နဒါနး

ျမနမာနငငအႏအျပားတြင မတငးေနထငၾကသည လ႔အဖြ႕အစညးမားသည ၎တ႔၏ အသကေမြးဝမးေၾကာငး၊ အစားအစာ လျခမႈ၊ ယဥေကးမႈ ႏင အမးသား လကၡဏာမားအတြက သစေတာမားက ဓေလထးတမးဆငရာ လပကငပငဆငခြင စနစမားျဖင စမခန႔ခြၾကသည။ သ႔ေသာ သစေတာ ဥပေဒႏင သစေတာနညးဥပေဒမားတြင ဓေလထးတမးဆငရာ လပကင ပငဆငခြငမားက လေလာကစြာ အသအမတ ျပထားျခငးမရပါ။ မဝါဒ၊ ဥပေဒႏင အေလအကငမားတြင ဓေလထးတမးဆငရာ လပကငပင ဆငခြငမားက အသအမတျပရန အလြနအေရးပါသည။ ထ႔သ႔ျပလပျခငး အားျဖင လ႔အဖြ႕အစညးမားအေနျဖင စးပြားေရးဖြၿဖး တးတကမႈ၊ ရာသဥတ ေျပာငးလမႈမားက ေလၽာခရန ႏင သငတငစြာျပမေနထငနငရန၊ ႏင ဇဝမးကြမားက ထနးသမးရနအတြက အသကတမၽအေရးပါသည သစေတာမားက ကာကြယျခငးႏင ေရရညတညတခငျ မေစရနစမ ခန႔ခြမႈမားက ဆကလကျပလပနငမည ျဖစသည။ ၁၉၉၄ သစေတာဥပေဒက ၂၀၁၈တြင ျပငဆငခၿပး၊ ယခအခါ သစေတာနညး ဥပေဒသစႏင ပကသက၍ ေဆြးေႏြးညႇႏငးေရးျဖစစဥက ျပလပလၽက ရသည။ နညးဥပေဒမားသည ဥပေဒက မညသ႔အေကာင အထညေဖာမညက ရငးလငးေဖာျပေပးသည။ သစေတာဦးစးဌါနႏင ၎၏ စစဥသအဖြ႕တ႔သည တငးႏငျပညနယ (၁၄) ခတြင ေဆြးေႏြးညႇႏငးမႈမားက ျပလပခသည။

အရပဖကအဖြ႕အစညး မားမလညး ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးမားႏင ေတြ႕ဆၿပး ဥပေဒက ျပနလည သးသပျခငးႏင နညးဥပေဒမားအတြက အႀကျပျခင းမားျပ လပရနအတြက ေဆြးေႏြးညႇႏငးမႈမား ျပလပခသည။ ဤအႀကျပ ခကမားပါဝငသည အစရငခစာက သစေတာဥပေဒႏင နညးဥပေဒက အေသးစတစစစျခငး၊ သစေတာဦးစးဌါနမ ျပညနယႏငတငးမားတြင ျပလပခသည ေဆြးေႏြးညႇႏငးပြမား၏ ေဆြးေႏြးခကမတတမးမား ၊ အရပဖကအဖြ႕အစညးမားႏင ကယား၊ခငး၊ရမး၊ကရင၊ ကခငျပညနယႏင တနသၤာရတငးမားရ လ႔အဖြ႕အစညးမားမ တငျပလာသည အႀကျပခကမား ႏင CHRO၊ RECOFTC ၊ SHANAH ၊ KMSS-Loikaw ႏင OneMap

အပါအဝင ပညာရငမားႏင ေတြ႕ဆေမးျမနးမႈမားအေပၚတြင အေျခချပ စထားသည။ ဤအစရငခစာတြင ဓေလထးတမးဆငရာ လပကငပငဆငခြငမားက ပမေကာငးမြနစြာ အသအမတျပနငရနႏင ေဆြးေႏြးညႇႏႈ ငးမႈျဖစစဥ တေလၽာကတြင ေတာငးဆခသညျပျပငေျပာငးလေရးမားက ျပလပနငရန အတြက လအပသည သစေတာဥပေဒႏင သစေတာနညး ဥပေဒမားဆငရာ အဓကအႀကျပခကမားက အႏစခပတငျပထားသည။

ျမနမာနငင၏ သစေတာဥပေဒ (၂၀၁၈) ႏင သစေတာနညးဥပေဒမၾကမးတြင ဓေလထးတမးဆငရာ လပကငပငဆငခြငမားက ကာကြယျခငးႏင အားေပးျမႇငတငျခငး

ေဆြးေႏြးခက မတစ

ဒဇငဘာ ၂၀၁၉Julia Fogerite မျပစေရးသားသည။

2

ျမနမာနငင၏ သစေတာဥပေဒ (၂၀၁၈) ႏင သစေတာနညးဥပေဒမၾကမးတြင ဓေလထးတမးဆငရာ လပကငပငဆငခြငမားက ကာကြယျခငးႏင အားေပးျမႇငတငျခငး

အားလးအကးဝငသည သစေတာဥပေဒ ျဖစေပၚလာရန နညးလမးမား

ေဆြးေႏြးညႇႏငးမႈျဖစစဥတေလၽာကတြင အရညအေသြးကဆငးလာသည ျမနမာသစေတာမားက ကာကြယရနအတြက စမအပခပသညစနစက ျပျပငေျပာငးလရန အႀကျပခကမားတြင သစေတာဥပေဒ (၂၀၁၈) က ျပျပငေျပာငးလရန အေရးေပၚ လအပေၾကာငး ရငးလငးစြာ ေဖာျပထားသည။ သစေတာဥပေဒက ျပနလညျပငဆငျခငးမျပလပပါက သစေတာနညး ဥပေဒမား (မၾကမး) က ျပငဆငျခငးသည ဓေလထးတမးဆငရာ သစေတာ လပကငပငဆငခြငက အသအမတျပရန ႀကးပမးမႈတြင အနညး ငယသာ အကးသကေရာကမႈရမညျဖစသည။ ျပနလညျပငဆငသည ျဖစစဥတြင တငးရငးသားမား ႏင ေဒသခလမႈအဖြ ႕အစညးမားအားလးပါဝငၿ ပး ဥပေဒကေရးဆြရန လအပသည။ ဥပေဒျပငဆငရာတြင ပဒမတစခၿပးတစခ ေဆြးေႏြးျပငဆငျခငးထက လမးညႊနမမားခမတၿပး၊ ထမမားအေပၚအေျခခ ျပငဆငျခငး သည ပမထေရာကသည လမးစဥျဖစေၾကာငး အႀကျပထားသည။

သစေတာဥပေဒက ေဆြးေႏြးညႇႏငးျခငးျဖစစဥတြင အဓကေတြ႕ရရသည ေလလာမႈမားႏင အႀကျပခကမားမာ ေအာကပါအတငးျဖစသည။

သစေတာဥပေဒက အမးသားေျမယာအသးခမႈဝါဒႏငသဟဇာတရေအာငျပလပရန-သစေတာဥပေဒ က အမးသား ေျမယာအသးခမႈ မဝါဒႏင အမးသားေျမယာ အသးခမႈ ေကာငစမ ေဖာေဆာငလာမည အားလးက ျခငေပးနငမည ေျမယာဥပေဒ ႏင သဟဇာတရေအာင ျပငဆင ရမည။ အမးသား ေျ မယာအသးခမႈ မဝါ ဒတြ င ဓေလထးတမး ဆ ငရာ လပကငပငဆငခြင ႏင လြတလပ၊ ႀကတင၊အခကအလကသရၿပးေနာက သေဘာတညျခငး အခြငအေရး (FPIC) ႏင ေျမယာစမခန႔ခြရာတြင အမးသားႏငအမးသမးမား ပါဝငခြငက ျပဌါနးထားသည ။ ဓေလထးတမး ဆငရာ လပကငပငဆငခြငမားက အသအမတျပရာတြင စမခန႔ခြျခငးဆငရာ ဆးျဖတခကမား လပပငခြင အပါအဝင ေဒသခမား၏ ဓေလထးတမးဆငရာ လပကငပငဆငခြငႏင ဓေလထးတမးအရ သစေတာစမခန႔ခြမႈမားက အသအမတျပပါ။ တညဆ ဓေလထးတမးဆငရာ စမအပခပမႈမားက အားေပးရနအတြက သစေတာမား၊ စကပးေရးေျမမား၊ ေရအရငးအျမစႏင အျခားေသာ သဘာဝအရငးအျမ စမား က ေပါ ငး စ ပ ထားသည ဓေလထးတမးဆငရာ လပကငပငဆငခြ င က အသအမတျပရန အလြနအေရးပါသည။ ဓေလထးတမးဆငရာ သစေတာမားႏင အျခားေျမ အသးခမႈမားက မတညေသာ ေျမအမးအစားမား ႏင ဝနႀကးဌါနမား အၾကား ခြျခားထားျခငးမးမျဖစေစရန လအပသည။

ေဒသခလ႔အဖြ႔အစညးမား၏ အျမငမားက အေျချပရမည- သစေတာမားက ဓေလထးတမးစနစမားျဖင စမခန႔ခြၾကသည ေဒသခ လအဖြ႕အစညးမား ( သ ႔ ) ဌါေန တ ငး ရ ငးသားမား၏ ရ ငသနမႈ ၊ တန ဖး မား ( သ ႔ ) ဦးစားေပးခကမားက တညဆဥပေဒမားတြင ေဖာေဆာငျခငးမရပါ။ေရရညတညတခငျမနငမည အသကေမြးဝမးေၾကာငးက ဦးစားေပး သငသည- သစေတာဥပေဒသည စးပြားေရးအကးအတြက သစေတာစ မခန႔ခြျခငးႏင သစေတာအရငးအျမစမားက ထတယျခငး မားထက ေရရညတညတခငျ မ ၿ ပး ေဒသခမား၏ အသကေမြး ဝမးေၾကာငး ၊ ယဥေကးမႈႏင လကၡဏာမားက ထနးသမးကာ ကြယျခငးက ပမဦးစားေပး လပေဆာငရန လအပသည။

