با كاركنان شناسايي در ها شايستگي از استفادهباال عملكرد

Using Competencies to Identify High Performance

مباني" بر "مروري"An Overview of the Basic"

مومني / مهري باغبان كامبيزآموزش و اداري مديريت

1387 مرداد

1

چكيـده نقش براي مناسب افراد كه بود خواهد دستيابي قابل هنگامي برجسته عملكرد

صرفا" بر اگر اجرايي و ارشد مديران انتخاب لحاظ كنيم. بدين انتخاب كليدي هاي خواهد پي در ضعيفي نتايج اغلب گيرد صورت فني مهارتهاي و تجربه اساسداشت.

كنند. عناصر مي عمل انسان درDNA همانند كاركنان عملكرد در ها شايستگي " رفتار زيادي حد تا اما هستند، مشاهده قابل كمتر شايستگيها برگيرنده در

و انتخاب در شايستگي ها از كه كنند. سازمانهايي مي هدايت و كنترل " را ظاهري به از ناشي بالقوه آسيب هاي كنند مي استفاده كليدي نقشهاي در افراد توسعه

افراد انتخاب با توانند مي سازمانها دهند. لذا مي كاهش را نادرست كارگيري حاضر كنند. گزارش پيدا دست برجسته عملكرد به كليدي نقشهاي براي مناسب

به كه است(Hay group)"هي" بين المللي اي مشاوره شركت تحقيقي كار نتيجه برجسته عملكرد داراي افراد انتخاب و شناسايي در ها شايستگي نقش بررسي ها شايستگي تشخيص هاي مكانيزم از استفاده دهد مي نشان است. نتايج پرداخته

مديران انتخاب در باالتري دقت و وزن از تخصصي و فني صرفا" معيارهاي جاي به يا تلويحي شكل به تحقيقات ساير در امر اين كه بوده برخوردار سازماني رهبران و

آموزش و اداري مديريت اقدامات از بخشي گزارش است. اين شده بيان صريح مطالعات و پژوهشها تحقيقات، تدوين و تهيه در پخش و پااليش ملي شركت

داراي و مستعد نيروهاي شناسايي و قابليتها حوزه در گرفته صورت تخصصياست. برجسته عملكرد

2

مقدمـه مهارت و تجربه تحصيالت، داراي كه انگيزه با فرد دو ايم، ديده تاكنون ما همه

به آنها از يكي و كنند مي پيدا ارتقا جديد نقشهاي روي بر هستند مشابه هاي مي حركت باالتر نتايج به دستيابي و بهتر عملكرد سمت به سهولت با و سرعت

سبب و كرده پيدا دست موفقيت از حداقلي سطح به تنها ديگري ليكن نمايد پرسيم مي را سوال اين خودمان از گردد. هميشه مي ديگران و خودش نااميدي

بود؟« ديگري از موفقتر آنها از يكي »چرا كه درگير آن با سازمانها امروزه كه است چالشي زيرا است خوبي پرسش اين

و ترين باهوش هستند. اگر و كسب صاحبان پس نيستند، موفق كاري محيط در هميشه افراد ترين تجربه با

)مديران( چگونه كار

كنند؟ شناسايي را خود ستاره بالقوه كاركنان توانند مي صرفا" سطح كه مواردي ديگر يا IQ تستهاي گذاشتن كنار با توانند مي شركتها

گيري اندازه را هوش

دانشگاه شهير روانشناس ،1 كللند مك نمايند. ديويد شروع را خود كار كند، مي شايستگي "آزمودن عنوان با1973 سال در كه اي مقاله در را موضوع اين هاروارد

تائيد نمود، هوش" منتشر سنجش جاي به هانمايد. مي

به سنتي طور به كه استعداد تستهاي كه داد نشان خود مطالعات با كللند مك براي روانشناسان وسيله

نمي بيني پيش را شغلي عملكرد واقع در شدند مي استفاده عملكرد بيني پيش قابل جا همه در بنابراين و داشتند فرهنگي ريشه اغلب تستها اين كردند. بعالوه

و نتايج مثل سنتي سنجش معيارهاي ديگر كه دريافت همچنين نبودند. وي استفادهاستفاده مورد افراد كارگيري به فرايند در كه آزمون منابعكردند. مي عمل ضعيف شغلي، موفقيت بيني پيش در نيز گرفتند مي قرار كه كند پيدا را سنتي استعداد و هوش آزمون از ديگري گزينه كرد تالش كللند مك ناميد. يك "2"شايستگيها را آن وي و داشت پي در را تري عميق گيري اندازه

مي قادر را وي و است شده تعريف فرد يك مشخصه صفت عنوان به شايستگي

3David McClelland (1

Competencies (2

ايفا است، شده داده او به كه موقعيتي يا نقش شغل، در بااليي عملكرد سازدنمايد.

