1

แบบเสนอโครงรางโครงงานคอมพวเตอร รหสวชา ง33202 ชอวชา เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 6

ปการศกษา 2558

ชอโครงงาน อาณาจกรมอเนอรา Monera

ชอผท าโครงงาน นางสาวศรนทพย ใจจอย เลขท 23 ชนม.6หอง3

ชออาจารยทปรกษาโครงงาน ครเขอนทอง มลวรรณ ชออาจารยทปรกษาโครงงานรวม ครพนธนดา ดานไพบลย

ระยะเวลาด าเนนงาน ภาคเรยนท 1-2 ปการศกษา 2558

โรงเรยนยพราชวทยาลย จงหวดเชยงใหม ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 34

2

ชอโครงงาน (ภาษาไทย)อาณาจกรมอเนอรา ชอโครงงาน (ภาษาองกฤษ) Monera ประเภทโครงงาน โครงงานพฒนาสอเพอการศกษา ชอผท าโครงงาน นางสาวศรนทพย ใจจอย ชอทปรกษา คณครเขอนทอง มลวรรณ ชอทปรกษารวม คณครพนธนดา ดานไพบลย ระยะเวลาด าเนนงาน ภาคเรยนท2 ปการศกษา 2558 ทมาและความส าคญของโครงงาน (อธบายถงทมา แนวคด และเหตผล ของการท าโครงงาน) เนองากในการเรยนวทยาศาสตร (ชววทยา) มการศกษาในเรองของอาณาจกรตางๆของสงมชวต ซงในการเรยนการสอนนนไดมงเนนใหผเรยนเขาใจในเนอหา และความส าคญของทกอาณาจกรของสงมชวต เพอทจะน าไปศกษาและเรยนรตอไปในระดบทสงขน การท าโครงงานเรอง อาณาจกรมอเนอรานเปนสวนหนงของอาณาจกรของสงมชวตทไดเรยนมาในหองเรยน ดฉนคดวาเปนสงทท าใหตวดฉนและผทสนใจในอาณาจกรมอเนอราไดรบรายละเอยด และเนอหาเพมเตมจากการเรยนในหองเรยนเพมขน และสามารถน าไปใชเพอการอานในการสอบหรอเพอเพมความเขาใจของตนเองในเรองนดวย วตถประสงค (สงทตองการในการท าโครงงาน ระบเปนขอ) 1.เพอใหผทสนใจไดศกษาหาความรเพมเตมในเรองอาณาจกรมอเนอรา 2.เพอใหเกดความเขาใจในเรองอาณาจกรมอเนอราเพมมากขน 3.เพอใชเปนสอการเรยนการสอนในรายวชาวทยาศาสตร 4.เพอใหทราบรายละเอยดของอาณาจกรมอเนอรา ขอบเขตโครงงาน (คณลกษณะ ขอบเขต เงอนไขและขอจ ากดของการท าโครงงาน) ในการคนควาเรองอาณาจกรมอเนอราประกอบไปดวย 1.โครงสราง 2.ประเภท 3.ลกษณะ4.การจ าแนก 5.ประโชนและโทษ

3

หลกการและทฤษฎ (ความร หลกการ หรอทฤษฎทสนบสนนการท าโครงงาน)

อาณาจกรมอเนอรา

โครงสรางของแบคทเรย 1. เปนสงมชวตเซลลเดยวทมขนาดเลกประมาณ 1- 5 ไมโครเมตร โครงสรางเซลลแบบโพรคารโอต (prokaryotic cell) มผนงเซลลเปนสารประกอบเพปทโดไกลแคน 2. ภายในเซลลไมมเยอหมสารพนธกรรมและโครงสรางอนหลายชนด เชน รางแหเอนโดพลาสซม กอลจคอมเพลกซ ไลโซโซม คลอโรพลาสต มเฉพาะออรแกเนลลทไมมเยอหม คอ ไรโบโซม 3. แบคทเรยทพบสวนใหญ เซลลเดยวหรออาจอยรวมกนเปนกลมหรอเปนสาย เชน

