№3 (279). Чоршанбе, 11-уми апрели соли 2012

Шарњи сиёсї 3 Анатомияи як хабар 7 5

Љаноби ИКС:

«Розњои пинњонї»

Иттилоот ва тањлил барои одамони фаъол | №3 (279). Чоршанбе, 11-уми апрели соли 2012 | Е-mail: [email protected]

таваљљўњ

Кабутари сулњдар дасту гурбаи љанг

дар баѓал

љањон

Шањрдорї ба таъмирироњњои харобгашта

шурўъ мекунад

"Маё тваё непанимаиш"

пурбин

Дар ин шумора:

3

10

16

- Албатта, паст гуфтани љавонон хуб нест, зеро аксаран онњо бачањои хубубоадабанд, аммо руњи беќарору инќилобї ва амбитсия надоранд.

- Оё љавонон дар сиёсати кишвар фаъол њастанд?

Ќосими БЕКМУЊАММАД: Раљаби МИРЗО:Низомхон.

Њуббул ватану минал имон. ПанатсеяКамонѓулакикоршиносони тољик

ГУМОНБАРШУДАГОН

Чор мансабдори њукумати Тољикистон АмонуллоњиЊукуматуллоњ, Мањмадсаид Зувайдов, Саидањмад

Шарофиддинов ва Гул Шералї бояд ба љавобгарии љиноїкашида шуда, аз 2 то 5 сол аз озодї мањрум шаванд.

БОЗГАШТИ АЉИБИНИЗОМХОН ЉЎРАЕВ

№3 (279), 11-уми апрели соли 20122Ин иќдоми кадом як њизби сиёсї, ширкати номдор ё соњибкори бонуфуз набуд,балки иќдоми љавонони зебову хушлибоси тољикистонї буд, ки аксаран шањри-янд. Иќдоми љавононе буд, ки насли калонсол маъмулан дар онњо "самимияту

одамгарии солњои 70-80-ро" намебинад.

Таѓироти кадрї дар маќомотипрокуратура ва корњои дохилї

ТАЙИНОТ

Дар ин бора ба TojNews аз Ха-дамоти матбуоти президент хабардоданд. Ба иттиллои манбаъ, дармувофиќат бо сарвари давлат бавазифаи прокурори вилояти мухто-ри Кўњистони Бадахшон, Ќулмањ-мад Арбобов таъин карда шуд. АрабСидиќов, муовини аввали прокуро-ри вилояти Суѓд ва Амонљон Рафи-ев, муовини прокурори њамин ви-лоят таъин гардид. Прокурорњоиноњияњои Шуѓнон, Ванљ, Фархор,Шоњмансури шањри Душанбе, сар-дори хадамоти пешгирии ноболиѓо-ни вазорати корњои дохилї, сардо-ри шўъбаи корњои дохилии ноњияиТемурмалик ва командири яке азќисмњои њарбии ќўшунњои дохилїиваз карда шуданд.

Президент Эмомалї Рањмонзимни сўњбат онњоро ба муборизаи

Президенти Тољикистон Эмомалї Рањмон дар маќомоти прокуратура ва корњои дохилї таѓироти кадрїамалї намуда, як гурўњ кадрњои ба вазифањои баланд таъиншударо барои сўњбат ба њузур пазируфт.

САДОИ МАРДУМ

Оё Узбакистон метавонад заминњоиТољикистонро соњиб шавад?

5 ГАПИ ЊАФТА АЗ

Шањноз КОМИЛЗОДА,журналист

Орзўи "китобњои чашмакдор"Чанд рўз пештар аз шунидани хабари баргузории љашнвораи љумњу-

риявии Њафтаи китоби кўдакону наврасони Тољикистон хушњол шудам.Хеле хоњиш доштам, то аз ин љашнвора њамроњи фарзандонам боздидкунам, аммо мутаасифона, фурсат даст надод. Њарчанд чанд ваќт бозорзў намуда, барои духтарчаам "китоби чашмакдор"-и тољикї мекобамудар ягон маѓозаи китобфурўшии Душанбе онро пайдо накардаам.

Китобу китобчањои зиёди бачагона, ки акнун сухан мегўянду мусиќїниз доранд, дар маѓозаву дўконњо њаст, вале ба забони русиву бароифарњанги мо бегона. Аз ин рў, фикр мекунам дар баробари баргузориичунин љашнвора, як Барномаи миллии нашри китобњо барои кўдакон ванаврасон бо дастгирии молии калонтарин бонкњои кишвар, назири "Ори-ёнбонк"-у "Тољиксодиротбонк" тањия мегардид, хеле хуб мешуд.

Фейсбук ва одамгарии солњои 80Иќдоми фаъолони шабакаи иљтимоии Фейсбукро, ки аз њаёт, таълим

ва тарбияи хонандагонаи мактаб-интернати низомаш махсуси љумњури-явї, воќеъ дар ноњияи Њисор ошно шудаанд, шоистаи тањсин дарёфтам.Чун хондам, ки "љавонони фейсбукї бо шогирдони муасиссаи мазкур бо-зињои шавќовар доир намуда, чанд соат таъби онњоро болида гардонданд.Ба шогирдон якљо расм кашида, ба онњо филмњои тасвирї намоиш медо-данд" дар чашмонам беихтиёр ашк њалќа зад. Ин иќдоми кадом як њизбисиёсї, ширкати номдор ё соњибкори бонуфуз набуд, балки иќдоми љаво-нони зебову хушлибоси тољикистонї буд, ки аксаран шањриянд. Иќдомиљавононе буд, ки насли калонсол маъмулан дар онњо "самимияту одамга-рии солњои 70-80-ро" намебинад. Агар, воќеъан њам Фейсбук чунинњороба њам меорад, пас биёед њамаамон фейсбукї шавем. Магар бо "Забонипорсї" будан фарањ надорад?

Иќдом дар "Забони порсї"Дар мањфили "Забони порсї"- и Фейсбук ин эълони љолибро дидаму

зуд бо тўгмаи "лайк" "писандидамаш". Њадаф аз он арљгузорї ба хаттиниёкон буду чунин паём њам дошт: "Мо, порсигўёни Осиёи Марказй, аздавлати Точикистон мехоњем, ки ба оѓўши хатти порсй баргардад, то пай-ванди муљаддади мо бо дирўз, имрўз ва фардои миллат њосил шавад".Намедонам ањли ин гурўњ то куљо муваффаќ мешаванд, аммо ман азсамими дил барояшон комёбї таманно мекунам. Барои ман пайвастан баин иќдом ва ин мањфил кўшиши зиёии тољик шудан аст.

Шикоят аз "дыры" Дар муњити расонаии кишвар бањсу баррасињо сари роњњои мошин-

гарди Душанбе зиёд аст. Ин мавзуъ шахсан ба мани бемошин њам ирти-бот дорад, чун воќеан њам муддати тўлонї задаву кубида аз як љо ба љоидигар рафтани мусофир ва он њам дар кўчањои маркази фарњангиву сиё-сии тољикон бисёр нороњаткунанда аст. Ин буд, ки худ аз худ пурсидам:Чаро ин роњњо ин ќадар зуд-зуд хароб мешаванд?! Не-не, саросема нашу-да, айби зимистону барфи зиёду борон нагўед. Як масъул аллакай гуфт:"Роњњо дар натиљаи барфу борон ва сардињои зимистон ба ин њол гириф-тор шудаанд". Пас, вой ба њоли Маскав, ки 6 моњ зимистон дорад? Вой барњоли Њелсинки, ки зимистонњои вазнину Лондон, ки тамоми сол серборишаст?!! Аммо… тўли як њафтаи ахир, ки дар чанде хиёбону кўчањои пойтахтгаштам ба чашми счар дидам, ки таъмир рафта истодааст. Ман мунтазамнавгонињои пойтахтро пайгирї мекунам, чун бо њама каму костиаш дўсташмедорам. Душанбе - зодгоњам аст, пас чї тавр дўсташ надорам? Ба ќавле,бо њама "дириву пирияш" њам бароям азиз аст, вале интизори таъмирироњњояш њастам, мисли дигарон.

Наврўзии "МегаФон Тољикистон" Њамчунин дидани хабару назарот доир ба иќдоми ширкати "МегаФон

Тољикистон", ки хабарнигорон ва чењрањои шинохтаи кишварро бо љашниНаврўз бо шеваи хос (бо фиристодани Бањору Наврўзбек) табрик гуфт,хушам омад. Банда муаллифи ин лоиња будам ва аз ин ки он мавридиписанди мардуми зиёд ќарор гирифтааст, воќеан њам хушњол шудам.Њозир, ки ин сатрњоро менависам, чун масъули ин ширкат наметавонам,ки аз лутфи "Нигоњ" истифода набараму ширкатамро реклом накунам.Муваффаќу сарбаланд бошед, азизон!

Пурсиш бо фармоиши «Нигоњ» дар пойгоњи интернетииwww.tojnews.org гузаронида шудааст.

Теъдоди овоздињандањо 138 нафар.

Шањрдорї ба таъмири роњњоихаробгашта шурўъ мекунад

ТАВАЉЉЎЊ

Дар љаласа масъалаи барќарор-созии роњњои бар асари сардињоизимистон харобгардида, бо истифо-да аз ширкатњои пудратї ва маќсад-нок истифодабарии маблаѓњои бу-љетї ва аз њисоби сањмгузорон љамъ-шуда, мавриди таваљљўњ ќарор ги-

Љаласаи кории шањрдории Душанбе бо ширкати маќомотииљроияи мањаллии њокимияти давлатї дар шањри Душанбе тањтираёсати Мањмадсаид Убайдуллоев баргузор гардид.

рифт.Дар ин зимн бо таваљљўњ ба њола-

ти иљрои дастури шањрдорї, аз 2 ап-рели соли равон дар мавриди дарњолати коршоямї нигоњ доштани ка-налу селпартоњои марзгузари шањр,аз љониби субъектњои масъулу со-

"Раќс алайњи нашъамандї" - и ИМА дар Тољикистон

БАРНОМА

Дар театри Владимир Маяковскии шањри Душанбе бо дастгирии шўъбаи назорати маводи мухаддирва тартиботи њуќуќии (INL) Сафорати ИМА ва шарики мањаллї - ташкилоти ѓайридавлатии "Даст ба даст"фестивали раќс баргузор гардид.

Дар се моњи охир ташкилоти ѓай-ридавлатии "Даст ба даст" хореог-рафњоро дар омода намудани раќ-сњо, ки муборизаи бомуваффаќияталайњи нашъамадиро инъикос ме-кунанд, љалб намудаст. Њар як мак-таб раќсњои гуногунро, ки хатаринашъа ва хушињои зиндагиро биду-ни нашъа таљассум намудаанд, пеш-нињод намуд. Ин лоњия боз шаш клу-би раќсро дар Душанбе таъсис дод.

Маќсади фестивал - баландбардоштани сатњи маълумотнокїдоир ба хатарњои нашъа ва пешни-њод намудани фаъолияти алтерна-тивї барои хонандагон љињати пешбурдани њаёти солим мебошад. 120

Мет

арса

м, к

и х

уди

њук

умат

над

ињ

ад

61.6%

Њељ

гоњ

! Хоб

ашро

ба

об г

ўяд!

34.8%

Узб

аки

стон

бо

њар

роњ

ба

маќ

сада

ш м

ерас

ад

3.6%

Нам

едон

ам, б

арои

ман

ф

арќ

над

орад

0%

њибтавозун, аз натиљаи санљишњоианљомдодаи комиссияњои депутатї,Раиси шањр гузоришњоро баррасїнамуда, таъкид сохт, ки бе ягон сањ-лангорї раисони ноњияњо ва Муас-сисаи давлатии "Раёсати обёриимаќомоти иљроияи мањаллии њоки-мияти давлатї дар шањри Душанбе"дар њамкорї бо шахсони воќеивуњуќуќї тадбирњои воќеї андешанд.

Инчунин дар љаласа рафти ко-рњои сохтмонї, вусъати корњои омо-дагї ба азнавсозии иншоотњо дарќисмати марказии шањр ибрози на-зар карда шуд.

Фарзона АШЎРМАДОВА,TojNews

Фирори чањор муњољираз боздоштгоњи Санкт-Петербург

НАТИЉА

Шоми рўзи якшанбе, Њилолид-динхоља Алломов, муњољири ўзбакифироркарда дастгир шудааст. Хабар-гузории "Konkretno.ru" бо такя ба гуф-таи яке аз масъулини маќомотињифзи њуќуќи Русия навиштааст, киШуњрат Саъдуллоев, Фатњулло Хо-лиќов, Кабир Муродов ва Комилљон

Чањор муњољири тољик ва њафт муњољири ўзбак аз боздошт-гоњи шањри Санкт-Петербурги Русия фирор кардаанд. Дар инбора расонањои хабарии ин кишвар иттилоъ додаанд. Тибќи ха-барњои расида, ин њодиса рўзи 8-уми апрел рух додааст. Ёздањмуњољири корї, ки эњтимол буд аз ин кишвар ихрољ шаванд, ќулфидари боздоштгоњро шикаста фирор карданд.

Бозоров, шањрвандони Тољикистонва шаш муњољири дигари ўзбак азљониби нињодњои интизомии Русияљустуљў мешаванд. Дар пайи инњодиса Виталий Улаев, раиси боз-доштгоњи махсуси шањри Санкт-Петербург, аз маќомаш барканоршудааст.

Ин њодисаи фирори муњољиронмаротибаи аввал набуда, рўзи 21-уми феврали соли равон, њаштмуњољири корї аз кишварњои ОсиёиМарказї аз ин боздоштгоњ фироркарда буданд.

Сарвинози РУЊУЛЛОЊ,TojNews

нафар хонандагон аз шаш макоти-би Душанбе, аз синни 12 то 17 соладар фестивали мазкур иштирок на-муданд.

Фестивали раќс ќисми барно-маи INL доир ба коњиш додани та-лабот ба маводи нашъа дар солњои2011-2012 мебошад. Дар доираибарномаи мазкур, INL зиёда аз 300њазор доллар њамчун грант ба таш-килотњои ѓайридавлатии мањаллї вабайналмиллалї, ки чањор вилоятњоиТољикистонро дар бар мегирад,људо шудааст.

Нилуфари КАРИМ,TojNews

шадид бо љинояту љинояткорї, ху-сусан љиноятњои коррупсионї вамарбут бо маводи мухаддир, таъ-мини амнияту суботи љомеа ва ба-ланд бардоштани донишу малакаикасбии кормандон њидоят намуд. Боизњори нигаронї аз афзоиши ќонун-шиканї ва љинояткорї дар миёниљавонону ноболиѓон, дар наздимасъулин вазифањои мушаххас гу-зошта шуд. Њамчунин аз роњбария-ти прокуратураи генералї ва вазо-рати корњои дохилї талаб карда шуд,ки ба тарбияи хуби мутахассисониљавон, љобаљогузории кадрњо, арзушикояти мардум ва таъмини воло-ияти ќонун, таваљљуњи доимї зоњирнамоянд.


№3 (279), 11-уми апрели соли 2012

ЯК ШАРЊИ СИЁСЇ

аз ЌосимиБЕКМУЊАММАД

3Мардум чизњоеро медонанд, ки њатто фикрашро њам намекунем. Чї дарсатњи кишвар ва чї дар сатњи вилоят ва шањру навоњї. Ин ќадар аз бародар,писару духтар, хусурбачаву домод, таѓову љиян ва дигар хешу таборњоимансабдорон медонанд, ки боварнакарданист.

Аз таваљљуње, ки тайи беш аз як дањаи гузашта ба њузури намояндаго-ни тољик дар њамоишњои мухталифи байналмиллалї дар минтаќа дош-там, ба ин натиљаи асафбор расидам, ки сатњи коршиносони мо нисбат бакишварњои дигар ва њатто њамсояњоямон асосан поинтар аст. Дар мав-риди далоили он њам фикр кардам. Албатта, ќабл аз њама масъалаи хари-дор надоштани дониш пеши рўям омад. Ин омил аст, ки монеи рушдисатњи таълиму тарбия ва тањсил дар мактабњову донишгоњњо ва ба њошияронда шудани мутахассисон мешавад.

Шояд бархе бигўянд, ки дар ќиёс бо солњои пеш бахши маориф пеш-рафтњои хубе дорад. Бо ин назар мувофиќам, аммо сўњбат аз чанд мав-риди муваффаќиятомез не, балки усулан аз коромадии низоми омўзишїмеравад, ки барњаќ ниёзманди бознигарии љиддист. Чаро аз мактабудонишгоњ сўњбат мекунам? Зеро мавзўъ ба аскарон ва коршиносонитољик иртибот мегирад, ки њарду низ аз домони мактабу донишгоњ бармехезанд. Агар мактабу донишгоњ дорои сатњи лозим набошанд, дар њардуљабња њам чизи зиёдеро наметавон интизор дошт. Манзури ман аз ибораи"сатњи лозим" ќабл аз њар чизе маълумот ё худ иттилоот аст, ки маљмўион дар ин ё он ришта донишро ташкил медињад. Бидуни ин дониш њаттонаметавон аскари хуб шуд, ки чї расад ба коршиносу мутахассис! Инвижагист, ки наќши иттилоот барои њаёти фардї ва иљтимоиро таъйинку-нанда сохтааст.

Аммо баргардем ба бањси коршиносони тољик. Мусаллам аст, ки дарњамоишњову мизњои гирди байналмиллалї бештарин таъсирро коршино-соне мегузоранд, ки иттилоъ арза мекунанд. Ин иттилоъ њамеша сирфанилмиву тањќиќотї нест, балки бо таваљљуњ ба ањдоф ва манофеи хоси инва ё он кишваре муаррифї мешавад, ки коршинос аз он намояндагїмекунад. Борњо мушоњида намудаем, ки арза шудани "омору арќоминав" ё ба ќавле "барои истифодаи мањдуд" чигуна фазои њамоишњоротањти таъсири мустаќими худ ќарор додаву боиси таѓйири самту сўйигуфтугўњо шудааст.

Ин кор чанд њадафро дунбол мекунад, ки яке аз онњо расонаї шуданимасоили мавриди назари ин ё он коршинос ё коршиносони кишвари хо-сест, ки бо њадафи аз ќабл мушаххасшуда ба њамоиш омадаанд. Бидуниин низ, расонањо ба маълумот ва ё дидгоњњои як миќдор доѓу њангомаба-рангез њадди аксари таваљљуњро доранд.

Дар яке аз конференсияњои соли гузашта дар шањри Алматии Ќазоќи-стон, ки ба мавзўи тањаввулоти Афѓонистон ва таъсири он ба ОсиёиМарказї бахшида шуда буд, як рўзноманигор-коршиноси узбак ин ќадаромору арќоми аљибу ѓариби марбут ба гурўњњои ифротии минтаќа вабавижа Њаракати исломии Узбакистонро матрањ кард, ки дар як лањзавайро ба яке аз суханронони асосї табдил дод. Маълум буд, ки дастрасїба чунин омору арќоми ба истилоњ тахассусї дар њадду тавони як рўзно-манигори коршинос нест. Баръакс, Тошканд барои ширкат, гуфтани њар-фњои хоси худ ва талоши таъсиргузории њадди аксарї ба фазои он њамо-иш ин намояндаи худро бо маълумоти лозим таъмин карда буд. Узбакњомаъмулан дар хеле аз чунин иќдомот ё ширкат намекунанд ва ё агарширкат њам кунанд, бояд бипазирем, ки њарфи хоси худро мезананд.Намунањое аз ин даст "арзаи иттилооти вижа" аз сўйи коршиносони киш-варњои дигар ва махсусан русњо низ зиёд ба назар мерасад.

Аммо посухи ин пурсиш ањамият дорад, ки онњо ин иттилотрочигуна касб мекунанд? Албатта, бахшеро аз манобеи боз (расонањо),вале маълумоти тахассусиро аз муассисањои тањлиливу тањќиќотїва махсусан нињодњои ќудратї ба шумули кумитаву хадамоти ам-нияти миллиашон мегиранд. Бидуни шакку тардид чунин иттилоот баон манзур вогузор мешавад, ки коршиносон дар љараёни љузъиётимумкин ќарор бигиранд ва дар чунин њамоишу мизњои гирд битаво-нанд аз манофеи кишварашон бењтар њимоят намоянд. Лозим нест,ки њамаи он маълумот матрањ бишавад, аммо донистани он метаво-над њар лањзае дасти коршиносро њамчун мутахассис бигирад ванагзорад, ки аз сўйи њамкорони хориљии худ, ба истилоњ, ѓофилгиршавад.

Чун маъмулан иттилооти бештари коршиносони тољик мањдуд баёфтањои хусусии худашон аз манобеи боз ва тањлилу натиљагирињо-яшон аст, маљбур мешаванд, ки ба наќли ќавл ва ё иќтибос оварданаз назару матолиби коршиносони хориљї дар ин ё он мавзўи маври-ди бањс мањдуд гардида ва агар њиммат кунанд, натиљагирие анљомдињанд. Чораи дигаре њам надоранд, зеро ки бо онњо иттилоъро дармиён намегузоранд. Њатто дар мавриди терроризм ва ифротгаройї,ки њадди аќал нињодњои марбутаи Тољикистон дар ин заминањо таљ-рибаи мустаќил андухтаву бояд њаќќи гуфтани њарфи мутафовит бодигаронро дошта бошанд, боз њам хомўшанд.

Ваќте чунин иттилои худї вуљуд надошта бошад ва ё вуљуд дош-таву аз коршиносон пинњон бимонад, онњо маљбуранд суханронивусўњбатњояшонро бар асоси мавзўоту маълумоте омода намоянд, киаз сўйи нињодњои мутолиотї ва ё расонањои кишварњои дигар муар-рифї мешавад. Мусаллањ будан бо иттилоъ њар коршиносеро дарќиёс бо дигарон дар вазъи бартар ќарор медињад, ки ба як намунаеаз он ишора шуд.

Бинобар ин дар дунёи имрўзї, ки дунёи иттилоот аст, бо дастихолї (яъне бе маълумот) њар коршиносе дар дифоъ аз ањдоф ваманофеи миллии худ ољиз мемонад. Ба ин далел аст, ки таќрибанњеч гоње бозї аз нимаи майдони мо ба нимаи майдони кишварњоињариф (ки дар дипломатияи расмї яке шарики стратегї, дигаре њам-сояи наздик ва севвумї кишвари дўст номида мешавад) намегуза-рад.

Бемаълумотии бештари коршиносони мо ба тамсил ба аскаронемемонанд, ки дар миёни майдони љанги муосир ќарор гирифтаву азаслиња танњо камонѓулак доранд...

Камонѓулакикоршиносони тољик

Ма

тла

би

ин

гўш

а а

нд

еша

њои

ша

хсї

буд

а,

ме

таво

над

бо

ма

вќе

ъи

«Ниг

оњ»

муѓ

ойир

ат

нам

ояд

.i

"ТАЛКО" бемаълумотии Гул Шералиро исбот кардРЎ БА РЎ

"Ширкати Алюминии Тољик" (ТАЛКО) маълумоти пахшкардаи вазорати энергетика ва саноатикишварро дар бораи ин, ки корхона дар се моњи аввали соли равон ба маблаѓи 27,5 млн. сомонїњаљми мањсулоти саноатиро кам кардааст, бардурўѓ эълон намуд.

"Ширкати Алюминии Тољик"бо пахши як изњорот гуфт, дардавоми се моњи аввали соли ра-вон 74 њазору 58 тонна алюми-нии хом ва 73 њазору 362 тоннаалюминии аввалия истењсолкардааст, ки маблаѓи умумии он,ба 153,1 млн. доллари ИМА ба-робар аст. Зиёда аз ин, нишон-

додњои истењсолии семоњаи ав-вал нисбат ба семоњаи чорумисоли гузашта 8 дарсад зиёдбуда, "ТАЛКО" мизони иљрои су-поришњои гирифтаашро ба маб-лаѓи 5-6 миллион доллари ам-рикої афзоиш додааст, ки инњам дар рушди истењсолот на-ќши муассир доштааст.

Аммо аз вазорати энергети-ка ва саноати кишвар баTojNews гуфтанд, ки "ТАЛКО" њељгуна эътирози расмие накарда-аст. Њамчунин ба гуфтаи масъу-лини вазорати мазкур, пешни-њод намудани маълумот дар до-ираи салоњияти сохторњои дах-лдори вазорат ва дар мавридизикргардида маълумоти пешни-њодшуда ба Раёсати иќтисод вадурнамои вазорати энергетикава саноат ќарор дошта, пешни-њоди чунин маълумотњо аз љони-би котиботи вазорат мунтазампахш карда мешавад.


Темур Зулфиќоровба Тољикистон омад

БОЗГАШТ

Нависандаи машњури тољику рус Темур Зулфиќоров ба Ду-шанбе омад. Ўро дар ин сафар њамсафари доимияш Ирина Дмит-риева-Ванн њамроњї мекунад.

Ба гуфтаи Темур Зулфиќоров,дар тўли ним соле, ки ў Тољикистоннабуд, 3 китобаш нашр шудааст, кибоиси хурсандии ў гаштаанду акнунмехоњад онњоро муаррифї кунад:"Аз оѓўши абрњои бањорї гузашта,вориди Тољикистони наврўзї шу-дам. Ин муддат, ки дар Душанбе на-будам, се китоб ба нашр расидаандё дар њоли нашранд. Китоби "Изум-руды, рубины, алмазы мудрости внеобъятном песке бытия" - и марофонди "Айнї" ба нашр расонидааст,ки хеле зебо њам омадааст. Дар чу-нин вазъ чоп кардани чунин китоби

гароннарх, њатто боиси хиљолатза-дагиям шуд. Китоби дигарам "Трид-цать три новелл о любви"-ро нашри-ёти "Эр-Граф" чоп хоњад кард, ки азљониби "Ориёнбонк" дастгирии молїёфтааст. Китоби "Коралловая эфа"(Афимори марљонї) бо зањмати НурТабаров ба забони тољикї тарљумашуда, дар нашриёти "Адиб" аз чопбаромадааст. Ин 3 китоб туњфаихубе барои китобдўстони Тољикис-тон, бахусус барои Китобхонаи навибоњашамати ватанамон мебошанд".

Темур Зулфиќоров чанд моњедар Душанбе хоњад монд ва ба љузаз маросими муаррифии китобњоинав чанд вохўриву нишаст бо иш-тироки сарояндаи шањири роман-сњо - Ирина Дмитриева -Ванн боањли зиёи пойтахт хоњад дошт.

-Ман мисли Мавлоно ба ѓайр азсухани воло ба мусиќї низ шавќдорам. Албатта, раќсњои суфиёнакарда наметавонам, аммо якчанд

суруд навиштааму бо Ирина њамо-возї хоњам кард, њарчанд санаибаргузории консерт дар пойтахтњанўз маълум нест, - гуфт ТемурЗулфиќоров.

То њол 9 албоми якљояи ТемурЗулфиќоров ва Ирина Дмитриева-Ванн омода гаштаанд, ки аз ин миён12 суруд ба "Антологияи сурудњоирусии 200 соли охир" ворид кардашудаанд.

Соли љорї Темур Зулфиќоровчанд матлаби публисистї њам нашркард, ки дутои он дар доирањои зиёїва њукуматии Русия вокунишњоизиёд ба бор овард. Матлаби аввал"Великий завет любви" ва дувумї,"Тринадцать огненных коней" мебо-шанд, ки дар рўзномањои "Литера-турная газета" ва "Завтра" ба чопрасиданд.


