) هايس بآ -...

96( ارديبهشت 4بازنگري )

گلوکوم

) آب سياه (

صصی چشم خاتم االنبیاء)ص( صصی چشم خاتم االنبیاء)ص( 1396-بیمارستان تخ 1396-بیمارستان تخ

1396 -( ص)االنبیاء خاتم بیمارستان پرستاري آموزش واحد 1396 -( ص)االنبیاء خاتم بیمارستان پرستاري آموزش واحد

گلوکوم یا )آب سياه(

نوع بيماري :-

عصب بينائي و پيشرونده آب سياه مي باشد ، گروهي از بيماريهايي اند كه باعث تخريب يا گلوكوم

منجر به كاهش بينايي و كوري مي شوند . آب سياه ممكن است به صورت حاد و ناگهاني يا به

صورت تدريجي ايجاد شود

باعث تخريب عصب بينائي مي شود؟(آب سياهگلوکوم )چگونه

، مايعي شفاف به نام شود چشم فضايي وجود دارد كه اتاق قدامي ناميده ميدر قسمت جلوي داخل

زالليه به طور مداوم داخل اين فضا جريان دارد و از زاويه أي موجود در اين فضا ، با حجم معيني

خارج مي شود به طورساده در واقع چشم شبيه يك ظرفشويي است با شيري كه تمام مدت باز مي

ز درست عمل كند آب از شير به راحتي خارج شده و از ظرفشويي بيرون مي رود، اما باشد، اگر همه چي

.اگر قسمتهايي از راه خروجي مسدود شود آب داخل ظرفشويي پس خواهد زد

1

[Type the sidebar content. A sidebar is a standalone supplement to the main

document. It is often aligned on the left or right of the page, or located at the top

or bottom. Use the Drawing Tools tab to change the formatting of the sidebar text

box.

Type the sidebar content. A sidebar is a standalone supplement to the main



box.]



تجمع مايع زالليه كه دائماً درحال ترشح به ، طور مشابه اگر كانالهاي خروجي چشم مسدود شوند

فشار باالي چشم مي تواند بافتهاي ظريف پشت شود. فشار چشم ميداخل چشم است باعث افزايش

هاي عصب بينائي آسب ديده وعصب چشمي صدمه مي چشم را آزرده كند و در نتيجه بعضي از رشته

بيند. تخريب عصب بينايي به خاطر افزايش فشار داخل چشم را آب سياه مي گويند كه سبب از بين

ه همين دليل است كه كنترل فشار داخل چشم در جلوگيري از شود ب رفتن قدرت بينائي شخص مي

تخريب عصب بينائي بسيار مهم است.

است ؟لزوماً خيرآب سياهآيا افزايش فشار داخل چشم به معني

افزايش فشار داخل چشم به اين معني است كه شما در معرض خطر آب سياه هستتيد، امتا بته معنتي

آب سياه دارد كه عصب بينايي وي تخريب شده باشد. نيست . شخصياينكهآب سياه داريد

2

[Type the sidebar content. A sidebar is a standalone supplement to the main



box.

Type the sidebar content. A sidebar is a standalone supplement to the main



box.]



با آرزوي سالمتي براي شما

10

مي شود؟ لزوماً خير (آب سياهگلوکوم)آيا هر فردي که دچار افزايش فشار چشم باشد دچار

نخواهند شد ، چون برختي اشتخاف فشتارهاي آب سياههمه افرادي كه افزايش فشار داخل چشم دارند دچار

كنند، چنانچه ممكن است يك سطح معين از فشار چشم بتراي يتك چشمي باالتري را از ساير افراد تحمل مي

بستتگي بته ستطح فشتاري دارد كته آب سياهفرد باال و براي فرد ديگري همين سطح طبيعي باشد . ابتالء به

ند بدون اينكه تخريب شود . از اين رو معاينه عصتب بينتائي خيلتي عصب بينايي چشم شما مي تواند تحمل ك

مهم است و مي تواند به چشم پزشك كمك كند تا سطحي از فشار چشم را كه براي فرد طبيعي و بدون خطتر

است تعيين نمايد.

