1st quarter ap-lesson plan.docx

ARALIN 1. Mga Simbolo sa Mapa

Takdang Panahon: 1-3 araw

I. Layunin: 1. Naiisa-isa ang mga simbolo na ginagamit sa mapa. 2. Nabibigyang kahulugan ang mga simbolo na ginagamit

sa mapa sa tulong ng mga panuntunan. 3. Nasasabi ang kahalagahan ng bawat simbolo na

ginagamit sa mapa.

II. Paksang Aralin: Paksa : Simbolo sa Mapa Kagamitan : mapa ng sariling lalawigan, papel, bond

paper, yarn, paste o glue, manila paper, panulat

Sanggunian : Modyul 1, Aralin 1.1 K to 12 - AP3LAR-Ia-1

III. Pamamaraan: A. Panimula:

1. Magpalaro ng “scavenger’s hunt” gamit ang isang simpleng mapa. Sa larong ito, maghanda ng 4-5 simplemeng mapa ng silid aralan kagaya ng nasa ibaba. Maglagay ng mga kendi sa iba’t ibang sulok ng silid at markahan ito sa mga mapang ginawa. Ibaibahin ang mga marka sa mga mapa sa bawat pangkat upang hindi magkagulo ang klase. Siguraduhin pareho ang bilang ng marka sa bawat mapa. Ang pangkat na may pinakamaraming kending nakuha ang siyang panalo.

2. Itanong: Paano ninyo natagpuan ang mga kendi?

1

Ano ang tiningnan ninyo sa papel na binigay ko sa inyo?

Paano ito nakatulong sa paghahanap ninyo ng kendi?

Anong mga bagay ang inyong tinandaan?Ano ang tawag dito? (Palitawin ang sagot na MAPA) Ano-ano ang makikita sa mapa? (Palitawin ang

sagot na Mga SIMBOLO) 3. Isulat sa pisara ang sagot ng mga bata. 4. Iugnay ang mga ito sa aralin.

B. Paglinang: 1. Ilahad ang aralin gamit ang mga susing tanong sa

Alamin Mo LM p. 2. 2. Magdaos ng “brainstorming” kaugnay ng tanong.

Tanggapin lahat ang sagot ng mag-aaral. 3. Ipabasa ang Tuklasin Mo LM p. ______. Talakayin

ang mga halimbawang sagot sa bahaging ito.

- kapatagan

- talampas

- katubigan

4. Bigyang-diin ang sagot ng mga bata na angkop sa aralin.

Ano ang mapa? Sino-sino ang kadalasang gumagamit ng mapa? Bakit gumagamit ng mga simbolo sa mapa? Paano nakatutulong ang mga simbolo sa

pagbabasa ng mapa? Ano ang maaaring mangyari kung walang mga

simbolo sa isang mapa? Bilang isang mag-aaral, paano makatutulong sa

iyo ang kaalaman sa pagbabasa ng mapa? Paano mo kaya magagamit sa pang-araw-araw

na pamumuhay ang iyong kaalaman sa pagbibigay ng kahulugan ng mga simbolo sa mapa?

2

5. Ipaliwanag ang panuto sa pagsasagawa ng bawat gawain.

6. Ipakita ang mapa ng sariling lalawigan. Ipasubok sa mga magaaral ang pagtukoy sa ilang simbolo na kanilang makikita sa mapa ng kanilang lalawigan.

7. Ipagawa ang sumusunod:

Gawain A: Ano ang Kahulugan Bumuo ng limang pangkat. Ipaliwanag ang pamamaraan sa paggawa ng

Gawain A LM p. ______. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat

upang magawa ng maayos ang gawain. Pasagutan ang tanong 1-3 pagkatapos ng gawain. Ipaulat sa mga bata ang kanilang output.

Gawain B: Pagbasa ng Mapa Gamitin ang kaparehang pangkat sa naunang

gawain. Magpagawa ng mapa ng sariling lalawigan at

ipamahagi ang kopya nito sa bawat pangkat, Gawin ang Gawain B LM p. _____ kasama ang mga

mag-aaral. Talakayin ang gawain sa pamamagitan ng pagpapakita ng halimbawa,

Ipaliwanang na sasagutan ang Gawain B gamit ang mapa ng sariling lalawigan. Sabihin sa bawat pangkat kung saan nila ipapaskil ang kanilang output pagkatapos ng Gawain.

Ipapaskil ang mga output ng bawat pangkat sa

nakalaang lugar. Magsagawa ng Gallery Walk kung saan ang

bawat pangkat ay maglilibot at titingin sa mga output ng ibang pangkat.

3

Magsusulat din sila ng kanilang mga puna sa ibaba ng manila paper kung kinakailangan. Tanungin ang mga bata: Ilang anyong lupa mayroon ang sariling lalawigan?

Ano-ano ang mga ito? Ilang anyong tubig ang nasa lalawigan? Mga

istruktura? Ano ang naitulong ng mga simbolo sa paghahanap

ng isang lugar? Paano nakatulong ang kaalaman sa kahulugan ng

mga simbolo sa paghahanap ng mga lugar?

Gawain C: Paggawa ng Mapa Gamitin ang kaparehong pangkat sa mga naunang

gawain. Ipaliwanag ang pamamaraan ng Gawain C. Ipahanda ang mga kagamitan. Paalalahanan ang mga mag-aaral sa pagiging

maayos at malinis sa paggawa ng kanilang produkto.

Ipagawa ang Gawain C. Ipadikit sa pisara ang mga natapos na output

ng mga pangkat.

8. Bigyang diin ang kaisipan :Ang mapa ay isang larawan o representasyon sa papel ng isang lugar na maaaring kabuuan man o bahagi lamang nito, na nagpapakita ng pisikal na katangian, mga lungsod, kabisera, mga daan at iba pa.

IV. Pagtataya:Pasagutan ang Natutuhan Ko LM p. 7

V. Takdang Gawain: Pagdalahin ang mga bata ng kompass at mapa na

nagpapakita ng mga pangunahin at pangalawang direksiyon. Gagamitin ito sa susunod na aralin.

Culminating Activity :

4

Pangkatin ang mga bata sa tatlo. Ipagawa ang sumusunod.

Gamit ang paper masche, bumuo ng mga simbolong ginagamit sa mapa para sa anyong tubig at anyong lupa. Isulat sa tapat ng dibuho kung anong simbolo ito.

Pangkat 1 –Mga anyong lupa Pangkat 2 –Mga anyong tubig Pangkat 3 –Mga Istruktura Idisplay sa isang sulok ng silid-aralan ang mga ginawa.

Hikayatin ang mga bata na magsagawa ng gallery walk.

ARALIN 2: Kinalalagyan ng mga Lalawigan sa RehiyonBatay sa Direksiyon

Takdang Panahon: 3-5 na araw

I. Layunin:

5

1. Makapagtukoy ng kinalalagyan ng bawat lalawigan sa rehiyon gamit ang mga pangunahin at pangalawang direksiyon;

2. Mailalarawan ang kinalalagyan ng iba-ibang lalawigan sa rehiyon gamit ang mapa

II. Paksang Aralin: Paksa : Lokasyon ng mga Lalawigan sa Rehiyon

Batay sa DireksiyonKagamitan : mapa ng sariling rehiyon, mapa ng ibang

rehiyon, Larawan o totoong compass, compass rose, north arrow, manila paper, coupon bond, crayons

Sanggunian : Modyul 1, Aralin 2 K to 12 - AP3LAR-Ib-2

III. Pamamaraan:A. Panimula:

1.Tumawag ng isang bata at patayuin sa gitna ng klase habang nakaharap sa pisara.

2.Itanong sa mga bata ang sumusunod: a. Ano-ano ang mga bagay sa harapan ng inyong

kaklase? Sa kanyang likuran? Sa kanan? Sa kaliwa?

b. Sa anong direksiyon naroon ang __________ (magbanggit ng mga bagay na nasa silid-

aralan)?3.Paupuin na ang bata.

4.Itanong sa mga mag-aaral, “Batay sa maikling gawain,

ano-ano ang mga salitang ating ginamit upang tukuyin ang iba-ibang direksiyon? (harapan, likuran, kanan, kaliwa)

5.Sabihin sa mga bata na maliban sa mga nabanggit na

tawag sa direksiyon, matututuhan nila sa araling ito ang wastong tawag sa mga direksiyon.

6.Itanong sa mga mag-aaral, “Ano-ano ang makikita sa

6

mapa maliban sa mga simbolo o pananda na napag-aralan na natin?

Mayroon ba?

7. Tumawag ng ilang bata at ipaturo sa mapa ang kanilang sagot.8. Itanong ang mga nasa Alamin Mo LM p ___.9. Tumawag ng ilang mag-aaral upang sagutin ang

mga tanong.

Isulat ito sa pisara. Sabihin sa kanila na babalikan nila ang mga sagot na iyon pagkatapos ng aralin.

B. Paglinang: 1. Ipabasa ang Tuklasin MoLM p _____. Gamitin ang

mga susing tanong 1-4 sa pagtalakay ng mga pangunahin at pangalawang direksyon.

2. Magpakita ng mapa ng sariling rehiyon sa klase. Ipatukoy ang mga lalawigan sa iba’t ibang

direksyon sa mapa.

3. Ipaliwanag ang pamamaraan ng mga Gawain.

Gawain A: Mga Lalawigan sa Rehiyon Hatiin ang klase sa limang pangkat. Magbigay ng mga pamantayan sa paggawa upang

mapanatili ang kaayusan ng klase. Gawin muna ng buong klase ang Gawain A LM

p.____. Talakayin ang pagtukoy ng mga lugar sa mapa. Ipamahagi ang pinalaking kopya ng mapa ng inyong rehiyon. Kung wala, maaari mong ipasangguni ang

mga mag-aaral sa mapa ng sariling rehiyon. Sabihin sa mga bata na isulat ang kanilang mga

sagot sa katanungan sa isang manila paper at maghanda

sa gagawing pag-uulat pagkatapos ng Gawain.

7

Bigyan ng sapat na panahon ang mga pangkat sa paggawa ng kanilang output.

Ipaulat ang gawa ng mga pangkat. Gawain B: Pagtukoy ng mga Lalawigan gamit ang

Direksiyon Gamitin ang kaparehang pangkat sa unang gawain

at ang nabuong pamantayan sa paggawa. Ipalabas muli ang mapang ginamit sa Gawain A. Ipagawa ang Gawain B batay sa mapa ng rehiyon. Iwasto ang sagot ng mga pangkat pagkatapos ng

Gawain. Gabayan ang mga bata sa pagsagot kung ang mga

ito ay nahihirapan.

Gawain C: Iba-ibang Lugar, Iba-ibang Direksiyon

Gamitin ang kaparehang pangkat sa mga naunang gawain.

Magpagawa ng pinalaking kopya ng bulaklak na may nakasulat na mga direksiyon sa isang manila paper.

Ipagawa ang Gawain C. Ipadikit sa pisara o sa ibang part eng silid-aralan

ang natapos na output ng mga bata. Magsagawa ng Gallery Walk. Hayaang magsulat

ng mga puna ang pangkat sa gawa ng iba. Bigyang linaw ito pagkatapos ng Gallery Walk.

4. Bigyang diin ang mga kaisipan: Ang lahat ng apa ay nakaayon sa hilaga.

Kung ang lugar at nasa pagitan ng hilaga at silangan, sinasabing ito ay nasa pagitan ng hilaga at silangan, sinasabing ito ay nasa hilagang-silangan (HS). Kung ang lugar ay nasa pagitan ng timog at silangan, ang kinaroroonan nito ay nasa timog-silangan (TS). Samantala, ang direksiyon sa pagitan ng timog at kanluran at timog-kanluran (TK).Hilagang-kanluran (HK) naman ang nasa pagitan ng hilaga at kanluran.

IV. Pagtataya: Pasagutan ang Natutuhan Ko, LM pahina 16.

8

Culminating Activity : Isagawa ang laro. Panuto:

1. Pangkatin sa apat ang klase. 2. Ipuwesto ang bawat pangkat sa direksiyon ng hilaga,

silangan, kanluran, at timog. 3. Gumuhit ng malaking bilog. Sa loob nito gumuhit ng

maliit na parisukat at lagyan ng Hsa isang panig. 4. Papuntahin ang mga manlalaro sa loob ng bilog nang

nakapangkat. 5. Pumili ng magiging taya sa gitna. Kapag sinabi ng

taya ang S ang mga manlalaro sa gawing Silangan ang sisigaw ng Silangan sabay taas ng kanang kamay. Kapag sinabi naman ang T, sisigaw ang mga nasa gawing timog ng Timog at sabay taas ng kanang kamay.

6. Kapag H o K ang sinabi ng taya, sisigaw ang mga nasa direksiyong Hilaga o Kanluran ngunit kaliwang kamay ang itataas.

7. Tatakbo patungo sa kasalungat na direksiyon ang sumigaw at gayundin ang gagawin ng nasa lilipatan nila. Ang pinakahuling makalipat ay magiging taya.

8. Gawing paulit-ulit.

References: (Mga larawan na magagamit) http://en.wikipedia.org/wiki/Points_of_the_compass http://sketchup.google.com/3dwarehouse/details?

mid=bcc9826d4a827295169a1cee380569f6&hl=fil

Aralin 3: Relatibong Lokasyon ng mga Lalawigan sa Rehiyon

Bilang ng Araw: 1-2 na Araw

I. Layunin:

9

http://sketchup.google.com/3dwarehouse/details?mid=bcc9826d4a827295169a1cee380569f6&hl=fil

http://sketchup.google.com/3dwarehouse/details?mid=bcc9826d4a827295169a1cee380569f6&hl=fil

http://en.wikipedia.org/wiki/Points_of_the_compass

1. Natutukoy ang lokasyon ng mga lalawigan sa rehiyon batay sa mga kalapit na lugar; at

2. Nailalarawan ang lokasyon ng mga lalawigan sa rehiyon batay sa mga nakapaligid dito.

II.Paksang Aralin:Paksa: Kinaroroonan ng mga Lalawigan sa Rehiyon batay sa

mga nakapaligid dito.Kagamitan: Mapa ng sariling Lalawigan o RehiyonSanggunian: Modyul 1, Aralin 3

K to 12 AP3LAR-Ic-3

III. Pamamaraan:A. Panimula:

1. Simulan ang aralin gamit ang mga susing tanong sa Alamin Mo.

2. Magsagawa ng “brainstorming” kaugnay ng mga tanong.

3. Pangunahan ang gawaing “Panglabas sa Gubat”. Bumuo ng apat na pangkat. Bigyan ang bawat pangkat ng activity card at

pinalaking larawan ng kagubatan. Ipaliwanag ang pamamaraan ng Gawain. Sabihin ang sitwasyon:

Isagawa ang Gawain.

10

Sitwasyon:

May isang batang naligaw sa kagubatan. Nakasalubong siya ng matandang lalaki na magtuturo sa kaniya ng landas pauwi. Masundan niya kaya ito? Tulungan mo siyang makalabas ng gubat.

ACTIVITY CARD

Magsimula sa batang nakaharap sa X. Mula sa X, tumalikod at lumakad patimog hanggang sa makita ang

napakalaking puno. Bago dumating sa malaking puno lumiko at sundan ang landas patungong

Silangan, sa may lawa. Mula sa lawa, lumabas nang pahilaga at huminto sa maraming punong-kahoy. Mula rito, tuntunin ang liko-likong daan patungong Silangan hanggang umabot

ka sa krus na daan. Lumiko at lumakad patimog. Sa dulo ng daan makikita ang isang kubo sa tabi ng malaking puno. May dalawang daan dito. Sundan ang daan patungong Silangan hanggang makalabas ng gubat.

Sagutin ang mga sumusunod na mga tanong: Natulungan ba ninyo ang batang makalabas sa gubat?

Paano? Ano ang nakatulong sa inyo upang matukoy ang mga

direksyon? Mahalaga ba ang pagtukoy sa mga bagay na makikita

sa lugar o nakapaligid dito upang marating mo ito?

B.Paglinang:1. Ipabasa ang Tuklasin Mo sa LM pahina _____.2. Ipasagot ang mga tanong na nakapaloob dito.3. Magkaroon ng talakayan tungkol sa aralin hanggang

sa maintindihan nang wasto ang mga bata ang tungkol dito.

4. Ipakita ang mapa ng sariling rehiyon. Magkakaroon ng pagsasanay sa pagtukoy ng mga relatibong lokasyon ng mga lalawigan sa rehiyon.

5. Ipaliwanag ang panuto sa pagsasagawa ng bawat gawain.

Gawain A Bigyan ng pagkakataon ang mga bata na mapag-

aralan ang mapa ng Rehiyon IV CALABARZON. Ipaunawa na ang mapa na ito ay ginagamit lamang sa pagsasanay upang tukuyin ang relatibong

11

lokasyon ng mga lalawigan. Kung hindi taga CALABARZON, maaaring magkaroon ng talakayan tungkol sa mga natatanging katangian ng mga lalawigan at ang pagkakaiba o pagkakapareho nito sa sariling lalawigan.

Pasagutan ang aytem 1-5 sa pahina ________. Pag-usapan/talakayin ang bawat aytem.

Susing Sagot:1. Cavite, Laguna, Batangas, Rizal2. Laguna o Quezon3. Quezon4. Batangas5. Aurora (Region III)

Ilabas ang mapa ng sariling lalawigan at magkaroon ng talakayan na kagaya ng pagtalakay sa LM.

Gawain B Ipaliwanag ang gawain. Sabihin na ang gagamitin mga pangungusap ay mga

relatibong lokasyon. Balikan ang konsepto nito kung kinakailangan.

Ipagawa ang gawain. Kolektahin ang mga sagutang papel ng mga bata at

iwasto ito. Talakayin sa klase ang mga ideyang hindi pa

gaanong naintindihan ng mga bata batay sa resulta ng gawain.

Iugnay sa sariling lalawigan o actual na kinlalagyan ng mga lugar sa sariling lalawigan.

Susing Sagot:Magkakaiba ang sagot. Halimbawa, ang palengke ay nasa tapat ng paaralan.

Gawain C Hatiin ang pangkat sa apat. (Maaari rin itong maging

isahang Gawain).

12

Ipaliwanag ng pamamaraan ng Gawain C. Ipahanda ang mga kagamitan. Ipagawa ang Gawain C. Bigyan sila ng sapat na oras

para tapusin ito. Ipadikit sa pisara o sa nakalaang lugar ang mga

output ng mga bata upang Makita rin ng iba.

Susing Sagot:Bigyang-marka ang output ayon sa wastong pagsunod ng mga bata sa panuto

7. Talakayin ang mga kasagutan sa bawat gawain. Kung may mga maling kasagutan, ipaliwanag at iwasto ito. Inaasahan na lahat ng gawain ay maisasagawa ng mga bata nang maayos.

8. Gabayan ang mga mag-aaral na mailahad ang mga konsepto ng aralin bilang paglalahat ng aralin sa pamamagitan ng sumusunod na mga tanong: Ano ang Relatibong Lokasyon? Ano ang kaugnayan nito sa pagtukoy ng

kinaroroonan ng isang lugar?Ang mga direksyon o lokasyon ng isang lugar ay ibinabatay sa kinaroroonan ng mga nakapaligid at karatig-pook. Ang tawag dito ay relatibong lokasyon. Mas medaling matutukoy ang kinaroroonan ng mga lugar kung alam kung paano hanapin ang mga relatibong lokasyon ng mga lugar na ito.

IV. Pagtataya:Pasagutan ang Natutuhan Ko LM p ______.Susing Sagot:a. Tawi-Tawi, Sulu, Basilanb. Timog o Timog-Silanganc. Hilaga

d. Timog e. Hilaga

Gumawa ng sariling pagsusulit kung saan natutukoy ang mga bata ang relatibong lokasyon ng kanilang rehiyon o lalawigan.

13

V.Takdang Gawain:Magdisenyo ng isang pamayanan. Gawing puntong reprensiya ang inyong bahay

Sa bandang Silangan-May simbahan at paaralan Sa bandang Kanluran – May pamilihan at palaruan Sa bandang Timog – May Ospital Sa bandang Hilaga- May parke at sa palibot ng

parke ay mga halamang namumulaklak

Inihanda nina:

AMOR B. TENTADO TANAY IESTELITA C. PENDON – PILILLADOROTEA ENCIO – NIOGANREYNOLD LIBATO – JALA-JALA

ARALIN 4: Ang Katangian ng mga Lalawigan sa Aking Rehiyon Batay Sa Lokasyon, Direksiyon, Laki,

At Kaanyuan

Bilang ng Araw: 2 araw

I. Layunin:

Natutukoy ang mga katangian ng lalawigan sa sariling rehiyon (Rehiyon IV- A CALABARZON) batay sa lokasyon at direksiyon

II. Paksang Aralin:

Paksa : Katangian ng lalawigan sa sariling rehiyon

(Rehiyon IV- A CALABARZON) batay sa lokasyon at direksiyon

14

Kagamitan : Concept map ng katangian ng mga lalawigan sa Rehiyon IV-A

CALABARZON, mapa ng mga lalawigan sa Rehiyon

IV-A,DLP/PPT Presentation, manila paper, pentelpen

Karagdagang kagamitan: CD ng CALABARZON March

Sanggunian : Modyul 1, Aralin 4 K to 12- AP3LAR-Ic-4

III. Pamamaraan:

A. Panimula:

1. Maghanda ng 5 set ng mapa ng ng mga lalawigan sa Rehiyon IV-A CALABARZON. Bawat set ay anyo ng blangkong mapa at ang isang set ay ginupit-gupit na puzzle map. Maari itong gawin sa manila paper o kartolina.

