คำ��ศั�พท์�น่�รู้� (Abbreviation)

A

Abandoned Well

การสละทิ้�งหล�มเจาะ เนื่��องจากเป็�นื่หล�มแห�งไม�พบป็�โตรเล�ยม

An Abandoned Oil or Gas Well

การสละทิ้�งหล�มทิ้��เจาะพบนื่!าม"นื่หร�อก#าซธรรมชาต� เนื่��องจากเป็�นื่หล�มทิ้��ไม�ม�สมรรถนื่ะในื่เช�งพาณิ�ชย*

Acidizing

เป็�นื่วิ�ธ�การกระต��นื่การผล�ต (stimulation) โดยใช�กรด คื�อ ใช�วิ�ธ�ป็/0 มกรดไฮโดรคืลอร�คืลงไป็ในื่หล�ม เจาะ เพ��อขยายช�องวิ�างของห�นื่ให�ใหญ่�ข4นื่ ซ4�งจะทิ้!าให�นื่!าม"นื่ไหลได�ด�ข4นื่

ACQ

มาจากคื!าวิ�า Annual Contract Quantity คื�อ ป็ร�มาณิก#าซรวิมทิ้��ส�งและร"บมอบก"นื่ในื่หนื่4�งป็5( เป็�นื่ผลบวิกของ DCQ แต�ไม�จ!าเป็�นื่จะต�องเทิ้�าก"บ 365 x DCQ) ( ด6คื!า DCQ)

Air Drilling

การเจาะแบบหม�นื่ (rotary drill) ทิ้��อ"ดอากาศเข�าไป็ช�วิยในื่การเจาะแทิ้นื่การใช�นื่!าโคืลนื่ (mud) การ เจาะโดยวิ�ธ�นื่�จะม�อ"ตราการเจาะเร8วิกวิ�าการใช�นื่!าโคืลนื่ เศษห�นื่ทิ้��เก�ดจากการเจาะแบบ air drilling จะ

ม�ล"กษณิะเป็�นื่ฝุ่�;นื่ละเอ�ยด แต�ช" นื่ห�นื่ทิ้��จะใช�วิ�ธ�การเจาะแบบ air drilling ได�จะต�องไม�ม�คืวิามด"นื่ส6ง และไม�ม�นื่!าอย6�มาก เพราะนื่!าจะไป็ผสมก"บผงฝุ่�;นื่ทิ้��เก�ดจากการเจาะ ทิ้!าให�เก�ดเป็�นื่โคืลนื่อ�ดต"นื่อย6�ในื่หล�ม

เจาะและทิ้!าให�ก�านื่เจาะต�ดคื�าง

Alternative Energy

พล"งงานื่ทิ้ดแทิ้นื่ หมายถ4งพล"งงานื่ใดๆทิ้��จะสามารถนื่!ามาใช�ป็ระโยชนื่*ทิ้ดแทิ้นื่แหล�ง พล"งงานื่ ซ4�งม� การสะสมตามธรรมชาต�และใช�หมดไป็ เช�นื่ นื่!าม"นื่ ถ�านื่ห�นื่ ก#าซธรรมชาต� ฯ พล"งงานื่ทิ้ดแทิ้นื่ภายในื่

ป็ระเทิ้ศซ4�งม�คืวิามเป็�นื่ไป็ได�ในื่การนื่!ามาใช�ผล�ตไฟฟ@า ม�อาทิ้�เช�นื่ พล"งงานื่จากแสงอาทิ้�ตย* ลม คืวิาม ร�อนื่ใต�พ�ภพ นื่!า พ�ช วิ"สด�เหล�อใช�จากการเกษตร ขยะ ฯ เนื่��องจากพล"งงานื่ทิ้ดแทิ้นื่ด"งกล�าวิม�กระจาย

อย6�ตามธรรมชาต�และไม�ม�คืวิามสม!�าเสมอ การลงทิ้�นื่เพ��อนื่!ามาใช�ป็ระโยชนื่*ผล�ตไฟฟ@าจ4งส6งกวิ�าการนื่!า แหล�งพล"งงานื่ป็ระเภทิ้ นื่!าม"นื่ ถ�านื่ห�นื่ ฯ มาใช� อย�างไรก8ตามเม��อพล"งงานื่จากนื่!าม"นื่ ถ�านื่ห�นื่ ฯ ร�อย

หรอลง คืวิามเป็�นื่ไป็ได�ในื่การนื่!าแหล�งพล"งงานื่ทิ้ดแทิ้นื่มาใช�ป็ระโยชนื่*ผล�ตไฟฟ@าก8ม�มากข4นื่

Annulus

เป็�นื่ช�องวิ�างระหวิ�างก�านื่เจาะและผนื่"งหล�มเจาะ

API Gravity

หนื่�วิยวิ"ดคื�าคืวิามถ�วิงจ!าเพาะของนื่!าม"นื่ด�บ เป็�นื่องศา ก!าหนื่ดข4นื่โดยสถาบ"นื่ป็�โตรเล�ยมแห�ง สหร"ฐอเมร�กา (The American Petroleum Institute) เป็�นื่คื�าทิ้��แสดงคืวิามหนื่"กเบาของนื่!าม"นื่

โดยป็รกต�นื่!าม"นื่ด�บจะม�คื�าคืวิามถ�วิง API อย6�ระหวิ�าง 20-45 องศา และสามารถแบ�งนื่!าม"นื่ด�บออก เป็�นื่ 3 ชนื่�ด คื�อ นื่!าม"นื่ด�บชนื่�ดเบา ม�คื�าคืวิามถ�วิง API มากกวิ�า 34 องศา นื่!าม"นื่ด�บชนื่�ดกลาง ม�คื�า

คืวิามถ�วิง API อย6�ระหวิ�าง 34-20 องศา และนื่!าม"นื่ด�บชนื่�ดหนื่"ก ม�คื�าคืวิามถ�วิง API นื่�อยกวิ�า 20 องศา

Appraisal Well

หล�มป็ระเม�นื่ผล เป็�นื่หล�มทิ้��เจาะในื่พ�นื่ทิ้��ทิ้��ได�ม�การเจาะหล�มส!ารวิจ พบนื่!าม"นื่และก#าซธรรมชาต�แล�วิ และ เจาะหล�มป็ระเภทิ้นื่�เพ��อหาขนื่าด ขอบเขต และป็ระเม�นื่คื�ณิคื�าทิ้างเศรษฐก�จของแหล�งนื่!าม"นื่และก#าซ

ธรรมชาต�นื่"นื่

Aquifer

ช"นื่ห�นื่ใต�ผ�วิด�นื่ทิ้��ม�คื�ณิสมบ"ต�ยอมให�นื่!าซ4มเข�าได�โดยง�าย ในื่ทิ้างป็�โตรเล�ยม Aquifer จะต�องป็ระกอบ ด�วิยช"นื่ห�นื่ทิ้��ยอมให�นื่!าม"นื่ด�บหร�อก#าซไหลซ4มผ�านื่ได�อย6�ด�านื่ล�าง และช"นื่ห�นื่ทิ้��ไม�ยอมให� นื่!าม"นื่หร�อก#าซ

ซ4มผ�านื่ได�อย6�ด�านื่บนื่ (หร�อทิ้��เร�ยกวิ�าห�นื่ป็�ดก"นื่) และจะต�องม�ช�องวิ�างส!าหร"บก"กเก8บนื่!าม"นื่หร�อก#าซได�

Artificial Lift

การช�วิยการผล�ตจากหล�ม ถ�าทิ้!าโดยใช�วิ�ธ�อ"ดก#าซลงไป็ในื่หล�มเพ��อช�วิยให�นื่!าม"นื่ไหล เร�ยก gas lift หร�อใช�ป็/0 มแบบต�างๆป็/0 มนื่!าม"นื่ข4นื่มา เร�ยก pumping ซ4�งการช�วิยการผล�ตจากหล�มนื่�จะช�วิยทิ้!าให�

ผล�ตนื่!าม"นื่ข4นื่มาได�มากกวิ�าการทิ้��จะป็ล�อยให�ไหลข4นื่มาเอง นื่อกจากนื่�แหล�งก"กเก8บบางแหล�งม�คืวิาม ด"นื่ต!�า ไม�สามารถด"นื่นื่!าม"นื่ข4นื่มาถ4งป็ากหล�มได� จ!าเป็�นื่ต�องใช�การช�วิยการผล�ตจากหล�มต"งแต�เร��มการ

ผล�ต

Asphalt/Bitumen

ยางมะตอย

Associated Gas

ก#าซธรรมชาต�ทิ้��พบร�วิมก"บนื่!าม"นื่ในื่แหล�ง ม�ทิ้"งละลายอย6�ในื่นื่!าม"นื่หร�อป็�ดอย6�บนื่ช"นื่นื่!าม"นื่

ASTM

มาจากคื!าวิ�า American Society for Testing and Materials เป็�นื่สมาคืมแห�งสหร"ฐอเมร�กา ซ4�งทิ้!าการก!าหนื่ดมาตรฐานื่ทิ้างเทิ้คืนื่�คืในื่การทิ้ดสอบคื�ณิภาพของวิ"สด�อ�ป็กรณิ*ต�างๆในื่ธ�รก�จนื่!าม"นื่

B

Barge

เป็�นื่แทิ้�นื่เจาะในื่ทิ้ะเลทิ้��ม�ล"กษณิะเป็�นื่เร�อทิ้�องแบนื่ อ�ป็กรณิ*การเจาะต�ดต"งอย6�บนื่ต"วิเร�อ เด�มพ"ฒนื่าเพ��อ ใช�ในื่การเจาะบร�เวิณิชายฝุ่/� ง นื่!าต�นื่ และบร�เวิณิทิ้ะเลสาป็

Barrel (bbl)

เป็�นื่หนื่�วิยวิ"ดในื่อ�ตสาหกรรมป็�โตรเล�ยม ทิ้��ใช�วิ"ดป็ร�มาตรนื่!าม"นื่ด�บและผล�ตภ"ณิฑ์*นื่!าม"นื่ โดย 1 บาร*เรล ม�คื�าเทิ้�าก"บ 158.978 ล�ตร หร�อ 42 ย6เอส แกลลอนื่ หร�อ 35 อ�มพ�เร�ยล แกลลอนื่

Barrel per Day (bpd)

ในื่เทิ้อมการผล�ต หมายถ4ง อ"ตราการผล�ตนื่!าม"นื่ทิ้��ผล�ตได�ต�อวิ"นื่ ในื่เทิ้อมการกล"�นื่ หมายถ4ง ป็ร�มาณิ นื่!าม"นื่ทิ้��กล"�นื่ออกมาได�ในื่รอบป็5 หารด�วิยจ!านื่วินื่วิ"นื่ทิ้��ป็ฏิ�บ"ต�งานื่จร�ง (ไม�นื่"บวิ"นื่ทิ้��หย�ดและซ�อมแซม

อ�ป็กรณิ*)

BCF (bcf)

มาจากคื!าวิ�า billion cubic feet ม�คื�าเทิ้�าก"บ พ"นื่ล�านื่ล6กบาศก*ฟ�ต

BHA

มาจากคื!าวิ�า Bottom Hole Assembly คื�อ อ�ป็กรณิ*ก�นื่หล�ม เป็�นื่อ�ป็กรณิ*การเจาะทิ้��อย6�ตรง ป็ลายของระบบก�านื่เจาะ

Biodiesel

เป็�นื่เช�อเพล�งเหลวิทิ้��ผล�ตมาจากนื่!าม"นื่พ�ช ไขม"นื่ส"ตวิ* หร�อนื่!าม"นื่ป็ร�งอาหารทิ้��ใช�แล�วิ ไบโอด�เซลบร�ส�ทิ้ธ�E (100% ไบโอด�เซล) เร�ยกวิ�า Neat Biodiesel ใช�เต�มในื่รถยนื่ต*เหม�อนื่นื่!าม"นื่ด�เซลได� แต�ย"งไม�ม�

สถานื่�บร�การ ไบโอด�เซลม�คื�ณิสมบ"ต�ทิ้างกายภาพคืล�ายก"บด�เซลมากจ4งใช�แทิ้นื่ด�เซลได� โดยป็ร"บแต�ง เคืร��องยนื่ต*เพ�ยงเล8กนื่�อยหร�อไม�ต�องป็ร"บแต�งเลย ให�การเผาไหม�ทิ้��สะอาดกวิ�า ไอเส�ยม�คื�ณิภาพด�กวิ�า

ทิ้"งนื่�เพราะออกซ�เจนื่ในื่ไบโอด�เซลให�การส"นื่ดาป็ทิ้��ด�กวิ�าด�เซล จ4งม�คืาร*บอนื่มอนื่อกไซด*นื่�อยกวิ�า และ เนื่��องจากไม�ม�ก!ามะถ"นื่ในื่ไบโอด�เซลจ4งไม�ม�ป็/ญ่หาสารซ"ลเฟต นื่อกจากนื่�ย"งม�เขม�าคืาร*บอนื่นื่�อย จ4งไม�

ทิ้!าให�เก�ดการอ�ดต"นื่ของระบบไอเส�ยได�ง�าย ช�วิยย�ดอาย�การทิ้!างานื่ของเคืร��องยนื่ต*เป็�นื่อย�างด� จาก การศ4กษาป็/จจ�บ"นื่ราคืาต�นื่ทิ้�นื่การผล�ตย"งส6งกวิ�าด�เซลป็ระมาณิ 1-2 เทิ้�า

Biogas

ก#าซช�วิภาพ คื�อก#าซทิ้��เก�ดจากการย�อยสลายของอ�นื่ทิ้ร�ย*สารในื่สภาพทิ้��ขาดออกซ�เจนื่ เร�ยกขบวินื่การ ทิ้��เก�ดข4นื่นื่�วิ�า การย�อยสลายไร�อากาศ ตามธรรมชาต�โดยทิ้"�วิไป็กระบวินื่การนื่�จะเก�ดข4นื่ในื่ทิ้��ล��มช�นื่แฉะ

ก�นื่ทิ้ะเลสาป็และในื่ทิ้��ล4กลงไป็ใต�ผ�วิด�นื่ หร�ออาจเก�ดจากมนื่�ษย* เช�นื่ ในื่บ�อนื่!าเส�ยป็ศ�ส"ตวิ* และในื่หล�ม ขยะกลบฝุ่/ง เป็�นื่ต�นื่ ก#าซช�วิภาพป็ระกอบด�วิยก#าซม�เทิ้นื่ 60-80% คืาร*บอนื่ไดอ#อกไซด* 20-40% โดยป็ระมาณิ นื่อกจากนื่�อาจม�ไนื่โตรเจนื่ ไฮโดรเจนื่ และไฮโดรเจนื่ซ"ลไฟด* ป็นื่อย6�ในื่ป็ร�มาณิเล8กนื่�อย

Biomass

ช�วิมวิล เป็�นื่ช��อรวิมส!าหร"บวิ"สด�ซากและสารทิ้��ย�อยสลายมาจากพ�ช เช�นื่ ต�นื่ไม�และส�วินื่ทิ้��เหล�อจากพ�ช ผล ของเส�ยจากส"ตวิ* อ�นื่ทิ้ร�ย*สาร และเศษขยะจากบ�านื่เร�อนื่ ช�วิมวิลสามารถใช�เป็�นื่แหล�งทิ้��ให�พล"งงานื่

คืวิามร�อนื่เพ��อผล�ตกระแสไฟฟ@า หร�อเป็�นื่วิ"ตถ�ด�บในื่การผล�ตก#าซหร�อเช�อเพล�งเหลวิ

Bitumen

สารป็ระกอบไฮโดรคืาร*บอนื่หลายชนื่�ดป็ะป็นื่ก"นื่ เก�ดตามธรรมชาต�ในื่ร6ป็ของของแข8งหร�อของเหลวิ และละลายได�ในื่สารละลายคืาร*บอนื่ไดซ"ลไฟด* (carbon disulphide) ต"วิอย�างเช�นื่ นื่!าม"นื่ด�นื่ (tar)

แอสฟ/ลต*

Black Gold

หมายถ4งนื่!าม"นื่ด�บ (crude oil)

Product

หมายถ4งผล�ตภ"ณิฑ์*จากส�วินื่ล�างส�ดของหอกล"�นื่ หร�อนื่!าม"นื่ต"วิทิ้��หนื่"กจากขบวินื่การกล"�นื่ เช�นื่ นื่!าม"นื่ ด�เซล นื่!าม"นื่เตา

Blending

เป็�นื่การผสมผล�ตภ"ณิฑ์*นื่!าม"นื่ชนื่�ดต�างๆ ทิ้��เหมาะสมเข�าด�วิยก"นื่ เพ��อให�ได�ชนื่�ดและคื�ณิภาพของนื่!าม"นื่ ตามคืวิามต�องการของตลาดและม�คื�ณิสมบ"ต�ตามมาตรฐานื่ทิ้��ก!าหนื่ด

Blent Blend

นื่!าม"นื่ด�บจากแหล�งทิ้ะเลเหนื่�อของอ"งกฤษ ซ4�งราคืาของนื่!าม"นื่ด�บเบรนื่ใช�เป็�นื่ต"วิอ�างอ�งราคืานื่!าม"นื่ในื่ ตลาดนื่!าม"นื่นื่านื่าชาต�ด�วิย

Block

พ�นื่ทิ้��ทิ้��แบ�งเป็�นื่แป็ลงส"มป็ทิ้านื่ทิ้"งบนื่บกและในื่ทิ้ะเล ส!าหร"บให�บร�ษ"ทิ้นื่!าม"นื่มาย��นื่ขอส"มป็ทิ้านื่ ป็�โตรเล�ยม โดยทิ้"�วิไป็การแบ�งแป็ลงจะแบ�งตามแนื่วิเส�นื่ร� �งและเส�นื่แวิง

Blowout

การพ� �งออกมาของนื่!าม"นื่ ก#าซ นื่!า หร�อ ของเหลวิอ��นื่ๆ จากหล�มในื่ระหวิ�างการเจาะ โดยไม�สามารถ คืวิบคื�มได� เนื่��องมาจากแรงด"นื่ภายในื่แหล�งก"กเก8บ

BOE

มาจากคื!าวิ�า Barrel Oil Equivalent หมายถ4ง การป็ร"บเทิ้�ยบพล"งงานื่ชนื่�ดต�างๆ เช�นื่ ก#าซ ธรรมชาต� ถ�านื่ห�นื่ ให�เทิ้�ยบเทิ้�านื่!าม"นื่ด�บ ต"วิอย�างเช�นื่ ก#าซธรรมชาต� 1 ล�านื่ล6กบาศก*ฟ�ต เทิ้�ยบเทิ้�า นื่!าม"นื่ด�บ 174.4 บาร*เรล หร�อ ก#าซธรรมชาต�เหลวิ 1 บาร*เรล เทิ้�ยบเทิ้�านื่!าม"นื่ด�บ 0.9096 บาร*เรล

หร�อ ถ�านื่ห�นื่ล�กไนื่ทิ้* 1 เมตร�กต"นื่ เทิ้�ยบเทิ้�านื่!าม"นื่ด�บ 2.053 บาร*เรล

Booster Station

แทิ้�นื่ทิ้��ต�ดต"งในื่ส�วินื่ของทิ้�อก#าซใต�ทิ้ะเล เพ��อเพ��มแรงด"นื่ให�ก#าซไหลผ�านื่ทิ้�อได�ด�ข4นื่

BOP

มาจากคื!าวิ�า Blow Out Preventor คื�ออ�ป็กรณิ*ป็@องก"นื่การระเบ�ดพล��งของของเหลวิหร�อก#าซจาก ภายในื่หล�มเจาะส6�ภายนื่อก ในื่การเจาะหล�มหากของไหลจากช"นื่ห�นื่ไหลทิ้ะล"กเข�าส6�หล�มเจาะจนื่ไม�

สามารถคืวิบคื�มคืวิามด"นื่ภายในื่หล�มเจาะ ให�อย6�ในื่สภาพสมด�ลย*ได�ก8จะทิ้!าให�เก�ดการระเบ�ดพล��ง BOP จะป็@องก"นื่และลดระด"บคืวิามด"นื่ของไหลก�อนื่ป็ลดป็ล�อยออกส6�ภายนื่อกหล�มเจาะ เป็�นื่การป็@องก"นื่ไม�ให�

เก�ดคืวิามเส�ยหายก"บหล�มเจาะหร�อเก�ดอ"นื่ตรายต�อช�วิ�ตและทิ้ร"พย*ส�นื่

Bottled Gas

คื�อก#าซโป็รเพนื่ (C3) ม�ก#าซบ�วิเทิ้นื่เป็�นื่ส�วินื่นื่�อย หร�อเป็�นื่ส�วินื่ผสมระหวิ�างโป็รเพนื่และบ�วิเทิ้นื่ ถ6กอ"ด ให�อย6�ในื่สภาพของเหลวิ bottled gas จะใช�เป็�นื่เช�อเพล�งในื่ชนื่บทิ้ส!าหร"บทิ้!าคืวิามอบอ��นื่ในื่บ�านื่เร�อนื่

