ก

ค าน า แผนปฏบตการจดการขยะมลฝอยชมชน”จงหวดสะอาด”จงหวดพงงา ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๒ วางอยบนแนวคด ๓Rs ตามแนวทางประชารฐ คอการสงเสรมการจดการขยะทตนทาง ซงเปนการจดการทยงยน คอการลดปรมาณขยะจากครวเรอน(Reduce) การใชซ า(Reuse)และการน ากลบมาใชใหม(Recycle)โดยค านงถงการมสวนรวมของทกภาคสวนในการจดการปญหา ไดแก ภาครฐ องคกรปกครองสวนทองถน ภาคเอกชน ภาคประชาชน/ประชาสงคม ภาคการศกษาและศาสนสถาน

แผนปฏบตการจดการขยะมลฝอยชมชน”จงหวดสะอาด”จงหวดพงงา ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๒ นอกจากมงลดปรมาณขยะและการคดแยกขยะ (ตนทาง) แลว ยงมงสรางระบบการเกบขนขยะ (กลางทาง) ซงเปนหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ทตองใหความส าคญและด าเนนการใหมประสทธภาพยงขนเพอน าไปสการก าจดขยะอยางถกตองตามหลกวชาการ (ปลายทาง) เชนการแปรรปเปนพลงงานเชอเพลง การแปรรปเปนพลงงานไฟฟา การน าไปผานกระบวนการเพอผลตเปนปยอนทรยตาง ๆทเปนมตรตอสงแวดลอมตอไป

การจดการขยะมลฝอยตามแผนปฏบตการจดการขยะมลฝอยชมชน”จงหวดสะอาด” จงหวดพงงา ประจ าปงบประมาณพ.ศ.๒๕๖๒ จะประสบผลส าเรจเพยงใดขนอยกบทกภาคสวนทจะชวยกนขบเคลอนตอไป

จงหวดพงงา

ข

สารบญ

เรอง หนา

บทท 1 บทน า 1

บทท 2 สถานการณขยะมลฝอยในภาพรวมของจงหวดพงงา ๔ บทท 3 บทบาทหนาท มาตรการ และแนวทางการจดการขยะมลฝอย ๙ เพอน าไปสความส าเรจ บทท 4 แผนปฏบตการตามมาตรการและแนวทางการด าเนนการเพอ 1๘ น าไปสเปาหมายการปฏบต

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

1

บทท 1 บทน า

1. หลกการและเหตผล

ปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนทวประเทศมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง ในระยะเวลากวา 10 ป ทผานมา ซงหากพจารณาถงกระบวนการการจดการขยะมลฝอยแลว พบวาอตราขยะม ลฝอยทถกน าไปก าจด อยางถกตองมอตราเพมขนเพยงเลกนอยเทานน และกระบวนการในการคดแยก การจดเกบ การรวบรวม และ การเกบขนยงไมมประสทธภาพเทาทควร ท าใหเกดปญหาขยะตกคาง ซงเกดจากประชากรทเพมมากขน การขาดจตส านกของประชาชน การพฒนาทางเศรษฐกจ สงคม รวมถงการพฒนาทางดานเทคโนโลยและแนวโนมการบรโภคของประชากรทเพมสงขน โดยวกฤตปญหาขยะมลฝอยทเกดขนน จ าเปนทจะตองไดรบการแกไขอยางจรงจงและเรงดวนตอไป

ในคราวการประชมคณะรฐมนตรเมอวนท 3 พฤษภาคม 2559 คณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบแผนแมบทการบรหารจดการขยะมลฝอยของประเทศ (พ.ศ. 2559 - 2564) ตามทกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอมเสนอ และไดมอบหมายใหกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอมหารอรวมกบกระทรวงมหาดไทย เพอจดท าแผนแมบทการบรหารจดการขยะมลฝอยของประเทศในระยะสน (พ.ศ. 2559 - 2560) และเรงรดการด าเนนงานตามแผน Road Mad การจดการขยะมลฝอยและขยะอนตรายทคณะรกษาความสงบแหงชาต ไดมมตเหนชอบเมอวนท 26 สงหาคม 2557 ใหเปนรปธรรมโดยเรว ในการน กระทรวงมหาดไทยและหนวยงานทเกยวของไดจดท าแผนปฏบตการ “ประเทศไทยไรขยะ” ตามแนวทาง “ประชารฐ” ระยะ 1 ป (พ.ศ. 2559 - 2560) ซงแผนปฏบตการฯ ดงกลาว เปนแนวทางในการปฏบตเกยวกบการจดการขยะในระยะสนของหนวยงานภาครฐ องคกรปกครองสวนทองถน ภาคเอกชน และประชาชนโดยทวไป ใหมสวนรวมในการด าเนนการลดขยะทตนทางเพอใหวางรากฐานการด าเนนการการจดการขยะใหเปนไปอยางมประสทธภาพและยงยนลดผลกระทบปญหาดานสงแวดลอม ซงมวธการส าคญ ไดแก การลดการเกดขยะมลฝอยหรอขยะอนตรายทแหลงก าเนดการน าขยะมลฝอยกลบมาใชซ าและใชประโยชนใหม การเกบขนขยะมลฝอยทมประสทธภาพ การก าจดขยะมลฝอยดวยวธทถกตองตามหลกวชาการ การสงเสรมภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการแปรรปขยะมลฝอยเปนพลงงานหรอเชอเพลง

ตามแผนแมบทการบรหารจดการขยะมลฝอยของประเทศ พ.ศ. ๒๕๕๙ – ๒๕๖๔ไดก าหนดเปาหมายในการจดการขยะมลฝอยของประเทศ ดงน ๑. ขยะมลฝอยชมชนไดรบการจดการอยางถกตองตามหลกวชาการ ไมนอยกวารอยละ ๗๕ ของปรมาณขยะมลฝอยทเกดขน ภายในป ๒๕๖๔ ๒. ขยะมลฝอยตกคางไดรบการจดการอยางถกตองตามหลกวชาการ รอยละ ๑๐๐ ของปรมาณขยะมลฝอยตกคาง ของป ๒๕๕๘ ภายในป ๒๕๖๒

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

2

๓. ของเสยอนตรายชมชนไดรบการรวบรวมและสงไปก าจดถกตองตามหลกวชาการ ไมนอยกวารอยละ ๓๐ ของปรมาณของเสยอนตรายชมชนท เกดขน ภายในป ๒๕๖๔ ๔. มลฝอยตดเชอไดรบการจดการอยางถกตองตามหล กว ชาการ ร อยละ ๑๐๐ ของปร มาณขยะม ลฝอย ตดเชอทเกดขน ภายในป ๒๕๖๓ ๕. กากอตสาหกรรมท เปนอนตรายเขาสระบบ

การจดการทถกตอง รอยละ ๑๐๐ ของปรมาณกากอตสาหกรรมทเปนอนตรายทเกดขน ภายในป ๒๕๖๓ ๖. องคกรปกครองสวนทองถนมการคดแยกขยะมลฝอยและของเสยอนตรายชมชนทตนทาง ไมนอยกวารอยละ ๕๐ ของจ านวนองคกรปกครองสวนทองถนทวประเทศภายในป ๒๕๖๔

แผนปฏบตการจดการขยะมลฝอยชมชน “จงหวดสะอาด” จงหวดพงงา ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2562 ซงวางอยบนแนวคด 3Rs หรอ ๓ ช ตามแนวทาง ประชารฐ คอ การสงเสรมการจดการขยะทตนทาง ซงเปนการจดการทยงยน คอการลดปรมาณขยะจากแหลงตนทาง (Reduce,ใชนอย) การใชซ า (Reuse) และการน ากลบมาใชใหม (Recycle) ซงการจดการขยะนน มงเนนการลดปรมาณขยะจากครวเรอน สงเสรมการคดแยกขยะจากตนทาง เปนการเพมมลคาหรอแปรรปขยะ ซงจะสงผลใหปรมาณขยะในภาพรวมทงจงหวดลดลง ท าใหปรมาณขยะ ทจะตองเขาสระบบการก าจดลดลง และมการก าจดทถกวธเพมมากขน ตามแนวคดเรอง “ประชารฐ” คอการค านงถงการมสวนรวมของทกภาคสวนในการจดการปญหา ไดแก ภาครฐ องคกรปกครองสวนทองถน ภาคเอกชน ภาคประชาชน/ประชาสงคม ภาคการศกษา และศาสนสถาน เปนตน

แผนปฏบตการจดการขยะมลฝอยชมชน “จงหวดสะอาด”จงหวดพงงา ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2562 นอกจากการมงลดปรมาณขยะและการคดแยกขยะ (ตนทาง) แลว ยงมงสรางระบบการเกบขนขยะ (กลางทาง) ซงเปนหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนทตองใหความส าคญและด าเนนการใหมประสทธภาพ มากยงขน เพอน าไปสการจดการหรอการก าจด ขยะอยางถกตองตามหลกวชาการ (ปลายทาง) เชน การแปรรปเปนพลงงานเชอเพลง การแปรรปเปนพลงงานไฟฟา การน าไปผานกระบวนการเพอผลตเปนปยอนทรยตางๆ ทเปนมตรตอสงแวดลอมในอนาคตตอไป

จงหวดพงงา โดยส านกงานสงเสรมการปกครองทองถนจงหวด ด าเนนการตามแผนปฏบตการฯ แลวเสรจภายในระยะ 1 ป จะน าขอมลและผลการด าเนนงานทไดจากการด าเนนการตามแผนปฏบตการดงกลาว เปนฐานขอมลในการก าหนดแผนปฏบตการฯ ระยะสนในปถดไป

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

3

2. แนวทางการจดการขยะมลฝอยชมชนของจงหวดพงงาป พ.ศ.2562

การจดการขยะมลฝอยอยางครบวงจรและมงสความยงยน ตองอาศยการจดการแหลงทมาของสงทกอใหเกดขยะ การปรบเปลยนวถชวตหรอพฤตกรรมของประชาชนในการด ารงชวตประจ าวนตลอดจนการมสวนรวมจากทกภาคสวน ทงภาครฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสงคม ในรปของ”ประชารฐ” หรอในรปของ “บวร”โดยด าเนนการบนแนวคด มาตรการตางๆ ดงน

2.1 แนวคดพนฐาน โดยใชหลก 3 Rs ไดแก Reduce ลด (โดยคดกอนใช) Reuse ใชซ า (ใชแลวใชอกหากยงใชได) และ Recycle (น ากลบมาใชใหม) และหลกการประชารฐ คอ การสงเสรมบทบาทของทกภาคสวน ไดแก ภาคราชการ(สวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน) ภาคเอกชน ภาคการศกษา ภาคการศาสนา ภาคประชาชนและประชาสงคม

2.2 มาตรการการจดการขยะทง ๓ ระยะ ไดแก ตนทาง กลางทาง ปลายทาง ประกอบดวย 1) มาตรการลดและคดแยกทแหลงก าเนด คอ สนบสนนและขยายผลใหมการจดการขยะมลฝอยตงแตครวเรอน สถานศกษา สถานประกอบการ รวมทงสถานบรการตางๆ ทงในชมชนและสถานททองเทยว 2) มาตรการเพมศกยภาพการเกบขน คอ องคกรปกครองสวนทองถนและจงหวดด าเนนการจดระบบการเกบรวบรวมและขนสงขยะมลฝอยประเภทตางๆ เพอน าไปสการก าจดตอไป 3) มาตรการสงเสรมการบรหารจดการ คอ สรางจตส านกใหประชาชนตงแตระดบเยาวชนและประชาชนทวไป เขามามสวนรวมในการจดการขยะมลฝอย 4) มาตรการสงเสรมและสนบสนนการบรหารจดการขยะมลฝอยชมชนตงแตตนทาง กลางทาง และปลายทาง

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

4

บทท 2

สถานการณขยะมลฝอยในภาพรวมของจงหวดพงงา นยามและอตราการผลตปรมาณและองคประกอบของขยะมลฝอย

1. นยามและความหมาย มลฝอย หมายความวา เศษกระดาษ เศษผา เศษอาหาร เศษสนคา ถงพลาสตก ภาชนะใสอาหาร

เถา มลสตวหรอซากสตว รวมตลอดถงสงอนใดทเกบกวาดจากถนน ตลาด ทเลยงสตวหรอทอน (พระราชบญญตการสาธารณสข, 2535)

ขยะมลฝอย (Solid waste) คอ เศษกระดาษ เศษผา เศษอาหาร เศษสนคา เศษวตถ ถงพลาสตก ภาชนะทใสอาหาร เถา มลสตวซากสตว หรอสงอนใดทเกบกวาดจากถนน ตลาด ทเลยงสตวหรอทอน และหมายความรวมถงมลฝอยตดเชอ มลฝอยทเปนพษ หรออนตรายจากชมชนหรอครวเรอน ยกเวนวสดทไมใชแลวของโรงงาน ซงมลกษณะและคณสมบตทก าหนดไวตามกฎหมายวาดวยโรงงาน (กรมควบคมมลพษ, 2548)

ขยะยอยสลาย (Compostable waste) หรอ มลฝอยยอยสลาย คอ ขยะทเนาเสยและยอยสลายไดเรว สามารถน ามาหมกท าปยได เชน เศษผก เปลอกผลไม เศษอาหาร ใบไม เศษเนอสตว เปนตน แตจะไมรวมถงซากหรอเศษของพช ผก ผลไม หรอสตวทเกดจากการทดลองในหองปฏบตการ โดยขยะทยอยสลายนเปนขยะทพบมากทสด คอ พบมากถงรอยละ 64 ของปรมาณขยะทงหมดในกองขยะ (กรมควบคมมลพษ, 2558)

ขยะรไซเคล (Recyclable waste) หรอ มลฝอยอนตราย คอ ของเสยบรรจภณฑ หรอวสดเหลอใชซงสามารถน ากลบมาใชประโยชนใหมได เชน แกว กระดาษ เศษพลาสตก กลองเครองดมแบบ UHT กระปองเครองดม เศษโลหะ อะลมเนยม ยางรถยนต เปนตน ส าหรบขยะรไซเคลนเปนขยะทพบมากเปนอนดบทสองในกองขยะ กลาวคอ พบประมาณรอยละ 30 ของปรมาณขยะทงหมดในกองขยะ (กรมควบคมมลพษ, 2558)

ขยะอนตราย (Hazardous waste) หรอ มลฝอยอนตราย คอ ขยะทมองคประกอบหรอปนเปอนวตถอนตรายชนด ตาง ๆ ซงไดแก วตถระเบด วตถไวไฟ วตถออกซไดซ วตถม พษ วตถทท าใหเกดโรค วตถกมมนตราดส วตถทท าใหเกดการเปลยนแปลงทางพนธกรรม วตถกดกรอน วตถทกอใหเกดการระคายเคอง วตถอยางอนไมวาจะเปนเคมภณฑ หรอสงอนใดทอาจท าใหเกดอนตรายแกบคคล สตว พช ทรพยสนหรอสงแวดลอม เชน ถานไฟฉาย หลอดฟลออเรสเซนต แบตเตอรโทรศพทเคลอนท ภาชนะบรรจสารก าจดศตรพช กระปองสเปรยบรรจสหรอสารเคม เปนตน ขยะอนตรายนเปนขยะทมกจะพบไดนอยทสด กลาวคอ พบประมาณเพยงรอยละ 3 ของปรมาณขยะทงหมดในกองขยะ (กรมควบคมมลพษ, 2548)

