شر‌افغانستان‌اصیل،‌کمیشنر‌کمیسیون‌مستقل‌حقوق‌بستر‌جنرال‌ایوب‌:‌پیشکش‌کنندهبخش‌آموزش‌حقوق‌بشر:‌صاحب‌امتیاز

کمیسیون‌مستقل‌حقوق‌بشر‌افغانستان

بارهدرگانه14موادازیکیدرمللجامعهمیثاقنویسپیشبارانژادیوقومیدینی،اقلیت‌هایحقوقملل،جامعهتأسیس

.بودشناختهعمومینظمبامخالفتعدمقیدواسنادازیکی،1948کشینسلجرممجازاتومنعکنوانسیون

جهانی،دومجنگفردایدرکهاستالمللیبینمعاهدات.دادقرارتوجهموردرااقلیت‌هاحقوقوموقعیت

کهاستجهانیسندیمهمترین،1948بشرحقوقجهانیاعالمیه...وقومیدینی،اقلیت‌هایحقوقازونمودهمنعراتبعیضوادنهبنیادراتبعیضمنعدکترینآن2ماده.استکردهحمایت

7،17،18،26مادهمثال.استکردهتوجهبهنیزآنموادبقیهیت،تربوتعلیمحققانون،برابردربرابریکهموادسایر...و

وشناختهرسمیتبه...وکارحقعقیده،ووجدانفکر،آزادی.استدادهقرارحمایتمورد

الزامیسندمهمترین،1967سیاسیومدنیحقوقکنوانسیون19و18موادوکردهشناساییرا2مادهدرتبعیضعدمکهاست

تصوربهاما.استکردهتضمینراعقیدهووجدانفکر،آزادیوشناساییموردکنوانسیوناین27مادهدراقلیت‌هاحقوقمؤثر

.استگرفتهقرارحمایتخودموادسایرو2مادهدرنژادیتبعیضهرنوعرفعکنوانسیون

دهنمواقلیت‌هاازحمایتبهملزمرادولت‌هاآن،محکومیتضمنکردهخارجتبعیضقیدازرااقلیت‌هابهبودجهتدرمثبتاقدامو

.است

دینیقومی،یاملیاقلیت‌هایحقوقاعالمیهبهمی‌تواننهایتدرمتحدمللعمومیمجمعتصویببه1992سالدرکهزبانیو

ماده9ومقدمهیکذیلدراعالمیهاین.کرداشاره.استرسیدهکل،صورتبه.استآوردهعملبهحمایتاقلیت‌هاحقوقاز

قوقحتمامازبایداعالمیهاینمطابقاقلیت‌هاکهاینبرعالوهاتیاقدامکهاستالزمدولت‌هابلکهشوند،برخوردارخودبشری

.آورندعملبهشانکشورهایدراقلیت‌هاهویترشدجهتدر

یدجداساسیقانونازبعداقلیت‌هاحقوقافغانستاندرخوشبختانه:می‌آیدذیلقرارکهشدهشناخته

تونپشاقوامازمتشکلافغانستانملت»:اساسیقانون4مادهسومفقره،،قایما،نورستانی،ییپشه،بلوچ،ترکمن،ازبک،هزاره،تاجیکازردفهربر.باشدمیاقواموسایربراهوىگوجر،،قزلباشقرغیز،عرب،ملتادافرازفردىهیچ.شودمیاطالقافغانکلمهافغانستانملتافراد

پناهندگیوتابعیتبهمربوطامور.گرددنمیمحرومافغانستانتابعیتاز.«گرددمیتنظیمقانونتوسط

اهللکرذباوپشتوزبانبهافغانستانملیسرود»:اساسیقانون20ماده.«باشدمیافغانستاناقوامنامواکبر

ىدرپشتو،هاىزبانجملهاز»:استمصرحزبانیهویتمورددر16مادهزبانرسایو،پامیرىنورستانی،ییپشهوبلوچی،ترکمنی،ازبکی،

در.باشندمیدولترسمیزبانهاىدرىوپشتوکشور،دررایجهاىییشهپ،ترکمنی،ازبکیهاىزبانازیکیبهمردماکثریتکهمناطقی

وپشتوبرعالوهزبانآننمایند،میتکلمپامیرىیاوبلوچی،،نورستانیانونقتوسطآنتطبیقنحوهوباشدمیرسمیسومزبانحیثبهدرىستانافغانزبانهاىهمهانکشافوتقویتبراىدولت.گرددمیتنظیم

هاىرسانهومطبوعاتنشر.نمایدمیتطبیقوطرحموثرپروگرامهاىمصطلحات.باشدآزادمیکشوردررایجزبانهاىتمامبهگروهی

.«گرددمیحفظکشوردرموجودملیادارىوعلمی(اصطالحات)

صالحیتوتشکیالتقانون12مادهواساسیقانون135مادهدعواطرفاگر»:استمصرحزبانیهویتارتباطدرنیزمحاکمحقنداند،گیرد،میصورتآنتوسطمحکمهکهرازبانیادرىمزبانبهمحکمهدرصحبتوقضیهواسنادموادبهاطالع

