرنااده‌چااه‌چیاازی‌what)‌(روی‌چااه‌افاارادی‌‌،who,whomو‌در‌‌)

ی‌معتبر‌اسات‌‌صورتی‌که‌طرح‌دارای‌نتایجی‌است‌که‌در‌منطقه‌خاص‌یا‌زمان‌خاص

(‌و‌whereمکاان‌)‌‌را‌ندارد،‌ذکر‌ها‌زماناجتماعات‌یا‌‌و‌قابلیت‌تعمیم‌به‌سایر‌افراد‌یا

.‌رسد‌یم(‌انجام‌مطالعه‌ضروری‌به‌نظر‌whenزمان‌)

‌‌.عنوان‌به‌صورت‌خبری‌نگارش‌شود‌و‌حاوی‌پیش‌داوری‌نباشد

قرار‌نگیرد.‌‌در‌عنوان‌از‌کلمات‌اختصاری‌استداده‌نشود‌و‌در‌پایان‌عنوان،‌نقطه‌

‌.حجم‌نمونه‌در‌عنوان‌قید‌نگردد

عنوان‌از‌نظر‌نگارش‌صحیح‌و‌جام ‌باشد‌)از‌حداقل‌کلمات‌استداده‌شاود‌و‌معناا‌را‌‌‌

نیز‌تدهیم‌نماید(.‌

مقدمه طرح:

مقدمه‌از‌دو‌بخش‌بیان‌مساله‌و‌توجیه‌اهمیت‌و‌ضرورت‌موضاوع‌و‌مارور‌متاون‌تشاکیل‌شاده‌‌‌‌‌‌

‌است.‌‌

مشکل،‌تبین‌وسعت‌و‌ابعاد‌آن‌)در‌واق ‌آن‌چه‌هست‌‌له‌یادر‌بیان‌مساله،‌تعری ‌مسا

و‌آنچااه‌بایااد‌باشااد(،‌میاازان‌و‌شاادت‌مشااکل‌از‌نظاار‌بااروز،‌گسااتردگی،‌وخاماات،‌‌‌

پیامدهای‌آن،‌توزی ‌مشکل‌)جیرافیایی،‌سن،‌جنسی(‌ذکر‌شود‌و‌نهایتا‌این‌نکته‌کاه‌‌

.‌‌شود‌یمبدون‌پاسخی‌با‌این‌مطالعه‌پاسخ‌داده‌‌سؤالچه‌

تخاب‌موضوع‌)مناسبت،‌قابلیت‌اجرا،‌مقبولیت‌سیاسای،‌باا‌صارفه‌باودن،‌‌‌‌‌معیارهای‌ان

،‌مالحظات‌اخالقی(‌در‌مقدماه‌رعایات‌‌‌ها‌دادهکاری،‌فوریت‌نیاز‌به‌‌اجتناب‌از‌دوباره

گردد.‌

www.fuka.ir

@IranSportsSciences

135: راهنمای نگارش پروپوزال 1 پیوست

تار‌شاوند.‌باه‌‌‌‌‌بدیهی‌است‌مطالب‌فوق‌اموری‌کلی‌است‌و‌باید‌توسط‌محقاق‌جزیای‌‌

در‌معیارهای‌انتخاب‌موضوع‌را‌در‌‌عالوه‌محقق‌ملزم‌نیست‌که‌تمام‌موارد‌ذکر‌شده

ذکار‌خواهاد‌‌‌‌داند‌یمدید‌خود‌آن‌چه‌را‌که‌از‌این‌بین‌الزم‌‌متن‌بیاورد‌و‌بنا‌به‌صالح

کرد.‌در‌ضمن‌آنچه‌در‌مورد‌در‌نظر‌گرفتن‌معیارهای‌انتخاب‌موضوع‌پیشانهاد‌شاده‌‌‌

الزم‌نیست‌در‌مقدمه‌آورده‌شود‌زیرا‌جای‌بسیاری‌ازمطالب‌نظیر‌مالحظات‌اخالقای‌‌

و‌مطالبی‌از‌این‌قبیل‌در‌روش‌اجرای‌طرح‌و‌ضمائم‌خواهد‌بود.‌آنچه‌که‌در‌مقدماه‌‌

ای‌دارد‌ارائه‌تحقیقات‌قبلی‌در‌این‌زمینه‌و‌اتصال‌تحقیاق‌فعلای‌باه‌‌‌‌‌طرح‌اهمیت‌ویژه

.‌‌شود‌یمتحقیقات‌قبلی‌و‌رف ‌ابهامی‌که‌با‌این‌تحقیق‌برطرب‌

بردی‌بودن،‌ارائه‌راه‌حال‌باه‌‌‌دالیل‌انتخاب‌موضوع،‌فواید‌ناشی‌از‌اجرای‌طرح،‌کار

‌هاا‌‌نهیهزمنظور‌حل‌یکی‌از‌مشکالت‌نوین‌علمی‌یا‌اجرایی،‌کاهش‌قابل‌مالحظه‌در‌

.‌گردد‌یمو‌وقت‌و‌از‌این‌قبیل‌باعث‌توجیه‌اهمیت‌موضوع‌و‌ضرورت‌انجام‌تحقیق‌

در‌مقدمه‌الزم‌است‌توالی‌مطالب‌حدظ‌و‌شیوه‌ارجاع‌نویسی‌برطبق‌الگاوی‌وانکاور‌‌‌

تاریخ(‌لحام‌گردد.‌‌و‌)اسم‌هارواردو‌یا‌سیستم‌

‌ و‌اصطالحات‌که‌بایستی‌به‌صورت‌‌علمی‌و‌عملی‌در‌انتهای‌مقدماه‌‌‌ها‌واژهتعاری

متداوت‌است.‌‌‌ها‌واژهتعری ‌شود‌که‌با‌کلید‌

اهداف:

است‌که‌بالفاصله‌پس‌از‌پایان‌پژوهش‌از‌نظر‌علمی‌‌ییها‌جنبه‌نیتر‌مهمو‌‌نیتر‌یاصلبیان‌

‌.‌دیآ‌یمبه‌دست‌

دف کلی: ه

‌گیری‌باشد.‌‌مختصر،‌جام ‌و‌قابل‌اندازه‌(objective)عینی‌

فقط‌ابتدای‌آن‌به‌جای‌کلماه‌بررسای‌یاا‌‌‌‌‌باشد‌یمهدب‌کلی‌در‌واق ‌بیانگر‌عنوان‌تحقیق‌

‌.‌‌شود‌یممطالعه،‌از‌کلمه‌تعیین‌یا‌برآورد‌استداده‌

www.fuka.ir

136 روش تحقیق بدون معلم

اهداف جزیی یا ویژه:

نظیار‌‌‌دهاد‌‌یما‌کلمااتی‌کاه‌عملای‌را‌نشاان‌‌‌‌‌و‌الزم‌است‌با‌‌باشد‌یمدر‌واق ‌اجزای‌هدب‌کلی‌

‌تعیین‌یا‌برآورد‌آغاز‌و‌شاخص‌آماری‌مورد‌نظر‌نیز‌در‌آن‌ذکر‌گردد.‌

اهداف فرعی:

‌.‌باشد‌ینمدر‌طی‌تحقیق‌قابل‌دستیابی‌است‌ولی‌در‌راستای‌عنوان‌طرح‌

تعیااین،‌باارآورد(‌چااه‌چیزهااا‌و‌یااا‌‌دیااده‌یماادر‌نگااارش‌اهااداب‌چااه‌کاااری‌انجااام‌(

‌؟‌نمونه‌هدب‌چه‌کسانی‌هستند‌ذکر‌خواهد‌شد.‌دیا‌گرفتهدر‌نظر‌متییرهایی‌را‌

هدف کاربردی یا هدف نهایی:

نوعی‌از‌هدب‌است‌که‌پس‌از‌پایان‌پژوهش،‌حاصل‌تحقیق‌منجر‌به‌آن‌خواهد‌شد‌و‌سااختار‌‌

‌مشخصی‌ندارد.‌

‌پژوهش:‌‌‌سؤاالت

‌سؤالجزیی،‌یک‌جمالت‌سوالی‌بوده‌و‌مطابق‌با‌اهداب‌در‌مطالعات‌توصیدی‌برای‌هر‌هدب‌

‌.‌‌شود‌یمپژوهشی‌ذکر‌

فرضیات:

که‌کمتر‌یا‌بیشتر‌بودن‌متییری‌در‌مقایسه‌با‌متییر‌دیگر‌و‌یا‌وجاود‌‌‌باشد‌یمفرضیه‌جمله‌خبری‌

.‌در‌مطالعاات‌تحلیلای،‌در‌برابار‌‌‌‌دهاد‌‌یما‌ارتباط‌یا‌عدم‌وجاود‌ارتبااط‌باین‌دو‌متییار‌را‌نشاان‌‌‌‌‌‌

از‌نوع‌فرضیه‌صدر‌و‌یا‌‌تواند‌یمد‌.‌فرضیات‌اهداب،‌فرضیات‌بنا‌بر‌نظر‌محقق‌تنظیم‌خواهد‌ش

‌فرضیه‌یک‌باشد.‌

(‌HA,H1(‌و‌فرضایه‌یاک‌یاا‌جاایگزینی‌)‌‌‌‌H0:‌فرضیات‌به‌فرضیه‌صدر‌یاا‌خنثای‌)‌‌1یادآوری‌

.‌البته‌هر‌دو‌این‌فرضیات‌مربوط‌به‌یک‌نسبت،‌یک‌میازان‌یاا‌یاک‌رابطاه‌باین‌‌‌‌‌‌شوند‌یمتقسیم‌

بر‌تداوت‌نداشاتن،‌ارتبااط‌نداشاتن‌داللات‌‌‌‌‌‌موالمعمتییرها‌هستند‌با‌این‌تداوت‌که‌فرضیه‌صدر‌

‌و‌فرضیه‌یک‌به‌تداوت‌داشتن‌و‌یا‌ارتباط‌داشتن.‌‌‌کند‌می

www.fuka.ir

137: راهنمای نگارش پروپوزال 1 پیوست

کاه‌باه‌‌‌‌هاا‌‌آن:‌فرضیاتی‌که‌به‌کمتر‌یا‌بیشتر‌بودن‌داللت‌دارند‌فرضیه‌یک‌دامناه‌و‌‌2یادآوری‌

‌.‌نامند‌یمتداوت‌داشتن‌داللت‌دارند‌را‌دو‌دامنه‌

روش اجرا:

مطالعااه‌و‌جهاات‌آن،‌جمعیاات‌مااورد‌مطالعااه،‌معیارهااای‌قاباال‌قبااول‌‌‌ایاان‌بخااش‌شااامل:‌نااوع

گیاری،‌حجام‌نموناه‌و‌شایوه‌محاسابه‌آن،‌‌‌‌‌‌‌)معیارهای‌ورود‌و‌خروج‌از‌مطالعاه(،‌روش‌نموناه‌‌

،‌شارح‌‌هاا‌‌دادهو‌ابزار‌آن،‌نحوه‌تعیین‌روایی‌و‌پایایی‌ابزار‌گردآوری‌‌ها‌دادهآوری‌‌روش‌جم