ขยะทวไป หรอ มลฝอยทวไป (General waste) คอ ขยะประเภทอนนอกเหนอจากขยะยอยสลาย ขยะรไซเคล และขยะอนตราย มลกษณะทยอยสลายยากและไมคมคาส าหรบการน ากลบมาใชประโยชนใหม เชน หอพลาสตกใสขนม ถงพลาสตกบรรจผงซกฟอก พลาสตกหอลกอม ซองบะหมก งส าเรจรป ถงพลาสตกเปอนเศษอาหาร โฟมเปอนอาหาร ฟอยลเปอนอาหาร เปนตน ส าหรบขยะทวไปนเปนขยะทมปรมาณใกลเคยงกบขยะอนตราย กลาวคอ จะพบประมาณรอยละ 3 ของปรมาณขยะทงหมดในกองขยะ (กรมควบคมมลพษ, 2558)

มลฝอยตดเชอ หมายความวา มลฝอยทมเชอโรคปะปนอยในปรมาณหรอมความเขมขน ซงถามการสมผสหรอใกลชดกบมลฝอยนนแลว สามารถท าใหเกดโรคได

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

5

กรณมลฝอยดงตอไปนท เกดขนหรอใชในกระบวนการตรวจวนจฉยทางการแพทยและการรกษาพยาบาล การใหภมคมกนโรคและการทดลองเกยวกบโรค และการตรวจชนสตรศพหรอซากสตว รวมทงในการศกษาวจยเรองดงกลาว ใหถอวาเปนมลฝอยตดเชอ (กฎกระทรวงสาธารณสข วาดวยการก าจดมลฝอยตดเชอ, 2545)

(1) ซากหรอชนสวนของมนษย หรอสตวทเปนผลมาจากการผาตด การตรวจชนสตรศพ หรอซากสตว และการใชสตวทดลอง

(2) วสดของมคม เชน เขม ใบมด กระบอกฉดยา หลอดแกว ภาชนะทท าดวยแกวสไลด และกระจกปดสไลด

(3) วสดซงสมผสหรอสงสยวาจะสมผสกบเลอด สวนประกอบของเลอด ผลตภณฑทไดจากเลอด สารน าจากรางกายของมนษยหรอสตว หรอวคซนทท าจากเชอโรคทมชวต เชน ส าล ผากอซ ผาตางๆ และทอยาง

(4) มลฝอยทกชนดทมาจากหองรกษาผปวยตดเชอรายแรง

กากอตสาหกรรมทเปนอนตราย หมายถงขยะอนตรายทเกดจากกจกรรมตางๆ ของสถานประกอบการในการก ากบของกระทรวงอตสาหกรรม ตามพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 และพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535

2. อตราการผลตและปรมาณของขยะมลฝอย 2.1 องคประกอบขยะมลฝอย

จากผลการด าเนนการจดการขยะมลฝอยขององคกรปกครองสวนทองถนในพนทจงหวดพงงา พบวา ในป พ.ศ. 2560 สดสวนองคประกอบของขยะมลฝอยแตละประเภทของจงหวดพงงา (แบงแยกประเภทขยะตามขอมลของกรมควบคมมลพษ) ดงน ขยะทวไป จ านวน 28,475.75 ตน ขยะอนทรย จ าวนวน 13,162.52 ตน ขยะรไซเคล จ านวน 8,772.07 ตน ขยะอนตราย จ านวน 224.17 ตน ซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส (Waste from Electrical and Electronic Equipment: WEEE) จ านวน 100.93 ตน

สถานการณการจดการของเสยอนตรายจากชมชนจงหวดพงงา พบวา องคกรปกครองสวนทองถนเกอบทกแหง ยงไมมระบบบรหารจดการของเสยอนตรายจากชมชนทเปนระบบครบวงจร ตงแตการคดแยก รวบรวม ขนสงและก าจด

(มลฝอยตดเชอ) การก าจดมลฝอยตดเชอของโรงพยาบาลในป 2561 พบวา โรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขของรฐในจงหวดพงงา ก าจดได 100 %

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

6

2.2 การคดแยกและน าขยะมลฝอยกลบมาใชประโยชนใหม ในป พ.ศ. 2561 สถานการณการใชประโยชนของเสยในพนทจงหวดพงงา ประกอบดวย กจกรรมธนาคารวสดรไซเคล กจกรรมสงประดษฐจากวสดรไซเคล กจกรรมปยน าหมกชวภาพจากขยะอนทรย กจกรรมคดแยกขยะของพนกงานทายรถขยะ โดยจากการสอบถามขอมลดานการจดการขยะขององคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดพงงา เบองตนพบวาในครวเรอนและตลาดสดบางแหงไดมการคดแยกขยะอนทรยและขยะรไซเคล บางสวนเพอน ามาใชประโยชน ประมาณ 8,772.07 ตน/ป

3. สรปผลการด าเนนการตาม “แผนปฏบตการจดการขยะมลฝอยชมชน “จงหวดสะอาด” ประจ าป พ.ศ. ๒๕๖๑”

ผลการด าเนนการภาพรวมของปรมาณขยะ ณ แหลงก าจด จงหวดพงงา >> ฐานขอมลปรมาณมลฝอยทเขาสระบบก าจด ป พ.ศ. 2560 ตงแตเดอน ตลาคม 25๕๙ – กนยายน 2560 คอ ๖๖,๐๗๒.๑๕ ตน (เฉลย ๕,๕๐๖.๐๑ ตน/เดอน) >> ปรมาณมลฝอยทเขาสระบบก าจด เกดขนในป พ.ศ. 2561 ตงแตเดอน ตลาคม 2560 – กนยายน 2561 คอ ๖๒,๐๗๕.๙๐ ตน (เฉลย ๕,๐๘๙.๖๖ ตน/เดอน) >> แนวโนมปรมาณมลฝอยทเขาสระบบก าจด ลดลงประมาณรอยละ ๖.๐๕ ตวชวดเปาประสงคตามแผน จากการด าเนนการตาม“แผนปฏบตการจดการขยะมลฝอยชมชน “จงหวดสะอาด” ประจ าป พ.ศ. ๒๕๖๑” ของจงหวดพงงา มผลการด าเนนงาน ดงน 1. ขยะมลฝอยชมชนทเกดขนในป พ.ศ. ๒๕๖๑ รอยละ ๔๐ ไดรบการก าจดอยางถกตอง ตามหลกวชาการ ผลการด าเนนการ ขยะมลฝอยชมชนทเกดขนในป พ.ศ. ๒๕๖๑ (ตลาคม 2560 – กนยายน 2561) จ านวน ๖๒,๐๗๕.๙๐ ตน ไดรบการก าจดอยางถกตองตามหลกวชาการ จ านวน ๑๐,๐๐๘.๕๘ ตน คดเปนรอยละ ๑๖.๑๒ 2. สถานทก าจดขยะมลฝอยทไมถกตองตามหลกวชาการทวประเทศ รอยละ ๒๐ ไดรบ การปรบปรงแกไข ปด หรอบ าบดฟนฟ ผลการด าเนนการ สถานทก าจดขยะมลฝอยทไมถกตองตามหลกวชาการในพนทจงหวด จ านวน ๑๓ แหง ไดรบปรบปรงแกไข ปด หรอบ าบดฟนฟ จ านวน ๒ แหง คดเปนรอยละ ๑๕.๓๘ (ทต.ทบปดและ อบต.ทายเหมอง) และคาดวาจะปดเพมอก ๑ แหง คอ ทต.เกาะยาว 3. ขยะมลฝอยชมชนทเกดขนในป พ.ศ.๒๕๖๑ รอยละ ๓๐ ถกน าไปใชประโยชน ผลการด าเนนการ ขยะมลฝอยชมชนทเกดขนในป พ.ศ. 2561 ถกน าไปใชประโยชน คดเปนรอยละ ๒๒.๔๑ เชน ขยะอนทรย น าไปท าปยหมก น าหมกชวภาพ น าไปเลยงสตว เศษวสดเหลอใช น าไปประดษฐสงตางๆ เชน กระถางตนไม โคมไฟจากขวดพลาสตก ท ากระเปาจากซองกาแฟ ฯลฯ 4. ครวเรอน รอยละ ๕๐ เขารวมเครอขาย “อาสาสมครทองถนรกษโลก” เพอสงเสรมการจดการสงปฏกลและขยะมลฝอย ผลการด าเนนการครวเรอนเขารวมเครอขาย “อาสาสมครทองถนรกษโลก” เพอสงเสรมการจดการสงปฏกลและขยะมลฝอย คดเปนรอยละ ๑๘.๔๑

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

7

5. หมบานชมชน รอยละ ๑๐๐ มการจดตงจดรวบรวมขยะอนตรายจากชมชน ผลการด าเนนการหมบาน/ชมชน มการจดตงจดรวบรวมขยะอนตรายจากชมชนครบทกแหง 6. องคกรปกครองสวนทองถน รอยละ ๑๐๐ มภาชนะรองรบมลฝอยแบบแยกประเภท ในสวนสาธารณะและสถานททองเทยวทกแหง ผลการด าเนนการองคกรปกครองสวนทองถน มภาชนะรองรบมลฝอยแบบแยกประเภทในสวนสาธารณะและสถานททองเทยว คดเปนรอยละ ๘๙.๒๖

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

8

7. รปแบบการบรหารจดการขยะมลฝอย

7.1 การบรหารจดการขยะมลฝอยแบบการรวมกลมขององคการปกครองสวนทองถนในพนท ในการจดการมลฝอย Clusters ซงเปนการรวมกลมพนทขนาดเลก (S) คอ กลมทมปรมาณขยะมลฝอยรวมกนแลวนอยกวา ๓๐๐ ตน/วน จ านวน ๗ กลม มองคกรปกครองสวนทองถน จ านวน ๕๑ แหง เขารวม(ซงม ๔ แหงทอาจแยกออกไปด าเนนการโดยประชาชนได) 7.2 การบรหารจดการขยะมลฝอยโดยประชาชน เปนการจดการขยะในพนทองคกรปกครองสวนทองถนทไมมรถขยะ ซงสภาพพนทคอนขางเปนชนบทเพอขบเคลอนการเปน Zero waste โดยตองสงเสรมการใชทรพยากร ทมอยน ากลบมาใชใหมเพอเปนการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพสงสด และเปนการลดปรมาณของเสยทเกดขนใหเหลอนอยทสด โดยการใชหลกการมสวนรวมลดและคดแยกขยะมลฝอยทตนทางตามหลกการ 3 ช : คอ ใชนอยลง ใชซ า และน ากลบมาใชใหม (3Rs : Reduce Reuse Recycle) มองคกรปกครองสวนทองถน จ านวน ๔ แหง ทจะด าเนนการไดแก ๑.ทต.เกาะยาวใหญ ๒.อบต.บางวน ๓.อบต.ล าภ ๔.อบต.ทงคาโงก

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

9

บทท 3 บทบาทหนาท มาตรการ และแนวทางการจดการขยะมลฝอยเพอน าไปสความส าเรจ

1. บทบาทหนาทของหนวยงานทเกยวของ (ภายใตแผนแมบทการจดการขยะมลฝอย พ.ศ.2559-2564) แผนแมบทการจดการขยะมลฝอย (พ.ศ.2559–2564) ไดจดท าขนเพอเปนกรอบทศทาง

การด าเนนการแกไขปญหาขยะมลฝอยและขยะอนตรายของประเทศ มการก าหนดแนวทางการบรหารจดการขยะการบรณาการการด าเนนงานรวมกนของหนวยงานทเกยวของทง ภาครฐ เอกชน และภาคประชาชน และทส าคญไดก าหนดบทบาทหนาทของหนวยงานตาง ๆ ไว อยางชดเจน กระทรวงมหาด ไทยในฐานะ หนวยงานหลก ทรบผดชอบขยะมลฝอยชมชน ประกอบกบเปนหนวยงานทก ากบดแลจงหวดและองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการขยะมลฝอยใหเปนไปตามกฎหมาย ประกาศ ระเบยบ และแนวทางท เหมาะสม จงเปนพนธกจและภารกจทจ าเปนในการจดท าแผนปฏบตการขบเคลอนการจดการขยะมลฝอย ชมชนของทงจงหวดและองคกรปกครองสวนทองถนใหสอดคลองกบสภาพปญหาและสามารถด าเนนการ จดการขยะมลฝอยไดอยาง มประสทธภาพ แผนแมบทการบรหารจดการขยะมลฝอยของประเทศ (พ.ศ.2559–2564) ไดก าหนดบทหนาทของกระทรวงมหาดไทยและหนวยงานภายใตกระทรวงมหาดไทยไวดงน

1.1 บทบาทหนาทกระทรวงมหาดไทย กระทรวงมหาดไทย เปนหนวยงานเจาภาพหลกในการด าเนนการจดการขยะมลฝอยชมชนใน

พนท ทวประเทศ โดยด าเนนการ ดงน 1.1.1 เรงรดการด าเนนการก าจดขยะมลฝอยตกคางทวประเทศใหหมดไป โดยก ากบดแลจงหวด

และองคกร ปกครองสวนทองถนด าเนนการปด และ/หรอปรบปรงฟนฟสถานทก าจดขยะมลฝอยเดมใหถกตอง 1.1.2 เปนหนวยงานจดตงงบประมาณการจดการขยะมลฝอยของจงหวดและองคกรปกครอง

สวนทองถน 1.1.3 ก ากบ ตดตาม เรงรดองคกรปกครองสวนทองถนใหด าเนนการตามแผนปฏบตการจดการ

ขยะมลฝอย ของกระทรวง จงหวด และแผนแมบทการจดการขยะมลฝอยของประเทศ 1.1.4 สนบสนนการรวมกลมพนทก าจดขยะมลฝอย (Clusters) สนบสนนการก าจดขยะมลฝอย

โดยเทคโนโลยทเหมาะสม และสงเสรมเอกชนลงทนการจดการขยะมลฝอย 1.1.5 สนบสนนใหใชกฎหมายผงเมองในการพจารณาจดตงโรงก าจดขยะมลฝอย 1.1.6 จดกจกรรมและสงเสรมการลดและคดแยกขยะมลฝอยในหนวยงานสงกด

กระทรวงมหาดไทย 1.1.7 สรางความร ความเขาใจกบภาคเอกชน เพอลดการตอตานในการด าเนนมาตรการเกยวกบ

มาตรการจดการขยะมลฝอยและขยะอนตราย

1.2 บทบาทหนาทจงหวด เปนหนวยงานหลกในเรอง การถายทอดนโยบายหลก การก ากบ ตดตาม เรงรด การด าเนนการดานการจดการขยะมลฝอยในภาพรวมของพนท

1.2.1 จดท าแผนปฏบตการระดบจงหวดเพอด าเนนงานในการจดการขยะมลฝอยของจงหวด (สถจ.) 1.2.2 เรงรดการด าเนนการก าจดขยะมลฝอยตกคางภายในจงหวดใหหมดไป โดยก ากบดแลองคกร

ปกครองสวนทองถนด าเนนการปด และ/หรอปรบปรงฟนฟสถานทก าจดขยะมลฝอยเดมใหถกตอง (สถจ. , ทสจ.)

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

10

1.2.3 สนบสนนการรวมกลมพนทก าจดขยะมลฝอย (Clusters) การก าจดขยะมลฝอยโดยเทคโนโลย ทเหมาะสม และสงเสรมเอกชนลงทนการจดการขยะมลฝอย (สถจ.)

1.2.4 สนบสนนใหมศนยรวบรวมขยะอนตรายชมชนของจงหวดหรอองคกรปกครองสวนทองถน (สถจ.)