3.1 ทรงกลม

4

3.1 ทรงทอน

3.3 ทรงเกลยว

สงมชวตในอาณาจกรนมความส าคญอยางมากตอระบบนเวศ กลาวคอ 1. "กลมแบคทเรย" ท าหนาทเปนผยอยอนทรยสารกอใหเกดการหมนเวยนสารอนนทรยและอนทรยสารตางๆ 2. "สาหรายสเขยวแกมน าเงน" ท าหนาทเปนผผลตในระบบนเวศ สงมชวต 2 กลมนยงมความส าคญในแงเทคโนโลยชวภาพซงไดมการศกษาวจยเพมมากขน เพอน าไปใชประโยชนในดานการเพมผลผลตทางการเกษตร อตสาหกรรม การแพทย และการศกษาพนธศาสตรซงชวยพฒนาคณภาพชวตของประชากรใหดยงขน กลมอาณาจกรมอเนอรา เปนออกเปน 2 กลมใหญ คอ อาณาจกรยอยอารเคยแบคทเรย (Subkingdom Archaebacteria) และ อาณาจกรยอยยแบคทเรย (Subkingdom Eubacteria)

5

1. อาณาจกรยอยอารเคยแบคทเรย (Subkingdom Archaebacteria) เปนแบคทเรยทผนงเซลลไมมสารเพปทโดไกลแคน สามารถด ารงชวตในสภาพแวดลอมทสงมชวตกลมอนอาจไมสามารถด ารงอยได เชน ในแหลงน าพรอน ทะเลทมน าเคมจด ในบรเวณทมความเปนกรดสงและบรเวณทะเลลกเปนตน แบงไดออกเปน 2 กลม คอ

1.2 กลมครนารเคยโอตา ซงชอบอณหภมสงและกรดจด

กลมครนารเคยโอตา 2.อาณาจกรยอยยแบคทเรย (Subkingdom Eubacteria) ยแบคทเรยเปนแบคทเรยทสามารถพบไดทงในดน น า อากาศ อาหาร นม และในรางกายของสงมชวตอน สามารถพบไดทง ในน าเคม น าจด น ากรอย ในธารน าแขง หรอแมกระทงแหลงน าพรอน เปนตน นอกจากนยแบคทเรยมกระบวนการเมแทบอลซมในการด ารงชวตทหลากหลาย จงอาจกลาวไดวาเปนสงมชวตทมบทบาทส าคญตอระบบนเวศ ยแบคทเรยแบงเปนกลมใหญๆดงน

6

2.1 กลมโพรทโอแบคทเรย (Proteobacteria) เปนยแบคทเรยแกรมลบทพบมากทสดและมกระบวนการเมแทบอลซมทหลากหลายบางกลมสามารถสงเคราะหดวยแสงไดคลายพชบางกลมสามารถด ารงชวตโดยใชไฮโดรเจนซลไฟด และใหซลเฟอรในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง เชน เพอเพลซลเฟอรแบคทเรย (purple sulfur bacteria) บางกลมมบทบาทชวยตรงแกสไนโตรเจนในอากาศมาสรางเปนสารประกอบไนโตรเจนในดน ซงเปนประโยชนตอการเจรญเตบโตของพช เชน Rhizobium sp. ในปมรากของพชตระกลถว เปนตน

2.2 กลมคลาไมเดย (Chlamydias) เปนยแบคทเรยแกรมลบทเปนปรสตในเซลลและท าใหเกดโรคตดตอทางเพศสมพนธ เชน โรคโกโนเรยหรอหนองใน เปนตน

7

2.3 กลมสไปโรคท (Spirochetes) เปนยแบคทเรยแกรมลบทมรปทรงเกลยว มความยาวประมาณ 0.25 มลลเมตร ยแบคทเรยในกลมนมทงด ารงชวตแบบอสระและบางสปชสเปนสาเหตของ โรคซฟลส โรคฉหน เปนตน