Тањдиди милисањоба журналисти "Имрўз-нюс"

ФИШОР

Хабарнигори рўзномаи "Имрўз-нюс" Завќибек Солењов зимнииљрои фаъолиятњои касбї дар њудуди шањри Роѓон мавриди тањ-диду фишори милисањо ќарор гирифт.

Ин њодиса рўзи 8-уми апре-ли соли равон дар дењаи ЌалъаиНави шањри Роѓун рух додаст, кидар онљо мусобиќаи гуштинимиллї бахшида ба иди Наврўзбаргузор мешуд ва хабарниго-ри "Имрўз-нюс" Завќибек Соли-њов љараёни ин мусобиќаро акс-бардорї мекард. Ў гуфт: "Ваќтеаксбардорї мекардам, як нафараз кормандони ШКД-и шањриРоѓун ба наздам омада, бо та-риќи "зурї" аз оринљам дошт вагуфт, ки "аз банд берун баро".Дар њаќиќат ду љониби майдониварзишї аз бандњои махсус мо-неъа сохта шуда буд. Ман дарназдикии бандњо нишаста бу-дам ва ба рафти гўштини пањла-вонон халал њам намерасон-дам", -афзуд ў.

Аммо милиса бидуни пурси-дани шахсият ва вазифаи рўзно-манигор, аз оринљи ў гирифта,бо зурї ўро аз сањна берун ме-кунад ва њатто ба њарфи ў гўшнамедод.

- Чун ман гуфтам, дасташробигираду аз зур истифода наку-над, ў ба корманди дигари ми-лиса, ки шояд зердасташ буд,хитоб кард, ки маро аз сањнаберун кунад. Дар њамин ваќт манњуљљати рўзноманигориамро ба-роварда ба ў дароз кардам. Ном-бурда њуљљати маро даѓалона аздастам гирифта, ба љайбаш задугуфт: - Бо ту дар шўъбаи корњоидохилї гап мезанам!". Баъди ги-рифтани њуљљати рўзноманиго-риям ў маро телакунон аз сањнаберун кард, - афзуд Завќибек.

Дар њамин њол МањмадуллоАсадуллоев сардори хадамотиматбуоти Вазорати корњои до-хилї мегўяд, Завќибек Солињевба телефони боварии вазоратмурољиат кард. -Мо ўро шунидемва бояд боз ин њодисаро аз љони-би кормандони худи вазорат њамшунавем. Бо супориши вазираввал санљиши хизматї бурдамешавад. Агар Завќибек ягонгуноњ накарда бошад, милисарољазои хизматї медињанд, - аф-зуд Асадуллоев.


№3 (279), 11-уми апрели соли 20124Дар донишгоњ аз ў пора меситонанд, дар интихобот райи онњо

сарфи назар мешавад. Баъди хатми донишгоњ љойи корнамеёбанд ва маљбур ба муњољирати мењнатї мераванд.

6-уми апрел дар Маљлисинамояндагон буљети Барно-маи «Љавонони Тољикистон»барои солњои 2010 - 2012 мав-риди баррасї ќарор гирифт.Њукумат барои татбиќи ин бар-нома 9,5 миллион сомонїљудо кардааст - 4,1 миллион(43.5%) - аз њисоби буљетидавлат ва 5,4 миллион сомонї(56,5%) аз њисоби дигар ман-баъњо ва љалби сармоя. Аммоин «манбаъњо» ва «сармоя»мушаххас нестанд.

Вакилон њисоб карданд, киин маблаѓ њамагї 0,004%-иММД (маљмўи мањсулоти до-хилї)-ро ташкил медињад, дарњоле ки 35% (2 миллиону 632њазору 100 нафар) ањолиикишварро љавонони аз 14 то30 сола ташкил медињанд,яъне сари њар љавон дар дусол 52 то 54 дирам харљ ме-шавад. Гузориши хабарниго-ри «Нигоњ» аз парлумон:

«ЉАВОНОНИ ЉИНОЯТКО-РИ ТОЉИК»

Сараввал Марњабо Љаб-борова, раиси Кумитаи Маљ-лиси намояндагон оид ба илм,маориф, фарњанг ва сиёсатиљавонон бо гузориши вижаесуханронї карда, аз љумлагуфт, аз соли 1999 инљониббарои њар се сол Барномаи«Љавонони Тољикистон»тањия мешавад ва њадаф бењ-тар намудани шароит ва зис-ту зиндагии љавонон, коњишисатњи бекорї, падидањои но-матлуб, пешгирии вайронша-вии оилањои љавон, таъминисаломатии љавонон, тарѓибитарзи њаёти солим, тарбияиватанпарастї, баланд бар-доштани њисси худшиносиимиллї, љањонбиниву зиракиисиёсї, маърифати наслиљавон аст.

- Соли 2012 барои маблаѓ-гузории марњалаи сеюми бар-номаи «Љавонони Тољикис-тон» 1 миллиону 502 њазорсомонї пешбинї шудааст,аммо сатњи маблаѓгузориибуљетии соњаи кор бо љавононба талаботи имрўза љавобгўнест. Њуќуќвайронкунї ваљинояткорї дар байни нобо-лиѓон ва љавонон сол то солмеафзояд, тибќи њисоботиоморї, дар соли 2011 аз тара-фи ноболиѓон ва бо иштирокионњо (аз 14 то 18 сола) 545љиноят ба ќайд гирифта шу-дааст, ки дар муќоиса бо соли2010 - 15 љиноят ё 2,2% зиёдаст. Соли 2011 љавонон 3474љиноят содир кардаанд, ки дармуќоиса бо соли 2010 - 618љиноят бештар аст. Аксариљиноятњои вазнин ва масусанвазнин, аз љумла 47 куштор,16 таљовуз ба номус, 546дуздї, 436 муомилоти ѓайри-ќонунї бо воситањои нашъа-овар, 453 авбошї, 394 ќал-лобї, 32 ѓоратгарї ва 18 роњ-занї мебошанд. Болоравиисатњи љинояткорї дар байниљавонон бештар дар шањруноњияњои Душанбе, Вањдат,

Нуробод, Рашт ва вилоятиБадахшон ба назар мерасад.Соли 2011 дар Тољикистон 556(соли 2010 - 697) худкушї васўиќасд ба ќайд гирифта шу-дааст, ки 93 (соли 2010 - 105)ноболиѓ ва 189 (соли 2010-23)љавони аз 18 то 25 солаанд.80 нафари онњо (соли 2010 -82) хонандагони мактаб ва 13нафар (соли 2010 - 20) дони-шљўёни макотиби олї њас-танд.

Назира Ѓаффорова, муо-вини раиси Маљлиси намоян-дагон гуфт, ин њама дармаљмўъ далели онанд, ки чо-рабинињои барномавии сиё-сати давлатии љавонон, азќабили ташаккули фарњангимаънавию сиёсї, маърифатињуќуќї, саломатии љавонон,инчунин шуѓл ва мустаќилия-ти љавонон, аз тарафи масъ-улони маќомоти ваколатдоридавлатї - субъектњои иљроибарномањо самарабахш баанљом намерасанд:

- Њар яки мо падару мо-дар њастем, фарзанд дорем.Њар сол дар Тољикистон њазо-рњо чорабинињо барои љаво-нон гузаронида мешавад.Мазмуни бархе барномањоидавлатии «Љавонони Тољики-стон»-ро таѓийр бояд дод.Масалан, аксарият њолатњоисуйќасд ба куштор ва худку-широ ба гурўњи касалињои

рўњї мансуб медонанд, њол онки ин гурўњ њам донишљўён вањам мактабхон њастанд. Бонамояндагони дин, бо ањлиљамоатчигии ин ё он шањруноњия, маќомоти њифзи њуќуќ,мактаб, падарону модарон ваѓайра бояд корњои фањмонда-дињї гузаронида шавад, то инвазъи номатлуб ислоњ шавад.

сафарбар намуданд. Њола-тњои номбаршуда мавридисанљиш ќарор дода шуда,шахсони гунањгор ба љавоб-гарї кашида шудаанд.

Дар як ќатор шањруноњияњо њатто марказњоиљавонон нестанд, аз љумладар 5 ноњияи вилояти Бадах-шон, 8 шањру ноњияи вилоятиСуѓд, 13 шањру ноњияи вило-

дар Тољикистон таъмин шу-данд? Маликшо Неъматовгуфт, мутаассифона, ќисмеаз љавонон ба давлатњоихориљї дубора баргаштанд,зеро дар Тољикистон имкони-яти идомаи тањсил аз рўи их-тисоси онњо набуд. Ќисме ба-рои он ба хориљи кишваррафтанд, ки ба онњо иљозатиидомаи тањсилро надодаанд.Ба онњо пешнињод шудааст,ки бояд тањсилро аз курси ав-вал оѓоз намоянд.

Саволи дигари Кабирї дарбораи додани ќарзњои имти-ёзнок ба оилањои љавон бароипайдо намудани манзили зистбуд. Дар љавоб Шавкат Соњи-

54 ДИРАМ -нархи як љавон?

Вазифаи асосии Кумитаи љавононтанњо тайёр карадани варзишгароннест, балки тайёр карадани мутахасси-сони љавон дар бахши саноат њам аст.Имрўз бо фарогирии зиёда аз 23 њазорљавон дар омўзишгоњњои касбї - тех-никї дар дењоти кишвар трактористукомбайнчї намерасад.

љилдњои гуногуни энсклопе-дия чоп шуда буд. Мутаасси-фона, имрўз ин тавр нест. Дарон замон барои инкишофудониши кўдакону наврасонуљавонон диќќати зиёд додамешуд. Аз тарафи президент,ваќте ки лоињаи ќонун «Дарбораи масъулияти падарумодар дар тарбияи фарзанд»пешнњод гардид, мо аз онљонибдорї кардем, гарчандеаз камбудињо холї набуд.

ВАРЗИШГОЊ ЁМАСЉИД?

Мењрољиддин Њакимов,вакили МН вазъи љавононроташвишовар хонда гуфт, киљавонони имрўза нисбат бакалонсолон ќодир њастанд, кибо дониши муосири замонавїдар љомеа тањавулот ба ву-људ оранд, танњо дастгирїкардани мо ба онњо лозим аст:

- Дар бисёр мактабњоитањсилоти њамагонї дарсњоитарбияи љисмонї ихтисоркарда шудаанд. Майдончањоиварзишї тахриб гардидаанд.Дар назди хонањо ва биноњоиистиќоматї майдончањоиварзишї ва љойи бозии кўда-кон аз љониби ашхоси алоњи-да ѓасб карда шудааст. Инамал бояд пешгирї кардашавад.

Муњидин Кабирї боз љила-ви суханро ба даст гирифта,пешнињод намуд, ки бо пеш-нињоди барномањо ва маб-лаѓгузорї барои љавононбояд ба онњо мустакилиятињамсон дод:

- Мустаќилиятро њис на-мекунад, аммо онро мехо-њад. Дар донишгоњ аз ў порамеситонанд, дар интихоботрайи онњо сарфи назар ме-шавад. Баъди хатми дониш-гоњ љойи кор намеёбанд вамаљбур ба муњољирати мењ-натї мераванд. Пешнињоддорам, ки сиёсати љавонон азварзиш људо шавад, яъне Ку-митаи љавонон, варзиш васайёњии назди Њукумати ЉТба се нињоди алоњида таќсимшавад. Онњо дар якљоягїфунксияи худро иљро карданаметавонанд. 70 фисадиљомеаи моро љавонон ташкилмедињад. Бояд мактабро азмасљид људо накунем ва мо-неъи рафтани љавонњо ба ма-сљид нашавем. Фикр накунем,ки агар мо дари масљидробарои љавонон бастем, онњоба китобхона ё варзишгоњ ме-раванд. Ин фикри ѓалат аст.Ваќте ки монеъи масљидра-вии љавонон шудем, нањамаи онњо ба китобхонавуварзишгоњ мераванд. Љаво-нон бояд њаќќи интихоб дош-та бошанд. Имрўз аксариљавонони бекор назди би-ноњои истиќоматї љамъ ме-шаванд ва китобхонаву вар-зишгоњ намераванд, андар-мони корњои дигаранд.

***Дар охир буљети Барно-

маи «Љавонони Тољикистон»барои солњои 2010 - 2012 баовоз гузошта шуд. Аз 55 ва-кил, 51 нафар ба тарафдориион овоз доданд. Яъне 54 ди-рам барои як љавон дар То-љикистон кофї аст. Дигарчора њам нест.

Вакилони Маљлиси намояндагон бањс карданд, киљавонон ба масљид раванд, мактаб ё варзишгоњ

«ОБЛАВА» ДАРПАРЛУМОН

Марњабо Љабборова даридомаи гузоришаш ба хизма-тии њарбии љавонон дахл кар-да, гуфт, ки дар давраи даъ-вати тирамоњии соли 2011 азтарафи комиссияњои даъватва комиссариатњои њарбї баяк ќатор ќонунвайронкунињороњ дода шудааст:

- Ба сафњои ЌуввањоиМусаллањ, дигар ќушунњо вавоњидњои њарбї шањрвандонебояд даъват шаванд, ки дарќайди њарбї гузошта шуда-анд. Аммо ин талабот на њамаваќт аз тарафи маќомоти дах-лдор иљро мегардад. Ин аст,ки аз 82 њазору 784 шањрван-ди ба синни 16 расида, 15њазору 234 нафар ба ќайдиибтидоии њарбї гирифта на-шудаанд. Ин омил ба он му-соидат мекунад, ки шањрван-дони ба синни 18 расида, азхизмати њарбї саркашї намо-янд. Дар натиља кормандоникомиссариатњо ба сафарба-рии ѓайриќонунї ба хизматињарбї даст мезананд. Дар дав-раи даъвати тирамоњии солигузашта комиссариатњои њар-бии шањри Душанбе - 187,шањру ноњияњои Рўдакї - 12,Рашт - 5, Вањдат - 8, Турсун-зода - 4 љавон, яъне даъват-шавандаро бо чунин тарзиѓайриќонунї ба хизмати њарбї

яти Хатлон ва 6 шањруноњияњои тобеи љумњурї. Дарминтаќањо масъалањои љид-дан ташвишовари табаќаиљавонон, ба монанди паст бу-дани сатњи зиндагї, набуданиљойњои корї, музди кори му-вофиќ, имтиёзњо оид ба маш-ѓул шудан ба фаъолияти со-њибкорї, даст задани љавононба ќонунвайронкунї ва сўи-ќасд ба љони худ, сатњи љино-яткории љавонону ноболиѓонто имрўз њалли пурраи худронаёфтааст. Чорабинињое, киаз љониби як ќатор ноњияњобаргузор мешаванд, аксаранякрангу якнавохт, бидуни омо-дагї, бе назардошти доираимушаххаси иштирокчиён, ботакрори мавзўъњо гузаронидамешаванд.

БА ХОРИЉА Ё САРИ РУЛИТРАКТОР?

Муњиддин Кабирї, раисиЊизби нањзати исломии Тољи-кистон ва њамзамон вакилиМН оиди љавононе, ки бо су-пориши президенти Тољикис-тон Эмомалї Рањмон аз дав-латњои хориљї баргардонидашуданд, бо савол ба Малик-шо Неъматов, раиси Кумитаиљавонон, варзиш ва сайёњииназди њукумати ЉТ, ки дарљаласа њузур дошт, мурољиаткард: чанд дарсади љавонон бољои кори муносиб ва тањсил

бов, муовини вазири молияиТољикистон љавоб дод, ки боин маќсад дар буљети Тољи-кистон ягон сметаи харољотїпешбинї нашудааст.

Сафаралї Гулов, вакилидигари парлумон бо интиќодизњор дошт, ки вазифаи Куми-таи љавонон на танњо тайёркардани варзишгарон, балкимутахассисони љавон дарбахши саноат њам аст:

- Имрўз бо фарогирии зи-ёда аз 23 њазор љавон даромўзишгоњњои касбї - техникїдар дењоти кишвар трактори-сту комбайнчї намерасад.

Вакил Нарзулло Љоновпешнињод кард, ки барои љаво-нњо маблаѓњои якдаъфинаиимтиёзнок пешнињод кардашавад. Вакили дигар Зиёрат-шо Саъдуллоев бо нигаронїгуфт, ки дар буљети Тољикис-тон барои њар як љавон дар яксол 52 ё 54 дирам људо шуда-аст, ки хеле ночиз аст.

Шодї Шабдолов, раисиЊизби комунисти Тољикистонва вакили парлумон изњордошт, ки агар давлат аз кўда-кистон то донишгоњ љавонон-ро дуруст тарбия кунад, трак-тористу механизатор дар де-њот пайдо мешавад, рассом,журналист ва дигар мутахас-сисони хуб њам:

- Дар замони СССР бароињар як кўдак дар њаљми 4 тон Абўалї НЕКРЎЗОВ

№3 (279), 11-уми апрели соли 2012

Камоли Хуљандї об хўрад дар назди ин ватандўстї! "Во, ѓарибї!" - гуфта намегашту азТабрез худашро ба Хуљанд мерасонд. Мешудаст - ку! Аз худи Маскав - а! Пиёда! Мошинќатї! Љаннатии Камол аз Табрез агар бо хар њам меомад, њамин ќадар ваќт мерафт.

5

МИНБАРИ ФЕЙСБУКИЊО

Оё љавонон дар сиёсати кишварфаъол њастанд?

Бањсњои ќатъи гази Ўзбакистон ба Тољикистон, як акси љуфти арабї дарФаронса, ки зан худро пурра бо бурќа пўшида буд ва як фейсбукї саволиаљиб њам дод, ки "оё барои ин зан акс гирифтан чї зарур бошад?", Эронуфарзандони мансабдорон, дар кул, дигар мавзўъњои доѓи љомиаи имрўзимо ин њафта дар "Фейсбук" хеле гарм буданд. Яке аз бањсњои дигар, кимавриди бањси ширкаткунандагони шабака буд, ба љавонони имрўзи Тољи-кистон рабт дошт. Иззат Амон, аз фейсбукиёни маъруф, суоле матрањкард ба таври зайл:

Ёќуби САИД, коршинос:- НЕ! Иќдоми маќомот њељ нуќс надорад. Мунтањо, бояд ба ин маънї

набошад, ки "инро бишунав, онро нашунав". Ман њам дар ќатори њазоронсокини пойтахт њамарўза аз наќлиёти љамъиятї истифода мебарам. Дарбархе маврид хуб аст, ки садои мўътадили кадом шабакаи родиої ба гўшмерасад ва мусофирон аз хабарњои рўз огањ мешаванд. Аммо њолатњоизиёде њам њаст, ки садои гўшхароши кадом сарояндаи номгум бар ивази ин,ки рўњияи мусофиронро болида гардонад, баръакс сабаби озори эшон ме-гардад. Шунидани ин навъи мусиќињо танњо ба завќи пасти ронанда мувофиќаст. Ва боз чанд омили дигар њаст, ки далели бамавќеъ будани ин иќдомрособит мекунад. Аммо танњо садои баланди мусофиркашонњо бознигарї на-мехоњад, балки њаракати наќлиёти љамъиятии пойтахт низ ниёз ба ислоњдорад. Ман ронандагони "Старекс"-њоро дар назар дорам. Дар роњњои ноњам-вори Душанбе, баъзеи эшон бо суръати 100 - 120 км дар як соат њаракатмекунанд. Маќомот бояд ин њолатњоро низ ба назар бигиранд.

Пахши мусиќї, радио ва маъвизањои рўњониён бо садои баланд дар наќлиёти мусофирбари шањри Душанбе пешгирї мешавад. Маъмурони пулиси роњ даркўчаву хиёбонњо рейдњо гузаронида, аз ронандагони мошинњои мусофирбар риояи ин муќаррароти навро талаб мекунанд. Аммо ба назари бархе муќаррароти навяк гуна наќзи њуќуќи инсонро мемонад ва ба ин нукта ишора мекунанд, ки њадаф мусиќї нест, балки мавъизаи руњониён аст. Иддаи дигар њам бар инанд, ки бархеаз њад зиёд мусиќии худро баланд мемонанд, ки ба яке маъќул аст, ба дигаре не. “Нигоњ” дар робита ба ин мавзўъ аз њамсўњбатонаш пурсид:

Аслиддин ЉУМЪАЕВ, сокини пойтахт:- БАЛЕ! Ин иќдомро љонибдорї намекунам. Барои ман, шунидани хабару

мусиќии форам дар наќлиёти мусофирбар хуш меояд. Зеро нисбат ба оне, киба сўњбати телефонии дуру дарози кадоме аз мусофирон дар дохили наќлиётхоњу нохоњ гўш фаро дињї, шунидани мусиќї авлотар аст. Ман шахсан дарбархе њолатњо худам аз ронандагон хоњиш мекунам, то садои мусиќиро ба-ланд кунанд. Мусиќии хубу бад намешавад. Мусиќї мусиќи аст. Њамаро боядодам гўш карда тавонад. То ба њол дар ягон наќлиёти мусофиркаш надидаам,ки ронандањо мусиќиро ин ќадар баланд мемонда бошанд. Аммо ба назариман, ин кор ба хотири пешгирї кардани мавъизањо аст. Аз ин бару ун бармешунавем, ки њукумат аз исломишавии љомеа њарос дорад ва ин кор њам якнавъ вокуниш ба њамин аст. Вагарна мусиќї чї муносибат дорад ба тартибунизоми давлат? Мо Эрон не - ку! Њатто дар Афѓонистон мегўянд, ки мусиќї гўшкардан озод аст. Агар дар кўчањо мусиќї шунида нашавад, шањр як мотамхонамешавад. Њоло мебинед, ки њадаф мусиќї нест.

МАВЌЕЪ

Мавъизаву мусиќї дар наќлиёти љамъиятї бошад?

Farid Oriyon Balkhi:- Љавонони тољик њељ гоњ худ та-

шаббус нишон надодаанд. Њамеша аздуми бузургон мераванд, то худ бузургшаванд. Љавонони тољик њанўз њамњамон бачањои нозпарвард ва гапшу-нави падару модаранд. Љавонони Мисрё рус нестанд. Чизе њам умедвор на-шавед. Онњо на ба ошўб ниёз доранд,на пешрафт. Худ, ки фаъол набошанд,куљо пешрафт кунанд?

Иззат Амон:- Љавонони мо њељ гоњ наметавонанд

барои талаби њаќќи худ ба хиёбонњо би-резанд? Яъне хеле назари паст дореднисбати љавонони боѓайрати тољик?

Farid Oriyon Balkhi:- Албатта, паст гуфтан хуб нест, зеро

онњо бачањои хубу боадабанд, амморуњи беќарору инќилобї ва амбитсиянадоранд. Ками дар кам босаводанд.Онњое њам кам нестанд, ки бесаводубеадабанд. Дар њаќорат устухон надо-ранд. Як њаќоратњое кашф кардаанд, кисинну соли мову шумо аслан тасаввурнамекунад.

Нурали Раджаб:- Рост. Ин љавонони мо то ба ин сатњ

мерасанд, ки чандин нафар рафта ме-оянд. Баъд дар Тjk теъдоди истифода-барандагони интернет чанд фоиз аст?

Иззат Амон:- 1 фоиз. Шояд камтар њам бошад.Farid Oriyon Balkhi:- Иттилои расмї: тибќи маълумоти

Хадамоти алоќаи Тољикистон, шумораикорбарони интернет дар кишвар, бошумули корбарони мобилии Интернет,дар оѓози соли 2012 ба 1. 8 миллионнафар расидааст, ки таќрибан 24%ањолиро дарбар мегирад. Аммо тибќиманобеъи мустаќил, ин раќам њоло 35%арзёбї мешавад.

Иззат Амон:- Шояд манобеъ кулли истифода-

барандагонро дар назар доранд, ки баъ-зе онњо дар як њафта як бор вориди инетворид ва почтаи электронии худро ха-бар гирифта, хориљ мешаванд. Валетеъдоди ононе, ки мисли мову шумошабу рўз дар шабакањои иљтимої ни-шаста бошанд, боз њам хамон раќамаст - 1% ё каме бештару камтар.

Abdulhaev Azizullo:- Кам нестанд нафароне, ки табад-

дулот мехоњанд. Вале фаќат њаминхоњиш њасту тамом, тамоман фаъолнестанд. Сабабаш набудани лидере,ки тавонад њамаи онњоро сарљамънамояд...

Иззат Амон:- Набудани лидер як бањонае беш

нест барои љавонон. Шахсан мо даво-ми 2 моњ дар кишвар будем. Ќарибњар рўз мусоњибаю изњоротњо пахшмекардем. Вале бо ин вуљуд љавононмайли сиёсат надоштанд. Лидер њамлозим нест.

Сурадж Назаров:- Љавонони тољикро њисси ноумедї

ва тарс фаро гирифтааст.Ин оќиба-тњои љанги шањрвандї ва сиёсати им-рўзаи њукумат аст. Аммо мо худ шо-њиди он њастем, ки рўз аз рўз сафиљавонони равшанфикр зиёд мешавад.Ва љавонон кам-кам љуръат пайдомекунанд. Бањсу изњори аќидањое, кимо мебинем, як ё ду сол пеш набу-данд.

Faridun Rahnavard:- Ин андеша, ки шабакањои иљти-

мої боиси инќилобњои бањории арабшудаанд, нодуруст ва бемантиќ аст.Дур шудани њукуматњо аз вазъ вамушкилоти љомеа дар ин кишварњобоиси инќилобњо шудаанд.

Сурадж Назаров:- Дар давлатњои араб вазъ ва муш-

килоти љомеа ду ё се дањсола буд, кивуљуд дошт. Бо мурури замон пайдошудани шабакањои иљтимої боиси оншуд, ки инкилобњо сар зананд. Ва ининкилобњоро "фейсбукї" њам мегўянд.

Хасан Арабакеш:- Љавонони солњои 90 нисбат ба

њозира дар сиёсат фаъолтар ваљасуртар буданд.

Нурали Раджаб:- Як гузориши ТВ - и Русияро ман

худам дидам. Мардуми оддї бањрињифзи кўчањои худ ва осорхонаи мил-лиашон баромаданд. Ваќте мухбирсуол кард, ки чї тарз аз ѓорат шуданиосорхона иттилоъ ёфтед, гуфтанд:"Њоло ягона манбаъи иттило танхоФейсбуку Твитер аст". Хато накунам,њоло гапи Миср набуд.

Abdulhaev Azizullo :- Дар масале омадааст: "Галаи

гўсфандоне, ки онро шер рањбарїмекунад, бар галаи шероне, ки онрогўсфанд рањбарї мекунад ѓолиб хо-њад шуд". То љое, њар шахс тавонадњуќуќи худро худаш њифз намояд.Мутаассифона, фаќат дар масъа-лањои майда њар кас шахсан худашметавонад, њуќуќи худро њифз намо-яд. Масъалањои калонтарро танњосарљамъона мебояд њал кард.

Шодмон Шодмонов:- Дар замони Шуравї то як андо-

зае таълиму тарбия ба дараљаи дар-корї боло рафта буд, аммо бисёрињошоњид њастанд, ки љавонон дар со-лњои 90-ум ба чї амалњо даст заданд.Худатон ќазоват намоед, ки сатњитаълиму тарбия дар чї сатњ ќарордораду љавонони имрўза агар ба май-донњо резанд, чї њодиса рўй хоњаддод (Худо нишон надињад!). Бе май-донрезињо њам худатон дидед, ки боБобои Барфї чї шуд, пас боз чї пешмеоранд, Худо медонад...