การห�งต�ม การเกษตรกรรม กล�าวิอ�กนื่"ยหนื่4�ง bottled gas ก8คื�อก#าซ LPG ( ด6คื!า LPG) นื่"�นื่เอง

Bring in a Well

การเตร�ยมหล�มให�พร�อมส!าหร"บการผล�ต

Butane

ไฮโดรคืาร*บอนื่ทิ้��ป็ระกอบด�วิยคืาร*บอนื่ 4 อะตอม และไฮโดรเจนื่ 10 อะตอม ป็รกต�อย6�ในื่สภาพก#าซ แต�ทิ้!าให�เหลวิได�ง�ายเพ��อการขนื่ส�งและจ"ดเก8บ ใช�เป็�นื่เช�อเพล�งในื่คืร"วิเร�อนื่ รถยนื่ต* และอ�ตสาหกรรม

บางป็ระเภทิ้ ( ด6 LPG)

C

Calorific Value

คื�าคืวิามร�อนื่ของสสาร

Cap Rock

ช"นื่ห�นื่ทิ้��ไม�ยอมให�ของเหลวิหร�อก#าซไหลผ�านื่ ป็�ดทิ้"บอย6�ด�านื่บนื่ของช"นื่ห�นื่ก"กเก8บป็�โตรเล�ยม และป็�ด ก"นื่ไม�ให�ไฮโดรคืาร*บอนื่หนื่�ออกมาถ4งพ�นื่ผ�วิด�นื่ได�

Carry-Forward Gas

ในื่ป็5ใดทิ้��ร"บก#าซมาเก�นื่ ACQ (Annual Contract Quantity) ผ6�ซ�อสามารถนื่!าก#าซส�วินื่ทิ้��เก�นื่ไป็ ชดเชย Take or Pay ( ด6คื!า Take or Pay) ในื่ป็5ต�อๆไป็ได� แต�ต�องไมเก�นื่ 15% ACQ ของ

แต�ละป็5และชดเชยได�ไม�เก�นื่ 5 ป็5

Cartel

การรวิมห"วิ หมายถ4งการทิ้!าคืวิามตกลงร�วิมม�อก"นื่ของกล��มอ�ตสาหกรรมหร�อกล��มการคื�า เพ��อผ6กขาด หร�อสามารถคืวิบคื�มการด!าเนื่�นื่การใดๆในื่ธ�รก�จสาขานื่"นื่ โดยป็รกต�การตกลงก"นื่ในื่ล"กษณิะการ

รวิมห"วิ ม"กเป็�นื่ไป็เพ��อการคืวิบคื�มผลผล�ตเพ��อทิ้��จะยกระด"บราคืาและผลก!าไรของก�จการ ส�นื่คื�าของ กล��มทิ้��จะรวิมก"นื่จะต�องเป็�นื่ส�นื่คื�าทิ้��ม�ล"กษณิะเหม�อนื่ก"นื่ และม�ผ6�ขายส�นื่คื�าจ!านื่วินื่นื่�อยราย เช�นื่

ป็ระเทิ้ศกล��มผ6�ผล�ตนื่!าม"นื่รวิมห"วิก"นื่ เพ��อก!าหนื่ดราคืาและคืวิบคื�มป็ร�มาณิผลผล�ต

Casing

ทิ้�อกร� เป็�นื่ทิ้�อเหล8กทิ้��ใส�เข�าไป็ในื่หล�มเจาะเพ��อป็@องก"นื่การพ"งทิ้ลายของผนื่"งหล�มเจาะ ก"นื่ไม�ให�ของไหล ทิ้��ไม�ต�องการเข�ามาในื่หล�ม และเพ��อช�วิยคืวิบคื�มคืวิามด"นื่ของหล�มเจาะ และไวิ�ส!าหร"บข"นื่ตอนื่การผล�ต

ก#าซและนื่!าม"นื่

CDC

มาจากคื!าวิ�า Contractual Delivery Capacity คื�อ คืวิามสามารถทิ้��ผ6�ขายร"บรองวิ�าจะส�งก#าซให� ได�ในื่แต�ละวิ"นื่ระบ�เป็�นื่ % DCQ (Daily Contract Quantity) ( ด6คื!า DCQ)

Cement

การอ"ดซ�เมนื่ต*เข�าไป็ในื่หล�มเจาะเพ��อย4ดทิ้�อกร� (casing) ให�ต�ดก"บผนื่"งหล�มเจาะและเพ��อป็@องก"นื่การ ร"�วิซ4มระหวิ�างช"นื่ห�นื่ทิ้��ถ6กเจาะผ�านื่

Central Processing Platform (CPP)

แทิ้�นื่ผล�ตกลาง เป็�นื่ทิ้��รวิบรวิมก#าซและก#าซธรรมชาต�เหลวิ โดยก#าซจะถ6กส�งเข�าทิ้�อส�งก#าซ และก#าซ ธรรมชาต�เหลวิ ส�งไป็ก"กเก8บไวิ�ทิ้��เร�อก"กเก8บก#าซธรรมชาต�เหลวิ

Christmas Tree

เป็�นื่ทิ้�อและวิาล*วิต�ดต"งอย6�ทิ้��ป็ากหล�ม (wellhead) คืวิบคื�มการไหลของนื่!าม"นื่และก#าซไม�ให�เก�ดการblowout

CIF

มาจากคื!าวิ�า Cost, Insurance and Freight หมายถ4งป็ระเภทิ้ของส"ญ่ญ่าซ�อขายนื่!าม"นื่ทิ้��ผ6�ขาย จะต�องร"บผ�ดชอบในื่การส�งนื่!าม"นื่ไป็ถ4งผ6�ซ�อ และจะต�องเป็�นื่ผ6�จ�ายคื�าขนื่ส�งและคื�าป็ระก"นื่ภ"ยแทิ้นื่ผ6�ซ�อ

Combined Cycle Power Plant

โรงไฟฟ@าพล"งคืวิามร�อนื่ร�วิม เป็�นื่การนื่!าเอาเทิ้คืโนื่โลย�ของโรงไฟฟ@าก"งห"นื่ก#าซและโรงไฟฟ@าพล"งไอนื่!า มาใช�งานื่เป็�นื่ระบบร�วิมก"นื่ โดยการนื่!าไอเส�ยจากโรงไฟฟ@าก"งห"นื่ก#าซ ซ4�งม�คืวิามร�อนื่ส6ง ( ป็ระมาณิ

500 องศาเซลเซ�ยส) ไป็ผ�านื่หม�อนื่!า (Heat Recovery Steam Generator) และถ�ายเทิ้คืวิาม ร�อนื่ให�ก"บนื่!า ทิ้!าให�นื่!าเด�อดกลายเป็�นื่ไอ เพ��อข"บก"งห"นื่ไอนื่!า ส!าหร"บผล�ตพล"งงานื่ไฟฟ@าต�อไป็ โดยทิ้"�วิไป็

โรงไฟฟ@าพล"งคืวิามร�อนื่ร�วิมจะป็ระกอบด�วิยเคืร��องก"งห"นื่ก#าซ 1-4 เคืร��อง ร�วิมก"บก"งห"นื่ไอนื่!า 1 เคืร��อง โดยม�ป็ระส�ทิ้ธ�ภาพรวิม 40-45% ม�อาย�การใช�งานื่ป็ระมาณิ 20 ป็5 และใช�เป็�นื่โรงไฟฟ@าผล�ต

พล"งงานื่ป็านื่กลางถ4งระด"บฐานื่ (Medium to Base Load Plant)

Company Man / Company Representative

พนื่"กงานื่ของบร�ษ"ทิ้ผ6�ด!าเนื่�นื่การ ทิ้!าหนื่�าทิ้��เป็�นื่ต"วิแทิ้นื่ของบร�ษ"ทิ้ส!าหร"บด6แลการป็ฏิ�บ"ต�งานื่ทิ้�กอย�างทิ้�� แทิ้�นื่เจาะ ต"งแต�การวิางแผนื่การเจาะ ส"�งอ�ป็กรณิ*การเจาะ และทิ้!าหนื่�าทิ้��ต"ดส�นื่ใจในื่ระหวิ�างป็ฏิ�บ"ต�การ เจาะหล�ม

Compression Platform (CP)

แทิ้�นื่อ�ป็กรณิ*เพ��มแรงด"นื่ เป็�นื่แทิ้�นื่ทิ้��ใช�อ"ดก#าซธรรมชาต�ให�ม�แรงด"นื่เพ��มมากข4นื่ เนื่��องจากก#าซทิ้��ผ�านื่ ขบวินื่การผล�ตมาแล�วิย"งม�แรงด"นื่ไม�เพ�ยงพอ จ4งจ!าเป็�นื่ต�องม�แทิ้�นื่เพ��ออ"ดก#าซโดยเฉพาะ

Compressor Station

เป็�นื่สถานื่�เพ��มคืวิามด"นื่ก#าซธรรมชาต� คื�อ ก#าซเม��อไหลตามทิ้�อส�งทิ้��ม�คืวิามยาวิมากๆ จะส6ญ่เส�ยคืวิาม ด"นื่ เพ��อให�ก#าซไหลได�สม!�าเสมอ ต�องทิ้!าการเพ��มคืวิามด"นื่โดยต"งสถานื่�เพ��มคืวิามด"นื่ก#าซทิ้�กๆระยะทิ้าง

60 ถ4ง 80 ก�โลเมตร

Concession

ส�ทิ้ธ�ในื่การส!ารวิจและผล�ตป็�โตรเล�ยมในื่พ�นื่ทิ้��ใดพ�นื่ทิ้��หนื่4�ง ทิ้��ร"ฐอนื่�ญ่าตให�เอกชนื่มาด!าเนื่�นื่การได�ภาย ใต�ส"ญ่ญ่าส"มป็ทิ้านื่

Condensate

ก#าซธรรมชาต�เหลวิ เป็�นื่สารป็ระกอบไฮโดรคืาร*บอนื่ชนื่�ดเบา ซ4�งจะอย6�ในื่ร6ป็ของเหลวิทิ้��อ�ณิหภ6ม�และ คืวิามด"นื่บรรยากาศ จะม�โป็รเพนื่และบ�วิเทิ้นื่ป็นื่อย6�ด�วิย จะต�างก"บนื่!าม"นื่ด�บตรงทิ้��ม�ไฮโดรคืาร*บอนื่

ชนื่�ดหนื่"กซ4�งเป็�นื่ส�วินื่ป็ระกอบของนื่!าม"นื่เตาป็นื่อย6�เพ�ยงเล8กนื่�อยหร�อไม�ม�เลย

Coning

การทิ้��ระด"บนื่!าส6งข4นื่มาเป็�นื่ร6ป็กรวิย (cone) ในื่ช"นื่นื่!าม"นื่ด�บ ตรงส�วินื่ทิ้��เป็�นื่รอยต�อระหวิ�างช"นื่นื่!าก"บ นื่!าม"นื่ (oil/water contact) การเก�ด coning เนื่��องมาจากทิ้!าการผล�ตเร8วิเก�นื่ไป็

Conversion Refinery

โรงกล"�นื่นื่!าม"นื่ป็ระเภทิ้ Hydroskimming Refinery ( ด6คื!า Hydroskimming Refinery) ทิ้��ม� cracking ( ด6คื!า cracking) เพ��มเข�ามา ซ4�งจะทิ้!าหนื่�าทิ้��แตกต"วิโมเลก�ลของสารไฮโดรคืาร*บอนื่ต�างๆ

ให�เป็�นื่นื่!าม"นื่ทิ้��ม�คื�ณิคื�าส6ง โรงกล"�นื่นื่!าม"นื่ป็ระเภทิ้นื่�จะให�ผล�ตภ"ณิฑ์*นื่!าม"นื่หนื่"ก เช�นื่ นื่!าม"นื่เตา นื่�อยกวิ�า ทิ้��ผล�ตได�จากโรงกล"�นื่นื่!าม"นื่ป็ระเภทิ้ Hydroskimming เพราะนื่!าม"นื่หนื่"กทิ้��กล"�นื่ได�จะถ6กทิ้!าให�แตก

ต"วิทิ้��หนื่�วิย cracking เป็ล��ยนื่สภาพเป็�นื่นื่!าม"นื่เบาชนื่�ดต�างๆ ทิ้��ม�ม6ลคื�าส6งข4นื่

Conventional Drilling Rig

เป็�นื่แทิ้�นื่เจาะบนื่บกทิ้��ม�ขนื่าดใหญ่� สามารถเจาะได�ล4กมากอาจถ4ง 35,000 ฟ�ต

Conventional Energy

พล"งงานื่ใช�แล�วิหมด หร�อทิ้��เร�ยกวิ�า พล"งงานื่ส�นื่เป็ล�อง หร�อเร�ยกอ�กช��อหนื่4�งวิ�า พล"งงานื่ฟอสซ�ล(Fossil Fuels) ได�แก� นื่!าม"นื่ ก#าซธรรมชาต� ถ�านื่ห�นื่ รวิมทิ้"งห�นื่นื่!าม"นื่และทิ้รายนื่!าม"นื่ ทิ้��

เร�ยกวิ�าใช�แล�วิหมด ก8เพราะวิ�าหามาทิ้ดแทิ้นื่ไม�ทิ้"นื่การใช� พล"งงานื่พวิกนื่�ป็รกต�จะอย6�ใต�ด�นื่ ถ�าไม�ข�ดข4นื่ มาตอนื่นื่�ก8เก8บไวิ�ใช�ในื่อนื่าคืตได� บางทิ้�จ4งเร�ยกวิ�า พล"งงานื่ส!ารอง

Cracking

เป็�นื่กระบวินื่การทิ้��ทิ้!าให�โมเลก�ลขนื่าดใหญ่�ของสารไฮโดรคืาร*บอนื่ชนื่�ดหนื่"กแตกต"วิเป็�นื่โมเลก�ลทิ้��เล8ก ลง นื่"�นื่คื�อเป็�นื่การทิ้!าให�นื่!าม"นื่หนื่"กแตกต"วิให�เป็�นื่นื่!าม"นื่เบาทิ้��ม�ม6ลคื�าส6งข4นื่ ถ�าทิ้!าให�โมเลก�ลแตกต"วิ

ด�วิยคืวิามร�อนื่ เร�ยกวิ�า thermal cracking ถ�าแตกต"วิโดยใช�ต"วิเร�งป็ฏิ�ก�ร�ยา เร�ยกวิ�า catalytic (cat) cracking และถ�ากระบวินื่การ cat cracking เก�ดข4นื่ในื่บรรยากาศก#าซไฮโดรเจนื่ เร�ยกวิ�าhydrocracking

Crude Oil

หมายถ4งนื่!าม"นื่ด�บทิ้��ผล�ตข4นื่มาจากแหล�ง หล"งจากทิ้��แยกเอาก#าซทิ้��ป็นื่อย6�ออกแล�วิ และส�งเข�า กระบวินื่การกล"�นื่ต�อไป็

Crude Basket Method

ราคืาซ�อขายนื่!าม"นื่ด�บโดยใช�วิ�ธ�อ�งราคืานื่!าม"นื่ด�บตลาดโลก ทิ้��ม�คื�ณิภาพใกล�เคื�ยงก"นื่หลายๆชนื่�ด

Cubic foot, cubic feet (cf), cubic metre

หนื่�วิยวิ"ดป็ร�มาตรก#าซ เป็�นื่ล6กบาศก*ฟ�ต ล6กบาศก*เมตร

Cuttings

ห�นื่ใต�ด�นื่ทิ้��ถ6กห"วิเจาะต"ดเป็�นื่เศษห�นื่เล8กๆ และถ6กพาข4นื่มาจากหล�มเจาะ ซ4�งจะป็นื่เป็H อนื่ด�วิยนื่!าม"นื่ทิ้��ใช� เป็�นื่ต"วิหล�อล��นื่การเจาะ

D

DCQ

มาจากคื!าวิ�า Daily Contract Quantity คื�อ ป็ร�มาณิก#าซทิ้��ผ6�ขายจะต�องส�งมอบตามส"ญ่ญ่าให�แก� ผ6�ซ�อในื่แต�ละวิ"นื่

Dehydration / Degasing Tank

ถ"งพ"กนื่!าม"นื่ด�บช"�วิคืราวิเพ��อแยกนื่!าออกจากนื่!าม"นื่ โดยการเต�มสารเคืม� (demulsifier) ลงไป็ สาร เคืม�จะช�วิยให�นื่!าแยกออกจากนื่!าม"นื่และจมลงส6�ก�นื่ถ"ง และถ6กถ�ายเทิ้ไป็ย"งถ"งเก8บนื่!าโดยเฉพาะ ส�วินื่

นื่!าม"นื่ทิ้��ลอยอย6�ส�วินื่บนื่จะไหลไป็ย"งถ"งเก8บนื่!าม"นื่ (storage tank) ส!าหร"บก#าซทิ้��ป็นื่ข4นื่มาก"บนื่!าม"นื่ ด�วิยในื่ตอนื่แรกจะถ6กป็ล�อยส6�บรรยากาศทิ้างทิ้�อเล8กๆ ด�านื่บนื่ของ tank

Delineation Well

หล�มส!ารวิจขอบเขต หมายถ4งหล�มป็ระเม�นื่ผล (appraisal well) ทิ้��เจาะโดยม�วิ"ตถ�ป็ระสงคื*หล"กเพ��อ หาขอบเขตของแหล�งก"กเก8บป็�โตรเล�ยม

Derrickman

เป็�นื่พนื่"กงานื่บนื่แทิ้�นื่เจาะซ4�งป็ฏิ�บ"ต�งานื่อย6�ทิ้�� monkeyboard ( ด6คื!า monkeyboard) ม�หนื่�าทิ้�� คือยจ"บส�วินื่บนื่ส�ดของก�านื่เจาะเม��อเวิลาด4งก�านื่เจาะข4นื่จากหล�มหร�อเวิลาหย�อนื่ก�านื่เจาะลงหล�ม และ

ย"งร"บผ�ดชอบเก��ยวิก"บการด6แลป็/0 มหร�ออ�ป็กรณิ*ส!าหร"บการไหลเวิ�ยนื่ของของเหลวิทิ้��ใช�ระหวิ�างการเจาะ (drilling fluid)

Development Well

หล�มพ"ฒนื่า หมายถ4งหล�มทิ้��เจาะเพ��อต�องการผล�ตนื่!าม"นื่และก#าซธรรมชาต� หล"งจากทิ้��ได�ทิ้!าการเจาะ หล�มป็ระเม�นื่ผลเพ��อพ�ส6จนื่*วิ�าม�ป็ร�มาณิส!ารองมากเพ�ยงพอทิ้��จะพ"ฒนื่าข4นื่มาได�

Deviation Well

เป็�นื่หล�มเจาะเอ�ยงไป็จากแนื่วิตรง เพ��อให�คืรอบคืล�มพ�นื่ทิ้��ทิ้��เป็�นื่แหล�งนื่!าม"นื่หร�อก#าซมากทิ้��ส�ด หร�อ เพ��อหล�กเล��ยงอ�ป็กรณิ*การเจาะทิ้��ต�ดคื�างอย6�ในื่หล�มเด�ม

Diesel Power Plant

โรงไฟฟ@าด�เซล เป็�นื่โรงไฟฟ@าทิ้��ใช�เคืร��องยนื่ต*ด�เซลเป็�นื่ต�นื่ก!าล"งไป็หม�นื่เพลาข�อเหวิ��ยง เพ��อหม�นื่เพลา ของเคืร��องก!าเนื่�ดไฟฟ@า โรงไฟฟ@าด�เซลเป็�นื่โรงไฟฟ@าขนื่าดเล8กสามารถเด�นื่เคืร��องได�อย�างรวิดเร8วิ

เหมาะทิ้��จะเป็�นื่โรงไฟฟ@าส!ารอง ส!าหร"บจ�ายพล"งงานื่ไฟฟ@าในื่ช�วิงคืวิามต�องการพล"งงานื่ไฟฟ@าส6งส�ด(peak load period) และในื่กรณิ�ฉ�กเฉ�นื่ ส�วินื่โรงไฟฟ@าด�เซลขนื่าดใหญ่� ซ4�งม�ก!าล"งการผล�ตเคืร��อง

ละป็ระมาณิ 25 เมกะวิ"ตต* ข"บเคืล��อนื่ด�วิยเคืร��องยนื่ต*ด�เซลรอบช�า แบบ 2 จ"งหวิะ สามารถใช�ผล�ต พล"งงานื่ไฟฟ@าฐานื่ (base load) ได�ด�วิย นื่อกจากนื่�โรงไฟฟ@าด�เซลขนื่าดเล8กย"งสามารถทิ้!าเป็�นื่โรง

