Як гапи њафта 2 Бидуни формат 7 5

Љаноби ИКС:

«Розњои пинњонї»

Иттилоот ва тањлил барои одамони фаъол | №11 (287). Чоршанбе, 6-уми июни соли 2012 | Е-mail: nigoh_tj@inbox.ru

мубориза

Саду якмушкили љањон

бо Сурия

љањон

Бори аввал ќочоќиморфий ошкор шуд

ва кољоќгар 13сол гирифт

Мирзодиккаказ Пётри 1

ибрат мегирад

пурбин

Дар ин шумора:

2

10

16

- Ба хати форсї гузарем ё хайр?

Исфандиёри ОДИНА: Фаридуни РАЊНАВАРД:Паймони бепаймон.

Ёр рафт…Тавњину тўњмат:

нољиної

«СИЁСАТИ НАВ»-И САЊА:

11

Кї бояд худроба дор овезад?

аз њифз ба наќзи њуќуќи инсон

«АЛИИ БЕДАКЇТАЊДИД НАКАРДА БУД»

Абдулло ВАЗИРОВ:

№11 (287), 6-уми июни соли 20122О, моя фарњангамон њамин, агар хонаатон кўдакистон набошад, механданд! Агар интур нигоњ кунем, шояд, 90 дарсади хонањои мо кўдакистон бошад, аммо Сандуќи

Ккўдакон зоњиран њеч ањаммияте барои ин фарњанг ќоил нест.

Фурсати муносиби њукумат барои авфиразмандагони љанги шањрвандї

СУЛЊОФАРЇ

да ба 20-солагии Истиќлолиятикишвар дар соли 2011 далелиин аст".

Манбаъ ба "Нигоњ" гуфт:"агар аз тарафи президенти моки сиёсатњои одилонааш зиёдаст, Ќонуни авф ќабул шавад, азавфњои дигар фарќ хоњад дошт.Зеро дар ин авф танњо онњоеозод мешаванд, ки бо љурмињаводиси солњои навадум, њаво-дисе, ки оќибат тарафњоро басулњ овард ва иддаи дигар, ки боайбњои дар он солњо содир кар-да, аммо дар солњои баъди ду-њазорум боздошт ва зиндонишу-да равона мешавад. Бароиавфи онњо ин фурсати муносибаст".

Зимнан, њизби нањзати исло-ми Тољикистон (ЊНИТ) њам чан-де ќабл ба президенти кишварпаёме ирсол карда буд, ки дарон бахшида ба санањои дар болозикршуда авфро ба разманда-гон ва онњое, ки бо љурми њаво-диси солњои навадуми асри гу-зашта зиндонї шудаанд, талабкарда буд. Дар рўйхате, ки ЊНИТ

Дар њукумат мегўянд, эњтимол меравад, президенти кишвар дар арафаи 15 -умин солгардиВањдати миллї ва истиќрори сулњ дар кишвар, њамчунин, 20- солагии сесияи 16-уми Шўрои Олїсанади Ќонуни авфро ќабул кунад.

Бинобар иттилои як манбаъаз њукумати кишвар, "имсол То-љикистон санањои сарнавиштсоздар имрўз ва ояндаи миллат вадавлатро љашн мегирад ва њар-чанд њоло њарфи мушахас дарин бора гуфта нашудааст, аммопрезиденти кишвар дар њар яксанањои таърихии миллат чуниниќдомњоро дорад. Авфи бахши-

ба президенти кишвар ирсолдошт, номи 162 нафар, ки боядаз нигоњи ЊНИТ бояд авф кардашаванд, оварда шудааст.

Њикматуллоњ Сайфуллоњзо-да, як масъули ин њизб ба "Нигоњ"гуфт, ки онњо низ бо назардош-ти фурсати муносиб ва исфти-фодаи он аз роњбари давлат чу-нин паёме фиристоданд.

"Манзур аз фењристи ирсол-кардаи мо ин набуд, ки мањзонњо озод ё авф шаванд. Балкињамаи онњое, ки бо љурми њаво-диси солњои навадум солњо боздар мањкама њастанд, аз њар дутараф, шояд дар ин байн нафа-рони зиёде њам дар мањбас њас-танд, аммо ба мо нома накарда-анд, авфи онњо њам дар назараст".

Ёдрас мекунем, 27-уми июнисоли љорї Тољикистон 15 -уминсолгарди Вањдати миллї ва Ис-тиќрори сулњ, моњи ноябр 20 со-лагии сесияи 16- уми ШўроиОлиро таљлил мекунад.

Њарамгули ЌОДИР

Бори аввал ќочоќи морфий ошкор шудва кољоќгар 13 сол гирифт

КАШФИЁТ

ба миќдори 5.500 доллари ИМА ме-додааст. Сафаров ин таклифроќабул мекунад.

Љонибњо маслињат кардаанд, киСафаров бо наќлиёти шиносаш, киба самти Душанбе кирокашї ме-кардааст, борхалтаро ба ў медињад,то ба шањр расонад ва њангоми ра-сидан ба пойтахт барояш занг занад.Шиносаш хоњиши ўро иљро мекунад.Дар рўзи 23.10.2011 дар натиљаи ан-љоми чорабинињои фаврї-љустуљуїаз тарафи кормандони агентии на-зорати маводи нашъаовари (АНМН"-назди президент аз дохили мошиниАсомуддинов 8 адад бастаи скотпе-чи рангаш зард ёфт мешавад, киташхис моддаи мухаддир буданионро тасдиќ кардааст. Асомуддиновба кормандони АНМН -гуфтааст, кихалтаро аз Сафаров Љ. шиносаш дарСуѓд гирфитааст ва онро бояд бакасе мерасонид.

Мањкумшуда дар рафти суд гуфт,

Дар Душанбе бори аввал барои ќочоќи маводи нашъадори морфий падари се кўдакро ба 13 солизиндон мањкум карданд. Дар ин бора ба "Нигоњ" аз Раёсати назорати иљрои ќонунњо дар маќомотикорњои дохилї ва назорати маводи нашъаовари Прокуратураи генералї иттилоъ доданд.

ки дар њаќиќат дар шањри Хуљандмаводњои зикршудаи нашъоварроба миќдори махсусан калон аз "Њољї"ном шахс ба ивази автомашинаашгирифта, дар мењмонхонаи "Эњсон"ѓайриќонунї нигоњ дошта, баъди баДушанбе омадан бояд ба "Њољї" ма-водро дода, маблаѓи пешакї масли-њатшударо мегирифтааст. Вай баронанда ва шиносаш Ёќубов гуфта-аст, ки дар дохили борхалта бароихонааш моњї фиристодааст ва ваќ-те ба Душанбе омадааст, ўро кор-мандони Агентї дастгир намудаанд.

Сафаров дар рафти мурофиаи судїгуноњи худро ба гардан гирифта, гуфт,ки ба парванда ягон илова надорад."

Њамакнун бо њукми Суди ноњияиФирдавсии пойтахт Сафаров Љам-шед, ки соњиби се фаранди ноболиѓаз озодї мањрум шудааст. Мањкум-шуда се нафар кўдакони хурдсолдоштааст.

Мењрафзуни АБДУЛЛО

Бинобар иттилои Н. Раљабалиев,прокурори калони Раёсати назоратииљрои ќонунњо дар маќомоти корњоидохилї ва назорати маводи нашъао-вари Прокуратураи генералїбо њукмиСуди ноњияи Фирдавсии пойтахт, Са-фаров Љамшед, шањрванди Тољикис-тон бо моддаи 200, ќисми 4, банди"Д" ба муњлати 13 сол ба мањрумиятаз озодї бо мусодираи молу мулк ваадои љазо дар колонияи ислоњии ни-зомаш сахт мањкум шудааст.

Далели шайъї - воситаи нашъа-дори навъи морфий бо омехтањоиистењсолии пайрави он ба монандаиноскапин ва бо омехатњои бегона,ки вазни умумиашон 7 кг. 606,1 граммбудааст, мусодира шудааст.

Дар матни њукмномаи Судиноњияи Фирдавсї омадааст, ки "суд-шаванда бо маќсади ѓайриќонунїсоњиб шудан, нигоњ доштан, интиќолдодан ва бо маќсади ба соњибиятикаси дигар додани воситаи нашъа-дор ба миќдори махсусан калон, тах-минан, санаи 15.10.2011 дар ошхо-наи шањри Чкаловск бо "Њољї" номшахси шахсияташ ба тафтишот, но-маълум шинос шуда, дар бораи бадаст овардан ва интиќоли маводинашъадор ба Душанбе созиш меку-нанд. Тибќи маслињат Сафаров Љ.мошинаи шахсии худро ба "Њољї" боарзиши 5. 500 доллари ИМА нархгў-зорї мекунад. Аммо, харидор -"Њољї"мегўяд, ки њоло ин ќадар маблаѓ на-дорад, ва ба ў шарт гузошттаст, кито 8 кг маводи нашъаовари навъигероинро ба Душанбе, расонад. Баъ-ди расонидан "Њољї" борро аз дастиСафаров гирифта, ба ў маблаѓи наќд

5 ГАПИ ЊАФТА АЗ

Исфандиёри ОДИНА,рўзноманигор

Њабси абад барои МуборакСудури њукми њабси абад барои рањбари сарнагуншудаи Миср

дар шанбеи гузашта ба эътирозоти тоза дар ин кишвар доман зад.Бисёрињо бо ин ки додгоњ Њусни Муборак ва писаронашро аз иттињо-ми фасод табраа кард, мухолифанд. Онњо мегўянд, ки Мубораку пи-саронаш ва саркардаи пулисаш, ки дар ќатли садњо муътариз дастдоштанд, сазовори марганд. Худи оќои Муборак дар роњ ба зиндонсактаи ќалбї шудааст. Ин саранљоми кори фармонравоест, ки 30 солсултаи ќудратро дар сарзамини фароъина дар даст дошт: се дањатўл кашид, то фарри каёнї аз ў дарравад ва ў аз тахти шоњї фуруўдояду бар сандалии иттињом биншинад. Дар ин миён, гурўње аз тараф-дорони пушаймони Њусни Муборак дар Фейсбук сафњае бо номи"Бар мо бибахшед, раисљумњур" боз кардаанд. Онњо нигаронанд, киояндаи Миср бењтар аз даврони Муборак нахоњад шуд. Бавижа ин кидар даврони њукумати ў Миср ба нерумандтарин кишвари арабї таб-дил шуд. Албатта, њабси абад барои шахсе, ки Мисрро ба як ќудратиминтаќаї табдил дод, њукми андаке нест, аммо чаро мардум њозирнестанд ўро биёмурзанд? Шояд ба ин хотир, ки умдатарин њаќќашон,њаќќи таѓйири њукуматро, аз дасташон гирифта буд?

"Њамкорї бо Ањриман"Хотам-ал-авсиё, як ширкати эронї, ки бо Сипоњи Посдорони инќ-

илоби исломии он кишвар муртабит хонда мешавад, бо вазоратиэнержии Тољикистон тафоњумномае барои иљрои чанд тарњи умронїдар ин кишвар имзо кардааст. Маќомњои энержии Тољикистон дарбораи имзои ин санад лаб накушоданд ва маълум нест, ки чаро.Вале сойтњои эронї аз ќавли Маљиди Номљў, вазири неруи Эрон,хабар доданд, ки њазинаи такмили неругоњи Сантўда-2 аз СандуќиТавсеаи миллии Эрон фароњам хоњад шуд, сандуќе, ки ба навиштаимухолифони давлати Эрон, Сипоњ дар истифода аз манобеи он дас-ти дарозе дорад. Зимнан, Омрико њар гуна муомилоти молию тиљорїбо созмонњои муртабит ба Сипоњи Посдоронро тањрим карда ва баъ-ид нест Тољикистонро ба хотири њамкорї бо ин созмон гўшмол дињад.Аммо яке аз дўстони корбари Фейсбук навишт, ки агар аз чунин якњамкорї Тољикистонро суде оид мешавад, пас бояд бо Ањриман низњамкорї кунад, чи расад бо Сипоњ.

Хона - кўдакистонСандуќи Кўдакони Созмони Милали Муттањид рўзи аввали июн,

мусодиф бо рўзи љањонии кўдак, гузориш дод, ки 90 дарсади кўдакондар Тољикистон ба боѓчаву кўдакистонњо дастрасї надоранд. Аљаб!Магар хонаи њар тољикистонї худаш кўдакистон нест? Аз болотаринсутўњ то пойин? О, моя фарњангамон њамин, агар хонаатон кўдакис-тон набошад, механданд! Агар ин тур нигоњ кунем, шояд 90 дарсадихонањои мо кўдакистон бошад, аммо Сандуќи Кўдакон зоњиран њечањамияте барои ин фарњанг ќоил нест. Ин созмон менависад, ки кам-буди имконот ва васоили омўзишї барои кўдакон дар хона боъисмешавад, ки њазорњо кўдак ба мактабњо бидуни тавоноињои лозимбарои касби дониш ворид шаванд.

Тавњину тўњмат: нољиноїДигар тавњину тўњмат љиноят мањсуб намешавад. Њар чї дорї,

бигў, њар чї хоњї, навис! Забони сурх сари сабзро намедињад барбод... Бисёре аз соњибмансабон аз он бим доранд, ки њазфи бандњоимарбут ба тавњину тўњмат аз ќонуни кайфарии Тољикистон дањонњороба таъни онњо бозу забонњоро дароз хоњад кард. Бархе аз болони-шинњо минбаъд дар ин рўз, яъне замони "нољиної" шудани тавњинутўњмат дар Тољикистон, каровоти (галстуки) сиёњ хоњанд баст: чораидигаре надоранд, дигар дандон тез кардан дар баробари ќаламитези ин "дањанвозњо" бефоида аст. Аммо на! Дунё Миётувич, намоян-даи Созмони Амният ва Њамкории Урупо дар умури расонањо мегўяд,ки ин кофї нест. Бояд ќонуни "тавњин ба раиси љумњурї" низ мансухшавад! Лутфан, ба раисљумњур бирасонед... Чи авроќи сапеде, ки инќаламбадастон сиёњ кардаанд! Худо накунад, рўзгори сапедеро тиракунанд.

"Пруфессур Рањмон"Дар љараёни сафараш ба Чин раиси Љумњурии Тољикистон бо усто-

дону донишљўёни донишгоње дар устони Фуљиён мулоќот кардааст.Шўрои илмии донишгоњ барои "хадамоти шоистааш дар густаришимуносиботи дўстона бо Чин" ба президент Рањмон унвони "Пруфессу-ри ифтихории" ин донишгоњро эъто кардааст. Пас, ба назар мерасад,ки оќои Рањмон ин бор њам аз Чин дасти холї барнахоњад гашт, лоаќалунвони илмияшро бо худ хоњад овард. Аммо Худо накунад, ки унвонњова мадорики донишгоњњои Чин мисли колоњои арзонаш фоќиди эъти-бори кофї дар арсаи љањонї буда бошанд. Мадорики илмии моромаъмулан Русия таъйид мекунад ва агар Маскав ин унвонро њам бипа-зирад, пас, метавон гуфт, ки фосилаи зиёде то окодемисиян шуданиоќои Рањмон боќї намондааст. Магар ин ки монеи бузурге дар корбошад, мисли Ислом Каримов, ки имрўзњо бо Владимир Путин њамќа-дањ асту баъид нест чизњое пушти сари љаноби пруфессур бигўянд...

№11 (287), 6-уми июни соли 2012 3Аксари мутлаќи ин филмњо на аз назари арзишњои диниву маънавї ва на ахлоќивухонаводаї љойи сензура надоранд. Тарљумаву пахши онњо метавонад яке азљойгузинњои муносиб барои сериалњову филмњои беарзиши хориљї бошад.

ИЛЊОМИ ЊАФТА МАСТИ ВАТАНВатан зи бўйи хушат масти масти маст шудам,Зи хоки кўйи ту ман њасти њасти њаст шудам.Чу тифл љониби модар њамеша дастдароз,Дароздаст шудам, дасти дасти даст шудам.Ба рўзи неки ту ман кўдакона хандидам,Ба рўзи сахти ту ман, пасти пасти паст шудам.Љавонсуратаму пиртинат, аз ѓами туЧу дар шикаст шудам, шасти шасти шаст шудам.Ба њар намоз дуоят кунам, ки сабз шавї,Бисабз, кишвари зебойи ман, ки маст шудам ! Бењрўз Забењулло

Бунёди мактаб барои аќаллиятњоимиллї дар Ќўрѓонтеппа

ИМКОНИЯТ ЯК ШАРЊИ СИЁСЇ

аз ЌосимиБЕКМУЊАММАД

Чанде ќабл идораи давлатии "Тољиккино" намоиши панљ сериа-ли туркиро манъ кард. Албатта, ин иќдом бояд хеле зудтар аз инсурат мегирифт, зеро ќатъи назар аз њушдорњои бархе аз расонањо,нињодњои масъул он ќадар интизор монданд, ки акнун бахши зиёдикўдакону наврасон ва њатто бузургсолон то љойе хумории "Њомиён","Пайроњаи таќдир", "Мисли Юсуф", "Хаёлњои сабз", "Водии гургон"ва дигар сериалњои аз назари њунарї умдатан заиф ва аз лињозимоњият бо шароити љомеаи мо комилан бегона шудаанд, ки бозоридискфурўшонро гармтар аз гузашта хоњанд кард. Чаро ки, мутаас-сифона, хеле аз ин сериалњо дар Афѓонистони њамсоя ба забонидарї тарљума шудаву минбаъд низ аз роњи ќонуниву ѓайриќонунйвориди бозори кишварамон хоњанд гардид.

Пас, манъи пахши онњо танњо бахши ночизе аз кор аст ва масъ-алаи муњимтар он аст, ки ба ин лашкари садњоњазорнафарии баистилоњ, "мўътодамон" минбаъд чї чизе арза хоњад шуд, то хумо-рашонро бишканад? Агар аз худ љойгузин надорем (маълум аст, кинадорем), пас, љуз кўмак гирифтан аз мањсулоти дигарон, чораебоќї намемонад. Фаќат дар интихоб набояд иштибоњ кард. Ба инмавзўъ поёнтар бармегардем.

Тањољуми фарњангиву иттилоотї ба фазои Шўравии собиќ њарфитозае нест, чаро ки ќабл аз фурўпошї шурўъ шудаву тайи нахустиндањаи истиќлол доманаи худро дар хеле аз љумњурињо ба тавриљиддї пањн кард. Онњое, ки зираку њушёр буданд, ба фикри тадбиршуданд. Медонистанд, ки њељ кишваре ба хотири манофеи дигаронњазина намекунад. Бахусус дар арсаи фарњангї (хосатан филм, кихеле харљ дорад). Бинобар ин худашон ба фикри сохтани филмусериалњо шуданд. Мутобиќ бо фарњангу суннатњо ва ниёзњои дохи-лии љомеањояшон.

Русњо њамин корро карданд. Имрўз дигар ниёзе ба сериалњоиаргентиниву мексикї надоранд. Аз тариќи тањияи садњо филму се-риали худї натанњо масоилу мушкилоти асосии иќтисодиву иљти-мої, ахлоќиву маънавии љомеаашонро бозгў карданд, балки бароинасли наврасу љавонашон низ симоњои нави ќањрамонњои ормони-ашонро сохтанд, ќањрамонњоеро, ки акнун рус њастанд, на ѓарбивуамрикої.

Ин корро танњо русњо накарданд. Дар Осиёи Марказї низ баъ-зењо нисбат ба ин масъала бетаваљљўњ набуданд. Махсусан узбек-њову ќазоќњо. Дар Узбекистон солона 15 филми њунарї, 7 филмитасвирї ё худ мултипликатсионї ва 60 соат филмњои мустанад ваилмиву оммавї аз сўйи њукумат сармоягузорї мешавад. Илова барон бахши хусусї низ дар ин арса сањм мегирад. Теъдоди киносту-дияњои хусусї таќрибан ба 50 адад мерасад.

Дар Ќазоќистон низ ба ин соња таваљљўњи хос зоњир мешавад.Солона дањњо филми њунарї, тасвирї ва мустанад сохта ме-шавад. Тайи ду соли ахир дар љашнворањои мухталифи бай-налмилалї муаррифї шудани 40 филми ќазоќї нишонаи руш-ду нумуи филмсозии миллии ин кишвар аст. Туркманњоро на-медонам, вале таваљљўњ ба эњёи синамои миллї яке аз авлави-ятњои сиёсати фарњангии як дањаи ахири Ќирѓизистон аст, кииљрои он ба далели иттифоќоти сиёсии маълуми ин кишвар бомушкил мувољењ шудааст.

Ва мемонем мо. То замоне, ки худамон истењсол наку-нем(!), маљбур хоњем буд, то аз тавлидоти дигарон истифодабарем (мисли бозори колоњои масрафиамон, ки таќрибан чизебо барчаспи "Истењсоли Тољикистон" вучуд надорад). Њоло кичунин аст, пас њадди аќал бояд дар интихоб иштибоњ нанамо-ем. Роњ ёфтани сериалњои заифу гоње хатарноки туркиву ѓай-ритуркї ба бозорамон нишони он аст, ки дорем иштибоњ меку-нем. Ба назар мерасад, ки яке аз роњњо интихоби филмњовусериалњои муносиби эронї ва њамчунин филмњои хуби бафорсї тарљумашудаи кишварњои дигари дунё мебошад.

Аммо баъд аз он ки аз тариќи моњвора имкони дарёфти душабакаи телевизионии "Узбекистан" ва "Форум-ТВ"-и кишварињамсояро пайдо кардаву теъдоде аз филмњояшонро дидам, баин натиља расидам, ки дар бозгў кардани масоилу мушкилотииљтимоиву ахлокии имрўзи љомеаи Тољикистон њељ филми ди-гари дунё љойи филмњои узбекиро гирифта наметавонад. Акса-ри мутлаќи ин филмњо на аз назари арзишњои диниву маънавїва на ахлоќиву хонаводаї љойи сензура надоранд. Тарљумавупахши онњо метавонад яке аз љойгузинњои муносиб барои се-риалњову филмњои беарзиши хориљї бошад. Бо ин ки мо аз интариќ бахше аз ниёзњои худро бароварда мекунем, њамзамонин кор метавонад нишони њусни ниятамон дар баробари киш-вари њамсоя низ бошад.

Аммо ин роњи њалли муваќќат хоњад буд ва тавре ишорашуд, бо њиммати њукумат ва њомиёни фарњанг ё худ метсина-тњои кишвар метавон шароитро таѓйир дод. Чораи фардороимрўз бояд кард, зеро фардо барои имрўз танњо метавон афсўсхўрд…

Ѓами имрўзро фардо хўрдан бемаънист

Ма

тла

би

ин

гўш

а а

нд

еша

њои

ша

хсї

буд

а,

ме

таво

над

бо

ма

вќе

ъи

«Ниг

оњ»

муѓ

ойир

ат

нам

ояд

.i

Таваљљуњи зиёд ба сохтмони хатти 500 киловолтаи интиќо-ли нерўи барќи Оби гарм - Душанбе ва Маркази барќу гарми-дињии Душанбе-2 зоњир гардид.

Таъкид гардид, ки лоињаи сохтмони хатти 500 киловолтаиинтиќоли нерўи барќи Оби гарм - Душанбе баъди омўзиши даќиќикомиссияи њукуматии Тољикистон барои маблаѓгузорї ва оѓозитатбиќ пешнињод карда мешавад.

Сохтмони Маркази барќу гармидињии Душанбе-2, тибќи та-вофуќоти дар сатњи олии сиёсї њосилшуда бояд тезонда шуда,дар зарфи як соли оянда ба поён расонда шавад.

Зимни суњбат бо Раиси Шўрои директорони ширкати Жонг-синг Телекоммуникэйшн Эквипмент (ZTE) масоили њамкорїдар соњаи алоќа ва телерадиокоммуникатсия баррасї шуд.

Дар шањри Ќўрѓонтеппаи вилояти Хатлон бунёди мактаб бароифарзандони мардуми русзабон бо сарфи 300 њазор доллари амри-кої бунёд карда мешавад.

Дар ин бора ба хабарнигори "Нигоњ" Зўњро Муродова, роњбариташкилоти байналмилалии "Наљоти кўдакон" дар минтаќаи Ќўрѓон-теппаи вилояти Хатлон хабар дод.

Тибќи иттилои манбаъ, якќисми маблаѓи зарурї барои бу-нёди мактаб барои фарзандониаќаллятњои миллї аз њисобибуљаи шањр пардохт карда меша-вад.

Ќурбон Муллоев - сармеъморишањри Ќўрѓонтеппа ќисман пардохтшудани маблаѓњоро аз њисоби бу-љети шањр тасдиќ карда гуфт: - Мак-таб барои тањсили фарзандониаќаллиятњои миллї бунёд меша-вад.

Ба ќавли Зўхро Муродова кўда-кони русзабонњои шањри Ќўрѓон-теппа пурра ба таълим бо забонирусї фаро гирифта шудаанд. Рус-забонњое, ки дар ноњияњо ва де-

Сохтмони хатти 500 КВт-и интиќоли нерўи барќиОби гарм - Душанбе аз љониби Чин

ЉАЗО

Дар шањри Пекин Эмомалї Рањмон бо роњбарони як ќатор ширкатњои бонуфузи Љумњурии мардумииЧин мулоќот кард. Дар мулоќот бо Раиси Шўрои директорони ширкати Тебиан электрик аппаратус (ТВЭА)Чжан Син масоили бунёд ва таљдиди як зумра иншооти энергетикї дар Тољикистон баррасї шуд.

Таъкид гардид, ки чунин њамкорї барои њамќадами руш-ди техникаю технологияи пешќадами љањонї будан ва амалїнамудани њукумати электронї дар Тољикистон муњим аст.

Дар вохўрї бо раиси ширкати Њенан Љинљиан Силвер-сид Ли Чао масоили њамкорї дар бахши зироаткорї бар-расї шуд.

Тавре зикр гардид, њоло ин ширкат дар ноњияњои Ёвонва Љалолиддини Румии вилояти Хатлон дар 600 га заминикорами обї пахта ва сабзавоту полезї кишт намуда, исти-фодаи технологияњои пешќадами каммасраф ва серњоси-ли кишоварзиро ба роњ мемонад.

Дар заминњои кишти ин ширкат беш аз 40 нафар мута-хассисони кишоварзї ва дењќонони Тољикистон машѓуликор ва омўзиши таљрибаи ѓании њамкасбони чинии худ ме-бошанд.

Дар мулоќот бо Директори генералии ширкати сохтмо-ни роњу пулњои Чин (Чайна Роуд энд Бриљ Корпорэйшн) ВэнГан масоили вобаста ба татбиќи босамари лоињањои роњ-созї дар Тољикистон баррасї шуд.

Сарвари давлат Эмомалї Рањмон ба фаъолияти инширкат доир ба сохтмон ва навсозии роњњои мошингардиТољикистон ба мисли Душанбе-Хуљанд-Чанак бо наќби Шањ-ристон, ќисмати Душанбе-Данѓараи шоњроњи Душанбе-Кўлоб-Хоруѓ-Кулма- Ќароќурум бо наќби Чормаѓзак бањоибаланд дода, изњори боварї намуд, ки шоњроњи Душанбе-Турсунзода низ бо сифат ва суръати баланд дар муњлатимуайяншуда навсозї мешавад.

Нилуфари КАРИМ

њот зиндагї мекунанд, имкони батањсил фаро гирифтани фарзан-донашонро дар мактабњои русїнадоранд. Бо бунёди мактаби маз-кур ва фароњам овардани шарои-тњои зарурї мушкили русзабонњо,ки яке аз аќаллиятњои миллї дарТољикистон ба шумор мераванд,њаллу фасл мешавад.

Бунёди мактаби мазкур алла-кай шурўъ шудааст ва дар назараст, моњи сентябри соли љорї мав-риди истифода ќарор хоњад гирифт.

Имрўзњо, њамчунин аз тањсилдур мондани бачањои имконията-шон мањдуд ташкилоти байнал-миллалии "Наљоти кўдакон" дарвилояти Хатлонро ба ташвиш

овардааст. "Мо дар оянда наќшаибунёди мактабњо ва ба тањсил пур-ра фаро гирифтани бачањои им-конияташон мањдудро дорем. Ба-чањои имконияташон мањдуд даршањрњо то љое ба тањсил фаро ги-рифта шудаанд, вале дарноњияњо, ќариб ки, аз мадди на-зар дур мондаанд. Агар бачањоиимконияташон мањдуд бесаводубењунар монанд, ояндаи онњо чїмешавад!?" - мегўяд Зўњро Муро-дова - роњбари ташкилоти бай-налмилалии "Наљоти кўдакон" дарминтаќаи Ќўрѓонтеппаи вилоятиХатлон.

