မနြ်မြအနုုငမငဳေ်အမ esmf- main...မန မ အမ အ ပ...

မြန မြအမြးသအလပ မစစမာအ မမအရရေရ စြက မ သဘအဝ မဝ မကငမနငမလြဆငမရအ စြခ မခြ ြေဘအငမ

မန မောအငမစ သြမ မြန မြအနငမငေအမ

၂၀၁၈ ခနစမ၊ ဇ မလ ၂၇ ရကမ

မငမ ၁။ ငမြမစရငမခစအ

မြန မြအမြးသအလပ မစစမာအ မမအရရေရ စြက မ ESMF ၂၀၁၈ ခနစမ၊ ဇ မလ

2

မာတကာ

အတေောေမျာ ...................................................................................................................................... 3

1. အစရငခစာအနစချပ ......................................................................................................................... 6

2. ေနာေခအချေအလေမျာ ............................................................................................................. 22

3. စမေနေဖာြပချေ ......................................................................................................................... 24

4. စမေနအေောငအထညေဖာေဆာငြခငအတေအဖအစညဆငရာစမေဆာငရေထာမမျာ ......... 27

5. သေဆငရာသဘာဝပတဝနေျငနငလမေရရာစမေနလအပချေမျာ ........................................... 32

6. သဘာဝပတဝနေျငနငလမေရရာစမခနခမမေဘာငနညလမ ...................................................... 58

7. စမေနလပငနခမျာအတေေယဘယျအေြခခအေဆာေအအဆငရာေဖာြပချေ ............................ 61

8. ပတဝနေျငဆငရာနငလမသေေရာေမမျာအာေငတယေြဖရငြခင .......................................... 77

9. ေစာငကေညြခငနငအေြဖတြခင .................................................................................................. 112

10. သဘာဝပတဝနေျငနငလမေရရာေလျောပါသေသာေစေရနငစမခနခမမျာအတေခနမနဘတဂျေ ..................................................................................................................................................... 117

11. လထထေတမ၊အကေြပေဆေနမနငအမျာသဓအသေပမ ............................................................... 119

12. အကေြပတငကောမေြဖရငေဆာငရေေရလပငနစဉ .................................................................... 126

13. လပငနစမရညြမငတငြခငနငသငတနအစအစဉ ........................................................................ 131


3

အတေကာကမျာ

ADB အာရဖဖဖေရဘဏ

CE နငငသာ ချတဆကမ

CERC အေရေပဝအေြခအေန တနြပနေဆာငရကမ အပင

CPF နငင မတဖကြပြခင မေဘာင

DFID အြပညြပညဆငရာ ဖဖဖတတကေရ ဦစဌာန

DP ဖဖဖေရ မတဖက

DRD ေကျလကေဒသ ဖဖဖတတကေရ ဦစဌာန

EMP စမအင ပငမ စမချက

ESCOP ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ ကျငဝတမျာ

ESE လျပစစဓာတအာ ြဖနြဖေရ လပငန

ESMF ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ စမခနခမ မေဘာင

ESMP ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ စမခနခမ စမချက

FGD ဦတညအပစ ေဆေနမ

GAD ဖမနယ အေထေထ အပချပေရ ဦစဌာန

GoM ြမနမာနငငေတာ အစရ

GRM အကကြပတငကကာချက ေြဖရငေရ နညလမ

HH အမေထာငစ

IBRD အြပညြပညဆငရာ ြပညလညတညေဆာကေရနင ဖဖဖေရ ဘဏ

IDA အြပညြပညဆငရာ ဖဖဖတတကေရ အသင

IEE ကနဦ ပတဝနကျငဆငရာ စစေဆမ

IFC

IPP

IPPF

အြပညြပညဆငရာ ေငေကကရနပေင အဖ

ေဒသခတငရငသာလမျ မျာ စမချက

ေဒသခတငရငသာ လမျ မျာ စမချကေရဆြခင မေဘာင

JICA ဂျပန အြပညြပညဆငရာ သမဝါယမ ေအဂျငစ

KII အေရပါသည အချကအလကပပသနင ေတဆေမြမနမ

kWh Kilowatt hour

LV Low Voltage (ဗသအာနည)

MEPP ြမနမာ လျပစစစမအာ စမကန

MESC မနတေလ လျပစစဓာတအာ ြဖနြဖေရ လပငန


4

MLFRD ေမြမေရ၊ ေရလပငနနင ေကျလကေဒသဖဖဖတတကေရ ဝနကကဌာန

MIGA ဘကစ ရငနြမပနမ အာမခ ေအဂျငစ

MOALI စကပျ ေရ၊ ေမြမေရနင ဆညေြမာင ဝနကကဌာန

MONRED သဘာဝသယဇာတနင ပတဝနကျင ထနသမေရ ဝနကကဌာန

MOEE လျပစစနင စမအင ဝနကကဌာန

MOEP လျပစစစမအာ ဝနကကဌာန

MV Medium Voltage (အလယအလတ ဗသအာ)

NEMP အမျ သာ လျပစစဓာတအာ ပငမ စမချက

NEP အမျ သာ လျပစစဓာတအာရရေရ စမကန

OP လပငနလညပတေရဆငရာ မဝါဒ

PFM အမျာဆင ဘဏဍာေရ စမခနခမ

PMO စမကနစမခနခမရ

PSIA ဆငရနမပါမနင လမသကေရာကမ ဆနစစချက

PV Photovoltaic (ေနေရာငြခညစမအာသ)

REAM

RAP

RPF

RBF

ြမနမာနငင အစာထစမအင အသင

ြပနလညေနရာချထာေရ လပငနစမချက

ြပနလညေနရာချထာေရ မဝါဒ မေဘာင

ရလဒမျာအေြခြပ ေငေကကေထာကပြခင

SG ေဘအနတရာယကငရငေရ အထြပ

SHS အမသဆလာစနစ

SME အေသစာနင အလတစာ စပာေရလပငန

SRE ကယထကယထ လျပစစဓာတအာရရေရ

TA နညပညာဆငရာ အကအည

UNESCAP အာရ-ပစဖတအတက ကလသမဂဂ စပာေရနင လမေရ ေကာမရင

WBG ကမဘာဘဏ အပစ

Wp Watt Peak (အြမငဆ ဝပ)

YESC ရနကန လျပစစဓာတအာ ြဖနြဖေရ လပငန


5


6

(၁)အစရငခစာအနစချပ

(၁.၁) အမျ သာ လျေပစစဓာတအာရရေရ စမေန(NEP)ဆငရာ ေဖာြပချေ

ကမဘာဘဏမ ေချေင အေမရကနေဒဝလာ သန (၄၀၀) ေငေကကပပေပဖပ၊ လျပစစ နငစမအငဝနကကဌာန(MoEE) 1 နင စကပျ ေရ၊ ေမြမေရ၊နင ဆညေြမာငဝနကက ဌာန(MoALI)2ေအာကရ ေကျလကေဒသဖဖဖတတကေရဦစဌာန(DRD)တသမ တာဝနယ အေကာငထညေဖာေဆာငရကသည ြမနမာနငငအမျ သာလျပစစဓာတအာေပေရစမကန (စမကန)သည “ြမနမာနငငအတငလျပစစဓာတအာပမတြမငအသြပနငေရ ကညပပ ရန” ရညရယပါ သည။

ဤစမကနြဖင ြမနမာနငငတဝမရ ေကျလကနင ဖမြပေဒသမျာတင အမေထာငစ လျပစစဓာတအာလင ချတဆကမအသစမျာ တြမငေဆာငရကနငရန ေမျာမနထာ ပါသည။ ထသြပင ဤစမကနအေနြဖင အမျ သာလျပစစဓာတအာေပေရအစအစဉ အေကာငအထညေဖာြခငအတက ညနငေဆာငရကမရေသာ ကဏဍတငအဖအစည ဆငရာမေဘာငတရပအာ ေဖာေဆာငပပရနနင လျပစစဓာတအာလငအဆငဆင တချ ေဆာငရကမနင ဓာတအာလငြပငပ အကကလျပစစဓာတအာေပေရလပငနမျာတင တကကကစာေဆာငရကနငမည အမျာြပညသနင ပဂဂလက ကဏဍ (၂)ရပလ အပါအဝင အေကာငအထညေဖာေဆာငေရ အဖအစညမျာ၏ အဖအစည ဆငရာစမရည ေကာင မန ခငမာေစေရကလည ပပကညသာပါမည။

ဓာတအာလငအဆငဆငတချေဆာငရကေရအစအစဉသည အကျ သကေရာက မရရမညြပညသမျာအတက ပမေကာငမနေသာအလငေရာင၊ ဆကသယေရ၊ ေဖျာေြဖ ေရကဏဍမျာနင ေကာငမနေသာလမဘဝပမတတကေစရသာမက ဝငေငအခငအလမ မျာနင ကနထတစမအာမျာပါ တတကေကာငမနလာေစမည ြဖစပါသည။ ထသြပင အထအေလထာ၍ ကျနမာေရေဆခနမျာနင ေကျာငမျာ အထသြဖင နမပါ၍ အာနညသညေနရာမျာရ အဆပါ အေဆာကအအမျာအာ ဦစာေပဓာတအာလင ချတဆက ေဆာငရကြခငြဖင စမကန၏ ဖဖဖေရအကျ သကေရာကမမျာက အြမငဆ ရရခစာနငေစရန ေဆာငရကပါမည။

1စြက မ န ငမဆငမသ မ မခ မငမ ြဟအာအ မမအလငမ ခြ မ ေမဂငမစသ မ လပမစစမစြမမအ ဝမကြ ဌအ (MoEP) မငမ ရါသ မ။ ၂၀၁၆

ခနစမငမ မန မလ မ မန ငမဆငမစ မလကမသ မမခါ MoEP သ မ စြမမငမ ဝမကြ ဌအနငမ ေါငမသအြ လပမစစမနငမ စြမမငမ ဝမကြ ဌအမန စမသ စ မလကမသ မ။ 2 စြက မ မန ငမဆငမေခ မငမ DRD သ မ ယခငမ ေြြန ေရ၊ ေရလမငမ နငမ ေကလကမေေသ ြ း ကမေရ ဝမကြ ဌအ (MLFRD)

မငမငမရါသ မ။ ၂၀၁၆ ခနစမငမ မန မလ မန ငမဆငမစ မလကမသ မမခါ MLFRD သ မ စကမးေရနငမ ေြြန ေရ ဝမကြ ဌအနငမ ေါငမလကမကအ စကမးေရ၊ ေြြန ေရနငမ ဆ မေြန အငမဝမကြ ဌအ မန စမေလလအါသ မ။


7

ဤစမကနတင ဓာတအာလငစနစမ ေဝကာသညေဒသမျာတင ေနထငဖပ၊ NEP စမကနပထမအဆငဖပေနာက (၁၀) နစေကျာခနအထ ကကာြမငဖပမသာ ဓာတအာလင စနစအေြခြပ ဓာတအာဝနေဆာငမ ေရာကရနငမညဟ ခနမနသညေဒသမျာတင ေနထငသည နမပါ၍အာနညသည အမေထာငစမျာအတက တကရကအကျ ခစာခင ရရေစရန ဓာတအာလငြပငပအကကလျပစစဓာတအာရရေရ အစအစဉလညပါဝင ပါသည။

ထသြပငဤစမကနတင ဆရာသည သဘာဝေဘအနတရာယမျာ ကျေရာကသည အေြခအေနမျ တင အေရေပဝြပနလညထေထာငေရနင တညေဆာကေရလပငနမျာ အတက ြမနဆနေသာတနြပနမနင လျငြမနေသာအေထာကအကတသ ြဖစေပဝေစမည ြဖစလာနငသည အေရေပဝအေြခအေနတနြပနေြဖရငေဆာငရကမ အစတအပင (CERC) လညပါဝငပါသည။

စမေန အစတအပငမျာ ခခငသသပချေ အပင (၁)။ ။ ဓာတအာလငတချေဆာငရေြခင (IDA အေမရေနေဒဒလာသန

(၃၀၀))

ဤအပငအေနြဖင အမျ သာလျပစစဓာတအာေပေရ အစအစဉအရ လကရ ပငမဓာတအာလငနင အနဆတင တညရသညရပရာမျာ ၊ အမေထာငစမျာအတက ဓာတအာလင ချတဆကမမျာ ၊ ဓာတအာြဖနြဖေရ လငကနယကမျာ တချနငရန ြမနမာနငင၏ ဓာတအာအသြပမနင ပတသတ၍ ပပသာပါမည။ဤ အပငတင (က) လကရ ဗသအာလတ (MV) ၆၇၂ MVA MV/LV ဗသအာေြပာငစက ( transformer)မျာ တညေဆာကြခင။ (ဂ) ရပရာ ဓာတအာလငချတဆကမေပါင ၁၁၆၀၀(ကျနမာေရ ေဆခနမျာ၊ စာသငေကျာငမျာ ၊အြခာအမျာြပညသဆငရာ အေဆာကအအမျာ)၊ အမေထာငစ ဓာတအာလင ချတဆကမေပါင ၈၉၆၀၀၀ နင အမျာြပညသဆငရာ လျပစစမ အလငေရာင (Public Light) ၁၃၂၀၀၀ခန ြဖညဆည ြခင အစရသညတသ ပါဝငပါသည။ ဤအပငအေနြဖင ဓာတအာြဖနြဖြခငဆငရာ ပစစည/ကရယာမျာ (transformers ၊ Poles ၊ conductors ၊ insulators ၊ switch gears ၊အြခာပစစညမျာ စသည)နင တညေဆာကတပဆငြခငတသအတက နငငတကာဖဖဖေရ အကအည (IDA) ဘဏဍာေရရာ အစအစဉြဖင ကညပပမညြဖစသည။

အပင(၂)။ ။ ဓာတအာြပငပလျေပစစဓာတအာေပြခင( IDAအေမရေနေဒဒလာသန ၈၀ )

ဤအပငအေနြဖင လကရဓာတအာလငစနစနင ေဝရာတငတညရဖပ လာမည


8

၁၀ နစ (သသ) ယငထကေကျာလနသညအချနကာလအတင ဓာတအာလငအေြခခ လျပစစဓာတအာဝနေဆာငမမရရနငသည ရပရာမျာအတက အဓကထာေဆာငရက ပါမည။ ဤစမကနရနပေငမျာက အစနအဖျာ ြပညနယ/တငေဒသကကမျာအတက အေရပါသည လမေရနင တငရငသာေရရာအရ တငမာမမျာ၊ ပဋပကခမျာရေနဖပ လမေရ၊ တငရငသာေရရာစစညခငမာမနင ဖငမချမေရတညေဆာကမအတက ဉတညေဆာငရကမညြဖစသည။

မဟာဓာတအာလငြပငပ အမျ သာလျပစစဓာတအာေပေရ အစအစဉသည နည ပညာေလလာအကြဖတမေပဝမတည၍ ၎ငေလလာအကြဖတမက ရညရယထာသည လမအသငအဝငအတကေဆာငရကပါသည။ နည ပညာမျာတငSolar photovoltaic (PV)(ေနေရာငြခညစမအင)၊ mini-hydro-power (အေသစာေရအာလျပစစ)၊ Wind (ေလအာ)၊ Biomass (ြဒပထ)၊Diesel (ဒဇယ)၊ hybrid(ဒဇယ/ဆလာ) စသညတသ ပါဝင ပါသည။ ဤစမကနမ ြပညဖမစမအင(သသ) ဒဇယ hybridနင အစာထစမအငနည ပညာ အေြခခ mini-grid မျာ ဖဖဖေရနင အမေထာငစမျာ၊ အမျာြပညသ အဖအစည/ အေဆာကအအမျာ (စာသငေကျာငမျာ၊ ေဆခနမျာနင အြခာရပရာ အေဆာကအအ မျာ)အပါအဝင ရညရယသည ရပရာမျာတင အမေထာငစသဆလာ PV စနစမျာ ြဖန ကျကေဆာငရကြခငအြပင ေကျရာမျာ၊ IDA ေထာကပေင၊ အစရေထာကပေငမျာြဖင စရတမျေဝကျခသည အမျာြပညသဆငရာ လမလျပစစမ အလငေရာငမျာ အစရသည တသအာ ပပသာပါမည။ IDA ေထာကပေင လေြပာငမမာ စမကနရလဒ၊ အေြခခ (result-based) ြဖစ၍ တညေဆာကတပဆငြခင၊ လအပသညဝနေဆာငမမျာ ြဖနေဝြဖညဆည ြခငနင လပငနလမညနပါ အေသစတ လမညနချကမျာအရ စစေဆအတညြပဖပ မသာ ၎ငက ေဆာငရကမညြဖစသည။

အပင (၃)။ ။ နညပညာဆငရာ အေအညနင စမေနစမခနခြခင (IDA အေမရေန ေဒဒလာသန ၂၀)

ဤအပငအေနြဖင (က) အမျ သာလျပစစဓာတအာေပေရ အမေဆာငေကာမတ နင ၎င၏ အတငဝနမျာအတက လပငနစမေဆာငရညြမငတငြခငနင သငတနမျာ အပါအဝင အမျ သာလျပစစဓာတအာေပေရ အစအစဉအေကာငအထညေဖာြခင အတက အဖအစည ဆငရာ စမရညေကာငမနခငမာေစြခင၊ ြပညေထာငစအဆင၊ ြပညနယ/ တငေဒသကကအဆင၊ ခရင၊ ဖမနယ၊ ေကျရာအဆငနင ပဂဂလက ကဏဍအတက လပငနစမရညြမငတငြခင။ (ခ) လျပစစဓာတအာေပေရဆငရာ မဝါဒနင စညမျဉ မေဘာငမျာ တတကေကာငမနေစြခင။ (ဂ)ကနကျမအနညဆနင လျပစစဓာတအာ ေပေရအစအစဉအတက လကရ GIS Platform ေပဝအေြခခ၍ လျပစစဓာတအာေပေရ အစအစဉေရဆြခငအာ ေစာငကကညစစေဆြခငရလဒနင အကြဖတြခင အကျ သက


9

ေရာကမမျာအတက ဘမအချကအလကစနစ (GIS )အေြခခမေဘာငစေပါငမတစခ ဖဖဖ တတကေစေရ (ဃ) စသတမတချကမျာ၊ နည ပညာအကြဖတစစေဆမနင နညပညာ ဒဇငပစ၊ စပာေရနင ဘဏဍာေရရာေလလာဆနစစမ၊ သဘာဝပတဝနကျငနင လမ ေရရာ သကေရာကမမျာစမခနခြခင၊ ပစစညမျာဝယယြဖညဆည မနင ဘဏဍာေရရာ စမခနခမစသညတသနငပတသတ၍ နည ပညာဆငရာ အကကဉာဏနင အကကြပဝနေဆာငမ မျာရရေစြခင၊ နင (င) စမကန စမခနခမ အစရသညတသ ပပကညပါမည။

အပင (၄)။ ။ ေပဒေပါေနငသည အေရေပဒအေြခအေနေြဖရငေဆာငရေမ (IDA အေမရေနေဒဒလာ “၀”သန)

ဤ “သညအပင” အေနြဖင ေဘအနတရာယေပဝေပါကသည အေြခအေနမျ တင အေရေပဝြပနလညထေထာငေရနင တညေဆာကမမျာက ပပနငေစရန စမကန အြခာ အပငမျာမ IDA credit ေငေကကမျာက လျငြမနစာ ခေဝြခာထာနငေစရန ေဆာငရက မညြဖစသည။ ဤအပငမအေရေပဝြပနလညထေထာငေရအတက လအပသညအေရေပဝ အေြခအေနလပငနေဆာငရကမ ကနကျစရတမျာ၊ ဝနေဆာငမမျာ၊ ပစစညမျာ၊ အေသ စတ လပငနမျာနင/သသ အြပသေဘာပစစညစာရငနငပတသတ၍ အမျာြပညသနင ပဂဂလက ကဏဍေငေကကကနကျမမျာအာ ဘဏဍာေရပပပါမည။ ဤအပငနင ပတသတ၍ ဘဏဍာေရဆငရာ စမခနခမ၊ ပစစညမျာ ဝယယ/ ြဖညဆည မ၊ ေဘကငလခခေရ၊ အြခာ လအပေသာ အေကာငအထညေဖာေရ အစအစဉမျာ၊ IDA ရနပေငလေြပာငမ မတငမ WBG သသ တငြပ၊ အတညြပရမည အချကအလကစသည အချကအလကမျာက စမကန လညပတေဆာငရကေရ လကစစာအပတင အေသစတေဖာြပပါမည။

(၁.၂) NEP ေဘေငလခခေရဆငရာ အေြဖတစစေဆမ

NEP ၏ ကမဘာဘဏအဖ ေဘကငလခခေရဆငရာ အကြဖတစစေဆမအာ စမကန ြပငဆငေရကာလအတင ေဆာငရကခဖပ NEP အရ သကဆငသည ေအာကပါ ေဘကငလခခေရဆငရာ မဝါဒမျာက သတမတခပါသည။

သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ အကြဖတစစေဆမ (OP/BP 4.01)

သဘာဝ အသကအခမေနရာမျာ (OP/BP 4.04)

ရပပငဆငရာ ယဉေကျမ အရငအြမစမျာ (OP/BP 4.11)

ေဒသခ တငရငသာြပညသမျာ(OP/BP 4.10)

ဆနဒအေရာက မဟတေသာ ေရေေြပာငေနရာချထာြခင(OP/BP 4.12)

ဆညမျာေဘကငလခခမ (OP/BP 4.37)


10

စသညတသြဖစပါသည။

ဇယာ(၁.၁) တင စမေနနင စပလျဉ၍ ေမဘာဘဏ၏ ေဘေငလခခေရ အေြဖတစစေဆမဆငရာ အချေအလေမျာေ အနစချပေဖာြပထာပါသည။

ဇယာ(၁.၁) NEP အတေ ေမဘာဘဏ၏ ေဘေငလခခေရ အေြဖတစစေဆမ၊

ေဘေငလခခေရမဝါဒမျာ

သေဆငြခင ရ/မရ

ရငလငချေ

သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ အကြဖတစစေဆြခင OP/BP 4.01

ရ

ဤစမကနအေနြဖင ဓာတအာခရမျာ (လကရ ဓာတအာ ခရမျာ တချ ြခငနင အသစတညေဆာက ြခင)MV/LVထရနစေဖာမာမျာ၊ MVနင LVလင မျာ၊

အမေထာငစ လငချတဆကမမျာ မတာမျာ၊ အပါအဝင ပစစညကရယာမျာ၊ ဆလာ PVစနစမျာ၊ အေသစာေရအာလျပစစ၊ေလ၊ ဒဇယ နင hybrid စနစမျာ အပါအဝင မဟာဓာတအာလငြပငပ စနစ မျာစသညတသ ဝယယမမျာမတဆင မဟာဓာတအာလင အဆငဆငေဆာငရကြခငတင သသာစာ ရငနြမပနမည ြဖစသည။ မဟာဓာတအာလင တချ ြခငအတက သဘာဝပတဝနကျင သကေရာက မမျာသည ဓာတအာခရမျာရ လပငနမျာနင ဓာတအာလငမျာ တပဆငြခင စသညတသနင ဆကနယပါသည (ဥပမာ ၎ငတသတင ေဆာကလပ ေရလပငနမျာ ပစစညကရယာ အေဟာငမျာ အြခာစနပစမမျာ လအပပါသည။) အဆပါ ဓာတအာ ခရမျာမာေသငယဖပ သကေရာကမမျာမာလည အကနအသတြဖငသာ ရမညဟ ေမျာမနပါသည။ မဟာဓာတအာလငြပငပ စနစမျာတင ဒဇယ မစကမျာ၊ ေလအာလျပစစတာဘငမျာ၊ ၁ မဂါဝပထက မေကျာသည အေသစာေရအာလျပစစ စနစမျာ စသညတသ ပါဝငနငပါသည။ ေလာငစာဆ အသြပမ နင ေရ/စမေချာငမျာတင တာဘင တပဆငမမျာနင ဆကနယသည သကေရာကမ အလာအလာမျာအတက


11




သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ ထနချပေရ အစအစဉမျာ လအပေသာလည ရငနြမပနမမျာ အေနြဖင ေကျရာအဆင စမကနမျာထက ေကျာ လနမည မဟတ (မအရ ၁ မဂါဝပထက ေလျာနည)

ဘ သကေရာကမ အလာအလာမျာမာလည အကနအသတြဖငသာ ရပါမည။ အလာအလာရေသာ သကေရာကမမျာက မလအတင ြပနလညြပြပင နငြခင မရသည သကေရာကမအြဖစ ေဒသအတင တငသာြဖစနငသညဟ ေမျာမနထာဖပ စမကန အေကာငအထညေဖာစဉအတင သကေရာကမမျာ

က ေလျာချရနအတက ေဘကင လခခေရကရယာ အာ တစစတတစပငအြဖစ သတမတနငပါသည။ ဤ ရေထာငအရ စမကနအာ OP 4.01 အရ အမျ အစာ B အြဖစ ခြခာသတမတပါသည။

Natural Habitats OP/BP 4.04 အသကအခမမျာ OP/BP 4.04

Yes ရ

သဘာဝ အသကအခမေနရာမျာအေပဝ သသာ သည သသာထငရာသညသကေရာကမမျာ ရမည မဟတ ဟ ေမျာမနထာပါသည။ သသေသာ အေသစတ စမကနလပငနခမျာ နင ၎ငတသ၏ တညေနရာ

မျာက မသတမတရေသေသာေကကာင အေကာင အထညေဖာကာလအတင အေသစတ သကေရာက မမျာအတက ေသချာမရေစရန ထပေဆာငသတင အချကအလကမျာ လအပနငပါသည။ ဤ ESMF အေနြဖင သဘာဝအသကအခမမျာဆငရာ ကစစရပ မျာရ/မရ၊ အကယ၍ သကေရာကမ၏ ကက မာ/

ြပငထနမ ပမာဏမသရရပါက မညသည သဘာဝ ပတဝနကျငဆငရာ တငတာမကရယာမျာ လအပ မညစသညြဖင ဆြဖတနငရန အေသစတ စစေဆ စစစေရ သတမတချကမျာက ြဖညဆညထာ ပါသည။


12




Forests OP/BP 4.36 သစေတာမျာ OP/BP 4.36

No မရ

MV/LV လငတညေဆာကမ နင အမေထာငစ ဓာတအာလင ချတဆကမမျာအတက အချ ေသာ စကခငမျာရငလငရမလအပပါမည။ သသေသာ ၎ငသည အကနအသတြဖငသာြဖစဖပ မညသည သစေတာေရရာလပငနမျာအေပဝ သကေရာကမ ရမည မဟတသလ OP 4.36 နငလည လအပ သကဆငမညမဟတပါ။

ပမာစမခနခမ မရ ြမနမာနငငအေနြဖင ရငလငထာသည ဓာတအာ လငစကကေနမျာ ြပြပငထနသမမအတက ပသတ ေဆအသြပသည အေလအထမရပါ။

ရပပငဆငရာယဉေကျမအရငအြမစမျာ

OP/BP 4.11 (PCR)

ရ

၎င PCR မျာအေနြဖင စမကနလပငနခ ေနရာမျာတင တညရနငြခငေကကာင စမကန

အတက ဤမဝါဒမာ သကဆငပါသည။ ယခအချန တင စမကနလပငနခမျာ၏ တညေနရာ အတအကျ နငပကသက၍ မသရနငေသေသာေကကာင ESMF တင ရပပငဆငရာ ယဉေကျမ အရငအြမစမျာ သတမတြခငအတက လမညနချကမျာ PCRမျာ၏ ရေထာငမေန၍ စမကနလပငနခမျာ၏ ဆေလျာ

သငေတာမမျာနငပကသက၍ လမ ညန ချကမျာက ြဖညဆညထာပါသည။ ထသအြပင ESMFတင ယဉ ေကျမဆငရာပစစညမျာ ကာကယနငရန “မေမျာ လငဘေတရြခင”(chance find) အေြခအေန တင ေဆာငရကရမညလပငနမျာပါဝငဖပ အဆပါ “မေမျာလငဘေတရြခင” အေြခအေန လပငနစဉ


13




မျာက စမကနလပငနခ ကနထရကတာမျာနင ချပဆသည သေဘာတကနထရကတာ စာချပမျာ တငလညထညသငပါဝငေစပါသည။

ေဒသခတငရငသာြပညသမျာ OP/BP 4.10

ရ

စမကနမာနငငအနသေဆာငရကမညြဖစဖပ OP 4.10 အရ အကျဝငသည တငရငသာလနညစမျာ ရရာ ေဒသမျာအပါအဝင ြပညနယ/တငေဒသကက မျာ အာလ ပါဝငပါသည။ ြမနမာနငငရ လနညစ

တငရငသာမျာသည အဓကအာြဖင (သသန မဟတ) ြပညနယ (၇)ခ (ကချင၊ ကယာ၊ ကရင၊ ချင၊ မန၊ ရခင၊ ရမ)တင ေနထငကကပါသည။ တငရငသာ လနညစမျာ အေနြဖင စမကနလပငနမျာ မ အကျ ေကျဇမျာရရပါမည။သသရာတင တငရငသာ

လနညစမျာအတက အထသြဖင ၎ငတသ အေနြဖင သငေတာသည အကျ ေကျဇရရေကကာင ေသချာ ေစရန ေဆာငရကြခငနငပကသက၍ ဤစမကနနင စနေခဝမမျာရေနပါသည။ ပဋပကခ ြဖစပာေနသည (သသ) ြဖစပာထာဖပ တငရငသာ လနညစ အဖအစညမျာမ အဖပငလမေရရာ ေဆာငရကမနင

ရပရာအေြခခ အေဆာကအအမျာ ြဖညဆညထာ သညေဒသမျာတင ဓာတအာြဖနြဖေရလပငန မျာ မဟာဓာတအာလင ြပငပဓာတအာ ြဖညဆည ေရ ရငနြမပနမမျာတင စနေခဝမမျာရေနဖပ ၎ငတသအာေြဖရငရန ေကာငမနေသာ အကကြပ ေဆေနြခင နင စမကန စမခနခမ နညလမမျာ

လအပပါသည။ တကျေသာ စမကနလပငနခမျာ အာ စမကနြပငဆင ေရဆချနတင ေဖာထတရ ေသမညမဟတသြဖင တငရငသာ လနညစတသနင ပတသကေသာ သသနကစစရပမျာအာ ကငတယ ေြဖရငရနအတက တကျေသာ လပငနခငအေြခြပ လမေရဆနစစေလလာြခငနင အကကြပေဆေန

ြခငနငလပငနခငရ ေဒသခတငရငသာ ြပညသ


14




မျာ စမချကမျာအာ ြပငဆငြခငအပါအဝင စမကန လပငနခအတက စစေဆြခငနင စမကန ေရဆ ြခငလပငနစဉတသအတက လမညနချကမျာ ပပ ေပရန ေဒသခ တငရငသာ ြပညသမျာ စမချက

မေဘာငအာ ESMF ၏ အစတအပငတစခအေနြဖင ြပငဆင ထာပါသည။ PSIA OP4.01/4.10 မျာအရ လမေရ အကြဖတစစေဆြခငအတက လအပသည စမကန ြပငဆငေရ ကာလအတင ေဆာငရကေသာ အကကြပ ေဆေနပမျာမ အချကအလကမျာ ESMF နင IPPF မျာအတက ပပြဖညဆညခပါသည။

ဆနဒအေလျာကမဟတေသာ ေရေေြပာငေနရာချထာြခင

OP/BP 4.12

ရ

အေသစတ စမကနရငနြမပနမမျာအာ အက ြဖတချကမျာအရ မသရေသာေကကာင အချ ေသာ

စမကနလပငနခမျာအေနြဖင ေြမယာသမယြခင (သသ) အြခာပငဆငမ ပစစညမျာအာ ဆရြခင စသည ဆနဒအေလျာကမဟတေသာ ေရေေြပာငေနရာ ချထာြခငမျာပါဝငြခင ရ/မရ မနဆလျာထာရန မြဖစနငပါ။ စမကနအေနြဖင လကရဗသအာလတ (MV) ဓာတအာခရမျာ တချ ြခင နင MV

ဓာတအာခရအသစမျာ တညေဆာကြခင (ii) MV လငမျာ ဗသအာနမ(LV)မျာ နင MV/LV ဗသအာြမငစကမျာ တညေဆာကြခငမျာ အပါအဝင ဓာတအာြဖနြဖေရကနယကမျာအတက ေငေကက ပပပါသည။ အဆပါ ရငနြမပနမမျာအေနြဖင ေြမယာသမယြခင (သသ) ပငဆငမပစစညမျာ

ဆရြခင စသညတသက ေရာငရာနငရန အေသစတ တညေနရာအရ အတငအတာတခအထ ြပငလယ ေြပာငလယမ ( ြပငလယမ ) အနညဆေသာ ေြခရာလကရာ (Footprint) နင ေယဘယျအာြဖင လကရတရာဝင လမေကကာငမျာ အတငေဆာင ရကမမျာရပါသည။ သသေသာ PSIA အရစမကနမ

ေငေကကပပသည ဓာတအာြဖနြဖေရ စနစမျာ


15




အတက လအပေသာ (သသ) ဓာတအာခရအသစမျာ အတက ေငေကကပပရသည ကစစရပမျာတင အချ ေသာ စမကနလပငနခမျာအတက ေြမယာသမ ယြခင (သသ) ပငဆငမ ပစစညဆရမအချ က

ေဆာငရကရန လအပနငပါသည။ မဟာဓာတအာ လငြပငပစနစမျာ အေသစာေရအာလျပစစစနစ( Mini-hydro system ) အေနြဖငလည အေသအဖ သက ေရာကမမျာရနငပါသည။ ၎ငနငပကသက၍ အလာ အလာရသညသကေရာကမမျာနင အနတရာယ မျာ အာ စမကနြပငဆငေရ ကာလအတင PSIA

တစတတပငအြဖစ အကြဖတ စစေဆခပါသည။ ေကျရာ သမဝါယမမျာ နင အြခာပဂဂလက အဖ အစညမျာမ ေဆာငရကသည ေကျလကဓာတအာ ေပေရ အေြခခအေဆာကအအမျာတင ပငဆငမ ပစစညဆရမ (သသ)ဆနဒအေလျာက ေြမလဒါနမမျာ အတက ေကျရာအေြခခေယဘယျ အစအစဉမျာက

PSIA မ အကြဖတေလလာခပါသည။ ဤေလလာ ဆနစစမအေပဝ အေြခခ၍ ဆနဒအေလျာက မဟတ ေသာ ေရေေြပာငေနရာချထာမဆငရာ သကေရာကမ မျာ နင ပကသကသည စမကနလပငနခမျာ အတက စစေဆစစစြခင နင အစအစဉေရဆြခင လပငနစဉမျာ နင စပလျဉ၍ လမညနချကမျာ

ြဖညဆညနငရန ESMF တစတတပငအြဖစ ေရေေြပာင ေနရာချထာမ မဝါဒမေဘာငတစရပက ြပငဆငေဆာငရကခပါသည။ RPF တင ဆနဒ အေလျာက လဒါနြခင နငပကသက၍လည သေဘာတ သတမတချကမျာ ပါဝငပါသည။


16




ဆညမျာေဘကငလခခေရ OP/BP 4.37

ရ

စမကနေဆာငရကမမျာတင 1MW ထကေလျာ နညသည စမရညရသည micro/mini hydro power အေသစာ ေရအာလျပစစတပဆငေရ လပငနမျာသာ ပါဝငဖပ ၎ငတသအေနြဖင ပမန အာြဖင ဆညမျာ တညေဆာကရြခငမျ မလအပ ေသာလည ေရမဝငေရာကမ ထနသမထာရသည တာတမမျာ (သသ) ဤမဝါဒအရ “ေသငယသည ဆည”အြဖစသတမတနငသည အြခာေသငယေသာ ေရသေလာငမဖစညပ Structure (သသ) ဓာတအာ လငြပငပ တာဘငမျာ အစရသညတသမာ ြဖစနင သြဖင အဆပါမဝါဒအရ သကဆငပါသည။ ၎င ေသငယသည ဆည/ တညေဆာကထာသည Structure မျာ အကယ၍ ဓာတအာလငြပငပ ေရအာလျပစစစမကန လပငနခမျာ ရပါက OP

4.37 တင သတမတထာသညအတင ေကာငမန ေသာ အငဂျငနယာပငဆငရာဒဇင လအပမာ ြဖစဖပ သကဆငရာ ESIA (သသ) ESMP စညမျဉအရ OP4.01 ပါလအပချကမျာအတင ေဘကငလခခ ေရဆငရာ ကစစရပမျာနင ေပဝေပါကနငသည အနတရာယမျာက အကြဖတ စစေဆြခင၊ စမ

ခနခြခငမျာေဆာငရကရပါမည။ NEP စမကနအရ ေမျာမနထာသည ဓာတအာလငြပငပ ေရအာ လျပစစစမကနမျာ၏ အတငအတာ၊ ပမာဏ အာြဖင OP4.37 အရ “ကက မာသညဆည” အြဖစ သတမတနငသည လပငနမျ ပါဝငြခငမရပါ။ (ပျမမျအာြဖင၊ 1MW ေအာက၊ စမကနလပငနခ

တခလျင ေဒဝလာ USD ၄၀၀၀၀-၅၀၀၀၀ ခနသာ) ထသေကကာင အဆပါစမကနမျာအာ သသပ စစ ေဆရန အေကာငအထညေဖာေဆာငေရ အဖ အစညမျာတင လပငနစမရညမရပါ။ သသြဖစ၍ ဤ စမကနအရ ကက မာသညဆညမျာအာ လကခ ေဆာငရကမညမဟတဘ၊ ၁၀ မတာ (သသ) ယငထက

ပမေသာ အြမင/ ေရကျဆငမရသည ဆည/


17




တညေဆာကမ structure မျာက စမကနရနပေငမ ပပရနစဉစာသတမတမည မဟတပါ။

အြပညြပညဆငရာ ေရလမ

ေကကာငမျာ ပကသက၍ စမကန OP/BP 7.50

မရ စမကန ေဆာငရကမမျာမာ သဘာဝအာြဖင နင

အရယအစာအာြဖင ေြမြပငေရမျာသသ စနထတြခင (သသ) ေရေြမာငသယြခငမျာ ြဖစေစမညဟ ေမျာမန ထာြခငမျာ မရပါ။ ထသြပင အေအေပြခင (သသ) အြခာရညရယချကမျာအတက သသာသည ေြမြပင ေရ Surface water အသြပြခငရမည မဟတ၍ အြပညြပညဆငရာ ေရလမေကကာငမျာ အေပဝ

သကေရာကမရမည မဟတပါ။

အြငငပာဧရယာစမကနမျာ ေဘကငလခခေရ OP/BP 7.6

မရ စမကနေဆာငရကမမျာမာ အြငငပာ ဧရယာမျာ တင မပါဝငဘ ြမနမာနငင ၏ နယနမတအတင တငသာ အြပညအဝေဆာငရကမည ြဖစပါသည။


18

(၁.၃) အဓေ ေဘအနတရာယ ေငရငေရ ေစစရပမျာ၏ အနစချပ

စမကနရငနြမပနမမ ဆရာသည သယဝက၍ (သသ) ေရရညသဘာဝပတဝနကျင (သသ) လမေရရာသကေရာကမရမညမဟတဘ စမကနအကျ ေကျဇရရခစာရသမျာ အတက ေကာငမနသည အကျ သကေရာကမမျာြဖညဆညနငရန ေမျာမနထာသည အြပငချကြပတရာတင ထငမေလာငစာအသြပြခင၊ အလငေရာငအတက ဖေယာင တငမ အသြပြခငမျာေကကာငြဖစေစေသာညစညမမမျာကလည ေလျာချနငပါမည။

ဓာတအာလငတချြခငလပငနမျာအတက သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ သက ေရာကမမျာမာဓာတအာခရလပငနမျာ၊ ဓာတအာလငတပဆငြခငလပငနမျာစသည တသနငဆကစပနငဖပယငအတက ဉပမာအာြဖင ေဆာကလပေရ လပငနသပစစညမျာ ၊ ဘတလရအေဟာငမျာနင အြခာအညစအေကကမျာ ေဘကငလခခစာ စနပစနငြခင မျ လအပနငပါသည။ အဆပါဓာတအာခရမျာမာေသငယ၍ သကေရာကမမျာ အေနြဖင လည အကနအသကြဖငသာရနငမညဟ ေမျာမနထာပါသည။ ဓာတအာလငြပငပ ရငနြမပနမမျာတင ဆလာမျာ၊ hybrid ဆလာ-ဒဇယသမစကမျာ၊ ေလအာလျပစစ တာဘငမျာ၊ ဇဝေလာငစာနင 1M ထကမေကျာလနေသာ အေသစာေရအာလျပစစစက မျာအစရသညတသအေပဝ အေြခခသညစနစမျာ ပါဝငနငပါသည။ ြဖစနငေြခရေသာ သကေရာကမမျာအေနြဖင ဥပမာ-ေလာငစာဆ အသြပြခင၊ ေရစရာစမေချာငမျာ အတင တာဘငတပဆငြခင စသညတသနငဆကနယ၍ ြဖစေပဝနငဖပယငအတက သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ ထနချပကပကမမျာလအပမညြဖစေသာလည ရငနြမပန မမျာအေနြဖင ေကျရာအဆငစမကန (မအရ 1MWထကေလျာနည ) ထကေကျာလနမည မဟတသလ သကေရာကမအလာအလာမျာမာလညအကနအသတြဖစသာရပါမည။

လမေရရာသကေရာကမမျာအေနြဖင ကမဘာဘဏ၏ ေဒသခတငသာ ြပညသမျာ (OP 4.10) နင ဆနဒအေလျာကမဟတေသာ ေရေေြပာင ေနရာချထာြခင (OP 4.12) စသည ေဘကငလခခေရဆငရာမဝါဒမျာ သကဆင အကျဝငပါမည။ ဆဝါသည သကေရာကမမျာအေနြဖင အနည ငယေသာပမာဏသာ ရနငမညြဖစဖပစမကန အကျ ေကျဇမျာမာယငထကပမြဖစထနေစမညဟေမျာမနထာပါသည။ ဤစမကနမ ပပ သည ရငနြမပနမလပငန အမျ အစာမျာမာ ေယဘယျအာြဖင ဆကျ ပမာဏ ေြခရာလကရာ footprint အနည ငယသာ ရမညြဖစဖပ လကရတညရဖပခငြပထာသည လမေကကာငအတငသာ ပမနအာြဖင ေဆာငရကမညြဖစ၍ ေြမယာသမယြခငမျ ေရာငလနငရန အချ ေသာအေသစတ ေနရာမျာတငလည ြပြပငေြပာငလလယေအာင ေဆာငရကထာပါသည။ သသရာတင အချ ေသာ ေြမယာသမယြခင (သသ) သစပင /သနပင စသည ပငဆငမ ပစစညဆရြခငမျ မလသာ၊မေရာငသာြဖစြခငမျာရနငပါသည။ ဥပမာ


19

-တညရဖပဗသအာလတ (MV)ဓာတအာခရမျာတချြခင (သသ) အသစတညေဆာကြခင လပငနမျာနင ဆကနယ၍ြဖစနငပါသည။

(၁.၄) မေဘာင ချဉေပမနညလမ

စမကန၏ ဘမေဗဒဆငရာအတငအတာအရ အမျ သာအဆငြဖစ၍ စမကန အေနြဖင အဖပသတတင ြမနမာနငင၏ ြပညနယ/ တငေဒသကကမျာအာလရ ခရင (၆၄) ခလ ပါဝငအကကဝငမညဟ ေမျာမနထာပါသည။ ဖမြပ၊peri-urban နင ေကျလကေဒသ မျာအာလပါဝငမညြဖစ၍ လမျ စအမျ မျ ရသညဧရယာမျာ အထသြဖင တငရငသာ လနည စဧရယာမျာလညပါဝငပါမည။

စမကနအေကာငအထညေဖာကာလအတင အေသစတ ရငနြမပနမလပငန မျာက သတမတမညြဖစ၍ ေဘကငလခခေရရေထာငအရ အေြခခမေဘာငနညလမ တစရပအြဖစစမကနက ေဆာငရကပါမည။ အဆပါ မေဘာငနညလမတင ေရေေြပာင ေနရာချထာြခင မဝါဒမေဘာင (RPF) နင ေဒသခတငရငသာြပညသမျာ အစအစဉ မေဘာင(IPPF) စသညတသပါဝငသည သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရစမခနခမမေဘာင (ESMF)ပါဝငပါသည။

ESMF တင ရငနြမပနမရလဒြဖစေစသည ပစစညဝယယြဖညဆည ြခင၊ အက ြဖတစစေဆြခငအတကေဆာငရကရန လအပချကမျာသတမတြခင၊ လပငနတည ေနရာအလက သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာေဘကငလခခေရစာတမမျာ အပါ အဝင ကမဘာဘဏ၏ ေဘကငလခခေရမဝါဒမျာနင ကကညစာ အြခာစာရကစာတမ မျာ ြပငဆငြပစြခငစသညတသအပါအဝငစမကနလပငနနင စမကနလပငနခမျာ အာလ စစေဆစစစြခငအတက လမညနချကမျာထညဆညထာပါသည။ ESMF တင

စမကနနငဆကနယသည သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာေနာကခ အေြခ အေနမျာ ခခငသသပချက။

ရပရာြပညသမျာ ပါဝငေဆာငရကမ၊ အကကြပေဆေနပမျာ ၊ အမျာြပညသ ဆငရာ အသေပေဖာြပြခငစသညတသနင ဆကနယသညကစစမျာ အပါအဝင ESMF နည လမမျာနင ပတသက၍ ေဖာြပြခင ။

ေယဘယျအေြခခ အေဆာကအဦမျာ ေဖာြပချက။

သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာသကေရာကမမျာ စစေဆစစစြခငအတက လပငနစဉမျာ။


20

စမကနလပငနခမျာ၏ ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ စစေဆစစစြခင အတက လမညနချကမျာ။

သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာကစစရပမျာ၏ အတငအတာစစစ သတမတ ြခငအတကလပငနစဉမျာ။

လပငနတညေနရာအလက ေဘကငလခခေရ ကရယာ/ သတမတချကမျာ အတက လပငနစဉနငလမညနချကမျာ။

ေလလာစစေဆြခငနင အကြဖတြခင။

သဘာဝပတဝနကျငနငလမေရရာဆကျ ။

ေလျာပါသကသာေစေရနင စမခနခမလပငနမျာအတက ခနမနဘတဂျတ။

လပငနစမေဆာငရညြမငတငြခငနင သငတနအစအစဉမျာစသညတသ ပါဝင ပါသည။

၎ငတငေအာကပါတသ ပါဝငပါသည။

ရပပငဆငရာ ယဉေကျမ အရငအြမစမျာအတက လမညနချကမျာနင “တကဆင ေတရမ”ဆငရာ လပငနစဉ နမနာမျာ။

ေဒသခတငရငသာ ြပညသမျာ မဝါဒမေဘာင (IPPF)။

ေရေေြပာငေနရာချထာြခင မဝါဒမေဘာင(RPF)။

သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ သကေရာကမအကြဖတချက (ESIA) အတက အနစချပ (သတမတတာဝနနင လပပငခငမျာ) TOR နမနာ။

ESIA/ESMF/ECOP စသညတသအပါအဝင သဘာဝပတဝနကျင နင လမေရရာ ေဘကငလခခေရ ကရယာ/သတမတချကမျာအတက မာတကာ ဇယာနမနာ ။


21

(၁.၅) ပဂဂလေရငနြမပနသမျာ

ဤစမကနမ ေငေကကပပသည မဟာဓာတအာလငြပငပ စမကနလပငနခ ရငနြမပနမမျာ တစတတေဒသအာ ပဂဂလက ရငနြမပနသမျာ/ ေဆာငရကသမျာနင ေဒသခြပညသမျာမ အေကာငအထညေဖာေဆာငရကနငရန ေမျာမနထာပါသည။ (၎ငတသ၏ ကယပငဖကအြခမမ ဘဏဍာေရရာအာြဖင )ပဂဂလကအဖအစညမျာမ အေကာငအထညေဖာေဆာငရကသည စမကနလပငနခမျာ အပါအဝငစမကနမ ေငေကကပပသညလပငနမျာ အာလသည စမကန၏ ESMF နင ကမဘာဘဏ၏ ေဘကငလခခေရမဝါဒမျာနင ကကညစာ ေဆာငရကရနလအပပါသည။ OP 4.03 အရ ရငနြမပနသမျာအတက ေဘကငလခခေရဆငရာ ဝတရရာအမျ မျ ကြပာေစြခငက စဉစာမည မဟတပါ။ ဆလသညမာ စမကနအေကာငအထညေဖာေရအဖအစည မျာ သည ေဘကငလခခေရဆငရာ ေဆာငရကရန လအပချကမျာအာ အတငအတာ သတမတြခင၊ သသပြခင၊ ေလလာစစေဆြခငမျာအတက အြပညအဝ တာဝနယ ရပါမည။ လကေတအာြဖင ေဘကငလခခေရဆငရာ စာရကစာတမမျာ ြပငဆငြပစ ြခငမျာက ပဂဂလကရငနြမပနသမျာထ လေြပာငေဆာငရကနငပါသည။

စမကန သသပ/စစေဆချကစာတမတင ေဖာြပထာသညအတင IFC အေနြဖင ေနေရာငြခညစမအငလျပစစပစစညမျာြဖညဆညသည ြမနမာနငငရ ပဂဂလကကဏဍ လပေဖာကငဖက အဖအစည မျာအတက အကကေပဝနေဆာငမမျာ ြဖညဆညရနနင ြမနမာနငငအလယပငေဒသတင အရာင/အဝယ ကနသယေစျကကတစခ ထေထာင နငေရ အကအညေပရနမျာက ေမျာမနထာပါသည။ ဤအဆြပ NEP စမကနအရ တကရက ရငနြမပနမမျ ရမညမဟတပါ။ IFC ရငနြမပနမ (အကယ၍ တစ တရာရပါက) အေနြဖင သြခာ ေငလေြပာငမ/စမကနအြဖစသာ ရပါမည။ IFC မပပမည အကကေပဝနေဆာငမမျာအေနြဖင ေအာကပါတသအာ အဓကထာ ေဆာငရကမညြဖစ သည။- (၁) အရညအေသရေသာ ဆလာကနပစစညမျာနင ပကသက၍ ကျယြပနေသာ သရနာလညမမျာ ရရေစရနနင သစသမျာနင ပစစညြဖနြဖသမျာအေနြဖင အရညအေသရသည ကနပစစညမျာက ခြခာေရချယအသြပနငသည အသပညာမျာ ရရေစရန။ (၂) ေစျကကဆငရာ စစမေလလာမမျာ ြဖညဆညြခင၊ စပာေရ လပငနမျာအကကာ ဆကဆေရ ေချာေမေစြခင၊ ြဖနြဖေရ ကနယကမျာပပြခင၊ ပစစညြဖညဆညသည ကငဆကတေလျာက ဘဏဍာေရရာ အသြပနငမမျာ ပပ


22

ေပြခင စသညအာြဖငရငနြမပနမဆငရာ ေဘအနတရာယမျာနင ေစျကကသသ ဝင ေရာကရန အတာအဆမျာ ေလျာပါသကသာေစြခငြဖင အရညအေသရသည ဆလာ ကနပစစညြဖညဆည သမျာ စသညကဏဍမျာပါဝငပါသည။

(၂) ေနာေခအချေအလေမျာ ြမနမာနငငရ စမအငသစမမာ ကမဘာနငငမျာအနက အနညဆ ြဖစပါသည။ နငင

အတငရ လဦေရ ၇၀ % ခနမာ (မဟာ) မဟာဓာတအာလင အေြခခလျပစစဓာတအာ ဝနေဆာငမမျာက အသြပနငြခင မရေသသလ တစဦချင ဓာတအာသစမမာ တစနစလျင ၁၆၀ KWH သာရဖပ ကမဘာပျမမျ နနထာထက အဆ(၂၀)ခန ေလျာနည ပါသည။ ြမနမာနငငတင လျပစစဓာတအာသစမမာ အလျငအြမနတပာလာ ေနပါသည။ ၂၀၁၄ ခနစတင အြမငဆဓာတအာ ပမာဏလအပမ (peak load demand) မာ ၂၁၀၀ မဂါဝပ (MW) သသေရာကရခ၍ ဖပခသည (၅)နစအတင ပျမမျ နစစဉ ၁၄ % ခနတပာလာခပါသည။ လျပစစဓာတအာ မလေလာကမနင ဓာတအာြဖညဆညမ အေနာငအယကမျာတစနငငလအနသ ဆကလကကျနရေနပါသည။ ဖပခသည (၁၀)ခနစ အတင ဓာတအာဆငရာ အေြခခအေဆာကအအကဏဍ ရငနြမပနမမျာ တင တပာ လာသည။ ေနာငေနကကနကကာမမျာ၊ ရာသအလက ေရအာလျပစစ ထတလပမအေပဝ အလနအကျ မခေနရြခငနငအတ လျငြမနစာ တပာလာေနသည ဓာတအာ လအပချကမျာ (၃ဆခန ြမငတကလာ )စသညအချကမျာေကကာင ကကမာသည ဓာတအာ မလေလာကမက ြဖစေပဝေစဖပ ၂၀၁၂-၂၀၁၃ တင ဓာတအာလအပချက အြမငဆ ၃၀ အထေရာကရခပါသည။ စမအငကဏဍအဖအစညဆငရာနင စညမျဉစည ကမပင ဆငရာ မေဘာငမာ အထသြဖင ေကျလကေဒသဓာတအာြဖညဆညေရတင တပင တစစ ကြပာမရေနပါသည။