သစေတာစမအပခပေရး ျမႇငတငျခငး- သစေတာစမအပခပေရးပမေကာငးမြနလာေစရန ေရရညတညတခငျမေရး စမခန႔ခြမႈ၊ ပြငလငးျမငသာမႈ၊ ႀကး ၾကပကြပကမႈ ၊ တာဝနခမႈ တာဝနယမႈ ႏင မေကနပမႈမားက

ေျဖရငးေပးနငမည ျပဌါနးခကမားက ထညသြငးရမည။

သစေတာပငနကမားတြင လပကငပငဆငခြငမား ေပးအပျခငး- ဓေလထးတမးဆငရာ စမခန႔ခြမႈမားအပါအဝင သငေလာမႈမရဘ ႀကးဝငး ေတာမား (သ႔) ႀကးဝငးျပငျပေတာမား အျဖစ သတမတျခငး ခခရသည လ႔အဖြ ႕အစညးမားႏင ပဂၢ လမား၏ ေကးရြာမား၊ စကပးေျမမား၏ လပကငပငဆငခြင အာမခခကမားေပးရမည။

ေျမယာအခြငအေရးမားအားျပနလညေပးအပျခငး- ေျမယာလပကငပငဆငခြ ငမားက အခြငအေရးမားမရရခသည လ႔အဖြ ႕အစညးမား ႏင ပဂၢလမားျပနလညေပးအပရမည ျဖစၿပး စစေရာငမားႏင စစေဘးဒကၡသည မားသည ၎တ႔၏ ဓေလထးတမးဆငရာ ေျမယာမားက ျပနလညလပကင နငရန လမးညႊနေပးရမည။ ထ႔ အခြငအေရးမားက ကာကြယရနအတြက ေကာငးမြနသည မတပတငျခငးမား ထားရရမည။

ဗဟခပကငမႈ ေလၽာချခငး - ဗဟခပကငမႈ ေလၽာခသည သစေတာ စမခန႔ခြမႈက ျမႇငတငရနအတြက ဖြ႕စညးပအေျခခဥပေဒ ဇယား (၂) တြင ခြငျပထားသညအတငး သစေတာစမခန႔ခြရာတြင ျပညနယ၊တငးႏင ကယပငအပခပခြငရေဒသမား၏ အခနးက႑ ႏငတာဝန၀တရားမားက အသအမတျပၿပး လညး သစေတာဥပေဒတြင ထညသြငးသငသည။ အနာဂါတတြင ေပၚေပါကလာမည ျပညနယႏငတငး ဥပေဒမားႏင ေပါငးစပ လကေလာညေထြမႈရေစနငမည မေဘာငတစရပ ေဖာေဆာငသငသည။ သစေတာစမခန႔ခြမႈဆငရာ ဆးျဖတခကခမႈမားက ဒမကေရစျပျခငး - တာဝနခမႈ၊တာဝနယမႈ ႏင ပြငလငးျမငသာမႈ ပမေကာငးမြန လာေစရန အတြင ေရြးေကာကတငေျမႇာကထားသည ကယစားလယမားျဖ င ေခါငးေဆာငမႈ၊ ဆးျဖတခကချခငးကဖြ ႕စညးၿပး ႏင ၿမ ႕နယ၊ ခရင ေကာမတမားက ႀကးၾကပကြပကေစရမည။ သစေတာစမခန႔ခြရနအတြက အမးမးေသာ နညးလမးမား- သစေတာဥပေဒတြင အစအဖြ ႕ ပင သစေတာမားက အသအမတျပ ထားေသာလညး လထဦးေဆာငပါဝငသည သစေတာစမ ခန႔ခြမႈႏင ေပၚေပါကလာေစရနအတြက ႏင ဓေလထးတမးဆငရာလပကငပငဆငခြငက အသအမတျပရနအတြက အျခားေသာနညးလမးမား လအပသည။အခြငအေရး ႏင တာဝန၀တရားမားက သတမတျခငး- ေဒသခမား သစေတာစမခန႔ခြမႈမားတြင ပါဝငရန၊ သစေတာမားက ကာကြယရန၊

1 ဤေဆြးေႏြးမႈမတစအတြကသေတသနတြငျပနလညျပငဆငထားေသာသစေတာဥပေဒ (2019) အရအသစေသာသတငးအခကအလကမားမပါ ၀ငပါ။2 Maurand (၁၉၄၃) ျပငသစ - အငဒခငးနားအစရငခစာ၊ DoF (၂၀၀၅) ဗယကကငးရလာအနငငရသစသားစြမးအငအေျခအေန။

3

ေဆြးေႏြးခကမတစ၊ ဒဇငဘာ ၂၀၁၉

1လြတလပ၊ ႀကတင၊ အခကအလကသရၿပးေနာက သေဘာတညျခငး (FPIC) သည ဌါေနတငးရငးသားမားႏင ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးမားႏင ေဆြးေႏြးမႈမားျပလပရာတြင လကနာရမည နငငတကာစႏႈ နးအျဖစ အသအမတျပထား ၿ ပး ကလသမၼဂ၏ ဌါေနတငးရငးသားမား အခြ ငအေရး ေၾကညာခကတြငလညး အသအမတျပထားသည။ ထ ႔အေလအကငက ဌါေနတငးရငးသားမား၊ေဒသခမား ႏင ၎တ႔၏ ေျမယာမားက ထခကမႈရနငသည လပငနးမားလပေဆာငရာတြင ၎တ႔၏ အခြငအေရးမားက အသအမတျပနငရနအတြက ကငသးရမည အေကာငးဆးအေလအကငအျဖစသတမတထားသည။ ကလသမၼဂ၏ ဌါေနတငးရငးသားမား အခြငအေရး ေၾကညာခက က ဖတရႈပါ https://www.un.org/esa/socdev/unpfii/documents/DRIPS_en.pdf. 2အမးသားေျမယာအသးခမႈမဝါဒ ၂၀၁၆။ ဆးျဖတခကခမတျခငးႏင ေျမယာအသးခမႈစမကနး ေရးဆြရာတြင လထေဆြးေႏြးပြႏင အားလးပါဝငသည ခဥးကပမႈက အသးျပျခငးသည အေျခခမျဖစသည။ အပငး(၄) တြင FPIC က အမးသားေျမယာဥပေဒႏင ေျမယာစမခန႔ခြမႈစနစတြင အသးျပရန လမးညႊနထားသည။ အပငး (၃) တြင ေဒသႏရအဆငတြင အားလးပါဝငသည ခဥးကပမႈက ေျမယာအသးခမႈစမကနးေရးဆြရာႏင ေျမယာအသးခမႈစမကနးမားက အေကာငအထညေဖာရာတြင အမားျပညသ သေဘာတညမႈျဖငျပလပရန ပးတြေဖာျပထားသည။

မေကနပခကမားက မတတမးတင ေျဖရငးရန ႏင လြတလပေသာ ေစာငၾကညေလလာျခငး ႏင သစေတာစမခန႔ခြမႈမားျပလပနငရန အတြက အခြငအေရးႏငတာဝန၀တရားမားက ဥပေဒတြင ျပဌါနးထားရမည။ သးျခားစညးမဥးမား -စးပြားျဖစ ႏင စးပြားျဖစမဟတေသာ အသးခမႈဆငရာ ျပဌါနးခကမားက ဥပေဒတြင သးျခားေဖာျပပါ။ သစမာႏင သစမာ မဟတေသာ အျခား သစေတာထြကပစၥညးမားႏင ပကသက၍ စညးမဥး မားက သးျခားအခနးမားတြင ေဖာျပပါ။

ႀကးဝငးေတာ၊ ႀကးျပငပကာကြယေတာတြင မပါဝငသည ကနရေနေသး ေသာ သစေတာနယနမတ အမားစမာ ပဋပကၡျဖစပြား ရာေဒသတြင ျဖစၿပး၊ NCAတြင အကးဝငေသာေၾကာင သဘာဝပတဝနးကင ထနးသမးေစာငေရာကျခငးႏင လမႈစးပြားေရး ဖြ ၿ ဖးတးတကမႈလပငနးမားအပါအဝင အျခားေသာကစၥရပမားအတြက လကမတေရးထးထားသည လကနက ကငမားႏင ေစစပညႇႏငးရနလအပသည။ သစေတာဥပေဒ၊ ႀကးဝငးေတာ၊ ႀကးျပငပကာကြယေတာနယေျမသတမတျခငး (သ႔) သစထတလပရန ခြငျပျခငး (သ႔) စကပးရန ခြငျပျခငးမားျပလပရနအတြက ေဒသမား(သ႔) NCA လကမတေရးထးထားသမားႏင ႀကတငသေဘာ တညမႈရယ သငသည။

သစေတာဥပေဒမၾကမး ျပငဆငရန အႀကျပခကမား

ေအာကပါအခနးတြင သစေတာနညးဥပေဒတြင ျပျပငရနလအပသည ေနရာမားက အႀကျပထားသည။

(၁) လြတလပ၊ ႀကတင၊ အခကအလကသရၿပးေနာက သေဘာတညျခငး (FPIC)။

နငငတကာ ေၾကညာစာတမးမား ႏင စႏႈနးမားအရ ဌါေနတငးရငးသားမားႏင ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးမား၏ အခြငအေရးျဖစသည လြတလပ၊ ႀကတင၊ အခကအလကသရၿပးေနာက သေဘာတညျခငး (FPIC) က ၎တ႔၏ ရငသနမႈႏင ဓေလထးတမးအရ စမခန႔ခြမႈမားျပလပသည ေျမမားအေပၚအကးသကေရာကမႈရသည သစထတလပျခငးႏင စကပးျခငးအပါအဝင

