ก

ประกาศโรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภ

เรอง ใหใชหลกสตรโรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภ ฉบบปรบปรง พทธศกราช ๒๕๖๑ ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ (ฉบบปรบปรง พ.ศ. ๒๕๖๐)

ตามทกระทรวงศกษาธการ ประกาศใชหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ เมอวนท ๑๑ กรกฎาคม ๒๕๕๑ นน เพอใหการจดการเรยนการสอนของโรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภ ตอบสนองความตองการของผเรยน ชมชนและสงคม คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน จงเหนชอบและใหประกาศใช หลกสตรโรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภฉบบปรบปรง พทธศกราช ๒๕๖๑ ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑(ฉบบปรบปรง พ.ศ. ๒๕๖๐)

ทงน หลกสตรโรงเรยนวดหลกส พ พฒน ราษฎรอปถมภ ไดรบความเหนชอบจาก

คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน เมอวนท ๑ เดอน พฤษภาคม พทธศกราช ๒๕๖๑ จงประกาศใหใชหลกสตรโรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภ ตงแตบดนเปนตนไป

ประกาศ ณ วนท ๑ เดอน พฤษภาคม พทธศกราช ๒๕๖๑

(พระครสาครพพฒนาภรณ)

ประธานคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

(นางสาววรรณา ปจฉาการ)

ผอำนวยการหลกสตรโรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภ

ข

คำนำ

หลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ฉบบปรบปรง พทธศกราช 2561 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เปนหลกสตรทมจดหมายเพอใหนกเรยนเปนผใฝรใฝเรยน แสวงหาความรดวยตนเอง มทกษะกระบวนการคดแกปญหาในการดำเนนชวต การใชเทคโนโลยทจำเปน ยดมนในวถชวตไทยๆ และการปกครองระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยเปนประมข ปฏบตตามหลกธรรมของศาสนาทตนเองนบถอ มคณธรรมจรยธรรม และคานยมอนพงประสงคเปนแนวทางในการประกอบอาชพ มจตสำนกในการอนรกษพลงงานและสงแวดลอม พฒนาผเรยนใหเปนคนด มปญญา มคณภาพชวตทด สามารถดำรงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข นอกจากนยงมงเนน การจดกจกรรม “ลดเวลาเรยน เพมเวลาร” เพมพนทกษะการคดวเคราะห ทกษะชวต ทกษะการแกปญหา การทำงานเปนทม สรางเสรมคณลกษณะ คานยมทดงามและความมนำใจตอกน จดการเรยนรทครอบคลมหลกองค 4 แหงชาต ในดานพทธศกษา จรยศกษา หตถศกษา พลศกษา เนนการจดการเรยนรตามความถนด ความตองการของผเรยน พรอมทงสงเสรมใหนกเรยนสามารถนำไปใชในการประกอบอาชพหลกจบหลกสตรการศกษา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรไดจดทำหลกสตรนขนเพอเปนการเผยแพร อนจะทำใหบคลากรทกฝายไดรบทราบโดยทวถงกน ผลทคาดวาจะไดรบคอ ความเขาใจอนดระหวางบคลากรทเกยวของซงกนและกน ทงภายในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรและระหวางกลมสาระๆ ดวยกน ซงจะสงผลในการปฏบตงานทมความสมพนธกน เปนไปดวยความราบรนและเรยบรอย ในอนทจะทำใหงานราชการประสบผลสำเรจในดานการเรยนการสอนสงสด ในการจดทำหลกสตรการศกษาขนพนฐานของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรเลมน ไดรบความรวมมอจากคณะครในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรเปนอยางดยง และหวงวาเอกสารหลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรเลมน คงจะเปนประโยชนอยางยงตอการจดการเรยนรใหกบผเรยนตามเจตนารมณของการปฏรปการศกษา

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร โรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภ

ค

สารบญ เรอง หนา ประกาศโรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภ ก คำนำ ข สารบญ ค วสยทศน1 1 สมรรถนะสำคญของผเรยน 1 คณลกษณะอนพงประสงค 2 ความสำคญของวทยาศาสตร 2 สาระมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตร 3 คณภาพผเรยน 6 ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง 10 โครงสรางหลกสตรสถานศกษา 120 รายวชาทเปดสอน 127 คำอธบายรายวชาและโครงสรางรายวชา 128 สอและแหลงการเรยนร 206 ระเบยบการวดและประเมนผล 206 ภาคผนวก 211 คณะทำงานกลมสาระวทยาศาสตร 212

1

วสยทศน พฒนานกเรยนใหไดทงความร กระบวนการและเจตคตทางวทยาศาตร สนบสนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนทสอดคลองกบสภาพจรงในชวตโดยใชแหลงการเรยนรหลากหลายในทองถน และสงเสรมการเรยนรเพอความเขาใจ ซาบซงและเหนความสำคญของธรรมชาตและสงแวดลอม จดมงหมาย วทยาศาสตรมบทบาทสำคญยงในสงคมโลกปจจบนและอนาคต เพราะวทยาศาสตร เกยวของกบ ทกคนทงในชวตประจำวนและการงานอาชพตางๆ ตลอดจนเทคโนโลย เครองมอเครองใชและผลผลตตางๆ ทมนษยไดใชเพออำนวยความสะดวกในชวตและการทำงาน เหลานลวนเปนผลของความรวทยาศาสตร ผสมผสานกบความคดสรางสรรคและศาสตรอนๆ วทยาศาสตร ชวยให มนษยไดพฒนาวธคดทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะสำคญในการคนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลทหลากหลายและมประจกษพยานทตรวจสอบได วทยาศาสตร เปนวฒนธรรมของโลก สมยใหมซงเปนสงคมแห งการเรยนร(knowledge–based society) ดงนนทกคนจงจำเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร เพอทจะมความรความเขาใจในธรรมชาต และเทคโนโลยทมนษยสรางสรรคขน สามารถนำความรไปใชอยางมเหต ผล สรางสรรคและมคณธรรม สมรรถนะสำคญของผเรยน หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภ พทธศกราช 2561 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มงพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนร ซงการพฒนาผเรยนใหบรรลมาตรฐานการเรยนรทกำหนดนน จะชวยใหผเรยนเกดสมรรถนะสำคญ 5 ประการ ดงน 1. ความสามารถในการสอสาร เปนความสามารถในการรบและสงสาร มวฒนธรรมในการใชภาษาถายทอดความคด ความรความเขาใจ ความรสก และทศนะของตนเองเพอแลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบการณอนจะเปนประโยชนตอการพฒนาตนเองและสงคม รวมทงการเจรจาตอรองเพอขจดและลดปญหาความขดแยงตางๆ การเลอกรบหรอไมรบขอมลขาวสารดวยหลกเหตผลและความถกตอง ตลอดจนการเลอกใชวธการสอสารทมประสทธภาพ โดยคำนงถงผลกระทบทมตอตนเองและสงคม 2. ความสามารถในการคด เปนความสามารถในการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดอยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ การคดเปนระบบ เพอนำไปสการสรางสรรคองคความรหรอสารสนเทศเพอการตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม 3. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอปสรรคตางๆทเผชญไดอยางถกตองเหมาะสมบนพนฐานของหลกเหตผล คณธรรมและขอมลสารสนเทศ เขาใจ

2

ความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตางๆในสงคม แสวงหาความร ประยกตความรมาใชในการปองกนและแกไขปญหาและมการตดสนใจทมประสทธภาพโดยคำนงถงผลกระทบทเกดขน ตอตนเอง สงคมและสงแวดลอม 4. ความสามารถในการใชทกษะชวต เปนความสามารถในการนำกระบวนการตางๆไปใชในชวตประจำวน การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรอยางตอเนอง การทำงาน และการอยรวมกนในสงคมดวยการสรางเสรมความสมพนธอนดระหวางบคคล การจดการปญหาและความขดแยงตางๆอยางเหมาะสม การปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอม และการรจกหลกเลยงพฤตกรรมไมพงประสงคทสงผลกระทบตอตนเองและผอน 5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย เปนความสามารถในการเลอกและใชเทคโนโลยดานตางๆและมทกษะกระบวนการทางเทคโนโลย เพอการพฒนาตนเองและสงคม ในดานการเรยนร การสอสาร การทำงาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถกตองเหมาะสมและมคณธรรม คณลกษณะอนพงประสงค หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภ พทธศกราช 2561 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มงพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค เพอใหสามารถอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสข ในฐานะเปนพลเมองไทยและพลโลก ดงน 1. รกชาต ศาสน กษตรย 2. ซอสตยสจรต 3. มวนย 4. ใฝเรยนร 5. อยอยางพอเพยง 6. มงมนในการทำงาน 7. รกความเปนไทย 8. มจตสาธารณะ ความสำคญของวทยาศาสตร ทำไมตองเรยนวทยาศาสตร วทยาศาสตรมบทบาทสำคญยงในสงคมโลกปจจบนและอนาคต เพราะวทยาศาสตรเกยวของกบทกคนทงในชวตประจำวนและการงานอาชพตาง ๆ ตลอดจนเทคโนโลย เครองมอเครองใชและผลผลตตาง ๆ ทมนษยไดใชเพออำนวยความสะดวกในชวตและการทำงาน เหลานลวนเปนผลของความรวทยาศาสตร ผสมผสานกบความคดสรางสรรคและศาสตรอน ๆ วทยาศาสตรชวยใหมนษยไดพฒนาวธคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะสำคญในการคนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลทหลากหลายและม

3

ประจกษพยานทตรวจสอบได วทยาศาสตรเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหมซงเปนสงคมแหงการเรยนร (Knowledge-based society) ดงนนทกคนจงจำเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร เพอทจะมความรความเขาใจในธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษยสรางสรรคขน สามารถนำความรไปใชอยางมเหตผล สรางสรรค และมคณธรรม เรยนรอะไรในวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรมงหวงใหผเรยน ไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนการเชอมโยงความรกบกระบวนการ มทกษะสำคญในการคนควาและสรางองคความร โดยใชกระบวนการในการสบเสาะหาความร และการแกปญหาทหลากหลาย ใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกขนตอน มการทำกจกรรมดวยการลงมอปฏบตจรงอยางหลากหลาย เหมาะสมกบระดบชน โดยไดกำหนดสาระสำคญไวดงน

• สงมชวตกบกระบวนการดำรงชวต สงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต โครงสรางและหนาทของระบบตางๆ ของสงมชวต และกระบวนการดำรงชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การถายทอดทางพนธกรรม การทำงานของระบบตางๆ ของสงมชวต ววฒนาการและความหลากหลายของสงมชวต และเทคโนโลยชวภาพ

• ชวตกบสงแวดลอม สงมชวตทหลากหลายรอบตว ความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงแวดลอม ความสมพนธของสงมชวตตางๆ ในระบบนเวศ ความสำคญของทรพยากรธรรมชาต การใชและจดการทรพยากรธรรมชาต ในระดบทองถน ประเทศ และโลก ปจจยทมผลตอการอยรอดของสงมชวตในสภาพแวดลอมตางๆ

• สารและสมบตของสาร สมบตของวสดและสาร แรงยดเหนยวระหวางอนภาค การเปลยนสถานะ การเกดสารละลายและการเกดปฏกรยาเคมของสาร สมการเคม และการแยกสาร

• แรงและการเคลอนท ธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง แรงนวเคลยร การออกแรงกระทำตอวตถ การเคลอนทของวตถ แรงเสยดทาน โมเมนตการเคลอนทแบบตางๆ ในชวตประจำวน

• พลงงาน พลงงานกบการดำรงชวต การเปลยนรปพลงงาน สมบตและปรากฏการณของแสง เสยง และวงจรไฟฟา คลนแมเหลกไฟฟา กมมนตภาพรงสและปฏกรยานวเคลยร ปฏสมพนธระหวางสารและพลงงานการอนรกษพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม

• กระบวนการเปลยนแปลงของโลก โครงสรางและองคประกอบของโลก ทรพยากรทางธรณ สมบตทางกายภาพของดน หน นำ อากาศ สมบตของผวโลก และบรรยากาศ กระบวนการเปลยนแปลงของเปลอกโลก ปรากฏการณทางธรณ ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงของบรรยากาศ

• ดาราศาสตรและอวกาศ ววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซ เอกภพ ปฏสมพนธและผลตอสงมชวตบนโลก ความสมพนธของดวงอาทตย ดวงจนทร และโลก ความสำคญของเทคโนโลยอวกาศ

• ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะหาความร การแกปญหา และจตวทยาศาสตร

4

สาระมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตร สาระท 1 วทยาศาสตรชวภาพ มาตรฐาน ว1.1 เขาใจความหลากหลายของระบบนเวศความสมพนธระหวางสงไมมชวตกบสงมชวตและ ความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวตตางๆในระบบนเวศการถายทอดพลงงานการ เปลยนแปลงแทนทในระบบนเวความหมายของประชากรปญหาและผลกระทบทมตอ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมแนวทางในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและการแกไข ปญหาสงแวดลอมรวมทงนำความรไปใชประโยชน มาตรฐานว1.2 เขาใจสมบตของสงมชวตหนวยพนฐานของสงมชวตการลำเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตางๆของสตวและมนษยททำงานสมพนธกน ความสมพนธขอโครงสรางและหนาทของอวยวะตางๆของพชททำงานสมพนธกนรวมทงนำ ความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว1.3 เขาใจกระบวนการและความสำคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมสารพนธกรรม การเปลยนแปลงทางพนธกรรมทมผลตอสงมชวตความหลากหลายทางชวภาพและววฒนาการ ของสงมชวตรวมทงนำความรไปใชประโยชน สาระท 2 วทยาศาสตรกายภาพ มาตรฐาน ว2.1 เขาใจสมบตของสสารองคประกอบของสสารความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบ โครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาคหลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของ สสารการเกดสารละลายและการเกดปฏกรยาเคม มาตรฐาน ว2.2 เขาใจธรรมชาตของแรงในชวตประจำวนผลของแรงทกระทำตอวตถลกษณะการเคลอนท แบบตางๆของวตถรวมทงนำความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว2.3 เขาใจความหมายของพลงงานการเปลยนแปลงและการถายโอนพลงงานปฏสมพนธ ระหวางสสารและพลงงานพลงงานในชวตประจำวนธรรมชาตของคลนปรากฏการณทเกยวของ กบเสยงแสงและคลนแมเหลกไฟฟารวมทงนำความรไปใชประโยชน สาระท 3 วทยาศาสตรโลกและอวกาศ มาตรฐาน ว3.1 เขาใจองคประกอบลกษณะกระบวนการเกดและววฒนาการของเอกภพกาแลกซดาวฤกษ และระบบสรยะรวมทงปฏสมพนธภายในระบบสรยะทสงผลตอสงมชวตและการประยกตใช เทคโนโลยอวกาศ มาตรฐาน ว3.2 เขาใจองคประกอบและความสมพนธของระบบโลกกระบวนการเปลยนแปลงภายในโลก

และบนผวโลกธรณพบตภยกระบวนการเปลยนแปลงลมฟาอากาศและภมอากาศโลกรวมทงผล ตอสงมชวตและสงแวดลอม

5

สาระท4เทคโนโลย มาตรฐาน ว4.1 เขาใจแนวคดหลกของเทคโนโลยเพอการดำรงชวตในสงคมทมการเปลยนแปลงอย

รวดเรวใช ความรและทกษะทางดานวทยาศาสตรคณตศาสตรและศาสตรอนๆเพอแกปญหาหรอ พฒนางานอยางมความคดสรางสรรคดวยกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรมเลอกใชเทคโนโลยอยางเหมาะสมโดยคำนงถงผลกระทบตอชวตสงคมและสงแวดลอม

มาตรฐาน ว4.2 เขาใจและใชแนวคดเชงคำนวณในการแกปญหาทพบในชวตจรงอยางเปนขนตอนและ เปนระบบใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการเรยนรการทำงานและการแกปญหาได อยางมประสทธภาพรเทาทนและมจรยธรรม

สาระวทยาศาสตรเพมเตม สาระชววทยา 1. เขาใจธรรมชาตของสงมชวต การศกษาชววทยาและวธการทางวทยาศาสตร สารทเปนองคประกอบของสงมชวต ปฏกรยาเคมในเซลลของสงมชวต กลองจลทรรศน โครงสรางและหนาทของเซลล การลำเลยงสารเขาและออกจากเซลล การแบงเซลล และการหายใจระดบเซลล 2. เขาใจการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม การถายทอดยนบนโครโมโซม สมบตและหนาทของสารพนธกรรม การเกดมวเทชน เทคโนโลยทางดเอนเอ หลกฐานขอมลและแนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต ภาวะสมดลของฮารด-ไวนเบรก การเกดสปชสใหม ความหลากหลายทางชวภาพ กำเนดของสงมชวต ความหลากหลายของสงมชวต และอนกรมวธาน รวมทงนำความรไปใชประโยชน 3. เขาใจสวนประกอบของพช การแลกเปลยนแกสและคายนำของพช การลำเลยงของพช การสงเคราะหดวยแสง การสบพนธของพชดอกและการเจรญเตบโต และการตอบสนองของพช รวมทงนำความรไปใชประโยชน 4. เขาใจการยอยอาหารของสตวและมนษย รวมทงการหายใจและการแลกเปลยนแกส การลำเลยงสารและการหมนเวยนเลอด ภมคมกนของรางกาย การขบถาย การรบรและการตอบสนอง การเคลอนท การสบพนธและการเจรญเตบโต ฮอรโมนกบการรกษาดลยภาพ และพฤตกรรมของสตว รวมทงนำความรไปใชประโยชน 5. เขาใจแนวคดเกยวกบระบบนเวศ กระบวนการถายทอดพลงงานและการหมนเวยนสารในระบบนเวศ ความหลากหลายของไบโอม การเปลยนแปลงแทนทของสงมชวตในระบบนเวศ ประชากรและรปแบบการเพมของประชากร ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ปญหา และผลกระทบทเกดจากการใชประโยชน และแนวทางการแกไขปญหา สาระเคม

6

1. เขาใจโครงสรางอะตอม การจดเรยงธาตในตารางธาต สมบตของธาต พนธะเคมและสมบตของสาร แกสและสมบตของแกส ประเภทและสมบตของสารประกอบอนทรย และพอลเมอร รวมทงการนำความรไปใชประโยชน 2. เขาใจการเขยนและการดลสมการเคม ปรมาณสมพนธในปฏกรยาเคม อตราการเกดปฏกรยาเคม สมดลในปฏกรยาเคม สมบตและปฏกรยาของกรด-เบส ปฏกรยารดอกซและเซลลเคมไฟฟา รวมทงการนำความรไปใชประโยชน 3. เขาใจหลกการทำปฏบตการเคม การวดปรมาณสาร หนวยวดและการเปลยนหนวย การคำนวณปรมาณของสาร ความเขมขนของสารละลาย รวมทงการบรณาการความรและทกษะในการอธบายปรากฏการณในชวตประจำวนและการแกปญหาทางเคม สาระฟสกส 1. เขาใจธรรมชาตทางฟสกส ปรมาณและกระบวนการวด การเคลอนทแนวตรง แรงและกฎการเคลอนทของนวตน กฎความโนมถวงสากล แรงเสยดทาน สมดลกลของวตถ งานและกฎการอนรกษพลงงานกล โมเมนตมและกฎการอนรกษโมเมนตม การเคลอนทแนวโคง รวมทงนำความรไปใชประโยชน 2. เขาใจการเคลอนทแบบฮารมอนกสอยางงาย ธรรมชาตของคลน เสยงและการไดยน ปรากฏการณทเกยวของกบเสยง แสงและการเหน ปรากฏการณทเกยวของกบแสง รวมทงนำความรไปใชประโยชน 3. เขาใจแรงไฟฟาและกฎของคลอมบ สนามไฟฟา ศกยไฟฟา ความจไฟฟา กระแสไฟฟา และกฎของโอหม วงจรไฟฟากระแสตรง พลงงานไฟฟาและกำลงไฟฟา การเปลยนพลงงานทดแทนเปนพลงงานไฟฟา สนามแมเหลก แรงแมเหลกทกระทำกบประจไฟฟาและกระแสไฟฟา การเหนยวนำแมเหลกไฟฟา และกฎของฟาราเดย ไฟฟากระแสสลบ คลนแมเหลกไฟฟาและการสอสาร รวมทงนำความรไปใชประโยชน 4. เขาใจความสมพนธของความรอนกบการเปลยนอณหภมและสถานะของสสาร สภาพยดหยนของวสด และมอดลสของยง ความดนในของไหล แรงพยง และหลกของอารคมดส ความตงผวและแรงหนดของของเหลว ของไหลอดมคต และสมการแบรนลล กฎของแกส ทฤษฎจลนของแกสอดมคตและพลงงานในระบบ ทฤษฎอะตอมของโบร ปรากฏการณโฟโตอเลกทรก ทวภาวะของคลนและอนภาค กมมนตภาพรงส แรงนวเคลยร ปฏกรยานวเคลยร พลงงานนวเคลยร ฟสกสอนภาค รวมทงนำความรไปใชประโยชน สาระโลก ดาราศาสตร และอวกาศ 1. เขาใจกระบวนการเปลยนแปลงภายในโลก ธรณพบตภยและผลตอสงมชวตและสงแวดลอม การศกษาลำดบชนหน ทรพยากรธรณ แผนท และการนำไปใชประโยชน 2. เขาใจสมดลพลงงานของโลก การหมนเวยนของอากาศบนโลก การหมนเวยนของนำในมหาสมทร การเกดเมฆ การเปลยนแปลงภมอากาศโลกและผลตอสงมชวตและสงแวดลอม รวมทงการพยากรณอากาศ

7

3. เขาใจองคประกอบ ลกษณะ กระบวนการเกด และววฒนาการของเอกภพ กาแลกซ ดาวฤกษ และระบบสรยะ ความสมพนธของดาราศาสตรกบมนษยจากการศกษาตำแหนงดาวบนทรงกลมฟาและปฏสมพนธภายในระบบสรยะ รวมทงการประยกตใชเทคโนโลยอวกาศ

คณภาพผเรยน

จบชนมธยมศกษาปท3 - เขาใจลกษณะและองคประกอบทสำคญของเซลลสงมชวตความสมพนธของการทำงานของระบบตางๆในรางกายมนษยการดำรงชวตของพชการตอบสนองตอสงเราของสงมชวตการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมการเปลยนแปลงของยนหรอโครโมโซมและตวอยางโรคทเกดจากการเปลยนแปลงทางพนธกรรมประโยชนและผลกระทบของสงมชวตดดแปรพนธกรรมความหลากหลายทางชวภาพการถายทอดพลงงานในสงมชวต - เขาใจองคประกอบและสมบตของธาตสมบตของสารละลายสารบรสทธสารผสมหลกการแยกสารการเปลยนแปลงของสารในรปแบบของการเปลยนสถานะการเกดสารละลายและการเกดปฏกรยาเคม - เขาใจแรงลพธและผลของแรงลพธกระทำตอวตถแรงเสยดทานการหมนของวตถโมเมนตของแรงแรงทปรากฏในชวตประจำวนความสมพนธระหวางงานพลงงานจลนพลงงานศกยกฏการอนรกษพลงงานการถายโอนพลงงานสมดลความรอนความสมพนธระหวางปรมาณทางไฟฟาหลกการตอวงจรไฟฟาในบานพลงงานไฟฟาและหลกการเบองตนของวงจรอเลกทรอนกส - เขาใจสมบตของคลนและลกษณะของคลนแบบตางๆเสยงการสะทอนการหกเหและความเขมของแสง - เขาใจตำแหนงของกลมดาวฤกษบนทองฟาสมบตและองคประกอบของดาวเคราะหแตละดวงในระบบสรยะและปรากฏการณทเกดขนบนโลกความสำคญและประโยชนในการใชงานของเทคโนโลยอวกาศสมบตและประโยชนของบรรยากาศแตละชนทมตอสงมชวต - เขาใจระบบโลกโครงสรางของโลกกระบวนการเปลยนแปลงทางธรณวทยาบนโลกและใตผวโลกกระบวนการเกดซากดกดำบรรพการเปลยนแปลงของลมฟาอากาศททำใหเกดปรากฏการณตางๆกระบวนการเกดธรณพบตภยและปรากฏการณเรอนกระจกทมผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม - เขาใจแนวคดหลกของเทคโนโลยไดแกระบบทางเทคโนโลยการเปลยนแปลงของเทคโนโลยความสมพนธระหวางเทคโนโลยกบศาสตรอนโดยเฉพาะวทยาศาสตรหร อคณตศาสตรวเคราะหเปรยบเทยบและตดสนใจเพอเลอกใชเทคโนโลยโดยคำนงถงผลกระทบตอชวตสงคมและสงแวดลอมประยกตใชความรทกษะและทรพยากรเพอออกแบบและสรางผลงานสำหรบการแกปญหาในชวตประจำวนหรอการประกอบอาชพโดยใชกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรมรวมท งเลอกใชวสดอปกรณและเครองมอไดอยางถกตองเหมาะสมปลอดภยรวมทงคำนงถงทรพยสนทางปญญา

8

- นำขอมลปฐมภมเขาสระบบคอมพวเตอรวเคราะหประเมนนำเสนอขอมลและสารสนเทศไดตามวตถประสงคใชทกษะการคดเชงคำนวณในการแกปญหาทพบในชวตจรงและเขยนโปรแกรมอยางงายเพอชวยในการแกปญหาใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารอยางรเทาทนและรบผดชอบตอสงคม - ตงคำถามหรอกำหนดปญหาทเชอมโยงกบพยานหลกฐานหรอหลกการทางวทยาศาสตรทมการกำหนดและควบคมตวแปรคดคาดคะเนคำตอบหลายแนวทางสรางสมมตฐานทสามารถนำไปสการสำรวจตรวจสอบออกแบบและลงมอสำรวจตรวจสอบโดยใชวสดและเครองมอทเหมาะสมเลอกใชเครองมอและเทคโนโลยสารสนเทศทเหมาะสมในการเกบรวบรวมขอมลทงในเชงปรมาณและคณภาพทไดผลเทยงตรงและปลอดภย - ว เคราะหและประเมนความสอดคลองของขอมลท ไดจ ากการสำรวจตรวจสอบจากพยานหลกฐานโดยใชความรและหลกการทางวทยาศาสตรในการแปลความหมายและลงขอสรปและสอสารความคดความรจากผลการสำรวจตรวจสอบหลากหลายรปแบบหรอใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอใหผอนเขาใจไดอยางเหมาะสม - แสดงถงความสนใจมงมนรบผดชอบรอบคอบและซอสตยในสงทจะเรยนรมความคดสรางสรรคเกยวกบเรองทจะศกษาตามความสนใจของตนเองโดยใชเครองมอและวธการทใหไดผลถกตองเชอถอไดศกษาคนควาเพมเตมจากแหลงความรตางๆแสดงความคดเหนของตนเองรบฟงความคดเหนผอนและยอมรบการเปลยนแปลงความรทคนพบเมอมขอมลและประจกษพยานใหมเพมขนหรอโตแยงจากเดม - ตระหนกในคณคาของความรวทยาศาสตรและเทคโนโลยทใชในชวตประจำวนใชความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการดำรงชวตและการประกอบอาชพแสดงความชนชมยกยองและเคารพสทธในผลงานของผคดคนเขาใจผลกระทบทงดานบวกและดานลบของการพฒนาทางวทยาศาสตรตอสงแวดลอมและตอบรบทอนๆและศกษาหาความรเพมเตมทำโครงงานหรอสรางชนงานตามความสนใจ - แสดงถงความซาบซงหวงใยมพฤตกรรมเกยวกบการใชและรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางรคณคามสวนรวมในการพทกษดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถน

จบชนมธยมศกษาปท6 - เขาใจการลำเลยงสารเขาและออกจากเซลลกลไกการรกษาดลยภาพของมนษยภมคมกนในรางกายของมนษยและความผดปกตของระบบภมคมกนการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมการเปลยนแปลงทางพนธกรรมววฒนาการททำใหเกดความหลากหลายของสงมชวตความสำคญและผลของเทคโนโลยทางดเอนเอตอมนษยสงมชวตและสงแวดลอม - เขาใจความหลากหลายของไบโอมในเขตภมศาสตรตางๆของโลกการเปลยนแปลงแทนทในระบบนเวศปญหาและผลกระทบทมตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมแนวทางในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและการแกไขปญหาสงแวดลอม

9

- เขาใจชนดของอนภาคสำคญทเปนสวนประกอบในโครงสรางอะตอมสมบตบางประการของธาตการจดเรยงธาตในตารางธาตชนดของแรงยดเหนยวระหวางอนภ าคและสมบตตางๆของสารทมความสมพนธกบแรงยดเหนยวพนธะเคมโครงสรางและสมบตของพอลเมอรการเกดปฏกรยาเคมปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคมและการเขยนสมการเคม - เขาใจปรมาณทเกยวกบการเคลอนทความสมพนธระหวางแรงมวลและความเรงผลของความเรงทมตอการเคลอนทแบบตางๆของวตถแรงโนมถวงแรงแม เหลกความสมพนธระหวางสนามแมเหลกและกระแสไฟฟาและแรงภายในนวเคลยส - เขาใจพลงงานนวเคลยรความสมพนธระหวางมวลและพลงงานการเปลยนพลงงานทดแทนเปนพลงงานไฟฟาเทคโนโลยดานพลงงานการสะทอนการหกเหการเลยวเบนและการรวมคลนการไดยนปรากฏการณท เกยวของกบเสยงสกบการมองเหนสคลนแม เหลกไฟฟาและประโยชนของคลนแมเหลกไฟฟา - เขาใจการแบงชนและสมบตของโครงสรางโลกสาเหตและรปแบบการเคลอนทของแผนธรณทสมพนธกบการเกดลกษณะธรณสณฐานสาเหตกระบวนการเกดแผนดนไหวภเขาไฟระเบดสนามผลกระทบแนวทางการเฝาระวงและการปฏบตตนใหปลอดภย - เขาใจผลของแรงเนองจากความแตกตางของความกดอากาศแรงคอรออลสทมตอการหมนเวยนของอากาศการหมนเวยนของอากาศตามเขตละตจดและผลทมตอภมอากาศความสมพนธของการหมนเวยนของอากาศและการหมนเวยนของกระแสนำผวหนาในมหาสมทรและผลตอลกษณะลมฟาอากาศสงมชวตและสงแวดลอมปจจยตางๆทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศโลกและแนวปฏบตเพอลดกจกรรมของมนษยทสงผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศโลกรวมทงการแปลความหมายสญลกษณลมฟาอากาศทสำคญจากแผนทอากาศและขอมลสารสนเทศ - เขาใจการกำเนดและการเปลยนแปลงพลงงานสสารขนาดอณหภมของเอกภพหลกฐานทสนบสนนทฤษฎบกแบงประเภทของกาแลกซโครงสรางและองคประกอบของกาแลกซทางชางเผอกกระบวนการเกดและการสรางพลงงานปจจยทสงผลตอความสองสวางของดาวฤกษและความสมพนธระหวางความสองสวางกบโชตมาตรของดาวฤกษความสมพนธระหวางสอณหภมผวและสเปกตรมของดาวฤกษววฒนาการและการเปลยนแปลงสมบตบางประการของดาวฤกษกระบวนการเกดระบบสรยะการแบงเขตบรวารของดวงอาทตยลกษณะของดาวเคราะหทเออตอการดำรงชวตการเกดลมสรยะพายสรยะและผลทมตอโลกรวมทงการสำรวจอวกาศและการประยกตใชเทคโนโลยอวกาศ - ระบปญหาตงคำถามทจะสำรวจตรวจสอบโดยมการกำหนดความสมพนธระหวางตวแปรตางๆสบคนขอมลจากหลายแหลงตงสมมตฐานทเปนไปไดหลายแนวทางตดสนใจเลอกตรวจสอบสมมตฐานทเปนไปได - ตงคำถามหรอกำหนดปญหาทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตรทแสดงใหเหนถงการใชความคดระดบสงทสามารถสำรวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอไดสรางสมมตฐานทมทฤษฎรองรบหรอคาดการณสงทจะพบเพอนำไปสการสำรวจตรวจสอบ

10

ออกแบบวธการสำรวจตรวจสอบตามสมมตฐานทกำหนดไวไดอยางเหมาะสมมหลกฐานเชงประจกษเลอกวสดอปกรณรวมทงวธการในการสำรวจตรวจสอบอยางถกตองทงในเชงปรมาณและคณภาพและบนทกผลการสำรวจตรวจสอบอยางเปนระบบ - วเคราะหแปลความหมายขอมลและประเมนความสอดคลองของขอสรปเพอตรวจสอบกบสมมตฐานทตงไวใหขอเสนอแนะเพอปรบปรงวธการสำรวจตรวจสอบจดกระทำขอมลและนำเสนอขอมลดวยเทคนควธทเหมาะสมสอสารแนวคดความรจากผลการสำรวจตรวจสอบโดยการพดเขยนจดแสดงหรอใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอใหผอนเขาใจโดยมหลกฐานอางองหรอมทฤษฎรองรบ - แสดงถงความสนใจมงมนรบผดชอบรอบคอบและซอสตยในการสบเสาะหาความรโดยใชเครองมอและวธการทใหไดผลถกตองเชอถอไดมเหตผลและยอมรบไดวาความรทางวทยาศาสตรอาจมการเปลยนแปลงได - แสดงถงความพอใจและเหนคณคาในการคนพบความรพบคำตอบหรอแกปญหาไดทำงานรวมกบผอนอยางสรางสรรคแสดงความคดเหนโดยมขอมลอางองและเหตผลประกอบเกยวกบผลของการพฒนาและการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางมคณธรรมตอสงคมและสงแวดลอมและยอมรบฟงความคดเหนของผอน - เขาใจความสมพนธของความรวทยาศาสตรทมผลตอการพฒนาเทคโนโลยประเภทตางๆและการพฒนาเทคโนโลยทสงผลใหมการคดคนความรทางวทยาศาสตรทกาวหนาผลของเทคโนโลยตอชวตสงคมและสงแวดลอม - ตระหนกถงความสำคญและเหนคณคาของความรวทยาศาสตรและเทคโนโลยท ใชในชวตประจำวนใชความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการดำรงชวตและการประกอบอาชพแสดงความชนชมภมใจยกยองอางองผลงานชนงานทเปนผลมาจากภมปญญาทองถนและการพฒนาเทคโนโลยททนสมยศกษาหาความรเพมเตมทำโครงงานหรอสรางชนงานตามความสนใจ - แสดงความซาบซงหวงใยมพฤตกรรมเกยวกบการใชและรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางรคณคาเสนอตวเองรวมมอปฏบตกบชมชนในการปองกนดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของทองถน - วเคราะหแนวคดหลกของเทคโนโลยไดแกระบบทางเทคโนโลยทซบซอนการเปลยนแปลงของเทคโนโลยความสมพนธระหวางเทคโนโลยกบศาสตรอนโดยเฉพาะวทยาศาสตรหรอคณตศาสตรวเคราะหเปรยบเทยบและตดสนใจเพอเลอกใชเทคโนโลยโดยคำนงถงผลกระทบตอชวตสงคมเศรษฐกจและสงแวดลอมประยกตใชความรทกษะทรพยากรเพอออกแบบสรางหรอพฒนาผลงานสำหรบแกปญหาทมผลกระทบตอสงคมโดยใชกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรมใชซอฟตแวรชวยในการออกแบบและนำเสนอผลงานเลอกใชวสดอปกรณและเครองมอไดอยางถกตองเหมาะสมปลอดภยรวมทงคำนงถงทรพยสนทางปญญา - ใชความรทางดานวทยาการคอมพวเตอรสอดจทลเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอรวบรวมขอมลในชวตจรงจากแหลงตางๆและความรจากศาสตรอนมาประยกตใชสรางความรใหมเขาใจ

11

การเปลยนแปลงของเทคโนโลยทมผลตอการดำเนนชวตอาชพสงคมวฒนธรรมและใชอยางปลอดภยมจรยธรรม

10

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง

สาระท 1 วทยาศาสตรชวภาพ มาตรฐาน ว1.1 เขาใจความหลากหลายของระบบนเวศความสมพนธระหวางสงไมมชวตกบสงมชวตและ ความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวตตางๆในระบบนเวศการถายทอดพลงงานการ เปลยนแปลงแทนทในระบบนเวความหมายของประชากรปญหาและผลกระทบทมตอ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมแนวทางในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและการแกไข ปญหาสงแวดลอมรวมทงนำความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม. 4 1. สบคนขอมลและอธบายความสมพนธของ

สภาพทางภมศาสตรบนโลกกบความหลากหลายของไบโอมและยกตวอยางไบโอมชนดตางๆ

- บรเวณของโลกแตละบรเวณมสภาพทาภมศาสตร ทแตกตางกน แบงออกไดเปนหลายเขตตาม สภาพภมอากาศและปรมาณนำฝน ทำใหม ระบบนเวศทหลากหลายซงสงผลใหเกด ความหลากหลายของไบโอม

2. สบคนขอมลอภปรายสาเหตและยกตวอยางการเปลยนแปลงแทนทของระบบนเวศ

- การเปลยนแปลงของระบบนเวศเกดขนไดตลอดเวลาทงการเปลยนแปลงทเกดขนเองตามธรรมชาตและเกดจากการกระทำของมนษย - การเปลยนแปลงแทนทเปนการเปลยนแปลงของ กลมสงมชวตทเกดขนอยางชา ๆ เปนเวลานาน ซงเปนผลจากปฏสมพนธระหวางองคประกอบ ทางกายภาพและทางชวภาพสงผลใหระบบนเวศ เปลยนแปลงไปสสมดลจนเกดสงคมสมบรณได

3. สบคนขอมลอธบายและยกตวอยางเกยวกบการเปลยนแปลงขององคประกอบทางกายภาพและทางชวภาพทมผลตอการเปลยนแปลงขนาดของประชากรสงมชวตในระบบนเวศ

- การเปลยนแปลงขององคประกอบในระบบนเวศ ทงทางกายภาพและทางชวภาพมผลตอการ เปลยนแปลงขนาดของประชากร

4. สบคนขอมลและอภปรายเกยวกบปญหาและผลกระทบทมตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมพรอมทงนำเสนอแนวทางในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและการแกไข

- มนษยใชทรพยากรธรรมชาตโดยปราศจาก ความระมดระวงและมการพฒนาเทคโนโลยใหมๆ เพอชวยอำนวยความสะดวกตางๆ แกมนษย สงผลตอการเปลยนแปลง

11

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ปญหาสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

- ปญหาทเกดกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม บางปญหาสงผลกระทบในระดบทองถน บางปญหากสงผลกระทบในระดบประเทศ และบางปญหาสงผลกระทบในระดบโลก - การลดปรมาณการใชทรพยากรธรรมชาต การกำจดของเสยทเปนสาเหตของปญหาสงแวดลอม และการวางแผนจดการทรพยากรธรรมชาตทด เปนตวอยางของแนวทางในการอนรกษ ทรพยากรธรรมชาตและการลดปญหาสงแวดลอม ทเกดขน เพอใหเกดการใชประโยชนทยงยน

มาตรฐาน ว1.2 เขาใจสมบตของสงมชวตหนวยพนฐานของสงมชวตการลำเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตางๆของสตวและมนษยททำงานสมพนธกน ความสมพนธขอโครงสรางและหนาทของอวยวะตางๆของพชททำงานสมพนธกนรวมทงนำ ความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม. 4 1. อธบายโครงสรางและสมบตของเยอหม

เซลลทสมพนธกบการลำเลยงสารและเปรยบเทยบการลำเลยงสารผานเยอหมเซลลแบบตางๆ

- เยอหมเซลลมโครงสรางเปนเยอหมสองชนทมลพดเปนองคประกอบ และมโปรตนแทรกอย - สารทละลายไดในลพดและสารทมขนาดเลก สามารถแพรผานเยอหมเซลลไดโดยตรง สวนสาร ขนาดเลกทมประจตองลำเลยงผานโปรตนทแทรก อยทเยอหมเซลล ซงม 2 แบบ คอ การแพรแบบ ฟาซลเทต และแอกทฟทรานสปอรต ในกรณสาร ขนาดใหญ เชน โปรตน จะลำเลยงเขาโดย กระบวนการเอนโดไซโทซสหรอลำเลยงออกโดย กระบวนการเอกโซไซโทซส

2. อธบายการควบคมดลยภาพของนำและสารในเลอดโดยการทำงานของไต

- การรกษาดลยภาพของนำและสารในเลอดเกดจากการทำงานของไต ซงเปนอวยวะ ใน

12

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ระบบขบถายทมความสำคญในการกำจดของ

เสยทมไนโตรเจนเปนองคประกอบ รวมทงนำและ สารทมปรมาณเกนความตองการของรางกาย

3. อธบายการควบคมดลยภาพของกรด-เบสของเลอดโดยการทำงานของไตและปอด

- การรกษาดลยภาพของกรด-เบสในเลอดเกดจาก การทำงานของไตททำหนาทขบหรอดดกลบ ไฮโดรเจนไอออน ไฮโดรเจนคารบอเนตไอออน และแอมโมเนยมไอออน และการทำงานของปอด ททำหนาทกำจดคารบอนไดออกไซด

4. อธบายการควบคมดลยภาพของอณหภมภายในรางกายโดยระบบหมนเวยนเลอดผวหนงและกลามเนอโครงราง

- การรกษาดลยภาพของอณหภมภายในรางกายเกดจากการทำงานของระบบหมนเวยนเลอดท ควบคมปรมาณเลอดไปทผวหนง การทำงานของ ตอมเหงอ และกลามเนอโครงราง ซงสงผลถง ปรมาณความรอนทถกเกบหรอระบายออกจาก รางกาย

5. อธบายและเขยนแผนผงเกยวกบการตอบสนองของรางกายแบบไมจำเพาะและแบบจำเพาะตอสงแปลกปลอมของรางกาย

- เมอเชอโรคหรอสงแปลกปลอมอนเขาสเนอเยอในรางกาย รางกายจะมกลไกในการตอตานหรอ ทำลายสงแปลกปลอมทงแบบไมจำเพาะและแบบจำเพาะ - เซลลเมดเลอดขาวกลมฟาโกไซตจะมกลไกในการ ตอตานหรอทำลายสงแปลกปลอมแบบไมจำเพาะ - กลไกในการตอตานหรอทำลายสงแปลกปลอมแบบจำเพาะเปนการทำงานของเซลลเมดเลอดขาวลมโฟไซตชนดบและชนดท ซงเซลลเมดเลอดขาว ทงสองชนดจะมตวรบแอนตเจนทำใหเซลล ทงสองสามารถตอบสนองแบบจำเพาะตอแอนตเจนนนๆ ได - เซลลบทำหนาทสรางแอนตบอด ซงชวยในการ จบกบสงแปลกปลอมตางๆ เพอทำลายตอไป โดยระบบภมคมกน เซลลททำหนาท

13

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง หลากหลาย เชน กระตนการทำงานของเซลลบและเซลลท ชนดอน ทำลายเซลลทตดไวรสและเซลล ทผดปกตอนๆ

6. สบคนขอมลอธบายและยกตวอยางโรคหรออาการทเกดจากความผดปกตของระบบภมคมกน

- บางกรณรางกายอาจเกดความผดปกตของระบบ ภมคมกน เชน ภมคมกนตอบสนองตอแอนตเจน บางชนดอยางรนแรงมากเกนไปหรอรางกาย มปฏกรยาตอบสนองตอแอนตเจนของตนเอง อาจทำใหรางกายเกดอาการผดปกตได

7. อธบายภาวะภมคมกนบกพรองทมสาเหตมาจากการตดเชอ HIV

- บคคลทไดรบเลอดหรอสารคดหลงทมเชอHIVซงสามารถทำลายเซลล ทำใหภมคมกนบกพรอง และตดเชอตางๆไดงายขน

8. ทดสอบและบอกชนดของสารอาหารทพชสงเคราะหได 9. สบคนขอมลอภปรายและยกตวอยางเกยวกบการใชประโยชนจากสารตางๆทพชบางชนดสรางขน

- กระบวนการสงเคราะหดวยแสงเปนจดเรมตนของการสรางนำตาลในพช พชเปลยนนำตาลไป เปนสารอาหารและสารอนๆ เชน คารโบไฮเดรต โปรตน ไขมน ทจำเปนตอการดำรงชวตของพช และสตว - มนษยสามารถนำสารตางๆ ทพชบางชนดสรางขน ไปใชประโยชน เชน ใชเปนยาหรอสมนไพรในการรกษาโรคบางชนด ใชในการไลแมลงกำจด ศตรพชและสตว ใชในการยบยงการเจรญเตบโต ของแบคทเรย และใชเปนวตถดบในอตสาหกรรม

10. ออกแบบการทดลองทดลองและอธบายเกยวกบปจจยภายนอกทมผลตอการเจรญเตบโตของพช 11. สบคนขอมลเกยวกบสารควบคมการเจรญเตบโตของพชทมนษยสงเคราะหขนและยกตวอยางการนำมาประยกตใชทางดานการเกษตรของพช

- ปจจยภายนอกทมผลตอการเจรญเตบโตเชนแสง นำ ธาตอาหาร คารบอนไดออกไซด และออกซเจน ปจจยภายใน เชน ฮอรโมนพช ซงพชมการสงเคราะหขน เพอควบคมการเจรญเตบโตในชวงชวตตางๆ - มนษยมการสงเคราะหสารควบคมการเจรญเตบโต ของพชโดยเลยนแบบฮอรโมนพชเพอนำมาใช ควบคมการเจรญเตบโตและเพมผลผลตของพช

12. สงเกตและอธบายการตอบสนองของ - การตอบสนองตอสงเราของพชแบงตามความ

14

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง พชตอสงเราในรปแบบตางๆทมผลตอการดำรงชวต

สมพนธกบทศทางของสงเราได ไดแก แบบทม ทศทางสมพนธกบทศทางของสงเรา เชน ดอกทานตะวนหนเขาหาแสง ปลายรากเจรญ เขาหาแรงโนมถวงของโลก และแบบทไมมทศทาง สมพนธกบทศทางของสงเรา เชน การหบ และบานของดอก หรอการหบและกางของใบพช บางชนด - การตอบสนองตอสงเราของพชบางอยางสงผลตอการเจรญเตบโต เชน การเจรญในทศทางเขาหา หรอตรงขามกบแรงโนมถวงของโลกการเจรญในทศทางเขาหาหรอตรงขามกบแสง และการตอบสนองตอการสมผสสงเรา

มาตรฐาน ว1.3 เขาใจกระบวนการและความสำคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมสาร พนธกรรมการเปลยนแปลงทางพนธกรรมทมผลตอสงมชวตความหลากหลายทางชวภาพและ ววฒนาการของสงมชวตรวมทงนำความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม. 4 1. อธบายความสมพนธระหวางยนการ

สงเคราะหโปรตนและลกษณะทางพนธกรรม

- ดเอนเอ มโครงสรางประกอบดวยนวคลโอไทด มาเรยงตอกน โดยยนเปนชวงของสายดเอนเอทม ลำดบนวคลโอไทดทกำหนดลกษณะของโปรตน ทสงเคราะหขน ซงสงผลใหเกดลกษณะทางพนธกรรมตางๆ

2. อธบายหลกการถายทอดลกษณะทถกควบคมดวยยนทอยบนโครโมโซมเพศ

- ลกษณะบางลกษณะมโอกาสพบในเพศชาย และเพศหญงไมเทากน เชนตาบอดสและฮโมฟเลย ซงควบคม

15

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง และมลตเปลแอลลล โดยยนบนโครโมโซมเพศ บางลกษณะมการควบคม

โดยยนแบบมลตเปลแอลลล เชน หมเลอดระบบ ABO ซงการถายทอดลกษณะ ทางพนธกรรมดงกลาวจดเปนสวนขยายของพนธศาสตรเมนเดล

3. อธบายผลทเกดจากการเปลยนแปลงลำดบนวคลโอไทดในดเอนเอตอการแสดงลกษณะของสงมชวต 4. สบคนขอมลและยกตวอยางการนำมวเทชนไปใชประโยชน