2. Pangkatin ang mga mag-aaral. Bigyan ang bawat pangkat ng mapa ng mga lalawigan sa Rehiyon IV-A.

A.

15

3. Hayaang buuin ng mga bata ang puzzle gamit ang blankong mapa.

4. Pagkatapos mabuo ang puzzle, itanong ang mga sumusunod na tanong sa mga mag-aaral: Ano-anong mga mapa ang nabuo mula sa puzzle? Ilang kulay ang bumubuo sa puzzle? Ano-ano kaya ang mga ito? Paano nagkakaiba ang mga mapa?

5. Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa Panimula sa kanilang LM p. 25. Talakayin ang inaasahang matutunan ng mga mag-aaral sa Aralin 4.

6. Ipabasa ang mga tanong sa Alamin Mo LM. p. 26 at sabihin na sasagutan nila ang mga tanong pagkatapos ng aralin.

B. Paglinang na Gawain1. Pangkatin ang klase sa lima (batay sa bilang ng mga

lalawigan sa rehiyon). Bawat grupo ay bibigyan ng kopya ng mahahalagang datos ukol sa mga lalawigan upang basahin at pag-aralan ng bawat grupo. Hayaang pag-aralan ng mga bata ang hinihinging datos. Ipasulat ang datos sa loob ng kahon

Pangkat 1Lalawigan Lokasyon Direksiyon

Cavite


Batangas


Laguna

Pangkat 4

16

Lalawigan Lokasyon Direksiyon

Rizal


Quezon

(Habang gumagawa ang mga bata, maaaring patugtugin ang CALABARZON March)

2. Ipaulat sa bawat pangat ang mga katangian ng mga sumusuond na lalawigan batay sa lokasyon at direksiyon. Gabayan ang pag-uulat ng mga pangkat sa pamamagitan ng iba’t-ibang istratehiya katulad ng “news reporting”

3. Talakayin ang mga sagot ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng pagtanong ng mga sumusunod:

Ano- ano ang mga lalawigan na bumubuo sa ating rehiyon?

Ano- ano ang katangiang nabanggit sa bawat lalwigan?

Ano-ano ang lugat na nakapalibot sa bawat rehiyon?

Paano ninyo nailarawan ang bawat lalawigan sa ating rehiyon?

Ano- ano ang katangiang pisikal ang ginamit mo upang ilarawan ang mga lalawigan

4. Matapos talakayin ang mga kasagutan ng mga bata at magbigay ng pagwawasto sa mga sagot, gabayan ang mga bata upang buuin ang kaisipan na dapat tandaan sa araling ito.

Ang mga lalawigan sa Rehiyon IV-A ay may kaniya-kaniyang katangiang pisikal. Ang mga katangiang ito ng mga lalawigan ay naaayon sa lokasyon at direksiyon.

17

IV. Pagtataya

Punan ng tamang impormasyon ang bawat patlang upang makumpleto kung anong direksiyon ang tatahakin ng mga tao kung sila ay pupunta sa mga lugar ng rehiyon sa bawat bilang.

1. Ang lalawigan ng Cavite ay papuntang ________________ mula sa ______________________.

2. Ang lalawigan ng Rizal ay papuntang ________________ mula sa ______________________.

3. Ang lalawigan ng Batangas ay papuntang ________________ mula sa ______________________.

4. Ang lalawigan ng Laguna ay papuntang ________________ mula sa ______________________.

5. Ang lalawigan ng Quezon ay papuntang ________________ mula sa ______________________.

V. Takdang Gawain

Iguhit ang mapa ng sariling rehiyon sa puting papel, bigyan ng pagkakakilanlan ang bawat lalawigan sa pamamagitan ng pag-iiba-iba ng kulay na gagamitin sa bawat isang lalawigan. Isulat ang detalye ng bawat lalawian sayon sa lokasyon at direksiyon.

Submitted by:

REYNOLD M. LIBATOTeacher IJalajala District

18

ARALIN 4: ANG KATANGIAN NG MGA LALAWIGAN SA AKING REHIYON BATAY SA LOKASYON, LAKI,

AT KAANYUAN

Takdang Panahon: 2 arawI. Layunin:

Natutukoy ang mga katangian ng lalawigan sa sariling rehiyon (Rehiyon IV- A CALABARZON) batay sa laki at kaanyuan

II. Paksang Aralin:


(Rehiyon IV- A CALABARZON) batay sa laki at kaanyuan

Kagamitan : Concept map ng katangian ng mga lalawigan sa Rehiyon IV-A CALABARZON, tsart

mapa ng mga lalawigan sa Rehiyon IV-A,DLP/PPT Presentation, manila paper, pentelpen


Sanggunian : Modyul 1, Aralin 4

19

K to 12- AP3LAR-Ic-4III. Pamamaraan:

A. Panimula:

1. Pagbalik-aralan ang nakaraang aralin tungkol sa lokasyon at direksiyon ng mga lalawigan sa Rehiyon IV-A. Muling magsama-sama ang magkakapangkat sa nakaraang aralin at gumawa ng yell ng naiatas na lalawigan. Ang anumang datos o impormasyon na babanggitin ng guro na nauukol sa bawat lalawigan ang siyang magbibigkas ng kanyang yell.

2. Bilang panimula ng aralin, hilingin sa mga bata na awitin ang CALABARZON March sa tulong video.

3. Talakayin ang awit upang lubos na makilala bawat lalawigan na pinag-aralan sa nakaraang aralin. Sa pagtalakay ng mga sagot, magaaring magsagawa ng sariling estratehiya katulad ng paunahan ng mga pagsagot o pakontest.

4. Muling ipabasa sa mga mag-aaral ang Panimula sa kanilang LM p. 25. Muling talakayin ang inaasahang matutunan ng mga mag-aaral sa aralin.

B. Paglinang na Gawain1. Sa ikalawang araw ng pagtalakay sa mga lalawigan ng

Rehiyon IV-A, bigyan ang bawat isang mag-aaral ng kopya ng binasa sa nakaraang aralin ukol sa mga lalawigan na bumubuo sa Rehiyon IV-A. Sikaping magkakaiba ang mga lalawigan ang binabasa ng bawat bata. (Dito ibabatay ang grupo na kanilang sasamahan)

Hilingin sa mga bata na basahin ng tahimik.2. Pangkatin ang klase sa lima ayon sa lalawigan na

kanilang binasa. Bigyan ang bawat grupo ng manila paper, pentelpen at Activity Card kung saan nakasulat ang gagawin.

Ayon sa inyong binasa ukol sa lalawigan, gamitin ang mga simbolo ng mapa na napag-aralan sa Aralin ! upang tukuyin ang bawat bahagi ng mapa.

20

Isulat sa ibabang bahagi ng inyong mapa ang kabuuang laki o sukat at kaanyuan ng bawat lalawigan.

Pangkat 1Lalawigan Laki Kaanyuan

Cavite


Batangas


Laguna


Rizal


Quezon

(Habang gumagawa ang mga bata, muling patugtugin ang CALABARZON March o anuma awitin mula sa iba’t ibang lalawigan tulad ng Rizal Mabuhay)

3. Ipaulat sa bawat pangkat ang mga katangian ng mga sumusuond na lalawigan batay sa laki at kaanyuan.

21

Ipasulat sa manila paper. Gabayan ang pag-uulat ng bawat pangkat,




Ano- ano ang katangian ng mga lalawigan sa ating sariling rehiyon.

5. Matapos talakayin ang mga kasagutan ng mga bata at magbigay ng pagwawasto sa mga sagot, gabayan ang mga bata upang buuin ang kaisipan na dapat tandaan sa araling ito. Pagsamahin ang kaisipan sa nakaraang aralin.

Ang mga lalawigan sa Rehiyon IV-A ay may kaniya-kaniyang katangiang pisikal. Ang mga katangiang ito ng mga lalawigan ay naaayon sa lokasyon, direksiyon, laki at kaanyuan ng mga ito.

IV. Pagtataya

B. Kilalanin ang bawat mapa ng iba’t-ibang lalawigan. Isulat ang pangalan ng lalawigan.

Lalawigan ng Lalawigan ng Lalawigan ng _____________ _____________ _____________

22

Lalawigan ng Lalawigan ng _____________ _____________

Submitted by:


ARALIN 4: ANG KATANGIAN NG MGA LALAWIGAN SA AKING REHIYON BATAY SA LOKASYON, LAKI,

AT KAANYUAN

Takdang Panahon: 1 araw

I. Layunin:

Naipaghahambing ang mga lalawigan sa sariling rehiyon (Rehiyon IV- A CALABARZON) batay sa lokasyon, direksiyon, laki at kaanyuan

II. Paksang Aralin:


(Rehiyon IV- A CALABARZON) batay sa lokasyon, direksiyon, laki at kaanyuan

Kagamitan : Concept map ng katangian ng mga lalawigan sa Rehiyon IV-A CALABARZON, tsart

23

mapa ng mga lalawigan sa Rehiyon IV-A,DLP/PPT Presentation, manila paper, pentelpen


Sanggunian : Modyul 1, Aralin 4 K to 12- AP3LAR-Ic-4III. Pamamaraan:

A. Panimula:1. Tumawag ng tatlo hanggang apat na batang lalaki

(tiyaking magkakaiba sila ng katangiang pisikal).2. Itanong sa mga bata ang sumusunod:

a. Anong katangian mayroon si _________? (gayundin sa iba pang batang pinatayo)

b. Sino- sino ang magkasintaas na bata?c. Sino- sino naman ang magkapareho ng katangian?d. Ano ang pagkakaiba nina _________?

3. Paupuin na ang mga bata.4. Itanong sa mga mag-aaral, “Batay sa maikling gawain,

ano-ano ang salitang ginamit upang paghambingin mga katangian ng inyong mga kaklase?”

B. Paglinang na Gawain1. Ipaskil ang mga tsart na iniulat at mga larawan ng

mapa na ginamit sa nakaraang dalawang araw.2. Itanong ang mga sumusunod na mga tanong at

talakayin ang mg sagot ng bata: Ano-ano ang mga lalawigan na bumubuo sa ating

rehiyon? Ano-ano ang katangiang nabanggit sa bawat

lalawigan? Ano-ano ang lugar a nakapalibot sa bawat

lalawigan ng rehiyon? Aling lalawigan ang may pinakamalaking sukat ng

kalupaang sakop? Alin naman ang pinakamaliit? Anong lalawigan ang may malaking bahagi ng

kabundukan? Alin naman ang may malaking bahagi ng kapatagan?

Paano nagkakaiba at nagkakapareho ang mga lalawigan sa iyong sariling rehiyon?

24

3. Batay sa mga tsart at mga iniulat na mga datos ukol sa mga lalawigan ng Rehiyon IV-A, ilarawan ang kabuuang pisikal na katangian ng mga lalawigan sa ating rehiyon. Sagutin ang mga tanong sa Gawain A sa LM pahina 28. Isulat sa inyong kuwaderno ang mga kasagutan.

4. Ipaulat sa bawat pangkat ang mga katangian ng mga sumusuond na lalawigan batay sa laki at kaanyuan. Ipasulat sa manila paper. Gabayan ang pag-uulat ng bawat pangkat,




Ano- ano ang katangian ng mga lalawigan sa ating sariling rehiyon.

6. Matapos talakayin ang mga kasagutan ng mga bata at magbigay ng pagwawasto sa mga sagot, gabayan ang mga bata upang buuin ang kaisipan na dapat tandaan sa araling ito. Pagsamahin ang kaisipan sa nakaraang aralin.

Ang mga lalawigan sa Rehiyon IV-A ay may kaniya-kaniyang katangiang pisikal. Ang mga katangiang ito ng mga lalawigan ay naaayon sa lokasyon, direksiyon, laki at kaanyuan ng mga ito.

IV. PagtatayaC. Kilalanin ang bawat mapa ng iba’t-ibang lalawigan. Isulat

ang pangalan ng lalawigan.

Lalawigan ng Lalawigan ng Lalawigan ng _____________ _____________ _____________

25

Lalawigan ng Lalawigan ng _____________ _____________

Submitted by:REYNOLD M. LIBATOTeacher IJalajala District

ARALIN 5a. Populasyon sa Aking Pamayanan


I. Layunin:Natutukoy ang populasyon ng iba’t ibang pamayanan sa lalawigan ng Rizal.

II. Paksang AralinPaksa: Populasyon sa Aking PamayananKagamitan: Talahanayanng Populasyon ng mga

pamayanan sa Rizal Sanggunian: Modyul 1 Aralin 5

K to 12 - AP3LAR-Id-5

III. PamamaraanA. Panimula

1. Magpalaro ng “The Boat is Sinking” upang pangkatin ang mag-aaral ayon sa mga batayan ng nakagawiang pagpapangkat-pangkat

2. Iproseso ang gawain sa pamamagitan ng pagtatanong ng mga sumusunod: Ilan ang pangkat na nabuo? Ano ang pangkat na pinakamarami? Ano naman ang pinakakaunti?

26

Ilan ang miyembro ng ng bawat pangkat? Ilan ang babae sa bawat pangkat at ilan naman

ang lalaki? Ano ang iba pang tawag sa bilang ng bata sa

bawat pangkat?

B. Panlinang na gawain1. Ipabasa at ipaunawa ang Tuklasin Mo LM p. 37-38

ipaunawa na ang tatalakayin ay aktuwal na datos mula sa lalawigan natin (Rizal). Bigyang diin ang mga pagpapahalaga sa pagkuha ng datos mula sa mga ahensiya ng pamahalaan. Talakayin ang mga sagot sa isang oral recitation o larong “Pass the Ball”.

Mga Bayan sa Lalawigan ng

RizalPopulasyon

Antipolo 633,971Cainta 289,833Taytay 262,485

Binangonan 238,931Rodriguez 223,594San Mateo 184,860

Angono 97,209Tanay 94,460Pililla 58,525

Morong 50,538Cardona 44,942Teresa 44,436Baras 31,524

Jalajala 28,738Kabuuan 2,284,046Pinagmulan: 2007 National Statistics Office

2. Gamit ang aktuwal na datos ng populasyon ng lalawigan ng Rizal igawa ito ng bar graph sa paggabay ng guro (Magpakita ng halimbawa ng bar graph).

3. Iproseso ang gawain sa pamamagitan ng mga sumusunod na tanong ayon sa bar graph.

Populasyon sa Lalawigan ng Rizal

27

AntipoloCainta

Taytay

Binangonan

Rodriguez

San Mateo

AngonoTanay

Pililla

Morong

Cardona

TeresaBaras

Jalajala0

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000

600,000

700,000 633,971

289,833262,485238,931223,594184,860

97,209 94,46058,525 50,538 44,942 44,436 31,524 28,738

Populasyon

Ano ang napansin ninyo sa bar graph na nabuo? Ano ang masasabi mo sa lugar na may

pinakamataas/ pinakamalaking bar? Ilan ang populasyon ng bayan ng Jalajala?Pililla?

(Maaaring itanong din ang sa ibang bayan) (Magdagdag ng mga tanong ayon sa datos na

ipinakikita ng graph.) Sa pagtalunton ng tamang populasyon gamit ang bar graph hayaan ang mga bata na makuha ang tamang paraan. Gabayan lamang sila kung kinakailanagan.

4. Pangkatin ang klase sa limang (5) pangkta. Bigyan ang bawat pangkat ng gawain kung saan ay kukumpletuhin nila ang isang bar grapgh sa pamamagitan ng paglalagay ng tamang grap gamit ang impormasyon sa bawat manila paper (maaaring gamitin ang populasyon ng bawat barangay ng sariling bayan).

5. Ipabasa ang Tandaan Mo LM. P.44

Submitted by:


28

ARALIN 5b. Populasyon sa Aking Pamayanan


I. Layunin:Naihahambing ang mga populasyon ng iba’t ibang pamayanan sa sariling lalawigan.





1. Sagutin ang tanong sa Alamin mo LM p.36B. Panlinang na Gawain

1. Pangkatin ang klase sa limang pangkat. Bigyan ang bawat pangkat ng tig-sasampung perang papel.(Tiyakin na hindi pare-pareho ang dami ng kasapi ng bawat pangkat)

2. Sabihin sa mga mag-aaral na maglalaro ng tinda-tindahan ang buong klase. Sa pamamagitan ng perang papel, bibili ang pangkat ng prutas, kailangan lahat ng kasapi ng pangkat ay mabibigyan ng prutas.

29

3. Pagkatapos na makabili ang lahat ng pangkat, tanungin ang bawat isa ng sumusunod na mga tanong: Aling pangkay ang nakapagbigay ng prutas sa

lahat ng kasapi? Aling pangkat naman ang hindi nakapagbigay ng

prutas sa mga kasapi? Bakit sa palagay ninyo may mga pangkat na

nabigyan lahat at mayroon ding hindi? Ano ang masasabi ninyo kapagmarami ang kasapi

at kaunti lamang ng pagkain? Ano naman ang masasabi ninyo kung lahat ng

kasapi ay maroon pagkain at may sobra pa? Ano ang mangyayari kapag kaunti lamang ang

pagkain puro pero kaunti lamang ang kasapi? Ano ang mangyayari kapag maraming- marami

ang mga kasapi at kaunti lamang ang pagkain?

4. Gamit ang bar graph ng nakaraang aralin (Populasyon ng mga bayan sa lalawigan ng Rizal). Itanong ang mga sumusunod: Aling pangkat ang pinakamaraming kasapi? Aling mga pangkat ang magkasindami? Aling mga pangkat ang pinakakaunti ang mga

kasapi? Ano-anong mga impormasyon ang maaari pa

nating malaman batay sa simpleng bar graph na ito?

Anong masasabi ninyo tungkol sa bar graph? Sa palagay ninyo, mapaghahambing ba natin ang

populasyon ng mga pamayanan gamuit ang graph na ito?


III. PagtatayaAralin muli ang datos ng mga pamayanan sa Rizal.

Paghambingin ang mga bayan sa pamamagitan ng pagbuo ng mga pangungusap.

IV. Takdang Gawain

30

Gumawa ng bar grap gamit ang datus ng populasyon ng lalawigan ng Rizal. Paghambingin ang mga bayan ayon sa populasyon. Maaring gumamit ng mas marami o mas kaunti.

Submitted by:


ARALIN 5c. Populasyon sa Aking Pamayanan


I. Layunin:Nailalarawan ang populasyon ng mga pamayanan sa lalawigang kinabibilangan gamit ang bar grap





1. Muling balikan ang binuong bar-graph ng mga bata at sagutin ang mga sumusunod na tanong:

Aling pamayanan na nasa graph ang kailanagn ng mas maraming pagkain?

Aling pamayanan namana ang pinaka-kaunti ang kinakailangang pagkain? Bakit mo nasabi ito?

Anong masasabi mo kapag Malaki ang populasyon ng isang lugar? Bakit mo naman nasabi ito?Ano ang makikita mo sa pamayanan na Malaki ang populasyon? Sa isang maliit ang populasyon?

2. Magpakita ng halimbawa ng graph na nagpapakita ng populasyon ng babae at lalaki sa ilang barangay sa

31

sariling pamayanan. (Maaaring gamitin ang populasyon ng sariling pamayanan)

B AG UMB ONG

B AYU G OL U B O

P AG K AL I NAW

AN

P U NTA

S EC OND DI S

T

S I PS I P

I N

S P EC I AL D

I ST

TH I RD D

I STR I C

T

P AL AYP AL AY

P AAL AMAN

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

1,50

6

2,37

4

814

877

1,31

8

967

2,27

6

2,03

6

1,45

3

981

147

1,39

7

2,24

0

752 86

1

1,28

7

906

2,19

3

1,92

3

1,36

7

940

123

pOPULASYON SA BAYAN NG JALAJALALALAKI BABAE

3. Talakayin ang graph sa pamamagitan ng mga sumusunod na tanong:

Aling mga barangay ang mas maraming babae kaysa sa lalaki?

Aling barangay ang may pinakamaraming nakatirang lalaki?

Sa pamamagitan ng graph na ipinakita, paano mo mailalarawan ang populasyon ng mga barangay sa ating bayan?

Ano-ano ang mga salitang maaaring gamitn upang ilarawan/paghambingin ang mga barangay/pamayanan?


IV. PagtatayaPasagutan ang Natutunan Kos a LM p. 45-46

Submitted by:


32

Takdang Panahon: 1 arawI. Layunin Naihahambing ang lalawigan ng Rizal sa lalawigan ng Laguna ayon sa dami ng populasyon gamit ang mga datos ukol sa populasyon

II. Paksang Aralin

Paghahambing ng Lalawigan ng Rizal sa Lalawigan ng Laguna ayon sa dami ng populasyon gamit ang mga datos ukol sa populasyon

C. Kagamitan :

Mapa ng populasyon ng lalawigan ng Rizal

Talaan ng populasyon ng Lalawigan ng Rizal at Laguna

Tsart ng talahanayan sa LM, larawan ng pamayanan na

may iba’t- ibang dami ng populasyon, mapa ng Calabarzon

Learner’s Material 47- 61 , Teacher’s Guide

Integrasyon : Sining, Pagbasa ,Mathematics

C. Sanggunian: K to 12, AP 3 LAR-Id- 6

III. Pamamaraan

A. Panimula 1. Magpalaro tungkol sa populasyon ng tao sa bayan ng Pililla gamit ang

bar grap na pinamagatang “Number heads” (Pangkatin ang klase sa

apat, bawat miyembro ng pangkat ay magkakaroon ng sariling

numerong itatalaga ng lider, maaring 1-7. Tatawag ang guro ng isang

numero at tatayo ang miyembro ng bawat pangkat ng tinawag na

numero para sumagot sa tanong ng guro. Matatapos

ang laro kapag natawag na lahat ng number/ miyembro sa bawat

pangkat. Ang pangkat na may pinakamaraming nasagot ang siyang

panalo sa laro.