براي را كليدي ابزار دو ها، شايستگي روي بر تحقيقاتش فرايند در كللند مكنمود: برقرار رويكردش توانمندي به كمك1)سنجش( معيار هاي ( نمونه1

2رفتاري وقايع هاي ( مصاحبه2

و ها ستاره گروه )يك مجزا گروه دو مطالعه با كللند مكمعيـار: هاي ( نمونه1 ايجاد و متفاوت عملكرد واقعا" سبب كه آنچه متوسط(، عملكرد با افراد دوم گروه

طرز به كرد اثبات كه روش نمود. اين جستجو را گرديد مي شغل در موفقيترويكرد اساس است شده موفق افراد، آينده موفقيت بيني پيش در عالي لحاظ به رويكرد گرفت. اين قرار افراد توسعه و انتخاب ارزيابي، درHay گروه

است. توجه قابل كاربرد، و مفهوم در سادگي

كه عواملي درك براي تحقيقاتش در كللند : مكرفتاري وقايع هاي ( مصاحبه2 مي انجام افراد اين آنچه تنها نه كه شد متوجه شود، مي برتر افراد موفقيت سبب موفقيت در و بوده آنها اعمال ساز زمينه ايشان احساسات و تفكرات بلكه دهند يافته ساختار بسيار مصاحبه يك رفتاري وقايع دارند. مصاحبه مهمي نقش آنها

مي مصاحبه كه افرادي خصوصيات بر شغل، محتواي بر تمركز جاي به كه استنمايد. مي تمركز شوند

در كه افرادي عميق اي ريشه فكري و رفتاري الگوهاي رفتاري، وقايع مصاحبه و فكري الگوهاي كند. اين مي شناسايي را هستند موفق مطالعه مورد مشاغل سمت به را آن و داشته رفتار در توجه قابل تاثير كه را پنهاني صفات رفتاري،سازد. مي آشكار دهند، مي سوق عالي عملكرد

4Criterion Samples (1Behavioral Event Inter views (BEI) (2

كه هستند يخ كوه شبيه مديريتي هاي شايستگي دارند. قرار آن قله در دانش و مهارت

قابل كمتر ، ها شايستگي برگيرنده در عناصر ظاهري رفتار گسترده طور به اما هستند، مشاهده

كنند. مي هدايت و كنترل رااز سطحي در شناسي خويشتن و اجتماعي نقش

و اختصاصي صفات لكن دارند، وجود فرد آگاهي در هستند يخ كوه زيرين سطح در كه ها انگيزه.دارند قرار فرد وجود اعماق

چيست؟ شايستـگي كه همانطور فرد يك برگيرنده در خصوصيات بر مشتمل شايستگي شد، ذكر قبال

قادر را وي كه است بااليي عملكرد است، شده داده وي به كه موقعيتي يا نقش شغل، در سازد مي

باشد. داشته مختلف سطوح است، شده داده ( نشان1) شكل در يخ" كه "كوه مدل

دهد. مي نشان را شايستگي

مهارت

دانش

اجتماعي نقششناسي خويشتن

( اختصاصي )صفت ويژگيانگيزه

مديريتي هاي شايستگي يخ كوه (: مدل1) شكل

قرار يخ كوه باالي در كه عناصر از بعضي است، مشخص شكل در كه طور همان سهولت به دارند

قرار آن پايينتر سطوح در كه عناصري ولي هستند گيري اندازه و شناسايي قابل و مهم عناصر اين موارد بيشتر در حاليكه در شوند، مي شناسايي سختي به دارندهستند. توجه قابل

نمود: تعريف ذيل صورت به توان مي را يخ كوه مختلف عناصر دهند انجام خوبي به توانند مي افراد كه هستند اعمالي از آندسته مهارتها،-1

كامپيوتري. نويسي برنامه مثل داند مي معين موضوع يك خصوص در فرد يك كه است چيزي آن دانش،-2

كامپيوتري. زبان يك مثل

5

گذارد مي نمايش به اجتماع در فرد يك كه است تصويري اجتماعي، نقش-3 نمايد. مي منعكس را او ارزشهاي و بوده وي تفكرات طرز دهنده نشان كه

سختكوش( رهبر يك يا كارگر يك )مثل تواند مي و دارند خود به نسبت افراد كه است ديدگاهي شناسي، خويشتن-4

متخصص( يك عنوان به خود ديدن نمايد. ) مثل منعكس را آنها شخصيت آنها از ما توصيف نحوه و هستند افراد پايدار صفات ويژه(، )صفات ويژگيها-5

پذير انطباق "او است" يا اطمينان قابل دهند.) مثال": "او مي نشان را به را افراد ما كه هستند افراد هميشگي رفتارهاي صفات است"(. اين

شناسيم. مي صفات آن وسيله كنند، مي تحريك را رفتار كه هستند ترجيحاتي و ناخودآگاه افكار ها، انگيزه-6

طلبي، كمال هستند. ) مثال" حس افراد رضايتمندي از منبعي رفتارها زيرا و طلبد مي را كارها بهتر انجام

