های منتقل از آب و غذا بیماری

بیماری وبا

.یکی از بیماری های منتقله از آب و غذا بیماری وبا است

مشخصات بیماری ویبریو کلرا: عامل بیماری

عالئم بالینی

.شدت این بیماری به سرعت و مدت از دست رفتن مایعات بدن بستگی دارد

از مبتالیان به وبای خفیف را نمیتوان از اسهال های حاد دیگر تشخیص داد% 90بیش از

مراحل بیماری وبا

مرحله ی تخلیه ای بیمار -1بیمار به طور ناگهانی دچار اسهال پر فشار بدون درد و آبکی می شود که به دنبال آن استفراق

مدفوع ممکن است نمای آب برنجی . بار در روز رخ دهد 40روی داده و اسهال ممکن است تا پیدا کند

:مرحله کم آبی بدن بیمار -2

:عالئم این مرحله شامل موارد زیر است

چشم های فرو رفته-

گونه های گود افتاده-

شکم فرو رفته قایق مانند-

کم شدن گرمای بدن-

دست و پای سرد-

نبودن نبض-

پایین افتادن فشار خون-

از بین رفتن کشش پوستی-

تنفس کوتاه و سریع-

ترشح ادرار کم یا قطع ادرار-

گرفتن ماهیچه های پا-

مراحل بیماری وبا

مرحله بهبودی -3

.در این مرحله فشار خون رو به افزایش میرود

گرمای بدن عادی می گردد

ترشح ادرار دوباره عادی می گردد

هرگاه بی ادراری پایدار بمانند ممکن است بیمار به علت نارسایی کلیه بمیرد

موارد رخ می دهد% 10تا 5وبای شدید در

خصوصيات ميكروبي بيماري وبا

.ماند ميزنده ک هفتهیز حدود یدر آب های تم ویبریوكلرا•

های شور ک ماه و در آبیا آلوده حدود یهای حاوی مواد آلی آبدر • . ماند اها تا چند سال زنده مییدر

زان ی، م( سانتیگراددرجه 20 باالي دماي) طیزمانی که حرارت مح•کروب مناسب باشند، یی الزم برای رشد میشوری آب و مواد غذا

ی یزا مارییدا کرده و به حد بیر پیع رشد و تکثیو کلرا سریبریو . رسدمی

ماری در طی فصل سرما و یه کننده حفظ چرخش بین امر توجیهم• . بروز مجدد آن در فصل گرماست

و کلرا در یبریی زنده ماندن ویتواناوبا بیماريمهم در انتقال نكته•خ ید یخ است که اگر آب آلوده ، برای تولیو حتی داخل یخچالط یمح

.استفاده شده باشد، می تواند سبب ابتالی مصرف کنندگان شود

ا حرارت حساس ی کروب وبا نسبت به خشکییهر چند م•ی یتواند در سطح مواد غذا ن می رود، اما مییاست و از ب

روز زنده بماند 4ا تجات یمانند سبز

د معده حساس است و معموال در یکروب وبا نسبت به اسیم•ا غذای خورده شده ین که آب ین می رود، مگر ایمعده از ب

ی برای کاهش ین که فرد داروهایا ایار آلوده باشد، یبس داروهاياز كه افراديبنابراین . ته معده مصرف كندیدیاس

در معرض دیگراناز بیشتر نمایند مياستفاده اسید آنتي هستندبه وبا ابتالء

راههای انتقال

در شایع سرایتاست و راه سطحي آبهايوبا اصليمخزن • .است آلوده غذايو آب آلوده ، اپیدمیها

، آلوده آبهايها به طور اتفاقي با مصرف هرچند انسان•شوند ولي نقش اصلي را در چرخه گسترش این آلوده مي

كنند زیرا خوردن آب یا غذاهاي آلوده به بیماري ایفا مي . ترین راه ابتال به این بیماري است شایع مدفوع آدمي

بیشترین خطر Oناشناخته، افراد با گروه خوني دالیل به •كمترین شانس ابتال به این بیماري ABابتال و گروه خوني