«Розњои пинњон»-иљаноби ИКС

Ваќте ќиссаи бозгашти Низомхон Љўраев, собиќ вакили маљлиси на-мояндагони вилояти Суѓд ва раиси Корхонаи кимиёи Исфараро тариќителевизион дидам, аз он чї аз забони ин тољики 5 сол боз мусофирударбадар наќл кард, дар чашмонам ашк њалќа зад. Ашк дар давоми та-моми изњороти ў дар чашмонам мисле, ки оби чашма дар як љо љамъмешавад, љамъ мешуду љамъ мешуд. Чун изњорот ба охир расид, теле-визионро куштаму ба як хонаи беодам рафта, сахт гиристам. Гиря марогулўгир мекард. Ашк аз чашмонам мисли марљон шашќатор мешуд. Ав-вал беовоз гиристам. Аммо чун субтитри суханони ў аз пеши назараммегузашт, худро нигоњ дошта натавониста, садои хаста ва пур аз ала-мњои тољикиамро њам ба гиря њамроњ кардам. Фарзандонам, ки хоб бу-данд, аз хоб бедор шуданд. Аммо ваќте сабаби гиряи маро фањмиданд,онњо њам ба кунљи худ барои гиря кардан рафтанд. Њатто њамсояам, ки"тинљї аст, чї шуд?" гуфта аз дар даромад, худро дошта натавонист ваба хонааш рафт, то дар хонаи худ гиря кунад. Таббист, ки ба ў ањлиоилааш њамроњ шуданд. Дар давоми як соат тамоми хонаи 9 - ошёнаи моба љанозахона табдил ёфт. Хиёлам, ки тамоми Душанбе ва Тољикистонмегирист.

Чаро гиря њам накунем? Охир, ин изњорот тариќи телевизиони дав-латї, намедонам, ки дар таърихи љањон назир дошт ё не, аммо дар Тољи-кистон аниќ, ки назир надошт. Ватандўстиро бинед - е, њуббул ватануминал имонро, њамватанон! Инсоне, ки ќариб бо 10 моддаи Кодекси љиноїмуттањам мешуд ва бидуни шак, њамчун хатарноктарин љинояткор бањукми абад шояд мањкум шавад, гуфт, ки фаќат ва фаќат бо ёди ватан баТољикистони азизи бебарќу газу гармї баргашт. Боз чї инсоне! Оне, киякуним сол дар СИЗО-њои Русия шаб ситора шумурду рўз даќиќавусония ва бешак, харљи њангуфт њам кард, дар нињоят "хоки ватан азтахти Сулаймон хуштар" - гўён, аз Маскав ба ватани азизу њазорњо кило-метр дураш фирор намуд.

Вай метавонист, ки њамон љо монад, мисли дигар њамватанони мокўчаву њаммоми урусро тоза кунад, аммо ѓурури тољикиаш иљоза надод.Як сарватманд, ки миллиард надошта бошад њам, аздусар миллион дол-лар доштагист, аз як "муњољирбачаи саргардони тољик" (!) дар Маскавќарз гирифта, хаппу дам, бидуни огањ кардани адвокат ва наздиконаш, кианиќ бо нияти нопок монеи бозгашти ў мешуданд, гурехта, ба диёрибобої омад. Мардигариро бинед - е, њамон муњољирбача "акаи Низом,агар бисёртар пул даркор бошад, гап нест, метавонам дињам. Не жалко!",гуфтагиву Низомхон "ќарз гирифтан кори хуб нест" - гуфтанї маќолитољикиро ба хотир оварда, "не, додар, њамин ќадар кифоят мекунад. Гапнест, худатба" - гуфтагї. Љасоратро бинеду дам гиред! Низомхон бешиноснома (!) сарњади чор кишвар - Русия, Ќазоќистон, Ќирѓизистон ванињоят Тољикистонро убур кардааст! Бизнесмен - дия! Бо 15 њазор рублирусї. Шояд аз ин кишвар ба он кишвар бизнес карда, катта - катта пулроба љайби сарњадбонњо андохта, гуфта бошад: "Хўретон! Гардетон аз сче-ти ман!"?

Охир, чї тавр намешавад гиря накард ва офарин, ањсант нагуфт бањамчунин як патриот? Њатто ваќте аз Исфара мегузашт, модари 78 -сола ва ду хоњари муштипарашро зиёрат накарда, барои исбот карданиватандўстї (ва танњо ин њисси наљиб!) рост ба Душанбе омад ва њељ љоидигар, масалан, милиса, прокурор, ё агентии коррупсия, ки дар сарироњаш буданд, нарафта, мустаќим на ба чапу на ба рост гашта, ба Куми-таи давлатии амнияти миллии Тољикистон омад. Метавонист ба вазора-ти корњои дохила дарояд. Як ќадам буд. Аммо њамон латукўбњои боз-дошшудагон аз афташ ба хотираш омаданд, ки ба чап тоб хўрд. Ана, инаст зиракї, доної! Ана, инро тољики њаќиќї мегўянд! Бори дигар ањсан,Низомхон! Бењуда дар номи ту калимаи "хон" - "шоњ" - ро падари худо-рањматиат, ки љояшон љаннат бод, њамроњ накарда будаанд. Рафторишоњона! Ин мулк зеби ту дорад ва ту зеби ин мулкро дорї!

Камоли Хуљандї об хўрад дар назди ин ватандўстї! "Во, ѓарибї!" -гуфта намегашту аз Табрез худашро ба Хуљанд мерасонд. Мешудаст -ку! Аз худи Маскав - а! Пиёда! Мошин ќатї! Љаннатии Камол аз Табрезагар бо хар њам меомад, њамин ќадар ваќт мерафт. Он љо, ки оила доштумолу мулк, дилаш нашуд. Аммо ту молу мулк, роњати ин дунёиро як сўгузоштиву њамчун мусалмони њаќиќї ва сўфии пок ватанро ихтиёр кардї!Дигар чї њам гўям, ки нагуфтанам бењтар. Фаќат њаминро мегўям, ки гапнест дар ту Низомхон! Ин ватандўстии туро таърих бањо хоњад дод!

Низомхон.Њуббул ватану минал имон.

№3 (279), 11-уми апрели соли 20126Аммо ин афсона њељ не, ки тамом шавад. Порсол њамин шабу рўз

таъмини барќ хеле хубтар буд. Имсол бошад, барќчиён ба фикрам,амалиётеро роњандозї кардаанд, ки номаш "тоќатсанљї" аст.

Бова Кенљабой писарашон ќатибаъди тоату ибодати бомдод сариљойнамозба геракунон даст ба дуобардошта, а Худои муттаол илтиљомекарданд:

- Худоё, Худовандо, ин рўзњоя басари бандањот овардї, тезтар бар-тараф кун. Мо бандањои ољизу нота-вонат аъ ўњдаи кандани иќадар ќарзимўли мўл буромада наметоним. Мо- мўсафедони поњомон лаби гўра -худат шафоат кун, то ки а љанозаихудоият бенасиб намоним. Омин!

- Дадаљон, чува гера каросит?- Э -э, љони дадош, гераи мана

сабабаш њай. Дена газети "Нигоњ"-ахондаму сарам сари дига шуд. Унљ-аба як одам савол додаст, ки "Ќарзиберунаи Тољикистон њар сол рў баафзоиш аст. Оё дар оянда имконибаргардонидани онро дорем?...".Саволаш неким саволи зўр.

- Хайр, ќарзи берунаи Тољикис-тон чї ќадар будаст?

- Ту напурсу ман нагўм, ќарзиандак-мундак не. Расо 2,1 (дую а даяк!) миллиард доллари Америка!Њамун ќарзи бадвоњимая ман шабурўз ўйла кара, хобам намебурдагишудас. Охи ина кай канда мекуним?

- Дадаљон, ќарз ба шумо чї дахлдорад? Одамои љавоб медодагїњаян. Ќарза њамуно як бало карамекананд-дия. Шумо чува ѓам ме-хурид?

- Љони ширини дадош, ту а аф-таш таги гапама нафањмидосї.Љанозаба мулло аввалан а соњибимурда мепурсад: "Агар майит а ягонодам ќарздор бошад, шумо ќарзи ваяадо кара метавонид?" Соњибойимурда ќарзи майита ба гардан меги-ран. Сонї, мулло љанозая мехонад.Агар рафту њељ одам ќарзи майитагарданашба нагирад, љаноза карда-ни майит нотуѓрї будас. Ана, баройињаминам ман ѓам мехураму меги-рам -дия. Некисам манба чї заруриќадар ѓамхурї?

- Э, э, дадаљони худам - э, дада-љони соддаю хоксорам. Э, авваламшумо а њиљ кас ќарздор нестид. На-водо баъди саратон ягон одам боасноду шоњид даъвои ќарз кунад, могарданба мегирим. Айин тарафашхотирљамъ бошид. Њоли шумо бо-ќувват, якчанд барфа зер мекунид.

- Љони дадош, чува ту гапойимана љонаша нафањмидосї? Мангуфтанї, ки њамин ќарзи Тољикисто-намоя ба њамаи одамош таќсим ку-ним, медонї - мї чї ќадар мешад?Надонї а медонистаги одамо пурс,ки 2,1 (дую а да як) миллиард долла-ри Америка ба 7, 5 (њафту ним) мил-лион одамои Тољикистон чандолларїмеафтад?

- Хай дадољон, ба њар сари ода-мои Тољикистон чан долларї афти-данаш ба унњо чї дахл дорад?

- Њама гапам њаминљаба- дия,љони дадош. Чуваки њамамон ода-мойи Тољикистон, њамун ќарзи ана-дак - мундаки бадвоњима њамаи му-њонба дахл дорад. А саѓир то кабир,а фаррош то вазир барои канданиќарзи сабилмонда љавобгар њайим.Агар рафту ќарза канда натонисти-му ин байнба а дунё гузашта мони-му њамун ќарз додагињо љанозабабиён медони - ми чи мешад? Яънењамун шабу рўзба гузаштагї одамо-ба љаноза хондан нотўѓрї. Чуваки моќарздорим. Ворисо а ўњдаи ин ќарз-мебурон - ми? Барои њаминам мангера накунам кї гера мекунад?

Њољї Абдуллоњи Њољї,нафаќагир

НАЌЛЊОИ МУЗОФОТЇ

Љанозаи тољикњораво нест?!

Давлатхон Одинаеви 95 -сола дар дењаи Шарафободиноњияи Њисор ба сар мебарад.Синнаш ба љое расида, вале азњаводиси олам то љое хабар до-рад, ба он чї дар атрофу киш-вар мегузарад, бефарќ нест.Мустаќим дар зиндагии оилаашширкат мекунад. Њанўз њам мар-ди хона аст. Хабарнигори мо бааёдати ин мўйсафеди наљибиќариб якасра ва иштиокчкииЉанги бузурги ватанї рафт ванахуст аз њолу ањволаш пурсид:

- Наздики 700 сомонї на-фаќа мегирам. Шукр, барои ху-дам мерасад, аммо як писаримарњум дорам ба номи Мусул-мон Давлатов, ки иштирокчииљанги Афѓонистон буд. Чанд солпеш аз дунё гузашт. Фарзандо-ни ятими ў низ бар дўши ма-нанд. Ана бо њамин нафаќаањли оиларо бо як азоб таъминмекунам. Аз дигар љо як дирамњам ёрї намерасад...

- Аз њукумат кўмаке мера-сад?

- Арафаи Наврўз буд. Дарљойгањ хобам,ки як кас омадгуфт, “намояндаи раисам. Раиссалом гуфт. Омада натавонист”.50 сомонї дод ва гуфт “Бобо,њисоб кун”. Гуфтам: “Маълумаст, ки 50 сомонї аст, боз инрочї хел њисоб кунам?”

Ман баъди љанг ба Ватаномадам. Дар Белорусия ва Ук-раина будам, он љо хона дош-там. Тамоми шароит муњайё буд.Лекин ба Ватан омадам бароизиндагї ва ободкунї. Гуфта-маш: “Мо њамин ќадар ќадр до-рем дар Шумо?”. Ин чї хелодамгарї шуд? Ин чї хел замоншуд? Одамгарї дар он замонбуд. Иззату њурмат буд. Ду ба-родарам дар назди худам њалокшуданд. Мо се нафар ба љанграфта будем. Ин ќадар хундода, љон дода мулкро ободкардем. Боѓњо бунёд кардем.Роњбарњо ќадри одамро наме-донанд. Тасодуфї нишаста-анд...

- Замоне, ки Шумо зиндагїмекардед, аз имрўз чї фарќ до-рад?

- Замони мо - замони торикбуд. Илтиљо мекунам аз љавонон,ки шумо одоб ёд гиред. Дар за-мони мо њатто њољатхона канданаметавонистанд. Намедонис-танд. Њоло як замони тараќќиёт.Њурмати калонњоро донанд, таъ-рихро омўзанд. Бо як одамиахмаќ љўра нашаванд. Барои пулшуда аз ака, додар аз дўстрўйгардон шудан лозим нест.Агар њар касе эњтиром ва њаќќимуаллимон, донишмандон ваэшону муллоњоро надонад,тараќќї намекунад ва таърихихудро њаргиз намедонад. Ваќ-тњои охир сахт ба сайидзодањова муллоњо часпидаанд, ин коркори хуб нест, ман умри ќарибякасраро дорам, зиёд бо ин бу-зургон шиштухез доштам. Инњоњам мисли муаллимон дар миё-ни мардум хидмат мекунанд,њамон тавре, ки муаллимон та-лабањоро аз њамаи корњои бадтарсу бим медињанд, мулловуэшонњо њам аз фармудањои дину

Ќуръон маънї гирифта, мардум-ро роњнамої мекунанд, ќадруќиммати падару модарро ме-фањмонанд, њамсоядориро ёдмедињанд, роњи ростро нишонмедињанд, ки ба дармондањовубеморон расидагї кунанд вањазорњо кори хайри дигар анљ-ом медињанд... Ин корњо куљояшномаќбул аст? Амали як муллоикамсаводро мебинанд њамаи ай-бро бар сари дигар муллоњо ме-зананд, ин корњо ба фикри мани95 - сола чандон дуруст намео-яд.

Миллат замоне пешрафтамешавад, ки њамаи чизро дарљои худаш бимонад. Њар киро баандозаи худаш њурмат кунанд.Роњи ростро бояд пеш гирифт варост бояд гуфт. Ин хел не, кињамаи мансабњоро худат биги-рию дигарњоро “бегона” гўї.Зебу зинати љомеа њамеша боякдигар будан аст, калону май-да надорад. Калонњо бояд айбимайдањоро дуруст ёфта ислоњкунанд, танбењ накунанд, аз да-сташон бигиранд, њамроњашонбибаранд, ана, он замон мил-

Арафаи Наврўз буд.Дар љойгањ хобам,ки яккас омад гуфт,“намояндаи раисам.Раис салом гуфт. Омаданатавонист”. 50 сомонїдод ва гуфт “Бобо,њисоб кун”. Гуфтам:“Маълум аст, ки 50сомонї аст, боз инрочї хел њисоб кунам?”

Маќола бо лањљаи истаравшанї иншо шудааст.

лат, миллат мешавад, њамчуно-не, ки аз панљ ангушт, ки аз хур-ду бузург иборат аст, як мушт шу-дааст.

- Бобо, Шуморо кадом сол баљанг бурданд?

- Соли 1942 ман худам гуф-там, ки ба љанг меравам ва кањ-рамон мешавам. Њамин тавр њамшуд, 5-уми сентябри соли 1942ман роњии Фронт шудам. Дарњимояи Ватан бо душман љанги-дам. Се љароњат бардоштам. Боризояти Худо мо ѓалаба кардем.Ваќте ба Тољикистон баргаштаммаро њоло њам ба унвони “писа-ри босмачї” мешинохтанд. Аз инноошнойии мардум дилтанг ме-шудам. Мардуми мо њамеша со-даанд. Намедонистанд, ки кали-маи “босмачї” аз сўи душмано-ни ин миллат сохта шуда буд.Мардуми равшанфикр, сарват-манд кордон, чолокро бо ин ка-лима сиёњ карда, бадбинии мар-думро ба вуљуд меоварданд вадар паси ин њадафњои худашон-ро роњандозї менамуданд. Њам-

РОЊБАРЊО ЌАДРИОДАМРО НАМЕДОНАНД

Бобои ДАВЛАТХОН:

чуноне ки солњои аввали 90- иасри гузашта мардуми соддади-лу соддабини моро ба номи “вов-чик”-у “юрчик” ба љони њамдигарандохтанд, ки оќибаташ бањамаи мо маълум аст...

Воќеият ин буд, ки падарамяке аз равшанфикрони њаминминтаќа буд. Аз хотирам наме-равад Муќим Султон гуфтанїодам корманди амниятии ноњияиЛенин (њозира Рўдакї) омадабуд. “Син босмачество” - гуф-танд. Баъд маро сурат гирифтагуфтанд “писари босмачї - душ-мани њукумат, рафта, дар љангиштирок карда, маъюб шудаомадааст”. Яъне, њамеша мо -писарони касони равшанфикр-ро рўзи хуш намедоданд, бо њарроњ мехостанд ќасос бигирандва обурўямонро дар назди мар-дум бирезонанд. Ин гуна чоплу-сон ва дурўён хамеша дар љомеамављуданд...

- Бобо, баъд ба чї кор машѓ-ул шудед?

- Ба дењаи Кони Намак ома-дам як худаму њамсарам ба та-нњої хайма дуруст кардем. 103гектар заминро худам кор кар-дам. Боѓњо бунёд намудам. Азњар гўшаву канор ба тадриљ мар-дум омадан гирифтанд. Дардења мактаб набуд. Ман ба ун-вони сардори ин минтаќа дарњар љаласаи њукуматї дар бораимактабу мактабдорї масъаламегузоштам. Дар дења мактабнабуд. Бо кўшиши ман ду мак-таб сохта шуд. Њамон ваќт соли1964 буд. Наздики 60 сол меша-вад ин љо зиндагї мекунам. Бошарафи Кони Намак мардумзиндагї карданд. Ба ин хотир индењаро Шарафобод низ мег-ўянд. Ба назари ман, њамон номипештара бењтар буд. Ин кон љан-баъњои табобатї њам дорад.

МусоњибАњлиддин САЛИМОВ

www.tojnews.org

www.tojnews.org

№3 (279), 11-уми апрели соли 2012

"Њукумат аз дарун "мекафад".Њафтаи гузашта Гул Шералї - вазири энергетика ва саноати Тољикистон, ба

маънои аслии парлумон бояд сарфањм рафта бошад. Мансабдорони дигаритољик низ шояд акнун ба тарроњи режими феълї "як љањон ташаккур" арза наму-данд. Албатта, бањсњои нимаљиддии парлумонї дар Тољикистон таи дувунимсоли ахир, ки ба курсии спикерї Шукурљон Зуњуров нишаст, гоњ - гоњ рух медо-данд, аммо то ин замон онњоро ё Кабирї мекард, ё Шабдолов, ё Талбаков, ёЊусайнї. Бори аввал ба чунин шеваи то андозае тунд сар задани бањси парлу-монї аз љониби намояндаи њизби њокимро дар њолате, ки мо дорем, метавонњодисаи нодир номид. Сўњроб Шарифов охирин вакили ба курсї нишастаи то-љик ба Гул Шералї, ки ќонун "Дар бораи ангишт" -ро муаррифї мекард, бархўр-ди аљибе намуд. Ў ба вазири эркаи тољик, ба ќавле, "њуљум" намуд:

- Чаро таи дањ соли ахир вазорати энергетика натавонист як нерўгоњи ба-рќии њароратї бунёд кунад? Дар њоле, ки дар ин замина созишномањо низ баимзо расида буданд. Агар ин созишномањо иљро мешуданд, имсол мардумиДушанбе бо оби гарм ва нерў таъмин мегардид.

Шарифов бо интиќодоти зиёд унвонии ин вазорат гуфт, дастовардњое, киТољикистон дар бахши энергетика дорад, ба Гул Шералї ва кормандони онбастагї надоранд, зеро ин њама мањсули кори президент Рањмон аст.

Шояд гирифтани номи президент дар ин њол барои депутат самимона буд(ба њар сурат, ў худро парвардаи мактаби сиёсии Рањмон медонад), ё бароидифоъ аз худ (зеро Сўњроб Шарифов ва хеле аз дигарон њам хуб медонанд, киГул Шералї барои љаноби Рањмон одами бегона нест).

Аз ин љост, ки суоле пайдо мешавад: сабаби ин гуна бархўрди "нораво" баяке аз "вазирони эркаи" тољикро бояд аз куљо суроѓ кард? Оё дуруст аст, ки умривазирии Гул Шералї кўтоњ омадаасту ба ин васила њоло мехоњанд ўро аз ман-саб канор кунанд? Ё дуруст бошад, ки барои намоиши демократияи парлумонїдар назди кишвару созмонњои ѓарбї шоу тањия кардаанд?

Њарчи буд ё не, ин њолат бозгўкунандаи фазои феълии сиёсии Тољикистонаст. Мо шоњид гардидем, ки агар дар мамлакат интихоботњо шаффоф мегузаш-танду номзадњои ба истиллоњ "нодуруст" вакил интихоб мешуданд, њоло чївазъе доштем. Аз вазъи феълї бењтар мезистем. Њадди аќалл барои он ки дарон сурат вазироне мисли Гул Шералї (чунинњо зиёданд, хеле зиёд!) шояд бароињамеша орзу мекарданд, ки ба курсии вазирї чї, ки аќаллан мудирии ягон шўъбаивазорат рањ ёбанд.

Посухњое, ки вазири саноат ва энергетика ба саволњои "сахти" депутатШарифов медод, бовар кунед, сахт хандаовар буданд. Масалан, ў мегуфт, шар-тнома барои бунёди нерўгоњи њароратї бо он сабаб иљро нашудааст, ки бароисохтмончиёни хитої… љои зист наёфтаанд. Тасаввур мекунед? Вале ин ягонлатифаи Задорнов нест, посухи як вазири Њукумати Тољикистон аст!

Пайомади љавобњои худро вазир баъдтар эњсос кард. Ваќте ин бањс даррасонањои хабарї бозтоб ёфт. Аз ин љост, ки пагоњаш дар сайти вазорат посух-номаи њисоботгунае ба нашр расонд ва Сўњроб Шарифовро бо он муттањамкарданї шуд, ки њарчанд дар мансабњои баланд кор кардааст, аммо "ё иттилоънадорад ва ё ба сиёсати давлату њукумат дар робита ба энергетика бањоибеасос медињад". Ба ќавле ўро гўё "подставит" карданї шуданд. Вале депутатШарифов низ паст намеомад. Ў зимни ташрењи дархости худ ба хабарнигоронмегуфт "То њол ба саволи ман посух надоданд. Ман гуфтанї њастам, ки коркунанд. Обрўи худро дар назди миллату давлат паст назананд".

Ин гуна бархўрди як нафари њукуматї бегуфтугў мавзўеро ба вуљуд мео-рад, ки сабаби аслии ѓаюрии Сўњроб Шарифовро бояд аз куљо дарёфт?

Гап сари ин меравад, ки баъзењо њузури Сўњроб Шарифов дар командаипрезидент Рањмонро як падидаи то љое истисної медонанд. Номи ў аслан ибти-дои солњои 2000-ум расонаї шуд. Мањз дар ин давра ў бо назарњои хоси корши-носонааш дар расонањои хабарии ватаниву хориљї пайдо гардид. Аммо якмуддати дигар, пас аз он ки ба фаъолият дар Дастгоњи иљроияи президентшурўъ кард, якбора ба шахси хомўш табдил ёфт. Аз ин рў, гуфтан мумкинаст, ки фаъолиятњои Сўњроб Шарипов ба ду давра рост меоянд: то ибтидоисолњои 2000 ва баъди соли 2006 (даќиќтараш пеш аз маъракаи интихоботипрезидентии соли 2006). Интизор меравад, ки дар курсии вакилї марњилаисеюми фаъолияти ў оѓоз ёбад.

Аммо баъзан Сўњроб Шарипов ба ќавле "мегузаронад". Ў њатто аз инти-ќоди маќомоти њукумати Тољикистон, хоса наздикони президент (масаланЊасан Асадуллозода) низ худдорї накардааст. Лањзањое њам буданд, киљаноби Шарипов аз гуфтани камбудињои худи президент низ худдорї на-кард. Масалан, ваќте журналистон аз ў пурсиданд, ки "оё президент ягонкамбудї надорад?", Шарипов чунин посух дод: "Љаноби президент камбудїдорад. Ў инсон аст. Ман фикр мекунам он кас камтар суст њастанд бамуљозоти онњое, ки фасодкорї мекунанд. Раиси љумњур бисёр одами мењ-рубон аст. Гоњо њамин хислаташон дар корашон таъсир мегузорад... Фикрмекунам, ки њамин хислати мењрубонии он кас нисбат ба фасодкорњовудуздњо аст, ки корњои ношоиста карда имиљу обрўи давлату миллатро пастмезананд".

Дар маљмўъ, ин мустаќилияти як нафари њукуматиро ба ду омил нисбатдодан мумкин аст:

1) ў ба сифати "дудбаро" хизмат мекунад, яъне гоњњо бо туфайли мусо-њибањои Сўњроб Шарипов љомеа гўё мутмаин мешавад, ки њукумат дарбораи мушкилоту масъалањои онњо огоњ асту роњи њалро љўёст;

2) азбаски директори МТС дар пеши касе муттањам нест, бинобар инзабони дароз ва сари баланд дорад. Муттањам набуданро дар ин њолатмебояд ба маънии заводу корхона надоштан ва умуман ба тиљорат машѓулнашудани як мансабдори давлатї фањмид. Фаъолияти ў нишон медињад, киагар њар кадом аз вазирон ва масъулини њукумат дар маќоми худ як нафариарзанда, њирфаї ва то андозае мустаќил бошанду сиёсату тиљоратро омех-та накунанд, имкон дорад, ки ба дарки умќи масъалањо рафта, бисёре азмушкилоти љомеаро њал намоянд.

Аз ин љост, ки алораѓми њамаи он мушкилоте, ки Сўњроб Шарипов дарбораашон сўњбат мекунад, ў мегўяд, ба президент вафодор асту то ваќтизарурат барои ў хизмат хоњад кард. Аз ин љост, ки чун њукумат нафаридигари ба ў монанд надорад, нерўи Шарифовро дар њама љо истифода кар-дан мехоњад. Ба таври дигар, ў њамон доруеро ба хотир меорад, ки онродармон ба њама намуди беморї мењисобанд. Онро дар тиб панатсея мено-манд. Аммо номаълум аст, ки нерўи "панатсеяи тољикї" барои чї ќадаркифоят мекунад. Пас бењтар нест, ки ба љои истифодаи Сўњроб Шарифов"дар њама љо" барои ў шарик ёбем? Ё фикр доред ингунањо дигар нестанд?

АНАТОМИЯИ ЯК ХАБАР

Панатсея

Ма

тла

би

ин

гўш

а а

нд

еша

њои

ша

хсї

буд

а,

ме

таво

над

бо

ма

вќе

ъи

«Ниг

оњ»

муѓ

ойир

ат

нам

ояд

.i

7Ваќте бархе мегўянд, ки агар Тољикистон обанбори Фарњодро баЎзбакистон дињад ё ба шарти русњо дар мавриди 201 розї шавад, њамамасъалањо њал мешаванд, хобест, ки аз он бояд берун шавем.

аз Раљаби Мирзо

Чаро њукумат Сўњроб Шарифови дигар надорад?

"Сиёсати хориљии мо ноком шуд!" Ваќтњои ахир ин суханонро дар мањфилњои алоњидаву расо-нањо зиёд мешунавему гоњо мехонем. Вазорати корњои хориљї барои сард шудани муносибатњоиТољикистон бо Русияву Ўзбакистон танќид мешавад ва њатто аз додани 1000 га замин дар солигузашта ба Чин ёдовар мешаванд.