كند.( مي تحريك در سطوح اين زيرا است مهم يكديگر از شايستگي مختلف سطوح بين تمايز يخ كوه در باالتر دارند. سطوح توجهي قابل معناي انساني نيروي ريزي برنامه

تر پائين سطوح به دانش( نسبت و )مهارت

آموزش قابل انگيزه( عموما" آسانتر و ويژگي شناسي، خويشتن اجتماعي، )نقش كه كاركناني به دستيابي براي سازمانها بنابراين هستند، افراد بين در توسعه و

به است بهتر هستند، يخ كوه پايينتر سطوح در گرفته قرار ي شايستگيها داراي دقت فعلي، كاركنان به شايستگيها اين مدت كوتاه آموزش براي تالش جاي

عميق هاي شايستگي و آورند عمل به جديد كار نيروي استخدام فرايند در بيشتري بلند در شايستگيها اين توسعه البته نمايند، انتخاب و شناسايي جديد افراد در را

ضمن است، امكانپذير افراد شغلي تغييرات و شغلي مسير ريزي برنامه با مدت كه صفاتي توسعه براي فرصتي شغلي مسير ريزي برنامه و شغلي تغييرات اينكه

دهد. بعالوه، مي قرار افراد اختيار در بود، خواهد مهم آينده باالتر نقشهاي در تر، پيچيده نقش يا شغل در بهتر عملكرد مرتبط دانش و مهارت واسطه به صرفا

صفاتي وسيله به بلكه شود نمي حاصل اند، گرفته قرار يخ كوه باالي در كه شغل با

6

افراد انتخاب بنابراين شود، مي ايجاد دارند قرار يخ كوه زيرين سطوح در كه صرفاكرد. نخواهد كمك مشاغل اين در برتر كاركنان انتخاب در مهارتها، براساس

يا فروشندگان بهترين چگونه شركتها اينكه درباره زيادي داستانهاي كنون تا اين به ايم، شنيده دهند، مي ارتقا مديريتي نقش براي را خود مهندسان بهترين

فرد به منحصر كاالي يك يا و كرده پيدا دست فروش رقم باالترين به آنها كه دليل نقش در آنها شكست شاهد زماني اندك از پس متاسفانه اما اند، نموده طراحي را

بهتر عملكرد ايجاد سبب كه صفاتي كه رسد مي نظر به هستيم. آشكار جديدشان سازد نمي بهتر عملكرد با مدير لزوما" يك گردد مي مهندس يك يا فروشنده يك در حين در است ممكن گردد مي بهتر عملكرد ايجاد سبب كه صفاتي حقيقت در و

به و انفرادي صورت به سازمان كاركنان وقتي مثال شوند. براي كسب خدمت به را ها طراحي بهترين يا و كنند مي حركت سازمان اهداف سمت به نحو بهترينارائه فردي صورت

نتايج اما هستند برخوردار بااليي عملكرد از فعلي شغل در كاركنان اين دهند، مي كه سازمان در افرادي توسط و گروهي صورت به بايد مي موارد اين همه معموال

ساير با مديران كار متفاوت ماهيت به توجه با بنابراين گردد ارائه هستند مديران كارمند يك شغل با مدير يك شغل در بهتر عملكرد براي الزم شايستگيهاي كاركنان، توسعه سازمانها در كه كنيم مي مشاهده تطابق عدم اين عليرغم و است متفاوت

پيامد آنكه حال شود، مي گرفته نظر در پاداش يك عنوان به )ارتقا( اغلب باال به رو آسيبهاي شركت به هم و جديد مدير به هم كه است شكست اغلب پاداشي چنيننمود. خواهد وارد جدي

مورد سازماني تعهد و تجربه تواند مي عميق دار ريشه هاي شايستگي شناسايي كه ايم ديده را سازمانها از نمايد. تعدادي تعيين درستي به را بالقوه داوطلبين نياز

كنند، مي متوقف رفتار نمودن توصيف سطح در را شايستگي به مربوط مطالعاتتواند مي بلكه دهد نمي ارائه شايستگيها از كاملي تصوير تنها نه امر اين

باشد. كننده گمراه به داري معني بصورت بايد شوند مي تبديل صحيح شايستگي به كه رفتارهايي

عملكرد( نتايج ارائه در رفتار از ارادي شوند. ) استفاده مرتبط همشويم: قائل تفاوت اصلي گروه دو بين كه است الزم شايستگيها تعريف در

7

سطح با )خواه شاغل هر كه هستند : خصوصياتي1آستانه هاي شايستگي باشد داشته را آن است باال( الزم عملكرد سطح با خواه و متوسط عملكرد

بايد خوب فروشنده يك مثال دهد. براي انجام موثر طور به را شغل آن تا لزوما" براي ويژگي اين اما باشد داشته را محصوالتش مورد در كافي دانش

نيست. كافي عالي عملكرد تضمينبا كاركنان در كه هستند : خصوصياتي1متمايزكننده هاي شايستگي

خصوصيات اين فاقد متوسط عملكرد با كاركنان اما دارد وجود برتر عملكرد و مشتري بر و است محور مشتري كه فروشنده يك مثال هستند. براي

بالقوه مشتريان جايگاه در را خود تواند مي و نمايد مي تمركز وي با همدلي چه بداند و نموده درك را مشتريان واقعي نياز تا دهد قرار خويش

كمتري اهميت از كداميك و هستند مهم مشتريان براي محصوالتي مند بهره متمايزكننده شايستگيهاي از اي فروشنده چنين برخوردارند،

است.