2.4 แบคทเรยแกรมบวก (Gram-Positive Bacteria) เปนยแบคทเรยทพบแพรกระจายทวไปในดน อากาศ บางสปชสสามารถผลตกรดแลกตกได เชน Lactobacillus sp. จงน ามาใชในอตสาหกรรมอาหารหลายชนด เชน การท าเนย ผกดอง และโยเกรต เปนตน บางสปชส เชน Streptomyces sp. ใชยาท าปฏชวนะ เชน ยาสเตรบ โตมยซน ยาเตตราไซคลน เปนตน ยแบคทเรยกลมนบางสปชส เชน Bacillus sp. สามารถสรางเอนโดสปอร (endospore) ท าใหทนทานตอสภาพแวดลอมทไมเหมาะสมไดดและบางชนดเปนสาเหตท าใหเกดโรคแอนแทรกซ ยแบคทเรยแกรมบวกอกกลมหนง เปนกลมทไมมผนงเซลลมเพยงเยอหมเซลลทประกอบดวยชนของไขมนไดแก ไมโคพลาสมา (mycoplasms) เปนเซลลทมขนาดใหญทสดประมาณ 0.2-0.3 ไมโครเมตร สามารถเจรญและสบพนธไดนอกเซลลโฮสต สวนใหญไมกอใหเกดอนตรายตอสงมชวตอน แตมบางสปชสทเปนสาเหตใหเกดโรคปอดบวมในคนและวว

8

2.5 ไซยาโนแบคทเรย (Cyanobacteria) เปนยแบคทเรยทสามารถสงเคราะหดวยแสงได มสารสเชน คลอโรฟลลเอ แคโรทนอยด และโฟโคบลนอยภายในถงแบนๆทมเยอหมเซลล พบแพรกระจายในสภาพแวดลอมทหลากหลายทงในแหลงน าจด น าเคม บางสปชสพบในบอน าพรอน และภายใตน าแขงของมหาสมทร เปนตน จากหลกฐานซากดกด าบรรพท าใหนกวทยาศาสตรคาดคะเนไดวาไซยาโนแบคทเรยท าใหออกซเจนในบรรยากาศเพมขน มากขนในโลกยคนนและกอใหเกดววฒนาการของสงมชวตทหายใจโดยใชออกซเจนในปจจบน

ไซยาโนแบคทเรยเปนผผลตทส าคญในระบบนเวศและบางชนดสามารถตรงแกสไนโตรเจนในอากาศใหเปนสารประกอบไนเตรต เชน แอนาบนา (Anabaena) นอสตอก (Nostoc) และออสซลลาทอเรย (Oscillatoria)

Anabaena

9

Nostoc

Oscillatoria

แบคทเรยมบทบาทส าคญอยางยงในระบบนเวศ เนองจากมการด ารงชวตแบบภาวะยอยสลายจงท าใหเกดการหมนเวยนสารในระบบนเวศ มการน าแบคทเรยมาใชก าจดขยะทมมากในเมองใหญ ใชสลายคราบน ามนบรเวณชายฝงและบรเวณทะเล รวมทงก าจดสารเคมทตกคางจากการเกษตรอกดวย นอกจากนอารเคยแบคทเรยบางกลมสามารถสลายกากของแขงจากขยะใหเปนปยซงสามารถน าไปใชประโยชนตอไป ในดานการหมนเวยนสารในระบบนเวศพบวาแบคทเรยหลายกลมทสามารถตรงไนโตรเจน เชน แบคทเรยในกลมไรโซเบยม อะโซโตแบคเตอรและไซยาโนแบคทเรยทางดานอตสาหกรรมไดน ายแบคทเรยมาใชในการผลตสารเคม เชน แอซโตน กรดแลคตก ยาปฏชวนะหลายชนดและผลตภณฑอาหาร เชน น าสมสายช ปลารา ผกดอง ปลาสม นมเปรยวและเนยแขงเปนตน ยแบคทเรยเปนสาเหตของโรคหลายชนดทพบในคนและสงมชวตอน เชน โรคปอดบวม วณโรค อหวาตกโรค โรคฉหน และ โรคแอนแทรกซ เปนตน

