نيٛخٸٿح ؽخڃ َٜظوڃ new...ني خٸٿح خڃ ظوڃ عذم ا خ اذل ثا ب ث ك...

198
ني ڃنيخؽ حٿٸخ ڃوظمذعخ ا لذا اثجزح : فخىزبة خزا ا ؼزجش٠ ٠ذ ابء ػ١ي ئؽخ ا١زضوىزبة ا ػقبسح غضا اب , بيىزبة أػبلؼ ا٠ بك ثزؼ٠ ب ةم ابد١غ ىبد ادػجبد اد ػبد , ىزبةزا ا ؼزجش٠ ب وع ػض ا ئ٠غبئش ا غش١ ب ٠ب رشث غ . انربعول ا: داتنعبا ربع اo وزبةك ثزؼ٠ ب فن ؼ ا ؼ ؼت ايب بؾزئىخ أعمغ ا 1 ـ فق[ نخ٠ فش ؼ ا ت ى] ؼد ثبمق ا خ١ؾشػ اؼ ا 2 ـ فق[ خؼب ا ػ ف] 3 ـ فق( دحؾ اؼ ا ف) ي ا: بر٠ غب ألقد ئؾ ضب امغ ا: ؿخق مذاس ب ئ ذؾ٠ ز اؼ ا 4 ـ فق( ػفؼ٠ ب ػ ف) 5 ـ ثبة فزؼا ؼ آداة ا زؼ آداة ا ؼ آداة ا 6 ـ فق فخشح٢بء اػ ءغبء ا ػب١ث ؼ آفبد ا خشح٢بء افبد ػ ف أشح١ب ؽم١ذ اا أؼ٠ أ١ىغ ا ػ١مجن اى٠ أفز اا ئغزشػ٠ أ أوضش ثؾضى٠ فىذس٠ بفغذ٠ ببي ػػ ا ػطعبظ ا١٠ ةم ا خ١ؾشػبي اػ أعشاس اجؾش ػ ا ئرجبعؾذس ولرزبثؼبس ا١خ قؾبثخ اo وزبة: بك ثزؼ٠ ب حقا بأعشاس بسحي ا شارت بسحي ا ا: دفنا غبطا ؽذاس ا شظبش ا١ ري خ١ضبا : صب٢ا ةز ا اسػغش ا١ ري ضخضب ا: رخم اشرائا خزق اخ ا تمش ا١ ري شاثؼخ ا: رؼب اب عغش ػش ا١ ري 1 ـ فق[ حق ا فنبئ ف] حقبح ا١ب ؽ ث رزز اؼب ا ي اؼ ا: تمس ا ؽن ضب اؼ ا: ى اؼ زف ا 2 ـؼخغ ا٠ ؼخغح اك ثق آداة رزؼ ف فق ب أؽذ: ؼخغخ ا١ ف ظ١خ ا٠ ب عزؼذاد ا ضب ا: زغبيغ ا فب٠ شضب ا: جذف ا١ظ ثز٠زض ا شاثغ ا: ب١بؽ ب١ش ئ١زجى ا ظخب ا: بط سلبة ازخي٠ أ غبدط ا: ق اذ٠ ١ش ث٠ أ بثغغ ا: يقف ات اي٠ أ

Upload: others

Post on 02-Jan-2020

17 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

ڃوظ ڃنيخؽ حٿٸخين اث لذاخ امذع

امة ب ٠زؼك ثب ٠بلؼ اىزبة أػبي, ب اغضا إلػقبسح ىزبة ازضو١خ األي ئؽ١بء ػ اذ٠ ٠ؼزجش زا اىزبة خالفخ :جزح

. غب رشث٠ب ١غشا غبئش٠ ئ اهلل ػض ع وب ٠ؼزجش زا اىزبة, ػبداد ػجبداد ىبد غ١بد

ربع انعبادات: األول انربع

o اؼ فن ب ٠زؼك ث وزبة

مغ االئىخ أعؾزب يبت اؼ ؼ

1فش٠نخ ] فق ـ [ ىت اؼ

امقد ثبؼ

اؼ اؾشػ١خ

2[ ف ػ اؼبخ ] فق ـ

3( ف اؼ اؾدح ) فق ـ

ؾد ئ ألق غب٠بر : األي

اؼ از ال ٠ؾذ ب ئال مذاس خقؿ : امغ اضب

4٠فؼ ػ ) فق ـ ( ف ػب

5آداة اؼ ازؼفثبة ـ

آداة ازؼ

آداة اؼ

6آفبد اؼ ث١ب ػبء اغء ػبء ا٢خشحففق ـ

ففبد ػبء ا٢خشح

٠ؼا أ اذ١ب ؽم١شح أ

٠ىا مجن١ ػ اغالى١ أ

ال ٠غزشػا ئ افز أ

ػ األػبي ػب ٠فغذب ٠ىذس ف٠ى أوضش ثؾض أ

امة ١٠ظ اعبط

اجؾش ػ أعشاس األػبي اؾشػ١خ

اقؾبثخ خ١بس ازبثؼ١, رل و ؾذسئرجبع

o ايبسح أعشاسب اقالح ب ٠زؼك ثب : وزبة

ايبسح شارت

ري١ش اظبش األؽذاس األغبط افنالد : األ

ري١ش اغاسػ ازة ا٢صب : اضب١خ

ري١ش امت األخالق ازخ اشرائ امرخ : اضبضخ

ري١ش اغش ػب ع اهلل رؼب : اشاثؼخ

1[ ف فنبئ اقالح ] فق ـ

اؼب از رز ثب ؽ١بح اقالح

ؽنس امت : اؼ األي

ازف ؼ اىال : اؼ اضب

2فق ف آداة رزؼك ثقالح اغؼخ ٠ اغؼخ ـ

االعزؼذاد ب ٠ اخ١ظ ف ١خ اغؼخ : أؽذب

٠بف االغزغبي : اضب

ازض٠ ثزظ١ف اجذ : اضبش

ازجى١ش ئ١ب بؽ١ب : اشاثغ

أ ال ٠زخي سلبة ابط : اخبظ

أ ال ٠ش ث١ ٠ذ اق : اغبدط

أ ٠يت اقف األي : اغبثغ

أ ٠ميغ اف اقالح ازوش ػذ خشط اإلب : اضب

فالح اغخ ثؼذ اغؼخ: ازبعغ

اغغذ ؽز ٠ق اؼقشف أ ٠م١ : اؼبؽش

٠ اغؼخف أ ٠شالت اغبػخ اؾش٠فخ از : ػؾشاؾبد

اج أ ٠ىضش اقالح ػ : اضب ػؾش

٠ اغؼخ ثب أىف أ ٠زقذق : اشاثغ ػؾش

٠غزؾت أ ٠غؼ ٠ اغؼخ ألػبي ا٢خشح : اخبظ ػؾش

3روش اافففق ـ

اغ

اغزؾجبد

ازيػبد

4[ ف ألبد ا ػ اقالح ] فق ـ

األلبد اضالصخف ا ػ اقالح أعشاس

رشن ازؾج ثؼجبد اؾظ : أؽذب

ازؾز٠ش اغغد مش اؾ١يب : اضب

ئ عبى ىش٠ك ا٢خشح اظج ػ اؼجبداد : اضبش

o اضوبح أعشاسب وزبة

اعجبد اؾشع صالصخ ألغب

رؼجذ ؾل : امغ األي

ب ال ٠مقذ ازؼجذ : امغ اضب

اشوت : امغ اضبش أب

1فق ف دلبئك ا٢داة اجبىخ ف اضوبح ـ

ش٠ذ ا٢خشح ف صوبر ظبئف

أ ٠ف اشاد اضوبح : األ

اإلعشاس ثاخشاعب : اظ١فخ اضب١خ

أ ال ٠فغذب ا األر : اظ١فخ اضبضخ

أ ٠غزقغش اؼي١خ : اظ١فخ اشاثؼخ

أ ٠زم ب أؽ أعد أؽج ئ١ : اظ١فخ اخبغخ

أ ٠يت قذلز رضو ث : اظ١فخ اغبدعخ

2فق ف آداة امبثل ـ

[ اظ١فخ األ ] : أ ٠ف أ اهلل ئب أعت فشف اضوبح ئ١ ١ىف١

ب أ

[ اظ١فخ اضب ] أ ٠ؾىش اؼي ٠ذػ ٠ض ػ١

أ ٠ظش ف١ب ٠ؼيب : اظ١فخ اضبضخ

أ ٠زل الغ اؾج ف لذس ب ٠أخز : اظ١فخ اشاثؼخ

3فق ف فذلخ ازيع فنب آداثب ـ

فنبئ اقذلخ

آداة اقذلخ

o اق أعشاس بر ب ٠زؼك ث وزبة

اق فن

1ع اقففق ـ

ؽذ ائضس ؼ

2ث١ب أعشاس اق آداث ـ

شارت اق

آداة اق

ازيع ف

o اؾظ أعشاس فنبئ آداث وزبة

1فق ف ا٢داة اجبىخ اإلؽبسح ئ أعشاس اؾظ ـ

o آداة امشآ اىش٠ فن وزبة

1فق ف آداة ازالح ـ

2[ ف رؾغ١ اقد ] فق ـ

o األروبس اذػاد غ١شب وزبة

فن١خ اذػبء

اذػبء آداة

1فق ف األساد فنب رص٠غ اؼجبداد ػ مبد٠ش األلبد ـ

2 : ث١ب ػذد أساد ا١ ابس رشر١جب

ئ ىع اضب ب ث١ ىع افغش : اسد األي أساد ابس

اؾظ

ب ث١ ىع اؾظ ئ انؾ : اضباسد

ب ث١ اضاي ئ افشاؽ فالح اظش : اسد اشاثغ

ب ثؼذ ره ئ اؼقش : اسد اخبظ

ئرا دخ لذ اؼقش ئ أ رقفش اؾظ : اسد اغبدط

اففشاس اؾظ ئ أ رغشة : اسد اغبثغ

3روش أساد ا١ ـ

ئرا غشثذ اؾظ ئ لذ اؼؾبء : اسد األي

غ١جثخ اؾفك األؽش ئ لذ ا : اضباسد

ارش لج ا : اسد اضبش

ا : اسد اشاثغ

٠ذخ ثن اقف األي ئ أ ٠جم ا١ :اسد اخبظ

عذع

اغذط األخ١ش لذ اغؾش : اسد اغبدط ا١

4فق ف اخزالف األساد ثبخزالف األؽاي ـ

اغبه يش٠ك ا٢خشح أؽاي

اؼبثذ : األي

اؼب : اضب

امبم ض اإلب, : را : اشاثغ

اؾزشف : اخبظ

اغزغشق ثؾجخ اهلل عجؾب : اغبدط

5ثبة ف ل١ب ا١ فن األعجبة ا١غشح م١ب ـ

6فق ف األعجبة ا١غشح م١ب ا١ ـ

ح األعجبة اظبش

األعجبة اجبىخ

ئؽ١بء ا١ شارت

7[ ف١ فؼجذ ػ١ ايبسح ف ا١ ] فق ـ

8فق ف ث١ب ا١ب األ٠ب افبمخ ـ

ربع انعادات: انثاني انربع

o ف األو االعزبع ػ١ ان١بفخ ؾ ره ثبة

آداة األو

غغ ا١ذ٠ لج األو : امغ األي

ا٢داة ؽبخ األوف : اضبامغ

آداة األو ب ٠غزؾت ثؼذ ايؼب : امغ اضبش

1األوففق ف١ب ٠ض٠ذ ا٢داة ثغجت االعزبع اؾبسوخ ـ

2[ ف رمذ٠ ايؼب ئ اإلخا ] فق ـ

3[ ال رذخ ػ ل ٠أو ] فق ـ

4[ ف آداة ان١بفخ ] فق ـ

5[ ف آداة ئؽنبس ايؼب ] فق ـ

رؼغ١, فزه ئوشا ان١ف : األي

رمذ٠ افبوخ أال لج غ١شب : اضب

أ ٠مذ ع١غ األا اؾبمشح : اضبش

أ ال ٠جبدس سفؼب ث ٠ى االعز١فبء ؽز ٠شفؼا أ٠ذ٠ : اشاثغ

أ ٠مذ ايؼب لذس اىفب٠خ : اخبظ

o وزبة اىبػ آداث ب ٠زؼك ث

فائذ اىبػ

1[ ف آفبد اىبػ ] فق ـ

2[ ف ى١ت اؼؾشح ] فق ـ

3فق ف آداة اؼبؽشح ـ

اعجبد اضط ؾ صعز

ا١خ فاب غزؾجخ : األي

ؽغ اخك غ اضعبد : اضب

أ ٠ذاػجب ٠بصؽب : اضبش

أ ٠ى ره ثمذس : اشاثغ

اغ١شحف االػزذاي : اخبظ

افمخ امقذ د اإلعشاف ازمز١شف االػزذاي : اغبدط

أ ٠زؼ ازضط ػ اؾ١ل أؽىب : اغبثغ

ئرا وبذ غح ٠جغ أ ٠ؼذي ث١ : اضب

اؾص : ازبعغ

آداة اغبعف : اؼبؽش

آداة االدحف : ػؾشاؾبد

ب ٠زؼك ثبضاط ايالق : اضب ػؾش

اعجبد اضعخ ؾ صعب

اغزش اق١بخ : أؽذب

امبػخ : اضب

o وزبة آداة اىغت اؼبػ فن فؾخ اؼبخ

1فق ف اىغت اؾش ػ١ ـ

أسوب ػمذ االوزغبة ؽشى

اشو األي

اشو اضب

اشو اضبش

2اؼبخففق ف اؼذي اعزبة اظ ـ

3[ ف اإلؽغب ثبؼبخ ] فق ـ

4[ ف ؽفمخ ازبعش ػ د٠ ] فق ـ

ازغبسحف ؽغ ا١خ : األي

فبػز أ رغبسر ثفشك فشك ف أ ٠مقذ ام١ب : اضب

اىفب٠بد

أ ال ٠ؼ عق اذ١ب ػ عق ا٢خشح : اضبش

اغقف أ ٠الص روش اهلل رؼب : اشاثغ

أ ال ٠ى ؽذ٠ذ اؾشؿ ػ اغق ازغبسح : اخبظ

أ ال ٠مزقش ػ اعزبة اؾشا ث ٠زل الغ اؾج : اغبدط

امغ اش٠ت

5ث١ب اؾالي اؾشا ـ

ف فن١خ ىت اؾالي ر اؾشا : امغ األي

فق ف دسعبد اؾالي اؾشا

[ ف دسعبد اسع ] فق

ف شارت اؾجبد ر١١ضب ػ اؾالي اؾشا : امغ اضب

اؾه ف اغجت اؾ أ اؾش : اضبي األي

أ ٠خزو اؾشا ثبؾالي : اضبي اضب

اؾالي اؾشا اجؾش اغإاي, اغ ف : امغ اضبش

ظبب اإلبي

ف ثبة اؾالي اؾشا, و١ف١ خشط ازبئت ػ : امغ اشاثغ

اب١خ اظب

ئرا وب ف ٠ذ بي ؽالي ؽجخ, ف١خـ فغ : غأخ

ثبؾالي

ف ئدساس اغالى١ فالر : امغ اخبظ

[ ف أؽاي ٠خبو األشاء اؼبي اظخ ] فق

[ ف اذخي ػ األشاء اظخ ثؼزس ] فق

o ؼبؽشح اخكحاألخوزبة آداة اقؾجخ

اخبف ألش اهلل رؼب ألغب

أ ٠ى وبفشا : أؽذب

اجزذع : اضبامغ

ثفؼ ال ثبػزمبداؼبف : امغ اضبش

1فق ف ث١ب اقفبد اؾشىخ ف١ رخزبس فؾجز ـ

2فق ف ث١ب ب ػ اإلغب ألخ١ اؾمق ـ

لنبء اؾبعبد ام١ب ثب, ره دسعبد : اؾك األي

ػ اغب ثبغىد ربسح, ثبيك أخش : اضباؾك

أ ٠غىذ ػ و ب ٠ىش٠جغ : اؾك اضبش

ػ اغب ثبيك : اؾك اشاثغ

ؽ١بر ثؼذ ر ثى ب رذػ ث ف اذػبء ألؿ : اؾك اخبظ

فغه

افبء اإلخالؿ : اؾك اغبدط

[ ازى١ف ] ازخف١ف رشن ازى١ف : اؾك اغبثغ

3[ عخ آداة اؼبؽشح خك ] فق ـ

4ثبة ف ؽمق اغ اشؽ اغاس اه ـ

5فق ف ؽمق األلبسة اشؽ ـ

o اؼضخ ثبة

؟ االخزالف ف اؼضخ اخبيخ, أ٠زب أفن

1فق ف روش فائذ اؼضخ غائب وؾف اؾك ف فنب ـ

افشاؽ ؼجبدح : افبئذح األ

ازخـ ثبؼضخ ػ اؼبف : افبئذح اضب١خ

اخالؿ افز اخقبد : افبئذح اضبضخ

اخالؿ ؽش ابط : افبئذح اشاثؼخ

أ ٠ميغ ىغ ابط ػه, ىؼه ػ : افبئذح اخبغخ

اخالؿ ؾبذح اضمالء اؾم : افبئذح اغبدعخ

2فق ف آفبد اؼضخ ـ

فائذ اخبيخ

ازؼ ازؼ١ : افبئذح األ

افغ االزفبع : افبئذح اضب١خ

ازأد٠ت ازأدة : افبئذح اضبضخ

االعزئبط اإل٠بط : افبئذح اشاثؼخ

ف ١ اضاة ئبز : افبئذح اخبغخ

ازامغ : افبئذح اغبدعخ

3آداة اؼضخ ـ

o وزبة آداة اغفش

1[ ف اغفش اجبػ ] فق ـ

2فق ف١ب الثذ غبفش ـ

o وزبة األش ثبؼشف ا ػ اىش

ف شارت اإلىبس ثؼل ب سد ف١ فق

ف أسوب ؽشى دسعبر آداث فق

أ ٠ى اىش ىفب غب لبدسا :اشو األي

أ ٠ى ب ف١ اؾغجخ ىشا عدا ف اؾبي ظبشا : اضباشو

ف اىش ػ١, ٠ىف ف ففز أ ٠ى ئغبب : اشو اضبش

فظ االؽزغبة, دسعبد آداة : اشو اشاثغ

أ ٠ؼشف اىش : اذسعخ األ

ازؼش٠ف : اذسعخ اضب١خ

ا ثبػظ اقؼ ازخ٠ف ثبهلل : اذسعخ اضبضخ

اغت ازؼ١ف ثبمي اغ١ظ اخؾ : اذسعخ اشاثؼخ

ئسالخ اخشاال ازغ١١ش ثب١ذ, وىغش : اذسعخ اخبغخ ,

ازذ٠ذ ازخ٠ف : اذسعخ اغبدعخ

جبؽشح انشة ثب١ذ اشع : اذسعخ اغبثؼخ

أ ال ٠مذس ػ اإلىبس ثفغ ٠ؾزبط ئ : اذسعخ اضبخ

اغالػ أػا ٠ؾش

[ ف ففبد اؾزغت ] فق

o اىشاد اأفخ ف اؼبداد ثبة

ىشاد اغبعذ

ىشاد األعاق

اؾاسعىشاد

ىشاد اؾببد

ىشاد ان١بفخ

اىشاد اؼبخ

ف ؽى اغبع فق

o آداة اؼ١ؾخ أخالق اجح ثبة

عخ آداة اج ف اهلل ػ١ آ ع

ؼغضار ف اهلل ػ١ آ ع

ربع انمههكات: انثانث انربع

o وزبة ؽشػ ػغبئت امة

1[ ف ذاخ ئث١ظ ف لت اإلغب ] فق ـ

2[ ف صجبد امة ػ اخ١ش ] فق ـ

امت األي

اضبامت

امت اضبش

o وزبة س٠بمخ افظ ؼبغخ أشاك امة

1فق ف فن١خ ؽغ اخك ر عء اخك ـ

2- فق ف ث١ب ايش٠ك ئ رز٠ت األخالق

3- فق ف ػالبد شك امت ػد ئ اقؾخ

4ف ؽاد افط فق ـ

5فق ث١ب ػالبد ؽغ اخك ـ

6فق ف س٠بمخ اقج١ب ف أي اؾء ـ

7[ ف ؽشه اش٠بمخ ] فق ـ

o [ ؽح اجي ؽح افشط ]وزبة وغش اؾر١

ؽح اجي

ؽح افشط

o وزبة آفبد اغب

آفبد اىال روش

اىال ف١ب ال ٠ؼ : ا٢فخ األ

اخك ف اجبى : ا٢فخ اضب١خ

ازمؼش ف اىال : ا٢فخ اضبضخ

افؾؼ اغت اجزاء : ا٢فخ اشاثؼخ

اضاػ : ا٢فخ اخبغخ

اغخش٠خ االعزضاء : ا٢فخ اغبدعخ

ئفؾبء اغش, ئخالف اػذ اىزة ف امي ا١١ : ا٢فخ اغبثؼخ

اغ١جخ : ا٢فخ اضبخ

فق ف ث١ب األعجبة اجبػضخ ػ اغ١جخ روش ػالعب

رؾف اغ١ظ: اغجت األي

اجاػش ػ اغ١جخ افمخ : اضباغجت

األلشا

ئسادح سفغ فغ ثزم١ـ غ١ش : اغجت اضبش

اؼت اضي : اشاثغ

[ ف ؽقي اغ١جخ ثغء اظ ] فق

اغ١جخ وفبسح اغ١جخ ث١ب األػزاس اشخقخ ف

آفبد اغب ا١خ : ا٢فخ ازبعؼخ

وال ر اغب١ از ٠زشدد ث١ ازؼبد٠ : ا٢فخ اؼبؽشح

اذػ : ا٢فخ اؾبد٠خ ػؾشح

اخيأ ف فؾ اىال ف١ب ٠شرجو ف أس : ا٢فخ اضب١خ ػؾشح

اذ٠

[ ال رغأي ػ ففبد اهلل ػض ع ] فق

o وزبة ر اغنت اؾمذ اؾغذ

زبئظ اغنت

ؽم١مخ اغنت

دسعبد لح اغنت

1فق ف ث١ب األعجبة ا١غخ غنت ـ

أ ٠زفىش ف األخجبس ااسدح ف فن وظ اغ١ظ : أؽذب

أ ٠خف فغ ػمبة اهلل رؼب : اضب

أ ٠ؾزس فغ ػبلجخ اؼذاح, االزمب : اضبش

أ ٠زفىش ف لجؼ فسر ػذ اغنت : اشاثغ

أ ٠زفىش ف اغجت از ٠ذػ ئ االزمب : اخبظ

عش ػ فك شاد ؽء أ ٠ؼ أ غنج ئب وب : اغبدط

اهلل رؼب

2فق ف وظ اغ١ظ ـ

3فق ف اؾ ـ

4فق ف اؼف اشفك ـ

5ثبة ف اؾمذ اؾغذ ـ

ػالط اؾغذ

اؾغذ أعجبة

6[ ف عجت وضشح اؾغذ ] فق ـ

7 ـ ثبة ف ر اذ١ب

8فق ف ث١ب ؽم١مخ اذ١ب از ب اؾد ـ

9ثبة ف ر اجخ اؾشؿ ايغ ـ

10ـ ث١ب ف ذػ ابي

11ـ ث١ب ر اؾشؿ ايغ ذػ امبػخ ا١أط

12ـ ث١ب ػالط اؾشؿ ايغ اذاء از رىزغت ث ففخ امبػخ

13 [ ف ض امبػخ فمذ ابي ] ـ فق

ؽىب٠بد األعخ١بء

14ـ فق ف اجخ ر

ؽىب٠بد اجخالء

15ـ فق ف فن اإل٠ضبس ث١ب

16 [ ف ؽذ اجخ اغخبء ] ـ فق

o وزبة ر اغب اش٠بء ػالعب

1[ ف أ اغب ابي ب سوب اذ١ب ] فق ـ

2ث١ب ػالط ؽت اغب ـ

3[ ف ػذ االوزشاس ثز ابط ] فق ـ

o ف ث١ب اش٠بء ؽم١مز ألغب ر ثبة

اش٠بء ف اذ٠

أ ٠ى عخ اجذ : اع األي

اش٠بء عخ اض : اع اضب

اش٠بء ثبمي : اع اضبش

اش٠بء ثبؼ : اع اشاثغ

اشاءاح ثبألفؾبة اضائش٠ : اع اخبظ

1[ ف أثاة اش٠بء ثؼنب أؽذ ثؼل ] فق ـ

2ث١ب اش٠بء اخف از أخف دث١ت ا ـ

3فق ف ث١ب ب ٠ؾجو اؼ اش٠بء ب ال ٠ؾجو ـ

4فق ف داء اش٠بء ىش٠مخ ؼبغخ امت ف١ ـ

5 ـ فق ف ث١ب اشخقخ ف لقذ ئظبس ايبػبد

6 ـ فق ف رشن ايبػبد خفب اش٠بء

7 ـ فق ف ث١ب ب ٠قؼ ؾبه اؼجذ ثغجت سؤ٠خ اخك ب ال ٠قؼ

o وزبة ر اىجش اؼغت

1افق األي ف اىجش ـ

1[ ف رمغ١ آفبد اىجش ] فق ـ

خقبئ ازىجش

2ث١ب ؼبغخ اىجش اوزغبة ازامغ ـ

2افق اضب ف اؼغت ـ

1فق ف ػالط اؼغت ـ

o خبظ ػؾش وزبة اغشس ألغب دسعبر

1[ االغزشاس الغ ثبؼبء اؼجبد ] فق ـ

اؼبء فأب أ اؼ : اقف األي

أسثبة ازؼجذ اؼ : اقف اضب

ازقفخ : اقف اضبش

أسثبة األاي : اقف اشاثغ

٠غزؼب ث زخـ اغشس ب

ربع انمنجيات: انرابع انربع

o وزبة ازثخ روش ؽشىب أسوبب

1فق ف ث١ب ألغب ازة ـ

2ا٢خشح ػ اؾغبد اغ١ئبدففق ف و١ف١خ رصع اذسعبد ـ

3فق ف ث١ب ب رؼظ ث اقغبئش ازة ـ

4فق ف ؽشه ازثخ ـ

5[ ف ؽشه ازثخ ] فق ـ

6دا ازثخفث١ب ألغب اؼجبد ـ

7[ ف١ب ٠جغ زبئت فؼ ] فق ـ

8فق ف داء ازثخ ىش٠ك ػالط ؽ ػمذ اإلفشاس ـ

o وزبة اقجش اؾىش

اقجش ؽم١مز ألغب فن

1[ ف ألغب اقجش ] فق ـ

2[ ف آداة اقجش ] فق ـ

3فق ف ث١ب داء اقجش ب ٠غزؼب ث ػ١ ـ

اؾىش فن روش اؼ ألغبب ف

5[ ف و اؾىش ثبمت اغب اغاسػ ] فق ـ

6[ ف فؼ اؾىش ال ٠ز ئال ثؼشفخ ب ٠ؾج اهلل ] فق ـ

7فق ف ث١ب اؼ ؽم١مزب ألغبب ـ

8فق ف ث١ب وضشح ؼ اهلل رغغب خشعب ػ اؾقش ـ

اإلؽقبء

9[ ؼ اهلل األعجبة از ٠ز ثب األو ] فق ـ

10 [ ف ػغبئت األغز٠خ األد٠خ ] ـ فق

أعجبة اغفخ ػ اؼ

11ـ فق ف ث١ب اعزبع اقجش اؾىش ػ ع اؽذ

12ـ فق ف ث١ب أ٠ب أفن اقجش أ اؾىش

o وزبة اشعبء اخف

اشعبء : اؾيش األي

1فق ف فن١خ اشعبء ـ

2فق ف داء اشعبء اغجت از ٠ؾق ث ـ

اخف: اؾيش اضب

4[ اخف عه اهلل رؼب ] فق ـ

5ث١ب ألغــــب اخف ـ

6فق ف فن١خ اخف اشعبء ب ٠جغ أ ٠ى اغبت ب ـ

7فق ف ث١ب اذاء از ٠غزغت ث اخف ـ

8روش خف االئىخ ػ١ اغال ـ

9روش خف األج١بء ػ١ اغال ـ

10ـ روش خف ج١ب ف اهلل ػ١ آ ع

11 اهلل ػسمـ روش خف أفؾبث

12ـ روش خف ازبثؼ١ ثؼذ

o وزبة اضذ افمش

اؾيش األي اىزبة ف افمش

1فق ف فن١خ افمش رفن١ افمش ػ اغ ـ

2فمشففق ف آداة افم١ش ـ

3ث١ب آداث ف لجي اؼيبء ـ

4فق ف ث١ب رؾش٠ اغإاي غ١ش مشسح ـ

5ث١ب أؽاي اغبئ١ ـ

ف اضذ اؾيش اضب اىزبة

7فق ف دسعبد اضذ ألغب ـ

8فق ف ث١ب رفق١ ف١ب مشس٠بد اؾ١بح ـ

9فق ف ث١ب ػالبد اضذ ـ

كتاب انتىحيد وانتىكم

o ث١ب فن١خ ازو

o أؽاي ازو أػب ؽذ

o أػبي ازو١

كتاب انمحبة وانشىق واألنس وانرضى

o ف ث١ب أ أع ازاد أػالب ؼشفخ اهلل عجؾب رؼب فق

o ف ث١ب األعجبة ام٠خ ؾت اهلل رؼب فق

o ف ث١ب ؼ اؾق ئ اهلل رؼب فق

o ف ث١ب ؾجخ اهلل رؼب ؼجذ ؼبب فق

o ف ث١ب ؼ األظ ثبهلل اشم ثمنبء اهلل ػض ع فق

o ف رقس اشم ف خبفخ ا فق

o ف أ اذػبء ال ٠بلل اشم فق

o ف ا١خ اإلخالؿ اقذق ثبة

ا١خ ؽم١مزب فنب ب ٠زؼك ثزه

األػبي ألغب

اإلخالؿ فن١ز ؽم١مز دسعبر

ؽى اؼ اؾة اعزؾمبق اضاة ث

اقذق ؽم١مز فن

o اؾبعجخ اشالجخ

اؾبسىخ : امب األي

اشالجخ : امب اضب

اؾبعجخ : امب اضبش

اؼبلجخ : امب اشاثغ

اغبذح : امب اخبظ

o ازفىش

ث١ب غبس افىش صشار

راد اهلل عفازفىش

o روش اد ب ثؼذ ب ٠زؼك ث

فن روش ادفعبء ب

ىي األفرفبد ابط

ؽذح اد ب ٠غزؾت األؽاي ػذ

اهلل ػسمفبح سعي اهلل ف اهلل ػ١ آ ع اخفبء اشاؽذ٠

وبد مذ ػ عبػخ ػذ ر اقؾبثخ غ١ش

ؽم١مخ اد

روش امجش

ؽ١ االعزمشاس ف اغخ أ ابساقس ئيأؽاي ا١ذ لذ فخخ

روش ع أػبرب اهلل ب

ؾجخ اشعي ف اهلل ػ١ آ ع

ففخ اغخ غأي اهلل اؼظ١ فن

عؼخ سؽخ اهلل رؼب

ر٪ حٿ٬زخىحص: حٿر٪ حٽ

ٻظخد حٿ٬ڀڂ ٳ٠ڀو ڃخ ظ٬ڀٶ رو

. [ 9 : حٿڃ ] { ٷپ ىپ ظ حٿن ٬ڀڄڅ حٿن ٬ڀڄڅ } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

: حهلل ٫نيڄخ ٷخٽ حرن ٫زخ [ 11 : حٿڄـخىٿش ] { ىؿخص ٳ٪ حهلل حٿن آڃنح ڃنټڂ حٿن أطح حٿ٬ڀڂ } : ٷخٽ ط٬خٿ

و حهلل ڃن انڄخ } : ط٬خٿ ىؿخص ٳٵ حٿڄئڃنن رز٬ڄخثش ىؿش، ڃخ رن حٿيؿظن ڃس هڄڄخثش ٫خځ، ٷخٽ ٿڀ٬ڀڄخء

. [ 28 : ٳخ٣ ] { ٫زخىه حٿ٬ڀڄخء

حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ڄ٬ض ٽ : حهلل ٫نو ٷخٽكيغ ڃ٬خش رن أر ٴخڅ ڃن " حٿللن " ٳ

. " حٿين ٳڃن ى حهلل رو هح ٴٸيو " : ٸٽ

٫خٿڂ، : ٫خري، حه : أكيىڄخ : ٻ ٿٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ؿڅ : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ن أر أڃخڃش

، ػڂ ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل " ٫ڀ حٿ٬خري ٻٴ٠ڀ ٫ڀ أىنخٻڂ ٳ٠پ حٿ٬خٿڂ " : ٳٸخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

٫ڀ ؿلىخ، كظ حٿلص ٿڀڅٳاڅ حهلل ڃثټظو، أىپ حٿڄحص ح، كظ حٿنڄڀش " : ٫ڀو آٿو ڀڂ

. كيغ كن لق : حه حٿظڃ ٷخٽ " ڃ٬ڀڄ حٿنخ حٿو

حٿټحٻذ، اڅ حٿ٬ڀڄخء ػش حنزخء، ٳ٠پ حٿ٬خٿڂ ٫ڀ حٿ٬خري ٻٴ٠پ حٿٸڄ ٿڀش حٿزي ٫ڀ خث " : ٳ كيغ آه

. " انڄخ ػح حٿ٬ڀڂ، ٳڄن أه رو أه رل٦ حٳ اڅ حنزخء ٿڂ ػح ىنخح ىىڄخ،

أؿنلظيخ ٿ٤خٿذ اڅ حٿڄثټش ٿظ٠٪ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽحٿنز حهلل ٫نو، أڅ ٫خٽ ٫ن ٴحڅ رن

. حه حڃخځ أكڄي، حرن ڃخؿش " رڄخ ٤ڀذحٿ٬ڀڂ

: ػػش أٷحٽ ڃ٬ن ٬يخ أؿنلظيخٳ : ٷخٽ حٿو٤خر

. أنو ر٢ حؿنلش : أكيىخ

. حٿنٽ ٫ني ڃـخٿ حٿ٬ڀڂ طٹ حٿ٤حڅ أڅ حٿڄحى رو : حٿؼخٿغ . أنو رڄ٬ن حٿظح٪ ٿ٤خٿذ حٿ٬ڀڂ : حٿؼخن

ڀظڄ ٳو ٫ڀڄخ ڃن ڀٺ ٣ٸخ “ : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ن أر ىس

. حه ڃڀڂ ”يپ حهلل ٿو ٣ٸخ اٿ حٿـنش

حځ، ٻخڅ رنو رن ڃن ؿخءه حٿڄص ى ٤ڀذ حٿ٬ڀڂ ٿل رو“ : ٫نو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ

. ٻؼس ، ٳو أهزخ ” حٿـنش ىؿش حكيسٳحنزخء

. ٳخص ڃن أىٹ حٿ٬ڀڂء أىٹ ڃن ٳخطو حٿ٬ڀڂ، أء ٿض ٬، أ : ٻخڅ ر٬ حٿلټڄخء ٸٽ

حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو حهلل ٫نو، أڅ ٽ٫ن يپ رن ٬ي ”حٿللن “ٳڃن ٳ٠خثپ حٿظ٬ڀڂ ڃخ أهؿخه

“ : حهلل ٫نوڀڂ ٷخٽ ٿ٬ڀ . ”حكيح ه ڃن أڅ ټڅ ٿٺ كڄ حٿن٬ڂ څ يي حهلل رٺ ؿ

كيغ ٳ نل ٿٺ . ” حٿزلٳحٿلص ٬ڀڂ حٿنخ حٿو طظٴ ٿو ٻپ ىحرش كظحٿاڅ “ : ٷخٽ حرن ٫زخ

. ڀڂ ڀ حهلل ٫ڀو آٿوحٿنزڃٳ٩ اٿ

؟ ڃخ ؿو حظٴخ حٿلص ٿڀڄ٬ڀڂ : ٳبڅ ٷپ

٫ٳح رخٿ٬ڀڂ ڃخ لپ لځ، أح رخكخڅ اٿ كظ حٿلص، ٳبڅ حٿ٬ڀڄخءء أڅ نٴ٪ حٿ٬ڀڂ ٬ڂ ٻپ : ٳخٿـحد

. ٳؤٿيڂ حهلل ط٬خٿ حٿټپ حظٴخ ٿيڂ ؿحءح ٿلن ن٬يڂ حٿلص، كظ اٿ حٿڄرف ءٻپ

حهلل رو ڃن حٿيي اڅ ڃؼپ ڃخ ر٬ؼن “ : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ن أر ڃ

ٳؤنزظض حٿټ حٿ٬ذ حٿټؼ، ٻخڅ ڃنيخ حٿ٬ڀڂ، ٻڄؼپ ٯغ أخد أخ، ٳټخنض ڃنيخ ٣خثٴش ٣زش ٷزڀض حٿڄخء،

ٷ٬خڅ ٸح ٫ح، أخد ڃنيخ ٣خثٴش أه، انڄخ ى أڃټض حٿڄخء، ٳنٴ٪ حهلل ريخ حٿنخ، ٳرح (1) أؿخىد

رو ٳ٬ڀڂ ٫ڀڂ، ڃؼپ ڃن ٿڂ ٳ٪ ر٬ؼن ىن حهلل نٴ٬و حهلل رڄخ ٳ طنزض ٻ، ٳٿٺ ڃؼپ ڃن ٳٸو طڄٺ ڃخء (2)

. حٿللن “ٳأهؿخه ” أڀض روحٿٸزپ ىي حهلل رٿٺ أخ ٿڂ

أٿ حٿٴيڂ، ٻڄؼپ حٿزٸخ٩ حٿظ ٷزڀض حٿڄخء ٳؤنزظض ٳخن٨ كڄٺ حهلل اٿ ىح حٿليغ ڃخ أٷ٬و ٫ڀ حٿوڀٶ، ٳبڅ حٿٴٸيخء

ٯخش حٿنخٷڀن ڃن حٿڄليػن حٿن ٿڂ ٷح حٿٴٸو حٿٴيڂ، أنيڂ ٻڄؼپ . ٫ڀڄح حٿټ، نيڂ ٫ڀڄح ٳيڄح، ٳ٫ح

. لٴ٨ح، ٳيڂ حٿ٬حځ حٿـيڀش حؿخىد حٿظ كٴ٨ض حٿڄخء ٳخنظٴ٪ رڄخ ٫نيىڂ، أڃخ حٿن ڄ٬ح ٿڂ ظ٬ڀڄح ٿڂ

. ٿ حٿ٬ڀڄخء ٿخ حٿنخ ڃؼپ حٿزيخثڂ : ٷخٽ حٿلن كڄو حهلل

هلل هش، ٣ڀزو ٫زخىس، ڃيحظو طزق، حٿزلغ ط٬ڀڄح حٿ٬ڀڂ، ٳبڅ ط٬ڀڄو : حهلل ط٬خٿ ٫نوٷخٽ ڃ٬خ رن ؿزپ

. حٿوڀسٳ حٿكيس، حٿخكذ ٳيٷو، رٿو ىڀو ٷرش، ى حن ٫نو ؿيخىه، ط٬ڀڄو ٿڄن ٬ڀڄو

ط٬ڀڂ خ ڃ حٿو ٫ڀڄو ٿڀنخ، ٳبن ڃن أڅ : أك حهلل ط٬خٿ اٿ ڃ ٫ڀو حٿځ : ٷخٽ ٻ٬ذ كڄو حهلل

. ظكح رڄټخنيڂ ٿڄ٬ڀڂ حٿو ڃظ٬ڀڄو ٷزىڂ كظ

[ ٳ٠ش ٣ڀذ حٿ٬ڀڂ ] ـ ٳپ 1

ٳ٠ش ٫ڀ ٻپ ٣ڀذ حٿ٬ڀڂ “ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنز حهلل ٫نو، ٫ن رن ڃخٿٺ ٫ن أن ٷي

. ” حٿ٬ڀپ “ٳحه أكڄي ”ڃڀڂ

. ٿٺٳحهظڀٲ حٿنخ : ٷخٽ حٿڄنٲ كڄو حهلل ط٬خٿ

. ى ٫ڀڂ حٿٴٸو، ا رو ٬ٱ حٿلٽ حٿلحځ : ٳٸخٽ حٿٴٸيخء

. اٿ حٿ٬ڀځ ٻڀيخ ى ٫ڀڂ حٿټظخد حٿنش، ا ريڄخ ظپ : ٷخٽ حٿڄٴڅ حٿڄليػڅ

. ى ٫ڀڂ حه آٳخص حٿنٴ : ٷخٿض حٿٳش

ٿ ٳيخ ٷٽ ڃ، حٿلق أنو ٫ڀڂ ڃ٬خڃڀش حٿ٬زي اٿ ٯ ٿٺ ڃن حٷحٽ حٿظ . ى ٫ڀڂ حٿټځ : ٷخٽ حٿڄظټڀڄڅ

. ٿرو

: حٿڄ٬خڃڀش حٿظ ٻڀٴيخ ٫ڀ ػػش أٷخځ

. ح٫ظٸخى، ٳ٬پ، طٹ

حٿنزٿڂ لپ ٿٺ رخٿن٨ حٿيٿپ، څ ، ٳؤٽ حؿذ ٫ڀو ط٬ڀڂ ٻڀڄظ حٿيخىس ٳيڂ ڃ٬نخىخ اڅحٿزٳبح رڀٮ

حٿ٬د رخٿظيٶ ڃن ٯ ط٬ڀڂ ىٿپ، ٳٿٺ ٳ حٿٷض، ػڂ ـذ ٫ڀو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٻظٴ ڃن أؿٱ

. حٿن٨ حظيٽ

ڃ٠خڅ ؿذ ٫ڀو ط٬ڀڂ حٿځ، ٳبڅ ٻخڅ ٿو ٳبح ؿخء ٷض حٿس ؿذ ٫ڀو ط٬ڀڂ حٿ٤يخس حٿس، ٳبح ٫خ اٿ

. اڅ ؿخء ٷض حٿلؾ ى ڃظ٤٪ ؿذ ٫ڀو ط٬ڀڂ حٿڄنخٺ ڃخٽ كخٽ ٫ڀو حٿلٽ ؿذ ٫ڀو ط٬ڀڂ حٿٻخس،

ط٬ڀڂ ڃخ لځ حٿن٨ اٿو، ٫ڀ حرټڂ ٳي رلذ ڃخ ظـيى ڃن حكحٽ، ا ـذ ٫ڀ ح٫ڄ : أڃخ حٿظٹ

. ظ٬خ٣ ٳو د حٿوڄ ٿز حٿل، ؿذ ٫ڀو أڅ ٬ٱ طلڂ ٿٺ رڀيٳط٬ڀڂ ڃخ لځ ڃن حٿټځ، ٳبڅ ٻخڅ

حٿڄ٬خن حٿظ طيٽ ٫ڀيخ ٻڀڄظخ حٿيخىس، ؿذ ٳ ٳـذ ٫ڀڄيخ رلذ حٿوح٣، ٳبڅ ه٤ ٿو ٺ : أڃخ ح٫ظٸخىحص

رڀي ٷي ٻؼص ٳو حٿزي٩، ؿذ ٫ڀو أڅ ظڀٸن حٿلٶ، ٻڄخ ٿ ٻخڅ ٳاڅ ٻخڅ . ٫ڀو ط٬ڀڂ ڃخ پ رو اٿ احٿش حٿٺ

. رڀي خ٩ ٳو حٿرخ، ؿذ ٫ڀو أڅ ظ٬ڀڂ حٿل ڃنو ٳطخؿح

. أڅ ظ٬ڀڂ حڄخڅ رخٿز٬غ حٿـنش حٿنخنز

. ؿرو ٫ڀ حٿو ڃخ ظ٬ن : ى ٳ ٫نحٿٳزخڅ رڄخ ٻنخ أڅ حٿڄحى ر٤ڀذ حٿ٬ڀڂ

حځ أڃ حٿينخ،ٳ ٳي ٫ڀڂ ظن ٫نو : ٳؤڃخ ٳ حٿټٴخش كخؿش رٸخء حريحڅ ٫ڀ ٳٻخٿ٤ذ ا ى ٷ

. حٿڄحغ حٿخخ ٯىخ ٷڄشٳحٿلش، حٿلخد، ٳبنو

ؽ أىپ حٿزڀي، اح ٷخځ . ريخ حكي ٻٴ ٸ٢ حٿٴ ٫ن حٿزخٷن ٳيه حٿ٬ڀځ ٿ ه حٿزڀي ٫ڄن ٸځ ريخ ك

حٿنخ٫خص أ٠خ ڃن ٳ حٿټٴخش، اڅ حٿ٤ذ حٿلخد ڃن ٳ حٿټٴخش، ٳبڅ أٽ : ظ٬ـذ ڃن ٷٿنخ

ـخځ ٩ حٿيٹ اٿيڂ، ٳبڅ ٻخٿٴكش حٿلخٻش، رپ حٿلـخڃش ٳبنو ٿ ه حٿزڀي أنٽ حٿيحء أنٽ حٿيحء حٿ٫ن ك

. حظ٬ڄخٿو أي اٿ

(3) ٳ٠ڀو، نو ظن ٫نو ىٷخثٶ حٿلخد، ىٷخثٶ حٿ٤ذ ٯ ٿٺ، ٳيح ٬يٳأڃخ حٿظ٬ڄٶ

. طحن حهزخ ٷي ټڅ ر٬ حٿ٬ڀځ ڃزخكخ، ٻخٿ٬ڀڂ رخ٬خ حٿظ وٲ ٳيخ،

. ٷي ټڅ ر٠٬يخ ڃڃڃخ، ٻ٬ڀڂ حٿل، حٿ٤ڀڄخص، حٿظڀزخص

. ڃلڄىس، طنٸڂ اٿ أٽ، ٳ٩، ڃٸيڃخص ڃظڄڄخص ٳټڀيخ حٿ٬ڀځ حٿ٫ش ٳؤڃخ

. اؿڄخ٩ حڃش، آػخ حٿلخرش ٻظخد حهلل ط٬خٿ، نش ٿو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ، : ٳخٽ

: ڃن حٿڀٴ٦ حٿڄڀٴ٥ ٯه، ٻڄخ ٳيڂ ڃن ٷٿو ڃخ ٳيڂ ڃن ىه حٽ ڃن ڃ٬خڅ طنزيض ٿيخ حٿ٬ٸٽ كظ ٳيڂ : حٿٴ٩

. ٸ٠ ؿخث٬خ أنو ” ٸ٠ حٿٸخ ى ٯ٠زخڅ“

آٿش ٿ٬ڀڂ ٻظخد حهلل نش ٿو ڀ حهلل ٫ڀو ى حٿظ طـ ڃـ حص، ٻ٬ڀڂ حٿنل حٿڀش، ٳبنيڄخ : حٿڄٸيڃخص

. آٿو ڀڂ

حٿليغ ٫يحٿظيڂ أكحٿيڂ، ٳيه ىى حٿ٬ڀځ ٻ٬ڀڂ حٿٸحءحص، ڃوخؽ حٿلٱ، ٻخٿ٬ڀڂ رؤڄخء ؿخٽ : حٿڄظڄڄخص

. حٿ٫ش، ٻڀيخ ڃلڄىس

[ ٳ ٫ڀڂ حٿڄ٬خڃڀش ] ـ ٳپ 2

حٿيٵ، حه ٯ ٿٺ، ٳيح حٿ٬ڀڂ ٳؤڃخ ٫ڀڂ حٿڄ٬خڃڀش ى ٫ڀڂ أكحٽ حٿٸڀذ، ٻخٿوٱ، حٿؿخء، حٿ،

. ، أر كنٴش، ڃخٿٺ، حٿخٳ٬، أكڄي أٻخىڂ، ٻٴخڅ حطٴ٪ رو ٻزخ حٿ٬ڀڄخء، رظلٸٸو حظيص

ٿظخٯڀيڂ رس حٿ٬ڀڂ ڃن ٯ أه ٫ڀ حٿنٴ أڅ انڄخ حنل٤ض طزش حٿڄڄن رخٿٴٸيخء حٿ٬ڀڄخء ٫ن طڀٺ حٿڄٸخڃخص،

. طزڀٮ اٿ كٸخثٸو ط٬ڄپ روٴخخه

ٴ٩ حٿظٴ٬خص حٿظ طڄ٠ حٿيى ٳيخ لظخؽ ،حٿڃ حٿ٨يخ، حٿڀ٬خڅ، حٿز٪، ٳأنض طـي حٿٴٸو ظټڀڂ

حه، ل ڃن حٿخء، ىح ٫ڀو ٳ ٫ن، څ ٳ اىڄخٿو ىٻو، حٽ ٳاٿ ڃؤٿش ڃنيخ، ظټڀڂ

ٿ جپ ٫ن ٫ڀش . ؿحد حه حٿخء ٿڂ ټن ٿوٳ ٿ أنو جپ ٫ن ٫ڀش طٹ حٿڄنخٷش ٿڀنٴ . ٻٴخش ٳ

يٵ، ٿټن هٴ ٫ڀو أڅ حٿلخد ٳ ٻٴخش أ٠خ، ىح ٳ ٻٴخش، ٿٸي : ، ٿٸخٽحٿڃطخٯڀو رڄخثپ حٿڀ٬خڅ

! حٿنٴ، څ ڃٸىىخ ڃن حٿخء حٿڄ٬ش لپ رخٿڄنخ٧س، رخٿلخد ٳي طخٯپ رو، انڄخ طزيؽ ٫ڀو

. حٿخٿق أنو ريٿض أٿٴخ٥ كٳض، نٸڀض اٿ ڃ٬خڅ ٿڂ ىىخ حٿڀٲ : ح٫ڀڂ

حٿ٬ ٳحٿٴ٩ ٫ڀڀيخ، ٿٸي ٻخڅ حڂ حٿٴٸو حٿٴٸو، ٳبنيڂ طٳح ٳو رخٿظو، ٳوه رڄ٬ٳش : ٳڄن ٿٺ *

ڃ٬ٳش ىٷخثٶ آٳخص حٿنٴ، ڃٴيحص ح٫ڄخٽ، ٷس حكخ٣ش رلٸخس حٿينخ، حٽ ڃن٤ڀٸخ ٫ڀ ٫ڀڂ ٣ٶ حهس،

. حٿظ٤ڀ٪ اٿ ن٬ڂ حهس، حظء حٿوٱ ٫ڀ حٿٸڀذ يس

حهس، حٿز رينو، حٿڄيحځ ٫ڀ ٫زخىس رو، ٳحٿحٯذ حٿينخ،ٳ انڄخ حٿٴٸو حٿحىي : كڄو حهلل ٿٿٺ ٷخٽ حٿلن

٩ حٿټخٱ ٫ن أ٫ح . حٿڄڀڄن، حٿ٬ٴٲ ٫ن أڃحٿيڂ، حٿنخق ٿيڂ حٿ

ٿٿٺ ر٤ٶ حٿ٬ڄځ ٳټخڅ ا٣ٷيڂ حڂ حٿٴٸو ٫ڀ ٫ڀڂ حهس أٻؼ، نو ٿڂ ټن ڃظنخ ٿڀٴظخ، ٿټن ٻخڅ ڃظنخ

٫ح ٫ن ٫ڀڂ حٿڄٽ، ٳؼخ ڃن ىح حٿظو طڀز ر٬غ حٿنخ ٫ڀ حٿظـى ٿ٬ڀڂ حٿٴظخ حٿ٨خىس، ح

. حٿڄ٬خڃڀش ٿهس

٫زخىه، ٳوه ڄح رو ٳ ن٬ڄو أٳ٬خٿو : رآخطو، آ ٳٸي ٻخڅ ٿٺ ٤ڀٶ ٫ڀ حٿ٬ڀڂ رخهلل ط٬خٿ . حٿ٬ڀڂ : حٿڀٴ٦ حٿؼخن

رخٿظٴ حهزخ ڃخثپٳحٿخٿذ حٿڄنخ٧ . حٿٴٸو اڅ ٻخڅ ؿخى

ٻڀيخ ڃن حهلل ط٬خٿ إش طٸ٤٪ حٿظٴخص اٿ حزخد ٷي ٻخڅ ٿٺ اخس اٿ أڅ ط حڃ : حٿظكي : حٿڀٴ٦ حٿؼخٿغ

حٽ، ٿٺ ڃن حٿڄنټحص ٫نيٳحٿ ٷي ؿ٬پ حڅ ٫زخس ٫ن نخ٫ش حٿټځ حٿخث٢، ٳؼڄ ٿٺ حٿظٻپ

. حٿڀٲ

ٳبڅ } : ٷخٽ ط٬خٿ . حٿظٻ حٿٻ : حٿڀٴ٦ حٿحر٪ طنٴ٪ حٿڄئڃنن ٻ ٻ . ( 55 : حٿحخص ) { حٿ

ڃـخٿ : ٷخٽ ؟ حٿـنش ڃخ خ : اح ڃطڂ رخ حٿـنش ٳخط٬ح ٷخٿح” : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿنزٷخٽ

. حٿځ ڃـڀ حٿٸخ ڃن حٿ٤ق حٿ٤خڃخص ٳظٸڀح ٿٺ اٿ حٿٸ ڃخ لظ ٫ڀو ”حٿٻ

ؼزض، ٻڄخ نٸڀڅ أڅ ٲ ٫ڀو ٿٺٳ ڃخ لټ أٻؼ ٨٫ش رٻ ٷ حٿن، ٳڀ٬ڀڂ أڅ ٳڃن طخٯپ

. أڅ ىحى ؿي أخ كظ ٷظپ، ٳڄؼپ ىح ٠ ڄخ٫و حٿځ كپ طټظو، أنو أ ٬ٸد ٫خخ ٫ڀ يه،

حٿڄلزش حٿخٽ أٿڂ حٿٴحٵ، ٫خڃش ٳڄن أي ڃخ ئ حٿ٬حځ، نيخ طڄپ ٫ڀ ٻ : أڃخ حٿ٤ق حٿ٤خڃخص

ٳحٿ، ٳ لٹ ٿٺ ڃن ٷڀريڂ ا ڃخ ى ڃظټن حٿلخن أؿٱ، رح٣نيڂ ڃلس رخٿيحص كذ

. ٳلڅ، ٻپ ٿٺ ٳخى نٴيڂ، ٳظ٬پ ٳيخ نخ حٿيس،

ٷي طٹ ؿڄخ٫ش ڃن . ٨٫ڂ ڃلزش حهلل ط٬خٿ، ٳ ىحٳرڄخ حكظ حٿ٤ق ٫ڀ حٿي٫خ حٿ٠٬ش

. حٿٴكن ٳكظيڂ، أ٧يح ڃؼپ ىه حٿي٫خ

. حٿ٬ڀڂ حٿ٬ڄپ رو : حٿلټڄش . حٿلټڄش : حٿڀٴ٦ حٿوخڃ

ىح حٿڃخڅ ٳ ٷي خ ىح حڂ ٤ڀٶ . حٿ٬ڄپ ټڅ حٿؿپ كټڄخ كظ ـڄ٪ حٿ٬ڀڂ : ٷخٽ حرن ٷظزش كڄش حهلل

. ٫ڀ حٿ٤زذ حٿڄنـڂ

( ٳ حٿ٬ڀځ حٿڄلڄىس ) ـ ٳپ 3

: أ٫ڀڂ أڅ حٿ٬ڀځ حٿڄلڄىس طنٸڂ اٿ ٷڄن

ى حٿ٬ڀڂ رخهلل ط٬خٿ، رٴخطو، أٳ٬خٿو، . ٻڀڄخ ٻخڅ أٻؼ ٻخڅ أكن أٳ٠پ ، ڃلڄى اٿ أٷ ٯخخطو : حٽ

حٿحهس، ى حٿزل ططذ حهس ٫ڀ حٿينخ، ٳخڅ ىح ٫ڀڂ ڃ٤ڀد ٿحطو، حٿظپ رو اٿ ٬خىسٳ كټڄظو

. رٸي ڃخ ط ٿيڂ لځ حٿڄلڃڅ ٫ڀ حكڀو أ٣حٳوانڄخ يٹ ٯه

ٳ، ى حٿظ ٻنخىخ ڃن ٳ حٿټٴخخص، ٳخڅ ڃٸيح ڃو حٿ٬ڀځ حٿظ لڄي ڃنيخ ا : حٿٸڂ حٿؼخن

. حٳظٸخح حٷظخح حظٸخءح ٻپ ڃنيخ

رنٴٺ، اڃخ ڃظٴٯخ ٿٹ ر٬ي : ٳټن أكي ؿڀن . حٿٴح٭ ڃن نٴٺ اڃخ ڃ

ط٤يه ڃن حٿٴخص حٿڃڄش، اخٹ أڅ طظپ رڄخ ڀق ٯٹ ٷزپ اف نٴٺ، حظ٬پ ربف رخ٣نٺ

. ر٪ حٿڄيڀټخصٳؤط ٿٺ اڅ خء حهلل ط٬خٿ ٻخٿل، حٿلي، حٿخء، حٿ٬ـذ، ٷزپ اف ٧خىٹ،

٣ڀذ ٳٸڃڅ رٿٺ، ٳبڅ ڃيڀٺ نٴو حٿوڀٶ ٻؼحٳٳخڅ ٿڂ طظٴ٭ ڃن ٿٺ ٳ طظپ رٴ حٿټٴخخص، ٳخڅ

. ػخرو ى د حٿرخد ٫ن ٯه ف ٯه ٴو، ڃؼڀو ڃؼپ ڃن ىهڀض حٿ٬ٸخد طلض

. ٿٺٳح٩ حٿظيؾ ٳبڅ طٴٯض ڃن نٴٺ ط٤يىخ، ڃخ أر٬ي ٿٺ ، ٳخظپ رٴ حٿټٴخخص

ڃن حٿظٴ، ڃن نخن : ػڂ ر٬ڀځ حٿٸآڅ ٳخرظيأ رټظخد حهلل ٫ ؿپ، ػڂ رنش ٿو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ،

. ڃنم، ڃلټڂ ڃظخرو، اٿ ٯ ٿٺ

. ٫ڀ ڃخ ظ٪ حٿ٬ڄ خ٫ي ٳو حٿٷض حٿنش، ػڂ حظپ رخٿٴ٩، أٽ حٿٴٸو ىټح رٸش حٿ٬ڀځٳٻٿٺ

حٿ٬ڄ ٷ، ىه حٿ٬ڀځ آص حى ريخ ٳن حكي ڃنيخ ٣ڀزخ ٿظٸخء، ٳخڅ حٿ٬ڀڂ ٻؼ،ٳ طظٵ ٫ڄٹ

. ن ٳو حٿڄ٤ڀد ٤ڀذ ٿه ٳ نز أڅءٯىخ، ٻپ

( ٫ڀڄو ٳ ٫خٿڂ ٿڂ نٴ٬و ) ـ ٳپ 4

حهٵ حٿڄڃڃش، ڀڂ خكزيخ ڃن ٻز، كظٸخ أڅ حٿڄنخ٧س حٿڄ٫ش ٿٸي حٿڄخٿزش حٿڄزخىخس ڃنز٪ : ح٫ڀڂ

طٴخ٫و ٫ڀ ٻؼ ڃن ن٨حثو، ڀڂ ڃن حٿخء، څ ؿڄي ڃٸى حٿڄنخ٧ حٿڄٸن ٫نو، ٫ـذ رنٴو

ىذ ٫ڄه حٿځ ط٬ن ٫ڀ حٿڄنخ٧س ڃڄخ حٿ٬ڀځ حٿظٳ٫ڀڂ حٿنخ رڀزظو، ا٣ٵ أٿنظيڂ رټه ڃيكو، ٳي

. حهس، ٻلن حٿڀٴ٦، كٴ٦ حٿنحىٳنٴ٪

”٫خٿڂ ٿڂ نٴ٬و ٫ڀڄو أي حٿنخ ٫حرخ ځ حٿٸخڃش“ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنز حٿليغ ٫ن ٳٷي

( 1 ) .

آىحد حٿڄ٬ڀڂ حٿڄظ٬ڀڂٳـ رخد 5

آٳخص حٿ٬ڀڂ رخڅ ٫ڀڄخء حٿء ٫ڀڄخء حهس

. ا حٿ٬ڀڂ ٫زخىس حٿٸڀذ . ٫ن حثپ حهٵ ڃڃځ حٿٴخص حٿنٴ أڃخ حٿڄظ٬ڀڂ ٳنز ٿو طٸيڂ ٣يخس

. حٿلٸخثٶ ٿو ٷ٤٪ حٿ٬ثٶ حٿخٯڀش، ٳخڅ حٿٴټس ڃظ ط٫ض ٷص ٫ن اىحٹنز

. حهلل حنو ٿڂ ظؽ ا ر٬ي حٿر٬ن ، ٳ ٫ن حڃخځ حكڄي كڄوءٷي ٻخڅ حٿڀٲ ئػڅ حٿ٬ڀڂ ٫ڀ ٻپ

أهؿىخ اٿ : ڃؤٿش ٳ٬رض ٫نو، ٳٸخٽ حظوحؽٳأىيض اٿ أر رټ حنزخ ؿخش، ٳڀڄخ ىهڀض ٫ڀو طٴټ

. ا أڅ ٷڀز حظپ رٺ، ڃخ ٷي ڃؼڀٺ أڅ ڄن٬ن ٫ڀڄ ، : ٷخٽ ؟ ىپ ڃن نذ : حٿنوخ، ٳٸخٿض

. هيڃظو ٳحٿ٤زذ، ٳظح٪ ٿو ، زخٿٮ ٫ڀ حٿڄظ٬ڀڂ أڅ ڀٸ ڃخڃو اٿ حٿڄ٬ڀڂ حٿڀٸخء حٿڄ ڃخڃو اٿ

ىټح أڃنخ أڅ نٴ٬پ : ٸٽ حهلل ٫نو حهلل ٫نو ؤه رٻخد ي رن ػخرض ٷي ٻخڅ حرن ٫زخ

رخٿظٸيځ ٳي ؿخىپ، څ حٿلټڄش خٿش حٿڄئڃن أنڄخ ؿيىخ ڃظ طټز حٿڄظ٬ڀڂ أڅ ظٴي ڃن ٯ ڃٱ . رخٿ٬ڀڄخء

. ڃ٬ڀڄو ٳخڅ ه٤ؤ حٿڄ٬ڀڂ أنٴ٪ ٿڀڄظ٬ڀڂ ڃن حد نٴو أهىخ، ٿي٩ أو ٿأ

٫خڃش، طوو رخٿظلش، أڅ طـڀ أڃخڃو، اڅ ڃن كٶ حٿ٬خٿڂ ٫ڀٺ أڅ طڀڂ ٫ڀ حٿٸځ : حهلل ٫نوٷخٽ ٫ڀ

حٿـحد، طڀق ٫ڀو اح ٻپ، ٳطټؼ ٫ڀو حٿئحٽ، ط٬نو ط ٫نيه ريٹ، طڄڅ ر٬نٺ،

ط٤ڀزن ٫ؼطو، حڅ ٽ حڃظن٪، طؤه رؼرو اح ني، طٴ ٿو ح، طظخرن ٫نيه أكيح، طحؿ٬و اح

طٴن ٫نيه ٫خٿڄخ، ط٬ . ٳنخ ٸٽ هٳٺ ڄ٬ض ٳنخ ٸٽ ٻح ، أڅ : ٷزڀض ڃ٬طو، طٸٿن ٿو

٫ن هيڃظو، اح ٫ض ٿو كخؿش زٸض حٿٸځ اٿيخ، ٳبنڄخ ى رڄنٿش حٿنوڀش طنظ٨ ڃن ٣ٽ لزظو، طٳ٪ نٴٺ

. ٸ٢ ٫ڀٺ ڃنيخ ت ڃظ

. حهظٱ حٿنخ، ٳبڅ ٿٺ ل ٫ٸڀو ٴظ ىنو ڃزيأ حڃ ڃن حخء اٿٳ حٿ٬ڀڂ ٳ أڅ لظ حٿوخث نز

حٿ٬ڀځ، ػڂ ٱ ؿڄخځ ٷطو اٿ أٱ حٿ٬ڀځ، څ حٿ٬ڄ ظ٪ ٿـڄ٪ . ٿو أڅ ؤه ڃن ٻپ ت أكنونز

كڀوحٿټظذ حٿٸن روحٿى حٿ٬ڀڂ حٿڄظ٬ڀٶ رخهس،

زٸټڂ أر رټ رټؼس ڃخ“ : آٿو ڀڂ ٳٸخٽ حهلل ٫نو، كظ يي ٿو ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀوأر رټ حٿيٶ

. ٧خثٲ حٿڄظ٬ڀڂ ٳيه ” يهٳځ س، ٿټن رء ٷ

: أ٠خ أڃخ حٿڄ٬ڀڂ ٳ٬ڀو ٧خثٲ

اٳخش حٿ٬ڀڂ أؿح، ٸي رو ؿحءح ڃن ٿٺ حٿٴٸش ٫ڀ حٿڄظ٬ڀڄن، أڅ ـيڂ ڃـ رنو، ٤ڀذ ٫ڀ

ٿنٴو ڃنش ٫ڀ حٿڄظ٬ڀڄن، رپ حٿٴ٠پ ٿيڂ ا ىئح ٷڀريڂ ٿڀظٸد اٿ ټح، رپ ٬ڀڂ ٿؿو حهلل ط٬خٿ،

حؿ ا ڃن حهلل ٳ نز أڅ ٤ڀذ حٿڄ٬ڀڂ . رح٫ش حٿ٬ڀڂ ٳيخ، ٳيڂ ٻخٿ ٬ ح ٿڄن ٩ ٳيخ حهلل ط٬خٿ

. ٷي ٻخڅ حٿڀٲ ڄظن٬څ ڃن ٷزٽ ىيش حٿڄظ٬ڀڂ . ط٬خٿ

ر٤ٶ حٿظ٬ ڃيڄخ أڃټن، ٫ڀ ؿو ڃنيخ أڅ يه ڃن نق حٿڄظ٬ڀڂ جخ، أڅ ؿه ٫ن ء حهٵ

. حٿظرن، ٳبڅ حٿظرن يظٺ كـخد حٿيزش

. يٻو ٳيڄو ل٢ رو ٫ٸڀو ٳيڂ حٿڄظ٬ڀڂ ڃٸيح ٫ٸڀو، ٳ ڀٸ اٿو ڃخٳ أڅ ن٨ : ڃنيخ

ٿڂ ؼزض ت ڃن ) ) ”٫ٸٿيڂ أڃص أڅ أهخ٣ذ حٿنخ ٫ڀ ٷي“ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنزٳٸي ٫ن

رخد ڃن ه رخٿ٬ڀڂ : حٿ٬ڀڂٳ ط٬ڀٸخ 1/199 " للو " حٿزوخ ٳ ڀ حهلل ٫ڀو ڀڂ، ٷيحٿنزىح ٫ن

ټد حهلل ٿو، كيػح حٿنخ رڄخ ٬ٳڅ أطلزڅ أڅ : ٷځ ٻحىش أ ٴيڄح ٷٽ ٫ڀ حهلل ٫نو ٷڃخ ىڅ

٫زي حهلل رن ڃ٬ى ٳڄخ حه حڃخځ : حٿ٬خڃش، ڃؼڀو ٷٽ ٳو ىٿپ ٫ڀ أڅ حٿڄظخرو نز أڅ ٻ ٫ني : ٷخٽ حٿلخٳ٦

. ( ( ٳظنش ڃخ أنض رڄليع ٷڃخ كيؼخ طزڀو ٫ٸٿيڂ ا ٻخڅ ٿز٠٬يڂ : رف حٿن 1/76 " للو " ٳڃڀڂ

. اڅ ىخىنخ ٫ڀڄخ ٿ ؿيص ٿو كڄڀظو : ٷخٽ ٫ڀ حهلل ٫نو

: ٷخٽ حٿخٳ٬ كڄو حهلل

خكش حٿن٬ڂ أأن٨ڂ ڃنؼح ٿح٫ش حٿنـــڂ أأنؼ ىح رن

ڃن ڃنق حٿـيخٽ ٫ڀڄخ أخ٫و ڃن ڃن٪ حٿڄظؿزن ٳٸي ٧ڀڂ<

ر٬ڀڄو : ڃنيخ : حهلل ط٬خٿ ٷخٽ . ټد ٷٿو ٳ٬ڀو . أڅ ټڅ حٿڄ٬ڀڂ ٫خڃ

ټڂ } څ أنٴ طن رخٿز [ 44 : حٿزٸس ] { أنظڂ طظڀڅ حٿټظخد أطؤڃڅ حٿنخ

. ڃظنٺ ٫خٿڂ ڃظيظٺ، ؿخىپ : ٷڂ ٧ي ؿڅ : ٷخٽ ٫ڀ حهلل ٫نو

٫ڀڄخء حهس آٳخص حٿ٬ڀڂ رخڅ ٫ڀڄخء حٿءٳـ ٳپ 6

. اٿ حٿڄنٿش ٫ني أىڀيخ ىڂ حٿن ٷيىڂ ڃن حٿ٬ڀڂ حٿظن٬ڂ رخٿينخ، حٿظپ : ٫ڀڄخء حٿء

ڃڄخ زظ رو ؿو ڃن ط٬ڀڂ ٫ڀڄخ “ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنزىس حهلل ٫نو، ٫ن أر ٷي

حهلل ٫ ؿپ، ظ٬ڀڄو ا ٿذ رو ٫خ ڃن

. ليخ ٬ن” حٿينخ، ٿڂ ـي ٫ٱ حٿـنش ځ حٿٸخڃش

أ ٱ رو ؿه حٿنخ اٿو، ڃن ط٬ڀڂ حٿ٬ڀڂ ٿزخى رو حٿ٬ڀڄخء، أ ڄخ رو حٿٴيخء،“ : ٳ كيغ آه أنو ٷخٽ

. حه حٿظڃ ”ٳي ٳ حٿنخ

. ٳ ٿٺ أكخىغ ٻؼس

. أي حٿنخ نيحڃش ٫ني حٿڄص ٫خٿڂ ڃٴ١ : ٷخٽ ر٬ حٿڀٲ

٫ڀو أڅ ټڅ حىيح ڃ٬خ ٫ن حٿڄزخكخص، ا أڅ حٿڄؤه ٫ڀ حٿ٬خٿڂ أڅ ٸځ رخحڃ حٿنحى، ٿ : ح٫ڀڂ

. ڃيڄخ حظ٤خ٩، نو ٿ ٻپ ؿڂ ٸزپ حٿظ٬ڀپ، ٳبڅ حٿنخ ظٴخطڅ أنو نز ٿو أڅ ظٸڀپ ڃن حٿينخ

. حٿيحرش اح ٿڂ لن اٿيخ ٳ حٿ٬ڀٲ ٿڂ ط٬ڄپ اڅ : ٻخڅ ٸٽ . أڅ ٴخڅ حٿؼ كڄو حهلل ٻخڅ كن حٿڄ٬٤ڂ

. ٨٫ڂ حٿ٤زخ٩ طظٴخص ٻخڅ حڃخځ أكڄي رن كنزپ كڄو حهلل ز ڃن هنش حٿ٬ ٫ڀ أڃ

أنيڄخ ٻخٿ٠طن، ٳيڂ ئػڅ . ، أڅ حهس ٴشأڅ ٬ڀڄح أڅ حٿينخ كٸس ڃن ٴخص ٫ڀڄخء حهس

حهس، ـظنزڅ حٿ٬ڀځ حٿظ ٸپ نٴ٬يخ اؼخح ٳحٿ٬ڀڂ حٿنخٳ٪ حهس، طوخٿٲ أٳ٬خٿيڂ أٷحٿيڂ، ټڅ ڃڀيڂ اٿ

؟ ٷي لزظن ڃيس، ٳڄخح ط٬ڀڄض : ٻڄخ ٫ن ٸٶ حٿزڀو كڄو حهلل أنو ٷخٽ ٿلخطڂ ٿڄخ ٨٬ڂ نٴ٬و،

: ػڄخنش ڃخثپ : ٷخٽ

اٿ حٿٸز ٳخٷو ڃلزرو، ٳـ٬ڀض ڃلزر ٳبن ن٨ص اٿ حٿوڀٶ، ٳبح ٻپ و ٿو ڃلزد، ٳبح پ : أڃخ حٿ

. كنخط ٿظټڅ ٳ حٿٸز ڃ٬

ىٳ٪ حٿي كظ ٳ ٳؤؿييطيخ [ 40 : حٿنخ٫خص ] { حٿي ني حٿنٴ ٫ن } : ٳبن ن٨ص اٿ ٷٿو ط٬خٿ : أڃخ حٿؼخنش

. ٣خ٫ش حهلل ط٬خٿ حظٸص ٫ڀ

ڃخ ٫نيٻڂ نٴي ڃخ } : ٷٿو زلخنو ط٬خٿٳن٨ص ٳبن أض ٻپ ڃن ڃ٬و ت ٿو ٷڄش ٫نيه لٴ٨و، ػڂ : أڃخ حٿؼخٿؼش

. ٫نيهٿٳټڀڄخ ٷ٪ ڃ٬ ت ٿو ٷڄش، ؿيظو اٿو ٿزٸ [ 96 : حٿنلپ ] { ٫ني حهلل رخٵ

ٿض ٳبن أض حٿنخ ؿ٬څ اٿ حٿڄخٽ حٿلذ حٿٱ، : أڃخ حٿحر٬ش

. حٿظٸ ٻڅ ٫نيه ٻڄخٳ ٳ٬ڄڀض [ 13 : حٿلـحص ] { أطٸخٻڂ اڅ أٻڃټڂ ٫ني حهلل } : ٷٿو حهلل ط٬خٿٳرت، ٳن٨ص

[ 32 : حٿهٱ ] { ڃ٬ظيڂ نلن ٷڄنخ رنيڂ } : ٷٿو ط٬خٿٳ ٳؤن أض حٿنخ ظلخيڅ، ٳن٨ص : أڃخ حٿوخڃش

. ٳظٻض حٿلي

ٳظٻض [ 6 : ٳخ٣ ] { ٫يح اڅ حٿ٤خڅ ٿټڂ ٫ي ٳخطوه } : ٷٽ حهلل ط٬خٿ ٳ أظيڂ ظ٬خىڅ، ٳن٨ص : حٿخىش

. حطيڂ حطوص حٿ٤خڅ كيه ٫يحح٫ي

[ 6 : ىى ] { ٫ڀ حهلل ٷيخ ح اٳڃخ ڃن ىحرش } : ٷٽ ط٬خٿ ٳ أظيڂ ٿڅ أنٴيڂ، ٳن٨ص : حٿخر٬ش

. ٫نيه ٿٳخظڀض رڄخ ٿو ٫ڀ طٻض ڃخ

. ٳظٻڀض ٫ڀ حهلل ط٬خٿ أظيڂ ڃظٻڀن ٫ڀ طـخطيڂ نخث٬يڂ لش أريحنيڂ، : حٿؼخڃنش

. ، ڃلظن ڃن ڃوخٿ٤ظيڂ حٿ٣ن أڅ ټنح ڃنٸز٠ن ٫ن : ڃن ٴخص ٫ڀڄخء حهس

أرحد حڃحء ، يهپ أكيٻڂ ٫ڀ حڃ : ٷخٽ ؟ ڃخ ى : ٷپ . اخٻڂ ڃحٷٲ حٿٴظن : حهلل ٫نو ٷخٽ كٴش

. ٳو ٳيٷو رخٿټد ، ٸٽ ڃخ ٿ

. ٳخكح ڃنو ٳبنو ٿ اح أظڂ حٿ٬خٿڂ حڃحء، : ٷخٽ ٬ي رن حٿڄذ كڄو حهلل

. أٳ٠پ ڃنو انٺ طذ ڃن ىنخىڂ جخ ا أخرح ڃن ىنٺ : ٷخٽ ر٬ حٿڀٲ

. ظٸنڅ لظو ، أڅ ٴظح ا رڄخأڅ ظ٫ح اٿ حٿٴظ : ڃن ٴخص ٫ڀڄخء حهس

. ٷي ٻخڅ حٿڀٲ ظيحٳ٬څ حٿٴظ كظ طؿ٪ اٿ حٽ

٫ن ڃن ألخد ٽ حهلل ڀ حهلل ىح حٿڄـي ڃخثشٳ أىٻض : ٷخٽ ٫زي حٿكڄن رن أر ٿڀ كڄو حهلل

ى أڅ أهخه ٻٴخه ٿٺ ٫ڀو آٿو ڀڂ، ڃخ أكي ؤٽ ٫ن كيغ أ ٳظ ػڂ ٷخٽ آٽ حڃ اٿ اٷيحځ أٷحځ ي٫څ . ا

. حهلل ٫نو ٿـڄ٪ أىپ ري، ٸيڃڅ ٫ڀ حٿـحد ٳ ڃخثپ ٿ ٫ض ٿ٬ڄ رن حٿو٤خد حٿ٬ڀڂ حٿځ

. حظخىڂ

، ٳبڅ ٫ڀڂ ح٫ڄخٽ ٫ڄخ ٴيىخ ټي حٿٸڀد يؾ حٿخ ٳأڅ ټڅ أٻؼ رلؼيڂ : ڃن ٴخطيڂ

. طٴظيخٳح٫ڄخٽ ٷزش يڀش، انڄخ حٿظ٬ذ

. حٿظٷ ڃن حٿ، ق أڅ ظٷ كظ ٬ٱ : أپ حٿين

حٿ٬ڀش ٫ڀح٩٣ ٳخڅ ٫ـ ٫ن . ، حٿڄك٨ش ٿلټڄيخ ح٫ڄخٽ حٿ٫ش حٿزلغ ٫ن أح : ڃن ٴخطيڂ

. ٻٴخه حٿظڀڂ ٿڀ٩

. حٿظخر٬ن، طٷ ٻپ ڃليع حٿلخرش هخاطزخ٩ : ڃن ٴخطيڂ

حٿ٤يخس أحىخ حٿس ڃخ ظ٬ڀٶ ريخ: ٻظخد

: ڃحطذ حٿ٤يخس ٿيخ أر٪ أڅ : ح٫ڀڂ

. حٿٴ٠ص ط٤ي حٿ٨خى ڃن حكيحع حنـخ : حٿ

. حػخځ ط٤ي حٿـحف ڃن حٿند : حٿؼخنش

. حٿحثپ حٿڄڄٸطش ط٤ي حٿٸڀذ ڃن حهٵ حٿڄڃڃش : حٿؼخٿؼش

ىح ى حٿخش حٿٸ، ٳڄن ٷض رطو ڄض اٿ ىح ط٬خٿ، ط٤ي حٿ ٫ڄخ حهلل : حٿحر٬ش

ٳڃخنو حٿٲ ڃن ٫ڄض رطو ٿڂ ٴيڂ ڃن ڃحطذ حٿ٤يخس ا حٿڄطزش حٿ، ٳظحه ٠٪ أٻؼ حٿڄ٤ڀد،

حظنـخء ٯپ حٿؼخد، ٧نخ ڃنو رلټڂ حٿش ٷڀشٳحٿڄزخٿش حٿ٬ڀڂ أڅ حٿ٤يخس حٿڄ٤ڀرش ى ىه ٳٸ٢، ؿي

أڃ حٿ٨خى، ٻڄخ ٫ن ٫ڄ رن ٳ ط٤ي حٿٸڀد ظخىڀڅ ٳحٿڃخڅ ر حٿڄظٸيڃن حٿن ٻخنح ظٷڅ

ىڂ حٿو٤خد ڀڅ ٫ڀ (1) حهلل ٫نو أنو طؤ ڃن ؿس نحنش، ٻخنح ټخىڅ ڀڅ أييڂ ڃن حٿ

. حظـڄخ ٫ڀ حكـخ ٳح، ڄڅ كٴخس، ٸظڅ

حٿ٨حى، رح٣نيڂ طنٳن٨خٳش، ٳظ أٻؼ ڃخنيڂ ڄ٠ (2) ٷي حنظي حڃ اٿ ٷځ ڄڅ حٿ٫نش

حظـڄخ ٫ڀ حٿلـ ، ٳٿ أح ڃٸظح . هحد ڃلس روزخثغ حٿټز، حٿ٬ـذ ، حٿـيپ، حٿخء حٿنٴخٵ

٫ڀيخ ڃن ٯ كخثپ، أ ڃظؤ ڃن آنش ٫ـ، نټح ٫ڀو أي أ كخٳخ ڄ ٫ڀ ح ، أ ڃن ڀ

. رخٿٸ، حظنټٴح ڃن ڃئحٻڀظو حنټخ ، ٿٸزه

ح حٿڄنټ ڃ٬ٳخ، حٿڄ٬ٱ حٿظ ى ڃن حڄخڅ ٷحس، حٿ٫نش ن٨خٳش، (3) ٳخن٨ ٻٲ ؿ٬ڀح حٿزحس

حٿڄخء، ٿڂ ٬ظٸي أڅ حظ٬ڄخٽ حٿڄخء حٿټؼ أپ حٿين، ٳڀ ٳٱ ٿټن ڃن ٷي ريه حٿ٤يخس حٿن٨خٳش ٿڂ . ڃنټح

حٿټظخد ڃ٬ٳش حنـخ حكيحع اٿ ٻظذ حٿٴٸو، ٳبڅ حٿڄٸى ڃن ىحٳ ٿؿ٪ . ى ٳ٬پ كن ٿٺ رڄنټ، رپ

. حىحد

: أڃخ احٿش حٿٴ٠ص ٳي ن٫خڅ

(4) حٿيڅ، ٳظلذ طن٨ٴو رخٿپ حٿظؿپ حٿأ ڃن حٿنٳ أخم طحٽ ، ٻخٿ ـظڄ٪ : [ حٿن٩ حٽ ]

. حڅ ڃن حٿن ظلذ احٿظو ٳحٿظيىن حٿش حٿ٬غ ، ٻٿٺ ڃخ ـظڄ٪

حٿ حٿيڅ (6) ،ٻٿٺ ن حٿزحؿڂ (5) ظلذ حٿظٹ حٿڄ٠ڄ٠ش حٿش ڃخ ٫ڀ حػنخڅ حٿڀخڅ ڃن حٿٸڀق

ٳ رؤ ريهٽ حٿلڄخځ، ٳخنو أرڀٮ . ٯزخ حٿ٤ٶ ، ٿٺ ڀو حٿپ ـظڄ٪ ٫ڀ ؿڄ٪ حٿزيڅ رق حٿ٬ٵ

٫طو ڃن ن٨ ٷي ىهڀو ؿڄخ٫ش ڃن ألخد ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ، ٿټن ٫ڀ ىحهڀو خنش ححٿش،

ٻپ ٳحٿنخ، ٳخڅ ٳټس حٿڄئڃن طحٽ طـٽ ٿڀيحهپ اٿو أڅ ظٻ رلحطو كنز . حٿ اٿيخ ٿڄو اخىخ

أ ط . ، څ حٿخٿذ ٫ڀ حٿڄئڃن أڃ حهس، ٻپ انخء ن٠ق رڄخ ٳو ت ڃن أڃ حٿينخ ٳٻ رو أڃ حهس

ح، نـخ، رنخء، كخثٺ، أض حٿزح ن٨ اٿ حٿٴ ظؤڃپ- ڃ٬ڄس-اٿ ىح أنو ٿ ىهپ ٷڄظيخ ، حٿلخثٺ ر

اٿ حٿلخث٢، ٳټٿٺ حٿڄئڃن اح أ ٧ڀڄش ٻ ن٨ اٿ نؾ حٿؼخد، حٿنـخ ن٨ اٿ ٸٲ حٿيح حٿزنخء ن٨

. نٴوش حٿ، اڅ أ ن٬ڄخ طٻ ن٬ڂ حٿـنش، اڅ أ ٫حرخ ٻ حٿنخ ٧ڀڄش حٿٸز، اڅ ڄ٪ طخ ىخث طٻ

. حنظخ حٿخ٣ن ټه ىهٽ حٿلڄخځ ٷزخ ڃن حٿد رن حٿ٬خءن ، ٳخنو ٷض

ټه . حر٢، كڀٶ حٿ٬خنش، ٷ ح٧خٳ أؿحء طلٱ، ڃؼپ ٷ حٿخد، نظٲ : حٿن٩ حٿؼخن ڃن احٿش حٿٴ٠ص

. نظٲ حٿذ، ظلذ ه٠خرو

. ط٬خٿ ر٪ حٿڄيڀټخص حٿڄنـخص اڅ خء حهللٳرؤرٸ ڃحطذ حٿ٤يخس ؤط

[ ٳ ٳ٠خثپ حٿس ] ـ ٳپ 1

حٿس أهزخ ٻؼس ڃيس، ڃن أكن آىحريخ ٳ٠خثپٳ ٷي ى . أڃخ حٿس ٳبنيخ ٫ڄخى حٿين ٯس حٿ٤خ٫خص

. حٿو٩

طل٠ه س ڃخ ڃن حڃة “ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ حٿنز حهلل ٫نو ، ٫ن ٫ؼڄخڅ ٫ن ٷي

حٿند ڃخ ٿڂ ؤص ٻزس، ٿٺ حٿيى ٻڀو ڃن ڃټظرش، ٳلن ءىخ ه٫يخ ٻ٫يخ ا ٻخنض ٻٴخس ٿڄخ ٷزڀيخ

“ .

نٴو ٯٴ ٿو ڃخ ڃن ڀ ٻ٬ظن ليع ٳيڄخ “ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنز كيغ أ٠خ ٫ن ٳٿو

. “طٸيځ ڃن نزو

حٿو٩، ٻخڅ ـي ٳظنٽ حٿ٬خٳ ٫ڀ حٿس ٻؤنو ٫ى ڃنٳ حهلل ٫نيڄخ اح ٷخځ حرن حٿر ٻخڅ

ـ ٳ٧يه طلزو ا ؿ٩ كخث٢، ڀ ڃخ . ٳىذ رز٬ ػرو ٳڄخ حنٴظپ (8) ٳـخء كـ ٷحٳش (7)حٿل

ٿٸي حنييڃض نخكش ڃن حٿڄـي ٳٴ٩ أىپ س ٷ٢،ٳ ڃخ أض ڃڀڂ ن خ ڃڀظٴظخ : ٷخٽ ڃڄڅ رن ڃيحڅ

حٿظٴض، ٻخڅ أىپ رظو اح ىهپ حٿڄنٽ ټظح، ٳبح ٷخځ اٿ حٿس طټڀڄح حٿٵ ٿييطيخ، انو ٿٴ حٿڄـي ڀ ٳڄخ

. لټح

: ٳٸخٽ ؟ ٬ظخىٹ ٫ني حٿء حٿڃخ ىح : حهلل ٫نيڄخ اح طؤ حٴ ٿنو ، ٳٸپ ٿو ٻخڅ ٫ڀ رن حٿلن

؟ أطيڅ رن ي ڃن أي أڅ أٷځ

حٿو٩ ك٠ حٿٸڀذ، ٳخڅ حٿس طظڄپ أڅ ٿڀس أٻخنخ حؿزخص ننخ، كيخ حٿنش حه : أ٫ڀڂ

حٿٸڀذ لپ حٿڄٸى رخٻخ حٿڄنخؿخس، څ حٿن٤ٶ اح ٿڂ ٬د ٫ڀ أٻخ ڃنخؿخس أٳ٬خٽ ، ڃ٪ ٫يځ ك٠

حٿٸخځ ٻخڅ رڄنٿش حٿيخڅ ، ٻٿٺ لپ حٿڄٸى ڃن حٳ٬خٽ، نو اح ٻخڅ حٿڄٸى ڃن حٿ٠ڄٳ٫ڄخ

حٿڄٸى، ٳخڅ حٿٴ٬پ ڃظ هؽ ٫ن حٿويڃش، ڃن حٿٻ٩ حٿـى حٿٽ حٿظ٨٬ڂ، ٿڂ ټن حٿٸڀذ كخح، ٿڂ لپ

: حٿلؾ ] { ٿلڃيخ ىڃخإىخ ٿټن نخٿو حٿظٸ ڃنټڂ ٿن نخٽ حهلل } : ڃٸىه رٸ س ح٫ظزخ ريخ ، ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

٫ڀ حڃظؼخٽ حظٿ ٫ڀ حٿٸڀذ كظ كڄپحٿحٿڄٸى أڅ حٿحپ اٿ حهلل زلخنو ط٬خٿ ى حٿٲ [ 37

ٳٯٴڀش ط٤أ څ ك٠ حٿٸڀذ ٳ حٿس، ٿټن خڃق حٿخ٩ ٳححڃ حٿڄ٤ڀرش، ٳ ري ڃن ك٠ حٿٸڀذ

. أٿيخ نلذ كټڄو ٫ڀ رخٷيخ

. ٻؼس حٿڄ٬خن حٿظ طظڂ ريخ كخس حٿس

: حٿڄ٬ن حٽ

ڃخ ى ڃر ٿو ، زذ ٿٺ حٿيڄش، ٳبنو ڃظ أىڄٺ أڃ ٻڄخ ٻنخ ، ڃ٬نخه أڅ ٴ٭ حٿٸڀذ ڃن ٯ ك٠ حٿٸڀذ

ك٠خه ا ٱ حٿيڄش اٿ حٿس، حنحٱ حٿيڄش ٸ ٬٠ٲ رلذ ٷس ك٠ ٷڀزٺ س ٳ ٫ؽ

ٳحڄخڅ، ٳخؿظيي حٿس، ٳخ٫ڀڂ أڅ ززو ٬ٲٳرخهس حكظٸخ حٿينخ، ٳڄظ أض ٷڀزٺ ل٠ حڄخڅ

. طٸظو

: حٿڄ٬ن حٿؼخن

رڄخ ٻخڅ حٿٸڀذ كخح ڃ٪ حٿڀٴ٦ ىڅ حٿڄ٬ن ، ٳنز ٱ ٳبنو أڃ حء ك٠ حٿٸڀذ، نو حٿظٴيڂ ٿڄ٬ن حٿټځ

. ٫نيخ ريٳ٪ حٿوح٣ حٿخٯڀش ٷ٤٪ ڃحىىخ، ٳخڅ حٿڄحى اح ٿڂ طنٸ٤٪ ٿڂ طنٱ حٿوح٣ حٿىن اٿ اىحٹ حٿڄ٬ن

أىش حٿينخ، ٳى أي ٻڄن ط٬زض رو حٿيڄځ : ى ڃخ پ حٿڄ٪ حٿز، اڃخ رخ٣نش : حٿڄحى، اڃخ ٧خىس

. حظخٽ روٳ حٿٸڀذ ٻخٱ ٳنو ٯ حٿز، څ ڃخ ٷ٪ ٳن حكي، ٿڂٳٳبنو نل ٳټه

ى حٿٸد ڃن حٿٸزڀش، حٿن٨ اٿ ڃ٪ ٫ؽ ٿٺ اڅ ٻخڅ ڃن حٿڄحى حٿ٨خىس، رٸ٤٪ ڃخ پ حٿڄ٪ حٿز،

ڀ حهلل ٫ڀو حٿنزحٿڄنٸش، أڅ ظٹ ٫نيه ڃخ پ كو ، ٳبڅ حٿس ڃن حٿڄح٪ٳـىه ، حكظح

. ٫ن ط انيخ أٿيظن آنٴخ “ : ٿيخ أ٫ځ ن٫يخ ٷخٽ (9) أرـخنشٳڀ آٿو ڀڂ ٿڄخ

حٿس ڀيخ رو ٫ن ٯه، ظ٬ي ٳٸأ اڅ ٻخڅ ڃن حٿڄحى حٿزخ٣نش، ٳ٤ٶ ٫ؿو أڅ ى حٿنٴ ٷيح اٿ ڃخ

طٴٮ ٷڀزو ـيى ٫ڀ نٴو ٻ حهس ه٤ حٿٸخځ ٳأخٿو، ـظيي حٿس، رؤڅ ٸ٠ٳٿٿٺ ٷزپ حٿيهٽ

حظيخه ، ٳڀظٹ ٫ ؿپ ىٽ حٿڄ٤ڀ٪ ، ٳخڅ ٿڂ طټن حٳټخ رٿٺ ، ٳڀ٬ڀڂ أنو انڄخ ظٴټ ٳڄخ أىڄو رن ي حهلل

. طڀٺ حٿيحص ٿٸ٤٪ طټپ حٿ٬ثٶ

اح ٷض ؿخرض حٿڄڀ ؿخريخ اٿ أڅ طنٸ٠ أڅ حٿ٬ڀش ڃظ طڄټنض نٴ٬يخ ا حٿيحء حٿٸ، حٿ٬ڀش : ح٫ڀڂ

طلض ـس أحى أڅ ٴ ٿو ٳټه، ٻخنض أحص حٿ٬خٳ ط حٿڄـخرش، ڃؼپ ٿٺ ٻڄؼپ ؿپٳحٿس

نٸ٤٪ ، ٳبڅ ىح ت : ٤ىخ ريخ، ٳڄخ ظٸ ٳټه كظ ط٬ى حٿ٬خٳ ٳظپ ريخ، ٳٸپ ٿو ٫ڀو ٳ يه هزش

حنـرض أٿيخ حٳټخ ٻخنـحد أىص حٿو ٳخٷ٤٪ حٿـس، ٳټٿٺ ـس حٿيس اح ٫ڀض طٴٷض أٯخنيخ

ىٳ٪ ڃخ نيٳ٪ ، زذ ىه حٿيحص حٿظ ٳحٿ٬ڄ حٿنٴ حٿ٬خٳ اٿ حـخ حٿرخد اٿ حٷح ، ٳىذ

. حٿينخ طؿذ ىه حٳټخ كذ

څ طوظڀٲ حنش ٳ : ٳٸخٽ ؟ حٿس ٳحٿينخ ىپ طليػٺ نٴٺ رء ڃن أڃ : ٷپ ٿ٬خڃ رن ٫زي ٷ كڄو حهلل

. أكذ اٿ ڃن أؿي ىح

حٿڄڄټن ڃنو ، حهلل حٿڄٳٶ ٳٳڀٸ٪ حؿظيخى أڅ ٷ٤٪ كذ حٿينخ ڃن حٿٸڀذ أڃ ٬ذ حٿو رخٿټڀش ٫، : ح٫ڀڂ

. حٿڄ٬ن

: حٿنٴ أنيخ ڃظ٬زيس، ٳظٿي ڃن حٿڄ٬ٳظن ڃ٬ٳش ؿٽ حهلل ط٬خٿ ٨٫ڄظو،ڃ٬ٳش كٸخس : ٿٺ ظٿي ڃن جن

. حظټخنش ، حٿو٩

. ٿوٱ ٤طو ٻڄخ ؿ ره ٳخنو حثي ٫ڀ حٿوٱ ، ٳټڂ ڃن ڃ٨٬ڂ ڃڀټخ يخرو : ڃن ٿٺ حٿؿخء

. حٿ٬ٸخد حٿڄڀ نز أڅ ټڅ حؿخ رطو حٿؼحد، ٻڄخ وخٱ ڃن طٸه

حٿڄئڅ ٳڀڄؼپ حٿنيحء ٿڀٸخڃش ڄ ٿؿخرش، ٿڀڄڀ أڅ ل٠ ٷڀزو ٫ني ٻپ ت ڃن حٿس، ٳبح ڄ٪ نيحءنز

اح ظ ٫طو ٳڀ٬ڀڂ أڅ حٿڄحى ڃن ٿٺ ط٤ش ٳ٠خثق رينو ٫ن حٿوڀٶ ، . ٿن٨ ڃخح ـذ، رؤ ريڅ ل٠

ټٴىخ حٿنيځ، رخ٣نو ٳ٠خثق ه حٿظ ٤ڀ٪ ٫ڀيخ ا حٿوخٿٶ ، ٿ ٿيخ ٫نو خط ، أنيخ ٳڀٻ ٫حص

. حٿلخء، حٿوٱ

ٳٱ ٷڀزو اٿ حهلل ط٬خٿ أٿ ڃن ٿٺ ، اح حظٸزپ حٿٸزڀش ٳٸي ٱ ؿيو ٫ن حٿـيخص اٿ ؿيش رض حهلل ط٬خٿ،

رخنحٱ ٫ن ٯىخ، ٻٿٺ حٿٸڀذ نٱ اٿ حهلل ط٬خٿ ا رخنحٱ ٳټڄخ أنو ظؿو اٿ ؿيش حٿزض ا

حهلل ط٬خٿ ٷي ٻرض ، ٳخك ٷڀزٺ أٻز ڃنٳاح ٻزص أيخ حٿڄڀ، ٳ ټرن ٷڀزٺ ٿخنٺ، نو اح ٻخڅ . حه ٫ڄخ

ٳبح حظ٬ص، ٳخ٫ڀڂ أڅ حظ٬خس ى ٿـؤ حٿ . حهلل ط٬خٿ أڅ ټڅ حٿي ٫نيٹ أٻز ريٿپ اؼخٹ ڃحٳٸظو ٫ڀ ٣خ٫ش

حٿلڄي هلل د } : طڀـؤ رٸڀزٺ ٻخڅ ٻڃٺ ٿح ، طٴيڂ ڃ٬ن ڃخ طظڀ، أك٠ حٿظٴيڂ رٸڀزٺ ٫ني ٷٿٺ هلل زلخنو، ٳبح ٿڂ

ؿڄ٪ ٳ ٻٿٺ ، { ڃخٿٺ ځ حٿين } : ٨٫ڄظو ٫ني ٷٿٺ ، { حٿكڄن حٿكڂ } : ، حظل٠ ٿ٤ٴو ٫ني ٷٿٺ { حٿ٬خٿڄن

. ڃخ طظڀ

ٳو ڃظخ، [ 8 : حٿڄيػ ] { حٿنخٷ ٳ ٳبح نٸ } : طو ٳ حهلل ٫نو أنو ٷأ ٷي نخ ٫ن حس رن أر أٳ

. ٳؤػص ٫نيه حٿظڀٲ ڃخ حٹ ا نو طڀٺ حٿلخٽ

ڃ٬يخ، ىىص حٿٴ٩ اٿ أڀو ٻ٫ٺ حٿظح٪ ، ٳ ـىٹ حٿٽ، نٺ ٬ض حٿنٴٳحظ٬

. حٻخ رخٿيٵ هڀٸض ڃنو طٴيڂ ڃنو ڃ٬نحٿرخٿـى ٫ڀ حٿظحد

حٿيأ ، كٽ حنح ٳو حٿظ ريخ طظڀڄق أڅ أىحء حٿس ريه حٿ١ حٿزخ٣نش زذ ٿـء حٿٸڀذ ڃن : ح٫ڀڂ

. ٬ٸڀيخ ا حٿ٬خٿڄڅ ٨٫ڄ حٿڄ٬زى، ط٤ڀ٪ ٫ڀ أحه ڃخ

. ٿٺ رپ نټ ؿىه ٳؤڃخ ڃن ى ٷخثڂ رس حٿس ىڅ ڃ٬خنيخ، ٳخنو ٤ڀ٪ ٫ڀ ت ڃن

حٿـڄ٬ش ـ ٳپ ٳ آىحد طظ٬ڀٶ رس حٿـڄ٬ش ځ2

: ى نل ڃن هڄش ٫

. ، رخٿظن٨ٲ، ٯپ حٿؼخد ، ا٫يحى ڃخ ڀق ٿيخحٿـڄ٬ش أڅ ظ٬ي ٿيخ ڃن ځ حٿوڄ ٳ ٿڀش : أكيىخ

حٯظخٽ أڅ ټڅ ٳ حٳ٠پ . ٯىڄخ” حٿللن “ٳ حكخىغ ٳٻڄخ ، ڃيخٳ حٯظخٽ : حٿؼخن

. اٿيخ ٷزپ حٿحف

ظ٤ذ ، ٷ ح٧ٴخ، حٿحٹ، ٯ ٿٺ ڃڄخ طٸيځ ڃن احٿش حٿٴ٠ص،حٿزيڅ حٿظن رظن٨ٲ : حٿؼخٿغ

. ڀز أكن ػخرو

. ڃخخ حٿظزټ اٿيخ : حٿحر٪

. حٿڄـي اٿ ٷض هؿو ٿڀخ٫ اٿ حٿـخڃ٪ أڅ ڄ رټڅ ه٩ ، ن ح٫ظټخٱ ٳنز

. ٴٵ رن حػنن ا أڅ ٳؿش ٳظو٤ اٿيخ حٿنخ أڅ ظو٤ ٷخد : حٿوخڃ

. حٿڄڀ أڅ ڄ رن ي : حٿخى

. حٿظؤه ٫حٳا أڅ ڃنټح أ ڄ٬و ٳټڅ ٿو ، أڅ ٤ڀذ حٿٲ حٽ : حٿخر٪

. ، ظپ ربؿخرش حٿڄئڅ ، ػڂ رڄخ٩ حٿو٤زش هؽ حڃخځ أڅ ٸ٤٪ حٿنٴپ ڃن حٿس حٿٻ ٫ني : حٿؼخڃن

. اڅ خء ٻ٬ظن، اڅ خء أر٬خ، اڅ خء ظخ حٿـڄ٬ش أڅ ڀ حٿنش ر٬ي : حٿظخ٪

. ، اڅ أٷخځ اٿ حٿڄد ٳي أٳ٠پحٿ٬ حٿڄـي كظ ڀٳ أڅ ٸڂ : حٿ٬خ

حهظڀٲ ٳ ىه . ربك٠خ حٿٸڀذ ڃڃش حٿٻ ځ حٿـڄ٬شٳ أڅ حٷذ حٿخ٫ش حٿٴش حٿظ : ٫حٿلخى

أنيخ ڃخ رن أڅ ـڀ حڃخځ اٿ أڅ طٸ٠ حٿس : حهلل ٫نو ڃ كيغ أر ٳٴ أٳحى ڃڀڂ ڃن حٿخ٫ش،

حٿـڄ٬ش ڃن كيغ رن ىذ، ٫ن ڃوڃش رن رټ، ځٳ حٿخ٫ش حٿظ ٳ رخد : حٿـڄ٬ش ٳ ( 852 ) أهؿو ڃڀڂ ) )

ٷي أ٫پ رخنٸ٤خ٩ ح٤حد ، أڃخ حنٸ٤خ٩، ٳڅ . أر ڃ ٫ن أرو، ٫ن أر رىس رن أر ڃ، ٫ن

رن ٷس ٯىڂ أڃخ ححد، ٳٸي حه أر الخٵ حپ حكيد ڃ٬خش " . . . ڄ٪ ڃن أرش ڃوڃش رن رټ ٿڂ

رليؼو ڃن رټ حٿڄين، ىڂ ٫يى ى ٫ن أر رىس ڃن ٷٿو، ىئء ڃن أىپ حٿټٳش أر رىس ٻٳ، ٳيڂ أ٫ڀڂ

حٿحد، كيغ ؿخر أنيخ أه خ٫ش ر٬ي حٿ٬ أهؿو أر ىحى حكي، ٿح ؿځ حٿيح ٷ٤ن رؤڅ حٿڄٷٱ ى

حٳٸو حٿىز، للو أ٠خ حٿن كنو1/279نيه ؿي، للو حٿلخٻڂ 3/93،100 حٿنخث ( 1048 )

ى ڃخ رن ٳح٭ حڃخځ ڃن : ٳ كيغ آه ( ( أىه حٿڄئٿٲ ر٬يه حٿحٿلخٳ٦ حرن كـ ، يي ٿو كيغ أن

ٳ كيغ أن . حٿ٬ أنيخ آه خ٫ش ر٬ي : حهلل ٫نو ٳ كيغ ؿخر . حٿو٤زش اٿ أڅ طٸ٠ حٿس

. حٿڄ حٿظڄىخ ڃخ رن س حٿ٬ اٿ ٯد : حهلل ٫نو ٷخٽ

اڃخ أڅ ټڅ ر٠٬يخ أق ڃن ر٬، اڃخ أڅ : طوڀ ىه حكخىغ ڃن ؿين : ٷخٽ أر رټ حػځ كڄو حهلل

. ٿخٿ حٿ٬ٳٿڀش حٿٸي حٷخص ٻظنٸپٳطټڅ ىه حٿخ٫ش طنظٸپ

ڀ حٿنز ىح حٿځ ، ٳٸي ٫ن ٳ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿنز أڅ ټؼ ڃن حٿس ٫ڀ : حٿؼخن ٫

“ ػڄخنن نش ځ حٿـڄ٬ش ػڄخنن ڃس ٯٴ حهلل ندٳڃن ڀ ٫ڀ “ : ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ حهلل

: جض، ٷڀض ڃخ : ٷخٽ ؟ خٽ حهلل ان أٻؼ حٿس ٫ڀٺ، ٳټڂ أؿ٬ڀٺ ٿٺ ڃن ط : ٻ٬ذ ٷڀض كيغ أر رن

: حٿؼڀؼن ، ٷخٽ : جض، اڅ ىص ٳي ه، ٷڀض ڃخ : حٿنٲ ، ٷخٽ : ڃخ جض اڅ ىص ٳي ه، ٷڀض : ٷخٽ ؟ حٿر٪

أؿ٬پ ٿٺ ط ٻڀيخ، : حٿنٲ، ٷخٽ ڃخ جض ، اڅ ىص ٳي ه ٿٺ، ٷڀض : ڃخ جض ، اڅ ىص ٳي ه، ٷڀض

ٳؿء حٳيخځ " ٳلق هؿنخه ى كيغ ( 2459 ) أهؿو حٿظڃ " ٴ ٿٺ نزٺ . طټٴ ىڄٺ اح : ٷخٽ

. ( ( ( 45 ٴلش . ىح حٿزخڅ ريڃٶ رن حٿٸڂ ٣ز٪ ڃټظزش " حٿس ٫ڀ ه حنخځ

ڃلڄيححٿڀش حٿٴ٠ڀش حٿيؿش حٿٳ٬ش، حر٬ؼو حٿڄٸخځ حٿڀيڂ آص : حٿس ٫ڀو حٿي٫خء ٿو، ٻٸٿو ٳاڅ أكذ حى

. “حؿ نزنخ ٫نخ ڃخ ى أىڀو ٫يطو، حٿڀيڂحٿحٿڄلڄى

. ٿٺ حٿځٳٿ٠ٲ اٿ حٿس حظٴخ ، ٳخنو ڃظلذ

ٷخٽ ٽ حهلل : حهلل ٫نيخ أنيخ ٷخٿض كيغ ڃن حش ٫خثش ٳؿخء أڅ ٸأ س حٿټيٲ ، ٳٸي : حٿؼخٿغ ٫

حٿڄخء ح،ٿټخطزيخ ڃن حؿ ڃؼپ ٿٺ ، أ أكيػټڂ رس ڃ ٨٫ڄيخ ڃخ رن “ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

رن حٿـڄ٬ش حه خىس ػػش أخځ ، ڃن ٷأ حٿوڄ ححه ڃنيخ ٫ني ڃن ٷأىخ ځ حٿـڄ٬ش ٯٴ ٿو ڃخ رنيخ

”س حٿټيٲ“ ٷخٽ : ٽ حهلل رڀ خ : ٷخٿح ” خء " (10) حهلل ط٬خٿ أ حٿڀپ نڃو ر٬ؼو

. ”حٿٴظنش ځ حٿـڄ٬ش أ ٿڀش حٿـڄ٬ش ٳٳأڅ ڃن ٷأىخ “ : كيغ آه ٳ

. ٿڀش حٿـڄ٬ش اڅ ٷي ٳ ځ حٿـڄ٬ش، أڅ وظڂ ٳو أ ٳظلذ أڅ ټؼ ڃن ٷحءس حٿٸآڅ

. ، ٿظټن يٷظو هخؽ حٿڄـيأڃټن ځ حٿـڄ٬ش رڄخٳ أڅ ظيٵ : حٿحر٪ ٫

. ځ حٿـڄ٬شٳظلذ أڅ ڀ س حٿظزق

. ، ټٲ ٫ن ؿڄ٪ أخٽ حٿينخ٫ڄخٽ حهس ظلذ أڅ ـ٬پ ځ حٿـڄ٬ش : حٿوخڃ ٫

ٻ حٿنحٳپٳـ ٳپ 3

: أڅ ڃخ ٫يح حٿٴحث ڃن حٿس ػػش أٷخځ : ح٫ڀڂ

. نن، ڃظلزخص ،ط٫٤خص

ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿڄح٧زش ٫ڀو، ٻخٿحطذ ٫ٸذ حٿٴحث حٿط ڃخ نٸپ ٫ن : ن٬ن رخٿنش

. حٿ٠ل

. حٿوز رٴ٠ڀو ٿڂ نٸپ رخٿڄح٧زش ٫ڀو ، ٻخٿس ٫ني ىهٽ حٿڄنٽ حٿوؽ ڃنو ڃخ ى : ن٬ن رخٿڄظلذ

: ٿٺ ڃڄخ ٿڂ ى رو هز، ٿټن حٿ٬زي ظ٩٤ رٴ٬ڀو، طڄ ىه حٷخځ حٿؼػش ڃخ حء : ن٬ن رخٿظ٫٤خص

. نحٳپ، څ حٿنٴپ ى خىس، ىه خىس ٫ڀ حٿٴحث

. حٿس : أڅ أٳ٠پ ط٫٤خص حٿزيڅ : ح٫ڀڂ

نٻ ڃنيخ س حٿظزق، نيخ ٷي طوٴ ٻظذ حٿٴٸو ٯىخ ، ٿټنٳأٷخځ حٿنحٳپ ٳ٠خثڀيخ ڃيس ڃٻس

. ٴظيخ ٫ڀ ر٬ حٿنخ

أ : ٫ڄخه خ“ حهلل ٫نيڄخ أڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٿڀ٬زخ ٫ن حرن ٫زخ ٫ټڃشٱ

ٻپ ٻ٬ش رٴخطلش حٿټظخد س، ٳطٸأ طڀ أر٪ ٻ٬خص، “ : -ٻ حٿليغ اٿ أڅ ٷخٽ- أ٤٫ٺ ، أ أ٫ڀڄٺ

زلخڅ حهلل ، حٿلڄي هلل، اٿو ا حهلل ، حهلل أٻز هڄ : ٷڀض أٽ ٻ٬ش أنض ٷخثڂٳٳبح ٳٯض ڃن حٿٸحءس

خؿيح ٳظٸٿيخ طٻ٪ ٳظٸٿيخ أنض حٻ٪ ٫ح، ػڂ طٳ٪ أٺ ٫ن حٿٻ٩ ٳظٸٿيخ ٫ح، ػڂ طي ٫س ڃس، ػڂ

أر٪ ٳطٸځ ، ٳٿٺ هڄ ز٬څ ، طٴ٬پ ٿٺ ،ػڂ طٳ٪ أٺ ڃن حٿـى ٳظٸٿيخ ٫ح ٷزپ أڅ أنض خؿي ٫ح

ڃس ٳخٳ٬پ، ٳبڅ ٿڂ طٴ٬پ، ٳٴ ٻپ ؿڄ٬ش ڃس، ٳبڅ ٿڂ طٴ٬پ، ٳٴ ٻپ ي ٻ٬خص اڅ حظ٬٤ض أڅ طڀيخ ٳ ٻپ ځ

. ”طٴ٬پ ٳٴ ٻپ نش ڃس، ٳبڅ ٿڂ طٴ٬پ ٳٴ ٫ڄٹ ڃس ڃس ، ٳبڅ ٿڂ

[ حٿس ٳ أٷخص حٿني ٫ن ] ـ ٳپ 4

حٿني ڃئٻي ٳيخ ٫ن حٿس، ىه حخء أٷخص حٿني رس زذ ٿيخ ٻس حٿظزق، څٳ ظ٩٤

. ٻظلش حٿڄـي، س حٿټٱ حظٸخء نلىخ، ٳ٬ڀ حظن أڃخ ڃخ ٿو زذ، . ٬ٴش ٳ طٸخڃو

. حٿؼػش ٿو ػػش أح حٷخصٳ أڅ حٿني ٫ن حٿس : ح٫ڀڂ

. حٿڄ طٹ حٿظزو ر٬زخى : أكيىخ

ٳبح ، ٳبڅ حٿڄ ط٤ڀ٪ ڃ٬يخ ٷڅ حٿ٤خڅ ، ٳبح حطٴ٬ض ٳخٷيخ، حٿ٤خڅ حٿظل ڃن حٿـى ٿٸڅ : حٿؼخن

. ٳخٷيخ حظص ٷخنيخ، ٳبح ٿض حٿڄ ٳخٷيخ، ٳبح ط٠ٴض ٿڀد ٷخنيخ، ٳبح ٯرض

، حٿڄح٧زش ٫ڀ نڄ٢ حكي ع حٿڄڀپ ، ٳبح ٷ٪ حٿ٬زخىحص اڅ خٿټ ٣ٶ حهس ڃح٧زڅ ٫ڀ : حٿؼخٿغ

ٿڂ ڄن٪ ڃن أٷخص حٿني ،ٳحٿنخ١، څ حٿنٴ كش ٫ڀ ڃخ ڃن٬ض ڃنو، ٳڄن٪ حنخڅ ڃن حٿس حٿڄن٪ حى

ٻڄخ ؿ٬ڀض حٿس ڃظن٫ش رن ٷخځ ٷ٬ى ن٩ آه ڃن حٿظ٬زي، ٻخٿٸحءس، حٿظزق ٿنظٸپ حٿ٬خري ڃن كخٽ اٿ كخٽ،

. ٻ٩ ـى، حهلل أ٫ڀڂ

ٻظخد حٿٻخس أحىخ

: حٿزٸس ] { أٷڄح حٿس أطح حٿٻخس } : ٳٸخٽ ط٬خٿ أكي ڃزخن حځ، ٷي ٷنيخ حهلل زلخنو ط٬خٿ رخٿس، : حٿٻخس

43 ]

نٻ ىخىنخ ر٬ انڄخڃن ٻظذ حٿٴٸو، أڃخ أنح٩ حٿٻخس، أٷخڃيخ، أزخد ؿريخ، ٳ٨خى ڃي ٳ ڃ٨خنو

. حٿ١ حىحد

ڃن أؿخ اهحؽ حٿٸڄش انڄخ طڀڄق ي ٳڄن حٿ١ أڅ وؽ حٿڄن ٫ڀو ، وؽ حٿٸڄش ٳ حٿلق، ٳبڅ

: حؿزخص حٿ٩ ػػش أٷخځ ر٠٬و، ٳبڅ حٿوڀش ٳٸ٢، ي حٿوڀش ٿ ى ٻپ حٿڄٸى رپ

حٿـڄخ، ٳڄٸى حٿ٩ ٳو حرظء، رخٿ٬ڄپ ٿ٨ي ٫زىش حٿ٬زي رٴ٬پ ڃخ ، ٻڃ ط٬زي ڃل : حٿٸڂ حٽ

. روٱ ڃخ ٻنخ ڃ٬ن، څ ڃخ ٬ٸپ ڃ٬نخه خ٫ي ٫ڀو حٿ٤ز٪ ي٫ اٿو، ٳ ٨ي هڀ حٿ٬زىش رو ، ٬ٸپ ٿو

ڃل ، ٻٸ٠خء ىن حىڃن، حٿظ٬زي ٫ټ ٿٺ ، ى ڃخ ٸي ڃنو : حٿٸڂ حٿؼخن ، رپ حٿڄٸى ڃنو ك

حٿڄٸى نل ٿٺ، ٻٿٺ ط٬ظز ٳو حٿنش حٿٴ٬پ ، رپ ٻٴڄخ پ حٿلٶ اٿ ڃظلٸو كپ ى حٿڄد

. ٸ٢ ه٤خد حٿ٩، ٳيحڅ ٷڄخڅ طٻذ ٳيڄخ

حڃظلخڅ حٿڄټڀٲ، ك٦ حٿ٬زخى، ٳـظڄ٪ ٳو : ڃنو حڃحڅ ؿڄ٬خ ٳي حٿڄٻذ، ى أڅ ٸي : أڃخ حٿٸڂ حٿؼخٿغ

ى حىڂ، حٿٻخس ڃن ڃ حٿـڄخ، ك٦ ى حٿلٸٵ، ٳ نز أڅ ن أىٵ حٿڄ٬نن ى حٿظ٬زي، ٿ٬پ حىٵ ط٬زي

حٿظٴخپ، ريح ح٫ظزخ خص اطزخ٩حٿ٩ ٳ ىح حٿٸزپ، ٳل٦ حٿٴٸ ڃٸى ٳ ي حٿوڀش، كٶ حٿظ٬زي ڃٸى

. أ٫ڀڂ حٿٻخس ٷنش ٿڀس حٿلؾ، حهلل

حٿٻخس ـ ٳپ ٳ ىٷخثٶ حىحد حٿزخ٣نش ٳ1

: ٧خثٲ أڅ ٫ڀ ڃي حهس ٳ ٻخطو : ح٫ڀڂ

ڃلزرو، حٿظنه حرظء ڃي٫ ڃلزش حهلل ط٬خٿ ربهحؽ : ، ى ػػش أخء حٿٻخس أڅ ٴيڂ حٿڄحى ڃن : حٿ

. ٫ن ٴش حٿزوپ حٿڄيپ، ټ ن٬ڄش حٿڄخٽ

حٿخء حٿڄ٬ش، ٳ ح٧يخ اٽ ٿڀٴٸ أ٠خ، ٳخڅ هخٱ أڅ ظيڂ ٿټنو أر٬ي ڃن حح ربهحؿيخ : حٿ٧ٴش حٿؼخنش

. أ٤٫ ڃن زخٿ ڃن حٿٴٸحء رخه رن حٿـڄخ٫ش ٫نش، أ٤٫ ٯه ح ر٬يځ حهحؽ

رخ٤٫خء، ، ٿٺ أڅ حنخڅ اح أ نٴو ڃلنخ اٿ حٿٴٸ، ڃن٬ڄخح أڅ ٴيىخ حٿڄن : حٿ٧ٴش حٿؼخٿؼش

. حٿ ى ٣يس ٿو رڄخ كپ ڃنو ٿٺ، ٿ كٸٶ حٿن٨ ٿأ حٿٴٸ ڃلنخ اٿو رٸزٽ كٶ حهلل

نز أڅ لظٸ . رنو رن حٿٴٸ ڃ٬خڃڀش اح حظل٠ ڃ٪ ٿٺ أڅ اهحؿو ٿڀٻخس ټ ٿن٬ڄش حٿڄخٽ، ٳ زٸ

. حٿنٸ ر٬يڃو حٿٴٸ ٿٴٸه، څ حٿٴ٠پ ٿ رخٿڄخٽ

: ظڂ حٿڄ٬ٱ ا رؼع : ٷي ٷپ . ٿڀٴ٬پ ڃ٬ـذ رو ، ٳبڅ حٿڄظ٨٬ڂ أڅ ظ حٿ٤٬ش : حٿ٧ٴش حٿحر٬ش

. ظه رظه، ط٬ـڀو،

. ، أڃخ حٿلپ، ٳبڅ حهلل ط٬خٿ ٣ذ ٸزپ ا ٣زخأؿىه أكزو اٿو أڅ نظٸ ڃن ڃخٿو أكڀو : حٿ٧ٴش حٿوخڃش

. [ 267 : حٿزٸس ] { طنٴٸڅ طڄڄح حٿوزغ ڃنو } : ٳٸي ٷخٽ حهلل ط٬خٿ . أڃخ حؿى

رخٿظ٨٬ڂ ٿو، ٳخنو أكٶ ڃن حهظ ٿو، ٿ أڅ كٶ حهلل زلخنو ط٬خٿ : أكيىڄخ : أڅ ك٦ ٳ ٿٺ أڃننز

. ٯ يه حنخڅ ٷيځ اٿ ٴو ٬٣خڃخ ىجخ

. ٳنز أڅ وظخ حؿى ٿنٴو كٶ نٴو، ٳخڅ حٿ ٸيڃو ى حٿ ڀٸخه ٯيح ٳ حٿٸخڃش، : حٿؼخن

. [ 92 : آٽ ٫ڄحڅ ] { ڃڄخ طلزڅ ٿن طنخٿح حٿز كظ طنٴٸح } : أڃخ أكزو اٿو، ٳڀٸٿو ط٬خٿ

أنو نٽ حٿـلٴش ى خٹ : ؿپ حهلل ٫نيڄخ اح حظي كزو ٿء ڃن ڃخٿو ٷرو هلل ٫ٻخڅ حرن ٫ڄ

ٳڀڂ ـيح كطخ، ٳؤهطو حڃأطو ٳن٬ظو ػڂ ٷرظو اٿو ، ٳؤط رڄټن، ٳٸخٽ ان ظي كظخنخ، ٳخٿظڄح ٿو : ،ٳٸخٽ

. اڅ ٫زي حهلل لزو : ٳٸخٽ هه، ٳٸخٽ ٿو أىڀو زلخڅ حهلل ، ٷي ٫نظنخ ڃ٬نخ حى ن٤٬و، : حهلل ٫نو حرن ٫ڄ

: ن٬٤ڄو هزح أنٴ٪ ٿو ٳٸخٽ : أ٬٣ڄه ټح، ٳٸخٿح : رزخد حٿر٪ رن هؼڂ كڄش حهلل ٫ڀو ٳٸخٽ أڅ خث ٷٲ

. حٿر٪ لذ حٿټ لټڂ أ٬٣ڄه ټح، ٳبڅ

، ىڂ ه ڃن ٫ڄځ حنخٱ حٿؼڄخنش، ٿيڂ رو أڅ ٤ڀذ ٿيٷظو ڃن طٻ : حٿ٧ٴش حٿخىش

. حٿظٸ ، ٳڀو ريٷظو حٿڄظٸن ، ٳبنو ى ريخ ىڄڄيڂ اٿ حهلل ط٬خٿ : حٿ : ٴخص

رخٿس ٳيخ حٿينخن حٿيحىڂ، ٳ٬٠يخ ٫ني ٷي ٻخڅ ٫خڃ رن ٫زي حهلل رن حٿر ظو حٿ٬زخى ىڂ ـى، ٳؤطيڂ

أٻه أڅ ظڄ٬ ؿو : ٳٸٽ ؟ ڃخ ڄن٬ٺ أڅ طپ ريخ اٿيڂ : رڄټخنو، ٳٸپ ٿو ن٬خٿيڂ رلغ لڅ ريخ ٬څ

. أكيىڂ اح ن٨ اٿ ٽ أ ٿٸن

. حٿين، ٿٺ طٸش ٿڀ٬ش حٿ٬ڀڂ، ٳبڅ ٳ ا٤٫خء حٿ٬خٿڂ ا٫خنش ٫ڀ حٿ٬ڀڂ ن : حٿؼخنش

حزخد ا رٸي ڃخ نيد اٿو ڃن ټىخ ، ٳؤڃخ حٿ أڅ ټڅ ڃڄن حن٬خځ ڃن حهلل كيه، ڀظٴض اٿ : حٿؼخٿؼش

. ځ ٫ني حٿڄن٪ ٫خىطو حٿڄيف ٫ني حٿ٤٬خء، ٳخنو

{ لزيڂ حٿـخىپ أٯنخء ڃن حٿظ٬ٴٲ } : ٷخٽ ط٬خٿ أڅ ټڅ خثنخ ٿٴٸس، خطح ٿلخؿظو، ٻخطڄخ ٿڀټ، ٻڄخ : حٿحر٬ش

. [ 273 : حٿزٸس ]

. ڃلڀش ٫ڄن ىه ٴظو ىئء لڀڅ ٳ زټش حٿ٤خٿذ ا ر٬ي حٿزلغ ٫نيڂ، ئحٽ أىپ ٻپ

. حٿڄلن ، حٿظيٵ ٫ڀو ا٣ٵ ٿله أڅ ټڅ ح ٫خثڀش ، أ ڃلزخ ٿڄ أ ىن ، ٳيح ڃن : حٿوخڃش

ڀش، ٿٺ ڃن ؿڄ٪ ڃن ىه حٿوٽ هڀظن أڅ ټڅ ڃن حٷخد حكخځ، ٳبڅ حٿيٷش ٫ڀيڂ يٷش : حٿخىش

. أ أٻؼ، ٻخڅ ا٤٫خإه أٳ٠پ ٫ڀ ٷي ڃخ ؿڄ٪

ـ ٳپ ٳ آىحد حٿٸخر2

. ٧خثٲ ري أڅ ټڅ آه حٿٻخس ڃن حنخٱ حٿؼڄخنش، ٫ڀو ٳ ٿٺ

، ـ٬پ ىڄڃو ىڄخ ط٬خٿ انڄخ أؿذ ٱ حٿٻخس اٿو ٿټٴو ڃخ أىڄو أڅ ٴيڂ أڅ حهلل : [ حٿ٧ٴش حٿ ]

. حهلل ٫ ؿپحكيح ٳ ٣ڀذ

، ٿټن ٿٺ رڄٸيح ټ حٿزذ، ٳخڅ ڃن ٿڂ ټ حٿنخ ٿڂ ٫ڀو أڅ ټ حٿڄ٤٬ ي٫ ٿو ؼن [ حٿ٧ٴش حٿؼخن ]

. حهلل ، ٻڄخ ى ٳ حٿليغ ټ

ٻڄخ أڅ ٧ٴش حٿڄ٤٬ . ڃن ٫ذ ڃن طڄخځ حٿټ أڅ لظٸ حٿ٤٬خء اڅ ٷپ، ڃو، ٤ ڃخ ٳو

ٳبڅ ڃن حٿح٤ش . نخٷ إش حٿن٬ڄ ڃن حهلل ٫ ؿپ حظخ ٳ٧ٴش حٿڄ٤٬ حظ٨٬خځ، ٻپ ٿٺ

ح٤ش ، ٳي ؿخىپ ، . انڄخ حٿڄنټ أڅ حٿح٤ش أ

، څ اهحؽ ڃخٽ حٿ ٿ رٻخس، اڅ ٻخڅ ڃن ، ٳخڅ ٿڂ ټن أڅ ن٨ ٳڄخ ٤٬خه : حٿ٧ٴش حٿؼخٿؼش كپ ٿڂ ؤهه أ

أهؿو ڃخٿٺ ا أڅ ٠ٶ ٫ڀو حڃ، ٳڄن ٻخڅ أٻؼ ٻزو كحڃخ، ٳؤهؽ حٿٻخس ٿڂ ٬ٱ ٿڄخ زيش ط٩ ٫نو ،

.(1) ڃ٬ن، ٻخنض حٿٴظ ٳو أڅ ظيٵ رو

ٳخڅ . ، ٳؤه حٿٸي حٿڄزخف ٿو، ؤه أٻؼ ڃن كخؿظو ٷي ڃخ ؤه أڅ ظٷ ڃحٷ٪ حٿزو ٳ : حٿ٧ٴش حٿحر٬ش

اٿو، اڅ أه رخٿڄټنش أه ٷي كخؿظو ٻخڅ ٯخڃخ ٿڂ ى ٫ڀ ڃٸيح حٿين ، أ ٯخخ ٿڂ ؤه ا ڃٸيح ڃخ لظخؽ

. حؿظيخىه حٿ٩ طٹ ڃخ ذ ىڅ ڃخ ظن ٫نو، ٻپ ٿٺ ڃٻٽ اٿ

ٿو ٻٴخش ٫ڀ حٿيحځ، اڃخ ڃن طـخس، أ حهظڀٲ حٿ٬ڀڄخء ٳ ٷي حٿن حٿڄخن٪ ڃن حٿٻخس، حٿلق ٳو أڅ ټڅ

. ر٬ حٿټٴخش أه ڃخ ظڄڄيخ، اڅ ٿڂ ټن ٿو ٿٺ أه ڃخ ټٴو نخ٫ش، أ أؿ ٫ٸخ، أ ٯ ٿٺ، اڅ ٻخڅ ٿو

رخٿنش، نيخ ٿټن ڃخ ؤهه رٸي ڃخ ټٴ نظو ي ٫ڀ ٿٺ ، انڄخ ح٫ظز

. اح ىزض ؿخء ٷض حه، اح أه حٻؼ ڃنيخ ٶ ٫ڀ حٿٴٸحء

آىحريخ ـ ٳپ ٳ يٷش حٿظ٩٤ ٳ٠ڀيخ3

: ڃيس ٳي ٻؼس أڃخ ٳ٠خثپ حٿيٷش

أټڂ " : ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ : حهلل ٫نو ٷخٽ ڃخ حٿزوخ ڃن كيغ حرن ڃ٬ى : ڃنيخ

ٳبڅ ڃخٿو ڃخ ٷيځ ، ڃخٽ حػو : حهلل ڃخ ڃنخ أكي ا ڃخٿو أكذ اٿو، ٷخٽ خ ٽ : ٷخٿح ؟ ڃخٽ حػو أكذ اٿو ڃن ڃخٿو

. " أه ڃخ

ڃن طيٵ ” حهلل ٫نو ، أڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽڃن حش أر ىس " ٳ حٿللن

أ ) ) (3) ظٸزڀيخ رڄنو، ػڂ ريخ ٿخكزيخ ٻڄخ ر أكيٻڂ ٳڀه ٬ي اٿ حهلل ا حٿ٤ذ ٳبڅ حهلل " (2) ر٬يٽ

. " كظ طټڅ ڃؼپ حٿـزپ (" " ( حٿ ڃن أى حص حٿلخٳ : ٷپ . حٿڄي حٿ

. " حٿء اڅ حٿيٷش ٿظ٤ٴت ٯ٠ذ حٿد، طٸ ڃظش " : ٳ كيغ آه

(4) " حٿنخ طيٷح ٳبڅ حٿيٷش ٳټخٻټڂ ڃن " : ٳ كيغ آه

جخ ڃن حٿيٷش كظ ڃخ وؽ أكي " : آٿو ڀڂ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو : ٷخٽ : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ن ريس

. " ٴٺ ٫نو ٿل ز٬ن ٤خنخ

ٳ٬ض ٿو حڃأس ٳظټٴض ٿو ، ٳٷ٪ ٫ڀيخ، أڅ حىزخ ط٬زي ٳ ڃ٬ش ظن نش، ػڂ نٽ ڃخ ڃ٬و ٯٲ،

ٳؤ٤٫خه حٿٯٲ ڃخص ، ٳـت ر٬ڄپ ظن نش ، ٳ٪ ٳ ٻٴش ٳؤىٻو حٿڄص ى ٫ڀ طڀٺ حٿلخٽ، ؿخء خثپ

. ر٬ڄڀو، كظ ؿت رخٿٯٲ ٳ٪ ڃ٪ ٫ڄڀو ، ٳؿق رو٤جظو ه٤جظو ٳ ٻٴش، ٳؿلض

ڃخ نٸض " : ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ ڀ حهللحٿنز حهلل ٫نو، ٫ن ٳ أٳحى ڃڀڂ، ڃن كيغ أر ىس

. " يٷش ڃن ڃخٽ

ڃخ : ٳٸخٿض ؟ ڃنيخ ڃخ رٸ " : ٫ڀو آٿش ڀڂ ڀ حهللحٿنز حهلل ٫نيخ أنيڂ رلح خس ٳٸخٽ ٫ن ٫خثش

. " ٻظٴيخ رٸ ٻڀيخ ا " : رٸ ڃنيخ ا ٻظٴيخ، ٳٸخٽ

. ٳ حٿٻخس ، ٳنل ڃخ طٸيځ آىحريخ أڃخ

ڃن حٿٻخس أٳ٠پ ،ٷخٽ آهڅ ڃن : ٳٸخٽ ٷځ . أڄخ أٳ٠پ ٿڀٴٸ، أڅ ؤه ڃن حٿٻخس ، أ ڃن حٿيٷش : حهظڀٴح

. حٿيٷش أٳ٠پ

حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ، أ حٿيٷش جپ ٽ " : حهلل ٫نو ٷخٽأڃخ أٳ٠پ حٿيٷش ٳ٬ن أر ىس

: حٿٴٸ، طؤڃپ حٿن ، طيڄپ كظ اح رڀض حٿلڀٸځ ٷڀض أڅ طيٵ أنض لق لق، طو " : ٷخٽ ؟ أٳ٠پ

. " حٿللن " أهؿخه ٳ " ، ٷي ٻخڅ ٿٴڅ ٿٴڅ ٻح ، ٿٴڅ ٻح

ٻظخد حٿځ أحه ڃيڄخطو ڃخ ظ٬ڀٶ رو

ٿ حٿځ " :(1) ؿپ كغ ٸٽ زلخنو ٯه، ى اخٳظو اٿ حهلل ٫ٳ أڅ ٳ حٿځ هش ٿض : أ٫ڀڂ

. [ 26 : حٿلؾ ] { ٣ي رظ } : ٷٿو ٳحخٳش ٳخ ، ٻڄخ ٱ حٿزض ربخٳظو اٿو ، ٻٴ ريه " أنخ أؿ رو

: ٿڄ٬نن ٳ٠پ حٿځ انڄخ

. أنو ٫ڄپ رخ٣ن ، حه حٿوڀٶ يهڀو خء : أكيىڄخ

حٿيحص رخٻپ حٿد، ڃخ ىحڃض أ أنو ٷي ٿ٬ي حهلل، څ ڀش حٿ٬ي حٿيحص، انڄخ طٸ : حٿؼخن

ٳ حٿځ أهزخ . حٿڄ٫، رظٹ حٿيحص ط٠ٶ ٫ڀيڂ حٿڄخٿٺ حٿيحص ڃوزش، ٳخٿخ٣ن ظىىڅ حٿ ٿٺ

. ى ڃيس ٻؼس طيٽ ٫ڀ ٳ٠ڀو

نن حٿځٳـ ٳپ 1

. ظلذ حٿل، طؤهه، ط٬ـپ حٿٴ٤، أڅ ٴ٤ ٫ڀ حٿظڄ

. حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ظلذ حٿـى ٳ ڃ٠خڅ، ٳ٬پ حٿڄ٬ٱ ، ٻؼس حٿيٷش، حٷظيحء رٽ

. ححه، خىس حؿظيخى ٳو حٿ٬ٳ ڄخ : ڃ٠خڅ ٳظلذ ىحش حٿٸآڅ ، ح٫ظټخٱ

اح ىهپ حٿ٬ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنز ٻخڅ : حهلل ٫نيخ ٷخٿض ڃن كيغ ٫خثش " حٿللن " ٳ

: ؿين حٿڄج ڃ٬ن ي ٻ حٿ٬ڀڄخء ٳ . أىڀو ، ي ڃجه، أكخ حٿڀپ، أٸ٦ [ ٬ن حه ]

. أنو ح٫ح ٫ن حٿنخء : أكيىڄخ

. حٿ٬ ٣ڀذ ٿڀش حٿٸيٳزذ حؿظيخىه ٻخڅ : ٷخٿح . حٿ٬ڄپ ٳ أنو ٻنخش ٫ن حٿـي حٿظڄ : حٿؼخن

ـ رخڅ أح حٿځ آىحرو2

. ځ حٿو، ځ ه حٿو . حٿ٬ڄځ ځ : ٿڀځ ػع ڃحطذ

. ٳؤڃخ ځ حٿ٬ڄځ ٳي ٻٲ حٿز٤ن حٿٴؽ ٫ن ٷ٠خء حٿيس

. ، حٿز، خث حٿـحف ٫ن حػخځ ٳي ٻٲ حٿن٨ ، حٿڀخڅ، حٿي، حٿؿپ ، حٿڄ٪ : أڃخ ځ حٿو

حٿڄز٬يس ٫ن حهلل ط٬خٿ، ٻٴو ٫ڄخ ٳي ځ حٿٸڀذ ٫ن حٿيڄڂ حٿينجش، حٳټخ : أڃخ ځ ه حٿو

. ٯ ىح حٿڄ٪ٳ حهلل ط٬خٿ رخٿټڀش، ىح حٿځ ٿو ف طؤط

أ ڃټه ، أ ڃخ ٴي ، ٯ حٿز، كٴ٦ حٿڀخڅ ٫ڄخ ئ ڃن ٻځ ڃلځ : ڃن آىحد ځ حٿو

. كحش رخٷ حٿـحف

حٿ٬ڄپ رو، ٳڀ ڃن ٿڂ ي٩ ٷٽ حٿ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽحٿنزٳ حٿليغ ڃن حش حٿزوخ، أڅ

ٯ ٳر٬ڀڄو ن٨ اٿو، نو أڃٺ ٫ڄخ أرق ٿو حٿڄ٬ن أڅ حهلل زخٿ ) )(2) أڅ ي٩ ٬٣خڃو حرو ٳهلل كخؿش

" ( ( خث حكخنٳ٫ڀو ٷض حٿځ ٿڂ ڄٺ ٫ڄخ كځ

ڃظ ز٪ . ؤٻپ رڄٸيح ، ٳخنو ڃخ ڃ حرن آىځ ٫خء ح ڃن ر٤ن حٿڀپ، رپٳ أڅ ڄظڀت ڃن حٿ٬٤خځ : ڃن آىحرو

څ ٻؼس حٻپ رخٷو، ٻٿٺ اح ز٪ ٷض حٿل ٿڂ نظٴ٪ رنٴو اٿ ٷذ ڃن حٿ٨ي،ٳنظٴ٪ رنٴو أٽ حٿڀپ ٿڂ

حٿڄحى ڃنو أڅ ٵ ٬٣ڂ حٿـ٩، ټڅ طع حٿټپ حٿٴظ، ػڂ ٴص حٿڄٸى ڃن حٿخځ رټؼس حٻپ ، څ

. طخٻخ ٿڀڄظي

ٻپ ٳ حخځ حٿٴخڀش، ٳحپ حخځ ر٠٬يخ ؿي ٳحظلزخد حٿځ ظؤٻي ، ٳخ٫ڀڂ أڅٳؤڃخ ځ حٿظ٩٤

ظش أخځ ڃن حٽ ر٬ي ڃ٠خڅ، ٻخځ ځ ٫ٳش، ځ ٫خحء، ٫ حٿلـش، نش، ٻخځ

. آهه ٳٸي أكن ر٠٬يخ ظټ ٳ ٻپ ي، ٻؤٿو، أ٤و ، آهه، ٳڄن خځ أٽ حٿيأ٤و . حٿڄلځ

. ٯ أڅ حٳ٠پ أڅ ـ٬پ حٿؼػش أخځ حٿز

حٿظ٩٤ ځ ىحى ٫ڀو حٿځ، ٻخڅ أٳ٠پ ځ . ر٠٬يخ ظټ ٳ ٻپ أز٩ ى ځ حػنن، ځ حٿوڄ

: ڃ٬خڅ ځ ڃخ ٴ٤ ڃخ، ٿٺ ـڄ٪ حٿؼػش

ط٬زيىخ، ٳ ٿٺ ؿڄ٪ رن ڃخ ٿيخ ڃخ ٫ڀيخ، ى ځ حٿځٳ أڅ حٿنٴ ط٤٬ ځ حٿٴ٤ ك٨يخ، طظٳ : أكيىخ

حٿ٬يٽ

. ټ ز : نٴخڅ أڅ ځ حٻپ ځ ټ، ځ حٿځ ځ ز، حڄخڅ : حٿؼخن

ٳٴ أٳحى ڃڀڂ ڃن : ٳؤڃخ ځ حٿيى . نٸڀض ٫نيخ أنو أٶ ٫ڀ حٿنٴ ڃن حٿڄـخىيس، نيخ ٻڀڄخ أنض رلخٿش : حٿؼخٿغ

ٻٲ رڄن ځ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٳٸخٽ حٿنز حهلل ٫نو ؤٽ ٫ڄ حهلل ٫نو أڅكيغ أر ٷظخىس

حٿڄني ٫ن حخځٳ ىح ڃلڄٽ ٫ڀ ى حٿځ " أٳ٤ أٿڂ ڂ ٿڂ ٴ٤ خځ " : ٳٸخٽ ؟ ٻڀو حٿيى

٫ن ىخځ رن ٫س كڄو حهلل أڅ أرخه ٻخڅ ٳٸي . ٳؤڃخ اح أٳ٤ ڃ حٿ٬ين أخځ حٿظٶ ٳ رؤ رٿٺ : خڃيخ

حهلل ٫نو ، ى أر ٣ڀلش حٿځ ر٬ي ٷخٽ أن رن ڃخٿٺ . طى حهلل ٫نيخى حٿځ، ٻخنض ٫خثش

. ٫ڀو آٿو ڀڂ أر٬ن ٫خڃخ ٽ حهلل ڀ حهلل

. ٬ـه ٫ڄخ ى أٳ٠پ ڃنو أڅ ڃن ٵ ٳ٤نش، ٫ڀڂ حٿڄٸى رخٿځ، ٳلڄپ نٴو ٷي ڃخ : ح٫ڀڂ

ٻخڅ . حٿس أنخ أهظخ حٿس ٫ڀ حٿځ اح ڄض ٬ٴض ٫ن : ٳٸي ٻخڅ حرن ڃ٬ى ٷڀپ حٿځ، ٻخڅ ٸٽ

ٳټخڅ ټؼ حٿٴ٤ كظ ٸي ٫ڀ حٿظس، ٻپ انخڅ أ٫ڀڂ رلخٿو ڃخ ر٠٬يڂ اح خځ ٬ٲ ٫ن ٷحءس حٿٸآڅ،

. ڀلو

نل ٿٺ هخڃخ ٻظخد حٿلؾ أحه ٳ٠خثڀو آىحرو

ا٫يحى حٿنٴٸش ٿټپ ڃن طڀڃو نٴٸظو اٿ ٷض نز ٿڄن أحى حٿلؾ أڅ زيأ رخٿظرش، ى حٿڄ٨خٿڂ، ٷ٠خء حٿيڅ ،

. حٿؿ٩، ى ڃخ ٫نيه ڃن حٿىحث٪

ؿو ڄټنو ڃ٬و حٿظ٪ ر حٿحى، حٿٳٶ ظلذ ڃن حٿڄخٽ حٿلٽ ڃخ ټٴو ٿىخرو ؿ٫و ڃن ٯ طٸظ، ٫ڀ

ظيٵ ت ٷزپ هؿو اح حٻظ ٳڀ٨ي . حٿڄ٢ حٿڄآس، حٿڄټلڀش ظلذ ڃخ ڀلو ٻخٿحٹ ، . رخٿٴٸحء

كظ : ٳٸخٽ . اٿ ٳڅ ىه حٿٷ٬شٿ حكڄپ : ٷي ٷخٽ ؿپ رن حٿڄزخٹ . ي أڅ لڄڀو ڃن ٷڀپ ٻؼ ٿڀـڄخٽ ٻپ ڃخ

ٿڀو ڃ٬نخ ٫ڀو، اڅ ن ٻه ، اڅ ٻ أ٫خنو، اڅ خٵ أڅ ڀظڄ ٳٸخ خٿلخ ڃلزخنز . أظؤڅ حٿـڄخٽ

. يه زه

اٿ حٿظؤڃ څ ححء طوظڀٲ، ٳ نظ٨ڂ ٿئڃ حٿٳٸخء ٫ڀيڂ أكنيڂ هڀٸخ، أٳٸيڂ رخلخد ، انڄخ حكظؾ

. حٿن٨ ٳ ڃخٿليڂ، أڅ ـ٬پ نٴو ٷخش ٿيڂ حٿظير، ٫ڀ حڃ حٿٳٶ رخٿٸځ ،

ٳبڅ حٿٴ وؽ هٴخخ حٿزخ٣ن، ڃن ٻخڅ ٿڀڄخٳ ط٤ذ حٿټځ، ا٬٣خځ حٿ٬٤خځ، ا٧يخ ڃلخن حهٵ،نز

. ٳ حٿل٠ أكن هڀٸخ ٳ حٿٴ آ ى ڃ٨نش حٿ٠ـ كن حٿوڀٶ، ٻخڅ

. ٳ طټح ٳ كو اح أػن ٫ڀ حٿؿپ ڃ٬خڃڀه ر حٿل٠ ٳٸخإه ٳ حٿٴ : ٷي ٷپ

ـ٬پ هؿو رټس ځ حٿوڄ، ٿپ ر ٿو أڅ ى٩ ٳٸخءه اهحنو حٿڄٸڄن، ڀظڄ أى٫ظيڂ ،نز

ڃخٿو، ظ٬ڄپ حى٫ش حٻخ حٿڄؤػس ٫ني هؿو ڃن ڃنٿو، ڃنٿو ٻ٬ظن ٷزپ حٿوؽ ڃنو ظى٩ أىڀو

ى ڃيس ٴ ٻؼ ڃن حٿټظذ ٳ ڃنخٺ حٿلؾ، ٻٿٺ ؿڄ٪ حٿڄنخٺ ڃن حكحځ، ٳ ٻرو نٿو،

حٻخ حٿي٫حص حىحد ، حٿ٤حٱ حٿ٬، حٿٷٱ ر٬ٳش، ٯ ٿٺ ڃن أ٫ڄخٽ حٿلؾ ؤط ٳيخ رڄخ ٻ ڃن

. ٻپ ٿٺ ڃظٳ ٳ ٻظذ حٿٴٸو ٯىخ، ٳڀ٤ڀذ ىنخٹ

. حٿلؾ ـ ٳپ ٳ حىحد حٿزخ٣نش حخس اٿ أح1

ٿويڃظو، ٷي ٻخڅ حٿىزخڅ نٴىڅ ٳ حٿـزخٽ ٣ڀزخ أنو ٽ اٿ حهلل زلخنو ط٬خٿ ا رخٿظـى حنٴحى : ح٫ڀڂ

. ٿيه حڃش ٿن رخهلل، ٳـ٬پ حٿلؾ ىزخنش

طٴٵ ىڄو، ٿـظڄ٪ ٫ڀ ٣خ٫ش حهلل ط٬خٿ، أڅ ٳڄن حىحد حٿڄٻس، أڅ ټڅ هخٿخ ٳ كـو ڃن طـخس طپ ٷڀزو

. ڃن حٿنش ټڅ أ٬غ أٯز، ع حٿيجش، ٯ ڃظټؼ

(1) أڅ ظـنذ ٻد حٿڄلڄپ ا ڃن ٫، ٻڄن ظڄٺ ٫ڀ حٿحڃڀشنز

. ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ كؾ ٫ڀ حكڀش طلظو كپ عحٿنزٳبڅ

زخى رخٿلخؽ حٿڄثټش اڅ حهلل ٫ ؿپ " : ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنز حهلل ٫نو، ٫ن ٳ كيغ ؿخر

. " ٫ڄٶ، أييٻڂ أن ٷي ٯٴص ٿيڂ حن٨ح اٿ ٫زخى ، أطن ٬ؼخ ٯزح ڃن ٻپ ٳؾ : ٳٸٽ

كڃخ ٿو طٴوڄخ ڃه، ط٨٬ڄخ ٿؤنو، ٷي ٱ حهلل ط٬خٿ رظو ٨٫ڄو، نزو ڃٸيح ٿ٬زخىه، ؿ٬پ ڃخ كٿو

. ؿ٬پ ٫ٳش ٻخٿڄيحڅ ٫ڀ ٳنخثو

. ٿڀڄ٬ظز أڅ ٳ ٻپ حكي ڃن أٳ٬خٽ حٿلؾ طٻس ٿڀڄظٻ، ٫زس : ح٫ڀڂ

أڅ طټڅ أ٫ڄخٿو ٳخيس ڃن حٿخء حٿڄ٬ش ٳ أڅ ظٻ رظلپ حٿحى حى حهس ڃن ح٫ڄخٽ، ٿل : ٳڄن ٿٺ

ٴي ٳ أٽ ڃنخٽ حٿٴ ، ٳزٸ خكزو ٷض حٿلخؿش ڃظلح ، ٳبح ٳخٵ طلزو طنٴ٬و، ٻخٿ٬٤خځ حٿ٣ذ حٿ

ڃخ رنيڄخ ڃن حٿزخىش يي طڀٺ حٿ٬ٸزخص ، ٳڀظٻ رٿٺ هؿو ڃن حٿينخ رخٿڄص اٿ ڃٸخص حٿٸخڃش ٣نو ىهپ

. حىحٽ

حكحځ ٿز ٻٴنو، أنو ڀٸ رو ٫ڀ ؿ أڅ ظٻ ٷض اكحڃو طـىه ڃن ػخرو ، اح ٿز حٿڄلځ : ڃن ٿٺ

27 : حٿلؾ ] { أڅ ٳ حٿنخ رخٿلؾ } : رظڀزظو اؿخرش حهلل ط٬خٿ ا ٷخٽ ڃوخٿٲ ٿ أىپ حٿينخ، اح ٿز ٳڀظل٠

پ اٿ حٿلځ نز أڅ ټڅ حٿؿخء ٯخٿزخ ، څ حٿټځ ٫ڄڂ، ،ٿؽ حٿٸزٽ، ٿو ٫يځ حؿخرش ، ٻٿٺ اح [

. ڃخځ حٿڄظـ ٠٪ كٶ حٿحث ڃ٫،

ط٬خٿ ٫ڀ طزڀو طزش حٿحٳين اٿو ، اح أ حٿزض حٿلحځ حظل٠ ٨٫ڄظو ٳ ٷڀزو، ټ حهلل : ڃن ٿٺ

٬ظٸي ٫ني حظځ حٿلـ أنو ڃزخ٪ هلل ٫ڀ ٣خ٫ظو ، ٠ڂ اٿ ٿٺ ٿظ٬ ٨٫ڄش حٿ٤حٱ رو ، ٳبنو س،

. ٷد حٿڄلذ رخٿز٬ش، ٿظٻ رخٿظ٬ڀٶ رؤظخ حٿټ٬زش حٿظخٵ رخٿڄڀظځ ٿـؤ حٿڄنذ اٿ يه ٫ڄظو ٫ڀ حٿٳخء

: أني ر٠٬يڂ ٳ ٿٺ

حڃن ڃنٺ ٷي ٫ڀٸظيخ ڃظـح أيخ حٿزخ ظ رظٺ نپ

ڃخ أ٧نٺ ٿڄخ أڅ ٫ڀٸض ريخ هٳخ ڃن حٿنخ طنـن ڃن حٿنخ

رخٿـخ ىخ أنخ ؿخ رض أنض ٷڀض ٿنخ كـح اٿو ٷي أض

حٿڄحڅ، طىىه رنيڄخ ٴ ٫خص حٿٸخڃش، أ اح ٬ رن حٿٴخ حٿڄس، نز أڅ ڄؼڀيخ رټٴظ : ڃن ٿٺ

. ا٧يخح ٿوڀ هيڃظو ، ؿخء حٿڄك٨ش ر٬ن كڄظو ، ٣ڄ٬خ ٳ ٷ٠خء كخؿظو طىى حٿ٬زي اٿ رخد ىح حٿڄڀٺ،

أحطيڂ حهظٱ ٿخطيڂ ڃٷٲ حٿٸخڃش، ٳخٻ رڄخ ط ٳو ڃن حىكخځ حٿوڀٶ، حطٴخ٩ : أڃخ حٿٷٱ ر٬ٳش

. حؿظڄخ٩ حڃڂ ٳ ٿٺ حٿڄ٣ن ، حظٴخ٫يڂ

. حٿ٬زىش، ڃـى حڃظؼخٽ ڃن ٯ ك٦ حٿنٴ ٳخٷي رٿٺ حنٸخى ٿڃ، ا٧يخ حٿٵ : ٳبح ڃض حٿـڄخ

ٿنزو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ، ٩ اٿيخ ىـطو، ٳبح كض ٿٺ ٳظٻ أنيخ حٿزڀيس حٿظ حهظخىخ حهلل : أڃخ حٿڄينش

ڃح٪ أٷيحځ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٫ني طىىه ٳيخ ، ط ؿ٬پ ٳيخ رظو، ػڂ ڃؼپ ٳ نٴٺ

هخٿٺ، حظل٠ ټنظو، ٳبح ٷيص خس حٿٸز ، ٳؤك٠ ٷڀزٺ حٿيزش ٿو، ڃؼپ طو حٿټڄش ٳ ه٫و

. ٻڄخ ى ٳ حٿليغ ٨٫ڂ ڃطزظو ٳ ٷڀزٺ، ػڂ ڀڂ ٫ڀو، ح٫ڀڂ حنو ٫خٿڂ رل٠ٹ طڀڄٺ،

ٻظخد آىحد حٿٸآڅ حٿټڂ ٳ٠ڀو

ىح ٻظخد } : ط٬خٿ ٳ آخص ٻؼس، ٻٸٿو ط٬خٿ أ٨٫ڂ ٳ٠خثپ حٿٸآڅ حٿټڂ أنو ٻځ حهلل ٫ ؿپ، ٷي ڃيكو حهلل

ؤطو حٿزخ٣پ ڃن رن يو } [ 9 : ححء ] { اڅ ىح حٿٸآڅ يي ٿڀظ ى أٷځ } [ 92 : حن٬خځ ] { أنٿنخه ڃزخٹ

. [ 42 : ٳڀض ] { ڃن هڀٴو

هٻڂ ڃن " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ حٿنز حهلل ٫نو، أڅ ٳ أٳحى حٿزوخ، ڃن كيغ ٫ؼڄخڅ رن ٫ٴخڅ

. " ط٬ڀڂ حٿٸآڅ ٫ڀڄو

: أىڀن ڃن حٿنخ ، ٷپ اڅ هلل ٫ ؿپ " : ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ن أن

ڀ حهلل حٿنزكيغ آه، أڅ ٳ . حه حٿنخث " هخظو (1) أىپ حٿٸآڅ ىڂ أىپ حهلل : ٷخٽ ؟ ڃن ىڂ خٽ حهلل

. " (2) ٬د حهلل ٷڀزخ ٫ حٿٸآڅ " : ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ

حٷأ حطٶ طپ : حٿٸآڅ ٸخٽ ٿخكذ " : ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنز حهلل ٫نيڄخ، ٫ن ٫ن حرن ٫ڄ

. للو حٿظڃ " طٸإىخ ٻڄخ ٻنض ططپ ٳ حٿينخ، ٳخڅ ڃنٿظٺ ٫ن آه آش

ځ حٿٸخڃش كن اڅ حٿٸآڅ ڀٸ خكزو " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنز حهلل ٫نو ٫ن ٫ن ريس

أنخ خكزٺ حٿٸآڅ حٿ أ٧ڄؤطٺ : أ٫ٳٺ، ٳٸٽ ڃخ : ٳٸٽ ؟ ىپ ط٬ٳن : نٶ ٫نو ٷزه ٻخٿؿپ حٿخكذ ، ٳٸٽ

أن ٿٺ حٿځ ڃن حء ٻپ طـخس، ٳ٤٬ حٿڄڀٺ أيص ٿڀٺ ، اڅ ٻپ طخؿ ڃن حء طـخطو، (3) ٳ حٿيحؿ

رڄخ : حٿيه كڀظن طٸځ ٿيڄخ حٿينخ، ٳٸڅ رڄخٿو، ٪ ٫ڀ أو طخؽ حٿٷخ، ټ (5) رڄنو، حٿوڀي (4)

ٸأ، ىح حٷأ ح٬ي ر ىؽ حٿـنش ٯٳيخ، ٳي ٳ ٬ى ڃخ ٻخڅ : ٿيٻڄخ حٿٸآڅ، ػڂ ٸخٽ رؤه : ٳٸخٽ ؟ ٻنخ ىح

(6) ٻخڅ نز ٿلخڃپ حٿٸآڅ أڅ ٬ٱ رڀڀو اح حٿنخ نخثڄڅ ، : ٫نو حهللٷخٽ حرن ڃ٬ى . (7) أ طط

وڅ، ڃٴ٤څ، رلنو اح حٿنخ ٴكڅ، رزټخثو اح حٿنخ ٠لټڅ، رڄظو اح حٿنخ رنيخه اح حٿنخ

. رو٫و اح حٿنخ وظخٿڅ : ٷخٽ حٿٴ٠پ كڄو حهلل . كييح (8) وخرخ نز أڅ ټڅ ؿخٳخ ٯخٳ

ڀي ڃ٪ ڃن ڀي ، حٿٸآڅ كخڃپ حش حځ ، نز أڅ ڀ ڃ٪ ڃن ڀ ، ي ڃ٪ ڃن ي، كخڃپ

ٷخٽ حڃخځ أكڄي رن . نز أڅ طټڅ كحثؾ حٿنخ اٿو نز أڅ ټڅ ٿو اٿ أكي كخؿش، رپ . ط٨٬ڄخ هلل ط٬خٿ

رټڃ : ٳٸخٽ ؟ خ د ، ڃخ أٷد ڃخ ظٸد رو اٿٺ حٿڄظٸرڅ : حٿ٬س ر حٿڄنخځ ، ٳٸڀض أض د : كنزپ كڄو حهلل

. رٴيڂ ر ٳيڂ : ٳٸخٽ ؟ خد رٴيڂ أ ر ٳيڂ : خ أكڄي، ٳٸڀض

ـ ٳپ ٳ آىحد حٿظس1

ٿىد ، ڃ٤ٷخ ٯ ڃظر٪ ڃظټت، ؿخٿ ٫ڀ ىجش نز ٿٸخة حٿٸآڅ أڅ ټڅ ٫ڀ ء، ڃظ٬ڄ

.(9) حٿڄظټز

. أڅ ٸأ ٳ حٿس ٷخثڄخ ، أڅ ټ ٳ حٿڄـي : أٳ٠پ حكحٽ

وظڂ ٻپ ځ ٿڀش هظڄش، ڃنيڂ ڃن ٻخڅ وظڂ ٳ ٳؤڃخ ڃٸيح حٿٸحءس، ٳٸي حهظڀٴض ٳيخ ٫خىحص حٿڀٲ، ٳڄنيڂ ڃن ٻخڅ

ڃنيڂ ڃن ٻخڅ وظڂ ٳ ػع هظڄش ڃنيڂ ڃن ٻخڅ وظڂ ٳ ٻپ أز٩، ڃنيڂ ڃن ٻخڅ حٿځ حٿڀڀش أٻؼ أظيڂ ٿٺ،

حٿٸحءس ، أ ره ڃن حٻظخد ٳ ٻپ ي، حظخ رخٿظير أ رن حٿ٬ڀڂ، أ رظ٬ڀڄو، أ رن٩ ڃن حٿظ٬زي ٯ وظڂ

ٷخٽ حرن . حٿڄيڄش، ئو ٳ رينو، ٴطو ڃ٬و حٿظطپ حٿٴيڂ ڃخ ڄن٪ حنخڅ ڃن أخٿو : حٿينخأٿ حڃ

ٻڀو ىڃش څ أٷأ حٿزٸس آٽ ٫ڄحڅ، أطڀيڄخ أطيرىڄخ أكذ اٿ ڃن أڅ حٷأ حٿٸآڅ : ٫نيڄخ حهلل٫زخ

حهلل ٫نو ٸأ حٿٸآڅ ٿٴ رټؼس حٿؼحد، ٳٸي ٻخڅ ٫ؼڄخڅ ڃن ؿي هڀش ٳ ٷض، ٳڀظنڂ ٻؼس حٿٸحءس (10)

. ٻخڅ حٿخٳ٬ كڄو حهلل وظڂ ٳ ڃ٠خڅ ظن هظڄو ٳ ٻ٬ش ط ريخ،

. ٳڀټن ٫ڀ ٷي حڃټخڅ، ٻڄخ أنخ اٿو : أڃخ حٿيحځ

اح هظڂ رخٿڀپ أڅ وظڂ ٳ ٻ٬ظ حٿڄد أ حظلذ ر٠٬يڂ اح هظڂ رخٿنيخ أڅ وظڂ ٳ ٻ٬ظ حٿٴـ أ ر٬يىڄخ،

ڃن هظڂ حٿٸآڅ ٳڀو ى٫س ڃظـخرش : حهلل ٫نوٷخٽ حرن ڃ٬ى . حٿنيخ ر٬يىڄخ ٿظٸزپ رخٿوظڄش أٽ حٿڀپ أٽ

. حهلل ٫نو اح هظڂ حٿٸآڅ ؿڄ٪ أىڀو ى٫خأن ٻخڅ .