O>> B > A > AB. را دارند

. امكان شیوع بیماری در مردان بیشتر از زنان است •

با خنك اواسط مهر تا اواخر تابستان وبا میكروب بیماري

شود و تا آن زمان نمي توان گفت تر مي شدن هوا فعال

بیماري در ، در نواحي اندمیك. بیماري مهار شده است

.فصول تابستان و پاییز شایعتر است

وبا در مناطق اندمیك عمدتاً بیماري اطفال است اما هنگامي •

كه بیماري وارد جمعیتي مي شود بالغین و كودكان را به

. طور مساوي گرفتار مي كند

راههاي پيشگيري از وبا

صابونمستمر دست ها با آب و شستشوي•

سالم آشامیدنيآب استفاده از •

( آب چشمه ) كلرینهبه منابع آب دسترسيدر صورت عدم •

كلرینه غیر آشامیدنيبه آب لیموآب مقداريبا افزودن

.وبا مقابله نمود میكروببا اسیدي محیط ایجادتوان با مي

پاكسازي•

زدایيانگل •

ضدعفوني •

وسبزیجاتمیوه شستشوي •

هاي مكاناز بنديبسته غیر هاي خوراكي تهیهاز پرهیز•

عمومي

غذایيها از دستفروشان مواد خوراكي خریدعدم •

به مكان هاي مشكوك " محدود كردن مسافرت ها خصوصا•

به وبا

هاي غیر پاستوریزه پرهیز از مصرف آبمیوه و بستني•

( غذاهاي دریایي " خصوصا)عدم استفاده از مواد غذایي -•

خام و خوب پخته نشده

:درمان بیماری

اولین اقدام در اسهال های وبایی آب رسانی به بیمار، بعد مصرف آنتی بیوتیک است در صورتی که در

شیگلوز اولین اقدام درمان با آنتی بیوتیک است

ساعت و به 24در یک لیتر آب در طی ORSپودر : رساندن آب به بیمار از طریق خوراکی -الف

گرم شکر در یک لیتر آب آشامیدنی 20گرم نمک خوراکی و 5صورت تازه مصرف شود یا

در بیمارانی که به شدت کم آب شده اند و نمی توانند مایعات : آب رسانی از طریق سیاهرگ -ب

.بنوشند

پس از آب رسانی اولیه و اصالح کمبود های الکترولیتی باید آب : درمان نگه دارننده آب رسانی -ج

.رسانی خوراکی برای حفظ درمان اولیه ادامه یابد و بیمار هر قدر که می تواند آب بنوشد

بررسی همه گیری وبا در استان سیستان و بلوچستان 1390تا 1385در سال های

در پژوهش همه گیر شناسی وبا نشان داده شده که پدیده های بسیار گوناگونی در نمود وبا دست دارد از

:جمله

دگرگونی آب و هوا -

کوچ و جابجایی مردمان-

دسترسی به آب آشامیدنی سالم و بهداشتی-

سامان دهی بهداشتی آب و فاضالب-

چالش های فرهنگی و نبود کنترل بر آمد و شد شهروندان بیگانه -

مقاومت های آنتی بیوتیکی -

زمانی که بیماری وبا در یک جامعه به گونه ای اپیدمی می شود همه گروه های سنی به وبا دچار می شوند اما

بزرگساالن به دلیل داشتن ایمنی کمتر و کودکان بیشتر گرفتار می شوند

:یافته ها

در استان سیستان و بلوچستان 1390-1385نمونه بیمار وبا در سال های 68در بررسی های انجام شده الز

سال 30تا 15در گروه سنی %( 65)تن 43

شهروند ایرانی%( 81)تن 55

شهروند استان های دیگر%( 19) تن 13

مرد %( 82) تن 56

زن%( 18) تن 12

شهرنشین %( 91) تن 62 روستا نشین% ( 9)تن 6

تاریخچه همه گیری وبا در جهان

از اندونزی 1961پاندمی بزرگ پخش شده است آخرین پاندمی در سال 7وبا در جهان از راه 1800از سال

.کشور را درگیر کرده است 100شروع شده و تا کنون

نمونه مرگ 1100نمونه بیماری و 7200کشور آفریقایی بیش از 25در 1971در سال

هزار نمونه مرگ و بیماری به 10نمونه بیماری و 100در کشور های آفریقایی بیش از 1991در سال

کشورهای آمریکای التین هم رسید و منجر به اپیدمی انفجاری در آمریکای مرکزی ،جنوبی و مکزیک شد و