بدون افزايش فشار چشم وجود دارد ؟ بله (آب سياهگلوکوم )آيا امكان ابتالء به

شايع با فشار باال آب سياهبا فشار طبيعي يا پايين مي نامند كه البته به اندازه آب سياه را آب سياه اين شكل از

نيست .

تدريجي زاويه باز هستند؟ (آب سياهگلوکوم )چه افرادي در معرض خطر

مثالً افراد بتاالي ، شود اما برخي افراد بيشتر از ديگران در معرض خطرند دچار آب سیاههر فردي مي تواند

، افرادي كه سابقه مصرف طوالني متدت قطتره هتاي چشتمي دارند آب سياهسال ، افراديكه سابقه فاميلي 40

كورتوني دارند .

زاويه باز تدريجي چيست؟ (آب سياهگلوکوم ) عالئم

پيتدا متي كنتد و در ابتدا عالمتي وجود ندارد كه فرد متوجه آن شود ، بلكه با گذشت زمان ديد بيمتار كتاهش

چنانچه درمان نشود فرد مبتال به آرامي ديد محيطي خود را از دست مي دهد به طوريكه در نهايت ميتدان ديتد

بيمار تنگ شده و به نظرش مي رسد كه از داخل يك تونل نگاه مي كند و با گذشت زمان بينائي فرد كتامالً از

را مبتال كند.مي تواند يك يا هر دو چشم آب سياهدست مي رود .

3



شود؟ مشخص مي (آب سياهگلوکوم )چگونه با يك معاينه كامل و دقيق چشمي كه شامل موارد زير است:

شود كه حدت بينتائي : با تابلوهاي چشمي مشخص مي تست تعيين حدت بينايي ) تيزبيني ( -1

حدت بينايي معموال تا مراحل نهايي بيماري دست نختورده . فرد طبيعي است يا كاهش يافته است

باقي مي ماند. بنابراين ديد خوب لزوماٌ به معناي نداشتن آب سياه نيست.

كه ديد جانبي )محيطي ( بيمار را تعيين مي كند. تست ميدان بينائي : -2

صي در چشم ، هاي خا : ابتدا با ريختن قطره معاينه داخل چشم پس از گشاد کردن مردمك -3

تواند با كمتك بزرگنمتايي ختاف شتبكيه و عصتب مردمك چشم باز مي شود و چشم پزشك مي

بينايي را معاينه كند و عالئم تخريب و ساير مشكالت داخل چشم را تعيين كند . پس از اين معاينه،

تن اثتر بينائي بيمار براي چند ساعت ممكن است اختالل داشته باشد كه به تدريج بعتد از بتين رفت

قطره ها به حالت قبل از معاينه برگشت خواهد كرد.

اندازه گيري فشار داخل چشم است. درواقع تونومتري يا فشار سنجي : -4

چشم پزشك با اين وسيله ضخامت قرنيه را اندازه گيري مي كند . پاکي متري : -5

– OCT- HRTمانند: تست هاي اندازه گيري ضخامت اليه فيبرهاي عصب بينايي-6

GDX- كه در موارد خاف و براي سنجش دقيق ضخامت اليه هاي عصبي بخصوف در موارد

مراحل ابتدايي بيماري مورد استفاده قرار مي گيرند .يا آب سياهمشكوک به

4

براي استفاده صحيح از قطر هاي چشمي مراحل زير را قدم به قدم اجرا کنيد :تكان دهيد ، سرخود را به عقب خم كنيد ، قطره ختود را در يتك دستت اول دستهاي خود را بشوييد ، قطره را

گرفته و آن را تا آنجا كه ممكن است نزديك چشم خود قراد دهيد با دست ديگر پلتك تحتتاني چشتم ختود را

كنيد ، قبل از پايين بكشيد ،يك قطره را داخل پلك تحتاني باز شده بريزيد . اگر بيشتر از يك قطره استفاده مي

دقيقه صبر كنيد ، چشم خود را ببنديد و با انگشت خود به آرامتي كنتاره داخلتي 5دوم حداقل استفاده از قطره

مراحتل پلك تحتاني را به منظور بستن كانال اشكي حداقل به مدت يك دقيقه فشار دهيد . هر كتدام از ايتن