1.2.5 สรางความร ความเขาใจเกยวกบการลด คดแยก ขยะมลฝอยและขยะอนตรายทตนทางใหกบประชาชน และสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนด าเนนการลด คดแยก และน าขยะมลฝอย กลบมาใชประโยชน (สถจ. , ทสจ. , สสจ. , อกจ.)

1.2.6 ตดตามและก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนด าเนนการบรหารจดการขยะมลฝอย และขยะอนตรายภายในจงหวดใหมประสทธภาพและถกตองตามหลกวชาการ รวมถงใหมการรายงานผล การด าเนนการ (สถจ.)

1.2.7 สนบสนนการจดหาพนทในการจดการหรอก าจดขยะมลฝอยขององคกรปกครอง สวนทองถน (สถจ.) 1.2.8 สนบสนนการสรางกระบวนการมสวนรวมของประชาชนในพนท โดยการเผยแพรขอมลขาวสาร และเปดชองทางใหประชาชนสามารถเสนอแนะ รวมตดสนใจและรวมมอในการด าเนนโครงการ บรหารจดการขยะมลฝอยและขยะอนตรายตงแตตนทาง (สถจ. , ทสจ. , สสจ. , อกจ.)

1.2.9 รบฟงความคดเหนของประชาชนตามระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยการรบฟง ความคดเหนของประชาชน พ.ศ.2548 หรอระเบยบ/กฎหมายอนทเกยวของ (ถาม) (สถจ. , ทสจ. , สสจ. , อกจ.)

1.3 บทบาทหนาทองคกรปกครองสวนทองถน องคกรปกครองสวนทองถน เปนหนวยงานปฏบตการในระดบพนท 1.3.1 รวมกบจงหวดจดท าแผนปฏบตการเพอด าเนนงานในการจดการขยะมลฝอยขององคกร

ปกครองสวนทองถนและจงหวด 1.3.2 ด าเนนการก าจดขยะมลฝอยตกคางภายในพนทใหหมดไป โดยด าเนนการปด และ/หรอ

ปรบปรง ฟนฟสถานทก าจดขยะมลฝอยเดมใหถกตอง 1.3.3 ด าเนนการลดและคดแยกขยะมลฝอยในพนท และจดระบบการเกบรวบรวมขนสงขยะ

มลฝอยและขยะอนตรายชมชนแบบแยกประเภทเพอสงก าจดอยางถกตองตามหลกวชาการ 1.3.4 การรวมกลมพนทและจดตงศนยก าจดขยะมลฝอยรวม โดยใชเทคโนโลยทเหมาะสม

สงเสรม ภาคเอกชนลงทนการจดการขยะมลฝอย และไดรบการยอมรบจากประชาชนในพนท 1.3.5 จดหาพนททเหมาะสมเพอรองรบการจดการขยะมลฝอยหรอการก าจดขยะมลฝอย 1.3.6 ออกขอบญญตทองถนเกยวกบการจดการขยะมลฝอยภายใตกฎหมายทเกยวของ

ในการคดแยก เกบรวบรวม การเกบขนและก าจดขยะมลฝอย การจดเกบคาธรรมเนยมการเกบขนและก าจดขยะ มลฝอยใหเหมาะสม

1.3.7 จดตงศนยแลกเปลยนเรยนรการจดการขยะมลฝอยชมชนในระดบทองถน 1.3.8 ตดตามและบงคบใชกฎหมายกบเอกชนผรบจางการจดการขยะมลฝอย ใหเอกชน

ด าเนนการ จดการขยะมลฝอยในพนทบรการอยางถกตองตามหลกวชาการ

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

11

1.3.9 สนบสนนการสรางกระบวนการมสวนรวมของประชาชนในพนท โดยการเผยแพรขอมลขาวสาร และเปดชองทางใหประชาชนสามารถเสนอแนะ รวมตดสนใจและรวมมอในการด าเนนโครงการบรหารจดการขยะมลฝอยและขยะอนตรายตงแตตนทาง

1.3.10 รบฟงความคดเหนของประชาชนตามระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยการรบฟง ความคดเหน ของประชาชน พ.ศ. 2548 หรอระเบยบ กฎหมายอนทเกยวของ (ถาม)

2. มาตรการและแนวทางการจดการขยะมลฝอยเพอน าไปสความส าเรจ

กรอบการด าเนนงาน การด าเนนงานในการบรหารจดการขยะมลฝอยทมประสทธภาพนน สามารถแบงการด าเนนงานออกเปน 3 ระยะ ไดแกระยะตนทาง คอการลดปรมาณขยะและมการคดแยกขยะทครวเรอน สถานทราชการ สถานทสาธารณะ และสถานประกอบการ ระยะกลางทาง คอ การเกบและขนทมประสทธภาพ และระยะปลายทางคอ การจดการขยะทถกตองตามหลกวชาการและมประสทธภาพ

มาตรการสงเสรมและสนบสนนการบรหารจดการขยะมลฝอยชมชนใหประสบความส าเรจ

มาตรการในการสงเสรมและสนบสนนใหการบรหารจดการขยะมลฝอยประสบผลส าเรจ โดยเรมตนคอใหประชาชนเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย การบรโภคทเปนมตรกบสงแวดลอม การสรางจตส านกใหประชาชนเกดวนยลดการบรโภคสนคาทฟมเฟอยหรอไมจ าเปน เพอลดอตราการเกดขยะมลฝอยและของเสยอนตราย ณ แหลงก าเนด สนบสนนการผลตและการใชผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม สงเสรมใหมการใชซ า การคดแยกและน าขยะมลฝอยและขยะอนตรายไปใชประโยชนใหมใหมากทสดกอนการก าจด ในขนสดทาย สงเสรมและพฒนาธรกจรไซเคล รวมถงการสรางแรงจงใจใหครวเรอน สถานศกษา สถานประกอบการและภาคบรการ ทงในชมชนและสถานททองเทยวคดแยกและลดปรมาณ ในสวนของภาคเอกชนตองมการพฒนาผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม และสงเสรมการใชวสดทสามารถใชซ า หรอน ากลบมาแปรรปใชใหมตามหลกการ 3Rs ภาครฐเปนผน าในการจดการขยะมลฝอยและของเสยอนตรายในหนวยงาน และสงเสรมการใชสนคาและบรการ ทเปนมตรกบสงแวดลอมใหครบวงจร ขยะมลฝอยทเราพบเหนกนในชวตประจ าวนนนเกดจากครวเรอน สถานประกอบการ รวมถงสถานทสาธารณะ ดงนน จงตองใชมาตรการตางๆ ในการจดการขยะมลฝอยชมชน ดงน

1. มาตรการลดปรมาณและคดแยกขยะมลฝอย ณ แหลงก าเนด (ตนทาง)

เพอเปนการจดการขยะมลฝอยเปนไปอยางถกตองตามหลกวชาการ มประสทธภาพและ น ากลบมาใชประโยชน รวมทงเพอปองกนและควบคมการเพมขนของปรมาณขยะมลฝอยตงแตตนทาง มแนวทางการจดการ ดงตอไปน 1.1 การใชหลกการ 3Rs (Reduce Reuse และ Recycle) หรอ 3 ช คอ (ใชนอย ใชซ า และน ากลบมาใชใหม) 1) Reduce (ใชนอย) การใชนอย คอ การลดระดบการใชในปจจบน ควบคมปรมาณการใชใหอยในสดสวนทพอเหมาะ เพอเปนการลดปรมาณมลฝอยทเกดขน เชน การใชถงผาแทนถงพลาสตก การใชผาเชดหนาแทนการใชทชช ใชปนโตแทนการใชโฟม การไมรบถงพลาสตก การเลอกซอบรรจภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม หลกเลยงการซอวสดสนเปลองแบบใชครงเดยว การบรโภคทพอเพยง เปนตน

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

12

2) Reuse (ใชซ า) การใชซ าการน าสงของทใชแลวมาใชประโยชนใหคมคา เชน การใชกระดาษทงสองหนา การใชภาชนะทสามารถใชซ าได การใชบรรจภณฑซ าหลายครงกอนทง การเลอกซอสนคาทสามารถใชซ าไดการดดแปลงของเหลอใชมาใชประโยชน การซอมแซมอปกรณตาง ๆ ใหใชไดใหม 3) Recycle (น ากลบมาใชใหม) การน ากลบมาใชใหม คอ การคดแยกขยะมลฝอยแตละประเภท ทงทบาน โรงเรยน และส านกงาน เพอน าวสดทยงสามารถน ากลบมาใชใหมหมนเวยนกลบมาเขาสกระบวนการผลตตามกระบวนการของแตละประเภท เพอน ากลบมาใชประโยชนใหม ขยะรไซเคลแยกโดยทวไปได 4 ประเภท คอ แกว กระดาษ พลาสตก และโลหะ/อโลหะ โดยการเลอกสนคาทท ามาจากวสดทสามารถรไซเคลได หรอการรวมกจกรรมการสงเสรมการคดแยกขยะ และการน าขยะรไซเคลเขาสกระบวนการผลตเปนสนคาใหม เปนตน 1.2 การคดแยกขยะมลฝอยทตนทาง หรอแหลงก าเนดขยะมลฝอย สนบสนนและขยายผลใหประชาชนมการจดการขยะมลฝอยทตนทาง หรอแหลงก าเนดมลฝอยตงแตระดบครวเรอน สถานศกษา สถานประกอบการ สถานทราชการ ศาสนสถาน สถานบรการตางๆ ทงน ในชมชนและสถานททองเทยว เพอลดปรมาณการเกดขยะมลฝอย คอ การสงเสรมใหเกดกลไกการคดแยกขยะมลฝอย และน า ขยะมลฝอยกลบมาใชประโยชนใหไดมากทสด อาท 1) คดแยกขยะขยะรไซเคลออกจากขยะมลฝอยชมชน หรอขยะทน ากลบมาใชใหม โดยบรรจ ขยะทวไปลงในถงขยะสน าเงน และขยะรไซเคลหรอขยะทน ากลบมาใชใหมบรรจลงในถงขยะสเหลอง หรอถงทมสญลกษณหรอขอความระบอยบนถงกได 2) คดแยกขยะทวไปออกจากขยะมลฝอยชมชนโดยบรรจขยะทวไปลงในถงขยะสน าเงน หรอถงทมสญลกษณหรอขอความระบ อยบนถงกได 3) คดแยกขยะอนทรยออกจากขยะมลฝอยชมชน โดยบรรจลงในถงขยะสเขยว หรอถงทมสญลกษณหรอขอความระบอยบนถงกได 4) คดแยกขยะอนตรายออกจากขยะมลฝอยชมชน โดยแตละหมบาน/ชมชน ก าหนดจดรวบรวม ขยะอนตรายชมชน เพอสงก าจดอยางถกตองตามหลกวชาการตอไป 5) การรณรงคและประชาสมพนธการลดปรมาณและคดแยกขยะมลฝอยทตนทาง หรอแหลงก าเนดขยะมลฝอย เพอสรางความรความเขาใจ ตลอดจนสงเสรมและสนบสนนใหประชาชนไดตระหนกและมจตส านกในการลดปรมาณและคดแยกขยะมลฝอยทตนทาง หรอ แหลงก าเนดมลฝอย อาท การจดตงธนาคารขยะ การสนบสนน ถงขยะมลฝอยใหแกประชาชนในครวเรอน ด าเนนการคดแยกขยะมลฝอยทวไป และการน าขยะมลฝอยไปใชประโยชนการอบรมใหความรแกประชาชนในการลดปรมาณและการคดแยกขยะมลฝอย และการสงเสรมการน าขยะมลฝอย ไปใชประโยชน การสงเสรมและสนบสนนใหประชาชนแตละครวเรอนสามารถจ าหนายขยะขายได เปนตน 6) การจดวางภาชนะรองรบขยะแบบแยกประเภท อยางนอย ๔ ประเภท ไวในทสาธารณะและสถานสาธารณะใหเพยงพอและเหมาะสมกบประเภท ปรมาณมลฝอย และกจกรรมในสถานทนนๆ ไดแก ภาชนะรองรบขยะมลฝอยทวไปสน าเงน ภาชนะรองรบขยะมลฝอยร ไซเคลหรอขยะมลฝอยน ากลบมาใช ใหม สเหลองภาชนะรองรบขยะมลฝอยเศษอาหารหรอขยะมลฝอยอนทรยสเขยว และภาชนะรองรบขยะมลฝอยทเปนพษหรออนตรายจากชมชนสสม ทงน เพอความปลอดภยอาจจดภาชนะรองรบมลฝอยใหมลกษณะโปรงใสกได 7) ก าหนดจดหรอสถานทรวบรวม “ขยะพษหรออนตรายจากชมชน” โดยการจดวางภาชนะรองรบขยะพษหรออนตรายจากชมชนไวในพนททเหมาะสม

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

13

1.3 การจดการขยะโดยเครอขาย “อาสาสมครทองถนรกษโลก (อถล.)” เปนเครอขายทเกดจากความรวมมอโดยสมครใจของบคคลทมความสนใจ มความสมครใจ มความเสยสละ และอทศตนในการท างานดานการจดการสงปฏกลและมลฝอย การปกปอง และการรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถนของตนเอง โดยมจ านวน อถล. ทเกดขนไมนอยกวารอยละ 50 ของจ านวนครวเรอนทมอยในองคกรปกครองสวนทองถน โดยมวตถประสงคเพอรวมมอในการวางแผนและเลอกวธการจดการมลฝอยในหมบาน/ชมชน ตงแตการสงเสรม และสนบสนนการลดการเกดขยะมลฝอยการคดแยก ขยะมลฝอย การใชประโยชนจากขยะมลฝอยการเกบรวบรวมขยะมลฝอย การจดกจกรรมรวมกนในชมชน เชน การจดตงธนาคารขยะ การจดตลาดนดขยะ การเชญชวนเอกชนเขามารบซอขยะในหมบาน/ชมชน เปนกระบอกเสยงในการสรางความรและความเขาใจแกประชาชนในการคดแยกขยะและการใชประโยชนจากขยะมลฝอย จดกจกรรมรวมกนในการ ท าความสะอาดในวนส าคญตางๆ การสงเสรมการเลยง ไสเดอนดน ฯลฯ ส าหรบการจดกจกรรมขนอยกบ ความเหมาะสมและบรบทของแตละพนท

2. มาตรการเพมประสทธภาพการเกบขนขยะมลฝอยขององคกรปกครองสวนทองถน (กลางทาง)

เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนด าเนนการจดระบบการเกบรวบรวมและขนสงขยะมลฝอยประเภทตางๆ เพอน าไปสการจดการขยะมลฝอยตอไป โดยตองด าเนนการดงตอไปน 2.1 การสรางระบบฐานขอมลเพอน าไปสการวางแผนการจดการขยะมลฝอยในพนท ใหองคกรปกครองสวนทองถนในพนท จดท าฐานขอมลการบรหารจดการขยะมลฝอย โดยการเกบรวบรวมผล จากแหลงขอมลตางๆ อาท ขยะทจดเกบไดจากครวเรอน สถานทก าจดขยะ หนวยงานทรบจางเ กบขน หรอรบก าจดขยะ เปนตน เพอน ามาประมวลผลขอมลใชส าหรบเพมประสทธภาพการบรหารจดการตอไป 2.2 ก าหนดวน เวลา สถานท และเสนทางการเกบขนขยะมลฝอยใหแกประชาชน และประชาสมพนธชแจงใหประชาชนทราบอยางเปดเผยผานสอประชาสมพนธตางๆ อาท เสยงตามสาย หอกระจายขาว ปายประชาสมพนธ เปนตน 2.3 จดใหมระบบการเกบขนขยะมลฝอย โดยใหมยานพาหนะขนสงขยะมลฝอยทเพยงพอ และใหด าเนนการตามมาตรฐานและระเบยบกฎหมายทเกยวของ 2.4 จดใหมสถานขนถายขยะมลฝอย ส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนทเปนเจาของสถานทก าจดขยะมลฝอย หากมระยะทางการเกบรวบรวมขยะมลฝอยจากหมบาน/ชมชนหางจากสถานทก าจดมลฝอย ควรจดใหมสถานขนถายขยะมลฝอย เพอเปนสถานทตงกลางระหวางแหลงก าเนดขยะมลฝอยกบสถานทก าจด ขยะมลฝอย และเปนทพกหรอรวบรวมขยะมลฝอยทเกบรวบรวมไดจากในหมบาน/ชมชน ทงน เพอลดระยะทาง การขนสงขยะมลฝอยกอนสงไปยงสถานทก าจดขยะมลฝอย ส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนทอยหางไกลจากสถานทก าจดขยะมลฝอยเกนกวา 40 กโลเมตร หากจ าเปนตองขนสงขยะมลฝอยไปก าจดรวมกบสถานทก าจดขยะมลฝอยขององคกรปกครองสวนทองถนแหงอน และยงไมมยานพาหนะขนสงขยะมลฝอยเพยงพอทจะขนสงไปยงสถานทก าจด ทงน เพอลดคาใชจายในการขนสงตามความเหมาะสมของพนท โดยจะตองพจารณาตามความพรอมขององคกรปกครองสวนทองถน ดงน 1) ระยะทางการขนสงมลฝอยไปยงศนยก าจดขยะมลฝอยรวม 40 – 50 กโลเมตร ทงน ตองพจารณาความคมคาในการขนสงไปยงสถานทก าจดขยะมลฝอยดวย 2) การออกแบบและการกอสรางสถานทขนถายขยะมลฝอยใหเปนไปตามหลกเกณฑและมาตรฐานหรอขอก าหนดของหนวยงานของรฐทเกยวของ หรอมาตรฐานอนทยอมรบได

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

14

3) ความสามารถและการบรหารจดการระดบทองถน และความพรอมของบคลากรในการด าเนนการ 2.5 ออกขอก าหนดทองถน เพอก าหนดหลกเกณฑและวธการในการเกบ ขน และก าจดขยะมลฝอยตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ.2535 และแกไขเพมเตมจนถงปจจบน ประกอบกบกฎกระทรวงสขลกษณะการจดการมลฝอยทวไป พ.ศ.2560 และพระราชบญญตรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง (ฉบบท 2) พ.ศ.2560 ประกอบกบประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การจดการมลฝอย พ.ศ.2560 ตลอดจนอตราคาธรรมเนยมในการเกบ ขน และก าจดขยะมลฝอย ตามกฎกระทรวงก าหนดคาธรรมเนยมการออกใบอนญาต หนงสอรบรองการแจง และการใหบรการในการจดการสงปฏกลหรอมลฝอย พ.ศ.2559 2.6 สรางความรวมมอระหวางผประกอบการและองคกรปกครองสวนทองถน ในการจดใหมระบบการเรยกคนซากผลตภณฑเมอหมดอายการใชงานตงแตการเกบรวบรวม การเกบขน การรไซเคล และการบ าบดก าจดอยางปลอดภยตอสงแวดลอม ตามหลกการขยายความรบผดชอบของผผลต (Extended Producer Responsibility : EPR) รวมทงแบบรวบรวมในพนทสาธารณะ หรอชมชนเพออ านวยความสะดวกใหประชาชนพฒนาและสงเสรมใหมระบบเรยกคนบรรจภณฑ (Deposit Refund)

3. มาตรการเพมศกยภาพและประสทธภาพการก าจดขยะมลฝอยชมชนใหไดรบการจดการอยางถกตอง ตามหลกวชาการ (ปลายทาง)

3.1 ก าจดขยะมลฝอยตกคาง (ขยะมลฝอยเกา) ขยะมลฝอยตกคาง โดยองคกรปกครองสวนทองถนสามารถด าเนนการได ดงน 1) ส ารวจ ประเมน สถานทก าจดขยะมลฝอยเพอปดหรอจดท าแผนงานฟนฟสถานทก าจด ขยะมลฝอย 2) ปด/หรอฟนฟสถานทก าจดขยะมลฝอยทไมถกตองตามหลกวชาการ เพอจดการขยะมลฝอยเกาโดยการรอรอนขยะมลฝอยในพนทบอขยะมลฝอยและแปรรปขยะมลฝอยผลตเปนเชอเพลง (Refuse Derived Fuel : RDF) เพอสงไปเปนวตถดบใหแกโรงงานเอกชน หรอสงไปยงเตาเผาขยะมลฝอยเพอผลตเปนพลงงานไฟฟา (รปแบบการด าเนนโครงการแปรรปขยะมลฝอยผลตเปนเชอเพลง RDF) 3) ปรบปรงสถานทก าจดขยะมลฝอย โดยปรบปรงพนททมการเทกองขยะมลฝอย (Open Dump) และสถานทฝงกลบขยะมลฝอยทไมถกตองตามหลกวชาการใหเปนแบบควบคม (Controlled Dump) หรอฝงกลบถกหลกถกหลกสขาภบาล (Sanitary Landfills) ทงน สามารถด าเนนการจางเอกชนเพอน าไปก าจด โดยถอปฏบตตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การจดการมลฝอย พ.ศ. 2560 ขอ 16 4) ตดตามตรวจสอบการปนเปอนน าชะขยะมลฝอยบรเวณโดยรอบสถานทก าจดขยะมลฝอย 5) การจดตงงบประมาณเพอสนบสนนใหสามารถจดการขยะตกคางไดอยางเหมาะสม 3.2 การสรางรปแบบการจดการขยะมลฝอย ขยะมลฝอยชมชนใหมทเกดขนรายวน ควรไดรบการจดการและก าจดใหหมดเปนประจ าทกวนเพอไมใหเกดปญหาขยะมลฝอยตกคางขนอก และใหเกดประสทธภาพสงสดในการจดการขยะมลฝอยดวยการจดการขยะมลฝอยแบบผสมผสาน โดยจดใหมสถานทหรอศนยก าจดขยะมลฝอยและน าขยะมลฝอยไปใชประโยชนมากทสดสวนทเหลอ จงน าไปก าจดยงศนยก าจด ขยะมลฝอยรวม ซงจะท าใหขนาดพนททใชในการก าจดขยะมลฝอยลดลงและยงลดตนทนการก าจดอกดวย ทงน องคกรปกครองสวนทองถนสามารถด าเนนการไดตามความเหมาะสมของแตละกลมพนท ดงน

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

15

1) จดใหมการรวมกลมพนทจดการขยะมลฝอย (Clusters) กระทรวงมหาดไทยไดแจงใหจงหวดรายงานการรวมกลมพนทจดการขยะมลฝอย (Clusters) ขององคกรปกครองสวนทองถน พบวา ปจจบนมการรวมกลมพนทจดการขยะมลฝอย (Clusters) จ านวน 324 กลม (ไมรวมกรงเทพมหานคร) โดยถอปฏบตตามแนวทางในประกาศคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน วาดวยการท าความตกลงรวมมอกนจดท าบรการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถน และประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การจดการมลฝอย พ.ศ. 2560 ลงวนท 18 ตลาคม พ.ศ.2560 ซงแบงออกเปน 3 ขนาด ไดแก - กลมพนทขนาดใหญ (L) หมายถง กลมพนทองคกรปกครองสวนทองถนทมปรมาณขยะมลฝอยรวมกนแลวมากกวา 500 ตน/วน ขนไป มจ านวน ....-.......... แหง - กลมพนทขนาดกลาง (M) หมายถง กลมพนทองคกรปกครองสวนทองถนทมปรมาณขยะมลฝอยรวมกนตงแต 300 - 500 ตน/วน ขนไป มจ านวน ....-.......... แหง - กลมพนทขนาดเลก (S) หมายถง กลมพนทองคกรปกครองสวนทองถนทมปรมาณขยะมลฝอยรวมกนแลวนอยกวา 300 ตน/วน มจ านวน ๗ แหง 2) การเลอกใชวธการก าจดขยะมลฝอยตามประเภทขยะมลฝอย กระทรวงมหาดไทยไดก าหนดวธการก าจดขยะมลฝอย ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การจดการมลฝอย พ.ศ. 2560 ลงวนท 18 ตลาคม พ.ศ. 2560 ก) การฝงกลบอยางถกหลกสขาภบาล ข) การหมกท าปยหรอกาซชวภาพ ค) การก าจดดวยพลงงานความรอน ง) การแปรสภาพเปนเชอเพลงหรอพลงงาน จ) วธการอนตามทกระทรวงมหาดไทยก าหนด หรอคณะกรรมการจงหวดใหค าแนะน า ตามทเหนสมควร ดงนน องคกรปกครองสวนทองถนจะตองด าเนนการน าขยะมลฝอยทจดเกบไดไปก าจดทสถานท ทมวธการทตองตามหลกวชาการ ส าหรบในกรณทพนทนนองคกรปกครองสวนทองถนไมมการใหบรการจดเกบ ขน และก าจดขยะมลฝอย องคกรปกครองสวนทองถนสามารถมอบหมายใหหนวยงานรฐ ราชการสวนทองถนอนหรอหนวยงานเอกชนด าเนนการกได ทงนจะตองเปนไปตามระเบยบ ประกาศกระทรวงมหาดไทยและกฎหมาย ทเกยวของ

4. มาตรการสงเสรมและสนบสนนการบรการจดการขยะมลฝอยชมชนตงแตตนทาง กลางทาง ปลายทาง

4.1 ขอความรวมมอหนวยราชการทกหนวยงานทงในสงกดของกระทรวงมหาดไทย และหนวยงานสงกดอนทกกระทรวง ประชาสมพนธใหความร สรางความตระหนกใหบคลากรในสงกด เดก เยาวชนและประชาชนทวไปเขามามสวนรวมและตระหนกในการจดการปญหาขยะมลฝอยตงแตตนทางจนถงปลายทาง 4.2 ขอความรวมมอหนวยราชการทกหนวยงานทงในสงกดของกระทรวงมหาดไทย และหนวยงานสงกดอนทกกระทรวง รณรงค ประชาสมพนธการลด คดแยกขยะมลฝอย การลดใชถงพลาสตก การใชผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอมในส านกงานอยางเปนรปธรรม 4.3 ขอความรวมมอหนวยราชการทกหนวยงานทงในสงกดของกระทรวงมหาดไทย และหนวยงานสงกดอนทกกระทรวง จดใหมภาชนะรองรบมลฝอยแบบแยกประเภทใหเพยงพอในส านกงาน

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

16

4.4 ขอความรวมมอหนวยงานทเกยวของกบการทองเทยวรณรงค ประชาสมพนธ จดกจกรรมโครงการการลดและคดแยกขยะมลฝอยใหกบนกทองเทยว ผประกอบการในพนทแหลงทองเทยว และสงเสรมใหผประกอบการด าเนนการตามมาตรฐานดานสงแวดลอมในแหลงทองเทยว 4.5 ขอความรวมมอหนวยงานทเกยวของกบการศกษาสอดแทรกเนอหาในหลกสตรการเรยน การสอนทกระดบ เพอสรางความร ความเขาใจเกยวกบการจดการขยะมลฝอยทกระดบ 4.6 ขอความรวมมอหนวยราชการทกหนวยงานทงในสงกดของกระทรวงมหาดไทย และหนวยงานอนทเกยวของ สรางความรความเขาใจเชงรกอนดใหแกประชาชนในพนท เพอลดการตอตานจากประชาชนในประเดนปญหาเรองการกอสรางระบบการก าจดขยะมลฝอย และผลกระทบดานตางๆ จากการกอสรางระบบก าจดขยะมลฝอย 4.7 ศกษา วจย ประยกต และพฒนาทางเลอกในการใชเทคโนโลยการจดการทเหมาะสมกบพนท ปรมาณ และองคประกอบขยะมลฝอย รวมถงสงเสรมและขบเคลอนใหเกดการรวมกลมพนทจดการขยะมลฝอย (Clusters) อยางมประสทธภาพ 4.8 พฒนาระบบฐานขอมลและการรายงานขอมลการบรหารจดการขยะมลฝอย 4.9 อบรมและพฒนาบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถนใหมขดความสามารถและศกยภาพ ในการจดการขยะมลฝอยอยางมประสทธภาพ 4.10 สรางกระบวนการการมสวนรวมจากทกภาคสวน สถานศกษาของ อปท. และประชาชน ในพนท ในการเสนอแนะ แลกเปลยนเรยนร รวมตดสนใจและรวมมอการด าเนนการโครงการทเกยวของกบการแกไขปญหาขยะมลฝอยและการจดการขยะอนทรย 4.11 สรางกลไก และเครอขายในการเฝาระวง ตดตาม และตรวจสอบการจดการขยะมลฝอย โดยการมสวนรวมจากภาคประชาชน 4.12 ยกยอง เชดชเกยรต ประกวดและใหรางวลองคกรและบคคลทมจตส านกและผลงาน การบรหารจดการขยะมลฝอยดเดน เชน หนวยงานระดบจงหวด อ าเภอ องคกรปกครองสวนทองถน หมบานชมชน สถานประกอบการตางๆ ผวาราชการจงหวด ผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน ผน าชมชน ขาร าชการ ผประกอบการ และประชาชน ด าเนนงานตาม “หลกการประชารฐ” หลกการด าเนนงานตามแนวทาง “ประชารฐ” นน เปนหลกการทค านงถงหลกความรบผดชอบและการมสวนรวมของทกภาคสวนทางสงคม (Participatory Principle) ในการจดการขยะมลฝอยและขยะอนตราย เพอความยงยนในการบรหารจดการในอนาคต โดยสงเสรมบทบาทของทกภาคสวนในสงคม อนประกอบดวย 5 องคประกอบ ไดแก ภาคราชการทงสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน ภาคเอกชน ภาคประชาชนและประชาสงคม ภาคการศกษา และศาสนสถาน ทงในกระบวนการการก าหนดนโยบาย การใหขอมล การแสดงความคดเหน รวมตลอดไปถงการออกแบบการคดแยกขยะ การเกบขน การก าหนดมาตรการ และการมสวนรวมในพนท และการวางระบบการบรหารจดการอยางยงยนในอนาคต กลยทธ จากสถานการณดานการจดการขยะมลฝอยและปญหาทเกดขนในปจจบน จะเหนไดวาการแกไขปญหาขยะมลฝอยไมสามารถด าเนนการแกไขไดดวยหนวยงานใดเพยงหนวยงานเดยว หรอแกไขโดยใชมาตรการดานใดดานหนงแตจ าเปนตองอาศยมาตรการทครอบคลมทกดานอยางบรณาการในการแกไขปญหาใหส าเรจลลวง

