01 - pjeset perberese te kompjuterit

5/19/2018 01 - Pjeset Perberese Te Kompjuterit

1/14

SHKOLLA JOPUBLIKE NR1

Pjeset perberese te

kompjuterit


2/14

Pjeset perberese te kompjuterit

Vlore 211

Nese perdorni nje kompjuter desktop, ju e kuptoni qe nukka nje pjese te vetme te

ciles ti themi kompjuter.

Nje kompjuter ne te vertete

eshte nje sistem, i perbere

nga shume pjese, te cilat

punojne se bashku. Pjeset

fzike dhe elektronike, qe ne

i shohim dhe prekim, quhen

me nje emer te perbashket

!"r#$"re. (Nga ana tjeter So%t$"re, jane te gjitha

instruksionet, komandat ose programet, te cilat i

tregojne pjeses hard!are se c"are dhe si do ta beje.#.

Nuk duhet harruar komponentja e gjalle, Li%e$"re, qejemi ne si perdorues. Puna me kompjuterin eshte nje

dialog i vazhdueshem. $lustrimi i

meposhtem tregon pjeset me

te perdorshme te nje sistemi

kompjuterik

desktop.

%dhe psesistemi juaj

kompjuterik

mund te duket

pak me ndr&she, prapeseprape ai

permban

'hkolla opublike Nr.) *lore + !!!.shkollajopublikenr).comPage


3/14


po ato pjese qe shihen ne ilustrim. Ndr&she ndodh me nje

laptop, ku te gjitha pjeset e sistemit kompjuterik jane te

trupezuara ne nje.

-e ti shohim me nga a"er pjeset perberese hard!arike

Njesi" &e'#rore

Njesia qendrore eshte pjesa me e

rendesishme e nje sistemikompjuterik. e "ormen si nje kuti,ajo mund te vendoset mbi, ose nentavolinen tuaj te punes. /rendanjesise qendrore ka mja"t pjese dhekarta elektronike qe merren meperpunimin e in"ormacionit. e e

rendesishmja prej ket&re pjeseve eshteNjesia qendrore e perpunimit (0P1#,ose mikroprocesori, i cili ne thelbeshte truri i kompjuterit tuaj. Njetjeter pjese e rendesishme eshtekujtesa elektronike 23 ose random access memor&(23#, e cila ruan perkohesisht in"ormacionin qendodhet ne 0P1 dhe eshte

duke u perpunuar ngakompjuteri juaj, kur k& i"undit eshte i ndezur.$n"ormacioni ivendosur ne 23 "shihet kur kompjuterijuaj fket. 4e d&ja keto pjese terendesishme jane te vendosura ne nje pllakete

'hkolla opublike Nr.) *lore + !!!.shkollajopublikenr).comPage 5


4/14


(qark elektronik# te madhe qe quhet mot!erbo"r#.Njesia qendrore permban /renda nje kuti elektronike qe

quhet bllok ushqimi. 6& i "undit lidhet me prizen elektrikedhe me ane te kabllove "urnizon me energji elektrikemotherboardin e nepermjet saj edhe te gjitha pjeset etjera hard!erike te njesise qendrore, hard disku, cd dhedvd driver, kartat elektrnike si karta grafke, ajo e zerit, errjetit, apo te tjera qe mund te shtojme. 7ikur brendanjesise qendrore eshte perdorur edhe 8opp& disk drive i

cili tashme nuk perdoret.

Pothuajse te gjitha pjeset e tjera lidhen me njesineqendrore me ane te kabllove. 6abllot mberthehen neportat e caktuara, me "orma te ndr&shme te vendosurane motherboard, zakonisht ne pjesen e pasme te njesiseqendrore. Pjeset te cilat nuk vendosen. brenda njesiseqendrore quhen zakonisht pajisje peri"erike ose ndihmese

(ne anglisht9 peripheral device# .

(emorjet e per!ers!me

6ompjuteri juaj mund te kete nje ose disa disk drives:paisje qe memorizojne in"ormacionin ne nje disk metalikose plastik. 7isqet, ndr&she nga memorja 23, kanevetine ta ruajne in"ormacionin edhe kur kompjuteri juajnuk eshte i ndezur.