ند .كمك به حفظ قطرات در چشم و پيشگيري از خارج شدن آنها از چشم مي ك

مراقبت از چشم در مقابل حوادث ناخواسته وتروما بعلت ديد كمخود مراقبتي:

مصرف غذاهاي سبك ونرم وكم نمك تغذيه پس از ترخيص :

استراحت نسبي تا دو هفته ، عدم خم كردن سر به جلو در موقع فعاليت پس از ترخيص:

سجده

به اورژانس در شبانه روز در هر ساعت : مراجعه چگونگي دستيابي به مراقبت اورژانس

صورت بروز مشكل

نشانه خطر پس از ترخيص:

درد شديد چشم، تغيير ناگهاني بينائي و ديدن هاله اطراف نور پس از عمل به در صورت بروز قرمزي و

پزشكتان مراجعه كنيد .

13

: مراقبت قبل عمل و بعد از عمل -



چشمي تجويز شده توسط پزشكتان را براي مقابله با عفونت تا چند هفته پس از عمل شما بايد قطره هاي

و التهاب به كار بريد . اين قطره ها با قطره هاي قبل از عمل متفاوت است. اگتر هتر دو چشتم نيتاز بته

درصد 80تا 60هفته جراحي چشم ديگر انجام مي شود . اين عمل 6تا 4جراحي داشته باشند به فاصله

است. در كاهش فشار چشم موثر

اگر مجراي جديد بسته شود فشار داخل چشم مجددا ً باال مي رود و ممكن استت جراحتي ديگتري الزم

باشد . اين عمل در صورتيكه بيمار سابقه جراحي چشمي قبلي مثل عمل آب مرواريتد و ... نداشتته باشتد

. نتيجه بهتري خواهد داشت. امكان دارد كه ديد بيمار به خوبي قبل از عملش نشود

عوارض اين جراحي شامل : آب مرواريد ، مشكالت قرنيه ، التهاب و عفونت : آب سياهجراحي عوارض -

داخل چشم است . حتي ندرتاً ديد بيمار از دست مي رود.ولي اگر از انجام عمل جراحي كه پزشكتان توصيه

كاهش بينايي، اهد رفت .)كرده است امتناع ورزيد صددرصد ديدتان در آينده اي نه چندان دور از بين خو

نابينايي(

ترخيص:

: مراجعه بعدي از پزشك سئوال شود) در كارت ترخيص نيز ذكر شده است(زمان مراجعه -

: با نسخه تحويل مي شود ودستورات الزم نيز ضميمه ميباشدداروهاي پس از ترخيص -

طرز استفاده از قطرات چشمي :

شما تجويز شده ، الزم است آنها را به طور مرتب و بر طبتق دستتور به آب سياه اگر قطره چشمي براي درمان

پزشكتان به كار بريد . استفاده صحيح از داروهاي چشمي مي تواند كارايي داروها را افزايش داده و از عتوارض

جانبي آنها بكاهد

12

نحوه درمان

تدريجي درمان قطعي دارد ؟ آب سياهآيا

تتوان از ديد از دست رفته ناشي از اين بيماري با درمان قابل برگشت نيست ، بلكه با درمانهاي خاف مي خير،

پيشرفت آن جلوگيري كرد . به همين دليل است كه تشخيص زودرس و به موقع اين بيماري خيلي مهم است.

چيست ؟ (آب سياهگلوکوم )درمان باشد، هرچند اين درمانها ممكن است مي ترابكولوپالستي با ليزر و جراحي، درمانهاي دارويياين درمان شامل

توانند بينائي از دست رفته فرد را بهبود بخشند. ديد باقيمانده بيمار را حفظ كنند اما نمي

شتوند شتايعترين روش داروها كه به شكل قطره هاي چشمي يا قرف هاي خوراكي تجويز مي درمان دارويي :

شوند كه مايع داخل اتاق قدامي چشم )زالليه ( به ميزان هستند . برخي از اين داروها باعث مي آب سياهدرماني

آورند. كمتري ترشح شوند و برخي ديگر با افزايش خروج مايع زالليه از داخل چشم فشار چشم را پايين مي

... داريد آسم وديابت بيماري را شروع كنيد اگر بيماري ديگري مثل فشار خون يا آب سياهقبل از اينكه درمان