ไฟฟ@าส!าเร8จร6ป็ เคืล��อนื่ย�ายไป็ต�ดต"งย"งสถานื่ทิ้��ใหม�ได�โดยไม�ย��งยากอ�กด�วิย โรงไฟฟ@าด�เซลม� ป็ระส�ทิ้ธ�ภาพ 30-40% และม�อาย�การใช�งานื่โดยทิ้"�วิไป็ป็ระมาณิ 20 ป็5

Directional/Deviated Drilling

เป็�นื่เทิ้คืนื่�คืการเจาะหล�มผล�ตในื่ทิ้ะเลโดยเจาะเป็�นื่ม�มเอ�ยงหร�อทิ้แยงไป็จากแนื่วิด��ง ซ4�งจะทิ้!าให�เจาะ หล�มพ"ฒนื่า (development well) หลายๆหล�มได�จากแทิ้�นื่ (platform) เด�ยวิก"นื่

Disposal Well

หล�มอ"ดนื่!า หร�อ หล�มก!าจ"ดนื่!าทิ้�ง

Dissolved Gas

ก#าซธรรมชาต�ทิ้��ละลายป็นื่อย6�ในื่นื่!าม"นื่ในื่แหล�งก"กเก8บใต�ด�นื่ เม��อม�การผล�ตนื่!าม"นื่ข4นื่มาย"งผ�วิด�นื่ ทิ้�� คืวิามด"นื่บรรยากาศก#าซก8จะแตกต"วิออกมา

Downstream Petroleum Industry

อ�ตสาหกรรมป็ลายสาย ป็ระกอบด�วิยการกล"�นื่ การขนื่ส�ง และการตลาด โดยผล�ตภ"ณิฑ์*จากนื่!าม"นื่ด�บ ส�วินื่ใหญ่�จะถ6กใช�เป็�นื่เช�อเพล�ง ส�วินื่ทิ้��เหล�อใช�เป็�นื่วิ"ตถ�ด�บส!าหร"บอ�ตสาหกรรมป็�โตรเคืม�หร�อใช�ในื่จ�ด

ป็ระสงคื*อ��นื่ๆ เช�นื่ ใช�เป็�นื่นื่!าม"นื่หล�อล��นื่ ส!าหร"บผล�ตภ"ณิฑ์*จากก#าซธรรมชาต�ส�วินื่ใหญ่�ใช�เป็�นื่เช�อเพล�ง และใช�เป็�นื่วิ"ตถ�ด�บในื่อ�ตสาหกรรมป็�โตรเคืม�บ�าง

Down Time

ระยะเวิลาทิ้��การป็ฏิ�บ"ต�งานื่ในื่ทิ้ะเลไม�สามารถด!าเนื่�นื่การต�อไป็ได� เนื่��องมาจากสภาพอากาศผ�ดป็รกต� หร�อจากสาเหต�อ��นื่ๆ

DPCU

มาจากคื!าวิ�า Dew Point Control Unit คื�อ หนื่�วิยคืวิบคื�มจ�ดกล"�นื่ต"วิเพ��อคืวิบคื�มคื�ณิภาพของ ก#าซธรรมชาต�ซ4�งนื่!าไป็ใช�เป็�นื่เช�อเพล�งให�ล6กคื�า โดยคืวิบคื�มอ�ณิหภ6ม�จ�ดกล"�นื่ต"วิ และคืวิบคื�มคื�าคืวิาม

ร�อนื่ของ sale gas ( ด6คื!า sale gas) ทิ้��ส�งให�กล��มล6กคื�าให�เทิ้�าก"นื่ตลอดทิ้"งระบบ

Drill Bit

ห"วิเจาะ

Drill Collar

เป็�นื่ทิ้�อเหล8กยาวิทิ้��ม�ผนื่"งหนื่าและหนื่"ก อย6�ส�วินื่ล�างของก�านื่เจาะและต�ดก"บห"วิเจาะเพ��อเพ��มนื่!าหนื่"กกด ทิ้"บลงบนื่ห"วิเจาะให�สามารถเจาะผ�านื่ช"นื่ห�นื่ได�

Drill Pipe

ก�านื่เจาะ ม�ล"กษณิะเป็�นื่ทิ้�อยาวิและหนื่"ก ใช�ส!าหร"บหม�นื่ห"วิเจาะและให�นื่!าโคืลนื่ ไหลเวิ�ยนื่ แต�ละช�วิงม� คืวิามยาวิป็ระมาณิ 30 ฟ�ต

Drillship

เป็�นื่เร�อเจาะทิ้��ม�อ�ป็กรณิ*ทิ้�กอย�างอย6�บนื่เร�อ สามารถเคืล��อนื่ทิ้��ได�เอง การย4ดต"วิเร�อให�อย6�ก"บทิ้��เด�มใช� สมอเร�อ แต�ป็/จจ�บ"นื่ได�ป็ระย�กต*ใช�ใบพ"ดป็ร"บระด"บคืวิบคื�มด�วิยคือมพ�วิเตอร*ในื่การป็ร"บต!าแหนื่�ง ข�อ เด�นื่ของ drillship คื�อ สามารถเจาะได�ในื่บร�เวิณิทิ้��นื่!าทิ้ะเลล4ก ( อาจล4กมากกวิ�า 1,000 เมตร)

Drill String

อ�ป็กรณิ*ก�านื่เจาะทิ้"งช�ด ป็ระกอบด�วิย drill pipe, drill collar และ drill bit

Drilling Mud

นื่!าโคืลนื่ส!าหร"บการเจาะ เป็�นื่ส�วินื่ผสมของโคืลนื่ นื่!า และสารเคืม�ใช�ในื่ขบวินื่การเจาะเพ��อหล�อล��นื่ห"วิ เจาะและช�วิยไม�ให�ห"วิเจาะร�อนื่ นื่!าของเส�ยจากการเจาะข4นื่มาผ�วิด�นื่ ป็@องก"นื่ผนื่"งหล�มเจาะไม�ให�พ"ง และ

คืวิบคื�มการไหลข4นื่มาของนื่!าม"นื่ หร�อก#าซ นื่!าโคืลนื่จะไหลเวิ�ยนื่ระหวิ�างก�านื่เจาะก"บผนื่"งหล�มเจาะ จาก ป็ากหล�มลงไป็ก�นื่หล�มอย6�ตลอดเวิลา

Dry Gas หรู้�อ Lean Gas

คื�อก#าซธรรมชาต�ทิ้��ป็ระกอบด�วิยม�เทิ้นื่ (CH4) เก�อบทิ้"งหมด ม�อ�เทิ้นื่ (C2H6) โป็รเพนื่ (C3H8) และบ�วิเทิ้นื่ (C4H10) นื่�อยมากหร�อเก�อบไม�ม� และไม�ม� C5+ เช�นื่ ก#าซธรรมชาต�จากแหล�งนื่!าพอง

DST

มาจากคื!าวิ�า Drill Stem Test เป็�นื่การทิ้ดสอบหล�มส!ารวิจหล"งจากเจาะได�ถ4งคืวิามล4กทิ้��ต�องการ แล�วิ เพ��อทิ้ดสอบวิ�าช"นื่ห�นื่นื่"นื่ม�นื่!าม"นื่หร�อก#าซหร�อไม� หาอ"ตราการไหลของของไหลในื่ช"นื่ห�นื่วิ�าม�

ล"กษณิะการไหลอย�างไร ไหลได�มากนื่�อยขนื่าดไหนื่ หาคืวิามด"นื่ด"งเด�มของช"นื่ห�นื่ หาคื�ณิสมบ"ต�ของช"นื่ ห�นื่ทิ้��ม�ต�อการไหล

E

EIA

มาจากคื!าวิ�า Environment Impact Assessment คื�อ การป็ระเม�นื่ผลกระทิ้บทิ้��จะเก�ดข4นื่ต�อส��ง แวิดล�อมอ"นื่เนื่��องมาจากการด!าเนื่�นื่ก�จกรรมต�างๆในื่พ�นื่ทิ้�� ซ4�งจะต�องทิ้!าการศ4กษาก�อนื่ทิ้��จะเร��มทิ้!าก�จ

กรรมนื่"นื่ๆ

EOR

มาจากคื!าวิ�า Enhanced Oil Recovery หมายถ4งวิ�ธ�การทิ้��ช�วิยในื่การผล�ตนื่!าม"นื่ข4นื่มาจากหล�ม หล"งจากทิ้��ได�ม�การผล�ตตามธรรมชาต�แล�วิ ได�แก� การผล�ตข"นื่ทิ้�ต�ยภ6ม� และ การผล�ตข"นื่ตต�ยภ6ม� (ด6คื!า

Secondary Recovery และ Tertiary Recovery)

Ethanol

เอทิ้านื่อล หร�อ เอทิ้�ลแอลกอฮอล* (ethy alcohol) คื�อ แอลกอฮอล*ทิ้��ได�จากกระบวินื่การหม"ก(fermentation) พ�ชทิ้�กชนื่�ดและผล�ตภ"ณิฑ์*ของพ�ชบางชนื่�ด ได�แก� อ�อย นื่!าตาล กากนื่!าตาล กาก

อ�อย บ�ทิ้ร6ทิ้ (ห"วิผ"กกาดหวิานื่) แป็@ง ม"นื่ส!าป็ะหล"ง ม"นื่เทิ้ศ ธ"ญ่พ�ชต�างๆ เช�นื่ ข�าวิโพด ข�าวิ ข�าวิสาล� ข�าวิฟ;าง ผลไม� ต�นื่ไม� ข�เล��อย และทิ้�กส�วินื่ของพ�ชสามารถผล�ตแอลกอฮอล*ได�ทิ้"งส�นื่ รวิมทิ้"งเซลล6โลส

และเฮม�เซลล6โลส ของพ�ชทิ้�กชนื่�ด เป็�นื่ต�นื่ เอทิ้านื่อลทิ้��นื่!ามาใช�เป็�นื่เช�อเพล�งจะต�องม�คืวิามบร�ส�ทิ้ธ�Eของ แอลกอฮอล*ต"งแต� 95% โดยป็ร�มาตร (denatured alcohol) ซ4�งจะเป็�นื่เช�อเพล�งทิ้��ม�คื�าออกเทิ้นื่

ส6งเพราะม�ออกซ�เจนื่ส6งถ4ง 35% โดยนื่!าหนื่"ก ด"งนื่"นื่ หากผสมเอทิ้านื่อลในื่นื่!าม"นื่เบนื่ซ�นื่ไร�สารตะก"�วิ ด�วิยอ"ตราทิ้��เหมาะสมแล�วิ จะทิ้!าให�ได�นื่!าม"นื่เช�อเพล�งทิ้��สะอาดและเผาไหม�ได�สมบ6รณิ*ย��งข4นื่ อ�กทิ้"งย"ง

ช�วิยลดการเก�ดมลพ�ษในื่อากาศ ซ4�งจะเป็�นื่ผลด�ต�อสภาวิะแวิดล�อมอ�กด�วิย การใช�เอทิ้ามนื่อลเป็�นื่เช�อ เพล�ง นื่อกจากจะช�วิยลดการนื่!าเข�านื่!าม"นื่เช�อเพล�งและสารเต�มแต�ง เช�นื่ MTBE จากต�างป็ระเทิ้ศแล�วิ

ย"งเป็�นื่การเป็�ดตลาดใหม�ให�ก"บพ�ชผลทิ้างการเกษตร ซ4�งจะช�วิยให�เกษตรกรม�ทิ้างเล�อกและม�รายได� เพ��มมากข4นื่ด�วิย

Exploratory Well

หล�มส!ารวิจ โดยทิ้"�วิไป็เราใช�คื!ากวิ�างๆส!าหร"บหล�มเจาะเพ��อทิ้��จะส!ารวิจคื�นื่หาป็�โตรเล�ยมวิ�าexploratory well คื!านื่�จะคืรอบคืล�มหล�มชนื่�ดต�างๆทิ้��อย6�ในื่ข"นื่ส!ารวิจทิ้"งหมด ซ4�งหมายถ4งหล�มทิ้��เจาะเพ��อส!ารวิจป็�โตรเล�ยมในื่บร�เวิณิทิ้��ย"งไม�ม�การพ�ส6จนื่*หร�อพ�ส6จนื่*แล�วิแต�ย"งไม�แนื่�ช"ดวิ�าม�ป็�โตรเล�ยม

ในื่เช�งพาณิ�ชย* ซ4�งหล�มส!ารวิจนื่�ม�การแบ�งย�อยออกเป็�นื่หล�มชนื่�ดต�างๆคื�อ wildcait well (หล�มแรกส!ารวิจ) appraisal well (หล�มป็ระเม�นื่ผล) และ delineation well (หล�มส!ารวิจขอบเขต)

F

Fish/Fishing

อ�ป็กรณิ*การเจาะ เช�นื่ ก�านื่เจาะ ทิ้��หล�ดและต�ดคื�างอย6�ในื่หล�มเจาะซ4�งจะต�องก6�และนื่!าออกจากหล�มเจาะ ก�อนื่ทิ้��จะทิ้!าการเจาะต�อไป็ได�

Flaring

การเผาก#าซทิ้�งซ4�งเป็�นื่ก#าซส�วินื่เก�นื่ทิ้��ไม�ได�นื่!ามาใช�ป็ระโยชนื่*หร�อไม�ได�นื่!ามาซ�อขาย หร�อเนื่��องมาจาก เหต�ผลทิ้างเทิ้คืนื่�คื

Floater

แทิ้�นื่เจาะในื่ทิ้ะเลแบบลอยนื่!า ไม�ม�ขาย4ดต�ดก"บทิ้�องทิ้ะเล ( ด6คื!า Semi-submersible และDrillship )

FOB

มาจากคื!าวิ�า Free on Board หมายถ4ง ส"ญ่ญ่าการซ�อขายนื่!าม"นื่ป็ระเภทิ้ทิ้��ผ6�ขายร"บผ�ดชอบในื่การ ขนื่ถ�ายนื่!าม"นื่ลงเร�อของผ6�ซ�อ ณิ ทิ้�าเร�อขนื่ถ�าย คืวิามส6ญ่เส�ยหร�อภ"ยอ"นื่ตรายทิ้��เก�ดข4นื่ระหวิ�างการ

เด�นื่ทิ้างผ6�ซ�อจะต�องร"บผ�ดชอบเอง

Formation Pore Pressure หรู้�อ Formation Pressure

คืวิามด"นื่ของไหลในื่ช"นื่ห�นื่ ของไหลทิ้��แทิ้รกต"วิอย6�ในื่ช�องวิ�างของช"นื่ห�นื่ ซ4�งอาจเป็�นื่ก#าซ นื่!าม"นื่ หร�อ นื่!า จะม�คืวิามด"นื่ภายในื่ต"วิเองทิ้��เก�ดจากนื่!าหนื่"กต"วิของไหลเองและแรงบ�บอ"ดอ"นื่เก�ดจาก นื่!าหนื่"กห�นื่

กดทิ้"บลงมา แล�วิทิ้!าให�ช�องวิ�างในื่ห�นื่ลดขนื่าดลง (compaction) ของไหลทิ้��อย6�ในื่ช�องวิ�างของห�นื่ก8 จะออกแรงด"นื่ต�านื่กลายเป็�นื่คืวิามด"นื่ของไหลในื่ช"นื่ห�นื่ (formation pore pressure) ในื่บาง

คืร"งจะเร�ยกคืวิามด"นื่ทิ้��เก�ดจากของไหลในื่ช"นื่ห�นื่วิ�า คืวิามด"นื่ช"นื่ห�นื่ (formation pressure) ซ4�งจะ เป็�นื่ป็/จจ"ยหล"กทิ้��ม�ผลต�อการคืวิบคื�มหล�มเจาะ

FPSO

มาจากคื!าวิ�า Floating Production Storage and Offloading หมายถ4ง เร�อผล�ตและก"กเก8บ ป็�โตรเล�ยม

FSU

มาจากคื!าวิ�า Floating Storage Unit เป็�นื่ถ"งเก8บนื่!าม"นื่ขนื่าดใหญ่�ซ4�งใช�เก8บนื่!าม"นื่ทิ้��ผล�ตได�จาก แทิ้�นื่ผล�ตในื่ทิ้ะเล ก�อนื่ทิ้��จะส�งไป็ย"งเร�อบรรทิ้�กนื่!าม"นื่ (tanker)

Ft

คื�า Ft คื�อ คื�าไฟฟ@าผ"นื่แป็ร เป็�นื่คื�าไฟฟ@าตามส6ตรการป็ร"บอ"ตราคื�าไฟฟ@าโดยอ"ตโนื่ม"ต� ซ4�งหมายถ4งคื�า ไฟฟ@าทิ้��เป็ล��ยนื่แป็ลงจากคื�าไฟฟ@าฐานื่ อ"นื่เนื่��องมาจากต�นื่ทิ้�นื่ของการผล�ตไฟฟ@าทิ้��การไฟฟ@าคืวิบคื�มไม�

ได� เช�นื่ ราคืาเช�อเพล�ง อ"ตราแลกเป็ล��ยนื่ อ"ตราเง�นื่เฟ@อ ทิ้��เก�ดข4นื่จร�งในื่ป็/จจ�บ"นื่เป็ล��ยนื่แป็ลงไป็จากทิ้�� ก!าหนื่ดไวิ�ในื่คื�าไฟฟ@าฐานื่ ( คื�าไฟฟ@าฐานื่ เป็�นื่โคืรงสร�างคื�าไฟฟ@าทิ้��การไฟฟ@าฝุ่;ายจ!าหนื่�ายป็ระกาศ ซ4�ง

แยกตามกล��มผ6�ใช�ไฟฟ@าป็ระเภทิ้ต�างๆ โดยคื�าไฟฟ@าฐานื่สะทิ้�อนื่ถ4งต�นื่ทิ้�นื่คื�าก�อสร�างโรงไฟฟ@า คื�าระบบ สายส�งไฟฟ@า คื�าระบบสายจ!าหนื่�ายไฟฟ@า คื�าใช�จ�ายในื่การบร�หาร และคื�าผล�ตพล"งงานื่ไฟฟ@า ภายใต�

สมม�ต�ฐานื่คืวิามต�องการใช�ไฟฟ@า อ"ตราแลกเป็ล��ยนื่ ราคืาเช�อเพล�งระด"บหนื่4�ง)

Fuel Oil

นื่!าม"นื่เตา เป็�นื่นื่!าม"นื่ส�วินื่ก�นื่หอกล"�นื่ เป็�นื่นื่!าม"นื่หนื่"กและม�จ�ดเด�อดส6ง ใช�ป็ระโยขนื่*มากในื่งานื่ อ�ตสาหกรรม การคืมนื่าคืมขนื่ส�ง และการผล�ตกระแสไฟฟ@า

Future Market

ตลาดการคื�านื่!าม"นื่ล�วิงหนื่�า คื�อ เป็�นื่การซ�อขายนื่!าม"นื่โดยตกลงราคืา ป็ร�มาณิและคื�ณิภาพนื่!าม"นื่ก"นื่ ล�วิงหนื่�า โดยก!าหนื่ดวิ"นื่ทิ้��จะส�งในื่อนื่าคืต ตลาดล�วิงหนื่�าในื่ป็/จจ�บ"นื่ม�ตลาด NYMEX ในื่นื่�วิยอร*คื

ตลาด IPE ในื่ลอนื่ดอนื่ ตลาด SIMEX ในื่ส�งคืโป็ร*

G

Gas Cap

ในื่แหล�งป็�โตรเล�ยมทิ้��ม�ทิ้" งก#าซและนื่!าม"นื่ ก#าซจะอย6�ส�วินื่บนื่ของแหล�งก"กเก8บ เร�ยกวิ�า gas cap

Gas Compression

ระบบเพ��มแรงด"นื่ก#าซ จากก#าซทิ้��ม�แรงด"นื่ต!�าจะถ6กเพ��มแรงด"นื่ให�ส6งข4นื่โดยใช�ป็/0 มอ"ดก#าซ

Gas Dehydration

ระบบด6ดคืวิามช�นื่ก#าซ

Gas/Liquid Seperator

ระบบแยกสถานื่ะ เป็�นื่ระบบทิ้��ใช�แยกก#าซ นื่!าม"นื่และนื่!า ออกจากก"นื่ โดยใช�หล"กการของคืวิามแตกต�าง ของสถานื่ะของสสารรวิมถ4งคื�าคืวิามถ�วิงจ!าเพาะในื่กรณิ�ทิ้��เป็�นื่ของเหลวิเหม�อนื่ก"นื่ เช�นื่ แยกนื่!าออก

จากนื่!าม"นื่ ทิ้"งนื่�ข4นื่ก"บการออกแบบอ�ป็กรณิ*ของแต�ละระบบ

Gasoline

นื่!าม"นื่เบนื่ซ�นื่ เป็�นื่ผล�ตภ"ณิฑ์*ทิ้��ได�จากการกล"�นื่นื่!าม"นื่ด�บ เป็�นื่กล��มสารป็ระกอบเบา (light distillates) ซ4�งป็ระกอบด�วิย gasoline และ kerosene โดย gasoline ใช�เป็�นื่นื่!าม"นื่เบนื่ซ�นื่ทิ้��ใช�

ก"บเคืร��องรถยนื่ต*และใช�เป็�นื่นื่!าม"นื่เคืร��องบ�นื่บางชนื่�ด (aviation gasoline) หร�ออาจใช�เป็�นื่ วิ"ตถ�ด�บในื่อ�ตสาหกรรมป็�โตรเคืม�

Gas Seperation Plant

โรงแยกก#าซธรรมชาต� ทิ้!าหนื่�าทิ้��แยกก#าซธรรมชาต�หร�อสารป็ระกอบไฮโดรคืาร*บอนื่ ซ4�งป็ะป็นื่ก"นื่หลาย ชนื่�ดตามธรรมชาต�ออกมาเป็�นื่ก#าซชนื่�ดต�างๆ เพ��อนื่!าไป็ใช�ป็ระโยชนื่*ให�มากทิ้��ส�ดตาม คื�ณิคื�าของก#าซ

นื่"นื่

Gas Turbine Generator

เคืร��องก!าเนื่�ดไฟฟ@าก"งห"นื่ก#าซ

Gas Turbine Power Plant

โรงไฟฟ@าก"งห"นื่ก#าซเป็�นื่โรงไฟฟ@าทิ้��ใช�ก"งห"นื่ก#าซเป็�นื่เคืร��องด"นื่ก!าล"ง ซ4�งได�พล"งงานื่จากการเผาไหม� ของส�วินื่ผสมระหวิ�างก#าซธรรมชาต� หร�อนื่!าม"นื่ด�เซลก"บคืวิามด"นื่ส6ง (compressed air) จาก

เคืร��องอ"ดอากาศ (air compressor) ในื่ห�องเผาไหม� เก�ดเป็�นื่ไอร�อนื่ทิ้��คืวิามด"นื่และอ�ณิหภ6ม�ส6ง ไป็ ข"บด"นื่ใบก"งห"นื่ เพลาก"งห"นื่ไป็ข"บเคืร��องก!าเนื่�ดไฟฟ@า เพ��อผล�ตพล"งงานื่ไฟฟ@า โรงไฟฟ@าก"งห"นื่ก#าซม�

ป็ระส�ทิ้ธ�ภาพป็ระมาณิ 25% สามารถเด�นื่เคืร��องได�อย�างรวิดเร8วิเหมาะทิ้��จะใช�เป็�นื่โรงไฟฟ@าส!ารองเพ��อ ผล�ตพล"งงานื่ไฟฟ@าในื่ช�วิงคืวิามต�องการไฟฟ@าส6งส�ด (peak load period) และกรณิ�ฉ�กเฉ�นื่ และ

ม�อาย�การใช�งานื่ป็ระมาณิ 15 ป็5

Geothermal Energy

พล"งงานื่คืวิามร�อนื่ใต�พ�ภพ เป็�นื่พล"งงานื่คืวิามร�อนื่ทิ้��สะสมและถ6กก"กเก8บอย6�ใต�ผ�วิโลกและสามารถ พ"ฒนื่าข4นื่มาใช�ป็ระโยชนื่*ได� เป็�นื่พล"งงานื่ทิ้��ได�มาจากการป็ลดป็ล�อยไอนื่!าและนื่!าร�อนื่จากพ�นื่ทิ้��ทิ้��ม�

อ�ณิหภ6ม�ส6งในื่ธรรมชาต�โดยผ�านื่หล�มเจาะ จากการวิ"ดอ�ณิหภ6ม�ทิ้��คืวิามล4กต�างๆจากผ�วิโลก พบวิ�าอ"ตรา การเพ��มอ�ณิหภ6ม�ใต�พ�ภพม�คื�าเฉล��ยป็ระมาณิ 30 องศาเซลเซ�ยสต�อก�โลเมตร ทิ้��คืวิามล4กป็ระมาณิ 25

- 30 ก�โลเมตร ม�อ�ณิหภ6ม�เฉล��ยป็ระมาณิ 250 - 1,000 องศาเซลเซ�ยส

GIIP

มาจากคื!าวิ�า Gas Initial in Place หมายถ4งป็ร�มาตรของก#าซในื่แหล�งทิ้��สภาพเร��มแรก

GOR

มาจากคื!าวิ�า Gas to Oil Ratio หมายถ4ง ป็ร�มาตรของก#าซทิ้��ผล�ตได�ทิ้��คืวิามด"นื่บรรยากาศต�อ ป็ร�มาตรของนื่!าม"นื่ทิ้��ผล�ตได�

H

Heavy Oil

นื่!าม"นื่ด�บทิ้��ม�คืวิามหนื่าแนื่�นื่ส6ง ม�คื�า API นื่�อยกวิ�า 25 องศา จะม�คืวิามหนื่�ดส6งถ4ง 10,000 cp ม�ส� ด!า ม�แอสฟ/ลและก!ามะถ"นื่ป็นื่อย6�ในื่ป็ร�มาณิส6ง ในื่การผล�ต heavy oil จะต�องใช�วิ�ธ�การใช�คืวิามร�อนื่

ช�วิยการผล�ต (thermal recovery method) เช�นื่ การอ"ดนื่!าร�อนื่ (steam flood) เพ��อให� นื่!าม"นื่หลอมละลายจะได�เคืล��อนื่ทิ้��ได�ง�าย

Heating Value

คื�าคืวิามร�อนื่ หมายถ4ง ป็ร�มาณิคืวิามร�อนื่ทิ้��เก�ดข4นื่เม��อเผาเช�อเพล�งจนื่สมบ6รณิ* ภายใต�สภาวิะ มาตรฐานื่ คื�อ ทิ้��อ�ณิหภ6ม� 60 F และคืวิามด"นื่ 1 บรรยากาศ

Hedging

การป็@องก"นื่คืวิามเส��ยง คื�อ การป็@องก"นื่ผลกระทิ้บทิ้��อาจเก�ดข4นื่ได�จากการเป็ล��ยนื่แป็ลงในื่ม6ลคื�าของ ส��งของทิ้��อย6�ในื่คืวิามคืรอบคืรอง ด�วิยการทิ้!าส"ญ่ญ่าซ�อขายในื่ตลาดซ�อขายล�วิงหนื่�า ส��งของนื่"นื่อาจ

เป็�นื่ส�นื่คื�าโภคืภ"ณิฑ์* เช�นื่ นื่!าม"นื่ หร�อหล"กทิ้ร"พย* เง�นื่ตราสก�ลต�างๆก8ได�

Hydrocarbon

ส�วินื่ป็ระกอบส!าคื"ญ่ของป็�โตรเล�ยมไม�วิ�าจะเป็�นื่ก#าซธรรมชาต�หร�อนื่!าม"นื่ด�บ คื�อ คืาร*บอนื่ (C) และ ไฮโดรเจนื่ (H) ในื่ร6ป็ของสารป็ระกอบไฮโดรคืาร*บอนื่ (hydrocarbon) นื่อกจากนื่�ก8ม�สารอ��นื่ๆทิ้��เป็�นื่

ส�วินื่ป็ระกอบของป็�โตรเล�ยม เช�นื่ ก!ามะถ"นื่ (S) ไนื่โตรเจนื่ (N) และอ��นื่ๆ สารทิ้��นื่อกเหนื่�อจาก ไฮโดรคืาร*บอนื่ถ�อเป็�นื่ส��งแป็ลกป็ลอมและไม�เป็�นื่ทิ้��ต�องการ สารป็ระกอบไฮโดรคืาร*บอนื่ซ4�งเป็�นื่ส�วินื่

ป็ระกอบส!าคื"ญ่ของป็�โตรเล�ยมนื่"นื่ อาจอย6�ในื่สภาพของก#าซ ของเหลวิ หร�อของแข8ง ทิ้��อ�ณิหภ6ม�และ คืวิามด"นื่บรรยากาศ ข4นื่อย6�ก"บจ!านื่วินื่และการจ"ดต"วิของอะตอมของคืาร*บอนื่ในื่โมเลก�ล โดยทิ้"�วิไป็

โมเลก�ลของไฮโดรคืาร*บอนื่ทิ้��ม�คืาร*บอนื่ไม�เก�นื่ 4 อะตอมจะม�สถานื่ะเป็�นื่ก#าซ ถ�าม�คืาร*บอนื่ระหวิ�าง 5-19 อะตอม จะม�สถานื่ะเป็�นื่ของเหลวิ และถ�าม�คืาร*บอนื่ต"งแต� 20 อะตอมข4นื่ไป็ จะม�สถานื่ะเป็�นื่

ของแข8ง

Hydro Plant

โรงไฟฟ@าพล"งนื่!า เป็�นื่แหล�งผล�ตไฟฟ@าทิ้��ส!าคื"ญ่อ�กชนื่�ดหนื่4�งของป็ระเทิ้ศไทิ้ย โรงไฟฟ@าชนื่�ดนื่�ใช�นื่!าในื่ ล!านื่!าธรรมชาต�เป็�นื่พล"งงานื่ในื่การเด�นื่เคืร��อง โดยวิ�ธ�สร�างเข��อนื่ป็�ดก"นื่แม�นื่!าไวิ�เป็�นื่อ�างเก8บนื่!า ให�ม�

ระด"บอย6�ในื่ทิ้��ส6งจนื่ม�ป็ร�มาณินื่!าและแรงด"นื่เพ�ยงพอทิ้��จะนื่!ามาหม�นื่เคืร��องก"งห"นื่นื่!าและเคืร��องก!าเนื่�ด ไฟฟ@าซ4�งอย6�ในื่โรงไฟฟ@าทิ้�ายนื่!าทิ้��ม�ระด"บนื่!าต!�ากวิ�าได� ก!าล"งผล�ตต�ดต"งและพล"งงานื่ไฟฟ@าทิ้��ผล�ตได�จาก

โรงไฟฟ@าชนื่�ดนื่�จะเพ��มเป็�นื่ส"ดส�วินื่โดยตรงก"บแรงด"นื่และป็ร�มาณินื่!าทิ้��ไหลผ�านื่เคืร��องก"งห"นื่นื่!า

Hydroskimming Refinery

คื�อ โรงกล"�นื่นื่!าม"นื่ทิ้��ป็ระกอบด�วิยหนื่�วิยกล"�นื่บรรยากาศ หนื่�วิยกล"�นื่ส�ญ่ญ่ากาศ และหนื่�วิยReforming ( ด6คื!า Reforming) ทิ้!าหนื่�าทิ้��เป็ล��ยนื่นื่!าม"นื่ทิ้��ม�คื�าออกเทิ้นื่ต!�าไป็เป็�นื่นื่!าม"นื่ทิ้��ม�คื�าออก

เทิ้นื่ส6ง โดยการเป็ล��ยนื่โคืรงสร�างโมเลก�ลของสารไฮโดรคืาร*บอนื่

I

IEA

มาจากคื!าวิ�า International Energy Agency คื�อ องคื*การพล"งงานื่ระหวิ�างป็ระเทิ้ศ ก�อต"งเม��อป็5 คื. ศ 1974 เพ��อทิ้��จะต�ดตามสถานื่การณิ*พล"งงานื่ของโลก ส�งเสร�มส"มพ"นื่ธภาพทิ้��ด�ระหวิ�างป็ระเทิ้ศผ6�

ผล�ตและป็ระเทิ้ศผ6�ใช�พล"งงานื่ และจ"ดทิ้!าแนื่วินื่โยบายส!าหร"บการจ"ดหาพล"งงานื่ในื่สถานื่การณิ*คื"บข"นื่

Inert Gas

ก#าซซ4�งไม�ม�ป็ฏิ�ก�ร�ยาทิ้างเคืม�ก"บสารอ��นื่ ได�แก� ก#าซ Helium, Neon, Argon, Krypton, Xenon, Radon

Influx

ของไหลทิ้��ทิ้ะล"กเข�ามาในื่หล�มเจาะ ซ4�งอาจเป็�นื่ทิ้"งนื่!า นื่!าม"นื่ และก#าซ

Initial Reserves

ป็ร�มาณินื่!าม"นื่ด�บและก#าซธรรมชาต�ทิ้��ป็ระมาณิได� ณิ เวิลาใดเวิลาหนื่4�งวิ�าจะสามารถผล�ตได�จากแหล�ง ก"กเก8บทิ้��ส!ารวิจพบแล�วิ โดยรวิมถ4งป็ร�มาณิทิ้��ผล�ตไป็แล�วิทิ้"งหมดและป็ร�มาณิทิ้��คืาดวิ�าจะสามารถผล�ต

ได�ในื่อนื่าคืต โดยเทิ้คืโนื่โลย�และสภาพเศรษฐก�จทิ้��คืาดการณิ*ได� ณิ เวิลานื่"นื่

IPP

มาจากคื!าวิ�า Independent Power Producers หมายถ4ง ผ6�ผล�ตไฟฟ@าอ�สระ คื�อ ผ6�ผล�ตไฟฟ@า รายใหญ่�ทิ้��ม�ก!าล"งการผล�ตเป็�นื่จ!านื่วินื่มาก ผ6�ผล�ตไฟฟ@าอ�สระจะเป็�นื่ผ6�ผล�ตเอกชนื่ทิ้��ใช�พล"งงานื่เช�ง

พาณิ�ชย* (ไม�รวิมนื่�วิเคืล�ยร*) ในื่การผล�ตไฟฟ@า เช�นื่ ก#าซธรรมชาต� ถ�านื่ห�นื่ (ทิ้"งทิ้��ผล�ตในื่ป็ระเทิ้ศและนื่!าเข�า) ออร�ม"ลช"�นื่ โดยม�ก!าล"งการผล�ตต"งแต� 350 เมกกะวิ"ตต* ถ4ง 1,400 เมกกะวิ"ตต*

J

Jack Up Rig

เป็�นื่แทิ้�นื่เจาะในื่ทิ้ะเล ต"วิแทิ้�นื่ป็ระกอบด�วิยขา 3-5 ขา แต�ละขายาวิป็ระมาณิ 300-500 ฟ�ต ช�วิย คื!าจ�นื่ต"วิแทิ้�นื่ต�ดก"บพ�นื่ทิ้ะเล สามารถเจาะในื่นื่!าล4กต"งแต� 13-350 ฟ�ต ทิ้"งนื่�ข4นื่ก"บสภาพภ6ม�อากาศ

ด�วิย

K

Kerogene

เป็�นื่สารอ�นื่ทิ้ร�ย*ทิ้��ป็ระกอบอย6�ในื่ห�นื่ตะกอนื่ซ4�งไม�ละลายในื่ต"วิทิ้!าละลายอ�นื่ทิ้ร�ย* (insoluble inorganic solvents) และเป็�นื่ต"วิทิ้��ให�ก!าเนื่�ดป็�โตรเล�ยมด�วิย เป็�นื่อ�นื่ทิ้ร�ย*สารเช�งซ�อนื่เม��อถ6กคืวิาม

ร�อนื่จะสลายต"วิให�นื่!าม"นื่ด�บ

Kerosene

นื่!าม"นื่ก#าด เป็�นื่ผล�ตภ"ณิฑ์*ทิ้��ได�จากการกล"�นื่นื่!าม"นื่ด�บ kerosene จะหนื่"กกวิ�าและม�จ�ดเด�อดส6งกวิ�าgasoline โดย kerosene ใช�ในื่การผล�ตนื่!าม"นื่ก#าดส!าหร"บให�แสงสวิ�างและคืวิามร�อนื่ และนื่!าม"นื่

เคืร��องบ�นื่บางชนื่�ด (jet engine kerosene)

Kick

ป็รากฏิการณิ*ทิ้��ของไหลจากช"นื่ห�นื่ไหลทิ้ะล"กเข�าส6�หล�มเจาะเนื่��องจากการเส�ยสภาพ สมด�ลย*คืวิามด"นื่ทิ้�� ก�นื่หล�มเจาะ เนื่��องจาก hydrostatic pressure ของนื่!าโคืลนื่ในื่หล�มเจาะม�คื�าคืวิามด"นื่นื่�อยกวิ�า

คืวิามด"นื่ของไหลในื่ช"นื่ห�นื่ (formation pore pressure) การเร�ยกช��อ kick สามารถเร�ยกได� ตามล"กษณิะของไหลทิ้��ไหลเข�าหล�ม เช�นื่ เป็�นื่ก#าซ ก8เร�ยกวิ�า gas kick เป็�นื่ต�นื่

Kill Well

การป็ร"บสภาพคืวิามด"นื่หล�มให�เข�าส6�สมด�ลย*คืวิามด"นื่และการก!าจ"ดของไหลออกจากหล�มโดยไม�ทิ้!าให� เก�ดคืวิามเส�ยหายก"บหล�มเจาะ (หร�อหากม�ก8ให�นื่�อยทิ้��ส�ด)

L

Light Oil

นื่!าม"นื่ด�บทิ้��ม�คืวิามหนื่าแนื่�นื่นื่�อยและม�คื�า API อย6�ระหวิ�าง 35-45 องศา ภายใต�แสงอ"ลตราไวิโอเลต(ultraviolet light) จะเป็�นื่ส�ขาวิ

Light Well

หล�มทิ้��ม�อ"ตราการผล�ตต!�า

Lignite

ถ�านื่ห�นื่ทิ้��ม�คื�ณิภาพต!�า ม�ส�นื่!าตาลเข�มจนื่ถ4งด!า อย6�ระหวิ�าง peat ก"บถ�านื่ห�นื่ sub-bituminous เนื่�อแข8ง ม�คืวิามช�นื่ต!�า เม��อเผา lignite ทิ้��ม�คืวิามช�นื่และไม�ม�แร�อ��นื่ป็นื่ จะให�คื�าคืวิามร�อนื่นื่�อยกวิ�า

8,300 บ�ทิ้�ย6ต�อป็อนื่ด*

Living Quarter Platform (LQ)

แทิ้�นื่ทิ้��พ"กอาศ"ย เป็�นื่แทิ้�นื่ทิ้��ใช�ส!าหร"บพ"กผ�อนื่ โดยม�อ�ป็กรณิ*อ!านื่วิยคืวิามสะดวิกต�างๆ เช�นื่ ห�องนื่อนื่ ห�องอาหาร ห�องนื่"�งเล�นื่ ห�องออกก!าล"งกาย เป็�นื่ต�นื่

LNG

มาจากคื!าวิ�า Liquified Natural Gas หร�อก#าซธรรมชาต�เหลวิ หมายถ4งก#าซธรรมชาต�ซ4�งส�วินื่ใหญ่� เป็�นื่ม�เทิ้นื่ (CH4) ถ6กนื่!ามาอ"ดให�อย6�ในื่สภาพของเหลวิโดยลดอ�ณิหภ6ม�ถ4งป็ระมาณิ -160 C ใส�ในื่ถ"ง

ทิ้��ทิ้นื่คืวิามเย8นื่และคืวิามด"นื่เป็�นื่พ�เศษ เพ��อสะดวิกในื่การขนื่ส�งในื่ป็ร�มาณิมากๆและในื่ระยะทิ้างไกลๆ

LPG

มาจากคื!าวิ�า Liquified Petroleum Gas คื�อ ก#าซธรรมชาต�เหลวิ หร�อ ร6 �จ"กก"นื่ในื่นื่าม "ก#าซห�งต�ม" เป็�นื่ก#าซโป็รเพนื่ (C3H8) ผสมก"บก#าซบ�วิเทิ้นื่ (C4H10) โดยนื่!ามาอ"ดให�เป็�นื่ของเหลวิใส�ถ"ง

เพ��อคืวิามสะดวิกในื่การขนื่ส�ง ใช�เป็�นื่เช�อเพล�งในื่การห�งต�มในื่คืร"วิเร�อนื่ หร�อใช�เป็�นื่เช�อเพล�งในื่ยานื่ ยนื่ต* หร�อเป็�นื่เช�อเพล�งในื่โรงงานื่อ�ตสาหกรรมต�างๆ

Loss Circulation

การส6ญ่เส�ยนื่!าโคืลนื่อ"นื่เนื่��องมาจากการเจาะหล�มในื่ช"นื่ห�นื่ทิ้��ม�คืวิามด"นื่ช"นื่ห�นื่ต!�ากวิ�าป็รกต�

Lubricating Oil

นื่!าม"นื่หล�อล��นื่ เป็�นื่นื่!าม"นื่ทิ้��ใช�เคืล�อบช�องวิ�างระหวิ�างผ�วิส"มผ"ส เพ��อลดคืวิามเส�ยดทิ้านื่และการส4กหรอ นื่อกจากนื่�ย"งช�วิยระบายคืวิามร�อนื่ ถ�ายทิ้อดก!าล"ง ทิ้!าคืวิามสะอาดคืราบเขม�าและเศษโลหะทิ้��เก�ดจาก