قسمت‌مخصوص‌مطالعات‌تجربای‌و‌کارآزماایی‌اسات(.‌‌‌‌مداخله‌یا‌تجربه‌یا‌تجویز‌دارو‌)‌این‌

طارح‌تجزیاه‌و‌تحلیاال‌اطالعاات،‌پایش‌آزمااون‌و‌مطالعاه‌راهنماا‌)در‌صااورتی‌کاه‌انجااام‌آن‌‌‌‌‌‌‌‌

(‌شاود‌‌یما‌ضروری‌باشد(،‌شیوه‌انتشار‌نتایج‌)ایان‌قسامت‌نیاز‌بناا‌باه‌صاالحدید‌محقاق‌ذکار‌‌‌‌‌‌‌‌‌

‌.‌باشد‌یم

: ها بخشسایر

ن‌مطالعه‌و‌نوع‌متییرهای‌مندرج‌در‌اهاداب‌‌جدول‌متییرها‌که‌با‌توجه‌به‌تحلیلی‌بود .1

‌الزم‌است‌تکمیل‌گردد.‌

(جدول‌زمان‌بندی‌Ganttکه‌بر‌مبنای‌مراحل‌مختل ‌مطالعاه‌بایساتی‌تکمیال‌‌‌‌‌)

شود‌و‌برآوردهای‌از‌کل‌زمان‌مطالعه‌را‌به‌صورت‌تقریبای‌ارائاه‌کناد.‌الزم‌باه‌‌‌‌‌

نبنادی‌‌ذکر‌است‌که‌مدت‌زمان‌نگارش‌پروپاوزال‌)قبال‌از‌تصاویب(‌جازء‌زما‌‌‌‌

.‌‌شود‌ینمطرح‌در‌پروپوزال‌محسوب‌

بندی‌که‌باا‌توجاه‌باه‌هار‌قسامت‌بایساتی‌آخار‌فصال‌اول‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جدول‌بودجه‌و‌زمان

‌تکمیل‌گردد.‌

‌

www.fuka.ir

138 روش تحقیق بدون معلم

)پروپوزال( تحقیقاتی طرحفرم خام : 1-1پیوست

‌

‌‌طرح‌:‌‌عنوان

‌

‌

‌ها:‌کلید‌واژه

‌‌

‌

Key words:

اصلی:‌‌مجری

‌

‌

‌‌دهید:‌‌شرح‌‌خالصه‌‌رتصو‌‌را‌به‌‌طرح‌‌اجرای‌‌ضرورت‌.1

‌

‌

‌:‌و‌اختصاصی‌‌کلی‌‌اهداب‌.2

‌

‌

‌:‌یا‌فرضیات‌‌پژوهشی‌‌سؤاالت‌.1

‌

‌‌

:‌‌‌خالصه‌‌صورت‌‌هابه‌یافته‌‌و‌تحلیل‌‌تجزیه‌‌های‌اجرا‌و‌شیوه‌‌روش‌.‌4

www.fuka.ir

139: پرسشنامه خام پروپوزال 1-1 پیوست

تحقیقاتی طرح پرسشنامه

و همکاران طرح مجری به مربوط ق اطالعات اول قسمت‌

‌:‌‌‌اصلی‌‌مجری‌‌ادگیخانو‌‌و‌نام‌‌نام

‌‌(:‌)مجری‌‌نشانی‌.‌1

‌‌تلدن:‌‌‌‌‌‌‌‌کار:‌‌محل

‌:‌‌‌تلدن‌‌‌‌‌‌‌‌‌:‌منزل‌

‌‌‌فاکس:‌ E.Mail

‌

‌‌(:‌)مجری‌‌نشانی‌‌2

‌

‌‌(:‌طرح‌مجری‌اصلی‌)‌‌مجری‌‌حساب‌‌و‌شماره‌‌بانکی‌‌مؤسسه‌‌نام‌

‌

‌‌ح:اصلی‌طر‌‌مجری‌‌فعلی‌‌و‌سمت‌‌شیل‌

‌

‌متبوع:‌‌‌‌‌سازمان‌

‌

‌‌:‌طرح‌‌یاجرا‌‌محل‌

‌

‌

‌

www.fuka.ir

141 روش تحقیق بدون معلم

‌:طرح‌‌اصلی‌‌مجری‌‌تحصیلی‌‌و‌سوابق‌‌علمی‌‌درجات

رکشو دانشگاه و تخصصی تحصیلی رشته تحصیلی درجه دریافت سال

‌‌:‌اصلی‌‌همکاران‌سایر‌مجریان‌و‌یا‌‌مشخصات

امضای همکار همکاری نوع علمی درجه الین شغل نام و نام خانوادگی

‌

‌

‌پیشانهادی‌‌‌طارح‌‌‌که‌‌صورتی‌)در‌:‌‌تحصیلی‌مقط ‌و‌‌انشجویانددانشجو‌یا‌‌خانوادگی‌نام‌و‌‌نام‌.1

‌باشد(.‌‌شده‌‌مطرح‌نیز‌‌نامه‌پایان‌‌عنوان‌به‌

‌

‌(:‌)دانشجو/دانشجویان‌‌نشانی‌.‌2

‌..........................‌.........‌تلدن:.............................................................................‌‌کار:‌‌محل‌

‌..........................‌:‌تلدن‌‌...:‌‌..........................................................................................‌منزل

‌......................................‌:‌دانشجوئی‌‌شماره

‌............‌...................‌جو:دانش‌‌حساب‌‌شماره

E.Mail ‌:

‌

‌

‌

‌

www.fuka.ir

141: پرسشنامه خام پروپوزال 1-1 پیوست

پژوهشی طرح به مربوط ق اطالعات دوم قسمت

‌پژوهشی:‌‌طرح‌‌عنوان‌

‌‌‌

‌فارسی:‌‌‌‌‌‌به‌‌(‌عنوان‌ال ‌

‌انگلیسی:‌‌‌‌‌‌به‌‌(‌عنوان‌ب

‌‌‌طرح:‌‌نوع‌

‌*بنیادی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌**کاربردی‌‌‌‌‌***ا‌کاربردی‌‌بنیادی‌‌

‌(:‌ضرورت‌اجرای‌طرح،‌‌مسئله‌‌ان)بی‌‌مقدمه‌

‌:‌مسئلهبیان‌‌.1

‌

نظار‌‌‌در‌‌بادون‌‌‌داناش‌‌‌مرزهاای‌‌‌گساترش‌‌‌عمادتا‌در‌جهات‌‌‌‌کاه‌‌‌است‌‌پژوهشی‌‌بنیادی‌‌پژوهش

‌گیرد.‌می‌‌انجام‌‌کاربرد‌آن‌‌برای‌‌خاص‌‌علمی‌‌استداده‌‌گرفتن

درنظر‌‌‌از‌آن‌‌حاصل‌‌یجنتا‌‌برای‌‌خاصی‌‌علمی‌‌استداده‌‌که‌‌است‌‌پژوهشی‌‌کاربردی‌‌**‌پژوهش‌

‌دارد.‌‌ا‌تجربی‌‌تئوری‌‌شود‌و‌غالبا‌جنبه‌می‌‌گرفته

‌

‌ضرورت‌اجرای‌طرح:

‌

‌

‌ها:‌‌‌واژه‌‌تعری ‌

www.fuka.ir

142 روش تحقیق بدون معلم

:و فرضیات اهداف

‌:‌طرح‌‌کلی‌‌(‌هدب‌ال

‌

‌

‌طرح:‌‌جزئی‌‌(‌اهداب‌ب

‌کاربردی:‌‌(‌هدب‌ج

‌

‌

‌:‌پژوهشی‌‌سؤاالتد(‌

‌

‌

‌(‌فرضیات:ه

‌

‌

‌:‌طرح‌‌در‌این‌‌ستدادهمورد‌ا‌‌مناب ‌‌فهرست

‌

‌

‌

‌

www.fuka.ir

143: پرسشنامه خام پروپوزال 1-1 پیوست

طرح اجرای ق روش سوم قسمت

(،‌‌)ورود‌و‌خاروج‌‌‌قباول‌‌‌قابل‌‌،‌معیارهای‌مطالعه‌‌،‌جهت‌مطالعه‌‌،‌جهت‌:‌)نوع‌طرح‌‌اجرای‌‌روش

اباازار‌‌‌و‌پایااایی‌‌،‌روایاای‌اطالعااات‌‌آوری‌جماا ‌‌هااای‌،‌روش‌نمونااه‌‌،‌حجاام‌گیااری‌نمونااه‌‌روش

‌‌،‌شرح‌آموزش‌‌،‌نحوه‌پرسشنامه‌‌و‌تکمیل‌‌توزی ‌‌کار‌)چگونگی‌‌نجاما‌‌ها،‌روش‌داده‌‌گردآوری

‌راهنما‌‌و‌مطالعه‌‌آزمون‌،‌پیش‌اطالعات‌‌و‌تحلیل‌‌تجزیه‌‌یا‌تجویز‌دارو‌و...(،‌طرح‌‌مداخله

‌متییرها:‌‌جدول

روش گیری اندازه

نوع متغیر واحد

نام متغیر نقش متغیر

کمی کیفی

گسسته ستهپیو ای رتبه اسمی /

‌جدول‌زمانی‌مراحل‌اجرا‌و‌پیشرفت‌کار

www.fuka.ir

144 روش تحقیق بدون معلم

طول زمان اجرامدت به ماه

فرد مسئول

نوع فعالیت

فردی

ماه 11

ماه 11

ماه 9

ماه 8

ماه 7

ماه 6

ماه 5

ماه 4

ماه 3

ماه 2

ماه1

جم ‌کل:

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

www.fuka.ir

145: پرسشنامه خام پروپوزال 1-1 پیوست

ها اطالعات مربوط به هزینه -قسمت چهارم

‌

‌دیگر‌نیز‌درخواست‌اعتبار‌شده‌است؟‌‌‌‌یها‌سازمانآیا‌برای‌این‌طرح‌از‌‌1-4

بلی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خیر‌‌

‌:ها‌آنالزحمه‌‌هزینه‌پرسنلی‌با‌ذکر‌مشخصات‌کامل‌و‌میزان‌اشتیال‌هر‌یک‌و‌حق‌2-4

‌

نوع فعالیت تعداد افراد درجه تحصیلی اعاتمجموع س الزحمه در ساعت حق جمع

جمع کل

‌هزینه‌آزمایشات‌و‌خدمات‌تخصصی:‌‌‌‌1-4

جمع )ریال(هزینه برای هر

دفعه دهنده مرکز سرویس تعداد کل دفعات

موضوع آزمایش یا خدمات تخصصی

صصیآزمایشات و خدمات تخ یها نهیهزجمع

‌

‌

www.fuka.ir

146 روش تحقیق بدون معلم

فهرست‌وسایل‌و‌موادی‌که‌باید‌از‌اعتبار‌این‌طرح‌از‌داخل‌یا‌خاارج‌کشاور‌خریاداری‌‌‌‌‌‌4-4

‌شود:

قیمت کلتعداد یا مقدار الزم

مصرفی یا غیرمصرفی

کشورسازنده شرکت

یا فروشنده نام دستگاه و یا مواد

جمع کل

‌فرت‌)در‌صورت‌لزوم(:هزینه‌مسا‌1-4

تعداد افراد هزینه به ریالنوع وسیله

نقلیه

دفعات مسافرت در مدت اجرای طرح و منظور آن

مقصد

‌ریال‌........................ها:‌..‌کتب‌و‌پرسشنامه‌،های‌دیگر:‌ال (‌هزینه‌تکثیر‌نشریات‌هزینه‌6-4

‌ریال‌‌‌‌‌‌‌.......................................................................ها‌......‌ینهب(‌سایر‌هز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

‌

‌دیگر:‌...............................................‌ریال‌‌یها‌نهیهزجم ‌

‌های‌طرح:‌جم ‌هزینه‌4-4

های پرسنل الف( جمع هزینه ریال

و خدمات تخصصیهای آزمایشات ب( جمع هزینه ریال

های مسافرت پ( جمع هزینه ریال

های وسایل ت( جمع هزینه ریال

های دیگر ث( جمع هزینه ریال

ج( جمع کل ریال

www.fuka.ir

147: پرسشنامه خام پروپوزال 1-1 پیوست

‌مبلیی‌که‌از‌مناب ‌دیگر‌کمک‌خواهد‌شد‌و‌نحوه‌مصرب‌آن:‌2-4

‌

‌شود:‌آن‌درخواست‌می‌نیتأمهای‌طرح‌که‌‌باقیمانده‌هزینه‌1-4

‌

‌نماییم.‌می‌دییتأامه‌را‌صحت‌مطالب‌مندرج‌در‌پرسشن

‌

‌محل‌امضای‌معاون‌پژوهشی‌دانشگاه:‌‌‌‌‌‌‌‌‌محل‌امضای‌مجری‌اصلی‌طرح‌:‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

‌

‌تاریخ:

‌مشکالت‌اجرایی‌در‌انجام‌طرح‌و‌روش‌حل‌مشکالت:

‌

‌

‌

‌های‌طرح:‌پیشنهادات‌و‌کاربرد‌یافته

‌

‌

‌ضمائم

ای‌از‌فارم‌ماذکور‌‌‌‌پاژوهش،‌نموناه‌‌‌.‌در‌صورت‌نیاز‌به‌اخذ‌رضایت‌ناماه‌کتبای‌از‌واحادهای‌ماورد‌‌‌‌1

‌ضمیمه‌گردد.

ای‌‌باشد.‌لطدا‌نموناه‌‌ها‌پرسشنامه‌و‌یا‌چک‌لیست‌می‌.‌در‌صورتی‌که‌روش‌و‌یا‌ابزار‌گردآوری‌داده2

‌از‌آن‌ضمیمه‌شود.

‌.‌در‌صورت‌نیاز‌موافقت‌کتبی‌محیط‌پژوهش‌اخذ‌و‌ضمیمه‌گردد.1

‌

www.fuka.ir

148 روش تحقیق بدون معلم

راهنمای نوگارش گزارشات نهایی: 2پیوست ‌

کااه‌‌شااود‌یمااوهش‌و‌تحقیااق‌در‌نوشااتاری‌تحاات‌عنااوان‌گاازارش‌نهااایی‌شااناخته‌حاصاال‌پااژ

‌‌‌:های‌اصلی‌زیر‌را‌داراست‌بخش

بخش‌مقدماتی‌‌ .1

بخش‌اصلی‌یا‌متن‌‌ .2

‌‌ها‌وستیپبخش‌ضمائم‌یا‌ .1

بخش مقدماتی:

بالفاصاله‌پاس‌از‌صادحه‌‌‌‌‌تواناد‌‌یماین‌بخش‌حاوی‌صدحه‌عنوان،‌خالصه‌فارسی‌)این‌قسمت‌

متن‌اصلی‌آورده‌شاود(.‌فهرسات‌منادرجات‌)رئاوس‌مطاالبی‌کاه‌در‌‌‌‌‌‌‌‌یا‌قبل‌از‌شروععنوان‌و‌

باا‌ذکار‌شاماره‌صادحه‌درایان‌قسامت‌جاای‌‌‌‌‌‌‌‌‌معماوال‌(،‌ردیگ‌یمبخش‌اصلی‌مورد‌بحث‌قرار‌

عناوان،‌باا‌ذکار‌شاماره‌‌‌‌‌‌.‌فهرست‌جداول‌ونمودارهاا‌و‌تصااویر‌)باه‌ترتیاب‌شاماره‌و‌‌‌‌‌ردیگ‌یم

‌.‌دیآ‌یمصدحه(‌در‌پی‌

گاذاری‌و‌در‌صادحات‌مجازا‌نوشاته‌‌‌‌‌‌با‌حروب‌الدباء‌شاماره‌‌:‌اجزاء‌بخش‌مقدماتی1یادآوری‌

‌.‌‌شود‌یم

،‌نتاایج،‌بحاث‌و‌‌‌هاا‌‌روش:‌خالصه‌گازارش‌نهاایی‌شاامل‌مقدماه‌و‌هادب،‌ماواد‌و‌‌‌‌‌‌‌2یادآوری

کلمه‌به‌عنوان‌کلمات‌کلیدی‌به‌فارسای‌و‌انگلیسای‌‌‌‌11تا‌‌1در‌انتهای‌آن‌‌باشد‌یمگیری‌‌نتیجه