ان اطالع دهيد زيرا گاهي قطر هاي چشتمي بتا ستاير داروهتاي ي مصرف مي كنيد بايد به چشم پزشكيا داروي

معموالٌ چند نوبت آب سياه چشمي و غير چشمي تداخل پيدا مي كنند و اثر آنها را تغيير مي دهند . داروهاي ضد

لي ايجاد نمي كنند اما گاهي منجر بته ستردرد ، قرمتزي و ستوزش و تيتر در روز به كار مي روند و اكثراً مشك

متنوعند ، اگر شما با يكي از داروها مشكلي داريد آب سياه كشيدن در چشم مي شوند. از آنجا كه داروهاي ضد

مي توانيد به پزشكتان بگوييد تا با تغيير مقدار دارو يا يك داروي جديد درمان را ادامه دهد.

5

هنوز درمان قطعي براي باز گرداندن بينایي از دست رفته وجود ندارد

و براي حفظ بينایي باقي مانده استآب سياه درمان در حد کنترل



متي )ليزر ترابكو لو پالستي (كه به خروج مايع زالليه از چشم كمتك :با ليزر(آب سياهگلوکوم )ي جراح

كند . اين روش سرپائي است و در مطب يا كلينيك چشم پزشكي انجام مي شود. اين جراحي مي توانتد باعتث

عوارضي مثل التهاب داخل چشم شود لذا معموالً پزشكتان قطره هاي ضد التهاب براي استفاده در منزل به شما

كنترل فشار چشمتان بته مطتب يتا تجويز مي كند . پس از جراحي ليزري الزم است كه چند نوبت ديگر براي

باشند ابتدا درمان براي يك چشتم شتروع آب سياه كلينيك چشم پزشكي مراجعه كنيد . اگر هر دو چشم دچار

مي شود و سپس چند روز تا چند هفته بعد درمان ليزري چشم ديگر انجام مي شود . اين روش در كاهش فشار

اثرات آن در طي زمان كاهش يابتد و پزشتك ناچتاراً درمانهتاي چشم بيماران بسيار موثر است اما ممكن است

بيشتري را برايتان تجويز كند.

كه مجراي جديدي را براي خروج زالليه در چشم ايجاد مي كنند. اين عمل در يك : آب سياهجراحي رايج

و ليزر بته كتار كلينيك چشم پزشكي يا در بيمارستان انجام مي شود و معموالً پس از شكست روشهاي دارويي

مي رود.

: (آب سياهگلوکوم )فرمهاي است. آب سياهمزمن زاويه باز که شايعترين فرم آب سياه -1

علي رغم اينكه فشار چشم نرمال است عصب آب سياهدر اين فرم با فشار نرمال يا پايين :آب سياه -2

% فشار داخل چشم از 30بينائي تخريب مي شود و ديد جانبي بيمار هم محدود مي گردد . پايين آوردن حداقل

طريق دارو سير بيماري را در برخي افراد كند مي كند و در برخي ديگر با وجود پايين آوردن فشار چشم بيماري

فرد كاهش مي يابد . گرفتن يك تاريخچته پزشتكي دقيتق و كامتل در شتناخت ستاير پيشرفت كرده و بينائي

همراهي دارد ، مهم است . اگر هيچ فاكتور خطر آب سياهفاكتورهاي خطر مثل فشار خون پايين كه با اين نوع

سازي شناسايي نشود ، درمان انتخابي اين نوع گلوكوم مثل گلوكوم زاويه باز خواهد بود .

6

:داروهازمان بستري بتا بلوكرها مثل تيمولول و بتا كسولول -1

اپي نفرين -2

نپيلوكارپي -3

مهار كنند هاي پمپ كربنيك آنيداراز : مانند دورزوالميد -4 داروي ديگر التانوپروست است. -5

بريمونيدين- -6

داروهاي تركيبي :جهت تسهيل استفاده بيمار مانند كوبيوستوپت وزايلتو متول )تركيتب تيمولتول و -7 ورزوالميد( وكوپروست)تركيب تيمولول والتانوپروست(د

:الگوي دفع -

اززور زدن خودداري شود -1

مثل استفاده از سبزيجات و ميوه ها و استفاده از غذاي نرم جهت جلوگيري از يبوست-2 غذاهاي فيبردار و استفاده از مايعات فراوان

فعاليت نداريد . اما از )محدوديتخواب منظم و استراحت نسبي : خواب واستراحت -

(فعاليت سنگين پرهيز نماييد .