การส4กหรออ�กด�วิย

M

Make-up Gas

ก#าซส�วินื่ทิ้��ร"บคื�นื่มาจากการจ�ายเง�นื่คื�าก#าซไป็แล�วิในื่ป็5ก�อนื่ตามข�อผ6กพ"นื่ Take or Pay ( ด6คื!าTake or Pay)

Methane

ม�เทิ้นื่ เป็�นื่ผล�ตภ"ณิฑ์*ทิ้��ได�จากก#าซธรรมชาต� เป็�นื่สารป็ระกอบไฮโดรคืาร*บอนื่ทิ้��ม�คืาร*บอนื่ 1 อะตอม(CH4) ส�วินื่ใหญ่�ใช�เป็�นื่เช�อเพล�งในื่โรงไฟฟ@า ในื่โรงงานื่อ�ตสาหกรรม เป็�นื่วิ"ตถ�ด�บในื่การผล�ตป็�Iยเคืม�

Microbial Enhanced Oil Recovery

กระบวินื่การทิ้างจ�ลช�วิะเพ��อเพ��มผลผล�ตนื่!าม"นื่ด�บ พวิก micro-organisms จะทิ้!าให�เก�ดขบวินื่การ ทิ้างเคืม� เช�นื่ surfactant, acid solvent และ gas ซ4�งจะไป็ทิ้!าให�นื่!าม"นื่ด�บในื่แหล�งก"กเก8บ

สามารถเคืล��อนื่ต"วิได�

Migration

การเคืล��อนื่ทิ้��ของป็�โตรเล�ยมจากห�นื่ต�นื่ก!าเนื่�ดไป็ย"งแหล�งก"กเก8บ การเคืล��อนื่ทิ้��ม�อย6� 3 แบบด�วิยก"นื่ คื�อ การเคืล��อนื่ทิ้��แบบป็ฐมภ6ม� (primary migration) เป็�นื่การเคืล��อนื่ทิ้��ของไฮโดรคืาร*บอนื่ออก

จากห�นื่ต�นื่ก!าเนื่�ด การเคืล��อนื่ทิ้��แบบทิ้�ต�ยภ6ม� (secondary migration) เป็�นื่การเคืล��อนื่ทิ้��ผ�านื่ช"นื่ ห�นื่ทิ้��ม�คื�ณิสมบ"ต�ในื่การซ4มผ�านื่ส6งหร�อในื่ห�นื่ก"กเก8บเอง และการเคืล��อนื่ทิ้��แบบตต�ยภ6ม� (tertiary

migration) เป็�นื่การเคืล��อนื่ทิ้��จากแหล�งก"กเก8บหนื่4�ง (trap) ไป็ย"งอ�กแหล�งหนื่4�ง หร�อเป็�นื่การ เคืล��อนื่ทิ้��หายไป็ของไฮโดรคืาร*บอนื่จากแหล�งก"กเก8บ

mmbbl

หมายถ4ง ล�านื่บาร*เรล (million barrels)

mmscf

หมายถ4ง ล�านื่ล6กบาศก*ฟ�ต (million standard cubic feet)

mmscf/d

หมายถ4ง ล�านื่ล6กบาศก*ฟ�ตต�อวิ"นื่ (million standard cubic feet per day)

MON

มาจากคื!าวิ�า Motor Octane Number เป็�นื่คื�าออกเทิ้นื่ทิ้��ม�ป็ระส�ทิ้ธ�ภาพต�อต�านื่การนื่#อคืในื่ เคืร��องยนื่ต*หลายส6บในื่ขณิะทิ้!างานื่ทิ้��รอบส6ง โดยใช�เคืร��องยนื่ต*ทิ้ดสอบมาตรฐานื่ภายใต�สภาวิะ

มาตรฐานื่ 900 รอบต�อนื่าทิ้�

Monkeyboard

เป็�นื่แทิ้�นื่ (platform) เล8กๆ แขวินื่อย6�ส�วินื่บนื่ของหอเจาะ (derrick) ในื่ระด"บคืวิามส6งตรงก"บส�วินื่ บนื่ส�ดของก�านื่เจาะ ( ป็ระมาณิ 90 ฟ�ต) และเป็�นื่ทิ้��ทิ้�� derrickman ( ด6คื!า derrickman) อย6�

ป็ฏิ�บ"ต�งานื่

Multinational Company

บร�ษ"ทิ้ข�ามชาต� คื�อ บร�ษ"ทิ้ทิ้��ม�ฐานื่การผล�ตหร�อการลงทิ้�นื่โดยตรงอย6�ในื่ต�างป็ระเทิ้ศอย�างนื่�อยหนื่4�ง ป็ระเทิ้ศและคืรอบคืล�มก�จการระด"บโลก ต"วิอย�างของบร�ษ"ทิ้ป็ระเภทิ้นื่� อาทิ้� บร�ษ"ทิ้นื่!าม"นื่เอสโซ�

(Esso) หร�อ เอกซอนื่ (Exxon) ของสหร"ฐอเมร�กา บร�ษ"ทิ้ข�ามชาต�ได�เพ��มข4นื่อย�างรวิดเร8วิในื่ช�วิง คืร4�งหล"งของศตวิรรษทิ้�� 20 และม�ผลต�อเศรษฐก�จของป็ระเทิ้ศทิ้��บร�ษ"ทิ้ข�ามชาต�นื่"นื่ๆ เข�าไป็ด!าเนื่�นื่

ก�จการโดยเฉพาะการจ�างงานื่ การเจร�ญ่เต�บโตของเศรษฐก�จในื่ป็ระเทิ้ศนื่"นื่ อย�างไรก8ตามบทิ้บาทิ้ในื่ แง�ลบของบร�ษ"ทิ้ข�ามชาต�ต�อป็ระเทิ้ศทิ้��เข�าไป็ลงทิ้�นื่ ก8ย"งเป็�นื่ทิ้��ถกเถ�ยงก"นื่อย6�โดยเฉพาะในื่ด�านื่การใช�

ทิ้ร"พยากรธรรมขาต�อย�างมากของของบร�ษ"ทิ้ข�ามชาต� ซ4�งเป็�นื่ต�นื่ทิ้�นื่ของป็ระเทิ้ศในื่ระยะยาวิ

N

Napthab

แนื่ฟทิ้า เป็�นื่ผล�ตภ"ณิฑ์*ทิ้��ได�จากการกล"�นื่นื่!าม"นื่ด�บ เป็�นื่นื่!าม"นื่ส�วินื่เบา อย6�ระหวิ�าง gasoline และkerosene ใช�เป็�นื่นื่!าม"นื่เบนื่ซ�นื่ทิ้��ใช�ก"บเคืร��องรถยนื่ต* หร�อใช�เป็�นื่วิ"ตถ�ด�บในื่อ�ตสาห- กรรมป็�โตรเคืม�

Natural Flow

เป็�นื่การผล�ตโดยป็ล�อยให�นื่!าม"นื่ไหลข4นื่มาด�วิยแรงทิ้��ม�อย6�ในื่ธรรมชาต�

Natural Gas

ก#าซธรรมชาต� เป็�นื่สารป็ระกอบไฮโดรคืาร*บอนื่ชนื่�ดเบา ซ4�งป็ระกอบด�วิยธาต�คืาร*บอนื่ (C) ต"งแต� 1-4 อะตอม ก"บไฮโดรเจนื่ (H) จ"บต"วิก"นื่เป็�นื่โมเลก�ลโดยเก�ดข4นื่เองตามธรรมชาต�จากการทิ้"บถมของซาก

พ�ชซากส"ตวิ*ตามช"นื่ห�นื่ด�นื่เป็�นื่เวิลาหลายร�อยล�านื่ป็5 เนื่��องจากคืวิามร�อนื่และคืวิามกดด"นื่จ4งแป็รสภาพ เป็�นื่ก#าซธรรมชาต� ไม�ม�ส� ไม�ม�กล��นื่ ม�สถานื่ะเป็�นื่ก#าซทิ้��อ�ณิหภ6ม�และคืวิามด"นื่บรรยากาศ เบากวิ�าอากาศ

ก#าซธรรมชาต�ป็ระกอบด�วิยก#าซม�เทิ้นื่ (CH4) เป็�นื่ส�วินื่ใหญ่� และอาจม�ก#าซอ�เทิ้นื่ (C2H6) โป็รเพนื่(C3H8) และบ�วิเทิ้นื่(C4H10) ป็นื่อย6�บ�าง นื่อกจากนื่�ก8อาจม�ก#าซคืาร*บอนื่ไดออกไซด* ไนื่โตรเจนื่

ฮ�เล�ยม ไอนื่!า ป็นื่อย6�ด�วิย ป็ระโยชนื่*ของก#าซธรรมชาต� คื�อ ใช�เป็�นื่เช�อเพล�งในื่การผล�ตกระแสไฟฟ@าใช� ในื่โรงงานื่อ�ตสาหกรรม ใช�เป็�นื่วิ"ตถ�ด�บในื่การผล�ตป็�Iยเคืม�

Net Pay

คืวิามหนื่ารวิมของช"นื่ห�นื่ทิ้��ให�ป็�โตรเล�ยม

NGL

มาจากคื!าวิ�า Natural Gas Liquid หร�อทิ้��เร�ยกก"นื่วิ�า ก#าซโซล�นื่ธรรมชาต� คื�อไฮโดรคืาร*บอนื่ซ4�ง สามารถแยกออกมาในื่ร6ป็ของเหลวิจากการผล�ตก#าซธรรมชาต� ม�อ�เทิ้นื่ แอลพ�จ� และเพนื่เทิ้นื่ เป็�นื่องคื*

ป็ระกอบหล"ก

NGV

มาจากคื!าวิ�า Natural Gas Vehicles หมายถ4งยานื่ยนื่ต*ทิ้��ใช�ก#าซธรรมชาต�อ"ด (Compressed Natural Gas, CNG) เป็�นื่เช�อเพล�ง เป็�นื่สารป็ระกอบไฮโดรคืาร*บอนื่ทิ้��ม�ก#าซม�เทิ้นื่เป็�นื่ส�วินื่ใหญ่� นื่!า

มาอ"ดด�วิยคืวิามด"นื่ส6ง (แต�ก8ย"งเป็�นื่ก#าซอย6�) บรรจ�ในื่ถ"งเพ��อสะดวิกในื่การขนื่ส�งและใช�เป็�นื่เช�อเพล�ง ในื่ ยานื่พาหนื่ะแทิ้นื่นื่!าม"นื่เช�อเพล�งเบนื่ซ�นื่และด�เซล ซ4�งนื่!ามาทิ้ดลองใช�ก"บรถเมล*โดยสาร ขสมก แล�วิ

Non-associated Gas

ก#าซธรรมชาต�ทิ้��ป็ระกอบด�วิยก#าซม�เทิ้นื่เก�อบทิ้"งหมดไม�ม�นื่!าม"นื่ป็นื่อย6�ด�วิย

O

Octane Number

คื�าออกเทิ้นื่ หมายถ4งหนื่�วิยการวิ"ดคืวิามสามารถในื่การต�านื่ทิ้านื่การนื่#อคืของเคืร��องยนื่ต*

OIIP

มาจากคื!าวิ�า Oil Initial in Place หมายถ4งป็ร�มาณิของนื่!าม"นื่ด�บทิ้"งหมดทิ้��ม�อย6�ในื่แหล�งก"กเก8บ ใต�ด�นื่ และจะเป็�นื่ต"วิเลขทิ้��มากกวิ�าต"วิเลขป็ร�มาณิส!ารอง (reserves) เพราะป็ร�มาณินื่!าม"นื่ทิ้��ม�อย6�นื่" นื่

ไม�สามารถทิ้��จะนื่!าข4นื่มาได�หมด

OPEC

มาจากคื!าวิ�า Organizing of Petroleum Exporting Country คื�อองคื*การระหวิ�างป็ระเทิ้ศผ6� ผล�ตนื่!าม"นื่เพ��อการส�งออก ก�อต"งเม��อป็5 คืศ. 1960 ป็ระเทิ้ศสมาช�กได�แก� อ"ลจ�เร�ย อ�นื่โดนื่�เซ�ย

อ�หร�านื่อ�ร"คื คื6เวิต ล�บยา ไนื่จ�เร�ย กาต�า ซาอ�ด�อาราเบ�ย สหร"ฐอาหร"บเอม�เรสและเวิเนื่ซ�เอลา

OPEC Basket Price

ราคืาเฉล��ยนื่!าม"นื่ด�บจาก 7 แหล�ง ได�แก� 1) Saharan Blend ของอ"ลจ�เร�ย 2) Minas ของ อ�นื่โดนื่�เซ�ย 3) Bonny Light ของไนื่จ�เร�ย 4) Arabian Light ของซาอ�ด�อาระเบ�ย 5) Dubai

ของสหร"ฐอาหร"บเอม�เรส 7) Isthmus ของเม8กซ�โก เป็�นื่ต"วิก!าหนื่ดราคืานื่!าม"นื่

Operator

หมายถ4งบร�ษ"ทิ้ทิ้��เป็�นื่ผ6�ด!าเนื่�นื่งานื่การส!ารวิจและผล�ตป็�โตรเล�ยม ในื่แป็ลงส"มป็ทิ้านื่ทิ้��ม�ผ6�ร�วิมถ�อห��นื่อย6� ด�วิยก"นื่หลายบร�ษ"ทิ้

Oil Recovery Factor

คืวิามสามารถในื่การนื่!านื่!าม"นื่ข4นื่มา ซ4�งจะข4นื่อย6�ก"บสภาพของช"นื่ห�นื่ก"กเก8บและคื�ณิสมบ"ต�ของ ป็�โตรเล�ยมเองแล�วิ ย"งข4นื่ก"บวิ�ธ�การผล�ตอ�กด�วิย

Oil Shale

ห�นื่นื่!าม"นื่ ม�ล"กษณิะคืล�ายห�นื่ด�นื่ดานื่ ส�นื่!าตาลอ�อนื่จนื่ถ4งนื่!าตาลแก� ม�อ�นื่ทิ้ร�ยสารทิ้��เร�ยกวิ�าเคืโรเจนื่(kerogene) เป็�นื่สารนื่!าม"นื่อ��มอย6�ในื่เนื่�อห�นื่ ถ�าจ�ดไฟจะต�ดไฟ ชาวิบ�านื่จ4งเร�ยกวิ�า ห�นื่ต�ดไฟหร�อ

ห�นื่ด�นื่ดานื่นื่!าม"นื่ ซ4�งจะใช�ป็ระโยชนื่*ในื่การกล"�นื่เอานื่!าม"นื่ใช�เป็�นื่เช�อเพล�งและป็ระโยชนื่*อ��นื่ๆ แหล�ง ห�นื่นื่!าม"นื่ทิ้��ส!าคื"ญ่ในื่ป็ระเทิ้ศไทิ้ยได�แก� แหล�งทิ้��อ!าเภอแม�สอด- แม�ระมาด และทิ้��อ!าเภออ��มผาง จ"งหวิ"ด

ตาก แหล�งบ�านื่ป็;าคืา อ!าเภอล� จ"งหวิ"ดล!าพ6นื่ และแหล�งทิ้��อ!าเภอเม�อง จ"งหวิ"ดกระบ��

Oil Window

ช�วิงคืวิามล4กใต�ผ�วิโลกทิ้��ม�อ�ณิหภ6ม�ส6งพอทิ้��จะให�ก!าเนื่�ดนื่!าม"นื่ ( อ�ณิหภ6ม�ป็ระมาณิ 150 -300 F) แต� ไม�ส6งพอทิ้��จะเป็ล��ยนื่นื่!าม"นื่ไป็เป็�นื่ก#าซ ในื่แอ�งสะสมตะกอนื่ช�วิง oil window จะอย6�ทิ้��คืวิามล4ก

ป็ระมาณิ 7,000 - 18,000 ฟ�ต อ�ณิหภ6ม�ทิ้��เป็�นื่ช�วิง oil window จะข4นื่อย6�ก"บห�นื่ต�นื่ก!าเนื่�ด ป็�โตรเล�ยม (source rock) ด�วิย เช�นื่ ถ�าห�นื่ต�นื่ก!าเนื่�ดป็�โตรเล�ยมม�อาย�แก� อ�ณิหภ6ม�ก8จะต!�า

Overburden Pressure

คืวิามด"นื่ช"นื่ห�นื่ป็�ดทิ้"บ หมายถ4งคืวิามด"นื่ทิ้��เก�ดจากนื่!าหนื่"กของห�นื่ด�านื่บนื่ทิ้��กดทิ้"บลงมารวิมทิ้"งนื่!าหนื่"ก ของของไหลทิ้��แทิ้รกอย6�ในื่ช�องวิ�างระหวิ�างห�นื่ ทิ้"งสองอย�างนื่�รวิมก"นื่จะให�คื�าคืวิามด"นื่ทิ้��เร�ยกวิ�า "คืวิาม

ด"นื่ของช"นื่ห�นื่ป็�ดทิ้"บ" (overburden pressure,Po) ซ4�งป็รกต�จะม�คื�าเฉล��ยทิ้�� 1.0 psi/ft หร�อ ม� คืวิามหนื่าแนื่�นื่เทิ้�าก"บ 19.23 ppg

P

Peak Load

ช�วิงเวิลาทิ้��ม�ป็ร�มาณิการใช�ไฟฟ@าส6งส�ดของแต�ละวิ"นื่ เช�นื่ ป็ร�มาณิคืวิามต�องการใช�ไฟฟ@าของ ป็ระเทิ้ศไทิ้ย ส6งส�ดอย6�ในื่ช�วิง 9 โมงเช�า ถ4ง 4 ทิ้��ม ต!�าส�ดอย6�ในื่ช�วิง 4 ทิ้��ม ถ4ง 9 โมงเช�า

Peat

ซากพ�ชทิ้��ย"งไม�แข8งต"วิ สะสมในื่ทิ้��ล��มช�นื่แฉะ จ4งทิ้!าให�ม�คืวิามช�นื่ส6ง ( อย�างนื่�อยร�อยละ 75) เนื่�อ เซลล6โลสของซากพ�ชต�างๆถ6กแบคืทิ้�เร�ยและเช�อราแป็รสภาพเป็�นื่อ�นื่ทิ้ร�ย*วิ"ตถ�และก#าซม�เทิ้นื่ แต�ย"ง

ป็รากฎล"กษณิะซากพ�ชต�างๆให�เห8นื่อย6�ภายในื่เนื่�อ ม�คืาร*บอนื่ป็ระกอบอย6�ป็ระมาณิร�อยละ 60 และ ออกซ�เจนื่ป็ระมาณิร�อยละ 30 เม��อแห�งจะต�ดไฟได�ด� peat คื�อล!าด"บเบ�องต�นื่ของกระบวินื่การเก�ด

ถ�านื่ห�นื่

Percussion Drilling

การเจาะแบบกระแทิ้ก

Perforations

การย�งทิ้�อกร� ซ�เมนื่ต* และช"นื่ห�นื่ทิ้��จะทิ้!าการผล�ตให�เป็�นื่ร6 เพ��อให�นื่!าม"นื่หร�อก#าซไหลข4นื่มาในื่หล�มเจาะได�

Permeability

คื�าคืวิามซ4มได�ของห�นื่ หมายถ4งการวิ"ดคืวิามสามารถในื่การยอมให�ของไหล ได�แก� นื่!าม"นื่ ก#าซ หร�อ นื่!า ไหลผ�านื่ช�องวิ�างระหวิ�างห�นื่ หนื่�วิยทิ้��ใช�วิ"ดเป็�นื่ ม�ลล�ดาซ� (millidarcies, md) หร�อ ดาซ�

(darcies)

Petrochemical Industry

อ�ตสาหกรรมป็�โตรเคืม� คื�ออ�ตสาหกรรมทิ้��นื่!าเอาวิ"ตถ�ด�บซ4�งม�องคื*ป็ระกอบของสารไฮโดรคืาร*บอนื่ไป็ เข�ากระบวินื่การเพ��อเพ��มม6ลคื�าของผล�ตภ"ณิฑ์*ให�ส6งข4นื่ ป็�โตรเล�ยมทิ้��ใช�เป็�นื่วิ"ตถ�ด�บได�แก� ก#าซธรรมชาต�

คือนื่เดนื่เสทิ้ นื่!าม"นื่ด�บ แนื่ฟทิ้า ก#าซอ�เทิ้นื่ โพรเพนื่ บ�วิเทิ้นื่ เป็�นื่ต�นื่ มาผล�ตเป็�นื่ผล�ตภ"ณิฑ์*ซ4�งส�วินื่ ใหญ่�อย6�ในื่ล"กษณิะเม8ดและผงพลาสต�ก ส!าหร"บเป็�นื่วิ"ตถ�ด�บในื่การผล�ตผล�ตภ"ณิฑ์*ส!าเร8จร6ป็พลาสต�ก