- มวเทชนทเปลยนแปลงลำดบนวคลโอไทด หรอ เปลยนแปลงโครงสรางหรอจำนวนโครโมโซม อาจสงผลทำใหลกษณะของสงมชวตเปลยนแปลง ไปจากเดม ซงอาจมผลดหรอผลเสย - มนษยใชหลกการของการเกดมวเทชนในการชกนำใหไดสงมชวตทมลกษณะทแตกตางจากเดมโดยการใชรงสและสารเคมตางๆ

5. สบคนขอมลและอภปรายผลของเทคโนโลยทางดเอนเอทมตอมนษยและสงแวดลอม

- มนษยนำความรเทคโนโลยทางดเอนเอมาประยกตใชทางดานการแพทย และเภสชกรรม เชน การสรางสงมชวตดดแปรพนธกรรม เพอผลต ยาและวคซน ดานการเกษตร เชน พชดดแปร พนธกรรมทตานทานโรคหรอแมลง สตวดดแปรพนธกรรมทมลกษณะตามทตองการและดาน นตวทยาศาสตร เชน การตรวจลายพมพดเอนเอ เพอหาความสมพนธทางสายเลอดหรอเพอหา ผกระทำผด - การใชเทคโนโลยทางดเอนเอในดานตางๆ ตองคำนงถงความปลอดภยทางชวภาพ ชวจรยธรรมและผลกระทบทางดานสงคม

6. สบคนขอมลอธบายและยกตวอยางความหลากหลายของสงมชวตซงเปนผลมาจากววฒนาการ

- สงมชวตทมอยในปจจบนมลกษณะทปรากฏใหเหนแตกตางกนซงเปนผลมาจากความหลากหลายของลกษณะทางพนธกรรม ซงเกดจากมวเทชน รวมกบการคดเลอกโดยธรรมชาต - ผลจากกระบวนการคดเลอกโดยธรรมชาต ทำใหสงมชวตทมลกษณะเหมาะสมในการดำรงชวตสามารถปรบตวใหอยรอดไดในสงแวดลอมนนๆ - กระบวนการคดเลอกโดยธรรมชาตเปนหลกการทสำคญอยางหนงททำใหเกดววฒนาการของสงมชวต

ม.5

16

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.6 สาระท 2 วทยาศาสตรกายภาพ มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบ โครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของ สสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.4 - - ม.5 1. ระบวาสารเปนธาตหรอสารประกอบ

และอยในรปอะตอม โมเลกล หรอไอออนจากสตรเคม

- สารเคมทกชนดสามารถระบไดวาเปนธาตหรอสารประกอบ และอยในรปของอะตอม โมเลกล หรอไอออนได โดยพจารณาจากสตรเคม

2. เปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางของแบบจำลองอะตอมของโบรกบแบบจำลองอะตอมแบบกลมหมอก

- แบบจำลองอะตอมใชอธบายตำแหนงของโปรตอน นวตรอน และอเลกตรอนในอะตอม โดยโปรตอนและนวตรอนอยรวมกนในนวเคลยส สวนอเลกตรอน เคลอนทรอบนวเคลยส ซงในแบบจำลองอะตอมของโบรอเลกตรอนเคลอนทเปนวง โดยแตละวงมระยะหางจากนวเคลยสและมพลงงานตางกน และอเลกตรอนวงนอกสด เรยกวาเวเลนซอเลกตรอน - แบบจำลองอะตอมแบบกลมหมอก แสดงโอกาส ทจะพบอเลกตรอนรอบนวเคลยสในลกษณะกลมหมอก เนองจากอเลกตรอนมขนาดเลกและเคลอนทอยางรวดเรวตลอดเวลา จงไมสามารถระบตำแหนงทแนนอนได

3. ระบจำนวนโปรตอน นวตรอน และอเลกตรอนของอะตอม และไอออนทเกดจากอะตอมเดยว

- อะตอมของธาตเปนกลางทางไฟฟา มจำนวนโปรตอนเทากบจำนวนอเลกตรอน การระบชนดของธาตพจารณาจากจำนวนโปรตอน - เมออะตอมของธาตมการใหหรอรบอเลกตรอน ทำใหจำนวนโปรตอนและอเลกตรอนไมเทากนเกดเปนไอออน โดยไอออนทมจำนวนอเลกตรอนนอยกวาจำนวนโปรตอน เรยกวา ไอออนบวก สวนไอออนท

17

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง มจำนวนอเลกตรอนมากกวาโปรตอน เรยกวา ไอออนลบ

4. เขยนสญลกษณนวเคลยรของธาตและระบการเปนไอโซโทป

- สญลกษณนวเคลยร ประกอบดวยสญลกษณธาต เลขอะตอมและเลขมวล โดยเลขอะตอมเปนตวเลขทแสดงจำนวนโปรตอนในอะตอม เลขมวลเปนตวเลขทแสดงผลรวมของจำนวนโปรตอนกบนวตรอนในอะตอม ธาตชนดเดยวกนแตมเลขมวลตางกน เรยกวาไอโซโทป

5. ระบหมและคาบของธาต และระบวาธาตเปนโลหะ อโลหะ กงโลหะ กลมธาตเรพรเซนเททฟ หรอกลมธาตแทรนซชน จากตารางธาต

- ธาตจดเปนหมวดหมไดอยางเปนระบบ โดยอาศยตารางธาต ซงในปจจบนจดเรยงตามเลขอะตอมและความคลายคลงของสมบต แบงออกเปนหมซงเปนแถวในแนวตง และคาบซงเปนแถวในแนวนอน ทำใหธาตทมสมบตเปนโลหะ อโลหะและกงโลหะ อยเปนกลมบรเวณใกล ๆ กน และแบงธาตออกเปนกลมธาตเรพรเซนเททฟและกลมธาตแทรนซชน

6. เปรยบเทยบสมบตการนำไฟฟา การใหและรบอเลกตรอนระหวางธาตในกลมโลหะกบอโลหะ

- ธาตในกลมโลหะ จะนำไฟฟาไดด และมแนวโนมใหอเลกตรอน สวนธาตในกลมอโลหะ จะไมนำไฟฟา และมแนวโนมรบอเลกตรอน โดยธาตเรพรเซนเททฟในหม IA - IIA และธาตแทรนซชนทกธาต จดเปนธาตในกลมโลหะ สวนธาตเรพรเซนเททฟในหม IIIA - VIIA มทงธาตในกลมโลหะและอโลหะสวนธาตเรพรเซนเททฟในหม VIIIA จดเปนธาตอโลหะทงหมด

7.สบคนขอมลและนำเสนอตวอยางประโยชนและอนตรายทเกดจากธาตเรพรเซนเททฟและธาตแทรนซชน

- ธาตเรพรเซนเททฟและธาตแทรนซชนนำมาใชประโยชนในชวตประจำวนไดหลากหลาย ซงธาตบางชนดมสมบตทเปนอนตราย จงตองคำนงถงการปองกนอนตรายเพอความปลอดภยในการใชประโยชน

8. ระบวาพนธะโคเวเลนตเปนพนธะเดยว พนธะค หรอพนธะสาม และระบจำนวนคอเลกตรอนระหวางอะตอมครวมพนธะ จากสตรโครงสราง

- พนธะโคเวเลนต เปนการยดเหนยวระหวางอะตอมดวยการใชเวเลนซอเลกตรอนรวมกน เกดเปนโมเลกล โดยการใชเวเลนซอเลกตรอนรวมกน 1 คเรยกวา พนธะเดยว เขยนแทนดวยเสนพนธะ 1

18

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง เสน ในโครงสรางโมเลกล สวนการใชเวเลนซอเลกตรอนรวมกน 2 ค และ 3 ค เรยกวา พนธะค และพนธะสาม เขยนแทนดวยเสน พนธะ 2 เสน และ 3 เสน ตามลำดบ

9. ระบสภาพขวของสารทโมเลกลประกอบดวย 2 อะตอม 10. ระบสารทเกดพนธะไฮโดรเจนไดจากสตรโครงสราง 11. อธบายความสมพนธระหวางจดเดอดของสารโคเวเลนตกบแรงดงดดระหวางโมเลกลตามสภาพขวหรอการเกดพนธะไฮโดรเจน

- สารทมพนธะภายในโมเลกลเปนพนธะโคเวเลนตทงหมดเรยกวา สารโคเวเลนต โดยสารโคเวเลนต ทประกอบดวย 2 อะตอมของธาตชนดเดยวกน เปนสารไมมขว สวนสารโคเวเลนต ทประกอบดวย 2 อะตอมของธาตตางชนดกน เปนสารมขว สำหรบสารโคเวเลนตทประกอบดวยอะตอมมากกวา 2 อะตอม อาจเปนสารมขวหรอไมมขว ขนอยกบรปรางของโมเลกล ซงสภาพขวของสารโคเวเลนตสงผลตอแรงดงดดระหวางโมเลกลททำใหจดหลอมเหลวและจดเดอดของสารโคเวเลนตแตกตางกน นอกจากนสารบางชนดมจดเดอดสงกวาปกต เนองจากมแรงดงดดระหวางโมเลกลสงทเรยกวา พนธะไฮโดรเจนซงสารเหลานมพนธะ N–H O–H หรอ F–H ภายในโครงสรางโมเลกล

12. เขยนสตรเคมของไอออนและสารประกอบไอออนก

- สารประกอบไอออนกสวนใหญเกดจากการรวมตวกนของไอออนบวกของธาตโลหะและไอออนลบของธาตอโลหะ ในบางกรณไอออนอาจประกอบดวยกลมของอะตอม โดยเมอไอออนรวมตวกนเกดเปนสารประกอบไอออนกจะมสดสวนการรวมตว เพอทำใหประจของสารประกอบเปนกลางทางไฟฟา โดยไอออนบวกและไอออนลบจะจดเรยงตวสลบตอเนองกนไปใน 3 มต เกดเปนผลกของสารซงสตรเคมของสารประกอบไอออนกประกอบดวยสญลกษณธาตทเปนไอออนบวกตามดวยสญลกษณธาตทเปนไอออนลบ โดยมตวเลขทแสดงจำนวนไอออนแตละชนดเปนอตราสวนอยางตำ

13. ระบวาสารเกดการละลายแบบแตกตวหรอไมแตกตว พรอมใหเหตผลและระบวา

- สารจะละลายนำไดเมอองคประกอบของสารสามารถเกดแรงดงดดกบโมเลกลของนำไดโดยการ

19

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง สารละลายทไดเปนสารละลายอเลกโทรไลต หรอนอนอเลกโทรไลต

ละลายของสารในนำเกดได 2 ลกษณะ คอ การละลายแบบแตกตว และการละลายแบบไมแตกตว การละลายแบบแตกตวเกดขนกบสารประกอบไอออนก และสารโคเวเลนตบางชนดทมสมบตเปนกรดหรอเบส โดยเมอสารเกด การละลายแบบแตกตวจะไดไอออนทสามารถเคลอนทได ทำใหไดสารละลายทนำไฟฟาซงเรยกวา สารละลายอเลกโทรไลต การละลายแบบไมแตกตวเกดขนกบสารโคเวเลนตทมขวสงสามารถดงดดกบโมเลกลของนำไดด โดยเมอเกดการละลายโมเลกลของสารจะไมแตกตวเปนไอออน และสารละลายทไดจะไมนำไฟฟา ซงเรยกวา สารละลายนอนอเลกโทรไลต

14. ระบสารประกอบอนทรยประเภทไฮโดรคารบอนวาอมตวหรอไมอมตวจากสตรโครงสราง

- สารประกอบอนทรยเปนสารประกอบของคารบอนสวนใหญพบในสงมชวต มโครงสรางหลากหลายและแบงไดหลายประเภท เนองจากธาตคารบอน สามารถเกดพนธะกบคารบอนดวยกนเองและธาตอน ๆ นอกจากนพนธะระหวางคารบอนยงมหลายรปแบบ ไดแก พนธะเดยว พนธะค พนธะสาม - สารประกอบอนทรยทมเฉพาะธาตคารบอนและไฮโดรเจนเปนองคประกอบ เรยกวา สารประกอบไฮโดรคารบอน โดยสารประกอบไฮโดรคารบอนอมตวมพนธะระหวางคารบอนเปนพนธะเดยวทกพนธะในโครงสราง สวนสารประกอบไฮโดรคารบอนไมอมตวมพนธะระหวางคารบอนเปนพนธะคหรอพนธะสามอยางนอย 1 พนธะในโครงสราง

15. สบคนขอมลและเปรยบเทยบสมบต ทางกายภาพระหวางพอลเมอรและ มอนอเมอรของพอลเมอรชนดนน

- สารทพบในชวตประจำวนมทงโมเลกลขนาดเลกและขนาดใหญ พอลเมอรเปนสารทมโมเลกล ขนาดใหญทเกดจากมอนอเมอรหลายโมเลกลเชอมตอกนดวยพนธะเคม ทำใหสมบตทางกายภาพของพอลเมอรแตกตางจากมอนอเมอรทเปนสารตงตน เชน สถานะ จดหลอมเหลว

20

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง การละลาย

16. ระบสมบตความเปนกรด-เบส จากโครงสรางของสารประกอบอนทรย

- สารประกอบอนทรยทมหม -COOH สามารถแสดงสมบตความเปนกรด สวนสารประกอบอนทรยทมหม -NH2 สามารถแสดงสมบตความเปนเบส

17. อธบายสมบตการละลายในตวทำละลายชนดตาง ๆ ของสาร

- การละลายของสารพจารณาไดจากความมขวของตวละลายและตวทำละลาย โดยสารสามารถละลายไดในตวทำละลายทมขวใกลเคยงกน โดยสารมขวละลายในตวทำละลายทมขวสวนสารไมมขวละลายในตวทำละลายทไมมขว และสารมขวไมละลายในตวทำละลายทไมมขว

18. วเคราะหและอธบายความสมพนธระหวางโครงสรางกบสมบตเทอรมอพลาสตกและเทอรมอเซตของพอลเมอร และการนำ พอลเมอรไปใชประโยชน

- โครงสรางของพอลเมอรอาจเปนแบบเสน แบบกง หรอแบบรางแห โดยพอลเมอรแบบเสนและแบบกง มสมบตเทอรมอพลาสตก สวนพอลเมอรแบบรางแห มสมบตเทอรมอเซต จงมการใชประโยชนไดแตกตางกน

19. สบคนขอมลและนำเสนอผลกระทบของการใชผลตภณฑพอลเมอรทมตอสงมชวตและ สงแวดลอม พรอมแนวทางปองกนหรอแกไข

- การใชผลตภณฑพอลเมอรในปรมาณมากกอใหเกดปญหาทสงผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม ดงนนจงควรตระหนกถงการลดปรมาณการใช การใชซำ และการนำกลบมาใชใหม

20. ระบสตรเคมของสารตงตน ผลตภณฑ และแปลความหมายของสญลกษณในสมการเคมของปฏกรยาเคม

- ปฏกรยาเคมทำใหเกดการเปลยนแปลงของสาร โดยปฏกรยาเคมอาจใหพลงงานความรอน พลงงานแสง หรอพลงงานไฟฟา ทสามารถนำไปใชประโยชนในดานตาง ๆ ได - ปฏกรยาเคมแสดงไดดวยสมการเคม ซงมสตรเคมของสารตงตนอยทางดานซายของลกศร และสตรเคมของผลตภณฑอยทางดานขวา โดยจำนวน อะตอมรวมของแตละธาตทางดานซายและขวาเทากน นอกจากนสมการเคมยงอาจแสดงปจจยอน เชน สถานะ พลงงานทเกยวของ ตวเรงปฏกรยาเคมทใช

21

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง 21. ทดลองและอธบายผลของความ

เขมขนพนทผว อณหภม และตวเรงปฏกรยาทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคม 22. สบคนขอมลและอธบายปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคมทใชประโยชนในชวตประจำวนหรอในอตสาหกรรม

- อตราการเกดปฏกรยาเคมขนอยกบความเขมขน อณหภม พนทผว หรอตวเรงปฏกรยา - ความรเกยวกบปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคมสามารถนำไปใชประโยชนในชวตประจำวนและในอตสาหกรรม

23. อธบายความหมายของปฏกรยารดอกซ

- ปฏกรยาเคมบางประเภทเกดจากการถายโอนอเลกตรอนของสารในปฏกรยาเคม ซงเรยกวา ปฏกรยารดอกซ

24. อธบายสมบตของสารกมมนตรงส และคำนวณครงชวตและปรมาณของสารกมมนตรงส

- สารทสามารถแผรงสไดเรยกวา สารกมมนตรงส ซงมนวเคลยสทสลายตวอยางตอเนอง ระยะเวลาทสารกมมนตรงสสลายตวจนเหลอครงหนงของปรมาณเดม เรยกวา ครงชวต โดยสารกมมนตรงสแตละชนดมคาครงชวตแตกตางกน

25. สบคนขอมลและนำเสนอตวอยางประโยชนของสารกมมนตรงสและการปองกนอนตรายทเกดจากกมมนตภาพรงส

- รงสทแผจากสารกมมนตรงสมหลายชนด เชน แอลฟา บตา แกมมา ซงสามารถนำมาใชประโยชน ไดแตกตางกน การนำสารกมมนตรงสแตละชนดมาใช ตองคำนงถงผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม รวมทงมการจดการอยางเหมาะสม

ม.6 - - มาตรฐาน ว 2.2 เขาใจธรรมชาตของแรงในชวตประจำวน ผลของแรงทกระทำตอวตถ ลกษณะการ เคลอนทแบบตาง ๆ ของวตถ รวมทงนำความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.4 - - ม.5 1. วเคราะหและแปลความหมายขอมล

ความเรวกบเวลาของการเคลอนทของวตถ เพออธบายความเรงของวตถ

- การเคลอนทของวตถทมการเปลยนความเรว เปนการเคลอนทดวยความเรง ความเรงเปนอตราสวนของความเรวทเปลยนไปตอเวลาและเปนปรมาณเวกเตอร ในกรณทวตถทอยนงหรอเคลอนทในแนว

22

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตรงดวยความเรวคงตววตถนนมความเรงเปนศนย - วตถมความเรวเพมขน ถาความเรวและความเรง มทศเดยวกน และมความเรวลดลง ถาความเรวและความเรงมทศตรงกนขาม

2. สงเกตและอธบายการหาแรงลพธทเกดจากแรงหลายแรงทอยในระนาบเดยวกนทกระทำตอวตถโดยการเขยนแผนภาพการรวมแบบเวกเตอร

- เมอมแรงหลายแรงกระทำตอวตถหนง โดยแรง ทกแรงอยในระนาบเดยวกนสามารถหาแรงลพธ ทกระตอวตถนนไดโดยรวมแบบเวกเตอร

3.สงเกต วเคราะห และอธบายความสมพนธระหวางความเรงของวตถกบแรงลพธทกระทำตอวตถและมวลของวตถ

- เมอแรงลพธมคาไมเทากบศนยกระทำตอวตถ จะทำใหวตถเคลอนทดวยความเรงมทศทางเดยวกบแรงลพธโดยขนาดของความเรงขนกบขนาดของ แรงลพธกระทำตอวตถและมวลของวตถ

4. สงเกตและอธบายแรงกรยาและแรงปฏกรยาระหวางวตถคหนง ๆ

- แรงกระทำระหวางวตถคหนง ๆ เปนแรงกรยาและแรงปฏกรยา แรงทงสองมขนาดเทากนเกดขนพรอมกน กระทำกบวตถคนละกอนแตมทศทางตรงขาม

5. สงเกตและอธบายผลของความเรงทมตอการเคลอนทแบบตาง ๆ ของวตถ ไดแก การเคลอนทแนวตรง การเคลอนทแบบโพรเจกไทลการเคลอนทแบบวงกลม และการเคลอนทแบบสน

- วตถทเคลอนทดวยความเรงคงตวหรอความเรง ไมคงตว อาจเปนการเคลอนทแนวตรงการเคลอนทแนวโคง หรอการเคลอนทแบบสน การเคลอนทแนวตรงดวยความเรงคงตว นำไปใชอธบายการตกแบบเสร การเคลอนทแนวโคงดวยความเรงคงตว นำไปใชอธบายการเคลอนทแบบโพรเจกไทล การเคลอนทแนวโคงดวยความเรงมทศทางตงฉากกบความเรวตลอดเวลา นำไปใชอธบายการเคลอนทแบบวงกลม การเคลอนทกลบไปกลบมาดวยความเรงมทศทางเขาสจดทแรงลพธเปนศนย เรยกจดนวาตำแหนงสมดลซงนำไปใชอธบายการเคลอนทแบบสน

6. สบคนขอมลและอธบายแรงโนมถวง ทเกยวกบการเคลอนทของวตถตาง ๆ รอบโลก

- ในบรเวณทมสนามโนมถวง เมอมวตถทมมวล จะมแรงโนมถวงซงเปนแรงดงดดของโลกกระทำตอวตถ แรงนนำไปใชอธบายการเคลอนทของวตถตาง ๆ เชน ดาวเทยม และดวงจนทรรอบโลก

7. สงเกตและอธบายการเกด - กระแสไฟฟาทำใหเกดสนามแมเหลกในบรเวณ

23

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง สนามแมเหลกเนองจากกระแสไฟฟา รอบแนวการเคลอนทของกระแสไฟฟา หาทศทาง

ของสนามแมเหลกเนองจากกระแสไฟฟาไดจากกฎมอขวา

8. สงเกตและอธบายแรงแมเหลกทกระทำตออนภาคทมประจไฟฟาทเคลอนทในสนามแมเหลก และแรงแมเหลกทกระทำตอลวดตวนำทมกระแสไฟฟาผานในสนามแมเหลก รวมทงอธบายหลกการทำงานของมอเตอร

- ในบรเวณทมสนามแมเหลก เมอมอนภาคทมประจไฟฟาเคลอนทโดยไมอยในแนวเดยวกบสนามแมเหลก หรอมกระแสไฟฟาผานลวดตวนำโดยกระแสไฟฟาไมอยในแนวเดยวกบสนามแมเหลก จะมแรงแมเหลกกระทำ ซงเปนพนฐานในการสรางมอเตอร

9. สงเกตและอธบายการเกดอเอมเอฟ รวมทงยกตวอยางการนำความรไปใชประโยชน

- เมอมสนามแมเหลกเปลยนแปลงตดขดลวดตวนำ ทำใหเกดอเอมเอฟ ซงเปนพนฐานในการสรางเครองกำเนดไฟฟา

10. สบคนขอมลและอธบายแรงเขมและแรงออน

- ภายในนวเคลยสมแรงเขมทเปนแรงยดเหนยวของอนภาคในนวเคลยส และเปนแรงหลกทใชอธบายเสถยรภาพของนวเคลยส นอกจากนยงมแรงออน ซงเปนแรงทใชอธบายการสลายใหอนภาคบตาของธาตกมมนตรงส

ม.6 - - มาตรฐาน ว 2.3 เขาใจความหมายของพลงงาน การเปลยนแปลงและการถายโอนพลงงาน ปฏสมพนธ ระหวางสสารและพลงงาน พลงงานในชวตประจำวน ธรรมชาตของคลน ปรากฏการณทเกยวของ กบเสยง แสง และคลนแมเหลกไฟฟารวมทงนำความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.4 - - ม.5 1. สบคนขอมลและอธบายพลงงาน

นวเคลยรฟชชนและฟวชน และความสมพนธระหวางมวลกบพลงงานทปลดปลอยออกมาจากฟชชนและฟวชน

- พลงงานทปลดปลอยออกมาจากฟชชน หรอฟวชน เรยกวา พลงงานนวเคลยร โดยฟชชนเปนปฏกรยาทนวเคลยสทมมวลมากแตกออกเปนนวเคลยสทมมวลนอยกวา สวนฟวชนเปนปฏกรยาทนวเคลยสทมมวลนอยรวมตวกนเกดเปนนวเคลยสทมมวลมากขน พลงงานนวเคลยรทปลดปลอยออกมาจากฟชชนและฟวชน มคาเปนไปตามความสมพนธระหวางมวลกบพลงงาน

24

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง 2. สบคนขอมล และอธบายการเปลยน

พลงงานทดแทนเปนพลงงานไฟฟา รวมทงสบคนและอภปรายเกยวกบเทคโนโลยทนำมาแกปญหาหรอตอบสนองความตองการทางดานพลงงานโดยเนนดานประสทธภาพและความคมคาดานคาใชจาย

- การนำพลงงานทดแทนมาใชเปนการแกปญหาหรอตอบสนองความตองการดานพลงงาน เชน การเปลยนพลงงานนวเคลยรเปนพลงงานไฟฟา ในโรงไฟฟานวเคลยร และการเปลยนพลงงานแสงอาทตยเปนพลงงานไฟฟาโดยเซลลสรยะ - เทคโนโลยตาง ๆ ทนำมาแกปญหาหรอตอบสนองความตองการทางดานพลงงานเปนการนำความรทกษะและกระบวนการทางวทยาศาสตรมาสรางอปกรณหรอผลตภณฑตาง ๆ ทชวยใหการใชพลงงานมประสทธภาพยงขน

3. สงเกต และอธบายการสะทอน การหกเห การเลยวเบน และการรวมคลน

- เมอคลนเคลอนทไปพบสงกดขวาง จะเกด การสะทอน เมอคลนเคลอนทผานรอยตอระหวางตวกลางทตางกน จะเกดการหกเห เมอคลนเคลอนทไปพบขอบสงกดขวางจะเกดการเลยวเบน เมอคลนสองขบวนมาพบกนจะเกดการรวมคลนเกดรปรางของคลนรวม หลงจากคลนทงสองเคลอนทผานพนกนแลวจะแยกกน โดยแตละคลนยงคงมรปรางและทศทางเดม

4. สงเกต และอธบายความถธรรมชาต การสนพอง และผลทเกดขนจากการสนพอง

- เมอกระตนใหวตถสนแลวหยดกระตน วตถจะสนดวยความถทเรยกวา ความถธรรมชาต ถามแรงกระตนวตถทกำลงสนดวยความถของการออกแรงตรงกบความถธรรมชาตของวตถนนจะทำใหวตถสนดวยแอมพลจดมากขน เรยกวา การสนพอง เชน การสนพองของอาคารสงการสนพองของสะพาน การสนพองของเสยง ในเครองดนตรประเภทเปา

5. สงเกต และอธบายการสะทอน การหกเหการเลยวเบน และการรวมคลนของคลนเสยง

- เสยงมการสะทอน การหกเห การเลยวเบนและการรวมคลนเชนเดยวกบคลนอน ๆ

6. สบคนขอมล และอธบายความสมพนธระหวางความเขมเสยงกบระดบเสยงและผลของความถกบระดบเสยงทมตอการได

- ความถของคลนเสยงเปนปรมาณทใชบอกเสยงสงเสยงตำ โดยความถทคนไดยนมคาอยระหวาง 20-20,000 เฮรตซ ระดบเสยงเปนปรมาณทใช

25

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ยนเสยง บอกความดงของเสยงซงขนกบความเขมเสยง

โดยความเขมเสยงเปนพลงงานเสยงทตกตงฉากบนพนทหนงหนวยในหนงหนวยเวลา เสยงทมความดงมากเกนไปเปนอนตรายตอห

7. สงเกต และอธบายการเกดเสยงสะทอนกลบบตดอปเพลอร และการสนพองของเสยง

- เมอเสยงจากแหลงกำเนดเดนทางไปกระทบวตถแลวสะทอนกลบมายงผฟง ถาผฟงไดยนเสยงทออกจากแหลงกำเนดและเสยงทสะทอนกลบมา แยกจากกน เสยงทไดยนนเปนเสยงสะทอนกลบ - เมอคลนเสยงสองขบวนทมความถใกลเคยงกน มารวมกนจะเกดบต - เมอแหลงกำเนดเสยงเคลอนท ผฟงเคลอนท หรอทงแหลงกำเนดและผฟงเคลอนท ผฟงจะไดยนเสยงทมความถเปลยนไป เรยกวา ปรากฏการณดอปเพลอร - ถาอากาศในทอถกกระตนดวยคลนเสยงทมความถ เทากบความถธรรมชาตของอากาศในทอนน จะเกดการสนพองของเสยง

8. สบคนขอมล และยกตวอยางการนำความรเกยวกบเสยงไปใชประโยชนในชวตประจำวน

- ความรเกยวกบเสยงนำไปใชประโยชนในดานตาง ๆ เชน คลนเหนอเสยงหรออลตราซาวนดใชในทางการแพทย บตของเสยงในการปรบเทยบเสยงของเครองดนตร การสนพองของเสยงใชในการออกแบบเครองดนตรและอธบายการเปลงเสยงของมนษย

9. สงเกต และอธบายการมองเหนสของวตถและความผดปกตในการมองเหนส

- เมอแสงตกกระทบวตถ วตถจะดดกลนแสงสบางส โดยขนกบสารสบนผววตถ และสะทอนแสงสทเหลอออกมา ทำใหมองเหนวตถเปนสตาง ๆ ขนกบแสงสทสะทอนออกมา ความผดปกตในการมองเหนสหรอการบอดสเกดจากความบกพรองของเซลลรปกรวยบนจอตา

10. สงเกต และอธบายการทำงานของแผนกรองแสงส การผสมแสงส การผสม

- แผนกรองแสงสยอมใหแสงสบางสผานออกไปได และกนบางแสงส

26

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง สารส และการนำไปใชประโยชนในชวตประจำวน

- การผสมแสงสทำใหไดแสงสทหลากหลาย เปลยนไปจากเดม ถานำแสงสปฐมภมในสดสวน ทเหมาะสมมาผสมกนจะไดแสงขาว - การผสมสารสทำใหไดสารสทหลากหลายเปลยนไปจากเดม ถานำสารสปฐมภมในปรมาณ ทเทากนมาผสมกนจะไดสารสผสมเปนสดำ

11. สบคนขอมลและอธบายคลนมเหลกไฟฟาสวนประกอบคลนแมเหลกไฟฟา และหลกการทำงานของอปกรณบางชนดทอาศย คลนแมเหลกไฟฟา

- คลนแมเหลกไฟฟาประกอบดวยสนามแมเหลกและสนามไฟฟาทเปลยนแปลงตลอดเวลาโดยสนามทงสองมทศทางตงฉากกน และตงฉากกบทศทางการเคลอนทของคลน - อปกรณบางชนดทำงานโดยอาศยคลนแมเหลกไฟฟา เชน เครองควบคมระยะไกล เครองถายภาพเอกซเรยคอมพวเตอร และเครองถายภาพการสนพองแมเหลก

12. สบคนขอมลและอธบายการสอสาร โดยอาศยคลนแมเหลกไฟฟาในการสงผานสารสนเทศและเปรยบเทยบการสอสารดวยสญญาณแอนะลอกกบสญญาณดจทล

- ในการสอสารโดยอาศยคลนแมเหลกไฟฟาเพอสงผานสารสนเทศจากทหนงไปอกทหนง สารสนเทศจะถกแปลงใหอยในรปสญญาณ สำหรบสงไปยงปลายทางซงจะมการแปลงสญญาณกลบมาเปนสารสนเทศทเหมอนเดม - สญญาณทใชในการสอสารมสองชนด คอแอนะลอกและดจทล การสงผานสารสนเทศ ดวยสญญาณดจทลสามารถสงผานไดโดยมความผดพลาดนอยกวาสญญาณแอนะลอก

ม.6 - - สาระท 3 วทยาศาสตรโลกและอวกาศ มาตรฐาน ว3.1 เขาใจองคประกอบลกษณะกระบวนการเกดและววฒนาการของเอกภพกาแลกซดาวฤกษ และระบบสรยะรวมทงปฏสมพนธภายในระบบสรยะทสงผลตอสงมชวตและการประยกตใช เทคโนโลยอวกาศ

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม. 4 - -

27

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม. 5 - - ม. 6 1.อธบายการกำเนดและการเปลยนแปลง

พลงงานสสารขนาดอณหภมของเอกภพหลงเกดบกแบงในชวงเวลาตางๆตามววฒนาการของเอกภพ

- ทฤษฎกำเนดเอกภพทยอมรบในปจจบนคอทฤษฎบกแบง ระบวาเอกภพเรมตนจากบกแบงทเอกภพมขนาดเลกมาก และมอณหภมสงมากซงเปนจดเรมตนของเวลาและววฒนาการของเอกภพ โดยหลงเกดบกแบงเอกภพเกดการขยายตวอยางรวดเรว มอณหภมลดลงมสถานคงอยในรปอนภาคและปฏยานภาคหลายชนด และมววฒนาการตอเนองจนถงปจจบนซงมเนบวลา กาแลกซ ดาวฤกษ และระบบสรยะเปนสมาชกบางสวนของเอกภพ

2. อธบายหลกฐานทสนบสนนทฤษฎบก แบงจากความสมพนธระหวางความเรวกบระยะทางของกาแลกซรวมทงขอมลการคนพบไมโครเวฟพนหลงจากอวกาศ

- หลกฐานสำคญทสนบสนนทฤษฎบกแบง คอการขยายตวของเอกภพ ซงอธบายดวยกฎฮบเบลโดยใชความสมพนธระหวางความเรวและระยะทางของกาแลกซ เคลอนทหางออกจากโลกและหลกฐาน อกประการ คอ การคนพบไมโครเวฟพนหลง ทกระจายตวอยางสมำเสมอทกทศทางและสอดคลองกบอณหภมเฉลยของอวกาศมคาประมาณ 2.73 เคลวน

3. อธบายโครงสรางและองคประกอบของกาแลกซทางชางเผอกและระบตำแหนงของระบบสรยะพรอมอธบายเชอมโยงกบการสงเกตเหนทางชางเผอกของคนบนโลก

- กาแลกซ ประกอบดวยดาวฤกษจำนวนหลายแสนลานดวงซงอยกนเปนระบบของดาวฤกษ นอกจากนยงประกอบดวยเทหฟาอน เชน เนบวลา และสสารระหวางดาว โดยองคประกอบตางๆ ภายในของกาแลกซ อยรวมกนดวยแรงโนมถวง - กาแลกซมรปรางแตกตางกน โดยระบบสรยะอยในกาแลกซทางชางเผอก ซงเปนกาแลกซกงหนแบบ มคาน มโครงสราง คอ นวเคลยส จาน และฮาโล ดาวฤกษจำนวนมากอยในบรเวณนวเคลยส และจาน โดยมระบบสรยะอยหางจากจดศนยกลางของกาแลกซทางชางเผอกประมาณ 30,000 ปแสง ซงทางชางเผอกท

28

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง สงเกตเหนในทองฟาเปนบรเวณหนงของกาแลกซทางชางเผอกในมมมองของคนเปนโลก แถบฝาสขาวจางๆ ของทางชางเผอกคอดาวฤกษ ทอยอยางหนาแนนในกาแลกซทางชางเผอก

4. อธบายกระบวนการเกดดาวฤกษโดยแสดงการเปลยนแปลงความดนอณหภมขนาดจากดาวฤกษกอนเกดจนเปนดาวฤกษ

- ดาวฤกษสวนใหญอยรวมกนเปนระบบดาวฤกษ คอ ดาวฤกษทอยรวมกนตงแต 2 ตวขนไป ดาวฤกษเปนกอนแกสรอนขนาดใหญ เกดจากการยบตวของกลมจกสานในเนบวลาภายใตแรงโนมถวง ทำใหบางสวนของเนบวลามขนาดเลกลงความดนและอณหภมเพมขน เกดเปนดาวฤกษกอนเกด เมออณหภมทแกนสงขนจนเกดปฏกรยาเทอรมอนวเคลยร ดาวฤกษกอนเกดจากกลายเปนดาวฤกษดาวฤกษอยในสภาพสมดลระหวางแรงดนกบแรงโนมถวง ซงเรยกวา สมดลอทกสถต จงทำใหแลวเรมมเสถยรภาพและปลดปลอยพลงงานเปนเวลานาน ตลอดชวงชวตของดาวฤกษ - ปฏกรยาเทอรมอนวเคลยร เปนปฏกรยาหลกของกระบวนการสรางพลงงานของดาวฤกษทแกนของดาวฤกษ ทำใหเกดการหลอมนวเคลยสของไฮโดรเจนเปนนวเคลยสฮเลยมแลวกอใหเกดพลงงานอยางตอเนอง

5. ระบปจจยทสงผลตอความสองสวางของดาวฤกษและอธบายความสมพนธระหวางความสองสวางกบโชตมาตรของดาวฤกษ

- ความสองสวางของดาวฤกษเปนพลงงานจากดาวฤกษทปลดปลอยออกมาในเวลา 1 วนาทตอหนวยพนท ณ ตำแหนงของผสงเกต แตเนองจากตาของมนษยไมตอบสนองตอการเปลยนแปลงความสองสวางทมคานอยนอยๆซงกำหนดคาการเปรยบเทยบความสองสวางของดาวฤกษดวยคาโชตมาตรซงเปนการแสดงระดบความสองสวางของดาวฤกษ ณ ตำแหนงของผสงเกต

6. อธบายความสมพนธระหวางส - สของดาวฤกษสมพนธกบอณหภมผว และ

29

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง อณหภมผวและสเปกตรมของดาวฤกษ

สเปกตรมของดาวฤกษ ซงนกดาราศาสตรใชสเปกตรมในการจำแนกชนดของดาวฤกษ

7. อธบายลำดบววฒนาการทสมพนธกบมวลตงตนและวเคราะหการเปลยนแปลงสมบตบางประการของดาวฤกษ

- มวลของดาวฤกษขนอยกบมวลของดาวฤกษกอนเกด ดาวฤกษทมมวลมากจะผลตและใชพลงงานมาก จงมอายสนกวาดาวฤกษทมมวลนอย - ดาวนฤกษมการววฒนาการทแตกตางกน การววฒนาการและจดจบของดาวฤกษขนอยกบมวลตงตนของดาวฤกษ สวนใหญเทยบกบจำนวนเทาของมวลดวงอาทตย

8. อธบายกระบวนการเกดระบบสรยะและการแบงเขตบรวารของดวงอาทตยและลกษณะของดาวเคราะหทเออตอการดำรงชวต

- ระบบสรยะเกดจากการรวมตวกนของกลมฝนและแกส ทเรยกวาเนบวลาสรยะ โดยฝนและแกสประมาณรอยละ 99.8 ของมวล ไดรวมตวเปนดวงอาทตยซงเปนกอนแกสรอน หรอพลาสมา สสารสวนทเหลอรวมตวเปนดาวเคราะหและบรวารอนๆ ของดวงอาทตย ดงนนจงแบงเขตบรวารของดวงอาทตยตามลกษณะการเกดและองคประกอบ ไดแก ดาวเคราะหชนใน ดาวเคราะหนอย ดาวเคราะหชนนอก และดาวหาง - โลกเปนดาวเคราะหในระบบสรยะทมสงมชวต เพราะโคจรรอบดวงอาทตยในระยะทางทเหมาะสมอยในเขตทเออตอการมสงมชวต มอณหภมเหมาะสม และสามารถเกดนานทยงคงสถานะเปนของเหลวได ปจจบนมการคนพบดาวเคราะหทอยนอกระบบสรยะจำนวนมาก และมดาวเคราะหบางดวงทอยในเขตทเออตอการมสงมชวตคลายโลก

9. อธบายโครงสรางของดวงอาทตยการเกดลมสรยะพายสรยะและสบคนขอมลวเคราะหนำเสนอปรากฏการณหรอเหตการณทเกยวของกบผลของลมสรยะ

- ดวงอาทตยมโครงสรางภายในแบงเปนแกน เขตการแผรงส และเขตการพาความรอน และมชนบรรยากาศอยเหนอเขตทางความรอน ซงแบงเปน 3 ชน คอ ชนโฟโตสเฟยร ชนโครโพส

30

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง และพายสรยะทมตอโลกรวมทงประเทศไทย

เฟยร และ คอโรนา ในชนบรรยากาศของดวงอาทตยมปรากฏการณสำคญ เชน จดมดดวงอาทตย การลกจา ททำใหเกดลมสรยะและพายสรยะ ซงสงผลตอโลก - ลมสรยะ เกดจากการแพรกระจายของอนภาคจากชนคอโรนาออกสอวกาศตลอดเวลา อนภาคทหลดออกสอวกาศเปนอนภาคทมประจ ลมสรยะสงผลทำใหเกดหางของดาวหางทเรองแสง และชไปทางทศตรงกนขามกบดวงอาทตยและเกดปรากฏการณแสงเหนอ แสงใต - พายสรยะ เกดจากการปลดปลอยอนภาคมประจพลงงานสงจำนวนมหาศาล มกเกดบอยครงในชวงทมการลกจา และในชวงทมจดมดดวงอาทตยจำนวนมาก และในบางครงมการพนกอนมวลโคโรนาพายสรยะ สงผลตอสนามแมเหลกโลก ซงอาจรบกวนระบบการสงกระแสไฟฟา และการสอสาร รวมทงอาจสงผลตอวงจรอเลกทรอนกสของดาวเทยม นอกจากนน มกทำใหเกดปรากฏการณแสงเหนอ แสงใตทสงเกตไดชดเจน

10. สบคนขอมลอธบายการสำรวจอวกาศโดยใชกลองโทรทรรศนในชวงความยาวคลนตางๆดาวเทยมยานอวกาศสถานอวกาศและนำเสนอแนวคดการนำความรทางดานเทคโนโลยอวกาศมาประยกตใชในชวตประจำวนหรอในอนาคต

- มนษยใชเทคโนโลยอวกาศในการศกษา เพอขยายขอบเขตความรดานวทยาศาสตรและ ในขณะเดยวกนมนษยไดนำเทคโนโลยอวกาศมาใชประโยชนในดานตางๆ เชน วสดศาสตร อาหาร การแพทย - นกวทยาศาสตรไดสรางกลองโทรทรรศนเพอศกษาแหลงกำเนดของรงสหรออนภาคในอวกาศในชวงความยาวคลนตางๆ ไดแก คลนวทย ไมโครเวฟ อนฟราเรด แสง อลตราไวโอเลต และรงสเอกซ - ยานอวกาศ คอ ยานพาหนะทนำมนษยหรออปกรณทางดาราศาสตรขนไปสอวกาศ เพอ

31

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง สำรวจโลกเดนทางไปยงดาวดวงอน สวนสถานอวกาศ คอ หองปฏบตการลอยฟาทโคจรรอบโลกใชในการศกษาวจยทางวทยาศาสตรในศาสนาตางๆ และสภาพไรนำหนก - ดาวเทยม คอ อปกรณทใชในการสำรวจวตถทองฟา และนำมาประยกตใชในดานตางๆ เชน การสอสารโทรคมนาคม การระบตำแหนงบนโลก การสำรวจทรพยากรธรรมชาต อตนยมวทยา โดยดาวเทยมหลายประเภทสามารถแบงไดตามเกณฑวงโคจรและการใชงาน

มาตรฐาน ว3.2 เขาใจองคประกอบและความสมพนธของระบบโลกกระบวนการเปลยนแปลงภายในโลก และบนผวโลกธรณพบตภยกระบวนการเปลยนแปลงลมฟาอากาศและภมอากาศโลกรวมทงผล ตอสงมชวตและสงแวดลอม ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม. 4 - - ม. 5 - -

ม. 6 1. อธบายการแบงชนและสมบตของโครงสรางโลกพรอมยกตวอยางขอมลทสนบสนน

- การศกษาโครงสรางโลกใชขอมลหลายดาน เชนองคประกอบทางเคมของหนและแร องคประกอบทางเคมของอกกาบาต ขอมลคลนไหวสะเทอนทเคลอนทผานโลก จงสามารถแบงชนโครงสรางโลก ได 2 แบบ คอ โครงสรางโลกตามองคประกอบทางเคม แบงไดเปน 3 ชน ไดแก เปลอกโลกเนอโลก และแกนโลก และโครงสรางโลกตามสมบตเชงกล แบงไดเปน 5 ชน ไดแก ธรณภาคฐานธรณภาค มชฌมภาค แกนโลกชนนอกและแกนโลกชนใน

2. อธบายหลกฐานทางธรณวทยาทสนบสนนการเคลอนทของแผนธรณ

- แผนธรณตาง ๆ เปนสวนประกอบของธรณภาคการเปลยนแปลงขนาดและตำแหนงตงแตอดตจนถงปจจบน การเคลอนทของแผนธรณดงกลาวอธบายไดตามทฤษฎธรณแปรสณฐาน ซงมรากฐานมาจากทฤษฎทวปเลอนและทฤษฎการแผขยายพนสมทร โดยมหลกฐานทสนบสนนไดแก รปรางของ

32

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ขอบทวปทสามารถเชอมตอกนไดความคลายคลงกนของกลมหนและแนวเทอกเขาซากดกดำบรรพ รองรอยการเคลอนทของตะกอนธารนำแขง ภาวะแมเหลกโลกบรรพกาลอายหนของพนมหาสมทร รวมทง การคนพบสนเขากลางสมทร และรองลกกนสมทร

3. ระบสาเหตและอธบายรปแบบแนวรอยตอของแผนธรณทสมพนธการเคลอนทของแผนธรณพรอมยกตวอยางหลกฐานทางธรณวทยาทพบ

- การพาความรอนของแมกมาภายในโลก ทำใหเกดการเคลอนทของแผนธรณ ตามทฤษฎธรณแปรสณฐาน ซงนกวทยาศาสตรไดสำรวจพบหลกฐานทางธรณวทยา ไดแก ธรณสณฐานและธรณโครงสราง ทบรเวณแนวรอยตอของแผนธรณ เชน รองลกกนสมทร หมเกาะภเขาไฟรปโคง แนวภเขาไฟ แนวเทอกเขา หบเขาทรดและสนเขากลางสมทร รอยเลอน นอกจากนยงพบการเกดธรณพบตภยทบรเวณแนวรอยตอของแผนธรณ เชน แผนดนไหว ภเขาไฟระเบดสนาม ซงหลกฐานดงกลาวสมพนธกบรปแบบการเคลอนทของแผนธรณ นกวทยาศาสตร จงสรปไดวาแนวรอยตอของแผนธรณม 3 รปแบบไดแก แนวแผนธรณแยกตว แนวแผนธรณเคลอนทเขาหากน แนวแผนธรณเคลอนทผานกนในแนวราบ

4. อธบายสาเหตกระบวนการเกดภเขาไฟระเบดรวมทงสบคนขอมลพนทเสยงภยออกแบบและนำเสนอแนวทางการเฝาระวงและการปฏบตตนใหปลอดภย

- ภเขาไฟระเบด เกดจากการแทรกดนของแมกมาขนมาตามสวนเปราะบางหรอรอยแตกบนเปลอกโลกมกพบหนาแนนบรเวณรอยตอระหวางแผนธรณทำใหบรเวณดงกลาวเปนพนทเสยงภย ผลจากการระเบดของภเขาไฟมทงประโยชนและโทษจงตองศกษาแนวทางในการเฝาระวง และการปฏบตตนใหปลอดภย

5. อธบายสาเหตกระบวนการเกดขนาดและความรนแรงและผลจากแผนดนไหวรวมทงสบคนขอมลพนทเสยงภยออกแบบและ นำเสนอแนวทางการเฝาระวงและการปฏบต

- แผนดนไหวเกดจากการปลดปลอยพลงงานทสะสมไวของเปลอกโลกในรปของคลนไหวสะเทอน แผนดนไหวมขนาดและความรนแรงแตกตางกน มกเกดขนบรเวณรอยตอของแผนธรณ และพนท

33

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตนใหปลอดภย

ภายใตอทธพลของการเคลอนของแผนธรณ ทำใหบรเวณดงกลาวเปนพนทเสยงภยแผนดนไหว ซงสงผลใหสงกอสรางเสยหายเกดอนตรายตอชวตและทรพยสน จงตองศกษาแนวทางในการเฝาระวง และการปฏบตตนใหปลอดภย

6. อธบายสาเหตกระบวนการเกดและผลจากสนามรวมทงสบคนขอมลพนทเสยงภยออกแบบและนำเสนอแนวทางการเฝาระวงและการปฏบตตนใหปลอดภย