Ташкилоти байналмилалии"Наљоти кўдакон" дар минтаќаиЌўрѓонтеппаи вилояти Хатлон 5барнома: Солимї ва бењдошт дармактабњо,Таъмини оби ошоми-данї, Хазинаи бонувон, Баландбардоштани тавоної ва дороиизан, инчунин, барномаи сохтмо-ни мактабњоро амалї мекунад.

Ин ташкилот аз соли 1994 ин-љониб дар Љумњурии Тољикистонфаъолият карда, тўли 10 сол 80дарсади синфњои ибтидоии мак-табњои тањсилоти миёна ва уму-мии вилояти Хатлонро бо ѓизотаъмин мекунад.

Давлати ШОЊЭЪТИБОР

Баргузории Маљлиси умумии сањњомониЉСК НБО-и «Роѓон» дар Душанбе

ИМКОНИЯТ

Дирўз, 5-уми июни соли 2012, дар шањри Душанбе тањти раёсати сарвазири ТоЉикистон Оќил ОќиловМаЉлиси умумии солонаи сањњомони ЉСК "НБО-и Роѓун" ба кори худ шурўъ кард. Дар ин бора ба"Нигоњ" аз котиботи сарвазири кишвар иттиллоъ доданд.

Бинобар гуфтаи манбаъ, дар маЉ-лиси сањњомон, њисоботи солона вањисоботи муњосиби љамъият бароисоли 2011 шунида шуда, низомномаиљамъият дар тањрири нав ќабул гар-дидааст. Њамчунин дар ин љаласааъзои Шўрои нозирон, комиссияитафтишотї ва комиссияи бањисобги-рии ЉСК "НБО-и Роѓун" интихоб шу-данд. Инчунин гуфта шуд, дар маљ-лис сањмдорони љамъият, аъзоиШўрои нозирон, роњбарияти нерўгоњ,намояндагони комиссияњои љамъиятїоид ба назорати харЉи маблаѓњоифурўши сањмияњо ва комиссияи ба-њисобгирию тафтишотии ЉСК НБО-и

«Роѓон» ширкат доштанд.Маврид ба зикр аст, ки маљлиси

аввали умумии сањњомони ЉСК "НБОРоѓун" моњи майи соли 2011 доир гар-дида буд. Ба маълумоти расмї, маб-лаѓгузорї ба сохтмони "Роѓун" дарсоли 2011 бештар аз 800 млн. сомони-ро ташкил додаст. Дар семоњаи авва-ли соли равон дар амалисозии лоињаисохтмони НБО-и "Роѓон" 20 ширкатихориљї иштирок карда, ба сохтмонииншооти мазкур 14 ташкилот аз Ру-сия, 4 ширкат аз Украина, ЉСК "ТВЕА"-и Чин ва њамчунин, ширкати "GeokonInc" Љалб шуданд.

Сарвинози РУЊУЛЛОЊ

№11 (287), 6-уми июни соли 20124- Бо роњбарияти Кумитаи кор бо занон, Омбудсмен , Суди Олї, вазорати адлия

вохўрї доштем ва онњо аз иќдоми мо истиќбол карданд. Рўзњои наздик бонамояндагони љомеаи шањрвандї, шањрвандон, занон хам сўњбатхо дар назар аст.

- Њадафи ин ташаббус дар чїбуд ё дар кадом њолат иљро шу-дан ё нашудани ќонунњои моњам ба сатњи байналмилалї ра-сидааст?

- Ташаккур ба Шумо ва на-шрияи "Нигоњ". Ин аввалин вохў-рии ман бо намояндаи ВАО дарТољикистон аст. Аксари њолатосебпазирии ќонунї ё беќонунїдар дењот дар нисбати хонаво-дањои камбизоат сурат мегирад.Илова бар ин, кўдакони хонаво-дањои камбизоат ва занони интоифа њам осеб мебинанд. Вази-фаи ман дар барнома омўзиш ватањлили мушкилоти мардумиШумо дар љодаи њифзи њуќуќњоихеш, мушкили ќонунњо ва пешни-њод барои тањияи ќонунњои навдар чањорчўби арзишњои миллїва суннати шумо мебошад.

- То ин ваќт, њамчунин, санадё китобе пешнињод кардаед,яъне таљриба њаст?

- Бале, чаро не. Таќрибан, 20номгўйи китоб дар мавзўъњои мух-талиф доир ба њуќуќ навиштаам.Соли гузашта бо номи "Волоиятиќонун" барои кишвари Чин китобтањия кардам. Аввал, дар ин киш-вар арзишњои мардумро омўхтемва арзишњои њуќуќии муосирроомўзондем, баъд, иќдом гириф-тем. Вазифаи мо омўхтан, омўзо-нидан ва дар асоси он китоб тањиякардан аст. Охирин маљмўаи мобояд ки дар бора ва барои киш-вари Шумо тањия бошад.

- Мўњлати омўхтан ва омў-зиш дар Тољикистон чї ќадараст?

- Аслан, худи лоињаи "Адолатбарои њама" дусола буда, аз моњииюни соли 2011 то июни соли2013 амалї хоњад шуд. Вале ом-ўзиши мо дар ватани шумо азмоњи май то июни ин сол суратмегирад. Дида истодаам, ки суо-лњои шумо зиёд аст, барои њаминяк чизро хотиррасон мекунам: во-лоияти ќонун на танњо дар киш-варњои Осиёи Миёна, балки дарњамаи кишварњои љањон шаклњоимухталиф дорад.

- Аммо мегўед, ки дар киш-варњои аврупої волоияти ќонуншакли комплексї - маљмўавїдорад ва дар Амрико њам фарќаз замин то осмон аст?

- Дуруст, њоло инро њам ёдо-вар мешавам. Дар Аврупо шакликомплексї аст, дар Амрико беш-тар ба мавзўъњои бехатарї раво-на шудааст. Дар Чин бошад, бафалсафаи Конфутсий вобастагїдорад, аз ин нуќтаи назар, вази-фаи ман аз он иборат аст, ки Кон-сепсияи прагматикии волоиятиќонунро барои ин ё он давлаттањия кунам.

Шакли классикии кишварињуќуќбунёд ё худ шакли демокра-тии иштироки мардум дар њукумат-ронї, албатта, њамаи ин кифоянест. Мо волоияти ќонунро (мин-баъд ВЌ) аз назари иљтимої људомекунем. Дар ин консепсия беш-тар ба мардуми камбизоат ва им-кониятњои мањдуд такя мешавад.Ин њама шакли назариявии воло-ияти ќонун аст, то мардум аз на-тиљањои ВЌ истифода баранд. Гу-мон мекунам, ки ВЌ биное аст, ки 4девор дорад. Агар ин биноро меъ-морї карданї њастед, тањкурсиионро бояд мустањкам резед, то би-нои шумо ќавї ояд. Чор девори моќонун аст, мувозинати њокимият(байни шохањои иљроияи њокими-ят, суд, прокуратура ва ѓайра), якдевори дигар, зиндагии њамарў-заи шањрвандон, њуќуќ ва озодињова иљрои ўњдадорињои онњо дарназди ќонун аст. Девори охирин,амалишавии се девори хона аст;њар як бинои хуб дару тиреза до-рад, ки инсон метавонад аз онњоистифода намояд. Яке аз пояњоињамин девор - шаффофият мебо-шад, ки дар фаъолияти њаррўзабояд бошад. Агар набошад, тер-роризм, фасод ављ мегиранд.Шаффофият шарти асосиињимояи волоияти ќонун аст.

Шояд, дар назари аввал, инсода намояд, вале ваќте дар Мон-

голия ва Мексика будам, эњсосмекардам, ки бояд Консепсияисоддаи волоияти ќонунро ба мар-дум ба шакли содда расонид.Мардум њамон ваќт мазмуни инконсепсияро дарк мекунанд, агаргўем, ки ин бинои хонаи шумо аства вазифаи дару тирезаи он азчї иборат аст. Ваќте чунин кон-сепсия дар Тољикистон љорї ша-вад, чи дар шањр ва чи дар дењотњуќуќи шањрвандон поймол наме-шавад, њатто, занњо њам метаво-нанд, ки дар судњо њуќуќњои худроњимоя кунанд. Ва мо њам мехоњем,ки дар кишвари Шумо њаминрољорї кунем. Ман хело миннатдо-рам, ки дипломатњои Финландиямаро ба њайати худ шомил кар-данд ва ман як њафта боз инљоям.

- То ба имрўз бо кадом маќо-моти Тољикистон сўњбатњо дош-тед?

- Бо роњбарияти Кумитаи корбо занон, Омбудсмен , Суди Олї,Вазорати адлия вохўрї доштемва онњо аз иќдоми мо истиќболкарданд. Рўзњои наздик бо намо-яндагони љомеаи шањрвандї,шањрвандон, занон њам сўњбатњодар назар аст.

- Хуб, аз ин вохўрињо чї бар-дошт кардед, кадом табаќа дармо бо иљрои ќонун мушкил до-рад - роњбарон ё омма?

- На, дар Тољикистон муњитевуљуд дорад, ки барои амалї шу-дани ин лоиња мусоид аст. Ода-мони шумо фаъол њастанд.

- Омбудсмени Тољикистон чїмегўяд, оё њангоми сўњбат ў азмурољиати шањрвандон дарнисбати ноадолатињои суд вапрокуратура ва фасод дар инсисетмањо, поймол шуданињуќуќи занону кўдакон ёдоваршуд? Чун аз наќши камранги ининститут дар љомеа зиёд сўњбатмешавад.

- Суоли хуб, аммо Омбудсмендар ин бора ба мо чизе нагуфт,вале ба мо гузориши соли 2011-и

ин дафтарро доданд. Аммо якчизро мехоњам хотиррасон ку-нам, ки ваќте фардеро ба маќо-ми адл, дар кадом шохае, ки на-бошад - суд, прокуратура ё кадомшохаи дигар - интихоб ё таъинмекунанд (чун интихоб дар сис-темаи шумо дар дасти роњбарињукумат аст), пеш аз њама боядки адолат ва покизагї дар хунурагу пайванди он нафар љой ги-рифта бошад. Адолат бояд ки дарнињоди ў реша давонида бошад.Мустаќилии судњо барои њимояињуќуќњои шањрвандон муњим аст.Омбудсмен њам, чи касбї ва чифармонї бояд инсоне бошад, кидар тинаташ табиати воќеиииљрои вазифа дошта бошад. За-риф Ализода, Омбудсмени шу-моро ман бори аввал дар Хел-сенки дида будам, имрўз дидоридувум буд. Њоло дар бораи фаъ-олияти ин нињод маълумот чамънамуда истодаам. Чандон ахбо-ри зиёд дар бораи он надорамва танќид карданї њам нестам.Ќудрат ба тавоної аст; њоло иннињод навташикл, љавон аст вамо њам њамаро барои расонида-ни кўмак ба он даъват мекунем.Рисолати ман дар љоннок карда-ни судњо аст, чунки онњо њалку-нандаи вазъи њуќуќи инсонњоњастанд, аммо Омбудсмен нињо-ди иљтимої аст. Дар аксари дунёмардум ба маќомот боварї на-дорад. Дар ин љо њам бояд ки си-стема ќавї карда шавад ва эњсосмекунам, ки система рушд кардаистодааст. Дар муќоиса ба Ом-будсмени шумо мегўям, ки Омбуд-смени мо як фарди ќавї аст, син-наш ба 90 расидааст, аммо фаъ-ол аст. Аз як Омбудсмен бисёрчизњо вобастагї надорад, пеш азњама судњо, маќомот ва њукуматвазифаи худро бояд иљро кунанд,то ВЌ амалї шавад. Дар сўњба-тњое, ки бо роњбарони маќомотисудии шумо доштам, дарк кар-дам, ки ошкор ва самимї њарф

Омбудсмени шуморомаблаѓгузорї намекунем

Як њайати диплома-тњои вазорати корњоихориљии Финландия баТољикистон омад, тодаст ба набзи масоилињуќуќї ва мушкилотдар ин самт гузорад,барои иљрои ќонунњова рушди ќонунгузориикишвар тавсияњо ди-њад. Дастуруламале, киаз тариќи ин њайатбаъди омўзиши љомеаимо тањия шуданист, бафакултањои њуќуќши-носї ва њукумат пешни-њод мешавад. Хабарни-гори "Нигоњ" бо љано-би Пекка Халберг,муаллифи ин тарњ ва азиштирокдорони кали-дии лоињаи "Адолатбарои њама", ки азљониби Сафорати Фин-ландия дар Тољикистонамалї мегардад, муњо-варае анљом дод.

мезананд. Дар кишварњои дигарњам камбудї аст, њатто, дар Фин-ландия њам. Аз ин нуќтаи назар,њамкорињо байни маќомот сама-рабахш аст.

- Барои расидан ба љомеаишоиста ва баланд бардоштанидарки мардум вазъи иќтисодїроли муњим мебозад. Аз киш-варњои фаќир ва фасодзада чїумед доред?

- Бонки љањонї тањќиќоте анљ-ом додааст, ки хулосааш ин аст,ки барои расидан ба ВЌ кишварбояд иќтисоди тараќќикарда дош-та бошад ва ба иктисод бояд маб-лаѓгузорї кунад, то зиндагиимардум бењ шавад. Агар зинда-гии мардум аз ин зовия бењтарбошад, онњо ба амалї шудани ВЌсањм мегузоранд. Дар намунаи якхонавода инро чунин тасвир кар-дан мумкин аст: ваќте ки вазъииќтисодии хонавода хуб аст, хо-навода барои тањсили фарзан-дон имконият пайдо мекунад вафарзанд љойгоњи худро дарљомеа меёбад. Ва баръакс.

- Оё аз љониби лоињаи Шумоба дафтари Омбудсмени Тољи-кистон маблаѓгузорї мешавадё на ва оё Омбудсмени Финлан-дия низ аз љониби давлат маб-лаггузорї мешавад?

- Мо ба Омбудсмени шумомаблаѓгузорї намекунем. Дар моОмбудсмен давлатї аст, маблаѓ-гузории он аз тарафи парламентсурат мегирад ва ин дафтар азтарафи маблаѓгузор идора меша-вад.

- Дар мо созмонњои ѓайри-давлатї тавассути грантњоимолї мечарханд, натиљаи фаъ-олияташон њам суст аст, њам-чунин, њукуматњо кўшиш меку-нанд, ки фаъолияти онњорозери назорат гиранд. Илова барин, СЃ мо худљўш нестанд, онњодар партави њидоятњои созмо-нњои байналмилалї созмонёфтаанд, назари Шумо дар инмаврид чї аст?

- Пеш аз он ки ба Тољикистоноям, аз интернет маълумотњоизиёдро хондам ва доир ба вазъињуќуќи шањрвандон ва фаъолия-ти СЃ ошно шудам. Дар кишваришумо пањлуњои поймол карданињуќуќ зиёд аст, бахусус, њуќуќи за-нон ва љавонон. СЃ њам дар инбора ваќтњои охир садо баландмекунанд. Њадди аќал, дар бораиин мушкил маълумот доранд.Фикри ман ин аст, ки бояд њуку-матњо бо CЃ кор кунанд. Њисобо-ти охирине, ки њукумати шумо оидба вазъи њуќуќи инсон ба СММпешнињод кард, дар њамкорї боСЃ тањия шуд ва бону Зўњро Њали-мова, яке аз намояндагониљомеаи шањрвандї, гуфт, ки инташаббус дар таърихи Тољикис-тон бори аввал сурат гирифтааст.Албатта, боварї ба СЃ хуб аст,аммо бояд ки боварии аслї рўињукумат бошад. Шарт нест, ки дарсурати мављудияти мушкилот СЃњукуматро интиќод кунанд; агарњукумат вазифаи худро дурустиљро кунад, ба чунин танќид њољатнамемонад.

МусоњибЊарамгули ЌОДИР

ДАР АКС АБДУМАЛИК ЌОДИРЇ РОЊБАРИ ДАФТАРИИНСИТУТИ ИНЪИКОСИ ЧАНГ ВА СУЛХ ДАР ТОЧИКИСТОН ВА ПЕККА ХАЛБЕРГ

№11 (287), 6-уми июни соли 2012

Бењтараш академикњои муњтарам як забони нави тољикие фикр кунеду ба хулоса оед,ки хуљандї ба "ай"-гуии љанубї нахандаду љанубї "Шашмаќом"-ро "узбакияй, ака"нагўяд. Тољикон, чўбаки дастатонро партоеду дудаста сарро ќапида, фикр кунед.

5

МИНБАРИ ФЕЙСБУКИЊО

Ба хати форсї гузарем ё хайр?

Академик Мўсо Диноршоев ахиран ба љумлаи љонибдорони гузаштан ба хати форсї пайваст.Вай гуфт, "хати сирилликии Тољикистон фаќат ба худи Тољикистон даркор аст". Академик њам-чунин гуфтааст, бо ин хат як ќатор мафњумњо дигаранд, аммо дар асл дигар њастанд ва вазнишеърњои мо хато мешавад, ваќте бо сириллик рўи коѓаз меоянд. Хати забони тољикї сад сол баин сў чанд маротиба дигар шуд. Солњои 1928 - 1930 лотинї буд ва аз соли 1930 то 1940 хатисириллик роиљ шуд. Шурўъ аз даврони истиќлол бархе бар ин таъкид мекунанд, ки Тољикистонбояд ба хати порсї гузарад. Дар Фейсбук њам дар робита бо изњороти Мўсо Диноршоев боз бањссари ин суол гарм шуд:

Бузургмењри МУРОДИЛЛО,тањлилгар:- НА! Ман ба ягон ќарзи бебозгашт бовар намекунам, чунки имрўз

замоне шудааст, ки бародар ба бародари худ чизе намедињад. Буби-нед, ки ваќте коргарони хитої роњи Душанбе - Чаноќро обод наму-данд, баъд роњи пулакї ташкил шуд ва сабабашро баргардониданиќарзи Хитой гуфтанд, пас аз чанде замини кишварро барои чинињододанд ва гуфтанд, ки иљора аст, вале пас маълум шуд, ки он њамиљора набудааст. Аз њамин лињоз, ман њарос аз он дорам, ки инкишвари сарсахти мо инќадар ќарзњои гирифтаашро чї гуна барме-гардонида бошад? Агар ба мисли Хитой ба дигарон њам замин дињад,њатто замини Тољикистон ба он њам камї мекунад. Барои њаминваќте расидааст, ки мо бояд кўшиш намоем, ки худ кор кунем, иќти-содиёти худро гардон кунем, то аз дигарон дигар ќарз нагирем вањатто грант њам. Ман шубња дорам, ки Чин бар ивази 25 млн. долларпагоњ чизеро талаб накунад, чунки онњо мисли мо «бесавод» не-станд.

5 рўз шуд, ки президент Эмомалї Рањмон дар Чин аст. Пас аз вохўрии сарони ду давлат байни Тољикистону Љумњурии Халќии Чин якчанд санад ба имзо расиданд,аз љумла: - Эъломияи муштараки Тољикистону Чин; - Созишнома миёни Тољикистону Чин дар бораи њамкории техникию иќтисодї.

Њамчунин давлати Чин барои дастгирии рушди иљтимоию иќтисодї ба Тољикистон 150 миллион юан, баробар ба 24 миллион доллар, кўмаки бебозгашт ё грантихтисос дод. Аз таљрибаи солњои гузашта хуб маълум аст, ки Чин он ќадар дасти бози сахо надорад. Умуман як давлат ба давлати дигар бесабаб маблаѓе нахоњаддод. Гурўње бовар доранд, ки имрўз ё пагоњ бар ивази ин маблаѓ боз чизеро мехоњад. Вале нафарони дигар иброз мекунанд, ки агар маблаѓ ба шакли грант бошад,бебозгашт аст ва онро бозпас талаб намекунад. Вобаста ба ин мавзўъ «Нигоњ» аз тањлилгарон пурсид:

Хилватшои МАЊМУД,рўзноманигор:- БАЛЕ! Давлати мардумии Чин аз бузургтарин кишварњои сармоя-

гузор дар иќтисоди Тољикистон аст. Тибќи иттилои рўидаст, њаљми сар-моягузории Пекин ба пружањои мухталифи Душанбе дар поёни соли2011 ба 1, 5 миллард баробар шудааст, ки дар ќиёс ба дигар кишварњо,аз љумла шарикони стратегї, бесобиќа аст. Њоло, ки Чин тасмим дорад,беш аз 24 миллион доллар барои рушди бахши иќтисоду иљтимои Тољи-кистон људо кунад ва он њам ќарзи билоиваз, иќдоми ќобили ќабул аст.Зеро њар ду давлат дар доираи чанд созмон ва њам дар чорчўби муно-сиботи дуљониба њамкории мўътадил ва мусбат доранд. Тарњњое, киЧин дар Тољикистон амалї мекунад ва њам амали карданист, ба куллиаз пружањои дигар давлатњо фарќ дорад, њатто аз лоињањои "наздикта-рин" шарики стратегиамон Русия. Равобити танготанги ТољикистонуХитой баёнгари глобализатсияи мусбатро бозгўї мекунад. Барои Тољи-кистон факат як омили бероњатшавї мављуд аст, ки ањолии зиёди Хи-той аст.

МАВЌЕЪ

Бовар доред, ки Чин кўмаки бебозгашт кард?

Rahim Bobokhonov:- Файласуфи асили шўравї, атеи-

сти матин, шояд узви Њизби коммунистњам буд, имрўз - панэронист! Замо-нањо дигар мешаванд, одамон њам,њатто академикњо! Ваќте ин масоилиљиддї њал мешаванд, албатта, як ко-миссия ташкил мешавад, ки олимонуакадемикњои саршиносро муттањидхоњад кард. Сипас президент ягон фар-мон мебарорад. Њоло ду академик, пассафашон зиёд мешавад.

Илњоми Муњаммадиброњим:- Агар ин кор шавад, то он даме, ки

Эмомалї Рањмон зинда асту то даме,ки њаёт дорам, ба ў овоз хоњам дод!

Шокир Файзуллоев:- Дар алифбои арабї њам "минус" -

њо њастанд: 1) С, Т ва З чанд њарфанд;2) Садонокњо меафтанд; 3) Аз њамамуњим! Њељ як аз ин академикњо њисобнакардааст, ки тарљумаи матнњоирасмї чї ќадар маблаѓ мехоњад.

Куруш Сухроб:- Дар шароити фалокати саросарї

дар соњаи маориф оё дар бораи гузаш-тан ба хати форсї фикр кардан мум-кин аст? Сириликро метавон хонд, агарњарфњоро донї, аммо барои хонданифорсї бояд забонро донист. Акнун та-саввур кунед, ки забони тољикї чїќадар калимањои арабї дорад. Њоловаќти гузаштан ба хати форсї нест.

Olimjon Rahimov:- Идиотизм... гузаштан ба хати

арабї...Саъди Махди Салом:- Оё дўст доштани хатти ниёгон,

талаб кардан барои гузаштан ба ин хатмаънои паниронист буданро дорад?

Rahim Bobokhonov:- Онњо (панэронистњо) имрўз таќ-

рибан чунин мегўянд, фикр мекунандва менависанд: халќи тољик нест, фор-сњо ва эронињо њастанд; давлати тољи-кии Сомониён набуд; забони тољикї на-буд, форсї буд; то ибтидои асри 20 мил-лати тољик набуд; бояд зуд ба хатифорсї гузашт; забони мо бояд "забонипорсї" унвон шавад; зидди лањљањобояд мубориза бурд, инро забони порсїсодда мекунад; мафњуми "Забони ада-бии тољикї" вуљуд надорад.

Умед Љайњонї:- Њаќиќати илм аз мифњо боло аст:

1) Сомониён империя набуданд. То-беъи хилофати аббосињо буданд. 2)Забони тољикї дар дарбори Сомони-ён пайдо нашудааст. Забони тољикївориси бевоситаи форсии миёна ваќадим аст. "Дарї", яъне дарборї, за-бони давлатї гуфтан аст; 3) "Шоњно-ма" аз забони пањлавї ба тољикї тар-љума нашудааст. Мањз ба форсї на-вишта шудааст: Аљам зинда кардамбад-ин порсї. 4) Забони тољикї дарњудуди Осиёи Марказї, Афѓонистонва Эрон пањн нашудааст, балки њаме-ша буд; 5) Мегўянд, бояд мо ба касе(Русия - "Нигоњ") барои ин забони пур-шукўњ миннатдор бошем. Аммо ба-рои омехтаи русї, ўзбакї ва форсїшудани он кї гунањгор аст? 6) Ман ваманбаринњо панэронї нестем. Манистиќлол ва озодии кишварњои фор-сизабонро њурмат мекунам. Агар мо-нанд ба Иттињоди Аврупо иттињодемедоштем, хуб мешуд. То асри 20дар ягон манбаъи тољикї дар бораизабони тољикї иттилоъ нест. Меша-вад гуфт, ки тољикони мо, Афѓонис-тон, Ўзбакистон, Эрон ва дигар киш-варњо як халќ нестанд?

Rahim Bobokhonov:- Сарчашмањои арабї ва эронї

лингвистї ва ќобили эътимод не-станд. Чаро шарќшиносони асри 19дар бораи тољикон ва фарњанги то-љикї менависанд, аммо панэронис-тњо инро инкор мекунанд?

Farhod Sharifov:- Агар фарде моро ба бозгаштан

ба асли худ, ба худшиносии миллїдаъват кунад, ў "панэронист" меша-вад. Пас онњое, ки хати русиро љониб-дорї мекунанд, "панрусист" - анд?

Умед Љайњонї:- Аслан касе медонад, ки панэро-

низм чист ва панэронист кист? Оёчунин падидае дарвоќеъ вуљуд до-рад ва ё бофтаи хаёли бархењост?Шириншо Шотемурро, ки яке аз бу-нёдгузорони Тољикистон аст, "панэ-ронист" гуфтанду шањид карданд. Оёў панэронист буд?

Хилватшо Ходжаев:- Шарќшиносони асри 19 асосан

русњоанд, ки заминњои моро ѓасб кар-да буданд. Барои аз њавзаи фарњан-гии форсї ва Эрону Афѓонистон људо

кардани мо онњо њамин роњ, яънељудо кардани тољикї аз форсиро пешгирифтанд.

Аълохон Зарафшонї:- "Баъзе касоне, ки бо забони то-

љикї дуруст ошно нестанд, "забонитољикї аз форсї чї ќадар фарќ до-рад?" гуфта мепурсанд. Аммо касе,ки бо адабиёти куњна ва нави форсїшиносої дорад, бахубї медонад, кидар миёни инњо фарќи асосї нест".Садриддин Ъайнї, "Рањбари до-ниш", 1928, шумораи 4.

Парвиз Диноршоев:- Агар мушкилатон наояд ба ман

иттилоъ дар бораи нашрия ва рўзно-манигореро пешнињод мекардед, кипадари ман интервю додааст. Маќо-ла ва асарњои ўро номбар кунед, киў "фаъолона" аќидањои панэрониротаблиѓ кардааст.

абдумалик алиев:- Эй мардум, асри 21 дар За-

мин! Роботи япон намоз мехонад!Њарфу алифбо воситаест барои даркоѓаз ифода кардани фикру аќида,тамом. Ба љои демагогия як рўз бакўча бароеду кўдакони тољикро азњаќорату бењудагўї изо дињед. Мак-табњоро таъмир кунеду муаллимо-ни босаводро пайдо кунед, ки фар-занди тољик аќалан бо њарфи кири-ли хонаду савод пайдо кунад, аз уча-стковийи бесавод натарсаду бароитуњмат ба ГАИшник пора надињад.То кай мо ќафо мегардем? Бењта-раш академикњои муњтарам як за-бони нави тољикие фикр кунеду бахулоса оед, ки хуљандї ба "ай"-гуииљанубї нахандаду љанубї "Шашма-ќом"-ро "узбакияй, ака" нагўяд. То-љикон, чўбаки дастатонро партоедудудаста сарро ќапида, фикр кунед.Асри 21. Давлатњои бузург мо - дав-латчањоро таќсим карда истодаанд.

Аъзамшох Ширговади:- Бо ин хати махдудаи пирилик,

ки дар гардани мо истеморгароникоммунист бор карданд, танњо 5 - 6миллион метавонад ин миллатро би-шиносад. Агар чизе аз таъриху та-маддуни олам андўхта бошам, мањзбо ин хати нозанини бобогиам буд.Бо хати пирилик чї меёбї, аё донои"миллатдўсти пан пириллик"?

«Розњои пинњон»-иљаноби ИКС

НАТО-е, ки бо мо ањду вафо дошт, ба сўи дигар рафт. Хубгирдамон тоб доду ноз карду итоб, аммо дар охир рафт. Њаминшубња буд, ки раќиб - Ўзбакистон корашро мекунад. Раќибимо дар аввал нозу итоб карда буд ба НАТО, аммо нињоят буљу-лаш хесту ба висол расид. Сад дод аз ишќи бадфарљом вафарњодї!