นื่านื่าชนื่�ด

Petroleum

สารไฮโดรคืาร*บอนื่ทิ้��เก�ดข4นื่เองตามธรรมชาต�โดยม�ธาต�สองชนื่�ดเป็�นื่องคื*ป็ระกอบหล"ก ได�แก� คืาร*บอนื่และไฮโดรเจนื่ โดยอาจม�หร�อไม�ม�ธาต�อโลหะอ��นื่ๆ เช�นื่ ก!ามะถ"นื่ ออกซ�เจนื่ ไนื่โตรเจนื่ ฯลฯ

ป็นื่อย6�ด�วิยก8ได� ป็�โตรเล�ยมเป็�นื่ได�ทิ้"งของแข8ง ของเหลวิ หร�อก#าซ ข4นื่อย6�ก"บองคื*ป็ระกอบของ

ป็�โตรเล�ยมเอง และคืวิามร�อนื่ ตลอดจนื่คืวิามกดด"นื่ตามสภาพแวิดล�อมทิ้��ป็�โตรเล�ยมนื่"นื่ถ6กก"กเก8บไวิ� แบ�งตามสถานื่ะส!าคื"ญ่ทิ้างธรรมชาต�ได� 2 ชนื่�ด คื�อ นื่!าม"นื่ด�บ และ ก#าซธรรมชาต�

Petroleum Province

บร�เวิณิทิ้��ม�ล"กษณิะโคืรงสร�างทิ้างธรณิ�วิ�ทิ้ยา และล"กษณิะช"นื่ห�นื่ทิ้��คืล�ายคืล4งก"นื่ และม�แหล�งก"กเก8บป็� โตรล�ยม (petroleum reservoir) อย6�เป็�นื่จ!านื่วินื่มาก

Petroleum Reserves

ป็ร�มาณิส!ารองป็�โตรเล�ยม หมายถ4งป็ร�มาณิป็�โตรเล�ยมทิ้��สามารถจะผล�ตข4นื่มาได�อย�างคื�มคื�าต�อการ ลงทิ้�นื่จากแหล�งป็�โตรเล�ยม ภายใต�เง��อนื่ไขทิ้างเศรษฐศาสตร*ในื่ขณิะนื่"นื่

Pig

อ�ป็กรณิ*ซ4�งอาจเป็�นื่ล6กยางแข8ง ล6กพลาสต�ก หร�อแทิ้�งโลหะ ทิ้��ใส�ไวิ�ในื่ทิ้�อส�งนื่!าม"นื่หร�อก#าซ(pipeline) เพ��อใช�ทิ้!าคืวิามสะอาดทิ้�อส�ง โดยม"นื่จะไหลไป็ในื่ทิ้�อตามแรงด"นื่ของนื่!าม"นื่หร�อก#าซทิ้��ไหล

ไป็ และจะต�ดอ�ป็กรณิ*ส!าหร"บตรวิจด6วิ�าส�วินื่ใดของทิ้�อส4กกร�อนื่หร�อช!าร�ดด�วิย

Pipeline

ทิ้�อส!าหร"บการขนื่ส�งนื่!าม"นื่ด�บหร�อก#าซธรรมชาต� ซ4�งวิางได�ทิ้"งบนื่บกและในื่ทิ้ะเล

Plug and Abandon

การอ"ดซ�เมนื่ต*เข�าไป็ในื่หล�มเจาะทิ้��ไม�พบป็�โตรเล�ยมเพ��อการสละหล�ม

Porosity

คื�าคืวิามพร�นื่ของห�นื่ หมายถ4ง จ!านื่วินื่ช�องวิ�างระหวิ�างห�นื่ คื�ดเป็�นื่เป็อร*เซนื่ต*โดยป็ร�มาตร porosity จะเป็�นื่ต"วิวิ"ดคืวิามจ�ในื่การก"กเก8บของไหลในื่ช"นื่ห�นื่ก"กเก8บ (reservoir rock) ถ�าช"นื่ห�นื่ม�คื�าคืวิาม

พร�นื่ 0 - 5% จะไม�นื่�าสนื่ใจ , 5 - 10% ไม�ด� , 10 - 15% พอใช� , 15 - 20% เป็�นื่ช"นื่ห�นื่ก"กเก8บทิ้�� ด� , 20 - 25% ด�มาก

Portable Rig

เป็�นื่แทิ้�นื่เจาะบนื่บกแบบทิ้��ม�โคืรงสร�างหอคือย (derrick) ต�ดอย6� บนื่รถบรรทิ้�กขนื่าดใหญ่� สามารถ เคืล��อนื่ย�ายแทิ้�นื่เจาะได�โดยสะดวิก เพราะโคืรงสร�างหอคือยพ"บให�เอนื่ราบได�

Possible Reserves

ป็ร�มาณิส!ารองป็�โตรเล�ยมทิ้��เป็�นื่ไป็ได�วิ�าจะม�อย6� โดยม�ข�อม6ลทิ้างธรณิ�วิ�ทิ้ยาและวิ�ศวิกรรมป็�โตรเล�ยมบ�ง ช�วิ�านื่�าจะสามารถผล�ตป็�โตรเล�ยมได� ซ4�งจะม�คืวิามม"�นื่ใจนื่�อยกวิ�า proved และ probable

reserves ( ด6คื!า Proved และ Probable reserves)

Pour Point

จ�ดไหลเทิ้ คื�อ อ�ณิหภ6ม� ณิ จ�ดทิ้��นื่!าม"นื่ด�บแข8งต"วิและไม�สามารถไหลได�สะดวิก หมายถ4งวิ�า ถ�าอ�ณิหภ6ม� ของนื่!าม"นื่ด�บต!�ากวิ�าจ�ดไหลเทิ้ นื่!าม"นื่ด�บก8จะเป็�นื่ไขแข8ง ไหลไม�ได� และในื่ทิ้างตรงก"นื่ข�าม หากอ�ณิหภ6ม�

ส6งกวิ�าจ�ดไหลเทิ้ ไข หร�อ wax ทิ้��ผสมอย6�ในื่นื่!าม"นื่ด�บก8จะหลอมต"วิเข�าก"บนื่!าม"นื่ด�บ ทิ้!าให� นื่!าม"นื่ด�บ ไหลได�

Power Pool

คื�อ ตลาดกลางซ�อขายไฟฟ@า ตามแผนื่แม�บทิ้การป็ฏิ�ร6ป็ร"ฐวิ�สาหก�จ ก!าหนื่ดให�ม�การจ"ดต"งตลาดกลาง ซ�อขายไฟฟ@าในื่ป็5 2546 ซ4�งผ6�ใช�ไฟไม�จ!าเป็�นื่ต�องซ�อไฟฟ@าจากการไฟฟ@าส�วินื่ภ6ม�ภาคื หร�อการไฟฟ@า

นื่คืรหลวิง แต�สามารถเล�อกซ�อจากผ6�คื�าป็ล�ก (retails) รายใดก8ได� โดยผ6�คื�าป็ล�กจะไป็ซ�อไฟฟ@าจากผ6� ผล�ตไฟฟ@าผ�านื่ตลาดกลางซ�อขายไฟฟ@า และส�งไป็ตามสายของการไฟฟ@าฝุ่;ายผล�ต การไฟฟ@าส�วินื่

ภ6ม�ภาคืหร�อการไฟฟ@านื่คืรหลวิง ซ4�งจะทิ้!าให�เก�ดการแข�งข"นื่ในื่การขายไฟฟ@าให�ก"บผ6�ใช�ไฟ ทิ้"งในื่ด�านื่ ราคืาและคื�ณิภาพบร�การ โดยตลาดกลางซ�อขายไฟฟ@าม�หนื่�าทิ้�� 2 ป็ระการ คื�อ - เป็�นื่ศ6นื่ย*กลางซ�อขาย

ไฟฟ@าระหวิ�างผ6�ผล�ตก"บผ6�คื�าป็ล�ก - เป็�นื่กลไกในื่การบร�หารพล"งงานื่ไฟฟ@าในื่ระบบไฟฟ@า เช�นื่ การส"�ง เด�นื่เคืร��องของโรงไฟฟ@า เพ��อให�ม�การส"�งเด�นื่เคืร��องจากโรงทิ้��ม�ต�นื่ทิ้�นื่ต!�าทิ้��ส�ดก�อนื่

Primary Drive

แรงด"นื่ทิ้��ม�อย6�ตามธรรมชาต�ทิ้��ช�วิยข"บนื่!าม"นื่และก#าซให�ไหลเข�าไป็ในื่หล�มเจาะ ในื่แหล�งนื่!าม"นื่ แรงข"บ ตามธรรมชาต� ได�แก� ก#าซธรรมชาต�ทิ้��ละลายป็นื่อย6�ก"บนื่!าม"นื่ด�บ (solution gas) ก#าซธรรมชาต�ทิ้��

เก�ดอย6�อย�างอ�สระ (free gas) นื่!าและแรงโนื่�มถ�วิงของโลก ในื่แหล�งนื่!าม"นื่ทิ้�กแหล�งจะม�แรงข"บตาม ธรรมชาต�อย�างนื่�อย 1 อย�าง หร�อบางทิ้�ม� 2 อย�าง แรงข"บตามธรรมชาต�จะลดลงเม��อม�การผล�ต

Primary Recovery

การผล�ตข"นื่ป็ฐมภ6ม� คื�อ การผล�ตทิ้��ใช�พล"งงานื่ตามธรรมชาต�ทิ้��ม�อย6�ในื่แหล�งก"กเก8บ ทิ้!าให�เก�ดการไหล ของนื่!าม"นื่ด�บจากแหล�งก"กเก8บเข�ามาในื่หล�มผล�ต ขบวินื่การผล�ตแบบนื่�เป็อร*เซนื่ต*ของนื่!าม"นื่ด�บทิ้��

ผล�ตได� (เม��อเทิ้�ยบก"บนื่!าม"นื่ทิ้"งหมดทิ้��ม�ในื่แหล�งก"กเก8บ) จะข4นื่อย6�ก"บคื�ณิสมบ"ต�ของห�นื่ก"กเก8บ คื�ณิสมบ"ต�ของนื่!าม"นื่ด�บ และชนื่�ดของพล"งงานื่ธรรมชาต�ทิ้��ม�อย6�ในื่แหล�งก"กเก8บ เป็อร*เซนื่ต*ของนื่!าม"นื่

ด�บ ทิ้��ผล�ตได�โดยกระบวินื่การผล�ตข"นื่ป็ฐมภ6ม�ส!าหร"บนื่!าม"นื่ด�บชนื่�ดหนื่"กมาก (extra heavy crude oil) ชนื่�ดหนื่"ก (heavy crude) ชนื่�ดหนื่"กป็านื่กลาง (medium crude) และชนื่�ดเบา(light crude) ม�คื�าป็ระมาณิ 1-5%, 1-10%, 5-30% และ 10-40% ตามล!าด"บ ช�วิงของ

เป็อร*เซนื่ต*แสดงถ4งกลไกการผล�ตในื่แหล�งก"กเก8บทิ้��ต�างก"นื่

Production Analysis Model

การจ!าลองการไหลในื่ระบบการผล�ต

Production Well

หล�มผล�ตป็�โตรเล�ยม

Processing Platform (PP)

แทิ้�นื่ผล�ต เป็�นื่แทิ้�นื่ทิ้��ป็ระกอบด�วิยอ�ป็กรณิ*การผล�ตต�างๆ เช�นื่ ระบบแยกสถานื่ะ (gas/liquid seperator) ระบบเพ��มแรงด"นื่ก#าซ (gas compression) ระบบด6ดคืวิามช�นื่ (dehydration)

มาตรวิ"ด (metering) เป็�นื่ต�นื่

Produced Water

นื่!าตามธรรมชาต�ทิ้��ม�อย6�ในื่แหล�งป็�โตรเล�ยมและผล�ตข4นื่มาได�พร�อมก"บการผล�ตนื่!าม"นื่ หร�อเป็�นื่นื่!าทิ้��อ"ด เข�าไป็ในื่แหล�งเพ��อช�วิยเพ��มการผล�ต

Probable Reserves

ป็ร�มาณิส!ารองป็�โตรเล�ยมทิ้��คืาดวิ�าจะม� โดยม�ข�อม6ลทิ้างธรณิ�วิ�ทิ้ยาและวิ�ศวิกรรมป็�โตรเล�ยมสนื่"บสนื่�นื่ วิ�าจะสามารถผล�ตป็�โตรเล�ยมข4นื่มาได� probable reserves ม�คืวิามไม�แนื่�นื่อนื่ส6งกวิ�า proved

reserves ในื่ด�านื่ขนื่าดหร�อขอบเขตทิ้��แนื่�นื่อนื่ของแหล�ง คืวิามสามารถทิ้��จะผล�ตข4นื่มาได�

Proved Reserves

ป็ร�มาณิส!ารองป็�โตรเล�ยมทิ้��พ�ส6จนื่*แล�วิ คื�อ ป็ร�มาณิส!ารองทิ้��ได�มาโดยการคื!านื่วิณิและป็ระมาณิการ จากข�อม6ลการเจาะและทิ้ดสอบหล�มป็�โตรเล�ยมซ4�งได�ม�การพ�ส6จนื่*ทิ้ราบแล�วิ รวิมทิ้"งม�หล"กฐานื่ข�อม6ล

การผล�ต หร�อข�อม6ลทิ้างธรณิ�วิ�ทิ้ยาและธรณิ�ฟ�ส�กส*ทิ้��ม�คืวิามแนื่�นื่อนื่คื�อนื่ข�างส6งมาสนื่"บสนื่�นื่วิ�า จะ สามารถผล�ตป็�โตรเล�ยมข4นื่มาได�คื��มคื�าการลงทิ้�นื่ภายใต�เง��อนื่ไขทิ้างเศรษฐศาสตร*ในื่ขณิะนื่"นื่

R

Raw Natural Gas

หมายถ4งก#าซธรรมชาต�ทิ้��ม�สสารหร�อก#าซอ��นื่เจ�อป็นื่อย6� (impurities) และเป็�นื่สารทิ้��ไม�ต�องการ เช�นื่ นื่!า ก#าซไนื่โตรเจนื่ คืาร*บอนื่ไดออกไซด* ไฮโดรเจนื่ซ"ลไฟล* ฮ�เล�ยม สารเหล�านื่�จะต�องถ6กแยกออกก�อนื่ทิ้��

จะม�การซ�อขายก#าซ

Recoverable Oil in Place

ป็ร�มาณินื่!าม"นื่ด�บในื่แหล�งก"กเก8บใต�ด�นื่ทิ้��คืาดวิ�าจะสามารถผล�ตข4นื่มาได�และคื��มคื�าต�อการลงทิ้�นื่

Recovery Factor

คื�าต"วิแป็รทิ้��ใช�บ�งถ4งอ"ตราส�วินื่ของป็ร�มาณิป็�โตรเล�ยมทิ้��เราสามารถนื่!าข4นื่มาใช�ได�ต�อป็ร�มาณิทิ้"งหมดทิ้�� ม�อย6�ในื่แหล�ง

Refining

การกล"�นื่ เป็�นื่กระบวินื่การแยกผล�ตภ"ณิฑ์*นื่!าม"นื่ออกจากนื่!าม"นื่ด�บและจะให�ผล�ตภ"ณิฑ์*ตามส�วินื่ ป็ระกอบของนื่!าม"นื่ด�บแต�ละชนื่�ด การกล"�นื่เป็�นื่การแยกผล�ตภ"ณิฑ์*นื่!าม"นื่ตามขนื่าดของโมเลก�ล โดยใช�

คืวิามแตกต�างในื่จ�ดเด�อดของสารป็ระกอบไฮโดรคืาร*บอนื่แต�ละต"วิ

Refining Margins

ก!าไรเบ�องต�นื่ คื�อ ผลต�างของราคืาผล�ตภ"ณิฑ์*นื่!าม"นื่ทิ้��ได�จากการกล"�นื่ก"บราคืานื่!าม"นื่ด�บทิ้��นื่!าเข�ากล"�นื่ ซ4�ง refining margins นื่�จะแตกต�างก"นื่ไป็แล�วิแต�โรงกล"�นื่แต�ละโรงและข4นื่อย6�ก"บราคืาและชนื่�ด

ของนื่!าม"นื่ด�บด�วิย

Reforming

ขบวินื่การกล"�นื่นื่!าม"นื่เพ��อทิ้��จะป็ร"บป็ร�งคื�ณิภาพของนื่!าม"นื่ให�ม�คื�าออกเทิ้นื่ส6งข4นื่ โดยการเป็ล��ยนื่แป็ลง โคืรงสร�างโมเลก�ลของสารไฮโดรคืาร*บอนื่ แต�ไม�ใช�การทิ้!าให�โมเลก�ลแตกต"วิเหม�อนื่อย�าง cracking

( ด6คื!า Cracking)

Remote Processing Platform

แทิ้�นื่ผล�ตย�อย เป็�นื่แทิ้�นื่ส!าหร"บนื่!าก#าซจากแทิ้�นื่หล�มผล�ตมาเข�าขบวินื่การแยกก#าซ คือนื่เดนื่เสทิ้ และ นื่!า ในื่ข"นื่ต�นื่ เพ��อทิ้!าการส�งต�อไป็ย"งแทิ้�นื่ผล�ตกลาง

Renewable Energy

พล"งงานื่หม�นื่เวิ�ยนื่ หร�อพล"งงานื่ใช�ไม�หมด ได�แก� พล"งงานื่แสงอาทิ้�ตย* เราสามารถเป็ล��ยนื่พล"งงานื่ แสงอาทิ้�ตย*มาเป็�นื่พล"งงานื่ไฟฟ@าโดยอาศ"ยเซลล*แสงอาทิ้�ตย* (solar cell) พล"งงานื่นื่!า เราสามารถ

แป็รร6ป็พล"งงานื่ศ"กย*จากนื่!าเพ��อนื่!ามาเป็�นื่พล"งงานื่กล เช�นื่ ใช�แรงของนื่!าหม�นื่ก"งห"นื่ผล�ตไฟฟ@า พล"งงานื่ลม โดยการใช�ก"งห"นื่ลมหม�นื่เคืร��องจ"กร*กลต�างๆ เคืร��องส6บนื่!า เคืร��องบดธ"ญ่พ�ช เป็�นื่ต�นื่

พล"งงานื่จากมวิล ช�วิภาพ เช�นื่ ม6ลส"ตวิ*และก#าซช�วิภาพ พล"งงานื่จากการเผาไม� กระดาษ ฟHนื่ แกลบ กากชานื่อ�อย และ ทิ้��เร�ยกวิ�า พล"งงานื่ใช�ไม�หมดก8เพราะสามารถหามาทิ้ดแทิ้นื่ได� เช�นื่ ป็ล6กป็;าเอาไม�มา

ทิ้!าฟHนื่ หร�อป็ล�อยนื่!าจากเข��อนื่มาป็/� นื่ไฟ หร�อแสงอาทิ้�ตย*ทิ้��ได�ร"บจากดวิงอาทิ้�ตย*อย�างไม�ม�วิ"นื่หมดส�นื่ ด"งนื่�เป็�นื่ต�นื่

Renewable Resources

ทิ้ร"พยากรทิ้��นื่!ากล"บมาใช�ใหม�ได� หมายถ4งทิ้ร"พยากรธรรมชาต�ซ4�งสามารถเก�ดข4นื่มาใหม�ได�ด�วิยต"วิเอง โดยธรรมชาต� เช�นื่ ป็ลา ป็;าไม� เป็�นื่ต�นื่ หร�ออาจเก�ดข4นื่และแพร�ขยายให�ได�ผล�ตผลมากข4นื่โดยการกระ ทิ้!าของมนื่�ษย*

Reserves

ป็ร�มาณิส!ารองป็�โตรเล�ยม คื�อคื�าป็ระมาณิของป็ร�มาตรป็�โตรเล�ยมซ4�งคืาดวิ�าจะผล�ตข4นื่มาได�ในื่เช�ง พาณิ�ชย* จากบร�เวิณิทิ้��แนื่�ใจแล�วิวิ�าม�ป็�โตรเล�ยมอย6�และสามารถผล�ตได�จากวิ"นื่ทิ้��ก!าหนื่ด ภายใต�สภาพ

เศรษฐก�จในื่ขณิะนื่"นื่ และเป็�นื่คื�าทิ้��เป็ล��ยนื่แป็ลงได�เม��อม�ข�อม6ลเพ��มข4นื่และม�การคื!านื่วิณิใหม�

Reservoir

แหล�งก"กเก8บป็�โตรเล�ยม โดยป็�โตรเล�ยมซ4�งได�แก�นื่!าม"นื่และก#าซธรรมชาต�จะสะสมต"วิอย6�ในื่ช�องวิ�าง ระหวิ�างห�นื่ เช�นื่ ช"นื่ห�นื่ทิ้ราย

Reservoir Rock

ห�นื่ก"กเก8บป็�โตรเล�ยม คื�อ ห�นื่ทิ้��ม�ร6พร�นื่และยอมให�ของไหลซ4มผ�านื่ได�ส6ง (good porosity and permeability) เช�นื่ ห�นื่ทิ้ราย (sandstone) ห�นื่คืาร*บอเนื่ต ห�นื่ป็6นื่ ห�นื่โดโลไมต* เพ��อทิ้��จะ