10

ไฟลมในอาณาจกรมอเนอราแบงไดเปน 2 ไฟลม คอ -ไฟลมชโซไฟตา (Phylum Schizophyta) -ไฟลมไซยาโนไฟตา (Phylum Cyanophyta) 1.ไฟลมไซยาโนไฟตา (Phylum Cyanophyta) ไดแก สาหรายสเขยวแกมน าเงน (Blue-green algae) ปจจบนเรยกชอใหมวา Cyanobacteria ลกษณะของสงมชวตในไฟลมไซยาโนไฟตา คอ 1. ไมมเยอหมนวเคลยส เปนเซลลพวกโปรคารโอต ไมม flagella 2. ม chlorophyll phycocyanin phycorythin กระจายในเซลล แตไมไดรวมเปน chloroplast 3. ผนงเซลลเปน cellulose และ pectin 4. มขนาดเลก อาจอยในลกษณะ 4.1 เซลลเดยว หรอเซลลกลม 4.2 เซลลทจดเรยงเปนสาย การสบพนธ 1. การแบงตว Binary fission. 2. การหกเปนทอน (fragmentation) พบในพวกทเปนสาย 3. สรางสปอรหรอสรางเซลลพเศษ เชน akinete ประโยชน - เปนผผลตอาหาร และ O2 - Spirulina หรอเกลยวทอง ม protein สง ใชท าอาหารเสรมคนและสตว - Nostoc Anabaena Oscillatori สามารถเพมความตรง N ท าเปนปยในดน เชน แหนแดง (Azolla) ซง Anabaena อยชองวางกลางใบ 2.ไฟลมชโซไฟตา (Phylum Schizophyta) สงมชวตทจดอยในไฟลมนไดแก แบคทเรย ลกษณะของสงมชวตในไฟลมซโซไฟดา คอ 1. มเซลลขนาดเลก 2. ลกษณะรปราง ม 3 ลกษณะคอ 2.1 รปรางกลม เรยกวา coccus (coccus = เอกพจน cocci = พหพจน) 2.2 รปรางแบบแทงยาว เรยกวา bacillus (bacillus = เอกพจน bacilli = พหพจน) 2.3 รปราง เกลยว เรยกวา spirillum (spirillum = เอกพจน spirillum = พหพจน)

11

3. เซลลรปรางตาง ๆ มการเรยงตวท าใหเกดลกษณะเฉพาะ เชน แบคทเรยทมรปรางทรงกลมมการเรยงตวหลายแบบ - เซลลทรงกลม 2 เซลลเรยงตอกนเรยก diplococci - เซลลหลายเซลลเรยงตอกนเปนลกโซเรยก streptococci - เซลลหลายเซลลเรยงกนเปนกลมกอนคลายพวงองน เรยก staphylococci - เซลล 8 เซลล เรยงเปนลกบาศกเรยก sarcina แบคทเรยทมรปรางทรงกระบอก ไมคอยมแบบแผนการเรยงตวทเดนชดเทาทรงกลม แตอาจมการเรยงตวของเซลลเนองมาจากระยะการเจรญเตบโตหรอขนกบสภาพของการเพาะเลยงในอาหาร แบคทเรยทมรปรางแบบเกลยว มกอยเปนเซลลเดยว ๆ แตละชนดมความแตกตางกนทงทางดานความยาว จ านวนเกลยว ความโคง 4. แหลงทพบแทบทกแหงในดนในน า ในอากาศ แหลงทเปนน าพรอน เขตหมะ ทะเลลก 5. การแบงแบคทเรยตามความตองการสารอาหาร 5.1 Photoautotroph 5.2 Photoheterotroph 5.3 Chemoautotroph 5.4 Chemoheterotroph 6. การแบงแบคทเรยตามความตองการอากาศ 6.1 Aerobic bacteria 6.2 Facultative bacteria 6.3 microaerophilic bacteria 6.4Anaerobibacteria 7. การแบงแบคทเรยตามความตองการอณหภม 7.1 Psychrophile 7.2 Mesophile 7.3 Thermophile โครงสรางของแบคทเรยทแตกตางจากเซลลอน ๆ 1. แบคทเรยม ribosome ชนด 70 s และสารพนธกรรมเปน DNA โดย (single circular DNA) 2. ผนงเซลล (cell wall) ท าหนาทคงรปรางของเซลล ปองกนเซลลแตกประกอบดวย peptidoglycan ซงประกอบดวยน าตาล 2 ชนด คอN-actyl glucosamine (NAG) และN-acytyl muramic acid (NAM) และ ม amino acid หลายชนด และlipoprotein lipopolysac teichoic acid

