คณะผจดท ำ 1. นำยวชพล ปญญำวงศ เลขท 6 2. นำงสำวกญญำรตน เชอเมองพำน เลขท 12 3. นำงสำวกนกรตน ใบแสด เลขท 17 4. นำงสำวสวนนท นำมอนทร เลขท 22

ชนมธยมศกษำปท 6/1

ลทธจกรวรรดนยม (Imperialism)

หมายถง ลทธการปกครองและการด าเนนนโยบาย ตางประเทศของชาตมหาอ านาจ ในการทจะขยายอทธพลเขาไปปกครอง ครอบง า และแสวงหา ผลประโยชนในประเทศดอยการพฒนาหรอในดนแดนทออนแอกวา

ลทธทมงหมำยขยำยอ ำนำจและอำณำเขตของตน ลทธทมหำอ ำนำจฝำยตะวนตกนยมใช มกท ำใหเกดกำรเปลยนแปลงนโยบำยและกำรปกครอง

ลทธจกรวรรดนยม

กำรขยำยอ ำนำจและขยำยดนแดน เพอให ไดมำซงผลประโยชนตำง ๆ เชน วตถดบและ ทรพยำกรธรรมชำต เปนตน

ลกษณะทส ำคญของลทธจกรวรรดนยม

ลทธจกรวรรดนยมมหลำยลกษณะและหลำยรปแบบ ดงน

กำรไดรบสทธพเศษ (concession) ในดำนเศรษฐกจและกำรคำ

กำรไดรบสมปทำนในกำรใชทรพยำกรธรรมชำต

กำรจดตงดนแดนในอำรกขำ (protectorate)

กำรไดรบสมปทำนในกำรประกอบกจกรรมทำงเศรษฐกจ

กำรจดตงเขตเชำ (leasehold)

กำรจดตงเขตอทธพลทประเทศมหำอ ำนำจควบคมเศรษฐกจและกำรเมอง

กำรผนวกดนแดน (annexation) ในอำณต (mandate) ในภำวะทรสต (trusteeship)

• ลทธจกรวรรดนยมแบงออกเปน 2 ยค คอ

ในชวงกอนปลายครสตศตวรรษท 19 เปน ยค ลทธจกรวรรดนยมในแบบเกำ คอ การใชอ านาจทางการทหารเขายดครองดนแดนทออนแอกวา แลวจงขยายอ านาจทางการเมองเขาไป

สำเหตทท ำใหเกดลทธจกรวรรดนยม

1. ควำมส ำเรจของกำรปฏวตอตสำหกรรมของประเทศยโรป ท ำใหเกดควำมตองกำร ยดครองดนแดนทมวตถดบอนเปนประโยชนตอกำรอตสำหกรรม

– องกฤษ ยดครอง อนเดย จน อยปต

– ฝรงเศส เขายดครองแอลเจยร และอนโดจน

– รสเซย ไดขยายอทธพลดนแดนระหวางแมน าอามร กบแมน าอสซร และดนแดนในเขตแปซฟกและขยายอานาจเจาสเอเชยกลาง

– เนเธอรแลนด สามารถครอบครองหมเกาะอนเดยตะวนออก (อนโดนเซย)

2. ควำมตนตวในลทธชำตนยมในครสตศตวรรษท 19 ในดนแดนตำงๆ ในยโรป ท ำใหเกดควำมทะเยอทะยำนทจะเปนชำตมหำอ ำนำจ

- ฝรงเศส พยายามแสวงหาอาณานคมในทตางๆ เพอกศกดศรของประเทศท พายแพในสงครามฝรงเศส-ปรสเซย (ค.ศ. 1870-1871)

- เยอรมน เขายดดนแดนแอฟรกา เพอแสดงความยงใหญ

- อตาล แสวงหาอาณานคมในแอฟรกา เพอแสดงวาตนมศกดศรทดเทยม

ประเทศ มหาอานาจ

3. เพอเผยแผครสตศำสนำและอำรยธรรมตะวนตก

4. ควำมตองกำรหำแหลงระบำยพลเมอง

5. ควำมจ ำเปนในกำรรกษำและปองกนอำณำนคม

1. สมยจกรวรรดนยมเปนสมยทดนแดนสวนตำงๆ ของโลกถกเชอมโยงเขำดวยกน

2. สมยจกรวรรดนยมเปนสมยทชำตยโรปมอ ำนำจสงสด มอทธพลครอบคลมไปทวโลก ชำวยโรปจงไดน ำอำรยธรรมของตนไปเผยแพรในทกมมโลก ทงควำมรทำง วทยำศำสตรและเทคโนโลย แนวควำมคดกำรปกครองระบอบประชำธปไตย ควำมเชอมนในสทธ และเสรภำพ กำรเผยแพรอำรย-ธรรมตะวนตก เปนผลใหเกดแนวโนมทจะน ำไปสอำรยธรรมท คลำยคลงกนไปทวโลก

3. ดนแดนทเปนอำณำนคมมควำม

เจรญกำวหนำขน เชน ดำนสำธำรณสขและกำรแพทย ดำนกำรศกษำ

4. ดนแดนทเปนอำณำนคมตองสญเสยเอกรำชและอธปไตย ตองสญเสย

ทรพยำกรใหเมองแม

5. ชำตมหำอ ำนำจไดรวมดนแดนอำณำนคมเขำเปนสวนเดยวกน โดยไม

ค ำนงถงเชอชำต ทแตกตำงกน

6. กำรแขงขนกนแสวงหำอำณำนคมในสมยจกรวรรดนยม ท ำใหเกดควำม

บำดหมำง น ำไปสสงครำมโลกครงท 1

7. หลำยประเทศกลบถกครอบง ำโดยลทธจกรวรรดนยมทำงเศรษฐกจแทน เชน ธนำคำรโลก (World Bank) และ องคกำรกองทนระหวำงประ- เทศ (IMF) ทสหรฐอเมรกำ ขยำยอทธพลทำงกำรเงนมำสประเทศตำงๆ

ลทธจกรวรรดนยม คอการลาอาณานยมของชาตตะวนตก ตอมาอางความไมเปนธรรมทไดรบและใชก าลงควบคมหรอยดครองเปนอาณานยมในทสด ดงนน ร.4-ร.5 จงทรงใชพระบรมราโชบายเพอความอยรอดของประเทศ

นโยบำยของไทยทมตอลทธจกรวรรดนยม

1.กำรผอนหนกเปนเบำ กำรโอนผอนตำมใหชำตมหำอ ำนำจเปนบำงเรองจะเหนไดวำจำกกำรท ำสนธสญญำเบำรงกบไทย สมย ร.4

2.กำรยอมเสยดนแดน ร.4-ร.5 ไทยไดเสยดนแดนใหแกองกฤษและฝรงเศส ตำม นโยบำยเสยสวนนอย เพอรกษำสวนใหญ