كنيم؟ مي استفاده شايستـگي بر مبتني رويـكرد يك از چرا در افراد بهترين عملكرد به مراجعه شايستگي، بر مبتني رويكرد چارچوب

شايستگيها اين داراي كه داوطلبيني استخدام با توانند مي است. سازمانها مشاغل هاي برنامه مي توانند همچنين دهند. سازمانها بهبود را خود كلي عملكرد هستند، خود متوسط عملكرد با كاركنان ضروري شايستگيهاي توسعه براي هدفمند آنها ارتقاء سبب شده اشاره كاركنان در شايستگيها اين توسعه كه نمايند طراحي

سازمان در بعدي سطوح به مي استخدام در ضعيف انتخاب به مربوط تصميمات هاي هزينه گردد. ضمنا

پستهاي كردن پر به مربوط هاي هزينه شامل و باشد توجه قابل تواند مي كاركناناستخدام، هزينه هاي و ها آگهي قبيل از سازمان خالي هاي هزينه بعدي، هاي باشد. هزينه مي پذيرايي و هتل داوطلبين، سفر هاي هزينه

ذيل موارد شامل كه است نامناسب افراد استخدام به مربوط نامشهود مدت بلنداست:

افراد. توسعه و آموزش براي پول دادن هدر

8

Threshold Competencies (1

ضعيف عملكرد با كارمند يك زمانيكه وري، بهره و كيفيت آمدن پائين گيرد. مي قرار نظر مورد نقش در

فرايندها، بهبود عدم فروش، ماندن )ناتمام فرصتها دادن دست از اهداف(. به دسترسي عدم

و ضعف بردن بين از براي كشمكش اثر در كه كاركنان، ضعيف روحيه ايجاد سستي

شود. ميندهند. ديگري شانس شما به است ممكن كه ناراضي مشتريان

يك تهيه با كه كند مي كمك سازمانها به شايستگي مبناي بر انتخاب فرايند شده گفته هاي هزينه از كاركنان، ارتقاي و توسعه استخدام، در باثبات چارچوبكنند. جلوگيري يابد مي بهبود گروهي و فردي عملكرد كنيد، استفاده فرايند اين از شما زمانيكه

را مشكالت بود خواهند قادر كه سازد مي قوي و چابك كاركناني شما سازمان و شوند. چنانچه روبرو سازمان اهداف با و كنند تغيير زمان با همراه نمايند، حل

كمك سازمانها به باشد مستند و دقيق ها شايستگي مبناي بر انتخاب فرايند اساس اين بر شوند، مواجه بيطرفانه استخدام در قانوني روشهاي با تا كند مي

داده آموزش پرسشگران و توانائيها كننده منعكس كه شغل با مرتبط اطالعات فقط بتوانند تا شوند مي

انتخاب معيارهاي امر اين نمايند، آوري جمع را است داوطلبين هاي انگيزه نموده حذف را تبعيض و خودبيني فردي، جانبداري به مربوط فشارهاي نامتناسب،

خالف و نموده حركت سالم مسيري در پاسخ و پرسش فضاي كه نمايد مي كمك ونباشد. استخدام قوانين

فرايندهاي براي الگويي تواند مي برجسته عملكرد با كاركنان خصوصيات جايگزيني، و جانشيني برنامه هاي و توسعه انتخاب، مثل انساني منابع مديريتآورد. فراهم شغلي، مسير و ارتقاء عملكرد، مديريت ابتدا است الزم مختلف مشاغل در شايستگي مدلهاي از استفاده براي ضمنا"،

انتخاب آن حل براي شايستگي مدل كه كاري و كسب موضوع از روشني درك

9

Differentiating Competencies (1

راه يك يافتن براي كه دقتي ميزان روي بر امر اين زيرا باشيم داشته است، شدهدارد. مستقيم اثر است، نياز مورد موفق حل

شده گرفته نظر در آنها به پرداخت يا افراد انتخاب براي شايستگي مدل اگر مستقيم اقتصادي اثر باشد،

كنيم. مي توصيه را كامل و دقيق خيلي رويكرد يك ما و است توجه قابل

10

ها شايستـگي تعريف مراحل هر حوزه دارد، وجود مرحله6 معين شغل يك براي شايستگي مدل تعريف در