33

ARALIN 6. Populasyon sa Mga Lalawigan sa Rehiyon

Populasyon sa Bayan ng Pililla

Dami ng Tao

2. Pag-aralan ang bar graph.

3. Sagutin ang mga sumusunod na tanong:

Aling barangay sa Pililla ang pinakamalaki ang populasyon?

Alin naman ang pinakamaliit?

Pag pinagsama ang mga populasyon ng mga barangay, gaano

karaming tao lahat?

Saang barangay kaya ang pinakamaraming pamilihan? Bakit mo

nasabi ito?

34

13,000

12,000

11,000

10,000

9,000

8,000

7,000

6,000

5,000

4,000

3,000

2,000

1,000

0

Bagumbayan Halayhayin Hulo Imatong Malaya Niogan Quisao Takungan Wawa

(Maaring magdagdag pa ang guro ng mga katanungan o muling

magpakita ng bar grap ng populasyon sa mga pamayanan para

mas maganda ng laro)

4. Magsanay sa pagbuo ng isang bar graph gamit ang sariling likhang

datos. (Mahalang malaman ng mga bata ang konsepto

na nagpapakita ng impormasyon ang graph)

B. Panlinang na Gawain

1. Ipabasa ang Tuklasin Mo sa LM p.42

2. Ang pinagkunan ay ayon sa kapal ng populasyon o bilang ng mga

taong naninirahan sa isang kilometro kuwadrado (km2). Ipaliwanag

mabuti na ang ginamit na batayan ay ayon sa Philippine Census 2010,

Population Density (Approximated Value).

3. Talakayin ang mapa ng populasyon ng Rizal sa taong 2010 at ang

talahanayan nito.

Populasyon ng Lalawigan ng Rizal

Ayon sa Senso 2010

RIZAL 2,484,840Angono 102,407

Antipolo City 677,741

Baras 32,609

Binangonan 249,872

Cainta 311,845

Jalajala 30,074

Morong 52,194

Pililla 59,527

Rodriguez 280.904

San Mateo 205,255

35

Tanay 98,879

Taytay 288,956

Teresa 47,163

Cardona 47,414

Suriin ang populasyon ng Lalawigan ng Rizal.

Ilang bayan mayroon sa lalawigan ng Rizal? Anu-ano ito?

Anong bayan ang may pinaka-malaking populasyon sa Rizal?

Anong bayan ang may pinaka-maliit na populasyon sa Rizal?

Ilang siyudad mayroon sa lalawigan ng Rizal?

Anu anong bayan sa Rizalang may malaking Populasyon.?

Talakayin ang talahanayan ng Populasyon sa Lalawigan ng Laguna

Populasyon ng Lalawigan ng Laguna

Ayon sa Senso 2010

LAGUNA 2,669,847

Alaminos 43,526 Majayjay 26547

Binan 283,396 Nagcarlan 59,726

Calamba City 389,377 Paete 23,523

Calauan 74,890 Pakil 20,822

Cabuyao 248,436 Pangil 23,201

Cavinti 20,809 Pagsanjan 39,313

Famy 15,021 Pila 46,534

Kalayaan 20,944 Rizal 15,518

Liliw 33,851 Sta. Cruz City 110,943

Los Banos 101,884 Sta. Rosa City 284,670

Lumban 29,470 Siniloan 35,363

36

Luisiana 20,148 San Pablo City 248,890

Mabitac 18,618 Sta Maria 26,839

Magdalena 22,976 San Pedro 294,310

Victoria 34,604

Ilang bayan mayroon sa Laguna?

IAnu anong mga bayan sa Laguna ang may malalaking populasyon?

lan ang siyudad sa lalawigan ng Laguna?

Anu anong bayan sa Laguna ang may maliliit na populasyon?

Ano ang kabuuang populasyon ng lalawigan ng Laguna?

Tingnang muli ang Talahanayan ng populasyon ng dalawang lalawigan

paghambingin ang kanilang populasyon.

Gawain

A. Paghambingin ang populasyon ng lalawigan ng Rizal at Laguna gamit

ang venn diagram.

B. Talakayin ang mapa ng populasyon ng Rizal sa taong 2010 at ang

talahanayan nito.

37

LAGUNARIZAL POPULASYON

B. Tingnan muli ang Talaaan ng populasyon ng Rizal at Laguna at

ibigay ang populasyon ng mga bayan nito

Angono

Tanay

Binangonan

Pililla

Cainta

Jalajala

Paeti

Siniloan

Calamba

Pagsanjan

Pakil

Mabitac

C.Paghambingin ang lalawigan ng Rizal at Laguna nang hindi lalampas

sa tatlong pangungusap.

Tandaan mo

Magkakaiba ang dami ng tao sa lalawigan ng Rizal at Laguna.

Magkakaiba iba rin ang pangkat ng tao ng bumubuo ng populasyon sa

lalawigan.

38

IV. Pagtataya

Piliin ang tamang sagot

1. Ang mga siyudad ng San Pablo, Calamba , Santa Rosa at Santa Cruz

ay matatagpuan sa lalawigan ng ---------------------------

A. Rizal B. Laguna C. Quezon D.Cavite

2.Aling lalawigan ang may 13 bayan at isang siyudad?

A. Laguna B. Rizal C. Quezon D. Batangas

3.Ang lalawigan ng Laguna ay binubuo ng -----------bayan at ----------------

na siyudad

4.Malalaki ang bilang ng mga populasyon sa mga bayang malalapit sa

kalakhang Maynila dahil--------------------

A. Magkasinglaki ang mga lalawigan dito

B.Bulubundukin ang mga lalawigan

C. Malapit sila sa kanilang trabaho

5. Anong bayan sa Rizal ang may maliit na populasyon ?

A.Jalajala B.Baras C. Morong C.Teresa

V. Takdang Aralin

Gumawa ng bar graph gamit ang talahanayan ng populasyon ng Rizal.

Inihanda ni:

GNG. DOROTEA C. ENCIO

Dalubguro II

39

Takdang Panahon: 1 arawI. Layunin Naihahambing ang lalawigan ng Cavite ,Batangas,at Quezon ayon sa dami ng populasyon gamit ang mga datos ukol sa populasyon

II. Paksang Aralin

Paghahambing ng Lalawigan ng Cavite , Batangas at Quezon ayon sa dami ng populasyon gamit ang mga datos ukol sa populasyon

C. Kagamitan :

Mapa ng populasyon ng lalawigan ng Cavite, Batangas at

Quezon

Talaan ng populasyon ng Lalawigan ng Cavite, Quezon at

Batangas

Tsart ng talahanayan sa LM, larawan ng pamayanan na

may iba’t- ibang dami ng populasyon, mapa ng Calabarzon




III. Pamamaraan

A. Panimula 1.Simulan ang aralin gamit ang mga susing tanong sa Alamin mo?2. Magsagawa ng brainstorming kaugnay ng mga tanong?3. Anu ano ang pagkakaiba ng mga pamumuhay sa ibat ibang

lalawigan na may malalaki at maliliit na populasyon?


1. Ipabasa ang Tuklasin mo sa LM P.42

Suriin ang Populasyon ng lalawigan ng Cavite, Quezon at

Batangas

40


Tingnan ang Talahanayan ng Populasyon ng lalawigan ng Cavite,

Quezon at Batangas

Populasyon ng Lalawigan ng Cavite

Ayon sa Senso 2010

CAVITE 3,090,691

Alfonso 48,567 Maragondon 35,289

Amadeo 33,457 Mendes 28,570

Bacoor 520,216 Naic 88,144

Carmona 74,986 Noveleta 41,678

Cavite City 101,120 Rosario 92,253

City of Dasmarinas

575,817 Silang 213,490

Gen, Emilio Aguinaldo

17,507 Tagaytay City 62,030

Gen Trias 243,322 Tanza 188,755

Imus 301,624 Ternate 19,297

Indang 62,030 Trece Martires City 104,559

Kawit 78,209Gen, Mariano Alvarez

138,540

Magallanes 21,231

Anong mga bayan sa Cavite ang may pinaka malaking populasyon?

Ilang bayan ang bumubuo sa Cavite?

Ilan ang Lungsod sa Cavite?

Ano ang kabuuang bilang ng populasyon sa Cavite?

41

Populasyon ng Lalawigan ng Quezon

Ayon sa Senso 2010

QUEZON 1,740,638

Agdangan 11,567 Malunay 50,826

Alabat 16,120 Unisan 25,186

Atimonan 61,587 Tiaong 91,599

Buenavista 29,053 Tagkawayan 50,833

Burdeos 24,166 Tayabas 91,428

Calauag 69,223 Sariaya 138,894

Candelaria 110,570 Padre Burgos 20,161

Catanauan 65,832 Pagbilao 65,996

Dolores 27,702 Panukulan 12,511

Gen Luna 25,373 Patnanungan 13,865

Gen Nakar 25,973 Perez 12,039

Guinayangan 41,669 Pitogo 21,380

Gumaca 69,618 Plaridel 10,230

Infanta 64,818 Polillo 28,125

Jomalig 6,884 Quezon 15,142

Lopez 91,071 Real 35,189

Lucban 46,698 Sampaloc 13,101

Lucena 246,392 San Andreas 33,586

Macalelon 26,419 San Antonio 31,681

Mauban 61,141 San Franciso 57,979

San Narciso 45,386

Ano ang kabuuang populasyon ng lalawigan ng Quezon?Ilang bayan ang bumubuo sa lalawigan ng Quezon?

42

Anu anong bayan ang may malalaki/ maliliit na populasyon sa Quezon? Paghambingin ang lalawigan ng Cavite at Quezon ayon sa kanilang populasyon ?

Populasyon ng lalawigan ng Batangas ayon sa senso 2010

Batangas 2,377,395

Agoncillo 35,794 Rosario 105,561

Balayan 81,805 San Jose 68,517

Balete 20,214 San Juan 94,291

Batangas City 305,607 San Luis 30,701

Bauan 81,351 San Nicolas 20,599

Calaca 70,521 San Pascual 59,598

Calatagan 51,997 Santa Teresita 17,415

Cuenca 31236 Santo Tomas 124,740

Ibaan 48,482 City of Tanauan 152,393

Laurel 35,674 Taysan 35,357

Lemery 81,825 Tingloy 16,870

Lian 45,943 Talisay 39,600

Lipa City 283,468 Taal 51,503

Lobo 37,070 Tuy 40,733I

Mabini 44,391 Nasugbu 122,483

Malvar 45,952 Padre Garcia 44,877

Mataas na Kahoy 27,177

Ilang siyudad mayroon sa lalawigan ng Batangas?

Ilang bayan at siyudad mayroon ang lalawigan ng Batangas?

Ano ang kabuuang populasyon ng lalawigan ng Batangas?

Anong lalawigan ang masikip dahil malaki ang populasyon?Anong lalawigan ang maluwag dahil kakaunti o maliit ang populasyon?

43

Gawain A Tingnan ang Talahanayan ng populasyon ng lalawigan ng Cavite Quezon at Batangas. Alin ang pinakamalaki? Alin ang pinakamaliit?

1. Gamit ang mga larawan ng ibat ibang dami ng tao bilang gabay, gumuhit ng akmang bilang ng tao sa ilang lalawigan ayon sa kanilang populasyon.

Tandaan na ang may pinakamaraming populasyon ang may pinakamaraming guhit na tao

1,000,000 katao

2.Anong masasabi mo tungkol sa populasyon ng Cavite at QuezonLalawigan Katangian ng Populasyon

Bakit magkakaiba ang populasyon sa bawat lalawigan?

3, Sumulat ng talata tungkol sa paghahambing ng populasyon ng Cavite ,Quezon at Batangas na hindi lalagpas sa tatlong pangungusap.

Tandaan Mo Magkakaiba ang dami ng tao sa mga lalawigan ng sariling rehiyon, Magkakaiba iba rin ang pangkat ng tao na bumubuo ng populasyon ng bawat lalawigan,. Ang pagkakaiba ibang dami ng tao at mga pangkat nito ay maaaring naaapektuhan ng katangian ng lupain na sinasakop ng lalawigan at ang kalapitan nito sa sentrong pang komersyo.

IV Pagtataya

44

Lalawigan Populasyon

Cavite 3,090,691

Laguna 2,669,847

Batangas 2,377,395

Rizal 2,484,840

Quezon 1,740,638

Basahin at unawaing mabuti ang mga tanong , Piliin ang tamang sagot.1.Anong bayan sa Batangas ang may pinakamalaking populasyon? A. Lipa City B Batangas City C.Nasugbu D.Tanauan 2.Ang lalawigan ng Cavite ay may ------------- A,19 na bayan at apat na siyudad B. 20 bayan at 3 siyudad

C, 21 na bayan at 2 siyudad D, 22 na bayan at isa siyudad

3.Anong lalawigan sa CALABARZON ang may pinakamaliit ang populasyon?

A. Laguna B. Batangas C, Cavite D. Quezon 4.Ang lalawigan ng Quezon ang may pinakamaraming bayan sa CALABARZON . Ito ay binubuo ng ------na bayan.A. 38 B.39 C. 40 D. 41

5.Malaki ang populasyon sa bahagi ng Cavite dahil---------------------A.Malapit sila sa kalakhang MaynilaB..Maraming mga pagawaan ditoC.Maraming mga pabrika ditoD..Lahat ay tama

V. Takdang Aralin

Kung kayo ay papipiliin saan ninyo nais na manirahan sa lugar na malaki ang populasyon o sa lugar na malaki ang populasyon ? Bakit/Ipaliwanag ang inyong sagot .

Inihanda ni: GNG. DOROTEA C. ENCIO

45


Takdang Panahon: 2 arawI. Layunin Naihahambing ang mga lalawigan sa sariling rehiyon ayon sa dami ng populasyon gamit ang mga datos ukol sa populasyon

II. Paksang Aralin

Paghahambing ng Lalawigan sa sariling rehiyon ayon sa dami ng populasyon gamit ang mga datos ukol sa populasyon

C. Kagamitan :

Mapa ng populasyon ng mga lalawigan

Talaan ng populasyon sa Rehiyon ng CALABARZON

Tsart ng talahanayan sa LM, larawan ng pamayanan

na may iba’t- ibang dami ng populasyon, mapa ng

Calabarzon




III. Pamamaraan

A. Panimula

Maghanda ng Data Retrieval chart

L

46

POPULASYONLALAWIGAN

REHIYON IV- A CALABARZON

Suriin ang mga lalawigan

Anong lalawigan ang may pinakamalaking populasyon?

Anong lalawigan ang may maliit na populasyon?


1. Ipabasa ang Tuklasin Mo sa LM p.42

2. Ang pinagkunan ay ayon sa kapal ng populasyon o bilang ng

mga taong naninirahan sa isang kilometro kuwadrado (km2).

Ipaliwanag mabuti na ang ginamit na batayan ay ayon sa

Philippine Census 2010, Population Density (Approximated

Value).

Sa tulong ng mapa, talakayin ang pisikal na katangian kasama

ng lokasyon ng bawat lalawigan, ang pangunahing hanapbuhay

47

at dami ng populasyon ng bawat isa. Ipaunawa ang kaugnayan

ng pisikal na katangian at ang pagdami ng populasyon.

5. Gumawa ng sariling talahanayan ng mga lalawigan ng

sariling rehiyon.

Suriin ang populasyon ng Rehiyon IV A CALABARZON , Itoy

rehiyon na malapit sa kabisera ng ating bansa, ang N ational

Capital Region Sa datos na nakalap tungkol sa populasyon ng

bansa noong 2010, ang rehiyon IV A ang may pinaka malaking

populasyon sa bansa,

Tingnan muli ang mapa ng rehiyon , malaki ba ang

nasasakupan nito?

Aling lalawigan ang may pinakamalaking land area?

Aling lalawigan ang may pinakamaliit na land area?

48

Talahanayan ng Land Area ng

Rehiyon IV – A CALABARZON Lalawigan Land Area

Cavite 1,287.6 km2

Laguna 1.759.7 km2

Batangas 3,165.8 km2

Rizal 1,308.9 km2

Quezon 8,842.8 km2

Pag aralan ang land area at ang populasyon ng bawat

lalawigan, ano ang napapansin ninyo.?

Pag-aralan sa mapa ang kapal ng populasyon sa bawat

lalawigan ng Rehiyon IV-Calabarzon at ang talahanayan tungkol

dito. Bakit kaya nagkakaiba ang bilang ng mga tao sa iba’t

ibang lalawigan? Suriin ang paglalarawan ng bawat lalawigan

sa rehiyon.

Nakatutulong ba ito upang mabigyang rason ang pagkakaiba

ng mga populasyon ng mga lalawigan sa rehiyon

Gawain

A. Ipagawa ang Gawain B LM p.48

Tingnan ang Bar graph tungkol sa populasyon ng ibat ibang

pangkat na matatagpuan sa ating rehiyon.

B. Upang maging mas malalim ang talakayan sa pagkakaiba

iba ng mga populasyon ng mga lalawigan ipagawa ang

Gawain C sa LM p.

49 sa kanilang sagutang papel.

C.Basahing muli ang mga katangian ng populasyon ng mga

lalawigan sa ating rehiyon. Gawing gabay ang halimbawang

talata sa ibaba.

Gabayan ang mga bata sa pagbuo ng kaisipan.

Tandaan Mo

49

Magkakaiba ang dami ng tao sa mga lalawigan

ng sariling rehiyon na makikita sa isang population map.

Magkakaiba iba rin ang mga pangkat ng tao na

bumubuo ng populasyon ng bawat lalawigan. Ang

pagkakaiba-iba ng dami ng tao at mga pangkat nito ay

maaring naapektuhan ng katangian ng lupain na

sinasakop ng lalawigan, at ang kalapitan nito sa mga

sentrong pangkomersyo. Ang bawat tao na bumubuo sa

lalawigan ng sariling rehiyon ay mahalaga sapagkat

IV. Pagtataya

Basahin at unawain ang sumusunod na pahayag batay

sa datos tungkol sa bahagi ng populasyon ng mga lalawigan sa

Region IV-Calabarzon. Tukuyin ang pinakatamang sagot sa

bawat tanong/pahayag. Isulat ang titik ng tamang sagot sa

patlang.

Lalawigan Manggagawa Mangingisd

a

Magsasaka Kabuuan

Cavite 1860 620 620 3100

Laguna 1080 675 945 2700

Batangas 960 480 960 2400

Rizal 1750 750 2500

Quezon 380 760 760 1900

1. Aling lalawigan ang magkasingdami ang populasyon ng

mangingisda at magasaka?

A. Rizal B. Batangas C.Laguna D. Quezon

2. Alin sa sumusunod ang may pinakamaliit na kabuuang

populasyon?

A. Cavite B. Batangas C.Laguna D. Quezon

3. Aling lalawigan ang mas marami ang mangingisda kaysa sa

manggawa?

50

Magkakaiba ang dami ng tao sa mga lalawigan

ng sariling rehiyon na makikita sa isang population map.

Magkakaiba iba rin ang mga pangkat ng tao na

bumubuo ng populasyon ng bawat lalawigan. Ang

pagkakaiba-iba ng dami ng tao at mga pangkat nito ay

maaring naapektuhan ng katangian ng lupain na

sinasakop ng lalawigan, at ang kalapitan nito sa mga

sentrong pangkomersyo. Ang bawat tao na bumubuo sa

lalawigan ng sariling rehiyon ay mahalaga sapagkat


4. Kung pagsama samahin ang mga populasyon ng

mangingisda at magsasaka, aling lalawigan ang may

pinakamarami sa buong rehiyon?


5. Alin dito ang dahilan kung bakit kakaunti ang populasyon ng

mangingisda sa lalawigan ng Rizal?

A. Mas gusto ng mga taga Rizal ang pagsasaka kaysa

pagingisda.

B. Kakaunti lamang ang anyong tubig kung saan

makapangisda ang mga tao.

C.Mas gusto ng mga taga-Rizal magtrabaho sa iba’t ibang

kompanya.

D. Maraming pumupunta sa mga karatig na lalawigan upang

maging magsasaka

6. Malalaki ang bilang ng populasyon sa bahaging Cavite at

Rizal marahil dahil __________________.

A. Malapit sila sa Kalakhang Manila.

B. Magkasinlaki ang mga lalawigang ito.

C. Nagkakapareho sa paniniwala ang mga ito.

D. Bulubundukin ang mga lalawigan na ito.

7. Batay sa datus, aling lalawigan ang mas naaangkop ang

kabuhayan sa pagtatanim?


8. Bakit pinakamarami ang pangkat ng manggawa sa lalawigan

ng Cavite?

A. Mas gusto ng mga taga-Cavite ang magtrabaho sa

51

kompanya

B. Mas naaangkop ang lupain ng Cavite sa pagsasaka

C.Maraming anyong tubig ang nakapalibot sa Cavite

D. Malapit ang Cavite sa kabisera ng bansa kung saan

maraming kompanya

9. Alin sa mga lalawigan sa rehiyon ang maraming taong

nangingisda?