[ ٳ طلن حٿص ] ـ ٳپ 2

حٿٸحءس رخٿلخڅ، ٳٸي ٻىيخ ظلذ طلن حٿٸحءس، اح ٿڂ ټن كن حٿص كنو ڃخ حظ٤خ٩، ٳؤڃخ

٫ڀ ٷحءس حٿ٬نش ٻٴ٠پ يٷش حٿ ٳ٠پ ٷحءس حٿ " : حٿليغ ٷي ؿخء ٳ . ظلذ حح رخٿٸحءس . حٿڀٲ

رخٿـي ٳ ر٬ حٷخص ٿڄٸى لق، اڃخ رؤ . ، ا أنو نز أڅ ڄ٪ نٴو (11) " ٫ڀ يٷش حٿ٬نش

ٿظـي حٿلٴ٦، أ

.(12) ٿٱ ٫ن نٴو حٿټپ حٿنځ، أ ٿٷ٦ حٿنخڅ

حٿـي حح ٳٿٺ ڃ٬ٱ ڃي ٳ ٳؤڃخ كټڂ حٿٸحءس ٳ حٿس، ڃٸيح ڃخ ٸأ ٳ س حٿٴ، ڃ٪

ٿظخٿ حٿٸآڅ نز . ٸأ ٳو ٻپ ځ آخص س ٿج ټڅ ڃيـأ ڃن ٻخڅ ٫نيه ڃلٲ نز ٿو أڅ . ٻظذ حٿٴٸو

ٿ ڃن ٻځ ٻٲ ٿ٤ٲ حهلل ط٬خٿ روڀٸو ر اخٽ ڃ٬خن ٻڃو اٿ أٳيخڃيڂ، أڅ ٬ڀڂ أڅ ڃخ ٸأه حٿ٨٬ڂ أڅ ن٨

حٿڄٸى ڃن حٿٸحءس، اڅ ٿڂ لپ حٿظير حٿز، أڅ ظل٠ ٨٫ڄش حٿڄظټڀڂ زلخنو ظير ٻڃو، ٳبڅ حٿظير ى

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخځ ٿڀش رآش ى حٿنز حهلل ٫نو ٫ن ا رظىحى حش، ٳڀىىىخ، ٳٸي أر

ٻٿٺ ٷخځ [ 21 : حٿـخػش ] { حٿن حؿظكح حٿجخص أڅ نـ٬ڀيڂ ٻخٿن آڃنح ٫ڄڀح حٿخٿلخص أځ كذ } : ط٬خٿ ٷٿو

ٿڀظخٿ أڅ ظق ڃن ٻپ آش ڃخ ڀٶ ريخ، ظٴيڂ ٿٺ، ٳبح ط ٷٿو نز . ريخ حٿر٪ رن هؼڂ كڄش حهلل ٫ڀو ٿڀش

أٳأظڂ ڃخ } : اح ط . حه ٳڀ٬ڀڂ ٨٫ڄظو ظڀڄق ٷيطو ٳ ٻپ ڃخ [ 1 : حن٬خځ ] { ح هڀٶ حٿڄحص } : ط٬خٿ

ن٤ٴش ڃظخريش حؿحء، ٻٲ طنٸڂ اٿ ٿلڂ ٨٫ڂ، ٫ٵ ٫ذ، أټخٽ ٳڀظٴټ ٳ [ 58 : حٿحٷ٬ش ] { طڄنڅ

ٿٺ، ي، ؿپ، ػڂ اٿ ڃخ ٧ي ٳيخ ڃن حٿٴخص حٿٴش ٻخٿڄ٪، حٿز، حٿ٬ٸپ، ٯ ڃوظڀٴش ڃن أ

. ٯٴپ ٫ن حڃظؼخٽ حڃ اح ط أكحٽ حٿڄټرن ٳڀظ٬ حٿوٱ ڃن حٿ٤س اڅ . ٳظؤڃپ ىه حٿ٬ـخثذ

كٸٶ طس حٿلٱ أهؿو ڃن ڃوؿو، ٳټه ٿظوڀ حٿظخٿ ڃن ڃحن٪ حٿٴيڂ، ڃؼپ أڅ وپ حٿ٤خڅ اٿو أنو ڃخ

ٿٺ أڅ ټڅ حٿظخٿ ڃح ٫ڀ نذ، أ ڃظٴخ رټز، أ ڃزظڀ ري ڃن . حٿظخٽ، ٳٱ ىڄظو ٫ن ٳيڂ حٿڄ٬ن

حٿڄآس، زذ ٧ڀڄش حٿٸڀذ يحه، ٳي ٻخٿـد ٫ڀ حٿڄآس، ڄن٪ ڃن طـڀ حٿلٶ، ٳخٿٸڀذ ڃؼپ ڃ٤خ٩، ٳبڅ ٿٺ

حٿخش ٿڀٸڀذ ربڃخ٣ش حٿيحص ڃؼپ حٿيحص ڃؼپ حٿيأ، ڃ٬خن حٿٸآڅ ڃؼپ حٿ حٿظ طظحء ٳ حٿڄآس،

. حٿـء ٿڀڄآس

رپ حٿ٬ز، (13) حٿٸ ٿڂ ى ريخ حٿڄ ٿظخٿ حٿٸآڅ أڅ ٬ڀڂ أنو ڃٸى رو٤خد حٿٸآڅ ٫ي، أڅنز

. ٫زي ٻخطزو يه رڄٸى ٳڀظنزو ٿٿٺ، ٳلنج ظڀ طس

ٻه، ٻڄؼپ ڃن ٻ ٻظخد حٿڄڀٺ أ٫ ٫ن ٿظؤڃپ حٿټظخد ٬ڄپ رڄٸظ٠خه، ٳبڅ ڃؼپ حٿ٬خ اح ٷأ حٿٸآڅ

ڃٸظ ٫ڀ ىحظو، ڃوخٿٲ أحڃه، ٳڀ طٹ حٿيحش ڃ٪ حٿڄوخٿٴش ٻخڅ ٫ڄخس ڃڄڀټظو ڃخ أڃ رو ٳ حٿټظخد ٳي

. حظيحء حظلٸخٵ حٿڄٸض أر٬ي ڃن

حٿظٻش ٳبڅ ڃن أ نٴو رس حٿظٸ، أڅ ظزأ ڃن كٿو ٷطو، أڅ ڀظٴض اٿ نٴو ر٬ن حٿنز

. ٻخڅ ٿٺ زذ ٷرو

ٻظخد حٻخ حٿي٫حص ٯىخ

حهلل زلخنو ط٬خٿ، ٳ٪ حٿلحثؾ رخى٫ش أنو ٿ ر٬ي طس حٿٸآڅ ٫زخىس طئى رخٿڀخڅ أٳ٠پ ڃن ٻ : أ٫ڀڂ

حٿن ٻڅ حهلل } : ٷٿو [ 152 : حٿزٸس ] { ٳخٻن أٻٻڂ } : ٷٿو ط٬خٿ حٿوخٿش اٿو ط٬خٿ، يٽ ٫ڀ ٳ٠پ حٿٻ

رظلٸٸنخ ٣ز٪ حٿڄټظذ حڃ 1/527 حى حٿڄ ٷخٽ حرن حٿـ ٳ طٴ ) )(1) { ٷخڃخ ٷ٬ىح ٫ڀ ؿنريڂ

: ٳ حٿٻ ػػش أٷحٽ { حٿن ٻڅ حهلل ٷخڃخ ٷ٬ىح ٫ڀ ؿنريڂ } : ٷٿو ط٬خٿ : ريڃٶ

حٿن } : ٷٿو ط٬خٿ : ٣ز٪ حٿڄټظذ حڃ ريڃٶ رظلٸٸنخ1/527 حى حٿڄ ٷخٽ حرن حٿـ ٳ طٴ ) )

: ٳ حٿٻ ػػش أٷحٽ { ٫ڀ ؿنريڂ ٻڅ حهلل ٷخڃخ ٷ٬ىح

. ٯىخ، ى ٷٽ ٣خثٴش ڃن حٿڄٴن أنو حٿٻ ٳ حٿس : حٿؼخن

. ٷ٬ىح ٳ ى٫ظيڂ، ٫ڀ ؿنريڂ ٳ ٷخڃيڂ وخٳڅ حهلل ٷخڃخ ٳ طٳيڂ، : أنو حٿوٱ، ٳخٿڄ٬ن : حٿؼخٿغ

حى " ٷخٽ حرن حٿـ ٳ طٴ ) )<" ( ( حٿٻ طزن ڃن ىح أڅ حش ٿ ٳيخ ڃظيٽ ٿڄن ـ حٿٷ ٳ كڀٸخص

ٳ { ٷ٬ىح ٫ڀ ؿنريڂ حٿن ٻڅ حهلل ٷخڃخ } : ٷٿو ط٬خٿ : حٿڄټظذ حڃ ريڃٶ رظلٸٸنخ ٣ز٪1/527 " حٿڄ

: حٿٻ ػػش أٷحٽ

ٳبڅ ٿڂ ظ٤٪ ٳ٬ڀ ؿنذ، ىح ٷٽ ٫ڀ حرن أنو حٿٻ ٳ حٿس ڀ ٷخثڄخ، ٳبڅ ٿڂ ظ٤٪ ٳٸخ٫يح، : أكيىخ

. ڃ٬ى حرن ٫زخ ٷظخىس

. حٿڄٴن أنو حٿٻ ٳ حٿس ٯىخ، ى ٷٽ ٣خثٴش ڃن : حٿؼخن

. ٷ٬ىح ٳ ى٫ظيڂ، ٫ڀ ؿنريڂ ٳ ٷخڃيڂ وخٳڅ حهلل ٷخڃخ ٳ طٳيڂ، : أنو حٿوٱ، ٳخٿڄ٬ن : حٿؼخٿغ

حٿحٻن } : ٷٿو [ 190 : آٽ ٫ڄحڅ ] ( ( حٿٻ طزن ڃن ىح أڅ حش ٿ ٳيخ ڃظيٽ ٿڄن ـ حٿٷ ٳ كڀٸخص

. [ 35 : حكحد ] { حٿحٻحص حهلل ٻؼح

. " ڃخ ٻن طلٻض ر ٴظخه أنخ ڃ٪ ٫زي : اڅ حهلل ٫ ؿپ ٸٽ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنز٫ن

ٸ٬ي ٷځ ٻڅ حهلل ا كٴظيڂ حٿڄثټش، ٯظيڂ " : آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ ٳ أٳحى ڃڀڂ ٫نو ڀ حهلل ٫ڀو

ٳ ٿٺ أكخىغ ٻؼس " (3) ٻىڂ حهلل ٳڄن ٫نيه " ( ( حٿٷخ : حٿټنش ) )(2) حٿكڄش نٿض ٫ڀيڂ حٿټنش

ڃخ ؿڀ ٷځ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽحٿنز٫ن أر ىس حهلل ٫نو، ٫ن . ح٫ڄخٽ ڃٻس ٳ ٳ٠خثپ

ځ ٯ ٻ حهلل ٫ ؿپ، ا طٴٷح ٫ن ڃؼپ ؿٴش حٿلڄخ، ٻخڅ ٿٺ حٿڄـڀ ٫ڀيڂ كس ڃـڀخ ٳظٴٷح ٫ڀ

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو حٿنز٫ڀ ـڀ ٷځ ڃـڀخ ٻڅ حهلل ٫ ؿپ ڀڅ " . ٳ كيغ آه . " حٿٸخڃش

. " حٿٸخڃش ڀڂ ا ٻخڅ ٫ڀيڂ كس ځ

ٿ ت " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنز حهلل ٫نو، ٫ن أر ىس ٳٸي : ٳ٠ڀش حٿي٫خء أڃخ

: ٳ كيغ أه . " ٫ڀو ڃن ؤٽ حهلل ٠ذ " " أٱ حٿ٬زخىس حٿي٫خء " " حٿي٫خء أٻځ ٫ڀ حهلل ٫ ؿپ ڃن

. " ؤٽ ڀح حهلل ڃن ٳ٠ڀو ٳبڅ حهلل لذ أڅ "

حٷخص حٿٴش، ٻځ ٫ٳش ڃن حٿنش، ڃ٠خڅ ڃن حٿي، حٿـڄ٬ش ڃن ڃن ٿٺ أڅ ظل : ٿڀي٫خء آىحد

نٽ حٿغ، ٫ني ڃن حٷخص حٿٴش رن ححڅ حٷخڃش، ٫ٸذ حٿڀحص، ٫ني . حٿل ڃن حٿڀپ حز٩،

٫ڀ حٿلٸٸش ٳبڅ . ٫ني ك٠ حٿٸڀذ ؿڀو حٿٸظخٽ ٳ زپ حهلل، ٫ني هظڂ حٿٸآڅ، ٳ حٿـى، ٫ني حٳ٤خ،

. ٷض حٿل ٷض ٴخء حٿٸڀذ ٳحٯو، كخٿش حٿـى كخٿش حٿٽ ٱ حٷخص ؿ٪ اٿ ٱ حٿلخص، ٳبڅ

ڃن آىحرو . ؿيو، أڅ وٴ طو كخٽ حٿي٫خء ڃن آىحد حٿي٫خء أڅ ي٫ ڃظٸزپ حٿٸزڀش ٳ٪ يو ػڂ ڄق ريڄخ

ڃن . ڀ حهلل ط٬خٿ ٫ڀو آٿو ڀڂ، ظټڀٲ حٿـ٪ ٳ حٿي٫خءحٿنز أڅ زيأ رٻ حهلل ٫ ؿپ، ػڂ ڀ ٫ڀ

. حٿظرش ى حٿڄ٨خٿڂ- ى حپ ٳ حؿخرش-حىد حٿزخ٣ن آىحرو ى

ڃٸخى حٷخص ـ ٳپ ٳ ححى ٳ٠ڀيخ ط٪ حٿ٬زخىحص ٫ڀ1

رٸ حٿ٬ڄ، ؿذ طٹ حٿظٸ ٳ ىح حٿ٬ڄ أنو اح كڀض حٿڄ٬ٳش هلل زلخنو حٿظيٶ ر٫يه، حٿ٬ڀڂ : أ٫ڀڂ

: ٿيخ ڃڀپ، ٳڄن حٿظڀ٤ٲ نٸڀيخ ڃن ٳن اٿ ٳن، ٷي ٷخٽ حهلل ط٬خٿ حٿٸ، حٿنٴ ڃظ ٷٴض ٫ڀ ٳن حكي كپ

٣ *حٻ حڂ رٺ رټس أ } نله ڃڄخ ٻ ڃن ، ٳيح [ 26-25 : حنخڅ ] { ڃن حٿڀپ ٳخـي ٿو زلو ٿ

: ٫ڄخطيخ رخحى ٫ڀ حٿيحځ، ٷخٽ حهلل ط٬خٿ حخص ٳ ٿٺ يٽ ٫ڀ أڅ حٿ٤ٶ اٿ حهلل ط٬خٿ ڃحٷزش حٷخص

وڀٲ أكيىڄخ حه ٿظيحٹ ٳ ، أ [ 62 : حٿٴٷخڅ ] { حٿنيخهڀٴو ٿڄن أحى أڅ ٻ أ أحى ټح ى حٿ ؿ٬پ حٿڀپ }

. أكيىڄخ ڃخ ٳخص ٳ حه

ططزيخ رخڅ ٫يى أحى حٿڀپ حٿنيخ : 2

. ڃخ ظ٬ڀٶ رو أحى حٿنيخ ز٬ش، أحى حٿڀپ ظش، ٳڀنٻ ٳ٠ڀش ٻپ ى ٧ٴظو

، ى ٷض ٲ، ٷي أٷڂ حهلل اٿ ٣ڀ٩ حٿڄحٿؼخنحٿٴـ ڃخ رن ٣ڀ٩ : حٿى حٽ ڃن أحى حٿنيخ

. [ 18 : حٿظټ ] { اح طنٴ حٿزق } : ٳٸخٽ ط٬خٿ رو

. " أكخنخ ر٬ي ڃخ أڃخطنخ اٿو حٿن حٿلڄي هلل حٿ " : ٳٸٽ ٳنز ٿڀڄي اح حنظزو ڃن حٿنځ أڅ ٻ حهلل زلخنو ط٬خٿ

. ٫ڀو آٿو ڀڂ ڃن أٳحى حٿزوخ ڀ حهللحٿنز ٿٺ ٫ن

: حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ اح أڃ ٷخٽ ٻخڅ ٽ : حهلل ٫نو ٷخٽٳ أٳحى ڃڀڂ، ڃن كيغ حرن ڃ٬ى

كيه ٺ ٿو، ٿو حٿڄڀٺ، ٿو حٿلڄي، ى ٫ڀ ٻپ ت ٷي، أڃنخ أڃ حٿڄڀٺ هلل، حٿلڄي هلل، اٿو ا حهلل "

حٿڀڀش ه ڃخ ر٬يىخ، أ٫ رٺ ڃن ىه حٿڀڀش ڃخ ر٬يىخ، د أ٫ رٺ ڃن د أؤٿٺ ه ڃخ ٳ ىه

أزلنخ أزق " : ٿٺ أ٠خ اح أزق ٷخٽ . " حٿټپ ء حٿټز، د أ٫ رٺ ڃن ٫حد ٳ حٿنخ ٫حد ٳ حٿٸز

" ٠ ڃ٪ حڄو ت ٳ ح ٳ حٿڄخء ى حٿڄ٪ حٿ٬ڀڂ حٿرڂ حهلل " : ٸٽ اٿ آهه، " . . . . حٿڄڀٺ هلل

رخ رخځ ىنخ رڄلڄي ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ نزخ ض رخهلل " ػع ڃحص، ٳبح ڀ حٿٴـ ٷخٽ . "

ٺ ٿو، ٿو حٿڄڀٺ ٿو حٿلڄي، ل ڄض، ى ٫ڀ ٻپ ت اٿو ا حهلل كيه " : ى ػخڅ ؿڀو ٷزپ أڅ ظټڀڂ

. ٫ ڃحص " ٷي

٫ڀ ٫ييٹ ٫يٹ ڃخ حظ٬٤ض، حٿڀيڂ أنض ر، اٿو ا أنض، هڀٸظن أنخ ٫زيٹ،أنخ " : ٻ ي حظٴخ

. " ، ٳبنو ٴ حٿند ا أنضٿٳخٯٴ أرء رنز، رن٬ڄظٺ ٫ڀ، (4) أ٫ رٺ ڃن ڃخ ن٬ض، أرء ٿٺ

ڃلڄي ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ، ڃڀش أرنخ أزلنخ ٫ڀ ٳ٤س حځ، ٻڀڄش حه، ىن نزنخ " : ٸٽ

ڃن ؿڄ٪ : أ ) ) (5) ارحىڂ كنٴخ حٿڀيڂ أڀق " ي٫ . " ڃڀڄخ، ڃخ ٻخڅ ڃن حٿڄٻن ( " ( حىخڅ اٿ حځ ڃخث

آهط حٿظ ٳيخ ڃ٬خى، حؿ٬پ حٿلخسٿأڃ، أڀق ىنخ حٿظ ٳيخ ڃخ، أڀق ى ٫ڄشحٿ ىن ٿ

حٿڀيڂ أنض ر، اٿو ا " : أر حٿيىحء ي٫ ري٫خء . " ڃن ٻپ ٿ ٳ ٻپ ه، حؿ٬پ حٿڄص حكش ٿخىس

حٿڀيڂ . حٿ٨٬ڂ، أ٫ڀڂ أڅ حهلل ٫ڀ ٻپ ت ٷي، أڅ حهلل ٷي أكخ١ رټپ ت ٫ڀڄخ أنض، ٫ڀٺ طٻڀض، أنض د حٿ٬

" أ٫ رٺ ڃن نٴ، ڃن ٻپ ىحرش أنض آه رنخظيخ، اڅ ر ٫ڀ ح١ ڃظٸڂ ان

س حٿٴـ أڅ ڀ حٿنش ٳ ڃنٿو ػڂ ٿو ٷزپ هؿو اٿنز . ٳيه حى٫ش ظن حٿڄي ٫ن كٴ٨يخ

٫ڀٺ، رلٶ ڃڄخ ىح، ٳبن ٿڂ أهؽ أح حٿڀيڂ ان أؤٿٺ رلٶ حٿخثڀن " : وؽ ڃظؿيخ اٿ حٿڄـي ٸٽ

خء ڄ٬ش،هؿض حطٸخء و٤ٺ حرظخء ڃخطٺ، أؤٿٺ أڅ طنٸن ڃن حٿنخ، انو ر٤ح، ( ( ر٤ح : أ ) )

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿنزأڅ " للو " ٳبح ىهپ حٿڄـي ٳڀٸپ ڃخ ڃڀڂ ٳ . " ٴ حٿند ا أنض

أرحد كڄظٺ، اح ٿ حٿڀيڂ حٳظق : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ػڂ ٿٸپحٿنز اح ىهپ أكيٻڂ حٿڄـي ٳڀڀڂ ٫ڀ " : ٷخٽ

ڃنظ٨ح ٿڀـڄخ٫ش ىح٫خ رنل ڃخ طٸيځ ڃن حٻخ ، ػڂ ٤ڀذ حٿٲ حٽ " حٿڀيڂ ان أؤٿٺ ڃن ٳ٠ڀٺ " : ٳڀٸپ هؽ

. أڅ ڄټغ ٳ ڃټخنو اٿ ٣ڀ٩ حٿڄ ٳبح ڀ حٿٴـ حظلذ . حى٫ش

ؿڄخ٫ش، ػڂ ٷ٬ي ٻ ڃن ڀ حٿٴـ ٳ " : ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنوحٿنز حهلل ٫نو، ٫ن ٳٸي أن

: حه حٿظڃ، ٷخٽ ) ) " ٫ڄس طخڃش طخڃش طخڃش حهلل ط٬خٿ كظ ط٤ڀ٪ حٿڄ، ػڂ ڀ ٻ٬ظن، ٻخنض ٿو ٻؤؿ كـش

رڄخ أڃټنو، ٿظٴټ ٳ ٷ٤٪ ٿؤص . حٿي٫خء، حٿٻ، حٿٸحءس، حٿٴټ : ٿټن ٧خثٲ ٷظو أر٬خ . ( ( كن كيغ

. ٿظٴټ ٳ ن٬ڂ حهلل ط٬خٿ ٿظٳ ټه حٿٸح٣٪، پ حٿحٯپ ٫ن حٿو ٿئى ٧خثٲ ڃو،

، ٿٺ رڄ٠ ػع خ٫خص ڃن حٿنيخ، اح ٳ حٿنيخ حػنظ حٿ٠ل ڃخ رن ٣ڀ٩ حٿڄ اٿ : حٿؼخنحٿى

. س حٿ٠ل : أكيىڄخ : خ٫ش، ى حٿر٪، ىح ٷض ٲ، ٳو ٧ٴظخڅ ٫س

حٿل ٫ڀ خځ حٿنيخ، ٳبڅ نخځ ٳڀـظيي ٳ حنظزخه ٷزپ حٿٸڀٿش، ٳبنيخ ڃڄخ ط٬ن ٫ڀ ٷخځ حٿڀپ، ٻڄخ ٬ن : حٿؼخن

. ٿڀس ٷزپ ىهٽ حٿٷض حٿحٽ رٸي حظ٬يحى

ٿٺ حٿؼڀغ، ى ػڄخڅ خ٫خص، ٳڄن نخځ أٷپ ڃن أڅ حٿڀپ حٿنيخ أر٪ ٫څ خ٫ش، ٳخ٫ظيحٽ أڅ نخځ ڃن : ح٫ڀڂ

ڃن ٿٺ ٻؼ ٻڀو، ٳح نخځ أٻؼ ڃن ٿٺ ٳض حٿڀپ ٳ ؿو ٿنڃو ٳ ٿٺ ٿڂ ؤڃن ح٤حد رينو، ڃن نخځ أٻؼ

. ڃنو حظٳ ڃخ نٸ ٳ حٿنيخ حٿنيخ، رپ ڃن نٸ

، ى أٷ أحى حٿنيخ أٳ٠ڀيخ، ٳنز ٿو ر ىح س حٿ٨ي ڃخ رن حٿحٽ اٿ حٿٴح٭ ڃن : حٿى حٿحر٪

ٳبڅ أرحد حٿڄخء اح أڅ حٿڄئڅ أڅ ـزو رڄؼپ ٷٿو، ػڂ ٸځ ٳڀ أر٪ ٻ٬خص، ظلذ أڅ ٤ڀين، حٿٷض

. طٴظق كنج، ػڂ ڀ حٿ٨ي نظيخ ، ػڂ ظ٩٤ ر٬يىخ رؤر٪

حٿو، ، ٳظلذ ٿو ٳ ىح حٿٷض حظخٽ رخٿٻ، حٿس، ٳنڅحٿ٬ ڃخ ر٬ي ٿٺ اٿ : حٿى حٿوخڃ

. ڃن أٳ٠پ ح٫ڄخٽ حنظ٨خ حٿس ر٬ي حٿس

، ٿ ٳ ىح حٿٷض س أر٪ ٻ٬خص رن طٴ حٿڄ اح ىهپ ٷض حٿ٬ اٿ أڅ : حٿى حٿخى

ٳو طس حٿٸآڅ ػڂ ٳ حٿ٬، ػڂ ظخٯپ رخٷخځ حر٬ش حٿظ زٶ ٻىخ ٳ حٿى حٽ، حٳ٠پ ححنن،

. حٿظير حٿظٴيڂ

ٻخنح أي : ٷخٽ حٿلن حٿز كڄو حهلل . ، ى ٷض ٲطد ڃن حٴح حٿڄ اٿ أڅ : حٿى حٿخر٪

. ط٨٬ڄخ ٿڀ٬ ڃن أٽ حٿنيخ، ٳظلذ ٳ ىح حٿٷض حٿظزق حظٴخ هخش

ٿ٬ڀڂ . نٴو، ٳٸي حنٸ٠ض ڃن ٣ٸو ڃكڀش رخٿڄد طنظي أحى حٿنيخ ٳنز أڅ ك٦ حٿ٬زي أكحٿو لخذ

. آكخىىخ أڅ حٿ٬ڄ أخځ طنٸ٠ ؿڄڀظيخ رخنٸ٠خء

ٿظٴټ ىپ خ ڃو أڃو، ٳبڅ أ أنو ٷي . خ حرن آىځ، انڄخ أنض أخځ، اح ڃ٠ ڃٺ ڃ٠ ر٠٬ٺ : ٷخٽ حٿلن

زلخنو ط٬خٿ ٫ڀ حٿظٳٶ، ٳبڅ طټن حه، ٳڀظذ ٿ٬ځ ٫ڀ طٳ ڃخ طٳ ٫ڀ حٿو ٳ نيخه، ٳڀټ حهلل

رٸخء رٸش ڃن ٫ڄه حٿظٴ٢ ٳ حٿڀپ، ٳبڅ حٿلنخص ىزن حٿجخص، ٿټ حهلل ط٬خٿ ٫ڀ لش ؿڄو، زٶ ڃن

نٸ٠ ځ ا ٫ن يٷش، ـظييڅ ٳڄخ ڄټن ٳيخ حظيحٹ حٿظٸ، ٷي ٻخڅ ؿڄخ٫ش ڃن حٿڀٲ ظلزڅ أڅ

. أڃټن ڃن ٻپ ه

ـ ٻ أحى حٿڀپ3

، ٳبح ٯرض ڀ حٿڄد حظپ ربكخء ڃخ رن حٿ٬خءن، حٿ٬خء اح ٯرض حٿڄ اٿ ٷض : حٿى حٽ

ي٫څ ريڂ هٳخ ٣ڄ٬خ ڃڄخ ٷنخىڂ طظـخٳ ؿنريڂ ٫ن حٿڄ٠خؿ٪ } : حهلل ٫نو ٳ ٷٿو ط٬خٿ أن ٳٸي

أڅ ىه حش نٿض ٳ ألخد ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ، ٻخنح ڀڅ رن . [ 16 : حٿـيس ] { نٴٸڅ

. حٿڄد حٿ٬خء

ٻ٬خص ٿڂ ظټڀڂ ٳڄخ ڃن ڀ ر٬ي حٿڄد ض " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : ٫ن أر ىس، ٷخٽ

. حه حٿظڃ . " نش رنين رء، ٫يٿن ٿو ر٬زخىس حػنظ ٫س

، ظلذ أڅ ڀ رن ححنن ڃخ أڃټنو، ٿټن ٳ ٷض حٿنځ ڃن ٯزرش حٿٴٶ حكڄ اٿ : حٿؼخنحٿى

ٳٸي ٻخڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو . [ 1 : طزخٹ ] { حٿڄڀٺ طزخٹ حٿ ريه } [ 1 : حٿـيس ] { حٿټظخد آٿڂ طنپ } : ٷحءطو

. ڀڂ نخځ كظ ٸأىڄخ آٿو

ڃن ٷأ س حٿحٷ٬ش " : ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ حهلل ٫نو، أڅ ٽ حهلل ڀ حهللٳ كيغ آه، ٫ن حرن ڃ٬ى

. " ٳخٷش ٻپ ٿڀش ٿڂ طزو

حهلل ٷخٿض ٫خثش ، ا ڃن ٻخڅ ٫خىطو حٿٸخځ رخٿڀپ، ٳبڅ طؤهه ٳ كٸو أٳ٠پ،حٿنځ حٿط ٷزپ : حٿى حٿؼخٿغ

آهه، ٳخنظي طه اٿ ٻپ حٿڀپ ٷي أط ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ، ڃن أٽ حٿڀپ، أ٤و، ٫نيخ ڃن

. ػع ڃحص " حٿٸي زلخڅ حٿڄڀٺ " : ڃظٴٶ ٫ڀو، ػڂ ٿٸپ ر٬ي حٿط . حٿل

ٷي . ٫يىنخه ڃن ححى، نو اح ٫ض آىحرو كن حٿڄٸى رو حكظذ ٫زخىس ، انڄخ حٿنځ : حٿى حٿحر٪

. ان كظذ ٳ نڃظ ٻڄخ أكظذ ٳ ٷڃظ : حهلل ٫نوڃ٬خ ٷخٽ

أڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٻخڅ حهلل ٫نيخ، أڅ نخځ ٫ڀ ٣يخس، ٿڄخ ص ٫خثش : ٳڄن أىأد حٿنځ

اڅ ححف ٬ؽ ريخ : حهلل ٫نيڄخٷخٽ ٫زي حهلل رن ٫ڄ رن حٿ٬خ . اح أحى أڅ نخځ ظؤ ءه ٿڀس

ٿ ر٤خى ـي اٿ حٿڄخء ٳظئڃ رخٿـى ٫ني حٿ٬، ٳڄخ ٻخڅ ڃنيخ ٣خىح ـي ٫ني حٿ٬، ڃخ ٻخڅ ٳ ڃنخڃيخ

. ر٬يح ٫ن حٿ٬

أڅ پ : ڃنيخ . رخ٣نو، نو رڄخ ڃخص ٳ نڃو ڃن آىحرو أڅ ظد ٷزپ نڃو، نو نز ٿڄن ٣ي ٧خىه أڅ ٤ي

. ٧ڀڄو، ٬ځ ٫ڀ ه٤جش اح حظٸ٦ ٻپ ٯ ٳ ٷڀزو ٿڄڀڂ، ن

ڃن كيغ حرن ٫ڄ " حٿللن " ٳ أڅ زض ڃن ٿو ت رو ا ظو ڃټظرش ٫نيه، څ : ڃنيخ

حڃة ڃڀڂ ٿو ت ٳو، زض ٿڀظن ا ڃخ كٶ " : ڀڂ أنو ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿوحٿنزحهلل ٫نيڄخ ٫ن

. " ٫نيه ظو ڃټظرش

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿنزي ٳ حٿنځ، ٳبڅ ٿو أ٠خ أڅ زخٿٮ ٳض طڄيي حٿٴح ڃظن٬ڄخ رٿٺ، ٳبنونز

نخڃڅ ا أڅ نخځ كظ ڀزو حٿنځ، ٳٸي ٻخڅ حٿڀٲ نز . " ٣ؤطو ط حٿڀڀش ڃن٬ظن : ػن ٿو ٳحش ٳٸخٽ

. ٯڀزش

أڅ نخځ ٫ڀ ؿنزو حڄن ، ٳڄڄخ ؿخء ٳ ٿٺ ڃخ ڃن آىحرو أڅ ظٸزپ حٿٸزڀش أڅ ي٫ رڄخ ى ٳ حكخىغ ٳ ٿٺ،

اح أ أكيٻڂ اٿ ٳحو ٳڀنٴ٠و " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنز حهلل ٫نو، ٫ن أر ىس

اڅ رخڄٺ ر ٬ض ؿنز رٺ أٳ٬و ، " : ٳبح ٪ ؿنزو ٳڀٸپ . " ي ڃخ كيع ر٬يه ريحهڀش احس، ٳبنو

حهلل ظٳ حنٴ كن ڃطيخ } : ىه اخس اٿ ٷٿو ط٬خٿ ) ) (6) أڃټض نٴ ٳخٯٴ ٿيخ ، اڅ أڀظيخ ٳخكٴ٨يخ

رڄخ طلٴ٦ رو ٫زخىٹ " ( ( { حٿڄص پ حه اٿ أؿپ ڃڄ حٿظ ٿڂ طڄض ٳ ڃنخڃيخ، ٳڄٺ حٿظ ٷ٠ ٫ڀيخ

. " حٿللن " ٳ أهؿخه " حٿخٿلن

اح آ اٿ ٳحو ٻپ ٿڀش، ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٻخڅحٿنزأڅ أ٠خ، ڃن كيغ ٫خثش، " حٿللن " ٳ

، ػڂ ڃق { ٷپ أ٫ رد حٿنخ } { ٷپ أ٫ رد حٿٴڀٶ } { أكي ٷپ ى حهلل } : ؿڄ٪ ٻٴو ػڂ نٴن ٳيڄخ ٷأ ٳيڄخ

ٳيڄخ ڃن . ڃحص ڃن ؿيه، زيأ ريڄخ ٫ڀ أو ؿيو، ڃخ أٷزپ ڃن ؿيه، ٴ٬پ ٿٺ ػع ريڄخ ڃخ حظ٤خ٩

اح أطض ڃ٠ـ٬ٺ، ٳظؤ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ حهلل ٫نو، أڅ ٽ حهللكيغ حٿزحء رن ٫خد

حٿڀيڂ أڀڄض نٴ اٿٺ، ؿيض ؿي اٿٺ، ٳض : حڄن ػڂ ٷپ ءٹ ٿڀس، ػڂ ح٤ـ٪ ٫ڀ ٸٺ

أنٿض ٧ي اٿٺ ، ٯزش ىزش اٿٺ، ڃڀـؤ ڃنـخ ڃنٺ ا اٿٺ، آڃنض رټظخرٺ حٿ أڃ اٿٺ، أٿـؤص

. " هح رنزٺ آ أڀض، ٳبنٺ اڅ ڃض ٿڀظٺ ڃض ٫ڀ حٿٴ٤س، اڅ أزلض أزض

ڃ٠خؿ٬ټڄخ أ أظڄخ اح أهطڄخ " : ٿٴخ٣ڄش حهلل ٫نو، أڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٿو٫ن ٫ڀ

ڃظٴٶ " ػػن، ٻزحه أر٬خ ػػن، ٳي ه ٿټڄخ ڃن هخىځ اٿ ٳحټڄخ، ٳزلخ حهلل ػػخ ػػن، حكڄيحه ػػخ

اح أض اٿ ٳحٺ ٳخٷأ آش : كٴ٦ ٻخس ڃ٠خڅ ڃي، ٳو أڅ ٤خنخ ٷخٽ ٿو كيغ أر ىس ٳ . ٫ڀو

أڃخ " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٳٸخٽ ٳؤهز ٽ حهلل ڀ . حٿټ، ٳبنو ٿن حٽ ٫ڀٺ ڃن حهلل كخٳ٦، ٸرو ٤خڅ

حٿلڄي " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٻخڅ اح أ اٿ ٳحو ٷخٽ ڀحٿنزٳ أٳحى ڃڀڂ أڅ . " انو ٷي يٷٺ ى ٻد

ٳڀي٩ ري٫خء ٽ حهلل ٳبڅ حظٸ٦ ٿڀظيـي، . " ٸخنخ، ٻٴخنخ آحنخ، ٳټڂ ڃڄن ٻخٳ ٿو ڃؤ هلل حٿ أ٬٣ڄنخ

ٷځ حٿڄحص ح ڃن ٳين، ٿٺ حٿلڄي أنض حٿلٶ، حٿڀيڂ رنخ ٿٺ حٿلڄي، أنض " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

كٶ، حٿنخ كٶ، حٿنزڅ كٶ، ڃلڄي كٶ،حٿخ٫ش كٶ، حٿڀيڂ ٿٺ أڀڄض، رٺ ٫يٹ حٿلٶ، ٿٸخءٹ كٶ، حٿـنش

ڃخ ڃخ ٷيڃض ڃخ أهص، ڃخ أصٿطٻڀض، اٿٺ أنزض، رٺ هخڄض، اٿٺ كخٻڄض، ٳخٯٴ آڃنض، ٫ڀٺ

. ڃظٴٶ ٫ڀو " ا أنض ڃخ أنض أ٫ڀڂ رو ڃن، أنض حٿڄٸيځ، أنض حٿڄئه، اٿو : ٳ حش " أ٫ڀنض

٫ڀ ٿخنو ٫ني حٿظٸ٦ ٻ حهلل ط٬خٿ، ٳيخطخڅ ٿـظيي أڅ ټڅ آه ٻڃو ٫ني حٿنځ ٻ حهلل ط٬خٿ، أٽ ڃخ ـ

. ٫ڃظخڅ ٫ڀ حڄخڅ

. ، ٿٺ ٷض ٲحٿنٲ حٽ اٿ أڅ زٸ ڃن حٿڀپ يو يهپ رڄ٠ : حٿى حٿوخڃ ڃن أحى حٿڀپ

حٿڀپ نٲ " : ٳٸخٽ ؟ أٳ٠پ أ س حٿڀپ : ؤٿض ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حهلل ٫نو ٷخٽ أر

”أ ؿٱ حٿڀپ، ٷڀپ ٳخ٫ڀو

خ ىحى طٸڂ أٽ حٿڀپ آهس، : حهلل ط٬خٿ اٿو ٳؤك ؟ خ د، أش خ٫ش أٷځ ٿٺ : أڅ ىحى ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

كحثـٺ ٿټن ٷڂ ٳ ٤ حٿڀپ كظ . طوڀ ر أهڀ رٺ، حٳ٪ اٿ

ڀ حهلل ٫ڀو حٿنزحٿللن أڅ " ، ٻڄخ ٳ { آٽ ٫ڄحڅ } ٷأ حٿ٬ آخص ڃن آه س ٳبح ٷخځ اٿ حٿظيـي،

زٶ ڃن ى٫خثو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٫ني ٷخڃو ڃن حٿڀپ، ػڂ ظٴظق طو ، ٿي٩ رڄخ آٿو ڀڂ ٳ٬پ ٿٺ

اح ٷخځ أكيٻڂ " : ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنوحٿنز حهلل ٫نو ، ٫ن هٴٴظن، ٿڄخ أر ىس رٻ٬ظن

ڀ حهلل ٫ڀو حٿنزڃؼن، أٻؼ ڃخ ٫ن حه ڃڀڂ، ػڂ ڀ ڃؼن " ڀ رخٿڀپ، ٳڀزيأ رٻ٬ظن هٴٴظن

. ٫س ٻ٬ش ڃ٪ حٿط، أٷڀين ز٪ آٿو ڀڂ أنو ٻخڅ ڀ ڃن حٿڀپ ػع

حٿحخص ] { ظٴڅ رخلخ ىڂ } : ، ٷخٽ حهلل ط٬خٿ ٷض حٿل حٿي حه ى : حٿى حٿخى ڃن حٿڀپ

. ڃل٠س اڅ ٷحءس حٿؿپ آه حٿڀپ : ٳ حٿليغ . [ 18 :

ٳبح ٳ٭ حٿڄي . أ أڅ أكيح نخځ ٷض حٿل ڃخ ٻنض : ى نخثڂ ، ٳٸخٽ : ؿخء ٣خ اٿ ؿپ ٷض حٿل ٳٸخٿح

. حهلل ٫نيڄخ أنو ٻخڅ ٴ٬پ ٿٺ ٫ن حرن ٫ڄ . ؿپ ڃن س حٿل، ٳڀظٴ حهلل ٫

حكحٽ ـ ٳپ ٳ حهظٱ ححى رخهظٱ4

أ حٿخ، أ اڃخ أڅ ټڅ ٫خريح، أ ٫خٿڄخ، أ ڃظ٬ڀڄخ، : وڀ ڃن ظش أكحٽ حٿخٿٺ ٿ٤ٶ حهس أڅ : ح٫ڀڂ

رو ٫ن ٯه . ڃلظٳخ، أ ڃظٷخ رڄلزش حهلل ٫ ؿپ ڃ

حٿڄنٸ٤٪ ٫ن حخٽ ٻڀيخ اٿ حٿظ٬زي، ٳيح ظ٬ڄپ ڃخ ٻنخ ڃن ححى، ٷي طوظڀٲ ى : حٿ٬خري : حٽ

حٿظس، كظ وظڂ ٳ ځ ٧خثٴو، ٳٸي ٻخنض أكحٽ حٿڄظ٬زين ڃن حٿڀٲ ڃوظڀٴش، ٳڄنيڂ ڃن ٻخڅ ڀذ ٫ڀ كخٿو

. حٿظزق، ڃنو ڃن ټؼ حٿس، ڃنو ڃن ټؼ حٿ٤حٱ رخٿزض ، أ ػػخ، ٻخڅ ٳيڂ ڃن ټؼ هظڄش، أ هظڄظن

؟ ٳڄخ حٿ أڅ ٱ اٿو أٻؼ حٷخص ڃن ىه ححى : ٳبڅ ٷپ

رڄخ ٫ص حٿڄح٧زش ٫ڀ ٿٺ، حٳ٠پ ٳخ٫ڀڂ أڅ ٷحءس حٿٸآڅ ٳ حٿس ٷخثڄخ ڃ٪ حٿظير ـڄ٪ حٿـڄ٪، ٿټن

طٻش حٿٸڀذ ط٤يه، ٳڀن٨ حٿڄي ڃخ حه أي طؤػح ٳو وظڀٲ رخهظٱ كخٽ حٿو، ڃٸى ححى

. أك رڄڀپ حنظٸپ ٫نو اٿ ٯه ٳڀح٧ذ ٫ڀو، ٳبح

. اح ؿيطو ٳ حٿٻ٩ ٳ طٳ٪ ٳبح ؿيص ٷڀزٺ ٳ حٿٸخځ ٳ طٻ٪، : ٷخٽ أر ڀڄخڅ حٿيححن

وخٿٲ نظٴ٪ حٿنخ ر٬ڀڄو ٳ ٳظ، أ طي، أ طنٲ، أ طٻ، ٳظطزو ٳ ححى حٿ : حٿ٬خٿڂ : حٿؼخن

حظٵ حٷخص ٳ ٿٺ، ٳي أٳ٠پ ڃخ ططذ حٿ٬خري ٳبنو لظخؽ اٿ حٿڄ٤خٿ٬ش ٳ حٿټظذ، حٿظنٲ حٳخىس، ٳخڅ

حٿڄٸيځ ٫ڀ حٿ٬زخىس حٿ ٯذ ٳ حهس، ٬ن ٫ڀ ڀٹ ٣ٸيخ، ظپ رو ر٬ي حٿڄټظرخص، انڄخ ن٬ن رخٿ٬ڀڂ

و ڃخ ر٬ي أ٠خ أڅ ٸڂ أٷخطو، څ حظحٵ حٷخص ٳ حٿ٬ڀڂ طز ٫ڀو حٿنٴ، ٳنز أڅ حٿ رخٿ٬خٿڂ

حٿڄ اٿ حٿ٠ل ٳ حٳخىس حٿظ٬ڀڂ، حٿزق اٿ ٣ڀ٩ حٿڄ رخٻخ ححى ٫ڀ ڃخ ٻنخ، ػڂ ڃخ ر٬ي ٣ڀ٩

اٿ حٿظٴټ ٳ حٿ٬ڀځ، ٳخڅ ٴخء حٿٸڀذ ر٬ي حٿٴح٭ ڃن حٿٻ ٷزپ ٳبڅ ٿڂ ټن ٫نيه ڃن ظ٬ڀڂ، ٱ ٿٺ حٿڃخڅ

ظٹ حٿينخ ٬ن ٫ڀ حٿظٴ٤ن ٿڀڄټص ، ػڂ ڃن لس حٿنيخ اٿ حٿ٬ ٿڀظنٲ حٿڄ٤خٿ٬ش، حظخٽ ريڄځ

حٴح حٿڄ رڄخ٩ ڃخ ٸأ ٫ڀو ڃن ٿٺ ا ٳ ٷض أٻپ ، أ ٣يخس، أ ڃټظرش، أ ٷڀٿش، ڃن حٿ٬ اٿ

حٿد ظپ رخظٴخ حٿظزق، ٳټڅ ىه حٽ ڃن ٫ڄپ طٴ، أ كيغ، أ ٫ڀڂ نخٳ٪، ڃن حٴح اٿ

ٴ حٿٸڀذ رخٿظٴټ، حٿؼخٿغ ٳ ٫ڄپ حٿ٬ن حٿي حٿڄ٤خٿ٬ش حٿنن، حٿحر٪ ر٬ي حٿ٬ حٿڀخڅ، حٿؼخن ر ٫ڄپ

. رخٿ٬ن ٫ڄپ حٿڄ٪ ٿظظف حٿ٬ن حٿي، ٳخڅ حٿڄ٤خٿ٬ش حٿنن ر٬ي حٿ٬ رڄخ أ

حٿؼڀغ حٽ ٿټظخرش حٿ٬ڀڂ، حٿؼخن : ٸڄو ػػش أؿحء ٳؤكن ٷڄش ٳو ٷڄش حٿخٳ٬ كڄو حهلل، ٳخنو ٻخڅ : أڃخ حٿڀپ

. ٳؤڃخ حٿٲ، ٳرڄخ لظڄپ ٿٺ، ا اح ٻخڅ أٻؼ حٿنځ رخٿنيخ ٿڀس، حٿؼخٿغ ٿڀنځ،

حٿنحٳپ، كټڂ حٿڄظ٬ڀڂ كټڂ حٿ٬خٿڂ ٳ ططذ ححى، ٳبڅ حٿڄظ٬ڀڂ أٳ٠پ ڃن حٿظخٯپ رخٻخ : كخٽ حٿڄظ٬ڀڂ : حٿؼخٿغ

حٿ٬حځ ظپ حٿ٬خٿڂ رخٳخىس، رخٿظ٬ڀٶ حٿنن كن ظپ حٿ٬خٿڂ رخٿظنٲ، ٳبڅ ٻخڅ ڃن ٿټنو ظپ رخظٴخىس كن

. ريخ ٻخڅ ك٠ه ڃـخٿ حٿٻ حٿ٬ڀڂ حٿ٦٫ أٳ٠پ ڃن حظخٿو رخحى حٿڄظ٩٤

حٿڄڀڄن ، أ حٿڄظٳ ٿڀن٨ ٳ أڃ حٿڄڀڄن، ٳٸخڃو رلخؿخصحٿٸخ ڃؼپ حڃخځ، : طحٿ : حٿحر٪

٫زخىس ظ٬ي نٴ٬يخ، ٳنز أڅ أٯحيڂ ٫ڀ ٳٶ حٿ٩ ٷي حه أٳ٠پ ڃن ححى حٿڄٻس، نو

. حٿڃخڅ ٳ ٿٺ، ٸن٪ رؤحى حٿڀپ ٸظ ٳ حٿنيخ ٫ڀ حٿڄټظرخص، ػڂ ظٴ٭ رخٷ

ڃلظخؽ اٿ حٿټذ ٿو أ ٿ٬خٿو، ٳڀ ٿو أڅ ظٵ حٿڃخڅ ٳ حٿظ٬زي، رپ ـظيي ٳ ى : حٿڄلظٱ : حٿوخڃ

. حٿټذ ڃ٪ ىحځ حٿٻ، ٳبح كپ ٿو ڃخ ټٴو ٫خى ححى

لٻو اٿ ٳيح ىه ر٬ي حٿڄټظرخص ك٠ حٿٸڀذ ڃ٪ حهلل ط٬خٿ، ى : زلخنو حٿڄظٵ رڄلزش حهلل : حٿخى

حٿ٬ڄپ اٿ حهلل ط٬خٿ أكذ " : ٫ڀو آٿو ڀڂ ڀ حهللحٿنز أڅ يحځ ٫ڀ ححى، ٿٸٽ نز . ڃخ ي ڃن ىه

. آٿو ڀڂ ٫ڀو ىڄش ڀ حهلل ٫ڀوحٿنز ٻخڅ . " أىڃو اڅ ٷپ

ٿٸخڃو نل ٿٺ ـ رخد ٳ ٷخځ حٿڀپ ٳ٠ڀو حزخد حٿڄس5

٫ڀټڂ رٸخځ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿنزٷخٽ . [ 16 : حٿـيس ] { طظـخٳ ؿنريڂ ٫ن حٿڄ٠خؿ٪ } ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

. ٻؼس ٳ ٳ٠ڀو أكخىغ " ٷرش اٿ رټڂ ڃٴس ٿڀجخص، ڃنيخس ٫ن حػڂ حٿڀپ، ٳبنو ىأد حٿخٿلن ٷزڀټڂ ، ى

ڃخ رخٽ حٿڄظيـين : حٿس ٳ ؿٱ حٿڀپ، ٳٸپ ٿو ٿڂ أؿي ڃن حٿ٬زخىس جخ أي ڃن : ٷخٽ حٿلن حٿز كڄو حهلل

. نيڂ هڀح رخٿكڄن ٳؤٿزيڂ ڃن نه : ٳٸخٽ ؟ أكن حٿنخ ؿىخ

حٿڀپ ـ ٳپ ٳ حزخد حٿڄس ٿٸخځ6

. أڅ ٷخځ حٿڀپ ٬ذ ا ڃن ٳٶ ٿڀٸخځ ر٣و حٿڄس ٿو : ح٫ڀڂ

. ٳڄن حزخد ٧خى، ڃنيخ رخ٣ن

ٳظرح ٻؼح ٳظنخڃح خ ڃ٬ حٿڄين طؤٻڀح ٻؼح : ، ٻخڅ ر٠٬يڂ ٸٽحٻپ ٳؤڅ ټؼ : ٳؤڃخ حٿ٨خى

. ٻؼح، ٳظوح ٻؼح

. أڅ ظ٬ذ نٴو رخٿنيخ رخ٫ڄخٽ حٿخٷش : ڃنيخ

. حٿڀپ أڅ ظٹ حٿٸڀٿش رخٿنيخ، ٳبنيخ ط٬ن ٫ڀ ٷخځ : ڃنيخ

. أڅ ظـنذ حح : ڃنيخ

. كڃض ٷخځ حٿڀپ هڄش أي رنذ أنزظو : ٷخٽ حٿؼ

. ٳڄنيخ ڃش حٿٸڀذ ٿڀڄڀڄن، هڀه ڃن حٿزي٩، ا٫حو ٫ن ٳ٠ٽ حٿينخ : أڃخ حٿڄحص حٿزخ٣نش

. هٱ ٯخٿذ ڀځ حٿٸڀذ ڃ٪ ٷ حڃپ : ڃنيخ

. أڅ ٬ٱ ٳ٠پ ٷخځ حٿڀپ : ڃنيخ

ٷخځ نخؿ رو، أنو كخه ڃخىيه، ٳظلڄڀو ڃن أٱ حٿزح٫غ ٫ڀ ٿٺ حٿلذ هلل ط٬خٿ، ٷس حڄخڅ رؤنو اح

أىپ حٿڀپ ٳ ٿڀيڂ أٿ ڃن أىپ حٿڀي ٳ ٿيىڂ، ٿ حٿڀپ ڃخ : ڀڄخڅ كڄو حهلل ٷخٽ أر . حٿڄنخؿخس ٫ڀ ٣ٽ حٿٸخځ

ٿخ٫ش حٳٸيخ اڅ ٳ حٿڀپ " : ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنز ٫ن " لق ڃڀڂ " ٳ . أكززض حٿزٸخء ٳ حٿينخ

. " ٿڀش ٫زي ڃڀڂ ؤٽ حهلل ٳيخ هح ا آطخه اخه، ٿٺ ٻپ

: اكخء حٿڀپ ڃحطذ

. أڅ ل حٿڀپ ٻڀو، ٿٺ ٫ن ؿڄخ٫ش ڃن حٿڀٲ : أكيىخ

أكن حٿ٤ٶ ٳ ىح أڅ نخځ حٿؼڀغ حٽ أڅ ٸځ نٲ حٿڀپ، ى ڃ أ٠خ ٫ن ؿڄخ٫ش ڃن حٿڀٲ : حٿؼخنش

. ڃن حٿڀپ، حٿي حه ڃنو

ٳٴ . حٿي حه، ى ٷخځ ىحى ٫ڀو حٿځ أڅ ٸځ ػڀغ حٿڀپ، ٳنز أڅ نخځ حٿنٲ حٽ، : حٿڄطزش حٿؼخٿؼش

، نځ آه حٿڀپ " ٻخڅ نخځ نٲ حٿڀپ، ٸځ ػڀؼو، نخځ يو أكذ حٿس اٿ حهلل س ىحى، " : " حٿللن "

. كن، نو ىذ آػخ حٿن٬خ ڃن حٿؿو رخٿيحس، ٸڀپ ٴطو

أٳ٠ڀو : ٻخڅ ٳ حٿنٲ حه، ر٠٬يڂ ٸٽ أڅ ٸځ ي حٿڀپ أ هڄو، حٳ٠پ ڃن ٿٺ ڃخ : حٿڄطزش حٿحر٬ش

. حٿي حه

. أڅ ح٫ حٿظٸي، ٳخڅ ڃح٫خس ٿٺ ٬ذ : حٿڄطزش حٿوخڃش

: ػڂ ٳڄخ ٴ٬ڀو ٣ٸخڅ

ٷخځ، ٳبح ٯڀزو حٿنځ نخځ، ىح ڃن أي حٿڄټخريس، ى أڅ ٸځ أٽ حٿڀپ اٿ أڅ ڀزو حٿنځ ٳنخځ، ٳبح حنظزو : أكيىڄخ

. ٣ٶ ؿڄخ٫ش ڃن حٿڀٲ

حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ڃڀخ ڃخ ٻنخ نخء أڅ ن ٽ حهلل ڀ : حهلل ٫نو ڃن كيغ أن " حٿللن " ٳ

حهلل ٫نو ڀ ڃن حٿڀپ ڃخ خء حهلل، كظ ٻخڅ ٫ڄ . أنخه ڃن حٿڀپ ا أنخه، ڃخ ٻنخ نخء أڅ نحه نخثڄخ ا

. حٿس حٿس : حٿڀپ أٸ٦ أىڀو، ٳٸٽ اح ٻخڅ ڃن آه

أڅ نخځ أٽ : حٿؼخنحٿ٤ٶ . ٣ٽ حٿ٠ـ٬ش أىٻض أٷحڃخ ظلڅ ڃن حهلل ٳ حى ىح حٿڀپ ڃن : ٷخٽ حٿ٠لخٹ

: ٬ن - . أٷڀيخ انڄخ ى أٽ نڃش، ٳبح حنظزيض ٿڂ : ٷخٽ ٴخڅ حٿؼ . ، ٷخځ حٿزخٷ حٿڀپ، ٳبح أه ك٨و ڃن حٿنځ، حنظزو،

. -ٿڂ نڂ

" : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ حٿنز٫ن أڅ ٸځ ڃٸيح أر٪ ٻ٬خص أ ٻ٬ظن ، ٳٸي نخ : حٿڄطزش حٿخىش

انخىه ٬ٲ حه حٿزيٴ ) ) " ٳ انخىه ٬ٲ حه حٿزيٴ ) )(7) " ڀح ڃن حٿڀپ، ڀح أر٬خ، ڀح ٻ٬ظن

" حڄخڅ ٬ذ " انخىه ٬ٲ حه حٿزيٴ ٳ ) )(8)" ٳ . . . ( ( حرن ن ٳ ٷخځ حٿڀپ ٫ن حٿلن ڃ

. حٿليغ

حٿڀپ أٸ٦ حڃأطو ٳڀخ ڃن حظٸ٦ ڃن " : ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو : ٷخٽ " ن أر ىحى " ٳ

ڃن حٿحٻن حهلل ٻؼح : ٸٽ ٻخڅ ٣خٿلش رن ڃٱ ؤڃ أىڀو رٸخځ حٿڀپ، . " حٿحٻحص ؿڄ٬خ ٻ٬ظن، ٻظزخ ٿڀظج

. ڀح ٻ٬ظن، ٳبڅ حٿس ٳ ؿٱ حٿڀپ طل٢ حح

حٿٸخځ ٫ڀو ر ٢ حٿڀپ، ٳ نز أڅ وپ ٳيه ٣ٵ ٷڄش حٿڀپ، ٳڀظو حٿڄي ٿنٴو ڃخ يپ ٫ڀو، ٳخڅ ٬ذ

. ٿټڅ ٷخثڄخ ٳ حٿ٤ٳن ىه ڃطزش خر٬ش ربكخء ڃخ رن حٿ٬خءن ى حٿل،

[ حٿڀپ ٳڄن ٬زض ٫ڀو حٿ٤يخس ٳ ] ـ ٳپ 7

ڃظٸزپ حٿٸزڀش ٿٻ حهلل ط٬خٿش، ٿي٩ ڃيڄخ ٳؤڃخ ڃن ٬زض ٫ڀو حٿ٤يخس ٳ حٿڀپ، ػٸڀض ٫ڀو حٿس، ٳڀـڀ

ٳٸي ى . ڃن ٻخڅ ٿو ى ٳڀزو حٿنځ ٳخطو، ٳڀؤص رو ر٬ي س حٿ٠ل ٳخڅ ٿڂ ـڀ ٳڀي٩ ى ڃ٤٠ـ٪، . ٷي

حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو أڅ ٽ " حٿللن " ٿل ڃن ٿو ٫خىس رٸخځ حٿڀپ أڅ ظٻيخ، ٳٴ . حٿليغ ٿٺ ٳ

. " . ٳظٹ ٷخځ حٿڀپ طټن ڃؼپ ٳڅ، ٻخڅ ٸځ حٿڀپ " : ڀڂ ٷخٽ ٿ٬زي حهلل رن ٫ڄ

حٿٴخڀش ـ ٳپ ٳ رخڅ حٿڀخٿ حخځ8

ٿڀش نز ٿڀڄي أڅ ٴپ ٫نين، أڃخ حٿڀخٿ حٿڄوخص رڄي حٿٴ٠پ حٿظ ظلذ اكخإىخ، ٳوڄ ٫س

ى حٿظ حٿڀڀش حٿخر٬ش ٫س، : ٳڄن ىه حٿڀخٿ ز٪ ٳ ڃ٠خڅ ! ؟ رق نو اح ٯٴپ حٿظخؿ ٫ن ڃڂ حٿرق ٳڄظ

ٳؤٽ ٿڀش : ٿڀش حٿٸي أڃخ حٿؼڄخڅ حه ٻخنض زلظيخ ٷ٬ش ري، حٿض حٿزخٷش ىن أطخ حٿ٬ ، اح ٳين ط٤ڀذ

ٷي ى ڀحص ٿز٬ ىه .(9) ڃن ٬زخڅ، ٿڀش ٫ٳش، ٿڀظخ حٿ٬ين ڃن حٿڄلځ، ٿڀش ٫خحء، ٿڀش حٿنٲ

. ؼزض حٿڀخٿ ٿ ٳيخ ڃخ

ځ ز٪ ٫ن ڃن ؿذ، ى أٽ ځ ىز٢ ځ ٫ٳش، ځ ٫خحء، : أڃخ حخځ حٿٴخڀش ٳظ٬ش ٫ ڃخ

ڀڂ ځ ز٪ ٫س ڃن ڃ٠خڅ ٻخڅ ٳو ٷ٬ش ري، ځ حٿنٲ ڃن ڀ حهلل ٫ڀو آٿوحٿنزٳو ؿزپ ٫ڀ

ڃخ حٿ٬ين، حخځ حٿڄ٬ڀڃخص ى ٫ حٿلـش، حخځ حٿڄ٬يىحص ى أخځ ٬زخڅ ، ځ حٿـڄ٬ش،

ٳيخ ٳ٠پ ٻز ڃٻ ٳ ٳ٠خثپ . ځ حػنن، حٿوڄ، أخځ حٿز : ڃن ٳحپ حخځ ٳ حز٩ . حٿظٶ

. حٿځ

. آه ٻظخد ححى، ى آه ر٪ حٿ٬زخىحص، رخهلل حٿظٳٶ

ر٪ حٿ٬خىحص: حٿر٪ حٿؼخن

ٿٺ رخد ٳ حٻپ حؿظڄخ٩ ٫ڀو حٿ٠خٳش نل

. ڃنيخ ڃخ ى ڃ٪ حٻپ، ڃنيخ ڃخ ى ر٬ي حٻپ ، ڃنيخ ڃخ ى ٷزڀو،آىحد حٻپ

حٿليغ، نيخ طوڀ ڃن ىڅ، ڃن ٿٺ أڅ ٪ٳ، ٻڄخ ى حٻپ ٯپ حٿين ٷزپ : حٿٸڂ حٽ ٳڄن

آٿو ڀڂ ڃن ٳ٬و ٫ڀ حٿ٬٤خځ ٫ڀ حٿٴس حٿڄ٫ش ٫ڀ ح، ٳخنو أٷد اٿ ٳ٬پ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو

حٿٴس، ٳنذ ؿڀو حٿڄن، ٬ظڄي ٫ڀ حٿڄخثيس، ى أىن اٿ حٿظح٪، ڃن ٿٺ أڅ ـڀ حٿـڀش ٫ڀ

ط٬خٿ ٿټڅ ڃ٬٤خ رخٻپ، ٸي رو حٿظن٬ڂ ٳٸ٢، ٫ڃش لش حٿ، ن رؤٻڀو أڅ ظٸ ٫ڀ ٣خ٫ش حهلل

كذ ڃخ ڃ حرن آىځ ٫خء ح ڃن ر٤نو، " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿنز ٷخٽ . حٿزڀش ىڅ حٿز٪ ىه حٿنش أه

ڃن س ىه حٿنش أڅ . " ٿنٴو حرن آىځ أٻص ٸڄن ڀزو، ٳبڅ ٻخڅ ڃلخٿش، ٳؼڀغ ٿ٬٤خڃو، ػڀغ ٿحرو ػڀغ

ؿخث٪، أڅ ٳ٪ يه ٷزپ حٿز٪، ڃ٪ ٳ٬پ ٿٺ ٿڂ ټي لظخؽ اٿ ٣زذ، ڃن ٿٺ أڅ ڄي يه اٿ حٿ٬٤خځ ا ى

. ٿ ڃن أىڀو ٿيه طټؼ حي ٫ڀ حٿ٬٤خځٳرخٿڄؿى ڃن حٿٵ، لظٸ حٿ ڃنو، أڅ ـظيي

. آهه ٳ أٿو، لڄي حهلل ط٬خٿ ٳ ى أڅ زيأ رزڂ حهلل : حٻپ حىحد كخٿشٳ : حٿؼخنحٿٸڂ

اٿ أه كظ زظڀ٪ حٿ، ځ ڃن ٿٺ أڅ ؤٻپ رخٿڄن حٿڀٸڄش ـى ڃ٠يخ، أڅ ڄي يه

، ڃن ٿٺ أڅ ؤٻپ ڃڄخ ڀو، ا أڅ ټڅ حٿ٬٤خځ ڃظن٫خ ٻخٿٴخٻيش، ٿؤٻپ رؼع أخر٪، اح ٷ٬ض ٿٸڄش ڃؤٻ

ٻٴو، رپ ٳ ٣زٶ حكي، ـڄ٬و ٳ حٿ٬٤خځ حٿلخ، ـڄ٪ رن حٿظڄ حٿن ٳأڅ نٴن ڃن ٿٺ . أهىخ

رخد ٳ أػنخء حٿ٬٤خځ، ٳخنو أؿى ٳ ٬٠و ڃن ٳو ٫ڀ ٧ي ٻٴو ػڂ ڀٸو، ٻح ٻپ ڃخٿو ٫ـڂ ػٴپ، د حٿڄخء

. حٿ٤ذ

حهلل ڃخ ٫زخ، ٳٸي ٫ن ٫ڀ ڃن آىحد حٿد أڅ ظنخٽ حنخء رڄنو، ن٨ ٳو ٷزپ حٿد، ڄ

. ٳبڅ حٿټزخى ڃن حٿ٬ذ ڃح حٿڄخء ڃخ ط٬زه ٫زخ، : ٫نو

حنخء ٳڀڂ ٻخڅ ظنٴ ڀ حهلل ٫ڀو آٿوحٿنز أڅ " حٿللن " ٳٴ . رو ػػخٳ د ٷخثڄخ، ظنٴ

. حنخءٳحنخء، رؤڅ زخ٫ي حنخء ٫نو ظنٴ، أڅ ټڅ حٿنٴ ٳ رو ٳ حٿڄ٬ن ظنٴ . ػػخ

(1) ، ى أڅ ڄٺ ٷزپ حٿز٪ ڀ٬ٶ أخر٬و، أڅ ڀضحٿ٬٤خځ ڃن آىحد حٻپ ڃخ ظلذ ر٬ي : حٿٸڂ حٿؼخٿغ

اڅ حهلل ٿ ٫ن حٿ٬زي أڅ ؤٻپ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ حٿنزحٿٸ٬ش، ٿلڄي حهلل، ٳٴ حٿليغ ٫ن

. (2) ، پ يه ڃن حٿڄ " د حٿرش ٳلڄيه ٫ڀيخ حٻڀش ٳلڄيه ٫ڀو،

حٻپٳحٿڄخٻش ـ ٳپ ٳڄخ ي ڃن حىحد رزذ حؿظڄخ1٩

. ن أ خىس ٳ٠پ، ا أڅ ټڅ ى حٿڄظز٩ حٻپ ا اح ٻخڅ ڃ٬و ڃن ظلٶ حٿظٸيځ ٿټزٳڃن ٿٺ أڅ زظية

ڃن . ح٬٣ڄش ٯىخٳظټڀڄڅ رخٿڄ٬ٱ، ظليػڅ رلټخخص حٿخٿلن ڃنيخ أڅ ټظح ٫ڀ حٿ٬٤خځ، رپ

ڃن . رخنٸزخ ٻپ، رپ نز٢ ظن٪ : ٻپ ڃنيڂ حؼخ ٿٳٸو، لؽ ٳٸو اٿ أڅ ٸٽ ٿو ٿٺ أڅ ٸي

ٳ ٴ٬پ ڃخ ظٸه ڃن ٯه، ٳ نٴ يه ڃن ٿٺ أڅ . ٿٺ أڅ ن٨ اٿ ألخرو كخٿش حٻپ ٿج ظلح

ٳو، اح أهؽ جخ ڃن ٳو ٿڃ رو، ٱ ؿيو ٫ن حٿ٬٤خځ ٳحٿڀٸڄش حٿٸ٬ش، ٸيځ اٿيخ أو ٫ني ٪

رٸش حٿڀٸڄش حٿظ حٿيڄش، ٳٸي ټىو ٯه، ڄٳ حٿوپ، حٿوپ ٳ ڄ حٿڀٸڄش حٿيڄش أهه رخه،

. حٿڄٷشٳأٻپ ڃنيخ

[ حهحڅ ٳ طٸيڂ حٿ٬٤خځ اٿ ] ـ ٳپ 2

څ أؿڄ٪ اهحن ٫ڀ خ٩ ڃن حٿ٬٤خځ : ٷخٽ حهلل ٫نوظلذ طٸيڂ حٿ٬٤خځ اٿ حهحڅ، ٿٺ ٫ن ٫ڀ

كڄو حهلل ن٪ حٿوز حٿ٬٤خځ حٿ٤ذ، ٳي٫ ارحىڂ ح٫ڄ ٻخڅ هؼڄ . أكذ اٿ ڃن أڅ أ٫ظٶ ٷزش

ٯ حظجحڅ، حٿظٸيڂ، رپ ٸيځ ڃنٳ ٸيځ ڃخ ك٠ ڃن ٯ طټڀٲ، ظؤنيڂ . ن٬ظو ا ٿټڂ ٻڀح، ٳڄخ : ٸٽ

٬٣خڃخ ر٬نو، اڅ ه رن ٬٣خڃن حهظخ ڃن آىحد حٿحث أڅ ٸظف . ڃن حٿظټڀٲ أڅ ٸيځ ؿڄ٪ ڃخ ٫نيه

رخٷظحكو، ٸ ٫ن طلپ ٿٺ، ٳٸي نٽ حٿخٳ٬ كڄو حهلل ٫ڀ أىڄخ، ا أڅ ٬ڀڂ أڅ ڃ٠ٴو

حٿخٳ٬ حٿٷ٬ش حٿ٫ٴحن ټظذ ٻپ ځ ٷ٬ش رڄخ ٤زن ڃن حٿحڅ، ڀڄيخ اٿ حٿـخش، ٳؤه حٿ٫ٴحن، ٻخڅ

. أٿلٶ ٳيخ ٿنخ آه، ٳڀڄخ ٫ڀڂ حٿ٫ٴحن حظي ٳكو

[ ؤٻڀڅ طيهپ ٫ڀ ٷځ ] ـ ٳپ 3

ڃن ٯ ٷي، ٳؤٿه حٻپ، ن٨، ٳبڅ ٫ڀڂ نز كي اح ٫ڀڂ أڅ ٷڃخ ؤٻڀڅ أڅ يهپ ٫ڀيڂ، ٳبڅ خىٳيڂ

ڃن ىهپ ىح يٸو ٳڀڂ ـيه . ٫ڀڂ أنيڂ لزڅ أٻڀو ڃ٬يڂ، ؿخ ٿو أڅ ؤٻپ أنيڂ انڄخ ؤٿه كخء ڃنو، ٳ ؤٻپ، اڅ

. حػٸخ رو ٫خٿڄخ أنو اح أٻپ ڃن ٬٣خڃو رٿٺ، ؿخ ٿو أڅ ؤٻپ ٻخڅ

[ ٳ آىحد حٿ٠خٳش ] ـ ٳپ 4

طؤٻپ ا ٬٣خځ طٸ، ؤٻپ : حٿڀٲ ڃن آىحد حٿ٠خٳش، أڅ ٸي ري٫طو حطٸخء ىڅ حٿٴخٵ، ٷخٽ ر٬

. حٿٴٸحء ىڅ حٯنخء أڅ ٸينز . ٬٣خڃٺ ا طٸ

ٳ ٻٿٺ ح٫ حٿظطذ . ٷ٬٤ش حٿكڂ خٳظيڂ، ٳخڅ اىڄخٿيڂ ؿذ حلخٳ أڅ يڄپ أٷخرو نز

ا٬٣خځ حٿ٬٤خځ حظڄخٿش ٷڀد ٳحٿظٴخه، رپ حظ٬ڄخٽ حٿنش أيٷخثو ڃ٬خٳو، ٸي ري٫طو حٿڄزخىخس

٫ڀ ٷڀد حٿڄئڃنن، ي٫ ڃن ٬ڀڂ أنو طٶ ٫ڀو حؿخرش، أ اح ك٠ طؤ حهحڅ، اىهخٽ حٿ

. رخٿلخن رزذ ڃن حزخد

حٿځ حٽ، اڅ ٻخنض ٿه ٳى٫خس حٿڄڀڂ أڃخ آىحد حؿخرش، ٳخڅ ٻخنض ى٫س ٫، ٳخؿخرش ٫ڀيخ حؿزش اح

رخؿخرش ىڅ حٿٴٸ، ڄظن٪ ڃن حٿي٫س ٿټنو خثڄخ، رپ ل٠، ٳخڅ ٳي ؿخثس، ػڂ نز أڅ و حٿن

. ٫ڀڂ أڅ ٳ٤ه أهخه حٿڄڀڂ ٳڀٴ٤ ٻخڅ ط٫٤خ

حٿځ حٽ، اڅ ٻخنض ٿه، ٳي ٳى٫خه حٿڄڀڂ ٳؤڃخ اڅ ٻخڅ حٿ٬٤خځ كحڃخ ٳڀڄظن٪ ڃن حؿخرش، ٻٿٺ حؿزش اح

رخؿخرش ىڅ حٿٴٸ، ڄظن٪ ڃن حٿي٫س ٿټنو خثڄخ، رپ ل٠، ٳخڅ ٻخڅ ؿخثس، ػڂ نز، أڅ و حٿن

. ٫ڀڂ أڅ ٳ٤ه أهخه حٿڄڀڂ ٳڀٴ٤ ط٫٤خ

ٳ ڃلڃش، أ انخء ڃلځ، أ ڃڃخ أ ٳؤڃخ اڅ ٻخڅ حٿ٬٤خځ كحڃخ ٳڀڄظن٪ ٫ن حؿخرش، ٻٿٺ اح ٻخڅ ػڄش

. أ ڃزظي٫خ أ ڃٴخهح ري٫طو س، ٻٿٺ اح ٻخڅ حٿيح٫ ٧خٿڄخ أ ٳخٴخ

حٷظيحء رخٿنش، اٻحځ أهو حٿڄئڃن ، ن خنش أڅ ٸي رخؿخرش اٿ حٿي٫س نٴ حٻپ، رپ ن رونز

. ىح ڃظټز : ٷپ ٫نو اح حڃظن٪ نٴو ٫ڄن ت رو حٿ٨ن، ٳرڄخ

حٿيح ڃټخنخ ٿڂ ظ٬يه، ټؼ حٿن٨ اٿ ڃـڀو اح ك٠، ظي، اڅ ٫ن ٿو خكذٳ أڅ ظح٪ نز

. ٫ڀ حٿه وؽ ڃنو حٿ٬٤خځ، ٳبنو ىٿپحٿحٿڄټخڅ

[ حٿ٬٤خځ ٳ آىحد اك٠خ ] ـ ٳپ 5

: أڃخ اك٠خ حٿ٬٤خځ ٳڀو هڄش آىحد

. حٿ٠ٲ ط٬ـڀو، ٳٿٺ ڃن اٻحځ : حٽ

ٷزپ : حٿؼخن ٳخٻيش ڃڄخ ظوڅ } : رخد حٿ٤ذ، ٷي ٷخٽ حهلل ط٬خٿٳ، ٿٺ أڀق ٯىخ طٸيڂ حٿٴخٻيش أ

. [ 20،22 : حٿحٷ٬ش ] { ٣ ڃڄخ ظيڅ ٿلڂ*

ر٬ي حٿڀلڂ حٿؼي، ػڂ حٿلڀ، طظڂ ىه ػڂ أٳ٠پ ڃخ ٸيځ ر٬ي حٿٴخٻيش حٿڀلڂ، هخ حٿڄ، ػڂ أٳ٠پ حٿ٬٤خځ

. حٿڄخء حٿٴخط ٫ڀ حٿي ٫ني حٿپ حٿ٤زخص رد حٿڄخء حٿزخى، طټڄڀش حڃ ذ

. حٿلخس أڅ ٸيځ ؿڄ٪ حٿحڅ : حٿؼخٿغ

. حظٴخء كظ ٳ٬ح أييڂ أڅ زخى ٳ٬يخ رپ ڄټنيڂ ڃن : حٿحر٪

. حٿڄءسٳحٿظٸڀپ ڃن حٿټٴخش نٸ أڅ ٸيځ ڃن حٿ٬٤خځ ٷي حٿټٴخش، ٳبڅ : حٿوخڃ

حٿ٠ٲ حنحٱ نز أڅ وؽ ڃ٬و اٿ رخد أڅ ٬ٽ ىپ حٿزض نزيڂ ٷزپ طٸيڂ حٿ٬٤خځ، ٳبح أحىنز

ڃن طڄخځ حٻحځ ٣ٷش حٿؿو، ٣ذ حٿليغ ٫ني حٿيهٽ حٿوؽ حٿيح، ٳبنو نش، ٿٺ ڃن اٻحځ حٿ٠ٲ

. ٫ڀ حٿڄخثيس

كن حٿوڀٶ حٿظح٪، وؽ كٸو طٸ، ٳٿٺ ڃنٳأڃخ حٿ٠ٲ ٳنز أڅ وؽ ٣ذ حٿنٴ اڅ ؿ

. حٷخڃش ٷيٳا ر خكذ حٿڄنٽ انو، ح٫ ٷڀزو

ٻظخد حٿنټخف آىحرو ڃخ ظ٬ڀٶ رو

: ٳو ٳحثي أڅ حٿنټخف ڃظلذ، ڃنيد اٿو، ٻؼ حٿٴ٠خثپ،ٳ وظڀٲ حٿ٬ڀڄخء

ٳو ٣ڀذ ڃلزش . رخٿ٬ ٿٿٺ، ٿزٸ ؿن حنخڅ حٿٿي، څ حٿڄٸى رٸخء حٿنپ، ٳو ٳحثي ڃلزش حهلل ط٬خٿ : ڃنيخ

. طټؼ ڃن رو ڃزخىخطوٳڀڂ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو

.ٳو ٣ڀذ حٿظزٹ ري٫خء حٿٿي حٿخٿق حٿٴخ٫ش رڄص حٿٿي حٿ

. ٳو طق حٿنٴ، انخيخ رڄوخٿ٤ش حٿؿش . حٿ٤خڅ ريٳ٪ ٯحثپ حٿيس حٿظلن ڃن : ٳحثي حٿنټخف ڃن

طن٨ٲ ححن طيجش أزخد طٴٮ حٿٸڀذ ٫ن طير حٿڄنٽ، حٿظټٴپ رو رپ حٿ٤زن حٿټن حٿٴح : ڃنيخ

ٿ طټٴپ رو ٿ٠خ٩ أٻؼ أٷخطو، ٿڂ ظٴ٭ ٿڀ٬ڀڂ حٿ٬ڄپ، حٿ٬، ٳبڅ حنخڅ ظ٬ ٫ڀو أٻؼ ٿٺ ڃ٪ حٿكيس،

ڃـخىيس : ڃن ٳحثيه أ٠خ . حٿين ريه حٿ٤ٸش، ا حهظٽ ىه حزخد حٯپ ٿڀٸڀذ ٳخٿڄأس حٿخٿلش ٫څ ٫ڀ

، حكظڄخٽ ح ڃنين، حٿ٬ حٿنٴ خظيخ رخٿ٫خش حٿش، حٿٸخځ رلٸٵ حىپ، حٿز ٫ڀ أهٷين

ٻذ حٿلٽ ؿڀين، حٿٸخځ رظرش حى، ٻپ ىه ٳ اكين اخىىن اٿ ٣ٶ حٿين، حؿظيخى ٳ

٫خش ش، ٳ٠پ حٿ٫خش ٨٫ڂ، انڄخ لظ ڃنيخ ڃن وخٱ حٿٸ ٫ن حٿٸخځ أ٫ڄخٽ ٨٫ڄش حٿٴ٠پ، ٳبنيخ

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو حٿنز٫ن ٳ أٳحى ڃڀڂ، . زپ حهلل ٫ ؿپٳرلٸيخ، ڃٸخخس حىپ حٿٿي رڄنٿش حٿـيخى

ىنخ طيٷض رو ٫ڀ ڃټن ، ىنخ أنٴٸظو ٫ڀ ٷزش،ٳ زپ حهلل، ىنخ أنٴٸظو ٳىنخ أنٴٸظو " : ڀڂ أنو ٷخٽ

. " أىڀٺ أنٴٸظو ٫ڀحٿأىڀٺ، أٳ٠ڀيخ

[ ٳ آٳخص حٿنټخف ] ـ ٳپ 1

: ٳ حٿنټخف آٳخص

. حٿڄظؽ اٿ ڃخ ٿ ٿو حٿ٬ـ ٫ن ٣ڀذ حٿلٽ، ٳخڅ ٿٺ ٬ذ، ٳرڄخ حڃظيص ي : أٷحىخ

أحىن، ٳ ٿٺ ه٤، څ حٿؿپ ح٩ ى حٿٸ ٫ن حٿٸخځ رلٸٵ حٿنخء، حٿز ٫ڀ أهٷين : حٿؼخنش

. ڃئٽ ٫ن ٫ظو

ٳنٸ٠ ٿڀو نيخه رخٿظڄظ٪ رٿٺ، ٳ ظٴ٭ حٿٸڀذ أڅ ټڅ حىپ حٿٿي ڀنو ٫ن ٻ حهلل ٫ ؿپ، : حٿؼخٿؼش

ٳيه ڃـخڃ٪ حٳخص، حٿٴحثي، ٳخٿلټڂ ٫ڀ و حكي، رؤڅ حٳ٠پ ٿو حٿنټخف أ حهس حٿ٬ڄپ ٿيخ،ٳٿڀٴټ

٫ڀ ىه حكحٽ، ٳبڅ حٿ٬رش ڃ٤ڀٸخ ڃٱ ٫ڀ حكخ٣ش رڄـخڃ٪ ىه حڃ، رپ نز ٿڀڄي أڅ ٬ نٴو

كن هڀٶ، ى ڃ٪ ٿٺ خد لظخؽ اٿ طټن حنظٴض ٫نو حٳخص حؿظڄ٬ض ٿو حٿٴحثي، رؤڅ ٻخڅ ٿو ڃخٽ كٽ

ٳ ٺ أڅ حٿنټخف أٳ٠پ، اڅ حنظٴض ىه حٿٴحثي حؿظڄ٬ض ٳو حٳخص، حٿيس، ڃنٴى لظخؽ اٿ طير حٿڄنٽ،

. كٶ ڃن ٿڂ لظؾ اٿ حٿنټخف، ٳبڅ حكظخؽ اٿو ٳخنو ڀڃوٳىح ٳظٻو أٳ٠پ،

س ] ـ ٳپ 2 [ ٳ ٣ذ حٿ٬

: حٿڄأس ٿ٤ذ حٿ٬س أڃٳ٬ظز

، ٳبح ٿڂ ټن ٿيخ ىن أٳيص " حٿين ٫ڀٺ رحص " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿنز حٿين، ى حپ، ٿٸٽ : أكيىخ

ص رو . رء طټي ٫ٳاڅ ڀټض زپ حٿس ٿڂ ٽ . ىن ؿيخ، أ

ن حٿوڀٶ، ٳخڅ جش حٿوڀٶ ىخ أٻؼ ڃن نٴ٬يخ : حٿؼخن . ك

ن حٿوڀٶ، ى ڃ٤ڀد، ا رو لپ حٿظلن، ٿيح أڃ : حٿؼخٿغ ٷي ٻخڅ أٷحځ . رخٿن٨ اٿ حٿڄو٤رش ك

ن ، ٸيڅ حٿظڄظ٪،ٳن٨څ ٻڄخ أڅ حڃخځ أكڄي كڄو حهلل حهظخ حڃأس ٫حء ٫ڀ أهظيخ، ا أڅ حٿل

. حٿ٤زخ٩ ٫ڀ يه ىح ني،

. ڃي حٿنخءٳ طخٿح : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ڄ . هٴش حٿڄي، ٷي ؽ ٬ي رن حٿڄذ حرنظو ريىڄن : حٿحر٪

حٿؿپ اح طؽ : ٷخٽ حٿؼ . حٿڄي ڃن ؿيش حٿڄأس، ټه حٿئحٽ ٫ن ڃخٿيخ ڃن ؿيش حٿؿپ ٳٻڄخ طټه حٿڄخس

. ٳخ٫ڀڂ أنو ٿ ؟ أ ت ٿڀڄأس : ٷخٽ

طؤٿٴو أٻؼ ڃن حٿؼذ، ٳؿذ ٿٺ حٿى، ٳخڅ حٿ٤زخ٩ حٿزټخس، څ حٿخ٩ نيد اٿ ٿٺ، نيخ طلذ حٿؽ : حٿوخڃ

. ى أ٠خ أٻڄپ ٿڄىطو ٿيخ ، څ حٿ٤ز٪ نٴ ڃن حٿظ ڃيخ ٯه ڃـزٿش ٫ڀ حن رؤٽ ڃؤٿٱ،

. أڅ طټڅ ٿىح : حٿخى

. حٿنذ، ى أڅ طټڅ ڃن رض ىن ف : حٿخر٪

ىن حٿؿپ أهٷو ٳنز ٿڀٿ أڅ ن٨ حٿڄأس،ٳ ٻڄخ نز ٿڀؿپ أڅ ن٨ . أڅ طټڅ أؿنزش : حٿؼخڃن

ٷخٽ ؿپ . ؿيخ ڃن ٳخٶ أ ڃزظي٩، ٳٸي ؿن ٫ڀيخ ٫ڀ نٴو أكحٿو، نو ط رخٿنټخف ڃٷٷش، ڃظ

ؽ : ٿڀلن . ٳبنو اڅ أكزيخ أٻڃيخ، اڅ أر٠يخ ٿن ٨ڀڄيخ ؟ ڃڄن ظٸ حهلل : ٷخٽ ؟ حرنظ ڃن أ

ٳڄخ ٫ڀ حٿؿش ـ ٳپ ٳ آىحد حٿڄ٬خس حٿن٨ ٳڄخ ٫ڀ حٿؽ3

: حػن ٫ أڃح ٳأڃخ حٿؽ، ٳ٬ڀو ڃح٫خس ح٫ظيحٽ حىد

. حٿٿڄش ٳبنيخ ڃظلزش : حٽ

حظح " : ٳ حٿليغ حٿلق . حكظڄخٽ ح ڃنين ٿٸ ٫ٸڀين . حٿؿخص كن حٿوڀٶ ڃ٪ : حٿؼخن

ىزض طٸڄو ٻطو، اڅ طٻظو ٿڂ ٽ حٿ٠ڀ٪ أ٫ه، ٳخڅٳرخٿنخء هح، ٳخنو هڀٸن ڃن ڀ٪، اڅ أ٫ؽ ڃخ

. أ٫ؽ، ٳخظح رخٿنخء هح

ح ڃنيخ، حٿلڀڂ ٫ڀ ٣يخ ٯ٠زيخ، حٷظيحء أنو ٿ كن حٿوڀٶ ڃ٪ حٿڄأس ٻٲ ح ٫نيخ رپ حكظڄخٽ : ح٫ڀڂ

ڀ حهلل حٿنز حهلل ٫نو أڅ أحؽ ٫ڄ ڃن كيغ ، " حٿللن " ، ٳٴ رٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

. حٿليغ ڃي . حٿځ اٿ حٿڀپ ٫ڀو آٿو ڀڂ ٻن حؿ٬نو طيـه اكيحىن

حهلل ٫نيخ، ٻخڅ يح٫ذ نخءه ڀ حهلل ٫ڀو ٷي خرٶ ٫ڀو حٿځ ٫خثش ، أڅ يح٫زيخ ڄخكيخ : حٿؼخٿغ

. " رټح ط٫زيخ ط٫زٺ ى " : ڀڂ ، ٷخٽ ٿـخر آٿو

حٿ٫خش اٿ أڅ طٸ٢ ىزظو رخٿټڀش ٫ني حٿڄأس، رپ نز أڅ ٸي ٳ نز٢ ، أڅ ټڅ ٿٺ رٸي : حٿحر٪

حڃأس ٫ڄ حهلل ٫نو أنو ٫ظذ ٫ڀ ر٬ ٫ڄخٿو، ٳټڀڄظوحٷظخى، ٷي نخ ٫ن ٫ڄ رن حٿو٤خد ٣ٶ

انڄخ أنض ٿ٬زش ڀ٬ذ ؟ ٫يس حهلل ، ٳڂ أنض ىح خ : ٷخٽ ؟ خ أڃ حٿڄئڃنن ٳڂ ؿيص ٫ڀو : حهلل ٫نو ٳو ٳٸخٿض

. رٺ ػڂ طظٻن

اخءس ٳى أڅ ظخٳپ ٫ن ڃزخىة حڃ حٿظ و ٯحثڀيخ، زخٿٮ ، حٿسٳ ح٫ظيحٽ : حٿوخڃ

حٿنزٷي ني حٿ٨ن ، . ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أڅ ٤ٵ حٿؿپ أىڀو ٿ

، نز ٿڀؿپ أڅ ظؤػ ٫ن أىڀو رخٿ٬٤خځححٱ حٿظٸظ حٿنٴٸش حٿٸي ىڅٳ ح٫ظيحٽ : حٿخى

. حٿ٤ذ، ٳخڅ ٿٺ ڃڄخ ٯ حٿي

، ڀٸنيخ ح٫ظٸخى أكټخڃو ڃخ ي رو ٻٲ ڃ٬خس حٿلخث أڅ ظ٬ڀڂ حٿڄظؽ ڃن ٫ڀڂ حٿل : حٿخر٪

أنيخ اح حنٸ٤٪ پ ٫ن ٷڀزيخ ٻپ ري٫ش اڅ ٻخنض ، ٬ڀڄيخ أكټخځ حٿس حٿل حظلخش، ٳ٬ٳيخ حٿلق،

حٿزق رڄٸيح ٻ٬ش ٳ٬ڀيخ ٷ٠خء حٿڄد ىڃيخ ٷزپ حٿڄد رڄٸيح ٻ٬ش ٳ٬ڀيخ حٿ٨ي حٿ٬، اح حنٸ٤٪ ىڃيخ

. حٿ٬خء، ىح ټخى حٿنخء ح٫نو

حٿلذ حٿ١ء، ٳبڅ ٿٺ ٳ حٿڄزض حٿ٤٬خء، ٳ، حٿ٬يٽ رنين اح ٻخنض ٿو نس نز أڅ ٬يٽ : حٿؼخڃن

. ڄڀټو، ٳخڅ خٳ أحى حظلخد اكيحىن أٷ٩ رنين، ٳؤظين هؽ يڄيخ هؽ ريخ ڃ٬و

حٿن ڃن حٿڄأس، ٳڀو أڅ ئىريخ لڄڀيخ ٫ڀ حٿ٤خ٫ش ٷيح، ٿټنو نز أڅ ظيؽ ، ٳبح ٻخڅ حٿن : حٿظخ٪

ىخ ٧يه أٳ حنٴى ٫نيخ رخٿٴح، ىـىخ طؤىزيخ رظٸيڂ حٿ٦٫ حٿظوٲ، ٳبڅ ٿڂ نٴ٪ ىـىخ ٳ حٿڄ٠ـ٪ ، ٳ

ف، ى أڅ يڃ ؿڄخ ، ٠د ٿيخ حٿټځ ٳڄخ ىڅ ػػش أخځ ، ٳبڅ ٿڂ نٴ٪ ريخٳ رخ ٯ ڃز

. ؿيخ

ظلذ حٿزيحءس رخٿظڄش، حنلحٱ ٫ن حٿٸزڀش، أڅ ظ٤ ى أىڀو رؼد ،أڅ ، آىحد حٿـڄخ٩ٳ : حٿ٬خ

ځ حٿـڄ٬ش، ػڂ اح ٷ٠ ٣ه ڃن حٿ٬ڀڄخء ڃن حظلذ حٿـڄخ٩ . ټنخ ڃظـىن، أڅ زيأ رخٿڄ٫زش حٿ٠ڂ حٿظٸزپ

. ٳڀظڄيپ ٿظٸ٠ ٣ىخ، ٳخڅ انحٿيخ رڄخ طؤه

ٳاح أحى حظڄظخ٩ ريخ، ـ ٣ئىخ أڅ طؤط حٿلخث ربح ڃن كٸيخ اٿ ڃخ رن حٿٻزش : ڃن حىحد

، ڃن أحى أڅٳحٿل، . ـخڃ٪ ڃس ػخنش ٳڀپ ٳؿش ظؤ حٿير

. ؿنذ، أڃخ حٿٽ ٳي ڃزخف ڃ٪ حٿټحىش أڅ لڀٶ ٬ه، ٸڀڂ أ٧خٳه، وؽ ىڃخ ى : ڃن حىحد

: ، ى ظشحٿىس آىحدٳ : ٫حٿلخى

. أيڄخ حٿو أڅ ټؼ ٳكو رخٿٻ كنو رخنؼ، ٳخنو ي ٳ : حٽ

. أڅ حٿڄٿى كن ٿيٳ أڅ ئڅ : حٿؼخن

ڃن ٻخڅ " حهلل ٫زي حٿكڄن اڅ أكذ أڄخثټڂ اٿ حهلل ٫ ؿپ ٫زي " : ٳ أٳحى ڃڀڂ . أڅ ڄو حڄخ كنخ : حٿؼخٿغ

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أڄخء ؿڄخ٫ش، ٷي ٻه ڃن حڄخء، أٳڀق، حٿنز ٿو حڂ ڃټه، حظلذ طزيڀو، ٳٸي ٯ

. : ٳٸخٽ ؟ أى ػڄش : خ، رخف، رٻش، نو ٸٽ نخٳ٪،

. حٿ٬ٸٸش ٫ن حٿٻ خطخڅ ، ٫ن حنؼ خس : حٿحر٪

. أڅ لنټو رظڄس أ كس : حٿوخڃ

. حٿوظخڅ : حٿخى

، ى أر حٿڄزخكخص اٿ حهلل ٫ ؿپ ٳټه ٿڀؿپ أڅ ٴخؿت روحٿ٤ٵ ڃڄخ ظ٬ڀٶ رخٿحؽ : حٿؼخن ٫

. ٳو أر٬ش أخء حٿڄأس ڃن ٯ نذ، ـ ٿڀڄأس أڅ طڀـجو اٿ ٣ٷيخ، ٳبح أحى حٿ٤ٵ ٳڀح٩

ٿڂ زيخ ٳو، ٿج ط٤ٽ ٫ڀيخٳ أڅ ٤ڀٸيخ : حٽ . حٿ٬يس ٣ي

. أڅ ٸظ ٫ڀ ٣ڀٸش حكيس ٿظٴي ريخ حٿؿ٬ش اڅ نيځ : حٿؼخن

حهلل حٿٴخؿ٪، ٳٸي ٫ن حٿلن رن ٫ڀ حٿ٤ٵ رب٤٫خثيخ ڃخ طظڄظ٪ رو ٿنـزٳ حڃ ٳ أڅ ظڀ٤ٲ : حٿؼخٿغ

. ڃظخ٩ ٷڀپ ڃن كزذ ڃٴخٵ : آٱ ىىڂ، ٳٸخٿض ٫نيڄخ أنو ٣ڀٶ حڃأس ر٬غ اٿيخ ر٬س

ڃنٿش ځ حٿٸخڃش حٿؿپ اڅ ڃن أ حٿنخ ٫ني حهلل " أٳحى ڃڀڂ ٳ أڅ ٴ ىخ، ٳ حٿليغ حٿلق : حٿحر٪

حٿڃخ : ٫ن ر٬ حٿخٿلن أنو أحى ٣ٵ حڃأطو ٳٸپ ٿو . " ىخ ٴ٠ اٿ حٿڄأس طٴ٠ اٿو، ػڂ ن

رخڅ ڃخ ٳ ٳيح ٻڀو . ڃخٿ ڃأس ٯ : ٣ڀٸظيخ ٳٸخٽ ٿڂ : حٿ٬خٷپ يظٺ ح، ٳڀڄخ ٣ڀٸيخ ٷپ ٿو : ٳٸخٽ ؟ زٺ ڃنيخ

. ٫ڀ حٿؽ

٫ڀو ڄ٬ض ٽ حهلل ڀ حهلل : ٫ن أر أڃخڃش ٷخٽ . حٿؿش ٿؿيخ ڃن آىحد حٿڄ٬خس، ڃخ ٫ڀ : حٿٸڂ حٿؼخن

ٳ ىح حٿٸڂ . ٫ڀيخ ٿ٨٬ڂ كٸو " ؿخ كي أڅ ـي كي ڃص حٿڄأس أڅ طـي ٿؿيخ ٿ " : آٿو ڀڂ ٸٽ

: ٫ڀيخ ٻؼس، أىڄيخ أڃحڅ أكخىغ ٻؼس طيٽ ٫ڀ طؤٻي كٶ حٿؽ ٫ڀ ؿظو، كٸٷو

. حٿظ حٿخنش : أكيىڄخ

حٿڀٲ، ٻخڅ حٿؿپ اح هؽ ڃن ڃنٿو ٸٿو ٿو أىڀو، اخٹ ٻذٳىح ٻخڅ حٿنخء ، ٫ڀ : حٿٸنخ٫ش : حٿؼخن

ڃخٿو، ٳبڅ أ٬٣ڄض ٫ن ٳطٴ١ أڅ : ڃن حٿحؿذ ٫ڀيخ . حٿلحځ، ٳبنخ نز ٫ڀ حٿـ٩ نز ٫ڀ حٿنخ

ٿحٿييخ طؤىزيخ ٷزپ نٸڀيخ اٿ نز . حؿ ٫ڀيخ حٿ خه ٻخڅ ٿيخ ڃؼپ أؿه، اڅ ٻخڅ ر خه، ٻخڅ ٿو

ٿـحنيخ، ٻؼس رظيخ، ڃش ٿڄٿيخ، ٷڀڀش حٿټځٳ ٿڀڄأس أڅ طټڅ ٷخ٫يس نزحٿ٬س، حٿؽ ٿظ٬ٱ آىحد

طو ٳ نٴيخ ٳؿڄ٪ حكحٽ، طونو ٳحنٸزخ كخٿش ٯزش ؿيخ، طلٴ٨و ٯخثزخ كخح، ط٤ڀذ ڃ

رظو ا رخنو، ٿظټن ىڄظيخ ف ؤنيخ طير رظيخ، ٷخثڄش رويڃش ٳ ڃخٿو، ط٣ت ٳحو ڃن ټه، طؤڅ

. حٿنټخف ڃخ أڃټنيخ، ٿظټن ڃٸيڃش ٿلٶ ؿيخ ٫ڀ كٶ نٴيخ كٶ ؿڄ٪ أٷرخثيخ، آه ٻظخد ٻپٳحٿيح

ٻظخد آىحد حٿټذ حٿڄ٬خ ٳ٠ڀو لش حٿڄ٬خڃڀش ڃخ ظ٬ڀٶ رٿٺ

حٻظخد، طخس ٿڀڄ٬خ، طخس ٿڀڄ٬خى، نلن نى ح٫ڀڂ أڅ حهلل زلخنو ط٬خٿ رڀ٤ٲ كټڄظو ؿ٬پ حٿينخ ىح طزذ

. حٻظخد أزخريخ نكيخ آىحد حٿظـخحص، حٿنخ٫خص، س

ـ ٳپ ٳ حٿټذ حٿلغ ٫ڀو1

: ڃ٬ حڃظنخڅ، ٷخٽ ط٬خٿ ٳ، ٳٻه [ 11 : حٿنزؤ ] { ؿ٬ڀنخ حٿنيخ ڃ٬خخ } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

ڃخ طټڅ } ٿ ٫ڀټڂ } : ن٬ڄش، ٣ڀذ حٿټ ٫ڀيخ، ٷخٽ ط٬خٿ ٳـ٬ڀيخ [ 10 : ح٫حٱ ] { ؿ٬ڀنخ ٿټڂ ٳيخ ڃ٬خ ٷڀ

ڃن رټڂ ؿنخف أڅ طزظح . [ 198 : حٿزٸس ] { ٳ٠

ٳ " حٿڄلظٱ اڅ حهلل ٿلذ حٿ٬زي " " ٣ڀذ حٿلٽ ؿيخى " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ حٿنزٳ حٿليغ أڅ

ٷ٢ هح ڃن أڅ ؤٻپ ڃن ٫ڄپ يه، اڅ ڃخ أٻپ أكي ٬٣خڃخ " : ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنزأٳحى حٿزوخ أڅ

. " أڅ ٻخ ٫ڀو حٿځ ٻخڅ نـخح " : ٳ كيغ آه . " يه نز حهلل ىحى ٻخڅ ؤٻپ ڃن ٫ڄپ

نـخح، اى هخ٣خ، ارحىڂ ٿ١ ٻخڅ آىځ ٫ڀو حٿځ كحػخ، نف : حهلل ٫نيڄخٷخٽ حرن ٫زخ

ح٫ن، خٿق طخؿح، ىحى حىح، ڃ أڃخ حػخ ٳ أڅ ٿٸڄخڅ . ٬ذ ڃلڄي ڀحص حهلل ٫ڀيڂ ٫خس

ىنو، ٳ ٷش : خ رن حظ٬ن رخٿټذ حٿلٽ، ٳبنو ڃخ حٳظٸ أكي ٷ٢ ا أخرو ػع هخٽ : حٿلټڂ ٷخٽ رنو

ٳ ڃخ طٸٽ : ٷپ كڄي رن كنزپ . ٫ٸڀو، ىخد ڃءطو، أ٨٫ڂ ڃن ىه حٿوخٽ حظوٴخٱ حٿنخ روٳ٬ٲ

ىح ؿپ ؿيپ حٿ٬ڀڂ، أڃخ ڄ٪ : ٳٸخٽ أكڄي ؟ كظ ؤطن ٷ أ٫ڄپ جخ : رظو أ ڃـيه ٷخٽٳؿپ ؿڀ

طي هڄخخ " : ، ٷخٽ كن ٻ حٿ٤ " ؿ٬پ ٷ طلض ٧پ ك اڅ حهلل " : ٫ڀو آٿو ڀڂ ڀ حهللحٿنزٷٽ

نوڀيڂ، ٳ حٿز حٿزل، ٬ڄڀڅ ٳظـڅ ٻخڅ ألخد ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ، . " ر٤خنخ طف

ٿ حٿ٬زخىس ٫نينخ أڅ طٲ ٷيڃٺ ٯٹ ظ٬ذ ٿٺ، ٿټن أريأ رٯٴٺ : حٿيححن ٷخٽ أر ڀڄخڅ . حٿٸيس ريڂ

أنخ : ٳخٿـحد ؟ ـظڄ٬خ، ٳخهظص حٿ٬زخىس حٿض حٿظـخس حٿ٬زخىس ٳڀڂ : ٷخٽ أرحٿيىحء : ٳخكىڄخ ػڂ ط٬زي، ٳخڅ ٷپ

ر ٿظنخء ٫ن حٿنخ، اٯنخء حٿ٬خثڀش، اٳخش حٿٴ٠پ ٫ڀ حهحڅ، ٳؤڃخ اڅ ٻخڅ اڅ حٿظـخس طحى ٿحطيخ، : نٸٽ

ؿخڃ٬خ ڃ رو حٻظخدحٿحٿ٬ٸي حٿڄٸى نٴ حٿڄخٽ ؿڄ٬و، حٿظٴخه نل ٿٺ، ٳي ڃڃځ، ٿټن

. حٿلش، حٿ٬يٽ، حكخڅ، حٿٴٸش ٫ڀ حٿين : أر٬ش

. حٿ٬خٷي حٿڄ٬ٸى ٫ڀو ، حٿڀٴ٦ : أٻخڅ حٿلش، ٳخڅ ٻخڅ حٿ٬ٸي ر٬خ، ٳڀو ػػشٳ : حڃ حٽ

ٳنز ٿڀظخؿ أڅ ٬خڃپ حٿڄـنڅ، نو ٯ ڃټڀٲ، ٳ ق ر٬و، ٬خڃپ حٿ٬زي أڃخ حٿ٬خٷي، : حٿٻن حٽ

حٿ، ٳ رڄنٿش حٿ٬زي ٬خڃپ ا أڅ ټڅ ٷي أڅ ٿو حد أحٿزا أڅ ٬ڀڂ أنو ڃؤڅ ٿو، ٻٿٺ

ح٫ڄ ٫نينخ للش، ق ر٬و حإه، ٫ني ، ڃ٬خڃڀشحٿزحٿڄؤڅ ٿو، ٫ني حٿخٳ٬ طق ٫ٸى

ڃخٿو كحځ، ٳ نز أڅ ٬خڃپ ا أڃخ حٿ٨ڀڄش ڃن . حٿخٳ٬ طق . ت ٬ٱ أڅ ٫نو كٽٳأٻؼ

ٳؤڃخ حٿزپ . ى حٿڄخٽ حٿڄٸى نٸڀو، ـ ر٪ حٿټڀذ، نو نـ حٿ٬ن حٿڄ٬ٸى ٫ڀو، : حٿٻن حٿؼخن

حٿ٬ى حٿڄڃخ ، انيڄخ ٣خىحڅ أ نـخڅ، ـ ر٪ حٿلحص، ر٪ : ٳـ ر٬يڄخ، حء ٷڀنخ حٿلڄخ

ٳټخٿ٤ حٿ حٿڄن٫ش ڃن حٿ٤ن نله، ـ ر٪ ڃخ ٸي ٫ڀ ٳطڀڄو كخ ٫خ، أڃخ حٿل

أڃخ حٿ٩ ٳټخٿڄىڅ، ر٪ حځ ىڅ حٿٿي حٿ، أ حٿٿي ىڅ حځ ، ٳيح حٿيحء، حٿ٬زي حرٶ نلىڄخ،

. طڀڄو ٫خ ڃڄن٩

ٳ اكي حٿحظن، ق ٳحـخد حٿٸزٽ، ٳخڅ طٸيځ حٿٸزٽ ٿـخد ٿڂ ق حٿڀٴ٦، ى : حٿٻن حٿؼخٿغ

ٷخٽ حٿٸخ . أكڄي لش حٿز٪ حه، حء ٻخڅ رڀٴ٦ حٿڄخ أ رڀٴ٦ حٿ٤ڀذ، ٳخڅ طزخ٬خ رخٿڄ٬خ٣خس، ٳ٨خى ٻځ

حخء حٿڄلٸس ٳىح أڀق حٷحٽ، أ٫ن أڅ طټڅ حٿڄ٬خ٣خس حخء حٿس،ٳ ق ٿٺ ا : أر ٬ڀ

زيش ڃن ٣ٶ حٿ٩ أڅ ظٹ حـخد حٿٸزٽ ٿوؽ ٫ننزٿـخڅ حٿ٬خىحص رٿٺ، ىڅ حٿنٴش،

رخ حٿٴ٠پ، رخ حٿنجش، : ٷڄخڅ أڃ حٿرخ، ٳنز أڅ ل ڃن حٿٷ٩ ٳو، ىٳحٿوٱ، ٷي يى حهلل ط٬خٿ

أ٠خ أڅ ٬ٱ ١ حٿڀڂ، حؿخس حٿڄ٠خرش، حٿٻش، ٳنز أڅ ٬ٱ ٿٺ ڃخ ـ ٳو حٿرخ، لظخؽ

. ىه حٿ٬ٸى حٿڄٻس ٳخڅ حٿڄټخذ طنٴٺ ٫ن

حٿڄ٬خڃڀش ٳـ ٳپ ٳ حٿ٬يٽ حؿظنخد حٿ٨ڀڂ 2

رخٿ٨ڀڂ ڃخ ظ٠ رو حٿ، ى نٸڂ اٿ ڃخ ٬ڂ حٿڄ٬خڃڀش، ن٬نٳ ى حٿ٬يٽ، حؿظنخد حٿ٨ڀڂ : حڃ حٿؼخن

. ه ڃخ و

. حٷحص ٫ڀ حٿنخ حكظټخ، ى ڃني ٫نو ٿڄخ ٳو ڃن ٯء حٿ٬ ط٠ٶ : حٽ

ح٬خ، ٳؤڃخ اح ىهڀض ٿو ٯڀش ڃن ٬ظو حٿء، ظر ريخ خىسٳ أڅ ظټؼ ڃن حرظخ٩ حٿص : ٴظو

كخٽ حطخ٩ حٿه ٫ڀ ٴش ٠ٶ ٫ڀ حٿنخ ، ٳ ٳحٿحء كزيخ، ٳڀ ڃلظټح، ٻٿٺ اح ٻخڅ

. حٿٸص، نو ٷحځ حىڃٳ حٿـڄڀش طټه حٿظـخس

. أ ټظڂ ر٬ ٫ريخ ٳ٠ رٿٺ حٿڄظ ڃخ و ه، نل أڅ ؼن ٫ڀ حٿڀ٬ش رڄخ ٿ ٳيخ، : حٿٸڂ حٿؼخن

: " ڃنخ ڃن ٯنخ ٿ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنزٷي ٷخٽ

ٳ حٿؼحد كظ زن ، ٳٸخٽ حٿز٩، ٳ حٿنخ٫خص، ٷي جپ حڃخځٳ أڅ حٿ كحځ : ح٫ڀڂ : أكڄي ٫ن

ىح كظ ؿق اح أ٤٫، نٸ اح ٳٿڀظخؿ أڅ لٸٶ حٿڅ، ظوڀ نز . ـ ٿڄن ز٬و أڅ وٴو

ٱ حٿ٬٤خځ طحرخ ػڂ ٻخٿو ٳي ڃ٤ٴٲ، ٻٿٺ حٿٸخد اىح هڀ٢ ٨٫ڄخ ٿڂ طـ أه، ڃظ ٷي . حٿ٬خىس رڄؼڀو هڀ٢ حٿ٬

ـ، ى أڅ ي . ٿ حٿڄظ، ني ٫ن حٿظش حٿڀ٬ش ڃن ي حءىخٳني ٫ن حٿن

[ رخٿڄ٬خڃڀش ٳ حكخڅ ] ـ ٳپ 3

حٿز٪ ، أڅ ٳحكخڅ، ٳڄن حكخڅ حٿڄخڃلش حكخڅ رخٿڄ٬خڃڀش، ٷي أڃ حهلل ط٬خٿ رخٿ٬يٽٳ : حڃ حٿؼخٿغ

حٿ٬خىس، ٳؤڃخ أپ حٿڄخرنش ٳڄؤڅ ٳو، څ حٿز٪ ٿڀرق، ٿټن ح٫ ٳو حٿظٸذ، ٳ حٿرق رڄخ ظخرن ٳزنو

حٿزخث٪ ڃن ٷزٽ ٿٺ، ٳبڅ ٿٺ ڃن ٳبڅ رٽ حٿڄظ خىس ٫ڀ حٿرق حٿڄ٬ظخى ٿيس ٯزظو كخؿظو، ٳنز أڅ ڄظن٪

حٿين، ٳلن طخس رخٿڄخڃلش طخس رل٢ حٿز٬، طخس رخن٨خ، ڃن ٿٺ أنو اح أحى حظٴخء حٿؼڄن أ . حكخڅ

ڃظ٠ رخٿز٪، أڅ ٸپ ڃن ظٸڀو، ٳبنو ظٸپ ا : ڃن حكخڅ . ؿىس حٿنٸيٳطخس طخس رخٿظخىپ،

. حٿؼحد حكخىغ طيي رٴ٠پ ىه حڃ حٿڄٻس، ڃخ ٿخكزيخ ڃن حؿ

[ ىنو ٳ ٴٸش حٿظخؿ ٫ڀ ] ـ ٳپ 4

نز ٿڀظخؿ أڅ ڀو ڃ٬خو ٫ن ڃ٬خىه، رپ ٴٸش حٿظخؿ ٫ڀ ىنو ٳڄخ وو ٬ڂ آهطو، ٳ : حڃ حٿحر٪

: رڄح٫خس ظش أخء ح٫ ىنو، انڄخ طظڂ ٴٸظو ٫ڀ ىنو

حٿٸخځ رټٴخش حٿ٬خٽ، ، ٳڀن ريخ حظ٬ٴخٱ ٫ن حٿئحٽ، ٻٲ حٿ٤ڄ٪ ٫ن حٿنخ،حٿظـخس ٳ كن حٿنش : حٽ

. ٿټڅ رٿٺ ڃن ؿڄڀش حٿڄـخىين، ٿنح حٿنق ٿڀڄڀڄن

، ٳبڅ حٿنخ٫ش حٿظـخس ٿ طٻض رٴ ڃن ٳ حٿټٴخخص نخ٫ظو أ طـخطوٳ أڅ ٸي حٿٸخځ : حٿؼخن

حٿظن٬ڂ، ٳڀظپ ا أڅ ڃن حٿنخ٫ش ڃخ ى ڃيڂ ڃنيخ ڃخ ظن ٫نو ٿټنو ڃظ٬ڀٸخ رخٿنش أ ٣ڀذ ر٤پ حٿڄ٬خ،

ٿظـنذ نخ٫ش حٿخٯش، حٿنٸ، طي حٿزنخڅ ٷخڃو ريخ ٻخٳخ ٫ن حٿڄڀڄن ڃيڄخ،ٳرنخ٫ش ڃيڄش، ٿټڅ

. ڃټه رخٿـ، ؿڄ٪ ڃخ هٱ رو، ٳخنو

ؿحح، نو ؿذ ٷخس حٿٸڀذ، أ كـخڃخ، أ هخ٣ش حٿوخ١ حٿٸزخء حٿيزخؽ ٿڀؿپ، ټه أڅ ټڅ : ڃن حٿڄ٬خ

ـ أهح حؿس ٫ڀ ط٬ڀڂ حٿٸآڅ، حٿ٬زخىحص، ٳ . ڃ٬نخه حٿيرخ٭ ٻنخخ ٿڄخ ٳو ڃزخس حٿنـخش، ٳ

. حٿټٴخخص

، ٵ حهس حٿڄخؿي، ٳنز أڅ ـ٬پ أٽ حٿنيخ اٿ ٷضحهس أڅ ڄن٬و ٵ حٿينخ ٫ن ٵ : حٿؼخٿغ

حٿنيخ آهه ٿهس، ىهٽ حٿٵ هطو، ٳح٧ذ ٫ڀ ححى، ٷي ٻخڅ خٿل حٿڀٲ ڃن حٿظـخ ـ٬ڀڅ أٽ

رؤىحء حٿٴ ٤و ٿڀظـخس، اح ڄ٪ أحڅ حٿ٨ي حٿ٬، ٳنز أڅ ظٹ . حٿڄ٬خ حظخ

. ، ظپ رخٿظزق حٿظيڀپحٿٵ ٳ أڅ ځ ٻ حهلل ط٬خٿ : حٿحر٪

، ٳ ټڅ أٽ ڃن يهپ حٿٵ، آه ڃن وؽ حٿظـخس أڅ ټڅ يي حٿل ٫ڀ حٿٵ : حٿوخڃ

. ڃنيخ

.، ٸٲ ڃ٪ حٿٴظخظٷ ڃحٷ٪ حٿزو ڃح٪ حٿذ أڅ ٸظ ٫ڀ حؿظنخد حٿلحځ رپ : حٿخى

ـ رخڅ حٿلٽ حٿلحځ5

ٿڂ زٶ ڃنو ا حٿڄخء : ٫يځ حٿلٽ، ٷخٿح أڅ ٣ڀذ حٿلٽ ٳ ٫ڀ ٻپ ڃڀڂ ، ٷي حى٫ ٻؼ ڃن حٿـيخٽ : ح٫ڀڂ

ٳٸي أٳيطو حٿڄ٬خڃص حٿٴخيس، ٳڀڄخ ٷ٪ ٿيڂ ىح، ٫ڀڄح أنو ري ٿيڂ ڃن حٿٴحص، حٿل حٿنزخص، ڃخ٫يح ٿٺ

كيغ حٿن٬ڄخڅ رن ر ڃن " حٿللن " ط٬ح ٳ حٿزيش حٿلحځ ، ىح ڃن حٿـيپ، ٷڀش حٿ٬ڀڂ، ٳبڅ ٳ حٷحص

ٿڄخ . " رنيخ أڃ ڃظزيخص حٿلٽ رن ، حٿلحځ رن ، " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽحٿنز حهلل ٫نو، أڅ

حٿين ىخ، ؿذ ٻٲ حٿ٤خء ٫ن ٳري٫ش ٷي ٫ڂ ىخ، حظ٤خ ٻخنض ىه حٿي٫ ڃن ىئء حٿـيخٽ

. ڃيٹ حٿٴٵ رن حٿلٽ حٿزيش ٳخىىخ رخخى اٿ

: نلن نق ٿٺ ٳ أٷخځ

خ أيخ حٿپ } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ . ، ىؿخص حٿلٽ حٿلحځحٿلحځ ٳ ٳ٠ڀش ٣ڀذ حٿلٽ، ځ : حٿٸڂ حٽ

: ٳؤڃ رٿٺ ٷزپ حٿ٬ڄپ، ٷخٽ ٳ ځ حٿلحځ حٿلٽ، : ، حٿ٤زخص [ 51 : حٿڄئڃنڅ ] { حٿ٤زخص ح٫ڄڀح خٿلخ ٻڀح ڃن

ٷخٽ : حهلل ٫نو ٷخٽ ىس ٫ن أر . ، اٿ ٯ ٿٺ ڃن حخص [ 188 : حٿزٸس ] { رخٿزخ٣پ طؤٻڀح أڃحٿټڂ رنټڂ }

ػڂ ٻ : ٻ حٿليغ اٿ ٷٿو " ا ٣زخ خ أيخ حٿنخ اڅ حهلل ٣ذ ٸزپ " : ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

ڃ٬٤ڄو كحځ، ڃرو كحځ، ڃڀزو كحځ، ! اٿ حٿڄخء، خد خد حٿؿپ ٤پ حٿٴ، أ٬غ أٯز ڄي يو

٬يح ؤٽ ٽ حهلل ڀ أڅ . ٳ ٿٺ ٯ كيغ . حه ڃڀڂ " ٳؤن ظـخد ٿٿٺ ٯ رخٿلحځ،

ٷي ٻخڅ حٿڀٲ ن٨څ ٳ . " ى٫طٺ أ٣ذ ٬٣ڄظٺ طظـذ " حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أڅ طظـخد ى٫طو، ٳٸخٽ ٿو

.(1) حهلل ٫نو جخ ڃن زيش ػڂ ٷخءه أر رټ حٿيٶ حٿلٽ يٷٸڅ ٳو ، ٳؤٻپ

حٿلحځ ـ ٳپ ٳ ىؿخص حٿلٽ6

هزغ، ٿټن ر٠٬و أهزغ ڃن ر٬، ٻڄخ أڅ أڅ حٿلٽ ٻڀو ٣ذ، ٿټن ر٠٬و أ٣ذ ڃن ر٬، حٿلحځ ٻڀو : أ٫ڀڂ

ىح كخ ٳ حٿيؿش حٿ، ىح ٳ حٿيؿش حٿؼخنش، ىح ٳ : حٿ٤ذ لټڂ ٫ڀ ٻپ كڀ رخٿلحس،ٿټنو ٸٽ

٫ڀ زپ ڃؼخٽ ٿٺ ٳ حٿلحځ حٿڄؤه ر٬ٸي ٳخي، كحځ ٿټنو ٿ ٳ ىؿش حٿڄد . حٿحر٬ش حٿؼخٿؼش، ىح ٳ

حٻظخد، ٿ ٳ حٿ٬ٸى حٿٴخيس اٿ طٹ حٿٸي، رپ حٿڄد أٯڀ٦، ا ٳو احء حٿ، طٹ ٣ٶ حٿ٩ ٳ

ٳٸ أ خٿق أ ظڂ، أهزغ أٯڀ٦ ڃن حٿڄؤه ڃن ٷ أ ٯن أ ٣ٶ حٿظ٬زي ٳٸ٢، ٻٿٺ حٿڄؤه ٧ڀڄخ ڃن

. ٳخٶ

[ ٳ ىؿخص حٿ٩ ] ـ ٳپ 7

: حٿ٩ ٿو ىؿخص أر٪

. ىح لظخؽ اٿ أڃؼڀش ى ىؿش حٿ٬يٽ ٫ن ٻپ ڃخ طٸظ٠ حٿٴظ طلڄو، : حٿيؿش حٿ

ڃن ىح ٷٿو ڀ . ٻڄخ ؤط ٳ ٷڂ حٿزيخص حٿ٩ ٫ن ٻپ زش ـذ حؿظنخريخ، ٿټن ظلذ، : حٿيؿش حٿؼخنش

. " ى٩ ڃخ زٺ اٿ ڃخ زٺ " حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

. حٿ٩ ٫ن ر٬ حٿلٽ ڃوخٳش حٿٷ٩ ٳ حٿلحځ : حٿيؿش حٿؼخٿؼش

ڃؼخٽ ٿٺ ڃخ ٫ن ل رن ل حٿ٩ ٫ن ٻپ ڃخ ٿ هلل ط٬خٿ،ى ٩ حٿيٸن ، : حٿيؿش حٿحر٬ش

كظ ٬ڄپ حٿيحء، ٳٸخٽ : ٿو حڃأطو حٿنخر كڄش حهلل ٫ڀو أنو د ىحء، ٳٸخٿض ىه : ٿ ڃض ٳ حٿيح ٷڀ

. أ٫ٳيخ، أنخ أكخذ نٴ ڃن ػػن نش ڃش

. ٫ڀيخ، ٳيح ڃن ىٷخثٶ حٿ٩ ٳيح ؿپ ٿڂ طل٠ه نش ٳ ىه حٿڄش طظ٬ڀٶ ٳ حٿين، ٳڀڂ ٸيځ

ٳټڀڄخ ٻخڅ حنخڅ أي طييح ، ٻخڅ أ٩ حٿظلٸٶ ٳو أڅ حٿ٩ ٿو أٽ ٯخش، رنيڄخ ىؿخص ٳ حكظخ١،

حٿڄنخٽ ٳ حهس رلذ طٴخص ىه حٿيؿخص ٳ حٿ٩، ٻڄخ طظٴخص ؿحح ٫ڀ حٿح١، أهٲ ٧يح، طظٴخص

حٿ٨ڀڄش رلذ ىؿخص حٿلحځ، ٳبڅ جض ٳى ٳ حكظخ١، اڅ جض ٳظه، ٳڀنٴٺ طلظخ١ ىٻخص حٿنخ ٳ كٶ

. ٫ڀيخ طظه

حهلل ٫نو ن ، كيغ حٿن٬ڄخڅ رن ر حٿلٽ حٿلحځ ٳ ڃحطذ حٿزيخص طڄىخ ٫ن : حٿٸڂ حٿؼخن

٬ٳو ٻؼ ڃن حٿنخ، حٷخځ حٿؼػش، ى حٿلٽ حٿلحځ ڃخ رنيڄخ، حٿڄټپ ٳيخ ى حٿڄظ٢ حٿ ٳ ىه

حٿ ظ٬ڀٶ رحطو ٴش طؿذ طلڄخ ٿ٬نو، حٿلٽ حٿڄ٤ڀٶ : نلن نټٲ حٿ٤خء ٫نيخ ٳنٸٽ . ى حٿزش

ڃڀٺ ڃؼخٽ ٿٺ حٿڄخء حٿ ؤهه حنخڅ ڃن حٿڄ٤ ٷزپ أڅ ٸ٪ ٫ڀ . طلڄخ أ ٻحىش ظ٬ڀٶ رؤزخرو ڃخ ٤ٵ اٿو

حٿزٽ، أ كپ رزذ ڃني ٫نو، ڃخ ٳو ٴش ڃلڃش ، ٻخٿيس ٳ حٿوڄ ، حٿنـخش ٳ : حٿلحځ حٿڄل . أكي

ڀظلٶ ريڄخ ڃخ طلٸٶ أڃه ، ٿټن لظڄپ طه، ٿڂ ټن ٿٿٺ ٻخٿڄظلپ رخٿ٨ڀڂ حٿرخ، ٳيحڅ حٿ٤ٳخڅ ٧خىحڅ،

ٷي ٫ڀو، ٳبڅ ي حٿز حٿزل كٽ، ا أنو ڃن خى ٧زش أ ڄټش، ٳبنو لظڄپ أڅ ټڅ حكظڄخٽ زذ ٧خى يٽ

ٳڄخٻنش ٿٺ حكظڄخٽ ٳ ڃڀټيخ خى ػڂ أٳڀظض، ىح حكظڄخٽ ظ٤ٵ اٿ ڃخء حٿڄ٤ حٿڄوظ٤ٲ ڃن حٿيحء،

٫ڀو ىٿپ، ڃؼپ أڅ ـي حٿ٨زش ؿكخ ٸي ٫ڀو، حٿي ٩ حٿڄن، نو ىڂ ڃـى ىٿش ٫ڀو، ٳڀ ىٽ

كي حٿزيش ڃخ ط٬خ ٳو ح٫ظٸخىحڅ يح ٫ن . ټڅ ٯه، ٳيح ڃ٪ حٿ٩ ا ر٬ي حٿ٠ز٢، ٻخٿټ، لظڄپ أڅ

: ڃؼخص حٿزيش ٻؼس، حٿڄيڂ ڃنيخ ڃؼخڅ . ڃٸظ٠ن ٫ظٸخىن جن

: ، نٸڂ اٿ أر٬ش أنح٩حٿڄلځ حٿٺ ٳ حٿزذ حٿڄلڀپ أ : حٿڄؼخٽ حٽ

حٿڄلڀپ، ٳيه زيش ـذ حؿظنخريخ، لځ حٷيحځ ٫ڀيخ، أڅ ټڅ حٿلپ ڃ٬ڀڃخ ڃن ٷزپ، ػڂ ٸ٪ حٿٺ ٳ : حٿن٩ حٽ

ٳيح كحځ، څ ؟ ٳٸ٪ ٳ حٿڄخء ٳخىٳو ڃظخ، ي ىپ ڃخص رخٿٵ أ رخٿـف ڃؼخٿو أڅ يح ٳـكو

. حپ حٿظلڂ

اڅ : حٿلټڂ ٿو، ٻڄخ ٿ ٣خ ٣خث، ٳٸخٽ ؿپ أڅ ٬ٱ حٿلپ ٺ ٳ حٿڄلځ، ٳټڅ حپ حٿلپ، : حٿن٩ حٿؼخن

اڅ ٿڂ ټن ٯحرخ، ٳخڃأطو ٣خٿٶ، طڂ حٿظز حڃ، ٳبنخ نٸ٠ رخٿظلڂ : ٻخڅ ىح ٯحرخ ٳخڃأطو ٣خٿٶ، ٷخٽ آه

. حكي ڃنيخ، ٿټن حٿ٩ حؿظنخريڄخ ط٤ڀٸيڄخ ٳ

ر٨ن ٯخٿذ ٳي ڃټٹ ٳو، حٿخٿذ كڀو، أڅ ټڅ حپ حٿظلڂ، ٿټن ٣أ ڃخ ؿذ حٿظلڀپ : حٿن٩ حٿؼخٿغ

ڃظخ ٿ ٫ڀو أػ يڄو، ٳيح حٿ٨خى ٳو حٿلپ، څ حكظڄخٽ ڃؼخٿو أڅ ڃ اٿ ي ٳذ ٫نو ػڂ يٻو

. حٽ اٿ ىٿپ حٿظلٶ رخٿش، ٳؤڃخ اڅ ٧ي ٫ڀو أػ يڃش أ ؿحكش أه حٿظلٶ رخٿن٩ اح ٿڂ ظني

حٿڄلځ رزذ ڃ٬ظز ٳ ٯڀزش حٿ٨ن ٫خ، ڃؼخٿو أڅ ټڅ حٿلپ ڃ٬ڀڃخ، ٿټن ڀذ ٫ڀ حٿ٨ن ٣خڅ : حٿن٩ حٿحر٪

حنخءن رخ٫ظڄخى ٫ڀ ٫ڃش ڃ٬نش طؿذ ٫ڀو حٿ٨ن، ٳظؿذ طلڂ رو، ٻڄخ أڅ ئى حؿظيخىه اٿ نـخش أكي

. ڃن٪ حٿء رو أؿذ

: ٿٺ ٫ڀ أد . ، ظزو حڃ ٳورخٿلٽ أڅ وظڀ٢ حٿلحځ : حٿڄؼخٽ حٿؼخن

ڃن حٿ٬يى حٿڄل، ڃؼڀو أڅ طظزو أهظو اححهظڀ٤ض ڃظش رڄٻخس، أ ر٬س ڃن حٿڄٻخص، نل ٿٺ : أكيىخ

. رؤؿنزخص، ٳيه زيش ـذ حؿظنخريخ

أ ٫ خث٪ رنس رڀي ٻز، ٳ أڅ وظڀ٢ كحځ ڃل رلٽ ٯ ڃل، ٻڄخ ٿ حظزيض أهظو : حٿؼخن

ڃن خء ڃنين، څ ٳ طلڄين كؿخ ٻزح، ٻٿٺ ڃن ٫ڀڂ أڅ ڀځ ريح حؿظنخد نټخف أىپ حٿزڀي، رپ ٿو أڅ نټق

٫ڀو ٷ٬٤خ، ٿڂ ڀڃو طٹ حٿحء حٻپ، څ ٳ ٿٺ كؿخ ، ٷي ٫ڀڂ ٽ حهلل ڀ حهلل ڃخٽ حٿينخ هخٿ٤و كحځ

ٵ ٳ ڃخنو، ڃخ طٻح حء آٿو ڀڂ ألخرو أڅ ٳ حٿنخ ڃن حر، ڃخ طٻ حٿيحىڂ رخٿټڀش، أڅ ـنخ ڃ

. ڃـن، ٳخؿظنخد ىح ڃن ٩ حٿش

ڃخننخ ىح، ٳ لځ ريح حهظ١ طنخٽ ت أڅ وظڀ٢ كحځ ل رلٽ ل، ٻلټڂ حڃحٽ ٳ : حٿؼخٿغ

طيٽ ٫ڀ أنو ڃن حٿلحځ نل أڅ ؤهه ڃن ي ڀ٤خڅ ٧خٿڂ، ٳبڅ ٿڂ ټن ٿو ر٬نو، ا أڅ ٸظڅ رظڀٺ حٿ٬ن ٫ڃش

حٿوڀٴخء ر٬يه أڅ ٩، لځ ٿٺ ، نو ٷي ٫ڀڂ ٳ ڃخڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٫ڃش، ٳظٻو

أىٻض حٿلخرش نيذ حٿڄينش طٱ حٿ٨ڀڄش ٿڂ أػڄخڅ حٿوڄ ىحىڂ حٿرخ ٯڀٽ حٿنڄش حهظڀ٤ض رخڃحٽ، ٷي

ٿٺ ني رخد ؿڄ٪ حٿظٳخص ٳبڅ حٿٴٶ ڀذ ٫ڀ حٿنخ، ٿټن حپ ڄن٬ح ڃن حٿحء رخٿٵ، ٿ لش

حٿح٩ ، اح ط٬خ حپ ٯخٿذ، أڃخس ٫ڀ حٿخٿذ، كټڂ رخپ، ٻڄخ ٷڀنخ ٳ ٣ن ٳ حڃحٽ حٿلپ

حٿوڄ ڃ٬٤ڄيڂ حٿون حهلل ٫نو ڃن ؿس نحنش، ڃ٪ أڅ ڃريڂأحن حٿڄٻن، ٳٸي طؤ ٫ڄ

ڃن طؤڃپ أكحٽ حٿيرخٯن . حٿؼخد حٿڄزٯش لظڅ ڃن نـخش، ٻخنض حٿلخرش طڀز حٿٴحء حٿڄيرٯش

ٳيٽ ٿٺ ٫ڀ أنيڂ ٿڂ ټڅ لظڅ ا ڃن نـخش ڃخىيس، أ ټڅ ٫ڀيخ حٿزخٯن، ٫ڀڂ ٯڀزش حٿنـخش ٫ڀيڂ،

ظ٬څ ٳ حٿ٨ن حٿ ظٴخى ڃن ى حٿىڂ اٿ ڃـخ حكحٽ، ٳڀڂ ٬ظزه، ٳخڅ ٷپ ٷي ٻخنح ٫ڃش، ٳؤڃخ

حنيڂ حكظح ڃن ٻپ نـخش ؿذ اڅ أىص أنيڂ ٻخڅ ڀڅ ڃ٪ حٿنـخش ٳزخ٣پ، اڅ أىص : أڃحٿ٤يخس ٷڀنخ

حٿنٴ ٫ڄخ ٿ رو رؤ ڃوخٳش ڃخ رو رؤ، حٿنٴ طڄپ حؿظنخريخ ٳلق، أڃخ ط٫يڂ ٫ن حٿزو، ٳټخڅ ر٤ٶ ٻٲ

. حنـخ، ٷي ٻخنح ڄظن٬څ ڃڄخ پ ٷڀريڂ ڃن حٿلٽ، حهلل أ٫ڀڂ اٿ حڃحٽ ٻٲ ٻخنض روٱ

. حٿيـځ، حىڄخٽ ڃ٨خنيخ حٿلٽ حٿلحځ حٿزلغ، حٿئحٽ،ٳ : ڃن حٿټظخد : حٿٸڂ حٿؼخٿغ

ىح ڃڄخ : جخ ڃن و ٳڀ ٿٺ أڅ طٸٽ أنو ٿ ٷيځ ٿٺ حٿ٬٤خځ أ أىيض ٿٺ ىيش، أ أىص أڅ طظ : ح٫ڀڂ

أڅ طظٹ حٿزلغ ڃ٤ڀٸخ، رپ حٿئحٽ حؿذ ڃس، ڃنيد ڃس، ڃټه أطلٸٶ كڀو، ٳؤي أڅ أٳظ ٫نو ٿ ٿٺ

. ڃس

ظ٬ڀٶ رخٿڄخٽ أ رخكذ حٿڄخٽ، أڃخ ڃخ ظ٬ڀٶ أڅ ڃ٨نش حٿئحٽ حٿزش، ى طلپ اڃخ ڃن أڃ : حٿٸٽ حٿخٳ ٳو

، حؿنخى، ٫ڀ كو رخكذ حٿڄخٽ، ٳنل أڅ ټڅ ڃـي . ى حٿ ٿ ٫ڀو ٷنش طيٽ ٫ڀ ٧ڀڄش، ٻ

انو ڃټٹ : ٸخٽ ٿيح حٿ٬ڀڂ حٿىي، ٳيخ ىنخ ـذ حٿئحٽ ـ، څ ٳو ىظٺ حٿڄڀڂ، احءه، ٻؼخد أىپ

أڅ ټڅ ٫ڀ هڀٸش حطحٹ، أىپ حٿزحى حٿڄ٬ٳن ٳو، څ حٿڄټٹ ٳو ى حٿ طلپ ٳو حٿزش ريٿش، ڃؼپ

ڃ٬خڃڀظو، څ حٿي طيٽ ٫ڀ حٿڄڀٺ، ىه حٿيص ٬خٱ، ا أڅ حٿظٹ ڃن رخٿ٨ڀڂ، ٷ٤٪ حٿ٤ٶ، ٳيح ـ

ڃن ٬٣خځ ڃد حٿٵ أكڄخٽٳ ٳنل أڅ وظڀ٢ حٿلحځ رخٿلٽ، ٻڄخ اح ٣ف . أڃخ ڃخ ظ٬ڀٶ رخٿڄخٽ . حٿ٩

حٿٵ أڅ ؤٽ ٫ڄخ ظو، ا أڅ ٨ي أڅ طڀٺ حٿزڀيس ڃنٳٳخظحىخ أىپ حٿٵ، ٳبنو ـذ ٫ڀ ڃن ظ

ٻٿٺ . حٿئحٽ، ٳبڅ ٿڂ ټن حٻؼ كحڃخ ٻخڅ حٿظٴظ ٫خ ٯ حؿذ أٻؼ ڃخ ٳ أييڂ كحځ، ٳ٬ني ٿٺ ـذ

حر، ٳيح اڅ نٸٽ ٳ ؿپ ٻخڅ حٻؼ ٿو ڃخٽ كٽ هخٿ٤و كحځ، ڃؼپ أڅ ټڅ طخؿح ٬خڃپ ڃ٬خڃص للش

أڅ حٿڄؤه ڃن ؿو كٽ ؿخ، ا طٹ ڃن ڃخٿو كحڃخ، ٿڂ طـ ٷزٽ خٳظو ىيظو ا ر٬ي حٿظٴظ، ٳبڅ ٧ي

. طٻو ، اڅ ٻخڅ حٿلحځ أٷپ، ٳخٿڄؤه زيش، حٿ٩

طنٸ٤٪ حٿزش حٿڄٴ٠ش ٿو، رؤڅ ټڅ حٿڄئٽ أڅ حٿئحٽ انڄخ ٸ٪ ؿپ حٿزش، ٳ نٸ٤٪ ا ڃن كغ : ح٫ڀڂ

. أڅ ؤٽ ٯهنزٯخ ٳ ك٠ٹ أ ٷزٽ ىيظو، ٳ ػٸش رٸٿو، ڃظيڄخ، ٳبڅ ٻخڅ ڃظيڄخ ٫ڀڄض أڅ ٿو

. حٿڄ٨خٿڂ حٿڄخٿش ٳ رخد حٿلٽ حٿلحځ، ٻٴو هؽ حٿظخثذ ٫ن : حٿٸڂ حٿحر٪

ٳبڅ ٻخڅ ڃ٬ڀځ حٿ٬ن ، ٳؤڃه يپ، اڅ ٻخڅ أڅ ڃن طخد ٳ يه ڃخٽ ڃوظڀ٢، ٳ٬ڀو طڄ حٿلحځ اهحؿو، : ح٫ڀڂ

حڃؼخٽ، ٻخٿلزد حٿنٸى حىىخڅ، ٻخڅ ڃ٬ڀځ حٿٸي، ڃ ٿٺ حٿٸي، ٳبڅ أټپ ڃڀظزخ ڃوظڀ٤خ، ٳبڅ ٻخڅ ڃن حص

: ٣ٸخڅ ٳڀو

. حه رخٿذ حٿ٨ن : أكيىڄخ

. حه رخٿٸن، ى حٿ٩ : حٿؼخن

حػو، اڅ ٻخڅ ٿٿٺ حٿڄخٽ خىس ڃنٴ٬ش، ؿڄ٪ ٳبح أهؽ حٿڄخٽ، ٳبڅ ٻخڅ ٿو ڃخٿٺ ڃ٬ن، ؿذ ٳو اٿو أ اٿ

ٳڀظيٵ رو، اڅ ٻخڅ ٿٺ ڃن ڃخٽ ؟ حٿڄخٿٺ ٿڂ ي أڃخص ٫ن حع أځ ٿٺ ٻڀو ٳو اٿو، اڅ ج ڃن ڃ٬ٳش

ڃخ نظٴ٪ رو ٻپ حڃحٽ حٿڄيس ٿڄخٿق حٿڄڀڄن، ٱ ٿٺ اٿ حٿٸنخ٣ حٿڄخؿي ڃخٿق ٣ٶ ڃټش حٿٴء

. ڃن ڄ ڃن حٿڄڀڄن

ـخځ حٿض رخٿلٽ اح ٻخڅ ٳ يه ڃخٽ كٽ زيش، ٳڀو نٴو : ڃؤٿش ، ٿٸيځ ٷطو ٻطو ٫ڀ أؿس حٿل

لٺ ح٫ڀٴو " : ٻذ حٿلـخځٳحٿظن، أپ ىح ٷٿو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ اـخ ٿ ٻخڅ ٳ ي أرو . " نخ

نخٿظو ٷي أڅ أځ ر حٿلخٳ . ٳبڅ ٻخڅ زيش ىححىڄخ، ٳبڅ ٿڂ ٸز طنخٽ حٿ كحځ ، ٳڀڄظن٪ ڃن ڃئحٻڀظيڄخ،

. طڄس ٳؤٻڀيخ، ػڂ ٬ي حٿٳش ٳٸخءىخ

. حٿ٣ن حٿ٨ڀڄش، نل ٿٺ ٳ اىح حٿ٣ن طيڂ، ڃخ لپ ڃن ڃوخٿ٤ش : حٿٸڂ حٿوخڃ

ڃن حٿڀ٤خڅ ٳ ري أڅ ن٨ ٳ ڃيهپ ٿٺ اٿ : ح٫ڀڂ حٿڀ٤خڅ ڃن أن ى، ٳ ٴظو حٿظ ظلٶ أڅ ڃن أه ڃخ

أڃخ . ٷي ط٩ ؿڄخ٫ش ٫ن ٿٺ، ٻخڅ ٳيڂ ڃن ؤهه ٳظيٵ رو ؟ ظلٸو ريخ حه، ٳ حٿڄٸيح حٿ ؤهه، ىپ

. حٿټص ٫ڀ حنټخ حٿڃخڅ، ٳخكظح ٫نو أٿ، نو ٷي ٫ڀڂ ٣ٶ حه، ػڂ نخٽ ا رخٿٽ حٿئحٽ ٳ ىح

ؤهح، ىح ٿ رء، نو ؤه كٸو زٸ أٿجٺ ٷي ٻخڅ ر٬ حٿڀٲ ؤه، ٬ڀپ رؤڅ رخٷ حٿڄظلٸن ٿڂ

. ڃظٻخ ٳ ڃٸخځ ڃ٨ڀځ، ٿ حٿڄخٽ

[ حٿ٨ڀڄش ٳ أكحٽ ڃن وخٿ٢ حڃحء حٿ٬ڄخٽ ] ـ ٳپ 8

: أڅ ٿٺ ڃ٪ حڃحء حٿ٬ڄخٽ حٿ٨ڀڄش ػػش أكحٽ : ح٫ڀڂ

ىخ : حٿلخٿش حٿ ڃن أط أرحد " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ ڀحٿنز ٳٸي ٫ن : أڅ طيهپ ٫ڀيڂ ى

. " ٷرخ ا حىحى ڃن حهلل ر٬يح ڃخ حىحى ٫زي ڃن حٿڀ٤خڅ " " حٿ٣ن حٳظظن

أرحد حڃحء، يهپ أكيٻڂ ٫ڀ حڃ ٳيٷو : ٷخٽ ؟ ڃخ ڃحٷٲ حٿٴظن : اخٻڂ ڃحٷٲ حٿٴظن، ٳٸپ : ٷخٽ كٴش

أهخٱ اڅ أىنظن ٳظنظن، اڅ : ٳٸخٽ ؟ أ طؤطنخ : ر٬ حڃحء ٿز٬ حٿىخى ٷخٽ . رخٿټد، ٸٽ ڃخ ٿ ٳو

أطخٹ ٿظن رٺ ٫ڄن أٷظنخ كڃظن، ٿ ٳ يٹ ڃخ أيه، ٳ ي ڃخ أهخٳٺ ٫ڀو، انڄخ أطخٹ ڃن

. حٹ، ٷي حظنض ٫نٺ رڄن أٯنخٹ ٯن

حٿڀ٤خڅ ڃ٬ څ ٬ حهلل ٫ ؿپ، اڃخ أ٠خ ٳخڅ حٿيحهپ ٫ڀ . ٳيه حػخ طزن ٻحىش ڃوخٿ٤ش حٿ٣ن

. رٴ٬ڀو أ ٷٿو أ ټطو

ڃرش، ٿ ٳ أنو ٳ ڃ٪ ٯ ڃد، ٳبڅ حٿيهٽ ٫ڀيڂ ٳ ٯخٿذ حكحٽ ټڅ اٿ أڃخٻن : أڃخ حٿٴ٬پ

هڄش أ نلىخ ڃن ڃخٿو حٿلحځ، حنظٴخ٩ رٿٺ كحځ ، ٿ ٳ ٿٺ ٳٴ حٿخٿذ ټڅ ڃخ طلظو أ ڃخ ٨ڀو ڃن

، ٳرڄخ رزذ ظو ٸ٪ ٳ ٯه ڃن حٿڄلحص، اڃخ أڅ ـي ٿو، أ ظڄؼپ ٿو ٷخثڄخ، ويڃو، ظح٪ ٿو ك

. حٿظ ى آٿش ٧ڀڄو

ٸظ٠ حٿظح٪، ىذ ػڀؼخ ىنو، ٳټٲ اح حٿظح٪ ٿڀ٨خٿڂ ڃ٬ش، رپ ڃن طح٪ ٿن ؿپ ٯنخه ٿڄ٬ن آه

ڃ٬ش، ا أڅ ټڅ ٫ني هٱ، أ ڃخځ ٫خىٽ، أ ٫خٿڂ ظلٶ ٿٺ، ٳؤڃخ ٯ ڃخ طٸزپ حٿي ٿو ! ؟ طح٪ ٿڀ٨خٿڂ

. ٳ زخف ٳ كٸيڂ ا ڃـى حٿځ ٻنخ،

ٸٽ ڃن رخ٣پ رق ٷٿو، أ رظلٺ أو، أ ٳي أڅ ي٫ ٿڀ٨خٿڂ، أ ؼن ٫ڀو، أ يٷو ٳڄخ : أڃخ حٿٸٽ

حٿڄحس حظخٵ اٿ ٿٸخثو، حٿل ٫ڀ ٣ٽ رٸخثو، ٳبنو ٳ حٿخٿذ رخظزخ ٳ ؿيو، أ ٨ي ٿو حٿلذ

ڃن ى٫خ ٿ٨خٿڂ ر٤ٽ حٿزٸخء، ٳٸي أكذ " : ٷي ؿخء ٳ حػ . حٿځ، رپ ظټڀڂ ٬ي ٻڃو ىه حٷخځ ٸظ ٫ڀ

. حٿڀو، أ ٳٸٺ حهلل، أ نل ٿٺ أڀلٺ : ـ ى٫خإه ٿو ا أڅ ٸٽ . " أڅ ٬ حٿڀو

حٿٴ٠ش، حٿڄڀز حٿڄلځ ٫ڀ ٯڀڄخنيڂ ڃن ٳي أڅ ٳ ڃـخٿيڂ ٳ حٿٴ حٿل، أحن : أڃخ حٿټص

جخ ڃن ٿٺ ټض ٳي ٺ ٳو، ٻح اح ڄ٪ ڃن ٻڃيڂ ڃخ ى ٻپ ڃن أ . حٿل، نل ٿٺ، ٳټض

. حٿڄنټ احء، ٳبڅ حٿټص ٫ن ٿٺ ٻڀو كحځ، نو ـذ ٫ڀو حڃ رخٿڄ٬ٱ حٿني ٫ن ٳل ٻد ظڂ

. انو وخٱ ٫ڀ نٴو، ٳي ڃ٬ ٳ حٿټص : ٳبڅ ٷڀض

ا ر٬، نو ٿ ٿڂ يهپ خىي، ٿڂ ـذ يٷض، ا أنو ڃظن ٫ن أڅ ٬ نٴو طټخد ڃخ زخف : ٷڀنخ

. ڃټخڅ، ٫ڀڂ أنو اح ك٠ ٿڂ ٸي ٫ڀ احٿظو، ٿڂ ـ ٿو أڅ ل٠ ٳ٫ڀو حڃ حٿني، ٻپ ڃن ٫ڀڂ رٴخى

[ ر٬ ٳ حٿيهٽ ٫ڀ حڃحء حٿ٨ڀڄش ] ـ ٳپ 9

ڃن ط٬يڂ ٳ حٿظن٬ڂ، ٳى ن٬ڄش حٿڀو ٳبڅ ڀڂ ڃڄخ ٻنخ، ىيخص، ٿڂ ڀڂ ڃن ٳخى ظ٤ٵ اٿ ٷڀزو، ٿڄخ

. ټڅ ڃټؼح ٿحى حٿ٨ڀڄش ٫ڀو ، ػڂ ٸظي رو ٯه ٳ حٿيهٽ،

أرخ٪ حػنن ڃخ حهظڀٲ حٿڀپ : حٿڄڀٺ، ٳٸخٽ أڅ ٬ي رن حٿڄذ ى٫ اٿ حٿز٬ش ٿڀٿي ڀڄخڅ حرن ٫زي

حهلل ٸظي ر أكي ڃن حٿنخ، ٳـڀي ڃخثو : حٿزخد حهؽ ڃن حه، ٷخٽ حىهپ ڃن ىح : ٳٸخٿح . حٿنيخ أٿز

ف : ر٬ن ٳ٬ڀ ڃخ رنخ ـ حٿيهٽ ٫ڀ حڃحء حٿ٨ڀڄش ا . حٿڄ

. اٿحځ ڃن ؿيظيڂ وخٱ ڃن حٿوٱ ٳو ح : أكيىڄخ

. أڅ يهپ ٫ڀو حٿڀ٤خڅ حثح، ٳـحد حٿځ ري ڃنو : حٿؼخن

حٿ٬ڀڂ حٿين ڃظلٶ ٿڀلڄي، ٻڄخ أنو رخٿ٨ڀڂ ڃظلٶ أڃخ حٿٸخځ حٻحځ، ٳ لځ ڃٸخرڀش ٿو ٫ڀ اٻحڃو، ٳبنو ربٻحځ

٫ڀڂ أڅ اڅ . رؤ رخٿٸخځ ٫ڀ ىه حٿنش . أ أڅ ٸځ ا٫حح ٿڀين ٳي أٿ أڃؼپ ٳبڅ ىهپ ٫ڀو كيه، ٷي . ٿڀځ

أٿ، ػڂ ـذ ٫ڀو أڅ نلو، ٿٺ ع ٳخىح ٳ حٿ٫ش نخٿو أ ڃن ٯ٠زو، ٳظٹ حٻحځ رخٿٸخځ

ا٫ڃو رظلڂ حٿ٨ڀڂ د حٿوڄ، ٳ ٳخثيس ٳو، رپ ٫ڀو أڅ ٳؤڃخ . ٬ٳو طلڂ ڃخ ٴ٬ڀو ڃڄخ ي أنو ڃلځ

ڃظ ٫ٱ ٣ٸخ . ڃيڄخ ٧ن أڅ حٿظوٲ ئػ ٳ ٷڀزو، ٫ڀو أڅ يه اٿ حٿڄخٿق وٳو ڃن ٻد حٿڄ٬خ

. ٿڀ٩ لپ رو ٯ حٿ٨خٿڂ ٫ٳو اخه

ٿٺ، ػڂ نز أڅ ٬ظٸي ر٠يڂ ٫ڀ ٧ڀڄيڂ، ٳ أڅ ٬ظٽ ٫نيڂ ٳ حىڂ نو، حٿڃش ٳ : حٿلخٽ حٿؼخٿغ

ظوز٫ن أكحٿيڂ، ٸظد اٿ حٿڄظڀن ريڂ، ظؤٲ ٫ڀ ڃخ ٴطو لذ ٿٸخءىڂ، ؼن ٫ڀيڂ،

ـيڅ ٿطو، أنخ اخىڂ ٳ انڄخ رن رن حٿڄڀٹ ځ حكي، اڃخ ځ ڃ٠ ٳ : : ڃٴخٷظيڂ، ٻڄخ ٷخٽ ر٠٬يڂ رزذ

! ؟ حٿځ ٯي ٫ڀ ؿپ، انڄخ ى حٿځ، ٳڄخ ٫ أڅ ټڅ ٳ

ٿظٴٷو ٫ڀ حٿٴٸحء، ٻخڅ ٿو : ڃؤٿش ڃخٿٺ ڃ٬ن، ٿڂ لپ أهه، اڅ ٿڂ ټن ٿو ، ٻخڅ كټڄو اح ر٬غ اٿٺ ڀ٤خڅ ڃخ

. ظٿ طٴٷظو ٫ڀ حٿٴٸحء أڅ ظيٵ رو ٻڄخ زٶ رخنو،

ڃ٬خڃڀظيڂ ڃخ رنظو حٿ٨ڀڄش ڃن حٿٸنخ٣ أڃحٿيڂ حٿلحځ، كڃضأٻؼڃن حٿ٬ڀڄخء ڃن حڃظن٪ ڃن أهه، اح ٻخڅ

ٻخنض طڀٺ ح٫خڅ حٿظ رنض ريخ ٿڄخٿٺ ڃ٬ن، ٿڂ ـ حٿ٬ز ٫ڀيخ ا حٿڄخؿي حٿٸخخص، نز أڅ ن٨ ٳو، ٳبڅ

. ٿڂ ٬ٱ ڃخٿټيخ ؿخ حٿ٬ز ٫ڀيخ، حٿ٩ حڃظنخ٩، حهلل أ٫ڀڂ ٿڀ٠س، اڅ

ٻظخد آىحد

حٿلزش حهس ڃ٬خس حٿوڀٶ نل ٿٺ

حٿوڀٶ ؿذ حٿظلخرذ حٿظحٳٶ، ء حٿوڀٶ ح٫ڀڂ أڅ حٿٴش ػڄس كن حٿوڀٶ، حٿظٴٵ ػڄس ء حٿوڀٶ، څ كن

ٳٸي ڃن كيغ أر . كن حٿوڀٶ ڃن حٿٴ٠پ، حكخىغ ىحٿش ٫ڀ ٿٺ ٳؼڄ حٿظزخٯ حٿظيحر، وٴ ڃخ

ٳ أػٸپ ء ڃخ ڃن " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنزحهلل ٫نو، ٫ن حٿيىحء

اڅ أكزټڂ اٿ " : ٳ كيغ آه . للو حه حٿظڃ " ڃحڅ حٿڄئڃن ځ حٿٸخڃش ڃن هڀٶ كن

أر٬يٻڂ ڃن أٷرټڂ ڃن ڃـڀخ ځ حٿٸخڃش أكخنټڂ أهٷخ اڅ أر٠ټڂ اٿ

" : ٳٸخٽ ؟ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٫ن أٻؼ ڃخ يهپ حٿنخ حٿـنو حٿنز جپ . " ڃـڀخ ځ حٿٸخڃش ڃخټڂ أهٷخ

. " حٿوڀٶ طٸ حٿڀو كن

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو حٿنز حهلل ٫نو، ٫ن ڃن كيغ أر ىس " حٿللن " حهلل ط٬خٿ، ٳٴ ٳأڃخ حٿڄلزش

ز٬ش ٨ڀيڂ حهلل " : ڀڂ أنو ٷخٽ

حهلل حؿظڄ٬خ ٫ڀ ٿٺٳ ؿڅ طلخرخ " : ٳٻ ڃنيڂ " ٧ڀو ځ ٧پ ا ٧ڀوٳ

كٸض ڃلزظ كٸض ڃلزظ ٿڀڄظلخرن ٳ، " : ٳ كيغ آه ٸٽ حهلل ٫ ؿپ . " طٴٷخ ٫ڀو

" ، كٸٸض ڃلزظ ٿڀڄظحن ٳٳٿڀڄظزخٿن

ٳ حهلل طز ٳ أػٶ ٫ حڄخڅ، أڅ طلذ " : ٳ كيغ آه

. ٿٺ ٻؼسٳ، حكخىغ " حهلل

حهلل، څ ٳٿټنو ڃ٬٤خ ٿڀو، ٳبح ٫ حهلل أر٠ظو حهلل، ٳبنٺ اح أكززض انخنخٳ حهلل ز ٳ أڅ لذ : ح٫ڀڂ

يىه، ڃن حؿظڄ٬ض ٳو هخٽ ڃلڄىس ڃټىش، ٳبنٺ طلزو ڃن ؿو طز٠و ڃن ڃن أكذ ٿزذ أر ٿؿى

. ؿو

ڃظ٤ش رن حنٸزخ حظخٽ، ٳؤڃخ ٳنز أڅ طلذ حٿڄڀڂ ڃو، طز٠و ٿڄ٬ظو، ٳظټڅ ڃ٬و ٫ڀ كخٿش

٫ڀيخ، ٳخٿ كنج حٯڄخ حٿظ، ٳبح أ ٫ڀ حٿڄ٬ش، ٳ ڃخ ـ ڃنو ڃـ حٿيٴس حٿظ ٬ڀڂ أنو نخىځ

. حٿز رخ٫ح ٫نو حٿظزخ٫ي، طڀ٦ حٿٸٽ ٿو ٫ڀ كذ ٯڀ٦ حٿڄ٬ش هٴظيخ ري ڃن ا٧يخ أػ

: أٷخځ أڅ حٿڄوخٿٲ ڃ حهلل ط٬خٿ ٫ڀ : ح٫ڀڂ

ٻخڅ كرخ ٳي ڃظلٶ ٿڀٸظپ حٷخٵ، ٿ ر٬ي ىن اىخنش، اڅ ٻخڅ ڃخ ٳ ، ٳبڅ أڅ ټڅ ٻخٳح : أكيىڄخ

ٳبڅ ڀڂ ٷپ . رخٿځ احإه ا رخ٫ح ٫نو، حٿظلٸ ٿو رخ٤ح ٿو اٿ أٶ حٿ٤ٶ، طٹ حٿزيحءس ـ

ڃن حٿڄټه حظخٽ اٿو حنزخ١ ٻڄخ ٴ٬پ حٿ حٿټٲ ٫ن ڃوخٿ٤ظو ڃ٬خڃڀظو ڃئحٻڀظو، . ٫ڀٺ : ٿو

. رخيٷخء

ڃڄن ي٫ اٿ ري٫ش، ٻخنض حٿزي٫ش رلغ ټٴ ريخ، ٳؤڃه أي ڃن حٿڃ، نو ، ٳخڅ ٻخڅ حٿڄزظي٩ : حٿؼخنحٿٸڂ

ٸ رـش خڃق ر٬ٸي رـش خڃق ر٬ٸي ڃش، اڅ ٻخڅ ڃڄن ټٴ ريخ، ٳؤڃ حي ڃن حٿڃ، نو ٸ

حنټخ ٳط٬خٿ أهٲ ڃن أڃ حٿټخٳ ڃلخٿش، ٿټن حڃ ٳؤڃه رنو رن حهلل . ڃش، اڅ ٻخڅ ڃڄن ټٴ ريخ

ري٫ظو ي٫ اٿحٿڅ حٿټخٳ ٯ ڃظ٬ي، نو ڀظٴض اٿ ٷٿو، روٱ حٿڄزظي٩ ٫ڀو أي ڃنو ٫ڀ حٿټخٳ،

ر٠و حنٸ٤خ٩ ٫نو ڃ٬خىحطو نو ٫ڂ أڅ ڃخ ي٫ اٿو كٶ، ٳټڅ ززخ ٿحش حٿوڀٶ، ٳه ڃظ٬ي، ٳب٧يخ

. طلٸه حٿظن٪ ٫ڀو رزي٫ظو طنٴ حٿنخ ٫نو أي

حٿنق، ٳبڅ ٳٳؤڃه أىڅ، حٿ أڅ ظڀ٤ٲ رو ٸي أڅ ي٫ وخٱ حٷظيحء رو،حٿٳؤڃخ حٿڄزظي٩ حٿ٬خڃ

٫نو، طؤٻي حظلزخد ٳ ح٫ح ٫نو طٸزق ٿزي٫ظو ٳنٴ٪ حٿنق ٻخڅ ٷڀد حٿ٬حځ ٬ش حٿظٸڀذ، ٳبڅ ٿڂ

حٿزي٫ش اح ٷڀزو، ٳخ٫ح ٫نو أٿ، څٳأڅ ٫ڀڂ أڅ ٿٺ ئػ ٿـڄى ٣ز٬و م ح٫ظٸخىه ح٫ح ٫نو،

. طٸزليخ خ٫ض رن حٿوڀٶ ٫ڂ ٳخىىخٳٿڂ زخٿٮ

حٿٸڂ

ظؤ ريخ ٯه، ٻخٿ٨ڀڂ حٿ٠ذ يخىس حٿ حٿزش حٿنڄڄش ، ٳبڅ ٻخنض رلغ رٴ٬ڀو رخ٫ظٸخىهحٿ٬خ : حٿؼخٿغ

ح٫ح ٫نو طٹ ڃوخٿ٤ظو حنٸزخ ٫ن ڃ٬خڃڀظو، ٻٿٺ حٿلټڂ ٳڄن ي٫ اٿ حٿٴخى، نل ٿٺ، ٳخٿ

. ڃٸخ٬٣ظو ح٫ح ٫نو ٻخٿ ـڄ٪ رن حٿؿخٽ حٿنخء يت أزخد حٿد ىپ حٿٴخى، ٳيح نز اىخنظو

ٷض ڃزخطو اڅ ٳٳخڃ ٳو أهٲ، ٿټنو نٴو رد هڄ أ نخ أ ٷش أ طٹ حؿذ،ٳ ٴٶ حٿٳؤڃخ

. حٿنق ىه ٻخڅ أنٴ٪ ٿو، نق ا أٯڀ٢ ٿو ىٱ، ؿذ ڃن٬و رڄخ ڄظن٪ رو، ٳبڅ ٻخڅ

ـ1

ٳپ ٳ رخڅ حٿٴخص حٿڄ٣ش ٳڄن طوظخ لزظو

حٿڄء ٫ڀ ىن " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنزنخ ٫ن

ڀق ٿڀلزش ٻپ أكي، ري أڅ ظڄ حٿڄلد رٴخص هخٽ أنو : أ٫ڀڂ . " هڀڀو ٳڀن٨ أكيٻڂ ڃن وخٿپ

طظ١ طڀٺ حٿوخٽ رلذ حٿٴحثي حٿڄ٤ڀرش ڃن حٿلزش، ى اڃخ ىنش ٻخنظٴخ٩ لزظو،ٳٯذ رززيخ

ىنش، طـظڄ٪ ٳيخ أٯح رخٿڄخٽ حٿـخه، أ رڄـى حظجنخ رخٿڄخىيس حٿڄلخس، ٿ ٿٺ ٯنخ، أڃخ

٣ڀذ حٿٸص، ٳڃن حٿڄخٽ ٿٻظٴخء رو ٫ن ط٠٪ حٷخص ڃوظڀٴش، ڃنيخ حظٴخىس رخٿ٬ڀڂ حٿ٬ڄپ، ڃنيخ حظٴخىس

حهس، ٻڄخ ٷخٽٳ حكحٽ، ڃنيخ حنظ٨خ حٿٴخ٫ش ٳ حٿڄخثذ ٷس ٳٳظټڅ ٫يس حٿڄيڄخص،ٳڃنيخ حظ٬خنش

. ٳخثيس ٣خ طلپ ا ريخ ٳيه ٳحثي طظي٫ ٻپ . حظټؼح ڃن حهحڅ، ٳبڅ ٿټپ ڃئڃن ٴخ٫ش : ر٬ حٿڀٲ

كن حٿوڀٶ ٯ ٳخٶ ڃزظي٩ أڅ ټڅ : ٳ ؿڄڀش، ٳنز أڅ ټڅ ٳڄن طئػ لزظو هڄ هخٽ ٫خٷ

لزش حكڄٶ، نو ي أڅ نٴ٬ٺ ٳ٠ٹ، ن٬ن ٳحٿڄخٽ، ه أڃخ ٫ٸپ، ٳي أ . ك ٫ڀ حٿينخ

. حڃ ٫ڀ ڃخ ى ٫ڀو، اڃخ رنٴو، اڃخ أڅ ټڅ رلغ اح أٳيڂ ٳيڂ ٴيڂحٿرخٿ٬خٷپ

. لزظوٳىحه ٳ ه أڃخ كن حٿوڀٶ، ٳري ڃنو، ا د ٫خٷپ ڀزو ٯ٠ذ أ يس ٳ٤٪

. ٯخثڀظو ػٶ رو أڃخ حٿٴخٶ، ٳبنو وخٱ حهلل، ڃن وخٱ حهلل ط٬خٿ ئڃن

ٳ ٫ڀٺ ربهحڅ حٿيٵ ط٬ : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ڄ رن حٿو٤خد . أڃخ حٿڄزظي٩ ٳوخٱ ڃن لزظو رحش ري٫ظو

حٿزء، ٪ أڃ أهٺ ٫ڀ أكنو كظ ـجٺ ڃخ ٸڀٺ ڃنو، ح٫ظحٽ ٳ حٿهخء ٫يس ٳأٻنخٳيڂ، ٳبنيڂ نش

ط٤ڀ٬و ٫ڀ ا حڃن، أڃن ا ڃن و حهلل، طلذ حٿٴخؿ ٳظظ٬ڀڂ ڃن ٳـه، ٫يٹ، حك يٸٺ

ٳ حٻن : حٿيٶ طلظخؽ أڅ ٸٽ ٿو رج : ٷخٽ ل رن ڃ٬خ . أڃٹ حٿن وڅ حهلل ط٬خٿٳٹ، حظ

ىهپ ؿڄخ٫ش ٫ڀ حٿلن ى نخثڂ، ٳـ٬پ ر٠٬يڂ ؤٻپ . ط٬ظ اٿو ى٫خثٺ، أڅ ط٬ ڃ٬و رخٿڄيححس، أ طلظخؽ أڅ

ٻڂ أهو ٳيه أيهپ أكيٻڂ : ٷخٽ أر ؿ٬ٴ لخرو . كڄٺ حهلل، ىح حهلل ٳ٬پ حهحڅ : ٳٸخٽ حٿزض،ٳڃن ٳخٻيش

. ط٫ڄڅ ٳڀظڂ ربهحڅ ٻڄخ : ، ٷخٽ : ٷخٿح ؟ ٳؤه ڃنو ڃخ ي

ٿ أهؿ : حٿڄنٽ، ٳٸخٽ ٿڀوخىڃشٳٳڀڂ ـيه ٫ حٿظڄخ، : أڅ ٳظلخ حٿڄڀ ؿخء اٿ يٶ ٿو ٸخٽ ٿو

اڅ ٻنض خىٷش، ٳؤنض : ؿخء ٫ اٿ ڃنٿو ٳؤهزطو حٿـخش رٿٺ، ٳٸخٽ ٻ أه، ٳؤهؿظو، ٳؤه ڃنو ىىڄن،

. ٳبح ى ٷي يٷض، ٳ٬ظٸض كس، ٳن٨

ـ ٳپ2

ٳ رخڅ ڃخ ٫ڀ حنخڅ هو ڃن حٿلٸٵ

حٿٸخځ رخٿلخؿش ٫ني حٿئحٽ حٿٸيس، ٿټن ڃ٪ : أىنخىخ : ىؿخص ٷ٠خء حٿلخؿخص حٿٸخځ ريخ، ٿٺ : حٿلٶ حٽ

. حٿزخش حظزخ

. حٿٸخځ رخٿلحثؾ ڃن ٯ ئحٽ : أ٤يخ

. طٸيڂ كحثـو ٫ڀ كحثؾ حٿنٴ : أ٫ىخ

. كحثـيڂ ٷي ٻخڅ ر٬ حٿڀٲ ظٴٸي ٫خٽ أهو ر٬ي ڃطو أر٬ن نش ٳٸ٠

رخٿن٤ٶ ٫ڀ حٿڀخڅ رخٿټص طخس، : حٿؼخنحٿلٶ

ك٠ه ٯزظو، ٫ن حٿى ٫ڀو ڃڄخحطو ڃنخٷظو، ٫ن ٳأڃخ حٿټص، ٳي أڅ ټض ٫ن ٻ ٫رو . أه

ه ٿ ر٬ي ٳرڄخ ي ا٫ڃو رٿٺ، أڅ ټظڂ ؟ اٿ أن : ؤٿو اح ٿٸو . أكحٿو حٿئحٽ ٫ڄخ ټه ٧يه ڃن

. أكزخرو أىڀو، زڀو ٷيف ٯه ٳوٳحٿٸ٬٤ش، ٸيف

حٿلٶ

ؿذ ٫ڀو حٿن٤ٶ ٳ أڃ رڄ٬ٱ أ ني ٫ن ڃنټ ٿڂ ـي ، ا اح أڅ ټض ٫ن ٻپ ڃخ ټىونز : حٿؼخٿغ

. حٿڄ٬نٳرٿٺ اكخڅ اٿو حٿټص، ٳبڅ ڃحؿيظوٳهش

. ڃخو ٳي حٿخش أنٺ اڅ ٣ڀزض ڃنىخ ٫ن ٻپ ٫ذ ٿڂ طـي، ڃن ٯڀزض ڃلخنو ٫ڀ : ح٫ڀڂ

حٿٴق ٫ن ص : حٿٴظس : ٷخٽ حٿٴ٠پ . حٿڄئڃن ٤ڀذ حٿڄ٬خ، حٿڄنخٳٶ ٤ڀذ حٿص : ٷخٽ حرن حٿڄزخٹ

ڀ حهلل ٫ڀو حٿنزرؤهٺ، أڅ طلڄپ ٳ٬ڀو ٫ڀ حٿلن ڃيڄخ أڃټن، ٷي ٷخٽ أڅ طظٹ اخءس حٿ٨ننز . حهحڅ

. " حٿ٨ن أٻد حٿليغ اخٻڂ حٿ٨ن ٳبڅ " : ڀڂ آٿو

. حٿظخٳپ ٫نيخ ڄش أىپ حٿين أڅ ء حٿ٨ن ي٫ اٿ حٿظـ حٿڄني ٫نو، أڅ ظ حٿ٬د : ح٫ڀڂ

ىؿخص حهس أڅ ٬خڃپ أهخه رڄخ لذ أڅ أنو ټڄپ اڄخڅ حٿڄء كظ لذ هو ڃخ لذ ٿنٴو، أٷپ : ح٫ڀڂ

ظ ٫طٺ، أڅ ټض ٫ن ڃخٺ، ٳڀ ٧ي ٿٺ ڃنو ي ٿٺ حظي ٬خڃڀو رو، ٺ أنٺ طنظ٨ ڃن أهٺ أڅ

؟ ڃخ ط٬ځ ٫ڀو ٿو ٫ڀٺ ٳټٲ طنظ٨ ڃنو

حٿن اح } : ٷٽ حهلل ط٬خٿٳڃظ حٿظڄض ڃن حنخٱ ڃخ طڄق رو ىهڀض

ظ ٳ ڃنؤ حٿظٸ . [ 3-2 : س حٿڄ٤ٴٴن ] { وڅ اح ٻخٿىڂ أ نىڂ* حٻظخٿح ٫ڀ حٿنخ ظٳڅ

. حٿڄ رټٴيخ حٿلٸي حٿلي حٿ٬س

حٿڄڄخحس، ز٬غ ٫ڀيخ ا ا٧يخ حٿظڄ رخىس أڅ ڃن أي حزخد ػخس حٿلٸي حٿلي رن حهحڅ : ح٫ڀڂ

٫ڀو، ڃن ڃخ حهخه، ٳٸي نزو اٿ حٿـيپ حٿلڄٶ، أ اٿ حٿٴڀش حٿي ٫ن ٳيڂ حٿٴ٠پ حٿ٬ٸپ حكظٸخ حٿڄىى

. حهس ٻپ ٿٺ حظلٸخ، ى ٯ حٿي ؿذ حٿڄ٬خىس، ى ي . حٿء ٫ڀ ڃخ ى ٫ڀو

رخٿڄلزد، رپ ، ٳبڅ حهس ٻڄخ طٸظ٠ حٿټص ٫ن حٿڄټه، طٸظ٠ حٿن٤ٶرخٿن٤ٶ ٫ڀ حٿڀخڅ : حٿلٶ حٿحر٪

حهحڅ ٿظٴخى ڃنيڂ ٿظوڀ ڃنيڂ، څ ى أه رخهس، څ ڃن ٷن٪ رخٿټص لذ أىپ حٿٸز، انڄخ حى

أكحٿو، ؤٽ ٫ڄخ ٫ ٿو، ٨ي پ ٷڀزو ٳاٿو رڀخنو، ظٴٸيه حٿټص ڃ٬نخه ٻٲ ح، ٳ٬ڀو أڅ ظىى

. حٿ رڄخ رو رززو، زي

اح أكذ أكيٻڂ " : (1) ٳ حٿلق ڃن حش حٿظڃ

: حهلل ٫نواٿو، ٷخٽ ٫ڄ رن حٿو٤خد ڃن ٿٺ أڅ ي٫ه رؤكذ أڄخثو . " أهخه ٳڀ٬ڀڄو

ڃن ٿٺ أڅ ؼن . طي٫ه رؤكذ أڄخثو اٿٺ حٿڄـڀ،ٳ طڀڂ ٫ڀو اح ٿٸظو، ط٪ ٿو : ػع ٴن ٿٺ ى أهٺ

هڀٸو ٳئػ حٿؼنخء ٫نيه، ٻٿٺ حٿؼنخء ٫ڀ أىه أىڀو أٳ٬خٿو، كظ ٫ڀو رڄخ ٬ٳو ڃن ڃلخن أكحٿو ٫ني ڃن

كٸٺ، ٳن٬و ٻٿٺ أڅ طټه ٫ڀ . ىجظو ه٤و طنٴو ؿڄ٪ ڃخ ٴف رو ڃن ٯ اٳح١ ٻد ٫ٸڀو

حٿڄڀڂ “ : ٳ حٿليغ حٿلق . حٿنس حٿلڄخشٳ ٯزظو اح ٷي رء، ٳلٶ حهس حٿظڄ ٳأڅ طد ٫نو

: ٿٺ ڃ٬خحڅٳڃظ أىڄپ حٿد ٫ن ٫و ټڅ ٷي أڀڄو، ٿٺ ،”أه حٿڄڀڂ ٨ڀڄو ڀڄو

. طلذ أڅ ٸٿو ٷپ ٳو، ٷي ٷپ ٳٺ ى كخ، ٳظٸٽ ڃخحٿ أڅ طٸي أڅ : أكيىڄخ

ك٠ه نز أڅ ظلٹ ٳڃن نطو ٷڀزٺٳ أڅ طٸي أنو كخ حء ؿيح ظڄ٪ ٫ڀٺ، ٳڄخ طلٹ : حٿؼخن

ڃن ٿٺ حٿظ٬ڀڂ حٿنلش، ٳڀ كخؿش أهٺ اٿ حٿ٬ڀڂ رؤٷپ ڃن . ڃنخٳٶ اهخثو ٳيٳ ڃن ٿڂ ټن ڃوڀخ . ٯزظوٳ

. حٿڄخٽ، اح ٻنض ٯنخ رخٿ٬ڀڂ ٳحو أيه كخؿظو اٿ

ح٫څ حح، ٻڄخ أڅ حٿٴٵ رن حٿڄيححس أڅ ټڅ نلٺ اخه ح، حٿٴٵ رن حٿظق حٿنلشنز

ٳبڅ أٯ٠ض ٿڃش ىنٺ ٿڄخ ط ٳو اف أهٺ رخ٠٫خء، ٳؤنض حٿڄيحىنش رخٿ حٿزخ٫غ ٫ڀ ح٠٫خء،

حٿ٬ٴ ٫ن حٿص، ٳبڅ : ڃن ٿٺ . نٴٺ حؿظد يحطٺ ڃش ؿخىٺ ٳؤنض ڃيحىن ڃيح، اڅ أٯ٠ض ٿل٦

: ٳخٿڄخكش نلو ڃيڄخ أڃټن، طظٹ ؿه ٨٫و، ٳبڅ أرٳ ىنو ٳظڀ٤ٲ ٳٻخنض ٿظو

ڃطو رټپ ڃخ طي٫ رو كخطو ر٬يٳ حٿي٫خء ٿم : حٿلٶ حٿوخڃ

. ٿنٴٺ

حٿڄڀڂ هو ر٨ي ى٫س حٿڄء " : ڀڂ ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿوحٿنزٳ أٳحى ڃڀڂ ڃن كيغ أر حٿيىحء، أڅ

حٿذ ڃظـخرش، ٫ني أو ڃڀٺ ڃٻپ ٻڀڄخ

حهلل ٫نو ي٫ ٿوڀٶ ٻؼ ڃن ٻخڅ أر حٿيىحء . " رڄؼپ آڃن، ٿٺ : ى٫خ هو رو ٷخٽ حٿڄڀٺ حٿڄٻپ رو

. حٿل ٿظش نٴٳ ٻخڅ أكڄي رن كنزپ كڄو حهلل ي٫ . ڄيڂ رؤڄخثيڂ اهحنو

خ خكذ حٿٸز : حٿڄض، أط ريخ ڃڀٺ ٷزه، ٳٸخٽ اح ى٫خ حٿ٬زي هو : أڃخ حٿي٫خء ر٬ي حٿڄص، ٳٸخٽ ٫ڄ رن كغ

. ٴٶ حٿذ، ىه ىيش ڃن أم ٫ڀٺ

حم ڃ٪ أىه حٿؼزخص ٫ڀ حٿلذ اٿ حٿڄص، ر٬ي ڃص : ، ڃ٬ن حٿٳخءحه حٿٳخء : حٿلٶ حٿخى

أخځ هيـش، اڅ كن ٳانيخ ٻخنض طخنخ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٫ـح ٷخٽحٿنزأيٷخثو، ٷي أٻځ

حٿ٬يي ڃن

. حٿظح٪ اڅ حطٴ٪ ؤنو حط٬ض ظو ٨٫ڂ ؿخىو ٳ ڃن حٿٳخء أڅ ظ ٫ڀ أهو . " حڄخڅ

حٿخٳ٬ كڄو حهلل آه ڃلڄي رن ٫زي حٿلټڂ، ٻخڅ أڅ ٿ ڃن حٿٳخء ڃحٳٸش حم ٳڄخ وخٿٲ حٿين، ٳٸي ٻخڅ : ح٫ڀڂ

ٳخظٱ ٿو ڃلڄي رن ٫زي حٿلټڂ ى ؟ اٿ ڃن نـڀ ر٬يٹ خ أرخ ٫زي حهلل : ٿو ٸرو ٸزپ ٫ڀو، ٳڀڄخ حكظ٠ ٷپ

ٷي كڄپ ڃىزو، ٿټن اٿ أر ٬ٸد حٿز٤، ٳخنټ ٿيخ ڃلڄي، ڃ٪ أڅ ڃلڄيح ٻخڅ : أو ٿڃت اٿو ٳٸخٽ ٫ني

حٿڄڀڄن طٹ حٿڄيحىنش، ٳخنٸڀذ حرن حٿلټڂ ٫ن حٿز٤ ٻخڅ أٷد اٿ حٿىي حٿ٩، ٳنق حٿخٳ٬ كڄو حهلل

. حٿٳخء أڅ ڄ٪ رٯخص حٿنخ ٫ڀ يٸو، خىٵ ٫ي يٸو ڃن . ڃىزو، خ ڃن ألخد ڃخٿٺ

٫ن ، ٿٺ أڅ ټڀٲ أهخه ڃخ ٶ ٫ڀو، رپ ف ه [ حٿظټڀٲ ] حٿظوٴٲ طٹ حٿظټڀٲ : حٿلٶ حٿخر٪

رلٸٷو حٿظح٪ ٿو، ټڅ ٷيه ڃيڄخطو كخؿخطو، ظڄي ڃن ؿخىو ڃخٿو، ټڀٴو حٿظٴٸي كحٿو حٿٸخځ

رڀٸخثو، حظ٬خنش ٫ڀ ىنو، حٿظٸد اٿ حهلل ط٬خٿ رخٿٸخځ رلٸٷو، رڄلزظو حهلل كيه، حٿظزٹ ري٫خثو، حظجنخ

أػٸپ اهحن : رن ڃلڄي ٷخٽ ؿ٬ٴ . حٿظوٴٲ ٣ رخ١ حكظخځ كظ ظل ڃنو ٳڄخ ظل ٳو ڃن نٴو طڄخځ

. ٻڄخ أٻڅ كي أطلٴ٦ ڃنو، أهٴيڂ ٫ڀ ٷڀز ڃن أٻڅ ڃ٬وٿ٫ڀ ڃن ظټڀٲ

. أڅ ط حٿٴ٠پ ڃن أٻڅ ڃ٬يڂ ڃنٿش حٿوخىځ ڃن ٸ٤ض ٻڀٴظو ىحڃض أٿٴظو، ڃن طڄخځ ىح حڃ : ٷخٽ ر٬ حٿلټڄخء

ـ ٳپ3

[ ؿڄڀش ڃن آىحد حٿڄ٬خس ٿڀوڀٶ ]

: آه ىح حٿزخد ؿڄڀش ڃن آىحد حٿڄ٬خس ٿڀوڀٶٳٿنٻ

ڃـخٿٺ ڃن طزٺ أخر٬ٺ، اىهخٽ ٳٳڄن كن حٿڄ٬خس أڅ طظٳ ڃن ٯ ٽ ٿيڂ هٱ ڃنيڂ، طظلٴ٦

ڃليػٺ، طؤٿو ح٫خىس، طليع رب٫ـخرٺ رٿيٹ أٮ اٿ . أنٴٺ، ٻؼس رخٷٺ، حٿظؼخإدٳاز٬ٺ

ٯ ٫نٲ، ٿن ٿيڂ ڃن ٯ ٳ هٱ أىڀٺ . حٿظن، طظزٽ طزٽ حٿ٬زيٳ ؿخظٺ، طظن٪ طن٪ حٿڄأس

. ٬ٲ

طـخٿ حٿڀ٤خڅ، ٳبڅ ٳ٬ڀض ٳخك حٿند . طيخٽ أڃظٺ ٫زيٹ، ٳٸ٢ ٷخٹ، طټؼ حٿظٴخص اٿ حثٺ

طلٴ٦ ڃن حٿـخء رل٠طو حٿظوڀپ، اڅ ٷرٺ ٳټن ڃنو ٫ڀ ك، حٿزش، ن ه، حك حٿڄيح٫زش ٫نيه،

أىڀو طؤڃن حنٸرو ٫ڀٺ، حٳٶ رو ٳٸٺ رخٿز، ٻڀڄش رڄخ ظيو، طيهپ رنو رن اڅ حظپ اٿٺ ٳ

. اخٹ يٶ حٿ٬خٳش . كڄو

طـڀ ٫ڀ حٿ٤ٶ، ٳبح . ٿڀظح٪ اح ىهڀض ڃـڀخ ٳؤؿڀ ٳڄخ ى أٷد . طـ٬پ ڃخٿٺ أٻځ ڃن ٫ٺ

ؿيش حٿٸزڀش ٫ن ڄنٺ، ٿټن ٫ن خٹ ٳ طزٶ . حٿ٠خٽ ؿڀض ٳ حٿز، حن حٿڄ٨ڀځ، أي

ٳ حك ڃـخٿش حٿ٬حځ، ٳبڅ ٳ٬ڀض ٳ٬ڀٺ رخٿظخٳپ ٫ڄخ ـ ڃن ء أهٷيڂ طٹ حٿو . طلض ٷيڃٺ حٿ

. ٫ڀٺ حٿڄف، حٿٴو ـظةٳحكٻؼس حٿڄحف ٳبڅ حٿڀزذ لٸي ٫ڀٺ . كيؼيڂ

ـ رخد ٳ4

. كٸٵ حٿڄڀڂ حٿكڂ حٿـح حٿڄڀٺ نل ٿٺ

طظڄو اح ٤٫، ط٬ىه اح ڃ، طيي ؿنخطو أڅ طڀڂ ٫ڀو اح ٿٸظو، طـزو اح ى٫خٹ، : ٳڄن كٸٵ حٿڄڀڂ

حظنلٺ، طلٴ٨و ر٨ي حٿذ اح ٯخد، طلذ ٿو ڃخ طلذ ٿنٴٺ، طټه ٿو اح ڃخص، طز ٷڄو، طنق ٿو اح

. حػخٳ ؿڄ٪ ىح ڃنٸٽ . ٿنٴٺ ڃخ طټه

ٿڀڄڀڄن، ٳ طظټز ٫ڀيڂ، طڄ٪ رٯخص أڅ طئ أكيح ڃن حٿڄڀڄن رٸٽ ٳ٬پ، أڅ طظح٪ : ڃنيخ

. طڄ٪ ڃن ر٬ ر٬، طزڀٮ ر٠٬يڂ ڃخٳحٿنخ ر٠٬يڂ

. ٿٺٳحٿڄي حٿيـس ٫ڀ ػػش أخځ ٿڄن ط٬ٳو، ٿڀليغٳ أڅ طي : ڃنيخ

ٿڄئڃن أڅ يـ لپ " : آٿو ڀڂ ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀوحٿنز حهلل ٫نو ٫ن ٳ كيغ آه ٫ن أر ىس

ڃئڃنخ ٳٵ ػػش أخځ، ٳبح ڃص رو ػػش أخځ

ٿڂ ى ٫ڀو ٳٸي حؿ، أڅٳٳڀٸو ٳڀڀڂ ٫ڀو، ٳبڅ ى ٫ڀو حٿځ، ٳٸي حظٻخ

. " رة حٿڄڀڂ ڃن حٿيـس

ٳبڅ ىـحڅ أىپ حٿزي٩ حىحء حٿڄ٬خ نز أڅ ىه حٿيـس انڄخ ى ٳڄخ ظ٬ڀٶ رخٿينخ، أڃخ كٶ حٿين، : ح٫ڀڂ

. حٿؿ٩ اٿ حٿلٶ أڅ طيځ، ڃخ ٿڂ ط٨ي ڃنيڂ حٿظرش

حظ٤خ٩، أڅ يهپ ٫ڀ أكي ڃنيڂ ا رخنو، أڅ لن اٿ ٻپ ڃن ٸي أڅ لن اٿو ڃن حٿڄڀڄن ڃخ : ڃنيخ

. ظؤڅ ػػخ ٳبڅ ٿڂ ؤڅ حنٱ

ڃنيڂ رلذ : ڃنيخ ٣ٸظو، ٳبنو ڃظ ٿٸ حٿـخىپ رخٿ٬ڀڂ، حٿى أڅ وخٿٶ حٿنخ روڀٶ كن، ٿٺ أڅ ٬خڃپ ٻ

. رخٿٴٸو، حٿز رخٿزخڅ، أ طؤ

٣ڀٶ حٿؿو ٷٸخ، أڅ ٴ ٿيڂ رخٿ٫ي، أڅ ٷ حٿڄخن، كڂ حٿزخڅ، أڅ ټڅ ڃ٪ حٿوڀٶ ٻخٳش : ڃنيخ

. ـذ أڅ ئط اٿو نٲ حٿنخ ڃن نٴو، ؤط اٿيڂ ا ڃخ

، حكيس ٿٺ، ٿ حكيس : ٳين ؿڄخ٩ حڃ ٿٺ ٿٿيٹ : أك حهلل اٿ آىځ ٫ڀو حٿځ أر٪ ٻڀڄخص، ٷخٽ : ٷخٽ حٿلن

أؿٺ ٳ٬ڄڀٺ : أڃخ حٿظ ٿٺ . ٳظ٬زين طٹ ر جخ : ٿ ٳؤڃخ حٿظ . رن حٿوڀٶ حكيس رن رنٺ، حكيس رنٺ

ٳظلزيڂ رخٿ : أڃخ حٿظ رنٺ رن حٿنخ . حؿخرش ٳ٬ڀٺ حٿي٫خء ٫ڀ : أڃخ حٿظ رن رنٺ . رو أٳٸ ڃخ طټڅ اٿو

. طلذ أڅ لزٹ رو

. ڃنيخ خىس طٷ حٿيجخص

. اف حص حٿزن، ظ ٫حص حٿڄڀڄن : ڃنيخ

حٿن أڅ يي أر٬ش ٳرڀ٤ٴو، ٳبنو ؿ٬پ حٿيخىس حٿينخ حٷظيٳ أنو ڃن طؤڃپ ظ حهلل ط٬خٿ ٫ڀ حٿ٬خس : ح٫ڀڂ

ٳ حٿينخ ؿ ڃنو ٿٺ ٳ حٿڄټلڀش، ىح ظٴٶ، ڃن ىح أػ ٻڃو ٳ ڃن حٿ٬يٽ أنيڂ ييح ٿٺ ٻخٿڄپ

. حهس

. أٿنظيڂ ٫ن ٯزظو أڅ ظٸ ڃح٪ حٿظيڂ، خنش ٿٸڀد حٿنخ ٫ن ء حٿ٨ن رو، : ڃنيخ

. ٷ٠خء كحثـيڂٳ٬ ڃنيخ أڅ ٴ٪ ٿټپ ڃن ٿو كخؿش ڃن حٿڄڀڄن اٿ ڃن ٿو ٫نيه ڃنٿش،

حٿنز حهلل ٫نو، ٫ن ٳٸي ٫ن أن . حٿڄخٳلش أڅ زيأ رخٿځ ٻپ ڃڀڂ ٷزپ أڅ ټڀڄو، ڃن حٿنش : ڃنيخ

ڃخ ڃن " : ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو

ؿپ أڅ ل٠ ڃڀڄن حٿظٸخ، ٳؤه أكيىڄخ ري خكزو، ا ٻخڅ كٸخ ٫ڀ حهلل ٫

. " ٿيڄخ ى٫خءىڄخ، أڅ ٴٵ رن أييڄخ كظ ٴ

ٷخٽ ) ) " ط٬څ ريڄخ أكنيڄخ هڀٸخ اح خٳق حٿڄئڃن حٿڄئڃن نٿض ٫ڀيڄخ ڃخثش كڄش، ط٬ش " : ٳ كيغ آه

ٳ انخىه " حٿ٬ذ " ٳ حٿزيٸ " ڃټخځ حهٵ " ٳ حٿوحث٤ " ڃنيه " ٳحٿزح حه : حٿلخٳ٦ حٿ٬حٷ

أڃخ حٿو رخٿٻخد ٿظٷ حٿ٬ڀڄخء، ٳٸي ٳ٬پ ٿٺ . حٿين، رؤ رخٿڄ٬خنٸشٳ رؤ رظٸزپ ي حٿڄ٨٬ڂ . ( ( ن٨

. ٫نيڄخ، حٿٸخځ ٫ڀ زپ حٻحځ ىپ حٿٴ٠پ كن، أڃخ حنلنخء ٳڄني ٫نو حهللحرن ٫زخ ري رن ػخرض

. ىنو نه أڅ څ ٫ أهو حٿڄڀڂ نٴو ڃخٿو ٫ن ٧ڀڂ حٿ، نخپ : ڃنيخ

. حهلل ٫نيخ٫خثش أنو اح حرظڀ ر ، ٳنز أڅ ـخڃڀو ظٸو، ٿليغ : ڃنيخ

ڃن ڃ٬خطو ريح، كظ ـ٬پ حهلل ٫ ؿپ ٿو ٿ رلټڂ ڃن ٿڂ ٬خ رخٿڄ٬ٱ ڃن ـي : ٷخٽ ڃلڄي رن حٿلنٴش

. ٳؿخ

. حطخځ أڅ ـظنذ ڃوخٿ٤ش حٯنخء، وظڀ٢ رخٿڄخٻن، لن اٿ : ڃنيخ

. ٫خىس ڃخىڂ : ڃنيخ

حٿـڀ، ٨ي حٿٷش، ي٫ ٿو رخٿ٬خٳش، أڅ ٠٪ يه ٫ڀ حٿڄ، ؤٿو ٻٲ ى، وٴٲ : ڃن آىحد حٿ٬خثي

. حٿز ٫ن ٫حص حٿڄټخڅ

حهلل ٫نو أنو ټخ اٿ أر حٿ٬خ أٳحىه، ڃن كيغ ٫ؼڄخڅ رنٳظلذ ٿڀڄ أڅ ٴ٬پ ڃخ أهؿو ڃڀڂ

: ؿيه ڃن أڀڂ، ٳٸخٽ ٿو ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂٳ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ؿ٬خ ـيه

ؤٿڄٺحٿ٪ يٹ ٫ڀ "

ٷيطو ڃن ڃخ أ٫ ر٬س حهلل : رڂ حهلل ػػخ، ٷپ ز٪ ڃحص : ڃن ؿيٹ ٷپ

. " أؿي أكخ

. حٿي٫خء، حٿظٻپ ٫ڀ حهلل زلخنو كن حٿز، ٷڀش حٿټ حٿظ٠ـ، حٿٴ٩ اٿ : ؿڄڀش آىحد حٿڄ

. ٷ٠خء كٶ حٿڄڀڄن، ح٫ظزخ : حٿڄٸى ڃن حٿظ٪ . أڅ ٪ ؿنخثىڂ، ٷزىڂ : ڃنيخ

حٿي٫خء، : حٿڄٸى ڃن خس حٿٸز . ٻڀيڂ ٻنخ نل٠ حٿـنخث، ٳ ني ڃن ن٬ ٿلڅ حٿٸځ : ٷخٽ ح٫ڄ

. ح٫ظزخ، طٷٶ حٿٸڀذ

حٿڄص، حظ٬يحى ٳڃك٨ش حٿڄض، حٿظٴټ حٿڄ، ٿځ حٿو٩، طٹ حٿليغ، : ڃن آىحد ط٪ حٿـنخث

. ٿو

حځ ٳظلٶ ڃخ ظلٸو ٻپ ڃڀڂ خىس، ٳخ٫ڀڂ أڅ حٿـح ٸظ٠ كٸخ حء ڃخ طٸظ٠و أهس : أڃخ كٸٵ حٿـخ

ؿخ : اڅ حٿـحڅ ػػش " : حٿليغٳؿخء

أڃخ . حٿـح ٳخٿـخ حٿڄڀڂ، ٿو كٶ حځ، كٶ : ؿخ ٿو كٸخڅ . ٿو كٶ حكي

. " ٳخٿـخ حٿڄٹ : ٿو كٶ حكيحٿ

حرظيحء حٿو، أڅ زيأ ؿخه رخٿځ، حنو ٿ كٶ حٿـح ٻٲ ح ٳٸ٢، رپ حكظڄخٽ ح حٿٳٶ، : ح٫ڀڂ

حٿٴف، ٴق ٫ن طو، ٤ڀ٪ اٿ ٳ حٿڄزش، ينجو ٳ٬و حٿڄ،ٳ٤پ ڃيڂ حٿټځ، ٬ىه

ٳنخثو، ٳ ٣ف حٿظحد ٳ ڃحرو، ٳ ذ حٿڄخء ٳ ٪ حٿوذ ٫ڀ ؿيحه، ٳ٠خٸو ىحه،

٫ڀو ٻڃو، ٣ٳو ٫ن كڃو، ظز٬و حٿن٨ ٳڄخ لڄڀو اٿ ىحه، ظ ڃخ نټٲ ڃن ٫حطو، ظڄ٪

. ك٦ كحثؾ أىڀو اح ٯخد

ـ ٳپ ٳ كٸٵ حٷخد حٿكڂ5

: ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽحٿنز أڃخ كٸٵ حٷخد حٿكڂ، ٳٴ حٿليغ حٿلق، ڃن حش ٫خثش، أڅ

ڃن : حٿكڂ ڃ٬ڀٸش رخٿ٬، طٸٽ "

. " ڀن ڀو حهلل، ڃن ٷ٬٤ن ٷ٬٤و حهلل

ٿ حٿحپ رخٿڄټخٳت، ٿټن " : ٳ كيغ آه ڃن أٳحى حٿزوخ

ٷخٽ ٳ كيغ آه . " اح ٷ٬٤ض كڄو ڀيخحٿحٿحپ ٷحرش ٿ خٽ حهلل، اڅ : ڃن أٳحى ڃڀڂ أڅ ؿ

ٿجن ٻنض ٻڄخ ٷڀض، ٳټؤنڄخ طٴيڂ " اٿيڂ جڅ اٿ، أكڀڂ ٫نيڂ ـيڀڅ ٫ڀ، ٷخٽ؛ أڀيڂ ٸ٬٤ن، أكن

حهلل ٧ي ٫ڀيڂ حٿڄپ، حٽ ڃ٬ٺ ڃن

حنٸ٤٪ حكظـخؿيڂ ٫ڀو رلٶ حٿٸحرش، ٻڄخ نٸ٤٪ ٻځ ڃن ٲ حٿڄ٬ن أنٺ ڃن ٫ڀيڂ، ٷي . " ڃخىڃض ٫ڀ ٿٺ

ڀش حٿكڂ، ٳ كٸٵ حٿحٿين، ٳ طؤٻي كٶٳ ٿٺ ٻؼس ڃيس ٳحكخىغ . حٿڄپ، ى حٿڃخى حٿلخ

. حځ

اٿ طؤٻي حٿش رو، ا انو ٷي ڀذ ى حٿحٿي أڃخ كٸٵ حٿٿي ،ٳخ٫ڀڂ أنو ٿڄخ ٻخنض حٿ٤زخ٩ طڄپ اٿ حٿٿي ٿڂ لظؾ

٫ڀڄىڂ : ڃ٬نخه : حٿڄٴڅ ٷخٽ . [ 6 : حٿظلڂ ] { ٷح أنٴټڂ أىڀټڂ نخح } : ٷي ٷخٽ حهلل ط٬خٿ . ٿڀٿي، ٳظٹ ط٬ڀڄو طؤىزو

. ٳبح رڀٮ ؿو ، ٳبح رڀٮ ز٪ نن أڃه رخٿس هظنو، (2) ٿڀحٿي أڅ لن حڂ حرنو، ٬ٶ ٫نونز . أىرىڂ

ن٨ اٿو ر٬ن حىحء، أڅ ٬ٴ ٫ن هلل أڃخ كٸٵ حٿڄڄڀٹ، ٳؤڅ ٬٤ڄو ، ټه ، ټڀٴو ڃخ ٤ٶ،

. ؿخء أڅ ٬ٴ حهلل ط٬خٿ ٫نو ، ٿظٻ حهلل ٫ني ٿپ نٴو، ٳ٬ٴ

رخد حٿ٬ٿش

ڃ٪ أڅ ٻپ حكيس ڃنيڄخ طنٴٺ ٫ن ٳحثي ٯحثپ، أٻؼ ؟ حهظڀٲ حٿنخ ٳ حٿ٬ٿش حٿڄوخٿ٤ش، أظيڄخ أٳ٠پ

، ىحى حٿ٤خث ، ٴخڅ حٿؼ ، ارحىڂ رن أىىڂ : ڃڄن ىذ اٿ حهظخ حٿ٬ٿش . حهظخح حٿ٬ٿش حٿىخى

. حٿٴ٠پ، ر حٿلخٳ، ٳ آهن

. حرن حٿڄزخٹ ٳ آهن ڃڄن ىذ اٿ حظلزخد حٿڄوخٿ٤ش ٬ي رن حٿڄذ، ق، حٿ٬ز،

. ٿټپ ٣خثٴش ٳڄخ ىزض اٿو كـؾ، نلن ن اٿ ٿٺ

: ٷخٽ ؟ خ ٽ حهلل، أ حٿنخ ه : ٷپ : ڃن كيغ أر ٬ي ٷخٽ " حٿللن " أڃخ كـش حٿن ، ٳٸي ٳ

ٳ كيغ ٫ٸزش رن ٫خڃ . " ي٩ حٿنخ ڃن ه ؿپ ـخىي رنٴو ڃخٿو، ؿپ ٳ ٬ذ ڃن حٿ٬خد ٬زي رو "

؟ خ ٽ حهلل ڃخ حٿنـخس : ٷڀض : حهلل ٫نو، ٷخٽ

هح رل٨ټڂ : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ڄ رن حٿو٤خد . " ٫ڀٺ ٿخنٺ، ٿ٬ٺ رظٺ، حرٺ ٫ڀ ه٤جظٺ حڃڀٺ " : ٷخٽ

ٿىىص أڅ رن رن حٿنخ رخرخ ڃن كيي، ټڀڄن أكي : حهلل ٫نو ٷخٽ ٬ي رن أر ٷخ . ڃن حٿ٬ٿش

(1) حٿزص ٻنح نخر٪ حٿ٬ڀڂ، ڃخرق حٿڀپ، أك : حهلل ٫نو ٷخٽ حرن ڃ٬ى . زلخنو أٻڀڄو كظ أٿٸ حهلل

حهلل ٷخٽ أر حٿيىحء . أىپ ح حٿؼخد، ط٬ٳڅ ٳ أىپ حٿڄخء، طوٴڅ ٫ڀ (3) هڀٸخڅ (2) ؿيى حٿٸڀد

ٷخٽ . ٿخنو ٳؿو ره، اخٻڂ ڃـخٿ ححٵ، ٳبنيخ طڀي طڀ ن٬ڂ ڃ٬ش حٿڄء حٿڄڀڂ رظو، ټٲ : ٫نو

حٿؼ أهؿن اٿ حٿـزخنش، أه ري ٴخڅ : ٷخٽ أر ڃيڀيپ . ٳ ڃن حٿنخ ٻڄخ طٴ ڃن حي : حٿ٤خث ىحى

(4) ) حظ٤٬ض أڅ طوخٿ٢ ٳ ڃخنٺ أكيح ٳخٳ٬پ، ٿټن ىڄٺ ڃڃش خ أرخ ڃيڀيپ، اڅ : ٳخ٫ظٿنخ نخكش، ٳزټ ػڂ ٷخٽ

. ؿيخٹ

حٿنخ ز ٫ڀ حٿڄئڃن حٿ وخٿ٢ " : ڀڂ ڀ حهلل ٫ڀو آٿوحٿنزأڃخ كـش ڃن حهظخ حٿڄوخٿ٤ش، ٳڄن ٿٺ ٷٽ

، حكظـح رؤخء ٯ ٿٺ ٬ٴش طٸځ ريخ كـش ٫ڀ " أحىڂ ه ڃن حٿ وخٿ٤يڂ ز ٫ڀ أحىڂ

حٿڄحى طٴٵ ، ىح ٬ٲ، څ [ 105 : آٽ ٫ڄحڅ ] { ٻخٿن طٴٷح حهظڀٴح طټنح } : ٿٺ، ڃنيخ ٷٽ حهلل ط٬خٿ

: ٷخٿح " ػع ىـس ٳٵ " : آٿو ڀڂ أپ حٿ٬ش، حكظـح أ٠خ رٸٿو ڀ حهلل ٫ڀوٳححء حٿڄحىذ

. حٿټځ حٿځ حٿڄوخٿ٤ش حٿڄ٬ظخىس حٿ٬ٿش ىـ رخٿټڀش، ىح ٬ٲ څ حٿڄحى رو ٷ٤٪

. ٳ ٳ٠ڀيخ ـ ٳپ ٳ ٻ ٳحثي حٿ٬ٿش ٯحثڀيخ ٻٲ حٿلٶ1

حٿ٬رش، ٷي ٻنخ أڅ ٿٺ وظڀٲ رخهظٱ أڅ حهظٱ حٿنخ ٳ ىح أ٠خ ى ٻخهظٳيڂ ٳ ٳ٠ڀش حٿنټخف : ح٫ڀڂ

ٳحثي حٿ٬ٿش ى ض حكحٽ حوخ، ٳټٿٺ نٸٽ ٳڄخ نلن . ٳو، ٳڀنٻ أ

ٳح٭ ڃ٪ حٿڄوخٿ٤ش ، ، حظجنخ رڄنخؿخس حهلل زلخنو، ٳبڅ ٿٺ ظي٫ ٳحٯخ، ٿڀ٬زخىس حٿٴح٭ : حٿٴخثيس حٿ

اٿ : ٷخٽ ؟ اٿ أ ت أٳ٠ ريڂ حٿىي حٿوڀس : حٿلټڄخء ٷپ ٿز٬ . ٳخٿ٬ٿش ڀش اٿ ٿٺ هخ ٳ حٿزيحش

. ڃخ ٻنض أ أڅ أكيح ٬ٱ رو ٳؤن ره : حهلل ٫نوأ حٿٸن ٷخٽ . حن رخهلل

طلٸٶ ڃ٬ٳش حهلل، ٳخٿظـى ٿٿٺ أٳ٠پ ڃن ٻپ ڃخ ظ٬ڀٶ أڅ ڃن ط ٿو ريحځ حٿٻ حن رخهلل، أ ريحځ حٿٴټ : ح٫ڀڂ

. رخٿڄوخٿ٤ش

: حٿظ ظ٬ ٿيخ حنخڅ ٯخٿزخ رخٿڄوخٿ٤ش، ى أر٬ش حٿڄ٬خ حٿظوڀ رخٿ٬ٿش ٫ن : حٿٴخثيس حٿؼخنش

ٳبڅ هخٿ٤ظيڂ حٳٸظيڂ أػڄض ط٬ض ٿو٢ حٿزش، ٳبڅ ٫خىس حٿنخ حٿظڄ٠ڄ رخ٫ح حٿظٴټو ريخ، : أكيىڄخ

حٿڄظڄ٪ أكي حٿڄظخرن، اڅ أنټص أر٠ٹ حٯظخرٹ ٳخىحىح ٯزش اٿ حهلل ط٬خٿ، اڅ ټض ٻنض ټخ، ٳبڅ

. هؿح اٿ حٿظڂ حٿزش، رڄخ

وپ ٩ ڃخىيس حٿڄنټحص، ٳبڅ ټض ٫ حهلل، حڃ رخٿڄ٬ٱ حٿني ٫ن حٿڄنټ، ٳبڅ ڃن هخٿ٢ حٿنخ ٿڂ : حٿؼخنش

. حٿ٬ٿش ڃش ڃن ىح اڅ أنټ ط٬ نح٩ ڃن حٿ٠، ٳ

ڃخ ٳ ڃوخٿ٤ش حٿنخ ا٧يخ حٿظٵ اٿيڂ، حٿخء، ى حٿيحء حٿ٠٬خٽ حٿ ٬ حكظح ڃنو، أٽ : حٿؼخٿؼش

ٻٲ : ٳ حٿخىس، ٷي ٻخڅ حٿڀٲ لظڅ ٳ ؿحد ٷٽ حٿٸخثپ اڃخ ٳ حپ، اڃخ وڀ ٿٺ ٫ن حٿټد،

أحٷنخ، أزلنخ ٬ٴخء ڃنزن، نؤٻپ : ٷخٽ ؟ ٻٲ أزلض : ٻڄخ ٷخٽ ر٠٬يڂ ٷي ٷپ ٿو ؟ أزلض، ٻٲ أڃض

. ننظ٨ آؿخٿنخ

٫ڀو ٴٸش ڃلزش، ٻخڅ طټڀٴخ أ خء، رڄخ ؤٿو ز٬ؼو ؟ ٻٲ أزلض : أنو اح ٻخڅ ئحٽ حٿخثپ هو : ح٫ڀڂ

٬ڀڂ ٳخى كخٿو، ٳ حٿ٬ٿش حٿو ٫ن ىح، نو ڃن ٿٸ حٿوڀٶ ٿڂ وخٿٸيڂ ٳ حٿٸڀذ ن كٸي ع أڅ

. حنظٸخځ ڃنيڂ رؤهٷيڂ، ڃٸظه حظؼٸڀه حٯظخره، ىذ ىنيڂ ٳو، ىذ ىنو ىنخه ٳ

٫ن حٿخٳڀن، ٿٺ أنو ٷپ أڅ ڃخٷش حٿ٤ز٪ ڃن أهٷيڂ حٿىجش، ى ىحء ىٳن ٷڀڄخ : حٿحر٬ش نظزو ٿو حٿ٬ٸء ٳ٠

ٻنو ڃنټح ٫ڀو ٳ رخ٣نو، ا ٿ ٷخ نٴو اٿ ڃخ ٷزپ ڃـخٿظو ٿؿي ٳخٷخ ٳ ـخٿ حنخڅ ٳخٸخ ڃيس، ڃ٪

حظ٨٬خڃو، ڃيڄخ ٣خٿض ڃخىيس حٿنٴ ٫ن حٿٴخى، څ حٿٴخى رټؼس حٿڄزخس ىنخ ٫ڀ حٿ٤ز٪، ٸ٢ ٷ٬و

أڅ حنخڅ اح ك٦ أكحٽ حٿڀٲ ٳ حٿىي حٿظ٬زي، حكظٸ حنخڅ حٿټزخث ڃن ٯه، حكظٸ حٿخث ڃن نٴو، ٻڄخ

حٿخٿلن ٫ني ٻ : ٳټڅ ٿٺ ىح٫ش اٿ حؿظيخى، ريه حٿيٷٸش ٬ٱ ٷٽ حٿٸخثپ نٴو، حظ ٫زخىطو،

حٿنخ اح أح ڃڀڄخ ٷي أٳ٤ ٳ ڃڄخ يٽ ٫ڀ ٸ١ ٷ٪ حٿء رزذ طټه ڃخىيطو، أڅ أٻؼ . طنٽ حٿكڄش

ٳو حٿټٴ، ٷي خىيڅ ڃن ئه حٿس ٫ن أٷخطيخ، ٳ ڃ٠خڅ، حظ٨٬ڄح ٿٺ، كظ ټخى ٴ٠ اٿ ح٫ظٸخىىڂ

حٿځ، ڃ٪ أڅ طٹ س حكيس طوؽ اٿ حٿټٴ، زذ ٿٿٺ ا أڅ حٿس نٴڅ ٫نو نٴىڂ ٫ن طؤه

انټخ حٿنخ ٿٿٺ، ٷي حٿظخىپ ٳيخ ټؼ، ٻٿٺ ٿ ٿز حٿٴٸو ػرخ ك، أ هخطڄخ ڃن ىذ، ظي طظټ،

حٿل، ٿټن ٿټؼس ڄخ٫يخ، ڃخىيس حٿڄظخرن، ٸ٢ خىينو ظخد، ٳ ظ٨٬ڄڅ ٿٺ، ٯزش أي ڃن ٿز

حٿيٷخثٶ حك ڃـخٿش حٿنخ، ٳخنٺ طټخى ط ڃنيڂ ا ڃخ ي ٳ كٺ ٫ڀ ٫ن حٿٸڀد ٷ٬يخ، ٳخٳ٤ن ٿيه

ؿيص ڃـڀخ ٻ حهلل حٿينخ، ٳ ٯٴڀظٺ ٫ن حهس، طيڅ ٫ڀٺ حٿڄ٬ش، ط٬٠ٲ ٯزظٺ ٳ حٿ٤خ٫خص، ٳبڅ

. ٳو، ٳ طٴخٷو ٳبنو ٯنڄش حٿڄئڃن

،خنش حٿين ٫ن حٿو ٳيخ، ٳبنو ٷڀڄخ طوڀ حٿزى ڃنحٿوڃخص حٿو ڃن حٿٴظن : حٿٴخثيس حٿؼخٿؼش

. حٿ٬زش حٿوڃخص، حٿڄ٬ظٽ ٫نيڂ ڀڂ

اح أض حٿنخ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٻ حٿٴظن، ٴيخ ٷخٽحٿنز حهلل ٫نو، أڅ ٫ڄ حرن ٷي