.«گرددمیتامینبرایشترجمانتوسط،

استحنفیاکثریتمذهبواسالماکثریتدینافغانستاندر.مذهبیودینیاقلیت‌هایاززیادیتعدادآنکناردراما

.دارندزندگیقهطبدومجموعدرافغانستان،حقوقینظامموقفاساسبر

بههممسلمانان.استشدهتفکیکهمازغیرمسلمانومسلمان.تاسشدهتقسیمشیعیاقلیتوحنفیاکثریتدوبخش

بهانهمتأسفکهمی‌شودهاسیکوهنودشاملهممسلمانانغیرفرقهودهمینفقطوشدهنهشناساییهویت‌هاایندقیقصورت.استشدهشناساییحدیتاغیرمسلمانمذهبی

ودینیآزادیخصوصدرافغانستاناساسیقانون2ماده،انافغانستاسالمیجمهورىدولتدین»:استمصرحمذهبیویندازپیروىدرادیانسایرپیروان.استاسالممقدسدین

میآزادقانونحدوداحکامدرشاندینیمراسماجراى.«باشند

استمصرحافغانستاندرتشیعاهلمذهبمورددر131ماده:،صیهشخاحوالبهمربوطقضایاىدر،تشیعاهلبراىمحاکم»

.مایندنمیتطبیققانوناحکامبهمطابقراتشیعمذهباحکامگردیقوانینواساسیقانونایندراگرنیزدعاوىسایردر

ایناحکامبهمطابقراقضیهمحاکمموجودنباشد،حکمی.«نمایندمیفصلوحلمذهب

قرارشناساییمورددینیاقلیت‌هایحقوقکهخصوصایندردرکهایندلیلبه.استقومیوضعیتازنامناسب‌تروضعگرفته،ومسلمانانمیاناساسیتفاوتاساسی،قانونموردیک

انونقکهزمانیتادینیاقلیت‌های.استشدهقایلغیرمسلمان‌هاایوشوندجمهوررییسکهندارندحقاست،حاکمفعلیاساسیتکیهکرسی‌هااینبرمی‌توانندعقیدهسانسوربافقط.آنمعاوناستریبهکهشخصی»:می‌کندتصریحاساسیقانون62ماده.بزنند

:باشدمیذیلشرایطواجدشود،میکاندیدجمهورىابعیتتوبودهافغانوالدینازمتولدومسلمان،افغانستانتبعه-1

...باشد،نداشتهرادیگرىکشوریمتطبیقنیزجمهوررییسمعاونینمورددرمادهاینمندرجحکم.«.گردد

قانون،ربرابدربرابریهماننداقلیت‌هاحقوقسایرافغانستاندردرجزبه)شدنانتخابوکردنانتخابحقامتیاز،وتبعیضمنعادارات،دراشتغالآزادی،(مسلمانغیرجمهوررییسمورد

مختلفمواد.استشدهشناخته...وپرورشوآموزشآزادیبهکهدومفصلدرخصوصبهومختلففصولدراساسیقانونکافیتوجهحقوقاینبهمی‌پردازد،شهروندانوجایبوحقوق.استداشتهمبذول

راهسربراساسیمشکلقانونیلحاظازماکهگفتبتوانشایدزیرزهنوکهاستاقوامیبسیارچهعملینظرازامانداریم،اقلیت‌ها

ازشانمذهبیاقومیتبخاطریامی‌برند،سربهاکثریتهویتیپردهدرتبعیضموردمختلفانحاءبهوبودهنهبرخوردارمساویحقوقارقرفرهنگیواجتماعیاقتصادی،مدیریتی،سیاسی،ساختار

ارهندوهاوسیک‌هاکرسیمجلسقبلچندیکهچنان.می‌گیرندهبکهامری.پرداختآنتوشیحبهنیزجمهوررییسوکردحذف

متناقضاست،آمده22مادهدرکهشهروندانبرابریاصلباصراحتدرانسانیکرامتطبقبربرابریدشوارراههنوزیعنی.است

اینانکوهسارکهدوختچشمبایدواستگشتهنههموارافغانستاندرنمگراییانسانبرابردررااشسنتیساختاروقتچهسرزمین

.می‌یابدشدهفتحدر”؛هکاستداشتهاعالمصراحتبهافغانستانفعلیجمهوررپیس

شهروندهمهندارد،وجوددودرجهویکدرجهشهروندافغانستان

!تشکر‌از‌دقت‌شما

:منابع.1391امیری،انتشارات:کابل،2چافغانستان،اساسیحقوقدانش،سرور1.

2. http://afghanistanmonitor.com/2013/08/04/silent-minotiries-in-afg.html

.رکمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، اعالمیه جهانی حقوق بش3.

.کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، اعالمیه حقوق اقلیت ها4.

.و سیاسیکمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، کنوانسیون حقوق مدنی5.

.تبعیض نژادیکمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، کنوانسیون رفع هرنوع6.

.وزارت عدلیه، جریده رسمی، قانون اساسی7.

.وزارت عدلیه، جریده رسمی، قانون تشکیالت و صالحیت محاکم8.

.وزارت عدلیه، جریده رسمی، قانون انتخابات9.