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

17

โดยจะตองเกดจากการมสวนรวมในการด าเนนงานท แขงขน และมกลไกท แขงแรง จากหนวยงานในทกภาคสวน มความสอดคลองทางนโยบายและการสอดรบกบแผนปฏบตการน ซงไดก าหนดใหมกลยทธ 5 กลยทธ ดวยกนคอ กลยทธท 1 การจดการขยะมลฝอยอยางมประสทธภาพโดยการประสานความเขาใจ คอ การประสานใหความรเกยวกบเรองการจดการขยะแกทกภาคสวน เชน การประสานความรความเขาใจระหวางหนวยงานราชการกบภาคเอกชน การกอตงอาสาสมครทองถนรกษโลกเพอท าหนาทแนะน าใหความร แกประชาชนทวไปเกยวกบการบรหารจดการขยะมลฝอยชมชน เพอเพมทศนคตทดใหประชาชนการประชาสมพนธ เชงรกใหขอมลขาวสารแกประชาชนและทกภาคสวนถงบทบาทหนาทของตนเองเพอใหตระหนกถงความส าคญของการบรหารจดการขยะอยางถกตองตามหลกวชาการ และการสรางจตส านกและคานยมในการจดการขยะมลฝอยชมชน เปนตน กลยทธท 2 การจดการขยะแบบครบวงจร กจกรรมตามกลยทธการจดการขยะแบบครบวงจร มวตถประสงคเพอลดปรมาณขยะมลฝอยตงแตครวเรอน การคดแยกและน าขยะมลฝอยกลบมาใชใหม การจดการขยะอนทรย หลกเลยงการใชขยะมลฝอยอนตราย ตงแตตนทาง การเกบขนขยะอยางมประสทธภาพ และการก าจดทถกตองตามหลกวชาการ กลยทธท 3 การบรหารจดการแบบมสวนรวม การเปดโอกาส ใหประชาชนไดมสวนรวมในการคดรเรม การพจารณาตดสนใจ การปฏบตและรบผดชอบในเรองการบรหารจดการขยะมลฝอยชมชนซงจะสงผลกระทบถงตวประชาชนโดยตรง ท าใหประชาชนเขามามสวนรวมในการพฒนาทองถนรวมกบหนวยงานภาครฐ เพอแกไขปญหาขยะมลฝอยชมชน

กลยทธท 4 การบงคบใชกฎหมายอยางมประสทธภาพ ถอเปนแนวทางส าคญอกขอหนงในการจดการปญหาขยะมลฝอยซงเปนปญหาเรงดวน เชน ก าหนดใหมการใชมาตรการทางกฎหมายมาปองปรามและแกปญหาการลกลอบทงขยะ รวมทงของเสยมพษตางๆ เชน การตรวจสอบและด าเนนการทางกฎหมายแกผลกลอบทง ลกลอบก าจดขยะมลฝอยชมชน กากอตสาหกรรม ของเสยอนตรายและมลฝอยตดเชอทไมถกตอง เปนตน กลยทธท 5 การสนบสนนการบรหารจดการใหมประสทธภาพ 1) การจดท าฐานขอมลและการบรหารจดการขยะมลฝอยใหเปนปจจบน 2) เตรยมความพรอมในการจดท าระบบก าจดขยะมลฝอยใหมประสทธภาพและถกตองตามหลกวชาการ 3) การตดตามและประเมนผลการด าเนนงานของหนวยงานตาง ๆ เพอใหการด าเนนงานบรรลตามเปาหมายทก าหนดไว 4) การประชาสมพนธการด าเนนงานในระดบ อ าเภอ องคกรปกครองสวนทองถน หมบาน/ชมชน เพอกระตนจตส านกใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมในการคดแยกขยะมลฝอยในภาพรวมของจงหวดพงงา

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

18

บทท 4 แผนปฏบตการตามมาตรการ แนวทาง และกลยทธการด าเนนการเพอน าไปสเปาหมายการปฏบต

เพอใหการสงเสรมและสนบสนนใหการบรหารจดการขยะมลฝอยในระดบจงหวดประสบผลส าเรจบรรลวตถประสงคตามแผนปฏบตการจดการขยะมลฝอยชมชน “จงหวดสะอาด”จงหวดพงงา จงไดก าหนดแผนปฏบตการตามมาตรการและแนวทางการด าเนนการเพอน าไปสเปาหมายการปฏบต เพอใหประชาชนเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย การบรโภคทเปนมตรกบสงแวดลอม การสรางจตส านกใหประชาชนเกดวนย ลดการบรโภคสนคาท ฟมเฟอยหรอไมจ าเปนเพอลดเพอลดอตราการเกดขยะมลฝอย และของเสยอนตราย ณ แหลงก าเนด สนบสนนการผลตและการใชผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม สงเสรมใหมการใชซ า การคดแยกและน าขยะมลฝอยและขยะอนตรายไปใชประโยชนใหมใหมากทสดกอนการก าจด ในขนสดทาย สงเสรมและพฒนาธรกจ รไซเคล รวมถงการสรางแรงจงใจใหครวเรอน สถานศกษา สถานประกอบการ และภาคบรการ ทงในชมชนและสถานททองเทยวคดแยกและลดปรมาณ ในสวนของภาคเอกชนตองมการพฒนาผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม และสงเสรมการใชวสดทสามารถใชซ า หรอน ากลบมาแปรรปใชใหม ตามหลกการ 3Rs ภาครฐเปนผน าในการจดการขยะมลฝอย และของเสยอนตรายในหนวยงาน และสงเสรมการใชสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอมใหครบวงจร ขยะมลฝอย ทเราพบเหนกนในชวตประจ าวนนน เกดจากครวเรอน สถานประกอบการ รวมถงสถานทสาธารณะ ดงนน จงตองใชมาตรการตาง ๆ ในการจดการขยะมลฝอยชมชน ดงน ๑. มาตรการดานการบรหารจดการ เพอขบเคลอนการจดการขยะมลฝอยชมชน

๒. มาตรการการลดปรมาณและคดแยกขยะมลฝอย ณ แหลงก าเนด (ตนทาง)

เพอเปนการจดการขยะมลฝอยเปนไปอยางถกตองตามหลกวชาการ มประสทธภาพและน ากลบมาใชประโยชนรวมทงเพอปองกนและควบคมการเพมขนของปรมาณขยะมลฝอยตงแตตนทางมแนวทางการจดการ ดงตอไปน ๒.๑ การใชหลกการ ๓ Rs คอ (Reduce Reuse และ Recycle) หรอ ๓ ช คอ (ใชนอย ใชซ า และน ากลบมาใชใหม ๑) Reduce (ใชนอย) : การใชนอย คอ การลดระดบการใชในปจจบน ควบคมปรมาณการใชใหอยในสดสวนทพอเหมาะ เพอเปนการลดปรมาณมลฝอยทเกดขน เชน การใชถงผาแทนถงพลาสตก การใชผาเชดหนาแทนการใชทชช ใชปนโตแทนการใชโฟม การไมรบถงพลาสตก การเลอกซอบรรจภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม หลกเลยงการซอวสดสนเปลองแบบใชครงเดยว การบรโภคทพอเพยง เปนตน ๒) Reuse (ใชซ า) : การใชซ า การน าสงของทใชแลวมาใชประโยชนใหคมคา เชน การใชกระดาษ ทงสองหนา การใชภาชนะทสามารถใชซ าได การใชบรรจภณฑซ าหลายครงกอนทง การเลอกซอสนคาทสามารถใชซ าได การดดแปลงของเหลอใชมาใชประโยชน การซอมแซมอปกรณตางๆ ใหใชไดใหม

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

19

๓) Recycle (น ากลบมาใชใหม) : การน ากลบมาใชใหม คอ การคดแยกขยะมลฝอยแตละประเภท ทงทบาน โรงเรยน และส านกงานเพอน าวสดทยงสามารถน ากลบมาใชใหมหมนเวยนกลบมาเขาสกระบวนการผลตตามกระบวนการของแตละประเภท เพอน ากลบมาใชประโยชนใหม ขยะรไซเคลแยกโดยทวไปได 4 ประเภท คอ แกว กระดาษ พลาสตก และโลหะ/อโลหะ โดยการเลอกสนคาทท ามาจากวสดทสามารถรไซเคลได หรอการรวมกจกรรมการสงเสรมการคดแยกขยะ และการน าขยะรไซเคลเขาสกระบวนผลตเปนสนคาใหม เปนตน ๒.๒ การคดแยกขยะมลฝอย ณ แหลงก าเนด (ตนทาง)

มแนวทางการจดการคดแยกและบรรจไวในถง ถง หรอภาชนะอนทเตรยมไว ดงตอไปน

๑) คดแยกขยะทวไป โดยบรรจขยะทวไปลงในถงขยะสนาเงน หรอถงทมสญลกษณหรอขอความระบอยบนถงหรอถงหรอภาชนะอนทจดเตรยมไว

๒) คดแยกขยะอนทรยหรอเศษอาหารบรรจลงในถงขยะสเขยว หรอถงทมสญลกษณหรอขอความระบอยบนถงหรอถงหรอภาชนะอนทจดเตรยมไว

๓) คดแยกขยะรไซเคลหรอขยะทนากลบมาใชใหม โดยบรรจ ขยะรไซเคลหรอขยะทนากลบมาใชใหมบรรจลงในถงขยะสเหลองหรอถงทมสญลกษณหรอขอความระบอยบนถงหรอถงหรอภาชนะอนทจดเตรยมไว

๔) คดแยกขยะอนตราย โดยบรรจขยะอนตรายลงในถงขยะสสมหรอถงทมสญลกษณหรอขอความระบอยบนถงหรอถงหรอภาชนะอนทจดเตรยมไว

เพอใหเกดการขบเคลอนการจดการขยะจงตองอาศยความรวมมอจากทกภาคสวนตามหลกการของ “ประชารฐ” เพอคดแยกขยะทตนทางตามหลกการ ๓Rsคอ Reduce Reuse และ Recycle หรอ 3 ช คอ (ใชนอย ใชซ า และน ากลบมาใชใหม) โดยมกลมเปาหมาย ดงน หมบาน/ชมชน ตลาด สถานศกษา โรงแรม สถานบรการน ามน สถานพยาบาล สวนสาธารณะ ซเปอรมารเกต/มนมารท วด/ศาสนสถาน อาคารสงหรอคอนโนมเนยม อพารทเมนท หางสรรพสนคา ธนาคาร รานอาหาร สถานบนเทง โรงงาน เปนตน ๒.๓ การจดการขยะโดยเครอขาย “อาสาสมครทองถนรกษโลก (อถล.)” เปนเครอขายทเกดขนจากความรวมมอโดยสมครใจของบคคลทมความสนใจ มความสมครใจ มความเสยสละ และอทศตนในการท างานดานการจดการสงปฏกลและมลฝอย การปกปอง และรกษาทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมในทองถนของตนเอง โดยมจ านวน อถล. ทเกดขนไมนอยกวารอยละ ๖๐ ของจ านวนครวเรอนทมอยในองคกรปกครองสวนทองถน โดยมวตถประสงคเพอรวมมอในการวางแผนและเลอกวธการจดการมลฝอยในหมบาน/ชมชน ตงแตการสงเสรม และสนบสนนการลดการเกดขยะมลฝอย การคดแยกขยะมลฝอย การใชประโยชนจากขยะมลฝอยการเกบรวบรวมขยะมลฝอย การจดกจกรรมรวมกนในชมชน เชน การจดตงธนาคารขยะ การจดตลาดนดขยะ การเชญชวนเอกชนเขามารบซอขยะในหมบาน/

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

20

ชมชนเปนกระบอกเสยงในการสรางความรและความเขาใจแกประชาชนในการคดแยกขยะและการใชประโยชนจากขยะมลฝอย จดกจกรรมรวมกนในการท าความสะอาดในวนส าคญตาง ๆ การสงเสรมการเลยงไสเดอนดน ฯลฯ ส าหรบการจดกจกรรมตาง ๆ ขนอยกบความเหมาะสมและบรบทของแตละพนท

๒.๔ มาตรการการลดและคดแยกขยะมลฝอยในหนวยงานภาครฐ เมอวนท ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๖๑ คณะรฐมนตร มมตเหนชอบ “มาตรการลด และคดแยกขยะมลฝอย ในหนวยงานภาครฐ” ภายใตโครงการ “ท าความดดวยใจ ลดภยสงแวดลอม” โดยมอบหมายทกหนวยงานภาครฐด าเนนงานพรอมกนทวประเทศ ตงแตวนท ๑ สงหาคม ๒๕๖๑ และใหส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการก าหนดให “ผลการลดและคดแยกขยะมลฝอย” เปนตวชวดประสทธภาพของหนวยงานภาครฐ โดยเรมตงแตปงบประมาณ ๒๕๖๒ โครงการ “ท าความดดวยใจ ลดภยสงแวดลอม” มวตถประสงคเพอลดปรมาณขยะมลฝอย ลดใช ถงพลาสตกหหว และงดใชโฟมบรรจอาหาร โดยการด าเนนกจกรรมรวมกนระหวางหนวยงานภาครฐ เอกชน และ ประชาชน ซงมกจกรรมการภายใตโครงการดงกลาวประกอบดวย ๕ กจกรรม ดงน ๑) กจกรรมมาตรการลด และคด แยกขยะมลฝอยในหนวยงานภาครฐ ๒) กจกรรมรณรงคท าความดดวยหวใจ ลดรบ ลดใหลดใชถงพลาสตก ๓) กจกรรมการลดใชถงพลาสตกหหวและงดใชโฟมบรรจอาหารในพนทอทยานแหงชาต ๔) กจกรรมท าความดดวยหวใจ งดการใชพลาสตกและโฟมในสวนสตวและ ๕) กจกรรมการจดการขยะบกสทะเล ในพนท ๒๔ จงหวดชายทะเล ทงนไดก าหนดใหเปนตวชวดการประเมนผลการปฏบตราชการประจ าของหวหนางานภาครฐดวย เพอใหการขบเคลอนโครงการดงกลาวเกดประสทธภาพ ประสทธผลอยางเปนรปธรรมชดเจน

๓. มาตรการเพมประสทธภาพการเกบขนขยะมลฝอยขององคกรปกครองสวนทองถน (กลางทาง) เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนด าเนนการจดระบบการเกบรวบรวมและขนสงขยะมลฝอยประเภทตาง ๆ เพอน าไปสการก าจดขยะมลฝอยตอไป โดยตองด าเนนการ ดงตอไปน ๓.๑ การสรางระบบฐานขอมลเพอน าไปสการวางแผนการจดการขยะมลฝอยในพนท กรมสงเสรมการปกครองทองถนไดสงเสรมและสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถน ด าเนนการเกบรวบรวมขอมลปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนในพนท และปรมาณขยะมลฝอยททองถนจดเกบและน าไปก าจด โดยใหเรมด าเนนการในป พ.ศ. ๒๕๖๐ และน ามาเปรยบเทยบกบป พ.ศ. ๒๕๕๙ เชน ปรมาณขยะทเกดขน ปรมาณขยะ มลฝอยทจดเกบไดเพอน าไปก าจด องคประกอบขยะทจดเกบไดในพนท คาใชจายในการด าเนนการทกดาน และควรพจารณาความครอบคลมพนทการใหบรการการเกบขนวาครอบคลมทกพนทหรอไม หากไมครอบคลมควร มการสงเสรมใหเกดการบรการทครอบคลมทวพนท โดยก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนบนทกขอมลในแบบรายงานผลการบรหารจดการขยะมลฝอยประจ าเดอนขององคกรปกครองสวนทองถน ปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ (มฝ.๒) ผานระบบสารเทศเพอน าขอมลดงกลาวไปใชประโยชนในการวเคราะหก าหนดนโยบาย การวางแผนงาน/โครงการ และการเลอกใชเทคโนโลยในการก าจดขยะมลฝอย ซงในป พ.ศ. ๒๕๖๑ ไดก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนจดท าฐานขอมลขยะมลฝอย ในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑ เชนกน ดงนน จงเปนสงทจ าเปนอยางยงทองคกรปกครองสวนทองถนจะตองจดท าฐานขอมลการบรหารจดการขยะมลฝอย โดยการเกบรวบรวมผลจากแหลงขอมลตาง ๆ อาท ขยะทจดเกบไดจากครวเรอน สถานทก าจดขยะ