اساس دارد. بر بستگي مرحله هر در گرفته صورت تحقيقات ميزان به مرحله داشت. خواهد پي در توجهي قابل عموما" نتايج مراحل گرفتن ناديده ما، تجربه

از: عبارتند مراحلعملكرد معيار برقراري-1معيار هاي نمونه اساس بر افراد شناسايي-2 روشهاي ساير يا رفتاري وقايع هاي مصاحبه ميان از اطالعات آوري جمع-3

ارزيابيها شايستگي تعريف و اطالعات تحليل و تجزيه-4مدل( شمردن )قانوني مدل اعتبار-5كاربردها طراحي-6

است. حياتي امري پروژه آغاز در عملكرد معيار برقراري:1عملكرد ( معيار1 روي بر بايد آن اعضاي كه شود مي ايجاد پروژه هدايت براي معموال" گروهي

در معيارها برسند. اين توافق به شغل در باال عملكرد گيري اندازه معيارهاي هاي شاخص )مثل باشد گيري اندازه قابل اطالعات شامل بايد امكان صورت

گزارشات وسيله به كه مديريتي بخشي اثر مثل معيارها ساير اما وري(، بهره گيرد. مي بر در نيز را شوند مي گيري اندازه همتايان بندي رتبه يا مستقيم

اجتناب منفرد گيري اندازه مقياس يك از استفاده از گردد مي ضمنا" توصيهكنيد.

)يك مجزا گروه دو از است افرادي شامل معيار هاي نمونهمعيار: هاي ( نمونه2 حقيقتا" كه آنچه درك براي متوسط(، عملكرد با افراد دوم گروه و ها ستاره گروه

3 گرفتن نظر كند. در مي ايجاد شغل در را موفقيت و ساخته متفاوت را عملكرددارد: اهميت نمونه براي افراد انتخاب در عامل اكثر در يا همه در و باشند بهترين قطعا" بايد برجسته، عملكرد با ( كاركنان1

باشند. كرده پيدا دست باال ارزيابي به عملكرد، معيارهايقبول قابل كارمندان تمامي شامل مقايسه گروه يا كنترل گروه وجود به نياز(2

11Performance Criteria (1

گردد. امكانپذير آماري تحليلهاي تا باشد بزرگ كافي اندازه به بايد نمونه(3 مي سازمان داخل در پستها % از10 شامل كه كامل نمونه يك تجربه، اساس بر جمعيت اگر حال هر سازد. به مي امكانپذير را مناسب آماري تحليلهاي اجازه باشد بود. خواهد نياز مورد سازمان داخل پستهاي از باالتري نسبت است، كوچك كلي

بسيار شود سنگينتر باال عملكرد با كاركنان گرفتن نظر در با ها نمونه وزن چنانچه ها ستاره ابر از آموختن براي زيادي خيلي چيزهاي هميشه زيرا است سودمند

دارد. وجود جديد، استراتژي يك براي افراد تطبيق يا فرهنگ تغيير براي شايستگي مدل اگر

يا فرهنگ در كه مقايسه گروه عنوان به افرادي انتخاب شود، داده توسعه كه افرادي بلكه نيست، شايسته اند بوده باال عملكرد با كاركناني قبلي، استراتژي

جديد فرهنگ با مطابق يا كنند مي اجرا را جديد استراتژي حاضر حال در

شوند. انتخاب مقايسه گروه عنوان به بايد كنند مي عمل و گيري اندازه قابل مقياس هيچ افراد كارگيري به و انتخاب رويكرد در اگر

ديگري هاي روش از باشد نداشته وجود ها شايستگي گيري اندازه براي مشخصي مي استفاده مربيان نظر و همتايان نظر مستقيم، گزارشات مثل اگر شود. معموال

برجسته عملكرد با فردي شما كه كنند مي فكر كنيد مي كار آنها با كه افرادي از شما هستيد، در1عملكرد بندي رتبه هستيد. اگرچه باال عملكرد با فردي احتماال

عملكرد با كاركنان شناسايي در اما كند مي عمل خوب ستاره كاركنان شناسايينمايد. مي عمل ضعيف متوسط

وقايع هاي مصاحبه ميان از است ممكن اطالعات:2اطالعات آوري (جمع3 هاي گروه آنها متداولترين شوند، آوري جمع ارزيابي روشهاي ديگر يا رفتاري

هستند. محور هاي گروه يا تخصصيرفتاري وقايع هاي مصاحبه:3رفتاري وقايع هاي مصاحبه (BEI)

وقايع مصاحبه مانند مصاحبه اين است. ساختار ارزيابي روش موثرترين به كمتر و باشد مي آنها شايستگيهاي و افراد به آن توجه اما است حساس صورت به كه است فرايندي مصاحبه كند. اين مي توجه وظايف