.درصد مرگ و میر به دنبال داشت30هزار نمونه بیماری در سال اول طغیان گذارش شد که 400حدود

وبا در ایران

.اپیدمی وبا در ایران رخ داد که نخستین سروتایپ شناسایی شده اوگاوا بود 1344در سال

سپس از . اوگاوا و اینابا دیده شد 1356در ایران دیده شد بعد در سال 50سروتایپ اینابا اوایل سال

.تقریبا تمام نمونه ها در ایران اوگاوا بود 56سال

تن از آنها درگذشتند 109نمونه وبا در ایران گذارش شد که 1100نزدیک به 1377در اپیدمی سال

تن از آنها درگذشتند 12نمونه گذارش شد که 1384در سال . که همه نمونه ها گونه التور اوگاوا بود

.هزار نمونه در کل کشور گزارش شد 192در سال گذشته . اوگاوا بود % 2گونه اینابا و % 98که

ویبریوناسه

چهار جنس •

ویبریو•

ائروموناس•

پلزیوموناس•

فتوباکتریوم•مهمترین ویبریو های پاتوژن عبارتند از ائروموناس پلزوموناس و ویبریو که بیشتر انها بصورت

ازاد در اب زندگی می کنند

ویبریو ها

ویبریو ازباکتری های گرم منفی خمیده ودرکشت کهنه

ودر کشت جوان دارای انتهای گرد ونقطه ای ودرمحیط پلئومورفیک

.مایع به صورت دو تایی یا زنجیره کوتاه دیده می شوند

دارای فالژل قطبی قالف دار متحرک فاقد اسپور و کپسول، هوازی ، بی

تا 16هوازی اختیاری ، تبدیل کننده نیترات به نیتریت، رشد در حرارت (نسبت به اسید معده حساس) 9.6تا 6.8بین PHدرجه و 48

اکثرا ساپروفیت و کومونسال و برخی مانند ویبریو کلرا بیوتایپ کلرا و . التور و پاراهمولیتیکوس برای انسان بیماری زا میباشد