A. Rizal B. Cavite C. Quezon D. Batangas

10. Kung pagsama samahin ang mga manggawa at magsasaka,

aling lalawigan sa rehiyon ang may pinakamaraming na

ganitong pangkat?

A. Rizal B. Cavite C. Quezon D. Batangas

V. Takdang Gawain

Gumupit ng mga larawan ng mga iba’t ibang pangkat

ng tao na makikita sa sariling lalawigan o rehiyon. Idikit ito sa

puting papel.Gumawa ng talata tungkol sa pangkat na

nagsasabi ng kanilangkahalagahan sa inyong lalawigan. Isang

halimbawa ay ang pagsulat tungkol sa mga naiaambag ng mga

matatanda o Senior Citizen sa lalawigan ng Rizal.

Inihanda ni :

DOROTEA C. ENCIO

Dalubguro II

52

ARALIN 7. Katangiang Pisikal na Nagpapakilalang iba't-ibang Lalawigan sa Rehiyon


I. Layunin Nailalarawan ang iba't ibang lalawigan sa rehiyon ayon sa katangiang pisikal at pagkakakilanlang heograpikal nito gamit ang mapang topograpiya ng rehiyon.

1. Nasasabi ang mga katangiang pisikal ng mga lalawigan sa rehiyon.

2. Nasasabi ang anyong tubig at anyong lupa na nagpapakilala ng iba't ibang lalawigan sa rehiyon.

3. Naihahambing ang mga lalawigan sa rehiyon batay sa katangiang pisikal at pagkakakilanlang heograpikal nito.

4. Nakapagpapakita ng pagpapahalaga sa iba't ibang anyong tubig at anyong lupa na nagpapakilala ng piling lalawigan sa

sariling rehiyon.

II. Paksang Aralin Paksa : Katangiang Pisikal at

Pagkakakilanlang Heograpikal ng Lalawigan sa Rehiyon

Kagamitan : mapang topograpiya ng mga lalawigan

sa rehiyon, mga simbolo sa mapa, blankong mapa ng mga lalawigan, flashcard ng simbolo sa mapa

Sanggunian : Modyul 1, Aralin 7 K to 12- AP3LAR-Ie-7

53

III. Pamamaraan: A. Panimula:1. Anyayahan ang mga mag-aaral sa isang

paglalakbay gamit ang kanilang imahinasyon sa pamamagitan ng story prompt.

Sabihin ang ito habang nagpapatugtog ng

instrumental music.

2. Pagkatapos ng paglalakbay, itanong sa mga bata ang sumusunod:

54

Halina kayo at tayo’y maglalakbay. Sa pagpikit ninyo ng inyong mga mata tayo ay nasa isang malayong lupain na. Nakatayo tayo sa isang malawak na palayan. Ang sarap langhapin ng simoy ng hangin sa malawak na kapatagan ng palayan. Natatanaw nyo ba ang kabundukan sa di kalayuan? Halina at ating puntahan. Tatawid tayo sa mga pilapil ng tubigan patungo sa bundok na ating natatanaw. Kailangan nating bilisan ang paglalakad dahil mainit ang sikat ng araw.

Saan tayo nakarating? Ano-ano ang mga katangian ng mga lugar na ating

napuntahan? Ano ang pakiramdam sa mga lugar na ating

napuntahan? 3. Ipakita ang mga napag-aralan na simbolo ng

topograpiya sa mapa. Itanong ang sumusunod: Naalala pa ba ninyo kung ano ang ipinapahiwatig

ng mga simbolo sa mapa na napag-aralan na natin?

Ipakikita ko ang simbolo at sabihin kung anong katangian ang ipinapahiwatig nito.

Ipakita ang Flashcard at hikayatin ang mga bata na

sumagot bilang isang klase. Ipakita ang halimbawa sa ibaba.

Halimbawa:

B. Paglinang:1. Ilahad ang mapa na nagpapakita ng iba’t ibang

katangiang pisikal ng mga lalawigan sa sariling rehiyon. Patingnan ang mga simbolo sa bawat lalawigan. Talakayin ang katangian na ipinapahiwatig ng mga simbolo.

2. Itanong ang mga sumusunod: Anong mga simbolo ng kalupaan at katubigan

ang nakikita sa mapa? Anong simbolo ang karamihang nakikita sa

bawat lalawigan? Bangitin ang bawat lalawigan ng rehiyon. Ano ang ipinapahiwatig sa katangian ng isang

lugar kung karamihan sa mga simbolo ay bundok?

Ano naman ang nakikita sa mapa kapag ang isang lugar ay kapatagan?

Saang lugar ang malamig? Saan naman ang mainit?

55

Halina kayo at tayo’y maglalakbay. Sa pagpikit ninyo ng inyong mga mata tayo ay nasa isang malayong lupain na. Nakatayo tayo sa isang malawak na palayan. Ang sarap langhapin ng simoy ng hangin sa malawak na kapatagan ng palayan. Natatanaw nyo ba ang kabundukan sa di kalayuan? Halina at ating puntahan. Tatawid tayo sa mga pilapil ng tubigan patungo sa bundok na ating natatanaw. Kailangan nating bilisan ang paglalakad dahil mainit ang sikat ng araw.

Batay sa mapa ano ang masasabi mo sa pisikal na katangian ng bawat lalawigan sa rehiyon?

3. Ipabasa ang usapan sa telepono ng dalawang bata sa Tuklasin Mo sa LM p.___ at pasagutan

ang mga katanungan na matatagpuan dito sa

malinis na sagutang papel.

4. Ipagawa ang Gawain Asa "Gawin Mo" sa LM. pp.____. Gamit ang sagutang papel sa

pagsagot ng "Data Retrieval Chart".

5. Pangkatin ang mga mga-aaral ayon sa bilang ng lalawigan sa rehiyon (maaring i-cluster ang

mga lungsod kung NCR) at bigyan ng puzzle ng piling anyong lupa at anyong tubig ng mga lalawigan sa rehiyon.

(Alamin ng mga guro ang mga piling anyong tubig at anyong lupa na matatagpuan sa mga lalawigan sa sariling rehiyon).

6. Ipabuo ang puzzle at ipaulat sa klase ang nabuong

larawan ng bawat pangkat. Pahulaan sa mga mag-aaral ang lugar kung saan matatapuan ang nasa larawan sa kanilang rehiyon.

7. Ipasagot ang Gawain Bsa "Gawin Mo" sa LM. pp.____. Gumamit ng sagutang papel.

8. Talakayin ang mga sagot at bigyang diin ang pisikal

na katangian na ipinapakita ng mga anyong tubig at anyong lupa. Bigyang diin ang katanyagan ng mga halimbawang anyong tubig at anyong lupa sa gawain na ito. Pag-usapan ang katanyagan ng mga anyong lupa o anyong

56

tubig sa sariling lalawigan at rehiyon. Itanong ang

mga sumusunod:

Narinig na ba ninyo ang _______________? Anong uri ng anyong tubig/lupa ito?

Paano naging tanyag ang lalawigan dahil sa anyong tubig/ lupa na ito?

May alam ba kayo na mga anyong tubig/lupa na nagpa tanyag sa lalawigan?

Paano naging tanyag ang lalawigan dahil dito?

Anong katangian ng lalawigan na ipinapakilala

ng anyong tubig/lupa na ito?

9. Ipagawa ang Gawain Cng "Gawin Mo" sa LM. pp.___ sa kanilang sagutang papel. Gabayan ang mga mag-aaral sa pamamagitan ng pagbigay ng panuto sa pagsagot ng naturang gawain.

10. Bigyang diin ang kaisipan sa "Tandaan Mo" sa LM.

pp. ____.

IV. Pagtataya:Pasagutan ang Natutuhan Ko LM p. _____ sa sagutang

papel. Ang mga sagot ay naayon sa aktual na impormasyon

ng iba’t ibang rehiyon.

V. Takdang Gawain: Gumawa ng polyeto ng anyong tubig at anyong lupa

sa inyong lugar. Hikayatin ang mga turista na pumunta sa inyong

lugar upang makita ang kagandahan nito. Mag-isip at gumawa ng kampanya upang mahikayat ang mga turista na pumasyal dito. Ipakita ito sa klase sa susunod na pagkikita.

57

References (Mga Magagamit na Larawan) http://yobynos.files.wordpress.com/2011/03/gedc0019.jpg http://www.tvphilippines.tv/images/MtBanahaw.png http://2.bp.blogspot.com/-KjMJMz6nX0E/TcO--zxDmGI/

AAAAAAAAApw/P1a_WkxAG-Y/s320/bulkan+taal.jpg http://photos.wikimapia.org/p/00/02/96/95/68_full.jpg http://www.philippine-trivia.com/sites/default/files/

20020301.jpg

ARALIN 8a. Ang Mga Anyong Tubig at AnyongLupa sa Aming Rehiyon

Takdang Panahon: isang araw

I. LayuninNatutukoy ang iba’t ibang anyong tubig at anyong lupa ng mga lalawigan sa sariling Rehiyon IV-A CALABARZON

II. Paksang AralinPaksa : Mga Anyong Tubig at Lupa ng mga

Lalawigan sa Rehiyon (IV-A CALABARZON)

Kagamitan : Mga larawan ng anyong lupa at anyong

tubig Mapang topograpiya ng rehiyon

Saggunian : K to 12, AP3LAR-Ie-8

III. PamamaraanPaksa: Mga Anyong Tubig at Lupa ng mga

Lalawigan sa Rehiyon IV-A CALABARZON

Kagamitan: mga larawan ng anyong tubig at lupa, mapang topograpiya ng rehiyon

Sanggunian: Modyul 1 Aralin 5K to 12 - AP3LAR-Ic-8

III. Pamamaraan

58

http://www.philippine-trivia.com/sites/default/files/20020301.jpg

http://www.philippine-trivia.com/sites/default/files/20020301.jpg

http://photos.wikimapia.org/p/00/02/96/95/68_full.jpg

http://2.bp.blogspot.com/-KjMJMz6nX0E/TcO--zxDmGI/AAAAAAAAApw/P1a_WkxAG-Y/s320/bulkan+taal.jpg

http://2.bp.blogspot.com/-KjMJMz6nX0E/TcO--zxDmGI/AAAAAAAAApw/P1a_WkxAG-Y/s320/bulkan+taal.jpg

http://www.tvphilippines.tv/images/MtBanahaw.png

http://yobynos.files.wordpress.com/2011/03/gedc0019.jpg

C. Panimula3. Magkaroon ng lakbay imahinasyon kasama ang mga

mag-aaral. Bigkasin ang talata TG p. habang may saliw ng musika.

4. Iproseso ang Gawain sa pamamagitan ng pagtatanong ng mga sumusunod:

Ano ang naramdaman ninyo habang naglalakbay?

Ano-anong anyong tubig an gating napuntahan? Ano-ano ang masasabi ninyo sa mga anyong

lupa at anyong tubig na ating narrating? May alam ba akyong anyong tubig at anyong

lupa sa ating lalawigan? (Rizal) at sa ating Rehiyon (IV-A CALABARZON)

Alin dito ang inyong napuntahan? Ano ang masasabi ninyo sa mga ito?

5. Sabihin sa mga mag-aaral :“Maglakbay tayo dito sa ating rehiyon at kilalanin natin an gating mga magaganda at natatanging ga anyong lupa at tubig “

D. Panlinang na Gawain1. Pangkatin ang mga mag-aaral ayon sa bilan ng

lalawigan (Cavite, Laguna, Batangas, Rizal at Quezon)2. Bigyan ang bawat pangkat ng manila paper at panulat.

Ipasulat sa bawat pangkat ang alam nilang anyong lupa at anyong tubig na makikita sa lalawigan na ibinigay sa knila.

3. Ipaulat ang mga gawa ng bawat pangkat.4. Ilahad ang aralin gamit ang susing tanong sa Alamin

Mo LM p ____ Ipabasa sa mga mag-aaral ang sumusunod na talata tungkol sa mga anyong lupa at anyong tubig sa rehiyon at sagutin ang tanong:

Ano-ano ang nabanggit na anyong tubig at anyong lupa sa Rehiyon IV- A CALABARZON

Ano pang ibang mga anyong lupa at anyong tubig sa ating rehiyon ang alam mo? Ano-ano ang mga katangian nito?

59

Anong msasabi mo tungkol sa bawat isang anyong lupa at anyong tubig na nabanggit sa lugar na kinalalagyan mo?

Paano ka makatutulong sa pagpapanatili ng kagandahan ng mga anyong lupa at anyong tubig sa ating rehiyon?

5. Tandaan Mo LM pahina 77.

III. PagtatayaAno- anong uri ng anyong lupa at anyong tubig ang

makikita sa natatanging lugar sa ating rehiyon at karatig nito? Mag-isip ng ilan at isulat sa sariling sagutang papel. Gammitin aang halimbawang talahanayan.

Pangalan ng LugarUri ng Anyong Lupa at

Anyong Tubig

IV. Takdang AralinGumupit ng larawan ng anyong lupa at anyong tubig na

matatagpuan sa ating rehiyon.

Submitted by:

REYNOLD M. LIBATO

60

Teacher IJalajala District

ARALIN 8b. Ang Mga Anyong Tubig at AnyongLupa sa Aming Rehiyon


I. LayuninNapaghahambing ang mga pangunahing anyong lupa at anyong tubig ng mga lalawigan sa Rehiyon IV-A CALABARZON










III. PamamaraanE. Panimula

6. Magpakita ng mga larawan ng anyong lupa at anyong tubig na makikita sa rehiyon (IV-A CALABARZON).

61

F. Panlinang na Gawain6. Ipabasa ang Tuklasin Mo LM p.___ Ipaliwanag na ang

pag-uusapan lamang nila ang ilang anyong pisikal ng mga lalawigan sa sariling rehiyon (Ang guro ay inaasahang may nakahandang datos ng mga anyong lupa at anyong tubig ng Rehiyon IV- A CALABARZON. Paghambingin ang mga anyong lupa at anyong tubig gamit ang halimbawang proseso sa Tuklasin Mo LM P. ___.

7. Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa mapa ng halimbawang rehiyon (IV-A CALABARZON) sa LM p. ____. Ipagawa ang Gawain A sa sagutang papel. Itanong ang mga sumusunod:

Ano-anong pangunahig anyong lupa at anyong tubig ang makikita ssa bawat lalawigan?

Paano mo maihahambing ang mga anyong lupa ang sa lalawigan sa rehiyon?

Alin sa mga ito ang iyong napuntahan? Alin naman ang gusto mong puntahan? Bakit?

8. Pangkatin ang mga bata ayo n sa dami ng lalawigan sa rehiyon. Bigyan ng manila paper at panulat ang bawat pangkat na may nakasulat na mga pangalan ng mga lalawigan sa rehiyon. Bigyan ng takdang lalawigan upang itala ang iilang impormasyon tungkol sa anyong lupa at anyong tubig nan a makikita dito.

9. Ibigay ang sumusunod na panuto sa bawat gawaing isasagawa ng mga mag-aaral.

Pumili ng isang kasapi na mananatili sa pangkat Ang ibang kasapi ay lilipat sa pangkat ssa kanilang

kanan Ang mga kasapi ay magsusulat ssa manila paper

ng alam nilang anyong lupa at anyong tubig sa lugas na nakasulat sa manila paper.

Pag nakaikot na ang mga kasapi sa lahat ng pangkat, pagsasama-samahain ng mga kasapi ang lahat ng mga mag-aaral sa manila paper

62

10. Iuulat ng bawat pangkat ang mga anyong lupa at anypng tubig na matatagpuan sa lalawigan na nakatakda sa kanilang pangkat.

11. Talakayin ang isinasagawang Gawain at pag-uulat ng bawat pangkat sa pamamgitan ng mga sumusunod na tanong:

Ano-ano ang mga anyong lupa at anyong tubig na makikita sa bawat lalawigan?

Ano ang masasabi ninyo tungkol sa bawat isa? Sa mga naibigay na mga lugar, alin kaya ang

pinakatanyag sa buong klase? Bakit ninyo nasabi na pinakatanyag ito?

Sa mga naiulat na mga anyong lupa at anyong tubig, alin ang pinakamaliit o pinakamalaki?

12. Tandaan Mo LM p. 77


makikita sa natatanging lugar sa ating rehiyon at karatig nito? Mag-isip ng ilan at isulat sa sariling sagutang papel. Gamitin ang halimbawang talahanayan.


Anyong Tubig



63

ARALIN 8c. Ang Mga Anyong Tubig at AnyongLupa sa Aming Rehiyon


I. LayuninNapapahalagahan sa pamamagitan ng pagmamalaki sa mga anyong lupa at tubig sa mga lalawigan ng sariling rehiyon (IV-A CALABARZON)










III. PamamaraanG. Panimula

7. Magpakita ng mga larawan ng anyong lupa at anyong tubig na makikita sa rehiyon (IV-A CALABARZON). Hayaan ang mga bata na ito ay paghambingin.

H. Panlinang na Gawain13. Talakayin ang pagpapahalaga sa mga anyong lupa at

anyong tubig ng sariling lalawigan (lalawigan ng Rizal)

64

at rehiyon sa pamamagitan ng pagpapakita ng dalawang larawan na nagpapahayag ng pagpapahalaga sa anyong lupa at anyong tubig ng lalawigan at rehiyon.(Maghanap ng larawan ng pangunahing anyong lupa at anyong tubig ng lalawigan- ang isang larawan at nagpapakita ng pangangalaga at ang isa naman ay nagpapakita ng kapabayaan.

14. Itanong sa mga bata ang mga sumusunod na mga katanungan:

Ano ang kaibahan ng dalawang larawan ng anyong lupa at anyong tubig na ito?

Ano ang nararamdaman mo sa inang larawan at pangalawang larawan?

Alin dito ang nagpapakita ng pagpapahalaga sa ating anyong lupa at anyon tubig?

Paano mo masasabi na ikaw ay nagpapakita ng pagpapahalaga sa anyong lupa at anyong tubig?

Anong mangyayari kung papahalagahan natin ang ating anyong lupa at anyong tubig?

Ano naman ang mangyayari kung tayo ay magpapabaya?

Paano natin maipapakita ang pagpapahalahaga

15. Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa mapa ng halimbawang rehiyon (IV-A CALABARZON) sa LM p. ____. Ipagawa ang Gawain A sa sagutang papel. Itanong ang mga sumusunod:

Ano-anong pangunahig anyong lupa at anyong tubig ang makikita ssa bawat lalawigan?

Paano mo maihahambing ang mga anyong lupa ang sa lalawigan sa rehiyon?

Alin sa mga ito ang iyong napuntahan? Alin naman ang gusto mong puntahan? Bakit?

16. Pangkatin ang mga bata ayo n sa dami ng lalawigan sa rehiyon. Bigyan ng manila paper at panulat ang bawat pangkat na may nakasulat na mga pangalan ng mga lalawigan sa rehiyon. Bigyan ng takdang lalawigan upang itala ang iilang impormasyon tungkol sa anyong lupa at anyong tubig nan a makikita dito.

65

17. Ibigay ang sumusunod na panuto sa bawat gawaing isasagawa ng mga mag-aaral.

Pumili ng isang kasapi na mananatili sa pangkat Ang ibang kasapi ay lilipat sa pangkat ssa kanilang

kanan Ang mga kasapi ay magsusulat ssa manila paper

ng alam nilang anyong lupa at anyong tubig sa lugas na nakasulat sa manila paper.

Pag nakaikot na ang mga kasapi sa lahat ng pangkat, pagsasama-samahain ng mga kasapi ang lahat ng mga mag-aaral sa manila paper

18. Iuulat ng bawat pangkat ang mga anyong lupa at anypng tubig na matatagpuan sa lalawigan na nakatakda sa kanilang pangkat.

19. Talakayin ang isinasagawang Gawain at pag-uulat ng bawat pangkat sa pamamgitan ng mga sumusunod na tanong:

Ano-ano ang mga anyong lupa at anyong tubig na makikita sa bawat lalawigan?

Ano ang masasabi ninyo tungkol sa bawat isa? Sa mga naibigay na mga lugar, alin kaya ang

pinakatanyag sa buong klase? Bakit ninyo nasabi na pinakatanyag ito?

Sa mga naiulat na mga anyong lupa at anyong tubig, alin ang pinakamaliit o pinakamalaki?

20. Tandaan Mo LM p. 77


makikita sa natatanging lugar sa ating rehiyon at karatig nito? Mag-isip ng ilan at isulat sa sariling sagutang papel. Gamitin ang halimbawang talahanayan.


Anyong Tubig

66



Submitted by:


ARALIN 9. Pagkakaugnay-ugnay ng mga Anyong Tubigat Anyong Lupa sa Aking Lalawigan at

Rehiyon


I. Layunin:

67

1. Natutukoy ang pagkakaugnay-ugnay ng mga anyong tubig atanyong lupa sa sariling lalawigan at rehiyon.2. Napapahalagahan ang pagkakaugnay-ugnay ng mga anyong tubigat anyong lupa sa sariling lalawigan at rehiyon.II. Paksang Aralin:Paksa: Pagkakaugnay-ugnay ng mga Anyong Tubig at AnyongLupa sa Sariling Lalawigan at Rehiyon

Kagamitan: mga larawan ng magkakaugnay anyong lupa at anyongtubig, talahanayan o talaan, manila paper, pentel pen, rubric,nilikhang tulaSanggunian: K to 12, AP3LAR-If-9III. Pamamaraan:A. Panimula:1. Ipabigkas sa mga bata ang isang likhang tula tungkol sa mgaanyong lupa at anyong tubig ng lalawigan at rehiyon.Itanong:a. Ano ang mensahe ng tula?b. Naniniwala ka ba na magkakaugnay-ugnay ang mga anyonglupa at anyong tubig sa ating lalawigan?Sabihin:“Subukin nating alamin ang mga anyong lupa at anyong tubig namagkakaugnay sa ating lalawigan. Tingnan natin sa ating mapa.”