မညသညဖြ႔ၿဖးတးတကေရး ႏင စးပြားေရး လပငနးမားတြင ထညသြငး ကငသးရနျဖစသည။ FPIC ႏင အားလးပါဝငသည ေျမယာအသးခမႈ စမေရးက သစေတာဥပေဒႏင နညးဥပေဒတြင ေပါငးစပေဖာေဆာငရာတြင အမးသားေျမယာ အသးခမႈ မဝါဒ ႏင သဟဇာတ ျပရနလအပသည။ တငးရငးသားအခြငအေရး ဥပေဒ (အခနး ၄၊ ပဒမ ၅)၊ ပတဝနးကငထခကမႈဆနးစစေရး (EIA) လပထးလပနညးမား၊ အမးသား သဘာဝပတဝနးကင ထနးသမးေရး မဝါဒဆငရာ မဟာဗဟာမေဘာင၊ နငငအဆင ဇဝမးစမးကြဆငရာ မဟာဗဟာႏင လပငနးစမခက တ႔တြင လညး FPIC လပထးလပ နညးမားပါဝငသည။ အထးသတျပဖြယ အခကမားအေနျဖင ဆးျဖတခက ခမတရာတြင အကးသကေရာကမႈ ခစားရမည လထ၏ သတငးအခက အလကသရခြ င၊ ေဆြးေႏြးတငပငခြ င ႏင ပးေပါငးပါဝငခြ င တ ႔ က ေဖာျပထားသည။

FPIC သည အေသးစတစးစမးေလလာေရးအတြက အခနအကန႔အသတ သတမတထားျခငးမရသည ျဖစစဥတစချဖစရမညျဖစၿပး ဓေလထး တမးဆငရာ အဖြ ႕အစညးမားႏင စနစမားအပါအဝင ေဒသခမား၏ သတမတထားသည တရားဝငဆးျဖတခကခသည ျဖစစဥက သငေလာ သညအလက လကနာရမညျဖစသည။ သတငးအခက အလက မားကေဝမၽရမညျဖစၿပး အစးရႏင ေဒသခမား အားလးပါဝငသည ေဆြးေႏြး မႈမားအရ ဆးျဖတခကမားခရမညျဖစသည။ ေျမယာပငဆင ေၾကာငး ေတာငးဆမႈမားသညလညး ေဒသခလ႔အဖြ႕အစညး မားမသာ ေတာငး ဆျခငးမးမဟတဘ နယနမတ သတမတမႈမားက အမးသား ေျမအသး ခမႈမဝါဒ၏ လမးညႊနမႈအတငး အားလးပါဝငသည အခငးအကငး ျဖစေစရန လပေဆာငရမည။

ႀကးဝငးသစေတာမား ႏင ႀကးဝငးျပငပ ကာကြယေရးေတာ သတမတျခငး (အခနး ၂)၊ သစေတာစကခငးမား သတမတျခငး (အခနး ၅၊ နညးဥပေဒ ၄၇)၊ ပဂၢလကပင စကခငးမား သတမတျခငး ( အခနး ၆) ႏင စးပြားျဖစ သစထတလပျခငးမား ခြငျပျခငး (အခနး ၇) မားလပေဆာငရာတြင သစေတာနညးဥပေဒ၌ FPIC က ထညသြငးကငသးရမည။ ဓေလထး တမးဆငရာ လပကငပငဆငခြင စနစျဖင ေဒသခမားမ စမခန႔ခြ ေနသည ေျမယာမားအေပၚအကးသကေရာကမႈရနငမညအရာမား သ႔မဟတ

4

ျမနမာနငင၏ သစေတာဥပေဒ (၂၀၁၈) ႏင သစေတာနညးဥပေဒမၾကမးတြင ဓေလထးတမးဆငရာ လပကငပငဆငခြငမားက ကာကြယျခငးႏင အားေပးျမႇငတငျခငး

ေဒသခမား အေပၚအကးသကေရာကမႈရမည လပငနးမား (သ႔) စမကနး မား (သ႔) စးပြားေရးလပငနးမား တြင ကငသးရမည။ (နညးဥပေဒ ၂၇)

လကရ သစေတာနညးဥပေဒမၾကမးတြင ဓေလထးတမးအရ လပကင ေနၾကသည ေျမမားတြင ႀကးဝငး ႏင ႀကး၀ငးျပငပေတာမား သတမတျခငး မျပလပရန အစးရအား တငရကညႊနၾကားထားသညvi ။FPIC က အေကာငအထညေဖာနငရန အတြက ျဖစစဥ တစခလးက ျပနလညသး သပျပငဆငရန လအပၿပး၊ အခနးတငးတြင ထပေဆာငး ရငးလင ခကမား ႏင စစညးခကမားက ေဖာျပရမည (သ႔) အခနးသစ ထညသြငး၍ FPIC ျဖစစဥက သးျခားေဖာျပသငသည။ အစးရ၏ အခနးက႑ႏင တာဝနမား က တတကက လပထးလပနညးမား ျဖင ေဖာျပရန ထညသြငးစဥးစားရမည။ ေဒသခမားက ႀကတငအသေပး အေၾကာငးၾကားရာတြင ေဒသခ ဘာသာ စကားျဖင သငေလၽာေအာငမညသ႔ ျပလပရမည အေၾကာငး။ သတငးေပး ရနတာဝနရသ (ဥပမာ- ၿမ ႕နယသစေတာ အရာရ)မညသ႔က အေၾကာငး ၾကားရမည (ေကးရြာသႀကး၊ ေရဒယ၊ လႊတေတာအမတ စသညတ႔)၊ အခနသတမတခက၊ စသညတ႔က တကစြာေဖာျပပါ။ သဘာဝပတ ဝနးကငထနး သမးေရးဝနႀကးဌါန မ မညသတ႔က ႀကတငအ သေပးရမညက သ ရ န ငရ နအတြက ႀ ကး ၀ ငး ႏ င ႀ ကး ဝ ငးျ ပ ငပ သစေတာမား သတမတရာတြင ထခကမည ေကးရြာမားစာရငးက ျပစထားရမည။

သစေတာဥပေဒႏင ေကးရြာ၊ ရပကြက ႏင ေကးရြာအပစ စမခန႔ခြေရး ဥပေဒ(၂၀၁၂) အရ ေကးရြာ အပစ စမခန႔ခြသမားသည ေကးရြာအပစႏင ေကးရြာတြင ေနထငသည လတစဦးျခငး၏ အခြ ငအေရးမားက ကာကြယေပးရန လပပငခြ ငရေသာလညး ထ႔အခကက သစေတာ ဥပေဒႏင နညးဥပေဒ တြင ထညသြငးစဥးစားထားျခငးမရပါ။

FPIC ကမညသ႔ထညသြငးကငသးရမညႏင သစထတလပခြငေပးထားျခငး၊ စးပြားေရး စမကနးမားႏင စကခငးမားက ႀကး ၾကပကြပကျခငးႏင ပကသက၍ ျပနလညသးသပနငမည တညဆယႏရားမားရသည။ ဥပမာ- သမၼတ၏ ညႊနးၾကားခကအရ ျပလပသည အေျခခအေဆာကအအ စမကနးမား၊ လမးေဖာကလပရန တငဒါေလၽာကသည ကမၸဏမား၊ န င ငေတာ ဘ႑ာက အသးျပမည တငဒါေလၽာကသမားသည ထသ ႔ေလၽာကခြ ငရရနအတြက ေကးရြာအပစ အပခ ပေရးမႉး ႏ င လႊတေတာအမတထ မ ေထာကခစာရယရမညျဖစသည။ အလားတပင သစထတလပျခငး ၊ စကခငးျပလပျခငး ႏ င သစေတာနယေျမရ စးပြားေရးစမကနးမား ႏင ပတသကသည တငဒါ ျဖစစဥတြင ခြငျပခက မေပးမ FPIC ၏မမားက လပေဆာငရနအတြက လအပခကတစခ အေနျဖင သတမတနငသည။

(၂) ဗဟခပကငမႈ ေလၽာချခငး။ သစေတာဥပေဒသည ဗဟခပကငမႈ အလြနအမင ႀကးမားေသာ ေၾကာင ေဒသခမားႏင အစးရအၾကား ဆကဆေရးက အဟန႔အတား ျဖစေစျခငး၊ အစးရ၏ဆးျဖတခကမားတြင ပြငလငးျမငသာမႈမရျခငး ႏင မေက နပမႈမားက ေကာငးမြနစြာျပနလည ေျဖရငးနငမႈမရျခငး တ႔ကျဖစေပၚ ေစသည။ ဖြ႕စညးပအေျခခဥပေဒ ဇယား (၂) အရ သဘာဝပတဝနးကင ကာ ကြယျခငး ႏင ထနးသမးျခငးမားသည ျပညနယႏင တငးမား၏ လပပငခြငတြင ရရမည ျဖစေသာလညး သစေတာဥပေဒႏင နညး ဥပေဒမားသည ဖြ ႕စညးပအေျခခဥပေဒႏင ဆန႔ကင၍ ဆးျဖတခက ခပငခြငမားက ဗဟတြငသာ ထားရသည။ ဗဟခပကငမႈ ေလၽာခ ျခငးက အားေပးလပ ေဆာငသည အေနျဖင သစေတာ ဥပေဒႏင နညးဥပေဒ မၾကမးမားက ျပငဆငရမည။