ကမဘာဘဏမ ပပသည အမျ သာလျပစစဓာတအာရရေရ အဆြပ စမကနသည လျပစစဓာတအာအသြပနငမက ြမငတငရာတင အေထာကအကြဖစေစရနနင အစရ၏ ၂၀၃၀ ခနစမတငမ နငငသာအာလ လျပစစဓာတအာ အသြပနငေရ ရညရယသည အမျ သာလျပစစဓာတအာြဖညဆည ေရ အစအစဉ (NEP) အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကြခငအာ ပပေပရန ရညရယပါသည။ ဤစမကနသည စမအငကဏဍတင ကမဘာဘဏအဖ (WBG) မ ပတပါဝငေဆာငရကသည အေရကကသည အစတအပင တစခြဖစပါသည။ ဤကဏဍသည ြမနမာနငင၏ စပာေရဖဖဖတတကမနင ဆငရနမပါေလျာချေရလပငနမျာအတက အဓကအေရပါသည အခနကဏဍတစခ ြဖစသညအြပင ဓာတအာအသမြပနငြခငနင ဓာတအာြဖညဆညမတင အာထာနင သည အေြခအေနမရြခငစသည အေကကာငတရာမျာေကကာင ြပညသအမျာ စတ မေကျနပမမျာ ြဖစေပဝေစသည အရငအြမစလည ြဖစပါသည။ ဤပတ WBG အစအစဉ


23

တင အဖအစညဆငရာ ဖဖဖတတကမနင လပငနစမရညြမငတငြခငမျာ ၊ ဓာတအာ ထတလပြခင၊ခေဝြခငနင ြဖနြဖြခင ၊ ေရအာလျပစစနင ဓာတေငကဏဍခမျာတင အမျာြပညသနင ပဂဂလကရငနြမပနမမျာစသညတသအတက လကရနင အနာဂတပပမ မျာလည ပါဝငပါသည။ အဆပါ အဆငဆငကကာဝငပပမမျာြဖင WBG ၏ ရညမနချက (၂) ရပြဖစသည အဆစနချ တနမပါမမျာ ေလျာချေရနင ဉစစာဓနကကယဝမမျာအာ နငငအတငမျေဝခစာနငမ တြမငေရတသအတက သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ ေရရညတညတေကာငမနစာ ေဆာငရကနငေရ စသညအချကမျာအာ ပပေဆာငရက နငရနြဖစသည။

ဤစမကနအာ ၂၀၁၆-၂၀၂၀ ဘဏဍာနစမျာအတက ကမဘာဘဏမ နငငတကာ ဖဖဖတတကမအဖအစည (IDA) ေချေငပစြဖင အေမရကနေဒဝလာသန ၄၀၀ အထ ရနပေငပပေပဖပ လျပစစနင စမအငဝနကကဌာ (MOEE) နင စကပျ ေရ၊ ေမြမေရ၊ နင ဆညေြမာငဝနကကဌာန (MoALI) တသမ အေကာငအထညေဖာေဆာငရကမညြဖစသည။ ေမျာမနထာသညရလဒမျာတင နငငအနသ ေကျလကနင ဖမြပေဒသမျာတင အမေထာင စမျာနင ရပရာမျာဓာတအာလင ချတဆကမအသစမျာ ဖနတနငေရ ပါဝငပါသည။ ထသြပင ဤစမကနသည အမျ သာလျပစစဓာတအာရရေရအစအစဉ အေကာငထညေဖာ ေဆာငရကမအတက ချတဆကေဆာငရကသည ကဏဍစ အဖအစညဆငရာ မေဘာငအာ ကညတညေထာင ေထာကပေပဖပ ပငမဓာတအာလင အဆငဆင အေကာငအထည ေဖာြခငနင ပငမဓာတအာလငြပငပ ကနဉ လျပစစဓာတအာြဖညဆည ြခင လပငန မျာတင ပါဝငေဆာငရကေနသည အမျာြပညသပငနင ပဂဂလက ကဏဍ အဖအစည မျာ အပါအဝင အေကာငအထညေဖာေဆာငေနသည ေအဂျငစမျာ၏ အဖအစည ဆငရာ လပငနစမေဆာငရညအာ ပမ ခငမာ ေတာငတငေစပါမည။ ဤစမကနသည ေကာငမနေသာ လျပစစမနင ဆကသယေရကဏဍမျာြဖင ြပညသမျာ၏ ဘဝဖဖဖတတကေစရန သာမကဝငေငရရမနင ကနထတလပမမျာလည ပမေကာငမနလာေစရန ရညရယပါသည။ ၎ငအေနြဖင ဖဖဖေရအကျ သကေရာကမ မျာက အြမငမာဆရရေစရနကျနမာေရေဆခနမျာနင ေကျာငမျာအတက ဓာတအာ လင ချတဆကမမျာက အဓကထာေဆာငရကပါမည။

ဤစမကနသည ၂၀၁၃၀ မတငမ ြမနမာနငငတင ြပညသအာလ လျပစစဓာတအာ အသြပနငေရအတကလအပသည အမျာြပညသနင ပဂဂလကကဏဍမျာ၏ ရငနြမပန မမျာအာ ပပရနနင အစရ၏ အဖအစညဆငရာ လပငနစမရညခငမာေတာငတငမ ရေစရန WBF ၏ေရရညတညတေကာငမနသည ပါဝငေဆာငရကမ အေြခခေကာငမျာ ချမတနငရနကလည ရညရယပါသည။ အစအစဉဆငရာ လပငနေဆာငရကမတင အဆင (phrase) ၃ဆငပါဝင၍ ပထမအဆငအေနြဖင ၂၀၁၆-၂၀၂၀ ဘဏဍာနစအထ အကျဝင


24

မညဟ ေမျာမနထာပါသည။ အမျာြပညသနင ပဂဂလက ရငနြမပနသမျာနငအတ ပတေဆာငရကမအြပင WBG၏ ပတစမအငအဖသည စမအငကဏဍရ အြခာဖဖဖ မတဖကအဖအစည မျာအာလ (ADB, JICA, KFW, GIZ, DFID, AICS, Norway, Australia, the Rockefeller Borthers Fund, အစရသည) နငလည နကပစာ လကတေဆာငပါမည။ NEP သညအြခာ DP မျာနင ပတ၍ ယဉတဘဏဍာေရရာ (parallel financing) အတကလည လမဖငထာပါသည။ အဆပါ ညနငမရေသာ ဘဏဍာ တခငေဆာငရကမနည လမသည ဓာတအာြဖညဆည ေရ အသအပငမျာ ြဖနေဝနငရန ထေရာကမအရဆနည လမအြဖစ သတမတနငပါသည။ အြခာေသာ ရငြမစမျာမ ေငေကကေထာကပထာေသာ ကစစရပမျာအပါအဝင စမကန လပေဆာငချကမျာ အာလသည ကမဘာဘဏ၏ ပတဝနကျငဆငရာနင လမ အနတရာယကငရငေရ မဝါဒမျာနင ကကညေနရမညြဖစေကကာင သတြပရပါမည။

(၃) စမေန ေဖာြပချေ NEP တငေအာေပါအစတအပငမျာ ပါဝငပါသည။

အပင(၁) ။ ။ ပငမဓာတအာလင အဆငဆင ေဆာငရေမလပငန (ေဒဒလာသန ၃၀၀ အထ)

ပငမဓာတအာလငအစတအပငသည ရနကနလျပစစဓာတအာ ြဖညဆည ေရ ေကာပေရရင (YESC)၊ မနတေလ လျပစစဓာတအာ ြဖညဆညေရ ေကာပေရရင (MESC) နင လျပစစဓာတအာြဖညဆညေရလပငန (ESE)တသမ လကတေလာ ေဆာငရကေနသည ဓာတအာြဖနြဖေရကနယကမျာက တချရန လအပသည ပစစညကရယာမျာဝယယြခငနင အမျ သာလျပစစဓာတအာ အစအစဉအရ လကရပငမ ဓာတအာလငနင အနကပဆတငရသည သတမတထာသည ရပရာမျာ ဓာတအာ လငချတဆကြခင (ပငမဓာတအာလင အဆငအဆငေဆာငရကမအတက စရတ အသကသာဆ လမေကကာငမျာ) စသညတသအတက ပပေဆာငရကပါမည။

ဤအပငတင ေအာကပါတသေဆာငရကရန ပစစညကရယာမျာ ဝယယြခငမျာ ပါဝငပါသည။

လကရဗသအာလတ (MV) ဓာတအာခရမျာ ချထငြခငနင MV ဓာတအာခရ အသစမျာ တညေဆာကြခင


25

လကရ MV လငမျာ ၊ ဗသအာနမ (LV) လငမျာနင MV/LV ဓာတအာြမငစက (transformer) မျာအာ ြပနလည ထေထာငြခငနင အသစတညေဆာကြခင

အမေထာငစမျာအာ ဝနေဆာငမလငမျာနင မတာမျာ ချတဆကြခငစသညတသ ပါြဖစပါသည။ ဤအပငနင ပကသက၍MOEE စမကန စမခနခမရ ESE၊ MESC၊ YESC နင

အြခာမတဖကအဖအစညမျာနငလည နကပစာ ပတ၍ စမေဆာငရကမညြဖစသည။ နငငတကာဖဖဖတတကမအကအည (IDA) ရနပေငမ ကနပစစည (Transformers၊

Poles ၊ conductors,cables, meter မျာနငအကပစစညကရယာမျာ) ဝယယမမျာ အတက ဘဏဍာေရပပကညမညြဖစဖပ ESE နင YESB တသမ တပဆငေရ ကစစရပမျာက တာဝနယေဆာငရကရမည။ နငငတကာ ဘဏဍာေရေကာပေရရင ( IFC) အေနြဖင တပဆငြခင လပငနမျာတင ပဂဂလကကဏဍပါဝငေဆာငရကမမျာရလာေစရန ပပနင ပါသည။ (ေဆာငရကပ နည လမအာ ဆြဖတရန)

အပင (၂) ။ ။ ဓာတအာလငြပငပေနဦ လျေပစစဓာတအာြဖညဆညြခင(IDA အေမရေန ေဒဒလာသန ၈၀ )

ပငမဓာတအာလငြပငပ အစတအပငသည လကရအမျ သာပငမဓာတအာလင ေရာကရနငမည ဧရယာ၏ ြပငပတငတညရေသာ (သသ) လာမည (၁၀) နစတာ ကာလအတင ပငမဓာတအာလင အေြခခဓာတအာ ဝနေဆာငမ ရရနငဖယမရေသာ ရပရာြပညသမျာအတက ရညရယပါသည။ ဤအပငတင Mini-grids မျာနင ဆလာ PV စနစမျာ၊ Mini-hydropower အေသစာေရအာလျပစစ (၁ မဂဂါဝပထကေကျာလနမည မဟတဟ ေမျာမန)၊ ေလအာ၊ ဒဇယနင hybrid စနစမျာ (ဥပမာ- ဒဇယ/ဆလာ) စသညတသပါဝငသည အမသစမအငစနစမျာ အသြပြခငအေပဝ အေြခခပါမည။ MoALI အေနြဖင ပငမဓာတအာလငြပငပ ေကျလကေဒသ လျပစစဓာတအာြဖညဆည ေရက ၎င၏အမျ သာအဆငနင အမျ သာအဆငေအာက ေကျလကဖဖဖေရဦစဌာနရမျာ (DRD) မတဆင တာဝနယေဆာငရကရပါမည။

အပင(၃) ။ ။လပငနစမရညြမငတငြခငနငနညပညာအေအည(IDA အေမရေန ေဒဒလာ သန ၂၀) ဤအပငသည လျပစစဓာတအာရရေရ စမကနေရဆြခငနင အေကာငအထည ေဖာ ေဆာငရကြခင ၊ နည ပညာဆငရာပစ၊ စပာေရနင ဘဏဍာေရ ဆနစစေလလာမ ၊ သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာသကေရာကမမျာ စမခနခြခင ေလလာစစေဆ အကြဖတြခင၊ အနကပေစာငကကညြခငနင အကြဖတြခင၊ ဝယယြဖညဆည ြခငနင ဘဏဍာေရရာ စမခနခမစသည လပငနမျာတင ပါဝငသည အစရေအဂျငစမျာနင အဖအစညဆငရာ အဆငမျာအာလ (ြပညေထာငစ၊ ြပညနယ/တင၊ နင ခရင) အတက


26

နည ပညာအကအညမျာ ၊ လပငနစမရညြမငတငြခငနင အကကေပ ပပမမျာက ြဖညဆည သာပါမည။

ပငမဓာတအာလငအပငအတက TA အေနြဖင ေအာကပါတသဖဖဖေရအတက ပပ ကညရန ေမျာမနထာပါသည။

ပစ စသတမတချကမျာ နည ပညာဆငရာ သတမတချကမျာနင ဝယယြဖညဆညြခငဆငရာ စသတမတ

ချကအစအစဉမျာ စမကန ညညတမျတမအတက စမကနပစ စမကန စမခနခမနင ေဘကငလခခေရဆငရာ သတမတချက ကကညမမျာအာ

စမခနခမ ပါဝငသည အေကာငအထညေဖာေဆာငေရ ပပကညမမျာ၊ နင အစအစဉေရဆြခင၊ အငဂျငနယာပငဆငရာနင စပာေရရာ ကဏဍအာလအတက

ကျယြပနသည သငတနမျာနင လပငနစမေဆာငရည ြမငတငြခငမျာ။

ပငမဓာတအာလငြပငပ အပငအတက TA အေနြဖင ေအာကပါတသ ဖဖဖေရအတက ပပကညရန ေမျာမနထာပါသည။

နည ပညာဆငရာ ေရချယမမျာ ကနဦ လကေတေဆာငရကနငမ ေလလာ ြခငမျာ၊ စမကန ကကကကပြခငမျာနင ပတသက၍ ေကျရာမျာအာ ကညေဆာငရကရမည ခရငအဆင (သသ) ဖမနယအဆင လပငနေဆာငရကသည ေဒသခနည ပညာအကကေပ ပဂဂ လမျာအတက နည ပညာနင ဘဏဍာေရပပမ မျာ

ေကျရာ mini-grid မျာအတက လကေတေဆာငရကနငမ ေလလာြခငနင စပာေရအစအစဉ မျာအာ ပပကညြခင

ြပညဖမစမအငစနစမျာ ထတလပြခင၊ တပဆငြခင၊ ထနသမြခငမျာ ေဆာငရကသည ကမပဏမျာအတက နည ပညာဆငရာနင စပာေရတတကမ ဆငရာ ပပမမျာ

နည ပညာဆငရာ အေသစတ သတမတချကမျာ၊ ဝယယြဖညဆညေရ စာရက စာတမမျာနင ေစျဖပငတငသငမ အကြဖတမမျာ၊ ေဘကငလခခေရသတမတ ချကမျာနငကကညမရမအာ စမခနခမအပါအဝင စမကနစမခနခမနင အေကာင အထညေဖာ ေဆာငရကမ စသညတသနင ပတသက၍ DRD အာပပကညြခင

သစသမျာနင ြဖညဆသမျာအာ ေငေကကေထာကပြခင နည လမမျာအာ ကျငသ/ ေြပာငလ ကျငသနငေစရန ဘဏဍာေရကဏဍအာအကအညေပြခင


27

အစအစဉေရဆြခင၊ စည မျဉစည ကမ ၊ မဝါဒ၊ အငဂျငနယာပငဆငရာနင စပာေရ ကဏဍမျာအာလအတက ကျယြပနသည သငတနမျာနင လပငန စမရည ြမငတငြခငမျာ

အပင (၄) ။ ။ ေျေရာေနငသည အေရေပဒအေြခအေန ေြဖရငေဆာငရေမ (အေမရေန ေဒဒလာ ၀ သန) ဤ “၀” အပင(Zero component ) ၏ ရညရယချကမာ ဆဝါသည သဘာဝ ေဘအနတရာယကျေရာကသည အေြခအေနေနာကပငအေရေပဝြပနလညထေထာငေရနင ြပနလညတညေဆာကေရပပမမျာ ြဖညဆည နငရန အြခာအပငမျာမရရသည IDA ေချေငမျာ လယကလျငြမနစာ ြပနလညခေဝသတမတအသြပနငေစရနြဖစသည။ ဤအပငအေနြဖင ြမနမာနငင၏ အေရေပဝအေြခအေနြပနလညထေထာငေရအတက လအပသည အြပသေဘာေဆာငသည ကနပစစညမျာစာရငနင /သသ အေသစတ လပငန မျာ၊ ပစစညမျာ၊ ဝနေဆာငမမျာနင အေရေပဝအေြခအေနလပငနကနကျစရတမျာ အတက အမျာြပညသနင ပဂဂလကကဏဍေငေကကကနကျမမျာအတက ဘဏဍာေရရာ ေထာကပကညရနြဖစသည။ ဤအပငအတက ကျေရာကနငသည အေရေပဝအေြခအေန ေြဖရငေဆာငရကမအပင (CERC) လပငနလမညနအာ အသြပ၍ ဘဏဍာေရ စမ ခနခမ ၊ ဝယယြဖညဆည မ ၊ ေဘကငလခခေရနင အြခာလအပသည အေကာငအထည ေဖာေရ အစအစဉမျာအာေဆာငရကသာပါမည။

(၄) စမေန အေောငအထညေဖာေဆာငြခငအတေ အဖအစညဆငရာ စမ

ေဆာငရေထာမမျာ

(၄.၁) NEP ၏ ခခငထာေသာ အဖအစည ဆငရာ စမေဆာငရေထာမမျာ NEPအကကြပချကမျာေနာကပင နငငေတာအစရသည ၂၀၁၄ ခနစ ကသဂတလ (၂၇)

ရကေနတင ထတြပနသည အမနဒဂရအရ ဒတယ သမမတမ နာယကအြဖစ ေဆာင ရကသည အမျ သာလျပစစဓာတအာြဖညဆညေရ အမေဆာငေကာမတ (NEEC) က ဖစည ခပါသည။ NEEC တင MOEE ၏ ြပညေထာငစဝနကကမ ဉကကဌအြဖစ ေဆာငရက၍ တဖကဉကကဌအြဖစ MoALI ၏ ြပညေထာငစ ဝနကကကေဆာငရကပါသည။ ESE,MESC, YESC နင DRDတသမ ေဆာငရကေသာ စမကနအတက နည ပညာဆငရာ လပငန မျာအတက တာဝနရသည NEP စမကန စမခနခရ (PMO)က ကကကကပထနေကျာငရန ရညရယချကြဖင NEEC အဖမတမ အတငဝနရမျာက MOEE နင MoALI တသတင တည ေထာငထာပါသည။ ြပညေထာငစအဆင PMO မျာသည ြပညေထာငစအဆင စမကန အစအစဉ ေရဆြခငနင အေကာငအထညေဖာြခငမျာအာ တာဝနယ ေဆာငရကရမည


28

ြဖစဖပ ေဒသဆငရာအဆင စမကနအစအစဉေရဆြခငနင အေကာငအထညေဖာြခင မျာက ခရငအဆင PMO မျာမ ဦေဆာငရမည။ MOEE နင MoALI (DRD) မျာရ MOEE၊ MoALI ြပညေထာငစဝနကကမျာ နင အြခာ အဆငြမငအရာအရမျာ ပါဝငေသာ အမေဆာငေကာမတသည ESMF အပါအဝင အဆြပလပငန ေဆာငရကမမျာအတက ခခငကကကကပမမျာက ေဆာငရကရမည ြဖစဖပ အေကာငအထညေဖာြခငလပငနမျာနင ပတသတ၍လည ၎ငတသအာ ပမန ခခင၍ ေကကာငကကာရပါမည။ ေအာကေဖာြပပါပတင MOEE နင MoALI အတငတင ဦေဆာင ေအဂျငစမျာ ရေနေသာအချနတင စမကန အစအစဉေရဆြခင ကာလအတင၍ အဖအစည ဆငရာ အေကာငအထညေဖာေရ မေဘာငနင အဆငအလက တာဝနခေဝသတမတမပစမျာက ေဖာြပ ထာပါသည။

ပ ၄.၁ - NEPဖစညပဆငရာ အေောငအထညေဖာေဆာငေရ မေဘာင

(၄.၂) ပငမဓာတအာလငြပငပအဖအစည ဆငရာ စမေဆာငရေထာမမျာ

အဖအစညဆငရာ မေဘာငအာ လတတေလာတင ပငမဓာတအာလငြပငပကဏဍ အတက ေနာကထပေရဆြပငဆငေနပါသည။ ပ ၄.၂ တင လကရ အဆြပ အေကာင အထညေဖာေရ မေဘာငအာ ေဖာြပထာပါသည။


29

ပ ၄.၂ - လျေပစစဓာတအာြဖညဆညေရအစအစဉ ပငမဓာတအာလင ြပငပအစတအပငပစ အဆြပတငြပချေ (၂၀၁၅ -၂၀၂၀)

ဖမနယနင ေကျရာအဆငတင DRD ဖမနယ အငဂျငနယာမျာအေနြဖင ေကျရာ လထမျာနင ဖမနယမျာအာ သငေတာသည မဟာဓာတအာလငြပငပ လျပစစ ဓာတအာရရေရ ေြဖရငေဆာငရကမမျာ ေဆာငရကြခငနငပတသက၍ လမညနချက မျာအာ ပပေပသာပါမည။ ေဒသခလထမျာနငဆကသယရန အထအကအညမျာ လအပပါက ေဒသခနည ပညာအကကေပမျာအာ အသြပနငသည။ ေဒသခနည ပညာ အကကေပအဖ(LTA)သည သကဆငရာေဒသတင အစရအဖမျာနင ပေပါင ေဆာငရက ေနသည ေဒသခ NGO/CSO မျာ ြဖစနငသည။ (အထသြဖင DRD ဝနထမမျာြဖစ ေသာလည သသနမဟတ) နငငတကာနင နငငအဆင ကျမကျငပညာရငမျာပါဝငေသာ ြပညေထာငစအဆငနည ပညာပပေရအဖ(TSU) သည ေဒသခနည ပညာအကကေပအဖ မျာအတက နည ပညာဆငရာ ေနာကခပပမမျာ ြဖညဆည ြခငနင မဝါဒနင စည မျဉ စည ကမ ဆငရာ ဖဖဖမမျာအတက ပပမမျာက ေဆာငရကပါမည။ TSU အေနြဖင သစသမျာနင ြဖညဆညသမျာ၏ ဘဏဍာေရရာမျာအတက လပငနစဉမျာ ကျငသ/ ကကညေစရန ဘဏဍာေရ ကဏဍအာ ပပကညမညြဖစသလ ပငမဓာတအာလငြပငပ လျပစစဓာတအာြဖညဆညေရစမကနမျာ၏ ေကကဖမဆငရာယကကညစတချရမမျာအာ အကြဖတနငရန ၎ငတသ၏ လပငနစမရညမျာတတက ေကာငမနေရအတက သငတန မျာြဖညဆညေပသာပါမည။ ြပညနယ DRD ရမျာအတက TSU အေနြဖင ထေရာက ေကာငမနသည သေဘာတချပဆြခငမျာနင ဝယယြဖညဆည ြခငလပငနစဉမျာ စစဉေဆာငရကြဖနြဖသာမညြဖစဖပ သစသမျာအတက သတငအချကအလက အစ အစဉမျာ ေလလာစစေဆအကြဖတြခငမျာ အတက DRD အာပပကညမညြဖစသလ

Ministry of Agriculture, Livestock and Irrigation

(Union and sub-national)

DRD Township Office


30

အစအစဉ စမခနခမမျာတငလည ကည ေဆာငရကပါမည။ ထသအြပင ပဂဂလက ကဏဍ ပစစညကရယာ ြဖညဆည သမျာ နင တပဆငေရကမပဏမျာကလည နည ပညာနင စပာေရဖဖဖမဆငရာ ကစစရပမျာအတက လပငနစမရညြမငတငြခငနင သငတန မျာေပြခငစသည နည လမမျာ ြဖင ကညေဆာငရကပါမည။

(၄.၃) သဘာဝပတဝနေျငနင လမေရရာေဘေင လခခေရမျာအတေ အဖအစည ဆငရာ အစအစဉမျာ

NEP နငNEP ၏ အေထာကအပြဖင ေဆာငရကေသာ စမကနလပငနခမျာ၏ သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ ေဆာငရကချကမျာအတက သကဆငရာ ဗဟ PMO မျာမတဆင အေကာငအထညေဖာေရအဖအစည (၂) ရပြဖစေသာ MOEEနင MoALIတသမ တာဝနယေဆာငရကရမည။ အဆပါကစစရပမျာအတက သဘာဝပတဝနကျငနင လမ ေရရာေဘကငလခခေရအရာရမျာြဖင ဗဟ PMOမျာတင ဝနထမအငအာ လေလာက စာခနအပရပါမည။ ၂၀၁၅ ခနစ၊ ဇနနဝါရလမစတင၍ ေဘကငလခခေရဆငရာ ဝနထမ (၄)ဦ ြပငဆငထာရဖပြဖစ၍ သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ ေဘကငလခခေရ ကဏဍတစခစအတက ဗဟအဆင PMO တင (၂)ဦစ သတမတပါဝငပါသည။ အဆပါ ဝနထမမျာမာ (အြခာဝနကကဌာန ဝနထမမျာကသသပင SAE, JE စသညြဖင တရာဝင ရာထမျာရကကဖပ) ေဘကငလခခေရနငပတသတ၍ ေနာကခအေတအကက၊ ဗဟသတ မရကကပါ။ ထသေကကာင ေဘကငလခခေရဆငရာ ကစစရပမျာက ေြဖရငရန ဝနထမမျာ၏ လပငနစမရည ြမငတငြခင ေဆာငရကေနစဉအတင ESMF ၏ ေဆာငရကရန လအပချကမျာ အေကာငအထညေဖာရာတင ကညပပမည TA/အတတပညာရင အဖမ ေန၍ အဆပါဝနထမမျာအာ ပပသာပါမည။

စမကနလပငနခ တစခစအတက ၎ငတသအာ ေရချယသတမတဖပသည နင တာဝနရေသာ PMO (MOEE (သသ) DRD လကေအာကခ) မျာသည ၎ငစမကန လပငနခ အေကာငအထညေဖာြခင နငပတသတ၍ လပငနမျာနင တာဝနဝတရရာ မျာက ရငလငရမည (ဥပမာ။ ။ လပငနေဆာငရကသမျာ၊ MoEE၊ ေဒသတငရ PMO မျာ သသမဟတ ေကျရာမျာ)။ ဗဟ PMO မျာသည ေဒသတငရ PMO မျာ သသမဟတ အြခာေသာ စတငလပေဆာငသမျာက ြပငဆငေပထာေသာ စစေဆြခင အစရငခ စာမျာအာ သသပရန တာဝနရဖပ ESMP(သသ) ESIAအတက TOR မကကမမျာ၊ နင လအပသလ ြပနလညေနရာချထာေရ လပငနစမချက (RAP နင/သသမဟတ ေဒသခတငရငသာ ြပညသမျာ စမချက (IPP) အတက လအပချကမျာက ြပငဆင


31

ေပရပါမည။ ရရလာသည ESMP (သသ) ESIA နင RAP နင/သသ IPP (အကယ၍ လအပပါက) မျာက အမျာြပညသမျာ၊ Stakeholder မျာနင လအပသလ အကကြပေဆေနရမည။ ထသေနာက စာရကစာတမမျာအာ အမျာြပညသ ရရအသြပနငေစရန ြပလပဖပ ကမဘာ ဘဏသသလညသသပနငရနအတက တငြပရမည။

မဟာဓာတအာလင တသချမအတက ေဘအနတရာယကငရငေရ စာရကစာတမ မျာ (ESIA, ESMP အစရသည) တသအာ ပမနအာြဖင ေဒသတငရ PMO မျာက လအပ သလ အကကေပမျာ၏ အကအညရယဖပ ြပငဆငေပပါသည။ မဟာဓာတအာလငြပငပ အပငအတက အမသဆလာစနစမျာ (SHS) နင အေသစာဓာတအာလငစနစမျာ အတက မတကြပာေသာ နည လမမျာအာ ရယအသြပပါသည။ SHS အေနြဖင ြဖစ နငေြခရသည အနတရာယနည ပါေသာ ပတတနကျငဆငရာ သသမဟတ လမသကေရာက မမျာ အနညငယသာ ရသြဖင ၎ငအာ ဦစာေပအစလက စစေဆြခင နင SHS စနစအတက ESCoP အာ လကနာေကကာင တပဆငမေနာကပင စစေဆအတညြပြခင နည လမအာြဖင ြပလပေသာ ေနာငပင စစေဆအတညြပြခငအာြဖင လမခခနင ပါသည။ အေသစာ ဓာတအာလငစနစသည ြဖစနငေြခရေသာ သကေရာကမပ၍ မျာဖပ ပမကျယြပနေသာ စစေဆြခငနင ဆနစစမမျာ လအပပါသည။ ေြမယာသမယမမျာ လအပနငေကကာင စာရကစာတမမျာ ပါဝငသည စစေဆြခငပစအာ ပဂဂလက ရငန ြမပနသ/ဖဖဖေရ လပေဆာငသနင ဖမနယ အငဂျငနယာတသက ြပညစစာ ြဖညစက ပါသည။ ထစစေဆြခင ပစမျာအာ သသပဖပသည ေနာကတင ဗဟ PMO က IEE ြပငဆင၍ သဘာဝရငြမစမျာနင ပတဝနကျင ထနသမေရ ဝနကကဌာန (MoNREC) ေအာကရ ပတဝနကျင ထနသမေရ ဦစဌာနထမ ခငြပချက ရယရန တငပသရန လအပြခင ရမရ သတမတဆြဖတပါမည။ ဗဟ PMO သည အကယ၍ ပဂဂလက ရငနြမပနသမျာသည ESMP (စနပစပစစည စမခနခမ စမချက အပါအဝင)၊ RAP နင/သသမဟတ IPP အာ ြပငဆငရန လအပြခင ရ/မရ သသမဟတ ဖမနယအငဂျငနယာနင ေဘအနတရာယကငရငေရအဖတသက ပမနေစာငကကညသာမည အေသစာလျပစစ ဓာတအာလငအတက ESCoP အာ လကနာေဆာငရကမသည လေလာကြခငရမရ ကလည သတမတဆြဖတပါမည။ ဗဟ PMO အေနြဖင လအပသည ေဘအနတရာယ ကငရငေရစာရကစာတမမျာအတက TOR အာ ြပငဆငရနနင ဖဖဖေရ လပေဆာင သမျာသည ေဘအနတရာယကငရငေရမဝါဒမျာအာ လကနာေဆာငရကေကကာင ေသချာ ေစရနအတက တာဝနရပါသည။

ဗဟအဆင PMO မျာအေနြဖင ESMF နင စမကန အေကာငအထညေဖာေရ လမညနပါ ေဖာြပချကမျာအတင ေလလာစစေဆေရ အစရငခစာမျာက ကမဘာဘဏ သသ တငြပရန တာဝနယရပါမည။ အေသစတလပငနစဉမျာက အခန(၈)တင ေဖာြပ ထာပါသည။ထသြပင NEP အေကာငအထညေဖာြခငဆငရာ အေထေထ အစရငခြခင၏


32

တစစတတစပငအြဖစ ESMF အေကာငအထညေဖာြခငနငပတသတ၍ NEEC အတငဝန အာလည ပမန အသေပအေကကာငကကာေဆာငရက ရပါမည။

(၅) သေဆငရာသဘာဝပတဝနေျငနင လမေရရာစမေနလအပချေမျာ

(၅.၁) သဘာဝပတဝနေျငဆငရာ၊ ဥပေဒေရရာနင အဖအစညမေဘာင

လတတေလာတင GOM အေနြဖင သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ၊ ဥပေဒေရရာ နင အဖအစညမေဘာင စစဉေဆာငရကြခငနင update လပငနစဉမျာ ေဆာငရက ေနပါသည။ မျာြပာသည စနေခဝမမျာသည ရေနပါေသသည။ ြမနမာနငင၏ သဘာဝ ပတဝနကျငဆငရာမဝါဒမျာ နင ဥပေဒမျာသည အမျာအာြဖင ကဏဍဆငရာအြဖစ သာရဖပ တြဖညြဖညချင သဘာဝပတဝနကျင ထနသမမ အဓကထာ ေဆာငရက ြခငအဆငမ နငင၏စပာေရနင လမေရရာ ဖဖဖတတကမအတက သဘာဝ ပတဝနကျငဆငရာ ပငမလမေကကာငသသ အသငေြပာငေနဆ ြဖစပါသည။

ကဏဍအေသစတဥပေဒမျာသည (ေဆာငရကသညေနရာမျာ) အချ ေသာ သဘာဝ ပတဝနကျငဆငရာ ကဏဍမျာအာ စည မျဉသတမတထနချပမရပါသည။ ထသေကကာင အြပနအလနကဏဍမျာ ေဆာငရကမရေထာငြဖစသည သဘာဝပတဝနကျင သကေရာက မ အကြဖတချက၊ အညစအေကကစနပစမ စမခနခြခင၊ ဆနဒအေလျာက မဟတေသာ ေရေေြပာငအေြခချြခင (သသ) အာနည သည အစအဖမျာြဖစသည တငရငသာ လနည စမျာအတက အစအစဉမျာစသညမျာအာ ြပညစစာထနချပနငရန ဥပေဒေရရာ ပငတင ကာဟချကမျာ ရေနပါသည။ ထသြပင ကဏဍဆငရာ ဥပေဒမျာသည အချ ေသာ တာဝနဝတရရာမျာ ထပြခငက ြဖစေစပါသည။

ြမနမာနငငသည အချ ေသာနငငတကာသေဘာတစာချပမျာတင ပါဝငထာဖပ သေဘာတညချကမျာက တစစတတစပငအာြဖင ြပညတငဥပေဒမျာတင ေပါငစပ ထညသင အသြပမမျာရပါသည။ ဥပေဒေရရာနင အဖအစည ဆငရာ ကာဟချကမျာသည စမေရရာ နင လပငန ဖစည ပမျာ၊ အဆပါြပဌာနချကမျာက လကနာေစမညလပငနစမရညနင အရငအြမစ မျာအထ ကျယြပနပါသည။ ထသအြပင ကဏဍဆငရာဝနကကဌာနမျာအကကာ၊ ြပညေထာငစ


33

အစရနင ေဒသဆငရာအစရအဖမျာအကကာ ပမေကာငမနသည ညနငေဆာငရကမ လည လအပေနပါသည။ အစရအေနြဖင သဘာဝပတဝနကျင ကာကယေရဥပေဒမျာ၏ အေရပါမနင ေဂဟစနစဆငရာ ယယငပျကစမ မျာက ေရာငရာရန ဥပေဒမျာအာ ေလစာလကနာေစေရ ေဆာငရကသည လပငန စမရညမျာမာ အေရပါေကကာင အသမတြပထာဖပြဖစပါသည။

အမျ သာအဆငသဘာဝပတဝနကျငဆငရာအရညအေသ (ဓာတေငထတလတ မ) စသတမတချကမျာအာ ၂၀၁၅ ခနစ ဒဇငဘာလတင တရာဝငြပဌာနခပါသည။ ၎ငတင ေလထ၊ ေရအရညအေသမျာနင ပတသတ၍ အေသစတြပဌာနချကမျာနင ဆညသ ပမာဏ စသတမတချကမျာလညပါဝငပါသည။ သဘာဝပတဝနကျင အရည အေသ စသတမတချကမျာ နငပတသတ၍ နငငတကာဘဏဍာေရေကာပေရရင IFC ၏ သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ ကျနမာေရနင ေဘအနတရာယကငရငေရ လမညနချက မျာမ ထတနတထာပါသည။ ၂၀၁၂ ထနသမေရဥပေဒေအာကတင သဘာဝပတဝနကျင နင လမေရရာ သကေရာကမအကြဖတမေဘာငကလည ၂၀၁၅ ခနစ ဒဇငဘာလတင ြမနမာနငင၌ ြပဌာနခပါသည။ ြမနမာလျပစစဓာတအာ ဥပေဒ (၂၀၁၄ ခနစ ေအာကတဘာလ ၂၇) တင ေဖာြပသညမာ ဓာတအာြဖညဆညေရ စမကနမျာအာလ သည သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာအကြဖတမလပငန၊ သကေရာကမေလျာချေရ လပငနမျာ၊ သကေရာကသည ဆရမမျာအတက နစနာေကကမျာ၊ သဘာဝပတဝနကျင ထနသမေရ ရနပေငြမငတငေရအစအစဉမျာ စသညတသအာ သကဆငရာဝနကကဌာန၊ ခရငနင ေဒသဆငရာ အစရအဖမျာ (သသ) သကဆငရာအစရ/ ဌာနမျာက သဘာဝ ပတဝနကျင ထနသမေစာငေရာကေရ ဥပေဒ (ြမနမာ၊ ၂၀၁၂)နင ကကညစာ ေဆာငရက ရမညဟပါရပါသည။ ဇယာ (၅.၁) တင EIA စည မျဉမျာ မကကမနင ကမဘာဘဏလပငန ေဆာငရကမ မဝါဒ (OP)4.01 လပငနစဉမျာ၏ အဓကရေထာငမျာက အနစချပ ေဖာြပထာပါသည။

(၅.၂) သဘာဝ ပတဝနေျငဆငရာ စစေဆ အေြဖတြခင

EIA လပငနစဉမျာအတက ြမနမာနငငရ အမျ သာအဆင လမညနချကမျာအာ ၂၀၁၅ ခနစ ေနာငပငတင ဥပေဒြပဌာနခပါသည။ အဆပါ အမျ သာအဆင EIA လပငနစဉမကကမ လမညနချကမျာနင ကမဘာဘဏ OP/BP 4.01 တသအာ နငယဉ


34

ေလလာချကက ေအာကပါဇယာ (၅.၁)တင ေဖာြပထာပါသည။ မကကမ လမညနချက မျာတင ကမဘာဘဏမဝါဒမျာနင ဆနကျင/ကလမ တစစ တစရာမရပါ။

ဇယာ ၅.၁။ အမျ သာ EIA စညမျဉမျာ နင OP/BP 4.01 EIA လအပချေမျာ နငယဉချေ

ေစစရပ EIA စညမျဉမျာ OP 4.01 စစေဆြခင (Screening)

ေြမယာအသြပမေြပာငလြခင၊ ရငြမစ မျာအာ အသြပမ ေြပာငလြခင သသ မဟတ မျ စတအသစမျာ မတဆကြခင စသညတသ အပါအဝင ပတဝနကျင ဆငရာ စစေဆမအာ ြပလပရန လအပ သည စမကနမျာအာ စာရငြပစပါ။ MONREC သည အစရငခစာမျာ၏ ပစ နင အချနကာလအာ သတမတပါမည။ MONRECသည ပတဝနကျငဆငရာ စစေဆမအေပဝ အေြခြပ၍ ပတဝနကျင ဆငရာ ဆနစစချကပစအာ သတမတ ပါမည။

ဘဏက စမကနအာလအာ စစေဆ၍ စမကန အမျ အစာ၊ တညေနရာ၊ ထခကလယမ၊ နင အတငအတာ နင ၎င၏ ြဖစနငေြခရေသာ ပတဝနကျငဆငရာ သကေရာကမမျာ၏ သဘာဝနင ြပငအာ တသအေပဝ မတည၍ ၎ငတသအာ အပစ ေလမျ ထမ (အပစ က၊ ခ၊ ဂ၊ နင ဃ) တစခအြဖစ ခြခာသတမတသည။

ြဖစေပဝေစသည အရာမျာ

(Triggers)

သသာထငရာေသာ ပတဝနကျင သက ေရာကမမျာရသည စမကနမျာ

ကမဘာဘဏက ေငေကကေထာကပေပသည စမကန အာလ။ EA လပငနစဉ၏ နကရငမသည စမကနနင

နယယကေနေသာ အနတရာယနင သကေရာကမအေပဝ မတညပါသည။

တာဝနမျာ စမကန အဆြပသက EA လပငနစဉ အာ ဦေဆာငသည

ေငေချငာသက EA လပငနအာ ဦေဆာငသည။


35

ေစစရပ EIA စညမျဉမျာ OP 4.01 အမျာြပညသ ပေပါငပါဝငမ (Public

participation)

IEE နင EIAမျာ နစခလအတက စမကန အဆြပသသည MONREC က လအပသညဟ မြဖစမေန တကတန

သည အေရအတကအတင ေဒသတင လထမျာ၊ စမကနသကေရာကခ လမျာ၊ လမအဖအစညမျာ၊ လထအဖအစည မျာ၊ အစရသညတသနင ေတဆေဆေနမ မျာြပလပရပါမည။ အကကြပေဆေနမ မျာ၏ရလဒမျာသည သကေရာကမအာ

ဆနစစြခင၊ ေလျာချေရနညလမမျာ ပစေရဆြခငနင စမခနခမ စမချကမျာ နင ေစာငကကညြခင စမချကမျာအာ ြပငဆငြခင စသညတသတင ပပနမမျာ အာ မညသသ ကငတယသညက ေဖာြပရန လအပသည EIA နငအတ အစရငခစာ

မျာတင ထညသငထာ ရပါမည။ IEE နင EIAနစရပလအတက MONREC သည အစရငခစာမျာ တငသငဖပသည ေနာကတင လအမျာနင အကကြပ ေဆေနမမျာအာ ြပလပမညြဖစဖပ ရလဒအာ EIA အတက ေနာကဆ

ဆြဖတချကအတက ဝနကကဌာနသသ ပပ ပါမည။

အပစ က နင ခ စမကနမျာ အာလအတက EAလပငနစဉ အတငတင ေချငာသအေနြဖင စမကန၏ ပတဝနကျငဆငရာ နင လမ ရေထာငမျာနင ပတသက၍

စမကန သကေရာကခ လမျာနင အစရမဟတသည အဖအစညမျာနင အကကြပ ေဆေနကာ ၎ငတသ၏ သေဘာထာ အြမငမျာအာ ထညသင စဉစာရပါမည။ ေချငာသသည အဆပါ အကကြပေဆေနမမျာ အာ ေစာနငသမျ ေစာေစာ စတငရပါမည။ အပစ က စမကနမျာအတက ေချငာသသည ဤ အပစမျာနင

အနညဆ နစကကမ- (က)ပတဝနကျငဆငရာစစေဆြခင ေနာကပငနင EA အတက TOR အာ အဆမသတမ၊ နင (၂) EA မကကမအာ ြပငဆငဖပသညနင - အကကြပေဆေန ရပါမည။ ထသအြပင ေချငာသသည အဆပါ အပစမျာနင ၎ငတသအေပဝ သကေရာကေသာ EA နင သကဆငေသာ ကစစရပမျာအာ ကငတယရနအတက စမကန အေကာင

အထညေဖာေဆာငေနစဉ ကာလတစေလျာက အကကြပ ေဆေနရမည။


36

ေစစရပ EIA စညမျဉမျာ OP 4.01 အသေပြခင (Disclosure)

IEEနငEIAနစရပလအတက စမကန အဆြပသသည လပငနစဉ စတငချန ကတညက အဆြပထာေသာ စမကန

နငပတသကသည အချကအလကမျာ အာ အမျာြပညသနင လမအဖအစည မျာထသသ အငတာနကဝဘဆက၊ ေဒသ တင မဒယာ၊ ဆငဘတမျာနင အကကြပ ေဆေနမမျာမတဆငအသေပရပါမည။ EIA မျာအတက ဆနစစမ လပေဆာင

ေနစဉအတင လအပသလ ထပမ အသ ေပမ ြပလပရပါမည။ IEE သသမဟတ EIAအစရငခစာအာ ဌာန သသ တငသငဖပသညမ ၁၅ ရကအတင စမကန အဆြပသအေနြဖင အစရငခစာ အာ ဝဘဆကေပဝနင ေဒသတငမဒယာ၊

အမျာ ြပညသေတဆရာေနရာမျာ ၊ စမကန အဆြပသ၏ ရတင စသညတသတင အသေပ ေဖာြပထာရမည။ ဌာန အေန ြဖငလည အစရငခစာအာ ဝဘဆကနင အကကြပေဆေနမ အစညအေဝမျာ တင အသေပ ေဖာြပပါမည။

ဝနကက ဌာန၏ ဆြဖတချကြဖစေသာ IEE / EIAအာ အတညြပသည မြပသည အာလည အမျာြပညသထသသ အသေပ ရမည။

ေချေငရယသအေနြဖငအကကြပေဆေနမ မတငမေဆေန ရမည အပစမျာ နာလညလကခနငေသာ ဘာသာစကာ ပစြဖင သကဆငရာပစစညမျာအာ အချနနင တေြပည

ပပေပရမည။ သြခာ အမျ အစာ (ခ) အစရငခစာအာ စမကန သကေရာကခ အပစမျာ နင ေဒသခတငရ NGO မျာ ရနင ရန ြပလပရပါမည။ အမျ အစာ (က) အစရငခစာမျာနင အမျ အစာ(ခ) အစရငခစာမျာ ေချေငရယသ၏ နငင

အတင အမျာြပညသမျာ ရယနငမနင ဘဏကတရာဝင လကခရရမသည ဤ စမကနမျာ၏ ကမဘာဘဏမ စစေဆ သသပချကမမျာအတက မရမြဖစ လအပချကြဖစပါသည။ ေချေငရယသသည အမျ အစာ (က) EA အစရငခစာအာ ဘဏသသ တရာဝင လေြပာငလကသညနင ဘဏသည

အလပအမေဆာင ဒါရကတာ (ED) မျာထသသ အစရငခစာ အနစချပ (အဂေလပဘာသာြဖင) အာ ြဖနေဝရနနင အစရငခစာအာ ၎င၏ Infoshop မတစဆင ရနငေအာင ြပလပထာမည။ ေချေငရယသသည သြခာ အမျ အစာ (ခ) EA အစရငခစာအာ ဘဏသသ တရာဝင လေြပာင လကသညနင ဘဏသည အစရငခစာအာ ၎င၏

Infoshop တင ရနငေအာင ြပလပထာမည။ အကယ၍ ေချေငရယသက EA အစရငခစာအာ ကမဘာဘဏ၏ InfoShop တင ထတြပနြခငအာ ကနကကပါက ဘဏဝနထမ အေနြဖင (က) IDA စမကနအာ ဆကလက လပေဆာငမည မဟတပါ၊

သသမဟတ (ခ) IBRD စမကနအတက ကစစရပအာ ED မျာထသသ ထပမ လပေဆာငနငရန တငြပသာမည။


37

ေစစရပ EIA စညမျဉမျာ OP 4.01 စစေဆြခင ေြမယာအသြပမ ေြပာငလြခင၊ ရင

ြမစမျာအာ အသြပမ ေြပာငလြခင သသမဟတ မျ စတအသစမျာ မတဆက

ြခင စသညတသ အပါအဝင ပတဝနကျင ဆငရာ စစေဆမအာ ြပလပရန လအပ သည စမကနမျာအာ စာရငြပစပါ။ သယဇာတနင သဘာဝပတဝနကျင ထနသမေရဝနကကဌာန (MONREC) သည အစရငခစာမျာ၏ ပစနင အချန

ကာလအာ သတမတပါမည။ MONREC သည သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ စစ ေဆမအေပဝ အေြခခ၍ လအပေသာ ပတဝနကျငဆငရာ ဆနစစချက အမျ အစာအာ သတမတပါမည။

ဘဏမ စမကနအာလက စစေဆ၍ စမကန အမျ အစာ၊ တညေနရာ၊ ထခကလယမ၊ အတငအတာ နင ၎င၏ ြဖစနငေြခရေသာ ပတဝနကျငဆငရာ သကေရာက

မမျာ၏ သဘာဝနင ြပငအာ တသအေပဝ မတည၍ ၎ငတသအာ အမျ အစာ ေလမျ ထမ (အပစ က၊ ခ၊ ဂ၊ နင ဃ) တစခအြဖစ ခြခာသတမတသည။

EA တင

ပါဝငသည အေကကာငအရာမျာ

MONREC သည အဓကအာြဖင စမကန

နင ဆကနယေနေသာ တကရက သက ေရာကမမျာ ဆနစစမနင ေလျာချေရ နညလမ ေဖာြပချက (ပတဝနကျင ေလျာချေရ စမချက) မျာ ပါဝငသည EA အစရငခစာ၏ ပါဝငသည အေကကာင အရာမျာအာ သတမတပါသည။

EAသည စမကန အြခာေရချယစရာမျာအာ ဆနစစမ၊

စပလာေသာ သကေရာကမမျာ၊ တကျေသာ ေလျာချေရ နညလမမျာနင ေစာငကကညစစေဆြခင လပေဆာငချက မျာ ပါဝငရန လအပပါသည။

ေစာငကကည စစေဆြခင

MONREC သည ပတဝနကျငဆငရာ စမ ခနခမ စမချက (EMP) နငအည စမကန ၏ စမေဆာငရညမျာအာ ေစာငကကည ပါမည။ စမကန အဆြပသသည EMP နင

လငစငတင ပါဝငသည သတမတချက မျာအာ စမကနသကတမတစေလျာက လ လကနာေဆာငရကရပါမည။ အကယ၍ ကကညမ မရေကကာင ေတ ရပါ က MONREC သည စမကန

ေဆာကလပြခင သသမဟတ လညပတ ြခငအာ ဒဏခတြခင သသမဟတ ဆင ငြခင ြပလပပါမည။

စမကန အေကာငအထညေဖာေဆာငေနစဉအတင ေချ ေငရယသသည (က) စမကန စာရကစာတမမျာတင ြပဌာနထာသည အတင EMP အေကာငအထညေဖာမ အပါအဝင EA ၏ ရလဒနင ေတရချကမျာအေပဝအေြခခ၍ ဘဏနင သေဘာတညထာ သည နညလမမျာနင လကနာမ၊ (ခ) ေလျာချြခင နညလမမျာ၏ အေြခ

အေနမျာနင (ဂ) ေစာငကကညစစေဆြခင အစအစဉမျာ၏ ေတရချကမျာအေပဝ အစရငခရပါမည။ ဘဏသည စမကန၏ ပတဝနကျငဆငရာဏဍ ကက ကကပြခငအာ တရာဝင သေဘာတညချကမျာ၊ EMP နင အြခာေသာ စမကန စာရကစာတမမျာတင ြပဌာနထာသည

နညလမ မျာအပါအဝင EA ၏အကကြပညနဆချက နင ေတရချကမျာအေပဝ အေြခခပါသည။


38

(၅.၃)ရပပငဆငရာယဉေေျမ အရငအြမစမျာ

ကမဘာဘဏ၏ ရပပငဆငရာယဉေကျမအရငအြမစမျာမဝါဒ (PCR) OP 4.11သည ဤစမကနနင သကဆငမရပါသည။ PCR မျာအေနြဖင စမကန လပငနခေနရာမျာတင တညရေနနငြခငေကကာငြဖစပါသည။ PCR မျာတင ေရေေြပာင နင (သသ) မေရေေြပာငနငေသာ ပစစညမျာ၊ တညေနရာမျာ၊ ဖစည တညေဆာကမမျာ၊ ဖစည တညေဆာကမအစအေဝမျာ၊ သဘာဝအစတအပငမျာ၊ ေရေဟာငသေတသန၊ ရပကကငဆငရာ၊ သမငဝင၊ ဗသကာ လကရာမျာဆငရာ၊ ဘာသာေရ၊ ေဗဒ၊ အြခာ ယဉေကျမဆငရာ အေရပါမရေသာေနရာမျာ စသညတသပါဝငပါသည။ ၎ငတသ၏ ယဉေကျမဆငရာ အေမ အနစမျာသည ေဒသခအဆင၊ ြပညနယ(သသ) အမျ သာအဆင (သသ) နငငတကာ အသငအဝငမျာကကာ စသညြဖငရေနနငပါသည။ ရပပငဆငရာ ယဉေကျမအရင အြမစမျာသည ဖမြပ (သသ) ေကျလကအေြခအေန မျာတင တညရ နငဖပ ေြမေပဝ (သသ) ေြမေအာက(သသ)ေရေအာကတငလည တညရေနနငပါသည။