НАТО эълом дошт, ки нерўњои «пирўзаш» дар Афѓонис-тонро аз ќаламрави Ўзбакистон бо Ќирѓизистону Ќазоќистонберун мекашад. Дар изњороти Андерс Фоѓ Расмуссен, дабирикулли НАТО омадааст, ки ин паймони низомї мањз ин масир-ро интихоб кардааст. Аммо дар бораи Тољикистон дар ин из-њорот њарфе набуд. Њарфњо буданд, ваќте ки вазирони ди-фоъи Бритониё, Белгия ва фармондењони амрикої ба Душан-бе омада, бо худи Љаноби Олї дар ин бора гуфтушунид кардабуданд. Гуфта буданд, ки Он Кас мебинанд масъаларо, ќарибки розї њам њастанд. Он замон ин баландмаќомон хеле хушњ-ол меафтоданд ва мегуфтанд: нерўњои «пирўз»-и НАТО та-вассути Тољикистон ба Ќирѓизистону Ќазоќистон «паноњбаху-до» мешаванд. Бародархондањо, гўё ки Ўзбакистон аслан дарин минтаќа набошад ва танњо кишварњои мазкур бошанд,фаќат ин се кишварро зикр мекарданд. Њоло Тољикистон-ро зикр намекунанд. Ё таги коса нимкосае њаст - мї, љано-би Њамроњхон Зарифї, вазири мўњтарами корњои хориљї?

Росташро гўям - мї? Њамин газетаи «Нигоњ» чанд борнавишта буд, ки Ѓарб Ўзбакистонро аз лињози низомї ме-хоњад баќувват кунад. Аз афташ ин гап рост мебарояд. Э,њамон нерўњояшон аз сарашон монад. Худо накарда, азњудуди мо мегузаштанду гапашон њамроњи 201 - ињо мегу-рехту «бозии паррон-паррон» - ашонро сар мекарданд.Ду буќќа љанг кунанд, мўрчањо дар таги по њайф меша-ванд. Хоки замин ба њаво мепечад. Монед, бо њамон роњиоњан раванд. Кошки роњи оњани Мазори Шариф кушодашавад, ки тезтар Эрон њам роњи оњанашро ба ин шањритољикон расонад.

Не, аздусар, чї ќадаре, ки шуморову худро дилбар-дорї накунам, боз нашуда истодааст. Ба ин њамсояи «ёнќушниву љон ќўшни» - амон чї шуда бошад - охир? Ди-лашро кї пур кард, ки аз Андиљону Фарѓона натарсида,хориљињоро ба ќаламраваш сар дод. Умуман, вая каллашњай - мї? Ё вагонњои НАТО-чињоро аз њамон Мазори Ша-риф то Ќазоќистон ё Ќирѓизистон сур карда, бароварда,партофтанї аст? Бе истгоњ, бе нафас рост кардан. Бечо-ра, сарбозакњо! Аз Толибон ба як азоб халос шуда, бо дардасти Темурланг меафтанд.

Не, не, аниќ як гап њаст! То дина Тошканд ноз мекард.Аммо ваќте русњо гуфтанд, ки ба амрикоињо иљозат меди-њанд, то аз Уляновск парида гумугўр шаванд, тошкандињофикрашонро таѓйир доданд, мегўям. Бовар кунед, њељ на-фањмидам. Ё њамин аз Тољикистон нагузаранд гуфта,њамин корро карда бошад? Мисли анекдоти «Роѓун, Ро-ѓун»? Њар чї шуданаш мумкин.

Ёр рафт. Шояд чї хуш рафт, буз каму чањчањаш кам,аммо аз дил биравад, њар он чї аз дида бирафт. Зиќ на-шаветон! Маст шаветон.

Паймони бепаймон.Ёр рафт…

Ма

тла

би

ин

гўш

а а

нд

еша

њои

ша

хсї

буд

а,

ме

таво

над

бо

ма

вќе

ъи

«Ниг

оњ»

муѓ

ойир

ат

нам

ояд

.i

№11 (287), 6-уми июни соли 20126Аз нархи гарон волидайн онњоро имкони ба аттраксиону каруселудигару дигарњо савор намуданро надоштанд. Ин маќоли машњури«пулдор ба кабобу бепул ба дуди кабоб» - ро ба хотир меовард.

Арафаи иди Якуми май буд. Даррўзи ахири машќи раќс мо - дониш-љўёни интихобиро бо сарулибосисафед ва тасмањои кабуд таъминкарданд. Баъди анљоми машќи "ге-нералї" мутассадиёни сањнаи раќсаз мо хоњиш карданд, ки рўзи якумимай соати расо 7:00 пагоњї љойњоихудро дар майдони марказї ишѓолнамуда, бо шурўъ шудани мусиќїба раќс дароем. Ман баъди баро-мадан аз машќи "генералї" даст баљайбам бурдам. Дар кисаам пуликам будааст ва дар Рўзи мењнатка-шони дунё бо пули кам сайругашткарданро ба худам раво надонис-таму бо њамон сарулибоси дар тандоштаам, роњ сўи хонаро гирифтам.Расо баъди 4 соат аз Душанбе баКўлоб расидам.

Аср гузашт. Шом шуд ва ман бозба роњ баромадам ва хостам шабба хона расида, рўзи дигар ба мар-каз баргардам. Мабодо дер шавадудар раќс њозир нашавам, аз дониш-гоњ хориљ мекунанд. Чї мегўед, киаз шањри Кўлоб пайдо намуданинаќлиёт бароям хеле ва хеле гаронафтод. Шом ба шаб мубаддал шудва бо сад ранљу азоб гоњ мошинса-вору гоњ тракторсавор то ба дењаиЌипчоќ расидам. Акнун то расида-нам ба зодгоњам Чашмаи љўшон 4километр роњ монда буд, вале тарстамоми вуљудамро фаро гирифт.Ќиссањои аљинашапидањо дар Чаш-маи Чинорро, ки аз хурдї ба манбузургсолњо наќл карда буданд,медонистам ва бидуни хоњиши дош-таам ба ёдам меомаданд.

- Тани ману таќдир, - гуфтамусураи "Ќулњуваллоњ" -ро зери лабтакрор ба такрор хонда, ба роњ ба-ромадам. Љалѓўзањои хушкидаи да-рахтони сари роњ бо вазидани ша-мол бо њам бархўрда, то ба заминрасиданашон садои дањшатангезе-ро дар атроф пахш мекарданд. Бовазидани шамол ва афтидани чўбихушке аз шохи дарахтон ман азњаракат бозмемондам, худамрокаму беш таскин дода, сипас, ро-њамро идома медодам. То расида-нам ба мазоре, ки дарахти болояшсар то ба по латтапеч буд, каме роњмонд, вале аз дањшати шаби тира-ву тор тамоми вуљудам меларзидумеларзид.

Дар њамин њангом садои ѓилди-роси мошине маро ба худ овард.Худро дар байни роњи мошингардгирифтам. Мошине, ки бо суръатибаланд њаракат мекард, яку якборааз њаракат монд. Ман зуд ба мошинрасидаму дари онро кушода, бариронанда нишастам.

- Рафтем!Мошин ба њаракат даромад. Аз

чї бошад, ронанда ќудрату тавонипахш кардани гази мошинро базўрмекард. Ў ба ман наменигарист.Барои бартараф кардани хомўшїгуфтам:

- Таѓо, хайрият, ки омадед, ва-гарна аз тарс зањракаф мешудам.

- Чї ту одамї? - Ња, донишљў аз ќишлоќи Чаш-

маи љўшон. Писари Мадаброр.- Эй, сабил монад, барваќттар

гўї намешавад! Ман дар шаб мо-шинамро барои гирифтани ягонроњгузар манъ намекардам. Туро боин сару либосат дар ин шаби тордидан њамоно поям аз газ хато хур-ду беихтиёр мошин аз њаракат монд.Агар гап намезадї, то ба зери Чино-ри боло расидан дилам аз таппишмемонд ва ё мошинро партофта,мегурехтам. Хайр љўра, њар чизе,ки дар ягон љо дидї, дањонатро дардигар љо накушо, фањмидї?!

Давлати ШОХЭЪТИБОР

НАЌЛЊОИ МУЗОФОТЇ

АЉИНА

Нархи хизматрасонињо дарбоѓњои љашнї гарон буд. Дар инрўз барои кўдакон нархи карусе-лњоро аќаллан то 50% кам накар-данд. Маълум буд, ки соњибонитаљњизот ин анбўњи кўдаконродида, сари худро гум карданд:боз кай ин ќадар «клиент» ба инљо меояд!? Ба назар менамуд,онњо њатто намедонистанд, киимрўз Рўзи кўдакон аст. Њамчу-нин намедонистанд, ки кўдакон -ояндаи мо ва ин марзу бум њас-танд. Бале, онњо ин таљњизотроаз хориља ворид кардаанд ё ба-рои фаъолият андозу дигар пар-дохтњо доранд, аммо як рўз ме-шуд, онњоро бепул не, арзон дарихтиёри кўдакон гузошт.

Бино ба иттилоои созмонњоибайналмиллалї, 16% кўдаконитољик дар њолати камбизотї умрба сар мебаранд ва теъдодиоилањои камбизоат дар Тољики-стон нисбати оилањои доро думаротиба зиёд мебошад. Дар яккишвари фаќир дар њамчунинрўзњо лоаќал мешуд як рўз рой-гон кўдаконро хурсанд кард, тоњис кунанд, ки ватан доранд вањукумат дар фикри онњо аст. Баљои харољоти бењуда њукумат ме-тавонист ин боѓњоро иљора гирадва дар ихтиёри кўдакон гузорад.Аммо аз куљо? Ин њарфњо дарон рўз фарёд задан дар биёбон-ро мемонд. Баръакс, кўдаконизиёдро дида, иштињои дастан-даркорон ќозгир шуд ва нархњо-ро боло бардоштанд.

«НОДОР ВА ДОРО»Нархи хизматрасонињо воба-

ста ба намуд аз 1 то 7 сомонї буд.Холаи Шарофат, сокини Ху-

љанд мегўяд, барои он ки кўда-

Ид, кўдакон,на барои њама!

кон дар рўзи идашон хурсандбошанд, ба маблаѓ нигоњ наме-кунад:

- Шукри Худо, ки фарзандо-нам дар Русия кор мекунандумаблаѓ мефиристанд. Манимрўз наберањоямро ба боѓгирифта омадам. Додар, кам-тар мехўрем – дия. Як кўдаконхурсандї кунанд. Идашон – ку.

Аммо кўдаконе њам буданд,ки танњо тамошобин буданд.Бо њавас ба њамсолонашоннигоњ мекарданд. Аз нархи га-рон волидайн онњоро имкониба аттраксиону каруселу дига-ру дигарњо савор намуданронадоштанд. Ин маќоли машњ-ури «пулдор ба кабобу бепулба дуди кабоб» - ро ба хотирмеовард.

Фирўза, як сокини шањриХуљанд дар кунље бо як азоббачањояшро нигоњ медошт.Онњо мехостанд аз дасти мо-дарашон фирор кунанд. Аммомодар пули кофї надоштааст,ки ду кўдакашро ба аспакушерчањои карусел шинонад.Вай ба «Нигоњ» гуфт:

- Аз љои корам њамагї 350 со-монї маош мегирам ва зиндаги-амро базўр мегузаронам. Шавњ-арам дар муњољират асту њолопул нафиристодааст. Имрўз хо-стам фарзандњоямро ба сайру-гашт барорам. Онњо њам мењо-њанд, ки ба монанди дигар ба-чањо аз дилхушињо истифодакунанд, не, гўям, дилшикастамешаванд, аммо ин љо нарњо ос-монї...«ИДИ ИЉБОРЇ»

Ин тазодњоро он рўз кї меди-ду кї намедид. Масъулини њуку-мат бо гузаронидани хатнасурикўдакон банд буданду бо худна-моишдињї. Ид ба бозор – ман-баъи даромад табдил шуда буд.Соњибони атраксионњо фаќат«клиент» - њоро медиданд. Аз рўимантиќ агар ќиматњо арзонтар ме-буданду «клиент» зиёд, ду 15 як30 мешуд. Аммо ин ба аќли касенамеомад, ё меомаду меанде-шид: «маљбуранд, мешинанд».Шояд садњо нафар маљбураншиштанд ва хурсандии кўдакихудро гарон хариданд.

Як масъули боѓ гуфт, ки саба-

Боѓњои фарњангивуфароѓатии Хуљанд 1июн - Рўзи байналмил-лалии кўдакон серодамбуданд. Ба ќавле, за-мин кафида буду одамрўида. Бахшида баРўзи кўдакон дар Ху-љанд чанд чорабинииидона баргузор шуд.Амали хуб, аммо тоохир андешиданашудабуд, ки норозигињоисокинон ва ширкатку-нандагони љашнро бавуљуд овард.

би гаронии ќиматњо аз истифодаизиёд фарсудашавии таљњизоти бонархи гарон аз хориљ воридшудааст:

- Мо касеро маљбур намеку-нем, ки шинад… - ин посухи соњи-би карусел буд, ки гирдаш аз њамазиёд кўдак љамъ омада буд. Ўњатто дигар ба суоли ман посухнадод, зеро диќќати ўро аз кораш,дурусттараш, аз даромадаш бадигар тараф љалб мекардам…

«ФАРОМЎШШУДАЊО»Аммо ин њама он чї буд, ки дар

Хуљанд буд. Аз дигар боѓњои фар-њангии вилояти Суѓд нагўем њаммешавад. Боѓи ба номи устод Аб-ўабдуллоњи Рўдакии ноњияи Бо-бољон Ѓафуров, ки калонтаринноњияи љумњурї ба шумор мера-вад, њоли хуб надорад. Сокинониин љо маљбуранд, ки роњкиро харљкарда, ба Хуљанд оянд. Кўдаконидигар ноњияњои вилоят идашон-ро дар сари замин бо ёрмандїба волидонашон ќайд намуданд.Магар кўдакони ноњияњои АштуЃончї, Шањристону Айнї бароисайругашт ба боѓњои фарњангїмеоянд? Боѓњои ин ноњияњо кироиомадан њам намекунанду агарягон чорабинии фарњангї ташкилшавад њам, кирои дидан намеша-вад. Инро худи сокинони инноњияњо борњо гуфтаанду мег-ўянд.

Зиёда аз 70% мардум дар де-њоти Тољикистон зиндагї меку-нанд. Аммо ба назар мерасад,Рўзи кўдакон фаќат насиби кўда-кони шањрист, он њам як хурсан-дии арзон нест. Аз ид њам шоядкўдакони шањрњо хабар доранд вањар сол ѓофил аз харољоти воли-дайн ин рўзро мунтазир меша-ванд. Вале кўдакони дењот? Та-нњо аз китобњо мехонанд, ки имрўзрўзи байналмилалии њифзињуќуќи онњо аст.

Афзал БОСОЛИЕВ,Хуљанд

№11 (287), 6-уми июни соли 2012 7Гуфтам, агар мехоњї гўї, ки ман зинокорам, хато кардаї ва ман њаргизфикри онро низ накардаам. Дар љавоб чизи мушаххасе гуфта натавониства њамроњамро, ки каме ба мо наздик шуда буд, даъват намуд.

Кї бояд худро ба дор овезад?

... боФаридун Рањнавард

БИДУНИ F Т

Чанд рўз пеш дар мањаллаи Гипрозем, сари роњ, дар рў ба рўйи бозориДењќон, яке аз лавњањои баландтарини рекламавї дар пойтахт пайдо шуд. Љойбарои реклама зуд харидор њам ёфт. Акнун лавњае, ки дар пояи оњании диам-тераш таќрибан 1000 мм ва баландиаш таќрибан 8-10м љойгир шудааст, якеаз шабакањои алоќаи мобилиро тарѓиб мекунад. Пайдо шудани боз як лавњаиреклама дар пойтахтро хабари аср номидан намешавад. Ва шояд ин "ободї"дар назари аввал, умуман ањамияте надорад. Њатто аз он ки сутуни оњанї дарсари роњи мошингарди бе ин њам хатарноки Гипрозем амнияти мардумротањти суол мебарад, чизе намегўем. Њол он ки, масалан дар мамлакатњоидигар ин сутунњо аксаран аз пластик сахт сохта мешаванду дар њолати баонњо бархўрдани воситаи наќлиёт, шикаста, њам техника ва њам мусофирроаз зарб эмин медоранд…

Њоло дар ин масъалањо эрод гирифтан ба масъулини њукуматии шањр,шояд њадди аќалл, як дањсола ваќт њаст. Аммо факти дигар њар касро дарпойтахти мо метавонад дар њайрат гузорад. Лавњаи бузургљусса дар Гипро-зем дар як шаб ќомат афрохт. Дар њоле ки, роњи мошингарди ин мањаллаипойтахт, аз роњњои дигараш натанњо бо чуќрињои калонтараш фарќ мекунад.Балки бо баста шудани бозори Сомон дар ин мањалла, истгоњи троллейбусихатсайри №5, роњњои пиёдагард, ва њатто љўйборњои ифлосе, ки замоне азонњо оби зулол таг-таги роњи мошингард љорї мешуд, ба истгоњи таксивуаробањо ва бозори калоне табдил шудааст. Ин "бозор", дар мањаллаи Гипро-зем дар як шабонарўз 20 соат фаъолият мекунад. Соати 2:00 бо омаданимошинњои пур аз сабзавоту меваљот аз навоњии гуногуни кишвар, љумбуљўлдар ин љо сар мешавад ва имрўзњо, њадди аќалл то соати 22:00-и шаб давоммекунад.

Имрўз дар роњњои пиёдагарди ду тарафи роњ, истгоњи троллейбусњо дармањаллаи Гипрозем, бемамоният, метавон зардолу тарбуз, гелос, пиёз, кар-тошка, тамоми намудњои нон, диски филмњои туркї, пойафзол, тањпўшак,меъдаљўшак, љигарбирён, шушбирён, носу сигор дору зидди њашарот; "Каро-лин", "Дуст", "Марги муш" ва албатта самбўсаву чебуреку пирожкии бомаз-за… харидорї намуд. Чаро њамаи ин масъулин ва маќомоти њифзи тартиботисанитарию љамъиятии бозор, мањалл ва ноњияву пойтахтро њадди аќалл, дусоли охир, чандон ба ташвиш намеорад, ки набудани як лавњаи бузурги тарѓ-иботї?

Шояд савдогарон барои вайрон кардани тартиботи љамъиятї пул меди-њанд? Ба љойи чек, ки баъди баста шудани бозори Сомон дигар аз ин тољиронкасе њаќќи талаб карданашро надорад, шояд каси дигар, аз онњо "њаќ" месито-наду аз нозирони ќонуну ќоида њифзашон мекунад?

Ба ин саволњо дар кўча-бозори Гипрозем њар савдогар посухи худро до-рад. Духтараки семичкаву сигорфурўш мегўяд ба касе чек ё "њаќ" намедињад.Зане, ки дар пиёдагарди назди Гастроном мурѓбирён мефурўшад, ба саволимо бо киноя гуфт: "Чашми њама њамин камбаѓалонро мебинад. Агар инњоро азин љо ронанд, дар куљо савдо мекунанд, кор надоранд, њамааш аз ќишлоќњоидурдаст омадаанду дар хобгоњ дар як њуљра ду -се оила зиндагї мекунанд.Асосан беваву бечораанд, ки кўдакони ноболиѓ доранду шавњарашон Русиярафта, ё умуман гум шудааст, ё пул намефристад. Монед њамин бечорањо-ро… Зўр бошед, рафта аз њукумат пурсед, ки чаро бозорро баст. Њамон ваќтгуфтанд, ки бозор ба талаботи санитарї љавобгў нест. мошини сўхторнишонїдаромада наметавонад. Чї ин кўча ба талабот љавобгў аст? Монед њаминкамбаѓалонро".

Дарвоќеъ, агар дар њаќиќат сабаби "нодидагирї"-и мушкил на аз бепар-вої, балки аз рањму шафќат нисбати мардуми нодору мискин аст, дари Бо-зорро бастан чї њољат буд? Дар њоле дарвозаи дигари бозор боз асту савдоияклухти мањсулоти кишоварзї дар ављ.

Як манбаъ аз њукумати пойтахт гуфт, ки даќиќ бо кадом сабаб басташудани бозори Сомонро намедонад, аммо дар назар аст, он љо стадион сохташавад. Дар њоле пештар муовини Мањмадсаид Убайдуллоев - мири шањргуфта буд, ки дар љойи Бозори Сомон биноњои бисёрошёна месозанд.

Ба њар њол, ин гуна роњи њалли мушкил танњо ба сари идорињои пойтахтимо омада метавонист. Бозор нест, яъне мушкили љавобгў набудани он баталаботи санитарию зидди сўхтору одамгариву ѓайраву њоказо њам нест. Аммокї, кадоме аз маќомот ваќту њавсала дорад, ки роњрави пиёдагардон ва ёистгоњи троллейбусњоро санљиш кунад?

Дишаб, таќрибан соати 21, се чор нафар милиса дар бозори Дењќон воќе-ан ташвиши зиёд доштанд. Онњо меваву сабзабовотфурўшони назди дарибозори Дењќон, даќиќтараш истгоњи троллейбусњоро ќариб як соат кўшиширонда, тавре баъдтар маълум шуд, даромадгоњи бозорро мошингузар карданмехостанд. Милиса касеро ба бозор ворид шудан намемонад. Аз чор сў овозињаќорат. Тўдаи харидорони рањгум, намедонад аз кї нархи себу зардолуихомро, ки аллакай дар таѓора не, балки дар роњрави асфалтпўш рехтаанд,бипурсад. Тарбузфурўш њарчанд доду фарёд мекашад, аробакаш намеёбад,ки борашро аз назари милисаву худро аз њаќоратборон дур андозад… Чї гапшуда бошад? Наход милиса ба ин бетартибї хотима гузоштанист? Нимишаб?

Дар ин њолати ногувор, апаи Фотима, мевафурўши Бозори Сомон, ки бобаста шудани он, маљбур аст дар истгоњи троллейбуси №5 савдо кунад, дарњоле "намедонист сарашро ба куљо занад" гуфт: "даќиќ намедонам, аммомегўянд, ки касе худро дар бозор ба дор овехтааст… Милиса барои њаминмехоњад роњи даромадро ба бозор пок кунад. Мошин медаромадааст, бафикрам…". Инно лИллоњи ва инно илайњи рољиъун.

Хайрият! Албатта, дар ресмон овезон ёфтани љасади касе ягон хайриятнадорад. Хайрият дар он аст, ки умуман милиса дар ин мањалл будааст.Аммо чаро барои он ки истгоњи троллейбусњо бозор нашавад, барои он кивоситаи наќлиёт бемамоният назди бозор омада тавонаду, бемалол он љоротарк кунад, чаро барои он ки милисаву роњбарияти бозори давлатї вазифаихуд - таъмини тартиботро дар роњи мошингарду бозор иљро кунад, њатманбояд касе худро ба дор овезад? Намефањмам.

PS: Субњи имрўз ВКД тасдиќ кард, ки љасади ба дор овехта, ки дар Бозори"Дењќон" 4-уми июн ёфт шудааст, ба Асланов Саидамири 24-сола, савдогарибозори мазкур тааллуќ доштааст. Фарзияи пешакии њодиса бо сабаби худ-кушї ба марг расидани љавон унвон мешавад. Тафтишот идома дорад.

Чї њодисаи њузнангезе. Шояд зиёданд нафароне, ки бояд худро дар суту-ни 10-метрии лавњаи рекламавї ба дор овезанд. Аммо на Саидамирњо...

рофи хавзи назди парчам ќадам ме-задему ба баъзе “чархофалак”-њоион љо менишастем. Ба нимашаб нигоњнакарда, одамони зиёде он љо љамъшуда буданд. Сўњбати хуби морошахсе бо сарулибоси ѓайринизомїхалалдор карда, маро ба як тарафдаъват кард. Бо шиму костюмиќаторї худро корманди милиса му-аррифї намуда, ба шамроњам фар-муд то ба мо надик нашавад. Бале,фармуд. Муносибати одди инсонїнадошту дар садояш хуи худманишїаён буд. Њайронам, ки чунин “муњо-физи тартиботи љамъиятї”-ро чи гунаба кор мегиранд.

***“Њозир барои муайян кардани

шахсият, дар шўъба нигоњат медо-рам. Шумо барин забондарозонроомўхтан лозим, ки бо калонсолон чїхел бояд муносибат кунед” - гуфтмайори милиса. Соат њудуди 21 шомбуд, аммо ў соати 22 ќайд кард. Яъне,мувофиќи ќонун, акнун ман метаво-нистам се соат, то яки шаб, даршўъба бимонам. Майорро алам кар-да буд, ки натавонист барои бо худшиноснома надоштан аз ман љаримаситонад. Агарчи барои чунин амалљарима муќаррар нашудааст ва маъ-лум аст чунин пардохт ба кассаи ка-дом киса меравад. Бештар аз ин, “пас-портный режим” надорем.

***Аз сўњбат бо он “муњофизи тар-

тиботи љамъиятї”, рости гап, ханда-амро нигањ дошта натавонистам. Ягонмантиќ дар суханонаш љой надошт.Аз њама бештар муаррифиаш маъќ-ул шуд: “Мо аз шўъбаи кор бо та-

ё њамон корти шиносоии мењмонро,ки имрўзњо дар аксар мамолики Ав-рупо љои шиносномаро мегирад, на-медонистааст. Њамин тавр, табъимењмонро батамом хира карданду онбегоњ аз мењмонхона набаромад.Рўзи дигар њам љое нарафт - наме-хост, ки як бори дигар асабашро ха-роб кунанд.

***Хато намекунам, агар гўям исрор

мекард, иќрор шавам, ки бо дўстамдар ин “нимашаб” ба чї кор машѓу-лам. Мегуфт, “охир мо њам мардак,мефањмем, ту фаќат рости гапа гўй!”Ба њар намуд ишора мекард ба ама-ли фањш дар љои љамъиятї. Гуфтам,агар мехоњї гўї, ки ман зинокорам,хато кардаї ва ман њаргиз фикри онрониз накардаам. Дар љавоб чизи му-шаххасе гуфта натавонист ва њам-роњамро, ки каме ба мо наздик шудабуд, даъват намуд. Ў наздик шуданзамон бо ман гап заданро манъ кард.Намефањмам, мувофиќи кадомќонун ё талаботи кадом датурамал, ўсўњбати моро нораво мењисобид.

***“Њудуди соати 16 буд, бо њамкур-

сонам дар наздикии парчами нав сай-ругашт доштему руи сабза нишастем.Як нафар омаду гуфт, рўи сабза мум-кин нест нишатан, ва хост аз мо љари-ма ситонад. На либоси мувофик бадаъвояш дошту, на хуччат. Бо хохи-ши мо, милисаеро чег зад, ва у низтасдик кард, ки мо гунахкорем. Гуф-танд, тухми ин сабзањо аз Нидерлан-дия оварда мешаванд ва бинобарќимат буданашон, рўи он нишастанманъ аст,” - наќл кард як дўсти дони-

ди милиса мебошанд. Аммо боз њам,на сарулибоси мувофиќ доштанду, нањуљљат. Баъдан, чуноне пас аз 10даќиќаи сўњбат маълум шуд, аъзои“дружинаи мардумї”-и навтаъсисбудаанд. Бигзор сарулибос надоштабошанд, аммо њуљљат, аќќалан њамондастбанд чаро надоранд? Суоли му-њимтар, ки ба њама кормандони сох-торњои ќудратї дахл дорад - чаромувофиќи протокол амал накарда,дар аввал худро дуруст муаррифїнамекунанд? Он гоњ боз гуноњи бе-эњтиромї ба корманди “орган”-ро низба дўшат бор менамоянд...

***Дар рафти сўњбат бо њамроњам,

ки аз сабаби мушкилоти забонї маљ-бур шуданд иљозат дињанд то мантарљумонашон бошам, “вазифаа-шон” “таѓйир ёфт”: аз шўъбаи ахлоќ,њамонанди пулиси ахлоќи Эрон, бу-даанд... Ба љои равшантар расида, бањуљљаташон нигаристам - аз хадамо-ти патрулии ноњияи Синои пойтахтбудаанд. Чаро онњо моро дар ноњияидигар боздошт намуданд, намедонам.Шояд, ба њамин хотир буд, ки башўъбаи наздиктарин - ки аз ноњияиСомонї буд - рафтан намехостанд.Гуфтанд, њамин љо, сари роњи назди-ки фурўшгоњи марказї, мунтазир ме-шавем, то ягон кас њуљљатњои моробиёрад. Ваќте мо гуфтем њоло бадўстонамон, аз он љумла, ба муњар-рирон занг мезанем, љавобамон до-данд...