- สนาม คอ คลนนำทเกดจากการแทนทมวลนำในปรมาณมหาศาล สวนมากจะเกดในทะเลหรอมหาสมทร โดยคลนมลกษณะเฉพาะ คอความยาวคลนมากและเคลอนทดวยความเรวสงเมออยกลางมหาสมทรจะมความสงคลนนอยและอาจเพม ความสงขนอยางรวดเรว เมอคลนเคลอนทผานบรเวณนำตน จงทำใหพนทบรเวณชายฝงบางบรเวณเปนพนทเสยงภยสนามกอใหเกดอนตรายแกมนษยและสงกอสรางในบรเวณชายหาดนน จงตองศกษาแนวทางในการเฝาระวง และการปฏบตตนใหปลอดภย

7. อธบายปจจยสำคญทมผลตอการไดรบพลงงานจากดวงอาทตยแตกตางกนในแตละบรเวณของโลก

- พนผวโลกแตละบรเวณไดรบพลงงานจากดวงอาทตยในปรมาณทแตกตางกน เนองจากปจจยสำคญหลายประการ เชน สณฐานและการเอยงของแกนโลก ลกษณะของพนผวละอองลอย และเมฆ ทำใหแตละบรเวณบนโลกมอณหภมไมเทากน สงผลใหมความกดอากาศแตกตางกน และเกดการถายโอนพลงงานระหวางกน

8. อธบายการหมนเวยนของอากาศทเปนผลมาจากความแตกตางของความกดอากาศ

- การหมนเวยนของอากาศเกดขนจากความกดอากาศทแตกตางกนระหวางสองบรเวณโดยอากาศเคลอนทจากบรเวณทมความกดอากาศสงไปยงบรเวณทมความกดอากาศตำซงจะเหนไดชดเจน ในการเคลอนทของอากาศในแนวราบ และเมอพจารณาการเคลอนทของอากาศในแนวดงจะพบวาอากาศเหนอบรเวณความกดอากาศตำจะมการยกตวขนขณะทอากาศเหนอบรเวณความกดอากาศสง จะจมตวลงโดยการเคลอนทของอากาศ

34

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ทงในแนวราบและแนวดงน ทำใหเกดเปนการหมนเวยนของอากาศ

9. อธบายทศทางการเคลอนทของอากาศทเปนผลมาจากการหมนรอบตวเองของโลก

- การหมนรอบตวเองของโลกทำใหเกดแรงคอรออลสสงผลใหทศทางการเคลอนทของอากาศเบนไปโดยอากาศทเคลอนทในบรเวณซกโลกเหนอจะเบนไปทางขวาจากทศทางเดม สวนบรเวณซกโลกใตจะเบนไปทางซายจากทศทางเดม

10. อธบายการหมนเวยนของอากาศตามเขตละตจดและผลทมตอภมอากาศ

- โลกมความกดอากาศแตกตางกนในแตละบรเวณรวมทงอทธพลจากการหมนรอบตวเองของโลกทำใหอากาศในแตละซกโลกเกดการหมนเวยนของอากาศตามเขตละตจด แบงออกเปน 3 แถบโดยแตละแถบมภมอากาศแตกตางกน ไดแก การหมนเวยน แถบขวโลกมภมอากาศแบบหนาวเยน การหมนเวยนแถบละตจดกลางมภมอากาศแบบอบอน และ การหมนเวยนแถบเขตรอนมภมอากาศแบบรอนชน - นอกจากนบรเวณรอยตอของการหมนเวยนอากาศแตละแถบละตจด จะมลกษณะลมฟาอากาศ ทแตกตางกน เชน บรเวณใกลศนยสตรมปรมาณ หยาดนำฟาเฉลยสงกวาบรเวณอนบรเวณละตจด 30 องศา มอากาศแหงแลงสวนบรเวณละตจด 60 องศา อากาศมความแปรปรวนสง

11. อธบายปจจยททำใหเกดการหมนเวยนของนำผวหนาในมหาสมทรและรปแบบการหมนเวยนของนำผวหนาในมหาสมทร

- การหมนเวยนของกระแสนำผวหนาในมหาสมทรไดรบอทธพลจากการหมนเวยนของอากาศในแตละแถบละตจดเปนปจจยหลกทำใหบรเวณซกโลกเหนอมการหมนเวยนของกระแสนำผวหนาในทศทางตามเขมนาฬกา และทวนเขมนาฬกาในซกโลกใต ซงกระแสนำผวหนาในมหาสมทรมทงกระแสนำอน และกระแสนำเยน

12. อธบายผลของการหมนเวยนของอากาศและนำผวหนาในมหาสมทรทมตอลกษณะภมอากาศลมฟาอากาศสงมชวตและ

- การหมนเวยนอากาศและนำในมหาสมทรสงผลตอภมอากาศ ลมฟาอากาศ สงมชวตและสงแวดลอม เชน กระแสนำอนกลฟสตรมททำให

35

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง สงแวดลอม

บางประเทศในทวปยโรปไมหนาวเยนเกนไป และเมอการหมนเวยนอากาศและนำในมหาสมทรแปรปรวน ทำใหเกดผลกระทบตอสภาพลมฟาอากาศ เชน ปรากฏการณเอลนโญและลานญา ซงเกดจากความแปรปรวนของลมคาและสงผลตอประเทศทอยบรเวณมหาสมทรแปซฟก

13. อธบายปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงและภมอากาศของโลกพรอมทงนำเสนอแนวปฏบตเพอลดกจกรรมของมนษยทสงผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศโลก

- โลกไดรบพลงงานจากดวงอาทตย โดยปรมาณพลงงานเฉลยทโลกไดรบเทากบพลงงานเฉลยทโลกปลดปลอยกลบสอวกาศ ทำใหเกดสมดลพลงงานของโลก สงผลใหอณหภมเฉลยของโลกในแตละปคอนขางคงทและมลกษณะภมอากาศทไมเปลยนแปลง หากสมดลพลงงานของโลกเกดการเปลยนแปลงไปจะทำใหอณหภมเฉลยของโลกและภมอากาศเกดการเปลยนแปลงไดเนองจากปจจยหลายประการทงปจจยทเกดขนตามธรรมชาตและการกระทำของมนษย เชนแกสเรอนกระจก ลกษณะผวโลก และละอองลอย - มนษยมสวนชวยในการชะลอการเปลยนแปลงภมอากาศโลกไดโดยการลดกจกรรมททำใหเกดการเปลยนแปลงสมดลพลงงาน เชน ลดการปลดปลอยแกสเรอนกระจกและละอองลอย

14. แปลความหมายสญลกษณลมฟาอากาศทสำคญจากแผนทอากาศและนำขอมลสารสนเทศตางๆมาวางแผนการดำเนนชวตใหสอดคลองกบสภาพลมฟาอากาศ

- แผนทอากาศผวพนแสดงขอมลการตรวจอากาศในรปแบบสญลกษณหรอตวเลข เชน บรเวณความกดอากาศสง หยอมความกดอากาศตำพายหมนเขตรอน รองความกดอากาศตำการแปลความหมายสญลกษณลมฟาอากาศทำใหทราบลกษณะลมฟาอากาศ ณ บรเวณหนง - การแปลความหมายสญลกษณทปรากฏบนแผนทอากาศ รวมกบขอมลสารสนเทศตาง ๆ เชนโปรแกรมประยกตเกยวกบการพยากรณอากาศเรดารตรวจอากาศ ภาพถายดาวเทยม สามารถนำมาวางแผนการดำเนนชวตใหสอดคลองกบ

36

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง สภาพลมฟาอากาศ เชน การเลอกชวงเวลาในการเพาะปลกใหสอดคลองกบฤดกาลการเตรยมพรอมรบมอสภาพอากาศแปรปรวน

สาระท 4 เทคโนโลย มาตรฐาน ว4.1 เขาใจแนวคดหลกของเทคโนโลยเพอการดำรงชวตในสงคมทมการเปลยนแปลงอยาง รวดเรวใชความรและทกษะทางดานวทยาศาสตรคณตศาสตรและศาสตรอนๆเพอแกปญหาหรอ พฒนางานอยางมความคดสรางสรรคดวยกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรมเลอกใชเทคโนโลย อยางเหมาะสมโดยคำนงถงผลกระทบตอชวตสงคมและสงแวดลอม ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ม. 4 1. วเคราะหแนวคดหลกของเทคโนโลย ความสมพนธกบศาสตรอน โดยเฉพาะวทยาศาสตร หรอคณตศาสตร รวมทงประเมนผลกระทบทจะเกดขนตอมนษย สงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม เพอเปนแนวทางในการพฒนาเทคโนโลย

- ระบบทางเทคโนโลย เปนกลมของสวนตาง ๆ ตงแตสองสวนขนไปประกอบเขาดวยกนและทำงานรวมกนเพอใหบรรลวตถประสงค โดยในการทำงานของระบบทางเทคโนโลยจะประกอบไปดวยตวปอน (input) กระบวนการ (process) และผลผลต (output) ทสมพนธกนนอกจากนระบบทางเทคโนโลยอาจมขอมลยอนกลบ(feedback) เพอใชปรบปรงการทำงานไดตามวตถประสงค โดยระบบทางเทคโนโลยอาจมระบบยอยหลายระบบ (sub-systems) ททำงานสมพนธกนอย และหากระบบยอยใดทำงานผดพลาดจะสงผลตอการทำงานของระบบอนดวย - เทคโนโลยมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ตงแตอดตจนถงปจจบน ซงมสาเหตหรอปจจยมาจากหลายดาน เชน ปญหา ความตองการความกาวหนาของศาสตรตาง ๆ เศรษฐกจ สงคมวฒนธรรม สงแวดลอม

2. ระบปญหาหรอความตองการทมผลกระทบตอสงคม รวบรวม วเคราะหขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหาทมความซบซอนเพอสงเคราะหวธการ เทคนคในการแกปญหา โดยคำนงถงความถกตองดาน

- ปญหาหรอความตองการทมผลกระทบตอสงคมเชน ปญหาดานการเกษตร อาหาร พลงงานการขนสง สขภาพและการแพทย การบรการซงแตละดานอาจมไดหลากหลายปญหา - การวเคราะหสถานการณปญหาโดยอาจใช

37

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ทรพยสนทางปญญา

เทคนคหรอวธการวเคราะหทหลากหลาย ชวยใหเขาใจเงอนไขและกรอบของปญหาไดชดเจน จากนนดำเนนการสบคน รวบรวมขอมล ความรจากศาสตรตาง ๆ ทเกยวของ เพอนำไปสการออกแบบแนวทางการแกปญหา

3. ออกแบบวธการแกปญหา โดยวเคราะหเปรยบเทยบ และตดสนใจเลอกขอมลทจำเปนภายใตเงอนไขและทรพยากรทมอย นำเสนอแนวทางการแกปญหาใหผอนเขาใจดวยเทคนคหรอวธการทหลากหลาย โดยใชซอฟตแวร ชวยในการออกแบบ วางแผนขนตอนการทำงานและดำเนนการแกปญหา

- การวเคราะห เปรยบเทยบ และตดสนใจเลอกขอมลทจำเปน โดยคำนงถงทรพยสนทางปญญาเงอนไขและทรพยากร เชน งบประมาณ เวลาขอมลและสารสนเทศ วสด เครองมอและอปกรณชวยใหไดแนวทางการแกปญหาทเหมาะสม - การออกแบบแนวทางการแกปญหาทำไดหลากหลายวธ เชน การรางภาพ การเขยนแผนภาพการเขยนผงงาน - ซอฟตแวรชวยในการออกแบบและนำเสนอมหลากหลายชนดจงตองเลอกใชใหเหมาะกบงาน - การกำหนดขนตอนและระยะเวลาในการทำงานกอนดำเนนการแกปญหาจะชวยใหการทำงานสำเรจไดตามเปาหมาย และลดขอผดพลาดของการทำงานทอาจเกดขน

4. ทดสอบ ประเมนผล วเคราะห และใหเหตผลของปญหาหรอขอบกพรองทเกดขนภายใตกรอบเงอนไข หาแนวทางการปรบปรงแกไข และนำเสนอผลการแกปญหา พรอมทงเสนอแนวทางการพฒนาตอยอด

- การทดสอบและประเมนผลเปนการตรวจสอบชนงานหรอวธการวาสามารถแกปญหาไดตามวตถประสงคภายใตกรอบของปญหา เพอหาขอบกพรอง และดำเนนการปรบปรง โดยอาจทดสอบซำเพอใหสามารถแกไขปญหาไดอยางมประสทธภาพ - การนำเสนอผลงานเปนการถายทอดแนวคดเพอใหผอนเขาใจเกยวกบกระบวนการทำงานและชนงานหรอวธการทได ซงสามารถทำไดหลายวธ เชน การทำแผนนำเสนอผลงาน การจดนทรรศการ การนำเสนอผานสอออนไลน หรอการนำเสนอตอภาคธรกจ เพอการพฒนาตอยอดสงานอาชพ

38

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง 5. ใชความรและทกษะเกยวกบวสด อปกรณ เครองมอ กลไก ไฟฟาและอเลกทรอนกส และเทคโนโลยทซบซอนในการแกปญหาหรอพฒนางาน ไดอยางถกตอง เหมาะสม และปลอดภย

- วสดแตละประเภทมสมบตแตกตางกน เชนไมสงเคราะห โลหะ จงตองมการวเคราะหสมบตเพอเลอกใชใหเหมาะสมกบลกษณะของงาน - การสรางชนงานอาจใชความร เรองกลไก ไฟฟาอเลกทรอนกส เชน LDR sensor เฟอง รอก คานวงจรสำเรจรป - อปกรณและเครองมอในการสรางชนงาน หรอพฒนาวธการมหลายประเภท ตองเลอกใชใหถกตอง เหมาะสม และปลอดภย รวมทงรจกเกบรกษา

ม. 5 1. ประยกตใชความรและทกษะจากศาสตรตาง ๆ รวมทงทรพยากรในการทำโครงงานเพอแกปญหาหรอพฒนางาน

- การทำโครงงาน เปนการประยกตใชความรและทกษะจากศาสตรตาง ๆ รวมทงทรพยากรในการสรางหรอพฒนาชนงานหรอวธการ เพอแกปญหาหรออำนวยความสะดวกในการทำงาน - การทำโครงงานการออกแบบและเทคโนโลยสามารถดำเนนการได โดยเรมจาก การสำรวจสถานการณปญหาทสนใจ เพอกำหนดหวขอโครงงาน แลวรวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา ออกแบบแนวทางการแกปญหา วางแผนและดำเนนการแกปญหา ทดสอบ ประเมนผลปรบปรงแกไขวธการแกปญหาหรอชนงาน และนำเสนอวธการแกปญหา

ม. 6 มาตรฐาน ว4.2 เขาใจและใชแนวคดเชงคำนวณในการแกปญหาทพบในชวตจรงอยางเปนขนตอนและ เปนระบบใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการเรยนรการทำงานและการแกปญหาได

39

อยางมประสทธภาพรเทาทนและมจรยธรรม ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.4 1. ประยกตใชแนวคดเชงคำนวณในการ

พฒนาโครงงานทมการบรณาการกบวชาอน อยางสรางสรรค และเชอมโยงกบชวตจรง

- การพฒนาโครงงาน - การนำแนวคดเชงคำนวณไปพฒนาโครงงานทเกยวกบชวตประจำวน เชน การจดการพลงงานอาหาร การเกษตร การตลาด การคาขายการทำธรกรรม สขภาพ และสงแวดลอม - ตวอยางโครงงาน เชน ระบบดแลสขภาพ ระบบอตโนมตควบคมการปลกพช ระบบจดเสนทางการขนสงผลผลต ระบบแนะนำการใชงานหองสมดทมการโตตอบกบผใชและเชอมตอกบฐานขอมล

ม.5 - - ม.6 1. ใชเทคโนโลยสารสนเทศในการนำเสนอ

และแบงปนขอมลอยางปลอดภย มจรยธรรม และวเคราะหการเปลยนแปลงเทคโนโลยสารสนเทศทมผลตอการดำเนนชวต อาชพ สงคม และวฒนธรรม

- การนำเสนอและแบงปนขอมล เชน การเขยนบลอก อปโหลดวดโอ ภาพอนโฟกราฟก - การนำเสนอและแบงปนขอมลอยางปลอดภยเชน ระมดระวงผลกระทบทตามมา เมอมการแบงปนขอมลหรอเผยแพรขอมล ไมสรางความเดอดรอนตอตนเองและผอน - จรยธรรมในการใชเทคโนโลยสารสนเทศ - เทคโนโลยเกดใหม แนวโนมในอนาคตการเปลยนแปลงของเทคโนโลย - นวตกรรมหรอเทคโนโลยดานตาง ๆ ทเกยวของกบชวตประจำวน - อาชพเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ - ผลกระทบของเทคโนโลยสารสนเทศตอการดำเนนชวต อาชพ สงคม และวฒนธรรม

สาระวทยาศาสตรเพมเตม สาระชววทยา 1. เขาใจธรรมชาตของสงมชวต การศกษาชววทยาและวธการทางวทยาศาสตร สารทเปน องคประกอบของสงมชวต ปฏกรยาเคมในเซลลของสงมชวต กลองจลทรรศน โครงสรางและ หนาทของเซลล การลำเลยงสารเขาและออกจากเซลล การแบงเซลล และการหายใจระดบเซลล

40

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ม. 4 1. อธบายและสรปสมบตทสำคญของ

สงมชวต และความสมพนธของการจดระบบในสงมชวตททำใหสงมชวตดำรงชวตอยได

- สงมชวตทกชนดตองการสารอาหารและพลงงานมการเจรญเตบโต มการตอบสนองตอสงเรา มการรกษาดลยภาพของรางกาย มการสบพนธ มการปรบตวทางววฒนาการ และมการทำงาน รวมกนขององคประกอบตางๆ อยางเปนระบบสงเหลานจดเปนสมบตทสำคญของสงมชวต - การจดระบบในสงมชวตเรมจากหนวยเลก ไปหนวยใหญ ไดแก เซลล เนอเยอ อวยวะ ระบบ อวยวะ และสงมชวต ตามลำดบ

2. อภปรายและบอกความสำคญของการระบปญหา ความสมพนธระหวางปญหา สมมตฐาน และวธการตรวจสอบสมมตฐาน รวมทงออกแบบการทดลองเพอตรวจสอบสมมตฐาน

- วธการทางวทยาศาสตรในการคนหาคำตอบเกยวกบสงมชวต เรมจากการตงปญหาหรอคำถาม ตงสมมตฐาน ตรวจสอบสมมตฐาน เกบรวบรวม ขอมล วเคราะหขอมล และสรปผล - การศกษาสงมชวตตองอาศยความรจากแขนงวชา ตางๆ ของชววทยาและสาขาวชาอนทเกยวของ และควรคำนงถงชวจรยธรรมและจรรยาบรรณ การใชสตวทดลอง

3. สบคนขอมล อธบายเกยวกบสมบตของนำและบอกความสำคญของนำทมตอสงมชวต และยกตวอยางธาตชนดตาง ๆ ทมความสำคญตอรางกายสงมชวต

- สงมชวตประกอบดวย ธาตและสารประกอบในรางกายของสงมชวตมนำเปนองคประกอบมากทสดนำประกอบดวยธาตไฮโดรเจน และออกซเจนมสมบตในการเปนตวทำละลายทด เกบความรอนไดด และมความจความรอนสง ซงชวยรกษาดลยภาพของเซลลได - ธาตทสงมชวตตองการจะอยในรปของไอออนในมนษยและสตว ธาตจะชวยใหการทำงานของ ระบบตางๆ ในรางกายดำเนนไปตามปกตนอกจากนในกระดก ฟน และกลามเนอจะมธาต เปนองคประกอบดวย

4. สบคนขอมล อธบายโครงสรางของคารโบไฮเดรต ระบกลมของคารโบไฮเดรต รวมทงความสำคญของคารโบไฮเดรตทมตอสงมชวต

- คารโบไฮเดรตประกอบดวย ธาตคารบอนไฮโดรเจน และออกซเจน แบงตามขนาดโมเลกลออกไดเปน 3 กลม คอ มอโนแซกคาไรดไดแซกคาไรด และพอลแซกคาไรด

41

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง 5. สบคนขอมล อธบายโครงสรางของโปรตน

และความสำคญของโปรตนทมตอสงมชวต - โปรตนมกรดอะมโนเปนหนวยยอยประกอบดวย ธาตคารบอน ไฮโดรเจน ออกซเจน และไนโตรเจนบางชนดอาจม ธาตฟอสฟอรส เหลก และกำมะถนเปนองคประกอบ

6. สบคนขอมล อธบายโครงสรางของลพด และความสำคญของลพดทมตอสงมชวต

- ลพดประกอบดวย ธาตคารบอน ไฮโดรเจนและ ออกซเจนเปนสารประกอบทละลายไดด ในตวทำละลายทเปนสารอนทรย ลพดกลมสำคญ ทพบในสงมชวต เชน กรดไขมน ไตรกลเซอไรด ฟอสโฟลพด สเตอรอยด

7. อธบายโครงสรางของกรดนวคลอก และระบชนดของกรดนวคลอกและความสำคญของกรดนวคลอกทมตอสงมชวต

- กรดนวคลอกประกอบดวย หนวยยอย เรยกวา นวคลโอไทด โมเลกลของนวคลโอไทดประกอบดวยหมฟอสเฟต นำตาลทมคารบอน 5 อะตอมและเบสทมไนโตรเจนเปนองคประกอบ - กรดนวคลอกเปนองคประกอบของสารพนธกรรม ทำหนาทเกบและถายทอดขอมลทางพนธกรรมม 2 ชนด คอ DNA และ RNA

8. สบคนขอมลและอธบายปฏกรยาเคม ทเกดขนในสงมชวต 9. อธบายการทำงานของเอนไซมในการเรงปฏกรยาเคมในสงมชวตและระบปจจยทมผลตอการทำงานของเอนไซม

- เมแทบอลซมเปนปฏกรยาเคมทเกดขนภายใน เซลลของสงมชวต ปฏกรยาเคม ประกอบดวย ปฏกรยาคายพลงงาน และปฏกรยาดดพลงงานปฏกรยาเคมเหลานจะดำเนนไปไดอยางรวดเรว จำเปนตองอาศยเอนไซมชวยเรงปฏกรยา - เอนไซมสวนใหญเปนสารประเภทโปรตน ทำหนาทเรงปฏกรยาเคม ในขณะทเกดปฏกรยาเคมในเซลล สารตงตนจะเขาไปจบกบเอนไซมทบรเวณจำเพาะของเอนไซมทเรยกวา บรเวณเรง ถาสารตงตนมโครงสรางเขากบบรเวณเรงได สารตงตนนนจะถกเปลยนเปนสารผลตภณฑ - อณหภม สภาพความเปนกรด-เบส และตวยบยงเอนไซม เปนปจจยทมผลตอการทำงานของเอนไซม

10. บอกวธการและเตรยมตวอยางสงมชวตเพอศกษาภายใตกลองจลทรรศนใชแสง วด

- กลองจลทรรศนเปนเครองมอทใชศกษาสงมชวต ขนาดเลก ทไมสามารถเหนไดดวยตาเปลาและ

42

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ขนาดโดยประมาณและวาดภาพทปรากฏภายใตกลอง บอกวธการใช และการดแลรกษากลองจลทรรศนใชแสงทถกตอง

รายละเอยดโครงสรางของเซลล - กลองจลทรรศนใชแสงเชงประกอบ และ กลองจลทรรศนใชแสงแบบสเตอรโออาศยเลนส ในการทำใหเกดภาพขยาย - กลองจลทรรศนอเลกตรอนทำใหเกดภาพขยาย โดยอาศยเลนสแมเหลกไฟฟารวมลำอเลกตรอนซงมอยดวยกน 2 ชนด คอ ชนดสองผาน และชนดสองกราด - ตวอยางสงมชวตทนำมาศกษาภายใตกลองจลทรรศน ใชแสงตองมวธการเตรยมทถกตองและเหมาะสม กบชนดของสงมชวต เพอใหเกดประสทธภาพ ในการศกษา - กลองจลทรรศนใชแสงเปนเครองมอทมความละเอยดซบซอนและราคาคอนขางสง จงควรใชอยางถกวธ มการเกบและดแลรกษาทถกตองเพอให สามารถใชงานไดนาน

11. อธบายโครงสรางและหนาทของสวน ทหอหมเซลลของเซลลพชและเซลลสตว 12. สบคนขอมล อธบาย และระบชนดและหนาทของออรแกเนลล 13. อธบายโครงสรางและหนาทของนวเคลยส

- เซลลเปนหนวยพนฐานทเลกทสดของสงมชวตโครงสรางพนฐานของเซลลประกอบดวย สวนท หอหมเซลล ไซโทพลาซม และนวเคลยส - สวนทหอหมเซลลทพบในเซลลทกชนดคอ เยอหมเซลล แตในแบคทเรย สาหราย ฟงไจ และพชจะมผนงเซลลเปนสวนหอหมเซลลเพมเตมขนมาอกขนหนง - โครงสรางของเยอหมเซลลประกอบดวยโมเลกล ของฟอสโฟลพดเรยงเปนสองชน และมโปรตน แทรกหรออยทผวทงสองดานของฟอสโฟลพด - ไซโทพลาซมอยภายในเยอหมเซลล ประกอบดวย ไซโทซอลและออรแกเนลล - นวเคลยสเปนศนยกลางควบคมการทำงานของ เซลลยคารโอต ประกอบดวยเยอหม ซงภายใน มDNA RNA และโปรตนบางชนด

14. อธบายและเปรยบเทยบการแพร ออสโม - สารตาง ๆ มการเคลอนทเขาและออกจากเซลล

43

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ซส การแพรแบบฟาซลเทต และ แอกทฟทรานสปอรต 15. สบคนขอมล อธบาย และเขยนแผนภาพการลำเลยงสารโมเลกลใหญออกจากเซลลดวยกระบวนการเอกโซไซโทซสและการลำเลยงสารโมเลกลใหญเขาสเซลลดวยกระบวนการเอนโดไซโทซส

อยตลอดเวลาโดยกระบวนการตาง ๆ ไดแก การแพร ออสโมซส การแพรแบบฟาซลเทต แอกทฟทรานสปอรต กระบวนการเอกโซไซโทซส กระบวนการเอนโดไซโทซส - แกสตาง ๆ เขาหรอออกจากเซลลโดยการแพรสวนนำเขาหรอออกจากเซลลผานเยอหมเซลล โดยออสโมซส - ไอออนและสารบางอยางทไมสามารถลำเลยงผานเยอหมเซลลโดยตรงไดจำเปนตองอาศย โปรตนทอยบนเยอหมเซลลเปนตวพาสารนน เขาและออกจากเซลล เรยกวาการแพรแบบฟาซลเทต - แอกทฟทรานสปอรต เปนการลำเลยงสารจาก บรเวณทมความเขมขนตำไปยงบรเวณทมความเขมขนสง - สารบางอยางทไมสามารถแพรผานเยอหมเซลล หรอลำเลยงผานโปรตนทเปนตวพาไดจะถกลำเลยงออกจากเซลล ดวยกระบวนการเอกโซไซโทซส - สารทมขนาดใหญจะสามารถลำเลยงเขาสเซลล ดวยกระบวนการเอนโดไซโทซส ซงแบงเปน 3แบบ ไดแก พโนไซโทซส ฟาโกไซโทซส และการนำสาร เขาสเซลลโดยอาศยตวรบ

16. สงเกตการแบงนวเคลยสแบบไมโทซสและแบบไมโอซสจากตวอยางภายใตกลองจลทรรศน พรอมทงอธบายและเปรยบเทยบการแบงนวเคลยสแบบไมโทซสและแบบไมโอซส

- การแบงเซลลของสงมชวตเปนการเพมจำนวนเซลลซงเปนกระบวนการทเกดขนตอเนองกนเปนวฎจกร โดยวฎจกรของเซลล ประกอบดวยอนเตอรเฟส การแบงนวเคลยสแบบไมโทซสและ การแบงไซโทพลาซม - การแบงนวเคลยส ม 2 แบบ คอ การแบงนวเคลยส แบบไมโทซสและการแบงนวเคลยสแบบไมโอซส - การแบงนวเคลยสแบบไมโทซส ประกอบดวย ระยะโพรเฟส เมทาเฟส แอนาเฟส และเทโลเฟส

44

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง - การแบงนวเคลยสแบบไมโอซสประกอบดวย ระยะโพรเฟส I เมทาเฟส I แอนาเฟส I เทโลเฟสI ระยะโพรเฟส II เมทาเฟส II แอนาเฟส II และเทโลเฟส II - การแบงนวเคลยสแบบไมโทซสทำใหเซลลรางกาย เพมจำนวนเพอการเจรญเตบโต และซอมแซม สวนทสกหรอหรอถกทำลายไปได สวนการแบง นวเคลยสแบบไมโอซสมความสำคญตอสงมชวต ในกระบวนการสรางเซลลสบพนธ - การแบงไซโทพลาซมในเซลลพชจะมการสราง แผนกนเซลลและเซลลสตวจะมการคอดเวา เขาหากนของเยอหมเซลล

17. อธบาย เปรยบเทยบ และสรปขนตอน การหายใจระดบเซลลในภาวะทมออกซเจนเพยงพอและภาวะทมออกซเจนไมเพยงพอ

- การหายใจระดบเซลลเปนการสลายสารอาหารทมพลงงานสงโดยมออกซเจนเปนตวรบ อเลกตรอนตวสดทาย ประกอบดวย 3 ขนตอน คอ ไกลโคลซส วฏจกรเครบส และกระบวนการ ถายทอดอเลกตรอน - การหายใจระดบเซลล พลงงานสวนใหญไดจาก ขนตอนการถายทอดอเลกตรอน พลงงานน จะถกเกบไวในพนธะเคมในโมเลกลของ ATP - ในภาวะทมออกซเจนไมเพยงพอ ทำใหการหายใจ ของเซลลไมสมบรณ จงเกดไดเฉพาะไกลโคลซส ผลทไดจากการหายใจในสภาวะนในสตวจะได กรดแลกตก ในจลนทรยและพชอาจได กรดแลกตก หรอเอทลแอลกอฮอล

ม.5 - - ม.6 - -

สาระชววทยา 2. เขาใจการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม การถายทอดยนบนโครโมโซม สมบตและ หนาทของสารพนธกรรม การเกดมวเทชน เทคโนโลยทางดเอนเอ หลกฐานขอมลและแนวคด เกยวกบววฒนาการของสงมชวต ภาวะสมดลของฮารด-ไวนเบรก การเกดสปชสใหม ความ หลากหลาย ทางชวภาพ กำเนดของสงมชวต ความหลากหลายของสงมชวต และอนกรมวธาน

45

รวมทงนำความรไปใชประโยชน ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง

ม. 4 1. สบคนขอมล อธบายและสรปผลการทดลอง ของเมนเดล 2. อธบายและสรปกฎแหงการแยกและกฎแหงการรวมกลมอยางอสระ และนำกฎของเมนเดล นไปอธบายการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมและใชในการคำนวณโอกาสในการเกด ฟโนไทปและจโนไทปแบบตาง ๆ ของรน F1 และ F2

- เมนเดลศกษาการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม โดยการผสมพนธถวลนเตาจนสรปเปนกฎแหงการแยกและกฎแหงการรวมกลมอยางอสระ - กฎแหงการแยกมใจความวา แอลลลทอยเปนค จะแยกออกจากกนในระหวางการสรางเซลล สบพนธ โดยเซลลสบพนธแตละเซลลจะมเพยง แอลลลใดแอลลลหนง - กฎแหงการรวมกลมอยางอสระมใจความวา หลงจากคของแอลลลแยกออกจากกน แตละ แอลลลจะจดกลมอยางอสระกบแอลลลอนๆ ทแยกออกจากคเชนกนในการเขาไปอยในเซลล สบพนธ

3. สบคนขอมล วเคราะห อธบาย และสรปเกยวกบการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ทเปนสวนขยายของ พนธศาสตรเมนเดล 4. สบคนขอมล วเคราะห และเปรยบเทยบลกษณะทางพนธกรรมทมการแปรผน ไมตอเนองและลกษณะทางพนธกรรมทม การแปรผนตอเนอง

- การถายทอดลกษณะทางพนธกรรมบางลกษณะ ใหอตราสวนทแตกตางจากผลการศกษาของ เมนเดล เรยกลกษณะเหลานวา ลกษณะทางพนธกรรมทเปนสวนขยายของพนธศาสตร เมนเดล เชน การขมไมสมบรณ การขมรวมกน มลตเปลแอลลล ยนบนโครโมโซมเพศ และพอลยน - ลกษณะทางพนธกรรมบางลกษณะมความแตกตางกนชดเจน เชน การมตงหหรอไมมตงห ซงเปน ลกษณะทางพนธกรรมทมการแปรผนไมตอเนอง - ลกษณะทางพนธกรรมบางลกษณะมความ แตกตางกนเลกนอยและลดหลนกนไป เชนความสงและสผวของมนษยถกควบคมโดยยน หลายคซงเปนลกษณะทางพนธกรรมทมการ แปรผนตอเนองและสงแวดลอมอาจมผลตอการ แสดงลกษณะนน

5. อธบายการถายทอดยนบนโครโมโซม และยกตวอยางลกษณะทางพนธกรรมทถกควบคมดวยยนบนออโตโซมและยนบนโครโมโซมเพศ

- โครโมโซมภายในเซลลรางกายแบงเปนออโตโซม และโครโมโซมเพศ ลกษณะทางพนธกรรม สวนใหญถกควบคมดวยยนบนออโตโซม บางลกษณะถกควบคมดวยยนบนโครโมโซมเพศ ซงสวนมาก

46

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง เปนยนบนโครโมโซม X - เมอมการสรางเซลลสบพนธ ยนบนโครโมโซม เดยวกนทอยใกลกนมกจะถกถายทอดไปดวยกน แตการเกดครอสซงโอเวอรในการแบงเซลลแบบ ไมโอซสอาจทำใหยนบนโครโมโซมเดยวกนแยก จากกนไดสงผลใหรปแบบของเซลลสบพนธทไดแตกตางไปจากกรณทไมเกดครอสซงโอเวอร

6. สบคนขอมล อธบายสมบตและหนาทของสารพนธกรรม โครงสรางและองคประกอบ ทางเคมของ DNA และสรปการจำลอง DNA 7. อธบายและระบขนตอนในกระบวนการสงเคราะหโปรตนและหนาทของ DNA และ RNA แตละชนดในกระบวนการสงเคราะห โปรตน 8. สรปความสมพนธระหวางสารพนธกรรม แอลลล โปรตน ลกษณะทางพนธกรรม และเชอมโยงกบความรเรองพนธศาสตรเมนเดล

- DNA เปนพอลเมอรของนวคลโอไทด แตละ นวคลโอไทด ประกอบดวย นำตาลดออกซไรโบส หมฟอสเฟต และไนโตรจนสเบส คอ A T C และ G - โมเลกลของ DNA เปนพอลนวคลโอไทด 2สาย เรยงสลบทศและบดเปนเกลยวเวยนขวา โดยการ เขาคกนของสาย DNA เกดจากการจบคของ เบสคสม คอ A คกบ Tและ C คกบ G - ยน คอสาย DNA บางชวงทควบคมลกษณะทาง พนธกรรมได โดยยนกำหนดลำดบกรดอะมโน ของโปรตนซงทำหนาทเปนโครงสราง เอนไซม และอนๆ มผลทำใหเซลลและสงมชวตปรากฏ ลกษณะตางๆได - DNA จำลองตวเองไดโดยใชสายหนงเปนแมแบบ และสรางอกสายขนมาใหม ซงจะมโครงสราง และลำดบนวคลโอไทดเหมอนเดม DNA ควบคมลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวตได โดยการสราง RNA 3 ประเภท คอ mRNA tRNA และrRNA ซงรวมกนทำหนาทในกระบวนการ สงเคราะหโปรตน - RNA เปนพอลเมอรของนวคลโอไทดสายเดยว แตละนวคลโอไทดประกอบดวยนำตาลไรโบส หมฟอสเฟต และไนโตรจนสเบส คอ A U C และ G

9. สบคนขอมล และอธบายการเกดมวเทชนระดบยนและระดบโครโมโซม สาเหตการเกด

- มวเทชนเปนการเปลยนแปลงของลำดบหรอ จำนวนนวคลโอไทดใน DNA ซงอาจนำไปส การ

47

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง มวเทชน รวมทงยกตวอยางโรคและกลมอาการทเปนผลของการเกดมวเทชน

เปลยนแปลงโครงสรางและการทำงานของ โปรตน ซงถาการเปลยนแปลงดงกลาวเกด ในเซลลสบพนธ จะสามารถถายทอดไปยงรนตอๆ ไปได และทำใหเกดความแปรผนทาง พนธกรรมของสงมชวตการเกดมวเทชนมสาเหต มาจากปจจยตางๆเชน รงส และสารเคม - การขาดหายไปหรอเพมขนของนวคลโอไทด และการแทนทคเบส เปนการเกดมวเทชนระดบยน เชน โรคโลหตจางชนดซกเคลเซลล เปนผลมาจากการแทนทคเบส - การเปลยนแปลงโครงสรางของโครโมโซมเชน หายไปหรอเพมขนบางสวน และการเปลยนแปลง จำนวนโครโมโซม เชน การลดลงหรอเพมขน ของโครโมโซมบางแทงหรอทงชดเปนสาเหต ของการเกดมวเทชนระดบโครโมโซม เชน กลม อาการครดชาตและกลมอาการดาวน กลมอาการ เทอรเนอรและกลมอาการไคลนเฟลเตอร

10. อธบายหลกการสรางสงมชวตดดแปรพนธกรรมโดยใชดเอนเอรคอมบแนนท 11. สบคนขอมล ยกตวอยาง และอภปรายการนาเทคโนโลยทางดเอนเอไปประยกต ทงในดานสงแวดลอม นตวทยาศาสตร การแพทย การเกษตร และอตสาหกรรม และขอควรคำนงถงดานชวจรยธรรม

- การใชเทคโนโลยทางดเอนเอ ในการสรางดเอนเอ รคอมบแนนท สามารถนำไปใชในการสราง สงมชวตดดแปรพนธกรรม โดยนำยนทตองการ มาตดตอใสในสงมชวต ทำใหสงมชวตนนมสมบต ตามตองการ - เทคโนโลยทางดเอนเอ สามารถนำไปประยกต ใชในดานตางๆ เชน สงแวดลอมนตวทยาศาสตร การแพทย การเกษตร และอตสาหกรรม โดยการใชเทคโนโลยทางดเอนเอ ตองคำนงถงความปลอดภย ทางชวภาพชวจรยธรรม และผลกระทบตอสงคม

12. สบคนขอมลและอธบายเกยวกบหลกฐานทสนบสนนและขอมลทใชอธบายการเกดววฒนาการของสงมชวต

- หลกฐานททำใหเชอวาสงมชวตมววฒนาการ เชนซากดกดำบรรพ กายวภาคเปรยบเทยบ วทยาเอมบรโอ การแพรกระจายของสงมชวตทาง ภมศาสตรการศกษาทางชวภมศาสตร และดาน

48

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ชววทยาระดบโมเลกล - มนษยมการสบสายววฒนาการมาเปนเวลานาน โดยมหลกฐานทสนบสนนจากซากดกดำบรรพ ของบรรพบรษมนษยทคนพบและจากการเปรยบเทยบลำดบเบสบน DNAระหวางมนษย กบไพรเมตอนๆ

13. อธบายและเปรยบเทยบแนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวตของฌอง ลามารก และทฤษฎเกยวกบววฒนาการของสงมชวตของชาลส ดารวน

- ฌอง ลามารก ไดเสนอแนวคดเพออธบายเกยวกบ ววฒนาการของสงมชวตวาสงมชวตมการ เปลยนแปลงโครงสรางใหเขากบสภาพแวดลอม โดยอาศยกฎการใชและไมใชและกฎแหงการ ถายทอดลกษณะทเกดขนมาใหม - ชาลส ดารวน เสนอทฤษฎเกยวกบววฒนาการของสงมชวต เกดจากการคดเลอกโดยธรรมชาต โดยสงมชวตมแนวโนมทจะใหกำเนดลกทม ลกษณะแตกตางกนจำนวนมาก แตมเพยงจำนวนหนงทเหมาะสมกบสภาพแวดลอม สามารถมชวตรอดและถายทอดลกษณะ ทเหมาะสมไปยงรนตอไปได

14. ระบสาระสำคญและอธบายเงอนไขของภาวะสมดลของฮารด-ไวนเบรก ปจจยททำใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล ในประชากร พรอมทงคำนวณหาความถของแอลลลและจโนไทปของประชากรโดยใชหลกของฮารด-ไวนเบรก

- เมอประชากรอยในภาวะสมดลของฮารด-ไวเบรกโดยประชากรมขนาดใหญ ไมมการถายเทยนระหวางประชากร ไมเกดมวเทชน สมาชกทกตวมโอกาสผสมพนธไดเทากน และไมเกดการคดเลอกโดยธรรมชาต จะทำใหความถของแอลลลของลกษณะนนไมเปลยนแปลงไมวาจะผานไปกรนกตาม เปนผลใหลกษณะนนไมเกดววฒนาการ - การเปลยนแปลงความถของยนหรอแอลลลในประชากรเกดจากปจจยหลายประการนำไปสการเกดววฒนาการ

15. สบคนขอมล อภปราย และอธบายกระบวนการเกดสปชสใหมของสงมชวต

- สปชสใหมจะเกดขนไดเมอไมมการถายเทเคลอนยายยนระหวางประชากรหนงกบอก ประชากรหนง ในรนบรรพบรษ ทำใหประชากร ทงสอง มโครงสรางทางพนธกรรมทแตกตางกน และววฒนาการเกดเปนสปชสใหม

49

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง - ปจจยททำใหเกดสปชสใหมอาจเกดได 2 แนวทาง คอการเกดสปชสใหมจากการแบงแยกทางภมศาสตรและการเกดสปชสใหมในเขตภมศาสตรเดยวกน

ม.5 - - ม. 6 1. อภปรายความสำคญของความ

หลากหลายทางชวภาพ และความเชอมโยงระหวาง ความหลากหลายทางพนธกรรม ความหลากหลายของสปชส และ ความหลากหลายของระบบนเวศ

- ความหลากหลายทางชวภาพ ประกอบดวย ความหลากหลายทางพนธกรรม ความหลากหลาย ของสปชสและความหลากหลายของระบบนเวศ - การแปรผนทางพนธกรรมทำใหเกดความหลากหลายทางพนธกรรม ซงสงมชวตใดทม ความหลากหลายทางพนธกรรมมากยอมทำใหมโอกาสอยรอดเพมขนและสบทอดลกหลาน ตอไปได - สงมชวตทดำรงชวตอยในสงแวดลอมตางๆไดผานกระบวนการคดเลอกโดยธรรมชาต หรอโดยมนษยมาเปนระยะเวลายาวนาน หลายชวรนซงอาจเกดเปนสปชสใหมสงผลให เกดความหลากหลายของสปชส - แหลงทอยอาศยแตละแหลงทสงมชวตอาศยอยนนจะมองคประกอบของปจจยทางกายภาพและปจจยทางชวภาพทแตกตางกน ทำใหเกดความหลากหลายของระบบนเวศ

2. อธบายการเกดเซลลเรมแรกของสงมชวตและววฒนาการของสงมชวตเซลลเดยว

- จดเรมตนของววฒนาการของเซลลเกดจาก โมเลกลของสารอนทรย โดยเซลลรปแบบแรกทเกดขนคอ เซลลโพรคารโอต และมววฒนาการ ขนมาเปนเซลลยคารโอต และจากสงมชวต เซลลเดยว เปนสงมชวตหลายเซลลทมโครงสราง แบบงาย ๆ จนกลายมาเปนสงมชวตหลายเซลล ทมโครงสรางซบซอนมากขนตามลำดบ

3. อธบายลกษณะสำคญและยกตวอยางสงมชวตกลมแบคทเรย สงมชวตกลมโพรทสตสงมชวตกลมพช สงมชวตกลมฟง

- แบคทเรยเปนสงมชวตพวกโพรคารโอต ผนงเซลล มเพปทโดไกลแคนเปนองคประกอบสำคญ แบคทเรยทวไปสรางอาหารเองไมได

50

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ไจ และสงมชวตกลมสตว ดำรงชวต แบบผสลายสารอนทรยหรอ

แบบปรสต แตแบคทเรยบางกลม เชน ไซยาโนแบคทเรย สรางอาหารเองไดจากกระบวนการสงเคราะห ดวยแสง - โพรทสตเปนสงมชวตพวกยคารโอต มลกษณะ หลากหลายทงทเปนสงมชวตเซลลเดยวหรอ สงมชวตหลายเซลลทยงไมพฒนาไปเปนเนอเยอ อาจมหรอไมมผนงเซลลเปนสวนประกอบของเซลล - พชเปนสงมชวตหลายเซลลพวกยคารโอต มผนงเซลล ซงมเซลลโลสเปนองคประกอบ มวฏจกรชวต แบบสลบ และมระยะเอมบรโอในการสบพนธ แบบอาศยเพศ พชสรางอาหารเองไดจาก กระบวนการสงเคราะหดวยแสง - ฟงไจเปนสงมชวตพวกยคารโอต มทงสงมชวต เซลลเดยวและหลายเซลล เซลลของฟงไจยงไม พฒนาไปเปนเนอเยอผนงเซลลมไคทนเปนองค ประกอบสำคญ ฟงไจสรางอาหารเองไมไดและ ดำรงชวตแบบผสลายสารอนทรยหรอแบบปรสต - สตวเปนสงมชวตหลายเซลลพวกยคารโอต ไมสามารถสรางอาหารเองไดตองไดรบอาหาร จากสงมชวตอน สวนใหญมระบบยอยอาหารบางชนดอาจเปนปรสต สตวมระยะเอมบรโอในการสบพนธแบบอาศยเพศ - สตวอาจแบงเปนกลมยอยโดยพจารณาลกษณะตางๆ คอเนอเยอสมมาตร การเปลยนแปลงของ บลาสโทพอร การเจรญในระยะตวออน ทำให อาจแบงสตวเปนกลมยอย เชนกลมฟองนำ กลมไฮดรา กลมหนอนตวแบน กลมหอยและ หมก กลมไสเดอนดน กลมหนอนตวกลม กลมสตวทมขาเปนปลอง กลมดาวทะเลและปลงทะเล และกลมสตวทมโนโทคอรด

4. อธบายและยกตวอยางการจำแนก - การจำแนกสงมชวตออกเปนหมวดหมเปนลำดบ

51

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง สงมชวตจากหมวดหมใหญจนถงหมวดหมยอย และวธการเขยนชอวทยาศาสตรในลำดบขนสปชส 5. สรางไดโคโทมสคยในการระบสงมชวต หรอตวอยางทกำหนดออกเปนหมวดหม

ขนตางๆเรมจากหมวดหมใหญแลวแบงเปน หมวดหมยอย ดงน คงดอม ไฟลม คลาส ออรเดอร แฟมล จนส และสปชส - ชอวทยาศาสตรของสงมชวตในลำดบขน สปชส ทตงขนตามระบบทวนามเพอใชในการระบถง สงมชวตแตละชนดใหมความเขาใจถกตองตรงกนประกอบดวย 2 สวน โดยสวนแรกเปน ชอสกล สวนหลงเปนคำทระบลกษณะพเศษของสงมชวต ชนดนน หรอเปนคำทมความหมายเฉพาะ โดยทง 2 สวนนตองเปนภาษาละตน - ไดโคโทมสคยเปนเครองมอทใชเพอระบหมวดหม ของสงมชวตลำดบขนตางๆ โดยมหลกเกณฑ ในการนำลกษณะทตางกนของสงมชวตมาพจารณาเปนค - วทเทเกอร เสนอแนวความคดทวาสงมชวตพวกยคารโอตมววฒนาการมาจากสงมชวตพวกโพรคารโอต และจำแนกสงมชวตเปน 5 คงดอม ประกอบดวย มอเนอรา โพรทสตา พช ฟงไจ และสตว - โวสซ และคณะ จำแนกสงมชวตเปน 3 โดเมนประกอบดวย แบคทเรย อารเคย และยคารอา โดยแนวความคดการจำแนกสงมชวตแตละโดเมนเปนกลมยอยจะใชหลกทวา สงมชวตในกลมเดยวกนมสายววฒนาการมาจากบรรพบรษรวมกน