ေလာေလာဆယတင အေကာငအထညေဖာေဆာငရကမည စမကနလပငနမျာ ၏ ေနရာအတအကျ မသရနငေသေသာေကကာင ရပပငဆငရာ ယဉေကျမအရင အြမစမျာ ခြခာသတမတြခငနင PCR ၏ရြမငသသပချကမျာအရ စမကန လပငနခမျာ၏ ဆေလျာသငေတာမ ဆြဖတြခငမျာအတက လမညနချကမျာက ပတ (၇)တင ေဖာြပထာပါသည။ စမကနလပငနခမျာ၏ ေယဘယျလပငနမျာမ PCR မျာအေပဝ သကေရာကနငမည အကျ ဆကမျာကလည ပတ(၇)တင ေဆေန တငြပထာ ပါသည။ ယဉေကျမပစစညမျာအာကာကယရန“မေတာတဆ ေတရြခင” လပငနစဉကလည ကမဘာဘဏ၏ လပငနေဆာင ရကမမဝါဒ OP 4.11 ရပဝတလယဉေကျမဆငရာ အရငအြမစမျာအရ ပတ(၈) တင တငြပထာပါသည။ Subcontractor အတက သေဘာတချပဆစာချပမျာတင “မေတာတဆ ေတရြခင” လပငနစဉ မျာ ပါရရပါမည။

၂၀၁၂ ခနစတင ြပဌာနခသည သဘာဝပတဝနကျင ထနသမေစာငေရာကေရ ဥပေဒအရ၊ သယဇာတနင သဘာဝပတဝနကျင ထနသမေရ ဝနကကဌာန(MONREC) သည “လကရမညသညတညဆဥပေဒအရမဆ သတမတထာသည ယဉေကျမအေမအနစ ေနရာမျာ၊သဘာဝအေမအနစေနရာမျာယဉေကျမအထမအမတ အေဆာကအအမျာ သဘာဝဧရယာမျာ အဖမတညရရနအတက ပတဝနကျငထနသမေစာငေရာငေရကစစရပ မျာတင သကဆငရာအစရဌာနမျာ၊ အစရအဖအစည မျာနငပေပါငေဆာငရကရန” လပပငခငအာဏာရပါသည။ အေသစတ စည မျဉစညကမမျာနင အေကာငအထည ေဖာေဆာငရကြခင တာဝန ဝတရရာမျာက ေလာေလာဆယတင ြပစြပငဆငေနပါသည။


39

(၅.၄) သဘာဝ အသေအခမေနရာမျာ

NEP အစအစဉအရ ကမဘာဘဏ၏ သဘာဝအသကအခမေနရာမျာ OP/BP 4.04 မဝါဒမာ သကဆငအကကဝငပါသည။ သဘာဝအသကအခမေနရာမျာဆသညမာ (၁) ေဒသတငအပငမျာ၊ တရစဆာနမျ စတမျာြဖင ကကမာကျယြပနစာ ြဖစေပဝေနေသာ ဇဝအစအေဝမျာ(၂) ဧရယာတစခ၏ ပငမေဂဟလပငနစဉမျာအာ လသာတသ၏ လပေဆာငမမျာေကကာင ေြပာငလြဖစေပဝေစြခငမရေသသည ဧရယာ အစရသည တသနငပတသတသည ေြမ/ေရထ စသညတသကဆလပါသည။ သဘာဝအသကအခမေနရာ မျာအေပဝ သသာကကမာသည သကေရာကမမျ ရမညဟ ေမျာမနထာြခငမရပါ။ သသေသာ အေသစတစမကနလပငနခမျာနင တညေနရာအေသ စတမျာက ဆြဖတ ဖပစြခင မရေသေသာေကကာင အေသစတ သကေရာကမမျာနင ပတသတ၍ ေသချာစာ ေလလာစစစနငရန ေနာကထပ သတငအချကအလကမျာ လအပနငပါသည။ ဤESMF တင သဘာဝအသကအခမေနရာမျာဆငရာ ကစစရပမျာ ရ/မရ၊ အကယ၍ သကေရာကမ မျာ၏ အတငအတာပမာဏနင ပတသက၍ မသရနငပါက မညသညအတဝနကျငဆငရာ သတမတချကမျာ လအပမည စသညအချကမျာနင စပလျဉ၍ ဆြဖတနငရန စစေဆ စစစေရဆငရာ အေသစတေဖာြပချကမျာ ပါဝငပါသည။ အကယ၍ သဘာဝအသက အခမေနရာမျာအေပဝ သသာကကမာသည သကေရာကမမျ ရပါက၊ ဤစမကနအေနြဖင အဆပါ စမကန လပငနခအာ ေငေကကပပမညမဟတပါ။

အထကတင ေဖာြပခသညအတင၊ ၂၀၁၂ ခနစတင ြပဌာနခသည သဘာဝ ပတဝနကျငထနသမေစာငေရာကေရ ဥပေဒအရ၊ သယဇာတနင သဘာဝပတဝနကျင ထနသမေရ ဝနကကဌာန(MONREC) သည လကရ မညသညတညဆဥပေဒအရမဆ သတမတထာသည ယဉေကျမအေမအနစေနရာမျာ၊ သဘာဝအေမအနစေနရာမျာ ယဉေကျမ အထမအမတ အေဆာကအအမျာ၊ သဘာဝ ဧရယာမျာအဖမတညရရန အတက ပတဝနကျငထနသမေရ ကစစရပမျာတင ေဆာငရကရန လပပငခငအာဏာ ရသည။ ေလာေလာဆယတင အေသစတစည မျဉစညကမမျာနင အေကာင အထည ေဖာေဆာငရကြခင တာဝနဝတရရာမျာအာ ြပစြပငဆငေနပါသည။


40

(၅.၅) ေြမယာသမယြခငနင ဆနဒအေလျာေမဟတေသာ ေရေေြပာငေနရာချထာြခင

ဤစမကနအေနြဖငလကရဗသအာလတ MV နင MV/ LV ထရနစေဖာမာမျာ တည ေဆာကြခငစသည ဓါတအာြဖနြဖေရကနယကမျာအတက ဘဏဍာေရ ပပသာ မညြဖစသည။ အဆပါရငနြမပနမမျာတငေြခရာလကရာ (footprint) ပမနအာြဖင လကရဥပေဒရပငခငမျာကလကနာြခငနငေြမယာ ရယမ သသမဟတ ပငဆငမမျာ ဆရမ စသညတသအာ ေရာငလနငရန တညေနရာအေသစတ ေရချယရာတင ေြပာငလယ ြပငလယနငမမျာြပလပနငပါသည။ သသရာတင အချ ေသာစမကနလပငနခမျာအတက ေြမယာသမယြခင(သသ) ပငဆငမပစစည ဆရြခငမျ ရနငပါသည။ အထသြဖင ဓါတအာ ခရအသစမျာအတက ေငေကကပပရသညေနရာမျာတငြဖစပါသည။ ပငမ ဓါတအာလငြပငပရငနြမပနမမျာ (ဥပမာ- mini hydro system) တငလည အေသစာ သကေရာကမမျာရနငပါသည။ ြပနလညေနရာချထာြခင မဝါဒမေဘာင ြပငဆင ေဆာငရကဖပ စမကနအေကာငအထညေဖာမအထ စမကနလပငနခမျာခြခာသတမတ နငြခငမရေသေသာေကကာင စမကနလပငနခမျာအတက ဆနဒအေလျာကမဟတေသာ ြပနလညေနရာချထာြခငသကေရာကမမျာ (ပတ၈) နငပတသက၍စစေဆစစစြခငနင အစအစဉေရဆေရလပငနစဉမျာအတကလမညနချကမျာြဖညဆညေပရပါမည။ RPF တငဆနဒအေလျာက ေြမယာလဒါနြခငအတက သေဘာတညချက protocol လညပါဝငပါသည။ စစေဆြခငလပငနစဉနင ဆနဒအေလျာက ေြမယာလဒါနြခင ပစအာ ေနာကဆကတ ၉ တင ေဖာြပထာပါသည။ ြပနလညေနရာချထာေရ လပငနစမချကည အကျဉချပ ြပငဆငြခငအတက အညနကနေဖာြပချကမျာအာ ေနာကဆကတ ၁၀ တင ပပေပထာပါသည။

ြမနမာနငငတငေြမယာမျာအတကဥပေဒေရရာမေဘာငနငပတသက၍မတညေသာအစရမျာ၏လကရသကေရာကမရသညဥပေဒ၊ြပငဆငချက၊အမနနငစည မျဉစညကမအနညဆ၇၃ခခနရပါသည။ဆနစစေလလာမမျာအရ၎ငတသသညမကကာခဏထပေနြခငမျ ၊တစခနငတစခသဟဇာတမြဖစြခင (သသ) ေရဥပေဒနင ေနာကပင ဥပေဒမျာ ရညညနမမရြခငမျာ3 ရေနပါသည။လကရဥပေဒစနစအရေြမယာအာလကနငငေတာမပငဆငဖပေြမယာအသြပသမျာအေနြဖငေကကတငနင ေြမစာရငဦစဌာန (SLRD) မ အသအမတြပလကမတရယရပါသည။

3ေြန ယအမသန းြ ြဝါေ မန မလ မန ငမဆငမြ၊ ါဝငမေသအ သကမဆငမသြအနငမ ေေသဆငမရအ သငမခမစအြအ” ၂၀၁၄ ခနစမ၊ ြမလ ၂၄။ မန မန မဆငမရအ ြ းေရမကမ ကလသြဂဂ ေမဂငမစ၊ http://usaidlandtenure.net/ commentary/ 2014/03/land-use-policy-reform-

burmaengaging-stakeholders-regional-lessons


41

ြမနမာနငငအတင ေြမယာ သမယမနင ပတသကေသာဥပေဒဆငရာမေဘာငသည တတကြဖစေပဝလျကရပါသည။ ၂၀၁၆ ခနစ ဇနနဝါရလတင နငငေတာအစရအေနြဖင အမျ သာ ေြမယာအသြပမ မဝါဒ (NLUP) အာ ထတြပနခဖပ ေနာကဆကတ အမျ သာ ေြမယာဥပေဒအတက အေြခခအတြမစအာ ချမတေပခပါသည။ ၂၀၁၂ ခနစကတညက စတင၍ နငငေတာ အစရအေနြဖင သကဆငသ ေပါငစ ပါဝငသည အကကြပေဆေနြခင လပငနစဉမတဆင မဝါဒမကကမအာ ြပစပျ ေထာငခဖပ ၂၀၁၄ ခနစတင မကကမအာ တငြပခကာ ၂၀၁၄ ခနစနင ၂၀၁၅ ခနစတင အမျာြပညသနင အကကြပေဆေနဖပေနာက ြပနလည ြပငဆငြဖညစကခပါသည။ မဝါဒသည ေြမယာ သမယြခင၊နစနာေကက၊ ြပနလညေနရာချထာေရ၊ေလျာေကကမျာနင ပကသက၍ကယတယေြဖရငရန နညလမ မျာအာ အာေကာငခငမာေစရန ရညရယပါသည။ သသေသာ ၂၀၁၈ ခနစ နစလယပင အထ အစရအေနြဖင အမျ သာ ေြမယာဥပေဒအသစအာ အဆြပရန လအပလျက ရပါ ေသသည။

(၁၈၉၄) ေြမယာ သမယြခငအကဥပေဒသည ြမနမာနငငရ ေြမယာသမယ ြခငမျာအတက ဥပေဒေရရာအေြခခအြဖစဆကလကတညရေနပါသည။ သသေသာ ေြမယာ အသြပခင၊ လေြပာငခင၊ ေြမယာသမယြခင (သသ) ေရေေြပာငေနရာချထာြခင ကစစရပမျာနငပတသက၍ြပညစကျယြပနသညစည မျဉမျာမရသလအမျ မျ ေသာေြမယာအမျ အစာမျာအလကစညမျဉဥပေဒအမျ မျ အသြပေဆာငရကေနပါသည။ပဒမ၂၃အရအစရအေနြဖငေြမယာသမယသညအခါသကေရာကခရသညပဂဂ လမျာအတကသငေတာသညနစနာေကကပမာဏကေဆာငရကေပရပါမည။အေသစတေဖာြပချကမျာနငလပငနစဉမျာကေြမယာသမယြခငဆငရာညနကကာချကမျာတငေဖာြပထာပါသည။အဆပါအကဥပေဒနငဆကစပစည မျဉမျာ (ေြမယာသမယြခငစညမျဉဥပေဒ၊ ၁၉၃၂) အရလည သတေပကာလ၊ ေြမယာသမယြခငနငပတသက၍ စတဝငစာသပဂဂ လမ ကနကကြခင၊ေြမယာတနဖသတမတြခငနညစနစမျာ၊ယာယေြမယာဝငေရာကအသြပြခင၊တရာရလပငနစဉနငအယခြခင၊ကမပဏမျာအတကေြမယာသမယြခငအပါအဝင ဆကစပေသာ လပငနစဉမျာကလည ထပေဆာငအနစချပေဖာြပထာပါသည။

၂၀၁၂ခနစလယယာေြမအကဥပေဒအရလညလယယာေြမမျာအတကေြမယာအသြပခငနငကကညမရသညေတာငသမျာအာေြမယာအသြပခငေပအပြခငစသညအချကမျာကေဖာြပထာပါသည။၎ငအရ ေရာငချခင၊ ေပါငနခင၊ ငာရမခင၊ လလယခငနင လယယာေြမအသြပခငအလစ(သသ)တစစတတစေဒသအာေပကမခငမျာက ခငြပထာ ပါသည။ ဥပေဒအရအဆငအမျ မျ အလက လယယာေြမစမအပချပေရအဖမျာ ဖစည ြခငနငတာဝန/ အခနကဏဍမျာက လညေဖာြပထာပါသည။ လယယာေြမ စညမျဉ ဥပေဒအေနြဖင လယယာေြမမတပတငေလျာကထာြခင၊ ေြမယာအသြပလကမတမျာ


42

ရယြခင၊ အြခာကစစရပမျာအတကလယယာေြမလေြပာင ေလျာကထာြခင၊ ေလျာေကက ေငနငနစနာေကကမျာစသည လပငနစဉမျာနငပတသက၍လည ဆြဖတေဖာြပထာ ပါသည။

အထကေဖာြပသညအတင ေြမယာနငပငဆငမပစစညဆရမာမျာအတက နစနာ ေကကေဆာငရကြခငနငပတသက၍လကရအမျ သာဥပေဒြပဌာနချကမျာတငကမဘာဘဏ၏ဆနဒအေလျာကမဟတေသာ ေရေေြပာငေနရာချထာြခငဆငရာ OP 4.12 ၏ အေရကကသည စည မျဉမျာနငဆငတသညအစအစဉအချ ပါဝငပါသည။ သသေသာ OP 4.12 တငပမအေသစတပါဝငဖပ အမျ သာဥပေဒြပဌာနချကမျာတင မေတရသည ေဆာငရကရန လအပချကမျာလညပါဝငပါသည။ (ဥပမာ- ေရေေြပာငေနရာချထာြခင လပငနအစအစဉ (RAP) ေရဆြပငဆငြခင၊ အကကြပေဆေနြခငနင အမျာြပညသ အသေပေဖာြပြခင)။ NEP အတက OP 4.12 ၏လအပချကမျာအာလအကကဝငဖပ GoM အေနြဖငလညေရေေြပာငေနရာချထာြခငမဝါဒမေဘာင (RPF) ပါအချကမျာ အတင OP 4.12 ပါလအပချကမျာနငမကကညသညမညသညဥပေဒ (သသ) စည မျဉ သတမတချကမျာကေလျာေပါစဉစာ/ဖယရာရနသေဘာတညဖပ ( ဤ ESMF ၏ပတစာ မျကနာ) ြဖစသလြပညစ၍ ထေရာကေကာငမနေသာ RAP ြပငဆငြခင၊ အေကာင အထညေဖာြခငမျာက RPF/OP 4.12 တသနငကကညစာ ေဆာငရကနငရန လအပသည အေရယေဆာငရကမမျာအတက သေဘာတညဖပြဖစပါသည။ အမျ သာဥပေဒေရရာ မေဘာင၏ပမြပညစသညေဖာ ြပချကမျာက RPFတင ေတနငဖပ GOM နငကမဘာဘဏ အကကာ သေဘာတညချကမျာအရ စမကနအေကာငအထညေဖာစဉအတငေြမယာဥပေဒ မကကမ အတညြပြခင၊ OP 4.12 နငပမအေသစတနငယဉေဆာငရကမမျာနင RPF အာေြပာငလေဆာငရကနငြခငစသညတသလည ပါဝငပါသည။

(၅.၆) တငရငသာ လနည စမျာ

ဖစည ပအေြခခဥပေဒတငအစရအေနြဖငမတညသညတငရငသာလမျ (၁၃၅) မျ အာ “ြပညေထာငစတငရငသာမျာ” အြဖစရညညနအသအမတြပပါသည။ အဓကတငရငသာအပစမျာတငဗမာ၊ရမ၊ကရင၊ကချင၊ချင၊ရခင၊မနနငကယာလမျ မျာပါဝငပါသည။အကကမာဆတငရငသာလမျ စမာဗမာလမျ မျာြဖစ၍နငငလဦေရ၏သပနစပခနပါဝငဖပနငငအလယပငနင ြမစဝကျနေပဝ (၇) တငေဒသကကမျာတင အမျာအြပာမတငေနထငကကပါသည။ အြခာြပညေထာငစတငရငသာမျာ (သသ)


43

တငရငသာ လနည စမျာမာ နငငလဦေရ၏သပတစပခနသာပါဝငဖပ အမျာအာြဖင ြပညနယ(၇)ခ (သသနမဟတေသာလည) တငေနထငကကပါသည။ ြပညနယ/ တင ေဒသကက (၁၄)ခ အြပင ကယပငအပချပခငဇန (၅) ခရပါသည- နာဂ(စစကငတင ေဒသကက)၊ ဓန (ရမြပညနယ)၊ပအသ (ရမြပညနယ)၊ပေလာင (ရမြပညနယ) နငကကန (ရမြပညနယ) တသြဖစကကပါသည။ ထသြပငေနာကထပကယပငအပချပခငရေဒသတစခ ြဖစသညဝ (ရမြပညနယ) ေဒသလညရပါသည။ အဆပါကယပငအပချပခငရအမျ သာ အဆင ေအာကေဒသ (၆) ခမာ ၂၀၁၈ခနစအေြခခဥပေဒ (ပဒမ၅၆) တင အသ အမတြပ ထာဖပ၊ ၎ငတသမာအေစာပငအပစအခတရပစေရ သေဘာတညချကမျာ၏ရလဒမျာြဖစ ပါသည။ ြမနမာနငငရလနည စတငရငသာမျာသည နငငလဦေရ၏၃၀-၄၀% ခနအထ ပါဝငဖပတငရငသာြပညနယမျာမာ နငင၏စစေပါငေြမအကျယအဝန၏၅၇% ခနရ၍ နငင၏နယစပမျဉတစေလျာကတငအမျာအာြဖငတညရကကပါသည။4

၂၀၀၈ခနစအေြခခဥပေဒတငြပညေထာငစတငရငသာမျာျပါဝငသညတငရငသာအပစအမျ မျ အတကတညသညအခငအေရမျာနင၎ငတသ၏ယဉေကျမဓေလထတမမျာအာကာကယေပရနရညရယသညမျာြပာသညဥပေဒ၊စညမျဉစညကမမျာကြဖညဆညေဖာြပထာပါသည။ 5 ြမနမာအမျ သာဥပေဒတငတငရငသာလမျ မျာ(သသ)နငငသာမျာ၏အခငအေရမျာနငပတသက၍ြပညနယလတေတာမျာတငကယစာြပရနရညရယေဆာငရကထာပါသည။6၂၀၁၅ခနစ၊ေဖေဖာဝါရလြပညေထာငစတငရငသာလမျ မျာအာအကာအကယေပြခငဥပေဒတင၎ငလနည စတငရငသာမျာ၏၎ငတသဘာသာစကာနငစာေပေလလာခင၊၎ငတသယဉေကျမအစဉအလာကျငသမမျာနငဓေလထတမထနသမေစာငေရာကမမျာကအာမခသညပဒမမျာပါဝငပါသည။ 7 အမျ သာ ေြမယာ အသြပမ မဝါဒသည တငရငသာ လနည စတသ၏ ထတမစဉလာ ေြမယာအသြပမအာ အသအမတြပ၍ ဥပေဒအသစတင (၂၀၁၈ ခနစ နစလယပငအထ ဥပေဒအသစတင ထကသသေသာ ထတမစဉလာလပပငခငအာ မနကနစာ အသအမတြပမအာ တရာဝင ခငြပချက မရေသေသာလည) ထကသသေသာ ထတမစဉလာ ေြမယာမျာ၏ အမျ အစာနင ဧရယာက သတမတဆြဖတမည လပငနစဉမျာြဖင ပပေပသာရန အကကြပ ညနဆထာပါသည။

4http://www.tni.org/sites/www.tni.org/files/download/accesdenied-briefing11.pdf, accessed 09 March 2015

5Republic of the Union of Myanmar, Ministry of Health, Myanmar Essential Health Services Access Project Community

Engagement Planning Framework 6http://www.myanmar-responsiblebusiness.org/pdf/SWIA/Oil-Gas/11-Ethnic-Minorities-Indigenous-Peoples.pdf, accessed 09

March 2015 7 Myanmar Times, 23 January 2015, MPs prepare to debate proposed law on ethnic rights

http://www.tni.org/sites/www.tni.org/files/download/accesdenied-briefing11.pdf

http://www.myanmar-responsiblebusiness.org/pdf/SWIA/Oil-Gas/11-Ethnic-Minorities-Indigenous-Peoples.pdf


44

GOM သညေယဘယျအာြဖင “ေဒသခတငရငသာြပညသမျာ” ဆသည စကာ ရပထကစာလျငအြခာစကာရပမျာကအသြပပါသည။၂၀၀၇ခနစစကတငဘာလတငြမနမာနငငသည ေဒသခတငရငသာြပညသမျာ၏ အခငအေရမျာဆငရာ ကမဘာကလသမဂဂ ေကကြငာစာတမက အတညြပ လကမတေရထခဖပ ၎ငတငအြခာအရာမျာအြပင ေဒသခတငရငသာြပညသမျာ၏လတလပ၍ကကတငအသေပမရသညသေဘာတညချကအခငအေရမျာကြဖညဆည ေပရနနင “နငငေတာသည အဆပါတငရငသာြပညသ မျာ၏ ေြမယာ (သသ) ပငနကနယေြမမျာအေပဝသကေရာကမရ နငသည စမကန တစစ တစရာအတကလတလပ၍ ကကတငအသေပမရသည သေဘာတညချကရယ၍ အတညြပ ေဆာငရကနငရနအလသငာ၎ငတသ၏ကယပငကယစာြပအဖအစညမျာမတစဆငသကဆငရာေဒသခတငရငသာြပညသမျာနင ေကာငမနသညယကကညမအေြခခြဖင အကကြပ ေဆေနြခင၊ပေပါငေဆာငရကြခငမျာကလပေဆာငရမည” ဟေဖာြပပါရပါသည။

ဤစမကနသည နငငအဝမေဆာငရကမည စမကနြဖစေသာေကကာင ြပညနယ/ တငေဒသကကမျာအာလ ပါဝငမညြဖစဖပ တငရငသာလနညစမျာ (သသ) ြပညေထာင စ တငရငသာလမျ မျာရသည ဧရယာမျာလည ပါဝငမညြဖစ၍ ဤစမကနသည ကမဘာဘဏ၏ ေဒသခတငရငသာြပညသမျာဆငရာမဝါဒ (OP 4.10) နငသကဆင အကကဝငပါသည။ OP 4.10 မဝါဒသည ေယဘယျအာြဖင အမျာစြဖစေသာ ဗမာ လမျ မျာမလ၍ ကျနသည ြပညေထာငစတငရငသာမျာအြဖစ တရာဝင အသအမတ ြပထာသည တငရငသာ (၁၃၅) မျ တင ပါဝငသမျာ အာလနင သကဆင အကကဝငပါသည။ ၎ငသည အထသြဖင နငင၏ ေဝလေခါငသေသာ ေဒသမျာအာ လမခခမည မဟာဓာတအာလငြပငပ အပငမျာအတက ြဖစပါသည။

စမကနေဆာငရကမမျာမ အကျ ေကျဇမျာကလနည စတငရငသာအေနြဖင ရရခစာနငမညြဖစေသာလည ဤစမကနမ တငရငသာလနည စမျာနငပတသက၍ အထသြဖင၎ငတသအေနြဖငသငေတာသညအကျ ေကျဇမျာလကခရရမေသချာေစြခငနငပတသက၍စနေခဝမမျာလညရေနပါသည။ ဓါတအာြဖနြဖေရကနယကမျာနင မဟာဓါတအာလင ြပငပဓါတအာေပေရ ရငနြမပနမမျာ အေနြဖင တငရငသာ လနည စအဖအစည မျာမအဖပငလမေရရာဝနေဆာငမနငရပရာအေြခခအေဆာကအအမျာြဖညဆညေပမရသညပဋပကခြဖစပာေနသည (သသ) ပဋပကခြဖစပာဖပ ေဒသမျာတငမလလာအပသည အနတရာယမျာရနငဖပေကာငမနသည အကကြပေဆေနြခငနင စမကနစမခနခမနည လမမျာလအပပါသည။ စမကနြပငဆငေရကာလ အေတာအတင စမကနအေသစတ ေနရာေဒသမျာကခြခာသတမတဖပကတညက အဆပါကစစရပမျာက စမကန အေကာငအထညေဖာကာလအတင စမကနလပငနခအဆငတငအကြဖတ၊


45

ေြဖရငမမျာကေဆာငရကပါမည။ ESMF ၏တစစတတစေဒသအရတညေနရာအလကလမေရရာအကြဖတြခငနငအကကြပေဆေနြခင၊တငရငသာလနည စမျာနငသကဆငသညကစစရပမျာကေြဖရငရနတညေနရာအလကေဒသခတငရငသာြပညသမျာအစအစဉမျာကြပငဆငြခငစသညတသအပါအဝငစမကနလပငနခမျာအတကစစေဆစစစြခငနငအစအစဉေရဆေရလပငနမျာနငပတသက၍လမညနချကမျာြဖညဆည ေပနငရန “ေဒသခတငရငသာြပညသမျာအစအစဉမေဘာင” အာေရဆြပငဆငထာပါသည။ (ပတ၉တငကကညရန)

(၅.၇) အမျ သမမျာနင ပတသေသည မဝါဒနင အဖအစည ဆငရာ အေြခခ မေဘာင

ြမနမာနငင အေြခခဥပေဒတင ပါရသည အမျ သမမျာနင ဆကနယေသာ အေရပါသည အပဒငယမျာတင ေအာကပါတသပါဝငပါသည။

အပဒငယ(၃၄၈)။။ ြပညေထာငစသည လမျ ၊ ကကယသညဘာသာ၊ တရာဝငအဆငအတန၊ အေြခအေန၊ ယဉေကျမ၊ ကျာ/မ၊ ဥစစာဓနစသည အချကမျာအေပဝအေြခခ၍ ြပညေထာငစသမမတြမနမာနငင၏ မညသညနငငသာကမဆ ခြခာ ဆကဆြခငမြပရ။

အပဒငယ(၃၄၉)။ ။ ေအာကပါလပငနတာဝနမျာက ေဆာငရကရာတင နငငသာမျာသည ညမျေသာ အခငအေရမျာက ရရခစာခငရရမည။-

(က) အမျာြပညသဆငရာ အလပအကင (ခ) အလပအကင (ဂ) ကနသယမ (ဃ) စပာေရ (င) အတတပညာနင အသကေမဝမေကျာင (စ) အနပညာ၊ သပပနင နည ပညာရပမျာရာေဖ၊ ေလလာ၊ ဆည ပြခင။

အပဒ(၃၅၀) ။ ။ အမျ သမမျာသည တညေသာ အလပအကင၊ အဆငအတန အတက အမျ သာမျာနင တနတအခငအေရနင လစာေင ရရခစာခငရရမည။

ြမနမာနငငသည မညသညပစြဖငမဆ အမျ သမမျာအေပဝ ခြခာဆကဆြခင အာ တကဖျကေရဆငရာ သေဘာတညချက (CEDAW) (၁၉၉၇) က လကမတေရ


46

ထထာသညနငငြဖစ၍ “ေထာငစနစ ေကကြငာစာတမ”၊ “ေဘဂျငေကကြငာစာတမနင လပရာမစကကေန (BPFA)”၊ “လဦေရနင ဖဖဖတတကမ အြပညြပညဆငရာညလာခ (ICPD)” တသအပါအဝင အမျ သမမျာ၏ အေြခအေန/ အဆငအတန တတက ေကာငမနေရ နငငတကာမဝါဒ လပရာမမျာက ကတကဝတြပ ေဆာငရကေနပါသည။ အေရေတာငအာရနငငမျာအသင (ASEAN) အေနြဖငလည “အမျ သမမျာနင ကေလငယမျာ၏ အခငအေရ တတကြမငမာေရနင ကာကယေစာငေရာကေရဆငရာ အာဆယအဖ” (ACWC) နင အမျ သမေရရာအာဆယေကာမတ (ACW) စသည ဖစည လပရာမမျာတင ြမနမာနငငမာလည အဖဝငနငငတစနငငြဖစပါသည။

လမဝနထမကယဆယေရနင ြပနလညေနရာချထာေရဝနကကဌာန၊ လမဝနထမ ဦစဌာန အေနြဖငလည တာဆေရ၊ ကာကယေရနင ြပနလညထေထာငေရဆငရာ အစအစဉမျာမတစဆင လမဖလေရဆငရာ ဝနေဆာငမမျာက ေဆာငရကေနပါသည။ အထသြဖင ကေလငယမျာ၊ ၊လငယမျာ၊အမျ သမမျာ၊ ကယအဂေါမသနစမသမျာနင သကကကရယအမျာအတက အထအေလထာ ေဆာငရကေနပါသည။ လမဝနထမဦစ ဌာနသည လမေရရာ ေပါငစညမနည ဗျဟာအေြခခြဖင နမပါ/ အာနညသည လမအစအဖမျာအတက လမဖလေရဝနေဆာငမမျာြဖညဆညေနပါသည။

ြမနမာနငင အမျ သမေရရာ အမျ သာအဆငေကာမတ (MNCWA) အေန ြဖငလည အမျ သမမျာဘဝ အဆငအတနြမငမာေရအတက အမျ သာအဆင နည ဗျဟာအစအစဉ (၂၀၁၃-၂၀၂၂) က “ြပညေထာငစသမမတ ြမနမာနငငအစရ၏ ပပေထာကခမြဖင ြမနမာနငငရ အမျ သမမျာအာလ လပကငခငအာဏာအပနငြခင၊ ၎ငတသ၏ အခငအေရမျာ အြပညအဝရရခစာနငရနနင အမျ သမမျာဘဝအဆငအတန ြမငမာေရ၊ ကျာ/ မ တနတညေရ၊ အမျ သမအခငအေရမျာ နာလညသေဘာ ေပါကေရ တသအတကေဆာငရကနငသညစနစမျာ၊ ဖစည ပမျာနင လပထလပနည မျာ ေဖာေဆာငြခင” ဆသည ရညမနချကြဖင ြပငဆငေဆာငရကေနပါ သည။ အစအစဉ၏ ဆကနယသည ဦစာေပဧရယာတစဆယနစခတင အမျ သမမျာနင အသကေမ ဝမေကျာင၊ အမျ သမပညာေရနင ေလကျငသငကကာေရ၊ အမျ သမမျာနင ကျနမာ ေရ၊ အမျ သမမျာနင စပာေရ၊ အမျ သမမျာနင သဘာဝပတဝနကျင စသညတသ ပါဝငပါသည။

(၅.၈) သေဆငသည ေမဘာဘဏ၏ ေဘေငလခခေရ မဝါဒမျာ ခခငသသပချေ

အဆြပ NEP အေနြဖင ေအာကပါကမဘာဘဏမဝါဒမျာနင သကဆငအကကဝင ပါသည။ သဘာဝပတဝနကျငဆငရာအကြဖတချက (OP 4.01)၊ သဘာဝအသကအခမ (OP 4.04)၊ ရပပငဆငရာယဉေကျမ အရငအြမစမျာ (OP 4.11)၊ ဆနဒအေလျာက မဟတေသာ ေရေေြပာငေနရာချထာြခင (OP 4.14) နင ေဒသခတငရငသာြပညသမျာ


47

(OP 4.10) တသြဖစကကပါသည။ ကမဘာဘဏသည NEP စမကနအာ OP/BP 4.01အရ အမျ အစာ B အြဖစ သတမတပါသည။ ပပကညမည စမကနလပငနခအမျ အစာ၏ ေဘကငလခခေရဆငရာသကေရာကမမျာ တညေနရာအလက အေသစတြဖစသြဖင အချ သာ နဂမလအတငြပနမြဖစနငေသာလည စမကနအေကာငအထညေဖာ ကာလ အတငသကေရာကမမျာက အနညဆြဖစေစရနနင ေလျာချနငရန သကေရာကမ ေလျာနည ေရ အစအစဉမျာက ပစချေဆာငရကနငပါသည။(အေသ စတအချကအလက မျာအတက ဇယာ ၅.၂ အာ ကကညပါ) ဤ ESMF ပါ သကေရာကမေလျာနည ေရ အစအစဉမျာအြပင စမကနလပငနခမျာ၏ အေကာငအထညေဖာမေကကာင သသာ ထငရာသညသဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ ဆကျ သကေရာကမမျာက တာဆ နငရန စစေဆစစစေရလပငနစဉမျာလညပါဝငပါသည။ ဤစမကနတင အမျ သာလျပစစဓါတအာေပေရအစအစဉ အေကာငအထည ေဖာရန အဖအစည ဆငရာ လပငနစမရညခငမာ အာေကာငေစြခငနင လျပစစ ဓါတအာေပေရ (အပင-၃) နင ဆကနယသည မဝါဒနင စည ကမမေဘာငမျာ တတကေကာငမနေစရန နည ပညာပပမစသညတသပါဝငပါသည။ အဆပါနည ပညာ ပပ မမျာအေနြဖင ဆရာသည ေဘကငလခခေရဆငရာ တကရကအကျ သကေရာက မမျာ ရမညမဟတသလ နညပညာဆငရာ (သသ) အငဂျငနယာပငဆငရာ ဒဇငပစမျာ အဖပသတြခင (သသ) ရပပငဆငရာအေြခခအေဆာကအအ တညေဆာက ေရအတက ြပငဆငေရရလဒမျာ (သသ) ရပပငဆငရာသသာထငရာသည သကေရာကမ အလာ အလာရေသာ အြခာလပေဆာငမမျာ စသညတသက ြဖစေစမညမဟတပါ။ သသရာတင မဝါဒမျာနငပတသက၍ အကကေပေဆာငရကမမျာအေနြဖင ကမဘာဘဏ၏ ေဘကင လခခေရမဝါဒမျာနင ဆကနယေသာသဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ ရေထာငမျာနင ပကသက၍ အကျ ဆကမျာရနငေသာလည မဝါဒဆငရာ အကကေပေဆာငရကမမျာတင သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ ဦတညချကမျာ ေပါငစပေဆာငရကရန အခင အလမြဖညဆည ထာပါသည။ ေဘကငလခခေရဆငရာ အကျ ဆကမျာရသည ကမဘာ ဘဏမ ေငေကကပပေသာ နည ပညာ အေထာကအကလပငနမျာအေနြဖင ကမဘာဘဏမ ေငေကကပပေသာ စမကနလပငနမျာနင ကမဘာဘဏမ စမခနခသည ရနပေငမျာနင ပတသက၍ နည ပညာအကအည ဆငရာ ေဘကငလခခေရမဝါဒမျာအတက ကကတင လမညနချကမျာအာ လကနာ၍ ကမဘာဘဏ၏ေဘကငလခခေရမဝါဒမျာနင ကကည စာ အကကေပဝနေဆာငမမျာ က ြဖညဆည ပါမည။ ထသအြပင စမကနအပင (၃) သည သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာကစစရပမျာနင စပလျဉ၍ အေကာငအထညေဖာေရ အဖအစညမျာအတက လပငနစမရည ြမငတငြခငမျာကလည ြဖညဆညသာ ပါမည။


48

ဇယာ ၅.၂ NEP စမေနအတေ ေမဘာဘဏ၏ ေဘေငလခခေရဆငရာ ဆနစစ အေြဖတြခင

ေဘကငလခခေရ မဝါဒ

သကဆင ြခင ရ/မရ

ရငလငချက

သဘာဝ ပတဝနကျင ဆငရာ ဆနစစမ

ရ

ဤစမကနအေနြဖင ဓာတအာခရမျာ ( လကရ ဓာတအာခရမျာ တချ ြခငနင အသစတညေဆာကြခင) MV/LV ထရနစေဖာမာမျာ MVနင LVလငမျာ၊

အမေထာငစလငချတဆကမမျာ၊ မတာမျာ အပါအဝင ပစစညကရယာမျာ၊ ဆလာ PV စနစမျာ၊ အေသစာ ေရအာလျပစစ၊ ေလ ၊ဒဇယ နင hybrid နစမျ သ စနစမျာအပါအဝင ပငမဓာတအာလငြပငပစနစမျာ စသည တသ ဝယယမမျာမ တစဆင ပငမဓာတအာလင အဆငဆင ေဆာငရကြခငတင သသာစာ

ရငနြမပနမညြဖစသည။ မဟာဓာတအာလင တချ ြခငအတက သဘာဝပတဝနကျင သကေရာကမမျာသည ဓာတအာခရမျာရ လပငနမျာနင ဓာတအာလငမျာ တပဆငြခင စသညတသနင ဆကနယ ပါသည။( ဥပမာ ၎ငတသတင ေဆာကလပေရလပငနမျာ၊ ပစစညကရယာအေဟာငမျာ

အြခာစနပစပစစညမျာအတက ေဘကငလခခေသာ စနပစမမျာ လအပပါသည)။ အဆပါ ဓာတအာခရမျာမာ ေသငယဖပ သကေရာကမမျာမာလည အကနအသတြဖငသာ ရမညဟေမျာမနပါသည။ မဟာ ဓာတအာလင ြပငပစနစရငနြမပနမမျာတင ဒဇယမစက

မျာ ေလအာလျပစစတာဘငမျာ၊ (၁)မဂါဝပထက မေကျာ သည အေသစာေရအာလျပစစစနစမျာ စသညတသပါဝငပါ သည။ ေလာငစာဆအသြပမနင ေရ/စမေချာငမျာတင တာဘငတပဆငမမျာနင ဆကနယသည သကေရာကမ အလာအလာမျာအတက သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ ထန ချပေရ အစအစဉမျာ လအပေသာလည

ရငနြမပနမမျာ အေနြဖင ေကျရာအဆင


49




စမချကမျာထက ေကျာလန မညမဟတ (မအရ ၁ မဂါဝပထက ေလျာနည)ဘ သကေရာက မ အလာအလာမျာမာလည အကနအသတြဖငသာ ရပါ

သည။ အဆပါယဆချကြဖင ဤစမကနအာ OP 4.01 အရ အမျ အစာ B အြဖစ သတမတြခငြဖစပါသည။ ဤESMF အေနြဖင(သသာထငရာသည သကေရာကမမျာအာ ေရာငလ နငရနနင) အထကေဖာြပပါ အကနအသတအတင အတာ မျာသသ ရငနြမပနမမျာ စစေဆစစစြခငမျာက

ြဖညဆည ေပပါသည။ မညသသပငြဖစေစ အမျ အစာ B အတက စနေခဝမမျာ ရနငသည တမျ တညေသာ စမကန အမျ အစာမာ မဟာ ဓာတအာလငြပငပ အေသစာေရအာလျပစစစနစမျာ ြဖစ နငပါသည။ သသေသာ အဆပါ စနစမျာမာ ၁ မဂါဝပ ေအာက တငသာရမည ြဖစြခငေကကာင သသာသည ေရေလာငကန

(သသ) ေြမယာ ယတညေဆာကြခငအာ လအပမည မဟတ စနစမျာအာ အြခာအမျ အစာအြဖစ ခြခာသတမတရန လအပမည မဟတဟ ယဆပါသည။ ဤစမကနအေနြဖင စမကနလပငနခမျာ အေကာငအထည ေဖာေဆာငရကြခငနငပတသတ၍ စစေဆစစစြခင၊ အက ြဖတြခင၊ အစအစဉေရဆြခင၊

ေလလာေစာငကကညြခင လပငနမျာနင ခငမာအာေကာငသည နညလမမျာနင အတ လပငနစဉ ယနတယာမျာနငအတ ဝနထမမျာ၏ လပငနစမရည ြမငတငြခငမျာအာ အဓကထာ ေဆာငရက ပါမည။ အဆပါလပငနစမရညမျာမာ စမကနလပငနခ မျာအတက ထေရာကသညအဆြပ တငြပချကမျာြပငဆင

ေရနငအတ ေလျာကထာသမျာအာ ပပနငရန လအပပါ သည။ စမကနအေကာငအထညေဖာြခငအဆငတင စမကန လပငနခမျာအတက အတညြပထာသည ေလျာကထာမ မျာအေပဝ အေြခခ၍ စမကနလပငနခ၏ ဒဇငပစလည ပါဝငပါသည။ အဖအစညဆငရာ အစအမမျာ ထေထာင ရနနင

လပငနစမရညြမငတငြခငမျာ ဦစာလအပမ


50




ရေသာေကကာင စမကနလပငနခမျာ နင ပစစညကရယာ ဝယယမအာလက စမကနအေကာငအထညေဖာ ကာလ အတင ဆြဖတမည ြဖစသည။ ဤမေဘာငသည

ေရချယေရ လပငနစဉမျာ၊ ပစစညကရယာဝယယမ အေကာငအထည ေဖာြခငနင စမကနလပငနခမျာ အေကာငအထညေဖာြခင မျာအတက ေထာကပေပပါမည။ ဤမေဘာငတင ြပနလည ေနရာချထာေရ မဝါဒမေဘာငနင ေဒသခတငရငသာ ြပညသမျာ အစအစဉမေဘာငတသ ပါဝငပါသည။ ထသြပင ဤ (ESMF) တင

(အကျ ခစာခငရသမျာနင အလပသမာမျာ၏ ကျနမာေရနင ေဘကငလခခေရ သတမတချကမျာ အပါအဝင)၊ ဓာတအာပသလတြခငနင ြဖနြဖြခငမျာအတက ကမဘာဘဏ၏ သဘာဝပတဝနကျင၊ ကျနမာေရ၊ ေဘကင လခခေရ (EHS)လမညနချကမျာ အေပဝအေြခခ၍ စမကန

အေကာငအထညေဖာကာလအတင လကနာရမည သဘာဝ ပတဝနကျငနင လမေရဆငရာ ကျငဝတမျာ ကျနမာေရနင ေဘကငလခခေရ စသတမတချကမျာစသည လမညန ချကမျာလည ပါဝငပါသည။ တညေနရာအလက အေသစတ သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာစမခနခမ အစအစဉမျာ

(ESMPs) ၊ သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ သကေရာကမ အကြဖတချကမျာ (ESIA)၊ ၎ငတသအာ အေကာငအထည ေဖာြခငနင ေလလာစစေဆြခငမျာအပါအဝင ကမဘာဘဏ၏ ေဘကငလခခေရမဝါဒမျာနင ကကညသည စာရကစာတမ ြပငဆငေဆာငရကြခငနင

အကြဖတြခငမျာအတက လအပချကမျာ ချမတြခင၊ ရငနြမပနမ ရလဒမျာြဖစေစ သည ကနပစစညဝယယြခငမျာ အပါအဝင စမကနလပငန ခမျာ အာလအာ စစေဆစစစရန လမညနချကမျာက လည ဤESMF မ ြဖညဆညေပပါမည။ လအပပါက ESMP တင ေရေေြပာငေနရာချထာေရ လပငနအစအစဉနင

ေဒသခတငရငသာလမျ မျာ စမချကအာ ေအာကတင


51




ေဖာြပထာသညအတင ထညသငပါမည။ လမေရရာ သကေရာကမမျာက ေဆာငရကရန အဆင၂ ဆ ပါဝငသည (PSIA) ြဖင အကြဖတစစေဆခပါသည။ ပထမ

အဆငသည လျပစစဓာတအာအသြပနငမနင ပတသတ၍ လမခခနာလညမရရန (ေကျလက၊ဖမြပေဒသမျာ၊ နမပါ သမျာနင အေရပါမမရသည အမေထာငစမျာအတက ဓာတအာ အသမြပနငရန အခကအခ/ အတာအဆမျာ)၊ လျပစစဓာတအာ အသြပမ၊ ဝနေဆာငမ အရညအေသနင ၂၀၁၄ ခနစ ဧဖပလ ဓာတအာခအသစမျာအာ ေပေဆာင

နငမစသည အချကမျာအာ အဓကထာေဆာငရကပါသည။ PSIA ပထမအဆင အစရငခစာက ၂၀၁၄ ခနစ ဒဇငဘာခတင အဖပသတေဆာငရကခပါသည။ ဒတယအဆငအာ ဇနနဝါရ လတင စတငခပါ သည။ဤ ESMF အတက အချက အလကမျာ ရရရနြဖစသည ကနဦ PSIA အာ သြခာ စာရကစာတမအေနြဖင ရယနငပါသည။ ၎ငသည OP4.01,

OP4.10 နင OP4.12 တသ၏ ရေထာငမေန၍ စမကန သကေရာကမ အလာအလာမျာ နင ေလျာနညေရ အစအစဉ မျာက ဆနစစေလလာထာပါသည။ အေကာငအထညေဖာေရ အဖအစညမျာ စမကနလပငန ခမျာရ ရငနြမပနမနင စမကန အေကာငအထညေဖာမည အြခာအစအဖမျာမာ လတတေလာတင လပငနစမရည

နညပါ/မရြခငေကကာင သတမတထာသည PMO ဝနထမ မျာနင စမကန အေကာငအထညေဖာမည အြခာပဂဂလမျာ အတက ြပညစကျယြပနသည ေဘကငလခခေရလပငန စမရညြမငတငြခင အစအစဉလအပပါသည။ PMO ဝနထမ မျာအေနြဖင ဤESMF ြပငဆငေရတင လပငနခင သငတနရရထာဖပPSIA ဒတယအဆငဆနစစေလလာမ

တစတ တေဒသ နငငတကာနင ေဒသခေဘကငလခခေရ ပညာရငမျာနငအတ အကကြပေဆေနြခငစသည လပငန မျာ ေဆာငရကထာသည အေတအကကရပါသည။ ဤ ESMF တင PMO ဝနထမမျာနငအြခာစမကန ေဆာငရကသမျာ အတက သငတန အစအစဉတစခ ပါဝငဖပ စမကနနင ESMF

အေကာငအထညေဖာေရကာလအေတာအတင PMC မျာ


52




အာ ကညရန နညပညာဆငရာ အကအညမျာလည ပါဝငပါသည။ ESE၊ MESC နင YESC တသက အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရကလျကရေသာ စမကနမျာအြပင စမကနက ေငေကက ပပေပမည စမကနလပငနခမျာ၏ ရငနြမပနမ တစစတတစပငအာ ပဂဂလက ရငနြမပနသမျာ / လပငန လပကငသမျာနင ေဒသတင လထမျာက အေကာငအထည ေဖာေဆာငရကရန ေမျာမနထာပါသည။ ESMF တင စစေဆြခင၊ သကေရာကမ ဆနစစချကမျာ၊ စမကန

ေရဆြခင၊ အေကာငအထညေဖာေဆာငရကမနင ေစာငကကည ြခငအစရသည အေကာငအထညေဖာေဆာငေရ အဖမျာအာ ခြခာေပသည လပငနစဉမျာ ထညသငပါမည။ ပငမ စမကနသည ကနစညမျာ ဝယယြခငအတကသာ ေငေကက ေထာကပမည ြဖစသြဖင ရနငသလ ဤ

ရငနြမပနမမျာအာ ရငနြမပနသမျာနင ေဒသတင လထမျာထမ ေငေကက ေထာကပမြဖင နငတနငမညဟ ESMF လပငနစဉမျာက မတယပါသည။ ပဂဂလက အဖမျာက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကေသာ စမကနလပငနခမျာ အပါအဝင စမကန ေငေကကေထာကပေပသည လပေဆာငချကမျာ

အာလသည ကမဘာဘဏ၏ ေဘကငေရ မဝါဒမျာနင ဤ ESMF တသနင ကကညေနရပါမည။8

အသကအခမမျာ OP/BP 4.04

ရ

သဘာဝအသကအခမေနရာမျာအေပဝ သသာသည သက ေရာကမမျာ ရမညမဟတဟ ေမျာမနထာပါသည။ သသေသာ အေသစတစမကန လပငနခမျာနင ၎ငတသ၏ တညေနရာ မျာက မသတမတရေသေသာေကကာင အေကာငအထညေဖာ ကာလအတင အေသစတသကေရာကမမျာအတက ေသချာ မရေစရန ထပေဆာင သတငအချကအလကမျာ လအပ

8Diversion of safeguard responsibilities to investors under the World Bank’s Operational Policy on (OP 4.03) is not

foreseen as the capacity concerning safeguards is not expected to be in place. Should this change during project implementation the ESMF may be revised in agreement between the World Bank and GoM.