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

21

หนวยงานทรบจางเกบ ขน หรอรบก าจดขยะ เปนตน เพอน ามาประมวลผลขอมลใชส าหรบเพมประสทธภาพการบรหารจดการตอไป ๓.๒ การรณรงค และประชาสมพนธ กา รลดปร มาณและคดแยกขยะ มลฝอยท ต นทาง หรอ แหลงก าเนดขยะมลฝอย เพอสรางความรและความเขาใจ ตลอดจนสงเสรมและสนบสนนใหประชาชนไดตระหนกและมจตส านก ในการลดปรมาณและคดแยกขยะมลฝอยทตนทาง หรอ แหลงก าเนดมลฝอย อาท การจดตงธนาคารขยะ การสนบสนนถงขยะมลฝอยใหแกประชาชนในครวเรอน ด าเนนการคดแยกขยะมลฝอยทวไปและการน าขยะมลฝอยไปใชประโยชน การนดเวลาการเกบรวบรวมขยะมลฝอย เชน การก าหนดวนและเวลาในการเกบและขนขยะมลฝอย การอบรมใหความรแกประชาชนในการลดปรมาณและการคดแยกขยะมลฝอยและการสงเสรมการน าขยะมลฝอยไปใชประโยชน การสงเสรมและสนบสนนใหประชาชนในแตละครวเรอนสามารถจ าหนายขยะขายได เปนตน ๓.๓ การจดวางภาชนะรองรบขยะแบบแยกประเภท อยางนอย 2 ประเภท ไวในทสาธารณะและสถานทสาธารณะใหเพยงพอและเหมาะสมกบประเภท ปรมาณมลฝอย และกจกรรมในสถานทนน ๆ ไดแก ภาชนะรองรบขยะมลฝอยทวไปสน าเงน ภาชนะรองรบขยะมลฝอยรไซเคลหรอขยะมลฝอยน ากลบมาใชใหม ทงน เพอความปลอดภยอาจจดภาชนะรองรบมลฝอยใหมลกษณะโปรงใสกได ส าหรบในพนทของเอกชน ใหองคกรปกครองสวนทองถนออกขอก าหนดทองถนเพอใหเจาของหรอ ผครอบครองสถานทของเอกชนทเปดใหประชาชนเขาไปได ตองจดใหมภาชนะรองรบมลฝอยใหเพยงพอและเหมาะสมกบประเภท ปรมาณมลฝอย และกจกรรมในสถานทแหงนนดวย โดยอยางนอยตองมภาชนะรองรบ มลฝอยทวไปและมลฝอยทเปนพษหรออนตรายจากชมชน ซงพนทดงกลาว ไดแก ปมน ามน หอพก โรงแรม หางสรรพสนคา สถานทจ าหนายอาหาร ตลาดน า/ตลาดนด/ถนนคนเดน สถานบนเทง สถานททองเทยว และสถานพยาบาลของเอกชน ฯลฯ ๓.๔ ก าหนดจดหรอสถานทรวบรวม “ขยะพษหรออนตรายจากชมชน” โดยการจดวางภาชนะรองรบขยะพษหรออนตรายจากชมชนไวในพนททมประชาชนอาศยอยหนาแนนในหมบานหรอชมชนแหงนน ๓.๕ ก าหนดวน เวลา สถานท และเสนทางการเกบขนขยะมลฝอยใหแกประชาชน และประชาสมพนธชแจงใหประชาชนทราบอยางเปดเผยผ านส อประชาสมพนธตาง ๆ อาท เสยงตามสาย หอกระจายขาว ปายประชาสมพนธ เปนตน ๓.๖ จดใหมระบบการเกบขนขยะมลฝอย โดยใหมยานพาหนะขนสงขยะมลฝอยทเพยงพอ และใหด าเนนการตามมาตรฐานและระเบยบกฎหมายทเกยวของ ๓.๗ จดใหมสถานขนถายขยะมลฝอย ส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนทเปนเจาของสถานทก าจดขยะมลฝอย หากมระยะทางการเกบรวบรวมขยะมลฝอยจากหมบาน/ชมชนหางจากสถานทก าจดขยะมลฝอยควรจดใหมสถานขนถายขยะมลฝอย เพอเปนสถานทตงกลางระหวางแหลงก าเนดขยะมลฝอยกบสถานทก าจดขยะมลฝอย และเปนทพกหรอรวบรวมขยะมลฝอยทเกบรวบรวมไดจากในหมบาน/ชมชน ทงน เพอลดระยะทาง การขนสงขยะมลฝอยกอนสงไปยงสถานทก าจดขยะมลฝอย ส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนทอยหางไกลจากสถานทก าจดขยะมลฝอยเกนกวา 40 กโลเมตร หากจ าเปนตองขนสงขยะมลฝอยไปก าจดรวมกบสถานทก าจดขยะมลฝอย

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

22

ขององคกรปกครองสวนทองถนแหงอน และไมมยานพาหนะขนสงขยะมลฝอยเพยงพอทจะขนสงไปยงสถานทก าจด ควรจดใหมสถานขนถายขยะมลฝอย เพอรวบรวมขยะมลฝอยทรอการขนสงไปยงสถานทก าจด ทงน เพอลดคาใชจายในการขนสงตามความเหมาะสมของพนท โดยจะตองพจารณาตามความพรอมขององคกรปกครองสวนทองถน ดงน ๑) ระยะทางการขนสงขยะมลฝอยไปยงศนยก าจดขยะมลฝอยรวม ๔๐ – ๕๐ กโลเมตร ทงน ตองพจารณาความคมคาในการขนสงไปยงสถานทก าจดขยะมลฝอยดวย ๒) การออกแบบและการกอสรางสถานขนถายขยะมลฝอยใหเปนไปตามหลกเกณฑและมาตรฐาน หรอขอก าหนดของหนวยงานของรฐทเกยวของ หรอมาตรฐานอนทยอมรบได ๓) ความสามารถและการบรหารจดการระดบทองถนและความพรอมของบคลากรในการด าเนนการ ๓.๘ ออกขอก าหนดทองถน เพอก าหนดหลกเกณฑและวธการในการเกบ ขน และก าจดขยะมลฝอย ตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ และแกไขเพมเตมจนถงปจจบน ประกอบกบกฎกระทรวงสขลกษณะการจดการมลฝอยทวไป พ.ศ. ๒๕๖๐ และพระราชบญญตรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ประกอบกบประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การจดการมลฝอย พ.ศ. ๒๕๖๐ ตลอดจนอตราคาธรรมเนยมในการเกบ ขนและก าจดขยะมลฝอย ตามกฎกระทรวงก าหนดคาธรรมเนยมการออกใบอนญาต หนงสอรบรองการแจง และการใหบรการในการจดการสงปฏกลหรอมลฝอย พ.ศ. ๒๕๕๙ ๓.๙ สรางความรวมมอระหวางผประกอบการและองคกรปกครองสวนทองถน ในการจดใหมระบบ การเรยกคนซากผลตภณฑเมอหมดอายการใชงานตงแตการเกบรวบรวม การเกบขน การรไซเคล และการบ าบดก าจดอยางปลอดภยตอสงแวดลอม ตามหลกการขยายความรบผดชอบของผผลต (Extended Producer Responsibility : EPR) รวมทงแบบรวบรวมในพนทสาธารณะ หรอชมชนเพออ านวยความสะดวกใหประชาชนพฒนาและสงเสรมใหมระบบเรยกคนบรรจภณฑ (Deposit Refund)

๔. มาตรการการเพมศกยภาพและประสทธภาพการก าจดขยะมลฝอยชมชนใหไดรบการจดการอยาถกตองตามหลกวชาการ (ปลายทาง) ๔.๑ ก าจดขยะมลฝอยตกคาง (ขยะมลฝอยเกา) ขยะมลฝอยตกคาง จะตองไดรบการก าจด โดยองคกรปกครองสวนทองถนสามารถด าเนนการได ดงน ๑) ส ารวจ ประเมน สถานทก าจดขยะมลฝอยเพอปดหรอจดท าแผนงานฟนฟสถานทก าจดขยะมลฝอย ๒) ปด/หรอฟนฟสถานทก าจดขยะมลฝอยทไมถกตองตามหลกวชาการ เพอจดการขยะมลฝอยเกา โดยการรอรอนขยะมลฝอยในพนทบอขยะมลฝอย และแปรรปขยะมลฝอยผลตเปนเชอเพลง (Refuse Derived Fuel: RDF) เพอสงไปเปนวตถดบใหแกโรงงานเอกชน หรอสงไปยงเตาเผาขยะมลฝอยเพอผลตเปนพลงงานไฟฟา (รปแบบการด าเนนโครงการแปรรปขยะมลฝอยผลตเปนเชอเพลง RDF) โดยถอปฏบตตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การจดการมลฝอย พ.ศ. ๒๕๖๐ ขอ ๒๓ สรปวา กรณองคกรปกครองสวนทองถนรวมกบเอกชนทไดรบมอบหมาย น ามลฝอยทจดเกบไดไปด าเนนการใช หรอหาประโยชนโดยวธการจ าหนาย จาย โอน ตามขอ ๒๒ และขอตกลง ในหมวด ๓ ใหจดท าขอเสนอโครงการเสนอตอคณะกรรมการจงหวด หรอคณะกรรมการกลาง แลวแตกรณ ทงน ใหค านงถงศกยภาพ ตนทน ความคมคา และประโยชนของทางราชการเปนส าคญ

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

23

๓) ด าเนนการฟนฟ/ปรบปรงสถานทก าจดขยะมลฝอย โดยใหด าเนนการฟนฟ/ปรบปรงสถานทก าจดขยะมลฝอยทไมถกตอง คอ สถานทก าจดขยะทมการเทกองขยะมลฝอยแบบ (Open Dump) และสถานทฝงกลบขยะมลฝอยทไมถกตองตามหลกวชาการ ใหเปนสถานทก าจดขยะมลฝอยแบบควบคม (Controlled Dump) หรอฝงกลบถกหลกสขาภบาล (Sanitary Landfills) หรอใหด าเนนการตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การจดการมลฝอย พ.ศ. ๒๕๖๐ ขอ ๑๒ และหมวด ๓ เปนตนไป ๔) ตดตามตรวจสอบการปนเปอนน าชะขยะมลฝอยบรเวณโดยรอบสถานทก าจดขยะมลฝอย ๕) การจดตงงบประมาณเพอสนบสนนการจดการขยะตกคางสะสมในพนท ๔.๒ การสรางรปแบบการจดการขยะมลฝอย ขยะมลฝอยชมชนใหมท เกดขนรายวน ควรไดรบการจดการและก าจดใหหมดเปนประจ าทกวน เพอไมใหเกดปญหาขยะมลฝอยตกคางขนอก และใหเกดประสทธภาพสงสดในการจดการขยะมลฝอยดวยการจดการ ขยะมลฝอยแบบผสมผสาน โดยจดใหมสถานทหรอศนยก าจดขยะมลฝอยรวมเพอก าจดขยะมลฝอย หรอแปรรป ขยะมลฝอยเพอผลตพลงงาน จะตองมระบบการคดแยกขยะมลฝอยและน าขยะมลฝอยไปใชประโยชนมากทสด สวนทเหลอ จงน าไปก าจดยงศนยก าจดขยะมลฝอยรวม ซงจะท าใหขนาดพนททใชในการก าจดขยะมลฝอยลดลง และยงลดตนทนการก าจดอกดวย ทงน องคกรปกครองสวนทองถนสามารถด าเนนการไดตามความเหมาะสม ของแตละกลมพนท ดงน ๑) จดใหมการรวมกลมพนทจดการมลฝอย (Clusters) ๒) การเลอกใชวธการก าจดขยะมลฝอยตามประเภทขยะมลฝอย กระทรวงมหาดไทยไดก าหนดวธการก าจดขยะมลฝอย ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การจดการมลฝอย พ.ศ. ๒๕๖๐ ลงวนท ๑๘ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ ก) การฝงกลบอยางถกหลกสขาภบาล ข) การหมกท าปยหรอกาซชวภาพ ค) การก าจดดวยพลงงานความรอน ง) การแปรสภาพเปนเชอเพลงหรอพลงงาน จ) วธการอนตามทกระทรวงมหาดไทยก าหนด หรอคณะกรรมการจงหวด ใหค าแนะน า ตามทเหนสมควร ดงนน องคกรปกครองสวนทองถนจะตองด าเนนการน าขยะมลฝอยทจดเกบไดไปก าจดในสถานททมวธการก าจดทถกตองตามหลกวชาการ ส าหรบในกรณองคกรปกครองสวนทองถนทไมมการใหบรการเกบ ขน และก าจดขยะมลฝอย ใหองคกรปกครองสวนทองถนปฏบตตามประกาศกระทรวงมหาดไทย พ.ศ. ๒๕๖๐ ลงวนท ๑๘ ตลาคม ๒๕๖๐ ในหมวดท ๓ เปนตนไป คอ องคกรปกครองสวนทองถนรวมด าเนนการกบหนวยงานของรฐหรอราชการสวนทองถนอน เพอจดใหมการใหบรการเกบ ขน หรอก าจดมลฝอย โดยใหปฏบตตามแนวทางในประกาศคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนวาดวยการท าความตกลงรวมกนจดท าบรการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถน และขอ๑๓ วรรคสอง กรณองคกรปกครองสวนทองถนมอบหมายหนวยงานของรฐหรอราชการสวนทองถนอน ในการด าเนนการเกบ ขน หรอก าจดมลฝอย ใหถอปฏบตตามแนวทางในประกาศคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนวาดวยการท าความตกลงรวมมอกนจดท าบรการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถน โดยอนโลม

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

24

๕. มาตรการด าเนนการตามเปาหมายอนๆ ๕.๑ แนวทางการด าเนนโครงการ “๑ อปท. ๑ ถนนทองถนใสใจสงแวดลอม” ๕.๒ แนวทางโครงการวด ประชารฐ สรางสข: พฒนาวดดวยแนวทาง ๕ส. ททกภาคสวนมสวนรวมของ อปท. ๕.๓ แนวทางการด าเนนโครงการ “หองน าทองถนสะอาดและปลอดภย”

๖.มาตรการสงเสรมสนบสนนการบรหารจดการขยะมลฝอยตงแตตนทาง กลางทางและปลายทาง

ทงนไดก าหนดเปาหมาย มาตรการ กจกรรมและหนวยงานรบผดชอบตาม ดงน

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

25

มาตรการ แนวทางและกจกรรมการด าเนนการเพอน าไปสเปาหมายการปฏบต

มาตรการท ๑ ดานการบรหารจดการ เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๑.องคกรปกครองสวนทองถนรอยละ ๘๐ มการรายงานขอมลในแบบรายงานผลการบรหารจดการขยะมลฝอยประจ าเดอนขององคกรปกครองสวนทองถน ปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๒ (มฝ.๒)ผานระบบสารสนเทศของกรมสงเสรมการปกครองทองถน

๑.๑ มการชแจงเจาหนาทองคกรปกครองสวนทองถนใหเขาใจวธการรายงานขอมลในแบบรายงานผลการบรหารจดการขยะมลฝอยประจ าเดอนขององคกรปกครองสวนทองถน ปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๒ (มฝ.๒)ผานระบบสารสนเทศของกรมสงเสรมการปกครองทองถน

- สถจ. - สถอ.