สามารถก"กเก8บป็�โตรเล�ยมในื่ป็ร�มาณิมากได� นื่อกจากจะต�องม�คืวิามพร�นื่ส6งแล�วิ คืวิรจะต�องม�คืวิาม หนื่าด�วิย ในื่แหล�งป็�โตรเล�ยมเช�งพาณิ�ชย*ส�วินื่มากห�นื่ก"กเก8บจะม�คืวิามพร�นื่ส6งกวิ�า 10% และม�คืวิาม

หนื่ามากกวิ�า 10 ฟ�ต จะต�องม�คืวิามต�อเนื่��องและคืรอบคืล�มบร�เวิณิกวิ�าง เพ��อทิ้��จะได�ม�ป็ร�มาตรก"กเก8บ ป็�โตรเล�ยมได�ส6ง

Reservoir Simulation

การจ!าลองการไหลในื่แหล�งก"กเก8บ

Rich Gas

ก#าซซ4�งม�ม�เทิ้นื่เป็�นื่ส�วินื่ใหญ่� แต�ก8ม�ส"ดส�วินื่ของไฮโดรคืาร*บอนื่ชนื่�ดอ��นื่อย6�ส6ง ซ4�งไฮโดรคืาร*บอนื่เหล�านื่� สามารถแยกออกมาได�ในื่ร6ป็ของก#าซเหลวิ (NGL) หร�อ หมายถ4งก#าซธรรมชาต�ทิ้��ม�คื�าคืวิามร�อนื่

(calorific value) มากกวิ�า 900 BTU/ft3

Riser Platform (RP)

แทิ้�นื่ช�มทิ้างทิ้�อ เป็�นื่แทิ้�นื่ทิ้��ร"บก#าซจากแหล�งผล�ตต�างๆส�งข4นื่ฝุ่/� ง

Road Tanker Loading

ระบบการขนื่ถ�ายนื่!าม"นื่จาก storage tank ลงส6�รถบรรทิ้�ก เพ��อจะได�ขนื่นื่!าม"นื่ด�บไป็ย"งโรงกล"�นื่ โดย ม� centrifugal pump เป็�นื่ต"วิป็/0 มนื่!าม"นื่ด�บจาก storage tank ไป็ออกทิ้�� loading arm เพ��อนื่!า

ใส�ลงในื่ tank ของรถบรรทิ้�ก ซ4�งแต�ละคื"นื่ม�คืวิามจ�ป็ระมาณิ 200 บาร*เรล

RON

มาจากคื!าวิ�า Research Octane Number เป็�นื่คื�าออกเทิ้นื่ทิ้��ม�ป็ระส�ทิ้ธ�ภาพต�อต�านื่การนื่#อคืในื่ เคืร��องยนื่ต*หลายส6บทิ้��ทิ้!างานื่อย6�ในื่รอบของช�วิงหม�นื่ต!�า โดยใช�เคืร��องยนื่ต*ทิ้ดสอบมาตรฐานื่ภายใต�

สภาวิะมาตรฐานื่ 600 รอบต�อนื่าทิ้�

ROP

มาจากคื!าวิ�า Rate of Penetration หมายถ4งอ"ตราเร8วิในื่การเจาะ

Rotary Drilling

การเจาะแบบหม�นื่

Roustabouts

คืนื่งานื่ทิ้��ทิ้!างานื่อย6�บนื่แทิ้�นื่ข�ดเจาะในื่ทิ้ะเล ม�หนื่�าทิ้��ยกและเคืล��อนื่ย�ายเคืร��องม�อและอ�ป็กรณิ*ต�างๆทิ้��ขนื่ มาจากบนื่ฝุ่/� ง (shore base) ข4นื่มาบนื่แทิ้�นื่เจาะในื่ทิ้ะเลส!าหร"บใช�ทิ้!างานื่

Running Tools

เคืร��องม�อทิ้��ใช�หย�อนื่และต�ดต"งอ�ป็กรณิ*ในื่หล�มเจาะ

S

Sale Gas

หมายถ4งก#าซด�บ (raw gas) ทิ้��ได�ม�การแยกเอาก#าซ แอล พ� จ� ก#าซธรรมชาต�เหลวิ และ คืาร*บอนื่ไดออกไซด* ออกแล�วิ ป็ระกอบด�วิยก#าซม�เทิ้นื่และอ�เทิ้นื่

Secondary Recovery

การผล�ตข"นื่ทิ้�ต�ยภ6ม� คื�อการผล�ตทิ้��ม�การอ"ดนื่!าหร�อก#าซเข�าไป็ในื่แหล�งก"กเก8บ เพ��อให�นื่!าหร�อก#าซนื่�ไป็ แทิ้นื่ทิ้��นื่!าม"นื่ด�บ ไล�นื่!าม"นื่ด�บมาเข�าหล�มผล�ต นื่!าหร�อก#าซทิ้��เข�าไป็แทิ้นื่ทิ้��นื่!าม"นื่นื่�ไม�สามารถแทิ้นื่ทิ้��นื่!าม"นื่

ได�หมด จะม�นื่!าม"นื่เหล�ออย6�ในื่แหล�งก"กเก8บหล"งจากการผล�ตข"นื่ทิ้�ต�ยภ6ม�ได�ส�นื่ส�ดลง ในื่การผล�ตข"นื่ ทิ้�ต�ยภ6ม�นื่�เป็อร*เซนื่ต*ของนื่!าม"นื่ด�บทิ้��ผล�ตข4นื่มาได� (เม��อเทิ้�ยบก"บป็ร�มาณินื่!าม"นื่ด�บทิ้��ม�ทิ้" งหมด) ส!าหร"บ

นื่!าม"นื่ชนื่�ดหนื่"ก ชนื่�ดหนื่"กป็านื่กลาง และชนื่�ดเบา ม�คื�าป็ระมาณิ 5-10%, 5-15% และ 10-25% ตามล!าด"บ

Seismic Survey

การส!ารวิจทิ้างธรณิ�ฟ�ส�กส*ด�วิยการวิ"ดคืล��นื่ไหวิสะเทิ้�อนื่ในื่ช"นื่ห�นื่ เพ��อศ4กษาล"กษณิะโคืรงสร�างของช"นื่ ห�นื่ใต�พ�นื่ด�นื่และหาโคืรงสร�างห�นื่ทิ้��จะเป็�นื่แหล�งก"กเก8บป็�โตรเล�ยม

Semi-submersible

เป็�นื่แทิ้�นื่เจาะในื่ทิ้ะเลทิ้��ต"วิแทิ้�นื่และส�วินื่ทิ้��พ"กอาศ"ยวิางต"วิอย6�บนื่ทิ้��นื่/ถ"งทิ้��สามารถส6บนื่!าเข�าออกได�เพ��อ ให�ต"วิแทิ้�นื่ลอยหร�อจมต"วิลง ใช�เจาะได�ในื่บร�เวิณิทิ้��นื่!าทิ้ะเลล4กต"งแต� 600-1,500 ฟ�ต เม��อจะทิ้!าการ

เจาะก8จะลงสมอเพ��อโยงย4ดไม�ให�แทิ้�นื่เคืล��อนื่ทิ้�� การเคืล��อนื่ย�ายจ!าเป็�นื่ต�องอาศ"ยเร�อลากจ6งไป็

Shortfall

เหต�การณิ*ทิ้��ผ6�ขายทิ้!าผ�ดส"ญ่ญ่าไม�สามารถส�งก#าซให�ผ6�ซ�อได�ตามทิ้��ผ6�ซ�อขอ ให�ส�งก#าซมาในื่ช�วิงเวิลา หนื่4�งๆ ภายใต� CDC (Contractual Delivery Capacity) หร�อ DCQ (Daily Contract

Quantity) ทิ้��ได�ร"บรองไวิ� จะถ6กลงโทิ้ษโดยส�งมอบก#าซส�วินื่ทิ้��ส�งขาดไป็ในื่ภายหล"งในื่ราคืาลดลง เช�นื่ ในื่ราคืา 75% ของ current price

Show

การป็รากฏิม�อย6�ของนื่!าม"นื่หร�อก#าซทิ้��เห8นื่ได�ในื่เศษห�นื่ต"ด (cuttings) แทิ้�งห�นื่ (cores) หร�อในื่นื่!า โคืลนื่ทิ้��ใช�ในื่การเจาะ (drilling mud)

Shut-in Well

การป็�ดหล�ม คื�อการทิ้!าให�หล�มเจาะอย6�ในื่สภาพคืวิามด"นื่ป็�ด (สภาวิะหล�มป็�ด) เพ��อให�หล�มเจาะป็ร"บ สภาพคืวิามด"นื่ภายในื่หล�มด�วิยต"วิของหล�มเจาะเอง

Shut Down

การหย�ดป็ฏิ�บ"ต�งานื่ในื่หล�มเจาะช"�วิคืราวิ

Skimming Refinery

โรงกล"�นื่นื่!าม"นื่ทิ้��ป็ระกอบด�วิยหนื่�วิยกล"�นื่บรรยากาศ และหนื่�วิยกล"�นื่ส�ญ่ญ่ากาศ หร�อ โรงกล"�นื่นื่!าม"นื่ทิ้�� ม�เฉพาะ seperation process ซ4�งจะกล"�นื่นื่!าม"นื่โดยอาศ"ยคืวิามแตกต�างของจ�ดเด�อดของ

สารป็ระกอบไฮโดรคืาร*บอนื่ โดยจะไม�ม�การเป็ล��ยนื่แป็ลงโคืรงสร�างของโมเลก�ลแต�อย�างใด

Solar Cell

เซลล*แสงอาทิ้�ตย* เป็�นื่ส��งป็ระด�ษฐ*ทิ้��สร�างข4นื่เพ��อเป็�นื่อ�ป็กรณิ*ส!าหร"บการเป็ล��ยนื่พล"งงานื่แสงอาทิ้�ตย* ให�เป็�นื่พล"งงานื่ไฟฟ@า โดยการนื่!าสารก4�งต"วินื่!า เช�นื่ ซ�ล�คือนื่ ซ4�งม�ราคืาถ6กทิ้��ส�ดและม�มาก นื่!ามาผ�านื่

ขบวินื่การทิ้างวิ�ทิ้ยาศาสตร*ผล�ตให�เป็�นื่แผ�นื่บางบร�ส�ทิ้ธ� และในื่ทิ้"นื่ทิ้�ทิ้��ม�แสงตกกระทิ้บบนื่แผ�นื่เซลล* ร"งส�ของแสงทิ้��ม�อนื่�ภาคืของพล"งงานื่ป็ระกอบ จะม�การถ�ายเทิ้พล"งงานื่ให�ก"บสารก4�งต"วินื่!าและเก�ด

ไฟฟ@ากระแสตรงข4นื่ กระบวินื่การแป็รร6ป็พล"งงานื่แสงอาทิ้�ตย*

Solution Gas

ก#าซธรรมชาต�ทิ้��ละลายป็นื่อย6�ในื่นื่!าม"นื่ด�บในื่แหล�งก"กเก8บ เม��อนื่!าม"นื่ถ6กส6บข4นื่มาบนื่พ�นื่ผ�วิและคืวิามด"นื่ ลดลง ก#าซนื่�ก8จะแตกต"วิออกมาจากนื่!าม"นื่

Sour Gas

ก#าซธรรมชาต�ทิ้��ม�ไฮโดรเจนื่ซ"ลไฟล*ป็นื่อย6�ในื่ป็ร�มาณิมากเก�นื่เกณิฑ์*มาตรฐานื่การซ�อขาย ซ4�งจะให�ม�ได� ป็ระมาณิ 0.25 กร"ม/100 ล6กบาศก*ฟ�ต หร�อ 4 ppm sour gas จะม�กล��นื่เหม8นื่เหม�อนื่ไข�เนื่�าและม�

สภาพเป็�นื่กรด ซ4�งเป็�นื่อ"นื่ตรายต�ออ�ป็กรณิ*การเจาะและการผล�ต โดยทิ้"�วิไป็จะใช�สาร alkanolamine เพ��อก!าจ"ดธาต�ก!ามะถ"นื่ก�อนื่ทิ้��จะนื่!าก#าซมาใช�หร�อก�อนื่การขนื่ส�ง

Sour Oil

นื่!าม"นื่ด�บทิ้��ม�ไฮโดรเจนื่ซ"ลไฟล*ป็นื่อย6� ซ4�งป็ร�มาณิข"นื่ต!�าของก!ามะถ"นื่ทิ้��อนื่�ญ่าตให�ม�ได�ในื่นื่!าม"นื่จะแตก ต�างก"นื่ไป็แล�วิแต�โรงกล"�นื่และกฎระเบ�ยบของแต�ละป็ระเทิ้ศ แต�โดยทิ้"�วิไป็มากกวิ�า 1% โดยนื่!าหนื่"ก

Source Rock

ห�นื่ต�นื่ก!าเนื่�ดป็�โตรเล�ยม คื�อ ห�นื่ช"นื่หร�อห�นื่ตะกอนื่ (sedimentary rock) ทิ้��ม�สารอ�นื่ทิ้ร�ย*มาก เม��อ ม�การเป็ล��ยนื่แป็ลงสภาพทิ้างธรณิ�วิ�ทิ้ยา ภายใต�คืวิามร�อนื่และคืวิามกดด"นื่ สารอ�นื่ทิ้ร�ย*เหล�านื่�ก8จะ เป็ล��ยนื่แป็ลงและสลายต"วิให�ป็�โตรเล�ยม ห�นื่ต�นื่ก!าเนื่�ดป็�โตรเล�ยมจะต�องม�ป็ร�มาณิของสารอ�นื่ทิ้ร�ย*

อย�างนื่�อย 0.5% และโดยทิ้"�วิไป็คืวิรจะมากกวิ�า 1.5% สารอ�นื่ทิ้ร�ย*ชนื่�ด Type II จะให�นื่!าม"นื่ด�บ(crude oil) Type III จะให�ก#าซ ป็ร�มาณิของไฮโดรเจนื่ในื่สารอ�นื่ทิ้ร�ย*คืวิรจะมากกวิ�า 7% โดยนื่!า

หนื่"ก ส!าหร"บการเก�ดนื่!าม"นื่ ห�นื่ด�นื่ดานื่ส�เทิ้าด!าหร�อด!า และพวิก reef limestone ส�วินื่ใหญ่�จะเป็�นื่ ห�นื่ต�นื่ก!าเนื่�ดป็�โตรเล�ยมทิ้��ด�

Spot Market

ตลาดการคื�านื่!าม"นื่หร�อผล�ตภ"ณิฑ์*นื่!าม"นื่นื่านื่าชาต� ซ4�งสามารถส�งนื่!าม"นื่ได�ทิ้"นื่ทิ้�ในื่ราคืาซ�อขาย ณิ ป็/จจ�บ"นื่

Spot Purchase

การจ"ดซ�อนื่!าม"นื่จากตลาดจร

SPP

มาจากคื!าวิ�า Small Power Producer หมายถ4ง ผ6�ผล�ตไฟฟ@ารายเล8ก คื�อโคืรงการผล�ตไฟฟ@าโดย ใช�ระบบการผล�ตพล"งงานื่คืวิามร�อนื่และไฟฟ@าร�วิมก"นื่ (Co-generation) หร�อการผล�ตไฟฟ@าโดยใช�

พล"งงานื่นื่อกร6ป็แบบ กากหร�อเศษวิ"สด�เหล�อใช�เป็�นื่เช�อเพล�ง โคืรงการ SPP แต�ละโคืรงการจะ จ!าหนื่�ายไฟฟ@าให�การไฟฟ@าฝุ่;ายผล�ตแห�งป็ระเทิ้ศไทิ้ย ไม�เก�นื่ 90 เมกะวิ"ตต* แต�เนื่��องจาก SPP แต�ละ

แห�งสามารถขายไฟฟ@าให�ผ6�บร�โภคืทิ้��อย6�บร�เวิณิใกล�เคื�ยงได�โดยตรง ก!าล"งการผล�ตของ SPP ม"กจะอย6�

ในื่ระด"บ 120-150 เมกะวิ"ตต* SPP บางโคืรงการม�ขนื่าดใกล�เคื�ยงก"บ IPP แต�ใช�ร6ป็แบบการผล�ต เป็�นื่ระบบ Co-generation

Spud a Well

วิ"นื่ทิ้��เร��มเจาะหล�ม

SRB

มาจากคื!าวิ�า Special Remuneration Benefit หมายถ4ง การเก8บผลป็ระโยชนื่*พ�เศษจากก!าไร ส�วินื่เก�นื่ ผลป็ระโยชนื่*ตอบแทิ้นื่พ�เศษนื่�ได�ก!าหนื่ดให�ม�ข4นื่ตามพระราชบ"ญ่ญ่"ต�ป็�โตรเล�ยม ( ฉบ"บทิ้�� 4)

พ.ศ. 2532 โดยม�จ�ดป็ระสงคื*เพ��อให�ร"ฐได�ร"บส�วินื่แบ�งผลป็ระโยชนื่*มากย��งข4นื่ (นื่อกเหนื่�อไป็จากคื�าภาคืหลวิงและภาษ�ทิ้��ได�ร"บอย6�ตามป็รกต�) ในื่กรณิ�ของการทิ้��ผ6�ร"บส"มป็ทิ้านื่พบแหล�งป็�โตรเล�ยมขนื่าด

ใหญ่� หร�อได�ร"บป็ระโยชนื่*จากการทิ้��นื่!าม"นื่ด�บในื่ตลาดโลกม�ราคืาส6งข4นื่อย�างฉ"บพล"นื่หร�อม�ต�นื่ทิ้�นื่การ ส!ารวิจและผล�ตต!�า การคื!านื่วิณิผลป็ระโยชนื่*ตอบแทิ้นื่พ�เศษจะกระทิ้!าเป็�นื่รายป็5จากจ!านื่วินื่ "ก!าไร

ป็�โตรเล�ยม" ก�อนื่ห"กภาษ�เง�นื่ได�ป็�โตรเล�ยม หากป็5ใดไม�ม� "ก!าไรป็�โตรเล�ยม" เก�ดข4นื่ก8ย"งไม�ม�ภาระต�อง เส�ย และ "จ!านื่วินื่ขาดทิ้�นื่ป็�โตรเล�ยม" ในื่ป็5นื่"นื่ ก8สามารถยกยอดไป็ห"กจากรายได�ในื่ป็5ต�อๆไป็ได�จนื่กวิ�า

จะหมด

Standard Rig

เป็�นื่แทิ้�นื่เจาะบนื่บกแบบเก�าแก�ทิ้��ส�ด โคืรงสร�างหอคือย (derrick) จะถ6กสร�างคืร�อมป็ากบ�อบร�เวิณิทิ้�� จะทิ้!าการเจาะ และเม��อการข�ดเจาะแล�วิเสร8จก8อาจถอดแยกหอคือยออกเป็�นื่ช�นื่เพ��อนื่!าไป็ป็ระกอบย"ง ต!าแหนื่�งใหม�

Steam Power Plant

โรงไฟฟ@าพล"งไอนื่!า เป็�นื่โรงไฟฟ@าทิ้��ใช�เคืร��องก"งห"นื่ไอนื่!าเป็�นื่เคืร��องต�นื่ก!าล"งหม�นื่เคืร��องก!าเนื่�ดไฟฟ@าไอ นื่!าทิ้��ม�คืวิามด"นื่และอ�ณิหภ6ม�ส6งนื่�ได�จากการเป็ล��ยนื่สถานื่ะของนื่!าในื่หม�อนื่!า เม��อได�ร"บ พล"งคืวิามร�อนื่

จากการเผาไหม�ของเช�อเพล�งในื่เตาเผา (furnace) ไอนื่!าจะถ6กส�งไป็ข"บด"นื่ก"งห"นื่ไอนื่!า ซ4�งม�เพลาต�อ ก"บเคืร��องก!าเนื่�ดไฟฟ@า หล"งจากนื่"นื่ก8จะผ�านื่ไป็กล"�นื่ต"วิเป็�นื่นื่!าทิ้��เคืร��องคืวิบแนื่�นื่ (condensor) และ

ถ6กส�งกล"บมาร"บคืวิามร�อนื่ใหม�ในื่หม�อนื่!า เนื่��องจากไม�สามารถเป็ล��ยนื่สถานื่ะของนื่!าให�เป็�นื่ไอได�อย�าง รวิดเร8วิ เม��อเร��มเด�นื่เคืร��องแต�ละคืร"งจนื่ใช�งานื่ได�จะใช�เวิลาอย�างนื่�อยป็ระมาณิ 2-3 ช"�วิโมง ด"งนื่"นื่จ4ง