53




နငပါသည။ ဤ ESMF အေနြဖင သဘာဝအသကအခမမျာ ဆငရာကစစရပမျာ ရ/မရ၊ အကယ၍သကေရာကမ၏ ကက မာ/ ြပငထနမ ပမာဏမသရရပါက မညသည

သဘာဝပတဝန ကျငဆငရာ တငတာမကရယာမျာ လအပမည စသညြဖင ဆြဖတနငရန အေသစတစစေဆစစစေရ သတမတချက မျာက ြဖညဆညထာပါသည။ အကယ၍ သကေရာကမ မျာသည သသာကက မာသညဟ ယဆရပါက အဆပါ စမကန လပငနခအာ စမကနမ ေငေကကပပမညမဟတပါ။

သစေတာမျာ OP/BP 4.36

မရ

စမကနအေနြဖင သစေတာမျာ၏ ကျနမာေရနင အရည အေသက ၎ငသစေတာမျာအေပဝ မခေနသမျာ၏ အခင အေရဖဖဖမ၊ ၎ငသစေတာမျာအေပဝ မခမပမာဏ၊ ဆကစပ မ စသညတသက ၎ငသကေရာကမရမညဟ ေမျာမနထာြခင မရသလ သဘာဝသစေတာမျာ (သသ)

စကခငမျာ စမ ခနခြခင၊ ကာကယြခင၊ အသြပြခငမျာတင အေြပာငအလ တစစတစရာ ေပဝေပါကရန ရညရယထာြခင မရေသာေကကာင ဤ မဝါဒမာ သကဆငမညမဟတပါ။ ဤတင သစေတာမျာ၏ ကျနမာေရနင အရညအေသေပဝ သကေရာကမမျာ ေရာငရာနငရန ရငနြမပနမမျာအာ စစေဆ စစစြခင

မျာက ြဖညဆညထာပါသည။

ပမာစမခနခမ OP 4.09

မရ ဓာတအာပသလတေရလငမျာ ထနသမေစာငေရာကရာတင ပသတေဆမျာ ပါဝငမမျ ြမနမာနငငတင ေဆာငရကြခင

မရေသာေကကာင ဤ မဝါဒမာ သကဆငြခငမရပါ။

ယဉေကျမဆငရာ ရပဝတလအရငအြမစ မျာ OP/BP 4.11

ရ

စမေနရငနြမပနမ အေသစတမျာ မသရရေသေသာ ေကောင ယဉေေျမဆငရာ ရပဝတထအရငအြမစမျာ တညရ မအတေ မနဆလျာထာရန မြဖစနငပါ။ ဤ ESMF တင

စမေန အေောငအထညေဖာောလအတင ရငနြမပနမ


54




မျာအာ စစေဆရနနင လအပပါေ (သဘာဝပတဝနေျင ဆငရာအေြဖတချေနင ESMF တစစတတစပငအြဖစ လ အပချေအပါအဝင) ယဉေေျမဆငရာ ရပဝတတအရငအြမစ

မျာအေပဒ သေေရာေမမျာေ ေရာငရာရန ြဖညဆည ထာပါသည။

ေဒသခတငရင သာ ြပညသမျာ OP/BP 4.10

ရ

စမကနအာ နငငအနသေဆာငရကမညြဖစဖပ OP 4.10 အရ အကက ဝငသည တငရငသာလနညစမျာရရာ ေဒသမျာ အပါအဝင ြပညနယ/တငေဒသကကမျာအာလ

ပါဝငပါသည။ ြမနမာနငငရ လနညစ တငရငသာမျာသည အဓကအာြဖင (သသနမဟတ) ြပညနယ (၇)ခ (ကယာ၊ ကရင၊ ကချင၊ ချင၊ မန၊ ရခင၊ ရမ)တင ေနထငကကပါသည။ တငရငသာ လနညစမျာအေနြဖင စမကန လပငနမျာမ အကျ ေကျဇ မျာ ရရပါမည။ သသရာတင ဤစမကနအရ တငရငသာ လနညစမျာအေနြဖင သငေတာသည

အကျ ေကျဇရရ သကသသ စမကနေဆာငရကြခငနင ပတသတ၍ စနေခဝမ မျာလညရေနပါသည။ ပဋပကခ ြဖစပာေနသည (သသ) ြဖစပာ ထာဖပ တငရငသာလ နညစအဖအစညမျာမ အဖပငလမ ေရရာဝနေဆာငမနင ရပရာ အေြခခအေဆာကအအမျာ ြဖည ဆညထာသည ေဒသမျာတင ဓာတအာြဖနြဖေရလင လပငနမျာ

ပငမဓာတအာလငြပငပ ဓာတအာြဖညဆည ေရရငနြမပနမျာတင စနေခဝမမျာရေနဖပ ၎ငတသအာ ေြဖ ရငရန ေကာငမနေသာ အကကြပေဆေနြခငနင စမကန စမခနခမ နညလမမျာ လအပပါသည။ စမကနြပငဆငေရ ကာလအတင စမကနအေသစတ တညေနရာမျာက သတ မတနငမည မဟတေသာေကကာင

ESMF တင တညေနရာ အေသစတ လမေရရာအကြဖတချကနင အကကြပေဆေန ြခင လအပချကမျာ တငရငသာလနညစမျာနင ပတ သကသည ကစစရပမျာက ေြဖရငရန တညေနရာအေသစတ IPPS ြပငဆငေဆာငရကြခငအပါအဝင စမကနလပငန ခမျာအတက စစေဆစစစြခငနင အစအစဉေရဆြခင


55




လပငနမျာအတကလမညနကကကကပရန ေဒသခတငရငသာ ြပညသမျာ အစအစဉ မေဘာငပါဝငပါသည။ ကမဘာဘဏ မ ေငေကကပပသည ြမနမာလျပစစဓာတအာစမကနမ ပပ

ေဆာငရကေနသည မနြပညနယရ သထ ဓာတအာေပစကရ အနနာရ ေကျရာမျာသည NEP စမကနအရ ဓာတအာ ေပစကရအဆငြမငတငဖပသညနင တဖပငနက(အချနဇယာ အရ ၂၀၁၇ခနစ) ဓာတအာြဖညဆညေရအတက ဦစာေပ ေနရာမျာြဖစပါသည။ သထနငအြခာ တငရငသာလနညစ မျာရရာ ေဒသမျာရ စမကနလပငနခမျာအတက ေဒသခ

တငရငသာြပညသမျာ စမကန အေကာငအထည ေဖာစဉ အေတာအတင ရငနြမပနမ အဆြပတငြပချကမျာြဖင တညေနရာ အေသစတ အချကအလကမျာရရလာသညနင တဖပငနက ြပငဆငေဆာငရကရပါမည။ စမကနသကေရာကမ အလာအလာမျာနင အနတရာယမျာ၊ ဓာတအာအသြပနငမ ဓာတအာခေပေဆာငနငမ၊ အာ

နညချကမျာ၊ နမပါမ ၊ကျာ/မ၊ ကနထတလပမဆငရာ အသြပမ၊ လျပစစဓာတအာနင ကစစရပမျာအာ အကြဖတ စစေဆရန စမကနြပငဆငေရကာလအတင နမပါမနင လမေရရာသကေရာကမ အကြဖတချကက ေဆာငရကခ ပါသည။ PSIA တင OP 4.10 နင OP 4.01 မျာ၏ လမေရရာ အကြဖတြခင လအပချကမျာပါဝငခဖပ တငရငသာ

လနညစမျာနင ပတသတသည ကစစရပမျာအာ ေြဖရငနင ရန စမကနမျာ၊ ESMFနင IPPF မျာအတက အချက အလကမျာပပနငခပါသည။ ြမနမာလျပစစဓာတအာစမကန မ ပပေဆာငရကသည သထ ဓာတအာေပစကရ အနအနာရ ေကျရာမျာနင သထခရငတသသည PSIAတင အကက ဝငပါသည။

တငရငသာ လနညစအဖအစညမျာ အပါအဝင လမ အဖအစညမျာြဖင ချငြပညနယနင ရမြပညနယမျာရ သတမတထာသည ေကျရာမျာတင အကကြပ ေဆေနပ မျာကလညေဆာငရကခပါသည။ ဤESMFအတက အချက အလကမျာ ပပသည ကနဦ PSIA အာ သြခာစာတမ အြဖစရယနငပါသည။


56




ဆနဒအေလျာက မဟတေသာ ေရေေြပာငေနရာ

ချထာြခင OP/BP 4.12

ရ

အေသစတစမကနရငနြမပနမမျာအာ အကြဖတချက မျာအရ မသရေသာေကကာင အချ ေသာစမကနလပငနခ မျာအေနြဖင ေြမယာသမယြခင(သသ) အြခာပငဆငမ

ပစစညမျာဆရြခင စသည ဆနဒအေလျာကမဟတေသာ ေရေေြပာငေနရာချထာြခငမျာ ပါဝငြခငရ/မရ မနဆ လျာထာရန မြဖစနငပါ။ စမကနအေနြဖင လကရ ဗသအာလတ (MV) ဓာတအာခရမျာတချ ြခငနင (MV) ဓာတအာခရအသစမျာ တညေဆာကြခင (ii)MV လငမျာ၊ ဗသအာနမ (LV) လငမျာနငMV/LV ထရနစေဖာမာစကမျာ

တညေဆာကြခငအပါအဝင ဓာတအာြဖနြဖေရ ကနယက မျာအတက ေငေကကပပပါသည။ အဆပါ ရငနြမပနမမျာ အေနြဖင ေြမယာသမယြခင (သသ) ပငဆငမ ပစစညမျာ ဆရြခငစသညတသက ေရာငရာနငရနအတက အေသစတ တညေနရာအရ အနညဆေသာေြခရာလကရာ (footprint) ၊ အတငအတာတစခအထ ြပငလယေြပာငလယမ၊ ေယဘယျ

အာြဖင လကရတရာဝငလမေကကာငမျာအတင ေဆာင ရကမမျာရပါသည။ သသေသာPSIA အရ စမကနမ ေငေကက ပပသညဓာတအာြဖနြဖေရစနစမျာအတက လအပေသာ (သသ) ဓာတအာခရအသစမျာအတက ေငေကက ပပရသည ကစစရပမျာတင အချ ေသာ စမကနလပငနခမျာ အတက ေြမယာသမယြခင (သသ) ပငဆငမ ပစစညဆရမအချ က

ေဆာငရကရန လအပနငပါသည။ ပငမဓာတအာလငြပငပ စနစမျာ (minihydro system) အေနြဖငလည အေသအဖ ေြမယာသမယမသကေရာကမမျာ ရနငပါသည။ ေကျရာ သမဝါယမမျာနင အြခာပဂဂလကအဖအစညမျာမ ေဆာင ရကသည ေကျလကဓာတအာေပေရ အေြခခအေဆာက အအမျာတင ပငဆငမ ပစစညဆရမ (သသ) ဆနဒအေလျာက

ေြမလဒါနမမျာအတက ေကျရာအေြခခေယဘယျ အစအစဉ မျာက PSIA မအကြဖတေလလာခပါသည။ ဆနဒအေလျာက မဟတေသာ ေနရာချထာြခငနငပတသတသည စမကန လပငနခမျာအတက စစေဆစစစြခငနင အစအစဉေရဆ ြခင လပငနစဉဆငရာလမညနချကမျာနင ဆနဒအေလျာက ေြမယာလဒါနြခငအတက သဘာတညချက (protocol)

မျာပါဝငနငရန ေရေေြပာငေနရာချထာေရ မဝါဒမေဘာင


57




အာ ESMF တစစတတစပငအြဖစ ြပငဆငေဆာငရက ထာပါသည။

ဆညမျာေဘကင လခခေရ OP/BP 4.37

ရ

စမကနလပငနမျာတင စမရည (1) MW ေအာက စမရညရသည micro/mini အေသစာေရအာလျပစစ တပဆငမ လပငနမျာ ပါဝငပါသည။ ၎ငတသမာ ေသငယသည စမကနမျာြဖစ၍ ပမန အာြဖင ဆညတညေဆာကရြခငမျ မလအပေသာလည ေရဝငေရာကမ မတငမ ထနသမထာသည တမမျာ (သသ)

ဓာတအာလငြပငပစနစ တာဘငမျာ (သသ) အြခာေသငယသည ေရသေလာငမ ဖစညပမျာ စသညတသမာ ေဆာငရကရန ြဖစနငေချရ၍ ဤမဝါဒအရ ေသငယေသာဆညမျာအြဖစ သတမတနငဖပ သကဆငအကက ဝငပါသည။ ၎ငေသငယသည ဆညမျာ၊ တညေဆာကမမျာ၊ ဓာတအာလငြပငပ ေရအာလျပစစ

စမကနခမျာတင တညရပါက OP 4.37 အရ သတမတသညအတင ေကာငမနသည အငဂျငနယာ ဒဇငပစလအပမာြဖစဖပ ေဘကင လခခေရကစစရပမျာနင ြဖစနငေြခရေသာ အနတရာယမျာ (အကယ၍ တစတရာရပါက) အာ သကဆငရာ ESIA/ESMP စညမျဉမျာမ တစဆင OP4.01၏ ေဘကငလခခေရဆငရာ လအပချကမျာအရ

စမခနခအကြဖတစစေဆရမည။ OP 4.37 အရ သတမတသည ကက မာေသာဆညမျာ အေနြဖင NEP မ ေမျာမနထာသည ဓာတအာလငြပငပ ေရအာလျပစစစမကန လပငနခမျာ၏ အတငအတာပမာဏ၏ ြပငပတင ရပါသည။ (ပျမမျ 1MW ေအာက စမကနခ တစခလျင USD 40000-50000 ခန)

ထသေကကာင အဆပါ စမကနမျာအာ အကြဖတသသပရန အေကာငအထညေဖာေရ အဖအစညမျာတင လေလာကေသာ စမရညမရပါ။ သသြဖစပါ၍ စမကနအရ ဆညကကမျာက လကခစဉစာြခင ြပမညမဟတသလ ၁၀ မတာနင အတကေရ ကျဆငမ/ အြမငရေသာဆည/ တည ေဆာကမမျာက စမကနရပေငအတက လကခစဉစာမည


58




မဟတပါ။

အြပညြပညဆငရာ ေရလမေကကာငမျာ

ရ စမကနမျာ

OP/BP 7.50

မရ

စမကနေဆာငရကမမျာမာ သဘာဝအာြဖင ေသငယ၍ ေြမြပငေရမျာသသ စနထတြခင (သသ) ေရေြမာငသယြခငမျာ

ြဖစေပဝေစမညဟ ေမျာမနထာြခငမရပါ။ ထသြပငအေအ ေပြခင (သသ) အြခာ ရညရယချကမျာအတက သသာသည ေြမြပငေရ surface water အသြပြခငမျ ရမည မဟတ၍ အြပညြပညဆငရာ ေရလမေကကာငမျာအေပဝ သကေရာက မရမည မဟတပါ။

အြငငပာ ဧရယာ

မျာရ စမကနမျာ

OP/BP 7.60

မရ

စမကနေဆာငရကမမျာမာ OP 7.60 အရ သတမတထာ

သည အြငငပာဧရယာမျာတင မပါဝငဘ ြမနမာနငင၏ နယနမတ အတငတငသာ အြပညအဝ ေဆာငရကမည ြဖစပါသည။

(၆) သဘာဝပတဝနေျငနင လမေရရာ စမခနခမ မေဘာငနည လမ

(၆.၁) မေဘာင နည လမ ဤအဆငတင ပငမဓာတအာတချြခငနင ပငမဓာတအာလင ြပငပလျပစစ ဓာတအာြဖညဆည ြခငမျာ၏ အေသစတအေြခခအေဆာကအအမျာနင တညေနရာ မျာသတမတြခငမြပရေသသလ အေကာငအထညေဖာမည အေသစတစမကနလပငန ခမျာကလည မသရရေသေသာေကကာင စမကန၏သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ အကျ သကေရာကမမျာနင အနတရာယမျာအာ အကြဖတစစေဆနငရန မေဘာင နည လမက အသြပခပါသည။ ဤ သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာစမခနခမ မေဘာင (ESMF)အေနြဖင စမကနအစတအပငမျာနင စမကနလပငနခမျာအာလ အတက ေယဘယျမဝါဒမျာ၊ လမညနချကမျာ၊ သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ သကေရာကမမျာအာ တာဆရန (သသ) အနည ဆအဆငသသ ေလျာချရန လပငနစဉမျာ စသညတသအာြဖညဆည ပါမည။

ဤ ESMF ၏ ဦတညချေမျာမာ ေအာေပါအတငြဖစသည။


59

အလာအလာရေသာ သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာကစစရပမျာ -အထသြဖင အဆြပစမကနမ တကရကအကျ ခစာရသမျာနင သကေရာကခရသမျာစသည အချကမျာအာ ထညသငစဉစာ၍ စမကနလပငနခမျာ (ဓာတအာြဖနြဖေရ လငမျာ၊ ဓာတအာခရမျာ၊ ဆလာြပာမျာ mini-grids)နင နည ပညာအကအည မျာ အာနညစနစ ချမတေဆာငရကြခင။

အေသစတစမကန၏စမကနလပငနခမျာ အေကာငအထညေဖာမည ေဒသမျာ တင အထငအရာရသည တမထြခာသည လမယဉေကျမဆငရာနင သဘာဝ ပတဝနကျငဆငရာအေြခအေနမျာအာ ထညသငစဉစာ၍ စမကနလပငနခ မျာနင နည ပညာဆငရာ အကအညမျာအာ ပစချမတြခင။

လမခခသဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာစမခနခမကရယာမျာ၏ တစတတပင အြဖစ တညေဆာကေရနင လပငနေဆာငရကြခငအဆငမျာ အေတာအတငရ စမကနလပငနခမျာ၏ အလာအလာရေသာ သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ သကေရာကမမျာအာ စမကနဆငရာနည စနစမျာ ချမတြခငနင ပစေရဆြခင ကာလအတင ခြခာသတမတြခငနင သငေတာေသာ ေလျာနည / ပမေကာငမန ေစသည အစအစဉမျာအာ တပဆငအသြပြခငနင ေစာငကကညစစေဆေရ အစအစဉမျာ ြပငဆငေဆာငရကြခင။

သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ စမခနခမနညလမမျာြဖစသည သဘာဝ ပတဝနကျငနင လမေရရာသကေရာကမ အကြဖတချက (ESIA)၊ သဘာဝ ပတဝနကျငနင လမေရရာစမခနခမ အစအစဉမျာ(ESMP)၊ ေရေေြပာငေနရာ ချထာေရ လပငနအစအစဉ (RAPs)၊ ေဒသခတငရငသာြပညသမျာအစအစဉ (IPP) နင သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ ကျငဝတစညကမမျာ (ECoP) အစရသည မျာက ေသချာစာ ြပငဆင၍ လကနာေဆာငရကြခင၊ နင

စမကနေဆာငရကမမျာသည သကဆငရာ ကမဘာဘဏ ေဘကငလခခေရ မဝါဒ မျာ၊ နငင၏ အမျ သာစညမျဉစညကမမျာနင ကကညမရြခင။ ြမနမာနငင၏ ဥပေဒြပဌာနြခငဆငရာမေဘာငအာ စမကနသကတမကာလအတင တတကမ ရေရ ဆကလကေဆာငရကမဟေမျာမနြခငေကကာင နငင၏ အမျ သာစည မျဉ စည ကမမျာနင ကမဘာဘဏ၏ ေဘကငလခခေရမဝါဒမျာအကကာ ကာဟချက အလာအလာမျာက ြဖညဆညရန သငေတာေသာ ကာဟချကဆငရာ ဆနစစ ေလလာမမျာက ေဆာငရကပါမည။

စမကနအရ အေကာငအထညေဖာေရ အဖအစည (၂) ခြဖစသည MoEE နင DRD တသသည ၎ငတသ၏ သကဆငရာ PMOမျာမတစဆင စမကနလပငနခမျာ၊ ၎ငတသ၏ လ ေလာကမရေသာ သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာလပေဆာငချကမျာနငပတသတ၍


60

ခြခာသတမတြခင စစစေလလာြခငမျာက တာဝနယေဆာငရကရပါမည။ အထသြဖင PMO မျာသည စမကနလပငနခ ေဖာြပချကမျာက ြပငဆငေဆာငရကြခင (အခန ၅ တင ကကညပါ)၊ သဘာဝပတဝနကျင/ လမေရရာ စစစေလလာြခင ေဆာငရကြခငနင ေနာကဆကတ သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ စမခနခမ ကရယာမျာ (ESIA ၊ESMP၊ RAP၊ IPP) အတက လအပချကမျာက အကြဖတစစေဆြခင စသညတသက ေဆာငရကရပါမည။ ေယဘယျအာြဖင စမကနလပငနခတခစအတက PMO မျာမေဆာငရကရမည သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာကကပမမမျာတင (I)စမကနလပငနခေဖာြပချက(II) စမကနလပငနခ လမမသကေရာကမည ဧရယာခြခာသတမတြခင(III) သဘာဝ ပတဝနကျငနင လမေရရာ အေြခခချမတ၍ ယငနငဆနကျင/ေကျာလနေသာ အဆြပစမကနလပငနခ၏ သကေရာကမမျာက အကြဖတြခင(IV)တညေဆာကေရ ကာလနင လပငနေဆာငရကမကာလ (၂)မျ လတင စမကနလပငနခ၏ သဘာဝ ပတဝနကျငနင လမေရရာ သကေရာကမမျာနငအနတရာယမျာက စစေဆအကြဖတြခင (V) ေဆာငရကနငပါက အမျာြပညသ အကကြပေဆေနပမျာေဆာငရကြခင၊ အသေပ ေကကြငာြခင၊ (VI)သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ ကျငဝတစညကမမျာ (ECOP)နင/သသ ေလျာနည ေရအစအစဉမျာ သတမတ/အသြပြခင 9 နင အေကာငအထညေဖာေရအစ အစဉမျာ၊ ေလလာစစေဆေရ လအပချကမျာ၊ ဘတဂျတေရရာနင နစနာမမျာ ေြဖရင ေဆာငရကေရလပငနစဉမျာအပါအဝင သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ စမခနခမ အစအစဉ (ESMP၊ RAP၊ IPPမျာအာ လအပသလ )မျာ စစဉေဆာငရကြခင စသညတသ ပါဝငပါသည။ ဤESMF တင အဆပါလပငနမျာ တခချငစအတက ေဆာငရကရမည အေသစတလမညနချကမျာက တငြပထာပါသည။ စမကနနင ဤ ESMF မျာအေနြဖင ေဒသခြပညသမျာ၊ အြခာသကဆငရာ Stakeholders မျာပါဝင၍ အကကြပေဆေနြခငလပငနစဉတရပအာ ပပကညပါမည။ ၎ငအေနြဖင စမကန၏ သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာရေထာငမျာနင ပတသတ သည အချကအလကမျာအာ အမျာြပညသမသရေလလာနငြခငြဖင ဆြဖတေဆာငရက ြခင၊ စမကနလပငနခမျာ ြပငဆငေဆာငရကရာတင ေဒသခရပရာြပညသမျာ ပါဝင ေဆာငရကြခငနင သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ အကြဖတချက၊ ဆနဒအေလျာကမဟတ သည ေရေေြပာငေနရာချထာြခငနင ေဒသခတငရငသာြပညသမျာ (အေသစတအာ အခန(၁)တငကကညပါ။) စသညတသအပါအဝင ကမဘာဘဏ၏ ေဘကငလခခေရမဝါဒ

9 Environmental and Social Codes of Practice for each type of subproject (see Annexes 15 to 17) have been

prepared to manage minor environmental negative impacts associated with NEP subprojects. The ESCoP sets out measures to be taken to avoid or mitigate environmental and social impacts during planning, preparation, construction and operation. The ESCoP will be incorporated into bidding documents and/or contracts.


61

မျာတင ေဖာြပပါဝငသည ၎ငတသ၏ ေဘကငလခခေရဆငရာ ကရယာမျာ(လအပပါက) စသညတသနငပတသတ၍ပပကညပါမည။

(၇.၁) မဟာဓာတအာလင ချထငြခင

(၇.၁.၁) လေရ MV ဓာတအာခရမျာ တချြခငနင MV (33/11KV) ဓာတအာခရမျာ တညေဆာေြခင

စမေနအေနြဖင လေရMVဓာတအာခရ တချြခငနငMV ဓာတအာခရအသစမျာ တညေဆာေရာတင အသြပရမည ေရယာမျာအတေ ဘဏဍာေရရာမျာ ပပပါမည။ ထဓေနာေ အဆပါ ဓာတအာခရမျာမ ဓာတအာြဖနြဖေရလငမျာ တပဆင၍ ပငမ ဓာတအာလငစနစသဓ (ဓာတအာြဖနြဖေရလင အေြခခအေဆာေအအမ ဗဓအာ ေြပာငစေ၊ ထဓေနာေ အမေထာငစမျာသဓ စသညနညလမမ တဆင) ချတဆေနင ပါမည။ လေရ ဓာတအာခရမျာ တချြခငအာ-(I)သေဆငရာ ဗဓအာေြပာငစေမျာ ထပေဆာငတပဆငြခင(ဥပမာ - 10MVA စမရညရသည 33/11KVဓာတအာခရတင 10MVAဗဓအာေြပာငစေ ထပေဆာင တပဆငြခင)(II)ဓာတအာခရတချြခငဆငရာ ောေယေရစနစမျာ ြဖညဆညြခင (ဥပမာ- 20MVA စမရညရသ(၇) စမေန လပငနခမျာအတေ ေယဘယျ အေြခခအေဆာေအအဆငရာ ေဖာြပချေ

33/11KV ဓာတအာခရတင 33KVောေယေရစနစ တပဆငြခင) စသညနညမျာြဖင ေဆာငရေပါမည။

ပ ၇.၁။ 33/11KV ဓာတအာခရတစရရ အမျ မျ ေသာ ယနစမျာ၏ Line diagram


62

ဓာတအာခရအသစ (သသ) ၎ငတချြခငအတက ေြမယာေရချယ၊ ရရဖပသညနင တစဖပငနက အေြခခအေဆာကအအ (ဝနထမအမယာ၊ ထနချပကပကေရ အေဆာက အအ၊ switch yard စသည)တညေဆာကြခငအတက သငေတာမရ/မရ စစေဆ အကြဖတနငရနေြမဆလာစစေဆမ ေဆာငရကရမည။ ဓာတအာခရအသစတညေဆာက ြခငအတက ခနမနေချ ၁.၂ ဟကတာ (၃ဧက)ခနေြမ အကျယအဝန လအပပါမည။ တညေဆာကေရလပငနမျာတင ကပကထနချပေရအခန(အေဆာကအဦ) တညေဆာက ြခင၊ အမျ မျ ေသာကရယာပစစညမျာအတက အေြခခအတြမစမျာ တညေဆာကြခငနင boundary wall နင လခခေရ(guard) အခနမျာတညေဆာကြခင စသညတသ ပါဝင ပါသည။ 33 KV အလအေလျာက ြပနပတစကမျာ (ဓာတအာြဖတေတာက ခလတ DS)၊ 11 KV အလအေလျာက ြပနပတစကမျာနင 33/11 single phase ထရနစေဖာမာမျာအာ ထတလပ၍ တငပသဖပသညအခါ ၎ငတသအာ ဓာတအာခစကရဝငအတငရ switchyard တင တပဆငပါသည။ ဓာတအာအဝငလင၊ လေြပာငခလတမျာ၊ ထရနစေဖာမာမျာ၊ ဓာတအာအထကလငမျာအာ 33 KV၊ 11 KV နင 0.4 KV ေကဘယကကမျာနငတက ထနချပ အေဆာကအဦအတငနင အြပင နစဘကစလအရ ထနချပေကဘယကကမျာ နင ချတဆကပါမည။ ေဘကငေရနညလမမျာြဖစသည မကကလမျာနင အတကကမျာအာ မနတင တကခတသညအခါ မကကပစြခငေကကာင ပျကစြခငမ ကာကယရနအတက တပဆငရ ပါမည။ 33 KV နင 11 KV လငမျာအတက ရပနာပစအာ ဓာတအာြဖနေဝေရ စနစြဖင အဆသတချတဆကနငရနအတက ဓာတအာေပစကရခ ဝငအတငတင တညေဆာက ရပါမည။


63

(၇.၁.၂) 33KV နင 11KV ဓာတအာြဖနြဖေရလငမျာ ၊ LV လငမျာ MV/LV ဗဓအာြမငစေ တညေဆာေြခင ဓာတအာြဖနြဖေရလငမျာ တညေဆာကရာတင ပထမအဆငမာ ြဖစနငေချရ သည လမေကကာငမျာအာ တငတာမ (survey) ေဆာငရကြခငြဖစသည။ ေြမေနရာ ြပြပငမမမြခငနင/သသ ြပငဆငြခငစသည လအပချကမျာအတက အကြဖတရန ေြမ မျကနာသငြပငဆငရာတငတာမ (topographical survey) အာ ေရချယသတမတထာ သည လမေကကာငမျာတေလျာက ေဆာငရကေလရပါသည။ (Spun pre stressed (SPS)) အဂေေတတငမျာက ေရချယသတမတထာသည လမေကကာငမျာတစေလျာက သတမတ အကာအေဝြခာ၍ စကထရပါသည။ တငမျာ၏အြမငသည ြဖညဆည သည ဓာတအာ အေပဝ မတညပါသည။ ပမနအာြဖင(33KV) ဓာတအာ ြဖနြဖေရလငမျာ (တဖပငနက တည၎ငမ (11KV) လငနင (0.4KV) လငမျာ သယတန) အတက (16m) အြမငရတင မျာက အသြပပါသည။ Hပသဏဍာနတငမျာအာ 11/0.4KV ထရနစေဖာမာစကတပဆင ရန အသြပဖပ ၎ငမတစဆင three phase လငမျာြဖင အမသဓာတအာြပသမျာထသသ သယတနပါသည။ ေအာကပါပ ၇.၂တင 33KV နင 11KV ဓာတအာြဖနြဖြခငအတက dual line မျာြဖင H pole ၏ သရပေဖာပအာ ြပသထာပါသည။ ပစစညမျာဝယယြဖညဆညဖပေနာက SPC တငမျာက လမ၏ေဘဘက သတမတ သေလာင ဧရယာ မျာရ လမေကကာငတစေလျာကတင အစအရထာရရမည။ SPC poles မျာတပဆငရာတင ေယဘယျအာြဖင hydraulic jack နင drilling rig မျာပါေသာ truck မျာက အသြပရပါသည။ ဦစာ၊ လကရ တငတမျာက ဆနတ၍ ေပဝလာသည တငက ပမနကရင၍ ကကမာေစရန လနတစကတပဆငထာသည ထရပကာ က အသြပရပါမည။ ထသေနာက 16m SPC တင (ေအာကေြခတင ကနကရစတ(၂) တပါ) မျာက hydraulic elbow- jack အကအညြဖင ထညသငရမည။ တငမျာ ေထာငမတ ဖပေနာက 33KV /11KV နင 0.4KVလငမျာ သယတနရန assortment ပစစညမျာက တပဆငရမည။ လခခမရေသာ earthing ရရရနေကကန ဝါယာကကတစေချာငက ေြမကက အတငသသ တငမ တစဆငြဖတ၍ ြမပရမည။ လျပ/မကကလ lightening arrestor အာ ထပတင တပဆငရမည။ short-circuiting မြဖစေပဝေစရန H-polesမျာ၏ ထပဖျာတင Drop fuses မျာ တပဆငရမည။ ဤအေြခခအေဆာကအအ အမျ အစာအတက ေယဘယျေဘကငလခခေရ အစအစဉမျာတင ဓာတအာလငစနစ (Row) ေအာကရ စကခငမျာရငလငြခင၊ မေဘအနတရာယနင အြခာမလလာအပေသာ မေတာမဆမမျာ မြဖစေပဝေစရန ပမန


64

ေလလာစစေဆြခငနင ဓာတအာလင ထနသမမမျာက စစေဆြခင၊ ဓာတအာလင မျာနငပတသတ၍ လအပသညြပြပငမမျာနင ြပြပငထနသမေရလပငနမျာ ေဆာင ရကြခင စသညတသ ပါဝငပါသည။ ပ ၇.၂။ 33KV နင 11KV ဓာတအာြဖနြဖေရလငမျာတစေလျောေ ေယဘယျ H-pole အစအစဉ

12

me

ter

SP

C P

ole

0.4 KV Distribution LineEarthwireRedYellowBlueStreet Light

11KV/0.4 KV Transformer

11 KV Distribution Line

33 KV Distribution Line

Drop Fuse

Earthwire

Lightening Arrestor

Typical Arrangement on H-Pole


65


66

(၇.၁.၃) အမေထာငစဓာတအာလင ချတဆေြခငနင မတာမျာ အမေထာငစဓာတအာလငချတဆကြခငက H poles (ပ ၇.၂) မျာတင တပဆငထာသည step down transformers (11KV/0.4KV) မျာမ ြဖနြဖ၍ ၎ငမတဆင three phase လင (400V/220V)မျာြဖင အမသဓာတအာသစသမျာထသသ သယတနပါသည။ ပ (၇.၃) တင အမေထာငစအဆငသသ ဓာတအာြဖညဆည ေပသည ေယဘယျဓာတအာေပပသြခင (transmission)နင ြဖနြဖေရစနစမျာ ပကာချပြဖင ေဖာြပထာပါသည။ ေနအမမျာသသ ဓာတအာမဝငမ၊ မတာတပဆင၍ ဓာတအာြဖညဆည မအာ ေစာငကကညစစေဆပါသည။ chain rover (switch)ပါေသာ switch board ြဖင လျပစစဓာတအာ ြဖညဆည ြခင၊ ြဖတေတာကြခငမျာက ထနချပပါသည။

ပ (၇.၃) လျေပစစဓာတအာေပပဓြခင (transmission)နင ြဖနြဖြခငစနစ


67

(၇.၂) မဟာဓာတအာလငြပငပ လျေပစစဓာတအာရရေရ ေအာကပါ ေဖာြပချကမျာသည အညနကနသာြဖစသည။ စမကနလပငနခ တစစ၏ အမနပစသည ေဒသအေနအထာမျာ၊ အသြပသည နည ပညာမျာနငရရနငေသာ ပစစညမျာအေပဝ မတည၍ ကြပာပါမည။

(၇.၃) အမသ ဆလာ စနစမျာ

မဟာ ဓာတအာလငြပငပ လျပစစဓာတအာရရေရ အစအစဉ၏ ကကမာေသာ အပငတစခမာ အမသဆလာစနစ (SHS) မျာ တပဆငမပငြဖစသည။ဆလာစမအငသည ြပညဖမစမအငြဖစဖပ ေနစဉ ေနေရာငြခည ေတာကပစာ ရရချန မျာသည ေဒသမျာအတက အသငေတာဆဟ ယဆနငသည။ သသေသာ မရာသအတငရ ေနခငပင အမျာစတင ေနေရာငြခညစမအငသည တမမျာမတဆင ြဖတသနလာနငဖပ ဆလာစနစအာ လညပတေစနငပါသည။ ဆလာအမသစနစတင တငြဖင (သသ) အမေခါငမေပဝ တပဆငထာေသာ ဆလာဘတြပာ (0.02-0.05 KW) ၊ ဘတလရ၊Controller ၊ အငဗာတာ နင အမတငမသ၊ မေချာင၊ စကကကမျာ၊ မခလတြဖင ဝါယာသယတနြခငမျာ ပါဝငပါသည။ ပ ၇.၄ တင ေယဘယျ ဆလာအမသစနစ၏ အစတအပငမျာက ေဖာြပထာပါသည။ ပတဝနကျငဆငရာ ရညရယချကမျာအတက ကကာရညခေသာလည ပမ အဆပ သငေစသည ခ-အကဆစ ဘကထရမျာအစာ လတယမ အငယန ဘကထရမျာအာ သတထာ၍ အသြပရပါမည။ အကယ၍ ခ-အကဆစ ဘကထရမျာအာ အသြပပါက ေဘကငေရ နည လမမျာြဖစသည အသြပဖပ ဘကထရမျာအာ ေဘကငစာ စနပစေရအာ စနစတကျ ြပငဆင၍ ြပညလညအသြပနငရန ထညသငစဉစာရပါမည။ ထသအြပင ဘကထရအတင၌ ပါရေသာေရအာ ေလထညစညမေစသည ပစစညမျာ ထတလတြခငမ ထထေရာကေရာကနင အနတရာယကငကင ရေနမအာ ထနသမရန အတက ေစာငကကညရပါမည။ DRD PMO အေနြဖင အေဟာင သသမဟတ အလပမလပ ေတာသည ခ-အကဆစ ဘကထရမျာအာ ြပနလညရယရန နည လမအာ တညေထာင မညြဖစဖပ နာမညရသည ြပနလညအသြပပစစည ကမပဏမျာထသသ လေလာကစာ စန ပစမအတက တာဝနယပါမည။ ြမနမာနငငအတငရ တရာဝငမဟတေသာ ြပနလညအသ ြပပစစညြပလပသမျာထ ေရာငချြခငအာ ေရာငရာနငရနအတက ဤနညလမေအာက တင ထဘကထရမျာ ြပနလညအပနမအာ တနြပနဆေငေပအပသာပါမည။ မကကာေသ မကြပလပေသာ ြမနမာနငငအတင ဘကထရအေဟာငမျာ စနပစြခငအာေလလာြခင အရ လတယမအငယနဘကထရမျာအာ ြပနလညေကာကယြခငနင ြပနလည အသြပ ြခငသည သပမဖဖဖေသေကကာင ေတရရဖပ ထေရာကစာ စနပစနငြခင သသမဟတ


68

ြပနလညသြပနင ြခင မရေကကာင ေတရရပါသည။ DRD PMO အေနြဖင အေဟာင သသမဟတ အသမြပနငေသာ ဘကထရမျာအာ ြပနလညေကာကယရန နည လမမျာနင စနပစရန ေရရညတညတမည နည လမမျာအာ ြပစပျ ေထာင ရပါမည။10

အမသဆလာစနစမျာအာ ေကျရာလထအတင လချငသမနသမျနင စနစအာ တပဆငနငသ မနသမျအာ အညအမျ ပပသငပါသည။ မရညရယပ ြပမေစသညဟ ဆေစကာမ တငရငသာလနညစ သသမဟတ ဘာသာေရ လနညစမျာအာ ချနလပ ထာြခငမျ မရရပါ။ ဤSHSအစအစဉတင အမျာြပညသပင အေဆာကအဦမျာ (ေကျာငမျာ၊ ေဆေပခနမျာ၊ ဘာသာေရ အေဆာကအဦမျာ) နင လမမမျာအတက ဆလာစနစမျာ တပဆငမမျာ ပါဝငပါသည။ တငရငသာလနည စတသ၏ ဘာသာေရ အေဆာကအအမျာအပါအဝင ဘာသာေရ အေဆာကအဦမျာ၌ တပဆငထာေသာ စနစ မျာအတက ဂရတစကရသငဖပ တငရငသာ လနည စမျာ သသမဟတ ဆငရေသာ ပတဝနကျငမျာအပါအဝင ေကျရာအတင လမမမျာအာ ညမျစာ တပဆငထာရန အတက ဂရတစက ရသငပါသည။ စမကနလပငနခတပဆငရန လပငနခင ေရချယြခငတင ဆလာြပာေပဝသသ ေနေရာငြခည ကျေရာကြခငအာ တာဆေနနငမည အတာအဆမျာ သသမဟတ သစကငမျာအာခတထငြခငကသသေသာ ေဘကငေရနညလမမျာ ထညသင စဉစာ သငပါသည။ အမေထာငစမျာ၏ ခငြပချကမရပနင ၎ငတသအတက တနဖရသညဟ ယဆရေသာ သစပငမျာ (သစသသသမဟတ အြခာေသာ သစာပင) အာ ခတလြခင မြပရန သတြပရမည။ အချ ေသာ အမသနင အမျာပငစနစ အမျာစအတက ဆလာြပာ အာ ေခါငမေပဝတင တပဆငပါမည။ ေနေရာငြခည အမျာဆရနငေကကာင ေသချာ ေစရနအတက ဆလာြပာမျာအာ တပဆငရာတင သကဆငရာ နည ပညာဆငရာ အေသစတ ေဖာြပချကမျာနင တစေသမသမ လကနာေနရန ဂရြပရမည။

ပ ၇.၄။ သာမာနအမသစနစ၏ အစတအပငမျာ

10

Manhart, Andreas; Ko Latt and Inga Hilbert, “Report on the Fact Finding Mission on the Management and Recycling of End-of-life Batteries used in Solar Home Systems in Myanmar,” Oeko-Institut e.V., Freiburg, Germany, March 2018. Accessed online at https://www.oeko.de/fileadmin/oekodoc/Batteries-from-SHS-Myanmar.pdf


69

(၇.၄) ရလဒအေြခြပ ေငေကေေထာေပသည (RBF) Off-Grid ဆလာ

ရလဒအေြခြပ ေငေကကေထာကပြခင(RBF) Off-Grid ဆလာ စမကနလပငန ခသည အရညအေသစစေဆထာသည ဆလာပစစညမျာနင ကရယာမျာအာ ြမနမာ နငငအလယပငတင စပာေရေစျကက ေြဖရငမမျာေပဝေပါကေစရန ရညရယသည IFC ဦေဆာငသည Lighting Myanmar အာထတမအာ အေထာကအကြပပါသည။ RBF Off-Grid ဆလာ စမကနလပငနခအေနြဖင ြမနမာနငငရ ပဂဂလက ကဏဍမျာက ေရာငချ မည Lighting Global အသအမတြပ စနစ ၉၅,၀၀၀ အာ အေထာကအက ြပသာပါမည။ ၎ငတင အပငနစပင ပါဝငပါသည - (၁) Lighting Global အသအမတြပ ထတကနမျာ ေရာငချရနအတက အရညအေသြပညမေသာ ကမပဏမျာနင ေဒသတင NGO မျာထသသ ရလဒ-အေြခြပ ေထာကပေင၊ နင (၂) အေကာငအထညေဖာေဆာငေရ အကအည။ စမကနလပငနခသည အရညအေသြပညမေသာ ထတကနမျာအာ ေစျနန သငတငစာ ရရနငမညအေရသသ ဦတညသာမညဟ ေမျာမနထာသည ေစျကက စမေဆာငရညနင ဖပငဆငမအာ တပာေစပါမည။ ၎ငအေနြဖင ြမနမာနငငအတငရ ပဂဂလက ကဏဍမျာကရငဆငေနရေသာ ကနဦေစျကက ဖဖဖမကနကျစရတ ြမငမာ ြခငအာ ကငတယေြဖရငသာမညြဖစဖပ ကငဆကပပြခငနင အရညအေသ ေရာငချ ြခငနင ဝနေဆာငမမျာ ပပမ တတကမအာ ကညေထာကပပါမည။ DRD PMOက စစေဆထာေသာ ပဂဂလက ကမပဏမျာနင NGO မျာသည ထတကနနင ေရာငချမေနာကပင ဝနေဆာငမမျာကလက၍ ၁-၃ အာမခ လအပချကြဖင Lighting Global အသအမတြပ ထတကနမျာအာ ကမလမသာမညြဖစပါသည။ ၁၀ watt peak အထ ရသည ဆလာ စနစငယမျာအတက Lighting Global စမသပမ လပငနစဉသည အြပညြပညဆငရာ စနန IEC-TS 62257-9-5 ြဖစလာဖပ 350 Wp အထရသည SHS မျာအတက စမသပမ လပငနစဉအာ ၂၀၁၈ တင IEC စနနအေနြဖင တရာဝငသတမတရန စမထာပါသည။ ပေပါငပါဝငသည ကမပဏမျာနင NGO မျာသည

Components of a Typical Solar Home System

3 4442

56

1

1- Solar Panel300 watt

- Polly crystalline

2 - Panel wire

3- Battery- 12V, 200Ah- Dry type

4- Controller20 A

5- Invertor1000 watt

7- Usage- LED Lamp

- Fluorescent Lamp- Mobile Lamp- TV/DVD- Multi charger

7

6- Lamp wire


70

၆၅ ဦေသာ ေရာငချသမျာထမ ၁၃၄ မျ ေသာ အသအမတြပ ထတကနမျာမ ေရချယနင သသမဟတ ၎ငတသသည စမသပမ မြပရေသေသာ ၎ငတသ၏ ထတကနအာ အသအမတြပလကမတအတက တငသငနငသည။ စမကနအေနြဖင DRD က ငာရမ ထာေသာ လတလပသည စစေဆအတညြပသတသက နမနာပစြဖင ေရာငချခင အသအမတြပေပဖပေနာက ကမပဏမျာ/NGO မျာအာ ေငေကကြပနလည ေပေချသာ ပါမည။ စပာေရလပငနအေနြဖင လညပတေဆာငရကေသာလည ဤစမကနလပငနခ နငသကဆငသည ကမပဏမျာ/NGOမျာသည ဆလာမအမမျာနင စနစမျာအာေစျကက ရာေဖရာတင ေကျရာလထအတငရ တငရငသာလနညစမျာ၊ ဘာသာေရ လနည စ မျာ သသမဟတ အြခာေသာမြပညစသည အပစမျာ၏ လျပစစမ နင မအလင လအပချကမျာအာ ြပညမေစရန ထညသငကညေဆာငရကြခငအာ တတနငသမျ ရာေဖြပလပရပါမည။ ကမပဏမျာ/ NGO မျာသည SHS စမကနလပငနခမျာအတကနင ဆငတသညမျာြပာသည ပတဝနကျငဆငရာနင လမနည လမမျာပါဝငသည ပတဝန ကျငဆငရာလကနာရမည ကျငဝတ (ESCoP) နင အည လကနာေဆာငရကရန လအပ ပါသည။ အထကတင မတသာခသညအတင (၇.၂.၁ တင) အမသဆလာစနစအတက အကကမာဆေသာ ပတဝနကျငဆငရာ စရမပပမရမသည ဘကထရမျာ စနပစမပငြဖစ သည။ DRD PMOသည အေဟာင သသမဟတ အလပမလပေသာ ခ-အကဆစ ဘကထရ မျာအာ ြပနလည ေကာကယရနအတက နည လမအာ တညေထာငရန ေမျာမနထာဖပ နာမညရ ြပညလညအသြပနငေသာပစစညကမပဏထသသ စနပစြခငအတက ပငမတာဝန ယပါမည။ DRD PMOသည ေဟာငနမေသာ သသမဟတ အလပမလပေသာ လစသယမ အငယန ဘကထရမျာအာ ြပနလညေကာကယြခငနင ေဘကငဖပ ေရရညခသည စနပစြခငတသအတကလ နညလမမျာအာ ထေထာငသာမညဟ ေမျာမနထာပါသည။ RBF Off-Grid ဆလာ စမကနလပငနခတင ပါဝငေသာ ကမပဏမျာ/NGO မျာသည ဤ နည လမမျာအာ အသြပသာရန ေမျာမနထာပါသည။

(၇.၅) Mini Grid ဆလာ အလငစမအငသ (PV) ဤစမကနအရ ေကျရာမျာအတက ေရအာ၊ ေနေရာငြခညစမအင၊ ဇဝြဒပထ၊ ေလအာ၊ ဒဇယ (သသ) ေပါငစပပစ စသညမျာမ လျပစစဓာတအာထတလပ၊ ြဖနြဖနငရနနည လမမျာက တညေဆာကနငပါသည။Mini-Grid ဆလာ PV တင ပမနအာြဖင တစခ(သသ) ၎ငထကပေသာ ဆလာြပာ Panel မျာ (ဥပမာ-50’ x6’) ေကဘယကက၊ ဓာတအာေပရ ( Charge Controller ဘတလရ၊ အငဗာတာ) နင ေကျရာရ


71

အသြပသမျာထသသ သယတနသည AC လငမျာ (3 Phase 4 wire)အစရသညတသ ပါဝငပါသည။ (ပ ၇.၅)ဆလာ စမအငမျာ မလေလာကသည မရာသအတငတင ဤစနစအာ ဒဇယအငဂျင သသမဟတ အြခာေသာ ရငြမစမျာနငအတ တဖက၍ စဉဆကမြပတေသာ မအလငေပြခငအာ အမေထာငစမျာသသ ပပရန အသြပနင ပါသည။ ကနဦ ေဖာြပခသည SHS (ဆလာအမသစနစ) မျာအတက ေဘကငလခခေရ အစအစဉမျာအြပင ဆလာစမအာသ စမကနလပငနခ၏ တညေဆာကေရနင လပငနေဆာငရကမ အဆငမျာအေတာအတင မေဘအနတရာယ၊ ဓာတလကြခင (သသ) မလလာအပေသာ မေတာတဆမတစစတစရာြဖစပာမမျာက တာဆနငရန ေလလာ၊ စစေဆ၊ ေစာငကကညြခငလပငနမျာကလည ထညသငစဉစာသငပါသည။

ပ ၇.၅။ သာမာန ဆလာ mini-grid စနစ၏ အပငမျာ

(၇.၆) ဇဝဓာတေင ဓာတအာေပစေရ

ဇဝဓာတေငဓာတအာေပစကရတင ေြမမျကနာြပငေအာကတင တညေဆာက ထာသည ေသငယေသာ ေအာကစဂျငမ ဖဖခသည အဂေေတခန (digester anaerobic masonry digester) ပါဝငပါသည။ လျပစစဓာတအာသသ ေြပာငလနငသည စမအင ထတလပရန (anaerobic digestion) ြဖစစဉအာြဖင တရစဆာနနင အပင စနပစ ပစစညမျာအာ ေြပာငလရန ဤစနစက အသြပသည။ ေြမြမပထာေသာ anaerobic digestion သည အလငေရာငမအတက ဓာတေငထတနငပါသည။ ထသအြပင ချကြပတ ရာတင အသသည မဖမျာနင အငဂျငအေသစာ အတကလည ရရပါသည။


72

စဖပင ဇဝဓာတေင ဓာတအာေပစကရနင စနစတင ေအာကပါ အစတအပငမျာ ပါဝငနငပါသည - ထညသင သေလာငကန (ဥပမာ - ေရြဖင ဆတ ေရာစပထာေသာ နာေနာကေချမျာ၊ ေချဖျကဓာသာမျာ၊ ဆနခါမျာ)၊ ဇဝဖပကမ အခန၊ ေအာကဆဂျငမ ေြခဖျကမ၊ မသန (CH4 60-70%) နင ဓာတေငသေလာငရာ အမခသေလာငကန၊ ထတလတ ကန၊ အမကစစကန၊ ဓာတေငပက၊ ေရေလာငကန၊ ဟကဒရဂျင ဆာလဖက သနစငစက၊ ၃၂ HP ဒဇယ အငဂျင နင ၃၀ KVA ဒငနမ၊ မစဆာ၊ ပယနယြပာ၊ ၁၀g ေကကနဝါယာ၊ နင ၇ မတာရညေသာ ကနကရစတငမျာ။ ထကသသေသာ ဓာတအာေပ စကရ၏ စဆငပြပနင ကနလနြဖတ ဆနစစပစအာ ပစ ၇.၆ နင ၇.၇ တင ေဖာြပ ထာပါသည။ အြခာေသာ ဇဝစနပစေလာငစာသ ဓာတအာေပစကရမျာသည စပါခကသသေသာ အပင၏ စနပစပစစညမျာကသာ သပါမည။ ထကသသေသာ စနစတင ေအာကပါ အစတအပငမျာ ပါဝငနငပါသည - စပါခန သေလာငရာ အကန၊ ဝကအရစ သယေဆာင စက၊ ဓာတေငြပစက၊ ေြခာကေသြပာထန၊ သနရငြခငနင စငကကယေစြခင ကရယာ မျာ၊ အရညနင အေင ခစက၊ ေရလညစက၊ ေရလညပန၊ ေရစစမျာ၊ အြမစ ခစကနင၊ ဓာတေငအငဂျငနင မစက။ ဤကသသေသာ စပါခ ဇဝေလာငစာသ စနစအာ ပ ၇.၈ တင ေဖာြပထာသည။

ေဘကငလခခေရအစအစဉမျာြဖစသည digestion chamber မ မသနဓာတေင ဖအာက စစေဆသည manometer (pressure guage)မျာတပဆငြခင၊ outlet ဓာတေငမျာမ ေရပါဝငမက ဖယရာရန water၊ trap၊ Sulpher cleaner ဇဝဓာတေငက လျပစစဓာတအာအြဖစ ေြပာငလရန အငဂျင၊ ဒငနမသသ မဝငေရာကမ digester မ ထကသည ဟကဒရဂျင ဆာလဖက ထနချပသည outlet ပကစသညြဖင ပါဝငပါသည။ ေယဘယျ သတမတထာသညေဘကငလခခေရလပထလပနည မျာက လကနာသငဖပ လပငနေဆာငရကေနသည အလပသမာမျာအာ၊ ေဘကငလခခေရဆငရာ အစအစဉ မျာ၊ ဥပမာ PPE အသြပမအြဖစ လကအတမျာ၊ လခခေရ ဘတဖနပမျာ၊ မျကနာဖစပ မျာ စသညတသ ြဖညဆည ေပသငပါသည။ ensene gasifier မ ထကေပဝသည စကဆ၊ မခ စသညတသက စနပစရာတင စကဆ၊ မခစပယသည ပစစညမျာ၊ (grease smoke trap) တပဆင၍ အနအနာရ ေြမဆလာ၊ ေရထသသ ဝငေရာကမ မြဖစေစေရ တာဆရန စနစတကျေဆာငရကသငသည။ ပစ ၇.၆။ ဇဝဓာတေငစေရ၏ စဆငပ အညနဇယာ


73

ပ ၇.၇။ ဇဝဓာတေင စေရ၏ ေနလနြဖတ အညနပစ

ပ ၇.၈။ စပါခ ဇဝေလာငစာ


74

စေရ၏ စဆငမ အညနဇယာ

(၇.၇) လျေပစစဓာတအာရရေရအတေ ဒဇယ ဂျနနေရတာမျာ ဒဇယသည ပတဝနကျငဆငရာနင ကျနမာေရ သကေရာကမမျာရသြဖင စမကနတင ေရချယလမ အနည ဆြဖစသည။ သသေသာလည အချ ေသာ ကစစရပမျာတင သငေလျာေသာ ေြဖရငေဆာငရကချက ြဖစနငဖပ အထသြဖင Hybrid စနစအေနြဖငြဖစသည။ ၎ငသည မရာသအချန ေနေရာငြခညစမအင မလေလာကသညအခါ ဆလာ ဓါတအာေပစနစမျာအတက(သသမဟတ) ေရ စဆငမမလေလာကသည ေြခာကေသ ရာသမျာတင အေသစာ ေရအာ လျပစစစနစမျာအတက အစာထ စမအငအာ ပပေပနငသည။ သာမာနရရ ဒဇယဂျနနေရတာ စကရအတက အစတအပငမျာမာ ေလပနကာ၊ အငဂျင၊ ဘကထရ၊ ေလာငစာကန၊ ဒငနမ၊ အတေဇာပက၊ ဓာတကကမျာအတက ကနကရစတင၊ အသြပသမျာအတက3 phase 4 wiring စနစ (ပ ၇.၉) စသညတသ ြဖစသည။ ဆလာ သသမဟတ ေရအာသ လျပစစဓာတအာေပစနစ မလေလာကေတာသညအခါ အလအေလျာက စတငေဆာငရကြခငက ေသချာေစရနအတက Hybrid အငဗာတာတစခြဖင ဆလာနင ဒဇယ Hybrid စနစမျာအာ ချတဆကမညြဖစဖပ အချနညပယနယြဖင ေရအာနင ဒဇယ Hybrid စနစအာ ချတဆကပါမည။ တပဆငေရကာလတင ေြမဆလာ (သသမဟတ) အနအနာရ ေရထအာ ညစညမေစနငသည ဒဇယအငဂျငမ ယဖတနငေသာ စကသဆက ဖမယထာနငရန ေဘအနတရာယကငရငေရ နည လမမျာြဖစသည စကဆ/ဆစပပစစညမျာ သသမဟတ ကနမျာပပြခင အစရသညတသအာ ထညသင စဉစာသငသည။ စမကနလပငနခငအတင GHG နင အငဂျင၏အတေဇာမ ထကရသညအမနမျာအာ စပယနငရန သစပငမျာ စကပျ ရမည။ ဒဇယ အငဂျငမ ထကရေသာ အတေဇာပက၏ အြမငအာ နည ပညာဆငရာ အေသစတ ေဖာြပချကနင ကကညမ ရ/မရ စစေဆရမည။ စမကန လညပတေနစဉအဆငတငနာဆသကသသေသာ အနတရာယကငရင ေရ ပစစညမျာအာ အလပသမာမျာထသသ ပပေပ၍ အငဂျငမထကလာေသာ ဆညသ၏ သကေရာကမအာ ေလျာချေပရမည။ အကယ၍ ဆညသသည 80 dB (WHO လမညနချကပါ တနဖ) ထကပေကကာင ေတရရပါက အသလေအာင ြပလပြခငအာ အေလအနက စဉစာရမည။ ပ ၇.၉။ ဒဇယဂျငနေရတာ စေရ၏ ေနရာချထာမ ပစ