حٿځ رظٺ، " : ٳٸخٽ ؟ ڃخ طؤڃن : أخر٬و، ٳٸڀض زٺ رن " ، هٴض أڃخنخطيڂ، ٳټخنح ىټح " (5) ٷي ڃؿض ٫يىىڂ

ٿٺ ڃن ٷي ٯ . " ط٬ٱ، ڃخ طنټ، ٫ڀٺ رؤڃ حٿوخش، ى٩ أڃ حٿ٬خڃش حڃڀٺ ٫ڀٺ ٿخنٺ، ه ڃخ

. حكخىغ ٳ ڃ٬نخه

ڃس ، ٳبنيڂ ئنٺ ڃس رخٿزش، ڃس رخٿنڄڄش، ڃس رء حٿ٨ن،حٿنخ حٿو ڃن : حٿٴخثيس حٿحر٬ش

ٿٺ ڃن أنح٩ حٿ حٿظ ڀٸخىخ رخٿظيڄش، ڃس رخ٣ڄخ٩ حٿټخرش، ڃن هخٿ٢ حٿنخ ٿڂ نٴٺ ڃن كخي ٫ي، ٯ

: ر٠٬يڂ حنخڅ ڃن ڃ٬خٳو، ٳ حٿ٬ٿش ه ڃن ٿٺ، ٻڄخ ٷخٽ

ڃظٴخى ٳ طظټؼڅ ڃن حٿلخد ٫يٹ ڃن يٸٺ

ٳبڅ حٿيحء أٻؼ ڃخ طحه ټڅ ڃن حٿ٬٤خځ أ حٿحد

طظ٬ٱ اٿ ڃن ط٬ٱ، : ارحىڂ رن أىىڂ ٷخٽ . ٳ حٿ٬ٿش حكش ڃن هڀ٤خء حٿء : حهلل ٫نوٷخٽ ٫ڄ

ظ حهلل، ٳبنخ نوخٱ أڅ ر٠٬نخ ڃن ٳ ى٫نخ ن٬ : ٳٸخٽ ؟ ألزٺ اٿ حٿلؾ : ٷخٽ ؿپ هو . أنټ ڃن ط٬ٱ

. خث حٿ٬حص ىه ٳخثيس أه ٳ حٿ٬ٿش، ى رٸخء حٿظ ٫ڀ حٿين حٿڄءس . نظڄخٷض ٫ڀو ر٬ ڃخ

أڃخ ٣ڄ٬يڂ، ٳبڅ خىڂ ٯخش طيٹ، ٳخٿڄنٸ٤٪ . ٣ڄ٬ٺ ٫نيڂ أڅ نٸ٤٪ ٣ڄ٪ حٿنخ ٫نٺ، : حٿٴخثيس حٿوخڃش

رخٿلڃخڅ ح ٫نو ڃن ٫ڂ حٿنخ : ٷي ٷپ . ، ٯ ٿٺ (6) ٷخ٣٪ ٿ٤ڄ٬يڂ ٳ ك٠ ثڄيڂ اڃٻخطيڂ ٫نيڂ

. ٻڀيڂ

رٸس حٿل ٣ڄ٬و، ا حٿوزش أڃخ حنٸ٤خ٩ ٣ڄ٬ٺ، ٳبڅ ڃن ن٨ اٿ ىس حٿينخ طلٹ كو، حنز٬غ

حن٨ح اٿ ڃن ىنټڂ، طن٨ح اٿ ڃن ٳٷټڂ، ٳبنو أؿي أڅ طىح " : ٳ حٿليغ . ٳ أٻؼ حٿڄ٤خڃ٪ ٳظؤ

. [ 131 : ٣و ] { ڃظ٬نخ رو أحؿخ ڃنيڂ ىس حٿلخس حٿينخ طڄيڅ ٫نٺ اٿ ڃخ } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ . " حهلل ٫ڀټڂ ن٬ڄش

، ڃٸخخس أهٷيڂ، اح طؤ حنخڅ رخٿؼٸء، ٿڂ ڀزغ،، حٿلڄٸ حٿو ڃن ڃخىيس حٿؼٸء : حٿٴخثيس حٿخىش

. ڃش ڃن ٿٺ ظخريڂ، ٳبڅ آه رخٿٸيف ٳو ٻخٳؤىڂ، ٳخنـ حڃ اٿ ٳخى حٿين، ٳ حٿ٬ٿش أڅ

ـ ٳپ ٳ آٳخص حٿ٬ٿش2

. رخٿ، لپ ٿٺ ا رخٿڄوخٿ٤ش أڅ ڃن حٿڄٸخي حٿينش حٿينش ڃخ ظٴخى ڃن حظ٬خنش : ح٫ڀڂ

حٿظ٬ڀڂ، حٿنٴ٪ حنظٴخ٩، حٿظؤىذ حٿظؤىد، حظجنخ حنخ، نپ حٿؼحد حٿظ٬ڀڂ : ڃن ٳحثي حٿڄوخٿ٤ش

حكحٽ، ح٫ظزخ ريخ، ٳيه ٳ حٿٸخځ رخٿلٸٵ، ح٫ظخى حٿظح٪، حظٴخىس حٿظـخد ڃن ڃخىيس ىه حكحٽ،

: ٳحثي حٿوڀ٤ش، ٿنٴڀيخ

أنو ظؤط ڃنو ، ٷي ٻنخ ٳ٠ڀيڄخ ٳ ٻظخد حٿ٬ڀڂ، ٳؤڃخ ڃن ط٬ڀڂ حٿٴ أحٿظ٬ڀڂ حٿظ٬ڀڂ : حٿٴخثيس حٿ

٫ڀ حٿظز ٳ ٫ڀځ حٿ٩ ٳخٿ٬ٿش ٳ كٸو حٿو ٳ حٿ٬ڀځ، أ حظخٽ رخٿ٬زخىس، ٳڀ٬ظٽ، اڅ ٻخڅ ٸي

. طٴٸو ػڂ ح٫ظٽ، حٿ٬ڀڂ أپ حٿين، ه ٳ ٫ٿش حٿ٬حځ : حٿر٪ رن هؼڂ ٿيح ٷخٽ . ٷزپ حٿظ٬ڀڂ ٯخش حٿوحڅ

ڃخٿٺ ٿيخ، ى٫يخ كحإىخ : ٳٸخٽ ؟ ٳخٿ٬خٿڂ : هزخٽ رخٽ، ٳٸپ ٿو : ٳٸخٽ ؟ ڃخ طٸٽ ٳ ٫ٿش حٿـخىپ : ر٬ حٿ٬ڀڄخء جپ

. (7) ڀٸخىخ ريخ ٸخإىخ، طى حٿڄخء، طؤٻپ حٿـ كظ

اٷخڃش حٿـخه حظټؼخ ڃن حطزخ٩، ٳي ىٹ أڃخ حٿظ٬ڀڂ، ٳٴو ػحد ٨٫ڂ اح لض حٿنش ٳو، ڃظ ٻخڅ حٿٸي

حٿخٿذ ٳ ىح حٿڃخڅ ء حٿٸي ڃن حٿڄظ٬ڀڄن، ٳٸظ٠ حٿين ح٫ظحٽ حٿين، ٷي زٶ ٿٺ ٳ ٻظخد حٿ٬ڀڂ،

ټڅ ا هلل، ٳبنو أخ ط٬ڀڄنخ حٿ٬ڀڂ ٿ حهلل ٳؤر أڅ : ٻظڄخڅ حٿ٬ڀڂ، نز أڅ ظ رٸٽ ڃن ٷخٽ ٫نو، لپ

حٿلخرش، ٿٺ ظ٠ڄن حٿظوٲ حٿظل، ى زذ ػخس ريه اٿ ٫ڀځ حٿٸآڅ حٿليغ ڃ٬ٳش حنزخء

ٳ ٿڂ ئػ ٳ حٿلخٽ أػ ٳ حٿڄخٽ، ٳؤڃخ ٫ڀڂ حٿټځ ٫ڀڂ حٿوٱ، ٳبنو ى حٿحٯذ حٿوٱ ڃن حهلل زلخنو، ٳبڅ

. حٿينخ اٿ حهلل ط٬خٿ، رپ حٽ خكزش ڃظڄخىخ ٳ كو اٿ آه ٫ڄه

ٿٺ ڃ٤٠ اٿ طٹ ، أڃخ حنظٴخ٩ رخٿنخ، ٳزخٿټذ حٿڄ٬خڃڀش، حٿڄلظخؽ اٿحنظٴخ٩ حٿنٴ٪ : حٿٴخثيس حٿؼخنش

حٿظيٶ رټزو، ٳٿٺ أٳ٠پ ڃن حٿ٬ٿش، ا أڅ طټڅ حٿ٬ٿش، أڃخ اڅ ٻخڅ ڃ٬و ڃخ ٸن٬و، ٳخٿ٬ٿش أٳ٠پ، ا أڅ ٸي

. حن رو، ٫ن ٻٲ رس، ٫ن أىخځ هخص ٳخيس حٿ٬ٿش ڃٴيس ٿو ڃ٬ٳش حهلل ط٬خٿ

كحثـيڂ، ڃن ٷي ٫ڀ ٿٺ ڃ٪ حٿٸخځ رليى حٿ٩، ٳي ٳي أڅ نٴ٪ حٿنخ، اڃخ رڄخٿو أ رزينو ٿٸ٠خء : أڃخ حٿنٴ٪

ظپ ٳ ٫ٿظو ا رنحٳپ حٿڀحص ح٫ڄخٽ حٿزينش، اڅ ٻخڅ ڃڄن حنٴظق ٿو ٣ٶ أٳ٠پ ڃن حٿ٬ٿش اڅ ٻخڅ

. حٿ٬ڄپ رخٿٸڀذ ريحځ ٻ أ ٳټ، ٳحٹ حٿ ٬يٽ رو حٿزظش

ٻ حٿنٴ، ، ن٬ن رو حطخ رڄٸخخس حٿنخ،حٿڄـخىيس ٳ طلڄپ أحىڂ،حٿظؤىد حٿظؤىذ : حٿٴخثيس حٿؼخٿؼش

. ٷي حٿيس، ٿٺ أٳ٠پ ڃن حٿ٬ٿش ٳ كٶ ڃن ٿڂ طظيد أهٷو

حٿيحرش، رپ حٿڄحى ڃنيخ أڅ طظو ڃٻزخ طٸ٤٪ أڅ ٴيڂ أڅ حٿخش طحى ٿنٴيخ ٻڄخ حى ٿٺ ڃن خشنز

٣ٶ حهس، ٳيخ يحص اڅ ٿڂ طټ ؿڄلض رحٻزيخ ٳ حٿ٤ٶ، ٳڄن ٫ڀو حٿڄحكپ، حٿزيڅ ڃ٤و ڀٺ ريخ

ڃن رخٿخش ٻخڅ ٻڄن حظپ ٣ٽ ٫ڄه رخش حٿيحرش ٿڂ ٻزيخ، ظٴي ا حٿو حظپ ٣ٽ ٫ڄه

ٿض رحىذ، انڄخ أنخ : ٳٸخٽ خ حىذ، : ٠٫يخ ٳيخ، ى ٿ٬ڄ ٳخثيس، ٿټن ٿض ڃ٨٬ڂ حٿڄٸى، ٷپ ٿحىذ

رخخٳش اٿ ڃن ٬ٸ، ڃن ٬ٸ، ٿټن نز أڅ ٸظ ٻڀذ ٫ٸ، كزض نٴ كظ أ٫ٸ حٿنخ، ىح كن

. ٫ڀو

. ظ٤ٵ اٿ ن حٿ٬ڀڂ ٫ڀ ڃخ ٻه ٳي أڅ ئىد ٯه، ظ٤ٵ اٿو ڃن ىٷخثٶ حٳخص ڃخ : أڃخ حٿظؤىذ

طق حٿٸڀد ڃن ، ٷي ټڅ ڃظلزخ ٻخظجنخ رؤىپ حٿظٸ ٷي ٸي روحنخ حظجنخ : حٿٴخثيس حٿحر٬ش

رٸظيخ، ٿلپ أڅ ټڅ كيؼو ٫ني حٿڀٸخء ٻد حٿكيس، ٳنز أڅ ټڅ حظجنخ ٳ ر٬ حٿخ٫خص رڄن ٴي

. ٳ أڃ حٿين

. انخٿظو ٳ نپ حٿؼحد : حٿٴخثيس حٿوخڃش

حٿي٫حص، ٳٴيخ ػحد ڃن ؿيش اىهخٽ حٿ أڃخ حٽ ٳزل٠ حٿـنخث، ٫خىس حٿڄ، ك٠ حڃٻخص،

. ٫ڀ حٿڄئڃن

ٳبنيڂ نخٿڅ رٿٺ ػحرخ، ٻٿٺ اڅ ٻخڅ ڃن حٿ٬ڀڄخء ٳي أڅ ٴظق رخرو ٿڀنخ ٿ٬ه أ ينه أ ٬ىه، : أڃخ حٿؼخن

. ٳؤڅ ٿيڂ ٳ خطو

حٿڄوخٿ٤ش، ٷي ٻخڅ أٻؼ حٿڀٲ ئػڅ حٿ٬ٿش ٿټن نز أڅ څ ػحد ىه حٿڄوخٿ٤خص رآٳخطيخ، ٳؿق حٿ٬ٿش أ

. ٫ڀيخ

ٸي ٫ڀ ٿٺ ٳ حٿكيس، ٳٸي ټڅ حٿټز ززخ ٳ حهظخه حٿ٬ٿش، ڄن٬و ٳ ، حٿظح٪ : حٿٴخثيس حٿخىش

٫ڃش ڃن . أ نل ٿٺ حٿڄلخٳپ حٿظٸ ٳ اٻحڃو طٸيڄو، رڄخ طٳ٪ ٫ن ڃوخٿ٤ظيڂ طٴخ٩ ڃلڀو ٫ني نٴو،

حٿ٣ن حٿ٬حځ اٿو حؿظڄخ٫يڂ ٫ڀ رخرو، طٸزپ ىه ٴظو أڅ لذ أڅ ح لذ أڅ ، ٴف رظٸد

ٳبح ٫ٳض ٳحثي حٿ٬ٿش ٯحثڀيخ طلٸٸض أڅ . څ حٿظح٪ ڃن ڃنذ حٿټز يه، ٳخٿ٬ٿش ريح حٿزذ ؿيپ،

كخٿو، اٿ حٿوڀ٢ كخٿو، اٿ حٿلټڂ ٫ڀيخ ڃ٤ڀٸخ رخٿظٴ٠پ نٴخ اػزخطخ ه٤ؤ، رپ نز أڅ ن٨ اٿ حٿو

حٿٴحثي، ٸخ حٿٴخثض رخٿلخپ، ٳ٬ني ٿٺ ظزن حٿلٶ حٿزخ٫غ ٫ڀ ڃوخٿ٤ظو، اٿ حٿٴخثض رزذ ڃوخٿ٤ظو ڃن

ٿڀء، ٳټن حنٸزخ ٫ن حٿنخ ڃټزش ٿڀ٬يحس، حنزخ١ اٿيڂ ڃـڀزش : حٿخٳ٬ كڄو حهلل ٳٸي ٷخٽ . ظ٠ق حٳ٠پ

ٳ ـ أڅ لټڂ ريخ ٫ڀ ٯه رن حٿٸز حٿز٢، ڃن ٻ ىح ٳي ٷخ، انڄخ ى اهزخ ٫ن كخٿو،

. حٿڄوخٿٲ ٿو ٳ حٿلخٽ

ـ آىحد حٿ٬ٿش3

؟ ٳڄخ آىحد حٿ٬ٿش : ٳبڅ ٷپ

حٿڃش ڃن حح، ػڂ حٿو ڃن آٳش نز ٿڀڄ٬ظٽ أڅ ن ر٬ٿظو ٻٲ ه ٫ن حٿنخ، ػڂ ٣ڀذ : ٷڀنخ

ػڂ ٿټن ٳ هڀحطو ڃح٧زخ . طـي حٿيڄش ٿ٬زخىس حهلل ط٬خٿ أريح، ٳيه آىحد رنش حٿٸ ٫ن حٿٸخځ رلٸٵ حٿڄڀڄن، ػڂ

ٯخنو خطو ٿٴ ٷظو، ٫ڀ حٿ٬ڀڂ حٿ٬ڄپ، حٿٻ حٿٴټ، ٳـظن ػڄس حٿ٬ٿش ٿڄن٪ حٿنخ ٫ن أڅ ټؼح

حٿزڀي ڃخ حٿنخ ڃٿڅ رو، ٳبڅ ؿڄ٪ ٿٺ ن ٿټٲ ٫ن حٿئحٽ ٫ن أهزخىڂ، ٫ن حخء اٿ أحؿٲ

حٿس، ٳٷ٪ حهزخ ٳ حٿڄ٪ ٻٷ٩ حٿز ٳ ح، ٿٸن٪ رخٿ ڃن ٳ حٿٸڀذ كظ نز٬غ ٳ أػنخء

اٿ حٿؼنخء ٿټن زح ٫ڀ ڃخ ڀٸخه ڃن أ حٿنخ، . ا ح٤ه حٿظ٪ اٿ ڃوخٿ٤ش حٿنخ حٿڄ٬ش،

ٿټن ٿو . حٿٸڀذ ٳٸٲ ٫ن حٿ ٳ ٣ٶ حهس ٫ڀو رخٿ٬ٿش، حٿٸيف ٳو رظٹ حٿوڀ٤ش، ٳبڅ ٿٺ ئػ ٳ

حٿڄح٧زش، ٳٴ ٿٺ ٫څ ٫ڀ رٸش حٿخ٫خص، ظڂ حٿز ٳ حٿ٬ٿش ا ؿڀ خٿق ظق اٿو خ٫ش ٫ن ٻي

زق، ٳيپ ٫ڀو حٿينخ، نٸ٤٪ ٣ڄ٬و ا رٸ أڃڀو، ٳٸي أنو اح أزق ڄ، اح أڃ رٸ٤٪ ٫ن

. ز ځ

ٿظلٸٶ أڅ ڃن ٿڂ لپ ٳ ٷڀزو ڃن ٻ ٿټن ٻؼ حٿٻ ٿڀڄص كيس حٿٸز ڃظ خٵ ٫ڀو ٷڀزو ڃن حٿكيس،

ر٬ي حٿڄص، أڅ ڃن حن رٻ حهلل ڃ٬ٳظو ٿڂ ٽ حٿڄص أنو، څ حهلل ڃ٬ٳظو ڃخ ؤن رو، ٿڂ ٤ٶ كش حٿكيس

س آٽ ] { ٷڅ رپ أكخء ٫ني ريڂ } : حن حٿڄ٬ٳش، ٻڄخ ٷخٽ حهلل ط٬خٿ ٳ كٶ حٿييحء حٿڄص ييځ ڃلپ

ؿ٬نخ ڃن حٿـيخى : يي، ٻڄخ ى ٫ن ر٬ حٿلخرش أنو ٷخٽ ٻپ ڃظـى هلل ٳ ؿيخى نٴو، ٳي [ 169 : ٫ڄحڅ

. حٻز ح اٿ حٿـيخى

ٻظخد آىحد حٿٴ

. حٿٴ ڀش اٿ حٿو ڃن ڃيد ٫نو، أ حٿٽ اٿ ڃٯد اٿو

خٳڀن اٿ ڃڀټص حٿڄخحص، ىح ٴ ر٨خى حٿزيڅ ٫ن حٿ٣ن، ٴ ر حٿٸڀذ ٫ن أٴپ : حٿٴ ٴحڅ

٫ڀيخ ٫ٸذ حٿىس، حٿـخڃي ٫ڀ ڃخ طڀٸٴو رخٿظٸڀي ڃن حرخء، ځ أٱ حٿٴن، ٳبڅ حٿحٷٲ ٫ڀ حٿلخٿش حٿظ نؤ

. ٷخن٪ رطزش حٿنٸ، ڃظزيٽ رڄظ٪ ٫و حٿڄخحص ح ٧ڀڄش حٿـن ٶ حٿلز ىؿش حٿٸ،

حٿنخ جخ ٻنٸ حٿٸخىن ٫ڀ حٿظڄخځ ٫دٳٿڂ أ

. ه٤ ه٤، حنيض ڃخٿټوٳا أڅ ىح حٿٴ ٿڄخ ٻخڅ ڃٸظلڄو

حٿ٬ٿش حٿڄوخٿ٤ش، ٷي ٻنخ ڃنيخؽ ٳحٿن٨ ٳي أٷخځ، ٿو ٳحثي آٳخص ٨٫ڄش، ٳبنو ٠خى : ٳؤڃخ ٴ حٿزيڅ

حڃ حٿينش، ٻخٿ٤خ٫څ اح ٳڃن ىد أ ٣ڀذ، ٳخٿيد اڃخ ڃن أڃ ٿو نټخش ٳخٿٴحثي حٿزخ٫ؼش ٫ڀو طوڀ . ٿٺ

. رزڀي، أ ٻوٱ ٳظنش هڃش، أ ٯء ٬ ٧ي

حطخ٩ أزخد، ٳيه ٫ن حٿظـى هلل ط٬خٿ، ٳئػ رڀيه رـخه أ ڃخٽ أٳ حٿين، ٻڄن حرظڀ ٳاڃخ أڃ ٿو نټخش

ٻڄن ي٫ اٿ ري٫ش أ اٿ ش ٫ڄپ طلپ ڃزخطو، ٳ٤ڀذ حٿٴح حٿرش حٿوڄٽ ـظنذ حٿ٬ش حٿـخه،

. ڃنو

ٳ نٴو، أ رآخص حهلل ٳىنو، أ رؤهٷو أڃخ حٿڄ٤ڀد، ٳي اڃخ ىن ٻخٿڄخٽ حٿـخه، أ ىن ٻخٿ٬ڀڂ رؤڃ

حهلل ٫نيڂ اٿ ڃخننخ ا كپ حٿ٬ڀڂ رخٿٴ خٳ حٿلخرش أو، ٷپ ڃٻ رخٿ٬ڀڂ ڃلپ ڃن ڃخڅ

. ؿڀو

ا رظلن حٿوڀٶ طيزو، انڄخ ڄ حٿٴ أڃخ ٫ڀڄو رنٴو أهٷو، ٳٿٺ أ٠خ ڃيڂ، ٳبڅ ڀٹ حهس ڄټن

حٿ٣ن ط٨ي هزخثغ أهٷيڂ ظجنخيخ رڄخ حٳٶ ٣ز٬يخ ڃنٳحٿـڄڀش ٳخٿنٴ ٳ . ٴح، أنو ٴ ٫ن حهٵ

رڄخٵ حٿرش، حنټٴض حٿڄؤٿٳخص حٿڄ٬يىس، ٳبح كڄڀض ٫ؼخء حٿٴ، ٳض ٫ن ڃؤٿٳخطيخ حٿڄ٬ظخىس، ڃظلنض

: ٳٴ ڃخىيطيخ ٳحثي ٿڀڄظز أو،ٳأځ آخص حهلل . ٯحثڀيخ، ٷ٪ حٿٷٱ ٫ڀ ٫ريخ

حٿلحڅ حٿنزخص، ڃخ ڃن ت ا ى خىي ٳٴيخ ٷ٤٪ ڃظـخحص، ٳيخ حٿـزخٽ حٿزح حٿٸٴخ حٿزلخ، أنح٩

. ا ڃن أٿٸ حٿڄ٪ ى يي هلل رخٿكيحنش، ڃزق رڀخڅ ٿٶ يٻو

حٿڄخحص ح ا ٿيخ أنح٩ ٳس ڄ٪ حٿزخ٣ن، ٳزو يٹ ن٤ٶ ٿخڅ حٿلخٽ، ڃخ ڃن : انڄخ ن٬ن رخٿڄ٪

أڅ ٳحثي حٿٴ حٿيد ڃن حٿش حٿـخه ٻؼس حٿ٬ثٶ، څ حٿين ظڂ ٷي ٻنخ . خىيحص هلل زلخنو رخٿكيحنش

حٿ٠ش، ٿټن ظ حٿينخ ٫ن ڃيڄخص حٿينخ حٿلخؿخصٳٳخ٭ ٫ن ٯ حهلل، ظ ٳح٭ حٿٸڀذ ا رٸڀذ

. ٿض حٿينخ أٻز ىڄوحٿ طوٴٴيخ طٸڀڀيخ، ٷي نـخ حٿڄوٴڅ ىڀٺ حٿڄؼٸڀڅ، حٿڄوٲ

[ ٳ حٿٴ حٿڄزخف ] ـ ٳپ 1

ح ٿڄٸى، اٿ ڃټخڅ ٳ ڃن أٷخځ حٿٴ أڅ ټڅ ڃزخكخ، ٻٴ حٿظٴؽ حٿظنه، ٳؤڃخ حٿخكش

ىزخنش، " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽحٿنزأڅ ٳٸي نخ ڃن كيغ ٣خ . ڃ٬ٱ، ٳبنو ڃني ٫نو

ت ڃن ٳ٬پ حٿنزن ٳ ڃخ حٿخكش ڃن حځ : ٷخٽ حڃخځ أكڄي رن كنزپ . " حځ ٳطزظپ، خكش

ٳ ٣ڀذ ٫ڀڂ أ ڃخىيس ن ٸظي رو ٳخٳ ا څ حٿٴ ظض حٿٸڀذ، ٳ نز ٿڀڄي أڅ . حٿخٿلن

. طو

. ڃنخٺ حٿلؾ ٯىخٳٿڀٴ آىحد ڃ٬ٳش ڃٻس

. طڀڃو نٴٸظو، ى حٿىحث٪ ڃن ٿٺ أڅ زيأ رى حٿڄ٨خٿڂ ، ٷ٠خء حٿيڅ، ا٫يحى حٿنٴٸش ٿڄن

. أڅ وظخ ٳٸخ خٿلخ، ى٩ حىپ حيٷخء : ڃنيخ

. أڅ ڀ س حظوخس، أڅ ټڅ ځ حٿوڄ رټس : ڃنيخ

أ ٫ نح أ أڅ ڄ ڃنٴىح، أڅ ټڅ أٻؼ ه رخٿڀپ، يڄپ : ڃنيخ حٻخ حٿي٫ش اح پ ڃن

. ىز٢ حىخ

. حٿڄټلڀش، نل ٿٺ أڅ ظلذ ڃ٬و ڃخ ٳو ڃڀلظو، ٻخٿحٹ، حٿڄ٢، حٿڄآس، : ڃنيخ

ـ ٳپ ٳڄخ ري ٿڀڄخٳ ڃنو2

. ڃخ لظخؽ اٿو نز ٿو أڅ ظى ٿڀينخ حهس، أڃخ حى حٿينخ، ٳخٿڄ٬٤ڂ حٿڄد

ٳ أكڄپ حىح، ٳيح ؿيپ، ٳبڅ : نز أڅ ٸٽ . كڄپ حٿحى نخٷ حٿظٻپ أهؽ ڃظٻ

٫زخىطو، ط٬ڀڂ ه حٿٴ، ٻخٿٸ حٿـڄ٪ ٣يخطو طوٳ لظخؽ اٿو حٿأڃخ حى حهس، ٳي حٿ٬ڀڂ

. ٻظذ حٿٴٸو ر١ٳحٿظڄڂ، حٿظنٴپ ٿڀڄخ، ٻپ ٿٺ ڃٻ حٿٴ٤، ڃيس ڃق حٿٴ ٫ڀ حٿوٴن

. حٿٴ آٻي ڃن حٿل٠ٳحٷخص، ٳڄ٬ٳش ٿٺ ري ٿڀڄخٳ ڃن ڃ٬ٳش ڃخ ظـيى رذ حٿٴ، ى ٫ڀڂ حٿٸزڀش

ڃ٬و، ٬ظز ٳحٿٸڄ حٿخف حٿڄخه حٿـزخٽ حٿڄـس ٫ڀ ڃخ ى ڃزن ظيٽ ٫ڀ حٿٸزڀش رخٿنـځ حٿڄ

. رؤڅ ؿىىخ ؿڄ٬يخ ڃظٸزڀش حٿزض حٿـزخٽ

س ٳظټڅ أٽ حٿڀپ ڃڄظيس ٫ڀ ٻظٲ حٿڄڀ حٿ اٿ آه حٿڀپ ٳحٿٸزڀش، ػڂ ڀظ أيخ كظ ط أڃخ حٿڄـ

ؽ حٿڄخء : ٫ڀ ٻظٴ حٿڄن، طڄ حٿڄـس .

حٿڄ، ٳڀنذ حٿڄخٳ ٫ىح ڃظٸڄخ، ٿ٬ڀڂ أڃخ ڃ٬ٳش أٷخص حٿڀحص، ٳري ڃنيخ، ٷض حٿ٨ي يهپ رحٽ

حٿخىس ٫ڀڂ أنو ٷي ٳ حٿنٸخڅ ٫ڀڂ حنو ٿڂ يهپ ٷض حٿ٨ي، ٳبح أه ٳآه ٫ڃخص ٫ڀ أ حٿ٨پ، ٿن٨، ٳبڅ

ٷض ٫ڀ حٿڄ ىهپ حٿٷض، ى أٽ ٷض حٿ٨ي، آهه اح ٧پ ٻپ ت ڃؼڀو، ػڂ يهپ أٽ حٿض

ٿڂ طٴ حٿڄ، ػڂ ىذ ٷض أڅ آهه ڃخ : ٫ن حڃخځ أكڄي . حٿ٬، آهه اٿ أڅ ٧پ ٻپ ت ڃؼڀو

. حٷخص ڃ٬ٳش حهظخ، زٸ ٷض حٿـح اٿ ٯد حٿڄ، رخٷ

ٻظخد حڃ رخٿڄ٬ٱ حٿني ٫ن حٿڄنټ

حٿين، ى حٿڄيڂ حٿ ر٬غ حهلل رو حٿنزن، ٿ أڅ حڃ رخٿڄ٬ٱ حٿني ٫ن حٿڄنټ ى حٿٸ٤ذ حٿ٨٬ڂ ٳ : أ٫ڀڂ

حٿو ٿظټن ڃنټڂ أڃش ي٫څ اٿ } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ . حٿٴخى، هرض حٿزى ٣ رخ٣و، ڄلڀض حٿيخنش، ٧ي

، ٳ ىه حش رخڅ أنو ٳ ٫ڀ [ 104 : آٽ ٫ڄحڅ ] . { ؤڃڅ رخٿڄ٬ٱ نيڅ ٫ن حٿڄنټ أٿجٺ ىڂ حٿڄٴڀلڅ

ڃن ټٴ ٻنح ٻڀټڂ آڃن رخٿڄ٬ٱ، ٳبح ٷخځ رو : ، ٿڂ ٸپ { ٿظټن ڃنټڂ أڃش } : ٷخٽ حٿټٴخش ٳ ٫ن، نو

آخص ٻؼس ٳ حڃ رخٿڄ٬ٱ حٿني ٳ حٿٸآڅ حٿ٨٬ڂ . ٸ٢ ٫ن حٿزخٷن، حهظ حٿٴف رخٿٸخثڄن حٿڄزخن ٿو

ڃؼپ حٿٸخثڂ " : ڄ٬ض ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٸٽ : ٫نو ٷخٽ حهلل ٫ن حٿن٬ڄخڅ رن ر . ٫ن حٿڄنټ

ٳيخ ڃؼپ ٷځ ٻزح ٴنش ٳؤخد ر٠٬يڂ أٴڀيخ أ٫ىخ ىخ، أخد ر٠٬يڂ ٫ڀ كيى حهلل حٿڄيحىن

هٷنخ ٳ ننخ هٷخ ٳخظٸنخ ٿ : ٳټخڅ حٿن ٳ أٴڀيخ اح حظٸح حٿڄخء ڃح ٫ڀ ڃن ٳٷيڂ ٳآىڂ، ٳٸخٿح أ٫ىخ،

. " ؿڄ٬خ، اڅ أهح ٫ڀ أييڂ نـح ؿڄ٬خ ڃنو، ٿڂ نئ ڃن ٳٷنخ، ٳبڅ طٻىخ أڃىڂ ىڀټح

ٳو ـ ٳپ ٳ ڃحطذ حنټخ ر٬ ڃخ ى1

ڃنټڂ ڃنټح ٳڀه ڃن أ " : آٿو ڀڂ ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀوحٿنزٳٸي ؿخء ٳ حٿليغ حٿڄي ڃن حش ڃڀڂ، أڅ

. " حڄخڅ ريه، ٳبڅ ٿڂ ظ٤٪ ٳزڀخنو، ٳبڅ ٿڂ ظ٤٪ ٳزٸڀزو، ٿٺ أ٬ٲ

اح أض أڃظ طيخد حٿ٨خٿڂ أڅ " : ٳ كيغ آه . " ؿخث أٳ٠پ حٿـيخى ٻڀڄش كٶ ٫ني ڀ٤خڅ " : ٳ كيغ آه

أيخ حٿنخ، : أػن ٫ڀو، ػڂ ٷخٽ حهلل ٫نو، ٳلڄي حهلل ط٬خٿ ٷخځ أر رټ . " طى٩ ڃنيڂ أنض ٧خٿڂ، ٳٸي : طٸٽ ٿو

، انخ ڄ٬نخ [ 105 : حٿڄخثيس ] { أنٴټڂ ٠ٻڂ ڃن پ اح حىظيظڂ خ أيخ حٿن آڃنح ٫ڀټڂ } : انټڂ طٸإڅ ىه حش

٫نو . ر٬حد اڅ حٿنخ اح أح حٿڄنټ ٳڀڂ ح أٺ أڅ ٬ڄيڂ حهلل " : ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٸٽ

حٿڄنټ، أ ٿڀ٤ن حهلل حٻڂ ٫ڀ هخٻڂ ٿظؤڃڅ رخٿڄ٬ٱ ٿظنيڅ ٫ن " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ

. " ٿيڂ ٳي٫ هخٻڂ ٳ ظـخد

ٿٺ ـ ٳپ ٳ أٻخنو ٣و ىؿخطو آىحرو نل2

: أڅ أٻخڅ حڃ رخٿڄ٬ٱ حٿني ٫ن حٿڄنټ أر٬ش : ح٫ڀڂ

حٿڄنټ، ٳبڅ حٿز حٿڄڄ، ٿو انټخ . ، ىح ١ ٿؿد حنټخٷخىح أڅ ټڅ حٿڄنټ ڃټڀٴخ ڃڀڄخ : أكيىخ

. ؼخد ٫ڀ ٿٺ، ٿټن ـذ ٫ڀو

أطؤڃڅ حٿنخ رخٿز } : انڄخ حظيٿح رٸٿو ط٬خٿ ٿ ٿڀٴخٵ أڅ لظذ ، : أڃخ ٫يحٿش حٿڄنټ، ٳخ٫ظزىخ ٷځ ٷخٿح

. ٿ ٿيڂ ٳ ٿٺ كـش [ 44 : حٿزٸس ] { طنڅ أنٴټڂ

ـح كخى حٿ٫ش حٿلزش، ىح ٳخي، څ حظ١ ٷځ ٻڅ حٿڄنټ ڃؤنخ ٳو ڃن ؿيش حڃخځ أ حٿحٿ، ٿڂ

ڃن . أ ڃنټح ٳټض ٫نو ٫، ٳخٿظو ربڅ حڃخځ طلټڂ حخص حهزخ ٫خڃش طيٽ ٫ڀ أڅ ٻپ ڃن

ـ حڃ رخٿڄ٬ٱ ڃخ ٿڂ وؽ حڃخځ حٿڄ٬ځ، ىئء أه : ٫ڀ ىح ٳٸخٿح حٿ٬ـذ أڅ حٿحٳ حىح

نطټڂ أڃ رخٿڄ٬ٱ، : طزش ڃن أڅ ظټڀڄح، ٿټن ؿحريڂ أڅ ٸخٽ ٿيڂ اح ؿخءح اٿ حٿٸخ ٣خٿزن كٸٷيڂ

. ٿٺ څ حڃخځ ٿڂ وؽ ر٬ي حظوحؽ كٸٷټڂ ڃن ي ڃن ٧ڀڄټڂ ني ٫ن حٿڄنټ، ٿڂ ـت ڃخڅ

ٿٿٺ ٿڂ ؼزض ٿڀټخٳ ٫ڀ حٿڄڀڂ، ڃ٪ ٻنو ر حڃ رخٿڄ٬ٱ اػزخص ڀ٤نش ش ٫ڀ حٿڄلټځ ٫ڀو، : ٳبڅ ٷپ

. ا رظٴ ڃن حٿڀ٤خڅ كٸخ، ٳنز أڅ ؼزض كخى حٿ٫ش

. آكخى حٿڄڀڄن ٳظلٸڅ ىح حٿ٬ رخٿين حٿڄ٬ٳش أڃخ حٿټخٳ ٳڄڄن٩ ڃن ٿٺ ٿڄخ ٳو ڃن حٿڀ٤ش حٿ٬، أڃخ : ٷڀنخ

ـ ڃحطذ حٿلزش3

: ح٫ڀڂ أڅ حٿلزش ٿيخ هڄ ڃحطذ

: ـ حٿظ٬ٲ1

. ـ حٿ٦٫ رخٿټځ حٿڀ٤ٲ2

نل ! خ ؿخىپ خ أكڄٶ، أ طوخٱ ڃن حهلل ط٬خٿ : حٿذ حٿظ٬نٲ، ٿنخ ن٬ن رخٿذ حٿٴخكش، رپ نٸٽ ٿو : حٿؼخٿؼش

. ٿٺ

. حٿڄن٪ رخٿٸي، ٻټ حٿڄى احٷش حٿوڄ : حٿحر٬ش

٫ڄخ ى ٫ڀو، ٳيه حٿڄطزش طلظخؽ اٿ حٿظوٲ حٿظييي رخٿ٠د، أ ڃزخس حٿ٠د ٿو كظ ڄظن٪ : حٿوخڃش

. ٳظنش حڃخځ ىڅ ڃخ ٷزڀيخ، نو رڄخ ؿ اٿ

حٿي، حٿؿش ٫ڀ حٿؽ، حٿ٫ش ٫ڀ حظڄح ٫خىحص حٿڀٲ ٫ڀ حٿلزش ٿڀٿي ٫ڀ حٿحٿي، حٿ٬زي ٫ڀ

. ؟ حٿحٿ

ٳڀڀٿي ڃن ٿٺ حٿلزش رخٿظ٬ٲ، ػڂ رخٿ٦٫ حٿنق . أپ حٿش ػخرض ٿڀټپ، ٷي طزنخ ٿڀلزش هڄ ڃحطذ : ٷڀنخ

حٿ٬زي أڅ ټ حٿ٬ى، ٶ حٿوڄ، نل ٿٺ، ىح حٿظطذ نز أڅ ـ ٳ : حٿوخڃش ٿو ڃن حٿطزش . رخٿڀ٤ٲ

. حٿؿش

ظ١ ٻڅ حٿڄنټ ٷخىح ٫ڀ . حٿظ٬ٲ حٿنق أڃخ حٿ٫ش ڃ٪ حٿڀ٤خڅ، ٳخڃ ٳو أي ڃن حٿٿي، ٳڀ ڃ٬و ا

انټخ ا رٸڀزو، ٸٲ ٸ١ حٿؿد ٫ڀ حٿ٬ـ حٿل، رپ ڀظلٶ رو هٱ حنټخ، ٳؤڃخ حٿ٬خؿ، ٳڀ ٫ڀو

: أكحٽ ٻٿٺ اح ٫ڀڂ أڅ انټخه نٴ٪، ٳٸڂ اٿ أر٬ش . نخٿو، ٳٿٺ ٳ ڃ٬ن حٿ٬ـ ڃټه

ٳـذ ٫ڀو حنټخ أڅ ٬ڀڂ أڅ حٿڄنټ ٽ رٸٿو أ ٳ٬ڀو ڃن ٯ ڃټه ڀلٸو، : أكيىخ

. ٳطٴ٪ حٿؿد ٫نو أڅ ٬ڀڂ أڅ ٻڃو نٴ٪ أنو اڅ طټڀڂ د، : حٿلخٿش حٿؼخنش

ڃټىخ، ٳ ـذ ٫ڀو حڃ ٿ٬يځ حٿٴخثيس، ٿټن ظلذ أڅ ٬ڀڂ اڅ انټخه ٴي، ٿټنو وخٱ : حٿلخٿش حٿؼخٿؼش

. حٿظٻ رخٿين ٧يخ ٬خث حځ

رٴ٬ڀو، ڃؼپ أڅ ټ حٿ٬ى، ٶ حٿوڄ، ٬ڀڂ أنو أڅ ٬ڀڂ أنو خد رڄټه، ٿټن ز٤پ حٿڄنټ : حٿلخٿش حٿحر٬ش

أٳ٠پ حٿـيخى ٻڀڄش كٶ ٫ني ڀ٤خڅ " : ٫نو، زٸ ڃظلزخ ٿٸٿو ٳ حٿليغ ٠د ٫ٸذ ٿٺ، ٳطٴ٪ حٿؿد

ٸخطپ، اڅ ٫ڀڂ أنو ٸظپ، ٿټن اڅ ٫ڀڂ أنو هٱ أنو ـ ٿڀڄڀڂ حٿحكي أڅ يـڂ ٫ڀ ٴٱ حٿټٴخ . " ؿخث

نٴو ٫ڀ حٿٲ، كځ ٿٺ، ٻٿٺ ٿ أ ٳخٸخ كيه ٫نيه ٷيف هڄ ريه نټخش ٿو ٳ حٿټٴخ، ٻخ٫ڄ ٤ف

ئػ ٳ حٿين أػح أنو ٿ أنټ ٫ڀو ٿد حٿوڄ ٿ٠د ٫نٸو، ٿڂ ـ ٿو حٷيحځ ٫ڀ ٿٺ، څ ىح ٲ، ٫ڀڂ

حٿڄنټ، ٧ي ٿٴ٬ڀو ٳخثيس، ٻڄن لڄپ ٳ ٲ حٿټٴخ ٴيو رنٴو، انڄخ ظلذ ٿو حنټخ اح ٷي ٫ڀ ار٤خٽ

ڃ٬و ٯه ڃن ألخرو، ٿڂ طـٿو حٿلزش، نو ٫ـ ٫ن ىٳ٪ حٿڄنټ ا ربٳ٠خثو اڅ ٫ڀڂ حٿڄنټ أنو ٠د . نله

حٿ٨ن، ٳڄن ٯڀذ ٫ڀ ٿنخ ن٬ن رخٿ٬ڀڂ ٳ ىه حٿڄح٪ ا ٯڀزش . ءآه، ٿ ٿٺ ڃن حٿٸيس ٳ اٿ ڃنټ

زو ؿذ، ح٫ظزخ رلخٿش حٿـزخڅ، ٧نو أنو زو ڃټه، ٿڂ ـذ ٫ڀو حنټخ، اڅ ٯڀذ ٫ڀ ٧نو أنو

حٿ٠د أ حٿٸظپ، ٻٿٺ نيذ حٿڄخٽ، : ن٬ن رخٿڄټه . حٿ٤ز٪، حٿڀڂ حٿڄحؽ حٿـخ٩ حٿڄظي، رپ ح٫ظزخ رخٿڄ٬ظيٽ

حڃ رخٿڄ٬ٱ ڀٸ ٿٺ ٳ حيخ ٳ حٿزڀي ڃ٪ طي حٿؿو، ٳؤڃخ حٿذ حٿظڂ، ٳڀ ر٬ ٳ حٿټص، څ

. حٿخٿذ

، ٳڄ٬ن ٻنو ڃنټح أڅ ټڅ ڃل ڃؿىح ٳ حٿلخٽ ٧خىح أڅ ټڅ ڃخ ٳو حٿلزش ڃنټح : حٿؼخنحٿٻن

. ٳ٬ڀو أڅ ڄن٬و حٿ٩، حٿڄنټ أ٫ڂ ڃن حٿڄ٬ش، ا ڃن أ زخ أ ڃـننخ ن رڄـننش أ ريڄش، حٿٷ٩ ٳ

نل ڃؿىح ٳ حٿلخٽ، حكظح ڃڄن د حٿوڄ ٳ٭ ڃن ريخ، : ٷٿنخ

حٿلخٽ، ٻڄن ٬ڀڂ رٸنو كخٿو أنو ٫خځ ٫ڀ ٿٺ ، ٳبڅ ٿٺ ٿ اٿ حكخى، ٳو أ٠خ حكظح ٫ڄخ ؿي ٳ ػخن

. رخٿ٦٫ حٿد حٿڀڀش، ٳ كزش ٫ڀو ا

ٳبنو ـ أڅ ظـ ٫ڀو، ا أڅ ٨ي ڃخ ٧خىح، حكظح ڃڄن طظ رخٿڄ٬ش ٳ ىحه أٯڀٶ رخرو، : ٷٿنخ

حٿڄحڃ حٿ٬يحڅ، ٳڀڄن ڄ٪ ٿٺ أڅ يهپ ټ حٿڄى، ٳبڅ ٳخكض حثلش ٬ٳو ڃن ى هخؽ حٿيح، ٻؤحص

. ٳخ٧ي ؿح حنټخ حٿوڄ،

ٳټپ ڃخ ى ٳ ڃلپ حؿظيخى، ٳ كزش ٳو، ظ١ ٳ انټخ حٿڄنټ أڅ ټڅ ڃ٬ڀڃخ ٻنو ڃنټح ر حؿظيخى،

ڃظٹ حٿظڄش، ٿڀخٳ٬ أڅ نټ ٫ڀ حٿلنٴ رو حٿنز حٿ ٳڀ ٿڀلنٴ أڅ نټ ٫ڀ حٿخٳ٬ أٻڀو

. ٿ رڄټ

، ظ١ ٻنو ڃټڀٴخ ٻڄخ رنخ ٷزڀو ڃن أنو أڅ ټڅ انخنخ ٳ حٿڄنټ ٫ڀو، ټٴ ٳ ٴظو : حٿٻن حٿؼخٿغ

. ٫ڀ حٿز حٿڄـنڅ نټ

. آىحد نٴ حكظخد، ٿو ىؿخص : حٿٻن حٿحر٪

ٳ نز ٿو أڅ ظٵ حٿڄ٪ ٫ڀ ىح ٯه ٿڄ٪ ص حطخ، ، أڅ ٬ٱ حٿڄنټ : حٿيؿش حٿ

رڄخ حثلش حٿوڄ، أڅ ڄ ڃخ ٷي ظ رؼد ٿ٬ٱ ټپ حٿڄڃخ، أڅ ظوز ؿحنو ظ٬ ٿڀڂ ٿيٹ

. نټ ـ، رپ ٿ أهزه ٫يڅ حرظيحء أڅ ٳنخ د حٿوڄ، ٳڀو ا حٹ أڅ يهپ

حٿـخىپ ٸيځ ٫ڀ حٿء ٨نو ڃنټح، ٳبح ٫ٱ أٷڀ٪ ٫نو، ٳـذ ط٬ٴو ، ٳبڅ حٿظ٬ٲ : حٿيؿش حٿؼخنش

حٿ٬ڀڄخء، ٳڀ٬پ ٷظٺ هخٿش ڃن اڅ حنخڅ ٿي ٫خٿڄخ، ٿٸي ٻنخ ؿخىڀن رؤڃ حٿ٩ كظ ٫ڀڄنخ : ٳٸخٽ ٿو رخٿڀ٤ٲ،

. أىپ حٿ٬ڀڂ

حٿټص ٫ن حٿڄنټ، حظزيٽ ٫نو ڃل ڃن حؿظنذ ڃل . ٳټيح ظڀ٤ٲ رو ٿلپ حٿظ٬ٲ ڃن ٯ احء

. حٿيځ رخٿزٽ ححء ٿڀڄڀڂ ڃ٪ حظنخء ٫نو، ٳٸي ٯپ

، ى ٫ڀو حهزخ حٿحىس رخٿ٫ي، لټ ٿو سحٿظوٲ رخهلل حٿني رخٿ٦٫ حٿنق : حٿيؿش حٿؼخٿؼش

ى أڅ حٿ٬خٿڂ حٿڀٲ، ټڅ ٿٺ رٴٸش ٿ٤ٲ ڃن ٯ ٫نٲ ٯ٠ذ، ىخ ىنخ آٳش ٨٫ڄش نز أڅ ظٷخىخ،

. ٫ني حٿظ٬ٲ ٫ نٴو رخٿ٬ڀڂ، ٽ ٯه رخٿـيپ

ڃٿش ٨٫ڄش، ٯ ڃن حٿ٤خڅ، ڃؼخٽ ٿٺ ڃؼخٽ ڃن وڀ ٯه ڃن حٿنخ ربكحٵ نٴو، ى ٯخش حٿـيپ،

رخكظخرو، نٴو، أ رخكظخد ٯه ٫ڀو، أكذ اٿو ڃن حڃظنخ٫و ٿٿٺ ڃلٺ ڃ٬خ، ٳنز أڅ ڄظلن رو حٿڄلظذ

اڅ ٻخڅ خٷش ٫ڀو، ػٸڀش ٫ڀ نٴو، ى ى أڅ ټٴ ره، ٳڀلظذ، ٳبڅ رخ٫ؼو ى حٿين، ٳبڅ ٻخنض حٿلزش

٫ڀ نٴو حڃ رخٿ٬ټ، ٳي ڃظز٪ ى نٴو، ڃظپ اٿ ا٧يخ ؿخىو رح٤ش حنټخه، . ٳڀظٶ حهلل ٿلظذ أ

ىهپ ٫ڀ ىئء حڃحء ٳؤڃىڂ : ٷپ ٿيحى حٿ٤خث أهخٱ ٫ڀو : ٷخٽ ؟ رخٿڄ٬ٱ نيخىڂ ٫ن حٿڄنټ أأض ؿ

: ى ٸ ٫ڀ ٿٺ، ٷخٽ أهخٱ ٫ڀو حٿيحء حٿيٳن : ٷخٽ أهخٱ ٫ڀو حٿٲ، ٷپ ى ٸ ٫ڀ ٿٺ، : ٷپ . حٿ١

. حٿ٬ـذ

، انڄخ ٬يٽ اٿ ىح ٫ني حٿ٬ـ ٫ن حٿڄن٪ رخٿڀ٤ٲ ،حٿڀ٦ حٿون حٿذ حٿظ٬نٲ رخٿٸٽ : حٿيؿش حٿحر٬ش

خ ٳخٶ، : رپ نٸٽ ٿو حٿٴل حٿټد، : ٧ي ڃزخىة حح، حظيحء رخٿ٦٫ حٿنق، ٿنخ ن٬ن رخٿذ

أٱ ٿټڂ ٿڄخ ط٬زيڅ ڃن ىڅ حهلل أٳ } : ارحىڂ ٫ڀو حٿځ خ أكڄٶ، خ ؿخىپ، أ طوخٱ حهلل، ٷخٽ حهلل ط٬خٿ كخٻش ٫ن

. [ 67 : حنزخء ] { ط٬ٸڀڅ

، اهحؿو ڃن حٿيح حٿڄرش، ٳ حٿيؿش ، احٷش حٿوڄحٿڄى حٿظ رخٿي، ٻټ : حٿيؿش حٿوخڃش

: أىرخڅ

ٳبح أڃټنو أڅ ټڀٴو حٿوؽ ٫ن ح أڅ زخ حٿظ ڃخ ٿڂ ٬ـ ٫ن طټڀٲ حٿڄنټ ٫ڀ ٿٺ، : أكيىڄخ

. حٿڄرش، ٳ نز أڅ ـه يٳ٬و

٫ڀ ٿٺ ظٷ ٳ احٷش حٿوڄ ٻ ححن أڅ ټ حٿڄى ٻح ز٤پ كظيخ ٿڀٴخى، ي : حٿؼخن

، اڅ ٿڂ ٸي ا رؤڅ ڃ ٧ٳيخ رلـ أ نله، ٳڀو ٿٺ، طٸ٢ ٷڄش حٿ٨ٱ، ٿ ظ اڅ ؿي اٿو ز

حٿإ، ٳبنو ٸي ريو رخٿ٠د ٿظپ اٿ احٷش حٿوڄ، ٿ ٻخنض حٿوڄ ٳ ٷح ٸش حٿوڄ ريو،

څ ىح ٫ ٻٿٺ اڅ ٻخڅ ٠٪ رلغ أنو اح حظپ ربحٷظيخ ٣خٽ حٿڃخڅ أىٻو حٿٴخٵ ٳڄن٬ه ، ٳڀو ٻىخ،

. ل ڃن حٿٴخٵ حٿڃخڅ ٳ زيخ، طظ٤٬پ أخٿو، ٳڀو ٻىخ ٿ ٿڂ

؟ حٿيح حٿڄرش ؿح ٳي ـ حٿټ ؿح، ٻٿٺ حٿـ رخٿؿپ ٳ حهحؽ ڃن : ٳبڅ ٷپ

. ؿو حؿظيخى ٳو انڄخ ـ ڃؼپ ٿٺ ٿڀس ، ـ كخى حٿ٫ش، ٿوٴخء : ٷڀنخ

ٸيځ ىح ٫ڀ أڅنز ى٩ ٫نٺ ىح ا ٳ٬ڀض رٺ ٻح ٻح، : ٻٸٿو حٿظوٲ حٿظييي : حٿيؿش حٿخىش

نيزن ىحٹ، : ر٫ي ـ طلٸٸو، ٻٸٿو حىد ر ىه حٿطزش أڅ ييى . طلٸٶ حٿ٠د اح أڃټن طٸيڄو

. ٫ځ، ٳي كحځ، اڅ ٷخٿو ٫ن ٯ ٫ځ ، ٳي ٻد زن ؿظٺ، نو اڅ ٷخٽ ٿٺ ٫ن

ٯ ٿٺ ڃڄخ ٿ ٳو ايخ ف، ٿٺ ؿخث ٿكخى ر١ حٿؿپ ڃزخس حٿ٠د رخٿي : حٿيؿش حٿخر٬ش

. حٿ٠س حٷظخ ٫ڀ ٷي حٿلخؿش، ٳبح حنيٳ٪ حٿڄنټ ٳنز أڅ ټٲ

، ٳبنو رڄخ ظڄي حٿٴخٶرنٴو لظخؽ اٿ أ٫حڅ يڅ حٿف أڅ ٸي ٫ڀ حنټخ : حٿيؿش حٿؼخڃنش

. اٿ حٿٴظن ىـخڅ حٿٴخى أ٠خ رؤ٫حنو ئى اٿ حٿٸظخٽ، ٳخٿلق أڅ ٿٺ لظخؽ اٿ اڅ حڃخځ، نو ئى

. ظ١ ٳ ٿٺ اڅ حڃخځ : ٷپ

[ ٳ ٴخص حٿڄلظذ ] ـ ٳپ 4

. ٷي ٻنخ آىحد حٿڄلظذ ڃٴڀش، ؿڄڀظيخ ػع ٴخص ٳ حٿڄلظذ

. حٿ٬ڀڂ رڄحٷ٪ حٿلزش كيىىخ ڃحٷ٬يخ، ٿٸظ ٫ڀ كي حٿ٩

. حٯح حٿ٩، ٳخنو ٷي ٬ڀڂ جخ ٬ڄپ رو ٿ ڃن : حٿؼخن

ٿڂ ټٲ ڃـى حٿ٬ڀڂ حٿ٩ ٳ ٷڄ٬و ڃخ ٿڂ كن حٿوڀٶ، ى أپ ٿظڄټن ڃن حٿټٲ، ٳبڅ حٿ٠ذ اح ىخؽ : حٿؼخٿغ

ؤڃ رخٿڄ٬ٱ ا ٳٶ ٳڄخ ؤڃ رو، ٳٶ ٳڄخ ني ٫نو، كڀڂ : ٷخٽ ر٬ حٿڀٲ . ټن ٳ حٿ٤ز٪ هڀٶ كن

. كڀڂ ٳڄخ ني ٫نو، ٳٸو ٳڄخ ؤڃ رو ، ٳٸو ٳڄخ ني ٫نو ٳڄخ ؤڃ رو،

ٳٸي كټ ٫ن ر٬ حٿڀٲ أنو ٻخڅ ٿو ن، طٸڀپ حٿ٬ثٶ، ٷ٤٪ حٿ٤ڄ٪ ٫ن حٿوڀٶ ٿظٽ حٿڄيحىنش، : ڃن حىحد

ٳأ ٫ڀ حٿٸخد ڃنټح ، ٳيهپ حٿيح ٳؤهؽ . ؿحه جخ ڃن حٿيى ٻخڅ ؤه ٿنه ٳ ٻپ ځ ڃن ٷخد ٳ

٫ڀٺ ا ر٬ي اهحؽ ڃخ أنټص : أ٤٫ٺ ر٬ي ىح جخ ٿنٹ، ٳٸخٽ : ؿخءه ٳؤنټ ٫ڀ حٿٸخد، ٳٸخٽ حٿن، ػڂ

. ڃن جن ٿڂ ٸي ٫ڀ حنټخ ٫ڀيڂ حٿن ٷ٤٪ حٿ٤ڄ٪ ڃنٺ، ىح لق، ٳبڅ ٿڂ ٸ٤٪ حٿ٤ڄ٪ ڃن حٿنخ

. ڃن ٿ٤ٲ نخٿنو رو : أكيىڄخ

. ڃن خىڂ ٫نو ػنخثيڂ ٫ڀو : حٿؼخن

ٿنخ ٳٸ } : ط٬خٿ أڃخ حٿٳٶ ٳ حڃ رخٿڄ٬ٱ حٿني ٫ن حٿڄنټ، ٳڄظ٬ن ، ٷخٽ حهلل . [ 44 : ٣و ] { ٿو ٷ

أأظڂ ٿ ؿيطڄه ٳ ٷڀذ، أٿڂ : ڃ ٫ڀ ؿپ ٷي أخد نزخ حٿنخ زنو، ٳٸخٽ حهلل ٫نوأڅ أرخ حٿيىحء

انڄخ : ٳٸخٽ ؟ أٳ طز٠و : ٫خٳټڂ، ٳٸخٿح ٳ طزح أهخٻڂ ، حكڄيح حهلل حٿ : رڀ، ٷخٽ : ٷخٿح ؟ طټنح ڃظوؿو

. أر ٫ڄڀو، ٳبح طٻو، ٳي أه

ى٫ن أٻٴټڂ أڃه، ػڂ : ييح، ٳٸخٽ ڀش ڃ ٳظ ـ ػرو، ٳيڂ ألخد ڀش رن أڂ أڅ ؤهه رؤٿنظيڂ أهح

ٳٳ٪ احه، ٳٸخٽ أكذ أڅ طٳ٪ احٹ، ٷخٽ ن٬ڂ ن٬ڄ ٫ن : ٷخٽ ؟ ٷخٽ ڃخ ى . اٿٺ كخؿشٿ خ حرن أه، اڅ : ٷخٽ

. ىح ٻخڅ أڃؼپ ڃڄخ أىطڂ ، ٳبنټڂ ٿ ظڄظڄه آظڄه ٿظڄټڂ : ڀش، لخرو

ىح : ٯٲ، ٳؤخد ڃنو، ٳٸخٽ ؿپ ى٫ حٿلن اٿ ٫، ٳـت رـخځ ڃن ٳ٠ش ٳو هز ، ٳظنخٿو ٷڀزو ٫ڀ

. ني ٳ ټڅ

رخد حٿڄنټحص حٿڄؤٿٳش ٳ حٿ٬خىحص

ٳ حنټخ ٫ڀ حڃحء حٿ٣ن ، أڃىڂ رخٿڄ٬ٱ

: ٿنٻ ٳ ٿٺ ٳڀن

: حٿٴپ حٽ

: اٿ ؿڄپ ظيٽ ريخ ٫ڀ أڃؼخٿيخ، ٳڄن ٿٺ أڅ حٿڄنټحص حٿڄؤٿٳش ٳ حٿ٬خىحص ڄټن كىخ، ٿټنخ ن : ح٫ڀڂ

: ڃنټحص حٿڄخؿي

لش ٳحٿـى ٻٿٺ ٻپ ڃخ ٸيف حٿٻ٩ٳ حٿڄخؿي اخءس حٿس رظٹ حٿ٤ڄؤننش ٳڃڄخ خىي ٻؼح

ٳ ڃن ٿٺ حٿڀلن . حنلحٱ ٫ن حٿٸزڀش رزذ ٫ڄ أ ٧ځ حٿس، ڃن نـخش ٫ڀ ػد حٿڄڀ حىخ، أ

(1) طحپ : ڃن ٿٺ . ربنټخ ىه حخء ط٬ٴيخ أٳ٠پ ٿو ڃن نخٳڀش ٸظ ٫ڀيخ حظخٽ حٿڄ٬ظټٲ . حٿٸحءس

. حٿڄئنن ط٤ڀيڂ ڃي ٻڀڄخطو

. أڅ ټڅ ٫ڀ حٿو٤ذ ػد ك، أ ريه ٲ ڃىذ : ڃن ٿٺ

حٿټځ حٿڄؿذ ٳحٿڄني ٫نيخ، ٻخٿو حٿڄخؿي ڃن حٿټد، حخءٳ ڃخ ـ ڃن حٿٸخ : ڃن ٿٺ

. ٿڀٴظن، نل ٿٺ

. ڃن ٿٺ أڅ ټڅ حٿؿخٽ ڃوظڀ٤ن رخٿنخء، ٳنز انټخ ٿٺ ٫ڀيڂ

ٳيه . ٷخځ حٿئحٽ، انخىىڂ ح٬خ، نل ٿٺ حٿلڀٶ ځ حٿـڄ٬ش ٿز٪ حىش ح٬٣ڄش، حٿظ٬حص ، : ڃنيخ

. ڃټه ڃنيخ ڃخ ى كحځ، ڃنيخ ڃخ ى

: ڃنټحص ححٵ

ىه حٿڀ٬ش ر٬س، حرق ىىخ، ٻخڅ ٻخرخ ، ٳي حظض : اهٴخء حٿ٬ذ، ٳڄن ٷخٽ : حٿڄحرلشٳ حٿټد : ڃن ٿٺ

. حٿوخنشٳوز حٿڄظ رټرو، ٳبڅ ټض ڃح٫خس ٿڀزخث٪، ٻخڅ ټخ ٿو ـذ ٫ڀ ڃن ٫ٱ ٿٺ أڅ . ٳخٶ

ڃن ٫ٳو طه، حٿڄحڅ حٿح٩، ـذ ٫ڀ ٻپٳ٫ڀڂ حٿ٬ذ، ٿڃو أڅ زنو ٿڀڄظ، ٻٿٺ حٿظٴخص ٻٿٺ اح

. اڃخ رنٴو، أ رٳ٬و اٿ حٿحٿ كظ ه

. حٿڄـڄش، نل ٿٺ ، حٿحٿڄى حٿ١ حٿٴخيس، حظ٬ڄخٽ حٿرخ، ر٪ : ڃنيخ

: حٿح٩ڃنټحص

حـخ اح ٻخڅ ٿٺ ئى اٿ ط٠ٶ ڃن ٿٺ رنخء ىٻخڅ ڃظڀش رخرنش حٿڄڄڀٻش، اهحؽ حؿنلش ، ٯ

حٿ٤ٶ رڄٸيح ڃخ نٸپ اٿ حٿزص ٳـخث، ٳبڅ ٿٺ ٳحٿ٬٤خځ حٿ٤ٶ حح رخٿڄخس، ٳؤڃخ ٪ حٿل٤ذ

. حٿلخؿش اٿو ٳظٹ حٿټخٳش

ٳـذ حٿڄن٪ ڃن ٿٺ ، ا اح ٻخڅ رڄٸيح ر٢ حٿيحد ٫ڀ حٿ٤ٶ رلغ ط٠ٶ طئ حٿنخ ، : ڃن حٿڄنټحص

. حٿلخؿش ٿڀنٽ حٿٻد

٫ڀ ؿحى حٿ٤ٶ، طزيي ٷ حٿز٤ن، طلڄپ حٿيحد ڃن حكڄخٽ ڃخ ط٤ٶ، ٻٿٺ ٣ف حٿټنخش : ڃن ٿٺ

ٳؤڃخ اڅ ٻخڅ ڃن حٿڄ٤، ٳٿٺ ٫ڀ . ڃحد ڃ٬ن ٳ ـظڄ٪ حٿ أ حٿڄخء رلغ و ڃنو حٿٿٶ، حٿڄخء

. ٿٺ ا حٿ٦٫ٳ حٿس، ٿ ٿكخى

: ڃنټحص حٿلڄخڃخص

ٿٺ أڅ طه ؿه حٿ، رلغ ز٤پ حٽٳ حٿلحنخص ٫ڀ رخد حٿلڄخځ أ ىحهڀو، ټٴ : ڃن ٿٺ

. حٿيهٽ ا ٿ٠س، ٿ٬يٽ اٿ كڄخځ آه ڃن ٿڂ ٸي ٫ڀ حنټخ،ٿڂ ـٿو . طىخ

. طلض حٿس، ٿظنلو حٿن أ ڃ حٿ٬س ٻٲ حٿ٬حص، حٿن٨ اٿيخ، ٻٲ حٿڄيٿٺ ٫ن حٿٴو،ڃخ : ڃن ٿٺ

: ڃخٿټ، ٿڂ نټ ٫ڀو، رپ ظڀ٤ٲ رو، ٸٽ ٿو حٿڄخه حٿٸڀڀش، ٳبڅ ٳ٬پ ٿٺٳ ٯڄ حٿي ححن حٿنـش : ڃنيخ

. ٫ڀ ڄټنٺ أڅ طئن رظٴض حٿ٤يخس

: ڃنټحص حٿ٠خٳش

حٿد ٳيڄخ، حظ٬ڄخٽ ڃخء حٿى ڃنيڄخ، ڃـڄس ٳ٠ش أ ىذ،ٳ ٳ حٿل ٿڀؿخٽ، حٿزو : ڃن ٿٺ

حٿٸنخص حطخ، ح٩٣ حٿنخء ٫ڀ حٿزخد حٿن طوخٱ ٳظنظيڂ ، ٳټپ ٻٿٺ ط٬ڀٶ حٿظ ٳيخ حٿ، ڄخ٩

رڄنټ، أڃخ حٿ ٫ڀ حٿنڄخٵ حٿز٢ ، ٳڀ . طه، ڃن ٫ـ ٫ن طه ٿڃو حٿوؽ ٿٺ ڃنټ ـذ

حٿزش ؿپ ط٬ڀٶ كڀٶ حٿىذ ، طؼٸذ آحڅٳٻٿٺ حٿٴ حٿل، حٿىذ ٿڀنخء، ٳخنو ؿخث، هش

ٻٴخش ٫ن ٿٺ حظجـخ ٫ڀ ٿٺ ٯ لق، حؿس ٳبڅ ٿٺ ؿف ڃئٿڂ ـ، ٳ حٿڄوخنٶ حس

ري٫ظو، ٳ ـ حٿل٠ ڃ٬و ا ٿڄن ٸي ٳ حٿ٠خٳش ڃزظي٩ ظټڀڂ ٳأڅ ټڅ ڃن ٿٺ . حٿڄؤهس ٫ڀو كحځ

ٻخڅ ىنخٹ ڃ٠لٺ حٿى ٫ڀو، اڅ ٿڂ ظټڀڂ حٿڄزظي٩ ؿخ حٿل٠ ڃ٪ ا٧يخ حٿټحىش ٿو ح٫ح ٫نو، اڅ ٫ڀ

ٳو ٳل، أرق ڃخ ٿڂ ٸپ ڃن ٿٺ، رخٿٴل حٿټد، ٿڂ ـ حٿل٠، ـذ حنټخ، ٳبڅ ٻخڅ ڃكخ ٻد

. ٳؤڃخ حطوخه نخ٫ش ٫خىس ٳڄن٪ ڃنو

: حٿڄنټحص حٿ٬خڃش

ٷخى ٫ڀ طه، ٿڂ ـ ٿو أڅ ٸ٢ ٿٺ ٷض ڃ٬ن ىٳ حٿٵ ڃنټح ـ ٫ڀ حٿيحځ ، أ ٳڃن طٸن أڅ

. ٷي ٫ڀ ط حٿز٬ ٿڃو رظو، رپ ڀڃو حٿوؽ، ٳبڅٳ٫نو رخٿٸ٬ى

حٿڄلڃخص ، ػڂ ٬ڀڂ ٿٺ أىڀو أٷخرو، كٶ ٫پ ٻپ ڃڀڂ أڅ زيأ رنٴو، ٳڀليخ رخٿڄح٧زش ٫ڀ حٿٴحث طٹ

رڀيه، ػڂ اٿ حٿحى ٻٿٺ اٿ أٷ حٿ٬خٿڂ، ٳبڅ ٷخځ رٿٺ حٷد ، ػڂ ظ٬ي اٿ ؿحنو أىپ ڃلڀظو، ػڂ اٿ أىپ

. ا هؽ رو ٻپ ٷخى ٫ڀو ٸ٢ ٫ن حر٬ي،

. حٿڄنټ أڃ حڃحء حٿ٣ن رخٿڄ٬ٱ نييڂ ٫نٳ : حٿؼخنحٿٴپ

حٿظ٬ٲ حٿ٦٫، ٳؤڃخ : حٿٸڄخڅ حڅ ىڄخ ٷي ٻنخ ىؿخص حڃ رخٿڄ٬ٱ ، حٿـخث ڃن ٿٺ ڃ٪ حٿ٣ن

وخٱ حهلل، ٳبڅ ٻخڅ ٿٺ لٹ ٳظنش ظ٬ي ىخ اٿ حٿ، ٿڂ ـ، اڅ ٿڂ خ ٧خٿڂ، خ ڃن : طون حٿٸٽ، نل

حٿڄنټ ، كڄپ ٫ڀ نٴو، ٳي ؿخث ٫ني ؿڄي حٿ٬ڀڄخء، حٿ أحه حٿڄن٪ ڃن ٿٺ، څ حٿڄٸى احٿش وٲ ا

احٿظو، ٿٺ أڅ أٷد حٿ٣ن حٿظ٨٬ڂ، ٳخڅ ٷيحٿحٿڀ٤خڅ رخنزخ١ ٫ڀو ٫ڀ ٳ٬پ حٿڄنټ أٻز ڃن حٿڄنټ

. ٳخٶ، أح ٯخش حٿٽ، ٿڂ زح ٫ڀ ٿٺ خ ٧خٿڂ، خ : ڄ٬ ڃن آكخى حٿ٫ش

ٳؤڃخ ڃخ ؿ ڃن حٿڀٲ ڃن حٿظ٬ ڃحثيڂ، طظ٬ن رخٿڀ٤خڅ، ٳخڅ ٴو ڃڀٽ، : ٷخٽ حڃخځ أكڄي كڄو حهلل

. حٯڀذٳحنز٤ح ٫ڀيڂ حكظڄڀىڂ ٳخنيڂ ٻخنح يخرڅ حٿ٬ڀڄخء، ٳبح

. أنخ أنظوذ ڃنو ىخ ىنخ كټخخص " حٿڄ٠ت حٿڄزخف " ٻظخد ٳٷي ؿڄ٬ض ڃح٦٫ حٿڀٲ ٿڀوڀٴخء حڃحء

ٳ حه حهلل : ڃن ؿحڃ٪ حځ ڃ٬خٿڄو ان ڃٺ رټڀڄخص : حهلل ٫نو ٷخٽ ٬ي رن ٫خڃ ٿ٬ڄ رن حٿو٤خد

ٷٿٺ ٳ٬ڀٺ، ٳبڅ ه حٿٸٽ ڃخ يٷو حٿٴ٬پ، أكذ ٿٸذ حٿڄڀڄن حهلل ، وخٿٲٳحٿنخ، طو حٿنخ

ڃن : ٷخٽ . حهلل ٿڃش ثڂ ٳأىپ رظٺ ، ه حٿڄحص اٿ حٿلٶ كغ ٫ڀڄظو، طوٲ ر٬يىڂ ڃخ طلذ ٿنٴٺ

. ٫نٸٺٳ ٻذ حٿ ٫نٸو ڃؼپ ٳ ڃن ٻذ : ٷخٽ ؟ ظ٤٪ ٿٺ خ أرخ ٬ي

حٿـخى، ٳبح حڃأس رس ٫ڀ حٿ٤ٶ، ٳڀڂ حهلل ٫نو ڃن حٿڄـي ڃ٬و هؽ ٫ڄ رن حٿو٤خد : ٷخٽ ٷظخىس

ٵ ٫ټخ٥ ٳ ىو خ ٫ڄ، ٫ييطٺ أنض طڄ ٫ڄح : ٫ڀيخ، ٳٸخٽ ٫ڀيخ، ٳىص ٫ڀو، أ ڀڄض ٫ڀو، ٳى

ٳطىذ حخځ كظ ڄض ٫ڄ، ػڂ ٿڂ طىذ حخځ كظ ڄض أڃ حٿڄئڃنن، ٳخطٶ حهلل طخ٩ حٿزخڅ، ٳڀڂ

ىو ، ٿٸي طـأص ٫ڀ : حٿـخى حهلل ٫نو ، ٳٸخٽحٿ٫ش، ح٫ڀڂ أنو ڃن هخٱ حٿڄص ه حٿٴص، ٳزټ ٫ڄ

. أڃ حٿڄئڃنن أرټظو

ٷٿيخ ڃن ٳٵ ڄخحطو، ٳ٬ڄ حهلل أك أڅ ى هٿش رن كټڂ حٿظ ڄ٪ حهلل ؟ ى٫يخ ، أڃخ ط٬ٱ ىه : ٳٸخٽ ٫ڄ

. ڄ٪ ٻڃيخ

أنٺ ٻپ ځ وؽ ٫نٺ، ٳ ٻپ ٿڀش طؤط ٫ڀٺ حطٶ حهلل خ ڃ٬خش، ح٫ڀڂ : ىهپ ن ڃن حى ٫ڀ ڃ٬خش، ٳٸخٽ

حهس ا ٷرخ، ٫ڀ اػٹ ٣خٿذ طٴطو، ٷي نذ ٿٺ ٫ڀڂ طـه، ٳڄخ أ٩ طىحى ڃن حٿينخ ا ر٬يح، ڃن

خثڅ اٿو رخٵ ، اڅ هح طزڀٮ حٿ٬ڀڂ، ڃخ أٺ أڅ ٿلٸٺ حٿ٤خٿذ، انخ ڃخ نلن ٳو أنض حثپ، حٿ نلن ڃخ

. ٳو ، اڅ ح ٳ

ىخىنخ ؿپ ڃڄن أىٹ ألخد ٽ حهلل ڀ حهلل ڃخ : ىهپ ڀڄخڅ رن ٫زي حٿڄڀٺ حٿڄينش، ٳؤٷخځ ريخ ػػخ، ٳٸخٽ

ىح خ أرخ كخځ، ڃخ : ٳٸخٽ ڀڄخڅ . ىخ ىنخ ؿپ ٸخٽ ٿو أر كخځ ، ٳز٬غ اٿو ٳـخء : ٳٸپ ٿو ؟ ٫ڀو آٿو ڀڂ ليػنخ

ڃخ ؿ رن : ٳٸخٽ ! ؟ ٻڀيڂ ٿڂ طؤطن أطخن ؿه حٿڄينش : ٳٸخٽ ٿو ؟ أ ؿٴخء أض ڃن : ٷخٽ أر كخځ ؟ حٿـٴخء

نټڂ ٫ڄطڂ ىنخٻڂ هرظڂ : ٷخٽ ؟ خ أرخ كخځ، ڃخ ٿنخ نټه حٿڄص . حٿن ٷخٽ يٵ . رنٺ ڃ٬ٳش آطٺ ٫ڀيخ

ٷخٽ ؟ ٳټٲ حٿٸيځ ٫ڀ حهلل ط٬خٿ يٷض خ أرخ كخځ، : ٷخٽ . آهطټڂ، ٳؤنظڂ طټىڅ أڅ طنظٸڀ ڃن حٿ٬ڄحڅ اٿ حٿود

ٳزټ . ڃح ، أڃخ حٿڄت ٳټخرٶ ٸيځ ٫ڀ ڃه هخثٴخ ڃلنخ أڃخ حٿڄلن ٳټخٿخثذ ٸيځ ٫ڀ أىڀو ٳكخ :

٫ني ٷٿو : ٷخٽ ؟ ٻظخد حهلل ح٫ نٴٺ ٫ڀ : ٿض ٬، ڃخ ٿنخ ٫ني حهلل خ أرخ كخځ، ٳٸخٽ أر كخځ : ٷخٽ ڀڄخڅ

ٷذ ڃن } : ٷخٽ ؟ ٷخٽ خ أرخ كخځ، ٳؤن كڄش حهلل . [ 14- 13حنٴ٤خ ] { اڅ حٿٴـخ ٿٴ ؿلڂ* اڅ حرح ٿٴ ن٬ڂ }

ٳڄن أكڄٶ : ٷخٽ . ڃن ط٬ڀڂ حٿلټڄش ٫ڀڄيخ حٿنخ : ٷخٽ ؟ خ أرخ كخځ، ڃن أ٫ٸپ حٿنخ : ٷخٽ [ 56 : ح٫حٱ ] { حٿڄلنن

: ٷخٽ ؟ حٿي٫خء خ أرخ كخځ ٳڄخ أڄ٪ : ٷخٽ . ى ؿپ ى ٧خٿڂ، ٳزخ٩ أهطو رينخ ٯهٳنٴو ڃن ك٢ : ٷخٽ ؟ حٿنخ

أ٫ٴن ڃن : ٷخٽ ؟ ٷخٽ خ أرخ كخځ، ڃخ طٸٽ ٳڄخ نلن ٳو . حٿڄٸپ ؿيي : ٷخٽ ؟ ٳڄخ أٻ حٿيٷش : ٷخٽ . ى٫خء حٿڄوزظن

ڃخس حٿڄڀڄن، اؿڄخ٩ اڅ نخخ أهح ىح حڃ ٫نس ڃن ٯ : ٷخٽ أر كخځ . ڀڄخڅ نلش طڀٸيخ ٷخٽ . ىح

ٳٸخٽ ر٬ ؟ ڃخ ٷپ ٿيڂ ؟ حطلڀح ٫نو، ٳڀض ٬، ڃخ ٷخٿح ٫ن أيڂ، ٳٴټح ٳو حٿيڃخء ٫ڀ ٣ڀذ حٿينخ، ػڂ

ٷخٽ . ټظڄنو ٻرض، اڅ حهلل أه ڃؼخٵ حٿ٬ڀڄخء ٿزننو ٿڀنخ : ٷڀض خ ن، ٳٸخٽ أر كخځ رج ڃخ ؟ ؿڀخثيڂ

أهخٱ أڅ أٻن : ٷخٽ ؟ ٿڂ : ٷخٽ . رخهلل ڃن ٿٺ أ٫ى : ٷخٽ . خ أرخ كخځ، أزلنخ طذ ڃنخ نذ ڃنٺ : ڀڄخڅ

، ٳٸن ، أ حطٶ حهلل أڅ حٹ كغ نيخٹ : ٳؤ ٫ڀ، ٷخٽ . ٷخٽ . ٬ٲ حٿلخس، ٬ٲ حٿڄڄخص اٿټڂ جخ ٷڀ

ڀڄخڅ ٿٺ ٳه ٿڀو، اڅ ٻخڅ ٯ ٿٺ حٿڀيڂ اڅ ٻخڅ : ٳٸخٽ . خ أرخ كخځ، حى٩ ٿنخ رو : ٷخٽ . ٴٸيٹ كغ أڃٹ

ٿ ٿ رو، ٿٷخٽ كخؿش . ه خ أرخ كخځ : ٯځ، ىخص ڃخثش ىنخ ػڂ ٷخٽ خ : ، ٳو اٿ حٿو رنخظو، ٳٸخٽ

ٳټؤڅ ڀڄخڅ . ڃن ٻڃ ٳيخ، ان أهخٱ أڅ ټڅ ٿڄخ ڄ٬ضٿىح حٿڄخٽ أس، ٳبڅ حض رننخ ا ٳ كخؿش ٳ

. انٺ نض حهلل ٳنظن : ڃخ ٻڀڄظو ٷ٢، ٳٸخٽ أر كخځ انو ٿـخ ڃن ػػن نش، : أ٫ـذ رؤر كخځ، ٳٸخٽ حٿى

اڅ : ٷخٽ أر كخځ ؟ رپ أنض ظڄض نٴٺ، أڃخ ٫ڀڄض أڅ ٿڀـخ ٫ڀ حٿـخ كٸخ : ٷخٽ ڀڄخڅ ؟ أطظڄن : ٷخٽ حٿى

حٿ٬ڀڄخء، ٻخنض حٿ٬ڀڄخء طٴ رينيخ ڃنيڂ، ٳڀڄخ أ ٿٺ رن احثپ ٿڄخ ٻخنح ٫ڀ حٿحد ٻخنض حڃحء طلظخؽ اٿ

حٿ٬ڀڄخء حٿ٬ڀڂ، أطح رو حڃحء، حؿظڄ٪ حٿٸځ ٫ڀ حٿڄ٬ش، ٳٸ٤ح حنظټح، ٿ ٻخڅ ٷځ ڃن أٿش حٿنخ ط٬ڀڄح

. ى ڃخ طڄ٪ : ٷخٽ ؟ طي ر ط٬ ٻؤنٺ اخ : ٷخٽ حٿى . نڅ ىنيڂ ٫ڀڄيڂ ، ٿڂ طٽ حڃحء طيخريڂ

حٿڄئڃنن، ان ڃټڀڄٺ رټځ ٳخكظڄڀو اڅ ٻىظو، خ أڃ : كټ أڅ أ٫حرخ ىهپ ٫ڀ ڀڄخڅ رن ٫زي حٿڄڀٺ ، ٳٸخٽ

خٹ خ أڃ حٿڄئڃنن، انو ٷي أٻظنٴٺ ؿخٽ حرظخ٫ح ىنخٹ رينيڂ، : ٷپ ، ٷخٽ : ٷخٽ . ٳبڅ حءه ڃخ طلذ اڅ ٷزڀظو

كد ٿهس، ڀڂ ٿڀينخ، ٳ طؤڃنيڂ حهلل ٿڂ وخٳه ٳٺ، هرح حهس ٫ڄح حٿينخ، ٳيڂٳرو٢ ريڂ، هخٳٹ

حڃخنش ط٬٠خ حڃش هٴخ، أنض ڃئٽ ٫ڄخ حؿظكح، ٿح رڄئٿن ٫ڀ ڃخ حثظڄنٺ حهلل ٫ڀو، ٳخنيڂ ٿڂ ؤٿ

أڃخ أنض : ٳٸخٽ ڀڄخڅ . ٯه حؿظكض، ٳ طڀق ىنخىڂ رٴخى آهطٺ، ٳخڅ أ٨٫ڂ حٿنخ ٯزنخ رخث٪ آهطو رينخ ٫ڄخ

حص ٳ ٳيپ ڃن كخؿش : ٷخٽ . خ أڃ حٿڄئڃنن ، ٿٺ ٫ڀٺ أؿپ : ٳٸخٽ . ٳٸي ڀڀض ٿخنٺ، ى أٷ٤٪ ڃن ٴٺ

ٷڀزو، أد هلل ىه ڃخ أٱ أڀو ، أؿڄ٪ : ٳٸخٽ ڀڄخڅ . هخش ىڅ ٫خڃش ٳ، ػڂ ٷخځ ٳوؽ أڃخ : ٷخٽ ؟ نٴٺ

. ٿخنو، أيٵ نظو ، أ٩ نٴو، ىټح ٳڀټن حٿٱ حٿ٬ٸپ

ح٤ـ٪ ػڂ حؿ٬پ حٿڄص ٫ني أٺ ، ػڂ حن٨ : ٳٸخٽ . ٨٫ن : ٷخٽ ٫ڄ رن ٫زي حٿ٬ كڄو حهلل ر كخځ : ٷپ

ٷخٽ ڃلڄي رن ٻ٬ذ . ٳو حڅ، ڃخ طټه أڅ ټڅ ٳٺ طڀٺ حٿخ٫ش ٳي٫و حڅ ڃخ طلذ أڅ ټڅ ٳٺ طڀٺ حٿخ٫ش ٳو

٠ىڂ ڃخ نٴ٬يڂ، ٻڂ خ أڃ حٿڄئڃنن، انڄخ حٿينخ ٵ ڃن ححٵ ، ڃنيخ هؽ حٿنخ رڄخ : ٫زي حٿ٬ ٿ٬ڄ رن

ٳخظ٫زيڂ ٳوؿح ڃنيخ ڃڀڃن ٿڂ ؤهح ڃنيخ ٿڄخ أزلنخ ٳو، كظ أطخىڂ حٿڄصحٿڃن ٷځ ٯىڂ ڃنيخ ڃؼپ

ٻىح ڃنيخ ؿنش، حٷظڂ ڃخ ؿڄ٬ح ڃن ٿڂ لڄيىڂ، خح اٿ ڃن ٬ىڂ ٳنلن أكزح ڃن حهس ٫يس، ٿڄخ

ح٫ڄخٽ حٿظ نظوٱ ٫ڀيڂ خ أڃ حٿڄئڃنن أڅ نن٨ اٿ طڀٺ ح٫ڄخٽ حٿظ نز٤يڂ ريخ ٳنوڀٴيڂ ٳيخ، اٿ ڃلٸٸڅ

ػع ڃن ٻن ٳو حظټڄپ . حن حٿڄ٨ڀځ، ى حٿ٨خٿڂ ٳيخ ٳنټٲ ٫نيخ، ٳخطٶ حهلل ، حٳظق حرحد، يپ حٿلـخد،

حٿزخ٣پ، اح ٯ٠ذ ٿڂ وؿو ٯ٠زو ڃن حٿلٶ، اح ٷي ٿڂ ٳ ٿڂ يهڀو خه اح : حڄخڅ رخهلل ٫ ؿپ

ٻخڅ ٫نيه أحٱ ؟ ڃلڄي ڃخ كخؿظٺ خ أرخ : ىهپ ٤٫خء رن أر رخف ٫ڀ ىخځ ، ٳكذ رو ٷخٽ . ڃخ ٿ ٿو ظنخٽ

ن٬ڂ خ ٯځ حٻظذ ىپ حٿڄينش أىپ : ٳٸخٽ . ٤٫خطيڂ حٿنخ ظليػڅ، ٳټظح، ٳٻه ٤٫خء رؤحٵ أىپ حٿلڃن

أىپ ن٬ڂ ٳٻه رؤىپ حٿلـخ، أىپ نـي، : ٳٸخٽ ؟ خ أرخ ڃلڄي ىپ ڃن كخؿش ٯىخ : ڃټش ر٤٬خء أحٷيڂ، ػڂ ٷخٽ

ىپ : آه ٿٺٳاٿ ٿٺ، ػڂ ٷخٽ ٿو حٿؼ، ٳٴ٬پ ڃؼپ ٿٺ، كظ ٻه رؤىپ حٿڃش أڅ ټڀٴح ڃخ ٤ٸڅ ، ٳؤؿخرو

نٴٺ ، ٳبنٺ هڀٸض كيٹ، طڄص كيٹ، طل ٳحٿڄئڃنن، حطٶ حهلل ن٬ڂ خ أڃ : ٷخٽ ؟ ڃن كخؿش ٯىخ

ٻخڅ ٫ني حٿزخد اح ٳڀڄخ . ٳؤٻذ ىخځ زټ، ٷخځ ٤٫خء : ٷخٽ . كيٹ، حهلل ڃخ ڃ٬ٺ ڃڄن ط أكي كيٹ، طلخذ

ڃخ أؤٿټڂ } : اڅ أڃ حٿڄئڃنن ٷي أڃ ٿٺ ريح، ٳٸخٽ : ٷخٽ ؟ ؿپ ٷي طز٬و رټ ڃخ طي ڃخ ٳو، أىحىڂ أځ ىنخن

. ػڂ هؽ حهلل ڃخ د ٫نيىڂ كس ڃخء ٳڄخ ٳٷيخ { ٫ڀ د حٿ٬خٿڄن ٫ڀو ڃن أؿ اڅ أؿ ا

ٻخڅ حٿ حٿڄينش حٿلن رن ي، ٳؤط ان ٿلخ ڃـڀ حٿڄن، ٳو حرن أر ثذ، : ٫ن ڃلڄي رن ٫ڀ ٷخٽ

خ أڃ حٿڄئڃنن، پ ٫نيڂ حرن : ڃن أڃ حٿلن رن ي، ٳٸخٽ حٿلن حٿٴخڅ ٳټح اٿ أر ؿ٬ٴ حٿڄن جخ

ٳٸخٽ ؟ ٷي ڄ٬ظڂ : ؿ٬ٴ ٳٸخٽ أر . أ٫ح حٿنخٳ أيي أنيڂ أىپ حٿل٤ڂ : ٳؤٿو ٫نيڂ ، ٳٸخٽ : ٷخٽ . أر ثذ

ٷي ڄ٬ض خ : ٳٸخٽ . أيي أنو لټڂ ر حٿلٶ : ٳؤٿو، ٳٸخٽ . خ أڃ حٿڄئڃنن، ٳڀو ٫ن ح ٿلن رن ي : حٿٴخڅ

. ٳٸخٽ حهلل ٿظوزن ؟ أ ٬ٴن أڃ حٿڄئڃنن : ٷخٽ ؟ ٳ ڃخ طٸٽ : ٳٸخٽ . حٿڄئڃنن، ڀو ٫ن نٴٺ ٷخٽ خ أڃ . كن

: ٷٴخ حرن أر ثذ، ؿ٬پ ٸٽ ٿوٳ ٳ٪ يه . أىڀو ٯٳٳٸخٽ أيي أنٺ أهص ىح حٿڄخٽ ڃن ٯ كٸو، ؿ٬ڀظو

أر رټ ٫ڄ ٷي ٿ : ٳٸخٽ حرن أر ثذ . أرنخء ٳخ حٿځ حٿيٿڂ حٿظٹ ريح حٿڄټخڅ ڃنٺ أڃخ حهلل أنخ هص

حهلل ٿ أن أ٫ڀڂ أنٺ خىٵ : ، ٷخٽ ٳؤهح رخٿلٶ ٷڄخ رخٿش، أهح رؤٷٴخء ٳخ حٿځ، ٳوه أر ؿ٬ٴ

. ان أنق ٿٺ ڃن حرن حٿڄيي حهلل خ أڃ حٿڄئڃنن : ٿٸظڀظٺ ، ٳٸخٽ

ٳؤطظو، ٳڀڄخ ڀض اٿو ڀڄض ٫ڀو حظـڀن، ػڂ ر٬غ اٿ حٿڄن أنخ رخٿخكپ : ٫ن حح٫ كڄو حهلل ٷخٽ

؟ أح٫ أر٤ؤ رٺ خحٿ ڃخ : ٷخٽ

. حٷظزخ ڃنټڂ أي حه ٫نټڂ : ٷخٽ ؟ طي خ أڃ حٿڄئڃننحٿ ڃخ : ٷڀض

ر حٿر٪ أى ريه اٿ حٿٲ، ٳخنظيه ٳخن٨ خ أڃ حٿڄئڃنن أڅ طڄ٪ جخ ػڂ ط٬ڄپ رو، ٳخف : ٷڀض

خ أڃ حٿڄئڃنن، : حٿټځ ، ٳٸڀضٳ٫ٸرش، ٳ٤خرض نٴ حنز٤ض ىح ڃـڀ ڃؼرش ڃـڀ : حٿڄن ٷخٽ

أڄخ حٽ ڃخص ٯخخ ٿ٫ظو كځ " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : ٤٫ش رن ر ٷخٽ كيػن ڃټلٽ ٫ن

٫خڃش حٿنخ حٿن أزلض طڄڀټيڂ، پ خٯپ ڃن هخش نٴٺ ٫نٳ خ أڃ حٿڄئڃنن ، ٻنض " ٫ڀو حٿـنش حهلل

نذ ڃن حٿ٬يٽ ، ٳټٲ رٺ اح حنز٬غ ڃنيڂ ٳجخځ حء ٳجخځ أكڄىڂ ، أىىڂ ڃڀڄيڂ، ٻخٳىڂ ، ٻپ ٿو ٫ڀٺ

. ٫ڀو، أ ٧ڃش ٸظيخ اٿو ،ٿ ڃنيڂ أكي ا ى ټ رڀش أىهڀظيخ (2)

أڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ خ أڃ حٿڄئڃنن، كيػن ڃټلٽ ٫ن خى رن كخػش ٫ن كزذ رن ڀڄش،

خ ڃلڄي ، اڅ حهلل ط٬خٿ ٿڂ ز٬ؼٺ ؿزخح : ظ٬ڄيه، ٳؤطخه ؿزپ ٳٸخٽ هي هيو أ٫حرخ ٿڂٳى٫خ اٿ حٿٸخ نٴو

أكڀڀظٺ، رؤر أنض أڃ، ڃخ ٻنض ٳ٬پ ٷي : ، ٳٸخٽ ح٫حر " حٷظ ڃن " : ح٫حر، ٳٸخٽ؟ ڃظټزح، ٳي٫خ

خ أڃ . خ أڃ حٿڄئڃنن، نٴٺ ٿنٴٺ، ه ٿيخ حڃخڅ ڃن رٺ . رو ٳي٫خ ٿو . ٿٺ أريح، ٿ أطض ٫ڀ نٴ

ٳخ أڃ حٿڄئڃنن، ؿخء . ٿٹ حٿڄئڃنن، اڅ حٿڄڀٺ ٿ رٸ ٿڄن ٷزڀٺ ٿڂ پ اٿٺ، ٻٿٺ زٸ ٿٺ ٻڄخ ٿڂ زٶ

حٿظزڂ، : ، ٷخٽ حٿس [ 49 : حٿټيٲ ] { س ٻزس ا أكخىخ ڃخ ٿيح حٿټظخد خى } طؤپ ىه حش ٫ن ؿيٹ

حهلل أڅ ٫ڄ رن حٿو٤خد خ أڃ حٿڄئڃنن، رڀن . حٿټزس حٿ٠لٺ، ٳټٲ رڄخ ٫ڄڀظو حي، كيطو حٿن

أؤٽ ٫نيخ، ٳټٲ رڄن كځ ٫يٿٺ ى ٫ڀ ٿ ڃخطض وڀش ٫ڀ خ٣ت حٿٴحص ٬ش، ٿوض أڅ : ٫نو ٷخٽ

ح، ٳخكټڂ رن حٿنخ ٳ خ ىحى انخ ؿ٬ڀنخٹ هڀٴش } : حش ٫ن ؿيٹ طؤپ ىهٳخ أڃ حٿڄئڃنن، ؿخء ؟ رخ٣ٺ

نٴٺ ٳ أكيىڄخ ى ، ٳ طظڄنن ٳ اح ٷ٬ي حٿوڄخڅ رن يٺ، ٻخڅ ٿٺ : ٷخٽ [ 26 : ] { طظز٪ حٿي رخٿلٶ

انڄخ ؿ٬ڀض ڀ اٿ ٫زخى : نزط، ػڂ طټڅ هڀٴظ، خ ىحى أڅ ټڅ حٿلٶ ٿو ٳٴڀؾ ٫ڀ خكزو، ٳؤڃلٹ ڃن

خ أڃ . حٿڄخء ٿ٬ڀڄيڂ رخٿ٫خش، ٳٸيڂ رخٿخش، ٿـزح حٿټ، يٿح حٿيپ ٫ڀ حٿټ ٫خء ٻ٫خء حرپ

خ أڃ . رن أڅ لڄڀنو أٴٸن ڃنو حٿڄئڃنن، انٺ ٷي رڀض رؤڃ ٿ ٫ ٫ڀ حٿڄخحص ح حٿـزخٽ

خ أڃ حٿڄئڃنن، ٷي ؤٽ ؿيٹ حٿ٬زخ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو : كيػن ي رن ؿخر ٫ن ػڂ ٷڀض : حٿڄئڃنن

خ ٫ڂ نٴ طنـيخ ه ڃن اڃخس " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنز٫ڀ ڃټش حٿ٤خثٲ أ حٿڄن ، ٳٸخٽ ٿو ڀڂ اڃخس

أن } : ن ٫نو ڃن حهلل جخ اح أك اٿو نلش ڃنو ٿ٬ڄو ٴٸش ڃنو ٫ڀو، أهزه أنو (3) " طليخ

ٿٳخ٣ڄش، ان ٿض أٯن ٫نټڂ ڃن حهلل جخ، خ ٫زخ ، خ ٴش، خ : ٳٸخٽ [ 214 : حٿ٬حء ] { حٷرن ٫ظٺ

حهلل ٿڃش ثڂ، ٻٳ ٸڂ أڃ حٿنخ ا كٲ حٿ٬ٸپ، طؤهه : حٿو٤خد ٫ڄڀ ٿټڂ ٫ڄڀټڂ، ٷي ٷخٽ ٫ڄ رن

اٿ حٿ٣ن رؤڅ أڃ : ٳٸخٽ ؟ أن اٿ : ػڂ ني ٳٸخٽ . ٳي نلش، حٿځ ٫ڀٺ : طڄخځ ٻڃو ٿڀڄن ، ػڂ ٷخٽ

نلظٺ، ٷزڀظيخ رٸزٿيخ، حهلل حٿڄٳٶ ٿڀو، حٿڄ٬ن ٫ڀو، رو أظ٬ن، أنض ٿٺ، ټص ٿٺ : ٳٸخٽ . حٿڄئڃنن

ٳحٿٸٽ ٯ حٿڄظيڂ أطٻپ، ى كز ن٬ڂ حٿٻپ، ٳ طوڀن ڃن ڃ٤خٿ٬ظٺ اخ رڄؼڀيخ، ٳبنٺ حٿڄٸزٽ ٫ڀو

ٯن ٫نو، ڃخ ٻنض ٳ أنخ : ٫ڀ هؿو، ٳڀڂ ٸزڀو، ٷخٽ ٳؤڃ ٿو رڄخٽ ظ٬ن رو . أٳ٬پ اڅ خء حهلل : ٷڀض . حٿنلش

خ أڃ : ٿڄخ كؾ حٿي ٷپ ٿو . ىهٳٻڀيخ، ٫ٱ حٿڄن ڃىزو ٳڀڂ ـي ٫ڀو ر٪ نلظ ر٬ حٿينخ

خ أڃ حٿڄئڃنن، أنخ ؿپ أٿټن، : ٷخٽ خ زخڅ، ٨٫ن، : ، ٳؤطه رو، ٳٸخٽٿ ح٣ڀزه : ٷخٽ . حٿڄئڃنن، ٷي كؾ زخڅ

خ أڃ : ٷپ ٿو : ٳؤط رؿپ ٴيڂ ٻڃو، ٳٸخٽ ٿو رخٿنز٤ش . كظ أٻڀڄو أٳق رخٿ٬رش، ٳـجن رڄن ٴيڂ ٻڃ

ء أ : حٿوٱ، ٷخٽ ٿو ئڃنٺ ٷزپ أڅ طزڀٮحٿ وٳٺ ٷزپ أڅ طزڀٮ حٿڄؤڃن، أنق ٿٺ ڃن حٿحٿڄئڃنن، اڅ

ؿپ ڃئٽ ٫ن ىه حڃش، حظ٫خٹ حهلل ٫ڀيخ، ٷڀيٹ أڃىخ، حطٶ حهلل ٳبنٺ : ٸٽ ٿٺحٿ : ٷڀو : ٷخٽ ؟ طٴ ىح

ٳبح وٳٺ،حٿ نٴٺ، ىح ٳ حٿش، حطٶ حهلل ٳ حٿ٫ش، حٷڂ رخٿش، حنٴ ٳ أنض ڃئٽ ٫نيخ، ٳخ٫يٽ

ٷحرش نزټڂ ٳ ٴخ٫ظو، ٳ حٽ أنظڂ أىپ رض ڃٴ ٿټڂ، أنظڂ : رڀض حٿڄؤڃن أڃنض، ىح أنق ٿٺ ڃڄن ٸٽ

. كزٺ : ىن، ٷخٽ : ىخڅ كظ كڄو ڃن كٿو، ػڂ ٷخٽ ٳزټ : ئڃنٺ كظ اح رڀض حٿوٱ ٤٫زض، ٷخٽ

اٿ حٿلن اٿ حٿ٬ز، ٳؤڃ ٿيڄخ رزض، ٳټخنخ ٿڄخ ٷيځ ٫ڄ رن ىزس حٿ٬حٵ، أپ : ٫ن ٫ڀٸڄش رن أر ڃػي، ٷخٽ

اڅ أڃ حٿڄئڃنن ي رن ٫زي حٿڄڀٺ ټظذ اٿ ٻظزخ، : ؿڀ ڃ٨٬ڄخ ٿيڄخ، ٳٸخٽ ٳو نلح ڃن ي، ػڂ ىهپ ٫ڀيڄخ

ٳٸخٽ ؟ ڃظخر٬ظ اخه ٳؿخٳ انٸخىخ حٿيڀټش، ٳبڅ أ٬٣ظو ٫ض حهلل، اڅ ٫ظو أ٬٣ض حهلل، ٳيپ طخڅٳأ٫ٱ أڅ

ڃخ طٸٽ أنض خ أرخ : أڃ حرن ىزس، ٻؤنو ٫ه، ٳٸخٽٳٳخنل٢ ٳظټڀڂ حٿ٬ز، . خ أرخ ٫ڄ، أؿذ حڃ : حٿلن

خ ٫ڄ رن ىزس، ٺ أڅ : أٷٽ : ٷخٽ ؟ ڃخ طٸٽ أنض : ٳٸخٽ . أيخ حڃ، ٳٸي ٷخٽ حٿ٬ز ڃخ ٷي ڄ٬ض : ٷخٽ ؟ ٬ي

خ . ڃخ أڃه، ٳوؿٺ ڃن ٬ش ٷٹ اٿ ٶ ٷزٹ نٽ رٺ ڃڀٺ ڃن ڃثټش حهلل ط٬خٿ ٳ٦ ٯڀ٦ ٬ حهلل

خ ٫ڄ . ڃن ي رن ٫زي حٿڄڀٺ، ٿن ٬ڄٺ ي رن ٫زي حٿڄڀٺ ڃن حهلل ط٬خٿ ٫ڄ رن ىزس، اڅ طظٶ حهلل ٬ڄٺ

خ . ٳڀٶ رو رخد حٿڄٴس ىنٺ ٣خ٫ش ي رن ٫زي حٿڄڀٺ،ٳىزس، طؤڃن أڅ ن٨ حهلل اٿٺ ٫ڀ أٷزق ڃخ ط٬ڄپ رن

ٻخنح ٫ن حٿينخ ى ڃٸزڀش ٫ڀيڂ أي اىرخح ڃن اٷزخٿټڂ ٫ڀيخ ٫ڄ رن ىزس، ٿٸي أىٻض نخخ ڃن ي ىه حڃش،

. ى ڃيرس ٫نټڂ

خ ٫ڄ . [ 14 : ارحىڂ ] { هخٱ ٫ي ٿٺ ٿڄن هخٱ ڃٸخڃ } : خ ٫ڄ رن ىزس، ان أهٳٺ ڃٸخڃخ هٳټو حهلل ط٬خٿ ٳٸخٽ

٣خ٫ظو، ٻٴخٹ ي رن ٫زي حٿڄڀٺ، اڅ طٺ ڃ٪ ي رن ٫زي حٿڄڀٺ ٫ڀ ڃ٬خ حهلل ٻڀٺ ٳرن ىزس، اڅ طٺ ڃ٪ حهلل

رخنيڄخ ؿحثىڄخ، أٻؼ ٳيخ ٿڀلن، ٳڀڄخ ٻخڅ ڃن حٿي أپ اٿيڄخ . ٳزټ ٫ڄ رن ىزس ٷخځ ر٬زطو . حهلل اٿو

أيخ حٿنخ، ڃن حظ٤خ٩ ڃنټڂ أڅ ئػ حهلل : حٿ٬ز اٿ حٿڄـي، ٳٸخٽ ؿخثس حٿ٬ز ر٬ حٷظخ، ٳوؽٳٻخڅ

حرن ىزس، ٳؤٷخن هڀٸو، ٳڀٴ٬پ، ٳحٿ نٴ ريه، ڃخ ٫ڀڂ حٿلن جخ ڃنو ٳـيڀظو، ٿټن أىص ؿو ط٬خٿ ٫ڀ

: كزش، ٫نيه حٿؼڀؾ، ٳٸخٽ ٿوٳ ځ كخ رٽ ٳ ىهپ ڃلڄي رن ح٪ كڄو حهلل ٫ڀ رٽ رن أر رىس . حهلل ڃنو

ٳطٸٽ ڃخ : ٷخٽ . اڅ رظٺ ٿ٤ذ، حٿـنش أ٣ذ ڃنو، ٻ حٿنخ ڀي ٫نو : ٷخٽ ؟ ىح خ أرخ ٫زي حهلل، ٻٲ ط رظنخ

٫ن حٿٸي : ٷخٽ ؟ حٿٸي ؟ ڃخ نن٪ ري٫خث : ٷخٽ . ٿ حى٩ حهلل : ٷخٽ . ؿحنٺ أىپ حٿٸز، ٳٴټ ٳيڂ، ٳبڅ ٳيڂ

ٳيح ڃوظ ڃن . ٧ڀڄظيڂ، ٳ٪ ى٫خإىڂ ٷزپ ى٫خث، ط٨ڀڂ، طلظخؽ ٿي٫خث انٺ : ٫ڀ رخرٺ ٻح ٻح ٸٿڅ

. " حٿڄزخف حٿڄ٠ء " ٳڃن ٦٫ حڃحء، ٳڄن أحى حٿخىس، ٳڀن٨ أهزخ

حٿڄنټ، ٷڀش ڃزخطيڂ ر٤حص حٿ٣ن اؼخح حڃ رخٿڄ٬ٱ، حٿني ٫نٳىه ٻخنض حٿ٬ڀڄخء ٫خىحطيڂ

ٳ٠ڀو ٳزڅ ٫ڀ ڃ٠ ، ا أڅ حٿ٣ن ٻخنح ٬ٳڅ كٶ حٿ٬ڀڂ (4) ٷخڃش كٶ حهلل ط٬خٿ ٫ڀ طٸخطيڂ

ٿٿٺ . حٿ، ٳبڅ ٷي ٿٸخء، أٷظن٪ رڀ٤ٲ حٿڄ٨٫ش كذ حٿ أحه حڅ حٿيد ڃن حٿ٣ن، ٳي . ڃح٦٫ ىئء

: ززخڅ

. ٳ وڀ ٿو ٨٫و ظ٬ڀٶ رخٿح٦٫، ى ء ٷيه ڃڀو اٿ حٿينخ حٿخء، : أكيىڄخ

حهس، ط٨٬ڄيڂ حٿينخ أنخىڂ ط٨٬ڂ حٿ٬ڀڄخء، ظ٬ڀٶ رخٿڄ٥٫، ٳبڅ كذ حٿينخ ٷي پ حٻؼن ٫ن ٻ : حٿؼخن

حٿڄخ٩ ٳحڃ رخٿڄ٬ٱ حٿني ٫ن حٿڄنټ، ٻ حٿڄنٲ ٷزپ ٿٺ ٻظخرخ آه ٻظخد . ٿ ٿڄئڃن أڅ ٽ نٴو

. ٳڀنٻ جخ ڃنو ىخ ىنخ ڃوظح حٿؿي،

ـ ٳپ ٳ كټڂ حٿڄخ2٩

اٿ ٳخى حٿٸڀد، ٯ رو هڀٸخ لڅ ڃن ن٬ن رو حٿنخء ڃن أٻز ڃخ ط٤ٵ رو ارڀحٿ أڅ حٿڄخ٩ : ح٫ڀڂ

٫ن حٿ٬حځ، كظ حى٫ح ك٠ حٿٸڀذ ڃ٪ حهلل ٫ني ڄخ٩ حٯخن حٿڄ٤رش، ٧نح أڅ ڃخ أؿزو حٿ٬ڀڄخء حٿىخى،ٳ٠

حٽ، ىپ حٿٸڅٳاح أىص أڅ ط٬ٱ حٿلٶ، ٳخن٨ . ٣د حٿٸڀد حن٫خؿيخ، ؿي ظ٬ڀٶ رخهس حٿڄخ٩ ڃن

اٿ أٷحٽ حٿظخر٬ن طخر٬يڂ، ٳٸيخء ٳ٬پ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ جخ ڃن ٿٺ أ ألخرو، ػڂ حن٨

اح حظ ؿخش، : كڄيڂ حهلل، ٳټپ حٿٸځ ڃح حٿنخء، كظ ٷخٽ ڃخٿٺ حڃش، ٻڄخٿٺ، أر كنٴش، حٿخٳ٬، أكڄي

٫ن ؿپ ڃخص هڀٲ ٿيح جپ حڃخځ أكڄي . انڄخ ٴ٬ڀو حٿٴخٵ : ڃنش، ٻخڅ ٿو ىىخ، جپ ٫ن حٿنخء، ٷخٽ ٳؿيىخ

انيخ طخ ػػن أٿٴخ اح : أنيخ خؿش ڃنش، ٳٸپ ٿو طزخ٩ ٫ڀ : ؿخش ڃنش، ٳخكظخؽ حٿز اٿ ر٬يخ، ٳٸخٽ

أ٣زٶ حٿٴٸيخء ٫ڀ ٷي . طزخ٩ ا ٫ڀ أنيخ خؿش : ر٬ض خؿش رڄخ خص ٫ن ىنخح، ٳٸخٽ ٻخنض ڃنش، اح

حٿني ٳحٿخٳ٬، نٲ ٻظخرخ، رخٿٮ ڃن حٿڄظؤهن أر حٿ٤ذ حٿ٤ز ڃن ٻزخ ألخد . حٿؿ ٫ن حٿنخء

: ٷي ڄ٪ أكڄي رن كنزپ ٷٽ ٷحٽ، ٳٸخٽ . ٷي أؿخه ٷځ ڃن حٿڀٲ : ٷخٿح ٫نو، انڄخ ط٬ڀٶ ربرخكظو ٷځ ڃٴظنڅ،

زييخ، ڃن ٯ د أٳظ رـحه ڃخى، ٿ ا ح٬خ حٿىيش ڃخحٿريح، ٳنز أڅ ظؤڃپ رؤ

. رٸ٠ذ، أ آٿش ط٤د، ڂ اٿ ٿٺ طٴٶ ٷ

. طٸخٿظو حنخ ځ ر٬خع ٳبڅ ٿٺ ٤د حٿـخظن حٿڄنظن ٿڄخ ٯنظخ رڄخٳ٫ڀ ىح لڄپ كيغ ٫خثش

ححه ڃن حٿيٱ حٿنؾ حٿزخرش حٿ٬ حٿٷٶ، ٳبڅ ىه حخء طؼ ىٳخثن ڃ٬ڀځ أنو ٿڂ ټن ٿحثپ ڃخ أكيػو

اڅ ىح ڃزخف : ٿظيڂ ٷخٿح . حٿنٴ ط٫ؾ، ٳلذ حٿـخىپ ىح حن٫خؽ ڃ٬ڀٸخ رخروس، ىيخصٳحٿټخڃنش حٿي

حٿ٤د حٿڄوؽ ٫ن كي حٿ٬ٸپ ؿيح، رڄخ أؿي حٿ٤د ڃخ ڃن حٿڀي ٳنظق اٿو، انڄخ ٨ننو ٷرش، ڄڅ

حٿظوز٢، ٻپ ىح رڄ٬ٽ ٫ن ٣ٶ حٿڀٲ، ٯ هخٱ أنو ٽ ٫ن حٿـخىس، ٳ نز لپ، ڃن طڄٶ حٿؼخد،

ٳلنج ؼ ڃن حٿزخ٣ن هٱ ٿنخڅ أڅ خٿ٢ نٴو، انڄخ حٿؿي حٿلق ؿي حٿٸڀذ ٫ني ڄخ٩ حٿٸآڅ حٿ٦٫،

حٿلٻخص حٿزخ٣نش طؿذ ټڅ حٿ٨خى، حٿـڄ ڃن حٿ٫ي، ٵ ڃن حٿ٫ي، نيځ ٫ڀ حٿظٴ٢، ؿڄ٪ ىه

اك٠خ حٿٸڀد اٿ رخد حهلل ط٬خٿ أڅ ٳأ٬خ حٿىي، كظ نلظخؽ حٿظٴٶ، ٿڂ ٠ٶ ٫ڀنخ حٿٸآڅ حٿ٦٫

اڃخٿش ر٬ طڀٺ ح٬خ ڃخ ق أڅ ؿي اخس، ا أڅ حٯڀذ ڃنيخٳ ننټ أنو ٷي ظٴٶ نٻ ڀڄ ٬ي،

أنخ أن٨ اٿ حڃى حٿڄظلن : ٷخٽ ڃؼپ ڃن أحى أڅ ؤه ڃنيخ ٿهس، ٻڄؼپ ڃن . حٿٸڀد اٿ حٿي حٿين

څ ڃخ طظڀزو حٿيس حٿ٤ز٪ ٫ني حٿن٨ ټي ٣ٶ حٿٴټ پ ط٬ـذ ڃن ن٬ش حٿٸخى، ٳبنو ٷي أه٤ؤ حٿ٤ٶ،

{ ٳٷيڂ ٻٲ رننخىخ نخىخ أٳڀڂ ن٨ح اٿ حٿڄخء } : حن٨ اٿ ڃخ ڃټي ٳو ٷٿو ط٬خٿ : نٸٽ ٫نو، ٳڀٿٺ نڄن٬و

٫ني ڃخ ئػ ٫ني ٯ ڃن حنـحد حٿ٤ز٪ اٿ حٿي، ٻخڅ ڃي٫خ ڃخ وخٿٲ حٿـزڀش، انو ئػ : ڃن ٷخٽ . [ 6 : ٵ ]

ٳڀڂ أ حٿظ٤پ ىخىنخ، " ارڀ طڀز " ٻظخر حٿڄڄ رــ ٳ حٿټٲ ٫ن ىح ٻڀو ٳڀظٴض اٿ ى٫حه، ٷي رخٿض ٳ

. حهلل أ٫ڀڂ

رخد آىحد حٿڄ٬ش أهٵ حٿنزس

حٿوح٣، ح٫ڄخٽ نظخثؾ حهٵ، أڅ آىحد حٿ٨حى ٫نحڅ آىحد حٿزح٣ن، كٻخص حٿـحف ػڄحص : ح٫ڀڂ

حٳ٬خٽ ڃنخر٬يخ، أنح حٿحث ى حٿظ طٵ ٫ڀ حىحد ق حٿڄ٬خٱ، حث حٿٸڀد ى ڃخ

ٿڂ و٪ ٷڀزو ٿڂ طو٪ ؿحكو، ڃن ٿڂ ټن يه ڃټخس حنح حٿيش، ٿڂ ٴ ڃن . حٿ٨حى ٳظنيخ طلڀيخ

. ٧خىه ؿڄخٽ حىحد حٿنزش ٫ڀ

ڃن آىحد ٽ ء ىح حٿزخد ٫ڀ ٳرڄخ ن ٫ن ا٫خىطيخ ىخىنخ، ٿټن نٸظ حىحد ؿڄڀش ڃن ٷي أڀٴنخ

حڄخڅ رڄخىيس أهٷو حٿټڄش حٿظ يي آكخىىخ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أهٷو ٿنـڄ٪ ڃ٪ ؿڄ٪ حىحد طؤٻي

. ؟ أؿڀيڂ ٷيح، ٳټٲ رڄـڄ٫يخ رؤنو أٻځ حٿوڀٶ أ٫ىڂ ڃطزش

ٻخڅ هڀٸو حٿٸآڅ، : ٫ڀو آٿو ڀڂ ٳٸخٿض حهلل ٫نو حهلل ، ٫نيخ ٫ن هڀٶ ٽ حهلل ڀ حهللجڀض ٫خثش

[ 5 : حٿٸڀڂ ] { انٺ ٿ٬ڀ هڀٶ ٨٫ڂ } : ط٬خٿ هڀٸو أػن ٫ڀو ٳٸخٽ ٠ذ ٿ٠زو ٿخه، ٿڄخ ٻڄپ حهلل

: ىه ؿڄڀش ڃن ڃلخن أهٷو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ، ٴظو . أ٤٫ ػڂ أػن ٳزلخڅ ڃن

ٻخڅ وٲ حٿن٬پ، ٷ٪ . أ٤٫ٲ حٿنخ ٻخڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أكڀڂ حٿنخ، حو حٿنخ،

. هيىخٳڃن حٿ٬حء ٻخڅ أي كخء . ڃينش أىڀوٳحٿؼد، ويځ

ٸزپ حٿييش، ؤٻڀيخ، ټخٳت ٫ڀيخ، ٻخڅ ـذ ى٫س حٿڄڄڀٹ، ٬ى حٿڄ، ڄ كيه، ىٱ هڀٴو،

ٻخڅ ٬ذ ٫ڀ ر٤نو . طزخ٫خ ڃخ ڄ ر٤نو، ٿڂ ز٪ ڃن هز ر ػػش أخځ (1) ؤٻپ حٿيٷش، ـي ڃن حٿيٷپ

ٻخڅ أكذ حٿ٬٤خځ . ٻخڅ ؤٻپ ڃظټجخ، ؤٻپ ڃڄخ ڀو . ٷ٢ ٻخڅ ؤٻپ ڃخ ك٠، ڃخ ٫خد ٬٣خڃخ . حٿلـ ڃن حٿـ٩

ؿي ، ڃس رى ٻخڅ ڀز ڃخ . حٿخس حٿټظٲ، ڃن حٿزٸٽ حٿيرخء، ڃن حٿزٮ حٿوپ، ڃن حٿظڄ حٿ٬ـس اٿو حٿڀلڂ، ڃن

كخٳخ ٻذ طخس ر٬ح طخس رڀش، طخس كڄخح، . كزس، ڃس ؿزش ٱ . ڄ ڃس حؿ

. حٿٱ ټځ أىپ حٿٴ٠پ، ظؤٿٲ أىپ . ٻخڅ لذ حٿ٤ذ، ټه حٿق حٿوزؼش

ٯ ٷيٸيش، ڄ٠ ٫ڀو ٷض ٳكٸخ، ٠لٺ ڄف ٸٽ ا . ـٴ ٫ڀ أكي، ٸزپ ڃ٬س حٿڄ٬ظ اٿو

ڃخ د أكيح ريه ٷ٢، ا . ڃخ ٿ٬ن حڃأس هخىڃخ ٷ٢ . ڃن ف نٴو ٯ ٫ڄپ هلل ط٬خٿ، أ ٳڄخ ري ڃنوٳ

حهظخ أىڄخ، ا أڅ ټڅ ڃخ ه رن جن ا . ڃخ حنظٸڂ ٿنٴو ا أڅ طنظيٺ كڃخص حهلل . زپ حهللٳ أڅ ـخىي

أٱ ٷ٢، : ٿ هيڃظو ٫ نن، ٳڄخ ٷخٽ : حهلل ٫نو ٷخٽ أن . ڃؤػڄخ أ ٷ٬٤ش كڂ، ٳټڅ أر٬ي حٿنخ ڃنو

٫زي حٿڄوظخ، ڃلڄي ٽ حهلل، : حٿظحسٳڃن ٴظو ؟ ٳ٬ڀض ٻح : ٳ٬ڀظو، ٿء ٿڂ أٳ٬ڀو ٿڂ : ٷخٽ ٿء ٳ٬ڀظو

ٻخڅ ڃن هڀٸو أنو زيأ . ٿټن ٬ٴ ٴق ححٵ، ـ رخٿجش حٿجش،ٳٿ رٴ٦، ٯڀ٦، وخد

ڃخ أه أكي يه ٳؤپ يه كظ ڀيخ . كظ ټڅ ى حٿڄنٱ رخٿځ ڃن ٿٸو، ڃن ٳخه رلخؿش خره

ؤٽ نظي رو حٿڄـڀ ڃوظڀ٤خ رؤلخرو ٻؤنو أكيىڂ، ٳؤط حٿذ ٳ ي أيڂ ى كظ ٻخڅ ـڀ كغ . حه

: ٫نو

ٻخڅ ٬ٴ ڃ٪ حٿٸيس، حؿو أكيح . ٿٴيڂ ٻخڅ ٣پ حٿټص، ٳبح طڀټڂ ٿڂ ى ٻڃو، رپ ظؼزض ٳو ټه

أٳخىڂ ڃش، أٿنيڂ ٫ټش، أٻڃيڂ ٫س، ڃن آه رييش ىخرش، ڃن هخٿ٤و ٻخڅ أيٵ حٿنخ ٿيـش، . رڄخ ټه

حٿـخىڀش ٳ٠لټڅ أڃ حٿينخ طليع ڃ٬يڂ، ٻخنح ظحٻڅ أڃٳأكزو، ٻخڅ ألخرو اح طټڀڄح ڃ٬ٳش

رٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ، ٿڂ ټن رخٿ٤پ حٿزؤ حطٸنخ : ٷخٽ ر٬ ألخرو . ٻخڅ أـ٪ حٿنخ . زظڂ

ٻخڅ ؿپ حٿ٬، ٿ رخٿز٢ حٿـ٬ي . ٻخڅ أى حهلل ٿڂ ټن رخىځ . ڃن حٿٸځ حٿزخثن رخٿٸ، ٻخڅ ر٬و

أىيد حٴخ، أٷن حٿ٬نن، ٻخڅ ح٪ حٿـزيش، أؽ حٿلحؿذ، أى٫ؾ حٿ٬نن، . حٿٸ٢٤، ٻخڅ ٬ه اٿ لڄش أنو

حٿي، حء حٿز٤ن حٿي، كذ حٿحكش، ٣پ حٿنين، يپ حٿوين، ٻغ حٿڀلش، ٻؤڅ ٫نٸو ؿي ىڃش، ٫

. ٫ڀو آٿو ڀڂ ٻٴو أٿن ڃن حٿل ڀ حهلل

: ڀڂ أڃخ ڃ٬ـحطو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو

ريحث٪ طيره ٿڄخٿق حٿوڀٶ ڃلخن اخطو ٳبڅ ڃن خىي أكحٿو ڄ٪ أهزخه حٿڄظڄڀش ٫ڀ أهٷو أٳ٬خٿو آىحرو

٣ٽ أ٫ڄخىڂ، ٿڂ زٶ ٫نيه ذ ٳحٿٴلخء ٫ن اىحٹ أحثپ ىٷخثٸيخ ط٬ـ حٿ٬ٸءحٿ طٴپ ٧خى حٿ٩ ٳ

ٿٺ ق ڃلظزخ رلڀش أنو ظ ٿٺ ا رخظڄيحى ڃن طؤي ڄخ ٷس اٿيش، أڅ أڅ ٿٺ ٿڂ ټنٳ

ڃ٬ـحطو حنٸخٵ حٿٸڄ، نز٪ حٿڄخء ڃن ڃن أ٨٫ڂ . ٿڄڀز ٻحد، رپ ٻخنض ڄخثڀو أكحٿو حىي ٷخ٬٣ش ريٷش

حٿ، ڃو رلخص س ٳڀض اٿ أ٫ن حٿوڀٶ حٿټؼ، رن أخر٬و، ا٬٣خڃو حٿوڀٶ حٿټؼ ڃن حٿ٬٤خځ

طٴپ حٿ٬خ، اهزخه رخٿخثزخص ٳټخنض ٻڄخ ٷخٽ، ى ٫ن ٷظخىس ريه ٳټخنض أكن ٫نو، كنن حٿـ٩ اٿو ٻڄخ لن

خ٫ض ٿڂ ؿي زپ اٿ حهلل ٫نو ى أڃي ٳق ڃن ٷظو، اٿ ٯ ٿٺ ڃن حٿڄ٬ـحص حٿظ ٫ن ٫ڀ ٳ

. ٻڂ ڃـذ، حٿلڄي هلل د حٿ٬خٿڄن ٻظڄخنيخ، نؤٽ حهلل أڅ ٳٸنخ ٿٷظيحء رؤهٷو ٴخطو، انو

ر٪ حٿڄيڀټخص: حٿر٪ حٿؼخٿغ

ٻظخد ف ٫ـخثذ حٿٸڀد

حٿخ٫ اٿو، حٿڄٸد حٿڄټخٲ، رڄخ ٫نيه، انڄخ أڅ أٱ ڃخ ٳ حنخڅ ٷڀزو، ٳبنو حٿ٬خٿڂ رخهلل، حٿ٬خڃپ ٿو، : ح٫ڀڂ

ڃن ٫ٱ ٷڀزو ٫ٱ رو، أٻؼ حٿنخ ؿخىڀڅ . حٿٸڀذ حظويحځ حٿڄڀٹ ٿڀ٬زي حٿـحف أطزخ٩ هيحځ ٿو ظويڃيخ

ٳڄ٬ٳش حٿٸڀذ ٴخطو أپ نٴيڂ، حهلل لٽ رن حٿڄء ٷڀزو، كڀٿظو أڅ ڄن٬و ڃن ڃ٬ٳظو ڃحٷزظو، رٸڀريڂ

. حٿين، أخ ٣ٶ حٿخٿټن

[ حنخڅ ٳ ڃيحهپ ارڀ ٳ ٷڀذ ] ـ ٳپ 1

حٿي، ڃخثپ ٫ن ٿٺ، حٿظ٤خى ٳو رن ؿني أڅ حٿٸڀذ رؤپ ٳ٤طو ٷخرپ ٿڀيي، رڄخ ٪ ٳو ڃن حٿيس : ح٫ڀڂ

حهظخ ٻڄخ ٷخٽ حٿؼخنحٿٸڀذ كيىڄخ، ٳظڄټن، ظ٣ن، ټڅ حؿظخ حٿڄثټش حٿخ٣ن ىحثڂ، اٿ أڅ نٴظق

حنز٢، ٤ى ؿني ى حٿ اح ٻ حهلل هن، اح ٷ٬ض حٿٴڀش [ 4 : حٿنخ ] { حٿونخ ڃن حٿح } ط٬خٿ

. حٿٻ حٿخ٣ن ڃن حٿٸڀذ ا ٻ حهلل ط٬خٿ، ٳبنو ٷح ٿو ڃ٪

ڄڀټو ظٿ ٫ڀو، ڄټن كٴ٦ أڅ ڃؼپ حٿٸڀذ ٻڄؼپ كن، حٿ٤خڅ ٫ي ي أڅ يهپ حٿلن، : ح٫ڀڂ

أرحرو ڃن ٬ٳيخ، ظپ اٿ ىٳ٪ حٿ٤خڅ ا رڄ٬ٳش حٿلن ا رلحش أرحرو، ٸي ٫ڀ كحش

أرحرو ٴخص حٿ٬زي، ى ٻؼس، ا أنخ ن اٿ حرحد حٿ٨٬ڄش حٿـخش ڃـ ڃيحهڀو، ڃيحهپ حٿ٤خڅ

. حٿيد حٿظ ط٠ٶ ٫ن ٻؼس ؿنى حٿ٤خڅ

ت، أ٫ڄخه كو أڄو، ٯ٤ ن حٿلي، حٿل، ٳڄظ ٻخڅ حٿ٬زي كخ ٫ڀ : ٳڄن أرحرو حٿ٨٬ڄش

ٻخڅ كىح ٳـي حٿ٤خڅ كنج حٿٴش، ٳلن ٫ني حٿل ٻٿٺ اح . رطو حٿظ ٬ٱ ريخ ڃيحهپ حٿ٤خڅ

. اڅ ٻخڅ ڃنټح أ ٳخكخ ٻپ ڃخ ڀو اٿ يطو،

حٿ٬ٸپ، اح ٬ٲ ؿني حٿ٬ٸپ ىـڂ كنج حٿ٤خڅ حٿ٠ذ، حٿيس، حٿليس، ٳبڅ حٿ٠ذ ٯٽ : ڃن أرحرو حٿ٨٬ڄش

. اح ٻخڅ حٿ٬زي كييح، ٷڀزنخه ٻڄخ ٸڀذ حٿزخڅ حٿټس : ٸٽ ٷي أڅ ارڀ . ٳڀ٬ذ رخنخڅ

اٿ ٫ڄخس حٿيح طن ٸٳيخ ك٤خنيخ، كذ حٿظن ٳ حٿڄنٽ حٿؼخد حػخع، ٳ حٽ ي٫ : ڃن أرحرو

. ٣ٽ ٫ڄه ٳ ٿٺ حٿظن رخٿؼخد، حػخع، ٳو حنخڅ

. حٿز٪، ٳبنو ٸ حٿيس، پ حٿ٤خ٫ش : ڃن أرحرو

ٿ ٳو، ىحىنو، ٿڂ ؤڃه رخٿڄ٬ٱ، ٿڂ حٿ٤ڄ٪ ٳ حٿنخ، ٳبڅ ڃن ٣ڄ٪ ٳ و، رخٿٮ رخٿؼنخء ٫ڀو رڄخ : ڃنيخ

. نيو ٫ن حٿڄنټ

حٿ٤خڅ، حٿظؤن ڃن حهلل حٿ٬ـڀش ڃن " : آٿو ڀڂ ڀ حهلل ٫ڀوحٿنز حٿ٬ـڀش، طٹ حٿظؼزض، ٷي ٷخٽ : ڃن أرحرو

" ط٬خٿ

حٿڄخٽ ڃن ٯ ؿيو، أهؿو اٿ حٿزوپ، كذ حٿڄخٽ، ڃظ طڄټن ڃن حٿٸڀذ أٳيه، كڄڀو ٫ڀ ٣ڀذ : ڃن أرحرو

. هٳو حٿٴٸ، ٳڄن٪ حٿلٸٵ حٿڃش

. رڄٸظ٠خىخ كڄپ حٿ٬حځ ٫ڀ حٿظ٬ذ ٳ حٿڄحىذ، ىڅ حٿ٬ڄپ : ڃن أرحرو

ٴخطو، ٳ أڃ طزڀيخ ٫ٸٿيڂ كظ ټټيڂ ٳ كڄپ حٿ٬حځ ٫ڀ حٿظٴټ ٳ حص حهلل ط٬خٿ، : ڃن أرحرو أ٠خ

. أپ حٿين

حكظٸه أ٣ڀٶ ٳو ٿخنو، أ نٴو هح ء حٿ٨ن رخٿڄڀڄن، ٳبڅ ڃن كټڂ ٫ڀ ڃڀڂ رء ٧نو، : ڃن أرحرو

نز . څ حٿڄئڃن ٤ڀذ حٿڄ٬خ ٿڀڄئڃن، حٿڄنخٳٶ زلغ ٫ن ٫رو ڃنو، انڄخ ظق ء حٿ٨ن روزغ حٿ٨خڅ،

ىه حٳخص ي لظ ٫ن ڃحٷٲ حٿظيڂ، ٿج خء رو حٿ٨ن، ٳيح ٣ٱ ڃن ٻ ڃيحهپ حٿ٤خڅ، ٫ؽ ٿنخڅ أڅ

حٿٴخص، رٸ ٿڀ٤خڅ رخٿٸڀذ ه٤حص ڃيحهپ رظ٤ي حٿٸڀذ ڃن حٿٴخص حٿڄڃڃش، ؤط حٿټځ ٫ن ىه

ڃؼپ حٿ٤خڅ ٻڄؼپ ٻڀذ ؿخث٪ . حهلل ط٬خٿ، ٫ڄخس حٿٸڀذ رخٿظٸ حؿظخحص ڃن ٯ حظٸح، ٳڄن٬و ڃن ٿٺ ٻ

ٿٺ ى حهؤ، اڅ ٻخڅ رن يٺ ت ڃن : ټن رن يٺ ٿلڂ هزه، ٳبنو نؿ رؤڅ طٸٽ ٿو ٸد ڃنٺ، ٳبڅ ٿڂ

ٳؤڃخ حٿٸڀذ حٿ . ٫نو رڄـى حٿٻ ؿخث٪، ٿڂ نيٳ٪ ٫نٺ رڄـى حٿټځ، ٳټٿٺ حٿٸڀذ حٿوخٿ ٫ن ٷص حٿ٤خڅ نؿ

اح . ٳ ظڄټن حٿٻ ڃن يحثو، ٳظٸ حٿ٤خڅ ٳ حٿيحء ٯڀذ ٫ڀو حٿي، ٳبنو ٳ٪ حٿٻ اٿ كحو،

حٿٵ، ٳظؤڃپ ىح ٳ طٺ، حن٨ اٿ حٿ٤خڅ ٻٲ ليع ٷڀزٺ ٳ ڃؼپ ىح حٿڄ٣ن، رٻ أىص ڃيحٵ ٿٺ،

. كخد حٿڄ٬خڃڀن، طير أڃ حٿينخ

طٹ ٿٺ هٳخ ڃن حهلل ط٬خٿ ٻظزض ٿو كنش أنو ٷي ٫ٴ ٫ن كيغ حٿنٴ، يهپ ٳ ٿٺ ڃخ ىڄڄض رو، ڃن : ح٫ڀڂ

أڅ ټڅ ٫ڃخ، ٳبڅ حٿ٬ځ ٫ڀ حٿو٤جش ه٤جش، ريٿپ ٷٽ ٽ حهلل اڅ طٻو ٿ٬خثٶ، ؿنخ ٿو حٿڄخڃلش، ا

ٻخڅ انو : ٷخٽ ؟ ڃخ رخٽ حٿڄٸظٽ : حٿڄڀڄخڅ رٴيڄخ ٳخٿٸخطپ حٿڄٸظٽ ٳ حٿنخ، ٷپ اح حٿظٸ " : آٿو ڀڂ ڀ حهلل ٫ڀو

. ”كخ ٫ڀ ٷظپ خكزو

ٿ أڅ انخنخ أ ٫ڀ ؟ حٿ٬ـذ ا أڃ رخ٣نش ٻٲ طٸ٪ حٿڄئحهس رخٿ٬ځ، ح٫ڄخٽ رخٿنش، ىپ حٿټز حٿخء

. ر٣جيخ، ٿ أ ؿظو ٧نيخ أؿنزش أػڂ ر٣جيخ، ٻپ ىح ڃظ٬ڀٶ ر٬ٸي حٿٸڀذ ٳحو أؿنزش ٧نيخ ؿظو ٿڂ ؤػڂ

[ حٿو ٳ ػزخص حٿٸڀد ٫ڀ ] ـ ٳپ 2

٫ڀ ىنٺ، خ ڃٱ خ ڃٸڀذ حٿٸڀد ػزض ٷڀرنخ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٻخڅ ٸٽحٿنزٷي ى ٳ حٿليغ أڅ

" طٸڀزيخ حٿخف ڃؼپ حٿٸڀذ ٻڄؼپ ش رؤ ٳس " : ٳ كيغ آه ”حٿٸڀد حٱ ٷڀزنخ اٿ ٣خ٫ظٺ

: ػػش أڅ حٿٸڀد ٳ حٿؼزخص ٫ڀ حٿو حٿ حٿظىى رنيڄخ : ح٫ڀڂ

رخٿظٸ، ٻ : حٿٸڀذ حٽ ، ٣ي ٫ن هزخثغ حهٵ، ٳظظٴؽ ٳو هح٣ حٿو ڃن رخٿخش ٷڀذ ٫ڄ

. حٿذ، ٳڄيه حٿڄڀٺ رخٿيي هحثن

، ڃڀع رخهٵ حٿڃڄش، ٳٸ ٳو ڀ٤خڅ رخٿوزخثغ ٷڀذ ڃوٽ، ڃلڅ رخٿي، ڃني : حٿؼخنحٿٸڀذ

حٿڄڄظڀجش ڃټخنو، ٬٠ٲ ڀ٤خڅ حڄخڅ، ڄظڀت حٿٸڀذ ريهخڅ حٿي، ٳ٬يځ حٿن، ٻخٿ٬ن حٿ٤خڅ طخ٩

. رخٿيهخڅ، ڄټنيخ حٿن٨، ئػ ٫نيه ؿ ٦٫

ڃؼخٿو، . ٳي٫ه اٿ حٿ، ٳڀلٸو هخ٣ حڄخڅ ٳي٫ه اٿ حٿو ٷڀذ زظية ٳو هخ٣ حٿي، : حٿٸڀذ حٿؼخٿغ

ٻٲ ٤ڀٸڅ أنٴيڂ ٳ أڃخ ط ٳنخ ٳنخ : لڄپ حٿ٤خڅ كڄڀش ٫ڀ حٿ٬ٸپ، ٸ ىح٫ حٿي ٸٽ أڅ

ىپ ىڀٺ : ٳلڄپ حٿڄڀٺ كڄڀش ٫ڀ حٿ٤خڅ، ٸٽ ىحىخ، كظ ٬ي ؿڄخ٫ش ڃن حٿ٬ڀڄخء، ٳظڄپ حٿنٴ اٿ حٿ٤خڅ،

حٿنخ ٫ن أنٴيڂ، أأض ٿ ٷٴح ٳ حٿٲ ٳ حٿڄ ٿٺ رض رخى، أٻنض ا ڃن ن حٿ٬خٷزش، ٳ طظ رٴڀش

حٿنٴ اٿ ٷٽ حٿڄڀٺ، ٳظڄپ ؟ أٳظوخٿٴيڂ ٳ ك حٿڄ، طوخٿٴيڂ ٳڄخ ئٽ اٿ حٿنخ ؟ ط٤ڀذ حٿڄڀلش طحٳٸيڂ أځ

: رو، ٳڄن هڀٶ ٿڀو ٿو، ڃن هڀٶ ٿڀ ٿو ٸ٪ حٿظىى رن حٿـنين، اٿ أڅ ڀذ ٫ڀ حٿٸڀذ ڃخ ى أٿ

{ حٿڄخء ف يه ٿځ ڃن ى أڅ ٠ڀو ـ٬پ يه ٸخ كؿخ ٻؤنڄخ ٬ي ٳ ٳڄن ى حهلل أڅ ييو }

. حٿڀيڂ ٳٸنخ ٿڄخ طلزو طخه [ 125 : حن٬خځ ]

ٻظخد خش حٿنٴ طيذ حٿوڀٶ ڃ٬خٿـش أڃح حٿٸڀد

: ٿٺ ٳ ٳٽ

حهٵ حٿجش ڄځ ٷخطڀش، طنو١ رخكزيخ ٳ أڅ حٿوڀٶ حٿلن ٴش ڃن ٴخص حنزخء حٿيٸن، أڅ : أ٫ڀڂ

ٳنز أڅ ط٬ٱ حٿ٬ڀپ ػڂ حٿظڄ ٳ ڃ٬خٿـظيخ، نلن ن اٿ ؿڄپ ڃن ڀٺ حٿ٤خڅ، أڃح طٴص ؿخه حري،

. ٻٴش ڃ٬خٿـظيخ ٳ حٿـڄڀش ڃن ٯ طٴپ، ٳبڅ ٿٺ ؤط ڃزنخ اڅ خء حهلل ط٬خٿ حڃح،

حٿٴپ حٽ

حٿوڀٶ ـ ٳ ٳ٠ڀش كن حٿوڀٶ ځ ء1

. ٷي ٻ ت ڃن ٿٺ ٳ آىحد حٿلزش

ٿلٸٸظو، ٿڂ ظ٫زح ؿڄ٪ ػڄحطو، رپ ٻ ٻپ أڅ حٿنخ ٷي طټڀڄح ٳ كن حٿوڀٶ ڃظ٬ن ٿؼڄطو : ح٫ڀڂ

ٳڅ كن : ٻؼح ڃخ ظ٬ڄپ كن حٿوڀٶ ڃ٪ حٿوڀٶ ٳٸخٽ : ٳ ٿٺ أڅ ٸخٽ ڃنيڂ ڃخ ك٠ ٳ ىنو، ٻٲ حٿلٸٸش

حٿس حٿزخ٣نش، : رخٿوڀٶ حٿس حٿ٨خىس، حٿڄحى : أ كن حٿ٨خى حٿزخ٣ن، ٳخٿڄحى رخٿوڀٶ . حٿوڀٶ رخٿوڀٶ

رخٿز، حٿنٴ ڃيٻش رخٿزس، ٿټپ حكيس ڃنيخ ىجش ٳخٿـي ڃيٹ . ٿٺ أڅ حنخڅ ڃٻذ ڃن ؿي نٴ

حٿنٴ حٿڄيٻش رخٿزس أ٨٫ڂ ٷيح ڃن حٿـي حٿڄيٹ رخٿز، ٿٿٺ ٨٫ڂ حهلل س اڃخ ؿڄڀش اڃخ ٷزلش،

، ٳنزو ٫ڀ أڅ [ 72-71 : ] { ك ٳبح ظو نٴوض ٳو ڃن* ان هخٿٶ رح ڃن ٣ن } : ط٬خٿ أڃه ٳٸخٽ زلخنو

ڃند اٿو زلخنو ط٬خٿ، ٳخٿوڀٶ ٫زخس ٫ن ىجش ٿڀنٴ حوش طي ٫نيخ حٿـي ڃند اٿ حٿ٤ن، حٿف

اڅ ٻخنض ٷزلش ريٿش ڃن ٯ كخؿش اٿ ٳټ ش، ٳبڅ ٻخنض حٳ٬خٽ ؿڄڀش ڄض هڀٸخ كنخ، حٳ٬خٽ

حٿخش، أڅ حهٵ ظ طىخ، ٻڄخ ٷي ٫ڂ ر٬ ڃن ٯڀزض ٫ڀو حٿز٤خٿش ٳخظؼٸپ . ڄض هڀٸخ جخ

. ظ ط س حٿ٨خى

حٿخخ ڃ٬ن، ٻٲ طنټ ط حهٵ نلن أنو ٿ ٻخنض حهٵ طٸزپ حٿظ ٿڂ ټن ٿڀڄح٦٫ : حٿـحد

طٹ حٻپ، حٿٴ ط٬ڀڂ كن حٿڄ ؿىس حنٸخى، ا أڅ ر٬ ن حٿي حٿك ظؤن، حٿټڀذ ٬ڀڂ

ٿ أڃخ هخٽ ڃن ح٫ظٸي أڅ ڃخ ٳ حٿـزڀش ظ، ٳخ٫ڀڂ أنو . ٿڀف، ر٠٬يخ ڃظ٬زش حٿ٤زخ٩ ٬ش حٿٸزٽ

ح٫ظيحٽ حٿ ى ٢ رن حٳح١ حٿڄٸى ٷڄ٪ ىه حٿٴخص رخٿټڀش، انڄخ حٿڄ٤ڀد ڃن حٿخش ى حٿيس اٿ

انڄخ هڀٸض ٿٴخثيس ش ٳ حٿـزڀش، ٿ حنٸ٬٤ض يس حٿ٬٤خځ حٿظٴ٢، أڃخ ٷڄ٬يخ رخٿټڀش ٳ، ٻٲ حٿيس

ٷي ٷخٽ حٿٷخ٩ نٸ٤٪ حٿنپ، ٿ حن٬يځ حٿ٠ذ رخٿټڀش، ٿڂ يٳ٪ حنخڅ ٫ن نٴو ڃخ يڀټو، ٿيڀٺ حنخڅ، أ يس

ا ٫ن حٿ٠ذ، ٿ ر٤پ حٿ٠ذ ڃظن٪ ؿيخى حٿټٴخ، طي حٿيس [ 29 : حٿٴظق ] { أيحء ٫ڀ حٿټٴخ } : حهلل ط٬خٿ

حٿڄ٤ڀد ٳ يس حٿ٬٤خځ ٻٿٺ . حٿٴخٷين حٿ٦ : ٿڂ ٸپ [ 134 : آٽ ٫ڄحڅ ] { حٿ٦ حٿټخ٧ڄن } : ٷخٽ ط٬خٿ

ا أڅ حٿن حٿڄي ٿڀڄي [ 31 : ح٫حٱ ] { طٳح ٻڀح حرح } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ : ح٫ظيحٽ ىڅ حٿه حٿظٸڀپ

اٿ حٿ٠ذ أ حٿيس، كن أڅ زخٿٮ ٳ ڃيخ ٫ڀ حٿ٤ٵ ٿىه اٿ حٿظ٢، اح أ ٿو ڃڄخ يٽ ٫ڀ أڅ ڃ

٣ٳ حٿظٸظ حٿظز ٷي أػن حهلل ٫ڀو حٿڄحى ڃن حٿخش ح٫ظيحٽ أڅ حٿوخء هڀٶ ڃ٤ڀد ٫خ ى ٢ رن

. [ 67 : حٿٴٷخڅ ] { ٳح ٿڂ ٸظح ٻخڅ رن ٿٺ ٷحڃخ حٿن اح أنٴٸح ٿڂ } : رٸٿو

ٳټڂ ڃن ز وڀٶ خىٷخ وخ كڀڄخ، طخس طخس لپ رټڄخٽ حٿٴ٤س ڃنلش ڃن حٿوڀٶ، . أڅ ىح ح٫ظيحٽ : ح٫ڀڂ

كڄپ حٿنٴ ٫ڀ ح٫ڄخٽ حٿـخٿزش ٿڀوڀٶ حٿڄ٤ڀد ، ٳڄن أحى طلپ هڀٶ لپ رخٻظخد، ٿٺ رخٿخش، ى

حٿڄظح٬ن، ٻٿٺ ٻٿٺ ڃن أحى حٿظح٪ طټڀٲ أٳ٬خٽ . ٳ٬پ حٿـى ڃن حٿزٽ ٿ ٿٺ ٣ز٬خ ٿو حٿـى ٳڀظټڀٲ

أڅ ټڅ ٻخطزخ ط٬خ٣ ٳ٬پ حٿټظخرش، أ ٳٸيخ ط٬خ٣ ؿڄ٪ حهٵ حٿڄلڄىس ٳبڅ ٿڀ٬خىس أػح ٳ ٿٺ، ٻڄخ أڅ ڃن أحى

ن٤٬ٲ ٫ڀ ٷڀزو ٴش حٿٴٸو، ا أنو نز أڅ ٤ڀذ طؤػ ٿٺ ٳ ڃن أ ػػش، ٳ٬پ حٿٴٸيخء ڃن حٿظټح، كظ

ٻڄخ نز أڅ . طؤػ ٨٫ڂ انڄخ ئػ ڃ٪ حٿيحځ، ٻڄخ ٤ڀذ ٳ حٿنڄ ٫ڀ حٿٸخڃش ٳ ڃن أ ػػش، ٿڀيحځ

ٻڄخ أڅ ط٬خ٣ أزخد حٿٴ٠خثپ ئػ ٳ . ظيخڅ رٸڀپ ڃن حٿند ظيخڅ رٸڀپ حٿ٤خ٫خص، ٳبڅ ىحڃيخ ئػ، ٻٿٺ

حٿلنش ٷي طټظذ حهٵ . ٳټٿٺ ڃخٻنش حٿټپ أ٠خ ٫خىس، ٳلځ رززو ٻپ ه حٿنٴ ٣ز٬يخ،

حٿڄء " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ئي ٿٺ ٷٿو : ٷڀض . رڄخكزش أىپ حٿو، ٳبڅ حٿ٤ز٪ ٿ ٵ حٿو حٿ

. " وخٿپ ٫ڀ ىن هڀڀو ٳڀن٨ أكيٻڂ ڃن

ـ حٿٴپ حٿؼخن2

ٳ رخڅ حٿ٤ٶ اٿ طيذ حهٵ

ح٫ظيحٽ ٸڂ ڃ، ٳخ٫ڀڂ أڅ ڃؼخٽ حٿنٴ ٳ ٷي ٫ٳض أڅ ح٫ظيحٽ ٳ حهٵ ى حٿلش ٳ حٿنٴ، حٿڄپ ٫ن

، انڄخ ټڄپ رخٿظرش حٿحء، ٻٿٺ حٿنٴ طوڀٶ نخٷش ٷخرڀش ٫ؿيخ ٻخٿزيڅ ٳ ٫ؿو، ٳټڄخ أڅ حٿزيڅ وڀٶ ٻخڃ

للخ، ٳؤڅ حٿ٤زذ حٿ٬ڄپ ٻڄخ أڅ حٿزيڅ اح ٻخڅ . طيذ حهٵ، حٿظش رخٿ٬ڀڂ انڄخ طټڄپ رخٿظٻش ٿڀټڄخٽ،

ٻٿٺ حٿنٴ اح ٻخنض ٻش ٣خىس ڃيرش حٿوٵ، ٫ڀ كٴ٦ حٿلش، اڅ ٻخڅ ڃ٠خ، ٳؤنو ؿڀذ حٿلش اٿو،

ٻڄخ أڅ . حٿٸس اٿيخ، اڅ ٻخنض ٫يڄش حٿټڄخٽ، ٳنز أڅ ٬ رـڀذ ٿٺ اٿو ٳنز أڅ ٬ رلٴ٨يخ ؿڀذ ڃي

حٿزىس ٳزخٿلحس، حٿڄؿزش ٿڄ حٿزيڅ ط٬خٿؾ ا ر٠يىخ، اڅ ٻخنض ڃن كحس ٳزخٿزىس اڅ ٻخنض ڃن حٿ٬ڀش

ٳ٬خٿؾ ڃ حٿـيپ رخٿ٬ڀڂ، ڃ حٿزوپ ٳټٿٺ حهٵ حٿڀش حٿظ ى ڃن ڃ حٿٸڀذ، ٫ؿيخ ر٠يىخ،

ٻڄخ أنو ري ڃن حكظڄخٽ ڃحس حٿيحء، يس . رخٿټٲ ٫ن حٿڄظي رخٿوخء، ڃ حٿټز رخٿظح٪، ڃ حٿه

ٿف حريحڅ حٿڄ٠ش، ٳټٿٺ ري ڃن حكظڄخٽ حٿڄـخىيس، حٿز ٫ڀ ڃيحڃش ڃ حٿز ٫ن حٿڄظيخص

ٿڀ ٤ذ نزأريح حٿٸڀذ رپ أٿ، ٳبڅ ڃ حٿزيڅ وڀ ڃنو رخٿڄص، ڃ حٿٸڀذ ٫حد يځ ر٬ي حٿڄص

٬ٱ أهٷيڂ أڃحيڂ، ا ٿ ٫ؽ ٻپ نٴ حٿڄين أڅ يـڂ ٫ڀيڂ رخٿخش ٳ ٳن ڃو، كظ

رخٿ٩ ٫ڀڄو، اح أ ڃظټزح كڄڀو ٫ڀ ڃخ ؿذ حٿظح٪، أ يي حٿ٠ذ ڃ حكيح، ٳبح أ ؿخى

حٿحث ٿنٴو، ٷس حٿ٬ځ، ٳڄظ ٻخڅ ڃظىىح ر٬ي ٳكو، ڃظ أك ڃن نٴو ٬ٲ حٿ٬ځ أي كخؿش . أٿڃو حٿلڀڂ

. ٿ٬خٷزنٺ رځ نش ؟ ٬نٺ طظټڀڄن ٳڄخ : طز، ٳبح حنٸ٠ض ٫ڄظيخ ٫خٷزيخ ٿج ط٬خى، ٻڄخ ٷخٽ ؿپ ٿنٴو

. رخڅ حٿ٤ٶ اٿ ڃ٬ٳش حنخڅ ٫د نٴو . ٫ىه اٿ حٿلش ٳ ٫ڃخص ڃ حٿٸڀذ : ـ حٿٴپ حٿؼخٿغ 3

حٿٴ٬پ، أ ي ڃنو ڃ٪ ن٩ ڃن أڅ ٻپ ٠٫ هڀٶ ٿٴ٬پ هخ، ٳ٬ڃش ڃو أڅ ظ٬ ڃنو ٿٺ : ح٫ڀڂ

حرخ، ڃ حٿٸڀذ أڅ ظ٬ ٫ڀو ٳ٬ڀو حٿوخ رو ح٤حد، ٳڄ حٿي ط٬ حٿز٤، ڃ حٿ٬ن ط٬

حنخڅ ٳڀ أڅ . حٿلټڄش حٿڄ٬ٳش، كذ حهلل ط٬خٿ ٫زخىطو، اؼخ ٿٺ ٫ڀ ٻپ يس حٿ هڀٶ ؿڀو، ى حٿ٬ڀڂ

حٿلذ، ٳڄن ٫ٱ حهلل أكزو، : حٿڄ٬ٳش ٫ڃش . ٫ٱ ٻپ ت ٿڂ ٬ٱ حهلل زلخنو، ٻخڅ ٻؤنو ٿڂ ٬ٱ جخ

حٿڄلزرخص، ٳڄن آػ ٫ڀو جخ ڃن حٿڄلزرخص ٳٸڀزو ڃ، ٻڄخ أڅ حٿڄ٬يس ٫ڃش حٿڄلزش أڅ ئػ ٫ڀو جخ ڃن

. ڃ٠ش- ٷي ٸ٤ض ٫نيخ يس حٿوز - أٻپ حٿ٤ن ٫ڀ أٻپ حٿوز حٿظ طئػ

٫ڀو حٿز ٫ڀ ڃحس ىحثو ، څ ڃ حٿٸڀذ هٴ ٷي ٬ٳو خكزو، ٳڀٿٺ ٴپ ٫نو، اڅ ٫ٳو ٬ذ

كخٷخ ٬خٿـو، ٳبڅ ح٣زخء ىڂ حٿ٬ڀڄخء حٿڄ ٷي حظٿ ٫ڀيڂ ىحءه ڃوخٿٲ حٿي، اڅ ؿي حٿز ٿڂ ـي ٣ززخ

، حني ىح حٿ٬ڀڂ، أنټ ٣ذ حٿٸڀد حٿ٤زذ حٿڄ ٷڀڄخ ڃيخ ڀظٴض اٿ ٫ؿو، ٳڀيح خ حٿيحء ٠٫خ

أڃخ ٫خٳظو ٫ىه اٿ . حٿڄ رخٿټڀش أٷزپ حٿنخ ٫ڀ أ٫ڄخٽ ٧خىىخ ٫زخىحص رخ٣نيخ ٫خىحص ٳيه ٫ڃش أپ

٬خٿؾ ىحء حٿزوپ، ٳ٬ؿو رٽ حٿڄخٽ، ٿټنو ٱ، حٿلش ر٬ي حٿڄ٬خٿـش، ٳي أڅ ن٨ اٿ حٿ٬ڀش، ٳبڅ ٻخڅ

رپ آه ٳټڅ ٻڄن ٬خٿؾ حٿزىس رخٿلحس حٿخٿزش كظ طڀذ حٿلحس، ٳټڅ ىحء أ٠خ، اٿ كي حٿظز ٳلپ ىحء

حٿڄخٽ ؿڄ٬و أٿ ٫نيٹ، أ اح أحىص أڅ ط٬ٱ حٿ٢، ٳخن٨ اٿ نٴٺ، ٳبڅ ٻخڅ اڃخٹ . حٿڄ٤ڀد ح٫ظيحٽ

حٿزوپ، ٳ٬خٿؾ نٴٺ ٫ڀ حٿزٽ، اڅ خ حٿزٽ ٿڀڄظلٶ أٿ ٫ڀٺ ڃن رٿو ٿڄظلٸو، ٳخ٫ڀڂ أڅ حٿخٿذ ٫ڀٺ هڀٶ

نٴٺ حڃخٹ ٳٸي ٯڀذ ٫ڀٺ حٿظز، ٳخؿ٪ اٿ حٿڄح٧زش ٫ڀ حڃخٹ، طحٽ طحٷذ ٫نيٹ، أهٲ ٫ڀٺ ڃن

ٳ طڄپ اٿ رٿو اڃخٻو، رپ ، طظيٽ ٫ڀ هڀٸٺ رظ حٳ٬خٽ ط٬ىخ، كظ طنٸ٤٪ ٫ٷش ٷڀزٺ ٫ن حٿڄخٽ

ڃلظخؽ، أ رٿو ٿلخؿش ڃلظخؽ، ٳټپ ٷڀذ خ ٻٿٺ، ٳٸي ؿخء حهلل ٫نيٹ ٻخٿڄخء، ٳ ط٤ڀذ ٳو اڃخٻو ٿلخؿش

حٿينخ، كظ ططلپ ـذ أڅ ټڅ ڀڄخ ٫ڀ خث حهٵ كظ طټڅ ٿو ٫ٷش رء ڃن . حٿڄٸخځ ڀڄخ ٳ ىح

ڃظٷش اٿ أزخريخ، ٳلنج طؿ٪ اٿ ريخ ؿ٩ حٿنٴ ٫ن حٿينخ ڃنٸ٬٤ش حٿ٬ثٶ ڃنيخ، ٯ ڃڀظٴظو اٿيخ،

حٿلٸٸ رن حٿ٤ٳن ٳ ٯخش حٿڄ، رپ ى أىٵ ڃن حٿ٬ أكي ڃن حٿٲ ٳ حٿنٴ حٿڄ٤ڄجنشٿڄخ ٻخڅ حٿ٢

حظٸخڃش أڃ حظ ٫ڀ ىح حٿح١ ٳ حٿينخ، ؿخ ٫ڀ ڃؼپ ىح حٿح١ ٳ حهس، ؿپ ٫ ؿځ ڃن

٫ڀ ، ڃن ٿڂ ٸي ٫ڀ حظٸخڃش، ٳڀـظيي [ 6 : حٿٴخطلش ] { حٿڄظٸڂ حىينخ حٿح١ } حٿ٬زي أڅ ٸٽ ٳ ٻپ ځ ڃحص

٫ن حهٵ حٿلنش، ٳڀظٴٸي ٻپ ٫زي طي ح٫ڄخٽ حٿخٿلش ا . حٿٸد ڃن حظٸخڃش ٳخڅ حٿنـخس رخٿ٬ڄپ حٿخٿق

ٿز حٿ٬ځ ٫ڀ ڃ٠ ىح حڃ، ٳبنو لڀ ٻڄخ لڀ ٴخطو أهٷو، ٿظپ ر٬ؽ حكي ر٬ي حكي،

ٿو، ٳڀ ى اٿ حٿؼي ٿټىو، ڃن ٫ٱ ٷ حٿ٬ڄ رخٿنزش اٿ ڃيس كخس حهس كڄپ حٿٴ٤خځ ٿڀ٤ٴپ ر٬ي ٻحىظو

. ڃٸش ٴ أخځ ٿظن٬ڂ حري، ٳ٬ني حٿزخف لڄي حٿٸځ حٿ

ٻخنض ٿو رس، ٿڂ طوٲ ٫ڀو ٫رو، اح ٫ٱ أڅ حهلل ط٬خٿ اح أحى ر٬زي هح ره ر٬د نٴو، ٳڄن : ح٫ڀڂ

ؿخىڀڅ ر٬ريڂ، أكيىڂ حٿٸ ٳ ٫ن أهو حٿـ٩ ٳ حٿنخأٻؼحٿ٬د أڃټنو حٿ٬ؽ، ٿټن

ر أڅ ـڀ رن ي ن : حٿ٤ٸش حٿ : حٿٷٱ ٫ڀ ٫ذ نٴو ٳڀو ٳ ٿٺ أر٪ ٣ٵ ٳڄن أحى . ٫نو

ٳڄن ٷ٪ رو، ٳٸي ٷ٪ ر٬د حٿنٴ، ٬ٱ ٫د نٴو ٣ٵ ٫ؿيخ، ىح ٷي ٫ ٳ ىح حٿڃخڅ ؿىه،

٤ڀذ يٸخ يٷخ رح ڃظينخ، نزو ٷزخ ٫ڀ أڅ : حٿ٤ٸش حٿؼخنش . رخٿ٤زذ حٿلخٵ ٳ نز أڅ ٴخٷو

حهلل كڂ : حهلل ٫نو ٸٽ ٷيٻخڅ أڃ حٿڄئڃنن ٫ڄ رن حٿو٤خد . أهٷو أٳ٬خٿو نٴو ٿنزيو ٫ڀ حٿڄټه ڃن

ڄ٬ض أنٺ ؿڄ٬ض رن اىحڃن : ٳٸخٽ حهلل ٫نو ٿڄخ ٷيځ ٫ڀو ڃن ٫رو،ؤٽ ڀڄخڅ . حڃءح أىي اٿنخ ٫رنخ

أڃخ ىح ٳٸي : ، ٷخٽ : ٷخٽ ؟ ىپ رڀٺ ٯ ىح : رخٿنيخ، ٳٸخٽ كڀش رخٿڀپ، كڀش : ٫ڀ ڃخثيس، حڅ ٿٺ كڀظن

ٳ حٿٸ٨ش حى ىح څ ٻپ ڃن ٫ڀض ڃطزظو ؟ ىپ أنخ ڃن حٿڄنخٳٸن : حهلل ٫نو ؤٽ كٴش٫ڄ ٻخڅ . ٻٴظيڄخ

نو ٷپ ٳ حيٷخء ڃن ظٹ حٿڄيحىنش، حطيخڃو ٿنٴو، ا أنو ٫ ٳ ىح حٿڃخڅ ؿى يٶ ٫ڀ ىه حٿٴش،

لزڅ ڃن نزييڂ ٫ڀ ٫ريڂ، نلن ٷي ٻخڅ حٿڀٲ . رخٿ٬ذ أ ظٹ حٿلي، ٳ ي ٫ڀ ٷي حٿحؿذ ٳوز

ىح ىٿپ ٫ڀ ٬ٲ حڄخڅ، ٳبڅ حهٵ حٿجش ٻخٿ٬ٸخد، . ٫رنخ حڅ ٳ حٿخٿذ أر حٿنخ اٿنخ ڃن ٬ٳنخ

حٿىجش أ٨٫ڂ ح ڃن نزينخ ٫ڀ أڅ طلض ػد أكينخ ٫ٸرخ ٿظٸڀينخ ٿو ڃنش، حظڀنخ رٸظڀيخ، حهٵ ٿ أڅ ڃنزيخ

. حٿ٬ٸد ٫ڀ ڃخ وٴ

حٿو٢ طزي حٿڄخة، حنظٴخ٩ حنخڅ ر٬ي أڅ ظٴي ڃ٬ٳش نٴو ڃن أٿنش أ٫يحثو، ٳبڅ ٫ن : حٿ٤ٸش حٿؼخٿؼش

. ڃيحىن وٴ ٫نو ٫رو ڃخؿ ٻ ٫رو، أٻؼ ڃن حنظٴخ٫و ريٶ

. رنيڂ، ـظنزو أڅ وخٿ٢ حٿنخ، ٳټپ ڃخ حه ڃڃڃخ ٳڄخ : حٿ٤ٸش حٿحر٬ش

[ ٳ يحص حٿنٴ ] ـ ٳپ 4

حٿڄ٬٤ڂ ڃخ كپ طنخٽ حٿحء، ٿ يس حٿـڄخ٩ ٷي ٻنخ أڅ يحص حٿنٴ ٿڂ ط٪ ا ٿٴخثيس ، ا ٿ يس

حٿيحص ٣خنيخ، ػڄش ٷځ ٿڂ ٴيڄح ىح حٿٸي، ٳؤهح ظٻڅ ٻپ ڃخ طظيو نٸ٤٪ حٿنپ، انڄخ حٿڄڃځ ٳ٠ٽ

كظ اڅ ”كٸخ اڅ ٿنٴٺ ٫ڀٺ " : ڀڂ حٿنٴ، ىح ٧ڀڂ ٿيخ ربٸخ١ كٸيخ، ٳبڅ ٿيخ كٸخ ريٿپ ٷٿو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو

ڃنيڂ ٸٽ أطنخٿو، ىح حنلحٱ ٫ن حٿلپ هٱ نش ٽ حهلل ڀ حهلل ٻح ٻح نش حظي ٻح ٳٿ : ٷخث

نٴو ٻخڅ ظنخٽ حٿڄظي ڃن حٿلڀ حٿ٬پ ٯىڄخ، ٳ ڀظٴض اٿ حىي ٷپ ٫ڀڄو، ٳلځ ٫ڀو آٿو ڀڂ، ٳبنو

حٿڄظي اح ٬زض حٿ٤ٶ اٿو، ك٨يخ ڃن حٿڄظي ٫ڀ ح٣ٵ، ٳبنو اٿ حٿ٨ڀڂ أٷد ڃنو اٿ حٿ٬يٽ، انڄخ ظٹ

حنلٽ ٫ڃو، ٳظ٤ڄ٪ حٿنٴ ٳ حظيحڃظو، أ ل ڃن ٿٺ ڃؼپ أڅ لپ ا رؿو ڃټه، أ وخٱ ڃن طنخٿو

ځ، ٫زخىطو، ٳؤڃخ طنخٿو ٳ ر٬ حٷخص ٿظٸش حٿنٴ، ٳٿٺ ٻخٿ٤ذ ٿڀڄ، ڄيف خىس ز٪، ٳؼٸڀو ٫ن

. رؤ رخٿٳٶ رخٿنٴ ٿظٸ ٫ڀ حٿڀٹ

ـ رخڅ ٫ڃخص كن حٿوڀٶ5

هڀٸو،حظن ٫ن حٿڄـخىيس، ٿ رڄخ ؿخىي حٿڄي نٴو كظ طٹ حٿٴحك حٿڄ٬خ،ػڂ ٧ن أنو ٷي ىد

انڄخ حٿڄئڃنن حٿن ٻ حهلل ؿڀض } : ٴيڂ حهلل ط٬خٿ ٳٸخٽ ٻٿٺ، ٳبڅ كن حٿوڀٶ ى ڃـڄ٩ ٴخص حٿڄئڃنن، ٷي

ىڂ حٿڄئڃنڅ أٿجٺ* حٿن ٸڄڅ حٿس ڃڄخ ٷنخىڂ نٴٸڅ* حىطيڂ اڄخنخ ٫ڀ ريڂ ظٻڀڅ ٷڀريڂ اح طڀض ٫ڀيڂ آخطو

حٿلخڃيڅ حٿخثلڅ حٿحٻ٬څ حٿخؿيڅ حڃڅ رخٿڄ٬ٱ حٿنخىڅ ٫ن حٿظخثزڅ حٿ٬خريڅ } : ٷخٽ [ 4-3-2 : حنٴخٽ ] { كٸخ

أٿجٺ ىڂ } اٿ ٷٿو { حٿڄئڃنڅ ٷي أٳڀق } : ط٬خٿ ٷخٽ [ 112 : س حٿظرش ] { حٿلخٳ٨څ ٿليى حهلل ر حٿڄئڃنن حٿڄنټ

آه اٿ [ 63 : حٿٴٷخڅ ] { ٫زخى حٿكڄن حٿن ڄڅ ٫ڀ ح ىنخ } : ٷخٽ ، [ 10-1 آش : حٿڄئڃنڅ ] { حٿحػڅ

٫ڃش كن حٿوڀٶ، ٳٸي حٿس، ٳڄن أټپ ٫ڀو كخٿو ٳڀ٬ نٴو ٫ڀ ىه حخص، ٳؿى ؿڄ٪ ىه حٿٴخص

ىڅ حٿز٬ ٳڀظپ رلٴ٦ ڃخ ؿيه ؿڄ٬يخ ٫ڃش ء حٿوڀٶ ؿى ر٠٬يخ ىڅ حٿز٬ يٽ ٫ڀ حٿز٬

نٴ ريه ئڃن ٫زيح كظ لذ حٿ " : آٿو ڀڂ ٷخٽ ٷي ٲ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو . طلپ ڃخ ٳٸيه

" : حهلل ٫نو، ٫نو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽأ٠خ ڃن كيغ أر ىس ٳيڄخ . " هو ڃخ لذ ٿنٴو

حه ٳڀټځ ٴو، ڃن ٻخڅ ئڃن رخهلل حٿځ حه ٳ ئ ؿخه، ڃن ٻخڅ ئڃن ڃن ٻخڅ ئڃن رخهلل حٿځ

ڃن كن . " أهٷخ أٻڄپ حٿڄئڃنن اڄخنخ أكنيڂ " : ٳ كيغ آه " رخهلل حٿځ حه ٳڀٸپ هح أ ٿڄض

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ كظ أػص كخظو ٳ حٿنزأ٫حرخ ؿد ىحء حكظڄخٽ ح، ٳٴ حٿللن أڅ : حٿوڀٶ

ٽ حهلل ڀ حهلل ڃن ڃخٽ حهلل حٿ ٫نيٹ، ٳخٿظٴض اٿوٿ خ ڃلڄي، ڃ : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ، ػڂ ٷخٽ ٫خطٸو ڀ

ٻخڅ " ٳبنيڂ ٬ڀڄڅ حٿڀيڂ حٯٴ ٿٸڃ " : ٷخٽ ٻخڅ اح آحه ٷڃو . ٫ڀو آٿو ڀڂ ، ػڂ لٺ، ػڂ أڃ ٿو ر٤٬خء

ٳخڃن رخٿخ ٿج طيڃح خٷ . . . خ اهطخه، اڅ ٻخڅ ري : ٸٽ أ حٿٸن اح ڃخه حٿزخڅ رخٿلـخس

ٳؤخ اٿ ؟ أن حٿ٬ڄحڅ : ٳٸخٽ هؽ ارحىڂ رن أىىڂ اٿ ر٬ حٿزح، ٳخظٸزڀو ؿني . ٳظڄ٬نن ڃن حٿس

انو ٿڄخ د أ ؤٿض حهلل ٿو : ؿ٬پ ٸزپ يه ؿڀو، ٳٸخٽ حٿڄٸزس، ٳ٠د أو ٳـو، ٳڀڄخ أهز أنو ارحىڂ،

أؿ ر٠رو اخ ٳڀڂ أكذ أڅ ټڅ نز ڃنو حٿو، نزو ڃن حٿ، أؿظخ ر٠٬يڂ حٿـنش، ن ٫ڀڄض أن

ٳٿق ٫ڀ حٿڃخى، نز ڃن حظلٶ حٿنخ : ٳٸخٽ . ٳ ټش، ٳ٤ف ٫ڀو ڃخى ڃن حٿ٤ق، ٳـ٬پ ألخرو ظټڀڄڅ

أهٷيڂ، نٸض ٫ن حٿ رح٣نيخ، ٳؤػڄص حٿ ٳيه نٴ ٿڀض رخٿخش، ٳخ٫ظيٿض . ٿو أڅ ٠ذ

حٿ٬ڃخص حٿظ ؿيىخ ىئء، ٳنز أڅ يحځ حٿخش ٿپ، ٳبنو ر٬ي ڃخ رخٿٸ٠خء، ڃن ٿڂ ـي ڃن نٴو ر٬ ىه

. پ

حٿنء ـ ٳپ ٳ خش حٿزخڅ ٳ أٽ6

ٿټپ نٸ، ٳبڅ ٫ى حٿو نؤ ٫ڀو خٻو أرحه أڅ حٿز أڃخنش ٫ني حٿيو، ٷڀزو ؿىس خؿش، ى ٷخرڀش : ح٫ڀڂ

٫ڀو، ٻخڅ حٿ ٳ ٫نٶ ٿو، ٳنز أڅ نو ئىرو يرو، ٬ڀڄو ڃئىرو ٳ ػحرو،اڅ ٫ى حٿ نؤ

ٳ٠٪ ٫ڄه ٳ ٣ڀزيخ حهٵ، لٴ٨و ڃن ٷنخء حٿء، ٬ىه حٿظن٬ڂ، لزذ اٿو أزخد حٿٳخىش ڃلخن

خ٫ش ك٠خنظو ا حڃأس خٿلش ڃظينش طؤٻپ حٿلٽ، رپ نز أڅ حٷزو ڃن أٽ ٫ڄه، ٳ ظ٬ڄپ ٳ . اح ٻز

رٻش ٳو، ٳبح ريص ٳو ڃوخپ حٿظڄ أٿيخ حٿلخء، ٿٺ ٫ڃش حٿنـخرش ى ٳبڅ حٿڀزن حٿلخپ ڃن حٿلحځ

حٿٴخص ه حٿ٬٤خځ، ٳنز أٽ ڃخ ڀذ ٫ڀو ڃن . رټڄخٽ حٿ٬ٸپ ٫ني حٿزڀ٭، ٳيح ظ٬خڅ ٫ڀ طؤىزو رلخثو ڃزس

حٷخص ٿج ؤٿٲ حىحځ ٳحه ٻخٿلظڂ، ٸزق ٫نيه ٻؼس أڅ ٬ڀڂ آىحد حٻپ، ٬ىه أٻپ حٿوز كيه ٳ ر٬

ڃن ؤڅ حٻپ رخٿزيخثڂ، لزذ اٿو حٿؼخد حٿز ىڅ حٿڄڀنش حرڂ ٸ ٫نيه أڅ ٿٺ حٻپ، رؤڅ زو حٿټؼ

ٳ حٿڄټظذ رظ٬ڀڂ حٿٸآڅ حٿليغ حٿنخء حٿڄونؼن، ڄن٬و ڃن ڃوخٿ٤ش حٿزخڅ حٿن ٫ىح حٿظن٬ڂ، ػڂ ڀو

. لٴ٦ ڃن ح٬خ حٿظ ٳيخ ٻ حٿ٬ٶ أكخىغ حهزخ، ٿ ٳ ٷڀزو كذ حٿخٿلن،

ـخ رڄخ ٴف رو، ڄيف رن أ٧ي ڃظ ٧ي ڃن حٿز هڀٶ ؿڄپ ٳ٬پ ڃلڄٽ، ٳنز أڅ ټځ ٫ڀو،

ټخٲ، ٳبڅ ٫خى ٫طذ ح هٱ ڃن ح٩٣ حٿنخ حٿنخ، ٳبڅ هخٿٲ ٿٺ ٳ ر٬ حكحٽ طٳپ ٫نو

ٿځ أڅ نز . ٿٺ يڅ ٫ڀو ڄخ٩ حٿڄڃش، ٿټن كخٳ٨خ ىزش حٿټځ ڃ٬و ٫ڀو، ټؼ ٫ڀو حٿ٬ظخد، څ

ٿټنونزرخد، طوٳو ڄن٪ حٿٴ حٿ٣جش ٿظظڀذ أڅ ڄن٪ حٿنځ نيخح، ٳبنو ع حٿټپ، ڄن٪ حٿنځ ٿ

. أ٠٫خإه

ڄن٪ أڅ . حٿخش ٿج ڀذ ٫ڀو حٿټپ ٬ى حٿڄ حٿلٻش . ظ٬ى حٿونش ٳ حٿڄٴ حٿڄڀز حٿڄ٬٤ڂ

ڄن٪ أڅ ؤه . ٬ى حٿظح٪ حٻحځ ٿڄن ٬خه . أ رڄ٬٤ڄو أ ڃڀزو ٴظو ٫ڀ أٷحنو رء ڃڄخ ڄڀټو أرحه،

٬ى أڅ . حٿٴ٠ش ٸزق ٫نيه كذ حٿىذ . ز ڃؼڀو، ٬ڀڂ أڅ حه ىنخءس، أڅ حٿٳ٬ش ٳ ح٤٫خء جخ ڃن

٬ى . ؿ ٫ڀ ؿپ، ڄن٪ ڃن ٻؼس حٿټځ زٶ ٳ ڃـڀو ظڄو٢ ، ظؼخءد رل٠س ٯه، ٠٪

. حظڄخ٩ اح طټڀڂ ٯه ڃڄن ى أٻز ڃنو، أڅ ٸځ ٿڄن ى ٳٷو ـڀ رن يو أڅ ظټڀڂ ا ؿحرخ، أڅ لن

لن أڅ . كٴ٨يڂ ڃن ٷنخء حٿء ڄن٪ ڃن ٳل حٿټځ، ڃن ڃوخٿ٤ش ڃن ٴ٬پ ٿٺ، ٳبڅ أپ كٴ٦ حٿزخڅ

. ف حٿٸڀد ط٪ حٿٻ : رو ڃن ط٬ذ حٿظؤىذ، ٻڄخ ٷپ ٴق ٿو ر٬ي هؿو ڃن حٿڄټظذ ٳ ٿ٬ذ ؿڄپ، ٿظق

ٿظ٬ى، اح رڀٮ ز٪ نن أڃ رخٿس، ٿڂ خڃق ٳ طٹ حٿ٤يخس . ڃ٬ڀڄو ط٨٬ڄيڂ أڅ ٬ڀڂ ٣خ٫ش حٿيونز

. وٱ ڃن حٿټد حٿوخنش، اح ٷخد حٿزڀ٭، أٿٸض اٿو حڃ

حهلل ط٬خٿ، أڅ حٿينخ رٸخء ٿيخ، أڅ حٿڄص ٸ٤٪ أڅ ح٬٣ڄش أىش، حٿڄٸى ڃنيخ طٸش حٿزيڅ ٫ڀ ٣خ٫ش : أ٫ڀڂ

أڅ حٿ٬خٷپ ڃن طى هطو، ٳبڅ ٻخڅ نإه خٿلخ ػزض ىح ٳ ٷڀزو، ٻڄخ ؼزض ن٬ڄيخ، ى ڃنظ٨ ٳ ٻپ خ٫ش،

س هخٿ ڃلڄي رن ح، ٻنض حرن ػع نن، أنخ أٷځ رخٿڀپ أن٨ اٿ : ٷخٽ يپ رن ٫زي حهلل . ٳ حٿلـ حٿنٸ

: ٷپ رٸڀزٺ ػع ڃحص ڃن ٯ أڅ طلٹ ٿخنٺ : ٷخٽ ؟ ٻٲ أٻه : ٷڀض ؟ أ طٻ حهلل حٿ هڀٸٺ : هخٿ ڃخٿٳٸخٽ

. ٫ ڃس ٷڀيخ ٳ ٻپ ٿڀش اكي : نخ٧ اٿ، حهلل خىي، ٳٸڀض ٿٺ ٿخٿ، ػڂ أ٫ڀڄظو، ٳٸخٽ حهلل ڃ٬، حهلل

حكٴ٦ ڃخ ٫ڀڄظٺ، ىځ ٫ڀو اٿ أڅ طيهپ حٿٸز ، : هخٿٿٳٸڀض ٿٺ، ٳٷ٪ ٳ ٷڀز كطو، ٳڀڄخ ٻخڅ ر٬ي نش، ٷخٽ

خ يپ ڃن ٻخڅ حهلل ڃ٬و، ى نخ٧ اٿو، خىي : ٳ ػڂ ٷخٽ ٿ هخٿ ٳڀڂ أٽ ٫ڀ ٿٺ نن ٳؿيص ٿو كس

ػڂ ٻنض أځ اخٹ حٿڄ٬ش ڃ٠ض اٿ حٿڄټظذ، كٴ٨ض حٿٸآڅ، أنخ حرن ض نن أ ز٪، ؟ ٬و ٫ڀو، ىپ

. حٿيى، ٷط ڃن هز حٿ٬، ػڂ ر٬ي ٿٺ ٻنض أٷځ حٿڀپ ٻڀو

[ ٳ ١ حٿخش ] ـ ٳپ 7

ڃيح ٿيخ، حىيح ٳ حٿينخ، ٳبڅ ڃن ٻخڅ ڃ٬و أڅ ڃن خىي حهس رٸڀزو ڃخىيس ٸن، أزق رخٿ٠س : ح٫ڀڂ

. ر٬يخ رخٿـىس، أ٩ ٳ ٿٺ : ٯزش ٳ حٿوس، ٳبح ٷپ ٿو هس، ٳأ ؿىس نٴش، ٿڂ زٶ ٿو

حٿخش ٣خ ري ڃن طٸيڄو، ڃ٬ظڄخ ري ڃن أڅ ڃن ٷو حهلل ط٬خٿ حنظزخه ٿٿٺ، ٳبڅ ٫ڀو ٿڀٹ : ح٫ڀڂ

أڃخ حٿڄ٬ظڂ، ٳن يٿو ٫ڀ . ٳؤڃخ حٿ١، ٳي ٳ٪ حٿلـخد رظٹ حٿند . رو حٿظڄٺ رو، كنخ ري ڃن حٿظلن

حٿي، ٻؼس حٿٻ أڃخ حٿلن، ٳخٿوڀس ، ٫ڀو ڃن حٿ٧خثٲ ڃوخٿٴو . ٿج طوظ٤ٴو حٿخ٣ن ٳ حٿزپ حٿ٤ٶ

أريح، ڄټن ٿٺ ا رؤڅ وڀ ٫ن ٯه، وڀ ا ڃنظي حٿخش أڅ ـي ٷڀزو ڃ٪ حهلل . حٷظخى ٳ ححى

خش حٿڄي ططزو ٳ حٿظيؾ، ٳؤڃخ طٴپ حٿخش ٳ ٻپ ٴلو، ٳؤط اڅ خء ر٤ٽ حٿڄـخىي، ٳيح ڃنيخؽ

. حهلل ط٬خٿ

[ يس حٿز٤ن يس حٿٴؽ ]ٻظخد ٻ حٿيطن

ريخ أهؽ آىځ ٫ڀو حٿځ ڃن حٿـنش، ڃن يس حٿز٤ن طليع يس حٿٴؽ ڃن أ٨٫ڂ حٿڄيڀټخص، يس حٿز٤ن

: آٿو ڀڂ ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀوحٿنزٳ كيغ . حٿڄخٽ، ظز٪ ٿٺ آٳخص ٻؼس، ٻڀيخ ڃن ر٤ حٿز٪ حٿٯزش ٳ

حكي، حٿټخٳ ؤٻپ ٳ ز٬ش أڃ٬خء حٿڄئڃن " ح ڃن ر٤نو، ڃخ ڃ حرن آىځ ٫خء " : ٳ كيغ أه . " ؤٻپ ٳ ڃ٬

. " ٿرو، ػڀغ ٿنٴو كذ حرن أىځ أٻص ٸڄن ڀزو، ٳبڅ ٻخڅ ڃلخٿش، ٳؼڀغ ٿ٬٤خڃو، ػڀغ

زلخڅ حهلل أ : أٻڀض كظ أظ٤٪، ٳٸخٽ : ٳٸڀض ىڀڂ، : ىهڀض ٫ڀ حٿلن ى ظ، ٳٸخٽ : ٷخٽ ٫ٸزش حٿحز

رنخ ٷي رخٿٮ ؿڄخ٫ش ڃن حٿىخى ٳ حٿظٸڀپ ڃن حٻپ حٿز ٫ڀ حٿـ٩، ٷي . ؟ ؤٻپ ؤٻپ حٿڄڀڂ كظ ظ٤٪ أڅ

ڃن حٿيس، نيخش حٿڄٸخځ حٿلن ء٫ذ ڃخ ڀټح ٳ ٯ ىح حٿټظخد، ڃٸخځ حٿ٬يٽ ٳ حٻپ ٳ٪ حٿين ڃ٪ رٸخء

ٳخٻپ ٴ ڃٸخځ حٿ٬يٽ ق حٿزيڅ نٴ . " ٿنٴو ػڀغ ٿ٬٤خڃو، ػڀغ ٿحرو، ػڀغ“ : ٷٿو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

٬٠ٲ ظنخٽ حٿ٬٤خځ كظ ظيو، ػڂ ٳ٪ يه ى ظيو، حٿيحځ ٫ڀ حٿظٸڀپ ڃن حٿ٬٤خځ حٿڄ، ٿٺ أڅ

ٳ٠ڀش، ٿ ٻٿٺ، ڃن ڃيف حٿٸ، ٷي ٷڀپ أٷحځ ڃ٤خ٫ڄيڂ كظ ٷح ٫ن حٿٴحث، ٧نح رـيڀيڂ أڅ ٿٺ

٣ٶ حٿخش ٳ ٻ يس حٿز٤ن أڅ ڃن ط٬ى حظيحڃش . ٻنخىخ حٿـ٩، ٳبنڄخ أخ اٿ حٿلخٿش حٿڄظ٤ش حٿظ