သစေတာဥပေဒႏင နညးဥပေဒပါ အခကအမားအျပားတြင လပပင ခြငအာဏာက ျပညေထာငစ အစးရ အရာရမားထတြင သာ ထားရၿပး ျပညနယႏငတငးမား၏ အစးရမားသည အႀကျပခက (သ႔) မတခကသာ ေပးခြငရသည။ သငေလာသည ေနရာမားတြင ကယပငအပခပခြငေဒသမားကလညး ထညသြငးၿပး ျပညနယ ႏငတငး (သ႔) ကယပငအပ ခပခြငရေဒသ၏ မတခကရ ယျခငးသာ မဟတဘ ၎တ႔၏ သေဘာ တညခက ရရမသာ လပေဆာငခြငရရန အတြက အထကပါ နညးဥပေဒ မားက ျပငဆငရန အႀကျပထားသည။ ျပညေထာငစ၊ ျပညနယ ႏင တငးလႊတေတာမားတြင သစေတာ ဥပေဒ အေကာငအထညေဖာေဆာင ေရးက ႏင ပတသက၍ ေစာငၾကညေလလာရန တာဝနရေၾကာငး အသ အမတျပရမည။

(၃) ေျမယာအသးခမႈစမခန႔ခြရာတြင ျပညသလထ မးေပါငးပါဝငျခငးဒ

အမးသားေျမအသးခမႈမဝါဒတြင ေျမအသးခမႈစမခန႔ခြျခငးႏင ဆးျဖတ ခကခရာတြင လထေဆြးေႏြးပြႏင အားလးပါဝငေရးက အေျခခမ အျဖစ ထညသြငးထားသည။ ဓေလထးတမးအရ လပကငပငဆငခြငကလညး အသအမတျပထားသည ။ သ႔ေသာ သစေတာဥပေဒႏငနညးဥပေဒမားတြင ထမမားက ထညသြငးထားျခငးမရပါ။ အနာဂါတတြင ရလာမည အမးသား ေျမယာဥပေဒတြင အားလးပါဝငသည ေျမယာစမခန႔ခြျခငးျဖစစဥမားက မညသ႔အေကာငအထညေဖာရမညက ထညသြငးေဖာျပသငသည။

ေျမအသးခမႈစမခန႔ခြျခငးသည သစေတာစမျခငးႏင ကာကြယျခငးက ေကာငးမြနသည အကးသကေရာကမႈျဖစေစနငၿပး ေဒသခလ႔ အဖြ႕အစညး မား အေနျဖင FPIC က မညသ႔ခြငျပရမည ဆသည ျဖစစဥက ေဆြးေႏြးနင သည အျပင အနာဂါတတြင မညကသ႔ေသာဖြ႔ၿဖးတးတကေရး စမကနးမား က ေတြ ႕ျမငလသည ႏင ေျမယာက မညသ႔အသးျပမည ဆသည ေမးခြနးမားက အစးရျဖင ေဆြးေႏြးနငသည။ ဇဝမးစမးကြႏင သဘာဝထနး သမးေရးနယေျမမား ကာကြယေစာငေရာကျခငးဆငရာ ဥပေဒေအာကရ ဇဝမးစမးကြႏင သဘာဝထနးသမးေရးနယေျမမား ကာကြယေစာင ေရာကျခငးဆငရာ နညးဥပေဒမား အာလးပါဝငသည ေျမနယနမတ သတ မတျခငး က ထညသြငးထားေသာလညး သစေတာဥပေဒႏင နညးဥပေဒ မၾကမးတြင ထညသြငးေဖာျပထားျခငးမရပါ။ ဥပမာ- နညးဥပေဒ (၂၅) ေအာကတြင အားလးပါဝငသည အခငးအကငးက ျမႇငတငရနအတြက ခရငအဆင (၁၀)ႏစၾကာ သစေတာစမခန႔ခြမႈ အစအစဥက ေရးဆြရာတြင လႊတေတာအမတမား၊ ေဒသခ အဖြ႕အစညးအား ႏင အရပဖကအဖြ႕အစညး မားက ပါဝငေစျခငးျဖင ျပလပနငသည။

(၄) ဓေလထးတမးဆငရာ လပပငခြငႏင ဓေလထတမးမားႏင ကာကြယ ထားသည သစေတာမား။သစေတာမားအပါအဝင ဓေလထးတမးဆငရာ လပကငပငဆငခြငက ဥပေဒအရ တရားဝင အသအမတျပေပးျခငးသည ေဒသခလ႔အစအဖြ႕မား ႏင အရပဖကအဖြ ႕အစညးမား၏ ဦးစားေပး ေတာငးဆမႈျဖစသည။ သစေတာဥပေဒ အ ပ ငး ၇ (ဃ)အရ ဝ န ႀ ကး ဌါ န အေနျဖ င ဓေလထးတမးႏငအည ထနးသမးေစာငေရာကထားသည သဘာဝ သစေတာမားႏ င ဒေရေတာမားက အသအမတျပ နငေ ၾကာငးခြ င ျပထားသည။ အပငး ၇ (ဃ) က နညးဥပေဒ (၂၁) ျဖငပးတြထားၿပး ေဒသခ မားမ ဓေလထးတမးႏငအည ထနးသမးေစာငေရာကထားသည သဘာဝ သစေတာမားႏင ဒေရေတာမားက ႀကးဝငးေတာ ႏင ႀကးဝငး ျပငပကာ ကြယေတာမား အျဖစ ကာကြယျခငးထက ဝနႀကးဌါန အေနျဖင အသအ မတျပနငေၾကာငး ခြငျပထားသည။

5

ေဆြးေႏြးခကမတစ၊ ဒဇငဘာ ၂၀၁၉

နညးဥပေဒမၾကမးတြင ျဖစစဥ၊ အခနးက႑ ႏင တာဝနမား (သ႔) သတမတမားကမ အကယတဝင ရငးျပထားျခငးမရေခ။ဓေလထးတမးႏငအည ထနးသမးေစာငေရာကထားသည သဘာဝသစေတာမားက ဥပေဒအရ အသအမတျပျခငးက လထေတြ ႕ဆ ေဆြးေႏြးပြမားတြင ႀကဆၾကေသာလညး သကဆငသည ျပဌါနးခကမားသည ထေရာကမႈ မရေၾကာငး (သ႔) လေလာကမႈမရဟ ရႈျမငၾကသည။ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညး မားသည ေဒသခမားမ ဓေလထးတမးဆငရာ လပကငပင ဆငခြငက အေျခခ၍ သစေတာမား၊ စကပးေျမမား၊ ေရအရငးအျမစ ႏင အျခားေသာ သဘာဝအရငးအျမစမားက စေပါငးစနစျဖင စမခန႔ခြၾကသည။ ထ႔ေၾကာင ေဒသခမားမ ဓေလထးတမးစနစမားက သစေတာတြငသာ အသ အမတျပျခငးဟဆရာတြင ဓေလထးတမးစနစအတြငးရ အဖြ႕အစညး မားႏင ေျမအသးခမႈဆငရာ ဆးျဖတခကခပငခြငတ႔ ပါဝင သည။ ဓေလထးတမးအရ စမခန႔ခြေနသည ေျမမားက သစေတာ ေျမအမးအစား မားခြၿပး ဝနႀကးဌါနအသးသးေအာကတြင ထားရျခင းသည ေရရညတညတ ခငျမမႈရသည စမန႔ခြမႈက ေလာကေစၿပး အကးထေရာကမႈ ေကာငးမြန သည ဓေလထး တမးအရ စမခန႔ခြမႈ ႏင ေျမယာအပခပေရးစနစက ပကစး ေစနငသည။ ထ႔အျပင ပဋပကၡျဖစပြားလာနငမႈ ႏင သစေတာျပနး တးမႈ အႏရာယ ျမငတကလာနငသည။

သဘာ၀ပတဝနးကငက ကာကြယရနအတြက နယေျမအေျခခ (သ႔) နယနမတအေျချပကာ ေဒသခမားမ ဓေလထးတမးစနစအားျဖင စမ ခန႔ခြသည ဌါေနတငးရငးသားမား၏ နယနမတႏင အစအဖြ ႕ လက ထနးသမးကာကြယထားသည နယေျမမား (ICCAs) ကအသ အမတျပေပးရန လအပသည ။

ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးမားမ စမခန႔ခြ အသးျပေနသည သစေတာအမးမးက ထနးသမးကာကြယထားသည သစေတာမားအျဖစ အပငး ၇ (ဃ) တြင အသအမတျပနငမညလားဆသည အခကမာ မရငးလငးပါ။ သ႔မဟတ ထ႔အခကသည အထးထနးသမးကာကြယထားသည သစေတာမားကသာ ရညညႊနးထားပါသလား။ ဥပမာ- ကယားျပညနယရ အရပဖကအဖြ႕အစညး မားႏင ေဒသခမားသည နညးဥပေဒတြင ထညသြငး ရမည စာရငးတြင ၿမ ႕နယမ ထနးသမးကာကြယထားသည သစေတာမား၊ မသားစမ ထနးသမး ကာကြယထားသညသစေတာမား ၊ ေကးရြာမ ထနးသမးကာကြယ ထားသည သစေတာမား ႏင ဘာသာေရးဆငရာ သစေတာမား က ေဖာျပခၾကသည။ ယဥေကးမႈအလက သစေတာမားက ဓေလထးတမးအရ

စမခန႔ခြရာတြင မတညသညစနစမား ရသညအတြက အထကပါ စာရငးသည အလြနအကးေဖာျပထားျခငးမဟတပါ။ ၇(က) ေအာကရ အသအမတျပျခငး ႏင အစအဖြ႕ပငသစေတာ (အခနး-၄)ေခါငးစဥေအာကရ အသအမတျပျခငးဆငရာ စမမႈမားက ခြျခား ႏငးယဥသငသည။