75

(၇.၈) အေသစာ ေရအာလျေပစစစေရ (<1MW) စမကနတင ေမျာမနထာသည အေသစာ လျပစစဓာတအာေပ စကရမျာသည (ေရ သေလာငရန နည နည သသမဟတ လဝ မလအပသည) ြမစေရစအာသ စမကန မျာြဖစဖပ ေရကျေသာေနရာ သသမဟတ လေလာက ေသာ ပမနေရစဆငမနနရသည ေနရာမျာတင တပဆငနငေသာလည ဆညအေသမျာနင ေရေလာငကနအေသမျာ ပါသည စနစမျာအာလည ထညသင စဉစာနငပါသည။ ြမစေရစအာသ အေသစာေရအာလျပစစ စနစသည အလာအလာ ရသည ေရအရငအြမစတစခ သသမဟတ ထသထကပ၍လအပနငသည။ ပ ၇.၁၀ တင သာမာနစနစ၏ မျာြပာေသာ အစတအပငမျာက ြပသထာဖပ ေအာကပါတသ ပါဝငနငပါသည - ဓာတအာ ထတ တ ေြမာငအတငသသ ေရလမလေပမည တာတမ (ြပသမထာ)၊ အနညစစကန (ြပသမထာ)၊ ေရနတေြမာငမတစဆင မလသဘာဝလမေကကာင အတငသသ ြပနလည ထတလတြခငြပမည ေရထနတခါ၊ တာဘငနင ဂျနနေရတာမျာသသ မေရာကရခင ပထမအေကအတငသသ ေရသငေြမာင (လအပပါက - ြပသမထာ)။ အေသစာ ေရအာ လျပစစစကရမ ထတလတလကေသာ လျပစစဓာတအာသည ဗသအာနည ကနယကမ တဆင ထရနစေဖာမာမျာ နင ဓာတအာလလငမျာ၊ ေကဘယကကအတက ကနကရစ တငမျာ၊ အသြပသ အမေထာငစမျာအတက 3 phase 4 wiring system တသမတစဆင ြဖနေဝသာပါမည။ အကာအကယနည လမမျာတင ပကကနမျာ သသမဟတ အြခာေသာ ပစမျာအာ ေရဝငေပါကတငထာရ၍ ေရသတရဝါမျာက (ငါ၊ ဂဏန၊ ခရ၊ အစရသည) ဓာတအာထတ တ ေြမာငအတငသသ ဝငေရာကြခငမ ကာကယနငရနနင မညသညေရေနသတရဝါမျာနင အြခာအမကသရကမျာ စနစအတငဝငေရာက၍ တာဘငအတငသသ စပယခရြခငမ ကာကယရန အမကသရကမျာအာ ေရဝငေပါက၏ေရထနတခါဂတတင ထာရရပါမည။ သဘာဝ ေရစေကကာင ကမပါမျာ တကစာမ၊ ေရဝငေပါကအတင အနညကျမတသနင

12

1- Air Fan2- Engine3- Battery4-Fuel Tank5- Dynamo6- Exhaust Pipe

3 4

5

67

7- 3 Phase ,4 Wire8- Cross Arms9- Concrete Pole10- 3 Phase ,4 Wire

8

9

10

General Layout Plan of 300 KVA Diesel GeneratorDistribution Line Diagram


76

ေရထတေပါကမ ေရလတြခငေကကာင ြဖစေပဝမည တကစာမတသအာ ကာကယရန (သသမဟတ) ေလျာချရန အေဆာကအဦမျာ ထညသငထာရမည။ ကမပါမျာအာ ေကျာကတအထနနင အဂေေတတသြဖင ကာကယြခငအာ ထညသငစဉစာသငသည။ လညပတေဆာငရကေနစဉအတင အမကစငမ အမကသရကမျာအာ သဘာဝနင သဘာဝ မဟတေသာ ပစစညမျာအြဖစ ခြခာရမညြဖစဖပ သဘာဝေြမဨဇာပစစညမျာအာ ပပသ ပျကစေစ၍ သဘာဝမဟတေသာ ပစစညမျာအာ စနပစပစစည စမခနခမ စမချကပါ စစဉထာရမအတင စနပစရမည။ ပ ၇.၁၀။ သာမာန ေရအာလျေပစစစေရ သရပြပပ

(၇.၉) ေလစမအင (Wind Energy)

ေလအာတာဘငမျာမာ အရယအစာအမျ မျ ရပါသည။ စမကနအေနြဖင ေသငယသည ေလအာလျပစစတာဘငမျာကသာ ပပရန ေမျာမနထာပါသည။ ေသငယသည ေလအာတာဘငမျာတင တကရကေမာငနင ဂျနနေရတာမျာ၊ တကရက current အထက၊ Aeroclastic blades မျာ၊ ေရရညခ bearingsမျာနင ေလတကရာ ဖကသသ ဦတညသည ရဟကဒလက အစရသညတသပါဝငပါသည။ ကကမာသည တာဘငမျာ တင ေယဘယျအာြဖင ဂယာသ power trains၊ AC လျပစအတက၊ အချပအြပာမျာရဖပ ေလတကရာဆသသ ထေရာကစာ ဦတညထာပါသည။


77

ေယဘယျအာြဖင ပျမမျ ေလတကနန 4.5 m/s သမဟတ ယငထကပမရရသည ေနရာေဒသမျာတင ေလအာလျပစစ ဂျနနေရတာမျာမာ လကေတအသဝငပါသည။ ေလတကနန ေြမပညန၊ ၎ငတညေနရာရ ေလတကနန တငတာချကအမျာအေပဝ အေြခခ၍ ေဆာငရကမည ေနရာမျာက ကကတငေရချယရပါသည။ ေသငယေသာ တာဘငမျာနင ထတလတလကေသာ လျပစစဓါတအာက ဘတလရမျာအာသငရန (သသ) တကရကအသြပရန ေဆာငရကနငပါသည။

ေဘအနတရာယကငရငေရ နည လမမျာသည ပနကာဒလကေကကာင ငကမျာနင လငနသမျာအာ ေသေကကပျကစမ ြဖစနငေချမျာအာ ေလျာချေပ နငသည။ လပငနခင ေရချယရာတင သရဖပသာြဖစေသာေရေေြပာငအေြခချရာ လမေကကာင သသမဟတ စမေြမမျာအနကသသ ငကမျာနင လငနသမျာ ြမငမာစာ အာရစကေသာ ေနရာမျာအာ ေရာငရာရမည။ တာဘငမျာအာ ေလသတရဝါမျာ ေသေကကနနအာ ေလျာချရန ေနရာချထာ နငဖပ (ဥပမာ။ တာဘငမျာအာ ငကမျာ ေရေလျာရာလမေကကာငနငအဖပင စေပါင ေနရာချထာြခင) 11 ပစေရဆစဉကပင ထညသငစဉစာရမည။ ေထာငလက ရနငသည ေလတာဘငမျာ၏ ထေရာကမအာ အလနတတကေစဖပ ြဖစသြဖင ၎ငတသအာ အသြပမသည ေလသတရဝါမျာ၏ ေသေကကနနအာ ေလျာချနငသည။

ေဆာကလပေနစဉအတငနင လပငနလညပတေနစဉအတင အလပသမာမျာ ထသသ သကေရာကနငသညအနတရာယမျာြဖစသည ပနကာဒလက ြပတထတြခင၊ ဂျနနေရတာအပလနကြခင၊ တာဝါတငဖပလြခင၊ အနတရာယမျာသည ရာသဥတအေြခ အေနမျာ၊ ေလလသည စကပစစညမျာ ကငတယြခင၊ နင မကကပစြခငေကကာင ြဖစေပဝနငသည မေလာငကျမမ အစရသညတသအာ သတြပ စဉစာသငသည။ မကက လမျာ၊ အတထငြခငမျာ နင ေကာငမနသည အငဂျငနယာ ဒဇငပစတသသည အသြပနငသည ေဘကငေရ နည လမမျာထမ အချ ြဖစသည။

(၈) ပတဝနေျငဆငရာနင လမသေေရာေမမျာအာ ေငတယေြဖရငြခင

(၈.၁) ESMF အေောငအထညေဖာေဆာငမ လမြပေြမပ နင မဟာဓာတအာလင တချြခငအပငအတေ တာဝနမျာ

(၈.၁.၁) MOEE Utilities နင အြခာ MOEE ေအဂျငစတဓေ အေောငအထည ေဖာသညလပငနမျာအတေစစေဆြခငနင နယပယသတမတြခင

11 IFC, Environmental, Health and Safety for Wind Energy


78

MoEE သည ၎င၏ လျပစစဓာတအာ ြဖနြဖေရ အဖအစညမျာ(ESE,

MESC နင YESC) တသမတစစဆင လကရ အလယအလတဗသအာ (MV) ဓာတအာ

ေပစကရခမျာ တချြခင နင အသစတညေဆာကြခင၊ MV လငသစမျာနင ၇၇၂

MVA ရသည MV/LV ထရနစေဖာမာမျာ တညေဆာကြခင၊ ဗသအာနမ (LV)

လငအသစ အမျာစနင အချ ေသာေကျရာ လျပစစ ကနယကမျာနင အမေထာငစနင

အမျာပင ချတဆကမမျာ (ကျနမာေရ ေဆေပခနမျာ၊ ေကျာငမျာ၊ အြခာအမျာနင

ဆငသညအေဆာကအဦမျာ) အပါအဝင မဟာဓာတအာလင ချထငြခင လပေဆာင ချက အမျာစအာ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကပါမည။

MV ဓာတအာေပစကရခနင MV လငမျာအတက။ MV ဓာတအာေပ စကရခ

လပငန မျာ သသမဟတ MV လင တညေဆာကြခငအတက ကနဦ စစတမမျာ

ေကာကယချနတင MoEE၏ လျပစစြဖနြဖေရ ဝနထမ ဖမနယအငဂျငနယာမျာသည

မဟာဓာတအာလင ချထငြခင စစေဆမပစ (ေနာကဆကတ ၁) အာ ြပညေထာငစ

PMO ေဘအနတရာယကငရငေရအဖ၏ အကအညြဖင ြဖညစကကာ ဓာတအာေပ

စကရခမျာ၏ ဧရယာအန သသမဟတ အတင သသမဟတ MV လငတစေလျာက

ြဖစနငေချရသည ဘာဝ ပတဝနကျငဆငရာ သသမဟတ လမေရရာ ထခကမမျာအာ ေဖာထတ သတမတရပါမည။

ပတဝနကျငဆငရာ ကစစရပအမျာစက MV ဓာတအာေပ စကရခမျာနင MV

လငမျာနင ထရနစေဖာမာမျာအတက ESCoP ါအတင ကငတယ ေဆာငရကဖပ ထသသ လကနာေဆာငရကြခငသည စမကန လပငနမျာ အေကာငအထညေဖာေဆာငရက ရာတင သကေရာကမမျာအာ ေရာငလ သသမဟတ ေလျာချနငေစပါမည။ စစေဆေရပစ သည ပမအေထာကအထာြပညစေသာ သဘာဝပတဝနကျငအနတရာယမျာနင လငချ

ထငြခငလပငန အန ေနထငသ မျာအာ ေဘအနတရာယြဖစေစမနငပတသက၍ MoEE

က ကညသတေပပါမည။ စစေဆြခငပစက လမခခထာသည သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ ကစစရပမျာမာ

ေြမတကစာြခင သသမဟတ အြခာြပဿနာမျာ ြဖစေပဝနငေသာ ခကခသည ေြမ အမျ အစာမျာ နင ဖမြပ လပငနမျာေကကာင ထခကနငေသာ ေရထမျာနင ေရလမ

ေကကာငမျာ၊ သစေတာမျာနင အြခာေသာ သဘာဝအသကအခမမျာ (ငကမျာနင လငနသ

မျာအတကအပါအဝင)တညရေနမတသအာ ေဖာထတသတမတြခငြဖစသည။ လမခခထာ သည လမေရရာကစစရပမျာြဖစသည အနအနာရ ေကျရာလထမျာ၊ သာလမ ေဖာကမညလမေပဝတင ရေနေသာသမျာ၊ လထမ အသြပေနေသာ ေြမယာမျာ၊ ေရေြပာငရန လအပသည အမမျာ သသမဟတ အြခာ အေဆာကအအမျာနင စမကန


79

ေကကာင တငရငသာ လနည စမျာသည တကရက သသမဟတ သယဝက၍ ထခကြခင ရ/မရ အစရသညတသက ကညေဖာထတေပပါသည။ စစေဆြခငပစမျာအာ MoEE PMO ထသသ ပစမျာနင လပငနအတက ြပငဆင ထာေသာ အြခာအချကအလကမျာနင အတ သသပနငရနအတက တငပသရပါသည။ MV လငမျာ၏ တစပငစ သသမဟတ MV ဓာတအာေပစကရခ ေဆာကလပေရ သသမဟတ ချထငမတငအတက MoEE PMO သည ေအာကပါတသအာ သတမတဆြဖတပါသည -

တကရကြဖစေစ (သသမဟတ) သယဝကြဖစေစ အလာအလာရသည ပတဝနကျင ဆငရာ သသမဟတ လမ သကေရာကမမျာသည အဘယနည ။

ထ သကေရာကမမျာအာ ဆနစစချကအေပဝ အေြခြပ၍ စမကနလပငနခနင ဆကစပလပငနမျာအတက ကမဘာဘဏ၏ ေဘအနတရာယကငရငေရ မညသည မဝါဒမျာအာ အသြပရမညနည ။

သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ နင လမေရရာ စမခနခမ စမချက (ESMP) နင ေဒသခ တငရငသာ လမျ စစမချက (IPP) နင ကနဦ ပတဝနကျငဆငရာ စစေဆြခင (IEE)ကသသေသာ ေဘအနတရာယကငရငေရအကာအကယမျာနင ကကညေကကာင ေသချာေစရနအတက မညသည စာတမမျာထပမလအပသနည ။

PMO သည သငေလျာသည MoEE ဓာတအာြဖနြဖေရ ဝနထမနင အတ ပေပါင၍လအပသလ စာရကတမမျာ ြပငဆငသာဖပ လပငနမျာေကကာင ထခကသာ သညလမျာနင အကကြပေဆေနမမျာနင ညနငေဆာငရကမမျာအာ လပေဆာငသာ ရပါမည။ LV လငမျာနင အမေထာငစ ချတဆကမမျာ။ ေကျရာ LV ကနယကမျာနင အမေထာငစ ချတဆကမ အမျာစအာ VEC မျာ သသမဟတ ပဂဂလက ရငနြမပနသမျာက ငာရမ ထာသည ပဂဂလက ကနထရကတာမျာ ြပလပေသာလည အချ ေသာ အမျာနငဆငေသာ လပငနမျာအာ ဓာတအာြဖနြဖေရ ဝနေဆာငမအဖက ြပလပပါသည။ မညသည လပငနမျာကမ မစတငမ ဓာတအာြဖနြဖေရ ဝနေဆာငမ ဝနထမသည ေကျရာ LV ကနယက စစေဆြခငပစ (ေနာကဆကတ ၁) အာ ြဖညစကရပါမည။ ဤ စစေဆြခင

ပစမျာအာ MoEE PMO ထသသ ကနယက၏ အကကပစမျာနငအတ တငြပပါလမမည။

PMO သည ေကျရာ LV ကနယကမျာနင အမေထာငစ ချတဆကမမျာအတက

ESCoP အြပင ထပမလအပနငသည စာတမမျာအာ ဆနစစမညြဖစဖပ ဝနေဆာငမ ဝနထမနငအတ စာရကစာတမမျာအာ ြပငဆင၍ လအပသလ အကကြပေဆေနမမျာ နင ညနငေဆာငရကမမျာအာ ြပလပသာပါမည။


80

သငတန

MoEE PMO ၏ ေဘအနတရာယကငရငေရ အဖအေနြဖင MoEE ဓာတအာ ြဖနြဖေရဝနေဆာငမ ဖမနယ အငဂျငနယာမျာနင မဟာတဓာတအာလင ချထငြခင လပငနမျာတငပါဝငသည ကနထရကတာမျာ၏ ဝနထမမျာအာ သငတနမျာ ပပ

ေပရမည။ ဤသငတနအာ ပမန(အနည ဆ တစနစလျင နစကကမ၊ သသမဟတ ဖမြပ

လပငနမျာ အစအစဉ ေရစမ မတငမတင) အာြဖင ေနာကလမျာတင စမကနအတင ပါဝငလာမညဟ ေမျာမနထာသမျာအာလ ပါဝငနငရန ကျငပြပလပရမည။

ဤသငတနအေနြဖင စမကန၏ သဘာဝပတဝနကျင ဆငရာနင လမေရဆငရာ လအပချကမျာ၊ အလပသမာကျငဝတမျာ အပါအဝင သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင

လမေရရာ လကနာရမည ကျငဝတမျာ၊ အကကြပတငကကာချက ေြဖရငေရ ကရယာမျာ

အစရသညတသအာ လမခခြဖညဆည ရပါမည။ ထပတ သငတနအာ ESMP၊ RAP နင/

သသမဟတ IPP တသ လအပသညေနရာမျာတင ေကျရာလထမျာပါဝင ေဆာငရကနငရနနင

ထစမချကမျာအာ ထေရာကစာ ြပလပနငရနအတက လပငနမျာတင ပါဝငသညသမျာ အာ ပပေပရမည။

အနေပေစာငကေညြခငနင အေြဖတမ

MoEE ြပညေထာငစ PMO အေနြဖင ဤဖမြပလပငနမျာအာ အနကပ

ေစာငကကညရန တာဝနရဖပ ၎ငတသသည ESCoP နင အြခာေသာ ေဘကငလခခေရ စမချကမျာ၏ အေြခအေနမျာနင လကနာမရေကကာင ေသချာေစရန ထလပေဆာငချက မျာအာ ဖမနယ ြဖနြဖေရတာဝနခ အရာရမျာမတစဆင အဓကထာ လပေဆာငသာ

ပါမည။ MoEE ၏ ေဒသတင တာဝနခ ဖမနယအငဂျငနယာမျာနင ခရငရမျာသည

၎ငတသအာ အထဂရြပေဆာငရကေစေသာ မညသည အကကြပတငကကာချကမျ ကမဆ

ေနာကဆကတ ဆကလကလပ ေဆာငရနတာဝနရသည။ MoEE PMO ေဘအနတရာယကငရငေရ အဖအေနြဖင ေရချယထာေသာ ဖမြပ လပငနမျာထသသ ကငဆင၍ အကာအကယနညလမမျာနင ကကညမ၊ ESCoP အာ လကနာမ နင အြခာေသာ ေဘအနတရာယကငေရနညလမမျာအာ လေလာကစာ အေကာငအထည ေဖာေဆာငထာမတသအာ စစေဆအတညြပရပါမည။ အကယ၍ MoEE PMO က ေဘအနတရာယကငေရ နည လမမျာနင ကကညမ သသမဟတ ESCoP အာ လကနာမနငပတသက၍ အေရကကေသာ ေမခနမျာရသညအခါ သသမဟတ ပတဝနကျင ဆငရာ သသမဟတ လမဆငရာ ကစစရပမျာအေပဝ MoEE PMO ၏ ဂရထာမအာရရေစသည အကကြပတငကကာချကမျာရသညအခါ အဆပါလပငနမျာအတက ကငဆငဆနစစြခင ြပလပရန လအပပါသည။


81

(၈.၁.၂) VEC မျာ သဓမဟတ ပဂဂလေ ရငနြမပနသတဓ လပေဆာငသည LV ေနယေမျာနင အမေထာငစ ချတဆေမမျာအတေ

ေကျရာ LV ကနယကမျာနင အမေထာငစချတဆကမအမျာစသည လပငနမျာ ေဆာငရကရန ပဂဂလက ကနထရကတာမျာအာ ငာရမသည VEC မျာ သသမဟတ ပဂဂလက ရငန ြမပနသမျာက ြပလပပါသည။ စမကန ြပငပနင MoEE ၏ နယပယ ြပငပတင ြဖစေသာ ထလပငနမျာအတက စစေဆြခင ပစ မရပါ။ VEC မျာနင/ သသမဟတ ပဂဂလကရငနြမပနသမျာမ ဖမနယအငဂျငနယာမျာထ နညပညာပငဆငရာ အကအညမျာ ေတာငဆလာပါကပပေပနငသည။

အနေပေစာငကေညြခငနင အေြဖတမ MoEE ဖမနယအငဂျငနယာမျာသည သတမတထာေသာ စပစမျာြဖင အဆပါ ကနယကမျာ သငေတာမနင ကကညမ ရ/မရက တပဆငဖပသည ေနာကတင စစေဆ အတညြပြခင ြပလပပါသည။ အထကတင မတသာခသညအတင ဤလပငနမျာသည NEP ၏ အစတအပင မဟတဘ စမကန ြပငပနင MoEE ၏ နယပယြပငပတင ရေသာလပငနမျာြဖစပါသည။

(၈.၂) ESMF အေောငအထညေဖာေဆာငမ လမြပေြမပနင Off-Grid အပင၏ တာဝနမျာ

(၈.၂.၁) အမသဆလာစနစမျာနင RBF Off-Grid ဆလာ အစတအပငမျာအတေ စစေဆြခငနင နယပယသတမတြခင

အမသဆလာစနစ (SHS) နင RBF Off-Grid ဆလာ လပငန အပငမျာသည ေယဘယျအာြဖင သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ သသမဟတ လမေရရာသကေရာကမ အနတရာယနည ပါပါသည။ ေစျနနအဆြပလာ တငသငေသာ သသမဟတ အရညအေသ ြပညမေသာ ကနထရကတာမျာ သသမဟတ RBF Off-Grid အစအစဉတင ပါဝငရန ေရချယထာသည ကမပဏမျာနင NGO မျာအာ DRDမ စစေဆြခင၊ ကနထရကတာ မျာနင ကမပဏမျာ/NGO မျာ၏ အဓက ဝနထမမျာအာ သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာလအပချကမျာအေပဝ သငတနေပြခင၊ တပဆငမမတငခင ဖမနယအဆင တင အပစဖ၍ အကျဉရ စစေဆြခင၊ SHS နင RBF Off-Grid ဆလာ စမကနလပငနခ မျာအတက သဘာဝပတဝနကျင ဆငရာ နင လမ လကနာရမည ကျငဝတမျာ (ESCoP) နင လကနာေဆာငရကမ အစရသညတသအာ စစေဆြခငသည ကနထရကတာမျာ နင


82

ကမပဏမျာ/NGO မျာအာ အဆပါ ထခကမမျာအာ ေရာငလရန သသမဟတ ေလျာချရန စမေဆာငေပနငပါမည။

အာလပါဝငမအတေ စစေဆြခင SHS အတက။ ဖမနယ DRD PMO သည ေစျနနအဆြပလာမျာအာ မေခဝယမ တစ အမသဆလာစနစရယမည ေကျရာလထမျာနင ထလထမျာအတငရ အမေထာငစမျာ ပေပါငပါဝငရန ေတာငဆမတသအာ ဆြဖတလပေဆာငပါမည။ ဤလပငနစဉ၏တစစတ တစပငအေနြဖင ဖမနယ PMO သည တငရငသာ၊ ဘာသာေရ၊ သသမဟတ အြခာလ နည စအပစမျာ တညရေနမအပါအဝင အေြခခ သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင လမေရ ရာ ကစစရပမျာအေပဝ စစေဆြခငပစ (ဖမနယ SHS စစေဆြခငပစ၊ ေနာကဆကတ ၂) အာ ြဖညစကရပါမည။ RBF Off-Grid ဆလာအတက။ ကမပဏမျာ/NGO မျာသည တစအမသဆလာ အစ လကအာ ေရာငချထာသည ေကျရာ တစခစအတက စစေဆြခငပစ (RBF Off-Grid ဆလာ စစေဆြခငပစ၊ ေနာကဆကတ ၂) အာြဖညစကပါမည။ ဤပစတင တငရငသာ၊ ဘာသာေရ၊သသမဟတ အြခာလနည စ သသမဟတ အာနညသည အပစမျာနင သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ အချကအလကမျာအတက ေမခနမျာ ပါဝငပါသည။ NEP PMO ေဘအနတရာယကငရငေရ အဖအေနြဖင ဖမနယနင Off-Grid ဆလာ စစေဆြခငပစမျာအာ တပဆငမ မတငမ သသမဟတ တပဆငေနစဉအတင ကငတယ ေဆာငရကရန လအပသည ကမဘာဘဏ၏ ေဘအနတရာယကငရငေရ မဝါဒမျာနင သကဆငေသာ ကစစရပမျာ ရ/မရ ဆြဖတရန ြပနလညသသပသာပါမည။ သငတန SHS အတက။ NEP PMO ေဘအနတရာယကငရငေရ အဖနင ဆကသယေရ အဖသည ကနထရကတာမျာ (အထသြဖငတပဆငမကကကကပေရမမျာ) အာ စမကန၏ သဘာဝ ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာလအပချကမျာ၊ အလပသမာမျာ၏ ကျငဝတမျာ အပါအဝင သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ နင လမေရရာ လကနာရမည ကျငဝတမျာ၊ နင အကကြပတငကကာချက ေြဖရငေရကရယာမျာနငပတသက၍ သငတနေပရပါမည။ ဤ သငတနအာ ကနထရကတာမျာက ေရချယဖပေနာက (သသေသာ SHS တပဆငမအာ မစတငမ) တင ပသချရမည။ RBF Off-Grid ဆလာအတက။ NEP PMO ေဘအနတရာယကငရငေရ အဖနင ဆကသယ ေရအဖသည ကမပဏမျာနင NGO မျာအာ စမကန၏ သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာလအပချကမျာ၊ အလပသမာမျာ၏ ကျငဝတမျာအပါအဝင ပတဝနကျငဆင ရာ လကနာရမညကျငဝတမျာ၊ အကကြပတငကကာချက ေြဖရငေရကရယာမျာနင


83

ပတသက၍ သငတနေပရပါမည။ ဤ သငတနအာ ကမပဏမျာနင NGO မျာအာ ပေပါငပါဝငေစရန ေရချယဖပေနာက (သသေသာ စမကနလပငနခ လပငနမျာအာ မစတငမ) တင ပသချရမည။ အနေပေစာငကေညြခငနင အေြဖတမ SHS အတက။ ကနထရကတာသည တပဆငမ ေနာကပငတင SHS ရယြခငမရသည အမေထာငစမျာအတက (ပစ NEP-4၊ SHS အစအစဉတင ပါဝငမမရေသာ အမေထာငစ မျာ) ပစမျာစာအာ ြဖညစကရပါမည။ ပစတင အမေထာငစသည တငရငသာ သသမဟတ ဘာသာေရ လနည စ သသမဟတ ထခကလယေသာ အမေထာငစမျာ ဟတ/ မဟတနင SHS မတပဆငရသည အေကကာငအရငမျာနင ပတသကေသာ အချကအလက မျာ ပါဝငပါသည။ SHS နင RBF Off-Grid ဆလာ နစခစလအတက။ တပဆငမ၏ စစေဆြခငနင အတည ြပြခငအာ စစေဆြခငနင အတညြပြခင ေအဂျငမျာ (IVA) က လပေဆာငဖပ စမကန ၏ MIS တင မတတမတငထာရပါသည။ စစေဆြခငနင အတညြပြခငအဖ (IVA) မျာက ေကာကယေသာ စစတမမျာတင လမျ ေရနင ကျာမကစစရပမျာ၊ နင ESCoP အာ လကနာေဆာငရကမနင စပလျဉ ေသာ ေမခနမျာ ပါဝငပါသည။ ဤစာရကစာတမမျာက NEP PMO ေဘအနတရာယကငရငေရ အဖက SHS အစအစဉသည သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ ေဘကငေရနည လမမျာ နင ကကညြခင ရ/မရ အကြဖတရန သသပရပါမည။

(၈.၂.၂) Mini-Grid စနစမျာအတေ

စစေဆြခငနင နယပယသတမတြခင Mini-grid စမကနလပငနခတငအတက DRD PMO သည ေအာကပါတသအာ သတမတ ဆြဖတပါသည -

တကရကြဖစေစ (သသမဟတ) သယဝကြဖစေစ ြဖစနငေချရသည သဘာဝ ပတဝန ကျငဆငရာ သသမဟတ လမေရရာ သကေရာကမမျာသည အဘယနည ။

ထ သကေရာကမမျာ၏ ဆနစစချကအေပဝ အေြခြပ၍ စမကနလပငနခနင ဆကစပလပငနမျာအတက မညသည ကမဘာဘဏ၏ ေဘအနတရာယကငရငေရ မညသညမဝါဒမျာအာ အသြပရမညနည ။

သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ နင လမေရရာစမခနခမ စမချက (ESMP) နင ေဒသခတငရငသာ လမျ စစမချက (IPP) နင ကနဦ သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ စစေဆြခင (IEE) ကသသေသာ ေဘအနတရာယကငရငေရ အကာအကယမျာနင


84

ေသေသချာချာ လကနာေဆာငရကေစရနအတက မညသည စာရကတမမျာ ထပမ လအပသနည။

အမျ သာလျပစစဓါတအာရရေရစမကန၊ အေသစာလျပစစဓါတအာေပ လပငန အတက စမကန အဆြပြခင လပငနစဉတင အဆငနစဆင ပါဝငဖပ “အကကလပငန ေဆာငရကနငေြခေလလာမ”နင “လပငနေဆာငရကနငေြခ ေလလာမ” ဟ၍ အသသ ရညညနပါသည။ အကက-လပငနေဆာငရကနငေြခ ေလလာမတင ေကျရာလထမျာ၏ ေဖာြပချကမျာ၊ စမအင ေတာငဆချကနင အဆြပထာေသာ စမအငရငြမစမျာ၊ အငဂျငနယာဆငရာ ပစမျာ၊ စမခနခမနင အဖအစည၊ လကနာမ နည လမမျာ အပါအဝင သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာကစစရပမျာ၊ စမကန အေကာငအထညေဖာေဆာငမ စမချက၊ နင ဘဏဍာေရ စစစချကမျာ အပါအဝင အဆြပထာေသာ စမကနလပငနခ၏ ကနဦ ေဖာြပချကမျာ ပါဝငပါသည။ “လပငနေဆာငရကနငေြခ ေလလာမ” တင DRD PMO နင ကမဘာဘဏတသက ေတာငဆသည ထပတ အချကအလကမျာနင စာရကစာတမမျာ အပါအဝင အပငတစခချငစအာ အေသစတ ဆနစစထာ ချကမျာပပေပပါသည။ ဖဖဖေရလပေဆာငသမျာသည ၎ငတသ ေရချယထာ ေသာ လပငနခငမျာအာ အဆြပနငေသာလည အေသစာလျပစစဓါတအာေပ လပငနမျာ ေဆာငရကရနအတက DRDက ကကတငေရချယထာသည လပငနခင မျာကသာ ဦစာေပသာမညြဖစသည။

အကေ လပငနေဆာငရေနငေြခ ေလလာမ ဖဖဖေရလပေဆာငသအေနြဖင စမကနလပငနခ၏ ြဖစနငေြခရေသာ သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ သကေရာကမမျာက ညနြပရနအတက ကနဦ စစေဆြခငပစအာ ြဖညစကရန လအပပါသည။ ဆလာ၊ ဇဝေလာငစာ၊ အေသစာ ေရအာ၊ နင ဆလာ-ဒဇယ၊ ေလအာ-ဒဇယ၊ နင ဇဝေလာငစာ-ဒဇယ hybridမျာ ကသသ ယခလကရထ အဆြပထာေသာ နညပညာပစတစခချငစအတက သသန စစေဆြခင ပစမျာရရနငပါသည (ေနာကဆကတ ၃)။ အေသစာလျပစစဓါတအာေပလပငန အာလအတက ေမခနအမျာစသည တညေသာလည အချ ေသာ ေမခနအပငမျာ သည နည ပညာတစခချငအလက လအပချကအရစမ ထာြခငြဖစဖပ မတညေသာ ေမျာမနထာသည သဘာဝပတဝနကျင သကေရာကမမျာအာ ပပေပသည။ စစေဆ ြခငပစအာ VEC အဖဝငမျာ သသမဟတ အြခာေကျရာ ေခါငေဆာငမျာ၏ အကအညြဖင ြဖညစကရမညြဖစဖပ ၎ငတသ၏အမညအာ စစေဆြခငပစေပဝတင ေဖာြပထာရမည။ ထသေနာက စစေဆြခငပစအာ ဖမနယ DRD အရာရထသသ တငြပရမညြဖစဖပ DRD အရာရက ပစအာ လကမတေရထ၍ ရကစတပကာ အချကအလကမျာအာ သသပ


85

အတညြပ ေပပါမည။ ဖဖဖေရလပေဆာငသအေနြဖင ဖမနယ DRD PMO ထမ ကနဦ ကငဆငြခငအတက (အထသြဖင ဖဖဖေရလပေဆာငသ မရငနသည လပငနခင ေနရာအာ DRD ကေရချယလကေသာအခါ) အကအည ေတာငခနငသည။ စစေဆြခငပစပါ အချကအလကမျာအာ အေြခခ၍ ဖဖဖေရ လပေဆာငသက ြဖစနငေချရသည သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ ြပငထနသည သကေရာက မမျာနင လပငနလပေဆာငနငေြခေလလာမအဆငအတက လအပမည ထပတစာရက စာတမမျာအပါအဝင အဆပါ သကေရာကမမျာအာ ေလျာနည သသမဟတ ေရာငလနင မည အဆြပ ေလျာချေရနညလမမျာအာ ေဖာြပပါမည။ ဤအကက လပငနလပေဆာင နငေြခေလလာမ၏ အညနပစအာ ေနာကဆကတ ၆တင ပပေပထာပါသည။ အကက လပငနလပေဆာငနငေြခ ေလလာမတင ေဘအနတရာယကငရင ေရနင သကဆငေသာ အြခာ စာရကစာတမမျာ (အထသြဖင mini-grid စမကနလပငနခ အတက ေကျရာလထဘကမ စတဝငစာမက ြပသေနေသာ Mini-Grid ဆနစစြခင အတက VEC ၏ ေလျာကလာနင ဖဖဖေရ လပေဆာငသနင VEC အကကာြပလပေသာ နာလညမ စာချနလာနစခလ) ပါဝငပါသည။ NEP PMO mini-grid အဖသည ေဘအနတရာယကငရငေရ အဖက တာဝနယ သသပမည အဆြပလာ၏ ေဘကငေရနင ကကညမ အပငြဖစသည စစေဆြခင ပစနင အြခာသကဆငသည စာရကစာတမမျာနငအတ အကက လပငနလပေဆာငနင ေြခ ေလလာမမျာအာ လကခသာမညြဖစသည။ “လပငန လပေဆာငနငေြခ ေလလာမ” အဆငတင လအပေသာထပတဆနစစချက သသမဟတ စာရကစာတမမျာနငပတသက၍ ေဘအနတရာယကငရငေရ အဖအေနြဖင မတချကမျာနင အကကြပချကမျာအာ ေပသာ ပါမည။ ၎ငတင စမကနလပငနခအေနြဖင IEE လအပြခင ရမရ ပါဝငပါမည။ ြမနမာ ပတဝနကျင ထနသမေရ ဥပေဒပါ သဘာဝပတဝနကျငထခကမ ဆနစစချက လပငနစဉမျာ၏ ေနာကဆကတ ၁ အရ ၁ MW နင အထက ၁၅ MW ေအာက ေရအာ လျပစစ စမကနမျာနင ေရေလာငကန ၄၀၀ ha ေအာက နည ေသာ စမကနမျာအတက IEE အာ အလအေလျာက လအပ ပါသည။ NEP off-grid အပငရ အြခာေသာ နည ပညာမျာသည ေမျာမနမထာေသာလည ၅ MW နင အထကရခပါလျင IEE အာ အလအေလျာက လအပပါမည။ အလအေလျာက လအပမမျ မဟတေသာလည NEP PMO အေနြဖင အေရပါေသာ သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ နင/သသမဟတ လမေရရာ သကေရာကမမျာ ြဖစနင ေြခ ရပါက IEE အာ လအပနငပါသည။ လပငန လပေဆာငနငေြခ ေလလာမအဆငအတက ေဘအနတရာယကငရငေရ အဖအေနြဖင လအပနငမညအြခာေသာအချကအလက သသမဟတ စာရကစာတမမျာ တင ေအာကပါတသ ပါဝငနငဖပ ၎ငတသသာဟ ကနသတမထာပါ - ESMP၊ IPP၊ ေြမယာ အတက ေလျာေကကေပရန သသမဟတ အသကေမဝမေကကာင ဆရမအတက ြပနလည


86

ေနရာချထာေရ လပငန စမချက (RAP)၊ စနပစပစစည စမခနခမ စမချက (ESMP အတင ပါဝငဖပသာ မဟတပါက)၊ ေကျရာလထမျာနင အမျာေရေမာကတင အကကြပ ေဆေနခေကကာင အေထာကအထာမျာ (စမကန သကေရာကခရေသာ အနအနာနင ေအာကဘကရ ေကျရာလထမျာအပါအဝင)၊ ဓာတပ အေထာကအထာမျာ (အကကြပ ေဆေနမမျာ၊ သဘာဝပတဝနကျငအေနအထာမျာ)၊ ေဒသခလထနငြပလပေသာ အကက ြပေဆေနမမျာတင ပပေသာ အချကအလကမျာသည ၎ငတသ နာလညေသာ ဘာသာ စကာြဖငသာြဖစေကကာင သကေသအေထာကအထာမျာ (လထအတငရ တငရငသာ လနည စမျာ အပါအဝင)၊ ေနာကထပ အစညအေဝမျာအတက (အသ၊ ဗဒယ) မတတမ မျာ၊ သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ နည လမမျာ၊ လထအတငရ အမျ သမမျာ၊ တငရငသာနင/သသမဟတ ဘာသာေရ လနည စမျာ၊ သသမဟတ ဆငရနမပါသမျာ နင အြခာေသာ ချ တသည အပစမျာအေပဝ စမကန၏ သကေရာကမမျာအာ ဆနစစ ချကမျာ အစရသညတသ ြဖစသည။ လပငနလပေဆာငနငေြခ ေလလာမ အကကလပငနလပေဆာငနငေြခေလလာမအာ NEP PMO က ခငြပဖပသညေနာက တင ဖဖဖေရလပေဆာငသအေနြဖင ၎ငညနြပခသည ထပတအချကအလကနင စာရက စာတမမျာသာမက NEP PMO က ေတာငဆထာသည ထပတ အချကအလကနင စာရကစာတမမျာပါဝငေသာ လပငန လပေဆာငနငေြခ ေလလာမအာ ြပငဆငရပါမည။ အကယ၍ ESMP နင/သသမဟတ IPP နင/သသမဟတ RAP တသ လအပပါက ဖဖဖေရ လပေဆာငသအေနြဖင ဤ အစရငခစာ၏ ေနာကဆကတ ၂၊ ၆ နင ၇ နင ၈ နင ၁၀ တသတင ေပထာသည လမညနချကမျာအတင ြပငဆငရပါမည။ ဖဖဖေရလပေဆာငသအေနြဖင ေကျရာလထနင အြခာသကေရာက ခလထမျာ နင/သသမဟတ သကဆငသမျာနင ထပမေဆေနထာရေသာ အကကြပေဆေနမမျာအာ ဤအဆငတငလပေဆာငဖပ အဆြပထာေသာ စမကန၊ ေမျာမနထာသည သဘာဝ ပတဝနကျင ဆငရာနင လမ ေရရာ သကေရာကမမျာနင ေလျာချေရနညလမမျာအာ တငြပရပါမည။ ဤအကကြပေဆေနမမျာ၏ လေလာကေသာ အေထာကအထာေဖာြပမ မျာသညလပငနလပေဆာငနငေြခေလလာမအတငတငပါဝငသငဖပ ဓာတပမျာ၊ အစည အေဝ မတတမေရသာထာရမမျာ၊ တကေရာကသစာရငမျာနင ၎ငတသ၏ လကမတ သသမဟတ အမတအသာမျာနင ြဖစနငပါက အသ သသမဟတ ဗဒယ မတတမမျာတသကပါ ထညသငေပရမည။ ဖမနယ PMO၏တာဝနခသည ေကျရာအဆငအကကြပေဆေနမအာ သကေသအြဖစနင စမကနအေကကာင၊ ၎င၏ ဦတညချကမျာ၊ ေဘကငေရမျာ အစ ရသညတသအာေတာငဆလာပါက ထပေဆာငအချကအလကမျာေပနငရန တကေရာက သငသည။


87

အကယ၍ ေဒသခတငရငသာလမျ မျာအေပဝ ကမဘာဘဏ၏ ေဘအနတရာယ ကငရငေရမဝါဒ (OP 4.10)အာ ြဖစေပဝေစသညဟဆြဖတပါက ဖဖဖေရလပေဆာငသ အေနြဖင (၁) တငရငသာလနညစမျာအာ ၎ငတသ နာလညနငေသာ ဘာသာစကာနင ၎ငတသ ယဉေကျမနင သငေလျာေသာ နည လမမျာြဖင လတလပ၍ ဦစာေပဖပ အသ ေပထာေသာ အကကြပေဆေနမြဖင စမကန ြပငဆငချနအတင ဆကသယလပေဆာင ခေကကာင၊ (၂) ၎ငတသ၏ အြမငမျာအာ ေသချာစာေလလာစစစ၍ စမကနပစတင ထည သငထာေကကာငနင (၃) စမကနလပငနခအတက အမျ သမမျာနင အမျ သာမျာပါ ကျယကျယြပနြပန ေထာကခေကကာင ြပသရမည။ NEP PMOအေနြဖင ဖဖဖေရလပေဆာငသကတငြပလာသည လပငန လပေဆာင နငေြခ ေလလာမမကကမ၌ပါရသည စာရကစာတမသည ေမျာမနထာေသာ သကေရာကမ မျာအာ ေလျာချရန လေလာကေကကာငနင လကနာေဆာငရကေကကာင ေသချာေစရန အတက သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာကစစရပမျာအာ ေဘအနတရာယ ကငရငေရအဖအာ တာဝနေပအပသသပေစပါမည။ အစတအပင တစခခအာ ေသချာစာ ေရသာေဖာြပထာြခင မရပါက လပငန လပေဆာငနငေြခေလလာမအာ ြပနလညြပငဆငြဖညစကရန ဖဖဖေရလပေဆာငသ ထသသ ြပနလညေပပသနငသည။ ဤသသ လပေဆာငြခငအာ NEP PMOမ စတေကျနပမ ရရသညအထ အကကမအေရအတက အကနသတမရ လပေဆာငနငသည။ ခငြပချကရ သညနင အဆသတအဆြပစာရကစာတမအာ သသပ၍မတချကြပရနနင ထပမ လအပနငသည ြပနလညြပငဆင ြဖညစကချကမျာအတက ကမဘာဘဏသသ ေပပသရသည။ စမကနလပငနခအတက အဆသတ ခငြပချကအာေပဖပေသာအခါ သဖ သေဘာတညမအာ NEP DRD၊ ဖဖဖေရလပေဆာငသနင mini-grid ဝနေဆာငမ ရရမည ေကျရာလထ(မျာ)၏ VEC တသအကကာ လကမတေရထပါသည။ ဖဖဖေရလပေဆာငသ နငစာချပတင အေကာငအထညေဖာေဆာငေရ စမချက အာလ (ESMP, IPP, RAP အစ ရသည တသအာ လအပသလ)နင သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ လကနာရမည ကျငဝတမျာနင အလပသမာ ကျငဝတမျာ အစရသညတသ ပါဝငပါမည။ သငတန NEP PMO၏ ေဘအနတရာယကငရငေရအဖနင ဆကသယေရအဖသည စမကန ၏ သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ လအပချကမျာ၊ အလပသမာကျငဝတမျာ အပါအဝင သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ နင လမေရရာလကနာရမည ကျငဝတမျာ (ESCoP)၊ အကကြပတငကကာချက ေြဖရငေရနညလမမျာတသနငပတသက၍ ဖဖဖေရ လပေဆာငသမျာ (အထ သြဖင ေဆာကလပေရ ကကကကပေရမမျာ) အာ သငတန ပသချရပါမည။


88

အနေပေစာငကေညြခငနင အေြဖတမ DRD PMO သည အနကပေစာငကကညြခငနင အကြဖတမ၏ အလစေသာ တာဝန က ဖမနယ DRD ရမတစဆင စမကနလပငနခ ေဆာကလပမအာ ေစာငကကည၍ ၎ငတသသည သပါတသေဘာတညမ စာချပပါအတင တကျစာ လကနာေဆာငရကြခင ရ/ မရက ေစာငကကညစစေဆရပါသည။ DRD ၏ ေဒသခတာဝနခအေနြဖင ဖမနယ PMO သည ၎ငတသ၏အထဂရြပေဆာငရကရေသာ အကကြပတငကကာချကမျာအာ ေနာကဆက တ လပေဆာငရန တာဝနရပါသည။ ဖဖဖေရလပေဆာငသအေနြဖင သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင လမ ေရရာ ေဘကငေရအာလကနာေဆာငရကထာရမ၊ ESCoP နင အြခာေသာ လအပသည လပေဆာငချက တတကမမျာ အပါအဝင သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ သသမဟတ လမ ေရရာ စမချကမျာအာ လကနာေဆာငရကထာရမ အစရငခစာမျာပါဝငသည လစဉ အစရငခစာမျာအာ ြပငဆငရပါသည။ NEP PMO ေဘအနတရာယကငရငေရအဖသည ဖဖဖေရ လပေဆာငသမျာ ထမ အစရငခစာမျာအာ သသပ၍ မတချကမျာ ြပလပကာ လအပသလ ထပေဆာင အချကအလကမျာ ေတာငခသာပါမည။ ေဘအနတရာယကငေရနညလမမျာ၊ ESCoP အာ လကနာေဆာငရကမ နင အြခာေသာ ေဘအနတရာယကငေရ ကရယာမျာအာ လေလာကစာ အေကာငအထညေဖာေဆာငမတသအာ အတညြပရနအတက ေဘအနတရာယ ကငရငေရအဖ (Safeguard Team) သည Mini-Grid အဖနငအတ စမကန လပငနခမျာထသသ ကငဆငရာတင လကပါသငသည။ အကယ၍ NEP PMO အေနြဖင ေဘအနတရာယကငရငေရနညလမမျာ သသမဟတ ESCoP အာ လကနာေဆာငရကမ အေပဝ အေရကကေသာ ေမခနမျာ ရေနြခင သသမဟတ သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင လမေရဆငရာ ကစစရပမျာအေပဝ အကကြပတငကကာချကမျာသည NEP PMO အထ ဂရြပေဆာငရကရနကစစမျာ ြဖစေနပါက စမကနလပငနခသသ ကငဆင၍ ဆနစစြခင ြပလပရန လအပပါသည။ အကေေပမျာ ဖဖဖေရလပေဆာငသအေနြဖင IEE လပေဆာငရနနင အြခာေဘအနတရာယ ကင ရငေရ စာရကစာတမမျာအာြပငဆငရာတင အကကေပအာငာရမနငဖပ ၎ငအကကေပ သည ကမဘာဘဏ၏ ေဘအနတရာယကငရငေရ မဝါဒမျာနင လကနာေဆာငရကရပါမည။ ဖဖဖေရ လပေဆာငသသည ေဒသတငရ လထမျာ၊ ေနထငသမျာနင အြပနအလန ေဆေနမမျာအပါအဝင ကငဆငလပေဆာငသည အကကေပ၏ လပေဆာငချကအာလ အတက တာဝနရပါသည။ ဖဖဖေရလပေဆာငသသည အကကေပက ြပလပေပေသာ


89

ြပငဆငထာသညစာရကစာတမမျာနင အချကအလကမျာအတက တာဝနယေဆာငရက ရမညြဖစဖပအကကေပက လပေဆာငသညအလပမျာ၏ အပငအာလအတကနင ြပငဆင ေပေသာ ပစစညမျာနင စပလျဉ၍ လေလာကေသာ ဗဟသတ ရရပါမည။ PMO မျာသည စမကနလပငနခမျာ သသမဟတ စမကနလပငနခ အစမျာတင သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာေဘအနတရာယကငေရနညလမမျာ လကနာ ေဆာငရကမမျာ ေစာငကကညြခငက အေထာကအကြပရနအတက အကကေပမျာအာ စာချပချပဆငာရမနငသည။ တာဝနရေသာ PMO သည TOR အာ ြပငဆင၍ ကမဘာ ဘဏ၏ဝယယေရစညမျဉမျာနငအည ေဘအနတရာယကငရငေရ အေကာငအထည ေဖာေဆာငြခငကကကကပမ/ ေစာငကကညမအတက ကနထရကတာမျာအာ ငာရမနင သည။ PMO အေနြဖင ေဘအနတရာယကငရငေရ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကမ အာ အစရငခြခငက ၎င၏ ပမန စမကန အေနအထာ အစရငခစာမျာနင ပမန ေစာငကကညြခင အစရငခစာမျာ၏ အခနတစခ အေနြဖင ထညသငရပါမည။ ကမဘာဘဏ၏ သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ ကျမကျငသသည လကနာေဆာငရကမအာ ကကကကပမညြဖစဖပ ကမဘာဘဏ၏ေဒသတင ေဘကငလခခ ေရ အကကေပထသသ အသေပသာပါမည။ အြခာေသာ ေငေကေပပသမျာထ ေမဘာဘဏ၏ ေဘအနတရာယေငရငေရနင ESMF တဓအာ ေလျောေထာြခင အစတအပငမျာနင စမကနလပငနခမျာသည အြခာဖဖဖေရ မတဖက သသမဟတ ပဂဂလက အဖက ေငေကက အြပညအဝ ေထာကပထာေပြခင ရေနေစကာမ ကမဘာဘဏ၏ ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ ေဘအနတရာယ ကငရငေရ နင ဤ သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင လမ ေရရာစမခနခမ မေဘာငသည NEP စမကန၏ အပငအာလ သသမဟတ လပငနခမျာအာလနင သကဆငသည။

(၈.၃) စမေန လပငနခမျာ၏ ပတဝနေျငဆငရာနင လမ စစေဆြခငအတေ လမညနချေမျာ

အစတအပငတစခစ သသမဟတ စမကနလပငနခတစခစ၏ ြဖစနငေချရသည သကေရာက မမျာအာ ေအာကပါအတင ခြခာထာသည -

(က) ေဆာကလပေနစဉအတင ထခကမမျာ၊ နင

(ခ) လပငနလညပတေနစဉအတင ထခကမမျာ။


90

အဆငတစခချငစအတက သကေရာကမမျာအာ ထပမ၍ - ေဂဟဆငရာ၊ ရပ-ဓာတဆငရာ သကေရာကမမျာ၊ နင လမေရရာ သကေရာကမမျာ ဟ၍ အမျ အစာ ခြခာပါသည။ ကနသတချကေဘာငမျာအာ အဆပါ အမျ အစာ တစခချငစအတက - ပမာဏ၊ ကကာချန၊ ြပငအာ/ြပနထနမ၊ ြဖစနငေချ နင အေရပါမ - ဟ၍ ေဖာထတထာပါသည။ စစေဆြခင အေတာအတင သကေရာကမ တစခချငစအတက အေရပါမအာ “အေရပါသည”၊ “သာမာန” သသမဟတ “နည ပါသည” ဟ အမျ အစာ ခြခာနငပါသည။ ဤအမျ အစာခြခာမသည ထပမြပလပရနလအပမည သဘာဝ ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာစစေဆမ၏ အေသစတအဆငအာ ေဖာြပေပပါမည။

(၈.၃.၁) ေဂဟဆငရာ သေေရာေမမျာ ေယဘယျအာြဖင ေဆာကလပေရအဆငတင ေဂဟဆငရာ သကေရာကမမျာအာ စစေဆြခငအတက ကနသတချကေဘာင ေလခ ထညသငစဉစာပါသည။