Inaasahan na ang guro ay mapapakita ng pisikal na mapa ngrehiyon at ipatukoy sa pamamagitan ng simbolo ang mga anyonglupa o anyong tubig na makikita sa kanilang lalawigan.2. Iugnay ang pagtukoy sa mapa sa Panimula LM p. ___. Talakayinito upang maunawaan ng mga mag-aaral ang aralin.3. Magpakita ng mga larawan sa mga bata na nagpapakita ngpagkakaugnay ng mga anyong lupa at anyong tubig. Ipabasaang mga katanungan at sabihing unawain upang masagot itopagkatapos ng aralin.

Lagyan ng larawan ng sumusunod:Unang larawan - Larawan ng Mt. Banahaw na nag-uugnaysa Lalawigan ng Laguna at QuezonIkalawang larawan – Larawan ng Bulkang Taal na nasapaligid ng lawa ng Taal at Lawa ng Bombon na nasa Craterng Bulkang taalIkatlong larawan – Larawan ng Lungsod ng Pitong Lawa

(Palitan ng mga larawan na naaayon sa sariling lalawigan at saRehiyon)4. Itanong sa mga mag-aaral ang mga sumusunod gamit angmalikhaing istratehiya.Anong anyong lupa ang nag-uugnay sa Lalawigan ng Quezon

68

at Lalawigan ng Laguna na makikita sa unang larawan?Sa ikalawang larawan, anong anyong tubig ang pinag-ugnayng Bulkang Taal?Ano namang anyong tubig ang magkakaugnay sa ikatlonglarawan?Paano nagkakaugnay-ugnay ang mga anyong lupa at anyongtubig sa ating lalawigan at rehiyon?

(Palitan ng mga larawan na naaayon sa sariling lalawigan at saRehiyon)4. Itanong sa mga mag-aaral ang mga sumusunod gamit angmalikhaing istratehiya.Anong anyong lupa ang nag-uugnay sa Lalawigan ng Quezonat Lalawigan ng Laguna na makikita sa unang larawan?Sa ikalawang larawan, anong anyong tubig ang pinag-ugnayng Bulkang Taal?Ano namang anyong tubig ang magkakaugnay sa ikatlonglarawan?Paano nagkakaugnay-ugnay ang mga anyong lupa at anyongtubig sa ating lalawigan at rehiyon?

B. Paglinang:1. Ipabasa ang babasahin tungkol sa aralin sa Tuklasin Mo LM p.____ at pasagutan ang mga tanong. Ipakita ang mapa ng SierraMadre at Pasig River habang tinatalakay ang mga paksa.(Paalala: Bigyang pansin ang paksang pag-aaralan.)2. Ipagawa ang pangkatang gawain at ipaliwanag ang Gawain Asa LM p_____.3. Pangkatin ang mga bata ayon sa bilang ng lalawigan at bigyanng takdang lalawigang pag-aaralan.4. Ipatala ang magkakaugnay na anyong lupa at anyong tubig namagkakaugnay sa inyong lalawigan gamit ang mapangtopograpiya ng kanilang rehiyon.5. Gamitin ang rubric sa pagtasa ng output sa ibaba.6. Gabayan ang bawat pangkat sa pag-uulat ng natapos nagawain gamit ang talahanayan o talaan na inihanda sa LM p.____. Talakayin ang mga ulat ng mga mag-aaral sa tulong ngsumusunod na katanunganAno-anong anyong lupa at anyong tubig ang nag-uugnay samga lalawigan ng inyong rehiyon?Ano ang anyong lupa sa inyong lalawigan o rehiyon nakaugnay pa sa ibang lalawigan at rehiyon?Masasabi mo ba na lahat ng sinasakop ng anyong lupa otubig na ito ay nakikinabang sa mga magkakaugnay naanyong lupa at tubig?7. Magbigay ng ganitong halimbawa sa mga mag-aaral.Saan matatagpuan ang Bulkang Taal?Ano ang mga hanapbuhay sa Lawa ng Taal?

69

Kumikita ba ang mga taga-Taal, Batangas sa Bulkang Taal?Alam mo ba na mas higit na nakikinabang ang mga Tagaytay saCavite sa Bulkang Taal? Sa papaanong paraan kaya?Kung susuriin, ano ang lokasyon ng Tagaytay? Di nga ba nasamataas itong lugar na nakikita ang Bulkang Taal? Dahil sa nagingtanyag ang Taal bilang pinakamaliit na bulkan, naenganyo angmga turista na dumayo at makita ito. Sa Tagaytay mas nakikitaang ganda ng bulkan, maliban din sa ganda ng lugar ngTagaytay. Kung kaya, dumami ng husto ang dumayo dito atnaging isang industrya na ang pagbabaksyon sa Tagaytay.8. Pagkatapos mailahad at maiulat ng bawat pangkat, ipagawaang Gawain B LM p.____. Sundin ang panuto na nakasaad dito.Magbigay ng kaunting “background” tungkol sa proyektong“Kapit Bisig Para sa Ilog Pasig”.Basihin ito para sa sarili at hindi para sa mga bata upangmagkaroon ng “background information”

Kapit para sa Ilog Pasig (KBPIP) is the river-rehabilitation project of ABSCBNFoundation, Inc., launched on February 24, 2009. We aim torehabilitate Metro Manila's waterways by focusing on the esteros(creek) first, after which we will be concentrating all efforts on the PasigRiver, Manila Bay and Laguna de Bay.We envision that by Year 2016, the Pasig River will be freed from solidwastes, reach an official classification of Class C for the Pasig River itstributaries based on DENR DAO 34, regain its natural ecosystem,respected, enjoyed, and utilized as a source of transportation byFilipinos.A key aspect in our rehabilitation effort is the "kapit-bisig" or comingtogether of different sectors-the youth, corporations, armed forces,nonprofit organizations, people's organizations and local governmentunits and agencies-to once more give a chance to revive the historicPasig River. With the help of our partners and donors, we adapted thefollowing strategies in rehabilitating an estero, our model of which isEstero de Paco.Relocation of informal settler families that reside on the three-metereasement of the estero.Development and remediation techniques on the estero tosignificantly reduce waste effluents and establish a green hub forthe residents to utilize and enjoy.Reinforcement of R.A. 9003 or the Ecological Solid WasteManagement Act in the barangays surrounding the estero throughon ground information, education and communication (IEC)campaigns.Training of community volunteers we call "River Warriors," that guardthe estero 24/7.Rehabilitation of the Paco Market which used to be a majorcontributor of waste in the estero.

70

Organizing an annual Run for the Pasig River as a fundraisingcampaign.Monitoring of the water quality improvements by the Pasig RiverRehabilitation Commission.9. Ipagawa at ipaliwanag ang panuto ng Gawain C LM p. ___.Bigyan ng mga kailangang kagamitan sa pagsasagawa nglarawan. Gabayan ang mga mag-aaral o pangkat nanangangailangan ng tulong. Gamitin ng wasto ang rubric nanakalaan para sa gawaing ito.10. Matapos magawa ang gawain at mabigyan ng tamang puntos,ipabuod ang aralin gamit ang sumusunod na tanong:Paano nagkakaugnay-ugnay ang mga anyong lupa at anyongtubig sa inyong lalawigan at rehiyon?

Ano ang kahalagahan ng pagkakaugnay-ugnay ng mgaanyong lupa at anyong tubig sa inyong lalawigan at rehiyon?11. Talakayin ang mga kasagutan at iwasto ang mga ito. Bigyangpansin ang kaisipan sa Tandaan Mo, LM p. ____

IV. Pagtataya:Pasagutan ang Natutuhan Ko.V. Takdang Gawain:Gumawa ng mapa ng iba pang anyong lupa at anyong tubig namagkakaugnay sa ating lalawigan. Gumamit ng rubric sapagpupuntos ng natapos na gawain.

71

ARALIN 9a. Pagkakaugnay-ugnay ng mga Anyong-Tubigat Anyong-Lupa sa Aking Lalawigan at

RehiyonUnang Araw


I. Layunin:Natutukoy ang pagkakaugnay-ugnay ng mga anyong

tubig at anyong lupa sa sariling lalalwigan.

II. Paksang Aralin:Paksa : Pagkakaugnay-ugnay ng mga

anyongtubig at anyong-lupa sa

sariling lalawigan (Lalalawigan ng Rizal)

Kagamitan : mga larawan ng magkakaugnay na anyong-lupa at anyong-tubig, talaan,

manila paper, pentel pen

Sanggunian : K to 12 AP3LAR – 1f – 9

III. Pamamaraan:A. Panimulang Gawain

1. Balitaan

72

Kaugnay ng aralin2. Balik-aral

Pagpapakita ng mga larawan ng anyong tubig at anyong lupa. Hayaang sabihin ng mga bata kung anong uri ito.

B. Panlinang na Gawain1. Pagganyak

Pagbasa sa tula ng mga bata, LM p.80.

Pag-Ugnayin Natin

Sa ating lalawigan ay matatagpuan,mga bundok, burol, talampas at kapatagan,

ilog, lawa, talon at dagat ay mapaliliguansapagkat mayaman ito sa likas na yaman.

Anyong lupa at anyong tubig ating pag-ugnayinupang makilala rehiyong kinabibilangan natin.

Ating alagaan at ganda'y panatilihin ipagmalaki itoat ating mahalin.

2. PaglalahadPagbasa sa tula ukol sa pag-uugnay-ugnay ng

mga anyong lupa at anyong tubig sa ating lalawigan.

3. Pagtatalakayan Ano-anong anyong lupa at anyong tubig ang

binabanggit sa tula? Sa mga binanggit na bundok alin-alin ditto an gang

magkakaugnay na makikita sa ating lalawiga? Ano-aning pamayanan ang sumasakod ditto? Anong anyong tubig ang pinag-ugnay ang mga

bayan ng Rodriguez, San Mateo at Antipolo? Sang bayan matatagpuan ang Pulo ng Talim? Isa-isahin ang mga pamayanan na pinag-uuganay

ng Lawa ng Laguna. Ano-anong talon ang matatagpuan sa mga bayan

ng Tanay at Antipolo?(Maaaring mgadagdag ang guro ng ilang mga katanungan)

73

4. Paglalapat

Pangkatang GawainI-grupo ang mga bata sa apat na pangkat.Pangkat I : Punan ang mga patlang upang mabuo ang pangungusap.

Ang _________ ng ___________ (sagot: Lawa ng Laguna) ay pinag-uugnay ang mga nakapalibot sa bayan ng Jalajala, Pililla, Tanay, Baras, Morong, Cardona, Binangonan, Angono at Taytay.

Sa gawing Timog Silangan naman matatagpuan ang ___________ ng ________ (sagot: Pulo ng Talim) sa mga bayan ng Jalajala at PIlilla.

Pangkat II : Buuin ang Puzzle ng mga anyong tubig at anyong lupa. Isulat kung anong uri ito.

(Bibigyan ng guro ng 2 set ng piraso ng mga larawan)

Pangkat III : Isulat ang sagot sa talahanayan.

Anyong lupa/tubig PInag-ugnay na pamayanan/pook

1. Talon ng Daranak2. Lawa ng Laguna3. Talampas ng Antipolo4. Pulo ng Talim5. Talon ng Hinulugang

Taktak

Pangkat IV: Iguhit ang anyong lupa at anyong tubig sa inyong pamayan at mga pinag-ugnay na pamayanan nito. Kulayan.

6. Pagbuo ng kaisipan(Gabayan ang mga mag-aaral sa pagbuo ng kaisipan)

74

IV. PagtatayaBuuuin ang mga pangungusap. Isulat ang tamang sagot sa patalang.

1. Sa mga bayan ng Antipolo makikita ang kilalang talon na __________ _____ ____. (sagot: Talon ng Daranak)

2. Ang ______ ___ ___ pinag-ugnay ang mga bayan ng Pililla at Jalajala. (sagot: Pulo ng Talim)

3. Ang kilalang bundok ng _______ _____ ay pinag-uugnay ang mga bayan ng Tanay at mga karatig nito. (sagot: Sierra Madre)

4. Ang Lawa ng _______ ay sumasakop sa ilang bayan sa ating lalawigan at sa iba pang bayan ng Rehiyon IV-A CALABARZON.

5. Zigsag ang tawag sa daan na nag-uugnay sa mga bayan ng ________ at _______ papuntang Maynila. (sagot: Antipolo at Teresa)

V. Takdang Gawain:

Gumawa ng mapa ng iaba pang anyong lupa at anyong tubig na magkakaugnay sa ating lalawigan.

75

ARALIN 9b. Pagkakaugnay-ugnay ng mga Anyong-Tubigat Anyong-Lupa sa Aking Lalawigan at

RehiyonIkalawang Araw


VI. Layunin:Napahahalagahan ang pagkakakaugnay-ugnay ng

mga anyong-tubig at anyong-lupa sa sariling lalawigan.

VII. Paksang Aralin:Paksa : Pagkakaugnay-ugnay ng mga

anyongtubig at anyong-lupa sa sariling lalawigan

Kagamitan : mga larawan ng magkakaugnay na anyong-lupa at anyong-tubig, talaan,

manila paper, pentel pen

Sanggunian : K to 12 AP3LAR – 1f – 9

VIII. Pamamaraan:C. Panimulang Gawain

3. Ipakita sa mga bata ang mapang topograpiya ng sariling lalawigan. Ipaalam na ito ay gagamitin sa aralin upang makilala ang katangiang pisikal ng sariling lalawigan.

D. Panlinang na Gawain5. Ipaalam at ituro sa mga bata ang mga anyong lupa

at anyong tubig gayundin ang mga simbolong ginagamit dito.

6. Ipaliwanag ang pagkakaugnay-ugnay ng mga ito at ang dulot nitong kabutihan o kahalagahan, halimbawa sa kabuhayan, transportasyon at tirahan.

76

7. Isa-isahin ang mga pamayanan sa ating lalawigan o bayan. Itanong ang mga sumusunod gamit ang istratehiyang pagtatanong: Ano-anong anyong lupa at anyong tubig ang

makikita sa mga bayang ito? Paano nagkakaugnay-ugnay ang mga anyong lupa

at anyong tubig? Ano-ano ang kabutihang dulot ng pagkakaugnay

ng mga anyong lupa at anyong tubig? Dapat ba nating pahalagahan ang mga ito? Paano? Bilang isang mag-aaral, ano ang dapat mong

gawin upang mapangalagaan ang mga anyong lupa at anyong tubig?

(Maaaring magdagdag ng ilan pang katanungan upang mapukaw ang damdamin at isipan ng mga mag-aaral)

8. Pangkatang GawainPangkat I : Iguhit ang mga simbolong isinasaad ng mga anyong lupa at anyong tubig(Hinulugang Taktak, Talon ng Daranak, Lawa ng Laguna, Talampas ng Antipolo)

Pangkat II : PagsasadulaIsadula ang tamang pagpapakita ng

pagpapahalaga sa mga anyong lupa at anyong tubig (halimbawa: ilog, mga kanal, kapatagan)

Pangkat III : Isulat sa kolum ang kabutihang dulot ng magkakaugnay na mga anyong lupa at anyong tubig.

Anyong lupa/tubig Kahalagahan7. ilog8. lawa9. bundok10. kapatagan11. burol

9. Pagbuo ng kaisipan(Gabayan ang mga mag-aaral sa pagbuo ng kaisipan)

77

10. PaglalapatMagbigay ng tatlong paraan, upang mapanatiling malinis ang Lawa ng Laguna na siya nating pinangingisdaan at paraan ng komunikasyon o transportasyon upang makarating sa karatig bayan.(Isulat sa manila paper ang mga sagot)

IX. PagtatayaSagutin ang mga sumusunod na tanong:I. Paano naapektuhan ang pamumuhay ng mga bayang

sumasakop sa kabundukan ng Sierra Madre?6. Saan kumukuha ng kahoy ang mga taong ang

hanapbuhay ay maggawa ng mga muwebles gaya ng cabinet, aparador, aparador, upuan at mesa? (sagot: sa mga punongkahoy)

7. Paanong natutugunan ng mga magsasaka ang mga pangangailangan ng mga tao sa pagkain?(sagot: sa pamamagitan ng pagtatanim sa kapatagan)

8. May mga taong nais maglakbay sa tubig upang makarating sa nais paroonan at upang makaiwas sa trapiko. Anong transportasyon ang maaari nilang gamitin?(sagot: transportasyon sa tubig)

II. Magbigay ng 2 parran upang mapanatiling malinis ang ating katubigan gaya ng mga ilog, sapa at lawa?

X. Takdang Gawain:

Gumawa ng islogan ng kahalagahan ng pagkakaugnay-ugnay ng mga anyong lupa at anyong tubig.

78

Bilang ng Araw -1

I. Layunin

Nakagagawa ng payak na mapa na nagpapakita ng mahahalagang anyong-lupa at anyong tubig sa lalawigan ng Rizal at mga karatig. Nagagamit ang mapa sa pagtukoy sa mahahalagang anyong-lupa at anyong-tubig sa lalawigan ng Rizal.

II. Paksang AralinA. Paksa : Paggawa ng mga mapa na nagpapakita ng Mahahalagang Anyong Lupa at Anyong Tubig sa Lalawigan ng Rizal at mga Karatig B. Sanggunian: K to 12, AP 3 LAR-1f 10C. Kagamitan : mapang topograpiya ng lalawigan ng Rizal, kagamitan sa paggawa ng mapa ng Rizal Integrasyon : SiningIII. PamamaraanA. Panimula 1. Pagbalik-aralan ang mga anyong lupa at anyong tubig sa lalawigan ng Rizal sa pamamgitan ng mga larawan. 2. Ano-ano ang mga anyong lupa at anyong tubig sa lalawigan ng Rizal nakita o inyo nang narating? 3. Saang bayan sa Rizal matatagpuan ang mga ito?

B. Panlinang na Gawain1. Bakit mahalagang maipakita ang mga anyong lupa at tubig ng lalawigan ng Rizal?2. Magpakita ng tunay na mapang pisikal .Ipasuri ito sa mga mag-aaral.

Anong makikita mo sa mapang ito ? Ano-ano ang mga simbolo na makikita mo? Bukod sa simbolo ng mga anyong lupa at anyong tubig ,

ano pa makikita mo sa mapa? Paano ka natulungan na mahanap ang lugar gamit ang

mapa?

79

Aralin 10: Paggawa ng Mapa ng Mahahalagang Anyong Lupa

at Anyong Tubig sa Sariling Lalawigan ng Rizal at mga karatig

4. Gawain A - Magkaroon ng pangkatang gawain. Gagawa ang mga bata ng kanya-kanyang mapa.5. Gawain B - Punan ng wastong sagot ang mga pangungusap.

Piliin ang sagot sa loob ng kahon.

1. Ang talon ng Daranak ay matatagpuan sa bayan ng _____________, Rizal.2. Sa ____________, Rizal dinarayo ang “Mt. Tagapo” ng mga turista. 3. Mayroon ding ipinagmamalaking Kinamatayan Falls ang _________, Rizal.4. Ang Rock Garden ay sa ________, Rizal makikita.5. Maraming tao ang nagpupunta sa _______, Rizal upang makita ang Mt. Balagbag.

6. Bigyang Pansin ang “Tandaan Mo” Paano makatutulong ang mapa sa pagtukoy at paglalarawan ng mga katangian ng lalawigan ng Rizal at mga karatig lalawigan nito?

IV. Pagtataya

80

Binangonan Tanay

Cardona Angono

Baras Rodriguez

Ang Mapa ay ginagamit upang

tukuyin ang mga anyong lupa at anyong

tubig sa isang lugar. Mahalaga na

makagawa ng mapa upang magamit sa

paghahanap sa lalawigan ng Rizal at iba

pang lugar.

A. Basahin at unawaing mabuti ang sumusunod na kalagayan. Isulat ang titik ng tamang sagot sa sagutang papel.

D. Pagpapahalaga : Pagmamahal sa KalikasanIII. PamamaraanA. Panimula 1. Magpakita ng larawan na nagpapakita ng wastong pamamaran ng pangangasiwa ng likas na yaman. 2. Itanong :

1. Sa pagpunta nila Ana, Amy at Adel sa Teresa, ano ang kailangan nila makita sa mapa? a. ang mga daanan papunta sa Teresa b. kung gaano kataas ang bundok sa Teresa c. kung ano ang kabisera ng Teresa d. ang mga pangalan ng lokal na namumuno

2. Aling mapa ang gagamitin nila para mas madali nilang matunton ang bahay ng kanilang lolo’t lola? a. mapang pangklima b. mapang pangekonomiya c. mapang pangkultura d. mapang pisikal

3-5. Pinag-aralan nila ang mapa nilang hawak at nakita nila na ang una nilang madadaanan ay ang bayan ng ________ , sumunod ang __________, at ang bayan ng _________ bago nila marating ang Teresa na bayan ng kanilang lolo’t lola.

a. Tanay c. Morongb. Baras d. Cainta

81

Buwan ng Mayo at panahon na naman ng bakasyon. Nasa ikatlong baitang ang magpipinsang Ana, Amy at Adel.Nais nilang magbakasyon sa kanilang lolo at lola sa Teresa, Rizal. Subalit hindi nila alam ang patungo roon. Ang nakatatandang kapatid lamang ni Ana ang maaaring sumama sa kanila, sapagkat abala ang kanilang mga magulang sa paghahanapbuhay. Sila ay kasalukuyang nakatira sa Pililla, Rizal at nag-aaral sa Pililla Elementary School Central. Sinabihan sila ng kanilang magulang na magdala ng mapa upang hindi sila mawala.