- จงหวด - อ าเภอ - ภาคเอกช - ภาคประชาชน

๑.๒ มการตงคณะท างานและประชมเพอตรวจสอบความถกตองของขอมลกอนมการรายงาน

- อปท. - จงหวด - ภาคเอกชน - ภาคประชาชน

๒.องคกรปกครองสวนทองถนรอยละ ๑๐๐ ออกขอบญญต/เทศบญญตการจดการขยะ มลฝอย

๒.๑ องคกรปกครองส วนทองถ น ใน พนท ม ก ารออกขอบญญต/เทศบญญตการจดการขยะมลฝอย

-อปท.

- สถจ. - สถอ.

๓ .จ งหว ดม การประช มคณะกรรมการ สงปฏกลและมลฝอย อยางนอยปละ ๖ ครง

๓.๑ จงหวดจดประชมคณะกรรมการสงปฏกลและมลฝอยจงหวด

-สถจ. - จงหวด

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

26

มาตรการท ๑ ดานการบรหารจดการ เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

4.การจดตงคณะกรรมการขบเคลอนระดบจงหวด อ าเภอ และองคกรปกครองสวนทองถน และมการประชมด าเนนกจกรรมเพอขบเคลอนในพนท อยางนอยปละ 6 ครง

๔.1 จงหวดจดตงคณะท างานขบเคลอนกลมพนทในการจดการมลฝอย(Clusters) ขององคกรปกครองสวนทองถนระดบจงหวด

- สถจ.

- จงหวด

4.2 อ าเภอแตงตงคณะกรรมการบรหารจดการขยะสนบสนนการปฏบตงานของ อปท.ในเขตอ าเภอ

- สถอ. - อ าเภอ

4.3 อปท.แตงตงคณะกรรมการขบเคลอนระดบ อปท.รวมกบก านน ผใหญบาน ด าเนนงานจดการขยะมลฝอยในระดบพนท โดยคณะกรรมการระดบ อปท.จะตองไป จดอบรมใหความรกบประชาชนคดแยกขยะมลฝอยในระดบครวเรอนและบรเวณจดรวบรวมขยะหมบาน/ชมชน

-อปท. - อ าเภอ - สถอ.

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

27

มาตรการท ๒ มาตรการลดปรมาณและคดแยกขยะมลฝอย ณ แหลงก าเนด(ตนทาง) เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๕.องคกรปกครองสวนทองถนรอยละ ๑๐๐ มการจดกจกรรมรณรงค ๓ช ใชนอย ใชซ า น ากลบมาใชใหม ใหเปนรปธรรมและเกดผลสมฤทธ อย างนอย องคกรปกครองส วนทองถนละ ๑ โครงการ

๕.๑ จดท าปายหรอสออประชาสมพนธรณรงควธการน าขยะไปใชประโยชนผานหอกระจายขาวหมบานหรอสถานวทยของรฐ กระตนหมบาน/ชมชนเหนประโยชน ๓ช (ใชนอย ใชซ า น ากลบมาใชใหม)

- อปท.

- จงหวด - อ าเภอ - ภาคเอกชน - ภาคประชาชน

๕.๒ จงหวดจดประชมนายอ าเภอและหวหนาสวนราชการในจงหวด เพอใหเกดความเขาใจและชวยเปนผน าในการบรณาการขบเคลอนในระดบพนท

- สถจ. - จงหวด

๕.๓ จดประชมผบรหาร ปลดอปท.ก านน ผใหญบาน มอบหมายนโยบายการบรหารจดการขยะในระดบอ าเภอ

- สถอ. - อ าเภอ

๕.๔ อปท.จดประชมหรออบรมการสรางนวตกรรมสงประดษฐจากขยะแกประชาชนเพอสรางแรงบนดาลใจ เชน โซฟาถงขยะ โตะเกาอเครองใชภายในบานจากไมเกา เตาเผาไรควน ไสเดอนดนท าปยอนทรย เปนตน

-อปท. -หมบาน/ชมชน

- จงหวด - สถจ. - อ าเภอ - สถอ.

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

28

มาตรการท ๒ มาตรการลดปรมาณและคดแยกขยะมลฝอย ณ แหลงก าเนด(ตนทาง) เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๕.๕ อปท.จดกจกรรมสรางจตส านกใหประชาชนเหนคณคาของขยะกอนน าไปทงอยางไรประโยชน เชน ผาปาร ไซเคล การลองเรอเกบขยะ กจกรรม Big Cleaning Day กจกรรมท าปยหมก น าหมกชวภาพ กจกรรมรานรบซอของเกาสเขยว กจกรรมธนาคารขยะชมชน ธนาคารขยะโรงเรยน ศนยร ไซเคลชมชน กจกรรมขยะแลกไข/สงของ กจกรรมตลาดนดมอสอง เปนตน

- อปท. - จงหวด - สถจ. - อ าเภอ - สถอ. - ภาคเอกชน - ภาคประชาชน

๕.๖ ขอความรวมมอ “ประชารฐ” ตงแตภาคราชการ ภาคเอกชน ภาคการศกษา ภาคศาสนา ภาคประชาสงคม/ภาคประชาชน รวมด าเนนการขบเคลอนการจดกจกรรมลดการใชถงพลาสตก โฟม และรณรงคใหใช ถงผา

- อปท.

- จงหวด - อ าเภอ

๕.๗ สนบสนนใหมการจดกจกรรมทใหผคดแยกขยะ มลฝอยรายยอย เชน ซาเลง รานคาของเกา เครอขายชมชน เขามาบรการในหมบาน/ชมชน

- อปท.

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

29

มาตรการท ๒ มาตรการลดปรมาณและคดแยกขยะมลฝอย ณ แหลงก าเนด(ตนทาง) เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๖.ขยะเปยกถกคดแยกและจดการโดยผผลตขยะ ดงน ๖.๑ ครวเรอนรอยละ ๑๐๐ ทมบรเวณหรอพนทในการจดท าถงขยะเปยกครวเรอนได ไดรบการสงเสรมใหจดท าถงขยะเปยก

๖.๑.๑ อปท.ส ารวจขอมลครวเรอนมความพรอมและไมมความพรอมท าถงขยะเปยก

- อปท. - สถจ. - สถอ.

๖.๑.๒ อปท.แนะน า สงเสรม และขอความรวมมอใหครวเรอนจดท าถงขยะเปยก ส าหรบครวเรอนทมบรเวณหรอพนทในการจดท าถงขยะเปยกครวเรอนได รวมถงสาธตวธการใชงาน

- อปท. - สถจ. - สถอ. - ภาคเอกชน - ภาคประชาชน

๖.๒ องคกรปกครองสวนทองถนรอยละ ๑๐๐ มการจดท าถงขยะเปยกรวม และมการจดเกบขยะเปยกทครวเรอนคดแยกไว อยางนอย ๑ แหง(ส าหรบครวเรอนทไมมบรเวณหรอพนทในการจดท าถงขยะเปยกครวเรอนได)

๖.๒.๑ อปท.จดท าประกาศขอความรวมมอประชาชนทมความตองการน าขยะเปยกใชประโยชน เชน เลยงสตว ท าปยอนทรย และลงทะเบยนเพอเชญชวนน าขยะไปใชประโยชน

- อปท. - สถจ. - สถอ. - ภาคเอกชน - ภาคประชาชน

๖.๒.๒ อปท.จดท าถงขยะเปยกรวมส าหรบครวเรอนทไมมบรเวณหรอพนทในการจดท าถงขยะเปยกครวเรอนได และจดท าแผนเกบขนประกาศใหประชาชนทราบ

- อปท. - สถจ. - สถอ. - ภาคเอกชน - ภาคประชาชน

๖.๒.๓ อปท.จดเกบขยะเปยกทครวเรอนคดแยกไวด าเนนการตามกระบวนการตอไป

- อปท. - สถจ. - สถอ. - ภาคเอกชน - ภาคประชาชน

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

30

มาตรการท ๒ มาตรการลดปรมาณและคดแยกขยะมลฝอย ณ แหลงก าเนด(ตนทาง) เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๗.ขยะมลฝอยชมชนทเกดขนในป พ.ศ. ๒๕๖๒ รอยละ ๔๐ ถกน าไปใชประโยชน

๗.๑ อปท.จดกจกรรมใหความร ประชาสมพนธ รณรงคและสรางจตส านกแกประชาชนในพนท ในเรอง ๓Rs หรอ ๓ช วธการลดคดแยกขยะ วธการน าขยะมลฝอยมาใชประโยชน

- อปท.

- จงหวด ,สถจ. - อ าเภอ - สถอ.

๗.๒ อปท.จดกจกรรม การลดปรมาณ การคดแยก และการน าขยะมลฝอยมาใชประโยชน ผานรปแบบกจกรรมตางๆ เชน ผาปารไซเคล การลองเรอเกบขยะ กจกรรม Big Cleaning Day กจกรรมท าปยหมก น าหมกชวภาพ กจกรรมรานรบซอของเกาสเขยว กจกรรมธนาคารขยะชมชน ธนาคารขยะโรงเรยน ศนยร ไซเคลชมชน กจกรรมขยะแลกไข/สงของ กจกรรมตลาดนดมอสอง กจกรรมทเกดขนจากอาสาสมครทองถนรกษโลก ฯลฯ

- อปท. - จงหวด - สถจ. - อ าเภอ - สถอ.

๗.๓ สถานศกษาและศนยพฒนาเดกเลกในสงกด อปท.และโรงเรยนในสงกด สพฐ.ตลอดจนสถาบนการศกษาในพนท จดกจกรรมใหความร ๓Rs หรอ๓ช คอ วธการลดปรมาณขยะและคดแยกขยะ การน าขยะมลฝอยกลบมาใชประโยชนใหแกเดก นกเรยน นกศกษาและการอ านวยความสะดวกใหแกโรงเรยน สถานศกษา วดหรอหนวยงานราชการในพนท โดยการจดตงภาชนะรองรบแบบแยกประเภท ทงนเพอสงเสรมใหมการคดแยกขยะ

- อปท. - จงหวด - สถจ. - อ าเภอ - สถอ.

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

31

มาตรการท ๒ มาตรการลดปรมาณและคดแยกขยะมลฝอย ณ แหลงก าเนด(ตนทาง) เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๗.๔ ขอความรวมมอ “ประชารฐ” ตงแตภาคราชการ ภาคเอกชน ภาคการศกษา ภาคศาสนา ภาคประชาสงคม/ภาคประชาชน รวมด าเนนการขบเคลอนการจดกจกรรมลดการใชถงพลาสตก โฟม และรณรงคใหใช ถงผา

- สถจ. - สถอ. - อปท.

- ทกสวนราชการในจงหวด - ภาคเอกชน - ภาคประชาชน

๗.๕ สนบสนนใหมการจดกจกรรมทใหผคดแยกขยะ มลฝอยรายยอย เชน ซาเลง รานคาของเกา เครอขายชมชน เขามาบรการในหมบาน/ชมชน

- อปท. - จงหวด - ภาคเอกชน

๗.๖ สงเสรมและสนบสนนใหสถานประกอบการภาคเอกชน ลด ละ เลก การใชถงพลาสตกและโฟม หรอน าถงพลาสตกและโฟมกลบมาใชประโยชน หรอ ขอความรวมมอจากภาคเอกชนไมใชถงพลาสตกใสสนคาและใหสรางแรงจงใจใหแกประชาชนในการใช ถงผาแทน

- อปท. - จงหวด - อ าเภอ

๗.๗ จดตงศนยแลกเปลยนเรยนรการจดการขยะมลฝอยชมชน

- อปท. - จงหวด - อ าเภอ

๘.การจดตงกลมกจกรรมเพอน าขยะทคดแยกแลวไปจ าหนายหรอแลกเปลยนเปนเงนหรอสงของทมมลคา เชน ตลาดนดขยะ ฯลฯโดยสามารถพจารณาน าเอามาใชประโยชนสวนตวหรอสวนรวมได อยางนอยองคกรปกครองสวนทองถนละ 1 แหงและมการด าเนนกจกรรมอยางนอย 1 โครงการ

๘.๑ อปท.รวมกบก านน ผใหญบาน จดการรวมกลมประชาชนทสมครใจตงเปนกลมบรหารจดการขยะ และจดหาสถานทท าการกลมและนดหมายผคาของเการบซอ หรอกลมจดกจกรรมแลกเปลยนขยะเปนเงนหรอสงของทมมลคา อยางนอยเดอนละ ๑ ครง

- อปท. - จงหวด - ปค. - สถจ. - ภาคเอกชน - ภาคประชาชน

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

32

มาตรการท ๒ มาตรการลดปรมาณและคดแยกขยะมลฝอย ณ แหลงก าเนด(ตนทาง) เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๙.ครวเรอนรอยละ ๖๐ เขารวมเครอขาย “อาสาสมครทองถนรกษโลก”เพอสงเสรมการจดการขยะมลฝอย

๙.๑ อปท.”รบสมครอาสาสมครทองถนรกษโลก(อถล.)”และอบรมใหความรจดตงเปนเครอขายทเกดขนจากความรวมมอโดยสมครใจ มความเสยสละและอทศตนในการท างานดานการจดการสงปฏกลและมลฝอย การปกปองและรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในทองถนของตนเอง

- อปท. - จงหวด - สถจ. - ภาคเอกชน - ภาคประชาชน

๑๐.องคกรปกครองสวนทองถนรอยละ ๑๐๐ ม กา รจ ดก จกรรมร วมม อก บ เ คร อข าย ”อาสาสมครทองถนรกษโลก”อยางนอยปละ ๖ ครง

๑๐.๑ อปท.มโครงการ/กจกรรมรณรงคจตส านกบรหารจดการขยะมลฝอยดงน ๑)จดกจกรรมการจดการมลฝอยของชมชน เรมจากการลดการเกดมลฝอย คดแยกมลฝอย การใชประโยชนจากมลฝอยและรวบรวมมลฝอย เพอเปนการอ านวยความสะดวกในการเกบขนของ อปท. ๒)การจดกจกรรมการรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของหมบาน/ชมชน เชน เวลาเกบขนมลฝอย เกบกวาดมลฝอย ๓)สอดสองดแล เฝาระวงและรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยขอ งหมบ าน/ชมชน ตลอดจนสถานการณการจดการขยะมลฝอยในพนท

- อปท. - อถล.

- จงหวด - อ าเภอ - สถจ. - สถอ.

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

33

มาตรการท ๒ มาตรการลดปรมาณและคดแยกขยะมลฝอย ณ แหลงก าเนด(ตนทาง) เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๔) เผยแพรประชาสมพนธกจกรรมการลดและคดแยกขยะ กจกรรม Big Cleaning Day กจกรรมรณรงคใหประชาชนในพนทลดการใชถงพลาสตก โฟม และเล อกใชผล ตภณฑและบรรจภณฑท เปนมตรต อส ง แวดล อม หร อก จกรรมท เ ป นประโยชน ด านสงแวดลอมตอชมชน ฯลฯ ๕) เปนสอกลางในการประชาสมพนธเพอขอความรวมมอจากหนวยงานตางๆ เชน ภาคราชการ ภาคการศกษา ภาคศาสนา ภาคเอกชนและภาคประชาชน ใหมสวนรวมในการสนบสนนในการจดการมลฝอยในหมบาน/ชมชน ๖) มการรณรงคการจดเกบขยะอเลกทรอนกสตลอด ทงปตามโครงการมอถอเกาไป ชวตใหมมา

- อปท. - จงหวด - อ าเภอ - สถจ. - สถอ.