: باتوجه به مدت بستري وسير بيماري تو ضيح داده شودوضعيت بيماري -

: مراقبت فردي در استفاده از وسايل شخصي و شستن دست مسائل بهداشت فردي -

و بهداشت اطراف چشم رعايت شود

11



ايمني و احتياط

داخل گوشه مدت كوتاهي گرفته و ... چانه را باالچكانده شود وتحتاني قطره در كيسه ملتحمه -1

.چشم رابفشاريد تا جذب سيستميك نشود

ازتماس نوک قطره چكان با چشم خودداري شود-2

استفاده از عينك آفتابي در حساسيت به نورتوصيه مي شود-3

انجام شودكنترل مرتب فشار چشم و فشار خون حتما -4

پرهيز از استرس وهيجانات روحي-5

مصرف مرتب داروها ،مسكن ،كنترل فشار چشم :مديريت درد -

: اقدامات درماني وتشخيصي -

.تست تعيين حدت بينايي ) تيزبيني ( -

تست ميدان بينائي. -

.معاينه داخل چشم پس از گشاد كردن مردمك-

.تونومتري يا فشار سنجي -

.پاكي متري -

.تست هاي اندازه گيري ضخامت اليه فيبرهاي عصب بينايي-

.درمانهاي دارويي ، ترابكولوپالستي با ليزر و جراحي-

.: بسيار مهم استعدم مصرف دخانيات -

10

مايع زالليه اتاق قدامي چشم نمي تواند به زاويه برسد و از آنجا از چشتم ختارج زاويه بسته :آب سياه -3

شود به علت افزايش ناگهاني آب سياهشود. زاويه توسط ريشه عنبيه بسته مي شود . در فردي كه دچار اين نوع

و تار شدن ديد از قبيل درد شديد چشم ، سردرد ، تهوع همراه با قرمزي چشم در فشار داخل چشم نشانه هايي

ايجاد مي شود . اگر شما چنين عالئمي را داشتيد ، بايد فوراً دنبال درمتان باشتيد ، زيترا يتك اورژانتس چشتم

شم شما طي يك تا دو روز بشدت آسيب مي بينتد .درمتان قطعتي عصب بينايي چپزشكي است و بدون درمان

يا جراحي استم ايجاد يك مسير جانبي در عنبيه توسط ليزر واين نوع گلوك، نوزاد با يك نقص در زاويه اتاق قدامي چشم متولد مي شود آب سياهدر اين نوع گلوکوم مادر زادي : -4

كه تخليه طبيعي مايع زالليه را از داخل چشم كند مي كند . اين بچه ها معموالً عالئتم آشتكاري دارنتد متثالً

زش بيش از حد . جراحي درمان قطعي است جراحي چشمهاي درشت كدر و ابري ، حساسيت به نور و اشك ري

خواهند داشت.پيش آگهي خوبيروش مطمئن و موثري است اگر جراحي با موفقيت انجام شود ، اين بچه ها

داروهاي كورتوني كه براي درمان التهاب و ساير بيماريهاي چشمي به كار مي رونتد ، ثانويه : آب سياه -5

. در برخي افراد باشند اهآب سيمي توانند محرک ايجاد

چه اقداماتي براي حفاظت از بينايي مي توان انجام داد؟را هر روز به كار بريد و بته طتور مرتتب آب سياهقرار گرفته ايد ، داروهاي چشمي آب سياه اگر تحت درمان

سال و نيز افرادي كه سابقه فاميلي گلوكوم دارند ، توصيه 40تحت نظر چشم پزشكتان باشيد به هر فرد باالي

سال يكبار يك معاينه دقيق چشم داشته باشند . به خاطر داشته باشيد كه با تشخيص 2مي شود كه حداقل هر

پيشرفت اين ، بيماري كند شده و به حفتظ بينتايي آب سياهچشم در مراحل اوليه زود رس و پايين آوردن فشار

شما كمك مي شود.

