01.kanlurang asya

9
Pamanang Tradisyon na Pangkabuhayan Ayon kay Damaso King, isang mananalaysay, ang paggawa ng burnay (stoneware jar) at iba pang gamit na ginagamitan ng Bantog clay ay dinala rito ng mga Intsik na mula sa Kwi- Sao, Chun-chiu, Tsina noong bago dumating ang mga Kastila. Ang mga katutubo ang kinuha nilang manggagawa at sa mga ito rin nila kinuha ang mineral na ginamit sa paggawa ng burnay. Sa kuwento naman ni Fidel Go na apo ng unang Intsik na gumawa ng palayok sa Vigan ay 1890 na nang ang paggawa ng burnay ay ipakilala sa Vigan ni Pedro Go, isang Intsik mula sa Chinkang, Fukien, Tsina. Si Fidel Go ngayon ang nagmamay-ari ng pagawaan ng palayok at banga na Ruby Pottery na unang itinayo ng kanyang lolo. Sa Barangay Pagburnayan sa Liberation Boulevard ay may tatlo pang pagawaan ng palayok na gumagamit ng luma at tunay na paraan ng pagpapalayok. Sa ibang barangay naman ginagawa ang tisa (brick), ladrilyo (tile) kasama na ang kilalang Vigan tiles at mga katutubong kalan. Ang burnay ay sisidlan ng inuming tubig, asin, basi (indigenous wine), tagapulot (brown sugar) at ng paborito ng mga Ilokano na bagoong. Ang isa pang produktong yari sa clay ng burnay ay ang gibak (clay tiles) na ginagamit sa paggawa ng asin sa mga bayan ng Las Piñas, Laguna at Dasul, Pangasinan. Ipinakilala rin ng mga Intsik ang paghabi ng abel mula sa telang gawa sa cotton. Hanggang ngayon ito pa rin ang hanapbuhay sa ilang barangay sa Vigan partikular sa Barangay Camangaan. Ang ibang mamamayan naman ay nagsasaka ng mais, tugui, bigas, sibuyas, tubo, balatong, mga gulay at iba pa. Ang iba pa ay gumagawa ng salakot o cattocong at nagpapanday.

Upload: wilmar-bartolo

Post on 01-Nov-2014

330 views

Category:

Documents


8 download

TRANSCRIPT

Pamanang Tradisyon na PangkabuhayanAyon kay Damaso King, isang mananalaysay, ang paggawa ng burnay (stoneware jar) at iba pang gamit na ginagamitan ng Bantog clay ay dinala rito ng mga Intsik na mula sa Kwi-Sao, Chun-chiu, Tsina noong bago dumating ang mga Kastila. Ang mga katutubo ang kinuha nilang manggagawa at sa mga ito rin nila kinuha ang mineral na ginamit sa paggawa ng burnay. Sa kuwento naman ni Fidel Go na apo ng unang Intsik na gumawa ng palayok sa Vigan ay 1890 na nang ang paggawa ng burnay ay ipakilala sa Vigan ni Pedro Go, isang Intsik mula sa Chinkang, Fukien, Tsina. Si Fidel Go ngayon ang nagmamay-ari ng pagawaan ng palayok at banga na Ruby Pottery na unang itinayo ng kanyang lolo. Sa Barangay Pagburnayan sa Liberation Boulevard ay may tatlo pang pagawaan ng palayok na gumagamit ng luma at tunay na paraan ng pagpapalayok. Sa ibang barangay naman ginagawa ang tisa (brick), ladrilyo (tile) kasama na ang kilalang Vigan tiles at mga katutubong kalan. Ang burnay ay sisidlan ng inuming tubig, asin, basi (indigenous wine), tagapulot (brown sugar) at ng paborito ng mga Ilokano na bagoong. Ang isa pang produktong yari sa clay ng burnay ay ang gibak (clay tiles) na ginagamit sa paggawa ng asin sa mga bayan ng Las Pias, Laguna at Dasul, Pangasinan. Ipinakilala rin ng mga Intsik ang paghabi ng abel mula sa telang gawa sa cotton. Hanggang ngayon ito pa rin ang hanapbuhay sa ilang barangay sa Vigan partikular sa Barangay Camangaan. Ang ibang mamamayan naman ay nagsasaka ng mais, tugui, bigas, sibuyas, tubo, balatong, mga gulay at iba pa. Ang iba pa ay gumagawa ng salakot o cattocong at nagpapanday.