สาระชววทยา 3. เขาใจสวนประกอบของพช การแลกเปลยนแกสและคายนำของพช การลำเลยงของพช การสงเคราะหดวยแสง การสบพนธของพชดอกและการเจรญเตบโต และการตอบสนองของพช รวมทงนำความรไปใชประโยชน ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ม.4 - - ม.5 1. อธบายเกยวกบชนดและลกษณะของ

เนอเยอพช และเขยนแผนผงเพอสรปชนด- เนอเยอพชแบงเปน 2 กลมใหญ คอ เนอเยอเจรญและเนอเยอถาวร

52

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ของเนอเยอพช - เนอเยอเจรญแบงเปนเนอเยอเจรญสวนปลาย

เนอเยอเจรญเหนอขอ และเนอเยอเจรญดานขาง - เนอเยอถาวรเปลยนแปลงมาจากเนอเยอเจรญ เนอเยอถาวรอาจแบงไดเปน 3 ระบบ คอ ระบบ เนอเยอผว ระบบเนอเยอพน และระบบเนอเยอ ทอลำเลยงซงทำหนาทตางกน

2. สงเกต อธบาย และเปรยบเทยบโครงสรางภายในของรากพชใบเลยงเดยวและรากพช ใบเลยงคจากการตดตามขวาง

- ราก คอ สวนแกนของพชทโดยทวไปเจรญอยใตระดบผวดน ทำหนาทยดหรอคำจนใหพช เจรญเตบโตอยกบทไดและยงมหนาทสำคญใน การดดนำและธาตอาหารในดน เพอสงไปยงสวนตางๆของพช - โครงสรางภายในของปลายรากทตดตามยาว ประกอบดวยเนอเยอเจรญแบงเปนบรเวณตางๆ คอบรเวณหมวกราก บรเวณเซลลกำลงแบงตว บรเวณเซลลขยายตวตามยาว และบรเวณทเซลล มการเปลยนแปลงไปทำหนาทเฉพาะและเจรญ เตบโตเตมท - โครงสรางภายในของรากระยะการเตบโตปฐมภมเมอตดตามขวางจะเหนโครงสรางแบงเปน 3 ชน เรยงจากดานนอกเขาไป คอ ชนเอพเดอรมส ชนคอรเทกซ และชนสตล ในชนสตลจะพบ มดทอลำเลยงทมลกษณะแตกตางกนในพชใบเลยงเดยวและพชใบเลยงค - โครงสรางภายในของรากระยะการเตบโตทตยภมชนเอพเดอรมสจะถกแทนทดวยชนเพรเดรม ซงม คอรกเปนเนอเยอสำคญชนคอรเทกซอาจมการ เปลยนแปลงเกดเซลลททำใหมความแขงแรง เพมขน หรอเกดเซลลทสะสมอาหารเพมขน สวนลกษณะมดทอลำเลยงจะเปลยนไป เนองจาก มการสรางเนอเยอลำเลยงเพมขน

3. สงเกต อธบาย และเปรยบเทยบโครงสรางภายในของลำตนพชใบเลยงเดยวและลำตน

- ลำตน คอ สวนแกนของพชทโดยทวไปเจรญ อยเหนอระดบผวดนถดขนมาจากราก ทำหนาท สราง

53

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง พชใบเลยงคจากการตดตามขวาง ใบและชใบ ลำเลยงนำ ธาตอาหาร และ อาหารท

พชสรางขนสงไปยงสวนตาง ๆ - โครงสรางภายในของลำตนระยะการเตบโตปฐมภม เมอตดตามขวางจะเหนโครงสรางแบงเปน 3 ชนเรยงจากดานนอกเขาไป คอ ชนเอพเดอรมส ชนคอรเทกซ และชนสตล ซงชนสตลจะพบมด ทอลำเลยงทมลกษณะแตกตางกนในพช ใบเลยงเดยว และพชใบเลยงค - ลำตนในระยะการเตบโตทตยภม จะมเสนรอบวง เพมขนและมโครงสรางแตกตางจากเดม เนองจากมการสรางเนอเยอเพรเดรม และเนอเยอทอลำเลยงทตยภมเพมขน

4. สงเกต และอธบายโครงสรางภายในของใบพชจากการตดตามขวาง

- ใบมหนาทสงเคราะหดวยแสงแลกเปลยนแกส และคายนำใบของพชดอกประกอบดวย กานใบ แผนใบ เสนกลางใบและเสนใบ พชบางชนดอาจ ไมมกานใบทโคนกานใบอาจพบหรอไมพบหใบ - โครงสรางภายในของใบตดตามขวางประกอบดวย เนอเยอ 3 กลม ไดแก เอพเดอรมสมโซฟลล และเนอเยอทอลำเลยง

5. สบคนขอมล สงเกต และอธบายการแลกเปลยนแกสและการคายนำของพช

- พชมการแลกเปลยนแกสและการคายนำผานทาง ปากใบเปนสวนใหญ ปากใบพบไดทใบและลำตนออน เมอความชนสมพทธในอากาศ ภายนอกตำกวาความชนสมพทธภายในใบพช ทำใหนำภายในใบพชระเหยเปนไอออกมาทาง รปากใบเรยกวาการคายนำความชนในอากาศ ลม อณหภมสภาพนำในดน ความเขมของแสง เปนปจจยทมผลตอการคายนำ ของพช

6. สบคนขอมลและอธบายกลไกการลำเลยงนำและธาตอาหารของพช 7. สบคนขอมล อธบายความสำคญของธาตอาหาร และยกตวอยางธาตอาหารทสำคญทมผลตอการเจรญเตบโตของพช

- พชดดนำและธาตอาหารตางๆ จากดนโดยเซลล ขนรากแลวลำเลยงผานชนคอรเทกซเขาส เนอเยอลำเลยงนำในชนสตล ซงเปนการดดนำจากดนสเนอเยอลำเลยงนำในแนวระนาบ และลำเลยงไปยงสวนตางๆ ของพชในแนวดง

54

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง - ในสภาวะปกตการลำเลยงนำจากรากสยอด ของพชอาศยแรงดงจากการคายนำรวมกบ แรงโคฮชน แรงแอดฮชน - ในภาวะทบรรยากาศมความชนสมพทธสงมาก จนไมสามารถเกดการคายนำไดตามปกต นำท เขาไปในเซลลรากจะทำใหเกดแรงดนเรยกวา แรงดนราก ทำใหเกดปรากฏการณกตเตชน - พชแตละชนดตองการปรมาณและชนดของธาตอาหารแตกตางกน สามารถนำความรเกยวกบสมบตของธาตอาหารชนดตางๆ ทมผลตอการเจรญเตบโตของพชในสารละลายธาตอาหาร เพอใหพชเจรญเตบโตไดตามทตองการ

8. อธบายกลไกการลำเลยงอาหารในพช - อาหารทไดจากกระบวนการสงเคราะหดวยแสงจากแหลงสรางจะถกเปลยนแปลงเปนซโครส และลำเลยงผานทางทอโฟลเอม โดยอาศยกลไก การลำเลยงอาหารในพชซงเกยวของกบแรงดนนำ ไปยงแหลงรบ

9. สบคนขอมลและสรปการศกษาทไดจาก การทดลองของนกวทยาศาสตรในอดตเกยวกบกระบวนการสงเคราะหดวยแสง

- การศกษาคนควาของนกวทยาศาสตรในอดต ทำใหไดความรเกยวกบกระบวนการสงเคราะห ดวยแสงมาเปนลำดบขนจนไดขอสรปวา คารบอนไดออกไซด และนำเปนวตถดบทพชใช ในกระบวนการสงเคราะหดวยแสงและผลผลต ทไดคอ นำตาล ออกซเจน

10. อธบายขนตอนทเกดขนในกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพช C3

- กระบวนการสงเคราะหดวยแสงม 2ขนตอนคอ ปฏกรยาแสง และการตรงคารบอนไดออกไซด - ปฏกรยาแสงเปนปฏกรยาทเปลยนพลงงานแสง เปนพลงงานเคม โดยแสงออกซไดซโมเลกลสารส ทไทลาคอยดของคลอโรพลาสต ทำใหเกดการ ถายทอดอเลกตรอน ไดผลตภณฑเปน ATP และNADPH+ H+ ในสโตรมาของคลอโรพลาสต - การตรงคารบอนไดออกไซด เกดในสโตรมา โดยใช RuBP และเอนไซมรบสโก ไดสารท

55

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ประกอบดวย คารบอน 3 อะตอม คอ PGA โดยใช ATP และ NADPH ทไดจากปฏกรยาแสงไปรดวซ สารประกอบคารบอน 3 อะตอม ไดเปนนำตาล ทมคารบอน 3 อะตอม คอ PGAL ซงสวนหนง จะถกนำไปสราง RuBP กลบคนเปนวฏจกร โดยพช C3 จะมการตรงคารบอนไดออกไซดดวย วฏจกรคลวนเพยงอยางเดยว

11. เปรยบเทยบกลไกการตรงคารบอนไดออกไซดในพช C3 พช C4 และ พช CAM

- พช C4 ตรงคารบอนอนนทรย 2 ครงครงแรกเกดขนทเซลลมโซฟลล โดย PEPและเอนไซม เพบคารบอกซเลส ไดสารประกอบทมคารบอน 4 อะตอม คอOAA ซงจะมการเปลยนแปลง ทางเคมไดสารประกอบทมคารบอน 4 อะตอม คอกรดมาลกซงจะถกลำเลยงไปจนถงเซลลบนเดลชทและปลอยคารบอนไดออกไซดในคลอโรพลาสตเพอใชในวฏจกรคลวนตอไป - พช CAM มกลไกในการตรงคารบอนไดออกไซด คลายพช C4 แตมการตรงคารบอนอนนทรยทง 2 ครงในเซลลเดยวกน โดยเซลลมการตรง คารบอนอนนทรยครงแรกในเวลากลางคนและปลอยออกมาในเวลากลางวนเพอใชใน วฏจกรคลวน ตอไป

12. สบคนขอมล อภปรายและสรปปจจยความเขมของแสง ความเขมขนของคารบอนไดออกไซด และอณหภม ทมผลตอการสงเคราะหดวยแสงของพช

ปจจยทมผลตอการสงเคราะหดวยแสง เชน ความเขมของแสง ความเขมขนของ คารบอนไดออกไซด อณหภม ปรมาณนำในดน ธาตอาหารอายใบ

13. อธบายวฏจกรชวตแบบสลบของพชดอก - พชดอกมวฏจกรชวตแบบสลบประกอบดวย ระยะทสรางสปอร เรยกระยะสปอโรไฟต (2n) และระยะทสรางเซลลสบพนธ เรยก ระยะแกมโทไฟต (n) - สวนประกอบของดอกทเกยวของกบการสบพนธ โดยตรงคอชนเกสรเพศผและชนเกสรเพศเมยซงจำนวนรงไขเกยวของกบการเจรญเปนผลชนด

56

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ตางๆ

14. อธบายและเปรยบเทยบกระบวนการสรางเซลลสบพนธเพศผและเพศเมยของพชดอก และอธบายการปฏสนธของพชดอก

- พชดอกสรางไมโครสปอรและเมกะสปอรซงอาจ สรางในดอกเดยวกนหรอตางดอกหรอตางตนกน - การสรางไมโครสปอรของพชดอกเกดขนโดย ไมโครสปอรมาเทอรเซลลแบงเซลลแบบ ไมโอซสไดไมโครสปอร โดยไมโครสปอรน แบงเซลลแบบไมโทซสได 2 เซลลคอ ทวบเซลล และเจเนอเรทฟเซลล เมอมการถายเรณไปตกบน ยอดเกสรเพศเมยทวบเซลลจะงอกหลอดเรณ และเจเนอเรทฟเซลลแบงไมโทซสไดเซลลสบพนธเพศผ 2 เซลล - การสรางเมกะสปอรเกดขนภายในออวลในรงไขโดยเซลลทเรยกวา เมกะสปอรมาเทอรเซลล แบงไมโอซสไดเมกะสปอร ซงในพชสวนใหญ จะเจรญพฒนาตอไปไดเพยง 1 เซลล ทเหลออก 3 เซลลจะฝอเมกะสปอรจะแบงไมโทซส 3 ครง ได 8นวเคลยส ทประกอบดวย 7 เซลลโดยม 1 เซลล ททำหนาทเปนเซลลสบพนธเรยกเซลลไข สวนอก1 เซลลม 2 นวเคลยสเรยก โพลารนวคลไอ - การปฏสนธของพชดอกเปนการปฏสนธคโดยคหนงเปนการรวมกนของสเปรมเซลลหนงกบเซลลไขไดเปนไซโกต ซงจะเจรญและพฒนา ไปเปนเอมบรโอ และอกคหนงเปนการรวมกน ของสเปรมอกเซลลหนงกบโพลารนวคลไอ ไดเปนเอนโดสเปรมนวเคลยส ซงจะเจรญและพฒนาตอไปเปนเอนโดสเปรม

15. อธบายการเกดเมลดและการเกดผลของพชดอก โครงสรางของเมลดและผล และยกตวอยางการใชประโยชนจากโครงสราง ตาง ๆ ของเมลดและผล

- ภายหลงการปฏสนธ ออวลจะมการเจรญและพฒนาไปเปนเมลด และรงไขจะมการเจรญ และพฒนาไปเปนผล - โครงสรางของเมลดประกอบดวย เปลอกเมลด เอมบรโอ และเอนโดสเปรม โครงสรางของผล ประกอบดวย ผนงผลและเมลด ซงแตละสวน ของโครงสรางจะมประโยชนตอพชเองและตอสงมชวต

57

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง อน

16. ทดลอง และอธบายเกยวกบปจจยตาง ๆ ทมผลตอการงอกของเมลด สภาพพกตวของเมลด และบอกแนวทางในการแกสภาพพกตวของเมลด

- เมลดทเจรญเตมทจะมการงอกโดยมปจจยตางๆ ทมผลตอการงอกของเมลดเชน นำหรอความชน ออกซเจน อณหภมและแสง เมลดบางชนด สามารถงอกไดทนท เพราะอยในสภาพพกตว - เมลดบางชนดมสภาพพกตวเนองจากมปจจยบางประการทมผลยบยงการงอกของเมลด ซงสภาพพกตวของเมลดสามารถแกไขไดหลายวธ ตามปจจยทยบยง

17. สบคนขอมล อธบายบทบาทและหนาทของออกซน ไซโทไคนน จบเบอเรลลน เอทลน และกรดแอบไซซก และอภปรายเกยวกบการนำไปใชประโยชนทางการเกษตร 18. สบคนขอมล ทดลอง และอภปรายเกยวกบสงเราภายนอกทมผลตอการเจรญเตบโตของพช

- พชสรางสารควบคมการเจรญเตบโตหลายชนด ทสวนตางๆ ซงสารนเปนสงเราภายในทมผลตอการเจรญเตบโตของพช เชน ออกซโทซน ไซโทไคนน จบเบอเรลลนเอทลน และกรดแอบไซซก - แสงสวาง แรงโนมถวงของโลก สารเคมและนำเปนสงเราภายนอกทมผลตอการเจรญเตบโตของพช - ความรเกยวกบการตอบสนองตอสงเราภายใน และสงเราภายนอกทมผลตอการเจรญเตบโต ของพช สามารถนำมาประยกตใชควบคมการเจรญเตบโตของพชเพมผลผลตและยดอาย ผลผลตได

ม.6 - - สาระชววทยา 4. เขาใจการยอยอาหารของสตวและมนษย รวมทงการหายใจและการแลกเปลยนแกส การลำเลยงสารและการหมนเวยนเลอด ภมคมกนของรางกาย การขบถาย การรบรและการ ตอบสนอง การเคลอนท การสบพนธและการเจรญเตบโต ฮอรโมนกบการรกษาดลยภาพ และ พฤตกรรมของสตว รวมทงนำความรไปใชประโยชน ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ม.4 - - ม.5 1. สบคนขอมล อธบาย และเปรยบเทยบ

โครงสรางและกระบวนการยอยอาหารของสตวทไมมทางเดนอาหาร สตวทมทางเดน

- รา มการปลอยเอนไซมออกมายอยอาหาร นอกเซลล สวนอะมบาและพารามเซยมมการยอย อาหารภายในฟดแวควโอลโดยเอนไซมในไลโซโซม

58

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง อาหารแบบไมสมบรณ และสตวทมทางเดนอาหารแบบสมบรณ 2. สงเกต อธบาย การกนอาหารของไฮดรา และพลานาเรย

- ฟองนำ ไมมทางเดนอาหารแตจะมเซลลพเศษ ทำหนาทจบอาหารเขาสเซลลแลวยอยภายในเซลลโดยเอนไซมในไลโซโซม - ไฮดราและพลานาเรยมทางเดนอาหารแบบไมสมบรณจะกนอาหารและขบกากอาหารออกทางเดยวกน - ไสเดอนดน แมลง สตวไมมกระดกสนหลงสวนใหญ และสตวมกระดกสนหลงจะมทางเดนอาหารแบบสมบรณ

3. อธบายเกยวกบโครงสราง หนาท และกระบวนการยอยอาหาร และการดดซมสารอาหารภายในระบบยอยอาหารของมนษย

- การยอยอาหารของมนษยประกอบดวยการยอย เชงกลโดยการบดอาหารใหมขนาดเลกลง และ การยอยทางเคมโดยอาศยเอนไซมในทางเดน อาหาร ทำใหโมเลกลของอาหารมขนาดเลก จนเซลลสามารถดดซมและนำไปใชได - การยอยอาหารของมนษยเกดขนทชองปาก กระเพาะอาหาร และลำไสเลก - สารอาหารทยอยแลว วตามนบางชนด และธาตอาหารจะถกดดซมทวลลสเขาสหลอดเลอดฝอย แลวผานตบกอนเขาสหวใจ สวนสารอาหารประเภทลพดและวตามนทละลายในไขมนจะถกดดซมเขาสหลอดนำเหลองฝอย - อาหารทไมถกยอยหรอยอยไมไดจะเคลอนตอไป ยงลำไสใหญ นำ ธาตอาหาร และวตามนบางสวน ดดซมเขาสผนงลำไสใหญ ทเหลอเปนกากอาหาร จะถกกำจดออกทางทวารหนก

4. สบคนขอมล อธบาย และเปรยบเทยบโครงสรางททำหนาทแลกเปลยนแกสของฟองนำ ไฮดรา พลานาเรย ไสเดอนดน แมลง ปลา กบ และนก 5. สงเกต และอธบายโครงสรางของปอด ในสตวเลยงลกดวยนำนม

- ไสเดอนดนมการแลกเปลยนแกสผานเซลลบรเวณ ผวหนงทเปยกชน - แมลงมการแลกเปลยนแกสโดยผานทางทอลมซงแตกแขนงเปนทอลมฝอย - ปลาเปนสตวนำมการแลกเปลยนแกสทละลายอยในนำผานเหงอก - สตวสะเทนนำสะเทนบกใชปอดและผวหนงใน

59

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง การแลกเปลยนแกส - สตวเลอยคลาน สตวปก และสตวเลยงลกดวยนำนมอาศยปอดในการแลกเปลยนแกส

6. สบคนขอมล อธบายโครงสรางทใชในการแลกเปลยนแกสและกระบวนการแลกเปลยนแกสของมนษย 7. อธบายการทำงานของปอด และทดลองวดปรมาตรของอากาศในการหายใจออกของมนษย

- ทางเดนหายใจของมนษยประกอบดวย ชองจมกโพรงจมก คอหอย กลองเสยง ทอลม หลอดลม และถงลมในปอด - ปอดเปนบรเวณทมการแลกเปลยนแกสระหวาง ถงลมกบหลอดเลอดฝอย และบรเวณเซลลของ เนอเยอตางๆมการแลกเปลยนแกส โดยการ แพรผานหลอดเลอดฝอยเชนกน - การหายใจเขาและการหายใจออกเกดจาก การเปลยนแปลงความดนของอากาศภายในปอด โดยการทำงานรวมกนของกลามเนอกะบงลมและกลามเนอระหวางกระดกซโครงและควบคม โดยสมองสวนพอนสและเมดลลาออบลองกาตา

8. สบคนขอมล อธบายและเปรยบเทยบระบบหมนเวยนเลอดแบบเปดและระบบหมนเวยนเลอดแบบปด 9. สงเกตและอธบายทศทางการไหลของเลอดและการเคลอนทของเซลลเมดเลอดในหางปลา และสรปความสมพนธระหวางขนาดของ หลอดเลอดกบความเรวในการไหลของเลอด

- สงมชวตเซลลเดยวและสตวทมโครงสรางรางกาย ไมซบซอนมการลำเลยงสารตางๆโดยการแพร ระหวางเซลลกบสงแวดลอม - สตวทมโครงสรางรางกายซบซอนจะมการลำเลยง สารโดยระบบหมนเวยนเลอด ซงประกอบดวย หวใจ หลอดเลอด และเลอด - ระบบหมนเวยนเลอดม 2 แบบ คอ ระบบหมนเวยนเลอดแบบเปดและระบบหมนเวยนเลอดแบบปด - ระบบหมนเวยนเลอดแบบเปดพบในสตวจำพวก หอย แมลง กง สวนระบบหมนเวยนเลอดแบบปด พบในไสเดอนดนและสตวมกระดกสนหลง

10. อธบายโครงสรางและการทำงานของหวใจและหลอดเลอดในมนษย 11. สงเกตและอธบายโครงสรางหวใจของสตวเลยงลก ดวยนำนม ทศทางการไหลของเลอดผานหวใจของมนษย และเขยน

- ระบบหมนเวยนเลอดของมนษยประกอบดวย หวใจ หลอดเลอด และเลอดซงเลอดไหลเวยนอยเฉพาะในหลอดเลอด - หวใจมเอเตรยมทำหนาทรบเลอดเขาสหวใจและ เวนตรเคลทำหนาทสบฉดเลอดออกจากหวใจ โดย

60

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง แผนผงสรป การหมนเวยนเลอดของมนษย 12. สบคนขอมล ระบความแตกตางของเซลลเมดเลอดแดง เซลลเมดเลอดขาว เพลตเลต และพลาสมา 13. อธบายหมเลอดและหลกการใหและ รบเลอดในระบบ ABO และระบบ Rh

มลนกนระหวางเอเตรยมกบเวนตรเคล และ ระหวางเวนตรเคลกบหลอดเลอดทนำเลอดออกจากหวใจ - เลอดออกจากหวใจทางหลอดเลอดเอออตาร อารเตอร อารเตอรโอล หลอดเลอดฝอย เวนล เวน และเวนาคาวา แลวเขาสหวใจ - ขณะทหวใจบบตวสบฉดเลอดทำใหเกด ความดนเลอดและชพจร สภาพการทำงาน ของรางกาย อาย และเพศของมนษย เปนปจจย ทมผลตอความดนเลอดและชพจร - เลอดมนษยประกอบดวยเซลลเมดเลอดชนดตางๆ เพลตเลต และพลาสมา ซงทำหนาทแตกตางกน - หมเลอดของมนษยจำแนกตามระบบ ABO ไดเปน เลอดหม A B AB และ O ซงเรยกชอตามชนด ของแอนตเจนทเยอหมเซลลเมดเลอดแดง และ จำแนกตามระบบRh ไดเปน เลอดหม Rh+และ Rh- การใหและรบเลอดมหลกวา แอนตเจนขอใหตองไมตรงกบแอนตบอดของผรบ และการใหและรบเลอดทเหมาะสมทสดคอ ผให และผรบควรมเลอดหมตรงกน

14. อธบาย และสรปเกยวกบสวนประกอบและหนาทของนำเหลอง รวมทงโครงสรางและหนาทของหลอดนำเหลอง และ ตอมนำเหลอง

- ของเหลวทซมผานผนงหลอดเลอดฝอยออกมาอยระหวางเซลล เรยกวา นำเหลองทำหนาท หลอเลยงเซลลและสามารถแพรเขาส หลอดนำเหลองฝอย ซงตอมาหลอดนำเหลองฝอยจะรวมกนมขนาดใหญขนและเปดเขาสระบบหมนเวยนเลอดทหลอดเลอดเวนใกลหวใจ - ระบบนำเหลองประกอบดวย นำเหลองหลอดนำเหลอง และตอมนำเหลอง โดยทำหนาทนำนำเหลองกลบเขาสระบบหมนเวยนเลอด ตอมนำเหลองเปนทอยของเซลลเมดเลอดขาว ทำหนาททำลายสงแปลกปลอมทลำเลยงมากบ

61

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง นำเหลอง

15. สบคนขอมล อธบาย และเปรยบเทยบกลไกการตอตานหรอทำลายสงแปลกปลอมแบบไมจำเพาะและแบบจำเพาะ 16. สบคนขอมล อธบาย และเปรยบเทยบ การสรางภมคมกนกอเองและภมคมกนรบมา 17. สบคนขอมลและอธบายเกยวกบความผดปกตของระบบภมคมกนททำใหเกดเอดส ภมแพ การสรางภมตานทานตอเนอเยอตนเอง

- กลไกทรางกายตอตานหรอทำลายสงแปลกปลอม มอย 2 แบบ คอ แบบจำเพาะและแบบไมจำเพาะ - ตอมไขมน ตอมเหงอ ทผวหนงชวยปองกนและ ยบยงการเจรญของจลนทรยบางชนดและเมอเชอโรคหรอสงแปลกปลอมเขาสรางกาย เซลล เมดเลอดขาวชนดนวโทรฟลและโมโนไซต จะมการตอตานและทำลายสงแปลกปลอม โดยกระบวนการฟาโกไซโทซสสวนอโอซโนฟล เกยวของกบการทำลายปรสต เบโซฟลเกยวของ กบปฏกรยาการแพซงเปนการตอตานหรอ ทำลายสงแปลกปลอมแบบไมจำเพาะ - การตอตานหรอทำลายสงแปลกปลอมแบบ จำเพาะจะเกยวของกบการทำงานของลมโฟไซต ชนดเซลลบและเซลลท - อวยวะทเกยวของกบการสรางและตอบสนองของลมโฟไซตประกอบดวย ตอมนำเหลอง ทอนซล มาม ไทมส และเนอเยอนำเหลองทผนงลำไสเลก - การสรางภมคมกนแบบจำเพาะของรางกายม 2 แบบ คอ ภมคมกนกอเองและภมคมกนรบมา - การไดรบวคซนหรอทอกซอยดเปนตวอยางของ ภมคมกนกอเอง โดยการกระตนใหรางกายสรางภมคมกนขน ดวยวธการใหสารทเปนแอนตเจนเขาสรางกาย สวนภมคมกนรบมาเปนการรบแอนตบอดโดยตรง เชน การไดรบซรม การไดรบนำนมแม - เอดส ภมแพ และการสรางภมตานทานตอเนอเยอตนเอง เปนตวอยางของอาการทเกดจากระบบ ภมคมกนของรางกายททำงานผดปกต

18. สบคนขอมล อธบาย และเปรยบเทยบโครงสรางและหนาทในการกำจดของเสย

- อะมบา และพารามเซยมเปนสงมชวตเซลลเดยว ทมคอนแทรกไทลแวควโอลทำหนาทในการกำจด

62

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ออกจากรางกายของฟองนำ ไฮดรา พลานาเรย ไสเดอนดน แมลง และสตวมกระดกสนหลง

และรกษาดลยภาพของนำและแรธาตในเซลล - ฟองนำและไฮดรามเซลลสวนใหญสมผสกบนำ โดยตรง ของเสยจงถกกำจดออกโดยการแพรส สภาพแวดลอม - พลานาเรยใชเฟลมเซลลซงกระจายอย 2ขาง ตลอดความยาวของลำตวทำหนาทขบถายของเสย - ไสเดอนดน ใชเนฟรเดยม แมลงใชมลพเกยนทวบล และสตวมกระดกสนหลงใชไตในการขบถายของเสย

19. อธบายโครงสรางและหนาทของไต และโครงสรางทใชลำเลยงปสสาวะออกจากรางกาย 20. อธบายกลไกการทำงานของหนวยไต ในการกำจดของเสยออกจากรางกาย และเขยนแผนผงสรปขนตอนการกำจดของเสย ออกจากรางกายโดยหนวยไต 21. สบคนขอมล อธบายและยกตวอยางเกยวกบความผดปกตของไตอนเนองมาจากโรคตาง ๆ

- ไตเปนอวยวะททำหนาทเกยวกบการขบถาย และรกษาดลยภาพของนำและแรธาตในรางกาย - ไตประกอบดวยบรเวณสวนนอก ทเรยกวาคอรเทกซ และบรเวณสวนใน ทเรยกวาเมดลลา และบรเวณสวนปลายของเมดลลาจะยนเขาไป จรดกบสวนทเปนโพรงเรยกวากรวยไต โดยกรวยไตจะตอกบทอไตซงทำหนาทลำเลยง ปสสาวะไปเกบไวทกระเพาะปสสาวะเพอขบถาย ออกนอกรางกาย - ไตแตละขางของมนษยประกอบดวยหนวยไต ลกษณะเปนทอ ปลายขางหนงเปนรปถวย เรยกวา โบวแมนสแคปซล ลอมรอบกลมหลอดเลอดฝอย ทเรยกวา โกลเมอรลส - กลไกในการกำจดของเสยออกจากรางกาย ประกอบดวยการกรอง การดดกลบและการ หลงสารทเกนความตองการออกจากรางกาย - โรคนวและโรคไตวายเปนตวอยางของโรคทเกดจากความผดปกตของไต ซงสงผลกระทบตอการรกษาดลยภาพของสารในรางกาย - นอกจากไตททำหนารกษาดลยภาพของนำแรธาต และกรด-เบส ผวหนง และระบบหายใจ ยงมสวน ชวยในการรกษาดลยภาพเหลานดวย

ม. 6 1. สบคนขอมล อธบาย และเปรยบเทยบโครงสรางและหนาทของระบบประสาท

- สตวสวนใหญมระบบประสาททำใหสามารถรบร และตอบสนองตอสงเราได เชนไฮดรา มรางแห

63

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ของไฮดรา พลานาเรย ไสเดอนดน กง หอย แมลง และสตวมกระดกสนหลง 2. อธบายเกยวกบโครงสรางและหนาทของเซลลประสาท 3. อธบายเกยวกบการเปลยนแปลงของศกยไฟฟาทเยอหมเซลลของเซลลประสาท และกลไกการถายทอดกระแสประสาท

ประสาท พลานาเรยไสเดอนดน กง หอย และแมลงมปมประสาทและเสนประสาท สวนสตว มกระดกสนหลงมสมอง ไขสนหลง ปมประสาท และเสนประสาท - หนวยทำงานของระบบประสาท คอเซลล ประสาท ซงประกอบดวยตวเซลล และเสนใยประสาทททำหนาทรบและสงกระแสประสาท เรยกวา เดนไดรตและแอกซอนตามลำดบ - เซลลประสาทจำแนกตามหนาท ไดเปนเซลลประสาทรบความรสก เซลลประสาทสงการ และเซลลประสาทประสานงาน - เซลลประสาทจำแนกตามรปรางไดเปนเซลล ประสาทขวเดยว เซลลประสาทขวเดยวเทยม เซลลประสาทสองขว และเซลลประสาทหลายขว - กระแสประสารทเกดจากการเปลยนแปลงศกยไฟฟา ทเยอหมเซลลของเดนไดรตและแอกซอน ทำใหม การถายทอดกระแสประสาทจากเซลลประสาท ไปยงเซลลประสาท หรอเซลลอนๆ ผานทางไซแนปส - ระบบประสาทของมนษยแบงไดเปน 2ระบบ ตามตำแหนงและโครงสราง คอ ระบบประสาท สวนกลาง ไดแก สมองและไขสนหลง และระบบ ประสาทรอบนอกไดแก เสนประสาทสมองและเสนประสาทไขสนหลง

4. อธบายและสรปเกยวกบโครงสรางของระบบประสาทสวนกลางและระบบประสาทรอบนอก 5. สบคนขอมล อธบายโครงสรางและหนาทของสวนตาง ๆ ในสมองสวนหนา สมองสวนกลาง สมองสวนหลง และไขสนหลง 6. สบคนขอมล อธบาย เปรยบเทยบ และ

- สมองแบงออกเปน 3 สวน คอ สมองสวนหนา สมองสวนกลาง และสมองสวนหลงสมองแตละสวน จะควบคมการทำงานของรางกายแตกตางกน โดยมเสนประสาททแยกออกจากสมอง 12 คไปยงอวยวะตางๆ ซงบางคทำหนาทรบความรสก เขาสสมองหรอนำคำสงจากสมองไปยงหนวยปฏบตงาน หรอทำหนาททงสองอยาง - ไขสนหลงเปนสวนทตอจากสมองอยภายใน

64

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ยกตวอยางการทำงานของระบบประสาทโซมาตกและระบบประสาทอตโนวต

กระดกสนหลง และมเสนประสาทแยกออกจาก ไขสนหลงเปนค ซงทำหนาทประมวลผลการตอบสนองโดยไขสนหลง เชน การเกดรเฟลกซ ชนดตางๆ และการถายทอดกระแสประสาท ระหวางไขสนหลงกบสมอง - เสนประสาทไขสนหลงทกคจะทำหนาทรบ ความรสกเขาสไขสนหลงและนำคำสงออกจากไขสนหลง - ระบบประสาทรอบนอกสวนทสงการแบงเปนระบบประสาทโซมาตกซงควบคมการทำงานของกลามเนอโครงราง และระบบประสาทอตโนวต ซงควบคมการทำงานของกลามเนอหวใจ กลามเนอเรยบ และตอมตางๆ - ระบบประสาทอตโนวตแบงการทำงานเปน 2 ระบบ คอ ระบบประสาทซมพาเทตก และระบบประสาทพาราซมพาเทตก ซงสวนใหญทำงานตรงกนขาม เพอรกษาดลยภาพของกระบวนการตางๆ ในรางกาย

7. สบคนขอมล อธบายโครงสรางและหนาทของ ตา ห จมก ลน และผวหนงของมนษย ยกตวอยางโรคตาง ๆ ทเกยวของ และบอกแนวทางในการดแลปองกน และรกษา 8. สงเกตและอธบายการหาตำแหนงของ จดบอด โฟเวย และความไวในการรบสมผสของผวหนง

- ตา ห จมก ลน และผวหนง เปนอวยวะรบความ รสกทรบสงเราทแตกตางกนจงมความสำคญ ทควรดแล ปองกน และรกษาใหสามารถทำงาน ไดเปนปกต - ตาประกอบดวย ชนสเคลอรา โครอยดและเรตนา เลนสตาเปนเลนสนนอยถดจากกระจกตา ทำหนาทรวมแสงจากวตถไปทเรตนา ซงประกอบดวย เซลลรบแสงและเซลลประสาท ทนำกระแสประสาทสสมอง - ห ประกอบดวย 3 สวน คอ หสวนนอก หสวนกลาง และหสวนใน ภายในหสวนในมคอเคลยซงทำหนาทรบและเปลยนคลนเสยงเปนกระแสประสาท นอกจากนยงมเซมเซอรควลารแคเเนล ทำหนาทรบรเกยวกบการทรงตวของรางกาย

65

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง - จมกมเซลลประสาทรบกลนอยภายในเยอบจมก ทเปนตวรบสารเคมบางชนดแลวเกดกระแส ประสาทสงไปยงสมอง - ลนทำหนาทรบรส โดยมตมรบรสกระจาย อยทวผวลนดานบน ตมรบรสมเซลลรบรส อยภายใน เมอเซลลรบรสถกกระตนดวยสารเคม จะกระตนเดนไดรตของเซลลประสาทเกดกระแส ประสาทสงไปยงสมอง - ผวหนง มหนวยรบสงเราหลายชนด เชนหนวยรบสมผส หนวยรบแรงกด หนวยรบความเจบปวด หนวยรบอณหภม

9. สบคนขอมล อธบาย และเปรยบเทยบโครงสรางและหนาทของอวยวะทเกยวของกบการเคลอนทของแมงกะพรน หมก ดาวทะเล ไสเดอนดน แมลง ปลา และนก

- สงมชวตเซลลเดยวบางชนดเคลอนทโดยการไหลของไซโทพลาซม บางชนดใชแฟลเจลลมหรอซเลยในการเคลอนท - สตวไมมกระดกสนหลง เชน แมงกะพรนเคลอนทโดยอาศยการหดตวของเนอเยอบรเวณ ขอบกระดงและแรงดนนำ - หมกเคลอนทโดยอาศยการหดตวของกลามเนอ บรเวณลำตว ทำใหนำภายในลำตวพนออกมา ทางไซฟอน สวนดาวทะเลใชระบบทอนำในการ เคลอนท - ไสเดอนดนมการเคลอนท โดยอาศยการหดตว และคลายตวของกลามเนอวงและกลามเนอตามยาวซงทำงานในสภาวะตรงกนขาม - แมลงเคลอนทโดยใชปกหรอขา ซงมกลามเนอ ภายในเปลอกหมทำงานในสภาวะตรงกนขาม - สตวมกระดกสนหลง เชน ปลา เคลอนทโดยอาศย การหดตวและคลายตวของกลามเนอทยดตดอย กบกระดกสนหลงทง 2 ขาง ทำงานในสภาวะ ตรงกนขาม และมครบทอยในตำแหนงตางๆ ชวยโบกพดในการเคลอนทสวนนกเคลอนทโดยอาศยการหดตวและคลายตวของกลามเนอ กด

66

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ปกกบกลามเนอยกปกซงทำงานในสภาวะตรงกนขาม

10. สบคนขอมลและอธบายโครงสรางและหนาทของกระดกและกลามเนอทเกยวของกบการเคลอนไหวและการเคลอนทของมนษย 11. สงเกตและอธบายการทำงานของขอตอชนดตาง ๆ และการทำงานของกลามเนอโครงรางทเกยวของกบการเคลอนไหวและการเคลอนทของมนษย

- มนษยเคลอนทโดยอาศยการทำงานของกระดก และกลามเนอซงยดกนดวยเอนยดกระดก - บรเวณทกระดกตงแต 2 ชนมาตอกนเรยกวาขอตอ และยดกนดวยเอนยดขอ - กระดกเปนเนอเยอทใชคำจนและทำหนาทในการ เคลอนไหวของรางกาย แบงตามตำแหนงไดเปน กระดกแกนและกระดกรยางค - กลามเนอในรางกายมนษยแบงออกเปน กลามเนอโครงราง กลามเนอหวใจ และกลามเนอเรยบ กลามเนอทง 3 ชนด พบในตำแหนงทตางกน และมหนาทแตกตางกน - กลามเนอโครงรางสวนใหญทำงานรวมกนเปนคๆในสภาวะตรงกนขาม

12. สบคนขอมล อธบาย และยกตวอยาง การสบพนธแบบไมอาศยเพศและการสบพนธแบบอาศยเพศในสตว

- การสบพนธแบบไมอาศยเพศของสตวเปนการ สบพนธทไมมการรวมของเซลลสบพนธเชน การแตกหนอและการงอกใหม - การสบพนธแบบอาศยเพศของสตวเปนการสบพนธทเกดจากการรวมนวเคลยสของเซลลสบพนธ ซงมทงการปฏสนธภายนอกและการปฏสนธภายใน สตวบางชนดม 2เพศในตวเดยวกน แตการผสมพนธสวนใหญจะผสมขามตว

13. สบคนขอมล อธบายโครงสรางและหนาทของอวยวะในระบบสบพนธเพศชายและระบบสบพนธเพศหญง 14. อธบายกระบวนการสรางสเปรม กระบวนการสรางเซลลไข และการปฏสนธ ในมนษย

- การสบพนธของมนษยมกระบวนการสรางสเปรม จากเซลลสเปอรมาโทโกเนยมภายในอณฑะ และ กระบวนการสรางเซลลไขจากเซลลโอโอโกเนยม ภายในรงไข - อวยวะสบพนธของเพศชายประกอบดวยอณฑะทำหนาทสรางสเปรมและฮอรโมนเพศชายและม โครงสรางอนๆ ททำหนาทลำเลยงสเปรม สรางนำเลยงสเปรม และสารหลอลนทอปสสาวะ - อณฑะประกอบดวยหลอดสรางสเปรม ซงภายใน

67

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง มเซลลสเปอรมาโทโกเนยมทเปนเซลลตงตน ของกระบวนการสรางสเปรม - อวยวะสบพนธของเพศหญง ประกอบดวยรงไข ทอนำไข มดลก และชองคลอด รงไขทำหนาท สรางเซลลไขและฮอรโมนเพศหญง - กระบวนการสรางสเปรมเรมตนจากสเปอรมาโทโกเนยม แบงเซลลแบบไมโทซสได สเปอรมาโทโกเนยมจำนวนมาก ซงตอมาบางเซลลพฒนาเปนสเปอรมาโทไซตระยะแรก โดยสเปอรมาโทไซตระยะแรกจะจะแบงเซลลแบบไมโอซส I ไดสเปอรมาโทไซตระยะทสอง ซงจะแบงเซลลแบบไมโอซส II ไดสเปอรมาทดตามลำดบ จากนนพฒนาเปน สเปรม - กระบวนการสรางเซลลไขเรมจากโอโอโกเนยม แบงเซลลแบบไมโทซสไดโอโอโกเนยม ซงจะพฒนาเปนเปนโอโอไซตระยะแรก แลวแบงเซลลแบบไมโอซส I ไดโอโอไซตระยะทสอง ซงจะเกดการตกไขตอไป เมอไดรบการกระตนจากสเปรม โอโอไซตระยะทสองจะแบงแบบไมโอซส II แลวพฒนาเปนเซลลไข - การปฏสนธเกดขนภายในทอนำไขไดไซโกต ซงจะเจรญเปนเอมบรโอและไปฝงตวทผนงมดลก จนกระทงครบกำหนดคลอด

15. อธบายการเจรญ เตบโตระยะเอมบรโอและระยะหลงเอมบรโอของกบ ไก และมนษย

- การเจรญเตบโตของสตว เชน กบ ไก และสตว เลยงลกดวยนำนม จะเรมตนดวยการแบงเซลล ของไซโกต การเกดเนอเยอเอมบรโอ 3 ชน คอ เอกโทเดรม เมโซเดรม และเอนโดเดรม การเกดอวยวะ โดยมการเพมจำนวน ขยายขนาด และ การเปลยนแปลงรปรางของเซลลเพอทำหนาท เฉพาะอยางซงพฒนาการของอวยวะตาง ๆจะทำใหมการเกดรปรางทแนนอนในสตวแตละชนด - การเจรญเตบโตของมนษยจะมขนตอนคลายกบ

68

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง การเจรญเตบโตของสตวเลยงลกดวยนำนมอนๆ โดยเอมบรโอจะฝงตวทผนงมดลก และมการแลกเปลยนสารระหวางแมกบลกผานทางรก

16. สบคนขอมล อธบาย และเขยนแผนผงสรปหนาทของฮอรโมนจากตอมไรทอและเนอเยอ ทสรางฮอรโมน

- ฮอรโมนเปยสารทควบคมสมดลตางๆ ของรางกาย โดยผลตจากตอมไรทอ หรอเนอเยอ โดยตอไรทอนจะกระจายอยตามตำแหนงตางๆทวรางกาย - ตอมไรทอทสรางหรอหลงฮอรโมน ไมมทอในการลำเลยงฮอรโมนออกจากตอมจงถกลำเลยงโดยระบบหมนเวยนเลอดไปยงอวยวะเปาหมายทจำเพาะเจาะจง - ตอมไพเนยลสรางเมลาโทนนซงยบยงการเจรญ เตบโตของอวยวะสบพนธชวงกอนวยเจรญพนธ และตอบสนองตอการเปลยนแปลงของแสงในรอบวน - ตอมใตสมองสวนหนาสรางและหลงโกรทฮอรโมน โพรแลกทน ACTH TSH FSH LHเอนดอรฟน ซงทำหนาทแตกตางกน - ตอมใตสมองสวนหลงหลงฮอรโมนซงสรางจาก ไฮโพทาลามส คอ ADH และออกซโทซน ซงทำหนาทแตกตางกน - ตอมไทรอยดสรางไทรอกซนซงควบคมอตรา เมแทบอลซมของรางกาย และสรางแคลซโทนน ซงควบคมระดบแคลเซยมในเลอดใหปกต - ตอมพาราไทรอยดสรางพาราทอรโมนซงควบคม ระดบแคลเซยมในเลอดใหปกต - ตบออนมกลมเซลลทสรางอนซลนและกลคากอนซงควบคมระดบนำตาลในเลอดใหปกต - ตอมหมวกไตสวนนอกสรางกลโคคอรตคอยด มเนราโลคอรตคอยด และฮอรโมนเพศ ซงมหนาทแตกตางกน สวนตอมหมวกไตสวนในสรางเอพเนฟรนและนอรเอพเนฟรนซงมหนาท เหมอนกน

69

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง - อณฑะมกลมเซลลสรางเทสโทสเทอโรนสวนรงไข มกลมเซลลทสรางอสโทรเจน และโพรเจสเทอโรน ซงมหนาทแตกตางกน เนอเยอบางบรเวณของอวยวะ เชน รก ไทมสกระเพาะอาหาร และลำไสเลก สามารถสราง ฮอรโมนไดหลายชนด ซงมหนาทแตกตางกน - การควบคมการหลงฮอรโมนจากตอมไรทอมทง การควบคมแบบปอนกลบยบยง และการควบคม แบบปอนกลบกระตน เพอรกษาดลยภาพของรางกาย - ฟโรโมนเปนสารเคมทผลตจากตอมมทอของสตว ซงสงผลตอสตวตวอนทเปนชนดเดยวกน

17. สบคนขอมล อธบาย เปรยบเทยบ และยกตวอยางพฤตกรรมทเปนมาแตกำเนดและพฤตกรรมทเกดจากการเรยนรของสตว 18. สบคนขอมล อธบาย และยกตวอยางความสมพนธระหวางพฤตกรรมกบววฒนาการของระบบประสาท 19. สบคนขอมล อธบาย และยกตวอยางการสอสารระหวางสตวททำใหสตวแสดงพฤตกรรม

- พนธกรรมและสงแวดลอมมผลตอการแสดง พฤตกรรม - พฤตกรรมทเปนมาแตกำเนดแบงออกไดเปน หลายชนด เชน โอเรยนเตชน (แทกซสและ ไคนซส) รเฟลกซ และฟกแอกชนแพทเทรน - พฤตกรรมทเกดจากการเรยนร แบงไดเปน แฮบบชเอชน การฝงใจ การเชอมโยง (การลองผดลองถกและการมเงอนไข) และการใชเหตผล - ระดบการแสดงพฤตกรรมทสตวแตละชนด แสดงออกจะแตกตางกนซงเปนผลมาจาก ววฒนาการของระบบประสาททแตกตางกน - การสอสารเปนพฤตกรรมทางสงคมแบบหนงซงมหลายวธ เชน การสอสารดวยทาทาง การสอสารดวยเสยง การสอสารดวยสารเคม และการสอสารดวยการสมผส

สาระชววทยา 5. เขาใจแนวคดเกยวกบระบบนเวศ กระบวนการถายทอดพลงงานและการหมนเวยนสาร ในระบบนเวศ ความหลากหลายของไบโอม การเปลยนแปลงแทนทของสงมชวตในระบบนเวศ ประชากรและรปแบบการเพมของประชากร ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ปญหา และ ผลกระทบทเกดจากการใชประโยชน และแนวทางการแกไขปญหา

70

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ม.4 - - ม.5 - - ม.6 1. วเคราะห อธบาย และยกตวอยาง

กระบวนการถายทอดพลงงานในระบบนเวศ 2. อธบาย ยกตวอยางการเกดไบโอแมกนฟเคชน และบอกแนวทางในการลดการเกด ไบโอแมกนฟเคชน 3. สบคนขอมล และเขยนแผนภาพเพออธบายวฏจกรไนโตรเจน วฏจกรกำมะถน และวฏจกรฟอสฟอรส