و شود مي استفاده موفق رفتاري هاي نمونه آوري جمع براي غيرمستقيم

12

23

Performance rating (1Date collection (2

3) sweivretnI tnevE laroivaheB

كند. اين مي لحاظ نيز را است مانده ناكام آنها در فرد كه وقايعي همچنين الگوهاي شود چنين اگر و است كننده مصاحبه زياد دقت نيازمند مصاحبه افكار، روي بر مصاحبه شوند. اين مي داده نشان ارادي رفتاري

مي كند. تمركز نتايج، و رفتارها احساسات، نظريه يك به آمد، عمل به برجسته عملكرد با كاركنان همه از كه اي مقايسه در

عملكرد معيارهاي برابر در عالي عملكرد با كاركنان اينكه مورد در خوب بسيار كاركنان كه زماني داد نشان مقايسه اين و كرده پيدا دست نمايند، مي عمل چگونه

اساس بر گيرند مي قرار متوسط عملكرد با كاركنان با تضاد در برجسته عملكرد با است سازمان آن مخصوص كه خاص شغل يا نقش آن در عالي عملكرد الگوهاي

نمايند. مي عمل تعصب، بردن بين از براي رفتاري وقايع هاي مصاحبه كه است مهم بسيار

نه عبارتي به باشد روشنگرايانه فرايند يك مصاحبه، در جانبداري و طرفداري برجسته كاركنان نمونه در آيا كه دانند نمي كننده مصاحبه نه و شونده مصاحبهگيرند. مي قرار معمولي كاركنان نمونه در يا هستند بلكه كند مي ايجاد را ها شايستگي تنها نه رفتاري وقايع مصاحبه از حاصل نتايج

در مفيدي اطالعات آنها اينكه مورد در اطالعاتي همچنين و شوند مي آشكار شايستگيها كه هايي زمينه را ارزشمندي اطالعات امر مي دهد. اين ارائه كنند، مي عمل يكديگر با چطور شايستگيهاي توسعه براي بود خواهند قادر ديگر سازمانهاي كه نمايد مي آشكار

ارائه را نتايج بهترين رفتاري وقايع هاي كنند. مصاحبه استفاده آن از خود كاركنان به ارزشمندي گذاري سرمايه پيچيده نقشهاي و كليدي مشاغل در و دهند مي

آيند. مي حسابافرادي از محور گروههاي يا تخصصي گروههاي:1تخصصي هاي گروه

نظر مورد شغل به نسبت و بوده دارا را شغل مورد در الزم دانش كه برجسته باعملكرد كاركنان شامل و اند شده تشكيل هستند مطلع

باشند. مي صف مديران و انساني نيروي متخصصين مشتريان، سازمان، عملكرد دستيابي الزمة ها شايستگي تخصصي، گروه تفكرات اساس بر

توليد از جلوگيري براي كارشناسي باشند. حمايت مي شغل در برجسته

13Expert Panels (1

يك حد از بيش نفوذ يا و تخصصي گروه در كلي حد از بيش شايستگيهاي از كاملي معموال" طيف تخصصي است. گروههاي نياز مورد آن، در فرد

شايستگيها مهمترين از تعدادي فاقد اغلب و كنند نمي ايجاد را شايستگيها %50 حدود در تخصصي گروه اطالعات ما، تجربه اساس باشند. بر مياست. رفتاري وقايع هاي مصاحبه به مربوط اطالعات درستي بهگيري نمونه طريق از اطالعات آوري جمع ديگر روش:1گيري نمونه

جمعيت يك از اطالعات آوري جمع براي سريع روشي روش، است. اين شده مطرح سواالت به فقط زيرا است، محدود روش است. اين وسيع كه را پنهان شايستگيهاي تخصصي، گروههاي روش مثل و دهد مي پاسخ

گيرد. مي ناديده هستند، فرد به منحصر سازمان آن در يا شغل آن در سبب تواند مي رفتاري وقايع هاي مصاحبه مدل با مدل اين نمودن مكمل وسيله به شده ايجاد مدل اندازه به هم هنوز مدل اين اما گردد، نتايج بهبود

بود. نخواهد غني رفتاري وقايع هاي مصاحبه

هاي مصاحبه طريق از مدلهايي ايجاد:2مدل توسعه و اطالعات ( تحليل4 هاي مصاحبه كه است است. الزم فرايند قسمت ترين پيچيده رفتاري وقايع مرتبط موضوعات ديگر، بعبارت شوند، تحليل موضوعي بصورت رفتاري وقايع

شوند. بندي دسته اند شده داده تشخيص مصاحبه در كه شايستگي الگوهاي با يكديگر با چگونه و هستند چه ها "شايستگي اينكه مورد در فرضياتي امر اين

كند. مي " ايجاد شود حاصل برجسته عملكرد تا كنند مي عمل نسبت برجسته، عملكرد با كاركنان آنچه كه شود مي حاصل وقتي مطلوب نتايج

يكديگر با را دهند مي انجام متفاوت طور به متوسط، عملكرد با كاركنان به عملكرد با كاركنان و برجسته عملكرد با )كاركنان گروه دو اين نمود. اگر مقايسه