Воќеан, тайи чанд соли ахир, бахусус даврони вазирии Њамрохон Зарифї муносибатњои Тољики-стон бо Русияву Ўзбакистон рўз ба рўз коњиш меёбанд. Ин факт аст. Бархе ба "проамрикої" буданивазири корњои хориљї ишорат карда, мегўянд, ки Зарифї дар ин муддат тавонист бар ивази "љонќўшни"-ву "старший брат" муносибатњои Тољикистонро бо Афѓонистону Эрон ва Амрикову Аврупохуб кунад. Воќеан, чунин њам њаст, ки равобити ахирињо бо Тољикистон хуб шуданд ва аввалињо бад.Аммо дар асл Зарифї ва вазорати корњои хориљї то куљо дар ин вазъ сањм доранд?

"Пушти пур" - иТошканд. Зарифї

Фаромарзи ФОЗИЛ

"РАШК"-И ТОШКАНДСард шудани равобити Тољики-

стон бо Ўзбакистон аз нуќтаи наза-ри замонї "хизмати" Зарифї буданаметавонад. Зарифї соли 2007 ва-зири корњои хориљї шуд. Аммо Ўзба-кистон танњо имрўз ё 5 сол боз дастба бастани газу хароб кардани роњиоњан назадааст. 15 сол аст, ки Тош-канд алайњи Душанбе "пўстинро чап-па пўшидааст". То ин замон роњбан-диву газќатъкуниву хаттибарќљудо-куниву минагузорињо њам буданд.Тошканд аз чї розї набуд ва нест?

Он, ки мегуфтанд, решаи му-холифатњои Тошканду Маскав ху-сумати шахсии рањбарони аввал -Эмомалї Рањмон ва Ислом Кари-мов аст, акнун њарзае беш нест.Душанбе барои пур кардани "холи-гоњи ўзбакї" дар ин муддат робита-њояшро бо кишварњои њамзабонхуб кард, яъне боз як "њамсояи бањаќќи Худо баробар" - ро дар шахсиКобул ва њам бародари бузургродар симои Эрон пайдо намуд. Инба Тошканд хуш намеояд, зеро онљо ба ин фикранд, ки тољик ба ўзбакдар ќиёс бо афѓону эронї наздик-тар аст. На фаќат дар робитањоихешовандї (воќеан, дар Тољикис-тон оилањои тољикї - ўзбакї ва дарЎзбакистон оилањои ўзбакї - тољикїдањњо маротиба аз оилањои њамсондар Эрону Афѓонистон зиёданд),балки бо њамин роњи оњану газумарзњо њам мову њамсояи ѓарбиа-мон наздиктар аз њама њастем.Пас, бешак, метавонем хулоса ку-нем: Тошканд ба наздикии Тољики-стон бо кишварњои њамзабонаш"рашк" мекунад. Бахусус, ин шабурўз, ки тарњњои наќлиётї ва энержї,аз љумла роњњои оњан ва хатти ба-рќу лўлаи газ ба Эрону Афѓонистонпайдо шудаанд, Тошканд на фаќатдар фикри ин аст, ки вобастагињоиТољикистонро аз даст медињад,балки хавф дорад, тољикони Ўзба-кистон њам ба њамгироињои форсїбетаваљљўњ нахоњанд буд. Дар ни-гаронињои Тошканд ин омил муњим-тарин аст. Њарфи њамзабонї фаќатгап ё сиёсат нест, балки заминањоииќтисодї - роњи оњан, газ, нафт ваѓайраро њам дорад. Аз ин хотир,маъракаи пиёдакардаи Тошкандалайњи нерўгоњи Роѓуну ширкатиТАЛКО далелњои ба зоњир хандао-вари зистмуњитї, аммо дар зимнхуб андешидашудаи љиддї доранд.Вазорати корњои хориљии Ўзбакис-

тон тариќи сафоратњояш дар та-моми кишварњои љањон ва созмо-нњои байнулмилалї кор мебарад,ки тарњњои Тољикистонро сармоя-гузорї накунанд ва њатто ба инкишвар ќарз надињанд. Њатто дармактабњои ин кишвар муаллимонмуваззаф шудаанд, ки то 5 даќиќадарсро барои сиёњ кардани Тољи-кистон сарф кунанд. Яъне тамо-ми нињодњои Ўзбакистон нерўихудро барои "аз по афтондани" То-љикистон равона кардаанд.

"ПУШТИ ПУР"Ваќте сухан аз фишорњои

Ўзбакистон сари Тољикистон ме-равад, набояд инро њам ба назарнагирифт, ки "пушти пур" - и Тош-канд куљост, яъне аз куљо дастгирїмеёбад ва ба кї такя мекунад, даркуљо ба он мегўянд: "Ба пеш! Моњастем!"?

Русия. Фишорњои Тошкандроба забони сиёсат "фишорњои Ру-сия" мешавад тарљума кард. Бале,ба хотири пойгоњи 201, нерўгоњиРоѓун ва… дањњо иншооти майда-ву чуйдае, ки риштањои вобаста-гии Душанберо аз Маскав таранг-тар ва сахттар мекунанд.

Ваќте бархе мегўянд, ки агарТољикистон обанбори Фарњодро баЎзбакистон дињад ё ба шарти ру-сњо дар мавриди 201 розї шавад,њама масъалањо њал мешаванд,хобест, ки аз он бояд берун шавем.Зеро ин љо суоли хеле сода пешмеояд: кї кафолат дода метавонад,ки ба љуз ин обанбор Ўзбакистондигар чизе талаб нахоњад кард. Агаршартномаи 201 - ро барои Русия49 сол тамдид кунем, кї кафолатмедињад, ки 75% - и нерўгоњи Роѓу-ну корхонаи Талкоро талаб наме-кунанд ва аз фишор сари муњољи-рин даст мекашад? Об, ки аз саргузашт, чї як ваљабу чї дањ? Мас-каву Тошканд фаќат интизоранд, киТољикистон як гузашт кунад…

ДИЊЕМ, НАДИЊЕМ?Дар дипломатияи имрўз нои-

лољї вуљуд надорад. Њарчї њам нест,асри 21 аст. Масъалае нест, ки бороњи дипломатия њалли худро на-ёбад, аммо њамон њам на он масъ-алањое, ки пеши мо истодаанд. Хелесода будан даркор аст, ки вазъиимрўзаро сода гирифт. Суоли на-вбатї: дар чунин њолат Зарифї, бо-таљрибатарин дипломати имрўзи то-

љик, чї кор карда метавонад? Агармо талаботи Маскаву Тошкандроиљро кунем, яъне њар чизеро, ки хос-танд, "марњамат" гиред, гуфта ди-њем, ба мо чї мемонад? Њамон За-рифї ваќте бо эњсосе, ки хоси ў нест,гуфта буд, замини Тољикистон молибобоям нест, вазъи ногуворро дурустбозгўї карда буд. Чаро ў њаќ аст? Во-бастагињои имрўзии мо аз РусиявуЎзбакистон муваќќатиянд. Масалан,фардо њамон бензину газ аз заминимо њам хоњанд бар омад ва ё тариќилўлаи газу нафт аз Эрону Афѓонис-тон њам ворид ва мушкилоти мо њалхоњанд шуд, аммо замини барои 49сол додашударо чї тавр мешавадбаргардонд?

Чун сухан дар бораи додани за-мин рафт, 1000 гектари ба Чинрафтаи замини Тољикистон ба хо-тир меояд, ки ба замони вазирииЗарифї рост омад. Њарчанд ў гуф-та буд, ки дар ин музокирот танњояк маротиба ширкат дошт, аммоэълони ин "дастоварди диплома-тия" (дар матбуот "ѓалабаи дипло-матия") аз забони Зарифї садо дод.Бањси марзи мо дар замони шўравїва њатто то шўравї вуљуд дошт, киСССР - и пурќудрат ва Чин як асркашол доданд, аммо њалли он базамони Тољикистони мустаќил ростомад. Талаби чинињо 28 њазор гек-тар буд, тавре маќомоти мо мег-ўянд, аммо бо як њазор халос шу-дем. Аммо замин замин аст, бале,бобоист, набояд дода шавад. АммоТољикистон метавонист надињад?Агар намедод ва бањсро ба фардомегузошт, кї кафолат медињад, кифардо Чин - ќудрати љањонї боњамин 1 њазор гектар иктифо ме-кард, оё чинињо њам по дар гулўимо намегузоштанд, тавре имрўзрусњову ўзбекњо мекунанд?

Ё агар обанбори Фарњодро ди-њем, чї тавр мешавад бозпас ги-рем? Маълум, ки њељ гоњ гирифтанаметавонем. Танњо ин таскин хо-њад буд, ки як рўз даври мо њаммешавад. Аммо бо ин роњ - доданба он рўз наметавон расид. Обан-бори Фарњод манбаъи оби Маст-чоњу Зафаробод - навоњии пахта-кори мо аст, ки ќариб то Хуљанд ра-сидааст. Аз он ба Ўзбакистону Ќазо-ќистон њам об меравад. Аммо са-тњи оби он бояд баланд нигоњ дош-та шавад, то ба каналњои мо об ра-вад. Агар ба дасти Ўзбакистон аф-тад, кофист, ки сатњи обро паст ку-над ва навоњии мо беоб монанд.

Хуллас, мо чизе барои додан баРусияву Ўзбакистон надорем. Тош-канду Маскав ба хотири он, ки њуку-мати имрўзро дастнишондаи худмехонанд, истодагарии Душанбероаз манфиатњои миллї ќабул надо-ранд. Ин љо њарфи сиёсати хориљи-ву Зарифї нест, балки манфиатњоимо бо њамсояву шарики стратегиа-мон аст, яъне мушкилоте болотараз ќудрати як вазорат ва як вазир.То ба њол ягон коршинос дар бораињалли мушкил пешнињоде накарда-аст ва… њам наметавонад.

…Ва нагўед, ки ин њамаро мобарои љонибдорї аз Зарифиву ва-зорати корњои хориљї гуфтем. Интанњо бозгўи вазъи ногуворе буд,ки мо рўбарў шудаем.

Бањогузории фаъолияти Зари-фиву вазораташ ваќт мехоњад.

ЊАМРОХОН ЗАРИФЇ ВАЗИРИ КОРЊОИ ХОРИЉИИ ТОЉИКИСТОН

№3 (279), 11-уми апрели соли 20128Ќазияи Низомхон Љўраев бо ин њама дарњамбарњамї то куљо сиёсї буда ва ба интихо-боти раисљумњурии соли 2013 дар Тољикистон чї рабт дошта метавонад? Суолњо зиё-

данд. Тавре мегўянд, зинда бошем, мебинем ва посухи ин суолњоро хоњем гирифт.

ШУБЊАЊОИ БОЗГАШТНазар ба навиштаи расо-

нањо маќомоти Тољикистон азбозгашти Низомхон Љўраевњайратзада шудаанд. Нозирљ-он Бўриев, сухангўи Кумитаидавлатии амнияти миллии То-љикистон гуфтааст, ки агарчиин њайратовар аст, аммоњаќиќат аст:

- Њар чизе, ки ў дар телеви-зион изњор дошт, бешубња, саддар сад иќрори худи ўст. Ин«явка с повинной», яъне ба гу-ноњи худ иќрор шуда, омада бамаќомот ариза навиштан аст.

Аммо хешовандонаш аз ондар њайратанд, ки агар бо мо-шин аз Ќирѓизистон ба Тољики-стон омадааст, пас чаро сари-роњ ба дењаи Чоркўњи ноњияиИсфара надаромад, ки модари78-сола ва ду хоњарашро аёдаткунад? Ба ќавли хоњараш Ино-ятхон, модари Љўраев аз ома-дани писараш ба Душанбе да-рак надорад ва фикр мекунад,ки ў њанўз дар Маскав аст.

То њол нафареро маќомотё наздикони Низомхон Љўраевњамчун вакили дифои ў дар Ду-шанбе муаррифї накардаанд.Аммо Анна Ставитская, вакилидифои ў дар Маскав изњоротинафари тањти њимояташ та-риќи телевизиони «Љањонна-мо» - ро дар сўњбат бо расо-нањо ѓайримантиќї арзёбї кар-дааст. Ба ќавли ў, Љўраев на-метавонист худ ба Тољикистонбаргардад, зеро якуним солбарои истирдод нашудан му-бориза бурд. Гузашта аз ин, ўметавонист дар бораи тасми-ми ба Душанбе баргаштанашба наздикон, вакили дифоъ варўзноманигорон хабар дињад:

- Ў њатто метавонист та-риќи њамроњонаш дар боздош-тгоњ ба ману хешовандонашхабар дињад, ки фавран озодмешаваду мо омада, ўро пеш-воз гирем. Ин њама шањодатион аст, ки ў ихтиёрї ба Душан-бе нарафтааст. Дигар ин ки чїтавр як нафар метавонад би-дуни шиноснома ќаламравичор кишварро убур кунад? Манба изњороти ў бовар надорам.ТО БОЗГАШТ

Низомхон Љўраев соли2007 аз Тољикистон фироркард. Он замон прокуратураивилояти Суѓд ў ва њамсафо-нашро бо чанд моддаи Кодек-си љиноии Тољикистон, азљумла моддаи 104 (куштор), киба куштори муовини прокуро-ри генералии Тољикистон То-либ Бобоев рабт дорад, мутта-њам кард. Љўраев њамчунин азрўи моддањои 185 (таъсисигурўњи мусаллањи ѓайриќо-нунї), 186 (бандитизм), 195(њифзи ѓайриќонунии силоњ),245 (азхудкунї ё камомадимаблаѓ), 262 (ќонунї кардани(пулшўї) маболиѓ ё моликиятидигар, ки бо роњи ѓайриќонунїба даст оварда шудааст), 292(саркашї аз пардохти андоз)ва 340 (таќаллуб, омода ва ис-тифода кардани њуљљатњои та-ќаллубї) гунањкор эълон шуд.

Аммо он замон Љўраев баАморати Муттањидаи Араб фи-рор кард ва аз он љо ба Русиярафт. Соли 2009 Суди олии

Тољикистон 31 хешу ?амкор вакоршарики Низомхон Љўраев,аз љумла бародаронаш Толибва Фахриддин Љўраев?оро бамўњлатњои аз 11 то 25 солизиндон ма?кум кард. Азбаскињамаи онњо сокинони ноњияиИсфара буданд, расонањо инпарвандаро «Парвандаи ис-фарагињо» унвон доданд.Бино бар иттилои суд, ин гурўњба давлат љамъан 11 миллиондоллар зарари молї расонда-аст.

Моњи августи соли 2010 Ни-зомхон Љўраевро милисаиноњияи Хамовникии шањриМаскав бо дархости вазоратикорњои дохилии Тољикистонбоздошт кард. Аммо вакилидифоъи ў ба Додгоњи њуќуќибашари Аврупо мурољиат на-муд, ки истирдодашро ба да-лели мавриди шиканља ќароргирифтани ў дар Тољикистонманъ кунад.

27-уми феврали соли љорїмўњлати боздошти Љўраев ба

поён расид. Аммо чанд лањзапеш аз рањоии ў чањор нафа-ри мулкипўш, ки ду нафарионњо ниќобпўш буданд, ба?уљраи кори прокурори ноњияиХамовникии Маскав зада даро-мада, дастуреро нишон до-данд, ки бино бар он Низом-хон Љўраев бояд дар робита баяк сўи?асд чун шо?ид башўъбаи тафтишотии шањриШелковски вилояти Маскав ин-тиќол дода шавад. Бино ба индастур, аз моњи декабри соли2009 то августи соли 2010 дарноњияи Шелковои вилоятиМаскав гўё Љўраев ба љонишањрванди Тољикистон Мир-бодулло Каримов сўиќасд кар-дааст. Аммо вакили дифоъиЉўраев гуфт, вай дар ин муд-дат дар Дубай ба сар мебурд.Суди шањри Шелково ба њабсиЉўраев то 28 апрели соли ра-вон њукм баровард. Низомхондар СИЗО – и шањри Зеленог-рад нигоњ дошта мешуд. Рўзи29 март даст доштани ў дар

БОЗГАШТИ АЉИБИНИЗОМХОН ЉЎРАЕВ

сўиќасд исботи худро наёфт.Дар кирдори ў танњо тањдид бамарг ошкор шуд ва тафтишотўро рањо кард. Аммо вакилидифоъи ў мегўяд, ин њама якамали тарњрезишуда бароиистирдоди Љўраев ба Душан-бе буд. Ба ќавли ў, нафари тањ-ти њимояташро бояд дар шо-њидии ў рањо мекарданд, аммоин тавр нашуд ва њоло Низом-хон дар Душанбе аст.

«ЧАРО» - ЊОИ БОЗГАШТСуоли аслии ин бозгашти

мармуз ба њамкории сохто-рњои амниятии ТољикистонуРусия ва шахсияти худи Ни-зомхон Љўраев рабт мегирад.Албатта, њангоми мурофиаисудї ќиссаи њаќиќии бозгаш-ти Љўраев ба Тољикистонрўшан мешавад. Ў хоњад гуфт,ки ѓайриќонунї истирдод шу-дааст ё худ ба Душанбе ома-дааст. Аммо чаро Русия ўроба Тољикистон таслим кард?Чаро бадоњатан соли 2010, киЉўраев бо дархости Тољикис-тон боздошт шуд ва то ин муд-дат дар СИЗО-и Маскав буд,истирдод сурат нагирифт,балки њоло? Чаро Русия дар-хости Додгоњи њуќуќи башариАврупо дар бораи истирдоднакардани Низомхон Љўраев-ро ба назар нагирифт, дарњоле ки барои истирдоди мар-музи Муњаммадрўзї Исканда-ров 30 њазор евро љаримашуда буд? Нињоят, Љўраев чїкасе аст, ки Тољикистон инќадар барои истирдодаш та-лош кард? Ташкили гурўњи му-саллањи ѓайриќонунї, яке азиттињомот алайњи ў, маълумаст, ки бо 31 исфарагии њолозиндонї рабте надорад, пасин гурўњ оё њамон террорис-тони зодаи Исфара нестанд,ки дар «Ансоруллоњ» мељан-ганд?

Додгоњи њуќуќи башари Ав-рупо бадоњатан рўзи 30 мартаз ѓайб задан ва эњтимоли баДушанбе истирдод шуданиНизомхон Љўраев ба Русияномаи фаврї фиристода, таќо-зо карда буд, ки то 2-ми апрелвазъро шарњ дињад. Аммо тав-ре аз ќазияи МуњаммадрўзїИскандаров, ки низ ба тавримармуз ба Душанбе истирдодшуда буд, бармеояд, коре аздасти ин Додгоњ наомад. Русияаллакай посух додааст, киќазияи Љўраевро тањќиќ хоњадкард ва шояд боз бо пардохти30 њазор евро посухашро ди-њад. Аммо мўњлати зиндонїбудани Љўраев дар Русия 28апрел тамом мешавад. ТавреАнна Ставитская даъво дорад,ў бояд ба Маскав баргардони-да шавад, вагарна њангомаибайнулмилалї барпо хоњадкард. Оё мешавад, ки тањти фи-шорњои љомиаи байнулмилалНизомхон дубора ба Маскав«баргардад»?

Ќазияи Низомхон Љўраевбо ин њама дарњамбарњамї токуљо сиёсї буда ва ба интихо-боти раисљумњурии соли 2013дар Тољикистон чї рабт доштаметавонад? Суолњо зиёданд.Тавре мегўянд, зинда бошем,мебинем ва посухи ин суолњо-ро хоњем гирифт.

Гуфтугузорњо дар бораи истирдоди мармузи Низомхон Љўраев, собиќ вакили маљлиси вилояти Суѓд вараиси Корхонаи кимиёи Исфара аз Маскав ба Душанбе њанўз 30 март шурўъ шуда буданд. Анна Ставитс-кая, вакили дифоъи ў он рўз изњор дошта буд, ки нафари тањти њимояташ аз боздоштгоњ нопадид шудааства ба тахмини ў, Низомхонро маќомоти ќудратии Тољикистону Русия рабуда, Душанбе бурдаанд. Овозањоењам буданд, ки Љўраев аз СИЗО баромада, ба ягон кишвари хориљї фирор кардааст.

Аммо пас аз 9 рўзи расо ў дар телевизиони «Љањоннамо» дар Душанбе зоњир шуд ва изњорот дод, кихудаш ба Тољикистон баргаштааст. Маълум шуд, ки ў рўзи 29-уми март аз СИЗО – и шањри ЗеленоградиРусия озод шуда, дар бозори наздиктарин назди бачањои тољик меравад ва аз якеи онњо, ки ўро шинохта-аст, 15 њазор рубли русї (500 доллар) ќарз мегирад. Пас ў ба шањри Оренбурги Русия ва аз он љо ба Алма-атои Ќазоќистон меравад. Ба ќавли Низомхон, ўро дар марзи Русияву Ќазоќистон умуман тафтиш накарда-анд. Њамин тавр, ўро дар марзи Ќазоќистону Ќирѓизистон њам касе бознамедорад ва ў аз Бишкек ба ЎшиЌирѓизистон омада, аз он љо ба дењаи Ќистакўзи вилояти Суѓди Тољикистон ворид мешавад. Пас аз ин баДушанбе омада, мустаќим ба Кумитаи давлатии амнияти миллии Тољикистон меравад ва худро таслиммекунад.

Низомхон Љўраев гуфт, ки ваќте ба хоки ватан ќадам монд, санги сиёње аз дўши дилаш афтод ва багунаи дигар, худро хушбахт њис кард.

Ќиёми НУР

НИЗОМХОН ЉЎРАЕВ - СОБИЌ ВАКИЛИ МАЉЛИСИ ВАКИЛОНИ ВИЛОЯТИ СУЃД

Њич чизе бадтар аз сар-сониву саргардонї дар киш-вари бегонагон нест.

Њомер

№3 (279), 11-уми апрели соли 2012 9Акнун бояд роњбари давлат аз Гул Шералї, Амонуллоњи Њукуматулло, Мањмадсаид Зувай-дов, Саидањмад Шарофиддинов ва дигар масъулони ба ин бемасъулиятї роњ дода, бипур-сад, ки чаро мисли КВД "ТАЛКО" идораи рискњои корхонањоятонро ба роњ намондед?!

КЇ МОРО МЎЊТОЉУ ДАСТНИГАРИ БЕГОНАГОН КАРДАН ДОРАД?

Ќатъи газ ва тахриб шуданироњи оњани Ѓалаба – Амузанг азсўи Ўзбакистон масъалаи баљавобгарии љиної кашидани рањ-барони сохторњои масъули «бло-ки иќтисодї», дар навбати аввалчор нафар – Амонуллоњи Њукума-туллоњ, раиси Корхонаи воњидидавлатии «Роњи оњани Тољикис-тон», Мањмадсаид Зувайдов, раи-си Корхонаи сементи Душанбе,Саидањмад Шарофиддинов, раи-си «Тољиктрансгаз» ва Гул Ше-ралї, вазири саноат ва энержииТољикистонро пеш овардааст.Зеро дар натиљаи кўтоњбинии инчор нафар имрўз љомеа ва њуку-мати Тољикистон ба хатару тањди-дњое рўбарў шудаанд, ки бояд на-мешуд ва ё ин хатарњо бояд то да-раљаи њадди аќалл (минимум) ра-сонида мешуданд.

Инро БЕАМАЛИИ ЉИНОЇ(преступное бездействие) мено-манд. Бар хилофи таљрубаи љањонњамчунин модда дар Кодексиљиноии Тољикистон, ки пурра инљиноятро дарбар гирад, вуљуд на-дорад. Аммо ба моддаи 315 - «Бе-амалї дар хизмат» мурољиат ме-кунем, ки дар он барои беамалииходими давлатї љазо муќарраршудааст - мањрумият аз озодї аз 2то 5 сол. Љазо барон он ки дарнатиљаи бемалии ин шахс љамъи-ят ва давлат зарар дидааст. Акнунмебинем, ки љурми кї то чї андозааст?

«ФОИДА» - ЊОИ РОТДар натиљаи беамалии Амо-

нуллоњи Њукуматуллоњ имрўз та-нњо худи «Роњи оњани Тољикистон»(РОТ) 1,5 миллион сомонї зараримоддї мебинад. Дар Ќўрѓонтеппа50 нафар ба рухсатии бемўњлатравона шудаанд, аммо баќияро, кимутахассисонанд, бояд РОТ нигоњдорад ва маошашонро пардохтнамояд. Ин зарар аз њисоби худиРОТ аст, ки имрўз њисоб шудааст.Аммо он ки аз роњи оњани «Ѓала-ба – Амузанг» корхона чї суд ме-бардошт, маълум нест. Маќомо-ти Хатлон гуфтанд, ки тахриб шу-дани ин роњ 14 миллион сомонїба иќтисоди вилоят зарар овар-дааст.

Ин «аз нўги хамин фатир» аст.Акнун тамоми вагонњое, ки боядмустаќим ба Ќурѓонтеппа ва Кўлобмерафтанд, ба Душанбе меояндва бори онњо аз ин љо бо моши-нњои боркаш ба вилоятњои Хатло-ну Бадахшон ва шимоли Афѓони-стон пањн мешавад. Њоло харољо-ти роњ барои маводи ѓизої афзу-дааст, соњибкорон маљбурандњазорњо сомонии дигарро, ки фар-до миллионњо хоњанд шуд, пар-дохт кунанд. Ин афзоишњо аз ки-саи 2, 5 миллион сокини ХатлонуБадахшон пардохт мешаванд.Болои ин зам мешавад, милли-онњо доллар зарар аз њисоби ка-шонидани борњои мансуб ба ISAF(Нерўњои мусоидат ба амният дарАфѓонистон), ки њаљми эњтимолия-шон садњо њазор тон мебошад ваширкатњои тољикистоние аллакайчунин фармоишњо доштанд. Инњам дар њоле, ки яке аз сабабњоибастани роњ аз љониби Ўзбакис-тон (гуё дар натиљаи амали терро-ристї дар моњи ноябри соли 2011)ва баъдан хароб кардани ќитъаи«Ѓалаба – Амузанг» мањз роњ на-додани Тољикистон ба хизматра-сонии логистикии «Шабакаи ши-молї» - роњи алтернативии таъ-мини нерўњои ISAF ва НАТО дарАфѓонистон бояд мешуд, ки шуд!

Аммо, агар нињоди АмонуллоњиЊукуматуллоњ сохтмони роњиоњани Вањдат – Ёвонро сариваќт

Гумонбаршудагон

Чор мансабдори њукумати Тољикистон Амонуллоњи Њукум, МањмадсаидЗувайдов, Саидањмад Шарофиддинов ва Гул Шералї бояд ба љавобгарии љиноїкашида шуда, аз 2 то 5 сол аз озодї мањрум шаванд.

ба наќша мегирифту ба итмоммерасонд, инчунин вазъ пеш на-меомад. Агар, КВД «Роњи оњаниТољикистон» чун њар коргоњи бу-зурги дигар рискњои мављударобањои дуруст ва сариваќтї додаметавонист, як кишвар ва як њуку-матро ба чунин њол гирифтор на-мекард. Дар вазоратњои мо «фои-даи» раиси РОТ-ро њисоб карданаметавонанд, зеро як беназмїдар ин љо ба вуљуд омадаасту «ав-торитет»-и ахирї, аз њисоби на-здикї ба роњбари давлат чунинимкониятро барњам задааст. То инрўз афсонањои «рањбарии муваф-фаќ» - и Амонуллоњи Њукуматул-лоњ дунёро гирифта буданд. Акнунонњоро касе ба хотир намеорад.Балки дурўѓ будаанд?