V. Takdang Gawain

Gumupit ng larawan ng mga anyong lupa at tubig sa iyong bayan. Gumuhit din ng mapa ng inyong bayan at dito idikit ang mga larawan na iyong ginupit.

Inihanda ni : ESTELITA C. PENDON Dalubguro II

Bilang ng Araw - 1

I. Layunin

Nakagagawa ng payak na mapa na nagpapakita ng mahahalagang anyong-lupa at anyong tubig sa sariling rehiyon IV – A CALABARZON

82

Aralin 10.1: Paggawa ng Mapa ng Mahahalagang Anyong

Lupa at Anyong Tubig sa Rehiyon IV-A CALABARZON at mga

karatig

Nagagamit ang mapa sa pagtukoy sa mahahalagang anyong-lupa at anyong-tubiog sa rehiyon IV-A CALABARZON

II. Paksang AralinA.Paksa : Paggawa ng mga Mapa na

Nagpapakita ng Mahahalagang Anyong Lupa at Anyong Tubig sa Rehiyon IV-A CALABARZON at mga Karatig

B.Sanggunian : K to 12, AP3 LAR – IF 10C. Kagamitan : mapang topograpiya ng rehiyon IV-A Calabarzon, larawan ng anyong - lupa at anyong – tubig sa rehiyon IV-A Calabarzon, LM 89 – 98, TG Integrasyon : Musika at Sining

III. PamamaraanA. Panimula 1. Pagbalik-aralan ang mga anyong lupa at anyong tubig sa rehiyon IV-A Calabarzon 2. Ipaawit ang likhang awit para sa mga anyong lupa at anyong tubig sa rehiyon na may kaugnayan sa rehiyon IV-A Calabarzon

Anu-ano ang mga anyong lupa at anyong tubig ang nabanggit sa awit ?

Saan matatagpuan ang mga ito ayon sa awit?

Likhang Awit Tayo na sa Calabarzon (Tune of Tayo na sa Antipolo) Tayo na Calabarzon Pasyalan ang ating rehiyon Mga anyong tubig at lupa Ang tunay na nakamamangha Bundok Banahaw sa Quezon Bundok Makiling sa Laguna ay sikat Bulkang Taal sa Batangas Puerto Azul sa Cavite Halina’t tayo na !

83

B. Panlinang na Gawain1. Pagtatanong :

Mahalaga bang maipakita ang mga anyong lupa at tubig ng rehiyon IV-A Calabarzon?

2. Ipasuri sa mga mag-aaral ang inihandang mapang pisikal. Ano-ano ang mga simbolo na makikita mo sa mapang ito ? Ano pa ang makikita mo sa mapa bukod sa simbolo ng

mga anyong lupa at anyong tubig? Paano ka natulungan ng mapa sa paghahanap ng isang

lugar?3. Gawain A – Magkaroon ng Pangkatang Gawain

Gagawa ang mga bata ng kanya-kanyang mapa. Gawain B – Ang paglalakbay ng mga “Batang Iskawt”4. Punan ng wastong sagot ang mga pangungusap. Piliin ang sagot sa loob ng kahon.

1. Sa lalawigan ng Quezon matatagpuan ang Bundok ng ____________________.

2. Malawak ang Lawa ng ___________________.3. Ang talon ng ____________________ ay pinakatampok sa

lugar na ito4. Ang talon ng Daranak ay matatagpuan sa

________________.5. Matatagpuan sa ____________________ ang Bulkang Taal.

5. Bigyang pansin ang “Tandaan Mo”Paano makakatulong ang mapa sa pagtukoy at

paglalarawan ng mga katangian ng sariling lalawigan at mga karatig nito sa rehiyon?

Ang mapa ay ginagamit upang tukuyin ang mga anyong lupa at anyong tubig sa isang lugar. Mahalaga na makagawa ng mapa upang magamit sa paghahanap sa isang rehiyon at iba pang lugar.

84

Rizal Batangas

Pagsanjan Laguna

Quezon Cavite

IV. Pagtataya:Pag-aralang mabuti ang payak na mapa ng rehiyon

IV-A Calabarzon. Lagyan ito ng mga anyong lupa at anyong tubig kung saan sila matatagpuan.Drawing p.104 o p.113 LM

V. Takdang Aralin:Gumuhit o gumupit ng mapa ng rehiyon IV-A Calabarzon.

Kulayan ng dilaw ang mga anyong lupa at kulay asul ang mga anyong tubig.

Inihanda ni : ESTELITA C. PENDON Dalubguro II

Aralin II.I Ang mga Lugar na SensitiboSa Panganib Batay sa Lokasyon at Tapograpiya

Bilang ng Araw 2-3I. Layunin

I.2 Nakagagawa ng mga hakbang ng pagtugon bilang paghahanda sa mga posibleng sakuna sa sariling lalawigan at rehiyon.

II. Paksa: Ang mga Lugar na Sensitibo sa Panganib Kagamitan: Ang mga larawan ng mga kalamidad o sakuna na dulot ng kalikasan sa Rizal tulad ng Landslide and Flood Susceptibility Map, “Flood Hazard Map”, “Geohazard Map ng Marikina Fault Lines”Sanggunian: Modyul Aralin 11.1

K to 12 AP 3 LAR 19 11.1

III. Pamamaraan:

85

A. Panimula

1. Ilahad ang mga larawan ng mga kalamidad na dulot ng kalikasan tulad ng baha, pagguho ng lupa, lindol, tsunami at storm surge. Gumamit ng “concept map” na ipinakikita ang mga kalamidad.

2. Bigyang diin ang kasaysayan ng mga kalamidad na dulot ng kalikasan sa mga anyong lupa at anyong tubig ng sariling lalawigan at rehiyon. Magbigay ng halimbawa batay sa naranasan na kalimidad sa sariling lalawigan at rehiyon.

B. Paglinang:1. Itanong sa mga bata ang mga kalamidad na naranasan

nila sa kanilang lalawigan. Ipasagot ang tanong sa “Alamin Mo” LMP 84

2. Anu-ano ang mga natural na panganib na karaniwang nararanasan ng lalawigan/lungsod? Rehiyon?

3. Ano ang katangian ng mga lugar na mataas ang posibilidad ang pagbaha kapag may bagyo?

4. Ano ang kaugnayan ng lokasyon at topograpiya na maaaring maranasan na kalamidad ng isa lugar?

5. Ipagawa ang Gawain C LMP.

6. Paglalahat

Gabayan ang mga mag-aaral na mailahad ang sumusunod na kaisipan bilang paglalahat ng aralin.

Itanong: Bakit kailangan malaman natin ang mga lugar na mapanganib?

May mga lugar na mapanganib na batay sa lokasyon at topograpiya ng lalawigan o rehiyon tulad ng lindol, pagguho ng lupa, bagyo at pagbaha.

Ang mga kalamidad na mararanasan ng bawat lugar ay may kaugnayan sa lokasyon at topograpiya nito. Mahalagang malaman ang mga ito upang tayo ay makapaghanda sa mga kalamidad.

IV. Pagtataya:Magbigay ng mga bagay na dapat gawin para sa Maagap at Wastong Pagtugon sa Bagyo at Baha.

86

Bago ang Pagbaha

1.2.

Sa Panahon ng Baha 1.2.

Pagkatapos ng Baha1.2.

Inihanda ni


Aralin II.I Ang mga lugar na SensitiboSa Panganib Batay sa Lokasyon at Tapograpiya

Bilang ng Araw 3-5V. Layunin

1. Natatalunton ang mga lugar na sensitibo sa panganib sa sariling lalawigan at rehiyon gamit ang hazard map.

2. Nakagagawa ng mga hakbang ng pagtugon bilang paghahanda sa mga posibleng sakuna sa sariling lalawigan at rehiyon.

VI. Paksa

Paksa: Ang Mga Lugar na Sensitibo sa PanganibKagamitan: Ang mga larawan ng mga kalamidad o

sakuna na dulot ng kalikasan sa Rizal, tulad ng Landslide and Flood Susceptibility Map, “Flood Hazard Map” Geohazard Map” ng Marikina Faults Lines”

Sanggunian Modyul, Aralin 11.1K to 12 AP 3 LAR 19.11.1

87

VII. Pamamaraan

A.Panimula

1. Ipatukoy sa mga mag-aaral ang mga anyong tubig at anyong lupa na napag-aralan na sa “ Loop a Word”

2. Ilahad ang mga larawan ng mga kalamidad na dulot ng kalikasan tulad ng bahay, pagguho ng lupa, lindol, tsunami at storm surge. Gumamit ng “concept map” na ipinakikta ang mga kalamidad tulad ng mga nasa baha./ k/ / l / / /i / d / / /

(Papunan sa mga mag-aaral ng mga titik ng mga kahon upang mabuo ang salitang kalamidad)

3. Itanong ang mga sumusunod:Ano ang ipinapahayag ng mga larawan?Alin sa mga kalamidad ang iyong naranasan?May kaugnayan ba ang kalamidad sa lokasyon at tapograpiya ng lalawigan o rehiyon ng Rizal?Aling anyong lupa o anyong tubig ang nauugnay sa bawat kalamidad.

4. Bigyang diin ang kaugnayan ng mga kalamidad na dulot ng kalikasan sa mga anyong lupa at anyong tubig sa lalawigan ng Rizal. Magbigay ng halimbawa bata sa naranasan sa kalamidad sa sariling lalawigan at rehiyon.

B.Paglinang

Magpakita ng Hazard Map – Map of Rizal

88

1. Itanong sa mga bata ang mga kalamidad na nararanasan mula sa lalawigan ng Rizal.

2. Ipabasa ang news clip ukol sa isang kalamidad sa naganap kamakaylan lang (Ondoy-pagbaha at pagguho ng lupa)

90

3. Talakayin ang news clip gamit ang mga sumusunod na tanong. Bagyong Ondoy

1. Kalian naganap ang Bagyong Ondoy?2. Ano-ano ang mga lugar na naapektuhan nito?3. Ano-ano ang naranasan ng mga lugar na

naapektuhan nito?4. Anong aral ang maibibigay sa atin ng nangyayaring

Bagyong Ondoy?5. Anong pag-iingat ang ating mga dapat gawin sa

panahon ng kalamidad?

91

4. Ipaliwanag sa mga bata may iba’t – ibang uri ng mapa. Ipaliwanag kung ano ang “Hazard Map” at ano ang gamit nito sa pamamagitan ng sumusunod na impormasyon?

Ito ay isang uri ng mapa na nagpapakita ng mga lugar na maaring maapektuhan at mapinsala ng mga kalamidad tulad ng pagbaha, bagyo, pagguho ng lupa at lindol. Gumagamit ito upang matukoy ng mga lupa na maaring mapanganib sa iba’t- ibang uri ng kalamidad.

5. Maghanda ng Flood Hazard Map ng lalawigan ng Rizal. Maaring sumangguni sa lokal na Planning office upang makakuha ng aktural na mapa. Ipakita ito sa mga bata at talakayin ang actual na datos ng lalawigan ng Rizal. Maaring itanong ang mga sumusunod:

a. Anu-ano ang mga natural na panganib na karaniwang nararanasan sa lalawigan ng Rizal?

b. Aling lugar sa lalawigan ng Rizal ang sensitibo sa sumusunod na panganib?

- Pagguho ng lupa- Bagyo ng at pagbaha

- lindol

c. Ano ang katangian ng mga lugar na mataas ang posibilidad ng pagbaha kapag may bagyo?

d. Ano naman ang katangian kapag mataas ang posibilidad ng pagguho ng lupa?

e. Ano ang kaugnayan ng lokasyon at topographiya sa maaring maranasan na kalamidad sa isang lugar?

6. Pangkatin ang mga mag-aaral sa apat. Ipagawa ang pangkatang Gawain bata sa “Task Card” sa Gawain A. Gabayan ang mga mag-aaral sa paggamit ng Hazard Maps.

92

Gawain A

Pangkatang Gawain

Pag-aralan ang mga lugar na sa panganib batay sa lokasyon at topograpiya nito batay gamit ang iba’t – iban hazard maps. Ang bawat pangkat ay inaasahang matutukoy sa iba’t – ibang hazard maayos ang mga lugar na sensitibo sa panganib.

7. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat na makapag-ulat. Paalalahanin sila na hanapin sa mapa ang mga lugar na sensitibo sa panganib batay sa lokasyon at topograpiya.

8. Ipagawa ang Gawain B. Gamit ang inihandang Hazard Map ng sariling lalawigan. Talakayin ang mga lugar na sensitibo sa panganib batay sa lokasyon at topograpiya gamit ang “Data Retrieval chart” gabayan ang mga mag-aaral sa pagsagot ng Gawain.

Gawain B

Panuto: Suriin ang mapa ng lalawigan ng Rizal.

Punan ang impormasyon ang “Data Retrieval Chart” itala ang pangalan ng mga bayan sa lalawigan ng Rizal sa unang kolumn, ang katangiang pisikal nito sa ikalawang kolumn at ang mga panganib nito sa ikalawang kolumn at ang mga panganib na maaring maranasan nito dahil sa topograpiya at lokasyon ng naturang lugar. Isulat ang sagot sa sagutang papel.

93

BayanPisikal na katangian

Sensitibo sa anong

Landslide.

Panganib (Lindol /bagyo

Antipolo

Angono

Binangonan

Baras

Cardona

Jalajala

Morong

Tanay

Teresa

San Mateo

Rodriguez

Pililla

Taytay

Cainta

9. Paglalahad

Bakit kailangang malaman natin ang mga lugar na napanganib?

May mga lugar na mapanganib na batay sa lokasyon at topographiya ang lalawigan o rehiyon tulad ng lindol, pagguho ng lupa, bagyo at pagbaha.

Ang mga kalamidad na nararansan ng bawat lugar ay may kaugnayan sa lokasyon at tapographiya nito. Mahalagan malaman nang mga ito upang tayo ay makapaghanda sa mga kalamidad.

94

VIII. Pagtataya

Pag-aralan ang mapa ng tinatayang pagguho ng lupa at pagbaha ang mga sumusunod na tanong.

1. Anong bayan sa lalawigan ng Rizal ang may mataas na antas na nakaranas at nakaramdam ng malakas na lindol?

a. Bayan ng Antipolo b. Bayan ng Teresac. Bayan ng Baras d. Bayan ng Cardona

2. Aling bayan sa lalawigan ng Rizal ang may mababang antas na makaranas at makaramdam ng malakas na lindol?

a. Bayan ng Tanay c. Bayan ng Morongb. Bayan ng San Mateo d. Bayan ng Pililla

3. Mataas ang antas na makakaranas ng pagguho ng lupa sa lalawigan ng Quezon at Rizal dahil ang malaking bahagi ng mga ito ay.

95

a. Mga nasa labing dagatb. Mga kapataganc. Mga bulubundukin

4. Mababa ang antas na makaranas na makaranas ng pagguho ng lupa ang lalawigan ng Cavite dahil____________.

a. Ito ay nasa kapataganb. Ito ay isang islac. Malapit ito sa Manilad. Maraming pabrika dito.

5. Batay sa mapa ng mga lugar na Landslide prone. Alin sa mga lalawigan ang malaking posibilidad na magkaroon ng pagguho ng lupa?

a. Laguna b. Batangasc. Cavite d. Quezon

IX. Takdang Gawain.

Pagdalahin ang mga mag-aaral ng tig-isang larawan(news clip) ang mga kalamidad na naganap sa sariling lalawigan sa dalawa hanggang tatlong pangungusap paghambing ang mga sakuna naranasan ng sariling lalawigan at ibang lalawigan.

Inihanda ni


96

Aralin 11.2 Ang mga Maagap at Wastong pagtugon sa mga kalamidad

Bilang ng Araw 2-3 araw

I. Layunin

1. Nakagagawa nang maagap at wastong pagtugon sa mga kalamidad sa mga pangamba na madalas maranasan ng sariling rehiyon.

2. Nagagawa ang maayos at wastong pagtugon sa mga kalamidad.

II. Paksa Aralin

Paksa: Ang mga Maagap at Wastong Pagtugon sa mga Kalamidad na Madalas Maranasan sa Sariling Rehiyon.

97

Kagamitan: Mga larawan mga sakuna na dulot ng kalikasan, manila paper, krayola, mapang political ng bansa.Sanggunian: Modyul, Aralin 11.2

k-12 AP3 lar – 11 G 11.2

III. PamamaraanA.Panimula

1. Paglalahad ng mga mag-aaral ng mga larawan ng mga kalamidad na kanilang lalawigan o rehiyon, idikit ang mga larawan ayon sa tamang hanay.

Kalamidad na naganapsa aking rehiyon.

Kalamidad na naganapsa ibang Rehiyon.

Rizal – pagbaha noong Bicol Region- Pagputok Ng Bulkang Mayon.

Bagyong Ondoy. Laguna-Pagbaha

Batangas – Lindol

Tanong

Ano ang napansin ninyo sa mga sakunang naranasan natin sa ating lalawigan at sa ibang rehiyon.

Ano ang pagkakatulad ng mga sakunang naganap sa ating bayan at sa ibang bayan.

Bakit may pagkakaiba at pagkakatulad ang mga sakunang nagaganap sa iba’t- ibang lalawigan ng bansa?

98

B.Paglinang

1. Itanong sa mga mag-aaral kung anong kalamidad ang naranasan na nila. Ipabahagi sa mga bata ang kalamidad na kung ano ang ginawa nila noong panahon ng kalamidad?

Bakit mahalaga ang maagap at wastong pagtugon sa mga kalamidad na madalas maranasan sa ating rehiyon.

2. Ipabasa ang ‘’dialogue” ng mga bata na pinag-usapan ang kanilang karanasan sa nangyaring kalamidad at ang paghahanda na dapat gawin dito.

3. Maghanda ng mga clips tungkol sa mga sakuna na naranasan sa sariling lalawigan. Talakayin ang mga naranasan sa lalawigan sa pamamagitan ng sumusunod na tanong.

a. Ano ang naranasang sakuna?b. Ano ang nagging epekto sa buhay ng mga tao at sa

pangkabuhayan ng mga ito?c. Ano ang magin paghahanda na nakita mo sa inyong

lalawigan?d. Sa palagay mo ba naiwasan ang pinsala sa paghahanda

na ito? Bakit mo nasabi ito?e. Ano naman ang ginawa mo o gagawin pa lang sakaling

mangyari ito sa iyon? Ibahagi sa klase?

4. Pangkatin ang mga mag-aaral sa tatlo ipagawa ang Pangkatang Gawain A LM P. 101 batay sa “Task Card”’ sa ibaba. Ihanda ang graphic organizer sa manila paper at ipamahagi sa pangkat.

Pangkat I – Maagap at Wastong Pagtugon sa Bagyo kasama ang pagbaha at Storm Surge”Pangkat II – Maagap at Wastong pagtugon sa Pagguhi ng lupa(Landslide)

99

Pangkat III – Maagap at Wastong pagtugon sa lindol.

5. Pag-ulat ng mga Pangkat

Bigyan ng sapat na na panahon ang bawat pangkat na makapag-ulat.

6. Talakayin ang “Data Retrieval chart” Gawain B LM P 101

Gawain B

Pangkatang Gawain.

Batay sa karanasan o mga napakinggan sa magulang o telebisyon at radio, ano-ano ang mga dapat tandaan sa mga panahon ng sakuna?

Mga Brain Storm kasama ang iyong pangkat at punan ng impormasyon ang Data Retrieval Chart” isulat ang inyong sagot sa manila paper na ibibigay ng guro.

Ang mga maagap at wastong pagtugon sa mga Kalamidad.

Lindol Storm Surge

Bagyo at Pagguho ng

Tsunami Baha Lupa.

1 1 1 12 2 2 23 3 3 34 4 4 45 5 5 5

Mga tanong

- Ano ang dapat gawin bago mangyari ang isang kalamidad.

100

- Anong paghahanda ang dapat gawin bago ang kalamidad? Habang kalamidad? Pagkatapos ng Kalamidad?

- Paano ang pagkakatulad ng mga paghahanda na isagawa sa mga kalamidad? Paano naman ang kanilang pagkakaiba?Bakit mahalaga ang paghahanda para sa mga kalamidad?

7. Ipagawa ang Gawain c Lmp.102 Ipaliwanag ang panuto at gabayan ang mga mag-aaral kung kinakailangan.

8. Paglalahat

Gabayan ang mga mag-aaral na mailahad ang sumusunod na kaisipan bilang paglalahat ng aralin itanong bakit kinakakailangang malaman at maisagawa ang paghahanda at wastong pagtugon sa mga kalanidad?