***Чунин бармеояд, ки њукумати

ќонунгузор ба мо њаќ ва озодињоимуайян медињад, аммо сохтори ќуд-ратї инњоро бар хилофи аввалї ме-гирад. Милиса, ба љои назорати тар-тиботи љамъиятї, ба хароб карданиасаб, ѓорати ваќт ва пули мардум ма-шѓул аст ва барои ин аз њељ бањонаерў наметобад. Албатта, ин ба њама-гон дахл надорад - шахсан ман бочанд нафар рўбарў шудам, ки адабимуошираташон ба бисёрињо дарсшуда метавонад. Инак, чанд суол: Оёмо, њамчун шахсони болиѓ, намета-вонем озодона истироњат намоем?Оё мо њаќ надорем бо дўсти худ -новобаста аз љинс ва ваќту соат -сай-ругашт кунем? Мувофиќи кадомќонун бо худ гирифтани шиносномашарт ва њатмист? Оё дар пойтахтикишвар соати комендантї амал ме-кунад? Чаро милисањо ба дастура-малу протоколњо он тараф истад, баталаботи алоњидаи КонститутсияюКодексњо амал намекунанд?!

Рустам МАЉИДОВ

“Облико морале”Пули ахлоќи Эрон дар Тољикистон амал мекунад?

баќањои чамъият, ки саробонашон баРусия ба мардикорї рафтаанд”...Гўиё, ба онњо хабар раидааст, ки за-ноне, ки шавњаронашон ба Русиямераванд, дар Ватан ба фоњишагїмашѓул мешаванд, вале онњо азшўъбаи чорум набуданд. Маълумаст, ки чунин шўъба умуман вуљуднадорад, ки инро баъди њодиса азякчанд нафар маълум низ кардам.Аммо барои чунин номро фикр кардабаровардан фикри эљодии хуб лозимаст.

***“Намефањмам, ин ќадар овозаи

рушди сайёњї, ин њама тењмонхонаютарабхона барои чї ё кї лозиманд,ваќте ба њељ яки онњо наметавонемравем? - мегуфт як дўсти олмониам,ки барои е рўз дар Душанбе мењмонбуд. - Охир, сари њар ќадам милиса-ро гузоштан чї лозим? Бештар аз он,чаро њар кадоми онњо бояд алоњидањуљљати маро бинад? Як нафар дид,бас будагист!” Он рўз дар боѓи устодРўдакї дар давоми њудудан 2 соатин дўсти моро 5 маротиба барои таф-тиши њуљљат нигоњ дошта, як бор њаттоба ќисми маъмурї даъват кардаанд- милисаи бечора, чї будани ID-корт,

“Мувофиќи фармони раиси љум-њур ва ќонунгузории љорї, сайругаш-ти шумо дар ин ваќту соат ва дар инљо манъ аст!” - бо чунин асос кор-мандони милиса ману дўстамро азфароѓат мањрум намуданд. Пас азвохўрии корие бо дўст ва њамкорамхостем дар шањр ќадам занемукўфтагии роњро бо лаззати тамошоирамзњои нави пойтахту кишвар - пар-чаму нишон ва сайргоњи атрофи онбарорем.

***“Ту боз ба ман ќонун меомўзонї?!

Ту медонї, бо кї гап мезанї? Хозирмањкамат мекунам, онаи зората ни-шон медињам!” - дод зад кормандимилиса, ваќте кўшиш кардам ба ўфањмонам, ки дар Ватани азизи мољангу љидол нест ва соати комендантївуљуд надошта, одамон барои њара-кат ва истироњат озоданд. Он рўз пасаз гусели дўстам аз фурудгоњ њуду-ди соати 23:30 пиёда ба хона барме-гаштам. Нафањмидам, ки бароињифзи њуќуќи худ низ шањрвандонроба мањкама мебурдаанд.

***Соат њудуди 22 шаб буд. Бидуни

њељ фикри бад ё намуди машкук, ат-

шљўям. Дар хусуси харољот бароихариди сабза аз як кишвари дурдастчизе намегўем, чун ин мавзўъе ба-рои маводи дигар аст. Аммо аз кайбоз шахсони номаълум, бидуни са-рулибос ва њуљљат, аз мардум љари-ма меситонанд?!

***Њамроњам ба забони тољикї њарф

намезаду милиса забони русї наме-донист. Сари дўсти ман дод мезад,ки чаро дар Тољикистон зиндагї кар-да, шањрванди ин кишвар буда, забо-ни давлатиро намедонад?! Албатта,баъдан, њангоми сўњбат дўстам афусмехўрд, ки забони тољикиро намедо-наду изњори хоњиш кард ба ў ёд ди-њам; аммо дар њамон замон, дар асо-си кадом ќонун ин милиса сари модод мезад? Магар надонистани за-бон гуноњ аст? Ин дар њолест, ки Са-рќонуни кишвар ба њарду забон ма-ќоми худро ќоил асту рањбариятидавлат барои омўзиши забонњоихориљї кўшиш мекунад.

***Се нафар дар сари роњ нигоњам

доштанду њуљљат пурсиданд. Пурси-дам, кистеду њуљљати ман барои чїлозим аст? Љавоб доданд, ки корман-

№11 (287), 6-уми июни соли 20128Магар дар амалњои њич кадоме аз дастандаркорони ин ќазия, љаноби Рањимов

аломатњои љинояти "ба худкушї расонидан" бо роњи тањдид, муомилаи берањмонаё пастзании мунтазами шаъну эътибори шахси љабрдидаро медида бошад?

БУНАФШАНигина, љавонзани 42 -

сола, ки 6 сол боз ба муњољи-рат меравад, мегўяд, љавонза-нони тољик дар њолати душвормемонанд, бештари онњоромардони тољик фирефта, њоми-ладор мекунанд ва баъди њоми-ладорї ѓайб мезананд. Нигинаяк њодисаро наќл кард:

- Бунафша, духтари 24 - со-лаи тољик бо дугонааш ва ба-родари ў ба Питер барои коррафтанд. Сари ваќт кор наёф-танд ва дар байни 6 моњ Бунаф-ша њомиладор шуд. Љавоне, кипадари кўдаки шиками вай буд,баъди думоњагї раќамњои те-лефонашро дигар кард. Но-машро, ки Муњаммад мегуфт васуроѓаеро њам, ки гуфта буд,дурўѓ будаанд. Ман бо воситаишиносњо кофтам, аммо ин номдар он суроѓа набуд. Аммо индухтар кўдакро таваллуд кард.Ният дошт, ки ўро ба ягон оилаирус медињад, аммо ман ба ва-тан баргаштам ва хабар надо-рам, ки сарнавишташ чї шуд.Аммо бародаронам мегуфтанд,духтар сахт азоб кашидааст.Занон аз тољикон, ўзбекон ваќирѓизњо њомиладор меша-ванд, на аз русњо.

БЕХАБАРИИ ХАДАМОТХадамоти муњољирати мењ-

натии назди њукумат мегўяд,дар ин бора иттилои даќиќ дардаст надорад, аммо дар ояндадар самти ин мушкил њам бар-номањои мушаххасро роњан-дозї хоњад кард.

Аммо њолатњои таваллуд вапартофтани навзодон дар до-хили кишвар њам кам нест. Дарин бора маќомот њам иттилоъдода буданд. Соли 2011 бакўдакистони раќами 1 – и Ду-шанбе барои тањияи гузоришерафта будам. Масъулони он љояк кўдакеро ба ман муаррифїкарданд, ки касе ўро соле пешдар шаби сармои зимистонпушти дари кўдакистон партоф-та, фирор карда будааст. Сар-дии зимистон ба саломатикўдак таъсири худро гузоштабуд.

Њоло њолати фурўши ќуда-конро бо арзиши аз 300 то 500доллари амрикої аз тарафимаќомот мешунавем.

УСТОДИ ДОНИШГОЊЯк устоди љавони Донишка-

даи забонњоро соле пеш маќо-

мот бо љурми фарзандхарїчанд сол равонаи зиндон кар-да буданд. Аммо маќомот но-маи аъмоли ўро дуруст вараќназада буд. Дар њоле, ки даркишвари мо хонаводањои бе-фарзанд, њатто дар муомилаилафзї як кўдакро ба фарзанд-хонї ќабул мекунанд, то љойеиттилоъ доштам, бародарон вамодари пири ин устоди дониш-гоњ наќл мекарданд, ки устодидонишгоњ ба муњољират рафта,фарзанди касеро нахарида-аст, балки як саѓираи бепада-ри дигарро ба оѓўш гирифта,аммо дар нињоят пушти панља-ра уфтодааст.

Тибќи иттилои расмї, дардавоми чањор моњи соли љорїњафт њодисаи фурўши кўдакошкор шудааст, ки ин омор ни-гаронкунанда ба њисоб мера-вад. Њамзамон, бино ба итти-лои маќомот, 25 њолати мазкурдар соли 2011 ба ќайд гирифташуда будааст.

ЛАЃВИ ФАРЗАНДХОНЇКоршиносон мегўянд, Тољи-

кистон зарфияти ба зимма ги-

рифтани нигоњубини њамаикўдакони дар кўча мондаро на-дорад. Аз ин рў, ќабули ќонунифарзандхонї ва иљозаи хари-ди кўдакон барои шањрвандо-ни хориљї айни муддао аст.

Ойнињол Бобоназаровамегўяд, ки давлат ин ќонунроќабул кунад, Комиссияи махсу-си таъсис дињад, то њар сол якмаротиба рафта, аз ањволикўдаконе, ки ба шањрвандонихориљї ё дохилї ба фарзанд-хонї дода шудаанд, бохабаршавад.

Чанд сол пеш дар Тољикис-тон ќонуни фарзандхонї лаѓвшуд. Як вакили собиќадорипарлумон ба маќомот сабабњоибекор шудани ќонуни мазкур-ро дар сарнавишти номаълумишањрвандони мо баъди фар-зандхон шудан аз тарафишањрвандони хориљї унвонкард. Вай гуфт “мебахшед, мочанд сол пеш ба хориља раф-тем, гуфтем, ки шумо шањрван-дони моро ба фарзандхонї ги-рифтед, биёред бинем, на-оварданд, њатто маълумот на-додаанд... ин бад аст”.

РусљикМагар занони тољик мушкили демографї дар

Русияро њал мекунанд?

Шабакањои телевизионии Русия ваќтњои охир аз афзоиши таваллуди кўдакон дар миёни муњољиронимењнатии тољик, бахусус љавонзанон дар зоишгоњњо хабар медињанд.

Занони муњољири тољик баъди таваллуд навзодњои худро дар зоишгоњњо монда, фирор мекардаанд.Омори даќиќ дар ин бора оварда намешавад. Ойнињол Бобоназарова, роњбари созмони “Переспектива+”,ки ба масоили муњољирон машѓул аст, мегўяд, ин падида боиси нигаронї ва дахолати фаврї набуда наме-тавонад:

- Занони мо дар муњољират дар баробари надонистани њукуќњои худ ва мушкили дастрасї ба кор бозбаъди њомиладоршавї дар њолати танњої монда, маљбур мешаванд, ки навзодњои худро партофта, фироркунанд. Ин њолатњо боз воќеиятњо, болотар аз ин, фољиањо дар раванди муњољиратро пеш меоранд, ки рўидаст гирифтани тадобири фавриеро аз сўи њукумат талаб мекунанд, - гуфт хонум Бобоназарова ба“Нигоњ”.

“ОДАМОНИ НАВ”Баргардем ба мавзўи на-

взодони тољик дар Русия. Азкасе пўшида нест, ки ин кишва-ри бузургтарини дунё мушкилидемографї дорад. Шояд кўда-коне, ки аз батни модари мусал-мони тољик дар ин кишвар та-валлуд мешаванд, барои Ру-сия муњим бошанд. То 20 солидигар дар ин кишвар “русљик” –њо ба воя мерасанд ва ба ра-вандњои ин кишвар ворид ме-шаванд. Аммо онњо кињо хо-њанд буд? Албатта, ќисме азпадару модари муайян тавал-луд мешаванд, аммо онњое, киаз дасти ба мисли Бунафша ба-рин модарони роњгумзадапушти дари кўдакистонњо вадар сармои ќањратуни Русия батаќдир њавола карда меша-ванд, кї хоњанд шуд? Манзурна русљикии онњо, балки њам-чун инсон?

Мутаассифона, дар мо анъ-ана шудааст, ки бо як - ду ё се –чор далели падидаи манфї ёпайомади бад дошта иктифонамекунем, њодисаи љузъї ме-пиндорем, њол он ки ин пади-

дањо дар зимн паём аз хата-рњои дигар ба ояндаи миллатва кишвар медињад. Аммо мото ба дараљаи ифрот ё шиддатрасидани онњо мунтазир мемо-нем, пешгирї ё чораљўї наме-кунем. Худ раванди муњољиратњам замоне як падидаи одї па-зируфта мешуд, то ин ки бузургшуд ва мо нав барои танзимиин раванд хадамоту намоянда-гињо ташкил кардем. Тарзи корионњо нишон медињад, ки то да-раљае дер рўи кор омадаанд.

Мо то дараљае ба мушкиликамбуди неруи корї дар Русиямусоидат кардем ва њоло даррушди иќтисоди Русия сањимњастем. Раванд табиї аст, аммогоњо хеле хуб њис мекунем, киин раванд не, балки ба як ањро-ми фишор ба Тољикистон исти-фода мешавад. Акнун њаллимушкили демографї дар Русияњам бояд то љое аз сўи мо ва баќимати ранљу азоби гўшношу-нид ва фољиадори занони то-љик њал шавад. Шояд дар оян-да маќомоти Русия ин њамароба танзим дароранд ва занонимо бештар майл ба рафтан, баРусия пайдо кунанд. Русия бар-мањал барномаеро рўи даст ги-рифтааст, ки дар ин кишварњудуди 600 њазор мард бояд азкишварњои дигар монанд ва бањалли мушкили демографї му-соидат кунанд. Бино ба баъзетањлилњо, дар ин кишвар соло-на 1 миллион нафар аз ањолїкам мешавад ва ин холигоњ пурнамешавад.

КЇ МЕМОНАД?Дар ин њол суоли дигар пай-

до мешавад: дар Тољикистон кїмемонад? Агар ањолии коршоя-ми мо њама ба Русия баромадарафтан гиранд, њатто занон,ояндаи мо чї хоњад шуд? ДарТољикистон њукумат ва инвали-ду корношоямњо хоњанд монд?Мо магар иќтисод нахоњем дошт,ё ду – сезанагї љорї хоњем кард?

Аз раванди муњољирати за-нон њам созмонњои ѓайридав-латї ва њукумат интизори маб-лаѓгузорињои беруна њастанд.Њоло тибќи омори расмї, 18% -и муњољирони мењнатиро занонташкил медињанд. Раванди бе-собиќа дар байни кишварњоиминтаќа ва Шарќ, хоса дар ша-роити орому субот дар кишваре,ки 99 дарсади онро мусалмононташкил мекунанд.

80 дарсади маориф ва тиб бадўши занони омўзгор ва табибаст. Ахиран, маќомот сабаби су-стии маориф, кордзаниву оњан-зании байни хонандагонро дарон ёфтанд, ки роњбарњои макта-бњо занонанд. Гуё љомеа наме-донад, ки занон њар куљо набо-шанд, хоњ дар зинаи роњбарї ёиљрокунанда ва дувуму севум,њамеша фармонбардори мар-дон њастанд.

Ба њар сурат, њукумат боядба мушкили кўдакони наслинави муњољири аз модари тољикдар Русия таваллудшуда анде-шад, љойњои корї омода кунадё њадди аќал шароити зистрофароњам кунад. Вагарна дарТољикистон танњо вазиру кабирбо хешутаборашон, вакилонипарлумон ва фарзандонашонмемонанду халос?

Њарамгули ЌОДИР

Агар аќлу дониш ва раф-тори мо сохтаи падару омў-згор бошад, дили мо сохтава пардохтаи модар аст.

Муњаммад ЊИЉОЗЇ

№11 (287), 6-уми июни соли 2012 9Пас аз ман чандин нафари дигареро, ки воќеан дар кориСАЊА пухта шуда буданд ва таљрибаи бой доштанд, азкор бо њар бањона пеш карданд.

Дафтари Созмони амният вањамкорї дар Аврупо кормандо-ни касбии мањаллиро ба афродивафодор иваз мекунад?

Њафтаи гузашта якбора 6 корман-ди собиќи САЊА (Созмони амният вањамкорї дар Аврупо) ё дар миёнимардум машњур ба «ОБСЕ», ба«Нигоњ» мурољиат карданд. Онњо из-њор доштанд, ки дар ин созмони му-дофеъи њуќуќи инсон кормандонимањаллї - шањрвандони Тољикистон,ќариб ки «истисмор» ва ба онњо њам-чун инсони «навъи дуввум» муноси-бат мекунанд. Ин матлаби «Нигоњ»дар натиљаи сўњбатњо бо ин 6 нафартањия шуд. Ба хотири сабабњое, кидар зер хоњем овард, номњои ин аф-род зикр намешаванд. Аммо аз миё-ни онњо танњо як нафар омода шуд,ки рўшод њарфи дилашро гўяд.

ЌИССАИ АВВАЛБањриддин Шерматов аз соли

2002 то 2007 дар вазифаи мушовирииќтисодї ва иљтимоии сафири САЊАдар Тољикистон кор мекард. Вай соли2007 дар натиљаи ба охир расиданишартномаи кориаш бо САЊА аз корронда шуд. Дар асл ќатъ карданишартнома салоњияти худи муассисааст. Вале барои он ки Бањриддинроронанд, корњои дигар њам сурат ги-рифтанд. Аз рўи наќли Бањриддин:

- Соли 2006 пас аз омадани Кла-ус Расмусен, њоло муовини сарвариСАЊА дар дафтари ин созмон эълонкарданд, ки сиёсати нави кадрї пешгирифта мешавад. Он замон сафирВладимир Пряхин аз вазорати корњоихориљии Русия буд. Ў инсони хеле хубва дипломати ботаљриба буд. Аммодар САЊА нафари аслї - муовинисафир аст. Ваќте Расмусен омад,аввал, бо як кашмакашу љанљол Гри-горий (фамилияаш дар хотирамнест), афсари корњои хољагидориидафтар, ки як рус буд, аз кор рондашуд. Он замон ман фањмидам, кикорњо дар дафтар ранги дигар меги-ранд.

Рўзе Клаус Расмусен аз ман хо-њиш кард, ки бародарони њамсараш-ро ба бизнеси пахта ворид кунам. Манбо чанд тољири пахта сўњбат кардам,аммо кор барор нагирифт. Ман ба Рас-мусен гуфтам, ки ин бозор соњибонихудро дорад ва ворид шудан ба онѓайриимкон аст. Ў чизе нагуфт, аммопас аз ин дар атрофи ман «корњо»сар шуданд. Фаъолияти панљсолаимаро ду гурўњи коршиносон аз штаб-квартираи САЊА омада, тафтиш кар-данд. Чизе наёфтанд. Моњи декабрисоли 2007 барои љои ман озмунэълон карданд. Ваќте ман пурсидам,ки куљои кори ман ба онњо маъќулнест, гуфтанд, ки сиёсати нав аст вашумо метавонед барои љои худњуљљатњоятонро супоред. Хулоса, боњамин роњ маро аз кор ронданд. Касетафсилот надод, ки барои чї. Ба љоиман як нафареро оварданд, ки дар яктарњ тањти сарварии ман кор мекард.Аммо аз рўи шунидам, ў низ як солкор карда, рафтааст. Пас аз ман чан-дин нафари дигареро, ки воќеан даркори САЊА пухта шуда буданд ва таљ-рибаи бой доштанд, аз кор бо њар ба-њона пеш карданд. Чунин раванд баназар мерасид, ки онњо афроди тайё-рии шахсї ва касбї доштаро пешмекарданду нафарони вафодор бакормандони хориљиро аз љумлаи мар-думи мањаллї ба кор мегирифтанд.Ман дигар ба љое даъво накардам,зеро медонистам, ки бефоида аст…

ЌИССАИ ДУВВУМНафаре њам буд, ки аз амали ѓай-

риќонунии масъулини хориљии САЊА,аммо алайњи ин созмон ба суд шико-ят бурд. Ин хонумро, ки ду сол таљри-баи корї дошт, аз кор дар Донишгоњиолии марзбонии САЊА то 7 моњи анљ-ом ёфтани шартномаи кориаш беовардани сабаби тасмим аз корхориљ карданд. Ин кор тавассути яккомиссияи вижаи дафтар, ки корман-дони навро интихоб мекард, суратгирифт. Ин комиссия дар њоле, ки

хонум дар рухсатии иљборї буд (ўроба бањонаи таѓйироти сохторї ба рух-сатї гусел карда буданд) ба љои ўнафари дигарро ба кор гирифт. Хо-нум чор моњ бо масъулин воридимукотиба шуд ва ба суолњояш посухљуст. Аз љумла ў мепурсид, ки чароњангоми дар рухсатї будани ў, ба љоиў коргар гирифтанд ва он њам аз рўитабаќабандии кормандони САЊА бамартаба аз ў пасттар. Ба ў маслињатдоданд, ки ба вакансияњои дигарњуљљат супорад. Ў ба 7 вакансияњуљљат супурд. Аммо ўро бароисўњбат - собеседование даъват на-мекарданд. Ба мурољиатњои расмииў њељ як аз масъулин посухи дурустнамегуфт. Иттифоќи касаба масъу-лиятро ба роњбарони дигар мепар-тофт (њол он ки баррасии ин навъимасъалањо вазифаи он аст). Мегуфт,ки ў корманди САЊА нест, аз ин хо-тир, њуќуќашро наметавонад њимоякунад. Аммо њар масъул бо њар ба-њона ўро ба таври худ «футбол» ме-кард.

Нињоят ин хонум маљбур шуд, киба суди ноњияи Шоњмансур мурољи-ат кунад. Дар арзизаи даъвогии ў гуф-та мешавад, ки корфармо - САЊА азрўи чанд моддаи Кодекси мењнатиТољикистон њуќуќи ўро наќз кардааст:1) то охири мўњлати контракташ босозмон 7 моњи дигар монда буд вавазифаи ў дигар нашуда буд; 2) ќатъишартнома хилофи моддаи 46, Кодек-си мењнати Тољикистон ва инструк-сияи 4.02 - и Ќоидањои дохилии САЊАаст; 3) тарњи Донишгоњи олии марз-бонии марзбонии САЊА њанўз вуљуддошт. Тибќи моддаи 47 - и Кодексимењнати Тољикистон ў њамчун мода-

ри танњо ва бидуни саробон њаќ дошт,ки ба кори дигар гузаронида шавад;4) Чор моњ дафтари САЊА сабабњоихориљ кардани ўро аз кор шарх надо-дааст ва њам фармони хориљ шуда-ни ў аз кор аз тарафи рањбари намо-яндагї имзо нашудааст ва ѓайравуњоказо.

Суди ноњияи Фирдавсї ин аризаихонумро 31 январи соли 2012 гирифт.Дар раванди мурофиаи судї аз љони-би САЊА касе иштирок накард. Гўёбино ба созишномаи миёни Тољикис-тону САЊА ин кори вазорати корњоихориљї аст. Суд тариќи ин вазоратпосухњои САЊА-ро мегирифт ва ни-њоят кор ба нафъи ахирї њал шуд.

Ба мурољиати мо дар ин бораЉалолиддин Азизї, судяи ин парван-да гуфт, ки љониби љавобгар метаво-над дар суд ба њамин сурат ширкаткунад ва агар ин хонум аз ќарори суднорозї аст, метавонад ба марњалањоидигар шикоят барад.

ЌИССАЊОИ ДИГАРОзода, номи шартии собиќ кор-

манди Шўъбаи њуќуќи инсони САЊАаст, ки аз соли 2008 давраи сарварииПаём Фурўѓї ба кор даромада буд.Пас аз рафтани Фурўѓї ба сарвариишўъба Анна Кровли омад. Озода бо ўпанљ моњ кор кард, сипас ба сабабињомиладорї ба «декрет» рафт. Пасаз шаш моњ ба кор баромад, аммоўро Анна Кровли сахт «чап» гирифт:

- Моњи ноябр ба кор баромадам.Аз рўзи аввал проблемањо сар шу-данд. Сахттарин фишори равониронисбати ман раво медид. Агар бо те-лефон бо ягон њамкорамон масъа-лањои шўъбаро баррасї мекардам,

Анна омада телефонро аз дастам базурї кашида гирифта, мегуфт, ки маншояд масъаларо нодуруст фањмон-да истодаам. Ман сахт азияти равонїмекашидам. Модари тифли ширхорабудам. Умуман, фазои кории шўъбахеле ташаннуљ пайдо кард. Хеле муш-кил буд кор кардан, њатто нафас ги-рифтан. Њатто дар масъалањои корїбо якдигар пичирросзанон гап меза-дем. Ман он љо рўзона 100 тон стрессмегирифтам. Анна бо ман хеле даѓа-лона рафтор мекард. Нињоят ба нањзадани кори ман сар кард. Мегуфт, киман аз ўњдаи кор намебароям. Њар-чанд ки то ин дам дар бораи кори манњарфе набуд. Сарвари аввал ба мантавсияномаи хуб дода буд. Дар инбора дар ЭйчАР њуљљат њам вуљуддорад. Ў њама корро мекард, ки мароаз кор пеш кунад. Дар нињоят аз љонамбезор шудам. Љои дигар ваъдаи ко-рам доданд. Ман интизори посухи онљо нашуда, аз САЊА гурехтам. Дигаркор кардан тоќатфарсо шуда буд. Дарсозмони дигар ман пурра имтињонњ-оро гузаштам, аммо маро ба корќабул накарданд. Тахмин задам, киба ин созмон њам аз САЊА таъсиррасондаанд. Акнун ман мехоњам, кидар ин бора дар Котиботи САЊА дарАвстрия хабар ёбанд ва фањманд, киин љо бо шањрвандони Тољикистондар ватани худашон чї гуна рафтормекунанд. Аз рўи ќонунњои мо бо мо-даре, ки тифли навзод дорад, ин гунамуносибат кардан ѓайриќонунї аст.Аммо, мутаассифона, онњо ќоидањоидохилии худро доранд.

Ин љо аз овардани ќиссаи онњое,ки дар дигар шўъбањои САЊА, азљумла (хоњ боваратон ояд хоњ не) бозњам њуќуќи инсон ва њам робита боматбуот, ба њамин гуна фишорњомувољењ буданд, худдорї мекунем вабарои, агар зарур ояд, маводњои оян-да нигоњ медорем. Аммо он чї му-њим аст, ин аст, ки САЊА то куљо њаќ

равон дар парлумон ба тасвиб ра-сид.

Ин санадњои њуќуќие њастанд, киСАЊА бар асоси он дар Тољикистонфаъолият дорад ва њаќ дорад, ки басуд њозир нашавад. Бале, фањмиданмумкин аст, ки муносибатњои бароиТољикистон муњим бо САЊА маќомо-ти моро намегузоранд, ки ба Кодексимењнати Тољикистон ва њуќуќи шањ-рвандонашон љасуртар таъкид вариояи онњоро аз САЊА талаб кунанд,аммо аз наќзи њуќуќи шањрвандониТољикистон кї љилавгирї бояд кунад?

Русия соли 2006 ќарори Шўроивазирони САЊА - ро ќабул накардабуд. Вазорати корњои хориљии ин киш-вар гуфта буд, ки САЊА - ро бидуниУстав намешавад як созмони байнул-милалии обрўманд ё ќобили эътимодќабул кард.

Аммо ќоидањои дохилии САЊАхуд чї тавр њастанд? Аз «Инструк-сияи 4.02», банди а - и созмон, ки«асосњои ќатъ кардани шартнома»унвон дорад:

А) њангоми протседурањои муай-ян шартномаи мењнатии кормандиСАЊА метавонад бар асосњои зеринќатъ карда шавад:

i) Дар њолатњое, ки вазъи фа-вќулодда љойивазкунии миссия ваќатъи фаъолияти он дар мўњлати накам аз як моњро талаб мекунад;

ii) Агар вазифа бекор кардашуда ё зарурати ихтисор карданикормандон пеш омада бошад;

iii) Агар иљрои вазифаи кор-манд ѓайриќаноатбахш њисобидашавад;

iv) Агар аз лињози тиббї кор-манди САЊА вазифањояшро иљрокарда натавонад;

v) Дар натиљаи тадобири ин-тизомї;

vi) Агар маълумоте ошкор ша-ванд, ки то бастани шартнома маъ-лум набуданд;

«Сиёсати нав»-и САЊА:аз њифз ба наќзи њуќуќи инсон

дорад бо кормандонаш - шањрвандо-ни Тољикистон чунин рафтор кунад?