12

3. Capsule เปนสวนทอยนอกผนงเซลล สามารถทนตอสภาพแวดลอมทไมเหมาะสม และทนตอการท าลายของเมดเลอดขาว พบแคปซลในแบคทเรยบางชนดเทานน แบคทเรยทมแคปซลมกกอโรครนแรง 4. pilil มลกษณะเปนขนคลายแฟลกเจลลา แตมขนาดเลก มลกษณะเปนทอกลวง ไมมหนาทในการเคลอนทแตชวยใหเกาะยดตดกบผววสด และ Sex pilli ชวยในการถายทอด DNA ใน Conjugation 5. mesosome เปนสวนทเยอหมเซลลบางสวนยนเวาเขาไปในcytoplasm จะพบบรเวณ ทจะม การแบงเซลล 6. Flagella เปนโครงสรางใชในการเคลอนท แบคทเรยสวนใหญเปนพวกทเคลอนทได แฟลกเจลลาประกอบดวยเสนใยเสนเดยว ๆ ซงตางจากแฟลกเจลลาของสงมชวตอน ๆ แบคทเรยอาจมแฟลกเจลลา 1 เสนจนถงหลายรอยเสน และอยไดหลายต าแหนง สวนของแฟลกเจลลา ประกอบดวย 3 สวน คอ basal body , hook และ filament 7. Plasmid เปน DNA ทอยนอกโครโมโซมของแบคทเรย ลกษณะของพลาสมดเปน DNA วงแหวน และเปนเกลยวค สามารถจ าลองตวเองไดและสามารถถายทอดไปยงแบคทเรยอน ๆ ได พลาสมดมหลายชนด บางชนดควบคมการสบพนธแบบมเพศของเซลล บางชนดควบคมการดอตอยาปฏชวนะตาง ๆ 8. endospore เปนโครงสรางทพบในแบคทเรยบางชนด เปนโครงสรางทท าใหแบคทเรยมความทนทานตอสภาพแวดลอมทไมเหมาะสมได เอนโดสปอรเกดขนภายในเซลลและสรางได 1 สปอรตอ 1 เซลลจะไมถอวาเปนการสบพนธ แตถอวาเปนการด ารงชพ การสบพนธของแบคทเรย สวนใหญแบคทเรยสบพนธแบบไมอาศยเพศทเรยกวา Transverse Binary Fission บางชนดมการแลกเปลยนสารพนธกรรมได 3 รปแบบคอ 1. Conjugation คอ การถายทอดยนจากแบคทเรยเซลลหนงไปยงอกเซลลหนงดวยการจบคสมผสกนโดยตรง 2. Transformation คอ การถายทอด DNA ตวเปลา (naked DNA) หรอ DNA อสระจากแบคทเรยเซลลหนงไปยงอกเซลลหนง 3. Transduction คอ การถายทอดยนจากแบคทเรยเซลลหนงไปยงอกเซลลหนงโดยอาศยไวรสหรอ Bacteriophage การจ าแนก Bacteria ลกษณะดงน 1. ลกษณะทางสณฐานวทยา ไดแก รปราง 2. ตามอาหารทไดรบ แบงเปน