سواالتي که الزم است هر بيمار براي افزايش اطالعات و مراقبت از چشممانش از پزشمك

:خود بپرسد

آيا ؟ابل درمان است آيا شرايط شما ق-عامل بيماري -در مورد بيماري يا اختاللي كه داريد : تشخيص بيماري

آيا براي هر عالمت خاصي الزم است مراجعه كنيد علي و آينده شما اثر خواهد گذاشت ؟ اين مشكل بر بينايي ف

؟ آيا الزم است تغييراتي در روش زندگي خود ايجاد كنيد؟

7



؟كشد شود و چه مدت طول مي كي درمان شما شروع مي ؟درمان شرايط فعلي شما چيست در مورد درمان :

آيتا غتذا ، ؟خطرات وعوارض جانبي همراه با اين درمان چيستت ؟فوايد اين درمان و موفقيت آن چگونه است

اگر يك دوز درمتان دارويتي را فرامتوش ؟ دارو يا فعاليتهايي وجود دارد كه اجتناب از آنها براي شما الزم باشد

؟آيا درمانهاي ديگري هم در دسترس است ؟بكنيد كنيد چه بايد

به کار مي رود، هفت نوع اصلي اند :(آب سياهگلوکوم )قطره هاي چشمي که براي درمان

بتا بلوكرها مثل تيمولول و بتا كسولول كه با كاهش مقدار توليد زالليه باعث كتاهش فشتار چشتم -1 شوند. مي

اپي نفرين كه با كمك به خروج مايع از چشم و كاهش توليد مايع زالليه باعث كتاهش فشتار چشتم -2

شود مي

شود پيلوكارپين با تسهيل خروج مايع از چشم باعث كاهش فشار چشم مي-3

مهار كنند هاي پمپ كربنيك آنيداراز :موجب كاهش توليد مايع زالليه مي شوند مانند دورزوالميد -4

تانوپروستال -5

اگونيست با كاهش توليد و افزايش خروج مايع زالليه موجتب كتاهش فشتار 2تركيب آلفا :بريمونيدين -6

داخل چشمي مي شود.

داروهاي تركيبي :جهت تسهيل استتفاده بيمتار ماننتد كوبيوستوپت وزايلتو متول )تركيتب تيمولتول و -7

دورزوالميد( وكوپروست)تركيب تيمولول والتانوپروست(

(بدني:تحريك سوزش وخشكي چشم وتاري ديد وجذب سيستميك )ارض دارو هاعو-

8

تداخالت غذا و دارو:

: رات دوران حاملگي: در بروشور داروها مشخص شده انديارويي در تاثتعريف گروه هاي د

-: احتياط فراوان و فقط در صورت لزومCگروه -: مجاز به استفادهBگروه -: مجاز به استفادهAگروه -) : كامال غير مجاز(Xگروه -: غير مجاز مگر در شرايط ويژه به صورت حداقلDگروه

دارو در حين بارداري قطره بريموتيدين مي باشد بالفاصله پس از زايمان مصرف اين دوران بارداري ،بهترين -1 .دارو ممنوع مي شود )بدليل تأثير سوء دارو بر نوزاد(

ستازوالميد خوراكي قابل قبول است.در شير دهي مصرف تيمولول ودورزاالميد و ا-2

.در سه ماه آخر حاملگي ال تانوپروست منع مصرف دارد -3 : استراحت نسبي ميزان فعاليت -

دارد ولي برخي آب سياه: مطالعات حاكي از بي تاثير بودن رژيم غذايي برروي مهار بيماري تغذيه -

كه درمنابع غذايي حيواني به فراواني يافت مي شود حكايت B12مطالعات ازتاثير مثبت ويتامين

رژيم كم نمك ،غذاي نرم ،عدم گرسنگي طوالني . دارند

9

اغلب عالمتي ندارد بيماران ممكن است مصرف دارو را آب سياهاز آنجايي كه

فراموش كرده يا قطع كنند كه اينكار خطرناک است. بيماران بايد داروهايي را كه

برايشان تجويز شده مرتب مصرف كنند و بدون اجازه پزشك معالج آنها را حتي براي

يك روز قطع نكنند.

) هايس بآ -...

Documents