شوند. مي مشخص واضح خيلي تفاوتها باشند، شده انتخاب خوبي متوسط( به آماري بصورت هم و ها مصاحبه روي از و موضوعي بصورت معموال" هم اطالعات

اين شوند. خروجي مي تحليل گروه، دو بين واقعي تفاوتهاي كردن آزمايش براي« شايستگي نامه » واژه شكل به مرحله

مختلف سطوح تشريح و آنها تعاريف ها، شايستگي همه شامل كه باشد مي

141 )syevruS

2) ledoM dna sisylanA ataD

مثالهاي با همراه يكديگر از سطوح فاصله ميزان و شد قبال" بيان كه شايستگي آن براي مدل كه كاربردهايي ماهيت به آن شكل كه باشد مي شايستگي از رفتاري

دارد. بستگي شد خواهد استفاده

كه دارد. زماني وجود راه چندين مدل، به بخشيدن اعتبار براي:1( اعتبار5 بين در آنها توزيع و مدل مبناي بر پرسشنامه طراحي است، زياد كاركنان تعداد كاركنان شامل هم وسيع نمونه اين است، امكانپذير كاركنان از وسيعي نمونه

است. تحليل متوسط عملكرد با كاركنان شامل هم و برجسته عملكرد با پااليش، امكان و نمود خواهد آزمايش را مدل روش، اين از حاصل اطالعات

كردن مقايسه جديد، هاي نقش سازد. براي مي فراهم را آن اصالح و كنترل دارند اشتغال خدمت به سازمان باالي سطوح در كه افرادي با شايستگي مدل

است. مفيد دارد، جديدشان نقش به نزديك ارتباط آنها شغل و به دستيابي كه انتظاراتي مجموعه جديد، مدل كه دهد مي اطمينان مقايسه، اين

به ورود براي افراد شدن انگيزه بي و شدن دلسرد سبب و است مشكل خيلي آنهاندارد. را مي شود جديد نقش

و باشد معتبر بايد عملكرد بازنگري يا انتخاب فرايندهاي به مربوط اطالعاتاعتبارات آينده در چنانچه

نمايد. رساني روز به را مدل بتواند باشند، نداشته وجود كافي تعداد به توجه قابل تغيير شرايط، تغيير با همزمان نيز ها شغل زيرا است، مهم اطالعات، آوري جمع بتواند تا شد خواهد تنظيم طوري نيز شايستگي مدل چارچوب و كنند مي

كنند نمي تغيير خودشان اغلب ها شايستگي و نمايد منعكس را جديد نيازمنديهاي چند هر مانند، مي باقي ثابت شاغل و شغل برگرفته در انگيزشي هاي جنبه زيرا

نمايد. تغيير است ممكن باشد، مي محركها از بازتابي رفتارها آن، در كه راهي

است شايستگي توسعه از مرحله آخرين مرحله، اين چه اگر: 2( كاربردها6 قبل، مراحل در و فكر روي از بايد شايستگي مدل كاربردهاي حقيقت، در اما

استفاده نحوه به نامه، واژه محتواي و شايستگي مدل شود. كاربردهاي ايجاد شايستگي از مختلفي شكلهاي نيازمند متفاوت دارد. كاربردهاي بستگي آنها از

15Validation (1

Applications (2

مدل اگر مثال، شوند. براي بازنويسي متنوعي روشهاي به توانند مي و بوده ها امكانپذير سختي به آنها توسعه كه هايي شايستگي شود، استفاده انتخاب براي كه است. سازماني شناسايي قابل پذير توسعه هاي شايستگي به نسبت است

به داوطلبين ارزيابي و انتخاب در را مساله اين است آگاه موضوع اين بهآورد. خواهد حساب

عملكرد به دستيابي براي )كه آستانه هاي شايستگي به نسبت بايد گزينشگرها عملكرد به دستيابي براي )كه كننده متمايز هاي شايستگي هستند( و نياز متوسطباشد. داشته هستند( آگاهي نياز مورد برجسته

تمايل عملكرد مديريت براي شايستگي هاي مدل از استفاده به سازمان يك اگر خاص محركهاي به را آنها كه روشي به است ممكن ها شايستگي باشد، داشته بهتركمبود درك در افراد به قدرتمند روش شوند. اين ارائه كند، مي مرتبط

اين كه كند مي كمك شود، مي آنها كلي عملكرد مانع كه معين هاي شايستگيگيرد. قرار توجه مورد ها شايستگي توسعه براي مي تواند موضوع

1ها شايستـگي ابتكاري كاربردهاي

براي ها شايستگي تعريف منظور به شد داده توضيح باال در كه رويكردي هر گيرد. به مي قرار استفاده مورد دارند، وجود سازمان در اكنون هم كه مشاغلي