- ระบบนเวศจะดำรงอยไดตองมกระบวนการตางๆ เกดขน กระบวนการทสำคญ ไดแก การถายทอด พลงงาน และการหมนเวยนสาร การถายทอด พลงงานในระบบนเวศสามารถแสดงไดดวย แผนภาพทเรยกวา โซอาหาร สายใยอาหาร และพระมดทางนเวศวทยา - พลงงานทถายทอดไปในแตละลำดบขนการกน อาหารมปรมาณทไมเทากน พลงงานสวนใหญจะสญเสยไปในรปความรอนระหวางการถายทอด จากสงมชวตหนงไปยงสงมชวตอกชนดหนง - การถายทอดพลงงานในระบบนเวศบางครง อาจทำใหมสารพษสะสมอยในสงมชวตดวยเรยกวา การเดไบโอแมกนฟเคชน ซงอาจมระดบ ความเขมขนของสารพษมากขนตามลำดบขนของ การกนจนอาจกอใหเกดอนตรายตอสงมชวต - สารตางๆ ในระบบนเวศมการหมนเวยนเกดขนผานทงในสงมชวตและสงไมมชวต กลบคนสระบบอยางเปนวฎจกร เชน วฏจกรไนโตรเจน วฏจกรกำมะถน และวฏจกรฟอสฟอรส

4. สบคนขอมล ยกตวอยาง และอธบายลกษณะของไบโอมทกระจายอยตามเขตภมศาสตรตางๆ บนโลก

- ไบโอมคอระบบนเวศขนาดใหญทกระจายอยตาม เขตภมศาสตรตางๆ บนโลก เชน ไบโอมทนดรา ไบโอมสะวนนา ไบโอมทะเลทราย โดยแตละ ไบโอมจะมลกษณะเฉพาะของปจจยทางกายภาพ ชนดของพชและชนดของสตว

5. สบคนขอมล ยกตวอยาง อธบาย และเปรยบเทยบการเปลยนแปลงแทนทแบบปฐมภมและการเปลยนแปลงแทนทแบบทตยภม

- ระบบนเวศมการเปลยนแปลงได การเปลยนแปลง ทเกดขนอยางชาๆทำใหระบบนเวศสามารถ ปรบสมดลได แตการเปลยนแปลงทเกดขน อยางรวดเรวอาจสงผลกระทบตอองคประกอบ ทางชวภาพในระบบนเวศทำใหเกดการเปลยนแปลง แทนทของสงมชวตขน

71

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง - การเปลยนแปลงแทนททางนเวศวทยามทงการเปลยนแปลงแทนทแบบปฐมภมและการเปลยนแปลงแทนทแบบทตยภม

6. สบคนขอมล อธบาย ยกตวอยางและสรปเกยวกบลกษณะเฉพาะของประชากรของสงมชวตบางชนด 7. สบคนขอมล อธบาย เปรยบเทยบ และยกตวอยางการเพมของประชากรแบบ เอกโพเนนเชยลและการเพมของประชากร แบบลอจสตก 8. อธบายและยกตวอยางปจจยทควบคม การเตบโตของประชากร

- ประชากรของสงมชวตทกชนดมลกษณะหลายประการทเปนลกษณะเฉพาะ เชน ขนาด ของประชากร ความหนาแนนของประชากร การกระจายตวของสมาชกในประชากร โครงสรางอายของประชากรอตราสวนระหวาง เพศ อตราการเกดและอตราการตาย การอพยพเขาการอพยพออกของประชากรและการรอดชวตของสมาชกทมอายตางกน - ลกษณะเฉพาะของประชากรมอทธพลตอการเปลยนแปลงขนาดของประชากรซงเปน กระบวนการทเกดขนอยเสมอ - การเพมประชากรแบบเอกโพเนนเชยลเปนการ เพมจำนวนประชากรอยางรวดเรวแบบทวคณ - การเพมประชากรแบบลอจสตกเปนการเพม จำนวนประชากรทขนอยกบสภาพแวดลอม หรอมตวตานทานในสงแวดลอมมาเกยวของ - การเตบโตของประชากรขนกบปจจยตางๆ ซง แบงไดเปน ปจจยทขนกบความหนาแนนของประชากรและปจจยทไมขนกบความหนาแนนของประชากร - ประชากรมนษยมอตราการเตบโตอยางรวดเรว แบบเอกโพเนนเชยลหลงจากการปฏวตทางอตสาหกรรมเปนตนมา

9. วเคราะห อภปราย และสรปปญหา การขาดแคลนนำ การเกดมลพษทางนำ และผลกระทบทมตอมนษยและสงแวดลอม รวมทงเสนอแนวทางการวางแผนการจดการนำและการแกไขปญหา

- ปญหาทเกดกบทรพยากรนำ สวนใหญเกดจากการปลอยนำทผานการใชประโยชนจากกจกรรมตางๆของมนษยและยงไมไดรบการบำบดลง สแหลงนำ ทำใหเกดมลพษทางนำ - การตรวจสอบคณภาพนำนยมใชการหาคา ปรมาณออกซเจนทละลายนำ และคาปรมาณ

72

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ออกซเจนทจลนทรยในนำใชในการยอยสลายสาร อนทรยในนำ - การจดการทรพยากรนำ เพอใหเกดประโยชนสงสด ควรมการวางแผนการใชนำการแกไขปญหา คณภาพนำ รวมทงการปลกจตสำนกในการใชนำ อยางถกตอง

10. วเคราะห อภปราย และสรปปญหามลพษทางอากาศ และผลกระทบทมตอมนษยและสงแวดลอม รวมทงเสนอแนวทางการแกไขปญหา

- การปนเปอนของสารเคม ฝนละอองและจลนทรยตางๆ ทำใหเกดมลพษทางอากาศซงเกดไดทง จากธรรมชาตและจากการกระทำของมนษย - การเกดมลพษทางอากาศทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน การเกดพาย การเกดไฟปาและการเกดแกสพษ จากการยอยสลายของจลนทรย - การเกดมลพษทางอากาศทเกดจากการกระทำของมนษย เชน การใชเชอเพลงฟอสซลในรปแบบ - การจดการทรพยากรอากาศควรประกอบดวย การกำหนดนโยบาย และวางแผนงานเพอปองกน และแกไข รวมทงการปลกจตสำนกในการดแล รกษาคณภาพอากาศ

11. วเคราะห อภปราย และสรปปญหาทเกดกบทรพยากรดน และผลกระทบทมตอมนษยและสงแวดลอม รวมทงเสนอแนวทางการแกไขปญหา

- มลพษทางดนและปญหาความเสอมโทรมของดน สวนใหญมสาเหตจากการกระทำของมนษย - การจดการทรพยากรดนเพอใหเกดประโยชน สงสดควรมการปองกนและการแกปญหาการเกด มลพษและความเสอมโทรมของดน รวมทงการ ปลกจตสำนกในการใชดนอยางถกตอง

12. วเคราะห อภปราย และสรปปญหาผลกระทบทเกดจากการทำลายปาไม รวมทง เสนอแนวทางในการปองกนการทำลาย ปาไมและการอนรกษปาไม

- พนทปาไมทลดลงอาจมสาเหตมาจากธรรมชาต เชน ไฟปา แผนดนไหว ภเขาไฟระเบด หรออาจม สาเหตมาจากการกระทำของมนษย เชน การตดไมทำลายปา การบกรกพนทปาเพอครอบครองทดน การเผาปาการทำเหมองแร - พนทปาไมทลดลงทำใหภมประเทศมสภาพแหงแลง เกดอทกภย เกดการพงทลายของดนตลอดจนการเพมขนของแกสคารบอนไดออกไซด ซงเปน

73

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง แกสเรอนกระจกชนดหนง นอกจากน ทำใหสตวปาและพชพรรณธรรมชาตลดจำนวนลง หรอสญพนธได - การจดการทรพยากรปาไมควรจดการใหม ทรพยากรปาไมคงอยอยางยงยนหรอเพมขน เชน การกำหนดพนทปาอนรกษสงเสรมการปลกปา ปองกนการบกรกปาการใชไมอยางมคณคาและ มประสทธภาพรวมถงการปลกจตสำนกเรองการอนรกษปาไม

13. วเคราะห อภปราย และสรปปญหาผลกระทบททำใหสตวปามจำนวนลดลง และแนวทางในการอนรกษสตวปา

- การลดจำนวนลงของสตวปาเปนผลเนองมาจาก การกระทำของมนษยเปนสวนใหญคอ การทำให แหลงทอยอาศยลดลงและการลาสตวปา - การจดการทรพยากรสตวปาควรมการดำเนนการ ใหมพนทปาไมเพอการอยอาศยอยางเพยงพอ รวมทงการไมทำรายสตวปาหรอทำใหสตวปาลดจำนวนลง รวมทงการปลกจตสำนกใหชวยกน อนรกษ

สาระเคม 1. เขาใจโครงสรางอะตอม การจดเรยงธาตในตารางธาต สมบตของธาตพนธะเคมและสมบต ของสาร แกสและสมบตของแกส ประเภทและสมบตของสารประกอบอนทรยและพอลเมอร รวมทงการนำความรไปใชประโยชน ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม ม.4 1. สบคนขอมลสมมตฐาน การทดลอง หรอ

ผลการทดลองทเปนประจกษพยานในการเสนอแบบจำลองอะตอมของนกวทยาศาสตรและอธบายววฒนาการของแบบจำลองอะตอม

- นกวทยาศาสตรศกษาโครงสรางของอะตอม และเสนอแบบจำลองอะตอมแบบตาง ๆ จากการศกษาขอมล การสงเกต การตงสมมตฐาน และ ผลการทดลอง - แบบจำลองอะตอมมววฒนาการ โดยเรมจาก ดอลตนเสนอวาธาตประกอบดวยอะตอมซงเปนอนภาคขนาดเลกไมสามารถแบงแยกได ตอมา ทอมสนเสนอวาอะตอมประกอบดวยอนภาคทมประจลบ เรยกวา อเลกตรอน และอนภาคประจบวก รทเทอรฟอรดเสนอวาประจบวกทเรยกวา โปรตอน รวมตวกนอยตรงกงกลางอะตอม เรยกวา

74

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม นวเคลยส ซงมขนาดเลกมาก และมอเลกตรอนอยรอบนวเคลยส โบรเสนอวาอเลกตรอนเคลอนทเปนวงรอบนวเคลยสโดยแตละวงมระดบพลงงานเฉพาะตว ในปจจบนนกวทยาศาสตรยอมรบวาอเลกตรอนมการเคลอนทรวดเรวรอบนวเคลยส และไมสามารถระบตำแหนงทแนนอนได จงเสนอแบบจำลองอะตอมแบบกลมหมอก ซงแสดงโอกาสการพบอเลกตรอนรอบนวเคลยส

2. เขยนสญลกษณนวเคลยรของธาต และระบจำนวนโปรตอน นวตรอน และอเลกตรอนของอะตอมจากสญลกษณนวเคลยร รวมทงบอกความหมายของไอโซโทป

- สญลกษณนวเคลยรของธาต ประกอบดวยสญลกษณธาต เลขอะตอมซงแสดงจำนวนโปรตอน และเลขมวลซงแสดงผลรวมของจำนวนโปรตอนกบนวตรอน อะตอมของธาตชนดเดยวกนทมจำนวนโปรตอนเทากน แตมจำนวนนวตรอนตางกน เรยกวา ไอโซโทป

3. อธบาย และเขยนการจดเรยงอเลกตรอนในระดบพลงงานหลกและระดบพลงงานยอยเมอทราบเลขอะตอมของธาต

- การศกษาสเปกตรมการเปลงแสงของอะตอมแกส ทำใหทราบวา อเลกตรอนจดเรยงอยรอบ ๆ นวเคลยสในระดบพลงงานหลกตาง ๆ และแตละระดบพลงงานหลกยงแบงเปนระดบพลงงานยอยซงมบรเวณทจะพบอเลกตรอนเรยกวา ออรบทล ไดแตกตางกน และอเลกตรอนจะจดเรยงในออรบทลใหมระดบพลงงานตำทสดสำหรบอะตอมในสถานะพน

4. ระบหม คาบ ความเปนโลหะ อโลหะ และกงโลหะ ของธาตเรพรเซนเททฟและธาตแทรนซชนในตารางธาต

- ตารางธาตในปจจบนจดเรยงธาตตามเลขอะตอมและสมบตทคลายคลงกนเปนหมและคาบโดยอาจแบงธาตในตารางธาตเปนกลมธาตโลหะ กงโลหะ และอโลหะ นอกจากนอาจแบงเปนกลมธาตเรพรเซนเททฟและกลมธาตแทรนซชน

5. วเคราะห และบอกแนวโนมสมบตของธาตเรพรเซนเททฟตามหมและตามคาบ

- ธาตเรพรเซนเททฟในหมเดยวกนมจำนวนเวเลนซ-อเลกตรอนเทากน และธาตทอยในคาบเดยวกนมเวเลนซอเลกตรอนในระดบพลงงานหลกเดยวกน ธาตเรพรเซนเททฟมสมบตทางเคมคลายคลงกนตามหม และมแนวโนมสมบตบาง

75

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม ประการเปนไปตามหมและตามคาบ เชน ขนาดอะตอม รศมไอออน พลงงานไอออไนเซชน อเลกโทรเนกาตวตสมพรรคภาพอเลกตรอน

6. บอกสมบตของธาตโลหะแทรนซชน และเปรยบเทยบสมบตกบธาตโลหะในกลมธาตเรพรเซนเททฟ

- ธาตแทรนซชนเปนโลหะทสวนใหญมเวเลนซ-อเลกตรอนเทากบ 2 มขนาดอะตอมใกลเคยงกน มจดเดอด จดหลอมเหลวและความหนาแนนสง เกดปฏกรยากบนำไดชากวาธาตโลหะในกลมธาต เรพรเซนเททฟ เมอเกดเปนสารประกอบสวนใหญจะมส

7. อธบายสมบต และคำนวณครงชวตของไอโซโทปกมมนตรงส

- ธาตแตละชนดมไอโซโทป ซงในธรรมชาตบางธาต มไอโซโทปทแผรงสได เนองจากนวเคลยสไมเสถยร เรยกวา ไอโซโทปกมมนตรงส สำหรบธาตกมมนตรงสเปนธาตททกไอโซโทปสามารถแผรงสได รงสทเกดขน เชน รงสแอลฟา รงสบตา รงสแกมมา โดยครงชวตของไอโซโทปกมมนตรงสเปนระยะเวลาทไอโซโทปกมมนตรงสสลายตวจนเหลอครงหนงของปรมาณเดม ซงเปนคาคงทเฉพาะของแตละไอโซโทปกมมนตรงส

8. สบคนขอมล และยกตวอยางการนำธาตมาใชประโยชน รวมทงผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม

- สมบตบางประการของธาตแตละชนด ทำใหสามารถนำธาตไปใชประโยชนในดานตาง ๆไดอยางหลากหลาย ทงนการนำธาตไปใชตองตระหนกถงผลกระทบทมตอสงมชวต และสงแวดลอมโดยเฉพาะสารกมมนตรงสซงตองมการจดการอยางเหมาะสม

9. อธบายการเกดไอออนและการเกดพนธะไอออนก โดยใชแผนภาพหรอสญลกษณแบบจดของลวอส

- สารเคมเกดจากการยดเหนยวกนดวยพนธะเคม ซงเกยวของกบเวเลนซอเลกตรอนทแสดงไดดวยสญลกษณแบบจดของลวอส โดยการเกด พนธะเคม สวนใหญเปนไปตามกฎออกเตต - พนธะไอออนกเกดจากการยดเหนยวระหวางประจไฟฟาของไอออนบวกกบไอออนลบสวนใหญไอออนบวกเกดจากโลหะเสยอเลกตรอนและไอออนลบเกดจากอโลหะรบอเลกตรอน

76

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม สารประกอบทเกดจากพนธะไอออนก เรยกวา สารประกอบไอออนก สารประกอบไอออนกไมอยในรปโมเลกล แตเปนโครงผลกทประกอบดวยไอออนบวกและไอออนลบจดเรยงตวตอเนองกนไปทงสามมต

10. เขยนสตร และเรยกชอสารประกอบไอออนก

- สารประกอบไอออนกเขยนแสดงสตรเคมโดยใหสญลกษณธาตทเปนไอออนบวกไวขางหนาตามดวยสญลกษณธาตทเปนไอออนลบ โดยมตวเลขแสดงอตราสวนอยางตำของจำนวนไอออนทเปนองคประกอบ - การเรยกชอสารประกอบไอออนกทำไดโดยเรยกชอไอออนบวกแลวตามดวยชอไอออนลบ สำหรบสารประกอบไอออนกทเกดจากโลหะทมเลขออกซเดชนไดหลายคา ตองระบเลขออกซเดชนของโลหะดวย

11. คำนวณพลงงานทเกยวของกบปฏกรยาการเกดสารประกอบไอออนกจากวฏจกรบอรน-ฮาเบอร

- ปฏกรยาการเกดสารประกอบไอออนกจากธาตเกยวของกบปฏกรยาเคมหลายขนตอน มทงทเปนปฏกรยาดดพลงงานและคายพลงงานซงแสดงไดดวยวฏจกรบอรน-ฮาเบอร และพลงงานของปฏกรยาการเกดสารประกอบไอออนกเปนผลรวมของพลงงานทกขนตอน

12. อธบายสมบตของสารประกอบ ไอออนก

- สารประกอบไอออนกสวนใหญมลกษณะเปนผลกของแขง เปราะ มจดหลอมเหลวและจดเดอดสง ละลายนำแลวแตกตวเปนไอออนเรยกวา สารละลายอเลกโทรไลต เมอเปนของแขงไมนำไฟฟา แตถาทำใหหลอมเหลวหรอละลายในนำจะนำไฟฟา - สารละลายของสารประกอบไอออนกแสดงสมบตความเปนกรด–เบส ตางกน สารละลายของสารประกอบคลอไรดมสมบตเปนกลาง และสารละลายของสารประกอบออกไซดมสมบตเปนเบส

77

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม 13. เขยนสมการไอออนกและสมการไอ

ออนกสทธของปฏกรยาของสารประกอบไอออนก

- ปฏกรยาของสารประกอบไอออนก สามารถเขยนแสดงดวยสมการไอออนกหรอสมการไอออนกสทธ โดยทสมการไอออนกแสดงสารตงตนและผลตภณฑทกชนดทแตกตวไดในรปของไอออน สวนสมการไอออนกสทธแสดงเฉพาะไอออนททำปฏกรยากน และผลตภณฑทเกดขน

14. อธบายการเกดพนธะโคเวเลนตแบบพนธะเดยว พนธะค และพนธะสาม ดวยโครงสรางลวอส

- พนธะโคเวเลนตเปนการยดเหนยวทเกดขนภายในโมเลกลจากการใชเวเลนซอเลกตรอนรวมกนของธาต ซงสวนใหญเปนธาตอโลหะ โดยทวไปจะเปนไปตามกฎออกเตต สารทยดเหนยวกนดวยพนธะโคเวเลนตเรยกวา สารโคเวเลนต พนธะโคเวเลนตเกดไดทงพนธะเดยว พนธะค และพนธะสาม ซงสามารถเขยนแสดงไดดวยโครงสรางลวอส โดยแสดงอเลกตรอนครวมพนธะดวยจดหรอเสน และแสดงอเลกตรอนคโดดเดยวของแตละอะตอมดวยจด

15.เขยนสตร และเรยกชอสารโคเวเลนต - สตรโมเลกลของสารโคเวเลนต โดยทวไปเขยนแสดงดวยสญลกษณของธาตเรยงลำดบตามคาอเลกโทรเนกาตวตจากนอยไปมากโดยมตวเลขแสดงจำนวนอะตอมของธาตทมมากกวา 1 อะตอมในโมเลกล - การเรยกชอสารโคเวเลนตทำไดโดยเรยกชอธาตทอยหนากอน แลวตามดวยชอธาตทอยถดมา โดยมคำนำหนาระบจำนวนอะตอมของธาตทเปนองคประกอบ

16. วเคราะห และเปรยบเทยบความยาวพนธะและพลงงานพนธะในสารโคเวเลนต รวมทงคำนวณพลงงานทเกยวของกบปฏกรยาของสารโคเวเลนตจากพลงงานพนธะ

- ความยาวพนธะและพลงงานพนธะในสารโคเวเลนตขนกบชนดของอะตอมครวมพนธะและชนดของพนธะ โดยพนธะเดยว พนธะคและพนธะสาม มความยาวพนธะและพลงงานพนธะแตกตางกน นอกจากน โมเลกลโคเวเลนตบางชนดมคาความยาวพนธะและพลงงานพนธะแตกตางจากของพนธะเดยว พนธะค และพนธะสาม ซงสารเหลาน

78

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม สามารถเขยนโครงสรางลวอสทเหมาะสมไดมากกวา 1 โครงสราง ทเรยกวาโครงสรางเรโซแนนซ - พลงงานพนธะนำมาใชในการคำนวณพลงงานของปฏกรยา ซงไดจากผลตางของพลงงานพนธะรวมของสารตงตนกบผลตภณฑ

17. คาดคะเนรปรางโมเลกลโคเวเลนต โดยใชทฤษฎการผลกระหวางคอเลกตรอนในวงเวเลนซ และระบสภาพขวของโมเลกลโคเวเลนต

- รปรางของโมเลกลโคเวเลนต อาจพจารณาโดยใชทฤษฎการผลกระหวางคอเลกตรอนในวงเวเลนซ (VSEPR) ซงขนอยกบจำนวนพนธะและจำนวนอเลกตรอนคโดดเดยวรอบอะตอมกลางโมเลกลโคเวเลนตมทงโมเลกลมขวและไมมขว สภาพขวของโมเลกลโคเวเลนตเปนผลรวมปรมาณเวกเตอรสภาพขวของแตละพนธะตามรปรางโมเลกล

18. ระบชนดของแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลโคเวเลนต และเปรยบเทยบจดหลอมเหลว จดเดอด และการละลายนำของสารโคเวเลนต

- แรงยดเหนยวระหวางโมเลกลซงอาจเปนแรงแผกระจายลอนดอน แรงระหวางขวและพนธะไฮโดรเจน มผลตอจดหลอมเหลว จดเดอด และการละลายนำของสาร นอกจากนสารโคเวเลนตสวนใหญยงมจดหลอมเหลวและจดเดอดตำกวาสารประกอบไอออนก เนองจากแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลมคานอยกวาพนธะไอออนก - สารโคเวเลนตสวนใหญมจดหลอมเหลวและจดเดอดตำ และไมละลายในนำ สำหรบสารโคเวเลนตทละลายนำมทงแตกตวและไมแตกตวเปนไอออน สารละลายทไดจากสารทไมแตกตวเปนไอออนจะไมนำไฟฟา เรยกวา สารละลาย-นอนอเลกโทรไลต สวนสารละลายทไดจากสารทแตกตวเปนไอออนจะนำไฟฟา เรยกวา สารละลายอเลกโทรไลต สารละลายของสารประกอบคลอไรดและออกไซดจะมสมบตเปนกรด

19. สบคนขอมล และอธบายสมบตของ สารโคเวเลนตโครงรางตาขายชนดตาง ๆ

- สารโคเวเลนตบางชนดทมโครงสรางโมเลกล ขนาดใหญและมพนธะโคเวเลนตตอเนองเปนโครงรางตาขาย จะมจดหลอมเหลวและจดเดอดสง สาร

79

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม โคเวเลนตโครงรางตาขายทมธาตองคประกอบเหมอนกน แตมอญรปตางกนจะมสมบตตางกน เชน เพชร แกรไฟต

20. อธบายการเกดพนธะโลหะและสมบตของโลหะ

- พนธะโลหะเกดจากเวเลนซอเลกตรอนของทกอะตอมของโลหะเคลอนทอยางอสระไปทวทงโลหะ และเกดแรงยดเหนยวกบโปรตอนในนวเคลยสทกทศทาง - โลหะสวนใหญเปนของแขง มผวมนวาว สามารถ ตเปนแผนหรอดงเปนเสนได นำความรอนและนำไฟฟาไดด มจดหลอมเหลวและจดเดอดสง

21. เปรยบเทยบสมบตบางประการของสารประกอบไอออนก สารโคเวเลนต และโลหะ สบคนขอมลและนำเสนอตวอยางการใชประโยชนของสารประกอบไอออนก สารโคเวเลนต และโลหะ ไดอยางเหมาะสม

- สารประกอบไอออนก สารโคเวเลนต และโลหะ มสมบตเฉพาะตวบางประการทแตกตางกน เชน จดเดอด จดหลอมเหลว การละลายนำ การนำไฟฟา จงสามารถนำมาใชประโยชนในดานตาง ๆ ไดตามความเหมาะสม

ม.5 1. อธบายความสมพนธและคำนวณปรมาตรความดน หรออณหภมของแกสทภาวะตางๆ ตามกฎของบอยล กฎของชารล กฎของเกย–ลสแซก 2. คำนวณปรมาตร ความดน หรออณหภมของแกสทภาวะตาง ๆ ตามกฎรวมแกส

- พฤตกรรมของแกส และความสมพนธระหวางปรมาตร ความดน และอณหภมของแกส อธบายไดดวยกฎของบอยล กฎของชารล กฎของเกย–ลสแซก และกฎรวมแกส ซงสามารถนำมาใชในการคำนวณปรมาตร ความดน หรออณหภมของแกสทภาวะตาง ๆ ได

3. คำนวณปรมาตร ความดน อณหภม จำนวนโมล หรอมวลของแกส จากความสมพนธตามกฎของอาโวกาโดร และกฎแกสอดมคต

- ความสมพนธระหวางปรมาตร และจำนวนโมลหรอมวลของแกส อธบายความสมพนธไดดวยกฎของอาโวกาโดร สำหรบความสมพนธระหวางปรมาตร ความดน อณหภม และจำนวนโมลของแกส อธบายไดดวยกฎแกสอดมคต ซงสามารถนำมาใชในการคำนวณและการอธบายการเปลยนแปลงทเกยวของกบจำนวนโมลของแกสทภาวะตาง ๆ ได

4. คำนวณความดนยอยหรอจำนวนโมลของแกสในแกสผสม โดยใชกฎความดนยอยของ ดอลตน

- ในธรรมชาต แกสสวนใหญอยรวมกนเปนแกสผสม ในกรณทแกสในแกสผสมไมทำปฏกรยากนความดนของแกสแตละชนดแปรผนตามเศษสวนโมลของแกส ทมอยในแกสผสมตามกฎความดนยอย

80

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม ของดอลตน

5. อธบายการแพรของแกสโดยใช ทฤษฎจลนของแกส คำนวณและเปรยบเทยบอตราการแพรของแกส โดยใชกฎการแพรผานของ เกรแฮม

- แกสสามารถแพรได การแพรของแกสอธบายไดดวยทฤษฎจลนของแกส ทอณหภมเดยวกน แกสจะแพรไดชาหรอเรวขนอยกบมวลโมเลกลของแกส อตราการแพรของแกสเปนสดสวนผกผนกบรากทสองของมวลโมเลกลของแกสสมพนธกบกฎการแพรผานของเกรแฮม

6. สบคนขอมล นำเสนอตวอยาง และอธบายการประยกตใชความรเกยวกบสมบตและกฎตางๆ ของแกสในการอธบายปรากฏการณ หรอแกปญหาในชวตประจำวนและในอตสาหกรรม

- สมบตและกฎตาง ๆ ของแกสสามารถนำไปใชอธบายปรากฏการณ หรอประยกตใชในชวต ประจำวนและในอตสาหกรรม

ม.6 1. สบคนขอมลและนำเสนอตวอยางสารประกอบอนทรยทมพนธะเดยว พนธะค หรอพนธะสาม ทพบในชวตประจำวน

- สารประกอบอนทรยเปนสารประกอบของคารบอนสวนใหญพบในสงมชวต มโครงสรางหลากหลายและแบงไดหลายประเภท เนองจากธาตคารบอนสามารถเกดพนธะโคเวเลนตกบธาตคารบอนดวยพนธะเดยว พนธะค พนธะสาม นอกจากนยงสามารถเกดพนธะโคเวเลนตกบธาตอน ๆ ไดอกดวย และมการนำสารประกอบอนทรยไปใชประโยชนอยางหลากหลาย

2. เขยนสตรโครงสรางลวอส สตรโครงสรางแบบยอ และสตรโครงสรางแบบเสนของสารประกอบอนทรย

- โครงสรางของสารประกอบอนทรยแสดงไดดวย สตรโครงสรางลวอส สตรโครงสรางแบบยอหรอสตรโครงสรางแบบเสน

3. วเคราะหโครงสราง และระบประเภท ของสารประกอบอนทรยจากหมฟงกชน

- สารประกอบอนทรยมหลายประเภท การพจารณาประเภทของสารประกอบอนทรยอาจใชหมฟงกชนเปนเกณฑไดเปนแอลเคน แอลคนแอลไคนอะโรมาตกไฮโดรคารบอน แอลกอฮอล อเทอร เอมน แอลดไฮดคโตน กรดคารบอกซลกเอสเทอร เอไมด

4. เขยนสตรโครงสรางและเรยกชอสารประกอบอนทรยประเภทตาง ๆ ทมหมฟงกชนไมเกน 1 หม ตามระบบ IUPAC

- การเรยกชอสารประกอบอนทรยประเภทแอลเคน แอลคนแอลไคน แอลกอฮอล อเทอร เอมนแอลดไฮดคโตน กรดคารบอกซลกเอสเทอร และเอไมด

81

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม จะเรยกตามระบบ IUPAC หรออาจเรยกโดยใชชอสามญ

5. เขยนไอโซเมอรโครงสรางของสารประกอบอนทรยประเภทตาง ๆ

- ปรากฏการณทสารมสตรโมเลกลเหมอนกนแตมสมบตแตกตางกน เรยกวา ไอโซเมอรซม และเรยกสารแตละชนดวา ไอโซเมอร ไอโซเมอรทมสตรโมเลกลเหมอนกนแตมสตรโครงสรางตางกน เรยกวา ไอโซเมอรโครงสราง

6. วเคราะห และเปรยบเทยบจดเดอดและการละลายในนำของสารประกอบอนทรยทมหมฟงกชน ขนาดโมเลกล หรอโครงสรางตางกน

- สารประกอบอนทรยทมหมฟงกชน ขนาดโมเลกล หรอโครงสรางของสารตางกนจะมจดเดอดและ การละลายในนำตางกน สำหรบการละลายของสารพจารณาไดจากความมขวของตวละลายและ ตวทำละลาย โดยสารสามารถละลายไดในตวทำละลายทมขวใกลเคยงกน

7. ระบประเภทของสารประกอบไฮโดรคารบอนและเขยนผลตภณฑจากปฏกรยาการเผาไหม ปฏกรยากบโบรมน หรอปฏกรยากบโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต

- สารประกอบอนทรยประเภทแอลเคน แอลคนแอลไคนอะโรมาตกไฮโดรคารบอน เปนสารประกอบไฮโดรคารบอน ซงเมอเกดปฏกรยาการเผาไหม ปฏกรยากบโบรมนและปฏกรยากบโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต จะใหผลของปฏกรยาตางกน จงสามารถใชเปนเกณฑในการจำแนกประเภทของสารประกอบไฮโดรคารบอนได

8. เขยนสมการเคมและอธบายการเกดปฏกรยาเอสเทอรฟเคชน ปฏกรยาการสงเคราะหเอไมดปฏกรยาไฮโดรลซส และปฏกรยาสะปอนนฟเคชน 9. ทดสอบปฏกรยาเอสเทอรฟเคชน ปฏกรยาไฮโดรลซส และปฏกรยาสะปอนนฟเคชน

- กรดคารบอกซลกทำปฏกรยากบแอลกอฮอลไดเปนเอสเทอร เรยกวา ปฏกรยาเอสเทอรฟเคชน กรดคารบอกซลกทำปฏกรยากบเอมนเกดเปนเอไมดเอสเทอรและเอไมดสามารถเกดปฏกรยาไฮโดรลซส ปฏกรยาไฮโดรลซสของเอสเทอรในเบสแอลคาไล เรยกวา ปฏกรยาสะปอนนฟเคชน

10. สบคนขอมล และนำเสนอตวอยางการนำสารประกอบอนทรยไปใชประโยชนในชวตประจำวนและอตสาหกรรม

- สารประกอบอนทรยสามารถนำไปใชประโยชน ไดมากมายในชวตประจำวน รวมทงนำไปใชเปน สารตงตนและตวทำละลายในอตสาหกรรมดานตางๆ เชน อตสาหกรรมเชอเพลงและพลงงาน อตสาหกรรมอาหารและยา อตสาหกรรมเกษตร

82

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม 11. ระบประเภทของปฏกรยาการเกดพอล

เมอรจากโครงสรางของมอนอเมอรหรอพอลเมอร

- พอลเมอรเปนสารทมโมเลกลขนาดใหญ ซงประกอบดวยหนวยยอยทเรยกวา มอนอเมอร เชอมตอกนดวยพนธะโคเวเลนต โดยมทงพอลเมอรธรรมชาตและพอลเมอรสงเคราะห ปฏกรยาการเกดพอลเมอร อาจเปนปฏกรยาแบบควบแนนหรอปฏกรยาแบบเตม ขนอยกบหมฟงกชนและโครงสรางของมอนอเมอร

12. วเคราะห และอธบายความสมพนธระหวางโครงสรางและสมบตของพอลเมอร รวมทง การนำไปใชประโยชน

- พอลเมอรมโครงสรางตางกนอาจเปนโครงสราง แบบเสน แบบกง หรอแบบรางแห ขนอยกบชนดของมอนอเมอรและภาวะของปฏกรยาการเกดพอลเมอร ซงโครงสรางของพอลเมอรสงผลตอจดหลอมเหลว ความหนาแนน ความเปราะ ความเหนยว ความยดหยน จงสามารถนำไปประยกตใชไดอยางหลากหลาย

13. ทดสอบ และระบประเภทของพลาสตกและผลตภณฑยาง รวมทงการนำไปใชประโยชน

- พอลเมอรทใหความรอนแลวสามารถนำกลบมา ขนรปใหมได เรยกวา พอลเมอรเทอรมอพลาสตก สวนใหญมโครงสรางแบบเสนและแบบกง สวนพอลเมอรทใหความรอนแลวไมออนตวจงไมสามารถนำกลบมาขนรปใหมได เรยกวาพอลเมอรเทอรมอเซต มโครงสรางแบบรางแห พลาสตกมทงทเปนพอลเมอรเทอรมอพลาสตกและพอลเมอรเทอรมอเซต ผลตภณฑยางเปนพอลเมอรเทอรมอเซต ซงทำใหมสมบตและการนำไปใชประโยชนตางกน

14. อธบายผลของการปรบเปลยนโครงสราง และการสงเคราะหพอลเมอรทมตอสมบตของพอลเมอร

- การปรบเปลยนโครงสรางหรอการสงเคราะหพอลเมอร เชน วลคาไนเซชน การสงเคราะหโคพอลเมอร การสงเคราะหพอลเมอรนำไฟฟา เปนการปรบปรงคณภาพของพอลเมอร เพอใหไดผลตภณฑทสามารถนำไปใชประโยชนไดอยางเหมาะสมและหลากหลายมากขน

15. สบคนขอมล และนำเสนอตวอยางผลกระทบจากการใชและการกำจด

- การใชและการกำจดผลตภณฑพอลเมอร อาจสงผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม จงควร

83

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม ผลตภณฑพอลเมอรและแนวทางแกไข ตระหนกถงผลกระทบทเกดขน และแนวทางแกไข

สาระเคม 2. เขาใจการเขยนและการดลสมการเคม ปรมาณสมพนธในปฏกรยาเคม อตราการเกดปฏกรยา เคม สมดลในปฏกรยาเคม สมบตและปฏกรยาของกรด–เบส ปฏกรยารดอกซและเซลลเคมไฟฟา รวมทงการนำความรไปใชประโยชน ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม ม.4 1. แปลความหมายสญลกษณในสมการ

เคมเขยนและดลสมการเคมของปฏกรยาเคมบางชนด

- ปฏกรยาเคม เปนการเปลยนแปลงทมสารใหมเกดขนจากการจดเรยงตวใหมของอะตอมธาต โดยจำนวนและชนดของอะตอมธาตไมเปลยนแปลง ปฏกรยาเคมเขยนแสดงไดดวยสมการเคมซงประกอบดวยสตรเคมของสารตงตนและผลตภณฑ ลกศรแสดงทศทางของการเกดปฏกรยา และเลขสมประสทธของสารตงตนและผลตภณฑทดลแลว นอกจากนอาจมสญลกษณแสดงสถานะของสาร หรอปจจยอนทเกยวของในการเกดปฏกรยาเคม - การดลสมการเคมทำไดโดยการเตมเลขสมประสทธหนาสารตงตนและผลตภณฑ เพอใหอะตอมของธาตในสารตงตนและผลตภณฑเทากน

2. คำนวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคม ทเกยวของกบมวลสาร 3. คำนวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคม ทเกยวของกบความเขมขนของสารละลาย 4. คำนวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคม ทเกยวของกบปรมาตรแกส

- การเปลยนแปลงปรมาณสารในปฏกรยาเคมมความสมพนธกนตามเลขสมประสทธในสมการเคม ซงบอกถงอตราสวนโดยโมลของสารในปฏกรยา สามารถนำมาใชในการคำนวณปรมาณของสารทเกยวของกบมวล ความเขมขนของสารละลาย และปรมาตรของแกสได

5. คำนวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคม หลายขนตอน

- ความสมพนธของโมลสารตงตนและผลตภณฑในปฏกรยาเคมหลายขนตอน พจารณาไดจากเลขสมประสทธของสมการเคมรวม

6. ระบสารกำหนดปรมาณ และคำนวณปรมาณสารตาง ๆ ในปฏกรยาเคม

- ปฏกรยาเคมทสารตงตนทำปฏกรยาไมพอดกน สารตงตนททำปฏกรยาหมดกอน เรยกวาสารกำหนดปรมาณ ซงเปนสารทกำหนดปรมาณผลตภณฑทเกดขน และปรมาณสารตงตนอนททำปฏกรยาไปเมอสนสดปฏกรยา

7. คำนวณผลไดรอยละของผลตภณฑใน - ผลตภณฑทเกดขนจรงในปฏกรยาเคมสวนใหญม

84

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม ปฏกรยาเคม ปรมาณนอยกวาทคำนวณไดตามทฤษฎซงคา

เปรยบเทยบผลไดจรงกบผลไดตามทฤษฎ เปนรอยละ เรยกวา ผลไดรอยละ

ม.5 1. ทดลอง และเขยนกราฟการเพมขนหรอลดลงของสารททำการวดในปฏกรยา 2. คำนวณอตราการเกดปฏกรยาเคม และเขยนกราฟการลดลงหรอเพมขนของสารทไมไดวดในปฏกรยา

- ปฏกรยาเคมแตละปฏกรยามอตราการเกด ปฏกรยาเคมตางกน โดยอาจวดจากการลดลงของสารตงตนหรอการเพมขนของผลตภณฑตอหนงหนวยเวลา และหารดวยเลขสมประสทธของสารนน ๆ ในสมการเคม เพอใหไดอตราการเกดปฏกรยาเคมทเทากนไมวาจะเปนการวดจากสารตงตนหรอผลตภณฑ

3. เขยนแผนภาพ และอธบายทศทางการชนกนของอนภาคและพลงงานทสงผลตออตราการเกดปฏกรยาเคม

- ปฏกรยาเคมจะเกดขนไดกตอเมออนภาคของ สารตงตนชนกนในทศทางทเหมาะสมและมพลงงานอยางนอยเทากบพลงงานกอกมมนตดงนนอตราการเกดปฏกรยาจงขนกบทศทางการชน และพลงงานทเกดจากการชน

4. ทดลอง และอธบายผลของความเขมขน พนทผวของสารตงตน อณหภม และตวเรงปฏกรยาทมตออตราการเกดปฏกรยาเคม 5. เปรยบเทยบอตราการเกดปฏกรยาเมอมการเปลยนแปลงความเขมขน พนทผวของสารตงตน อณหภม และตวเรงปฏกรยา

- อตราการเกดปฏกรยาเคมของสารหนง ๆ ขนอยกบความเขมขน พนทผว อณหภม ตวเรงและตวหนวงปฏกรยา นอกจากนอตราการเกดปฏกรยาเคมยงขนอยกบชนดของสารททำปฏกรยาดวย

6. ยกตวอยาง และอธบายปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคมในชวตประจำวนหรออตสาหกรรม

- ความรเกยวกบปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคมสามารถนำมาใชอธบายกระบวนการ ทเกดขนในชวตประจำวนหรออตสาหกรรม

7. ทดสอบ และอธบายความหมายของ ปฏกรยาผนกลบไดและภาวะสมดล 8. อธบายการเปลยนแปลงความเขมขนของสาร อตราการเกดปฏกรยาไปขางหนา และอตราการเกดปฏกรยายอนกลบ เมอเรมปฏกรยาจนกระทงระบบอยในภาวะสมดล

- ปฏกรยาเคมทสามารถดำเนนไปขางหนาและยอนกลบได เรยกวา ปฏกรยาผนกลบได เมอปฏกรยาดำเนนไปความเขมขนของสารตงตนและอตราการเกดปฏกรยาไปขางหนาจะลดลง สวนความเขมขนของผลตภณฑและอตราการเกดปฏกรยายอนกลบจะเพมขน เมออตราการเกดปฏกรยาไปขางหนาเทากบอตราการเกดปฏกรยายอนกลบ ระบบจะอยในภาวะสมดลทมความเขมขนของสารตงตนและผลตภณฑคงท เรยกวา สมดลพลวต

85

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม 9. คำนวณคาคงทสมดลของปฏกรยา

10. คำนวณความเขมขนของสารทภาวะสมดล

- ณ ภาวะสมดล ความสมพนธระหวางความเขมขนของผลตภณฑกบสารตงตน แสดงไดดวยคาคงทสมดล ซงเปนคาคงท ณ อณหภมหนง

11. คำนวณคาคงทสมดลหรอความเขมขนของปฏกรยาหลายขนตอน

- คาคงทสมดลของปฏกรยาหลายขนตอน หาไดจากผลคณของคาคงทสมดลของปฏกรยายอยทนำสมการเคมมารวมกน โดยถามการคณสมการยอยใหยกกำลงคาคงทสมดลดวยตวเลขทคณ และหากมการกลบขางสมการ ใหกลบคาคงทสมดลเปนตวหาร

12. ระบปจจยทมผลตอภาวะสมดลและ คาคงทสมดลของระบบ รวมทงคาดคะเน การเปลยนแปลงทเกดขนเมอภาวะสมดล ของระบบถกรบกวน โดยใชหลกของ เลอชาเตอลเอ

- เมอระบบทอยในภาวะสมดลถกรบกวน โดยการเปลยนแปลงความเขมขนของสาร ความดน หรออณหภม ระบบจะเกดการเปลยนแปลงเพอเขาสภาวะสมดลอกครงตามหลกของเลอชาเตอลเอทงนการเปลยนแปลงอณหภมมผลทำใหคาคงทสมดลเปลยนแปลง

13. ยกตวอยาง และอธบายสมดลเคมของกระบวนการทเกดขนในสงมชวต ปรากฏการณในธรรมชาตและกระบวนการในอตสาหกรรม

- ความรเกยวกบสมดลเคมสามารถนำมาใชอธบายกระบวนการทเกดขนในสงมชวต ปรากฏการณ ในธรรมชาตและกระบวนการในอตสาหกรรม

14. ระบ และอธบายวาสารเปนกรดหรอเบสโดยใชทฤษฎกรด–เบสของอารเรเนยสเบรนสเตด–ลาวร และลวอส

- สารในชวตประจำวนหลายชนดมสมบตเปนกรดหรอเบส ซงพจารณาไดโดยใชทฤษฎกรด-เบสของอารเรเนยสเบรนสเตด–ลาวร หรอลวอส

15. ระบคกรด-เบสของสารตามทฤษฎกรด-เบสของเบรนสเตด-ลาวร

- ตามทฤษฎกรด-เบสของเบรนสเตด–ลาวร เมอกรดหรอเบสละลายนำหรอทำปฏกรยากบสารอน จะมการถายโอนโปรตอนระหวางสารตงตน ทเปนกรดและเบส เกดเปนผลตภณฑซงเปนโมเลกลหรอไอออนทเปนคกรด-เบสของสารตงตนนน โดยสารทเปนคกรด-เบสกนจะมโปรตอนตางกน 1 โปรตอน

16. คำนวณ และเปรยบเทยบความสามารถในการแตกตวหรอความแรงของกรดและเบส

- กรดและเบสแตละชนดสามารถแตกตวในนำไดแตกตางกน กรดแกหรอเบสแกสามารถแตกตวเปนไอออนในนำไดเกอบสมบรณ สวนกรดออนหรอเบสออนแตกตวเปนไอออนไดนอยโดยความสามารถในการแตกตวหรอความแรงของกรดหรอเบสอาจพจารณาไดจาก

86

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม คาคงทการแตกตวของกรดหรอเบส หรอปรมาณ การแตกตวเปนรอยละของกรดหรอเบส

17. คำนวณคา pH ความเขมขนของไฮโดรเนยมไอออนหรอไฮดรอกไซดไอออนของสารละลายกรดและเบส

- นำบรสทธทอณหภม 25 องศาเซลเซยสแตกตวใหไฮโดรเนยมไอออนและไฮดรอกไซดไอออนทมความเขมขนเทากน คอ 1.0 x 10-7โมลตอลตร โดยมคาคงทการแตกตวของนำ เทากบ1.0 x 10-14 - เมอกรดหรอเบสแตกตวในนำ คาความเปนกรด-เบสของสารละลายแสดงไดดวยคา pH ซงสมพนธกบความเขมขนของไฮโดรเนยมไอออน โดยสารละลายกรดมความเขมขนของไฮโดรเนยมไอออนมากกวา 1.0 x 10-7

โมลตอลตรหรอมคา pH นอยกวา 7 สวนสารละลายเบสมความเขมขนของไฮโดรเนยมไอออนนอยกวา1.0 x 10-7โมลตอลตร หรอมคา pH มากกวา 7

18. เขยนสมการเคมแสดงปฏกรยาสะเทน และระบความเปนกรด-เบสของสารละลายหลงการสะเทน 19. เขยนปฏกรยาไฮโดรลซสของเกลอ และระบความเปนกรด-เบสของสารละลายเกลอ

- ปฏกรยาสะเทนระหวางกรดแกและเบสแกใหสารละลายทเปนกลาง ปฏกรยาสะเทนระหวางกรดแกและเบสออน ใหสารละลายทเปนกรด สวนปฏกรยาสะเทนระหวางกรดออนและเบสแก ใหสารละลายทเปนเบส - เกลอทไดจากการสะเทนของกรดแกดวยเบสออน เมอละลายในนำจะเกดปฏกรยาไฮโดรลซสไดสารละลายทมสมบตเปนกรด สวนเกลอทไดจาก การสะเทนของกรดออนดวยเบสแก เมอละลายในนำจะเกดปฏกรยาไฮโดรลซสไดสารละลายทมสมบตเปนเบส

20. ทดลอง และอธบายหลกการการไทเทรตและเลอกใชอนดเคเตอรทเหมาะสมสำหรบ การไทเทรตกรด-เบส

- การไทเทรตเปนเทคนคในการวเคราะหหาปรมาณหรอความเขมขนของสารททำปฏกรยาพอดกน จดทสารทำปฏกรยาพอดกนเรยกวา จดสมมลในทางปฏบต จดสมมลของปฏกรยาอาจไมสามารถสงเกตเหนได จงสงเกตจากการเปลยนสของอนดเคเตอร เพอบอกจดยตของการไทเทรต ดงนนอนดเคเตอรทเหมาะสมในการไทเทรตกรด-เบส ควรเปนอนดเคเตอรทเปลยนสในชวง pH ตรงกบหรอใกลเคยงกบ pH ของสารละลาย ณ จดสมมล

87

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม 21. คำนวณปรมาณสารหรอความเขมขน