(၅) ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပကာကြယေတာမား သတမတျခငး။

ေဒသခလ႔အဖြ ႕အစညးမား၏ဥယာဥ ၿခေျမ၊ ဓေလထးတမးဆငရာ သစေတာမား ႏင ေတာငယာမားက ၎တ႔ သရျခငးမရဘ (သ႔) သေဘာ တညမႈမရဘ ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပကာကြယေတာမားအျဖစ သတမတျခငးက ၾကေတြ႕ခရေၾကာငး သရသည။

ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပကာကြယေတာမား သတမတျခငး၏ ရညရြယခက မာ “ ဓေလထးတမးအရ စမခန႔ခြခြငျဖင ကငသးခြင ရရထားသည ေျမမား မပါဝငဘ ” ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပကာကြယေတာနယေျမမားက သတမတရနအတြကျဖစသည။ ထ႔ရညရြယခက ျပညေျမာကေစရနအတြက အမးသား ေျမအသးခမႈ မဝါဒ ႏငအည FPIC ျဖစစဥမတဆင ဓေလထးတမးအရ စမခန႔ခြခြငျဖင ကငသးခြငရရထားသည ေျမမား ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပကာကြယေတာနယေျမမားအျဖစ သတမတျခငးတြင မပါဝငေစရနအတြက ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပကာ ကြယေတာနယေျမ မားသတမတျခငး ျဖစစဥက အလးစ ျပနလညဆနး စစျပငဆငရန လအပသည။ ေရြးေကာကခ အမတမားသညလညး ေခါငးေဆာငအပငးတြင ပါဝငရမညျဖစၿပး၊ ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပကာကြယေတာနယေျမမားသတမတျခငးက တာဝနယသည ေကာမတ မားက ႀကးၾကပကြပက ျခငးမားျပလပခြင ရရသငသည။ အားလးပါဝငသည ေျမအသးခမႈ စမခန႔ခြျခငးျဖစစဥတြင အေျခချပ လပသငသည။

FPIC လပထးလပနညးမားအရ ေဒသခအစအဖြမားသည ခြငျပရန သငမသင ေဆြးေႏြးရာ ၎တ႔၏ ကယပင ဆးျဖတခကခမတသည ျဖစစဥမားက အသးျပနငသည။ တခါတရ လြတလပစြာေဆြးေႏြး နငၾကရန အတြက လအမားေတြ႕ဆပြမားလညး ျပလပေလရသည။ တညဆ ျဖစစဥမားအရ ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပေတာမားက သတမတသည ျဖစစဥႏင သတမတရကမားသည တငးၾကပလြနးၿပး ေဒသခအစအဖြမား၏ ကယပင ဆးျဖတခကခမတသည ျဖစစဥမားက ထညသြငးထားျခငးမရပါ။ ထ႔ေၾကာင ေဒသခမားသည ၎တ႔၏ လပကငပငဆငခြငရသည ေျမမားက ကယတငမတတမးတငရၿပး အႀကေလလာစစမးေရး အဖြ႕ထတြငေတာငး ဆတငျပရသည။ ထ႔သ႔ကယတင လပေဆာငရျခငးက ျပငဆင ရမညျဖစၿပး ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပကာကြယေတာနယေျမမားသတမတျခငး ျဖစစဥက အားလးပါဝငသည အေျခအေနျဖစလာေစရန လပေဆာငရမည။ ႀကး ဝငးေတာႏင ႀကး ဝငးျပငပကာကြယေတာနယေျမမားအတြငးရ ဓေလ ထးတမး ဆ ငရာ ေျ မမားသည အေမြဆကခခြ င ရ ရမည ။ နယေျမသတမတျခငးကလညး ျပငဆငၿပး ေျမျပငအေျခအေနႏင သင ေလာေစရန အလၽငးသငသလ ျပငဆငရမညvx။ (၆) တညဆႀကးဝငးေတာႏင ႀကးျပငကာကြယေတာနယေျမမားတြင ဓေလထးတမးအရ လပပငခြငက ျပနလညအသအမတျပျခငး။သစေတာမားႏင စကပးေျမမားအပါအဝင တညဆ ႀကးဝငးေတာႏင ႀကး ဝငးျပငပ ကာကြယေတာနယေျမမားသညဓေလထးတမးအရ လပကငပငဆငခြငရသည ေျမႏငသစေတာမား ေပၚတြင တညရေနသည။

3 ေရႊ႕ေျပာငးေတာငယာသည ကာဗြန ႏင ဇဝမးကြမားက အျခားေသာ စကပးေရးနညးလမးမားထက ပမ ထနးသမးနငၿပး သဘာဝေျမယာ ႏင စကပးေရးဆငရာ ဇဝမးကြမားက ကာကြယနငသည။ ေရႊ႕ေျပာငးေတာငယာသည ျမနမာနငင ေတာငတနးေဒသရ လယသမားမား၏ အသကေမြးဝမးေၾကာငးႏင အစာဖလေရးအတြက အဓက အတျမစျဖစသည။ ဥပမာအေနျဖင အေရ႕ေတာငအာရရ ဆြဒင စကပးေရး ၂၀၀၉ အထးထတက ၾကညပါ။ လသားေဂဟစနစ အတြ ၃၇၊ ႏင ေရႊ႕ေျပာငးေတာငယာ ႏင ပကသကသည TRIP NET, POINT,KMSS, RRTLP တ႔၏သေတသန စာတမးမားက ဖတရႈနငသည။

6

ျမနမာနငင၏ သစေတာဥပေဒ (၂၀၁၈) ႏင သစေတာနညးဥပေဒမၾကမးတြင ဓေလထးတမးဆငရာ လပကငပငဆငခြငမားက ကာကြယျခငးႏင အားေပးျမႇငတငျခငး

ႀကး ဝငးေတာႏင ႀကး ဝငးျပငပ ကာကြယေတာနယေျမမားအျဖစ သတမတခခရသည ဓေလထးတမးဆငရာ ေျမမားက ျပနလညေပးအပရန လအပသည လမးညႊနခကက ဥပေဒႏင နညးဥပေဒမားတြင ထညသြငးၿပး အမျပနလာသည ဒကၡသညမားႏင စစေရာငမားကလညး ၎တ႔၏ အခြငအေရးမားျပနလညေပးအပသငသည။ ျမနမာနငင အစးရမ ထေျမမားက ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပ ကာကြယေတာနယေျမမား အျဖစမ ပယရားရန လအပေၾကာငးအသအမတျပထားသည။ သမၼတ၏အမန႔အရ ၂၀၁၃ ခႏစမစ၍ အျမတမး စကပးေျမႏင အမေၿခ ၅၀ ေကာရသည ေကးရြာမား၏ မသားစ စကခငးမားက ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပ ကာကြယေတာနယေျမမားအျဖစ သတမတထားျခငးမ ပယဖကရန လမးညႊနထားသည။ ထ႔လမးညႊနခကႏငဆန႔ကငကာ ဓေလထးတမးအရ စမခန႔ခြမႈေအာကရေျမမားက ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပ ကာကြယ ေတာနယေျမအျဖစ သတမတထားျခငးမ ပယဖကျခငးျပကာ၊ ေျမယာ ပငဆငခြင ေပးအပျခငးမားက မျပလပဘ ေတာငတနးေဒသရ စကပး ေရးႏင ဥယာဥေျမမားက အစအဖြ႕ပငသစေတာလကမတမား ေပးအပကာ ႏစ (၃၀) ဌါးရမးလပကငခြငျပေပးေနသည။ နညးဥပေဒ ၁၃(က) ႏင ၁၉(က) အရ ဝနႀကးဌါနမ ႀကးဝငးေတာသတ မတျခငးက ပယဖကလကပါက သစေတာထြကfပစၥညးမားႏင ေျမအသး ျပခြင မားက ျပနလညေပးအပ ျခငးမျပရပါ။ ဓေလထးတမးဆငရာလပကငပငဆငခြငမားက ခြငျပရနႏင ယခငက ခးေဖာကျခငးခခရသည သစေတာအသးျပသမား၏ အခြငအေရးမားက ျပနလညအသအမတျပရန အတြက ႏင အနာဂါတတြင ျပနလာမည ဒကၡသညမားႏင စစေဘးေရာင မား၏ အခြငအေရးမား ျပနလညရရနငေရးအတြက နညးဥပေဒ ၁၃(က) ႏင ၁၉(က) မားက ျပငဆငရမည။ ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပ ကာကြယေတာနယေျမအျဖစသတမတသည ျဖစစဥက ျပငဆငျခငးႏင ေခတႏငေလာညေအာငျပလပျခငးအားျဖင အထကတြင ေဖာျပခသည ျပနာမား က ေျဖရငးရန အေထာကအကျပ န ငမညျဖစသည။ ပြငလငးျမငသာမႈႏင တာဝနယမႈ၊တာဝနခမႈ ရေစရနအတြက ျပနလညသး သပေရး နညးဥပေဒမားထားရနငသည။