H"r# #isk #ri)e * Njesi" e H"r# #iskut

'hkolla opublike Nr.) *lore + !!!.shkollajopublikenr).comPage ;


5/14



6/14


kompjuterin tuaj. 6ur njesia juaj eshte 072>, kjo mundte regjistroje te dhena shume here ne nje disk bosh te

tipit 072>.

Njesia e 7*7 mund te kr&eje gjithcka qe kr&en njesia 07,plus te le=oje disqet 7*7. Nese keni nje njesi 7*7, jumund te shihni flma ne kompjuterin tuaj. ja"t prejnjesive 7*7 (7*72, ose 7*72># mund te regjistrojnete dhena ne nje 7*7 bosh.

'hkolla opublike Nr.) *lore + !!!.shkollajopublikenr).comPage @


7/14


Vi'i re.

Nese keni nje njesi 07 ose 7*7 regjistrues, here pas hereruani nga nje kopje arkive (backup cop te

in"ormacioneve te rendesishme te kompjuterit tuaj ne 07ose 7*7 bosh. Ne kete men&re, edhe sikur


8/14


Perse disketat jane te perkulshme 8opp&CD edhe psenga jashte jane te paketuara ne material plastik, disku/renda perbehet nga nje material me veti magnetike,vendosur mbi nje laster flmike te perkulshme.

("usi 0 (ouse

ausi eshte paisja peri"erike e h&rjes qe e perdorim perte shenjuar e me pas per te klikuar mbi objektet grafke,ne men&re qe ti selektojme, hapim, kopjojme apozhvendosim keto te "undit. %dhe pse mund te kete trajtadhe "orma te ndr&shme, nje maus duket pak a shume sik& ne fgure disa prej t&re perdorim kabllin per tu lidhurme njesine qendrore, te tjere komunikojne me njesineqendrire me ane te valeve, ose !ireless. Presioni i gishtitmbi butonat e mausit quhet klik (click# qe imitonzhurmen qe bejne butonat.

Nje maus zakonisht ka d&butona. /utoni

kr&esor ose ai imajte (the le"t

'hkolla opublike Nr.) *lore + !!!.shkollajopublikenr).comPage E


9/14


button# dhe butoni sekondar apo d&tesor i djathte ( theright button#. 'humica e mausave kane nje rrotez me

rrotullimin e te ciles rreshkasim rrjedhshem pamjen ein"ormacioneve ne ekranin e kompjuterit, duke bere tedukshme pjesen qe na intereson.

*eprimet qe mund te kr&hen me maus jane kater9

6lik me butonin e majte 6lik me butonin e djathte

7opio klik me butonin e majte

Fvarrit dhe lesho (7rag G drop#

Aunksionet e butonave mund te kembehen mesnjeri tjetrit. 6ur levizni mausin nje shenjues,zakonisht nje shigjete, leviz ne ekran ne te njejtindrejtim. (Paraqitja e shenjuesit mund te ndr&shojene varesi te procesit te punes, programit te hapur,apo zones ku ndodhet shenjuesi.# nese doni te

selektoni ndonje objekt, ju vendosni shigjeten mbiobjekt dhe beni nje klik (click# me ane te butonit temajte. 'henjimi dhe klikimi me butona eshteprocesi me i perdorshem i punes me mausin. ehollesisht me proceset, do te njihemi ne kapitullin emausit.

'hkolla opublike Nr.) *lore + !!!.shkollajopublikenr).comPage H


10/14


"stier" 0 Kebo"r#

4astiera perdoret kr&esisht per te shkruajtur tekst nekompjuter. 3shtu si tastiera e nje makine shkrimi, ajo

permbanbutonat meshkronja,numra poredhe shenja

te tjeraspeciale si9

/utonat e "unksioneve, gjenden ne rreshtin e kreut,kr&ejne "unksione te ndr&shme, ne varesi teprogramit ku ndodhemi.

/utonat numerik, ndodhen ne zonen e djathte te

tastieres, perdoren per "utjen e vlerave numerike,veprimeve aritmetike.