13

2.1 พวก Autotroph เปนพวกทสามารถสรางอาหารเองได 2.2 พวก Heterotroph เปนพวกทสามารถสรางอาหารเองไมได 3. การตดสของผนงเซลล [ Gram stain ] แบงเปน 3.1 Gram positive เปนพวกทตดสยอมครสตลไวโอเลต 3.2 Gram negative เปนพวกทตดสยอมซาฟานน 4. การหายใจ ความตองการใชอากาศหรอ O2 5. ลกษณะการเลยงเชอ : อาหาร สภาพแวดลอม 6. ลกษณะทางแอนตเจน ประโยชนของแบคทเรย 1. ดานอตสาหกรรม เชนการผลตอาหารหมก ใชฟอกหนง 2. ดานการเกษตร เชนใชเปนปย 3. การทดสอบคณภาพน า 4. ทางดานการแพทย เชนการผลตยาปฏชวนะ 5. ใชในเทคโนโลยชวภาพ โดยใชเทคนคทางพนธวศวกรรมสรางแบคทเรยทมลกษณะตาง ๆ 6. ชวยยอยสลายซากสงมชวตใหเปนอาหารของพช โทษของแบคทเรย 1. ผลตสารพษทเปนอนตราย 2. ท าใหเกดโรคตางๆ ใน คน เชน ไทฟอยด อหวาตกโรค ปอดบวม วณโรค คอตบ สตว เชน แอนแทรกซ บาดทะยก และพช เชน โรครากเนา โรคใบไมของสาล

14

วธด าเนนงาน แนวทางการด าเนนงาน -ก าหนดและศกษารายละเอยดของหวขอของโครงงาน -ตดสนใจเลอกหวขอโครงงาน -คนควาหาขอมลทใชในการท าโครงงาน -หาขอมลเพมเตมจากสอการเรยนรตางๆ -สรปและจดท าโครงงาน -หาขอผดพลาดและแกไข -น าเสนอโครงงาน

เครองมอและอปกรณทใช -คอมพวเตอร/หนงสอ -กระดาษ -ดนสอ/ปากกา งบประมาณ -100บาท ขนตอนและแผนด าเนนงาน

ล าดบ ท

ขนตอน สปดาหท ผรบผดชอบ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

1 คดหวขอโครงงาน ♥ ศรนทพย 2 ศกษาและคนควาขอมล ♥ ศรนทพย 3 จดท าโครงรางงาน ♥ ศรนทพย 4 ปฏบตการสรางโครงงาน ♥ ศรนทพย 5 ปรบปรงทดสอบ ♥ ศรนทพย 6 การท าเอกสารรายงาน ♥ ศรนทพย 7 ประเมนผลงาน ♥ ศรนทพย 8 น าเสนอโครงงาน ♥ ศรนทพย

ผลทคาดวาจะไดรบ (ผลลพธทตองการใหเกดขนเมอสนสดการท าโครงงาน) 1.มความรและความเขาใจทงในการจดท าโครงงานคอมพวเตอร และเนอหาในเรองอาณาจกรมอเนอรา 2.มทกษะการใชคอมพสเตอรในการท าโครงงานและคนหาขอมล 3.ไดความรพมเตม และเปนแหลงเรยนรในอนเตอรเนต

15

สถานทด าเนนการ โรงเรยนยพราชวทยาลย กลมสาระการเรยนรทเกยวของ การงานอาชพและเทคโนโลย(การจดท าโครงงานคอมพวเตอร) วทยาศาสตร(ชววทยา) แหลงอางอง (เอกสาร หรอแหลงขอมลตาง ๆ ทน ามาใชการท าโครงงาน) https://sites.google.com/site/ruethairat2537/home/content2 https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B2