حڃ ٸڀپ ڃن ڃ٬٤ڄو ح ڃ٪ حٿڃخڅ، اٿ أڅ ٸٲ ٫ڀ كي حٿظ٢ حٿ أنخ اٿو، ه حٿز٪، ٳنز ٿو أڅ

ٳ ل حٿڄظنخٽ رـ٩ ز٪، ٳلنج أخ٣يخ، ٳخٿ طنخٽ ڃخ ڄن٪ ڃن حٿ٬زخىحص، ټڅ ززخ ٿزٸخء حٿٸس،

حى ٳ حٻپ أػو ٻؼس حٿنځ، رىس حٿىن، ٿٺ رظټؼ حٿزوخ ق حٿزيڅ، طـظڄ٪ حٿيڄش، ٴ حٿٴټ، ڃظ

حٿيحص أڅ ٿل ڃن طٹ جخ ڃن . ٤ ڃټخڅ حٿٴټ، ڃ٪ حٿٻ، ـڀذ أڃحخ أه ٳ حٿيڃخ٭ كظ

حىي ٳيخ، ظ ريخ ىيه، ىح ى طظ٤ٵ اٿو آٳش حٿخء، ٷي ٻخڅ ر٠٬يڂ ظ حٿيس ٬ڀٸيخ ٳ رظو ى

. ٫ڄپ حٿيٸن، نو ـ٩ نٴو ٻؤ حٿز ڃطن، حٿؼخنش أڃ نيخش حٿىي، حٿىي ٳ حٿىي رب٧يخ يه، ى

رٸخء حٿنپ، حٿؼخنش ٿيؽ ٿس : اكيحىڄخ : ٿٴخثيطن ، ٳخ٫ڀڂ أڅ يس حٿٷخ٩ ڀ٤ض ٫ڀ حىڃيس حٿٴؽ أڃخ

ڃخ ٿڂ يٹ ؿنو رخٿٵ، ٨٬ڂ اٿو حٿٵ، ا أنو ا ٿڂ طى ىه حٿيس اٿ ٸ ٫ڀيخ ٿحص حهس، ٳبڅ

ڀ حهلل ٫ڀو حٿنزحٿليغ أڅ ٳ . ح٫ظيحٽ، ؿڀزض آٳخص ٻؼس، ڃلنخ، ٿ ٿٺ ڃخ ٻخڅ حٿنخء كزخثپ حٿ٤خڅ

ٿ حثظڄنن : ٷخٽ ر٬ حٿخٿلن . " حٿنخء ڃخ طٻض ٳ حٿنخ ر٬ي ٳظنش أ ٫ڀ حٿؿخٽ ڃن " : آٿو ڀڂ ٷخٽ

أڅ أى اٿو حڃخنش، ٿ حثظڄنن ٫ڀ نـش أهڀ ريخ خ٫ش حكيس، ڃخ حثظڄنض نٴ ؿپ ٫ڀ رض ڃخٽ، ٿ٨ننض

ٷي نظي حٳح١ ٳ . " حٿ٤خڅ وڀ ؿپ رخڃأس ٳبڅ ػخٿؼيڄخ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽحٿنز٫ن . ٫ڀيخ

اٿ ٻؼس حٿظڄظ٪ رخٿنخء ٳڀو ٫ن ٻ حهس، رڄخ آٽ اٿ حٿٴحك، ٷي ىه حٿيس، كظ طٱ ىڄش حٿؿپ

حٿنخ ٫ٶ حٿڄخٽ، رخكزيخ اٿ حٿ٬ٶ، ى أٷزق حٿيحص، أؿيىخ أڅ طظل ڃنو، ٷي ٸ٪ ٫ني ٻؼ ڃن طنظي

. ىه حخء ٫ڀ حٿٸڀد ٳ زڅ ٫نيخ حٿـخه، حٿڀ٬ذ رخٿنى، حٿ٤نؾ، حٿ٤نز، نل ٿٺ، ٳظظٿ

حڃ، ٳبڅ آهىخ ٴظٸ اٿ ٫ؽ يي، ٷي نـق، ڃؼخٿو ڃن ٱ يپ حكظح ٫ن ٿٺ ٳ ريحخص

حظلټخڃو، ڃؼخٽ ٫ني طؿييخ اٿ رخد طي ىهٿو، ٳڄخ أىڅ ڃن٬يخ ٱ ٫نخنيخ، ڃؼخٽ ڃن ٬خٿـو ر٬ي ٫نخڅ حٿيحرش

ڃخ أ٨٫ڂ حٿظٴخص رن حڃن ڃن ظٻيخ كظ طيهپ حٿزخد طـخه، ػڂ ؤه رنزيخ ـىخ اٿ حء،

ٻظخد آٳخص حٿڀخڅ

آٳخطو ٻؼس ڃظن٫ش، ٿيخ ٳ حٿٸڀذ كس، ٿيخ رح٫غ ڃن حٿ٤ز٪، نـخس ڃن ه٤ىخ ا رخٿڄض، ٳڀنٻ أ

ٳ حٿليغ، . أڅ حٿڄض ـڄ٪ حٿيڄش ٴ٭ حٿٴټ : ح٫ڀڂ . خء حهلل ط٬خٿ ٳ٠ڀش حٿڄض، ػڂ نظز٬و حٳخص ڃٴڀش اڅ

ٳ كيغ . " حٿـنش ڃخ رن ٿلو، ڃخ رن ؿڀو أڄن ٿوٿڃن ٠ڄن " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ حٿنزأڅ

" أهؿو حرن أر حٿينخ ٳ حٿڄض ) ) " كظ ظٸڂ ٿخنو ظٸڂ اڄخڅ ٫زي كظ ظٸڂ ٷڀزو، ظٸڂ ٷڀزو " : آه

( ( . ڃلٴ٧ش أكخىؼو ٯ : ٳو ن٨، ٷخٽ حرن ٫ي : أن، ٳ نيه ٫ڀ رن ڃ٬يس، ٷخٽ حٿزوخ ڃن كيغ

ػټڀظٺ أڃٺ خ ) : ٷخٽ ؟ نظټڀڂ رو خ ٽ حهلل، انخ ٿڄئحهڅ رڄخ : ٳٸڀض (ٻٲ ٫ڀٺ ىح) : ٳ كيغ ڃ٬خ ٳ آهه

ڃن " : ٳ كيغ آه . ( ؟ ٫ڀ ڃنخهىڂ، أ كخثي أٿنظيڂ : ٷخٽ ڃ٬خ، ىپ ټذ حٿنخ ٳ حٿنخ ٫ڀ ؿىيڂ، أ

أنٲ : أر حٿيىحء ٷخٽ . ڃخ ء أكؽ اٿ ٣ٽ ـن ڃن ٿخن : ٷخٽ حرن ڃ٬ى ) ٫طو ٻٲ ٿخنو ظ حهلل

ڃخ طټڀڄض ڃن هڄن : ٷخٽ ڃوڀي رن حٿلن . طظټڀڂ رو أنٺ ڃن ٳٺ، ٳبنڄخ ؿ٬ڀض ٿٺ أنخڅ ٳڂ حكي ٿظڄ٪ أٻؼ ڃڄخ

. ڃنيخ نش رټڀڄش أي أڅ أ٫ظ

: ـ ٻ آٳخص حٿټځ1

. ٬ن حٿټځ ٳڄخ : حٳش حٿ

ٳخثيس، ىه حٿڄ٬ٳش طؿذ كز حٿڀخڅ ٫ن حٿټځ أڅ ڃن ٫ٱ ٷي ڃخنو، أنو أ ڃخٿو، ٿڂ نٴٸو ا ٳ : ح٫ڀڂ

ط٬خٿ حظپ ٳڄخ ٬ن، ٻخڅ ٻڄن ٷي ٫ڀ أه ؿىس، ٳؤه ٫يخ ڃيس، ٳڄخ ٬ن، نو ڃن طٹ حهلل

ڃن كن اځ حٿڄء طٻو " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽحٿنز ٳ حٿليغ حٿلق، أڅ . هحڅ حٿ٬ڄ ىح

ٷي أنو . ٫ڄخ ٻٴظو، أطټڀڂ رڄخ ٬نن أؤٽ : ٷخٽ ؟ ڃخ رڀٮ ڃن كټڄظٺ : ٷپ ٿڀٸڄخڅ حٿلټڂ . " ٬نو ڃخ

ى ى٫خ، ٳـ٬پ ظ٬ـذ ڃڄخ أ، ٳؤحى أڅ ؤٿو ٫ن ٿٺ، ٳڄن٬ظو كټڄظو ىهپ ٫ڀ ىحء ٫ڀو حٿځ ى

حٿڄض كټڂ ٷڀپ : ٳٸخٽ ٿٸڄخڅ . ن٬ڂ حٿي٩ ٿڀلد : ٳ٭ ىحى ٫ڀو حٿځ، ٷخځ ٿز حٿي٩ ػڂ ٷخٽ ٳؤڃٺ، ٳڀڄخ

. ٳخ٫ڀو

أنح٩ . حٿٴخٵ ، ى حٿټځ ٳ حٿڄ٬خ، ٻٻ ڃـخٿ حٿوڄ، ڃٸخڃخصحٿزخ٣پ حٿو ٳ : حٳش حٿؼخنش

رخٿټڀڄش ٽ ريخ ٳ حٿنخ اڅ حٿ٬زي ٿظټڀڂ " : ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنز ٫ن أر ىس، ٫ن . حٿزخ٣پ ٻؼس

ٿڀو ٿزخڅ ٯڀ٤ش (1) ٿٺ حٿـيحٽ حٿڄحء ى ٻؼس حٿڄكخس ٷذ ڃن . ،أر٬ي ڃڄخ رن حٿڄٵ حٿڄد

. حٿظٳ٪ اٳلخڃو،حٿزخ٫غ ٫ڀ ٿٺ

ا طٹ حٿڄڄخحس، ىح اح ٻخڅ حڃ ڃ٬ڀٸخ ٳنز ٿنخڅ أڅ نټ حٿڄنټ ڃن حٿٸٽ، زن حٿحد، ٳبڅ ٷزپ ڃنو

ٳ ؿو ٿڀڄـخىٿش ٳو، ٫ؽ ىه حٳش رټ حٿټز حٿزخ٫غ ٫ڀ ا٧يخ حٿٴ٠پ، رخٿين، ٳؤڃخ اح ٻخڅ ٳ أڃ حٿينخ،

أر " : أنو ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنز٫ن . ڃن حٿڄحء حٿوڃش، ٳبنيخ أڃ حثي ٫ڀ حٿڄحء أ٨٫ڂ

ر ٫ڀڂ، ٳؤڃخ ڃن ٿو كٶ ٳخٿ أڅ ىه حٿوڃش ن٬ن ريخ حٿوڃش رخٿزخ٣پ أ . " حهلل حٿي حٿوڂ حٿؿخٽ اٿ

طيؾ حٿ٠ذ حٿ٠ذ،طع حٿلٸي، طوؽ اٿ ٫ن حٿوڃش، ڃيڄخ أڃټن نيخ، طٯ حٿي، (2)يٱ

. طنخٽ حٿ٬

ٽ حهلل ڀ ٷخٽ : ٫ن أر ػ٬ڀزش ٷخٽ . طټڀٲ حٿـ٪ (3) ، ٿٺ ټڅ رخٿظيٵحٿټځ حٿظٸ٬ ٳ : حٳش حٿؼخٿؼش

حٿڄظيٷڅ (4) حٿؼػخڅ اڅ أر٠ټڂ اٿ أر٬يٻڂ ڃن ځ حٿٸخڃش ڃخټڂ أهٷخ : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

حٿو٤ذ، حٿظٻ ڃن ٯ اٳح١، اٯحد، څ يهپ ٳ ٻحىش حٿـ٪ حٿظن٪ أٿٴخ٥ (5) . " حٿڄظٴيٸڅ

. طٸيخ، خٷش حٿڀٴ٦ نل ٿٺ حٿڄٸى ڃن ٿٺ طلٺ حٿٸڀد،

ٳڅ ء حٿڀخڅ ڃن ٷځ أرخء، حٿڄأس حٿٴل، : حٿزحء، رخٿڄي ) )(6) حٿٴل حٿذ حٿزحء : حٳش حٿحر٬ش

ڃڃځ ڃني نل ٿٺ، ٳبنو ( ( . حٿٴل، ٳڅ ء حٿڀخڅ ڃن ٷځ أرخء، حٿڄأس رجش : حٿزحء، رخٿڄي ) ") ( ( . رجش

حٿـنش كحځ ٫ڀ " . " حٿظٴل اخٻڂ حٿٴل، ٳبڅ حهلل لذ حٿٴل " : ٳ حٿليغ . ٫نو، ڃيه حٿوزغ حٿڀئځ

. " ٻپ ٳخك

أڅ حٿٴل حٿزحء ى حٿظ٬ز : ح٫ڀڂ . " حٿزء ٿ حٿڄئڃن رخٿ٬٤خڅ حٿڀ٬خڅ حٿٴخك " : ٳ كيغ آه

أىپ حٿو حٿڄظٸزلش رخٿ٬زخحص حٿلش، أٻؼ ڃخ ټڅ ٿٺ ٳ أٿٴخ٥ حٿـڄخ٩ ڃخ ظ٬ڀٶ رو، ٳبڅ ٫ن حڃ

. ٻځ ٳ ٯ ىح حٿڄ٩ حٿنخء ٷي زٶ ٳو : ڃن حٳخص . ظلخڅ ٫ن طڀٺ حٿ٬زخحص ټنڅ ٫نيخ

. حٿ ڃنو، ٳ ني ٫نو اح ٻخڅ يٷخ ، أڃخ حٿڄحف : حٳش حٿوخڃش

انخ " : ، ٷخٽ ه " حنن خ ح " : ٳبنو ٷخٽ ٿؿپ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٻخڅ ڄف ٸٽ ا كٸخ،حٿنزٳبڅ

{ أرټخح ٳـ٬ڀنخىن* انخ أنؤنخىن انخء } : ػڂ ٷأ " يهپ حٿـنش ٫ـ انو " : ، ٷخٽ ٿڀ٬ـ " كخڃڀٹ ٫ڀ ٿي حٿنخٷش

ٳٸي حطٴٶ ٳ ڃحكو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو (7) . " ؟ رخ ٳ ٫نوحٿؿٺ " : ، ٷخٽ ه [ 36-35 : حٿحٷ٬ش ]

: ػػش أخء ڀڂ

ٻنو كٸخ : أكيىخ

. حٿؿخٽ ٻنو ڃ٪ حٿنخء حٿزخڅ، ڃن لظخؽ اٿ طؤىزو ڃن ٬ٴخء : حٿؼخن

ٳخڅ كټڂ حٿنخى ٿ ٻلټڂ حٿيحثڂ، ٿ أڅ انخنخ ىح ٻنو نخىح، ٳ نز أڅ لظؾ رو ڃن ي حٿيحځ ٫ڀو، : حٿؼخٿغ

نيخح ن٨ اٿ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷٲ ٿ٬خثش أحڅ ٿيخ أڅ طن٨حٿنزاٿ ٿ٬زيڂ حكظؾ رؤڅ ڃ٪ حٿلزش ٿ

نو ٸ٢ حٿٷخ، ؿذ حٿلزش، ٿټخڅ ٯخٿ٤خ، ٿني ٿٺ، ٳخٳح١ ر حٿڄحف حٿڄيحڃش ٫ڀو ڃني ٫نو،

ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ، ٳبڅ ٳو حنزخ٣خ حٿ٠خثن حكٸخى، أڃخ حٿ ٻڄخ طٸيځ، ڃن نل ن٩ ڃحف

. ٣ذ نٴ

حٿ٬د حٿنٸخث حكظٸخ حظيخنش، حٿظنزو ٫ڀ : ، ڃ٬ن حٿوشحظيحء حٿوش : حٳش حٿخىش

ټڅ رخٿخس حڄخء، ٻڀو ڃڄن٩ ڃنو ٳ ٫ڀ ؿو ٠لٺ ڃنو، ٷي ټڅ ٿٺ رخٿڄلخٻخس ٳ حٿٴ٬پ حٿٸٽ، ٷي

. حٿنش حٿ٩، ى حٿني ٫نو ٳ حٿټظخد

، ٻپ ٿٺ ڃني ٫نو، ا ڃخ ه ٳو حٿټد ٳ حٿٸٽ حٿڄن اٳخء حٿ، اهٱ حٿ٫ي : حٳش حٿخر٬ش

رخٿټد، ٳي ٿؿظو، ٳ حٿلد ٳبڅ ٿٺ زخف خر٤و أڅ ٻپ ڃٸى ڃلڄى ڄټن حٿظپ اٿو ا ڃن حٿټد

. حؿذ، ٳنز أڅ لظ ٫ن حٿټد ڃيڄخ أڃټن اڅ ٻخڅ حٿڄٸى حؿزخ، ٳي . ٳو ڃزخف اڅ ٻخڅ ىح حٿڄٸى ڃزخكخ

انڄخ طڀق حٿڄ٬خ " حٿڄ٬خ ڃنيكش ٫ن حٿټد اڅ ٳ " : آٿو ڀڂ طزخف حٿڄ٬خ، ٿٸٿو ڀ حهلل ٫ڀو

٫زي حهلل رن حكش ٳڄن حٿڄ٬خ ڃخ نخ ٫ن . اٿيخ، ٳؤڃخ ڃ٪ ٯ حٿلخؿش،ٳڄټىش نيخ طزو حٿټد ٫ني حٿلخؿش

: ٳٸخٽ ؟ أٳ٬ڀظيخ : أطض ٳحٳٸظو ٷي ٷخځ ٫نيخ، ٳٸخٿض حهلل ٫نو أنو أخد ؿخش ٿو، ٳ٬ڀڄض حڃأطو، ٳؤهص ٴس، ػڂ

: حهلل ٫نوحٿٸآڅ أ ر٬ـنٺ ريخ، ٳٸخٽ ڃخ ٳ٬ڀض جخ، ٷخٿض، ٿظٸأڅ

حهلل ظڀ ٻظخرو ح حنٶ ڃ٬ٱ ڃن حٿٴـ خ٣٪ ٳنخ ٽ

زض ـخٳ ؿنزو ٫ن ٳحو اح حظؼٸڀض رخٿټخٳن حٿڄ٠خؿ٪

حٷ٪ أحنخ حٿيي ر٬ي حٿ٬ڄ ٳٸڀرنخ رو ڃٷنخص أڅ ڃخ ٷخٽ

. ح٣ڀزه ٳ حٿڄـي : ٷٿ ٿيڂ : ٿڀـخش ٻخڅ حٿنو٬ اح ٣ڀذ ٷخٽ . آڃنض رخهلل ٻرض ر : ٷخٿض

اڅ ىڃخءٻڂ " : ٳ حٿليغ . ى حٿټظخد حٿ٬ رخٿني ٫نيخ، زو خكزيخ رآٻپ حٿڄظش ، ٷي حٿزش : حٳش حٿؼخڃنش

خ ڃ٬ " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل ڀ : ٫ن أر رس حڀڄ ٷخٽ . " ٫ڀټڂ كحځ أڃحٿټڂ أ٫حټڂ

طظخرح حٿڄڀڄن، طظز٬ح ٫حطيڂ، ٳبنو ڃن طظز٪ ٫س أهو طظز٪ حهلل : ڃن آڃن رڀخنو ٿڂ يهپ حڄخڅ ٷڀزو

أي ڃن حٿنخ، اخٻڂ حٿزش، ٳبڅ حٿزش " : ٳ كيغ آه . " طظز٪ حهلل ٫طو ٴ٠لو ٿ ٳ ؿٱ رظو ٫طو ڃن

ٷخٽ " ٴ حهلل ٿو كظ ٴ خكزو اڅ حٿؿپ ٷي ن د، ػڂ ظد ظد حهلل ٫ڀو، اڅ خكذ حٿزش

. ڃيس اخٹ حٿزش، ٳبنيخ اىحځ ٻد حٿنخ حكخىغ حػخ ٳ ٿٺ ٻؼس : ٫نيڄخ حهلل٫ڀ رن حٿلن

نٸخ ٳ رينو، ٻخٿ٬ڄ، حٿ٬س، حٿلٽ، أڅ طٻ أهخٹ حٿخثذ رڄخ ټه اح رڀو، حء ٻخڅ : ڃ٬ن حٿزش

أ . أره نز٤، أ ىني أ ٳخٶ، أ ه، نل ٿٺ : نزو، ٻٸٿٺ أ ٳ . حٿٸ٩، حٿ٤ٽ، حٿٸ، نل ٿٺ

ن ى ٣پ حٿپ، ح٪ حٿټڂ، : أ ٳ ػرو، ٻٸٿٺ . ى ت حٿوڀٶ روپ ڃظټز نل ٿٺ ٳ هڀٸو ٻٸٿٺ،

: ٷخٽ . " ټه ٻٹ أهخٹ رڄخ " : ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ جپ ٫ن حٿزشحٿنزحٿيٿپ ٫ڀ ٿٺ، أڅ . حٿؼخد

ڃخ طٸٽ ٳٸي حٯظزظو، اڅ ٿڂ ټن ٳو ڃخ طٸٽ ٳٸي اڅ ٻخڅ ٳ أهخٹ " : ٷخٽ ؟ أأض اڅ ٻخڅ ٳ أه ڃخ أٷٽ خ ٽ حهلل

حخس ٻپ ڃخ ٴيڂ ڃنو ڃٸى حٿځ، ٳي ىحهپ ٳ حٿزش، حء ٻخڅ رټځ أ ره، ٻخٿڄ، ح٫ڀڂ أڅ . " ريظو

حٿڄظىين حٿڄحثن، ڃؼپ أڅ ٻ ٫نيىڂ انخڅ أٷزق أنح٩ حٿزش، ٯزش . حٿټظخرش رخٿٸڀڂ، ٳبڅ حٿٸڀڂ أكي حٿڀخنن

ن٬ رخهلل ڃن ٷڀش : رخٿيهٽ ٫ڀ حٿڀ٤خڅ، حٿظزٽ ٳ ٣ڀذ حٿل٤خځ، أ ٸٿڅ حٿلڄي هلل حٿ ٿڂ زظڀنخ : ٳٸٿڅ

حٹ : ٷخ أكيىڂ ٫ني ٻ انخڅ رڄخ . حٿلخء، أ نؤٽ حهلل حٿ٬خٳش، ٳبنيڂ ـڄ٬څ رن ځ حٿڄٻ ڃيف أنٴيڂ

أڅ حٿڄظڄ٪ ٿڀزش ٺ : ح٫ڀڂ . ٳي ٨ي حٿي٫خء وٴ ٷيه حٿڄټن ٷي رڀ رآٳش ٨٫ڄش، طخد حهلل ٫ڀنخ ٫ڀو،

رټځ آه، اػڂ ڄخ٫يخ ا أڅ نټ رڀخنو، ٳبڅ هخٱ ٳزٸڀزو اڅ ٷي ٫ڀ حٿٸخځ، أ ٷ٤٪ حٿټځ ٳيخ، ظوڀ ڃن

نه أٿو حهلل ڃن أٽ ٫نيه ڃئڃن ى ٸي أڅ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنزٷي ٫ن . ٿڃو ٿٺ

ڃئڃنخ ڃن ڃنخٳٶ ٬زو، ر٬غ حهلل ڃڀټخ ڃن كڄ " : آٿو ڀڂ ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو " ٫ ؿپ ٫ڀ إ حٿوثٶ

ڀٺ نه : أ ٫ڄ رن ٫ظزش ڃه ڃ٪ ؿپ ى ٸ٪ ٳ آه، ٳٸخٽ ٿو " ؿينڂ لڄ ٿلڄو ځ حٿٸخڃش ڃن نخ

انڄخ ن٨ اٿ ڃخ ٳ ٫خثو ٳؤٳٯو ڄ٬ٺ ٫ن حظڄخ٩ حٿونخ ٻڄخ طنه نٴٺ ٫ن حٿٸٽ رو، ٳخٿڄظڄ٪ ٺ حٿٸخثپ،

ٷي ىص أكخىغ ٳ كٶ حٿڄڀڂ ٫ڀ . حىىخ ٻڄخ ٸ ريخ ٷخثڀيخ ٳ ٫خثٺ، ٿ ىص ٻڀڄش ٴو ٳ ٳو ٿ٬ي ريخ

. ٻظخد حٿلزش حٿڄڀڂ، طٸيڃض ٳ

ٻ ٫ؿيخ ـ ٳپ ٳ رخڅ حزخد حٿزخ٫ؼش ٫ڀ حٿزش2

، رؤڅ ـ ڃن انخڅ ٳ كٶ آه زذ ؿذطٴ حٿ٦ : ڃنيخ . أڃخ حزخد حٿظ طز٬غ ٫ڀ حٿزش ٳټؼس

. ٯ٨و، ٳټڀڄخ ىخؽ ٯ٠زو طٴ رزش خكزو

ڃـخڃڀش حٿٳٸخء ڃخ٫يطيڂ، ٳبنيڂ اح ٻخنح ظٴټيڅ ٳ حٷحڅ ڃن حٿزح٫غ ٫ڀ حٿزش ڃحٳٸش : حٿؼخنحٿزذ

ٿٺ ڃن كن ح٫ح، أ ىح أنو اح أنټ ٫ڀيڂ أ ٷ٤٪ ٻڃيڂ حظؼٸڀه نٴح ٫نو، ٳخ٫يىڂ

. حٿڄ٬خس

ٳڅ ؿخىپ، ٳيڄو ٻٺ، نل ٿٺ، ٯو أڅ ؼزض ٳ : ، ٳٸٽٯه احىس ٳ٪ نٴو رظنٸ : حٿؼخٿغ

ٿو اٻحڃيڂ، ٳٸيف ٳو ٻٿٺ حٿلي ٳ ػنخء حٿنخ ٫ڀ و كزيڂ . ڄن ٿٺ ٳ٠پ نٴو، يڂ أنو أ٫ڀڂ ڃنو

. ٿٸي حٽ ٿٺ

ٯه رڄخ ٠لٺ حٿنخ رو ٫ڀ زپ حٿڄلخٻخس، كظ اڅ ر٬ حٿنخ ټڅ ٻزو ، ٳٻ حٿڀ٬ذ حٿيٽ : حٿحر٪

. ڃن ىح

ط٬خٿ ڃٸظو، أڅ كنخطو طنٸپ اٿ حٿڄظخد اٿو، أڃخ ٫ؽ حٿزش، ٳڀ٬ڀڂ حٿڄظخد أنو رخٿزش ڃظ٬ ٿو٢ حهلل

اح ٫ض ٿو نز . جخص هڄو، ٳڄن حظل٠ ٿٺ ٿڂ ٤ڀٶ ٿخنو رخٿزش اڅ ٿڂ ټن ٿو كنخص نٸپ اٿو ڃن

: ظٴټ ٳ ٫د نٴو، ظپ ربكيخ، ظل أڅ ٬ذ ى ڃ٬ذ، ٻڄخ ٷخٽ ر٠٬يڂ حٿزش أڅ

رخٿ ٳٺ ڃؼڀو ٳټٲ ٬ذ حٿنخ ڃن ى أ٫ ٳبڅ ٫زض ٷڃخ

أٻز اح ٫زض ٷڃخ رخٿ ٿ ٳيڂ ٳــٿٺ ٫ني حهلل حٿنخ

ڀع نٴو رؤٷزق حٿ٬د ى حٿزش، ٻڄخ اڅ ٧ن أنو ڀڂ ڃن حٿ٬د، ٳڀظخٯپ رخٿټ ٫ڀ ن٬ڂ حهلل ٫ڀو،

ٳڀن٨ ٳ حٿزذ حٿزخ٫غ ٫ڀ حٿزش، ٳـظيي . خىخ ٿه ڃن نٴو ٿنٴو رزش ٯه ٿو، ٳنز أڅ

ٻظخد حٿ٠ذ، ٷي ٻنخ ر٬ أزخريخ، ٳ٬خٿؾ حٿ٠ذ رڄخ ؤط ٳ . ٫ؽ حٿ٬ڀش ټڅ رٸ٤٪ ززيخ ٫ڀ ٷ٤٪، ٳبڅ

حٿڄوڀٷن رو٤و، رپ نز أڅ ٠ذ ٬خٿؾ ڃحٳٸش حٿـ رؤڅ ٬ڀڂ أڅ حهلل ط٬خٿ ٠ذ ٫ڀ ڃن ٣ڀذ

. ٫ڀ ٳٸخثو، ٫ڀ نل ىح ڃ٬خٿـش حٿزحٷ

[ حٿ٨ن ٳ كٽ حٿزش رء ] ـ ٳپ 3

اٿو حٿنٴ ڄپ حٿٸڀذ، ٳڀ ٿٺ أڅ ط٨ن حٿ٨ن ڃخ طٻن . ٷي طلپ حٿزش رخٿٸڀذ، ٿٺ ء حٿ٨ن رخٿڄڀڄن

حٿظؤپ ٳبڅ أهزٹ رٿٺ ٫يٽ، ٳڄخٽ ٷڀزٺ اٿ طيٸو، ٻنض ڃ٬ح، نٺ رخٿڄڀڂ ح، ا اح حنټٲ أڃ لظڄپ

طزلغ، ىپ رنيڄخ ٷي أؤص حٿ٨ن رخٿڄوز، ٳ نز أڅ طلن حٿ٨ن رحكي طجو رآه، رپ نز أڅ ٿ ٻرظو ٻنض

٫ڀ ڃڀڂ، ٳنز أڅ طي ٳ ڃح٫خطو ٳظظ٤ٵ حٿظيڄش كنج رزذ ٿٺ، ڃظ ه٤ ٿٺ هخ٣ ء ؟ ٫يحس كي

٫نٺ، ٳ ڀٸ اٿٺ هخ٣ حٿء هٴش ڃن حظخٿٺ رخٿي٫خء طي٫ ٿو رخٿو، ٳبڅ ٿٺ ٦ حٿ٤خڅ يٳ٬و

ٸن٪ أڅ ڃن ػڄحص ء حٿ٨ن حٿظـ، ٳخڅ حٿٸڀذ : ح٫ڀڂ . ىٴس ڃڀڂ، ٳخنلو ٳ حٿ اح طلٸٸض . حٿڄح٫خس

حٿڄڀڂ، ٿ ٿڂ نټٲ ٿٺ، رخٿ٨ن، رپ ٤ڀذ حٿظلٸٶ ٳظپ رخٿظـ، ٿٺ ڃني ٫نو، نو پ اٿ ىظٺ ظ

. ٻخڅ ٷڀزٺ أڀڂ ٿڀڄڀڂ

حٿزش ـ رخڅ ح٫ح حٿڄهش ٳ حٿزش ٻٴخس4

ڄټن حٿظپ اٿو ا رو، ٿٺ يٳ٪ أڅ حٿڄه ٳ ٻ ڃخة حٿ، ى ٯ لق ٳ حٿ٩، : ح٫ڀڂ

: اػڂ حٿزش، ى أڃ

. ظٳ كٸو أكيىخ حٿظ٨ڀڂ، ٳبڅ ٿڀڄ٨ڀځ أڅ ٻ حٿ٨خٿڂ اح حظي٫خه اٿ ڃن

. حٿف حظ٬خنش ٫ڀ ط حٿڄنټ، ى حٿ٨خٿڂ اٿ ڃنيخؽ : حٿؼخن

ٳټٲ ٣ٸ ٳ حٿو، ٳخٿظ٬ن ڃزخف، حظٴظخء، ڃؼپ أڅ ٸٽ ٿڀڄٴظ ٧ڀڄن ٳڅ، أ أه كٸ، : حٿؼخٿغ

حٿيٿپ ٫ڀ ارخكش حٿظ٬ن كيغ ؟ ؿپ ٧ڀڄو أره أ أهه نل ٿٺ ڃخ طٸٽ ٳ : حٿ حٿظ٬، ى أڅ ٸٽ

. ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنزاڅ أرخ ٴخڅ ؿپ لق ٿڂ نټ ٫ڀيخ : ىني كن ٷخٿض

ڃزظي٩ أ ٳخٶ، طوخٱ أڅ ظ٬ي اٿو ٿٺ، ٳڀٺ أڅ طل حٿڄڀڄن، ڃؼپ أڅ ط ڃظٴٸيخ ظىى اٿ : حڃ حٿحر٪

ٻٿٺ حٿڄظخ ٳ حٿظؾ أ . ٫زيٹ حٿٷش أ حٿٴٶ، ٳظٻ ٿٺ ٿڀڄظ ٻٿٺ اح ٫ٳض ڃن . طټٲ ٿو حٿلخٽ

أنو نؿ ا حڃخنش، ٿو أڅ ٻ ڃخ ٬ٳو ٫ڀ ٷي حٿنق ٿڀڄظ، ٫ڀ ٷي حٿٷ٬ش، اح ٫ڀڂ ايح٩

. رخٿظق

ٻخڅ أڅ ټڅ ڃ٬ٳخ رڀٸذ، ٻخ٫ؽ، ح٫ڄ، ٳ اػڂ ٫ڀ ڃن : حٿوخڃ ٻه رو، اڅ ؿي ٫ن ٿٺ ڃ٬ي

. أٿ

. أڅ ټڅ ڃـخىح رخٿٴٶ، ظنټٲ أڅ ٻ رو : حٿخى

حٿٴخؿ : ٷپ ٿڀلن " ٿو ڃن أٿٸ ؿڀزخد حٿلخء ٳ ٯزش " : ڀ حٿو ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنزٷي ٫ن

. ، ٻحڃش : ٷخٽ : ٯزش حٿڄ٬ڀن رٴـه، ٻ ٿو رڄخ ٳو

: أڃخ ٻٴخس حٿزش، ٳخ٫ڀڂ أڅ حٿڄظخد ٷي ؿن ؿنخظن

. حٿظرش حٿنيځ ٫ڀ كٶ حهلل ط٬خٿ، ا ٳ٬پ ڃخ نيخه ٫نو، ٳټٴخس ٿٺ : اكيحىڄخ

حٿؿپ، ؿخء اٿو حظلڀو ح٧ي ٿو حٿنيځ ٫ڀ ٫ڀ ڃلخځ حٿڄوڀٵ، ٳخڅ ٻخنض حٿزش ٷي رڀض : حٿـنخش حٿؼخنش

ڃن ٻخنض ٫نيه ڃ٨ڀڄش هو، " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنز حهلل ٫نو ٫نٳ٬ڀيٷي أر ىس

ٳڀظلڀيخ ڃنو ٷزپ أڅ ئه ٿ ٫نيه ىىڂ ىنخ، ٳبڅ ٻخنض ٿو كنخص أه ڃن ڃن ڃخٽ أ ٫، ٳڀؤطو

ٻخنض حٿزش ٿڂ طزڀٮ حٿؿپ، ؿ٬پ ڃټخڅ حظلٿو اڅ . " كنخطو ٳؤ٤٫يخ ىح، ا أه ڃن جخص ىح ٳؤٿٸ ٫ڀو

(8) " ٻٴخس ڃن حٯظزض أڅ طظٴ ٿو " : ٷي ى ٳ حٿليغ . ٬ڀڄو، ٳٯ يه حظٴخ ٿو، ٿج وزه رڄخ

. ٫ڀو طي٫ ٿو رو، ٻٿٺ اڅ ٻخڅ ٷي ڃخص ٻٴخس أٻڀٺ ٿلڂ أهٺ أڅ طؼن : ٷخٽ ڃـخىي

يهپ حٿـنش " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽحٿنز، ٳ حٿليغ حڅ حٿنڄڄش ڃن آٳخص حٿڀخڅ : حٳش حٿظخ٬ش

ٷخٽ ٳٺ ٳڅ : ٷٽ انخڅ ٳ انخڅ، ڃؼپ أڅ ٸٽ أڅ حٿنڄڄش ط٤ڀٶ ٳ حٿخٿذ ٫ڀ نٸپ : ح٫ڀڂ . ى حٿنڄخځ " ٷظخص

كيىخ ٻٲ ڃخ ټه ٻٴو، حء ٻخڅ ڃن حٷحٽ أ ح٫ڄخٽ، كظ ٿ آه ٻح ٻح، ٿض ڃوش ريح، رپ

ٻح ٻح أ ٳ٬پ ٳ كٸٺ ٷخٽ ٳٺ ٳڅ : ٿنٴو ٳٻه ٳي نڄڄش ٻپ ڃن نٸڀض اٿو حٿنڄڄش، ڃؼپ أڅ ٸخٽ ٿو يٳن ڃخ

: ٻح، نل ٿٺ ٳ٬ڀو ظش أخء

. أڅ يٵ حٿنخٷپ، څ حٿنڄخځ ٳخٶ ڃىى حٿيخىس : حٽ

. أڅ نيخه ٫ن ٿٺ نلو : حٿؼخن

. حٿؼخٿغ أڅ ز٠و ٳ حهلل، ٳبنو ر ٫ني حهلل

. أڅ ٨ن رؤهو حٿخثذ حٿء : حٿحر٪

. [ 12 : حٿلـحص ] { طـح } : أڅ لڄڀو ڃخ كټ ٿو ٫ڀ حٿظـ حٿزلغ، ٿٸٿو ط٬خٿ : حٿوخڃ

رڀن : أڅ ڀڄخڅ رن ٫زي حٿڄڀٺ ٷخٽ ٿؿپ . نڄڄظو أڅ ٿنٴو ڃخ ني حٿنڄخځ ٫نو، ٳ لټ : حٿخى

، ٷڀض ٻح : أر ٻؼ ٷخٽ ل رن . يٷض، حىذ رځ : ڃخ ٳ٬ڀض، ٳٸخٽ ڀڄخڅ : ٳٸخٽ حٿؿپ . ٻح أنٺ ٷ٬ض ٳ

ان أرأ ڃنٺ ڃن حٿنڄڄش : ر٬زي، ٳٸخٽ ڃه ٷي كټ أڅ ؿ خځ . ٴي حٿنڄخځ ٳ خ٫ش ڃخ ٴي حٿخك ٳ ي

ٳـ٬پ ٸٽ ٿڄه اڅ حڃأطٺ طز طٴ٬پ، انيخ طي أڅ طٸظڀٺ، . ٳخظحه ن٬ڂ، أنض رة ڃنيڄخ، : حٿټد، ٳٸخٽ

ظ، ٳو اڅ ؿٺ ي أڅ ظؽ ٫ڀٺ ظ، ٳخڅ أىص أڅ أ٤٫ٴو ٫ڀٺ، ٳ ظؽ : ٿڀڄأس ٸٽ

ٷخٽ ٳىذ ٳظنخځ ٿيخ، ٳـخءص . طٸظڀٺ اح نڄض انيخ طي أڅ : حٿڄ حكڀٸ ٬س ڃن كڀٸو اح نخځ ، ٷخٽ ٿڀؽ

. ٳٸظڀيخ، ٳـخء أىڀيخ ٳخظ٬يح ٫ڀو ٳٸظڀه رڄ ٿظلڀٶ ٬س ڃن كڀٸو، ٳؤه ريىخ

، نٸپ ٻځ ٻپ حكي اٿ حه، ټڀڂ ٻپ حكي رن حٿڄظ٬خىن ٻځ حٿڀخنن حٿ ظىى : حٳش حٿ٬خس

اڅ حٿنخ " : حٿليغ ٳ . حٳٸو، أ ٬يه أنو نه، ح ؼن ٫ڀ حٿحكي ٳ ؿيو ڃو ٫ني حه رټځ

ٳڄن ٿڂ ٤٠ اٿ ٿٺ، ٳؤڃخ اح ح٤ اٿ ڃيححس أڅ ىح : ح٫ڀڂ . " حٿؿين حٿ ؤط ىئء رؿو ىئء رؿو

ڃظ ٷي أڅ . ٳ ؿه أٷحځ، اڅ ٷڀرنخ ٿظڀ٬نيڂ <" (9) انخ ٿنټ : حهلل ٫نو ٷخٽ أر حٿيىحء . حڃحء ؿخ

. ٨ي ڃحٳٸظيڂ ٿڂ ـ ٿو

: ٿو آٳخص ، حٿڄيف : حٳش حٿلخىش ٫س

حٿڄخىف، ٳٸي ٸٽ ڃخ ظلٸٸو، زپ ٿ٩٣ ٫ڀو، ٳؤڃخ آٳخص . ڃخ ظ٬ڀٶ رخٿڄڄيف : ڃخ ظ٬ڀٶ رخٿڄخىف، ڃنيخ : ڃنيخ

ٳ ٷي . حىي، ٷي ٴ١ ٳ حٿڄيف ٳنظي اٿ حٿټد، ٷي ڄيف ڃن نز څ ځ انو ٩ : ڃؼپ أڅ ٸٽ

أڃخ . ٳٸي أكذ أڅ ٬ حهلل ڃن ى٫خ ٿ٨خٿڂ رخٿزٸخء، : ٷخٽ حٿلن " ط٬خٿ ٠ذ اح ڃيف حٿٴخٶ اڅ حهلل " : كيغ

ڄيف حٿنزٿيح ٷخٽ حٿڄڄيف، ٳبنو ليع ٳو ٻزح أ ا٫ـخرخ، ىڄخ ڃيڀټخڅ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٿڄخ ڄ٪ ؿ

نخ ٫ن حٿلن ٷخٽ ٻخڅ . حٿليغ ى ڃي . . " خكزٺ ڀٺ، ٷ٬٤ض ٫نٶ " : ؿ حهلل ٫نو ٷخ٫يح ٫ڄ ٷي

حهلل ٫نو ڃن كٿو، ىح ي ر٬ش، ٳڄ٬يخ ٫ڄ : ڃ٬و حٿيس حٿنخ كٿو، ا أٷزپ حٿـخى ، ٳٸخٽ ؿپ

(10) هٴٸو ڄ٬يخ حٿـخى، ٳڀڄخ ىنخ ڃنو

هض أڅ وخٿ٢ : ٷخٽ ؟ ڄ٬ظيخ، ٳڄو : ٷخٽ ؟ ڄ٬ظيخ ڃخٿ ٿٺ، أڃخ : ٷخٽ ؟ ڃخٿ ٿٺ خ أڃ حٿڄئڃنن : رخٿيس، ٳٸخٽ

. ڃنٺ (11) أ٣ؤ٣ت ٷڀزٺ ڃنيخ ت ٳؤكززض أڅ

ٳؤڃخ اح . : حٿڄٸى، ٳٴظ ٫ن حٿ٬ڄپ، ٿيح ٷخٽ ٫ن نٴو، ٧ن أنو ٷي رڀٮڅ حنخڅ اح أػن ٫ڀو رخٿو

حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٫ڀ أر رټ ٫ڄ حٿنزرو رؤ، ٳٸي أػن ڀڂ حٿڄيف ڃن ىه حٳخص ٿڂ ټن

حٿټز حٿ٬ـذ ٫ڀ حٿڄڄيف أڅ ټڅ يي حكظح ڃن آٳش . حهلل ٫نيڂٯىڄخ ڃن حٿلخرش ٫نيڄخ

ٳ أڅ حٿڄخىف ٿ ٫ٱ ڃنو ڃخ ٬ٱ ڃن حٿٴظ ٫ن حٿ٬ڄپ، نـ ڃن ىه حٳخص ا أڅ ٬ٱ نٴو، ظٴټ

ڃن حٿخٿلن . نٴو ڃخ ڃيكو . حٿڀيڂ اڅ ىئء ٬ٳن أنض ط٬ٳن : أػن ٫ڀو، ٳٸخٽ ٷي أڅ ؿ

،ڄخ ٳڄخ ظ٬ڀٶ رخهلل ط٬خٿ، ٸيٳڄخ طز٢ ٳ أڃ حٿين حٿو٤ؤ ٳ ٳل حٿټځ : حٳش حٿؼخنش ٫س

٫ن حٿٿپ، ٿټن ٬ٴ حهلل ٫نو ٫ڀ طٸڂ حٿڀٴ٦ رٿٺ ا حٿ٬ڀڄخء حٿٴلخء، ٳڄن ٷ ٳ ٫ڀڂ أ ٳخكش، ٿڂ وپ ٻڃو

ڃخ خء حهلل جض، ٿټن ٿٸپ، : أكيٻڂ ٸپ " : ڀڂ حنو ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿوحٿنز ڃؼخٽ ٿٺ ڃخ ٫ن . ٿـيڀو

: ٷذ ڃن ٿٺ انټخه ٫ڀ حٿو٤ذ ٷٿو ٿٺ څ ٳ حٿ٤٬ٲ حٿڄ٤ڀٶ طټخ طش، (12) " ڃخ خء حهلل ػڂ جض

٫زي : ٸپ أكيٻڂ " : ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ . " ٬ حهلل ٿو ڃن " : ٷخٽ " ڃن ٬يڄخ ٳٸي ٯ "

خ : اح ٷخٽ حٿؿپ ٿڀؿپ : ٷخٽ حٿنو٬ . " ٫زي حهلل، ٻپ نخثټڂ اڃخء حهلل، ٿټن ٿٸپ، ٯڃ ؿخظ أڃظ، ٻڀټڂ

ٳيح أڃؼخٿو ڃڄخ يهپ ٳ . أأظن هڀٸظو كڄخح، أ أأظن هڀٸظو هنح : كڄخ، خ هن، ٷپ ٿو ځ حٿٸخڃش

ٿخنو ٿڂ ڀڂ، ٫ني ٿٺ ٬ٱ طؤڃپ ڃخ أىنخه ٳ آٳخص حٿڀخڅ، ٫ڀڂ أنو اح أ٣ڀٶ* حٿټځ، ڄټن كه، ڃن

ىه حٳخص ڃيخٿٺ ى ٫ڀ ٣ٶ حٿڄظټڀڂ، ٳبڅ ټض ، څ " ڃن ڄض نـخ " : ٷٿو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

. ڀڂ

[ ؿپ طؤٽ ٫ن ٴخص حهلل ٫ ] ـ ٳپ 5

أڅ حٿ٤خڅ وپ اٿ حٿ٬خڃ أنٺ روٺ ٳ : ح٫ڀڂ . ٻڃو ڃن آٳخص حٿ٬حځ ئحٿيڂ ٫ن ٴخص حهلل زلخنو ط٬خٿ

ڀ حٿنز ٷخٽ . أىپ حٿٴ٠پ، ٳ حٽ لزذ اٿو ٿٺ كظ ظټڀڂ رڄخ ى ٻٴ ى ي حٿ٬ڀڂ طټڅ ڃن حٿ٬ڀڄخء

ٳئحٽ حٿ٬حځ ٫ن " ؟ حٿوڀٶ، ٳڄن هڀٶ حهلل ىح حهلل هڀٶ : ٺ حٿنخ أڅ ؤٿح، كظ ٸٿح " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

حٿظڀڂ، حٳخص، رلؼيڂ ٫ن ڃ٬خن حٿٴخص ڃڄخ ٴيىڂ ڃڄخ ڀليڂ، ا حٿحؿذ ٫ڀيڂ ٯحڃ حٿ٬ڀڂ أ٨٫ڂ

ڃن ٯ رلغ ، حظخٿيڂ رخٿ٬زخىحص، ٳبڅ ٳخٿ رخٿ٬خڃ حڄخڅ رڄخ ى رو حٿٸآڅ، ػڂ حٿظڀڂ ٿڄخ ؿخء رو حٿٽ

. حٿيحد ٫ن أح حٿڄڀٺ حظخٿيڂ رخٿزلغ ٫ن أح حٿ٬ڀڂ، ٻزلغ خثڄش

ٻظخد ځ حٿ٠ذ حٿلٸي حٿلي

هڀٸظن } : ٫ٵ اٿ حٿ٤خڅ حٿڀ٬ن، كغ ٷخٽ أڅ حٿ٠ذ ٬ڀش ڃن حٿنخ، أڅ حنخڅ ن٩ ٳو ٫ني حٿ٠ذ : ح٫ڀڂ

ٳبڅ ؤڅ حٿ٤ن حٿټڅ حٿٷخ، ؤڅ حٿنخ حٿظڀ٨ حظ٬خٽ، حٿلٻش [ 12 : ح٫حٱ ] { ڃن نخ هڀٸظو ڃن ٣ن

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿنزڃڄخ يٽ ٫ڀ ځ حٿ٠ذ ٷٽ حٿلٸي حٿلي، : ڃن نظخثؾ حٿ٠ذ . ح٤حد

ٳ كيغ آه أڅ حرن ٫ڄ . " ط٠ذ " : ٳىى ٫ڀو ڃحح، ٷخٽ ، " ط٠ذ " : أن، ٷخٽ : ٿڀؿپ حٿ ٷخٽ ٿو

ٳ . " ط٠ذ " : ٷخٽ ؟ ؿپ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ، ڃخح ز٬ين ڃن ٯ٠ذ حهلل ٫حٿنز حهلل ٫نو ؤٽ

ٿ حٿيي " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حهلل ٫نو ٷخٽحٿڄظٴٶ ٫ڀو ڃن كيغ أر ىس

: آٽ ٫ڄحڅ ] { كح يح } : ٫ن ٫ټڃش ٳ ٷٿو ط٬خٿ . ”حٿ٠ذ رخٿ٫ش، انڄخ حٿيي حٿ ڄڀٺ نٴو ٫ني

: نخ أڅ ح حٿٸنن ٿٸ ڃڀټخ ڃن حٿڄثټش ٳٸخٽ . ڀزو ٯ٠زو حٿي حٿ ڄڀٺ نٴو ٫ني حٿ٠ذ : ٷخٽ [ 39

كن ٠ذ، ٳى ط٠ذ، ٳبڅ حٿ٤خڅ أٷي ڃخ ټڅ ٫ڀ حرن آىځ : حىحى رو اڄخنخ ٸنخ، ٷخٽ ٫ڀڄن ٫ڀڄخ

ٿنخ ٿڀٸذ حٿز٬ي، حٿ٠ذ رخٿټ٨ڂ، ټنو رخٿظئىس، اخٹ حٿ٬ـڀش، ٳبنٺ اح ٫ـڀض أه٤ؤص ك٨ٺ، ٻن ي

اخٹ حٿليس، ٳبن أٿ٬ذ رخٿؿپ : ٿ٬نو حهلل ريح ٿڄ ٫ڀو حٿځ، ٳٸخٽ خ ڃ نخ أڅ ارڀ . طټن ؿزخح ٫نيح

ٳ نٴ ڃن ٳن أنزو حٿليي ٻڄخ ڀ٬ذ حٿزخڅ رخٿټس، اخٹ حٿنخء، ٳبن ٿڂ حنذ ٳوخ ٳ نٴ ٷ٢ أػزض

. رخڃأس، اخٹ حٿق، ٳبن أٳي ٫ڀ حٿلق حٿينخ حهس

. حٿ٠ذ ٫ي حٿ٬ٸپ حطٸح حٿ٠ذ، ٳبنو ٴي حڄخڅ ٻڄخ ٴي حٿز حٿ٬پ، : ٻخڅ ٸخٽ

ٿ٤ڀذ حنظٸخځ، ٳڄظ ٯ٠ذ حنخڅ ػخص نخ حٿ٠ذ ػحنخ ڀ رو ىځ ٯڀخڅ ىځ حٿٸڀذ : كٸٸش حٿ٠ذ

لڄ حٿؿو حٿ٬ن ر حٿ٬ٵ، طٴ٪ اٿ أ٫خٿ حٿزيڅ، ٻڄخ طٴ٪ حٿڄخء حٿ ڀ ٳ حٿٸي، ٿٿٺ حٿٸڀذ، نظ

حٿؿخؿش ٿڅ ڃخ ٳيخ، انڄخ نز٢ حٿيځ اح ٯ٠ذ حٿزس ٻپ ٿٺ لټ ٿڅ ڃخ حءه ڃن كڄس حٿيځ، ٻڄخ طلټ

ٳبڅ ٻخڅ حٿ٠ذ ي ڃڄن ٳٷو، ٻخڅ ڃ٬و ؤ ڃن حنظٸخځ، طٿي ڃنو حنٸزخ . ٫ڀو ٫ڀ ڃن ىنو حظ٬ حٿٸيس

ن٨ ٺ ٳو، طىى حٿيځ ڃن ٧خى حٿـڀي اٿ ؿٱ حٿٸڀذ، ٳخ كنخ، ٿٿٺ ٴ حٿڀڅ، اڅ ٻخڅ حٿ٠ذ ڃن

ٷس حٿ٠ذ حٿنخ ٳ . ٿٸس حٿ٠ذ حٿيځ رن حنٸزخ حنزخ١، ٳلڄ ٴ ٤٠د، ٳخنظٸخځ ى ٷص

حٿ٬ٸپ حٿين ٫ن خظيڄخ، ٳ ٳ لڄي حٳح١ ٳيخ، نو وؽ . اٳح١، طٴ٢، ح٫ظيحٽ : ػع ٫ڀ ىؿخص

حٿظٴ٢ ٳ ىه حٿٸس أ٠خ ڃڃځ، نو زٸ كڄش ٿو ٯس، . حهظخ زٸ ٿنخڅ ڃ٪ ٿٺ ن٨ ٳټ

حٿيس، ٳ٠ذ ٫ڀ ٳٸي حٿ٠ذ رخٿټڀش، ٫ـ ٫ن خش نٴو، ا حٿخش انڄخ طظڂ رظڀ٢ حٿ٠ذ ٫ڀ ڃن

أنو ڃظ : ح٫ڀڂ . أڅ ٤ڀذ حٿ٢ رن حٿ٤ٸن نٴو ٫ني حٿڄپ اٿ حٿيحص حٿوش، ٳٴٸي حٿ٠ذ ڃڃځ، ٳنز

خكزيخ، أڄظو ٫ن ٻپ ڃ٨٫ش، څ حٿ٠ذ طٴ٪ اٿ حٿيڃخ٭، ٳ٤ ٫ڀ ٷض نخ حٿ٠ذ حٿظيزض، أ٫ڄض

ټڅ ىڃخٯو رڄخ ط٬ي اٿ ڃ٬خىڅ حٿل، ٳظ٨ڀڂ ٫نو كظ ر٬نو، طى حٿينخ ٳ ؿيو، ڃ٬خىڅ حٿٴټ،

ٻخڅ ٳو حؽ ٬ٲ ٳخن٤ٴؤ، ٳ ٫ڀ ڃؼخٽ ٻيٲ أڃض ٳو نخ، ٳخى ؿه، كڄ ڃظٸه، حڃظ رخٿيهخڅ،

س، ٸي ٫ڀ ا٣ٴخء حٿنخ، ٳټٿٺ ٴ٬پ رخٿٸڀذ حٿيڃخ٭، ؼزض ٳو ٷيځ، طڄ٪ ٳو ٻڀڄش، ط ٳو

ڃن آػخ حٿ٠ذ ٳ حٿ٨خى، ط حٿڀڅ، يس حٿ٫يس ٳ ح٣حٱ، هؽ . خكزو رڄخ حى حٿ٠ذ ٳٸظپ

ٳ كخٽ ٯ٠زو ٷزليخ ٳ٬خٽ ٫ن حٿظطذ، حظلخٿش حٿوڀٸش، ط٬خ٣ ٳ٬پ حٿڄـخنن، ٿ أ حٿ٠زخڅ طو

. نٲ نٴو ڃن طڀٺ حٿلخٽ، ڃ٬ڀځ أڅ ٷزق حٿزخ٣ن أ٨٫ڂ

ٿڀ٠ذ ـ ٳپ ٳ رخڅ حزخد حٿڄيـش1

حٿ٬ـذ، حٿڄحف، حٿڄڄخحس، حٿڄ٠خىس، حٿي : ٳڄن أزخرو . ٷي ٫ٳض أڅ ٫ؽ ٻپ ٫ڀش رلڂ ڃخىطيخ احٿش أزخريخ

ىه حهٵ ىجش ڃڃڃش ٫خ، ٳنز أڅ ٸخرپ ٻپ حكي ڃن ىه رڄخ يس حٿل ٫ڀ ٳ٠ٽ حٿڄخٽ حٿـخه،

. ٳـظيي ٫ڀ كڂ ڃحى حٿ٠ذ ٷ٤٪ أزخرو ٠خىه،

: أڃخ اح ىخؽ حٿ٠ذ ٳ٬خٿؾ رؤڃ

، حٿ٬ٴ، حٿلڀڂ، حكظڄخٽ، ٻڄخ ؿخء ٳ حٿزوخ ٻ٨ڂ حٿ٦ أڅ ظٴټ ٳ حهزخ حٿحىس ٳ ٳ٠پ : أكيىخ

حظؤڅ ٫ڀ ٫ڄ حرن ٫زخ ڃن كيغ خ حرن حٿو٤خد، : ٿو حهلل ٫نو، ٳآڅ ٿو، ٳٸخٽ حهلل ٫نيڄخ، أڅ ؿ

ٳٸخٽ حٿل . (2) ٫نو، كظ ىڂ أڅ ٷ٪ رو حهلل ، طلټڂ رننخ رخٿ٬يٽ، ٳ٠ذ ٫ڄ (1) حهلل ڃخ ط٤٬نخ حٿـٽ

أ٫ ٫ن ه حٿ٬ٴ أڃ رخٿڄ٬ٱ } : حهلل ٫ ؿپ ٷخٽ ٿنزو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ خ أڃ حٿڄئڃنن اڅ : رن ٷ

حهلل ٫نو كن طىخ ٫ڀو، ٻخڅ ڃخ ؿخىخ ٫ڄ اڅ ىح ڃن حٿـخىڀن، ٳحهلل [ 199 : ح٫حٱ ] { حٿـخىڀن

ٷيس حهلل ٫ڀ أ٨٫ڂ : ٸٽ ، ى أڅ أڅ وٱ نٴو ڃن ٫ٸخد حهلل ط٬خٿ : حٿؼخن . ٷخٳخ ٫ني ٻظخد حهلل ٫ ؿپ

أڅ ڄ٠ حهلل ٫ ؿپ ٯ٠زو ٫ڀ ځ حٿٸخڃش ٳؤنخ ڃن ٷيط ٫ڀ ىح حنخڅ، ٳڀ أڃ٠ض ٳو ٯ٠ز، ٿڂ آڃن

حٻن ٫ني حٿ٠ذ، أٻٹ كن أٯ٠ذ، ! خ حرن آىځ : حهلل ط٬خٿ ٳ ر٬ حٿټظذ ٷي ٷخٽ . أكؽ ڃخ أٻڅ اٿ حٿ٬ٴ

. أڃلٸٺ ٳڄن أڃلٶ

، طڄ حٿ٬ي ٳ ىيځ أ٫حو، حٿڄخطش رڄخثزو، ٳخڅحنظٸخځ أڅ ل نٴو ٫خٷزش حٿ٬يحس، : حٿؼخٿغ

طڀ٢ يس ٫ڀ ٯ٠ذ حنخڅ وڀ ٫ن حٿڄخثذ، ٳوٱ نٴو ٿٺ ٳ حٿينخ اڅ ٿڂ وٲ ڃن حهس ىح ى

ڃله أڅ ظ ٫ڀو أڃ ٬نو ٫ڀ حهس، ػحد ٫ڀو، نو طٸيڂ ٿز٬ حٿل٥٨ ٫ڀ ر٬، ا أڅ ټڅ

. ٳؼخد ٫ڀ ٿٺ

٫ڀ ڃخ طٸيځ، أنو زو كنج حٿټڀذ حٿ٠خ، حٿز٪ حٿ٬خى، حٿ٠ذ أڅ ظٴټ ٳ ٷزق طو ٫ني : حٿحر٪

. ريڂ حنو ټڅ ڃـخنزخ هٵ حنزخء حٿ٬ڀڄخء ٳ ٫خىطيڂ، ٿظڄپ نٴو اٿ حٷظيحء

اڅ ىح : ، ڃؼپ أڅ ټڅ زذ ٯ٠زش أڅ ٸٽ ٿو حٿ٤خڅحنظٸخځ أڅ ظٴټ ٳ حٿزذ حٿ ي٫ه اٿ : حٿوخڃ

طؤنٴن ڃن : ٿنٴو ڃنٺ ٫ڀ حٿ٬ـ، حٿٿش حٿڄيخنش، حٿنٴ، ط كٸح ٳ أ٫ن حٿنخ، ٳڀٸپ لڄپ

أه ىح ريٹ حنظٸڂ ڃنٺ، طلن ڃن أڅ ط حكظڄخٽ حڅ، طؤنٴن ڃن ه ځ حٿٸخڃش حٳظ٠خف اح

أڅ ټ٨ڂ ٯ٨و، ٳٿٺ نز . ط ٫ني حهلل ط٬خٿ ٫ني حٿڄثټش حٿنزن ٳ أ٫ن حٿنخ، طلن ڃن أڅ

ٿٸڂ ڃن ٷ٪ أؿه ٫ڀ حهلل، : نى أٳ ـذ أڅ ټڅ ى حٿٸخثڂ ځ حٿٸخڃش اح ؟ ٫ني حهلل ط٬خٿ، ٳڄخٿو ٿڀنخ ٨٬ڄو

. ٸه ٫ڀ ٷڀزو ٳ ٸځ ا ڃن ٫ٴخ، ٳيح أڃؼخٿو نز أڅ

، ٳټٲ ٸيځ ؿ ٫ڀ ٳٶ ڃحى حهلل ط٬خٿ، ٫ڀ ٳٶ ڃحىه ء أڅ ٬ڀڂ أڅ ٯ٠زو انڄخ ٻخڅ ڃن : حٿخى

. ٫ڀ ڃحى حهلل ط٬خٿ، ىح ڃخ ظ٬ڀٶ رخٿٸڀذ ڃحىه

ٷخثڄخ ؿڀ، اڅ ٻخڅ ؿخٿخ ح٤ـ٪، ٷي أڃنخ أڃخ حٿ٬ڄپ، ٳنز ٿو حٿټڅ، حٿظ٬، ط حٿلخٽ، اڅ ٻخڅ

أڃخ حٿلټڄش ٳ حٿء ٫ني حٿ٠ذ، ٳٸي رنيخ ٳ . ىص ٳ حكخىغ رخٿء أ٠خ ٫ني حٿ٠ذ، ٳيه حڃ

ٳٸخځ طؤ، ػڂ ٻنخ ٫ني ٫س رن ڃلڄي، ٳټڀڄو ؿپ رټځ، ٳ٠ذ ٯ٠زخ ييح : أر حثپ ٷخٽ ٻڄخ . حٿليغ

اڅ " : حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٽ : ٷخٽ- ٻخنض ٿو لزش- كيػن أر ٫ن ؿي ٤٫ش : ؿخء ٳٸخٽ

أڃخ . " ط٤ٴؤ حٿنخ رخٿڄخء، ٳبح ٯ٠ذ أكيٻڂ ٳڀظؤ حٿ٠ذ ڃن حٿ٤خڅ، اڅ حٿ٤خڅ هڀٶ ڃن حٿنخ، انڄخ

ٳٽ، ڄټن ح٤ـخ٩، ٳڄټن أڅ ټڅ انڄخ أڃ رٿٺ ٿٸد ڃن ح حٿظ ڃنيخ هڀٶ، ٳٻ أڀو حٿـڀ

آٿو ڀڂ أنو ڀ حهلل ٫ڀوحٿنز أر ٬ي، ٫ن أڅ ټڅ ٿظح٪ رٿو، څ حٿ٠ذ نؤ ڃن حٿټز، ريٿپ ڃخ

. " رخ ڃن ؿي جخ ڃن ٿٺ، ٳڀڀٶ هيه “ : ٻ حٿ٠ذ ٷخٽ

: ا٣حٵ حٿنخ، ٳڀڂ ظټڀڄح رء، ٷخٽ ٯ٠ذ حٿڄيي ٫ڀ ؿپ، ٳي٫خ رخٿخ١ ٳڀڄخ أ زذ يس ٯ٠زو، : ٷپ

. هڀح زڀو : ٯ٠ذ ٿنٴو، ٳٸخٽ خ أڃ حٿڄئڃنن، ط٠زن هلل رؤي ڃڄخ

ـ ٳپ ٳ ٻ٨ڂ حٿ2٦

٫ن ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو . ٳ ڃ٬ حٿڄيف ٳٻ ٿٺ [ 134 : آٽ ٫ڄحڅ ] { حٿټخ٧ڄن حٿ٦ } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

ى٫خه حهلل ٫ڀ إ حٿوثٶ كظ وه ڃن أ حٿل ڃن ٻ٨ڂ ٯ٨خ ى ٷخى ٫ڀ أڅ نٴه، " آٿو ڀڂ ٷخٽ

ي، ٿ ځ ڃن حطٸ حهلل ٿڂ ٲ ٯ٨و، ڃن هخٱ حهلل ٿڂ ٴ٬پ ڃخ : حهلل ٫نو أنو ٷخٽ٫ڄ ٫ن . " خء

. حٿٸخڃش ٿټخڅ ٯ ڃخ طڅ

ـ ٳپ ٳ حٿلڀڂ3

" حٿلڀڂ رخٿظلڀڂ انڄخ حٿ٬ڀڂ رخٿظ٬ڀڂ، " : ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنوحٿنز حهلل ٫نو، ٫ن أر ىس

ٿڄن ط٬ڀڄڅ ٿڄن ط٬ڀڄڅ ڃنو، طټنح ڃن ؿزخرس ح٣ڀزح حٿ٬ڀڂ، ح٣ڀزح ڃ٪ حٿ٬ڀڂ حٿټنش حٿلڀڂ، ٿنح " . )

اڅ ٳٺ هڀٸن لزيڄخ حهلل " : (3) ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ؾ رن ٷ . " ٫ڀټڂ حٿ٬ڀڄخء، ٳڀذ ؿيڀټڂ

خ ٫ټڃش، حن٨ ىپ : ڃٸظڀو، ٳٸخٽ حهلل ٫نو ٳڀڄخ ٷ٠ظڂ ؿپ حرن ٫زخ . (4) " حٿلڀڂ حنخس : ٿو

ان : ٳٸخٽ ؟ ٿ ٫خٷزظو : أڄ٪ ؿپ ڃ٬خش ٻڃخ ييح ٳٸپ ٿو . حظل ٳنټ حٿؿپ أو ؟ ٿڀؿپ كخؿش ٳنٸ٠يخ

ن ڃن أىپ ىڃٶ ٳڀڂ ، ٳز٬غ ڃنيخ اٿ أٷڂ ڃ٬خش ن٬٤خ . ظل أڅ ٠ٶ كڀڄ ٫ن نذ أكي ڃن ٫ظ

أٱ رنٹ حٳٶ : ٳؤهزه، ٳٸخٽ ٿو ڃ٬خش ٬ـزو ٳـ٬پ ٫ڀو ڄنخ أڅ ٠د أ ڃ٬خش، ٳؤط ڃ٬خش

أنخ ٳ٬ڀظو ٫ڄيح ٯ٨ٺ، : ٷخٽ ؟ ڃن ٻ ؿپ ىه : خس ٿو، ٳٸخٽ ٿو ؿخء ٯځ ر ٷي ٻ ؿپ . رخٿن

خٻض، ٳڀڄخ ٳ٭ ڃن ظڂ ؿپ ٫ي حرن كخطڂ ى . ٯ٨ن ڃن كٺ ٫ڀ ٯ٨، ٳؤ٫ظٸو : ٳٸخٽ . ٳظؤػڂ ٳ٠رن،

ىهپ . ٳبنيڂ اڅ ڄ٬ٹ طٸٽ ىح ٿيىڂ ٿڂ ح اڅ ٻخڅ رٸ ٫نيٹ ت ٳٸپ ٷزپ أڅ ؤط زخد حٿل، : ڃٸخٿظو ٷخٽ

، : ٳٸخٽ ٫ڄ ؟ أڃـنڅ أنض : حٿ٨ڀڄش، ٳڄ رؿپ نخثڂ ٳ٬ؼ رو، ٳٳ٪ أو ٷخٽ ٫ڄ رن ٫زي حٿ٬ حٿڄـي ٿڀش ٳ

حهلل ٫نيڄخ، ٳزو، حٿلن ٿٸ ؿپ ٫ڀ رن . : ٳٸڀض ؟ ڃو، انڄخ ؤٿن أڃـنڅ : ٳيڂ رو حٿل، ٳٸخٽ ٫ڄ

، ػڂ أٷزپ ٫ڀ حٿؿپ : ٳؼخص اٿو حٿ٬زي، ٳٸخٽ ؟ ڃخ ظ ٫نٺ ڃن أڃنخ أٻؼ، أٿٺ كخؿش ن٬نٺ ٫ڀيخ : ٳٸخٽ ڃي

أيي أنٺ ڃن : ٿٺ ٸٽ ٻخنض ٫ڀو، أڃ ٿو رؤٿٲ ىىڂ، ٳټخڅ حٿؿپ ر٬ي (5) ٫ڀو هڄش ٳخظل حٿؿپ، ٳؤٿٸ

. ڃخ ؿي حٿ٤خڅ ريح ٯٹ : ٳٸخٽ اڅ ٳنخ ظڄٺ، : ٷخٽ ؿپ ٿىذ رن ڃنزو . أى حٿٽ

ـ ٳپ ٳ حٿ٬ٴ حٿٳٶ4

ٷخٽ حهلل . ٯحڃش، ى ٯ حٿلڀڂ حٿټ٨ڂ أڅ ڃ٬ن حٿ٬ٴ أڅ طظلٶ كٸخ ٳظٸ٤و، طئى ٫نو ڃن ٷخ أ : أ٫ڀڂ

، ٳ حٿليغ [ 40 : حٿ ] { حهلل ٳڄن ٫ٴخ أڀق ٳؤؿه ٫ڀ } : ٷخٽ [ 134 : آٽ ٫ڄحڅ ] . { حٿنخ حٿ٬خٳن ٫ن } : ط٬خٿ

يٷش ڃن ڃخٽ، ڃخ حى حهلل ٫زيح ر٬ٴ ا ٫ح، ڃخ طح٪ أكي ڃخ نٸض " : ڀڂ، ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿوحٿنزأڅ

أ أهزٹ رؤٳ٠پ خ ٫ٸزش، " : آٿو ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو : ٫ن ٫ٸزش رن ٫خڃ، ٷخٽ . " حهلل هلل ا ٳ٬و

أڅ ڃنخىخ نخى ځ . " ٫ڄن ٧ڀڄٺ طپ ڃن ٷ٬٤ٺ، ط٤٬ ڃن كڃٺ، ط٬ٴ ؟ أهٵ أىپ حٿينخ حهس

ٽ حهلل ٷخٽ : حهلل ٫نو ٷخٽ٫ن أن . ٳ ٸځ ا ڃن ٫ٴخ ٫ڄن ٧ڀڄو ؟ أؿه ٫ڀ حهلل ٿٸڂ ڃن ٷ٪ : حٿٸخڃش

ڃن " حٿللن " ٳ . " حٿ٬نٲ اڅ حهلل ٳٶ لذ حٿٳٶ، ٤٬ ٫ڀو ڃخ ٤٬ ٫ڀ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

اڅ حهلل ٫ ؿپ لذ حٿٳٶ ٳ حڃ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنز حهلل ٫نيخ، ٫نكيغ ٫خثش

. " ڃن لځ حٿٳٶ لځ حٿو " ٳ كيغ آه . " ٻڀو

ـ رخد ٳ حٿلٸي حٿلي5

٫ڃظو ىحځ ر . ٳخكظٸن ٳو ٳخ كٸيح أڅ حٿ٦ اح ٻ٨ڂ ٿ٬ـ ٫ن حٿظٴ ٳ حٿلخٽ ؿ٪ اٿ حٿزخ٣ن، : ح٫ڀڂ

حهلل ٫نو، ٫ن حٿر رن حٿ٬حځ . ػڄس حٿ٠ذ، حٿلي ڃن نظخثؾ حٿلٸي حٿو حظؼٸخٿو حٿنٴ ڃنو، ٳخٿلٸي

٫ن " حٿللن " ٳ . " حٿز٠خء ىد اٿټڂ ىحء حڃڂ ٷزڀټڂ حٿلي " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : ٷخٽ

طزخٯ٠ح، طٸخ٬٣ح، طلخيح، طيحرح، ٻنح ٫زخى حهلل " : ڀڂ أنو ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿوحٿنز

" ٻڄخ طؤٻپ حٿنخ حٿل٤ذ اڅ حٿلي ؤٻپ حٿلنخص " : ٳ كيغ آه ٫نو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ . " اهحنخ

ان : ٳجپ ٫ن ٫ڄڀو، ٳٸخٽ ؿپ ڃن أىپ حٿـنش، ٳ٤ڀ٪ ؿپ، (6) ٤ڀ٪ ٫ڀټڂ ڃن ىح حٿٴؾ " : ٳ كيغ آه أنو ٷخٽ .

نخ أڅ حهلل طزخٹ ط٬خٿ . " أ٤٫خه حهلل اخه أؿي كي ڃن حٿڄڀڄن ٳ نٴ ٯخ كيح ٫ڀ ه

. " ٯ ح رٸڄظ رن ٫زخى حٿلخي ٫ي ن٬ڄظ، ڃظو٢ ٿٸ٠خث، " : ٸٽ

ڃن أىپ حٿـنش، ٳټٲ أكيه ٫ڀ ت ڃن أڃ ڃخ كيص أكيح ٫ڀ ت ڃن أڃ حٿينخ، نو اڅ ٻخڅ : ٷخٽ حرن ن

أىپ حٿنخ، ٳټٲ أكيه ٫ڀ ت ڃن أڃ حٿينخ، ى اٿ حٿينخ، ى اٿ حٿـنش، اڅ ٻخڅ ڃن

اح ن٬ڂ ٫ڀ أهٺ أڅ حهلل ط٬خٿ : ح٫ڀڂ . اخٹ حٿلي، ٳبنو ن اٿ ىه حٿلخٽ : ٫ڀو حٿځ ٷخٽ ارڀ ٿنف . حٿنخ

: ن٬ڄش، ٳڀٺ ٳيخ كخٿظخڅ

. أڅ طټه طڀٺ حٿن٬ڄش طلذ حٿيخ، ٳيح ى حٿلي : اكيحىخ

ٷخٽ حٿڄنٲ . ٿنٴٺ ڃؼڀيخ، ٳيح ڄ ٯز٤ش أڅ طټه ؿىىخ طلذ حٿيخ، ٿټنٺ طظي : حٿلخٿش حٿؼخنش

: كڄو حهلل

أڅ حٿنٴ ٷي ؿڀزض ٫ڀ : ح٫ڀڂ : ڃن ٻٴو ٳؤٷٽٿ ح٫ڀڂ أن ڃخ أض أكيح كٸٶ حٿټځ ٳ ىح ٻڄخ نز، ري : ٷڀض

ؿنيخ، ٳبح ٫ ٫ڀيخ، ٶ ٫ڀيخ ٻىظو، أكزض حٽ ٿٺ ٿٸ٪ حٿظخ، كذ حٿٳ٬ش، ٳي طلذ أڅ ٬ڀىخ

ػع " : ڀڂ ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿوحٿنز حهلل ٫نو، ٫ن ٷي أر ىس . ڃٻ ٳ حٿ٤زخ٩ ىح أڃ

ٳ طلٸٶ، اح ط٤ص ٳخڃ، حٿ٨ن، حٿ٤س، حٿلي، ؤكيػټڂ ڃخ حٿڄوؽ ڃن ٿٺ، اح ٧ننض : نـ ڃنين أكي

حٿينخ، طخس رخٿن٨ ٳڄخ ظ٬ڀٶ طخس رخٿ رخٿٸ٠خء، طخس رخٿىي ٳ ٫ؽ حٿلي، . " اح كيص ٳ طزٮ

، ن٤ٶ، ٳبح ٳ٬پ رظڀٺ حٿن٬ڂ ڃن ىڄځ حٿينخ كخد حهس، ٳظڀ رٿٺ ٬ڄپ رڄٸظ٠ ڃخ ٳ حٿنٴ أ

ٳئػ أڅ ٳؤڃخ ڃن لي نزخ ٫ڀ نزطو، ٳـذ أڅ ټڅ نزخ، أ ٫خٿڄخ ٫ڀ ٫ڀڄو، . ؿزڀظو ٿٺ ٿڂ ٠ه ڃخ ٪ ٳ

أ حٿس، ٳؤڃخ اڅ أكذ أڅ زٶ ٵ ٿٺ أ ٽ ٫نو، ٳيح ٫ ٿو، طـزپ ٫ڀو ا حٿنٴ حٿټخٳس

رٿٺ، ٳبنو ٿڂ أٷحنو، ٤ڀ٪ ٫ڀ ڃخ ٿڂ يٻه، ٳبنو ؤػڂ

ٻڄخ ٿ حظزٶ ٫زيحڅ اٿ هيڃش ڃىڄخ، ئػ حٽ ڃخ ٫نيىڂ ٫نيڂ، رپ أكذ حطٴخ٩ ٫نيڂ ٿي ك٨و ٫ني رو،

” حٿللن“ٳ . (7) [ 26 : حٿڄ٤ٴٴن ] { ٳڀظنخٳ حٿڄظنخٳڅ ٳ ٿٺ } : ط٬خٿ ٷي ٷخٽ حهلل . ٳؤكذ أكيىڄخ أڅ ظزٶ

ؿپ آطخه : كي ا ٳ حػنظن " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنز٫نيڄخ، ٫ن حهللڃن كيغ حرن ٫ڄ

، ٳي نٴٸو ٳ حٿلٶ حهلل ٫ ؿپ حٿٸآڅ، آنخء حٿڀپ آنخء ٳي ٸځ رو آنخء حٿڀپ آنخء حٿنيخ، ؿپ آطخه حهلل ڃخ

. " حٿنيخ

: حٿلي ٿو أزخد

حٿ٬يحس حٿز٠خء، ٳبڅ ڃن آحه : حٿنٴ،روڀيخ، أيىخ حٿ٬يحس، حٿظټز، حٿ٬ـذ، كذ حٿخش، هزغ : أكيىخ

. هخٿٴو ٳ ٯو، أر٠و ٷڀزو، ن ٳ نٴو حٿلٸي انخڅ رزذ ڃن حزخد،

رٿٺ، ٧نو ڃټخٳؤس ڃن حهلل ط٬خٿ ٿو، ڃيڄخ حٿلٸي ٸظ٠ حٿظٴ حنظٸخځ، ٳڄيڄخ أخد ٫يه ڃن حٿزء ٳف

حٿز حٿ٬يحس ٴخٷيڄخ، انڄخ ٯخش حٿظٸ أڅ ز، أڅ ټه ٿٺ ڃن أخرظو نٸڄش خءه ٿٺ، ٳخٿلي ڀځ

. ٳؤڃخ أڅ ز انخنخ ٳظ ٫نيه ڃطو ڃخءطو، ٳيح ٯ ڃڄټن نٴو،

أ ش، ٳوخٱ أڅ ظټز ٫ڀو ٤ٶ طټزه، أڅ ټڅ ڃن أخد أڃخ حٿټز، ٳي أڅ ذ ر٬ ن٨حثو ڃخ

. ٻخڅ كي حٿټٴخ ٿٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷزخ ڃن ٿٺ . ڃخحطو ٿٺ ىنو، ٳ لظڄپ طٳ٬و ٫ڀو أ

} : ٷخٽ ٳ كٶ حٿڄئڃنن [ 31 : حٿهٱ ] { ٨٫ڂ ٷخٿح ٿ نٽ ىح حٿٸآڅ ٫ڀ ؿپ ڃن حٿٸظن } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

ٿجن } : ٷخٽ [ 15 : ] { ڃؼڀنخ ڃخ أنظڂ ا ر } : ٷخٽ ٳ آش أه [ 53 : حن٬خځ ] { رننخ أىئء ڃن حهلل ٫ڀيڂ ڃن

. رطزش حٿخٿش ر ڃؼڀيڂ ٳليىڂ ٳ٬ـزح أنٴح ڃن أڅ ٴ [ 34 : حٿڄئڃنڅ ] { انټڂ اح ٿوخڅ أ٬٣ظڂ رح ڃؼڀټڂ

حٿن٨ ٳ ٳن ڃن حٿٴنڅ ، اح ٯڀذ ٫ڀو كذ أڃخ كذ حٿخش حٿـخه، ٳڄؼخٿو أڅ حٿؿپ حٿ ي أڅ ټڅ ٫يڂ

أنو أكي حٿ٬، ٳي حٿيى ٳ ٳنو، اح ڄ٪ رن٨ ٿو ٳ أٷ حٿ٬خٿڂ، حٿؼنخء، حظٴه حٿٴف رڄخ ڄيف رو، ڃن

أ ػس، أ ٯ أكذ ڃطو، أ حٽ حٿن٬ڄش حٿظ ريخ خٻو ٳ ٫ڀڂ ، أ ـخ٫ش، أ ٫زخىس، أ نخ٫ش، خءه ٿٺ

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو حٿنزحٿيى نټڅ ڃ٬ٳش ٷي ٻخڅ ٫ڀڄخء . ٿٺ، ٿ ٿٺ ا ٿڄل حٿخش ري٫ حنٴحى

أڃخ هزغ حٿنٴ ليخ ٫ڀ ٫زخى حهلل، ٳبنٺ طـي ڃن حٿنخ ڃن . ثخظيڂ ڀڂ ، ئڃنڅ هٳخ ڃن ر٤څ

ٶ ٫ڀو ٿٺ، اح رثخش طټز، اح ٲ ٫ني كن كخٽ ٫زي ڃن ٫زخى حهلل ط٬خٿ ٳڄخ أن٬ڂ ٫ڀو رو، ظپ

أريح لذ حىرخ ٿه، زوپ رن٬ڄش حهلل ٲ ٿو ح٤حد أڃ حٿنخ اىرخىڂ، طن ٫يڂ، ٳف رو، ٳي

. هحنظو ٫ڀ ٫زخىه، ٻؤنيڂ ؤهڅ ٿٺ ڃن ڃڀټو

زوپ رڄخٽ ٯه، ٳيح زوپ رن٬ڄ حهلل ٫ڀ ٫زخىه حٿزوپ ڃن زوپ رڄخٽ نٴو، حٿلق حٿ : ٷي ٷخٽ ر٬ حٿ٬ڀڄخء

حر٤ش، ىح ٿ ٿو زذ ا هزغ حٿنٴ ىحءس حٿ٤ز٪، ىح ڃ٬خٿـظو ييس، نو حٿن ٿ رنيڂ رنو ٫يحس

. حٿلي ٿو زذ ٫خ، ٳ٬ڄپ ٫ڀ احٿظو، رپ ززو هزغ حٿـزڀش، ٳ٬ احٿظو، ٳيه أزخد ٿ

[ حٿلي ٳ زذ ٻؼس ] ـ ٳپ 6

ٻنخىخ، ٸ٪ ٿٺ ٯخٿزخ رن حٷحڅ، حڃؼخٽ، حهس، أنڄخ ټؼ حٿلي رن أٷحځ طټؼ رنيڂ حزخد حٿظ : ح٫ڀڂ

حٿ٬خٿڂ ٿٿٺ ط . حٿظلخي طحى حٯح ٫ڀ ڃٸخي لپ ٳيخ، ٳؼ حٿظنخٳ حٿظزخٯ رن حٿ٬ڂ، څ زذ

حٿظخؿ، حټخٱ لي حټخٱ، لي لي حٿ٬خٿڂ ىڅ حٿ٬خري، حٿ٬خري لي حٿ٬خري ىڅ حٿ٬خٿڂ، حٿظخؿ لي

ٳؤپ حٿ٬يحس حٿظحكڂ ٫ڀ ٯ . حكي ڃن ىئء ٯ ڃٸي حه حٿزح ا أڅ ټڅ زذ آه، څ ڃٸي ٻپ

حظي ـڄ٪ ڃظزخ٫ين، ا حر٤ش رن ون ٳ رڀين، ټڅ رنيڄخ ڃلخيس ا ڃن حكي، حٿ حٿحكي

ڃنؤ ؿڄ٪ ٿٺ كذ حٿينخ، . ريخ كو ٫ڀ حٿـخه، ٳبنو لي ٻپ ڃن ٳ حٿ٬خٿڂ ڃڄن خىڄو ٳ حٿوڀش حٿظ ٴخه

حهس، ٳ ٶ ٳيخ، ٳبڅ ڃن حكذ ڃ٬ٳش حهلل ط٬خٿ، ڃثټظو، ٳبڅ حٿينخ ى حٿظ ط٠ٶ ٫ڀ حٿڄظحكڄن، أڃخ

حٿڄ٬ڀځ أو ڄخءه، ٿڂ لي ٯه اح ٫ٱ ٿٺ، څ حٿڄ٬ٳش ط٠ٶ ٫ڀ حٿ٬خٳن، رپ أنزخءه، ڃڀټص

حٿين ڃلخيس، څ ڃٸىىڂ ڃ٬ٳش حٿحكي ٬ٳو أٿٲ أٿٲ ٫خٿڂ، ٴف رڄ٬ٳش ٯه، ٳڀٿٺ ټڅ رن ٫ڀڄخء

حٿڄنٿش ٫ني حهلل، ٶ ٳڄخ ٫ني حهلل زلخنو، ى رل ح٪ ٶ ٳو، ٯيڂ

٠ٶ ر٬ حٿنخ٧ن ٫ڀ ر٬، . ڃحكڄش حهلل، څ أؿپ ڃخ ٫ني حهلل ڃن حٿن٬ڂ ٿس ٿٸخثو، ٿ ٳو ڃڄخن٬ش

حٿٴٵ رن حٿ٬ڀڂ حٿڄخٽ، أڅ حٿڄخٽ . ٷي حٿ٬ڀڄخء رخٿ٬ڀڂ حٿڄخٽ حٿـخه طلخيح رپ ي حن رټؼطيڂ، ا أنو اح

رظ٬ڀڄو ڃن ٯ أڅ طلپ لپ ٳ ي ڃخ ٿڂ طلپ ٫ن ي أه، حٿ٬ڀڂ ڃظٸ ٳ ٷڀذ حٿ٬ڀڂ، لپ ٳ ٷڀذ ٯه

٨٫ڄظو ڃڀټو، خ ٿٺ ٫نيه أٿ ڃن ٻپ ن٬ڂ، نو ٿڂ ٫ن ٷڀزو، نيخش ٿو، ٳڄن ٫ى نٴو حٿٴټ ٳ ؿٽ حهلل

ٳو، ٳ ټڅ ٳ ٷڀزو كي كي ڃن حٿوڀٶ، څ ٯه ٿ ٫ٱ ڃؼپ ڃ٬ٳظو ٿڂ نٸ ټن ڃڄن٫خ ٫نو ڃحكڄخ

ط حٿنخ ظحكڄڅ ٿيح . ٿطو، ٳٸي ٫ٳض أنو كي ا ٳ حٿڄظحى ٫ڀ ڃٸى ٠ٶ ٫ن حٿٳخء رخٿټپ ڃن

رـڄ٪ حرخ، ٳ٬ڀٺ اڅ ٻنض ٴٸخ ٫ڀ نٴٺ أڅ ط٤ڀذ ٫ڀ حٿن٨ اٿ نش حٿڄخء، نيخ ح٬ش حٷ٤خ، حٳو

ٿٺ ٳ طظټي، ؿي ٿٺ ٳ حٿينخ ا ٳ ڃ٬ٳش حهلل ط٬خٿ ٫ـخثذ ڃڀټطو، نخٽ ن٬ڄخ كڄش ٳو، ٿس

٬ٴض ٳيخ ٯزظٺ، ٳڀض رؿپ، انڄخ حٿڄ٬ٳش أ٠خ، ٳبڅ ٻنض طظخٵ اٿ ڃ٬ٳش حهلل زلخنو، ٿڂ طـي ٿطيخ،

ٵ ٿڂ ٬ٱ، ڃن ٿڂ ٬ٱ ٿڂ ظٶ، ڃن ٿڂ ظٶ ٿڂ ٤ڀذ، ىح ؤڅ حٿؿخٽ، څ حٿٵ ر٬ي حٿٵ، ڃن ٿڂ

أڅ حٿلي ڃن حڃح حٿ٨٬ڄش ٿڀٸڀد، : ح٫ڀڂ . ٿڂ يٹ رٸ ڃن حٿڄلڃن ڃن ٿڂ ٤ڀذ ٿڂ يٹ، ڃن

أڅ حٿلي ٫ڀٺ ٳ طيح أڃح حٿٸڀد ا رخٿ٬ڀڂ حٿ٬ڄپ، حٿ٬ڀڂ حٿنخٳ٪ ٿڄ حٿلي ى أڅ ط٬ٱ كٸٸش

رپ نظٴ٪ رو، حٿن٬ڄش طٽ ٫ن حٿڄلى رليٹ، ٿ حٿين حٿينخ، أنو ٠ حٿڄلى ٳ حٿين ٳ حٿينخ،

أڅ طل ڃن حٿلي، ٿڄخ ٳو ڃن أٿڂ حٿٸڀذ ڃ٪ ٫يځ حٿنٴ٪، ٿڂ طټن طئڃن رخٿز٬غ ٿټخڅ ڃٸظ٠ حٿٴ٤نش اڅ ٻنض ٫خٷ

حٿين ٳ حٿينخ، رپ أڅ حٿڄلى ٫ڀو ٳ : رخڅ ٷٿنخ . أنض ط٬ڀڂ ڃخ ٳو ڃن حٿ٬حد ٳ حهس ٳټٲ

ري أڅ طيځ اٿ حؿڀو حٿ ٷيه، ٫ڀو ٳ نظٴ٪ رليٹ ٳ حٿين حٿينخ، څ ڃخ ٷيه حهلل ڃن ن٬ڄش

ڄخ اح أهؿض حٿلي اٿ حٿٸٽ حٿٴ٬پ أڃخ . رپ نظٴ٪ رو، نو ڃ٨ڀځ ڃن ؿيظٺ حروس، نو ؤػڂ ى رٿٺ،

ٳبح طؤڃڀض ڃخ . ڃن حٿلي ڃنٴ٬ظو ٳ حٿينخ، ٳي ڃن أىڂ أٯح حٿوڀٶ ٯڂ ح٫يحء، ٫حد أ٨٫ڂ ڃڄخ أنض ٳو

ا ٻڄؼپ ڃن ڃ كـح ٫يه ٿذ ڃٸظڀو ٳ ٻنخ، ٫ڀڄض أنٺ ٫ي ٿنٴٺ، ى يٶ ٿ٬يٹ، ٳڄخ ڃؼڀٺ

ٳٸڀ٬يخ، ٳي ٯ٠زو، ٳ٬ى ڃو رلـ أي ڃن حٽ، ٳؿ٪ حٿلـ زو، ؿ٪ حٿلـ ٫ڀ كيٷظو حٿڄن

٠لټٺ ٳ٬ڄيخ، ٳىحى ٯ٨و، ٳڃو حٿؼخٿؼش، ٳ٬ى حٿلـ ٫ڀ أو ٳيهو، ٫يه خٿڂ ٫ڀ ٫نو حه

أڃخ حٿ٬ڄپ حٿنخٳ٪ ٳو، ٳي أڅ ظټڀٲ . ٷڀزو ڃنو، ٳيه حىش حٿ٬ڀڄش، ٳبح طٴټ حنخڅ ٳيخ، أهڄيص نخ حٿلي ٳ

حٿلٸي حٿٸيف ٳ حٿڄلى، ٻڀٲ نٴو حٿڄيف ٿو، حٿؼنخء ٫ڀو، اڅ كڄڀو نٸ ڃخ ؤڃ رو حٿلي ٳبح ر٬ؼو ٫ڀ

ٻخڅ ؿڄخ٫ش ڃن حٿڀٲ ٷي . نٴو حٿظح٪ ٿو، اڅ ر٬ؼو ٫ڀ ٻٲ حن٬خځ ٫نو، أٿځ نٴو خىس ٳ حن٬خځ حٿټز، أٿځ

نخٳ٬ش ٿڀلي ؿيح، ا أنيخ ڃس، رڄخ يپ ريخ أڅ ٬ڀڂ ٳيه أىش . اح رڀيڂ أڅ وخ حٯظخريڂ، أىيح اٿو ىيش

. ڃخ طي، ٳؤى ڃخ ټڅ، ىح ى حٿيحء حٿټڀ، حهلل أ٫ڀڂ أنو اح ٻڀن ټڅ ٻپ

ـ رخد ٳ ځ حٿينخ 7

ن ٿڀنخ كذ } : حڃؼخٽ ٿيخ ٻؼس ٻٸٿو ط٬خٿ حخص حٿحىس ٳ حٿٸآڅ حٿ٬ ر٬ذ حٿينخ، حٿظىي ٳيخ، د

حٿىذ حٿٴ٠ش حٿوپ حٿڄڃش حن٬خځ حٿلع ٿٺ ڃظخ٩ حٿلخس حٿينخ حهلل حٿيحص ڃن حٿنخء حٿزنن حٿٸنخ٣ حٿڄٸن٤س ڃن

: آٽ ٫ڄحڅ ] { حٿلخس حٿينخ ا ڃظخ٩ حٿ ڃخ } : ٷٿو ، [ 15-14 : آٽ ٫ڄحڅ ] { ٷپ أإنزجټڂ رو ڃن ٿټڂ* كن حٿڄآد ٫نيه

حٿلخس حٿينخ ٿ٬ذ ٿي ح٫ڀڄح أنڄخ } : ، ٷٿو [ 24 : ن ] حش { حٿينخ ٻڄخء أنٿنخه ڃن حٿڄخء انڄخ ڃؼپ حٿلخس } : ، ٷٿو [ 185

: ٷٿو ، [ 35 : حٿهٱ ] { ڃظخ٩ حٿلخس حٿينخ حهس ٫ني رٺ ٿڀڄظٸن اڅ ٻپ ٿٺ ٿڄخ } : ، ٷٿو [ 20 : حٿليي ] { نش

أڃخ حكخىغ، ٳٴ . [ 30-29 : حٿنـڂ ] { ڃزڀيڂ ڃن حٿ٬ڀڂ ٿٺ* ٳؤ٫ ٫ن ڃن طٿ ٫ن ٻنخ ٿڂ ى ا حٿلخس حٿينخ }

حهس ا ڃخ حٿينخ ٳ " : ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو : ڃن حش حٿڄظ رن يحى، ٷخٽ " حٿللن "

حه " حٿينخ ـن حٿڄئڃن ؿنش حٿټخٳ : ٳ كيغ آه " ؟ طؿ٪ ٻڄؼپ ڃخ ـ٬پ أكيٻڂ أز٬و ٳ حٿڂ، ٳڀن٨ رڂ

حه حٿظڃ . " ٻخٳح رش ڃخء ٿ ٻخنض حٿينخ ط٬يٽ ٫ني حهلل ؿنخف ر٬ش ڃخ ٸ ڃنيخ " : ٳ كيغ آه . ڃڀڂ

" ٳيخ ا ڃخ ٻخڅ هلل ڃنيخ حٿينخ ڃڀ٬نش ڃڀ٬څ ڃخ " : ٳ كيغ آه . للو

ڃن أكذ آهطو ڃن أكذ ىنخه، أ رآهطو، " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنز أر ڃ، ٫ن

ٻظذ حٿلن ( ( . ػٸخص ٿټنو ڃنٸ٤٪ أهؿو أكڄي حرن كزخڅ حٿلخٻڂ ؿخٿو ) ) " أ رينخه، ٳآػح ڃخ رٸ ٫ڀ ڃخ ٴن

ٳو اٿ ٫ڄ رن ٫زي ڃٸخځ، انڄخ أنٽ اٿيخ أڃخ ر٬ي ٳبڅ حٿينخ ىح ٬٧ن ٿض ريح : حٿ٬ ٳ ځ حٿينخ ٻظخرخ ٣

طٻيخ، حٿن ٳيخ ٳٸىخ، طٽ ڃن أ٫ىخ، طٴٸ ڃن ؿڄ٬يخ، آىځ ٫ٸرش، ٳخكىخ خ أڃ حٿڄئڃنن، ٳبڅ حٿحى ڃنيخ

ى كظٴو، ٳخك ىه حٿيح حٿس حٿوخٿش حٿوخى٫ش، ٻن آػ ڃخ طټڅ ٳيخ، أك ڃخ ٻخٿڂ ؤٻڀو ڃن ٬ٳيخ

طټڅ ٿيخ، ىخ ڃد رخٿلڅ، ٴىخ ڃد رخٿټي، ٳڀ ٻخڅ حٿوخٿٶ ٿڂ وز ٫نو هزح، ٿڂ ٠د ٿو ڃؼ

حهلل ٫ ؿپ ٫نو حؿ، ٳيخ ح٦٫، ٳڄخ ٿيخ ٫ني حهلل ٿټخنض ٷي أٸ٨ض حٿنخثڂ، نزيض حٿخٳپ، ٳټٲ ٷي ؿخء ڃن

. اٿيخ ڃن هڀٸيخ زلخنو ٷي څ، ڃخ ن٨

هحثنيخ، نٸيخ ٫ني حهلل ؿنخف ر٬ش، ٳؤر ٿٸي ٫ض ٫ڀ نزنخ ڃلڄي ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ڃٴخطليخ

هخٿٸو، أ ٳ٪ ڃخ ٪ ڃڀټو، حىخ حهلل ٫ن حٿخٿلن حهظخح، ر٤يخ أڅ ٸزڀيخ، ٻه أڅ لذ ڃخ أر

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ن ڃخ ن٪ حهلل رڄلڄي ؟ حٯظحح، أٳ٨ن حٿڄ ريخ حٿڄٸظي ٫ڀيخ أنو أٻځ ريخ ٫يحثو

حٿينخ، ٳڀڂ وٲ أڅ ټڅ ٷي ڃټ رو، ا ٻخڅ ٷي نٸ كن ي ٫ڀ ر٤نو حٿلـ، حهلل ڃخ أكي ڃن حٿنخ ر٢ ٿو ٳ

. ٫زي ٳڀڂ ٨ن أنو ٷي ه ٿو ٳيخ، ا ٻخڅ ٷي نٸ ٫ٸڀو ٫ـ أو ٫ٸڀو، ٫ـ أو ڃخ حڃٺ ٫ن

: ٷخٽ ن رن ٫زي : ڃن أڃؼڀش حٿينخ . ٬ن حٿينخ حطٸح حٿلخس، ٳبنيخ طل ٷڀد حٿ٬ڀڄخء، : ٷخٽ ڃخٿٺ رن ىنخ

. ٳأ ٳ ڃنخڃو ڃخ ټه ڃخ لذ، ٳزنڄخ ى ٻٿٺ حنظزو زيض حٿينخ ٻؿپ نخثڂ،

نظزيڅ رخٿڄص ٿ ٳ أييڂ ت ڃڄخ ٻنح اٿو حٿڄ٬ن حنيڂ . حٿنخ نخځ، ٳبح ڃخطح حنظزيح : ڃؼپ ىح ٷٿيڂ

ٻڂ : ٳٸخٽ ٿيخ . ٫ڀيخ ڃن ٻپ نش (8) ) حٿځ أ حٿينخ ٳ س ٫ـ ىظڄخء اڅ ٫ ٫ڀو : ٷپ . ٳكح رو

: ٳٸخٽ ٫ ٫ڀو حٿځ رپ ٻڀيڂ ٷظڀض، : ٷخٿض ؟ ٳټڀيڂ ڃخص ٫نٺ أ ٻڀيڂ ٣ڀٸٺ : ٷخٽ . أكيڂ : ٷخٿض ؟ طؿض

ٻٲ طيڀټنيڂ حكيح ر٬ي حكي، ټنڅ ڃنٺ ٫ڀ رئخ حؿٺ حٿزخٷن، ٻٲ ٬ظزڅ رؤحؿٺ حٿڄخن،

ٷخء أنخريخ رخىش، (9) ئط رخٿينخ ځ حٿٸخڃش ٳ س ٫ـ ڄ٤خء : ٫نو ٷخٽ حهلل حرن ٫زخ . ك

ىه حٿينخ حٿظ : ٳٸخٽ . ٳٸٿڅ ن٬ رخهلل ڃن ڃ٬ٳش ىه ؟ ىپ ط٬ٳڅ ىه : حٿوڀٶ، ٳٸخٽ ڃه هڀٸيخ، ٳظٱ ٫ڀ

خ د أن : حٯظطڂ، ػڂ طٸٱ ٳ ؿينڂ، ٳظنخى طخؿطڂ ٫ڀيخ ريخ طٸخ٬٣ظڂ حكخځ، ريخ طلخيطڂ طزخٯ٠ظڂ

ڃن أض ٳ حٿنځ ٫ـح ٻزس ٫ڀيخ : ٫ن أر حٿ٬ء، ٷخٽ . ريخ أطزخ٫يخ أخ٫يخ أٿلٸح : ٳٸٽ ؟ أطزخ٫ أخ٫

اڅ أكززض أڅ ط٬خ ڃن : ٷخٿض . ٹ أ٫ رخهلل ڃن : ٻپ نش، حٿنخ ٫ټٱ ٫ڀيخ ڃظ٬ـزڅ، ن٨څ اٿيخ، ٳٸڀض

. ٳؤر حٿيىڂ

. أض حٿينخ ٳ حٿنځ ٫ـح ڃىش حٿوڀٸش كيرخء : ٷخٽ ر٠٬يڂ

: ح٫ڀڂ أڅ أكحٿٺ ػع : ڃؼخٽ آه

. كخٽ ٿڂ طټن ٳيخ جخ، ى ٷزپ أڅ طؿي

ٳبڅ ٿنٴٺ ؿىح ر٬ي هؿيخ ڃن رينٺ، كخٽ أه، ى ڃن خ٫ش ڃطٺ اٿ ڃخ نيخش ٿو ٳ حٿزٸخء حٿڃي،

. اڃخ ٳ حٿـنش أ حٿنخ، ى حٿوڀى حٿيحثڂ

اٿ ڃٸيح ٿٺ، أنزو اٿ حٿلخٿظن، ط٬ڀڂ أنو رن ىخطن حٿلخٿظن كخٿش ڃظ٤ش، ى أخځ كخطٺ ٳ حٿينخ، ٳخن٨

ڃن أ حٿينخ ريه حٿ٬ن ٿڂ ٻن ٿيخ، ٿڂ زخٽ ٻٲ حنٸ٠ض أخڃو ٳ . حٿينخ أٷپ ڃن ٣ٳو ٫ن ٳ ڃٸيح ٫ڄ

ٿزنش ، ٷزش ٫ڀ ٶ، أ ٬ش ٳخىش، ٿيح ٿڂ ٠٪ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٿزنش ٫ڀ

طلض ( " ( . ٳ حٿ٨يس ڃن حٿٸڀٿش، ى حٿنځ ) ) (10) انڄخ ڃؼڀ ڃؼپ حٿينخ ٻحٻذ ٷخٽ ؟ ڃخٿ ٿڀينخ " : ٷزش ٷخٽ

. " حٿـس، ػڂ حف طٻيخ

حق، ٳبڅ حٿلخس حٿينخ ڃ٬ز اٿ حهس، ىح ڃؼپ . ٷخٽ ٫ ٫ڀو حٿځ حٿينخ ٷن٤س ٳخ٫زىخ ط٬ڄىخ

ڃن حٿنخ ڃن ٷ٤٪ نٲ . حٿلي ى حٿٻن حٿؼخن ٫ڀ آه حٿٸن٤س حٿڄيي ى حٿٻن حٽ ٫ڀ أٽ حٿٸن٤س،

ڃن ڃن ٷ٤٪ ػڀؼيخ، ڃنيڂ ڃن ٿڂ زٶ ٿو ا ه٤س حكيس ى ٯخٳپ ٫نيخ، ٻٴڄخ ٻخڅ ٳري حٿٸن٤س، ڃن حٿنخ

. حٿـيپ حٿلڄٶ حٿ٬ز، ٳڄن ٷٲ زن ٫ڀ حٿٸن٤س نيخ ى ظلغ ٿڀ٬ز ٫ڀيخ، ٳي ٳ ٯخش

. حىحى ٤٫خ كظ ٸظڀو ڃؼخٽ ٣خٿذ حٿينخ، ڃؼپ خد ڃخء حٿزل ٻڀڄخ حىحى حرخ : ٷپ

حن٨ح اٿ ػڄخىڂ : اٿ ڃرڀش ٳٸٽ حن٤ڀٸح كظ أټڂ حٿينخ ٳىذ ريڂ : ٻخڅ ر٬ حٿڀٲ ٸٽ لخرو

. ىؿخؿيڂ ٫ڀيڂ ڄنيڂ

انڄخ ڃؼڀ ڃؼڀټڂ ڃؼپ " : آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ رڀن ٫ن ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو : ٫ن حٿلن ٷخٽ : ڃؼخٽ آه

ڃخ رٸ، أنٴح حٿحى حهح حٿ٨ي،أٻؼٯزحء، كظ ا ٿڂ يح ڃخ ڀټح ڃنيخ حٿينخ ٻڄؼپ ٷځ ڀټح ڃٴخس

ا ٣ڀ٪ ٫ڀيڂ ؿپ ٳ كڀش ٸ٤ حرٸح رن ٧خىحن حٿڄٴخس، حى كڄٿش، ٳؤٸنح رخٿيڀټش، ٳزنڄخ ىڂ ٻٿٺ،

: ٷخٿح ؟ خ ىئء، ٫ځ أنظڂ : ا ڃن ٷذ، ٳڀڄخ حنظي اٿيڂ ٷخٽ اڅ ىح ٷذ ٫يي رٲ، ڃخ ؿخء ىح : أو، ٳٸخٿح

: ٷخٿح . خ ىئء، حٿكپ : ٷخٽ ٳؤ٤٫ه ٫يىىڂ ڃحػٸيڂ رخهلل، ػڂ : ٷخٽ . ٫يىٻڂ ڃحػٸټڂ رخهلل : ٷخٽ . ط ٫ڀ ڃخ

حهلل ڃخ ؿينخ ىح كظ ٧ننخ أڅ : خ ٿض ٻخټڂ، ٳٸخٽ أٻؼ حٿٸځ اٿ ڃخء ٿ ٻڄخثټڂ، اٿ : ٷخٽ ؟ اٿ أن

ڃحػٸټڂ رخهلل أٿڂ ط٤٬ح ىح حٿؿپ ٫يىٻڂ : ٷخٿض ٣خثٴش ٷڀڀش ؟ ڃخ نن٪ ر٬ ه ڃن ىح ٿن نـيه،

ٳحف ٳڄن حطز٬و، طوڀٲ رٸظيڂ ٳنٽ ٫ي، : ٷخٽ . ٷي يٷټڂ ٳ أٽ كيؼو، ٳحهلل ٿيٷنټڂ ٳ آهه ؟ ط٬نو

ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل : حهلل ٫نو ٷخٽ ڃن كيغ أر ڃ " حٿللن " ٳ (11) ٷظپ ٳؤزلح رن أ

خ ٷځ، ان أض حٿـ ر٬ن، أنخ : ٻڄؼپ ؿپ أط ٷڃو ٳٸخٽ انڄخ ڃؼڀ ڃؼپ ڃخ ر٬ؼظ حهلل رو، " : ٫ڀو آٿو ڀڂ

ڃنيڂ، ٳؤزلح ٳخٿنـخء، ٳؤ٣خ٫و ٣خثٴش ڃن ٷڃو، ٳؤىٿـح حن٤ڀٸح ٫ڀ ڃيڀيڂ، ٳنـح، ٻرظو ٣خثٴش حٿن حٿ٬خڅ،

أ٣خ٫ن حطز٪ ڃخ ؿجض رو، ڃؼپ ڃن ٫خن ٳزليڂ حٿـ ٳ ڃټخنيڂ، ٳؤىڀټيڂ حؿظخكيڂ، ٳٿٺ ڃؼپ ڃن . ڃټخنيڂ

. " ٻد رڄخ ؿجض رو ڃن كٶ

حٿڄلڄى ـ ٳپ ٳ رخڅ كٸٸش حٿينخ حٿڄڃځ ڃنيخ8

حٿڄؿىحص حٿظ هڀٸض ٿڀڄنخٳ٪، ٳؤ٫ح ٫ڄخ ٷي ڄ٪ هڀٶ ٻؼ ځ حٿينخ ڃ٤ڀٸخ، ٳخ٫ظٸيح أڅ حخس اٿ ىه

حهلل ٳ حٿ٤زخ٩ طٷخڅ حٿنٴ اٿ ڃخ ڀليخ، ٳټڀڄخ طخٷض ڃن٬ىخ، ٧نخ ٷي ٪ . ڀليڂ ڃن حٿڄ٤خ٫ڂ حٿڄخد

حٿ٬ڀڂ، نلن حٿىي حٿڄحى، ؿي رلٸٵ حٿنٴ، ٫ڀ ىح أٻؼ حٿڄظىين، انڄخ ٳ٬ڀح ٿٺ ٿٸڀش ڃنيڂ أڅ ىح ى

ڃؿىس ٿنخڅ، ٳيخ ك٦، ى ح ڃخ أڅ حٿينخ ٫زخس ٫ن أ٫خڅ : ح٫ڀڂ : ني٩ رخٿلٶ ڃن ٯ ڃلخرخس ٳنٸٽ

ڃڀز ڃ٬٤ڂ ڃد ڃنټق، ٻپ ٿٺ ٫ڀٲ ٿحكڀش رينو حٿخث اٿ ٫ڀيخ، ٳبڅ ح ڃټن حىن، ڃخ ٫ڀيخ

ڃنيخ ڃخ زٸ ا ريه حٿڄخٿق، ٻڄخ طزٸ حٿنخٷش ٳ ٣ٶ حٿلؾ ا رڄخ ڀليخ، ٳڄن طنخٽ حهلل ٫ ؿپ، ٳبنو

ٳ حٿځ، ٳبنو ٿ ٿڀه ٳ طنخٽ ڀلو ٫ڀ حٿؿو حٿڄؤڃ رو ڃيف، ڃن أه ڃنيخ ٳٵ حٿلخؿش ټظنٲ حٿه ٷ٪

٫ن ٣ڀذ حهس ٳٴص حٿڄٸى، رڄؼخرش ڃن أٷزپ ٬ڀٲ حٿينخ ؿو، نو وؽ ٫ن حٿنٴ٪ اٿ ح، پ

ٿڀزخ٩ ى ٫ڀيخ أٿحڅ حٿؼخد، ن أڅ حٿٳٸش ٷي خص، ٳبنو زٸ ٳ حٿزخىش ٳش حٿنخٷش، ى ٿيخ حٿڄخء،

. نخٷظو

حٿ ا رظنخٽ ڃخ ڀليخ، ٳخٿ٤ٶ حٿڀڂ ى ؿو أ٠خ ٿڀظٸ ٳ طنخٽ حٿلخؿش، څ حٿنخٷش طٸ ٫ڀ

، ٳبڅ ا٤٫خء حٿنٴ ڃخ طظيو حٿ٤، ى أڅ ئه ڃن حٿينخ ٷي ڃخ لظخؽ اٿو ڃن حٿحى ٿڀڀٹ، اڅ ٻخڅ ڃظي

حٿٴ ٷي ٻخڅ ٴخڅ حٿؼ ؤٻپ ٳ أٷخص ڃن ٣ذ حٿ٬٤خځ، لڄپ ڃ٬و ٳ . ٷ٠خء ٿلٸيخ ٫څ ٿيخ

اح ؿينخ أٻڀنخ أٻپ حٿؿخٽ، اح ٳٸينخ : ٻخڅ ارحىڂ رن أىىڂ ؤٻپ ڃن حٿ٤زخص ٳ ر٬ حٷخص، ٳٸٽ . حٿٴخٿؽ

حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ لخرظو، ٳبنيڂ ڃخ ٻخڅ ٿيڂ اٳح١ ٳ ٿن٨ ٳ س ٽ . زنخ ز حٿؿخٽ

كٴ٨يخ ڃخ أڅ ظڀڄق ك٦ حٿنٴ ٳ حٿڄظي، ٳبڅ ٻخڅ ٳ ك٨يخنز . طٴ٢ ٳ كٸٵ حٿنٴ طنخٽ حٿينخ،

ٿض ڃظ٬ڀٸش رڄخٿليخ حٿڄٻس ٳٿٺ ٸڄيخ ڀليخ ن٤يخ ٿڀو، ٳ ڄن٬يخ ڃنو، اڅ ٻخڅ ك٨يخ ڃـى يس

. ك٦ ڃڃځ، حٿىي ٳو ټڅ

حٿ٤ڄ٪ ـ رخد ٳ ځ حٿزوپ حٿل9

ځ ٿحطو رپ ٸ٪ حٿځ ٿڄ٬ن ڃن حىڃ، ٿٺ أڅ حٿڄخٽ : ځ حٿڄخٽ ڃيكو ڃيف حٿٸنخ٫ش حٿوخء، نل ٿٺ ح٫ڀڂ

ٯ كڀش، أ كزو ٫ن كٸو، أ اهحؿو ٳ ٯ ؿيو، أ حٿڄٴخهس رو، ٿيح حٿڄ٬ن اڃخ يس كو أ طنخٿو ڃن

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو حٿنز٫ن " نن حٿظڃ " ٳ . [ 28 : حنٴخٽ ] { أڃحٿټڂ أىٻڂ ٳظنش انڄخ } : ط٬خٿ ٷخٽ حهلل

ٷي ٻخڅ حٿڀٲ . " ٫ڀ حٿڄخٽ حٿٱ ٿينو ڃخ ثزخڅ ؿخث٬خڅ أ ٳ ٯنڂ، رؤٳي ٿيخ ڃن ك حٿڄء " : ٷخٽ

حهلل ڃخ كز حهلل ىح ٫ن نزو ڀ : حهلل ٫نو اح أ حٿٴظف زټ ٸٽٻخڅ ٫ڄ . وخٳڅ ڃن ٳظنش حٿڄخٽ

حٿيىڂ ٫ٸد، : ٷخٽ ل رن ڃ٬خ . ٿو ٫ڀو آٿو ڀڂ ٫ن أر رټ ٿ أحىه حهلل ريڄخ، أ٤٫خه ٫ڄ احىس حٿو

: ٷخٽ . أهه ڃن كڀو ٬و ٳ كٸو : ٷخٽ ؟ ڃخ ٷظو : ٷپ . ٷظڀٺ ڄو ٳبڅ ٿڂ طلن ٷظو ٳ طؤهه، ٳبنو اڅ ٿيٯٺ

. ئه ڃنو ٻڀو، ؤٽ ٫نو ٻڀو : ٷخٽ ؟ ڃخ ىڄخ : ڃزظخڅ ٿڀ٬زي ٳ ڃخٿو ٫ني ڃطو طڄ٪ حٿوثٶ رڄؼڀيڄخ، ٷپ

ـ رخڅ ٳ ڃيف حٿڄخٽ10

اٿ ڃخٿق حٿين حٿينخ، ٷي ڄخه حهلل ط٬خٿ ٷي رنخ أڅ حٿڄخٽ ځ ٿحطو رپ نز أڅ ڄيف، نو زذ ٿڀظپ

ي حٿلڀڂ، أڀو : حٿٴو ) )(12) طئطح حٿٴيخء } : ط٬خٿ ٳ أٽ س حٿنخء ٷخٽ حهلل . هح، ى ٷحځ حىڃ

أڃحٿټڂ حٿظ ؿ٬پ حهلل ٿټڂ ( " ( ( حٿؿخٽ حٿـيخٿش رڄ٪ حٿنٴٸش ڃن : حٿـخىپ، حٿڄحى ىنخ : حٿوٴش حٿلٻش، حٿٴو

ه ٳڄن ي ؿڄ٪ حٿڄخٽ ڃن كڀو، ټٲ رو ؿيو ٫ن : ٬ي رن حٿڄذ كڄو حهلل ٷخٽ . [ 5 : حٿنخء ] { ٷخڃخ

: ٷخٽ ٴخڅ . ٫نخ ٫ڀ حٿين ٻخنح څ حٿ٬ش : ٷخٽ أر الخٵ حٿز٬ . حٿنخ، پ رو كڄو، ٤٬ ڃنو كٸو

أڅ حٿڄخٽ ڃؼپ كش ٳيخ ڂ طخٵ، ٳظخٷو ٳحثيه، ٯحثڀو كخپ حڃ؛ . حٿڄخٽ ٳ ڃخننخ ىح ف حٿڄئڃنن

. ٯحثڀو، أڃټنو أڅ لظ ڃن ه، ظي ڃن هه ڄو، ٳڄن ٫ٱ ٳحثيه

: أڃخ ٳحثيه، ٳظنٸڂ اٿ ىنش ىنش

. أڃخ حٿينش، ٳخٿوڀٶ ٬ٳنيخ، ٿٿٺ طيخٿټح ٳ ٣ڀزيخ

: أڃخ حٿينش، ٳظنل ٳ ػػش أنح٩

حظ٬خنش ٫ڀ حٿ٬زخىس، ٻخٿڄ٬٤ڂ حٿڄڀز أڅ نٴٸو ٫ڀ نٴو، اڃخ ٳ ٫زخىس، ٻخٿلؾ حٿـيخى، اڃخ ٳ : أكيىخ

حٿلخؿخص اح ٿڂ طظ، ٿڂ ظٴ٭ حٿٸڀذ ٿڀين حٿ٬زخىس، ڃخ حٿڄټن ٯىخ ڃن حص حٿڄ٬ش، ٳبڅ ىه

حٿينش، يهپ ٳ ىح ا رو، ٳي ٫زخىس، ٳؤه حٿټٴخش ڃن حٿينخ ٿظ٬خنش ٫ڀ حٿين ڃن حٿٴحثي ظپ اٿ حٿ٬زخىس

. حٿظن٬ڂ حٿخىس ٫ڀ حٿلخؿش، ٳبڅ ٿٺ ڃن ك٥٨ حٿينخ

ڃخ ٳو اٿ حٿنخ، ى أر٬ش أٷخځ : حٿن٩ حٿؼخن

. حٿيٷش، ٳ٠خثڀيخ ٻؼس ڃيس : أكيىخ

ححٱ ٳ خٳش ىيش ا٫خنش نل ٿٺ، ىح حٿڄءس، ن٬ن ريخ ٱ حٿڄخٽ اٿ حٯنخء : حٿٸڂ حٿؼخن

. حٿ٬زي حهحڅ حيٷخء ڃن حٿٴحثي حٿينش، ا رو ټظذ

حٿٴيخء، ٷ٤٪ أٿنظيڂ، ٻٲ ىڂ، (13) ٷخش حٿ٬ نل رٽ حٿڄخٽ ٿيٳ٪ ىـ حٿ٬حء، ػڀذ : حٿٸڂ حٿؼخٿغ

ىح نو يٷش ڃخ ٷ حٿؿپ رو ٫و ٳي " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽحٿنزحٿٴحثي حٿينش، ٳخڅ ٳي ڃن

ٻڃو ڃن حٿ٬يحس حٿظ طلڄپ ٳ حنظٸخځ ٫ڀ ڃـخس كيى ڄن٪ حٿڄظخد ڃن ڃ٬ش حٿزش، ل ڃڄخ ؼ

. حٿ٬ش

لظخؽ اٿيخ حنخڅ ٿڄينش أزخريخ ٻؼس، ٿ طىخ ڃخ ٤٬و أؿح ٫ڀ حظويحځ، ٳبڅ ح٫ڄخٽ حٿظ : ٿٸڂ حٿحر٪

ٴظٸ ٫ڀو ڀٹ حهس رخٿٴټ حٿٻ حٿڀن ىڄخ أ٫ڀ ڃٸخڃخص حٿخٿٺ، ڃن ڃخٽ ٿو رنٴو خ٫ض أٷخطو، ط٬

ٯٺ، ٳبڅ طخٯڀٺ رو ٯزن، اٿ أڅ ظٿ هيڃش نٴو رنٴو، ٳټپ ڃخ ظ أڅ ٸځ رو ٯٹ، لپ رٿٺ

. حٿ٬ڄپ حٿٻ حٿٴټ أي څ حكظخؿٺ اٿ حٿظخٯپ رڄخ ٸځ رو ٯٹ ڃن حٿ٬ڀڂ

هح ٫خڃخ، ٻزنخء حٿڄخؿي، حٿٸنخ٣، حٿٷٱ ڃخ ٳو حنخڅ اٿ ڃ٬ن، ٿټن لپ ٫ڀو رو : حٿن٩ حٿؼخٿغ

حٿين، ڃخ ظ٬ڀٶ رخٿل٥٨ حٿ٬خؿڀش، ڃن حه ڃن ٽ حٿئحٽ، كٸخس حٿڄئريس، ٳيه ؿڄڀش ٳحثي حٿڄخٽ ٳ

حٿ٬ رن حٿوڀٶ، حٿټحڃش ٳ حٿٸڀد، حٿٷخ حٿٴٸ،

: أڃخ ٯحثپ حٿڄخٽ آٳخطو، ٳظنٸڂ أ٠خ اٿ ىنش ىنش

أڃخ حٿينش ٳؼع ٳجخص

. حٿڄ٬ش، حنز٬ؼض ىح٫ظو اٿيخ أنو ـ اٿ حٿڄ٬خ ٯخٿزخ، نو ڃن حظ٬ حٿٸيس ٫ڀ : حٿ

. حٿڄ٬ش، ٿڂ طظلٹ ىح٫ظو اٿيخ حٿڄخٽ ن٩ ڃن حٿٸيس لٹ ىح٫ظو اٿ حٿڄ٬خ، ڃظ ج حنخڅ ڃن

ٿٸ يس ٳ ڃ٬خنخس حٿز ڃ٪ حٿٸيس، ڃن حٿ٬ڄش أڅ طـي، ٳخكذ حٿٸيس اڅ حٷظلڂ ڃخ ظي ىڀٺ، اڅ ز

. ٳظنش حٿحء أ٨٫ڂ ڃن ٳظنش حٿ٠حء

اٿٴخ، ٳ ز ٫نيخ، رڄخ ٿڂ ٸي ٫ڀ حظيحڃظيخ أنو لٹ اٿ حٿظن٬ڂ ٳ حٿڄزخكخص، كظ ط ٿو ٫خىس : حٿؼخنش

حٿزيخص، ظٷ اٿ آٳخص ڃن حٿڄيحىنش حٿنٴخٵ، څ ڃن ٻؼ ڃخٿو هخٿ٢ حٿنخ، اح ا رټذ ٳو زيش، ٳٸظلڂ

. هخٿ٤يڂ ٿڂ ڀڂ ڃن نٴخٵ ٫يحس كي ٯزش، ٻپ ٿٺ ڃن حٿلخؿش اٿ اف حٿڄخٽ

حهلل ط٬خٿ، ىح ى حٿيحء حٿ٠٬خٽ، ٳبڅ أپ ى حٿظ نٴٺ ٫نيخ أكي، ى أڅ ڀيو ڃخٿو ٫ن ٻ : حٿؼخٿؼش

خكذ حٿ٬٠ش ڄ زق . ؿٿو ٨٫ڄظو، ٿٺ ظي٫ ٷڀزخ ٳخٯخ حٿ٬زخىحص ٻ حهلل ط٬خٿ، حٿظٴټ ٳ

أ٫حڅ حٿڀ٤خڅ هڃش حٿٴكن ڃلخزظيڂ هخنظيڂ، ظٴټ ٳ ڃنخ٫ش ٻخثو ٳ حٿليى حٿڄخء، ڃظٴټح ٳ

حٿظـخس ڄ زق ڃظٴټح ٳ هخنش ټو، خكذ . ٳ حٿوحؽ حؿحء ٫ڀ حٿظٸ ٳ حٿ٬ڄخس نل ٿٺ

خث أنخٱ حٿڄخٽ، كظ خكذ حٿڄخٽ حٿڄـڄ٩ حٿڄټن ٴټ ٳ ٻٴش ٻح . طٸه ٳ حٿ٬ڄپ، ط٬٠و حٿڄخٽ

حڃحٽ ڃن ٿو ٷص ځ رځ ٳي ٳ ڃش ڃن ؿڄ٪ ٿٺ، ىح ڃخ ٸخو أرخد . ٫ڀو كٴ٨و، ٳ حٿوٱ

حٿٸص ڃنو، ٱ حٿزخٷ اٿ حٿوحص، ٳبح طخٵ حٿڄخٽ أه . ٳ حٿينخ، ڃن حٿوٱ حٿلڅ حٿيڂ حٿڂ حٿظ٬ذ

. ڃخ ٫يح ٿٺ ڄځ آٳخص

حٿؤ ـ رخڅ ځ حٿل حٿ٤ڄ٪ ڃيف حٿٸنخ٫ش11

حٿ٤ڄ٪ ٫ن حٿوڀٶ، ٯ ڃڀظٴض اٿ ڃخ ٳ أييڂ، أڅ حٿٴٸ ڃلڄى، ٿټن نز ٿڀٴٸ أڅ ټڅ ٷخن٬خ، ڃنٸ٤٪ : ح٫ڀڂ

ٷي . ڄټنو ٿٺ ا رؤڅ ٸن٪ رٸي حٿ٠س ڃن حٿڄ٬٤ڂ حٿڄڀز ك ٫ڀ حٻظخد حٿڄخٽ ٻٲ ٻخڅ،

ٷي أٳڀق ڃن " : ٷخٽ حهلل ٫نو، أڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٫ن ٫ڄ رن حٿ٬خ " ڃڀڂ لق " ٳ

ٷي ؿرنخ حٿ٬ ٻڀو، ٿنو ڃن ييه، : ٫ڀيڄخ حٿځ ٷخٽ ڀڄخڅ رن ىحى . " ، ٵ ٻٴخٳخ، ٷن٬و حهلل رڄخ آطخه أڀڂ

حٿٸنخ٫ش ڃخٽ “ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽحٿنز حهلل ٫نو، ٫ن كيغ ؿخر ٳ . ٳؿينخه ټٴ ڃنو أىنخه

ٷأ . نٴو، كٴ٦ ٿخنو، ٷن٪ رڄخ ٷو حهلل ٫ ؿپ ڃن ٫ٱ : ػع ڃن ٻن ٳو ٻڄپ ٫ٸڀو : ٷخٽ أر كخځ . " نٴ

أڃخ حٿل، ٳٸي ني ٫نو ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ . ڃخ حٿظلٴض رخٿٸنخ٫ش أنض أه حٿ٬ : ر٬ حٿلټڄخء

ٳ حؿڄ٪ حٿؤ ڃڄخ " : ٳٸخٽ ني ٫ن حٿ٤ڄ٪ " أؿڄڀح ٳ حٿ٤ڀذ، ٳبنو ٿ ٿڀ٬زي ا ڃخ ٻظذ ٿو أيخ حٿنخ، " : ٳٸخٽ

حٻظخد : ٷخٽ ؟ ڃخ كٳظٺ : حٿٺ ٳ حٿڄٸي، ٿ ٷپ ٿو : ٷخٽ ؟ ڃن أرٹ : ٿ ٷپ ٿڀ٤ڄ٪ : ٷخٽ ر٠٬يڂ ) أي حٿنخ

. حٿ٤ڄ٪ ٽ حڃ، حٿؤ ٬ حٿٴٸ : ٷپ . حٿلڃخڅ : ٷخٽ ؟ ٯخظٺ ڃخ : حٿٽ، ٿ ٷپ ٿو

رو ٴش حٿٸنخ٫ش ـ رخڅ ٫ؽ حٿل حٿ٤ڄ٬حٿيحء حٿ طټظذ12

: أڅ ىح حٿيحء ڃٻذ ڃن ػػش أٻخڅ : ح٫ڀڂ

: حٿز، حٿ٬ڀڂ، حٿ٬ڄپ، ڃـڄ٩ ٿٺ هڄش أڃ

ٳنز أڅ ي ٫ن نٴو أرحد حٿوؽ ڃخ أڃټنو، حٷظخى ٳ حٿڄ٬ش، حٿٳٶ ٳ حنٴخٵ، ٳڄن أحى حٷنخ٫ش : حٽ

رؤ ٬٣خځ ٻخڅ، ٷڀپ ڃن حىحځ، ػد حكي، ٣ن نٴو ٫ڀ ٿٺ، اڅ ٻخڅ ٿو ى نٴو اٿ ڃخ ري ڃنو، ٳٸن٪

: ٳ كيع آه (14) ڃخ ٫خٽ ڃن حٷظي“ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنزٷخٽ . ٳى ٻپ حكي اٿ ىح حٿٸي ٫خٽ،

هش حهلل ط٬خٿ ٳ حٿ حٿ٬نش، حٿٸي ٳ حٿن : ڃنـخص ػع " ٳ كيغ آه حٿظير نٲ حٿ٬ "

. " حٿ حٿ٠ذ حٿٴٸ، حٿ٬يٽ ٳ

ؿپ حٿڄظٸزپ ٬نو ٫ڀ ٿٺ ٷ حڃپ، اح ط ٿو ٳ حٿلخٽ ڃخ ټٴو، ٳ ټڅ يي ح٤حد : حٿؼخن

حهلل ٫نو، ٫ن ٽ حهلل ڀ ٫ن حرن ڃ٬ى . أڅ حٿ٤خڅ ٬يه حٿٴٸ حٿٸن رؤڅ ٷو ري أڅ ؤطو، ٿ٬ڀڂ

ف حٿٸي نٴغ ٳ ٫، أنو ٿ ڃن نٴ طڄص كظ طظټڄپ ٷيخ حؿڀيخ، اڅ " : آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ حهلل ٫ڀو

يٹ ٫ني حهلل أؿڄڀح ٳ حٿ٤ڀذ، لڄڀنټڂ حظز٤خء حٿٵ أڅ ط٤ڀزه رڄ٬خ حهلل ٫ ؿپ، ٳبنو ٳخطٸح حهلل

. " ا ر٤خ٫ظو

حهلل أڅ ٵ ٫زيه أر " : ٳبڅ ٳ حٿليغ اح حني ٫نو رخد ٻخڅ نظ٨ حٿٵ ڃنو، ٳ نز أڅ ٤٠د ٷڀزو،

ڃن كيغ أر ىس ڃن حش ٫ڄ رن حي، ى ٬ٲ ؿيح، أهؿو حٿيڀڄ ) ) حٿڄئڃن ا ڃن كغ لظذ

كيغ ڃن " حٿ٬٠ٴخء " حه حرن كزخڅ ٳ " حٿڄ٫خص " رخٿڄس، أىه حرن ٿـ ٳ ٬ٲ : ٷخٽ حٿزيٸ

ح ( ( . ٫ڀ ربنخى حه

ٿ ٳ حٿٸنخ٫ش ا حٿز . حٿل ڃن حٿٽ أڅ ٬ٱ ڃخ ٳ حٿٸنخ٫ش ڃن ٫ حظنخء، ڃخ ٳ حٿ٤ڄ٪ : حٿؼخٿغ

نٴو ٫ن يطو، ٳي ٻٺ حٿ٬ٸپ، ٫ن حٿڄظزيخص حٿٴ٠ٽ، ڃ٪ ڃخ لپ ٿو ڃن ػحد حهس، ڃن ٿڂ ئػ ٫

. نخٷ حڄخڅ

حٿلڄٸ ڃنيڂ، ػڂ ن٨ اٿ أكحٽ حنزخء حٿخء أڅ ټؼ طٴټه ٳ طن٬ڂ حٿيى حٿنخ أحٽ حٿنخ : حٿحر٪

٤خٿ٪ أكحٿيڂ، و ٫ٸڀو رن ڃخريش أحٽ حٿ٬خٿڄن، أ ٴس حٿوڀٶ ٫ني حهلل حٿخٿلن، ڄ٪ أكخىؼيڂ،

ڃنو، اڅ طن٬ڂ ط٬خٿ، كظ يڅ ٫ڀو حٿز ٫ڀ حٿٸڀپ حٿٸنخ٫ش رخٿ، أنو اڅ طن٬ڂ رخٻپ ٳخٿزيڄش أٻؼ أٻ

. ڃنو (15) رخٿ١ء ٳخٿ٬ٴ أٻؼ ٴخىح

حٿڄخٽ، ن٨ اٿ ػحد حٿٴٸ، ظڂ ٿٺ رؤڅ ن٨ أڅ ٴيڂ ڃخ ٳ ؿڄ٪ حٿڄخٽ ڃن حٿو٤، ٻڄخ ٻنخ ٳ آٳخص : حٿوخڃ

ٳٷو ٳ حٿين، ٻڄخ ؿخء ٳ حٿليغ ڃن حش ڃڀڂ أڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو أريح ڃن ىنو ٳ حٿينخ، اٿ ڃن

ڃن ى أٴپ ڃنټڂ، طن٨ح اٿ ڃن ى ٳٷټڂ، ٳبنو أؿي أڅ طىح ن٬ڄش حهلل حن٨ح اٿ " : ڀڂ ٷخٽ آٿو

ٳ حٿينخ أخځ ٷثپ ٿظڄظ٪ ىحثڂ، ٳټڅ ٻخٿڄ حٿز ٷ حڃپ، أڅ ٬ڀڂ أڅ ٯخش زه : ٫ڄخى حڃ . " ٫ڀټڂ

. ؿ ڃن حٿٴخء حٿ ز ٫ڀ ڃحس حٿيحء ٿڄخ

[ حٿڄخٽ ٳ ٿځ حٿٸنخ٫ش ٿڄن ٳٸي ] ـ ٳپ 13

ظ٬ڄپ حٿوخء حؼخ ح٤نخ٩ حٿڄ٬ٱ، ٳبڅ نز ٿڄن ٳٸي حٿڄخٽ أڅ ظ٬ڄپ حٿٸنخ٫ش ٻڄخ ٻنخ، ٿڄن ؿيه أڅ

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿنز حهلل ٫نو ٫ن ٫ن ؿخر . أٽ حٿنـخس حٿوخء أهٵ حنزخء، ى أپ ڃن

كن حځ ىن حط٠ظو ٿنٴ، ٿن ڀلو ا حٿوخء : ٷخٽ حهلل ٫ ؿپ : حٿځ ٷخٽ ؿزپ ٫ڀو " : أنو ٷخٽ

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿنز حهلل ٫نو أڅ ٫ن حرن ٫زخ : ٳ كيغ آه حٿوڀٶ، ٳؤٻڃه ريڄخ ڃخ لزظڄه

حٿـنش ىح حوخء، ڃخ ؿزپ ٿ حهلل " : ٳ كيغ آه ريه ٻڀڄخ ٫ؼ طـخٳح ٫ن ند حٿو، ٳبڅ حهلل آه " : ٷخٽ

أڃظ ٿڂ يهڀح اڅ ريء " : آٿو ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو : حهلل ٫نو ٷخٽ٫ن أن حٿوخء ا ٫ڀ

٫ڀټڂ " : ٳ كيغ آه حٿنق ٿڀڄڀڄن حٿـنش ر٬زخىس رخځ، ٿټن ىهڀىخ روخء حٿنٴ، ڃش حٿي،

٫ـزض ڃڄن ظ حٿڄڄخٿٺ رڄخٿو، ٻٲ : ٷخٽ حرن حٿڄخٹ . " حٿء رخ٤نخ٩ حٿڄ٬ٱ، ٳبنو ڄن٪ ڃخ٩

! ؟ ظ حكح رڄ٬ٳو

ڃن كټخخص حوخء

: حٿق حٿڄڀش، أنو ڃخ جپ جخ ٷ٢ ٳٸخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٻخڅ أؿى رخٿو ڃنحٿنزٷي ق ٫ن

ؤٿو، ٳؤ٤٫خه ٯنڄخ رن أڀڄح، ٳبڅ ڃلڄيح ٤٬ ٤٫خء ڃن : خ ٷځ : ؿزڀن، ٳؤط حٿؿپ ٷڃو، ٳٸخٽ أڅ ؿ

: حٿڄـي، ٳٸخٽ ٿو ٣ڀلش حهلل ٫نيڄخ هڄڅ أٿٲ ىىڂ، ٳوؽ اٿ ٻخڅ ٿ٬ؼڄخڅ ٫ڀ ٣ڀلش : ٷپ . و حٿٴٸ

ؿخء أ٫حر اٿ ٣ڀلش، ٳؤٿو، ط٬ٱ اٿو . ڃءطٺ ى ٿٺ خ أرخ ڃلڄي ڃ٬نش ٫ڀ : ٷي طيؤ ڃخٿٺ ٳخٷز٠و، ٳٸخٽ

حهلل أض ٫خثش : ٷخٽ ٫س . ؤٿن ريخ أكي ٷزڀٺ، ٳؤ٤٫خه ػػڄخثش أٿٲ ىىڂ اڅ ىه حٿكڂ ڃخ : ركڂ، ٳٸخٽ

خ : حٿنخ، ٳڀڄخ أڃض ٷخٿض أنيخ ٷڄض ٳ ځ ػڄخنن أٿٲ رن . ٫نيخ طٸڂ ز٬ن أٿٴخ، ى طٷ٪ ى٫يخ

ٳ٤، ٳـخءطيخ روز ض أڃخ حظ٬٤ض ٳڄخ ٷڄض حٿځ أڅ طظ ٿنخ ريىڂ : ىس ٳٸخٿض ٿيخ أځ : ؿخش ٫ڀ

حٿٵ رظ٬ن حظ ٫زي حهلل رن ٫خڃ ڃن هخٿي رن ٫ٸزش ىحه حٿظ ٳ . ٿ ٻطن ٿٴ٬ڀض : ٳٸخٿض ؟ ! ٿلڄخ نٴ٤ ٫ڀو

: خ ٯځ : زټڅ ٫ڀ ىحىڂ، ٷخٽ : ٷخٿح ؟ ٿيئء ڃخ : ٳٸخٽ ىڀو . أٿٲ ىىڂ، ٳڀڄخ ٻخڅ حٿڀپ، ڄ٪ رټخء أىپ هخٿي

. حٿڄخٽ ٿيڂ ؿڄ٬خ حثظيڂ، ٳؤ٫ڀڄيڂ أڅ حٿيح

ٳز٬غ اٿو رز٬ڄخثش رٸس . ڃن ٿزنيخ رٸس أدٿ ٿزن حٿزٸ، ٳخر٬غ ٿر٬غ ؿپ اٿ ٫زي حهلل أنو ٷي ٲ

. ٿٺ حٿٸش حٿظ ٻخنض ط٫ ٳيخ : ٫خطيخ، ٷخٽ

ٻڂ : ٫ڀ ىن، ٷخٽ : ٷخٽ ؟ ڃخ ؤنٺ : ٳٸخٽ : ىهپ ٫ڀ رن حٿلن ٫ڀ ڃلڄي رن أخڃش رن ي ٳ ڃو، ٳـ٬پ زټ

خ : ؿخء ؿپ اٿ ڃ٬ن، ٳؤٿو، ٳٸخٽ . ٳي ٫ڀ : ٷخٽ . ر٬٠ش ٫ أٿٲ ىنخ هڄش ٫ أٿٲ ىنخ، أ : ٷخٽ ؟ ى

خ٫ أٷخځ رزخرو ڃيس ٳڀڂ ظيؤ ٿو ٿٸخإه، رڀنخ ٫ن ڃ٬ن أڅ . نخٷظ حٿٴنش أٿٲ ىنخ، ٳيٳ٬يخ اٿو ى ٬ٳو : ٯځ

ٳڀڄخ ىهپ ٫ٳو، ٳټظذ حٿخ٫ رظخ ٫ڀ هزش، أٿٸخىخ ٳ : ٳ٬ٳن، ٷخٽ اح ىهپ حڃ حٿزظخڅ : ٳٸخٽ ٿز٬ هيڃو

: يهپ حٿزظخڅ، ٳڀڄخ ر ڃ٬ن رخٿوش، أهىخ، ٳبح ٳيخ ڃټظد حٿڄخء حٿ

اٿ ڃ٬ن حٹ ٴ٪ٿنخؽ ڃ٬نخ رلخؿظ ٳڄخ أخ ؿى ڃ٬ن

، ٳؤهىخ ٪ حڃ (16) ٿو ر٬ ري ٳٸخٿو، ٳؤڃ ؟ ٻٲ ٷڀض : ٳي٫خ حٿؿپ، ٳٸخٽ ٿو ؟ ٳٸخٽ ڃن خكذ ىه

ڃخثش أٿٲ ٳڀڄخ ٻخڅ حٿځ حٿؼخن أهؿيخ ڃن طلض حٿزخ١، ٷأ ڃخ ٳيخ ى٫خ حٿؿپ، ٳيٳ٪ اٿو حٿوزش طلض رخ٣ش

حٿځ حٿؼخٿغ، ٷأ ڃخ ٳيخ، ٳي٫خ ىىڂ أه، ٳڀڄخ أهىخ حٿؿپ، هخٱ أڅ ٬ى ٳظ٬يىخ ڃنو، ٳوؽ، ٳڄخ ٻخڅ

. أ٤٫و كظ زٸ ٳ رض ڃخٿ ىىڂ ىنخ كٶ ٫ڀ أڅ : ٳٸخٽ ڃ٬ن . حٿؿپ ٳ٤ڀذ ٳڀڂ ؿي

أه حهلل : ٳٸخٽ . ڃڄخ ٿٺ ٫ڀيڂ ڃن حٿين ڃ ٷ رن ٬ي رن ٫زخىس، ٳخظز٤ؤ اهحنو، ٳٸپ ٿو، انيڂ ظلڅ

ڄن٪ حهحڅ ڃن حٿخس، ػڂ أڃ ٳخنټص : ڃن ٻخڅ ٫ڀو ٿٸ كٶ، ٳي ڃنو ٳ كپ، ٷخٽ : ڃنخىخ، نخى ڃخ

. رخٿ٬ ٿټؼس ڃن ٫خىه ىؿظو

أرټ ٫ڀ : ٷخٽ ؟ ڃخ زټٺ : ٬ي : ٳٸخٽ ٷخځ ؿپ اٿ ٬ي رن حٿ٬خ ؤٿو، ٳؤڃ ٿو رڄخثش أٿٲ ىىڂ، ٳزټ،

. أٿٲ أه ح أڅ طؤٻپ ڃؼڀٺ، ٳؤڃ ٿو رڄخثش

ـ ٳپ ٳ حٿزوپ ڃو14

. " حٿزوپ ء حٿوڀٶ : ڃئڃن هڀظخڅ طـظڄ٬خڅ ٳ " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : ٫ن أر ٬ي ٷخٽ

" أريح ـظڄ٪ حٿق حڄخڅ ٳ ٷڀذ ٫زي " : ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

. " حٿـزن حٿزوپ حٿڀيڂ ان أ٫ رٺ ڃن " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٻخڅ ٸٽحٿنزڃڀڂ، ٫ن ٳ أٳحى

ؿي رن ٷ ٫ڀ أننخ : ٷخٿح ؟ ڃن يٻڂ " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٿزن ڀڄش ڀحٿنز ٷخٽ : حهلل ٫نو، ٷخٽؿخر

ى أق ڃخ ڃن ٻ ٫ڄ رن حٿـڄف ، " ڃ٬ رپ يٻڂ ر رن حٿزحء رن ؟ أ ىحء أىأ ڃن حٿزوپ : ٷخٽ نزوڀو،

: أنو ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنز٫ن . حٿزحء رن ڃ٬، حٿزحء ڃخص ٷزپ حٿيـس : ٯڀ٢ ر٬ حٿحس ، ٳٸخٽ

ڃظز٪، ا٫ـخد حٿڄء رنٴو : ڃيڀټخص ػع " . " ق ڃ٤خ٩، ى

. حٿق ٳ حٿڄن٪ أرڀٮ ڃن حٿزوپ : ٷخٽ حٿو٤خر

حٿينخ روخثو، اح ڃخص حٿزوپ ٳ٫زيٹ د طـخ ٫ن : اح ڃخص حٿو، ٷخٿض ح حٿلٴ٨ش : ٷخٽ ڀڄخڅ

ڃن ٻخڅ : ٷخٽ ر٬ حٿلټڄخء . ٻڄخ كـذ ٫زخىٹ ٫ڄخ ؿ٬ڀض ٳ يو ڃن حٿينخ حٿڀيڂ حكـذ ىح حٿ٬زي ٫ن حٿـنش، : ٷخٿض

ع . ڃڅ ٫ن حٿڄ٬ٱ ٴ٤څ ٫ڀ حٿٴحك : ځ أ٫حر ٷڃخ ٳٸخٽ . ڃخٿو ٫يه رو

: ڃن كټخخص حٿزوء

ڃن أؿپ : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ن حرن ٫زخ ، ٻخڅ ٷي نخح رڀپ ٻخڅ حٿلخؿذ ؿ حٿ٬د، ٻخڅ رو

ٻخڅ ڃحڅ رن : ٷپ . ٳبح حكظخؽ اٿ اٸخىىخ ٳؤٷي ػڂ ر رڄظ٠ت ريخ أ٣ٴؤىخ ٻحىش أڅ حىخ حء ٳنظٴ٪ ر٠ثيخ،

اڅ أ٤٫ض : ٷخٽ ؟ رخٿـخثس ڃخٿ ٫ڀٺ اڅ ؿ٬ض : أر كٴش ڃن أروپ حٿنخ، ٳوؽ ي حٿڄيي، ٳٸخٿض ٿو حڃأطو

ٻخڅ ر٬ حٿزوء ڃح : ٷپ . ٳؤ٤٫خىخ أر٬ش ىحنٶ . ڃخثش أٿٲ ىىڂ، أ٤٫ظٺ ىىڄخ، ٳؤ٤٫ ظن أٿٲ ىىڂ

ٷخٽ ٻؼ حڃحٽ، ٻخڅ ن٨ ٳ ؟ حٿلحثؾ رټڂ طلڄپ ىه : ىٷخثٶ حخء ٳخظ جخ ڃن حٿلحثؾ، ى٫خ كڄخ

. نظ رخٿلزش ؿح، ٳنـڀ ؿڄ٬خ ٳنؤٻڀو : ٷخٽ . أى ڃخ أٷٽ ؟ ٷخٽ ڃخ أٷپ ڃن كزش . أرو : ٷخٽ : رلزش : ٷخٽ

ـ ٳپ ٳ ٳ٠پ حؼخ رخنو15

: ح٫ڀڂ أڅ حٿوخء حٿزوپ ىؿخص

أي ىؿخص حٿزوپ، أڅ زوپ حنخڅ ٫ڀ نٴو . اٿو ى أڅ طـى رخٿڄخٽ ڃ٪ حٿلخؿش ٳؤٳ٪ ىؿخص حٿوخء حؼخ،

ٳټڂ رن ڃن زوپ . حٿڄخٽ، ڄ ٳ ظيح، ظي حٿيس ٳڄن٬و ڃنيخ حٿزوپ ڃ٪ حٿلخؿش، ٳټڂ ڃن روپ ڄٺ

ٿ . ؿپ كغ خء نٴو ڃ٪ حٿلخؿش، رن ڃخ ئػ ٫ڀ نٴو ڃ٪ حٿلخؿش، ٳخهٵ ٤٫خخ ٬٠يخ حهلل ٫ ٫ڀ

: ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ رخؼخ، ٳٸخٽ ٷي أػن حهلل ط٬خٿ ٫ڀ ألخد . ر٬ي حؼخ ىؿش ٳ حٿوخء

ٿڄخ آػ ٿٺ ٻخڅ زذ نٽ ىه حش ٷش أر ٣ڀلش، [ 8 : حٿل ] { ريڂ هخش ئػڅ ٫ڀ أنٴيڂ ٿ ٻخڅ }

. حٿؿپ حٿڄـيى رٸطو ٷص زخنو، كټخظو ڃيس

ىخځ، ؿڄخ٫ش ڃن رن حٿڄس، ٳؤطح رڄخء حظيي رخٿڃٹ ٫ټڃش رن أر ؿيپ، يپ رن ٫ڄ، حٿلخع رن

حريأ ريح، : أط ٫ټڃش رخٿڄخء ٳن٨ اٿ يپ رن ٫ڄ ن٨ اٿو، ٳٸخٽ . ٷه ىڂ ٫، ٳظيحٳ٬ه كظ ڃخطح ٿڂ

رخٿرش، ٳڄخطح ٻڀيڂ ٷزپ أڅ حريأ ريح، ٻپ ڃنيڂ ئػ حه ٫ڀ نٴو : ن٨ يپ اٿ حٿلخع ن٨ اٿو، ٳٸخٽ

اڅ : حهلل ٫نو أ خس، ٳٸخٽأىي اٿ حٿؿپ ڃن حٿلخرش . أنظڂ رنٴ : رح، ٳڄ ريڂ هخٿي رن حٿٿي ٳٸخٽ

هؽ . حٽ ڃن، ٳز٬غ رو اٿ حٿؿپ، ٳز٬غ رو ٿٺ اٿ آه، كظ طيحٿظو ز٪ أرخص، ٳؿ٪ اٿ أه أكؽ اٿو

ٳيخ، ا أط حٿځ رٸطو، ٳيهپ حٿلخث٢ ٫زي حهلل رن ؿ٬ٴ اٿ ٬ش ٿو، ٳنٽ ٫ڀ نوپ ٿٸځ ٳيخ ٯځ أى ٬ڄپ

ٳؤٻڀو، ػڂ ڃ اٿو ٷخ آه ٳؤٻڀو، ػڂ ڃ اٿو ػخٿغ ٳؤٻڀو، ٫زي حهلل ن٨ ٻڀذ، ٳينخ ڃن حٿځ ٳڃ اٿو ٷخ

ڃخى رؤ ٻد، ؿخء ڃن : ٷخٽ ؟ حٿټڀذ ٳڀڂ آػص رو ىح : ڃخ أض، ٷخٽ : ٷخٽ ؟ ٻڂ ٷطٺ ٻپ ځ ! خ ٯځ : ٳٸخٽ

أځ ٫ڀ حٿوخء : أ٣ ڃ ىح، ٳٸخٽ ٫زي حهلل رن ؿ٬ٴ : ٷخٽ ؟ أنض خن٪ ٳڄخ : ڃخٳش ر٬يس ؿخث٬خ ٳټىض ىه، ٷخٽ

أو ڃن، ٳخظ حٿلخث٢ ڃخ ٳو ڃن حص، ىح

ٿيڂ رن أييڂ أٯٴش ڃ٬يىس طټٴيڂ حؿظڄ٪ ؿڄخ٫ش ڃن حٿٴٸحء ٳ ڃ٪ . حظ حٿځ أ٫ظٸو ىزو ٿو

ٿٻپ، ٳڀڄخ ٳ٪ حٿ٬٤خځ، اح ى رلخٿو، ٿڂ ؤٻپ أكي ڃنيڂ جخ اؼخح ٳټح حٿٯٴخڅ، أ٣ٴئح حٿحؽ، ؿڀح

. لخرو

[ حٿوخء ٳ كي حٿزوپ ] ـ ٳپ 16

حٿحؿذ، أڅ ڃن أى ڃخ ـذ ٫ڀو، ٳڀ ٷي طټڀڂ حٿنخ ٳ كي حٿزوپ حٿوخء، ٳىذ ٷځ اٿ أڅ كي حٿزوپ ڃن٪

٫خٿو ا حٿٸي حٿ ٴو حٿلخٻڂ، ػڂ ٠خٸيڂ ٳ خىس ٿٸڄش أ ػڄس رزوپ، ىح ٯ ٻخٱ، ٳبڅ ڃن ٿڂ ڀڂ اٿ

حٿڄءس ڃ٪ ڃن حٿزوء، ٳخٿلق أڅ حٿزحءس ڃن حٿزوپ طلپ رٴ٬پ حٿحؿذ ٳ حٿ٩ حٿځ ر٤ٶ ٳبنو ڃ٬يى

أڃخ حٿځ ر٤ٶ حٿڄءس، ٳي طٹ حٿڄ٠خٸش، . حٿ٬خٽ ٳؤڃخ حٿحؿذ رخٿ٩، ٳي حٿٻخس، نٴٸش . ٣ذ حٿٸڀذ رخٿزٽ

ٿٺ ظٴظق، وظڀٲ ٿٺ رخهظٱ حكحٽ حوخ، ٳٸي ظٸزق ڃن حٿن ڃخ حظٸخء ٫ن حٿڄلٸحص ٳبڅ

حؿخنذ، ٳخٿزوپ حٿ ڄن٪ ظٸزق ڃن حٿٴٸ، ظٸزق ڃن حٿؿپ حٿڄ٠خٸش ىڀو أٷخرو ؿحنو ڃخ ظٸزق ڃن

ڃن ٷخځ رحؿذ حٿ٩، ځ حٿڄءس، ٳٸي طزأ ڃن حٿزوپ، . ڃخ نز أڅ ڄن٪، اڃخ رلټڂ حٿ٩ أ ځ حٿڄءس

ى حٿ : ٷپ . ى حٿ ٤٬ ر ڃن : حٿـحى : ٷخٽ ر٠٬يڂ . ڃخٿڂ زٽ خىس ٫ڀ ٿٺ ٿټن ظٲ رٴش حٿـى

. ٳؤڃخ ٫ؽ حٿزوپ، ٳخ٫ڀڂ أڅ زذ حٿزوپ كذ حٿڄخٽ . ٴف رخ٤٫خء

: ٿلذ حٿڄخٽ ززخڅ

اڅ ٻخڅ ٷ حڃپ ٿو ٿي، ٳبنو ٸځ ڃٸخځ كذ حٿيحص حٿظ ٽ اٿيخ ا رخٿڄخٽ ڃ٪ ٣ٽ حڃپ، : أكيىڄخ

. ٣ٽ حڃپ

ٿ حٷظ ٫ڀ ڃخ ؿص ٫خىطو رو، ٴ٠پ ڃ٬و أڅ لذ ٫ن حٿڄخٽ، ٳڄن حٿنخ ڃن ڃ٬و ڃخ ټٴو ٿزٸش ٫ڄه : حٿؼخن

نٴو ربهحؽ حٿحؿذ ٫ڀو، ريٷش طنٴ٬و، ٬ڀڂ أنو اح ڃخص أهه آٱ، ټڅ وخ ٿي ٿو، ػڂ طڄق

. اڅ ٻخڅ ڃيٳنخ، ىح ڃ ؿ ٫ؿو أ٫يحإه، أ خ٩

حظپ رخٿٽ، ٳبڅ حٿينخ ٽ ڃؼخٽ ٿٺ ؿپ أكذ وخ، ٳڀڄخ ؿخء ٿو، أكذ حٿٽ ن ڃلزرو

أڅ ٫ؽ ٻپ ٫ڀش رڄ٠خىس : ح٫ڀڂ . حٿلخؿخص، ىح ٯخش حٿ٠ٽ ڃزڀٮ اٿ حٿلخؿخص، ٳلذ حٿينخن ٿحطيخ، ن

حٿٿي، رؤڅ ڃن ٬خٿؾ حٿظٴخص حٿٸڀذ اٿ . حٿيحص رخٿٸنخ٫ش حٿز، ٣ٽ حڃپ رټؼس ٻ حٿڄص ٳ٬خٿؾ كذ . ززيخ

ڃڄن ع ظٹ ٿٿيه حٿو، ٸيځ ٫ڀ حهلل ر، ٳڀل أڅ . هڀٸو ڃ٬و ٷو، ٻڂ ڃڄن ٿڂ ع جخ أكن كخ

ٳخٸخ ٳ ظٹ ڃخ ظ٬ن رو ٫ڀ حٿڄ٬خ، ٿىى ٫ڀ ڄ٬و ڃخ ٻنخه ٳبڅ ٿيه اڅ ٻخڅ خٿلخ ٳخهلل ظه، اڅ

ٳڄن ٫ٱ آٳش حٿڄخٽ أنو اح ٻؼص حٿڄلزرخص ٳ حٿينخ، ٻؼص حٿڄخثذ رٴٸيىخ، : ح٫ڀڂ . ڃيف حٿوخء ٳ ځ حٿزوپ

. ٳڀ رزوپ، حهلل أ٫ڀڂ ٿڂ ؤن رو، ڃن ٿڂ ؤه ڃنو ا ٷي كخؿظو، أڃٺ ٿٺ ٿلخؿظو

ٻظخد ځ حٿـخه حٿخء ٫ؿيڄخ

ىه . " حٿيس حٿوٴش اڅ أهٱ ڃخ أهخٱ ٫ڀ أڃظ حٿخء “ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنز ٫ن

٫ن ٫خڃش حٿ٬زخى، انڄخ زظڀ ريخ حٿ٬ڀڄخء حٿ٬زخى حٿيس حٿوٴش ٬ـ ٫ن حٿٷٱ ٫ڀ ٯحثڀيخ ٻزخ حٿ٬ڀڄخء، ٳ٠

رخٿٸي ٫ڀ خٵ حٿـي ٿڀٹ زپ حهس، ٳبنيڂ ٿڄخ ٷيح نٴيڂ ٳ٤ڄىخ ٫ن حٿيحص، كڄڀىخ حٿڄڄڅ ٫ن

ٳخظحكض اٿ حٿظ٨خى رخٿ٬ڀڂ حٿ٬ڄپ، أزخد حٿ٬زخىحص، ٿڂ ط٤ڄ٪ ٳ حٿڄ٬خ حٿ٨خىس، حٿحٷ٬ش ٫ڀ حٿـحف،

٫ني حٿوڀٶ، ن٨ىڂ اٿيخ ر٬ن حٿٷخ حٿظ٨٬ڂ، ٳؤخرض حٿنٴ ٳ ؿيص ڃوڀخ ڃن يس حٿڄـخىيس ٳ ٿس حٿٸزٽ

حٿڄنخٳٸن، ٳخكظٸص ٳيخ طٹ حٿڄ٬خ، ٳؤكيىڂ ٨ن أنو ڃوڀ هلل ٫ ؿپ، ٷي أػزض ٳ ىحڅ ٿٺ ٿس ٨٫ڄش،

. ىه ڃټيس ٨٫ڄش ڀڂ ڃنيخ ا حٿڄٸرڅ

حٿيحء حٿيٳن، حٿ ى أ٨٫ڂ زټش آه ڃخ وؽ ڃن إ حٿيٸن كذ حٿخش، اح ٻخڅ ى : ٿٿٺ ٷپ

أڅ أپ حٿـخه ى كذ حنظخ حٿض حظيخ، : ح٫ڀڂ . أٷخڃو ٿڀخ٣ن، ؿذ ف حٿٸٽ ٳ ززو، كٸٸظو

ٳبڅ ٷ٬ض أىپ حٿو ٿڂ ٸيح حٿيس، ٿڂ ظ٬ح ٿيخ زخريخ، . حٿڃش ٳ حٿوڄٽ ٿٺ ه٤ ٨٫ڂ،

حهلل ٫نو أنو هؽ ڃن ڃنٿو، ڃ٬ى ڃن ٷزپ حهلل ط٬خٿ، ٳح ٫نيخ، ٻخنح ئػڅ حٿوڄٽ، ٻڄخ ٫ن حرن

ٳ ٿٴ٦ . ٳحهلل ٿ ٫ڀڄظڂ ڃخ أٯڀٶ ٫ڀو رخر ڃخ حطز٬ن ڃنټڂ ؿڅ ؟ طظز٬ن ٫ځ : ٳظز٬و ؿڄخ٫ش، ٳخٿظٴض اٿيڂ ٷخٽ

ٻخڅ . اح ؿڀ اٿو أٻؼ ڃن أر٬ش ٷخځ ٻخڅ أر حٿ٬خٿش كڄو حهلل . حؿ٬ح، ٳبنو ٿش ٿڀظخر٪ ٳظنش ٿڀڄظز٩ : أنو ٷخٽ آه

ڃخ أنخ حٿىي ٳ : ٷخٽ حٿى كڄو حهلل . ٷخځ حنٱ ٻحىش حٿيس هخٿي رن ڃ٬يحڅ كڄو حهلل اح ٨٫ڄض كڀٸظو،

٫ڀيخ ٳ حٿخش، ن حٿؿپ ىي ٳ حٿڄ٬٤ڂ حٿڄد حٿڄخٽ، ٳبح ن٩ حٿخش، كخڃ أٷپ ڃنوء

ـي كس حهس : ٷخٽ . ڃ٬٤ڄٺ أهڄپ ٻٹ، ٣ذ : أن، ٳٸخٽ : ٷخٽ ؿپ ٿز حٿلخٳ كڄو حهلل . ٫خى

أڅ ٫ڄ رن ٬ي حن٤ڀٶ اٿ أرو ٬ي ى ٳ ” لق ڃڀڂ“ ٳ ٷي . ؿپ لذ ٳ حٿينخ أڅ ٬ٳو حٿنخ

أنٿض ٳ ارڀٺ ٯنڄٺ خ حرض : أ٫ رخهلل ڃن ىح حٿحٻذ، ٳڀڄخ أطخه ٷخٽ : حٿڄينش، ٳڀڄخ آه ٷخٽ ٯنڂ ٿو هخؿخ ٫ن

حټض، ان ڄ٬ض ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو : ٳ٠د ٬ي ٳ يه ٷخٽ ؟ طٻض حٿنخ ظنخ٫څ حٿڄڀٺ رنيڂ

. حٿوٴ اڅ حهلل لذ حٿ٬زي حٿظٸ حٿن " : آٿو ڀڂ ٸٽ

أٿخث ٫ني ٿڄئڃن هٴٲ اڅ أٯز٢ " : آٿو ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو : حهلل ٫نو ٷخٽ٫ن أر أڃخڃش

ٻخڅ ٯخڃ٠خ ٳ حٿنخ، خ اٿو رخخر٪، حٿلخ، ك٦ ڃن حٿس، أكن ٫زخىس رو، أ٣خ٫و ٳ حٿ،

. كن كيغ " ٫ـڀض ڃنظو، ٷڀض رحٻو، ٷپ طحػو " : ػڂ نٸ ريه، ٳٸخٽ " ٻخڅ ٷو ٻٴخٳخ، ٳز ٫ڀ ٿٺ

حٿ٬ڀڂ، ڃخرق حٿيي، أك حٿزص، ؽ ٻنح نخر٪ : حهلل ٫نو ألخرو، ٳٸٽٻخڅ حرن ڃ٬ى

ىح ٳو ٳ٠ڀش حٿوڄٽ، : ٳبڅ ٷپ . ٳ حٿڄخء، طوٴڅ ٫ڀ أىپ ح حٿڀپ، ؿيى حٿٸڀد، هڀٸخڅ حٿؼخد، ط٬ٳڅ

حٿيس، أڃخ ؿىىخ ڃن حٿڄڃځ ٣ڀذ حنخڅ : ٷڀنخ . أ يس أٻؼ ڃن يس حنزخء، أثڄش حٿ٬ڀڄخء ځ حٿيس

ؿىىخ ٳظنش ٫ڀ حٿ٬٠ٴخء، ٳبڅ ڃؼپ حٿ٬٠ٲ ؿيش حهلل ط٬خٿ ڃن ٯ ٣ڀذ حنخڅ ٳڀ رڄڃځ، ٯ أڅ ٳ

ط٬ڀٶ رو أكي ٯٵ ٯٷو، ٳؤڃخ حٿخرق حٿنل، ٳبڅ ط٬ڀٶ حٿٷ رو زذ ٻخٿٶ حٿٸڀپ حٿن٬ش ٳ حٿزخكش، اح

. هيڂ ٿنـخطيڂ

[ حٿينخ ٳ أڅ حٿـخه حٿڄخٽ ىڄخ ٻنخ ] ـ ٳپ 1

حٿڄنظٴ٪ ريخ، ڃ٬ن حٿـخه ڃڀٺ حٿٸڀد حٿڄ٤ڀد أڅ حٿـخه حٿڄخٽ ىڄخ ٻنخ حٿينخ، ڃ٬ن حٿڄخٽ ڃڀٺ ح٫خڅ : ح٫ڀڂ

حٿټڄخٽ ٳخٿـخه ى ٷخځ حٿڄنٿش ٳ ٷڀد حٿنخ، ى ح٫ظٸخى حٿٸڀد ن٬ظخ ڃن ن٬ص . ٳيخ ط٨٬ڄيخ، ٣خ٫ظيخ، حٿظٱ

ٳزٸي ٳ ىح حٿو، اڃخ ڃن ٫ڀڂ أ ٫زخىس، أ نذ أ ٷس، أ كن س، أ ٯ ٿٺ ڃڄخ ٬ظٸيه حٿنخ ٻڄخ

ٳزيح زن أڅ حٿـخه ڃلزد رخٿ٤ز٪ أنو أرڀٮ . هيڃظو، طٳه ڃخ ظ٬ٸيڅ ٿو ڃن ٿٺ، ط٫ن ٷڀريڂ ٿ٤خ٫ظو، ڃيكو

ٳ حٿزذ حٿڄخٽ ظ٬ڀٶ حٿ ر٬نو، رپ ٿټنو ڀش اٿ حٿڄلزرخص، ٳخظحٹ حٿـخه حٿڄخٽ ڃن كذ حٿڄخٽ، څ

حٿـخه ڃخ لڄي ڃخ ځ، څ ڃن حٿڄ٬ڀځ أڅ ڃن : ح٫ڀڂ . حٷظ٠ حظحٹ ٳ حٿڄلزش، حٿـخه ٳ ٿٺ أؿق ڃن حٿڄخٽ

حٿڄڀز نلىڄخ، ٳټٿٺ ري ٿو ڃن ؿخه ٿ٠س حٿڄ٬ش ڃ٪ حٿوڀٶ، أنو ري ٿنخڅ ڃن ڃخٽ ٿ٠س حٿڄ٬٤ڂ

څ حٿـخه وڀ ڃن حٿلخؿش اٿ ڀ٤خڅ لو، ٳٶ ٬نو، هخىځ ويڃو، ٳلزو ٿٺ ٿ رڄڃځ، څ حنخڅ

ڃلزرن ٫خنيڄخ، ڃظ ٣ڀذ حنخڅ ٷخځ حٿظلٸٶ ٳ ىح أڅ ټڅ حٿڄخٽ حٿـخه . ڀش اٿ حٯح، ٻخٿڄخٽ

حؿ٬ڀن ٫ڀ هحثن ح ان } : ٻٸٽ ٲ ٫ڀو حٿځ ؿخىو ؿپ ٴش ى ڃظٲ ريخ ٿ لق،

٣ڀذ حٿڄنٿش أ ٷي اهٴخء ٫ذ ڃن ٫رو ٿج نٽ ڃنٿظو، ٻخڅ ٿٺ ڃزخكخ، ٳبڅ [ 55 : ٲ ] { كٴ٦ ٫ڀڂ

ٻٿٺ ٿ كن حٿس رن أييڂ ٿ٬ظٸيح . ڃل٨ رخ٫ظٸخىىڂ ٳو ٴش ٿض ٳو، ٻخٿ٬ڀڂ، حٿ٩، حٿنذ، ٳٿٺ

. رٿٺ، ٳ ـ طڄڀٺ حٿٸڀد رظ ، طڄڀٺ حٿڄخٽ رظڀز ٳبنو ټڅ ڃحثخ . ٳو حٿو٩

ـ رخڅ ٫ؽ كذ حٿـخه2

حٿوڀٶ، ڃٳخ رخٿظىى اٿيڂ، حٿڄآس ٿيڂ، أڅ ڃن ٯڀذ ٫ڀ ٷڀزو كذ حٿـخه، خ ڃٸ حٿيڂ ٫ڀ ڃح٫خس : ح٫ڀڂ

اٿ ڃخ ٨٬ڂ ڃنٿظو ٫نيىڂ، ٿٺ ر حٿنٴخٵ، أپ حٿٴخى، څ ٻپ ڃن ٣ڀذ حٽ ٳ أٷحٿو أٳ٬خٿو ڃڀظٴظخ

حٷظلخځ ٷڀد حٿنخ ح٤ أڅ نخٳٸيڂ رب٧يخ ڃخ ى هخٽ ٫نو، ـ ٿٺ اٿ حٿڄحءحس رخٿ٬زخىحص حٿڄنٿش ٳ

آٿو ڀڂ كذ حٿڄخٽ حٿٱ ٿٿٺ زو حٿٽ ڀ حهلل ٫ڀو . حٿڄل٨حص، حٿظپ اٿ حٷظنخ حٿٸڀد

اح ڃن حٿڄيڀټخص، ـذ ٫ؿو ٫ؿو ڃٻذ ڃن ٫ڀڂ ٳلذ حٿـخه . اٳخىىڄخ ٿڀين رثزن خن أ ٳ ٯنڂ

حٿزذ حٿ ؿڀو أكذ حٿـخه، ى ٻڄخٽ حٿٸيس ٫ڀ أوخ حٿنخ ٷڀريڂ، ٿٺ ٫ڄپ، أڃخ حٽ، ٳي أڅ ٬ڀڂ أڅ

لخد حٿـخه ٳ ڀڂ ټڅ ٳ آهه حٿڄص ٳنز أڅ ظٴټ ٳ نٴو ٳ حه٤خ حٳخص حٿكٸش اح ٴخ

حٿيحځ ڃن حٽ ؿخىيڂ، ڃلظن ڃن ط حٿينخ، ڃن ط٤ٵ حٿلي اٿيڂ، ٷيىڂ رخحء، ٳظحىڂ هخثٴن ٫ڀ

. ڃنٿظيڂ ٳ حٿٸڀد

ٯڄځ ٫خؿڀش، ڃټيس ٿلٴ٦ حٿـخه، ٳ ٴ ڃؿ حٿٸڀد أي طح ڃن حٿٸيس ٳ ٯڀخنيخ، ٳخظخٽ رڄح٫خس ٿٺ

٫ڄخ ٴص ٳ . حهس، ٳيح ڃن كغ حٿ٬ڀڂ حٿينخ رڄوٳيخ، ٳ٠

طؿذ ٿٺ، ٻڄخ أڅ ر٬ حٿڄڀٹ ٷي أڃخ حٿ٬ؽ ڃن كغ حٿ٬ڄپ، ٳي اٸخ١ حٿـخه ڃن ٷڀد حٿوڀٶ رؤٳ٬خٽ

ٿزنخ ؿ٬پ ؤٻپ ره، ٨٬ڂ حٿڀٸڄش ٳڀڄخ ن٨ اٿو حٿڄڀٺ خس ؿپ حىي، ٳڀڄخ ٷد ڃنو، حظي٫ ٬٣خڃو رٸ

أڅ حنٸ٤خ٩ حٿحىي ٫ن : ح٫ڀڂ . حٿٵ ٿڄخ أي ارحىڂ حٿنو٬ ٫ڀ حٿٸ٠خء ٿز ٷڄخ أكڄ ٷ٬ي ٳ . ٫نو ٸ٢ ڃن

حٿٴظنش، ٳڀوخٿ٤يڂ ٫ڀ ؿو حٿڃش، ٿڄ ٳ ححٵ، ٿظ حٿنخ ؿذ ؿخىخ ٿو ٫نيىڂ، ٳبح هخٱ ڃن طڀٺ

. ر حٿلخٳ ـڀ اٿ ٤٫خ، ٻخنح ح٫څ نحڃ حٿڄظىين حٿځ كخؿظو لڄڀيخ، ٻخڅ

[ حٿنخ ٳ ٫يځ حٻظحع رځ ] ـ ٳپ 3

ٳخص كٻخطيڂ ٻڀيخ ٫ڀ ڃخ حٳٶ أڅ أٻؼ حٿنخ انڄخ ىڀټح ٿوٱ ڃڃش حٿنخ، كذ ڃيكيڂ، : ح٫ڀڂ

٣ٶ ٿٺ أڅ نن٨ اٿ حٿٴش حٿظ . حٿڄيڀټخص، ٳؿزض ڃ٬خٿـظو حٿنخ، ؿخء حٿڄيف، هٳخ ڃن حٿځ، ٿٺ ڃن

ٴف رو، اڃخ أڅ ټڅ ڃڄخ ٴف رو ٻخٿ٬ڀڂ حٿ٩، أ ڃڄخ ڀق أڅ : ڃؿىس ٳٺ ٳ وڀ ڃيكض ريخ، اڅ ٻخنض

پ ٫ن حٿٴف رخٿڄيف، ػڂ اڅ ٻنض طٴف ريخ ٳنز أڅ ل ڃن حٿوخطڄش، ٳبڅ حٿوٱ ڃنيخ : أڃخ حٽ . ٻخٿـخه حٿڄخٽ

أڃخ حٿٸڂ حٿؼخن، . ٳكٺ رٴ٠پ حهلل ٫ڀٺ رخٿ٬ڀڂ حٿظٸ رڄيف حٿنخ ٫ڀ ؿخء كن حٿوخطڄش، ٳنز أڅ ټڅ

ٴف رٿٺ رزذ حٿـخه حٿڄخٽ، ٳخٿٴف رٿٺ، ٻخٿٴف رنزخص ح حٿ ٫ن ٷذ ىڄخ، ى حٿڄيف

. ٯخش حٿـنڅ ا ڃن ٷپ ٫ٸڀو، اڅ ٻنض هخٿخ ٫ن حٿٴش حٿظ ڃيكض ريخ، ٳٴكٺ رخٿڄيف

طٴف رو، رپ طټىو، ٻڄخ ٻخڅ حٿڀٲ ټىنو، ٷي ٻنخ آٳخص حٿڄيف ٳڄخ طٸيځ ٳ ٻظخد آٳخص حٿڀخڅ، ٳ نز أڅ

. ٠زڅ ٫ڀ ٳخ٫ڀو

ٳو أڅ ڃن ڃٺ، اڃخ أڅ ټڅ خىٷخ ٳڄخ ٫ؽ ٻحىش حٿځ ٴيڂ ڃن ٫ؽ كذ حٿڄيف، ٳبنو يه، حٿٸٽ حٿؿ

ڃنظو، ط٠ذ، ٳبنو ٷي أىي اٿٺ ٫رٺ، اڅ ٿڂ ٸي رٿٺ حٿنق، ٳبنو ٷخٽ، ٷخيح ٿڀنق ٿٺ، ٳنز أڅ طظٸڀي

نض، اڅ حٳظ ؿن ى ٫ڀ ىنو، حنظٴ٬ض رٸٿو، نو ٫ٳٺ ڃخ ٿڂ طټن ط٬ٱ، ٻٹ ڃن ه٤خخٹ ڃخ ټڅ ٷي

: ٫ڀٺ رڄخ أنض ڃنو رء، ٳنز أڅ طظٴټ ٳ ػػش أخء

٫ ؿپ ٫ڀٺ ڃن ٫رٺ أٻؼ، ٳخټه ا ٿڂ أنٺ اڅ هڀص ڃن ٿٺ حٿ٬ذ ٿڂ طوپ ڃن أڃؼخٿو، ٳڄخ ظ حهلل : أكيىڄخ

. ٫نو رء ٤ڀ٬و ٫ڀ ٫رٺ ىٳ٬و ٫نٺ ٳٻ ڃخ أنض

. أڅ ٿٺ ٻٴخحص ٿنرٺ : حٿؼخن

ؾ ارحىڂ أنو ؿن ٫ڀ ىنو، ط٬ ٿ٠ذ حهلل ٫ڀو، ٳنز أڅ ؤٽ : حٿؼخٿغ حهلل حٿ٬ٴ ٫نو، ٻڄخ أڅ ؿ

ص ڃؤؿ رززو، ٳ أؿ٬ڀو ڃ٬خٷزخ رزز، ٷي طٸيڃض ىه حٿلټخش ٳ ٳ٠پ : رن أىىڂ، ٳي٫خ ٿو رخٿڄٴس ٷخٽ

. حٿلڀڂ

رخد ٳ رخڅ حٿخء كٸٸظو أٷخڃو ڃو

ىڂ ٫ن طيڂ خىڅ حٿن ىڂ ٳپ ٿڀڄڀن حٿن } : ٷي ى ځ حٿخء ٳ حٿټظخد حٿنش، ڃن ٿٺ ٷٿو ط٬خٿ

خٿلخ ٹ ر٬زخىس رو أكيح ٳڄن ٻخڅ ؿ } : ٷٿو [ 6-4 : حٿڄخ٫څ ] { حءڅ [ 110 : حٿټيٲ ] . ٿٸخء رو ٳڀ٬ڄپ ٫ڄ

ڃن ٫ڄپ " : ٫ن رو ٫ ؿپ أنو ٷخٽ أڃخ حكخىغ، ٳٸي ٫ن ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ، ٳڄخ و

أٹ ٳو ٯ، ٳي ٿڀ أٹ، أنخ ڃنو رء أڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : كيغ آه ٳ . " ٫ڄ

حٿخء، ٸٽ حهلل : ٷخٽ ؟ ڃخ حٿٹ ح : خ ٽ حهلل : ٷخٿح . ح اڅ أهٱ ڃخ أهخٱ ٫ڀټڂ حٿٹ " : ٷخٽ

حٿينخ، ىپ طـيڅ ٫نيىڂ حىزح اٿ حٿن ٻنظڂ طحإڅ ٳ : ٫ ؿپ ٿيڂ ځ حٿٸخڃش ا ؿ حٿنخ رؤ٫ڄخٿيڂ

. رڄڃخ أكذ اٿ ڃن أڅ أ٣ڀزيخ رخٿين څ أ٣ڀذ حٿينخ : ٷخٽ ر حٿلخٳ " هح

ٳخٿڄحث حٿنخ ڃخ ٤ڀذ رو حٿل٨س ٫نيىڂ أڅ حٿخء ڃظٶ ڃن حٿإش، حٿڄ٬ش ڃظٸش ڃن حٿڄخ٩، : ح٫ڀڂ

: ٿٺ أٷخځ

: أنح٩ ، ى حٿخء ٳ حٿين : حٽ

رب٧يخ حٿنلٽ حٿٴخ، ٿيڂ رٿٺ يس حؿظيخى، ٯڀزش هٱ حهس، ، أڅ ټڅ ڃن ؿيش حٿزيڅ : أكيىڄخ

هٴ ٸد ڃن ىح . رظ٬غ حٿ٬، ٿ٨ي أنو ڃظٵ ٳ ىڂ حٿين، ظٴ٭ ٿظق ٬ه ٻٿٺ حث

ٿيح ٷخٽ ٫ رن ڃڂ ٫ڀو حٿص، اٯخس حٿ٬نن، رٽ حٿٴظن، ٿيٽ رٿٺ ٫ڀ أنو ڃح٧ذ ٫ڀ حٿځ،

ٿٺ ٿڄخ وخٱ ٫ڀ حٿخثڂ ڃن آٳخص حٿخء، ٳيح حٿخء ڃن . اح خځ أكيٻڂ ٳڀيىن أو، ؿپ ٬ه : حٿځ

حٿؿو، أڃخ أىپ حٿينخ، ٳحإڅ رب٧يخ حٿڄن، ٴخء حٿڀڅ، ح٫ظيحٽ حٿٸخڃش، كن . حٿين ؿيش حٿزيڅ ىپ

. ن٨خٳش حٿزيڅ

حٿؼخد، ، ٻخ٣حٵ كخٿش حٿڄ، ارٸخء أػ حٿـى ٫ڀ حٿؿو، ٯڀ٦حٿ حٿخء ڃن ؿيش : حٿن٩ حٿؼخن

ڃن ٿٺ ٿز حٿڄٷ٬ش، . ن٨ٲ ٿز حٿٱ، طڄ حٿؼخد ٻؼح، طٸ حٻڄخځ، طٹ حٿؼد ڃوٷخ ٯ

ڃنو حٿظٸن٪ ٳٵ حٿ٬ڄخڃش، ٿظنٱ اٿو ح٫ن . ٳ حٿزخ٣ن حٿؼخد حٿٵ، طزيخ رخٿٳش ڃ٪ حٳ ڃن ٴخطيڂ

حٿؼخد حٿڄوٷش ىئء ٣زٸخص، ڃنيڂ ڃن ٤ڀذ حٿڄنٿش ٫ني أىپ حٿف، رب٧يخ حٿظىي رڀز . حٿ٬خىس رخٿظڄ رظڀٺ

ن٨ٴخ ڃڄخ ٻخڅ حٿڀٲ ڀزنو، ٿټخڅ ٫نيه رڄنٿش حٿوش حٿڀ٨ش، ٿحث رٿٺ، ٿ ٻڀٲ ىح أڅ ڀز ػرخ ٤خ

. ريح ٿو ڃن حٿىي، ٷي ؿ٪ ٫ن طڀٺ حٿ٤ٸش ٷي : حٿرق، ٿوٳو أڅ ٸٽ حٿنخ

حٿڄڀٹ حڃحء حٿظـخ، ٳڀ ٿزح حٿؼخد ٤ڀزڅ حٿٸزٽ ٫ني أىپ حٿف، ٫ني أىپ حٿينخ ڃن : ٣زٸش أه

ٿ ٿزح حٿڄوٷش حٿينش ىطيڂ حٿڄڀٹ حٯنخء، ٳيڂ يڅ حٿـڄ٪ رن حٿٴخهس ٿڂ طٸزڀيڂ حٿٸحء أىپ حٿف،

ٳڀزنيخ، أٷپ ٷڄش ػد أكيىڂ أىپ حٿين حٿينخ، ٳ٤ڀزڅ حػحد حٿٷٸش، حٻش حٿٳ٬ش حٿٴ١ حٿٳ٬ش ٷزٽ

ىئء ٿ ٻڀٴح ٿز هن أ . ٳڀظڄڅ حٿٸزٽ ٫ني حٿٴٸن ٷڄش ػد حٿن، ٿنو ىجظو ٿڅ ػخد حٿڀلخء،

حٿټظخڅ حر ٻخٿرق، هٳخ ڃن حٿٸ١ ٳ أ٫ن حٿڄڀٹ حٯنخء، ٿ ٻڀٴح ٿز حٿٷٶ ٳ٪ ن، ٿټخڅ ٫نيىڂ

ٻپ ڃحء ر ڃو ػٸپ ٫ڀو نل ٿٺ، ٿ٨٬ڂ ٿٺ ٫ڀيڂ، هٳخ ڃن أڅ طنل٢ ڃنٿظيڂ ٫ني أىپ حٿف،

أىپ حٿينخ، ٳڄحءحطيڂ رخٿؼخد حٿنٴش، حٿڄحٻذ حٿلنش، أنح٩ أڃخ . حنظٸخٽ اٿ ڃخ ىنو أ ٳٷو هٳخ ڃن حٿڄڃش

. رظڀٺ حٿڄنٿش حٿڄټن أػخع حٿزض، ىڂ ٳ رطيڂ ڀزڅ حٿؼخد حٿونش، ظي ٫ڀيڂ أڅ ح حٿظـڄپ ٳ حٿڄڀز

خء أىپ حٿين رخٿ٦٫ حٿظٻ كٴ٦ حهزخ حػخ، ؿپ حٿڄلخس، ا٧يخ ، حٿخء رخٿٸٽ : حٿن٩ حٿؼخٿغ

حٿنخ، ا٧يخ حٿ٠ذ ٯحس حٿ٬ڀڂ حٿيٿش ٫ڀ يس حٿ٬نخش رؤكحٽ حٿڀٲ، طلٺ حٿٴظن رخٿٻ ٳ ڃل٠

. رٿٺ ٫ڀ حٿوٱ حٿلڅ نل ٿٺ ٿڀڄنټحص رن حٿنخ، هٴ حٿص طٷٸو رٸحءس حٿٸآڅ، ٿيٽ

ٻڄآس حٿڄڀ ر٤ٽ حٿٸخځ، ط٤پ حٿٻ٩ حٿـى، ا٧يخ حٿو٩، نل ، حٿخء رخٿ٬ڄپ : حٿن٩ حٿحر٪

حهظخٽ، طلٺ أڃخ أىپ حٿينخ ٳڄحءحطيڂ، رخٿظزوظ، . رخٿځ حٿ حٿلؾ حٿيٷش نل ٿٺ ٻٿٺ . ٿٺ

. ٿيٿح رٿٺ ٫ڀ حٿلڄش حٿين، طٸذ حٿو٤، حه رؤ٣حٱ حٿپ، اڃخٿش حٿ٤٬ٴن،

ٳنخ ٷي ح اڅ : ، ٻخٿ ظټڀٲ أڅ ظ ٫خٿڄخ أ ٫خريح، ٿٸخٽحٿحثن حٿڄحءحس رخلخد : حٿن٩ حٿوخڃ

ٿٸ هخ ٻؼس، حظٴخى : رټؼس حٿم، ٿٸخٽ ٳنخ، اڅ أىپ حٿين ظىىڅ اٿو، ظزٻڅ رو، ٻٿٺ ڃن حث

ڃنيڂ ڃن ٤ڀذ . ڃخ حث رو حٿڄحإڅ، ٤ڀزڅ رٿٺ حٿـخه حٿڄنٿش ٳ ٷڀد حٿ٬زخى ڃنيڂ، ٳزخى رٿٺ، ٳيه ڃـخڃ٪