/utonat e navigimit, si psh butonat e shigjetave, julejojne te zhvendosni kursorin ne pjese te tjera tedokumentit.

4astiera eshte paisja e h&rjes me e vjeter se

mausi. e ane te saj mund ti kr&ejme te "jitha

operacionet e mundshme ne kompjuter. u

mund ta perdorni tastieren per te kr&er

operacione pune te cilat kr&hen

edhe me maus. Por ne sistemet e reja me

karakter grafk te zhvilluar, nje pjese e

'hkolla opublike Nr.) *lore + !!!.shkollajopublikenr).comPage )I


11/14


proceseve, kr&hen me kollaj me maus. Prapeseprape rendesia

e tastieres eshte e madhe. ja"t nga operacionet e vecanta ne

tastiere kr&hen me ane te kombinimeve te butonave te

ndr&shem. 7isa butona te vecante si alt, ctrl, shi"t te

kombinuar me butona te tjere sherbejne per te aktivizuar

menute, komandat, per te zhnedosur kursorin apo per te

selektuar te dhena.

'hkolla opublike Nr.) *lore + !!!.shkollajopublikenr).comPage ))


12/14


(o'itori

Nje monitor sh"aq in"ormacionet ne "orme pamore osevizuale, duke perdorur tekste, simbole dhe grafka. Pjesae monitorit ku sh"aqet in"ormacioni quhet ekran (screen#.3shtu si ekrani i televizorit, nje ekran

kompjuteri mund tesh"aqe pamje tengrira (imazhe#,ose terrjedhshme(video#.

ane d& tipe bazike monitoresh9 024(cathode ra& tube# dhe -07 (liquid cr&stal displa. 4e d&prodhoje imazhe kualitative, por monitoret -07 kaneavantazhin per te qene me te holle dhe me te lehte.onitoret 024, megjithate, vazhdojne te perdoren.

Pri'teri

Nje printer trans"eron te dhenat nga kompjuteri ne leter.Printer nuk h&n tek paisjet pa te cilin nuk "unksiononkompjuteri, megjithate pasja e nje printer te lejon tesh"aqesh ne leter dokumentat, e mailet, kartolinat,"tesat, "oto, si edhe material te tjera. Per printimin e

'hkolla opublike Nr.) *lore + !!!.shkollajopublikenr).comPage )


13/14


"otove me cilesi te larte pervec printerit duhet te kemiedhe leter speciale per te kr&er nje printim te tile.

7& tippet kr&esore te printerave jane printerat inkjet dhelaserjet. Printerat $nkjet, jane tipi me i zakonte iprinterave qe perdoren me shume ne shtepite tona. 3tamund te printojne ne /ardh e Fi, me ngj&ra si dhe "otocilesore kur per keto te "undit perdorim letren e duhur.Printerat -aser, jane zakonisht me te shpejte dhe

perdoren me teper, per te perballuar det&ra me volum temadh printimesh.

Printer dhe skaner

Kutite "kustike 0 Spe"kers'peakers + ose kutite akustike perdoren per te degjuarzerat. 3to mund te jene te trupezuar ne njesineqendrore, por mund te komunikojne me kabell, apo edheme vale. Aunksioni $ t&re kr&esor eshte te degjojmemuziken e luajtur ne kompjuter, por edhe te degjojme

'hkolla opublike Nr.) *lore + !!!.shkollajopublikenr).comPage )5


14/14


zerat e e"ekteve te ndr&shme akustike qe shoqerojnepunen tone ne kompjuter.

(o#emi

Per te lidhur kompjuterin tuaj ne$nternet, ju nevojitet nje modem.Nje modem eshtenje paisje e

cilamundeson

dergimin dhe marrjen ein"ormacioneve midis kompjutereve te ndr&shem telidhur ne internet nepermjet linje se tele"onit apo ten jelinje te dedikuar me shpejtesi te larte trans"erimi.odemet ne disa raste jane te instaluar brenda sistemit

kompjuterik, kurse per nje pune me pro"esionaleperdoren modem te jashtem.

'hkolla opublike Nr.) *lore + !!!.shkollajopublikenr).comPage );

01 - pjeset perberese te kompjuterit

Documents