(၇) ႀကးဝငးသစေတာႏင ႀကးျပငကာကြယ သစေတာ စမခန႔ခြျခငး။

ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပကာကြယေတာမားသည သေဘာတရားအရ မတညေသာလညး လကေတြ႕တြင ဆငတစြာ စမခန႔ခြသညဟ ေဒသခမားက ရႈျမငၾကသည။ ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပကာကြယေတာနယေျမမားသတမတရနေၾကညာရာတြင နညးဥပေဒ (၆) အရ ပါဝငသည ကးေကာျဖတသနးျခငး၊ သစေတာထြကပစၥညးမားက ထတယျခငးႏင သစေတာမားရငးလငးျခငး စသညတ႔က မျပလပရန ဝနႀကးဌါနမ တားျမစသည။ ထ႔သ႔တားျမစျခငးမားက မျပလပဘ သစေတာစ မခန႔ခြရန အတြက လအပသည အခကမားကသာ တားျမစၿပး အျခားေသာ အသးျပမႈ မားက ဆကလကခြငျပသငသည။ ဥပမာ-ကယားျပညနယ၏ အရပဖက အဖြ႕အစညးမားက ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပကာကြယေတာနယေျမမားတြင ျဖတသနးသြားလာျခငး၊ သစေတာထြကပစၥညးမားက ထတယျခငး မားက တားျမစျခငးမျပရန အႀကျပထားသည။ နညးဥပေဒ (၆) အရ ဝနႀကးဌါနသည ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပကာကြယေတာနယေျမမားသတမတရန ေၾကညာၿပးေနာကတြင ျပလပခြငမရသည အခကမားက တားျမစနငသည လပပငခြငရသည။ ဝနႀကးဌါနအေနျဖင ထ႔လပပငခြငက ႀကးဝငးျပငပကာကြယေတာနယေျမအတြငး စကပးေရးႏင သတတး ေဖာေရးအတြက ရငးလငးျခငးမား ျပလပျခငးမ ကာကြယရန အသးျပရမည ျဖစၿပး၊ ႀကးဝငးျပငပကာကြယေတာနယေျမအတြငး အသကေမြးဝမး ေကာငးျပသည လပငနးမားက တားျမစရန အသးမျပသငပါ။

(၈) ႀကးဝငးေတာႏင ႀကဝငျပငပကာကြယေတာနယေျမမားတြငေရႊ႕ေျပာငးေတာငယာစကပးျခငး။

လကရဥပေဒတြင ေဖာျပထားသည ေရႊ႕ေျပာငးေတာငယာ အဓပၸါယဖြင ဆခကက ပမတကစြာ ျပငဆငသငသည ။ ဥပမာ- ေရႊ႕ေျပာငး ေတာငယာက အလညကစကပးသည သစေတာ-စကပးေရး စနစအျဖစ ေဖာေဆာငျခငး။နညးဥပေဒ ၁၂(ခ) ႏင ၁၈ (ခ) အရ ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပကာ ကြယေတာ နယေၿမ အတြငးရ ေရႊ႕ေျပာငးေတာငယာစနစတြင ေျမလြတ အျဖစထားရျခငးသည အခန (၃) ထကပၾကာပါက ဆကလက လပကငခြင မရေတာပါ ။ ထအခကသည ေရရညတညတ ခငျမေရးႏင ဇဝမးကြ မားအတြက အေရးပါသညအတြက အလညက စကပးသည ေတာငယာ စနစက အဟန႔အတားမျဖစေစသည။ အနားေပးသည ကာလ မားတြင အသးျပျခငးမရသည ေနရာမားက ေျမလြတမား အျဖစ သတမတလကပါက အရ ေဒသခမား၏ ေျမမားက ထနးသမးကာကြယခြငဆးရႈးနငသည။ ေရႊ႕ေျ ပာ ငးေ တာ င ယာ လ ပ က ငျ ခ ငး က ႀ ကး ဝ ငး ေ တာႏ င ႀကးဝငးျပငပကာကြယေတာ နယေျမမားတြငထညသြငး သတမတျခငး မျပသငပါ။ နညးဥပေဒ ၁၂(ခ) က ဓေလထးတမးအရ ပငဆငလပ ကငခြငရသည ေျမမား ႏင ေရႊ႕ေျပာငးေတာငယာ အပါအဝင အျခားေသာ ေျမအသးခမႈမား အၾကား ခြျခားသတမတရနအတြက ျပငဆငပါက ေရႊ႕ေျပာငးေတာငယာလပကငသည နယေျမမားႏင အေလအကငမားက ကာကြယေပးနငမညျဖစသည။ ထ႔သ႔ ျပလပျခငးအားျဖင ေတာငသမား သညလညး ႀကးဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပင ပကာကြယေတာ နယေျမမားရ ၎တ႔၏ ေျမယာမားတြင လပကင ခြငမား ရရရန အတြက ေျမအနား ေပးခနမား ေလၽာချခငးမျပလပရန ကာကြယ ေပးမညျဖစသည။ နညးဥပေဒ (၃၂) အရ အစးရ အဆျပထားသညေျမေပၚတြင ေရႊ႕ေျပာငးေတာငယာစကပးေရးစနစ တစခတညးက တားျမစျခငးသညလညး ခငမာသည အေၾကာငးျပခကမရေၾကာငး မတခကျပခၾကသည။ေဒသခမားအား ဒဏေပးျခငး ႏင ပတပငျခငးမား ျပလပနငသည မးႏငပကသကသည စညးမဥးမားႏင အစးရ၏ အဆျပခကအရ တားျမစခြငရျခငးစသည အခကမားပါဝငသည နညးဥပေဒ (၂၉) ကလညး ပယဖကရန ေတာငးဆခၾကသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ ေဒသခမား သည ေျမရငးလငးရာတြင မးက အသးျပ၍ ရငးေလရေသာေၾကာင ျဖစသည။ နညးဥပေဒ ၁၂(ခ) ႏင ၁၈ (ခ) တ႔သညလညး စစေရာငမား ႏင ဒကၡသညမား အမျပနလာသည အခါ အႏတလကၡဏာေဆာငသည ထခကမႈမား ျဖစေစနငသည။ အထးသျဖင ၎တ႔၏ ေျမယာမားသည ႀကးဝငးေတာ ႏင ႀကးဝငျပငပေတာမားအျဖစ သတမတထားျခငးခရပါက ထသမျဖစေစရန ျပလပရမည။

7

ေဆြးေႏြးခကမတစ၊ ဒဇငဘာ ၂၀၁၉

(၉) ဖြ႔ၿဖးတးတကေရးႏင စးပြားေရး စမကနးမား

ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး စမကနးမား၊ စကခငးမား (သ႔) သစထတလပမႈမားက ဓေလထးတမးဆငရာ ေျမမားတြင သတမတျခငးက နညးဥပေဒမ တားျမစရမည။ ထလပငနးမား ပါဝငသည အခနးမားတြင (က) ဝနႀကးဌါန အေနျဖင ဖြ ၿဖးတးတကေရးႏင စးပြားေရး စမကနးမားက ခြငမျပမ အကးသကေရာကမႈ ခစားရမည ဌါေနတငးရငးသားမားႏင ေဒသခမားထမ FPIC ကရရရမည ဆသည အခကက ထညသြငးေရးသားပါ။ (ခ) သဘာဝပတဝနးကငထနးသမးေရး ဥပေဒ (၂၀၁၂) ႏင သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈ ေလလာဆနးစစျခငး (EIA) လပထးလပနညးမားႏင အည လပေဆာငရမည (ဂ) ပြငလငးျမငသာမႈရသည ႀကးၾကပေရး ယႏရားမား တ႔ ပါဝငရမည။

နညးဥပေဒ (၂၇) အရ သစေတာေျမႏင သစေတာလႊမးမးထားသည ေျမမားက အစးရ၏ အဆျပခကအရ မညသည ဖြၿဖးတးတကေရးႏင စးပြားေရး စမကနးမား အတြကမဆ သဘာဝသယဇာတႏင ပတဝနးကငထနးသမးေရးဝနႀကးဌါနမ ခြငျပေပးနငသည အာဏာရသည။ နညးဥပေဒ မၾကမးသည ထ႔စမကနးမားလပေဆာငရာတြငဟ မနကနစြာ ျပဌါနးထား သည။ သ႔ေသာ မညကသ႔ေသာစမကနးမားက ခြငျပမညႏင အဘယေၾကာင ခြငျပရမညကမ ေဖာျပထားျခငးမရပါ။ နညးဥပေဒမၾကမးအရ အစးရအ ေနျဖင ေျမသမးဥပေဒက အသးျပ ၿပး ေျမမားက ႀကး ဝငးေတာႏင ႀကးဝငးျပငပ ကာကြယေတာနယေျမအျဖစ သမးယနငသည။ ထ႔ေနာက နညးဥပေဒ (၂၇) အရ ပဂၢလက ကမၸဏမားက စးပြားေရး စမကနးအတြက လႊေျပာငးေပးနငသည။ ထ ႔သ ႔ မျဖစပြားေစရန နညးဥပေဒ (၂၇) ကျပငဆငရမည။ အဆပါကမၸဏမား၏ စမကနးမားသည ေရာငလႊား လ႔ရနငသည သစေတာျပနးတးျခငးမားက ျပလပမည မဟတေၾကာငး ယတျပတမဆနငပါ (သ႔) ဥပေဒလမးေၾကာငးအရ အမားအကးက လစလရႈၿပး သစေတာမားက ပဂၢလကပငျပျခငးကလညးမတားျမစနငပါသျဖင EIA လပထးလပနညးမားသည အေရးႀကးေသာလညး မလ ေလာကပါ။

သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈ ေလလာဆနးစစျခငး အစရငခစာ (နညးဥပေဒ ၂၇ (ဂ)) တငသြငးရန (EIA) လအပသည ဖြၿဖးတးတကေရး ႏင စးပြားေရး စမကနးမားတြင သစထတလပျခငး၊ သစေတာစကခငး ႏင ပဂၢလက စကခငးမားလညး ပါဝငေၾကာငး နညးဥပေဒ (၂၇) တြင တကစြာ ေဖာျပေပးပါ။ သစေတာရငးလငးျခငးမား (သ႔) ေဒသခမားက ေရႊ႕ေျပာငး ေစျခငးမားႏင ဓေလထးတမးအရ စမသည သစေတာမား ႏင ေျမမားက ပဂၢလက ကမၸဏမားထသ႔လႊေျပာငးျခငးမားက ကာကြယရန အတြက မညကသ႔ေသာ ဖြၿဖးေရးႏင စးပြားေရး စမကနးမားက သဘာဝသယဇာတႏင ပတဝနးကငထနးသမးေရးဝနႀကးဌါန အေနျဖင ခြငျပရမညႏင ပကသက၍ သတမတခကမားက ထညသြငးေရး သားသငသည။ စမကနးမားက EIA လပထးလပနညးမားႏငအည အေကာငထညေဖာမႈရ၊မရ က လြတလပစြာ ေစာငၾကညေလလာခြငျပရမည။ (၁၀) သစမဟတေသာ သစေတာထြကပစၥညးမားႏင တားျမစပငမား။