ของสารละลายกรดหรอเบสจากการไทเทรต

- ปรมาณกรดและเบสททำปฏกรยาพอดกนจาก การไทเทรตกรด-เบส สามารถนำไปคำนวณความเขมขนของกรดหรอเบสทตองการทราบความเขมขนได

22. อธบายสมบต องคประกอบ และประโยชนของสารละลายบฟเฟอร

- สารละลายบฟเฟอรเปนสารละลายของกรดออนกบเกลอของกรดออนนน หรอเบสออนกบเกลอของเบสออนนน เมอเตมกรด เบส หรอนำจะมผลตอการเปลยนแปลงคา pH นอยกวาสารละลายทวไป สมบตเฉพาะของสารละลายบฟเฟอรเปนประโยชนตอการควบคม pHของระบบในสงมชวตและสงแวดลอม

23. สบคนขอมล และนำเสนอตวอยางการใชประโยชนและการแกปญหาโดยใชความรเกยวกบกรด–เบส

- ความรเกยวกบกรด-เบส สามารถนำมาใชประโยชนและแกปญหาในชวตประจำวน เกษตรกรรม อตสาหกรรม และการแพทย

24. คำนวณเลขออกซเดชน และระบปฏกรยาทเปนปฏกรยารดอกซ

- เคมไฟฟาเปนการศกษาเกยวกบการเปลยนแปลงระหวางพลงงานไฟฟาและการเกดปฏกรยาเคมทมการถายโอนอเลกตรอนแลวทำใหเกดการเปลยนแปลงเลขออกซเดชน ซงเปนเลขทแสดงประจไฟฟาหรอประจไฟฟาสมมตของอะตอมธาต เรยกปฏกรยาชนดนวา ปฏกรยารดอกซ

25. วเคราะหการเปลยนแปลงเลขออกซเดชนและระบตวรดวซและตวออกซไดส รวมทงเขยนครงปฏกรยาออกซเดชนและครงปฏกรยารดกชนของปฏกรยารดอกซ

- ปฏกรยารดอกซมทงครงปฏกรยาทมการใหอเลกตรอน เรยกวา ครงปฏกรยาออกซเดชน และครงปฏกรยาทมการรบอเลกตรอน เรยกวา ครงปฏกรยารดกชน โดยสารทใหอเลกตรอนจะมเลขออกซเดชนเพมขน เรยกวา ตวรดวซ สวนสารทรบอเลกตรอนจะมเลขออกซเดชนลดลง เรยกวา ตวออกซไดส

26. ทดลอง และเปรยบเทยบความสามารถในการเปนตวรดวซหรอตวออกซไดส และเขยนแสดงปฏกรยารดอกซ

- การเปรยบเทยบความสามารถในการเปนตวรดวซหรอตวออกซไดสสามารถพจารณาไดจากผลการทดลองของปฏกรยารดอกซ

27. ดลสมการรดอกซดวยการใชเลขออกซเดชน และวธครงปฏกรยา

- ปฏกรยารดอกซเขยนแทนไดดวยสมการรดอกซ ซงการดลสมการรดอกซทำไดโดยการใชเลขออกซเดชนและวธครงปฏกรยา

28. ระบองคประกอบของเซลลเคมไฟฟา และเขยนสมการเคมของปฏกรยาท

- เซลลเคมไฟฟาประกอบดวยแอโนด แคโทด และสารละลายอเลกโทรไลต ซงอาจเชอมตอกนดวยสะพาน

88

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม แอโนดและแคโทด ปฏกรยารวม และแผนภาพเซลล

เกลอ โดยทแอโนดเกดปฏกรยาออกซเดชน และแคโทดเกดปฏกรยารดกชน ทำใหอเลกตรอนเคลอนทจากแอโนดไปแคโทด เซลลเคมไฟฟา สามารถเขยนแสดงไดดวยแผนภาพเซลล

29. คำนวณคาศกยไฟฟามาตรฐานของเซลลและระบประเภทของเซลลเคมไฟฟา ขวไฟฟา และปฏกรยาเคมทเกดขน

- คาศกยไฟฟามาตรฐานของเซลลคำนวณไดจากคาศกยไฟฟามาตรฐานของครงเซลล ถาคาศกยไฟฟาของเซลลเปนบวก แสดงวาปฏกรยารดอกซเกดขนไดเอง ซงทำใหเกดกระแสไฟฟา เรยกเซลลชนดนวา เซลลกลวานก แตถาคาศกยไฟฟาของเซลลเปนลบ แสดงวาปฏกรยารดอกซไมสามารถเกดไดเอง ตองมการใหกระแสไฟฟาจงจะเกดปฏกรยาได เซลลชนดนเรยกวา เซลลอเลกโทรลตก

30. อธบายหลกการทำงาน และเขยนสมการแสดงปฏกรยาของเซลลปฐมภมและเซลลทตยภม

- เซลลเคมไฟฟาสามารถนำไปใชประโยชนไดในชวตประจำวน เชน แบตเตอร ซงมทงเซลลปฐมภมและเซลลทตยภม โดยปฏกรยาเคมทเกดขนภายในเซลลปฐมภมไมสามารถทำใหเกดปฏกรยายอนกลบไดโดยการประจไฟ จงไมสามารถนำกลบมาใชไดอก ปฏกรยาเคมทเกดขนภายในเซลลทตยภมสามารถทำใหเกดปฏกรยายอนกลบไดโดยการประจไฟ จงนำกลบมาใชไดอก

31. ทดลองชบโลหะและแยกสารเคมดวยกระแสไฟฟา และอธบายหลกการทางเคมไฟฟาทใชในการชบโลหะ การแยกสารเคมดวยกระแสไฟฟา การทำโลหะใหบรสทธ และการปองกนการกดกรอนของโลหะ

- เซลลอเลกโทรลตกสามารถนำไปใชประโยชนไดทงในชวตประจำวน และในอตสาหกรรมหลายประเภท เชน การชบโลหะ การแยกสารเคมดวยกระแสไฟฟา การทำโลหะใหบรสทธการปองกนการกดกรอนของโลหะ

32. สบคนขอมล และนำเสนอตวอยางความกาวหนาทางเทคโนโลยทเกยวของกบเซลลเคมไฟฟาในชวตประจำวน

- ปฏกรยาเคมหลายปฏกรยาทพบในชวตประจำวนเปนปฏกรยารดอกซ เชน ปฏกรยาการเผาไหม ปฏกรยาในเซลลเคมไฟฟา ซงความรเรองเซลลเคมไฟฟาและความกาวหนาทางเทคโนโลยทเกยวของกบเซลลเคมไฟฟา นำไปสนวตกรรม ดานพลงงานทเปนมตรตอสงแวดลอม

ม.6 - -

89

สาระเคม 3. เขาใจหลกการทำปฏบตการเคม การวดปรมาณสาร หนวยวดและการเปลยนหนวยการ คำนวณปรมาณของสาร ความเขมขนของสารละลาย รวมทงการบรณาการความรและทกษะใน การอธบายปรากฏการณในชวตประจำวนและการแกปญหาทางเคม ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม ม.4 1. บอก และอธบายขอปฏบตเบองตน

และปฏบตตนทแสดงถงความตระหนกในการทำปฏบตการเคมเพอใหมความปลอดภยทงตอตนเอง ผอนและสงแวดลอม และเสนอแนวทางแกไขเมอเกดอบตเหต

- การทำปฏบตการเคมตองคำนงถงความปลอดภยและความเปนมตรตอสงแวดลอม ดงนนจงควรศกษาขอปฏบตของการทำปฏบตการเคม เชน ความปลอดภยในการใชอปกรณและสารเคม การปองกนอบตเหตระหวางการทดลองการกำจดสารเคม

2. เลอก และใชอปกรณหรอเครองมอในการทำปฏบตการ และวดปรมาณตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม

- อปกรณและเครองมอชง ตวง วดแตละชนด มวธการใชงานและการดแลแตกตางกน ซงการวดปรมาณตาง ๆ ใหไดขอมลทมความเทยงและ ความแมนในระดบนยสำคญทตองการ ตองม การเลอกและใชอปกรณในการทำปฏบตการอยางเหมาะสม

3. นำเสนอแผนการทดลอง ทดลองและเขยนรายงานการทดลอง

- การทำปฏบตการเคมตองมการวางแผนการทดลอง การทำการทดลอง การบนทกขอมล สรปและวเคราะห นำเสนอขอมล และการเขยนรายงานการทดลองทถกตอง โดยการทำปฏบตการเคมตองคำนงถงวธการทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร

4. ระบหนวยวดปรมาณตาง ๆ ของสาร และเปลยนหนวยวดใหเปนหนวยในระบบเอสไอดวยการใชแฟกเตอรเปลยนหนวย

- การทำปฏบตการเคมตองมการวดปรมาณตาง ๆ ของสาร การบอกปรมาณของสารอาจระบอยในหนวยตาง ๆ ดงนนเพอใหมมาตรฐานเดยวกน จงมการกำหนดหนวยในระบบเอสไอใหเปนหนวยสากล ซงการเปลยนหนวยเพอใหเปนหนวยสากล สามารถทำไดดวยการใชแฟกเตอรเปลยนหนวย

5. บอกความหมายของมวลอะตอมของธาต และคำนวณมวลอะตอมเฉลยของธาต มวลโมเลกล และมวลสตร

- มวลอะตอมของธาต เปนมวลของธาต 1 อะตอม ซงเปนผลรวมของมวลโปรตอน นวตรอน และอเลกตรอน แตเนองจากอเลกตรอนมมวลนอยมากเมอเทยบกบโปรตอนและนวตรอน ดงนนมวลอะตอมจงมคา

90

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม ใกลเคยงกบผลรวมของมวลโปรตอนและนวตรอน - มวลอะตอมเฉลยของธาตเปนคาเฉลยจากคา มวลอะตอมของแตละไอโซโทปของธาตชนดนน ตามปรมาณทมในธรรมชาต - มวลโมเลกลและมวลสตรเปนผลรวมของมวลอะตอมเฉลยของธาตทเปนองคประกอบของสารนน

6. อธบาย และคำนวณปรมาณใดปรมาณหนงจากความสมพนธของโมล จำนวนอนภาค มวล และปรมาตรของแกสท STP

- โมลเปนปรมาณสารทมจำนวนอนภาคเทากบเลขอาโวกาโดร คอ 6.02 × 1023 อนภาคมวลของสาร 1 โมล ทมหนวยเปนกรม เรยกวามวลตอโมล ซงมคาตวเลขเทากบมวลอะตอม มวลโมเลกลหรอมวลสตรของสารนน สำหรบสารทมสถานะแกส 1 โมล จะมปรมาตรเทากบ22.4 ลกบาศกเดซเมตร ท STP

7. คำนวณอตราสวนโดยมวลของธาตองคประกอบของสารประกอบตามกฎสดสวนคงท

- สารประกอบเกดจากการรวมตวของธาต ตงแต 2 ชนดขนไป โดยมอตราสวนโดยมวลของธาตองคประกอบคงทเสมอ ตามกฎสดสวนคงท

8. คำนวณสตรอยางงายและสตรโมเลกลของสาร

- สตรเคมสามารถแสดงไดดวยสตรเอมพรคลหรอสตรอยางงายและสตรโมเลกล ซงสตรอยางงายคำนวณไดจากรอยละโดยมวลและมวลอะตอมของธาตองคประกอบ และถาทราบมวลโมเลกลของสารจะสามารถคำนวณสตรโมเลกลได

9. คำนวณความเขมขนของสารละลายในหนวยตาง ๆ

- สารทพบในชวตประจำวนจำนวนมากอยในรปของสารละลาย การบอกปรมาณของสารในสารละลายสามารถบอกเปนความเขมขนในหนวยรอยละ สวนในลานสวนสวนในพนลานสวน โมลารต โมแลลตและเศษสวนโมล

10. อธบายวธการ และเตรยมสารละลายใหมความเขมขนในหนวยโมลารต และปรมาตรสารละลายตามทกำหนด

- การเตรยมสารละลายใหมความเขมขนและปรมาตรของสารละลายตามทกำหนด ทำไดโดยการละลายตวละลายทเปนสารบรสทธในตวทำละลายหรอนำสารละลายทมความเขมขนมาเจอจางดวยตวทำละลาย โดยปรมาณของสารทใชขนอยกบความเขมขนและปรมาตรของสารละลายทตองการ

11. เปรยบเทยบจดเดอดและจดเยอกแขง - สารละลายมจดเดอดและจดเยอกแขงแตกตางไปจาก

91

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรเพมเตม ของสารละลายกบสารบรสทธ รวมทงคำนวณ จดเดอดและจดเยอกแขงของสารละลาย

สารบรสทธทเปนตวทำละลายในสารละลาย โดยสมบตทเปลยนแปลงไปขนอยกบปรมาณของ ตวละลายในตวทำละลาย และชนดของตวทำละลาย

ม.5 - - ม.6 1. กำหนดปญหา และนำเสนอแนว

ทางการแกปญหาโดยใชความรทางเคมจากสถานการณทเกดขนในชวตประจำวน การประกอบอาชพ หรออตสาหกรรม

- สถานการณบางสถานการณในชวตประจำวน การประกอบอาชพ หรออตสาหกรรม สามารถนำความรทางเคมไปใชประโยชนหรอแกปญหาได

2. แสดงหลกฐานถงการบรณาการความรทางเคมรวมกบสาขาวชาอน รวมทงทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหรอกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรม โดยเนนการคดวเคราะห การแกปญหาและความคดสรางสรรค เพอแกปญหาในสถานการณหรอประเดนทสนใจ

- การศกษาและการแกปญหาในสถานการณ หรอประเดนทสนใจทำไดโดยการบรณาการความร ทางเคมรวมกบวทยาศาสตรแขนงอน รวมทงคณตศาสตร เทคโนโลย และทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรหรอกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรม โดยเนนการคดวเคราะห แกปญหาและความคดสรางสรรค

3. นำเสนอผลงานหรอชนงานทไดจากการแกปญหาในสถานการณหรอประเดนทสนใจโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ

- การนำเสนองานหรอแสดงผลงาน เปนการเปดโอกาสใหผมสวนรวมไดแลกเปลยนแนวคดผลงาน รวมทงเพมโอกาสในการพฒนางานโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศเปนเครองมอประกอบการนำเสนอ ซงจะทำใหการสอสารมประสทธภาพมากขน

4. แสดงหลกฐานการเขารวมการสมมนา การเขารวมประชมวชาการ หรอการแสดงผลงานสงประดษฐในงานนทรรศการ

- การสมมนา การประชมวชาการ หรอการรวมแสดงผลงาน สงประดษฐในงานนทรรศการ เปนการเปดโอกาสใหผมสวนรวมไดแลกเปลยนความคด แสดงทศนคตตอกรณศกษา สถานการณ หรอประเดนสำคญทางเคม ซงชวยสงเสรมใหพฒนากระบวนการคด ทกษะการสอสาร ทกษะการใชเทคโนโลย เพอการคนควาและการสอสาร ซงสามารถทำไดหลายระดบ โดยอาจเปนระดบชนเรยน โรงเรยน กลมโรงเรยน ชมชน ระดบชาต หรอนานาชาต

92

สาระฟสกส 1. เขาใจธรรมชาตทางฟสกส ปรมาณและกระบวนการวด การเคลอนทแนวตรง แรงและกฎ การเคลอนทของนวตน กฎความโนมถวงสากล แรงเสยดทาน สมดลกลของวตถ งานและกฎ การอนรกษพลงงานกล โมเมนตมและกฎการอนรกษโมเมนตม การเคลอนทแนวโคง รวมทงนำ ความรไปใชประโยชน ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ม. 4 1. สบคนและอธบายการคนหาความร

ทางฟสกส ประวตความเปนมา รวมทงพฒนาการของหลกการและแนวคดทางฟสกสทมผลตอ การแสวงหาความรใหมและการพฒนาเทคโนโลย

- ฟสกสเปนวทยาศาสตรแขนงหนงทศกษาเกยวกบสสาร พลงงาน อนตรกรยาระหวางสสารกบพลงงาน และแรงพนฐานในธรรมชาต - การคนควาหาความรทางฟสกสไดมาจากการสงเกต การทดลอง และเกบรวบรวมขอมลมาวเคราะหหรอจากการสรางแบบจำลองทางความคด เพอสรปเปนทฤษฎ หลกการหรอกฎ ความรเหลาน สามารถนำไปใชอธบายปรากฏการณธรรมชาตหรอทำนายสงทอาจจะเกดขนในอนาคต - ประวตความเปนมาและพฒนาการของหลกการและแนวคดทางฟสกสเปนพนฐานในการแสวงหาความรใหมเพมเตม รวมถงการพฒนาและความกาวหนาทางเทคโนโลยกมสวนในการคนหา ความรใหมทางวทยาศาสตรดวย

2. วดและรายงานผลการวดปรมาณทางฟสกสไดถกตองเหมาะสม โดยนาความคลาดเคลอนในการวดมาพจารณาในการนำเสนอผล รวมทงแสดงผลการทดลองในรปของกราฟ วเคราะหและแปลความหมายจากกราฟเสนตรง

- ความรทางฟสกสสวนหนงไดจากการทดลอง ซงเกยวของกบกระบวนการวดปรมาณทางฟสกส ซงประกอบดวยตวเลขและหนวยวด - ปรมาณทางฟสกสสามารถวดไดดวยเครองมอ ตาง ๆ โดยตรงหรอทางออม หนวยทใชในการวดปรมาณทางวทยาศาสตรคอ ระบบหนวยระหวางชาต เรยกยอวา ระบบเอสไอ - ปรมาณทางฟสกสทมคานอยกวาหรอมากกวา ๑ มาก ๆ นยมเขยนในรปของสญกรณวทยาศาสตร หรอเขยนโดยใชคำนำหนาหนวยของระบบเอสไอ การเขยนโดยใชสญกรณวทยาศาสตรเปนการเขยนเพอแสดงจำนวนเลขนยสำคญทถกตอง

93

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง - การทดลองทางฟสกสเกยวกบการวดปรมาณตาง ๆ การบนทกปรมาณทไดจากการวดดวยจำนวน เลขนยสำคญทเหมาะสม และคาความคลาดเคลอน การวเคราะหและการแปลความหมายจากกราฟ เชน การหาความชนจากกราฟเสนตรง จดตดแกน พนทใตกราฟ เปนตน - การวดปรมาณตาง ๆ จะมความคลาดเคลอนเสมอขนอยกบเครองมอ วธการวด และประสบการณ ของผวด ซงคาความคลาดเคลอนสามารถแสดง ในการรายงานผลทงในรปแบบตวเลขและกราฟ - การวดควรเลอกใชเครองมอวดใหเหมาะสมกบ สงทตองการวด เชนการวดความยาวของวตถ ทตองการความละเอยดสง อาจใชเวอรเนยร แคลลเปรส หรอไมโครมเตอร - ฟสกสอาศยคณตศาสตรเปนเครองมอในการศกษาคนควา และการสอสาร

3. ทดลองและอธบายความสมพนธระหวาง ตำแหนง การกระจด ความเรว และความเรง ของการเคลอนทของวตถในแนวตรงทม ความเรงคงตวจากกราฟและสมการ รวมทง ทดลองหาคาความเรงโนมถวงของโลก และ คำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ

- ปรมาณทเกยวกบการเคลอนท ไดแก ตำแหนง การกระจด ความเรว และความเรง โดยความเรวและความเรงมทงคาเฉลยและคาขณะหนงซงคดในชวงเวลาสน ๆ สำหรบปรมาณตาง ๆ ทเกยวของกบการเคลอนทแนวตรงดวยความเรงคงตวมความสมพนธตามสมการ

- การอธบายการเคลอนทของวตถสามารถเขยน อยในรปกราฟตำแหนงกบเวลา กราฟความเรวกบเวลา หรอกราฟความเรงกบเวลา ความชน ของเสนกราฟตำแหนงกบเวลาเปนความเรว ความชนของเสนกราฟความเรวกบเวลาเปนความเรง และพนทใตเสนกราฟความเรวกบเวลาเปนการกระจด ใน

94

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง กรณทผสงเกตมความเรว ความเรวของวตถทสงเกตไดเปนความเรวทเทยบกบผสงเกต - การตกแบบเสรเปนตวอยางหนงของการเคลอนทในหนงมตทมความเรงเทากบความเรงโนมถวงของโลก

4. ทดลองและอธบายการหาแรงลพธของแรง สองแรงททำมมตอกน

- แรงเปนปรมาณเวกเตอรจงมทงขนาดและทศทาง กรณทมแรงหลาย ๆ แรง กระทำตอวตถ สามารถหาแรงลพธทกระทำตอวตถ โดยใชวธเขยน เวกเตอรของแรงแบบหางตอหว วธสรางรปสเหลยมดานขนานของแรงและวธคำนวณ

5. เขยนแผนภาพของแรงทกระทำตอวตถอสระ ทดลองและอธบายกฎการเคลอนทของนวตน และการใชกฎการเคลอนทของนวตนกบสภาพ การเคลอนทของวตถ รวมทงคำนวณปรมาณ ตาง ๆ ทเกยวของ

- สมบตของวตถทตานการเปลยนสภาพการเคลอนท เรยกวา ความเฉอย มวลเปนปรมาณ ทบอกใหทราบวาวตถใดมความเฉอยมากหรอนอย - การหาแรงลพธทกระทำตอวตถสามารถเขยนเปนแผนภาพของแรงทกระทำตอวตถอสระได - กรณทไมมแรงภายนอกมากระทำ วตถจะ ไมเปลยนสภาพการเคลอนทซงเปนไปตามกฎ การเคลอนทขอทหนงของนวตน - กรณทมแรงภายนอกมากระทำโดยแรงลพธ ทกระทำตอวตถไมเปนศนย วตถจะมความเรง โดยความเรงมทศทางเดยวกบแรงลพธ ความสมพนธระหวางแรงลพธ มวลและความเรง เขยนแทนไดดวยสมการ

ตามกฎการเคลอนทขอ ทสองของนวตน - เมอวตถสองกอนออกแรงกระทำตอกน แรงระหวางวตถทงสองจะมขนาดเทากน แตมทศทางตรงขามและกระทำตอวตถคนละกอน เรยกวา แรงคกรยา-ปฏกรยา ซงเปนไปตามกฎการเคลอนท ขอทสามของนวตน และเกดขนไดทงกรณทวตถ ทง

95

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง สองสมผสกนหรอไมสมผสกนกได

6. อธบายกฎความโนมถวงสากลและผลของ สนามโนมถวงททำใหวตถมนำหนก รวมทง คำนวณปรมาณตางๆ ทเกยวของ

- แรงดงดดระหวางมวลเปนแรงทมวลสองกอนดงดดซงกนและกน ดวยแรงขนาดเทากนแตทศทางตรงขาม และเปนไปตามกฎความโนมถวงสากล เขยนแทน

ไดดวยสมการ - รอบโลกมสนามโนมถวงทำใหเกดแรงโนมถวง ซงเปนแรงดงดดของโลกทกระทำตอวตถ ทำใหวตถ มนำหนก

7. วเคราะห อธบาย และคำนวณแรงเสยดทาน ระหวางผวสมผสของวตถคหนง ๆ ในกรณทวตถ หยดนงและวตถเคลอนท รวมทงทดลองหาสมประสทธความเสยดทานระหวางผวสมผสของ วตถคหนง ๆ และนำความรเรองแรงเสยดทานไป ใชในชวตประจำวน

- แรงทเกดขนทผวสมผสระหวางวตถสองกอนในทศทางตรงขามกบทศทางการเคลอนทหรอแนวโนมทจะเคลอนทของวตถ เรยกวา แรงเสยดทาน แรงเสยดทานระหวางผวสมผสคหนง ๆ ขนกบสมประสทธความเสยดทานและ แรงปฏกรยาตงฉากระหวางผวสมผสคนน ๆ - ขณะออกแรงพยายามแตวตถยงคงอยนง แรงเสยดทานมขนาดเทากบแรงพยายามทกระทำตอวตถนน และแรงเสยดทานมคามากทสดเมอวตถเรมเคลอนท เรยกแรงเสยดทานนวา แรงเสยดทานสถต แรงเสยดทานทกระทำตอวตถขณะกำลงเคลอนท เรยกวาแรงเสยดทานจลน โดยแรงเสยดทานทเกดระหวางผวสมผสของวตถคหนง ๆ คำนวณไดจากสมการ

- การเพมหรอลดแรงเสยดทานมผลตอการเคลอนทของวตถ ซงสามารถนำไปใชในชวตประจำวน

8. อธบายสมดลกลของวตถ โมเมนตและ ผลรวมของโมเมนตทมตอการหมน แรงคควบ และผลของแรงคควบทมตอสมดลของวตถ เขยนแผนภาพของแรงท

- สมดลกลเปนสภาพทวตถรกษาสภาพการเคลอนทใหคงเดมคอหยดนงหรอเคลอนทดวยความเรวคงตวหรอหมนดวยความเรวเชงมมคงตว - วตถจะสมดลตอการเลอนทคอหยดนงหรอเคลอนท

96

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง กระทำตอวตถอสระ เมอวตถอยในสมดลกล และคำนวณปรมาณ ตาง ๆ ทเกยวของ รวมทงทดลองและอธบาย สมดลของแรงสามแรง

ดวยความเรวคงตวเมอแรงลพธทกระทำตอวตถเปน

ศนย เขยนแทนไดดวยสมการ - วตถจะสมดลตอการหมนคอไมหมนหรอหมนดวยความเรวเชงมมคงตวเมอผลรวมของโมเมนตทกระทำตอวตถเปนศนยเขยนแทนไดดวยสมการ

โดยโมเมนตคำนวณได จากสมการ - เมอมแรงคควบกระทำตอวตถ แรงลพธจะเทากบศนย ทำใหวตถสมดลตอการเคลอนทแตไมสมดลตอการหมน - การเขยนแผนภาพของแรงทกระทำตอวตถอสระ สามารถนำมาใชในการพจารณาแรงลพธ และผลรวมของโมเมนตทกระทำตอวตถเมอวตถอยในสมดลกล

9. สงเกตและอธบายสภาพการเคลอนทของ วตถ เมอแรงทกระทำตอวตถผานศนยกลาง มวลของวตถ และผลของศนยถวงทมตอ เสถยรภาพของวตถ

- เมอออกแรงกระทำตอวตถทวางบนพนทไมมแรงเสยดทานในแนวระดบ ถาแนวแรงนนกระทำผานศนยกลางของมวลวตถ วตถจะเคลอนทแบบเคลอนทโดยไมหมน - วตถทอยในสนามโนมถวงสมำเสมอ ศนยกลางมวลและศนยถวงอยทตำแหนงเดยวกน ศนยถวงของวตถมผลตอเสถยรภาพของวตถ

10. วเคราะห และคำนวณงานของแรงคงตว จากสมการและพนทใตกราฟความสมพนธ ระหวางแรงกบตำแหนง รวมทงอธบายและ คำนวณกำลงเฉลย

- งานของแรงทกระทำตอวตถหาไดจากผลคณของขนาดของแรงและขนาดของการกระจดกบโคไซนของมมระหวางแรงกบการกระจด ตามสมการ

หรอหางานไดจากพนทใตกราฟระหวางแรงในแนวการเคลอนทกบตำแหนง โดยแรงทกระทำอาจเปนแรงคงตวหรอไมคงตวกได - งานททำไดในหนงหนวยเวลา เรยกวา กำลง

เฉลย ดงสมการ 11. อธบายและคำนวณพลงงานจลน - พลงงานเปนความสามารถในการทำงาน

97

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง พลงงาน ศกย พลงงานกล ทดลองหาความสมพนธ ระหวางงานกบพลงงานจลน ความสมพนธ ระหวางงานกบพลงงานศกยโนมถวง ความสมพนธระหวางขนาดของแรงทใชดง สปรงกบระยะทสปรงยดออกและความสมพนธ ระหวางงานกบพลงงานศกยยดหยน รวมทง อธบายความสมพนธระหวางงานของแรงลพธ และพลงงานจลน และคำนวณงานทเกดขนจากแรงลพธ

- พลงงานจลนเปนพลงงานของวตถทกำลงเคลอนท

คำนวณไดจากสมการ - พลงงานศกยเปนพลงงานทเกยวของกบตำแหนงหรอรปรางของวตถ แบงออกเปนพลงงานศกยโนม

ถวง คำนวณไดจากสมการ และพลงงาน

ศกยยดหยน คำนวณไดจากสมการ - พลงงานกลเปนผลรวมของพลงงานจลน และพลงงานศกยตามสมการ E = Ek + EP - แรงททำใหเกดงานโดยงานของแรงนนไมขนกบเสนทางการเคลอนท เชน แรงโนมถวงและแรงสปรง เรยกวา แรงอนรกษ - งานและพลงงานมความสมพนธกน โดยงานของแรงลพธเทากบพลงงานจลนของวตถทเปลยนไป ตามทฤษฎบทงาน-พลงงานจลน เขยนแทนไดดวย

สมการ W = ΔEk 12. อธบายกฎการอนรกษพลงงานกล รวมทง วเคราะห และคำนวณปรมาณตาง ๆ ท เกยวของกบการเคลอนทของวตถใน สถานการณตาง ๆ โดยใชกฎการอนรกษ พลงงานกล

- ถางานทเกดขนกบวตถเปนงานเนองจากแรงอนรกษเทานน พลงงานกลของวตถจะคงตว ซงเปนไปตามกฎการอนรกษพลงงานกล เขยนแทนไดดวยสมการ Ek + Ep = คาคงตว โดยทพลงงานศกยอาจเปลยนเปนพลงงานจลน - กฎการอนรกษพลงงานกลใชวเคราะหการเคลอนทตาง ๆ เชน การเคลอนทของวตถทตดสปรง การเคลอนทภายใตสนามโนมถวงของโลก

13. อธบายการทำงาน ประสทธภาพและ การไดเปรยบเชงกลของเครองกลอยางงาย บางชนด โดยใชความรเรองงานและสมดลกล รวมทงคำนวณประสทธภาพและการไดเปรยบ เชงกล

- การทำงานของเครองกลอยางงาย ไดแก คาน รอก พนเอยง ลม สกร และ ลอกบเพลา ใชหลกของงานและสมดลกลประกอบการพจารณาประสทธภาพ และการไดเปรยบเชงกลของเครองกลอยางงาย ประสทธภาพคำนวณไดจากสมการ

การไดเปรยบเชงกลคำนวณไดจากสมการ

98

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง

14. อธบายและคำนวณโมเมนตมของวตถ และการดลจากสมการและพนทใตกราฟ ความสมพนธระหวางแรงลพธกบเวลา รวมทง อธบายความสมพนธระหวางแรงดลกบ โมเมนตม

- วตถทเคลอนทจะมโมเมนตมซงเปนปรมาณเวกเตอรมคาเทากบผลคณระหวางมวลและความเรว

ของวตถ ดงสมการ - เมอมแรงลพธกระทำตอวตถจะทำใหโมเมนตมของวตถเปลยนไป โดยแรงลพธเทากบอตราการเปลยนโมเมนตมของวตถ - แรงลพธทกระทำตอวตถในเวลาสน ๆ เรยกวา แรงดล โดยผลคณของแรงดลกบเวลา เรยกวา การดล

ตามสมการ ซงการดลอาจหาไดจากพนทใตกราฟระหวางแรงดลกบเวลา

15. ทดลอง อธบายและคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวกบการชนของวตถในหนงมตทงแบบ ยดหยน ไมยดหยน และการดดตวแยกจากกน ในหนงมตซงเปนไปตามกฎการอนรกษ โมเมนตม

- ในการชนกนของวตถและการดดตวออกจากกนของวตถในหนงมต เมอไมมแรงภายนอกมากระทำ โมเมนตมของระบบมคาคงตวซงเปนไปตามกฎการ

อนรกษโมเมนตม เขยนแทนไดดวยสมการ

โดย เปนโมเมนตมของระบบกอนชน

และ เปนโมเมนตมของระบบหลงชน - ในการชนกนของวตถ พลงงานจลนของระบบอาจคงตวหรอไมคงตวกได การชนทพลงงานจลนของระบบคงตวเปนการชนแบบยดหยน สวนการชนทพลงงานจลนของระบบไมคงตวเปนการชนแบบไมยดหยน

16. อธบาย วเคราะห และคำนวณปรมาณ ตาง ๆ ทเกยวของกบการเคลอนทแบบ โพรเจกไทล และทดลองการเคลอนทแบบโพรเจกไทล

- การเคลอนทแนวโคงพาราโบลาภายใตสนามโนมถวง โดยไมคดแรงตานของอากาศเปนการเคลอนทแบบโพรเจกไทล วตถมการเปลยนตำแหนงในแนวดงและแนวระดบพรอมกนและเปนอสระตอกน สำหรบการเคลอนทในแนวดงเปนการเคลอนททมแรงโนมถวงกระทำจงมความเรวไมคงตว ปรมาณตาง ๆ ม

99

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ความสมพนธตามสมการ

สวนการเคลอนทในแนวระดบไมมแรงกระทำจงมความเรวคงตว ตำแหนง ความเรว และเวลา ม

ความสมพนธตามสมการ Δx = uxt 17. ทดลองและอธบายความสมพนธระหวาง แรงสศนยกลาง รศมของการเคลอนท อตราเรว เชงเสน อตราเรวเชงมม และมวลของวตถ ในการเคลอนทแบบวงกลมในระนาบระดบ รวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ และ ประยกตใชความรการเคลอนทแบบวงกลม ในการอธบายการโคจรของดาวเทยม

- วตถทเคลอนทเปนวงกลมหรอสวนของวงกลม เรยกวา วตถนนมการเคลอนทแบบวงกลม ซงม แรงลพธทกระทำกบวตถในทศเขาสศนยกลาง เรยกวา แรงสศนยกลาง ทำใหเกดความเรงสศนยกลางทมขนาดสมพนธกบรศมของการเคลอนทและอตราเรวเชงเสนของวตถซงแรงสศนยกลางคำนวณไดจากสมการ

- นอกจากนการเคลอนทแบบวงกลมยงสามารถอธบายไดดวยอตราเรวเชงมม ซงมความสมพนธกบ

อตราเรวเชงเสนตามสมการ v = ωr และแรงสศนยกลางมความสมพนธกบอตราเรวเชงมมตาม

สมการ Fc = mω2r - ดาวเทยมทโคจรในแนววงกลมรอบโลกมแรงดงดดทโลกกระทำตอดาวเทยมเปนแรงสศนยกลาง ดาวเทยมทมวงโคจรคางฟาในระนาบของเสนศนยสตรมคาบการโคจรเทากบคาบการหมนรอบตวเองของโลก หรอมอตราเรวเชงมมเทากบอตราเรวเชงมมของตำแหนงบนพนโลก ดาวเทยมจงอยตรงกบตำแหนงทกำหนดไวบนพนโลกตลอดเวลา

ม. 5 ม. 6

100

สาระฟสกส 2. เขาใจการเคลอนทแบบฮารมอนกสอยางงาย ธรรมชาตของคลน เสยงและการไดยน ปรากฏการณทเกยวของกบเสยง แสงและการเหน ปรากฏการณทเกยวของกบแสง รวมทงนำ ความรไปใชประโยชน ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง

ม. 4 ม. 5 1. ทดลอง และอธบายการเคลอนทแบบฮาร

มอนกอยางงายของวตถตดปลายสปรงและลกตมอยางงาย รวมทงคำนวณปรมาณตางๆ ทเกยวของ

- การเคลอนทแบบฮารมอนกอยางงายเปนการเคลอนทของวตถทกลบไปกลบมาซำรอยเดมผานตำแหนงสมดล โดยมคาบและแอมพลจดคงตวและมการกระจดจากตำแหนงสมดลทเวลาใด ๆเปนฟงกชนแบบไซน โดยปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ มความสมพนธตามสมการ

- การสนของวตถตดปลายสปรง และการแกวงของลกตมอยางงายเปนการเคลอนทแบบฮารมอนกอยางงายทมขนาดของความเรงแปรผนตรงกบขนาดของการกระจดจากตำแหนงสมดล แตมทศทางตรงขาม โดยมคาบการสนของวตถทตดอยทปลายสปรง และคาบการแกวงของลกตมตามสมการ

ตามลำดบ 2. อธบายความถธรรมชาตของวตถและการเกดการสนพอง

- เมอดงวตถทตดปลายสปรงออกจากตำแหนงสมดลแลวปลอยใหสน วตถจะสนดวยความถเฉพาะตวการดงลกตมออกจากแนวดงแลวปลอยใหแกวงลกตมจะแกวงดวยความถเฉพาะตวเชนกน ความถทมคาเฉพาะตวน เรยกวา ความถธรรมชาตเมอกระตนใหวตถสนดวยความถทมคาเทากบความถธรรมชาตของวตถ จะทำใหวตถสนดวยแอมพลจดเพมขน เรยกวา การสนพอง

3. อธบายปรากฏการณคลน ชนดของคลน สวนประกอบของคลน การแผของหนาคลน

- คลนเปนปรากฏการณการถายโอนพลงงานจากทหนงไปอกทหนง

101

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ดวยหลกการของฮอยเกนส และการรวมกน ของคลนตามหลกการซอนทบ พรอมทงคำนวณอตราเรว ความถ และความยาวคลน

- คลนทถายโอนพลงงานโดยตองอาศยตวกลางเรยกวา คลนกล สวนคลนแมเหลกไฟฟาถายโอนพลงงานโดยไมตองอาศยตวกลาง นอกจากนยงจำแนกชนดของคลนออกเปนสองชนด ไดแกคลนตามขวาง และคลนตามยาว - คลนทเกดจากแหลงกำเนดคลนทสงคลนอยางตอเนองและมรปแบบทซำกนบรรยายไดดวยการกระจด สนคลน ทองคลน เฟส ความยาวคลนความถ คาบ แอมพลจด และอตราเรวโดยอตราเรว ความถ และความยาว

คลนมความสมพนธตามสมการ - การแผของหนาคลนเปนไปตามหลกของฮอยเกนสและถามคลนตงแตสองขบวนมาพบกนจะรวมกนตามหลกการซอนทบ

4. สงเกต และอธบายการสะทอน การหกเห การแทรกสอด และการเลยวเบนของคลนผวนำรวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ

- คลนมการสะทอน การหกเห การแทรกสอด และการเลยวเบน - คลนเกดการสะทอนเมอคลนเคลอนทไปถงสงกดขวางหรอรอยตอระหวางตวกลางทตางกนแลวเปลยนทศทางเคลอนทกลบมาในตวกลางเดมโดยเปนไปตามกฎการสะทอน เขยนแทนไดดวยสมการ มมสะทอน = มมตกกระทบ - คลนเกดการหกเหเมอคลนเคลอนทผานรอยตอระหวางตวกลางทตางกนแลวอตราเรวคลนเปลยนไปซงเปนไปตามกฎการหกเห เขยนแทนไดดวยสมการ

- คลนเกดการแทรกสอดเมอคลนสองคลนเคลอนทมาพบกนแลวรวมกนตามหลกการซอนทบโดยกรณท S1 และ S2 เปนแหลงกำเนดคลนทมความถเทากนและเฟสตรงกน ปรมาณตาง ๆทเกยวของมความสมพนธตามสมการ

102

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง

- คลนนงเกดจากคลนอาพนธสองขบวนแทรกสอดกนแลวเกดตำแหนงทมการแทรกสอดแบบเสรมตลอดเวลา เรยกวา ปฏบพ และตำแหนงทมการแทรกสอดแบบหกลางตลอดเวลา เรยกวา บพ - คลนเกดการเลยวเบนเมอคลนเคลอนทพบสงกดขวางแลวมคลนแผจากขอบสงกดขวางไปดานหลงได

5. อธบายการเกดเสยง การเคลอนทของเสยงความสมพนธระหวางคลน การกระจดของอนภาคกบคลนความดน ความสมพนธระหวางอตราเรวของเสยงในอากาศทขนกบอณหภมในหนวยองศาเซลเซยส สมบตของคลนเสยง ไดแกการสะทอน การหกเห การแทรกสอดการเลยวเบน รวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆทเกยวของ 6. อธบายความเขมเสยง ระดบเสยง องคประกอบของการไดยน คณภาพเสยง และมลพษทางเสยง รวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ

- เสยงเปนคลนกลและคลนตามยาว เกดจากการถายโอนพลงงานจากการสนของแหลงกำเนดเสยงผานอนภาคตวกลางทำใหอนภาคของตวกลางสน อตราเรวเสยงในอากาศขนกบอณหภมของอากาศ คำนวณไดจากสมการ v = 331 + 0.6 TC - เสยงมสมบตการสะทอน การหกเห การแทรกสอดและการเลยวเบน - กำลงเสยงเปนอตราการถายโอนพลงงานเสยงจากแหลงกำเนดเสยง กำลงเสยงตอหนงหนวยพนทของหนาคลนทรงกลมเรยกวา ความเขมเสยงคำนวณไดจากสมการ

- ระดบเสยงเปนปรมาณทบอกความดงของเสยงโดยหาไดจากลอการทมของอตราสวนระหวางความเขมเสยงกบความเขมเสยงอางองทมนษยเรมไดยน ตามสมการ

- ระดบสงตำของเสยงขนกบความถของเสยงเสยงทไดยนมลกษณะเฉพาะตวแตกตางกนเนองจากมคณภาพเสยงแตกตางกน - เสยงทมระดบเสยงสงมากหรอเสยงบางประเภททมผลตอสภาพจตใจของผฟงจดเปนมลพษทางเสยง

103

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง 7. ทดลอง และอธบายการเกดการสนพองของอากาศในทอปลายเปดหนงดาน รวมทงสงเกตและอธบายการเกดบต คลนนง ปรากฏการณดอปเพลอร คลนกระแทกของเสยง คำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ และนำความรเรองเสยงไปใชในชวตประจำวน

- ถาอากาศในทอถกกระตนดวยคลนเสยงทมความถเทากบความถธรรมชาตของอากาศในทอนนจะเกดการสนพองของเสยง โดยความถในการเกดการสนพองของทอปลายเปดหนงดานคำนวณไดจากสมการ

- ถาเสยงจากแหลงกำเนดเสยงสองแหลงทมความถตางกนไมมากมาพบกนจะเกดบต ทำใหไดยนเสยงดง คอย เปนจงหวะ - คลนเสยงสองขบวนทมความถเทากนมาแทรกสอดกน จะทำใหเกดคลนนง - เมอแหลงกำเนดเสยงเคลอนทโดยผฟงอยนง ผฟงเคลอนทโดยแหลงกำเนดเสยงอยนง หรอทงแหลงกำเนดและผฟงเคลอนทเขาหรอออกจากกนผฟงจะไดยนเสยงทมความถเปลยนไป เรยกวาปรากฏการณดอปเพลอร - ถาแหลงกำเนดเสยงเคลอนทดวยอตราเรวมากกวาอตราเรวเสยงในตวกลางเดยวกน จะเกดคลนกระแทก ทำใหเสยงตามแนวหนาคลนกระแทกมพลงงานสงมากมผลทำใหผสงเกตในบรเวณใกลเคยงไดยนเสยงดงมาก - ความรเรองเสยงนำไปประยกตใชในดานตาง ๆเชน การปรบเทยบเสยงเครองดนตร อธบายหลกการทำงานของเครองดนตร การเปลงเสยงของมนษยการประมง การแพทย ธรณวทยา อตสาหกรรมเปนตน

8. ทดลอง และอธบายการแทรกสอดของแสงผานสลตคและเกรตตง การเลยวเบน และการแทรกสอดของแสงผานสลตเดยว รวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ

- เมอแสงผานชองเลกยาวเดยว (สลตเดยว) และชองเลกยาวค (สลตค) จะเกดการเลยวเบนและการแทรกสอด ทำใหเกดแถบมด และแถบสวางบนฉาก โดยปรมาณตาง ๆ ทเกยวของมความสมพนธตามสมการ

104

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง

- เกรตตง เปนอปกรณทประกอบดวยชองเลกยาวทมจำนวนชองตอหนงหนวยความยาวเปนจำนวนมาก และระยะหางระหวางชองมคานอยโดยแตละชองหางเทา ๆ กน ใชสำหรบหาความยาวคลนของแสงและศกษาสมบตการเลยวเบนและการแทรกสอดของแสง โดยปรมาณตาง ๆทเกยวของมความสมพนธตามสมการ

9. ทดลอง และอธบายการสะทอนของแสงทผววตถตามกฎการสะทอน เขยนรงสของแสงและคำนวณตำแหนงและขนาดภาพของวตถ เมอแสงตกกระทบกระจกเงาราบและกระจกเงาทรงกลมรวมทงอธบายการนำความรเรองการสะทอนของแสงจากกระจกเงาราบ และกระจกเงาทรงกลมไปใชประโยชนในชวตประจำวน

- เมอแสงตกกระทบผววตถ จะเกดการสะทอนซงเปนไปตามกฎการสะทอน - วตถทอยหนากระจกเงาราบและกระจกเงาทรงกลม จะเกดภาพทสามารถหาตำแหนง ขนาดและชนดของภาพทเกดขน ไดจากการเขยนภาพของรงสแสงหรอการคำนวณจากสมการ

10. ทดลอง และอธบายความสมพนธระหวางดรรชนหกเห มมตกกระทบ และมมหกเหรวมทงอธบายความสมพนธระหวางความลกจรงและความลกปรากฏ มมวกฤตและการสะทอนกลบหมดของแสง และ

- เมอแสงเคลอนทผานผวรอยตอของตวกลางสองตวกลางจะเกดการหกเห โดยอตราสวนระหวางไซนของมมตกกระทบกบไซนของมมหกเหของตวกลางคหนงมคาคงตว เรยกความสมพนธนวากฎของสเนลล เขยนแทนไดดวยสมการ

105

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง คำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ

- การหกเหของแสงทำใหมองเหนภาพของวตถทอยในตวกลางตางชนดกนมตำแหนงเปลยนไปจากเดม ซงคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของไดจากสมการ

- มมตกกระทบททำใหมมหกเหมคา ๙๐ องศาเรยกวา มมวกฤต ซงเกดขนในกรณทแสงเดนทางจากตวกลางทมดรรชนหกเหมากไปตวกลางทมดรรชนหกเหนอย คำนวณไดจากสมการ

- การสะทอนกลบหมดเกดขนเมอมมตกกระทบมากกวามมวกฤต

11. ทดลอง และเขยนรงสของแสงเพอแสดงภาพทเกดจากเลนสบาง หาตำแหนง ขนาด ชนดของภาพ และความสมพนธระหวางระยะวตถระยะภาพและความยาวโฟกส รวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ และอธบายการนำความรเรองการหกเหของแสงผานเลนสบางไปใชประโยชนในชวตประจำวน

- เมอวางวตถหนาเลนสบางจะเกดภาพของวตถโดยตำแหนง ขนาด และชนดของภาพทเกดขนหาไดจากการเขยนภาพของรงสแสง หรอคำนวณไดจากสมการ

- ความรเรองเลนสนำไปประยกตใชในดานตาง ๆเชน แวนขยาย กลองจลทรรศน เปนตน

12. อธบายปรากฏการณธรรมชาตทเกยวกบแสงเชน รง การทรงกลด มราจ และการเหนทองฟาเปนสตาง ๆ ในชวงเวลาตางกน

- กฎการสะทอนและการหกเหของแสงใชอธบายปรากฏการณทเกยวกบแสง เชน รง การทรงกลดและมราจ - เมอแสงตกกระทบอนภาคหรอโมเลกลของอากาศแสงจะเกดการกระเจง ใชอธบายการเหนทองฟาเปนสตาง ๆ ในชวงเวลาตางกน

13. สงเกต และอธบายการมองเหนแสงส สของวตถ การผสมสารส และการผสมแสงส รวมทงอธบายสาเหตของการบอดส

- การมองเหนสจะขนกบแสงสทตกกระทบกบวตถและสารสบนวตถ โดยสารสจะดดกลนบางแสงสและสะทอนบางแสงส

106

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง - การผสมสารสทำใหไดสารสทมสเปลยนไปจากเดมถา