«БЕКИФОЯТ»Мањмадсаид Зувайдов, раиси

Корхонаи сементи Душанбе боядаз пеш медонист ва тадбир меан-дешид, ки корхонааш аз кор на-монад. Ин корхона њамеша муш-килсоз буд, аз он нуќтаи назар, кињамеша аз пардохти њаќќи газ ќар-здор буд. Моњи июни соли гузаш-та «Тољиктрансгаз» газро барои онќатъ кард. Сабаб, напардохтаниќарз буд. Имсол њам дар чунинвазъи њассос то ин замон 51, 2њазор тон семент истењсол карда-аст дар баробари 66, 3 њазор тонисоли гузашта. Аммо чаро то баимрўз ба монанди КВД-и «ТАЛ-КО» лоаќал як ќисмати эњтиёљотихудро бо сўзишвории алтернативїбароварда накард? Соли гузаш-та роњбарияти Корхонаи сементтабли шодї зад, ки яке аз бухо-рињои гардонашро бо кўмаки чи-нињо ба кор бо ангишт мувофиќкардааст, аммо њоло мегўянд, азкор мондем. Агар ин таљриба буд,Мањмадсаид Зувайдов чаро ин таљ-рибаро такмил надод? Чаро «ТАЛ-

КО» аз Зиддењи Варзоб ба Турсун-зода – ќариб 100 километр дурїметавонад ангишт кашида, синте-зи онро ба роњ монда газ ба дастовараду аммо Корхонаи семент,дар масофаи ними он ин корронаметавонад кунад?

Ин њам дар њолест, ки аз се-менти босифати ин корхона сохт-мони стратегии Тољикистон – ИБО-и «Роѓон» вобаста аст. Дигар та-рњњо њам ба умеди ин корхонашурўъ бояд шаванд. Њољат бафањмондан нест, ки аз кор монда-ни сохтмонњои бузург ва ба таъ-хир афтодани тарњњои нав чї зар-бае ба наќшањои стратегии киш-вар хоњад шуд. Магар ин љиноятнест?! Инро наметавон бахшид.

ШИРКАТИ «ПРОБЛЕМА»«Корнамої» - њоеро, ки Саи-

дањмад Шарофиддинов, раиси«Тољиктрансгаз» мекунад, фаќатдар матбуот мешавад хонд. Њамонњам дар лањзањое шахси расонаїмешавад, ки дар нињодаш пробле-ма пайдо мешавад. Солњои охираз «Тољиктрансгаз» фаќат «хабар-проблема» пахш мешавад. Њаттомушкили онро ба љои СаидањмадШарофиддинов дигарон, аз љумлаМуродалї Алимардон њал меку-нанд (сафари моњи январ ба Тош-канд).

Дар Тољикистон ду ширкатихориљї – «Газпром» ва «Тетис –петролиум» газ мељўянд, аммо«Тољиктрансгаз» чї кор кард? Уму-ман, аз замоне, ки њаљми воридо-ти гази Ўзбакистон ба Тољикистонкам шуд, ин корхона чї кор кард?Чаро дар фикри манобеъи алтер-нативї, аз љумла аз ангишт њосилкардани газ, нашуд? Ин ба чї вакї вобаста аст? Агар Шарофидди-нов менељер мебуд, бармањал дарандешаи манобеъи алтернативїмешуд. Маблаѓ? Агар метавонист

асоснок кунад, президент ва њуку-мат ба ў медоданд!

Дар Тољикистон ба «Тољиктран-сгаз» эњтиёљ њаст, аммо на ба ине,ки имрўз мо дорем. Дар ягон љонамешавад омореро дар бораи инкорхона пайдо кард. Азбаски фаъ-олияташ муассир нест, хатто оморњам дошта бошад, намоён нест.Њол он ки ин тавр набояд бошад.Ин корхонаи хеле муњим аст, башарте афроди њирфаї онро «љун-бонанд». «Тољиктрансгаз» ширка-ти ду корхона ва 2 њазор одам нест.Он бояд дар фикри 7,3 миллионнафар ва дањњо корхона, аз љумла«ТољикАзот» - и Ќўрѓонтеппа њамбояд бошад. Аммо ин тавр нест.

ВАЌТ ОМАД…Гул Шералї чандин сол аст, ки

дар садри вазорати муњимтариникишвар нишастааст. Солњои ахирба назар мерасад, ки бо номи ўтамоми мушкилоти соњаи энержиикишвар тавъам шудаанд. Ба ќавлиМаяковский мегўем, проблемаибарќу энержї гуфта, Гул Шерали-ро дар назар дорем, Гул Шералїгуфта, проблемаи барќу энержи-ро. Бањси ў бо Сўњроб Шарифов,вакили парлумонро мешавад ба-ёнгари лабрез шудани косаи саб-ри љомиа аз њамчунин вазир ун-вон кард. Охирин ќатра ба ин косасуханони Сўњроб Шарипов буд, кипурсид: «Чаро таи дањ соли ахирвазорати энергетика натавонист якнерўгоњи барќии њароратї бунёдкунад? Дар њоле, ки дар ин зами-на созишномањо низ ба имзо ра-сида буданд. Агар ин созишномањоиљро мешуданд, имсол мардумиДушанбе бо оби гарм ва нерў таъ-мин мегардид».

Танњо ин суханон бояд кифояткунанд, ки вазири саноат ва энержїмансабро тарк кунад. Зеро аз соли2007 то ба имрўз соњаи тањти на-

зораташро натавонист рушд ди-њад, идораи рискњои онро ба роњмонад. Њељ кас мисоли рўшанеоварда наметавонад, ки ягон иќдо-ми ў воќеан таѓйироте дар соњаоварда бошад. Магар нархи ба-ландтарин ангишт дар Осиёи Ми-ёна! Кор то љое расидааст, ки ан-гишти ќирѓизї дар бозори дохилииТољикистон раќобатпазир аст боњам харљи роњкирояш. Дар посухба Сўњроб Шарипов вай гуфт, кињар чї кард, ба президент аён аства ахирї њам паст наомад: њар чїдар соњаи шумо дастовард буд,хизмати президент буд.

«САЊМ»Акнун бояд президент аз Гул

Шералї, Амонуллоњи Њукуматул-ло, Мањмадсаид Зувайдов, Саи-дањмад Шарофиддинов ва дигармасъулони ба ин бемасъулиятїроњ дода, бипурсад, ки чаро мислиКВД «ТАЛКО» идораи рискњоятон-ро ба роњ намондед?! Ё шумо кам-саводњо аз ин љузъи таркибииилми идора бехабаред? Чаро тоњол сохтори идораи КВД «Роњиоњани Тољикистон» ва дигару ди-гарро таѓйир надодеду шаффо-фияти фаъолиятњои онро наздимардум таъин накардед?! Сањмихудро дар рўзњои бади мо њис ме-кунед, ё не?!!

Барои беамалии љиної меша-вад, ки боз чандин нафари дигар-ро њам мисол овард. Аммо «сањ-ми» чор нафаре, ки дар боло зикршуданд, дар вазъи имрўз ба амаломада дигаргуна аст. БЕАМАЛИИОНЊО ИСТИЌЛОЛИЯТИ ТОЉИКИ-СТОН ВА СУБОТИ ЉОМЕАРО ДАРХАТАР ГУЗОШТ. Аз ин хотир,њамаи онњо бояд ба љавобгарї ка-шида шаванд.

Њарамгули ЌОДИР,Ќиёми НУР

№3 (279), 11-уми апрели соли 201210Тењрон њам дар олам њамин мушкилро дорад. Саркашии ў ин аз бедории шууримилливу мазњабии ўст. Эрон иддиои бузургманишї намекунад, балки мехоњадчун узви њамин башар њаќи истифода аз барномањои њастаї њам дошта бошад.

Ангезаи сиёсї дошт ин пар-ванда ва ё на гуфтан бармањаласт. Вале додгоњи амрикої би-лохира даст доштани Бутро дарамалиётњои ѓайриќонунии тиљо-рати силоњ исбот намуд. Дигарљои норушане боќї намонд вадаъвои вакилони мудофиа низпазируфта нашуд.

Дар Амрико њам чун дар сарто сари олам, њатто чун дар мовуРусия. Онњо низ шахсеро, ки со-лњои сол љустуљў мекардандудар як давлати дигар пайдо кар-данд, ѓайриќонунї ба кишвара-шон интиќол доданд. Замонеагар сухан аз Мањмадрўзї ИС-КАНДАРОВ ва НизомхонЉ?РАЕВ равад, шояд Душанбеирасмї њам гўяд: Охир шумо њамБутро аз ким- куљо ѓайриќонунї

АММО БОЗ ЊАМЊУШДОРЊО

Оѓози музокароти Эронбо 6 кишвари манфиатљўнавиди хуш аст. Дар ин беш-тар аз як соле, ки гуфтушу-нидњо таъхир шуданд, тањ-дидњо афзуданд. Ќудратњоихориљї ба хотири аз дастнадодани мавќеъи худ дастба тањримњои Эрон заданд.Њарчанд ки аз ин тањримњохудашон њам љабр диданд,вале андешаи тасаллутгаро-ёна ё худ шеваи зўрї баонњо пирўз омадааст. Њаттоњоло њам, ки мехоњанд гуф-тушунид кунанд, бовар на-доранд, ки муваффаќ меша-ванд. То ин замон њамонлањни тањдид ба гўш мера-сад. Тањдиди забонї ба онмаъност, ки умед аз муко-лама камтар аст. Чунончї,вазири корњои хориљии Бри-танияи Кабир Уилям ЊЕЙГизњор дошт, ки Ѓарб омодааст аз фишорњои иќтисодиихеш бикоњад, ба он шарт, киагар Тењрон дар барномањоињастаии худ ба гузашт розїшавад. Вай гуфт муттањидо-ни ѓарбї дар тасмими худќатъї њастанд ва нахоњандгузошт, ки Эрон соњиби си-лоњи атомї шавад.

Албатта, ин тасмим азкасе пўшида нест. Вале бозњам наметавон озими музо-карот шуду боз тањдид њамкард. Чуноне дар маќол ома-да: "Кабутари сулњ дар дас-ту гурбаи љанг дар баѓал".

Ва ахиран вазорати ко-

нињо бо ин корашон обрўибайналмилалии худро аздаст медињанд". Аммо лањ-ни суханони Эрдуѓон ин боршадидтар буд. Масалан, "инзабони дипломатї нест,номи он чизи дигар аст,аммо ман наметавонамонро ин љо бигўям", гуфт ў.

Аммо туркњо зуд пушай-мон шуданд ва вазири ко-рњои хориљии ин кишвар, (бодастури Эрдуѓон, албатта)зуд расман узрхоњї кард.Узри расмї аз љониби Тењ-рон пазируфта шуд.

ЉАЊОН ВА ЭРОН:ЧАРО ДИГАРОНСОЗАНДУ Ў НА?

Аз љумлаи мушкилотиљањони барномањои њастаииЭрон аст. Аммо ин мушкилна аз он аст, ки Эрон ба хо-стањои љањониён сар наме-фарорад, балки аз он аст, кикишварњои ѓарбї намехо-њанд ва њатто наметавонанддарк кунанд, ки мардуми инсарзамин низ њаќ дорандмисли инглисњову олмони-њову амрикоињо барномањои

ЧАРО ИСТАМБУЛ ЁБАЃДОД?

Дар масъалаи баргузо-рии љои мулоќоти намоян-дагони "5+1" то њамин замонкадом мушкиле набуд. Со-лњо,ки ин гурўњ дар њар љотаъин мешуд љамъмеомад,ташкили љаласа медоду ме-рафт, вале боре њам саримањалли баргузорї бањс на-шуда буд. Аммо ахиранЭрон аз Иттињодияи Аврупохост то дар мавриди љои му-зокарот тасмими дигар ги-рад. Аввалин шуд намоян-дагони Маљлиси Исломї ингуна наќтаи назар баён дош-танд. Шояд ин аз таѓйирёфтани дидгоњњои РаљабТайип ЭРДУЃОН дар муно-сибат бо Эрон ва Сурия буд.Ахиран Анќара як мавќеъисурияситезиро иттихоз кардва ба гурўњи кишварњоепайваст, ки хостори канора-гирии Башор АСАД аз сим-маташ њастанд. Ба дунболињарфи намояндагони маљли-си Эрон сарвазири ТуркияТењронро ба бесадоќатї ай-бдор кард ва гуфт, ки "эро-

Лаврову Бут, Низомхону МањмадрўзїШАРЊИ ХАБАРИ №1

бурда говсуд карда будед - ку!Вазири корњои хориљии Ру-

сия Сергей Лавров, ки ба Вашин-гтон сафар карданист, мехоњадбо Њилларї КЛИНТОН ин масъ-аларо муњокима кунад. Албатта,Вашингтон ин Душанбе нест, киталаби ќатъї дар миён гузо-ранд. Њодисаи халабонњо њолоњам аз ёди касе нарафтааст. ОёМоскав метавонад бо Вашинг-тон њамон муносибатро равобинад? Хестед, ки хобед. ОнроАМРИКО мегўянд ва инро Русия!

Дар сўњбате Сергей ЛАВРОВаз шеваи интиќоли Буш интиќодмекунад ва онро ѓайриќонунї ме-номад. Аммо чашм мепўшад аз онки ду шахсияти сиёсии Тољикистон-ро аз Русия бо кадом шева инти-ќол дода буданд. Агар сиёсатма-дорон њангоми иддиое гиребонихудро бўянд, чї хуш аст. Шоядиштибоњи сиёсї камтар шавад.

Аммо масъалаи Бут пањлуидигар низ дорад.То ба имрўз ми-ёни тољирони расмиву ѓ?айри-расмї дар љомеаи байналми-

лалї фарќият намегузоранд.Тањлилгари низомї дар Аф-риќои Љанубї бо исми ЭндрюФейнштейн ба ёд меорад, кисоле ќабл ваќте режими Муам-мар ЌАЗЗОФЇ дар Либия шикастхўрд, сарвазири Британияи Ка-бир Дэвид КЕМЕРОН бо ифти-хор дар бораи сањми кишварашдар ин амал ёдкард. “Аммо оёвай метавонад аз он низ ифти-хор кунад, ки соли 2005 Брита-ния ба Ќаззофї ба мабла?и 120миллион евро силоњ фурўхта

рњои хориљии ИМА низ из-њорот дод, ки аз он њаминоњанг ба гўш мерасид. "Момисли пештара бар ин инкўшишем, ки иљоза надињемЭрон соњиби силоњи атомїшавад. Мо бо њамаи шари-кони худ дар мавриди муњо-сираи режими Эрон кор кар-дем, то ин кишвар дарк ку-над, ки саркашї аз таањњу-доти байналмилалї бо чїќиммате пардохт мешавад.Он чї аз Эрон талаб кардамешавад, ќатъи равандикор сари барномањоињастаї ва ё исботи он ки инбарномањо сулњомезанд.Вале мо ба вазъ воќеъби-нона менигарем".

Бори аввал як соњибма-ќоми инглис изњор медорад,ки ѓарбиён талош надоранднизом дар Љумњурии Ис-ломї таѓйир ёбад. "Мо азњукумати Эрон интизори оншањодатем, ки барномаињастаии кишвар барои маќ-садњои сулњомез равонашудаанд, на барои тавлидисилоњи атомї ва мо њамчу-нин интизорем, ки ин киш-вар аз талоши бунёди си-лоњи атомї худдорї меку-над", - гуфт Уилям ЊЕЙГ.

Ва чуноне дида меша-вад чунучароњои музокаротњамоно бештар аз њадди ин-тизоранд. Ба назар мерасадљонибњо ба Истамбул ин борниз бидуни њадаф меравад,агар њадаф мушаххас бо-шад, аз гузаштњои дуљони-ба бояд сухан ба миён ояд.

буд? Ва њамин силоњ буд, ки тўли8 моњ сўи тазоњуркунандагоноташ кушод ва муљиби куштавузахмї шудани одамон ва вай-ронии шањру дењот шуд”,- мег-ўяд ў. Ва њамин тањлилгар таъ-кид мекунад, ки миёни тољиро-ни ќонуниву ?айриќонунї ирти-ботњое њастанд. Аз соли 2006 баинљониб дар бораи назоратиљањонии тиљорати силоњ гуфту-шунидњо идома доранд, валеазбаски механизми он пайдонамешавад, ин талошњо нокоммондаанд, менависад The NewYork Times.

Насрулло НИЁЗЇ

султаљўёна арзи вуљуддошта бошад. Аммо барно-маи њастаї кайњост, ки ба-рои Эрон ба як њамосаимиллї табдил шудааст ваагар имрўз љомеаи љањонимунсифона як њамапурсииумумї дар ин кишвар роњан-дозї кунад, гумон намера-вад, ки аз хурд то бузургњатто 0,5% афроде њам ёфтшаванд, ки зидди барномаиатомї дар кишварашонрайъ дињанд. Зеро дар та-факкури эронии имрўзабарномаи њастаї ин силоњиатомї нест, балки ин рушдииќтисодиву иљтимої, бењбу-ди шароити зист ва дурна-мои инкишоф аст.

Замоне Сайид Муњама-ди ХОТАМЇ, президенти со-биќи Эрон дар иртибот баиддиоњои Ѓарб дар мавридибарномањои њастаии инкишвар гуфта буд: "Мо баамрикоињо мегўем, ки даркуљои барномаи њастаии моиштибоњро дидаанд, то пайиислоњаш бошем. Вале мута-ассифона, њозир намеша-ванд он нукотро бароямонарза доранд. Яъне, даъвоњоботиланд ва агар ботил на-буданд, њатман њарфе сарион иштибоњоти барномаре-зињо мо ироа медоштанд".

Оре, Амрико ва Ѓарб ну-коти муњимро дар иддиоњоемебинанд, ки наметавонандонро собит созанд. То ба њолдалеле ба даст наёмадааст,ки Эрон дар пайи сохтанисилоњи атомї бошад. Шоядчунин ќасде њам вуљуд до-рад, вале аксари коршино-сони байналмилалї бар инназаранд, ки заминаи тавли-ди силоњи атомї дар Эронњанўз фароњам наёмадааст.Њатто худи амрикоињо чан-де пеш њама даъвои хада-моти љосусии давлатияњудиро, ки мегуфт хеле зудаст, ки Тењрон соњиби си-лоњи атомї шавад, рад кар-данд. Сафари Бинёмин НА-ТАНЁЊУ ба Вашингтонроисроилињо бебароратаринсафари сарварони давлатияњудї дониста буданд, кинатавонист Барак ОБАМАромутаќоид созад, ки замонизарбаи низомї ба Эронфаро расидааст.

Ба сурати умум оѓози гуф-тушунид пайёмест аз хушби-нињо. Вале дидгоњњо њамонохеле аз њам фосила доранд вабаъид аст дар як нишасту дунишаст чизе бадаст ояд.

Њафтаи сипаришуда баррасии як парвандаи пуровозаи сатњи байналмилалї дар ИМА баанљом расид ва шањрванди Русия Виктор Бут, ки ба тиљорати силоњ муттањам мешуд, 25 сол азњуќуќи озодї мањрум гардид. Ин хабар муддате дар сархати маъруфтарин хабаргузорињои оламќарор дошт.

њастаї дошта бошанд ва боистифода аз захоири бузур-ги энержї кишвари худроинкишоф дињанд.

Дар оламе, ки ќонуниљангал њоким аст, рушдииќтисодиву иљтимої њаммутааллиќ ба зўрњо ќарормегирад. Яъне, танњо онењаќи истифода аз абзорњоиманфиатовар хоњад дошт,ки нерўманду ќавї бошад. Аздигарон ин њаќ салб кардамешавд ва бигзор онњо му-теъ ва фармонбардори ола-ме бошанд, ки њама хубињоидунёро мехоњад мутааллиќба худаш донад.

Тењрон њам дар оламњамин мушкилро дорад.Саркашии ў ин аз бедориишуури милливу мазњабииўст. Эрон иддиои бузургма-нишї намекунад, балки ме-хоњад чун узви њамин ба-шар њаќи истифода аз бар-номањои њастаї њам доштабошад. Он чизе, ки ѓарбиёнонро намехоњад. Намехо-њанд дар шарќи исломї яккишваре худкифо ва ворас-та аз њама гуна сиёсатњои Фирўз МУЊАММАД

Ќарор аст гуфтушуниди Эрон бо гурўњи "5+1" даршањри Истамбули Туркия баргузор шавад. Дар ин борааз аввалинњо шуда масъули сиёсатњои хориљии Иттињо-дияи Аврупо (ИА), Кетрин АШТОН ба хабаргузорииРейтер иттилоъ дод. Ин таъкид ба он хотир буд, ки тоин замон Тењрон пешнињод дошт ИА дар мањаллибаргузории нишаст таљдиди назар кунад. Аммо ахиранмувофаќаи љонибњо ба даст омад ва "нахустин давр азгуфтугўњои таъхиршуда як фазои созанда фароњамоварад, то љонибњо тавонанд, ба пешрафтњое дастёбанд".

Баъдан дар вазорати умумри хориљии Эрон њам инхабарро таъйид карданд. Дар ин нишаст намояндагоникишварњои Британияи Кабир, Олмон, Фаронса ва ЧинуРусия ширкат мекунанд. Аммо Тењрон сарењан эълонкард, ки музокирот бидуни ќайду шарт бояд доиргардад ва њар гуна шартгузорї ќобили ќабул нест.Изњороти љониби Эрон ба дунболи пахши он хабарнашр шуд, ки гуфта мешуд њайати музокаракунандашарт пеш хоњад гузошт, ки аввал фаъолияти корхо-нањои њастаии Фордо мутаваќиф карда шавад.

Њамзамон бо ин Шўрои олии амнияти миллии Эронхуди њамон рўз тайид кард, ки даври аввали гуфтугўњобо кишварњои шашгона дар Истамбул доир мешавад,вале мизбони давраи дигар Баѓдод хоњад буд.

КАБУТАРИ СУЛЊ ДАР ДАСТУГУРБАИ ЉАНГ ДАР БАЃАЛ

Мулоќоти истамбулии гурўњи "5+1" бо Эрон чїармуѓон хоњад дошт?

ТАБАССУМЊОИ ПЕШ АЗ БАЊС“ОИ ТЕЗУ ТУНД

№3 (279), 11-уми апрели соли 2012 11Ман ин воќеаро аз њаёти воќеии он зан гирифта, дар филм љой додам. Аз инлињоз филм њеч гоњ сирф тарљумаињолї шуда наметавонад. Аз њаёти шахсииоилаи ман дар ин филм бевосита танњо як лањза ворид шудааст.

Ба наздикї дар Душанбенахустнамоиши фишурдаисилсилафилми 12 - сериягии“Соњил”, ки коргардон Раља-балї Пиров аз рўи асаринависанда МуњибуллоњиЌурбон - “Савгандшикаста”бардоштааст, баргузор гардид.Ин филм њафтањои наздик азтелевизион намоиш дода хоњадшуд.

Дар бораи ин филм вањадафњои он бо чанд саволрўзноманигор Ќадриддини Исоба нависанда, кинодраматург ёфилмноманавис МуњибуллоњиЌурбон сўњбате дошт ва сароѓозаз таърихи пайдоиши инфилмнома ва силсилафилмсуол кард:

- Охирњои солњои 80-ум манњикояе бо номи “Калобаи навард”,яъне калобаи чигил, навишта будам.Дар асоси он филмномаи љадид бономи “Савгандшикаста”- ро навиш-там. Аввалњои соли 2011 ин сенари-яро ба киностудияи “Тољикфилм”пешнињод кардам. Ростї, бовар на-доштам, ки онро ќабул мекунанд.Њатто бо Толибљон Рањматуллоев,муовини директори киностудияи “То-љикфилм” шўхї њам кардам, ки даркиностудия мафияе љамъ шудаастумо барин эљодкорони ќаториро роњнамедињанд, аммо он кас гуфтанд,ки баръакс, агар филмнома пурмаз-мун ва хуб бошад, албатта, мавридитаваљљўњи коргардонон ва роњбаронмегардад. Хушбахтона, пас аз сипарїшудани ду - се њафта Толибљон баман занг зада, ба киностудия даъваткарданд ва хабар доданд, ки сенарийишумо сазовори филм шудан аст.Њамин тавр, мо бо коргардони оян-даи ин филм Раљабалї Пиров шино-со шудем. Ростї, ман мисли њар якмуаллиф бисёр хушњол шудам.Љињати дигари хурсандии ман аз ониборат буд, ки коргардон РаљабалїПиров яке аз режессёрони бомањо-рати касбї, хатмкардаи Донишгоњикинематографияи Маскав мебошадудар сари мо сартароширо наме-омўхт. Ин асари якљояамон филмипанљуми ў мебошад. Дар тўли њам-корї боз аз њунари ишон низ ќаноат-манд будам.

- Одатан њар фард пеш аз оѓозињар амал њадаферо барои худ му-айян намуда, баъдан иќдом меку-над. Маќсадатон аз таълифи инфилм чист?

- Як рўзноманигор пеш аз тамо-шои филм гуфт, ки ба фикри баъзењо,ин филми тарљумаињолист. Гуфтам,аввал филмро тамошо кунед, баъдњамин саволро дињед. Пас аз тамо-шои филм аз ў пурсидам, ки њанўзњамон савол боќист. Табассуме задучизе нагуфт. Албатта, њар эљодкоре,ки ќалам ба даст мегирад, рўи коѓазпорае аз таљрибаи ѓункардаи худ ме-резад. Дар њамин дувоздањ серия якпораро аз зиндагии хеш овардам.Ваќте кўдак будам, падарам маро бапушт савор карда, гирдогирди хона“шутур” шуда, мегардонданд ва манњам “ќатора” шуда, духтаронамродар кўдакиашон ба пушт савор ме-кардам ва рўи хона мегардондам.

Њадафи асосии ин филм дар азиздоштани оила аст, зеро аксари ваќтфикр мекунем, он ки бо мост, ќадрнадорад ва њамин, ки аз вай дур шу-дем ё аз даст додем, баъд ба ќадрашмерасем. Мо дар ин њадафи ба ни-шон гирифтаи худ муваффаќ њамшудем. Бањри ошкортар намудани инсавол мехоњам як ривоятеро, ки дарњикоя ва филм инъикос шудааст, зикрнамоям. Дењќоне дар заминаш бомењнату машаќќати зиёд гандум ме-корид. Дар айёми сабзиши гандум, киба об эњтиёљ дорад, офтоб нур мепо-шид ав ё баръакс, замоне ки гандумба офтоб эњтиёљ дошт, пайињам бо-рон меборид. Ин њол чанд сол паё-пай меомаду дењќон њосили дилхоњба даст намеовард. Рўзе рў ба осмон

та гандум ду - се халта орд мегириф-там. Садо меояд, ки гандумат напухт.Ин ба он мазмун аст, ки даруни ган-думат пур нашуд, балки холї монд.Барои он ки гандуми ту ба табиат тобнаовард, сабукиро талаб намуд. Агаргандуми ту бо азобу машаќќат ме-сабзид, дарунаш пур ва серњосилмегашт. Яъне зиндагї њам ба мислиин њикоя аст. Агар инсон аз мушкило-ти зиндагї гурезад ва роњи осонрољустуљў кунад, њеч гоњ муваффаќ на-мешавад. Бинобар ин, њар фарди оќилбояд барои гузаштан аз ин монеањороњ ёбад ва дар њолати мушкилотсабру тањаммулро пеш бигирад, зерозиндагї барои мард аст.