ဓေလထးတမးအရ လပကငပငဆငမႈမားက ကငသးသည သစေတာ မားတြင ထစနစမားက ဓေလထးတမးအရ သစေတာထြက ပစၥညးမားက ၾကပမတျခငး၊ စမခန႔ခြရနႏင ပစၥညးထတယသည အေလအကငမားက လမးညႊနေပးသည။ သစေတာဥပေဒႏင နညးဥပေဒတြင သစေတာထြက ပစၥညးမားက စးပြားျဖစ မဟတဘ အေသးစား ထတယသးစြမႈမား (သ႔) အေသးစား စးပြားေရးမားအတြက ျပဌါနးထားသည စညးမဥးမားမရပါ။

ကၽြနးသစမား အားလးသည နငငေတာပငျဖစသည။ ျပငဆငလကသည ဥပေဒႏင နညးဥပေဒတြငမႈ စကခငးမား၊ အစအဖြ႕ပငသစေတာမား ႏင အျခား ျပညသပင ႏင မသားစပငေျမမားရ ကၽြနးပငတစပငျခငးက သစေတာဦးစးဌါနတြင မတပတငနငသည။ တားျမစပငႏင ကၽြနးပငမားက နငငေတာပငအျဖစသတမတျခငးသည ထအပငမား ေပါကေနသည သစေတာမားတြင ေနထငသည ေဒသခလ႔အဖြ႕အစညးမား၏ ဓေလထး တမးအရ လပကငပငဆငခြင က အသအမတျပရာတြင အခက အချဖစ လာသည။သစေတာထြကပစၥညးမားဆငရာ စညးမဥးမားက အေသးစတေဖာ ျပရနအတြက ဤအစရငခစာတြင မသငေလာပါ။ သ႔ေသာ စညးမဥး အေျပာငးအလမားျပလပျခငးသည သစေတာႏင သစေတာထြက ပစၥညးမားက အားေပးျခငးႏင ေရရညတညတခငျမေစရန ျမႇငတင ေပးနငသည။ တားျမစသစပငအမအစားမားက မညသ႔သတမတေၾကာငး ျဖစစဥက နညးဥပေဒ တြင ရငးလငးေရးသားရမည ျဖစၿပး ထသတမတ ခကမားအတငး တားျမစပငမားစာရငးက ျပငဆငသငသည ။ ထစာရငးထမ အပငအမားအျပားသည ကြယေပာကသြားမည အႏရာယမ ရပါ ထ႔ေၾကာငစာရငးထမ ပယဖကသငပါသည။ ထ႔ဥပေဒက ျပငဆငရာတြင ကၽြနးပငက တားျမစအပင အျဖစထားရျခငးက ျပငဆငရနလအပသည။

နဂး

ဤအစရငခစာတြင ေဒသခလ႔အဖြ ႕အစညးမား၏ ဓေလထးတမးအရ လပကငပငဆငခြင ပမေကာငးမြနစြာ ကာကြယရနႏင အသအမတ ျပရန အတြက သစေတာဥပေဒႏင နညးဥပေဒမားက ျပနလညသး သပျပငဆငရန အႀကျပခကမားက ျခငေဖာျပထားပါသည။ ဤစာတမးက ယခငက ပညာရငမား ေဆြးေႏြးနငရနအတြက ေဝမၽခၿပး လကရျပလပ ေနသည သစေတာဥပေဒႏင နညးဥပေဒျပငဆငေရးအတြက ျပနလညသးသပ သည ေဆြးေႏြးပြအတြက အသးျပခသည။ ဤစာတမးသည ဓေလထးတမးအရ လပကငပငဆငခြင ရသည ေျမမားႏင ပကသကေနသည သစေတာ ဥပေဒႏင နညးဥပေဒမားက အေလးေပးျပစထားသျဖင အႀကျပခက မားသည အေၾကာငးအရာ အားလးက ကယျပန႔စြာ ေဖာျပျခငးမရပါ။ ဤေဆြးေႏြးပြသည အစးရ၊ အရပဖကအဖြ႕အစညး ႏင ေဒသခမားအၾကား သစေတာဥပေဒ၏ အေသးစတ အခကအလကမား ႏင ျပညနယႏင တငးမား အားလးရ လကရအေျခအေနမားက ေဆြးေႏြးခြင ႏင သစေတာ အပခပေရး ျပငဆငရန လအပသည အခကမားက ေဖာျပေပး နငခသည။ ေျပာငးလျခငးမားျပလပျခငးျဖင ဓေလထးတမးဆငရာ ေျမမားက ၿခမးေျခာကသည အရာမားက ေလၽာခနငၿပး၊ ပမေကာငးမြနသည FPIC, ႀ ကး ၾကပကြ ပကျခ ငးႏ င ထ နးညႇျ ခ ငးမားျ ပ လ ပရ န ျ ဖ စစ ဥမား ထညသြငးနငပါသည။

ဤစာတမး ထတေဝသည အခနတြင ျပနလညသးသပေရးျဖစစဥ၏ ရလဒမား ႏင သစေတာဥပေဒႏင နညးဥပေဒမား ေျပာငးလနငေခ ရမႈမားက မသရရေသးပါ။အလားအလာ ရသည ေျပာငးလမႈမားသည အစးရ၏ ျဖစစဥအမးမးတြင မတညၿပး ေဆြးေႏြးပြမားေၾကာင အစးရ ႏင ေဒသခမားအၾကား အျပနအလန ေဆြးေႏြးမႈမားရေနၿပး သစေတာအပခပမႈ ေျပာငးလေရးအတြက အေရးပါသည အတျမစက ေဖာေဆာငေပးထားသည။ အနာဂါတတြင ရလာမည အမးသားေျမယာ ဥပေဒက ေမၽာမနး၍ သစေတာမဝါဒႏင ဥပေဒက ျပငဆငရနလအပေၾကာငး ရငးလငးစြာ ေဖာျပထားသည။ သစေတာမဝါဒေရးဆြရာတြင ေဒသခမားက အေျချပ လပေဆာငရမညျဖစေၾကာငး အေလးေပး ေဖာျပထားသည။

8

ျမနမာနငင၏ သစေတာဥပေဒ (၂၀၁၈) ႏင သစေတာနညးဥပေဒမၾကမးတြင ဓေလထးတမးဆငရာ လပကငပငဆငခြငမားက ကာကြယျခငးႏင အားေပးျမႇငတငျခငး