၁. မရငအပငမျာနင တရစဆာနမျ စတမျာေကကာင ဇဝေဗဒဆငရာ အသငအဝငမျာ မျာြပာစာ ြဖစေပဝေနေသာနင လတသ၏ လပငနမျာက ဧရယာ၏ ပငမ ေဂဟ လပေဆာငချကမျာအာ သသာထငရာစာ ြပြပငေြပာငလြခင မရေသပ ကမဘာ ဘဏ၏ ေဘကငေရ မဝါဒမျာ (သဘာဝ အသကအခမ အပါအဝင) နင ြမနမာ နငင၏ ဥပေဒမျာြဖင ကာကယရန လအပေသာ သဘာဝ အသကအခမ ေြမယာ နင ေရဧရယာမျာ တညရေနမ၊

၂. သစပငမျာ ခတလမ၊ ၃. စကခငမျာအာ ရငလငမ၊ နင ၄. ကနေန၊ ေရေန၊ ေလေန အသကအခမမျာအေပဝ သကေရာကမ။

အကယ၍ စမကန လပငနခ သသမဟတ ဆကစပ အေြခခအေဆာကအအမျာသည သဘာဝအသကအခမအာ သကေရာကမ ရေနပါက ဇဝမျ ကမျာ၊ စကပျ ပငမျာနင သဘာဝအသကအခမမျာအာ အနတရာယြဖစေစြခငမ ေရာငလနငရန စမကနလပငနခ၏ ထအစတအပငမျာအတက အြခာေရချယနငေသာ ပစအာ ြဖစနငပါက ြပလပ သငသည။ သသေသာ အြခာေရချယစရာ ပစမျာ ရေနေစကာမ ထဧရယာမျာအာ ကစစရပ တငတင ေရာငလရနမာ မြဖစနငပါ။ ဥပမာ ဓာတအာေပလင စမကနလပငနခအတက အဆြပထာေသာ လမေကကာငသည ဇဝမျ ကမျာ၏ ဧရယာမျာနင ဇဝဆငရာ စကကေနအာ ြဖတသနသာရနငပါသည။ ဇဝမျ ကမျာ၊ စကပျ ပငမျာနင သဘာဝ အသက


91

အခမမျာအာ အနတရာယြဖစေစြခငအာေလျာချနငမည ြဖစနငေြခရေသာ လမေကကာင (မျာ)အာ ေဖာထတရန လအပပါမည။ ထကသသေသာ ကစစရပမျာတင ထခကလယေသာ ဧရယာမျာအာ လဝဉဿ ေရာငလသာရန မြဖစနငပါက နင သကဆငရာတာဝနရ PMO ကမြဖစမေန ဤစမကနလပငနခအာ အေကာငအထညေဖာရမညဆပါက ေမျာမန ထာသည သကေရာကမမျာနင သငေတာမည IEE သသမဟတ ESIA ြဖင ထပမ စစေဆဖပ ေလျာခနငမည နည လမအာ အဆြပရပါမည။ ေရအာလျပစစစမကနမျာအေနြဖင လပငနလအပချကအရ ေရထေဂဟစနစ အာ သကေရာကမရမညြဖစဖပ အြခာေသာစမကနလပငနခမျာသည ေရလမေကကာင မျာအာ ညစညမမ၊ ေရဆစနပစမနင စနပစပစစည စနပစမနင အြခာေသာ အလာ အလာရသည သကေရာကမမျာြဖင သကေရာကနငပါသည။ ေလအာသ တာဘငမျာ သည ေရေေြပာငေနထငမပစမျာ၊ ရညရယသည အသကအခမမျာ၊ နင အစာစာေသာကပ ပစမျာအေပဝ သကေရာကြခငနင တာဘင၏ ဒလကမျာြဖင ထခကမြခငေကကာင ေသေကကြခင စသညတသြဖင ငကမျာနင လငနသမျာအာ ထခကေစနငပါသည။ MV ဓာတအာလငမျာ၏ လျပစစသလကလင (EMF) အာလည ေကျရာလထမျာနင ဇဝမျ ကမျာ အထသြဖင ေလေနသတရာမျာအေပဝ ြဖစနငသည သကေရာကမအတက စစေဆသငသည။ ဤသသေသာ မျာြပာသည ပတဝနကျငဆငရာ သကေရာကမမျာ တစခချငဆအာ အေရပါ၊ ပမန၊ သသမဟတ အေရမပါ စသညြဖင ဆနစစနငပါသည။ အဆြပထာေသာ စမကနလပငနခ အနတင တညရေသာ သဘာဝ အသကအခမအေပဝ သကေရာကမအတက ေဆာကလပေရနင လပငနလညပတေနစဉအတင စနပစပစစည/ စနပစေရမျာ စနထတမ၊ ဆနင အြခာေသာ ဓာတပစစညမျာ ဖတစငမ နင ယစမမ ကသသေသာ အလာအလာရသည ြပငထနသည သကေရာကမမျာ တစခချငစအာ အေရပါသည၊ ပမန သသမဟတ အေရမပါဟ အဆြပထာေသာ စမကနလပငနခ၏ အသကအခမနင တညရေနေသာ အကာအေဝနင ေလျာချေရ နည လမမျာ မလပေဆာငပါက ထခကမ၏ ြပငအာအေပဝမတည၍ ဆနစစသတမတရပါမည။ သစပငမျာ ခတလြခငနင စကပျ ပငမျာ ရငလငြခငအတက သစပငအေရ အတက သသမဟတ ဖယထတလကမည ဇဝေလာငစာ ပမာဏနင အနအနာရ ေဂဟစနစ အတက ၎င၏အေရပါမနင ဇလေဗဒနင တကစာမအေပဝ သကေရာကမတသ အေပဝ မတည၍ အေရပါသည၊ ပမန၊ သသမဟတ အေရမပါဟ အတနအစာခြခာရပါမည။ အကယ၍ အဆပါ သကေရာကမ တစခခအာအေရပါသညဟ ယဆပါက တာဝန ရေသာ PMO သည သကေရာကမမျာ၏ ြပငထနမ အလာအလာအေပဝ မတည၍ IEE သသမဟတ ESIA တစခခအာ ြပငဆငရန ေတာငဆနငသည။


92

(၈.၃.၂) ရပ-ဓာတဆငရာ သေေရာေမမျာ စမကနလပငနခ၏ေဆာကလပေရအဆငအတင ရပ-ဓာတ သကေရာကမမျာ အာ စစေဆြခငအတက ထညသငစဉစာသည ကနသတမေဘာငမျာတင ေအာကပါ တသ ပါဝငပါသည။

ဆညသနင ေလထ ညစညမမ၊ ေရထ ညစညမမ သသမဟတ ေြမထ ညစညမမ ေရစေကကာငေြပာငလမ သသမဟတ ေရနတေြမာင ပတဆသမ။

အကယ၍ စမကနလပငနခ ေဆာကလပမတင သသာသည ဆညသမျာ ထတလတသည ကရယာ/စကပစစညမျာ (ဥပမာ။ ဂျနနေရတာမျာ၊ pile driver မျာ) အသြပမပါဝငပါကနင အကယ၍ အဆြပထာေသာ စမကနလပငနခေနရာသည လမျာ ေနထငရာ/ေကျာငမျာ/ေဆရမျာနင နကပစာတညရပါက ဆညသညစညမမသည အေရပါပါမည (ေလျာချေရနညလမမျာ မရပါက)။ အလာတပင ေကျာကတကကတ ေြခစက၊ ေြမညြခငအလပမျာနင ယဉေရေလျာမမျာက ဖနမျာနင ေလထညစညမမအာ ြဖစေပဝေစပါသည။ စမကနလပငနခသည လမျာ ေနထငရာနင အလနနကပစာ တညရ မေနပါက စမကနလပငနခေဆာကလပမတင ပါဝငသည လပငနမျာေကကာင ြဖစနင ေသာ ေလထညစညမမသည အေရပါရန သပမြဖစနငေသာလည “ပမန” အြဖစ အတန အစာ သတမတနငပါသည။ အဆြပစမကနလပငနခတညေနရာအနတင ေရထ (ေရအင/ ြမစေချာငမျာ) ရပါက ေရထအရညအေသအေပဝ ကျေရာကနငသည ဆကျ အလာအလာမျာက (စမကနလပငနမျာမ အညစအေကက၊ ညစညမေရမျာ စနထတြခင၊ စကဆ/ ေချာဆ/ ဓါတပစစညမျာယစမြခင) အဆြပစမကနတညေနရာ၏ ေရထနင ေရထသေဘာသဘာဝ (ေရေနသတရဝါ/ အပငမျာ)အတက အေရကကသည သဘာဝအသကအခမြဖစမြဖစ စသည အချကမျာ အေပဝမတည၍ “သသာကကမာြခင”(သသ)”အလယအလတ” (သသ)” မသသာနညပါြခင” စသညြဖင ခြခာသတမတနငပါသည။ အကယ၍ အဆြပဓါတအာခရ တညေနရာသည သဘာဝေရနပေြမာငစဆငမက အဟနအတာြဖစေစပါက အဆပါဓါတအာခရ၏ တညေဆာကေရနင လပငန ေဆာငရကမအဆင (၂) ရပစလအေတာအတင “သသာသည” ေရသယေြမာငပတဆသမ/ ေရလျမြဖစနငဖပ ယငသသမဟတပါက ေရနပေြမာငအေပဝ သကေရာကမမာ အေသအဖ သာြဖစနငပါသည။ ေရအာလျပစစ စမကနလပငနခမျာသည ေရရငြမစ၏ စဆငမ အာ သကေရာကနငပါသည။ ေရစဆငမအေပဝ သကေရာကမအာ “သသာ ကကမာြခင”၊


93

“အလယအလတ” သသမဟတ “မသသာနညပါြခင” စသြဖင ထခကေနာငယကမသည ပမာဏနင ကကာချနအေပဝမတည၍ ခြခာနငသည။ ဥပမာ ရကေပါငမျာစာအထ အနညဆ သတာဝဆငရာ စဆငမအာ ထနသမထာနငြခင မရပါက “သသာကကမာ” သညဟ ယဆနငသည။ စမကနလပငနခ၏ လပငနေဆာငရကမအဆငအေတာအတင သတမတချက ေဘာငမျာတင ဆညမပမာဏ၊ ေလထညစညမမ တကစာြခငနင အနညထငြခင၊ ေရနပေြမာငပတဆသမ၊ ေရကကေရလျမ၊ အစငအခ/အရညအညစအေကကစနပစမ၊ ေရထညစညမမ၊ အနတရာယရေသာ ပစစညမျာ ြဖစနငေြခတသ ပါဝငနငဖပ ၎ငတသသာဟ သတမတမထာပါ။ ၎ငတသအာလအာ စစေဆရမညြဖစဖပေလျာချေရ နည လမမျာ မပါပ သကေရာကမအတက ြပငထနမ ပမာဏေပဝမတည၍ သသာကကမာမ၊ အလယအလတ(သသ) မသသာနညပါမစသညြဖင စစစသတမတပါသည။ အကယ၍ အဆပါ သကေရာကမမျာအနကမျ တစခခအာ သသာကကမာသညဟ သတမတပါက တာဝနခ PMO အေနြဖင ဖဖဖေရလပေဆာငသအာ သကေရာကမ၏ ြပငထနမ အလာအလာအေပဝ မတည၍ IEE သသမဟတ ESIA တစခခအာ ြပငဆငေစရပါမည။

(၈.၃.၃) လမ သေေရာေမမျာ

အဆြပထာေသာ စမကနလပငနခမျာသည ေကာငမနသည လမသကေရာက မမျာစာ ရလဒထကေပဝမညဟ ေမျာမနထာသည။ ၎ငတင စာဝတေနေရ တတကမ နင စပာေရ ဖဖဖတတကမ၊ ကျနမာေရနင ပညာေရ ဝနေဆာငမ တတကမနင လထ ေဘကငေရနင အမျ သမမျာ၏ ဘဝတတကမမျာပါဝငနငပါသည။ အချ ေသာ ေကာငမနသည သကေရာကမမျာသည စမကနမ တကရကြဖစေပဝနငဖပ အချ ေသာ ရလဒမျာသည ဖဖဖေရမတဖကမျာနင စပာေရလပငနမျာ လပေဆာငသည ေရေြပ ဦေဆာငမမျာ၊ နင လျပစစမရရမ တတကလာ၍ မတငေနထငကကသ ကယတငေကကာင ြဖစပါသည။

ထကသသ ြဖစေနေစကာမ စမကနလပငနခမျာသည လမ ေဘအနတရာယမျာနင ထေတနငဖပ ေဒသခလထမျာနင အမေထာငစမျာအေပဝ ြပငထနသည လမ သက ေရာကမမျာ ရနငပါသည။ ထ ြပငထနသည သကေရာကမနင အနတရာယမျာတင ေအာကပါတသ ပါဝငနငပါသည -

အေြခခအေဆာကအအအတက လအပေသာ ေြမမျာနင သစပငမျာနင ေကာကပ သနမျာကသသေသာ ပငဆငမမျာ ထာဝရ ဆရြခင၊ သသမဟတ ေဆာကလပေရ


94

လပငနအတက ေြမယာ ယာယ ဆရမ၊ သသမဟတ အချ ေသာ ေြမယာမျာနင ရငြမစမျာေပဝရ အသြပနငမအာ ကနသတလကမေကကာင စာဝတေနေရ ဆရမ၊

လမေရရာ ချနလပခရြခငမျာ (ရရလာသည တချလျပစစဓါတအာ ဝနေဆာငမ မျာအာ အသြပရန ေငေကကတတနငမမရေသာ လပဂဂလမျာနင အသြပနငရန လငချတဆကမမရေသသည အမနနာချင သသမဟတ အနအနာရ ေကျရာ လထ မျာအတက၊

အေကကတငရြခင၊ လျပစစဓာတအာစရတနင လျပစစပစစညနင ကရယာအသစမျာ ဝယယြခငေကကာင၊

တငရငသာ လနည စမျာနင နမပါအာနညသည အစအဖမျာအတက ဆကျ သကေရာကမမျာ(အထသြဖင လျပစစဓါတအာ အသြပနငြခငနင ကျနမာေရ၊ ပညာေရဝနေဆာငမမျာ တတကေကာငမနြခငစသည စမကန အကျ ေကျဇမျာ မရရဘ ချနလပခရနငသည အလာအလာမျာနငပတသက၍)

ေကျရာမလငေရေကာမတမျာ (VEC)မျာ၏ အမျ မျ ေသာ စမခနခမနင စမရည မျာေကကာင စမကနလပငနခမျာ အေကာငအထညေဖာြခငဆငရာ အရညအေသနင စမကန အကျ ေကျဇရရမ ပမာဏမျာအေပဝ သကေရာကမရနငပါသည။

စမကနလပငနခ အမျာစအတက ပငမအလာအလာရသည ြပငထနေသာ သက ေရာကမမျာသည ေြမယာ နင စာဝတေနေရ ဆရမ၊ ဆငရနမပါသမျာနင အြခာေသာ ထခကလယ အမေထာငစမျာနင အပစမျာအာ လမေရအရ ပစပယမ တသနငပတသကပါသည။ မဟာဓာတအာလင တချြခငနင off-grid စမကန အမျာစသည တငရငသာ လနည စမျာ အမျာစေနထငသည ေဝလေခါငသသည ေနရာမျာတင ြဖစေသာေကကာင ထတငရငသာလနညစမျာနငတက ဘာသာေရ လနည စမျာကသသ ထခကလယအပစမျာအေပဝ ြပငထနသညသကေရာကမ အလာ အလာရပါသည။

ေြမယာနင စာဝတေနေရ။ စမကနလပငနခ၏ ေြမယာနင စာဝတေနေရအေပဝ အလာ အလာရသည သကေရာကမမျာတင ေြမယာအသြပမ တကရကသသမဟတ သယဝက ေြပာငလမမျာ၊ ေြမယာနင အြခာေသာအရငြမစမျာအသြပမ အဖမတမသသမဟတ ယာယေြပာငလြခငေကကာင ဝငေငမျာ ဆရမ၊ နင ေြမယာရယရန လအပမ စသညတသ ပါဝငနငပါသည။ စမကန၏ ေြခရာလကရာသည မျာေသာအာြဖင ေသငယဖပ လအမျာအာ ေနရာေရေေြပာငြခင သသမဟတ ြပနလညေနရာချထာြခင လအပမည မဟတဟ ေမျာမနထာေသာလည အထကစစရပမျာအတက ၎ငတသ လအပေကာင


95

လအပနငသညဟ ြပနလညေနရာချထာေရ မဝါဒ မေဘာငအရ ခငြပထာပါသည။ 12 စမကန လပငနခမျာတင အေြခခအေဆာကအအမျာ တညေဆာကမညေနရာအတက ဆနဒအေလျာကလဒါနမမျာလည ပါဝငနငပါသည။ ဆနဒမပါေသာ ြပနလညေနရာ ချထာမအတက OP 4012 တင အဆပါ လဒါနမအတက လမခခထာြခင မရေသာလည ၎ငတသသည နကပစာ ဆကစပေနဖပ တငကကပေသာ အေြခအေနမျာြဖငသာ ြပလပ သငသည။ အဆပါ အေြခခ အေဆာကအအအတက အြခာ ေရချယနငေသာ ေနရာ ရရမညြဖစဖပ သသမသာ ေြမပငရင/ အသြပသက ေြမယာအာ လဒါနရနေတာငဆမအာ ြငငပယသညအခါ အဆပါ ေရချယစရာေနရာအာ စမကနလပငနခက အသြပနငမည ြဖစသည။ အကယ၍ အြခာေရချယစရာေနရာမျာ မရသညအခါ ေြမယာ ပငဆငသ/ အသြပသသည ေပါကေစျအတင အေလျာအစာ ရရရမညြဖစသည။ အကယ၍ ေြမယာအာ လဒါနပါက ေြမယာ ပငဆငသ/အသြပသ လကဝယရေသာ ကနထတ စမအာရသည ေြမယာစစေပါင၏ 20% ထက ေကျာလန၍ မရပါ။ ဆနဒအေလျာက ေြမယာ လဒါနရမည လပငနစဉ အဆငဆင အာ ေနာကဆကတ ၉ တင ေဖာြပ ထာပါသည။

အဆြပထာေသာ စမကနလပငနခတညေနရာအတငရ ေြမယာအသြပမနင ဆကစပေနေသာ စာဝတေနေရနင စမကန လပငနေကကာင ထခကသာနငသည အြခာ စာဝတေနေရမျာအေပဝ အဆြပထာေသာ စမကနလပငနခ၏ အလာအလာရေသာ သကေရာကမမျာအာ ေစာလျငစာ ဆနစစထာရန အေရကကပါသည။ RPF တင ေြမယာမျာနင ပငဆငမမျာ အဖမတမ သသမဟတ ယာယ ဆရမမျာအြပင ထ ဆရမ မျာအတက အေလျာအစာေပြခငအတက လကနာရမည လပငနစဉအဆငဆငအာ ေဖာြပထာပါသည။

တငရငသာလနညစမျာနင ထခကလယေသာ အပစမျာ။ NEP စမကနထမ သာတညမျ ြဖစေသာ အကျ ခစာခငအာ တငရငသာလနည စမျာနင အြခာေသာ ထခကလယသည အပစမျာ ရရနငရန မြဖစနငသည အလာအလာမျာ ရပါသည။ ၎ငတသအာ လျပစစဓာတအာ ရရနငမည နညဗျဟာမျာနင နညလမမျာအာ ေဆေနမည ဆြဖတချကချသည လပငနစဉမျာမ ချပလပထာြခင ရနငပါသည။ ၎ငတသ၏ အသငအဝငအတင လပကငေနသည ကနထရကတာမျာ သသမဟတ ဖဖဖေရလပေဆာငသမျာသည ၎ငတသ၏ ေဒသထတမနင ယဉေကျမအာသရနာလညမ သသမဟတ ေလစာမ ရချငမ ရပါမည။

12

OP 4.12 covers direct economic and social impacts that result from Bank-assisted investment projects, and are caused by the involuntary taking of land resulting in (i) relocation or loss of shelter; (ii) lost of assets or access to assets; or (iii) loss of income sources or means of livelihood, whether or not the affected persons must move to another location.


96

NEP ေအာကတင တငရငသာ လနည စမျာ တညရေနမအာ စစေဆြခငအာ ၎ငတသနင လတလပ၍ ဦစာေပဖပ အသေပထာေသာ အကကြပေဆေနမမျာ ြပလပရန လအပ/မလအပ သတမတဆြဖတရနနင ဖဖဖေရ လပေဆာငသအေနြဖင OP 4.10 က လအပသညအတင (ေနာကဆကတ ၉၊ ေဒသခ တငရငသာလမျ မျာ စမချကေရဆြခင မေဘာင အာကကညရန) ေဒသခ တငရငသာလမျ မျာ စမချက (IPP) မျာအာြပငဆငရန လအပ/မလအပ သတမတဆြဖတရနအတက ြပလပပါမည။ အကကြပေဆေနချကမျာနင လမ ဆနစစမမျာသည (စမကနလပငနခ၏ အလာအလာရေသာ သကေရာကမမျာနင အချ အစာညသည ပမာဏအတင) စမကနလပငနခအေနြဖင တငရငသာ လနည စမျာ အေပဝ သငေလျာသည အကျ အြမတမျာ ပပေပဖပ ြပငထနသည သကေရာကမမျာ မရေစေကကာင ေသချာေစရန ထညသငစဉစာရန လအပသည ယဉေကျမ၊ ဘာသာစကာနင အြခာေသာ ရေထာငမျာအတက ထထငသြမငမအာ ရရရန လအပပါသည။

IPP လအပသညြဖစေစ မလအပသညြဖစေစ ေဒသခ လထမျာနင ြပလပေသာ ဆကသယမ နင အကကြပေဆေနမမျာအာလသည ၎ငတသ နာလညနငသည ဘာသာစကာြဖငသာ ြဖစရမည။ အကယ၍ ေဒသခလထအတငတင တငရငသာအပစ တစခထက ပေနပါက မညသတစဦတစေယာကကမ ချနလပထာသကသသ မြဖစ ေစရနအတက ဆကသယမမျာ နင အကကြပေဆေနမမျာအာ ထေဒသခ လထ အတင အသြပေနသည ဘာသစကာ အာလအာ အသြပ၍ ြပလပရပါမည။ အကယ၍ SHS အတက ကနထရကတာ သသမဟတ ဖဖဖေရ လပေဆာငသမျာသည အဆပါ ဘာသာစကာမျာအတက အဖအစည အတင စမေဆာငနငရည မရပါက ထ တငရငသာ လနညစမျာနင ဆကသယရန ဘာသာြပန သသမဟတ ဝနထမအာ ခနအပရန လအပပါသည။

စမကနလပငနခ လပေဆာငချကမျာမ ချနလပခရြခငမျာ အပါအဝင စမကန လပငနခေကကာင သကေရာကမမျာ ခစာရမည အြခာထခကလယသည အပစမျာနင လပဂဂ လမျာအာ ေဖာထတရနအတက စစေဆြခင လပငနစဉအာ အသြပနငပါသည။ ထကသသေသာ ထခကလယသည အပစမျာတင ဘာသာေရ လနညစမျာ၊ ဒကခသညမျာ နင ေနရာေရေေြပာငခရသည လထမျာ ပါဝငနငဖပ ထခကလယသည လပဂဂ လမျာတင မဆမမျာ၊ ေယာကျာမရေသာ ကေလအေမမျာ၊ မဘမမျာ၊ သကကကရယအမျာ၊ မသနစမမျာနင အမျ သမမျာ ေယဘယျအာြဖင ပါဝငပါသည။


97

(၈.၃.၄) ရပပငဆငရာ ယဉေေျမ ရငြမစမျာ

စမကနလပငနခမျာအာ ရပပငဆငရာ ယဉေကျမ ရငြမစမျာအေပဝ သကေရာကမရနငေြခမျာအာ ေသချာေစရန ဆနစစရပါမည။ရပပငဆငရာ ယဉေကျမရငြမစမျာအာ ေဖာထတသတမတမအတက လမညနချကမျာအာ ေနာကဆကတ ၇ တင ေဖာြပထာပါသည။ “မထငမတပ ေတရမ” ကစစရပမျာအတက (နငင၊ ေဒသ၊ သသမဟတ ေဒသခ လထအတက အေရပါေသာ ေရေဟာငသေတသနဆငရာ၊ သမငဆငရာ၊ သသမဟတ ယဉေကျမဆငရာ ေနရာမျာအာ ရာေဖေတရမအာ ဆလပါသည) လပေဆာငချကမျာအာ ေနာကဆကတ ၈ တင ေဖာြပထာပါသည။

(၈.၃.၅) ေဒသတင အေျ ြဖစထနမမျာ

စမကနလပငနခမျာ အေကာငအထညေဖာေဆာငရကမည ေနရာမျာရ ရပရာြပညသမျာအတက အလာအလာရေသာ ေဒသဆငရာ အကျ ေကျဇမျာ ခြခာသတမတနငရနနင အေကာငဆရရေစရန စစေဆစစစြခငလပငနစဉအာ အသြပသငပါသည။ အဆပါ အကျ ေကျဇမျာတင စမကနလပငနခ ေဆာကလပေရ၊ လပငနလညပတြခငနင ြပြပငထနသမေရလပငနမျာတင ေဒသခစပာေရလပငနမျာနင အလပသမာမျာအတက အလပအကငအခငအလမမျာ ဖနတေပြခငနင လပငနကျမကျငမ တတကေကာငမနေစေရ သငတနအခငအလမမျာ စသညတသပါဝငနငပါသည။

ဤစမကနအေနြဖင ရပရာအတငရ လမေရရာ အေြခခအေဆာက အအမျာ(ဥမာ- ကျနမာေရ ေဆခနမျာနငစာသငေကျာငမျာ) အတက လျပစစဓါတအာြဖညဆည ေပရနနင ရပရာတင ေဘကငလခခေရ (အထသြဖင အမျ သမမျာနင ကေလငယမျာအတက) တတကေကာငမနေစရန လမမ အလငေရာင ြဖညဆည ေပရန ရညရယပါသည။ ရပရာြပညသမျာနင အကကြပေဆေနမမျာမ တစဆင သေဘာတညထာသညအတင အမျာနငဆငေသာ လျပစစဓါတအာ အေြခခအေဆာကအအအတက အေကာငဆ တညေနရာ(မျာ) ေရချယသတမတနငရန စစေဆစစစြခငလပငနစဉက အသြပပါမည။


98

လမ အေြခခအေဆာကအအမျာ ြဖညဆည ေပရာတင တငရငသာ သသမဟတ ဘာသာေရ လနည စမျာ သသမဟတ အြခာေသာ ထခကလယသည အပစမျာက အသြပေသာ အေဆာကအအမျာ ပါဝငသငဖပ လမမမျာအာလည တငရငသာ လနည စ သသမဟတ ဆငရနမပါေသာ သသမဟတ အြခာထခကလယေသာ အပစမျာ၏ ပတဝနကျငကပါ လမခခနငေအာင ေကျရာလထတစခလ အတက ေကာငမနစာ ြဖနြဖရပါမည။

(၈.၄) ပတဝနေျငဆငရာနင လမ သေေရာေမမျာအာ အမတေပ သတမတရန အြခာေသာ ေရချယစရာ နည လမ

ေယဘယျအာြဖင စစေဆစစစြခငလပငနစဉမတဆင စမကနလပငနခ၏ သကေရာကမဧရယာအတင (အခန ၈.၅ တင ကကညပါ။) ေပဝေပါကနငသည အလာအလာရေသာ သကေရာကမမျာ(ေကာငကျ /ဆကျ )၏ သေဘာသဘာဝက ခြခာနငသည။ ၎ငအေနြဖငအလာအလာရေသာ သကေရာကမအာ အေသစတ အကြဖတနငရန လအပသည ေဘကငလခခေရ ကရယာေရချယအသြပမအတက အချကအလက ပပနငပါသည။ ေဘအနတရာကငရငေရ ကရယာမျာအာ ေရေချယမသည အဓကအာြဖင ကကတငမနဆထာသည ပတဝနကျငဆငရာနင လမဆငရာ သကေရာကမမျာ၏ အေရပါမ အတငအတာပမာဏနင ၎ငနင နနယပတသကေနေသာ သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ အနတရာယရမ ပမာဏမျာေပဝတင မတညသည။

အတငအတာ သတမတမအဆင အေတာအတင PMO မျာအေနြဖင စစစေရလပငနစဉအတင ေတရသတမတထာသည အဓကကျသည ပတဝနကျင ဆငရာနင လမကစစရပမျာ၊ အနတရာယမျာနင အလာအလာရသည သကေရာကမမျာအာ အတညြပမညြဖစသည။ အတငအတာ သတမတမအဆငသည စမကနလပငနခ၏ အေစာပငအဆငကပင အလာအလာရေသာ ကစစရပမျာက အေလထာသတမတနငဖပ ဤနညအာြဖင သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာသကေရာကမအလာအလာမျာအာ ေလျာချနငမည ဒဇင ပစအေြပာငအလမျာနင စမကနတညေနရာြပငဆငေြပာငလြခငမျာ ေဆာငရကနငပါမည။

အကယ၍ အချ ေသာ စမကနလပငနခမျာအတက အေထာကအကြဖစပါက PMO မျာ အေနြဖင သတမတထာသည သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ သကေရာကမ တစခချငစ၏ြဖစနငေချရေသာအတငအတာအာခြခာသတမတနငရန


99

သကေရာကမေလလာအြဖတချက မကထရစဇယာကအသြပနငသည - အလာအလာ ရေသာ သကေရာကမ၏ ရပပငဆငရာ အတငအတာ၊ ေမျာမနထာသည အချနကာလ၊ သကေရာကမြဖစေပဝနငေြခနင ေနာကဆသကေရာကမ၏ ြပငထနအာ စသညတသြဖစ ကကသည။ ဤအေြပာငအလအညနကနမျာအာ ေအာကေဖာ ြပပါဇယာ (၈.၁)ပါ စသတမတချကမျာအေပဝအေြခခ၍ ရမတ(၁)မ (၃)အထ သတမတနငသည။NEP စမကန လပငနခ ပစအာလအတက အလာအလာရသည ပတဝနကျငဆငရာ သကေရာကမ မျာအာ ေနာကဆကတ ၄ တငလည ေကာင အလာအလာရသည လမ သကေရာကမ မျာအာ ေနာကဆကတ ၅ တငလညေကာင တငြပထာပါသည။

ဇယာ ၈.၁။ အတငအတာ၊ အချနောလ၊ ပမာဏနင ြဖစနငေချမျာအတေ အမတေပြခင

ရမတ

အတငအတာ

အချနောလ

ြဖစနငေချ

ြပငအာ

၁

တကရကသကေရာကမဇ- လပငန/ လပငနခင ဧရယာ အတင (သသ)ကပလျကရသည ပတဝနကျငအတင

တ- သကေရာကမသည ေရတကာလ(၀ - ၁၂ လ)(သသ) ရဖနရနခါ

နညပါ

နညပါ- သဘာဝပတဝနကျငဆငရာြဖစစဉ၊ သဘာဝလပငနစဉမျာအာ ေြပာငလသာေစြခင မရ(သသ) လစလျရနငေသာ အေြပာငအလသာရြခင

၂ ေဒသအတင - လပငနဧရယာ ြပငပ နင ကပလျကရသည ပတဝနကျငတငတငတာနင/ သတဖပမနငေသာ သကေရာကမ

အလယအလတ- ကာလလတအဆင(၁-၂)နစ

အလယအလတ

အလယအလတ- သဘာဝ ေဂဟစနစမျာ အေြပာငအလြဖစေပဝေစသည။

၃ ကျယြပနသည ဧရယာ။အေြခခအေဆာကအအမျာ ေဆာကလပရန လျာထာသည တစဆငခ ေြမမျာ သသမဟတ တဖမလ

ကသသေသာ ကက မာသည ဧရယာ အေပဝ သကေရာကမ ြဖစေပဝေစသညလပငနေဆာငရကမ

ကာလရည- သကေရာကမသည တညေဆာကေရအဆင ေကျာလနနစမျာအထ(သသ) စမကနလပငနေဆာငရကမ သကတမတေလျာကနငဆကတက/ ထပတလလ ြဖစေပဝနင

ြမငမာ

ြမငမာ - သဘာဝပတဝနကျင ဆငရာ ပမနသဘာဝြဖစစဉမျာ ေြပာငလ။


100

ေအာကပါ ပေသနညအာ အသြပ၍ သကေရာကမ၏ အေရပါမအာ နည ပါ၊ အလယအလတ၊ သသမဟတ ြမငမာ ဟ၍ သတမတေပရပါမည။

အလာအလာရေသာ အနတရာယအာ စစေပါင ရလဒသည ၉ ေအာက နည ေသာအခါတင နည ပါသညဟ လည ေကာင၊ ၁၀ နင ၁၄ ကကာရပါက အလယအလတဟလည ေကာင၊ ၁၅ နင အထက ရပါက ြမငမာသညဟလညေကာင သတမတပါသည။

သကေရာကမအမျာစသည မေကာငသညဘကမ တငတာေလရေသာလည အချ ေသာ သကေရာကမမျာသည ေကာငမနသည သကေရာကမလည ြဖစနငပါသည။ သကေရာကမ ဆနစစြခင မကထရစအာ အသြပသမျာသည သကေရာကမ တစခခသည ေကာငမနသညဟ ေမျာမန၍ ရနင/မရနင သတမတ၍ သငေတာသလ တကချကရပါမည။

အကယ၍ အလာအလာရသည သကေရာကမမျာသည အနတရာယနည ပါသညဟ ြပသပါက လအပမည ေဘကငေရ နည လမသည လေလာကသည အနကပေစာငကကညမနင ေဆာကလပေရေနာကပင ဆနစစချကတသနင အတတကြဖစသည ESOP သာ ြဖစနငပါသည။ သသေသာလည သကေရာကမ အချ သည အလယအလတ သသမဟတ ြမငမာသညဟ သတမတပါက သကေရာကမမျာ၏ အမျ အစာနင ြပငထနမအေပဝ မတည၍ ESMP အာ ြပလပရန လအပနငပါသည။ အကယ၍ ဆနဒအေလျာကမဟတေသာ ေြမယာ၊ ပငဆငမ သသမဟတ စာဝတေနေရ ဆရမ ရပါက RAP လအပမညြဖစဖပ အကယ၍ စမကန လပငနခသည တငရငသာ လနည စရသည လထ သသမဟတ ဧရယာအတင တညရပါက IPP လအပပါသည။ အကယ၍ အချ ေသာ သကေရာကမမျာအာ ြမငမာသညဟ သတမတဖပ ြပငထနသည ပတဝနကျငဆငရာ သသမဟတ လမထခကမအလာအလာ ရပါက ESMP၊ RAP နင/သသမဟတ IPP တသအြပင IEE အာ ထပတ ြပလပရန လအပပါမည။

(၈.၅) စမေနလပငနခ၏ လမမမ ဧရယာ စမကနလပငနခ၏ လမမမ ဧရယာတင စမကနလပငနခ၏ သကေရာကမ

ခရနငေသာ လမျာ သသမဟတ ဧရယာမျာ အာလ ပါဝငရနမာ အေရကကပါသည။ လမမမ ဧရယာအာ စမကနလပငနခ၏ ပတဝနကျငဆငရာနင လမသကေရာကမမျာ ြဖစေပဝမည သသမဟတ ြဖစေပဝနငသည ေြမပထဝဧရယာဟ သတမတနငပါသည။ ၎ငတင

မေရါြ = (မငမမအ + မကာ အြန ငမခမ + မန စမနေခန ) x မန ငမမအ


101

စမကနလပငနခ၏ တကရက လမမသည ဧရယာနင ၎င၏ လပေဆာငချကမျာ၏ လမမသည ဧရယာမျာ ပါဝငပါသည။ စမကနလပငနခ၏ လမမမ ဧရယာအာ တညေဆာကနငရနအတက စမကနလပငနခ၏ တညေဆာကေရနင လညပတေရ အဆငမျာ နစခစလလပကငေနစဉ အေတာအတင လပေဆာငမည လပေဆာငချက မျာနင ြဖစေပဝမည လပငနစဉမျာအာ ေသချာစာ အကြဖတရန လအပပါသည။

စမကနလပငနခတခ၏ လမမမဧရယာအာ သတမတသညအခါ၊ စမကန လပငနခအမျ အစာ(SHS၊ အေသစာေရအာလျပစစ၊ ဇဝေလာငစာ အစရသည)နင ၎ငအေကာငအထညေဖာေဆာငရကမည ဧရယာ(ဥပမာ- ေရထ၊ ေကျာင၊ အမ၊ ကနထတ လပမေကာငမနေသာေြမ အစရသညတသ၏ အနအနာ) စသညြဖင (၂)မျ လ အာ ထညသငစဉစာရန အေရကကပါသည။ စမကနလပငနခအမျာစအတက လမမမ ဧရယာသည လပငနမျာ၏ ေြခရာလကရာ(footprint)တငသာ အကနအသတရ နငဖပ(ေြမယာစကခင၊ ဓါတအာလငစကကေန၊ အသြပလမမျာ စသည) ၎င၏ တကရက ဝနကျငရဧရယာအတငသာ ြဖစဖယရပါသည။ ဆညသနင ေလထ ညစညမမကသသေသာ အချ ေသာ သကေရာကမမျာသည လပငနမျာ၏ ေြခရာလကရာ အလနတင သက ေရာကမ ရနငပါသည။

ေရလမေကကာငမျာအေပဝ သကေရာကမမျာကလည အေလထာသငပါသည။ အဘယေကကာငဆေသာ ေရအာလျပစစ mini-grid မျာသည အြခာေသာေရအသြပမ မျာအေပဝ ေရစေကကာငေအာက သကေရာကမနင စေပါငသကေရာကမမျာရနငပါသည။ အမကသရကနင အနတရာယရေသာ ပစစညမျာစနပစရာေနရာအာလည အေဝတင တည ရေနလငကစာ စမကနလပငနခ၏ လမမမ ဧရယာတစစတတစပင အေနြဖင ထညသင စဉစာရန လအပပါသည။

လမမမဧရယာသတမတရာတင ေြမယာပငဆငမနင အသြပမမျာက ေသချာစာ ထညသငစဉစာရနလည အေရကကပါသည။ အချ ကစစရပမျာတင ေြမယာမာ ရပရာပငနင/ သသ စမကနလပငနခ တညေနရာနင နကပစာ ေနထငမမရနငေသာ အစအဖမျာမ အသြပေနြခငမျ ရနငပါသည။ အဆပါ အစအဖမျာသည စမကန လပငနခ ၏ လမမမဧရယာတင ပါဝငရန လအပနငပါသည။

အလာတပင စမကနလပငနခတခ၏ သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ သကေရာကမမျာ ခစာရမည/ ရနငသည ဘမဧရယာအတငတင ရပပငဆငရာ ယဉေကျမအရငအြမစ (သသ) ယဉေကျမအေမအနစမျာ ပါဝငေနပါက ၎ငတသအာ


102

စမကနလပငနခ၏ လမမမဧရယာ သတမတရာတင ထညသငစဉစာရန လအပပါမည။

ေအာကပါဇယာ ၈.၂ တင လပငနမျာ၏ footprint နင တကရကအနဝနကျငအတက ကနသတထာသည စမကနလပငနခမျာ၏ လမမမဧရယာ ခြခာသတမတရန ေယဘယျလမညနချကမျာက ေဖာြပထာပါသည။ အထကတင ေဖာြပခသညအတင၊ စမကနလပငနခ၊ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကမည ဧရယာ၊ သကေရာကမ၏ သသာ/အေရပါမ စသညတသအေပဝမတည၍ လမမမဧရယာသည အေသစာေရအာလျပစစလပငနမျာ၏ နနအနညစဆငမ/ ေဂဟစနစအေပဝ သကေရာကမမျာအတက သတမတဧရယာေအာကအဆင (sub-catchment) (သသ) ေလထအရညအေသအေပဝ သကေရာကသည ဒဇယမျာအတက ေလထရပဝနစသညမျာပါဝငနငပါသည။

ဇယာ ၈.၂ ။ လပငနမျာ13၏ footprint ၌ ေနသတသည တေရေလမမမ ဧရယာ (area of influence) ခြခာသတမတြခင အတေ လမညနချေမျာ

စမကနလပငနခ

လမမမဧရယာ( area of influence)

ဓါတအာခရ

ဓာတအာခစကရ တညရရာေနရာ အနအနာရ ေဆာကလပေရ လပငနမျာ သကေရာကမ ခရနငသည ဧရယာမျာနင ေကျရာလထမျာ။

ဓာတအာခရသသ ဆကသယသည အဓကလမမကကမ အသြပလမ၏ တဖကတချက15 m (၄၉ ေပ) အတင ရ ဧရယာမျာ

ဓါတအာလင

ဓာတအာလင အတက လမေကကာငရပငခင -

၃၃kVဓာတအာြဖနြဖေရလငအတက - ၁၂ ေပ (၃.၆မတာ)

≤ ၁၁ kV ဓာတအာြဖနြဖေရလငအတက - ၈ ေပ (၂.၄ မတာ)

ဓာတအာေပလငမျာ အကကာတင အေဆာကအဦမျာ သသမဟတ လေနထငရာ အသကအခမမျာ မရရပါ။

အမေထာငစမတာနင လငချတဆကမမျာ

သတမတထာသည အကာအေဝတစတရာမရ။

13

Information provided by Union PMOs (MOEP/MLFRD) during site visit in February 2015 and confirmed with ESE and DRD Officers in Nay

Pyi Taw on 28 April 2015


103

ဇဝဓါတေငစကရမျာ

စမကနလပငနခ၊ အညစအေကက/ ေရဆမျာ၏ ေပ(၅၀) (၁၅ မတာ) ပတဝနကျင ဧရယာအတင (pathogen/ ecoli ကစကေရာဂါပမျာအာ တာဆကာကယရန မညသညပပနမျ တရနမရ)

SHS (Solar Home System) SHS ဆလာအမသ စနစမျာ

Areas and communities 0.2 km (0.12 mile) around a solar home system using Acid Type Battery အကဆစအမျ အစာသ ဘတလရအသြပသည ဆလာအမသစနစ၏ 0.2 km ဝနကျငရ ဧရယာမျာနင ရပရာမျာ

Mini Grid Solar Photovoltaic (PV)

Mini Grid Solar Photovolatic (PV) စနစ၏ ၀.၅ ကလမတာ (၀.၃၁ မင) ဝနကျငရ ဧရယာနင ရပရာမျာ

အေသစာေရအာလျပစစ

အေသစာေရအာလျပစစ၏ ဦပငေရထန ေရေဝကနတနအတင ၀.၅ ကလမတာ (၀.၃၁ မင) ရေသာ ဧရယာနင စကရေအာက ေရစဆငရာ ၂ ကလမတာ အတငရ ဧရယာ။

ဓါတအာေပဒဇယအငဂျင

ဒဇယအငဂျင (< 500 KVA) ၏ ၇ မတာ (၂၃ ေပ) ဝနကျင ဧရယာအေတာအတင

ေလအာစမအငစနစ ေလအာစမအငစက၏ ၁ ကလမတာ (၀.၆၂ မင) ဝနကျငရ ငကမျာ၊ အငဆကမျာ၏ ေလထဧရယာ

အေထာေအေ ပပမ အဂေါရပမျာ

စမကနအေနြဖင မဟာတဓာတအာလငအတငနင မဟာဓာတအာလင ြပငပ လျပစစဓာတအာရရေရ လပငနမျာ၏ တကျေသာ အပငမျာအတက ေငေကက ေထာကပမည ြဖစေသာလည အချ ေသာ အေထာကအကပပမ အဂေါရပမျာ (HV ဓါတအာေပပသသညလငမျာ၊ အသြပလမမျာ၊ ေရေထာကပေရလငမျာ ကသသ) သည NEP ၏ ဖဖဖေရ ဦတညချက ေအာငြမငရရရန အေရကကသည အစတအပငမျာ ြဖစနငပါသည။ ထသေကကာင ကမဘာဘဏ၏ OP 4.01 တစတတေဒသအြဖစESIA အတက လအပချကမျာတင “အေထာကအကရေထာငမျာအာလ အပါအဝင စမကန၏ သကေရာကမခရနငသည ဧရယာ” ထညသငရန ြဖစသည။ NEP သည လကရ(သသ) မေရမေနာငတညေဆာကသည NEP သကေရာကမခရနငသည သသ/နင ချတဆကထာသည အေထာကအကပပမအဂေါရပမျာနင ဆကနယသည ေကာငမနေသာ ကကတငြပငဆငေဆာငရကမမျာက လပေဆာငပါမည။ အဆပါ ြပငဆငေဆာငရကမမျာ တစတတပငအြဖစ PMO မျာသည-


104

အေထာကအက ပပမအဂေါရပမျာ(ဥပမာ- ဓါတအာေပစကရမျာနင HV ဓါတအာေပပသသညလင မျာ) ၏ မညသည အမျ အစာနင တညေနရာအာြဖညဆညမည(သသ) ပငမဓါတအာလငအဆငဆင ေဆာငရကြခင(သသ) ေကျလက အကကဓါတအာြဖညဆည ေရ စမကနမျာ၏အေြခခ အစတအပငြဖစသည စသညြဖင ဆြဖတသတမတပါမည။

အေထာကအကပပမ အဂေါရပမျာ၏ သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာေဆာငရကချကမျာက အကြဖတရန စာရငစစေဆြခင (Audit) ေဆာငရကဖပ ကမဘာဘဏအဖ၏ လပငနေဆာငရကမဆငရာ မဝါဒမျာနင ကကညမမရသည ကစစရပမျာ ေတရပါက လပငနအစအစဉအာ ြပစရပါမည။

(၈.၆) ေဘအနတရာယေငရငေရ ေရယာမျာ ေရချယမ

(၈.၆.၁) ပတဝနေျငဆငရာနင လမလေနာရမညေျငဝတမျာ (ESCoP)

စမကနလပငနခ အမျ အစာတငသည ပတဝနကျငဆငရာ သသမဟတ လမ ထခကမမျာအာ တာဆရန သသမဟတ နည ပါေစရန လပေဆာငရမည နည လမ အမျ အစာအာ ေဖာြပေပသည ပတဝနကျငဆငရာ နင လမလကနာရမည ကျငဝတမျာ (ESCoP) ရပါသည။ ပတဝနကျငနင လမသကေရာကမမျာသည ဧရယာ အကနအသတအတင အနတရာယ အနညအပါသာ ြဖစေပဝမည သကေရာကမ နည ပါမညဟ ေမျာမနထာသြဖင စမကနလပငနခ အမျာစအတက ESCoP သည လေလာကသညဟ သတမတပါမည။ အလာအလာရေသာ သကေရာကမမျာအာ ေရာငလနငေကကာင ေသချာေစရနအတက ESCoP သည လမညနချကမျာ ပပေပပါသည။

မဟာဓာတအာလင တချမ အပငတင MV လပငနမျာနင LV လပငနမျာနင ချတဆကမမျာအတက ESCoP အေနြဖင အေထာကအပ ကမပဏမျာ၏ မညသည အလပမျ တငမဆနင VEC မျာအတက ရငနြမပနသမျာ သသမဟတ ကမပဏမျာက လပေဆာငသည လပငနမျာအပါအဝင VEC ကလပေဆာငသည မညသညလပငနမျ တငမဆ အလအေလျာက ပါဝငဖပ ြဖစရမည။ (ေနာကဆကတ ၁၅)

Off-grid အပငတင SHS အတက ESCoP သည ေစျဖပငတငသငမ အစအာ ေအာငြမငသည ကမပဏနင ချပဆသည စာချပမျာ၏ တစစတတစေဒသအြဖစ ပါဝငဖပ RBF Off-Grid ဆလာ စမကနလပငနခအတက ESCoP အာ DRD PMO က ပါဝငရန ေရချယထာသည ေရာငချသမျာထသသ ပပေပသာပါမည (ေနာကဆကတ ၁၆)။ Mini-


105

Grid စမကနလပငနခမျာအတက ESCoP အာ စာချပတစခချငစတင ပါဝငသည သငေတာသည ESCoP နငအတ အသြပေနသည နည ပညာ အမျ အစာ တစခချငစအတက ပစေရဆထာပါသည (ေနာကဆကတ ၁၇)။ ESCoP တငတင စမကနလပငနခမျာ အေကာငအထညေဖာေဆာငေနစဉအတင အလပသမာမျာနင အြခာေသာ ဝနထမမျာ အတက ကျငကကလပကငရမည စည မျဉမျာအာ ပပေပသည အလပသမာမျာ လကနာရမည ကျငဝတမျာ ပါဝငပါသည။

(၈.၆.၂) ပတဝနေျငဆငရာနင လမ စမခနခမ စမချေ (ESMP) ပတဝနကျငဆငရာနင လမ စမခနခမ စမချက (ESMP) အာ အလာအလာရသည

ပတဝနကျငဆငရာ နင/သသမဟတ လမ အနတရာယမျာ အနည ငယထက ပ၍ ရေနေသာ (သကေရာကမမျာအာ နည ပါ သသမဟတ အလယအလတ ဟတ အမျ အစာ သတမတေသာြငာလည) စမကနလပငနခမျာအတက ြပငဆငရပါသည။ ESMP ၏ ပငမ ဦတညချကသည စမကနလပငနခ လပေဆာငချကမျာမ ြဖစေပဝလာေသာ ပတဝနကျငဆငရာနင လမသကေရာကမမျာအာ မတတမတငရနနင သတမတခြခာေပထာသည ေလျာချေရ နည လမမျာအာ အေကာငအထညေဖာေဆာငေကကာင ေသချာေစရန ြဖစသည။ ြပငထနေသာ သကေရာကမမျာအာ ေလျာချဖပ ေကာငမနသည သကေရာကမမျာအာ တတကေစရနအတက ESMP အာ ြပငဆငပါသည။ ၎ငအာ စမကနလပငနခ ေဆာကလပေရနင လညပတေရ အဆငအေတာအတင ြဖစေပဝလာနငသည ကကတင ေမျာမနမထာသည သသမဟတ ကကမြမငနငသည ပတဝနကျငဆငရာ နင လမသကေရာကမမျာအာ ကငတယေြဖရငရနအတကလည ရညရယပါသည။

ESMP သည ေအာကပါတသအာ ရငလငစာ ြပငဆငထာရမည - (က) အလာအလာရသည ေကာငမနသည ပတဝနကျငဆငရာနင လမ သကေရာကမမျာအာ အြမငဆ ြဖစေစရနနင ြပငထနသည သကေရာကမမျာအာ တကဖျက သသမဟတ နတပယပစရန သသမဟတ လကခနငေလာကသည အတငအတာထ ေလျာချပစရနအတက စမကနလပငနခ၏ ေဆာကလပေရနင လညပတေရ အဆင နစခစလ အတငတင လပေဆာငရမည နည လမမျာ၊ (ခ) ဤ နည လမမျာအာ အေကာငအထညေဖာရန လအပမည လပငနမျာ၊ (ဂ) ဤ နည လမမျာ တစခချငစအာ တာဝနယရမည သမျာ၊ (ဃ) လပငနစဉအတင လထနင အကကြပေဆေနမမျာအာ မညသသ ထညသငလပေဆာငမည၊ (င) အသြပထာသည ေလျာချေရနညလမ၏ ထေရာကမအာ ဆနစစမည ေစာငကကညေရ စမချက၊


106

(စ) ESMP အာ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကြခငအတက ခနမန စရတစက။ ESMP အာ စမကနလပငနခ အစအစဉေရဆြခငနင လပေဆာငြခင၏ ေပါငစပ အစတအပငအေနြဖင လပေဆာငရမည။ ၎ငအာ လပေဆာငချကမျာအာ အနကပေစာငကကညြခငနင နည လမတကျ ြဖစေစြခငအတက လအပမည ကငတယေြဖရငမမျာအတက ကကတငသတမတထာသည စာရငတစခအြဖစသာ ကနသတထာသည လပေဆာငချကအေနြဖင ြမင၍မရပါ။ ထအစာ ၎ငအာ စမကနလပငနခ အေကာငအထညေဖာေဆာငြခင ဆကလကလပေဆာငသညနငအမျ ြဖစေပဝမည ပတဝနကျငဆငရာနင လမ သကေရာကမမျာအာ ေမျာလငထာသညေရာ မေမျာလငထာသညပါ ေပျာေြပာငညငသာစာ ကကတယလပေဆာငမည ကျယြပနသည စမခနခမ နည လမအြဖစ အသြပရမည။ ESMP လအပသည စမကနလပငနခမျာအတက ၎ငသည စာချပစာတမ၏ အစတအပငတစခ ြဖစေနရမည။

ESMP အာ ဖဖဖေရလပေဆာငသ သသမဟတ ကနထရကတာက ြပငဆင မညြဖစဖပ သကဆငရာြပညေထာငစ PMO က ြပနလညသသပ၍ ခငြပသာမညြဖစ သည။

(၈.၆.၃) ြပနလညေနရာချထာေရ မဝါဒ မေဘာင (RPF) နင ြပနလညေနရာချထာေရ လပငနစမချေ (RAP)

ြပနလညေနရာချထာေရ မဝါဒ မေဘာင (RPF) (ေနာကဆကတ ၁၁) အာ ေအာကပါတသအာ ြဖစေပဝေစမည လပေဆာငချကမျာ လပေဆာငသညအခါ NEP အတက ြပငဆငထာပါသည -

မညသ တစဦတစေယာကကမဆ ြပနလညေနရာချထာရန သသမဟတ ေနရာေရေေြပာငရန လအပြခင၊

ေြမယာ ရယြခင၊ ပဂဂလကပင ပစစည ဆရြခင၊ ပဂဂလကပငေြမအာ ယာယ ေနထငအသြပရယြခင၊ သသမဟတ အဖမတမြဖစေစ ယာယြဖစေစ လအမျာ၏ စာဝတေနေရ တစစတတစပင

သသမဟတ ဝငေင တစစတတစပငအာ ဆရမ ြဖစေပဝေစြခင။

RPF သည သကေရာကမမျာက ဆနစစရနအတက လပငနစဉမျာနင လအပချကမျာ၊ နင လအပနငမည ေဘကငေရ နညလမအမျ အစာမျာအာ


107

ေဖာြပပါသည။ စမကနအတင ဆနဒအေလျာက ေြမယာ လဒါနမအာ တငကျပေသာ အေြခအေနမျာြဖငသာ ခငြပထာပါသည။ ဤသသေသာ လဒါနမမျာအာ အစရငခေဆာငရကရနအတက လကနာေဆာငရကရမည လပငနစဉနင နည နဿယျမျာအာ RPF အတငနင ေနာကဆကတ ၁၂ အတင သသနအေနြဖင ေဖာြပထာပါသည။ ေြမယာ၊ ပငဆငမမျာ၊ သသမဟတ ဝငေင/စာဝတေနေရမျာ ယာယသသမဟတ အဖမတမ ဆရမအတက ေလျာေကကေပရန လအပပါက ြပနလညေနရာချထာေရ လပငနစမချက RAP သသမဟတ အကျဉချပ RAP အာ ြပငဆငရပါမည။ ဖဖဖေရ လပေဆာငသ သသမဟတ ကနထရကတာက RAP အာ သကဆငရဦ PMO ၏ ေဘကငလခခေရ အဖ၏ လမညနချကြဖင ြပငဆငပါမည။ ေနာကဆကတ ၁၃ တင အကျဉချပ RAP အာ ြပငဆငရန အညနကနမျာအာ ေဖာြပထာပါသည။

စမကနသကေရာကမ ခရေသာ ပဂဂ လမျာက အေလျာအစာမျာ သသမဟတ အြခာေသာ ခစာခငမျာအာ စာြဖငေရသာ သေဘာတညဖပ RAP အတငတင ထညသငကာ သကဆငရာ PMO ထသသ ခငြပချကရရန ေပအပထာြခင မြပလပရေသမ RAP က လမခခထာေသာ စမကနလပငနခမျာ သသမဟတ မဟာဓာတအာလင တချြခငအတက စာချပမျာအာ လကမတေရထြခင မြပရပါ။ အေလျာအစာ သေဘာတညမမျာ ပါဝငသည အဆသတ RAP အာ PMO က ခငြပဖပသညေနာကမသာ ေြမယာရယြခင၊ အေလျာအစာ ေငေပေချမမျာ၊ နင အြခာေသာ ခစာခငမျာအာ ြပလပရပါမည။

စမကန အဆြပလာ ြပငဆငမ မတငမကတညက ဝယယထာမမျာ အပါအဝင အကယ၍ ေြမယာအာ ဖဖဖေရလပေဆာငသ သသမဟတ ကနထရကတာက ဝယယထာဖပပါက သကဆငရာ PMO အေနြဖင နစနာမမရေအာင ဂရစကေဆာငရကထာေကကာင ဆနစစချကနင အစရငခစာအာ ြပလပ၍ ေြမယာရယြခငသည အမျ သာ လအပချကမျာအတင လကနာ၍ ကမဘာဘဏ၏ ဆနဒအေလျာကမဟတေသာ ြပနလညေနရာချထာမ အကာအကယ (OP 4.12) နင တစေသမတမ ကကညမရမရ ဆနစစသာပါမည။ ထသေနာက PMO သည နစနာမမရေအာင ဂရစကေဆာငရကထာြခင ဆနစစမ လပငနစဉအတင ေဖာထတထာသည ကာဟချကမျာအာ ကငတယေြဖရငရန ဖဖဖေရလပေဆာငသအတက လပငနစမချကအာ ြပငဆငေပပါမည။

(၈.၆.၄) ေဒသခတငရငသာ လမျ မျာ စမချေ (IPP) တငရငသာ လနည စ လထမျာနင အြခာေသာထခကလယအပစမျာရသည

မဟာဓာတအာလငတချြခင လပငနမျာနင mini-grid လပငနမျာအတက


108

ေဒသခတငရငသာ လမျ မျာ စမချက (IPP) သည လအပပါမည။ ေဒသခတငရငသာလမျ စမချက မေဘာင (IPPF) အာ ေနာကဆကတ ၉ တင လညေကာင၊ IPP အတက အညနကနအာ ေနာကဆကတ ၁၀ တငလညေကာင ပပေပထာပါသည။

ကမဘာဘဏ၏ ေဒသခတငရငသာ လမျ မျာအေပဝ အကာအကယ (OP 4.10) ၏ အဓက လအပချကမာ တငရငသာ လနည စမျာ (စမကနတင ခြခာသတမတသညအတင)ထမ စမကနလပငနမျာနင ၎ငတသအေပဝ သကေရာကသည ထခကမမျာ အာလအတက ကျယကျယြပနြပန သေဘာတညမ14 အာ ရယရနြဖစသည။ အြခာေသာ ယဉေကျမမ ပဂဂ လမျာသည ၎ငတသအတက အကျ အြမတ ြဖစထနေစြခငနငပတသက၍ မတညသည ယကကညချကမျ ရနငသညအတက ထထခကမတင အနတရာယြဖစေစသည သကေရာကမမျာနင ေကာငမနသည သကေရာကမ နစခလ ပါဝငနငပါသည။

နငင၏ ြပညနယနင တငေဒသကကအာလတင တတကသည လျပစစဓာတအာ ဝနေဆာငမမျာအာ ေတာငဆမသည ကျယကျယြပနြပန ရသည အာေလျာစာ NEP ြပငဆငေနစဉအတင တငရငသာလနည စ အဖအစည မျာနင ြပလပသည အကကြပ ေဆေနမမျာတင စမကနနင ပတသက၍ အတကအခ တစစတစရာမ ေပဝေပါကခြခင မရပါ။ ထကသသ ြဖစေသာလညပ ေကျရာလထ တစခစအာ mini-grid စမကနလပငနခ၏ သကေရာကခမျာ သသမဟတ မဟာဓာတအာလင တချြခင၏ အစတအပငတစခအေနြဖင သတမတသညအတက ၎ငတသထမ လတလပ၍ ဦစာေပဖပ အသေပထာေသာ သေဘာတညမအာ လပငနမျာမစတငမ ရယရန လအပပါသည။ 15 အတကအခ မရေကကာင တစခတညသာမက စမကနအာ သေဘာတည ေထာကခေကကာငကပါ ရယရန လအပပါသည။

IPP တင အြခာေသာ အချကအလကမျာအနက ေအာကပါတသ ပါဝငပါသည -

14

Broad community support means that ethnic minority community has indicated its support or consent as a group

through its leaders or other recognised representatives. There can be broad community support even if some

individuals object to the project; however, those individuals should not be a significant portion of the community. 15

Free, Prior and Informed Consent (FPIC) is a specific right that pertains to indigenous peoples and is recognised

in the United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples (UNDRIP), of which Myanmar is a signatory.