นำแสงสปฐมภมในสดสวนทเหมาะสมมาผสมกนจะไดแสงขาว - แผนกรองแสงสยอมใหบางแสงสผานไปไดและดดกลนบางแสงส - การผสมแสงสและการผสมสารสสามารถนำไปใชประโยชนในดานตาง ๆ เชน ดานศลปะดานการแสดง - ความผดปกตในการมองเหนสหรอการบอดสเกดจากความบกพรองของเซลลรปกรวย ซงเปนเซลลรบแสงชนดหนงบนจอตา

ม. 6 สาระฟสกส 3. เขาใจแรงไฟฟาและกฎของคลอมบ สนามไฟฟา ศกยไฟฟา ความจไฟฟา กระแสไฟฟา และกฎของโอหม วงจรไฟฟากระแสตรง พลงงานไฟฟาและกำลงไฟฟา การเปลยนพลงงาน ทดแทนเปนพลงงานไฟฟา สนามแมเหลก แรงแมเหลกทกระทำกบประจไฟฟาและกระแสไฟฟา การเหนยวนำแมเหลกไฟฟา และกฎของฟาราเดย ไฟฟากระแสสลบ คลนแมเหลกไฟฟาและ การสอสาร รวมทงนำความรไปใชประโยชน ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ม. 4 - - ม. 5 1. ทดลองและอธบายการทำวตถทเปน

กลาง ทางไฟฟาใหมประจไฟฟาโดยการขดสกนและ การเหนยวนำไฟฟาสถต

- การนำวตถทเปนกลางทางไฟฟามาขดสกนจะทำใหวตถไมเปนกลางทางไฟฟา เนองจากอเลกตรอนถกถายโอนจากวตถหนงไปอกวตถหนงโดยการถายโอนประจเปนไปตาม กฎการอนรกษประจไฟฟา - เมอนำวตถทมประจไฟฟาไปใกลตวนำไฟฟาจะทำใหเกดประจชนดตรงขามบนตวนำทางดานทใกลวตถและประจชนดเดยวกนดานทไกลวตถเรยกวธการนวา การเหนยวนำไฟฟาสถต ซงสามารถใชวธการนในการทำใหวตถมประจได

2. อธบายและคำนวณแรงไฟฟาตามกฎของคลอมบ

- จดประจไฟฟามแรงกระทำซงกนและกน โดยมทศอยในแนวเสนตรงระหวางจดประจทงสองและมขนาดของแรงระหวางจดประจแปรผนตรงกบผลคณของขนาดของประจทงสองและแปรผกผนกบกำลงสอง

107

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ของระยะหางระหวางจดประจ ซงเปนไปตามกฎของคลอมบเขยนแทนไดดวยสมการ

3. อธบายและคำนวณสนามไฟฟาและแรง ไฟฟาทกระทำกบอนภาคทมประจไฟฟาทอยใน สนามไฟฟา รวมทงหาสนามไฟฟาลพธ เนองจากระบบจดประจโดยรวมกนแบบเวกเตอร

- รอบอนภาคทมประจไฟฟา q1 มสนามไฟฟา

ขนาด ทำใหเกดแรงไฟฟากระทำตออนภาคทมประจไฟฟา - สนามไฟฟาทตำแหนงใด ๆ มความสมพนธกบแรงไฟฟาทกระทำตอประจไฟฟา q2 ตามสมการ

- สนามไฟฟาลพธเนองจากจดประจหลายจดประจเทากบผลรวมแบบเวกเตอรของสนามไฟฟาเนองจากจดประจแตละจดประจ - ตวนำทรงกลมทมประจไฟฟามสนามไฟฟาภายในตวนำเปนศนย และสนามไฟฟาบนตวนำมทศทางตงฉากกบผวตวนำนน โดยสนามไฟฟาเนองจากประจบนตวนำทรงกลมทตำแหนงหางจากผวออกไปหาไดเชนเดยวกบสนามไฟฟา เนองจากจดประจทมจำนวนประจเทากนแตอยทศนยกลางของทรงกลม - สนามไฟฟาของแผนโลหะคขนานเปนสนามไฟฟาสมำเสมอ

4. อธบายและคำนวณพลงงานศกยไฟฟา ศกยไฟฟา และความตางศกยระหวางสอง ตำแหนงใด ๆ

- ประจทอยในสนามไฟฟามพลงงานศกยไฟฟาคำนวณไดจากสมการ

- พลงงานศกยไฟฟาทตำแหนงใด ๆ ตอหนงหนวยประจ เรยกวา ศกยไฟฟาทตำแหนงนน โดยศกยไฟฟาทตำแหนงซงอยหางจากจดประจแปรผนตรงกบขนาดของประจ และแปรผกผนกบระยะทางจากจดประจถงตำแหนงนน เขยนแทนไดดวยสมการ

108

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง

- ศกยไฟฟารวมเนองจากจดประจหลายจดประจคอ ผลรวมของศกยไฟฟาเนองจากจดประจแตละจดประจ เขยนแทนไดดวยสมการ

- ความตางศกยระหวางสองตำแหนงใด ๆ ในบรเวณทมสนามไฟฟาคอ งานในการเคลอนประจบวกหนงหนวยจากตำแหนงหนงไปอกตำแหนงหนง เขยนแทนไดดวยสมการ

- ความตางศกยระหวางสองตำแหนงใด ๆ ในสนามไฟฟาสมำเสมอขนกบขนาดของสนามไฟฟาและระยะทางระหวางสองตำแหนงนน ในแนวขนานกบสนามไฟฟา ตามสมการ vB – vA = Ed

5. อธบายสวนประกอบของตวเกบประจ ความสมพนธระหวางประจไฟฟา ความตางศกย และความจของตวเกบประจ และอธบาย พลงงานสะสมในตวเกบประจ และความจสมมล รวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ

- ตวเกบประจประกอบดวยตวนำไฟฟาสองชนทคนดวยฉนวน โดยปรมาณประจทเกบไดขนอยกบความตางศกยครอมตวเกบประจและความจของตวเกบประจ ตามสมการ

- ตวเกบประจจะมพลงงานสะสมซงมคาขนกบความตางศกยและปรมาณประจ ตามสมการ

- เมอนำตวเกบประจมาตอแบบอนกรม ความจสมมลมคาลดลง ตามสมการ

- เมอนำตวเกบประจมาตอแบบขนาน ความจสมมลมคาเพมขน ตามสมการ

6. นำความรเรองไฟฟาสถตไปอธบาย - ความรเรองไฟฟาสถตสามารถนำไปอธบายการ

109

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง หลกการ ทำงานของเครองใชไฟฟาบางชนด และ ปรากฏการณในชวตประจำวน

ทำงานของเครองใชไฟฟาบางชนด เชนเครองกำจดฝนในอากาศ เครองพนส เครองถายลายนวมอ และเครองถายเอกสาร - ความรเรองไฟฟาสถตยงสามารถนำไปอธบายปรากฏการณในชวตประจำวนได เชน ฟาผาประกายไฟจากการเสยดสกนของวตถ ซงชวยใหสามารถปองกนอนตรายทอาจเกดขน

7. อธบายการเคลอนทของอเลกตรอนอสระ และกระแสไฟฟาในลวดตวนำ ความสมพนธ ระหวางกระแสไฟฟาในลวดตวนำกบความเรว ลอยเลอนของอเลกตรอนอสระ ความหนาแนน ของอเลกตรอนในลวดตวนำและพนทหนาตด ของลวดตวนำ และคำนวณปรมาณตางๆ ท เกยวของ

- เมอตอลวดตวนำกบแหลงกำเนดไฟฟาอเลกตรอนอสระทอยในลวดตวนำจะเคลอนทในทศตรงขามกบสนามไฟฟา ทำใหเกดกระแสไฟฟาซงทศของกระแสไฟฟามทศทางเดยวกบสนามไฟฟา หรอมทศทางจากจดทมศกยไฟฟาสงไปยงจดทมศกยไฟฟาตำกวา - กระแสไฟฟาในตวนำไฟฟามความสมพนธกบความเรวลอยเลอนของอเลกตรอนอสระความหนาแนนของอเลกตรอนอสระในตวนำและพนทหนาตดของตวนำ ตามสมการI = nevdA

8. ทดลองและอธบายกฎของโอหม อธบายความสมพนธระหวางความตานทานกบความยาว พนทหนาตด และสภาพตานทานของตวนำโลหะ ทอณหภมคงตว และคำนวณปรมาณตาง ๆ ท เกยวของ รวมทง อธบายและคำนวณความตานทานสมมลเมอนำตวตานทานมาตอกนแบบ อนกรมและแบบขนาน

- เมออณหภมคงตว กระแสไฟฟาในตวนำโลหะความตางศกยทปลายทงสองและความตานทานของตวนำนนมความสมพนธกนตามกฎของโอหมเขยนแทนไดดวยสมการ

- ความตานทานของวตถเมออณหภมคงตวขนอยกบ

ชนดและรปรางของวตถ ตามสมการ - คาความตานทานของตวตานทานอานไดจากแถบสบนตวตานทาน - เมอนำตวตานทานมาตอแบบอนกรมความตานทานสมมลมคาเพมขน ตามสมการ R = R1 + R2 + R3 +... - เมอนำตวตานทานมาตอแบบขนาน ความตานทานสมมลมคาลดลง ตามสมการ

110

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง

9. ทดลอง อธบายและคำนวณอเอมเอฟของ แหลงกำเนดไฟฟากระแสตรง รวมทงอธบาย และคำนวณพลงงานไฟฟา และกำลงไฟฟา

- แหลงกำเนดไฟฟากระแสตรง เชน แบตเตอรเปนอปกรณทใหพลงงานไฟฟาแกวงจรพลงงานไฟฟาทประจไฟฟาไดรบตอหนงหนวยประจไฟฟาเมอเคลอนทผานแหลงกำเนดไฟฟาเรยกวา อเอมเอฟ

คำนวณไดจากสมการ ε = ∆V + Ir - พลงงานไฟฟาทถกใชไปในเครองใชไฟฟาในหนงหนวยเวลา เรยกวา กำลงไฟฟา ซงมคาขนกบความตางศกยและกระแสไฟฟา คำนวณไดจากสมการ

10. ทดลองและคำนวณอเอมเอฟสมมลจาก การตอแบตเตอรแบบอนกรมและแบบขนาน รวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ ในวงจรไฟฟากระแสตรงซงประกอบดวย แบตเตอรและตวตานทาน

- เมอนำแบตเตอรมาตอแบบอนกรม อเอมเอฟสมมลและความตานทานภายในสมมลมคาเพมขน ตามสมการ

ε = ε1 + ε2 + ... + εn และ r = r1 + r2 + ... + rn ตามลำดบ - เมอนำแบตเตอรทเหมอนกนมาตอแบบขนานอเอมเอฟสมมลมคาคงเดม และความตานทานภายใน

สมมลมคาลดลง ตามสมการε = ε1 = ε2 = ... = εn และ

ตามลำดบ - กระแสไฟฟาในวงจรไฟฟากระแสตรงทประกอบดวยแบตเตอรและตวตานทานคำนวณได

ตามสมการ 11. อธบายการเปลยนพลงงานทดแทนเปน พลงงานไฟฟา รวมทงสบคนและอภปราย เกยวกบเทคโนโลย ทนำมาแกปญหา หรอ ตอบสนองความตองการทางดานพลงงานไฟฟา โดยเนนดานประสทธภาพและความคมคาดาน คาใชจาย

- การนำพลงงานทดแทนมาใชเปนการแกปญหาหรอตอบสนองความตองการดานพลงงาน เชนการเปลยนพลงงานนวเคลยรเปนพลงงานไฟฟาในโรงไฟฟานวเคลยร และการเปลยนพลงงานแสงอาทตยเปนพลงงานไฟฟาโดยเซลลสรยะ - เทคโนโลยตาง ๆ ทนำมาแกปญหาหรอตอบสนอง

111

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ความตองการทางดานพลงงานเปนการนำความรทกษะและกระบวนการทางวทยาศาสตรมาสรางอปกรณหรอผลตภณฑตาง ๆ ทชวยใหการใชพลงงานมประสทธภาพยงขน

ม. 6 1. สงเกตและอธบายเสนสนามแมเหลก อธบายและคำนวณฟลกซแมเหลกในบรเวณ ทกำหนด รวมทงสงเกต และอธบายสนามแมเหลกทเกดจากระแสไฟฟาในลวด ตวนำเสนตรง และโซเลนอยด

- เสนสนามแมเหลกเปนเสนสมมตทใชแสดงบรเวณทมสนามแมเหลก โดยบรเวณทมเสนสนามแมเหลกหนาแนนมากแสดงวาเปนบรเวณทสนามแมเหลกมความเขมมาก - ฟลกซแมเหลก คอ จำนวนเสนสนามแมเหลกทผานพนททพจารณา และอตราสวนระหวางฟลกซแมเหลกตอพนทตงฉากกบสนามแมเหลกคอ ขนาดของสนามแมเหลก เขยนแทนไดดวยสมการ

- เมอมกระแสไฟฟาผานลวดตวนำเสนตรงหรอโซเลนอยดจะเกดสนามแมเหลกขน

2. อธบายและคำนวณแรงแมเหลกทกระทำตอ อนภาคทมประจไฟฟาเคลอนทในสนามแมเหลก แรงแมเหลกทกระทำตอเสนลวดทมกระแสไฟฟา ผานและวางในสนามแมเหลก รศมความโคงของ การเคลอนทเมอประจเคลอนทตงฉากกบ สนามแมเหลก รวมทงอธบายแรงระหวาง เสนลวดตวนำคขนานทมกระแสไฟฟาผาน

- อนภาคทมประจไฟฟาเคลอนทเขาไปในสนามแมเหลก จะเกดแรงกระทำตออนภาคนน

คำนวณไดจากสมการ - กรณทประจไฟฟาเคลอนทตงฉากเขาไปในสนามแมเหลก จะทำใหประจเคลอนทเปลยนไปโดยรศมความโคงของการเคลอนทคำนวณไดจากสมการ

- ลวดตวนำทมกระแสไฟฟาผานและอยในสนามแมเหลก จะเกดแรงกระทำตอลวดตวนำนนโดยทศทางของแรงหาไดจากกฎมอขวา และคำนวณ

ขนาดของแรงไดจากสมการ - เมอวางเสนลวดสองเสนขนานกนและมกระแสไฟฟาผานทงสองเสน จะเกดแรงกระทำระหวางลวดตวนำทงสอง

3. อธบายหลกการทำงานของแกลแวนอมเตอรและมอเตอรไฟฟากระแสตรง

- เมอมกระแสไฟฟาผานขดลวดตวนำทอยในสนามแมเหลกจะมโมเมนตของแรงคควบกระทำตอ

112

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง รวมทง คำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ

ขดลวดทำใหขดลวดหมน ซงนำไปใชอธบายการทำงานของแกลแวนอมเตอรและมอเตอรไฟฟากระแสตรง โดยโมเมนตของแรงคควบคำนวณไดจากสมการ

4. สงเกตและอธบายการเกดอเอมเอฟ เหนยวนำ กฎการเหนยวนำของฟาราเดย และ คำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ รวมทงนำ ความรเรองอเอมเอฟเหนยวนำไป อธบายการทำงานของเครองใชไฟฟา

- เมอมฟลกซแมเหลกเปลยนแปลงตดขดลวดตวนำจะเกดอเอมเอฟเหนยวนำในขดลวดตวนำนนอธบายไดโดยใชกฎการเหนยวนำของฟาราเดยเขยนแทนได

ดวยสมการ - ทศทางของกระแสไฟฟาเหนยวนำหาไดโดยใชกฎของเลนซ - ความรเกยวกบอเอมเอฟเหนยวนำไปใชอธบายการทำงานของเครองกำเนดไฟฟา และการทำงานของเครองใชไฟฟาตาง ๆ เชน แบลลสตแบบขดลวดของหลอดฟลออเรสเซนต การเกดอเอมเอฟกลบในมอเตอรไฟฟา มอเตอรไฟฟาเหนยวนำ และกตารไฟฟา

5. อธบายและคำนวณความตางศกยอารเอมเอส และกระแสไฟฟาอารเอมเอส

- ไฟฟากระแสสลบทสงไปตามบานเรอน มความตางศกยและกระแสไฟฟาเปลยนแปลงไปตามเวลาในรปของฟงกชนแบบไซน - การวดความตางศกยและกระแสไฟฟาสลบใชคายงผลหรอคามเตอร ซงเปนคาเฉลยแบบรากทสองของกำลงสองเฉลย คำนวณไดจากสมการ

6. อธบายหลกการทำงานและประโยชนของเครองกำเนดไฟฟากระแสสลบ 3 เฟส การแปลงอเอมเอฟของหมอแปลง และคำนวณ ปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ

- เครองกำเนดไฟฟากระแสสลบ ๓ เฟส มขดลวดตวนำ ๓ ชด แตละชดวางทำมม ๑๒๐ องศา ซงกนและกน ไฟฟากระแสสลบจากขดลวดแตละชดจะมเฟสตางกน ๑๒๐ องศา ซงชวยใหมประสทธภาพในการผลตและการสงพลงงานไฟฟา - ไฟฟากระแสสลบทสงไปตามบานเรอนเปนไฟฟา

113

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง กระแสสลบทตองเพมอเอมเอฟจากโรงไฟฟาแลวลดอเอมเอฟใหมคาทตองการโดยใชหมอแปลงซงประกอบดวยขดลวดปฐมภมและขดลวดทตยภม - ไฟฟากระแสสลบทผานขดลวดปฐมภมของหมอแปลงจะทำใหเกดอเอมเอฟเหนยวนำในขดลวดทตยภมของหมอแปลง โดยอเอมเอฟในขดลวดทตยภมขนกบอเอมเอฟในขดลวดปฐมภมและจำนวนรอบของขดลวดทงสอง ตามสมการ

7. อธบายการเกดและลกษณะเฉพาะของ คลนแมเหลกไฟฟา แสงไมโพลาไรส แสงโพลาไรสเชงเสน และแผนโพลารอยด รวมทงอธบายการนาคลนแมเหลกไฟฟาในชวง ความถตาง ๆ ไปประยกตใชและหลกการทำงานของอปกรณทเกยวของ

- การเหนยวนำตอเนองระหวางสนามแมเหลกและสนามไฟฟา ทำใหเกดคลนแมเหลกไฟฟาแผออกจากแหลงกำเนด - คลนแมเหลกไฟฟาประกอบดวยสนามแมเหลกและสนามไฟฟาทเปลยนแปลงตลอดเวลาโดยสนามทงสองมทศตงฉากกนและตงฉากกบทศทางการเคลอนทของคลน - แสงเปนคลนแมเหลกไฟฟาชนดหนง โดยแสงในชวตประจำวนเปนแสงไมโพลาไรส เมอแสงนนผานแผนโพลารอยด สนามไฟฟาจะมทศทางอยในระนาบเดยวเรยกวา แสงโพลาไรสเชงเสนสมบตของแสงลกษณะนเรยกวา โพลาไรเซชน - คลนแมเหลกไฟฟามความถตาง ๆ มากมาย โดยความถนมคาตอเนองกนเปนชวงกวาง เรยกวาสเปกตรมคลนแมเหลกไฟฟา - ตวอยางอปกรณททำงานโดยอาศยคลนแมเหลกไฟฟา เชน เครองฉายรงสเอกซเครองควบคมระยะไกล เครองระบตำแหนงบนพนโลก เครองถายภาพเอกซเรยคอมพวเตอรและเครองถายภาพการสนพองแมเหลก

8. สบคนและอธบายการสอสารโดยอาศยคลน แมเหลกไฟฟาในการสงผาน

- การสอสารเพอสงผานสารสนเทศจากทหนงไปอกทหนง ทำไดโดยอาศยคลนแมเหลกไฟฟาสารสนเทศ

114

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง สารสนเทศ และ เปรยบเทยบการสอสารดวยสญญาณแอนะลอก กบสญญาณดจทล

จะถกแปลงใหอยในรปสญญาณสำหรบสงไปยงปลายทางซงจะมการแปลงสญญาณกลบมาเปนสารสนเทศทเหมอนเดม - สญญาณมสองชนดคอแอนะลอกและดจทลโดยการสงผานสารสนเทศดวยสญญาณดจทลมความผดพลาดนอยกวาสญญาณแอนะลอก

สาระฟสกส 4. เขาใจความสมพนธของความรอนกบการเปลยนอณหภมและสถานะของสสาร สภาพ ยดหยนของวสด และมอดลสของยง ความดนในของไหล แรงพยง และหลกของอารคมดส

ความตงผวและแรงหนดของของเหลว ของไหลอดมคต และสมการแบรนลล กฎของแกส ทฤษฎ จลนของแกสอดมคตและพลงงานในระบบ ทฤษฎอะตอมของโบร ปรากฏการณโฟโตอเลกทรก ทวภาวะของคลนและอนภาค กมมนตภาพรงส แรงนวเคลยร ปฏกรยานวเคลยร พลงงานนวเคลยร ฟสกสอนภาค รวมทงนำความรไปใชประโยชน

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ม. 4 - - ม. 5 - - ม. 6 1. อธบายและคำนวณความรอนททำให

สสาร เปลยนอณหภม ความรอนททำใหสสารเปลยน สถานะ และความรอนทเกดจากการถายโอน ตามกฎการอนรกษพลงงาน

- เมอสสารไดรบหรอคายความรอน สสารอาจมอณหภมเปลยนไป และสสารอาจเปลยนสถานะ โดยไมเปลยนอณหภม ซงปรมาณความรอนททำใหสสารเปลยนอณหภมคำนวณไดจากสมการQ = mc∆Tสวนปรมาณของพลงงานความรอนททำใหสสารเปลยนสถานะคำนวณไดจากสมการ Q = mL - วตถทมอณหภมสงกวาจะถายโอนความรอนไปสวตถทมอณหภมตำกวา เปนไปตามกฎการอนรกษพลงงาน โดยปรมาณความรอนทวตถหนงใหจะเทากบปรมาณความรอนทวตถหนงรบเขยนแทนไดดวยสมการ Qลด= Qเพม - เมอวตถมอณหภมเทากนจะไมมการถายโอนความรอน เรยกวาวตถอยในสมดลความรอน

2. อธบายสภาพยดหยนและลกษณะการยด และหดตวของวสดทเปนแทงเมอถกกระทำดวย แรงคาตาง ๆ รวมทง ทดลอง อธบาย

- สมบตทวสดเปลยนรปและกลบสรปเดม เมอหยดออกแรงกระทำเรยกวา สภาพยดหยน ถายงออกแรงตอไป วสดจะขาดหรอเสยรปอยางถาวร

115

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง และ คำนวณความเคนตามยาว ความเครยดตามยาว และมอดลสของยง และนำความรเรองสภาพ ยดหยนไปใชในชวตประจำวน

- ในกรณทวตถมการเปลยนแปลงความยาวถาออกแรงกระทำตอเสนลวดไมเกนขดจำกดการแปรผนตรง ความยาวทเพมขนของเสนลวดแปรผนตรงกบขนาดของแรงดง ทำใหความเครยดตามยาวทเกดขนแปรผนตรงกบ - ความเคนตามยาว โดยความเคนตามยาวคำนวณได

จากสมการ สวนความเครยดตามยาวคำนวณ

ไดจากสมการ - อตราสวนความเคนตามยาวตอความเครยดตามยาว เรยกวา มอดลสของยง ซงมคาขนกบชนดของวสด คำนวณไดจากสมการ

- ถาวสดมมอดลสของยงสงแสดงวาวสดนนเปลยนแปลงความยาวไดนอย ถาออกแรงเพมขนเกนขดจำกดสภาพยดหยน วสดไมสามารถกลบคนสสภาพเดมได สมบตนนำไปใชพจารณาในการเลอกวสดทเหมาะสมกบการใชงาน

3. อธบายและคำนวณความดนเกจ ความดน สมบรณ และความดนบรรยากาศ รวมทง อธบายหลกการทำงานของแมนอมเตอร บารอมเตอร และเครองอดไฮดรอลก

- ภาชนะทมของเหลวบรรจอยจะมแรงเนองจากของเหลวกระทำตอพนผวภาชนะ โดยขนาดของแรงทของเหลวกระทำตงฉากตอพนทหนงหนวยเปนความดนในของเหลว - ความดนทเครองมอวดได เรยกวา ความดนเกจ

คำนวณไดจากสมการ สวนผลรวมของความดนบรรยากาศและความดนเกจ เรยกวาความดน

สมบรณ คำนวณไดจากสมการ - คาของความดนอานไดจากเครองวดความดน เชนแมนอมเตอร บารอมเตอร - เมอเพมความดน ณ ตำแหนงใด ๆ ในของเหลวทอยนงในภาชนะปด ความดนทเพมขนจะสงผานไปทก ๆ จดในของเหลวนน เรยกวา กฎพาสคลกฎนนำไปใช

116

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง อธบายการทำงานของเครองอดไฮดรอลก

4. ทดลอง อธบายและคำนวณขนาดแรงพยง จากของไหล

- วตถทอยในของไหลทงหมดหรอเพยงบางสวนจะถกแรงพยงจากของไหลกระทำ โดยขนาดแรงพยงเทากบขนาดนำหนกของของไหลทถกวตถแทนทตามหลกของอารคมดสซงใชอธบายการลอยการจมของวตถตาง ๆในของไหล ขนาดแรงพยงจากของไหลคำนวณไดจาก

สมการ 5. ทดลอง อธบายและคำนวณความตงผวของ ของเหลว รวมทงสงเกตและอธบายแรงหนด ของของเหลว

- ความตงผวเปนสมบตของของเหลวทยดผวของเหลวไวดวยแรงดงผว ปรากฏการณทเปนผลจากความตงผว เชน การเดนบนผวนำของแมลงบางชนด การซมตามรเลก หรอ การโคงของผวของเหลว โดยความตงผวของ

ของเหลวคำนวณไดจากสมการ - ความหนดเปนสมบตของของไหล วตถทเคลอนทในของไหลจะมแรงเนองจากความหนดตานการเคลอนทของวตถ เรยกวา แรงหนด

6. อธบายสมบตของของไหลอดมคต สมการความตอเนอง และสมการแบรนลล รวมทง คำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ และนำ ความรเกยวกบสมการความตอเนองและ สมการแบรนลลไปอธบายหลกการทำงานของ อปกรณตาง ๆ

- ของไหลอดมคตเปนของไหลทมการไหลอยางสมำเสมอ ไมมความหนด บบอดไมได และไหลโดยไมหมน มอตราการไหลตามสมการความตอเนอง Av = คาคงตว - ตำแหนงสองตำแหนงบนสายกระแสเดยวกนของของไหลอดมคตทไหลอยางสมำเสมอ จะมผลรวมของความดนสมบรณ พลงงานจลนตอหนงหนวยปรมาตร และพลงงานศกยตอหนงหนวยปรมาตร เปนคาคงตวตามสมการแบรนลล

7. อธบายกฎของแกสอดมคตและคำนวณ ปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ

- แกสอดมคตเปนแกสทโมเลกลมขนาดเลกมากไมมแรงยดเหนยวระหวางโมเลกล มการเคลอนทแบบสม และมการชนแบบยดหยน - ความสมพนธระหวางความดน ปรมาตร และอณหภมของแกสอดมคตเปนไปตามกฎของแกสอดมคต เขยน

117

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง แทนไดดวยสมการ PV = nRT = NkBT

8. อธบายแบบจำลองของแกสอดมคต ทฤษฎ จลนของแกส และอตราเรวอารเอมเอสของ โมเลกลของแกส รวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ

- จากแบบจำลองของแกสอดมคต กฎการเคลอนทของนวตน และจากกฎของแกสอดมคต ทำใหสามารถศกษาสมบตทางกายภาพบางประการของแกสได ไดแก ความดน พลงงานจลนเฉลยและอตราเรวอารเอมเอส ของโมเลกลของแกสได - จากทฤษฎจลนของแกส ความดนและพลงงานจลนเฉลยของโมเลกลของแกสมความสมพนธตามสมการ

สวนอตราเรวอารเอมเอสของโมเลกลของ

แกสคำนวณไดจากสมการ 9. อธบายและคำนวณงานททำโดยแกส ในภาชนะปดโดยความดนคงตว และอธบาย ความสมพนธระหวางความรอน พลงงาน ภายในระบบ และงาน รวมทงคำนวณปรมาณ ตาง ๆ ทเกยวของ และนำความรเรองพลงงาน ภายในระบบไปอธบายหลกการทำงานของ เครองใชในชวตประจำวน

- ในภาชนะปดเมอมการเปลยนแปลงปรมาตรของแกสโดยความดนคงตว งานทเกดขนคำนวณไดจากสมการ W = P∆V - โมเลกลของแกสอดมคตในภาชนะปดจะมพลงงานจลน โดยพลงงานจลนรวมของโมเลกลเรยกวา พลงงานภายในของแกสหรอพลงงานภายในระบบ ซงแปรผนตรงกบจำนวนโมเลกลและอณหภมสมบรณของแกส - พลงงานภายในระบบมความสมพนธกบความรอนและงาน เชน เมอมการถายโอนความรอนในระบบปด ผลของการถายโอนความรอนนจะเทากบผลรวมของพลงงานภายในระบบทเปลยนแปลงกบงาน เปนไปตามกฎการอนรกษพลงงานเรยกกฎขอทหนงของอณหพลศาสตรแสดงไดดวยสมการ Q = ∆U + W - ความรเรองพลงงานภายในระบบสามารถนำไปประยกตในดานตาง ๆ เชน การทำงานของเครองยนตความรอน ตเยน เครองปรบอากาศ

10. อธบายสมมตฐานของพลงค ทฤษฎ อะตอมของโบร และการเกดเสนสเปกตรมของ อะตอมไฮโดรเจน รวมทงคำนวณ

- พลงคเสนอสมมตฐานเพออธบายการแผรงสของวตถดำ ซงสรปไดวา พลงงานทวตถดำดดกลนหรอแผออกมามคาไดเฉพาะบางคาเทานน และคานจะเปน

118

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ปรมาณ ตาง ๆ ทเกยวของ

จำนวนเทาของ hf เรยกวา ควอนตมพลงงาน โดยแสงความถ f จะมพลงงานตามสมการ E = nhf - ทฤษฎอะตอมของไฮโดรเจนทเสนอโดยโบรอธบายวา อเลกตรอนจะเคลอนทรอบนวเคลยสในวงโคจรบางวงไดโดยไมแผคลนแมเหลกไฟฟาถาอเลกตรอนมการเปลยนวงโคจรจะมการรบหรอปลอยพลงงานในรปของคลนแมเหลกไฟฟาตามสมมตฐานของพลงค ซงสามารถนำไปคำนวณรศมวงโคจรของอเลกตรอน และพลงงานอะตอมของไฮโดรเจนไดตามสมการ

ตามลำดบ - ทฤษฎอะตอมของโบรสามารถนำไปคำนวณความยาวคลนของแสงในสเปกตรมเสนสวางของอะตอมไฮโดรเจนตามสมการ

11. อธบายปรากฏการณโฟโตอเลกทรกและ คำนวณพลงงานโฟตอน พลงงานจลนของโฟโตอเลกตรอนและฟงกชนงานของโลหะ

- ปรากฏการณโฟโตอเลกทรกเปนปรากฏการณทอเลกตรอนหลดจากผวโลหะเมอมแสงทมความถเหมาะสมมาตกกระทบ โดยจำนวนโฟโตอเลกตรอนทหลดจะเพมขนตามความเขมแสงและพลงงานจลนสงสดของโฟโตอเลกตรอนจะขนกบความถของแสงนน โดยพลงงานของแสงหรอโฟตอนตามสมมตฐานของพลงค - ไอนสไตนอาศยกฎการอนรกษพลงงานและสมมตฐานของพลงค อธบายปรากฏการณโฟโตอเลกทรกตามสมการ hf = W + Ekmax - การทดลอง พลงงานจลนสงสดของโฟโตอเลกตรอนและฟงกชนงานของโลหะคำนวณไดจากสมการ

ตามลำดบ

12. อธบายทวภาวะของคลนและอนภาค รวมทงอธบายและคำนวณความยาวคลนเด

- การคนพบการแทรกสอดและการเลยวเบนของอเลกตรอนสนบสนนความคดของเดอบรอยลทเสนอวา

119

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง อบรอยล

อนภาคแสดงสมบตของคลนไดโดยเมออนภาคประพฤตตวเปนคลนจะมความยาวคลน เรยกวา ความยาวคลนเดอบรอยลซงมคาขนกบโมเมนตมของอนภาค

ตามสมการ - จากความคดของไอนสไตนและเดอบรอยล ทำใหสรปไดวา คลนแสดงสมบตของอนภาคไดและอนภาคแสดงสมบตของคลนได สมบตดงกลาวเรยกวา ทวภาวะของคลนและอนภาค

13. อธบายกมมนตภาพรงสและความแตกตาง ของรงสแอลฟา บตาและแกมมา

- กมมนตภาพรงสเปนปรากฏการณทธาตกมมนตรงสแผรงสไดเองอยางตอเนอง รงสทออกมาม ๓ ชนด คอ แอลฟา บตา และแกมมา - การแผรงสเกดจากการเปลยนแปลงนวเคลยสของธาตกมมนตรงส ซงเขยนแทนไดดวยสมการ

14. อธบายและคำนวณ กมมนตภาพของ นวเคลยสกมมนตรงส รวมทง ทดลอง อธบาย และคำนวณจำนวนนวเคลยสกมมนตภาพรงส ทเหลอจากการสลาย และครงชวต

- ในการสลายของธาตกมมนตรงส อตราการแผรงสออกมาในขณะหนง เรยกวา กมมนตภาพปรมาณนบอกถงอตราการลดลงของจำนวนนวเคลยสของธาต

กมมนตรงส คำนวณไดจากสมการ - ชวงเวลาทจำนวนนวเคลยสลดลงเหลอครงหนงของจำนวนเรมตน เรยกวา ครงชวต โดยจำนวนนวเคลยสกมมนตภาพรงสทเหลอจากการสลายและครงชวต

คำนวณไดจากสมการ และ ตามลำดบ

15. อธบายแรงนวเคลยร เสถยรภาพของ นวเคลยส และพลงงานยดเหนยว รวมทง คำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ

- ภายในนวเคลยสมแรงนวเคลยรทใชอธบายเสถยรภาพของนวเคลยส - การทำใหนวคลออนในนวเคลยสแยกออกจากกนตองใชพลงงานเทากบพลงงานยดเหนยวซงคำนวณไดจาก

120

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ความสมพนธระหวางมวลและพลงงาน ตามสมการ

- นวเคลยสทมพลงงานยดเหนยวตอนวคลออนสงจะมเสถยรภาพดกวานวเคลยสทมพลงงานยดเหนยวตอนวคลออนตำ โดยพลงงานยดเหนยวตอนวคลออน

คำนวณไดจากสมการ 16. อธบายปฏกรยานวเคลยร ฟชชน และ ฟวชน รวมทงคำนวณพลงงานนวเคลยร

- ปฏกรยาททำใหนวเคลยสเกดการเปลยนแปลงองคประกอบหรอระดบพลงงาน เรยกวาปฏกรยานวเคลยร - ฟชชนเปนปฏกรยาทนวเคลยสทมมวลมากแตกออกเปนนวเคลยสทมมวลนอยกวาสวนฟวชนเปนปฏกรยาทนวเคลยสทมมวลนอยรวมตวกนเกดเปนนวเคลยสทมมวลมากขน - พลงงานทปลดปลอยออกมาจากฟชชนหรอฟวชนเรยกวา พลงงานนวเคลยร ซงมคาเปนไปตามความสมพนธระหวางมวลกบพลงงานตามสมการ

17. อธบายประโยชนของพลงงานนวเคลยร และรงส รวมทง อนตรายและการปองกนรงส ในดานตาง ๆ

- พลงงานนวเคลยรและรงสจากการสลายของธาตกมมนตรงสสามารถนำไปใชประโยชนในดานตาง ๆขณะเดยวกนตองมการปองกนอนตรายทอาจเกดขนได

18. อธบายการคนควาวจยดานฟสกสอนภาค แบบจำลองมาตรฐาน และการใชประโยชนจาก การคนควาวจยดานฟสกสอนภาคในดานตาง ๆ

- การศกษาโปรตอนและนวตรอนในนวเคลยสดวยเครองเรงอนภาคพลงงานสงพบวา โปรตอนและนวตรอนประกอบดวยอนภาคอนทมขนาดเลกกวา เรยกวา ควารก ซงยดเหนยวกนไวดวยแรงเขม - นกฟสกสยงไดคนพบอนภาคทเปนสอของแรงเขมซงไดแก กลออน และอนภาคทเปนสอของแรงออนซงไดแก W - โบซอน และ Z – โบซอน - อนภาคทไมสามารถแยกเปนองคประกอบไดรวมทงอนภาคทเปนสอของแรง จดเปนอนภาคมลฐานในแบบจำลองมาตรฐาน

121

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง - แบบจำลองมาตรฐานเปนทฤษฎทใชอธบายพฤตกรรมและอนตรกรยาระหวางอนภาคมลฐาน - การคนควาวจยดานฟสกสอนภาคนำไปสการพฒนาเทคโนโลยทนำมาใชประโยชนในดานตาง ๆ เชน ดานการแพทย มการใชเครองเรงอนภาคในการรกษาโรคมะเรง การใชเครองถายภาพรงสระนาบดวยการปลอยโพซตรอนในการวนจฉยโรคมะเรง ดานการรกษาความปลอดภยมการใชเครองเอกซเรยคอมพวเตอรในการตรวจวตถอนตรายในสนามบน

สาระโลก ดาราศาสตร และอวกาศ 1. เขาใจกระบวนการเปลยนแปลงภายในโลก ธรณพบตภยและผล ตอสงมชวตและสงแวดลอม การศกษาลำดบชนหน ทรพยากรธรณ แผนท และการนำไปใช ประโยชน ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง

ม. 4 1. อธบายการแบงชนและสมบตของโครงสรางโลก พรอมยกตวอยางขอมลทสนบสนน

- การศกษาโครงสรางโลกใชขอมลหลายดาน เชนองคประกอบทางเคมของหนและแรองคประกอบทางเคมของอกกาบาต ขอมลคลนไหวสะเทอนทเคลอนทผานโลก จงสามารถแบงชนโครงสรางโลกได ๒ แบบ คอ โครงสรางโลกตามองคประกอบทางเคม แบงไดเปน ๓ ชนไดแก เปลอกโลก เนอโลก และแกนโลก และโครงสรางโลกตามสมบตเชงกล แบงไดเปน ๕ ชนไดแก ธรณภาค ฐานธรณภาค มชฌมภาคแกนโลกชนนอก และแกนโลกชนใน นอกจากนยงมการคนพบรอยตอระหวางชนโครงสรางโลกเชน แนวแบงเขตโมโฮโรวซก แนวแบงเขตกเทนเบรกแนวแบงเขตเลหแมน

2. อธบายหลกฐานทางธรณวทยาทสนบสนนการเคลอนทของแผนธรณ

- แผนธรณตาง ๆ เปนสวนประกอบของ ธรณภาคซงเปนชนนอกสดของโครงสรางโลก โดยมการเปลยนแปลงขนาดและตำแหนงตงแตอดตจนถงปจจบน การเคลอนทของแผนธรณดงกลาวอธบายไดตามทฤษฎธรณแปรสณฐาน ซงมรากฐานมาจากทฤษฎทวปเลอนและทฤษฎการแผขยายพนสมทร โดยมหลกฐานทสนบสนนไดแก รปรางของขอบทวปทสามารถเชอมตอกนไดความคลายคลงกนของกลม

122

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง หนและแนวเทอกเขาซากดกดำบรรพ รองรอย การเคลอนทของตะกอนธารนำแขง ภาวะแมเหลกโลกบรรพกาลอายหนของพนมหาสมทร รวมทง การคนพบสนเขากลางสมทร และรองลกกนสมทร

3. ระบสาเหตและอธบายแนวรอยตอของแผนธรณทสมพนธกบการเคลอนทของแผนธรณ พรอมยกตวอยางหลกฐานทางธรณวทยาทพบ

- การพาความรอนของแมกมาภายในโลก ทำใหเกดการเคลอนทของแผนธรณ ตามทฤษฎธรณแปรสณฐาน ซงนกวทยาศาสตรไดสำรวจพบหลกฐานทางธรณวทยา ไดแก ธรณสณฐานและธรณโครงสรางทบรเวณแนวรอยตอของแผนธรณ เชน รองลกกนสมทร หมเกาะภเขาไฟรปโคง แนวภเขาไฟ แนวเทอกเขา หบเขาทรดและสนเขากลางสมทร รอยเลอน นอกจากนยงพบการเกดธรณพบตภยทบรเวณแนวรอยตอของแผนธรณ เชน แผนดนไหว ภเขาไฟระเบดสนาม ซงหลกฐานดงกลาวสมพนธกบรปแบบการเคลอนทของแผนธรณ นกวทยาศาสตรจงสรปไดวาแนวรอยตอของแผนธรณม ๓ รปแบบไดแก แนวแผนธรณแยกตว แนวแผนธรณเคลอนทเขาหากน แนวแผนธรณเคลอนทผานกนในแนวราบ

4. วเคราะหหลกฐานทางธรณวทยาทพบ ในปจจบน และอธบายลำดบเหตการณ ทางธรณวทยาในอดต

- การลำดบชนหน เปนการศกษาการวางตวการแผกระจาย ลำดบอาย ความสมพนธของชนหนรอยชนไมตอเนอง และหลกฐานทางธรณวทยาอน ๆ ทปรากฏ ทำใหทราบลำดบเหตการณทางธรณวทยา การเปลยนแปลงสภาพแวดลอมววฒนาการของสงมชวตทเกดขนบนโลกตงแตกำเนดโลกจนถงปจจบน - หลกฐานทางธรณวทยา ไดแก ซากดกดำบรรพหน และลกษณะโครงสรางทางธรณ ซงนำมาหาอายได ๒ แบบ ไดแก อายเปรยบเทยบ คออายของ ซากดกดำบรรพ หน และ/หรอเหตการณทางธรณวทยา เมอเทยบกบซากดกดำบรรพ หน และ/หรอเหตการณทางธรณวทยาอน ๆ และอายสมบรณ คอ อายทระบเปนตวเลขของหน และ/หรอเหตการณทางธรณวทยาซงคำนวณไดจากไอโซโทปของธาต - ขอมลจากอายเปรยบเทยบและอายสมบรณสามารถนำมาจดทำมาตราธรณกาล คอ การลำดบชวงเวลาของโลก

123

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ตงแตเกดจนถงปจจบนแบงออกเปน บรมยค มหายค ยค และสมย ซงแตละชวงเวลามสงมชวต สภาพแวดลอมและเหตการณทเกดขนแตกตางกน

5. อธบายสาเหตกระบวนการเกดภเขาไฟระเบดและปจจยททำใหความรนแรงของการปะทและรปรางของภเขาไฟแตกตางกน รวมทงสบคนขอมลพนทเสยงภย ออกแบบและนำเสนอแนวทางการเฝาระวงและการปฏบตตนใหปลอดภย

- ภเขาไฟระเบด เกดจากการแทรกดนของแมกมาขนมาตามสวนเปราะบาง หรอรอยแตกบนเปลอกโลก มกพบหนาแนนบรเวณรอยตอระหวางแผนธรณทำใหบรเวณดงกลาวเปนพนทเสยงภย ความรนแรงของการปะทและรปรางของภเขาไฟทแตกตางกนขนอยกบองคประกอบของแมกมา ผลจากการระเบดของภเขาไฟมทงประโยชนและโทษ จงตองศกษาแนวทางในการเฝาระวง และการปฏบตตนใหปลอดภย

6. อธบายสาเหต กระบวนการเกด ขนาดและความรนแรง และผลจากแผนดนไหว รวมทงสบคนขอมลพนทเสยงภย ออกแบบและนำเสนอแนวทางการเฝาระวงและการปฏบตตนใหปลอดภย

- แผนดนไหวเกดจากการปลดปลอยพลงงานทสะสมไวของเปลอกโลกในรปของคลนไหวสะเทอนแผนดนไหวมขนาดและความรนแรงแตกตางกนและทำลายทรพยสน ศนยเกดแผนดนไหวมกอยบรเวณรอยตอของแผนธรณ และพนทภายใตอทธพลของการเคลอนของแผนธรณทระดบความลกตางกน ใหบรเวณดงกลาวเปนพนทเสยงภยแผนดนไหว ซงสงผลใหสงกอสรางเสยหายเกดอนตรายตอชวตและทรพยสน จงตองศกษาแนวทางในการเฝาระวง และการปฏบตตนใหปลอดภย

7. อธบายสาเหต กระบวนการเกด และผลจากสนาม รวมทงสบคนขอมลพนทเสยงภย ออกแบบและนำเสนอแนวทางการเฝาระวงและการปฏบตตนใหปลอดภย

- สนาม คอคลนนำทเกดจากการแทนทมวลนำในปรมาณมหาศาล สวนมากจะเกดในทะเลหรอมหาสมทร โดยคลนมลกษณะเฉพาะ คอความยาวคลนมากและเคลอนทดวยความเรวสงเมออยกลางมหาสมทรจะมความสงคลนนอยและอาจเพมความสงขนอยางรวดเรวเมอคลนเคลอนทผานบรเวณนำตน ทำใหพนทบรเวณชายฝงบางบรเวณเปนพนทเสยงภยสนามกอใหเกดอนตรายแกมนษยและสงกอสรางในบรเวณชายหาดนน จงตองศกษาแนวทางในการเฝาระวง และการปฏบตตนใหปลอดภย

8. ตรวจสอบ และระบชนดแร รวมทงวเคราะหสมบตและนำเสนอการใชประโยชนจากทรพยากรแรทเหมาะสม

- แร คอ ธาตหรอสารประกอบอนนทรยทมสถานะเปนของแขง เกดขนเองตามธรรมชาต มโครงสรางภายในทเปนระเบยบ และมสตรเคมและสมบตอน ๆ ทแนนอน หรอ

124

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง อาจเปลยนแปลงไดภายใตวงจำกด ทำใหแรมสมบตทาง

กายภาพทแนนอนสามารถนำมาใชเพอตรวจสอบชนดของแรทางกายภาพ และการทำปฏกรยาเคมกบกรด - ทรพยากรแรสามารถนำไปใชเปนวตถดบในอตสาหกรรมไดหลายประเภท เชน อาหารและยาเครองมอแพทย อปกรณอเลกทรอนกส อญมณ

9. ตรวจสอบ จำแนกประเภท และระบชอหน รวมทงวเคราะหสมบตและนำเสนอการใชประโยชนของทรพยากรหนทเหมาะสม

- หน เปนมวลของแขงทประกอบดวยแร ตงแต๑ ชนดขนไป หรอประกอบดวยแกวธรรมชาตหรอสสารจากสงมชวตทเกดขนเอง - หนสามารถจำแนกตามลกษณะการเกดและเนอหน ไดเปน ๓ ประเภท ไดแก หนอคนหนตะกอน และหนแปร การระบชอของหนแตละประเภท จะใชลกษณะและองคประกอบทางแรของหนเปนเกณฑ หนสามารถนำไปใชประโยชนไดหลายดาน เชน วสดกอสรางเครองประดบ วตถดบในอตสาหกรรม

10. อธบายกระบวนการเกด และการสำรวจแหลงปโตรเลยมและถานหน โดยใชขอมล ทางธรณวทยา

- ทรพยากรปโตรเลยมและถานหนเปนทรพยากรสนเปลองทมอยอยางจำกด ใชแลวหมดไปไมสามารถเกดขนทดแทนไดในเวลาอนรวดเรวทรพยากรปโตรเลยมและถานหนถกนำมาใชในอตสาหกรรม ทสำคญของประเทศ เชน การคมนาคม การผลตไฟฟา เชอเพลงในอตสาหกรรมตาง ๆ

11. อธบายสมบตของผลตภณฑทไดจากปโตรเลยมและถานหน พรอมนำเสนอการใชประโยชนอยางเหมาะสม

- การศกษากระบวนการเกดและการสำรวจแหลงปโตรเลยมและถานหนตองใชความรพนฐานธรณวทยาหลายดาน เชน ตะกอนวทยาการลำดบชนหน ธรณโครงสราง รวมทงวธการและเทคนคตาง ๆ ทเหมาะสมเพอทจะนำทรพยากรมาใชไดอยางคมคาและยงยน