‌.‌‌شود‌یمنگارش‌

«‌‌Index indicusو‌‌‌MESH»‌رعنوان‌هاای‌موضاوع‌پزشاکی‌‌‌‌اصالحات‌ضروری‌از‌لیست‌سا‌

‌اخذ‌گردد.‌

‌

www.fuka.ir

149نامه : راهنمای نگارش پایان2 پیوست

.باشد یمفصل 8بخش اصلی یا متن که مشتمل بر

فصل اول

کلیات:‌بیان‌مسئله‌و‌اهمیت‌پژوهش‌

ای‌و‌ساابقه‌تااریخی‌)مارور‌متاون(‌موضاوع‌‌‌‌‌‌‌این‌مبحث‌عالوه‌بر‌اطالعاات‌زمیناه‌‌‌در

بیان‌ودالیال‌انتخااب‌موضاوع‌توضایح‌داده‌‌‌‌‌تحقیق،‌منظور‌از‌انجام‌مطالعه‌به‌روشنی‌

.‌‌‌دیا‌آ‌یما‌در‌انتهاای‌فصال‌اول‌‌‌‌هاا‌‌واژهپاژوهش‌وتعریا ‌‌‌‌یهاا‌‌تیمحادود‌.‌شود‌یم

‌و‌فرضیات‌‌‌سؤاالتاهداب،‌

و‌فرضیات‌در‌این‌قسمت‌‌سؤاالتهدب‌کلی،‌اهداب‌جزیی‌یا‌ویژه،‌اهداب‌فرعی،‌

‌.‌‌شود‌یمآورده‌

فصل دوم

‌ری‌و‌پیشینه‌تحقیق‌است.‌شامل‌دو‌قسمت‌مبانی‌نظادبیات تحقیق:

‌

فصل سوم

ها‌روشمواد‌و‌‌‌

است‌که‌طرح‌مورد‌تحقیق‌چه‌باوده‌‌‌سؤالاین‌بخش‌محقق‌در‌صدد‌پاسخ‌به‌این‌‌در

‌و‌براساس‌چه‌روشی‌به‌اجرا‌در‌آمده‌و‌از‌چه‌ابزاری‌استداده‌شده‌است.‌

‌

و‌خاروج(‌‌نوع‌مطالعاه،‌معیارهاای‌انتخااب‌افاراد‌جهات‌مطالعاه‌)معیارهاای‌قابال‌قباول‌ورود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

گیری،‌حجم‌نمونه‌و‌شیوه‌محاسبه‌آن،‌مکاان‌و‌زماان‌انجاام‌‌‌‌‌جمعیت‌مورد‌مطالعه،‌روش‌نمونه

و‌ابزار‌آن،‌نحوه‌تعیاین‌روایای‌‌‌‌ها‌دادهآوری‌‌،‌روش‌جم ها‌آنمطالعه،‌متییرها‌و‌نحوه‌سنجش‌

،‌شارح‌مداخلاه،‌تجرباه‌یاا‌تجاویز‌دارو‌)مخصاوص‌مطالعااتی‌‌‌‌‌‌‌‌ها‌دادهو‌پایایی‌ابزار‌گردآوری‌

‌.‌دیآ‌یم،‌مالحظات‌اخالقی‌در‌این‌بخش‌ها‌دادهتجزیه‌و‌تحلیل‌‌یها‌روشربی‌است(.‌تج

www.fuka.ir

151 روش تحقیق بدون معلم

ذکر‌اعتبار‌علمای‌و‌عملای‌‌‌‌باشد‌یمپرسشنامه‌‌ها‌دادهدر‌مطالعاتی‌که‌ابزار‌گردآوری‌

ضروری‌است.‌‌ها‌دادهابزار‌گردآوری‌

فصل چهارم

که‌محقاق‌تعیاین‌‌‌و‌فرضیاتی‌‌سؤاالت:‌این‌فصل‌حاصل‌تحقیق‌است،‌اهداب،‌ها‌افتهی

این‌قسمت‌نویسانده‌فقاط‌نتاایج‌آزماون‌یاا‌‌‌‌‌‌‌در‌شود‌یمنموده‌دراین‌فصل‌پاسخ‌داده‌

.‌دیا‌نما‌یما‌گونه‌توصی ‌یا‌تدسیری‌بیاان‌‌‌ای‌را‌که‌انجام‌داده‌بدون‌ذکر‌هیچ‌مداخله

‌در‌قالاب‌ماتن،‌جادول‌یاا‌‌‌‌‌تواناد‌‌یما‌کاه‌‌‌هاست‌دادههدب‌این‌قسمت‌ارائه‌ونمایش‌

یک‌یافته‌را‌هم‌به‌شکل‌جدول‌و‌هام‌باه‌شاکل‌‌‌‌‌تواند‌یم‌نمودار‌بیان‌گردد.‌نویسنده

نمودار‌ارائه‌نماید.‌

حاصال‌از‌‌‌یهاا‌‌افتاه‌یتماامی‌‌‌تواناد‌‌یما‌الزم‌به‌ذکر‌است‌که‌درایان‌بخاش‌نویسانده‌‌‌‌

مطالعه‌خود‌را،‌ولو‌آن‌که‌در‌راستای‌تحقیق‌نباشد،‌ذکر‌نماید.‌

زیار‌آن‌درج‌گاردد.‌ذکار‌‌‌‌عنااوین‌جاداول‌در‌قسامت‌بااال‌و‌عنااوین‌نمودارهاا‌در‌‌‌‌‌‌‌‌یادآوری:

‌.‌باشد‌یمالزامی‌‌ها‌آنعناوین‌جداول،‌نمودارها‌و‌شماره‌

فصل پنجم

گیری:‌در‌این‌قسمت‌نویسنده‌ابتدا‌بطور‌مجدد‌به‌مسائله‌ماورد‌تحقیاق‌و‌‌‌‌‌بحث،‌نتیجه