مشخصات ائروموناس ویبریو پلزیوموناس سودوموناس

O/129 10 µg به حساسیت - -+/ -+/ -

O/129 150 µg به حساسیت - -+/ + -

گلوکز تخمیر + + + -

ذوب ژالتین + - + -+/

T.C.B.Sرشد بر روی - + - -

نمک% 6.5بر روی محیط رشد - + - -

وجه تمایز ویبریو با پلزیوموناس ، ائروموناس و سودوموناس

نمونه های جدا شده ویبریوکلرا گروه سرمیo1 برمبنای

التور و کالسیکچندین ویژگی فنوتیپی دردوبیوتیپ

. طبقه بندی می شوند

های گروه سرمی سروتیپO1 شامل

. باشدمی هیکوجیما،اوگاوا،اینابا

درزمان های طغیان وبا از جدا شده بیشتر ویبریوکلرای

.سم ساز است o139یا o1گروه سرمی

ویبریو کلرا

مورفولوژی

باکتری مستقیم یا خمیده

متحرک

(قطبی)دارای فالژل منوتریش

بیهوازی اختیاری

اکسیداز مثبت

گلوکز را به عنوان منبع کربن

.وانرژی مورد استفاده قرار می دهند

خواص بیوشبمیایی

تخمیرگلوکز بدون ایجاد گاز•

اکسیداز، کاتاالز، ژالتین مثبت•

منفی MR-VPاوره آز، آرژینین، •

.بیش از چند دقیقه در معده سالم زنده نمی ماند•

.قلیایی به خوبی رشد می کندPHدر •

عالیم بالینی

اسهال آبکی •

معموال بیماری خفیف وبدون عالیم •

از دست رفتن گردش وحجم خون•

اسیدوز متابولیک •

ازدست رفتن پتاسیم بدن•

غلیظ شدن خون وکبودی پوست•

دهان خشک وچشم های فرورفته•

.کالپس عروقی ومرگ به سرعت رخ می دهد•

.روز می باشد 3تا 2دوره نهفتگی بیماری •

.شروع ناگهانی اسهال واستفراق دیده می شود•

.افراد مبتال بدون عالمت می باشند% 75•

.دچار بیماری خفیف می شوند25%•

.از بیماران نیاز به توجه پزشکی دارند5%•

ازبیماران، بیماری چنان پیشرفت می کند %2تنها درحدود •

.در می آید( cholera gravis)که به شکلی مرگباربه نام

مکانیسم بیماری زایی

.وبا بیماری اسهالی ترشحی است•

.انتروتوکسین حساس به حرارت دارد•

اثر آن ایجاد اختالل در عبورآب والکترولیت از جدار مخاط • .روده است

.به حالت فعال باقی می ماندآدنیالت سیکالز در نتیجه •

.می کندحلقوی AMPتولید •

در روده ترشح شده بیش از حدآب والکترولیت •

. می کندمدفوع آب برنجی تولید •

ن که یابد به علت ایر می یک تکثیو کلرا در روده باریبریو•

ب و زخمی شدن جدار روده نمی شود، یکروب سبب آسیم

.شود ده نمییجاد نشده و اسهال خونی هم دیمعموأل تب ا

جداسازی ویبریو

سواپ رکتال که درمحیط کری بلر قرار داده شده را روی • .اول کشت می دهیمTCBS محیط

.درجه انکوبه می کنیم 37ساعت در 24تا18به مدت •

سواپ را وارد محیط آب پپتونه قلیایی نموده •

ساعت گرما گذاری ازسطح و باالترین بخش 8تا 6پس از • .کشت می دهیمدوم TCBS محیط برداشت کرده در

TCBSجدا سازی روی

پس ازانکوباسیون کلنی های مشکوک به ویبریو کلرا روی •و زردرنگ، صافبه صورت کلنی های TCBSمحیط .میلی متر به نظر می رسند 4-2به قطر براق

.در محیط استتخمیر سوکروز رنگ زرد ناشی از •

و سایر برروی دو تا محیط نوترینت TCBSروی از • .دهیممی های افتراقی کشت محیط

ارگانیسم هایی همچون ویبریو پاراهمولیتیکوس که •تا رنگ سبز سوکروز راتخمیر نمی کنند، پرگنه هایی به

.می سازندآبی متمایل به سبز

آزمون های بیوشیمیایی غربالگری

مثبت: اکسیداز•

مثبت: آزمون رشته•

واکنش به صورت شیب قلیایی، ته اسیدی، : KIA محیط•

استH2S بدون گاز، بدون

، ته (ارغوانی)واکنش به صورت شیب قلیایی : LIA محیط•

واکنش قلیایی در ته . است H2Sقلیایی، بدون گاز، بدون

.محیط نشانه دکربوکسیله شدن لیزین است

.منفی، ایندول مثبت، حرکت مثبت است SIM :H2Sمحیط•

آزمایش اکسیداز

این آزمون روی کلنی های رشد کرده روی محیط های • .یا نوترینت انجام می شود KIA بدون کربوهیدرات مانند

جهت انجام این آزمون ازکلنی های رشد کرده روی •TCBS استفاده نکنید، زیرا ممکن است نتایج مثبت یا منفی

.کاذب در پی داشته باشد

کمتر )برای خواندن نتیجه واکنش اکسیداز باید زمان مناسب •

.رعایت شود( ثانیه10از

قطره از معرف اکسیداز را روی تکه ای کاغذ صافی 3تا2•

.در ظرف پتری قرار دهید

از کلنی با حلقه پالتینی در سرتاسر کاغذ مرطوب •

.بگسترانید

در واکنش مثبت رشد باکتری بی درنگ به رنگ ارغوانی •

.تیره در خواهد آمد

اختالف ویبریو کلرا والتور

حساسیت به پلی همولیز نام باکتری

میکسین

VP آزمایش

منفی مثبت منفی ویبریو کلرا

مثبت منفی مثبت التور

Vibrio Cholera Non O1

ویبریوهای غیر قابل آگلوتیناسیون که از مدفوع بیماران •

.اسهالی جدا می شود

.حجم مایعات خارج شده به اندازه ویبریوکالسیک نیست•

.بیماری خودبخود محدودشونده است•

.از قسمت های مختلف بدن انسان جدا می شود•

.سپتی سمی وعفونت گوش میانی هم ایجاد می کند•

موفق باشید