- Чи тавре, дар васоити ахборнашр шуд, дар аввал номи филм“Савгандшикаста” баъдан боисми “Соњил” муаррифї гашт, бањар њол ин исмро худи шумо инти-хоб кардед, ё дигарон?

- Аз аввал ман барои ин филмчанд ном интихоб карда будам. Азбайни онњо то ин дам “Савгандши-каста” ба унвони ном боќї монда буд,аммо билохира коргардон Пиров вамуњаррири филм, устоди варзида вапуртаљриба, забондон Љамшеди Ро-мишгар пешнињод карданд, ки номифилм “Соњил” гузошта шавад, зерокалимаи “соњил” дар ин филм њам-чун рамз омада, наќши хоси худромебозад. Ман ба фикри онњо розїшудам.

- Барои чї дар ибтидо исмифилмро савгандшикаста гузош-тед? Оё касе дар ин филм савган-дашро мешиканад?

- Ман ин љо мазмуни филмро пур-ра ба шумо наќл намекунам, зеро онто њол ба маърази тамошо гузоштанашудааст, фаќат ин ќадар метаво-нам бигўям, ки њаќиќатан ќањрамониасосии филм савганди худро меши-канад.

мегузорад. Аммо як равияи мусбатидигар дар мамлакат солњои охир му-шоњида мешавад. Ин пањн шуданифилмњои иронї ва туркї дар тарљу-ма мебошад, њарчанд дар ин филмњоњам на њама чиз хуб аст. Якум љињатихуби ин филмњо он аст, ки инњо бозо-ри филмњои пур аз паррон – парронудањшатро, ки барои паст шудани ах-лоќи наврасону љавонон наќши пур-таъсир доштанд, каме бошад њам,танг карда, онњоро аз майдони ба ка-нор бурданд. Љињати дигар он аст, кинасли наврас ба забони шевову нобифорсї тавассути филмњои иронї вазабони муътадили адабии тољик та-вассути тарљумаи филмњои туркїназдик шудан дорад.

- Пас чаро дар ќатори он фил-мњои дидании ирониву туркї ки-ностудияи “Тољикфилм” филмњоидиданбобро истењсол намкунад?

- Филми њунарї натиљаи њунариякчанд нафар ва ё гурўњ аст. Маса-лан, нависанда барои асари худ та-нњо худаш масъул аст, яъне, агар ўќиссае эљод кунад, бурду бохти онтанњо аз худи ў баста аст ва намета-вон айбро ба дигаре бор кард, аммодар эљоди филм њам шахсиятњо, њаммолия ва боз чанд омилњои дигарнаќши якљоя мебозанд. Агар соддакарда гўем, сохтани филм кори дас-таљамъї буда, комёбии он аз чандтоифа эљодкор, пеш аз њама сена-рийнависи хуб, коргардони хуб, оњан-гсози хуб, наворбардори хуб, рассо-ми хуб ва аз њама муњим бозигаронихуб ва боз чандин “хуб”-њои дигарбаста мебошад ва мабодо яке аз инэљодкорон аз ўњдаи вазифаи худ на-барояд, филми хуб намебарояд ваонро “Тољикфилм” истењсол карда на-метавонад. Боз як “хуб”-и асосиро мандар охир мондам, ки он пули хуб аст.Бе пули кирої филм бардоштанмаънї надорад.

маъруф ва мањбубият доранд, таркиВатан карданд.

- Баъзе нафароњо мегўянд, инфилм тарљумањолї аст. Яъне, дарон зиндагии худи шумо иникосёфтааст, оё ин дуруст аст?

- Дар њаќиќат, чунин савол њамбуд. Њатто як рўзноманигор ба мангуфт, ки ин филмро аз зиндагии худа-тон навиштаед ва тарљумаи њолихуди шумо аст. Бояд бигўям, ки эљод-кор ба мисли занбури асал аст. Ме-хонад, мушоњида ва таљриба меку-над, љамъовардањояшро њазм карда,аз он як чизи ноб ва холисро ба хо-нанда, ё бинандаву шунаванда пеш-нињод мекунад. Барои равшанї ан-дохтан ба ин суол ман як лањзаи фил-мро ба шумо наќл мекунам. Њангомезанњо њомила мешаванд, ба чизе ша-дидан иштиёќ пайдо мекунанд. Ма-салан, њамлдоре дар зимистон баангур муштоќ мешаваду дигараш дарбањор ба ягон чизи хунук, ё ба чизидигар. Занро дар ин њолат ба ибораихалќї сарторик мегўянд. Ќисса кўтоњ,ќањрамони филми мо ба ... шаммаичой сарторик мешавад. Ман ин њоди-саро аз зиндагии рўзмарраи мардумдида, дар ин филм љой додам. Бореману нависандаи маъруф, кинодра-матурги мумтоз Абдурофеи Рабиъ-зод, ки асарњояшон ба дањњо забонтарљума ва нашр шудааст, бо оила-њоямон дар як маъракаи љашнидўстамон, марњум Насрулло Асадул-лоев, ки дар тарабхона баргузор ме-шуд, иштирок доштем. Дар он асночашми ман ба як зан афтод, ки азчойник бо чумча шаммаро гирифтамехўрд... Ман ин воќеаро аз њаётивоќеии он зан гирифта, дар филм љойдодам. Аз ин лињоз филм њеч гоњсирф тарљумаињолї шуда наметаво-над. Аз њаёти шахсии оилаи ман дарин филм бевосита танњо як лањзаворид шудааст. Таќрибан сї сол пеш

Муњибуллоњи ЌУРБОН:«Соњил» «таппакфилм» нест

Оњистекак ба гўшатон мегўям, кипеш аз наворбардории “Соњил” кор-гардону ман аз дари аксари куллисарватмандон гузаштем, дари чандинсозмонњои байналмиллалиро задем,аммо касе дастгирї накард. Њатто якташкилоти байналмиллалї хаттїваъда кард, ки аз љињати молиявїморо пуштибонї мекунад, аммо дарохир ваъда шикаст. Ба оши њамсояумед бастан хуб нест ва оянда њамнадорад. Бинобар ин, то ањамиятикиноро роњбарони мо љиддан даркнакунанд ва ба ин соња ба ќадри кофїпул људо накунанд, дигаргунии мус-бат дар ин соња мушоњида намеша-вад. Боз ин љо суоли дигаре пайи инсуњбат меояд, ки оё мо дорем кино-театрњои замонавї, ки мардум ба онљо омада, њам филм тамошо кунан-ду њам истироњат? Ваќте дар пойтахтњамагї се кинотеатр бошад, пас дарбораи дигар вилояту ноњияњо манхомўшам. Ваќте филм истењсол ша-ваду љойи нишон медодагии замонавїнабошад, он филм ба кї даркор?

- Яъне, филми “Соњил” бе ёриимолиявии беруна тањия шуд?

- Бале, ин филм ба пули давлатба навор гирифта шудааст. Албатта,агар имконияти молиявии филм зи-ёдтар мебуд, он боз хубтар мебаро-мад. Агар пул мебуду шароити кордар киностудия хуб, шояд коргардо-нњои мо намерафтанд. Бубинед, азин сабаб имрўз коргардонони хубинасли калонсолтар Валерий Ањадов,Баќо Содиќов, Маргарита Ќосимова,насли миёна Бахтиёр Худоназаров ваЉамшед Усмонов, ки имрўз бо фил-мњои худ дар арсаи байналмиллалї

ваќте духтаронам Мањин ва Макнунаяксолаву дусола буданд, ба пуштамсавор мекардаму ба мисли ќаторагирди хона мегардондам, ки њаминчиз дар филм њаст. Ба ѓайр аз ин азњаёти ман дар ин филм чизе љой на-дорад.

- Хусусияти фарќкунандаи сил-силафилм аз дигар филмњо дарчист? Оё ягон навоварие дар инфилм љой дорад?

- Аслан, ин пурсиш ба коргардондахл дорад, вале чун пурсидед, чандмушоњидаи худро мегўям. Оре, фил-ми мо аз дигар филмњо бо чандинхусусиятњо фарќ мекунад. Филмесохта шуд, ки бовар дорам, ба тамо-шобин њамчун филми тољикї писандмеояд ва ба ќавли як рўзноманигор“таппакфилм” нест ва боиси хиљола-ту муаллифон намегардад. Филм зе-бову љаззоб ба навор гирифта шуда-аст ва дар филми мо зўровариву тирутуфангу паррон - паррон вуљуд надо-рад ва як филми хонаводагист. Су-ханњои ќабењ, њаќорат, дашном вабадгўї љой наёфтаанд, дар филм ша-робнўшї ва занозанї нест. Аз њамамуњимаш ин аст, ки дар филми молањља истифода нашудааст. Ман бо-вар дорам, ки ин филм ба тамошо-бин њам дар Душанбе, њам Самарќ-анду Бухоро, њам дар Кобулу Њиротва њам Шерозу Тењрон барои тамо-шобин равшан ва фањмост. Дар инсамт сањми коргардон Раљабалї Пи-ров ва устод Ромишгар, муњарририфилм хеле зиёд аст. Мо азм наму-дем, филмро тавре ба навор гирем,ки ањли оилаи тољик, волидайну фар-зандон якљоя нишаста, бетарсу хавф,шарм надошта метавонад тамошо ку-над, чунки имрўз бисёр филмњороњамроњи оила, фарзандон бо тарсуњарос тамошо мекунем.

илтиљо зад: Худоё, њар хоњише, ки ме-кунам бароварда соз! Борон хостам,борон ва офтоб хостам, нур бидењ.Дуояш пазируфта, хостааш баровар-да гардид ва он сол аз солњои пешиндида, чанд баробар зиёд њосил бадаст овард. Замоне аз он гандумроба осиё бурда, орд кард, аз он хал-тањои зиёди гандум њамагї як халтаорд гирифт. Аз ин рўйдод хиљил шудубоз дуо кард, ки Худоё, дар ин чї њик-мат аст, ки аз њамин ќадар халтањоибисёр як халта орд ба даст овардам,дар њоле, ки пеш аз ин аз ду - се хал-

- Оё филми њунарї таъсир баљомеа ба инсон дорад?

- Албатта, филми њунарї дарљомеа, махсусан, дар тарбияи наслиљавон хеле наќши чашмрас дорад,зеро имрўз филми њунариро ба ѓайраз телевизиону кинотеатр тавассутиинтернет, планшет ва њатто телефонњам тамошо кардан имкон дорад.Мутаассифона, интернет аз калимаи“одоб” хеле дур аст ва ин минбар боимкониятњои бењудуд дар баробариљињатњои мусбат инчунин барои бафасод олуда шудани љомеа “сањм”

- Ќабл аз ин ягон филмномаидигаре, ки рўи навор омада бошад,навишта будед, ё ин нахустинашаст?

- Бале, ин аввалин филмномаиман нест, балки як ќиссаи дигаре бономи “Зери чодари ќиргун” навиштабудам. Он ќисса ба забони русї тар-љума шуда, дар маљаллаи “Памир”чоп шуд. Баъди ба табъ расидани инќисса ба ман хонум Гавњар Љўраевазанг зада гуфт, ки ман ќиссаи шумо-ро дар “Памир” хондам ва дар ќисса-атон Эркин ном ќањрамоне доред. ОёЭркини шумо њамон Эркин аст? Мангуфтам, бале њамон Эркине, ки шумодар назар доред, ман њамон Эркинродар ќисса тасвир кардаам. Ман ме-донистам, ки ќањрамони ман бо номиЭркин њамкурси хонум буд ва аз онтасвир Гавњарбону, ки њамсари кор-гардон, собиќ раиси Иттифоќи кине-матографистони Иттињоди Шўравї,устод Давлат Худоназаров буд, њам-курсашро шинохтааст. Ба њамин во-сита бо устод Худойназаров шиносшудам. Натиљаи ин вохўрї он шуд,ки устод маро ба навиштани сенарийташвиќ кард ва соли 1988 сенарияе-ро пешнињод кардам ва ин ба зудїќабул шуд. Коргардон ЁрмуњаммадАралев аз рўи ин сенария бо номи“Мањбуб” филм бардоштанд. Њолоњам гоњ - гоњ онро дар телевизионнамоиш медињанд. Ман баъдтар се-нарияи дигаре низ навиштам, мута-ассифона, воќеањои солњои навадумсар шуд ва филмнависивиро мудда-те ќатъ кардем. Насиб будааст, баъ-ди 20 сол боз ба ин касб баргаштам.

- Боз дар оянда ягон наќшаидигар доред?

- Бале, на танњо наќша, балки ду се-нарийи тайёр дорам ва дар суратипайдо шудани маблаѓ коргардонњониз омодааанд аз рўи онњо филмбардоранд.

№3 (279), 11-уми апрели соли 201212Мирзо, ки худашро дастгиршудаи бењуќуќ медонист, дар љавоби тањдидиБозоралї хомўш монд. Аз ваќти ўро дастгир кардан то њамон лањза њељ яке

аз кормандони милиса ба ў њуќуќњои дастгиршударо нафањмонда буд.

(Идома аз шуморањои гузашта)

«ДАР БАЙНИ МИЛИСАЊОЊАМ ОДАМИ ХУБ ЊАСТ!»

Мањмадсаид Иззатуллоев (бо та-халлуси «Сергей») баъди аз дари да-ромадгоњ ворид шудан фармуд, киМирзоро ба утоќи кориаш баранд.Ваќте ки Мирзо њамроњи сарваронихадамоти ШКД - Анвар Тошев, Бозо-ралї Њабибов ба утоќи кории «Сер-гей» даромад, Мањмадсаид Иззатул-лоев дарро бо ќуфл мањкам карда,ба Мирзо боѓазаб мурољиат кард:

- Тез ќоил шав!Ин талаби «Сергей»ро Анвар То-

шев ва Бозоралї Њабибов њам даст-гирї карданд. Ваќте ки Мирзо бо та-лаби онњо ба гуноњи нокардааш ќоилнашуд, ду нафари онњо («Сергей» ваБозоралї Њабибов) ба латукўби Мир-зо шурўъ карданд. «Сергей» Мирзо-ро дашном мекарду мезаду мегуфт:

- Њоло бест, шаб шавад, мурдаиЛенинро ба гардан мегирї!

Чунин њолат то дер давом кард.Баъди таќрибан соатњои 1-2-и шабба дасти Мирзо завлона зада, баќисми навбатдорї интиќол доданд.«Сергей» дар ќисми навбатдорї да-сти Мирзоро ба кат баста, ба навбат-дори шўъба супориш дод, ки аз дас-тгиршуда бохабар бошад. Навбатдорбаъди рафтани «Сергей» ба Мирзорў овард:

- Бародар, аз ќисмат љои гурезнест, њаќ, албатта, ба њаќдор мера-сад. Њозир барои ту чї лозим аст?

Мирзо баъди он ќадар латукўбфикр мекард, ки навбатдор њам ўрохалтаи бокс тасаввур карда, дасташ-ро машќ хоњад дод, аммо муносиба-ти навбатдорро дида, лањзае њайронмонд. То њамон лањза фикр мекард,ки њамаи милисањо бо ў муносибатибад хоњанд кард. Бинобар ин бо овозихаста хоњиш кард:

- Агар илољаш бошад, занљиридасти маро каме васеътар кунед, кирагњои хунгарди дастамро тамоманпахш кардааст.

Навбатдор баъди иљро кардани инхоњиши Мирзо пешнињод кард, киМирзо хоб кунад. Ваќте фањмид, киМирзо аз зарбу лати милисањо ва дар-ди љигар, ки дар натиљаи латукўб пай-до шуда буд, сахт азият мекашад,болиштеро гирифта, ба ў дод ва фар-муд, ки ба љои зарбхўрда пахш кунад.

Мирзо бо мушоњидаи одамгариинавбатдор аз дил гузаронд: «Дар бай-ни милисањо њам одамони хуб буда-анд!»

ЃАЙРИЌОНУНЇ ДАР ШКДНИГОЊ ДОШТАНИ МИРЗО

Ин њодисањо, чуноне ки дар авва-ли ин навишта ишора кардем, 13-умииюни соли 2009 ба вуќўъ пайвастанд,ки рўзи шанбе буд. Сањарии рўзи ди-гар (14-уми июн) Мирзоро боз ба утоќикории «Сергей» оварданд. «Сергей»боз ба монанди рўзи гузашта Мирзова ањли хонаводаи ўро дашномњоиќабењ карда, талаб намуд, ки баёнотнависад. Мирзо асли воќеаро даршакли баёнот навишт, аммо «Сергей»баёнотро дарронда, талаб кард, киМирзо баёноти дигар нависад. Баё-ноте бо мазмуни он, ки Мирзо танњобуд, њамроњ надошт ва маводи му-хаддир ба худи ў тааллуќ дорад. «Сер-гей» «ѓамхорона» маслињат дод, киагар Мирзо тамоми гуноњро ба гарда-ни худ гирад, кораш бењтар мешавад,зеро ки суд ба љиноятњои гурўњї гу-зашт намекунад. Мирзо зери тазъиќуфишору латукўб аз ояндаи фарзан-дон ва њамсараш фикр мекард. Ў на-метавонист онњоро танњо гузорад…

Баъди «маслињат»-ро напази-руфтани Мирзо «Сергей» боз латукў-бро давом дод. Латукўб, «маслињат»ва тањдиду дашномњои ў то охири рўзидома ёфт. Таќрибан соатњои 2-3-ишаб Мирзоро ба яке аз утоќњои корї(воќеъ дар ошёнаи якум) оварда, бамайоре супориданд. Майор, ки ху-дашро муаррифї накард, аз Мирзохоњиш кард:

- Ман хеле монда шудаам ва им-коният надорам, ки туро посбонї ку-

Њабибов ба дасти Мирзо боз завлоназада, ба кўча баромаданд. БозоралїЊабибов бо телефони мобилї таксиишиносашро даъват кард. Завлонаидасти Мирзоро дар дастгираки ќафомањкам карда, «Сергей» дар курсиипеш ва Бозоралї Њабибов дар пањл-ўи Мирзо нишастанд. Баъди аз на-зди ШКД дур шудан «Сергей» фар-муд, ки мошин барои хариданисўзишворї рањсипор шавад. Ваќте кимошин дар назди фурўшандаисўзишворї ќарор кард, «Сергей» азкисаи Мирзо тамоми пулњояш (42 со-монї) - ро гирифта, гуфт:

- Ин дигар ба ту даркор намеша-вад! ШКД пул надодааст, ки мо туроба Душанбе бурда орем. Ин пулибензин аст!

Аммо маълум шуд, ки фурўшан-даи бензин аз Бозоралї Њабибов 10литр бензин «ќарздор» будааст вањамон бензини «ќарзї»-ро ба мошинрехт. Бозоралї Њабибов ба «Сергей»гуфт:

- Ту аз њамон маблаѓ њаќќи хид-мати таксистро пардохт кун.

«ПАГОНДОРЊО ПАГОНДОРЊО-РО ЊУРМАТ МЕКУНАНД»

Ваќте ки мошин аз аѓба гузашт,садои занги телефони «Сергей» ба-

- Ака, хап кардї, ягон хизмат ку-нем?

Милисаи посбон бо табассумчўбдасташро ба боло бардошта, гуф-та буд:

- Њељ чиз лозим нест, роњи са-фед!

«СЛЕДСТВЕННЫЙ ЭКСПЕРИ-МЕНТ»-И БЕИЉОЗАТ ДАРДУШАНБЕ

Мирзо дар нишастгоњи ќафои так-сии шиноси Бозоралї Њабибов ба си-фати дастгиршуда менишаст, њар-чанд ки дар њамон рўзњо факти даст-гиршавии ўро ба маќомоти прокура-тура арз накарда буданд. Дасти ў дармуддати таќрибан 7 соат (аз соати 8.30 то соатњои 15) дар даст¬гиракиболои дари мошин бо завлона басташуда буд. Азоби Мирзоро њар шахсе,ки дасташро аќќалан 15 даќиќа болокарда меистад, метавонад дарк на-мояд.

Ваќте ки ба Душанбе расиданд,Мирзо пешнињод кард, ки ба љойњоиэњтимолии будани «Амиршо» ра-ванд, аммо Мањмадсаид Иззатулло-ев («Сергей») розї нашуд. Њар мав-зеъеро, ки Мирзо ном мегирифт, «Сер-гей» бе¬асос рад мекард. Баъди чандмуддат дар шањри Душанбе бемаќ-

бењтар мешавад, агар њамроњи шуморавам.

«Сергей» даѓалона ба Мирзо гуфт:- Ту дар љоят бишин! Аз мошин

фаромадани ту мумкин нест!«Сергей» рафту њамроњонаш -

Бозоралї Њабибов, таксист ва Мирзомунтазири баргаштани ў дар мошинмонданд. Пас аз чанд даќиќа Бозо-ралї ба Мирзо рўй овард:

- Барои дар ин гармои тоќатфар-со сарсону саргардон карданат њолољавоб мегўї!

Мирзо, ки худашро дастгиршудаибењуќуќ медонист, дар љавоби тањ-диди Бозоралї хомўш монд. Аз ваќтиўро дастгир кардан то њамон лањзањељ яке аз кормандони милиса ба ўњуќуќњои дастгиршударо нафањмон-да буд. Мирзо дар њамон лањзањофикр мекард, ки ў дигар њељ њуќуќнадорад.

«Сергей» бо тањдиду дашном(«Ту б-@-т, моро ањмаќ кардаї! Њолобаргардем, @ нишон медињам!!!»)баргашт ва онњо бо ишораи Бозоралїба мањаллаи 65-уми пойтахт ома-данд. Бозоралї арз кард, ки духтаридонишљўяш дар њамин мањалла ис-тиќомат мекунад. Ў ба воситаи теле-фони мобилї духтарашро ба наз¬дироњи мошингард даъват кард ва па-дару духтар таќрибан як соат сўњбаткарданд.

«Следственный эксперимент» ёба истилоњи тољикї санљиши тафти-шотї дар амал ба хабаргирии шино-сњои «Сергей»-ю духтари Бозоралїтабдил ёфт. Љараёни санљиши таф-тишотї дар протокол ќайд намегар-дид ва муфаттиш дар он иштирокнамекард, ки аз амали худсарона вабеиљозат будани «санљиш» даракмедод. «Санљиш»-и тафтишотї не,балки амали худсарона ва бе¬иљо-зат будани он дар прокуратура даќиќгардид, аммо маќомоти дахлдор нис-бати ду нафар милисаи соњибмансаб(сардори БДА - и шўъбаи корњои до-хилии шањри Норак Бозоралї Њаби-бов ва муовини сардори ШКД шўъбаикорњои дохилии Норак оид ба хољаги-дорї Мањмадсаид Иззатуллоев), киба тафтишот дахле надоштанду бе-¬иљозат «санљиши тафтишотї» ме-гузаронданд, чораи амалї наандеши-данд.

ДАР ТАРАБХОНАИКОЛХОЗИ «РОСИЯ»

Бозоралї ва «Сергей» баъди ан-љоми «санљиши тафтишотї» хушњо-лона ба такси нишастанду амр кар-данд, ки мошинро ба самти колхози«Росия» ронад. Ба ќавли худашон,«обедкунї» мерафтанд.

Ваќте ки ба тарабхонаи колхози«Росия» расиданд, бо ишораи Бозо-ралї таксисту «Сергей» аз мошинфаромаданд ва њар се ба тарабхо-наи тобистона ворид гардиданд. Бо-зоралї ва «Сергей» аз њамон љо Мир-зоро тањти назорат ќарор доданд.Мирзои даст¬баста дар гармои таќ-рибан 400С дар мошине, ки њамаитирезањояш мањкам карда шуда буд,тан¬њо монд. Мирзо намефањмид, кичаро ўро танњо гузошта рафтанд. Не,ў дар ин лањзањо аз таомули тољикїфикр намекард, ки якдигарро ба саридастархон даъват мекунанд. Њар-чанд ки дар муддати ду рўз чизе бадањон нагирифта буд, агар даъваткунанд њам аз гулўяш як бурида ноннамегузашт. Ў њамчун дастгиршудафикр мекард, ки посбонњояш чаро ўротанњо гузошта рафтанд? «Агар, - аздил мегузаронд ў, - ба љои ман касидигар бошад, дастгираки ноустувориболои дари мошинро канда мегурех-ту ба милисањо љабр мешуд».

Милисањо баъди «обед» дар та-рабхонаи колхози «Росия» мамнуно-на ба назди мошин омаданд. «Сер-гей» дар даст чанд дона самбўсадошт, ки онњоро ба Мирзо дароз кард:

- Барои ором нишастанат «муко-фот» овардем. Бигир, бихўр! - гуфт«Сергей» ва ба ронанда фармуд:

- Бирав, аз водопровод дар як бак-лашка об биёр!

Ронанда барои об рафт. Дастидарозкардаи «Сергей» њамчунон дарњаво муаллаќ монда буд. Мирзо басуханони «Сергей» ањамият надода,аз њавои тоза бо њирс нафас мека-шид, ки баъди кушодани дарњо бамошин ворид мешуд.

- Ту аз дасти мо намехўрї?! - боиллат гуфт «Сергей» ва самбўсањоиовардаашро ба курсии ронанда гу-зошт.

(Давом дорад)

МуборизаиМирзо ва СаломатЁ идомаи ќиссаи воќеии «Рўзи сиёњи таксист»

сад мошинронї кардан «Сергей»пешнињод кард, ки Мирзо ба рањгуза-рон диќќат дињад, шояд дар байнионњо «Амиршо» бошад. Оё гумон-баршавандаро њамин тавр љустуљўмекунанд?

Онњо ба мањаллаи 46 - ум наздикшуданд. Ваќте ки аз назди тарабхо-наи «Истаравшан» мегузаштанд,Мирзо хотиррасон кард, ки боре«Амиршо»-ро ба њамин мавзеъ овар-да буд ва «Амиршо» њамон ваќт гуф-та буд, ки дар њамин мањалла бо зануду кўдакаш зиндагї мекунад.

«Сергей» бо шунидани ин суха-ни Мирзо мошинро манъ карда, из-њор дошт, ки коменданти яке аз хоб-гоњњо ва милисаи минтаќавї шино-саш мебошанд. Ў ба њамроњонашгуфт:

- Ман рафта мепурсам, шояд кионњо шиносанд.

Мирзо гуфт:- «Амиршо»-ро ман мешиносам,

ланд шуд. «Сергей» мамнунонасўњбат карда, дар охир гуфт:

- Парво накун, мо пагондорњо па-гондорњоро њурмат мекунем. Гап нест,«виручат»-ат мекунем.

«Сергей» баъди хомўш карданителефонаш ба Бозоралї Њабибов рўовард:

- Бачањои пости аѓба занг заданд.Хоњиш карданд, ки гуноњи рўзи 13-уми июн «подчинение накардан»-роба сари ин (ба Мирзо ишора кард) боркунем, то ки барои бачањо як «резул-тат» шавад.

Аз хотира: Мирзо рўзи 13-умииюн, њангоме ки њамроњи «Амиршо»ва Њусейн аз посгоњи Шаршар мегу-зашт, њељ кадом ќоидаи роњро вай-рон накарда буд ва зиёда аз ин беталаби посбон ихтиёран дар наздиѓаввачўб мошинашро манъ карда, бамошинњои аз самти муќобил меома-да роњ дода буд. Ў њатто бо милисаипосбон нимшўхї карда буд:

нам. Агар хоњї, ба њамон кунљ гузарухоб кун, ман ба ту коре надорам,аммо ту ба сари ман ягон балоро наор,яъне нагурез, ки ман љавобгар ша-вам.