Nang lumaon, may apat na batayang kapaligiran sa Asya na hinanap ng tao. Ito ang kapaligirang lambak-ilog, disyerto, at steppe o damuhan. Natuto ang mga tao sa kapuluan na magtanim ng halamang ugat at palay. Naging bihasa rin sila sa paglalayag at pangingisda. Samantala, ang mga pamayanansa lambak-ilog ay natutong magtanim ng trigo, barley at palay. May nag-aalaga rin ng hayop sa lambak-ilog tulad ng tupa, kambing, at baka. Sa kabilang banda, pag-aalaga ng hayop tulad ng kabayo, tupa, camel, at ox ang naging kabayuhan sa disyerto at steppe. May kaunting pagtatanim din tulad ng dates sa mga oasis sa disyerto. Tatalakayin sa blog na ito ang nabuong agrikultural na pamumuhay sa mga lambak-ilog, sa Asya - ang TigrisEuphrates sa Kanlurang Asya, Indus sa Timog Asya, at ang Huang Ho sa Silangang Asya. Ilalarawan sa blog na ito ang mga kabihasnang Sumer, Indus at Shang. Ipapakita rin ang pamahalaan at lipunan na nabuo sa tatlong kabihasnan at kikilalanin ang mga natamo ng mga ito.

Fertile Crescent isang arko ng matabang lupa sa Kanlurang Asya mula sa Persian Gulf hanggang sa dalampasigan ng Mediterranean Sea. - Ang mga lambak-ilog ng Tigris at Euphrates ay kilala sa pangalang Mesopotamia na nangangahulugang " lupain sa pagitan ng dalawang ilog". -Ang Mesopotamia ay naging tagpuan ng iba't ibang grupo ng tao na naghahanap ng matabang lupa.

-ilang pamayanang neolitiko na lumitaw sa rehiyon sa labas ng mesopotamia ay ang Jericho sa Israel, Catal Huyuk at Hacilar nasa Anatolia at ilang pamayanan sa kabundukan ng Zagros nasa hangganan ng Mesopotamia-Persia.

* Sistemang Pampulitikal at Pang-ekonomiya*

Sumer - itinuturing na pinakamatanda at pinakaunang kabihasnan sa buong daigdig.

UR

Ur ay isang estadong lungsod na itinatag ng mga Sumeryo noong mga 3000 BK. Matatagpuan ang mga guho o labi nito sa katimugang Irak, kalapit ng Ilog ng Euprates

URUK Uruk gave its name to the Uruk period, the protohistoric Chalcolithic to Early Bronze Age period in the history of Mesopotamia spanning c. 4000 to 3100 BC, succeeded by the Jemdet Nasr period of Sumer proper. Uruk played a leading role in the early urbanization of Sumer in the mid 4th millennium BC. At its height c 2900 BC, Uruk probably had 50,00080,000 residents living in 6 km2 of walled area; making it the largest city in the world at the time.[1] The semi-mythical king Gilgamesh, according to the chronology presented in the Sumerian king list, ruled Uruk in the 27th century BC. The city lost its prime importance around 2000 BC, in the context of the struggle of Babylonia with Elam, but it remained inhabited throughout the Seleucid and Parthian periods until it was finally abandoned shortly before or after the Islamic conquest.

NIPPUR was one of the most ancient of all the Sumerian cities.[citation needed] It was the special seat of the worship of the Sumerian god Enlil, the "Lord Wind," ruler of the cosmos subject to An alone. Nippur was located in modern Nuffar in Afak, Al-Qdisiyyah Governorate, Iraq.

PAGPAPALAYOK Sa larangan ng kanilang kaalaman ay pgpapalayok na gamit ang gulong(wheel-spun pottery),metahurhiya ng bronse at tin at paggamit ng perang pilak. Sa larangan ng matematika, naimbento nila ang Decimal System. Ang hugis na bilog ay hinati nila sa 360 degrees. natuklasan nila sa paggamit ng isang kalendaryong Lunar.

-isa sa pamayanang ito ay ang Mergarh. Na nasa bandang kanlurang ng ilog indus.

Gumagawa ang mga artisano ng mga palayok at alahas na gawa sa ivory,ginto at shell.

Nakipagkalakalan ang mga ito sa baybayin ng Arabian Sea at Persian Gulf hanggang sa mga lungsod ng Sumer lulan nito ang mga ss: perlas, tanso, ivory, tela, butil Mga produktong pankalakal pearl gem,kasangkapang tanso at isang ivory reliquary.

DUN HUANG ang salitang "Dun" ay nangangahulugang"malaki" samantalang ang salitang "huang " ay nangangahulugang "maunlad". Ito'y nasa sentro ng komunikasyon ng "Silk Road" at dito nagahalo ang kulturang dumito sa silangan at pumunta sa kanluran. Malago ang kalakalan nang panahong iyon at nakakalat saan man ang mga templo't monasteryo. isa itong napakaunlad na lunsod. Ang Buddhismo'y dito nga bumaan sa Dunhuang at pumasok sa interyor mula kanluran.