‌و‌فرضیات‌پاژوهش‌را‌‌سؤاالتآماری‌‌ها‌آزمونضرورت‌انجام‌آن‌اشاره‌و‌با‌کمک‌

بنادی‌‌‌و‌بعاد‌از‌آن‌باه‌جما ‌‌‌‌کند‌یمرا‌پذیرفته‌و‌یا‌رد‌‌ها‌آنمورد‌ارزیابی‌قرارداده‌و‌

.‌پردازد‌یمنتایج‌

( ها افتهی)تفسیر

)با‌ذکر‌رفرنس(‌و‌علل‌تشابه‌و‌‌سپس‌نتایج‌تحقیق‌خود‌را‌با‌سایر‌مطالعات‌مشابه‌مقایسه‌نموده

‌)بحث(‌‌.گردد‌یممتذکر‌‌ها‌آنتداوت‌نتایج‌مطالعه‌را‌با‌

www.fuka.ir

151نامه : راهنمای نگارش پایان2 پیوست

استداده‌علمای‌از‌نتاایج،‌پیشانهاداتی‌را‌باه‌خوانناده‌درجهات‌‌‌‌‌‌‌‌یها‌هویشدر‌پایان‌نیز‌ضمن‌ارائه‌

تحقیااق(‌و‌چگااونگی‌ادامااه‌پااژوهش‌‌‌یهااا‌افتااهی)پیشاانهادات‌براساااس‌‌هااا‌آنگیااری‌از‌‌بهااره

‌.‌‌دهد‌یم)پیشنهادات‌برای‌تحقیقات‌آینده(‌ارائه‌

ها وستیپبخش ضمائم یا

‌‌‌:این‌بخش‌دارای‌دو‌قسمت‌است

تاریخ(‌‌‌و‌ی‌وانکور‌و‌یا‌سیستم‌هاروارد‌)اسمفهرست‌مناب ‌بر‌طبق‌الگو .1

مختلا ‌نظیار‌‌‌‌یهاا‌‌سات‌یلکه‌برحسب‌نوع‌گزارش‌متداوت‌باوده‌وشاامل‌‌‌‌ها‌وستیپ .2

.‌باشد‌یم،‌نتایج‌گسترده‌آماری،‌خالصه‌انگیسی،‌...‌ها‌نامهپرسشنامه،‌اجازه‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

www.fuka.ir

152 روش تحقیق بدون معلم

فرم خام گزارش نهایی طرح تحقیقاتی: 1-2پیوست

‌..........................................شماره‌طرح:‌....

‌

عنوان‌طرح:‌...................................................................................................

‌مجری‌طرح:‌...............

‌همکاران‌طرح:‌...............

‌تاریخ‌تصویب‌طرح:‌...............

‌ن‌طرح:‌...............تاریخ‌پایا

‌چکیده‌پژوهش:‌‌

‌مقدمه:‌‌

‌

‌:‌‌ها‌روشمواد‌و‌

‌

‌‌‌:نتایج

‌

‌بحث‌و‌نتیجه‌گیری:‌‌

‌کلمات‌کلیدی:‌‌

Key words:

www.fuka.ir

153نامه : فرم خام پایان1-2 ستپیو

فهرست مطالب

صفحه عنوان

‌چکیده‌پژوهش

‌فهرست‌مطالب‌

‌فهرست‌جداول‌

‌فهرست‌نمودارها‌

فصل اول: کلیات

‌مقدمه‌و‌بررسی‌متون‌

‌‌ها‌واژهتعری ‌

‌اهداب‌پژوهش‌

‌پژوهش‌‌سؤاالت

‌فرضیات‌پژوهش‌

فصل دوم: اهداف و فرضیات

‌ادبیات‌تحقیق:‌مبانی‌نظری‌و‌پیشینه‌داخلی‌و‌خارجی‌تحقیق‌

و مواد ها روشفصل سوم:

‌نوع‌مطالعه‌

‌جمعیت‌موردمطالعه‌

‌معیارهای‌ورود‌و‌خروج‌

‌گیری‌‌حجم‌نمونه‌و‌روش‌نمونه

‌مکان‌و‌زمان‌انجام‌مطالعه‌

‌متییرهای‌تحقیق‌

‌و‌ابزار‌آن‌‌ها‌دادهروش‌گردآوری‌

‌‌ها‌دادهروایی‌و‌پایایی‌ابزار‌گردآوری‌

‌روش‌کار‌

www.fuka.ir

154 روش تحقیق بدون معلم

‌‌ها‌دادهروش‌تجزیه‌و‌تحلیل‌

‌مالحظات‌اخالقی‌

‌و‌مشکالت‌اجرایی‌پژوهش‌‌ها‌تیمحدود

فصل چهارم: نتایج

‌نتایج

‌جداول‌و‌نمودارها‌‌

گیری م: بحث و نتیجهفصل پنج

‌‌ها‌افتهیتدسیر‌

‌بحث‌و‌نتیجه‌گیری‌

‌پیشنهادات‌‌

فهرست منابع

ها وستیپ

‌‌1پیوست‌

‌‌2پیوست‌

‌خالصه‌انگلیسی‌‌–‌1پیوست‌‌

‌:‌4-1جدول‌شماره‌‌

‌:‌4-2جدول‌شماره‌‌

.................‌

6-4نمودار شماره

2-4نمودار شماره

.................‌

‌

www.fuka.ir

155: یک نمونه برای تمرین 3 پیوست

ونه یا یک مثال بسیار فشرده از پروپوزال نم: 3پیوست ‌

‌-آوری‌اطالعاات‌‌‌اجارا‌و‌جما ‌‌‌-بیاان‌مسائله‌‌‌‌-عناوان‌‌‌-نمونه‌بسیار‌فشرده‌پروپوزال‌نویسی‌