حٿنخ، ٿټنو لذ ڃـى حٿـخه، ٻڂ ڃن ٫خري ح٫ظٽ ٳ ؿزپ، حىذ حن اٿ ى، ڃ٪ ٷ٤٪ ٣ڄ٬يڂ ڃن ڃخٽ

ىپ حٿخء كحځ، أځ : ٳبڅ ٷپ . حنظخ حٿض ڃنيڂ ڃن ټڅ ٷيه حٿڄخٽ، ڃنيڂ ڃن ٷيه حٿؼنخء . ڃـى حٿـخه

، ى اڃخ أڅ ټڅ رخٿ٬زخىحص، أ رىخ، ٳخڅ ٻخڅ حٿخء رخٿ٬زخىحص ،ٳي أڅ : ٳخٿـحد ؟ ڃټه، أ ڃزخف ٳو طٴ

حهلل ط٬خٿ حٿڄظلٶ ٿڀ٬زخىس كحځ، ٳبڅ حٿڄحث رطو يٷظو كـظو، نل ٿٺ، ٫خ آػڂ، نو ٸي رٿٺ ٯ

حٿ٬زخىحص، ٳي ٻ٤ڀذ حٿڄخٽ ٫ڀ ڃخ طٸيځ، لځ ڃن كغ انو أڃخ اڅ ٻخڅ ر . كيه، ٳخٿڄحث رٿٺ ٳ و٢ حهلل

حٿ٬زخى، ٿټن ٻڄخ ڄټن ٻذ حٿڄخٽ رظڀزخص أزخد ڃل٨س، ٳټٿٺ حٿـخه، ٻڄخ أڅ ٻذ ٣ڀذ ڃنٿش ٳ ٷڀد

نٸٽ رظلڂ حٿـخه [ 55 : ٲ ] { ٫ڀيڂ ان كٴ٦ } : ٷڀپ ڃن حٿڄخٽ ى حٿ ٣ڀزو ٲ ٫ڀو حٿځ ٳ ٷٿو

أڃخ ٬ش حٿـخه ڃن ٯ ك ٫ڀ . خكزو ٫ڀ ڃخ ـ ٫ڀ نل ڃخ ٻنخ ٳ حٿڄخٽ اڅ ٻؼ، ا اح كڄپ

حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٣ڀزو، ڃن ٯ حٯظڄخځ رحٿو اڅ حٽ، ٳ ٳو، ا ؿخه أ٪ ڃن ؿخه ٽ

طلن حٿؼد . نٸخڅ ٳ حٿين، ٲ رخٿظلڂ ٫ڀڄخء حٿين ر٬يه، ٿټن حنحٱ حٿيڄڂ اٿ ٣ڀذ حٿـخه

ٷي . ٫نو انو ڃني : اٿ حٿنخ، انڄخ ى ٿحه حٿنخ، ٻٿٺ ٻپ طـڄپ ؿڀيڂ ٸخٽ حٿ ڀزو حنخڅ ٫ني حٿوؽ

ٳ أٳحى ڃڀڂ، ڃن كيغ حرن ڃ٬ى . كخٽ طوظڀٲ حٿڄٸخي رٿٺ، ٳبڅ أٻؼ حٿنخ لزڅ أڅ ح ر٬ن نٸ ٳ

، " حٿـنش ڃن ٻخڅ ٳ ٷڀزو ڃؼٸخٽ س ڃن ٻز يهپ " : ڀڂ أنو ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿوحٿنز حهلل ٫نو ٫ن

اڅ حهلل ؿڄپ لذ حٿـڄخٽ، حٿټز ر٤ حٿلٶ " : كنش، ن٬ڀو كنش، ٳٸخٽ اڅ حٿؿپ ـذ أڅ ټڅ ػرو : ٳٸخٽ ؿپ

. حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ رٿٺ ڃن حٿنخ ڃن ئػ ا٧يخ ن٬ڄش حهلل ٫ڀو، ٷي أڃ ٽ . " حٿنخ ٯڄ٢

[ ر٬ ٳ أرحد حٿخء ر٠٬يخ أي ڃن ] ـ ٳپ 1

، أيىخ . أڅ ر٬ أرحد حٿخء أي ڃن ر٬، نو ىؿخص : ح٫ڀڂ أٯڀ٨يخ أڅ ټڅ ڃحىه رخٿ٬زخىس حٿؼحد أ

. ٿڂ پ ٻخٿ ڀ رن حٿنخ، ٿ حنٴى

ٻخڅ هخٿخ ٿڂ ٴ٬ڀو، ٳي ٷذ ڃن حٿٸڂ حٽ ٳ أڅ ٸي حٿؼحد ڃ٪ حٿخء ٷيح ٬ٴخ رلغ ٿ : حٿيؿش حٿؼخنش

. ٻنيڄخ ڃڄٸطن ٫ني حهلل ط٬خٿ

ٿ حنٴى ٻپ حكي ڃنيڄخ ٫ن حه ٿڂ ز٬ؼو أڅ ټڅ ٷي حٿخء، ٷي حٿؼحد ڃظخن، رلغ : حٿيؿش حٿؼخٿؼش

ڀڂ ڃن حػڂ ٫ڀ حٿ٬ڄپ، ٳيح ٷي أٳي ڃؼپ ڃخ حڀق،

٫ڀو أكي ٿڂ ظٹ حٿ٬زخىس، ٳيح ؼخد ٫ڀ ٷيه أڅ ټڅ ا٩٣ حٿنخ ٫ڀو ڃٸخ ٿنخ٣و، ٿ ٿڂ ٤ڀ٪ : حٿحر٬ش

ٷذ ڃن ٿٺ حٿخء رؤخٱ حٿ٬زخىس رؤڀيخ، ٻخٿ ڀ ٯو حٿلق ، ٬خٷذ ٫ڀ ٷيه حٿٴخي،

نو ظ٠ڄن حٿـى ٤پ حٿٸحءس، ٳبح آه حٿنخ أكن ٿٺ ٳيح أ٠خ ڃن حٿخء حٿڄل٨، طوٴٲ حٿٻ٩

. ط٨٬ڂ حٿوڀٶ، ٿټنو ىڅ حٿخء رؤٽ حٿ٬زخىحص

حٿنڄپ ـ رخڅ حٿخء حٿوٴ حٿ ى أهٴ ڃن ىرذ2

. ح٫ڀڂ أڅ حٿخء ؿڀ هٴ

. ى حٿ ز٬غ ٫ڀ حٿ٬ڄپ لڄپ ٫ڀو : ٳخٿـڀ خء ز٬غ ٫ڀ حٿ٬ڄپ رڄـىه، ٿټن وٴٲ حٿ٬ڄپ أهٴ ڃنو ٷڀ

. ٬ظخى حٿظيـي ٻپ ٿڀش ؼٸپ ٫ڀو ٳبح نٽ ٫نيه ٲ ن٢ ٿو يپ ٫ڀو حٿ أي رو ؿو حهلل ط٬خٿ، ٻخٿ

ئػ حٿي٫خء ٳ ٿٺ ڃخ ئػ ٳ حٿ٬ڄپ ٳ حٿظيپ، ٿټنو ڃ٪ ٿٺ ڃظز٤ن ٳ حٿٸڀذ، ڃظ ٿڂ أهٴ ڃن

حٿنخ ٫ڀ ٣خ٫ظو، ٳد ٫زي ڃوڀ وڀ حٿ٬ڄپ ٿڂ ټن أڅ ٬ٱ ا رخٿ٬ڃخص، أؿڀ ٫ڃخطو أنو رخ٩٣

٫ڀ ٿٺ، ٿټن اح ح٣ڀ٪ حٿنخ ٫ڀو ه ٿٺ حطخف ٿو، ف ٿٺ حٿ٬ڄپ، ٸي حٿخء رپ ټىو، ظڂ حٿ٬ڄپ

رخ٩٣ ٿڂ ٸخرپ حٿ٬زخىس، ٳيح حٿ يٽ ٫ڀ خء هٴ ڃنو ق حٿ، ػڂ اح حظ٬ طڀٺ حٿڀس ٫ن ٷڀزو يس

ٷي وٴ، ٳ ي٫ اٿ . رخٿظ٬ رخٿظق ٿٺ رټحىش، رپ ٷي ظلٹ كٻش هٴٴش، ظټڀٲ أڅ ٤ڀ٪ ٫ڀو

طلخ، ٿټن رخٿڄخثپ ٻب٧يخ حٿنلٽ، حٿٴخ، هٴ حٿص، ز حٿٴظن ح٧يخ رخٿن٤ٶ ط٠٬خ

. حٿيڃ٩ ٯڀزش حٿن٬خ حٿيحٿش ٫ڀ ٣ٽ حٿظيـي آػخ

أ حٿنخ أكذ أڅ زيإه رخٿځ، أڅ أهٴ ڃن ٿٺ أڅ وظٴ رلغ ي ح٩٣ ٫ڀو، ٿټنو ڃ٪ ٿٺ اح

كحثـو، خڃله ٳ حٿڄ٬خڃڀش، ٬ح ٿو حٿڄټخڅ، ٳخڅ ٷ ٳ ٸخرڀه رخٿزخش حٿظٷ ن٤ح ٳ ٷ٠خء

حٿ٬زخىس ڃظ ٿڂ ټڅ ؿى . ٫ڀ ٷڀزو، ٻؤڅ نٴو طظٸخ حكظحځ ٫ڀ حٿ٤خ٫ش حٿظ أهٴخىخ ٿٺ ڃٸ، ػٸپ ٿٺ

ٿٺ ٺ أڅ ٸ حؿ، ڀڂ ٻ٬يڃيخ ٳ ٻپ ڃخ ظ٬ڀٶ رخٿوڀٶ، ٿڂ ټن هخٿخ ٫ن د هٴ ڃن حٿخء، ٻپ

ڃن حٿ٬زخى ٷخٽ لخرو ٷي نخ ٫ن ىذ رن ڃنزو، أڅ . ڃنو ا حٿيٸڅ انخ ٷي ٳخٷنخ حڃحٽ حى : ؿ

حڃحٽ ٳ أنخ نوخٱ أڅ ټڅ ٷي ىهپ ٫ڀنخ ٳ أڃنخ ڃن ىح حٿ٤خڅ أٻؼ ڃڄخ ىهپ ٫ڀ حىپ ڃوخٳش حٿ٤خڅ ،

اڅ حظ جخ : أڅ طٸ٠ ٿڄټخڅ ىنو أڃحٿيڂ، اڅ أكينخ اح ٿٸ أكذ أڅ ٨٬ڂ ٿڄټخڅ ىنو، اڅ ٻخڅ ٿو كخؿش أكذ

ٳٻذ ٳ ڃٻزو، ٳبح حٿيپ حٿـزپ ٷي حڃظ ڃن حٿنخ، ٳٸخٽ أكذ أڅ ه ٿو ٿڄټخڅ ىنو، ٳزڀٮ ٿٺ ڃڀټيڂ،

ٳـ٬پ ل يٷو حثظن ر٬٤خځ، ٳؤطخه رزٸپ رذ ٷڀد حٿـ، : ىح حٿڄڀٺ، ٳٸخٽ ٿخكزو : ٷپ ؟ ڃخ ىح : حٿ٬خري

٫نٴخ، ٳٸخٽ حٿڄڀٺ ٻخٿنخ، ٳٸخٽ حٿڄڀٺ ڃخ ٫ني ىح ه، : ٷخٽ ؟ ٻٲ أنض ىح ، : ٳٸخٿح ؟ أن خكزټڂ : ؤٻپ أٻ

ٿڂ ٽ حٿڄوڀڅ هخثٴن ڃن حٿخء حٿوٴ، . ثڂٿهلل حٿ ٳو ٫ن ى حٿلڄي : حنٱ ٫نو، ٳٸخٽ

اهٴخء ٳ ڃوخى٫ش حٿنخ ٫ن أ٫ڄخٿيڂ حٿخٿلش، لڅ ٫ڀ اهٴخثيخ أ٨٫ڂ ڃخ ل حٿنخ ٫ڀ ـظييڅ

. ربهيڂ ٳحكيڂ، ٻپ ٿٺ ؿخء أڅ وڀ ٫ڄڀيڂ ٿـخيڂ حهلل ط٬خٿ ٳ حٿٸخڃش

طٴٷش رن أڅ ٤ڀ٪ ٫ڀ ٫زخىطو أ ٤ڀ٪، حثذ حٿخء حٿوٴ ٻؼس طنل، ڃظ أىٹ حنخڅ ڃن نٴو

. ڃلز٤خ ٿؿ ڃٴيح ٿڀ٬ڄپ، رپ ٳو طٴپ ٳٴو ٬زش ڃن حٿخء، ٿټن ٿ ٻپ د

؟ ٿٺ ڃڃځ ٳڄخ ط أكيح نٴٺ ٫ن حٿ اح ٫ٳض ٣خ٫ظو، ٳيپ ؿڄ٪ : ٳبڅ ٷپ

. أڅ حٿ نٸڂ اٿ ڃلڄى ڃڃځ : ٳخٿـحد

٫ڀو حٿوڀٶ ٫ڀڂ أڅ حهلل ط٬خٿ أ٣ڀ٬يڂ أ٧ي أڅ ټڅ ٷيه اهٴخء حٿ٤خ٫ش حه هلل، ٿټن ٿڄخ ح٣ڀ٪ : ٳخٿڄلڄى

ن٨ه ٿو ٿ٤ٴو رو، كغ ٻخڅ ظ حٿ٤خ٫ش حٿڄ٬ش، ٳؤ٧ي حهلل زلخنو حٿـڄپ ڃن أكحٿو، ٳ رلن ن٪ حهلل

رلڄي ظ ٫ڀو حٿڄ٬ش، ٿ٤ٲ أ٨٫ڂ ڃن ظ حٿٸزق، ا٧يخ حٿـڄپ، ٳټڅ ٳكو رٿٺ، ٫ڀو حٿ٤خ٫ش،

٫ڀو ٳ حٿينخ، أنو ٻٿٺ ٴ٬پ رو ٳ حٿنخ ٷخځ حٿڄنٿش ٳ ٷڀريڂ، أ ظيٽ رب٧يخ حهلل حٿـڄپ، ظ حٿٸزق

. حهس، ٳبنو ٷي ؿخء ڃ٬ن ٿٺ ٳ حٿليغ

٨٬ڄه ٸ٠ح كحثـو، ٳيح ڃټه ٳؤڃخ اڅ ٻخڅ ٳكو رخ٩٣ حٿنخ ٫ڀو ٿٸخځ ڃنٿظو ٫نيىڂ، كظ ڄيكه

. ڃڃځ

خ ٽ حهلل ، حٿؿپ ٬ڄپ حٿ٬ڄپ ٳه، ٳبح : ٷخٽ ؿپ : حهلل ٫نو ٷخٽ ٳڄخ ؿو كيغ أر ىس : ٳبڅ ٷپ

أڅ ىح حٿليغ ٬ٲ، ٷي حه : ٳخٿـحد . " حٿ٬نش أؿ حٿ، أؿ : ٿو أؿحڅ " : ح٣ڀ٪ ٫ڀو، أ٫ـزو، ٳٸخٽ

أنظڂ ييحء حهلل " : حٿځ أڅ ٬ـزو ػنخء حٿنخ ٫ڀو رخٿو، ٿٸٿو ٫ڀو : ٳه ر٬ أىپ حٿ٬ڀڂ رؤڅ ڃ٬نخه حٿظڃ،

خٽ حهلل أأض حٿؿپ ٬ڄپ : ٷپ : ٷخٽ حهلل ٫نوٷي ٳ أٳحى ڃڀڂ ڃن كيغ أر . " ٳ ح

ٳؤڃخ اح أ٫ـزو ٿ٬ڀڂ حٿنخ ڃنو حٿو . " حٿڄئڃن طڀٺ ٫خؿپ ر " : ٳٸخٽ ؟ حٿ٬ڄپ ڃن حٿو لڄيه حٿنخ ٫ڀو

. ٳيح خء ټڃه ٫ڀو،

لز٢ ـ ٳپ ٳ رخڅ ڃخ لز٢ حٿ٬ڄپ ڃن حٿخء ڃخ3

ٳحٯو ڃن حٿ٬زخىس أ ٷزڀو، ٳخڅ ى ٫ڀو ر٬ي حٿٴح٭ اڃخ أڅ ټڅ ى ر٬ي : اح ى ٫ڀ حٿ٬زي حى حٿخء ، ٳ وڀ

، ٳيح لز٢ حٿ٬ڄپ، نو ٷي طڂ ٫ڀ ن٬ض حه ٳ ن٤٬ٲ ڃخ ٣أ ٫ڀو رخٿ٨ي ڃن ٯ ا٧يخ ڃنو

ڃوٱ، حٿخٿذ ٫ڀو ڄخ اح ٿڂ ظټڀٲ ى ا٧يخه حٿظليغ رو، ٳؤڃخ اڅ طليع رو ر٬ي طڄخڃو أ٧يه، ٳيح ر٬يه،

نٸ أؿه، ٳبڅ رن ٫ڄپ حٿ حٿ٬نش ز٬ن أنو ٻخڅ ٳ ٷڀزو ٷض ڃزخس حٿ٬ڄپ ن٩ خء، ٳبڅ ڀڂ ڃن حٿخء

. ىؿش

اه ٳبڅ ٻخڅ ڃـى ، ٿڂ ئػ ٳ أڃخ اح ى حٿخء ٷزپ حٿٴح٭ ڃن حٿ٬زخىس، ٻخٿس حٿظ ٫ٸيىخ ٫ڀ

أڃخ ڃخ ٸخڅ حٿ٬زخىس، . ٤پ حٿس ٿ ڃټخنو، ٳيح لز٢ حؿ حٿ٬ڄپ، اڅ ٻخڅ خء رخ٫ؼخ ٫ڀ حٿ٬ڄپ، ڃؼپ أڅ

ٳخٿ نز ٿو أڅ حٿس ٫ڀ ٷي حٿخء، ٳبڅ أطڄيخ ٫ڀ ٿٺ ٿڂ ٬ظي ريخ، اڅ نيځ ٳيخ ٫ڀ ٳ٬ڀو، زظية ڃؼپ أڅ

حٿس ٫ڀ ٷي حٿخء، ٳبڅ أطڄيخ ٫ڀ ٿٺ ٿڂ ٬ظي ريخ، اڅ أڃخ ڃخ ٸخڅ حٿ٬زخىس، ڃؼپ أڅ زظية . زظيثيخ، حهلل أ٫ڀڂ

. ٳخٿ نز ٿو أڅ زظيثيخ، حهلل أ٫ڀڂ نيځ ٳيخ ٫ڀ ٳ٬ڀو،

ٳو ـ ٳپ ٳ ىحء حٿخء ٣ٸش ڃ٬خٿـش حٿٸڀذ4

حٿڄيڀټخص، ڃن ىح كخٿو، ٳـي رخٿظڄ ٫ن ٷي ٫ٳض أڅ حٿخء ڃلز٢ ٿ٫ڄخٽ، زذ ٿڄٸض حهلل ط٬خٿ، أنو ڃن

. خٵ حٿـي ٳ احٿظو

: ٳ ڃ٬خٿـظو ڃٸخڃخڅ

. ٳ ٷڀ٪ ٫ٷو أٿو حٿظ ڃنيخ حن٬خرو : أكيىڄخ

أپ حٿخء كذ حٿـخه حٿڄنٿش، اح ٳپ، ؿ٪ اٿ ح٫ڀڂ أڅ : حٿڄٸخځ حٽ . ٳ ىٳ٪ ڃخ و٤ ڃنو ٳ حٿلخٽ : حٿؼخن

" حٿللن " يي ٿٿٺ ڃخ ٳ . حٿٴح ڃن أٿڂ حٿځ، حٿ٤ڄ٪ ٳڄخ ٳ أي حٿنخ ى كذ ٿس حٿلڄي، . ػػش أٽ

ٳٸخٽ خٽ حهلل، أأض : آٿو ڀڂ ڀ حهلل ٫ڀوحٿنز ؿخء ؿپ اٿ : حهلل ٫نو ٷخٽڃن كيغ أر ڃ

ڃن ٷخطپ ٿظټڅ ٻڀڄش حهلل ى حٿ٬ڀخ، " : ٳٸخٽ ؟ خء، ٳؤ ٿٺ ٳ زپ حهلل حٿؿپ ٸخطپ ـخ٫ش، ٸخطپ كڄش، ٸخطپ

ؤنٲ أڅ ٸي أ : أ " ٸخطپ كڄش " ٿٻ لڄي، ڃ٬ن ٷٿو : أ " ٸخطپ ـخ٫ش : ٳڄ٬ن ٷٿو . " ٳي ٳ زپ حهلل

ٷي ظي حنخڅ حٿلڄي، . ٿ ڃټخنو، ىه ى ٿس حٿـخه حٿڄنٿش ٳ حٿٸڀد : أ " ٸخطپ خء " : ځ، ڃ٬ن

حنخڅ ر ٫ڀڂ كح ڃن حٿځ ٳبڅ ٷي ٴظ . ٿټنو ل ڃن حٿځ، ٻخٿـزخڅ رن حٿـ٬خڅ، ٳبنو ؼزض ٴ ٿج ځ

ٻخنض ڃ٬ش ڃن ٻز ٳخه ٫ڀو حٿڀ٬نش ، ٳبڅ ارڀ ٫ ڃظټزح آىځ ٫ڀو حٿځ ٫ ڃظيخ ٳٴ ٿو ، ٳبح

حٿٸخڃش ، ٳٸخٽ أڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو ڀڂ ٷخٽ ڃن ؿ ػرو هء ٿڂ ن٨ حهلل اٿو ځ : ٳڀ٬ن ٳ حٿللن

خ ٽ حهلل اڅ أكي ٸ اح ٿظه ، : أر رټ

ح٫ڀڂ أڅ حٿټز هڀٶ " ٿض ڃڄن ن٬و هء " : ٳٸخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ؟ ا أڅ أط٬خىي ٿٺ ڃنو

حٿـحف ٿٺ حٿوڀٶ ى إش حٿنٴ ٫ڀ حٿڄظټز ٫ڀو ، ٬ن رخ٣ن طي ٫نو أ٫ڄخٽ ى ػڄطو ٳ٨ي ٫ڀ

ٯ ريح نٴپ ٫ن حٿ٬ـذ ، ٳبڅ حٿ٬ـذ ظي٫ . ٴخص حٿټڄخٽ ، ٳ٬ني ٿٺ ټڅ ڃظټزح نٴو ٳٵ حٿ ٳ

ټڅ ڃظټزح ، ا أڅ ټڅ ڃ٪ حٿڄ٬ـذ ، كظ ٿ ٷي أڅ وڀٶ حنخڅ كيه ط أڅ ټڅ ڃ٬ـزخ ، ظ أڅ

ر٬ن حظ٨٬خځ ، كٸ ڃن ىنو حىحه ، ٴش ىح ٯه ى نٴو ٳٷو ، ٳبڅ حنخڅ ڃظ أ نٴو

حظلٸخح حٿڄظټز ، أڅ ټڅ اٿ حٿ٬خڃش ، آٳش حٿټز ٨٫ڄش ، ٳو يڀٺ حٿوح ! ٻؤنو ن٨ اٿ حٿلڄ حظيـخ

يهپ " ڀ حهلل ٫ڀو ڀڂ أنو حٿنزٻٲ ط٨٬ڂ آٳظو ، ٷي أهز . ٷڀڄخ نٴٺ ٫نو حٿ٬زخى حٿىخى حٿ٬ڀڄخء

ىڅ حٿـنش ، نو لٽ رن حٿ٬زي رن أهٵ حٿڄئڃنن انڄخ خ كـخرخ : " حٿـنش ڃن ٻخڅ ٳ ٷڀزو ڃؼٸخٽ س ڃن ٻز

ٿڀڄئڃنن ڃخ لذ ٿنٴو ، ٳ ٸي ٫ڀ حٿظح٪ ، ٫ڀ طٹ حٿلٸي حٿلي ،څ خكزو ٸي أڅ لذ

ا ى ڃ٤٠ ٫ڀ ٻ٨ڂ حٿ٦ ٷزٽ حٿنق، ڀڂ ڃن حىحء حٯظخريڂ ، ٳڄخ ڃن هڀٶ ڃڂ حٿ٠ذ ،

. اٿو

حنٸخى ٿو ٷي طلپ حٿڄ٬ٳش ٿڀڄظټز ، ٿټن ڃن أنح٩ حٿټز ڃخ ڄن٪ ڃن حظٴخىس حٿ٬ڀڂ ، ٷزٽ حٿلٶ ،

ٳٸخٿح ) ( 14 : حٿنڄپ ) ( ؿليح ريخ حظٸنظيخ أنٴيڂ ٧ڀڄخ ٫ڀح ) : ٻڄخ ٷخٽ ط٬خٿ ط٤خ٫و نٴو ٫ڀ حنٸخى ٿڀلٶ ،

آخص ٻؼس نل ىح ، ىټح طټز ( 10 : ارحىڂ ) ( ر ڃؼڀنخ اڅ أنظڂ ا ) ( 47 : حٿڄئڃنڅ ) ( أنئڃن ٿزن ڃؼڀنخ

ح٫٣يڂ ٫ڀيخ ، ىٳ٪ ٿٺ رؤڅ ٬خو رو٤حص حٿخء ، ٳبح ه٤ ٿو ڃ٬ٳش حٿوڀٶ ر٬زخىطو . ٫ڀ حهلل ٫ڀ ٿو

٫خٿڂ رلخٿٺ ، ٳؤ ٳخثيس ٳ ٫ڀڂ ٯه ٳبڅ ىخؿض حٿٯزش اٿ آٳش حٿلڄي ڃخٿٺ ٿڀوڀٶ ٫ڀڄح أ ٿڂ ٬ڀڄح ، حهلل : ٸٽ

طؼ يس ، حٿخء حٿظ٬ ٿڀڄٸض ، ٳٸخرپ طڀٺ حٿٯزش رټحىش حٿڄٸض ، ٳبڅ ڃ٬ٳش ح٩٣ حٿنخ ، ٻىخ آٳخص

. ڃ٬ٳش آٳش حٿخء طؼ ٻحىش

رخڅ حٿهش ٳ ٻظڄخڅ حٿند ـ ٳپ ٳ رخڅ حٿهش ٳ ٷي ا٧يخ حٿ٤خ٫خص 5

ٻحىش ح٩٣ حٿنخ ٫ڀ حٿنذ ڃيڂ ٿو

حٿخء ، ٳ ح٧يخ ٳخثيس حٷظيحء ، طٯذ أڃخ حٽ ، ٳخ٫ڀڂ أڅ ٳ اح ح٫ڄخٽ ٳخثيس ه حٿنـخس ڃن

حٿڄ٨ي ٿڀ٬ڄپ نز أڅ حٷذ ٷڀزو ، كظ . ڄټن حح رو ٻخٿلؾ حٿـيخى ڃن ح٫ڄخٽ ڃخ . حٿنخ ٳ حٿو

ٳبڅ ڃؼخٽ حٿ٬٠ٲ ٳو كذ حٿخء حٿوٴ ، رپ ن حٷظيحء رو ، نز ٿڀ٬٠ٲ أڅ وي٩ نٴو رٿٺ ، ټڅ

ٳكڄيڂ ، أٷزپ ٫ڀيڂ كظ طزؼح رو ، ڃؼپ حٿٶ حٿ لن زخكش ٬ٴش ، ٳن٨ اٿ ؿڄخ٫ش ڃن حٿٷ

، حٿنخ ٳ ٫نو ، حظ ٫نيه ڃيكيڂ ڃيڂ ، ٳ رؤ ٳؤڃخ ڃن ٷ طڂ اهو . ٳيڀټح ىڀٺ ڃ٬يڂ

ٷي ٿٺ ٫ن ؿڄخ٫ش ڃن حٿڀٲ أنيڂ ٻخنح ٨يڅ جخ ڃن . حٿظٯذ ٳ حٿو ه رخ٧يخ ٿو ، څ

ٳبن ڃخ ٿٴ٨ض رو٤جش ڃن أڀڄض طزټح ٫ڀ ، : أكحٿيڂ حٿٴش ٿٸظي ريڂ ، ٻڄخ ٷخٽ ر٠٬يڂ ىڀو كن حكظ٠

أڅ ط٬ حهلل ط٬خٿ ٳ ىه حٿٳش ، ٳبن هظڄض ٳيخ حػن ٫ أٿٲ اخٹ : ٷخٽ أر رټ رن ٫خ كڄو حهلل رنو .

. ٻؼ ڃن ٻڃيڂ ، حهلل أ٫ڀڂ نل ٿٺ . هظڄش

، ٿ ٻٿٺ ٳبڅ حٿخىٵ حٿ حث أڃخ حٿهش ٳ ٻظڄخڅ حٿند ، ٳرڄخ ٧ن ٧خڅ أڅ ٻظڄخڅ حٿو٤خخ خء

ٷي ٫ن حٿنز ڀ حهلل . حهلل ټه ٧ي حٿڄ٬خ لذ ظىخ اح ٷ٬ض ڃنو ڃ٬ش ، ٻخڅ ٿو ظىخ ، څ

رخٿنذ ، ٳيح اڅ ٫ " ىه حٿٸخحص ، ٳڀظظ رظ حهلل ٫ ؿپ ڃن حطټذ جخ ڃن " : ٫ڀو ڀڂ أنو ٷخٽ

نز أڅ ټه ٧ي حٿنذ ڃن ٯه . ٿڂ وپ ٷڀزو ٫ن ڃلزش ڃخ أكزو حهلل ٫ ؿپ ، ىح نؤ ٫ن ٷس حڄخڅ

ټه ځ حٿنخ ٿو ، ڃن كغ اڅ ٿٺ پ ٷڀزو ٫ٸڀو ٫ن ٣خ٫ش حهلل ط٬خٿ ڃن ٿٺ أڅ . أ٠خ ، ٳيح أػ حٿيٵ ٳو

، ظٵ ٷڀزو ، ظؤ رخٿځ ، ريه حٿ٬ڀش أ٠خ نز أڅ ټه حٿڄيف اح ٻخڅ ڀو ٫ن حهلل ط٬خٿ ، ٳبڅ حٿ٤ز٪

. ٳو ٫ن حٿٻ ، ٳبڅ ىح أ٠خ ڃن ٷس حڄخڅ

حٿخء ـ ٳپ ٳ طٹ حٿ٤خ٫خص هٳخ ڃن 6

ٯ حٿين ، ٳيح نز أڅ ظٹ ، نو ڃ٬ش ٳؤڃخ طٹ حٿ٤خ٫خص هٳخ ڃن حٿخء ، ٳبڅ ٻخڅ حٿزخ٫غ ٿو ٫ڀ حٿ٤خ٫ش

ٿٺ حٿين ، ٻخڅ ٿٺ ؿپ حهلل ط٬خٿ هخٿخ ، ٳ نز أڅ ظٹ حٿ٬ڄپ ، څ اڅ ٻخڅ حٿزخ٫غ ٫ڀ . ٣خ٫ش ٳو

ٿٺ ، نو ڃن ڃټخثي حٿ٤خڅ ٷخٽ انو ڃحء ، ٳ نز : ٻٿٺ اح طٹ حٿ٬ڄپ هٳخ ڃن أڅ ٸخٽ . حٿزخ٫غ حٿين

: حٿس ٳٸخٽ اح أطخٹ حٿ٤خڅ أنض ٳ : ارحىڂ حٿنو٬ أڃخ ڃخ ٫ن ر٬ حٿڀٲ . انٺ ڃحء ، ٳىىخ ٣

ٳ حٿڄلٲ ، ٳؤ٣زٶ حٿ٬زخىس هٳخ ڃن حٿخء ، ٻڄخ ٫ن ارحىڂ حٿنو٬ أڅ انخنخ ىهپ ٫ڀو ى ٸأ أنو طٹ

ٳلڄپ ىح ٫ڀ أنيڂ أكح ڃن نٴيڂ رن٩ حن ىح أن أٷأ ٻپ خ٫ش ، : حٿڄلٲ طٹ حٿٸحءس ، ٷخٽ

! طن ٳٸ٬٤ح

إش حٿوڀٶ ڃخ ق ـ ٳپ ٳ رخڅ ڃخ ق ڃن نخ١ حٿ٬زي رزذ 7

، ٳحٳٸيڂ ، أ ڃڅ ٳځ ، ٿىڂ ٷي زض حٿؿپ ڃ٪ حٿڄظيـين ، ٳڀڅ أٻؼ حٿڀپ ، ٫خىطو ٷخځ خ٫ش

ىح خء ، ٿ ٻٿٺ ٫ڀ ح٣ٵ ، رپ ٳو طٴپ ، ى أڅ ٻپ ڃئڃن ٳرڄخ ٧ن ٧خڅ أڅ . ڃخ حنز٬غ ىح حٿنخ١

ٳح ٣ء حهلل ط٬خٿ ، ٿټن ط٬ٷو حٿ٬حثٶ ، ٳبڅ حنخڅ اح ٻخڅ ٳ ڃنٿو طڄټن ڃن حٿنځ ٫ڀ ٯذ ٳ ٫زخىس

أزخد طز٬غ ٫ڀ حٿو ، ڃنيخ طڄظ٪ رؿظو ، ٳبح رخص ٳ ڃټخڅ ٯذ ، حنيٳ٬ض ىه حٿحٯپ ، كڀض ٿو

ٿټؼس حٿڄ٤خ٫ڂ ، روٱ ٯه ، ٳٴ ڃؼپ ىه حكحٽ نظيد ٷي ٬ ٫ڀو حٿځ ٳ ڃنٿو . ڃخىيس حٿ٬خرين

أڅ اح ٫ڄڀض ٯ ٫خىطٺ ٻنض ڃحثخ ٳ نز أڅ ڀظٴض اٿو ، انڄخ نز : ٸٽ حٿ٤خڅ ٿڀي ٫ن حٿ٤خ٫ش ،

ٳ ڃټخڅ حىڂ نو ، ن٨ اٿ ٷيه حٿزخ٣ن ، ڀظٴض اٿ ح حٿ٤خڅ وظز أڃه رؤڅ ڄؼپ حٿٸځ

ٳيه ؿڄڀش آٳخص حٿخء . وخإىخ ٫نيىڂ خء ، ٷ ٫ڀ ىح ٳبڅ أ نٴو طو رخٿظ٬زي ٳي هلل ، اڅ ٿڂ طن ٻخڅ

ر٬ڀڂ حهلل ٳ نز ٿڀڄي أڅ ڀځ ٷڀزو حٿٸنخ٫ش . طٴٸي نظٺ ، ٳبڅ حٿخء أهٴ ڃن ىرذ حٿنڄپ ، ٳټن رلخػخ ٫نيخ ،

نٴو ڃن حه انڄخ ٸن٪ رٿٺ ڃن هخٱ حهلل ؿخه ، نز أڅ ئ . ؿڄ٪ ٣خ٫ظو

ٳظٹ حٿڄـخىيس ٳ طلپ حه ، څ انڄخ ٸي ٫ڀ حه حٷخء ، أنخ ڃن حٿڄوڀ٤ن ، : رؤڅ ٸٽ

ىهڀض ٫ڀ ڃ٬ظو ٳٸڀض : ط٬ڀڄض حٿڄ٬ٳش ڃن حىذ ٸخٽ ٿو ڄ٬خڅ : ٷخٽ ارحىڂ رن أىىڂ . حٿڄوڀ٢ اٿ ٿٺ أكؽ

ٳڄخ حٿ : كڄش ، ٷڀض ٻپ ٿڀش : ٷخٽ ؟ ڃخ ٬٣خڃٺ : ٷخٽ ڃن ز٬ن نش ، ٷڀض ؟ أنض ٳ ڃ٬ظٺ ىه ڃن ٻڂ : ٿو

انيڂ ؤطن ٳ ٻپ : ن٬ڂ ، ٷخٽ : ٷڀض ؟ حٿ رلحثٺ ( حٿي ) ط : ٷخٽ ؟ يؾ ڃن ٷڀزٺ كظ طټٴٺ ىه حٿلڄش

، ٻطيخ ٫ حكيح ٳنڅ ڃ٬ظ ٤ٳڅ كٿيخ ٨٬ڄن رٿٺ ، ٳټڀڄخ طؼخٷڀض نٴ ٫ن حٿ٬زخىس نش ڃخ

: ٿ٬ حري ، ٳٷ ٳ ٷڀز حٿڄ٬ٳش ، ٳٸخٽ طڀٺ حٿخ٫ش ، ٳؤنخ أكظڄپ ؿيي نش ٿ٬ خ٫ش ، ٳخكظڄپ خكنٴ ؿيي خ٫ش

حىهپ : ٫ن حٿڃ٬ش ، ٳنٿض ٳؤىٿ اٿ ٻس ٳيخ ٫ن كڄش ، ػڂ ٷخٽ ٿ أنٽ : ن٬ڂ ، ٷخٽ : ٷڀض ؟ أيٹ

؟ ڃخ حٿ أىٿ اٿٺ حٿن خ كنٴ ، : ٳٸي أح ڃخ أىٿض اٿٺ ، ٳڀڄخ ىهڀض حٿي ، حؿظڄ٬ض حٿنخ ٳٸخٿح حٿي ،

٫څ ىنخح ، ٳؤ٤٫ن ٫ن : نلن أكٶ رو ، خځ رو ، ٷڀض ؟ ڃخ طن٪ رو : ٷخٿح . جخ ڃن ٷطو : ٷڀض

ٳخن٨ أه٤ؤص ، ٿ خڃظيڂ ٫ن أٿٴخ ٤٫ٹ ، ىح ٫ ڃن ٬زيه ، : حٿحىذ ، ٳٸخٽ ىنخح ، ٳؿ٬ض اٿ

حظ٬خ حٿنٴ ٫ حٿ٨٬ڄش ٳ حٿٸڀد ٳٸي رخڅ ريح أڅ . ٻٲ ټڅ ٫ ڃن ٬زيه ، خ كنٴ أٷزپ ٫ڀ ٫زخىس رٺ

٫ڃش ڃظو ڃنيخ أڅ ټڅ حٿوڀٶ ٫نيه حٿزيخثڂ رڄؼخرش حكيس ، ټڅ ټڅ رخ٫ؼخ اٿ حٿوڀس ، ٳيه آٳش ٨٫ڄش ،

. ٿ ٫ڀ ح ٯه ، ٳبح ه٤ص ه٤حص ٬ٴش ىىخ حهلل ، حهلل ط٬خٿ أ٫ڀڂ ٫ڄڀو ٫ڄپ ڃن

ٻظخد ځ حٿټز حٿ٬ـذ

: ىڄخ ٳڅ

: ـ حٿٴپ حٽ ٳ حٿټز1

انو لذ } : ٷخٽ [ 146 : ح٫حٱ ] { ؤٱ ٫ن آخط حٿن ظټزڅ ٳ ح ر حٿلٶ } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

. [ 23 : حٿنلپ ] { حٿڄظټزن

ڃن ٻخڅ ٳ ٷڀزو يهپ حٿـنش " : ڀڂ ٷخٽ ٳ حٿليغ حٿلق ڃن أٳحى ڃڀڂ، أڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو

٫نو . " رخٿڄظټزن أػص : ٷخٿض حٿنخ " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٫نو ڀ " حٿللن " ٳ . " ڃؼٸخٽ س ڃن ٻز

ٳ س حٿ، ٤ئىڂ حٿنخ ٿيحنيڂ ل حٿـزخڅ حٿڄظټزڅ ځ حٿٸخڃش " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ

ڃن ٻخنض ڃ٬ظو ٳ يس، ٳخؽ ٿو حٿظرش، ٳبڅ آىځ ٫ڀو : رن ٫نش كڄش حهلل ٷخٽ ٴخڅ . " ٫ڀ حهلل ٫ ؿپ

ٳ . ٫ ڃظټزح ٳڀ٬ن حٿځ ٫ ڃظيخ ٳٴ ٿو، ٳبح ٻخنض ڃ٬ظو ڃن ٻز، ٳخك ٫ڀو حٿڀ٬نش، ٳبڅ ارڀ

ٿڂ ن٨ حهلل اٿو ځ حٿٸخڃش، ٳٸخٽ ڃن ؿ ػرو هء " : ٷخٽ أڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : " حٿللن "

ٳٸخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ؟ ٿظه، ا أڅ أط٬خىي ٿٺ ڃنو خٽ حهلل اڅ أكي ٸ اح : أر رټ

ى ػڄطو، ٳ٨ي ٫ڀ حٿـحف، ٿٺ أڅ حٿټز هڀٶ رخ٣ن طي ٫نو أ٫ڄخٽ : ح٫ڀڂ . " ٿض ڃڄن ن٬و هء " :

ريح . نٴو ٳٵ حٿ ٳ ٴخص حٿټڄخٽ، ٳ٬ني ٿٺ ټڅ ڃظټزح حٿوڀٶ ى إش حٿنٴ ٫ڀ حٿڄظټز ٫ڀو، ٬ن

حٿ٬ـذ ظي٫ ٯ حٿڄ٬ـذ، كظ ٿ ٷي أڅ وڀٶ حنخڅ كيه ط أڅ ټڅ نٴپ ٫ن حٿ٬ـذ، ٳخڅ

ڃظ أ نٴو ر٬ن ظ أڅ ټڅ ڃظټزح، ا أڅ ټڅ ڃ٪ ٯه ى نٴو ٳٷو، ٳبڅ حنخڅ ڃ٬ـزخ،

حظ٨٬خځ ، كٸ ڃن ىنو حىحه، ٴش ىح حٿڄظټز، أڅ ن٨ اٿ حٿ٬خڃش ٻؤنو ن٨ اٿ حٿلڄ حظـيخ

ٻٲ ط٨٬ڂ آٳظو، ٷي . حٿوح، ٷڀڄخ نٴٺ ٫نو حٿ٬زخى حٿىخى حٿ٬ڀڄخء آٳش حٿټز ٨٫ڄش، ٳو يڀٺ . حظلٸخح

انڄخ خ كـخرخ ىڅ . ٻز أنو يهپ حٿـنش ڃن ٻخڅ ٳ ٷڀزو ڃؼٸخٽ س ڃن : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿنز أهز

خكزو ٸي أڅ لذ ٿڀڄئڃنن ڃخ لذ ٿنٴو، ٳ ٸي حٿـنش، نو لٽ رن حٿ٬زي رن أهٵ حٿڄئڃنن، څ

حٿلٸي حٿلي حٿ٠ذ، ٫ڀ ٻ٨ڂ حٿ٦ ٷزٽ حٿنق، ڀڂ ڃن حىحء ٫ڀ حٿظح٪، ٫ڀ طٹ

حظٴخىس حٿ٬ڀڂ ، ٷزٽ ڃن أنح٩ حٿټز ڃخ ڄن٪ ڃن . ٳڄخ ڃن هڀٶ ڃڂ ا ى ڃ٤٠ اٿو . حٯظخريڂ رخٿنخ

ؿليح } : ط٤خ٫و نٴو ٫ڀ حنٸخى ٿڀلٶ، ٻڄخ ٷخٽ ط٬خٿ ٷي طلپ حٿڄ٬ٳش ٿڀڄظټز ، ٿټن . حٿلٶ، حنٸخى ٿو

{ ڃؼڀنخ اڅ أنظڂ ا ر } [ 47 : حٿڄئڃنڅ ] { ڃؼڀنخ ٳٸخٿح أنئڃن ٿزن } [ 14 : حٿنڄپ ] { أنٴيڂ ٧ڀڄخ ٫ڀح ريخ حظٸنظيخ

ٷي طٸيځ أڅ حٿظټز ٫ڀ حٿ٬زخى ى حكظٸخىڂ . ٫ڀ ٿو آخص ٻؼس نل ىح ، ىح طټز ٫ڀ حهلل [ 10 : ارحىڂ ]

أ٠خ ي٫ اٿ حٿظټز ٫ڀ أڃ حهلل ط٬خٿ، ٻڄخ كڄپ ارڀ ٻزه ٫ڀ آىځ ٫ڀو حٿځ حظ٨٬خځ نٴو ٫ڀيڂ، ٿٺ

ر٤ : حٿټز " : حٿټز ٳٸخٽ ٷي ف ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ . أڅ حڃظن٪ ڃن حڃظؼخٽ أڃ رو ٳ حٿـى

. ٯڄ حٿنخ رڄ٬ن ٯڄ٢ حٿنخ : . حظلٸخىڂ حىحء ريڂ، " ڃ٬ن ٯڄ٢ حٿنخ . " حٿلٶ ٯڄ٢ حٿنخ

[ ٳ طٸڂ آٳخص حٿټز ] ـ ٳپ 1

: أڅ حٿ٬ڀڄخء حٿ٬زخى ٳ آٳش حٿټز ٫ڀ ػػش ىؿخص : ح٫ڀڂ

هح ڃن ٯه، ا أنو ـظيي ظح٪، ٳيح أڅ ټڅ حٿټز ڃظٸح ٳ ٷڀذ حنخڅ ڃنيڂ، ٳي نٴو : حٿ

. ٷ٤٪ أٯخنيخ ٳ ٷڀزو ـس حٿټز ڃش، ا أنو ٷي

حٷحڅ، حنټخ ٫ڀ ڃن ٸ ٳ كٸو، ٳظ أڅ ٨ي ٿٺ رؤٳ٬خٿو ڃن حٿظٳ٪ ٳ حٿڄـخٿ، حٿظٸيځ ٫ڀ : حٿؼخنش

٫نيڂ، حٿ٬خري ٬ ؿيو ٻؤنو ڃظٸ ٿيڂ، ىحڅ ٷي ؿي ڃخ أىد حهلل رو هيه ٿڀنخ، ٻؤنو ڃ٬ حٿ٬خٿڂ ٬

[ 215 : حٿ٬حء ] { حٿڄئڃنن حهٴ ؿنخكٺ ٿڄن حطز٬ٺ ڃن } : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ، كن ٷخٽ نزو ڀ

حٿنٴ، كټخخص حكحٽ ٳ ڃ٬ حٿڄٴخهس أڅ ٨ي حٿټز رڀخنو، ٻخٿي٫خ حٿڄٴخه، طٻش : حٿيؿش حٿؼخٿؼش

ٷخٽ حرن . ٲ ظلٸ ڃن ٿ ٿو ٿٺ حٿنذ اڅ ٻخڅ أٳ٪ ڃنو ٫ڄ ٿه، ٻٿٺ حٿظټز رخٿنذ، ٳخٿ ٿو نذ

أٻڃټڂ ٫ني حهلل اڅ } : ط٬خٿ ٷخٽ حهلل . أنخ أٻځ ڃنٺ، ٿ أكي أٻځ ڃن أكي ا رخٿظٸ : حٿؿپ ٿڀؿپ ٸٽ : ٫زخ

حٿـڄخٽ، حٿٸس، ٻؼس حطزخ٩، نل ٿٺ، ٳخٿټز رخٿڄخٽ أٻؼ ڃخ ٻٿٺ حٿظټز رخٿڄخٽ، . { 13 : حٿلـحص ] { أطٸخٻڂ

حٿزش ٻ حٿظټز رخٿـڄخٽ أٻؼ ڃخ ـ رن حٿنخء، ي٫ىن اٿ حٿظنٸ . حٿظـخ نلىڂ ـ رن حٿڄڀٹ

رټؼس حٿـنى، رن حٿ٬ڀڄخء رخٿڄټخػس أڃخ حٿظټز رخطزخ٩ حنخ ، ٳـ رن حٿڄڀٹ رخٿڄټخػس . حٿ٬د

، أڃټن أڅ ظټز رو، كظ اڅ حٿٴخٶ ٳ حٿـڄڀش ٳټپ ڃخ ڄټن أڅ . رخٿڄظٴين ، ٳبڅ ٿڂ ټن ٳ نٴو ٻڄخ ٬ظٸي ٻڄخ

ڄخثپ حنخڅ، ٻ٬ أڅ حٿظټز ٨ي ٳ : ح٫ڀڂ . ٴظو رټؼس د حٿوڄس حٿٴـ، ٿ٨نو أڅ ٿٺ ٻڄخٽ ٷي

أٷحٿو، كظ ٳ طو نڄظو، ش احىه ؿيو، ن٨ه ح، ا٣حٵ أو، ؿڀو ڃظر٬خ ڃظټجخ، ٳ

. طزوظه، ٷخڃو ٷ٬ىه كٻخطو ټنخطو خث طٸڀزخطو حٿټځ، ٨ي ٿٺ أ٠خ ٳ ڃو

. حٿنخ ٿو ، أڅ لذ ٷخځڃن هخثپ حٿڄظټز

ڃن " : ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخځ ٫ڀ أو ى ٷخ٫ي، ٳيح ڃني ٫نو، ٷخٽ : حٿٸخځ ٫ڀ رن

. ىه ٫خىس ح٫خؿڂ حٿڄظټزن . " ٳڀظزح ڃٸ٬يه ڃن حٿنخ أكذ أڅ ظڄؼپ ٿو حٿؿخٽ ٷخڃخ

. ٿٺ ٷخځ ٫ني ڃـء حنخڅ، ٳٸي ٻخڅ حٿڀٲ ټخىڅ ٴ٬ڀڅ : حٿؼخن

ڀڂ، ٻخنح اح أه ٿڂ ٸڃح ٿڄخ ٬ڀڄڅ ٿڂ ټن و أكذ اٿنخ ڃن ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو : ٷخٽ أن

ظلذ حٿٸخځ ٿڀحٿين حڃخځ حٿ٬خىٽ، ٳ٠ء حٿنخ، ٷي خ ىح ٻخٿ٬خ رن : ٷي ٷخٽ حٿ٬ڀڄخء . ڃن ٻحىظو ٿٿٺ

اىخنظو، حٿظٸ ٳ كٸو، حٳخپ، ٳبح طٻو حنخڅ ٳ كٶ ڃن ڀق أڅ ٴ٬پ ٳ كٸو ، ٿڂ ؤڃن أڅ نزو اٿ

ڃن . حٿ ٸخځ ٿو أڅ ټه ٿٺ، أنو ٿ رؤىپ ٿٿٺ حظلزخد ىح ٳ كٶ حٿٸخثڂ ڄن٪ . ٳؿذ ٿٺ كٸيح

ظنټٲ ڃنيخ أڅ . ڃنيخ أڅ أكيح طټزح ٫ڀ حٿنخ . ڄ ا ڃ٬و أكي ڄ هڀٴو أڅ : هخٽ حٿڄظټز

حڃش ڃن أىپ حٿڄينش ٿظؤه ري ٻخنض : حهلل ٫نو ٷخٽ ٷي أن . ڃن ؿڀ أكي اٿ ؿخنزو أ ڃو ڃ٬و

ؿڀض اٿ ٫زي حٿ٬ رن أر حى، : ٷخٽ حرن ىذ . كخؿظيخ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ، ٳظن٤ڀٶ رو ٳ

ان ٿڂ طٴ٬ڀڅ ر ڃخ طٴ٬ڀڅ رخٿـزخرس، : ٳنلض نٴ ٫نو، ٳؤه ػخر ٳـن اٿو ٷخٽ اڅ ٳو ٿظڄ ٳوه

ٳ رظو،؟ ؟ أ٫ٱ ڃنټڂ ؿ ح ڃن ىح روٱ ڃخ ٻخڅ ٫ڀو ٽ حهلل ڀ حهلل ڃنيخ أڅ ظ٬خ٣ ريه

. ٫ڀو آٿو ڀڂ

ٻخڅ أر . حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ جخ كڄڀو ڃنيخ أڅ لڄپ ڃظخ٫و ڃن ٷو اٿ رظو، ٷي حظ ٽ حهلل ڀ

حهلل ٫نو ٿلڄخ ٳ٬ڀٸو ريه كڄڀو اٿ رظو حظ ٫ڄ . حٿٵ ظـ ٳيخ حهلل ٫نو لڄپ حٿؼخد اٿرټ

. ، أر حٿ٬خٽ أكٶ أڅ لڄپ : ٷخٽ ؟ أكڄپ ٫نٺ : حهلل ٫نو طڄح ٳلڄڀو ٳ ڃڀلٴش، ٳٸخٽ ٿو ٷخثپحظ ٫ڀ .

أ٪ : ڃج هڀٴش ڃحڅ، ٳٸخٽ ٿؿپ حهلل ٫نو ڃخ ڃن حٿٵ ٷي كڄپ كڃش ك٤ذ، ىأٷزپ أر ىس

. حٿ٤ٶ ٿڃ

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ، ٷي زٸض حخس ڃن أحى اڅ نٴ حٿټز، ظ٬ڄپ حٿظح٪، ٳ٬ڀو رس ٽ حهلل

. " آىحد حٿڄ٬ش " اٿيخ ٳ ٻظخد

حٿظح٪ ـ رخڅ ڃ٬خٿـش حٿټز حٻظخد2

: ڃٸخڃخڅ أڅ حٿټز ڃن حٿڄيڀټخص ، ڃيححطو ٳ ٫ن، ٿٺ ٳ ڃ٬خٿـظو : ح٫ڀڂ

٬ٱ رو، ٳبنو اح ٫ٱ نٴو كٶ ٳ حظجخٽ أڀو ٷ٤٪ ـطو، ٿٺ رؤڅ ٬ٱ حنخڅ نٴو : حٽ

ٳ أپ ؿىه ر٬ي حٿ٬يځ ڃن طحد، ػڂ ڃن ن٤ٴش هؿض ڃن حٿڄ٬ٳش، ٫ڀڂ أنو أٽ ڃن ٻپ ٿپ، ټٴو أڅ ن٨

ڃ٠ش، ٳٸي خ جخ ڃٻح، ر٬ي أڅ ٻخڅ ؿڄخىح ڄ٪ ز، ل ڃوؽ حٿزٽ، ػڂ ڃن ٫ڀٸش، ػڂ ڃن

. ظلٹ، ٳٸي حرظيأ رڄطو ٷزپ كخطو، ر٬٠ٴو ٷزپ ٷطو، رٴٸه ٷزپ ٯنخه

ػڂ } : ػڂ حڃظن ٫ڀو رٸٿو [ 1819 : ٫ز ] { هڀٸو ٳٸيه ڃن ن٤ٴش* ڃن أ ت هڀٸو } : ٷي أخ حهلل ط٬خٿ اٿ ىح رٸٿو

ٳؤكخه ر٬ي حٿڄص ، أكن طه، أهؿو [ 2 : حٿيى ] { رح ٳـ٬ڀنخه ڄ٬خ } : ، رٸٿو [ 20 : ٫ز ] { ه حٿزپ

٫ڀ أنو ٿ ىحځ ٿو حٿؿى ٫ڀ ؟ ٳوه ٳڄن ىح ريحظو، ٳؤ ؿو ٿټزه . اٿ حٿينخ، ٳؤز٬و أحه، ٻخه ىيحه ٷحه

حه١ حٿڄظ٠خىس، حڃح حٿيخثڀش، رنڄخ رنخنو ٷي طڂ، ا ى ٷي حهظخه ٿټخڅ ٿ٤خنو ٣ٶ، رپ ٷي ڀ٢ ٫ڀو

ځ حٿء ڄڀٺ حٿء ٿنٴو ح نٴ٬خ، رنيخ ى ٻ حٿء ٳنخه، ظڀ رء ٳىو، ى طييځ،

أڃه، أڃخ آه أڃه ، ٳخٿڄص حٿ ٬يه ؿڄخىح ىح أ٢ كخٿو، حٹ أٽ . ٳ نخٿو، ػڂ ؤڃن أڅ ڀذ كخطو رظش

ؿٴش ڃنظنو، طزڀ أ٠٫خإه، طنو ٨٫خڃو، ؤٻپ حٿيى أؿحإه، ٬ى طحرخ ٻڄخ ٻخڅ ، ػڂ ڀٸ ٳ حٿظحد ٳ

حٿٸخڃش، ٳ حٿټحڅ ، ٬ڄ ڃنو حٿزنخڅ ، ػڂ ر٬ي ٣ٽ حٿزڀ طـڄ٪ أؿحإه حٿڄظٴٷش، ل٠ ٫ش ٬ڄپ ڃنو

ڃس، ڄخء ڃنٸش، نـڃخ ڃنټيس، ڄخ ڃ٨ڀڄش، ؿلڄخ طٳ، أخ ڃزيٿش، ؿزخ ڃټس، أكح

ٻخڅ : ٳٸخٽ ؟ ڃخ ٻظخر : ٳٸٽ . [ 14 : ححء ] { حٿځ ٫ڀٺ كزخ حٷأ ٻظخرٺ ٻٴ رنٴٺ } : لخثٲ طن ، ٸخٽ ٿو

ڃخ طن٤ٶ رو ط٬ڄپ ڃن ٷڀپ ٻؼ، ٷخځ ٷي ٻپ رٺ ٳ كخطٺ حٿظ ٻنض طٴف ريخ طظټز رن٬ڄيخ ڃڀټخڅ لخڅ

حهلل ط٬خٿ، ٳيڀڂ اٿ حٿلخد ٫ڀو ، أ٫ي ؿحرخ رو، ا ٳؤنض طخٵ ٷ٬ى، أٻپ د، ٷي نض ٿٺ، أكخه

ڃنو، نو ط٬ى ؟ ٿڄن ىه كخٿو حٿظټز اٿ حٿنخ، ٳڄخ اٿ حٿظحد، ڃن ىح ٳبڅ خ اٿ حٿنخ ، ٳخٿزيخثڂ أكن كخ

? ؟ كخٿو ى ٫ڀ ٺ ڃن حٿ٬ٴ ٫ن أه٤خثو، ٻٲ ظټز

٫ڀ ڃڀٺ ؿنخش حظلٶ أڅ ٠د ؿڀيخ ڃن حٿ ڀڂ ڃن نذ ظلٶ رو حٿ٬ٸرش، ڃخ ڃؼڀو ا ٻڄؼپ ؿپ ؿن

ىپ ؟ أٳظحه ظټز ٫ڀ أىپ حٿـن . ڃنظ٨ أڅ ي٫ رو ٿٿٺ أٿٲ ١، ٳلز ٳ حٿـن ٿوؽ ٳ٬خٷذ، ى

٫ـخثذ ن٬ظو، أڃخ ڃ٬ٳش رو، ٳټٴو أڅ ن٨ ٳ آػخ ٷيطو . ؟ حٿڄ٬خ ا ڃؿزش ٿڀ٬ٸخد حٿينخ ا ـن، ىپ

ڃن حٿ٬ؽ حٿ٬ڄڀ حٿظح٪ رخٿٴ٬پ هلل . حٿټز ٳظڀف ٿو حٿ٨٬ڄش، ط٨ي ٿو حٿڄ٬ٳش، ٳيح ى حٿ٬ؽ حٿٸخٿ٪ پ

حظ٬ڄخٽ هڀٶ حٿڄظح٬ن، ٷي طٸيڃض حخس اٿ ٣ٸش ٽ حهلل ڀ حهلل ط٬خٿ ٿ٬زخىه، ٿٺ رخٿڄح٧زش ٫ڀ

. ڀڂ، ڃخ ٻخڅ ٫ڀو ڃن حٿظح٪ حهٵ حٿـڄڀش ٫ڀو آٿو

ڃن ؿيش حٿنذ، ٳڀ٬ڀڂ أڅ ىح ط٬ رټڄخٽ ٯه، ٳڄخ ٬ ڃن حٿظټز رخنخد، ٳڄن ح٫ظحه حٿټز : حٿڄٸخځ حٿؼخن

ن٤ٴش ٷس، أرخه حٿز٬ي طحد، ڃن ح٫ظحه حٿټز رخٿـڄخٽ، ٳڀن٨ اٿ رخ٣نو ن٨ ػڂ ٬ڀڂ أرخه ؿيه، ٳبڅ أرخه حٿٸذ

آٿڄو ٫ٵ، ٫خى أ٫ـ ڃن ٻپ حٿ٬ٸء، ن٨ اٿ ٧خىه ن٨ حٿزيخثڂ، ڃن ح٫ظحه ڃن ؿيش حٿٸس، ٳڀ٬ڀڂ أنو ٿ

ٻش ٿ ىهڀض ٳ ؿڀو ٫ـطو، رٸش ٿ ىهڀض ٳ ٫خؿ ، اڅ كڄ ځ طلڀپ ڃن ٷطو ڃخ ى ٳ ڃيس ، اڅ

. أنو ٷڀٸظو

ٳؤٱ ٿٱ طزٶ رو حٿيى ظڀزو حٿخٵ ڃن طټز رزذ حٿن ، ٳبح طؤڃپ هڀٸخ ڃن حٿيى، ؿيىڂ أٯن ڃنو،

رزذ حٿ٬ڀڂ، ٳڀ٬ڀڂ أڅ كـش حهلل ٫ڀ حٿ٬خٿڂ آٿي ڃن حٿـخىپ، ٿظٴټ ٳ ڃن طټز . ٳ ٿل٨ش، ٳ٬ى خكزو ٿ

أ٠خ أڅ ٿ٬ڀڂ . حٿ ى ريىه، ٳبڅ ه٤ه أ٨٫ڂ ڃن ه٤ ٯه، ٻڄخ أڅ ٷيه أ٨٫ڂ ڃن ٷي ٯه حٿو٤ حٿ٨٬ڂ

ٷي أكذ حهلل ڃنو أڅ . حهلل ط٬خٿ ر٠خ ٫نيه رخهلل زلخنو ، أنو اح طټز خ ڃڄٸطخ ٫ني [ ا ] حٿټز ڀٶ

أڅ ىح حٿوڀٶ ٻخث حهٵ ٿو ٣ٳخڅ : ح٫ڀڂ . ظ٬ڄپ حٿظح٪ ظح٪، ٻٿٺ ٻپ زذ ٬خٿـو رنٸ٠و

حٿ٢ ڄ . ڃٿش ٣ٳو حٿ ڄپ اٿ حٿنٸخڅ ڄ طوخخ . ڄپ اٿ حٿخىس طټزح ٳ٤ٳو حٿ : ٢

أخ٣يخ، ٳڄن طٸيځ ٫ڀ أٷحنو ٳي ڃظټز، طح٬خ، ى حٿڄلڄى ى أڅ ظح٪ ڃن ٯ ڃٿش، ٳو حڃ

جخ ڃن ٷيه، ٳؤڃخ اح أىهپ ٫ڀ حٿ٬خٿڂ اټخٱ أ نله، ٳظنل ٿو ڃن طؤه ٫نيڂ، ٳي ڃظح٪، نو ٷي ٪

رپ حٿڄلڄى أؿڀو ٳو، ػڂ ٷيځ ٿو ن٬ڀو ڃ ڃ٬و اٿ حٿزخد، ٳٸي طوخ طٿپ، ٳٿٺ ٯ ڃلڄى، ٫ن ڃـڀو أ

حٿڀن ٳ حٿټځ، حٿ٬يٽ، ى أڅ ٤٬ ٻپ كٶ كٸو، ٿټن طح٬و ٿڀٷش رخٿٳٶ ٳ حٿئحٽ

. أ٫ڀڂ اؿخرش حٿي٫س، حٿ٬ ٳ حٿلخؿش، لٸه، ظه، حهلل

: ـ حٿٴپ حٿؼخن ٳ حٿ٬ـذ2

ٷي أ٫ـزظو نٴو، رنڄخ ؿپ ظزوظ ٳ رىن " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنز ٫ن أر ىس ٫ن

( ( حٿلٻش ڃ٪ حٿص : وٲ رو، حٿـڀـڀش ٳ ح كن : أ ) )(1) هٲ حهلل رو ح، ٳي ظـڀـپ

ق ڃ٤خ٩، ى ڃظز٪، ا٫ـخد حٿڄء : ػع ڃيڀټخص " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ڀ . " ٳيخ اٿ ځ حٿٸخڃش "

انڄخ ؿڄ٪ رنيڄخ څ حٿ٬خىس طنخٽ ا . حٿٸن١ حٿ٬ـذ : حٿيٹ ٳ جن : ٫ن حرن ڃ٬ى أنو ٷخٽ . " رنٴو

څ أرض : ٷخٽ ڃ٤ٱ كڄو حهلل . ٤ڀذ، حٿڄ٬ـذ ٨ن أنو ٷي ٧ٴ رڄحىه ٳ ٬ رخٿ٤ڀذ حٿظڄ، حٿٸخن٢

ي٫ اٿ حٿټز، نو أكي أزخرو، أڅ حٿ٬ـذ : ح٫ڀڂ . نخثڄخ أزق نخىڃخ، أكذ اٿ ڃن أڅ أرض ٷخثڄخ أزق ڃ٬ـزخ

ٳؤڃخ ڃ٪ حٿوخٿٶ، ٳبڅ حٿ٬ـذ رخٿ٤خ٫خص نظـش . حٿټؼس، ىح ڃ٪ حٿوڀٶ ٳظٿي ڃن حٿ٬ـذ حٿټز، ڃن حٿټز حٳخص

انڄخ ظٴٸي . حٿڄٴيس ٿيخ ٳټؤنو ڄن ٫ڀ حهلل ط٬خٿ رٴ٬ڀيخ، ن ن٬ڄظو ٫ڀو رظٳٸو ٿيخ، ٬ڄ ٫ن آٳخطيخ حظ٨٬خڃيخ،

حٿ٬ـذ انڄخ ټڅ رٲ ٻڄخٽ ڃن ٫ڀڂ أ ٫ڄپ، ٳبڅ . ريخ آٳخص ح٫ڄخٽ ڃن هخٱ ىىخ ىڅ ڃن يخ أ٫ـذ

، ٳخٿ٬ـذ ، لپ رخظ٨٬خځ ڃخ ٫ـذ رو ، حن٠خٱ اٿ ٿٺ أڅ كٸخ ٿو ٫ني حهلل اى

. حىٽ ؿذ طٷ٪ حٿـحء، ڃؼپ أڅ ظٷ٪ اؿخرش ى٫خثو نټ ىه

ـ ٳپ ٳ ٫ؽ حٿ٬ـذ1

ڃ٬ن ٿ٬ـذ ٫خڃپ ر٬ڄڀو، ٫خٿڂ ر٬ڀڄو، ؿڄپ ح٫ڀڂ أڅ حهلل زلخنو ى حٿڄن٬ڂ ٫ڀٺ ربـخىٹ اـخى أ٫ڄخٿٺ، ٳ

ٿو ن٬ڄش رـڄخٿو، ٯن رنخه، ا ٻپ ٿٺ ڃن ٳ٠پ حهلل ط٬خٿ، انڄخ حىڃ ڃلپ ٿٴ حٿن٬ڂ ٫ڀو ، ٻنو ڃل

احىطٺ ٷيطٺ ٳڄن أن اڅ حٿ٬ڄپ كپ رٸيطٺ ظ حٿ٬ڄپ ا رؿىٹ ؿى ٫ڄڀٺ : ٳخڅ ٷڀض . أه

رخٿٸيس ٳخٿٸيس ڃٴظخكو، ىح حٿڄٴظخف ري حهلل ط٬خٿ، ڃخ ٿڂ ٷيطٺ، ٻپ ٿٺ ڃن حهلل ط٬خٿ ڃنٺ، ٳبڅ ٻخڅ حٿ٬ڄپ

ٳ . حٿ٬ڄپ ٻڄخ ٿ ٷ٬يص ٫ني هحنش ڃڀٸش ٿڂ طٸي ٫ڀ ڃخ ٳيخ ا أڅ ط٤٬ ڃٴظخكيخ ط٢٬ حٿڄٴظخف ڄټنٺ

، " حٿـنش ٿن يهپ أكيح ڃنټڂ ٫ڄڀو " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنز ڃن كيغ أر ىس، ٫ن " حٿللن "

أڅ حٿ٬ـذ ټڅ : ح٫ڀڂ . " حهلل ركڄش ڃنو ٳ٠پ أنخ، ا أڅ ظڄين " : ٷخٽ ؟ أنض خ ٽ حهلل : ٷخٿح

نـ ڃن ٿٺ حٿ٬ـذ رخٿنذ، ٻڄخ ظوپ حٿٲ أنو . ريخ حٿټز، ٷي زٶ ٻىخ ٫ؿيخ رخزخد حٿظ ٸ٪

اڅ حٷظي ريڂ، ٳبنو ٿڂ ټن رٱ آرخثو، ٫ؿو أڅ ٬ڀڂ أنو ڃظ هخٿٲ آرخءه، ٧ن أنو ڃڀلٶ ريڂ، ٳٸي ؿيپ،

ٷخٽ حهلل . انڄخ ٳح رخٿ٤خ٫ش حٿڄلڄىس، رنٴ حٿنذ . حٿ٬ـذ ڃن أهٷيڂ ، رپ حٿوٱ ححء ٫ڀ حٿنٴ

خ ٳخ٣ڄش، أٯن ٫نٺ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنز، ٷخٽ [ 13 : حٿلـحص ] { أطٸخٻڂ اڅ أٻڃټڂ ٫ني حهلل } : ط٬خٿ

. " ڃن حهلل جخ

. انڄخ ؿ حٿٲ أڅ ٴ٪ ٳو ٷحرظو : ٳبڅ ٷڀض

اكحٷو رخٿنخ، ٷي ٸ حٿنذ ٳ طنـ أڅ ٻپ حٿڄڀڄن ؿڅ حٿٴخ٫ش، ٷي ٴ٪ ٳ حٿو ر٬ي : ٳخٿـحد

أكيٻڂ ـت " (2) أٿٴن " : ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ڀ حهللحٿنز ڃن كيغ أر ىس أڅ " حٿللن " ٳ . حٿٴخ٫ش

ڃؼپ حٿڄنيڄٺ . " أرڀظٺ أڃڀٺ ٿٺ جخ، ٷي : ٳؤٷٽ . خ ٽ حهلل، أٯؼن : ٯخء، ٳٸٽ ځ حٿٸخڃش ٫ڀ ٷزظو ر٬ ٿو

ٻڄؼپ حٿڄ حٿڄنيڄٺ ٳ حٿيحص، ح٫ظڄخىح ٫ڀ ٣ززو حٿلخٵ حٿڄٴٶ، ٳ حٿند ح٫ظڄخىح ٫ڀ ؿخء حٿٴخ٫ش،

٫ڀيڂ ق ىح أڅ خىحص حٿلخرش حڅ حهلل . حؿظيخى حٿ٤زذ، نٴ٪ ر٬ حڃح ٻڀيخ ٿٺ ؿيپ، ٳبڅ

ٿٺ حٿ٬ـذ رخٿأ حٿو٤ؤ، ٻڄخ ٷخٽ ڃن ! ؟ أؿڄ٬ن ٻخنح وخٳڅ ڃن حهس، ٳټٲ ظټپ ڃن ٿ ٳ ڃؼپ ڃحطزيڂ

ٻخڅ ڃ٬ـزخ ٫ؽ ىح أي ڃن ٫ؽ ٯه، ٳبڅ ىح ڃظ . [ 8 : ٳخ٣ ] { كنخ أٳڄن ن ٿو ء ٫ڄڀو ٳآه } : حهلل ط٬خٿ

ٳ حٿـڄڀش أڅ ټڅ ڃظيڄخ ٿأو أريح، انڄخ ٫ؿو ! ؟ رأو ٿڂ ٮ اٿ نق نخق، ٻٲ ظٹ ڃخ ٬ظٸيه نـخس

أ نش أ ىٿپ ٫ٸڀ ؿخڃ٪ ٿ١ حىٿش، ٿن ٬ٱ ٿٺ ا رڄـخٿش أىپ ظ رو، ا أڅ يي ٿو ٷخ٣٪ ڃن ٻظخد،

. ڃڄخش حٿټظخد حٿنش حٿ٬ڀڂ

ٿټن ٸٲ ٫ني ح٫ظٸخى حٿـڄپ، أڅ حهلل حٿ ٿڄن ظٴ٭ ظحٵ حٿ٬ڄ ٳ حٿ٬ڀڂ أڅ و ٳ حٿڄحىذ،

، أڅ ٽ حهلل خىٵ ٳڄخ ؿخء رو ئڃن رڄخ { حٿڄ٪ حٿز ٿ ٻڄؼڀو ت ى } زلخنو حكي ٺ ٿو،

رلغ طنٸ، ٱ ڃنو ٳ حٿظٸ، أىحء حٿ٤خ٫خص، ٳڄظ هخ ٳ حٿڄحىذ حځ ؿخء رو حٿٸآڅ ڃن ٯ

پ اٿ ڃ٬ٳظو، ىڀٺ ڃخ

هخڃ ٫څ ٻظخد حٿ أٷخڃو ىؿخطو

نٸي، حهس نجش، ىح ڃلپ حٿظڀز، ٳبڅ حٿنٸي حٿنٸي ه ڃن حٿنجش، حٿينخ : ڃن حٿنخ ڃن ٯطو حٿينخ، ٳٸخٽ

اح ٻخڅ ڃؼپ حٿنجش، ڃ٬ڀځ أڅ ٫ڄ حنخڅ رخخٳش اٿ ڃيس حهس ٿ رـء ڃن ټڅ هح ڃن حٿنجش، ا

حٿنجش ڃؼپ حٿنٸي، ىح ٯ حٿنٸي ه ڃن حٿنجش، اح ٻخنض : أٿٲ ؿء اٿ أڅ نٸ٤٪ حٿنٴ، انڄخ أحى ڃن ٷخٽ

ٳبنيڂ ٷي خٻح حٿټٴخ ٳ ىح حٿ، نيڂ آػح حٿينخ ٫ڀ ٳؤڃخ ڃر حٿڄ٬خ ڃ٪ ڃش ٫ٸخثيىڂ، . حٿټٴخ

حٿ٬خس ڃن ظ، ڃن . أڃىڂ أيپ ڃن أڃ حٿټٴخ، ڃن ؿيش أڅ أپ حڄخڅ ڄن٬يڂ ڃن ٫ٸخد حري حهس، ا أڅ

ڃن ؿخ جخ ٣ڀزو، ڃن : ٷي ٷخٽ حٿ٬ڀڄخء . آرخثيڂ اڅ حهلل ٻڂ، انڄخ نظټپ ٫ڀ ٫ٴه، رڄخ حٯظح رف : ٳٸٽ

ٿ٬ڀڂ أڅ حهلل ط٬خٿ ڃ٪ ٬ش كڄظو يي حٿ٬ٸخد، . حٿٴحڅ ڃ٪ حح، ٳي ڃ هخٱ جخ ىد ڃنو، ڃن ؿخ

هڀٶ ڃن ٫زخىه ٳ حٿينخ، ٷي ٷ٠ رظوڀي حٿټٴخ ٳ حٿنخ، ڃ٪ أنو ٠ه ٻٴىڂ، ٷي ڀ٢ حڃح حٿڄلن ٫ڀ

ٳخٿوٱ حٿؿخء خثٸخڅ ز٬ؼخڅ ٫ڀ حٿ٬ڄپ، ! ؟ نوخٱ ى زلخنو ٷخى ٫ڀ احٿظيخ، ػڂ هٳنخ ڃن ٫ٸخرو، ٳټٲ

حٿ٬ـذ . ق ىح أڅ ؿخء أٻؼ حٿوڀٶ لڄڀيڂ ٫ڀ حٿز٤خٿش، اؼخ حٿڄ٬خ . ٯ ڃخ ز٬غ ٫ڀ حٿ٬ڄپ ٳي

٫ٳح ڃن ٻځ حهلل ط٬خٿ ڃخ ٿڂ أڅ حٿٸڅ حٽ ٫ڄڀح هخٳح، ػڂ أىپ ىح حٿڃخڅ أڃنح ڃ٪ حٿظٸ ح٣ڄؤنح، أطحىڂ

ىپ ځ أىپ حٿټظخد ! ؟ رخٿڄن، ٳڀڂ ط٬ذ أٿجٺ ٻؼ رټخإىڂ ٿ ٻخڅ ىح حڃ يٹ . ٬ٱ حنزخء حٿخٿلڅ

أڃخ ڃن حٯظ رف ! ؟ حٿلخٽ ، ا ٿڄؼپ ىح [ 169 : ح٫حٱ ] { ٸٿڅ ٴ ٿنخ ؤهڅ ٫ ىح حىن } : رٸٿو

ارحىڂ ٫ڀو حٿځ ڃ٪ أرو، ڃلڄي ڃ٪ ٫ڄو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو آرخثو، ٳي ٻ ٷش نف ٫ڀو حٿځ ڃ٪ حرنو،

ىڂ ٸد ڃن ىح حٿ، ٯ أٷحځ ٿيڂ ٣خ٫خص ڃ٬خ، ا أڅ ڃ٬خيڂ أٻؼ، . حٿنزن ڀڂ ٫ڀ خث

أ٬خٱ ٿٺ، ٿ٬پ حٿ ٨نڅ أڅ كنخطيڂ طؿق، ٳظ حٿحكي ڃنيڂ ظيٵ ريىڂ ټڅ ٷي طنخٽ ڃن حٿذ

٪ ىىڄخ ٳ ٻٴو أٿٴخ ٳ أه، ػڂ ؿخ أڅ طيٵ رو ڃن حٿڄد، ظټپ ٫ڀ طڀٺ حٿيٷش، ڃخ ى ا ٻڄن

٣خ٫خطو أٻؼ ڃن ڃ٬خو، زذ ٿٺ أنو لٴ٦ ٫يى كنخطو، لخذ ڃنيڂ ڃن ٨ن أڅ . ؿق حٿيىڂ رآٱ

ظخد ظٴٸي نرو، ٻخٿ ظٴ حهلل زلو ڃخثش ڃس ٳ حٿځ ػڂ ٨پ ٣ٽ حٿنيخ نٴو ٫ڀ جخطو،

ن٨ ٳ ٫ٸرش حٿزش حٿټځ حٿڄني حٿڄڀڄن، ظټڀڂ رڄخ ، ٳي ن٨ ٳ ٳ٠خثپ حٿظزق حظٴخ،

. ٫نو

[ حٿ٬زخى حٯظح حٷ٪ رخٿ٬ڀڄخء ] ـ ٳپ 1

. حٿڄظٳش، حٯنخء حٿ٬ڀڄخء، حٿ٬زخى، : ٸ٪ حٯظح ٳ حٯڀذ ٳ كٶ أر٬ش أنخٱ

طٴٸي ، ٳخٿڄظڅ ڃنيڂ ٳٵ أكټڄح حٿ٬ڀځ حٿ٫ش حٿ٬ٸڀش، أىڄڀححٿ٬ڀڂ حٿ٬ڀڄخء ٳؤڃخ أىپ : حٿنٲ حٽ

حهلل رڄټخڅ، ٿ ن٨ ىئء حٿـحف كٴ٨يخ ٫ن حٿڄ٬خ، اٿحڃيڂ حٿ٤خ٫خص، حٯظح ر٬ڀڄيڂ، ٧نح أنيڂ ڃن

ٷي أٳڀق ڃن } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ . حٿ٬ڄپ، ٿ حٿ٬ڄپ ٿڂ ټن ٿو ٷي ر٬ن حٿزس، ٫ڀڄح أڅ ٫ڀڂ حٿڄ٬خڃڀش حى رو ا

ط ٫ڀو حٿ٤خڅ ٳ٠خثپ أىپ حٿ٬ڀڂ، ٳڀٻ ڃخ ى ٷي أٳڀق ڃن ط٬ڀڂ ٻٲ ٻيخ، ٳبڅ : ٿڂ ٸپ [ 9 : حٿڄ ] { ٻخىخ

ٻڄؼپ حٿلڄخ } ، [ 176 : ح٫حٱ ] { حٿټڀذ اڅ طلڄپ ٫ڀو ڀيغ أ طظٻو ڀيغ ٳڄؼڀو ٻڄؼپ } : ٳ حٿ٬خٿڂ حٿٴخؿ، ٻٸٿو ط٬خٿ

حٿ٨خى، ٿڂ ظٴٸيح ٷڀريڂ ٿڄلح حٿٴخص ڃنيڂ ٳٷش أه أكټڄح حٿ٬ڀڂ حٿ٬ڄپ . [ 5 : حٿـڄ٬ش ] { أٴخح لڄپ

٣ڀذ حٿ٬ڀ، ٣ڀذ حٿيس، ٳيئء نح ٧خىىڂ، أىڄڀح رح٣نيڂ، حٿڄڃڃش ڃنيخ، ٻخٿټز حٿلي حٿخء،

حهلل ن٨ اٿ ٻڂ أڃحٿټڂ، انڄخ ن٨ اٿ ٷڀرټڂ اڅ " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ نح ٷٿو ڀ

ڃؼخٽ . حپ، ا نـ ا ڃن أط حهلل رٸڀذ ڀڂ ٳظ٬خىيح ح٫ڄخٽ، ٿڂ ظ٬خىيح حٿٸڀد، حٿٸڀذ ى . " أ٫ڄخٿټڂ

ٳنزض ڃ٬و ك ٴيه، ٳخڃ رٸڀ٬و، أه ـ إو أ٣حٳو ظٹ أٿو، ٳڀڂ ىئء ٻڄؼپ ؿپ ٩ ٫خ،

٨نڅ أنيڂ ڃنٴټڅ ٫نيخ، ٳٷش ٫ڀڄح أڅ ىه حهٵ حٿزخ٣نش ڃڃڃش، ا أنيڂ ر٬ـزيڂ رؤنٴيڂ . أٿو طٸ طٽ

حٿ٬حځ ىڅ ڃن رڀٮ ڃزڀيڂ ڃن حٿ٬ڀڂ، ٳبح ٧ي ٫ڀيڂ ڃوخپ أنيڂ أٳ٪ ٫ني حهلل ڃن أڅ زظڀيڂ رٿٺ، انڄخ زظڀ رٿٺ

ٳبن ٿ ڃخ ىح رټز، انڄخ ى ٣ڀذ ٫ حٿين، ا٧يخ ٱ حٿ٬ڀڂ، اٯخځ حٿڄزظي٫ن، : أكيىڂ ٷخٽ . حٿټز حٿخش

ٳكح رٿ، ٳ ٿ ٽ ٿزض حٿيڅ ڃن حٿؼخد، ؿڀض ٳ حٿيڅ ڃن حٿڄـخٿ، ڄظض ر أ٫يحء حٿين،

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ألخرو ٻخنح حٿنزريٿپ أڅ حځ، ن حٿ، أڅ ارڀ ى حٿ ٽ ٿو ىح

حهلل ٫نو أنو ٿڄخ ٷيځ حٿخځ ٫ض ٿوٷي نخ ٫ن ٫ڄ رن حٿو٤خد . حٿڄټنش ظح٬څ ئػڅ حٿٴٸ

ٿٸي ن٬ض حٿځ : ٫زيس ڃوخش، ٳنٽ ٫ن ر٬ه، ن٩ هٴو أڃټيڄخ، هخ حٿڄخء، ڃ٬و ر٬ه، ٳٸخٽ ٿو أر

انټڂ ٻنظڂ أٽ أكٸ . ٯٹ ٸٽ ىح خ أرخ ٫زيس أه ٿ : يه ٷخٽٳن٬خ ٨٫ڄخ ٫ني أىپ ح، ٳٺ

حٿنخ ى ٿڄخ ٷيځ حٿخځ، حظٸزڀو : ٳ حش ٫نو . ٳڄيڄخ ط٤ڀزح حٿ٬ ره ٿټڂ حهلل حٿنخ، ٳؤ٫ٻڂ حهلل رٿو،

أحٻڂ ىخىنخ، : حهلل ٫نوٳٸخٽ ٫ڄ ؟ ٿ ٻزض رنخ طڀٸ رو ٨٫ڄخء حٿنخ ؿىيڂ : ٷپ ٿو . ٫ڀ ر٬ه

ػڂ حٿ٬ـذ ڃن ڃ ٤ڀذ ٫ حٿينخ رخٿؼخد . هڀح زپ ؿڄڀ- حٿڄخء أخ ريه اٿ-انڄخ حڃ ڃن ىخىنخ

حٿ٬ڀڂ حٿ٬ڄپ، ٷظيحء انڄخ ٯ ريح ا٧يخ : حٿوٽ حٿٴخىش نل ٿٺ، اح ه٤ ٿو هخ٣ حٿخء ٷخٽ حٿٳ٬ش،

حٿنخ ره ٻڄخ ٴف رخٷظيحثيڂ رو، څ ڃن ٻخڅ ٷيه حٿنخ ر ٿيظيح اٿ حٿين، ٿ ٻخڅ ىح ٷيه ٿٴف رخٷظيحء

ي ڃن ٻخڅ، ٻٿٺ ڃن يهپ ڃنيڂ ٫ڀ ڀ٤خڅ، ظىى اٿو، ؼن ٫ڀو، ف حٿوڀٶ ٴف ركيڂ ٫ڀ

أٷحنو ٷزٽ ٫ني ڃڀڂ ٫نو حٿ٠، حهلل ٬ڀڂ أنو ٿ أ٧يه ٿز٬ٳ انڄخ ٯ ريح أڅ أٴ٪ : ٸٽ ظح٪ ٿو

ىح ڃخٽ ڃڀٺ ٿو، ى ٿڄخٿق : حٿلحځ ٸٽ ٷي نظي ٯ ر٠٬يڂ أنو ؤه ڃن ڃخٿيڂ . حٿڀ٤خڅ ٿؼٸپ ٫ڀو ٿٺ

ڃن حٿيؿخٿن ڃن ؿيش . ٳ ريح حٿظڀز ڃن ؿيش ن٨ه اٿ نٴو حٿڄڀڄن، أنض اڃخځ ڃن أثڄظيڂ، رڄخ ٻخڅ ىؿخ

ٻنيڄخ كحڃخ، ٷي ټڅ ٫خٿڄخ رڄن حڃحٽ، ٿٺ ڄن٪ٳ ٯخش حڃ ٷ٩ حهظ١ . ىح ڃخٽ ڃڀٺ ٿو : ٷٿو

ؿحكيڂ نىخ رخٿ٤خ٫خص، طٴٸيح ٷڀريڂ رظٴظيخ ڃن حٿخء أه ڃنو حٿڄخٽ ٳٷش أه أكټڄح حٿ٬ڀڂ، ٣يح

أىڄڀىخ، حخ حٿٸڀذ هٴخخ ڃن ڃټخثي حٿ٤خڅ هي٩ حٿنٴ ٿڂ ٴ٤نح ٿيخٳٿٺ، ٿټن رٸض حٿلي حٿټز نل

أڅ رخ٫ؼو ٫ڀ ٿٺ ؿڄ٪ حٿ٬ڀځ ططزيخ طلن أٿٴخ٧يخ،ٳنيخه (1) ٳظ أكيىڂ ي ٿڀو نذ

طنٴو ٳحٿٻ حنظخ حٿض، ٿ٬ڀو وڀ حٿل ٫ڀ ا٧يخ ىن حهلل ط٬خٿ، رڄخ ٻخڅ حٿزخ٫غ ٿٿٺ ٣ڀذ

ٯه ٳ ٬٣نو ٳ ٯه ٿزن ٳرخٿي٫خ حٿ٤ڀش حٿ٠٬ش، اڃخ ڄنخ رخٿ٬٤ن ڃن حٿؼنخء ٫ڀ نٴو، اڃخ لخ

ٿيخ ا حٻخ حٷخء، ٳيح أڃؼخٿو ڃن هٴخخ حٿ٬د حٿظ ٴ٤ن . أٳ٠پ ڃن ٿٺ حٿ، أ٨٫ڂ ڃنو ٫ڀڄخ أنو

. أڅ ٬ٱ حنخڅ ٫د نٴو، ل ٫ڀ كيخ ڃ٤ڄ٪ ٳو ڃؼخٿنخ ڃن حٿ٬٠ٴخء، ا أڅ أٷپ حٿيؿخص

ٳيح ٯ . ٨ن أنو ڃن هخ حٿوڀٶ ڃن طو كنظو خءطو جظو، ٳي ڃؿ أڃه، روٱ ڃن ٻ نٴو

ٳڄنيڂ ڃن حٷظ ٫ڀ ٫ڀڂ . ڃن حٿ٬ڀځ رڄخ يڄيڂ طٻح حٿڄيڂ حٿن كڀح حٿ٬ڀځ حٿڄيڄش، ٳټٲ رخٿن ٷن٬ح

٬ح حٿوڃخص طٴخپ حٿڄ٬خڃص حٿينش حٿـخش رن حٿوڀٶ ٿف حٿڄ٬خ، رڄخ حٿلټڃخصٳحٿٴظخ

حٿڄ اٿ ڃخ ـ، ٿڂ لح ح٫ڄخٽ حٿ٨خىس حطټزح ر٬ حٿڄ٬خ ڃن حٿزش حٿن٨ اٿ ڃخ لپ،

أكيىڄخ ڃن كغ حٿ٬ڄپ، حه : ٳيئء ڃڅ ڃن ؿين ٷڀريڂ ٫ن حٿټز حٿلي حٿخء ؿڄ٪ حٿڄيڀټخص،

٫ڀش ڃؼخٽ حٿڄ اح ط٬ڀڂ نوش حٿيحء حظپ رظټحه ط٬ڀڄو، رپ ڃؼڀيڂ ڃؼپ ڃن رو ڃؼخٿيڂ . ڃن كغ حٿ٬ڀڂ

زذ . ٿٺ ٯخش حٿ حٿزخځ ى ڃٱ ٫ڀ حٿيٹ، ٳخظپ رظ٬ڀڂ ىحء حظلخش، ؿ٬پ ټ ٿٺ،

ى حٿٴٸو ٫ن حهلل ط٬خٿ، ڃ٬ٳش ٴخطو حٿڄوٳش حٿنٸپ ڃن ط٨٬ڂ حٿٴٸو، ٿڂ ي أڅ حٿٴٸوٳٯه ڃخ ڄ٪

ٳ٣خثٴش ٿظٴٸيح ٳڀ نٴ ڃن ٻپ ٳٷش ڃنيڂ } : ٷي ٷخٽ حهلل ط٬خٿ . ځ حٿظٸ حٿڄؿس، ٿظ٬ حٿٸڀذ حٿوٱ

حنح ٯ ىح حٿ٬ڀڂ، ٳخڅ ڃٸى ىح حٿ٬ڀڂ كٴ٦ حڃحٽ ر١ حٿ لپ ٿو . [ 122 : حٿظرش ] حش { حٿين

انڄخ . ٣ٶ حهلل ط٬خٿ آٿش، حٿزيڅ ڃٻذ ٳحٿڄ٬خڃص، كٴ٦ حريحڅ رخڃحٽ، ىٳ٪ حٿٸظپ حٿـحكخص حٿڄخٽ

٫ٸخرخص حٿٸڀذ حٿظ ى ڃن حٿٴخص حٿڄڃڃش، ٳي حٿلـخد رن حٿ٬زي رن حٿ٬ڀڂ حٿڄيڂ ڃ٬ٳش ڀٹ حٿ٤ٶ، ٷ٤٪

حٿوٲ، ٺ أنو ڀٹ حٿلؾ ٫ڀ ٫ڀڂ ه حٿحشٳڃؼخٽ ڃن حٷظ ٫ڀ ٿٺ، ٻڄؼپ ڃن حٷظ . ط٬خٿ حهلل

٫ڀڂ حٿوٱ، ٿڂ يڄو ا ٣ٶ حٿڄـخىٿش، ڃن ىئء ڃن حٷظ ٫ڀ . تٳ ٿټن ٿ ڃن حٿلؾ : ري ڃن ٿٺ

ڃڄن ٻ ٷزڀيڂ، ؿڄ٪ ىٷخثٶ حٿـيٽ حٿحځ، حٳلخځ، ىٳ٪ حٿلٶ ؿپ حٿٴٸو ري٫ش ٿڂ ٳحٿڀزش، ٳي أأ كخ

حهلل ٫ڀو آٿو أڃخ أىٿش حكټخځ، ٳظڄپ ٫ڀيخ ٫ڀڂ حٿڄىذ، ى ٻظخد حهلل نش ٿو ڀ . حٿڀٲ ٬ٳيخ

حٿظ٬يش ٳبنڄخ أري٫ض ٧يخ حٿڀزش أڃخ كپ حٿـيٽ، ڃن حٿټ، حٿٸڀذ، ٳخى حٿ٪ حٿظٻذ، . ڀڂ

خٿش، : ػڂ ىئء ٣خثٴظخڅ . حىحء، حٿى ٫ڀ حٿڄوخٿٴنٳحٿڄـخىٿش ٳٷش أه حظڀح ر٬ڀڂ حٿټځ . حٳلخځ

أڃخ حٿ٠خٿش، . ٿـڄ٬يڂ ٳخٿ٠خٿش حٿظ طي٫ اٿ ٯ حٿنش، حٿڄلٸش حٿظ طي٫ اٿ حٿنش، حٿ خڃپ ڃلٸش،

ىن حهلل ٳحٿـيحٽ أىڂ حڃ، أٳ٠پ حٿٸرخص ٳخٯظحىخ ٧خى، أڃخ حٿڄلٸش ٳخٯظحىخ ڃن كغ انيخ ٧نض أڅ

ڃخ ٿڂ زلغ، أڅ ڃن يٵ حهلل ٿو ڃن ٯ طل ىٿپ، ٳڀ رټخڃپ ط٬خٿ، ٫ڄض أنو ظڂ كي ىنو

ڀظٴظح اٿ ط٬ڀڂ حٿـيٽ حٿزلغ ٫ن حٿڄٸخص، ٫ڄض رخثىڂ، ٳڀڂٳحٿ٨ن حٿٴخي ٷ٬٤ح أ٫ڄخىڂ حڄخڅ، ٳڀيح

حٿوڀٶ، أنيڂ ٷي أىٻح ٻؼح ڃن حٿزي٩ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ يي ٿيڂ رؤنيڂ هحٿنزحٿٸڅ حٽ، أڅ

ٿڀوڃخص حٿڄـخىص، ٿڂ ظڀح رٿٺ ٫ن طٴٸي ٷڀريڂ ؿحكيڂ، حٿي، ٳڀڂ ـ٬ڀح أ٫ڄخىڂ ىنيڂ ٫خ

ٷي . ا ٿ٠س ى حٿ٠ٽ، ٳخڅ أه ڃح ٫ڀ ري٫ظو ىـه ڃن ٯ ڃڄخحس ؿيٽ رپ ٿڂ ظټڀڄح ٳو

أهٵ ٳڃن ظټڀڂ ٳٷش أه حظڀح رخٿ٦٫، أ٫ىڂ طزش " ر٬ي ىي ا أطح حٿـيٽ ڃخ پ ٷځ " : حٿليغٳ

حٿىي حٿٸن حه، ىڂ ٨نڅ أنيڂ حٿنٴ ٴخص حٿٸڀذ، ڃن حٿوٱ حٿؿخء حٿز حٿټ حٿظٻپ

أنيڂ ڃن أىڀيخ، ٳيئء ي٫څ اٿ حهلل ىڂ ىخرڅ ڃنو، ٳيڂ أ٨٫ڂ حٿنخ اح طټڀڄح ريه حٿٴخص ىڂ ڃنٴټڅ ٫نيخ

حٿ٩ حٿ٬ٸپ حٿ٦٫ اٿ حٿ٤ق طڀٴٶ ٻځ هخؽ ٫ن ٷخنڅٳىئء ڃن ٬يٽ ٫ن حٿڄنيخؽ حٿحؿذ ڃن . ٯس

حٿخف ڃـخٿيڂ حٿظحؿي، ٿ ٫ڀ ٣ڀزخ ٿٯحد ڃنيڂ ڃن ظيي رؤ٬خ حٿخٽ حٿٴحٵ، ٯيڂ أڅ ټؼ

ڄخ٩ حٿليغ، ؿڄ٪ حخطو، أخنيه ٳحظٷح أٷخطيڂ ڃنيڂ ٳٷش . أٯح ٳخيس، ٳيئء خ٣ن حن

ڃن حنخى أنخ أ ٫ن ٳڅ، ٿٸض ٳنخ، ٿ : أكيىڂ أڅ ي حٿزى، حٿم ٿٸٽ حٿزش حٿ٬خٿش، ٳيڂ

ىٷخثٶ ٳأنيڂ ٫ڀڄخء حڃش، أىزح أ٫ڄخىڂ ڃنيڂ ٳٷش حظڀح ر٬ڀڂ حٿنل حٿڀش حٿ٬، ٫ڄح . ڃخ ٿ ٿ

ڃ٬ٳش ٿش حٿظٹ، انڄخ ٳ ڃ٬ٳش ٿش حٿ٬د ٻخٿڄ٠٪ ٫ڄه ٳڃ٠٪ ٫ڄه حٿنل حٿڀش، ٿ ٫ٸڀح ٿ٬ڀڄح أڅ

حٿليغ، ڃن حٿنل ڃخ ٯذ حٿٸآڅ، : حٿ٬د ؿپ ى حٿ٬ش ريخ، ٳټٴ ڃن حٿڀش ٫ڀ حٿزن ٳخٷظيخ ٿش

ٿٺ، ڃؼخٽ ٳڃؼخٽ حٿظ٬ڄٶ . پ ٫ڄخ ى أؿى ڃنو أٿځ ٳؤڃخ حٿظ٬ڄٶ اٿ ىؿخص طظنخى، ٳٿٺ . ٸځ رو حٿڀخڅ

حٿٸآڅ، ڃٸظح ٫ڀ ٿٺ، ٿٺ ٯ، څ حٿڄٸى ڃن ٳڃوخؽ حٿلٱ طلقٳڃن ٪ ٫ڄه

ٳ٠٪ ٫ڄه حٿڄ٬خن، انڄخ حٿلٱ ٧ٱ أىحص، ڃن حكظخؽ اٿ د حٿټنـزن حٿش حٿٴحء، حٿلٱ

ىح كخؿظو حٿڄيڄش ٯ، طـخ طلن حٿٸيف حٿ د ٳو، ٳي ڃ، حٿ٬ي ڃن أه ڃن ٻپ ت ڃنٳ

ٳٳٷش أه ٨٫ڂ ٯىڂ، ٳ٬ح حٿلپ . ٳيح ى حٿڄٸى اٿ حٿ٬ڄپ، حؿظيي ٳو ٳ طٴظو ڃن حٿحثذ،

ٳڄخ ٿٺ نٴ٬يڂ، رپ ٿٺ ٯ، ٳخڅ حنخڅ اح أٿـؤ ؿظو اٿ أڅ طزثو ڃن كٸيخ ٿڂ زأ ىٳ٪ حٿلٸٵ، ٧نح أڅ

حطيخرو ڃخٿيخ ٸخ١ حٿٻخس، نل ٿٺ آه حٿلٽ ٿؿظو،ٳٻٿٺ ىزش حٿؿپ ڃخٽ حٿٻخس . رنو رن حهلل ط٬خٿ

. ڃن أنح٩ حٿلپ

ٳٷش أىڄڀح حٿٴحث حظڀح رخٿنحٳپ حٿٴ٠خثپ، رڄخ ط٬ڄٸح : ٳٵ أرخد حٿظ٬زي حٿ٬ڄپ، ىڂ : حٿنٲ حٿؼخن

حٿڄلټځ ٿو رخٿ٤يخس حٿء، ٳظ أكيىڂ رخٿڄخءٳ حظ٬ڄخٽ حٿڄخء كظ هؿح اٿ حٿش ٳ

ڃ٬٤ڄو، ٳڀ حنٸڀذ ىح حكظخ١ ڃن حٿڄخء اٿ ٳ حٿظنـ، ٸي ٿٺ ٳ٫خ، رپ ٸي حكظڄخص حٿز٬يس

حهلل ٫نو طؤ ڃن ؿس نحنش ڃ٪ ٧ي حكظڄخٽ حٿنـخش، ٻخڅ حٿڄ٬٤ڂ، ٿټخڅ أزو ر حٿڀٲ، ٳبڅ ٫ڄ

ٷي ق أڅ حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ طؤ ڃن . ڃن حٿلٽ هٳخ ڃن حٿٷ٩ ٳ حٿلحځ ڃ٪ ىح ي٩ أنح٫خ

٤ٽ رو حڃ، كظ ط٠٪ حٿس وؽ ػڂ ڃنيڂ ڃن وؽ اٿ ححٱ ٳ حٿڄخء، . (2) ڃٻش ڃحىس

. حٿس، كظ رڄخ ٳخطظو ٻ٬ش ڃ٪ حڃخځٳطټزس حكحځ ٳڃنيڂ ڃن ٯڀزض ٫ڀو حٿش . ٷظيخ

حٿظييحص، حٿٴٵ ٳٳ حٽ لظخ١ اهحؽ كٱ حٿٴخطلش خث حٻخ ڃن ڃوخؿيخ،ٳڃنيڂ ڃن ظ

يظڂ رٿٺ كظ ظٴټ ٳڄخ حه، ىپ ٫ن ڃ٬ن حٿٸآڅ رن حٿ٠خى حٿ٨خء ٳٵ حٿلخؿش، نل ٿٺ، رلغ

ا رڄخ طس حٿٸآڅٳأٷزق أنح٩ حٿ ٳخڅ حٿوڀٶ ٿڂ ظټڀٴح ڃن طلٸٶ ڃوخؽ حٿلٱ حط٬خ٥ رو، ىح ڃن

ڃوخؽ ٳئى حٿخٿش رخٿظؤنٶ ڃؼخٽ ىئء ڃؼخٽ ڃن كڄپ خٿش اٿ ڀ٤خڅ، ٳؤه . حٿټځٳؿص رو حٿ٬خىس

ٳٷش . كڃش حٿڄـڀ، ٳڄخ أكحه رخٿ٤ى حٿظؤىذ حٿلٱ طټحه، ى ٯخٳپ ٫ن ڃٸى حٿخٿش ڃح٫خس

ٳ حٿځ ڃطن، ٳڀخڅ أكيىڂ ـ رو ٷڀزو ظىى ٳينو ىح، رڄخ هظڄح أه حٯظح رٸحءس حٿٸآڅ، ٳيڂ

نحىو، ٳيح ڃ ٨ن أڅ ڃ٬خن حٿٸآڅ ظ٦٬ رڄح٨٫و، ٸٲ ٫ني أحڃهٳأىش حڃخن، ظٴټ

ٻظذ اٿو ڃه ٻظخرخ ؤڃه ٳو نيخه، ٳڀڂ ٱ ٫نخظو اٿ ڃؼخٽ ٿٺ، ڃؼخٽ ٫زي . حٿڄٸى ڃن حٿٸآڅ حٿظس ٳٸ٢

ڃنيڂ . نيو حٷظ ٫ڀ كٴ٨و طټحه، ٧خنخ أڅ ٿٺ ى حٿڄحى ڃنو، ڃ٪ ڃوخٿٴظو أڃ ڃه ٳيڄو حٿ٬ڄپ رو، رپ

ٳ٬ٱ ىپ حٿظحه رخٿن٨ڂ، أ رخٿص، ڃن ڀظ رطو رخٿٸآڅ، ڃ٬خ ٫ن ڃ٬خنو، ٳنز أڅ ظٴٸي ٷڀزو

. رخٿڄ٬خن

حٿزش حٿٴ٠ٽ، ر٤نيڂ ڃن حٿلحځ ٳٷش أه حٯظح رخٿځ أٻؼح ڃنو، ىڂ لٴ٨څ أٿنظيڂ ٫ن

ڃن حٯظ رخٿلؾ، ٳوؽ اٿو ڃن ٯ هؽ ٫ن حٿڄ٨خٿڂ، ٷ٠خء ڃنيڂ . ٫ني حٳ٤خ، هح٣ىڂ ٫ن حٿخء

حٿ٤ٶٳحٿحٿين، ٣ڀذ حٿحى حٿلٽ، ٷي ٴ٬ڀڅ ٿٺ ر٬ي ٸ١ ٳ حٿلؾ، ٬٠څ حٿيڅ، حظخء

ىڂ ڃ٪ ٿٺ ٨نڅ حنيڂ حٿ٬زخىس حٿٴحث ٬ـڅ ٫ن ٣يخس حٿؼد حٿزيڅ، لظڅ ڃن حٿٳغ حٿوخځ،

ڃنيڂ ڃن ئځ . حٿني ٫ن حٿڄنټ، نح أنٴيڂ حڃ رخٿڄ٬ٱٳ ٳٷش أه أهح . ٫ڀ ه ىڂ ڃڅ

ٯزظو، ٳڃنيڂ ڃن ئڅ ٨ن أڅ ٿٺ هلل، ٿ أڅ ٯه . أ٫ڀڂ، ػٸپ ٫ڀو ڃـي، ٿ طٸيځ ٫ڀو أ٩ ڃنوٳ

ٳڅ : ڃظ٬ڀٶ رزىه، ٷٽ حٿنخ ڃنيڂ ڃن ـخ رڄټش أ حٿڄينش ٷڀزو . ڃطزظٳ ٷي حكڄن : ٫ڀو ٿٺ ٷخٽ أظي

أخم حٿنخ، ٷي ـڄ٪ ٿٺ ق رو ـظڄ٪ ٿو ؿڄڀش ڃن ٳڃـخ رڄټش أ حٿڄينش، ػڂ انو ـخ ٤ڄ٪

ٳن٨ ٻظخرنخ ىح،ٳٳو آٳخص، ٳڄن ٿڂ ٬ٳيخ ٷ٪ ٳيخ، ڃن أحى أڅ ٬ٳيخ، ٳڀن٨ ڃخ ڃن ٫ڄپ ا . حٿڄيڀټخص

ىح حٿټظخد، ٳحرحد حٿڄطزش ٳ حٿ٬زخىحص ڃن حٿځ حٿس ٳ ؿڄ٪ حٿٸرخص ٳ آٳخص حٿخء حٿلخپ ٳ

. انڄخ حٿ حڅ حخس اٿ ڃـخڃ٪ ڃخ زٶ

ڃن حٿڄټن رخٿڄخؿي، ٳ٨نض أنيخ أىٻض حٿڄخٽ، ٷن٬ض رخٿيڅ ڃن حٿڀزخ حٿ٬٤خځ، ٷن٬ضٳٳٷش أه ىيص

ٳٵ . حٿخش حٿـخه، ٳٸي طٻح أىڅ حڃن رخإح رؤ٨٫ڂ حٿڄيڀټن ٳطزش حٿىخى، ىڂ ڃ٪ ىح يي حٿٯزش

٫ڀ حٿنحٳپ، ٿڂ ط٬ظن رخٿٴحث، ٳظ أكيىڂ ٴف رس حٿ٠ل س حٿڀپ، ـي أه كض

٫ڀو آٿو ڀڂ ٳڄخ و ٫ن أٽ حٿٷض، ن ٷٿو ڀ حهللٳ ل ٫ڀ حٿڄزخىس اٿيخ . ٿڀٴ٠ش ٿس

" ٫ڀيڂ ڃخ طٸد حٿڄظٸرڅ ا رڄؼپ أىحء ڃخ حٳظض " : رو ٫ ؿپ

حٿڄظٳش : حٿنٲ حٿؼخٿغ

: حٿڄڅ ڃنيڂ ٳٵ

حٿڄـخىيس ٳحٿٳش رخٿ٨خى، ٿڂ ظ٬زح أنٴيڂ ٳٷش ڃنيڂ حٯظح رخٿ حٿن٤ٶ حٿيجش، ٳظزيح رخٿخىٷن ڃن

ٳحٿلحځ حٿزيخص أڃحٽ حٿ٣ن ڄٵ ر٠٬يڂ أ٫ح ر٬ اح حهظڀٴح حٿخش، ػڂ ىڂ ظټخٿزڅ ٫ڀ

ٳأڄخإىڂ ڃؼخٿيڂ ڃؼخٽ ٫ـ ڄ٬ض أڅ حٿـ٬خڅ حر٤خٽ ڃن حٿڄٸخطڀن طؼزض . ٯىڂ ٧خى ٯ، ىئء

ٿٺ، ٳڀزض ى٫خ ٬ض ٫ڀ أيخ حٿيحڅ، ٸ٤٪ ٻپ حكي ڃنيڂ ٷ٤ح ڃن أٷ٤خ ح، ٳخظخٷض نٴيخ اٿ

ٳيڂ ؿڄ٪ ڄخثڀيڂ، ػڂ طؿيض اٿ حٿ٬ټ، ٳټظذ حڄيخ ڃٴح، ط٬ڀڄض ڃن ؿ حر٤خٽ أرخطخ، ط٬ڀڄض

ىحڅ حٿ٬، أڃص رظـي حٿڄٴ حٿي٩ ٿن٨ ڃخ طلظو طڄظلن رخٿڄزخس، ٳ ىحڅ حٿـ٬خڅ، ٳڀڄخ ك٠ص

أٿٸىخ رن أي ؿجض طظيثن رخٿڄڀٺ أىپ ك٠طو، هىخ : ؿىص اح ى ٫ـ ٬ٴش ڃنش، ٳٸپ ٿيخ ٳڀڄخ

اح ٻٲ ٫نيڂ حٿ٤خء، ٫ح ٫ڀ حٿلخٻڂ حٿٸخڃشٳٳيټح ټڅ كخٽ حٿڄي٫ن حٿظٱ . حٿٴپ، ٳؤٿٸض اٿو

ٳٷش أه حى٫ض ٫ڀڂ حٿڄ٬ٳش، ڃخىيس حٿلٶ، ڃـخس . حٿڄٷ٬خص حٿ حٻز حٿ ن٨ اٿ حٿٸڀذ اٿ

ىىىخ ٨ن أڅ حكحٽ، حٿٽ اٿ حٿٸد، ٬ٳڅ ڃن طڀٺ حڃ ا حڄخء، ٳظ أكيىڂ حٿڄٸخڃخص

٫ن ٿٺ أ٫ڀ ڃن ٫ڀڂ حٿن حهن، ٳي ن٨ اٿ حٿٴٸيخء حٿڄليػن أنخٱ حٿ٬ڀڄخء ر٬ن حىحء، ٳ٠

حٿټؼس، ظڀٸٲ ڃنيڂ طڀٺ حٿټڀڄخص حٿڄٴش، ىىىخ ٻؤنو ظټڀڂ ٫ن حٿ٬حځ، كظ اڅ ر٬ حٿ٬خڃش ڃيڂ حخځ

حٿلٶ، انو ڃن انيڂ ڃلـرڅ ٫ن حهلل، انو ى حٿحپ اٿ : ٿٺ ؿڄ٪ حٿ٬ڀڄخء حٿ٬زخى، ٸٽ ٳحٿك، لظٸ

حٿلڄٸ حٿـخىڀن، ٿڂ لټڂ ٫ڀڄخ ٿڂ يد هڀٸخ، حٿڄٸرن، ى ٫ني حهلل ڃن حٿٴـخ حٿڄنخٳٸن، ٫ني أرخد حٿٸڀد ڃن

ٳٷش ڃنيڂ ٣ح رخ١ حٿ٩، ٳ٠ح حكټخځ، ح رن . كٴ٦ حٿيخڅ حٿياطزخ٩ٿڂ حٷذ ٷڀزخ

ٷي ٿ٫ڄخٽ رخٿـحف، : ر٠٬يڂ ٸٽ ؟ اڅ حهلل ڃظن ٫ن ٫ڄڀ ٳڀڂ أط٬ذ نٴ : حٿلحځ، ر٠٬يڂ ٸٽ حٿلٽ

حٿينخ رؤريحننخ، ٷڀرنخ ٳحڀش اٿ ڃ٬ٳظو، انڄخ نو انڄخ حٿن٨ اٿ حٿٸڀد، ٷڀرنخ حٿيش رلذ حهلل ط٬خٿ،

حٿ٬حځ، حٿرخنش، ٳنلن ڃ٪ حٿيحص رخٿ٨حى رخٿٸڀد، ٫ڄڅ حنيڂ ٷي طحٷح ٫ن طزش حٿل٠سٳ٫خٻٴش

حهلل ط٬خٿ ٿٸطيڂ ٳيخ، ٳ٬څ حظنح ٫ن طيذ حٿنٴ رخ٫ڄخٽ حٿزينش، أڅ حٿيحص طيىڂ ٫ن ٣ٶ

. حٿځ ٻخنح زټڅ ٫ڀ ه٤جش حكيس نن أنٴيڂ ٫ن ىؿش حنزخء، څ حنزخء ٫ڀيڂ

حٿ٤خڅ ريخ، ظخٿيڂ رخٿڄـخىيس ٷزپ أنخٱ ٯ أىپ حرخكش طل، ٻپ ٿٺ أٯخٿ٢ خ، هي٫يڂ

ڃنيڂ ٳٷش أه ؿخح ىه حٿ٤ٶ، . ىن خٿق ٿٷظيحء رو اكټخځ حٿ٬ڀڂ، ڃن ٯ حٷظيحء رن خكذ ٫ڀڂ

ط٬ـزح حرظيإح رڀٹ حٿ٤ٶ حنٴظق ٿيڂ رخد حٿڄ٬ٳش، ٳڀڄخ حظنٸح ڃزخىة ق حٿڄ٬ٳش، حظڀح رخٿڄـخىيس،

ٳيخ، ٻٴش حنٴظخف رخريخ ٫ڀيڂ حنيحىه ٫ن ڃنيخ ٳكح ريخ أ٫ـزيڂ ٯزيخ، ٳظٸيص ٷڀريڂ رخٿظٴخص اٿيخ حٿظٴټ

ٿ ٷٲ ڃ٪ ٻپ أ٫ـرش طٸي ريخ، . حهلل زلخنو ط٬خٿ ٿ ٿيخ نيخش ٯىڂ، ٻپ ٿٺ ٯ، څ ٫ـخثذ ٣ٶ

أىخ ٿڂ ټن ؿه حٿپ اٿ حٿٸي، ٻخڅ ڃؼخٿو ڃؼخٽ ڃن ٷي ڃڀټخ، ٳأ ٫ڀ رخرو ش ٳيخ ٷص ه٤خه

. حٿڄڀٺ أ ڃؼڀيخ، ٳٷٲ ن٨ اٿيخ كظ ٳخطو حٿٷض حٿ ڄټن ٳو ٿٸخء

: أرخد حڃحٽ : حٿنٲ حٿحر٪

: ىڂ ٳٵ

ڃخ ٨ي ٿڀنخ ټظزڅ أڄخءىڂ ٫ڀيخ ٳٴٷش ڃنيڂ لڅ ٫ڀ رنخء حٿڄخؿي حٿڄيح حٿرخ٣خص حٿٸنخ٣

حٿڄ٪ حٿ أنٴٶ ٫ڀو ٳٻڀٲ أكيىڂ أڅ نٴٶ ىنخح ټظذ حڄو ٿظوڀي ٻىڂ، زٸ ر٬ي حٿڄص أػىڂ، ٿ

حڄو أ ٿڂ أنو ي ؿو حٿنخ ؿو حهلل ، ٿڄخ ٶ ٫ڀو ٿٺ، ٳبڅ حهلل ٤ڀ٪ ٫ڀو، حء ٻظذ ٿٶ ٫ڀو، ٿ

ڃني ٫نيخ خٯڀش ٿڀڄڀن، ٳبڅ هٳش حٿڄخؿي، طنو رخٿنٸ حٿظ ىٳر٠٬يڂ ٱ حٿڄخٽ . ټظزو

ٿٺ ٳٳؤڃخ اڅ ٻخڅ حٿڄخٽ حٿ ٳو . ٷڀد حٿڄڀن حٿڄٸى ڃن حٿس حٿو٩ ك٠ حٿٸڀذ، ٿٺ ٴي

ڃؼڀ يهپ أط ؿپ ڃـيح، ٳٷٲ ٫ڀ حٿزخد ٷخٽ، : ٷخٽ ڃخٿٺ رن ىنخ كڄو حهلل . حٿ ٳكحڃخ، ٻخڅ أي

أڅ طڀغ حٿڄـي ريهٿو ٳو رنٴو ؿنخش ٳزيح نز أڅ ط٨٬ڂ حٿڄخؿي، ى . ڃټخنو يٸخٳرض حهلل، ٳټظذ

رخٿلحځ، أ رهٱ حٿينخ ڃنو ٫ڀ حهلل ط٬خٿ، ٳ ىح ڃن كغ أنو ٫ڀ حٿڄـي، أڅ طڀغ حٿڄـي

، ػڂ ظڀڅ رخٿ٬زخىحص . ڃ٬ٳخ حٿڄنټ حٿزينش حٿظ طلظخؽ اٿ نٴٸش ٳٷش أه لٴ٨څ حڃحٽ ڄټنيخ رو

څ حٿزوپ ڃيڀٺ، ٷي حظٿ ٫ڀ ٷڀريڂ، حٿڄخٽ، ٻخٿخځ حٿس هظڂ حٿٸآڅ، ىڂ ڃڅ

ػرو كش، ٳڃؼخٿيڂ ڃؼخٽ ڃن ىهڀض . ٫ڀيڂ ٳيڂ ڃلظخؿڅ اٿ ٷڄ٬و ربهحؽ حٿڄخٽ، ٳٸي حظڀح ٫نو رٴ٠خثپ طـذ

حٿٴحء ڃنيڂ ڃن طڄق نٴو ا رؤىحء حٿٻخس ٳٸ٢، ٳوؽ حٿىء ڃن ٳخظپ ٫نيخ ر٤زن حٿټنـزن ٿظټن رو

ٿو ٳو حٿڄظٸزپ أ ڃنٳ كخؿخطو، أ ڃن لظخؽ اٿو ٳ٤٬ ڃن حٿٴٸحء ڃن ويڃو، ظىى حٿڄخٽ، أ

ٸځ رلحثـو، ٻپ ٿٺ ڃٴي ڃنيڂ ڃن ڀڂ ڃن ٿٺ اٿ ر٬ حٻخر ٿٴٷو، ٿنخٽ رٿٺ ٫نيه ڃنٿش . ٯ

ٳٷش أه ڃن أرخد حڃحٽ ٯىڂ، . ٫خ ٫ن ٯه ٿڀنش خكزو ڃ، نو ٤ڀذ ر٬زخىس حهلل ط٬خٿ

٧نح أڅ نٴ حٿل٠ نيڂ ٫ن حٿ٬ڄپ حط٬خ٥، ٿ ٻٿٺ، څ ڃـڀ حٿٻ حٯظح رل٠ ڃـخٿ حٿٻ،

رڄخ ڄ٪ أكيىڂ حٿو، ٻپ ڃخ حى ٿه اح ٿڂ پ اٿ ٿٺ حٿ ٳ ٷ٪ ٿو،ٳٿټنو ڃٯزخ انڄخ ٳ٠پ

ڃؼخٽ ىح ٻڄؼپ ڃ ل٠ . أنو ٷي أط حٿڄٸى خ ځ ڀڂ، أ أ٫ رخهلل، ٨ن : حٿظوٲ، ٳ ي ٫ڀ ٷٿو

. حٿـخث٪ ل٠ ٫ني ڃن ٲ ٿو ح٬٣ڄش حٿڀس، ػڂ نٱ ٳ ن ٿٺ ٫نو ٫ني ح٣زخء ٳڄ٪ ڃخ ـ، أ

. كـش ٫ڀٺ ڄخ٩ ٲ حٿ٤خ٫خص ىڅ حٿ٬ڄپ ريخ، ٳټپ ٦٫ ٿڂ ڃنٺ ٴش طظ ريخ أٳ٬خٿٺ، ٳي ٳټٿٺ

أڅ ڃيح أڃ حهس ٫ڀ ڃ٬ن حكي، ى : ٳخٿـحد . ڃنو ٳڄخ ٻطو ڃن ڃيحهپ حٿ أڃ ټخى وڀ : ٳبڅ ٷپ

ٷي . ٿنخٿيخ ٿٺ ا ڃن ٿڂ طيٵ نظو، ٳبڅ حنخڅ ٿ حىظڂ رؤڃ حهس ٻڄخ يظڂ رؤڃ حٿينخ طٸڂ حٿٸڀذ، ٬ـ٫ن

. ظ٬خڅ ٫ڀ حٿظوڀ ڃن حٿ رؼػش أخء . ٳ٬پ ٿٺ حٿڀٲ حٿخٿق ڃن طز٬يڂ ربكخڅ

. ى حٿن حڀ حٿ يٹ رو حنخڅ كٸخثٶ حخء : حٿ٬ٸپ

ٻظخد حٿڄلزش، ف ٫ـخثذ حٿٸڀذ، حٿظٴټ، ٳ . حٿظ ٬ٱ ريخ حنخڅ نٴو رو ىنخه أهطو : حٿڄ٬ٳش

ٳظ٬ن ٫ڀ ڃ٬ٳش حٿينخ حهس رڄخ ٻ . ؿٽ حهلل زلخنو ٻظخد حٿټ اخحص اٿ ٲ حٿنٴ، ٲ

ط٬خٿ كذ حهلل، ، ٳبح كڀض ىه حٿڄ٬خٱ، ػخ ڃن حٿٸڀذ رڄ٬ٳش حهلل " ٻ حٿڄص " ٻظخد " حٿينخ ځ " ٻظخد

٫نيخ، ٳ أىڂ أڃه اٿو ڃخ ڀو اٿ حهلل رڄ٬ٳش حهس كذ يس حٿٯزش ٳيخ، رڄ٬ٳش حٿينخ يس حٿٯزش

ٳبح . حڃ ٻڀيخ، حنيٳ٪ ٫نو ٻپ ٯٳىه ححىس ٫ڀ ٷڀذ، لض نظو حهس، اح ٯڀزضٳط٬خٿ، نٴ٬و

رو حٿ٬ڀڂ رټٴش ڀٹ حهلل ط٬خٿ ٫ڀ ٷڀزو ٿڄ٬ٳظو رو رنٴو، حكظخؽ اٿ حڃ حٿؼخٿغ ى حٿ٬ڀڂ، ن٬ن ٯڀذ كذ

ٳ٬ٱ ڃن ر٪ حٿ٬زخىحص . ٻظخرنخ ىحٳؿڄ٪ ٿٺ حٿ٤ٶ اٿ حهلل ط٬خٿ آٳخطيخ، حٿ٬ڀڂ رڄخ ٸرو ڃنو ييو،

٬ٱ ڃن ر٪ حٿڄيڀټخص ؿڄ٪ حٿ٬ٸزخص . ى ڃظن ٫نو، ظؤىد رؤىد حٿ٩ حٿ٬خىحص ڃخ ى ڃلظخؽ اٿو، ڃخ

حٿڄلڄىس حٿظ ٬ٱ ڃن ر٪ حٿڄنـخص حٿٴخص . حٿوڀٶٳ٣ٶ حهلل ط٬خٿ، ى حٿٴخص حٿڄڃڃش حٿڄخن٬ش ڃن

أڃټنو حٿل ڃن حنح٩ حٿظ أنخ اٿيخ ڃن ري أڅ طق هڀٴخ ڃن حٿڄڃڃش ر٬ي ڃلىخ، ٳبح أكخ١ رـڄ٪ ٿٺ،

. حٿ، حهلل أ٫ڀڂ

اٿ حٿخش وخٱ ٫ڀو أ٠خ ڃن حڃن ڃن اح ٳ٬پ ؿڄ٪ ٿٺ نز أڅ ټڅ هخثٴخ أڅ وي٫و حٿ٤خڅ، ي٫ه

ٷخٽ ٿو ٫ني ٷخٽ حڃخځ حكڄي كڄو حهلل ٿڀ٤خڅ كن . (3) ٫ڀ ه٤ ٨٫ڂ حٿڄوڀڅ : ٿٿٺ ٷپ . ڃټ حهلل ط٬خٿ

نؤٽ حهلل ط٬خٿ حٿڃش ڃن حٿ، . حٿخء أريح ٳ نز أڅ ٴخٵ حٿوٱ ٷڀد . ر٬ي . : ٳٸپ . ٳظن : حٿڄص

ر٪ حٿڄنـخصٳرو طڂ ر٪ حٿڄيڀټخص، ن٩ حڅ . آه حٿ . ڃـذ كن حٿوخطڄش، انو ٷذ

ر٪ حٿڄنـخص: حٿر٪ حٿحر٪

ريخ ٻظخد حٿظرش ٻ ٣يخ أٻخنيخ ڃخ ظ٬ڀٶ

انڄخ ظڂ ٿٺ رخٿ٬ڀڂ حٿنيځ . حؿذ أڅ حٿند كـخد ٫ن حٿڄلزد، حنحٱ ٫ڄخ ز٬ي ٫ن حٿڄلزد : ح٫ڀڂ

حٿز٬ي ٫ن حٿڄلزد، ٿڂ نيځ ٫ڀ حٿند، ٿڂ ظؿ٪ رزذ ڀٻو ٣ٶ حٿ٬ځ، ٳبنو ڃظ ٿڂ ٬ڀڂ أڅ حٿند أزخد

{ ؿڄ٬خ أيخ حٿڄئڃنڅ ٿ٬ڀټڂ طٴڀلڅ طرح اٿ حهلل } : ٷي أڃ حهلل ط٬خٿ رخٿظرش ٳٸخٽ . ظؿ٪ ٿڂ ؿ٪ حٿز٬ي، اح ٿڂ

رش } : ٷخٽ زلخنو [ 31 : حٿن ] كخ خ أيخ حٿن آڃنح طرح اٿ حهلل ط حرن اڅ حهلل لذ } : ٷخٽ . [ 8 : حٿظلڂ ] حش { ن حٿظ

خ أيخ حٿنخ طرح اٿ رټڂ، ٳبن أطد اٿ " : ڀ حهلل ٫ڀو ڀڂحٿنز ٷخٽ . [ 222 : حٿزٸس ] { لذ حٿڄظ٤ين

س ٳحهلل حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو حهلل ٫نو، أڅ ٽكيغ حرن ڃ٬ى ڃن " حٿللن " ٳ . " حٿځ ڃخثش ڃ

ش ٳهلل أي ٳكخ رظرش ٫زيه حٿڄئڃن ڃن ؿپ " : ڀڂ ٷخٽ ڃيڀټش، ڃ٬و حكڀظو، ٫ڀيخ ٬٣خڃو " (1) أ ى

ٳو، ٳؤنخځ كظ أؿ٪ اٿ ڃټخن حٿ ٻنض : ٳنخځ ٳخظٸ٦ ٷي ىزض، ٳ٤ڀزيخ كظ أىٻو حٿ٤٬، ػڂ ٷخٽ حرو،

٬٣خڃو حرو، ٳخهلل أي ٳكــخ رظرش أڃص، ٳ٪ أو ٫ڀ خ٫يه ٿڄص، ٳخظٸ٦ ٫نيه حكڀظو، ٫ڀيخ حىه

حٿظرش، څ حٿند ڃيڀټخص ىح ٻؼس، حؿڄخ٩ ڃن٬ٸي ٫ڀ ؿدٳحكخىغ . " رحكڀظو حٿ٬زي حٿڄئڃن ڃن ىح

حٿظرش حؿزش ٫ڀ حٿيحځ، ٳبڅ حنخڅ وڀ ٫ن ڃ٬ش، . ڃز٬يحص ٫ن حهلل ط٬خٿ، ٳـذ حٿيد ڃنيخ ٫ڀ حٿٴ

ٿڂ وپ ٫ن حٿيڂ رخٿنذ رٸڀزو، اڅ ه ٫ن ٿٺ، ٿڂ وپ ٫ن ح حٿ٤خڅ ربحى ٿ ه ٫ن ڃ٬ش رخٿـحف

حٿ٬ڀڂ رخهلل ط٬خٿ ٴخطو ٳحٿوح٣ حٿڄظٴٷش حٿڄىڀش ٫ن ٻ حهلل ط٬خٿ، ٿ ه ٫نو ٿڂ وپ ٫ن ٯٴڀش ٷ

حٿڄٸخى، أڃخ أپ ٿٺ، ٳ ري ٳحٿوڀٶ ظٴخطڅ أٳ٬خٿو، ٻپ ٿٺ نٸ، ڀڂ أكي ڃن ىح حٿنٸ، انڄخ

. " حٿځ حٿڀڀش ز٬ن ڃس ٳٿخڅ ٫ڀ ٷڀز، ٳؤظٴ حهلل انو " : ٫ڀو آٿو ڀڂ ڀ حهللحٿنزٿيح ٷخٽ . ڃنو

ڃظ ؟ ٳؤڃخ ٯه ٳټٲ ټڅ كخٿو [ 2 : حٿٴظق ] { ٿٴ ٿٺ حهلل ڃخ طٸيځ ڃن نزٺ ڃخ طؤه } : ٿٿٺ أٻڃو حهلل ط٬خٿ رٸٿو

ٳ [ 25 : حٿ ] { ى حٿ ٸزپ حٿظرش ٫ن ٫زخىه } : حهلل ط٬خٿ حؿظڄ٬ض ١ حٿظرش ٻخنض للش ڃٸزٿش، ٷخٽ

ٿٺ ٳ حكخىغ . " ٯ اڅ حهلل ٸزپ طرش حٿ٬زي ڃخ ٿڂ " : حٿليغ أڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ

. ٻؼس

ـ ٳپ ٳ رخڅ أٷخځ حٿند1

: أر٪ ٴخصٳحٿند أڅ ٿنخڅ أهٷخ أخٳخ ٻؼس، ٿټن طنل ڃؼخحص : أ٫ڀڂ

حٿؼنخء، حٿ٬ ٣ڀذ حظ٬ء نل ٿٺ ، ىه ٴخص ررش، ڃنيخ ليع حٿټز حٿٴو، كذ حٿڄيف : أكيىخ

. ٳ ٬يىخ نرخ ند ڃيڀټخص، ر٬ حٿنخ ٴپ ٫نيخ،

حٿڄټ ، حٿ حٿنٴخٵ حڃ رخٿٴخى نل ٴخص ٤خنش، ڃنيخ ظ٬ذ حٿلي، حٿز حٿلپ حٿويح٩ : حٿؼخنش

. ٿٺ

يس حٿز٤ن حٿٴؽ، ٳظ٬ذ ڃن ٿٺ حٿن حٿٴخص حٿزيڄش، ڃنيخ ظ٬ذ حٿ حٿل ٫ڀ ٷ٠خء : حٿؼخٿؼش

. حٿيحص حٿڀح٣ش حٿٷش، أه حٿل٤خځ ؿپ

حٿنخ رخٿٸظپ حٿ٠د، أه حڃحٽ، ىه حٿٴخص حٿز٬ش، ڃنيخ ظ٬ذ حٿ٠ذ حٿلٸي، حٿظيـڂ ٫ڀ : حٿحر٬ش

. حٿٴ٤سٳحٿٴخص ٿيخ طيؽ

، ػڂ طظڀىخ حٿٴش حٿز٬ش حٿٴخص ٳػخنخ، ٳبح حؿظڄ٬ض ىخطخڅ، حظ٬ڄڀظخ حٿ٬ٸپ ٳخٿٴش حٿزيڄش ى حٿظ طڀذ أ

ڃن ٳيه أڃيخص حٿند ڃنخر٬يخ، ػڂ طظٴـ حٿند . حٿلپ، ػڂ طڀذ حٿٴخص حٿررش حٿ٤خنش، ڃن حٿڄټ حٿويح٩

حٿ٬ن، ٳحٿء، ر٠٬يخ حٿٸڀذ، ٻخٿٴټ، حٿزي٫ش، حٿنٴخٵ، اڄخٳىه حٿڄنخر٪ اٿ حٿـحف، ٳز٠٬يخ

حٿين حٿؿڀن، ر٠٬يخ ٫ڀ ٳحٿٴؽ، ر٠٬يخ حٿز٤نٳ حٿڀخڅ ، ر٠٬يخ ٳ حٿڄ٪، ر٠٬يخ ٳر٠٬يخ

. ٿٺ ٳبنو حق ؿڄ٪ حٿزيڅ، كخؿش اٿ طٴخپ

. رن رو ػڂ حٿند طنٸڂ اٿ ڃخ ظ٬ڀٶ رلٸٵ حىڃن، اٿ ڃخ رن حٿ٬زي

رو، ٳخٿ٬ٴ ٳو أؿ أٷد، ا أڅ ټڅ ٻخ ٳڄخ ظ٬ڀٶ رلٸٵ حٿ٬زخى، ٳخڃ ٳو أٯڀ٦، حٿ رن حٿ٬زي رن

: ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو : حهلل ٫نيخ ٷخٿضٷي ٫ن ٫خثش . ٴ ، ٳٿٺ حٿ حٿ٬خ رخهلل

ٳؤڃخ . ىحڅ ٴه حهلل ىحڅ ٬زؤ حهلل رو، ىحڅ ظٹ حهلل ڃنو جخ، : حهلل ٫ ؿپ ػػش حٿيحن ٫ني "

أڃخ حٿيحڅ حٿ { ٹ رخهلل ٳٸي كځ حهلل ٫ڀو حٿـنش انو ڃن } حهلل ط٬خٿ ٷخٽ . حٿيحڅ حٿ ٴه حهلل ط٬خٿ، ٳخٿٹ

أڃخ حٿيحڅ حٿ . ، ٳ٨ڀڂ حٿ٬زي نٴو ٳڄخ رنو رن حهلل ٫ ؿپ، ٴ ٿٺ، ظـخ اڅ خء رو جخ ٬زؤ حهلل

. " ظٹ ڃنو جخ، ٳ٨ڀڂ حٿ٬زخى ر٠٬يڂ ر٬، ٳخٿٸخ ڃلخٿش

: ٷڄش أه

حكخىغ . ٫يى حٿټزخثٳحهظڀٴض حكخىغ أڅ حٿند طنٸڂ اٿ خث ٻزخث، ٷي ٻؼ حهظٱ ٳيخ ، : ح٫ڀڂ

. ٻىخ هڄشٳحٿلخف

ٷخٿح خ . حٿز٪ حٿڄرٸخص حؿظنزح : آٿو ڀڂ ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀوحٿنز حهلل ٫نو ، أڅ كيغ أر ىس : حٽ

ٷظپ حٿنٴ حٿظ كځ حهلل ا رخٿلٶ، أٻپ حٿرخ، أٻپ ڃخٽ حٿظڂ، حٿٹ رخهلل، حٿل، : ٷخٽ ؟ ڃخ ىن : ٽ حهلل

. " حٿكٲ، ٷٱ حٿڄلنخص حٿڄئڃنخص حٿخٳص حٿظٿ ځ

أڅ طـ٬پ " : ٷخٽ ؟ آٿو ڀڂ ، جپ أ حٿنذ أٻز ڀ حهلل ٫ڀوحٿنز حهلل ٫نو، أڅ كيغ حرن ڃ٬ى : حٿؼخن

أڅ طحن كڀڀش ؿخٹ : ٷخٽ ؟ ػڂ أ : أڅ طٸظپ ٿيٹ هش أڅ ٬٤ڂ ڃ٬ٺ، ٷخٽ : ٷخٽ ؟ ػڂ أ : هلل نيح ى هڀٸٺ، ٷخٽ

" .

ححٹ رخهلل ، : حٿټزخث " : ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ڀ حهللحٿنز حهلل ٫نيڄخ ، أڅ كيغ ٫زي حهلل رن ٫ڄ : حٿؼخٿغ

. " ٫ٸٵ حٿحٿين

. " يخىس حٿ- أ ٷخٽ - ٷٽ حٿ : أ أنزجټڂ رؤٻز حٿټزخث " : حٿحر٪

ححٹ رخهلل ، ٫ٸٵ " : ٫نيه حٿټزخث ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٻصحٿنز كيغ أر رټس أڅ : حٿوخڃ

. ٿظو ټض : ٳڄخ حٽ ټىخ كظ ٷڀنخ " يخىس حٿ أ ٷٽ حٿ، : حٿحٿين ، ٻخڅ ڃظټجخ ٳـڀ، ٳٸخٽ

طيٽ ٫ڀ كىخ ٳيخ، ٿ٬پ حٿخ٩ ٷي حٿټزخث ٳٷض حهظڀٴض حٿ٬ڀڄخء ٳيخ ٫ڀ أٷحٽ ٻؼس، حكخىغ

ٳؤڃخ . ٬ٱ ڃن حكخىغ أؿنخ حٿټزخث، ٬ٱ أ٠خ حٿټزخث حريخځ ٿټڅ حٿنخ ٫ڀ ؿپ ڃن حٿند، ٿټن

حهلل ٫نو ٫يى حٿټزخث، ٳ ٫ن حرن ڃ٬ى ٳزپ اٿ ڃ٬ٳظو، ٷي طټڀڂ حٿ٬ڀڄخء أ حٿخث، ٳ

حهلل ٫نيڄخ اح رڀو ٷٽ ٻخڅ حرن ٫زخ . ى ز٪ : حهلل ٫نيڄخ أنو ٷخٽ ٫ن حرن ٫ڄ : ى أر٪ :

ٳ ى ڃخ أؿذ حٿلي : ٷخٽ أر خٿق ٫ن حرن ٫زخ . ز٪ ى اٿ ز٬ن أٷد ڃنيخ اٿ : انيخ ز٪، ٷخٽ : ٫ڄ

ٷخٽ . [ 31 : حٿنخء ] { ٫نو اڅ طـظنزح ٻزخث ڃخ طنيڅ } : حٿټزخث ڃن ٳخطلش حٿنخء اٿ ٷٿش ٫ن حرن ڃ٬ى أڅ . حٿينخ

حٿټزخث ز٪ ٫س ؿڄ٬ظيخ ڃن ؿڄڀش : ٷخٽ أر ٣خٿذ حٿڄټ . أ٫ي حهلل ٫ڀو حٿنخ ى ٻپ نذ : ٬ي رن ؿز ٯه

. ، حڃن ڃن ڃټ حهلل ط٬خٿ حٿٹ، حح ٫ڀ حٿڄ٬ش، حٿٸن١ ڃن كڄش حهلل : حٿٸڀذ ٳ أر٬ش . حهزخ

د حٿوڄ، : حٿز٤نٳػػش . حٿڄن حٿڄ، حٿل يخىس حٿ، ٷٱ حٿڄلنخص، : أر٬ش ٳ حٿڀخڅ

. ڃن حٿكٲ حٿٴح : حٿؿڀن ٳحكيس . حٿنخ حٿڀح٣ش : حٿٴؽٳحػنظخڅ . أٻپ حٿرخ أٻپ ڃخٽ حٿظڂ ٧ڀڄخ،

نٸ ڃنو، ٳبڅ د حٿظڂ ط٬زو أٻز ىح ڄټن أڅ حى ٫ڀو ، . ؿڄ٪ حٿزيڅ، ى ٫ٸٵ حٿحٿينٳحكيس

. ڃن أٻپ ڃخٿو، حهلل أ٫ڀڂ

. حٿينخٳحٿلنخص حٿجخص حهس ٫ڀٳـ ٳپ ٳ ٻٴش ط٩ حٿيؿخص 2

ىخٿټن ، ڃ٬رن ، : نٸڄڅ اٿ أر٬ش أٷخځ حٿينخ،ٳ حهس ، ٻڄخ ظٴخطڅ ٳ أڅ حٿنخ ظٴخطڅ : ح٫ڀڂ

ظٿ ڃڀٺ ڃن حٿڄڀٹ ٫ڀ اٷڀڂ ، ٳٸظپ ر٬ أىڀو، ٬د ر٠٬يڂ ٸظڀيڂ، ڃؼخٽ ٿٺ أڅ . نخؿن ، ٳخثن

، ٳ . ر٠٬يڂ، ٳيڂ حٿنخؿڅ، وڀ٪ ر٠٬يڂ ىڂ حٿٴخثڅ وڀ ٸڄيڂ ٻٿٺ ا رخظلٸخٵ ، اح ٻخڅ حٿڄڀٺ ٫خى

أپٳ ٸظپ ا ؿخكيح ظلٸخٵ حٿڄڀٺ، ڃ٬خنيح ٿو هيڃظو ڃ٪ ح٫ظحٱ ٿو ٳحٿش، ٬د ا ڃن ٷ

حٿويڃش حٿنس، ٻپٳڃ٬ظٳخ ٿو رخٿڄڀٺ، ٿڂ ٸ، وڀ٪ ا ٫ڀ ڃن أرڀ ٫ڄه رخٿڄڀٺ ، وڀ ا

حٿليغ أڅ ڃن حٿنخ ٳى حٿن٬ڂ حٿظ٬ذ ٫ڀ كذ أكحٿيڂ، يي ٿٿٺ ڃخٳحكي ڃن ىه حٷخځ ظٴخطڅ

حٿنخ ز٬ش آٱ نش، رن حٿڀل٨ش ز٬ش آٱ نش ٳڃن ڄ ٫ڀ حٿح١ ٻخٿزٵ حٿوخ٣ٲ، ڃنيڂ ڃن زٸ

حٿلخد، ٻڄخ أڅ حٿڄڀٺ ٷيٳرخٿيس، ٳ نيخش ٫ه، أىنخه حٿظ٬ذ رخٿڄنخٷش أڃخ حهظٱ حٿ٬حد . طٴخص ٻؼ

٬د رىخ ڃن أنح٩ ح٫ڄخٽ رخٿڄنخٷش ٳ حٿلخد، ػڂ ٬ٴ، ٷي ٠د رخٿخ١ أٳ٬د ر٬ حٿڄٸن

ٳؤڃخ ڃن . ٳيه حڃ حٿټڀش ڃ٬ڀڃش رخٿنٸپ ن حٿڄ٬ٳش حٿن٬ڂ،ٳ طٴخص ڃنخٽ أىپ حٿ٬خىس ٫ڀ نل ٿٺ . حٿ٬حد

ٻپ ڃن أكټڂ أپ حڄخڅ ، حؿظنذ ؿڄ٪ حٿټزخث، أكن ؿڄ٪ حٿٴحث ٿڂ ټن ڃنو ا : ؿيش حٿظٴپ، ٳنٸٽ

ىح اڃخ أڅ . ڃټٴ ٿڀخث خث ڃظٴٷش ٫ڀيخ، ٳزو أڅ ٬ٴ ٫نو ، ٳٸي ن حٿٸآڅ ٫ڀ حؿظنخد حٿټزخث

ٸنو، ٳبڅ ٷپ أ ٬ٲ، ىنض ڃنٿظو، اڅ ٻؼ ٷ، ڀظلٶ رخٿڄٸرن، أ ألخد حٿڄن، ٿٺ رلذ اڄخنو،

حٿڄ٬ٳش طنل،ٳظٴخطڅ رلذ طٴخص ڃ٬ٳظيڂ رخهلل ط٬خٿ، ىؿخص حٿ٬خٳن ػڂ اڅ حٿڄٸرن . ٫ڀض ڃنٿظو

ألخد حٿڄن، أىن څ رل حٿڄ٬ٳش خكپ ٿو، انڄخ ٳو حٿحڅ رٸي ٷحىڂ، ٳؤ٫ڀ ىؿخص

ڃن حطټذ، أ أىڄپ أٻخڅ حځ، ٳبنو اڅ طخد ٳؤڃخ . ىؿخص حٿڄٸرن، ىح كخٽ ڃن حؿظنذ حٿټزخث أى حٿٴحث

رڄن ٿڂ طټذ، څ حٿظخثذ ڃن حٿنذ ٻڄن نذ ٿو، حٿؼد حٿڄٽ ٻخٿ طرش نكخ ٷزپ ٷد حؿپ، حٿظلٶ

ٿڂ ظن ٿظٿٽ اڄخنو، ٳوظڂ ٿو ٳؤڃخ اڅ ڃخص ٷزپ حٿظرش، ٳؤڃه ه٤، ا رڄخ ټڅ ڃطو ٫ڀ حح ززخ . أ

ٿنلٽ رؤىن ٺ هخٽ، حٿ٬خٱ حٿڄٷن أر٬ي ڃن أڅ وخٱ رء حٿوخطڄش، ڄخ اح ٻخڅ اڄخنو طٸڀيح ٳبنو ٷخرپ

حٿڄٸڀيڅ ػڂ نٽ حٿزڀو . اڅ ٫حد حٿڄض ٫ن ٯ طرش ټڅ رلذ ٷزق حٿټزخث ڃيس حح ػڂ . ٫ڀو ء حٿوخطڄش

حٿڄ٬خى كټڂ ٧خى حزخد، ٳ حٿـنش، نٽ حٿ٬خٳڅ حٿڄظزڅ أ٫ڀ ٫ڀن، ڃخ ٻنخه ڃن ڃحطذ حٿ٬زخى

ٸزپ اف حٿ٬ؽ، ٫ڀ ڃ آه رؤڅ ٫خو ٠خى كټڂ حٿ٤زذ ٫ڀ ڃ رؤنو ڄص ڃلخٿش،

ٯخٿزخ، ٷي طؼد اٿ حٿيٹ نٴو ڃن كغ ٬ حٿ٤زذ، ٷي خٵ هٴٲ، ٫ؿو ىن، ٳبڅ ٿٺ ٧ن ذ

حكخء ٯڄ حٿوٴٲ أؿڀو ڃن كغ ٤ڀ٪ ٫ڀو، ٿٺ ح حهلل ط٬خٿ حٿوٴش، ٳ أحف اٿ حٿ٬خ

ٻٿٺ حٿٴ حٿيٹ ٳ حهس ٿيڄخ أزخد ٷس حٿز حٿٷٱ ٫ڀ ٻنييخ،ٳٿزخد حٿظ طزيخ حٿڄزذ، ٿ

ٻٿٺ ـ حٿ٬ٴ ٫ن حٿڄ٬خ اڅ ٻؼص جخطو، حٿ٠ذ ٫ڀ حٿڄ٤٪ ٷس حٿز ح٩٣ ٫ڀيخ،ٳهٴش ٿ

خكزو، حٿٸڀذ، أكحٽ حٿٸڀذ ٷي طوٴ ٫ڀٳحٿ٨خىس، ٳبڅ ح٫ظڄخى ٫ڀ حٿظٸ، حٿظٸ اڅ ٻؼص ٣خ٫خطو

ٳټٲ ٫ڀ ٯه

ٷځ ٿڂ ويڃح ٳوڀ٪ ٫ڀيڂ، ٿڂ ٸح أڃخ حٿنخؿڅ، ن٬ن رخٿنـخس حٿڃش ٳٸ٢ ىڅ حٿ٬خىس حٿٴ، ىڂ

أى حٿټٴخ، حٿن ٿڂ طزڀيڂ حٿي٫س، ٳڀڂ ټن ٿيڂ ڃ٬ٳش، ؿلى، ٳ٬رح، زو أڅ ټڅ ىح كخٽ حٿڄـخنن،

. ڃ٬ش، ڀق أڅ ټنح ٫ڀ ح٫حٱ ٣خ٫ش

ٿڂ ط٬ڀڂ نٴ ڃخ أهٴ ٿيڂ ڃن ٷس أ٫ن، ٿ أڃخ حٿٴخثڅ، ٳيڂ حٿ٬خٳڅ، ىڂ حٿڄٸرڅ حٿخرٸڅ، ىئء حٿن

ڃؼخٿيڂ ڃؼخٽ حٿڄلذ، ٳبنو ٳ طڀٺ حٿلخٽ ٯخٳپ ٫ن . زلخنو ط٬خٿ حٿن٨ اٿو كيڂ ٫ڀ حٿـنش، رپ ٫ڀ ٿٸخء حهلل

طو٤ ٫ڀ ٷڀذ رينو، ىڂ ٿو ڃلزرو ، ٳيئء حٿحڀڅ اٿ ٷس أ٫ن،ٳ ل رڄخ زو نٴو،

. ر، ٳيح حٿٸي ٻخٳ رخڅ ط٪ حٿيؿخص ٫ڀ حٿلنخص

حٿند ـ ٳپ ٳ رخڅ ڃخ ط٨٬ڂ رو حٿخث ڃن3

حهلل ٫نو، ٫ن حٿليغ ڃن حش حرن ٫زخ ٳ . ڃنيخ حح حٿڄح٧زش : أڅ حٿس طټز رؤزخد : ح٫ڀڂ

أڅ حٿ٬ٴ ٫ن ٻزس : ح٫ڀڂ . " ٻزس ڃ٪ حظٴخ س ڃ٪ اح " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنز

حٿڄخء طٸ٪ ٫ڀ ڃؼخٽ ٿٺ ٷ٤حص ڃن . ٿڂ ظز٬يخ ڃؼڀيخ، أؿ ڃن حٿ٬ٴ ٫ن س ح٧ذ ٫ڀيخ حٿ٬زي ٷي حنٸ٠ض

٫ڀو ٿڂ طئػ، ٿيح ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو ڃس زضٳكـ ڃظحٿخص، ٳبنيخ طئػ ٳو، ٿ ؿڄ٬ض طڀٺ حٿٸ٤حص

ڃن حزخد حٿظ ط٨٬ڂ حٿخث أڅ ظ حٿنذ، ٳبڅ حٿنذ . " ٷپ أكذ حٿ٬ڄپ اٿ حهلل أىڃو اڅ " آٿو ڀڂ

ٳبڅ حظ٨٬خڃو ي ٫ن نٴ ٻڀڄخ حظ٨٬ڄو حٿ٬زي، ٫ني حهلل ط٬خٿ، ٻڀڄخ حظه حٿ٬زي، ٻز ٫ني حهلل ط٬خٿ،

أپ ؿزپ وخٱ أڅ ٸ٪ ٳاڅ حٿڄئڃن نرو ٻؤنو : حهلل ٫نو ٷخٽ حرن ڃ٬ى . حٿٸڀذ ڃنو ٻحىظو ٿو

. " حٿللن " ٳ أهؿخه . ٷ٪ ٫ڀ أنٴو، ٳٸخٽ رو ىټح ٫ڀو، اڅ حٿٴخؿ نرو ٻرخد

ٳ . اٿ ٨٫ڄش ڃن ٫، أ حٿس ٻزس ٷڀذ حٿڄئڃن ٿ٬ڀڄو رـٽ حهلل ط٬خٿ، ٳبح ن٨ٳانڄخ ٨٬ڂ حٿنذ

ى أىٵ " : حهلل ٫نو حٿزوخ ڃن كيغ أن ٳ أ٫نټڂ ڃن حٿ٬ اڅ ٻنخ ٿن٬يىخ ٫ڀ ٫يي انټڂ ٿظ٬ڄڀڅ أ٫ڄخ

ٿټن طن٨ اٿ حٿو٤جش، : ٷخٽ رٽ رن ٬ي كڄو حهلل " حٿڄرٸخص ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ڃن

ٷض : ڃن حزخد أڅ ٴف رخٿس ظڄيف ريخ، ٻڄخ ٸٽ . حن٨ اٿ ٨٫ڄش ڃن ٫ض أڃخ أظن ٻٲ ڃ

أڃخ أض ٻٲ ؿض ٫ڀو حٿحثٲ، ٻٲ هي٫ظو : ٫ ٳڅ، ٻص ڃخو كظ هـڀظو، أ ٸٽ حٿظخؿ

ٷي ڃنيخ أڅ ظيخڅ رظ حهلل ط٬خٿ كڀڄو ٫نو اڃيخٿو اخه ي أڅ ٿٺ . حٿس ٯزنظو، ٳيح أڃؼخٿو طټز رو

ڃن كيغ أر " حٿللن " ٯه، ٳ ڃنيخ أڅ ؤط حٿنذ ػڂ ٻه رڄل٠ ڃن . ټڅ ڃٸظخ ٿىحى رخىڄخٽ اػڄخ

أڃظ ڃ٬خٳ ا حٿڄـخىن، اڅ ڃن حٿڄـخىس ٻپ " : آٿو ڀڂ ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀوحٿنز حهلل ٫نو ، أڅ ىس

٫ڄڀض حٿزخكش ٻح ٻح، ٷي رخص ظه : خ ٳڅ : ٷي ظه حهلل ٫ڀو، ٳٸٽ أڅ ٬ڄپ حٿؿپ حٿ٬ڄپ رخٿڀپ، ػڂ زق

٫خٿڄخ ٸظي رو، ٳبح ٫ڀڂ ڃنو حٿنذ، ٻز نزو، ٻڀزو ڃنيخ أڅ ټڅ حٿڄنذ . " حهلل ٫ڀو، زق ټٲ ظ حهلل ٫نو

ح٫ح، حظخٿو ڃن حٿ٬ڀځ رڄخ ٸيٳڃ٪ طٹ حنټخ ٫ڀيڂ، ا٣ٵ حٿڀخڅ حٿل، ىهٿو ٫ڀ حٿ٨ڀڄش

حٿ٬خٿڂ، ٳ٤ر ٿڄن اح ڃخص ٳ ڃنو ا حٿـخه، ٻ٬ڀڂ حٿـيٽ، ٳيه ند ظز٪ حٿ٬خٿڂ ٫ڀيخ، ٳڄص زٸ ه ڃظ٤ح

٫ڀو ىخ ڃن ٫ڄپ ريخ ر٬يه ڃن ٯ حځ نش جش ٻخڅٳ ڃن ن " : ٳ حٿليغ . ڃخطض ڃ٬و نرو

. " ت أڅ نٸ ڃن أحىڂ

: ٳ٬ڀ حٿ٬خٿڂ ٧ٴظخڅ

أح حٿ٬ڀڄخء اح أطز٬ح ٫ڀ حٿند، ٻٿٺ طظ٠خ٫ٲ ٻڄخ طظ٠خ٫ٲ . اهٴخإه اح أطخه : طٹ حٿنذ، حٿؼخنش : اكيحىڄخ

ن٨څ ڃڀزو نٴٸظو، ٿټن اٿ حٿظٸڀپ أڃپ، ٳبڅ حٿنخٳ ٿڀ٬خٿڂ أڅ ظ٢ نز . حٿو كنخطيڂ اح أطز٬ح ٫ڀ

. اٿو

حٿ٣ن ؿڄ٪ حٿل٤خځ، ٳخٷظي رو ٯه، حٿيهٽ ٫ڀٳ ٿو حكظح ڃڄخ ٸظي رو ٳو، ٳبنو ڃظ طه نز

ه حٿنخ ٫ڀ أٻپ ٿلڂ . ٴيڄح ٻٴش ڃظو ىهٿو، ٿڂٳٻخڅ حػڂ ٫ڀو، رڄخ ڀڂ ى ٷي أنخ أڅ ڃڀټخ ٻخڅ ټ

اٿو ٳڀڂ ؤٻپ، ٳؤڃ ٷي رلض ٿو ؿيخ ٳټپ ڃنو، ٳڀڄخ ىهپ ٷد : ٳـء رؿپ ٫خٿڂ، ٳٸخٽ ٿو كخؿذ حٿڄڀٺ حٿون،

. أن ٬ڀڂ كخٿ ڃن ٸظي ر ڃن : أٿڂ أٷپ ٿٺ انو ؿي، ٳٸخٽ : رٸظڀو، ٳٸخٽ ٿو حٿلخؿذ

ـ ٳپ ٳ ١ حٿظرش4

ع حٿ٬ڀڂ رؤڅ طټڅ حٿڄ٬خ كخث رن حنخڅ أڅ حٿظرش ٫زخس ٫ن نيځ ع ٫ڃخ ٷيح، ٿٺ حٿنيځ : ح٫ڀڂ

٫نيه ٬ه رٴحٵ حٿڄلزد، ٫ڃظو ٣ٽ حٿلڅ حٿزټخء، ٳبڅ ڃن حظ٬ حٿنيځ ى طؿ٪ حٿٸڀذ . رن ڃلزرو

٫ڀو، ٣خٽ رټخإه، حظيص ڃزظو، أ ٫ أ٫ ٫ڀو ڃن نٴو ٫ٸرش نخٿش أ ٫ٸرش أي ؟ رٿيه أ ڃن ٬

ٿ أهزه ٣زذ أڅ ؟ أيٵ ڃن ٽ حهلل أ هز ؟ أ زذ أىٽ ٫ڀ نٽ حٿ٬ٸرش ڃن حٿڄ٬خ ؟ ڃن حٿنخ

ٿ ٿيه رؤ٫ ڃن نٴو، حٿ٤زذ أ٫ڀڂ ڃن حهلل ٿو، حٿلخٽ كنو،ٳٿيه زأ ڃن ڃو ظي

ٿڀظخثذ نز . حٿڄ أىٽ ٫ڀ حٿڄص ڃن حٿڄ٬خ ٫ڀ و٢ حهلل، حٿظ٬ ريخ ٿڀنخ حٿڄص رؤي ڃن حٿنخ،

نـ، أ رنش ٯ للش، ٿـيڀو ػدٳ ڃؼپ أڅ ټڅ ىخ ؟ أڅ ظٴٸي ڃخ ٫ڀو ڃن س ٳخثظش، أ ر ٣يخ

ٻخس، أ كؾ، أ ٯ ٿٺ ڃن حٿڄؿزخص، ٸ٠يخ ٻڀيخ، ٴظ ٻٿٺ اڅ ٻخڅ ٫ڀو ځ، أ . رٿٺ، ٳٸ٠يخ ٻڀيخ

حٿڄ٬خ، ٳنز أڅ ٴظ ڃن أٽ رڀٯو ٫ن ڃ٬ش يص ڃنو، ن٨ ٳيخ، ٳڄخ ٻخڅ أڃخ . ٫ڀ ٿٺ ظيحٻو

. ٿٺ ٳڄخ رنو رن حهلل ط٬خٿ، ٳخٿظرش ڃنو حٿنيځ حظٴخ ڃن

ٷخٽ حهلل . ڃن حٿلنخص رڄٸيح طڀٺ حٿجخص ػڂ ن٨ اٿ ڃٸخى نرو، ٳ٤ڀذ ٿټپ ڃ٬ش ڃنو كنش طنخزيخ، ٳؤط

أطز٪ حٿجش حٿلنش " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿنز ٷخٽ [ 114 : ىى ] { حٿجخص اڅ حٿلنخص ىزن } : ط٬خٿ

ڃـخٿ حٿٻ، ټٴ ڃق حٿڄلٲ ر ٣يخس أڅ ټٴ ڄخ٩ حٿڄى رڄخ٩ حٿٸآڅ : ڃؼخٽ ڃخ ٻنخ . " طڄليخ

. أڅ ټظذ ڃلٴخ ٸٴو ٳڀٴ٬پ، ټٴ د حٿوڄ رخٿظيٵ رخٿحد حٿلٽ ربٻحڃو ٻؼس حٿٸحءس ٳو، اڅ أڃټنو

أڃخ ڃ٨خٿڂ . ط٬خٿ ىح ٳخڀٺ زپ حٿڄ٠خىس، ٳبڅ حڃح انڄخ ط٬خٿؾ ر٠يىخ، ٳيح كټڂ ڃخ رنو رن حهلل ٫ڀ

ٳخٿ٨خٿڂ ٿيڂ ٷي حطټذ نيو ط٬خٿ، ٳظيحٹ ٿٺ رخٿنيځ حٿ٬زخى، ٳٴيخ أ٠خ ڃ٬ش حهلل ط٬خٿ، نو ني ٫ن ٧ڀڂ حٿ٬زخى،

ٳٸخرپ . حٽ حٿٸڂٳحٿڄظٸزپ، حطخڅ رخٿلنخص حٿڄ٠خىس ٿظڀٺ حٿڄ٨خٿڂ ٻڄخ طٸيځ ٳحٿ٬ځ ٫ڀ طٹ ڃؼپ ٿٺ

حٿلٽ، ټٴ طنخٽ أ٫حيڂ رخٿؼنخء ٫ڀ أىپ احء حٿنخ رخكخڅ اٿيڂ، ټٴ ٯذ حڃحٽ رخٿظيٵ رڄخٿو

ٳڄخ ظ٬ڀٶ رلٶ حهلل ط٬خٿ، ٳبح ٳ٬پ ٿٺ، ٿڂ ټٴو كظ وؽ ڃن ڃ٨خٿڂ ىح . حٿين، ټٴ ٷظپ حٿنٴ رخٿ٬ظٶ

. حٿنٴ، أ حڃحٽ، أ ح٫ح، أ احء حٿٸڀدٳڃ٨خٿڄيڂ اڃخ . حٿ٬زخى

أ ڃن ٫خٷڀظو، اڅ ٷظپ ٫ڄيح، ؿذ ٫ڀو ٳبنو اح ٷظپ ه٤ؤ أ أپ حٿيش اٿ ڃظلٸيخ، اڃخ ڃنو : أڃخ حٽ

حٿيځ، اڅ خء ٷظڀو، اڅ خء ٫ٴخ ٫نو، ـ ٿو اهٴخء أڃه، روٱ حٿٸخ ر٣و، ٳ٬ڀو أڅ زٽ نٴو ٿٿ

ٴ٠ق نٴو، رپ حٿظرش أڅٳٵ، أ د حٿوڄ، أ رخ ڃخ ـذ ٳو كي هلل ط٬خٿ، ٳبنو ڀڃو ڃخ ٿ نخ، أ

ٿٺ ڃٷ٬و ٻخنض طرظو للش ڃٸزٿش ٫ني ٫ڀو أڅ ظ نٴو، ٳبڅ ٳ٪ أڃه اٿ حٿٿ كظ أٷخځ ٫ڀو حٿلي، ٷي

. ٻٿٺ كي حٿٸٱ، ري ٳو ڃن طلټڂ حٿڄظلٶ ٳو . حٿخڃيش حهلل ط٬خٿ، ريٿپ ٷش ڃخ٫

حٿڄ٬خڃص، ٳـذ ٫ڀو ى ٿٺ اٿ ألخرو ٳحٿظڀز حٿڄ٨خٿڂ حٿڄظ٬ڀٸش رخڃحٽ، نل حٿ٠ذ، حٿوخنش، : حٿؼخن

أىحثو، ألخد حٿڄ٨خٿڂ، ٿئى اٿيڂ كٸٷيڂ، ظلڀيڂ، ٳبڅ ٻؼ ٧ڀڄو رلغ ٸي ٫ڀ ٿټظذ اٿ . حٿوؽ ڃنو

ٿظئه ڃنو ٳ حٿٸخ ځ حٿٸخڃش ٳڀٴ٬پ ڃخ ٸي ٫ڀو ڃن ٿٺ، ٿڂ زٶ ٿو ٣ٶ ا حظټؼخ ڃن حٿلنخص،

ىح كټڂ حٿڄ٨خٿڂ حٿؼخرظش . أه ڃن جخطيڂ، ٳظ٪ ٳٵ جخطو ڃحن أرخد حٿڄ٨خٿڂ، ٳبنيخ اڅ طٴ رٿٺٳٳظ٪

اڅ حٿلخس، ٳبڅ ٻخڅ ٫نيه أڃحٽ ڃن ت ڃن ٿٺ ٿڂ ٬ٱ ڃخٿټو ػظو، طيٵ رو ٫نو، حٿڃش حڃحٽٳ

. حهظڀ٢ حٿلٽ رخٿلحځ، ٫ٱ ٷي حٿلحځ رخؿظيخى، طيٵ رڄٸيحه

حكي ڃنيڂ، ٿظلڀو، ٿ٬ٳو ٷي حٿـنخش، ٳبڅ حٿـنخش ٫ڀ ح٫ح، احء حٿٸڀد، ٳ٬ڀو أڅ ٤ڀذ ٻپ : حٿؼخٿغ

٫ٱ ٿٺ ٿڂ ط٤ذ نٴو رخكٽ، ا أڅ طټڅ طڀٺ حٿـنخش اح ٻص ٻؼ حظلٽ حٿڄزيڂ ټٴ، رڄخ ٿ

ٿظلڀو ڃزيڄخ، حٿڀ٤ٲ رو حكخڅ اٿو، ػڂٳاٿ ٫ذ ڃن هٴخخ ٫رو، أ ٻن رـخطو، ٳڀـظيي ح، ٻزظو

ڃن ڃخص ڃن ىئء ٳبنو ٴص أڃه، ڃؼپ ٿٺ ڃ٨ڀڄش طـز رخٿلنخص ځ حٿٸخڃش، ٻٿٺٳري أڅ زٸ

. ځ حٿٸخڃش، ه ا رؿلخڅ حٿلنخص ظيحٹ ا رټؼ حٿلنخص، ٿظئه ڃنو ٫خ

[ ٳ ١ حٿظرش ] ـ ٳپ 5

حٿند، اٿ أڃؼخٿيخ، ٬ځ ٫ڀ ٿٺ حٿڄظٸزپ اٿ طڀٺٳڃن ١ حٿظرش حٿللش حٿ٬ځ ٫ڀ أڅ ٬ى

ڃو، ٳ٬ځ ٫ڃخ ؿڃخ أڅ ظنخٽ جخ ڃن ٳأڅ حٿٴخٻيش ط٠ ڃؼخٽ ٿٺ حٿڄ حٿ ٬ڀڂ . ٫ڃخ ڃئٻيح

حٿلخٽ، ٿټن ػخنٳ حٿلخٽ اڅ ٻخڅ ظ أڅ طڀزو حٿيس ٳ ڃو ٿٺ، ٳبڅ ىح حٿ٬ځ ظؤٻي ٳ حٿٴخٻيش ڃخ ىحځ

أٽ ڃس ا رخٿ٬ٿش، حٿڄض ٷڀش ٳٿڀظخثذ حٿلخٽ، ظ أڅ ظڂ ٿٺٳ ټڅ طخثزخ ڃخ ٿڂ ظؤٻي ٫ڃو

ٳ ڃن يٵ : ٷخٽ ر٠٬يڂ . حٿزيخص حٿيحص ڃن حٿڄؤٻص حٿڄڀزخص حٻپ حٿنځ، اكح ٷص كٽ، ظٹ

. ٿڂ ٬ي اٿو أريح ڃن طخد ڃن نذ حظٸخځ ز٪ نن، : ؿخىي نٴو ٳيخ ز٪ ڃحص، ٿڂ زظپ ريخ، ٷخٽ طٹ حٿيس،

حٿظرش ىحځٳـ رخڅ أٷخځ حٿ٬زخى 6

: حٿظرش أر٪ ٣زٸخصٳحٿنخ

١ ڃن أڃه، ليع نٴو رخٿ٬ىس اٿ طخثذ ظٸڂ ٫ڀ حٿظرش اٿ آه ٫ڄه، ظيحٹ ڃخ : حٿ٤زٸش حٿ ٳ

حٿ٬خىحص، ٳيه ى حظٸخڃش ٳ حٿظرش، خكزيخ ى حٿخرٶٳحٿز نرو، ا حٿص حٿظ نٴٺ ٫نيخ

وظڀٴڅ ڃنيڂ ڃن ټنض يطو طلض حٿڄ٤ڄجنش، ىئء : حٿنف، طڄ ىه حٿنٴ : طڄ ىه حٿظرش . رخٿوحص

. ڃڀت رڄـخىيطيخ ٷي حٿڄ٬ٳش ٳٴظ نح٫يخ، ڃنيڂ ڃن طنخ٫و نٴو ى

ٻزخث حٿٴحك، ا أنو نٴٺ ٫ن ند ط٬ظو، أڃيخص حٿ٤خ٫خصٳ طخثذ ٷي ڀٺ ٣ٶ حظٸخڃش : حٿ٤زٸش حٿؼخنش

ڃـخ أكحٿو ڃن ٯ أڅ ٸيځ ٫ڃخ ٫ڀ حٷيحځ ٫ڀيخ، ٻڀڄخ أط جخ ڃنيخ ځ ٳ ٫ن ٫ڄي، ٿټنو زظڀ ريخ

٫ڀ ڃخ ظييٱ ٿو ڃن نٴو، نيځ ٫ځ ٫ڀ حكظح ڃن أزخريخ، ٳيه ى حٿنٴ حٿڀحڃش نيخ طڀځ خكزيخ

حٿ٤زٸش حٿ، ى أٯڀذ أكحٽ حٿظخثزن، څ حٿ حكحٽ حٿڃڄش، ٳيه طزش ٫خٿش أ٠خ، اڅ ٻخنض نخٿش ٫ن

٫نو، انڄخ ٯخش ٬و أڅ ڀذ هه ه، كظ ؼٸپ ڃحنو، ٳظؿق كنخطو، ٳؤڃخ ڃ٬ـڅ ر٤نش حىڃ، ٳٸڀڄخ نٴٺ

ٻزخث حػڂ حٿن ـظنزڅ } : ىئء ٿيڂ كن حٿ٫ي ڃن حهلل زلخنو ط٬خٿ، ا ٷخٽ . طوڀ ٻٴش حٿجخص، ٳز٬ي اڅ

اڅ " : حٿ ىه حٿطزش حخس رٸٿو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ [ 32 : حٿنـڂ ] { حٿٴحك ا حٿڀڄڂ اڅ رٺ ح٪ حٿڄٴس

" حٿظحد حهلل لذ حٿڄئڃن حٿڄٴظن

ر٬ حٿند، ٳٸيځ ٫ڀيخ ٿ٬ـه ٫ن ٷي ٳيطو أڅ ظد ظڄ ٫ڀ حظٸخڃش ڃيس، ػڂ طڀزو : حٿ٤زٸش حٿؼخٿؼش

حٿ٤خ٫خص، طٹ ؿڄڀش ڃن حٿند ڃ٪ حٿٸيس ٫ڀيخ حٿيس ٿيخ، انڄخ ٷيطو حٿيس، ا أنو ڃ٪ ٿٺ ڃح٧ذ ٫ڀ

نٴو رخٿظرش ٫ن أ يطخڅ، ى ى ٿ أٷيه حهلل ٫ڀ ٷڄ٬يخ، ٻٴخه ىخ، ٳبح حنظيض نيځ، ٿټنو ٬ي يس حكيس

} : ط٬خٿ ٳيڂ ٿٺ حٿنذ، ٳيه ى حٿنٴ حٿڄئٿش، خكزيخ ڃن حٿن ٷخٽ حهلل آهڅ ح٫ظٳح رنريڂ هڀ٤ح ٫ڄ

٫ حهلل أڅ } : ڃؿ ٿٸٿو ط٬خٿ ٳؤڃ ىح ڃن كغ ڃح٧زظو ٫ڀ حٿ٤خ٫خص ٻحىظو ٿڄخ ظ٬خ٣خه { جخ خٿلخ آه

٫خٷزظو ه٤س ڃن كغ طؤهه طٴو، ٳرڄخ وظ٤ٲ ٷزپ حٿظرش، ٳبڅ ح٫ڄخٽ [ 103 : حٿظرش ] { ظد ٫ڀيڂ

حٿوخطڄش، ٳڀحٷذ رخٿوحطڂ، ٳ٬ڀ ىح ټڅ حٿوٱ ڃن حٿوخطڄش، ٻپ نٴ ڄټن أڅ ظپ رو حٿڄص، ٳظټڅ

. حنٴخ، ٿل ٷ٩ حٿڄل

حٿند ڃنيڄټخ ڃن ٯ أڅ ليع نٴو رخٿظرش، أڅ ظد ـ ڃيس ٫ڀ حظٸخڃش، ػڂ ٬ى اٿ : حٿ٤زٸش حٿحر٬ش

حٿڄن، ىه حٿنٴ ى حڃخس رخٿء، وخٱ ٫ڀ ىح ء ڃن ٯ أڅ ظؤٲ ٫ڀ ٳ٬ڀو، ٳيح ڃن

٫ڀ حٿظكي، ٳبنو ؿ ٿو حٿو ڃن حٿنخ، ٿ ر٬ي كن، ظلپ أڅ ڄڀو ٫ڄځ ٳبڅ ڃخص ىح . حٿوخطڄش

حهلل ط٬خٿ ٻڂ، هحثنو ح٬ش، اڅ : حٿ٬ٴ رزذ هٴ ٤ڀ٪ ٫ڀو، ا أڅ حٿظ٬پ ٫ڀ ىح ڀق، ٳبڅ ڃن ٷخٽ

رظٺ ٿ٬ڀو ٳ ٳبح ٻخڅ حٿلٶ ٻڄخ ٳخؿڀ : حٿينخ، ٳڀ ٷپ ٿو ٣ڀذٳڃ٬ظ ط٠ه، ػڂ طحه ٻذ حٿزلخ

. ىټح حٿنـخس رخٿظٸ : انڄخ ححٵ رخٿټذ ٳٸخٽ ٿو : ٷخثپ ىح ٷخٽ ٷٺ، حظـيپ

[ ٳ٬ڀو ٳڄخ نز ٿڀظخثذ ] ـ ٳپ 7

حٿجخص ٿظڄلىخ طټٴىخ، حٿلنخص حٿڄټٴس ٷي ٻنخ أڅ حٿظخثذ نز ٿو أڅ ؤط رلنخص ط٠خى ڃخ ٫ڄپ ڃن

حٿجخص، ٳڄخ ٻخڅ رخٿٸڀذ، ٳنل حٿظ٩٠ حٿظٿپ، أڃخ حٿڀخڅ، ح٫ظحٱ طټڅ رخٿٸڀذ حٿڀخڅ حٿـحف ٫ڀ كذ

حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ڀحٿنز حٿليغ، أڅ ٳ . ٿ د ٧ڀڄض نٴ ٳخٯٴ : حظٴخ، ڃؼپ أڅ ٸٽ رخٿ٨ڀڂ

أڃخ . " ٻ٬ظن، ظٴ حهلل ٫ ؿپ، ا ٯٴ ٿو ڃخ ڃن ؿپ نذ نزخ، ٳظؤ لن حٿء، ػڂ ڀ " : ٷخٽ

. ٳزخٿ٤خ٫خص، حٿيٷخص، أنح٩ حٿ٬زخىحص حٿـحف

حح ـ ٳپ ٳ ىحء حٿظرش ٣ٶ ٫ؽ كپ ٫ٸي8

رخٿيحء ا ڃنخٷ٠ش أزخد حٿيحء، ز٤پ حٿء ا أنو ٸٲ ٫ڀ حٿيحء ڃن ٸٲ ٫ڀ حٿيحء، ا ڃ٬ن : ح٫ڀڂ

حٿيس، ط٠خى حٿٴڀش ا رخٿ٬ڀڂ، ط٠خى حٿيس ا رخٿز ٫ڀ ٷ٤٪ حزخد ر٠يه، زذ حح حٿٴڀش

كس حٿ٬ڀڂ ڃحس حٿز، ٻڄخ حٿٴڀش أ حٿو٤خخ، ٳ ىحء اح ٿڀظرش ا رڄ٬ـڅ ٬ـن ڃن . حٿڄلٻش ٿڀيس

. رڄـڄ٫يڄخ ٷڄ٪ حٿٴحء حٿټنـزن كس حٿټ كڄش حٿوپ، ٳلپٳـڄ٪

ڃن ڃ حريحڅ، انڄخ خ ڃيخ ح٣زخء ٿيح حٿڄ ىڂ حٿ٬ڀڄخء، نو ڃ حٿٸڀد ڃ حٿٸڀد أٻؼ

: أٻؼ ڃ

. أڅ حٿڄ ي أنو ڃ : أكيىخ

ٳبڅ ٫خٷزظو ڃخىي نٴ حٿ٤ز٪ ٫نو، ڃخ ر٬ي ىح حٿ٬خٿڂ، روٱ ڃ حريحڅ،ٳ أڅ ٫خٷزظو ٯ ڃخىيس : حٿؼخن

ڃ حٿٸڀذ، ٳاڅ ٫ڀڄيخ ڃطټزيخ، ٳڀٿٺ طحه ظټپ ٫ڀ ٳ٠پ حهلل حٿڄص ٯ ڃخىي، ٳٸڀض حٿنٴس ٫ن حٿند

. حٿزيڅ ڃن ٯ حطټخٽ ٫ؽٳـظيي

ىه ح٫خ، څ حٿيحء ٳحٿ٬ڀڄخء، ٷي ڃح ى حٿيحء حٿ٠٬خٽ ٳٸي حٿ٤زذ، ٳبڅ ح٣زخء ىڂ : حڃ حٿؼخٿغ

ٳڄخ : حٿيحء ٫ڀ ح٣زخء، ٳڀڂ ٸيح ٫ڀ طل حٿوڀٶ حظنټخٳخ ڃن أڅ ٸخٽ ٿيڂ حٿڄيڀٺ ى كذ حٿينخ، ٷي ٯڀذ ىح

. ٳزيح حٿزذ ٫ڂ حٿيحء حنٸ٤٪ حٿيحء ؟ ٿټڂ طؤڃڅ رخٿ٬ؽ طنڅ أنٴټڂ

٤ٽ، ٿټنخ ن اٿ ح٫ڄخٽ حٿنخٳ٬ش ٳ ٿٺ، ى أڅ ٿٺ : ٳخٿـحد ؟ ٳڄخ نز ٿڀح٦٫ ڀٻو ڃن حٿوڀٶ : ٳبڅ ٷپ

: أر٬ش أنح٩

حهزخ حػخ ڃن ٿٺ، ڄؽ ٿٺ ٳڃخ ى حٿٸآڅ حٿ٬ ڃن حخص حٿڄوٳش ٿڀڄنزن،ٳ أڅ ٻ ڃخ : حٽ

. رڄيف حٿظخثزن

أخريڂ ڃن حٿڄخثذ رزذ حٿند، ٻلخٽ آىځ كټخخص حنزخء ٫ڀيڂ حٿځ، حٿڀٲ حٿخٿق، ڃخ : حٿن٩ حٿؼخن

ڃن حٿـنش، ڃخ ؿ ٿيحى ڀڄخڅ ٲ ٫ڀيڂ حٿځ، ٿڂ ى ٫ڀو حٿځ، ڃخ ٿٸ ٳ ٫خنو حهحؽ

څ ٫حد ٻخڅ ڃن ٬خىطيڂ ڃ٬خٿـظيڂ رٿٺ، حٸخء ڄيڀڅ ٿىحىح اػڄخ، . ا ٿ٫ظزخ حٿٸآڅ ىه حخء

. طلٺ ىح٫ حٿظرش ٳحهس أي، ٳنز أڅ ټؼ ڃن ىح ٫ڀ أڄخ٩ حٿڄن، ٳبنو نخٳ٪

أڅ ٻپ ڃخ ذ حٿ٬زي ڃن حٿڄخثذ، ٳي زذ حٿينخ ڃظٷ٪،ٳ أڅ ٸ ٫نيىڂ، أڅ ط٬ـپ حٿ٬ٸرش : حٿن٩ حٿؼخٿغ

حٿينخ ئڃيخ، ٳوخٱ ٫ٸرش حٿينخ أٻؼ ٿٴ١ ؿيڀو، حٿند ٷي ظ٬ـپ أڃ حهسٳؿنخخطو، ٳد ٫زي ظخىپ

ان : ٷخٽ ٳ٠پ رن ٫خ . " اڅ حٿ٬زي ٿلځ حٿٵ رخٿنذ زو " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿنز ٻڄخ ٷخٽ

حكظځ ٫ٸرش، ٴص أكيح : ڀڄخڅ حٿيححن ٷخٽ أر . هڀٶ كڄخ هخىڃٳ٫ حهلل، ٳؤ٫ٱ ٿٺ

اڅ " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ن أر ىس . نزو ا رنذ [ ؿڄخ٫ش ] س

٫ ؿپ ٷڀزو، ٳبڅ طخد ن٩ حظٴ، ٸپ ٷڀزو، ٿٺ حٿحڅ حٿ ٻ حهللٳٻخڅ نټظش ىحء حٿڄئڃن اح أنذ

. كيغ كن لق : ٷخٽ حٿظڃ [ 14 : حٿڄ٤ٴٴن ] { ٻ رپ حڅ ٫ڀ ٷڀريڂ ڃخ ٻخنح ټزڅ } : ٻظخرو ٳ

. حٿزيڅٳ حٿٸڀذ، ىن ٳحٿجش ٧ڀڄش حٿزيڅ،ٳ حٿٸڀذ، ٷس ٳ حٿلنش ن : ٷخٽ حٿلن كڄو حهلل

. حٿوڄ، حٿن، حٿٸظپ، حٿټز، حٿلي، حٿزش آكخى حٿند، ٻدٳ ٻ ڃخ ى ڃن حٿ٬ٸرخص : حٿن٩ حٿحر٪

ؤٽ أڅ ټڅ ٣ززخ ٬ڀڂ حٿيحء، ي ٻٲ ن٪ حٿيحء، ٳبڅنز : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٳٸخٽ حٿنزؿ

" أي حٿنخٳ٫ڀٺ رخٿؤ ڃڄخ " : أن، ٳٸخٽ : ٷخٽ آه " ط٠ذ " : أن، ٷخٽ

حٿ ٻنخ ى ٫ؽ حٿٴڀش، ٳزٸ ٫ؽ ىح . حٽ ڃوخپ حٿ٠ذ، ٳ حٿؼخن ڃوخپ حٿ٤ڄ٪ٳٳټؤنو طوخپ

ري ڃن حٿز، ٳبڅ حٿڄ انڄخ ٤ٽ " خش حٿنٴ " ٻظخد ٳحٿيس، ٣ٶ ٫ؿيخ ئه ڃڄخ ٻنخ

ٻٿٺ ٠ه، انڄخ لڄڀو ٫ڀ ٿٺ يس يطو، أ ٯٴڀظو أ ڃ٠طو، ٳري ڃن ڃحس حٿز، ڃو ٿظنخٿو ڃخ

اح ٯڀزظو يس، ٳخ ٸي ٫ڀ كٴ٦ٳ٬خٿؾ حٿيس حٿ٬ ٳ٫نو ٷڀزو ؿحكو حٿڄ٬خ، ٻخٿخد ڃؼ

ٻظخد حهلل ط٬خٿ، نش ٿو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو حء حٿيس، ٳنز أڅ ظل٠ حٿڄوٳخص حٿظ ؿخءص ٳ

حٿ يؾ حٿيس ڃن هخؽ، ى ك٠ حٿڄظي، . حزخد حٿڄيـش ٿڀيس ڀڂ، ٳبح حظي هٳو طزخ٫ي ٫ن

هٱ، وخٱ ا ٫ن حٿـ٩ حٿځ حٿيحثڂ، ٻپ ٿٺ ظڂ ا رز، ز ا ٫ن : اٿو، ٫ؿو حٿن٨

حظڄخ٩ رٸڀذ ڃـى ٫ن حٿحٯپ، ػڂ حٿظٴټ ٳڄخ ٫ڀڂ، ٬ڀڂ ا ٫ن رس، ٳؤٽ حڃ ك٠ ڃـخٿ حٿٻ،

ٳبڅ . طظ حٿيح٫ ٿ٤ڀذ حٿ٬ؽ، طٳٶ حٿلٶ زلخنو ڃن حء ٿٺ ٻڀو ٷپ، ٳنز٬غ حٿوٱ، يپ حٿز،

حٿ٬ٸخد حٿڄ٫ى ٿ أڅ : ڃنيخ : ٳ٬ن ٿٺ أؿرش ؟ حٿنذ ڃ٪ ٫ڀڄو رٸزق ٫حٷزوٳرخٽ حنخڅ ٸ٪ ڃخ : ٷپ

ٷي ٫ي أڅ حٿظرش طـز ڃخ ٳ٬پ، ٣ٽ حڃپ ٯخٿذ أڅ حٿڄئڃن اح أنذ ري أڅ ٬ځ ٫ڀ حٿظرش، : ڃنيخ . رلخ

ىه أنو ؿ ٫ٴ حهلل ٫نو، ٫ؽ : ڃنيخ . رخٿظرش، ٳڀڄخ ؿخ حٿظرش أٷزپ ٫ڀ حٿنذ ٫ڀ حٿ٤زخ٩، ٳ حٽ ٱ

اٿو، ى حٿزٸخء، ٳڀ٬ڀو نٴو أڅ ٻپ ڃخ ى آص ٷذ، حٿڄٱ زن حڃ ٫ڀ ڃخ ٿٳحزخد أڅ ٴټ

٫ڀو حٿځ، ىپ ٫ـ ٫ن حٿلخٽ ا ٿڀزش حٿيس ى ٯ زٸ، اڅ رٸ ٳرڄخ ٸي ٫ڀ حٿظٹ ٯيح ٻڄخ ٸي

حٿڄٱ رخ٫ظخى، ڃن ىح ىڀٺ حٿڄٳڅ، نيڂ ٨نڅ حٿٴٵ رن حٿڄظڄخػڀن، ڃخ ڃؼخٽ رپ ظؤٻي ؟ ڃٴخٷش ٿو ٯيح

أإهىخ نش ػڂ أ٫ى اٿيخ، ى : ٳٸخٽ ا ڃؼخٽ ڃن حكظخؽ اٿ ٷڀ٪ ـس، ٳآىخ ٷش طنٸ٤٪ ا رڄٸش ييس،

ى ٻڀڄخ ٣خٽ ٫ڄه حىحى ٬ٴو، ٳخٿ٬ـذ ڃن ٫ـه ڃ٪ ٷطو ٫ن ٬ڀڂ أڅ حٿـس ٻڀڄخ رٸض حىحى هيخ،

ڃڄټن، أڃخ حنظ٨خ ٫ٴ حهلل ط٬خٿ، ٳ٬ٴ حهلل زلخنو . ٻٲ ن٨ حٿڀزش اح ٬ٲ ٷض كخٽ ٬ٴيخ،ٳڃٸخڃظيخ

أڃحٿو ٻڀيخ، طٹ نٴو ٫خٿو ٳٸحء ا أڅ حنخڅ نز ٿو حه رخٿلځ، ڃخ ڃؼخٽ ٿٺ ا ٻڄؼپ ؿپ أنٴٶ

هرش، ىح ڃڄټن ا أڅ خكزو ڃڀٸذ رخكڄٶ، حهلل زلخنو ٳ نظ٨ ڃن حهلل ط٬خٿ أڅ ٷو حٿ٬ؼ ٫ڀ ٻن

. ط٬خٿ أ٫ڀڂ

ٻظخد حٿز حٿټ

: ى ٤حڅ

ط٬ن ٷي ٻ حهلل ط٬خٿ حٿز ٳ حٿٸآڅ ٳ نل ڃن . نل ٿٺ أٷخڃو ٳ٠پ حٿز كٸٸظو : حٽ

ييڅ رؤڃنخ ٿڄخ ؿ٬ڀنخ ڃنيڂ أثڄش } : ڃ٬خ، أخٱ اٿو أٻؼ حٿوحص حٿيؿخص ؿ٬ڀيخ ػڄس ٿو، ٳٸخٽ ط٬خٿ

انڄخ } : ٷخٽ [ 137 : ح٫حٱ ] { رن احثپ رڄخ زح طڄض ٻڀڄش رٺ حٿلن ٫ڀ } : ٷخٽ . [ 24 : حٿـيس ] { زح

. [ 10 : حٿڃ ] { ر كخد ٳ حٿخرڅ أؿىڂ

أنخ ٿحٿځ } :(1) حٿز ٷخٽ حهلل ط٬خٿ ٳڄخ ڃن ٷرش ا أؿىخ رظٸي كخد ا حٿز، ؿپ ٻڅ حٿځ ڃن

أٿجٺ ٫ڀيڂ } : حٿخرن رؤنو ڃ٬يڂ، ؿڄ٪ ٿڀخرن رن أڃ ٿڂ ـڄ٬يخ ٿىڂ، ٳٸخٽ ٷي ٫ي حهلل . { أؿ رو

. ٻؼس حخص ٳ ىح [ 157 : حٿزٸس ] { كڄش أٿجٺ ىڂ حٿڄيظيڅ ڀحص ڃن ريڂ

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ حٿنز٫ن حهلل ٫نو، ڃن كيغ أر ٬ي " حٿللن " أڃخ حكخىغ، ٳٴ

(2) " حٿـي حٿز ڃن حڄخڅ رڄنٿش حٿأ ڃن " : ٳ كيغ آه " حٿز ڃخ أ٤٫ أكي ٤٫خء هح أ٪ ڃن " :

ظ ٳ حٿزيخثڂ ٿنٸخنيخ، ٯڀزش حٿيحص ٫ڀيخ ڃن ٯ ت حٿز ڃن هخش حنخڅ، : ٷخٽ حٿلن

طڀ٢ حٿز أ٠خ ٳ حٿڄثټش ٿټڄخٿيخ، ٳبڅ حٿڄثټش ؿىح ٿڀٵ اٿ ك٠س حٿررش، ٿڂ ٸخرڀيخ، ظ

. ٫ڀيڂ يس خٳش ٫نيخ كظ لظخؽ اٿ ڃخىڃش ڃخ يىخ ٫ن ك٠س حٿـٽ

وڀٶ ٳو ا يس حٿحء حٿ ى ڃلظخؽ اٿو، ػڂ أڃخ حنخڅ ٳبنو وڀٶ ٳ حرظيحء حٿزخ نخٷخ ڃؼپ حٿزيڄش، ٿڂ

يس حٿنټخف، ٿ ٿو ٷس حٿز، ٳبح طلٹ حٿ٬ٸپ ٷ، ٧يص ڃزخىة احٵ ط٨ي ٳو يس حٿڀ٬ذ حٿنش، ػڂ

٫ٸي رڄ٬ٳش حٿ٩ طڀڄق ڃخ حٿييحش ٫ني ن حٿظڄ، ٿټنيخ ىيحش ٷخس ڃي ٿيخ اٿ حٿڄخٿق حهس، ٳبح ن

رخ٫غ حٿ٩ حٿ٬ٸپ ڄن٪، حٿلد رنيڄخ ٷخثڄش، ظ٬ڀٶ رخهس ٻؼ كو، ا أڅ حٿ٤ز٪ ٸظ٠ ڃخ لذ،

ٳخٿز ٫زخس ٫ن ػزخص رخ٫غ حٿين ٳ ڃٸخرڀش رخ٫غ حٿيحص، ٳبڅ ػزض كظ ٷي ڃ٬ٻش ىح حٿٸظخٽ ٷڀذ حٿ٬زي،

حٿخ٣ن، اح ػزض حٿظلٸٶ رخٿخرن، اڅ ٬ٲ كظ ٯڀزض حٿيس ٿڂ ز ٫ڀ ىٳ٬يخ، حٿظلٶ رؤطزخ٩ حٿيس

. حٿڄٸخڃش ڃن هخش حىڃن أڅ حٿز ٫زخس ٫ن ػزخص رخ٫غ حٿين ٳ ڃٸخڃش حٿي، ٳيه

[ ٳ أٷخځ حٿز ] ـ ٳپ 1

: ح٫ڀڂ أڅ حٿز ٫ڀ رن

. حٿ٬زخىحص أ ڃن ٯىخ رين، ٻظلڄپ حٿڄخٵ رخٿزيڅ، ٻظ٬خ٣ ح٫ڄخٽ حٿخٷش ڃن : أكيىڄخ

حٿي، ىح حٿ٠د اڅ ٻخڅ زح ٫ن يس ى حٿز حٿنٴخن ٫ڀ ڃظيخص حٿ٤ز٪ ڃٸظ٠خص : حٿ٠د حه

ٷظخٽ، ڄ ـخ٫ش، اڅ ٻخڅ ٳ ٻ٨ڂ ٯ٦ ڄ كڀڄخ، اڅ ٻخڅ ٳ حٿز٤ن حٿٴؽ، ڄ ٫ٴش، اڅ ٻخڅ حٿز ٳ

ي، اڅ ٻخڅ ٳ اهٴخء أڃ ڄ ٻظڄخڅ ، اڅ ٻخڅ ٳ ٳ٠ٽ ٫ ڄ ىيح، نخثزش ڃ٠ـس، ڄ ٬ش

. زح ٫ڀ ٷي ڃن حٿل٥٨ ڄ ٷنخ٫ش اڅ ٻخڅ

أٻؼ أهٵ حڄخڅ ىحهڀش ٳ حٿز، اڅ أڃخ حٿڄزش، ٳبنو ٸظ ٳيخ ٫ڀ حڂ حٿز، ٳٸي رخڅ رڄخ ٻنخ أڅ

. حهظڀٴض حڄخء رخهظٱ حٿڄظ٬ڀٸخص

ؿڄ٪ ڃخ ڀٸ حٿ٬زي ٳ حٿينخ وڀ ڃن ػڂ ح٫ڀڂ أڅ حٿ٬زي ظن ٫ن حٿز ٳ ٻپ كخٽ ڃن حكحٽ، ٿٺ أڅ

: ن٫ن

ٻؼس حٿ٬س، حطزخ٩، ؿڄ٪ ڃ حٿينخ، ڃخ حٳٶ ىحه ڃن حٿلش، حٿڃش حٿڄخٽ، حٿـخه، : حٿن٩ حٽ

حڃ، ٳ ٻن اٿيخ، نيڄٺ ٳ حٿظڀ ريخ، ح٫ كٶ حهلل ط٬خٿ ٳ ٳخٿ٬زي ڃلظخؽ اٿ حٿز ٳ ؿڄ٪ ىه

. رخنٴخٵ، ٳ رينو رخٿڄ٬نش ٿڀلٶ ڃخٿو

اٿ حٿز٤ حٿ٤خڅ، كظ ٷخٽ ر٬ ڃظ ٿڂ ٠ز٢ نٴو ٫ن حنيڄخٹ ٳ حٿڄ حٿٻڅ اٿيخ، أهؿو ٿٺ

. حٿ٬خٳش ا يٶ حٿڄئڃن ز ٫ڀ حٿزء، ز ٫ڀ : حٿ٬خٳن

. حرظڀنخ رخٿحء ٳڀڂ نز حرظڀنخ رخٿ٠حء ٳزحنخ، : حهلل ٫نوٷخٽ ٫زي حٿكڄن رن ٫ٱ

ح٫ڀڄح أنڄخ أڃحٿټڂ } : ٷخٽ ط٬خٿ [ 9 : حٿڄنخٳٸڅ ] { ٫ن ٻ حهلل طڀيټڂ أڃحٿټڂ أىٻڂ } : ٿٿٺ ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

[ 14 : حٿظخرن ] { ٫يح ٿټڂ ٳخكىڂ اڅ ڃن أحؿټڂ أىٻڂ } [ 28 : حنٴخٽ ] { أىٻڂ ٳظنش

ظڂ ا رخٿٸخځ رلٶ حٿټ، انڄخ ٻخڅ ٳخٿؿپ ٻپ حٿؿپ ڃن ز ٫ڀ حٿ٬خٳش، ىح حٿز ڃظپ رخٿټ، ٳ

رخٿٸيس، حٿـخث٪ ٫ني ٯزش حٿ٬٤خځ أٷي ٫ڀ حٿز ڃنو ٫ني ك٠ حٿ٬٤خځ حٿز ٫ڀ حٿحء ييح، نو ڃٸڅ

. حٿڀ

: حٿن٩ حٿؼخن حٿڄوخٿٲ ٿڀي ى ػػش أٷخځ

. طنٴ ٫ن حٿ٬زىش حٿ٤خ٫خص، ٳلظخؽ حٿ٬زي اٿ حٿز ٫ڀيخ، څ حٿنٴ ر٤ز٬يخ : أكيىخ

حٿزوپ ٻخٿٻخس، ڃنيخ ڃخ ټه رززيخ ؿڄ٬خ ػڂ ڃن حٿ٬زخىحص ڃخ ټه رزذ حٿټپ ٻخٿس، ڃنخ ڃخ ټه رزذ

. ٻخٿلؾ حٿـيخى

: لظخؽ حٿڄي اٿ حٿز ٫ڀ ٣خ٫ظو ٳ ػػش أكحٽ

حٿخء، كخٽ ٳ نٴ حٿ٬زخىس، ى أڅ كخٽ ٷزپ حٿ٬زخىس، ى طلق حٿنش، حه حٿز ٫ڀ حثذ

ظټخپ ٫ن طلٸٶ حىحد حٿنن، ٳځ حٿز ٫ن ىح٫ حٿٴظ اٿ ٴپ ٫ن حهلل ط٬خٿ ٳ أػنخء حٿ٬زخىس،

. حٿ٬ڄپ حٿٴح٭ ڃن

حٿظ٨خى رو ؿپ حٿخء حٿڄ٬ش، ٫ن ٻپ ڃخ ز٤پ ى حٿز ٫ن اٳخثو، : حٿلخٿش حٿؼخٿؼش ر٬ي حٿٴح٭ ڃن حٿ٬ڄپ

. حٿڄن ح أر٤ڀيخ ٫ڄڀو، ٳڄن ٿڂ ز ر٬ي حٿيٷش ٫ن

. حٿز ٫ن حٿڄ٬خ، ڃخ أكؽ حٿ٬زي اٿ ٿٺ : حٿٸڂ حٿؼخن

حٿڄحء نله، ٻخڅ حٿز ٫ڀو أػٸپ، ٳظ ػڂ اڅ ٻخڅ حٿٴ٬پ ڃڄخ ط ٳ٬ڀو، ٻڄ٬خ حٿڀخڅ ڃن حٿزش، حٿټد

ڃن ٿڂ ڄڀٺ ٿخنو ٳ حٿڄلخحص، ٿڂ . ظخد أٻؼ نيخه، ٳ ظنټ ٿٺ حنخڅ اح ٿز كح حظنټ ٿٺ،

. ٫ڀ حٿز، ٿڂ نـو ا حٿ٬ٿش ٸي

حكزش، ىٹ حڃحٽ، ٫ڄ حٿ٬ن، حٽ ٻخٿڄخثذ، ڃؼپ ڃص : ڃخ يهپ طلض حهظزخ : حٿٸڂ حٿؼخٿغ

ٷي ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو . ٿٺ ڃن أ٫ڀ حٿڄٸخڃخص، څ نيه حٿٸن حٿلش، خث أنح٩ حٿزء، ٳخٿز ٫ڀ

. " رو ڃن ى حهلل رو هح ذ " : ڀڂ

أ ؿنخش ٫ڀ نٴو أ ڃخٿو، حٿز ٫ڀ ٷذ ڃن ىح حٿٸڂ، حٿز ٫ڀ أ حٿنخ، ٻخٿ ئ رٸٽ أ ٳ٬پ

. ٿٺ ټڅ رظٹ حٿڄټخٳآص

: آٽ ٫ڄحڅ ] { ڃن ٫ځ حڃ اڅ طزح طظٸح ٳبڅ ٿٺ } : حٿز ٫ڀ أ حٿنخ ڃن أ٫ڀ حٿڄحطذ، ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

: حٿنلپ ] { ٿڀخرن ٿجن زطڂ ٿي ه } : ٷخٽ [ 97 : حٿلـ ] { رڄخ ٸٿڅ ٿٸي ن٬ڀڂ أنٺ ٠ٶ يٹ } ٷخٽ [ 186

126 ] .