«ЌОНУН ВА ЌОИДАЊО»«Ќоидањои вижаи як созмони

хориљї, ки бо ќонунгузории Тољикис-тон мухолифат мекунанд, танхо онзамон роиљанд, ки ризоияти њукуматгирифта шудааст» - ин шарњи якњуќуќшинос аст.

Дар мактубе, ки вазорати корњоихориљии Тољикистон бо имзои муо-вини вазир Низомиддин Зоњидов басуди ноњияи Фирдавсї навиштааст,чунин омадааст: «Дафтари Созмониамният ва њамкорї дар Аврупо(САЊА) дар Тољикистон дар асосиќарори 4 - умин нишасти вазироникорњои хориљии кишварњои иштирок-кунандаи САЊА амал менамояд. Боназардошти ин, ки САЊА тибќи Кон-венсияи Вена оид ба муносибатњоидипломатї аз 18 апрели соли 1961дорои масъуният мебошад, вазоратваколати таъмин намудани иштиро-ки намояндаи созмони зикргардидадар муњокимаи судиро надорад».

Дар мактуби дигаре, ки Мањмуд-љон Собиров, муовини аввали вази-ри корњои хориљии Тољикистон бахонуми њамсўњбати мо навиштааст,омадааст: «Бюрои Созмони амниятива њам корї дар Аврупо бар асосиќарори Шўрои вазирони корњои хо-риљии САЊА дар моњи декабри соли1993 ва њамчунин Меморандуми ми-ёни њукумати Тољикистон ва САЊА аз8 июни соли 2011 дар Тољикистонфаъолият дорад».

Меморандуми миёни њукуматиТољикистон ва САЊА аз 8 июни соли2011 ба ќарибї моњи феврали соли

vii) Агар корманд љои кориаш-ро тарк карда бошад;

viii) Агар корманд дигар шањр-ванди кишвари узви САЊА набошад.

«Агари» мо: агар ин ќоидањоро баназар гирем, нисбати афроде, ки аздафтари САЊА дар Душанбе аз корронда шудаанд, ѓайриќонунї рафторнакардаанд? Ё гап дар љои дигар аст.Шояд маълумоте ошкор шудаанд, кито бастани шартномаи мењнатї маъ-лум набуданд?

«РЎЙХАТИ СИЁЊ»Чанде аз њамсўњбатони мо, ки

афроди бо касбияти баланд ва до-нандаи хуби забонњои хориљї њас-танд, пас аз САЊА боз кор пайдо кар-данд. Онњо аз њамин хотир номи худ-ро ошкор накарданд, то дар љои навикори худ проблема пайдо накунанд.Аммо иддае мегўянд, ки дар миёнисозмонњои хориљї гўё як «рўйхатисиёњ» хаст, зеро онњо аз имтињонњоиќабул ба кори нав бо муваффаќиятмегузаранд, аммо пас бидуни овар-дани сабаб ба кор ќабул карда наме-шаванд. Бањриддин Шерматов мег-ўяд, дар њафт љо ба кор мурољиаткард, муваффаќона гузашт, аммо дарлањзаи охир ба ў посухи рад доданд.Вай њатто боре ба як созмони хориљїба кор ќабул карда шуд, аммо пас азмаълум шудани «саргузашти» ў дарСАЊА корфармоён ўро аз кор пеш кар-даанд.

Оё созмонњои хориљї бо истифо-да аз фаќир будани кишвари мо дардохили Тољикистон як давлати худробо ќонуну ќоидањои худ таъсис дода-анд?

Фаромарзи ФОЗИЛ

№11 (287), 6-уми июни соли 201210Дар ин айём террористон басо озодона ба мањалњои худ бозгаштанд, си-лоњу муњимотро захира намуданд, љувзу томњои навро созмон доданд ва

маконеро, ки ќаблан артиши мо ишѓол мекард, аз худ намуданд".

Бино ба иттилои манобеъихабарии олам дар Дания чор танба иттињоми даст доштан бањамла ба дафтари кории нашрияиобрўманди "Jyllands Posten" бамўњлати 12 сол аз њуќуќи озодїмањрум шудаанд. Ќозии додгоњКатрин ЭРИКСЕН хабар додааст,ки ин афрод соли 2005 ќасд дош-танд як амали террористироалайњи ин нашрия ва кормандонион роњандозї кунанд. Сабаб чопикарикатурањо ба Пайѓамбари Ис-лом њазрати Муњаммади Муста-фо (с) буд. "Jyllands Posten" ав-валин нашрияи ин кишвар буд, киба худ иљоза дод ба торњои эњсо-си мардуми мусалмон бозї кунадва бо нашри силсилакарикату-

Тавњин ба Пайѓамбар (с) боз њам бе љазо мемонадШАРЊИ ХАБАРИ №1

рањо бузургтарин ва шарифтаринфарзанди башарро масхара ку-над. Катрин ЭРИКСЕН гуфтааст,ки ин афрод њукмро пурра пуштисар мекунанд ва баъд ба ватана-шон ихрољ хоњанд шуд. Пештарњам додгоњи Ослои Норвегия 2нафарро бо љурми омодагиињамла бар дафтари рўзномаиJyllands Posten равонаи зиндоннамуда буд.

Ин чор тан Мунир АВАД, УмарАбдуллоњ АБОИЛАЗМ, Мунир бин

Муњаммад ДАЊРЇ ва Сабї бин Му-њаммад ЗАЛУТЇ буданд, ки дигарнатавонистанд истењзои иддае азбехабаронро тањаммул кунанд вадаст ба ќасос заданд. Аммо било-хира соли 2010 маќомоти амния-тии Швейсия ва Дания дар љараё-ни роњандозии амалиёти мушта-рак онњоро боздошт намуданд.Маќомот мегўянд онњо зодагониТунис, Миср ва Либия буданд, валедар Дания иќомат доштанд. Онзамон эълон шуда буд, ки дар ман-

зили зисти афрод як миќдор силоњумуњимот низ кашф шудааст.

Љониби ќазия њамон карикату-рањои Пайѓамбари Ислом (с) аст.Касоне, ки боздошт ва мањкум батерроризм шуданд, аз љумлаи аф-роде буданд, ки ба хотири муњаб-бат ба Расули Худо (с) хостандаз шеваи террор кор гиранд. Ал-батта, терроризм мањкум аст, њамдар шариату тариќат ва њам дарќонунњои дунявї. Оне, ки онњоњукм гирифтанд ва аъмолашон Насрулло НИЁЗЇ

Гузашти рўзњо бўњрониСурияро амиќтар мекунад.Рўйдодњо ба њадде рў бамушкил доранд, ки ањттодавлатњоро њам дар дуроњаиинтихоб ќарор додаанд.Мухолифони низоми БашорАСАД якрўву якдиланд, ки ўбояд канор равад, ки дикта-тор ва њокими золим аст, аммо љонибдоронаш њарчанддиктатории ўро эътирофдоранд, вале бар ин наза-ранд, ки миёни ин даъвоњоманфиатњои кишварњо гирењхўрдааст. Њадаф демокроси-куннонии љомеаи Сурия нест,балки идома таќсимотинавиљањон аст. Дар ин набард якеаз мавќеъ рондаву дигарпойдор хоњад шуд. Аммомардум мисли мардумиЛибия нафъе ба љуз хонавай-рониву бебандуборї намеби-нанд.

маву музокирот манфиатдор не-станд..."

Бале, њадаф аз ин сањнаофари-нињову дањшатафканињо њукумат вапрезиденти ќонунии Сурия аст, киЃарб ба рафтанаш аз сањнаи сиёсїва ќудрат пофишорї мекунад. Ба-шор АСАД дар суханрониаш дарМаљлис кўшид иниттињомоти дастдоштани артиш дар хунрезии Њуло-ро рад кунад. Њамзамон эълон дошт,ки Сурия аз замони касби истиќло-лият дар мудњиштарину сангинтаринвазъ ќарор гирифтааст. "Он чї бачашм мебинем, талоши барангехта-ни низои байнимазњабї аст, ки азроњи терроризм роњандозї мешавад.Ќабл аз идомаи раванди сиёсї боядба терроризм хотима гузошт, аммо

Ва ин табиист. Нерўи мухолифба хотири љалби пуштибонї бояд азхуд дарак дињад, вагарна ќудратњоипуштупаноњ њам дар њоли ногуворхоњанд монд. Агар ба таърихи дахо-латњои Шўрои амнияти СММ бабўњронњои љањонї назар андозем,мебинем, ки аксари муњокимавубаррасињо баъди кадом як фољеаибузург рух додаанд.

МАЙДОНИ ОЗМОИШИ ЌУДРАТ ЁЊАЛЛИ БЎЊРОНИ СУРИЯ?

Ин шабу рўз Сурия ба майдониозмоиши неру барои Русияву Чин азяк сў ва ИМА бо љумла муттањидониѓарбияш аз сўи дигар ќарор гириф-тааст. Њатто дар миёни кишварњоиисломии њамон љањони Араб Сурия

АСАД лањни шадид надорад, вай зи-ракона бо ин гуна сиёсатњо бархўрдмекунад ва боз нек њам медонад, кипуштибонии Москаву Пекин њам наба хотири муњаббати онњо ба Сури-яву мардуми он аст. Балки ба хоти-ри љойгоњу мавќеъ дар сиёсатњоибайналмилалї ва њифзи манфиатњ-ояшон дар минтаќа аст. Аз ин рўФабрис БАЛАНШ мегўяд "Русия баАсад фишор нахоњад овард, русњоваќтро кашол медињанд, талаб ме-кунанд, ки њамаи маълумоти зару-риро, ки ба дахолати хориљї мета-вонад сабаб шавад, дар ихтиёрашонгузоранд".

Ин коршинос баъди тањлили фа-рогири вазъи Сурия се њолати инки-шофи њодисотро пешгўї мекунад. Баандешаи ў аввалин њолат он аст, киНАТО бидуни иљозаи Шўрои амниятба ин кишвар дахолати низомї ме-кунад. Ва баъд кўтоњ шарњ медињад,ки ин њолат то њадде номумкин аст,зеро баъди Афѓонистон ва Ироќ ди-гар касе намехоњад худро андармо-ни бўњрони дунболадор кунад.

Њолати дуюм, табиќи роњи яма-нии њалли низоъ. Вале ин низ аз им-кон берун аст, зеро Русия мухолифхоњад буд, ки Башор АСАД бо касидигаре иваз карда шавад.

Ва нињоят коршинос аз њолатисеюм ном мебарад ва онро бањаќиќат наздиктар медонад: низомсари ќудрат боќї мемонад ва то охи-ри сол назорати комили авзоъро бадаст хоњад гирифт.

Мушкилоти Обама ва Путин?Роњи ямании њалли мушкили Су-

рия аз љониби Вашингтон пешнињодшуда буд. Яъне, мебоист БашорАСАД чун президенти Яман ихтиёрїба истеъфо мерафт ва њокимиятрото интихобот ба ноиби худ месупурд.Вашингтон њатто умедвор аст ин моњдар мулоќоти Путин ва Обама инмасъала мавриди бањсу баррасїќарор хоњад гирифт. Агар ин роњ мав-риди писанд ќарор гирад, пас Вашин-гтон бояд кафолати комили таъминисубот дар кишварро дињад. Вале кор-шиносон мегўянд монеъи татбиќипешнињоди Вашингтон ин њамонњиссиёти нобоварї миёни Обама ваПутин хоњад буд.

Зарфи чор соли охире, ки Оба-ма сарвари Кохи Сафед аст, ихти-лофи назарњо миёни Русия ва ИМАсари масоили зиёди байналмилалїамиќтар шудаанд ва имрўз мавќеъњохеле аз њам тафовут доранд. Мос-кав то њанўз наметавонад фаромўшкунад, ки дар гузашта ба пофишо-рињои Ѓарб сар фароварда, Балкан-ро аз даст дода буд ва соли гузаштабо суќути режими Ќаззофї Либия низаз даст рањо шуд. Њоло бошад наме-хоњад аз ин беш мавќеъи худро дарХовари Миёна аз даст дињад. Бо боз-гашти Путин ба кохи Кремл дар дои-рањои нуфузталаби Русия он ѓоя азнав зинда шуд, ки ин кишвар боядбеш аз њар ваќти дигар дар њаллимасъалањои байналмилалие, ки ман-фиатњои геополитикї дорад, кўшобошад. Ва яке аз ин масъалањо Су-рия ва дигар Эрон аст. Он њаќиќатдигар рўшан аст, ки баъди Димишќнавбат ба Тењрон хоњад расид вашикасти ин ду дар минтаќа зарбаиљуброннопазире ба манофеи Русияхоњад зад. Гузашта аз ин шикастиБашор АСАД дар Сурия дастрасииРусияро ба пойгоњи машњури Тар-тус, ки охирин бунгоњи нерўњоињавоии ин кишвар дар љазирањоиГаван мебошад, зери хатар ќарормедињад. Ин ва боз масоили дигарводор мекунад, ки Москав дар кано-ри режими Асад бошад ва аз њарроњи имконпазир дар њимояи ў ќароргирад. Муаллифи маќолаи ёдшудадар "Le Nouvel Observateur" Љон Ми-калессин менависад: Владимир ПУ-ТИН ин Димитрий МЕДВЕДЕВ нест,ки бо имзо гузоштан зери ќарориШўрои амнияти СММ ба дастури лаѓ-ви њокимияти Муаммар ЌАЗЗОФЇризоят дињад. Путин њозир нест ваќасд њам надорад ин гуна иштибо-њотро такрор кунад. Аз ин рў Русияэъломияи мањкум намудани кушто-ри Њулоро аз тариќи Шўрои СММ на-пазируфт ва ин пешнињод, ки ама-лан омодагї ба љанг зидди низомиДимишќ буд, ќабул нашуд".

Аммо Љамол ал-АЗМ, профессо-ри фалсафаи 76-сола, ки яке аз му-наќќидони њукумати Башор АСАДаст ва муддатњо дар донишгоњњоиДимишќ, Бейрут, ИМА ва Олмон дарсгуфтааст ва барои интиќодоти ша-дидаш аз шеваи њокимият дар Су-рия ѓоибона аз њуќуќи озодї мањрумгардидааст, бар ин назар аст, ки дарСурия сенариёи Яман ва Либия эњти-мол дорад. Башор АСАД наметаво-над чун Њуснї МУБОРАК ва бин АЛЇба таври осоишта аз вазифа канорравад. Вай танњо бо хунрезї мета-вонад аз Сурия хориљ гардад. Аммосарвари Сурия бо Муаммар ЌАЗ-ЗОФЇ тафовутњое дорад. Пешвоимарњуми Либия ба сањнасозињо ватаќири роњбарони љомеаи арабќодир буд, вале Башор АСАД табиа-тан ором, вале пайрави роњи тайкар-даи падари худ аст.

Нозирон ва коршиносони ол-монї ба ин натиља расидаанд, ки иќдо-моти президенти Сурия бидуни та-факкуранд. Масалан, вай дар мав-риди ќатъи њолати фавќулодда эълонмекунад, вале баъдан аз калтакњоипулис истифода мебарад. Ислоњотисиёсї ваъда мекнад, вале њамзамонсарбозонашро зидди касоне равонамесозад, ки њамин ислоњотро талабдоранд. Террористонро таъќиб ме-кунад, вале дар сиёсатњои аниятиихуд аз равиши онњо кор мегирад.

АЗ КОСОВО ТО СУРИЯНАЌШИ ДАСТОН ЯКЕСТ

Тањлили рўйдодњои беш аз якдањсолаи охир баёнгари он нукта аст,ки бесуботињо дар ин ё он минтаќааз љониби як институт тарњрезї ме-шаванд. Онњо чунон шабењи њамди-гаранд, ки гумон меравад як нафарлоиња мекашад ва ќудратњои љањонїонро татбиќ мекунанд.

Миёнањои моњи феврали солиљорї, замоне, ки дар олам сару са-доњое аз дањшати хунрезињо даршањри Хумси Сурия баланд шудабуд, дар њошияи гузориш аз он ша-бакаи аввали телевизиони Русияэълон кард: "Ин бор шамшер сўиСурия дароз шудааст ва ин танњоќадами аввалин ба такрори сенарияиКосовост".

Кофї АННАН, намояндаи вижаиСММ бар он талош кард, ки дар Су-рия як оташбас аввал пойдор ша-вад, то имкони он фароњам ояд, киљонибњои даргир сари мизи музока-рот биншинанд. Ва давлат ба нишо-ни садоќат ба њарфи оштї низомиё-нашро тадриљан аз он минтаќаи дар-гир берун кашид. Вале башар шоњи-ди такрори таърих шуд. Ин бор рўйдо-дњои Косово дар њамон шакл бароиСурия такрор шуданд. Садњо мусал-лањ, дањњо танро куштанд ва як сањ-наи дањшатнокеро пеши чашми ола-миён падид оварданд. Ин њамон се-нарияи Косово буд, гарчанде даршаклњои дигар. Як пора хотира азгенерали серб Бољидар ДЕЛИЧ мео-рам, њарчанд банда мўътаќидам, киў њам рост намегўяд. Аммо иќтибосба он хотир аст, ки шабоњати рўйдо-дњо эњсос гарданд.

"Мебоист мо муоњадаи оташбас-ро риоя мекардем ва артиш ва пу-лисро аз мавзеъи пешинашон берунбурдем, то созишнома наќз наша-вад. Аммо дар ин айём террористонбасо озодона ба мањалњои худ боз-гаштанд, силоњу муњимотро захиранамуданд, љувзу томњои навро со-змон доданд ва маконеро, ки ќабланартиши мо ишѓол мекард, аз худ на-муданд".

Генерали серб аз мушкилоти за-мони худ њарф задааст, вале шоядбаъдтар ба ин монанд суханонро азхотироти генералњои Сурия њам би-

Фирўз МУЊАММАД

баррасиву тањќиќ ва мавриди ар-зёбї шуд, љои нигаронї надорад.Вале то ба имрўз муаллифони ка-рикатура ва нашрияњое, ки на яква на ду, балки миллионњо мусал-монро тањќир намуданд, бидуниљазо мондаанд. Агар мусалмондар хориљ аз ватанаш бароињифзи шарафи пайѓамбараш боз-дошту муљозот шавад, пас он та-њќиргару ињонаткунандаро кї боядљазо дињад?

Саду як мушкилиљањон бо Сурия

танњост. Ба љуз Љумњурии ИсломииЭрон дигар ягон кишвари мусалмонїёрои эътироз ба хостањову тав-теањои ИМА ва ёронаш надорад.Баръакс, ваќте Москаву Пекин њамагуна талошњои дахолати низомииНАТО ва ИМА-ро аз тариќи Шўроиамнияти СММ хунсо мекунанд, Ит-тињодияи Араб аз кишварњо ва со-змонњои ѓарбї даъват менамояд, кибо дахолати низомї вориди амалшаванд. Замоне, ки Муаммар ЌАЗ-ЗОФЇ њам мухолифони дохилї вањамхориљии худ дар олами араброкалламушњо меномид, ўро ба истењ-зо мегирифтанд. Зеро медонистанд,ки суќут хоњад кард. Аммо Башор

бастагони террор ба муколамавумузокирот манфиатдор нестанд",гуфт Башор АСАД.

Коршинос дар умумри бањри Ми-ёназамин ва Ховари Миёна ФабрисБАЛАНШ дар сўњбат бо "Le NouvelObservateur" бар ин назар аст, ки инкори дасти њукумат нест. "Аниќтарашинро нерўњоие созмон додаанд, киаз низом њимоят мекунанд, вале бе-рун аз ихтиёроти Димишќи расмїамал менамоянд. Бидуни шак ин якмуќовимати байниќабилавї аст. Даростонаи њар љаласаи СММ мухоли-фон ба њуљум мегузаранд, коре ме-кунанд, ки аз мављудияти худ даракдињанд".

хонем. Аммо дар мавриди эълониоташбас ва амалї шудани тарњи су-лњи Кофї АННАН боз њамон шаба-каи аввали телевизиони Русия ме-гуфт: "Тибќи сенарияи ќадим баъдиистиќрори оташбас њатман даргўшае хунрезии дањшатноке рухмедињад, ки ба истилоњ оламиён азон такон хўранд". Яъне, дунболаи инњамон сенарияи Косовост, ки алла-кай рух дод. Дар шањраки Њуло бешаз сад нафар бо дањшатноктариншева ба њалокат расонида шудандва ин боис гардид, ки Ѓарб тарњи су-лњи Кофї Аннанро тањти аломатисавол барад.

"Бастагони террор ба мукола-

Охирин хабаре, ки дар вопасин лањзањои омодасозии "Нигоњ" расонаї шуд, 12 сол роњии зиндон шудани њамлакунандагон бадафтари кории нашрияи "Jyllands Posten" дар Дания буд. Хабар иртибот ба минтаќа дошт, аниќтараш иртибот ба эњсоси динии њармусалмон дошт.

00000000

№11 (287), 6-уми июни соли 2012 11Њозир ман шуморо хабар мекунам, ў яроќ дар даст дорад, шабонамеояд ва зану фарзанди маро мекушаду меравад. Пас чї мешавад?Гуфтанд, ки мо шуморо њимоят мекардем, кафолат медодем.

- Оё чї тавр ва бо кадом са-баб Шуморо маќомот боздошткарданд?

- Зиндонї шудани банда баАловуддин Давлатов, маъруфба Алии Бедакї рабт дорад, кисабабгори нооромињои ахирдар водии Рашт буд. Дар оѓозињодисањо, ваќте сарбозонро дарКамароб мавриди њамла ќарордода, кушта буданд, ман бо њам-сарам ва писари маризам дарноњияи Вањдат барои табобат бооби гарм рафта будем. Фарзан-донамон ин љо буданд. Мо хаво-тир шудем ва баргаштем. Пас аз6- 7 рўзи шурўъи њодисањо Алїбарои бастани захми дасташ бахонаи мо омад. Дасташро љаро-њатбандї кардам ва ў рафт.Баъд аз он дар њукумат фикркарданд, ки мо бо ў њамкорї ме-кунем.

- Бадоњатан шуморо боз-дошт карданд?

- Таќрибан баъд аз 15 - 20рўз буд, ки аз Кумитаи амният баљои корам омаданд. Пурсиданд,ки оё Алии Бедакиро манљарроњї кардаам? Гуфтам, кибале. Њамон замон норозигїкарданд, ки чаро моро хабарнакардед? Моњи феврали соли2011, хато накунам, 17 февралбуд, ки бурдандам.

- Оё Алии Бедакї ба Шумотањдид карда буд?

- Не, аслан тањдиде накард.Ў дар ѓами љони худ буд. Ба гу-резогурези худ машѓул буд.

- Баъд аз он ки боздошткарданд, оё Шуморо латукўбкарданд?

- Не, ин маврид аслан вуљуднадошт. Аммо вазъи низомї буд.Њарду тараф силоњ доштанд.Асаби њама вайрон буд. Баъзегапу њарфњои пасту баланд будуумуман шиканљаву латукўб на-буд. Шояд синну соламро ба на-зар гирифтанд.

- Аммо Шумо худро воќеангунањкор њисоб мекунед, кидар бораи як љинояткор ба ма-ќомоти њукуматї хабар надо-даед?

- Мо дар замони Шўравї мак-таби олиро хатм карда будем.Дар шоњидии 600 - 700 нафарпрофессору устодону донишљ-ўён ќасами Гиппократ (Буќрот)хўрда будем, ки дар њељ шароитхиёнат ба љони инсони беморнамекунем. Новобаста аз он, киў дар кадом њизбу њаракат аст,вазифаи инсониву касбии мост,

ки ўро табобат кунем. Моддабарои хабар надодан ин ќонунињукуматест, ки њукм меронад.

- Аммо чаро ин далелњороба назар нагирифтанд?

- Гапњо хеле аљиб буданд.Масалан, дар давраи Шўравїагар ягон садамаи наќлиётї ме-шуд, ё як кас аз ягон љо меаф-тид, дар љанљол захмї мешуд, мовазифадор будем, ки зуд ба ма-ќомот хабар дињем, зеро аслињодисаро намедонистем ва но-маълум буд, ки кас барои чїзахмї шудааст. Ба ман гуфтанд,ки чаро ќонуни давраи Шўрави-ро риоя мекардеду ќонунњои

имрўзро не? Гуфтам, ки ростмегўед, вале он давра давлатидигар буд, оромиву тинљї, суботбуд. Аммо њоло шароити љан-гист. Њозир ман шуморо хабармекунам, ў яроќ дар даст дорад,шабона меояд ва зану фарзан-ди маро мекушаду меравад. Пасчї мешавад? Гуфтанд, ки мошуморо њимоят мекардем, кафо-лат медодем. Аммо гуфтам,охир, чї тавр кафолат мешавад,ваќте постгоњњо дар гирди дењабуданд, аммо Алї ба хонаи мандаромада омад?

- Ќариб як соли расо дарзиндони Ёвон будед. Шароити

«АЛИИ БЕДАКЇТАЊДИД НАКАРДА БУД»

Сўњбати ихтисосии хабарнигори радиои Озодї Фарњоди Милод бо АбдуллоВазиров, љарроњи маркази саломатии ноњияи Рашт аст, ки бо иттињоми њамкорї бо

Аловуддин Давлатов, маъруф ба Алии Бедакї як сол дар зиндон буд:

будубошатон чї гуна буд?- Шароити зиндон хеле ваз-

нин буд. Муњити сиёсиашро дарназар надорам, аммо муњитиинсонї вазнин буд. Онро бояддид. Ба гуфтан намешавад тас-вир кард. Дидан даркору дарккардан даркор.

- Аз њамин нохушие, ки басаратон омад, чї хулоса кар-дед?

- Бисёр аламовар аст. Ваќтеба халќ хизмат мекуниву баъддар охири кор меравї зиндонїмешавї, беасосу бегуноњ. Ин бакас сахт мерасад. 40 сол меша-вад, ки дар хизмати мардум њас-

Абдулло ВАЗИРОВ:

www.tojnews.org

www.tojnews.org

- Ин гуна фикрњо њастанд,ки ваќте ба мардум вазнинињоирўзгор фишор меоранд ва ди-гар дар зиндагї дурнамо наме-бинанд, рў ба дин меоранд. ОёШумо њам дар њамин њол аф-тодаед, бахусус, ки ин њоди-сањо буданд?

- Хаёл мекунам, ин гуна нест.Агар ба сари инсон мусибатеояд, ин як кори оддї аст. Инсонбояд илољашро равад. Ин љо бадин рў оварданаш шарт нест,балки њамеша бояд бо дин буд.Дар «зона» як бача буд, ду - семаълумот дошт. Як рўз гуфт, киба дилам зан наёфтам. Пурси-дам, чаро ин тавр мегўї? Гуфт,ки не, зан дорам, се бача дорад,аммо чизи ба диламро наёфтам.Гуфтам, чаро? Русї љавоб дод:«Я слишком уважаю себя!» Манњам ба русї гуфтам: «Это оченьплохо!» Фањмондамаш, ки шоядњамсараш њам дар њамин фикрбошад. Инсон набояд худашроаз дигаре боло нагузорад. Фањ-мид. Ман дар Ќуръон тамомизиндагиро дарёфтам. Он чї бомо мегузарад, дар замонањоипеш њам будааст ва имрўз так-рор мешавад. Ин аљиб аст.

- Аз оянда чї умеду орзу до-ред? Чї наќшањо мекашед?

- Орзуям њамин аст, ки бароиписари маризам як хона бунёдкунам, то баъди ман хонае дош-та бошад. Як бачаамро зан на-додаам, ўро нияти хонадоркунїдорам. Орзуи нињоиам ин аст, киЌуръонро хатм кунам. Њамин сеорзу.

танд. Агар тахмин карда гўям,ќариб 30 њазор љарроњї карда-ам. Аз рўи инсоф, холисона хиз-мат кардам. Њурматам мекар-данд, њоло њам новобаста ба инњодисањо, њурматам мекунанд.Аммо дар охири кор ваќте касрозиндонї мекунанд, сахт дарднокаст. Дилат сард мешавад, ки мењ-нати ту ќадр надоштааст. Ин ала-мовар аст.

- Чанд муддат дар зиндонбудед?

- Як соли расо.- Њоло рўњияатон чї тавр

аст? Худро чї тавр њис меку-нед?

- Дар њоли њозир зоњиранором њастам. Оромиши рўњї њамдорам. Бештар бо писари маъ-юбам машѓул њастам. Њар чї басарам омад, таќдир буд, аммоалам дорам аз њамин фарзан-дам, ки як сол бе ман азоб ка-шид. Боз кор меравам. Дар кулл,рўњан хеле оромам.