ကးကားခကႏင မတစမားi FAO and MRLG. 2019.ဓေလထးတမးဆငရာ လပကငပငဆငခြငမားက ျမနမာနငငတြင အသအမတျပရန ၾကေတြ႕ေနရသည စနေခၚမႈမားႏင အခြငအလမးမား။ Bangkok, 12pp. ေအာကတြငဖတရႈနငပါသည: https://www.mrlg.org/publications/challenges-and-opportunities-of-recognizing-and-protect-ing-customary-tenure-systems-in-myanmar/.ii RRI. 2018. A Global Baseline of Carbon Storage in Collective Lands: Indigenous and Local Community Contributions to Climate Change Mitigation. Washington DC. Available at: https://rightsandresources.org/wp-content/uploads/2018/09/A-Global-Baseline_RRI_Sept-2018.pdf.iii၂၀၀၈တြင ဖြ႕စညးခသည အမးသားေျမအသးခမႈေကာငစသည လကရတြင အမးသားေျမအသးခမႈမ၀ါဒ အေကာငအထညေဖာေရးႏင မဝါဒတြင ေဖာေဆာငထားသည မမားက ဥပေဒတြင ထညသြငးေဖာျပေရးအတြက ေရးဆြမည အမးသားေျမယာဥပေဒမၾကမးေရးဆြေရးအတြက တာဝနယထားသည။ iv တညစြာပင ၁၉၉၅ သစေတာမဝါဒတြင ေရရညတညတခငျမေသာ စမခန႔ခြမႈ၊ လထပးေပါငးပါဝငမႈ ႏင ေဒသခ လအဖြ႕အစညးမား၏ လအပခကမားက ျဖညညးေပးရန ရညရြယသည မဝါဒလမးညႊနခကမားပါဝငသည။ v တငးရငးသားအခြငအေရး ကာကြယေရးဥပေဒ အခနး (၄) ပဒမ (၅) တြင FPIC က ေအာကပါအတငး ေဖာျပထားသည။ ဖြၿဖးတးတကေရးဆငရာ စမကနးမား၊ စမကနးႀကးမား၊ စးပြားေရးမား ႏင သဘာ၀အရငးအျမစတးေဖာျခငးမားက တငးရငးသားေဒသမားတြင ျပလပမညဆပါက စမကနးဆငရာအေၾကာငးအရာမားက အေၾကာငးအရာမားက သငေလာသည တငးရငးသားမားအား အလးစအသေပးၿပး၊ ညႇႏငးေဆာငရြကျခငးျဖင လပေဆာငရမညviနညးဥပေဒ ၈(က) (၁) ႏင ၁၅ (က)(၁) အရ ႀကးဝငးႏင ႀကးဝငးျပငပေတာမား သတမတရန ဆနးစစသည ျဖစစဥတြင ဓေလထးတမးအရ ေျမယာပငဆငခြင ရရသည ေနရာမားတြင ႀကးဝငးႏင ႀကးဝငးျပငပေတာမားသတမတရန အဆျပထားခကမားက ပယဖကရန ေဖာျပထားသည။ vii အမးသာေျမအသးခမႈ မဝါဒ အပငး ၃ ႏင ၄ က ရညညႊနးသည။viii ဓေလထးတမးဆငရာ လပကငပငဆငခြင က အမးသာေျမအသးခမႈ မဝါဒ အခနး (၈) တြင သးျခားေဖာျပထားသည။ ix သစေတာနညးဥပေဒမၾကမး အပငး (၂၁) တြင ေအာကပါအတငးေဖာျပထားသည။ သစေတာဥပေဒအပင ၇ (ဃ) အရ ေဒသခလအဖြ႕အစညးမားမ ၎တ႔၏ ဓေလထးတမးမားႏငအည ထနးသမးထားသည သဘာ၀သစေတာမားႏင ဒေရေတာမားက အသအမတျပရန လပထးလပနညးမားက ဝနႀကးဌါနမား ထတျပနေပးနငသည။ x ဇ၀မးကြမားဆငရာ ျပဌါနးခကတြင ICCAs ထေရာကမႈရသည ထနးသမးကာကြယေရး နညးလမးျဖစၿပး ေဒသခမားသညလညး အဓကဆးျဖတပငခြငရသမားအျဖစပါဝငနငသညဟအသအမတျပထားသည။ More information on ICCAs is available at: https://www.iucn.org/content/indigenous-and-com-munity-conserved-areas-bold-new-frontier-conservation).xi ခငးျပညနယ ႏင ကရငျပညနယမားတြင ျပလပခေဆြးေႏြးပြမားမ ရရသည မတခကမား ႏင တငးေဒႀကးအဆင သစေတာႏင လထ ဖရမမ ထတျပနသည အခကမားက ၾကညရႈပါ: https://www.iccaconsortium.org/wp-content/uploads/2019/04/Forest-workshop-statement.pdf.xii သစေတာဥပေဒ အပငး ၈(က)(၁) ႏင ၁၅ (က) ခတဆကမႈအရ။ xiiiႀကးဝငးႏင ႀကးဝငးျပငပေတာ သတမတျခငး ဆရာ ပဒမမားက သစေတာ ဥပေဒ အခနး (၃) ႏင နညးဥပေဒၾကမး အခနး (၂)၊ အပငး ၃-၁၂ တြင ႀကးဝငးေတာ ႏင အပငး ၁၄-၁၈ အတြက ႀကးဝငးျပငပေတာ အတြက ေဖာျပထားသည။ xiv အမးသားေျမအသးခမႈ မဝါဒ အပငး (၃) အခနး (၁)။ xv သစေတာနညးဥပေဒၾကမး၏ အပငးမား အတြက ပမအေသးစတေသာ အႀကျပခကမားမာ ေအာကပါအတငးျဖစသည။ နညးဥပေဒ ၉(က)(၄) - ေဒသခမား FPIC ရရေရး က လအပခကအျဖစ သတမတပါ။ ႀကးဝငးျပငပေတာမားအတြက နညးဥေပဒ ၁၄(ဆ)(၃) အတငး ထပမျဖညစြကပါ၊ နညးဥပေဒ ၇ ႏင ၁၄ အရ ႀကတင ဆနးစစေလလာသည အဖြ႕တြင လႊတေတာအမတ တစဦးက ဦးေဆာငသအျဖစ သတမတပါ။ ေျမသမးဥပေဒက နညးဥပေဒ ၈ ႏင ၁၅ တြင ေဖာျပထားျခငးက ျပငဆငပါ (အမားျပညသ အကးအတြက ေျမယာသမးစညးျခငးႏင သငေလာသညမေဘာင မဟတသညအတြက အဆပါ ဥပေဒက ျပငဆငရန အတြက အႀကျပခကအမားအျပားက ေဆြးေႏြးပြမားတြင ရရထားသည။ xviသစေတာနညးဥပေဒမၾကမး နညးဥပေဒ (၆)အရ နငငေတာမ မညသည ေျမကမဆ ႀကးဝငးႏငႀကးဝငးျပငပေတာမားအျဖစသတမတနငၿပး၊ ထသ႔သတမတၿပးေနာကတြင ေအာကပါအခကမားက လပေဆာငျခငးမ တားျမစနငသည။ (က) အေဆာငအအသစမား တညေဆာငျခငး (ခ) ကးေကာဝငေရာကျခငး (ဂ) သစပငခတျခငး (ဃ) သစေတာထြကပစၥညးမားထတယျခငး (င) ေျမရငးလငးျခငး (စ) သးႏစကပးျခငး (သ႔) သစေတာစကခငး (ဆ) သဘာ၀က အေျခခသည ခရးသြားလပငနး (ဇ) ဥယာဥမား (သ႔) တရစၧာန႐မားတညေဆာငျခငး (ဈ) ေျမေပၚေျမေအာက သဘာ၀ သယဇာတမား ထတယျခငး (ည) စားကကေျမအျဖစ အသးျပ ျခငး (ဋ) ေတာမးရျခငးxvii လကရ အဓပၸါယဖြငဆခကအရ ေရႊ႕ေျပာငးေတာငယာ ဆသညမာ သစပငမားက ခတလ၊ မးရ႔ၿပး ေနရာ တစခတညးတြင အတညတက လပကငျခငးမရသည စကပးေရးအေလအကငဟ ေဖာျပထားသည။ xviii ႀကးဝငးေတာ (နညးဥေပဒ ၁၂(ခ)) (သ႔) ႀကးဝငးျပငပေတာ (နညးဥပေဒ ၁၈ (ခ)) မားက သတမတၿပးပါက နညးဥပေဒမၾကမး အရ ေအာကပါအတငးေဖာျပထားသည။ ခြငျပထားသည အခြငအေရးမားက ေၾကညာသညေန႔မ (၃)ႏစအတြငး အသးျပ ျခငးမရပါက အဆပါ အခြငအေရးမားက ပယဖကရမည။ xix နညးဥပေဒ (၃၂) တြင ႀကတင သတေပးၿပးေနာက သစေတာဦးစးဌါနမ ေနျပညေတာ ေကာငစ (သ႔) ျပညနယ၊ တငးအစးရ၏ ခြငျပခကျဖင သစေတာေျမအတြငး ကေရာကေနသည နယေျမမား၏ မညသည အစတအပငးမားတြင ေရႊ႕ေျပာငးေတာငယာ စကပးျခငးက မျပလပနငေၾကာငး သတမတနငသည။ xx သစေတာနညးဥပေဒ မၾကမး ၂၇ (ဂ) က ၾကညပါ။ xxi တားျမစအပငမားက ကာကြယထနးသမးရနအတြကသာ ထားရသငၿပး အခကအလကမား ႏင ေဒသခမားႏငေဆြးေႏြးျခငးမား အေပၚအေျခခၿပး၊ တားျမစပငစာရငးမား အခနအလက ျပငဆငသငသည။

ဤေဆြးေႏြးမႈမတစက Julia Fogerite မေရးသားထားၿပး Natalie Y. Campbell မျပနလညတညးျဖတသည။

ကးကားမႈ: Fogerite, J. (၂၀၁၉). သစေတာဥပေဒရဓေလထးတမးဆငရာလပပငခြငအခြငအေရးမား (၂၀၁၈) ႏငျမနမာနငငရသစေတာစညးမဥးမၾကမးမား၊ ေဆြးေႏြးခကမတစနပါတ ၇၊ ဗယကကငး - မေခါငေဒသေျမယာအပခပမႈ။

ဤေဆြးေႏြးခကကျမနမာနငငရဓေလထးတမးဆငရာလပပငခြငအသအမတျပမႈအတြက MRLG Alliance အဖြ႕ဝငမားႏင ပးေပါငး၍ ေရးဆြထားသည။

ျငငးဆမႈဤပႏြပထတေဝမႈတြငေဖာျပထားေသာအျမငမား၊ ထငျမငယဆခကမားႏင အဓပၸာယေကာကယမႈမားသည စာေရးသမားႏင အခကအလကပပးကညသမားသာျဖစသည။ ၎တ႔အား SDC ၊ Germany ႏင Luxembourg တ႔၏ တရားဝင (သ႔) တရားမဝင အျမငမားႏင ရပတညခကမားက ကယစားျပသညဟအဓပၸာယ ေကာက၍ မရသငပါ။

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlikeInternational (CC BY-NC-SA 4.0)

မေခါငေဒသေျမယာအပခပမႈစမကနး (MRLG) သညမေခါငေဒသရလယသမားငယမား၏ေျမယာပငဆငမႈလျခမႈကျမႇငတငရနရညရြယၿပး ၂၀၁၄ ခႏစ sinceၿပလမစ၍ ကေမၻာဒးယား၊ လာအ၊ ျမနမာႏငဗယကနမတ႔တြငလပငနးမားေဆာငရြကခသည။

MRLG သညဆြစဇလနအစးရ၏ဆြစဇာလနဖြၿဖးေရးႏငပးေပါငးေဆာငရြကေရးေအဂငစ (SDC) မတစဆငဂာမနအစးရႏငလဇငဘတအစးရမပးတြေငြေၾကးေထာကပေသာစမကနးျဖစပါသည။

MRLG အေၾကာငးပမသရလပါက www.mrlg.org သ႔ဝငေရာကၾကညရႈးႏငပါသည။

Mekong Region Land Governance

Unit 11, House No. 262, Ban Saphanthong Kang, Sistattanak District, Vientiane Capital, Lao PDRPO Box 2973, Vientiane Lao PDR 01000Phone: +856 21 454 807Email: info@mrlg.org

ေငြေၾကးေထာကပသ ေထာကပသလပငနးအေကာငအထညေဖာသ