٫ڀ حٿ٤خ٫ش، ز ٫ڀ حٿڄزش، ز : حٿز ػػش } : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ حٿنزٷي ٫ن

ٿو ػػڄخثش ىؿش، ڃخ رن حٿيؿش ز ٫ن حٿڄ٬ش، ٳڄن ز ٫ن حٿڄزش كظ ىىخ رلن ٫حثيخ، ٻظذ حهلل

حٿ٤خ٫ش ٻظزض ٿو ظڄخثش ىؿش، ڃخ رن حٿيؿش اٿ حٿيؿش اٿ حه ٻڄخ رن حٿڄخء ح، ڃن ز ٫ڀ

ڃنظي حٿ٬، ڃن ز ٫ڀ حٿڄ٬ش ٻظذ حهلل ٿو ط٬ڄخثش ىؿش، ڃخ رن حٿيؿش اٿ ٻڄخ رن طوځ ح اٿ

أر حٿن ٳ " ٳ٠پ حٿز " أر حٿينخ ٳ أهؿو حرن ) ) " حٿيؿش ٻڄخ رن طوځ ح اٿ ڃنظي حٿ٬ ڃطن

( ( ٫نو نيه ٬ٲ حهلل ڃن كيغ ٫ڀ " حٿؼحد "

ٷخٽ : حهلل ٫نيخ ٷخٿض ٫ن ٫خثش " حٿللن " ڃخ أهؿنخه ٳ : حكخىغ ٳ ٳ٠خثپ حٿز ٻؼس، ڃنيخ

حٿڄڀڂ ا ٻٴ حهلل ٫ ؿپ ريخ ٫نو، كظ حٿٻش ڃخ ڃن ڃزش طذ " : ڀڂ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو

. " خٻيخ

ٯڂ، كظ حٿٻش خٻيخ، ڃخ ذ حٿڄڀڂ ڃن ذ نذ ىڂ كڅ أ " : ٳ كيغ آه

. " حٿللن " أهؿخه ٳ " ا ٻٴ حهلل ريخ ڃن ه٤خخه

ٳ ٿيه، كظ ڀٸ حهلل ڃخ ٫ڀو حٽ حٿزء رخٿڄئڃن أ حٿڄئڃنش، ٳ ؿيه ٳ ڃخٿو " : ٳ كيغ آه

. " ه٤جش

حنزخء ػڂ " ٷخٽ ؟ أ حٿنخ أي رء خ ٽ حهلل، : ٷڀض : حهلل ٫نو ٷخٽٳ كيغ ٬ي رن أر ٷخ

زظڀ حٿؿپ ٫ڀ كذ ىنو، ٳبڅ ٻخڅ ٳ ىنو رش ي ٳ رثو، اڅ حٿخٿلڅ، ػڂ حڃؼپ ٳخڃؼپ ڃن حٿنخ،

: ٷخٽ حٿظڃ " ه٤جش ٷش هٴٲ ٫نو، ڃخ حٽ حٿزء رخٿ٬زي كظ ڄ ٫ڀ ح ٿ ٫ڀو ٻخڅ ٳ ىنو

. كيغ كن لق

٫زي ڃن ٫زخى ڃزش ٳ رينو اح ؿيض اٿ " : ط٬خٿ ٷخٽ حهلل : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ حٿنزنخ ٫ن

" ځ حٿٸخڃش أڅ أنذ ٿو ڃحنخ، أ أن ٿو ىحنخ أ ڃخٿو أ ٿيه، ػڂ حظٸزپ ٿٺ رز ؿڄپ، حظلض ڃنو

كيغ أن رن ڃخٿٺ، حٿيڀڄ ٳ ڃني حٿٴى، حٿلټڂ حٿظڃ ٳ حٿنحى ڃن " حٿټخڃپ " حرن ٫ي ٳ أهؿو ) )

( ( نيه ٬ٲ ٻڄخ ٷخٽ حٿلخٳ٦ حٿ٬حٷ

[ ٳ آىحد حٿز ] ـ ٳپ 2

كيغ " حٿيڃش حٿ انڄخ حٿز ٫ني " : ڀڂ ڃن آىحد حٿز حظ٬ڄخٿو ٳ أٽ يڃش، ٿٸٿو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو

. لق

. ڃن حش ڃڀڂ حهلل ٫نيخ ىڃن حىحد حظؿخ٩ ٫ني حٿڄزش، ٿليغ أځ ڀڄش

. ڃن حىحد ټڅ حٿـحف حٿڀخڅ، ٳؤڃخ حٿزټخء ٳـخث

. حٿـ٩ ى حٿٴخثض، ٿټن حٿخڃض : ٷخٽ ر٬ حٿلټڄخء

حڃأس أر ٣ڀلش ٿڄخ ڃخص حرنيخ، كيؼيخ ڃن كن حٿز أڅ ٨ي أػ حٿڄزش ٫ڀ حٿڄخد، ٻڄخ ٳ٬ڀض أځ ڀڂ

. " ڃڀڂ " ڃي ٳ لق

: ػخد كنش ٷي حىىن، ٳ٠زح، ٷخٿح ڃخص ٫زي حهلل رن ڃ٤ٱ، ٳوؽ ڃ٤ٱ ٫ڀ ٷڃو ٳ : ٷخٽ ػخرض حٿزنخن

أٳؤظټن ٿيخ، ٫ين ر طزخٹ ط٬خٿ ػع هخٽ، ٻپ : ٷخٽ ! ؟ ڃيىنخ ڄص ٫زي حهلل، ػڂ طوؽ ٳ ػخد ڃن ىه

. أكذ اٿ ڃن حٿينخ ڃخ ٳيخ هڀش ڃنيخ

أٿجٺ ٫ڀيڂ ڀحص ڃن ريڂ كڄش أٿجٺ ىڂ . ٷخٿح انخ هلل انخ اٿو حؿ٬څ حٿن اح أخرظيڂ ڃزش } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

. [ 157 156 : حٿزٸس ] { حٿڄيظيڅ

. أنو أه ڃن ٳ حٿينخ أ٤٫ رو ٳ حهس ٷي ٻ ڃن ڃخء، ا ىىصء ڃخ : ٷخٽ ڃ٤ٱ

ٿو ڃ٬و حرنو، ٳٸخٽ ٳٸخطپ كظ أكظزٺ، ٳلڄپ ٳٸخطپ كظ ٷظپ، ػڂ طٸيځ طٸيځ ! أ رن : ٻخڅ ڀش رن ڂ ٳ ڃ

. ڃكزخ اڅ ٻنظن ؿجظن طينجنن، اڅ ٻنظن ؿجظن ٿ ٿٺ ٳخؿ٬ن : حٿ٬يش، ٳٸخٿض ٳٸظپ، ٳخؿظڄ٪ حٿنخء ٫ني أڃو ڃ٬خس

. حٿوٴش اح ٻخنض حٿڄزش ڃڄخ ڄټن ٻظڄخنيخ، ٳټظڄخنيخ ڃن ن٬ڂ حهلل ٫ ؿپ

ر٬غ حهلل اٿو ڃڀټن، اح ڃ حٿ٬زي " : ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنوحٿنز حهلل ٫نو ٫ن أر ىس

: ٳٸٽ . ىهڀح ٫ڀو، ٳ٬خ ٿٺ اٿ حهلل ط٬خٿ ى أ٫ڀڂ حن٨ح ڃخ ٸٿو ٿ٬حىه، ٳبڅ ى كڄي حهلل ط٬خٿ اح : ٳٸٽ

أٻٴ ٫نو حىهڀو حٿـنش، اڅ أنخ ٴظو أڅ أريٿو ٿلڄخ هح ڃن ٿلڄو، ىڃخ هح ڃن ىڃو، أڅ ٿ٬زي اڅ أنخ طٳظو أڅ

ڃخ ؿخء ٳ أؿ حٿڄ ڃن كيغ ي رن أڀڂ ٫ن ٤٫خء رن رخد : 2/940 " حٿڄ٣ؤ " أهؿو ڃخٿٺ ٳ ) ) " ه٤خخه

ؿخٿو ػٸخص ا أنو ڃپ، ڀو حرن ٫زي حٿز ڃن ٣ٶ ٫زخى رن . . . ٫ڀو ڀڂ خ أڅ ٽ حهلل ڀ حهلل

( ( ٻؼ ٫ن ي ٫ن ٤٫خء ٫ن أر ٬ي حٿوي، ٫زخى رن ٻؼ ٿ رخٿٸ

. ؿ٬ٺ، طٻ ڃزظٺ ڃن اؿٽ حهلل ڃ٬ٳش كٸو أڅ طټ : حهلل ٫نوٷخٽ ٫ڀ

. ٿٸي ىزض ٫ن ڃن أر٬ن نش، ڃخ ٻطيخ كي : ٷخٽ حكنٲ

: اح ٷڀض ٿٺ : ٷخٽ ؟ كڄڄض حٿزخكش : ٳٸخٽ ٿو . ٳ ٫خٳش رو : ٷخٽ ؟ ٻٲ طـيٹ خ أرخ ٫زي حهلل : ٷخٽ ؿپ ٿڃخځ أكڄي

. طوؿن اٿ ڃخ أٻه أنخ ٳ ٫خٳش ٳلزٺ،

. ٿ٤خ٫ش حهلل كس أريح ڃن ټ ڃزش رو اٿ ٯ حهلل، ٿڂ ـي ٳ ٷڀزو : ٷخٽ ٸٶ حٿزڀو

رخٿڄخثذ ن٨ح اٿ ػحريخ، كټخخطيڂ ڃن ٻن حٿز ٻظڄخڅ حٿڄخثذ، ٷي ٻخنح ٴكڅ : ٷخٽ ر٬ حٿلټڄخء

. ڃيس ٳ ٿٺ

٫ڄ، ٫ڀو ػڂ حظ ٷخثڄخ، ٳؤكخ١ رو ڃخ أڅ ٫زي حٿڄڀٺ رن ٫ڄ رن ٫زي حٿ٬ ٿڄخ ڃخص ىٳنو : ڃنيخ

ڃح رٺ، حهلل ڃخ ٻنض ٷ٢ٿٻنض رح رؤرٺ، حهلل ڃخ ٿض ڃن ىزٺ حهلل ٷي ! كڄٺ حهلل رخرن : حٿنخ، ٳٸخٽ

. حهلل اٿو أي رٺ ح، أؿ رل٨ ڃن حهلل ط٬خٿ ٳٺ ڃن ٬ظٺ ٳ ىح حٿڄنٽ حٿ ٹ

رؿىىخ ٻڄخ ٿىڃ ٫ڀ ٿٺ، اڅ ٻخڅ حٿٴف اڅ ٻخڅ حٿڄحى ڃن حٿز ٫يځ ٻحىش حٿڄخثذ، ٳ ٷيس : ٳبڅ ٷپ

. كټظڂ، ٳي أر٬ي

٫ڄخ يهپ طلض حٿټذ، ى حن٫خؽ أڅ حٿز ټڅ ا ٫ن ڃلزد أ ٫ڀ ڃټه، ني : حٿـحد

ٿ٤ڂ حٿويى، حٿٸٽ رخٿڀخڅ، ٳؤڃخ ڃخ ٻنخ ڃن ٳف ر٠٬يڂ، حٿزخ٣ن، انڄخ ني ٫ن حٿڄټظذ، ٻٶ حٿـد،

. ا حٿ٤ز٪ ري ٿو ڃن ٻحىش حٿڄخثذ ٳٿٺ ٳف ف ٣ز٬،

، ٳڀڄخ طڄض، ٳف رظڄخڃيخ ڃؼخٽ ىح ؿپ ڃ ٿو رش ٿڄو، ٳ٬ ٳ ٣ڀذ كحثـيخ، أنٴٶ ٫ڀيخ ڃخ

طنخٿيخ ٿڄخ ؿ ٿيخ ڃن حٿ٬خٳش، ٳؤڃخ ٣ز٬و، ٻڀڄخ : ٿ أڅ ڃڀټخ ٷخٽ ٿؿپ ٳٸ . ٳڄخ حٿض ٫نو ٻحىش حٿظنخٽ أ

ٿڄخ ؿح ڃن ريح حٿ٬ى حٿڀ٤ٲ رش أ٤٫ظٺ أٿٲ ىنخ، كذ ٻؼس حٿ٠د، نو ئٿڂ، ٿټن رظٺ

. حٿزء ٫خٷزش، اڅ أنټخه حٿ٠د، ٳټٿٺ حٿڀٲ طڀڄلح حٿؼحد، ٳيخڅ ٫ڀيڂ

٫ڀو ـ ٳپ ٳ رخڅ ىحء حٿز ڃخ ظ٬خڅ رو3

خٷخ ٳظلڀو ڃڄټن رڄ٬ـڅ حٿ٬ڀڂ حٿ٬ڄپ، ح٫ڀڂ أڅ حٿ أنٽ حٿيحء أنٽ حٿيحء ٫ي رخٿٴخء، ٳخٿز اڅ ٻخڅ

ٳلظخؽ ٻپ ڃ اٿ ٫ڀڂ ٫ڄپ ڀٶ رو، ٳبڅ حٿ٬ڀپ اح حهظڀٴض حهظڀٲ ٳڄنيڄخ طٻذ حىش ڃح حٿٸڀد ٻڀيخ،

. ڃ٠خىس حٿ٬ڀش : حٿ٬ؽ حٿ٬ؽ، ا ڃ٬ن

، ٳنٸٽ حٿـڄخ٩، ٷي ٯڀزض ٫ڀو رلغ ڄڀٺ ٳؿو اح حٳظٸ حنخڅ اٿ حٿز ٫ن يس : ن٠د ٿٺ ڃؼخ

: أخء ٫نو ٷڀزو، ٳ٬ؽ ٿٺ رؼػش

. حٿ٬٤خځ ڃح٧زش حٿځ، حٷظخ ٫ني حٳ٤خ ٫ڀ ٷڀپ ڃن : أكيىخ

رخٿٸڀذ، حٿٸڀذ لٹ حٿيس، ىحء ىح حٿ٬ٿش، ٷ٤٪ أزخد حٿڄيـش، ٳبنو انڄخ يؾ رخٿن٨، حٿن٨ : حٿؼخن

حٿ حٿڄظيخس، ٳخڅ حٿن٨ يڂ ڃڄځ ڃن يخځ ارڀ، ڄن٪ ٫نو ا حكظح ٫ن ڃ٨خڅ ٷ٩ حٿز ٫ڀ

. حٿيد ٯڄ حٿـٴن أ

ڃخ ظيو حٿ٤ز٪ ڃن حٿلحځ، ٳٴ حٿڄزخكخص ٯنش طڀش حٿنٴ رخٿڄزخف ڃن ؿن حٿڄظي، ٿٺ رخٿنټخف، ٻپ : حٿؼخٿغ

. أٻؼ حٿنخ، څ ٷ٤٪ حٿحء ٬٠ٲ ، ٸڄ٪ حٿيس روٱ ىح ٫نو، ىح ى حٿ٬ؽ حٳ٪ ٳ كٶ

. حٿي، ٯڀزيخ ڃظ أحى ٿنخڅ أڅ ٬ى نٴو حٿڄـخىيس، ٳبڅ ڃن ٫ى نٴو ڃوخٿٴشنز

انڄخ ظي ٿٺ ٫ڀ ڃن طٴ٭ ح٫ظٽ، ٳخڅ أڅ أي أنح٩ حٿز حٿڄـخىيس، ٻٲ حٿزخ٣ن ڃن كيغ حٿنٴ، : ح٫ڀڂ

ٷ٤٪ حٿ٬ثٶ ، ؿ٬پ حٿيڂ ىڄخ حكيح، ٱ حٿٴټ اٿ ڃڀټص حٿخ طحٽ طـخرو، ٫ؽ ٿيح ا

ن٪ حٿڀو ط٬خٿ، ؿڄ٪ أرحد ڃ٬ٳش حهلل ط٬خٿ، كظ اح حظٿ ٿٺ ٫ڀ ٷڀزو، ىٳ٪ حٿڄحص ح ٫ـخثذ

حٿڄظحڀش، ڃن حٿٸحءس، حظخٿو ڃـخرش حٿ٤خڅ حش، اڅ ٿڂ ټن ٿو حٿزخ٣ن ٳ نـو ا ححى

ٳبڅ حٿٴټ حٿزخ٣ن ى حٿ ظٵ حٿٸڀذ ىڅ حٻخ، حٿڀحص، لظخؽ ڃ٪ ٿٺ اٿ طټڀٲ حٿٸڀذ حٿل٠،

. نخٽ رخٻظخد حٿـيي ححى حٿ٨خىس، ٳيح حٿ ڄټن أڅ

ح٫ڄخٽ، ٳٿٺ ـ ڃـ حٿي، ى ٳؤڃخ ڃٸخى ڃخ نټٲ، ڃزخٿٮ ڃخ ى ڃن ٿ٤ٲ حهلل ط٬خٿ ڃن حكحٽ

٤ٽ حٿـيي ٸپ حٿي، حٿڄ٬ڀځ حء ىح حؿظيخى ٫ڀ ؿرو رلذ حٿٵ، ٳٸي ٸپ حٿـيي، ټؼ حٿي، ٷي

ؿپ، ٳبنيخ طح أ٫ڄخٽ حٿؼٸڀن، ٿ ٿٺ حهظخ حٿ٬زي، رپ حهظخه أڅ ظ٬ ٿظڀٺ ڃن ؿرخص حٿكڄن ٫

أ٫ڀ ٫ڀن، ٻپ ڃنيځ حٿـرش، رؤڅ ٸڀ٪ ٫ن ٷڀزو ؿحد حٿينخ، ٳخڅ حٿڄـد اٿ أٴپ خٳڀن، ـد اٿ

اڅ " : رٸٿو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ رخٿينخ ى ڃنـد اٿيخ، ٳٸ٤٪ حٿ٬ثٶ حٿـخرش، ى حٿڄحى

حٿكڄش، ٻخٿ ڀق ٳخٿ ٫ڀنخ طٴٮ حٿڄلپ، حنظ٨خ ٿنٽ . " ٳظ٬ح ٿيخ ٿرټڂ ٳ أخځ ىىٻڂ نٴلخص أ

رڄ٤، ي ڃظ ٸي حهلل أزخد حٿڄ٤، ح نٸيخ ڃن حٿل، ٠٪ ٳيخ حٿز، ٻپ ٿٺ نٴ٪ ا

وڀ نش ٫ن ڃ٤، ٻٿٺ ٷڀڄخ طوڀ نش ي ځ ٫ن ؿرش ڃن حٿـرخص ا أنو ؼٶ رٴ٠پ حهلل ط٬خٿ أنو

. حٿنٴلخص نٴلش ڃن

حه، ٫و ٿڄيخد ق حٿكڄش، ٳنز أڅ ټڅ حٿ٬زي ٷي ٣ي حٿٸڀذ ڃن ك حٿيحص، ر ححىس

٧ي حٿڂ، ٻٿٺ حنظ٨خ طڀٺ حٿنٴلخص ٳ حٷخص حٿٴش، ٫ني ٻڄخ ٸ حنظ٨خ حڃ٤خ ٳ أٷخص حٿر٪ ٫ني

حهلل حٿيڄڂ حنٴخ أزخد ظيح كڄش . حٿٸڀد، ٻځ ٫ٳش، ځ حٿـڄ٬ش، ٳ ڃ٠خڅ حؿظڄخ٩ حٿيڂ نخ١

. ط٬خٿ رلټڄظو طٸيه

حٿ٤ حٿؼخن ڃن حٿټظخد

نل ٿٺ أٷخڃيخ ٳ حٿټ ٳ٠ڀو ٻ حٿن٬ڂ ـ4

خٻن } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ طڂ } : حهلل ط٬خٿ ٷخٽ ( 145 : آٽ ٫ڄحڅ ) { نـ حٿ ټ حرټڂ اڅ : حٿنخء ) { آڃنظڂ ڃخ ٴ٬پ حٿڀو ر٬

[ 7 : ارحىڂ ] { ينټڂ ٿجن ټطڂ } : ٷ٤٪ رخٿڄي ڃ٪ حٿټ ٳٸخٽ ( 13 : زؤ ) { حٿټ ٷڀپ ڃن ٫زخى } : ٷخٽ ( 147

حهلل } : ٷٿو [ 28 : حٿظرش ] { ٳٱ نټڂ حهلل ڃن ٳ٠ڀو اڅ خء } : حٿڄجش ٻٸٿو ڃ٪ ٻنو ٷٲ أخء ٻؼس ٯه ٫ڀ

ٿڄخ . [ 15 : حٿظرش ] { خء ظد حهلل ٫ڀ ڃن } ، [ 48 : حٿنخء ] { خء ٴ ڃخ ىڅ ٿٺ ٿڄن } [ 212 : حٿزٸس ] { ٵ ڃن خء

. [ 17 : ح٫حٱ ] { طـي أٻؼىڂ خٻن } : رن آىځ ٫ٱ ارڀ ٷي حٿټ ٳ حٿ٬٤ن ٫ڀ

: حهلل ٫نيخطٴ٤ص ٷيڃخه، ٳٸخٿض ٫خثش ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخځ كظحٿنز أڅ

. " أٳ أٻڅ ٫زيح خٻح " : ٷخٽ ! ؟ نزٺ ڃخ طؤه أطن٪ ىح ٷي ٯٴ حهلل ٿٺ ڃخ طٸيځ ڃن

حٿڀيڂ : ان أكزٺ ٳٸپ " : ڀڂ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿوٿ ٷخٽ : حهلل ٫نو ٷخٽ٫ن ڃ٬خ

. " ٫زخىطٺ أ٫ن ٫ڀ ٻٹ ټٹ كن

[ حٿـحف ٳ ٻڅ حٿټ رخٿٸڀذ حٿڀخڅ ] ـ ٳپ 5

. حٿټ ټڅ رخٿٸڀذ، حٿڀخڅ، حٿـحف

. أڃخ رخٿٸڀذ، ٳي ا٧يخ حٿټ هلل رخٿظلڄي

حظ٬خنش ريخ ٫ڀ ڃ٬ظو، ٳڄن ټ حٿ٬نن أڅ طظ أڃخ رخٿـحف، ٳي حظ٬ڄخٽ ن٬ڂ حهلل ٳ ٣خ٫ظو، حٿظٷ ڃن

. حنن أڅ طظ ٻپ ٫ذ طڄ٬و، ٳيح يهپ ٳ ؿڄڀش ټ ىه ح٠٫خء ٻپ ٫ذ طحه ٿڄڀڂ، ڃن ټ

حٿظليع " : ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ . ا٧يخ حٿ ٫ن حهلل ط٬خٿ، ى ڃؤڃ رو : حٿټ رخٿڀخڅ

. " رخٿن٬ڂ ټ، طٻيخ ٻٴ

ڀ حهلل حٿنز ٳٸخٽ . حٿلڄي هلل : ٳٸخٽ ؟ ٻٲ أزلض : ؿڀن ڃن حنخ حٿظٸخ، ٳٸخٽ أكيىڄخ ٿخكزو أڅ

. " ٷٿح ىټح " : ٫ڀو آٿو ڀڂ

ڀڂ ٫ڀ ٫ڄ رن حٿو٤خد أكڄي حهلل، : ٷخٽ ؟ ٻٲ أزلض : ٷخٽ ٿو ٫ڄ حهلل ٫نو، ٳى ٫ڀو، ػڂ أڅ ؿ

. حٹ حٿ أحىص : ٳٸخٽ ٫ڄ

. ڃ٬٤خ، حٿڄظن٤ٶ ڃ٬٤خ ٷي ٻخڅ حٿڀٲ ظخءٿڅ، ڃحىىڂ حظوحؽ حٿټ هلل، ٳټڅ حٿخٻ

أكڄي حهلل اٿٺ، : ٳٸخٽ ٿو حه ؟ ٻٲ أزلض اڅ حٿؿپ اح ڀڂ ٫ڀ حٿؿپ، ؤٿو : ٷخٽ أر ٫زي حٿكڄن حٿلزڀ

اح ٳټخڅ أر ٫زي حٿكڄن . أٻظزو ڃن حٿلخڃين : ٷخٽ ؟ ٻٲ طټظزيخ : ٿڀ ٫ن ڄنو ٸٽ حٿڄڀٺ حٿ ٫ن خه : ٷخٽ

. أكڄي حهلل اٿٺ حٿ ؿڄ٪ هڀٸو : ٸٽ ؟ ٻٲ أزلض : جپ

[ لزو حهلل ٳ ٳ٬پ حٿټ ظڂ ا رڄ٬ٳش ڃخ ] ـ ٳپ 6

ط٬خٿ، ا ڃ٬ن حٿټ حظ٬ڄخٽ ن٬ڄش ٳ ڃلخرو، أڅ ٳ٬پ حٿټ طٹ حٿټٴحڅ، ظڂ ا رڄ٬ٳش ڃخ لزو حهلل : ح٫ڀڂ

. حظ٬ڄخٽ، أ حظ٬ڄخٿو ٳڄخ ټىو ڃ٬ن حٿټٴحڅ نٸ ٿٺ، اڃخ رظٹ

: ٿظڄ ڃخ لزو حهلل ٳڄخ ټىو ڃيٻخڅ

. حٿڄ٪، ڃظنيه حخص : أكيىڄخ

٫، ٿٿٺ أپ حهلل ط٬خٿ حٿپ، يپ حٿٸڀذ، ى حٿن٨ ر٬ن ح٫ظزخ،ىح حه ٫ رس : حٿؼخن

أٳ٬خٽ حٿ٬زخى، ٳڄن ٤ڀ٪ ٫ڀ كټڂ . ڃ٬ٳش ؿڄ٪ أكټخځ حٿ٩ ٳ ريڂ حٿ٤ٵ ٫ڀ حٿوڀٶ، ڃ٬ٳش ٿٺ طزن ٫ڀ

حٿ٩ ٳ ؿڄ٪ . أٳ٬خٿو، ٿڂ ڄټنو حٿٸخځ رلٶ حٿټ أ

ا ڃخ هڀٶ حهلل ط٬خٿ جخ ٳ : ٳ ٻپ ڃؿى هڀٸو ى حٿن٨ ر٬ن ح٫ظزخ، ٳي اىحٹ كټڄش حهلل ط٬خٿ : أڃخ حٿؼخن

. طڀٺ حٿلټڄش ڃنٸڄش اٿ ؿڀش هٴش . حٿلټڄش ڃٸى، ٿٺ حٿڄٸى ى حٿڄلزد حٿ٬خٿڂ ا ٳو كټڄش، طلض

حٿنيخ، ٳټڅ حٿنيخ ڃ٬خخ، حٿڀپ زخطخ، ٳظظ أڃخ حٿـڀش، ٳټخٿ٬ڀڂ رؤڅ حٿلټڄش ٳ هڀٶ حٿڄ أڅ لپ حٿڀپ

٫ني حظظخ، ٳيح ڃن ؿڄڀش كټڂ حٿڄ، ٻپ حٿلټڄش ٳيخ، ٻٿٺ ڃ٬ٳش حٿلټڄش حٿلٻش ٫ني حرخ، حٿټڅ

. حٿڂ نٽ حڃ٤خ ٳ

٤ڀ٬څ ٫ڀ ر٬ ڃخ ٳيخ ڃن حٿلټڂ، نل أڃخ حٿلټڄش ٳ هڀٶ حٿټحٻذ، ٳوٴش ٤ڀ٪ ٫ڀيخ ٻپ حٿوڀٶ، ٷي

طوڀ ڃنو س ٫ن كټڄش، ٻٿٺ أ٠٫خء حٿلحڅ، ڃنيخ ڃخ طزن كټڄظو ٻنيخ نو ٿڀڄخء، ؿڄ٪ أؿحء حٿ٬خٿڂ

ٻخٿڄحس، حٿټڀش ٳؤڃخ ح٠٫خء حٿزخ٣نش، . ٻخٿ٬ڀڂ ،رؤڅ حٿ٬ن ٿرخ، حٿي ٿڀز٤، حٿؿپ ٿڀڄ رخنخ ٧خىح،

حٿڀ٨ش، ٳ ٬ٱ حٿلټڄش ٳيخ ٻپ حٿنخ، حٿن حٿټزي، آكخى حٿ٬ٵ، ح٫خد ڃخ ٳيخ ڃن حٿظـخٲ حٿٷش

ح رخٿنزش اٿ ٫ڀڂ حهلل ط٬خٿ، ٳټپ ڃن حظ٬ڄپ جخ ٳ ؿيش ٯ حٿـيش حٿظ هڀٶ ٬ٳنيخ انڄخ ٬ٳڅ ڃنيخ ٷيح

ٯه ريه ر كٶ، ٳٸي ٻٴ ٿيخ ٿٺ حٿء ٫ڀ ٯ حٿؿو حٿ أي رو، ٳٸي ٻٴ ن٬ڄش حهلل ط٬خٿ ٳو، ٳڄن د

ڃخ ئو، ظنخٽ ڃخ نٴ٬و، ٿئ ريخ ٯه، ٻٿٺ حٿ٬ن ن٬ڄش حهلل ط٬خٿ ٳ حٿي نيخ هڀٸض ٿيٳ٪ ريخ ٫ن نٴو

ٿز ريڄخ ٳٸي ٻٴ ن٬ڄظيخ، ن٬ڄش حٿڄ أ٠خ، اح حرخ ظڂ ريخ، ٳخٿ٬ن حٿڄ هڀٸظخ اح ن٨ ريخ اٿ ڃلځ،

. ڃخ نٴ٬و ٳ ىنو ىنخه، زٸ ريڄخ ڃخ ٠ه ٳيڄخ

ريخ حٿوڀٶ ٫ڀ حٿٽ اٿ حهلل ط٬خٿ، أن أڅ حٿڄحى ڃن هڀٶ حٿوڀٶ هڀٶ حٿينخ أزخريخ، أڅ ظ٬ن : ح٫ڀڂ

رخٿڄ٬ٳش حٿلخڀش ريحځ حٿٴټ، ڄټن حٿيحځ ٫ڀ حٿٻ حٿٴټ ا ريحځ حٿزيڅ، ا ريحځ حٿٻ، ڃلزش ا

هڀٶ ؿڄ٪ ح٠٫خء حٿزخ٣نش زٸ حٿزيڅ ا رخ حٿڄخء حٿيحء، ظڂ ٿٺ ا روڀٶ حٿڄخء ح

حٿحؿ٪ اٿ حهلل ى حٿنٴ حٿڄ٤ڄجنش ر٤ٽ حٿ٬زخىس حٿڄ٬ٳش، حٿ٨خىس، ٻپ ٿٺ ؿپ حٿزيڅ، حٿزيڅ ڃ٤ش حٿنٴ،

٣خ٫ش حهلل، ٳٸي ٳټپ ڃن حظ٬ڄپ جخ ٳ ٯ [ 56 : حٿحخص ] { حن ا ٿ٬زيڅ ڃخ هڀٸض حٿـن } : ٿٿٺ ٷخٽ ط٬خٿ

. حٿڄ٬ش ٻٴ ن٬ڄش حهلل ٳ ؿڄ٪ حزخد حٿظ ري ڃنيخ، ٷيحڃو ٫ڀ طڀٺ

حكيح ٿڀلټڂ حٿوٴش حٿظ ٿض ٳ ٯخش حٿوٴخء، كظ ٬ظز ريخ، ٬ڀڂ ٣ٶ حٿټ حٿټٴحڅ ٫ڀ ٿنٻ ڃؼخ

حٿيحىڂ حٿينخن حٿڀن ريڄخ ٷحځ حٿينخ، ىڄخ كـحڅ ڃنٴ٬ش ٳ أ٫نيڄخ، ڃن ن٬ڂ حهلل ط٬خٿ هڀٶ : حٿن٬ڂ، ٳٸٽ

ڃڀزو، ڃٻزو، ٤٠ حٿوڀٶ اٿيڄخ، ڃن كغ ٻپ انخڅ لظخؽ اٿ أ٫خڅ ٻؼس، ٳ ڃ٬٤ڄو، ڃرو، ٿټن

ى لظخؽ اٿ خث كخؿخطو، ٷي ٬ـ ٫ڄخ لظخؽ اٿو، ڄڀٺ ڃخ ظن ٫نو، ٻڄن ڄڀٺ ٷيح ڃن حٿ٫ٴحڅ ڃؼ

حظن ٫نو، لظخؽ اٿ حٿ٫ٴحڅ، ٳ ري رنيڄخ ڃن ڃ٬خش، ري ٳ ؿڄپ ٻزو، آه ڄڀٺ حٿـڄپ، رڄخ

حٿ٫ٴحڅ ڃن طٸي، اح زٽ خكذ حٿـڄپ ؿڄڀو رټپ ڃٸيح ڃن حٿ٫ٴحڅ، ڃنخزش رن ڃٸيح حٿ٬

٫زيح روٲ، أ ىٷٸخ رلڄخ ، ٳيه ٻح ڃن ظ ىحح رؼخد، أ . حٿـڄپ، كظ ٤٬ ڃؼڀو ٳ حٿڅ حٿس

حٿيحىڂ حٿينخن، كخٻڄن ڃظ٤ن رن خث حڃحٽ، كظ طٸي ريڄخ، حخء طنخذ رنيڄخ ، ٳوڀٶ حهلل ط٬خٿ

انڄخ أڃټن حٿـڄپ خ ڃخثش ، ىح حٿٸي ڃن حٿ٫ٴحڅ خ ڃخثش، ٳلپ حٿظخ رنيڄخ كنج، ىح : ٳٸخٽ

أ٫خنيڄخ ٳ ٿڂ نظ٨ڂ حڃ، ٳوڀٸيڄخ حهلل حٿظ٬يپ رنيڄخ رخٿنٸين ، ا ٯ ٳ أ٫خنيڄخ ، ٳبنو ٿ ٻخڅ ٳ

حڃحٽ رخٿ٬يٽ ، ؿ٬ڀيڄخ ٫ن ٳ أنٴيڄخ، نزظيڄخ حٿ خث حڃحٽ ٿظيحٿيخ حي ، ټڅ كخٻڄن رن

. حكيس، ٳڄن ڃڀټيڄخ ، ٳټؤنو ڃڀٺ ٻپ ت نزش

وخٿٲ حٿڄٸى ڃنيڄخ، ڀٶ رلټڄظيڄخ، ٳٸي ٻٴ ن٬ڄش حهلل ٳيڄخ، اح ٫ٳض كټڄظيڄخ، ٳټپ ڃن ٫ڄپ ٳيڄخ ٫ڄ

ٿڄخ ٻخڅ ٻؼ ڃن حٿوڀٶ ٫خؿن ٫ن . ٳيڄخ، ڃن٪ حي ڃن طيحٿيڄخ ٳڄن ٻنىڄخ ٳٸي أر٤ڀيڄخ أر٤پ حٿلټڄش

حٿزس، حٿيش حٿڄټظرش ٫ڀ ٴلخص حٿڄؿىحص رو٢ اٿي يٹ ر٬ن حٿز، رپ ر٬ن ٷحءس ح٤

حٿن ټنڅ } : ٫ڀو آٿو ڀڂ، ٳٸخٽ أهزىڂ حهلل ط٬خٿ رټځ ڄ٬ه رح٤ش ٿو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حهلل

. [ 34 : حٿظرش ] { ر٬حد أٿڂ حٿىذ حٿٴ٠ش نٴٸنيخ ٳ زپ حهلل ٳزىڂ

ڃڄن ٻنىڄخ ٻپ ڃن حطو حٿيحىڂ حٿينخن آنش، ٳٸي ٻٴ ن٬ڄش حهلل ٳيڄخ ،نو . أأ كخ

ٸځ ريخ أه حٿنخ، ٿٺ أڅ حٿليي حٿنلخ ڃؼخٽ ٿٺ ڃن حظ٬ڄپ كخٻڂ حٿزڀي ٳ حٿلخٻش حٿټن ح٫ڄخٽ حٿظ

ڃن ٻنيڄخ ٷڂ حخء، ٳڄن ٿڂ طنټٲ ٿو ىه حٿلټڄش رخٿكڄش حٿيش حٿوٱ ٯىخ ٸځ ڃٸخځ حٿىذ حٿٴ٠ش

حٿيحىڂ ٻٿٺ ٻپ ڃن ٫خڃپ رخٿرخ ٳ " ٳبنڄخ ـؿ ٳ ر٤نو نخ ؿينڂ ڃن د ٳ انخء ىذ أٳ٠ش، " : ٷپ ٿو

. حٿنٸين حٿينخن، ٳٸي أهؿيڄخ ٫ن ڃٸىىڄخ، ٳيح ڃؼخٽ ٿلټڄش هٴش ڃن كټڂ

أڃٹ، ٳ كٻظٺ، ټنٺ، ن٤ٸٺ، ٳنز أڅ ط٬ظز ټ حٿن٬ڄش ٻٴىخ ريح حٿڄؼخٽ ٳ ٯه ڃن ؿڄ٪

. حٿټٴ ر٬ ٿٺ طٴو رخٿټحىش، ر٠٬و رخٿل٨ ټطٺ ٳ ٻپ ٳپ خى ڃنٺ، اڃخ ټح أ٫ټو، ى

ٳخظلٸض رڄي حٿٸس ؿلخنخ ٳخ ٫ڀ ڃن ٿٺ أڅ حهلل ط٬خٿ هڀٶ ٿٺ ين، ؿ٬پ اكيحىڄخ أٷ ڃن حه،

أ٫ڄخٽ، ر٠٬يخ ٴش، ٻؤه حٿڄلٲ، ر٠٬يخ هش، ٻبحٿش حه، ٷي أكؿٺ ڃن أ٤٫خٹ حٿين اٿ

رخٿخ، أٿض حٿنـخش رخٿڄن، ٳٸي ٫ټض حٿڄٸى، هض حٿٲ رڄخ ى حٿنـخش، ٳبح أهص حٿڄلٲ

حٿوٲ ٷخش حٿؿپ، ٳ٨ڀڄظو، ٻٿٺ ٳ حٿؿڀن، اح حرظيأص رخٿ ٳ ٿز حٿوٲ، ٳٸي ٧ڀڄض حٿڄن، څ ه،

. ٷ ٫ڀ ٿٺ

هخٿٲ حٿلټڄش ٳ هڀٶ حـخ، ڃن ٻ ٯنخ ڃن ـس ٿ كخؿش ڃيڄش ٯ لق، ٳٸي : ٻٿٺ نٸٽ

رؤ، اڅ ٳ٬پ ٿٺ ٳ ڃڀٺ ٯه، ٳي ٧خٿڂ، اڅ ٻخڅ نيخ هڀٸض ٿڀڄنٴ٬ش ريخ، ٳبڅ ٻخڅ ٻه ٿ لق، ٳ

. ڃلظخؿخ، ا أڅ ؤڅ خكزو

أٷخڃيخ ـ ٳپ ٳ رخڅ حٿن٬ڂ كٸٸظيخ7

حهش، طڄش ڃخ ٫يحىخ ن٬ڄش طـ، أڅ ٻپ ڃ٤ڀد ڄ ن٬ڄش، ٿټن حٿن٬ڄش ٳ حٿلٸٸش ى حٿ٬خىس : ح٫ڀڂ

: أٷخځ حڃ ٻڀيخ رخخٳش اٿنخ طنٸڂ أر٬ش

. حٿوڀٶ، ى حٿن٬ڄش حٿلٸٸش ڃخ ى نخٳ٪ ٳ حٿينخ حهس ؿڄ٬خ، ٻخٿ٬ڀڂ، كن : أكيىڄخ

. ڃخ ى خ ٳيڄخ ؿڄ٬خ، ى حٿزء كٸٸش : حٿؼخن

حٿيحص، ٳي رء ٫ني حرخ، حٿـخىپ ڃخ نٴ٪ ٳ حٿلخٽ، ٠ ٳ حٿڄآٽ، ٻخٿظڀ، حطزخ٩ : حٿٸڂ حٿؼخٿغ

. ٨نو ن٬ڄش

ٳو ڂ، ٳؤنو ٬يه ن٬ڄش اڅ ٻخڅ : ڃؼخٿو ء حٿـخث٪ اح ؿي ٫ ، ٳبح ٫ڀڂ ٿٺ ٫يس ر . ؿخى

. حٿزخد، رء ٫ني حٿـيخٽ حٿ٠خ ٳخٿلخٽ، حٿنخٳ٪ ٳ حٿڄآٽ،ى ن٬ڄش ٫ني : حٿٸڂ حٿر٪

حٸخځ، ٳخٿزخٿـخىپ، اح ٻڀٲ رو ٧نو رء، حٿيحء حٿن٪ ڃحٷو ٳ حٿلخٽ، حٿخٳ ٳ حٿڄآٽ ڃن : ڃؼخٿو

حٿز حٿ حٿلـخڃش، ٳبڅ حد ي٫ه اٿيخ ؤڃه ريخ، ٿڄخ ڀل٦ ٳ ٫خٷزظيخ ڃن حٿ٬خٷپ ٬يه ن٬ڄو، ٻٿٺ اح حكظخؽ

ٳخٿز ظٸڀي ڃن أڃو رـيڀو ، حٿٴخء، حځ طڄن٬و ڃن ٿٺ ٿٴ١ كزيخ ٴٸظيخ، ٿټنيخ ؿخىڀش رخٿڄڀلش ٳ ٿٺ،

أڅ حځ ى حٿ٬ي حٿزخ٣ن ٳ س يٶ، څ ڃن ڃن٬يخ اخه ؤن اٿيخ ىڅ أرو، ٸي أرخه ٫يح، ٿ ٫ٸپ ٿ٬ڀڂ

أڃح أي ڃن أٿڂ حٿلـخڃش، ٳخٿيٶ حٿـخىپ ڃن حٿ٬ي حٿ٬خٷپ، ٻپ انخڅ يٶ ڃن حٿلـخڃش ٷو اٿ

. نٴو، ٿټن حٿنٴ يٶ ؿخىپ، ٳڀٿٺ ط٬ڄپ رڄخ ٬ڄپ حٿ٬ي

هؿيخ ٫ن حٿل حكخء ـ ٳپ ٳ رخڅ ٻؼس ن٬ڂ حهلل طڀڀيخ8

. ڃ٤ڀد ؿپ حٿخش أڅ حٿن٬ڂ طنٸڂ اٿ ڃخ ى ٯخش ڃ٤ڀرش ٿحطيخ، اٿ ڃخ ى : ح٫ڀڂ

ٳنخء ٿو، ٯڂ ٳو، ٫ڀڂ ؿيپ ڃ٬و، رٸخء : أڃخ حٿخش ٳي ٬خىس حهس، ؿ٪ كخڀيخ اٿ أر٬ش أڃ

. حٿلٸٸش ٯن ٳٸ ر٬يه، ى حٿ٬خىس

: أٷخځ ٳي حٿخثپ اٿ حٿ٬خىس حٿڄٻس، ى أر٬ش : أڃخ حٿٸڂ حٿؼخن

. ٳ٠خثپ حٿنٴ، ٻخڄخڅ كن حٿوڀٶ : أ٫ىخ

. ٳ٠خثپ حٿزيڅ، ڃن حٿٸس حٿلش نلىڄخ : حٿؼخن

. حٿن٬ڂ حٿڄ٤ٴش ٿڀزيڅ، ڃن حٿڄخٽ حٿـخه حىپ : حٿؼخٿغ

حٿييحش حخى، حٿظيي، حٿظؤي، ٻپ ىه ن٬ڂ حزخد حٿظ ؿڄ٪ رنيخ رن ڃخ نخذ حٿٴ٠خثپ، ڃن : حٿحر٪

. ٨٫ڄش

؟ حٿـخه نلىڄخ ڃخ ؿو حٿلخؿش ٿ٤ٶ حهس اٿ حٿن٬ڂ حٿوخؿش ٳ حٿڄخٽ : ٳبڅ ٷپ

. ٿڀڄٸى ىه حخء ؿخش ڃـ حٿـنخف حٿڄزخف، حٿش حٿڄظ٬ڄڀش : ٷڀنخ

حٿيـخء ر ف، نو زٸ ڃظٵ حٷخص ٳ أڃخ حٿڄخٽ، ٳبڅ ٣خٿذ حٿ٬ڀڂ اح ٿڂ طټن ڃ٬و ٻٴخش، ٻخڅ ٻخ٩ اٿ

. حٿ٬ڀڂ، ٫ن حٿٻ، حٿٴټ، نل ٿٺ ٣ڀذ حٿٸص، ٳڀو ٫ن طلپ

٧خٿڂ ي ٫ڀو، ٳپ ٷڀزو، ٷڀزو أ أڃخ حٿـخه ٳو يٳ٪ ٫ن نٴو حٿٽ حٿ٠ڂ، نٴٺ ٫ن ٫ي ئو،

. حٿـخه ڃخٿو، انڄخ طيٳ٪ ىه حٿحٯپ رخٿ٬

. ٫ڄپ ا رٿٺ أڃخ حٿلش حٿٸس ٣ٽ حٿ٬ڄ نلىخ، ٳي ن٬ڂ، ا ظڂ ٫ڀڂ

. " حٿلش، حٿٴح٭ : حٿنخ ن٬ڄظخڅ ڃزڅ ٳيڄخ ٻؼ ڃن " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿنزٷي ٷخٽ

. " ڃن ٣خٽ ٫ڄه كن ٫ڄڀو " : ٷخٽ ؟ ڃن ه حٿنخ : ٿڄخ جپ

. ٳڄخ طٸيځ، أنيڄخ ٿخ رڄڃڃن ٫ڀ ح٣ٵ أڃخٽ حٿڄخٽ حٿـخه، اڅ ٻخنخ ن٬ڄظن، ٳٸي ٻنخ ڃخ ٳيڄخ ڃن حٳخص

حٿن٬ڂ، ٳ ظن أكي ٫ن حٿلخؿش اٿ حٿظٳٶ، أڃخ حٿييحش حٿي حٿظيي حٿظؤي، ٳ هٴخء ٳ ٻنيڄخ ڃن أ٨٫ڂ

: ٿٿٺ ٷپ

حهلل ٿڀٴظ ٳؤٻؼ ڃخ ـن ٫ڀو حؿظيخىه اح ٿڂ ټن ٫څ

[ حٻپ ڃن ن٬ڂ حهلل حزخد حٿظ ظڂ ريخ ] ـ ٳپ 9

ڃن حٿن٬ڂ حٿحٷ٬ش ٳ حٿطزش حٿؼخنش، ٳڀ أىنخ أڅ أنخ ٷي ٻنخ ؿڄڀش ڃن حٿن٬ڂ، ؿ٬ڀنخ لش حٿزيڅ ن٬ڄش حكيس : ح٫ڀڂ

حٿن٬ڄش، ٿڂ نٸي ٫ڀيخ، ٿټن حٻپ أكي أزخد حٿلش، ٳڀنٻ جخ ڃن ؿڄڀش نظٸ حزخد حٿظ ريخ طڄض ىه

حهلل ٫ڀٺ أڅ هڀٶ ٿٺ ڃن ؿڄڀش ن٬ڂ : حٿظ ظڂ ريخ حٻپ ٫ڀ زپ حٿظڀق، ٫ڀ زپ حظٸخء، ٳنٸٽ حزخد

حهلل ط٬خٿ ٳ حٿلح حٿوڄ، حٿظ ى آٿش آٿش حكخ، آٿش حٿلٻش ٳ ٣ڀذ حٿحء، ٳخن٨ اٿ ططذ كټڄش

. ٿىحٹ

أڅ ل رڄخ ٸو، ٳبڅ حكخ رڄخ كخش حٿڀڄ، ى أٽ ك وڀٶ ٿڀلحڅ، أنٸ ىؿخص حٿل : ٳؤٿيڄخ

ڃخ ر٬ي ٫نٺ، ٳوڀٶ ٿٺ حٿڂ طيٹ حٿحثلش ڃن ر٬ي، ٿټن طي ز٬ي ڃنو أطڂ ڃلخٿش، ٳخٳظٸص اٿ ك طيٹ رو

ٳوڀٶ ٿٺ حٿحثلش، ٳظلظخؽ أڅ ط٤ٱ ٻؼح كظ ط٬ؼ ٫ڀ حٿ ڄڄض حثلظو، رڄخ ٿڂ ط٬ؼ، ڃن أ نخكش ؿخءص

ٿٺ ا ىح ٿټنض نخٷخ، ا طيٹ حٿز ٿظيٹ رو ڃخ ر٬ي ٫نٺ، طيٹ ؿيظو ٳظٸيىخ ر٬نيخ، ا أنو ٿ ٿڂ وڀٶ

رنٺ رنو كـخد، ٷد ڃنٺ ٷزپ أڅ ټٲ حٿلـخد، ٳظ٬ـ رٿٺ ڃخ حء حٿـيح حٿلـخد، ٳرڄخ ٷيٹ ٫ي

طيٹ رو ححص ڃن حء حٿلـحص ٫ني ؿخڅ حٿلٻخص، ټٴ ٿٺ، ٿ ٿڂ ٫ن حٿيد، ٳوڀٶ ٿٺ حٿڄ٪ كظ

ڃخث٪، ٵ ٿو كن حٿٵ، ا رو ط٬ڀڂ ڃخ حٳٸٺ ڃخ ٠ٹ، روٱ حٿـس، ٳبنو ذ ٳ أڀيخ ٻپ ټن ٿٺ

أه، ى أٱ ڃن حٿټپ، ى حٿ٬ٸپ، ٳزو ٳظـرو، رڄخ ټڅ ٿٺ زذ ؿٴخٳيخ، ػڂ أٻڃٺ حهلل ط٬خٿ رٴش

رو طيٹ ٣زن ح٬٣ڄش طؤٿٴيخ ا٫يحى أزخريخ، ٳظنظٴ٪ رو ٳ حٻپ طيٹ ح٬٣ڄش ڃنٴ٬ظيخ، ڃخ ٠ ٳ حٿڄآٽ،

حٿلح حٿوڄ لظٺ، ى أىن ٳحثي حٿ٬ٸپ، حٿلټڄش حٿټز ٳو ڃ٬ٳش حهلل ط٬خٿ، ڃخ ٻنخ ڃن حٿ ى زذ

حٿز حكي ڃن حٿلح، حٿ٬ن آٿش ٿو، ٷي حٿ٨خىس ٳي ر٬ حٿلٻخص، ط٨ن أننخ حظٳنخ جخ ڃن ٿٺ، ٳبڅ

٣رخص، ر٠٬يخ أٯش ڃوظڀٴش، ٿټپ حكي ڃن حٿ٤زٸخص حٿ٬ ٻزض حٿ٬ن ڃن ٫ ٣زٸخص ڃوظڀٴش، ر٠٬يخ

طير، طٻذ، ٿ حهظڀض ٣زٸش حكيس أ ٴش حكيس هظپ حٿز، ٫ـ ٫نو ٴش، س، ټپ، ىجش،

ڃـڀيحص، ٳټٲ ٻڀيڂ، ٳيح ٳ ك حكي، ٷ كخش حٿڄ٪ خث حٿلح، ڄټن أڅ ظٳ ٿٺ ٳ ح٣زخء

! ؟ ٧نٺ رـڄ٪ حٿزيڅ

حٿن٬ڂ، ٿٺ أنو ٿ هڀٶ ٿٺ حٿز كظ طيٹ ػڂ حن٨ ر٬ي ٿٺ ٳ هڀٶ ححىس حٿٸيس، آص حٿلٻش ٳ أنخٱ

، ٳټڂ ڃن ڃ رو حٿ٬٤خځ، ٿڂ وڀٶ ٿٺ ٳ حٿ٤ز٪ ٵ اٿو يس طظلؼٺ ٫ڀ حٿلٻش، ٻخڅ حٿز ڃ٤٬

٫ڀٺ، حخء ٿو، ٸي ٫ڀ طنخٿو ٿٸ١ يطو، ٳوڀٶ حهلل ٿٺ يس حٿ٬٤خځ ڀ٤يخ حٿ٬٤خځ ى أنٴ٪

. ٻخٿڄظٸخ حٿ ٤٠ٹ اٿ طنخٽ حٿحء

أىڀټض نٴٺ، ٳوڀٶ ٿٺ حٿټحىش ٫ني حٿز٪ ػڂ اڅ حٿيس ٿ ٿڂ طټن ٫ني أه ڃٸيح حٿلخؿش ڃن حٿ٬٤خځ، ٳض

. حٿٷخ٩ ٿلټڄش رٸخء حٿنپ ٿظظٹ حٻپ ريخ، ٻٿٺ حٿٸٽ ٳ يس

حٿيحڅ،ىڄخ ڃظڄڀظخڅ ٫ڀ ڃٴخپ ٻؼس ػڂ هڀٶ ٿٺ ح٠٫خء حٿظ ى آص حٿلٻش ٳ طنخٽ حٿحء ٯه، ڃنيخ

. ٻوزش ڃنرش ٿظظلٹ ٳ حٿـيخص طڄظي طنؼن، طټڅ

ؿ٬ڀيخ ڃوظڀٴش ٳ حٿ٤ٽ حٿٸ، ػڂ ؿ٬پ أ حٿي ٠٫خ، ى حٿټڀٲ، ٷڄو هڄش أٷخځ، ى حخر٪

٫ڀ حخر٪ حٿزحٷ، ٿ ٻخنض ڃـظڄ٬ش ڃظحٻڄش، ٿڂ ٬يخ ٳ ٴن، رلغ ټڅ حريخځ ٳ ؿخنذ، ي

أ٧خٳ، أني اٿيخ إ حخر٪، ٿظٸ ريخ، ٿظڀظٸ٢ ريخ ر٬ حخء حٿيٷٸش لپ طڄخځ حٿ، ػڂ هڀٶ ٿيخ

ٳـ٬پ ٿٺ حٿٴڂ حٿڀلن، طليخ حخر٪، ػڂ ىذ أنٺ أهص حٿ٬٤خځ رخٿي، ٳ ټٴٺ كظ پ اٿ رخ٣نٺ، حٿظ

اٿو حٿ٬٤خځ، ٳز٠٬يخ ٷح٣٪ ٻخٿرخ٫خص، هڀٸيڄخ ڃن ٨٫ڄن، ٻذ ٳيڄخ حنخڅ، ٷڄيخ رلذ ڃخ لظخؽ

ٻخح، ؿ٬پ حٿڀل حٴپ ڃظلٻخ كٻش ىش، حٿڀل ر٠٬يخ ڀق ٿڀټ ٻخنخد، ر٠٬يخ ٣حكن

ٳخن٨ اٿ ٫ـذ ن٪ حهلل ط٬خٿ، اڅ ٻپ ك ن٬يخ حٿوڀٶ ؼزض ڃنيخ حٿلـ حٴپ ح٫ڀ ػخرظخ ظلٹ،

حٴپ ٫ڀ ح٫ڀ، ا ٿ ىح ي ح٫ڀ، ا ىه حٿك حٿظ ى ڃن ن٪ حهلل زلخنو ط٬خٿ، ٳبنو ي ڃنيخ

. ح٫ڀ ه٣ رخ٠٫خء، حٿٴش حٿظ لظ ٫ڀيخ

ى حٿ٬٤خځ ڃن حٿ٢ اٿ حنخڅ رلذ ػڂ حن٨ ٻٲ أن٬ڂ حهلل ٫ڀٺ روڀٶ حٿڀخڅ، ٳبنو ٤ٱ ٳ ؿحنذ حٿٴڂ،

ػڂ ىذ أنٺ ٷ٬٤ض حٿ٬٤خځ . حٿك، ىح ڃ٪ ڃخ ٳو ڃن ٫ـخثذ ٷس حٿن٤ٶ حٿلخؿش، ٻخٿڄـٳش حٿظ طى حٿ٬٤خځ اٿ

حهلل ط٬خٿ طلض حن٨ ٻٲ هڀٶ . خر، ٳ طٸي ٫ڀ حرظ٩ ا رؤڅ نٿٶ اٿ حٿلڀٶ رن٩ ٣رش ٫ـنظو ى

ػڂ ىح حٿ٬٤خځ حٿڄ٤لڅ حٿڄ٬ـڅ ڃن . حٿ٬٤خځ حٿڀخڅ ٫نخ ٴ ڃنيخ حٿڀ٬خد، نذ رٸي حٿلخؿش كظ ن٬ـن رو

ڄټن اخٿو رخٿي، ٳيؤ حهلل ط٬خٿ حٿڄء حٿلنـس، ؿ٬پ أيخ ٣زٸخص ڀو اٿ حٿڄ٬يس ى ٳ حٿٴڂ، ٳبنو

ى حٿ٬٤خځ اٿ حٿ٬٤خځ، ػڂ ن٤زٶ ن٢٠ كظ ٸڀذ حٿ٬٤خځ، ٳي ٳ ىىڀ حٿڄء اٿ حٿڄ٬يس، ٳبح نٴظق ه

٫ڀ ىه حٿيجش كظ ٤زن ٣زوخ طخڃخ، ٳـ٬پ حٿڄ٬يس ى هز ٳخٻيش ڃٸ٬٤ش، ٳ ڀق أڅ ٿلڄخ ٨٫ڄخ ىڃخ

حٿ٬٤خځ، ٳظلظ ٫ڀو طڀٶ ٫ڀو حرحد، ن٠ؾ رخٿلحس حٿظ طظ٬ي اٿيخ ڃن حهلل حٿڄ٬يس ٫ڀ ىجش ٷي ٸ٪ ٳو

ڃن أڃخڃيخ، ٿلڂ حٿڀذ (3) ح٠٫خء حر٬ش، ى حٿټزي ڃن ؿخنزيخ حڄن، حٿ٤لخٽ ڃن ؿخنزيخ ح، حٿؼد

حٿ٬ٵ اٿ حٿ٬٤خځ ڃخث٬خ ڃظخريخ ڀق ٿڀنٴ ٳ طـخٲ حٿ٬ٵ، ػڂ نذ حٿ٬٤خځ ڃن ڃن هڀٴيخ، ٳن٠ؾ

ٿ حظٳنخ حٿټځ ٳ . ڃنو ػٸپ ػڂ نيٳ٪ حٿټزي، ٳظٸ ٳيخ ؼڄخ ڀق ٿو ن٠ؾ آه، ػڂ ظٴٵ ٳ ح٠٫خء زٸ

. ٿٺ ٿ٤خٽ

حٿيٷش حٿڀ٦، ت ڃنيخ ا ٳو ٳ حىڃ ڃن حٿ٠٬ص حٿ٬ٵ ڃخ ل، ڃوظڀٲ رخٿ حٿټز

. ؿڄڀظيخ ٫ٵ ڃظلٹ أ طلٹ ٫ٵ خٻن، ٿيڀټض خ ڃټن كټڄش، ٻپ ٿٺ ڃن حهلل زلخنو، ٿ ټن ڃن

ن٬ڄش حهلل ط٬خٿ ا ن٬ڄش حٻپ، ى أهيخ، ٳخن٨ اٿ ن٬ڂ حهلل ط٬خٿ ٫ڀٺ، ٿظٸ ٫ڀ حٿټ، ٳبنٺ ط٬ٱ ڃن

حٿزيڄش أ٠خ ط٬ٱ أنيخ طـ٩ طؤٻپ، طظ٬ذ ٳظنخځ، طظي ٳظـخڃ٪، ا ٿڂ ػڂ ط٬ٱ ڃنيخ ا أنٺ طـ٩ طؤٻپ،

حـخ ٷ٤س ڃن رل ىح حٿ ڃنخ اٿو ٫ڀ ؟ ڃن نٴٺ ا ڃخ ٬ٱ حٿلڄخ، ٳټٲ طٸځ رټ حهلل ط٬ٱ أنض

. ن٬ڂ حهلل ط٬خٿ ، ٳٸ ٫ڀ ٿٺ

ٷخٽ حهلل . ٿڂ ٬ٳه، أٷپ ڃن ٷ٤س ٳ رل ؿڄڀش ڃخ ٫ٳنخ ٫ٳو حٿوڀٶ ٻڀيڂ ڃن ن٬ڂ حهلل ط٬خٿ رخخٳش اٿ ڃخ

. [ 17 : حٿنلپ34 : ارحىڂ ] { طلىخ اڅ ط٬يح ن٬ڄش حهلل } : ط٬خٿ

[ حىش ٳ ٫ـخثذ حٯش ] ـ ٳپ 10

طل، ى طنٸڂ اٿ أٯش أىش ٳحٻو أڅ ح٬٣ڄش ٻؼس ڃوظڀٴش، حهلل ط٬خٿ ٳ هڀٸيخ ٫ـخثذ : ح٫ڀڂ

. ٯىخ

أٻڀظيخ ٿٴنض رٸض ؿخث٬خ، ٳڄخ أكؿٺ اٿ ٫ڄپ اح ٻخڅ ٫نيٹ ت ڃن حٿلن٤ش، ٳڀ : ٳنظټڀڂ ٫ن ر٬ حٯش، ٳنٸٽ

رظڄخځ كخؿظٺ، ى ٫يخ، ى أڅ طـ٬ڀيخ ٳ أ ٳيخ ڃخء ڄظؽ نڄ رو كذ حٿلن٤ش ظ٠خ٫ٲ كظ ٴ

حٿيحء، ٣نخ،ػڂ ټٴ حٿڄخء حٿظحد، ا ٿ طٻض ٳ ح نيش ڀزش، ٿڂ طنزض ٿٴٸي ڃخإىخ رخ ٳ

اٿو رنٴو، ٳلظخؽ اٿ ق طلٹ ٳلظخؽ اٿ طٻيخ اٿ أ ڃظوڀوڀش ظڀپ حٿيحء ٳيخ،ػڂ حٿيحء ظلٹ

ٻپ ٿٺ ن، ٳلظخؽ اٿ كحس حٿر٪ حٿٲ، ٳبنو ٿ حٿيحء، طٳو رٸي ٫ڀ ح، كظ نٴ ٳيخ، ػڂ

ٳـ حٿ٬څ ؟ ػڂ حن٨ اٿ حٿڄخء حٿ لظخؽ اٿيخ ىه حٿح٫ش ٻٲ هڀٸو حهلل ط٬خٿ . نزض ٻخڅ ٳ حٿزى حٿڄٴ١ ٿڂ

اٿيخ حٿځ، ڀ٢ ٫ڀيخ حٿخف ٿظٷيخ أؿ ڃنيخ حنيخ، ٿڄخ ٻخڅ ر٬ ح ڃطٴ٬خ نخٿو حٿڄخء، أپ

حن٨ ٻٲ هڀٶ حهلل . ڀو ٫ڀ ح ڃيحح ٳ ٷض حٿلخؿش ربنو اٿ أٷ٤خ حٿ٬خٿڂ، ى لذ ػٸخٽ، ػڂ

. طنٴـ ڃنيخ حٿ٬څ طيـخ، ٳڀ هؿض ىٳ٬ش حكيس ٿٷض حٿزى ىڀٺ حٿ٩ ٯه حٿـزخٽ كخٳ٨ش ٿڀڄخء،

ىڅ ٷض، ٿلپ حٿزى ٫ني حٿلخؿش حن٨ ٻٲ و حٿڄ هڀٸيخ، ڃ٪ ر٬يىخ ٫ن ح، ڃونش ٿيخ ٳ ٷض

اٿو، حٿل ٫ني حٿلخؿش اٿو،

ٳي ن٠ؾ حٿٴحٻو رظٸي حٿلټڂ هڀٶ حٿٸڄ ؿ٬پ ڃن هخظو حٿظ٣ذ، ٻڄخ ؿ٬پ ڃن هخش حٿڄ حٿظون

ٳخثيس، ٻڄخ وص حٿڄ حٿٸڄ، وڀ ٻپ حكي ڃنيخ حٿوز، ٻپ ٻٻذ هڀٶ ٳ حٿڄخء، ٳي ڃو ٿن٩

. حٿز ربكخثيخ، ٻٿٺ حٿڄ حٿٸڄ، ٳيڄخ كټڂ آه ٯ ڃخ ٻنخ طل ٫ن كټڂ ٻؼس طٴ ٷس

ڀ٢ ٫ڀيڂ حٿل ٫ڀ ؿڄ٪ حٿڄخٽ، ڃ٪ أنو ٿڄخ ٻخنض ٻپ ح٬٣ڄش طؿي ٳ ٻپ ڃټخڅ، و حهلل ط٬خٿ حٿظـخ،

حڃحٽ، ٳبڃخ أڅ طٵ ريخ حٿٴن أ طنيزيخ ٷ٤خ٩ حٿ٤ٵ، أ ڄطڅ ٳ نيڂ ٳ ٯخٿذ حڃ ت، رپ ـڄ٬څ

ٳخن٨ ٻٲ ڀ٢ ٳظؤهىخ حٿ٣ن، أكن أكحٿيخ أڅ ؤهىخ ػظيڂ، ىڂ أي أ٫يحثيڂ ٿ ٫ٳح، ر٬ حٿزى،

حٿزلخ، ٻد حه٤خ، ٳلڄڀڅ ح٬٣ڄش حهلل ٫ڀيڂ حڃپ حٿٴڀش، كظ ٸخح حٿيحثي ٳ ٣ڀذ حٿق ٳ ٻد

. اٿٺ أنح٩ حٿلحثؾ ڃن أٷ حٿٵ حٿد

ٳبنيڂ ڃن٬ح رٿٺ ٫ن ڃ٬ٳش حٿن٬ڂ، ظ ټ أڅ حٿوڀٶ ٿڂ ٸح ٫ن ټ حٿن٬ڄش ا ٿڀـيپ حٿٴڀش، : ح٫ڀڂ

حٿلڄي هلل، حٿټ هلل،ٿڂ : ٫ٳح ن٬ڄش ٧نح أڅ حٿټ ٫ڀيخ أڅ ٸٽ أكيىڂ رڀخنو حٿن٬ڄش ا ر٬ي ڃ٬ٳظيخ، ػڂ اڅ

. حهلل ط٬خٿ ٬ٳح أڅ ڃ٬ن حٿټ أڅ طظ٬ڄپ حٿن٬ڄش ٳ اطڄخځ حٿلټڄش حٿظ أيص ريخ، ى ٣خ٫ش

: أزخد أڃخ حٿٴڀش ٫ن حٿن٬ڂ ٳڀيخ

ن٬ڄش، ٳڀٿٺ ټڅ ٫ڀ ؿڄڀش ڃخ ٻنخه،ڃن أڅ حٿنخ ٿـيڀيڂ ٬يڅ ڃخ ٬ڂ حٿوڀٶ ٳ ؿڄ٪ أكحٿيڂ : أكيىخ

ن٬ڄش، ٳ طحىڂ ټڅ حهلل ٫ڀ ف حٿيحء، ٿ أه رڄونٸيڂ ٿل٨ش كظ حنٸ٤٪ حٿن٬ڂ، نيخ ٫خڃش ٿڀوڀٶ، ٳ ٬يه

ٿٺ ػڂ نـخ، ٷي ٿٺ ن٬ڄش حٿيحء ٫نيڂ ڃخطح، ٿ كزح ٳ كڄخځ أ رج ڃخطح ٯڄخ، ٳبڅ حرظڀ أكيىڂ رء ڃن

٫ڀ أڅ طڀذ ٫نيڂ حٿن٬ڄش، ػڂ طى اٿيڂ ٳ ر٬ ټ حهلل ٫ڀيخ، ىح ٯخش حٿـيپ، ا خ ټىڂ ڃٷٳخ

أٿ رخٿټ، ٳ ط حٿز ټ لش حٿز ا أڅ ٬ڄ، ٳبح أ٫ي ره حكحٽ، ٳخٿن٬ڂ ٳ ؿڄ٪ حكحٽ

خ٫ش، ټ طٸڀي رخٿن٬ڄش ټىخ كنج ٫يىخ ن٬ڄش، ى ڃؼپ ٫زي حٿء ٠د ىحثڄخ، ٳبح طٹ رو أك

ټڅ ا ٫ڀ حٿڄآٽ حٿ ظ٤ٵ ٿٺ ڃنش ، اڅ طٹ رو أ، ٯڀزو حٿز٤ طٹ حٿټ، ٳخ حٿنخ

ٻڄخ أڅ ر٠٬يڂ ټخ ٳٸه اٿ ر٬ . ؿڄ٪ ن٬ڂ حهلل ط٬خٿ ٫ڀيڂ حهظخ اٿو ځ كغ حٿټؼس حٿٸڀش، نڅ

أٹ : ٷخٽ ٷخٽ ، ؟ أٹ أنٺ أ٫ڄ ٿٺ ٫س آٱ ىىڂ : أ٧ي يس حٯظڄخڃو رٿٺ، ٳٸخٽ ٿو أرخد حٿزس،

: ، ٷخٽ : ٷخٽ ؟ حٿين حٿؿڀن ٿٺ ٫څ أٿٴخ أٹ أنٺ أٷ٤٪ : ، ٷخٽ : ٷخٽ ؟ أنٺ أه ٿٺ ٫س آٱ ىىڂ

. أڃخ طظل أڅ طټ ڃٹ ٿو ٫نيٹ ٫ روڄن أٿٴخ : ، ٷخٽ : ٷخٽ ؟ آٱ أٹ أنٺ ڃـنڅ ٿٺ ٫س

ٸٽ ٿو كټ ٫ن ر٬ حٿٴٸحء أنو حظي رو حٿٴٸ كظ خٵ رو ٫خ، ٳأ ٳ أطى أڅ أننخٹ : حٿڄنخځ ٻؤڅ ٷخث

ٳڄ٬ٺ ٷڄش ڃخثش ، ٷخٽ : ٷخٽ ؟ ٳس ٲ : ، ٷخٽ : ٷخٽ ؟ ٳس ىى : ، ٷخٽ : ٷخٽ ؟ س حن٬خځ ٿٺ أٿٲ ىنخ

. ٳؤزق ٷي ٫نو ؟ أٿٲ ىنخ أنض طټ

خ أڃز حٿڄئڃنن، ٿ ڃن٬ض ىه حٿرش ا : ٳٸخٽ ٳزټ ػڂ ى٫خ رڄخء ٳ ٷيف . ىهپ حرن حٿڄخٹ ٫ڀ حٿي ٳ ٨٫ش

حٿڄئڃنن، خ أڃ : ٳڀڄخ د، ٷخٽ ٿو . ن٬ڂ، ٷخٽ ٳخد خ، رخٹ حهلل ٳٺ : ريخ، ٷخٽ رخٿينخ ڃخ ٳيخ، أٻنض طٴييخ

ن٬ڂ ٷخٽ ٳڄخ طن٪ رء رش : ٷخٽ ؟ ٿٺ أأض ٿ ڃن٬ض اهحؽ ىه حٿرش ڃنٺ ا رخٿينخ ڃخ ٳيخ، أٻنض طٴظي

! ڃخء ه ڃنو

ڃڀٺ ح ٻڀيخ، ػڂ طيپ هؽ حٿليع ڃن ىح زن أڅ ن٬ڄش حهلل ٫ڀ حٿ٬زي ٳ رش ڃخء ٫ني حٿ٤٬ أ٨٫ڂ ڃن

. حٿوخش أ٨٫ڂ حٿن٬ڂ، ىه اخس ؿس اٿ حٿن٬ڂ

ٻؼس خٻو ٳيخ ٫ڄځ حٿنخ، رپ ٷي خٻو ٳ أڅ ڃخ ڃن ٫زي ا اح أڃ٬ن حٿن٨ أ ڃن ن٬ڂ حهلل ن٬ڄخ : ح٫ڀڂ

٫ن حهلل زلخنو ٳ ٫ٸڀو، ٬ظٸي أنو أ٫ٸپ حٿنخ، ٷڀڄخ ٿٺ ٻؼ ڃنيڂ، ڃن ٿٺ حٿ٬ٸپ، ٳڄخ ڃن ٫زي ا ى ح

. حهلل حٿ٬ٸپ، اح ٻخڅ ٿٺ ح٫ظٸخىه، ٳـذ ٫ڀو أڅ ټ حهلل ط٬خٿ ٫ڀ ٿٺ ؤٽ

أهٷخ ڃيخ، نٴو رجخ ڃنيخ، ٳنز أڅ ڃن ٿٺ حٿوڀٶ، ٳبنو ڃخ ڃن ٫زي ا ڃن ٯه ٫رخ ټىيخ،

. أكن هڀٸو حرظڀ ٯه ټ حهلل ط٬خٿ ٫ڀ ٿٺ، كغ

أٻخنيخ ڃخ ى ڃنٴى رو، ٿ ٻٲ حٿ٤خء ٫نو ڃن ٿٺ أڅ ڃخ ڃن أكي ا ى ٬ٱ ڃن رح٣ن أڃ نٴو هٴخخ

ٳڀڂ ټ حهلل رظه حٿـڄپ ٫ڀ ڃخو، ؟ ٳټٲ ٿ ح٣ڀ٪ حٿنخ ٻخٳش كظ أ٣ڀ٪ ٫ڀو أكي ڃن حٿوڀٶ ٳظ٠ق،

. حٿـڄپ ظ حٿٸزق كغ أ٧ي

ٷو حهلل ط٬خٿ ٳ طو، أ أهٷو أ ٴخطو، أ ڃخ ڃن ٫زي ا ٷي : ٿننٽ اٿ ٣زٸش أ٫ڂ ڃن ىح حٿٸزپ، ٳنٸٽ

رڀيه، أ ٳٸو أ أٷخرو، أ ؿخىو، أ خث ڃلخرو، أڃح، ٿ ڀذ ٿٺ أ٤٫ ڃخ أىڀو، أ ٿيه، أ ڃټنو أ

ؿڄخىح، انخنخ ريڄش، ه رو ڃن ٿٺ ٯه، ٿټخڅ رو، ٿٺ ڃؼپ أڅ ؿ٬ڀو ڃئڃنخ ٻخٳح، كخ

. ٳبڅ ٻپ ىه هخث ٻح أنؼ، للخ ڃ٠خ، ڀڄخ ڃ٬زخ،

٫ن كخٽ نٴو، اڃخ ٫ڀ ٳبڅ ٻخڅ أڅ زيٽ كخٿو رلخٽ ٯه، ڃؼپ أڅ ٬ٱ وخ ط٠ ٿنٴو كخٿو ري

ٿض ٿو ٫ڀ أكي ڃن ٫زخىه حه، اڅ ٻخڅ حنو زيٽ كخٽ نٴو حٿـڄڀش، أ ٳ أڃ هخ، ٳبڅ حهلل ٫ڀو ن٬ڄخ

ىنو ٳڀن٨ اٿ ٫يى حٿڄز٣ن ٫نيه، ٳبنو حه ٫نيه ڃلخٿش أٷپ ڃن ٯىڂ، ٳټڅ ڃن رلخٽ ر٠٬يڂ ىڅ ر٬،

! ؟ ٳ حٿلخٽ أٻؼ رټؼ ڃڄن ٳٷو، ٳڄخ رخٿو ن٨ ٳٷو ن٨ اٿ ڃن ىنو

اح ن٨ أكيٻڂ اٿ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ن أر ىس " حٿللن " ٳ

ٷي حه حٿظڃ رڀٴ٦ آه " اٿ ڃن ى أٴپ ڃنو ڃڄن ٳ٠پ ٫ڀو ڃن ٳ٠پ ٫ڀو ٳ حٿڄخٽ حٿوڀٶ، ٳڀن٨

ٳبڅ ڃن ح٫ظز " ٫ڀټڂ أٴپ ڃنټڂ، طن٨ح اٿ ڃن ٳٷټڂ، ٳبنو أؿي أڅ طىح ن٬ڄش حهلل حن٨ح اٿ ڃن ى " :

ط٬خٿ ن٬ڄخ ٻؼس، ڄخ ڃن ه حڄخڅ، حٿٸآڅ، حٿ٬ڀڂ، حٿنش، ػڂ كخٽ نٴو، ٳظ ٫ڀ ڃخ ه رو، ؿي هلل

. حٿلش حڃن ٯ ٿٺ حٿٴح٭،

. (4) " ٯن ىنو حٿٸآڅ ٯن ٳٸ ر٬يه، " ٳ ٿٴ٦ " ڃن ٷأ حٿٸآڅ ٳي ٯن " ٷي ٳ ر٬ حكخىغ

. " ٳټؤنڄخ كص ٿو حٿينخ رلحٳىخ ڃن أزق آڃنخ ٳ رو، ڃ٬خٳ ٳ رينو، ٫نيه ٷص ڃو، " : ٳ كيغ آه

: ٷخٽ ر٠٬يڂ

ؤط ٿـ ٹ حٿلش حڃـن اح ڃخ حٿٸص

أزلض أهخ كڅ ٳ ٳخٷٺ حٿلــڅ

؟ ٳڄخ ٫ؽ حٿٸڀد حٿخٳڀش ٫ن ټ ن٬ڂ حهلل ط٬خٿ : ٳبڅ ٷپ

حهلل ٫ ؿپ، أڃخ حٿٸڀد حٿزڀيس حٿظ ط٬ي أڃخ حٿٸڀد حٿڄزس، ٳظظؤڃپ ڃخ ڃ اٿو ڃن أنخٱ ن٬ڂ : ٳخٿـحد

ٳزپ خكزيخ أڅ ن٨ أريح اٿ ڃن ىنو، ٴ٬پ ڃخ ٻخڅ ٴ٬ڀو ر٬ حٿٸيڃخء، ٳبنو حٿن٬ڄش ن٬ڄش ا اح نٽ ريخ حٿزء،

حٿن ٸظڀڅ طٸ٤٪ ل٠ ىح حٿڄ ٿخىي أنح٩ حٿزء ٫ڀيڂ، ػڂ ظؤڃپ لظو ڃظو، خىي حٿـنخس ٻخڅ

حٿ٬ٸرخص، ل٠ حٿڄٸخر، ٳ٬ڀڂ أڅ أكذ حخء اٿ أييڂ أؿڀيڂ ٬رڅ، ٳټ حهلل ٫ڀ ڃظو ڃن طڀٺ

ٿظيحٹ ڃن ٫خ ٫خنو، ٿي ٳ حٿ٤خ٫ش ڃن أ٣خ٩، ٳبڅ ځ حٿٸخڃش ځ حٿظخرن، حٿڄط أڅ ىح اٿ حٿينخ،

ټه ٳ حڃيخٽ، رؤڅ ٳبح خىي حٿڄٸخر، ٫ڀڂ أكذ حخء اٿيڂ، ٳڀٱ رٸش ٫ڄه ٳ ٣خ٫ش حهلل ط٬خٿ

. ٱ حٿ٬ڄ اٿ ڃخ هڀٶ ؿڀو، ى حٿظى ٿهس

. اح ٿڂ طټ حٿض ڃڄخ نز أڅ ط٬خٿؾ رو حٿٸڀد حٿز٬يس ٫ن حٿټ أڅ ٬ٱ أڅ حٿن٬ڄش

. حٿن٬ڂ، ٳٸپ ن٬ڄش حٿض ٫ن ٷځ ٳ٬خىص اٿيڂ حٿټ ٫ڀ ٫ڀټڂ رڄيحڃش : ٻخڅ حٿٴ٠پ كڄو حهلل ط٬خٿ ٸٽ

حكي ـ ٳپ ٳ رخڅ حؿظڄخ٩ حٿز حٿټ ٫ڀ ؿو11

، ٳڄخ ڃ٬ن ٷي ٻص أڅ هلل ط٬خٿ ٳ ٻپ ڃؿى ن٬ڄش، ىح اٿ : ٿ٬ڀٺ طٸٽ أڅ حٿزء ؿى ٿو أ

ٳبڅ حٿز ظي٫ ؟ ٻٲ ـظڄ٪ حٿز حٿټ ؟ حٿټ ٫ڀ حٿزء حٿز، اڅ ٻخڅ حٿزء ڃؿىح، ٳڄخ ڃ٬ن

. ظي٫ ٳكخ، ىڄخ ڃظ٠خىحڅ أٿڄخ حٿټ

ؤڃ رخٿز ٫ڀو، ڃؼپ حٿټٴ، ٳبنو رء، ٳخ٫ڀڂ أڅ حٿزء ڃؿى، ٻڄخ أڅ حٿن٬ڄش ڃؿىس، أنو ٿ ٻپ رء

أڅ حٿټخٳ ٬ڀڂ أڅ ٻٴه رء، ٳټڅ ٻڄن رو ٫ڀش، ى ظؤٿڂ ريخ، رزذ ڃ٬ن ٿڀز ٫ڀو، ٻح حٿڄ٬خ، ا

حٿز ٫ڀو، ٳڀ حٿ٬خ ٬ٱ ٫خنو، ٳ٬ڀو طٹ حٿڄ٬ش، ٻپ رء ٸي حنخڅ ٫ڀ ىٳ٬و ؤڃن ٯظو،

ؤڃ ربحٿش حٿڂ، انڄخ ټڅ حٿز طٹ د حٿڄخء ڃ٪ حٿ٤٬ كظ ٨٫ڂ أٿڄو، ٿڂ ؤڃ رخٿز ٫ڀ ٿٺ، رپ

حٿز ٳ حٿينخ اٿ ڃخ ٿ رزء ڃ٤ڀٶ، رپ ـ أڅ ټڅ ن٬ڄش ڃن ٫ڀ أٿڂ ٿ اٿ حٿ٬زي احٿظو، ٳبڅ ؿ٪

ـ أڅ زذ ىٹ ؿيو، ٳڀٿٺ ظ أڅ ـظڄ٪ ٫ڀو ٧ٴش حٿټ ٧ٴش حٿز، ٳبڅ حٿن ڃؼ

ا ـ أڅ ط رء ٷي حنخڅ، كظ ٸي ٷظڀو رزذ ڃخٿو، حٿلش أ٠خ ٻٿٺ، ٳڄخ ڃن ن٬ڄش ڃن ن٬ڂ حٿينخ

. ټڅ ٫ڀ حٿ٬زي ٳ ر٬ حڃ رء ٳو ن٬ڄش

٫ڀو حٿ٬، ٣خٽ رٿٺ ٯڄو، ٻٿٺ ؿيڀو رڄخ ؿيپ حنخڅ رؤؿڀو، ٳبنو ن٬ڄش ٫ڀو، ا ٿ ٫ٳو طن . ڃؼخٽ ٿٺ

ٿ٤خٽ أٿڄو كٸيه كيه حظخٿو رخنظٸخځ، ٻٿٺ ؿيڀو رخٿٴخص ٠ڄه ر٬ حٿنخ ٿو، ا ٿ ح٣ڀ٪ ٫ڀو

٫ڀو حٿڄڃڃش ڃن ٯه، . ا ٿ ٫ٱ ڃنو ٿٺ، أر٠و آحه، ٳټخڅ ٿٺ رخ

څ حٿـيپ ٳ حٿيح٫ ٫ڀ حٿ٤ڀذ ڃن ٿٺ اريخځ حٿٸخڃش، ٿڀش حٿٸي، خ٫ش حٿـڄ٬ش، ٻپ ٿٺ ن٬ڄش،

! ؟ ٳټٲ ٳ حٿ٬ڀڂ حؿظيخى، ٳيه ؿه ن٬ڂ حهلل ط٬خٿ ٳ حٿـيپ،

ن٬ڄش ٳ كٶ حٿڄظؤٿڂ، ٷي طټڅ ن٬ڄش ٳ كٶ اڅ هلل زلخنو ٳ ٻپ ڃؿى ن٬ڄش، كظ اڅ حځ ٷي طټڅ : ٷي ٷڀنخ

ٳبنو ن٬ڄش ٳ كٶ أىپ حٿـنش، ا ٿ ٿڂ ٬د ٷځ، ڃخ ٫ٱ حٿڄظن٬ڄڅ ٷي ٯه، ٻؤٿڂ حٿټٴخ ٳ حٿنخ ٳ حهس،

ٳكيڂ رن حٿڄ، ظ٠خ٫ٲ ٳف أىپ حٿـنش اح ٻح أٿڂ أىپ حٿنخ، أ ط أڅ أىپ حٿينخ ظي ن٬ڄيڂ، انڄخ

حٿڄخء، ى أكن ڃن ٻپ نزض، نيخ ٫خڃش، ڃ٪ يس كخؿظيڂ اٿيخ ڃ٪ أنيخ ٫خڃش ڃزٿش، رخٿن٨ اٿ نش

اڅ حهلل ط٬خٿ ٿڂ وڀٶ جخ ا ٳو كټڄش ن٬ڄش، اڃخ ٫ڀ : ٳبح ق ٷٿنخ ٳڀٿٺ ٿڂ ٬ح ريخ، ٿڂ ٴكح رززيخ،

٫ڀ ٯه، ٳـظڄ٪ ٫ڀ حٿ٬زخى، أ ٫ڀ ر٠٬يڂ، ٳٴ هڀٶ حهلل ط٬خٿ حٿزء ن٬ڄش أ٠خ، اڃخ ٫ڀ حٿڄزظڀ، أ ؿڄ٪

ڃ٤ڀٶ، ن٬ڄش ڃ٤ڀٸش، ٳبڅ حنخڅ ٷي ٴف رخٿء حٿ٬زي ٧ٴش حٿټ حٿز ٳ ٻپ كخٿش طٲ رؤنيخ رء

. آه، ٳټڅ حٿز ڃن كغ حٯظڄخځ، حٿټ ڃن كغ حٿٴف حٿحكي ڃن ؿو، ظڂ رو ڃن ؿو

: نز أڅ ٴف حٿ٬خٷپ ريخ، ټ ٫ڀيخ أڅ ٳ ٻپ ٳٸ، ڃ، هٱ، رء ٳ حٿينخ، هڄش أخء : ح٫ڀڂ

ڃٸيحص حهلل ط٬خٿ طظنخى، ٳڀ أ٬ٴيخ حهلل أڅ ٻپ ڃزش ڃ ظ أڅ ټڅ ٫ڀيخ أٻؼ ڃنيخ، څ : أكيىخ

. ٳڀټ ا ٿڂ ټن أ٨٫ڂ ؟ ٫ ؿپ ٫ڀ حٿ٬زي، ٳڄخ ٻخڅ ڄن٬و

. أڅ حٿڄزش ٿڂ طټن ٳ حٿين : حٿؼخن

ٳو أر٪ ڃخ حرظڀض رزء ا ٻخڅ هلل : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ڄ رن حٿو٤خد ط٬خٿ ٫ڀ

. ا أؿ حٿؼحد ٫ڀو ن٬ڂ، ا ٿڂ ټن ٳ ىن، ا ٿڂ ټن أ٨٫ڂ، ا ٿڂ أكځ حٿخ رو،

حټ حهلل ط٬خٿ، ٿ ىهپ حٿ٤خڅ ٷڀزٺ ٳؤٳي : ىهپ حٿڀ رظ أه ڃظخ٫، ٳٸخٽ : ٷخٽ ؿپ ٿيپ رن ٫زي حهلل

. ٠رٺ ڃخثش ١، ٳخٷظ ٫ڀ ٫س ٳي ڃلٶ ٿڀټ ڃن حظلٶ أڅ ؟ اڄخنٺ، ڃخح ٻنض طن٪

ڃخثذ حٿينخ ظڀ ٫نيخ ٳظوٴٲ، ڃزش حهس أڅ ڃخ ڃن ٫ٸرش ا ٻخڅ ظ أڅ طئهه اٿ حهس، : حٿؼخٿغ

حٿنزطوٴٴيخ، ڃن ٫ـڀض ٫ٸرظو ٳ حٿينخ ٿڂ ٬خٷذ ػخنخ، ٻح ى ٳ حٿليغ ٫ن ىحثڄش، اڅ ٿڂ طيځ، ٳ زپ اٿ

. ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

. " نټزيخ، حٿٻش خٻيخ اڅ ٻپ ڃخ خد رو حٿڄڀڂ ټڅ ٻٴخس ٿو، كظ حٿنټزش " : " لق ڃڀڂ " ٳ

ري ڃن ٿيخ اٿو، ٳٸي ڀض حظحف ڃنيخ، أڅ ىه حٿڄزش ٻخنض ڃټظرش ٫ڀو ٳ أځ حٿټظخد، ٿڂ ټن : حٿحر٪

. ٳي ن٬ڄش

ٻڄخ ټڅ حٿڄن٪ ڃن أزخد حٿڀ٬ذ ن٬ڄش ٳ كٶ أڅ ػحريخ أٻؼ ڃنيخ، ٳبڅ ڃخثذ حٿينخ ٣ٵ اٿ حهس، : حٿوخڃ

ٿٺ ڃن حٿ٬ڀڂ حىد، ٳټخڅ و ٣ٽ ٫ڄه، ٻٿٺ حٿڄخٽ حىپ ، ٳبنو ٿ هڀ حٿڀ٬ذ، ٿټخڅ ڄن٬و،حٿز

ظٳح ٷي طټڅ ززخ ٿيٻو، ٳخٿڄڀليڅ ٯيح ظڄنڅ أڅ ٿ ٻخنح ڃـخنن زخنخ، ٿڂ حٷخد ح٠٫خء،

ظ أڅ ټڅ ٿو ٳ ٿٺ هزس ر٬ٸٿيڂ ٳ ىن حهلل ط٬خٿ، ٳڄخ ڃن ت ڃن ىه حزخد ؿي ڃن حٿ٬زي، ا

حٿوس ٳڄخ أخرو، ټ حهلل ط٬خٿ ٫ڀو، ٳبڅ كټڄش حهلل ط٬خٿ ىنش، ٳ٬ڀو أڅ لن حٿ٨ن رخهلل ٫ ؿپ، ٸي

ر٬ي حٿزڀ٭ رڄخٿق حٿ٬زخى ڃنيڂ، ٯيح ټه حٿ٬زخى ٫ڀ حٿزء اح أح ػحرو، ٻڄخ ټ حٿز ح٬ش، ى أ٫ڀڂ

. أظخه أرخه ٫ڀ رو طؤىزو، ا أ ػڄس ڃخ حظٴخى ڃن حٿظؤىذ

. حرخء رخى حٿزء طؤىذ ڃن حهلل ط٬خٿ، ٿ٤ٴو ر٬زخىه أطڂ أٳ ڃن ٫نخش

. " ٿو ٸ٠ حهلل ٿڀڄئڃن ٷ٠خء ا ٻخڅ هح " : ٳ حٿليغ

حٿظـخٳ رخٿٸڀذ ٫نيخ، ڃحطخس حٿن٬ڂ ٫ڀ ٳٶ أ٠خ، ٳخ٫ڀڂ أڅ أ حٿو٤خخ حٿڄيڀټش كذ حٿينخ، أ أزخد حٿنـخس

طع ٣ڄؤننش حٿٸڀذ اٿ حٿينخ حن ريخ، ٳبح ٻؼص حٿڄخثذ حن٫ؾ حٿٸڀذ حٿڄحى ڃن ٯ حڃظحؽ رزء ڃزش

. حٿڄـڅ ڃن حٿـن حٿينخ ٿڂ ټن اٿيخ، ٳخص ـنخ ٿو، ٳټخنض نـخطو ڃنيخ ٯخش حٿڄحى ٻو ٫ن

نخٳ٬خ ر أؿ ٳبنٺ طظؤٿڂ طٴف، ٳظز أڃخ حٿظؤٿڂ ٳي ٿٺ ٠خى ٳكٺ رڄن لـڄٺ أ ٸٺ ىحء

ىح ط ڃنو أڅ ټ ٫ڀ حٿزء، ڃن ئڃن أڅ ػحد ٫ڀ حٿڂ، طټ ٫ڀ زذ حٿٴف، ٳڄن ٫ٱ

. ڃنو حٿټ ٫ڀ حٿڄزش حٿڄزش أٻؼ ڃنيخ ٿڂ ظ

: حهلل ٫نو رؤرو ٳٸخٽٷي أڅ أ٫حرخ ٫ حرن ٫زخ

خرن ٳبنڄخ ز حٿ٫ش ٫ني ز حٿأ حز نټن رٺ

ٿڀ٬زــــــــــــخ ه ڃن حٿ٬زخ زٹ ر٬يه حهلل ه ڃنٺ

. ڃخ ٫حن أكي أكن ڃن ط٬ظو : حهلل ٫نيڄخٳٸخٽ حرن ٫زخ

. ٷي زٶ ٻ أنح٩ حٿزء، ػحد حٿز ٫ڀيخ

حٿينخ ه ڃن حٿن٬ڂ، ٳيپ ٿنخ أڅ نؤٽ حهلل ٫ حهزخ حٿحىس ٳ ٳ٠پ حٿز طيٽ ٫ڀ أڅ حٿزء ٳ : ٳبڅ ٷخٽ ٷخثپ

؟ ؿپ حٿزء

ڃن أنو ؿو ٿٿٺ، ٳبڅ ٳ حٿليغ ڃن حش أن، أڅ ٽ : ٳخٿـحد حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٫خى ؿ

ن٬ڂ، : ٷخٽ " ؟ ىپ ٻنض طي٫ رء أ طؤٿو " : حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿڄڀڄن خ ڃؼپ حٿٴم، ٳٸخٽ ٿو ٽ

حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٳ حٿينخ، ٳٸخٽ ٽ حهلل ڀٿ حٿڀيڂ ڃخ ٻنض ڃ٬خٷز رو ٳ حهس،ٳ٬ـڀو : أٷٽ ٻنض

. " آطظخ ٳ حٿينخ كنش ٳ حهس كنش ٷنخ ٫حد حٿنخ حٿڀيڂ : زلخڅ حهلل ط٤ٸو طظ٬٤و، ٳي ٷڀض " :

ٷخٽڃن كيغ أن پ حهلل حٿ٬ٴ حٿ٬خٳش ٳ " : ٷخٽ ؟ أ حٿي٫خء أٳ٠پ : خ نز حهلل : حهلل ٫نو أ٠خ، أڅ ؿ

ػڂ " حٿينخ حهس پ حهلل حٿ٬ٴ حٿ٬خٳش ٳ " : ٷخٽ ؟ حٿي، ٳٸخٽ خ ٽ حهلل، أ حٿي٫خء أٳ٠پ ػڂ أطخه " حٿينخ حهس

حٿينخ حهس، ٳبڅ أ٤٫ض حٿ٬ٴ حٿ٬خٳش ٳ حٿينخ حهس ٳٸي پ حهلل حٿ٬ٴ حٿ٬خٳش ٳ " : أطخه حٿځ حٿؼخٿغ، ٳٸخٽ

. " أٳڀلض

حٿٴخء، ء حٿٸ٠خء، ط٬ح رخهلل ڃن ؿيي حٿزء، ىٹ " : حنو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ " حٿللن " ٳ

. " ڄخطش ح٫يحء

ڃن أڅ حرظڀ ٳؤز : ٷخٽ ڃ٤ٱ . څ أ٫خٳ ٳؤټ، أكذ اٿ

حٿټ ـ ٳپ ٳ رخڅ أيڄخ أٳ٠پ حٿز أځ12

٣پ، ٻه حٿڄنٲ كڄو حهلل، طڀو ٳ ٿٺ ٻځ ؟ ىپ حٿز أٳ٠پ ڃن حٿټ، أ رخٿ٬ټ : حهظڀٲ حٿنخ

. ىؿخص أڅ ٿټپ حكي ڃن حٿز حٿټ : حٿٸٽ ٳو

حء حٿز، حء ٿٺ حٿټ ٫ڀ ٳؤٷپ ىؿخص حٿز، طٹ حٿټ ڃ٪ حٿټحىش، حءىخ حٿڄ، ى ڃٸخځ

. حٿزء ى حء حٿ

ڃ٬ٳظو رخٿز ٫ن حٿټ ټ، حٿڄ٬ٳش ىؿخص حٿټ ٻؼس، ٳبڅ كخء حٿ٬زي ڃ٪ طظخر٪ ن٬ڂ حهلل ٫ڀو ټ،

حٿن٬ڂ حرظيحء ڃن حهلل ر حظلٸخٵ ټ، حٿ٬ڀڂ رؤڅ حٿټ ن٬ڄش ڃن ن٬ڂ ر٨٬ڂ كڀڂ حهلل ظه ټ، ح٫ظحٱ رؤڅ

” : آٿو ڀڂ كن حٿظح٪ ٳ حٿن٬ڂ حٿظٿپ ٳيخ ټ، ټ حٿخث٢ ټ، ٿٸٿو ڀ حهلل ٫ڀو حهلل ټ،

حٿڄن٬ڂ ټ، طڀٸ حٿن٬ڂ رلن حٿٸزٽ ٷڀش ح٫ظح كن حىد رن ي” ټ حهلل ڃن ټ حٿنخ

حٷحٽ طلض حڂ حٿټ حٿز نل، ى ىؿخص حظ٨٬خځ ىخ ټ، ٳڄخ نيؽ ڃن ح٫ڄخٽ

؟ رظٴ٠پ أكيىڄخ ٫ڀ حه ڃوظڀٴش، ٳټٲ ڄټن اؿڄخٽ حٿٸٽ

ٳخٿټ أٳ٠پ، نو ط٠ڄن حٿز أ٠خ، ٳو اح أٲ اٿ حٿټ حٿ ى ٱ حٿڄخٽ اٿ حٿ٤خ٫ش، : ٿټن نٸٽ

ٳ ٳو اٿ حٿٴٸحء، طٹ ٳو اٿ حٿظن٬ڂ حٿڄزخف، ٳي أٳ٠پ ڃن ٳف رن٬ڄش حهلل ٫ ؿپ، ٳو حكظڄخٽ أٿڂ

. ح٫ظزخ حٿز ريح

حٿظن٬ڂ حٿڄزخف، ٳخٿز ىنخ أٳ٠پ ڃن حٿټ، أڃخ اح ٻخڅ ټ حٿڄخٽ أ ظ٬ن رو ٫ڀ ڃ٬ش، رپ ٳو اٿ

حٿخٱ ٿو ٳ حٿڄزخكخص، څ حٿٴٸ ٷي ؿخىي نٴو أكن حٿز ٫ڀ رء حٿٴٸ حٿخر أٳ٠پ ڃن حٿڄڄٺ ڃخٿو

څ حٿخرٶ ؿڄ٪ ڃخ ى ڃن طٴ٠پ أؿحء حٿز ٫ڀ حٿټ، انڄخ أي رو ىه حٿطزش ٫ڀ حٿو، حهلل ط٬خٿ،

حٿلڄي هلل، ٳبڅ : حٿټ أڅ ٸٽ حنخڅ اٿ اٳيخځ حٿنخ، ڃن ن٬ڄش حڃحٽ، حٿن ريخ، حٿخرٶ ڃن حٳيخځ ڃن

حٿټ حٿ ٴيڄنو، ڃظ ٿل٨ض حٿڄ٬ن حٿ ٻنخه، ٫ڀڄض رؤڅ ٿټپ حٿز حٿ ٬ظڄيه حٿ٬خڃش أٳ٠پ ڃن ىح

ؿيخ ٳ ر٬ حكحٽ، ٳد ٳٸ خر أٳ٠پ ڃن ٯن خٻ ٻڄخ ٻ، د ٯن خٻ أٳ٠پ حكي ڃن حٿٸٿن

ا ٷي حٿ٠س، ڃن ٳٸ خر، ٿٺ ى حٿن حٿ نٴو ڃؼپ حٿٴٸ حٿ ڄٺ ٿنٴو ڃن حٿڄخٽ

ٿڀڄلظخؿن، انڄخ نظ٨ كخؿش طنق كظ ٱ ٱ حٿزخٷ ٳ حٿوحص، أ ڄټو ٫ڀ ح٫ظٸخىه أنو هخڅ

. طٸڀي ڃنو، ٳيح أٳ٠پ ڃن حٿٴٸ حٿخر، حهلل زلخنو ط٬خٿ أ٫ڀڂ اٿيخ، اح ٳو ٿڂ ٳو ٿ٤ڀذ ؿخه

ٻظخد حٿؿخء حٿوٱ

ڃلڄى، ڃ٤ظخڅ ريڄخ ٸ٤٪ ٣ٶ حهس ٻپ أڅ حٿؿخء حٿوٱ ؿنخكخڅ، ريڄخ ٤ حٿڄٸرڅ اٿ ٻپ ڃٸخځ : ح٫ڀڂ

: ٳ٠ڀظيڄخ ززيڄخ، ڃخ ظ٬ڀٶ رٿٺ، نلن نٻىڄخ ٳ ٤ن ٫ٸزش ٻئى، ري ڃن رخڅ كٸٸظيڄخ

. حٿؿخء : حٿ٤ حٽ

ڄ حٿٲ ڃٸخڃخ اح ػزض أٷخځ، ٳبڅ ٻخڅ أڅ حٿؿخء ڃن ؿڄڀش ڃٸخڃخص حٿخٿټن أكحٽ حٿ٤خٿزن، انڄخ : ح٫ڀڂ

، ٻڄخ أڅ حٿٴس طنٸڂ اٿ ػخرظش، ٻٴس حٿىذ، اٿ ٬ش، ٻٴس حٿؿپ، ٫خخ ٪ حٿحٽ ڄ كخ

، اٿ ڃخ رنيڄخ نو لٽ ٻٴس حٿڄ، ٻٿٺ ٴخص حٿٸڀذ طنٸڂ اٿ ىه حٷخځ، انڄخ ڄ ٯ حٿؼخرض كخ

. ٫ن حٿٸڀذ

. حٿلخٽ اٿ ڃؿى ٳڄخ ڃ٠ أڅ ٻپ ڃخ ٷٺ ڃن ڃلزد أ ڃټه نٸڂ اٿ ڃؿى ٳ : ح٫ڀڂ

. ڄ ؿيح ٷخ اىحٻخ : ٳخٽ

٫ڀ ٷڀزٺ، ڄ حنظ٨خح طٷ٬خ، ٳبڅ ٻخڅ ڄ ٻح اڅ ٻخڅ ٷي ه٤ رزخٿٺ ت ٳ حظٸزخٽ، ٯڀذ : حٿؼخن

. ڃټىخ، ڄ هٳخ حٿڄنظ٨ ڃلزرخ، ڄ ؿخء، اڅ ٻخڅ

ري ٿو ڃن زذ كخپ، ٳبڅ ٿڂ ټن حٿزذ ى حطخف نظ٨خ ڃخ ى ڃلزد ٫نيه، ٿټن ٿٺ حٿڄظٷ٪ : ٳخٿؿخء

طڄنخ، نو حنظ٨خ ڃن ٯ زذ، ٤ڀٶ حڂ حٿؿخء حٿوٱ ا ٫ڀ ڃخ ڃ٬ڀځ حٿؿى ڃ٬ڀځ حنظٴخء، ڄ

رو ٫ني ٣ڀ٫يخ أؿ ٣ڀ٩ حٿڄ أهخٱ ٯريخ، څ ٿٺ ڃٸ٩٤ : ٳؤڃخ ڃخ ٸ٤٪ رو ٳ، ا ٸخٽ ظىى ٳو،

. أؿ نٽ حٿڄ٤ أهخٱ حنٸ٤خ٫و : ٯريخ، ٿټن ٸخٽ

حڄخڅ ٻخٿز ٳو، حٿ٤خ٫خص ؿخش ڃـ ٷي ٫ڀڂ أرخد حٿٸڀد أڅ حٿينخ ڃ٫ش حهس، حٿٸڀذ ٻخ،

. ڃخٷ حٿڄخء اٿيخ طنٸش ح ط٤يىخ، ڃـ كٴ حنيخ

. حٿز اڅ حٿٸڀذ حٿڄظٵ رخٿينخ، ٻخ حٿزوش حٿظ نڄ ٳيخ

ا ڃن ر حڄخڅ، ٷپ أڅ نٴ٪ ڃ٪ هزغ ځ حٿٸخڃش ى ځ حٿلخى، لي أكي ا ڃخ ٩، نڄ ٩

. ح حٿزوش ٳحٿٸڀذ ء أهٷو، ٻڄخ نڄ حٿز

أخ ٣زش، أٿٸ ٳيخ رح ؿيح ٯ ٳنز أڅ ٸخ ؿخء حٿ٬زي حٿڄٴس رؿخء خكذ حٿ٩، ٳټپ ڃن ٣ڀذ

حٿلخؿش، نٸ ح ڃن حٿٹ حٿل ڃخ ٴي حٿ٩، ػڂ أٷخصٳڃ ٫ٴن، ػڂ خٵ اٿيخ حٿڄخء

حنظ٨خه ط٬خٿ ىٳ٪ حٿح٫ٶ حٳخص حٿڄٴيس، اٿ أڅ ظڂ حٿ٩ زڀٮ ٯخظو، ٳيح ڄ ؿڀ نظ٨ ڃن ٳ٠پ حهلل

. ؿخء

، ػڂ حنظ٨ حٿلخى، ٳيح ڄ أ زوش ڀزش ڃطٴ٬ش پ اٿيخ حٿڄخء ٿڂٳٳؤڃخ اڅ ر ظ٬خىيىخ أ

. حنظ٨خه كڄٸخ ٯح، ؿخء

. حڃ٤خ،ڄ حنظ٨خه طڄنخ ؿخء أ ٣زش، ٿټن ڃخء ٿيخ، أه نظ٨ ڃخهٳاڅ رغ حٿز

طلض حهظخ حٿ٬زي، ٿڂ زٶ ا ڃخ ٿ اٿ ٳبڅ حڂ حٿؿخء انڄخ يٵ ٫ڀ حنظ٨خ ڃلزد طڄييص أزخرو حٿيحهڀش

حٿڄحن٪ حٿڄٴيحص، ٳخٿ٬زي اح رغ ر حڄخڅ، ٸخه ڃخء حٿ٤خ٫خص، ٣ي حهظخه، ى ٳ٠پ حهلل زلخنو، رٱ

حٿوخطڄش حٿڄٴ٠ش ٹ حهٵ حٿىجش، حنظ٨ ڃن ٳ٠پ حهلل ط٬خٿ طؼزظو ٫ڀ ٿٺ اٿ حٿڄص، كن حٿٸڀذ ڃن

٫ڀ حٿ٤خ٫خص حٿٸخځ رڄٸظ٠ حڄخڅ اٿ حٿڄص، اٿ حٿڄٴس، ٻخڅ حنظ٨خه ٿٿٺ ؿخء ڃلڄىح رخ٫ؼخ ٫ڀ حٿڄح٧زش

٣ڀذ ٿحص حٿينخ، ٳحٿ٤خ٫خص أ طٹ حٿٸڀذ ڃلنخ رحثپ حهٵ، حنيڄٺ اڅ ٷ٤٪ ر حڄخڅ ٫ن ط٬ييه رڄخء

حٿټظخد ؤهڅ ٫ ىح حىن ٳوڀٲ ڃن ر٬يىڂ هڀٲ ػح } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ . حٿڄٴس، ٻخڅ ٹ كڄٸخ ٯح ػڂ حنظ٨

. [ 36 : حٿټيٲ ] { ٿجن ىىص اٿ ر ؿيڅ هح ڃنيخ ڃنٸڀزخ } : ځ حٿٸخثپ [ 169 : ح٫حٱ ] { ٸٿڅ ٴ ٿنخ

ٿڄخ ر٬ي حٿڄص، حٿټ ڃن ىحڅ نٴو ٫ڄپ " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : يحى رن أ، ٷخٽ

) " حڃخن حٿ٬خؿ ڃن أطز٪ نٴو ىحىخ طڄن ٫ڀ حهلل ٫ ؿپ

كڄٶ، ٿٿٺ ؿخإٹ ٿكڄش ڃن ط٬٤و هڅ : ٷخٽ ڃ٬ٱ حٿټه كڄو حهلل

أٿجٺ : حٿڄ٬ن . [ 218 : حٿزٸس ] { كڄش حهلل زپ حهلل أٿجٺ ؿڅٳاڅ حٿن آڃنح حٿن ىخؿح ؿخىيح } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

. ؿح، ٿڂ ى رو طو ؿى حٿؿخء، څ ٯىڂ أ٠خ ٷي ؿ ٿٺ حٿن ظلٸڅ أڅ

خٱ ٫ن حٿ٬ڄپ، ا ڃن ٫ٱ أڅ ح أڅ حٿؿخء ڃلڄى، نو رخ٫غ ٫ڀ حٿ٬ڄپ، حٿؤ ڃڃځ، نو : ح٫ڀڂ

. ط٬خىيىخٳطٴٸي ح، ٿڂ ظ٬ذ زوش، أڅ حٿڄخء ڃ، أڅ حٿز نزض، طٹ

. حهلل ط٬خٿ أڃخ حٿوٱ، ٳڀ ر٠ي حٿؿخء، رپ ٳٶ ٿو، ٻڄخ ؤط رخنو اڅ خء

ٻٴڄخ طٸڀزض حكحٽ، ڃن آػخه حٿظڀ كخٽ حٿؿخء ع ٣ٶ حٿڄـخىيس رخ٫ڄخٽ، حٿڄح٧زش ٫ڀ حٿ٤خ٫خص

حٿظڄڀٶ ٿو، ٳبڅ ىه حكحٽ ري أڅ ط٨ي ٫ڀ ٻپ ٳرڄنخؿخطو، حٿظڀ٤ٲ ريحځ حٷزخٽ ٫ڀ حهلل ٫ ؿپ، حٿظن٬ڂ

ٳڄظ ٿڂ ٨ي، ؟ ط٬خٽ كٶ حهلل زلخنوٳڃڀټخ ڃن حٿڄڀٹ، أ وخ ڃن حوخ، ٳټٲ ٨ي ٿٺ ڃن ؿ

. رخٿو ڃن ٯ ىه حٿ٬ڃخص، ٳي ڃ حظيٽ رو ٫ڀ كڃخڅ ڃٸخځ حٿؿخء، ٳڄن ؿخ أڅ ټڅ ڃحىح

ـ ٳپ ٳ ٳ٠ڀش حٿؿخء1

ٷخٽ حهلل " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ ڀحٿنز حهلل ٫نو، ٫ن ڃن كيغ أر ىس ” حٿللن “ ٳ

. " ٳڀ٨ن ر ڃخ خء " أنخ ٫ني ٧ن ٫زي ر ٳ حش أه : ٫ ؿپ

ڄطن أكيٻڂ ا ى لن حٿ٨ن “ : ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنز أڅ : ٳ كيغ آه ڃن حش ڃڀڂ

. " رخهلل

ٻٲ أكززٺ اٿ : خد : ٷخٽ . كززن اٿ هڀٸ أكزن، أكذ ڃن لزن، : أك حهلل ط٬خٿ اٿ ىحى ٫ڀو حٿځ

. حٿـڄپ، حٻ آث اكخن حٻن رخٿلن : ٷخٽ ؟ هڀٸٺ

: ٳٸٽ ؟ ڃخ ٻخڅ ٧نٺ : ڃخ ٻخڅ ىح ٧ن ٳٸٽ : ٳٸٽ ئڃ رخٿ٬زي ځ حٿٸخڃش اٿ حٿنخ، : ٫ن ڃـخىي كڄو حهلل ٷخٽ

. زڀو هڀ : ، ٳٸٽٿأڅ طٴ

رو ـ ٳپ ٳ ىحء حٿؿخء حٿزذ حٿ لپ2

: أڅ ىحء حٿؿخء لظخؽ اٿو ؿڅ : ح٫ڀڂ

. اڃخ ؿپ ٷي ٯڀذ ٫ڀو حٿؤ كظ طٹ حٿ٬زخىس

. اڃخ ؿپ ٯڀذ ٫ڀو حٿوٱ كظ أ رنٴو أىڀو

كٸو ا أىش حٿوٱ، ٳنز أڅ ظ٬ڄپ ٳؤڃخ حٿ٬خ حٿڄ حٿڄظڄن ٫ڀ حهلل ڃ٪ ح٫ح ٫ن حٿ٬زخىس، ٳ

. أڅ حٿ٬پ ٴخء ٿڄن ٯڀزض ٫ڀو حٿزىس، ڃ٠ ٿڄن ٯڀزض ٫ڀو حٿلحس كٸو ڄڃخ، ٻڄخٳٳبڅ أىش حٿؿخء طٸڀذ

ڃ٬خٿـخ ٻپ ٫ڀش رڄخ ڀٶ ريخ، ىح حٿڃخڅ ٿيح ـذ أڅ ټڅ ح٦٫ حٿنخ ڃظڀ٤ٴخ، نخ٧ح اٿ ڃح٪ حٿ٬ڀپ،

حٿظوٲ، انڄخ ٻ حٿح٦٫ ٳ٠ڀش أزخد حٿؿخء ٳحٿؿخء، رپ حٿڄزخٿش نز أڅ ظ٬ڄپ ٳو ڃ٪ حٿوڀٶ أزخد

. ڃٸىه حظڄخٿش حٿٸڀد اٿو، ف حٿڄ اح ٻخڅ

. كڄش حهلل، ئڃنيڂ ڃټ حهلل انڄخ حٿ٬خٿڂ حٿ ٸن٢ حٿنخ ڃن : حهلل ٫نوٷي ٷخٽ ٫ڀ

. ڃنيخ ڃخ ى ڃن ٣ٶ حهزخ اح ٫ٳض ىح، ٳخ٫ڀڂ أڅ ڃن أزخد حٿؿخء، ڃخ ى ڃن ٣ٶ ح٫ظزخ،

ٳحٿټ، ٳبح ٫ڀڂ ٿ٤خثٲ حهلل ط٬خٿ ر٬زخىه ٻظخدٳأڃخ ح٫ظزخ، ٳي أڅ ظؤڃپ ؿڄ٪ ڃخ ٻنخه ڃن أنخٱ حٿن٬ڂ

ٳ ىٷخثٶ ڃخٿليڂ ٳٳ٤س حنخڅ، أڅ ٿ٤ٴو حٿي ٿڂ ٸ ٫ن ٫زخىه ٳحٿينخ، ٫ـخثذ كټڄظو حٿظ ح٫خىخ

حٿينخ ٳڃن ٿ٤ٲ ٳبڅ ! ؟ حٿطزش، ٳټٲ خٷظيڂ اٿ حٿيٹ حٿڄئريٳ أڅ طٴطيڂ حٿخىحص حٿينخ، ٿڂ

. حهس، څ ڃير حٿيحن حكيٳڀ٤ٲ

أٳح ٫ڀ أنٴيڂ طٸن٤ح ڃن كڄش ٷپ خ ٫زخى حٿن } : أڃخ حظٸحء حخص حهزخ، ٳڄن ٿٺ ٷٿو زلخنو ط٬خٿ

{ حٳظٴڅ ٿڄن حٿڄثټش زلڅ رلڄي ريڂ } : ٷخٽ ط٬خٿ . [ 53 : حٿڃ ] { ؿڄ٬خ حهلل اڅ حهلل ٴ حٿند

. [ 4 : حٿ ]

ڃن حٿنخ، ڃن طلظيڂ ٧ڀپ ٿٺ ٿيڂ ڃن ٳٷيڂ ٧ڀپ } : أهز ط٬خٿ أنو أ٫ي حٿنخ ٫يحثو، انڄخ هٱ ريخ أٿخءه، ٳٸخٽ

ٳؤنطټڂ } : ٷخٽ . [ 131 : آٽ ٫ڄحڅ ] { حطٸح حٿنخ حٿظ أ٫يص ٿڀټخٳن } : ٷخٽ ط٬خٿ . [ 16 : حٿڃ ] { وٱ حهلل رو ٫زخىه

اڅ رٺ ٿ ڃٴس ٿڀنخ ٫ڀ } : ٷخٽ ط٬خٿ . [ 16-14 : حٿڀپ ] { طٿ حٿ ٻد* ىخ ا حٸ* نخح طڀ٨

. [ 6 : حٿ٫ي ] { ٧ڀڄيڂ

اڅ “ : حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٸٽ ڄ٬ض ٽ : حهلل ٫نو، ٷخٽڃن حهزخ ڃخ أر ٬ي حٿوي

ٳز٬ط : ٳٸخٽ حهلل ٫ ؿپ . رن آىځ ڃخ ىحڃض حف ٳيڂ ر٬طٺ ؿٿٺ، أرف أٯ : ارڀ ٷخٽ ٿرو ٫ ؿپ

. (1) ٿيڂ ڃخ حظٴن ؿٿ، أرف أٯٴ

ريه، ٿ ٿڂ طنزح، حٿ نٴ“ : آٿو ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو : حهلل ٫نو ٷخٽ٫ن أر ىس

. حه ڃڀڂ ”ٿيڂ ٿىذ حهلل رټڂ، ٿـخء رٸځ نزڅ، ٳظٴڅ ٳٴ

ٷخرح يىح “ : آٿو ڀڂ ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀوحٿنز حهلل ٫نيخ، أڅ حٿللن ڃن كيغ ٫خثش “ٳ

. ” أنخ ا أڅ ظڄين حهلل ڃنو ركڄظو : ٷخٽ ؟ أنض خ ٽ حهلل : أرح، ٳبنو ٿن يهپ أكيح حٿـنش ٫ڄڀو، ٷخٿح

ٸٽ حهلل “ : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ڀحٿنز حهلل ٫نو، ٫ن ڃن كيغ أر ٬ي حٿوي ” حٿللن“ٳ

؟ ڃخ ر٬غ حٿنخ : خد . يٺٳ٬يٺ حٿو ٿزٺ : ٷڂ ٳخر٬غ ر٬غ حٿنخ ٳٸٽ : خ آىځ : ٫ٽ ؿپ ځ حٿٸخڃش

ط٠٪ ٻپ حص كڄپ كڄڀيخ ط حٿنخ ټخ } ط٬څ، ٳلنج ذ حٿڄٿى، ڃن ٻپ أٿٲ ط٬ڄخثش ط٬ش : ٷخٽ

! خٽ حهلل : ٷخٿح ٳٶ ٿٺ ٫ڀ حٿنخ، كظ طص ؿىيڂ، . [ 2 : حٿلؾ ] { حهلل يي ڃخىڂ رټخ ٿټن ٫حد

ٳٸخٽ ” ؤؿؽ ڃؤؿؽ ط٬ڄخثش ط٬ش ط٬څ، ڃنټڂ حكي ڃن “ : ٳٸخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ؟ أنخ ٿٺ حٿحكي

ٳٸخٽ . حهلل أٻز : ٳٸخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ؟ أنخ ٿٺ حٿحكي ! خٽ حهلل : ٷخٿح حٿنخ، كظ طص ؿىڂ،

حهلل ان ؿ أڅ طټنح ػڀغ أىپ . ر٪ أىپ حٿـنش حهلل ان ؿ أڅ طټنح “ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنز

حٿز٠خء حٿنخ ا ٻخٿ٬سٳڃخ أنظڂ ڃج “ : ٳټز حٿنخ، ٳٸخٽ . طټنح نٲ أىپ حٿـنش حٿـنش، حهلل ان ؿ أڅ

. ” حٿؼ حرٳ حٿؼ حى، أ ٻخٿ٬س حٿىحء ٳ

اٿ حٿي، ٳنز أڅ ط٫ؾ ٳبح حظي ٳخن٨ ٻٲ ؿخء رخٿظوٲ، ٳڀڄخ أ٫ؾ ؿخء رخٿڀ٤ٲ، ڃظ ح٣ڄؤنض حٿٸڀد

. ٷڀٸيخ، نز أڅ طټن ٿ٬ظيٽ حڃ

. ڃٴس ٿڂ طو٤ ٫ڀ ٷڀذ ر ٿٴ حهلل ٫ ؿپ ځ حٿٸخڃش : حهلل ٫نوٷخٽ حرن ڃ٬ى

: اڅ أڀڄض، أٴظٺ، ٳؤك حهلل ط٬خٿ اٿو : ٷخٽ أڅ ڃـخ حظ٠خٱ ارحىڂ حٿوڀپ ٫ڀو حٿځ ٳڀڂ ٠ٴو

حٿلخٽ، ٳظ٬ـذ ڃن ٳ٫ڀ ٻٴه ٳ٬ ارحىڂ ٫ڀو حٿځ هڀٴو، ٳىه أهزه خ ارحىڂ ڃن ط٬ن نش أ٬٣ڄو

. ٳؤڀڂ . ط٬خٿ ٿ٤ٲ حهلل

ٳؤڃخ حٿلڄٸ حٿڄڅ، ٳ نز أڅ . حٿخثن ٳيه حزخد حٿظ طـظڀذ ريخ ف حٿؿخء اٿ ٷڀد حٿوخثٴن

أزخد حٿوٱ، ٳبڅ أٻؼ حٿنخ ڀلڅ ا ٫ڀ ٿٺ، ٻ٬زي ٳڃخ نىه ڄ٬ح جخ ڃن ٿٺ، رپ ڄ٬څ

. ظٸڂ ا رخٿ٬خ حٿء حٿ

حٿ٤ حٿؼخن ڃن حٿټظخد ٳ

ـ حٿوٱ كٸٸظو رخڅ ىؿخطو ٯ ٿٺ3

. حظٸزخٽ أڅ حٿوٱ ٫زخس ٫ن طؤٿڂ حٿٸڀذ حكظحٷو رزذ طٷ٪ ڃټه ٳ : ح٫ڀڂ

ـ حٿ٬ٴ، ٿټن ټڅ طؤٿڂ ٷڀزو رلذ ٷس ڃؼخٽ ٿٺ، ڃن ؿن ٫ڀ ڃڀٺ ؿنخش، ػڂ ٷ٪ ٳ يه، ٳي وخٱ حٿٸظپ،

. ؿنخظو، طؤػىخ ٫ني حٿڄڀٺ، رلذ ٬ٲ حزخد ٬٠ٲ حٿوٱ ٫ڀڄو رخزخد حٿڄٴ٠ش اٿ ٷظڀو، طٴخك

زذ ؿنخش، رپ ٫ن ٴش حٿڄوٱ ٨٫ڄظو ؿٿو، ا ٷي ٫ڀڂ أڅ حهلل زلخنو، ٿ أىڀٺ ٷي ټڅ حٿوٱ ٫ن

ط٬خٿ حظنخثو، أنو ؤٽ حٿ٬خٿڄن ٿڂ زخٽ، ٿڂ ڄن٬و ڃخن٪ ، ٳزلذ ڃ٬ٳش حنخڅ ر٬د نٴو، رـٽ حهلل

. ٫ڄپ ٴ٬پ، ټڅ هٳو

. ”رخهلل، أيٻڂ ٿو هش أنخ أ٫ٳټڂ“ : آٿو ڀڂ ڀ حهلل ٫ڀوحٿنزأهٱ حٿنخ أ٫ٳيڂ رنٴو ررو، ٿٿٺ ٷخٽ

اح ٻڄڀض حٿڄ٬ٳش، أػص حٿوٱ، ٳٴخ أػص حٿوٱ، [ 28 : ٳخ٣ ] { انڄخ و حهلل ڃن ٫زخىه حٿ٬ڀڄخء } : ٷخٽ ط٬خٿ

٧ي ٫ڀ حٿـحف حٿٴخص رخٿنلٽ حٴح حٿزټخء حٿ، ٷي ٴ٠ اٿ ٳٴخ أػه ٫ڀ حٿٸڀذ، ػڂ

. ٷي ٬ي اٿ حٿيڃخ٭ ٳٴي حٿ٬ٸپ حٿڄص،

. طٳخ ٿڄخ ٳ١، حظ٬يحىح ٿڀڄظٸزپ أڃخ ٧ي أػه ٫ڀ حٿـحف، ٳزټٴيخ ٫ن حٿڄ٬خ، اٿحڃيخ حٿ٤خ٫خص،

. ڃن هخٱ أىٿؾ : ٷخٽ ر٠٬يڂ

. ٿ حٿوخثٲ ڃن رټ، انڄخ حٿوخثٲ ڃن طٹ ڃخ ٸي ٫ڀو : ٷخٽ آه

حٿڄلزرش ٫نيه ڃټىش، ٻڄخ حٿ٬پ ڃن ػڄحص حٿوٱ، أنو ٸڄ٪ حٿيحص، ټي حٿڀحص، ٳظ حٿڄ٬خ

ٳظلظٵ حٿيحص رخٿوٱ، طظؤىد حٿـحف، ٽ حٿٸڀذ ظټن، ڃټىخ ٫ني ڃن ظيو ا ٫ڀڂ أڅ ٳو ڄخ،

ٿو حٿلي، ڃظ٫ذ حٿيڂ ٿوٳو، حٿن٨ ٳ ه٤ ٫خٷزظو، ٳ ظٴ٭ ٿه، ټڅ ٴخٷو حٿټز حٿلٸي

حٿو٤حص حٿو٤حص ٳحٿنٴ پ ا حٿڄحٷزش حٿڄلخزش، حٿڄـخىيس، حٿ٠نش رخنٴخ حٿڀل٨خص، ڃئحهس

ي أٴپ ٫نو ٳٴڀض، أ يـڂ ٫ڀو ٳيڀټو، حٿټڀڄخص، ټڅ كخٿو ٻلخٽ ڃن ٷ٪ ٳ ڃوخٿذ ز٪ خ

حٿڄحٷزش حٿڄلخزش رلذ ٷس حٿوٱ ، ٷس حٿوٱ رلذ ٷس حٿڄ٬ٳش رـٽ حهلل پ ٿو ا ڃخ ٷ٪ ٳو، ٳٸس

. ط٬خٿ، ٴخطو، ر٬د حٿنٴ، ڃخ رن ييخ ڃن حه٤خ حىحٽ

ڃن٪ ڃخ ظ٤ٵ اٿو اڃټخڅ حٿظلڂ، ح٫ڄخٽ، أڅ ڄن٪ حٿڄل٨حص، ٳبڅٳأٷپ ىؿخص حٿوٱ ڃڄخ ٨ي أػه

. ٫ن ٳ٠ٽ حٿ٬، ٳي حٿيٵ ڄ ٫خ، اڅ حن٠ڂ اٿو حٿظـى حظخٽ رٿٺ

[ ط٬خٿ حٿوٱ ١ حهلل ] ـ ٳپ 4

حٿ٬ڀڂ حٿ٬ڄپ، ٿنخٿح ريڄخ طزش حٿٸد ڃن حهلل أڅ حٿوٱ ١ حهلل ط٬خٿ ٵ رو ٫زخىه اٿ حٿڄح٧زش ٫ڀ : ح٫ڀڂ

. ط٬خٿ

. حٿوٱ، ٿو اٳح١، ٿو ح٫ظيحٽ، ٿو ٷ

ٿڀزيڄش أڅ طوڀ ٫ن ١، ٿ حٿڄزخٿش ٳ حٿڄلڄى ڃن ٿٺ ح٫ظيحٽ، ى رڄنٿش حٿ١ ٿڀزيڄش ٳبڅ حڀق

أ٠خ ڃلڄى، ى ٻخٿ و٤ رخٿزخٽ ٫ني ڄخ٩ آش، أ زذ ىخثپ، حٿ٠د ڃلڄىس حٿظٸخ ٫ن حٿوٱ

ٯخد ٿٺ حٿزذ ٫ن حٿل، ؿ٪ حٿٸڀذ اٿ حٿٴڀش، ٳي هٱ ٷخ ٷڀپ حٿـي، ٬ٲ ٳع حٿزټخء، ٳبح

ٷيخ اٿ حٿڄٸي، ڀق حٿنٴ٪، ى ٻخٿٸ٠ذ حٿ٬٠ٲ حٿ ٠د رو ىحرش ٷش ٳ ئٿڄيخ أٿڄخ ڃزكخ، ٳ

أڃخ . حٿ٬خٳن حٿ٬ڀڄخء، أ٫ن حٿ٬ڀڄخء رخهلل رآخطو، ٷي ٫ ؿىىڂ ٿخظيخ، ىح ى حٿخٿذ ٫ڀ حٿنخ ٻڀيڂ، ا

. رځ حٿ٬ڀڂ، ٳبنيڂ أر٬ي حٿنخ ٫ن حٿوٱ حٿڄطڄڅ

ح٫ظيحٽ كظ وؽ اٿ حٿؤ حٿٸن١، ٳي أڃخ حٿٸڂ حٽ، ى حٿوٱ حٿڄٴ١، ٳي ٻخٿ ٸ ـخ كي

وؽ حٿڄ حٿٿو حٿڄص، ٿ ٿٺ ڃلڄىح، ٻپ ڃخ حى ڃ، أ٠خ ڃڃځ، نو ڄن٪ ڃن حٿ٬ڄپ، ٷي

حٿل، ٴ٠ اٿ حٿڄحى حٿڄٸى ڃنو، ڃخ ٸ ٫نو أ ـخه، ٳي ڃڃځ، ٳخثيس حٿوٱ ٳخٿڄلڄى ڃنو ڃخ

طپ اٿ حهلل ط٬خٿ، ٻپ ٿٺ ظي٫ حٿ٩، حٿظٸ، حٿڄـخىيس حٿٴټ، حٿٻ، حٿظ٬زي خث حزخد حٿظ

. ، ٻخڅ ڃڃڃخءٳ ٿٺ حٿلخس، ڃ٪ لش حٿزيڅ ڃش حٿ٬ٸپ، ٳبح ٷيف

؟ ٳڄخ طٸٽ ٳڄن ڃخص ڃن حٿوٱ : ٳبڅ ٷپ

ٯ هٱ، ا أنو ٿ ٫خ طٷ اٿ ىؿخص أنو نخٽ ٿڄطو ٫ڀ طڀٺ حٿلخٽ ڃطزش نخٿيخ ٿ ڃخص ڃن : ٳخٿـحد

٣خ٫ش حهلل ط٬خٿ، ٳټپ ڃخ أر٤پ حٿ٬ڄ حٿ٬ٸپ ٳحٿ٬خىس ٣ٽ حٿ٬ڄ حٿڄ٬خٱ حٿڄ٬خڃڀش، ٻخڅ أٳ٠پ، ٳبڅ أٳ٠پ

. هحڅ حٿلش ٳي نٸخڅ

ـ رخڅ أٷــــخځ حٿوٱ5

حٿڄص ٷزپ حٿظرش ، ڃنيڂ ڃن ڀذ ٫ڀو هٱ أڅ ڃٸخڃخص حٿوخثٴن طوظڀٲ، ٳڄنيڂ ڃن ڀذ ٫ڀ ٷڀزو هٱ : ح٫ڀڂ

أ٫ڀ ڃن ىح هٱ . حظٸخڃش ، ڃنيڂ ڃن ڀذ ٫ڀو هٱ ء حٿوخطڄش حظيحؽ رخٿن٬ڂ ، أ هٱ حٿڄپ ٫ن

ڃن ٯ ڀش ، څ حٿوخطڄش ٳ٩ حٿخرٸش ، حهلل ط٬خٿ ٳ٪ ڃن خء ڃن ٯ ڀش ، ٠٪ ڃن خء حٿخرٸش ،

. ؤٽ ٫ڄخ ٴ٬پ

. " ىئء ٳ حٿـنش أرخٿ ، ىئء ٳ حٿنخ أرخٿ " : ٷي ٷخٽ

نټ ، أ ٫حد حٿٸز ، ڃنيڂ ڃن وخٱ ڃن أٷخځ حٿوخثٴن ، ڃن وخٱ ټحص حٿڄص يطو ، أ ئحٽ ڃنټ

حٿڄنخٷش حٿ٬ز ٫ڀ حٿح١ ، حٿوٱ ڃن حٿنخ أىحٿيخ ، أ ىزش حٿٷٱ رن ي حهلل ط٬خٿ ، حٿوٱ ڃن

. حٿلـخد ٫ن حهلل زلخنو ط٬خٿ، ٻپ ىه حزخد ڃټىش ٳ أنٴيخ، ڃوٳش كڃخڅ حٿـنش ، أ

. ٿٺ هٱ حٿحىين حٿ٬خرين ٳؤ٫ىخ طزش هٱ حٿلـخد ٫ن حهلل ط٬خٿ، ى هٱ حٿ٬خٳن، ڃخ ٷزپ

. ټڅ حٿخٿذ ڃنيڄخ ـ ٳپ ٳ ٳ٠ڀش حٿوٱ حٿؿخء ڃخ نز أڅ6

حٿٸد ڃنو، ٳټپ ڃخ أ٫خڅ ٫ڀ ٿٺ ٳي رٸي ا٫خنظو ٫ڀ ٣ڀذ حٿ٬خىس، ى ٿٸخء حهلل ط٬خٿ،ءٳ٠ڀش ٻپ

ٿٺ ٿڄن حهلل ٫نيڂ ح ٫نو } : ٷخٽ ط٬خٿ . [ 46 : حٿكڄن ] { ؿنظخڅ ٿڄن هخٱ ڃٸخځ رو } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ . ٳ٠ڀش

. [ 8 : حٿزنش ] { ه رو

ؿپ طلخطض ٫نو اح حٷ٬ ؿڀي حٿ٬زي ڃن ڃوخٳش حهلل ٫“ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنزٳ حٿليغ ٫ن

”نرو، ٻڄخ ظلخص ٫ن حٿـس حٿخرش ٷيخ

(2) ”ٿن ٠ذ حهلل ٫ڀ ڃن ٻخڅ ٳو ڃوخٳش“ : ٳ كيغ آه

٫زي هٳن، أؿڄ٪ ٿو ٫ط ؿٿ، أؿڄ٪ ٫ڀ “ : ٷخٽ حهلل ٫ ؿپ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنزٷخٽ

”ٳ حٿينخ، أڃنظو ځ حٿٸخڃش أڃنن، اڅ أڃنن ٳ حٿينخ، أهٴظو ځ حٿٸخڃش، اڅ هخٳن

٫ن رټض : حٿنخ أريح ٫نخڅ طڄيڄخ“ : ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنوحٿنز حهلل ٫نو ٫ن ٫ن حرن ٫زخ

. ”حهلل ڃن هش حهلل، ٫ن رخطض طل ٳ زپ

؟ أڄخ أٳ٠پ حٿوز أ حٿڄخء : ٻٸٿو ؟ أڄخ أٳ٠پ حٿوٱ، أ حٿؿخء : أڅ ٷٽ حٿٸخثپ : ح٫ڀڂ

حؿظڄ٬خ، ن٨ اٿ حٯڀذ، ٳبڅ حظخ، ٳيڄخ أڅ ٸخٽ حٿوز ٿڀـخث٪ أٳ٠پ، حٿڄخء ٿڀ٤٬خڅ أٳ٠پ، ٳبڅ : ؿحرو

ريڄخ حٿٸڀد، ٳٴ٠ڀيڄخ رلذ حٿيحء حٿڄؿى، ٳبڅ ٻخڅ حٿخٿذ ٫ڀ ڃظخخڅ، حٿوٱ حٿؿخء ىحء أڅ يح

حٿؤ حهلل، ٳخٿوٱ أٳ٠پ، ٻٿٺ اڅ ٻخڅ حٿخٿذ ٫ڀ حٿ٬زي حٿڄ٬ش، اڅ ٻخڅ حٿخٿذ ٫ڀو حٿٸڀذ حڃن ڃن ڃټ

حٿوز أٳ٠پ ڃن حٿټنـزن څ حٿوز : حٿوٱ أٳ٠پ، ٻڄخ ٸخٽ : ـ أڅ ٸخٽ ڃ٤ڀٸخ . حٿٸن١، ٳخٿؿخء أٳ٠پ

حٿٴحء، ڃ حٿـ٩ أٯڀذ أٻؼ، ٳخٿلخؿش اٿ حٿوز ٬خٿؾ رو ڃ حٿـ٩، حٿټنـزن ٬خٿؾ رو ڃ

. څ حٿڄ٬خ حٯظح ڃن حٿوڀٶ أٯڀذ أٻؼ، ٳي أٳ٠پ ريح ح٫ظزخ،

رل حٿكڄش ، حٿوٱ ظٸ ڃن اڅ ن٨نخ اٿ ڃ٪ حٿوٱ حٿؿخء ٳخٿؿخء أٳ٠پ څ حٿؿخء ظٸ ڃن

. رل حٿ٠ذ

. څ هٱ حٿڄئڃن ؿخإه، ٫ظي ٿ : اڃخ حٿڄظٸ ، ٳخٳ٠پ ٫نيه ح٫ظيحٽ حٿوٱ حٿؿخء ،ٿٿٺ ٷپ

: ٿ نى : ٷخٽ ر٬ حٿڀٲ : ٿ نى . حكيح، ٿوض أڅ أٻڅ أنخ ٿٺ حٿؿپ ٿيهپ حٿـنش ٻپ حٿنخ ا ؿ

حكيح، ٿؿص أڅ أٻڅ أنخ ٿٺ حٿؿپ ٿيهپ حٿنخ ٻپ حٿنخ ا ىح نز أڅ ټڅ ڃوظخ رخٿڄئڃن . ؿ

. حٿڄظٸ

. ٳنز أڅ ټڅ ؿخإه أٷ ؟ حٿظٸ ٻٲ ح٫ظيحٽ حٿوٱ حٿؿخء ٳ ٷڀذ حٿڄئڃن، ى ٫ڀ ٷيځ : ٳبڅ ٷپ

ٿڂ ـد ؿنو ٳ أ ٯزش، حٿز أڅ حٿڄئڃن ٯ ڃظٸن لش ٫ڄڀين ٳڄؼڀو ڃؼپ ڃن ر رح : ٳخٿـحد

هٴخخ هزؼو ٴخثو ڃن حٿنٴخٵ، هزخخ حهٵ ٯخڃ٠ش، حڄخڅ، ١ لظو ىٷٸش، ح حٿٸڀذ،

؟ ىنخٹ ط٤٠د حٿ٬ٸخثي، ٻپ ىح ؿذ حٿوٱ ٫ڀو، ٻٲ وخٱ حٿڄئڃن حٿح٫ٶ أىحٽ ټحص حٿڄص،

انڄخ هخٱ أڅ طڀظز كخٿو ؟ ڃن حٿڄنخٳٸن ىپ أنخ : حهلل ٫نو حهلل ٫نو ؤٽ كٴش ىح ٫ڄ رن حٿو٤خد

. حٿ ز٬غ ٫ڀ حٿ٬ڄپ، ٫ؾ حٿٸڀذ ٫ن حٿٻڅ اٿ حٿينخ ٫ڀو، ظظ ٫زو ٫نو، ٳخٿوٱ حٿڄلڄى ى

حٿزخ٫غ ٫ڀ حٿ٬ڄپ، ٿ ػڄش ٫ڄپ، ٳ أڃخ ٫ني نٽ حٿڄص، ٳخڀق ٿنخڅ حٿؿخء، څ حٿوٱ ٻخٿ١

(3) ظٴي حٿوخثٲ كجن ا طٸ٤٪ نخ١

كي أڅ ٴخٵ حٿينخ ا ڃلزخ هلل ط٬خٿ، ڃلزخ، ىه حٿلخٽ ٸ ٷڀزو، لزذ اٿو رو، ٳ نزٳٷڀزو، حٿؿخء

. ٿڀٸخثو، كن حٿ٨ن رو

. أٿٸ حهلل أنخ أكن حٿ٨ن رو كيػن رخٿه، ٿ٬ڀ : ٷي ٷخٽ ڀڄخڅ حٿظڄ ٫ني حٿڄص ٿڄن ك٠ه

حٿوٱ ـ ٳپ ٳ رخڅ حٿيحء حٿ ظـڀذ رو7

: ٿٺ لپ ر٤ٸن

ز٪، أ كش، رڄخ ٿڂ وٲ ڃنو، رڄخ ڃي يه رض، ٳيهپ ٫ڀو ڃؼخٿو أڅ حٿز اح ٻخڅ ٳ . أكيىڄخ أ٫ڀ ڃن حه

ٻخڅ ڃ٬و أره ٳيد ڃنيخ هخٳيخ، ىد حٿز، هخٱ ڃحٳٸش رو، ٳوٱ اٿ حٿلش ٿؤهىخ ڀ٬ذ ريخ، ٿټن اح

. هٱ حٿٿي ڃن ٯ ڃ٬ٳش، رپ ى طٸڀي رو حد ٫ن ڃ٬ٳش،

: ٳبح ٫ٳض ىح، ٳخ٫ڀڂ أڅ حٿوٱ ڃن حهلل ط٬خٿ ٫ڀ ڃٸخڃن

رخٿـنش حٿنخ، ٻنيخ ؿحءن ٫ڀ حٿوٱ ڃن ٫حرو، ىح هٱ ٫خڃش حٿوڀٶ، ى كخپ رخڄخڅ : أكيىڄخ

. حڄخڅ، أ ٷس حٿٴڀش حٿ٤خ٫ش حٿڄ٬ش، ٬٠ٲ ىح حٿوٱ رزذ ٬ٲ

. اٿ حٿوخثٴن ڃـخٿظيڂ، أ ڄخ٩ أهزخىڂ حٽ حٿٴڀش لپ رخٿظٻ، حٿظٴټ ٳ ٫حد حهس، ي رخٿن٨

: ٷخٽ حهلل ط٬خٿ . حٿوٱ ڃن حهلل ط٬خٿ، ى هٱ حٿ٬ڀڄخء حٿ٬خٳن : حٿڄٸخځ حٿؼخن

. [ 3 : آٽ ٫ڄحڅ ] { لٻڂ حهلل نٴو }

. ٴخطو زلخنو طٸظ٠ حٿيزش حٿوٱ، ٳيڂ وخٳڅ حٿز٬ي حٿلـخد

حٿنخ ك٦ ڃن ىح حٿوٱ، ٿټن رڄـى هٱ حٿنخ ٫ني هٱ حٿٴحٵ، ٻٸ٤س ٳ رل، ٿ٬خڃش : ٷخٽ حٿنڅ

رو، ٳڀٿٺ ٬٠ٲ، ٳبڅ حٿ٬ٸخثي حٿظٸڀيش ٬ٴش ٳ حٿخٿذ، ا حٿظٸڀي، ٳي ٠خى هٱ حٿز ڃن حٿلش، طٸڀيح

حٿڄ٬خ، أزخريخ حٿڄٿيس ٿيخ ٫ڀ حٿيحځ، رخٿڄح٧زش ٫ڀ ڃٸظ٠خىخ ٳ طټؼ حٿ٤خ٫خص، حؿظنخد اح ٷض رڄخىيس

ـڀذ حٿوٱ اٿ ٷڀزو، رپ وخٱ ٳبح حطٸ حٿ٬زي اٿ ڃ٬ٳش حٿو ط٬خٿ، هخٳو رخٿ٠س، لظخؽ اٿ ٫ؽ

حهزخ حػخ، ٳ٤خٿ٪ أكحٽ حٿوخثٴن أٷحٿيڂ، زذ ٫ٸٿيڂ ڃن ٷ، ٳزڀو أڅ ٬خٿؾ نٴو رڄخ٩ . رخٿ٠س

. حٿخء حٿحؿن حٿڄن، ٳ ظڄخ ٳ أڅ حٷظيحء ٿيڂ أٿ، نيڂ حنزخء حٿ٬ڀڄخء ڃنخزيڂ اٿ ڃنخذ

اٿ ؿنخس ى٫ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حهلل ٫نيخ، ٷخٿضڃن كيغ ٫خثش ” ڃڀڂ لق“ٳ

أ “ : حٿـنش، ٿڂ يٹ حٿ ٿڂ ٬ڄڀو، ٷخٽ خ ٽ حهلل، ٣ر ٿيح، ٫ٴ ڃن ٫خٳ : ٳٸڀض . ٯځ ڃن حنخ

، هڀٸيڂ ٿيخ اڅ حهلل ٫ ؿپ ؟ ٯ ٿٺ خ ٫خثش ، هڀٸيڂ ٿيخ ىڂ ٳ أد آرخثيڂ، هڀٶ ٿڀنخ أى هڀٶ ٿڀـنش أى

. أد آرخثيڂٳ ىڂ

] { طخد آڃن ٫ڄپ خٿلخ ػڂ حىظي ان ٿٴخ ٿڄن } : ڃن أ٫ـذ ڃخ ٧خىه حٿؿخء ى يي حٿظوٲ، ٷٿو ط٬خٿ

. ٫ڀ أر٬ش ١، ز٬ي طلليخ ٳبنو ٫ڀٶ حٿڄٴس [ 82 : ٣و

ػڂ ٻ ر٬يىخ أر٬ش ١، ريخ ٸ٪ [ 2-1 : حٿ٬ ] { ه اڅ حنخڅ ٿٴ* حٿ٬ } : ڃن حٿڄوٳخص ٷٿو ط٬خٿ

ڃن حٿـنش حٿنخ ٿ جنخ طنخ ٻپ نٴ ىيحىخ، ٿټن كٶ حٿٸٽ ڃن ڃڅ ؿينڂ } : ٷخٽ ط٬خٿ . ڃن حٿوحڅ حٿو

. [ 13 : حٿـيس ] { أؿڄ٬ن

ڃخ كٶ ٳ حٿٸيځ، ٳ ڄټن طيحٻو ٳڀ ا ڃ٬ڀځ أنو ٿ ٻخڅ حڃ ڃظؤنٴخ ڃظيص ح٣ڄخ٩ ٳ حٿظلپ، ٳؤڃخ

. ر٬خٳو، ف ٷڀريڂ رخٿؿخء، كظٷض ڃن نخ حٿوٱ حٿظڀڂ، ٿ أڅ حهلل ط٬خٿ ٿ٤ٲ

. ٫ني حٿڄص ا ڀزو ڃخ أكي أڃن ٫ڀ اڄخنو أڅ ڀزو : حهلل ٫نوٷخٽ أر حٿيحء

أحٹ ٻؼ حٿند، ٳٳ٪ جخ ڃن : ٫زي حهلل خ أرخ : ٿڄخ ك٠ص ٴخڅ حٿؼ حٿٳخس، ؿ٬پ زټ، ٳٸخٽ ٿو ؿپ

. ڃن ىح، ٿټن أهخٱ أڅ أڀذ حڄخڅ ٷزپ حٿڄص حهلل ٿنر أىڅ ٫ني : ح ٷخٽ

أڅ نزخ . حٿ٬خٱ وخٱ أڅ زظڀ رخٿټٴ حٿڄي وخٱ أڅ زظڀ رخٿڄ٬خ، : ٻخڅ يپ كڄو حهلل ط٬خٿ ٸٽ

٫زي، أڃخ ض أڅ ٫ڄض ٷڀزٺ أڅ : حٿـ٩ حٿ٬، ٳؤك حهلل ٫ ؿپ اٿو ڃن حنزخء، ټخ اٿ حهلل ط٬خٿ

! ؟ كظ طؤٿن حٿينخ ټٴن

. حٿټٴ رڀ ٷي ض، ٳخ٫ڄن ڃن : ٳؤه حٿظحد ٳ٬و ٫ڀ أو ٷخٽ

! ؟ وخٱ ٿٺ حٿ٬٠ٴخء ٳبح ٻخڅ ىح هٱ حٿ٬خٳن ڃن ء حٿوخطڄش ڃ٪ م أٷيحڃيڂ، ٳټٲ

نل ٿٺ ڃن حٿٴخص حٿڄڃڃش، ٿٿٺ ٿء حٿوخطڄش أزخد طظٸيځ ٫ڀ حٿڄص، ڃؼپ حٿزي٫ش، حٿنٴخٵ، حٿټز،

. حظي هٱ حٿڀٲ ڃن حٿنٴخٵ

حٿڄ، ٿڂ يح رٿٺ نٴخٵ حٿ٬ٸخثي، انڄخ ٿ أ٫ڀڂ أن ر ڃن حٿنٴخٵ، ٻخڅ أكذ اٿ ڃڄخ ٣ڀ٬ض ٫ڀو : ٷخٽ ر٠٬يڂ

اح كيع ٻد، اح ٫ي أهڀٲ، اح حثظڄن : ػع أش حٿڄنخٳٶ“ : حٿلق حٿليغٳأحىح نٴخٵ ح٫ڄخٽ، ٻڄخ ى

. ”هخڅ

: ء حٿوخطڄش ٫ڀ طزظن

ټحص حٿڄص أىحٿو، ٳٸظ٠ ٿٺ اكيحىڄخ أ٨٫ڂ، ى أڅ ڀذ ٫ڀ حٿٸڀذ حٿ٬خ رخهلل ٺ، أ ؿلى ٫ني

. حٿ٬حد حٿيحثڂ

ظو، أ ڄص ڃح ٫ڀ نذ ڃن حٿؼخنش ىنيخ، ى أڅ و٢ حٷيح، ظټڀڂ رخ٫ظح، أ ـ ٳ

. حٿند

ىنټڂ ىح، ٳبنو اڅ ٳخطټڂ : ٸٽ ٫حنو ٷي أڅ حٿ٤خڅ ټڅ ٳ كخٽ أي ٫ڀ حرن آىځ ڃن كخٽ حٿڄص،

. حٿځ ٿڂ طڀلٸه

”حٿ٤خڅ ٫ني حٿڄص حٿڀيڂ ان أ٫ رٺ أڅ ظوز٤ن“ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ، أنو ٻخڅ ي٫حٿنزٷي ٫ن

. رٸ٠خء حهلل ٫ ؿپ

أڃخ . ٿټن ڄټن حخس اٿ ڃـخڃ٪ ٿٺ حزخد حٿظ طٴ٠ اٿ ء حٿوخطڄش ڄټن حنلخىخ ٫ڀ حٿظٴپ،

ڃ٬نخىخ أڅ ٬ظٸي ٳ حص حهلل ط٬خٿ، أ ٴخطو، أ أٳ٬خٿو هٱ حٿلٶ، اڃخ حٿوظڂ ٫ڀ حٿٺ حٿـلى، ٳززو حٿزي٫ش،

ؿڄ٪ ڃخ ح٫ظٸيه ىټح أ رأو حٿٴخي، ٳبح حنټٲ حٿ٤خء ٫ني حٿڄص، رخڅ ٿو ر٤څ ڃخ ح٫ظٸيه، ٳ٨ن أڅ طٸڀيح،

. أپ ٿو

٫ڀ ٣ٶ حٿڀٲ ڃن ٯ رلغ طنٸ، ٳي رڄ٬ٽ ٫ن ىح ڃن ح٫ظٸي ٳ حهلل زلخنو ٴخطو ح٫ظٸخىح ڃـڄ

. حٿو٤ اڅ خء حهلل ط٬خٿ

حنيڄخٹ ٳخٿڄ٬خ، حٿڄ٬خ ڃ٤ٴجش أڃخ حٿوظڂ ٫ڀ حٿڄ٬خ، ٳززو ٬ٲ حڄخڅ ٳ حپ، ٿٺ ع

ط٬خٿ، ٳبح ؿخءص ټحص حٿڄص، حىحى ٿٺ ٬ٴخ، ظ٬خه ٿن حڄخڅ، اح ٬ٲ حڄخڅ ٬ٲ كذ حهلل

حٿ ٴ٠ اٿ ڃؼپ ىح حٿوخطڄش، ى كذ حٿينخ، حٿٻڅ اٿيخ، ڃ٪ ٬ٲ حڄخڅ ٳحٵ حٿينخ، ٳبڅ حٿزذ

ڃن ىح حٿو٤، ٻپ ڃن حٿڄؿذ ٿ٬٠ٲ كذ حهلل، ٳڄن ؿي ٳ ٷڀزو كذ حهلل ط٬خٿ، أٯڀذ ڃن كذ حٿينخ، ٳي أر٬ي

اٿ ڃه، ٳ وٴ ڃخ ڀٸخه ڃن حٿٴف حٿ ڃخص ٫ڀ ڃلزش حهلل ط٬خٿ، ٷيځ رو ٷيځ حٿ٬زي حٿڄلن حٿڄظخٵ

٫ڄخ ظلٸو ڃن . حٻحځ رڄـى حٿٸيځ، ٳ٠

ٳ٬ڀو، أ ٻخڅ ڃح ٫ڀ ڃوخٿٴظو، ٷيځ ٫ڀ ڃن ٳخٷو حٿف ٳ كخٽ، ه٤ رزخٿو ٳيخ نټخ ٫ڀ حهلل زلخنو ٳ

. ظلٸو ڃن حٿنټخٽ حهلل ٷيځ ڃن ٷيځ رو ٷيح، ٳ وٴ ڃخ

حٿٸڀد ط حكحٽ، ٸڀٸپ ٷڀد ٳڄن أحى ٣ٶ حٿڃش، طكف ٫ن أزخد حٿيٹ، ٫ڀ أڅ حٿ٬ڀڂ رظٸڀذ

. حٿوخثٴن

حٿؿپ ٿ٬ڄپ اڅ “ : ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ڃن كيغ يپ رن ٬ي، أڅ ٽ حهلل ڀ حهلل” ٷي ى ٳ حٿللن

. ”انو ڃن أىپ حٿنخ ر٬ڄپ أىپ حٿنخ، انو ٿڄن أىپ حٿـنش ، اڅ حٿؿپ ٿ٬ڄپ ر٬ڄپ أىپ حٿـنو

! خ لو : نـخ ىح حٿ٬زي ڃن حٿ٤خڅ ! زلخڅ حهلل : اڅ حٿ٬زي اح ٫ؽ ركو اٿ حٿڄخء، ٷخٿض حٿڄثټش “ :

ٳخڅ ڃ٬ن ء حٿوخطڄش، ٳخك أزخريخ، أ٫ي ڃخ ڀق ٿيخ، اخٹ حٿظٲ رخظ٬يحى، اح ٫ٳض ! ؟ ”ٻٲ نـخ

حنخڅ ڄص ٫ڀ ڃخ ٫خ حٿ٬ڄ ٷ، ٻپ نٴ ڃن أنٴخٺ رڄنٿش هخطڄظٺ، نو ڄټن أڅ طو٤ٲ ٳو كٺ،

. ٫ڀو، ل ٫ڀ ڃخ ڃخص ٫ڀو

ٸڄٺ، طٳ ٣ڀذ حٿٴ٠ٽ، نى ٫ڀٺ ڃن أهزخ أنو ظ ٿٺ حظ٬يحى رڄخ ڀق، ا أڅ طٸن٪ رڄخ : ح٫ڀڂ

ٳحٿٸخس ڃن ٷڀزٺ، ٳخنٺ ڃظلٸٶ أڅ حنزخء حٿخء ٻخنح أ٫ٸپ ڃنٺ، ٳظٴټ حٿوخثٴن ڃخ نؿ أڅ پ ر٬

. حظيحى هٳيڂ، ٿ٬ڀٺ طظ٬ي ٿنٴٺ

حٿځ ـ ٻ هٱ حٿڄثټش ٫ڀيڂ8

. [ 50 : حٿنلپ ] { ٴ٬ڀڅ ڃخ ئڃڅ وخٳڅ ريڂ ڃن ٳٷيڂ } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ ٳ ٴظيڂ

ٻ طڄخځ . (4) ”ڃوخٳظو اڅ هلل ڃثټش ط٫ي ٳحثيڂ ڃن “ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽحٿنزٷي نخ ٫ن

. حٿليغ

زلخنٺ ڃخ طو كٶ هظٺ، ٳٸٽ : ٷخٽ رڀنخ أڅ ڃن كڄڀش حٿ٬ ڃن طپ ٫نو ڃؼپ حنيخ، ٳبح ٳ٪ أو

. ٬ڀڄڅ ٿٺ ٿټن حٿن لڀٴڅ رخڄ ٻخرن : حهلل

ر، أض ؿزپ ٫ڀو ٿڄخ ٻخڅ ٿڀش أ” : ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو : حهلل ٫نو ٷخٽ٫ن ؿخر

. ”حٿزخٿ ڃن هش حهلل ط٬خٿ ( " ( . حٿوڀٶ حٿٸرش : حٿن ) ) (5) حٿځ ٻخٿن

ڃخ ؿٴض : ڃخ زټٺ، ٷخٽ “ : ٿو : ى زټ ٳٸخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنزرڀنخ أڅ ؿزپ ٫ڀو حٿځ ؿخء اٿ

. ”ٳيخ ٫ن ڃن هڀٶ حهلل ؿينڂ ڃوخٳش أڅ أ٫و، ٳڀٸنٿ

ڃؼپ حنيخ اٿ ځ حٿٸخڃش، ڄيڅ ٻؤنڄخ اڅ هلل ط٬خٿ ڃثټش كٽ حٿ٬ طـ أ٫نيڂ : ٫ن ي حٿٷخ ٷخٽ

: ٳٸٿڅ ؟ خ ڃثټظ ڃخ حٿ وٴټڂ أنظڂ ٫ني : ٿيڂ حٿد ٫ ؿپ طنٴ٠يڂ حٿق ڃن هش حهلل ط٬خٿ، ٳٸٽ

حرخ، أڅ أىپ ح ح٣ڀ٬ح ڃن ٫طٺ ٨٫ڄظٺ ٫ڀ ڃخ ح٣ڀ٬نخ ٫ڀو، ڃخ أخٯح ٬٣خڃخ ٿ ! خد

. حنز٤ح ٳ ٳيڂ، ٿوؿح اٿ حٿلخ وڅ ٻڄخ طو حٿزٸ

ڃخ ىح “ : ڃټخثپ زټخڅ، ٳؤك حهلل ط٬خٿ اٿيڄخ ٿڄخ ٧ي ڃن ارڀ ڃخ ٧ي، ٣ٴٶ ؿزپ : ٷخٽ ڃلڄي رن حٿڄنټي

. ” ىټح ٳټنخ : ٳٸخٽ ط٬خٿ . ڃخ نؤڃن ڃن ڃټٹ ! خد : ٷخ ؟ حٿزټخء

حٿځ ـ ٻ هٱ حنزخء ٫ڀيڂ9

. أو اٿ حٿڄخء ر٬ي ڃخ أخد حٿو٤جش رټ آىځ ٫ڀو حٿځ ٫ڀ حٿـنش ػػڄخثش ٫خځ، ڃخ ٳ٪ : ٷخٽ ىذ

: ىى ] { ان أ٨٫ٺ أڅ طټڅ ڃن حٿـخىڀن } : حرنو ٳٸخٽ ٿڄخ ٫خطذ حهلل ط٬خٿ نكخ ٫ڀو حٿځ ٳ : ٷخٽ ىذ رن حٿى

. خ طلض ٫نو أڃؼخٽ حٿـيحٽ ڃن حٿزټخء رټ ػػڄخثش ٫خځ كظ [ 46

حٿځ اح ٷخځ اٿ حٿس أ ڃن ر٬ي هٳخ ڃن حهلل ٻخڅ ڄ٪ ٿي ارحىڂ ٫ڀو : حهلل ٫نوٷخٽ أر حٿيىحء

. ٫ ؿپ

أر٬ن ڃخ كظ نزض ڃن ىڃ٩ ٫نو ڃن حٿزٸپ ڃخ ٿڄخ أخد ىحى ٫ڀو حٿځ حٿو٤جش، ه هلل خؿيح : ٷخٽ ڃـخىي

أؿخث٪ أنض : ، ٳنىء ه٤جظو ٳحٿـزن، ؿڄيص حٿ٬ن، ىحى ٿڂ ؿ٪ اٿو ٷف : ٯ٤ أو، ػڂ نخى خد

. ، ٯٴ ٿو نزض، ٳ٬ني ٿٺء أځ ڃ٨ڀځ ٳظن، ٳنلذ نلزخ ىخؽ ٻپ ؟ أځ ڃ ٳٴ ؟ ٳظ٬٤ڂ

. ا يس حٿٴٵ ڃن حهلل ٫ ؿپ ٻخڅ ىحى ٫ڀو حٿځ ٬ى حٿنخ ٨نڅ أنو ڃ، ڃخ رو : ٷپ

رن ٻخ ٫ڀيڄخ حٿځ كظ ريص أحو، رټ ل . ٻخڅ ٫ ٫ڀو حٿځ اح ٻ حٿڄص ٸ٤ ؿڀيه ىڃخ

. رليش ٳخطوص أڃو ٷ٬٤ن ڃن ٿزى ٳؤٿٸظيخ

ڀڂ ـ ٻ هٱ نزنخ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو10

خكټخ، كظ أ ڃخ أض ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷ٢ ڃظـڄ٬خ : حهلل ٫نيخ ٷخٿض ٫ن ٫خثش

" (6) ٿيحطو

حٿنخ اح أح حٿڂ ٳكح ؿخء : خٽ حهلل : ؿيو، ٳٸڀضٳانڄخ ٻخڅ زظڂ، ٻخڅ اح أ ٯڄخ لخ ٫ٱ ٿٺ

ٷي ؟ ڃخئڃنن أڅ ټڅ ٳو ٫حد : خ ٫خثش “ : ٳٸخٽ ! ؿيٺٳأظو ٫ٳض حٿټحىو أڅ ټڅ ٳو حٿڄ٤، أحٹ اح

. ”حٿللن“ أهؿخه ٳ ” ىح ٫خ ڃڄ٤نخ : ٫د ٷځ رخٿق، ٷي أ ٷځ حٿ٬حد ٳٸخٿح

. حٿزټخء ٻخڅ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ڀ ٿـٳو أ ٻؤ حٿڄؿپ ڃن

٫نيڂ حهللـ ٻ هٱ ألخرو 11

خٿظن ٻنض : ٷخٽ . ىح حٿ أىن حٿڄحى : حهلل ٫نو أنو ٻخڅ ڄٺ ٿخنو ٸٽنخ ٫ن أر رټ حٿيٶ

. حهلل ٫نيڂ٣ڀلش أر حٿيىحء أر ٻٿٺ ٷخٽ . ـس ط٠٬ي ػڂ طئٻپ

رخٿظن ٻنض : أه ڃخ طزنش ڃن ح ٳٸخٽ . حهلل ٫نو ڄ٪ آش ٳڄ ٳ٬خى أخڃخٻخڅ ٫ڄ رن حٿو٤خد

. ٻخڅ ٳ ؿيو ه٤خڅ أىحڅ ڃن حٿزټخء . ڃٻح، خٿض أڃ ٿڂ طڀين ىه حٿظزنش، خٿظن ٿڂ أٹ جخ

. ىىص أن اح ڃض أر٬غ : حهلل ٫نوٷخٽ ٫ؼڄخڅ

. ٳرلن أىڀ، ٳؤٻڀح ٿلڄ، كح ڃٷ ىىص أن ٻنض ٻزخ : حهلل ٫نوٷخٽ أر ٫زيس رن حٿـحف

انخنخ ټڅ ٳ ٿ ىىص أڅ : حهلل ٫نوكٴش ٷخٽ . خٿظن ٻنض ڃخىح طه حٿخف : ٷخٽ ٫ڄحڅ رن كن

رخر، ٳ ؿپ ڃخٿ، ػڂ أٯڀٶ ٫ڀ . يهپ ٫ڀ أكي كظ أٿلٶ رخهلل ٫

. حهلل ٫نو ٻخٿحٹ حٿزخٿٻخڅ ڃـ حٿيڃ٪ ٳ هي حرن ٫زخ

. خٿظن ٻنض نخ ڃنخ : حهلل ٫نيخٷخٿض ٫خثش

ٿٸي . آٿو ڀڂ ٳڄخ أ حٿځ جخ زييڂ حهلل ٿٸي أض ألخد ڃلڄي ڀ حهلل ٫ڀو : حهلل ٫نوٷخٽ ٫ڀ

أڃؼخٽ ٻذ حٿڄ٬، ٷي رخطح هلل ـيح ٷخڃخ، ظڀڅ ٻظخد حهلل ط٬خٿ، ٻخنح زلڅ ٬ؼخ ٯزح، رن أ٫نيڂ

حٿق، ىڄڀض ؿزخىيڂ أٷيحڃيڂ، ٳبح أزلح ٳٻح حهلل ٫ ؿپ، ڃخىح ٻڄخ ڄي حٿـ ٳ ځ حكڅ رن

. أ٫نيڂ كظ طزپ ػخريڂ، حهلل ٿټؤڅ حٿٸځ رخطح ٯخٳڀن

ر٬يىڂ ـ ٻ هٱ حٿظخر٬ن ڃن12

ر٬ح، ٿڂ أٻخري حٿلخد ځ حٿٸخڃش، ان أهخٱ ىىص حهلل أن ـس أٻڀظن نخٷش، ػڂ ٷٳظن : ٷخٽ ىځ رن كخڅ

. حٿيحىش حٿټز

؟ أطيڅ رن ي ڃن أي أڅ أٷځ : ٳٸٽ ؟ ڃخ ٿٺ : ٻخڅ ٫ڀ رن حٿلن اح طؤ حٴ ط، ٳٸخٽ

. ٻخڅ ڃلڄي رن ح٪ زټ ٫خڃش حٿڀپ ټخى ٴظ

رټ ٿڀش . كظ طـ ىڃ٫و ٫ڀ ٿلظو ٻخڅ ٫ڄ رن ٫زي حٿ٬ اح ٻ حٿڄص حنظٴ حنظٴخ حٿ٤، زټ

ٻص ڃنٱ : ٷخٽ ؟ رؤر أنض خ أڃ حٿڄئڃنن ڃڂ رټض : ٷخٿض ٳخ٣ڄش ٳزټ أىپ حٿيح ، ٳڀڄخ طـڀذ ٫نيڂ حٿ٬زس

. ػڂ م ٯ ٫ڀو . رن ي حهلل ط٬خٽ، ٳٶ ٳ حٿـنش، ٳٶ ٳ حٿ٬ حٿٸځ ڃن

أهزن رؤ٫ـذ ڃخ أض : حٿ٬ ٳٸخٽ ٿو ٿڄخ أحى حٿڄن رض حٿڄٸي، نٽ رحىذ ٻخڅ نٽ رو ٫ڄ رن ٫زي

ىه ى ڃن هخځ، ٳبح أنخ رڄخء ٸ٤ ڃن حٿڄحد، ٳ٬يص ٳبح ى رخص ٿڀش ٫ڀ ٤ق ٯٳظ : ٳٸخٽ . ڃن ٫ڄ

. ٫نو طنلي ڃن حٿڄحد خؿي، اح ىڃ٩

. ٷي نخ ٫ن ٫ڄ رن حٿ٬ ٳظق حٿڄڀ أنيڄخ رټخ حٿيځ

حٿنخ، طٴ٭ ٿنٴو، ٳحٻطو جخ ڃن أڃ ىهڀض ٫ڀ ؿپ رخٿزلن ٷي ح٫ظحٽ : ٷخٽ ارحىڂ رن ٫ حٿټ

. كظ هؿض نٴو ٳـ٬پ يٶ : ٷخٽ . حه، ٻ حٿڄص

. حٿڄـڀ أر٬ش أنٴ ييص ٫زي حٿحكي رن ي ى ٦٬، ٳڄخص ڃج ٳ ٿٺ : ٷخٽ ڃڄ٪

ـنن ٳ حٿلڄخځ، ٿټخڅ كٸ أڅ أٳظ ڃن حهلل ٿ طح٫ين ر أڅ : ٻخڅ ي رن ڃي زټ ٻؼح ٸٽ

! ؟ حٿنخ اڅ ٫ظو حٿزټخء، ٳټٲ ٷي طح٫ين أڅ ـنن ٳ

. حى ؿي ان ن٨ ٻپ ځ اٿ أنٴ ڃوخٳش أڅ ټڅ ٷي : ٷخٽ حٿ حٿٸ٤

رخٿوٱ ڃنيڂ، ٿټن ٿ حٿوٱ رټؼس حٿند ٿټن ٳيه ڃوخٱ حٿڄثټش حنزخء حٿ٬ڀڄخء حٿخء، نلن أؿي

أڃنخ ٿڀزش ؿيڀنخ ٷس ٷخطنخ، ٳخٿٸڀذ حٿخٳ طلٻو أىن ڃوخٳش، حٿٸڀذ رٴخء حٿٸڀد ٻڄخٽ حٿڄ٬ٳش، انڄخ

. طنز ٫نو ٻپ حٿڄح٦٫ حٿـخڃي

رڄنٿش ؿپ ٷي حكظظو حٿزخ٩ حٿيحځ، ٳي اڅ حظ٬٤ض أڅ طټڅ : أن، ٳٸخٽ : ٷڀض ٿحىذ : ٷخٽ ر٬ حٿڀٲ

حٿ٨ڄآڅ ـو ڃن : ٳٸخٽ . ىن : ٷڀض . ي ٳنينو، ٳي ڃ٫ ٳخٳ٬پ هخثٲ ك وخٱ أڅ ٴپ ٳٴظنو، أ

كٶ حٿڄئڃن، ٳخڅ ڃن ڃخ ٻه ىح حٿحىذ ڃن طٸي و حكظظو حٿزخ٩ حٿيحځ، ٳي كٸٸش ٳ . أه حٿڄخء

ٻخٿ٠ذ، حٿلٸي، حٿلي، حٿټز، حٿ٬ـذ، حٿخء، ن٨ اٿ رخ٣نو رن رطو، آه ڃلنخ رخٿزخ٩ حٿيحځ،

اڅ يخ ٫نين، ا أنو ڃلـد ٫ن ڃخىيطيخ، ٳبح حنټٲ حٿ٤خء ٪ ٳ ٯ ٿٺ، ٻڀين نيو ٴظنو

حٿڄص ٸظڀيخ ڃظڄؼڀش كخص ٫ٸخد ڀيٯنو، انڄخ ى ٴخطو حٿلخس حڅ، ٳڄن أحى أڅ ٸيىخ ٷزپ حٿٸز، ٫خنيخ

٫ن ٧خى رطو . حٿځ ٳڀٴ٬پ، ا ٳڀ٣ن نٴو ٫ڀ ٿيٯيخ ٿڄڂ ٷڀزو، ٳ٠

. أه ٻظخد حٿوٱ

ٻظخد حٿىي حٿٴٸ

ځ حٿينخ ٳ ر٪ حٿڄيڀټخص، نلن نٻ أڅ كذ حٿينخ أ ٻپ ه٤جش، ر٠٬يخ أزخد ٻپ ٣خ٫ش، ٷي زٶ : ح٫ڀڂ

ڃٸخ٬٣ظيخ اڃخ أڅ طټڅ رخنحثيخ ٫ن حٿ٬زي ڄ ٿٺ . حٿڄنـخص حڅ ٳ٠پ حٿز ٿيخ حٿىي ٳيخ، ٳبنو أ

ٳ ح٫خنش ٫ڀ رخنحء حٿ٬زي ٫نيخ، ڄ ٿٺ ىيح، ٿټپ حكي ڃنيڄخ ىؿش ٳ نپ حٿ٬خىحص، ك٦ ٳٸح، اڃخ

: ڃخ ظ٬ڀٶ ريڄخ ٳ ٤ن نلن نٻ حٿٴٸ، حٿىي، ىؿخطيڄخ، أٷخڃيڄخ، . حٿٴ حٿنـخس

: حٿٴٸ حٿ٤ حٽ ڃن حٿټظخد ٳ

ط٬خٿ ٳي ٳٸ، نو ڃلظخؽ اٿ ىحځ حٿڄؿى، أڅ حٿٴٸ اٿ حٿء ى حٿڄلظخؽ اٿو، ٻپ ڃؿى حهلل : ح٫ڀڂ

أڃخ ٳٸ حٿ٬زي رخخٳش اٿ أنخٱ كخؿخطو ٳ ل، ڃن ؿڄڀش كخؿخطو ڃخ . ط٬خٿ ٿٺ ڃظٴخى ڃن ٳ٠پ حهلل