يا و جديد يا سريع توسعه حال در هاي نقش براي رويكرد اين تدريجي تعديل حال است. نياز مورد ندارند، زيادي برجسته عملكرد با حقيقتا" كاركنان كه سازمانهايي

جستجوي جديد مشاغل در شايستگي مدلهاي كارگيري به در رويكرد بهترين وجود سازمانها آن در مشاغلي چنين )اگر است ديگر سازمانهاي در مشابه مشاغل كه سازمانهايي در مساله باشند(. اين داشته

با مصاحبه انجام با امر بيفتد. اين اتفاق نبايد اند شده تعريف آنها در ها شايستگي قبيل اين در است، امكانپذير سازمانها ديگر در برجسته عملكرد با كاركنان الگوهاي و ها انگيزه مانند تر عميق شايستگيهاي كه است مهم بسيار ها، مصاحبه

آزمايش مورد مطالعه، مورد افراد در ظاهري رفتارهاي جاي به شناختي و فكري برجسته عملكرد با كاركنان داشتن به مديران كه زماني رويكرد، گيرند. اين قرار

گيرد. مي قرار استفاده مورد نيز ندارند اعتماد خود شركت در

16

شود انجام اي العاده فوق دقت با بايد شاغلين و اي مقايسه سازمانهاي انتخاب هستند. اين متناسب هم با خوبي به عملكرد معيارهاي كه شود حاصل اطمينان تا

استفاده مشابه شغلي عناوين از شركتها از بسياري زيرا است، حساس خيلي امر ممكن مختلف شركتهاي در واقعي شغل مسئوليت ميزان و محتوا اما كنند مي

يك در بازاريابي مدير يك مثال باشند. براي متفاوت يكديگر با زيادي حد به است ديگر شركتي در اما باشد عمومي روابط و تبليغات مسئول است ممكن شركت

مهم بسيار مساله اين ، باشد مي سازمان راس در نتايج تمام مسئول مدير همين تناسب يكديگر با شغلي عناوين مقابل در شغلي مسئوليتهاي و محتوا كه است جديد، مشاغل براي شايستگي مدلهاي كارگيري به در دوم باشند. رويكرد داشته عناصر اين داراي كه است مشاغلي جستجوي و شغل مجزاي عناصر تعريف وقايع هاي مصاحبه اجراي اند، شده تركيب يكديگر با عناصر اين كه زماني هستند، مدل يك براي دقيق مبنايي عناصر، اين پيرامون تخصصي گروههاي و رفتارينمود. خواهد فراهم

انجام آن در است قرار مشاغل اين كه محيطي روي بر تمركز سوم، رويكرد بيشتري اهميت موفقيت در كه هايي شايستگي و شد خواهد متفاوت آنچه شوند،داشت. خواهند

گيري نتيجـه از موفقتر ها سازمان در افراد از بعضي چرا كه سوال اين به جواب در بنابراين

حدي تا سازمان در فرد يك موفقيت كه داد پاسخ اينگونه توان مي هستند ديگراندارد. بستگي است، گرفته قرار خود مناسب نقش در اندازه چه تا اينكه و فرد به

نياز مورد دانش و اساسي مهارتهاي به توجه داد، نشان كللند مك كه همانگونه اجتماعي )نقش عميق اي ريشه شايستگيهاي به دستيابي و شغل انجام براي

پتانسيل با داوطلبين تواند مي ها( كه انگيزه و ويژگيها شناسي، خويشتن فردي، بايد فردي هاي شايستگي دارد. بعالوه اهميت نمايد، تعيين درستي به را باال

ها گردند. شايستگي شغل مناسب بتوانند توسعه حين در يا و بوده شغل با مناسبباشند. مي شغل در برجسته عملكرد به يافتن دست مستلزم

17

Innovative Applications of competencies (1

نقش براي افراد توسعه و انتخاب در شايستگي مدلهاي از سازمان هنگاميكه كار نيروي استخدام هاي هزينه از ناشي زيانهاي از نمايد مي استفاده كليدي هاي

با كه فرصتها دست دادن از و مشتريان نارضايتي كاركنان، ضعيف روحيه جديد، بدين و نمايد مي جلوگيري است، ارتباط در افراد نادرست كارگيري به و استخدام

توانند مي و كنند مي عمل بااليي خيلي سطح در كه افرادي انتخاب شانس طريقمي يابد. افزايش نمايند، كمك شركت موفقيت به

Reference: www. Hay group.com

18

شايسته انساني هاي سرمايه

اند كرده روز شبي چرخ، زير كه جمعيكنند فنا نسيم به خنك دل شمع چون

يافت صبح فيض شب دل در خواب، به نتوانكنند وا بيدار ديده روي به در كاين

رسد مي انجام به زود دور راه اينكنند رها گر عنان اختيار دست از

اند فشانده عالم به دست كه آزادگانكنند مدعا بي دل در بهشت سير

زبان بي عشاق كه بسوز مدعي ايكنند ادا دل تپش يك به داستان صد

«تبريزي صائب»

19