- Ваќти холиатон чї кор ме-кунед?

- Бо китоб машѓулам. Ќуръонмехонам.

- Забони арабиро мефањ-мед?

- Не, хати форсиро хуб ме-донам. Аммо њоло мекўшам, киба маънои пурраи Ќуръон сар-фањм равам. Панљ - шаш сураидигар мондааст.

№11 (287), 6-уми июни соли 201212Ту, њатман, рафта, як курси мулоиља бигир, то дигар мардуми дастгиршудароназанї. Он рўзњо чанд бор гуфтамат, ки дар њар куљои танам мезанї, бизан,лекин дар сарам назан, "бачаи очамї, ки дилм бсўза?!!" гуфта, хуб задимон.

(Идома аз шуморањоигузашта)

ШИКАСТИНАВБАТИИ ТОШЕВ

Рўзи дигар, яъне 20-уми июнмуфаттиш Ќодирѓуломов ко-рњои тафтишотиро давом дод.Мирзову адвокат Бахтиёр Ну-риддинов мисли дирўза дарњуљраи кории муфаттиш мени-шастанд.

Таќрибан, соатњои 9 дарињуљраро сардори ШКД-и шањрАнвар Тошев кушода, бидуни са-лому алейк Ќодирѓуломовро баутоќи кории худаш даъват намуд.Муфаттиш аз љой бархоста, азпаси ў равон шуд. Мирзову адво-кат танњо монданд. Баъди 15-20даќиќа Ќодирѓуломов бо табъихира ба утоќи кориаш баргашт.

Ў ба Мирзо нигоњ карда,гуфт:

- Њеч намефањмам. Инњо гов-суд карданианд-чї? Мехоњандбаёнотњои кормандони БДА-ротаѓйир бидињанд.

Ба дили Мирзо боз тањлукаафтод:

- Иншооллоњ, наметонанд!Шумо ин корро накунед. Пагоњдар сари суд чї мегўед?! БаХудо, њамаатонро зансеталоќмедињам…

- Ягон зарурат нест, манќонуншиканї намекунам, - гуфтдар љавоб муфаттиш.

Адвокат ба ин сўњбат њамроњшуд:

- Ман ба ду чашми сар инњамаро дида истодаам, пагоњ -фардо ман шуморо ба сифатишоњид ба мурофиаи судї даъ-ват хоњам кард. Агар ба ин коррозигї дињед, пагоњ назди ќонунљавоб додан лозим меояд.

- Не-не. Агар зарур шавад,ман шоњидї хоњам дод, ки баман фишор оварданд, - гуфтЌодирѓуломов.

- Њамааш бењуда аст, ман ба-ёноти кормандони БДА-рорўйнавис карда гирифтаам, -илова кард Бахтиёр.

Њамин ваќт дари утоќ кушо-да шуду Анвар Тошев аз дардарун нашуда, ба лањни шадидба Ќодирѓуломов гуфт:

- Ње, онаи тура, бигир, биёрделара!!!

Ќодирѓуломов бо ќањр аз љойбархеста, аз дар берун шуд. Ад-вокат Бахтиёр Нуриддиноврўйнависи баёнотњои милиса-њоро бори дигар аз назар гуза-ронду вараќњоро дар папкаашмонд. Њар ду интизори омада-ни муфаттиш шуданд.

Баъди таќрибан, 1,5 соатЌодирѓуломов баргашта омад.Табъи ў хеле хира менамуд.Инро дида, адвокат ба ў гуфт:

- Агар нишондодњои милиса-њоро таѓйир дода бошед, инамалатон ѓайриќонунист.

- Бародар, мо дастнигарем,- љавоб дод муфаттиш.

- Дастнигар нестед, дар пуш-ти шумо ќонуну давлат истода-анд, бародар! - гуфт адвокат.Ќодирѓуломов хомўш монд.

Ин лањзањо муфаттиши со-биќадор, подполковники милисаЌодирѓуломов рањгумзадаеромемонд. Мирзо, ки ин њама ваќтором менишаст, тоќат накардагуфт:

- Акаи муфаттиш, дидї-ња,очаи ту, подполковники мили-саро њаќорат додестан. Акнунмо саѓирањои лоќингаск@й куљогила кунем…

Ќодирѓуломов гўё суханњои

ѓизо овардаанд. Муфаттишиљозат дод, ки милиса ѓизоиовардаро ба утоќ дарорад.

Ќодирѓуломов берун баро-мад. Мирзову Бахтиёр бо иш-тињои тамом ба тановули ѓизопардохтанд. Баъди чанд даќиќаба утоќ љонишини сардори ШКДМањмадсаид Иззатуллоев, му-лаќќаб ба Сергей ворид шуд. Ў,ки табъи болида дошт, гуфт:

- Мумкин аст, як љурѓот бихў-рем бо шумо?!

Мирзо гуфт:- Марњамат. Сергей, ки марди 40-солаи

њузарбест, ба раѓбати тамомбанкаи љурѓотро дам мекашид.Мирзо инро дида, ба ў гуфт:

- Як гап занам, хафа наме-шавї? - ва љавоби Сергейро ин-тизор нашуда, давом дод: - Ман,ростї гап, дар Норак намедо-нам, вале дар Душанбе хи-тоињо бо усули иглотерапия(сўзанзанї ) сарро муолиља ме-кунанд. Ту, њатман, рафта, яккурси мулоиља бигир, то дигармардуми дастгиршударо на-занї. Он рўзњо чанд бор гуфта-мат, ки дар њар куљои танам ме-занї, бизан, лекин дар сарамназан, "бачаи очамї, ки дилмбсўза?!!" - гуфта, хуб задимон.

Аз ин суханони Мирзо табъиСергей хира шуда, ќуттии љурѓ-отро болои миз монда, берунрафт. Бахтиёр табассуме карда,чизе нагуфт. Њар ду ба хўрданиѓизо давом доданд.

Баъди чанд даќиќа муфаттишбаргашту корро дубора оѓоз на-муд. Њамин ваќт Сергей боз баутоќ даромаду симояшро љиддїгирифта, пањлуи Мирзо нишаст.

- Ба ман чї гуфтї, Мирзо? -бо тундї гуфт Сергей.

- Гуфтам, ки ба Душанберафта, бањузур саратро…

берун шуд.Муфаттиш боз чанд саволе

ба Мирзо дода буд, ки дари утоќкушода шуду Анвар Тошев сархалонда, бо киноя ба Ќодирѓу-ломов мурољиат кард:

- Мумкин аст ба кабинетишумо даромадан? Шумо ин љокалон будаед…

Ќодирѓуломов бо як беэъти-ної гуфт:

- Даромадан гир.Анвар Тошев даромада, ба

адвокат рў овард:- Хайрият, шумо њастед, мо

дар шоњидии шумо бо Мирзо якгап занем, Набошад, бо мег-ўянд, ки задемшон?

- Шумо кї њастед? - пурсидБахтиёр.

- Ман сардори ШКД-и шањрАнвар Тошев.

Бахтиёр ба афту андоми То-шев назар дўхта, ба Мирзо шу-навонида гуфт:

- Агар хоњиш дошта бошад,гап занад, агар не, њуќуќ дорадрад намояд.

Мирзо, ки дар ду рўзи ахираз коргирии ќонуну ќоида дар инкишвар хабардор шуда буду ру-њияш комилан дигар, дар љавобгуфт:

- Не, ягон хоњиши бо ў гап за-данро надорам.

- Илтимос, ранги одам, якдаќиќа гап занем, - бо оњанги ил-тиљоомез гуфт Анвар Тошев.

- Ранги одам мумкин бошад,марњамат, гап задан гир, - гуфтМирзо.

Анвар Тошев дар њузури му-фаттишу адвокат бо Мирзо бамуколама пардохт:

- Мирзо, бо њамин ќадар за-дани ман, рафта, хулосаи тиббїгирифтї?!

- Њамин ќадар?! Ту дар утоќиИззатуллоев, пушти сари ман

"Заказ" аз "Ганљина"?

Мирзоро нашунида бошад, киба адвокат гуфт:

- Њеч гап не. Даркор шавад,ман шоњидї хоњам дод, ки сар-дори ШКД ба ман фишор овард.Ин љо њама сардоранд. Ба ко-рњои ман дахолат карда исто-даанд… .

Њамин ваќт кадом як милисахабар овард, ки барои Мирзо

Он рўз ман шуморо зора мекар-дам, имрўз шумо ба зора гузаш-тед.

- Хай, ина, ту дар њузурињамин муфаттишу адвокат марониз бизан, ман мисли ту рафта,хулосаи тиббї намегирам…

- Ака, ман мисли шумотўњмат накардаам. Шумо як муштба пушти сару китфи чапи манзадед.

Ин замон Мирзо мулоим азљой бархоста, аз дасти Тошевдошта, ўро гардонданї шуд, киовози Бахтиёр баланд шуд:

- Мирзо, чї кор карда исто-даї?

Мирзо гуфт:- Њеч гап нест, ака, ман инро

заданї нестам, - ва давом дод,- Акаи Тошев, њадиси Пайѓам-бар (с) аст, ки тўњмат ба як шахсгирди замину осмон њафт маро-тиба гашта, оќибат омада, багардани тўњматгар мефарояд, -ва дасташро оњиста ба гарданиТошев монд.

Тошев ѓайриихтиёр аз љой якќад парид. Муфаттишу адвокатба њам нигариста, мушханда кар-данд. Анвар Тошев дар њолатиногувор монданашро њис карда,чизе нагуфту аз утоќ берун шуд.

Ќодирѓуломов, ки акнун бе-ист механдид, гуфт:

- Доктор, аљоиб одам будаї-да, о, чаро аз аввал чунин на-кардї? Баёнот навиштї, ки ба100 сомон 800 грамм њашиш ха-ридї...

- Э, ака-е, задан, куштанмон.Дар ду рўз дасту диламон аздунё канда шуд. Худо нигоњ до-рад, лекин ин њама ба хотириќонуну адвокат аст, ки маро њеччиз намегўянд.

Адвокати љавон, вале пур-таљриба Бахтиёр Нуриддиноваз њоли милисаи пуртаљриба

Анвар Тошев хулоса бардошт,ки пушти ин амали љиної сиррикалонтаре нињон аст. Ў мехостњарчї зудтар ба Душанбе оядва бо њамкорон ба љамъовариидалелњои бегуноњии Мирзо пар-дозад.

Соат аз 15 мегузашт. Муф-фатиш бо боздоштгоњи муваќ-ќатї дар тамос шуда, хоњишибурдани Мирзоро намуд. Мир-зо бо Бахтиёр худоњофизї кард.

Баъди чанд даќиќа як мили-са омада, Мирзоро ба биноибоздоштгоњи муваќќатї (БМ ёИВС-русї), ки дар пушти биноиШКД-и шањри Норак љойгир ме-бошад, бурд.

ДАР БОЗДОШТГОЊЃайриинтизори Мирзо ўро

дар ин љо Анвар Тошев, сардо-ри БМ ва як марду як зан, ки дартан либосњои духтурї доштанд,интизор буданд. Тошев ба Мир-зо рў оварда, гуфт:

- Мирзо, ин љо њамин хелќоида њаст, духтурон бояд туромуоина кунанд.

- Хеле хуб, -љавоб дод Мир-зо.

Духтурон ба муоинаи Мирзопардохта, маълум намуданд, кифишори хуни ў баланд: 150 ба110 будааст. Тошев инро аздухтурон шунида, гуфт:

- Њеч гап надорад…- Ин љо як сардор дорад, он

- Чї гап шуд?- сухани Мир-зоро бурида, гуфт Ќодирѓуло-мов.

- Не, њеч гап не,- љавоб додМирзо, - як муолиља фармондамба Сергей.

- Ње, одами аљибї-да, док-тор, -гуфт муфаттиш.

Сергей, ки лаб мехоид, баќавле, сурху кабуд шуда, аз утоќ

бо мушту панља задї? Хостї, кисари маро рўи миз зер кунї, кизўрат нарасид, ман аз љоям хе-стам. Ту гуфтї, ки "ман дер кар-да истодаам, ба худоии дода-рам меравам". Ман гуфтам, ака,биравед, Худои таъоло худои-тона ќабул кунад, аз як каси бе-гуноњро суд кардан чї фоида!Ту истодиву маро Сергей зад.

ман њастам, - ба сўњбат воридшуда гуфт, сардори БМ ва ило-ва намуд:

- Аз ин пас барои ту мољавобгарем.

Бо њамин духтурон ва То-шев рафтанду Мирзо 12 рўзягона боздоштшудаи боздошт-гоњи муваќќатии шањри Норакгашт. Ѓайриинтизори Мирзокормандони БМ хеле камгап вахушмуомила, ё ба ќавли худаш,хушкмуомила буданд. Камераиў дар пањнї як ќулоч ва ба да-розї, таќрибан, 5 метр буду яккати чўбии холї дошт. Дар индаргоњ Мирзо як кори доимїпайдо намуд: бо пойафзоли ба-ровардааш таракану тортана-књои ба ў наздик мешударозада, дур мекард. Њаво хелегарму тафсон буд, вале бањамаи ин нигоњ накарда, ин то-љики 41-сола, собиќ фелдшерифархориву кунун таксисти ду-шанбегї, падари шаш фарзан-ди ноболиѓ хурсанд буд.

Ў шукр мекард, ки Парварди-гори оламиён чандин шиносуношинос: Саломат, Бузургмењр,Хушнуд, Бахтиёр, прокурори Но-рак, журналистони "Нигоњ" ва бозчандинњоро сабаб гардонида,ўро аз тўњмати ногањонї наљотбахшид. Ў њанўз намедонист, кихуди њамин шаб хоби дањшатно-ке мебинаду дар ин чанд рўзимањрумият аз озодї муносиба-ти ў ба зиндагї куллан таѓйирмехўрад. Мирзо њанўз дарак на-дошт, ки назди ў "мурѓобї"-еромешинонанду баъди чанд рўзсавори "тангем"-и ќароркардаимилисањои Норак дар километ-рии 149-уми роњи "Сарбанд-Да-нѓара" ба садама дучор гарди-да, милисањои хунолуди посбо-нашро наљот медињад.

(Давом дорад)

№11 (287), 6-уми июни соли 2012 13Сайт симои худро надорад, аз мутолиаи матлабњои он дарёфтан душвораст, ки мушкили Тољикистон дар мубориза бо маводи мухаддир даркуљост ва чаро ин мубориза ин њад муњим аст.

Зарфи ду-се соли охир ба му-љарради маъруфият пайдо карданиинтернет ва то њадде осон гардида-ни дастрасї ба он вазорату идо-рањои кишвар њам љињати таблиѓифаъолиятњои худ даст ба ташкилисайтњо заданд. Аз сўи дигар њуку-мати љумњурї низ интернетро ва-силаи муносиб ва каммасрафи таб-лиѓи сиёсатњои иќтисодиву иљтимоїёфт. Ќарору ќонунњои ишоракунан-да ба ташкили пойгоњњои интернетїва амру дастурњои хаттиву ши-фоњии Президенти кишвар дар инзамина нињодњои давлатиро ба со-змон додани сайтњо тањрик дод.Имрўз шояд на њама, вале аксаривазорату идорањо дорои сомонањо-янд. Муњим нест он чї гуна сомонабошад, муњим он аст, ки доранд.

Дар гузашта ваќте дањгонаиблогнависони бењтаринро тартибмедодем, ин ѓоя њам дар сарамончархид, ки муруре ба сайти вазора-ту идорањо њам дошта бошем, тобидонем, ки онњо чињо ва дар кадомбора менависанд. Ва бо дарёфтифурсати муносиб ин кор њоло анљ-ом гирифт. Аммо мутаасифона, на-тиљаи тањлил дилхушкунанда нества ин нуктаро дар хатми матлабхоњем овард.

Дар оѓоз бояд арз кунем, ки њан-гоми тањияи матлаб бештар аз 15сомонаро мурур кардем. Вале ба дусабаб нахостем дар бораи њар ка-дом маълумот дињем: аввал ин киаксари онњо якранганд, дуюм, ќисмеаз сомонањо баъди таъсис шудана-шон чандон фаъолият надоштанд.Њангоми омўзиш ба сайтњое њамдучор омадем, ки ба мансуб буда-нашон ба ин ё он вазорату идорашубња кардем. Чунончї, бо ин су-роѓа...аз номи Кумитаи давлатииамнияти миллї сайт амал мекунад,ки сомонаи дурўѓин ба назар расидва аз додани маълумот дар бораион худдорї кардем. Дар рафтитањияи маќола кўшидем баъзе сай-тњоро вобаста ба љойгоњашон дарљомеа ва муњим буданашон бароимардум васеътар тањлил кунем.

ХАБАРЊОИ ЯКРАНГУЯКНАВОХТИ КИШОВАРЗЇ

Сайти вазорати кишоварзї боангушт гузоштан рўи ин суроѓаwww.vkishovarzi.tj боз мешавад. Ванахустин чизе, ки ба чашм мехў-рад, 3-4 матлабест, ки бо ин љум-лањо оѓоз мегардад: “Тибќи маълу-мотњои раёсати растанипарвариивазорати кишоварзї дар хољагињоикишоварзии љумњурї кишти пахтаидома доранд. Имсол дурнамои (?)кишти пахта дар љумњурї 209300њазор гектарро ташкил медињад,ки аз ин миќдор 10000 гектар пах-таи навъи мањиннах мебошад. Дарљумњурї то санаи 30.04.2012 даряк рўз 302 гектар ва аз аввали мав-сим бошад дар майдони 195485 гек-тар замини тухми пунбадонакишт карда шудааст, ки баробари93,4 фоизи дурнамо (?) мебошад,ки аз он 2248 гектараш навъи ма-њиннах, ки 22,5% мебошад”.

Дар ин се матлаб, ки рўзњои 16,23 ва 30 апрел интишор ёфтаанд,таќрибан љумлаву сарлавњањояканд, танњо раќамњо аз њам тафо-вут доранд. Яъне, гузоришгари со-мона барои иншои матолиби худкўшиш накардааст, ки чизи нав гўяд,балки бо гузоштани раќами љадидчунин вонамуд сохтааст, ки маќо-лоти нав илова кардааст. Ва жанриин матолиб њам мушаххас нест.Аслан номушаххасии жанри матла-бњои интернетї ќариб дар њамаисомонањои вазорату идорањо, кимурур кардем, ба чашм мехўрад,вале такроран гузоштани матолиббо њамон як унвонро аз миёни со-монањои муруршуда танњо дар сай-ти вазорати кишоварзї мушоњидакардем.

Дар њоле, ки соњаи кишоварзїдар Тољикистон пурмуаммотаринсоњањост, вале дар сомонаи ин ва-зорат ба љуз ќарору ќонунњо, тарљу-маи њоли вазиру мурољиат ва њисо-ботњои ў маќолоти дигаре ба чашмнамехўрад. На тањлили илмии пун-

бакорї, на тањќиќоти фарогириилмї, на маслињату машаварт бадењќон ва на баррасии вазъи зами-ну њоли дењот.

ОБ ЊАМ САЙТ ДОРАД, ВАЛЕ НА-ЧАНДОН ФАЪОЛ

Сайти вазорати мелиоратсия вазахирањои оби ЉТ бо дастгирииДафтари Швейтсария оид ба рушдва њамкорї дар Тољикистон ва Бар-номаи Рушди Созмони Милали Мут-тањид омода шудааст ва бо се за-бон фаъол аст, хабарњо пурра боанлисиву русї тарљума шудаанд.Охирин хабари он аввали моњимарти соли равон гузошта шудааст.

зар мерасад њадафи муассисон низњамќадам ба тањияву такмили ќону-нњо онњоро аз нигоњи илмї тафсиркардан аст. Аз ин рў сомона мета-вонад хидмати арзишманде бароишарњу тафсири ќонунњо анљом ди-њад.

МУШКИЛОТИ НАШЪАМАНДЇ,КИ ДАР СОМОНАИ АГЕНТЇЭЊСОС НАШУД

Сомонаи Агентии назорати ма-води нашъаовари назди Президен-ти Љумњурии Тољикистон рўи су-роѓаи www.akn.tj ќобили дарёфт аст.То љое мушаххас кардем,www.akn.tj аз љумлаи ќадимитаринсомонањои вазоратии кишвар аст.Кормандону роњбарони Агентї њам-вора дар бораи бузургии хатари ги-рифторї ба нашъамандї ва густа-

сол мањкум шуданд ва ё гуноњашонсобит нашуд.

Баъди 23 июни соли 2011 рўзи25 майи соли равон дар бахши«Статьи» (русї) матлаби нав гузош-та шуд. Ва он њам мусоњибаи жур-налисти “Вечерний Душанбе” (нахуди сайт) Г.Усмонова бо сардориСитоди Агентї, полковник ФарњодСаъдуллоев дар бораи 13-умин со-лгарди таъсиси Агентї аст. Вале яксўњбати обшуста, посух ба саво-лњое, ки тўли ин 13 сол борњо дарматбуот чоп шудааст.

Гўшаи «Выступление» аз 18 ок-тябри соли 2010 то ба ин шабу рўзнав нашудааст. Ва он њам мусоњи-баи Директори Агентї, генерал-лей-тенант Рустам Назаровро аз «Азия-плюс» бозчоп кардааст. Ба назармерасад аз моњи октябри соли 2010

галочка» вуљуд дорад. Зери маќо-лањо низ љои шарњ мављуд аст, кимутаассифона, он низ кор намеку-над. Њамчунин дар гўшаи «Исто-рия АНК», ки мебоист силсилама-ќолањо аз бунёди ин нињоди муњим-ро дар бар мегирифт, мо дар бахширусии он сохтори Агентиро дидем,ки то њадде хандаовар аст.

Дизайни сайтро метавон фаќир-тарин дизайни сомонањои вазоратуидорањо номид. Ба љуз се хабар хо-нанда дигар намедонад, ки дар до-хили он боз чињо њаст ва ваќте во-риди ин ё он бахш мешавад, њамамаќолањои кўњнаро мебинад ва дил-сардона аз он берун мешавад.Шрифту андозаи њарфњо дилгирку-нанда ва холї аз љаззобиятанд. Ак-сар ваќт хабарњоро баъди он дарсайташон мегузоранд, ки пойгоњњои

Сайтњои фаъолуѓайрифаъоли вазорату идорањо

Ба таваљљўњи Дастгоњи иљроияиПрезиденти Љумњурии Тољикистон

Њарчанд дар муќаддимаи он ома-дааст, ки “Шумо метавонед саво-лњои худро дар бахши кор ва фаъо-лияти Вазорат дода, љавобњоро пай-до кунед”, вале ин гўша ё кор наме-кунад ва ё ба њељ саволе посух на-додааст. Ва боз: номи гўша тољикїва саволњои нахустини бељавоб ру-сианд. Чунончї, “Где находится Ми-нистерство мелиорации и водныхресурсов РТ? Почему некоторыестраницы сайта не заполнены?” Вашарњи дастандаркорони сайт: “Дан-ный момент сайт находится встадии наполнения информацией.Просим Вас перейти на сайт чутьпозднее”. Бахши “Њамкорї” низ узрдорад, ки њанўз маълумот дар са-њифа љо надодааст. Ва ба хонандатавсия медињад, ки ба сањифаи ди-гар гузарад.

СОМОНАИ ТАХАССУСЇСомонаи Маркази миллии

ќонунгузории назди ПрезидентиЉумњурии Тољикистон дар њамкорїбо бахши тољикистонии Ассотсиат-сияи Швейтсария оид ба њамкориибайналмилалї «Хелветас» роњан-дозї шудааст ва тавре аз суханимуќаддамотии Директори марказимазкур, доктори илми њуќуќ, про-фессор М. Рањимов бармеояд,њадаф аз таъсиси сайт ба хонандапешнињод намудани њама гуна маъ-лумоти лозима дар бораи Марказ,низоми кор, тозатарин ахбор дармавриди фаъолиятњои он конфрон-сњо ва семинарњои он аст.

Сомона илова ба маълумотиумумї аз бахшњои такмили ќонун-гузорї, ќонунњои конститутсионї,кодексњо, санадњои байналмилалиибисёрљониба, дуљониба, минтаќавї,консепсия ва барномањои давлатї,стратегияњо, паёмњои ПрезидентиЉумњурии Тољикистон корњои илмїва тањлилї, тадќиќоти мутахасси-сони Марказ ва ѓайра иборат буда,таќрибан њамаи ин бахшњо бо ма-водњо таъминанд. Сомона бештарилмист, на оммавї ва ќонунњо низбо забони илмї барои мутахасси-сон шарњу тафсир шудаанд. Ба на-

риши нашъаљаллобї сухан мегўяндва дар баъзе мавридњо бонги хатарњам мезананд, вале аз мутолиаиматолиби сомона азамати ин хатар-ро эњсос накардем. Њатто атрофиэродњои Президент Эмомалї Рањ-мон дар Паёми солонааш ба Маљ-лис сайти расмии ягона нињоди ви-жаи зиддимухаддиротии кишвархомўшї ихтиёр кард. Мо дар бахширусиву тољикии сомона матлаберопайдо накардем, ки рољеъ ба эро-дњои њаќќонии сарвари давлат ан-дешаронї шуда бошад.

Сайт симои худро надорад, азмутолиаи матлабњои он дарёфтандушвор аст, ки мушкили Тољикис-тон дар мубориза бо маводи мухад-дир дар куљост ва чаро ин муборизаин њад муњим аст. Аз нигоњи мо онблоги хусусии одами танбалеро ме-монад, ки агар њавсала кунад якматлаб рўи он мегузорад ва њавса-ла надошта бошад њафтањовумоњњо матолиби бахшњояшро навнамекунад. Чунончї, охирин маво-ди бахши «Очерки» (русї) 15 октяб-ри соли 2010 гузошта шудааст. Вамасъули бахши русии сайт њамонрўз хеле сермањсул будааст, ки як-бора се очерки судиро рўи сањфагузоштааст. Аммо баъд ин анъана-ро шикастааст ва то ба таърихи 3июн, ки охирин маротиба аз он ди-дан кардем, дигар очерки судї бачашм нарасид.

Њамчунин дар бахши тољикї низњол чунин аст. Охирин очерки су-дии бахши тољикї 5 сентябри соли2011 бо номи «На зан, на модар»гузошта шудааст. Ин дар њолест, китибќи иттилои расмии нињод танњосоли 2011 кормандони Шўъбаи таф-тишотии он дар иртибот ба 153 на-фар 108 парвандаи љиної оѓоз на-муда буданд.

Ва зимнан: кулли бахши хаба-рии тољикиву русиро аз назар гуза-ронидем ва ягон хабар аз натиљаинињоии парвандањои бозшуда пай-до накардем. Хулоса: хадамотиматбуотии Агентї пайгири хабарњоихуд нест. Хонанда намедонад, киомилони ин ё он љиноят кай ва чанд

то ба ин шабу рўз сарварони Агентїягон баромад дар ягон нишастуљаласањои муњим надоштаанд. Њолон ки бахши хабарњои ин сомона азсуханронии Директори Агентї дарњамоишу љаласоти мўътабари бай-налмилалї зиёд хабарњо интишордодааст. Гузашта аз ин муњарририбахши русии сайт сарфањм нараф-тааст, ки сўњбати Директори Агентїбо хабарнигори ин ё он расонаробаромад хондан хатост. Он мебо-ист дар бахши мусоњиба ё сўњбатмеомад, ки таќозои жанр аст. Њам-чунин сўњбати ёдшудаи ФарњодСаъдуллоев низ дар бахши маќо-лањо љо гирифтааст. Дар ин бахш“Шарњи вазъи нашъамандї дарсоли 2011” гузошта шудааст. Валеон гирифтори мушкилоти техникист,дастандакорони он наметавонанд якматлабро дар шакли формати“пдф” дуруст дар сомонаашон мо-нанд.

Муњимтарин бахши сомонабояд «Пурсиш ва посух» мебуд.Зеро нашъамандиву нашъаљаллобїсаволњои бељавоби зиёде доранд, кипосухашро бояд мутахассисон ди-њанд. Вале аз замони роњандозиисайт то кунун ин бахш суолу љаво-би ќобили мулоњиза надоштааст.Агар пурсишњо дар бахши тољикиисайт бо як низом ва њар савол ало-њида боз шавад, пас дар русї саво-лњоои њуќуќиву тиббиву дигар якљова бесарусомон омадаанд.