เหมาะทิ้��จะใช�เป็�นื่โรงไฟฟ@าฐานื่ (base load plant) ซ4�งทิ้!าหนื่�าทิ้��ผล�ตพล"งงานื่ไฟฟ@าตลอดเวิลา เป็�นื่ ระยะเวิลานื่านื่ก�อนื่การหย�ดเคืร��องแต�ละคืร"ง โดยทิ้"�วิไป็โรงไฟฟ@าพล"งไอนื่!าม�ขนื่าดป็ระมาณิ 1-1,300

เมกะวิ"ตต* สามารถใช�เช�อเพล�งได�หลายชนื่�ด เช�นื่ ถ�านื่ห�นื่ นื่!าม"นื่เตา ก#าซธรรมชาต� ขยะ ฯลฯ และม� ป็ระส�ทิ้ธ�ภาพป็ระมาณิ 30-35% และม�อาย�การใช�งานื่ป็ระมาณิ 25 ป็5

Stimulation

การกระต��นื่การผล�ต ในื่การผล�ตป็�โตรเล�ยมอาจม�ป็/ญ่หาเก��ยวิก"บการไหลของป็�โตรเล�ยมจากแหล�งก"ก เก8บเข�าหล�มผล�ต เนื่��องจากม�การเป็ล��ยนื่แป็ลงสภาพของแหล�งก"กเก8บบร�เวิณิใกล�หล�มผล�ต ถ�าม�

ป็/ญ่หาเช�นื่นื่�เก�ดข4นื่จะม�การใช�วิ�ธ�การกระต��นื่การผล�ต อาจใช�วิ�ธ�การใช�กรด (acidizing) หร�อวิ�ธ�ทิ้!าให� ห�นื่แตก (fracturing) เพ��อช�วิยให�การผล�ตได�ผลด�ย��งข4นื่

STOIIP

มาจากคื!าวิ�า Stock Tank Oil Initially in Place หมายถ4งนื่!าม"นื่ทิ้��ม�อย6�แต�เด�มในื่แหล�งก"กเก8บ

Storage Tank

ถ"งเก8บนื่!าม"นื่ด�บทิ้��ได�ผ�านื่ขบวินื่การแยกนื่!าออกแล�วิ ถ"งเก8บนื่!าม"นื่แต�ละถ"งม�คืวิามจ�ป็ระมาณิ 330 บาร*เรล ในื่ถ"งจะม�มาตรต"งระด"บส6งต!�าเอาไวิ� ซ4�งจะม�ส"ญ่ญ่าณิเต�อนื่เม��อระด"บของเหลวิในื่ถ"งส6งหร�อต!�า

เก�นื่กวิ�าทิ้��ก!าหนื่ดไวิ�

Sweetening

วิ�ธ�การทิ้��แยกเอาก#าซไฮโดรเจนื่ซ"ลไฟล*ออกจากก#าซธรรมชาต�หร�อนื่!าม"นื่ทิ้��ม"นื่ป็นื่อย6�

Sweet Oil or Sweet Gas

นื่!าม"นื่หร�อก#าซธรรมชาต�ทิ้��ผ�านื่ขบวินื่การแยกเอาก#าซไฮโดรเจนื่ซ"ลไฟล*ออกแล�วิ

Swing

ป็ร�มาณิก#าซธรรมชาต�ทิ้��ผ6�ขายส�งให�แก�ผ6�ซ�อในื่ป็ร�มาณิทิ้��มากกวิ�าหร�อนื่�อยกวิ�าข�อตกลงในื่ส"ญ่ญ่าการ ส�งก#าซแต�ละวิ"นื่

SWOPS

มาจากคื!าวิ�า Single Well Oil Production System หร�อ Single Well Offshore Production System หมายถ4งระบบการผล�ตนื่!าม"นื่จากหล�มเด��ยวิ หร�ออาจหมายถ4งระบบการ

ผล�ตป็�โตรเล�ยมในื่ทิ้ะเลจากหล�มเด��ยวิ

Synthetic Gas

ก#าซทิ้��ผล�ตได�จากนื่!าม"นื่และถ�านื่ห�นื่ซ4�งม�ม�เทิ้นื่อย6�มาก คื�ณิสมบ"ต�และองคื*ป็ระกอบทิ้างเคืม�คืล�ายก#าซ ธรรมชาต� ก#าซนื่�สามารถส�งไป็ถ4งผ6�ใช�ได�แบบก#าซทิ้��ม�คื�าคืวิามร�อนื่ต!�าหล"งจากทิ้��ได�แยกเอาก#าซ

คืาร*บอนื่ไดออกไซด*ออกแล�วิ

T

Takeover

การเข�าคืรอบคืรองก�จการ การเข�าซ�อก�จการของบร�ษ"ทิ้หนื่4�งโดยบร�ษ"ทิ้ผ6�ซ�ออาจเข�าไป็เจรจาขอซ�อ โดยตรงก"บฝุ่;ายบร�หารของบร�ษ"ทิ้นื่"นื่ หร�อโดยการแลกเป็ล��ยนื่ห��นื่ของทิ้"งสองบร�ษ"ทิ้ ซ4�งอาจม�การจ�าย

เง�นื่สดส�วินื่เก�นื่หร�อไม�ก8ได� ม�ล"กษณิะคืล�ายก"บการคืวิบก�จการ

Take or Pay

ข�อผ6กพ"นื่ในื่การซ�อขายก#าซซ4�งผ6�ซ�อได�ตกลงก"บผ6�ขายทิ้��จะซ�อและร"บก#าซในื่ป็ร�มาณิทิ้��ตกลงไวิ� ถ�าผ6�ซ�อ ไม�สามารถร"บก#าซในื่ป็ร�มาณิและระยะเวิลาทิ้��ตกลงไวิ� จะต�องจ�ายม6ลคื�าก#าซทิ้��ย"งไม�ได�ร"บไป็ก�อนื่แล�วิไป็

ร"บก#าซคื�นื่ในื่ป็5ถ"ดไป็ (make-up) ( ด6คื!า Make-up Gas)

Tcf

มาจาก trillion cubic feet (1012) ล�านื่ล�านื่ล6กบาศก*ฟ�ต

Temporary Suspension

การป็�ดหล�มช"�วิคืราวิ

Term Purchase

การจ"ดซ�อนื่!าม"นื่ด�บแบบส"ญ่ญ่าม�ระยะเวิลา เป็�นื่การซ�อในื่กรณิ�ทิ้��ผ6�ซ�อม�คืวิามต�องการนื่!าม"นื่ด�บบาง ชนื่�ดจากแหล�งบางแหล�งเป็�นื่พ�เศษเพ��อใช�กล"�นื่ให�ได�ผล�ตภ"ณิฑ์*ทิ้��ม�คื�ณิสมบ"ต�ตามต�องการ หร�ออ�ก

กรณิ�หนื่4�งผ6�ซ�อหร�อโรงกล"�นื่ต�องการลดคืวิามเส��ยงและคืวิามเส�ยหายทิ้��อาจจะเก�ดข4นื่จากภาวิะทิ้��ไม�ม� นื่!าม"นื่ด�บเข�ากล"�นื่ทิ้"นื่เวิลา โดยป็กต�ส"ญ่ญ่าจะม�อาย�เวิลา 1 ป็5 แต�หากสถานื่การณิ*นื่!าม"นื่ด�บไม�แนื่�นื่อนื่

ราคืาเคืล��อนื่ไหวิเป็ล��ยนื่แป็ลงข4นื่ลงเร8วิมาก ส"ญ่ญ่าซ�อขายอาจจะลดระยะเวิลาลงเหล�อเพ�ยง 3-6 เด�อนื่

Tertiary Recovery

การผล�ตข"นื่ตต�ยภ6ม� เม��อม�การผล�ตข"นื่ป็ฐมภ6ม�และข"นื่ทิ้�ต�ยภ6ม�แล�วิ เป็อร*เซนื่ต*ของนื่!าม"นื่ด�บทิ้��ผล�ตได� ก8ย"งไม�ส6งมากนื่"ก โดยเฉพาะอย�างย��งนื่!าม"นื่ด�บชนื่�ดหนื่"กและชนื่�ดป็านื่กลาง ด"งนื่"นื่จ4งม�นื่!าม"นื่ด�บเหล�อ

พอทิ้��จะกระต��นื่ให�เก�ดการใช�การผล�ตข"นื่ตต�ยภ6ม�ข4นื่ การผล�ตข"นื่ตต�ยภ6ม�นื่�อาจแบ�งเป็�นื่ 3 ชนื่�ด คื�อ ชนื่�ดทิ้��ใช�กระบวินื่การคืวิามร�อนื่ (thermal process) ชนื่�ดทิ้��ใช�กระบวินื่การผสมต"วิ (miscible

process) และชนื่�ดทิ้��ใช�กระบวินื่การทิ้างเคืม� (chemical process) โดยชนื่�ดแรกส�วินื่มากใช�ก"บ แหล�งก"กเก8บนื่!าม"นื่ด�บชนื่�ดหนื่"ก และสองชนื่�ดหล"งใช�ก"บแหล�งก"กเก8บนื่!าม"นื่ด�บชนื่�ดเบาและชนื่�ดป็านื่

กลางแต�เนื่��องจากคื�าใช�จ�ายส6งและผลการทิ้ดลองใช�จร�งไม�ได�ผลเป็�นื่ทิ้��นื่�าพอใจ การใช�การผล�ตข"นื่ ตต�ยภ6ม�จ4งไม�แพร�หลาย

Tool Pusher

เป็�นื่ต!าแหนื่�งล6กจ�างของบร�ษ"ทิ้ร"บจ�างเหมาเจาะ (drilling contractor) ม�หนื่�าทิ้��ร"บผ�ดชอบด6แล กล��มคืนื่งานื่เจาะและแทิ้�นื่เจาะ ต!าแหนื่�งนื่�บางทิ้�เร�ยก drilling rig foreman, supervisor หร�อ

rig superintendent

TOU

มาจากคื!าวิ�า Time of Use หมายถ4งอ"ตราคื�าไฟฟ@าแบบช�วิงเวิลาการใช� เป็�นื่การก!าหนื่ดอ"ตราคื�า ไฟฟ@าตามต�นื่ทิ้�นื่การผล�ตกระแสไฟฟ@าทิ้��แทิ้�จร�งในื่ช�วิงเวิลาของแต�ละวิ"นื่ กล�าวิคื�อ ในื่ช�วิงเวิลาทิ้��ม�การ

ใช�ไฟฟ@าส6ง ระหวิ�างเวิลา 9.00 - 22.00 นื่. โรงไฟฟ@าทิ้�กโรงจะต�องเด�นื่เคืร��องเต8มทิ้��และใช�เช�อเพล�งทิ้�� ม�ราคืาแพงผล�ตไฟฟ@า เช�นื่ นื่!าม"นื่เตา ขณิะเด�ยวิก"นื่ในื่ช�วิงเวิลาทิ้��ม�การใช�ไฟฟ@าต!�า ระหวิ�างเวิลา

22.00 - 9.00 นื่. โรงไฟฟ@าจะหย�ดเด�นื่เคืร��องทิ้��ม�ต�นื่ทิ้�นื่การผล�ตส6ง ทิ้!าให�ต�นื่ทิ้�นื่การผล�ตไฟฟ@าในื่ ช�วิงนื่�ต!�า คื�าไฟฟ@าช�วิงนื่�จ4งม�ราคืาถ6กลงตามไป็ด�วิย ด"งนื่"นื่การต�ดต"งม�เตอร*ไฟฟ@าแบบ TOU ทิ้!าให�ผ6�

ใช�สามารถเล�อกเวิลาใช�ไฟฟ@าได�ตามราคืาต�นื่ทิ้�นื่เพ��อลดภาระคื�าไฟฟ@าของตนื่เอง โดยหากผ6�ใช�ไฟหล�ก เล��ยงการใช�ไฟฟ@าในื่ช�วิงเวิลา 9.00 - 22.00 นื่. ก8จะสามารถป็ระหย"ดคื�าไฟฟ@าของคืรอบคืร"วิและจะ

ส�งผลให�คืวิามต�องการพล"งไฟฟ@าส6งส�ดของป็ระเทิ้ศลดลงได� จะส�งผลด�ต�อการอนื่�ร"กษ* พล"งงานื่ของ ป็ระเทิ้ศโดยรวิม

TPA

มาจากคื!าวิ�า Third Party Access คื�อ การให�บร�การขนื่ส�งก#าซธรรมชาต�ทิ้างทิ้�อแก�บ�คืคืลทิ้��สาม

Trip

การยกก�านื่เจาะข4นื่และลงจากหล�มเจาะ เช�นื่ เม��อจะเป็ล��ยนื่ห"วิเจาะ หร�อเพ��อเก8บแทิ้�งห�นื่ เป็�นื่ต�นื่

Trip Gas

ก#าซธรรมชาต�ทิ้��ไหลเข�ามาในื่หล�มเจาะระหวิ�างทิ้��ด4งก�านื่เจาะข4นื่จากหล�ม การไหลเข�ามาของก#าซเก�ดข4นื่ ได�ทิ้"งการด4งก�านื่เจาะข4นื่และเนื่��องมาจากนื่!าหนื่"กนื่!าโคืลนื่ทิ้��ลดลงและคืวิามด"นื่ก�นื่หล�มทิ้��ลดลง

U

Ultimate Recovery

ป็ร�มาณิทิ้"งหมดของก#าซธรรมชาต�หร�อนื่!าม"นื่ด�บทิ้��คืาดวิ�าจะผล�ตข4นื่มาได�จากหล�มเจาะหร�อจากแอ�ง ภายใต�สภาวิะเศรษฐก�จป็/จจ�บ"นื่และสภาพทิ้างวิ�ศวิกรรม ultimate recovery อาจจะเป็�นื่การผล�ต

ข"นื่ป็ฐมภ6ม�อย�างเด�ยวิหร�อรวิมทิ้"งการผล�ตข"นื่ทิ้�ต�ยภ6ม�ด�วิย เช�นื่ การทิ้!า water flood ( ด6คื!าWater Flood) เม��อพ�จารณิาวิ�าคื��มคื�าต�อการลงทิ้�นื่

Unrecoverable Volumes

ป็ร�มาณินื่!าม"นื่ด�บและก#าซธรรมชาต�ทิ้��ป็ระมาณิได� ณิ เวิลาใดเวิลาหนื่4�งวิ�าจะเหล�ออย6�ในื่แหล�งก"กเก8บ หล"งจากทิ้��หย�ดผล�ตไป็แล�วิ เนื่��องจากไม�สามารถผล�ตได�โดยเทิ้คืโนื่โลย�และสภาพเศรษฐก�จทิ้��คืาด

การณิ*ได� ณิ เวิลานื่"นื่

Upstream Petroleum Industry

อ�ตสาหกรรมต�นื่สาย ป็ระกอบด�วิยการส!ารวิจ การผล�ตและการขนื่ส�งป็�โตรเล�ยม

V

Venting

การป็ล�อยก#าซส6�บรรยากาศโดยไม�ม�การเผา

Viscosity

คืวิามหนื่�ด หนื่�วิยวิ"ดคืวิามต�านื่ทิ้านื่ภายในื่ของการไหลของของเหลวิหร�อก#าซ คืวิามหนื่�ดจะลดลงเม��อ อ�ณิหภ6ม�เพ��มข4นื่

W

Water Flood

การอ"ดนื่!าเข�าทิ้างหล�มเจาะ เพ��อให�นื่!าเข�าไป็ในื่แหล�งก"กเก8บป็�โตรเล�ยม และแทิ้นื่ทิ้��นื่!าม"นื่ด�บ ไล�นื่!าม"นื่ด�บ มาเข�าหล�มผล�ต เป็�นื่การช�วิยเพ��มป็ร�มาณิการผล�ตนื่!าม"นื่ด�บ

Well Completion เป็�นื่วิ�ธ�การทิ้��จะให�นื่!าม"นื่และก#าซธรรมชาต�ไหลจากแหล�งก"กเก8บมาทิ้��ป็ากหล�มได� โดยการต�ดต"งอ�ป็กรณิ*เคืร��องม�อทิ้��จ!าเป็�นื่ส!าหร"บเตร�ยมหล�มเพ��อการผล�ตนื่!าม"นื่และก#าซ หล"งจากได�เจาะหล�มและทิ้!าการทิ้ดสอบหล�มแล�วิ

Well Control

การคืวิบคื�มหล�มเจาะ คื�อ การคืวิบคื�มคืวิามด"นื่ภายในื่หล�มเจาะให�อย6�ในื่สภาพสมด�ลย*

Well Head Platform (WP)

แทิ้�นื่หล�มผล�ต เป็�นื่แทิ้�นื่ทิ้��ใช�ข�ดเจาะหล�มผล�ต ภายในื่แทิ้�นื่จะป็ระกอบด�วิยหล�มผล�ต 9 - 12 หล�ม หร�อ มากกวิ�า และม�อ�ป็กรณิ*การผล�ตเบ�องต�นื่ เช�นื่ อ�ป็กรณิ*แยกสถานื่ะเพ��อทิ้ดสอบอ"ตราการผล�ต โดย

ป็�โตรเล�ยมทิ้��ถ6กผล�ตข4นื่มาจะผ�านื่อ�ป็กรณิ*การผล�ตเบ�องต�นื่ทิ้��นื่�� ก�อนื่ส�งไป็ขบวินื่การผล�ตย"งแทิ้�นื่ผล�ต ต�อไป็

Well Logging

ในื่การเจาะส!ารวิจป็�โตรเล�ยม ม�ข" นื่ตอนื่การเก8บข�อม6ลทิ้��ส!าคื"ญ่ เร�ยกวิ�า การหย"�งธรณิ�หล�มเจาะ (well logging) เพ��อตรวิจวิ"ดคื�ณิสมบ"ต�ทิ้างฟ�ส�กส*ของช"นื่ห�นื่และของไหลในื่ช"นื่ห�นื่ในื่แต�ละช�วิงคืวิามล4กทิ้��

ต�องการหร�อตลอดหล�มเจาะ ข�อม6ลทิ้��ได�จะนื่!ามาศ4กษาวิ�เคืราะห*เพ��อหาช"นื่ไฮโดรคืาร*บอนื่ ล"กษณิะช"นื่ ห�นื่ใต�ด�นื่ ศ4กษาและป็ระเม�นื่คื�ณิสมบ"ต�ทิ้างฟ�ส�กส*ของไหลในื่ช"นื่ห�นื่ และเพ��อทิ้ราบคืวิามล4กทิ้��แนื่�นื่อนื่

ส!าหร"บการป็ฏิ�บ"ต�งานื่ในื่หล�มเจาะได�ละเอ�ยดถ6กต�อง

Well Platform

เป็�นื่แทิ้�นื่เจาะหล�มผล�ตในื่ทิ้ะเล และสามารถทิ้��จะเป็ล��ยนื่เป็�นื่แทิ้�นื่ผล�ตได� (production platform) เม��อม�การผล�ตป็�โตรเล�ยม

Wellhead Pressure

คืวิามด"นื่ของของไหลทิ้��ป็ากหล�มหล"งจากทิ้��ม�การป็�ดหล�ม (shut-in) ในื่ระยะเวิลาหนื่4�ง โดยทิ้"�วิไป็เป็�นื่ ระยะเวิลา 24 ช"�วิโมง ระด"บคืวิามด"นื่ทิ้��ป็ากหล�มจะอ�านื่ได�จากเคืร��องวิ"ด (gauge) ทิ้�� wellhead

Well Stimulation

การกระต��นื่หล�มผล�ตเพ��อเพ��มการผล�ตให�มากข4นื่

Wet Gas

คื�อ ก#าซธรรมชาต�ทิ้��ม�ม�เทิ้นื่ในื่ส"ดส�วินื่ทิ้��นื่�อยลง ม�อ�เทิ้นื่ โป็รเพนื่ และบ�วิเทิ้นื่ในื่ส"ดส�วินื่ทิ้��มากข4นื่ และม�C5+ ด�วิย ก#าซธรรมชาต�ชนื่�ดนื่�เม��อผล�ตข4นื่มาส�วินื่หนื่4�งจะม�สภาพเป็�นื่ของเหลวิ (ซ4�งจะมากหร�อนื่�อย

ข4นื่อย6�ก"บป็ร�มาณิของ C5+)

Wildcat

หล�มแรกเจาะส!ารวิจหานื่!าม"นื่และก#าซธรรมชาต�ในื่พ�นื่ทิ้��ทิ้��ไม�เคืยเจาะพบนื่!าม"นื่หร�อก#าซมาก�อนื่เลย

Workover

การกล"บเข�าไป็ป็ฏิ�บ"ต�งานื่ก"บหล�มทิ้��ได�เจาะเสร8จสมบ6รณิ*แล�วิหร�อหล�มทิ้��ม�การผล�ตแล�วิ เพ��อการบ!าร�ง ร"กษาหล�ม หร�อเพ��อซ�อมแซมหล�ม หร�อเพ��อเพ��มสมรรถนื่ะหล�มให�สามารถผล�ตได�ด�ข4นื่