May mga maagap at wastong pagtugon sa mga panganib na madalas maranasan ng lalawigan o rehiyon mahalagang malaman at maisagawa ng bawat tao ang mga paghahanda sa mga darating na kalamidad tulad ng bagyo, baha lindol at pagguho ng lupa may mga gawaing dapat gawin bago habang nangyayari at pagkatapos ng kalamidad

IV. Pagtataya

A. Basahin at unawaing mabuti ang bawat tanong. Piliin ang titik ng tamang sagot at isulat sa inyong sagutang papel

1. Sa panahon ng bagyo nararapat na ako ay ----

101

a.) maligo sa ulanb.) manatili sa loob ng bahayc.)sumilong sa ilalim ng mesad.) mamasyal sa labas ng bahay

2. Kapag lumilindol kailangan kong -----

a.) manailing nakaupo sa rariling upuan b.) mataranta at magsisigaw c.) sumilong sa ilamim ng mesa d.) itulak ang aking kamag - aral

3. May bagyong parating kaya’t ako ay ----

a.) makikinig ng balita tungkol sa bagyo b.) babaliwalain ang mga babala c.) magtago sa ilalim ng mesa d.) mamasyal sa parke

4. Malakas ang ulan kaya kaya bumaha sa inyong lugar, Ano ang nararapat mong gawin?

A.) Ipag- walang bahala ang pagtaas ng tubig B.) Mag imbak ng tubig upang ipanlinis C.) Ma kipaglaro sa mga kaibigan sa bahaD.) Sumunod kaagad sa panawagang lumikas

5. Nakatira kayo sa gilid ng bundok at malakas ang ulan. Napansin mong malakas na ang agos ng tubig mula sa bundok at may kasama na itong putik, Ano ang dapat mong gawin?

A. Maglaro sa ulan B. Lumikas na kaagad C. Manatili lamang sa bahay D. Pagllaruan ang putik mula sa bundok

102

B. Itambal ang mga pangungusap sa Hanay A sa Hanay B Isulat ang titik ng tamang sagot sa sagutang papel

Hanay A Hanay B1. Iwasang Lumusob sa tubig A. bagyo

2. Isagawa ang “dock cover and hold”

B. Baha

3. Lumakas na ng tirahan C. Lindol

4. Kung malakas na ang agos ng tubig mula sa bundok

D. pag guho ng lupa

E. ulan

5. Kung malakas na ang ihip ng hangin manalili na lamang

sa loob ng bahay.

V.Takdang Aralin

Magtanong sa mga magulang kung ano ano pa ang mga wastong pagtugon sa mga kalamidad na madalas na naranasan sa ating Lalawigan.

Inihanda ni


103

Takdang Panahon: 1 arawI. Layunin Nailalarawan ang mga pangunahing likas na yaman na matatagpuan sa lalawigan o rehiyon

II. Paksang Aralin

A. Paksa : Paglalarawan ang mga pangunahing likas na yaman na matatagpuan sa lalawigan o rehiyonB. Kagamitan : mga larawan ng likas na yaman, manila paper, krayola,

lapis LM 124

TG 1-4C. Sanggunian: K to 12, AP 3 LAR-Ih- 12III. PamamaraanA. Panimula 1.. Magpakita ng mga larawan ng likas na na yaman .May mga ganito bang likas na yaman sa ating lalawigan?Pagbalik aralan ang aralin tungkol sa likas na yaman.Ipatukoy kung anong uri ng likas na yaman ang mga ito.

Ipabasa ang tula

Magandang PilipinasPilipinas, minamahal kong bansa

Sa mga likas na yaman , ikaw ay saganaMalalawak na kapatagan na patatanimanNg mga gulay prutas at iba pang halaman

104

ARALIN 12 Mga Pangunahing Likas na Yaman ng

mga Lalawigan sa Rehiyon

Sa mga burol , bundok at kagubatanMaraming punung mapagkukunan

Ng nga produktong kailanganSa mga tahanan tanggapan at paaralan

Tungkol saan ang tula?anu anong mga likas na yaman ang nabanggit sa tulaMakikita ba ang mga anyong lupang nabanggit sa ating lalawigan?

B.Panlinang na Gawain Ipabasa sa mga bata ang Tuklasin Mo

Mga likas na yaman ng lalawigan

Malaki ang pagkakaiba iba ng katangiang pisikal ng mga lalawigan ng bansa. Marami sa mga lalawigan ang malalapad ang kanilang lupain kung kayat marami itong likas na yaman na nakukuha sa lupa. May mga lalawigan rin na namumukod tangi ang kanilang mga anyong tubig at ang pinagkukunan nila ng yaman ang likas mula sa kanilang katubigan. Tullasin natin ang mga likas na yaman ng ating lalawigan at rehiyon .

Magpakita ng larawan ng mga likas na yamanIlarawan ang mga likas na yaman na matatagpuan sa mga lalawiganHal. Ang lalawigan ng Quezon ay may malawak na bahagi ng anyong lupa kung kayat sila ay sagana sa mga yamang lupa , Dito rin matatagpuan ang bundok Banahaw ,sagana rin sila sa mga isda at iba pang yamang dagat.

Ang lalawigan ng Laguna au halos napalilibutan ng lawa ng Laguna, sagana sila sa isda, malawak rin ang anyong lupa kung kayat sagana rin sila sa yamang lupa, dito matatagpuan ang Bundok Makiling ,

Gawain A Ilagay ang mga pangunahing likas na yaman ng mga lalawigan sa sariling rehiyon sa data retrieval chart

MGA LIKAS NA YAMAN Lalawigan Likas na yaman

105

Gawain B

Gawain C Yamang tubig

Yamang Lupa

Yamang Gubat

Palay at MaisIsdaTrosoNiyog

106

Yamang Lupa

Yamang

tubig

HIponSaging

PaglalahatGabayan ang mga mag-aaral na mailahad ang sumusunod na kaisipanAng Pangunahing Likas na yaman ng bawat lalawigan o rehiyon ay nakaugnay sa anyong lupa ay anyong tubig na nakapaligid dito. Mailalarawan natin ang mga ito ayon sa yamang lupa, Yamang tubig, Yamang gubat at yamang mineral,

IV PagtatayaIlarawan ang mga pangunahing likas na yaman na matatagpuan sa mga lalawigan sa rehiyon

RizalBatangasLagunaCavite Quezon V. Takdang Gawain Gumupit o gumuhit ng mga larawan ng likas na yaman at pangkatin ito ayon sa uri. Ilagay sa envelop at pangalanan ayon sa ur Inihanda ni : DOROTEA C. ENCIO

107

ARALIN 12 Mga Pangunahing Likas na Yaman ng

mga Lalawigan sa Rehiyon

Takdang Panahon: 1 arawI. Layunin Nailalarawan ang mga pangunahing likas na yaman na matatagpuan sa lalawigan o rehiyon

II. Paksang Aralin

B. Paksa : Paglalarawan ang mga pangunahing likas na yaman na matatagpuan sa lalawigan o rehiyon

B. Kagamitan : mga larawan ng likas na yaman, manila paper, krayola,

lapis LM 124

TG 1-4C. Sanggunian: K to 12, AP 3 LAR-Ih- 12III. PamamaraanA. Panimula 1. Itanong Anu-ano ang likas na yaman na matatagpuan sa inyong lalawigan at rehiyon?2. Ipakita ang mga larawan ng iba-ibang mga likas na yaman sa sariling lalawigan at rehiyon. ( o maaari ring magpakita ng video presentation ng mga likas na yaman sa sariling lalawigan o rehiyon – source internet)B. Paglinang na Gawain1. Talakayin ang kaugnayan ng pangkabuhayan at ang likas na yaman ng lugar.

Ano ang pangunahing hanapbuhay ng lalawigan ng Rizal?

Ano ang likas na yaman na pinagkikitaan sa Laguna?

2. Iugnay ito sa paksang tatalakayin.“Mga Likas na Yaman sa mga Lalawigan “

Factsheet

108

3. Sagutan ang mga tanong : Ano-ano ang mga likas na yamang pinakukunan ng mga

rehiyon na nabanggit? Ano-ano ang mga produkto na nabanggit sa rehiyon? Ano-ano ang mga katangian ng mga lugar na nabanggit? Batay sa nabasa, ano ang kaugnayan ng kanilang

kapaligiran sa mga produkto ng mga nabanggit na rehiyon?

4. Gawain A Pangkatang Gawain Ano ano ang mga yamang lupa at tubig sa sariling rehiyon? Ano ano naman ang mga yaman sa karatig na rehiyon? Pag-usapan sa sariling pangkat at punan ng impormasyon ang venn diagram. Gawin ito sa sagutang papel.

109

Ayon sa nagdaang administration, ang mga rehiyong ito ang

primaryang daan ng kalakal mula Visayas at Mindanao hanggang Luzon

dahil sa pagbubukas ng Strong Republic Nautical Highway. Dahil sa

magandang lokasyon ng mga lalawigan ng mga rehiyong ito, napapabilis

ang pagdadala ng iba’t ibang kalakal sa iba’t ibang lalawigan ng bansa.

Ngunit higit sa daanan ang mga lalawigan ng Timog Katagalogan ay kilala

rin sa tawag na “Food Basket” dahil dito rin nagmumula ang mga

pangunahing kalakal na iniluluwas sa iba’t ibang lalawigan. Ito ang

patunay na ang mga lupain at karagatan sa rehiyon ay sagana, mataba at

pinagkukunan ng mga pangunahing pagkain.

Bagama’t mayaman ang likas yaman ng mga lalawigan sa Rehiyon

IV-Calabarzon, ang pangunahing kabuhayan ng karamihan ng lalawigan

dito ay industryal. Marahil dahil na rin sa malapit ito sa Metro Manila kung

kaya’t maraming pabrika at oil refinery ang makikita dito. Tinatayang

mahigit sa kalahati o 61 na porsyento ng kabuhayan ay nasa industryal na

sektor. Sa madaling salita, ang karamihan sa mga nakatira dito ay pawang

nagtatrabaho sa mga opisina o pabrika. Gayunpaman, sa Region IV-

Calabarzon nangagaling ang ilang produktong pang-agrikultura kagaya ng

nasa talahanayan.

5. Gawain B Pangkatang Gawain Ilagay ang mga pangunahing likas na yaman ng mga lalawigan sa sariling rehiyon sa data retrieval chart. Isulat ang sagot sa sagutang papel.Mga Lalawigan sa sariling rehiyon

Yamang-Lupa

Yamang-Tubig

Yamang-Mineral

Yamang-Gubat

6. Gawain C Ang mga likas na yaman ng lalawigan ay pinagkukunan ng pangkabuhayan ng mga tao. Mahalagang mapangalagan ang mga ito. Anong mungkahi ang maaring mong ibigay upang mapanatili ang kasaganan ng mga likas yaman ng rehiyon? Isulat sa sariling sagutang papel. Mungkahi upang Mapanatili ang Kasaganahan ng mga Likas Yaman ng Rehiyon 1._____________________________________ 2._____________________________________ 3._____________________________________ 4.___________________________________5._____________________________________ 6._____________________________________ 7._____________________________________ 8.______________________________________

110

Yamang

Lupa/

Tubig sa

Ibang rehiyon

Yamang Lupa/ Tubig

Sa

dalawang

rehiyon

9._____________________________________ 10._____________________________________

7. Paglalahat Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Mo. Pare-pareho ba ang likas na kayamanan ng lahat ng lalawigan ng lahat ng laalwigan sa rehiyon? Paano nagkakaiba ang mga ito?

IV. Pagtataya I. Basahin at unawain ang sumusunod na pahayag batay sa datos tungkol sa Produksyon ng mga Produkto ng Region IV-Calabarzon.

Produkto Bilang ng produksyon kung ikumpara sa buong bansa

Baboy Pangalawa sa lahat ng rehiyon

Manok Pangalawa sa lahat ng rehiyon

Itlog Una sa lahat ng rehiyon

Palay Panglabinglima sa lahat ng rehiyon

Niyog Panglima sa lahat ng rehiyon

Tubo Pang-apat sa lahat ng rehiyon

111

Ang pangunahing likas na yaman ng bawat lalawigan o

rehiyon ay nakaugnay sa anyong lupa at anyong tubig na

nakapaligid dito. Mailalarawan natin ang mga ito ayon sa

yamang-lupa, yamang-tubig, yamang-gubat at yamang

mineral.

Source : 2006-2013 Country STAT Philippines1. Ano ang pangunahing produkto ng rehiyong Calabarzon? A. tubo C. itlog B. niyog D. manok 2. Anong produkto sa ating rehiyon ang pinamababa ang produksyon? A. tubo C. itlog B. palay D. niyog

3. Aling likas yaman ng rehiyon ang naangkop sa produksyon ng tubo? A. mayabong na kagubatan B. malawak na pastulan C. malawak na dagat D. bundok na mayaman sa mineral 4. Ano ang mas angkop na dahilan kung bakit nangunguna ang rehiyon sa produksyon ng asukal? A. Malawak ang dagat na pangisdaan ng rehiyon. B. Mataba ang lupain sa pagtatanim ng tubo. C. Sagana sa yamang mineral ang kabundukan. D. Mas gusto ng mga tao magtrabaho sa opisina. 5. Bakit kaya nangunguna ang rehiyon sa produksyon ng itlog? A. maunlad ang produksyon B. ito lamang ang kabuhayan ng mga katagalugan C. ayaw ng mga taong mag-alaga ng mga manok D. wala nang ibang pagkakakitaan ang mga taoV. Takdang Gawain Gumupit o gumuhit ng mga larawan ng likas na yaman at pangkatin ito ayon sa uri. Ilagay sa envelop at pangalanan ayon sa ur Inihanda ni : DOROTEA C. ENCIO

112

Bilang ng Araw: 2-3 Araw

I. Layunin

1. Masusuri ang wasto at di wastong paraan ng pangangasiwa sa mga likas yaman ng sariling lalawigan at rehiyon at

2. Napapahalagahan ang mga paraan ng wastong pangangasiwa ng likas na yaman sa sariling lalawigan at rehiyon.

II. Paksa Aralin

Paksa : Wasto at Di Wastong Pangangasiwa ng Likas na Yaman.

Kagamitan : Larawan na nagpapakita ng pangangalaga sa mga likas na yaman (yamang tubig, yaman lupa,Yaman gubat, yamang mineral)Manila paper, krayola anumang pangkulay, pentel pen, lapis.

Sanggunian K to 12 AP3 LAR –II 13.1

III. Pamamaraan

A.Panimula

113

Aralin 13.1 Wasto at Di WastongParaan ng Pangngasiwa sa mga Likas na Yaman

angSariling Lalawigan at Rehiyon

1. Magpakita ng ilang larawan na nagpapakita ng paraan ng wasto at di wastong pangangasiwa ng likas na yaman.

2. Itanong

Ano ang napansin ninyo sa larawan?Ano ang ipinaghihiwatig nito?

3. Isulat ang mga kasagutan ng mga bata sa pisara.

4. Pagkatapos mapag-usapan ang mga larawan ay ituon ang pansin ng mga bata sa kanilang mga sagot Nakasulat sa pisara. Itanong.

- Alin sa palagay ninyo ang wastong pangangasiwa sa likas na yaman at alin ang hindi (Pasulatan ng kung wasto at kung hindi ng bawat bilang)

5. Iugnay ang sagot ng mga bata sa paglalahad ng aralin.

B.Panlinang

1. Ilahad ang mga susing tanongPaano mapapangasiwaan nang maayos ang mga likas na yaman? Bakit ito mahalaga?

2. Magsagawa ng “Brainstorming” tungkol sa paksa.3. Itala lahat ng sagot ng mga bata sa pisara upang

maging batayan ng talakayan.4. Ipabasa at talakayin ang “Tuklasin mo”

LM P. 124.Pansinin ang mga larawan.Ano ang inihahatid na mensahe ng bawat larawan?

114

Ano ang epekto ng mga gawain ng tao sa kapaligiran?Paano natutulungan ang ganitong mga gawain ang kabuhayan ng mga tao dito?

5. Isa-isahin ang pagtalakay ayon sa uri ng likas na yaman.

a. Pangasiwa sa yamang kagubatanb. Pangasiwa sa yamang tubig.c. Pangasiwa sa yamang lupad. Pangasiwa sa yamang mineral

6. Pasagutan at talakayin ang sumusunod na tanong.

1. Ano ang tanyag na likas na yaman sa lalawigan ng Rizal na dinarayo ng mga turista?

2. Sa palagay mo, kung hindi mapapangasiwaan nang maayos ang mga likas na yaman, marami pa kayang turista ang bibisita rito?

3. Paano nakatutulong sa lalawigan ang mga alintuntuning ito sa pag-unlad ng kapaligiran, kabuhayan, turismo?

4. Maliban sa Daranak Falls mayroon ka bang alam na iba pang likas na yaman sa pinagkukunan ng kita ng isang lalawigan o rehiyon?

5. Paano ito makatutulong sa kanyang pag-unlad?

7. Ipagawa ang bawat Gawain sa Gawain Mo LM, P 128

Gawain A.

Pangkatang GawainGumawa ng poster ng sumusunod batay sa itinakda sa inyong pangkat. Maaring gamitin ang likas na yaman ng sariling lalawigan.Pangkat I Pagpapanatili ng malinis ng kapaligiran.Pangakat II Pag-aalaga ng mga punong kahoyPangkat III – Pagtitipid sa tubig

115

Pangkat IV- Wastong Pangingisda

8. Gabayan ang mga mag-aaral na mailahad ang sumusunod na kaisipan bilang paglalahat ng aralin ibigay ang gabay na tanong upang mapalawak ang kaisipan?

Anu-ano ang paraan ng wasto at di wastong pangangasiwa sa likas na yaman?(ibigay ang uri ng likas na yaman upang maisa isa ang mga ito)May epekto ba ang paraan ng pangangasiwa ng likas na yaman? Paano?May iba-ibang paraan ng wasto at di wastong pangangasiwa ng likas na yaman sa ating lalawigan. Ang mga paraan ng pangangasiwa ay may epekto sa mga mamamayang naninirahan dito.

IV. Pagtataya

Pasagutan ang natutuhan ko LM P. 129-130

V.Takdang Aralin[

Isahang Gawain Proyekto ( Scrap Book)Gumupit o gumuhit ng mga larawan ng wasto at di wastong pangangasiwa ng likas na yaman idikit o gawin ito sa likas na yaman.Idikit o gawin ito sa Bond paper. Isulat sa ibaba ng larawan kung ito ay Wastong pangangasiwa o hindi matalinong pangangasiwa.

Inihanda nina:

AMOR B. TENTADO - Tanay I

ESTELITA PENDON – PilillaDOROTEA ENCIO – NioganREYNOLD LIBATO – Jala-

Jala

116

I. Layunin

Nakabubuo ng konklusyon na ang wastong

pangangasiwa sa likas na yaman ay may kinalaman

sa

pag-unlad ng lalawigan

II. Paksang Aralin

A. Paksa : Pagbuo ng Konklusyon na ang

Wastong

Pangangasiwa sa Likas na Yaman ay may

kinalaman sa pag-unlad ng lalawigan

C. Kagamitan : Larawan na nagpapakita ng wastong

pangangasiwa ng likas na yaman na nakatutulong sa

pag-

unlad ng lalawigan at rehiyon

Kuwento , “Ang Mt. Tagapo”, tsart o tarpapel

C. Sanggunian: K to 12, AP 3 LAR-Ii 13.2

D. Pagpapahalaga : Pagmamahal sa Kalikasan

III. Pamamaraan

A. Panimula

1. Magpakita ng larawan na nagpapakita ng wastong

pamamaran ng pangangasiwa ng likas na yaman.

117

Aralin 13.2 Pagbuo ng Konklusyon na ang Wastong

Pangangasiwa sa Likas na Yaman ay may Kinalaman sa Pag-

unlad ng Lalawigan

2. Itanong :

Anong masasabi ninyo sa larawan ?

Paano nakatutulong sa pag-unlad ng isang lugar ang

ipinaaabot na mensahe ng larawan ?

3. Gawing lunsaran sa bagong aralin ang sagot ng mga bata.


1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng susing tanong sa

“Alamin Mo”.

Paano nakatutulong sa pag-unlad sa lalawigan ng Rizal at

rehiyon IV-A Calabarzon ang wastong pangangasiwa sa likas na

yaman.

2. Magpakita ng opinion/ ideya tungkol sa paksa

3. Isulat ang sagot ng mga bata upang maging batayan ng

talakayan

4. Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa Tuklasin Mo LM p._

5. Pasagutan at talakayin ang mga tanong sa ibaba ng mga

larawan

Ano ang inihahatid na mensahe ng mga larawan?

Ano ang epekto ng Gawain ng tao sa kapaligiran?

Paano makatutulong ang ganitong mga Gawain sa

kabuhayan ng mga tao dito? (p 124)

6. Ipabasa nang tahimik ang maikling kuwento tungkol sa

“Mt. Tagapo”

7. Sa talakayan, sabihin sa mga bata na ang “ Mt Tagapo

“ ay nasa bayan ng Binangonan at nasa lalawigan ng Rizal

sa rehiyon ng IV-A Calabarzon.

118

8. Pasagutan at talakayin sa klase ang mga sumusunod:

A. Saang isla at bayan matatagpuan ang MT. Tagapo?

B. Bakit kilala ito sa tawag na “Susong Dalaga” ?

C. Sinu-sino ang umaakayat sa bundok na ito upang

masilayan ang angkin nitong kagandahan?

D. Ilang barangay ang bumubuo sa Isla ng Talim?

E. Paano hinangaan n gating bayaning si Dr. Jose Rizal ang

Mt. Tagapo?