‌پرسشنامه

بخش‌اول‌پروپوزال:‌عنوان‌پروپوزال‌

روش‌یادگیری‌کارگاهی‌از‌مراحل‌تحقیق‌در‌دانشجویان‌دانشگاه‌المهادی‌‌‌ریتأثبررسی‌میزان‌

‌اصدهان

‌پروپوزال:‌بیان‌مسئله،‌ضرورت‌تحقیق‌و‌اهداب‌و‌فرضیات‌و‌سئواالت‌تحقیق‌2 شبخ

رفتااار‌صااحیح‌و‌منطقاای‌در‌گاارو‌تحقیااق‌در‌جامعااه‌اساات.‌بااا‌فقاادان‌تحقیااق‌و‌فرهنااگ‌آن‌‌‌‌

ی‌اجتماعی‌باال‌خواهد‌رفت.‌طراحی‌تحقیق‌و‌نوشاتن‌پروپاوزال‌مساتلزم‌نکاات‌فنای‌‌‌‌‌‌ها‌بیآس

باارای‌کشاا ‌اشااکاالت‌در‌طراحاای‌محقااق‌و‌‌‌SPSSدرنوشااتن‌طاارح‌و‌دانسااتن‌نکااات‌فناای‌‌

اشکاالت‌پاسخگو‌در‌دادن‌جواب‌صاحیح‌بارای‌محاسابات‌آمااری‌دقیاق‌اسات.‌یاادگیری‌و‌‌‌‌‌‌‌‌

‌‌.باشد‌یممراحل‌تحقیق‌دو‌متییر‌کیدی‌اصلی‌قابل‌تبدیل‌به‌کمی‌

‌سئواالت‌و‌فرضیات‌اهداب،

تعیین‌میانگین‌نمره‌یادگیری‌دانشجویان‌از‌نوشتن‌عنوان‌‌ .1

مره‌یادگیری‌دانشجویان‌از‌نوشتن‌اهداب‌،‌سئواالت‌و‌فرضیاتتعیین‌میانگین‌ن .2

تعیین‌میانگین‌نمره‌یادگیری‌دانشجویان‌ازمراحل‌اجرا .1

‌مقایسه‌یادگیری‌دانشجویان‌مرد‌و‌زن‌چگونه‌است؟ .4

‌که‌فرضیه‌است.‌1سؤاالت:‌مثل‌باال‌با‌عالمت‌و‌جمله‌سؤالی‌منهای‌

‌(.H)‌ردفرضیات:‌یادگیری‌مرد‌و‌زن‌اختالب‌معنی‌داری‌دا

آوری‌اطالعاات‌مثال‌‌‌‌پروپوزال:‌روش‌اجرا:‌‌ناوع‌تحقیاق،‌ناوع‌آزماون‌و‌ابازار‌جما ‌‌‌‌‌‌‌1 بخش

‌.شود‌یمپرسشنامه‌ستداده‌

‌

www.fuka.ir

@IranSportsSciences

156 روش تحقیق بدون معلم

‌ای‌جنس:‌‌‌‌‌‌‌‌سن:‌‌‌‌‌‌‌‌‌رشته‌تحصیلی‌:‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مقط :‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شیل:‌سؤالت‌زمینه‌پرسشنامه:

غ ص مؤلفه شماره

.شود یمای در تحقیق، نوشته فرضیات تحقیق از اهداف مقایسه 1

دارد ضروری است ریتأثزمان و مکان در عنوان تحقیق، فقط در مواقعی که 2

روایی قبل اجرا پرسشنامه و پایایی بعد آن باید محاسبه و منظور شود. 3

4 اگر اطالعات میانگین قابل استفاده نداشته باشد باز هم قابل تحلیل و مقایسه

است

مونه گیری از جامعه مورد مطالعه در تحقیقات آزمایشی با جدول مورگان استن 5

ای است متغیر اصلی درتحقیقات توصیفی همان متغیر وابسته در تحقیقات مداخله 6

مداخله محقق در تحقیقات مشاهده ای ضروری و الزم است 7

د، تحقیق اشتباه است.اگر اطالعات بدست آمده میانگین قابل تفسیر نداشته باش 8

.دیآ یمپایایی قبل اجرا آزمایشی تحقیق و روایی بعد اجرا در پرسشنامه به دست 9

در تحقیقات با جامعه محدود نمونه گیری از سرشماری بهتر است. 11

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌-‌‌‌1-‌2-‌‌4–‌‌1-‌‌4–‌1شامل‌‌1هدب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌1شامل‌‌‌س‌‌2هدب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌2شامل‌س‌1هدب‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

www.fuka.ir

157: یک نمونه برای تمرین 3 پیوست

ی‌کتبای‌تکمیال‌شاده‌بعاد‌اجارا،‌بارای‌تبادیل‌باه‌پرسشانامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها‌پرسشنامهجدول‌آماده‌نمودن‌

SPSSالکترونیک‌در‌

کاااااد .........

8اسمی

کاااااد

7اسمی

کاااااد

6اسمی

کاااااد

5اسمی

کاااااد

4اسمی

کاااااد

3اسمی

کاااااد

2اسمی

کاااد

اسمی

پرسشنامه

1

پرسشنامه

پرسشنامه

پرسشنامه

پرسشنامه

پرسشنامه

پرسشنامه

پرسشنامه

پرسشنامه

پرسشنامه

پرسشنامه

پرسشنامه

پرسشنامه

پرسشنامه

پرسشنامه

پرسشنامه

پرسشنامه

...............

www.fuka.ir

@IranSportsSciences

158 روش تحقیق بدون معلم

www.fuka.ir