: ظپ اٿو رخٿڄخٽ، ػڂ ظ أڅ ټڅ ٿو هڄش أكحٽ ٫ني ٳٸس

ر٠يخ ٿو حكظحح ڃن ه ڀو، أڅ ټڅ رلغ ٿ أطخه حٿڄخٽ ٿټىو طؤ رو، ىد ڃن أهه : حٿ

. خكذ ىه حٿلخٿش ڄ حىيح

ټىو ٻحىو ظؤ ريخ، خكذ ىه حٿلخٿش أڅ ټڅ رلغ ٯذ ٳو ٯزش ٴف رلٿو، : حٿلخٿش حٿؼخنش

. ڄ حخ

ٿڂ زڀٮ ڃن ٯزظو أڅ ني ٿ٤ڀزو، رپ اڅ أطخه أڅ ټڅ ؿى حٿڄخٽ أكذ اٿو ڃن ٫يڃو ٿٯزش ٿو ٳو، ٿټن : حٿؼخٿؼش

. خكذ ىه حٿلخٿش ڄ ٷخن٬خ . حٳظٸ اٿ ط٬ذ ٳ ٣ڀزو ٿڂ ظپ رو ٫ٴح أ ٴح أهه ٳف رو، اڅ

اٿ ٣ڀزو رخٿظ٬ذ ٿ٤ڀزو، خكذ ىه أڅ ټڅ طٻو ٿڀ٤ڀذ ٿ٬ـه، ا ٳي حٯذ ٳو، ٿ ؿي : حٿحر٬ش ز

. حٿلخٿش ڄ حٿل

ڄ خكذ ىه . حٿٴخٷي ٿڀڄؤٻٽ حٿڄڀز أڅ ټڅ ڃ٤٠ح اٿ ڃخ ٷيه ڃن حٿڄخٽ، ٻخٿـخث٪، حٿ٬خ : حٿوخڃش

. حٿ٤ڀذ ٬ٴش أ ٷش حٿلخٿش ڃ٤٠ح، ٻٴڄخ ٻخنض ٯزظو ٳ

أه أ٫ڀ ڃنيخ، ى أڅ ظ ٫نيه ؿى حٿىي، حءىخ كخٿش : حٿلخٿش حٿ، ى : أ٫ڀ ىه حٿوخڃش

حهلل ٫نيخ أنيخ ؿخءىخ ڃخٽ ٳ ظؤ اڅ ٳٸيه، ٻڄخ نخ ٫ن ٫خثش حٿڄخٽ ٫يڃو، ٳبڅ ؿيه ٿڂ ٴف رو، ٿڂ

؟ حظ٬٤ض أڅ طظ ٿنخ ڃڄخ ٷڄض ٿلڄخ ريىڂ نٸ٤ ٫ڀو أڃخ : ،ٳٴٷظو ٳ ڃيخ، ٳٸخٿض ٿيخ ؿخظيخ (1) ٯحطن

ٳ هحنش حهلل ٳڄن ىه كخٿو ٿ ٻخنض حٿينخ رلحٳىخ ٳ يه ٿڂ ط٠ه، ا ى حڃحٽ . ٿٴ٬ڀض ٿ ٻن : ٳٸخٿض

. ط٬خٿ، ٳ ي نٴو

حٿڄخٽ ؿىه ؿڄ٬خ، ڃظ ٻخڅ حٿحىي ٳ أڅ ڄ خكذ ىه حٿلخٿش حٿڄظن، نو ٯن ٫ن ٫ني ٳٸينز

ٷخٽ : ٷخٽ أكڄي رن أر حٿلح ر ڀڄخڅ حٿيححن . ٳ ٯخش حٿټڄخٽ حٿينخ ٯذ ٳ ؿىىخ، ٫يڃيخ، ٳي

أڅ حٿڀ ٷي أهىخ ، ٿ، ٳبڅ حٿ٤خڅ ٿ حىذ اٿ حٿزض ٳو حٿٻخس حٿظ أىيظيخ : ىنخ ٿڀڄس ڃخٿٺ رن

ٳخٿيد ڃن حٿڄخٽ حٿىي ٳو ٳ . ٫ڀو ڃن أهىخ ىح ڃن ٬ٲ حٿىي، ى ٷي ىي ٳ حٿينخ ڃخ : ٳٸخٽ أر ڀڄخڅ

ٷي ٨ي حٿٸ حٿنٴخ ڃن حٿڄخٽ . حنزخء حٷخء، ٳحء ٫ڀيڂ ؿىه ٫يڃو كٶ حٿ٬٠ٴخء ٻڄخٽ، ٳآڃخ ٳ كٶ

. ٿٸظي رو حٿ٬٠ٴخء ٳ حٿظٹ، حهلل أ٫ڀڂ

حٿن ـ ٳپ ٳ ٳ٠ڀش حٿٴٸ طٴ٠پ حٿٴٸ ٫ڀ1

: حٿزٸس ] حش { زپ حهللٳأكح ٿڀٴٸحء حٿن } : كٶ حٿٴٸحءٳ ڃ٬ حٿڄيف ٳأڃخ حخص ٳٸي ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

ٷٽ ڀ : ٳټؼس، ڃنيخ أڃخ حهزخ . [ 8 : حٿل ] حش . . . { أهؿح ڃن ىخىڂ ٿڀٴٸحء حٿڄيخؿن حٿن } : ٷخٽ . [ 273

ٻ طڄخځ " ألخد حٿـي ڃلزڅ ٷڄض ٫ڀ رخد حٿـنش ٳبح ٫خڃش ڃن يهڀيخ حٿٴٸحء، ا أڅ " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

: ڀڂ ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿوحٿنز حهلل ٫نو أڅ ٳيڄخ ڃن كيغ أر ىس . " حٿللن " ى ٳ . حٿليغ

حٿڄينش ڃخ ز٪ آٽ ڃلڄي ڃن ٷيځ : حهلل ٫نيخ ٷخٿض ٳيڄخ ڃن كيغ ٫خثش . " ٵ آٽ ڃلڄي ٷطخ حٿڀيڂ حؿ٬پ "

. ڃن ٬٣خځ حٿز ػع ٿخٽ طزخ٫خ كظ ٷز

ڀڂ ٨پ حٿځ ظڀ ٿٸي أض ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو : ٳ أٳحى ڃڀڂ ڃن كيغ ٫ڄ حهلل ٫نو ٷخٽ

أر ىس حهلل ٫نو ٫ن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ . ڄ ر٤نو ( ( أىأ حٿظڄ : حٿيٷپ ) ) ڃخ ـي ىٷ

ٷخٽ ڀ حهلل . لق كيغ : ٷخٽ حٿظڃ " حٿڄئڃنن حٿـنش ٷزپ أٯنخثيڂ روڄڄخثش ٫خځ يهپ ٳٸحء " : أنو ٷخٽ

" اخٹ ڃـخٿش حٯنخء " : ٫ڀو آٿو ڀڂ ٿ٬خثش حهلل ٫نيخ

٫ط : ٳٸٽ حٿينخ،ٳرخٿ٬زي ځ حٿٸخڃش ٳ٬ظ حهلل ٫ ؿپ اٿو ٻڄخ ٬ظ حٿؿپ اٿ حٿؿپ ئط : ٷخٽ

حهؽ خ ٫زي اٿ ىه حٿٴٱ، ٳڄن . حٿټحڃش ؿٿ ڃخ ض حٿينخ ٫نٺ ٿيحنٺ ٫ڀ، ٿټن ٿڄخ أ٫يىص ٿٺ ڃن

، ٳٸپ اح أض حٿٴٸ : ٷپ ٿڄ ٫ڀو حٿځ . " ريه ٳي ٿٺ أ٬٣ڄٺ أ ٻخٹ ي رٿٺ ؿي، ٳو ڃكزخ : ڃٸز

ٳٸپ كخد حٿيىڄن حي كخرخ : ٷخٽ أر حٿيىحء . ٫ٸرظو نذ ٫ـڀض : ر٬خ حٿخٿلن، اح أض حٿن ڃٸز

ر٬س آٱ ؿخء ؿپ اٿ ارحىڂ رن أىىڂ . حٿؼ ٫ڀ حٯنخء ڃـڀ ٳحٿٴٸحء ظٸيڃڅ ٻخڅ . ڃن حٿيىڂ

: ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنز ٷخٽ . أٳ٬پ ؟ ! طي أڅ طڄل حڄ ڃن ىحڅ حٿٴٸحء : ىىڂ ٳڀڂ ٸزڀيخ، ٷخٽ

حٿٸنخ٫ش ځ حٿل حٿ٤ڄ٪ ٳ ٷي ٻنخ . " آطخه ٫ ؿپ ٣ر ٿڄن ىي اٿ حځ ٻخڅ ٫و ٻٴخٳخ، ٷن٪ رڄخ "

رن حٿن حٿٴٸ، أڃخ حٿظٴ٠پ . حٿڄخٽ ڃخ ن ٫ن ح٫خىس، ٸي ٫ڀ ٿٺ ا ر٬ي حٿٸس حٿز ٻظخد ځٳ

ٳٸ خر ٿ ٳ انڄخ ظ حٿٺ حٿوٱ : ٳنٸٽ ٳ٨خى حٿنٸپ يٽ ٫ڀ طٴ٠پ حٿٴٸ، ٿټن ري ڃن طٴپ،

حٿوحص، أ ٳٸ ك ڃ٪ ٯن ك، ا وٴ أڅ حٿٴٸ ٳنٴٶ ڃخٿو رل رخخٳش اٿ ٯن خٻ

ىح أڅ ڃخ حى ٳحٿ٤خء ٻٲ . حٿڄزخكخص، ٳخٿٴٸ حٿٸن٩ أٳ٠پ ڃنوٳحٿل، ٳبڅ ٻخڅ ڃظڄظ٬خ رخٿڄخٽ حٿٸخن٪

٨ي ٳ٠ڀو، حٿينخ ٿض ڃلس ٿ٬نيخ، رپ ٿټنيخ ٿه، ى ٿ٬نو، نز أڅ ٠خٱ اٿ ڃٸىه، ا رو

حٿٴٸ ٿ ڃ٤ڀرخ ٿ٬نو، ٿټن څ ٳو ٳٸي حٿ٬خثٶ ٫ن حهلل ط٬خٿ، ٫يځ حٿظخٯپ ٫خثٸش ٫ن حٿٽ اٿ حهلل ط٬خٿ،

حهلل حٿكڄن رن ٫ٱ ٫زي ٻڂ ڃن ٯن ڀو ٫ن حهلل ط٬خٿ، ٻڀڄخڅ ٫ڀو حٿځ، ٻٿٺ ٫ؼڄخڅ . ٫نو

حهلل ط٬خٿ حن رو، انڄخ حٿخٯپ ٿو كذ حٿينخ، ٻڂ ڃن ٳٸ ڀو ٳٸه ٫ن حٿڄٸى، ٳو ٫ن كذ . ٫نيڄخ

خٿو، رپ ٷي ټڅ ٳ ٳحٷو، أ ٳط٬خٿ، ٳبڅ حٿڄلذ ٿڀء ڃٽ رو، حء ٻخڅ اح ـظڄ٪ ڃ٬و كذ حهلل

٫ڀيخ ڃٽ رلٴ٨يخ حٿظڄظ٪ حٿينخ ڃ٬ٷش حٿخٳڀن، ٳخٿڄلځ ڃنيخ ڃٽ ر٤ڀزيخ، حٿٸخى . حٿٴحٵ أٻؼٳ ڀو

حٿو٤ أر٬ي، څ ٳظنش حٿحء أي ڃن ٳظنش حٿ٠حء، ڃن حٿ٬ڄش اڅ أهص حڃ رخ٫ظزخ حٻؼ، ٳخٿٴٸ ٫ن . ريخ

يٽ ٫ڀ ٷي طٸيځ ڃخ . ٿٺ ٣ز٪ حىڃن ا حٿٸڀپ ڃنيڂ، ؿخء حٿ٩ رځ حٿن ٳ٠پ حٿٴٸ أڅ طـي، ٿڄخ ٻخڅ

. ٳ٠ڀو

حٿظٸ ڃئڃنخڅ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل : حهلل ٫نيڄخ ٷخٽڃن ٿٺ ڃخ ٫ن حرن ٫زخ

حٿينخ، ٳؤىهپ حٿٴٸ حٿـنش، كز حٿن ڃخ خء حهلل ط٬خٿ أڅ ٳٻخنخ ڃئڃن ٯن، ڃئڃن ٳٸ، : ٫ڀ رخد حٿـنش

أ أه : : هٴض ٫ڀٺ، ٳٸخٽ حهلل ٿٸي حكظزض كظ ؟ ڃخح كزٺ : أ أه : أىهپ حٿـنش، ٳڀٸو حٿٴٸ، ٳٸخٽ لز، ػڂ

خٽ ڃن حٿ٬ٵ ڃخ ٿ ىه أٿٲ ر٬ ٻڀيخ آٻڀش كڄ، كزض ر٬يٹ ڃلزخ ٷ٬٤خ ٻيخ، ڃخ ڀض اٿٺ كظ

" ٿيص ٫نو حء

ط٬خٿ، ٳټڅ ٷيڃٺ رخٿڄص ٫ڀ ڃخ طټىو، أڅ ٳحٵ حٿڄلزد يي، ٳبح أكززض حٿينخ، ٻىض ٿٸخء حهلل : ح٫ڀڂ

ٳحٷو رٸي كزو ٿو أنو رو، ٳنز أڅ طلذ ڃن ٴخٷٺ، ٳأحه ٳحٷٺ ٿڄخ طلزو، ٻپ ڃن ٳخٵ ڃلزرخ ٻخڅ

. طلذ حٿينخ حٿظ طٴخٷٺ ى حهلل ط٬خٿ،

ٳٸهٳـ ٳپ ٳ آىحد حٿٴٸ 2

٫ڀ حهلل أٳ٪ . نز ٿو أڅ ټڅ ٻخىخ ٿڄخ حرظه حهلل رو ڃن حٿٴٸ ڃن ىح أڅ ټڅ حخ ٳكخ، ټڅ ڃظٻ

ٳ كٸو،ٳحٿلخٽ، ٻخڅ ټ اٿ حٿوڀٶ، ټ اٿ حهلل ط٬خٿ ، ٻخڅ حٿٴٸ ٫ٸرش زلخنو، حػٸخ رو ڃظ ٫ټ

: حٿزٸس ] { حٿظ٬ٴٲ لزيڂ حٿـخىپ أٯنخء ڃن } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ . نز ٿو ا٧يخ حٿټ، رپ ٨ي حٿظ٬ٴٲ حٿظـڄپ

ٿو أ٠خ أڅ ٴظ ٫ن حٿ٬زخىس نز . ڃـخٿظوٳؿپ ٯنخه، ٯذ ٿڀٴٸ أڅ ظح٪ ٿننز . [ 273

: خٽ حهلل : ٷڀض : ٷخٽ حهلل ٫نو أر . ٳٸه، ڄن٪ رٿٺ ڃخ ٳ٠پ ٫نو، ٳبڅ ٿٺ ؿيي حٿڄٸپ رزذ

" حٿٳ ؿيي ڃن ڃٸپ اٿ ٳٸ " : ٷخٽ ؟ أ حٿيٷش أٳ٠پ

ـ رخڅ آىحرو ٳ ٷزٽ حٿ٤٬خء3

. حهٳحٿڄخٽ، ٯ حٿڄ٤٬، ٯو نٴ : اح ؿخءه ر ئحٽ نز أڅ ك٦ ٳڄخ ؿخءه ػػش أڃ

ٷي طٸيځ . ٻڀيخ، ٳخڅ ٻخڅ ٳو زيش ٳڀلظ ٫ن أهه نٴ حٿڄخٽ، ٳنز أڅ ټڅ هخٿخ ٫ن حٿزيخصٳ أڃخ : حٽ

أڃخ ٯ حٿڄ٤٬، ٳ وڀ، اڃخ أڅ . حٿزيش، ڃخ ـذ حؿظنخرو، ڃخ ظلذ ٻظخد حٿلٽ حٿلحځ ىؿخصٳ

. ٣ڀزخ ٿڀڄلزش، ى حٿييش، ٳ رؤ رٸزٿيخ اح ٿڂ طټن س ٿڂ ټن ٳيخ ڃنش ټڅ

ٴخص نٴو، ىپ ى ڃظلٶ أځ ٳن٨ أڅ ټڅ ٯ حٿڄ٤٬ حٿؼحد، ى حٿٻخس حٿيٷش، ٳ٬ڀو أڅ : حٿؼخن

يٷش، ٳټخڅ حٿڄ٤٬ انڄخ ٤٬و ٿينو، ٳڀن٨ اٿ رخ٣نو، ٳبڅ ٻخڅ ٳخڅ حظزو ٫ڀو ٳي ڃلپ زيش، اڅ ٻخڅ ؟

ؤهه ٻڄخ حٿ، ٬ڀڂ أڅ حٿڄ٤٬ ٿ ٫ڀڂ رٿٺ ، ٿنٴ ٣ز٬و ٿڄخ طٸد اٿ حهلل رخٿيٷش ٫ڀو، ٿڂ ٳڃٸخنخ ٿڄ٬ش

. ٿ أ٤٫خه ٿ٨نو أنو ٫خٿڂ ٿڂ ټن

ى ٫ڀو ٷيه حٿٴخي، ؤهه، نو اح ٷزڀو أڅ ټڅ ٯ حٿڄ٤٬ حٿيس حٿخء حٿڄ٬ش، ٳنز أڅ : حٿؼخٿغ

ٳخڅ ٻخڅ ڃظنخ ٿڂ ؟ حه، ٳڀن٨ أى ڃلظخؽ اٿو أ ڃظن ٫نوٳأڃخ ٯو . ټڅ ڃ٬نخ ٿو ٫ڀ ٷيه حٿٴخي

حه، ٿڄخ ٫ن ٫ڄ ؤهه، اڅ ٻخڅ ڃلظخؿخ اٿو ، ٷي ڀڂ ڃن حٿزش حٳخص حٿظ ٻنخىخ، ٳخٳ٠پ ٿو

ٯ ڃٱ خثپ، ٳوه، ڃخ ڃخ ؿخءٹ ڃن ىح حٿڄخٽ أنض " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽحٿنزحهلل ٫نو ، أڅ

ڃن ؿخءه ڃن أهو ڃ٬ٱ ڃن ٯ احٱ " : ٳ كيغ آه . " حٿللن " ٳ أهؿخه " ٳ طظز٬و نٴٺ

. " ٳڀٸزڀو ىه، ٳبنڄخ ى ٵ خٷو حهلل اٿو ڃؤٿش،

حٿٴٸ حٿڄ٤٠ ٳ حٿئحٽ ـ ٳپ ٳ رخڅ طلڂ حٿئحٽ ڃن ٯ سآىحد4

. ٳو حٿني ٫نو، ٳ حٿظهٳ حٿئحٽ أكخىغ ٳ أنو ٷي ى : ح٫ڀڂ

ىح " : ٳ ر٬ حكخىغ : " ٳ ٿڀخثپ كٶ اڅ ؿخء ٫ڀ : ٳټٸٿو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : أڃخ حٿظه

أڃخ . ا٫خنش ٿ ٻخڅ حٿئحٽ كحڃخ، ٿڄخ ؿخ ا٫خنش حٿڄ٬ظي ٫ڀ ٫يحنو، ح٤٫خء . " ڃلٵ حٿخثپ ٿ ر٨ڀٲ

" : ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ : ٷخٽ : حهلل ٫نيڄخ ٳ حرن ٫ڄ : أكخىغ حٿني ٫ن حٿئحٽ

أنو : ٳيڄخ أ٠خ . " حٿللن " ٳأهؿخه " ؿيو ڃ٫ش ٿلڂ ٳطحٽ حٿڄؤٿش رؤكيٻڂ كظ ڀٸ حهلل ٫ ؿپ ٿ

حٿي حٿ٬ڀخ حٿڄ٤٬ش، . " حٿٴڀ حٿي حٿ٬ڀخ ه ڃن حٿي " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٻ حٿظ٬ٴٲ ٫ن حٿڄؤٿش ٳٸخٽ

ڃن ؤٽ ٿو ڃخ نو، " : أنو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ : حهلل ٫نو حرن ڃ٬ى ٳ كيغ . حٿٴڀ حٿخثڀش

كيغ كن ، ٳ حٿڄ٬ن أكخىغ ى . اٿ آهه " ؿيوٳڃؤٿظو ځ حٿٸخڃش هيخ أ ٻيكخ ؿخءص

: حپ كحځ، نو نٴٺ ٫ن ػػش أڃ ٳ حٿئحٽ : ىح أڅ نٸٽ ٳٻٲ حٿ٤خء . ٻؼس

. حٿټ : أكيىخ

. اٽ نٴو، ڃخ نز ٿڀڄئڃن أڅ ٽ نٴو : حٿؼخن

حٿ٠س حٿلخؿش حٿڄيڄش حٿٸزش ڃن حٿ٠س، أڃخ كخٽٳانڄخ زخف حٿئحٽ . احء حٿڄئٽ ٯخٿزخ : حٿؼخٿغ

أڃخ . ٫ڀ نٴو ڃطخ أ ڃخ، ٻئحٽ حٿ٬خ حٿ ٿ ٿو ڃخ حو حٿڄ٤٠، ٳي ٻئحٽ حٿـخث٪ ٫ني هٳو

اٿ كي حٿ٠س، حٿظخء، ٳي ظؤ رخٿزى طؤخ نظيٳڃيڄش ٳي ٻڄن ٿو ؿزش ٷڄ طلظيخ حٿڄلظخؽ كخؿش

ريخ ٿڀٻد، طٻو أٿ، ڃن ؿي حٿوز ٳټٿٺ ڃن ٸي ٫ڀ حٿڄ ٿټن رڄٸش، ـ ٿو أڅ ؤٽ أؿس ټظ

ڃؼپ ٳ نز . حٿټحىش، ٻٿٺ اح ؤٽ حٿڄلڄپ ڃن ى ٷخى ٫ڀ حٿحكڀش ى ڃلظخؽ اٿ حىځ، ٳڀو أڅ ؤٽ ڃ٪

انڄخ حٿنٴ ط٤خٿزن، أنخ ڃظن رڄخ أڃڀټو، : أڅ ٨ي حٿټ هلل ط٬خٿ، ؤٽ ئحٽ ڃلظخؽ ، رپ ٸٽ ىه حٿڄؤٿش

٫نو، أ ٳٷزو أ يٸو حٿ نٸ رٿٺ أڅ ؤٽ أرخه أنز . ٳوؽ ريح ٫ن كي حٿټ هلل ط٬خٿ

اڅ أه ڃڄن ٬ڀڂ أنو انڄخ أ٤٫خه كخء، ٿڂ ـ ٿو حه، ـذ . رٿٺ ڃن حٿٽ حٿو حٿ أ٫ي ڃخٿو ٿڀڄټخځ، ٳوؽ

ظه، ٬٣خځ ـ ٿڀٴٸ أڅ ؤٽ ا ڃٸيح ڃخ لظخؽ اٿو، ڃن رض ټنو، ػد . اٿ خكزو ىه

ت ڃن ٿٺ، ٳبڅ ٻخڅ ٬ڀڂ أنو ـي ڃن ؤٿوٳ (2) ىه حخء ڃخ يٳ٪ حٿڃخڅ ڃن ٯ طنٵ ٳح٫ . ٸڄو

هخٱ أڅ ٬ـ ٫ن حٿئحٽ، ٻپ ځ، ٿڂ ـ أڅ ؤٽ أٻؼ ڃن ٷص ڃو ٿڀظو، اڅ هخٱ أڅ ـي ڃن ٤٬و، أ

ؤٽ ٳٵ ڃخ ټٴو ٿنظو، ٫ڀ ىح ظنٽ حٿليغ حٿڄ حٿـڄڀش أڅٳ ـ ٿو . أرق ٿو حٿئحٽ أٻؼ ڃن ٿٺ

. ىىڄخ، ٳبنيخ طټٴ حٿڄنٴى حٿڄٸظي ٿنش، ٳؤڃخ حٿ٬خثڀش ٳ طٸي حٿن روڄنٳ

. ـ رخڅ أكحٽ حٿخثڀن5

ٳٸ ؤٽ، اڅ . ؤه، ٳيح ڃن حٿكخنن ٳٸ ؤٽ، اڅ أ٤٫ : حٿٴٸحء ػػش : ٻخڅ ر حٿلخٳ ٸٽ

ٷخٽ حٿن ؿڄخٽ . حٿئحٽٳٳٸ اح حكظخؽ ؤٽ، ٳټٴخس ڃؤٿظو يٷو . حٿٸي أ٤٫ أه، ٳحٹ ڃن أىپ ك٨س

ٿڂ ـ ٿو أڅ ؤٽ، ٳبڅ ٳپ حٿو٤خد أنو ڃظ ٷي حٿٴٸ ٫ڀ ىٳ٪ حٿڃخڅ ڃن ٯ ئحٽ، : ٷڀض : كڄو حهلل حٿين

ڃنو حٿظڀٲ، ٳخٿئحٽ ڃزخف طٻو ٳ٠ڀش، اڅ ٻخڅ نيٳ٪ ٫ڀ ڃ٠، ن٨ص، ٳبڅ ٻخڅ ڃؼڀو لظڄپ، وخٱ

. ڃن ؿخ٩ ٳڀڂ ؤٽ كظ ڃخص ىهپ حٿنخ : ٷخٽ ٴخڅ حٿؼ كڄو حهلل . ؤٽ ٻخڅ ڃؼڀو لظڄپ، ؿذ ٫ڀو أڅ

: حٿ٤ حٿؼخن ڃن حٿټظخد

ٿٺ ـ رخڅ كٸٸش حٿىي ٳ٠ڀظو ٻ ىؿخطو أٷخڃو نل6

٫زخس ٫ن حنحٱ حٿٯزش ٫ن حٿء اٿ ڃخ ى أڅ حٿىي ٳ حٿينخ ڃٸخځ ٲ ڃن ڃٸخڃخص حٿخٿټن، حٿىي : ح٫ڀڂ

ڃٯرخ ٳو رؿو ڃن حٿؿه، ٳڄن ٯذ ٫ن ت ٿ ڃٯرخ ٳو ه ڃنو، ١ حٿڄٯد ٫نو أڅ ټڅ

رڄن طٹ ٷي ؿص حٿ٬خىس رظو حڂ حٿحىي . ڂ حىيح، ٻڄن طٹ حٿظحد ڄ حىيح ڃ٤ڀرخ ٳ نٴو، ٿڂ

حٿينخ ڃ٪ ٯزظو ٳ حٿـنش ن٬ڄيخ، حٿينخ، ڃن ىي ٳ ٻپ ت حهلل ط٬خٿ، ٳي حٿحىي حٿټخڃپ، ڃن ىي ٳ

ٿ ڃن حٿىي طٹ حٿڄخٽ، رٿو ٫ڀ زپ حٿوخء حٿٸس، حظڄخٿش أنو : ح٫ڀڂ . ٳي أ٠خ حىي، ٿټنو ىڅ حٽ

ٻخٿؼڀؾ د، ڃن ٫ٱ أڅ حٿينخ . حٿىي أڅ ظٹ حٿينخ ٿڀ٬ڀڂ رلٸخطيخ رخٿنزش اٿ نٴخش حهس حٿٸڀد، انڄخ

ڃظخ٩ حٿينخ ٷڀپ حهس ه ٿڄن ٷپ } : ٷٿو ط٬خٿ ٷي ىٽ ٫ڀ ٿٺ . حهس ٻخٿي زٸ، ٷض ٯزظو ٳ ر٪ ىه ريه

طڄيڅ } : ڃن ٳ٠ڀش حٿىي ٷٿو ط٬خٿ . [ 69 : حٿنلپ ] { ڃخ ٫ني حهلل رخٵ ڃخ ٫نيٻڂ نٴي } : ٷٿو [ 77 : حٿنخء ] { حطٸ

ڃن " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿنزٷخٽ . [ 131 : ٣و ] { اٿ ڃخ ڃظ٬نخ رو أحؿخ ڃنيڂ ىس حٿلخس حٿينخ ٿنٴظنيڂ ٳو ٫نٺ

٬ظو، ؿ٬پ ٳٸه رن ٫نو، ٿڂ ؤطو ڃن حٿينخ ا ڃخ ٻظذ أزق ىڄو حٿينخ، ظض حهلل ٫ڀو أڃه، ٳٵ ٫ڀو

حهس، ؿڄ٪ حهلل ٿو ىڄو، كٴ٦ ٫ڀو ٬ظو، ؿ٬پ ٯنخه ٳ ٷڀزو، أطظو حٿينخ ى ٿو،ڃن أزق ىڄو

اڅ أٷحڃخ أٻڃح حٿينخ ٳڀزظيڂ ٫ڀ حٿوذ، : ل حٿنخ ٫حس ڃخ ه أىپ حٿىي، ٷخٽ : ٷخٽ حٿلن . " حٯڄش

ؿ٬پ حٿ ٻڀو ٳ رض، ؿ٬پ ڃٴظخكو كذ حٿينخ، ؿ٬پ حٿو : ٷخٽ حٿٴ٠پ . أىنظڄىخ ٳؤىنىخ، ٳؤىنؤ ڃخ طټڅ اح

ق حٿٸڀذ حٿزيڅ، حٿٯزش حٿىي ٳ حٿينخ : ٻخڅ ر٬ حٿڀٲ ٸٽ . رض، ؿ٬پ ڃٴظخكو حٿىي ٳ حٿينخٳٻڀو

. ٳيخ طټؼ حٿيڂ حٿلڅ

ـ ٳپ ٳ ىؿخص حٿىي أٷخڃو7

. حٿڄظىي، ى ڃزيأ حٿىي : ڄ ڃن حٿنخ ڃن ىي ٳ حٿينخ ى ٿيخ ڃظو، ٿټنو ـخىي نٴو، ىح

ىيه ڀظٴض اٿو، ٳټخى ٬ـذ رنٴو، أنو ٷي أڅ ىي ٳيخ ٫٣خ ټڀٲ نٴو ٿٺ، ٿټنو : حٿيؿش حٿؼخنش

. ٷيح ڃنو، ٻڄخ ظٹ ىىڄخ ه ىىڄن، ىح أ٠خ نٸخڅ طٹ جخ ٿو ٷي ٿڄخ ى أ٨٫ڂ

أنو طٹ جخ، نو ٫ٱ أڅ حٿينخ ٿض ى حٿ٬ڀخ أڅ ىي ٫٣خ ، ىي ٳ ىيه، ٳ : حٿيؿش حٿؼخٿؼش

ٳ ٿٺ ڃ٬خش، ٳبڅ حٿينخ رخخٳش اٿ ن٬ڂ حهس، أكن ڃن رت، ٳټڅ ٻڄن طٹ هٷش، أه ؿىس

. اٿ ؿىس، ٳيح ى حٿټڄخٽ ٳ حٿىي هٷش رخخٳش

رخرو، ٳؤٿٸ اٿو ٿٸڄش ڃن هز ٳڀو رٿٺ أڅ ڃؼپ ڃن طٹ حٿينخ، ڃؼپ ڃن ڃن٬و ٫ن رخد حٿڄڀٺ ٻڀذ ٫ڀ : ح٫ڀڂ

؟ يح ٫ني حٿڄڀٺ رڀٸڄش أٿٸخىخ اٿ ٻڀزو ٳ ڃٸخرڀش ڃخ ٷي نخٿو ىهپ، ٳٸد ڃن حٿڄڀٺ، أٳظحه ٿنٴو

حٿزخد ڃٴظف، حٿلـخد ڃٳ٩، حٿينخ ٳخٿ٤خڅ ٻڀذ ٳ رخد حهلل ٫ ؿپ، ڄن٪ حٿنخ ڃن حٿيهٽ، ڃ٪ أڅ

ػڂ اڅ نزظيخ ، أ٫ن ڃخ ڀڂ ٿټپ و ڃنيخ ٿ ٫ڄ أٿٲ ؟ اٿيخ ٻڀٸڄش، ٳڄن طٻيخ ٿنخٽ ٫ حٿڄڀٺ، ٳټٲ ڀظٴض

حٿزخٷ، ٻٲ ڃيس ن٬ڂ حهس، أٷپ ڃن ٿٸڄش رخخٳش اٿ ڃڀٺ حٿينخ، څ حٿٴخن نزش ٿو اٿ اٿ . نش رخخٳش

؟ حٿ٬ڄ ٷس ٿحص حٿينخ ڃټيس

: أڃخ أٷخځ حٿىي رخخٳش اٿ حٿڄٯد ٳو، ٳ٬ڀ ػع ىؿخص

. حىڃ، ىح ىي حٿوخثٴن حٿىي ٿڀنـخس ڃن حٿ٬حد، حٿلخد، حىحٽ حٿظ رن ي : أكيىخ

. ىح حىي حٿحؿن ٳبڅ ىئء طٻح ن٬ڄخ ٿن٬ڂ حٿىي ٿڀٯزش ٳ حٿؼحد ، حٿن٬ڂ حٿڄ٫ى رو، : حٿيؿش حٿؼخنش

حځ، ٿڀٯزش ٳ نپ حٿڀحص، رپ ٿ٤ڀذ ٿٸخء حهلل ه أڅ ىي ٳ حٿينخ ٿڀظوڀ نڂ . ى حٿ٬ڀخ : حٿيؿش حٿؼخٿؼش

حٿينخ، حٿ٬خٳن، ٳبڅ ٿس حٿن٨ اٿ حهلل زلخنو ط٬خٿ رخخٳش اٿ ٿحص حٿـنش، ٻڀس ڃڀٺ ط٬خٿ ىح ىي حٿڄلنن

. حظء ٫ڀيخ، رخخٳش اٿ ٿس حظء ٫ڀ ٫ٴ حٿڀ٬ذ رو

حٿلخس ـ ٳپ ٳ رخڅ طٴپ ٳڄخ ى ڃن خص8

. أػخػو، حٿڄنټق، حٿڄخٽ، حٿـخه حٿڄ٬٤ڂ، حٿڄڀز، حٿڄټن، : حٿ٠خص حٿڄيڄخص ز٬ش أخء

ٳ . ڃڄخ حٳٶ رينو ڃن ٯ ٷي حٿظح ى حٿڄ٬٤ڂ ٳخ٫ڀڂ أڅ ىڄش حٿحىي ڃنو ڃخ يٳ٪ رو حٿـ٩ : ٳؤڃخ حٽ

ٻخڅ ڄ رنخ ىٽ، ىٽ، ڃخ ٷي : حهلل ٫نيخ ٿ٬س ٷخٿض ٫خثش . " اڅ ٫زخى حهلل ٿح رخٿڄظن٬ڄن " : حٿليغ

٫ڀ : ٷخٿض ؟ ط٬څ ٳ٬ڀ أ ت ٻنظڂ : خ هخٿش : ٷڀض : ٷخٽ . حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ نخ ٳ رض ٽ

ٷي ٻخڅ ٻؼ ڃن حٿىخى ونڅ حٿڄ٬٤ڂ، ٻخڅ ٳيڂ ڃن . ڃيس حكخىغ ٳ ٿٺ ٻؼس . حٿڄخء حٿظڄ : حىن

ٳخٿحىي ٳ حٿـڄڀش . حٿؼ كن حٿڄ٬٤ڂ، رڄخ كڄپ ٳ ٴطو حٿڀلڂ حٿڄ حٿٴخٿؽ ٤ٶ ٿٺ ، ٳټخڅ

ٷي يه ر٬ حٿنخ . لڄپ حٿظون ٸي ڃخ ڀق رو رينو، ي ٳ حٿظن٬ڂ، ا أڅ حريحڅ طوظڀٲ، ٳڄنيخ ڃخ

ع ىحى . ٳٸي ٻخڅ حٿزظ ٬ڄپ ڃن حٿزض اٿ حٿزض ظٸطو حٿحى حٿلٽ رظٸطو، ٳ وؿو ٿٺ ڃن حٿىي،

. ٳؤنٴٸيخ ٳ ٫ن نش حٿ٤خث ٫ن ىنخح،

ظ حٿ٬س، رؤ أڅ ټڅ ٳو ن٩ طـڄپ، ٿج حٿڄڀز، ٳخٿحىي ٸظ ٳو ٫ڀ ڃخ يٳ٪ حٿل حٿزى، : حٿؼخن

: ٷي ٫ن أر رىس ٷخٽ . أٻؼ ٿزخ حٿڀٲ هنخ، ٳخ ٿز حٿون يس ٻخڅ . وؿو حٿظٸٲ اٿ حٿيس

ڀڂ ٷز ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو : ٫نيخ ٻخء ڃڀزيح، احح ٯڀ٨خ، ٷخٿض حهللأهؿض اٿنخ ٫خثش

" حٿللن " أهؿخه ٳ . ٳ ىن

. حػنظخ ٫س ٷ٬ش حهلل ٫نو ى هڀٴش، ٫ڀو اح ٳو ه٤ذ ٫ڄ : ٫ن حٿلن ٷخٽ

. حٿڄټن، ٳڀڀحىي ٳو ػع ىؿخص : حٿؼخٿغ

أڅ ٤ڀذ ڃ٬خ : ٻؤلخد حٿٴش،أ٤يخ أڅ ٤ڀذ ڃ٬خ هخخ ٿنٴو، رپ ٸن٪ رحخ حٿڄخؿي، : أ٫ىخ

ڃظ ٣ڀذ حٿ٬ش ٫ڀ . أڅ ٤ڀذ كـس ڃزنش : أىنخىخ . أزو ٿٺ هخخ ٿنٴو، ڃؼپ ٻم ٳ ٬ٲ، أ ه ڃخ

ٷخٽ . ٫ڀ ٿزنش ٷي طٳ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٿڂ ٠٪ ٿزنش . كي حٿىي ٳ حٿڄټن حٿٸٲ، ٳٸي ؿخ

اڅ حٿڄڀڂ ٿئؿ ٳ " : ٳ حٿليغ . نڀض حٿٸٲ ٻنض اح ىهڀض رص ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ، : حٿلن

ٻٴخٳخ، ٳ أؿ اح ٻخڅ حٿزنخڅ : ٷخٽ ارحىڂ حٿنو٬ كڄو حهلل . " ىح حٿظحد ٻپ ت نٴٸو ا ٳ ت ـ٬ڀو ٳ

.

. حٿىي اڅ ٻپ ڃخ حى ٿڀ٠س ٳ نز أڅ ـخ كي : ٳ حٿـڄڀش

ظ٬ڄپ حنخء حٿحكي ٳ ڃٸخيه، ٳؤٻپ ٳ أػخع حٿزض، ٳنز ٿڀحىي أڅ ٸظ ٳو ٫ڀ حٿوٱ، : حٿحر٪

ٿن٨ اٿ س . حٿ٬يى ٳ حٿش، أ ٳ نٴخش حٿـن، هؽ ٫ن حٿىي حٿٸ٬ش، د ٳيخ، ڃن هؽ اٿ ٻؼس

ىهڀض : ٷخٽ حهلل ٫نو ڃن كيغ ٫ڄ رن حٿو٤خد " لق ڃڀڂ " ٳٴ . حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٽ حهلل ڀ

حٿل ٷي أػ ٫ڀ ؿنزو، ٳن٨ص ٳ ٫ڀ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ى ڃ٤٠ـ٪ ٫ڀ ك، اح

ٳحهلل ڃخ : ٳ حش حٿزوخ . أنخ رٸز٠ش ڃن ٬، نل حٿخ٩ هحنش ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ، ٳبح

ٿيخ ٿ طؿض ٳخ٣ڄش ڃخ : حهلل ٫نوٷخٽ ٫ڀ " لق ڃڀڂ " حٿليغ ڃي ٳ . حٿز أض جخ ى

حٿنخق رخٿنيخ، ڃخٿ هخىځ ٯىخ، ٿٸي ٻخنض ط٬ـن، اڅ ٳح ا ؿڀي ٻز، ٻنخ ننخځ ٫ڀو رخٿڀپ، ن٬ڀٲ ٫ڀو

حهلل ٫نو، ٳـ٬پ ٸڀذ ره ؿپ ٫ڀ أر ىهپ . ٿظ٠د كٱ حٿـٴنش ڃن حٿـيي حٿ ريخ (3) ٷظيخ

انو ري ٿٺ : ٳٸخٽ . اڅ ٿنخ رظخ نؿو اٿو خٿق ڃظخ٫نخ : ٳٸخٽ . أ ٳ رظٺ ڃظخ٫خ، أػخػخ ڃخ؟ خ أرخ : ٳ رظو، ٳٸخٽ

. ٳو اڅ خكذ حٿڄنٽ ي٫نخ : ڃن ڃظخ٩ ڃخ ىڃض ىخىنخ، ٳٸخٽ

. حٿڄنټق ، ڃ٬ن ٿڀىي ٳ أپ حٿنټخف، ٳ ٻؼطو : حٿوخڃ

حهلل ٫نو ڃن أىي ٻخڅ ٫ڀ . حٿنخء كزذ اٿ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : ٷخٽ يپ رن ٫زي حهلل

. ش حٿلخرش، ٻخڅ ٿو أر٬ش نس، ر٠٪ ٫س

. ڃخٽ، ٿي، ٳي ڃئځ ٻپ ڃخ ڀٺ ٫ن حهلل، ڃن أىپ، : ٻخڅ أر ڀڄخڅ حٿيححن ٸٽ

ط٬ن ٫ڀو حٿنټخف، ٳؤڃخ ڃن وخٱ، ٳيپ ڃن ٯڀزض ٫ڀو يطو هخٱ ٫ڀ نٴو، : ٻٲ حٿ٤خء ٫ن ٿٺ أڅ نٸٽ

حٿنخ ڃوظڀٴڅ ٳو ڃنيڂ ڃن ٸي حٿنټخف ٿ٤ڀذ حٿنپ . حهظٱ رن حٿ٬ڀڄخء ٳو ؟ حٿنټخف ٳ كٸو أٳ٠پ أ حٿظ٬زي

ټٲ ره، ى حٿټذ حٿلٽ ٿڀ٬خثڀش، ٳ ٸيف ٿٺ ٳ ىنو، ظظض ٷڀزو، رپ ـڄ٪ حٿنټخف ىڄو، ڄټنو

حهلل ٫نو ٫ڀو آٿو ڀڂ ، كخٽ ٫ڀ ٳټه ، ٳيح ٯخش ٳ حٿٴ٠ڀش، ٫ڀو لڄپ كخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل

حٿىي رظٹ حٿظح رخٿنټخف، ٳبڅ ٿٺ ٸ٪ ڄنخ طز٬خ ،ڃن ؿ ڃـحىڄخ، حٿظٴخص اٿ ٷٽ ڃن

حٿڀٲ وظخ حٿڄأس حٿيڅ ٫ڀ حٿـڄڀش، ٿٺ ڃلڄٽ ٫ڀ أڅ طڀٺ طټڅ اٿ حٿين أڃپ، ٷي ٻخڅ ر٬ . ٿڀڄٸى

حٿنٴٸش، ٳطڀو، طي خىس حٿنٴٸش ٫ڀيخ أٷپ، حىظڄخځ رؤڃىخ ، روٱ حٿڄظلنش، ٳبنيخ طظض حٿٸڀذ،

. ٳظڄ١ ىنو (4) أي ڃ٣خ : ٳظؽ ىزخؿش حٿل ٳظٸٽ ٷي ٷخٽ ڃخٿٺ رن ىنخ، ٬ڄي أكيىڂ . رڄخ ٿڂ ټن

يٳ٪ رو حٿٷض، ٻخڅ ٳ حٿخٿلن ڃن ى ٳ حٿڄ٬ش، ٳخٿحىي ٸظ ڃنو ٫ڀ ڃخ : حٿڄخٽ : حٿخى

ٻخڅ ٬ي رن حٿڄذ . رن ڀڄش اح ٳظق كخنطو ٻذ كزظن، ٷخځ ٻخڅ كڄخى . ظخٯپ رخٿظـخس ٸي ريخ حٿ٬ٴخٱ

. انڄخ طٻظيخ څ ريخ ٫ ىن : أر٬ڄخثش ىنخ، ٷخٽ ظـ ٳ حٿض، هڀٲ

حٿحىي رخٿىي ڄيي ٿو حٿـخه ٳ حٿٸڀذ، ٳنز أڅ حٿـخه، ري ٿنخڅ ڃن ؿخه كظ ٳ ٷڀذ هخىڃو، حظخٽ : حٿخر٪

حٿلحثؾ حٿ٠ش ٿض ڃن حٿينخ، ٻخڅ ٻؼ ڃن حٿڀٲ ٬ ٿيڂ رخٿڄخٽ ٳ حٿـڄڀش ٳبڅ . ظل ڃن ٿٺ

. نؤهه، نوخٱ أڅ ٴي ٫ڀنخ ىننخ : ٳٸٿڅ حٿلٽ،

ـ ٳپ ٳ رخڅ ٫ڃخص حٿىي9

حٿظون، يپ ٫ڀ ڃن أكذ حٿڄيف رخٿىي، ٳټڂ ٷي ط٨ن أڅ طخٹ حٿڄخٽ حىي، ٿ ٻٿٺ، ٳبڅ طٹ حٿڄخٽ، ا٧يخ

. حٿڄ٬٤ڂ،ٷحه ٫ڀ ٿٺ كذ حٿڄلڄيس، ٻڄخ زٶ ٻه ٳ ٻظخد حٿخء ڃن حىذ ٷي ځ حٿي، ٷڀپ

ٷي . ك٥٨ حٿنٴ، ٳؤٽ ڃ٬ٳش حٿىي ڃټپ ري ڃن حٿىي ٳ ٳ٠ٽ حڃحٽ حٿـخه ؿڄ٬خ، كظ ټڄپ حٿىي ٳ

أڅ ٬ٽ ٳ ىح ٫ڀ ػع ٫ڃخصنزحٿىي، أٳ٠پ حٿىي اهٴخء : ٷخٽ حرن حٿڄزخٹ

حٿليي ] { ٳخطټڂ طٴكح رڄخ آطخٻڂ ٿټ طؤح ٫ڀ ڃخ } أڅ ٴف رڄؿى، لڅ رڄٴٸى، ٻڄخ ٷخٽ ط٬خٿ : حٿ

. حٿڄخٽ ىح ٫ڃش حٿىي ٳ [ 23 :

. أڅ ظ ٫نيه حڃو ڃخىكو، ىه ٫ڃش حٿىي ٳ حٿـخه : حٿؼخن

ٳؤڃخ ڃلزش حٿينخ ڃلزش حهلل ط٬خٿ، ٳيڄخ ٳ حٿٸڀذ ٻخٿڄخء . حٿ٤خ٫ش أڅ ټڅ أنو رخهلل، حٿخٿذ ٫ڀ ٷڀزو كس : حٿؼخٿغ

اٿ حن : ٷخٽ ؟ حٿىي اځ أٳ٠ ريڂ : ٷپ ٿز٠٬يڂ . حٿٸيف، اح ىهپ حٿڄخء هؽ حٿيحء، ٳ ـظڄ٬خڅ حٿيحء ٳ

ؿييخ، نظٲ ٬ىخ، (6) حٿحىي وڂ (5)ڃخ٤ظيخ حٿينخ ٻخٿ٬، ڃن ٤ڀزيخ : ٷخٽ ل رن ڃ٬خ . رخهلل

. ٳيح حڃخځ أىنخ ٻه ڃن كٸٸش حٿىي كټخڃو . ڃظپ رخهلل ط٬خٿ ٫نيخ وٵ ػريخ، حٿ٬خٱ

. ط٬خٿ اح ٻخڅ حٿىي ظڂ ا رخٿظٻپ ٳڀن٩ ٳ رخنو اڅ خء حهلل

ػػڅ ٻظخد حٿظكي حٿظٻپ

رخڅ ٳ٠ڀش حٿظٻپ

{ كزو ڃن ظٻپ ٫ڀ حهلل ٳي } : ٷخٽ . [ 122 : آٽ ٫ڄحڅ ] { حٿڄئڃنڅ ٫ڀ حهلل ٳڀظٻپ } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

. [ 3 : حٿ٤ٵ ]

“ : ز٬څ أٿٴخ كخد ٫ڀيڂ، ػڂ ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٻ أنو يهپ حٿـنش ڃن أڃظوحٿنز أڅ : ٳ حٿليغ

٫ن ٫ڄ رن . ”حٿللن “ٳ أهؿخه . ”ظ٤څ، ٫ڀ ريڂ ظٻڀڅ ىڂ حٿن ټظڅ، ظٷڅ،

٫ڀ ٿ أنټڂ طٻڀظڂ “ : ڄ٬ض ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حهلل ٫ڀو ڀڂ ٸٽ : حهلل ٫نو ٷخٽ حٿو٤خد

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ حٿنزڃن ى٫خء ٻخڅ . ”ر٤خنخ حهلل كٶ طٻڀو، ٿٷټڂ ٻڄخ ٵ حٿ٤ طي هڄخخ طف

حٿظٻپ زظن ٫ڀ (1) ”أؤٿٺ حٿظٳٶ ٿڄلخرٺ ڃن ح٫ڄخٽ، يٵ حٿظٻپ ٫ڀٺ، كن حٿ٨ن رٺ حٿڀيڂ ان “ :

، ٿو ٺ ٿو ڃنيخ أڅ يٵ حٿٸڀذ رخٿكيحنش حٿڄظؿڂ ٫نيخ ٷٿٺ، اٿو ا حهلل كيه : ٣زٸخص حٿظكي، حٿظكي

. ڃ٬ٳش ىٿپ، ٳي ح٫ظٸخى حٿ٬خڃش حٿڄڀٺ ٿو حٿلڄي، ى ٫ڀ ٻپ ت ٷي، ٳيٵ ريح حٿڀٴ٦، ٿټن ڃن ٯ

. ڃٸخځ حٿڄٸرن أڅ حخء حٿڄوظڀٴش، ٳحىخ خىس ٫ن حٿحكي، ىح : حٿؼخنش

حهلل، ٿڂ ن٨ اٿ ٯه، رپ ټڅ ڃنو حٿوٱ ٿو أڅ حنخڅ اح حنټٲ ٫ن رطو أڅ ٳخ٫پ : حٿؼخٿؼش

حٿلٸٸش ى حٿٴخ٫پ كيه، ٳزلخنو حٿټپ ڃوڅ ٿو، ٳ ٬ظڄي ٫ڀ حٿڄ٤ ٳنو حٿؿخء رو حٿؼٸش ٫ڀو حٿظٻپ،

ح٫ظڄخى ٫ڀ ٿٺ ؿيپ حٿٴنش، ٳبڅٳ نٽ حٿڄ٤، ٫ڀ حٿق ٳهؽ حٿ٩، ٫ڀ حٿڂ ٳ

ٳ ٳخٿظٴخص حٿ٬زي . رنٴيخ، ري ٿيخ ڃن ڃلٹ . طظلٹ ڃن حنټٴض ٿو حٿلٸخثٶ، ٫ڀڂ أڅ حٿق . رلٸخثٶ حڃ

حٿټخٯي حٿظٴخص ڃن أه ٿظ٠د ٫نٸو ، ٳٷ٪ ٿو حٿڄڀٺ رخٿ٬ٴ ٫نو ، ٳؤه ظپ رٻ حٿلز حٿنـخس اٿ حٿق ٠خى

نـخطو ڃن حٿٸڀڂ ڃن ڃلٹ حٿٸڀڂ، ىح ٯخش ٿ ىح حٿٸڀڂ ڃخ طوڀض ، ٳ : حٿٸڀڂ حٿ ٻظذ رو حٿظٷ٪ ، ٸٽ

ٷي طو حٿوخٿٶ أرڀٮ ڃن ٳ نٴو، ټ حٿټخطذ ىڅ حٿٸڀڂ، ٻپ حٿڄوڀٷخص ٳ ڃن ٫ڀڂ أڅ حٿٸڀڂ كټڂ ٿو . حٿـيپ

. ي حٿټخطذ، ٳزلخڅ ڃزذ حزخد حٿٴ٬خٽ ٿڄخ يٳ حٿٸڀڂ

ٿٺ ـ ٳپ ٳ رخڅ أكحٽ حٿظٻپ أ٫ڄخٿو كيه نل1

. ٳڅ، أ ٳ أڃه اٿو، ح٫ظڄي ٳو ٫ڀو ٻپ ٳڅ أڃه اٿ : أڅ حٿظٻپ ڃؤه ڃن حٿٻخٿش، ٸخٽ : ح٫ڀڂ

حٿٴٸش، حٿٸس، : ٯه ا اح ح٫ظٸي ٳو أخء ٳخٿظٻپ ٫زخس ٫ن ح٫ظڄخى حٿٸڀذ ٫ڀ حٿڄٻپ، ظٻپ حنخڅ ٫ڀ

نٴٺ أنٺ ٳخ٫پ حه ح٫ظٸيص ڃ٪ ٿٺٳ٫ڀو حٿظٻپ ٫ڀ حهلل زلخنو، اح ػزض ٳبح ٫ٳض ىح، ٳٸ . حٿييحش

حء كڄظو كڄش، حطټپ ٷڀزٺ أنو طخځ حٿ٬ڀڂ حٿٸيس حٿكڄش، أنو ٿ حء ٷيطو ٷيس، حء ٫ڀڄو ٫ڀڂ،

اڃخ ٬ٲ : طـي ىه حٿلخٿش ڃن نٴٺ ٳززو أكي أڃن ٫ڀو كيه ڃلخٿش، ٿڂ ڀظٴض اٿ ٯه رؿو ، ٳبڅ ٻنض

٫ڀش، ٳبڅ حٿٸڀذ ٷي اڃخ ٬ٲ حٿٸڀذ رخظء حٿـزن ٫ڀو ، حن٫خؿو رزذ حىخځ حٿخٿزش : حٿوخٽ حٿٸن رؤكي ىه

، ٳزو رن يو رخٿ٬س، رڄخ حٿٸن، ٳبنو ڃنٳن٫ؾ رزٸخء حٿىڂ ٣خ٫ظو ٿو ڃن ٯ نٸخڅ ٻخڅ ظنخٽ ٫

ٿٺ، ٷز أ ٳح أ رض ، نٴ ٣ز٬و ڃنٳٿ ٻڀٲ حٿ٬خٷپ أڅ زض ڃ٪ حٿڄض . طنخٿو نٴ ٣ز٬و ڃنو ، ط٬ ٫ڀو

حٿٸڀذ، ى ن٩ ٳٿٺ ؿزن حٿلخٽ، نٴ ٣ز٬و ٫ن خث حٿـڄخىحص،ٳاڅ ٻخڅ ڃظٸنخ ٻنو ڃظخ ؿڄخىح

حٿزض كيه ڃ٪ ٯڀٶ حٿزخد ٳڃخ، كظ وخٱ أڅ زض ٬ٲ ٷڀڄخ وڀ حنخڅ ڃنو، ٷي ٸ ٿٺ كظ

. اكټخڃو

، ٳبح ظڂ حٿظٻپ ا رٸس حٿٸڀذ، ٷ حٿٸن ؿڄ٬خ، ٳبح حنټٲ ٿٺ ڃ٬ن حٿظٻپ، ٫ڀڄض حٿلخٿش حٿظ طڄ طٻ

: حٿ٬٠ٲ ػع ىؿخص حٿٸسٳٳخ٫ڀڂ أڅ طڀٺ حٿلخٿش ٿيخ

. حٿؼٸش رخٿٻپٳرټٴخٿظو ٫نخظو، ٻلخٿو كٶ حهلل ط٬خٿ حٿؼٸشٳ ڃخ ٻنخه ، ى أڅ ټڅ كخٿو : حٿ

ڃ٪ أڃو ٳبنو ٬ٱ ٯىخ ٴ٩ اٿ ى أٷ، أڅ ټڅ كخٿو ڃ٪ حهلل ط٬خٿ ٻلخٽ حٿ٤ٴپ : حٿيؿش حٿؼخنش

ٳڄن ٻخڅ . خ أڃخه : ٻخڅ أٽ هخ٣ و٤ ٫ڀ ٷڀزو، أٽ خرٶ اٿ ٿخنو حىخ، ٬ظڄي ا اخىخ، اڅ نخرو أڃ

طؤٿيو اٿ حٿٴٵ رن ىح رن . كٸخ حهلل، ن٨ه اٿو، ح٫ظڄخىه ٫ڀو، ٻڀٲ رو ٻڄخ ټڀٲ حٿز رؤڃو، ٳټڅ ڃظٻ

. ٷڀزو ٿهٳڀظٴض اٿ ٯ حٿڄظٻپ ٫ڀو، ڃـخٽ طٻڀو ٫ن طٻڀو، اح ٳحٽ، أڅ ىح ڃظٻپ ٷي ٳن

ٿو حٿظٴخص اٿو ، ٿٺ پ خٱ ٫ن أڃخ حٽ ، ٳي ڃظٻپ رخٿظټڀٲ حٿټذ، ٿ ٳخنخ ٫ن طٻڀو، رپ

. ڃك٨ش حٿڄظٻپ ٫ڀو كيه

حٿڄض رن ي حٿخپ، ٴخٷو ا أنو ى أ٫ڀ ڃنيڄخ، أڅ ټڅ رن ي حهلل ط٬خٿ ڃؼپ : حٿيؿش حٿؼخٿؼش

حٿوڀٶ، ٳىه حكحٽ طؿي . ڃ٪ أڃو ٳبنو ٴ٩ اٿ أڃو، ق ظ٬ڀٶ رڀيخ نٴو ڃظخ، ىح ٴخٵ كخٽ حٿز

. أڅ حٿيحځ ز٬ي، ڄخ حٿڄٸخځ حٿؼخٿغ ا

ـ ٳپ ٳ رخڅ أ٫ڄخٽ حٿڄظٻڀن2

رخٿٸڀذ، حٿٸ١ ٫ڀ ح ٻخٿوٷش، ٷي ٨ن ر٬ حٿنخ أڅ ڃ٬ن حٿظٻپ طٹ حٿټذ رخٿزيڅ، طٹ حٿظير

حٿ٩ ٷي أػن ٫ڀ حٿڄظٻڀن، انڄخ ٨ي . حٿ٩ ٳ ،ىح ٧ن حٿـيخٽ، ٳبڅ ٿٺ كحځ (2) ٻڀلڂ ٫ڀ ڂ

٬و اٿ ڃٸخيه، ٬ حٿ٬زي اڃخ أڅ ټڅ ٿـڀذ نٴ٪ ڃٴٸى ٻخٿټذ، أ كٴ٦ ڃؿى كٻش حٿ٬زيٳطؤػ حٿظٻپ

حٿڄ، ٳلٻخص حٿ٬زي ٻخىهخ ، اڃخ ٿيٳ٪ ٿڂ نٽ، ٻيٳ٪ حٿخثپ، أ حٿش ٷي نٽ، ٻخٿظيح ڃن

. ط٬ي ىه حٿٴنڅ حر٬ش

حٿڄنخٳ٪ ٫ڀ ػع ىؿخص حزخد حٿظ ريخ طـڀذ : ؿڀذ حٿڄنخٳ٪ ، ٳنٸٽٳ : حٿٴن حٽ

حهلل ط٬خٿ ڃجظو حطزخ٣خ ڃ٤ىح وظڀٲ، زذ ڃٸ٩٤ رو ٻخزخد حٿظ حطز٤ض ريخ حٿڄززخص رظٸي : أكيىخ

أنخ ڃظٻپ، ١ حٿظٻپ طٹ حٿ٬، ڃي : ؿخث٪، ٳ طڄي يٹ اٿو طٸٽ ڃؼخٿو، أڅ ټڅ حٿ٬٤خځ رن يٺ أنض

حنظ٨ص أڅ ت، ٳبنٺ احٳحٿ٬٤خځ ٬، ٻٿٺ ڃ٠و حرظ٫و، ٳيح ؿنڅ ڃل، ٿ ڃن حٿظٻپ حٿي اٿ

و ڃڀټخ ٿڄ٠و ڀو اٿ ڃ٬يطٺ، حٿ٬٤خځ كٻش اٿٺ، أٳوڀٶ حهلل ٳٺ ز٬خ ىڅ أٻپ حٿ٬٤خځ، أ وڀٶ

أڅ وڀٶ حهلل ط٬خٿ نزخطخ ڃن ٯ ر، أ طڀي حٿؿش ڃن ٯ ٷخ٩، ٻٿٺ ٿ ٿڂ ط٩، ٣ڄ٬ض . ٳٸي ؿيڀض نش حهلل

ٳي أڅ ط٬ڀڂ أڅ حهلل : أڃخ حٿ٬ڀڂ . ىح حٿڄٸخځ طٹ حٿ٬ڄپ، رپ حٿظٻپ ٳو رخٿ٬ڀڂ حٿلخٽٳٿ حٿظٻپ ٳټپ ٿٺ ؿنڅ،

أڃخ حٿلخٽ، ٳي أڅ ټڅ ٷڀزٺ . ٬٤ڄٺ ٸٺ ط٬خٿ هڀٶ حٿ٬٤خځ، حٿي، حزخد، ٷس حٿلٻش، أنو حٿ

حٿي حٿ٬٤خځ، نو رڄخ ؿٴض يٹ، ر٤ڀض كٻظٺ، رڄخ ڀ٢ حهلل ٫ڀٺ ح٫ظڄخىٹ ٫ڀ ٳ٠پ حهلل ط٬خٿ، ٫ڀ

. حٿ٬٤خځ، ٳڄي حٿي اٿ حٿ٬٤خځ نخٳ حٿظٻپ ڃن ڀزٺ ٫ڀ

ڃؼخٿو ڃن ٴخٵ حڃخ، . حٿڄززخص طلپ ىنيخ حزخد حٿظ ٿض ڃظٸنش، ٿټن حٿخٿذ أڅ : حٿيؿش حٿؼخنش

٤ٷيخ حٿنخ ا نخىح، ظلذ ڃ٬و جخ ڃن حٿحى، ٳيح ٻخٿڄـد ٫ڀ وؽ ڃخٳح اٿ حٿزحى حٿظ

ڀڂ ٿڄخ خٳ طى حظؤؿ ط٬خٿ، ٳ٬ڀو ڃني ٫نو، كڄڀو ٿڀحى ڃؤڃ رو، ٳبڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو حهلل

اٿ حٿڄينش . ىٿ

ٳڃن ٯ ػٸش ٧خىس، ٻخٿ ظٸ ڃرش حزخد حٿظ ظىڂ اٳ٠خإىخ اٿ حٿڄززخص : حٿيؿش حٿؼخٿؼش

ٳڄظ ٻخڅ ٷيه للخ ٳ٬ڀو وؽ ٫ن حٿ٩، ٿڂ وؽ ٫ن طٴپ حٻظخد ؿىو،ٳحٿظيرحص حٿيٷٸش

ت، انڄخ ى ڃن ٳطٹ حٿظټذ ٿ ڃن حٿظٻپ . أىپ حٿل اح ٣ڀذ ٳ٠ٽ حٿ٬ حٿظٻپ، ٿټنو رڄخ ىهپ ٳ

ح ٳحٿ ڀٸ كزو حٿڄظٻپ : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ڄ . حٿز٤خٿن حٿن آػح حٿحكش، ط٬ڀڀح رخٿظٻپ ٳ٬پ

. ظٻپ ٫ڀ حهلل

: حٿٴن حٿؼخن

ڀو ٻذ ڃؼڀوٳ ٫ن ؿڄ٪ ىڄو، ٳخىهخه اخه وؿو ٫ن حٿظ٬ ٿزخد رخىهخ، ڃن ؿي ٷطخ ك

ڀ حٿنز حهلل ٫نو ، أڅ حٿو٤خد ڃن كيغ ٫ڄ رن ”حٿللن “ ٳ . حٿظٻپ، هخ اح ٻخڅ ٿو ٫خثڀش

ٳٸي ني ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو : ٳبڅ ٷپ . لز ىڀو ٷص نظيڂ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٻخڅ ز٪ نوپ رن حٿن٠،

أڅ يه، ٳخٿـحد أڅ يه ٳـ٫څ ، رپ حٿـحد أڅ حٿٴٸحء ٻخنح ٫نيه ٻخٿ٠ٲ، ٳڄخ ٻخڅ نز : آٿو ڀڂ ر

ى٫ ٳحىهخ، ٳبڅ هخٿٴح ٻخڅ حٿظرن ٫ڀ حٿټد أڅ كخٽ رٽ أڃؼخٿو ڃن أىپ حٿٴش ٻخڅ ڃٸظ٠خىخ ٫يځ :

. حٿلخٽ ٫ڀ حىهخ حٿلٽ

ٳطٹ حزخد حٿيحٳ٬ش ٿڀ٠، ٳ ـ حٿنځ ٿ ڃن ١ حٿظٻپ . ڃزخس حزخد حٿيحٳ٬ش ٿڀ٠ : حٿٴن حٿؼخٿغ

ٻٿٺ نٸ حٿظٻپ ٿز . ڃني ٫نو أ ڃـ حٿپ، أ طلض حٿـيح حٿوحد، ٳټپ ٿٺ (3) ح حٿڄز٬ش

ؿخء ؿپ اٿ . [ 102 : حٿنخء ] { ٿؤهح أڀلظيڂ } ٷخٽ حهلل ط٬خٿ . حٿي٩، اٯٵ حٿزخد، ي حٿز٬ رخٿ٬ٸخٽ

ظٻپ . ”طٻپ ح٫ٸڀيخ “ : ٷخٽ ؟ خٽ حهلل أ٫ٸڀيخ أطٻپ، أ أ٣ڀٸيخ أطٻپ : ڀڂ ٳٸخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿوحٿنز

رټپ ڃخ ٸ٠ حهلل ٫ڀو ڃظ ٫ ٿو اح ٵ ڃظخ٫و أنو ٿٺ ٻڀو ٫ڀ حٿڄزذ ٫ڀ حٿزذ، ټڅ حخٳ

اٿو ٿ٬ڀڂ أڅ حٿٸي ٿو ٻخٿ٤زذ ، ٳبڅ ٷيځ . ټ ڃخ ؿ ٫ڀو ، ٳٸي رخڅ ر٬يه ٫ن حٿظٻپ ٿ حكظ ٿڂ ٵ، أ أه

ٿ أنو ٫ڀڂ أڅ حٿحء ئن ٿڄخ : ٷخٽ ٿ أنو ٫ڀڂ أڅ حٿحء نٴ٬ن ڃخ ٷيڃو، اڅ ڃن٬و ٳف، : حٿ٬٤خځ ٳف، ٷخٽ

حٿ٤زذ حٿلخٵ حٿٴٶ، ٿڂ ق طٻڀو، ٳٿ٤ٲ حهلل ط٬خٿ ڃخ ٬ظٸيه حٿڄ ٳ أڅ ٻپ ڃن ٬ظٸي : ح٫ڀڂ . ڃن٬ن

حٿ٬ڀڄخء أنو ٷ٤٪ ٳٸي ټخ ر٬ حٿنخ اٿ ر٬ . رخٿٸ٠خء، أكپ حه، ٴٸش ٫ڀ حٿڄڀڄنڃظخ٫و ٳبڅ ٵ

٫ڀو حٿ٤ٶ، أه ڃخٿو،

. رڄخٿٺ، ٳڄخ نلض حٿڄڀڄن حٿڄڀڄن ڃن ٴ٬پ ىح أٻؼ ڃن ٯڄٺٳ اڅ ٿڂ ټن ٯڄٺ ٻٲ خ : ٳٸخٽ

. احٿش حٿ٠، ٻڄيححس حٿڄ نل ٿٺٳ حٿ٬ : حٿٴن حٿحر٪

: أڅ حزخد حٿڄڀش ٿڀ٠ طنٸڂ اٿ ػػش أٷخځ : ح٫ڀڂ

ٳحٿـ٩، ٳيح حٿٸڂ ٿ طٻو ڃن حٿظٻپ اٿ ڃٸ٩٤ رو ، ٻخٿڄخء حٿڄپ ٿ٠ حٿ٤٬، حٿوز حٿڄپ ٿ٠

. ت

ٳيح نخٷ حٿظٻپ، ٳبڅ ٽ . نل ٿٺ أڅ ټڅ ڃ٨ننخ، ٻخٿٴي، حٿلـخڃش، د حٿڄيپ، : حٿٸڂ حٿؼخن

، . أڃ رخٿظيح حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷي طيح ٷي طيح هڀٶ ٻؼ ڃن حٿڄڀڄن ، حڃظن٪ ٫نو أٷحځ طٻ

؟ ٳڄخ ٷخٽ ٿٺ : ٷپ . آن حٿ٤زذ : ٳٸخٽ ؟ أ ني٫ ٿٺ ٣ززخ : حهلل ٫نو أنو ٷپ ٿو ٫ن أر رټ حٿيٶ ٻڄخ

حهلل حٿ ننه أڅ حٿظيح أٳ٠پ، طلڄپ كخٽ أر رټ : حهلل ٷخٽ حٿڄنٲ كڄو . ان ٳ٬خٽ ٿڄخ أي : ٷخٽ

حىش أزخد ڃوس أڅ : ح٫ڀڂ . طيح ػڂ أڃٺ ر٬ي حنظٴخ٫و رخٿيحء، أ ټڅ ٷي ٫ڀڂ ٷد أؿڀو رؤڃخحص ٫نو أنو ٷي

. ربڅ حهلل ط٬خٿ

ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٲ حٿنزڅ أڅ ټڅ حٿزذ ڃىڃخ، ٻخٿټ، ٳوؽ ٫ن حٿظٻپ، : حٿٸڂ حٿؼخٿغ

ٳ٫ڀ ڃخ ٻخنح ٴ٬ڀنو ” ټظڅ “ : ٷٿوٳحٿ٬ڀڄخء حٿټ حٿڄٻ ٷي كڄپ ر٬ . حٿڄظٻڀن رؤنو ټظڅ

آٿو ڀڂ ٻخڅ ٷ ڀ حهلل ٫ڀوحٿنز ڃن حٿ٬خٳش ٿج ڄح، ٳخڅ ٳٳبنيڂ ٻخنح ټظڅ ظٷڅ حٿـخىڀش،

أڃخ ټ حٿڄ، ٳي ڃوؿش ٫ن حٿظٻپ، . حهلل ٫نوحٿٷش ر٬ي نٽ حٿڄ، ٷي ٻ أ٬ي رن حس

ٷخٽ ؿپ . أظي ڃخ ر ٫حى : ظؿڂ ٫ن حٿټ، ٳټخڅ حٿٴ٠پ ٸٽ ٷي ٻخنح ټىڅ أنن حٿڄ، نو

ٳؤڃخ . رو، ٳ طوؿن اٿ ڃخ أٻه أنخ : اح ٷڀض ٿٺ : ٷخٽ ؟ ٷخٽ كڄڄض حٿزخكش . رو : ٷخٽ ؟ ٻٲ أنض : أكڄي ٿڃخځ

انڄخ أٲ ٷيس حهلل ٳ : ٷي ٻخڅ ر٬ حٿڀٲ ٴ٬پ ٿٺ، ٸٽ . ٠ه اح ٲ حٿڄ ٿڀ٤زذ ڃخ ـيه، ٳبنو

ٿيخ، ٲ ٿٺ ٿظڀڄ ٸو ٫ڀ حٿ٠حء ٿٺ ن٬ڄش، ٳٲ ٿٺ ٻڄخ ٲ حٿن٬ڄش ټح ، ظ أڅ

. ”أ٫ٺ ٻڄخ ٫ٺ ؿڅ ڃنټڂ ان “ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽحٿنزٷي نخ أڅ . ټڅ ٿٺ ټ

حكي ػػڅ ٻظخد حٿڄلزش حٿٵ حن حٿ

ر٬ي اىحٹ حٿڄلزش ڃٸخځ ا ى ػڄس ڃن ػڄخىخ، أڅ حٿڄلزش هلل ط٬خٿ ى حٿخش حٿٸ ڃن حٿڄٸخڃخص، ٳڄخ : ح٫ڀڂ

حٿ، ٷزــپ حٿڄلزش، ڃٸخځ ا ى ڃن ڃٸيڃخطيخ، ٻخٿظرش، حٿز، طخر٪ ڃن طحر٬يخ، ٻخٿٵ، حن،

لزيڂ } ” : ٷٿو ط٬خٿ أڅ حڃش ڃـڄ٬ش ٫ڀ أڅ حٿلذ هلل ٿٿو ٳ، ڃن حىي حٿڄلزش : ح٫ڀڂ . ٯىخ حٿىي

اػزخص ىح ىٿپ ٫ڀ اػزخص حٿلذ هلل، [ 165 : حٿزٸس ] { أي كزخ هلل حٿن آڃنح } : ٷٿو ط٬خٿ [ 54 : حٿڄخثيس ] { لزنو

ؤٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٫ن حٿخ٫ش : ٳ حٿليغ حٿلق . حٿظٴخص ٳو ڃخ أ٫يىص “ : ٳٸخٽ أڅ ؿ

خځ، ا أن أكذ حهلل ٿو ، ٳٸخٽ ٽ حهلل ڀ ڃخ أ٫يىص ٿيخ ڃن ٻؼس س : خ ٽ حهلل : ٷخٽ “ ؟ ٿيخ

. ٳكيڂ ريخ ، ٳڄخ ٳف حٿڄڀڄڅ ر٬ي حځ”حٿڄء ڃ٪ ڃن أكذ ، أنض ڃ٪ ڃن أكززض “ : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

ڄض هڀڀو : أڅ ڃڀٺ حٿڄص ؿخء اٿ حٿوڀپ ٫ڀو حٿځ ٿٸز كو ، ٳٸخٽ ٿو : ٳؤك حهلل اٿو ؟ ىپ أض هڀ

أكزو، ڃن ٫ٱ رو : ٷخٽ حٿلن حٿز كڄو حهلل . خ ڃڀٺ حٿڄص حٷز : ٳٸخٽ ؟ كززو ىپ أض كززخ ټه ٿٸخء

ڃن أكذ ٯ حهلل ط٬خٿ، ڃن كغ نزظو اٿ حهلل ، ٳٿٺ ٿـيڀو

ټڅ ا ٫ن كذ حهلل ط٬خٿ، ٻٿٺ ٷه ٫ن ڃ٬ٳظو، ٳؤڃخ كذ حٿٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ، ٳٿٺ

ڃلزد، رپ اڅ ڃخ ٴ٬پ حٿڄلزد ڃلزد، ٽ حهلل حٿڄلزد كذ حٿ٬ڀڄخء حطٸخء، څ ڃلزد حٿڄلزد

حٿلٸٸش ٫ني حٿزخث ا حهلل ط٬خٿ، ڃظلٶ ٳكذ حپ، ڃلزد ڃلزد، ٻپ ٿٺ ؿ٪ اٿ

. حه ٿڀڄلزش

: ا٠خف ٿٺ ؿ٪ اٿ أزخد

ي ٿٺ ڃن حٿيٹ حٿ٬يځ حٿنٸخڅ، ىح أڅ حنخڅ لذ نٴو، رٸخءه، ٻڄخٿو، ىحځ ؿىه، ټه : أكيىخ

ٸظ٠ ٯخش حٿڄلزش هلل ٫ ؿپ، ٳبڅ حنخڅ اح ٫ٱ رو، ٫ٱ ىح . ؿزڀش ٻپ ك ظ أڅ نٴٺ ٫نيخ

حهلل ٫ڀو ٻڄخٿو ڃن حهلل ، أنو حٿڄوظ٩ ٿو، حٿڄؿي ٿحطو ر٬ي أڅ ٻخڅ ٫يڃخ ڃل٠خ ٿ ٳ٠پ ٷ٬٤خ أڅ ؿىه ىحڃو

ڃن ٫ٱ رو أكزو، ڃن : حٿلن حٿز ربـخىه، ى نخٷ ر٬ي حٿؿى ٿ ٳ٠پ حهلل ٫ڀو رخٿظټڄپ ٿٿٺ ٷخٽ

. ٫ٱ حٿينخ، ىي ٳيخ

. ٻٲ ظ أڅ لذ حنخڅ نٴو، لذ رو حٿ رو ٷحځ نٴو

حنظيد ٿنطو ٷڄ٪ أ٫يحثو ، أ٫خنو ٫ڀ أڅ حنخڅ رخٿ٤ز٪ لذ ڃن أكن اٿو ٣ٴو حو، : حٿزذ حٿؼخن

. ؿڄ٪ أٯحو، ٳبنو ڃلزد ٫نيه ڃلخٿش

أنح٩ اكخنو ل٢ رو ك، . ط٬خٿ ٳٸ٢ اح ٫ٱ حنخڅ كٶ حٿڄ٬ٳش ٫ڀڂ أڅ حٿڄلن اٿو ى حهلل زلخنو

[ 18 : حٿنلپ 34 : ارحىڂ ] { طلىخ اڅ ط٬يح ن٬ڄش حهلل } ٻڄخ ٷخٽ ط٬خٿ

حٿنخ ٯ ڃظ ا رخٿڄـخ، أڅ ، ٻظخد حٿټ، ٿټنخ نزن أڅ حكخڅ ڃنٳٷي أنخ اٿ ٣ٱ ڃن ٿٺ

. حٿلٸٸش ى حهلل ط٬خٿٳحٿڄلن

ٳيخ ٿظظٱ ٻٲ جض، ٳبنٺ ط٨ن أڅ رخڅ ٿٺ أنخ نٴ أڅ وخ أن٬ڂ ٫ڀٺ رـڄ٪ هحثنو ڃخ ڄڀٺ، ڃټنٺ

رڄخٿو ، رٸيطو ٫ڀ حٿڄخٽ ، ريح٫ظو حٿزخ٫ؼش ٿو ٫ڀ ٱ حٿڄخٽ ىح حكخڅ ڃنو ، ى ٯڀ٢، ٳبنو انڄخ طڂ اكخنو

نٴو أڅ ٳ ڃن حٿ كززٺ اٿو، ٱ ؿيو اٿٺ أٿٸ ؟ روڀٸو هڀٶ ڃخٿو هڀٶ احىطو ىح٫ظو ٳڄن حٿ أن٬ڂ .

. حٿظڀڂ ظ٤٪ ڃوخٿٴظوٳڃٸيح حكخڅ اٿٺ، ٿ ٿٺ ڃخ أ٤٫خٹ، ٳټؤنو خٳف ىنو ىنخه

ڃـ هخڅ أڃ أڃه أڅ ڀڂ اٿ حنخڅ هڀ٬ش هڀ٬يخ ٫ڀو ٳخٿڄلن ى حٿ ح٤ه وه ٿٺ، ٳي ؿخ

ڀڂ ٿٺ ڃلنخ رظڀڂ هڀ٬ش حڃ، نو ڃ٤٠ اٿ ٣خ٫ظو، ٿ هه حڃ نٴو ٿڄخ حڃ، ٳبڅ حٿوخڅ

نٴو أڅ ك٨و ٳ٫ڀو حٿيح٫، ڀٸ ٻٿٺ ٻپ ڃلن ٿ هه حهلل نٴو، ٿڂ زٽ كزو ڃن ڃخٿو كظ ڀ٢ حهلل .

. ا حهلل ، اح حكخڅ ڃن ٯه ڃلخٽ ٳنز ٿڀ٬خٱ أڅ لذ . رٽ ٿٺ ٳزٿوٳ

حٿ٤زخ٩، ٳبنو اح رڀٺ ٫ن ڃڀٺ ڃن حٿڄڀٹ ٳ نٴو اڅ ٿڂ پ اٿٺ اكخنو ڃلزد ٳ أڅ حٿڄلن : حٿزذ حٿؼخٿغ

ٻؼح اٿوٳى ٳ ٷ٤ ر٬ي، ٳبنٺ طلزو، طـي أنو ٫خٿڂ ٫خىٽ ٫خري ٳٶ رخٿنخ، ڃظڀ٤ٲ ريڂ ٳيح . نٴٺ ڃ

ٸظ٠ أڅ ىح ڃخ ٸظ٠ كذ حهلل ط٬خٿ، رپ . كغ انو ڃلن، ٳ٠ ٫ن أڅ ټڅ ڃلنخ اٿٺ كذ حٿڄلن ڃن

ٻخٳش، ربـخىىڂ طټڄڀيڂ رخ٠٫خء لذ ٯه، ا رلغ أڅ ظ٬ڀٶ ڃنو رزذ، ٳبنو زلخنو ى حٿڄلن اٿ حٿټپ

اڅ ط٬يح } : ٿٺ ڃن حٿن٬ڂ حٿظ طل ، ٻڄخ ٷخٽ ط٬خٿ حزخد حٿظ ى ڃن حطيڂ طٳييڂ، اٿ ٯ

ٿٺ حٿڄلن كنش ڃن كنخص ؟ ڃلنخ ٳټٲ ټڅ ٯه . [ 18 : حٿنلپ 34 : ارحىڂ ] { طلىخ ن٬ڄش حهلل

. ٷيطو، ٳڄن ٫ٱ ىح ٿڂ لذ ا حهلل ط٬خٿ

. ٫ن حٿٴخص حٿڀش، ٳبڅ ٿٺ ؿذ ٿو حٿڄلزش ٻپ ڃن ٻخڅ ڃظٴخ رخٿ٬ڀڂ، أ رخٿٸيس أ ٻخڅ ڃظنىخ : ٻٿٺ نٸٽ

٣ز٬خ، طؿ٪ اٿ ٫ڀڄيڂ رخهلل ط٬خٿ ڃثټظو ٻظزو ڀو حث٪ أنزخثو، اٿ ٳٴخص حٿيٸن حٿن طلزيڂ حٿٸڀد

حنزخء ٫ڀيڂ حٿس ٷيطيڂ ٫ڀ اف نٴيڂ حٿ طنييڂ ٫ن حٿحثپ حٿوزخثغ ٿڄؼپ ىه حٿٴخص طلذ

. ڃ٠ڄلڀش رخٿنزش اٿ ٴخطو زلخنو ط٬خٿ حٿځ، اح نزض ىه حٿٴخص اٿ ٴخص حهلل ط٬خٿ، ؿيطيخ

ٳرخٿټپ، كظ ٬د ٫نو ڃؼٸخٽ س أڃخ حٿ٬ڀڂ ، ٳبڅ ٫ڀڂ حٿن حهن ڃن ٫ڀڂ حهلل ط٬خٿ حٿ ل٢

ڃخ } : ٻڀيڂ ٳٸخٽ ٷي هخ٣ذ حٿوڀٶ . ح ٳحٿڄخحص . [ 85 : ححء ] { أطظڂ ڃن حٿ٬ڀڂ ا ٷڀ

هڀٶ نڄڀش، ٿڂ ٤ڀ٬ح ٫ڀ ٫ ٫ طٴپٳٿ أؿظڄ٪ أىپ حٿڄحص ح، ٫ڀ أڅ ل٤ح ر٬ڀڄو كټڄظو

ٳٴ٠پ ٫ڀڂ حهلل . حٿ حٿ ٫ڀڄو حٿوڀٶ ٻڀيڂ، رظ٬ڀڄو، ٫ڀڄه ٿٺ، ل٤څ رء ڃن ٫ڀڄو ا رڄخ خء، حٿٸي

. حٿوثٶ ٻڀيڂ هخؽ ٫ن حٿنيخش، ا ڃ٬ڀڃخطو نيخش ٿيخ زلخنو ٫ڀ ٫ڀڂ

اٿ ٷيس حهلل ط٬خٿ، ؿيص أ٨٫ڂ حوخ أڃخ ٴش حٿٸيس، ٳي أ٠خ ٴش ٻڄخٽ، ٳبح نزض ٷيس حٿوڀٶ ٻڀيڂ

أؿڄ٬يڂ ٿڀٸيس ٫ڀ خش نٴو خش ٯه، ٯخش ٷيطو أڅ ٸي ٫ڀ ر٬ ٷس، أ٬يڂ ڃڀټخ، أٷحىڂ ر٤خ،

ڄڀٺ ر٬ حڃ، ى ڃ٪ ٿٺ ڄڀٺ ٿنٴو ح نٴ٬خ،ٳ٫ڀ ر٬ حڃظلخڅ حن ٴخص نٴو،

كٴ٦ ٿخنو ڃن حٿو، آحنو ڃن ڃطخ كخس نح، رپ ٸي ٫ڀ كٴ٦ ٫نو ڃن حٿ٬ڄ، ٫ڀ

ڃخ ى ٷخى ٫ڀو ڃن نٴو ٯه، ٳڀض . حص حٿڄوڀٷخص حٿڄڂ، رينو ڃن حٿڄ، ٸي٫ڀ س ڃن

ٿ ڀ٢ ر٬ش ٫ڀ أ٨٫ڂ ڃڀٺ . هخٿٸو هخٿٶ ٷيطو هخٿٶ أزخرو حٿڄڄټن ٿو ڃن ٿٺ ٷيطو ڃن نٴو ، رپ حهلل

. أٷ و ىڀټظو، ٳڀ ٿڀ٬زي ٷيس ا رظڄټن ڃه

ٳڀڂ ټن ؿڄ٪ ڃڀټو [ 84 : حٿټيٲ ] { ح ٳانخ ڃټنخ ٿو } : كٶ أ٨٫ڂ ڃڀٹ ح حٿٸننٳٷخٽ حهلل ط٬خٿ

ٷز٠ظو ٷيطو، اڅ أىڀټيڂ ٿڂ نٸ ڃن ڃڀټو ڀ٤خنوٳط٬خٿ، ٳنح حٿوڀٶ ؿڄ٬يڂ ڀ٤خنو ا رظڄټن حهلل

حٿزيخء حٿټزخء حٿٸي س، اڅ هڀٶ أڃؼخٿيڂ أٿٲ ڃس ٿڂ ٬زؤ روڀٸو، ٳ ٷخى ا ى ، ٳڀو حٿټڄخٽ حٿ٨٬ڄش

٫ڀڄو، ٳ ظلٶ ٿٺ حه، ظ ٻڄخٽ ٳبڅ ط أڅ طلذ ٷخىح ٿټڄخٽ ٷيطو ٨٫ڄظو . حظء

حٿحكي حٿ ني ٿو، حٿٴى حٿ ي ٿو ، حٿڄي حٿ ڃنخ٩ ٿو، حٿن حٿظٸي حٿظنو ا ٿو زلخنو، ٳي

ٿٸ٠خثو، حٿ٬خٿڂ حٿ ٬د كخؿش ٿو، حٿٸخى حٿ ٴ٬پ ڃخ خء، لټڂ ڃخ ي، حى ٿلټڄو، ڃ٬ٸذ حٿ

. حٿڄخءٳ ح ٳ٫نو ڃؼٸخٽ س

ٻڄخٽ ڃ٬ٳش حٿ٬خٳن ح٫ظحٱ رخٿ٬ـ ٫ن ڃ٬ٳظو، ى حٿڄظلٶ ٿټڄخٽ . حٿڄلزش حظلٸخٷخ خىڂ ٳو أ

حهلل زلخنو حٿن٨ اٿ ؿيو حٿټڂ أنو ظ أڅ ئػ ـ ٳپ ٳ رخڅ أڅ أؿپ حٿڀحص أ٫ىخ ڃ٬ٳش1

٫ڀ ٿٺ ٿس أه ا ڃن كځ ىه حٿڀس

حٿحث، ٿټپ ٷس ٯس ٿس، ٿڂ طوڀٶ ىه أڅ حٿڀحص طخر٬ش ٿىحٻخص، حنخڅ ؿخڃ٪ ٿـڄڀش ڃن حٿٸ : ح٫ڀڂ

ڃٸظ٠خىخ رخٿ٤ز٪، ٳس ي حٿ٬٤خځ هڀٸض ٿظلپ حٿحء حٿ رو حٿٸحځ حٿحث ٫زؼخ، رپ ڃ ڃن حڃ، ى

. حرخ حڄخ٩ٳحٿز حٿڄ٪ ، ٿس

حٿزس حٿزخ٣نش، طڄ ن حڄخڅ حٿٸڀذ ٯس طڄ حٿن حٿي، ٷي طڄ حٿ٬ٸپ، طڄٳٻٿٺ

ٿ . حڃ ٻڀيخ ر٤ز٬يخ، ٳڄٸظ٠ ٣ز٬يخ حٿ٬ڀڂ حٿڄ٬ٳش، حٹ ٿطيخ حٿٸن، ىه حٿس هڀٸض ٿ٬ڀڂ ريخ كٸخثٶ

ٻپ . رو ت ه ظڂٳ ت ه ٴف رو، أڅ ڃن نذ اٿ حٿـيپ ٿ ٳحٿڄ٬ٳش، ٿ وٴ أڅ حٿ٬ڀڂ

حٿٴخص ڃنظي حٿټڄخٽ، ٿٿٺ طخف حنخڅ ٳخڅ حٿ٬ڀڂ ڃن أكن . ٿٺ ٿٴ١ ٿس حٿ٬ڀڂ، ڃخ ظ٬ه ڃن ٻڄخٽ حطو

حٿ٬ڀڂ، ػڂ ٿ ٿس حٿ٬ڀڂ رخٿلحػش حٿوخ٣ش ٻڀس حٿ٬ڀڂ رخش حٿڄڀٺ طير أڃ ر٤ز٬و اح أػن ٫ڀو رخٿٻخء، ٯحس

حٿڄحص ح، رپ ٿس حٿ٬ڀڂ رٸي حٿوڀٶ، ٿس حٿ٬ڀڂ رخٿ٬ حٿنل، ٻڀس حٿ٬ڀڂ رخهلل ط٬خٿ ڃثټظو ڃڀټص

حظزخڅ أڅ أٿ حٿڄ٬خٱ أٳيخ، ٳيخ رلذ ٱ ٱ حٿ٬ڀڂ، ٱ حٿ٬ڀڂ رٸي ٱ حٿڄ٬ڀځ، ٳزيح

. ى حؿپ حٻڄپ حٱ ح٨٫ڂ، ٳخٿ٬ڀڂ رو أٿ حٿ٬ڀځ ڃلخٿش أٳيخ حٿڄ٬ڀڃخص ڃخٳحٿڄ٬ڀځ، ٳبڅ ٻخڅ

ڃنيخ . حخء ٻڀيخ ڃټڄڀيخ حٿؿى ت أؿپ أ٫ڀ أٱ أٻڄپ أ٨٫ڂ ڃن هخٿٶٳٿض ٬، ىپ

حٿڄڀٺ حٿټڄخٽ حٿـڄخٽ حٿزيخء حٿـٽ ٳظ أڅ ټڅ ك٠س ىپ ؟ ڃزييخ ڃ٬يىخ ڃيرىخ ڃطزيخ

؟ حٿرخنش حٿظ ل٢ رـٿيخ ٻڄخٿيخ ٫ـخثذ أڃىخ ٲ حٿحٴن أ٨٫ڂ ڃن حٿل٠س

حٿوڄ، ٳبڅ حٿڄ٬خن حٿزخ٣نش أٯڀذ ٫ڀ ٳنز أڅ ط٬ٱ أڅ ٿس حٿڄ٬ٳش أٷ ڃن ؿڄ٪ حٿڀحص حٿڄيٻش رخٿلح

حٿؿپ رن ٿس أٻپ حٿيؿخؽ حٿڄن حٿڀنؾ، رن ٿ حٿخش، ٷي ٳڀ ه . حٿټڄخٽ ڃن حٿڀحص حٿ٨خىس

حٿڀلڂ حٿلڀحء، ىؿش حظء، ٳخڅ ٻخڅ حٿڄو ه حٿيڄش ڃض حٿٸڀذ يي حٿيس حٿزيڄش حهظخ ح٫يحء، نپ

. حٿـ٩ حٿز ٫ڀ س حٿٸص أخڃخ اڅ ٻخڅ ٫ڀ حٿيڄش، ٻخڃپ حٿ٬ٸپ، ٳبنو وظخ حٿخش، يڅ ٫ڀو

أڅ ٿس حٿخش أٯڀذ حٿڀحص ٫ڀ ڃن ؿخ ٳخهظخه ٿڀخش ىٿپ ٫ڀ أنو أٿ ٫نيه ڃن حٿڄ٬٤ڃخص حٿ٤زش، ٻڄخ

زلخنو ط٬خٿ حٿن٨ اٿ أح حڃ حٿيش أٿ ڃن حٿخش حٿظ ى نٸخڅ حٿنخٷ حٿيڄش، ٳڀس ڃ٬ٳش حهلل

حٿظزظپ حٿظٴى حٿٴټ حٿخٿزش ٫ڀ حٿوڀٶ ىح ٬ٳو ا ڃن حٵ حٿڀطن ؿڄ٬خ، ٳبنو ڃلخٿش ئػ أ٫ڀ حٿڀحص

حٿوڀٶ، ٿ٬ڀڄو رٴنخء خظو ٳنخء ڃن ٫ڀو خظو، رلخ حٿڄ٬ٳش، ظٹ حٿخش، لظٸٳحٿٻ، نڄ

ط٨٬ڂ ٫نيه ڃ٬ٳش حهلل زلخنو ط٬خٿ، ڃ٤خٿ٬ش ٴخطو أٳ٬خٿو، ن٨خځ . رخٿڄص ٻڅ ٿٺ ڃرخ رخٿټي، ڃٸ٫٤خ

، ٳ حٽ حٿ٬خٱ ڃڄڀټظو، ٳبنيخ هخٿش ٫ن حٿحكڄخص حٿڄټيحص، ڃظ٬ش ٿڀڄظحىن ٫ڀيخ، ط٠ٶ ٫نيڂ

ڃن ػڄخىخ، ټ٩ ڃن كخيخ، ى خظيخ، ٸ٤ٲٳرڄ٤خٿ٬ظيخ ٳ ؿنش ٫يخ حٿڄحص ح ، ط٪

حٿڄص، څ حٿڄص ييځ ڃلپ ڃ٬ٳش حهلل ط٬خٿ، ا ڃلڀيخ آڃن ڃن حنٸ٤خ٫يخ، ا ى أريش ڃيش، ٸ٬٤يخ

. أكحٿيخ، أڃخ أڅ ٬يڃيخ ٳ حٿف، انڄخ حٿڄص

طلض حٿل، ىه حڃ طيٹ حٿ٬خٳڅ ىؿخص ٫ني حهلل ط٬خٿ ڃظٴخطڅ، يهپ طٴخص ىؿخطيڂ

حٿٸي نزيٺ ٫ڀ أڅ ڃ٬ٳش حهلل ط٬خٿ أٿ حخء، أنو ٿس ٳٷيخ ٿيح ٳيح . ارخٿٵ، حٿلټخش ٳيخ ٷڀڀش حٿـي

ؿخء حٿـنش، ٳټٲ اڅ هلل ٫زخىح ٿ ڀيڂ ٫ن حهلل ٫ ؿپ هٱ حٿنخ : ڀڄخڅ حٿيححن كڄو حهلل ٷخٽ أر

؟ طڀيڂ حٿينخ ٫ن حهلل ط٬خٿ

أ ت : ٳٸخٽ ؟ ٻ حٿڄص : ٳٸڀض . ٳټض ؟ أ ت أىخؿٺ ٫ڀ حٿ٬زخىس : ٷڀض ٿو : ٷخٽ ر٬ ألخد ڃ٬ٱ

ىح ٻڀو اڅ ڃڀټخ ؟ أ ت ىح : ٳٸخٽ ؟ هٱ حٿنخ ؿخء حٿـنش : ٷڀض ؟ أ ت حٿٸز ٳٸخٽ . ٻ حٿٸز : ٷڀض ؟ حٿڄص

. ٿٺ ريه، اڅ أكززظو أنخٹ ؿڄ٪ ٿٺ، اڅ ٻخنض رنٺ رنو ڃ٬ٳش ٻٴخٹ ؿڄ٪

: ٳلٹ أو ػڂ ٷخٽ ؟ ٳ٬پ ڃ٬ٱ حٿټه ڃخ : ڃنخڃ، ٳٸڀض ٿوٳ أض ر رن حٿلخع : ٷخٽ أكڄي رن حٿٴظق

ڃ٬ٳخ ٿڂ ٬زي حهلل ٷخ اٿ ؿنظو هٳخ ڃن نخه، انڄخ ٫زيه ٷخ اٿو، ىيخص ، كخٿض رننخ رنو حٿلـذ، اڅ

. ٳٳ٬و حهلل اٿ حٿٳٶ ح٫ڀ ، ٳ٪ حٿلـذ رنو رنو

اٿ ؿنش ، وخٱ ڃن نخ، ٳبنو ٷي رڀٮ ٳڄظ كڀض ڃلزش حهلل ط٬خٿ ٿو، خ ٷڀزو ڃظٷخ ريخ، ڀظٴض

: ٷخٽ ر٠٬يڂ . حٿن٬ڂ حٿ ٿ ٳٷو ن٬ڂ

نخه ڀو أ٣ذ ڃن ؿنظو ىـه أ٨٫ڂ ڃن

ٿس حٻپ حٿد حٿنټخف، ٳبڅ حٿـنش ڃ٬يڅ طڄظ٪ أنيخ ڃٴ٠ڀش ٫ڀ . ڃ٬ٳش حهلل ط٬خٿ ٳانڄخ أحى ريح ٿس حٿٸڀذ

. حهلل ط٬خٿ ٳٸ٢ ٿٸخءٳحٿلح، أڃخ حٿٸڀذ ٳڀطو

حٷظ٠ض نش حهلل ط٬خٿ أڅ حٿنٴ ڃخ ىحڃض ڃلـرش حٿينخ، ٷيٳ حهس طي ٫ڀ حٿڄ٬ٳش ٳ أڅ ٿس حٿن٨ : ح٫ڀڂ

ڀذ ٫ڀيخ ڃن حٿٴخص حٿزش، طنظي اٿ حٿڄخىيس، رپ ىه حٿلخس ر٬ح حٿزيڅ، ڃٸظ٠ حٿيحص ڃخ

حطٴ٪ حٿلـخد حٿٸٽ ٳ زذ ٻنو كـخرخ ٤ٽ، ٳبح . رخٿ٠س، ٻلـخد حؿٴخڅ ٫ن إش حرخ كـخد ٫نيخ

حٿـنش ٷي ٴح ٫ن حٻيح، طـڀ ٿيڂ حٿلٶ رخٿڄص ، رٸض حٿنٴ ٳيخ ن٩ طڀع رخٿينخ، ٳبح أىهپ أىپ حٿـنش

. حٿينخ ٳزلخنو ط٬خٿ ٫ڀ ٷي ڃ٬ٳظيڂ

حٿينخ، ٳظؤنٲ كي ٳ حهس ڃخٿڂ لزو ڃخ . حهسٳ حٿينخ، حه ٳٳټپ ڃن ٬ٱ حهلل ط٬خٿ

ا ٫ڀ ڃخ ٫خ ٫ڀو ، ٳڄخ لزو ڃن حٿڄ٬ٳش ى حٿ ظن٬ڂ رو ر٬نو، ا أنو لي أكي ڃخ ٩، ڄص حٿڄء

: حٿ٬نټزص ] { حٿلحڅ اڅ حٿيح حهس ٿي } . ڃخىيس رټٲ حٿ٤خء، ٳظ٠خ٫ٲ حٿڀس، حٿ٬ ٫ حهس نٸڀذ

64 ]

ٿٺ څ حٿڄ٬ٳش ” ٣خٽ ٫ڄه كن ٫ڄڀو ه حٿنخ ڃن “ : حٿليغٳ٫ حهس رٸي حٿڄ٬ٳش، ٿيح ؿخء

رڄيحڃش حٿٴټ حٿٻ، حٿڄح٧زش ٫ڀ حٿڄـخىيس، حنٸ٤خ٩ ٫ن ٫ثٶ حٿ٬ڄ حٿ٤پٳانڄخ طټڄپ طټؼ طظ٪

ڃ٬ن ٻنيخ ٿڀ٤ڀذ، ٳٸي ٫ٳض رڄخ ٻنخ ڃ٬ن حٿڄلزش، ڃ٬ن ٿس حٿڄ٬ٳش، ڃ٬ن حٿإش ٿطيخ، حٿينخ، حٿظـى

. أٿ ڃن خث حٿڀحص ٫ني أىپ حٿټڄخٽ

ٷ أٳيخځ حٿوڀٶ ٳ حٿلذ رخڅ حٿزذ ٳطٴخص حٿنخ ـ ٳپ ٳ رخڅ حزخد حٿڄٸش ٿلذ حهلل ط٬خٿ2

ط٬خٿ ٫ن ڃ٬ٳش حهلل

: ح٫ڀڂ ط٬خٿ، ٳبڅ حهس ڃ٬نخه حٿٸيځ ٫ڀ حهلل ط٬خٿ، ىٹ حهس أٷحىڂ كزخ هللٳ أڅ أ٬ي حٿنخ أكنيڂ كخ

حٿڄلذ اح ٷيځ ٫ڀ ڃلزرو ر٬ي ٣ٽ ٷو، طڄټن ڃن ڃخىيطو ڃن ٯ ڃن ڃخ أ٨٫ڂ ن٬ڂ . ٬خىس ٿٸخثو

. ا أڅ ىح حٿن٬ڂ ٫ڀ ٷي حٿڄلزش، ٳټڀڄخ حىحى حٿلذ حىحىص حٿڀس ڃټي،

حٿلذ حظإه، ٳٿٺ نٴٺ ٫نو أپ حٿلذ نٴٺ ٫ن ڃئڃن ، نو نٴٺ ٫ن أپ حٿڄ٬ٳش، أڃخ ٷس

: حٻؼڅ ، انڄخ لپ ٿٺ رجن

أزخد ٬ٲ كزو، ٷه كذ حٿينخ ، رٸي ڃخ ٷ٤٪ ٫ثٶ حٿينخ، اهحؽ كذ ٯ حهلل ڃن حٿٸڀذ، ٳؤكي : أكيىڄخ

حٿينخ حهس طخڅ، زپ ٷ٤٪ حٿينخ ٫ن حٿٸڀذ ڀٹ ٣ٶ حٿىي، ؤن حٿٸڀذ رخٿينخ نٸ أنو رخهلل،

حٿټ حٿىي حنٸخى اٿيڄخ رڃخځ حٿوٱ حٿهخء، ڃخ ٻنخه ڃن حٿڄٸخڃخص ٻخٿظرش حٿز ڃڃش حٿز

. حٿوٱ ٯ ٿٺ

طز٬ظيخ حٿڄلزش، پ اٿ ىه حٿڄ٬ٳش ر٬ي ڃ٬ٳش حهلل ط٬خٿ، ٳبح كڀض حٿڄ٬ٳش : حٿزذ حٿؼخن ٿٸس حٿڄلزش

حٿ٤ڀذ، حظيٽ ٫ڀيخ رؤٳ٬خٿو ٳحٿٴټ حٿخٳ، حٿٻ حٿيحثڂ، حٿظڄ حنٸ٤خ٩ حٯپ حٿينخ ڃن حٿٸڀذ ا

. أٷپ أٳ٬خٿو ح ڃخ ٫ڀيخ ،رخخٳش اٿ حٿڄثټش ڃڀټص حٿڄحص : زلخنو

ٳخن٨ اٿ ح رخخٳش حٿڄ ٫ڀ ڃخ ڃن كـڄيخ ڃؼپ ح ڃخثش نٴخ ظن ڃس،

ىح ٳٿڂ ؼزض ) ) حٿڄخء حٿحر٬ش ٳحٿ ى ڃٻس ٳو ى اٿيخ، ػڂ حن٨ اٿ حٿڄ رخخٳش اٿ ٳڀټيخ

ٿڀڄٸخ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ، انڄخ د ڃن حؿظيخى حنخن حٿ و٠٪حٿنز هز طق نزظو اٿ

حٿحر٬ش س رخٿنزش اٿ ڃخ ٳٷيخ ڃن حٿڄخء ( ( حٿ٬ڀڄش حٿيٷٸش، لټڂ ٫ڀيخ رڄؿزيخ ڃن حد أ ه٤ؤ

. ٳس، حٿټ ٳ حٿ٬ ٻٿٺٳڃڀٸخس حٿټ ٻلڀٸشٳحٿڄحص ، ػڂ حٿڄحص حٿز٪

حٿلحنخص، اٿ ه رخخٳش اٿ ػڂ حن٨ اٿ حىڃ حٿڄوڀٵ ڃن حٿظحد ى ؿء ڃن ح، اٿ خث

ٳخن٨ ٳو ر٬ٸپ كخ، ٻٲ هڀٸو حهلل ٫ ؿپ ٫ڀ ټپ حٿٴپ ح، ح ڃخ ط٬ٳو ڃن حٿلحنخص حٿز٬،

رخ٣نو ڃن أ٠٫خء حٿحء ٳحىه حٿـنخكن، حن٨ ٻٲ ٶ ڄ٬و ره، هڀٶ حٿ ى أ٨٫ڂ حٿلحنخص،

حٿ٤حڅ، ٤ اح ٣ڀذ خث أكحٿو، ڃن حٿٸ حٿـخرش حٿيحٳ٬ش حٿيخڄش، حن٨ ٻٲ هڀٶ ٿوٳىره آطو،

. ، ؿ٬پ ٿو ه٣ڃخ ڃليىح ڄ رو حٿيځ

حٷح، ٣خ٫ظيخ اٿ ٻزىخ، كظ انو ٸظپ ٻپ ڃخ حن٨ اٿ حٿنلپ ٳ طنخٿيخ حىخ ڃن حنح ، حكظحىخ ٫ن

حهظخىخ حٿټپ حٿڄي، ٳ طزن رظخ ڃر٬خ، ڃظيح، ڃوڄخ، رپ ى ٫ڀو ٷي أٻپ ڃظٸح، حٿ

ٳبڅ حٿڄر٪ طوؽ ڃنو حٿټپ حٿڄي، ٳبڅ أ٪ حټخٽ أكحىخ حٿڄظي ڃخ ٸد ڃنو،ٳڃيخ ٿوخظو

خث٬ش، ٳبڅ حټخٽ حٿڄظيس اح حؿظڄ٬ض ٿڂ طـظڄ٪ حٿحخ خث٬ش، ػڂ ٿ رنخىخ ڃظيس ٿزٸض هخؽ حٿزص ٳؽ

حٿحخ ٸد ٳ حكظحء ڃن حٿڄظي، ػڂ طظح حٿـڄڀش ڃنو ، رلغ زٸ حټخٽ حصٳڃظحش، ٳ ټپ

ٳخ٫ظز ريه حٿڀڄ٬ش حؿظڄخ٫يخ ٳؿش اٿ حٿڄي، ٳخن٨ ٻٲ حٿيڄو حهلل ط٬خٿ ٿٺ ٫ڀ كـڄو ٬ٴو، ر٬ي

. حٿڄ٬ٳش رو، ٳظىحى حٿڄلزش ىح أزخىو طىحىٳحٿس ڃن ڃلٸحص حٿلحنخص، ٳخٿن٨

. حٿلذٳ طٴخص حٿنخ ٳأڃخ حٿزذ

حٿڄ٬ٳش، ٳټؼ ڃن حٿنخ ٿ ٿيڂ ڃن ڃ٬ٳش حهلل أپ حٿلذ، ٿټنيڂ ظٴخطڅ ٿظٴخصٳٳخ٫ڀڂ أڅ حٿنخ ڃظٻڅ

أڄخ٫يڂ، حٿ٬خٿڂ حٿز ٤خٿ٪ طٴپ ن٪ حهلل ط٬خٿ كظ ڃخ زي ٫ٸڀو، ا حٿٴخص حڄخء حٿظ ٷ٫ض

ط٬خٿ اٿ رل ٷڀزو، ٳىحى كزخ ٿو، طـ ىه حٿڄ٬ٳش حٿظ ى ڃ٬ٳش ٫ـخثذ ن٪ حهللٳ٨٫ڄش حهلل ٳظىحى

. خكپ ٿو

ڃن ن٪ جخ ىٽ حٿڄن٩ ٫ڀ ؿى ٷ أٳيخځ حٿوڀٶ ٫ن ڃ٬ٳش حهلل ط٬خٿ، ٳخ٫ڀڂ أڅ ٻپٳأڃخ حٿزذ

. ٧خىس، اڅ ٻخنض ىه حٿٴخص طيٹ رء ڃن حٿلح حٿوڄ خن٬و، ٫ڀ ٫ڀڄو كخطو ٷيطو ىٿش ؿڀش

ط٬خٿ ٷيطو ٫ڀڄو خث ٴخطو يي ٿو رخٿ٠س ٻپ ڃخ نخىي ڃن كـ ـ ڃي ٳؿى حهلل زلخنو

طٸڀذ أكحٿنخ ط ٷڀرنخ، نزخص كحڅ أ ڄخء ٻٻذ ر رل ، رپ أٽ خىي ٫ڀنخ أنٴنخ أؿخڃنخ،

. كٻخطنخ ټنخطنخٳؿڄ٪ أ٣حنخ

ڃٳيخ ڃلٻيخ، ىحٿش ٫ڀ ٫ڀڄو حٿ٬خٿڂ حىي نخ٣ٸش، أىٿش خىيس رؿى هخٿٸيخ ڃيرىخٳؿڄ٪ ڃخ

انو ٿ ؿىىخ رنٴيخ، انيخ طلظخؽ : س طنخى رڀخڅ كخٿيخ ٷيطو كخطو ٿ٤ٴو كټڄظو ٨٫ڄظو ؿٿو، ا ٻپ

ره ٫ٸٿنخ رخٿنزش اٿ اىحٹ حٿل٠س حٿيش، ٻخٿوٴخ رخٿنزش اٿ حٿنيخ، ٳبنو ٿ٬٠ٲ اٿ ڃؿي ٿيخ، ٿټن

حظنخطو ٬ٲ أ٫ن ز رخٿڀپ ز رخٿنيخ، ٿ ٫يځ ارخه رخٿنيخ ٿوٴخثو، رپ ٿيس ٧يه

ڃن حكظـذ ربحٵ نه، حهظٴ رو ٫ن حٿوٴخ، ٳټٿٺ ٫ٸٿنخ ٬ٴش ٫ن اىحٹ حٿل٠س حٿيش، ٳزلخڅ

حٳيخځ ٫ن ڃ٬ٳش حهلل زلخنو ط٬خٿ، حن٠ڂ اٿ ٿٺ أ٠خ أڅ ٷٳحٿزخث حرخ، ٳيح ى حٿزذ

حٿ٬ٸپ كخٽ حٿزخ ٷزپ ك٠ حٿ٬ٸپ ٫نيه، ػڂ طزي ٳو ٯسٳط٬خٿ، انڄخ يٻيخ حنخڅ حٿڄيٻخص حٿخىيس هلل

، ى ڃظٵ حٿيڂ، ڃٽ رو، ٷي أن رڄيٻخطو أٿٴيخ، ٳٸ٢ ٷڀ ٻٿٺ اح . ٷ٬يخ ٫ن ٷڀزو ر٤ٽ حن ٷڀ

ڃن أٳ٬خٽ حهلل ط٬خٿ ٫ـزخ هخٷخ ٿڀ٬خىس، حن٤ڀٶ ٿخنو رخٿظ٬ـذ، ٳٸخٽ أ ٳـؤس كحنخ ٯزخ، أ نزخطخ ، أ : ٳ٬

حٿلحنخص حٿڄؤٿٳش، ٻڀيخ حىي ى ٣ٽ حٿنيخ نٴو، ؿڄ٪ أ٠٫خثو، ؿڄ٪ ! زلخڅ حهلل ! زلخڅ حهلل

. ٷخ٬٣ش، ٳ ل ريخىطيخ ٿ٤ٽ حن ريخ

، ػڂ حنٸ٬ض ٯخس ٫نو، ٳخڃظي ره اٿ حٿڄخء ح، حـخ، حٿنزخص، ٿ ٳ أڅ أ٫ڄ رڀٮ ٫خٷ

ٿ٨٬ڂ ٫ـزو ڃن ڃخىيس ىه حٿ٬ـخثذ، يخىطيخ ٿوخٿٸيخ، ٳيح حٿلحڅ ىٳ٬ش حكيس، ٿوٲ ٫ڀ ٫ٸڀو أڅ نزي،

زپ حظ٠خءس رن حٿڄ٬ٳش،ٳ حٿيحص، ى حٿ ي ٫ڀ حٿوڀٶ ٳحنيڄخٹ أڃؼخٿو ڃن حزخد ڃ٪

. رلخىخ حٿح٬ش، حهلل أ٫ڀڂ أكټڂٳحٿزخكش

ط٬خٿ ـ ٳپ ٳ رخڅ ڃ٬ن حٿٵ اٿ حهلل3

. ػڄخىخ، ٳبڅ أكذ جخ حظخٵ اٿو حٿڄلزش اػزخطيخ رخىٿش، أڅ حٿٵ ػڄس ڃنٳٷي طٸيځ حٿټځ

. ؿو أڅ حٿٵ ظ ا ٿء أىٹ ڃن ؿو ٿڂ يٹ ڃن : ح٫ڀڂ

، ٳ ظخٵ اٿو ، ٻڄخٽ حىحٹ رخٿإش، . حهسٳانڄخ ټڅ ٿٺ ٳؤڃخ ڃخ يٹ أ

حٿ٬زخى ر٠٬يخ، زٸ أڃ نيخش ٿيخ، حٿ٬خٱ أڅ حڃ حٿيش نيخش ٿيخ، انڄخ ټٲ ٿټپ ٫زي ڃن : ح٫ڀڂ

ط٬خٿ، ٬ڀڂ أڅ ڃخ ٯخد ٫ن ٫ڀڄو ڃن حٿڄ٬ڀڃخص أٻؼ ڃڄخ ك٠ ، ٳ حٽ حٿ٬زي ٬ڀڂ ؿىىخ، ٻنيخ ڃ٬ڀڃش هلل

حٿ ڄ إش ڃخىيس، حٿيح حهس رخٿڄ٬نٳڃظٷخ اٿ أڅ لپ ٿو حپ حٿڄ٬ٳش، نظي حٿٵ حٽ

. حٿينخٳ ظ أڅ ټن ٷڀذ حٿڄظخٵ

أ٤٫ض أكيح ڃن حٿڄلزن ٿٺ ڃخ ټن رو ٷڀزو ٷزپ اڅ ٻنض ! ٻخڅ ارحىڂ حرن أىىڂ ڃن حٿڄظخٷن، ٳٸخٽ ڃخ خد

طؤٿن ! ؟ أڃخ حظلض ڃن ! خ ارحىڂ : حٿنځ، ٳٸخٽ ٳ ٳأظو ٫ ؿپ : ٷخٽ . ٿٸخثٺ ٳؤ٤٫ن، ٳٸي أ ر حٿٸڀٶ

كزٺ ٳڀڂ ٳ طيض : خ د : ٳٸڀض ؟ كززو أڅ أ٤٫ٺ ڃخ ټن رو ٷڀزٺ ٷزپ ٿٸخث، ىپ ټن ٷڀذ حٿڄظخٵ ٷزپ ٿٸخء

أڃخ ٯ ٿٺ ڃڄخ ى ڃ٬ڀځ هلل ٳ نيخش ٿو ، ٳ ظ٠ق ٿڀ٬زي ل٢ رو . حهس ٳأى ڃخ أٷٽ، ٳيح حٿٵ ټن

رخٿٵ اٿ ڃخ حء ٿٺ، ، ٳي ڃٽ رڀس ڃخ ٧ي ٿو، حٽ حٿن٬ڂ حٿڀس ڃظحين كظ پ ٫ن حكخ

. ٳيح حٿٸي ڃن أنح حٿزخث ٻخٲ ٿلٸخثٶ حٿٵ ڃ٬خنو

أڅ ظ٬خىي رو أىڀو ٻپ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٫ڀڂ ؿ ى٫خء، أڃه ڃن حىي حهزخ، ڃخ أڅ

ر٬ي حٿڄص ، ٿس حٿن٨ اٿ ؿيٺ ، ٷخ اٿ أؤٿٺ حٿڀيڂ حٿ ر٬ي حٿٸ٠خء، رى حٿ٬ “ : ځ ، ٳٻ ٳو

. ”ٿٸخثٺ

. أنخ اٿ ٿٸخثيڂ أي ٷخ ٣خٽ ٵ حرح اٿ ٿٸخث ، : ٸٽ حهلل ط٬خٿ : ٳ حٿظحس

أظخٵ اٿيڂ ظخٷڅ ٫زخىح ڃن ٫زخى، لزن أكزيڂ،ٿاڅ : ٳ ر٬ ڃخ أك حهلل ٫ ؿپ اٿ ر٬ ٫زخىه

: ٷخٽ ؟ ڃخ ٫ڃظيڂ ! خ د : ٷخٽ . ٫نيڂ ڃٸظٺ اٿ، ٻن أٻىڂ، ٳخڅ كص ٣ٸيڂ أكززظٺ، اڅ ٫يٿض

لنڅ اٿ ٯد حٿڄ ٻڄخ طلن حٿ٤ اٿ أٻخىخ ؟ ح٫ حٿح٫ حٿٴٶ ٯنڄو ٫څ حٿ٨ٽ رخٿنيخ ، ٻڄخ

أٷيحڃيڂ ، حٳظح حٿد، ٳبح ؿنيڂ حٿڀپ، حهظڀ٢ حٿ٨ځ، ٳ حٿٴ، هٽ ٻپ كزذ رلززو، نز ٫ني

رن ڃظؤه خٹ، رن ٷخثڂ ٷخ٫ي، رن حٻ٪ ؿىيڂ، نخؿن رټڃ، طڄڀٸن ربن٬خڃ، ٳزن خم رخٹ،

. رڄ٬ ڃخ ټڅ ڃن كز خؿي، ر٬ن ڃخ ظلڄڀڅ ڃن أؿڀ،

ڃ٬نخىخرخڅ ٫ڃخص ڃلزش حٿ٬زي هلل ط٬خٿ ـ ٳپ ٳ رخڅ ڃلزش حهلل ط٬خٿ ٿڀ٬زي4

: أڃخ ڃلزش حهلل ط٬خٿ ٿڀ٬زي، ٳخ٫ڀڂ

اڅ حهلل } ، [ 222حٿزٸس ] { لذ حٿڄظ٤ين اڅ حهلل لذ حٿظحرن } : أڅ حىي حٿٸآڅ ڃظ٨خىس ٫ڀ ٿٺ ٻٸٿو ط٬خٿ

نو ى ٫ڀ ڃن حى٫ أنو نزو ٫ڀ أنو ٬د ڃن لزو، [ 4 : حٿٲ ] ، حش { زڀو ٴخ ٳلذ حٿ ٸخطڀڅ

حهلل ٷپ اڅ ٻنظڂ طلزڅ } : ١ ٿڀڄلزش ٯٴحڅ حٿند ٳٸخٽ [ 18 : حٿڄخثيس ] { رنرټڂ ٷپ ٳڀڂ ٬رټڂ } : كززو رٸٿو

حهلل ٫نو ٫ن حٿليغ حٿلق، ڃن حش أر ىس آٽ ٫ڄحڅ ، ٳ ] { ٳخطز٬ن لززټڂ حهلل ٴ ٿټڂ نرټڂ

. ، اٿ أهه”أكزو ڃخ حٽ ٫زي ظٸد اٿ رخٿنحٳپ كظ“ : اڅ حهلل ط٬خٿ ٸٽ : ڀڂ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو

. ى كيغ ڃي

ٷ٬٤ش ڃن ) ) ” اڅ حهلل اح أكذ ٫زيح حرظه “ : ڀڂ ڀ حهلل ٫ڀو آٿوحٿنزڃن ٫ڃش كذ حهلل ط٬خٿ ٿڀ٬زي، ٷٽ

حٿ، ، ٳڀواڅ حهلل ط٬خٿ اح أكذ ٷڃخ حرظىڂ، ٳڄن " ڃن كيغ أن رڀٴ٦ ( 2398 ) كيغ أهؿو حٿظڃ

٫ن ٫ڄخ رن خ ٫ني حٿ٤زحن، ٳ حٿزخد ٫ن ٫زي حهلل رن ڃٴپ ٫ني حٿ٤زحن حٿلخٻڂ، " ڃن و٢ ٳڀو حٿو٢

. ( ( ٫ن أر ىس ٫ني حرن ٫ي، ٳي لق ريخ

ٷڀزو، ن ٿو ٫ٸڀو، ٳن٨خځ، ټظذ حڄخڅ ڃن أٷ حٿ٬ڃخص، كن حٿظير ٿو، رو ڃن حٿ٤ٴٿش ٫ڀ أكن

ز٬ي ٫نو، ػڂ ظه رظ أڃه، ڃن ٯ ٽ ٿڀوڀٶ، يى ٧خىه رخ٣نو، ٳظز٪ ٻپ ڃخ ٸرو، نٴ ٫ن ٻپ ڃخ

. ءىڄخ حكيح، ٳبح حىص حٿڄلزش، ڀو رو ٫ن ٻپ ـ٬پ ىڄو

أڃخ ڃلزش حٿ٬زي هلل ط٬خٿ،

نز أڅ ظ حنخڅ رظڀز حٿ٤خڅ، ٳخ٫ڀڂ أڅ حٿڄلزش ي٫يخ ٻپ أكي، ٳڄخ أيپ حٿي٫ أ٫ حٿڄ٬ن، ٳ

ڄظلنيخ رخٿ٬ڃخص، ٤خٿزيخ رخٿزحىن، ٳڄن حٿ٬ڃخص كذ ٿٸخء حهلل هيح٩ حٿنٴ اح حى٫ض ڃلزش حهلل ط٬خٿ، ڃخٿڂ

حٿڄص، ٳبڅ ٳبنو ظ أڅ لذ حٿٸڀذ ڃلزرخ ا لذ ٿٸخءه ڃخىيطو، ىح نخٳ ٻحىش حٿـنش،ٳط٬خٿ

. حٿڄئڃن ټه حٿڄص، ٿٸخء حهلل ر٬ي حٿڄص

ڃرش رلذ ء ڃن حٿينخ ، أ نو ڃن حٿڀٲ ڃن أكذ حٿڄص، ڃنيڂ ڃن ٻىو، اڃخ ٿ٬٠ٲ ڃلزظو، أ ٿټنيخ

. نرو ٳلذ أڅ زٸ ٿظد

ظ٬ي ٿڀٸخء حهلل ط٬خٿ، ىح ٻڄلذ ڀو ڃنيڂ ڃن نٴو ٳ حرظيحء ڃٸخځ حٿڄلزش ، ٳټه ٫ـڀش حٿڄص ٷزپ أڅ

ٷيڃو خ٫ش ٿيت ٿو ىحه، ٬يٽ ٿو أزخرو، ٳڀٸخه ٻڄخ يحه، ٳخ٭ حٿٸڀذ حٿوز رٸيځ كززو ٫ڀو، ٳلذ أڅ ظؤه

ٳ حٿيإد : ىح حٿحٯپ،هٴٲ حٿ٨ي ٫ن حٿ٬حثٶ، ٳخٿټحىش ريح حٿزذ طنخٳ ٻڄخٽ حٿڄلزش، ٫ڃش ٫ن

. حظ٬يحىٳحٿ٬ڄپ، حظحٵ حٿيڂ

حٿي، ٬ ٫ن ى٫ش اطزخ٩رخ٣نو، ٳـظنذ ٧خىهٳڃنيخ أڅ ټڅ ڃئػح ڃخ أكزو حهلل ط٬خٿ ٫ڀ ڃخ لزو

. ط٬خٿ ڃظٸرخ اٿو رخٿنحٳپ حٿټپ، حٽ ڃح٧زخ ٫ڀ ٣خ٫ش حهلل

٠خى ٻڄخٿيخ، ٳټڂ ڃن انخڅ لذ حٿلش ڃن أكذ حهلل ٳ ٬و، ا أڅ حٿ٬خڅ نخٳ أپ حٿڄلزش، انڄخ

حٿيس ٷي طڀذ، ٳ٬ـ ٫ن حٿٸخځ رلٶ حٿڄلزش، يٽ ٫ڀ ٿٺ ؤٻپ ڃخ ٠ه، ززو أڅ حٿڄ٬ٳش ٷي ط٬٠ٲ

ن٬ڄخڅ رن أ ٸڂ ٫ڀو حٿلي ى ) ) ئط رو اٿ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٳليه كيغ ن٬ڄخڅ أنو ٻخڅ

. ( ( ٫ڄ رن ٳخ٫ش، ٻخڅ ٻؼ حٿڄف

طڀ٬نو، “ : ٳٸخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ! ڃخ أٻؼ ڃخ ئط رو : اٿ أڅ أط رو ڃخ، ٳليه ٳڀ٬نو ؿپ ٷخٽ

. طوؿو حٿڄ٬ش ٫ن حٿڄلزش، انڄخ طوؿو ٫ن ٻڄخٽ حٿڄلزش ٳڀڂ” ٳبنو لذ حهلل ٿو

وڀ ٫نو ٷڀزو، ٳبڅ ڃن أكذ جخ أٻؼ ڃن ڃن حٿ٬ڃخص أڅ ټڅ ڃظيظح رٻ حهلل ط٬خٿ، ٴظ ٫نو ٿخنو،

. رو ٻه رخٿ٠س، ڃن ٻ ڃخ ظ٬ڀٶ

. حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٳ٬ڃش كذ حهلل ط٬خٿ كذ ٻه، كذ حٿٸآڅ حٿ ى ٻڃو، كذ ٽ

. [ 31 : آٽ ٫ڄحڅ ] { نرټڂ ٷپ اڅ ٻنظڂ طلزڅ حهلل ٳخطز٬ن لززټڂ حهلل ٴ ٿټڂ } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

ٳحٿٸآڅ، ػڂ ٿلٸن ٳظس ٳخنٸ٬٤ض، ٳأض ٻنض ٷي ؿيص كس حٿڄنخؿخس، ٳټنض أىڃن ٷحءس : ٷخٽ ر٬ حٿڀٲ

: حٿڄنخځ ٷخث ٸٽ

ٳڀڂ ىـص ٻظخرــــ** كز اڅ ٻنض ط٫ڂ

ـو ڃن ٿ٤ٲ ٫ظخر** أڃخ طيرص ڃخ ٳــ

ٳح٧ذ ٫ڀ حٿظيـي، ظنڂ ىيء حٿڀپ ٴخء ڃنيخ أڅ ټڅ أنو رخٿوڀس، ڃنخؿخس حهلل ط٬خٿ، طس ٻظخرو ،

. حٿلذ حٿظڀ رخٿوڀس رخٿلزذ، حٿظن٬ڂ رڄنخؿخطو حٿٷض رخنٸ٤خ٩ حٿ٬حثٶ، ٳخڅ أٷپ ىؿخص

ٿ كٿض : ٳٸخٽ . ؤ اٿيخ، ٴ ٫نيىخ ـسٳ أڅ ٫خريح ٫زي حهلل ٯ٠ش ىىح، ٳن٨ اٿ ٣خث ٷي ٫

حظؤنض : ٷپ ٿٴڅ حٿ٬خري : حٿ٤خث، ٳٴ٬پ، ٳؤك حهلل ط٬خٿ اٿ نزيڂ ڃـي اٿ طڀٺ حٿـس ٻنض آن رص ىح

. ك٤نٺ ىؿش طنخٿيخ رء ڃن ٫ڄڀٺ أريح رڄوڀٵ،

رخٿوڀس، ٻڄخٽ حظلخ ڃن ٻپ ڃخ نٸ ٫ڀو ٳبڅ ٫ڃش حٿڄلزش، ٻڄخٽ حن رڄنخؿخس حٿڄلزد، ٻڄخٽ حٿظن٬ڂ

. حٿوڀس

حٿيڄځ، رپ ظٵ حٿلذ حن ٷڀزو، كظ ڃظ ٯڀذ حٿلذ حن خص حٿوڀس حٿڄنخؿخس ٷس ٫ن طيٳ٪ ؿڄ٪

. ڃحح، ڃؼپ حٿ٬خٶ حٿٿيخڅ ٴيڂ أڃ حٿينخ، ڃخٿڂ طظټ ٫ڀ ڄ٬و

. ظؼٸڀيخ، ٸ٢ ٫نو ط٬زيخ ڃنيخ أڅ ظؤٲ ٫ڀ ڃخ ٴطو ڃن ٻ حهلل ط٬خٿ، ظن٬ڂ رخٿ٤خ٫ش،

. ٫ن نو ٻخريص حٿس ٫ن نو، طن٬ڄض ريخ : ٷخٽ ػخرض حٿزنخن كڄش حهلل

ٳ ٴظ ٷڀزو، ٻپ ىح ڃؿى حٿڄؼخٽ ٫ڃش حٿڄلزش ىحځ حٿنخ١، حٿيإد ريس ٴظ رينو : ٷخٽ حٿـني

ڃحى ڃلزرو، ظڀ هيڃظو رٸڀزو، اڅ ٻخڅ خٷخ ٫ڀ رينو، ٻپ كذ حٿڄخىيحص، ٳبڅ حٿڄلذ ظؼٸپ حٿ٬ ٳ

طٹ ٳڄن ٻخڅ ڃلزد أكذ اٿو ڃن حٿټپ، طٹ حٿټپ ٳ هيڃظو، اڅ ٻخڅ أكذ اٿو ڃن حٿڄخٽ، ٷخى ڃلخٿش،

. كزوٳحٿڄخٽ

أيحء ٫ڀ حٿټٴخ كڄخء } : أ٫يحثو، ٻڄخ ٷخٽ ط٬خٿ ڃنيخ أڅ ټڅ ٴٸخ ٫ڀ ؿڄ٪ ٫زخى حهلل، كڄخ ريڂ، ييح ٫ڀ

حهلل ٿڃش ثڂ، ٳو ٫ن حٿ٠ذ ٿو خٱ، ٳيه ٫ڃخص حٿڄلزش، ٳڄنٳ طؤهه [ 29 : حٿٴظق ] { رنيڂ

حهس رٸي كزو، ٳطن٬ڂ ڃن حڃظؽ رلزو كذ ٯ حهلل، . حهس حروٳحؿظڄ٬ض ٳو ٳٸي طڄض ڃلزظو، ٴخ

ٸڅ ڃن كٶ } : اٿ ٷٿو { ٿٴ ن٬ڂ اڅ حرح } : ٳڄؽ حرو رء ڃن حد حٿڄٸرن، ٻڄخ ٷخٽ ٫ ؿپ

[ 28-22 : حٿڄ٤ٴٴن ] { حٿڄٸرڅ ٫نخ د ريخ* ڃحؿو ڃن طنڂ* هظخڃو ڃٺ ٳ ٿٺ ٳڀظنخٳ حٿڄظنخٳڅ *ڃوظځ

{ ڃن ٬ڄپ ڃؼٸخٽ س أ ه* ٬ڄپ ڃؼٸخٽ س هح ه ٳڄن } . رخٿڄد ٳٸرپ حٿوخٿ رخٿٱ، حٿڄد

٠خى حٿڄلزش، ٿو حٿڄلزن كزو هخثٴخ رن حٿيزش حٿظ٨٬ڂ، ٳبڅ حٿوٱٳڃنيخ أڅ ټڅ . [ 8-7 : حٿٿحٽ ]

ر٬، ٳؤٿيخ هٱ ح٫ح، أي ڃنو هٱ حٿلـخد، ڃٸخځ حٿڄلزش ٿض ٿىڂ، ر٠٬يخ أي ڃنٳڃوخٱ

. أي ڃنو هٱ حر٬خى

ٿو، ىزش ڃنيخ ٻظڄخڅ حٿلذ، حؿظنخد حٿي٫، حٿظٷ ڃن ا٧يخ حٿؿي حٿڄلزش ، ط٨٬ڄخ ٿڀلزد، اؿ

ىى ټ، ٳ٨ي ٫ڀو حٿلذ ڃن ٯ ٳ ٷي ٸ٪ حٿڄلذ . حٿلزذ ٯه ٫ڀ ه، ٳبڅ حٿلذ ڃن أح

. ڃ٬، ٻڄخ ٷخٽ ر٠٬يڂ ٿٺٳٷي، ٳي

ؿٴنو ٻٲ ټظڂٳٯه ٻٲ كخٿو ڃن ه ڃن ٷڀزو ڃ٪

حهلل ٫ ؿپ ـ ٳپ ٳ رخڅ ڃ٬ن حن رخهلل حٿ رٸ٠خء5

حٿوڀس، څ حن رخهلل ڃو حٿظك ڃن ٯه، حنٴحىٳ أڅ ڃن ٯڀذ ٫ڀو كخٽ حن ٿڂ طټن يطو ا : ح٫ڀڂ

. ڃخ ٬ٵ ٫ن حٿوڀس ټڅ أػٸپ حخء ٫ڀ حٿٸڀذ ٻپ

ٿ ٷض كس حٿوڀس ظكض اٿيخ ڃن نٴٺ، : ٿٸي أ٫ـزظٺ حٿوڀس، ٳٸخٽ : ٷڀض ٿحىذ : ٷخٽ ٫زي حٿحكي رن ي

اح : ٷخٽ ؟ ڃظ ٴ حٿى : ٷڀض . اح ٴخ حٿى، هڀض حٿڄ٬خڃڀش : ٷخٽ ؟ رخهلل ط٬خٿ ڃظ ٵ حٿ٬زي كس حن : ٷڀض

. حؿظڄ٪ حٿيڂ، ٳخ ىڄخ حكيح ٳ حٿ٤خ٫ش

ڃ٬خس حٿوڀٶ، حٿظزځ ريڂ، اڅ هخٿ٢، ٳي ٫ڃظو حٿوخش ٶ حٿي ٫ن : ٷپ ؟ ڃخ ٫ڃش حن : ٳبڅ ٷپ

. رخٿٸڀذ ٻڄنٴى ٯخثذ ڃوخٿ٢ رخٿزيڅ، ڃنٴى

حٿس، ٿڄخ ٳحىٽ، ٷي ټڅ ٿٺ ڃنټح أڅ حن اح ىحځ ٯڀذ حظلټڂ، ٷي ؼڄ ن٫خ ڃن حنزخ١ : ح٫ڀڂ

ڃڄن أٷڂ ڃٸخځ حن ٳو ڃن حٿـحءس ٷڀش حٿيزش، اڅ ٻخڅ أڃخ اح ي ڃڄن ٴيڂ ٿٺ حٿڄٸخځ، أٱ رو . ڃلظڄ

ڃظل، : أ ) ) خكزو ٫ڀ حٿټٴ، ٿٺ ٻڄخ ٫ن أر كٴ أنو ٻخڅ ڄ ڃخ، ٳخظٸزڀو ؿپ ڃيى ٫ڀ

٫طٺ : كڄخ، أڃڀٺ ٯه، ٳٷٲ أر كٴ ٷخٽ پ : ٷخٽ ؟ ڃخٿٺ : ٳٸخٽ ( ( اح طل : ڃن ىى حٿؿپ يى

. كڄخه، ٳ٨ي حٿلڄخ أه٤ ه٤س ڃخ ٿڂ طى ٫ڀو

. طڃ، أنٴ ڃخ ٫نيٹ، حٸنخ حٿخ٫ش أنض رخٿزوپ : خد : ٫ن رم حٿ٬خري أنو هؽ ظٸ ٳٸخٽ

رٸ٠خء حهلل ط٬خٿ، ٳي ڃن أ٫ڀ ڃٸخڃخص أڃخ حٿ . ظز٬ي أڅ لظڄپ ڃن و ڃخ ٿڂ لظڄپ ڃن ٯه

. ٯخڃ٠ش، نټٲ حڃ ٳو ا ٿڄن ٴيڄو ٫ن حهلل ط٬خٿ حٿڄٸرن، ى ڃن ػڄخ حٿڄلزش، كٸٸظو

اح أحى حهلل ر٬زي هح أخه رڄخ “ : ٷخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنز حٿليغ أڅ ٳڃن ٳ٠خثپ حٿ ڃخ ى

. ”ٷڂ ٿو

٫نٺ، أك٢ ٿٹ ڃن ٿر٬ڄپ ى أ انٺ ٿن طڀٸخن : خ ىحى : أك حهلل ط٬خٿ اٿ ىحى ٫ڀو حٿځ

. حٿ رٸ٠خث

ڃخ : ٳٸخٽ ؟ ڃخٿ أحٹ ٻجزخ كنخ : خ٫ي : حهلل ٫نو اٿ ٫ي رن كخطڂ ٻجزخ، ٳٸخٽن٨ ٫ڀ رن أر ٣خٿذ

رٸ٠خء حهلل ؿ ٫ڀو ٻخڅ ٿو أؿ، ڃن ٿڂ ڃن ! خ ٫ي : ٳٸخٽ ڄن٬ن ٳٸي ٷظپ حرنخ، ٳٸجض ٫ن

. ؿ ٫ڀو كز٢ ٫ڄڀو رٸ٠خء حهلل

أزض ،اڅ حهلل ٫ : ط٬خٿ ، ٳٸخٽ أر حٿيىحء حهلل ٫نو ٫ڀ ؿپ ى ڄص ى لڄي حهللىهپ أر حٿيىحء

. ؿپ اح ٷ٠ ٷ٠خء أكذ أڅ رو

حٿٸن حٿ، ؿ٬پ حٿيڂ ٳحٿف حٿٴف اڅ حهلل ط٬خٿ رٸ٤و ٫ڄڀو ؿ٬پ : حهلل ٫نو ٷخٽ حرن ڃ٬ى

. حٿٺ حٿو٢ٳحٿلڅ

. حٿ حٿٸنخ٫ش : ٷخٽ [ 97 : حٿنلپ ] { ٣زش ٳڀنلنو كخس } : ٷٿو ط٬خٿٳٷخٽ أر ڃ٬خش حى

نزخ ڃن حنزخء ټخ اٿ رو ٫ ؿپ حٿـ٩ حٿٴٸ ٫ أڅ : ( ( ٳ حٿليغ : ٳ حٽ ) ) ٳ حهزخ حٿخٿٴش

أهڀٶ ىټح ٻخڅ ريإٹ ٫ني ٳ أځ حٿټظخد ٷزپ أڅ ؟ ٻڂ طټ : أحى، ػڂ أك حهلل اٿو نن، ٳڄخ أؿذ اٿ ڃخ

أٳظي أڅ أ٫ي هڀٶ حٿينخ ڃن حٿڄخحص ح، ىټح زٶ ٿٺ ڃن، ىټح ٷ٠ض ٫ڀٺ ٷزپ أڅ أهڀٶ حٿينخ،

ٳٵ ڃخ أكذ، ټڅ ڃخ طي ٳٵ ڃخ أي، ٫ط ؿٿ، ٳټڅ ڃخ طلذ ؟ أځ طي أڅ أريٽ ڃخ ٷيص ٿٺ ؟ أؿڀٺ

. أه ڃلنٺ ڃن ىحڅ حٿنزس يٹ ڃسٳٿجن طڀـڀؾ ىح

حٿن څ رلټڄ أٿنظيڂ ؟ حٿح١ ىپ طي ڃن أ٩ حٿنخ ڃح ٫ڀ : ٫ڀو حٿځ” ر ىحى“ٳ

. ٣زش ڃن ٻ

. حظوخط ٳ أڃ، ٳوؿض ٿو، ٳڀڂ ٫زي : ٷخٽ ؟ أ ٫زخىٹ أر اٿٺ ! خد : ٷخٽ ىحى ٫ڀو حٿځ

. ڃحٷ٪ حٿٸيٳ ا ٿ ڃخ رٸ : ٷخٽ ٫ڄ رن حٿ٬

. ڃخ ٸ٠ حهلل ٫ ؿپ : ٳٸخٽ ؟ ڃخ طظي : ٷپ ٿو

. ٿڂ ٬و، ٿڂ زخٹ ٿو ٳو رڄخ ٷڂ ٿو، ٬و، رخٹ حهلل ٳو، ڃن ٿڂ ڃن : ٷخٽ حٿلن

. ڃظحف حٿ٬خرين حٿ رخد حهلل ح٨٫ڂ، ؿنش حٿينخ، : ٷخٽ ٫زي حٿحكي رن ي

٫ڀ ٻپ كخٽ، ٳڄن ىذ ٿو حٿ، ٳٸي رڀٮ ٿن ى حهس أٳ٪ ىؿخص ڃن حٿحن ٫ن حهلل ط٬خٿ : ٷخٽ ر٠٬يڂ

. أٳ٠پ حٿيؿخص

: أزق أ٫حر ٷي ڃخص ٿو أرخ٫ ٻؼس، ٳٸخٽ

٫زخىطو ٿ ڄخطش أ٫يحء اكنٳ٫زي حٿ أنخ

ټن ڃخ ن أڅ ارڀ ٳ ڃزخٻيخ أڅ جخ ٷ٠خه حهلل ٿڂ

[ حٿي ظ حٿ ٳڄخ وخٿٲ ] ـ ٳپ 6

حٿڂ، ٳظخس ل رو يٹ أٿڄو، ٿټنو رخڅ ٿٺ اح ؿ ٫ڀ حنخڅ . ظ حٿ ٳڄخ وخٿٲ حٿي

ڃؼخٿو أڅ ڀظڄ ڃن حٿلـخځ . اڅ ٻخڅ ٻخىخ ٿو ر٤ز٬و ٿڄخ ڀو ڃن حٿؼحد خىطو ر٬ٸڀو،ٳټڅ حخ رو، حٯزخ

٣ڀذ ٳٻپ ڃن خٳ ٻٿٺ . حٿٴي، ٳبنو يٹ أٿڂ ٿٺ، ا أنو ح رو، حٯذ ٳو ڃظٸڀي ڃنو حٿلـخځ حٿلـخڃش

حٿڄٸش، ؿ٬ڀو حخ ريخ، ٻپ ڃن أخرو رڀش حٿرق، ٳبنو يٹ ڃٸش حٿٴ، ٿټن كزو ٿؼڄس ٴه ٣ذ ٫نيه طڀٺ

ظٷ٪ حؿ ٳٵ ڃخ ٳخطو، ٳ رڄخ أخرو، ټ حهلل ط٬خٿ ٫ڀو، ـ أڅ ڃن حهلل ط٬خٿ ٻخڅ ٿو ٸن، ٳخنو

ٿٺ ر٬ـذ، ٳخڅ ڃحى ڃلزرو، ز٤پ حكخ رخٿڂ ٿٴ١ حٿلذ، ٿٳحٿلذ، رلغ ټڅ ك٦ حٿڄلذ ڀزو

طڀٺ حٿلخٽ، ٿٺ څ ٳ٬ ريخ كخٽ ٯ٠زش أ هٳو، طزو حٿـكخص ل ريخ، ٳحٿؿپ حٿڄلخد

. حٿڄخىيحصٳحڃ ٿڂ يٹ ڃخ ٫يحه، ٿٺ ڃؿى ٷڀزو ڃظٵ، اح ٻخڅ حٿٸڀذ ڃظٷخ رؤڃ ڃن

. : ٷخٽ ؟ ىپ ـي حٿڄلذ أٿڂ حٿزء : ؤٿض خ : ٷخٽ حٿـني كڄش حهلل

. ٷ٬٤نخ ارخ ارخ، ڃخ حىىنخ ٿو ا كزخ ٿ : ٷي نخ ٫ن هڀٶ ٻؼ ڃن أىپ حٿزء، أنيڂ ٻخنح ٸٿڅ

ؿحننخ ٳ ٻخڅ : ٷخٽ . كټ ر٠٬يڂ كذ حٿوڀٶ، ٻڄخٳٷي طٸيځ أڅ ٳ١ حٿلذ پ اكخ حٿڂ، ى ڃظ

٬٣خځ ظو ڃن ىٷٶ ڃخء ىىن، ٷي لڀ : رخٿٴظق حٿڄي ) ) كخء ؿپ ٿو ؿخش لزيخ، ٳخ٫ظڀض، ٳـڀ ڀق ٿيخ

لٹ حٿٸي ريه أه، ٳيى ٸ٤ض حٿڄڀ٬ٸش ڃن يه، ؿ٬پ : ، ٳزنخ ى لٹ حٿٸي، ٷخٿض ( ( ل ټڅ ٷٸخ

. كظ طخٷ٤ض أخر٬و ى ٬ڀڂ

حي، ڃخ أكن رؤٿڂ، ٳٸي رخڅ رڄخ ٻنخ أڅ ئي ىح ٷش حٿنس كن خىيڅ ٲ ٫ڀو حٿځ، ٳبنين ٷ٬٤ن

، كٶ حهلل ٳ كٶ حٿوڀٶ ك٧٨يڂ، ٻخڅ ڃڄټنخ ٳاح ٻخڅ ٿٺ ڃڄټنخ حٿ رڄخ وخٿٲ حٿي ٿ ڃظل

. حهس ر٤ٶ حٿ زلخنو، ك٥٨

: ػػش أؿوٳاڃټخڅ ٿٺ

. ٫ڀڂ حٿڄئڃن رؤڅ طير حهلل ط٬خٿ ه ڃن طيره : أكيىڄخ

”ٷ٠خء ا ٻخڅ هح ٿو ڃخ ٷ٠ حهلل ٿڄئڃن ڃن “ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنزٷي ٷخٽ

ظو حهلل ٳوظخ ٿو، ٳٸ٢ ٳ ڀزغ أڅ ن٨ اڅ حٿؿپ : حهلل ٫نو ٸٽ ڄ٬ض حرن ٫ڄ : ٫ن ڃټلٽ ٷخٽ

ٻخڅ ؿپ رخٿزخىش ٿو ٻڀذ كڄخ ىٺ، ٳخٿيٺ ٷ٦ ٿڀس، : ٫ن ڃٵ ٷخٽ . ٿو حٿ٬خٷزش، ٳبح ى ٷي هٳ

٫ أڅ : ٳلنح ٳٸخٽ حٿؿپ ٳـخء حٿؼ٬ڀذ ٳؤه حٿيٺ، . حٿلڄخ نٸڀڅ ٫ڀو حٿڄخء لڄپ هزخءىڂ، حٿټڀذ ليڂ

٫ أڅ ټڅ هح، ػڂ أزلح حص ځ، : ٳٸخٽ، حٿؿپ ټڅ هح، ػڂ ؿخء ثذ ٳوٵ ر٤ن حٿلڄخ، ٳلنح،

رٸح ىڂ، انڄخ أه أٿجٺ رڄخ ٻخڅ ٫نيىڂ ڃن حٿص حٿـڀزش، ٿڂ ټن ٫ني أٿجٺ ٳن٨ح ٳبح ٷي ز ڃن كٿيڂ

. ـڀذ، ٷي ىذ ٻڀزيڂ كڄخىڂ ىټيڂ ء

حٿ٠ڄ أڅ ٳأڃ ظو أ ٻىظو، ا ؿ٬ڀض نٿن رٺ : خرن : ٷخٽ ٿٸڄخڅ رنو : ٫ن ٬ي رن حٿڄذ ٷخٽ

نزخ ىڀڂ ٳبڅ حهلل ٷي ر٬غ : خرن : ٷخٽ . أڅ أ٤٫ټيخ ىڅ أڅ أ٫ڀڂ ڃخ ٷڀض أنو ٻڄخ ٷڀض أڃخ ىه ٳ أٷي : ٷخٽ . ٿٺ ه ٿٺ

حرنو ٫ڀ كڄخ، طىح ڃخ ڀليڄخ، ػڂ حىذ رنخ اٿو، ٳوؽ ٫ڀ كڄخ : ٷخٽ . كظ نؤطو، ٳ٬نيه رخڅ ڃخ ٷڀض ٿٺ

ٳؤهح أىزظيڄخ ىهىخ، ٳخح ڃخ خء حهلل أڅ ح، كظ ط٬خٿ حٿنيخ حظي خح أخڃخ ٿخٿ، كظ طڀٸيڄخ ڃٴخس،

أڃخڃو، ٳبح ى رحى نٴي حٿڄخء حٿحى، ٳخظز٤آ كڄخيڄخ، ٳن ڄخڅ، ٳزنڄخ ىڄخ ٻٿٺ، ا ن٨ ٿٸڄخڅ حٿل

ٳزنڄخ ىڄخ ٻٿٺ ييحڅ، ا ٣ت حرن ٿٸڄخڅ ٫ڀ ٨٫ڂ حٿحى ـ، حٿيهخڅ ٫ڄحڅ نخ، : نٴوٳىهخڅ، ٳٸخٽ

كظ ٧ي ڃن أ٫ىخ، ٳو ڃخ ٫ڀو، ٳلخنض ڃن ٿٸڄخڅ حٿظٴخطش، ٳبح ى رخرنو رخ٣ن ٷيڃوٳ٫ڀ حٿ٤ٶ، ٳيهپ

ػڂ ن٨ اٿ ٳػذ اٿو ٳ٠ڄو اٿ يه، حظوؽ حٿ٨٬ڂ رؤنخنو، ٶ ٫ڄخڃش ٻخنض ٫ڀو ٳ٬ذ ؿڀو، ٪،

أنض : ٳن٨ اٿ أرو زټ ، ٳٸخٽ خ أرض ؿو حرنو ٳٳض ٫نخه ٳٸ٤ص ٷ٤س ڃن ىڃ٫و ٫ڀ هي حٿځ ٳخنظزو ٿيخ،

. ىح حٿڄټخڅٳ ٷي نٴ حٿ٬٤خځ حٿحد رٸض أنخ أنض ! ؟ أنض طزټ طزټ أنض طٸٽ ىح ه ٿ ، ٳټٲ ٿٺ

ٻٲ : أڃخ ٷٿٺ . حٿحٿي أڃخ رټخث خرن، ٳىىص أن حٳظيظٺ رـڄ٪ ك٨ ڃن حٿينخ، ٿټن حٿي ڃن ٷش : ٷخٽ

رو، ٿ٬پ ڃخ حرظڀض رو أ ڃڄخ ٱ ٫نٺ، ٳزنڄخ ى ٳڀ٬پ ڃخ ٱ ٫نٺ أ٨٫ڂ ڃڄخ حرظڀض ؟ ٿټڅ ىح هح

ٿ٬ڀو أڅ ٷي أض، ٿټن : ٿڂ أ جخ ، ػڂ ٷخٽ : نٴوٳٳڀڂ حٿيهخڅ حٿحى، ٳٸخٽ لخه، ا ن٨ ٿٸڄخڅ أڃخڃو،

رو ٷي أٷزپ ٫ڀ ٳ أرڀٶ، ٫ڀو ٿٺ، اح ن٨ ٳبح ىٳټڅ ٷي أكيع ر رڄخ أض جخ، ٳزنڄخ ى ظٴټ

؟ أنض ٿٸڄخڅ : ر٬نو كظ ٻخڅ ڃنو ٷزخ، ٳظح ٫نو ػڂ خف رو ٳٸخٽ ٳڀڂ ٽ ڃٸو . ػخد ر، ڄق حٿيحء ڃلخ

ٷخٽ أنخ ؟ أڄ٪ ٻڃٺ أ ٿٺ ؿيٺ ، ڃخ ٿ ؟ خ ٫زي حهلل ڃن أنض : ٷخٽ ؟ ڃخ ٷخٽ ٿٺ حرنٺ ىح حٿٴو : ٷخٽ . ن٬ڂ : ٷخٽ

أڃخ ٫ڀڄض : ٷخٽ ؟ ڃپ ، ٿ ٿٺ ٿأظن، ٳڄخ ٷخٽ ٿٺ حرنٺ ىح حٿٴو ؿزپ ، حن ا ڃڀٺ ڃٸد ، أ نز

روٲ ىه حٿڄينش ڃخٿ رء ڃن أڃٻڄخ ٫ڀڂ، ا أڅ كٴ٨ظټڄخ أطن، ٷي أڃن ر ط٬خٿ : ٳٸخٽ ؿزپ ؟ ٿٺ

ر أڅ لزټڄخ ٫ن رڄخ خء، ٳلزټڄخ ٫ن رڄخ ڃخ ٳيخ ڃن ڀيخ، ٳؤهزن أنټڄخ طيحڅ ىه حٿڄينش، ٳي٫ص

ڃ٪ ڃن هٲ رو، ػڂ ڃق ؿزپ ٫ڀو حٿځ ريه ٫ڀ ٷيځ حٿٱ، ٳخظ حرظڀ رو حرنٺ، ٿ ٿٺ ٿوٲ رټڄخ

ػڂ كڄڀيڄخ يه ٫ڀ حٿ ٻخڅ ٳو حٿ٬٤خځ ٳخڃظ ٬٣خڃخ، ڃق ٫ڀ حٿ ٻخڅ ٳو ڃخء ٳخڃظ ڃخء، ٷخثڄخ، ڃق

. ر٬ي أخځ ٿخٿ حٿيح حٿظ هؿخ ڃنيخٳكڄخيڄخ ٳكپ ريڄخ ٻڄخ كپ حٿ٤، ٳبح ىڄخ

طٸيځ ڃن حٿ رخٿٴي حٿلـخڃش د حىش حٿ رخٿڂ، ٿڄخ ظٷ٪ ڃن حٿؼحد حٿڄيه، ٻڄخ : حٿؿو حٿؼخن

. حنظ٨خح ٿڀٴخء

ڃلزرو، ٿ ٳټڅ أٿ حخء ٫نيه ڃخ ٳو حٿ رو ٿل٦ حءه، رپ ٿټنو ڃحى حٿڄلزد، : حٿؿو حٿؼخٿغ

: ر٠٬يڂ ٿٺ ىٹ نٴو، ٻڄخ ٷخٽٳٻخڅ

. ٳڄخ ٿـف اح أخٻڂ أٿڂ …………………

نټ ٿٺ ڃن ٳٸيه ڃن نٴو، نو انڄخ ٳٸيه ٷي زٶ أڅ حٿلذ ظٿ رلغ يى ٫ن اىحٹ حٿڂ، نز أڅ

حٿلذ ٿڂ ٬ٱ ٫ـخثزو، ٿ٬ڄ اڅ ڃن ٳٸي حٿڄ٪ أنټ ٿس حٿلخڅ ٿٴٸي زش، ى ٳ١ كزو، ڃن ٿڂ ٵ ٬٣ڂ

. حٿٸڀذ، ٳري أڅ نټ ىه حٿڀحص حٿظ ڃ٨نش ٿيخ حٿٸڀذ حٿنڄخص، ٳڄن ٳٸي

[ حٿ ٳ أڅ حٿي٫خء نخٷ ] ـ ٳپ7

. احٿظيخٳأزخريخ، حٿ٬ أڅ حٿي٫خء نخٷ حٿ، ٻٿٺ ٻحىش حٿڄ٬خ ڃٸض أىڀيخ : ح٫ڀڂ

[ 90 : حنزخء ] { ي٫ننخ ٯزخ ىزخ } : ٫زخىه رٸٿو أڃخ حٿي٫خء، ٳٸي ط٬زينخ حهلل ط٬خٿ رو، ٷي أػن حهلل ط٬خٿ ٫ڀ ر٬

. ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٯه ڃن حنزخء حٿخٿلن ڃ٬ڀځ ى٫خء

حٿح رو، ٻٿٺ ر حٿټٴخ حٿٴـخ، أڃخ انټخ حٿڄ٬خ ٫يځ حٿ ريخ، ٳٸي ط٬زينخ حهلل ط٬خٿ رو، ځ

. حهزخ ٻؼس ؿيح حٿٸآڅٳحنټخ ٫ڀيڂ، حىي ٿٺ

حٿڄ٬خ ر ٷ٠خء حهلل ط٬خٿ، ٳي ڃلخٽ، اڅ ٳٸي ىص حهزخ رخٿ رٸ٠خء حهلل ط٬خٿ، ٳبڅ ٻخنض : ٳبڅ ٷپ

. ٳټٲ حٿـڄ٪ رن ىن حٿلخٿن ٻخنض رٸ٠خثو، ٳټحىظيخ ٻحىش ٿٸ٠خثو،

كظ حٿظز ٫ڀ ٷځ، ٳأح حٿټص ٫ن ٳخ٫ڀڂ أڅ ىح ڃڄخ ڀظز ٫ڀ حٿٸخن ٫ڀ حٿٷٱ ٫ڀ أح حٿ٬ڀڂ،

حٿ حٿټحىو ظ٠خىحڅ، اح : حٿوڀٶ، ى ؿيپ ڃل، رپ نٸٽ حنټخ ڃٸخڃخ ڃن ڃٸخڃخص حٿ، ڄه كن

ٳؤڃخ اح ض رء ڃن ؿو، ٻىظو ڃن ؿو آه، . ڃن ؿيش حكيس، ٫ڀ ؿو حكي حكي،ءطحىح ٫ڀ

ٳظټه ڃطو ڃن كغ اىٻو،ٳٿٺ رڄظ٠خى، نل أڅ ڄص ٫يٹ حٿ ى أ٠خ ٫ي ٿز٬ أ٫يحثٺ، خ٩ ٳڀ

: ؿيخڅ انو ڃخص ٫ي ٫يٹ، طخه ڃن كغ انو ٫يٹ، ٻٿٺ ٿڀڄ٬ش

. حٿؿو طڀڄخ ٿڀڄڀٺ اٿ ڃخٿٺ حٿڄڀٺ ؿو اٿ حهلل ط٬خٿ، ڃن كغ انيخ حهظخه احىطو، ٳظ ريخ ڃن ىح

حٿؿو ڃنټ ڃڃځ، نټٲ ىح ا ؿو اٿ حٿ٬زي ڃن كغ ڀ٢ ٫ڀو أزخد حٿز٬ي حٿڄٸض، ٳي ڃن ىح

ان أي أڅ أڃ رن ڃن لزن ز٠ن، أنذ ٿٿٺ : ڃلزش رڄؼخٽ، ٳڀنٴ ڃلزرخ ڃن حٿوڀٶ ٷخٽ رن ي

أر٠ظو ، كظ اح ظڄنٿأن أٷي اٿ ٳڅ ٳؤرو رخ ييح ٤٠ه ٿٺ اٿ حٿظڂ ڃ٬خح خىٷخ، ى

ڃلز يٸ، ػڂ ٳ٬پ ٿٺ ، ٻپ ڃن أر٠و ٫ڀڄض أنوٿحطوطو ٫يح، ٳټپ ڃن أكزو ٫ڀڄض أنو أ٠خ ٫ي

ى زذ حٿ٬يحس، ٳلٶ ٫ڀ ٻپ ڃن ى خىٵ كپ ڃحىه ڃن حٿظڂ حٿ ى زذ حٿز، كپ حٿز حٿ

حٿو أحه، ٳؤنخ ڃلذ ٿو، ٳبنو أٺ طيرٹ ٳ٬ڀٺ، أڃخ ظڄو د ىحٳ أڃخ طيرٹ : ڃلزظو أڅ ٸٽٳ

كٸو أڅ اٿ ىح حٿو، ٳبنو ٫يحڅ ڃنو طيـڂ ٫ڀٺ، ٳؤنخ ٻخه ٿو ڃن كغ نزظو اٿو ا ٻخڅ اخٹ ڃن كغ نزظو

حٿ٬زي، ر٠و ٫ڀ ز ظڂ، ٳټٿٺ طڀ٢ حهلل زلخنو ط٬خٿ ىح٫ حٿيس حٿڄ٬خ ٫ڀ

٬خى ڃن ٫خىحه أر٬يه ٫ن ك٠طو، ٳحؿذ ٫ڀ ٻپ ٫زي ڃلذ هلل أڅ ز ڃن أر٠و حهلل ٫ ؿپ، . ٫خنو

ٳبنو ر٬ي ڃ٤ى، حٿڄز٬ي ٫ن ىؿخص حٿٸد نز أڅ ټڅ اڅ ح٤ه رٸيه ٷيطو اٿ ڃ٬خىحطو ڃوخٿٴظو،

. ڃحٳٸش ٿڄلزريڂ، رب٧يخ حٿ٠ذ ٫ڀ ڃن أ٧ي حٿڄلزد حٿ٠ذ ٫ڀو ربر٬خىه ر٠خ اٿ ؿڄ٪ حٿڄلزن،

حهلل، حٿظيي ٫ڀ حٿټٴخ حٿظڀ٦ ٫ڀيڂ، ٳ حهلل حٿلذ ٳريح ظٸ ؿڄ٪ ڃخ ىص رو حهزخ ڃن حٿز

حهلل ط٬خٿ، ڃن كغ انو ٷ٠خإه، ىح ٻڀو ظڄي ڃن حٿٸي حٿ ڃٸظيڂ، ڃ٪ حٿ رٸ٠خءٳحٿڄزخٿش

حٿو ڃحى حٿڄجش حىحس، ٿټن حٿ ڃحى ڃټه،ٳى أڅ حٿو حٿ ٻىڄخ ىحهڅ اٳخثو،ٳهش

. ڃ رو

ڃن حٿـڄ٪ رن حٿ رٸ٠خء حهلل ط٬خٿ حٿ حٿټص حٿظؤىد رؤىد حٿ٩، حٿٷٱ ڃ٪ ڃخ ط٬زي رو حٿوڀٶ،

. ڃٸض حٿڄ٬خ، حهلل ط٬خٿ أ٫ڀڂ

. ڃڄخ ظ٬ڀٶ رخٿڄلزش

٫ن ٻٲ حنظ٨خ ٿيڂ، ٳٸ ريڂ، ٷ اٿ طٹ ٿ ٬ڀڂ حٿڄيرڅ : أك حهلل ط٬خٿ اٿ ىحى ٫ڀو حٿځ : ٷپ

. أخٿيڂ ڃن ڃلزظ ڃ٬خيڂ، ٿڄخطح ٷخ اٿ، طٸ٬٤ض

؟ ٫ڀ ىه احىط ٳ حٿڄيرن ٫ن، ٳټٲ احىط ٳ حٿڄٸزڀن : خ ىحى

. اح ؿ٪ اٿ خ ىحى أكؽ ڃخ ټڅ حٿ٬زي اٿ اح حظن ٫ن، أؿپ ڃخ ټڅ ٫ني

حٿڄص زخ٩ ظظو ٷخ اٿ حهلل ط٬خٿ، كزخ حهلل ٿٸي جڄض حٿلخس، كظ ٿ ؿيص : ٻخنض حڃأس ڃظ٬زيس طٸٽ

؟ أكزو ، ٿټن ٿلز اخه كن ٧ن رو، أٳظحه ٬رن أنخ : ٷخٿض ؟ أنض ڃن ٫ڄڀٺ ٳ٬ڀ ػٸش : ٳٸپ ٿيخ . ٿڀٸخثو

ـ رخد ٳ حٿنش حه حٿيٵ8

. أنو ٽ اٿ حٿ٬خىس ا رخٿ٬ڀڂ حٿ٬زخىس أنو ٷي حنټٲ رخد حٿٸڀد رزس حڄخڅ أنح حٿٸآڅ : ح٫ڀڂ

حٿ٬خڃڀڅ ٻڀيڂ ىڀټ ا حٿڄوڀڅ، ٳخٿنخ ٻڀيڂ ىڀټ، ا حٿ٬خٿڄڅ، حٿ٬خٿڄڅ ٻڀيڂ ىڀټ ا حٿ٬خڃڀڅ،

. ( ( كٽ ىح حٿټځ ( 250 ) حن٨ ٴلش ) ) حٿڄوڀڅ ٫ڀ ه٤ ٨٫ڂ

ٷيڃنخ اٿ ڃخ } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ . طلٸٶ ىزخء ٳخٿ٬ڄپ ر نش ٫نخء، حٿنش ر اه خء، حه ڃن ٯ

أ ٻٲ ؟ ٿض ٬، ٻٲ طڀق نش ڃن ٬ٱ كٸٸش حٿنش . [ 23 : حٿٴٷخڅ ] { ٫ڄڀح ڃن ٫ڄپ ٳـ٬ڀنخه ىزخء ڃنؼح

؟ اح ٿڂ ظلٸٶ ڃ٬نخه أ ٻٲ ٤خٿذ حٿڄوڀ نٴو رخٿيٵ ؟ وڀ ڃن لق حٿنش اح ٿڂ ٬ٱ كٸٸش حه

، ٿظلپ ٿو حٿڄ٬ٳش، ػڂ لليخ رخٿ٬ڄپ ر٬ي ٳخٿ٧ٴش حٿ ٫ڀ ٻپ ٫زي أحى ٣خ٫ش حهلل ط٬خٿ، أڅ ٬ڀڂ حٿنش أ

: نلن نٻ ٿٺ ٳ ػػش ٳٽ . ىڄخ ڀظخڅ ٿڀ٬زي اٿ حٿنـخس ٳيڂ كٸٸش حٿيٵ حه حٿڀن

ظ٬ڀٶ رٿٺ ـ حٿٴپ حٽ ٳ حٿنش كٸٸظيخ ٳ٠ڀيخ ڃخ9

. حٿنش : حٿڄحى رخحىس [ 52 : حن٬خځ ] { ؿيو ط٤ى حٿن ي٫څ ريڂ رخٿيحس حٿ٬ يڅ } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

انڄخ ح٫ڄخٽ رخٿنخص، " : ڄ٬ض ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٸٽ : حهلل ٫نو ٷخٽحٿو٤خد ٫ن ٫ڄ رن

ٳيـطو اٿ حهلل ٿو، ڃن ٻخنض ىـطو اٿ ىنخ انڄخ ٿټپ حڃة ڃخ ن، ٳڄن ٻخنض ىـطو اٿ حهلل ٿو،

. " اٿ ڃخ ىخؿ اٿو زيخ أ حڃأس ظؿيخ، ٳيـطو

أأض حٿؿپ ٸخطپ خ ٽ حهلل : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٳٸخٽحٿنز ؿخء ؿپ اٿ : ح٬ ٷخٽ ٫ن أر ڃ

ڃن ٷخطپ “ : ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٳٸخٽ ؟ ـخ٫ش، ٸخطپ كڄش، ٸخطپ خء، أ ٿٺ ٳ زپ حهلل

. " أهؿخىڄخ ٳ حٿللن . " زپ حهلل ٿظټڅ ٻڀڄش حهلل ى حٿ٬ڀخ ٳي ٳ

، ڃخ ٷ٬٤ظڂ حىخ، ٿٸي هڀٴظڂ رخٿڄينش : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ن ؿخر ؿخ

. أهؿو ڃڀڂ، أهؿو حٿزوخ ڃن كيغ أن ”حٿڄ ڀټظڂ ٣ٸخ، ا خٻٻڂ ٳ حؿ، كزيڂ

ىڂ رلنش ٳ٬ڄڀيخ ٻظزض ٿو ڃن " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽحٿنزحرن ٫زخ، ٫ن ڃن كيغ " حٿللن " ٳ

" كنش

ؿپ آطخه : أر٬ش نٴ ڃؼپ ىه حڃش ڃؼپ “ : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حنخ ٷخٽ ٫ن أر ٻزش

٫ڀڄخ، ٳي ٬ڄپ رو ٳ ڃخٿو نٴٸو ٳ كٸو ، ى ٸٽ . حهلل ڃخ ڃؼپ ٿ ٿ ٻخڅ : ؿپ آطخه حهلل ٫ڀڄخ ٿڂ ئطو ڃخ

. ٳيڄخ ٳ حؿ حء : ڃؼپ حٿ ٬ڄپ، ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ڃخٽ ىح ٫ڄڀض ٳو

ٿڂ ئطو ٫ڀڄخ، ٳي وز٢ ٳو، نٴٸو ٳ ٯ ٫ڀڄخ، ٳٸٽ . كٸو ؿپ آطخه حهلل ڃخ ٿ ٿ ٻخڅ : ؿپ ٿڂ ئطو ڃخ

. ”حء ٳيڄخ ٳ حٿ : ٷخٽ ٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ . حٿ ٬ڄپ ڃؼپ ىح ٫ڄڀض ٳو ڃؼپ

رنخ : ٳظٸٽ حٿڄثټش : أٿٶ طڀٺ حٿلٴش، ٷخٽ : حٿڄڀٺ ط٬ي حٿڄثټش رخ٫ڄخٽ، ٳنخى : ٫ن أر ٫ڄحڅ حٿـن ٷخٽ

ٿٴڅ ٻح ٻح، حٻظذ : نخى حٿڄڀٺ : ٷخٽ . انو ٿڂ ى رو ؿي : ٳٸٽ طزخٹ ط٬خٿ . ٫ڀو ٷخٽ هح كٴ٨نخه

: خد : ٳٸٽ . ڃطن

. انو ٷي نحه : انو ٿڂ ٬ڄڀو، ٳٸٽ ٫ ؿپ

حهلل ط٬خٿ، حٿ٩ ٫ڄخ كځ حهلل ط٬خٿ، أٳ٠پ ح٫ڄخٽ أىحء ڃخ حٳظ : حهلل ٫نوٷخٽ ٫ڄ رن حٿو٤خد

. يٵ حٿنش ٳڄخ ٫ني حهلل ط٬خٿ

هلل ط٬خٿ، : ٻخڅ ر٠٬يڂ ٸٽ اڅ ٿڂ : ٳٸپ ٿو ىٿن ٫ڀ ٫ڄپ أحٽ رو ٫خڃ حن حٿو، ٳخنٺ طحٽ ٫خڃ

. حٿ٬ڄپ، ٳخنو ڃن ن أڅ ڀ رخٿڀپ ٳنخځ، ٻظذ ٿو ػحد ڃخ ن أڅ ٴ٬ڀو ط٬ڄپ، ٳخٿنش ط٬ڄپ اڅ ٫يځ

ا ٻظذ ٿو أؿ طو، ٻخڅ نڃو ڃخ ڃن ؿپ ټڅ ٿو خ٫ش ڃن حٿڀپ ٸڃيخ، ٳنخځ ٫نيخ " : ٷي ؿخء ٳ حٿليغ

. " يٷش طيٵ ريخ ٫ڀو

انخىه : ٷخٽ حٿزٸي : " حٿڄٸخي حٿلنش " حٿلخٳ٦ حٿوخ ٳ ٷخٽ ) ) " نش حٿڄئڃن ه ڃن ٫ڄڀو " ٷي ؿخء ٳ حٿليغ

. ( ( ق : ىكش ٷخٽ حرن . ٬ٲ

. حٿنش، حىحس، حٿٸي، ٫زخحص ڃظحىس ٫ڀ ڃ٬ن حكي

: أٷخځ ـ ح٫ڀڂ أڅ ح٫ڄخٽ طنٸڂ اٿ ػػش10

ڃـيح رڄخٽ كحځ ٸي رٿٺ حٿو، ٳخڅ حٿنش حٿڄ٬خ، ٳ طظ ٫ن ڃ٬يخ رخٿنش، ڃؼپ ڃن زن : حٿٸڂ حٽ

آه، ٳخڅ حٿوحص انڄخ ط٬ٱ ٻنيخ هحص رخٿ٩، ٳټٲ ڄټن أڅ ټڅ طئػ ٳو، ٳخڅ ٷي حٿو رخٿ

. ! ىيخص حٿ هح،

حٿلحځ، ٻخڅ ٻظٸد ٫ڀڄخء حٿء رظ٬ڀڂ حٿ٬ڀڂ أڅ ڃن طٸد ڃن حٿ٣ن رزنخء حٿڄخؿي حٿڄيح رخٿڄخٽ : ح٫ڀڂ

ٳخڅ ىئء اح ط٬ڀڄح ٻخنح ٷ٤خ٩ ٣ٶ حهلل ط٬خٿ، ظټخٿزڅ ٫ڀ حٿينخ، ٿڀٴيخء حح حٿڄٿن رخٿٴٶ،

. حٿي، رخٽ ٿٺ حؿ٪ اٿ ڃ٬ڀڄيڂ، ا ٫ڀڂ ٳخى نخطيڂ ڃٸخيىڂ ظز٬څ

حؿظد حٿينخ، أه حڃحٽ ٻٲ ڃن ىح حٿٸزپ ط٬ڀڂ حٿٸخ حٿٸ، ٳخڅ ڃٸخي أٻؼىڂ ڃ٬ٳش، ٷيىڂ

. حٿ٤خ٫ش طنٸڀذ ڃ٬ش رخٿٸي حطٴٶ، ٳظ٬ڀڄيڂ ا٫خنش ٫ڀ حٿٴخى، ٳٸي ٫ڀڄض أڅ

رپ اح حن٠خٱ اٿيخ ٷي . هزغ ط٠خ٫ٲ ىخ ٨٫ڂ رخٿيخ أڃخ حٿڄ٬ش، ٳ طنٸڀذ ٣خ٫ش رخٿٸي أ

ط٠خ٫ٲ ٳ٠ڀيخ، أڃخ حپ، ٳي أڅ ن حٿ٤خ٫خص، ى ڃطز٤ش رخٿنخص ٳ أپ لظيخ، ٳ : حٿٸڂ حٿؼخن

أڃخ ط٠خ٫ٲ حٿٴ٠پ، ٳزټؼس حٿنخص حٿلنش، ٳبڅ حٿ٤خ٫ش . خص ڃ٬ش ٫زخىس حهلل ط٬خٿ ٯ، ٳبڅ ن حٿخء

كنش ن ريخ هحص ٻؼس، ٳټڅ ٿو رټپ نش ػحد، ا ٻپ حكيس ڃنيخ كنش، ػڂ ط٠خ٫ٲ ٻپ حٿحكيس ڄټن أڅ

. ٫ أڃؼخٿيخ

ڃنيخ أڅ ن ريهٿو حنظ٨خ حٿس، : ٻؼس ڃؼخٽ ٿٺ حٿٸ٬ى ٳ حٿڄـي، ٳبنو ٣خ٫ش، ڄټن أڅ ن ريخ نخص

ح٫ظټخٱ ٻٲ، ڃنيخ ىٳ٪ حٿحٯپ حٿخٳش ٫ن حهلل ط٬خٿ رخنٸ٤خ٩ اٿ ڃنيخ ح٫ظټخٱ ٻٲ حٿـحف، ٳبڅ

ا ڃخ ڃن ٻ حهلل ط٬خٿ ٳو، نل ٿٺ، ٳيح ٣ٶ طټؼ حٿنخص، ٳٸ ٫ڀ ٿٺ خث حٿ٤خ٫خص، حٿڄـي، اٿ

. ٣خ٫ش ا طلظڄپ نخص ٻؼس

أ نخص، ط ريخ ٷرخص، نخٽ ريخ ڃ٬خٿ ڃن حٿڄزخكخص ا ظلڄپ نشء حٿڄزخكخص، ٳڄخ ڃن : حٿٸڂ حٿؼخٿغ

. ظ٬خ٣خىخ ط٬خ٣ حٿزيخثڂ حٿڄيڄڀش حٿيؿخص، ٳڄخ أ٨٫ڂ هحڅ ڃن ٴپ ٫نيخ

؟ ڃخ حٿ ٷي رو ؟ حٿٸخڃش ٿڂ ٳ٬ڀو نز أڅ لظٸ حٿ٬زي حٿو٤حص حٿڀل٨خص، ٳټپ ٿٺ ؤٽ ٫نو ٳ

حٿنو، حكظحځ حٿڄـي، ىٳ٪ حٿحثق حٿټيش اطزخ٩ڃؼخٽ ڃخ ن رو حٿٸرش ڃن حٿڄزخكخص اڅ ظ٤ذ، ن رخٿ٤ذ

. حٿظ طئ ڃوخٿ٤و

أو طحي ٳ٤نظو ٻخءه، ٳيپ ٫ڀو اىحٹ ٻٿٺ ڃ٬خٿـش . ڃن ٣خد لو حى ٫ٸڀو : ٷخٽ حٿخٳ٬ كڄو حهلل

. ڃيڄخص ىنو

آٻڀ ر نڃ ىهٿ حٿوء، نش، كظ ٳء ٳ ٻپ ٿ ان ظلذ أڅ ټڅ : ٷخٽ ر٬ حٿڀٲ

ط٬خٿ، څ ٻپ ڃخ ى زذ ٿزٸخء حٿزيڅ ٳح٭ حٿٸڀذ ڃن ڃيڄخص ٻپ ٿٺ ڃڄخ ڄټن أڅ ٸي رو حٿظٸد اٿ حهلل

حٿظٸ ٫ڀ حٿ٬زخىس، ڃن حٿنټخف طلن ىنو، ط٤ذ ٷڀذ أىڀو، حٿظپ اٿ ٿي ٬زي حٿين، ٳڄن ٷي ڃن حٻپ

أڅ طلخذ، لق ٷزپ أڅ حهلل ر٬يه، أػذ ٫ڀ ٿٺ ٻڀو، طلظٸ جخ ڃن كٻخطٺ ٻڀڄخطٺ، كخذ نٴٺ ٷزپ

. طٴ٬پ ڃخ طٴ٬ڀو، حن٨ ٳ نظٺ ٳڄخ طظٻو أ٠خ

ٿيخ، اڃخ ٳ حٿلخٽ أ حٿڄآٽ، رڄخ ڄ٪ ر٬ أڅ حٿنش ى حنز٬خع حٿنٴ ڃڀيخ اٿ ڃخ ٧ي ٿيخ أنو ڃڀلش : ح٫ڀڂ

نض أڅ أٷأ هلل، ٧ن أڅ : نض أڅ آٻپ هلل، أ ٫ني ٷحءطو : ٳٸخٽ ٫ني أٻڀو حٿـيخٽ ڃخ أنخ رو ڃن طلن حٿنش،

حٿنش ىحهڀش طلض نش، ٿ ٻٿٺ، انڄخ حٿنش حنز٬خع حٿٸڀذ، طـ ڃـ حٿٴظف ڃن حهلل ط٬خٿ، ٿض ٿٺ

. حٿخٿذ ٿڄن ٷڀزو ڄپ اٿ حٿين ىڅ حٿينخ حهظخ، ٳٸي طظ ٳ ر٬ حٷخص، ٷي طظ٬، انڄخ طظ ٿو ٳ

: حٿنخ ٳ حٿنخص ٫ڀ أٷخځ

. ڃنيڂ ڃن ټڅ ٫ڄڀو ٿڀ٤خ٫ش اؿخرش ٿزخ٫غ حٿوٱ

ى أڅ ٬ڄپ حٿ٤خ٫ش ٫ڀ نش ؿٽ حهلل ط٬خٿ ػڄش ڃٸخځ أٳ٪ ڃن ىن، . ڃنيڂ ڃن ټڅ ٫ڄڀو اؿخرش ٿزخ٫غ حٿؿخء

ظلٸخٷو حٿ٤خ٫ش حٿ٬زىش، ىه طظ ٿحٯذ ٳ حٿينخ، ى أ٫ حٿنخص أ٫ىخ، ٷڀپ ڃن ٴيڄيخ، ٳ٠

. ظ٬خ٣خىخ، خكذ ىح حٿڄٸخځ ـخ ٻ حهلل ط٬خٿ حٿٴټ ٳ ؿٿو كزخ ٿو ٫ن أڅ

. حٿنخ ٤ڀزڅ ڃن، أر ي ٤ڀزن ٻپ : ٷي كټ أكڄي رن ه٠و أنو أ د حٿ٬س ٳ ڃنخڃو، ٳٸخٽ ٿو

ٳرڄخ ٿڂ ظ ٿو حٿ٬يٽ اٿ ٯىخ، ڃن ٯنخ أڅ ىه حٿنخص ڃظٴخطش ٳ حٿيؿخص ڃن ٯڀذ ٫ڀ ٷڀزو ڃنيخ،

. ٳخٿڄزخف أٿ، حنظٸڀض حٿٴ٠ڀش اٿو ك٠ص ٿو نش ٳ حٿڄزخف، ٿڂ طل٠ ٳ ٳ٠ڀش

رينو ٿڂ طنز٬غ نظو ٳ حٿلخٽ اٿ حٿس ڃؼخٽ ٿٺ أڅ طل٠ه نش حٻپ حٿنځ ٿظٸ رٿٺ ٫ڀ حٿ٬زخىس ق

حٿ٬زخىس ٿټؼس ڃح٧زظو ٫ڀيخ، ٫ڀڂ أنو ٿ ٳو خ٫ش ڃزخف ٫خى نخ٣و، ٳٿٺ حٿځ، ٳخٻپ حٿنځ أٳ٠پ، رپ ٿ ڃپ

. حٿظ٬زي كنج أٳ٠پ ڃن

. طڄپ ٻڄخ طڄپ حريحڅ كح حٿٸڀد، ح٣ڀزح ٿيخ ٣ٱ حٿلټڄش ٳبنيخ : ٷخٽ ٫ڀ ٫ڀو حٿځ

. كح حٿٸڀد ط٬ حٿٻ : ٷخٽ ر٠٬يڂ

٬خٿؾ حٿڄل رخٿڀلڂ ڃ٪ كحطو، ظز٬ي ٿٺ ىه ىٷخثٶ طيٻيخ ا رڄڄخش حٿ٬ڀڄخء، ٳبڅ حٿلخٵ ٳ حٿ٤ذ ٷي

ط٬ى ٷطو ٿظلڄپ حٿڄ٬خٿـش، ٻٿٺ حٿوز رخٿٸظخٽ، ٷي ٴ ڃن رن ي ٷنو حٿٸخ ٳ حٿ٤ذ، انڄخ زظ رو أڅ

حٿڄز حٿڄٳٶ ڃنو، ٿظـه اٿ ڃ٠ٶ، ٳڀٹ ٣ٶ حهلل ط٬خٿ ٻڀو كد ڃ٪ حٿ٤خڅ، ڃ٬خٿـش ٿڀٸڀذ، كڀش

ٿيڂ ڃخ هٴ ٫ڀيڂ، رپ ڀڄڅ لخد ٸٲ ٳ طڀٺ حٿ٤ٶ ٫ڀ ٿ٤خثٲ ڃن حٿلپ ظز٬يىخ حٿ٬٠ٴخء، ٳ نز

. ٿٺ حٿڄٸخځ حكحٽ اٿ أڅ نټٲ ٿيڂ أح ٿٺ، أ نخٿح

ىؿخطو ـ حٿٴپ حٿؼخن ٳ حه ٳ٠ڀظو كٸٸظو11

ٯ [ 3 : حٿڃ ] { أ هلل حٿين حٿوخٿ } : ، ٷخٽ [ 4 : حٿزنش ] { ڃخ أڃح ا ٿ٬زيح حهلل ڃوڀن ٿو حٿين } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

. ڃن حخص ٿٺ

ٳ . (1) " حٿ٬ڄپ أهڀ ىنٺ ټٴٺ حٿٸڀپ ڃن " : حهلل ٫نو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٿڄ٬خ رن ؿزپ حٿنزٷخٽ

أٿٸح : حٿٸخڃش ؿخءص حٿڄثټش رلٲ ڃوظڄش، ٳٸٽ حهلل ٫ ؿپ اح ٻخڅ ځ " : حهلل ٫نو أنو ٷخٽ كيغ أن

حٿځ ا ڃخ ٻخڅ اڅ ىح ٻخڅ ٿ، أٷزپ : ٫طٺ ڃخ ٻظزنخ ا ڃخ ٻخڅ، ٳٸٽ : ٳظٸٽ حٿڄثټش ىح ، حٷزڀح ىح،

. " ٿ

ٳك حهلل ط٬خٿ اڅ حٿڄثټش ٳ٬څ ٫ڄپ حٿ٬زي ٳټؼنو ٻنو، " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ حٿنز٫ن

٫زي ٿڂ وڀ ٳ ٫ڄڀو، ٳخؿ٬ڀه ٳ ـن، اٿيڂ، أنظڂ كٴ٨ش ٫ڀ ٫ڄپ ٫زي، أنخ ٷذ ٫ڀ ڃخ ٳ نٴو، اڅ

انټڂ كٴ٨ش ٫ڀ ٫ڄپ ٫زي، أنخ ٷذ ٫ڀ ڃخ ٳ نٴو ٳ٠خ٫ٴه : اٿيڂ ٬يڅ ر٬ڄپ حٿ٬زي ظٸڀنو، ٳك حهلل

. " ٫ڀن حؿ٬ڀه ٳ

ٷ٬٤ن ىه حٿـس، ٳـخء اٿيخ : ٳٸخٽ ٻخنض ـس ط٬زي ڃن ىڅ حهلل، ٳـخء اٿيخ ؿپ : ٫ن حٿلن ٷخٽ

أي أڅ أٷ٤٪ حٿـس حٿظ ط٬زي ڃن ىڅ حهلل، : ٷخٽ ؟ ڃخ طي : انخڅ ٳٸخٽ ٿٸ٬٤يخ ٯ٠زخ هلل، ٳڀٸو حٿ٤خڅ ٳ س

ىپ ٿٺ رڄخ ى ه ٿٺ ڃن ٿٺ : حٿ٤خڅ ٷ٬٤نيخ، ٳٸخٽ ٿو : ٷخٽ ؟ اح أنض ٿڂ ط٬زيىخ، ٳڄخ ٠ٹ ڃن ٫زيىخ : ٷخٽ