Камии саволу љавоб шояд наљурми мутасаддиён, балки мањдудбудани имконоти техникии сайт бо-шад. Зеро мо њам барои санљишкўшидем ба дастандаркорони сайтсавол ирсол кунем. Вале бахше, киназари хонандаро мехоњад дарёбад,ё мављуд нест ва ё кор намекунад.Чунончї, гўшаи пурсиши њафта бапурсиши солњо табдил шудааст.Њамон як савол аз оѓози пайдоишисайт гузошта шудааст ва њељ не кион дигар шавад ва масъулин эълонкунанд, ки ба кадом савол кињо чїпосух доданд. Чаро? Зеро гўша ас-лан кор намекунад, посухи хонанданамерасад. Вай ба истилоњ «ради

дигари хабарї интишор додаанд.Масалан, рўзи 29 май то нимирўзїмо мунтазир мондем, ки кай хабариомадани Юрий ФЕДОТОВ дар сай-ти АНМН пахш мешавад, ки нашуд.Њол он ки “Азия-плюс” субњ хабар-ро дар сомонааш гузошта буд. Ё худон њафта Агентї чорабинињои зиёддошт. Аз љумла, чуноне ишора рафт,диду боздиди Юрий ФЕДОТОВ, бар-гузории њамоиши сарварони идо-рањои зиддимухаддиротии се киш-вари њамсоя, ифтитоњи марказиомўзишї, 13-умин солгарди таъси-си Агентї ва ѓайра. Сайти Агентї азин чорабинињои фаровон њамагї 5хабар интишор дод. Ин дар њолест,ки танњо Тољнюс 6 матлаб дошт, киду матлаби он гузориши муфассалва тањлил буд. Дар сомонаи Агентїтањлиле ё гузорише аз ин нишас-тњои муњим интишор наёфт. Ва бозњам интизор мондем, ки шояд дарбахши “Чоп аз шабака” аз ин мато-либ истифода мекунанд. Мутаасси-фона, накарданд.

Фаъолияту дастовардњоиАгентї дар ќиёс ба сайти он як бомуду њаворо мемонанд. Агентии назо-рати маводи нашъаовар воќеъанњам як нињоди дар сатњи байналми-лалї эътирофшуда аст. Вале ин му-заффариятњоро мутаассифона, надар сайти худи Агентї, балки дармаќолањои нашрияњои дигар мета-вон ёфт. Масалан, гўшае дорад бономи “Чоп аз шабака”. Охирин мат-лаби он њам дар бахши русї ва њамдар бахши тољикї хабарест, ки аз“Азия-плюс” 5 марти соли равонбозчоп шудааст. Њол он ки чандинмаќолањои хуб, аз љумла, мусоњи-баи љолиби Љонишини аввали Дирек-тори Агентї, генерал ВайсиддинАЗАМАТОВ ахиран бо тањлили хубуљолиб дар нашрияи «Љумњурият»хонда будем ва дастандаркорон ме-боист онро мегузоштанд.

Дар интернет дањњо сайтњо ваблогњои фаъоли зиддимухаддиро-тиро метавон пайдо кард, ки сањ-фањои он лабрез аз бањсњои олимо-

14

№11 (287), 6-уми июни соли 201214Вале боз њам мутаассифона, камбудии сайти ВКД мањдуд шудан ба чанд

мавзўъ аст. Дар он аз корномањо ва таърихи милитсияи тољик,поягузорони он матлаби хонданї вуљуд надорад.

на, муколамаи хонандагон, анде-шањои нашъамандону волидайни он-њост. Баъзеи онњоро танњо як нафартањия мекунад, вале чун масъалагу-зории мантиќиву дуруст дорад, сањ-фањояш пур аз матолиби хонданивудиданист. Вале дар ягона манбаъииттилоотии зиддимухаддиротии киш-вар мо ин шару шурро њис накардем.Магар дањњову садњо ќурбониёни му-хаддирот, наврасону љавонони гум-роњшуда, модарону духтарони сар-гардон ва садњо тифлакони аз љабримаводи мухаддир ятиму бепарасормонда шоистаи бањсњову гуфтугўњонестанд? Магар бо пахши 3-4 хабараз дидору мулоќотњои ДиректориАгентиву боздошти нашъаљаллобонва чорабинињои зиддимухаддиротїмешавад, ки бо маводи мухаддирдаст ба гиребон шуд?

САЙТИ МИЛИСАЊО ФАРЊАНГРОНИЗ ТАРЃИБ МЕКУНАД

Сайти вазорати корњои дохилирометавон бо нохун задан рўи ин су-роѓа vkd.tj пайдо кард. Аз миёни њамасомонањое, ки зикрашон дар ин ма-ќола рафт, нисбатан сермањсул вафаврист. Чун ин ягона вазоратест,ки њар лањза хабаре метавонад да-рёфт кунад, бахши хабарии он пур-бортарин бахшњост.

Аммо чизе ки диќќати моро ба худљалб кард, ду бахше буд, ки дар на-зари аввал гўё иртибот ба фаъолия-ти вазорат надошт. Инњо бахшњои“Маводњои љолиб” ва “Фарњанг ваварзиш”. Вазорат дорои тимњои зиё-ди варзишист, ки хабарњо аз он ме-тавонад худ ороишдињандаи бахшиварзиши он бошад. Масалан, Мавзу-на Чориева, ки ахиран аз мусобиќо-ти байналмилалї пирўз баргашт, лей-

тенанти милитсия буда, мутахасси-си љамъияти варзишии «Динамо»-иВКД мебошад. Гузашта аз ин вар-зишгарони вазорат комёбињои зиёддоранд ва сазовори он низ њастанд,ки дар сайт гўшаеро ба худ ихтисосдињанд.

Ва дар мавриди фарњанг низ. Ва-зорат дастаи њунарии хуби этрадїдорад, ки барљастатарин сарояндаион Сарвиноз Юсуфист. Ва боз чора-бинињои дигари фарњангї низ гуза-ронида мешавад, ки ин сањифаро пуркардааст.

Аммо гўшаи “Маводњои љолиб”фарогиртару таваљљўњбарангезтар аздигар гўшањост. Дар ин бахш дастан-дакорони сомона кўшидаанд аввалматолиберо интишор дињанд, киљањонї њам бошад, ба маќомотињифзи њуќуќ иртибот гирад. Масалан,дар бораи пайдоиши истилоњ ва худипулис дар Русия, мошини нав бароипулиси Амрико, силоњ барои пулисииАмрико ва ѓайра. Вале ба назар ме-расад барои љолибияти сомона му-аллифони он кўшиш доранд ба мавз-ўъњое њам, ки берун аз соња бошадтаваљљўњ дошта бошад. Агар чуниншавад фикр мекунем як навъ ќолаб-шиканї хоњад буд. Масалан, чаро дарбахши фарњанг мумкин набошад азашъори адибони имрўзу дирўз пор-чањо интишор дод? Яъне, ба анде-шаи мо сайтњо њам бояд ќолабакиву

хушку берўњ набошанд. Он та-саввурот лозим ба шикаст аст,ки милиса бояд танњо дар бораикасби худ бидонад ва ё сайти ва-зорати кишварзї њаќ надорадбахши адабиёту њунар дошта бо-шад. Мутаассифона, дар њамаисайтњое, ки мурур кардем, њаттодар сайти вазорати маориф мофарњангу њунарро надидем.Сайти вазорати маориф њаттобањсњои илмї надорад, аз муш-килоти мактабу маориф, систем-ми таълим, кашфиётњои тозаиилмї дар Тољикисон ва љањонтаќрибан матлабе ба чашм на-расид.

Вале боз њам мутаассифо-на, камбудии сайти ВКД мањдудшудан ба чанд мавзўъ аст. Дарон аз корномањо ва таърихи ми-литсияи тољик, поягузорони онматлаби хонданї вуљуд надорад.Тафсилоти тарњрезї ва амалиё-тњои боздошти љинояткорон, кихондани он мисли асарњои де-тективї шавќовар аст, љой доданашудааст. Шояд аз он аст, кисайт нав роњандозї шудааст ваин кор ба оянда вогузор шуда бо-шад.

ЧАНД ХУЛОСА:Њамчуноне дар оѓоз ишора

рафт, натиљаи мурур ба сайтњои

вазорату идорањо чандон дилхушку-нанда нест. Аксарияти онњоро мета-вон сайтњо ба хотири иљрои фармо-ни боло ташкилшуда донист. Вазо-ратњо аз имконоти васеъи интернетљињати таблиѓи фаъолиятњои худ вабаррасии мушкилоти љомеа истифо-да намекунанд.

· Ќариб њамаи ин сайтњо даршакли бюллетени иттилоотї зоњирмешаванд. Яъне, ахбори вазорат,дидору мулоќоти вазирону раисоникумитањо ва ѓайра.

· Ќариб дар ягон сомонаи вазо-ратњо иртиботи мутаќобила вуљуднадорад. Яъне, хадамоти давлатї бомардум робита намегиранд. Аксарисањифањои тамос дар сайтњо ѓайри-фаъоланд. Ягона сайте, ки номањоимардумро интишор медињад, сайтиПрезиденти кишвар аст. Вале чунонро ахиран боз кардем, номањое ин-тишор ёфтаанд, ки ба муносибатизодрўзи Љаноби Олї расидаанд.Яъне, аз 5 октябри соли гузашта.(Зимнан, бо арзи маъзарат ба њам-касбамон Мухбирљон Кенљаев, ки моба номаи духтари 7 солаву писари5-солаи шумо унвонии Президентикишвар бовар накардем. Бахусус баин љумлањо: “аз кўдакї мухлисиШумо њастем ва њар як суханронїва баромадњои Шумо, њар як сафа-ри Шуморо ба шањру навоњии љумњ-урї ва хориљи кишвар бо шавќ та-

Сайтњои фаъолу ѓайрифаъоливазорату идорањо мошо мекунем. њар боре ки акси

Шумо дар сањифањои ягон рўзномава маљалла чоп мешавад ва онропадари мо - сармуњаррири рўзно-маи «Паёми Душанбе» МухбирљонКенљаев ба хона меорад, мо он акс-ро бо мењр бўса менамоем, зеромењри Шумо њамчун падар дар дилимо афзун аст”).

· Аксари сайтњо бо норасоињоитехникї рўи кор омадаанд ва бароисохтани онњо њељ зањмате сарф на-шудааст. Дизайни камрангу камнурмоли аксари ин сайтњост.

· Ягон сайти вазоратї аз муш-килоти соњаи худ наменависад.Бањсњои илмиву оммавї вуљуд на-доранд. Масалан, њарчанд љустем,дар сайти вазорати кишоварзї вавазорати мелиоратсия пайдо накар-дем, ки имсол сел ба хољагињои де-њќонии кишвар чї миќдор хисоратовард. Ё вазоратњо ин гуна омор на-доранд ва ё масъулони сайтњо њав-салаи тањлили онро накардаанд.

· Дар кулли сайтњое, ки муруркардем, теъдоди истифодабаранда-гонашон нишон дода намешаванд.Шояд сабаб њамон кам ворид шу-дани афрод ба ин сомонањо бошад.

· Ва нињоят: Дар аксари сомо-нањо раддабандии матолиб тибќи та-лаботи жанрњои журналистї риоянамешавад. Хабарњо аз њисоботираисон ё маълумотномањо камфарќ мекунанд. Услуби хабарна-висї, ки шигифтовартарин жанрижурналистика мебошад, аслан риоянамешавад.

13

Эраљи АМОН

№11 (287), 6-уми июни соли 2012 15Агар мизољ маќсади васеъ кардани фаъолияти соњибкорї дошта бошад, ў метавонадќарзњоеро, ки бо мувофиќат ба доллари ИМА аз 25 то 32 фоизи солона додамешаванд, гирад. Донишљўёни болаёќат имконият доранд барои пардохти таълимашонќарзеро гиранд, ки бо 14% солона дода мешавад.

БАРОИ БАЌАЙДГИРИИ МАСЉИД ЧЇ ЊУЉЉАТ ЛОЗИМ АСТ?- Барои баќайдгирии масљид чї гуна њуљљат лозим аст ва он мувофиќи талаботи ќонун чї тавр бояд

ба расмият дароварда шавад? Њамин муќаррароти ќонун ба масљиде, ки аллакай сохта шудааст, чї гунататбиќ карда мешавад?

Абдурањмон НУРАЛИЕВ,сокини ноњияи Файзобод

- Номгўи њуљљатњои лозимиро барои ќайди бањисобгирии давлатии иттињодияњои динї (масљидњои љомеимарказї) моддаи 13-и Ќонуни ЉТ "Дар бораи озодии виљдон ва иттињодияњои динї муќаррар намудааст. Муво-фиќи банди 5-уми моддаи номбурда, барои баќайдгирии давлатии ташкилоти динї ба маќомоти ваколатдоридавлатї оид ба дин њуљљатњои зерин пешнињод карда мешаванд: ариза дар бораи баќайдгирии давлатї; оинно-маи ташкилоти динї; протоколи маљлиси муассисон; рўйхати њайати муассисон ва комиссияи тафтишотииташкилоти динї бо нишон додани маълумот дар бораи мансубияти шањрвандї; љойи истиќомат ва санаи тавал-луд; маълумотнома аз маќомоти иљроияи мањаллии њокимияти давлатї дар бораи мављуд будани пайравониташкилоти динї дар њудуди фаъолияти он дар давоми на камтар аз 5 соли охир; маълумот дар бораи асосњоитаълимоти динї ва амалияи мувофиќи он; аз љумла дар бораи таърихи пайдоиши дин ва ташкилоти динї; дарбораи шакл ва тарзњои фаъолияти он; дар бораи муносибати он ба тањсилот; оила ва никоњ; хусусиятњоимуносибат ба саломатии пайравони худ; њуљљатњои пардохти бољи давлатї ва њуљљати тасдиќкунандаи мањаллиљойгиршавии (суроѓаи њуќуќии) ташкилоти динии таъсисшаванда.

Барои ќайди бањисобгирии љамоањои динї (масљидњои љомеа ва панљваќта) њуљљатњои зерин пешнињодкарда мешаванд: ариза дар бораи ќайди бањисобгирї; низомномаи љамоаи динї; протоколи маљлиси муссисон;рўйхати њайати муассисони љамоаи динї бо нишон додани маълумот дар бораи мансубияти шањрвандї; љойиистиќомат; санаи таваллуд; њуљљатњои тасдиќкунандаи мањалли љойгиршавии (суроѓаи њуќуќии) љамоаи динї.

Барои ќисмати дуюми саволи Шумо дар бораи он ки барои баќайдгирии масљиди аллакай сохташуда кадомњуљљатњо лозим аст, њаминро гуфтан лозим аст, ки ин масъала ба ваколати Кумитаи оид ба корњои дини наздиЊЉТ намедарояд. Ин ё он мурољиаткунанда аввал бояд бинои сохташудаашро ба маќсади фаъолияташ барасмият дароварда, он гоњ ба Кумита оид ба ќайди бањисобгирї гирифтан мурољиат намояд. Њар бино на танњомасљид, балки хонаи истиќоматї ва дигар биноњои маъмурї ва ѓайримаъмурї бояд мувофиќи талаботи муќар-раргардидаи ќонун дар мувофиќа бо маќомоти иљроияи мањаллии њокимияти давлатї ва дигар сохторњои дах-лдор аз љумла сармеъморї, корхонаи обу корез, шабакаи барќ ва ѓ. њ. сохта шавад. Аз ин рў, биное, ки ѓайриќо-нунї сохта шудааст, њам ба соњиби он ва њам ба маќомоти онро баќайдгиранда мушкилї эљод мекунад.

Ба саволи шумо сардори Раёсати иттињодияњои динии Кумитаи оид ба корњои дини назди њукумати ЉТСолењљон ЗАВЌИЕВ посух дод.

МАН ЌАБУЛ НАДОРАМ!

МУНОСИБАТИ ДАЃАЛОНАРО НИСБАТБА КЎДАКОН ЌАБУЛ НАДОРАМ!

- Дар аксар давлатњои љањон њангоми истифода аз наќлиёти љамъ-иятї аз хурдсолон, бахусус, хонандагони мактаб пули роњкиро ги-рифта намешавад, аммо дар мо бошад аз хонандагони синфи якниз маблаѓ ситонида мешавад. Ин дар њолест, ки дар замони Шўравїдар Тољикистон хонандагони аз синфи 1 то 10 ва баъдтар 11 ройгоназ наќлиёти љаъмиятї ба монанди автобусу троллейбус бањрабар-дорї мекарданд. Агар дар мо, дар шањри Душанбе ба кондукторониавтобусу троллейбус хонандагони мактаб пул надињанд, кондукто-рон онњоро аз автобус тела дода, пеш мекунанд. Дидани ин манза-ра риќќатовар аст. Баъзе шахсони калонсол ба ин кўдакон рањма-шон омада, ба кондукторони автобусу троллейбус мегўянд, ки "кўда-конро мон шинанд, ман худам аз тани онњо роњкироашонро пар-дохт мекунам". Ман њам ин мењрубониро чанд бор барои ин кўдаконкардам. Баъд чанд бори дигар шоњиди он шудам, ки њангоми роњки-ро надодан, аниќтараш, пул надоштани хурдсолон кондукторониин навъњои наќлиёт ба хурдсолон муносибати даѓалона карда, аздари автобус ё троллейбус онњоро бо як шеваи номуносиб ба бе-рун тела медињанд. Боре њамин гуна њолат дар автобус рух додабуд. Дар дохили автобус бо писарчаам будем. Кондуктор аз пешиавтобус роњикироро аз мусофирон чинда -чинда ба ќисмати охириавтобус омад, он љо аз як хонандаи мактаб, ки таќрибан синфи панљё шаш менамуд, рост меистод. Писарбача гуфт, ки "акаљон, пул на-дорам". Кондуктор хашмгин шуда гуфт, ки "тез дафъ шав, фаро!".Писарбача боз зораву илтимос кард, ки "акаљон, надорам, имрўзсаросема шуда, фаромўш кардам аз хона пул гирам". Гумон кар-дам, ки кондуктор акнун писарбачаро ба њолаш монда, дигар аз ўпул талаб намекунад. Аммо гумонам хом баромад. Кондуктор пи-сарбачаро аз ќафаси синааш гирифта, чун тўб аз дари автобус баберун тела дод. Писарбача пасонакї як ќафо шуду хайрият худробо ду по дошту ба замин наафтид. Писарбача бисёр маъюс шуд. Кїмедонад, ки дар дилаш чї мегузашт. Ин њолатро, ки ман мушоњидамекардам, ба кондуктор гуфтам, "чаро бачаи бечораро берањмонатела медињї, ќариб буд меафтид. Агар ягон чиз мешуд,љавоб додаметавонї?" Ў дар љавоб даѓалона гуфт: "Апа, инњо пул намедињанд.Мо план дорем, бояд онро то бегоњ иљро кунем!" Љавоб додам, ки "инсабаб намешавад, то бачаи касро ба берун тела намої. Ин амалидуруштат дар пай љавобгарї дорад". Кондуктор хап карда, дам бадарун зан. Худам, ки соњиби фарзанд мебошам, то ба дарс рафтаомадани духтарчаам, ки дар синфи чорум мехонад ва аз хизматра-сонии ин навъњои наќлиёт истифода мебарад, дилам дар тапишаст. Ман ќабул надорам чунин муносибати даѓалона ва берањмона-ро нисбат ба хонандагони мактабњои миёна! Тољикистонро давлатииљтимої мегўянд, магар њамин тавр аст шеваи муносибати мо бахурдсолон, ки мо онњоро ояндаи миллат эълон кардаем? Њама чиробарои шањрвандон пулакї кардаем, магар наметавонем, ки лоаќалбарои хонандагони мактаб наќлиёти љамъиятиро ройгон пешнињоднамоем.

Гулбањори ШАВКАТЗОДА,сокини ноњияи Исмоили Сомонї

АКСИ ГЎЁ

ЧАРО?БОЌИМОНДА ЧАРОЃАКЊОИ РОЊНАМО

ДАР ДУШАНБЕ КАЙ НАВ КАРДА МЕШАВАНД?- Чаро дар шањри Душанбе то њоло чароѓа-

књои роњнамо дар чорроњањо ва гузаргоњњоипиёдагард, ѓайр аз кўчаи марказї ва баъзероњњои дигар ба намудњои нави ваќтмуайянку-нанда (диодї) пурра иваз карда нашуда исто-даанд? Оё барои иваз кардани онњо маблаѓ на-мерасад ё маблаѓ њасту њавсала нест? Кай бо-ќимонда чароѓакњои роњнамо дар кўчаву хиё-бонњои шањри Душанбе иваз карда мешаванд?

Мирзомањмад ОДИНАЕВ,сокини шањри Душанбе

- Дар шањри Душанбе 89 чароѓаки роњнамо фаъ-олият менамоянд. Њангоми таљдиди кўчаю роњњоиавтомобилгарди пойтахт бо дастгириии ЊукуматиТољикистон ва њукумати шањри Душанбе дар соли2011, 37 чароѓаки навъи диодї сохта, ба истифодадода шудаанд. Соли 2012 дар назар аст, ки њангомитаљдиди кўчаю роњњои шањри Душанбе 12 чароѓакироњнамои диодї ба истифода дода шавад. Њамасо-ла њангоми таљдиди кўчаю роњњои автомобилгарддар лоињаи онњо насби чунин чароѓакњо ба наќшагирифта мешавад.

Ба саволи Шумо сардори шўъбаи назорат ваташкили њаракат дар роњњои РБДА ВКД ЉТ пол-ковники милитсия Абдусаттор ХОЛОВ посух дод.

ХУДО БУЗУРГ АСТ

?-И БОБОЁ ЊАНГОМИ ГИРИФТАНИ ЌАРЗ ЯГОН ЧИЗ БА ГАРАВ

ГУЗОШТАН ШАРТ АСТ?- Донистан мехостам, ки ин ё он фонди хурди ќарз-

дињї ќарзро ба шањрвандон, барои мисол барои сад дол-лари ИМА, бо чанд фоизи бозпардохт пешнињод меку-нанд? Фоизи онро моњона мегиранд ё солона? Ваќтигирифтани ќарз шахси ќарзгиранда дар асоси кадомњуљљату ўњдадорињо аз фондњои хурди карздињї метаво-над ќарз гирад? Оё њангоми гирифтани ќарз ягон чиз багарав гузоштан шарт аст?

Умар ЊАМИДОВ,сокини шањри Душанбе, кўчаи Титов

- Ташкилоти ќарзи хурди "ИМОН ИНТЕРНЕШНЛ" ба ми-зољон намуди гуногуни мањсулоти ќарзиро пешнињод меку-над. Ин ќарзњо фоизњои гуногун доранд. Масъалан, агармизољ маќсади васеъ кардани фаъолияти соњибкорї доштабошад, ў метавонад ќарзњоеро, ки бо мувофиќат ба доллариИМА аз 25 то 32 фоизи солона дода мешаванд, гирад. Дони-шљўёни болаёќат имконият доранд барои пардохти таълима-шон ќарзеро гиранд, ки бо 14% солона дода мешавад. "ИМОНИНТЕРНЕШНЛ" ягона ташкилоти ќарзие мебошад, ки бо фо-изи пасттарин ба мизољон ќарз медињад.

Барои тасаввуроти аниќ оиди фоизи пардохт пайдо кар-дан ба хонандагони гиромї љадвали пардохти ќарзро ба њаљми1000 доллари ИМА бо 32% солона пешнињод менамоем:

Оиди пардохти фоизи ќарз ќайд карданием, ки њаљмиќарзи асосї ва фоизи он ба њам зам шуда, ба мўњлати ќарз-гирї таќсим карда мешавад. Њамин тавр, мизољ њар моњ пар-дохти ќарзи асосї ва фоизи онро ба љо меорад. Чунин наму-ди пардохт ба мизољон имконият медињад, ки ќарз ва фоизионро тадриљан пардохт намуда, дар охири мўњлати ќарзгирїпурра аз ќарз озод шаванд. Ташкилоти мо кўшиш дорад, ки бомиќдори камтарини њуљљат ба мизољони худ ќарз пешнињодкунад. Мисол оварда метавонем мањсулоти ќарзиеро, ки бопешнињоди танњо шиноснома дар муддати 1 рўз дода меша-вад. Барои гирифтани чанд намуд мањсулоти ќарзї пешнињо-ди гарав талаб карда намешавад. Онњо бо пешнињоди танњокафил дода мешаванд. Ба ѓайр аз ин, мизољоне, ки таърихихуби ќарзгирї доранд ва бо маќсади рушди соњибкорї ќарзгирифтанианд, метавонанд бе пешнињоди гараву кафил ќарзгиранд. Барои гирифтани њаљми калони ќарз аз мизољон пеш-нињоди гарав талаб карда мешавад.

Ба саволи Шумо роњбари департаменти маркетингиФонди хурди ќарздињии "ИМОН ИНТЕРНЕШНЛ" Равшан СО-ЛЕЊОВ љавоб дод.

ЭЪТИБОР НАДОРАДНомаи камол, ки мактаби тањсилоти миёнаи

умумии №19- и дењаи Офтоблиќо ба номи НазарМирзоев соли 1998 бо раќами № 021763, бахатмкунанда Одинаева Фарида додааст, аз эъти-бор соќит дониста шавад.

* * * * *Шартномаи харидуфурўши молу мулк аз

19.10.1994 тањти №1-835, ки ба шањрванд Шари-фов Ѓаффор, истиќоматкунандаи шањри Кўлоб,кўчаи Шамсиддин Шоњин, хонаи 38, утоќи 30 бас-та шудааст, беэътибор дониста шавад.

* * * * *Номаи камол (аттестат), ки мактаби тањси-

лоти миёнаи умумии №5- и шањри Кўлобро, соли2005 бо раќами № 0039190, ба хатмкунандаисинфи 9 Муллониёзов Исфандиёр Абдуќодиро-вич додааст, аз эътибор соќит дониста шавад.

Р\Т Пардохти њармоња

Фоизи ќарз

Маблаѓи асосии

ќарз

1 $95,04 $20,83 $74,21

2 $95,04 $19,29 $75,76

3 $95,04 $17,71 $77,34

4 $95,04 $16,10 $78,95

5 $95,04 $14,45 $80,59

6 $95,04 $12,77 $82,27

7 $95,04 $11,06 $83,98

8 $95,04 $9,31 $85,73

9 $95,04 $7,52 $87,52

10 $95,04 $5,70 $89,34

11 $95,04 $3,84 $91,20

12 $95,04 $1,94 $93,10

Њамагї $1 140,53 $140,53 $1 000,00

?-И НОБОБ

№11 (287), 6-уми июни соли 201216Аз њамин лињоз мо, ки ба соњибистиќлоли расидем, барои рушд кардани Тољикис-тони азизамон љавонони зиёдеро расман ба хориљи кишвар барои тањсил фиристо-дему дар корхонаю муассисањои давлатї риш, сатр ва намозхониро маън намудем.

МУАССИС:Созмони љамъиятии

«ИНДЕМ»(«Информатика барои

демократия ва рушди миллї»).

Дар њафтанома матолибе низ ба нашр мерасанд, ки бо мавќеи идораион муѓойират доранд. Дар шумора аз аксњое њам аз Шабакаи љањонии Интернет истифодашудааст. Матолиби хусусияти таблиѓотидошта ® метавонанд танњо бо пардох-ти муайян дар њафтаномаи «Нигоњ» нашр шаванд. Барои дар дигар нашрияњо пурра ё ќисман чоп кардани матолиб ва иќтибосњо аз «Нигоњ» иљозаи хаттии идора ва нишон додани сарчаш-ма дар шакли «аз њафтаномаи «Нигоњ» №_ аз санаи _» њатмист. Њуќуќи муаллифии кулли матлабњои шумора ба идораи њафтаномаи«Нигоњ» ва СЉ «ИНДЕМ» тааллуќ дошта, тибќи ќонунгузории љории Тољи-кистон ва байналмилалї њифз карда мешаванд.

Њафтанома дар Вазорати фарњ ангиЉу мњ у рии Тољикис тон ба ќайд

гирифта шу даас т.Индекси обуна: 68990

Њафтанома дар нашриёти «Мега-принт»чоп мешавад. Теъдод 4 000

Ќимати рўзнома дар фурўши чакана на беш аз 1,5 сомонї

НИШОНИИ ИДОРА: Љумњурии Тољикистон,шањри Душанбе, кўчаи Носирљон МАЪСУМЇ, хонаи3. Телефон: (44) 600 80 38, 224 25 09

Ќимати обуна барои як сол - 71 сомонию 76 дирам.

МАНГАР, КИ КЇ МЕГЎЯД...

Шўъбаи иттилоот ва сиёсаттел: 224 25 09

Шўъбаи тањќиќот ва тањлилтел: 600 80 38

Шўъбаи иљтимоъ ва иќтисодтел: 224 25 09

Шўъбаи реклом ва огоњиномањотел: 93 500 77 41

Масъули логистика ва чоп:тел: 93 591 02 01

Раиси Шўрои муњаррирон:С.А. Дўстов

Котиби масъул:Эраљи Амон

Шералї ГУЛ,вазири энергетика

ва саноат:

Ѓалтак: - Дар назди Вазорати мао-рифи Љумњурии Тољикистон китоби "Пи-ётри 1"-ро хонда гаштаї?!