F. Bilang isang mag-aaral, paano mo maipapakita nag

wastong pag-aalaga sa likas na yaman sa ating lalawigan

at rehiyon?

9. Ipabasa sa mga mag-aaral ang mga likas na yaman na

makikita sa lalawigan ng Rizal at rehiyon IV-A Calabarzon.

10. Ipagawa ang mga Gawain sa Gawin Mo, LM p. __

Gawain A. (Pangkatang Gawain )

Paggawa ng poster. Ipakilala ang kahulugan nito.

Sabihin sa mga bata na nag poster ay may

kaugnayan sa aktwal na pangyayari o gawain sa

lalawigan ng Rizal o rehiyon IV –A Calabarzon.

Pangkat I - Pagpapanatiling malinis ng

kapaligiran

Pangkat II - Pag-aalaga ng punongkahoy

Pangkat III- Pagtitipid sa tubig

Pangkat IV -Wastong Pangingisda

119

Gawain B.

Pag-usapan ang likas na yaman ng sariling lalawigan

Gabayan ang mga mag-aaral na mailahad ang

sumusunod na kaisipan bilang paglalahat ng aralin.

Ano-ano ang mga paraan sa matalinong

pangangasiwa ng likas na yaman?

Bilang isang mag-aaral, ano kaya ang

maitutulong mo upang mapangasiwaan ang likas

na yaman sa inyong lugar?

Mahalaga ba ang wastong pangangasiwa sa likas

na yaman isang lugar?

Paano ito nakakatulong sa pag-unlad ng

lalawigan o

rehiyon?

2. Bakit mahalaga na pangalagaan ang mga likas na yaman?

120

Tandaan Mo

Ang matalinong pangangasiwa ng likas na yaman sa

sariling lalawigan at rehiyon ay nakatutulong sa pag-unlad

ng:

a. kapaligiran – sapagkat nakakalanghap ang mga

mamamayan ng sariwang hangin, malinis ang tubig at

sariwa ang mga pagkain

b. kabuhayan - sapagkat nagkakaroon ng maraming trabaho

sa lugar

c. turismo – sapagkat sa pagdami ng tao/turista dayo

dumarami rin ang itinatayong mga estruktura na

tumutulong sa paglago ng ekonomiya .

3. Ano ang mga gawain na nakapagpapanatili ng likas na

yaman?

B. Magtala ng mga lalawigang umunlad dahil sa wastong

pangangalaga ng kanilang likas na yaman na nakatutulong

sa

kanilang pag-unlad.

Halimbawa

Batangas- Pangingisda sa Lawa ng Taal

a.

b.

c.

d.

e.

Gawain C Batay sa larawan , ipaliwanag kung paano ito

nakatutulong sa pag-unlad ng isaang lugar.

1. Ano ang makikita sa larawan ? Paano ito nakatutulong sa

pag-unlad ng kabuhayan?

121

2. Paano nakatutulong ang gawain sa larawan sa pag-unlad ng kapaligiran?

3. Ano ang isinasaad ng larawan? Paano ito nakatutulong sa pag- unlad ng turismo?

IV. Pagtataya

A. Sagutin at ipaliwanag sa maikling talata ang mga sumusunod.

1. Anu-anong mga likas na yaman ng lalawigan ng

Rizal o Rehiyon IV-A Calabarzon ang pinagkukunan ng

hanapbuhay ng mga tao ?

Halimbawa:

Likas na Yaman Pangunahing

Hanapbuhay

mayamang dagat pangingisda

Magsimula rito :

122


Hanapbuhay

1. 6.

2. 7.

3. 8.

4. 9.

5. 10.


3. Ano ang mga gawain na nakapagpanatili ng likas na yaman?

B. Magtala ng mga lalawigang umuunlad dahil sa wastong

pangangalaga ng kanilang likas na yaman. Itala kung anong

likas na yaman ang nakakatulong sa kanilang pag-unlad.

Halimbawa:

Batangas – Pangingisda sa Lawa ng Taal

a. ________________________________________________

b. ________________________________________________

V. Takdang Gawain

Sumulat ng isang talata na nagsasaad kung paano mo

pangangalagaan ang mga likas na yaman sa iyong lalawigan.

123

Inihanda ni :

ESTELITA C. PENDON Dalubguro II

I. Layunin

Nakabubuo ng konklusyon na ang wastong

pangangasiwa sa likas na yaman ay may kinalaman

sa

pag-unlad ng lalawigan

124

Aralin 13.2 Pagbuo ng Konklusyon na ang Wastong

Pangangasiwa sa Likas na Yaman ay may Kinalaman sa Pag-

unlad ng Lalawigan

II. Paksang Aralin

A. Paksa : Pagbuo ng Konklusyon na ang

Wastong

Pangangasiwa sa Likas na Yaman ay may

kinalaman sa pag-unlad ng lalawigan

C. Kagamitan : Larawan na nagpapakita ng wastong

pangangasiwa ng likas na yaman na nakatutulong sa

pag-

unlad ng lalawigan at rehiyon

Kuwento , “Ang Mt. Tagapo”, tsart o tarpapel

C. Sanggunian: K to 12, AP 3 LAR-Ii 13.2

D. Pagpapahalaga : Pagmamahal sa Kalikasan

III. Pamamaraan

A. Panimula

1. Magpakita ng larawan na nagpapakita ng wastong

pamamaran ng pangangasiwa ng likas na yaman.

2. Itanong :

Anong masasabi ninyo sa larawan ?

Paano nakatutulong sa pag-unlad ng isang lugar ang

ipinaaabot na mensahe ng larawan ?

3. Gawing lunsaran sa bagong aralin ang sagot ng mga bata.


1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng susing tanong sa

“Alamin Mo”.

Paano nakatutulong sa pag-unlad sa lalawigan ng Rizal at

rehiyon IV-A Calabarzon ang wastong pangangasiwa sa likas na

yaman.

125

2. Magpakita ng opinion/ ideya tungkol sa paksa

3. Isulat ang sagot ng mga bata upang maging batayan ng

talakayan

4. Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa Tuklasin Mo LM p._

5. Pasagutan at talakayin ang mga tanong sa ibaba ng mga

larawan

Ano ang inihahatid na mensahe ng mga larawan?

Ano ang epekto ng Gawain ng tao sa kapaligiran?

Paano makatutulong ang ganitong mga Gawain sa

kabuhayan ng mga tao dito? (p 124)

6. Ipabasa nang tahimik ang maikling kuwento tungkol sa

“Mt. Tagapo”

7. Sa talakayan, sabihin sa mga bata na ang “ Mt Tagapo

“ ay nasa bayan ng Binangonan at nasa lalawigan ng Rizal

sa rehiyon ng IV-A Calabarzon.

8. Pasagutan at talakayin sa klase ang mga sumusunod:

A. Saang isla at bayan matatagpuan ang MT. Tagapo?

B. Bakit kilala ito sa tawag na “Susong Dalaga” ?

C. Sinu-sino ang umaakayat sa bundok na ito upang

masilayan ang angkin nitong kagandahan?

D. Ilang barangay ang bumubuo sa Isla ng Talim?

E. Paano hinangaan n gating bayaning si Dr. Jose Rizal ang

Mt. Tagapo?

F. Bilang isang mag-aaral, paano mo maipapakita nag

wastong pag-aalaga sa likas na yaman sa ating lalawigan

126

at rehiyon?

9. Ipabasa sa mga mag-aaral ang mga likas na yaman na

makikita sa lalawigan ng Rizal at rehiyon IV-A Calabarzon.

10. Ipagawa ang mga Gawain sa Gawin Mo, LM p. __

Gawain A. (Pangkatang Gawain )

Paggawa ng poster. Ipakilala ang kahulugan nito.

Sabihin sa mga bata na nag poster ay may

kaugnayan sa aktwal na pangyayari o gawain sa

lalawigan ng Rizal o rehiyon IV –A Calabarzon.

Pangkat I - Pagpapanatiling malinis ng

kapaligiran

Pangkat II - Pag-aalaga ng punongkahoy

Pangkat III- Pagtitipid sa tubig

Pangkat IV -Wastong Pangingisda

Gawain B.

Pag-usapan ang likas na yaman ng sariling lalawigan

Gabayan ang mga mag-aaral na mailahad ang

sumusunod na kaisipan bilang paglalahat ng aralin.

Ano-ano ang mga paraan sa matalinong

pangangasiwa ng likas na yaman?

Bilang isang mag-aaral, ano kaya ang

maitutulong mo upang mapangasiwaan ang likas

na yaman sa inyong lugar?

Mahalaga ba ang wastong pangangasiwa sa likas

na yaman isang lugar?

127

Paano ito nakakatulong sa pag-unlad ng

lalawigan o

rehiyon?


3. Ano ang mga gawain na nakapagpapanatili ng likas na

yaman?

B. Magtala ng mga lalawigang umunlad dahil sa wastong

pangangalaga ng kanilang likas na yaman na nakatutulong

sa

kanilang pag-unlad.

Halimbawa

Batangas- Pangingisda sa Lawa ng Taal

a.

b.

c.

128

Tandaan Mo

Ang matalinong pangangasiwa ng likas na yaman sa

sariling lalawigan at rehiyon ay nakatutulong sa pag-unlad

ng:

a. kapaligiran – sapagkat nakakalanghap ang mga

mamamayan ng sariwang hangin, malinis ang tubig at

sariwa ang mga pagkain

b. kabuhayan - sapagkat nagkakaroon ng maraming trabaho

sa lugar

c. turismo – sapagkat sa pagdami ng tao/turista dayo

dumarami rin ang itinatayong mga estruktura na

tumutulong sa paglago ng ekonomiya .

d.

e

Gawain C Batay sa larawan , ipaliwanag kung paano ito

nakatutulong sa pag-unlad ng isaang lugar.

1. Ano ang makikita sa larawan ? Paano ito nakatutulong sa

pag-unlad ng kabuhayan

2. Paano nakatutulong ang gawain sa larawan sa pag-unlad ng kapaligiran?

3. Ano ang isinasaad ng larawan? Paano ito nakatutulong sa pag- unlad ng turismo?

IV. Pagtataya

A. Sagutin at ipaliwanag sa maikling talata ang mga sumusunod.

129

1. Anu-anong mga likas na yaman ng lalawigan ng

Rizal o Rehiyon IV-A Calabarzon ang pinagkukunan ng

hanapbuhay ng mga tao ?

Halimbawa:


Hanapbuhay

mayamang dagat pangingisda

Magsimula rito :


Hanapbuhay

1. 6.

2. 7.

3. 8.

4. 9.

5. 10.


3. Ano ang mga gawain na nakapagpanatili ng likas na yaman?

B. Magtala ng mga lalawigang umuunlad dahil sa wastong

pangangalaga ng kanilang likas na yaman. Itala kung anong

likas na yaman ang nakakatulong sa kanilang pag-unlad.

Halimbawa:

130

Batangas – Pangingisda sa Lawa ng Taal

a. ________________________________________________

b. ________________________________________________

V. Takdang Gawain

Sumulat ng isang talata na nagsasaad kung paano mo pangangalagaan ang mga likas na yaman sa iyong lalawigan. Inihanda ni : ESTELITA C. PENDON Dalubguro II

Bilang ng Araw - 1

Nakabubuo ng interpretasyon ng kapaligiran ng

lalawigan ng Rizal at karatig ng mga lalawigan ng rehiyon IV-A

CALABARZON gamit ang mapa.

II. Paksang Aralin

C.Paksa : Pagbuo ng Interpretasyon ng

Kapaligiran ng Lalawigan ng Rizal ng Rehiyon

IV-A CALABARZON gamit ang Mapa

D.Kagamitan : larawan ng mga simbolo anyong

lupa at anyong tubig, mapang topograpikal at

pisikal, graphic organizers na gagamitin sa

talakayan.

C. Sanggunian : K to 12, AP LAR – Ij - 14

131

Aralin 14: Pagbuo ng Kapaligiran ng Lalawigan ng Rizal at

Karatig na mga Lalalwigan ng Rehiyon IV – A CCCALABARZON

gamit ang Mapa

III. Pamamaraan

A. Panimula

1. Magkaroon ng pankatang Gawain tungkol sa mga

natatanging anyong – lupa at anyong – tubig sa mga lalawigan

Rizal sa Rehiyon IV-A Calabarzon

- Maghanda ng mga larawan ng iba – ibang anyong

lupa o anyong – tubig ng iba’t ibang lalawigan ng

Rizal sa

- Pangkatin ang mga mag-aaral sa limang pangkat at

bigyan ng tig dadalawang larawan ang bawat

pangkat.

- Maghanda ng larawan ng mapa ang bawat pangkat

ng lalawigan ng Rizal ng rehiyon IV-A Calabarzon at

idikit sa pisara.

- Sabihin sa mga mag-aaral na isipin nila ang mga

nagdaang aralin tungkol sa lalawigan ng Rizal at mga

karatig lalalwigan nito sa rehiyon IV-A Calabarzon.

- Ipadikit sa pisara ang pisikal n katangian na

pinapakita ng larawan sa iniisip nilang angkop na

lalawigan ng Rizal.

2. Ipakita ang mapa ng Rehiyon IV-A Calabarzon

pukawin ang interes ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng

pagsasabi ng “Tama kaya ang paglalagay ninyo ng mga

larawan sa bawat lalawigan ng Rizal. Ano ang inyong

pinagbatayan sa paglalagay ng mga larawan sa bawat

lalawigan ng Rizal sa mapa? Malalaman natin ang kasagutan sa

pagpapatuloy n gating aralin.”

132


1. Ilahad ang aralin sa tulong ng mga pagganyak na tanong na

mababase sa “Alamin Mo”LM p.

Paano magkakapareho o magkakaiba ang mga katangian

ng mga lalawigan ng Rizal sa rehiyon IV-A Calabarzon?

Paano mo ilalarawan ang lalawigan ng Rizal?

2. Pag-usapan ang mga sagot ng mga bata. Gawing batayan sa

pagtatalakayan ng aralin at ipagawa ang Tuklasin Mo LM p.156.

Sagutin ang mga sumusunod na tanong:

Anu-ano ang mga katangian ng rehiyon IV-A Calabarzon?

Paano magkakapareho ang pisikal na katangian ng

lalawigan ng Rizal sa inyong lugar?

Paano naaapektuhan ang hanapbuhay ng mga tao ng

pisikal na kapaligiran ng lalawigan ng Rizal at rehiyon IV-A

Calabarzon

Ang Rehiyon IV-A Calabarzon ay sagana sa mga

produktong pang-agraryo at pandagat dala marahil ng

malawak na lupain para sa sakahan at ng mahahabang

baybayin. Gayunpaman, ang malawak na bahagi ng

rehiyon ay bulubundukin lalo na ang mga lalawigan ng

Rizal, Quezon at iba pang bahagi ng Cavite, Laguna at

Batangas. Makikita sa buong kahabaan ng Quezon ang

malaking bahagi ng bundok ng Sierra Madre na umaabot

hanggang sa lalawigan ng Rizal at Laguna. May mataas na

bahagi din ang lalawigan ng Cavite at Laguna, ngunit ang

kalakhan nito ay kapatagan. Ang dalawang lalawigan ding

ito kasama ang Quezon ang may malawak na baybayin

133

kung saan nangggagaling ang marami sa mga produktong

dagat ng rehiyon. Hindi man dagat ang pinagkukunan ng

lalawigan ng Laguna sagana pa rin ito sa isda dahil sa

natatanging lawa nito, ang Laguna de Bay, isa sa

pinakamalaki sa buong mundo.

TUKLASIN MO

Ang Rizal ay nasa Rehiyon ng Calabarzon sa

Luzon. Ito ay may 20 kilometro ang layo sa Maynila. Ang

Rizal ay hango sa pangalan ni Jose Rizal. Lungsod ng

Antipolo ang kabesera ng lalawigan.

Ang Rizal ay nasa hangganan ng

kalakhang Maynila sa kanluran ng Bulakan sa hilaga ng

Quezon sa silangan at Laguna de Bay sa Timog. Ang

lalawigan ay nakahimlay sa hilagang baybayin ng Lawa ng

Laguna.

Ang Rizal ay nahahati sa 13 munisipalidad

at isang lungsod kabilang sa munisipalidad ng Rizal ang

Angono, Baras, Binangonan, Cainta, Cardona, Jalajala,

Morong, Pililla, Rodriguez, San Mateo, Tanay, at Teresa.

Ang nag-iisang lungsod nito ay ang Antipolo na siya ring

Kabesera ng Lalawigan.

Ang pangunahing ikinabubuhay ng

naninirahan sa Rizal ay pinagkakabuyan, pagsasaka at

pakikipagkalakasan. Pagsasaka ang ikinabubuhay ng mga

tiga gawing hilaga at pangingisda naman sa nakatira sa

katimugang bahagi ng Rizal.

Sagutin ang mga sumusunod na tanong:

134

1. Anu-ano ang katangian ng rehiyon IV-A Calabarzon

2. Paano nagkakapareho ang pisikal na katangian ng

lalawigan ng Rizal at rehiyon IV-A Calabarzon sa

inyong sariling lugar?

3. Paano naaapektuhan ang hanapbuhay ng mga tao ng

pisikal na kapaligiran ng lalawigan ng Rizal at rehiyon

IV-A Calabarzon?

Gawain A – Pangkatang Gawain

Gamit ang napag-aralan sa mga nakaraang aralin,

punan ang Data Retrieval Chart sa ibaba ng angkop na

kasagutan. Sagutin ang mga sumusunod na katanungan.

1. Ano ang natatanging pisikal na kaanyuan ng lalawigan

ng Rizal sa Rehiyon IV-A Calabarzon?

2. Ano ang mga anyong lupa o anyong –tubig na tanyag sa

lalawigan ng Rizal ng rehiyon IV-A Calabarzon?

3. Ano ang natatangi sa lalawigan ng Rizal? Paano

magkakaiba o magkakapareho ang rehiyon IV-A

Calabarzon sa ibang rehiyon?

4. Ano ang mga klima na karaniwang nararanasan sa

buong taon sa lalawigan ng Rizal?

Gawain B – Pangkatang Gawain

Magkaroon ng Field Trip ang mga pangkat ng mga

mag-aaral sa lalawigan ng Rizal ng rehiyon IV-A

Calabarzon. Gamit ang rehiyon IV-A Calabarzon na

itinakda ng guro sa pamamagitan ng mga akmang

135

simbolo sa sagutang papel na mapa. Ano ang mga anyong

lupa at anyong tubig na makikita dito? Anu-ano ang mga

katangian ng lalawigan ng Rizal na pupuntahan ninyo?

Anong uri ng mga panahon ang madalas maranasan ditto?

Data Retrieval Chart sa Gawain A

Lalawigan Natatanging

Pisikal na

Kaanyuan

Mga

Anyong

Lupa

Mga

Anyong

Tubig

Klima

Tandaan Mo

Ang mapa ay isang mahalagang instrument upang

matunton ang lokasyon ng iba’t ibang lugar. Sa pamamagitan

ng mapa, ang mga ito ay makakabuo ng interpretasyon ng

kapaligiran sa pamamagitan ng paglalarawan ito. Mahalaga na

matutunan ang pagbabasa ng mapa ng lalawigan ng Rizal at

mga karatig lalawigan sa rehiyon upang mas maliwanag ang

paglalarawang sariling lalawigan at rehiyon.

IV. Pagtataya:

Batay sa mapa ng rehiyon, piliin ang pinakaangkop na

paglalarawan ng pisikal na katangian ng mga lalawigan sa Rizal

at rehiyon IV-A Calabarzon.

1. Si Ding ay taga Dasmarinas, Cavite at naimbitahan ng

kanyang pinsan na bisitahin siya sa Tagaytay City.

136

Paano niya ilalarawan ang kanyang byahe papuntang

Tagaytay?

a. Siya ay dadaan sa isang lawa.

b. Siya ay paakyat sa isang bulubunduking lugar

c. Siya ay bibiyahe sa patag na lugar.

d. Siya ay dadaan sa isang kagubatan.

2. Alin sa mga sumusunod na lalawigan ang hinati sa tabi

ng dagat?

a. Cavite c. Pampanga

b. Batangas d. Quezon

3. Ano ang kabuuang pisikal na katangian ng lalawigan ng

Rizal?

a. Kapatagan c. kabundukan

b. Kagubatan d.tangway

4. Aling lalawigan ng rehiyon ang napapaligiran ng mga

bundok?

a. Cavite b. Batangas c.Laguna d.

Quezon

5. Dumarayo ang mga turista sa Tagaytay sapagkat

malamig ang panahon dito kahit tag-init. Alin dito ang

pisikal na katangian ng Tagaytay?

a. Ito ay isang tangway c. ito ay kapatagan

b. Ito ay isang burol d. ito ay bulubundukin

V. Takdang Gawain

137

Tingnan ang mapa ng rehiyon IV-A Calabarzon. Gamit

ang kaalaman sa mga nagdaang aralin, ilarawan ang mga

lalawigan sa rehiyon IV-A Calabarzon sa pamamagitan ng

pagsulat 1-2 talata tungkol dito. Maaring paghambingin ang

daalwa o higit pang lalawigan sa rehiyon IV-A Calabarzon.

Takdang Aralin:

Gumuhit o gumupit ng mga anyong lupa at kulay asul ang

mga anyong tubig.

Inihanda ni :

ESTELITA C. PENDON Dalubguro II

138

1st quarter ap-lesson plan.docx

Documents