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

34

มาตรการท ๓ มาตรการเพมประสทธภาพการเกบขนขยะมลฝอยขององคกรปกครองสวนทองถน(กลางทาง) เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๑๑.องคกรปกครองสวนทองถนรอยละ ๑๐๐ มภาชนะรองรบมลฝอยแบบแยกประเภทในสถานทสาธารณะ

๑๑.๑ ส ารวจสวนสาธารณะและสถานททองเทยวในพนทรบผดชอบเพอประเมนสถานการณและเตรยมการจดหาภาชนะ

-อปท. - จงหวด - อ าเภอ

๑๑.๒ จดหาภาชนะรองรบขยะมลฝอยแบบแยกประเภทในสวนสาธารณะและสถานททองเทยวในพนทรบผดชอบใหครบทกแหง

-อปท. - จงหวด - อ าเภอ

๑๑.๓ จดหายานพาหนะขนสงขยะมลฝอยและพนกงานประจ ารถใหเพยงพอกบปรมาณขยะมลฝอยทเกดขน

-อปท. - จงหวด - สถจ.

๑๑.๔ ตรวจสอบและปองกนมใหขยะมลฝอย น า หรอสงอนทเกดจากการขนสงขยะมลฝอย ตกหลนรวไหลออกจากรถเกบขนขยะมลฝอย

-อปท. - สถจ. - สถอ.

๑๑.๕ การท าความสะอาดยานพาหนะใหมความสะอาดเปนประจ าทกครงทมการขนสงขยะ

-อปท. - สถจ. - สถอ.

๑๒.องคกรปกครองสวนทองถนรอยละ ๘๐ มการวางระบบการเกบขนมลฝอยใหสอดคลองกบพนท(เฉพาะอปท.ทมการเกบขน)

๑๒.๑ มการก าหนดวน เวลา สถานท และเสนทางเกบขน โดยสามารถท าเปนปฏทนการเกบขนเพอแจงใหประชาชนในองคกรปกครองสวนทองถนทราบโดยทวกน

-อปท. - สถจ. - สถอ.

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

35

มาตรการท ๔ มาตรการก าจดขยะมลฝอยอยางถกตองตามหลกวชาการ(ปลายทาง) เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๑๓.ขยะอนตรายชมชน รอยละ๑๐๐ ทจดเกบและรวบรวมไดไดรบการก าจดอยางถกตองตามหลกวชาการ

๑๓.๑ อปท.ประชาสมพนธประเภทขยะอนตรายชมชน - อปท. - จงหวด - สถจ.

๑๓.๒ อปท.ประกาศจดรวบรวมขยะอนตรายชมชนและวน เวลา เกบขน

- อปท. - จงหวด - สถจ.

๑๓.๓ เทศบาล/อบต. ประสาน อบจ.รวบรวมขนสงไปก าจดตามหลกวชาการ

- อปท. - จงหวด - อบจ.

๑๔.ขยะมลฝอยชมชนทเกดขนในปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๒ รอยละ ๘๐ ไดรบการก าจดอยางถกตองตามหลกวชาการ

๑๔.๑ ขยะมลฝอยชมชนทเกดขนและผานกระบวนการคดแยกแลว ถกน าไปก าจดถกตองตามหลกวชาการ ไดแก การฝงกลบอยางถกตองตามหลกวชาการ(Sanitary Landfill) การฝงกลบเชงวศวกรรม(Engineer Landfill) การหมกท าปยหรอกาซชวภาพ การก าจดดวยพลงงานความรอน การแปรสภาพเปนเชอเพลงหรอพลงงาน เชน เชอเพลง RDF เชอเพลงเพอผลตกระแสไฟฟา การส ง เปนวตถดบ ให โรงงานปนซเมนต เปนตน การเผาพรอมระบบควบคมมลพษ การก าจดมลฝอยแบบเชงกลชวภาพ(MBT)การก าจดแบบผสมผสาน การฝงกลบแบบเทกองควบคม หรอวธ อนทถกตองตามหลกวชาการ

- อปท. - จงหวด - สถจ. - ทส.จ.

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

36

มาตรการท ๔ มาตรการก าจดขยะมลฝอยอยางถกตองตามหลกวชาการ(ปลายทาง) เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๑๔.๒ รวบรวมตวเลขปรมาณขยะท อปท.เกบขนไปก าจดทระบบก าจด เพอจดท าเปนฐานขอมลการจดการขยะมลฝอยของอปท.และรายงานขอมลผานระบบสารสนเทศ สถ.

- อปท. - สถจ.

๑๔.๓ ในกรณท พนทนนๆไมมระบบการใหบรการจดเกบขยะมลฝอย ใหอปท.สงเสรมประชาชนก าจดขยะมลฝอยภายในครวเรอนอยางถกตองตามหลกวชาการ โดยค านงความเหมาะสมของพนท โดยไมกอใหเกดมลพษและผลกระทบตอสงแวดลอม

- อปท. - สถจ. - สถอ.

๑ ๕ . ก ล ม พ น ท ใ น ก า ร จ ด ก า ร ม ล ฝ อ ย(Clusters)ขององคกรปกครองสวนทองถน รอยละ ๑๐๐ ในแตละจงหวดมการด าเนนการก าจดขยะหรอมแผนการด าเนนการฯโดยผานการพจารณาจากคณะกรรมการจดการส งปฏกลและมลฝอยจงหวด

๑๕.๑กลมClusters แตงตงคณะท างานบรหารจดการขยะของกลม

- อปท. - สถจ. - สถอ.

๑๕.๒ คณะท างานประชมก าหนดหนาทความรบผดชอบและพจารณาและจดท าแผนบรหารจดการขยะมลฝอยของกลม

- อปท. - สถจ. - สถอ.

๑๕.๓ คณะกรรมการสงปฎกลและมลฝอยพจารณาใหขอเสนอแนะแผนของกลม Clusters

- สถจ. - จงหวด

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

37

มาตรการท ๕ การสงเสรมและสนบสนนการด าเนนการตามเปาหมายอนๆ เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๑๖.องคกรปกครองสวนทองถน รอยละ ๑๐๐ มถนนอย า งน อย ๑ สายทาง ความยาวระยะทางไมนอยกวา ๕๐๐ เมตร เปนถนนสะอาดและเปนระเบยบเรยบรอย ตามแนวทางการด าเนนโครงการ ๑ อปท.๑ ถนนทองถนใสใจสงแวดลอม”

อปท.รวมกบประชาชนด าเนนกจกรรม ดงน ๑)รกษาความสะอาด เกบขยะบนถนนและบรเวณโดยรอบถนน ๒)ปรบปรงภมทศฯบร เวณถนนใหมความสะอาด สวยงาม เชน ปลกไมดอกไมประดบ หรอไมยนตนประจ าทองถน ๓)ตดตงหลอดไฟบรเวณถนนใหมแสงสวางเพยงพอ ๔)ตดแตงกงไมทยนออกมาบนถนน เพอไมใหบดบงสายตาเวลาขบรถ ๕)ไหลทางหรอสองขางทางของถนน ควรมการจดระบบการระบายน า โดยใชหลกการธนาคารน าใตดน(ระบบปด)ไปด าเนนการ เพอใหการระบายน าทรวดเรว

- อปท. - จงหวด - อ าเภอ

๑๗.องคกรปกครองสวนทองถน รอยละ๑๐๐ ตองมการจดท าโครงการ ๑ องคกรปกครองสวนทองถน ๑ วด ประชารฐสรางสข ๕ ส.อยางนอยองคกรปกครองสวนทองถนละ ๑ โครงการ

-อปท.รวมกบชมชนรอบวดจดกจกรรมวนท าความสะอาดใหญ(Big Cleaning Day ) โดยเนนจดส าคญภายในวด ดงน ๑)ปายตางๆเชน ปายชอทางเขาวด ปายบอกประวตของสถานทส าคญ เปนตน ๒)ถนนทางเขาและถนนภายในวด ควรดแลถนนใหราบเรยบ ไมเปนหลมเปนบอ สะอาด ไมมขยะ 3)ลานวด ควรท าความสะอาดและดแลลานวดใหราบเรยบ ไมเปนหลมเปนบอ

- อปท. - วด - ชมชน/หมบาน

- สถจ. - สถอ.

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

38

-

มาตรการท ๕ การสงเสรมและสนบสนนการด าเนนการตามเปาหมายอนๆ เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๔)พระพทธรปและรปเคารพพระพทธรปควรดแลความสะอาด หากพบพระพทธรปทช ารดควรจดการรวบรวมไวทฐานพระพทธรป หรออาจขอขมาและขดหลมฝง ในทเหมาะสม ๕)ศาลาการเปรยญและหอสวดมนต ควรดแลความส ะ อ า ด อ ย า ง ส ม า เ ส ม อ เ พ อ เ ป น ต ว อ ย า ง แ กพทธศาสนกชน ๖)ใตถนอาคาร เปนจดทสวนใหญจะมกองขยะ เศษไม น าขง ท าใหเกดยง สตวราย สตวมพษ หน แมลง เปนแหลงทกอใหเกดพาหะน าโรค จงควรดแลใหสะอาด หาสถานทเกบขาวของใหเปนสดสวน ๗)การก าจดในทางระบายน า เพอจะไดไมมเศษวสด ขยะ ขวางทางน า ท าใหตนเขน ท าเขตอภยทานสตวน า ๘)สตวเลยงในวด เนองจากชาวบานน าสตวเลยงทไมตองการ เชน สนข แมว หรอสตวอนๆมาปลอยทวดใหเปนภาระของพระภกษสงฆ ๙)วสดอปกรณและเครองใชตางๆของใชในวด เชน ถวย ชาม ฯลฯ มจ านวนมาก หากเกบไมเปนระเบยบจะท าใหใชเวลาในการคนหา ตามหลก ๕ส จะตองหาไดภายใน ๓๐ นาทและจะใช พนท ในการเกบนอย เปนระเบยบสวยงาม

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

39

มาตรการท ๕ การสงเสรมและสนบสนนการด าเนนการตามเปาหมายอนๆ เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๑๐)อาคาร เสนสนะทไมไดใช ควรมการบรณะใหอยในสภาพพรอมใชงาน ๑๑)ถงขยะทวไป ควรใหมถงขยะทมความเหมาะสมกลมกลนกบสถานทและวางไวในทท เหมาะสม เชน ท าเปนถงขยะแยกประเภทและมรปก ากบ ๑๒)ถงขยะเปยก ใหจดท าถงขยะเปยกแยกตางหากจากถงขยะทวไป ๑๓)สขา ควรดแลรกษาหองน าใหสะอาดอยเสมอ และหมนดแลรกษา หากช ารดใหรบซอมแซม ๑๔)ทวางรม เพอใหเปนระเบยบและท าใหใชเนอท ในการจดเกบนอยและหยบใชไดสะดวก ๑๕)ทวางรองเทา ส าหรบผทมาสกการะบชา จดวางรองเทาใหเปนระเบยบ ๑๖)จดส าคญอนตามความเหมาะสม

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

40

มาตรการท ๕ การสงเสรมและสนบสนนการด าเนนการตามเปาหมายอนๆ เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๑๘.หองน าสาธารณะรอยละ๑๐๐ ท อย ในความรบผดชอบขององคกรปกครองสวนทองถน โรงเรยนในสงกดกรมสงเสรมการปกครองทองถน ศนย พฒนาเดกเลก และสถานทสาธารณะทอยในความรบผดชอบขององคกรปกครองสวนทองถน ไดรบการปรบปรง ซอมแซมใหอยในสภาพทใชการไดด และมการจดการตามแนวทางการด า เนนโครงการ “ห องน าท อ งถ น ไทย สะอาด ปลอดภ ย ปลอดโรค”

-อปท. พฒนาหองน าสาธารณะทอยในความรบผดชอบ โดยเนนพฒนาหองน าสาธารณะใหไดมาตรฐาน ๓ เรอง คอ สะอาด เพยงพอ ปลอดภย ตามเกณฑมาตรฐาน ๓ ดาน ประกอบดวย ๑)เกณฑดานความสะอาด พน ผนง เพดาน โถสวม โถปสสาวะ สะอาด ไมมคราบสกปรก อยในสภาพดใชงานได มน าใชสะอาด เพยงพอ และไมมลกยงน า ภาชนะเกบกกน า ขนตกน าสะอาด มกระดาษช าระเพยงพอตอการใชงาน สายฉดน าสะอาดอยในสภาพด อางลางมอ กอกน า ไมมคราบสกปรก สบลางมอพรอมใชงานตลอดเวลา ถงรองรบมลฝอยสะอาด มฝาปด ไม ร วซ ม ม การระบายอากาศด ไม ม กล น เหมน ทอระบายสงปฏกลและถงเกบกกไมรวแตกหรอช ารด มการท าความสะอาดเปนประจ า ๒)เกณฑดานความพอเพยง จดใหมสวมนงราบส าหรบ ผ พการ ผสงวย หญงตงครรภและประชาชนทวไป อยางนอย 1 ท หองน าสาธารณะตองพรอมใชงานตลอดเวลาทเปดใหบรการ

- อปท.

- สถจ. - สถอ.

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

41

มาตรการท ๕ การสงเสรมและสนบสนนการด าเนนการตามเปาหมายอนๆ เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๓)เกณฑความปลอดภย บรเวณทตงหองน าตองไมอยในทลบตา กรณทมหองน าตงแต ๒ หองขนไป ใหแยกเปนหองน าส าหรบชาย หญง โดยมปายหรอสญลกษณ ทชดเจน ประตทจบเปด-ปดและทลอคดานในสะอาด อยในสภาพด พนหองน าแหงและแสงสวางเพยงพอ สามารถมองเหนไดทวบรเวณ

ส ำนกงำนสงเสรมกำรปกครองทองถนจงหวดพงงำ

42

มาตรการท ๖ สงเสรมและสนบสนนการบรหารจดการขยะมลฝอยชมชนตงแตตนทาง กลางทางและปลายทาง เปาหมายของจงหวด กจกรรมหลก หนวยงานรบผดชอบ หนวยงานสนบสนน

๑๙.ประชาชนและองคกรตางๆรวมจดการขยะมลฝอย

๑๙.๑ประชาสมพนธใหความร สรางความตระหนกใหบคลากรในสงกด เดกเยาวชนและประชาชนทวไป เขามามสวนรวมและตระหนกในการจดการปญหา ขยะมลฝอยตงแตตนทางจนถงปลายทาง

- อปท. - จงหวด - อ าเภอ

๑๙.๒ รณรงคประชาสมพนธการลด คดแยกขยะมลฝอย การลดใชถงพลาสตก การใชผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอมในส านกงานอยางเปนรปธรรม

- อปท. - จงหวด - อ าเภอ

๑๙.๓ ส านกงานจดใหมภาชนะรองรบมลฝอยแบบแยกประเภทใหเพยงพอในส านกงาน

- อปท. - จงหวด - อ าเภอ

๑๙.๔ สอดแทรกเนอหาในหลกสตรการเรยนการสอนทกระดบ เพอสรางความร ความเขาใจเกยวกบการจดการขยะมลฝอยทกระดบ

- อปท. - จงหวด - อ าเภอ

๑๙.๕ พฒนาระบบฐานขอมลและการรายงานขอมลการบรหารจดการขยะมลฝอย

- อปท. - สถจ.

๑๙.๖ อบรมหรอและพฒนาบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถนใหมขดความสามารถและศกยภาพในการจดการขยะมลฝอยอยางมประสทธภาพ

- อปท. - สถจ.