Мирзодиккак: - Ману ту аз замонаќафо мондаем. Аз ин лињоз, на ту ди-ректори мактаб шудию на ман мудиримаориф. Мана, Љуликбой дар давоми 20сол, 20 корхонаро хонасалот кардуоќибат соњиби вазифа шуд. Насабаш банасаби вазири нав мувофиќ омадагї!

Ѓалтак: - Агар директори мактаб, ом-ўзишгоњ, мудири маориф ва ректори до-нишгоњ шудан осон мешуд, аз "боло"таъйин намешуданд. Хотиратро љамънамову дар пањлўи коммунист Пахта-гул Панљсолаевна китобњои мехондаги-ятро хондан гир!

Мирзодиккак: - Ман махсус даркитобхона нею дар назди Вазорати мао-риф "Пиётри 1" -ро хонда нишастаам,то ки маро њам мисли Љуликбой "боло"шиносаду ба вазифаи директорї ё рек-торї таъйин намоянд. Њозир директор ёректор нашавам, кай мешавам!?

Ѓалтак: -Мирзољон, хондани китобиАлексей Толстой "Пётри 1" ба вазифагирифтани ту чї вобастагї дорад-а!?

Мирзодиккак: -Як ба сару либосиљавонон нигоњ кунед! Њоло ќисме аз дух-тарону писарон пойњояшонро то зонунишон дода гаштаанд. Духтарњо пойњо-

яшонро наќшу нигор кардаанду пои ќисмеаз писарон мисли пои тортанак борикумисли тани гўсфанд сермўй.

"Пётри 1" айнан њамин хел сару либосмепўшиду ришдорњоро ришашонро мета-рошид.

Ѓалтак: - Чї ту гуфтани ки риши њамаикормандони сохторњои давлатиро "Пётри1" тарошидааст?

Мирзодиккак: - Њой дењотии каљтоќї,мо шањрињо танњо рўзи мурданамонро на-медонем, дигар њамаи хубу бади дунёромедонем. Корро аввалаш душвор. Пётри1 дар хориљ тањсил кард ва омада ришињамаи боярњоро тарошид. Аз њамин лињозмо, ки ба соњибистиќлоли расидем, бароирушд кардани Тољикистони азизамон љаво-нони зиёдеро расман ба хориљи кишварбарои тањсил фиристодему дар корхонаюмуассисањои давлатї риш, сатр ва намоз-хониро маън намудем.

Ѓалтак: - Шумо њукуматињо њамин хел- да! Ба хориљ расман барои тањсил фири-стодед ва баъди хатми тањсил љойи корроба худињо додед. Њозир ќисме аз њамонрасман дар хориљ тањсилкардагињо ё дарташкилотњои хориљии дар дохили кишварфаъолиятдошта кор мекунанд, ё курсњоињунаромўзии калонсолонро хатм карда бамуњољирати мењнатї рафтаанд.

Мирзодиккак: - Воњ! Худамон пул

-Э-э-э. Волейбол гўед?! Мо нав фањмидем, чаро со-лњои ахир соњаи энергетика ва саноат як ќадам ба пеш дуќадам ба ќафо мерафтааст. Организматон њам, ъњ-ъњ …туф-туф чашм нарасад... Ба њар њол, шукр мекунем, кифутбол бозї намекунед. Вагарна, кайњо мисли тўб ба…дарвозаи очамон љар шуда будем.

- Ин (бозии волейбол дар назар аст) барои сало-матї, албатта, фоида дорад. Барои одаме, ки кори фикрїзиёд мекунаду њаракат кам мекунад, ин бозї имкониятмедињад, организм мустањкам шавад.

Волеэнерговазир

СиёсатдурмуллоЊољї Акбар Тўраљонзода, рўњонї:- Ман аз сиёсат дур шудаам ва агарчан-

де борњо гуфтаам, ки худро бо инњо (маќо-мот) раќиб намедонам, аммо мутаассифо-на, инњо бовар надоранд. Намедонам чаро.

- Чанд миллиметр дур шудед, росташро гўед. Ин хел корњоњамту иљро намешаванд. Як бор ба Шумо бовар карда, то њозирнатиљаашро сарфањм намераванд, ќозїдомуллои муњтарам.

ЊуќуќсиёсатолимШокирљон ЊАКИМОВ, муовини раиси

ЊСДТ:- Раќобат дар миёни олимон ва пажўњ-

ишгоњи илмї дар Тољикистон нест ваШўроњои њимояи рисолањои докторї дарин бахш вуљуд надорад, маљбур шудам, дар

Маскав њимоя кунам.

- Хайрият-е. Хурсанд кардед моро. Мо 10 соли охир фикрмекардем, ки умуман олиму пажўњишгоњ надорем. Шумо бо-шед, "раќобат нест" мегўед? Хари моро нахандонед-е.

РаисимконкумакрасонЃайбулло АФЗАЛОВ, раиси вилояти

Хатлон:- Дар мавриди њали мушкили љомеа

њукумати вилоят чорањои аз дасташ мео-мадаро мерасонад. Њукумати марказї њамбарои ањолии љумхурї ба ќадри имкон

кўмак менамояд.

Сад дар сад дуруст ќайд кардед, муњтарам раис! Њар кадо-матон чораи аз дастатон омадагиро кардед. Инњо подаи худа-шона миллион - миллион ба Русия мефиристанду Шумо азхудатона садњо њазор карда ба пойтахт! Э, офарин! Ќоил!

ЊукуматгирмаљмўъМањмадалї ЊАЙИТ, муовини раиси ЊНИТ:- Агар дар маљмўъ њукуматро гирем,

имрўз њукумати мову шумо њукумати мар-думї несту манфиатњои мардумро пушти-бонї намекунад ва пур аз ришваву риш-вахўрист.

- Мебахшеду, рафиќ оппозитсионер, њич бовар надорем,ки шумоњо њукуматро дар маљмуъ гирифта тавонед. 30 фои-зашро доданд, нигоњ дошта натавонистеду дар маљмўъ гириф-тан мехоњед-ми?

ВазоратњисобзарурШодї ШАБДОЛОВ, раиси ЊКТ:- Теъдоди вазоратњоро бояд кам

кард, ин ќадар вазоратњо ба мо зарурнест. То њамин корро анљом надињем, бо5-10 ва 15 фоиз ягон натиљаи дилхоњ бадаст намеояд.

- Э, Шумо њоло њам аз мафкураи коммуниститон намон-дед-да. О, ќудоњо хафа шуданашон мумкин, мефањмед?! Баъдин ки бо кам кардани вазоратњо њам коммунистон дигар наме-оянд.

ПУРБИН

Ѓалтак баъди дар бозори Шоњмансури шањри Душанбе фурўхтани картош-каю пиёзњои барваќтияш вориди сањни њавлии Вазорати маорифи ЉумњурииТољикистон шуд. Ў бо ќалби саршор аз арзу шикоят нисбати таълиму тарбияикўдакон, наврасон ва љавонон дар мактабњои тањсилоти миёна, умумї ва олииљумњурї, аз як гўшаи њавлии вазорати маориф то ба гўшаи дигари он ќадаммезад. Асабонї мешуд ва бо соиш додани дастњояш асабњояшро ором мекард.

Замоне нигоњи Ѓалтак ба ба Мирзодиккак бархўрд, ки дўсти њукуматияшсаргарми мутолеаи китоби бадеї буд.

-Ана зиёиву мана зиёї! Аз пањлўи очаи Ќобилљон гурехта, дар китобхона не,дар назди Вазорати маориф китоб мехонад- а!?

Мирзодиккак китоби адиби рус Алексей Толстой "Пётри 1" - ро мехондумисли кўдак завќ мебурд…

Ба димоѓи Мирзодиккак бўйи картошкаю пиёзи аз либосњои Ѓалтак барома-даистода, расид. Ў чашм аз китоб бардошту дар рў ба рўяш дўсташ Ѓалтакродид.

Ў "Пётри 1" -ро болои харак гузошта љўраашро сахт ба оѓўш кашид ва азњолу ањволаш пурсид…

Мирзодиккак аз Пётри 1ибрат мегирад

дода барои хориљиён аз фарзандони ху-дамон "агент" тайор карем гўед!?

Ѓалтак: - Бале, барои њамин бо њуку-мати љонољонатону љавонњои дар лит-сейњои туркї тањсил мекардагиятонфањмонед, ки бо "Пётри 1" ва "Њомиён"каллаи мардумро гаранг накунанд. Агарметавонед, дар заминаи фарњанги миллїва динї кореро анљом дињед, ки ба ман-фиати ањолї бошад, на ба зарари он.Наметавонед, мардак барин, ба бењу-нарии худ тан дињед!

Мирзодиккак: - Ѓалтакбой, мо бабењунарии худамон кайњо тан додагиюлекин худамонро дар курсињои роњаткафшер кардагї. Агар тан дињему баришу, сатру намоз иљозат, ана баъд ме-донї чї мешавад?! Тилисм боз меша-вад. Мо аз сари ќудрат меравем, љамъ-кардагињоямон дарди сарамон меша-вад, љиянњо, боз ба мисли солњои пе-шин, яке дањмардаву дигаре мутавалиимазор мешаванд...

Ѓалтак: - Хайр, чї! Шумо мурданїнестед, ё шартнома доред!?

Мирзодиккак: - Рафтем. Њозир ваќтаст. Аз вазир дархости вазифа мекунем,зеро мо њам ба директори мактаб ва рек-тори донишгоњ шудан њуќуќ дорем.

Љўрањо хостанд вориди бинои Ва-зорати маориф шаванд. Дар њамин ваќтпосбони назди дар онњоро маън кард вамаќсади ворид шудан ба биноро пур-сид.

- Мо назди вазир медароем! -гўфтанд љўрањо.

Дар экрани телевизион вазир намо-ён шуд ва гуфт:

- Муаллим шуда, љадвали кории ва-зири маорифро намедонед!? Номатон-ро нависед, навбат гиред! Ман танњорўзи шанбе корафтодагонро ќабул ме-кунам. Одамони даркориро худам љеѓмезанам…

Мирзодиккак ва Ѓалтак ба якдигарњайрон -њайрон нигаристанд ва зуд азбино берун баромаданд.

Љўрањо аз он дар њайрат афтода бу-данд, ки то ахири умр онњо одами дар-корї мешуда бошанд, ё не!?

Мирзодиккак ва Ѓалтак љониби чой-хона ќадам мезаданд. Китоби Алексей Тол-стой "Пётри 1" дар дасти Мирзодиккак ал-вонљ мехўрду шамол оби аз фавворањопошхўрдаистодаро ба сару рўи ќањрамо-нони мо мепошид, то ки ба худ омада,роњи дурусти зиндагиро интихоб намоянд.

ЛАТИФА / ЛАТИФА

«Ќурбоќќа - њофиз»Ќурбоќќа ва сангпуште бисёр дўсти

наздик буданд. Ќурбоќќа чун бо санг-пушт вомехўрд, барои рафъи хаста-гињои дўст бо завќ шеъру суруд мехонд.Њар шому бегоњ аз шикасту бастирўзгор сўњбат менамуданд. Рўзе санг-пушт ба дидори дўсташ омад. Дар чењ-раи Ќурбоќќа аломати хастагї ва ноу-медиро дарёфт, суруде низ намехонд.Сангпушт гуфт:

- Дўстам, Ќурбоќаљон! Чї шуд? Касетуро ранљондааст? Ё омадани ман бои-си ѓамгинї шуда?

Ќурбоќа гуфт:- Дўстам! Дар замони демократия

зиндагї мушкил шудааст. Зиндагиям-ро аз њисоби касби њалол сурудхонї ме-ёфтам. Аз тамаъ бўса ба рикоби аѓниёва мансабдорон назадаам. Њоло њамаљоро фирќае аз одамиён бо номи «Си-торањои санъат» зери тасарруфи худдаровардаанд, дигар барои камбаѓалоннон нест.

- Чї гуна «Ситора»-њо?- «Ситора»-њои навбаромад ва охи-

руззамон. Ситорањое, ки ториканд, наравшан.

- Дўстам Ќурбоќќа! Равшан њарф би-зан. Чизе нафањмидам.

- Санъаткор, ки нестї, намедонї, ки

ситораи санъат чї маънї дорад? Онњочунон ларзон-ларзон ва раќсон-раќсонсуруд мехонанд, не маънї, не одоб. Инситорњо боз бо худ њозирбошон, яъне ба-логардонњо низ доранд. Аљалгардонњои инситорасарояндањо дар назди саркоњино-ни японию чинї дар Тайланд ва љази-рањои Балкан бо усули нав ва муосирмуштзаниро омўхтаанд.

Сангпушт гуфт:- Ман ситорасанъаткорро намешино-

сам. Дар казеною ресторан ва дар ошхо-наю чойхона барои мо љой намондааст.Маљбурам ба муњољирати мењнатї ба Ру-сия равам. Дигар чї илољ? Њоло ќарздоршудаам. Пули ќувваи барќро насупори-даам. Фарзандонам дар литсењои туркїмехонад, пули шартонамаро, ки 1, 200доллар мешавад, наметавонам бисупо-рам. Метарсам барои кор ба Чин бира-вам. Аз чинињо метарсам. Онњо пархез-гор нестанд. Гушти самбаќа, мор, саг,мушу гурба ва зоѓу ќалтакалосро низ мех-ўранд. Агар ба Русия равам, русиро на-медонам. Полисњои рус агар мо санпуш-тони Тољикистонро дастгир кунанд, њат-ман ба зиндон мекашанд. Аз санпуштњоиќиргизї ва ўзбакистонї мебудам, мили-сањои русї маро ѓам намедоданд.

- Вазъи зиндагии мо ќурбоќањо азшумо мушкилтар шудааст! Чинињоњоло дар Тољикистон низ бисёр шуда-анд. Онњо моро мехўранд. Ба тољико-ни мусалмон дигар эътимод нест. Онњодар фаќр фуру рафтаанд, таълимотимазњаби ханафиро, ки тањаммулпазираст, ќабул надоранд, салафию бањоїгаштаанд. Дар ивази андак манфиатморо дастгир намуда, бадасти чинињомесупоранд. Чинињо дар шиками мозанда ба зинда симчубњоро гузарони-да, болои оташи сўзон моро мегузо-ранд ва мепазанд! Ин усули ќатли на-сли мо ќурбоќахо бењад беинсофї аст.Дигар ба тољикон низ бовар надорам:

«Ман аз бегонагон њаргиз нанолам.Њар он чи кард бо мо ошно кард».Сангпушт гуфт:- Дўстам Ќурбоќќаљон! Њоло ваќти

гармї фаро расидааст, њатман ба мин-таќае бояд равем, ки дар онљо ќадамиодамї нарасида бошад. ситорасанъа-торон нарехта бошанд ва чинињову са-лафияњо онљоро надониста бошанд, тофардо шаб омода мешавем ва баъд азон тарки ин диёрамамон мекунем. Њамаиавлоду хешу таборатро аз ин сафаритўлонї огоњї бидењ. То дидори оянда.

Њаљвия аз Абдулло Муњаќќиќ

№11 (287), 6-уми июни соли 2012 17

№11 (287), 6-уми июни соли 201218

№11 (287), 6-уми июни соли 2012 19

№11 (287), 6-уми июни соли 201220Муаллиф фаромўш мекунад, ки дар љумњурї дар њама соњањо, аз љумла

соњаи маориф низ ќабул ва истифодаи маблаѓи шартномаи довталабон вадонишљуён дар асоси асноди меъёрии њуќуќии соња монда шуд.

- Њадафи ин ташаббус дар чїбуд ё дар кадом њолат иљро шуданё нашудани ќонунњои мо њам басатњи байналмилалї расидааст?

- Ташаккур ба Шумо ва нашрияи"Нигоњ". Ин аввалин вохўрии ман бонамояндаи ВАО дар Тољикистон аст.Аксари њолат осебпазирии ќонунї ёбеќонунї дар дењот дар нисбати хона-водањои камбизоат сурат мегирад.Илова бар ин, кўдакони хонаводањоикамбизоат ва занони ин тоифа њамосеб мебинанд. Вазифаи ман дар бар-нома омўзиш ва тањлили мушкилотимардуми Шумо дар љодаи њифзињуќуќњои хеш, мушкили ќонунњо вапешнињод барои тањияи ќонунњои навдар чањорчўби арзишњои миллї васуннати шумо мебошад.

- То ин ваќт, њамчунин, санад ёкитобе пешнињод кардаед, яънетаљриба њаст?

- Бале, чаро не. Таќрибан, 20 ном-гўйи китоб дар мавзўъњои мухталифдоир ба њуќуќ навиштаам. Соли гу-зашта бо номи "Волоияти ќонун" ба-рои кишвари Чин китоб тањия кардам.Аввал, дар ин кишвар арзишњои мар-думро омўхтем ва арзишњои њуќуќиимуосирро омўзондем, баъд, иќдом ги-рифтем. Вазифаи мо омўхтан, омў-зонидан ва дар асоси он китоб тањиякардан аст. Охирин маљмўаи мо боядки дар бора ва барои кишвари Шумотањия бошад.

- Мўњлати омўхтан ва омўзишдар Тољикистон чї ќадар аст?

- Аслан, худи лоињаи "Адолат ба-рои њама" дусола буда, аз моњи июнисоли 2011 то июни соли 2013 амалїхоњад шуд. Вале омўзиши мо дар ва-

тани шумо аз моњи май то июни инсол сурат мегирад. Дида истодаам, кисуолњои шумо зиёд аст, барои њаминяк чизро хотиррасон мекунам: волои-яти ќонун на танњо дар кишварњоиОсиёи Миёна, балки дар њамаи киш-варњои љањон шаклњои мухталиф до-рад.

- Аммо мегўед, ки дар кишва-рњои аврупої волоияти ќонун шак-ли комплексї - маљмўавї дорад вадар Амрико њам фарќ аз замин тоосмон аст?

- Дуруст, њоло инро њам ёдовармешавам. Дар Аврупо шакли комп-лексї аст, дар Амрико бештар ба мав-зўъњои бехатарї равона шудааст. ДарЧин бошад, ба фалсафаи Конфутсийвобастагї дорад, аз ин нуќтаи назар,вазифаи ман аз он иборат аст, ки Кон-сепсияи прагматикии волоияти ќонун-ро барои ин ё он давлат тањия кунам.

Шакли классикии кишварињуќуќбунёд ё худ шакли демократиииштироки мардум дар њукуматронї,албатта, њамаи ин кифоя нест. Мо во-лоияти ќонунро (минбаъд ВЌ) аз наза-ри иљтимої људо мекунем. Дар ин кон-сепсия бештар ба мардуми камбизо-ат ва имкониятњои мањдуд такя ме-шавад. Ин њама шакли назариявии во-лоияти ќонун аст, то мардум аз на-тиљањои ВЌ истифода баранд. Гумонмекунам, ки ВЌ биное аст, ки 4 девордорад. Агар ин биноро меъморї кар-данї њастед, тањкурсии онро боядмустањкам резед, то бинои шумо ќавїояд. Чор девори мо ќонун аст, муво-

зинати њокимият (байни шохањоииљроияи њокимият, суд, прокуратурава ѓайра), як девори дигар, зиндагиињамарўзаи шањрвандон, њуќуќ ва озо-дињо ва иљрои ўњдадорињои онњо дарназди ќонун аст. Девори охирин, ама-лишавии се девори хона аст; њар якбинои хуб дару тиреза дорад, ки ин-сон метавонад аз онњо истифода на-мояд. Яке аз пояњои њамин девор -шаффофият мебошад, ки дар фаъо-лияти њаррўза бояд бошад. Агар на-бошад, терроризм, фасод ављ меги-ранд. Шаффофият шарти асосиињимояи волоияти ќонун аст.

Шояд, дар назари аввал, ин соданамояд, вале ваќте дар Монголия ваМексика будам, эњсос мекардам, кибояд Консепсияи соддаи волоиятиќонунро ба мардум ба шакли соддарасонид. Мардум њамон ваќт мазму-ни ин консепсияро дарк мекунанд, агаргўем, ки ин бинои хонаи шумо аст вавазифаи дару тирезаи он аз чї иборатаст. Ваќте чунин консепсия дар Тољи-кистон љорї шавад, чи дар шањр ва чидар дењот њуќуќи шањрвандон поймолнамешавад, њатто, занњо њам мета-вонанд, ки дар судњо њуќуќњои худроњимоя кунанд. Ва мо њам мехоњем, кидар кишвари Шумо њаминро љорї ку-нем. Ман хело миннатдорам, ки дип-ломатњои Финландия маро ба њайатихуд шомил карданд ва ман як њафтабоз инљоям.

- То ба имрўз бо кадом маќомо-ти Тољикистон сўњбатњо доштед?

- Бо роњбарияти Кумитаи кор бо

занон, Омбудсмен , Суди Олї, Вазо-рати адлия вохўрї доштем ва онњо азиќдоми мо истиќбол карданд. Рўзњоиназдик бо намояндагони љомеаи шањ-рвандї, шањрвандон, занон њам сўњба-тњо дар назар аст.

- Хуб, аз ин вохўрињо чї бар-дошт кардед, кадом табаќа дар мобо иљрои ќонун мушкил дорад -роњбарон ё омма?

- На, дар Тољикистон муњите ву-људ дорад, ки барои амалї шудани инлоиња мусоид аст. Одамони шумофаъол њастанд.

- Омбудсмени Тољикистон чїмегўяд, оё њангоми сўњбат ў аз му-рољиати шањрвандон дар нисбатиноадолатињои суд ва прокуратурава фасод дар ин сисетмањо, пой-мол шудани њуќуќи занону кўдаконёдовар шуд? Чун аз наќши камран-ги ин институт дар љомеа зиёдсўњбат мешавад.

- Суоли хуб, аммо Омбудсмен дарин бора ба мо чизе нагуфт, вале ба могузориши соли 2011-и ин дафтаррододанд. Аммо як чизро мехоњам хо-тиррасон кунам, ки ваќте фардеро бамаќоми адл, дар кадом шохае, ки на-бошад - суд, прокуратура ё кадомшохаи дигар - интихоб ё таъин меку-нанд (чун интихоб дар системаи шумодар дасти роњбари њукумат аст), пешаз њама бояд ки адолат ва покизагїдар хуну рагу пайванди он нафар љойгирифта бошад. Адолат бояд ки дарнињоди ў реша давонида бошад. Мус-таќилии судњо барои њимояи њуќуќњоишањрвандон муњим аст. Омбудсменњам, чи касбї ва чи фармонї боядинсоне бошад, ки дар тинаташ табиа-ти воќеии иљрои вазифа дошта бошад.Зариф Ализода, Омбудсмени шумо-ро ман бори аввал дар Хелсенки дидабудам, имрўз дидори дувум буд. Њолодар бораи фаъолияти ин нињод маъ-лумот чамъ намуда истодаам. Чан-дон ахбори зиёд дар бораи он надо-рам ва танќид карданї њам нестам.Ќудрат ба тавоної аст; њоло ин нињоднавташикл, љавон аст ва мо њам њама-ро барои расонидани кўмак ба он даъ-ват мекунем. Рисолати ман дар љон-нок кардани судњо аст, чунки онњо њал-кунандаи вазъи њуќуќи инсонњо њас-

Омбудсмени шуморомаблаѓгузорї намекунем

Як њайати диплома-тњои вазорати корњоихориљии Финландия баТољикистон омад, тодаст ба набзи масоилињуќуќї ва мушкилотдар ин самт гузорад,барои иљрои ќонунњова рушди ќонунгузориикишвар тавсияњо ди-њад. Дастуруламале, киаз тариќи ин њайатбаъди омўзиши љомеаимо тањия шуданист, бафакултањои њуќуќши-носї ва њукумат пешни-њод мешавад. Хабарни-гори "Нигоњ" бо љано-би Пекка Халберг,муаллифи ин тарњ ва азиштирокдорони кали-дии лоињаи "Адолатбарои њама", ки азљониби Сафорати Фин-ландия дар Тољикистонамалї мегардад, муњо-варае анљом дод.

танд, аммо Омбудсмен нињоди иљти-мої аст. Дар аксари дунё мардум бамаќомот боварї надорад. Дар ин љоњам бояд ки система ќавї карда ша-вад ва эњсос мекунам, ки системарушд карда истодааст. Дар муќоисаба Омбудсмени шумо мегўям, ки Ом-будсмени мо як фарди ќавї аст, син-наш ба 90 расидааст, аммо фаъол аст.Аз як Омбудсмен бисёр чизњо вобас-тагї надорад, пеш аз њама судњо, ма-ќомот ва њукумат вазифаи худро боядиљро кунанд, то ВЌ амалї шавад. Дарсўњбатњое, ки бо роњбарони маќомотисудии шумо доштам, дарк кардам, киошкор ва самимї њарф мезананд. Даркишварњои дигар њам камбудї аст,њатто, дар Финландия њам. Аз ин нуќ-таи назар, њамкорињо байни маќомотсамарабахш аст.

- Барои расидан ба љомеаи шо-иста ва баланд бардоштани даркимардум вазъи иќтисодї роли му-њим мебозад. Аз кишварњои фаќирва фасодзада чї умед доред?

- Бонки љањонї тањќиќоте анљомдодааст, ки хулосааш ин аст, ки бароирасидан ба ВЌ кишвар бояд иќтисодитараќќикарда дошта бошад ва ба ик-тисод бояд маблаѓгузорї кунад, то зин-дагии мардум бењ шавад. Агар зинда-гии мардум аз ин зовия бењтар бошад,онњо ба амалї шудани ВЌ сањм мегу-зоранд. Дар намунаи як хонавода инрочунин тасвир кардан мумкин аст: ваќ-те ки вазъи иќтисодии хонавода хуб

аст, хонавода барои тањсили фарзан-дон имконият пайдо мекунад ва фар-занд љойгоњи худро дар љомеа меё-бад. Ва баръакс.

- Оё аз љониби лоињаи Шумо бадафтари Омбудсмени Тољикистонмаблаѓгузорї мешавад ё на ва оёОмбудсмени Финландия низ азљониби давлат маблаггузорї меша-вад?

- Мо ба Омбудсмени шумо маб-лаѓгузорї намекунем. Дар мо Омбуд-смен давлатї аст, маблаѓгузории оназ тарафи парламент сурат мегирадва ин дафтар аз тарафи маблаѓгузоридора мешавад.

- Дар мо созмонњои ѓайридав-латї тавассути грантњои молї ме-чарханд, натиљаи фаъолияташонњам суст аст, њамчунин, њукуматњокўшиш мекунанд, ки фаъолиятионњоро зери назорат гиранд. Ило-ва бар ин, СЃ мо худљўш нестанд,онњо дар партави њидоятњои созмо-нњои байналмилалї созмон ёфта-анд, назари Шумо дар ин мавридчї аст?

- Пеш аз он ки ба Тољикистон оям,аз интернет маълумотњои зиёдро хон-дам ва доир ба вазъи њуќуќи шањр-вандон ва фаъолияти СЃ ошно шудам.Дар кишвари шумо пањлуњои поймолкардани њуќуќ зиёд аст, бахусус,њуќуќи занон ва љавонон. СЃ њам дарин бора ваќтњои охир садо баландмекунанд. Њадди аќал, дар бораи инмушкил маълумот доранд. Фикри манин аст, ки бояд њукуматњо бо CЃ коркунанд. Њисоботи охирине, ки њукума-ти шумо оид ба вазъи њуќуќи инсон баСММ пешнињод кард, дар њамкорї боСЃ тањия шуд ва бону Зўњро Њалимо-ва, яке аз намояндагони љомеаи шањ-рвандї, гуфт, ки ин ташаббус дар таъ-рихи Тољикистон бори аввал сурат ги-рифтааст. Албатта, боварї ба СЃ хубаст, аммо бояд ки боварии аслї рўињукумат бошад. Шарт нест, ки дар су-рати мављудияти мушкилот СЃ њуку-матро интиќод кунанд; агар њукуматвазифаи худро дуруст иљро кунад, бачунин танќид њољат намемонад.

МусоњибЊарамгули ЌОДИР

ДАР АКС АБДУМАЛИК ЌОДИРЇ РОЊБАРИ ДАФТАРИИНСИТУТИ ИНЪИКОСИ ЧАНГ ВА СУЛХ ДАР ТОЧИКИСТОН ВА ПЕККА ХАЛБЕРГ

www.tojnews.org

www.tojnews.org

№11 (287), 6-уми июни соли 2012

№11 (287), 6-уми июни соли 2012