“Free” means that the consultations are held and the consent is given voluntarily and without coercion, intimidation

or manipulation of the ethnic community. “Prior” means well in advance of an activity being initiated, usually at the

scoping or planning stages. “Informed” means that the people are provided with the information needed to make

decisions, and that the information is presented in the language they understand and in a manner that is culturally

acceptable to them. The community must be able to make decisions through their customary processes. It is also

understood that they can withdraw their consent at any stage, and so the process of consultation must continue

through planning and implementation.


109

ေြမယာမျာနင ရငြမစမျာနင ၎ငတသသည စမကနေကကာင မညသသ သကေရာကမ ခစာရမညဟေသာ ဆနစစချကနငအတ စမကနလမမေသာ ဧရယာအတငရ သကေရာကခ တငရငသာ လနည စမျာ၏ အဓပပာယ ဖငဆရငလငချက။

ေဖာထတတငြပလာသည စရမပပနမမျာနင အဆပါ စရမမမျာအေပဝ တနြပနမမျာအပါအဝင အပစမျာသသ အသေပထာမမျာနင ၎ငတသနငအကကြပ ေဆေနထာမမျာ၏ အနစချပ။

အေကာငအထညေဖာေဆာငေနစဉအတငထပမြပလပမညအကကြပေဆေနချကမျာအတကမေဘာင။

တငရငသာ လနည စမျာသည ယဉေကျမအရ ၎ငတသ လကခနငသည ပစြဖင လမေရနင စပာေရ အကျ ေကျဇမျာ ရရေကကာင ေသချာေစမည နည လမမျာ။

IPP အတက ေငေကကေထာကပြခင စမချက။ တငရငသာလနညစမျာအတက ရနငေသာ အကကြပတငကကာစာ ေြဖရငေရ

ကရယာမျာ၏ ပစ ေဖာြပချက။ IPP နင အစရငခြခငအတက အဆြပထာသည ေစာငကကညြခငနင အကြဖတ

ြခငနညလမမျာ။

မတကြပာသည ယဉေကျမမျာနင ဘာသာစကာမျာြဖင ြမနမာနငငအတင ေြမာကမျာစာ ရေသာ တငရငသာ လနညစမျာနင တငရငသာ အပစမျာ ေရာေနာေနသည လထမျာအတက အာလ နာလညနငေသာ ဘာသာစကာနင ယဉေကျမအရ သငေတာဖပ နာလညလကခနငသည နည နဿယျတသြဖင တငရငသာ လနည စမျာအာ အသေပေကကာင ေသချာေစရနအတက အထထညသငစဉစာမ လအပပါသည။


110

(၈.၆.၅) ေနဦ ပတဝနေျငဆငရာ စစေဆမ (IEE) နင ပတဝနေျငဆငရာ နင လမ သေေရာေမ ဆနစစချေ (ESIA)

ြမနမာနငင၏ လကရပတဝနကျငဆငရာ သကေရာကမ ဆနစစချက လပငနစဉမျာအရ NEP စမကနလပငနခမျာအာလသည ကနဦ ပတဝနကျငဆငရာ စစေဆမ (IEE) သသမဟတ ပတဝနကျငဆငရာ သကေရာကမ ဆနစစချက (EIA) သသမဟတ ESIA တစခမ ြပလပရန မလပါ။ ဓာတအာေပလငမျာအတက ၅၀ ကလမတာအထက အရညရေသာ ≥115 kVA နင<230 kVA လငမျာနင အရညသတမတချကမရေသာ ≥230 kVA လငမျာသာ IEE လအပမညြဖစဖပ ၎ငတသ တစခမ စမကန၏ မဟာဓာတအာလင တချမ အပငတင မပါဝငပါ။ Off-Grid စမကနမျာတင ေမျာမနထာသည ထတလပစမအာအတက မညသည အသြပေနသည နည ပညာမျာကမ IEE မလအပပါ။ ြဖစနငေချရသည ချငချက ≥1MW ထတလပသည ေရအာလျပစစ စမကနမျာ ရနငပါသည။ အြခာေသာ NEP ေအာကရ နည ပညာမျာသည 5 MW (ေလအာ၊ အပအာ) ေအာက သသမဟတ 50 MW (ဆလာ၊ စနပစပစစည) ေအာက နည ေသာ နည ပညာမျာြဖစဖပ mini-grid စမကနလပငနခမျာ ၏ စမအာ ထတလပနငမ၏ အထကတင ရေနဖပ IEE ြပလပရန မလအပပါ။

ထသသ ြဖစေစကာမ သကဆငရာ တာဝနရ PMO သည အြခာေသာ ထခကမမျာသည နည ပါ သသမဟတ အလယအလတဟသာ အမျ အစာ သတမတထာေသာလည သဘာဝ အသကအခမမျာ၊ တငရငသာ လနည စမျာ သသမဟတ ထခကလယ အပစမျာအေပဝ အလာအလာ ရသည သကေရာကမမျာ သည နယပယသတမတြခင လပငနစဉအတင ြမငမာေသာ အနတာရာယရသညဟ အမျ အစာ သတမတပါက IEE အာ လအပေစနငပါသည။ အလာအလာရေသာ သကေရာကမမျာသည ေရာငလ၍ မရနငပ ေလျာချေရ နည လမမျာ လေလာကစာ မြပလပပါက ြပငထနနငပါက တာဝနရ PMO က ESIA အာ အထကစစရပအေနြဖင လအပနငပါသည။ အြခာေသာ ESIA လအပနငသည ကစစရပမျာမာ ဇဝမျ ကမျာရသည ဧရယာအာ ြဖတသနသာမည ဓာတအာေပလငမျာ၊ ထခကလယ မျ စတမျာ၏ အသကအခမအနတင ရေသာ စမကနလပငနခ၊ သသမဟတ စာဝတေနေရအတက တငရငသာ လနညစ လထက အာထာေနရေသာ ေြမယာမျာနင အြခာေသာ ရငြမစမျာအာ သကေရာကနငေြခရသည စမကနလပငနခမျာ စသညတသြဖစသည။

အကယ၍ IEE သသမဟတ ESEIA အာ မြဖစမေန လအပပါက ဖဖဖေရလပေဆာငသ သသမဟတ ကနထရကတာသည (သသမဟတ အကကေပအာ ငာရမ၍) ြမနမာနငငေတာ အစရ ပတဝနကျင ထနသမေရ စည မျညမျာ (၂၀၁၄ ခနစကတညက လကခကျငသေသာ) အတင ြပဌာနထာေသာ လပငနစဉေအာကတင စာရကစာတမအာ ြပငဆငပါမည။ အာရ ဖဖဖေရ ဘဏ (ADB) ၏ အကအညြဖင


111

ြပလပခဖသြဖင GoM ၏ IEE နင ESIA လပငနစဉမျာသည ကမဘာဘဏကသသေသာ နငငအမျာနင လပေဆာငေနသည ဘဏမျာ၏ လအပချကမျာနင မျာစာ တနဝငမညြဖစသညဟ ယဆနငပါသည။ စမကနက စမကနလပငနခမျာအာ ခငြပ၍ ေငေကကေထာကပမ မြပလပမ IEE သသမဟတ ESIA အာ သဘာဝရငြမစမျာနင ပတဝနကျင ထနသမေရ ဝနကကဌာန (MoNREC) က အတညြပေပရန လအပပါသည။


112

(၉) ေစာငကေညြခငနင အေြဖတြခင စမကန အေကာငအထညေဖာေဆာငေနစဉအတင

အေကာငအထညေဖာေဆာငေရ ေအဂျငစ အမျာအြပာအေနြဖင ေစာငကကညကကကကပရနနင အကြဖတရန တာဝနရပါသည။ ြပညေထာငစ PMO အေနြဖင ESMF အေကာငအထညေဖာေဆာငမနင ေနာကဆကတ ြပငဆငမအာ ေစာငကကညြခင၊ စမကနလပငနခမျာအတက ပတဝနကျငဆငရာနင လမေဘကငေရ ကရယာမျာ အေကာငအထညေဖာေဆာငမနင ေစာငကကညြခင စသညတသအပါအဝင NEP ၏ ပတဝနကျငဆငရာနင လမ လပေဆာငချကမျာ အာလအတက ေယဘယျအာြဖင တာဝနရပါသည။

စမကန အေကာငအထညေဖာေဆာငေနစဉအတင ြပညေထာငစ PMO သည (တကရက သသမဟတ ခရင သသမဟတ ဖမနယ PMO မျာမ တဆင) စမကန အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကမမျာသည ဤ ESMF နင စမကနလပငနခအတက ေဘကငေရ ကရယာမျာ (ဥပမာ။ ESCoP၊ ESMP၊ RAP၊ IPP) ပါ လအပချကမျာ နင အမျ သာ စညမျဉဥပေဒအရ လအပေသာ အချကမျာနင ကကညမ ရ/မရ သတမတဆြဖတရန အတက ေဒသခ ပတဝနကျငဆငရာ အာဏာပငမျာနင စစေဆသာပါမည။ ြပညေထာငစ PMO သည (တကရက သသမဟတ ခရင သသမဟတ ဖမနယ PMO မျာမ တဆင) ပတဝနကျငဆငရာနင လမ ေဘကငေရ ကရယာမျာအာ လေလာကစာ အေကာငအထညေဖာေဆာငထာေကကာင အတညြပရနအတက စမကနလပငနခမျာ၏ ေဆာကလပေရနင လညပတေရ အဆငမျာတင ကကကကပေရ ကငဆငေဆာငရကမမျာအာလည လပေဆာငသာပါမည။ ြပညေထာငစ PMO သည ကငဆင ကကကကပ ေဆာငရကေနစဉအတင ြပနလည သသပထာသည ပတဝနကျငဆငရာနင လမ ကစစရပမျာကပါ ထညသငထာမည ကငဆငေဆာငရကြခင အစရငခစာအာ ြပငဆင သာပါမည။

ြပညေထာငစ PMO အေနြဖင စမကနပကငေကာမတနင ကမဘာဘဏ လပငနအသငအာ ESMF အေကာငအထညေဖာေဆာငြခင အေနအထာနင စပလျဉ ၍ ပမနသတငေပပသမညြဖစဖပ စမကနလပငနခ ပတဝနကျငဆငရာနင လမအကာအကယ ကရယာမျာ အေကာငအထညေဖာငေဆာငမအတက ခခငအစရငခစာအာ ပပေပသာပါမည။ PMO မျာအေနြဖင ESMF နင စမကနလပငနခ အေကာငအထညေဖာေဆာငမအာ အေထာကအကြပရန လပေဆာငသည


113

ပတဝနကျငဆငရာ နင လမစမခနခမ လပငနမျာ၏ အဓက ေြခလမမျာ၊ အေြဖမျာနင ရလဒမျာအတက သလပတနင နစစဉ အစရငခစာအာ ြပငဆငပါမည။ PMO မျာသည စမကနပကငေကာမတနင ကမဘာဘဏ လပငနအသငအာ ESMF အေကာငအထညေဖာငေဆာငမ၏ မေအာငြမငမမျာနငဤESMF အတငတင ေမျာမနထာဖပ ြပဌာနထာသည လပငနစဉမျာအတင စမခနခနငမအလနတငရသည စမကန၏ ပတဝနကျငဆငရာ နင လမဆငရာ လပေဆာငချကမျာအေပဝ ြပငထနသည သကေရာကမမျ ရနငသည အေြခအေန သသမဟတ ြဖစရပတသအာ အသေပသာပါမည။

(၉.၁) စမေနလပငနခတခအတေ ေလလာစစေဆေရအစအစဉ

သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ ေလလာစစေဆြခင၏ အဓကဦတညချကမာ စမကနလပငနခ လပငနမျာေကကာင ြဖစေပဝသည သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ သကေရာကမမျာမရြခင (သသ) ေပဝေပါကသည မတတမမျာအာ စစေဆအတညြပရနနင စမကနလပငနမျာမ ဆကျ သကေရာကမမျာအာ တာဆ/ေလျာချရန နင အေကာငကျ သကေရာကမမျာ တပာေစနငရန ESIA၊ ESMP၊ ECoP၊ RAP၊ IPP မျာအရ ကနဦ သတမတထာသည “ေလျာပါသကသာေစေရ အစအစဉမျာ”မျာနင ကကညမရေကကာင ေသချာ ေစရနတသြဖစပါသည။

တညေဆာေေရောလအတငေလလာစစေဆြခင

စမကနလပငနခမျာအာလ၏ အေကာငအထညေဖာေရ ကာလအတင MOEE နင DRD PMO မျာသည စမကနလပငနခအတက ESIA၊ ESMP၊ ECoP၊ RAP၊ IPP မျာတင အနစချပေဖာြပထာသည သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာေလျာပါ သကသာေစြခင/ တပာေကာငမနေရ အစအစဉမျာ (ကျနမာေရနင ေဘကငလခခေရ အစအစဉမျာ အပါအဝင) အာ အေကာငအထညေဖာေဆာငရကေနေကကာင ေသချာေစရန ေစာငကကညြခငအတက တာဝနရပါသည။


114

ေလျာပါသကသာေစေရ/ ေကာငမနတပာေစေရ အစအစဉမျာနင ကျနမာေရနင ေဘကငလခခေရဆငရာ သေဘာတညချကမျာ (ESMF နင တငဒါပစမျာပါအတင) အတက အေထေထ ေလလာစစေဆေရအြပင စမကနလပငနခမျာ၏ တညေဆာကေရကာလအတင စစေဆရမည အေရပါေသာ သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ သတမတချကေဘာငမျာတင ဆညသပမာဏမျာ၊ ေရထအရညအေသ၊ ေရနတေြမာငစနစ ပတဆသမမျာနင ယာဉေကကာသာလာမြပသနာရပမျာလည ပါဝငပါသည။ သသေသာ ေလလာစစေဆေရဆငရာ လအပချကနင အကကမအေရအတကမျာသည စမကနလပငနခ အမျ အစာ၊ ကကတငေမျာမနထာသည သကေရာကမမျာ၊လကေတအေြခအေနမျာအေပဝ မတညဖပ ECoP ေရချယမမျာအရ နင လအပပါက ESMF ြပငဆငမအရ ဆြဖတပါမည။

ေအာကပါတသက ေသချာေစရန ပမန ေစာငကကညြခငအာ သကဆငရာ PMO က ေဆာငရကပါမည -

လပငနခငအတင ေဆာငရကေနသည ဝနထမ/ အလပသမာမျာအာလအာ အမာစာ ေခါငေဆာင helmet မျာ၊ အကာအကယမျကမနမျာ၊ boot ဖနပမျာ စသည အကာအကယ ပစစညမျာ ြဖညဆည ေပရမညြဖစသည။ ဥပေဒအရ သတမတထာမထက ေကျာလနသည ဆညသမျာနင ထေတေနရေသာ အလပသမာထအတက နာဆသကသသေသာ အကာအကယ ပစစညမျာြဖင ပပေပဖပ ပမနအလညကျ ေဆာငရကေစရမည။

လပငနေဆာငရကမ ဧရယာမျာအာလတင ဖနမနမျာ ေလျာပါသကသာေစေရ အစအစဉမျာ (ဥပမာ - ေရြဖနြခင) အာ ေသချာစာေဆာငရကရမည။

လအပပါက တညေဆာကေရလပငနစခနမျာတင ကျနမာေရေစာငေရာကမဆငရာ ပပအဂေါရပမျာ ရရမညြဖစဖပ ေဆာကလပေရ ဝနထမမျာ အာလအတက ပမနကာကယေဆမျာနင အြခာကာကယေရ /ကျနမာေရ ေစာငေရာကမ အစအစဉမျာ ေဆာငရကရမည။


115

လပငနခငနင စခနမျာတင မေလာငြခင၊ ေပါကကမြဖစြခင၊ ဓါတလကြခငစသည အေရေပဝအေြခအေန တစစတစရာအတက ေြဖရငနငရန သငေတာေသာ ပပမ အဂေါရပမျာ ထာရရမည။

အနတရာယရေသာ ပစစညမျာ သေလာငရန ရညရယသည ဧရယာမျာ အာလက သသနထာရရမညြဖစဖပ အေရေပဝ အေြခအေနတစတရာ အတက ေြဖရငနငရန လေလာကသည ပပမအဂေါရပမျာ ြဖညဆည ထာရရမည။ မေလာငလယေသာ/ အနတရာယရေသာ ပစစညမျာ သေလာငြခငအတက လအပေသာ ခငြပချကမျာအာလရရထာရမည။

ေဆာကလပေရ အလပသမာမျာ၊ ကကကကပေရမမျာနင အငဂျငနယာ မျာမာ ေကာငမနစာ ေလကျငသငကကာထာသမျာ ြဖစရမညြဖစဖပ လေလာကသည အေတ အကကရရမည။

လပငနေဆာငရကမ ဧရယာ ဝင/ထကသာလာမမျာက ထနချပ၊ ကကကကပရမညြဖစဖပ၊ ခငြပချက/တာဝနအရသာလျင ဝငေရာကခငြပ ရမည။

လအပပါက တညေဆာကေရလပငနစခနမျာတင လပငနတငေနထငရာ လမအစ အေဝ/ ေယဘယျေဖျာေြဖေရ ပပမ အဂေါရပမျာရရမည။

ESCoP နငESMP လအပချကမျာအာ အလပကကကကပသမျာက ပမန စစေဆရမည။

RAP နင/သသ IPP တင ပါရသည အစအစဉမျာ (ရပါက) အစအစဉမျာ တင ေဖာြပထာသညအတင အေကာငအထည ေဖာေနြခငရရမည (RAP နင IPP မျာတင အေသစတစစေဆေရ အစအစဉမျာ ပါဝငပါမည)

အလယအလတ သသမဟတ ြမငမာသည ေဘအနတရာယ သကေရာကမမျာ ရသည စမကန လပငနခမျာအေနြဖင ပမ၍ တငကကပေသာ ေစာငကကညမလအပပါမည။ ဇယာ ၉.၁ တင ထကသသေသာ စမကနလပငနခမျာအတက စမေဆာငရကရနမျာ၏ ေယဘယျ ဥပမာမျာအာ ပပေပထာပါသည။


116

ဇယာ ၉.၁။ အလယအလတ (သဓ) သသာ/ြမငမာသည သေေရာေမမျာရသည စမေနလပငနခမျာအတေ တညေဆာေေရောလအတင သဘာဝ ပတဝနေျငဆငရာ သတမတချေေဘာငမျာအာ ေလလာစစေဆြခင အတေ လမညနချေမျာ

စစေဆေရသတမတချကေဘာငမျာနင အေြခအေနမနဆချက

စစေဆေရအကကမအေရအတက

လအပသည အရငအြမစနင တာဝနဝတရရာ၊

ဆညသအဆင

တပတတကကမ၊ အထသြဖင ကက မာ/ေလလသည ကရယာမျာ လညပတေဆာငရကစဉ အေတာအတင

ကနထရကတာ၊ PMO မျာ ၏ လမညနချကမျာအရ

ေြမေပဝေရအရညအေသ

(pH, BOD5/ COD)

တညေဆာကေရလပငနကာလ အတင တကကမခန (လပငနဧရယာ၏

ေအာကဖက down stream ေနရာတခတင)


ဓာတေဗဒဆမျာ သငေတာစာ စနပစမ

လပငနလညပတေနစဉအတင လအပချက မျာအရ တစပတ တစခါကျ


စမကနလကငနခတည ေနရာအတငနင ဝနကျငရ ေရနတေြမာငစနစ ပတဆသမမျာ မျကြမင စစမေလလာချက

လစဉ

ကနထရကတာ၊ VECဝနထမ

စမကနလပငနခတညေနရာ အတငနင ဝနကျငရ ယာဉအသာအလာမျကြမင စစမေလလာချက

တပတလျင တကကမခန (ေရနတေြမာင/ ယာဉအသာအလာပတဆသမနင ပတသက၍ သသယရသညအခါမျာတင


စမကနဝနထမ/လပသာမျာ၏ လပငနခငဆငရာ ကျနမာေရနင ေဘကငလခခမ (အေထေထ ကျနမာေရ၊ ေရြဖညဆညမနင

တပတလျင တကကမခနနင လအပသလ



117

မလယာစနစစသညမျာလညပါဝငပါသည)

မေဘအနတရာယ တာဆရနအတက

ေစာငကကညြခငနင လခခေရ

တစပတလျင တစကကမ နင လအပသလ

PMO ၏ လမညနချကြဖင VEC ဝနထမမျာ

လပငနေဆာငရေမ ောလအတင ေစာငကေညစစေဆေရ

စမကနလညပတေဆာငရကေနစဉတင စမကနလပငနအတက ပတဝနကျငဆငရာ သတမတချက ေဘာငမျာအာ ေစာငကကညစစေဆရန လအပပါမည။

(၁၀) သဘာဝပတဝနေျငနင လမေရရာ ေလျောပါသေသာေစေရနင စမခနခမမျာ အတေ ခနမန ဘတဂျေ ESMF အရ သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာအပငမျာ

အေြခခအေကာငအထညေဖာြခငအတက ညနဆသည ခနမနကနကျစရတမာ USD ၁၈၀၀၀၀၀ ခနြဖစသည။ ဤ ပမာဏမာ ခနမနပမာဏသာြဖစ၍ ဤ ESMF အရ အဖပသတ ကနကျစရတမျာနင ကလနငပါသည။

စမကနလပငနခ တညေဆာငေရလပငနမျာ ေဆာငရကသည ကနထရကတာသည တငဒါေလလတင ESMF နင ကကညစာ ေဆာငရကရမည ကနကျစရတမျာက ထညသငထာရမညဟ ယဆထာပါသည။ အဆပါခနမနချကမျာက ESCoP အရ လအပသည ေလျာချေရနင ေစာငကကညေရ နည လမမျာအတငနငလအပပါက ESIA, RAP နင IPP မျာတင အဆြပထာသညအတင ြပငဆငရပါမည။

ေစာငကကညေရ လပေဆာငချကမျာ အပါအဝင စမကနလပငနခ၏ ေဘကငေရ ကရယာမျာအာ အေကာငအထညေဖာြခငအတက ကနကျစရတအာ ESMP/RAP/IPP ြပငဆငမအတက စမကနလပငနခ၏ ဘတဂျက တစစတတစပငအေနြဖင ကနထရကတာက ခနမနတကချကထာရန လအပသည။ ESMP/RAP/IPP ၏ တစစတတစပငအေနြဖင ြပလပမည လပေဆာငချက အမျာစတင ထပတ တကရက ကနကျေငမျာ (ဥပမာ။ ။ သငေတာသညေနရာတင ေဒသခလပအာအာ အသြပမ၊ စမကနလပငနခအတက ယာဉမျာအာ


118

အလပေကာငမနစာ လပေနသည အေြခအေနတင ထနသမထာရမ၊ အလပမရပသည အချနမျာအတင ကနစည ေပပသြဖနေဝြခငအာ အချနဇယာ ေရဆသတမတြခင၊ ဖတဆငမမျာ ေရာငရာသည ေကာငမနသည သနရငေရ ြပလပြခင၊ ကတရရာေစမျာ အပေပရန ေလာငစာထငမျာ သစြခငအာ တာြမစြခင၊ အစရသည) ပါဝငမည မဟတပါ။ တစနည ဆရလျင ေနာကတ ကနကျစရတ လအပမည လပေဆာငချက မျာစာ ရပါသည။ ေဆာကလပေရနင လပငနလညပတေရ အဆငမျာတင ြပလပသည ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ ေစာငကကညြခငသည တကရကကနကျစရတမျာ ပါဝငနငသည။

တစဖပငထမာပင ေလျာပါသကသာေစေရ နည လမ ေတာေတာမျာမျာ (ကျနမာေရနင ေဘကငေရ နည လမမျာ အပါအဝင) သည ထပတ ကနကျစရတမျာ လအပနငသည။ ၎ငတင မလယာကန/သနစငေရအမသာ/ေရေေြပာငရ လယသည အမသာမျာ တညေဆာကတပဆငမ၊ ကျနမာေရနင ေဘကငေရ ဆငဘတမျာ၊ အသေပ စာရကစာတမမျာ (ဆငဘတမျာနင ပစတာမျာ)၊ ေကျာကခင သသမဟတ အခငမ မျကနာြပငမျာအတက ေရြဖနေခါငမျာ၊ ယာဉေကကာ ထနချပမ (ဥပမာ။ အလကငအာ ခနထာြခင)၊ မပငမျာ၊ စကရမျာနင အကာအကယ ပစစညမျာ တပဆငြခင စသညတသ ပါဝငပါသည။ RPF တင သတမတထာ သညအတင ေြမယာ ရယမနင ဆကစပ သကေရာကမမျာအတက အေလျာအစာ ကနကျစရတအာ အေကာငအထညေဖာေဆာငသ (မဟာဓာတအာလင တချမအတက MoEE သသမဟတ ၎င၏ ပပမ အဖမျာ၊ mini-grid စမကနလပငနခမျာအတက ပဂဂလက ဖဖဖေရလပေဆာငသမျာ) က စမကနလပငနခ အမျ အစာအလက သကဆငရာ ဒသခ အာဏာပငမျာနင သေဘာတညချက ရယကာ ၎ငအာ စမကနလပငနခ၏ ဘတဂျကတင ထညသငရပါမည။

ရနပေငမျာအာ ESMF ဘတဂျကအတငတင လအပသလ ကဏဍေြပာငလနငသည။ ဇယာ(၁၀.၁)အေောငအထညေဖာေဆာငမအတေ ခနမန ဘတဂျေ

လပေဆာငချက ခနမန စရတ (USD) မတချက

သငတနအပါအဝင ေဘကငေရဆငရာ ၃၀၀,၀၀၀


119

စမေဆာငရညြမငတငြခင

အေကာငအထညေဖာေဆာငမအတက ESMF ပစစညပစစယမျာအာ ဘာသာြပနဆြခငနင ထတေဝြခင၊ ၁၅၀,၀၀၀

စမကနလပငနခ ေဘကငေရ ကရယာမျာအာ စစေဆြခင၊

ေစာငကကညြခင ၃၀၀,၀၀၀ အေြခ ေလလာမမျာ (ေလ၊ ေရ၊ ေဒတာေကာကယမ၊

တငတာမမျာ၊ လမ စစတမမျာ)၊ နင ေဒသခ လထမျာနင အကကြပေဆေနမမျာ (ပဂဂလက ကနထရကတာမျာမ ေဆာငရကရမညမျာ မပါဝငပါ) ၃၀၀,၀၀၀

TA နင အကကေပမျာ ၆၀၀,၀၀၀

အေရေပဝ(၁၀%) ၁၆၅,၀၀၀

စစေပါငခနမနဘတဂျက ၁,၈၁၅,၀၀၀

(၁၁) လထထေတမ၊ အကေြပေဆေနမ နင အမျာသဓ အသေပမ

ြမနမာနငငေတာ အစရအေနြဖင “ေကာငမနသည အပချပေရနင သနရငသည အစရ” ၏ အေရပါမအာ အေလထာဖပ ပေပါငပါဝငမနင အမျာနင အကကြပေဆေနအသေပြခငတသတင လပေဆာငချကမျာ အတလက လပေဆာငေနပါသည။ သသေသာ ဤအရာမျာအာ အေကာငအထညေဖာရနမာ ြပငဆင၍ ထတြပနနငရန လအပေသသည မဟာဗျဟာမျာ၊ ဥပေဒမျာနင လပငနစဉမျာအေပဝ မတညပါမည။ စမကနအေနြဖင IPPF နင RPF ပါဝငေသာ သသန လပငနစဉမျာ အပါအဝင ESMF တင ေဖာြပထာသညအတင စမကန၏ ေဘကငေရ အပငနင ပတသကေသာ ပေပါငပါဝငမ၊ အကကြပေဆေနမ၊ နင အသေပမအတက ကမဘာဘဏ၏ မဝါဒမျာအာ လကနာသာပါမည။

စမကနအေနြဖင အကျ ခစာခင ရသမျာသည ၎ငတသ၏ ဘဝနင ပတဝနကျငအေပဝ သကေရာကေနသည ပစ သသမဟတ အဆြပထာသည စမကနအေပဝ အကကဉာဏနင ထငြမငယဆချက ေပနငမည နစလမသာ လပငနစဉြဖစေသာ အဓပပာယြပညဝသည အကကြပေဆေနမ ရရေအာငြမငေစရန ရညရယပါသည။ အဓပပာယြပညဝသည အကကြပ ေဆေနမသည စမကနနင ၎င၏ စမကနလပငနခမျာ၏ သကဆငရာ အစတအပင မျာအာ ေဆေနရနအတက အစရ၊ ေကျရာလထမျာ၊ NGO မျာနင အေကာငအထည ေဖာေဆာငေရ ေအဂျငစမျာအကကာ အြပနအလန ေဆေနမအာ ြမငတငေပပါမည။ အကကြပေဆေနမသည ဆကလက လပေဆာငေနေသာ လပငနစဉြဖစဖပ စမကန လပငနခ ြပငဆငချနနင


120

အေကာငအထညေဖာေဆာငချန အတငမျာ၍ ြပလပသာမညြဖစသည။ စမကန သကေရာကခရသမျာနင အကကြပေဆေနမမျာအာ NEP ြပငဆငြခင တစစတတစပငအေနြဖင ြပလပခဖပ စမကန အေကာငအထည ေဖာေဆာငစဉ ကာလတစေလျာကလ ဆကလက လပေဆာငသာပါမည (IPPF အတက ေအာကပါစာပဒနင ေနာကဆကတ ၉ အာကကညရန)

စမကနသည ဆြဖတချက ချမတြခငမျာအာ ပတဝနကျငဆငရာ ဆနစစမ၊ ဆနဒအေလျာက မဟတသည ြပနလညေနရာချထာမနင ေဒသခ တငရငသာလမျ မျာ အပါအဝင ကမဘာဘဏ၏ ေဘကငေရ မဝါဒမျာတင ပါဝငသညအတင စမကန၏ ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ ကစစရပမျာအတက အချကအလကမျာအာ အမျာြပညသရရနငေစြခငြဖင အေထာကအက ေပပါသည။ ဤ ESMF နင စမကန လပငနခမျာအတက ြပငဆငထာသည လပငနခင အေြခြပ ESCoP/ ESMP/ RAP/ IPP မျာအာ အမျာြပညသထသသ အသေပသာပါမည။ ေဘကငေရ ကရယာမျာအာ ေဒသခ အစရအာဏာပငမျာြဖစသည ခရငနင ဖမနယအဆင ဖမနယ အေထေထအပချပေရ ဦစဌာန (GAD) ရမျာ မတဆင၊ နင ေကျရာလထမျာ နင စတဝငစာသ အဖမျာ လကလမမနငသည ေနရာမျာနင စမကန လပငနမျာ မစတငမ ေကျရာလထအတငတင ရရေစနငရန ေဆာငရကထာရမည။ ၎ငတသအာ ေဒသသဘာသာစကာမျာ လအပသလ ပါဝငနငမည ထခကသမျာ နာလညနငေသာ ပစြဖငရရေစရပါမည။ IPP ြပငဆငသညေနရာတငလည ေနရာအတငရ သကေရာကခ တငရငသာ လနည စမျာအတက ၎ငတသ ရရနာလညနငေသာ ပစနင ဘာသာစကာအာအသြပ၍ ရရေစရမညြဖစသည။

PMO မျာနင မတဖကမျာသည အေကာငအထညေဖာေဆာငြခင အေနအထာ သသမဟတ ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ စမခနခမ စမချကမျာအာ ေြပာငလြခငမျာနငပတသက၍ အထခကခ လထမျာသသ အချနအလက အစရငခစာမျာ ပပေပသာပါမည။ PMO မျာအေနြဖင ဆကသယေရ နညလမမျာနင မတကြပာသည သကဆငသမျာထသသ ြဖနေဝမည သတငအချကအလကြပပ၊ လကကမစာေစာငမျာနင မကကာခဏ လပေလရေသာ အေမအေြဖမျာ၊ နင PMO မျာထသသ ဖနလငမျာ စသညတသပါဝငမည ကရယာ အမျ မျ အာ အသြပသာပါမည။

ဤ ESMF နင ပတသက၍ အကကြပေဆေနမမျာအြပင စမကနသည မဟာဓာတအာလငနငမဟာဓာတအာလငြပငပအစတအပငမျာ


121

အေကာငအထညေဖာေဆာငမည ေနရာရ လထမျာနင အကကြပ ေဆေနသာပါမည။ လထနင အကကြပေဆေနမ၏ ဦတညချကမာ အမျ မျ ေသာ အကျ ခစာခငမျာအာ အသေပသာဖပ ၎ငတသအေနြဖင အလာအလာရေသာ မေကာငသည ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ သကေရာကမမျာ၊ ေလျာပါသကသာေစသည နည လမမျာ၊ နင MOEE နင DRD PMO မျာအတငရ GRM၊ VEC နင ေဘအနတရာယကငရငေရ တာဝနခမျာအတက ဆကသယရန လပစာမျာကလည သရေကကာင ေသချာေစ၍ စမကနအတငသသ အလာအလာရသည အကျ ခစာခငရသမျာ ပါဝငလာေစရနြဖစသည။

စမကနအတငသသ လထ ချတဆကမနင အကကြပေဆေနမအာ ထညသငထာဖပ ရလဒမေဘာငအတက မဟာဗျဟာကျသည အစတအပငဟ ယဆထာသည။ ၎င၏ နငငသာမျာ ထေတမ (CE) တစစတတစပငအေနြဖင PMO မျာသည ေအာငြမငမ၏ ညနကနအေနြဖင မဟာဓာတအာလငအတငနင မဟာဓာတအာလငြပငပ လျပစစဓာတအာရရေရအတက အကကြပေဆေနမ အေရအတကနင အမျာြဖင အကကြပေဆေနမတစခစအတင ပါဝငရမည အကျ ခစာခငရသနင ထခကလယ လပဂဂ လမျာ ပျမမျ အေရအတကတသအာ စဉစာသာပါမည။ စမကန၏ ရလဒမေဘာင အတငတင “အမျာြဖင အကကြပေဆေနမ အနညဆ တစကကမြပလပထာသည ေကျရာအေရအတက” သည အဓက ညနကန ြဖစသည။ စမကနလပငနခ အမျာအြပာအတက အမျာြဖင အကကြပေဆေနမ တစခထကမက လအပပါသည။ CE အာ စမကန လပေဆာငချကမျာ ပမေကာငမနေစရနနင ကျာမေရရာ၊ အလစ ထညသငမ၊ အြမငဆ ချတဆကမ ရရမ (မဟာဓာတအာလင နင mini-grid။ နင off-grid အတက SHS မျာအတက) အစရသညတသ အပါအဝင အေရပါသည ကစစရပ အမျာအြပာအာ ကငတယရာတင ကညေပပါမည။ အေထေထ အကကြပေဆေနမ ေခါငစဉမျာတင (ေဘအနတရာယ ကငရငေရနင ပတသကေသာ အကကြပေဆေနမ မျာအြပင) ေအာကပါတသ ပါဝငပါမည -

၁။ ေကျရာမျာအာ စမကန၊ ချတဆကခ၊ နင မတာခတသနင ပတသက၍ အသေပြခငနင ရငလငေြပာြပြခင၊

၂။ ေကျရာလထထမ ချတဆကမ အမျာဆရရေစရန စည ရြခင နင/သသမဟတ တကတနြခင၊ နင လျပစစမ သယတနရနအတက ေကျရာလထမျာထမ ေလျာကလာမျာ ရယြခင၊


122

၃။ မညသက လျပစစသယတနမအာ ရယမမရေကကာင၊ ၎ငတသသည တငရငသာ လနည စ သသမဟတ အြခာေသာ ထခကလယ အပစမျာ (ဘာသာေရ လနည စ၊ နမပါသ၊ အမငသ၊ အမျ သမ ဦေဆာငသည အမေထာငစ၊ အစရသည) မ ဟတ/မဟတနင အဘယေကကာင ထသသ ြဖစရသညက ရငလငေြပာြပရန အချကအလကမျာ စေဆာငြခင (တစဦတစေယာကစက လအပသည အကအညမျာ၊ ေကျရာလထက အကအည မညမျအထ လအပမည၊ နင အထခကလယ အမေထာငစမျာအာ ေငေကကနင အြခာေသာ အေထာကအပမျာေပအပရန ရညရယသည နမပါသမျာအတက စမအာ ကသသေသာ အစအစဉမျာ အဆြပရနအတက အချကအလကမျာ စေဆာငရန)၊

၄။ ေကျရာလထအာ (အမျ သာေရာ အမျ သမမျာပါ) လျပစစမအနတရာယနငေဘကငေရလပထမျာ၊ မနကနသညအမတင လျပစစကက သယတနမ (ပပမ အဖ ေတာေတာမျာမျာတင အမတင လျပစစကက သယတနမအတက စနနမျာ ရသည)၊ လျပစစအာ အကျ ရရ အသြပမ၊ ထေရာကေသာ အမတင မလငမနင အမသပစစညမျာအာ ေရချယပ အစရသညတသနင ပတသက၍ ပညာေပမ။

၅။ SHS နင RBF Off-Grid စမကနလပငနခမျာအတက ေကျရာလထ (အမျ သမမျာနင အမျ သာမျာ) အာ အမသဆလာစနစ၏ ကျသငေင၊ အသြပေသာ ဘကထရ အမျ အစာ၊ ၎ငတသ မသာစအတက သငေတာသညစနစ အရယအစာ၊ စနစနင အကကညဆ မအလငေပပစစညနင လျပစစပစစညမျာ၊ SHS အာ လညပတသစပနင ထနသမပ၊ ေဘကငေရ ကစစရပမျာ၊ နင အရညအေသ အာမခနင ပစစည အာမခ အစရသညတသနင ပတသက၍ အသေပြခင၊ နင

၆။ အမျ သမမျာအာ ချကြပတေရအတက လျပစစမအသြပပ သငကကာေပရန၊ လျပစစမတာခနင လျပစစဓာတအာ အသြပခအာ ေလျာချရန ထေရာကသည အသအေဆာငမျာနင ပတသက၍ အချကအလကနင ပညာေပမအာ ပပေပြခငအာြဖင အမျ သမမျာအာ စမေဆာငရည ြမငတငရန စသညတသအတက ကျာ/မကဏဍ ထခကလယ အကကြပေဆေနမ ြပလပြခင။


123

စမကန ြပငဆငမအတင သတမတေဖာထတ၍ မလ ESMF အာ ြပငဆငချနတင အကကြပေဆေနခေသာ အဓက သကဆငသ အပစမျာအာ ဇယာ ၁၁.၁ တင တငြပထာပါသည။

ဇယာ (၁၁.၁) အေရပါသည Stakeholderအစအဖမျာ

အစရနင ကက ကကပ ထနသမေရအဖအစညမျာ

DRD၊ ESE၊ တငေဒသကက / ြပညနယမျာ၊ စမကန၏ သကေရာကမခရသည ခရငနင ဖမနယမျာ

ပဂဂလက ကဏဍကမပဏမျာနင လမေရရာအဖအစညမျာ

စမကနလပငနခမျာ အေကာငအထညေဖာြခငနင ပတသက၍ စတပါဝငစာမ စမရညနင ကျမကျငမမျာရသည

ပဂဂလက ကမပဏမျာ။

၎ငတင နငငအဆငနင နငငတကာအဆင ကမပဏမျာ ပါဝငနငဖပ ဓါတအာလငြပငပလပငန အစတအပငအတက လမေရရာ အဖအစညမျာလညပါဝငနငသည။

အစရမဟတေသာ အဖအစညမျာ

သဘာဝပတဝနကျငဆငရာနင တငရငသာ လနညစအဖအစညမျာ အပါအဝင အမျ သာအဆင၊ ေဒသတင အဆငနင ေဒသခ လမ အဖအစညမျာနင NGO

မျာ။

ေဒသခ stakeholder မျာ လမရပရာ အေြခြပအဖအစညမျာ (CBO)၊ ြမနစပါယနင

ခရငအဆငေကာမတမျာ၊ သမမဂမျာနင အြခာေဒသခအစအဖမျာ

ပညာေရနင သေတတန သဘာဝပတဝနကျငဆငရာ သေတသန အစအဖမျာ၊


124

အဖအစညမျာ တကကသလမျာနင နညပညာဆငရာအဖအစညမျာ

အကျ ခစာခင ရသမျာနင သကေရာကခ လထမျာနင အမေထာငစမျာ

စမကန အကျ ခစာခငရသ အမျ သာမျာေရာ အမျ သမမျာပါ စမကနလပငနခမျာ ြပငဆငေနချနအတင ေကျရာအဆငတင အကကြပေဆေနသာပါမည။ ထပမ၍ စမကနလပငနခ သကေရာကခရနငရနရေသာ အမေထာငစမျာအာ အလာအလာရသည

သကေရာကမမျာနင ေလျာပါသကသာေစမည နညလမမျာ နငပတသက၍ အကကြပေဆေနသာပါမည။ အထသြဖင ဆငရ နမပါသမျာ၊ အမျ သမ ဦေဆာငသည အမေထာငစမျာ၊ မဆမမျာ၊ နင အြခာေသာ ထခကလယ အမေထာငစမျာနင အပစမျာအာ ၎ငတသ၏ အကျ ခစာခငမျာ ပမေကာငမနေစ၇န နင ြပငထနေသာ

သကေရာကမမျာ ေရာငလ သသမဟတ ေလျာချရန အတက အာရစကသာပါမည။ mini-grid စမကနလပငနခအတက အေကာငအထညေဖာေဆာငေနစဉ တစေလျာကလ လအပသလ အကကြပေဆေနမမျာ ြပလပသာပါမည။

တငရငသာလနညစမျာေနထငရာရပရာမျာ

အကယ၍ စမကနမျာအာ တငရငသာလနညစမျာ ေနထငရာ ဧရယာမျာတင ေဆာငရကရန စစဉထာပါက စမကနလမမဧရယာ အတငရ ရပရာြပညသမျာြဖင လတလပ၍ ကက တငအသေပမရေသာ အကကြပ ေဆေနြခင လပငနစဉက ေဆာငရကရမည။ (IPPF၊ ပတ(၅)တင ကကညပါ။)

ဖဖဖေရမတဖက အဖအစညမျာ

ြမနမာနငင၏ စမအငကဏဍတင ပါဝငေဆာငရကေနသည အြခာ ဖဖဖေရအဖအစညမျာ


125

ESMF အတက ြပငဆငေရလပငနစဉ အေတာအတင PSIA အေနြဖင အဆပါ ESMF အတက ပါဝငသည သကဆငသမျာနင အကကြပေဆေနမ အချကအလကမျာ ြဖညဆည ေပရနြဖစသည။ရနကနဖမတင အေြခစကသည အဖအစညေပါင ၂၀ ေကျာြဖင အကကြပေဆေနခဖပ အဖအစညေတာမျာမျာမာ ကျာ၊ မ နင /သသ ေြမယာ၊ တငရငသာလနညစမျာစသည အေကကာငအရာမျာအေပဝ အေလထာေဆာငရကေနသည CSO မျာြဖစကကပါသည။ ထသြပင တငသာလနည စမျာ နင ဆကနယသည အေသစတအချကအလကမျာ ြဖညဆည ေပနငေသာ အေရပါသည အရငအြမစပဂဂ လမျာအြဖစ သတမတနငသမျာနငလည ေတ ဆေမြမနခပါသည။ အေစာပင အကကြပေဆေနပက ဇနနဝါရ ၃၀ ရက ၂၀၁၅ ခနစတင ရနကန၌ တငရငသာ လနည စအဖအစည အချ အပါအဝင အရပသာလမ အဖအစည မျာြဖင ကျငပခပါသည။ အဆြပ စမကနနင ပတသတသည ေနာကခအချကအလက စာရကစာတမမျာက ြမနမာအဂေလပ နစဘာသာြဖင ြပငဆင၍ ၎ငအစညေဝမတငမ ကကတင၍ ြဖနေဝခပါသည။ ထသြပင PSIA ကငဆငေလလာမ အေတာအတင ချငြပညနယနင ရမြပညနယမျာတင ရပရာေခါငေဆာငမျာ၊CSO မျာြဖင အစညအေဝမျာ၊ ေဆေနပမျာလည ကျငပခပါသည။

ESMF မကကမနင အကက PSIA တသအာ အဂေလပြမနမာနစဘာသာြဖင ေမလ ၅ ရက ၂၀၁၅ တင ကျငပသည အမျာြပညသမျာအကကြပ ေဆေနပမျာတင အသေပေဖာြပခ ပါသည။ ေမလ ၁၄ ရကေနတင မနတေလ၌ လညေကာင၊ ေမလ ၁၆ ရကေနတင ရမြပညနယ (ေတာငကကဖမ) ၌ လညေကာင၊ ေမလ ၁၈ ရကေနတင ရနကန၌ လည ေကာင အမျာြပညသမျာနင အကကြပေဆေနပမျာ ြပလပခပါသည။ စမကနနင ESMF ြပငဆငေရကာလအတင အကကြပေဆေနြခင လပငနစဉနင ပတသတ၍ အေသစတ အချကအလကမျာအတက ပတ (၁၄) တင ကကညပါ။