أنخ ٿٺ، ٳؿ٪ ٳؤزق ٳؿي ٫ني خىطو : ٷخٽ ؟ رٿٺٿخىطٺ، ٷخٽ ٳڄن طٸ٬٤يخ ٿٺ ىنخحڅ اح أزلض ٫ني

أي : ٷخٽ ؟ ڃخ طي ػڂ أزق ر٬ي ٳڀڂ ـي جخ، ٳٸخځ ٯ٠زخڅ ٿٸ٬٤يخ، ٳظڄؼپ ٿو حٿز٤خڅ ٳ طو، ٳٸخٽ ىنخن،

اٿ ٷ٬٤يخ زپ، ٳىذ ٿٸ٬٤يخ، ٳ٠د رو ح أڅ أٷ٤٪ ىه حٿـس حٿظ ط٬زي ڃن ىڅ حهلل، ٷخٽ ٻرض، ڃخٿٺ

ٿ ؿجض أٽ ڃس ٯ٠زخ هلل، ٳڀڂ ټن : ٳؤهزه أنو حٿ٤خڅ، ٷخٽ ؟ ڃن أنخ هنٸو كظ ٻخى ٸظڀو، ػڂ ٷخٽ ٿو أطي

. زپ، ٳوي٫ظٺ رخٿينخن ٳظٻظيخ، ٳڀڄخ ٳٸيطيڄخ ؿجض ٯ٠زخ ٿڀينخن ٳڀ٤ض ٫ڀٺ ٫ڀٺ

٣ر ٿڄن لض ٿو : أر ڀڄخڅ ٷخٽ . خ نٴ أهڀ طوڀ : ٻخڅ ڃ٬ٱ حٿټه ٠د نٴو ٸٽ

. ه٤س حكيس ي ريخ ا حهلل ط٬خٿ

ٻخڅ وؽ ٳ حٿنخء، ٳل٠ كغ ل٠څ ڃن ٫، أ ڃؤطڂ، ٳخطٴٶ أنو ك٠ ڃخ كټ أڅ ؿ

حٿزخد كظ نٴظ، ٳٴظح حكيس حكيس كظ رڀض حٿنرش ڃ٬خ ٳو ڃـڄ٪ حٿنخء، ٳٷض ىس، ٳخكح، أٯڀٸح

اڅ نـص ڃن ىه حٿٴ٠لش أ٫ى اٿ ڃؼپ ىح، ٳؿيص : ٳي٫خ حهلل رخه ٷخٽ اٿ حٿؿپ اٿ حڃأس ڃ٬و،

. أ٣ڀٸح حٿلس، ٳٸي ؿينخ حٿيس : حٿيس ڃ٪ طڀٺ حٿڄأس ٳخكح

ـ رخڅ كٸٸش حه12

حه ٠خىه . ڄ اهخ أڅ ٻپ ت ظ أڅ رو ٯه، ٳبح ٴخ ٫ن رو هڀ ٫نو، : ح٫ڀڂ

. ىؿخص ححٹ، ٳڄن ٿ ڃوڀخ ٳي ڃٹ، ا أڅ حٿٹ

. ٳخه ٳ حٿظكي ٠خىه حٿٹ ٳ حٿيش

ٳڄخ طٸيځ ٳ رخرو، انڄخ نظټڀڂ حڅ ٳڄن حٿٹ ڃنو ؿڀ، ڃنو هٴ، ٻٿٺ حه، ٷي ٻنخ ىؿخص حٿخء

. حٿزخ٫غ رخ٫غ آه، اڃخ ڃن حٿخء، أ ڃن ٯه ڃن ك٥٨ حٿنٴ حنز٬غ ٿٸي حٿظٸد، ٿټن أڃظؽ ريح

أ ٬ظٶ ٫زي ٿظوڀ ڃن ڃئنظو ء ڃؼخٽ ٿٺ، أڅ ځ ٿنظٴ٪ رخٿلڄش حٿلخڀش رخٿځ ڃ٪ ٷي حٿظٸد،

ٿڀظوڀ ڃن ٬ ٿو، أ ٿڄخ حٿلد ظ٬ڀڂ أزخريخ، هڀٸو، أ لؾ ٿق ڃحؿو رلٻش حٿٴ، أ

ټٴو ٯ ٳ ىٳ٪ حٿن٬خ ٫ن نٴو ٿحٷذ كڀو أ أىڀو، أ ظ٬ڀڂ حٿ٬ڀڂ ٿيپ ٫ڀو ٣ڀذ ڃخ أ ڀ رخٿڀپ ٿو

حٿظٸد اٿ حهلل ط٬خٿ ٿټن أن٠خٱ اٿو ڃن حٿڄخٽ، أ ظپ رخٿظي ٿٴف رڀس حٿټځ، نل ٿٺ، ٳڄظ ٻخڅ رخ٫ؼو

. رزذ ڃن ىه حڃ، ٳٸي هؽ ٫ڄڀو ٫ن كي حه هخ٣ ڃن ىه حٿوح٣ كظ خ حٿ٬ڄپ أهٲ ٫ڀو

ڃن ڀڂ ٿو ڃن ٫ڄه : حڃ، ٳڀٿٺ ٷپ حنخڅ ٷڀڄخ نٴٺ ٳ٬پ ڃن أٳ٬خٿو، ٫زخىس ڃن ٫زخىحطو ٫ن ت ڃن ىه

ٿٺ ٿ٬س حه، ٫ طنٸش حٿٸڀذ ڃن ىه حٿحثذ، څ حٿوخٿ ٿل٨ش حكيس هخٿش ٿؿو حهلل ط٬خٿ، نـخ،

. ٫ڀو ا ٣ڀذ حٿظٸد ڃن حهلل ط٬خٿ ى حٿ رخ٫غ

. نذ حه، ا ٿ ٿيخ ٳو : ٷخٽ ؟ أ ت أي ٫ڀ حٿنٴ : ٷپ ٿيپ

. هٴ، ٷي ٻنخ ىؿخص حٿخء ٳ رخرو أڅ حٿحثذ حٿڄټيس ٿه ڃظٴخطش، ر٠٬يخ ؿڀ، ر٠٬يخ : ح٫ڀڂ

حٿ٬خڃپ ٴٵ رن ڃخىيس حنخڅ حٿزيڄش ڃن حٿخء ڃخ ى أهٴ ڃن ىرذ حٿنڄپ، ٳڀ٤ڀذ ىنخٹ، كخڀو أڅ ڃخىحځ

حه، ڀڂ ڃن حٿ٤خڅ ا ڃن ىٵ ن٨ه ٬ي ر٬ڄش حهلل ط٬خٿ ٳ كخٿش ڃن حٿ٬ڄپ، ٳي هخؽ ٫ن ٴ

. طٳٸو

حٿ٬خٿڂ ريٷخثٶ آٳخص ح٫ڄخٽ كظ وڀ ٫نيخ، ٻ٬ظخڅ ڃن ٫خٿڂ أٳ٠پ ڃن ز٬ن ٻ٬ش ڃن ؿخىپ، أي رو : ٷي ٷپ

. ڃن حٿىذ حٿ ط٠و حٿنخٷي ه ڃن ىنخ ط٠و حٿ حٿز حٿـخىپ ن٨ اٿ ٧خى حٿ٬زخىس، ٷح١

رو ـ ٳپ ٳ كټڂ حٿ٬ڄپ حٿڄد حظلٸخٵ حٿؼحد13

ٿڀ٬ٸخد، ٻڄخ أڅ حٿ٬ڄپ حٿوخٿ ٿؿو حهلل ط٬خٿ أڃخ حٿ٬ڄپ حٿ ي رو ا حٿخء ٳي ٫ڀ خكزو ٿو، ى زذ

. حٿٸڄن، انڄخ حٿن٨ ٳ حٿ٬ڄپ حٿڄد حٿڄڄظؽ رد حٿخء ك٥٨ حٿنٴ اټخٽ ٳ ىن . زذ ٿڀؼحد

ٷي حهظڀٲ حٿنخ ٳ ٿٺ، ىپ ٸظ٠ ػحرخ أ ٫ٸخرخ، أ ٸظ٠ ٿ طوڀ حهزخ ٫ن ط٬خ ٳ ؟ جخ أ

. ٿٺ

حٿزح٫غ، ٳبڅ ٻخڅ حٿزخ٫غ حٿين ڃخخ ٿڀزخ٫غ أڅ نن٨ اٿ ٷي ٷس- حٿ٬ڀڂ ٫ني حهلل ط٬خٿ-حٿ ظ٠ق ٿنخ ٳو

حٿ٬ڄپ ٿو ٫ڀو، اڅ ٻخڅ رخ٫غ حٿخء أٷ، أؿذ حٿ٬ٸخد، ٿټن ٫ٸخرو حٿنٴخن طٸخڃخ طخٷ٤خ، خ

ڃن ٷطو، ٷخٽ حهلل ٫ٸخد ڃن طـى ٿڀخء، اڅ ٻخڅ حٿزخ٫غ حٿين أٷ ڃن حه، ٳڀو ػحد رٸي ڃخ ٳ٠پ ىڅ

[ 40 : حٿنخء ] { اڅ حهلل ٨ڀڂ ڃؼٸخٽ س اڅ طٺ كنش ٠خ٫ٴيخ } : ط٬خٿ

كـو أػذ ٫ڀو، ٷي حڃظؽ رو ك٦ ڃن يي ٿڄخ ٻنخ اؿڄخ٩ حڃش ٫ڀ أڅ ڃن هؽ كخؿخ ڃ٬و طـخس، ق

حڀ، ٿڂ نٴٺ حٿٴ ٫ن ػحد، ٻٿٺ حٿخ اح ٷي حٿ ك٥٨ حٿنٴ، ا أنو ڃظ ٻخڅ حٿلؾ ى حٿڄلٹ

حٿنڄش حٿنڄش ٫ڀ زپ حٿظز٪ ، كپ ٿو حٿؼحد، ٿټنو خ ػحد ڃن ڀظٴض اٿ حٿنڄش ټڅ ٷي

، حهلل ط٬خٿ أ٫ڀڂ . أ

ٳ٠ڀو ـ حٿٴپ حٿؼخٿغ ٳ حٿيٵ كٸٸظو14

رخٿيٵ، ٳبڅ حٿيٵ ٫ڀټڂ " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حهلل ٫نو ٷخٽ رن ڃ٬ى ٫ن ٫زي حهلل

حه " ظل حٿيٵ كظ ټظذ ٫ني حهلل يٸخ يي اٿ حٿز، اڅ حٿز يي اٿ حٿـنش، ڃخ حٽ حٿؿپ يٵ

. حٿزوخ ڃڀڂ

. ڃن ٫خڃپ حهلل رخٿيٵ، حظك ڃن حٿنخ : ٷخٽ ر حٿلخٳ

: ح٫ڀڂ أڅ ٿٴ٦ حٿيٵ ٷي ظ٬ڄپ ٳ ڃ٬خڅ

ظټڀڂ ا رخٿيٵ، حٿيٵ رخٿڀخڅ ى أي ٳلٶ ٫ڀ ٻپ ٫زي أڅ لٴ٦ أٿٴخ٧و، : حٿيٵ ٳ حٿٸٽ : أكيىڄخ

. أنح٩ حٿيٵ أ٧يىخ

اٿيخ، طٸظ٠يخ حٿڄڀلش ٳ ر٬ أڅ لظ ٫ن حٿڄ٬خ، ٳبنيخ طـخن حٿټد ا أڅ طڄ حٿلخؿشنز

ريخ ٿج نظي حٿوز اٿ ح٫يحء ٳظيئح ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂحٿنزحكحٽ، ٷي ٻخڅ اح أحى ٯس

. " هح ٿ رټخد ڃن أڀق رن حػنن ٳٸخٽ هح، أ نڄ " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٿٸظخٿو، ٷخٽ ڀ

ؿيض ؿي ٿڀ ٳ٤ حٿڄخحص : أڅ ح٫ ڃ٬ن حٿيٵ ٳ أٿٴخ٧و حٿظ نخؿ ريخ رو، ٻٸٿونز

رخٿينخ . ٳي ٻخد ح، ٳبڅ ٻخڅ ٷڀزو ڃنٳخ ٫ن حهلل ڃ

ڃخؽ ٫ڄڀو د ڃن ك٥٨ حٿنٴ، ر٤پ يٵ حٿيٵ ٳ حٿنش ححىس، ٿٺ ؿ٪ اٿ حه، ٳبڅ : حٿؼخن

ٷأص حٿٸآڅ : ٿڄخ ٷخٽ حٿٸخة . حٿ٬خٿڂ، حٿٸخة، حٿڄـخىي : كيغ حٿؼػش حٿنش، خكزو ـ أڅ ټڅ ٻخرخ ٻڄخ ٳ

. آهه، انڄخ ٻرو ٳ احىطو نظو، ٳ نٴ حٿٸحءس، ٻٿٺ خكزخه اٿ

. حٿيٵ ٳ حٿ٬ځ حٿٳخء رو : حٿؼخٿغ

طيٷض رـڄ٬و، : ٳنل أڅ ٸٽ : أڃخ حٽ . ٳيه حٿ٬ڄش ٷي طټن خىٷش، ٷي ټڅ ٳيخ طىى اڅ آطخن حهلل ڃخ

ڃٸش ٳو ا اح طلٸٸض حٿلٸخثٶ، حنـڀض ٳنل أڅ يٵ ٳ حٿ٬ځ طو حٿنٴ رخٿ٫ي، نو : أڃخ حٿؼخن

ٷخٽ [ 23 : حكحد ] { حٿڄئڃنن ؿخٽ يٷح ڃخ ٫خىيح حهلل ٫ڀو ڃن } : ط٬خٿ حٿ٬ڄش، ٯڀزض حٿيس، ٿٿٺ ٷخٽ حهلل

. [ 77-75 : حٿظرش ] { ٻخنح ټرڅ رڄخ } ٷٿو اٿ { ڃنيڂ ڃن ٫خىي حهلل ٿجن آطخنخ ڃن ٳ٠ڀو ٿنيٷن } : ٳ آش أه

طيٽ أ٫ڄخٿو حٿ٨خىس ڃن حٿو٩ نله ٫ڀ حٿيٵ ٳ ح٫ڄخٽ، ى أڅ طظ طو ٫نظو، كظ : حٿحر٪

ىح : اح حظص س حٿ٬زي ٫نظو ٷخٽ حهلل ٫ ؿپ : ٷخٽ ڃ٤ٱ . أڃ ٳ رخ٣نو، ټڅ حٿزخ٣ن روٱ ٿٺ

. ٫زي كٸخ

حٿوٱ حٿؿخء حٿىي حٿ حٿلذ حٿيٵ ٳ ڃٸخڃخص حٿين، ى أ٫ڀ حٿيؿخص، ٻخٿيٵ ٳ : حٿوخڃ

حڂ ر٨يىخ، ػڂ ٿيخ ٯخخص كٸخثٶ، ٳخٿخىٵ حٿڄلٸٶ ڃن نخٽ حٿظٻپ، ٳبڅ ىه حڃ ٿيخ ڃزخىة ن٤ڀٶ ٫ڀيخ

{ . . حٿځ حه ٿټن حٿز ڃن آڃن رخهلل } : حٿء طڄض كٸٸظو ڄ خكزو خىٷخ، ٷخٽ حهلل ط٬خٿ كٸٸظيخ، اح ٯڀذ

آڃنح رخهلل ٿو ػڂ ٿڂ انڄخ حٿڄئڃنڅ حٿن } : ٷخٽ ط٬خٿ [ 177 : حٿزٸس ] { أٿجٺ ىڂ حٿڄظٸڅ أٿجٺ حٿن يٷح } : اٿ ٷٿو

. [ 15 : حٿلـحص ] { حٿخىٷڅ طخرح ؿخىيح رؤڃحٿيڂ أنٴيڂ ٳ زپ أٿجٺ ىڂ

ٳنٸٽ حهلل هٳخ ٤ڀٶ ٫ڀو حڂ ى ٯ رخٿٮ اٿ ڃخ ڃن ٫زي ئڃن رخهلل ا ى هخثٲ ڃن : ٿن٠د ٿڀوٱ ڃؼ

ڀ٤خنخ ٻٲ ٴ ط٬ي هٳخ ڃن ٷ٩ حٿڄل، ػڂ انو وخٱ حٿنخ ٨ي ىؿش حٿلٸٸش، أ طحه اح هخٱ

٫ـزض ٿڀنخ نخځ ٫ـزض ٿڀـنش نخځ ٣خٿزيخ، : ت ڃن ٿٺ ٫ني ٳ٬پ حٿڄزش، ٿٿٺ ٷخٽ ٫خڃ رن ٫زي ٷ ٫ڀو

. ىخريخ

طڄخڃيخ، ٿټن ٿټپ ك٦ رلذ كخٿو، اڃخ حٿظلٸٶ ٳ ىه حڃ ٫ ؿيح، ٳ ٯخش ٿيه حٿڄٸخڃخص كظ نخٽ

حهلل ڃن ٫زي يٷخ ٿو، حٿخىٵ ٳ ؿڄ٪ ىه حٿڄٸخڃخص ٬ٲ اڃخ ٷ، ٳبح ٷ ڄ خىٷخ، اح ٫ڀڂ

ڃن ٫ڃخص حٿيٵ ٻظڄخڅ حٿڄخثذ حٿ٤خ٫خص ؿڄ٬خ . ٳ ر٠٬يخ ىڅ ر٬ ٫، ٷي ټڅ ٿڀ٬زي يٵ

. حٿوڀٶ ٫ڀ ٿٺ ٻحىش ح٩٣

ـ رخد ٳ حٿڄلخزش حٿڄحٷزش15

رنيخ رنو أڃيح ر٬يح لٻڂ حهلل ځ طـي ٻپ نٴ ڃخ ٫ڄڀض ڃن ه ڃل٠ح ڃخ ٫ڄڀض ڃن ء طى ٿ أڅ } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

ريخ حٿڄحن حٿٸ٢ ٿځ حٿٸخڃش ٳ ط٨ڀڂ نٴ جخ اڅ ٻخڅ ڃؼٸخٽ كزش ڃن هىٽ أطنخ ن٠٪ } : ٷخٽ [ 30 : آٽ ٫ڄحڅ ] { نٴو

حٿڄـڃن ڃٴٸن ڃڄخ ٳو ٸٿڅ خ ڀظنخ ڃخٽ ىح حٿټظخد ٪ حٿټظخد ٳظ } : ٷخٽ [ 47 : حنزخء ] { ٻٴ رنخ كخزن

ڃج ي حٿنخ } : ٷخٽ [ 49 : حٿټيٲ ] { ٻزس ا أكخىخ ؿيح ڃخ ٫ڄڀح كخح ٨ڀڂ رٺ أكيح خى س

ىه حخص ڃخ ٳخٷظ٠ض [ 8-6 : حٿٿٿش ] { هح ه ڃن ٬ڄپ ڃؼٸخٽ س ح ه أظخطخ ٿح أ٫ڄخٿيڂ ٳڄن ٬ڄپ ڃؼٸخٽ س

. أزييخ ه٤ حٿلخد ٳ حهس

حٿڄلخزش نٴيڂ يٵ حٿڄحٷزش، ٳڄن كخذ طلٸٶ أرخد حٿزخث أنيڂ نـيڂ ڃن ىه حه٤خ ا ٿځ

كن ڃنٸزڀو، ڃن أىڄپ حٿڄلخزش ىحڃض كحطو، ٳڀڄخ ٫ڀڄح أنيڂ نـيڂ نٴو ٳ حٿينخ، هٲ ٳ حٿٸخڃش كخرو،

: آٽ ٫ڄحڅ ] { حزح خرح حر٤ح خ أيخ حٿن آڃنح } : ٷي أڃىڂ حهلل ط٬خٿ رخٿز حٿڄحر٤ش ٳٸخٽ ا حٿ٤خ٫ش

200 ] ٳټخنض رخٿڄخ٣ش، ػڂ حٿڄحٷزش، ػڂ رخٿڄلخزش، ػڂ رخٿڄ٬خٷزش، ػڂ رخٿڄـخىيس، ػڂ رخٿڄ٬خطزش، ٳحر٤ح أنٴيڂ أ

ڃحٷزش، ظز٬و ٫ني ٿيڂ ٳ حٿڄحر٤ش ض ڃٸخڃخص، أڀيخ حٿڄلخزش، ٿټن ٻپ كخد ټڅ ر٬ي ڃخ٣ش

. حٿوحڅ حٿڄ٬خطزش حٿڄ٬خٷزش، ري ڃن ف ٿٺ حٿڄٸخځ

حٿڄخ٣ش : حٿڄٸخځ حٽ

خ٣و لخزو، ٻٿٺ حٿ٬ٸپ لظخؽ اٿ ڃخٻش أڅ حٿظخؿ ٻڄخ ظ٬ن رټو ٳ حٿظـخس ٣ڀزخ ٿڀرق، : ح٫ڀڂ

٫ڀيخ حٿ١، يىخ اٿ ٣ٶ حٿٴف، ػڂ ٴپ ٫ن ڃحٷزظيخ، ٳبنو حٿنٴ، ٧ٲ ٫ڀيخ حٿ٧خثٲ، ١

١ ٫ڀيخ، ٳبڅ ىه هخنظيخ ط٬٠يخ أ حٿڄخٽ، ػڂ ر٬ي حٿٴح٭ نز أڅ لخزيخ ٤خٿزيخ رخٿٳخء رڄخ ؤڃن

أىڂ ڃن طيٷٸو رټؼ ڃن أرخف حٿينخ، ٳلظڂ ٫ڀ حٿظـخس رليخ حٿٴى ح٫ڀ، ٳظيٷٶ حٿلخد ٳ ىح ڃ٪ حٿنٴ

ٴپ ٫ن ڃلخزش نٴو، حٿظ٠ٶ ٫ڀيخ ٳ كٻخطيخ ټنخطيخ ه٤حطيخ، ٳبڅ ٫ځ آڃن رخهلل حٿځ حه أڅ

. ڃن أنٴخ حٿ٬ڄ ؿىس نٴش ٫ ٿيخ ٻپ نٴ

ر٠خ٫ش ا حٿ٬ڄ، ٿ ڃخ : نٴو ٳٸٽ ٿڀنٴ ٳبح ٳ٭ حٿ٬زي ڃن ٳ٠ش حٿزق، نز أڅ ٴ٭ ٷڀزو خ٫ش ٿڄخ٣ش

حٿظـخس، ٣ڀذ حٿرق، ىح حٿځ حٿـيي ٷي أڃيڀن حهلل ٳو، أه أؿڀ، ٳبح ٳن ڃن أ حٿڄخٽ ٷ٪ حٿؤ ڃن

نٴ أنٺ ٷي طٳض رو، ٿ طٳخن ٿټنض أطڄن أڅ ؿ٬ن اٿ حٿينخ كظ أ٫ڄپ ٳو خٿلخ، ٳخكز خ أن٬ڂ ٫ڀ

٫څ خ٫ش، أڅ حٿ٬زي ن ٿو رټپ ځ ػڂ ىىص، ٳبخٹ أڅ ط٬٠ ىح حٿځ، أ٫ڀڄ أڅ حٿځ حٿڀڀش أر٪

هحنش، ٳحىخ ڃڄڀءس نح ڃن كنخطو حٿظ ٫ڄڀيخ ٳ طڀٺ حٿخ٫ش، أر٪ ٫څ هحنش ڃٴٳش، ٳٴظق ٿو ڃنيخ

حٿنخ، ٴظق ٿو حٿ، رخىيس طڀٺ حنح ڃخ ٿ ٩ ٫ڀ أىپ حٿنخ ىىظيڂ ٫ن حكخ رؤٿڂ ٳلپ ٿو ڃن

٫خ حهلل ط٬خٿ ٳيخ، ٳلپ ٿو ڃن هحنش أه ىحء ڃ٨ڀڄش ٴف ليخ خه ٧ڃيخ، ى حٿخ٫ش حٿظ

ن٬ڄيڂ، ٴظق ٿو هحنش أه ٳخٯش ٿ ٳيخ ڃخ إه حٿٴ٩ حٿو ڃخ ٿ ٷڂ ٫ڀ أىپ حٿـنش ٿن ٫ڀيڂ

٫ڀ نخځ ٳيخ أ ٯٴپ أ حظپ رء ڃن حٿڄزخف، ظل ٫ڀ هڀىخ، نخٿو ڃخ نخٽ حٿٸخى ه، ى حٿخ٫ش حٿظ

ٳٸٽ ٿنٴو، حؿظيي حٿځ ٳ أڅ حٿرق حٿټؼ اح أىڄڀو كظ ٳخطو، ٫ڀ ىح ط٬ ٫ڀو هحثن أٷخطو ٣ٽ ٫ڄه

حٿټپ حٿي٫ش حظحكش، ٳٴطٺ ڃن ىؿخص ٫ڀن ڃخ يٻو ط٬ڄ هحنظٺ، طي٫يخ ٳخٯش، طڄڀ اٿ

. ٯٹ

ٳيه ظو ٳ نٴو ٳ أٷخطو، ػڂ ؟ حٿڄلنن ىذ أڅ حٿڄء ٷي ٫ٴ ٫نو، أٿ ٷي ٳخطو ػحد : ٷخٽ ر٠٬يڂ

حٿ٬ن حڅ حٿڀخڅ حٿز٤ن حٿٴؽ حٿي حٿؿپ، طڀڄيخ : حٿز٬ش، ى ظؤنٲ ٿيخ ش أه ٳ أ٠٫خثو

أرحد ؿينڂ ز٬ش ٫ڀ ٫يى حٿنٴ، ٳبنيخ ٫خخ هخىڃش ٿيخ ٳ ىه حٿظـخس حٿڄوڀيس، ريخ ظڂ أ٫ڄخٿيخ، ٬ڄڀيخ أڅ اٿ

. ح٠٫خء، ٳيخ رلٴ٨يخ ٫ن ڃ٬خيخ ىه ح٠٫خء، ٳظ٬ن طڀٺ حرحد ٿڄن ٫ حهلل ط٬خٿ ريه

ر٬ن حكظٸخ، ٫ن ٻپ ٳ٠ٽ ڃظن ٫نو، أڃخ حٿ٬ن ٳلٴ٨يخ ٫ن حٿن٨ اٿ ڃخ لپ حٿن٨ اٿو، أ اٿ ڃڀڂ

اٿ ڃخ هڀٸض ٿو ڃن ٫ـخثذ ن٪ حهلل ط٬خٿ ر٬ن ح٫ظزخ، حٿن٨ اٿ ڀيخ رڄخ ٳو طـخطيخ رليخ، ى حٿن٨

ڃ٤خٿ٬ش ٻظذ حٿلټڂ ٿٷظيحء حٿن٨ اٿ ٻظخد حهلل ط٬خٿ، نش ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ، أ٫ڄخٽ حٿو

رڄخ ڀٶ رو، ڄخ حٿڀخڅ حٿز٤ن، ٷي ٻنخ ىټح نز أڅ ظٸيځ اٿ ٻپ ٠٫ رخٿش، . ٿط٬خ٥ حظٴخىس

هڀٶ ٿو، ڃن حٿٻ حٿظٻ، طټح حٿ٬ڀڂ حٿظ٬ڀڂ، اخى ٫زخى حهلل ط٬خٿ اٿ آٳخص حٿڀخڅ ٳڄخ طٸيځ، ٳڀو رڄخ

. ٣ٶ حهلل، اف حص حٿزن، اٿ ٯ ٿٺ ڃن حٿو

٫ڀ ٷي حٿ٠س، ظ١ ٫ڀ نٴو اح أڃخ حٿز٤ن، ٳټڀٴو طٹ حٿس، حؿظنخد حٿزيخص حٿيحص، ٸظ

يحص حٿز٤ن، ٿٴطيخ أٻؼ ڃڄخ نخٿض ريطيخ، ىټح ٳ ؿڄ٪ ح٠٫خء، هخٿٴض جخ ڃن ٿٺ أڅ ٬خٷزيخ رخٿڄن٪ ڃن

. ٤ٽ، ٻٿٺ ڃخ طوٴ ٣خ٫خص ح٠٫خء ڃ٬خيخ حٸخء ٿٺ

ٳ حٿنحٳپ حٿظ ٸي ٫ڀيخ، ٫ڀ حظټؼخ ػڂ ظؤنٲ ظيخ ٳ ٧خثٲ حٿ٬زخىحص حٿظ طظټ ٳ حٿځ حٿڀڀش،

اٿ أڅ طظ٬ى حٿنٴ ٿٺ، ٳظن ٫ن حٿڄخ٣ش، ٿټن وڀ ٻپ ځ ڃن ڃنيخ، ىه ١ ٴظٸ اٿيخ ٻپ ځ

ڃن ش أ كټڂ ؿيي هلل ط٬خٿ ٫ڀو ٳ ٿٺ كٶ، ټؼ ىح ٫ڀ ڃن ظپ رء ڃن أ٫ڄخٽ حٿينخ، كخىػش ٿيخ

كٶ حهلل ٳيخ، ٳ٬ڀو أڅ ١ نٴو طـخس أ نل ٿٺ، ا ٷپ أڅ وڀ ځ ٫ن حٷ٬ش ؿييس لظخؽ اٿ أڅ ٸ٠

. حظٸخڃش ٳيخ، حنٸخى ٿڀلٶ

نٴو ٫ڄپ ٿڄخ حٿټ ڃن ىحڅ " ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حهلل ٫نو ٷخٽ أ ٫ن يحى رن

. (2) " حڃخن ر٬ي حٿڄص، حٿ٬خؿ ڃن أطز٪ نٴو ىحىخ، طڄن ٫ڀ

ڃج } أڅ طنح، طيئح ٿڀ٬ حٻز كخزح أنٴټڂ ٷزپ أڅ طلخزح نىخ ٷزپ : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ڄ

[ 18 : حٿلخٷش ] { ط٬څ طوٴ ڃنټڂ هخٳش

حٿڄحٷزش : حٿڄٸخځ حٿؼخن

ٿيخ ڃك٨ظيخ، ٳ حٿليغ حٿلق ٳ اح أ حنخڅ نٴو، ١ ٫ڀيخ ڃخ ٻنخه، ٿڂ زٶ ا حٿڄحٷزش

أڅ ط٬زي حهلل ٻؤنٺ طحه ٳبڅ ٿڂ طټن طحه ٳبنو " : ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ طٴ حكخڅ، ٿڄخ جپ ٽ حهلل ڀ حهلل

(3) حٿلن حٿن ىهپ حٿزڀ٬ڀ حرن أر : ٷپ . رٿٺ حظل٠خ ٨٫ڄش حهلل ڃحٷزظو ٳ كخٽ حٿ٬زخىس أى " حٹ

ڃن ن ٻخنض ٿنخ، : ٳٸخٽ ؟ ڃڄن أهص ىه حٿڄحٷزش حٿټڅ : ٿو ى ٷخ٫ي خٻن، ظلٹ ڃن ٧خى ت، ٳٸخٽ

. حر٤ض أ حٿلـ كظ ظلٹ ٿيخ ٬س اح أحىص حٿي

ى حٿنٴ أ حٿڄلٹ ٿو ى حهلل ط٬خٿ أڅ حٷذ حنخڅ نٴو ٷزپ حٿ٬ڄپ ٳ حٿ٬ڄپ، ىپ كٻو ٫ڀونز

. طٻو، ىح ى حه ٳبڅ ٻخڅ حهلل ط٬خٿ، أڃ٠خه ا ؟ هخش

. ٿه طؤه كڂ حهلل ٫زيح ٷٲ ٫ني ىڄو، ٳبڅ ٻخڅ هلل ڃ٠، اڅ ٻخڅ : ٷخٽ حٿلن

حٿڄ٬ش طټڅ رخٿظرش حٿنيځ حٷ٩، ٳيه ڃحٷزش حٿ٬زي ٳ حٿ٤خ٫ش ى أڅ ټڅ ڃوڀخ ٳيخ، ڃحٷزظو ٳ

حٿټ ٫ڀ حٿن٬ڂ، ٳبنو وڀ ڃن ن٬ڄش ري ٿو ڃن حٿټ ٫ڀيخ، ڃحٷزظو ٳ حٿڄزخف طټڅ رڄح٫خس حىد،

. ري ڃن حٿز ٫ڀيخ، ٻپ ٿٺ ڃن حٿڄحٷزش وڀ ڃن رڀش

أر٪ خ٫خص، خ٫ش نخؿ ٳيخ رو، خ٫ش كٶ ٫ڀ حٿ٬خٷپ أڅ پ ٫ن : ٷخٽ ىذ ڃن ڃنزو ٳ كټڄش آٽ ىحى

اهحنو حٿن وزنو ر٬رو، يٷنو ٫ڀ نٴو، خ٫ش وڀ رن لخذ ٳيخ نٴو، خ٫ش ٴ٠ ٳيخ اٿ

. ٳڄخ لپ لځ، ٳبڅ ىه حٿخ٫ش ٫څ ٫ڀ حٿخ٫خص ؿڄخځ ٿڀٸس نٴو رن ٿحطيخ

٫ن ٫ڄپ ى أٳ٠پ ح٫ڄخٽ، ى حٿٻ ىه حٿخ٫ش حٿظ ى ڃٽ ٳيخ رخٿڄ٬٤ڂ حٿڄد، نز أڅ طوڀ

. ڃخ ٿ طٴټ ٳو ٻخڅ أٳ٠پ ڃن ٻؼ ڃن أ٫ڄخٽ حٿـحف حٿٴټ، ٳبڅ حٿ٬٤خځ حٿ ظنخٿو ٳو ڃن حٿ٬ـخثذ

حٿ٬ڄپ حٿڄلخزش ر٬ي : حٿڄٸخځ حٿؼخٿغ

اٿ حٿڄلخزش ر٬ي حٿ٬ڄپ، ىه اخس [ 18 : حٿل ] { حطٸح حهلل ٿظن٨ نٴ ڃخ ٷيڃض ٿي خ أيخ حٿن آڃنح } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

. طلخزح كخزح أنٴټڂ ٷزپ أڅ : حهلل ٫نو ٿٿٺ ٷخٽ ٫ڄ

حځ ٫ڀ نٴو، لخذ نٴو، ٷخٽ : ٷخٽ حٿلن حهلل ان ظيٺ : حٿڄئڃن ٴـئه حٿء ٬ـزو ٳٸٽ اڅ : حٿڄئڃن ٷ

: ڃخ ڃن كڀش اٿٺ، ىيخص كپ رن رنٺ، ٴ١ ڃنو حٿء ٳؿ٪ اٿ نٴو ٳٸٽ انٺ ٿڄن كخؿظ، ٿټن حهلل

. حهلل أ٫ى اٿ ىح أريح اڅ خء ؟ ٿيحٿڃخ أىص اٿ ىح، ڃخ

أ ٳ حٿينخ، ٬ ٳ ٳټخٹ ٷزظو، ؤڃن اڅ حٿڄئڃنن ٷځ أػٸيڂ حٿٸآڅ، كخٽ رنيڂ رن ىڀټظيڂ، اڅ حٿڄئڃن

ڃؤه ٫ڀو ٳ ڄ٬و، ٳ ره، ٳ ٿخنو، ٳ ؿحكو، ڃؤه ٫ڀو ٳ جخ كظ ڀٸ حهلل ٫ ؿپ، ٬ڀڂ أنو

. ٿٺ ٻڀو

ٳو نٴو، ٻٿٺ نز أڅ ټڅ ٿو خ٫ش ٤خٿذ أڅ حٿ٬زي ٻڄخ نز أڅ ټڅ ٿو ٷض ٳ أٽ حٿنيخ خ١ : ح٫ڀڂ

ؿڄ٪ ڃخ ٻخڅ ڃنيخ، ٻڄخ ٴ٬پ حٿظـخ ٳ حٿينخ ڃ٪ حٿٻخء ٳ آه ٻپ نش ٳيخ نٴو ٳ آه حٿنيخ، لخزيخ ٫ڀ

. ځ أ ي أ

ٿظظزن ٿو حٿخىس ڃن حٿنٸخڅ، ٳأ حٿڄخٽ ٳ ڃ٬ن حٿڄلخزش أڅ ن٨ ٳ أ حٿڄخٽ، ٳ حٿرق، ٳ حٿوحڅ

٫ڀ حٿٴحث، اڅ حطټذ ڃ٬ش ىنو حٿٴحث، رلو حٿنحٳپ حٿٴ٠خثپ، هحنو حٿڄ٬خ، ٿلخزيخ أ

. ر٬ٸخريخ ڃ٬خٷزظيخ ٿظٳ ڃنيخ ڃخ ٳ١ حظپ

ٳبح ى حرن ظن نش، ٳلذ أخڃيخ ٳبح ى أكي ٻخڅ طرش رن حٿڄش رخٿٷش، ٻخڅ ڃلخزخ ٿنٴو، ٳلذ ڃخ : ٷپ

ٻٲ ! أٿٸ حٿڄڀٺ رؤكي ٫ن أٿٲ نذ هڄڄخثش نذ ! خ ڀظخ : ٷخٽ ٫څ أٿٲ ځ هڄڄخثش ځ، ٳم

ٸٽ ! ! ځ ٫س آٱ نذ ٳ ٻپ ٿيخ ٻ٠ش اٿ حٿٴى خ : ػڂ ه ڃخ ٫ڀو ٳبح ى ڃض، ٳڄ٬ح ٷخث

! ح٫ڀ

حٿـحف ٳ ٻپ خ٫ش، ٳبڅ حنخڅ ٿ ڃ ٳيټح نز ٿڀ٬زي أڅ لخذ نٴو ٫ڀ حنٴخ ٫ڀ ڃ٬ش حٿٸڀذ

أكخه } ىحه ٳ ڃيس س، ٿټنو ظخىپ ٳ كٴ٦ حٿڄ٬خ ى ڃؼزظش رټپ ڃ٬ش ٴ٬ڀيخ كـح ٳ ىحه ڃظص

. { نه حهلل

: ڃ٬خٷزش حٿنٴ ٫ڀ طٸىخ : حٿڄٸخځ حٿحر٪

ڃن حٿڄ٬خ ٳ نز أڅ ڄيڀيخ، ٳبنو يپ أڅ حٿڄي اح كخذ نٴو ٳأ ڃنيخ طٸح، أ ٳ٬ڀض جخ : ح٫ڀڂ

. ٳ٤خڃيخ، رپ نز أڅ ٬خٷزيخ ٫ٸرش ڃزخكش ٻڄخ ٬خٷذ أىڀو ٿيه ٫ڀو كنج ڃٴخٷش حٿند ٬ ٫ڀو

انڄخ هؿض اٿ : ڀ حٿنخ حٿ٬، ٳٸخٽ أنو هؽ اٿ كخث٢ ٿو، ػڂ ؿ٪ ٷي : حهلل ٫نوٻڄخ ٫ن ٫ڄ

. انڄخ ٳخطظو حٿـڄخ٫ش : ٷخٽ حٿڀغ . يٷش ٫ڀ حٿڄخٻن كخث٤، ؿ٬ض ٷي ڀ حٿنخ حٿ٬، كخث٤

. ٷزظن نخ ٫نو أنو ڀو أڃ ٫ن حٿڄد كظ ٣ڀ٪ نـڄخڅ، ٳڀڄخ ىخ أ٫ظٶ

. أزق، ٳٸخځ نش ٿڂ نڂ ٳيخ ٫ٸرش ٿڀ ن٪ حهلل ٫نو نخځ ٿڀش ٿڂ ٸڂ ظيـي ٳيخ كظكټ أڅ طڄڂ حٿيح

كخڅ رن نخڅ رٳش ٳٸخٽ ٫خٷزنٺ رځ نش، ! طؤٿن ٫ڄخ ٬نٺ : ٳٸخٽ ػڂ أٷزپ ٫ڀ نٴو ؟ ڃظ رنض ىه : ڃ

. ٳخڃيخ

ڃن رن احثپ، ٪ يه ٫ڀ : ٳؤڃخ حٿ٬ٸرخص ر ٿٺ ڃڄخ لپ، ٳلځ ٫ڀو ٳ٬ڀو، ڃؼخٽ ٿٺ ڃخ كټ أڅ ؿ

ٽ ؿڀو ٿنٽ اٿ حڃأس، ٳٴټ ٷخٽ ٳو حڃأس، ٳ٬يخ ٳ حٿنخ كظ ڀض، ؟ ڃخح أىص أڅ أن٪ : أڅ آه ك

رخٿڄ٤ ىيخص ؿپ هؿض اٿ ڃ٬ش حهلل طؿ٪ ڃ٬، ٳظٻيخ كظ طٸ٬٤ض : أڅ ٬ي ؿڀو ٷخٽ ٳڀڄخ أحى

ؿخثح ٳ ٬ظيڂ، ٷي ڀٺ نل ٿٺ هڀٶ حٿخف، أڅ آه ن٨ اٿ حڃأس ٳٸڀ٪ ٫نو، ٳيح ٻڀو ڃلځ، انڄخ ٻخڅ

أنو ن٨ اٿ حڃأس، ٳڀ٤ڂ ٫نو كظ : ٻڄخ كټ ٫ن ٯحڅ حٿحىي ڃن أىپ ڃڀظنخ، كڄڀيڂ ٫ڀ ٿٺ حٿـيپ رخٿ٬ڀڂ،

. نٴص

ٳ نٴو طٷٴخ ٫ن حٿپ، ٳآٿ أ ظپ ا ٳ أنو أخرظو ؿنخرش ٻخڅ حٿزى ييح، أنو ؿي : نخ ٫ن ر٠٬يڂ

ڃٷ٬ظو، أ ن٫يخ ٬ىخ، ٷي ٻص ٻؼح ڃن ىح حٿٴن . ٳټخنض ييس حٿټؼخٳش طي ٫ڀ ٫ن ٣

" طڀز ارڀ " ٫ن حٿڄظ٬زين ٫ڀ حٿـيپ ٳ ٻظخر حٿڄڄ رـ حٿخى

حٿڄـخىيس : حٿڄٸخځ حٿوخڃ

ٻڄخ زٶ، ٳبڅ آىخ طظحن رلټڂ حٿټپ ر ى أنو اح كخذ نٴو، ٳنز اح آىخ ٷي ٷخٳض ڃ٬ش أڅ ٬خٷزيخ

حهلل ٫نو أڅ ئىريخ رظؼٸپ ححى ٫ڀيخ، ٻڄخ ى ٫ن حرن ٫ڄ ت ڃن حٿٴ٠خثپ، أ ى ڃن ححى، ٳنز

ـخىيىخ ټىيخ ڃخ ٳ ؿڄخ٫ش، ٳؤكخ حٿڀپ ٻڀو طڀٺ حٿڀڀش، اح ٿڂ ط٤خ٫و نٴو ٫ڀ ححى، ٳبنو أنو ٳخطظو س

. حظ٤خ٩

. ٫ٴح، اڅ أنٴنخ طحطنخ ا ٻىخ اڅ حٿخٿلن ٻخنض أنٴيڂ طحطيڂ ٫ڀ حٿو : ٷخٽ حرن حٿڄزخٹ

لذ ڃن ٸي ٫ڀو ڃنيڂ، ٳٸظي ڃڄخ ظ٬خڅ رو ٫ڀيخ أڅ ڄ٬يخ أهزخ حٿڄـظيين، ڃخ ى ٳ ٳ٠ڀيڂ،

. رؤٳ٬خٿو

ٳ٬ڄڀض ٫ڀ ٿٺ ؟ ح٪ اٿ حؿظيخىه ٻنض اح ح٫ظطن ٳظس ٳ حٿ٬زخىس ن٨ص اٿ ؿو ڃلڄي رن : ٷخٽ ر٠٬يڂ

ٻخڅ حى رن ي ځ كظ و٠ ٴ، . ځ أٿٲ ٻ٬ش ٷي ٻخڅ ٫خڃ رن ٫زي ٷ ڀ ٻپ . حز٫خ

ٻ خؿيح، ٻخڅ ىحى حٿ٤خث د حٿٴظض ڃټخڅ حٿوز، ٸأ رنيڄخ هڄن آش، ٻخڅ كؾ ڃٵ ٳڄخ نخځ ا

حٿيځ، ڀ أر٬څ نٴخ ڃن رن رس وظڂ ٻپ ځ ػع هظڄخص، ٻخڅ ٫ڄ رن ٫زي حٿ٬ ٳظق حٿڄڀ زټخڅ

نش ٳڀڂ نڂ ٿڂ ظټڀڂ، ٿڂ ظني اٿ كخث٢، ٿڂ ڄي ؿڀو، حٿٸيڃخء حٿٴـ رء حٿ٬ظڄش، ؿخ أر ڃلڄي حٿل

. ٫ڀڂ يٵ رخ٣ن ٳؤ٫خنن ٫ڀ ٧خى : ٷخٽ ؟ رڂ ٷيص ٫ڀ ىح : حٿټظخن ٳٸخٽ ٿو أر رټ

أخځ ڃزخىس، ٳڄن ٳخطو حٿځ ت ٿڂ يٻو ٯيح حهلل انڄخ ى : ىهڀح ٫ڀ كڀش حٿ٬خريس ٳټڀڄىخ رخٿٳٶ رنٴيخ ٳٸخٿض

. أٷڀظن ؿحك، ڃن ٿو ٳ أخځ كخط، رټن ڃخ كڄڀض حٿڄخء ٫نخ ڀن هلل ڃخ ! خ اهطخه

ٳبنو " ٴش حٿٴس " ٻظخر حٿڄڄ رـ ٳ رخطن ڃـخىيحطيڂ، ٳڀن٨ٳڃن أحى أڅ ن٨ ٳ حٿٸځ، ظٴؽ

اٿيڂ ڃن حٿڄط، رپ ڃن أهزخ حٿڄظ٬زيحص ڃن حٿنس ڃخ لظٸ نٴو ٫ني ڃن أهزخ حٿٸځ ڃخ ٬ي نٴو رخخٳش

. ڄخ٫و

ڃ٬خطزش حٿنٴ طرويخٳ : حٿڄٸخځ حٿخى

. حهلل ڃن ڃٸظو حص حهلل آڃنوٳ ڃن ڃٸض نٴو : حهلل ٫نو ٷخٽ أر رټ حٿيٶ

: كخث٤خ ٳڄ٬ظو ٸٽ رن رنو ؿيح حهلل ٫نو ىهپ ڄ٬ض ٫ڄ رن حٿو٤خد : حهلل ٫نو ٷخٽ أن

. ٿظظٸن حهلل خ حرن حٿو٤خد أ ٿ٬رنٺ ٫ڄ رن حٿو٤خد أڃ حٿڄئڃنن، رن رن، حهلل

. ى ٬خطذ نٴو، ٳڀڂ ٽ ٬خطزيخ كظ ڃخص ىهڀض ٫ڀ ٫خري ٳبح رن يو نخ ٷي أؿـيخ : ٷخٽ حٿزوظ رن كخػش

ٿٺ نٴٺ حٿظ رن ؿنزٺ، ٷي هڀٸض أڅ : ح٫ڀڂ . طٲٿ ٳؤٱ : ٻخڅ ر٠٬يڂ ٸٽ اح ٻ حٿخٿلڅ أ٫ي ٫ي

رظٸڄيخ طٻظيخ ٳ٤خڃيخ ٫ن ڃحىىخ، أڅ طٸىىخ رپ حٿيى اٿ أڃخس رخٿء،ڃخٿش اٿ حٿ، ٷي أڃص

ڃ٤ڄجنش، ٳ ٳبڅ أىڄڀظيخ ؿڄلض ىص، ٿڂ ط٨ٴ ريخ ر٬ي ٿٺ، اڅ ٿڃيخ رخٿظرن ؿنخ أڅ ط ٫زخىس ريخ،

خ نٴ، ڃخ أ٨٫ڂ ؿيڀٺ، طي٫ن : طٸٽ زڀٺ أڅ طٸزپ ٫ڀيخ، ٳظٸ ٫نيىخ ؿيڀيخ ٯزخطيخ . طٴڀن ٫ن طٻىخ

ٳټٲ ڀي ڃن ي اٿ ؟ أڃخ ط٬ڀڄن أنٺ خثس اٿ حٿـنش أ حٿنخ حٿٻخء حٿٴ٤نش أنض أي حٿنخ ٯزخس كڄٸخ،

حٿڄص ؤط رظش ڃن أڃخ ط٬ڀڄن أڅ ٻپ ڃخ ى آص ٷذ، أڅ ! ٯيهٳ ڃو أ ٳ رڄخ حهظ٤ٲ ! ؟ أظيڄخ

أڅ ټڅ ٳو حٿڄص ٳـؤس، اڅ ٿڂ ټن ٯ ڃ٫ي، ظٷٲ ٫ڀ ن ىڅ ن، رپ ٻپ نٴ ڃن حنٴخ ڄټن

خ نٴ، اڅ ٻخنض ! ؟ ٳڄخٿٺ طظ٬ين ٿڀڄص ى ٷذ ڃنٺ . حٿڄص حٿڄص ٳـؤس ٻخڅ حٿڄ ٳـؤس، ػڂ ٴ٠ اٿ

رخ٫٣و ٫ڀٺ، ٳڄخ ڃ٬ش حهلل ط٬خٿ ٫ظٸخىٹ أڅ حهلل حٹ ٳڄخ أ٨٫ڂ ٻٴٹ، اڅ ٻخنض ڃ٪ ٫ڀڄٺ ؿأطٺ ٫ڀ

حٿلڄخځ، ٳخ٣ڀز حٿيحص حٿزخٷش ٳرخٿٸ٬ى خ٫ش ؿر ٿٺ ؟ أٿٺ ٣خٷش ٫ڀ ٫حرو ! أي ٷخ٫ظٺ، أٷپ كخءٹ

٫ٸپ ڃ أخ ٫ڀو حٿ٤زذ رظٹ حٿڄخء ػػش أخځ ٳ ڃخ ٷٿٺ . أٻص حٿخٳش ٫ن حٿټي، د أٻڀش ڃن٬ض

اٿ حري حٿ ى أز ػػش أخځ ٿظن٬ڂ ؟ ٷ٠خء كٶ حٿيسٳ ٳڄخ ڃٸظ٠ حٿ٬ٸپ ؟ ٿرو ٣ٽ حٿ٬ڄ ٿق ظيؤ

اٿ ؿڄ٪ حٿ٬ڄ، رپ أٷپ ڃن ٿل٨ش رخخٳش اٿ ڃيس ن٬ڂ أىپ حٿـنش ٫حد أىپ حٿنخ أٷپ ڃن ػػش أخځ رخخٳش

ٳڄن ٤ٶ حٿز ٫ڀ أٿڂ ؟ حٿيٻخصٳ٫ن حٿيحص أي أ٣ٽ، أځ حٿنخ أٿڂ حٿز ! ٿض ٬ . ٫ڄ حٿينخ

طزٸن أنض ڃن أڃخ ر٬ي ظن نو أ نلىخ، ؟ أڀٺ كذ حٿـخه ؟ حهسٳٻٲ ٤ٶ أٿڂ حٿ٬حد حٿڄـخىيس،

أطظزيٿن رـح د ؟ هٳخ ڃن ٫ش ٳنخثيخ ى طٻض حٿينخ ٿوش ٻخثيخ، ٻؼس ٫نخثيخ . ٻخڅ ٿٺ ٫نيه ؿخه

ٷي خ٩ أٻؼ حٿز٠خ٫ش، ٷي رٸض ڃن حٿ٬ڄ زخرش، ٿ حظيٻض نيڃض ؟ لزش حٿلڄٸٳحٿ٬خٿڄن ٲ حٿن٬خٽ

أهؿ . أخځ ٷخ خځ ٣ٽ، أ٫ي حٿـحد ٿڀئٽٳ ح٫ڄڀ ؟ اح أٴض حه اٿ حٽ ٫ڀ ڃخ خ٩، ٳټٲ

. حٿنيخ رو اڅ ٿڂ ڃن حٿينخ هؽ حكح ٷزپ أڅ طټڅ هؽ ح٤ح انو ڃن ٻخنض ڃ٤ظو حٿڀپ

. ڃخ أزض رو ٳڄظٸ حٿيڃ٪ ڃن رل حٿكڄش ىه حٿڄ٨٫ش، ٳبڅ ٫يڃض طؤػىخ، ٳخرټ ٫ڀٳطٴټ

ـ رخد حٿظٴټ16

هڀٶ حٿڄحص ح ٳظٴټڅ } : حٿڄظٴټن رٸٿو ٻظخد حٿ٬، أػن ٫ڀٳٷي أڃ حهلل زلخنو رخٿظٴټ حٿظير

. [ 3 : حٿ٫ي ] { ظٴټڅ ٿٺ خص ٿٸځٳاڅ } : ٷخٽ [ 191 : آٽ ٫ڄحڅ ] { رخ٣ رنخ ڃخ هڀٸض ىح

آء ٳطٴټح " : ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو : حهلل ٫نيڄخ ٷخٽحهلل رن ٫ڄ رن حٿو٤خد ٫ن ٫زي

.(4) " حهللٳحهلل طٴټح

ڃخ ٣خٿض ٳټس حڃة ٷ٢ ا ٳيڂ، : ىذ رن ڃنزو ٷخٽ . طٴټ خ٫ش ه ڃن ٷخځ ٿڀش : حهلل ٫نوٷخٽ أر حٿيىحء

. ڃخ ٳيڂ ا ٫ڀڂ، ڃخ ٫ڀڂ ا ٫ڄپ

ؤٱ ٫ن آخط } : ٷٿو ط٬خٿٳٷخٽ حٿٴخر . ٫ه ٨٫ڄش حهلل ط٬خٿ ٿڄخٳ ٿ طٴټ حٿنخ : ٷخٽ ر حٿلخٳ

. أڃٳٷڀريڂ ڃن حٿظٴټ أڃن٪ : ، ٷخٽ [ 147 : ح٫حٱ ] { ح ر حٿلٶٳظټزڅ حٿن

ىح ؿخ ٿو، ٳػذ ٳح، ٳٷ٪ ڃڀټص حٿڄحصٳ ٿڀش ٷڄحء، ٳظٴټ ٳٻخڅ ىحى حٿ٤خث ٫ڀ ٤ق

. ڃخ ٬ص رٿٺ : ٷخٽ ؟ ڃخ حٿ أٿٸخٹ خ ىحى، : ٫خنخ ريه حٿٲ، ٳڀڄخ آه ٷخٽ

ٻخڅ ٴخڅ ڃن يس طٴټه زٽ . اٿ حهس اڅ حٿينخ ٿڂ طوڀٶ ٿن٨ اٿيخ، رپ ٿن٨ ريخ : ٷخٽ ٲ رن أزخ١

. حٿيځ

نٴخن، حط٬خى ڃن هٱ ٷ٬٤ش، أٳ٠پ ڃن ٫ش ٫ني حنظزخىش ڃن ٯٴڀش، حنٸ٤خ٩ ٫ن ك٦ . ٷخٽ أر رټ حٿټظخن

. ٫زخىس حٿؼٸڀن

ـ رخڅ ڃـخ حٿٴټ ػڄحطو17

ظ٬ڀٶ ره، انڄخ ٫نخ ڃخ ظ٬ڀٶ رخٿين، أڃٳ أڃ ظ٬ڀٶ رخٿين، ٷي ـ ٳ أڅ حٿٴټ ٷي ـ : ح٫ڀڂ

حٿ٤خ٫خص، حٿڄ٬خ، حٿٴخص حٿڄيڀټخص، حٿٴخص : أر٬ش أنح٩ ٳ ٳڀن٨ حنخڅ . ف ٿٺ ٤ٽ

. ٫ن نٴٺ، ٫ن ٴخطٺ حٿڄزخ٫يس ٫ن حهلل، حٿڄٸرش اٿو ٳ طٴپ . حٿڄنـخص

ؿڄڀش حٿٴخص حٿڄنـخص، ؿڄڀش حٿڄ٬خ ٿټپ ڃي أڅ طټڅ ٿو ؿيس ؼزض ٳيخ ؿڄڀش حٿٴخص حٿڄيڀټخص،نز

. حٿ٤خ٫خص، ٬ ٿٺ ٫ڀ نٴو ٻپ ځ

حٿزوپ، حٿټز، حٿ٬ـذ، حٿخء، : ى ٫س ، ٳبنو اڅ ڀڂ ڃنيخ ڀڂ ڃن ٯىخ،ٳټٴو ڃن حٿڄيڀټخص حٿن٨

. حٿٷخ٩، كذ حٿڄخٽ، كذ حٿـخه حٿلي، يس حٿ٠ذ، ه حٿ٬٤خځ، ه

رخٿٸ٠خء حٿټ ٫ڀ حٿن٬ڄخء، ح٫ظيحٽ حٿنيځ ٫ڀ حٿند، حٿز ٫ڀ حٿزء، حٿ : ڃن حٿڄنـخص ٫س

. ح٫ڄخٽ، كن حٿوڀٶ ڃ٪ حٿوڀٶ، كذ حهلل ط٬خٿ، حٿو٩ ٳ حٿينخ حه ٳحٿوٱ حٿؿخء، حٿىي

ؿيطو، ٳحٿڄڃڃخص حكيس ه٢ ٫ڀيخ ٫س ڃڃڃش، ٫س ڃلڄىس، ٳڄظ ٻٴ ڃن : ٳيه ٫څ هڀش

ٿ٬ڀڂ أڅ ٿٺ ٿڂ ظڂ أ رظٳٶ حهلل ط٬خٿ ٫نو، ػڂ ٸزپ ٫ڀ . اخىخ طٹ حٿٴټ ٳيخ، ټ حهلل ط٬خٿ ٫ڀ ٻٴخظو

حٿڄنـخص، ٳبح حطٲ ٻٿٺ ٤خٿذ نٴو رخطخٱ رخٿٴخص . حٿزخٷش، ىټح ٴ٬پ كظ و٢ ٫ڀ حٿـڄ٪ حٿظ٬ش

، ه٢ ٫ڀيخ حظپ رخٿزخٷ، . ىح لظخؽ اٿو حٿڄي حٿڄڄ رحكيس ڃنيخ، ٻخٿظرش حٿنيځ ڃؼ

ؿحثيىڂ حٿڄ٬خ حٿ٨خىس، ٻؤٻپ حٿزيخص، ٳ حٿخٿلن، ٳنز أڅ ؼزظح ٳٳؤڃخ أٻؼ حٿنخ ڃن حٿڄ٬يىن

ڃحس حٿخء، ڃ٬خىحس ح٫يحء، ٳحٿؼنخء ٫ڀ حٿنٴ، حٳح١ ا٣ٵ حٿڀخڅ رخٿزش حٿنڄڄش، حٿڄحى،

نٴٺ ٫ن ؿڄڀش طٹ حڃ رخٿڄ٬ٱ، حٿني ٫ن حٿڄنټ، ٳبڅ أٻؼ ڃن ٬ي نٴو ڃن ؿه حٿخٿلن ٳحٿڄيحىنش

ٻپ ٳٶ . حظخٽ ر٬ڄخس حٿٸڀذ ط٨يه ؿحكو، ڃخٿڂ ط٤ي حٿـحف ڃن حػخځ، ڄټنٳڃن ىه حٿڄ٬خ

ڃؼخٿو حٿ٬خٿڂ حٿ٩ ٳبنو . ٳنز أڅ ټڅ طٴٸيىڂ ٿيخ طٴټىڂ ٳيخ ڃن حٿنخ ڀذ ٫ڀيڂ ن٩ ڃن ىه حڃ،

ڃن ٳ٬پ . رخٿ٦٫ ٯخٿذ حڃ ڃن ا٧يخ نٴو رخٿ٬ڀڂ، ٣ڀذ حٿيس، حنظخ حٿض، اڃخ رخٿظي، أ ٳوڀ

نظي حٿ٬ڀڂ رؤىپ حٿ٬ڀڂ اٿ أڅ ظخح ٻڄخ ظخ رڄخ . ٿٺ، ٳٸي طي ٿٴظنش ٨٫ڄش نـ ڃنيخ ا حٿيٸڅ

. حٿٸڀذ حٿظ ٨ن حٿ٬خٿڂ حٿنـخس ڃنيخ، ى ڃ ٳيخٳحٿڄيڀټخص حٿنخء ٻپ ٿٺ ڃن م حٿٴخص

حٿوڄٽ حٿڄيحٳ٬ش ٿڀٴظخ، ٳٸي ٻخڅ ڃن أك ڃن نٴو ىه حٿٴخص، ٳخٿحؿذ ٫ڀو حنٴحى حٿ٬ٿش، ٣ڀذ

: ٫ني ىح نز أڅ ظٸ خ٣ن حن، ٳبنيڂ ٷي ٸٿڅ . أهخه ٻٴخه حٿلخرش ظيحٳ٬څ حٿٴظخ، ٻپ ڃنيڂ ى ٿ أڅ

ٯ ڃظن ٫ن ىن حځ ڃظن ٫ن، ٿ ڃض ٿڂ نييځ حځ، أنخ : نيح حٿ٬ڀڂ، ٳڀٸپ ٿيڂ ىح زذ

نؤٽ حهلل أڅ ڀق ٳخى ٷڀرنخ أڅ ٳٸنخ ٿڄخ حٿظٴ٤ن ٿوٴخخ ىه حٿٴخص ڃن ٷڀزو،ٳاف ٷڀز، ٳڀټن ٳټ حٿ٬خٿڂ

. خه ٫نخ

[ ڃنو حص حهلل ڃڄن٩ٳٳ أڅ حٿظٴټ ] ـ ٳپ18

حطو زلخنو ٳٳخٿظٴټ ” حهللٳ آء حهلل طٴټحٳطٴټح " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽحٿنزٷي طٸيځ أڅ

: ٿٺ، ٳبنو أ٨٫ڂ ڃن أڅ طڄؼڀو حٿ٬ٸٽ رخٿظٴټ، أ طظىڄو حٿٸڀد رخٿظٳ ڃڄن٩ ڃنو، ٿٺ أڅ حٿ٬ٸٽ طظل

. [ 11 : حٿ ] { حٿڄ٪ حٿز ىءٿ ٻڄؼڀو }

هڀٶ حٿڄحص ح ٳاڅ } : ٻٸٿو ط٬خٿ ڃوڀٷخص حهلل ط٬خٿ، ٳٸي ى حٿٸآڅ رخٿلغ ٫ڀ ٿٺٳٳؤڃخ حٿظٴټ

{ حٿڄحص ح ٳٳپ حن٨ح ڃخح } ٷٿو . [ 190 : آٽ ٫ڄحڅ ] حخص . . . { حٿزخد حهظٱ حٿڀپ حٿنيخ خص ٿ

. [ 101 : ن ]

هڀٸش ڃن حٿ٬ـخثذ حٿيحٿش ٫ڀ ٳنٴو، ٳبڅ ٳڃن آخص حهلل ط٬خٿ حنخڅ حٿڄوڀٵ ڃن ن٤ٴش، ٳظٴټ حنخڅ

ٻظخد حٿټ حٿټځٳ ٷي طٸيځ . [ 21 : حٿحخص ] { أٳ طزڅ ٳ أنٴټڂ } : نٴو، ٳٸخٽٳ٨٫ڄش حهلل ط٬خٿ رخٿظير

. ٫ڀ ر٬ هڀٶ حنخڅ ٳڀ٤ڀذ ىنخٹ

حٿٴؽ نلىخ، ٻٿٺ حٿنٴ٢ حٿټزض حٿـزخٽ، حٿڄ٬خىڅ ڃن حٿىذ حٿٴ٠شٳڃن آخطو حٿـحى حٿڄى٫ش

حٿ٬ڄٸش حٿڄټظنٴش ٷ٤خ ح، حٿظ ى ٷ٤٪ ڃن حٿزل ح٨٫ڂ حٿڄل٢ ڃن آخطو حٿزلخ حٿ٨٬ڄش . حٿٸخ ٯىخ

س ٿ ؿڄ٪ حٿڄټٱ ڃن ح، ڃن حٿزح، حٿـزخٽ، ٿټخڅ رخخٳش اٿ حٿڄخء ٻـس . رـڄ٪ ح

. حٿزٳ رل ٨٫ڂ، ٳ حٿزل ٫ـخثذ أ٬خٱ ڃخ نخىيه ٳ

ڂ حٿو طلض حٿڄخء، ٳحٿڄؿخڅ يٳش طلض حٿڄخء، حن٨ ٻٲ أنزضٳحن٨ ٻٲ هڀٶ حٿڀئٿئ، ىس

حن٨ اٿ ٫ـخثذ حٿٴن ٻٲ أڃټيخ حهلل ط٬خٿ ٫ڀ ؿو حٿڄخء، ٻٿٺ ڃخ ٫يحه ڃن حٿ٬نز أنخٱ ڃخ ٸٳو حٿزل،

حكظخؽ طٷيخ حٿخف أ٫ـذ ڃن ٿٺ حٿڄخء، ٳبنو كخس ٻپ ڃخ ٫ڀ ح ڃن كحڅ نزخص، ٳڀ حٿزلخٳىخ

ٿٺ، ػڂ اح ريخ ڃن٪ هؿيخ، ٿزٽ طلڀيخ ٿ ڃڀٺٳحٿ٬زي اٿ رش ڃخء، ڃن٪ ڃنيخ ٿزٽ ؿڄ٪ هحثن حٿينخ

. ٫ن ىه حٿن٬ڄش اهحؿيخ، ٳ ٴپ حٿ٬زيٳؿڄ٪ هحثن ح

ٷطو، حن٨ اٿ ٫ـخثذ حٿـ، ڃخ ٨ي ٳو ڃن آخطو حٿيحء ى ؿڂ ٿ٤ٲ رخٿ٬ن، ػڂ حن٨ اٿ يطو

حن٨ اٿ حٿ٤ . حٿزى حٿيذ حٿح٫ٶ، ٯ ٿٺ ڃن حٿ٬ـخثذ ڃن حٿځ حٿ٫ي حٿزٵ حٿڄ٤ حٿؼڀؾ

ٷڄىخ، حٿڄخء، ػڂ حن٨ اٿ حٿڄخء ٨٫ڄيخ ٻحٻزيخ ڄيخٳرخٿيحء ٻڄخ زق كحڅ حٿزل طزق رؤؿنلظيخ

حٿڀپ، ٳ حٿنيخ، حٿنيخ ٳحٿڀپ ٿنو ټڀو ڃ٬و، حن٨ اٿ اؽٳڃخ ٳيخ ٻٻذ ا هلل ٳو كټڄش

. حٿر٪ حٿوٲ حٿٲ حٿظخءٳحن٨ ڃ حٿڄ، ٻٲ حهظڀٲ

حٿڄخء ڃؼپ ح ػڄخڅ ڃحص، ٳبح ٳٻٻذ اڅ حٿڄ ڃؼپ ح ڃخثش نٴخ ظن ڃس، اڅ أ : ٷي ٷپ

حٿټحٻذ، حٿ حٿڄخء حٿظ ٳيخ حٿټحٻذ، حٿ اكخ٣ش ٫نٺ رٿٺ ڃ٪ ٻخڅ ىح ٷي ٻٻذ حكي، ٳخن٨ اٿ ٻؼس

ڃنٺ أنٺ طيهپ رض ٯن ڃهٱ ڃڄه رخٿىذ، ٳ نٸ٤٪ ط٬ـزٺ ڃنو، طحٽ طٻه أنض ىخ، حٿ٬ـذ

طڀظٴض اٿ نله رٸڀزٺ، طن٨ اٿ ىح حٿزض حٿ٨٬ڂ، اٿ أو ٸٴو ٫ـخثزو أڃظ٬ظو ريحث٪ نٸو، ػڂ

ٯٴڀظٺ ا ٻڄؼپ نڄڀش طوؽ ڃن ٳرز٤نٺ ٳؿٺ، ٳڄخ ڃؼڀٺ رنخء هخٿٸٺ، ٳڀٸي نض نٴٺ رٺ، حظڀضٳطظٴټ

كيغ رظيخ، ٻٲ رنظو ڃخ ؿڄ٬ض ٳو، ٳٷ حٿڄڀٺ، ٳظڀٸ أهظيخ ٳظظليع ڃ٬يخ كخث٢ٳرظيخ حٿ كٴطو

. حٿنڄڀش ڃن ٸٲ رظٺ ٯٴڀظٺ، ٳڄخ ط٬ٱ ڃن حٿڄخء ا ڃخ ط٬ٳوٳ ٳيټح أنض . طٻ ٷ حٿڄڀٺ ڃن ٳو

طٸ، حٿ٬ڀځ طٸپ ٫ن حكخ٣ش رز٬ حٿڄوڀٷخص، ٳيح رخڅ ڃ٬خٷي حٿـڄپ حٿظ ـٽ ٳيخ ٳټ حٿڄظٴټن، ح٫ڄخ

ٳظٴټ ٳڄخ أنخ اٿو ىخ . حٿڄن٫خص، ٻخنض ڃ٬ٳظٺ رـٽ حٿخن٪ أطڂ ا أنٺ ٻڀڄخ حظټؼص ڃن ڃ٬ٳش ٫ـخثذ

ن٬و، حظٴخى ىه حخء ڃن كغ انيخ ٳ٬پ حهللٳ ٳڄن ن٨ . ٻظخد حٿټٳٷيڃنخه ڃن حخس ىنخ ڃ٪ ڃخ

ر٬، ڃن كغ حطزخ٣يخ ٳر٠٬يخ حٿڄ٬ٳش رـٽ حهلل ط٬خٿ ٨٫ڄظو، ڃن ٷ حٿن٨ ٫ڀيخ ڃن كغ طؤػ

ر٬ حٿـيخٽ، ڃن حٿٻڅ اٿ أزخد حٿ٠ٽ، ؿو ٳ ن٬ رخهلل ڃن طؤػ ر٠٬يخ . رڄزذ حزخد، ٸ

. حٿڄثټش حٿـن، ٳڀٿٺ ٫يٿنخ ٫نو اٿ ڃخ نحه حهلل أ٫ڀڂ ٿڀظٴټ ٳڄخ نحه ڃن

رو ـ رخد ٳ ٻ حٿڄص ڃخ ر٬يه ڃخ ظ٬ڀٶ19

٫ن ٻ حٿڄص ٳ ٻه، اڅ ٻه ٻىو نٴ ٯىخ، ٴپ ٷڀزو ڃلخٿشٳ حٿينخ حٿڄټذ ٳ أڅ حٿڄنيڄٺ : ح٫ڀڂ

. ڃزظيء، أ ٫خٱ ڃنظزو ڃنو، ػڂ حٿنخ اڃخ ڃنيڄٺ، أ طخثذ

رڃو، ىح يه ٻ حٿڄص ڃن حهلل ط٬خٿ ٳؤڃخ حٿڄنيڄٺ ٳ ٻه، اڅ ٻه ٳٻه ٿظؤٲ ٫ڀ ىنخه، ظپ

. ا ر٬يح

ٳٴ رظڄخځ حٿظرش، رڄخ ټه حٿڄص هٴش أڅ أڃخ حٿظخثذ، ٳبنو ټؼ ٻ حٿڄص ٿنز٬غ رو ڃن ٷڀزو حٿوٱ حٿوش،

يهپ ريح طلض ٷٿو ڀ حهلل ٫ڀو . ٻحىش حٿڄصٳحٿحى، ى ڃ٬ وظ٤ٴو ٷزپ طڄخڃيخ أ ٷزپ اف

طٸه، ٳي ٻخٿ ظؤه ٫ن ٿٸخء ٳبنو انڄخ وخٱ ٿٸخء حهلل ٿٸ " ڃن ٻه ٿٸخء حهلل ٻه حهلل ٿٸخءه “ : ڀڂ آٿو

رخظ٬يحى ٿڀٸخثو ٫ڀ ؿو خه، ٳ ٬ي ٻخىخ ٿڀٸخثو، ٫ڃش ىح أڅ ټڅ ىحثڂ حظ٬يحى ٿو، حٿلزذ ڃظ

. حٿينخٳا حٿظلٶ رخٿڄنيڄٺ پ ٿو حه،

ٯخٿذ حڃ ٳ ىح . ن ڃ٫ي ٿٸخء كززو أڃخ حٿ٬خٱ، ٳبنو ٻ حٿڄص ىحثڄخ، نو ڃ٫ي ٿٸخء حٿلزذ، ى

كزذ : ىح حٿ٬خن، نظٸپ اٿ ؿح د حٿ٬خٿڄن، ٻڄخ ٷخٽ ر٠٬يڂ ظز٤ت ڃـء حٿڄص، لزو ٿظوڀ ڃن

. ؿخء ٫ڀ ٳخٷش

طڄنو، أ٫ڀ ڃنيڄخ ڃن ٳ أڃه اٿ حهلل كذ حٿڄصٳ ٻحىش حٿڄص، ىح ڃ٬ ٳ حٿظخثذ ڃ٬ : ٳبڅ

كخس، رپ طټڅ حخء اٿو أكزيخ اٿ ڃه، ٳيح ٷي حنظي رٴ١ حٿلذ حٿء ط٬خٿ، ٳخ وظخ ٿنٴو ڃطخ

. ڃٸخځ حٿظڀڂ حٿ، ى حٿخش حٿڄنظي اٿ

ظٴي رٻ حٿڄص حٿظـخٳ ٫ن حٿينخ، څ حٿينخ ٷيٳ٫ڀ ٻپ كخٽ، ٳٴ ٻ حٿڄص ػحد ٳ٠پ،ٳبڅ حٿڄنيڄٺ

. ٻه ن ٫ڀو ن٬ڄو ټيه

حٿڄص ٳ٠پ ٻٳـ رخد ڃخ ؿخء 20

: أٻؼح ٻ ىخځ حٿڀحص " : ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حهلل ٫نو ٷخٽ حهلل ٫نو ىس ٫ن أر

. " حٿڄص

ٻ ٫ني : حهلل ٫نو ٫ن أن ڀ حٿنزٳٸخٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٳؤكنح ٫ڀو حٿؼنخء،حٿنز أڅ ؿ

ٳبڅ خكزټڂ ٿ " : ٷخٽ . ڃخ ٻنخ نڄ٬و ٻ حٿڄص : ٷخٿح " ؟ ٻٲ ٻخڅ ٻ خكزټڂ ٿڀڄص " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

.(5) " ىنخٹ

أٻؼىڂ ٿڀڄص ٻح : أ حٿڄئڃنن أٻ، ٷخٽ : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ جپحٿنز أڅ : حهلل ٫نو ٫ن حرن ٫ڄ

.(6) " أيىڂ حظ٬يحىح ٿو أٿجٺ ىڂ حٻخ

ٳكخ، ڃخ أٿځ ٫زي ٷڀزو ٻ حٿڄص ا ص ٳ٠ق حٿڄص حٿينخ، ٳڀڂ ظٹ ٿ ٿذ ٳيخ : ٷخٽ حٿلن حٿز

. ٳيخ حٿينخ ٫ڀو، ىخڅ ٫ڀو ؿڄ٪ ڃخ

ٻپ ٿڀش حٿٴٸيخء، ٳظٻڅ حٿڄص حهلل اح ٻ حٿڄص حنظٴ حنظٴخ حٿ٤، ٻخڅ ـڄ٪ٻخڅ حرن ٫ڄ

ٻڀنخ ٷي أٸن حٿڄص، ڃخ ن ٿو ڃظ٬يح، : ٻخڅ كخڃي حٿٸ ٸٽ . حٿٸخڃش ػڂ زټڅ، كظ ٻؤڅ رن أيىڂ ؿنخس

، ٻڀنخ ٷي أٸن رخٿنخ ڃخ ن ٿيخ هخثٴخ، ٳ طٴكڅ ٻڀنخ ٷي أٸن ! ؟ ڃخ ٫ظڂ طنظ٨څ ؟ رخٿـنش ڃخ ن ٿيخ ٫خڃ

! اهطخه حٿڄص، ٳي أٽ حى ٫ڀټڂ ڃن أڃ حهلل رو أ ر، ٳخ . ح اٿ رټڂ ح ؿڄ

. ر٬ظيخ ڃن ؿ٬پ حٿڄص نذ ٫نو، ٿڂ زخٽ ر٠ٶ حٿينخ : ٷخٽ ڄ٢ رن ٫ـڅ

ٿو، ڃن ٻه ڃنيڂ انڄخ ٻه رٸڀذ ٯخٳپ، أڅ ه٤ حٿڄص ٨٫ڂ، انڄخ ٯٴپ حٿنخ ٫نو ٿٸڀش ٳټىڂ ٻىڂ : ح٫ڀڂ

ٿٺ أڅ ٴ٭ حٿ٬زي ٷڀزو ٿٻ حٿڄص حٿ ى رن يو، ٻخٿ ي أڅ ٳٳڀيح نـ٪ ٳو ٻ حٿڄص، حٿ٤ٶ

أټخٿو أٷحنو حٿن ٿٺ ٻٳ أنٴ٪ ٣ٶ . ٿٺٳڃٴخس ڃو٤س، أ ٻذ حٿزل، ٳبنو ظٴټ ا خٳ اٿ

. ڃ٠ح ٷڀزو، ٳٻ ڃطيڂ ڃخ٫يڂ طلض حٿؼ

اح ٻ حٿڄط، ٳ٬ي نٴٺ : حهلل ٫نوحٿيىحء ٷخٽ أر . حٿ٬ي ڃن ٦٫ ره : حهلل ٫نوٷخٽ حرن ڃ٬ى

. ٻؤكيىڂ

حٿلخٽ أنو ري ڃن ڃٴخٷظو، ٳٳڀظٴټ حٿينخ،ٳ ء أڅ ټؼ ىهٽ حٿڄٸخر، ڃظ ټنض نٴو اٿ نز

. ٸ أڃڀو

ٳٻن " : رڄنټز ٳٸخٽ أه ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حهلل ٫نيڄخ ٷخٽ٫زي حهلل رن ٫ڄ ٫ن ٷي

اح أڃض ٳ طنظ٨ حٿزخف، اح أزلض ٳ طنظ٨ : ٫ڄ ٸٽ ٻخڅ حرن " حٿينخ ٻؤنٺ ٯذ أ ٫خر زپ

. ٿڄٺ، ڃن كخطٺ ٿڄطٺ حٿڄخء، ه ڃن لظٺ

حٿي ٳ٠پ ٫ن حٿلٶ، أڃخ ٣ٽ حٿي ٣ٽ حڃپ، ٳؤڃخ : اڅ أهٱ ڃخ أهخٱ ٫ڀ أڃظ " ٳ كيغ آه

.(7) " حڃپ ٳن حهس

ن٬ڂ : ٷخٿح " ؟ حٿـنش أٻڀټڂ لذ أڅ يهپ " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ لخرو : ٷخٽ ٫ن حٿلن

٫ن . "(8) رن أرخٻڂ، حظلح ڃن حهلل ٫ ؿپ كٶ كخثو ٷح حڃپ، أػزظح آؿخٿټڂ " : ٷخٽ ؟ خٽ حهلل

حٿڄـي حٿلحځ، اح أط رلـ ڃنٴ، ٳ٤ڀذ ڃن ٸأه، ٳبحٳڀڄخڅ رن ٫زي حٿڄڀٺ رنڄخ : أر ٻخ حٿظڄ ٷخٽ

حٿخىس ڃن ٫ڄڀٺ، ٿٸص ڃن ٳ ٣ٽ أڃڀٺ، ٿٯزض ٳ ٿ أض ٷد ڃخ رٸ ڃن أؿڀٺ ٿىيص ! حرن آىځ : ٳو

أىڀٺ كڄٺ، ٳزخڅ ڃنٺ حٿحٿي حٿنذ، ٳ أنض اٿ كٺ كڀٺ، انڄخ ڀٸخٹ نيڃٺ ٿ ٷي ٿض رٺ ٷيڃٺ، أٿڄٺ

. ٳخ٫ڄپ ٿځ حٿٸخڃش ځ حٿلس حٿنيحڃش كنخطٺ حثي،ٳىنخٹ ٫خثي،

: ٣ٽ حڃپ جخڅٳ أڅ حٿزذ : ح٫ڀڂ

. حٿـيپ : كذ حٿينخ، حٿؼخن : أكيىڄخ

ٳػٸپ ٫ڀ ٷڀزو ڃٴخٷظيخ، ٳخڃظن٪ ٷڀزو ڃن حٿٴټ أڃخ كذ حٿينخ ٳبڅ حنخڅ اح أن ريخ ريحطيخ ٿحطيخ ٫ثٸيخ،

ڃن ٻه جخ ىٳ٬و ٫ن نٴو، حنخڅ ڃٽ رخڃخن حٿزخ٣ڀش، ٳڄن نٴو حٿڄص حٿ ى زذ ڃٴخٷظيخ، ٻپ

أزخد حٿينخ، ٳ حٿينخ، ڃخ لظخؽ اٿو ڃن ڃخٽ أىپ ڃټن أيٷخء خثٳحٳٶ ڃحىه ڃن حٿزٸخء أريأ رڄخ

ر٬ حكحٽ حٿلخؿش اٿ ٳ ٳبڅ ه٤ ٿو حٿڄص . ٷرو ٷڀزو ٫خٻٴخ ٫ڀ ىح حٿٴټ، ٳڀي ٫ن ٻ حٿڄص، ٸي

اٿ أڅ ط : اح ٻز ٷخٽ . حخځ رن يٺ اٿ أڅ طټز ػڂ طظد : نٴو، ٷخٽ حظ٬يحى ٿو، ٱ رٿٺ ٫ي

ٳ . أ ؿ٪ ڃن ىه حٿٴس اٿ أڅ ٴ٭ ڃن رنخء ىه حٿيح، ٫ڄخس ىه حٿ٬٠ش، : وخ، اڅ خ وخ، ٷخٽ

ربطڄخځ ٿٺ حٿپ ٫س أخٽ، ىټح ٫ڀ حٿظيؾ اطڄخځ پ ا ظ٬ڀٶٳحٽ ٱ ئه، ل

. ٷض لظزو، ٳظ٤ٽ ٫ني ٿٺ كطوٳر٬ي پ، اٿ أڅ طوظ٤ٴو حٿڄنش ئه ڃخ ر٬ي ځ، ظپ رپ

أپ ىه حڃخن ٻڀيخ، كذ حٿينخ حن . " ٱ ڃن ! حكطخه : ٸٿڅ " ٱ " أٻؼ خف أىپ حٿنخ ڃن

. " أكزذ ڃخ جض ٳبنٺ ڃٴخٷو " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ڀحٿنزريخ، حٿٴڀش ٫ن ٷٽ

حٿڄص ڃ٪ حٿزخد، أ ٿ ظٴټ حٿڄټن حٿـيپ، ى أڅ حنخڅ ٬ٽ ٫ڀ زخرو، ظز٬ي ٷد : حٿزذ حٿؼخن

حٿزخد أٻؼ، حٿ أڅ ڄص ن ٷي ٳ انڄخ ٷڀح څ حٿڄص ؟ حٿ٬ أڅ ڃخن رڀيه ٿ ٫يح ٻخنح أٷپ ڃنٳ

زخد ٷي ظ رلظو، ي أڅ حٿڄص ؤط ٳـؤس، اڅ حظز٬ي ٿٺ، ٳبڅ ڄص أٿٲ ز

حٿڄص ٿ ٿو ٷض ڃو، ڃن ٲ حٿڄ ؤط ٳـؤس، اح ڃ ٿڂ ټن حٿڄص ر٬يح، ٿ طٴټ ٫ڀڂ أڅ

ڃو، ڃن خد ن أ ٻيپ أ ٯه، ٿ٨٬ڂ ٿٺ ٫نيه ظخء ر٪ هٲ ٿپ نيخ، ى ڃٸي رن

. حظ٬ي ٿڀڄص

[ حڃپ ٣ٽٳٳ طٴخص حٿنخ ] ـ ٳپ21

اٿ ڃخڅ حٿيځ، ڃنيڂ ڃن نٸ٤٪ أڃڀو رلخٽ، ٣ٽ حڃپ طٴخطخ ٻؼح ، ڃنيڂ ڃن ؤڃپ حٿزٸخءٳحٿنخ ڃظٴخطڅ

ا ٷي ء رڀض ػػن ڃخثو نو، ڃخ ڃن : ٫ؼڄخڅ حٿنيي أنو ٷخٽ ڃنيڂ ڃن ى ٷ حڃپ، ٳ ٫ن أر

. حٿنٸخڅ ا أڃڀ ٳبنو ٻڄخ ى ٫ٳض ٳو

اڅ ڃض حٿځ ٳؤڀ اٿ ٳڅ - ٬ن أرخ ڃلڄي -ٿ ٻخڅ ٸٽ : ٷ حڃپ أڅ حڃأس كزذ أر ڃلڄي ٷخٿضٳكټ

. ىټح ٸٽ ٻپ ځ : ٷخٿض ؟ أ إخ : ٳٸپ ٿيخ ڀن ٴ٬پ ٻح، حن٬ ٻح ٻح،

ڃخ : أر ٫شٿ ٷخٽ : ٫ن ارحىڂ رن ز٢ ٷخٽ ڃخ هؿض ڃن حٿڄـي ڃن ٫ن : ٷڀظو كي حٹ ٷٿن ٿٺ ٷ

. حڃ أ٫ـپ ڃن ٿٺ : ٷخٽ ؟ أ طپ ٷڄٺ : ٷپ ٿز٠٬يڂ . نو، ٳليػظن نٴ أڅ أؿ٪ اٿو

ان اڅ ڀض رټڂ ىه حٿس ٿڂ أپ رټڂ : ٳٸڀض طٸيځ، : ٿ أٷخځ ڃ٬ٱ حٿس ػڂ ٷخٽ : ٫ن ڃلڄي رن أر طرش ٷخٽ

. ن٬ رخهلل ڃن ٣ٽ حڃپ ٳبنو ڄن٪ ه حٿ٬ڄپ ؟ أنٺ طڀ س أه أنض طليع نٴٺ : ٯىخ، ٳٸخٽ ڃ٬ٱ

ٸي أڅ ڄص حٿځ، ٳظ٬ي حظ٬يحى ڃض، ٷ حڃپ، ٻڀڄخ ٷ حڃپ، ؿخى حٿ٬ڄپ، نوٳٳيه أكحٽ حٿىخى

. ٷي أنو ڄڅ طڀٺ حٿڀڀش ٳزخى اٿ حٿ٬ڄپ ٳبح أڃ ټ حهلل ط٬خٿ ٫ڀ حٿڃش،

ٷخٽ : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ن حرن ٫زخ " حٿزوخ لق " ٷي ى حٿ٩ رخٿلغ ٫ڀ حٿ٬ڄپ حٿڄزخىس اٿو ٳٴ

. " ن٬ڄظخڅ ڃزڅ ٳيڄخ ٻؼ ڃن حٿنخ، حٿلش حٿٴح٭ " : ڀڂ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو

زخرٺ ٷزپ ىڃٺ، : حٯظنڂ هڄخ ٷزپ هڄ " : أڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٿؿپ ى ٨٬و : ٫نو

ٳحٯٺ ٷزپ ڀٺ، كخطٺ ٷزپ ڃطٺ، لظٺ ٷزپ ٸڄٺ، ٯنخٹ ٷزپ ٳٸٹ،

. حه ه، ا ڃخ ٻخڅ ڃن أڃء ٻپ ٳ حٿظئىس : حهلل ٫نوٷخٽ ٫ڄ

. كز أٿيڂ ٫ڀ آهىڂ، ىڂ ٷ٬ى ڀ٬زڅ ٫ـزخ ٿٸځ أڃح رخٿحى، نى ٳيڂ رخٿكپ، : ٻخڅ حٿلن ٸٽ

أكن رلخؿظٺ، : طو، ػڂ أٷزپ ٫ڀ ٷخٽ ٳ ؿڀض اٿ ٫زي حهلل رن ٫زي حهلل، ٳؤؿ : ٷخٽ لڂ ڃٿ رن طڄڂ

. ٻخڅ ڀ ٻپ ځ أٿٲ ٻ٬ش . ڃڀٺ حٿڄص : ٷخٽ ؟ ڃخ طزخى : ٳٸڀض . ٳبن أرخى

ٳظؤ ڀ، ػڂ ٴ اٯٴخء حٿ٤، ػڂ ٸځ حٿڀپٳٻخنح زخىڅ رخ٫ڄخٽ ٯخش ڃخ ڄټن، ٳټخڅ حرن ٫ڄ ٸځ

هظڄض : ىخنت زق ٻپ ځ ڃخثو أٿٲ طزلو، ٷخٽ أر رټ رن ٫خ ٻخڅ ٫ڄ رن . ڀ، ٴ٬پ ٿٺ ڃحح

. حٿحش ػڄخنش ٫ أٿٲ هظڄش ىهٳحٿٸآڅ

حكحٽ ٫نيه ـ ٳپ ٳ ٻ يس حٿڄص ڃخ ظلذ ڃن22

حٿڄص، ٿټخڅ ؿيح أڅ ن ٫ڀو ٫و، ظټي أنو ٿ ٿڂ ټن رن ي حٿ٬زي حٿڄټن ٻد، ىٽ : ح٫ڀڂ

أ٨٫ڂ حٿڀحص، ٳخنظ٨ أڅ يهپ ٫ڀو ؿني ٠رو ٳحٿ٬ـذ أڅ حنخڅ ٿ ٻخڅ . ٫ڀو ه، ط٤ٽ ٳو ٳټطو

حٿن٩، ى ٻپ نٴ ريى أڅ يهپ ٫ڀو ڃڀٺ حٿڄص رټحصٳرخص، ٿټيص ٫ڀو ٫و ٿطو، ى هڄ

. ٯخٳپ ٫ن ٻ ٿٺ، ٿ ٿيح زذ ا حٿـيپ حٿ

ٿزٸخء ٷطو، أڃخ حٿڄض ٫ني ڃطو، ٳبنو أڅ حٿڄص أي ڃن د حٿٲ، انڄخ ق حٿڄ٠د، ظغ : ح٫ڀڂ

ٳو، ٯڀذ ٫ڀ ٷڀزو ٫ڀ ٻپ ڃ٪ ڃنو، ٬ٴض ٻپ ؿخكش ٳو، نٸ٤٪ طو ڃن يس أٿڄو، څ حٿټد ٷي رخٿٮ

ؿڄ٪ طـد حٿف ڃن . ظخػش، ى ٿ ٷي ٫ڀ حظحكش رخنن حٿخف حظخػش ٳڀڂ زٶ ٳو ٷس

ٷيڃخه، ػڂ خٷخه، ػڂ ٳوحه، كظ طزڀٮ حٿلڀٸځ، ٳ٬ني ٿٺ حٿ٬ٵ، ڄص ٻپ ٠٫ ڃن أ٠٫خثو طيـخ، ٳظزى أ

اڅ حهلل ٸزپ حٿظرش " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حٿظرش، نٸ٤٪ ن٨ه اٿ حٿينخ أىڀيخ، ڀٶ ىنو رخد

. " ٯ ڃن حٿ٬زي ڃخٿڂ

ؿحٹ حهلل هح، اڅ : خٿلخ أػنخ ٫ڀو، ٷخ ٷي أڅ حٿڄڀټن حٿڄٻڀن رخٿ٬زي ظحءخڅ ٿو ٫ني حٿڄص، ٳبڅ ٻخڅ

.(9) حهلل هح ؿحٹ : ٻخڅ لزيڄخ ر، ٷخ

ؿپ ٻپ ر٬زيه حٿڄئڃن اڅ حهلل ٫ " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حهلل ٫نو ٷخٽڃخٿٺ ٫ن أن رن

اڅ ڄخث ڃڄڀئس : ٳٸٽ حهلل ط٬خٿ : ٷخٽ ؟ ط٬ي اٿ حٿڄخء ٷي ڃخص، أطؤڅ ٿنخ أڅ : ڃڀټن ټظزخڅ ٫ڄڀو، ٳبح ڃخص ٷخ

ڃڄڀءس ڃن هڀٸ، اڅ أ : ٳٸٽ حهلل ط٬خٿ ؟ حٳ ٳظؤڅ ٿنخ ٳنٸڂ : ٳٸٿڅ . زلن ڃن ڃثټظ

ٳزلخن حكڄيحن ٻزحن ىڀن، حٻظزخ ٿٺ ٿ٬زي ٷڃخ ٫ڀ ٷز ٫زي، : ٳٸٽ ؟ ٳؤن طٸڂ : ٳٸڅ . زلن

. " حٿٸخڃش اٿ ځ

اڅ حٿڄئڃن اح " : ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل : ڃن كيغ ٫زخىس رن حٿخڃض ٷخٽ " حٿللن " ٳ

أكذ اٿو ڃڄخ أڃخڃو، أڃخ خكذ حٿنخ حٿ هظڂ ٿو رء ءك٠ه حٿڄص ر رحڅ حهلل ٻحڃظو، ٳڀ

. " حىحٽ طڀٺٳٳي ز ريخ ى

حٿوٱ، ى ثٶ ريح حٿڄټخڅ، نؤٽ حهلل أڅ ٻظخدٳٷي ٻخڅ ٻؼ ڃن حٿڀٲ وخٳڅ ء حٿوخطڄش، ٷي ٻ ٿٺ

. ڀ٤ٲ رنخ، أڅ وظڂ ٿنخ رو انو ؿحى ٻڂ ، أڅءكڄنخ ركڄظو حٿظ ٬ض ٻپ

رخهلل ط٬خٿ، ٿخنو ن٤ٶ رخٿيخىس، حٿټڅ أڃخ ڃخ ظلذ ڃن حكحٽ ٫ني حٿڄلظ٠، ٳؤڅ ټڅ ٷڀزو لن حٿ٨ن

. أ حٿو، ٷي أڅ ف حٿڄئڃن طوؽ لخ ڃن ٫ڃخص حٿڀ٤ٲ، ى أڃخس ٫ڀ أنو ٷي

. " ٿٸنح ڃطخٻڂ اٿو ا حهلل " : حش ڃڀڂ حٿليغ حٿلق ڃنٳ اٿو ا حهلل، ٻڄخ ؿخء : ظلذ طڀٸنو

اٿو ا حهلل، حك٠ح ڃطخٻڂ، ٿٸنىڂ " : ٷي ؿخء ٳ كيغ آه . ٿڀڄڀٸن أڅ ٳٶ رو، ڀق ٫ڀونز

ٿٺ حٿڄ٩، اڅ ارڀ ٫ي حهلل أٷد ڃخ ټڅ رىڂ رخٿـنش، ٳبڅ حٿلڀڂ حٿ٬ڀڂ ڃن حٿؿخٽ حٿنخء ظل ٫ني

ى لن ڄطن أكيٻڂ ا " : ٳ حٿليغ حٿلق . ٻ حٿليغ اٿ آهه .(10) " حٿڄ٣ن ڃن حٿ٬زي ٳ ٿٺ

. " حٿ٨ن رخهلل

أؿ حهلل أهخٱ : ٷخٽ " ؟ ٻٲ طـيٹ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ىهپ ٫ڀ ؿپ ى ڄص ٳٸخٽ حٿنز أڅ

. " حٿڄ٣ن ا أ٤٫خه حهلل حٿ ؿ، أڃنو ڃن حٿ وخٱ ڃخ حؿظڄ٬خ ٳ ٷڀذ ٫زي ٳ ڃؼپ ىح " : ٳٸخٽ . نر

حٿز، ٳنز أڅ ظڀ٤ٲ رو، څ حٿؿخء ٫ني حٿڄص أٳ٠پ ، څ حٿوٱ ١ خٵ رو، ٫ني حٿڄص ٸٲ

٫ڀو، وٳو ٳڄخ رن يو، ٳلن حٿ٨ن أٷ ف يٳ٪ رو حٿ٤خڅ ؤط كنج و٢ حٿ٬زي ٫ڀ حهلل ٳڄخ ـ

. حٿ٬ي

. ٿ٬ڀ أٿٸ حهلل ط٬خٿ أنخ أكن حٿ٨ن رو كيػن رخٿه، ! خ رن : ٷخٽ ڀڄخڅ حٿظڄ رنو ٫ني حٿڄص

ؿڄڀش حٿٴخص حٿڄنـخص، ؿڄڀش حٿڄ٬خ ٿټپ ڃي أڅ طټڅ ٿو ؿيس ؼزض ٳيخ ؿڄڀش حٿٴخص حٿڄيڀټخص،نز

. حٿ٤خ٫خص، ٬ ٿٺ ٫ڀ نٴو ٻپ ځ

حٿزوپ، حٿټز، حٿ٬ـذ، حٿخء، : ى ٫س ، ٳبنو اڅ ڀڂ ڃنيخ ڀڂ ڃن ٯىخ،ٳټٴو ڃن حٿڄيڀټخص حٿن٨

. حٿٷخ٩، كذ حٿڄخٽ، كذ حٿـخه حٿلي، يس حٿ٠ذ، ه حٿ٬٤خځ، ه

رخٿٸ٠خء حٿټ ٫ڀ حٿن٬ڄخء، ح٫ظيحٽ حٿنيځ ٫ڀ حٿند، حٿز ٫ڀ حٿزء، حٿ : ڃن حٿڄنـخص ٫س

. ح٫ڄخٽ، كن حٿوڀٶ ڃ٪ حٿوڀٶ، كذ حهلل ط٬خٿ، حٿو٩ ٳ حٿينخ حه ٳحٿوٱ حٿؿخء، حٿىي

ؿيطو، ٳحٿڄڃڃخص حكيس ه٢ ٫ڀيخ ٫س ڃڃڃش، ٫س ڃلڄىس، ٳڄظ ٻٴ ڃن : ٳيه ٫څ هڀش

ٿ٬ڀڂ أڅ ٿٺ ٿڂ ظڂ أ رظٳٶ حهلل ط٬خٿ ٫نو، ػڂ ٸزپ ٫ڀ . اخىخ طٹ حٿٴټ ٳيخ، ټ حهلل ط٬خٿ ٫ڀ ٻٴخظو

حٿڄنـخص، ٳبح حطٲ ٻٿٺ ٤خٿذ نٴو رخطخٱ رخٿٴخص . حٿزخٷش، ىټح ٴ٬پ كظ و٢ ٫ڀ حٿـڄ٪ حٿظ٬ش

، ه٢ ٫ڀيخ حظپ رخٿزخٷ، . ىح لظخؽ اٿو حٿڄي حٿڄڄ رحكيس ڃنيخ، ٻخٿظرش حٿنيځ ڃؼ

ؿحثيىڂ حٿڄ٬خ حٿ٨خىس، ٻؤٻپ حٿزيخص، ٳ حٿخٿلن، ٳنز أڅ ؼزظح ٳٳؤڃخ أٻؼ حٿنخ ڃن حٿڄ٬يىن

ڃحس حٿخء، ڃ٬خىحس ح٫يحء، ٳحٿؼنخء ٫ڀ حٿنٴ، حٳح١ ا٣ٵ حٿڀخڅ رخٿزش حٿنڄڄش، حٿڄحى،

نٴٺ ٫ن ؿڄڀش طٹ حڃ رخٿڄ٬ٱ، حٿني ٫ن حٿڄنټ، ٳبڅ أٻؼ ڃن ٬ي نٴو ڃن ؿه حٿخٿلن ٳحٿڄيحىنش

ٻپ ٳٶ . حظخٽ ر٬ڄخس حٿٸڀذ ط٨يه ؿحكو، ڃخٿڂ ط٤ي حٿـحف ڃن حػخځ، ڄټنٳڃن ىه حٿڄ٬خ

ڃؼخٿو حٿ٬خٿڂ حٿ٩ ٳبنو . ٳنز أڅ ټڅ طٴٸيىڂ ٿيخ طٴټىڂ ٳيخ ڃن حٿنخ ڀذ ٫ڀيڂ ن٩ ڃن ىه حڃ،

ڃن ٳ٬پ . رخٿ٦٫ ٯخٿذ حڃ ڃن ا٧يخ نٴو رخٿ٬ڀڂ، ٣ڀذ حٿيس، حنظخ حٿض، اڃخ رخٿظي، أ ٳوڀ

نظي حٿ٬ڀڂ رؤىپ حٿ٬ڀڂ اٿ أڅ ظخح ٻڄخ ظخ رڄخ . ٿٺ، ٳٸي طي ٿٴظنش ٨٫ڄش نـ ڃنيخ ا حٿيٸڅ

. حٿٸڀذ حٿظ ٨ن حٿ٬خٿڂ حٿنـخس ڃنيخ، ى ڃ ٳيخٳحٿڄيڀټخص حٿنخء ٻپ ٿٺ ڃن م حٿٴخص

حٿوڄٽ حٿڄيحٳ٬ش ٿڀٴظخ، ٳٸي ٻخڅ ڃن أك ڃن نٴو ىه حٿٴخص، ٳخٿحؿذ ٫ڀو حنٴحى حٿ٬ٿش، ٣ڀذ

: ٫ني ىح نز أڅ ظٸ خ٣ن حن، ٳبنيڂ ٷي ٸٿڅ . أهخه ٻٴخه حٿلخرش ظيحٳ٬څ حٿٴظخ، ٻپ ڃنيڂ ى ٿ أڅ

ٯ ڃظن ٫ن ىن حځ ڃظن ٫ن، ٿ ڃض ٿڂ نييځ حځ، أنخ : نيح حٿ٬ڀڂ، ٳڀٸپ ٿيڂ ىح زذ

نؤٽ حهلل أڅ ڀق ٳخى ٷڀرنخ أڅ ٳٸنخ ٿڄخ حٿظٴ٤ن ٿوٴخخ ىه حٿٴخص ڃن ٷڀزو،ٳاف ٷڀز، ٳڀټن ٳټ حٿ٬خٿڂ

. خه ٫نخ

حهلل ٫نيڂآٿو ڀڂ حٿوڀٴخء حٿحين ـ رخد ٻ ٳخس ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو23

أكحٿو، ڃ٬ڀځ أنو ٿ ٳ حٿڄوڀٷن أكي أڅ ٳ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أس كنش ٳ ٻپ : ح٫ڀڂ

. ط٬خٿ كن حنٸ٠ أؿڀو أكذ اٿ حهلل ط٬خٿ ڃنو ، ٿڂ ئهه حهلل

حهلل ٫نيخ ڃن كيغ ٫خثش " للو " ٷي ٿٸ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ڃن حٿڄص يس ، ٳ حٿزوخ ٳ

٫ڀزش ٳو ڃخء، ٳـ٬پ يهپ يه ٳ حٿڄخء ، ٳڄق ٻخڅ رن ي ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٻس أ : ٷخٿض

: ڃن كيغ أن حهلل ٫نو ٷخٽ " لق حٿزوخ " ٳ . " حهلل ، اڅ ٿڀڄص ٿټحص اٿو ا " : ريخ ؿيو ٸٽ

: ٳٸخٽ ٿيخ ! حٻد أرظخه : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ، ؿ٬پ ظخه حٿټد، ٳٸخٿض ٳخ٣ڄش حهلل ٫نيخحٿنزػٸپ ٿڄخ

٫نيخ، ٳن٨ اٿنخ حؿظڄ٬نخ ٳ رض أڃنخ ٫خثش حهلل : حرن ڃ٬ى ٷخٽ . " حٿځ ٿ ٫ڀ أرٺ ٻد ر٬ي "

ڃكزخ، كخٻڂ حهلل رخٿځ، كٴ٨ټڂ حهلل، : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٳيڃ٬ض ٫نخه، ٳن٬ اٿنخ نٴو

أ حهلل ، ٳٸټڂ حهلل، نٴ٬ټڂ حهلل ، ٳ٬ټڂ حهلل، ڀڄټڂ حهلل ، أټڂ رظٸ حهلل ، ٫خٻڂ حهلل ، ؿڄ٬ټڂ حهلل ، نٻڂ

ٷي ىنخ حؿپ، حٿڄنٸڀذ اٿ حهلل، حٿ يس " : ٷخٽ ؟ ڃظ أؿڀٺ : خ ٽ حهلل : ٷڀنخ . " حهلل رټڂ، أظوڀٴو ٫ڀټڂ

جظڂ ، أ ڄنش ٳ ػخر ىه اڅ " : ٷخٽ ؟ خ ٽ حهلل ، ٳٴڂ نټٴنٺ : ٷڀنخ . " ح٫ڀ حٿڄنظي ؿنش حٿڄؤ ، حٿٴى

، كڄټڂ حهلل ، ؿحٻڂ ٫ن نزټڂ هح ، اح " : ٳٸخٽ رټنخ، ؟ ڃن ڀ ٫ڀٺ ! خ ٽ حهلل : ٳٸڀنخ " ، أ رخ ڃي

ٳ٬٠ن ٫ڀ ىح ٫ڀ ٴ ٷز، ػڂ حهؿح ٫ن خ٫ش، ٳبڅ أٽ ڃن ڀ ٯڀظڄن ٻٴنظڄن،

ٳؿخ ٳؿخ، هڀڀ كزز ؿزپ، ػڂ ڃټخثپ، ػڂ احٳپ، ػڂ ڃڀٺ حٿڄص، ػڂ ڃثټش ٻؼس، ػڂ ٫ڀ حىهڀح ٫ڀ

ڀڄح طڀڄخ، طئن رظٻش ، ؿخٽ ألخر ، ٫ڀ ٳڀح ٫ڀ رنش، رلش، ٿزيأ رخٿس ٫ڀ

ٿٸي ىهپ (11) " حځ ځ حٿٸخڃش، أ حن أييٻڂ أن ٷي ڀڄض ٫ڀ ٻپ ڃن ىهپ ٳ ڃن طخر٬ن ٫ڀ ىن اٿ

؟ طـيٹ ٻٲ : اڅ حهلل أڀن اٿٺ ؤٿٺ ٫ڄخ ى أ٫ڀڂ رو ڃنٺ ، ٸٽ ؟ خ ڃلڄي : ٳٸخٽ ٫ڀو ؿزپ ٷزپ ڃطو رؼػش أخځ

حٿؼخن، ٳؤ٫خى حٿټځ، أ٫خى ٫ڀو حٿـحد، ػڂ ػڂ أطخه ٳ حٿځ " أؿين خ ؿزپ ڃڄڃخ، أؿين ڃټرخ " : ٳٸخٽ

ڃڀٺ ىح ! خ أكڄي : حٿټځ، ٳؤ٫خى ٫ڀو حٿـحد، ٳبح ڃڀٺ حٿڄص ظؤڅ، ٳٸخٽ ؿزپ ؿخءه ٳ حٿځ حٿؼخٿغ أ٫خى ٫ڀو

، ٳيهپ، ٳٷٲ رن " حثڅ ٿو " : ٳٸخٽ حٿڄص ظؤڅ ٫ڀٺ، ٿڂ ظؤڅ ٫ڀ آىڃ ٷزڀٺ، ظؤڅ ٫ڀ آىڃ ر٬يٹ،

أڃن أڅ أ٬٣ٺ، ٳبڅ أڃطن أڅ أٷز نٴٺ ٷز٠ظيخ، اڅ أڃطن أڅ أطٻيخ : اڅ حهلل أڀن اٿٺ : يو ٷخٽ

ٳٸخٽ . ٻٿٺ أڃص أڅ أ٬٣ٺ : ٷخٽ " ؟ طٴ٬پ خ ڃڀٺ حٿڄص " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ طٻظيخ،

. اڅ حهلل ٷي حظخٵ اٿٺ ! خ أكڄي : ؿزپ

حٿځ ٫ڀٺ خ ٽ حهلل، ىح آه ڃ٣ن ٳ : حٿځ ، ٳٸخٽ ؿزپ ٫ڀو " ٳخڃ ٿڄخ أڃص رو خ ڃڀٺ حٿڄص " : ٳٸخٽ

ڃظنيح اٿ ي ٫خثش ٳظٳ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ .(12) حٿينخ ح انڄخ ٻنض كخؿظ ڃن

! أؿخد رخ ى٫خه، خ أرظخه ! خ أرظخه : حهلل ٫نيخ طنيد طٸٽ حهلل ٫نيخ ٳ ٻخء ڃڀزي، اح ٯڀ٦، ٷخڃض ٳخ٣ڄش

خ أن أ٣خرض أنٴټڂ أڅ : ٷخٿض ڃن رو ڃخ أىنخه، ٳڀڄخ ىٳن ! اٿ ؿزپ نن٬خه، خ أرظخه ! ڃؤحه، خ أرظخه ؿنش حٿٴى

: حهلل ٫نو ڀڂ ٷخٽ أر رټ طلؼح حٿظحد ٫ڀ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو

نزنخ ڃظــــني خٷض ٫ڀ ر٬ين حٿي ٿڄــخ أــض

حط٬ض ٫و ڃظيخځ حٿــــو حٿ٨٬ڂ ڃن حىن ڃټـــ

أ٫ظٶ لٺ اڅ كزٺ ٷي ػ رٸض ڃنٴىح أنض كــــــ

خٿظن ڃن ٷزپ ڃيڀٺ خكز ٯزض ٳ ؿيع ٫ڀ وـــــ

حهلل ٫نوـ ٳخس أر رټ حٿيٶ 24

ان أٺ : حهلل ٫نو ٳٸخٽ٫ڄ حهلل ٫نو ٿڄخ ك٠طو حٿٳخس أپ اٿ أر حٿڄڀق أڅ أرخ رټ

رخٿڀپ ٸڀزو رخٿنيخ، اڅ هلل كٸخ رخٿنيخ ٸزڀو رخٿڀپ، انو ٸزپ اڅ هلل ٫ ؿپ كٸخ : رش، اڅ أنض ٷزڀض ٫ن

حٿلٶ ٳ حٿينخ، ػٸڀض ٿٺ حٿنخٳڀش كظ طئى حٿٴ٠ش، انڄخ ػٸڀض ڃحن ڃن ػٸڀض ڃحنو ٳ حهس رخطزخ٫يڂ

هٴض ڃحن ڃن هٴض ڃحنو ٳ حهس رخطزخ٫يڂ ٫ڀيڂ، كٶ ٿڄحڅ ٪ ٳو حٿلٶ أڅ ټڅ ػٸ، انڄخ

. ٿڄحڅ ٪ ٳو حٿزخ٣پ أڅ ټڅ هٴٴخ حٿزخ٣پ، هٴظو ٫ڀيڂ ٳ حٿينخ، كٶ

حٿؿخء، ٿټڅ حٿ٬زي حٯزخ حىزخ ڀٸ ريو اٿ أٿڂ ط أڅ حهلل أنٽ آو حٿؿخء ٫ني آش حٿيس، آش حٿيس ٫ني آش

ٳبڅ أنض كٴ٨ض ظ ىه، ٳ ټنن ٯخثذ أكذ اٿٺ ڃن حٿڄص، ري . ٯ حٿلٶ حٿظيڀټو، ظڄن ٫ڀ حهلل

. ٿض ط٬ـه ڃنو، اڅ أنض ٬ض ظ ىه ٳ ټنن ٯخثذ أر اٿٺ ڃن حٿڄص، ري ٿٺ ڃنو ٿٺ

: حهلل ٫نيخ ٳظڄؼڀض ريح حٿزض ٿڄخ حكظ٠ ؿخءص ٫خثش : ٷپ

حٿؼحء ٫ن حٿٴظ اح كؿض ڃخ خٵ ريخ حٿي ٿ٬ڄٹ ڃخ ن

(13)

حن٨ح . [ 19 : ٵ ] { ٿٺ ڃخ ٻنض ڃنو طليي ؿخءص ټس حٿڄص رخٿلٶ } : ٿ ٻٿٺ، ٿټن ٷٿ : ٳټٲ ٫ن ؿيو ٷخٽ

. ٻٴنن ٳيڄخ ٳبڅ حٿل أكؽ اٿ حٿـيي ڃن حٿڄض ػر ىن، ٳخٯڀىڄخ

حهلل ٫نوـ ٳخس ٫ڄ رن حٿو٤خد 25

٪ هي ٫ڀ : طٳ ٳو، ٳٸخٽ ٻخڅ أ ٫ڄ ٳ كـ ر٬ي ڃخ ٬٣ن، ٻخڅ ڃو حٿ : ٫ن حرن ٫ڄ ٷخٽ

٪ هي : ٧ننض أڅ ٿٺ طزځ رو، ٳڀڂ أٳ٬پ، ٳٸخٽ ؟ ح ڃخ ٫ڀٺ اڅ ٻخڅ ٳ كـ أځ ٫ڀ : ح، ٳٸڀض

. پ أڃ اڅ ٿڂ كڄن ر ٫ڀ ح أځ ٿٺ، ڀ

أر خ أڃ حٿڄئڃنن رز : زخد ٳٸخٽ أنو ٿڄخ ٬٣ن كڄپ اٿ رظو، ؿخء حٿنخ ؼنڅ ٫ڀو، ؿخء ؿپ

٫ڀو آٿو ڀڂ، ٷيځ ٳ حځ ڃخ ٷي ٫ڀڄض، ػڂ ٿض ٳ٬يٿض، ػڂ ڃن حهلل ٿٺ، لزش ڃن ٽ حهلل ڀ حهلل

٫خثش أځ حٿڄئڃنن، خ ٫زي حهلل رن ٫ڄ، حن٤ڀٶ اٿ : ٫ڀ، ػڂ ٷخٽٿىص أڅ ٿٺ ٻخڅ ٻٴخٳخ، : يخىس، ٳٸخٽ

ظؤڅ ٫ڄ رن : ٿض حٿځ ٿڀڄئڃنن أڃح، ٷپ أڃ حٿڄئڃنن، ٳبن : ٫ڄ ٸأ ٫ڀٺ حٿځ، طٸپ : ٳٸپ

٫ڄ ٸأ ٫ڀٺ : ٳڄ٠ ڀڂ حظؤڅ ٫ڀيخ، ػڂ ىهپ ٳؿيىخ ٷخ٫يس طزټ، ٳٸخٿض . حٿو٤خد أڅ يٳن ٫ني خكزو

ىح ٫زي : ٳڀڄخ أٷزپ، ٷپ . نٴ ٻنض أيه ٿنٴ، ػنو حٿځ ٫ڀ : حٿځ، ظؤڅ أڅ يٳن ٫ني خكزو، ٳٸخٿض

. حٿ طلذ خ أڃ حٿڄئڃنن، ٷي أنض : ٷخٽ ؟ ڃخ حءٹ : اٿو، ٳٸخٽ حٳ٬ن، ٳؤنيه ؿپ : حهلل رن ٫ڄ ٷي ؿخء، ٷخٽ

ظؤڅ ٫ڄ رن حٿو٤خد، ٳخڅ : أكذ اٿ ڃن ٿٺ، ٳبح أنخ ڃض ٳخكڄڀن، ػڂ ڀڂ، ٷپءحٿلڄي هلل، ڃخ ٻخڅ : ٷخٽ

. حٿڄڀڄن أنض ٿ ، ٳؤىهڀن، اڅ ىطن، ٳىن اٿ ڃٸخر

ٻظځ ٩٣ حٿټٲ ىڅ (14) ٩٣ٿ حهلل ٿ أڅ : ٳ أٳحى ڃڀڂ ڃن كيغ حٿڄ رن ڃوڃش، أڅ ٫ڄ ٷخٽ

<" . ( ( ڃ٪ حٿټٲ أٳ٠ ڃڀؼيخ ٫ـيخ ٫ن

. ح ىزخ، ٳظيض رو ڃن ٫حد حهلل ٷزپ أڅ أحه

. ٳظيض رو ڃن ىٽ حٿڄ٤ڀ٪ ڃخ ٣ڀ٬ض ٫ڀو حٿڄ أ ٯرض، ٿ حهلل ٿ أڅ : ٳ هز آه

حهلل ٫نوـ ٳخس ٫ؼڄخڅ رن ٫ٴخڅ 26

حٿځ حٿ ٷظپ ٳو ٫ؼڄخڅ، ٧پ ٳ حٿځ حٿ ٿڄخ ٻخڅ : ٫ن نخثڀش رنض حٿٴحٳش حڃأس ٫ؼڄخڅ حهلل ٫نو، ٷخٿض

ؤٿيڂ حٿڄخء حٿ٬حد ٳڀڂ ٤٬ه، ٳنخځ ٿڂ ٴ٤، ٳڀڄخ ٻخڅ ٷض حٿل أطض ؿخحص ٷزڀو خثڄخ، ٳڀڄخ ٻخڅ ٫ني اٳ٤خه،

ىح ڃخء : ٳخظٸ٦، ٳٸڀض ٫ڀ أؿخؿ ڃظڀش، ٳؤٿظيڂ حٿڄخء حٿ٬د، ٳؤ٤٫ن ٻح ڃن ڃخء، ٳؤطظو ٳلٻظو ٿ

خثڄخ، اڅ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ح٣ڀ٪ ان ٷي أزلض : ٫د، ٳٳ٪ أو ٳن٨ اٿ حٿٴـ، ٳٸخٽ

ٳرض كظ ، " حىى " : ٳرض كظ ض، ػڂ ٷخٽ ! " حد خ ٫ؼڄخڅ " : ٫د، ٳٸخٽ ٫ڀ ڃن ىح حٿٸٲ ڃ٬و ڃخء

ٳيهڀح ٫ڀو ڃن ڃو : ٷخٽ " طٻظيڂ أٳ٤ص ٫نينخ اڅ حٿٸځ نټڅ ٫ڀٺ، ٳبڅ ٷخطڀظيڂ ٧ٴص، اڅ " : نيڀض، ػڂ ٷخٽ

. ٳٸظڀه

حهلل ٫نو ٳظح هحنظو، ٳؿيح ٳيخ نيٷخ ٿڄخ ٷظپ ٫ؼڄخڅ رن ٫ٴخڅ : ٫ن حٿ٬ء رن حٿٴ٠پ، ٫ن أرو، ٷخٽ

ىه ش ٫ؼڄخڅ، رڂ حهلل حٿكڄن حٿكڂ، ٫ؼڄخڅ رن ٫ٴخڅ : ٷش ڃټظد ٳيخ ڃٸٴ ٳٴظله، ٳؿيح ٳو كٸش ٳيخ

كٶ، أڅ حهلل ز٬غ ڃن اٿو ا حهلل كيه ٺ ٿو، أڅ ڃلڄيح ٫زيه ٿو، أڅ حٿـنش كٶ، أڅ حٿنخ يي أڅ

. نلخ، ٫ڀيخ نڄص، ٫ڀيخ نز٬غ اڅ خء حهلل ط٬خٿ ٳ حٿٸز ٿځ ذ ٳو، اڅ حهلل وڀٲ حٿڄ٬خى، ٫ڀيخ

حهلل ٫نوـ ٳخس ٫ڀ رن أر ٣خٿذ 27

أ٬٣ڄه : أهنخه، ٷخٽ : ٷخٿح ؟ ٳ٬پ ر٠خر ڃخ : حهلل ٫نو طڀٺ حٿ٠رش، ٷخٽ ٿڄخ د ٫ڀ : ٫ن حٿ٬ز، ٷخٽ

٫ض أض ٳو أ، اڅ أنخ ڃض ٳخره رش حكيس طيه ڃن ٬٣خڃ، حظٸه ڃن حر، ٳبڅ أنخ

: ڄ٬ض ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٸٽ طخٿ ٳ حٿټٴن، ٳبن : أڅ ڀو ٷخٽ ٫ڀيخ، ػڂ أ حٿلن

ط٫ح ر، طز٤جح ، ٳبڅ ٻخڅ هح ، حڃح ر حٿڄظن " طخٿح ٳ حٿټٴن ٳبنو ڀذ ڀزخ ٬خ "

. أٻظخٳټڂ ٫ـڀظڄن اٿو، اڅ ٻخڅ ح أٿٸظڄن ٫ن

حٿظخف كن ٣ڀ٪ حٿٴـ ئنو رخٿس ى حهلل ٫نو أطخه حرن أنو ٿڄخ ٻخنض حٿڀڀش حٿظ أذ ٳيخ ٫ڀ

: ٫خى حٿؼخٿؼش ٳٸخځ ڄ ى ٸٽ ڃ٤٠ـ٪ ڃظؼخٷپ، ٳ٬خى حٿؼخنش ى ٻٿٺ، ػڂ

ٿڀڄص ٳبڅ حٿڄص ٷٺ أيى كخڄٺ

كخڄٺ ٿڀڄص ٳبڅ حٿڄص ٷٺ (15)

ڃخ حظڄپ ٫ڀو حٿي، : حٿلځ . حٿڅ ٿټن حٿٴلخء ڃن حٿ٬د يڅ ڃخ ڄڀو حٿڄ٬ن، ٬ظيڅ رو ٳ

<" ( ( كخڄٺ ٿيح حڃ، أ ٣ن نٴٺ ٫ڀو أيى : ؿڄ٬و كخڂ، ٸخٽ ٿڀؿپ

حٿڄص اڅ كپ رنخىٺ طـ٩ ڃن

. ٳڀڄخ رڀٮ حٿزخد حٿ ي ٫ڀو ٫زي حٿكڄن رن ڃڀـڂ ٳ٠رو

حٿلخرش ٯىڂ ٻ خس حٿٸز نل ٿٺ ـ ٻ ٻڀڄخص نٸڀض ٫ن ؿڄخ٫ش ٫ني ڃطيڂ ڃن28

حٿڀيڂ ان : اٿ لن حٿيح، ٳؤهؽ ٳٸخٽ أهؿح ٳح : ٿڄخ نٽ حٿڄص رخٿلن رن ٫ڀ حهلل ٫نيڄخ ٷخٽ

. أكظذ نٴ ٫نيٹ، ٳبن ٿڂ أذ رڄؼڀيخ

حن٨ح : ڃ٬خ رن ؿزپ ٿڄخ ك٠طو حٿٳخس ٷخٽ أڅ . ٷي ٻنخ ڃخ طٸيځ ڃن ٻځ حٿوڀٴخء حر٬ش حهلل ٫نيڂ

أ٫ رخهلل ڃن ٿڀش زخكيخ : ٿٸي أزلنخ، ٳٸخٽ : كظ أط ٳ ر٬ ٿٺ، ٳٸپ ٿو ٿڂ طزق، : ٳؤط ٳٸپ ؟ ىپ أزلنخ

أهخٳٺ أڅ حٿځ أؿٹ، حٿڀيڂ انٺ ڃكزخ رخٿڄص حث ڃذ، كزذ ؿخء ٫ڀ ٳخٷش، حٿڀيڂ ان ٻنض : حٿنخ، ػڂ ٷخٽ

ٿ حـخ، ٿټن ٿ٤ٽ ٧ڄؤ حٿيحؿ، (16) ٿټ حنيخ ط٬ڀڂ أن ٿڂ أٻن أكذ حٿينخ ٣ٽ حٿزٸخء ٳيخ

. ٷخځ ٿپ حٿظخء، ڃټخريس حٿخ٫خص، ڃحكڄش حٿ٬ڀڄخء رخٿٻذ ٫ني كڀٶ حٿٻ

٬ڄپ ٿڄؼپ أ ؿپ : ؿجض أرخ حٿيىحء ى ـى رنٴو ٸٽ : ٷخٽ أر ڃڀڂ

. ػڂ ٷز كڄو حهلل ؟ خ٫ظ ىه أ ؿپ ٬ڄپ ٿڄؼپ ؟ أ ؿپ ٬ڄپ ٿڄؼپ ڃ ىح ؟ ڃ٫ ىح

اٿنخ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أڅ ټڅ ٫يي : ٳٸخٽ ؟ رټ ڀڄخڅ حٿٴخ ٫ني ڃطو، ٳٸپ ٿو ، ڃخ زټٺ

. انخ ٻخڅ كٿو اؿخنش ؿٴن ڃ٤يس : ٷپ . ححى حى أكينخ ٻحى حٿحٻذ، كٿ ىه

أزلض ڃن حٿينخ : ٷخٽ ؟ ٻٲ أزلض : ٿو ىهڀض ٫ڀ حٿخٳ٬ ٳ ڃو حٿ ڃخص ٳو، ٳٸڀض : حٿڄن ٷخٽ

، ٿهحڅ ڃٴخٷخ، ٿء ٫ڄڀ ڃٷخ، ٿټؤ حٿڄنش خرخ، ٫ڀ حهلل حىح، أى أك ط اٿ حك

: ٳؤىنجيخ، أځ اٿ حٿنخ ٳؤ٫يخ، ػڂ أني ٸٽ حٿـنش

خٷض ڃحىز ؿ٬ڀض حٿؿخ ڃن ر٬ٴٹ ڀڄخ ٿڄخ ٷخ ٷڀز

ط٬خ٧ڄ نز ٳڀڄخ ٷنظو ر٬ٴٹ ر ٻخڅ ٫ٴٹ أ٨٫ڄخ

طټڃخ ڃخ ٿض ح ٫ٴ ٫ن حٿنذ ٿڂ طٽ طـى ط٬ٴ ڃنش

ؿڄڀش حٿٴخص حٿڄنـخص، ؿڄڀش حٿڄ٬خ نز ٿټپ ڃي أڅ طټڅ ٿو ؿيس ؼزض ٳيخ ؿڄڀش حٿٴخص حٿڄيڀټخص،

. حٿ٤خ٫خص، ٬ ٿٺ ٫ڀ نٴو ٻپ ځ

حٿزوپ، حٿټز، حٿ٬ـذ، حٿخء، : ى ټٴو ڃن حٿڄيڀټخص حٿن٨ ٳ ٫س ، ٳبنو اڅ ڀڂ ڃنيخ ڀڂ ڃن ٯىخ،

. حٿٷخ٩، كذ حٿڄخٽ، كذ حٿـخه حٿلي، يس حٿ٠ذ، ه حٿ٬٤خځ، ه

رخٿٸ٠خء حٿټ ٫ڀ حٿن٬ڄخء، ح٫ظيحٽ حٿنيځ ٫ڀ حٿند، حٿز ٫ڀ حٿزء، حٿ : ڃن حٿڄنـخص ٫س

. ح٫ڄخٽ، كن حٿوڀٶ ڃ٪ حٿوڀٶ، كذ حهلل ط٬خٿ، حٿو٩ حٿوٱ حٿؿخء، حٿىي ٳ حٿينخ حه ٳ

حٿڄڃڃخص حكيس ه٢ ٫ڀيخ ٳ ؿيطو، ٫س ڃڃڃش، ٫س ڃلڄىس، ٳڄظ ٻٴ ڃن : ٳيه ٫څ هڀش

ٿ٬ڀڂ أڅ ٿٺ ٿڂ ظڂ أ رظٳٶ حهلل ط٬خٿ ٫نو، ػڂ ٸزپ ٫ڀ . اخىخ طٹ حٿٴټ ٳيخ، ټ حهلل ط٬خٿ ٫ڀ ٻٴخظو

حٿڄنـخص، ٳبح حطٲ ٻٿٺ ٤خٿذ نٴو رخطخٱ رخٿٴخص . حٿزخٷش، ىټح ٴ٬پ كظ و٢ ٫ڀ حٿـڄ٪ حٿظ٬ش

، ه٢ ٫ڀيخ . ىح لظخؽ اٿو حٿڄي حٿڄڄ حظپ رخٿزخٷ، رحكيس ڃنيخ، ٻخٿظرش حٿنيځ ڃؼ

ؿحثيىڂ حٿڄ٬خ حٿ٨خىس، ٻؤٻپ حٿزيخص، ٳؤڃخ أٻؼ حٿنخ ڃن حٿڄ٬يىن ٳ حٿخٿلن، ٳنز أڅ ؼزظح ٳ

حٿؼنخء ٫ڀ حٿنٴ، حٳح١ ٳ ڃحس حٿخء، ڃ٬خىحس ح٫يحء، ا٣ٵ حٿڀخڅ رخٿزش حٿنڄڄش، حٿڄحى،

نٴٺ ٫ن ؿڄڀش طٹ حڃ رخٿڄ٬ٱ، حٿني ٫ن حٿڄنټ، ٳبڅ أٻؼ ڃن ٬ي نٴو ڃن ؿه حٿخٿلن حٿڄيحىنش ٳ

ٻپ ٳٶ . حظخٽ ر٬ڄخس حٿٸڀذ ط٨يه ڃن ىه حٿڄ٬خ ٳ ؿحكو، ڃخٿڂ ط٤ي حٿـحف ڃن حػخځ، ڄټن

ڃؼخٿو حٿ٬خٿڂ حٿ٩ ٳبنو . ٳنز أڅ ټڅ طٴٸيىڂ ٿيخ طٴټىڂ ٳيخ ڃن حٿنخ ڀذ ٫ڀيڂ ن٩ ڃن ىه حڃ،

ڃن ٳ٬پ . رخٿ٦٫ ٯخٿذ حڃ ڃن ا٧يخ نٴو رخٿ٬ڀڂ، ٣ڀذ حٿيس، حنظخ حٿض، اڃخ رخٿظي، أ وڀ ٳ

نظي حٿ٬ڀڂ رؤىپ حٿ٬ڀڂ اٿ أڅ ظخح ٻڄخ ظخ رڄخ . ٿٺ، ٳٸي طي ٿٴظنش ٨٫ڄش نـ ڃنيخ ا حٿيٸڅ

. حٿڄيڀټخص ٳ حٿٸڀذ حٿظ ٨ن حٿ٬خٿڂ حٿنـخس ڃنيخ، ى ڃ ٳيخ حٿنخء ٻپ ٿٺ ڃن م حٿٴخص

حٿوڄٽ حٿڄيحٳ٬ش ٿڀٴظخ، ٳٸي ٻخڅ ڃن أك ڃن نٴو ىه حٿٴخص، ٳخٿحؿذ ٫ڀو حنٴحى حٿ٬ٿش، ٣ڀذ

: ٫ني ىح نز أڅ ظٸ خ٣ن حن، ٳبنيڂ ٷي ٸٿڅ . أهخه ٻٴخه حٿلخرش ظيحٳ٬څ حٿٴظخ، ٻپ ڃنيڂ ى ٿ أڅ

ٯ ڃظن ٫ن ىن حځ ڃظن ٫ن، ٿ ڃض ٿڂ نييځ حځ، أنخ : نيح حٿ٬ڀڂ، ٳڀٸپ ٿيڂ ىح زذ

نؤٽ حهلل أڅ ڀق ٳخى ٷڀرنخ أڅ ٳٸنخ ٿڄخ اف ٷڀز، ٳڀټن ٳټ حٿ٬خٿڂ ٳ حٿظٴ٤ن ٿوٴخخ ىه حٿٴخص ڃن ٷڀزو،

. خه ٫نخ

ٳٸخٽ أؿڀ اٿ ٷځ ٻن ڃ٬خى، ، اڅ ٯزض ٻخڅ أر حٿيىحء حهلل ٫نو ٸ٬ي اٿ حٿٸز، ٳٸپ ٿو ٿٺ، : ٷپ

. ٿڂ ظخرن

خ : ٳڀڄخ ن٨ اٿ حٿٸز رټ، ػڂ أٷزپ ٫ڀ ٳٸخٽ هؿض ڃ٪ ٫ڄ رن ٫زي حٿ٬ اٿ حٿڄٸزس، : ٷخٽ ڃڄڅ رن ڃيحڅ

ٻؤنيڂ ٿڂ خٻح أىپ حٿينخ ٳ ٿحطيڂ ٫يڂ ، أڃخ طحىڂ ٫ ٷي كڀض ريڂ ڃڄڅ، ىه ٷز آرخث رن أڃش،

ٳ أريحنيڂ، ػڂ رټ ٷخٽ حهلل ڃخ أ٫ڀڂ أكيح أن٬ڂ ڃڄن خ اٿ : حٿڄؼص، حظلټڂ ٳيڂ حٿزء، أخد حٿيحځ ڃٸ

. ىه حٿٸز، ٷي أڃن ڃن ٫حد حهلل ط٬خٿ

ڃن ح ٷزح " ٳبنيخ طٻٻڂ حهس ح حٿٸز " : حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ طظلذ خس حٿٸز، ٳبڅ

. جخ ڃن حٿٸآڅ ييو ٿو، ٿظټن حٿخس ځ حٿـڄ٬ش ٳڀظٸزپ ؿو حٿڄض، ٿٸأ

ٷخٽ ؟ أٿض ٷي ڃض : ڃطو رنظن ٳٸخٽ ٿو ٷي أنو ٿڄخ ڃخص ٫خڂ حٿـلي آه ؿپ ڃن أىڀو ٳ حٿڄنخځ ر٬ي

أنخ حهلل ٳ ش ڃن خ حٿـنش، أنخ نٴ ڃن ألخر، نـظڄ٪ ٻپ ٿڀش : ٫خڂ ٷخٽ : أن أنض : ٷخٽ . رڀ :

ىيخص : ٷخٽ ؟ أځ أحكټڂ أؿخڃټڂ : ٷڀض ٿو : زلظيخ اٿ أر رټ رن ٫زي حهلل حٿڄن نظٷ أهزخٻڂ، ٷخٽ ؿڄ٬ش

ن٬ڀڂ ريخ ٫ش حٿـڄ٬ش ځ حٿـڄ٬ش ٻڀو، : ٷخٽ ؟ ط٬ڀڄڅ رخطنخ اخٻڂ ٳيپ : ٷڀض . رڀض حؿخځ، انڄخ طظٷ ححف

. ٨٫ڄو ٿٱ ځ حٿـڄ٬ش : ٷخٽ ؟ ٻٲ ٿٺ ىڅ حخځ ٻڀيخ : ٷڀض . اٿ ٣ڀ٩ حٿڄ ځ حٿزض

ٿڄخ حكظ٠ص ٳ٬ض أيخ : حىزش، ٷخٽ : ٿيخ كټ ٫ؼڄخڅ رن حى حٿ٤ٴخ ٻخنض أڃو ڃن حٿ٬خريحص، ٻخڅ ٸخٽ

هط ڃن ٫ڀو ح٫ظڄخى ٳ كخط ر٬ي ڃڄخط ، طوٿن ٫ني حٿڄص، خ ه خ : اٿ حٿڄخء ٷخٿض

ٳأظيخ ٿڀش ٳ ڃنخڃ ٳڄخطض، ٳټنض آطيخ ٻپ ؿڄ٬ش أى٫ ٿيخ، أظٴ ٿيخ ىپ حٿٸز، : ٷخٽ . ٷز طكن ٳ

؟ خ أڃخه : ٳٸڀض ٿيخ اڅ حٿڄص ٿټد يي، أنخ رلڄي حهلل ٳ رم ڃلڄى، ٴظ ٳو ? خ رن : ٷخٿض ؟ ٻٲ أنض

ٻنض طن٪ ڃن ن٬ڂ، طي٩ ڃخ : ٷخٿض ؟ أٿٺ كخؿش : ٳٸڀض . حٿني حظزٵ اٿ ځ حٿن حٿلخڅ، ظي ٳو

ىح حرنٺ ٷي أٷزپ، ٳؤ رٿٺ ؟ خ حىزش : ٿخطنخ ٳبن رڄـجٺ ځ حٿـڄ٬ش اح أٷزڀض ڃن أىڀٺ، ٳٸخٽ

. ڃن كٿ ڃن حڃحص

٫ڀيخ، ٳبح أڃ ٷٲ ٫ڀ رخد حٿڄٸخر ٻخڅ ؿپ وظڀٲ اٿ حٿـنخث ٳيي حٿس : ٫ن أن رن ڃن ٷخٽ

طـخ ٫ن جخطټڂ، ٷزپ كنخطټڂ، ي ٫ڀ ىئء حٿټڀڄخص، ٷخٽ ٿٺ آن حهلل كظټڂ، كڂ ٯرظټڂ، : ٳٸخٽ

ڃن : ٻؼ ٷي ؿخإن ٳٸڀض ٳؤڃض حص ٿڀش، ٿڂ آص حٿڄٸخر ٳؤى٫ ٻڄخ ٻنض أى٫، ٳزنخ أنخ نخثڂ اح أنخ روڀٶ : حٿؿپ

حٿي٫حص حٿظ ٻنض : ٷخٿح ؟ ڃخ ى : ٳٸڀض . ٻنض ٫ىطنخ ڃنٺ ىيش نلن أىپ حٿڄٸخر، انٺ : ٷخٿح ؟ ڃخ كخؿظټڂ ؟ أنظڂ

. ٳبن أ٫ى ٿٿٺ، ٳڄخ طٻظيخ ر٬ي : ٷڀض . طي٫ح ريخ

ىيحخٹ طؤطنخ ٫ڀ أ٣زخٵ ؟ خ رخ : ٿٳٸخٿض أض حر٬ش ٳ ڃنخڃ، ٻنض ٻؼ حٿي٫خء ٿيخ، : ٷخٽ رخ رن ٯخٿذ

ىټح ى٫خء حكخء اح ى٫ح ٿڀڄط حظـذ ٿيڂ، ؿ٬پ : ٷخٿض ؟ ٻٲ ٿٺ : ٷڀض . ڃن ن، ڃوڄس رڄخنيپ حٿل

حٿڄط، ٳٸپ ٿو، ىه ىيش ٿٺ حٿي٫خء ٫ڀ أ٣زخٵ حٿن، هڄ رڄنخىپ حٿل، ػڂ أط رو اٿ حٿ ى٫ ٿو ڃن

. ٳڅ اٿٺ

[ ٳ كٸٸش حٿڄص ] ـ ٳپ 29

ٿڀـي، أڅ حٿف طټڅ ر٬ي ٿٺ رخٷش، اڃخ حٿ طيٽ ٫ڀو حخص حهزخ أڅ كٸٸش حٿڄص، ى ڃٴخٷش حٿف

رنٴيخ رؤنح٩ حٿلڅ حٿڂ، طظن٬ڂ رؤنح٩ حٿٴف حٿ ڃن ٯ ط٬ڀٶ ٿيخ ڃ٬رش أ ڃن٬ڄش، ٳبڅ حٿف ٷي طظؤٿڂ

ح٠٫خء ظ٤٬پ ٳټپ ڃخ ى ٲ ٿڀف رنٴيخ، زٸ ڃ٬يخ ر٬ي ڃٴخٷش حٿـي، ٻپ ڃخ ى ٿيخ رح٤ش رخ٠٫خء

اٿ حٿـي ٳ حٿٸز، ز٬ي أڅ طئه اٿ ځ ز٬ي أڅ ط٬خى حٿف . رڄص حٿـي اٿ أڅ ط٬خى حٿف اٿ حٿـي

. ٫ڀ ٻپ ٫زي ڃن ٫زخىه حٿز٬غ، حهلل زلخنو أ٫ڀڂ رڄخ كټڂ رو

آٿش ٿيخ، ڀذ حنخڅ ٫ن أڃحٿو أىڀو ٳڄ٬ن حٿڄص حنٸ٤خ٩ طٱ حٿف ٫ن حٿزيڅ، هؽ حٿزيڅ ٫ن أڅ ټڅ

ٳبڅ ٻخڅ ٿو رخٿينخ ت ٴف رو، ظق حٿو، ٨٫ڄض كطو ٫ڀو ر٬ي . حٿ٬خٿڂ رب٫خؿو اٿ ٫خٿڂ آه نخذ ىح

هڀ رنو رن ڃلزرو، حٿڄص، اڅ ٻخڅ ٴف ا رٻ حهلل ط٬خٿ حن رو، ٨٫ڂ ن٬ڄو طڄض ٬خىطو اح

. ٻ حهلل ط٬خٿ ٷ٬٤ض ٫نو حٿ٬حثٶ حٿحٯپ، څ ؿڄ٪ حٯپ حٿينخ خٯڀش ٫ن

ٿڀڄظٸ٦ ڃخ ٿڂ ټن ڃټٳخ ٿو ٫ني حٿنځ، نټٲ ٿڀڄض رخٿڄص ڃخ ٿڂ ټن ڃټٳخ ٳ كخٽ حٿلخس، ٻڄخ نټٲ

ڃخ نټٲ ٿو ڃخ ٠ه ڃخ نٴ٬و ڃن كنخطو جخطو، ٷي ٻخڅ حٹ ڃ٤ح ٳ أٽ . حٿنخ نخځ ٳبح ڃخطح حنظزيح

ؿڄ٪ أ٫ڄخٿو، ٳ ڃ٤ ٳ ٷڀزو، ٻخڅ ڀو ٫ن ح٩٣ ٫ڀو حٯپ حٿينخ، ٳڀڄخ حنٸ٬٤ض حنټٴض ٿو ٻظخد

ٿڀو ڃن طڀٺ حٿلس، ٻپ ٿٺ نټٲ ٿو ن٨ اٿ جش ا ظل ٫ڀيخ طلح ئػ أڅ و ٯڄس حٿنخ

. حٿيٳن، نؤٽ حهلل حٿ٬خٳش ٫ني حٿڄص، ىه آځ طيـڂ ٫ڀ حٿ٬خ ٷزپ

ٳ زپ حهلل أڃحطخ رپ أكخء ٫ن ريڂ طلزن حٿن ٷظڀح } : ڃڄخ يٽ ٫ڀ أڅ حٿف طن٬يځ رخٿڄص، ٷٽ ط٬خٿ

أحكيڂ ٳ : ؤٿنخ ٫زي حهلل رن ڃ٬ى حهلل ٫نو ٫ن ىه حش ٳٸخٽ : ٷخٽ ڃٵ . [ 169 : آٽ ٫ڄحڅ ] { ٷڅ

طؤ اٿ طڀٺ حٿٸنخىپ، ٻ طڄخځ ؿٱ ٣ ه٠، ٿيخ ٷنخىپ ڃ٬ڀٸش رخٿ٬، طف ڃن حٿـنش كغ خءص ، ػڂ

{ ٫خ ځ طٸځ حٿخ٫ش أىهڀح آٽ ٳ٫څ أي حٿ٬حد حٿنخ ٬څ ٫ڀيخ ٯيح } : ؿخء ٳ ٷٿو ط٬خٿ . حٿليغ

. أهز أنيڂ ٬رڅ ر٬ي حٿڄص . [ 46 : ٯخٳ ]

اڅ أكيٻڂ اح " : ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل : ٫ن حرن ٫ڄ حهلل ٫نيڄخ ٷخٽ " حٿللن " ٳ

ڃن أىپ حٿـنش ٳڄن أىپ حٿـنش، اڅ ٻخڅ ڃن أىپ حٿنخ ٳڄن أىپ ڃخص، ٫ ٫ڀو ڃٸ٬يه رخٿيحس حٿ٬، اڅ ٻخڅ

. " ڃٸ٬يٹ كظ ز٬ؼٺ حهلل اٿو ځ حٿٸخڃش ىح : حٿنخ، ٳٸخٽ

ڃؼپ : ٨٫ڄخ، ٳؤڃخ حٿڄئڃن ، ٳٸخٽ ٫زي حهلل رن ٫ڄ ٷي طٸيځ أڅ حنخڅ اح حنټٴض ٿو جخطو طل ٿيخ طؤٿڂ طؤٿڄخ

ى لق ، . ٻخڅ ٳ ـن ٳؤهؽ ڃنو، ٳي ظٴق ٳ ح، ظٸڀذ ٳيخ حٿڄئڃن كغ طوؽ نٴو ڃؼپ ؿپ

ٳټڅ ڃلز نټٲ ٫ڀو ٫ٸذ حٿڄص ڃن ٳ٠پ حهلل ٻحڃظو ڃخ طټڅ حٿينخ رخخٳش اٿو ٻخٿـن، ٳبڅ حٿڄئڃن

ٳ ه حٿؿ٩ اٿ حٿينخ ٻڄخ ه ٳ رض ڃ٨ڀڂ ٳظق ٿو رخد اٿ رظخڅ ح٪ حٻنخٱ، ٳو أنح٩ حـخ،

. حٿ٬ى اٿ ر٤ن أڃو

. اڅ حٿڄئڃن ٿز رف ٿيه ڃن ر٬ي ٿظٸ رٿٺ ٫نو : ٷخٽ ڃـخىي

ـ ٳپ ٳ ٻ حٿٸز30

.(17) " ڃن كٴ حٿنخ حٿٸز ش ڃن خ حٿـنش، أ كٴس " : حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ ٫ن

ڃخ ! لٺ خ حرن آىځ : ٸٽ حٿٸز ٿڀڄض كن ٪ ٳو " : ٫ن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ أ٠خ

.(18) " ؟ حٿيى أٿڂ ط٬ڀڂ أن رض حٿ٨ڀڄش، رض حٿكيس، رض ! ؟ ٯٹ

ڀڂ ڃه، ٳأ نخخ ٻؤنيڂ ټؼڅ ، ىهپ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو : ٫ن أر ٬ي ٷخٽ حٿظڃ

حٿڀحص ٿڀټڂ ٫ڄخ أ، ٳؤٻؼح ٻ ىخځ حٿڀحص حٿڄص، ٳبنو ٿڂ ؤص ٫ڀ أڃخ انټڂ ٿ أٻؼطڂ ڃن ٻ ىخځ " : ٳٸخٽ

ٳبح ىٳن حٿ٬زي حٿڄئڃن ٷخٽ ٿو . حٿيى أنخ رض حٿرش، أنخ رض حٿكيس، أنخ رض حٿظحد، أنخ رض : ا ظټڀڂ ٳٸٽ حٿٸز ځ

، أڃخ اڅ ٻنض كذ ڃن : حٿٸز ڄ ٫ڀ ٧ي اٿ ، ٳب ٿظٺ حٿځ ص اٿ، ٳظ ن٬ ڃكزخ أى

ڃكزخ أى، : حٿز، ٴظق ٿو رخد اٿ حٿـنش، اح ىٳن حٿ٬زي حٿٴخؿ أ حٿټخٳ ٷخٽ ٿو حٿٸز رٺ ، ٳظ٪ ٿو ڃي

ٳڀظجڂ ٫ڀو : اٿ، ٳظ ن٬ رٺ، ٷخٽ أڃخ اڅ ٻن ر٬ ڃن ڄ ٫ڀ ٧ي اٿ ، ٳبح ٿظٺ حٿځ، ص

ٸ " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ رؤخر٬و، ٳؤىهپ ر٠٬يخ ٳ ر٬ ٷخٽ ، ٷخٽ ٽ حهلل ڀ " كظ طوظڀٲ أ٫و

وينو، كظ ٴ٠ رو اٿ طننخ، ٿ أڅ حكيح ڃنيخ نٴن ٳ ح ڃخ أنزظض جخ ڃخ رٸض حٿينخ، ٳنينو ٿو ز٬څ

(19) " ڃن خ حٿـنش، أ كٴس ڃن كٴ حٿنخ حٿٸز ش " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ،حٿلخد

حٿس، حٿخځ، حٿلؾ، حٿـيخى، اح ٪ حٿؿپ حٿخٿق ٳ ٷزه، حكظظو أ٫ڄخٿو حٿخٿلش، : ٷخٽ ٻ٬ذ

اٿټڂ ٫نو ٳ زپ ٿټڂ ٫ڀو، ٳٸي أ٣خٽ ر حٿٸخځ : ٳظٸٽ حٿس ٷخٽ طـت ڃثټش حٿ٬حد ڃن ٷزپ ؿڀو . حٿيٷش

ٳؤطنو ڃن ٷزپ : ٷخٽ زپ ٿټڂ ٫ڀو ٳٸي أ٣خٽ ر حٿخځ، : ٳؤطنو ڃن ٷزپ أو، ٳٸٽ حٿخځ : ٷخٽ هلل ٫ ؿپ،

رينو، كؾ ؿخىي هلل ٫ ؿپ، زپ ٿټڂ ٫ڀو، اٿټڂ ٫نو، ٳٸي أنذ نٴو أط٬ذ : ؿيه، ٳٸٽ حٿلؾ حٿـيخى

ٻڂ ڃن يٷش هؿض ڃن ىخطن حٿين كظ ٬ض ٳ ي حهلل حرظخء ؿيو، ٳ ٳؤطنو ڃن ٷزپ يو، ٳظٸٽ حٿيٷش،

حٿكڄش، ٳظٴو ٳحخ ٳ حٿـنش طؤطو ڃثټش : ىنجخ ٣زض كخ، ٣زض ڃظخ، ٷخٽ : ٳٸخٽ ٿو : ٫ڀو، ٷخٽ زپ ٿټڂ

. رٸنيپ ڃن حٿـنش، ظ٠ت رنه اٿ ځ ز٬ؼو حهلل ڃن ٷزه ىػخح ڃن حٿـنش، ٳٴق ٿو ٳ ٷس ڃي ره، ئط

طٿ ٫نو ألخرو كظ اڅ حٿ٬زي اح ٪ ٳ ٷزه " : ڃخٿٺ أڅ نز حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٫ن أن رن

؟ ٻنض طٸٽ ٳ ىح حٿؿپ ڃلڄي ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ڃخ : انو ٿڄ٪ ٷ٩ ن٬خٿيڂ، أطخه ڃڀټخڅ ٳٸ٬يحنو، ٳٸڅ ٿو

ڃٸ٬يح ٳ حن٨ اٿ ڃٸ٬يٹ ڃن حٿنخ ٷي أريٿٺ حهلل ٫ ؿپ رو : أنو ٫زي حهلل ٿو، ٳٸڅ أيي : ٳؤڃخ حٿڄئڃن ٳٸٽ

ڃخ ٻنض طٸٽ ٳ ىح : حٿٴخؿ أ حٿڄنخٳٶ ٳٸخٽ ٿو ٳحىڄخ ؿڄ٬خ أڃخ : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ . حٿـنش

ىض طڀض، ػڂ ٠د رڄ٤خٵ ڃن كيي رش : ڃخ ٸٽ حٿنخ، ٳٸخٽ ٿو ٳٸٽ أى ٻنض أٷٽ ؟ حٿؿپ

كيغ أڄخء رنض أر رټ ڃن ٳيڄخ . " حٿلق " أهؿخه ٳ " أنو، ٳق لش ڄ٬يخ ڃن ڀو ٯ حٿؼٸڀن رن

" : ٫ن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ ٳظنش حٿڄق - أ ٷخٽ ٷزخ ڃن-أنټڂ طٴظنڅ ٳ ٷزٻڂ ڃؼپ أك اٿ

. ٻ رخٷ حٿليغ " . . . أيي أنو ٫زي حهلل ٿو : ٳؤڃخ حٿڄئڃن ٳٸٽ ؟ ٫ڀڄٺ ريح حٿؿپ ڃخ : حٿيؿخٽ، ٸخٽ

حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٿڄخ أهؿض ؿنخس ٬ي رن ڃ٬خ نخ ٫ڀيخ، حٿظٴض اٿنخ ٽ حهلل ڀ : ٫زخ ٷخٽ ٫ن حرن

ٻ رخٷ " ڃنٴڀظخ ڃنيخ أكي نٴڀض ٬ي رن ڃ٬خ ڃخ ڃن أكي ڃن حٿنخ ا ٿو ٤ش ٳ ٷزه، ٿ ٻخڅ " : ٳٸخٽ

. حٿليغ

طٸزپ : ٷخٽ ؟ ڃخ ٳ٬پ حهلل رٺ : ڃطو رؤر٪ ٿخٽ، ٳٸڀض أض ي رن ىخڅ ٳ حٿڄنخځ ر٬ي : ٫ن ٫زي حهلل حٿن٬خن ٷخٽ

نر ٿ ىپ ټڅ ڃن حٿټڂ ا حٿټځ، ٯٴ : ٷخٽ ؟ ڃخ ٻخڅ ر٬ي ٿٺ : ٷڀض . حٿجخص ڃن حٿلنخص، طـخ ٫ن

حٿلٶ، يٷ ٳ حٿليغ، ٣ٽ ٷخڃ ٳ رڄـخٿ حٿٻ، ٷٿ : ٷخٽ ؟ رڂ نڀض حٿ نڀض : أىهڀن حٿـنش، ٷڀض

ڃن : أ حهلل حٿ اٿو ا ى، ٿٸي أٷ٬يحن ؤن : ٷخٽ ؟ كٶ ڃنټ نټ : حٿس، ز ٫ڀ حٿٴٸ، ٷڀض

أنخ ي رن ىخڅ ! ؟ ڃؼڀ ؤٽ : ٳـ٬ڀض أنٴ ٿلظ حٿز٠خء ڃن حٿظحد، ٷڀض ؟ ىنٺ، ڃن نزٺ ڃخ ؟ رٺ

يٵ ى ي رن ىخڅ، نڂ نڃش حٿ٬، ٳ : حٿح٤، ٻنض ٳ ىح حٿينخ ظن نش أ٫ڀڂ حٿنخ، ٳٸخٽ أكيىڄخ

. ٫ش ٫ڀٺ ر٬ي حٿځ

ه٠حڅ، ٫ڀ أو طخؽ ڃن حٿن، اح أض أكڄي رن كنزپ ٳ حٿنځ ٳ ش، ٫ڀو كڀظخڅ : ٷخٽ حٿڄ

ىه ڃش حٿويحځ ٳ : ٳٸخٽ ؟ ڃخ ىه حٿڄش حٿظ ٿڂ أٻن أ٫ييىخ ٿٺ : أكڄي ى ڄ ڃش ٿڂ أٻن أ٫ٳيخ ٿو، ٳٸڀض خ

أٷٴن كخزن كخرخ ح، اڅ ر ٫ ؿپ : ٳٸخٽ ؟ ڃخ ىح حٿظخؽ حٿ أحه ٫ڀ أٺ : ٳٸڀض . حٿځ ىح

: خ أكڄي ىح طخؽ حٿٷخ طؿظٺ رو، ٻڄخ ٷڀض : ٿحٿظخؽ ٷخٽ ٻخن كزخن ٷرن، أنخ أن٨ اٿو، طؿن ريح

. ڃوڀٵ حٿٸآڅ ٻڃ ٯ

كن حظٸح ٳ حٿـنش أ حٿنخ ـ ٳپ ٳ أكحٽ حٿڄض ڃن ٷض نٴوش حٿاٿ31

نذ حٿڄحڅ حٿح١، ىه أىحٽ ـذ ٷي أنخ اٿ أىحٽ حٿٸز، أي ڃن ٿٺ نٴن حٿ حٿز٬غ حٿلخد

ؿڄي حٿنخ ٿڂ ظڄټن ڃن ٷڀريڂ حڄخڅ رخهس، ٿ أڅ حنخڅ ٿڂ حڄخڅ ريخ، نز ط٤پ حٿٴټ ٳيخ،

حٿڄظ حٿ٬خٷپ حٿڄظټڀڂ، اڅ خن٬خ ن٪ ڃن ىه حٿن٤ٴش حٿٸس ڃؼپ ىح حىڃ : حٿلحنخص، ػڂ ٷپ ٿو خىي طحٿي

ٻٲ نټ ٿٺ ڃن . حٿ٬ـخثذ، ي ٫ڀ ر٬ؼو ا٫خىطو ظي نٴ ٣ز٬و ٫ن حٿظيٶ رٿٺ، ٳوڀٴو ٫ڀ ڃخ ٷپ ڃن

ٳبڅ ٳبڅ ٻخڅ ٳ اڄخنٺ ٬ٲ، ٳٸس حڄخڅ رخٿن٨ اٿ حٿنؤس حٿ، ؟ خىي حٿزيحش ٷيس حهلل ط٬خٿ كټڄظو ڃن

حه٤خ، أٻؼ ٳيخ حٿظٴټ حٿؼخنش ڃؼڀيخ أيپ ڃنيخ، اڅ ٻنض ٷ حڄخڅ ريخ، ٳؤ٬ ٷڀزٺ طڀٺ حٿڄوخٱ

ٸ٩ أڄخ٩ حٿڄط ص احٳپ كن نٴن ٿٺ ٳ ح٫ظزخ، ٿلؼٺ ٿٺ ٫ڀ حٿـي حٿظڄ، أٽ ڃخ

حؿيحع نٴن ٳ حٿ ٳبح ىڂ ڃن } : ٷخٽ حهلل ط٬خٿ . ڃزيطخ خهخ نل حٿنيحء حٿ، ٳ نٴٺ ٷي ٷڄض حى

. [ 51 : ] { اٿ ريڂ نڀڅ

ٷي كن ؿزيظو، ٻٲ أن٬ڂ خكذ حٿ " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حٿوي ٷخٽ ٫ن أر ٬ي

ٷٿح : ٷخٽ ؟ ٻٲ نٸٽ خ ٽ حهلل : حٿڄڀڄڅ ٷخٽ " ؟ أ رڄ٬و، نظ٨ أڅ ئڃ أڅ نٴن ٳ حٿ ٳنٴن

ر٬ي حٿز٬غ كٴخس ٫حس اٿ ػڂ حن٨ ٻٲ ل حٿنخ ځ حٿٸخڃش، ٳخٷڅ " طٻڀنخ ٫ڀ حهلل كزنخ حهلل ن٬ڂ حٿٻپ، "

. رٴنخثيخ أ حٿڄل، ى ٷخ٩ ٿ ٳيخ رس وظٴ حنخڅ

حٿٸخڃش ٫ڀ أ ر٠خء ٫ٴحء ٻٸش ل حٿنخ ځ " ٷخٽ حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ " حٿللن " ٳ

. " حٿنٸ

. ٳ حٿٸڀد ڃن حٿٸڀٶ ػڂ طٴټ ٳ حىكخځ حٿنخ، ٷد حٿڄ ڃن إيڂ، يس حٿ٬ٵ، ڃ٪ ڃخ

. " أ٫ڄخٿيڂ اڅ حٿ٬ٵ ؤه حٿنخ ٫ڀ ٷي " : ٳ حٿليغ

أنو ٷخٽ ٫ن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ طٴټ خ ڃټن ٳ ئحٽ رٺ ٿٺ ٫ن أ٫ڄخٿٺ ر ح٤ش، ٳٸي

حٿؼخٿؼش ٳ٬ني ٿٺ ط٤خ حٿلٲ، ٬ حٿنخ ځ حٿٸخڃش ػع ٫خص، ٳؤڃخ ٫ظخڅ ٳـيحٽ ڃ٬خ، أڃخ " :

. " ٳآه رڄنو آه رڄخٿو

٫ن : ٷيڃخ ٫زي كظ ؤٽ طٽ " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : رس حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ن أر

. " حٻظزو ٳڄخ أنٴٸو، ٫ن ؿڄو ٳڄخ أره ٫ڄه ٳڄخ أٳنخه، ٫ن ٫ڄڀو ٳڄخ ٫ڄپ ٳو، ٫ن ڃخٿو ڃن أن

ڄ٬ض ٽ حهلل ٻٲ : ٻنض آهح ري حرن ٫ڄ حهلل ٫نو، ا ٫ ٿو ؿپ ٳٸخٽ : رن ڃل ٷخٽ ٫ن ٴحڅ

ٳ٠٪ ٫ڀو ٻنٴو ظه ڃن حٿنخ، ٸه رنرو، اڅ حهلل ٫ ؿپ ين حٿڄئڃن، " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٸٽ

: كظ اح ٷه رنرو، أ ٳ نٴو أنو ٷي ىڀٺ ٷخٽ ؟ أط٬ٱ نذ ٻح ؟ نذ ٻح أط٬ٱ ؟ أط٬ٱ نذ ٻح : ٸٽ

أڃخ حٿټٴخ حٿڄنخٳٸڅ ٳٸٽ ػڂ ٤٬ ٻظخد كنخطو، : ٳبن ٷي ظطيخ ٫ڀٺ ٳ حٿينخ، أنخ أٯٴىخ ٿٺ حٿځ، ٷخٽ

. " حٿللن " أهؿخه ٳ [ 18 : ىى ] { ريڂ أ ٿ٬نش حهلل ٫ڀ حٿ٨خٿڄن ىئء حٿن ٻرح ٫ڀ } : حيخى

٠د ؿ ٫ڀ ؿينڂ ٳؤٻڅ " : ٷخٽ ڃن كيغ أر ٬ي ٫ن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو " حٿللن " ٳ

. " أٽ ڃن ـ

خ ٽ حهلل : ٳـ٬پ رن ٧ي ؿينڂ، ٷخٿح ئط رخٿـ " : ٫ن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٳيڄخ أ٠خ،

ه٤خ٣ٲ ٻٿذ كٺ، ڄ حٿڄئڃنن ٫ڀو ٻخٿ٤ٱ، ٻخٿزٵ حٿوخ٣ٲ، ڃيك٠ش ڃٿش، ٫ڀيخ : ٷخٽ ؟ ڃخ حٿـ

" حٿوپ حٿٻخد، ٳنخؽ ڃڀڂ، نخؽ ڃوي، كظ ڄ آهىڂ لذ لزخ ٻخٿق، ٻؤؿخي

(20) ـ ٻ ؿينڂ أ٫خنخ حهلل ڃنيخ32

ؿزش ٳٸخٽ حٿنز ڀ حهلل ٻنخ ٫ني حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ڃخ، ٳڄ٬نخ : ىس حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ن أر

ىح كـ أپ ٳ ؿينڂ ڃن ز٬ن هٴخ، ٳخڅ : ٿو أ٫ڀڂ، ٷخٽ حهلل : ٷڀنخ ؟ أطيڅ ڃخ ىح " : ٫ڀو آٿو ڀڂ

. حه ڃڀڂ " ٷ٬ىخ حنظي اٿ

نخٻڂ ىه حٿظ " : حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٽ حهلل ڀ : ٫ن أر ىس حهلل ٫نو ٷخٽ " حٿللن " ٳ

ٳبنيخ ٳ٠ڀض ٫ڀيخ : حهلل اڅ ٻخنض ٿټخٳش خ ٽ حهلل، ٷخٽ : ؿينڂ، ٷخٿح ٷي حرن آىځ ؿء ڃن ز٬ن ؿءح ڃن نخ

. " ظن ؿءح، ٻڀيخ ڃؼپ كىخ رظ٬ش

ئط رـينڂ ڃج " : آٿو ڀڂ ٷخٽ ڃن كيغ حرن ڃ٬ى حهلل ٫نو، ٫ن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو ٳ أٳحى ڃڀڂ،

. " ڃڀٺ ـنيخ ٿيخ ز٬څ أٿٲ ڃخځ، ڃ٪ ٻپ ڃخځ ز٬څ أٿٲ

ٳ٬يٽ ٫نيىڂ ڃخ ٳو ڃن حٿ٬حد، ٳظؼڅ ڀٸ ٫ڀ أىپ حٿنخ حٿـ٩، : ٫ن أر حٿيىحء حهلل ٫نو ٷخٽ

ن ڃن ؿ٩، ٳظؼڅ ٳخػڅ ر٬٤خځ ٯش، ٳٻڅ أنيڂ ٻخنح رخٿ٬٤خځ، ٳخػڅ رخٿ٠٪ ڄن

ڃنيڂ رخٿحد، ٳظؼڅ رخٿحد، ٳخػڅ رخٿلڄڂ، نخٿنو رټٿذ ڃن كيي، ٳبح ىنخ ـڅ حٿش

{ ٫نخ ڃخ ڃن حٿ٬حد حى٫ح رټڂ وٴٲ } ؿىيڂ، اح ىهپ ر٤نيڂ ٷ٤٪ ڃخ ٳ ر٤نيڂ، ٳ٤ڀزڅ اٿ هنش ؿينڂ، أڅ

ٳٸٿڅ ڀح [ 49 : ٯخٳ ] { رخٿزنخص ٷخٿح رڀ ٷخٿح ٳخى٫ح ڃخ ى٫خء حٿټخٳن ا ٳ ٽ أ ٿڂ طٺ طؤطټڂ ڀټڂ } ٳـزنيڂ

ڃنيخ ٳبڅ ٫ينخ رنخ أهؿنخ } : ٳٸٿڅ [ 77 : حٿهٱ ] { انټڂ ڃخٻؼڅ } : ٳٸٽ { رٺ خ ڃخٿٺ ٿٸ ٫ڀنخ } ٳٸٿڅ : ڃخٿټخ

ٳ٬ني ٿٺ ؤڅ ڃن ٻپ ه، [ 108-107 : حٿڄئڃنڅ ] { طټڀڄڅ حهئح ٳيخ } ٳٸٽ ٫ ؿپ { ٳبنخ ٧خٿڄڅ

. ؤهڅ ٳ حٿيٶ حٿپ حٿؼز

. " حٿزوض،٫ٸخريخ ٻخٿزخٽ حٿڄٻٴش اڅ كخطيخ أڃؼخٽ أ٫نخٵ " : طٴټ ٳ كخطيخ ٫ٸخريخ، ٳٴ حٿليغ

. ٻخنح أڅ حٿنخ طؤٻڀيڂ ٻپ ځ ز٬ن أٿٲ ڃس ػڂ ٬ىڅ ٻڄخ : ٫ن حٿلن

حٿظوٲ، ٳبڅ ٻنض ڃئڃنخ ريح ٳخنظزو ٿنٴٺ، أڅ ٴش ؿينڂ ط٤ٽ، أ حٿ ڃن ٿٺ نز أڅ ټٴ ٳ : ح٫ڀڂ

٫زي هٳن، ٿنخ ن٬ن رخٿوٱ ٷش حٿنخء ٳظزټ خ٫ش ػڂ طظٹ حٿ٬ڄپ، هٲ ڃخ رن يٺ، ٳبڅ حهلل ـڄ٪ ٫ڀ

حىحٽ، هٳخ ڄن٪ ٫ن حٿڄ٬خ، لغ ٫ڀ حٿ٤خ٫ش، ٳؤڃخ هٱ حٿلڄٸ حٿن حٷظح ٫ڀ ڄخ٩ انڄخ ني

حٿٸزخثق، حٿ٤خڅ و ريڂ ٻڄخ و حظ٬نخ رخهلل، ن٬ رخهلل، خ د ڀڂ، ىڂ ڃ٪ ٿٺ ڃڅ ٫ڀ : أڅ ٸٿح

. أ٫ رخهلل ڃن ىح، ى يهپ حٿلن زف ڃټخنو : ڃڄن ٷيه ز٪ خ ى اٿ ؿخنذ كن ٳٸٽ

[ ڀڂ ٳپ ٳ ڃلزش حٿٽ ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ] ـ 33

٫ڀ ط٨٬ڂ نظو، ٿ٬ڀو ٴ٪ ٳٺ ٳ حهس، ٳبڅ ٻن ٳ حٿينخ ڃلزخ ٿٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ، كخ

ٻڀيڂ، ؤٽ حهلل ٳ أىپ حٿټزخث ڃن أڃظو ٳنـيڂ، حظټؼ ڃن حهحڅ حٿخٿلن، ٿو ٴخ٫ش ظٸيځ ٳيخ ٫ڀ حنزخء

٣ڀزو، حكظ ڃن حٿڄ٨خٿڂ، ٳڀټپ ڃئڃن ٴخ٫ش، طلڄڀنٺ حٿ٬س ٫ڀ حٿظحن طڄ ٿٺ ؿخء، ٳبڅ ڃن ؿخ جخ

حظيأ : ىح ٸٽ : رو ځ حٿٸخڃش ٳيح ٸٽ ٧ڀڄن ٳبڅ ڃن ٻخنض ٫ڀو ڃ٨خٿڂ ڃخص ٷزپ ىىخ، ٳبڅ ٯڃخءه ل٤څ

. حٿځ ٧ڀڂ : ؿح، ىح ٸٽ ٯن، ٳ ه ٿٺ ڃن أييڂ، ٳبح طىڄض حٿو ٷپ أخء : ر، ىح ٸٽ

ځ حٿٸخڃش ڃن حٿنخ، وڀ حٿڄئڃنڅ " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : ٬ي حٿوي ٷخٽ ٫ن أر

ڃ٨خٿڂ ٻخنض رنيڂ ٳ حٿينخ، كظ اح ىرح نٸح ٳلزڅ ٫ڀ ٷن٤س رن حٿـنش حٿنخ، ٳٸظ ٿز٠٬يڂ ڃن ر٬

. " حٿـنش أڅ ٿيڂ ٳ ىهٽ

حٿڄٴڀ ٳنخ ڃن : ٷخٿح ؟ حٿڄٴڀ أطيڅ ڃخ " : ىس حهلل ٫نو أڅ حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٫ن أر

أڃظ ڃن ؤط ځ حٿٸخڃش رس خځ ٻخس، ؤط ٷي ظڂ، ٷٱ اڅ حٿڄٴڀ ڃن " : ىىڂ ٿو ڃظخ٩، ٷخٽ

ٷزپ أڅ ىح، ٴٺ ىځ ىح، د ىح ، ٳ٤٬ ىح ڃن كنخطو ىح ڃن كنخطو، ٳبڅ ٳنض كنخطو ىح، أٻپ ڃخٽ

. " حٿنخ ٸ٠ ڃخ ٫ڀو أه ڃن ه٤خخىڂ ٳ٤كض ٫ڀو ػڂ ٣ف ٳ

أىڀيخ ځ حٿٸخڃش، كظ ٿظئىڅ حٿلٸٵ اٿ " ىس حهلل ٫نو ٫ن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٫ن أر

. " ٸخى ٿڀخس حٿـڀلخء ڃن حٿخس حٿٸنخء

كنخطٺ ٿيهٽ ڃخ ز٤ڀيخ ٫ن حٿخء حٿزش، ٳؤڅ ىه حكخىغ ٻڀيخ ٳ حٿلخف، ٳخن٨ ٳٸٺ حهلل اٿ ر٬ي ڃش

طٴ١ ٳ أٷخطٺ، ٳبڅ حٿڄټن ڃن آػ ٿس ڃظٸ٬٤ش، حظ ريخ ٫حرخ ڀڄض أهىخ حٿوځ، ٳظٸ٦ ٿنٴٺ،

. ىحثڄخ نؤٽ حهلل حٿڃش حٿظٳٶ ييح

ٳ٠ڀو ـ ٻ ٴش حٿـنش نؤٽ حهلل حٿ٨٬ڂ ڃن34

ٿزنش ڃن ىذ، ٿزنش ڃن ٳ٠ش، " : ٷخٽ ؟ كيػنخ ٫ن حٿـنش، ڃخ رنخإىخ ! خ ٽ : ىس حهلل ٫نو ٷڀنخ ٫ن أر

طحريخ حٿ٫ٴحڅ، ڃن يهڀيخ ن٬ڂ زؤ، وڀي ڄص، ڃ٣يخ حٿڄٺ حٳ، كزخإىخ حٿڀئٿئ حٿخٷص،

. " زخرو طزڀ ػخرو، ٴن

ى د ؟ أ ڃڄ ٿيخ " : أخڃش رن ي، ٫ن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ ڃخ ٻ حٿـنش كيغ ٳ

نلن : ٳٸخٿح " طڄص، ٳ كز ن٬ڂ، ڃٸخځ ٳ أري حٿټ٬زش لخنش طيظ، ن ظ، ني ڃ٤ى، ؿش

(21) " اڅ خء حهلل : ٷٿح " : ٷخٽ حٿڄڄڅ ٿيخ خ ٽ حهلل،

أ٫يىص ٿ٬زخى حٿخٿلن ڃخ : ؿپ ٷخٽ اڅ حهلل ٫ " : ڃن كيغ أر ىس حهلل ٫نو أنو ٷخٽ " حٿللن " ٳ

. " ر ٫ن أص أڅ ڄ٬ض، ه٤ ٫ڀ ٷڀذ

يهڀڅ حٿـنش ٫ڀ س حٿٸڄ ٿڀش أٽ ڃس " : ٫ن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ ٳيڄخ أ٠خ ڃن كيؼو

حٿڄخء اخءس، زٿڅ ظ٣څ ظٴڀڅ ظڄو٤څ، حٿزي، ػڂ حٿن ڀنيڂ ٫ڀ أي ٻٻذ ى ٳ

س حٿنـؽ أڃخ٣يڂ حٿىذ، أحؿيڂ حٿل حٿ٬ن، ٫ڀ هڀٶ ؿپ حكي، (22) ليڂ حٿڄٺ، ڃـخڃىڂ حٿ

ڃن ؿظخڅ، ڃن خٷيڄخ ٿټپ حكي ڃنيڂ : ٳ حش أه . " س أريڂ آىځ، ظڅ ح٫خ ٳ حٿڄخء ٫ڀ

. " طزخٯ ٷڀريڂ ٫ڀ ٷڀذ حكي، زلڅ حهلل رټس ٫خ حء حٿڀلڂ ڃن حٿلن، حهظٱ رنيڂ

ؿنظخڅ ڃن ٳ٠ش آنظيڄخ " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : ڃ ح٬ حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ن أر

رن أڅ ن٨ح اٿ ريڂ ا ىحء حٿټزخء ٫ڀ ؿيو ڃخ ٳيڄخ، ؿنظخڅ ڃن ىذ آنظيڄخ ڃخ ٳيڄخ، ڃخ رن حٿٸځ

. " حٿللن " أهؿخه ٳ . " ٫يڅ ٳ ؿنش

ٿوڄش ڃن ىس ڃـٳش، اڅ ٳ حٿـنش " : كيغ أر ڃ أ٠خ ٫ن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ڃن ٳيڄخ

، ٳ ٻپ حش ڃنيخ أىپ ڃخ څ حهن، ٤ٱ . " ٫ڀيڂ حٿڄئڃن ٫يخ ظڅ ڃ

ٳيخ ڃخ طظيو } : ڃنيخ ٷٿو ط٬خٿ . ؿڄ٬و ٳ آخص أڅ حهلل ط٬خٿ ٻ ن٬ڂ حٿـنش ڃز٣خ ٳ ڃح٪ حٿٸآڅ، ػڂ : ح٫ڀڂ

. [ 71 : حٿهٱ ] { طڀ ح٫ن حنٴ

: حٿـيس ] { ٳ ط٬ڀڂ نٴ ڃخ أهٴ ٿيڂ ڃن ٷس أ٫ن } : ٫ڀ ٿٺ رٸٿو ػڂ حى [ 108 : حٿټيٲ ] { زڅ ٫نيخ ك } : ٷٿو

17 ] .

. ٴخص حٿـنش ٻؼس حٷظنخ ڃنيخ ٫ڀ ىح

خ ٽ : ٫نو أنو ٷپ ڃن كيغ أر ىس حهلل " حٿللن " ٳ . أٳ٠پ ڃخ نخٽ ٳ حٿـنش إش حهلل ط٬خٿ

ٳبنټڂ طنو ځ " : ، ٷخٽ : ٷخٿح ؟ ٿڀش حٿزي ٿ ىنو لخد ٳيپ ط٠خڃڅ ٳ حٿٸڄ " : ٳٸخٽ ؟ ىپ ن رنخ ! حهلل

" ٻٿٺ حٿٸخڃش

ط٬خٿ ـ رخد ٳ ٻ ٬ش كڄش حهلل35

أ٫ڄخٽ نؿ ريخ حٿ٬ٴ، ٿټن نؿ ٿٺ ڃن نوظڂ حٿټظخد رٻ ٬ش كڄش حهلل ٫ ؿپ، نؿ رٿٺ ٳ٠ڀو، ا ٿ ٿنخ

٫ڀ أنٴيڂ طٸن٤ح ڃن كڄش حهلل اڅ حهلل ٴ حٿند ؿڄ٬خ انو ٷپ خ ٫زخى حٿن أٳح } : كڄظو ٻڃو، ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

[ 53 : حٿڃ ] { حٿكڂ ى حٿٴ

حهلل ٫ ؿپ حٿوڀٶ ٻظذ ٿڄخ ٷ٠ " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : ىس حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ن أر

. " حٿللن " أهؿخه ٳ " ٯ٠ز ٳ ٻظخد ٳي ٫نيه ٳٵ حٿ٬، اڅ كڄظ ٯڀزض

كڄش أنٽ ڃنيخ اڅ هلل ٫ ؿپ ڃخثش " : ىس حهلل ٫نو ٫ن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷخٽ ٫ن أر

ظحكڄڅ، ريخ ط٤٬ٲ حٿك ٫ڀ أىىخ، كڄش حكيس رن حن حٿـن حٿيحځ حٿزيخثڂ، ٳزيخ ظ٬خ٣ٴڅ، ريخ

. " ځ حٿٸخڃش أه ط٬خ ط٬ن كڄش كڂ ريخ ٫زخىه

كڂ، ڃن ىڂ رلنش ٳڀڂ اڅ رټڂ طزخٹ ط٬خٿ " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : ٫زخ ٷخٽ ٫ن حرن

ز٬ڄخثش ٬ٲ، ڃن ىڂ رجش ٳڀڂ ٬ڄڀيخ ٻظزض ٿو ٬ڄڀيخ ٻظزض ٿو كنش، ٳبڅ ٫ڄڀيخ ٻظزض ٿو ٫ كنخص اٿ

. " أ ڄلىخ حهلل، يڀٺ ٫ڀ حهلل ط٬خٿ ا ىخٿٺ كنش، ٳبڅ ٫ڄڀيخ ٻظزض ٿو جش حكيس

ڃن ٫ڄپ كنش ٳڀو : ؿپ ٸٽ حهلل ٫ " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حهلل ٫نو ٷخٽ ٫ن أر

أٯٴ، ڃن حٷظد اٿ زح حٷظرض اٿو ح٫خ، ڃن ٫ أڃؼخٿيخ أ أي، ڃن ٫ڄپ جش، ٳـحء جش ڃؼڀيخ أ

. " رخ٫خ، ڃن أطخن ڄ أطظو ىٿش حٷظد اٿ ح٫خ حٷظرض ڃنو

أنذ نزخ ٫ن أر أنزض نزخ ! أ د : ٳٸخٽ ىس حهلل ٫نو ، ٫ن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أڅ ؿ

ػڂ ڃټغ ڃخ خء حهلل، ػڂ . ٴ حٿنذ ؤه رو ، ٳٸي ٯٴص ٿ٬زي ٫ڀڂ ٫زي أڅ ٿو رخ : ، ٳٸخٽ طزخٹ ط٬خٿٿٳخٯٴ

ؤه رو، ٷي ٯٴص ٫ڀڂ ٫زي أڅ ٿو رخ ٴ حٿنذ : ، ٳٸخٽٿ ٫ڄڀض نزخ ٳخٯٴه ! أ د : ٳٸخٽ أنذ نزخ آه

. ٻڀيخ لخف ىه حكخىغ . " ٿ٬زي، ٳڀ٬ڄپ ڃخ خء حهلل

حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ ٷيځ ٫ڀ ٽ : ڃن كيغ ٫ڄ رن حٿو٤خد حهلل ٫نو ٷخٽ " حٿللن " ٳ

، اح حڃأس ڃن حٿز ط٬، اح ؿيص زخ ٳ حٿز ٳؤهطو، ٳؤٿٸظو رز٤نيخ، ٳؤ٬ظو ، ٳٸخٽ ٽ حهلل رز

هلل أكڂ ر٬زخىه ڃن ىه " : ٷخٽ . حهلل : ٷڀنخ " ؟ أطڅ ىه حٿڄأس ٣خكش ٿيىخ ٳ حٿنخ " : ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ

. ”حٿڄآس رٿيىخ

ڃخ ڃن ٫زي " : آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ ڃن كيغ أر حهلل ٫نو ، ٫ن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو " حٿللن " ٳ

اڅ ن اڅ ٵ، اڅ " : ٷخٽ ؟ اڅ ن اڅ ٵ : ٷڀض . ”ىهپ حٿـنش اٿو ا حهلل ، ػڂ ڃخص ٫ڀ ٿٺ ا : ٷخٽ

. " ٫ڀ ٯڂ أنٲ أر " : ػڂ ٷخٽ حٿحر٬ش " اڅ ن اڅ ٵ ! ٵ ن اڅ

اڅ حهلل كځ حٿنخ “ : كيغ ٫ظزخڅ رن ڃخٿٺ حهلل ٫نو ، ٫ن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أنو ٷخٽ ڃن ٳيڄخ

حهلل اٿو ا حهلل، زظ رٿٺ ؿو : ٫ڀ ڃن ٷخٽ

وؽ ڃن حٿنخ ڃن " : كيغ أن رن ڃخٿٺ حهلل ٫نو ، ٫ن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ أڅ ٷخٽ ڃن ٳيڄخ

اٿو ا حهلل ٻخڅ ٳ ٷڀزو ڃن : وؽ ڃن حٿنخ ڃن ٷخٽ اٿو ا حهلل، ٻخڅ ٳ ٷڀزو ڃن حٿو ڃخ څ ٬س، ػڂ : ٷخٽ

ڃ ٫ن أر " اٿو ا حهلل ٻخڅ ٳ ٷڀزو ڃن حٿو ڃخ څ س : ڃن حٿنخ ڃن ٷخٽ حٿو څ رس، ػڂ وؽ

ځ حٿٸخڃش ٿڂ زٶ ڃئڃن ا أط ريى أ اح ٻخڅ " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حهلل ٫نو ٷخٽ

. " ڃټخنٺ ڃن حٿنخ ىح : نحن كظ يٳ٪ اٿو ٳٸخٽ ٿو

اڅ " : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڀڂ : حهلل رن ٫ڄ رن حٿ٬خ ٷخٽ ٫ن ٫زي حهلل ٫ ؿپ ظوڀ ؿ

، ٻپ ـپ ڃنيخ ڃي حٿز، ػڂ ٸٽ ڃن أڃظ ٫ڀ إ حٿوثٶ ځ حٿٸخڃش، ٳن ٫ڀو ط٬ش : ط٬ن ـ

خ : ٳزيض حٿؿپ ٳٸٽ ؟ أٿٺ ٫ أ كنش : خد، ٳٸٽ : ٷخٽ ؟ حٿلخٳ٨څ أ٧ڀڄٺ ٻظزظ ؟ أطنټ ڃن ىح جخ

أيي أڅ اٿو ا حهلل أڅ : ٳيخ رڀ ، اڅ ٿٺ ٫نينخ كنش حكيس، ٧ڀڂ ٫ڀٺ حٿځ، ٳوؽ ٿو ر٤خٷش : د ٳٸٽ

انٺ ط٨ڀڂ، ٳظ٪ : ڃخ ىه حٿز٤خٷش ڃ٪ ىه حٿـص، ٳٸخٽ : ڃلڄيح ٫زيه ٿو، ٳٸٽ أك٠ه، ٳٸٽ

. " ٫ ؿپ ٳ٤خض حٿـص ػٸڀض حٿز٤خٷش، ؼٸپ ت ڃ٪ حڂ حهلل : ٷخٽ . حٿز٤خٷش ٳ ٻٴش حٿـص ٳ ٻٴش،

أأظڂ ٿ أڅ ىئء خح اٿ ؿپ ؤٿنو : ن٨ حٿٴ٠پ رن ٫خ اٿ طزق حٿنخ رټخثيڂ ځ ٫ٳش ٳٸخٽ

! حٿڄٴس ٫ني حهلل ٫ ؿپ أىڅ ڃن اؿخرش ؿپ ٿيڂ ريحنٶ حهلل : ٳٸخٽ : ٳٸپ ؟ ، أٻخڅ ىىڂ (23) ىحنٸخ

حٿڄ٤، ٳڀڂ أٽ أ٣ٱ اٿ حٿل، ػڂ ٳ٬ض ي حٿ٤حٱ ٳ ٿڀش ڃ٨ڀڄش ييسٿ ه : ٫ن ارحىڂ رن أىىڂ ٷخٽ

أنض طؤٿن حٿ٬ڄش، : ٳبح ٷخثپ ٸٽ ٳ حٿيحء . أڅ ط٬ڄن ٫ن ؿڄ٪ ڃخ طټه حٿڀيڂ ان أؤٿٺ : ٳٸڀض . اٿ حٿڄخء

؟ هڀٸ ؤٿن حٿ٬ڄش، ٳبح ٫ڄظٺ ٳ٬ڀ ڃن أطٴ٠پ ٻپ

نلن نؿ ڃن حهلل . ٬ش كڄظو ؿىه ٳيه حكخىغ ڃ٪ ڃخ ٻنخه ٳ ٻظخد حٿؿخء، طزنخ رټځ حهلل ط٬خٿ

نلن نظٴ حهلل ٫ ؿپ ڃن أٷحٿنخ حٿظ طوخٿٲ . ٫ڀنخ رڄخ ى أىڀو زلخنو أڅ ٬خڃڀنخ رڄخ نظلٸو، أڅ ظٴ٠پ

اٿ ٻڃو، ٻپ طن٪ طنخ رو ٿڀنخ، ٻپ ٫ڀڂ ٫ڄپ ٷينخه ، ػڂ هخٿ٤و ڃخ ټيه، ٳزټڃو نظٴ٪ أ٫ڄخٿنخ ڃن

. رـىه نؤٽ ڃن ؿىه، انو ٷذ ڃـذ

. رنخ ، ٻڄخ نز ٿټڂ ؿيو ٫ ؿپ حٿلڄي هلل د حٿ٬خٿڄن كڄيح ٻؼح ٣زخ ڃزخٻخ ٳو ٻڄخ لذ

. ڀ حهلل ٫ڀ ينخ ڃلڄي آٿو لزو ڀڂ طڀڄخ ٻؼح