Мирзо ба кунљи њуљра гузашт. Ўхеле хаста буд, ду шаб боз хоб кар-дан намемонданд, бинобар ин то са-њар хоб кард. Ба ќавли худи Мирзо,ки дар гузашта духтур буд, «њамоншаб байни ў ва мурда њељ фарќ на-буд».

Сањарии рўзи 15-уми июн Мир-зоро боз ба утоќи кории «Сергей»оварданд. «Сергей» бо Мирзо тањди-домез «маслињат» кард:

- Њозир ба Душанбе меравем.Агар аз љойњои гаштаатон «Амиршо»-ю Њусейнро пайдо кардем, хуб, агарне, ба худат љабр мекунї, он шат-тањои хўрдаат ба назарат дастмолметобанд ва он ду шаби дар ин љогузарондаатро бо њавас ёд хоњї кард.

«Сергей» њамроњи Бозоралї

ТАСЊЕЊ:Хонандагони азиз! Дар матлаби «Муборизаи Мирзо ва Саломат» аз

шуморањои пешин номњои зерин ба таври зайл хонда шаванд: АскарЗамонов - Анвар Тошев, сарвари ваќти ШКД - и Норак, Восеъ Назаров -Бозоралї Њабибов, сарвари БДА - и Норак, Талбак Муллоев, («Афоня»)- Мањмадсаид Иззатуллоев (бо лаќаби «Сергей»), муовини сарвари ШКД- и Норак оид ба умури хољагї, Муфаттиш Мањмадулло Субњонќулов -Убайдулло Ќодирѓуломов.

№3 (279), 11-уми апрели соли 2012 13Яке аз сабабњои дур мондани љавондухтарон аз тањсил муњитипадарсолории мост, ки нисбат ба духтар њамчун моли кас, њамчунмењмон дар хонавода муносибат мекунанд, - иброз дошт ў.

Духтаронро чї аз тањсил дур кардааст?

НАХУСТИНСОЊИБМАЪЛУМОТ

Гулрў нахустин љавондухтаридењаашон аст, ки барои тањсил бамактаби олї ба шањри Хуљандомадааст.

- Њангоме ба волидонам гуф-там, ки ба макотиби олї дохил ме-шавам, ин фикр ба падараму ба-родарам маъќул нашуд,- ба ёдмеорад Гулрў. - Дар дењоти модухтарон на фаќат барои тањсилба шањр на мераванд, балки мак-табњои миёнаро то ба охир наме-хонанд. Вале модарам, ки њаме-ша дар орзуи хондан буду хосто-ри соњибмаърифат шуданродошт, маро дастгирї намуд.

Гулрў ба Хуљанд омад ва до-нишљў шуд. Аммо дар аввал ба ўбо чашми дигар нигоњ мекарданд.

- Њар боре ба хонаамон рањ-сипор мешудам, њамсояњо - њаммардон ва њам занон - ба ман ботааљљуб менигаристанд, ки инњолат маро ба ваљд меовард. «Дух-таре бо њиљоб дар шањр тањсилдорад…», - ин барои њамдењаго-нам як падидаи хориќулодда буд.Вале бо гузашти ваќт онњо низодат карданд», - афзуд Гулрў.

МЕХОЊАМ ХОНАМ, АММО…Рўзе бо Фарзона - љавонзани

тахминан 32-сола њамсўњбат шу-дам, ки ў аз бемаълумотии худшикоят дошт:

- Дар мактаб хеле хуб мехон-дам. Орзу доштам, ки тањсилам-ро дар макотиби олї идома ди-њам. Дар оила барои ин имкониятниз буд, вале падарам ва баро-дарам нахостанд, то ман аз дењаба шањр раваму тањсил намоям.Хоњари калониамро пас аз хатмисинфи 9-ум ба шавњар доданд. Дубародарам ба Русия ба муњољи-рат рафта буданд. Чун дар хонаба ѓайр аз волидонам касе набуд,ман ба нигоњубини падару мода-рам ва бо корњои хонаву пода-бонї машѓул будам. Вале мута-ассифона, пас аз хатми мактабмаро низ иљборан ба шавњар до-данд. Алъон, соњиби 3 фарзан-дам ва њамеша аз надоштанимаълумоти олию касбу њунар ази-ят мекашам. Ду сол инљониб шав-њарам дар Русия аст, корњои онкас њам он ќадар хуб нест. Рўземешавад, ки дар хона нонихўрдан намеёбам ва назди воли-донаму бародаронам меравам вааз њолу ањволи ман на фaќат ху-дам, балки онњо низ кунун пушай-монанд,- бо таассуф љавоб додФарзона.

Вале дар баробари ин, бозљавондухтароне ёфт мешаванд,ки дар мактаб завќи хондан надо-ранд.

- Аз хондан кї чї шуд, ки маншавам?! Зеро, барои тањсил танњомаблаѓу умратро сарф мекуниюбас. Ба хона рафта, ба љойи он кикори хонаро кунам, бояд китоб хо-наму ба дарс тайёр шавам, буда-аст. Бењтараш ба корњои хонаамонёрдам мерасонам,- мегўяд Зулай-хо ном духтараки 16 -сола.

Вале модари Гулрў - апаи Ма-лоњат гуфт, ки барои мусоидат на-мудан ба тањсили духтараш коридуруст кардааст:

- Аввал, њамсояњо маро сар-заниш мекарданд, ки чаро ман

духтарамро ба шањр барои тањ-сил фиристодам, ба љойи он кимонеа эљод кунам. Дар дењаи моандеша доранд, ки ваќте љавон-духтар панљ сол дар шањр тањсилмекунад, касе ба хостгории ўнамеояд. Вале аз њама муњим онки духтарам соњиби маълумотиолї шуд, кор мекунад, пешравїдорад ва хеле хушњолам, кињамон ваќт ин иќдомро гирифтам,- бо ханда гуфт апаи Малоњат.

ОМОРИ НИГАРОНКУНАНДАДар бархе аз шањру навоњї,

амсоли Мастчоњи Кўњї, Мастчоњ,Истаравшан, Панљакент, Зафа-робод ва ќисме аз Исфара вазъ-ият хеле нигаронкунанда аст.Тибќи омори Раёсати маорифивилояти Суѓд, фарогирии љавон-духтарон ба тањсил пас аз син-фи 9-ум дар соли хониши 2011-2012-ум дар шањру навоњии Ма-стчоњи Кўњї - 41,1%, Мастчоњ -45,1%, Истаравшан - 53,4%, Па-нљакент - 59,3%, Зафаробод -65,1%-ро ташкил медињад.

Дар ин асно, Кумитаи кор бозанон ва оилаи назди њукумативилояти Суѓд барои таблиѓиљавондухтарон ба тањсил чо-рањои заруриро меандешад.

- Дар њама шањру навоњї мокўшиш менамоем, ки духтарон-ро дар зинањои гуногун бароињавасманд гардонидан ба тањ-сил љалб намоем,- гуфт рањбариКумитаи мазкур Раъно Бобољо-нова. - Барои онњо машѓулия-тњои махсуси њунаромўзї њамташкил карда истодаем, чунки бавоситаи њунар мустаќилии зано-ну духтарон таъмин карда меша-

вад, ки ин яке аз омилњо бароирушди шахсии занон аст.

Ба андешаи номбурда, руш-ди шахсии занон имконият ме-дињад, ки дар њама њолатњоињаётї барои зиндагиашонропеш бурдан, онњо муваффаќгарданд. Инчунин, кумита бањритаъсиси љойњои корї, чорањоилозима бањри баланд бардош-тани маърифати њуќуќии занонбештар кўшиш ба харљ медињад.«Муњимтар аз њама, зани тољикпешрафта, соњибмаърифат бо-шад ва барои рушди шахсияташталош варзад,- таъкид намудрањбари Кумитаи кор бо занонва оилаи вилоят Раъно Бобољо-нова.

Барои баланд бардоштанимаќоми зан дар љомеа, аз 3-юмидекабри соли 1999 Ќарори Пре-зиденти ЉТ - Эмомалї Рањмон«Дар бораи баланд бардошта-ни наќши зан дар љомеа» ќабулкарда шудааст. Баъди ин ќарораз љониби масъулин як андозабарои соњибмаълумот шуданиљавондухтарон диќќати љиддїдода шуд.

Аз соли 1997 инљониб бар-номаи президентї оид ба квотабарои љавондухтарони мано-тиќи дурдасти кишвар тарњрезїшуда буд. Дар њамин њол, тавреаз иттилои Кумитаи кор бо за-нон ва оилаи маъмурияти вило-ят бармеояд, дар соли хониши2010 - 2011 духтароне, ки тибќиквотаи президентї тањсил мена-моянд, 146 нафар буда, ин миќ-дор дар муќоиса бо соли хони-ши 2011 - 2012 ба 149 нафаррасидааст.

љавондухтарон дар мактаби миё-на дарси «Асосњои давлат вахуќуќ»-ро омўзанд њам, мутаасси-фона, пайваста ба дарс нараф-тани онњо боиси дур аз тањсил вааз ин фан мегарданд:

- Дар асоси талаботи моддаи41-уми Сарќонуни ЉТ њар як шахсњуќуќ дорад ба гирифтани маъ-лумот,- мегўяд М. Љўраева. -Њуќуќи марду зан дар ин љодабаробар аст. Дар солњои охир,мутаассифона, хоса љавондухта-рон аз хондан дур монда, бо хо-нанишинї машѓуланд. Яъне, азсинфњои 6-7 ва синфњои боломактабро тарк мекунанд. Њол онки тибќи талаботи ќонунгузорииЉТ доштани маълумоти миёна иншарти њатмї аст.

«ПАДАРСОЛОРЇ»Рањбари Кумитаи кор бо занон

ва оилаи маъмурияти вилоят -Раъно Бобољонова, яке аз саба-бњои асосии дур аз тањсил мон-дани љавондухтаронро ба «муњи-ти падарсолорї» рабт медињад:

- Мутаассифона, яке аз саба-бњои дур мондани љавондухтароназ тањсил муњити падарсолориимост, ки нисбат ба духтар њамчунмоли кас, њамчун мењмон дар хо-навода муносибат мекунанд, - иб-роз дошт ў. - Яъне, мо фарзандихудро, агар вай љинси зан бошад,барои ба шавњар баромадан, тай-ёр мекунем. Тарбияи мо барои баоилаи дигар рафта, дар он љо хиз-мат карда, созиш намуда, зинда-гиашро хуб ба роњ мондан аст.Вале ба дигар пањлўњои зиндагїмо онњоро омода намесозем. Моаз мадди назар дур менамоем, ки

Гулрўи 28-сола имрўз дар яке аз иттињодияњои љамъиятии шањри Хуљанди вилоятиСуѓд фаъолият мебарад. Ў дар яке аз дењањои дурдасти ноњияи Мастчоњ ба воя расида-аст, ки муњиту менталитети ин минтаќа нисбат ба дигар манотиќ фарќ дорад. Чун сокино-ни ин минтаќа одат кардаанд, ки занону духтаронро њамеша дар хонаву манзили зиста-шон дида бошанд.

«Хондану тањсил, кору фаъолият, ба мартабаи баланд расидан ва амсоли инњо набарои занон аст. Онњо танњо барои кори хонаю оиладорї офарида шудаанду бас»,-андеша доранд аксари сокинони ин минтаќа.

Ќурбониёни«падарсолорї»

P.S. Маводи мазкур дар натиљаи

иштирок дар семинари «Рушди та-дќиќоти журналистї»-и АМВАОМТомода шудааст.

Љамшед МАЪРУФ

мабодо њамин духтар бе шавњарнамонад. Мо ба умеди шавњарењастем, ки хўронаду пўшонад.Њамин муњити падарсолории мо,мутаассифона, на ба меъёрњоидавлатї-дунявї ва на ба шариа-ти мо дуруст меояд, ки ин боисиаз хониш дур шудани духтарондар зинаи сеюми тањсил мегар-дад.

ИЛМ БОЛОТАР АЗ ИБОДАТБа андешаи бархе аз корши-

носон, дар он минтаќањое, ки бадини ислом бештар гароиш до-ранд, дур мондани љавондухта-рон зиёдтар ба чашм мерасад.Яке аз диншиносон - ФарњодЮсуфов соњибмаърифатии њаммард ва њам занро тибќи талабо-тњои дини мубини ислом зарурмешуморад:

- Паёмбарамон Муњаммад (с)дар њадисашон мефармоянд:«Талаби илм болотар аз ибодатаст». Яъне, инљо паёмбари ги-ромї талаби илмро барои њарзану марди мусалмон фарз гуф-таанд ва бубинед, ки онњоро људонакардаанд ва њатто фарќ нагу-зоштаанд миёни зану мард, бал-ки илмро барои њар ду љониб - њамзан ва њам мард фарз гуфтаанд.

Созмонњои байналмилалмегўянд, ки рози ин мушкилот дарфарњанги хонаводагии тољиконнуњуфтааст, ки тањсилро бароидухтарон муњим намедонанд ваилова бар ин, фаќру нодорї низтаъсири худро гузоштааст.

Каримбой Комилов - сармуал-лими Донишгоњи давлатии Ху-љанд ба номи академик БобољонЃафуров омилњои асосии дур азтањсил мондани љавондухтарон-ро ба хоњиш надоштани онњо во-баста медонад:

- Дар дењот ё минтаќањои То-љикистон, ки одатан аз шањрњодуранд, як ќисми зиёди љавондух-тарон бо сабабњои гуногун бамактаб љалб нашудаанд. Онњосинфи 9-умро хатм намуда, баъ-дан барои гирифтани маълумо-ти пурраи миёна кўшиш намеку-нанд. Яке аз сабабњои асосии инњолат хоњиш надоштани худињамон духтарон аст, ки ояндаихудро вобаста ба фаъолиятиминбаъдаи корї дар ин ё онсоњаи љамъиятї намебинанд.Дуюм, эњтимол љанбањои иќти-содї низ дошта бошад. Зеро, якќисми љавондухтарон баъди хатмодатан дар оила ба корњои сањ-рої, ё ин ки дигар корњое, ки во-баста ба њамон хољагї њаст, иљромекунанд ва њаёти худро дарњамин доира мебинанд ва беруназ онро њатто тасаввур намеку-нанд.

БЕМАЪЛУМОТЇ БАКУЉО МЕБАРАД?

Њоло Гулрў макотиби олирохатм намуда, соњиби кор гашта-аст, вале ў мегўяд,«аксари дуго-нањоям ба шавњар баромаданд,мутаассифона, бе маълуотиолї…».

Воќеан њам ин мушкилот кай-њост, ки идома дорад ва надош-тани маълумот метавонад бои-си њамагуна мушкилињои хона-водагї, баъдан љомеа гардад.Аммо суоли матрањ ин аст, киљавондухтари бемаълумот мин-баъд чї гуна метавонад кўда-кашро тарбият намояд?!

ЊУЌУЌИ МАРДУЗАН БАРОБАР!

Имрўзњо дар аксари шањру на-воњии Суѓд ќариб њар як љавондух-тар бо чунин мушкилот рў ба рўмешавад. Дар њоле, ки ќонунгузо-рии ЉТ барои њар як шахс њуќуќ батањсилро кафолат додааст. Аммоњуќуќшинос Муњаббат Љўраеваандеша дорад, ки гарчанде

№3 (279), 11-уми апрели соли 201214Ин порча кўчонида шудааст ва дар он се ѓалат зикр гаштааст.Аввалан, хониш як сифат не, балки чанд сифат дорад. Аз ин

№3 (279), 11-уми апрели соли 2012 15Ба гуфти холаам, дар ин давлат тайи ин ду соли охир њатто сиёсате љорї шудааст, кимувофиќи он њар як муаллим вазифадор аст, ки 5 даќиќаи дарсашро барои бадномкардани сиёсати пешгирифтаи Тољикистон сарф намояд.

?-И НОБОБ

Масъули сањифа Абўалї НЕКРЎЗОВ, Тел:985 60 86 85, E-mail: [email protected]

ОЁ БДА ЊУЌУЌИ ГАРДОНДАНИЊУЉЉАТРО ДОРАД?

- Аз Федератсияи Русия љиянам ба номи ман вако-латнома (доверенность) барои фурўхтани мошинисабукрав равон намуд. Ман ваколатномаро гирифта,ба идораи нотариалии ноњияи Сино ва Шоњмансурбурдам ва масъулини он тасдиќ карданд, ки ваколат-нома ќонунист. Пас аз ин ман ваколатномаро ба БДА-и ЉТ барои "оформит" кардан бурдам, аммо масъу-лони он кабул накарданд. Онњо мегўянд, ки ваколат-нома ѓайриќонунї аст. Саволе ба миён меояд, ки ваќ-те идораи нотариалї ваколатномаро тасдиќ карда-аст, оё БДА њуќуќи гардондани њуљљатро дорад? Дарин њолат маќомоти нотариалї чї даркор, ваќте БДАхудаш ваколати нотариусро иљро мекардааст?

Абдулмўъмин ОЕВ, сокини ноњияи Шоњмансур

- Аз тарафи маќомоти Бозрасии давлатии автомобилїбаќайдгирии давлатї ва аз ќайд баровардани воситањоинаќлиёт тибќи "Тартиби баќайдгирии давлатии воситањоимеханикии наќлиёт ва ядакњо", ки бо ќарори Њукумати ЉТаз 29-уми октябри соли 1999 тањти № 441тасдиќ шудааст,ба роњ монда шудааст. Дар Тартиби зикргардида асноде,ки ќонунї будани харидории воситаи наќлиётро тасдиќ ме-кунанд ва дигар санадњое, ки барои анљом додани ама-лњои баќайдгирї пешнињод карда мешаванд ва бо забонидигар тартиб дода шудаанд, бояд ба забони тољикї ё забо-ни муоширати байни миллатњо тарљума ва аз тарафинотариус тасдиќ карда шаванд. Агар ваколтаномањое, киаз тарафи маќомоти натариус дода мешаванд, дараљаињимоявї надошта бошанд, дар ин сурат ба ќалбакї ё сох-такорї гумонбар карда мешаванд. Мутобиќи Тартиби зик-ршуда асноде, ки дар он аломатњои сохтакорї доранд,барои анљом додани амалњои баќайдгирї ќабул карда на-мешаванд. Аз шањрванд Абдулмўъмин Оев хоњиш кардамешавад, ки бори дигар бо њуљљатњои худ ба шўъбаи ба-ќайдгирии имтињонотии Раёсати БДА ВКД-и Љумњурии То-љикистон мурољиат намоянд, то масъалаи мазкур њаллихудро ёбад.

Ба саволи Шумо сардори шўъбаи баќайдгирии ШБИРБДА ВКД-и ЉТ полковники милитсия Шералї САЛИ-МОВ посух дод.

"… Аллома Муњаммад Иќбол як байт дорад, ки чунинаст:

Чанги темурї шикаст, оњанги темурї ба љост,Сар бурун меорад аз сози Самарќанди дигар… Аллома бо ин байташ гуфтан мехоњад, ки Темур, ки

аз батни боиффати тољик - Нигинабегим ба дунё омадабуд, гарчанде аз байн рафтааст, вале шеваи корњои некиў - иттифоќпарастї ва муттањидхоњии мардумони ОсиёиМиёна дар ќалби халќњои некўкор боќї мондааст ва имр-ўзњо, аз мовароуннањрињо (аз ягон канори Самарќанд)мисли Темур ва давомдињандагони кори ў, узви хонадонва силсилаи аљдоду авлодонаш аз Зањириддини Бобурсар карда, то Хумоюну Акбаршоњу Љањонгиру ШоњљањонуАврангзебу Бањодуршоњ касе пайдо мешавад, ки боз якбори дигар аз нав олами Шарќ, хусусан форсњо, тољикњова даризабонњо ва умуман мусулмонони Осиёи Миёнароба муттањиддї ва тифоќї даъват менамояд?! Навъе, киаз Фарѓона ба Њиндустон омада, ба мо якум ин, ки исломипокро тўњфа оварданд, дуюм, ин ки забони тољикии ноброњадя карданд. Имрўз барои њалли ин масъала танњо та-шаббускор лозим асту бас …"

Номи китоб "Њайкали тиллої", Нашриёти "Истеъ-дод" Душанбе-2011, адади нашр 10000 нусха, муал-лиф: Сайфиддин Акрамзодаи Тудаї ва муњаррирУсмон Сабзов.

Шарњ: Ростї, имрўз замоне шудааст, ки њар касе барсараш чизе ояд, онро китоб карда, ба чоп мерасонад. Аммотањриф кардани таърих аз сўи чунин нимчатаърихниго-рони бесавод љойи тааљљуби бештар аст, албатта. Њами-наш ба мо намерасид, ки аз Темур Лангович (ифода азрўзномаи "СССР") ќањрамон бисозему ўро муттањидку-нанди тољикону тарѓибкунандаи маданият ва ба мисли ин"тањрифнигор" њатто оварандаи забони тољикиву дини ис-лом битарошем?! Алњазар аз чунин таърихнигорони тањ-рифнигорони душмани миллати тољик!

Дарёфт ва шарњи Носир ДАВЛАТОВ,сокини дењаи Зайнабободи ноњияи Рўдакї

ХАРИ МАРО НАХАНДОНЕД!

ВОКУНИШ

ЧАРО ДАР ФАСЛИ БАЊОРОДАМОН БЕШТАР БА

БЕМАДОРИВУ КОЊИЛЇ ГИРИФ-ТОР МЕШАВАНД?

- Ваќте фасли бањор мешавад, аксари ода-мон дар вуљуди хеш бемадорї, камќувватї, га-рангї, кундзењнї ва ба коњилї гирифтор меша-ванд. Чаро мањз дар њамин фасли сол одамонба ин илатњо гирифтор мешаванду дар фаслидигари сол не?

Зайдулло Ёќубов,сокини дењаи Аскари сурхи ноњияи Рўдакї

- Дар ду њолат, дар ду фасли сол дар ваќти саб-захез ва хазонрез дар тамоми табиат таѓийротикуллї ба вуљуд омада, яъне аз хунукї ба гармї ома-дан ва аз гармї ба хунукї рафтан ва њамчунин та-ѓийрот дар љирмњои осмониву заминї пайдо меша-вад. Яъне таъсири њафт сайёра аст, ки таъсири онњоба замин зиёд мешавад. Њамин таѓийроти куллї даргардиши чор хилте, ки дар бадани инсон аст маса-лан савдо, сафро, хун ва балѓам њодис меёбад. Яънењаминњо ба њамдигар омезиш меёбанд. Ваќте ки ба-лѓам бо хуни савдо, ки он хуни ѓализи мурдор аст,яъне ки ифлос аст, ба хуну савдо ва сафро, ки онзардоб аст, якљоя шуда, боиси ављ гирифтани бисёрбеморињо аз љумла беморињои пуст, диќќи нафас,фишорбаландї, рўдаву меъда, бемадорї ќамќув-ватї, ѓамгинї, коњилї ва ѓайрањо мегардад. Аз њаминсабаб бояд инсон дар ин фасл пеш аз њама аз хўро-кињои бодовар, шўру тез, газакњо, одамоне, ки ил-лат доранд, яъне меъдањояшон нуќс дорад, мизо-љошон тар аст, мизољи хушк доранд, аз хўрдани онњохуддорї кунанд ё кам истеъмол намоянд. Одамоне,ки мизољошон гарм аст, аз истеъмоли таомњои гар-миовар ба монанди равѓани њайвонот, масалан, мод-дањои гарм, асал ва дигар чизњои гарм, ки боисифишорбаландї мешаванд бояд худдорї намоянд.Баъдан ягона роњ њамин аст, ки инро дар тибби ќадиммегўянд, дарунро тоза кардан лозим аст. Саволе бамиён меояд, ки бо чї тарз баданро тоза кардан ло-зим аст? Хусусан шахсоне, ки то 50 сола њастанд,пеш аз њама бояд бо барги сано бадани худро љилобкунанд. Љилоб чист?Љилоб тоза кардани даруни ба-дан аст ва барги сано алафе аст, ки вай дар њав-лињо ва пўштаву кўњњо мерўяд. Санои маккї, эронїва њиндї аст. Њамчунин сано дар Краснодари Русиява баъзе љойњои Украина мерўяд. Баъди шустан боњамин гиёњ одам худашро хеле сабук њис мекунад.Моддањои нодаркори бадани инсон аз истифодаи ха-мин гиёњ аз бадан хориљ мешавад, яъне намакњо,моддањои тар, хусусан балѓам, хуни сўхта ва саф-роро тоза мекунад. Одамоне, ки фишорашон баландасту хуни зиёдатї доранд, метавонанд дар ваќтигул кардани лола хун бигиранд. Баъдан аз анвоихурдании шўру тез парњез кардан лозим аст. Дарфасли бањору тобистон рўзона хоб кардан хуб нест,хусусан ба одамоне, ки тармизољ њастанд. Шахсо-ни тармизољ метавонанд ба бемории сулфа,ки он азбалѓами зиёд пайдо мешавад, гирифтор шаванд.Одамони фишорбаланд агар бо шиками сер рўзонахоб раванд, фишорашон мехезад, хўроки хўрдаа-шон дар меъда њазм нашуда мемонад ва меъда бадард меояд. Њамчунин ваќте ки ашхоси алоњидањаракат намекунанд, хўрок хуб њазм намешавад васари инсон дард мекунад.

Њозир ваќти зиндашавии табиат аст. Касоне, киаз нарасидани йод ба бемории љоѓар гирифтор ме-шаванд, мисол, метавонанд бо истеъмоли сиёња-лаф онро рафъ ё кам кунанд. Барои рафъи бемориифишорбаландї ва касалии ќанд хўрдани чукривуторон хуб аст. Барои санг доштагињо хўрдани ши-бит (укроп), арпабодиён, ќоку, барги зуф, пудина, кидар лаби об сабзидааст, хуб аст. Дар таркиби њамаиин растанињо моддањои кимиёвї, моддањои хуби био-логии зинда, витаминњои гуногун барои даво аз ин ёон беморї мављуд аст. Агар аз њамин растанињо бориояи меъёр истифода бибарем, барои пешгириибеморињо онњо муфид њастанд. Масалан, сир (чес-нок)- ро танњо дар фасли сармо истифода бурданназар ба гармо афзалияти бештар дорад. Њоло баназдикї бодирингу помидори аз љињати экологї тозаба њосил додан медароянд, ки истифодаи онњо на-зар ба хобондашудаи шўри он организми инсонроаз витаминњои зинда таъмин мекунад.

Бо андак гузаштан аз ин фасли сол одамон бањолати муќаррарии хеш бармегарданд. Агар шах-соне дар ин бора барои даво тафсилоти бештареродонистан мехоњанд, метавонанд бо шумораи теле-фони 91 935 52 91 ба ман мурољиат намоянд.

Ба саволи Шумо Муњаммадрасул ИБРОЊИМ-ЗОДА, табиби мардумї посух дод.

ТАЊРИФИ ТАЪРИХ

?-И НОБОБ

ТАСЊЕЊ:Дар шумораи гузаштаи нашрияи «Нигоњ» (№ 2 (278) аз 4-уми апре-

ли соли 2012) бо сабаби техникї дар матлаби «?-и нОбОб – Чї хел азхуд ѓамро дур созам?» номи хонанда ба љойи Шарофат, Шарофиддинчоп шудааст. Бинобар ин, Шарофат хонда шавад.

?-И НОБОБВАЗИФАЊОИ ОМБУДСМЕН АЗ ЧЇ ИБОРАТ АСТ?