ဤ ြပနလည ြပြပငေရဆထာေသာ ESMF ၏ မကကမအာ ၂၀၁၈ ခနစ စကတငဘာလတင အဂေလပ ြမနမာ နစဘာသာြဖင ထတြပနခပါသည။ MoEE နင DRD PMO မျာထသသ မတချကမျာ ြပလပရနအတက လမကနယကအပါအဝင လမေကကာင အမျာအြပာအာ ထတြပနဖပသညေနာက တစလအထ ပပေပထာပါသည။


126

(၁၂) အကေြပတငကောမ ေြဖရငေဆာငရေေရ လပငနစဉ

စမကနလပငနခမျာ၏ ြပငဆငေရ၊ အေကာငအထညေဖာေရ ကစစရပမျာနင စပလျဉ၍ သကေရာကမခရေသာ ရပရာြပညသမျာမ အေကာငအထညေဖာေရ အဖအစည /ပဂဂ လမျာ ထသသ တငကကာချကမျာ တငြပနငေစရန ရညရယ၍ စမကနအတက နစနာမမျာ ေြဖရငေဆာငရကေရလပငနစဉ (GRM)အာ ြပငဆငေဆာငရကခပါသည။ ထသအြပင PMO မျာအေနြဖင စမကန၏ သဘာဝပတဝနကျင နင လမေရရာေဆာငရကချကမျာနင ပတသတ၍ သကေရာကမခရသည ရပရာမျာနင စမကနတင ပါဝငေဆာငရကသမျာ၏ သကဆငရာ ပပနမ/ြပဿနာရပမျာအာ လကခကညေြဖရငေပနငရနလည ရညရယပါသည။ GRM သည သကဆငရာ ရပရာအလက သငေတာ၍ မျတမနင ပငလငြမငသာမရေသာ လပငနစဉြဖင ထခကမမျာနင တငကကာတငြပသမျာအတက ြပစဒဏခတြခငမျာ၊ ေငေကကကျခေစမမျာ မရေစဘ ြပဿနာရပမျာအာ လျငြမနစာ ေြဖရငနငရန ရညရယပါသည။ GRM အာ ေအာကပါ အေြခခမ ေြခာကရပအေပဝတင အေြခြပထာပါသည - မျတမ၊ ဓမမဓဌာနကျြခငနင လတလပမရြခင၊ ရငလငလယကမနင အသြပနငမ၊ တသြပနေဆာငရကနငမနင ထေရာကမ၊ ြမနဆနမနင အချ အစာကျနမ၊ ပါဝငေဆာငရကနငမနင လမေရရာပါဝငြခငမျာ စသညတသြဖစပါသည။ေအာကတင ေဖာြပထာသည အေြခခမမျာနင လပငနစဉမျာအာ လကနာေဆာငရက ေနစတင သကဆငရာ PMO မျာအေနြဖင GRM မျာအာ ၎ငတသ၏ ဖစည ပဆငရာ စစဉေဆာငရကထာရမမျာနင အညရနငေသာ နည ပညာမျာ အသြပ၍ တညေထာငထာဖပ ြဖစပါသည။


127

ရငြမစ - ကမဘာဘဏ - ြပနလညအသေပေြပာကကာမသည အေရပါသည - ဘဏက ေငေကကေထာကပေပေသာ စမကနမျာ p.3 အတက ထေရာကေသာ အကကြပတငကကာချက ေြဖရငေရ နညလမမျာအာ ပစေရစြခင

GRMနင ပတသတ၍ stakeholder အမျ မျ အာ အသေပေြပာဆရမည။GRM နငပတသတသည သတငအချကအလကမျာအာ ြမနမာဘာသာအြပင လအပပါက တငရငသာ ဘာသာစကာနင လကကမစာေစာငမျာ အသြပ၍ အစည အေဝမျာတငကျယကျယြပနြပန ြဖနေဝနငရန ရညရယထာပါသည။ အေသစတအေနြဖင တငကကာချက/ နစနာမမျာအာ မညသညေနရာမျာ သသ/နင မညသသတငြပရမညနငပတသတ၍ အချကအလကမျာ ြဖညဆည ထာပါသည။ ေကျရာြပညသမျာအေနြဖင ေမခန(သသ) တငကကာချက / နစနာမမျာ တစစတစရာရပါက အဆပါ လပငနစဉမတဆင ရငလငအေြဖရာြခငမျာ ေဆာငရကရနကလည တကတနအာေပသာပါမည။

စမကနလပငနခမျာ၏ အေသစတေဘကငလခခေရ ြပဌာနချက ကရယာမျာ (ESMP/ RAP၊ IPP) မျာတင နစနာမမျာ ေြဖရငေရအတက ေအာကေဖာြပပါ လပငနစဉမျာအေပဝ အေြခခ၍ GRM နင ပတသတသည အေသစတအချကအလကမျာက ေဖာြပပါမည။

အဆင(၁) ကနဦအဆင (ေဒသခေကျရာ (သသ ) ဖမနယအဆင )ြဖစ၍ ၎ငတင စမကန၏ ကဏဍတစစတစရာေကကာင နစနာရသည မညသညပဂဂ လမဆ တငကကာချက/ နစနာမမျာအာ နတအာြဖငေသာလညေကာင ၊ စာြဖငေရသာ၍ေသာလညေကာင၊ ေဒသခ ေကျရာမလငေရေကာမတ


128

VEC(သသ) အေကာငအထညေဖာေရအဖအစည ထသသ တငြပနငပါသည။ VEC (သသ) အေကာငအထညေဖာေရအဖအစည သည ေကျရာြပညသမျာမ တငြပလာသည တငကကာချက/ နစနာမမျာနင ၎ငတသ၏ ေြဖရငေဆာငရကမမျာအာ မတတမတငေရမတသမဆညရမညြဖစဖပ ၎ငတသမ ခရင DRD (သသ) MOEE PMO မျာထသသ အဆပါ တငကကာချကနင ေြဖရငမမျာက အသေပ အေကကာငကကာရမည။

အကယ၍ တငကကာချက လကခရရဖပ ၁၅ရက အတင နစနာသပဂဂ လ(မျာ)နင VEC (သသ) အေကာငအထညေဖာေရအဖအစည ကကာ ေြဖရင ေဆာငရကနငြခငမရပါက ၎ငအာ လပငနစဉ ဒတယအဆငသသ ထပဆငတငြပရမည။

အဆင(၂) အကယ၍ နစနာသည ပဂဂ လသည ကနဦအဆင ရလဒမျာက ေကျနပြခငမရပါက ၎ငတသအေနြဖင တငကကာချကက ခရင DRD (သသ) MOEE PMO မျာထ တငြပနငသည။ ေဆေနေရလပငနစဉ အေတာအတင တငြပထာသည ကစစရပမျာက သသပေလလာ၍ ေြဖရငရန ေဆာငရကချကမျာကလည သကဆငသည ပဂဂလမျာ၏ သေဘာတညချကရယပါမည။ သကဆငသည ပဂဂ လမျာမ လပငနစဉအာ လလာမရပါက ြပနလနေဆေနမြဖင နစနာမမျာအာ အေြဖရာရပါမည။ ခရင DRD (သသ) MOEE PMO မျာသည ေကျရာြပညသမျာမ တငြပလာသည တငကကာချက/ နစနာမမျာအာ မတတမတငသမဆည ၍ အဆပါတငကကာချကမျာကြပညနယ/တငေဒသကကနင အမျ သာအဆင PMO မျာထ အသေပ အေကကာငကကာရမည။

အကယ၍ တငကကာချကအာ လကခရရဖပ ၁၅ ရကအတင နစနာသည ပဂဂ လနင ခရင DRD (သသ) MOEE PMO မျာအကကာ မေြဖရငနငပါက ၎ငကလပငနစဉ၏ တတယ အဆငသသ ထပဆငတငြပရမည။

အဆင(၃) အကယ၍ နစနာသည ပဂဂ လသည ခရငအဆင DRD (သသ) MOEE PMO မျာ၏ သသပေလလာမ ေနာကပငတငလည ေကျနပြခင မရေသပါက အဆပါကစစရပအာ သကဆငရာြပညနယ/တငေဒသကက နင / သသ အမျ သာအဆင PMO ထသသ လေြပာငေပရမည။ ြပညနယ/တငေဒသကက နင /သသ အမျ သာအဆင DRD သည ေကျရာြပညသမျာမ တငြပလာသည တငကကာချက/ နစနာမမျာအာ ေရသာမတတမတင သမဆည၍ အဆပါ တငကကာချကမျာအာ NEEC (သသမဟတ တညေထာငထာပါက


129

အလာတအဆငညသည အဖထသသ) နင ကမဘာဘဏမျာသသ အသေပအေကကာငကကာရမည။

အကယ၍ တငကကာချကအာ လကခရရဖပ (၂၀)ရကအတင နစနာသညပဂဂလနင ခရင DRD (သသ) MOEE PMOမျာအကကာ မေြဖရငနငပါက နစနာသညပဂဂလသည GOMဥပေဒ/ လပငနစဉမျာနငအည တရာဥပေဒေကကာငအရ ဆကလကေဆာငရကနငပါသည။

VECနငသကဆငရာPMOမျာသည ေပဝေပါကသည ကစစရပမျာဆငရာ ေဖာြပချကနင သသပေလလာြခင လပငနစဉရလဒမျာ အပါအဝင လကခရရသည တငကကာချကမျာ အာလအာ မတတမတင သမဆညထာရမည။ အေရပါသည သတငအချကအလကမျာ အာလက သမဆညထာနငေစရန နစနာမဆငရာ အချကအလကစနစပစ (template) အာ ြပငဆငထာရရမည။ GRM လပငနစဉ တစေလျာကလတင အြငငပာမနင ပတသတသည ပဂဂလ(မျာ) (သသ) နစနာသမျာအာ စာြဖင ေရသာတသြပန/ ေြဖရငမ ေဆာငရကရမည။

Off-Grid အစတအပငအတက DRD သည GRM အာ လမကနယကက အသြပ၍ တညေထာငထာပါသည။ Facebook သည ြမနမာနငငတင လတတေလာတင အသြပမ အတငကျယဆြဖစဖပ ေဝလေခါငသသည ေဒသရ ပဂဂ လမျာပါ လကကငဖနမျာမ တစဆင အသြပကကသည။ DRD ဆကသယေရနင အကကြပတငကကာချက အသငသည Messenger မတဆင စမကနထသသ လမျာ ဆကသယနငရနအတက အမျာြပညသ ထသသ သတငအချကအလကမျာ ပပေပရန Facebook စာမျကနာအာ တညေထာင ထာပါသည။ ၎ငသည အကကြပတငကကာချကမျာအတက အြခာေရချယနငစရာ ပငမ လမေကကာငအြဖစ ပပေပပါသည။

GRM ၏ ထေရာကမအာ ပမန ေစာငကကညြခငအာ စမကနအတက ေစာငကကညြခင နင အကြဖတမ (M&E) နည လမတင ထညသငထာပါသည။ ပမန M&E လပငနမျာ ေဆာငရကရာတင ေအာကပါေမခနမျာအာ ေမသာပါမည -

စမကနအေနြဖင အကကြပတငကကာချကမျာ ေြဖရငေပရနအတက ရငလငေသာ၊ ပစကျေသာ၊ နင ပငလငြမငသာမရေသာ ဌာနတင နည လမမျာနင စည မျဉမျာ ရပါသလာ။


130

အကကြပတငကကာချက ေြဖရငေရအတက စမကန တာဝနရသမျာအေနြဖင ကစာမည ေဆာငရကချကအာ ြပလပရန သသမဟတ ေတာငဆရန အခငအာဏာ ရပါသလာ။

အကကြပတငကကာချက ေြဖရငေရအတက တာဝနရသမျာသည အကကြပတငကကာမ အာလအေပဝ အေရယေဆာငရကရန တာဝနရပါသလာ။

စမကန သကေရာကခရသည သမျာအေနြဖင အကကြပတငကကာချကအာ တနြပနဒဏခတမညေဘအာ ေကကာကလရမ မရဘ ြပလပနငသညဟ ခစာရပါသလာ။

စမကန အကျ ခစာခငရသမျာသည ၎ငတသ၏ အကကြပတငကကာချက ြပလပခငနင အကကြပတငကကာချက ေယဘယျလပငနစဉအာ သရပါသလာ။

အကကြပတငကကာချကမျာနင အေရယေဆာငရကမတသအာ မတတမတငရန၊ ေြခရာ ေကာကရန၊ နင ေစာငကကညရန ဌာနတင လပငနစဉမျာ ေနရာတကျ ရပါသလာ။

GRM အေနြဖင အသနာခလာသမျာထသသ အေရယေဆာငရကမနင ပတသက၍ အချနမန တနြပနမ ေပပါသလာ (စာြဖငြဖစေစ အြခာတစနည နညြဖင ြဖစေစ)။

အကယ၍ အကကြပတငကကာချကအာ ေြဖရငေပမအေပဝ မေကျနပပါက GRM အသြပသမျာအေနြဖင အယခဝငရန လပငနစဉမျာ ေနရာတကျ ရပါသလာ။

အကကြပတငကကာချက ေြဖရငေရ အညနကနမျာတင ေအာကပါတသ ပါဝငနငပါသည -

မတပတငထာေသာ ေစာဒက/အကကြပတကကကာချက အေရအတက။ ေြဖရငေဆာငရကဖပေသာ အကကြပတငကကာချက ရာခငနန။ သတမတထာသည အချနကာလအတင ေြဖရငဖပေသာ

အကကြပတငကကာချက ရာခငနန။ ေစာဒကမျာအာ ေြဖရငရန လအပသည အချန (မတညေသာ

အကကြပတငကကာချကမျာအရ ကလနငပါသည) တနြပနမမျာနင အကကြပတငကကာချက ေြဖရငေရ လပငနစဉမျာအာ

ေကျနပမရသည ေစာဒက ရာခငနန။


131

GRM အာ ရရနငေသာ စမကန အကျ ခစာခငရရသမျာ ရာခငနန။

(၁၃) လပငနစမရည ြမငတငြခငနင သငတနအစအစဉ

PMO မျာ အတင သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ စမခနခမမျာအတက ေယဘယျ လပငနစမရညြမငတငမမျာ ေဆာငရကရန လအပပါသည။ ကမဘာဘဏမ ေငေကကပပသည စမကနမျာ အေကာငအထညေဖာြခငနင စပလျဉ ၍ DRD နင MOEE တသ အေနြဖင မကကာေသမကာလ အေတအကကမျာရထာေသာလည သဘာဝပတဝနကျငနင လမေရရာ စမခနခမ၊ ကမဘာဘဏ၏ ေဘကငလခခေရ မဝါဒမျာစသညတသနင ပတသတ၍ ဝနကကဌာနမျာ အတင အေတအကက အကနအသတရေနပါသည။ ထသအြပင ေဘကငေရ အသငသသ တာဝနေပအပထာသည အငယတနအငဂျငနယာ ဝနထမမျာသည အြခာေသာ ကမဘာဘဏ စမကနမျာမ ရယထာြခငမဟတသြဖင ၎ငတသအေနြဖင ဤစမကနတင စတင အလပဝငချနမသာ ေဘကငလခခေရ မဝါဒမျာ နင လပငနစဉမျာနင စတငရငနခငရကကပါသည။

စမကန လပေဆာငချကမျာသည စတငေနဖပ သသမဟတ အစအစဉ ေရဆြခင အဆငသသ ေရာကရေနဖပြဖစသြဖင ေဘကငလခခေရ အသငမျာတညေထာငရာနင ြပညတငနင ြပညပ ကျမကျငသမျာအာ ေခဝယရာတင ေနာငေနမမျာသည စမေဆာငရည ြမငတငမမျာ အေရတကက ြပလပရန လအပမက ြဖစေပဝေစသည။ ကေကာငေထာကမ စာြဖင ထအေတာအတငရ လပေဆာငချကမျာသည အနတရာယနည ပါဖပ ပတဝနကျငဆငရာ သသမဟတ လမေရရာ သကေရာကမ အလာအလာ နည ပါပါသည။

ထသသ ဆေစကာမ ြပဿနာရပမျာ ေပဝေပါကလာပါက မနကနစာ အလပလပေနသည အနတရာယကငရငေရ လပငနစဉမျာြဖင ေရာငလ သသမဟတ ေလျာချလကနငသြဖင ထေရာကေသာ ေဘအနတရာယကငရငေရ စစေဆြခငနင ေစာငကကညြခငမျာမရြခငသည စမကနအတက အလနအနတရာယမျာလပါသည။ စမကနလပငနမျာ အရနြမငဖပ ကျယြပနလာသညအခါတင ပမြဖစနငပါသည။ Off-grid mini-grid စမကန


132

လပငနခမျာသည ၎ငတသ၏ ပမကကမာေသာ အေြခခအေဆာကအအမျာ၊ ေဆာကလပရန အချနပမ ကကာြမငမမျာ၊ နင ေကျရာမျာအတင အလပသမာမျာ ပမမျာြပာစာ ေနထငမမျာေကကာင ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ ထငရာသည သကေရာကမမျာ ပမ ြဖစနငရန အလာအလာရပါသည။ ၂၀၁၈ ခနစ နစလယပငအထ mini-grid စမကနလပငနခပ ၆ ခအထ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကခဖပ ေနာကထပ ၆ ခသည စမကန ေရဆသညအဆငတင ေရာကရေနဖပ ြဖစသည။ ေနာကလာမည ၂-၃ နစအတင စမကန ဒါဇငေပါငမျာစာ ထပမ တညေဆာကမညြဖစ ဖပ အမျာစသည တငရငသာလနည စမျာ ေရာေနာေနထငဖပ ပမခကခမည ေနရာမျာတင ြဖစသည။

ဤအချကေကကာင ဖစည ပဆငရာ ခငမာေတာငတငေစြခငနင အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကမ အေထာကအပအာ ဖစည ပဆငရာ စမေဆာငရညြမငတငမ အစအစဉနင အတ PMO မျာအာ ESMF အေကာငအထညေဖာေဆာငရကရာနင ေဘအနတရာယ ကငရငေရနင သကဆငသည ရလဒမျာအာ အချနမန ပပရာတင ကညရနအတက လအပပါသည။ PMO ဖစည ပဆငရာ အငအာခငမာေစြခငနင အေောငအထညေဖာေဆာငေရ အေထာေအေ စမေဆာငရည ြမငတငြခငအတက ဦတညအပစမျာ ေဘအနတရာယေငရငေရ အသင။ စမေဆာငရညြမငတငြခင လပငနမျာ၏ အဓက ဦတညပစမတမျာမာ ြပညေထာငစ PMO မျာ၏ ေဘအနတရာယ ကငရငေရအသငမျာ ြဖစရမည။ ၎ငတသသည စမကန၏ ေဘကငေရ အာထတမမျာအတက အဓက ကျသမျာြဖစဖပ အြခာေသာ ဦတညအပစမျာကလည သငတနေပမညြဖစဖပ ေဘအနတရာယကငရငေရ အသငမျာမတဆင သသမဟတ မျာအာြဖင သငယေစမည ြဖစသည။

၎ငတသသည ေဘကငေရ မဝါဒမျာနငပတသက၍ လေလာကစာ ဗဟသတ ရရမညြဖစဖပ ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ အနတရာယမျာ သတမတေဖာထတြခင နင ေဘကငေရ ကရယာမျာအာ လကေတအသြပမတင စမကနလပငနခမျာအာ စစေဆ၍ လမညနနငရမညြဖစသည။ မဝါဒမျာနင ကရယာမျာအာ သရယမျနင မလေလာကေသပ ၎ငတသအေနြဖင မညသညေနရာ၊ မညသညအချနတင


133

ကရယာမျာအာမညသသ အသြပရမညက ဆြဖတရနအတက သငယရနနင စမကနအာ အေကာငအထညေဖာေဆာငေနသမျာအာ ေလျာပါ သကသာေစေရ နညလမမျာအာ သတမတေဖာထတြခင၊ အစအစဉေရစြခငနင အေကာငအထညေဖာေဆာငြခငတသတင လမညနေပရန လအပပါသည။ ၎ငတသအေနြဖင အကကြပေဆေနမမျာအာ မညသသ လပေဆာငမညအာ သရရနနင အြခာသမျာအာ အကကြပေဆေနမမျာ မညသသ ေဆာငရကရမည၊ အမျ သမမျာနင ထခကလယအပစမျာအာ မညသသ ထညသငရမည၊ နင အထသြဖင တငရငသာလနည စမျာနင အကကြပေဆေနမအာ မညသသ ြပလပရ မညနင ပတသက၍ သငတနေပရန လအပပါသည။ အြခာ PMO အဖမျာ။ ေဘအနတရာယ ကငရငေရ အသငမျာအေနြဖင အြခာေသာ PMO အဖမျာ အထသြဖင ေြမြပင လပေဆာငချကမျာအာ ြပငဆငြခင၊ ပစေရစြခင၊ ကကကကပြခင နင ေစာငကကညစစေဆြခင စသညတသတင ပါဝငေနသမျာအာ ြပဿနာမျာအာ ေရာငလရန သသမဟတ အနညဆ ေလျာချရနအတက ေဘအနတရာယ ကငရငေရ၏ အခနကဏဍ အာ နာလညေစရန ကညြခငအာြဖင စမေဆာငရညြမငတငရာတင ကညနငပါသည။ ထမသာ ေဘအနတရာယကငရငေရ အသင၏ အလပမျာအာ အြခာေသာ PMO အဖမျာ၏ လပေဆာငချကမျာြဖစသည စမကန လပငနခ စစေဆြခငနင အစအစဉေရဆြခင၊ ကငဆငြခငမျာ၊ ေစာငကကညစစေဆ ြခင၊ နင သငတနမျာ အစရသညတသတင ပမ လယကစာ ေပါငစပလာနငမည ြဖစသည။ ခရငနင မမနယ အရာရမျာ နင အငဂျငနယာမျာ။ DRD ဖမနယ အရာရမျာနင အငဂျငနယာမျာနင MoEE ြဖညဆည ေရ အဖမျာ၏ ဖမနယ အငဂျငနယာမျာသည စမကနလပငနခ တစေလျာကလတင အေရပါသည အခနကဏဍမျာ ရပါသည။ ၎ငတသသည ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ စစေဆမမျာ သသမဟတ အြခာသမျာက စစေဆပါက ကနဦ ြပနလညသသပြခင နင ခငြပချကေပြခငအာ ြပလပပါသည။ ထသအြပင ေဆာကလပေရနင တပဆငမ လပငနမျာ အေတာအတငတင ေဘအနတရာယ ကငရငေရနငပတသက၍ ကကညမ ရ/မရ ေစာငကကညြခင အမျာစအာလည ြပလပပါသည။ ထသေကကာင မငတသသည စစေဆြခငတင ေမြမနသည ေမခနမျာ၏ အရငခအာ သရသငဖပ၊ အကကြပေဆေနြခင လပငနစဉ၊ နင ESCoPမျာ၊ ESMPမျာ၊ RAPမျာ၊ IPPမျာ အတင လမခခထာေသာ ကစစရပမျာအာ နာလညသငပါသည။ ခရငအဆင တာဝနရသမျာသညလည


134

ဖမနယ အရာရမျာ၏ ကကကကပသမျာြဖစဖပ အကကြပတငကကာချက ေြဖရငေရ လပငနစဉ၏ တရာဝငအယခဝငြခင အဆငတင ပါဝငသမျာြဖစသြဖင ေဘအနတရာယကငရငေရ လပေဆာငရမ၏ ရညရယချကအာ နာလညရန လအပပါသည။ ပဂဂလေ ေဏဍမ ပါဝငသမျာ။ mini-grid စနစမျာအတက စမကနလပငနခ ဖဖဖေရ လပေဆာငသမျာသည စစေဆြခင၊ အကကြပေဆေနချက လပေဆာငြခင၊ အလာအလာရသည ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ ကစစရပမျာအာ သတမတ ေဖာထတြခင၊ နင လအပပါက ESMPမျာ၊ RAPမျာ၊ IPPမျာအာ ေဘအနတရာယ ကငရငေရအသင၏ အကအညြဖင ြပငဆငြခင စသညတသအတက တာဝနရပါသည။ ၎ငတသသည ESCoP မျာနင အြခာေသာ စမချကမျာ၏ အေြခအေနမျာအာ လကနာြခငအာြဖင ေဘကငေရနင ကကညေစရနလည တာဝနရပါသည။ ၎ငတသအာ ေဘအနတရာယကငရငေရ ကရယာမျာနင လပငနစဉမျာ အသြပမနင အေကကာငရငအာ နာလညေစရနအတက သငတနေပရပါမည။ စမကနတင ပါဝငသည အြခာေသာ ကနထရကတာမျာနင ပဂဂလက ကမပဏမျာ သသမဟတ လမ စပာေရအဖအစည မျာသညလည စစေဆြခငတင ပါဝငေကာင ပါဝငမညြဖစဖပ ေဘအနတရာယကငရငေရနင ကကညေစရနအတက မလမေသ တာဝနရပါမည။ VEC မျာနင အြခာေသာ ရပေေျေခါငေဆာငမျာ။ အလာအလာရေသာ ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ သကေရာကမမျာအာ အကကြပေတေနမမ တဆငနင ၎ငတသ၏ ေလျာပါသကသာေစေရမျာအာ ေဘအနတရာယကငရငေရ ကရယာမျာမ တဆင ေလလာြခငအြပင ထပတ ေဘအနတရာယကငရငေရ ကရယာမျာ (ESMP၊ RAP၊ IPP) လအပမညေနရာရ ေကျရာလထမျာမ VEC အဖဝငမျာနင အြခာေသာ ရပေကျေခါငေဆာငမျာအေနြဖငဖဖဖေရလပေဆာငသမျာ၊ ကနထရကတာမျာ၊ အစရသတသသည စမချကအတင လကနာ၍ ေဘအနတရာယကငရငေရနင ကကညမရေကကာင ေသချာေစရန ကညနငရနအတကထစမချကမျာတင ပါဝငသညမျာ၏ အေသစတအာ နာလညရနအတကသငတနမျာ လအပပါမည။ ဖစည ပဆငရာ အာေောငခငမာေစြခင။ ESMF အာ အေကာငအထညေဖာရနနင ေစာငကကညစစေဆရနအတက လေလာကသည စမေဆာငရညရေကကာင ေသချာေစရန အတက ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ ကျမကျငသမျာအာ ြပညေထာငစ PMO မျာ၏ အဖဝငအြဖစ


135

ငာရမခနအပပါမည။ ကျမကျငသမျာ၏ အကအညနငအတ ြပလပမည ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ ေဘအနတရာယကငရငေရ ဝနထမ၏ တကျေသာ တာဝနမျာတင ေအာကပါတသ ပါဝငပါမည -

ESMF လမညနချကမျာနင ကကညမနင ဆကနယသညအတက စမကနလပငနခမျာအာ ကကကကပြခင၊ အေကာငအထညေဖာေဆာငမ အကျပအတညမျာအာ ေြဖရငြခင၊ နင စမကန၏ အလစေသာ အေကာငအထညေဖာေဆာငမသည ေချာေမေစရန ေသချာေစြခင၊

နစစဉ လပငန အစအစဉမျာနင ESMP မျာအာ အေကာငအထည ေဖာေဆာငမနင ဆကစပေနေသာ နင/သသမဟတ ပတဝနကျငဆငရာ နင လမေရရာ စမခနခမ အစတအပငမျာအေပဝ ဦတညေသာ ဘတဂျတမျာအာ ြပငဆငြခင၊

စမကနနင ေငစာရငမျာနင သကဆငသည ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ အချကအလကမျာအာ (ဆလသညမာ ဖမနယရမျာက ေစာငကကညသည ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာမျာနင လတလပသည စစေဆအတညြပမ ဆနစစချက အစရငခစာမျာ) ြပနလညသသပြခငနင ဆနစစြခင၊

အေကာငအထညေဖာေဆာငေရ အဖအစည မျာအာ လေလာကစာ အေထာကအပ ေပထာေကကာငနင ၎ငတသသည ESMF လမညနချကမျာနင ကကညမအာ အေလေပဖပ စမကန၏ အေြခခစည မျဉမျာအာ လကနာေကကာင ေသချာေစြခင၊

ကငဆငေလလာမမျာမတဆင ဝနေဆာငမ ေပသမျာသည ESMF နင ကကညမ ရေကကာင စစေဆအတညြပြခင၊ နင

ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ စစေဆြခင၊ ပတဝနကျငဆငရာ နင လမေရရာ စမခနခမ၊ ဆနဒအေလျာကမဟတသည ြပနလညေနရာချထာမ၊ နင ေဒသခ တငရငသာလမျ မျာ ေဘအနတရာယကငရငေရ မဝါဒမျာအတက သငတန အစအစဉမျာနင သငကကာမည ေမာဂျမျာ အပါအဝင သငတနမျာ စစည ြပလပြခငတသအတက တာဝန။

NEP က ခနအပထာသည ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ

ကျမကျငသမျာသည ေအာကပါတသကလည ြပလပသာပါမည -

ေနစဉ PMU ေဘအနတရာယကငရငေရအသင၏ လပငနလညပတမမျာ၊ အေကာငအထညေဖာေဆာငေရ အကျပအတညမျာ ေြဖရငြခင၊ နင


136

စမကန၏ အလစေသာ အေကာငအထညေဖာေဆာငေရ လပငနစဉ ေချာေမမအာ ေသချာေစြခင အစရသညတသအတက ပေပါငလပေဆာငြခင။

ESMF အရ လေလာကသည ေဘအနတရာယကငရငေရ ကရယာမျာ (ဥပမာ။ လပငနတာဝနမျာ၊ ESIA၊ ESMP၊ RAP၊ IPP) တသအာ ြပငဆငမ၊ ြပနလညသသပမနင အေကာငအထညေဖာေဆာငမတသတင ပေပါငလပေဆာငြခင။

ESMF နင ကကညမနင သကဆငသြဖင စမကနလပငနခမျာ၏ တတကမအာ ကကကကပ ေစာငကကညြခငနင ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ စမခနခမ စမချကမျာ အေကာငအထညေဖာေဆာငမနင စစေဆြခင လပငနမျာ၏ အေနအထာအတက အချနနငတေြပည အချကအလကမျာပါဝငသည ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ ေစာငကကညအစရငခစာမျာအတက ထငြမငယဆချကမျာနင အရညအေသ ထနချပမအာ ပပေပြခင။

ေဘအနတရာယကငရငေရနင ပတသကသည စမေဆာငရည ြမငတငမ အစအစဉမျာအာ ပစေရဆ အေကာငအထညေဖာမ၊ နည ပညာဆငရာ အကအညနင ပတဝနကျငဆငရာ နင လမေရရာ အေြခမျဉမျာ၊ စစတမမျာနင အြခာတသအတက စစေဆြခငလပငနမျာ စသညတသတင ပေပါငပါဝငြခင။

အကကြပတငကကာချက နည လမမျာ အပါအဝင PMO မျာနင သကဆငသမျာ ထေတမတင ပေပါငပါဝငြခငနင အကကြပတငကကာချက နညလမမျာ အပါအဝင သကဆငသမျာနင လထမျာထေတမအတက သကဆငသည လပေဆာငချကမျာ အေကာငအထညေဖာေဆာငမအာ အေထာကအကြပြခင။

နစစဉ လပငန အစအစဉမျာနင ESMP မျာအာ အေကာငအထည ေဖာေဆာငမနင ဆကစပေနေသာ နင/သသမဟတ ပတဝနကျငဆငရာ နင လမေရရာ စမခနခမ အစတအပငမျာအေပဝနင PMO မျာအတက ဆကလကလပေဆာငရမည စမေဆာငရည ြမငတငမ လအပချက ဆနစစမမျာနင အစအစဉမျာအာ ဦတညေသာ ဘတဂျတမျာအာ ြပငဆငြခငတင ပေပါငပါဝငြခင။

စမကနနင ဆကစပေသာ စစဆငေရမျာနင အလပရေဆေနပမျာအာ လပေဆာင၍ ပါဝငြခင။


137

သကဆငရာ ေအဂျငစမျာနင လအဖအစည မျာအတငရ အမျ သာေရာ အမျ သမ ဝနထမမျာသည စမကနထမ စမေဆာငရည ြမငတငြခငနင သငတန အေထာကအပ မျာအာ တနတအခငအေရ ရရေကကာင ေသချာေစရန အာထတမမျာ ြပလပသာပါမည။ ြဖစနငသမျ အတငအတာထ ကျာမေရရာ ခြခာထာေသာ အချကအလကမျာအာ ေကာကယသာပါမည။ ထသငတနရရသမျာထတင တငရငသာ လနည စ ကယစာလယမျာ ပါဝငေကကာင ေသချာေစရနလည အာထတမမျာ ြပလပသာပါမည။ အေောငအထညေဖာေဆာငေရ အေထာေအေ

ြပညေထာငစ PMO ေဘအနတရာယကငရငေရ အသငမျာအေနြဖင လပငနသငတန နင ၎ငတသ၏ တာဝနမျာက ထမေဆာငရန စမရညမျာအာ အချနအပငအြခာအလက ဆနစစမမျာ ြပလပရန လအပမညဟ ေမျာမနထာပါသည။ ဤအေထာကအကအာ ပပရနအတကနင ေဘအနတရာယကငရငေရ အသငနငအတ အလပလပဖပ ေကာငမနသည ေဘကငေရ စမခနခမနင ESMF ၏ လအပချကမျာနင ကကညမတသအာ ေသချာေစရနအတက အကကေပအာ ငာရမ ခနအပရမညြဖစသည။ အကကေပမအတက အေသစတအချကအလကမျာအာ အေကာငအထညေဖာေဆာင ေနစဉအတင လအပသလ ြပစ ြပငဆငသာမညြဖစေသာလည ေအာကပါလပေဆာငချကမျာအာ လမခခမညဟ ေမျာမနထာပါသည -

လေလာကြပညစသည ေဘအနတရာယကငရငေရ ကရယာမျာ (ဥပမာ စစေဆြခငနင နယပယသတမတြခင အစရငခစာမျာ၊ ESCoP၊ ESMP၊ RAP၊ IPP) တသအာ ြပနလညသသပမ၊ ြပငဆငမနင အေကာငအထညေဖာေဆာငမ နင ၎ငတသအာ ြပငဆငမတသအတက သငတနမျာ ပပေပြခင။

PMO မျာနင နကပစာ အလပလပ၍ စည မျဉမျာနင တာဝနမျာ၊ လပငနစဉမျာနင ကမဘာဘဏနင GoM တသထမ ခငြပချကမျာ အပါအဝင သတမတေဖာထတမမစ၍ ေစာငကကညြခငအထ အဆငတငရ ေဘအနတရာယကငရငေရ လအပချကမျာအပါအဝင စမကနလပငနခ စကဝနမျာအာ ရငလငြခင။


138

PMO မျာအာစမကနလပငနခ၏ ေဘကငေရ ကရယာမျာ ြပနလညသသပ ြခငနင ခငြပြခငတသတင အကအညေပြခင။

PMO မျာနင သငတနမျာ၊ ဗဟသတဖလယေရခရစဉမျာ၊ နင သငြပြခငမျာအာ ပစေရစရာတငနင အေကာငအထညေဖာေဆာငရာတင နကပစာ ဆကသယ ေဆာငရကြခင။ ၎ငတင ဌာနတငသငတနမျာ တကရကပပြခငနင လအပသညေနရာမျာတင တကျေသာ စမေဆာငရညြမငတငမ လပေဆာငချကမျာအာ စာချပချပရနအတက လပငနတာဝနနင နည ပညာဆငရာ တကျေသာ ေဖာြပချကမျာအာ မကကမ ေရဆြခငတသ ပါဝငပါသည။

စမကန၏ အေစာပင အဆငမျာတင အစရငခြခင လပငနစဉအတက လမညန ချကနင အရညအေသ ထနချပမအာ ပပေပြခင။

PMO မျာအာ အကကြပတငကကာချက ေြဖရငေရ နည လမအာ ဆနစစြခင အပါအဝင သကဆငသမျာနင ထေတမအေပဝ အကကြပြခင၊ နငဆကစပလပေဆာငချကမျာအာ အေကာငအထညေဖာမအာ အေထာကအက ေပြခင။

မစရစမျာ၊ ကငဆငေဆာငရကမမျာ၊ ဆမနာမျာ နင အလပရေဆေနပမျာ၊ နင PMO မျာက လအပသလ ေဘအနတရာယကငရငေရ လပေဆာငချကမျာအာ ြပလပြခငအာ ကညြခငနင ပါဝငေဆာငရကြခင။

ထပတ ဝနထမမျာ

လာမညနစမျာတင စမကနလပငနခမျာ၏ အေရအတကသည တလာမညြဖစသြဖင ေဘအနတရာယကငရငေရ အသငအေနြဖင ဝနပလာပါမည။ စမကနလပငနခ အမျာစသည ESCoPမျာအာ ကနဦစစေဆြခငနင လပေဆာငမသာ လအပမည ြဖစေသာလည စစေဆြခငအာ ြပနလညသသပြခငနင ဆနစစြခင၊ အကကြပေဆေနမမျာ၊ အဆြပထာေသာ ေလျာပါသကသာေစေရ နညလမမျာ နင ေဘအနတရာယကငရငေရမျာနင ESCoPမျာနင ကကညမမျာသည ကကမာသည တာဝနမျာြဖစသည။ ၎ငတသ၏ လပငနမျာတင အချ ေသာ စမကနလပငနခမျာအတက ထပတ ေဘအနတရာယကငရငေရ ကရယာမျာ (ESMP၊ RAP၊ IPP) မျာ ြပငဆင၍ ြပနလညသသပရန အကအညမျာ


139

လအပလာနငမအရ ေဒသခဝနထမမျာ၊ ရပေကျေခါငေဆာငမျာ၊ နင ပေပါငပါဝငသည ပဂဂလက ကမပဏမျာအာ သငတနေပ၍ ၎ငတသ၏ အစရငခရန ဝတရရာမျာအရ ေဘအနတရာယကငရငေရ အသင(Safeguard Team) သည ထပတအကအညလနငမညမာ အထငအရာပငြဖစသည။ လအပပါက အကအည ေပသာရနအတက NEP သသမဟတ အြခာေသာ ကမဘာဘဏ (သသမဟတ ADB) အေထာကအပေပသည စမကနမျာ အတငမ ေဘအနတရာယကငရငေရ လပငနစဉနငပတသက၍ သငတနရယထာဖပ နာလညသည စမကနအတငမ အြခာသမျာအာ တာဝနေပအပသာရန အကကြပထာပါသည။ ေဘအနတရာယေငရငေရ စမေဆာငရည ြမငတငမ အစအစဉ PMO ေဘအနတရာယကငရငေရ အသငမျာ အတက

ေဘအနတရာယကငရငေရ အစအစဉတစခလ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကြခင ေအာငြမငမအတက အဓကကျသြဖင ြပညေထာငစ PMO ေဘအနတရာယကငရငေရ အသငမျာအာ စမေဆာငရည ြမငတငြခငမျာအာ အထဦစာေပ ေဆာငရကရမညြဖစသည။ ထအထတင ေဘအနတရာယကငရငေရ ပစစညအမျာစသည အဂေလပဘာသာြဖငြဖစြခင၊ ကမဘာဘဏနင အြခာြပငပ ကျမကျငသမျာက ေပေသာ သငတနမျာသည အဂေလပလြဖစြခင နင ကမဘာဘဏသသ တငပသရသည အစရငခစာအာ အဂေလပလသာ ေရသာရြခင ြဖစသြဖင အဂေလပဘာသာစကာအာ လေစပတေစ နာလညမ လအပပါသည။ အသငအေနြဖင ဤသငခနစာမျာအာ အြပညြပညဆငရာ သငတနနင စာရကစာတမမျာမ ရယနငရန လအပပါသည။ ထသေနာက ဆကလကလပ ေဆာငကာ ေဒသတင အေြခအေနမျာတငအသ၍ ေဒသခဝနထမမျာ၊ ဖဖဖေရလပေဆာငသမျာ နင ရပေကျေခါငေဆာငမျာအာ သငတနတစဆင ပသချရပါမည။ ထသသလပေဆာငရနမာ အသငအေနြဖင လကရ မရေသသည အဂေလပစာ ကျမကျငနာလညမ အဆင လအပပါသည။ ထသေကကာင စမေဆာငရည ြမငတငမ၏ တစစတတစပငအြဖစ ြပညေထာငစ PMO ေဘအနတရာယကငရငေရ အသငအာ ပမနအဂေလပစာ သငခနစာမျာ ေပသာရန ေလေလနကနက အကကြပထာပါသည။


140

ေဘအနတရာယကငရငေရ အသငမျာအေနြဖင ေဘအနတရာယကငရငေရ မဝါဒမျာ၊ နင NEP တင ပါဝငသည မဝါဒမျာအာ လကေတ အသြပြခငတသနင လေလာကစာ ရငနကျမဝငမ ရလာေစရနအတက သငတနမျာအာ စဉဆကမြပတ ရရေနရန လအပပါသည။ ၎ငတသသည စစေဆြခင ေမခနမျာ အဘယေကကာင ေမရသညက နာလညရန လအပဖပ ထသမသာ တနြပနမမျာအာ လေလာကစာ နင မညသသ၊ မညသညေနရာ၊ နင မညသညအချန (နင မညမျ မနကနစာ) အမျ မျ ေသာ ေဘအနတရာယကငရငေရ ကရယာမျာအာ အသြပရမညက ဆနစစနငမည ြဖစသည။

၎ငတသအေနြဖင မညသသ ေကျရာ အကကြပေဆေနမမျာ ြပလပမည၊ နင လပငနစဉအတင အမျ သမမျာ နင ထခကလယ အပစမျာအာ မညသသ ပါဝငေစရမည စသညတသအတက စဉဆကမြပတေသာ သငတန လအပပါသည (DRD တင ၎ငအာ PMO ဆကသယေရနင အကကြပတငကကာချက အသငနငအတ ြပလပရမည)။ တငရငသာ လနည စမျာနင အကကြပေဆေနမနင ဆြဖတချက ြပလပြခငတသအတကလည ထပတ သငတနမျာ လအပပါမည။

၎ငတသသည ေအာကပါတသ ပါဝငေသာ ေဘအနတရာယကငရငေရ ကရယာမျာအာ ြပငဆငမနင အသြပမတသအေပဝ သငတနမျာ ဆကလကရရရန လအပပါသည - - ESCoP ၏ ဦတညချကနင လအပသလ မညသသ ြပြပငေြပာငလရမည၊ - ESMP၊ RAP၊ IPP တသ၏ ဦတညချက၊ မညသညအချန မညသညေနရာတင အသြပမညနင ၎ငတသအာ မညသသ ြပငဆငမည၊ - ေဘအနတရာယကငရငေရနင ကကညမအာ ေစာငကကညပ (အထသြဖင တကျေသာ စမချကမျာ တစခချငစ အေကာငအထညေဖာေဆာငမအာ ေစာငကကညြခငအတက) အြခာေသာ PMO အဖမျာ


141

ေဘအနတရာယကငရငေရ မဝါဒမျာနင အသြပမမျာအာ သရနာလညမ ကည ြမငတငေပရနအတက ြပငပပညာရငမျာထမ သငတနမျာတင PMO ၏ အြခာေသာ အေရပါသည ဝနထမမျာ ပါဝငေနမည အချနတင အြခာေသာ PMO အဖမျာအတက စမေဆာငရည ြမငတငမမျာအာ ေဘအနတရာယကငရငေရအသငက အလတသေဘာ လပေဆာငေပပါမည။ ေနလယစာ သေဆာငချနမျာတငြဖစေစ၊ အလတသေဘာ အစညအေဝ သသမဟတ အလပရေဆေနပ အတငြဖစေစ ေဘအနတရာယကငရငေရ အသငအေနြဖင အြခာေသာအဖမျာအာ ေဘအနတရာယကငရငေရ၏ အခနကဏဍ နင ေဘအနတရာယကငရငေရ အသင၏ အလပမျာသည အြခာေသာအဖမျာနင မညသသ ေပါငစပနငေကကာင နာလညေစရန ကညေပရပါမည။ ခရငနင မမနယ အရာရမျာနင အငဂျငနယာမျာ

ေဘအနတရာယကာကယေရ အသငအေနြဖင ေဒသနတရအဆင အရာရမျာနင အငဂျငနယာမျာအာ ေဘအနတရာယကငရငေရ၏ အခနကဏဍက နာလညဖပ ေဘကငေရ ကရယာမျာ (စစေဆြခငပစမျာ၊ လအပသလ အြခာအရာမျာ) အာ အသြပနငလာေစရန၊ ေစာငကကညြခင၏ အေရကကမအာ နာလညဖပ အေကာငဆ ေစာငကကညတတလာေစရန၊ နင အကကြပတငကကာချက လပငနစဉမျာအာ နာလညလာေစရန (ဖမနယရမျာသည ပထမဆ ဆကသယရာ ေနရာမျာ ြဖစသညအာေလျာစာ) အတက သငတနမျာ ပသချေပရပါမည။

အချ ေသာ သငတနမျာသည တရာဝင အလပရ ေဆေနပမျာနင သငတနအချနမျာြဖင ြပလပနငဖပ ကျနရသညမျာသည စမကနလပငနခ လပငနခငမျာသသ ကငဆငေဆာငရကြခငမျာ သသမဟတ ဖမနယရမျာတင ေဆေနမမျာ တစခခမ တဆင လပငနခငအတင ပပမပစြဖင ေဘအနတရာယကငရငေရ အသငက လပေဆာငရန အေကာငဆြဖစသည။ ပဂဂလေေဏဍမ ပေပါငပါဝငသမျာ။

၎ငတသ ပါဝငပတသကမ၏ အေရကကေသာ အဆငတင ပဂဂလကကဏဍမ ပေပါငပါဝငသမျာအာ သငတန ေပအပသာပါမည။


142

MoEE ၏ ကနထရကတာအာ စာချပမျာအတက ေစျဖပငတငသငမ

ေအာငြမငဖပချန (သသေသာ မညသည ေဆာကလပေရ သသမဟတ တပဆငေရ အလပမျာမ မစတငရေသမ) တင ၎ငတသ အလပမျာအတက ESCoP နင အြခာေသာ သကဆငရာ ေဘအနတရာယ ကငရငေရ မဝါဒမျာနငပတသက၍ သငတန ပသချသာပါမည။

SHS ကနထရကတာမျာအာ စာချပမျာအတက ေစျဖပငတငသငမ ေအာငြမငဖပချန (သသမေသာ မညသည ေဆာကလပေရ သသမဟတ တပဆငေရ အလပမျာမ မစတငရေသမ) တင ၎ငတသ အလပမျာအတက ESCoP နင အြခာေသာ သကဆငရာ ေဘအနတရာယ ကငရငေရ မဝါဒမျာနငပတသက၍ သငတန ပသချသာပါမည။

RBF Off-Grid ဆလာ စမကနလပငနခအာ ပေပါငေဆာငရကသည ကမပဏမျာ သသမဟတ လမ စပာေရ အစအဖမျာအတက အစအစဉအာ စတငပေပါငဖပချန (သသေသာ မညသည ေရာငချမမ မြပလပရေသမ) တင သငတန ပသချသာပါမည။

Mini-Grid စမကနလပငနခမျာအတက ဖဖဖေရ လပေဆာငသမျာအာ အနညဆ အဆင နစဆငြဖင သငတနပသချသာပါမည - (၁) အကကြပေဆေနချက လပငနစဉနင ေကျရာသာမျာနင မညသသလကတလပကငရမညက နာလညေစရန (တငရငသာ လနည စမျာနင အလပလပကငရမညသမျာအတက ထပတ သငတနပသချပါမည)၊ ၎ငတသ၏ စမကန အဆြပလာတင ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ ကစစရပမျာအာ မညသသ ထညသငရမညက နာလညေစရန၊ နင စမကန ေရဆြခငနင အေကာငအထညေဖာ ေဆာငမ တစေလျာကလအတက ေဘအနတရာယကငရငေရ လပငနစဉမျာအာ အသေပသာရနအတက အဆြပလာမျာ ေခဝဆဖပချန၊ နင (၂) ESCoP အာ လအပမမျာက နာလညနငေစရန၊ နင အြခာေသာ ကရယာမျာ (ESMP၊ RAP၊ IPP) အာ လအပသလ မညသသ ြပငဆငဖပ အေကာငအထညေဖာရမညက ေလလာရနအတက အကက-လပငနေဆာငရကနငေြခ ေလလာမမျာအာ ြပနလညသသပဖပချန (သသေသာ လပငနေဆာငရကနငေြခ ေလလာမမျာအာ မြပငဆငရေသမ)။ IPP လအပမည တငရငသာ လနညစမျာနင


143

အလပလပကငေနေသာ သမျာအတက အထ သငတနပသချမမျာ လအပနငပါသည။ VEC အဖဝငမျာနင အြခာေသာ ရပေေျ ေခါငေဆာငမျာ

ဖဖဖေရလပေဆာငသမျာ၊ ကနထရကတာမျာ၊ အစရသမျာ စမချကအတင လကနာေစရနနင ေဘအနတရာယကငရငေရမျာနင ကကညေနေကကာင အာမခရာတင ကညေပမည ေဘအနတရာယကငရငေရ ကရယာမျာနင ESCoP အသြပြခငတသအာ အေသစတကျကျ နာလညနငေအာင ကညရနအတက DRD Mini-Grid စမကနလပငနခမျာ တညေဆာကေနသည ေနရာရ VEC အဖဝငမျာနင အြခာေသာ ရပေကျေခါငေဆာငမျာအာ သငတန ေပသာပါမည။ ထစမချကမျာတင ပါဝငသညမျာ၏ အေသစတအာ နာလညရနအတကထပတ ေဘအနတရာယကငရငေရ ကရယာမျာ (ESMP၊ RAP၊ IPP) လအပမညေနရာရ ေကျရာလထမျာမ VEC အဖဝငမျာနင အြခာေသာ ရပေကျေခါငေဆာငမျာအေနြဖငထပတသငတနမျာ လအပပါမည ထသမသာ ဖဖဖေရလပေဆာငသမျာ၊ ကနထရကတာမျာ၊ အစရသတသသည စမချကအတင လကနာ၍ ေဘအနတရာယကငရငေရနင ကကညမရေကကာင ေသချာေအာင ကညနငမညြဖစသည။ သငတန အချနဇယာ

အထကတငေဖာြပခေသာ လအပချကမျာ ြပညမေစ၇နအတက DRD PMO ေဘအနတရာယကငရငေရ အသငသည အမျ သာ ေဘအနတရာယကငရငေရ ကျမကျငသ၏ အကအညြဖင ေအာကပါ ဇယာ ၁၃.၁ တင ေဖာြပထာသည လာမညလမျာအတင ြပလပမည သငတန လပေဆာငချကမျာ စာရငအာ ြပငဆငထာပါသည။ ဇယာ ၁၃.၁။ DRD PMO ေဘအနတရာယကငရငေရ အသငက ြပငဆငထာသည ၂၀၁၈-၂၀၁၉ အတက သငတန စမချက မကကမ

သငတန လအပချကမျာ ဦတည သကဆငသမျာ

ဦတည အချနလင

အေနအထာ


144

ပတဝနကျငဆငရာနင လမ စမခနခမ မေဘာငနင ဆကစပ စာရကစာတမမျာ

DRD Safeguard Team (Union)

၂၀၁၈ ခနစ၊ ဇလငလ

ပတဝနကျငဆငရာနင လမ လကနာရမည ကျငဝတမျာ နင စစေဆြခငပစမျာ

ေဘကငေရ လမညနချကမျာနင ပတသကေသာ စမကန လပငနစဉမျာ

DRD ဝနထမ (ြပညနယနင တငေဒသကက )

၂၀၁၈ ခနစ၊ ဇနလ

ဖပေြမာက

ေဘကငေရ လမညနချကမျာနင ေစာငကကညေရ ဆငရာ စမကန လပငနစဉ

DRD ဖမနယ

အငဂျငနယာ

၂၀၁၈ ခနစ၊ ေအာကတဘာလ

ပတဝနကျငဆငရာနင လမဆငရာ ေဘကငေရနင ကကညမ

Mini-grid ဖဖဖေရလပေဆာငသ

၂၀၁၈ ခနစ၊

စကတငဘာလ

ေဘကငေရ စစေဆြခင ပစမျာနင

ESCoPs (Mini-Grid) အာ မတဆကြခင


အလပသမာ ေဘကငေရနင လပငနခင အေြခအေနမျာ


ေဘကငေရ သငတနနင ESCoPs

(SHS)အာ မတဆကြခင

SHS ဖဖဖေရ

လပေဆာငသ

ပတဝနကျငဆငရာနင လမေရရာ အကာအကယ အသေပမ သငတန

ေကျရာလထမျာ ေစာငကကညေရ ခရစဉအတင

မနြ်မြအနုုငမငဳေ်အမ esmf- main...မန မ အမ အ ပ...

Documents