- Дар Тољикистон дар баробари маќомоти судї, прократура ваадлия њамчунин нињоди ваколатдор оид ба њуќуќи инсон фаъоли-ят мекунад. Вазифањои асосии ин нињод аз чї иборат аст? Шањрван-дон бо кадом мушкилињои њуќуќии худ метавонанд ба он мурољиаткунанд?

Сунатулло ШАРИФОВ,сокини дењаи Шавгардии љамоати

Симиганљи шањри Вањдат

- Нињоди Омбудсмен ("umbuds-man" бо тарљума аз калимаи шведї"намоянда", "њимоятгар" ё "њимоятгари њуќуќ"-ро ифода менамояд) соли1809 бори нахуст дар давлатњои Скандинавия, аниќтараш, дар Шветсия,ваќте ки тибќи Конститутсия мансаби намояндаи парламент таъсис додашуд, ташкил карда шудааст. Ба зиммаи Омбудсмен вазифаи назоратириояи ќонунњо аз тарафи шахсони расмї вогузор шуда буд. Воќеан, ман-сабњои ба ин монанд дар маданиятњои дигари ќадима вуљуд доштанд.Масалан, дар Рим њимоятгари љамъиятї вуљуд дошт, ки шањрвандонишањрро аз њама гуна шаклњои ситам њифз менамуд. Дар љањони исломмўњтасибњо арзи вуљуд доштанд, ки на фаќат риояи ањкоми шариатроназорат мекарданд, инчунин бањсњои оид ба барќарор намудани њуќуќњоробаррасї намуда, вазифаи пешгирї кардани љиноятњоро бар ўњда дош-танд. Айни замон дар љањон зиёда аз 119 институти миллї оид ба њуќуќиинсон мављуд аст, ки онњо асосан дар 35 соли охир рушд намудаанд.Алалхусус дар њамин 15 соли охир зиёдшавии шумораи чунин институ-тњо дар мамлакатњои Америкаи Лотинї, Африќо, Осиё, Осиёи Марказї ваАврупои Ѓарбї ба ќайд гирифта шудаанд. Ин њолат бо он алоќамандїдорад, ки аксари шумораи зиёди давлатњо роњи инкишофи демократироинтихоб намудаанд.

Њамаи институтњои мазкур вобаста ба инкишофи таърихї, фарњангї,иќтисодї ва сиёсї ба худ шаклњои (номњои) гуногунро ќабул менамоянд:комиссия, омбудсмен, ваколатдор оид ба њуќуќи инсон, њимоятгари халќї,адвокати љамъиятї ва ѓайра. Аксарияти ин институтњо хусусиятњои умумїдошта, инчунин аз якдигар аз рўи мавќеи худ дар системаи њуќуќї, сох-тор, расмиёт, ваколатњо ва дигар хусусиятњо љиддан фарќ мекунанд. Дарбаъзе давлатњо институтњои миллї оид ба њуќуќи инсон аз як нафариборат буда, њамзамон дар дигар давлатњо аз гурўњи коршиносон иборатаст.

Дар Љумњурии Тољикистон институти мазкур ваколатдор оид ба њуќуќиинсон (минбаъд - ваколатдор) номида мешавад. Мансаби ваколатдорсоли 2008 бо ќабули Ќонуни ЉТ "Дар бораи ваколатдор оид ба њуќуќиинсон дар ЉТ" таъсис дода шуд. Ваколатдор маќомоти алоњидае мебо-шад, ки дар шахси як одам таљассум ёфта, бо маќсади мустањкам наму-дани кафолати конститутсионии њифзи давлатии њуќуќ ва озодињои ин-сон ва шањрванд, мусоидат ба риоя ва эњтироми онњо аз тарафи маќомо-ти њокимияти давлатї, маќомоти худидоракунии шањрак ва дењот (љамо-ат), шахсони мансабдори онњо ва шахсони мансабдори ташкилотњо, му-ассисањо ва корхонањо, новобаста ба шаклњои ташкилию њуќуќии онњотаъсис дода шудааст.

Кори ваколатдор дар асоси принсипњои зерини асосї, ки ба њар якинститути миллї оид ба њуќуќи инсон бояд хос бошад, ба роњ мондамешавад: мустаќилият (њуќуќї, фаврї, молиявї, ташкилї); доираи вако-латњо (баланд бардоштан ва њифз намудани тамоми њуќуќњои инсон боназардошти шањрвандї, сиёсї, иљтимої, иќтисодї ва фарњангї); дастрасбудан (ба ањолї наздик будан, мувофиќ љойгир будан, дастрас буданирасмиёт); њамкорї (бо дигар маќомоти давлатї, ташкилотњои ѓайрињуку-матї, ташкилотњои байналмилалї ва ВАО-и њам дохили давлат ва њамберун аз он); самаранокии фаврї (истифодаи усулњои кор, ки барои њавас-манд намудан ва њифзи њуќуќи инсон мусоидат мекунанд. Ваколатдор борозигии Маљлиси намояндагони МО ЉТ ба мўњлати 5 сол бо имкониятибоз ба як мўњлати дигар аз нав таъин шудан аз тарафи президенти ЉТтаъин карда мешавад.

Ба саволи Шумо аз нињоди ваколатдор оид ба њуќуќи инсон љавобдоданд.

ДАСТУР БАРОИ ЉАВОНОНИ НОЊИЯЊОИ БЕБАРЌИ АФРИЌО ВА ТОЉИКИСТОН

№3 (279), 11-уми апрели соли 201216Эй кош, њамон русиро бехатову дуруст донему навишта тавонем.Хидмати шоёне барои зиндадории забони бегона. Доногии мо ба

дараљае расидааст, ки тољик бо тољик русї њарф мезанад.

МУАССИС:Созмони љамъиятии

«ИНДЕМ»(«Информатика барои

демократия ва рушди миллї»).

Дар њафтанома матолибе низ ба нашр мерасанд, ки бо мавќеи идораион муѓойират доранд. Дар шумора аз аксњое њам аз Шабакаи љањонии Интернет истифодашудааст. Матолиби хусусияти таблиѓотидошта ® метавонанд танњо бо пардох-ти муайян дар њафтаномаи «Нигоњ» нашр шаванд. Барои дар дигар нашрияњо пурра ё ќисман чоп кардани матолиб ва иќтибосњо аз «Нигоњ» иљозаи хаттии идора ва нишон додани сарчаш-ма дар шакли «аз њафтаномаи «Нигоњ» №_ аз санаи _» њатмист. Њуќуќи муаллифии кулли матлабњои шумора ба идораи њафтаномаи«Нигоњ» ва СЉ «ИНДЕМ» тааллуќ дошта, тибќи ќонунгузории љории Тољи-кистон ва байналмилалї њифз карда мешаванд.

Њафтанома дар Вазорати фарњ ангиЉу мњ у рии Тољикис тон ба ќайд

гирифта шу даас т.Индекси обуна: 68990

Њафтанома дар нашриёти «Мега-принт»чоп мешавад. Теъдод 4 000

Ќимати рўзнома дар фурўши чакана на беш аз 1,5 сомонї

НИШОНИИ ИДОРА: Љумњурии Тољикистон,шањри Душанбе, кўчаи Носирљон МАЪСУМЇ, хонаи3. Телефон: (44) 600 80 38, 224 25 09

Ќимати обуна барои як сол - 71 сомонию 76 дирам.

МАНГАР, КИ КЇ МЕГЎЯД...

Шўъбаи иттилоот ва сиёсаттел: 224 25 09

Шўъбаи тањќиќот ва тањлилтел: 600 80 38

Шўъбаи иљтимоъ ва иќтисодтел: 224 25 09

Шўъбаи реклом ва огоњиномањотел: 93 500 77 41

Масъули логистика ва чоп:тел: 93 591 02 01

Раиси Шўрои муњаррирон:С.А. Дўстов

Котиби масъул:Эраљи Амон

ПУРБИНИ «НИГОЊ»

Низом ЊАКИМОВ,вазири наќлиёти

Тољикистон:

САРСУХАНКайњо мехостам дар ин мавзўъ чизе

бинависам. Андешањоям мисли калобаириштаи саргуму печдарпечанд. Аз чї оѓозкардану бо чї ба итмом расонидан муш-килї меоварад.

Инак гилсов (шпател) - ро каноргузошта, илњомамро фаро хондам ваќалам ба даст гирифтам, то алами дил-ро аз коѓаз ситонам.

Мавзўъ: руспарастї ва русзабониитољикон. Нафароне, ки ба чунин беморїгирифторанду асаби нозук доранд, бењ-тараш дар њаминљо нукта гузошта азторнигор(блог) берун раванд, то боисималоли хотири онњо нагардад.

РАФТЕМХуб, бо хонандагони азизе, ки му-

толиаро идома медињанд, меравем бадунболи мавзўъ.

Хонандагони гиромї, ба саволи «Мо- тољикон кистем, чї миллатем ва чїхислат дорем?» чї посух мешавадгуфт?

Биёед мушт бар сина зада, мо Си-нову Хайёму Рўдакиву Лоиќ доштем,намегўем. Мо давлати Сомониёну Са-марќанду Бухоро доштем, намегўем.Ин њама замони гузашта буд. Њозир мокистем? Њар нафар, пиру љавон, азолим то ба дењќон, чї хидмате бароимиллат, барои Ватан анљом дода мета-вонем?

НАМУНАИ ИБРАТ?Барои як њарфи «а» ва «ё» бо ўзба-

књо нотифоќем ва муштбаргиребонмешавем. Онњоро аз худ паст мењисо-бем. Аммо онњо тавонистанд њуввиятухудшиносии миллии худро боло бар-доранд. Онњо дар Африка њам кўшишменамоянд бо забони худ њарф зананд.Ростї, ин хислати онњо писандам омад.Чандин маротиба шоњиди он будам, киўзбакњо дар сўњбатхонањои маљозииинтернетї, вебгоњњои љамъиятї, дар

шањрњои Русия ва дар Тољикистон базабони модарии худ эњтиром гузошта,бо узбакї њарф мезаданд. Мекўшанд,ки вожаи гўшхароши ўзбакиро ба гўшиатрофиён бирезанд ва лаззат њам ме-баранд. Агар забони онњо мисли забо-ни порсї ширину гуворо мебуд, шоядонро байналмилалї њам эълон мекар-данд.

МО ЧЇ?Мо доноем. Мо замонавием. Мо

пешрафта ва тараќќикардаем. Мо чап-паю роста зўр зада, аз худ русидонметарошем. Эй кош, њамон русиро бе-хатову дуруст донему навишта таво-нем. Хидмати шоёне барои зиндадориизабони бегона. Доногии мо ба дараљаерасидааст, ки тољик бо тољик русї њарфмезанад.

Мо дар хонаи худ забони худрозери по кардаем. Забоне, ки дар зодбу-ми худ хору зор ва хандаовару нафра-

«МАЁ ТВАЁ НЕ ПАНИМАИШ»

- Бачањои ширкати IRS беилњомї карда, бо љамолихуд шуморо мушарраф накарда истодаанд-чї?! Њич гапне, журналистони нашрияњои шумо мехондагї фањми-данд, акнун боз менависанд.

- Як-ду сол пеш дар матбуоту интернет танќидњодар бораи ширкати IRS пур буд. Яъне, роњи пулакї.Имрўз ин гуна танќидњову шикоятњо аз роњи пулакї ваширкати IRS аз байн рафтааст.

ФарсосБобољон БОБОХОНОВ, собиќ Про-

курори генералии Тољикистон:- Њар кас фарзанди худро дўст ме-

дорад. Мумкин богуноњ бошад, њаме-ша бегуноњии ўро дастгирї кунад.Лекин ба ин дараља ќасосгирї ба касе

даркор набуд.

- Инро уртоќ Бобохонов ваќти прокурори генералїбуданатон мегуфтеду тибќи он амал мекардед, шоядба ин рўзњо намезадед. Дањњо мардони аз беадо-латї зиндонї шудаву садњо муйсафедону кўдакониаз бебарќї мурда, фарзанди кассе набуданд?

ТафсѓонаКамолиддин РАБИМОВ, тањлил-

гари узбак:- Ба фикрам, чунин даъвати (ањзо-

би сиёсї) дар Тошканд вокунише на-хоњад дошт, чунки мушкилоти миёниТољикистону Узбакистон ба як марњи-

лае расидаанд, ки мавќеи онњо љомаи ѓуруримиллї ба бар кардаанд. Каримов гузашт карданїнест ва дар пеши рањбарияти Тољикистон шартњоихудро гузоштааст.

- Худо накарда, роњбарияти Тољикистон шартитафсонидани Фарѓонаву Андиљонро пеш орадуљомањо гармї кунанд-чї?!

ШирарайъЗафар АБДУЛЛОЕВ, тањлилгар:- Бо вуљуди он ки мо сиёсати Эмо-

малї Рањмонро дўст намедорем, инњамон њолатест, ки мо бояд њамраъйиињамаљониба нишон дињем ва ба дипло-матияи тољик кўмак кунем, чунки њолоон таќрибан заминањои худро барои

пеш бурдани гуфтугўњо аз даст додааст.

- Э, сирри маќола дар бораи шираи камол ва «ти-бќи моддаи 69» оѓози њамраъйии њамаљониба буда-аст, гўед, мулло!

СизњушСўњроб ШАРИФОВ, вакили Маљли-

си намояндагон:- Мо дар остонаи хуруљи нерўњои

НАТО аз Афѓонистон ќарор дорем вабояд роњи худро таъйин кунем, ки чїгуна рафтор кунем ва чї гуна манфи-

атњои худ, манфиатњои абарќудратњоро дар на-зар дошта бошем, ки њушёриро аз даст надињемва бозичаи дасти онњо нашавем.

- Дер шуд,љаноби вакил, дери дер! Тошканд басоњибони НАТО аллакай фањмонд, ки шумо на танњороњ надоред, балки рафторатон њам ба бероњї бур-даасту абарќудратњо бояд њарчї зудтар манфиатњ-ояшонро ба Ислом-ота мувофиќ кунанд. Сиз менитушундингиз-ми?!

тангез шудааст. Забоне, ки ба маргрўбарўст.

ЧЇ БОЯД КАРД?Дуруст аст, ки «забон донї - љањон

донї» гуфтаанд. Аммо њар забон дарватани њамон забон истифода шавад,бењтар нест? Бигзор мисли ўзбакњо дартамоми курраи Замин забони худро волонадонем. Њадди аќал дар Ватани худ, дархонаи худ, дар вебгоњу сўњбатхонањоиинтернетї забони ширину гуворои худ-ро эњтиром намоем.

Ин майдатарин корест, ки аз дасти њарнафари мо меояд. Майдатарин хидма-тест, ки њар нафари мо метавонем бахотири эњтироми лафзи волидайни худ,ба хотири эхтироми бузургони гузашта,ба хотири эњтироми хоки азизи зодгоњусарзамини Тољикистон анљом бидињем.

Чї гуфтед?Ilhomwordpress.com

Арспур

"ЭЙ ФАЛАК, ДОД АЗЉАФОЯТ…"

Боре дар як тарабхонаи Хуљанд та-нњо менишастам ва устод Љўрабек Му-род ѓазали эшони Наќибхони Туѓралроаз магнитофон месуруданд:

Эй фалак, дод аз љафоятбар чї њолам кардаї,

Рост будам чун алиф, монандидолам кардаї.

ЛАТИФА / ЛАТИФА

Шўхї аз Љўра ЮСУФЇ, шоир ва рўзноманигорЭй сипењри бемуруват з-ин

кадомин шеваатЗери пойи бешуурон поймолам

кардаї…Њамин ваќт се нафар љавонони

олуфта, ки аз тарзи либоспўшияшон вабеодобона, бо њаёњуй вориди тарабхо-на гардиданашон "навтољик" буданионњо аниќ буд, ба пешхизмат фармондоданд, ки ягон суруди "блатной" мо-над. Пешхизмат гањ ба онњо менигари-сту гањ ба ман ва оќибат гуфт, ки аз онмуаллим "пурсидан даркор"…

Њар се ба назди мизи нишастаи маномаданд ва якеашон, ки аз њаракотугуфтор "пешво" буданаш аниќ буд, гуфт:

-Эй старик, аз њамин "Шашмаќом"-у сурудњои доќиюнусї мо њељ чиз на-мефањмем, агар маънояшро ба мо фањ-монї, хуб, вагарна Љўрабекро њамхомўш мекунему туро њам.

Ба ёдам панди Саъдї расид, ки:Ду оќилро набошад кину

пайкор,На доное ситезад бо

сабукбор…Пас ба тафсир шурўъ кардам:

- Шоир мегўяд, ки фалак ба ў љабруљафо кардааст, ќомати мисли "алиф"росташро ба монанди "дол" хам кардаа-ст…ва …ва њоказо…

Аммо ман ба њисоб нагирифта бу-дам, ки ин бахтбаргаштањо на "алиф"-ро дидаанду на "дол"-ро… Ногањон му-рѓи илњом пар заду рўњи шўхи пирамТуѓрал, ки воќеан шоири хеле зиндадилњам будаанд, мададгор гардид ва гуф-там:

- Бачањо, бењтараш ин шеърро базабони имрўзаи шумо тарљума мекунам,ки таќрибан чунин мешавад:

Эй фалак, дод аз љафоят "банкрот"-ам кардаї,

Пистае мехостам зањре "вротам" кардаї.

Ман зи ту мехостам роњи"прамо"-ю васеъ,

Дар сари њар як ќадам сад"поворот"-ам кардаї…

Бачањо маъноро фањмиданд ва ка-лонашон сад, дуи дигар панљоњ долларїба банда "гонорар" доданд ва ба пеш-хизмат таъкид карданд, ки минбаъд низмаро њурмат кунад.

№3 (279), 11-уми апрели соли 2012 170000000000000000000000

www.tojnews.org

www.tojnews.org

№3 (279), 11-уми апрели соли 201218

№3 (279), 11-уми апрели соли 2012 19

№3 (279), 11-уми апрели соли 201220Муаллиф фаромўш мекунад, ки дар љумњурї дар њама соњањо, аз љумла

соњаи маориф низ ќабул ва истифодаи маблаѓи шартномаи довталабон вадонишљуён дар асоси асноди меъёрии њуќуќии соња монда шуд.

№3 (279), 11-уми апрели соли 2012

№3 (279), 11-уми апрели соли 2012

РОЊИ ПУРМАШАЌЌАТИСАНЪАТ

Уитнї Њюстон дар кино низнаќш бозид ва нуќтаи ављи њуна-ри ў дар синамо филми њунарии"Муњофиз" буд. Дар ин филмњамроњ бо Кевин Костнер наќшиасосиро иљро кард ва њамаи су-рудњои онро иљро намуд. Таро-наи "I Will Always Love You"("Ман њамеша туро дўст хоњамдошт") аз сурудањо дар филми"Муњофиз" буд, ки ќалби мухли-сони созу сурудро дар сар тосари олам сайд кард. Баъди онњарчанд чандин наќши дигардар синамо офарид, вале комёбнашуд. Сипас, вай комилан бамусиќї рў овард.

Ўро аз муваффаќтарин саро-яндагони асри муосири Амрикомедонанд, ки њам ба теъдодитаронањои марѓуб ва њам баадади нашрашон дигаронро гу-заштааст ва њатто барои ададимукофотњояш ба китоби реко-рњои Гиннес дохил шудааст.Мегўянд тўли умр албоми таро-нањояш бештар 170 миллион

Уитнї Њюстон -

ќурбонии навимухаддирот

теъмоли пайвастаи маводи му-хаддир ва нўшокињои спиртї ба-дани ўро гирифтори беморињоизиёд намуд. Зарфи се-чор солиохир ба њамин иллат чандин ма-ротиба барномањои консертииэълоншудаи худро лаѓв кардааст

Зану шавњар барои интиќолва истеъмоли мухаддирот боќонун њам мушкил пайдо кардабуданд. Чунончї, 11 январисоли 2000 дар фурудгоњи Гаваймуњофизон дар баѓочи УитнїЊюстон ва Боббї Браун њашишкашф карданд, ки боиси сарусадоњое дар љомеаи ин кишваршуда буд.

Охирин издивољи сарояндабо Боббї Браун низ анљоми но-ком дошт. Баъди ба дунё ома-дани духтарашон ин ду њунар-манд, ки њарду иртибот бо маво-ди мухаддир доштанд, аз њамљудо шуданд.

РОЊЊОИ ПУРПЕЧУТОБИШЎЊРАТ

Аммо зиндагонии шахсии инсарояндаи маъруф роњи пурпе-чу фарозе доштааст. Соли 2002Њюстон бо падараш Љон Њюстонмољаро дошт. Он замон прези-денти ширкати John HoustonEnterprise ва дўсти хонаводагиионњо Кевин Скиннер аз болоиУитнї Њюстон ба додгоњ шикоятбурданд, ки гўё вай муоњадаронаќз мекардааст ва хостори љуб-рои 100 миллион доллар шу-данд. Аммо дар мурофиаи дод-гоњї бањсро бохтанд ва ба маќ-сад нарасиданд. Сухангўи саро-янда баъдан изњор дошт, ки па-дари 81-сола ва бемори ў ба индаъвои судї иртиботи мустаќи-ме надошт. Аммо баъдан маъ-лум шуд, ки Уитнї аз њолати бамиёномада, ки муддате боисикоњиши обрўяш дар љомеаи Ам-

рико гашт, озурда шуд ва моњифеврали соли 2003 ваќте пада-раш аз олам даргузашт, ба љано-заи ў њозир нашуд.

Аммо ин мурофиаи судї муд-дати се сол идома дошт ва за-моне ќатъ гардид, ки Скиннер бамурофиа наомад. Моњи майисоли 2008 бошад модари угайиў Барбара Њюустон ба додгоњшикоят бурд, ки гўё духтархон-даш мероси аз падар боќї мон-даи худро нодуруст масраф ме-кунад ва иддиои таќсими мероснамуд. Ин бор низ додгоњ шико-ятро ба манфиати сароянда њалкард ва иддиои мадарандарроѓайриќонунї эълон намуд.

АЗ ШЎЊРАТ ТО ФОЉЕАЯК ЌАДАМ

Оре, њамаи истеъмолкунан-дагони маводи мухаддирро роњиумр кўтоњу оќибати он пурфољеааст. Аксаран дар танњої ва азбеморї мефавтанд ва ё ба са-дама дучор меояд ва ё худро баќатл мерасонанд. Маводи му-хаддир ќурбониёни худро дарбайни афроди шинохтаву вар-зида интихоб мекунад ва тўли якќарн оламиён шоњиди дањњоњодисае буданд, ки чењрањоишинохта ва марѓуби санъатуадабиёт, онњое, ки бо созу сурудва шеъру тарона инсонњоро басўи њаёти зебо мехонданд, ду-нёро рангину холї аз њар гунафањшо ба тасаввур медоданд,

баъди истеъмоли мухаддиротбилохира љони худро аз дастдоданд.

Чунончї, 16 августи соли1977 Элвис Аарон Преслї, са-роянда ва њунарманди шинох-таи синамо дар синни 42-солагїоламро тарк гуфт. Сабаби мар-ги ў истеъмоли аз меъёр зиёдимаводи мухаддир ва доруњоипсихопропии гуногуне эълоншуд, ки баданашро ранљуру бе-мор карда буд.

5 апрели соли 1994 Курт Ко-бей, як тани дигар аз сарояндаго-ни муваффаќи амрикої, сарваригурўњи њунарии Nirvana дар хонаихуд воќеъ дар Сиетлї худро пар-ронд. Њангоми ташхис табибондар бадани ў 225-240 грамм ге-роин пайдо карданд. Ин миќдорба њадде кушанда аст, ки метаво-над пурра вориди бадан нашуда,шахсро аз пой дароварад.

Љимм Мориссон аз шўњрат-мандтарин њунармандони Амри-кои ќарни пешин буд. Дар синни27-солагї, дар ављи њунар вашўњрат дар хонаи худ, андару-ни ваннаи пуроб аз кафиданидил баъди истеъмоли мухадди-рот ба њалокат расид. Аммо инхабари расмї буд. Тибќи итти-лои Сэм Бернетт, ки баъди мар-ги сароянда китоб навишт, ўродар њољатхона мурда пайдо кар-данд. Ва сабаби онро худињамон замон истеъмоли аз меъ-ёр зиёди героин эълон кардабуданд.

Ин иќтибоси кўчак аз китобиСэм Бернетт: "Басо дардовараст ба хотир овардан. Ваќте мољасади ўро ёфтем, дар пешибиниаш каме кафк ба чашм ме-расид ва ками дигар хун. Духтурваќте ўро дид, гуфт: Ба фикрамаз меъёри зиёди истеъмоли ге-роин фавтидааст".

Анна Никол Смит, ЉиммиХендрикс, Мурод Носиров, њаттоВладимир Висотский ва боздањњо тани дигарро метавон номбурд, ки зиндагонии худро баъ-ди истеъмоли пайвастаи маво-ди мухаддир бо фољеа ба поёнрасондаанд.

Дар байни њунармандонитољик њастанд касоне, ки њунариволои худро баъди дўстиву ул-фатї бо маводи нашъаовар аздаст доданд, мухлисонашонроноумед ва њаёти ширинашонрогирифтори сад ранљу бало на-муданд. Вале касоне њам њас-танд, ки иштибоњи худро пайбурданд, худро ба даст гириф-танд ва баъди танаффузитўлонї бори дигар ба сањна бар-гаштанд, мухлисони интизорихудро дарёфтанд. Ва яке азонњо Субњон Саид, овозхонихушсадо ва мањбуб буд, ки имрўзхуд аз мубаллиѓону тарѓиботчи-ёни њаёти солим ва зидди истеъ-моли мухаддирот аст. Вай аз гу-заштаи худ, ки муддате саргармба истеъмоли героин буд, наќлњомекунад ва пинњон намедорад,ки замоне по ба остонаи як ха-тои таќдир нињода буд, вале аќлисолим боло гирифт ва њоло боз-гашт ба сўи хонадон, ба сўи мар-дум, ба сўи њунар ва ба сўи мух-лис. Сокинони кишвар ду барно-маи консертии ўро дар соли гу-зашта хеле хуб дар ёд доранд,ки шояд хотирмонтарин лањ-зањои њаёти ин сароянда буд.

Уитнї Њюстон яке аз шинохтатарин овозхо-нњои муосири Амрико дар синни 48 - солагї батаври асроромез аз олам даргузашт. Тибќи итти-лои расмї Њюстон дар мењмонхонаи "BeverlyHilton" воќеъ дар шањри Лос-Анљелес фавтид васабаби марги ногањонии ў мушаххас нашудааст.Аммо пулис мегўяд дар бадани ў нишонаи ошкориќасди љиноиро мушоњида накардааст.

Уитнї Њюстон солњои 80 асри гузашта рўисањна омад ва дар як муддати кўтоњ маъруфиятизиёд касб кард. Таронањои "How Will I Know,"Saving All My Love" ва "I Will Always Love You"барои љавонони солњои 80 ва 90 бештар вирдизабон буданд.

адад нашр шуда, ба мухлисо-наш расидаанд. Бино ба гуфтаиАссотсатсияи ширкатњои сабтиовози Амрико Њюстон чоруминхонуми сароянда аст, ки танњосабти таронањои дорои шањо-датномааш бештар аз 55 мил-лион ададро ташкил додааст.Маљаллаи Rolling Stone ўро даррадифи 100 сарояндаи бењтари-ни љањон гузошта буд.

Аммо ваќтњои охир сарояндаба саломатї мушкил дошт. Ис-

Бобољони ШАФЕЪ

№3 (279). Чоршанбе, 11-уми апрели соли 2012

Documents