12. อานและแปลความหมายจากแผนท ภมประเทศและแผนทธรณวทยาของพนท ทกำหนด พรอมทงอธบายและยกตวอยาง การนำไปใชประโยชน

- แผนทภมประเทศ เปนแผนททสรางเพอจำลองลกษณะของผวโลกหรอบางสวนของพนทบนผวโลกโดยมทศทางทชดเจน และมาตราสวนขนาดตาง ๆตามความเหมาะสมกบการใชงาน แผนทภมประเทศมกแสดงเสนชนความสง และคำอธบายสญลกษณตาง ๆ ทปรากฏในแผนท - แผนทธรณวทยา เปนแผนทแสดงการกระจายตวของหนกลมตางๆ ทโผลใหเหนบนพนผว ทำใหทราบถงขอบเขต

125

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ของหนในพนท นอกจากนยงแสดงลกษณะการวางตวของชนหนซากดกดำบรรพ และธรณโครงสราง - ขอมลจากแผนทภมประเทศและแผนทธรณวทยาสามารถนำไปใชวางแผนการใชประโยชนและประเมนศกยภาพของพนทไดอยางเหมาะสมเชน ประเมนศกยภาพแหลงทรพยากรธรณตาง ๆการวางผงเมอง การสรางเขอน

ม. 5 - - ม. 6 - - สาระโลก ดาราศาสตร และอวกาศ 2. เขาใจสมดลพลงงานของโลก การหมนเวยนของอากาศบนโลก การหมนเวยนของนำในมหาสมทร การเกดเมฆ การเปลยนแปลงภมอากาศโลกและผลตอ สงมชวตและสงแวดลอม รวมทงการพยากรณอากาศ ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง

ม. 4 ม. 5 1. อธบายปจจยสำคญทมผลตอการรบ

และคายพลงงานจากดวงอาทตยแตกตางกนและผลทมตออณหภมอากาศในแตละบรเวณของโลก 2. อธบายกระบวนการททำใหเกดสมดลพลงงานของโลก

- บรเวณตาง ๆ ของโลกไดรบพลงงานจากดวงอาทตยในรปของคลนแมเหลกไฟฟาในปรมาณทแตกตางกน เนองจากโลกมสณฐานคลายทรงกลมและแกนหมนโลกเอยงทำมมกบแนวตงฉากกบระนาบการโคจรของโลกรอบดวงอาทตย สงผลตอการตกกระทบของรงสดวงอาทตย ซงสวนทผานเขามาในชนบรรยากาศจนถงพนผวโลก จะเกดกระบวนการสะทอนดดกลน และถายโอนพลงงาน แลวปลดปลอยกลบสอวกาศแตกตางกนเนองจากปจจยตาง ๆเชน ลกษณะของพนผว ชนดและปรมาณของแกสเรอนกระจก ละอองลอย และเมฆ ทำใหพนผวโลกแตละบรเวณมอณหภมอากาศแตกตางกน - พลงงานจากดวงอาทตยโดยเฉลยทโลกไดรบเทากบพลงงานเฉลยทโลกปลดปลอยกลบสอวกาศทำใหเกดสมดลพลงงานของโลก สงผลใหอณหภมเฉลยของพนผวโลกในแตละปคอนขางคงท

3. อธบายผลของแรงเนองจากความ - การหมนเวยนของอากาศเกดขนจากความกด

126

แตกตางของความกดอากาศ แรงคอรออลส แรงสศนยกลาง และแรงเสยดทานทมตอ การหมนเวยนของอากาศ

อากาศทแตกตางกนระหวางสองบรเวณโดยอากาศเคลอนทจากบรเวณทมความกดอากาศสงไปยงบรเวณทมความกดอากาศตำซงจะเหนไดชดเจนในการเคลอนทของอากาศในแนวราบและเมอพจารณาในการเคลอนทของอากาศในแนวดงจะพบวาอากาศเหนอบรเวณความกดอากาศตำจะมการยกตวขน ขณะทอากาศเหนอบรเวณความกดอากาศสงจะจมตวลง โดยการเคลอนทของอากาศทงในแนวราบและแนวดงน ทำใหเกดเปนการหมนเวยนของอากาศ - การหมนรอบตวเองของโลกจะทำใหเกดแรงคอรออลสซงมผลใหทศทางการเคลอนทของอากาศเบนไป โดยอากาศทเคลอนทในบรเวณซกโลกเหนอจะเบนไปทางขวาจากทศทางเดมสวนบรเวณซกโลกใตจะเบนไปทางซายจากทศทางเดม เชน ลมคา และมรสม - แรงสศนยกลางซงทำใหเกดการหมนของลม เชนพายหมนเขตรอน ทอรนาโด พายงวงชาง และแรงตานการเคลอนทของวตถ หรอแรงเสยดทานสงผลตออตราเรวลม เชน พายไตฝนเมอเคลอนตวเขาสชายฝงจะลดระดบความรนแรงลงเปนพายโซนรอนหรอดเพรสชน

4. อธบายการหมนเวยนของอากาศตามเขตละตจด และผลทมตอภมอากาศ

- แตละบรเวณของโลกมความกดอากาศแตกตางกนประกอบกบอทธพลจากการหมนรอบตวเองของโลกทำใหอากาศในแตละซกโลกเกดการหมนเวยนของอากาศตามเขตละตจด แบงออกเปน๓ แถบ โดยแตละแถบมภมอากาศแตกตางกนไดแก การหมนเวยนแถบขวโลกมภมอากาศแบบหนาวเยน การหมนเวยนแถบละตจดกลางมภมอากาศแบบอบอน และการหมนเวยนแถบเขตรอนมภมอากาศแบบรอนชน - บรเวณรอยตอของการหมนเวยนอากาศแตละแถบละตจด จะมลกษณะลมฟาอากาศทแตกตางกนเชน บรเวณใกลศนยสตรมปรมาณหยาดนำฟาเฉลยสงกวาบรเวณอน บรเวณละตจด ๓๐ องศามอากาศแหงแลง สวนบรเวณละตจด ๖๐ องศาอากาศม

127

ความแปรปรวนสง 5. อธบายปจจยททำใหเกดการแบงชนนำ ในมหาสมทร

- นำในมหาสมทรมอณหภมและความเคมของนำแตกตางกนในแตละบรเวณ และแตละระดบความลก ซงหากพจารณามวลนำในแนวดงและใชอณหภมเปนเกณฑ จะสามารถแบงชนนำไดเปน ๓ ชน คอ นำชนบน นำชนเทอรโมไคลนและนำชนลาง

6. อธบายปจจยททำใหเกดการหมนเวยน ของนำในมหาสมทรและรปแบบการหมนเวยนของนำในมหาสมทร

- การหมนเวยนของกระแสนำผวหนาในมหาสมทรไดรบอทธพลจากการหมนเวยนของอากาศในแตละแถบละตจดเปนปจจยหลก ประกอบกบแรงคอรออลสทำใหบรเวณซกโลกเหนอมการไหลเวยนของกระแสนำผวหนาในทศทางตามเขมนาฬกา และทวนเขมนาฬกาในซกโลกใตซงกระแสนำผวหนาในมหาสมทรมทงกระแสนำอนและกระแสนำเยน สวนการหมนเวยนกระแสนำลกเปนการหมนเวยนของนำชนลาง เกดจากความแตกตางของอณหภมและความเคมของนำโดยกระแสนำผวหนาและกระแสนำลกจะหมนเวยนตอเนองกน

7. อธบายผลของการหมนเวยนของนำในมหาสมทรทมตอลกษณะลมฟาอากาศ สงมชวต และสงแวดลอม

- การหมนเวยนอากาศและนำในมหาสมทร สงผลตอลกษณะอากาศ สงมชวต และสงแวดลอมแตกตางกนไป เชน การเกดนำผดนำจม จะสงผลตอความอดมสมบรณของชายฝง เชน กระแสนำอนกลฟสตรม ททำใหบางประเทศในทวปยโรปไมหนาวเยนจนเกนไปนกและเมอการหมนเวยนอากาศและนำในมหาสมทรแปรปรวน ทำใหเกดผลกระทบตอสภาพลมฟาอากาศ เชน ปรากฏการณเอลนโญและลานญา ซงเกดจากความแปรปรวนของลมคาและสงผลตอสภาพลมฟาอากาศของประเทศทอยบรเวณมหาสมทรแปซฟก รวมถงบรเวณอน ๆ บนโลก

8. อธบายความสมพนธระหวางเสถยรภาพอากาศและการเกดเมฆ

- เสถยรภาพอากาศ หมายถง สภาวะของบรรยากาศทชวยสงเสรมหรอยบยงใหกอนอากาศเคลอนทขนลงในแนวดง ในกรณทกอนอากาศมอณหภมตำกวาอณหภมของอากาศทอยโดยรอบกอนอากาศนนจะไมสามารถยกตวสงขนไดมากนกและจมตวกลบสท

128

เดม เรยกวา อากาศมเสถยรภาพจะพบสภาวะอากาศแจมใส เมฆนอยหรอปราศจากเมฆ สวนสภาวะอากาศไมมเสถยรภาพนนอณหภมกอนอากาศจะสงกวาอณหภมของอากาศโดยรอบทำใหกอนอากาศยกตวขนอยางรวดเรว เกดเมฆในแนวตง เชน เมฆควมโลนมบส

9. อธบายการเกดแนวปะทะอากาศแบบตาง ๆ และลกษณะลมฟาอากาศทเกยวของ

- แนวปะทะอากาศเกดจากการเคลอนทปะทะกนของกอนอากาศทสมบตตางกนตงแตสองกอนขนไป แนวปะทะอากาศแบงออกได ๔ รปแบบคอ แนวปะทะอากาศอน ซงมกพบเมฆแผน เชนเมฆซรรส อลโตสเตรตส เกดฝนกระจายเปนบรเวณกวาง แนวปะทะอากาศเยน เกดเมฆกอนเชน เมฆควมโลนมบส ทำใหอากาศแปรปรวนเกดฝนฟาคะนอง แนวปะทะอากาศรวมเกดเมฆควมโลนมบสทสงผลตอการเกดพายฝนแนวปะทะอากาศคงท จะมลกษณะอากาศแจมใสจนถงมเมฆบางสวน และอาจสงผลใหเกดแนวปะทะอากาศแบบอนตอไปได

10. อธบายปจจยตาง ๆ ทมผลตอ การเปลยนแปลงภมอากาศของโลก พรอมยกตวอยางขอมลสนบสนน

- โลกไดรบพลงงานจากดวงอาทตย โดยปรมาณพลงงานเฉลยทโลกไดรบเทากบพลงงานเฉลยทโลกปลดปลอยกลบสอวกาศ ทำใหเกดสมดลพลงงานของโลก สงผลใหอณหภมเฉลยของโลกในแตละปคอนขางคงทและมลกษณะภมอากาศทไมเปลยนแปลง หากสมดลพลงงานของโลกเกดการเปลยนแปลงไป จะทำใหอณหภมเฉลยของพนผวโลกและภมอากาศเกดการเปลยนแปลงไดโดยมปจจยหลายประการ ทงปจจยทเกดขนตามธรรมชาตและปจจยทเกดจากกจกรรมของมนษยเชน การเปลยนแปลงความรของวงโคจรโลกรอบดวงอาทตย การเปลยนแปลงมมเอยงของแกนหมนโลกและการหมนควงของแกนหมนโลกรวมทงชนดและปรมาณของละอองลอย เมฆและแกสเรอนกระจก ซงมขอมลสนบสนนการเปลยนแปลงอณหภมโลกตงแตอดตถงปจจบนทไดจากการวเคราะหหลกฐานตาง ๆ เชน

129

แกนนำแขง 11. วเคราะห และอภปรายเหตการณทเปนผลจากการเปลยนแปลงภมอากาศ และนำเสนอแนวปฏบตของมนษยทมสวนชวย ในการชะลอการเปลยนแปลงภมอากาศโลก

- การเปลยนแปลงภมอากาศโลกอาจสงผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม เชน การเพมขนของอณหภมเฉลยโลก การหลอมเหลวของนำแขงขวโลกการเพมขนของระดบนำทะเล การเปลยนแปลงของระบบนเวศทงทางบกและทางทะเล - มนษยอาจมสวนชวยในการชะลอการเปลยนแปลงภมอากาศโลกไดโดยการลดปจจยททำใหเกดการเปลยนแปลงสมดลพลงงานทเกดจากกระทำของมนษย

12. แปลความหมายสญลกษณลมฟาอากาศบนแผนทอากาศ

- แบบแสดงขอมลของสถานตรวจอากาศผวพนเปนการแสดงขอมลตรวจอากาศทแสดงในรปสญลกษณหรอตวเลขทปรากฏบนแผนทอากาศเชน อณหภม ความชน ความกดอากาศ ความเรวและทศทางลม ปรมาณและชนดของเมฆ ทำใหทราบลกษณะอากาศ ณ สถานนน ๆ ในเวลาทมการตรวจวด เมอนำขอมลของสถานตรวจอากาศผวพนมาแสดงในแผนทอากาศทำใหสามารถวเคราะหลกษณะอากาศในบรเวณกวางได เชนบรเวณความกดอากาศสง หยอมความกดอากาศตำพายหมนเขตรอน รองความกดอากาศตำ

13. วเคราะห และคาดการณลกษณะลมฟาอากาศเบองตนจากแผนทอากาศและขอมลสารสนเทศ เพอวางแผนในการประกอบอาชพและการดำเนนชวตใหสอดคลองกบสภาพลมฟาอากาศ

- การแปลความหมายสญลกษณทปรากฏบนแผนทอากาศ รวมกบขอมลสารสนเทศอน ๆ เชนโปรแกรมประยกตเกยวกบการพยากรณอากาศเรดารตรวจอากาศ ภาพถายดาวเทยม และคาทางสถต สามารถนำมาวเคราะหรปแบบคาดการณการเกดและการเปลยนแปลงปรากฏการณทางลมฟาอากาศในชวงเวลาตาง ๆซงสามารถนำมาใชวางแผนการดำเนนชวตใหสอดคลองกบสภาพลมฟาอากาศ เชน การเลอกชวงเวลาในการเพาะปลกใหสอดคลองกบฤดกาลการเตรยมพรอมรบมอสภาพอากาศแปรปรวน

ม. 6

130

สาระโลก ดาราศาสตร และอวกาศ 3. เขาใจองคประกอบ ลกษณะ กระบวนการเกด และววฒนาการ ของเอกภพ กาแลกซ ดาวฤกษ และระบบสรยะ ความสมพนธของดาราศาสตรกบมนษยจาก การศกษาตำแหนงดาวบนทรงกลมฟาและปฏสมพนธภายในระบบสรยะ รวมทงการประยกตใช เทคโนโลยอวกาศ ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง

ม. 4 ม. 5 ม. 6 1. อธบายการกำเนดและการเปลยนแปลง

พลงงาน สสาร ขนาดอณหภมของเอกภพหลงเกดบกแบงในชวงเวลาตาง ๆ ตามววฒนาการของเอกภพ

- ทฤษฎกำเนดเอกภพทยอมรบในปจจบน คอทฤษฎบกแบง ระบวาเอกภพเรมตนจากบกแบงทเอกภพมขนาดเลกมาก และมอณหภมสงมากซงเปนจดเรมตนของเวลาและววฒนาการของเอกภพ โดยหลงเกดบก แบง เอกภพเกดการขยายตวอยางรวดเรว มอณหภมลดลง มสสารคงอยในรปอนภาคและปฏยาอนภาคหลายชนดและมววฒนาการตอเนองจนถงปจจบน ซงมเนบวลา กาแลกซ ดาวฤกษ และระบบสรยะเปนสมาชกบางสวนของเอกภพ

2. อธบายหลกฐานทสนบสนนทฤษฎบก แบง จากความสมพนธระหวางความเรวกบระยะทางของกาแลกซ รวมทงขอมลการคนพบไมโครเวฟพนหลงจากอวกาศ

- หลกฐานสำคญทสนบสนนทฤษฎบกแบง คอการขยายตวของเอกภพ ซงอธบายดวยกฎฮบเบลโดยใชความสมพนธระหวางความเรวแนวรศมและระยะทางของกาแลกซทเคลอนทหางออกจากโลกและหลกฐานอกประการ คอการคนพบไมโครเวฟพนหลงทกระจายตวอยางสมำเสมอทกทศทาง และสอดคลองกบอณหภมเฉลยของอวกาศ มคาประมาณ ๒.๗๓ เคลวน

3. อธบายโครงสรางและองคประกอบของกาแลกซทางชางเผอก และระบตำแหนงของระบบสรยะพรอมอธบายเชอมโยงกบ การสงเกตเหนทางชางเผอกของคนบนโลก

- กาแลกซ ประกอบดวย ดาวฤกษจำนวนหลายแสนลานดวง ซงอยกนเปนระบบของดาวฤกษ นอกจากนยงประกอบดวยเทหฟาอนเชน เนบวลา และสสารระหวางดาว โดยองคประกอบตาง ๆ ภายในของกาแลกซอยรวมกนดวยแรงโนมถวง - กาแลกซมรปรางแตกตางกน โดยระบบสรยะอยในกาแลกซทางชางเผอกซงเปนกาแลกซกงหนแบบมคาน มโครงสราง คอ นวเคลยส จาน และฮาโลดาว

131

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง ฤกษจำนวนมากอยในบรเวณนวเคลยสและจาน โดยมระบบสรยะอยหางจากจดศนยกลางของกาแลกซทางชางเผอก ประมาณ ๓๐,๐๐๐ปแสง ซงทางชางเผอกทสงเกตเหนในทองฟาเปนบรเวณหนงของกาแลกซทางชางเผอกในมมมองของคนบนโลก แถบฝาสขาวจาง ๆ ของทางชางเผอกคอดาวฤกษ ทอยอยางหนาแนนในกาแลกซทางชางเผอก

4. อธบายกระบวนการเกดดาวฤกษ โดยแสดงการเปลยนแปลงความดน อณหภม ขนาด จากดาวฤกษกอนเกดจนเปนดาวฤกษ 5. อธบายกระบวนการสรางพลงงานของ ดาวฤกษและผลทเกดขน โดยวเคราะหปฏกรยาลกโซโปรตอน-โปรตอน และวฏจกรคารบอน ไนโตรเจน ออกซเจน

- ดาวฤกษสวนใหญอยรวมกนเปนระบบดาวฤกษคอ ดาวฤกษทอยรวมกน ตงแต ๒ ดวงขนไปดาวฤกษเปนกอนแกสรอนขนาดใหญ เกดจากการยบตวของกลมสสารในเนบวลาภายใตแรงโนมถวง ทำใหบางสวนของเนบวลามขนาดเลกลง ความดนและอณหภมเพมขนเกดเปนดาวฤกษกอนเกด เมออณหภมทแกนสงขนจนเกดปฏกรยาเทอรมอนวเคลยร ดาวฤกษกอนเกดจะกลายเปนดาวฤกษ ดาวฤกษอยในสภาพสมดลระหวางแรงดนกบแรงโนมถวงซงเรยกวาสมดลอทกสถต จงทำใหดาวฤกษมขนาดคงทเปนเวลานานตลอดชวงชวตของดาวฤกษ - ปฏกรยาเทอรมอนวเคลยร เปนปฏกรยาหลกของกระบวนการสรางพลงงานของดาวฤกษ ทำใหเกดการหลอมนวเคลยสของไฮโดรเจนเปนนวเคลยสฮเลยมทแกนของดาวฤกษ ซงม๒ กระบวนการ คอ ปฏกรยาลกโซโปรตอน-โปรตอน และวฏจกรคารบอน ไนโตรเจนออกซเจน

6. ระบปจจยทสงผลตอความสองสวางของ ดาวฤกษ และอธบายความสมพนธระหวางความสองสวางกบโชตมาตรของดาวฤกษ

- ความสองสวางของดาวฤกษเปนพลงงานจากดาวฤกษทปลดปลอยออกมาในเวลา ๑ วนาทตอหนวยพนท ณ ตำแหนงของผสงเกต แตเนองจากตาของมนษยไมตอบสนองตอการเปลยนแปลงความสองสวางทมคานอย ๆ จงกำหนดคาการเปรยบเทยบความสองสวางของดาวฤกษดวยคาโชตมาตร ซงเปนการแสดงระดบความสองสวางของดาวฤกษ (หรอเทหฟาอน)ณ ตำแหนงของผสงเกต

132

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง 7. อธบายความสมพนธระหวางส อณหภมผว และสเปกตรมของดาวฤกษ

- สของดาวฤกษสมพนธกบอณหภมผวซงนกดาราศาสตรใชดชนสในการแบงชนดสเปกตรมของดาวฤกษ และใชสเปกตรมในการจำแนกชนดของดาวฤกษ

8. อธบายวธการหาระยะทางของดาวฤกษดวยหลกการแพรลแลกซ พรอมคำนวณหาระยะทางของดาวฤกษ

- การหาระยะทางของดาวฤกษทมระยะทางหางจากโลกไมเกน ๑๐๐ พารเซก มวธการทสำคญ คอ วธแพรลแลกซ โดยวดมมแพรลแลกซของดาวฤกษ เมอโลกเปลยนตำแหนงไปในวงโคจร ทำใหตำแหนงปรากฏของดาวฤกษเปลยนไปเมอเทยบกบดาวฤกษอางอง

9. อธบายลำดบววฒนาการทสมพนธกบมวลตงตน และวเคราะหการเปลยนแปลงสมบตบางประการของดาวฤกษในลำดบววฒนาการจากแผนภาพเฮรซปรง-รสเซลล

- มวลของดาวฤกษขนอยกบมวลของดาวฤกษกอนเกดดาวฤกษทมมวลมากจะผลตและใชพลงงานมาก จงมอายสนกวาดาวฤกษทมมวลนอย - ดาวฤกษมการววฒนาการทแตกตางกนการววฒนาการและจดจบของดาวฤกษขนอยกบมวลตงตนของดาวฤกษ สวนใหญเทยบกบจำนวนเทาของมวลดวงอาทตย - ดาวฤกษจะมการเปลยนแปลงสมบตบางประการตามววฒนาการ โดยนกวทยาศาสตรไดแสดงการเปลยนแปลงดงกลาวดวยแผนภาพเฮรซปรง-รสเซลลซงเปนแผนภาพทแสดงความสมพนธระหวางโชตมาตรสมบรณและดชนสของดาวฤกษ โดยดาวฤกษสวนใหญจะอยในแถบลำดบหลก ซงเปนแถบทแสดงวาดาวฤกษจะมชวงชวตสวนใหญอยในสภาวะสมดล

10. อธบายกระบวนการเกดระบบสรยะ การแบงเขตบรวารของดวงอาทตย และลกษณะของดาวเคราะหทเออตอการดำรงชวต 11. อธบายการโคจรของดาวเคราะห รอบดวงอาทตยดวยกฏเคพเลอร และ กฎความโนมถวงของนวตน พรอมคำนวณคาบการโคจรของดาวเคราะห

- ระบบสรยะเกดจากการรวมตวกนของกลมฝนและแกสทเรยกวา เนบวลาสรยะ โดยฝนและแกสประมาณรอยละ ๙๙.๘ ของมวล ไดรวมตวเปนดวงอาทตยซงเปนกอนแกสรอน หรอ พลาสมาสสารสวนทเหลอรวมตวเปนดาวเคราะหและบรวารอน ๆ ของดวงอาทตย ดงนนจงแบงเขตบรวารของดวงอาทตยตามลกษณะการเกดและองคประกอบ ไดแก ดาวเคราะหชนในดาวเคราะหนอย ดาวเคราะหชนนอก

133

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง และดงดาวหาง

- โลกเปนดาวเคราะหในระบบสรยะทมสงมชวตเพราะโคจรรอบดวงอาทตยในระยะทางทเหมาะสมจงเปนเขตทเออตอการมสงมชวต ทำใหโลกมอณหภมเหมาะสมและสามารถเกดนำทยงคงสถานะเปนของเหลวได และปจจบนมการคนพบดาวเคราะหทอยนอกระบบสรยะจำนวนมากโดยมดาวเคราะหบางดวงทมลกษณะคลายโลกและอยในเขตทเออตอการมสงมชวต - บรวารของดวงอาทตยอยรวมกนเปนระบบภายใตแรงโนมถวงระหวางดาวเคราะหกบดวงอาทตยตามกฎแรงโนมถวงของนวตน สวนการโคจรของดาวเคราะหรอบดวงอาทตยเปนไปตามกฎเคพเลอร

12. อธบายโครงสรางของดวงอาทตย การเกดลมสรยะ พายสรยะ และวเคราะห นำเสนอปรากฏการณ หรอเหตการณทเกยวของกบผลของลมสรยะ และพายสรยะทมตอโลกรวมทงประเทศไทย

- ดวงอาทตยมโครงสรางภายในแบงเปนแกน เขตการแผรงส และเขตการพาความรอนและมชนบรรยากาศอยเหนอเขตพาความรอนซงแบงเปน ๓ ชน คอ ชนโฟโตสเฟยรชนโครโมสเฟยร และคอโรนา ในชนบรรยากาศของดวงอาทตย มปรากฏการณสำคญ เชน จดมดดวงอาทตย การลกจา ททำใหเกดลมสรยะ และพายสรยะ ซงสงผลตอโลก - ลมสรยะ เกดจากการแพรกระจายของอนภาคจากชนคอโรนาออกสอวกาศตลอดเวลา อนภาคทหลดออกสอวกาศเปนอนภาคทมประจลมสรยะสงผลทำใหเกดหางของดาวหางทเรองแสงและชไปทางทศตรงกนขามกบดวงอาทตยและเกดปรากฏการณแสงเหนอ แสงใต - พายสรยะ เกดจากการปลดปลอยอนภาคมประจพลงงานสงจำนวนมหาศาล มกเกดบอยครงในชวงทมการลกจา และในชวงทมจดมดดวงอาทตยจำนวนมาก และในบางครงมการพนกอนมวลคอโรนา พายสรยะอาจสงผลตอสนามแมเหลกโลกจงอาจรบกวนระบบการสงกระแสไฟฟาและการสอสาร รวมทงอาจ

134

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง สงผลตอวงจรอเลกทรอนกสของดาวเทยม นอกจากนนมกทำใหเกดปรากฏการณแสงเหนอ แสงใตทสงเกตไดชดเจน

13. สรางแบบจำลองทรงกลมฟา สงเกต และเชอมโยงจดและเสนสำคญของแบบจำลอง ทรงกลมฟากบทองฟาจรง และอธบายการระบพกดของดาวในระบบขอบฟา และระบบ ศนยสตร

- ทรงกลมฟา เปนทรงกลมสมมตขนาดใหญทมรศมอนนต มจดศนยกลางของโลกเปนจดศนยกลางของทรงกลมฟา มดวงดาวและเทหฟาตาง ๆปรากฏอยบนผวของทรงกลมฟาน การระบพกดของดวงดาวและเทหฟาตาง ๆ บนทรงกลมฟาตามระบบทสำคญ ไดแก - ระบบขอบฟา เปนระบบทอางองจากตำแหนงผสงเกตบนโลก โดยระบพกดเปนมมทศและมมเงย อางองกบทศเหนอและเสนขอบฟาของผสงเกต - ระบบศนยสตร เปนระบบทอางองกบเสนศนยสตรฟาและจดวษวต ระบพกดเปนไรตแอสเซนชนและเดคลเนชน

14. สงเกตทองฟา และอธบายเสนทางการขน การตกของดวงอาทตยและดาวฤกษ

- โลกหมนรอบตวเองจากทางทศตะวนตกไปทางทศตะวนออก ทำใหเกดปรากฏการณการขนการตกของดวงอาทตยและดวงดาวในรอบวนซงเสนทางปรากฏของการขน การตกของดวงอาทตยจะเปลยนแปลงตามวนเวลาและตำแหนงละตจดของผสงเกต สวนเสนทางปรากฏของการขนการตกของดาวฤกษจะเปลยนแปลงตามละตจดของผสงเกต

15. อธบายเวลาสรยคตปรากฏ โดยรวบรวมขอมล และเปรยบเทยบเวลาขณะทดวงอาทตยผานเมรเดยนของผสงเกตในแตละวน

- การกำหนดเวลาสรยคตจะเทยบกบดวงอาทตยโดยเวลาสรยคต มทงเวลาสรยคตปรากฏ และเวลาสรยคตปานกลาง - เวลาสรยคตปรากฏ เปนเวลาทไดจากการสงเกตดวงอาทตยจรงทเคลอนทอยบนทองฟาของผสงเกต ชวงเวลาระหวางการเหนจดศนยกลางของดวงอาทตยผานเมรเดยนครงแรกถงครงถดไปเรยกวา ๑ วน สรยคตปรากฏ

16. อธบายเวลาสรยคตปานกลาง และ - เวลาสรยคตปานกลางกำหนดโดยใหมดวงอาทตย

135

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง การเปรยบเทยบเวลาของแตละเขตเวลา บนโลก

สมมตเคลอนทบนเสนศนยสตรฟาดวยอตราเรวสมำเสมอ ชวงเวลาระหวางการเหนจดศนยกลางของดวงอาทตยผานเมรเดยนครงแรกถงครงถดไปเรยกวา ๑ วน สรยคตปานกลาง ซงยาว ๒๔ ชวโมง๐ นาท ๐ วนาท เวลาสรยคตปานกลางกรนซเปนเวลาสรยคตปานกลางทใชเมรเดยนของหอดดาวกรนซในประเทศองกฤษเปนตวกำหนดซงนำมาใชในการกำหนดเขตเวลามาตรฐานสากลของตำแหนงอน ๆ บนโลก

17. อธบายมมหางทสมพนธกบตำแหนง ในวงโคจร และอธบายเชอมโยงกบตำแหนงปรากฏของดาวเคราะหทสงเกตไดจากโลก

- โลกและดาวเคราะหทกดวงหมนรอบตวเองและโคจรรอบดวงอาทตยจากทศตะวนตกไปทางทศตะวนออก หรอในทศทวนเขมนาฬกาจากมมมองดานบน คนบนโลกจะสงเกตเหนดาวเคราะหมตำแหนงปรากฏแตกตางกนในชวงวนเวลาตาง ๆเพราะดาวเคราะหมมมหางทแตกตางกน - มมหางของดาวเคราะห คอ มมระหวางเสนตรงทเชอมระหวางโลกกบดาวเคราะหกบเสนตรงทเชอมระหวางโลกกบดวงอาทตย เมอวดบนเสนสรยวถ โดยดาวเคราะหอาจอยหางจากดวงอาทตยไปทางทศตะวนออก หรอทางทศตะวนตก ซงมการเรยกชอตามตำแหนงของดาวเคราะหในวงโคจร ขนาดของมมหางและทศทางของมมหาง - ดาวเคราะหทมมมหางตางกนจะมตำแหนงปรากฏบนทองฟาแตกตางกน โดยตำแหนงปรากฏของดาวเคราะหวงในจะอยใกลขอบฟาในชวงเวลาใกลรงหรอเวลาหวคำ สวนตำแหนงปรากฏของดาวเคราะหวงนอกจะสามารถเหนไดในชวงเวลาอน ๆ นอกจากน มมหางยงสามารถนำมาอธบายปรากฏการณทางดาราศาสตร เชนดาวเคยงเดอน ดาวเคราะหชมนม ดาวเคราะหผานหนาดวงอาทตย

18. สบคนขอมล อธบายการสำรวจอวกาศ โดยใชกลองโทรทรรศนในชวงความยาวคลนตาง ๆ ดาวเทยม ยาน

- มนษยใชเทคโนโลยอวกาศในการศกษา เพอขยายขอบเขตความรดานวทยาศาสตร และในขณะเดยวกนมนษยไดนำเทคโนโลยอวกาศมาใช

136

ชน ผลการเรยนร สาระการเรยนรแกนกลาง อวกาศ สถานอวกาศ และนำเสนอแนวคดการนำความรทางดานเทคโนโลยอวกาศมาประยกตใชในชวตประจำวนหรอในอนาคต

ประโยชนในดานตาง ๆ เชน วสดศาสตรอาหาร การแพทย

19. สบคนขอมล ออกแบบและนำเสนอกจกรรมการสงเกตดาวบนทองฟาดวยตาเปลาและ/หรอกลองโทรทรรศน

- นกวทยาศาสตรไดสรางกลองโทรทรรศน เพอศกษาแหลงกำเนดของรงสหรออนภาคในอวกาศในชวงความยาวคลนตาง ๆ ไดแก คลนวทยไมโครเวฟ อนฟราเรด แสง อลตราไวโอเลตและรงสเอกซ - ยานอวกาศ คอ ยานพาหนะทนำมนษยหรออปกรณทางดาราศาสตรขนไปสอวกาศ เพอสำรวจหรอเดนทางไปยงดาวดวงอน สวนสถานอวกาศ คอ หองปฏบตการลอยฟาทโคจรรอบโลกใชในการศกษาวจยทางวทยาศาสตรในสาขาตาง ๆ ในสภาพไรนำหนก - ดาวเทยม คออปกรณทใชในการสำรวจวตถทองฟาและนำมาประยกตใชในดานตาง ๆ เชนการสอสารโทรคมนาคม การระบตำแหนงบนโลกการสำรวจทรพยากรธรรมชาต อตนยมวทยาโดยดาวเทยมมหลายประเภทสามารถแบงไดตามเกณฑวงโคจรและการใชงาน

120

โครงสรางเวลาเรยน

กลมสาระการเรยนร/กจกรรม

เวลาเรยน

ระดบมธยมศกษาตอนตน ระดบมธยมศกษาตอน

ปลาย ม. 1 ม. 2 ม. 3 ม. 4-6

กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย 120/3 120/3 120/3 240/6 คณตศาสตร 120/3 120/3 120/3 240/6 วทยาศาสตร 120/3 120/3 120/3 240/6 สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

ประวตศาสตร ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม หนาทพลเมอง วฒนธรรม และ

การดำเนนชวตในสงคม ภมศาสตร เศรษฐศาสตร

160/4

40/1

120/3

160/4

40/1

120/3

160/4

40/1

120/3

320/8

80/2

240/6

สขศกษาและพลศกษา 80/2 80/2 80/2 120/3 ศลปะ 80/2 80/2 80/2 120/3 การงานอาชพและเทคโนโลย 80/2 80/2 80/2 120/3 ภาษาตางประเทศ 120/3 120/3 120/3 240/6 รวมเวลาเรยน(พนฐาน) 880/22 880/22 880/22 1,640/41 กจกรรมพฒนาผเรยน 120 120 120 360 รายวชา/กจกรรมทสถานศกษาจดเพมเตมตามความพรอมและจดเนน

ไมเกน 200 ชวโมง

ไมเกน 200 ชวโมง

ไมเกน 200 ชวโมง

ไมนอยกวา 1,600 ชวโมง

รวมเวลาเรยนทงหมด ไมเกน 1,200 ชวโมง

ไมเกน 1,200 ชวโมง

ไมเกน 1,200 ชวโมง

รวม 3 ป ไมนอยกวา 3,600 ชวโมง

กจกรรมพฒนาผเรยนทกำหนดไวในชนมธยมศกษาปท 1 ถงชนมธยมศกษาปท 3 ปละ 120 ชวโมง และชนมธยมศกษาปท 4-6 จำนวน 360 ชวโมงนน เปนเวลาสำหรบปฏบตกจกรรมแนะแนว กจกรรมนกเรยนและ กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ในสวนกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนใหสถานศกษาจดสรรเวลา

121

โครงสราง หลกสตรชน/ป/เวลาเรยน โรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภ พทธศกราช 2561

แผนการเรยนวทยาศาสตร-คณตศาสตร ระดบมธยมศกษาปท 4 หอง 1 ปการศกษา 2561

มธยมศกษาปท 4 (ภาคเรยนท 1) มธยมศกษาปท 4 (ภาคเรยนท 2)

รายวชา เวลาเรยน รายวชา เวลาเรยน

สาระการเรยนรพนฐาน สาระการเรยนรพนฐาน ท31101 ภาษาไทย 1 1.0 ท31102 ภาษาไทย 2 1.0

ค31101 คณตศาสตร 1 1.0 ค31102 คณตศาสตร 2 1.0

ส31101 สงคมศกษา ฯ 1 1.0 ส31102 สงคมศกษา ฯ 2 1.0

ส31103 ประวตศาสตร 1 0.5 ส31104 ประวตศาสตร 2 0.5

พ31101 สขศกษาและพลศกษา 1 0.5 พ31102 สขศกษาและพลศกษา 2 0.5

ศ31101 ศลปะ 1 0.5 ศ31102 ศลปะ 2 0.5

อ31101 ภาษาตางประเทศ 1 1.5 อ31102 ภาษาตางประเทศ 2 1.5

ง31101 การงานอาชพและเทคโนโลย 1 1.0 สาระการเรยนรเพมเตม

สาระการเรยนรเพมเตม ส30232 หนาทพลเมอง 2 0.5

ส30231 หนาทพลเมอง 1 0.5 ค31202 คณตศาสตรเพมเตม 2 1.5

ค31201 คณตศาสตรเพมเตม 1 1.5 ว30202 ฟสกสเพมเตม 2 1.5

ว30201 ฟสกสเพมเตม 1 1.5 ว30222 เคมเพมเตม 2 1.5

ว30221 เคมเพมเตม 1 1.5 ว30242 ชววทยาเพมเตม 2 1.5

ว30241 ชววทยาเพมเตม 1 1.5 ว30203 วทยาการคำนวณ 1 0.5

ว30201 การออกแบบ 1 0.5 ว20261 โลก ดาราศาสตร 1 1.0

ง30282 บญชในครวเรอน 1.0 ง30202 คอมพวเตอร 2 1.0

รวมทงสน 15.0 รวมทงสน 15.0

กจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมพฒนาผเรยน แนะแนว 20 แนะแนว 20 ชมนม/รกษาดนแดน 20 ชมนม/รกษาดนแดน 20

122

to be number one 20 to be number one 20 คณธรรม 20 คณธรรม 20 โครงงาน 20 โครงงาน 20

จำนวนชวโมงทเรยนตอภาค 700 จำนวนชวโมงทเรยนตอภาค 700

โครงสราง หลกสตรชน/ป/เวลาเรยน โรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภ พทธศกราช 2561

แผนการเรยนวทยาศาสตร-คณตศาสตร ระดบมธยมศกษาปท 5 หอง 1 ปการศกษา 2562

มธยมศกษาปท 5 (ภาคเรยนท 1) มธยมศกษาปท 5 (ภาคเรยนท 2) รายวชา เวลาเรยน รายวชา เวลาเรยน

สาระการเรยนรพนฐาน สาระการเรยนรพนฐาน ท32201 ภาษาไทย 3 1.0 ท32102 ภาษาไทย 4 1.0 ค32101 คณตศาสตร 3 1.0 ค32102 คณตศาสตร 4 1.0 ส32101 สงคมศกษา ฯ 3 1.0 ส32102 สงคมศกษา ฯ 4 1.0 ส32103 ประวตศาสตร 3 0.5 ส32104 ประวตศาสตร 4 0.5 พ32101 สขศกษาและพลศกษา 3 0.5 พ32102 สขศกษาและพลศกษา 4 0.5 ศ32101 ศลปะ 3 0.5 ศ32102 ศลปะ 4 0.5 อ32101 ภาษาตางประเทศ 3 1.5 อ32102 ภาษาตางประเทศ 4 1.5 ง32101 การงานอาชพและเทคโนโลย 2 1.0 สาระการเรยนรเพมเตม สาระการเรยนรเพมเตม ส30234 หนาทพลเมอง 4 0.5 ส30233 หนาทพลเมอง 3 0.5 ค32202 คณตศาสตรเพมเตม 4 1.5 ค32201 คณตศาสตรเพมเตม 3 1.5 ว30204 ฟสกสเพมเตม 4 1.5 ว30203 ฟสกสเพมเตม 3 1.5 ว30224 เคมเพมเตม 4 1.5 ว30223 เคมเพมเตม 3 1.5 ว30244 ชววทยาเพมเตม 4 1.5 ว30243 ชววทยาเพมเตม 3 1.5 ว30204 วทยาการคำนวณ 2 0.5 ว30202 การออกแบบ 2 0.5 ว20262 โลก ดาราศาสตร 2 1.0 ส30204 ภมปญญาทองถน 1.0 ง30222 คหกรรม 2 1.0 รวมทงสน 15.0 รวมทงสน 15.0 กจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมพฒนาผเรยน แนะแนว 20 แนะแนว 20 ชมนม/รกษาดนแดน 20 ชมนม/รกษาดนแดน 20

123

to be number one 20 to be number one 20 คณธรรม 20 คณธรรม 20 โครงงาน 20 โครงงาน 20 จำนวนชวโมงทเรยนตอภาค 700 จำนวนชวโมงทเรยนตอภาค 700

โครงสราง หลกสตรชน/ป/เวลาเรยน โรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภ พทธศกราช 2561

แผนการเรยนวทยาศาสตร-คณตศาสตร ระดบมธยมศกษาปท 6 หอง 1 ปการศกษา 2563

มธยมศกษาปท 6 (ภาคเรยนท 1) มธยมศกษาปท 6 (ภาคเรยนท 2)

รายวชา เวลาเรยน รายวชา เวลาเรยน

สาระการเรยนรพนฐาน สาระการเรยนรพนฐาน ท33101 ภาษาไทย 5 1.0 ท33102 ภาษาไทย 6 1.0 ค33101 คณตศาสตร 5 1.0 ค33102 คณตศาสตร 6 1.0 ส33101 สงคมศกษา ฯ 5 1.0 ส33102 สงคมศกษา ฯ 6 1.0 พ33101 สขศกษาและพลศกษา 5 0.5 พ33102 สขศกษาและพลศกษา 6 0.5 ศ33101 ศลปะ 5 0.5 ศ33102 ศลปะ 6 0.5 ง33101 การงานอาชพและเทคโนโลย 3 1.0 ว30101 วทยาศาสตรกายภาพ 1 1.5 ว30104 โลก ดาราศาสตรและอวกาศ 1.5 ว30102 วทยาศาสตรกายภาพ 2 1.5 สาระการเรยนรเพมเตม ว30103 วทยาศาสตรชวภาพ 1.5 ค33201 คณตศาสตรเพมเตม 5 1.5 สาระการเรยนรเพมเตม ว30205 ฟสกสเพมเตม 5 1.5 ค33201 คณตศาสตรเพมเตม 5 1.5 ว30225 เคมเพมเตม 5 1.5 อ30207 ภาษาองกฤษเพอการสอสาร 2 1.5 ว30245 ชววทยาเพมเตม 5 1.5 ง30206 คอมพวเตอร 6 1.0 อ30207 ภาษาองกฤษเพอการสอสาร 1 1.5 ง30261 งานชาง 1 1.0 ง30205 คอมพวเตอร 5 1.0 ง30291 การเปนผประกอบการ 1.0 รวมทงสน 15.0 พ30201 แบดมนตน 0.5 รวมทงสน 15.0 กจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมพฒนาผเรยน แนะแนว 20 แนะแนว 20

124

ชมนม/รกษาดนแดน 20 ชมนม/รกษาดนแดน 20 to be number one 20 to be number one 20 คณธรรม 20 คณธรรม 20 โครงงาน 20 โครงงาน 20 จำนวนชวโมงทเรยนตอภาค 700 จำนวนชวโมงทเรยนตอภาค 700

โครงสราง หลกสตรชน/ป/เวลาเรยน โรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภ พทธศกราช 2561

แผนการเรยน คณตศาสตร-ภาษาองกฤษ ระดบมธยมศกษาปท 4 หอง 2 (คณต-ภาษา) ปการศกษา 2561

มธยมศกษาปท 4 (ภาคเรยนท 1) มธยมศกษาปท 4 (ภาคเรยนท 2)

รายวชา เวลาเรยน รายวชา เวลาเรยน

สาระการเรยนรพนฐาน สาระการเรยนรพนฐาน ท31101 ภาษาไทย 1 1.0 ท31102 ภาษาไทย 2 1.0

ค31101 คณตศาสตร 1 1.0 ค31102 คณตศาสตร 2 1.0

ส31101 สงคมศกษา ฯ 1 1.0 ส31102 สงคมศกษาฯ 2 1.0

ส31103 ประวตศาสตร 1 0.5 ส31104 ประวตศาสตร 2 0.5

พ31101 สขศกษาและพลศกษา 1 0.5 พ31102 สขศกษาและพลศกษา 2 0.5

ศ31101 ศลปะ 1 0.5 ศ31102 ศลปะ 2 0.5

อ31101 ภาษาตางประเทศ 1 1.5 อ31102 ภาษาตางประเทศ 2 1.5

ง31101 การงานอาชพและเทคโนโลย 1 1.0 สาระการเรยนรเพมเตม

สาระการเรยนรเพมเตม ส30232 หนาทพลเมอง 2 0.5

ส30231 หนาทพลเมอง 1 0.5 ค31202 คณตศาสตรเพมเตม 2 1.5

ค31201 คณตศาสตรเพมเตม 1 1.5 อ30202 ภาษาองกฤษเพมเตม 2 1.5

อ30201 ภาษาองกฤษเพมเตม 1 1.5 ท30202 การเขยน 1.0

ท30201 สนทรยภาพในการอาน 1.0 ว30203 วทยาการคำนวณ 1 0.5

ว30201 การออกแบบ 1 0.5 ว20261 โลก ดาราศาสตร 1 1.0

ง30291 งานประดษฐ 1 1.0 ง30292 งานประดษฐ 2 1.0

ง30201 คอมพวเตอร 1 1.0 ง30221 คหกรรม 2 1.0

ง30282 บญชในครวเรอน 1.0 ง30202 คอมพวเตอร 2 1.0

125

รวมทงสน 15.0 รวมทงสน 15.0

กจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมพฒนาผเรยน แนะแนว 20 แนะแนว 20 ชมนม/รกษาดนแดน 20 ชมนม/รกษาดนแดน 20 to be number one 20 to be number one 20 คณธรรม 20 คณธรรม 20 โครงงาน 20 โครงงาน 20

จำนวนชวโมงทเรยนตอภาค 700 จำนวนชวโมงทเรยนตอภาค 700 โครงสราง หลกสตรชน/ป/เวลาเรยน

โรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภ พทธศกราช 2561 แผนการเรยน คณตศาสตร-ภาษาองกฤษ

ระดบมธยมศกษาปท 5 หอง 2 (คณต-ภาษา) ปการศกษา 2562 มธยมศกษาปท 5 (ภาคเรยนท 1) มธยมศกษาปท 5 (ภาคเรยนท 2)

รายวชา เวลาเรยน รายวชา เวลาเรยน สาระการเรยนรพนฐาน สาระการเรยนรพนฐาน ท32201 ภาษาไทย 3 1.0 ท32102 ภาษาไทย 4 1.0 ค32101 คณตศาสตร 3 1.0 ค32102 คณตศาสตร 4 1.0 ส32101 สงคมศกษา ฯ 3 1.0 ส32102 สงคมศกษา ฯ 4 1.0 ส32103 ประวตศาสตร 3 0.5 ส32104 ประวตศาสตร 4 0.5 พ32101 สขศกษาและพลศกษา 3 0.5 พ32102 สขศกษาและพลศกษา 4 0.5 ศ32101 ศลปะ 3 0.5 ศ32102 ศลปะ 4 0.5 อ32101 ภาษาตางประเทศ 3 1.5 อ32102 ภาษาตางประเทศ 4 1.5 ง32101 การงานอาชพและเทคโนโลย 3 1.0 สาระการเรยนรเพมเตม สาระการเรยนรเพมเตม ส30232 หนาทพลเมอง 2 0.5 ส30232 หนาทพลเมอง 2 0.5 ค32201 คณตศาสตรเพมเตม 5 1.5 ค32201 คณตศาสตรเพมเตม 5 1.5 ท30204 วรรณกรรมเพลงลกทง 1.0 ท30203 การพจารณาวรรณกรรม 1.0 อ20203 ภาษาองกฤษเพมเตม 1.5 อ20203 ภาษาองกฤษเพมเตม 1.5 ว30204 วทยาการคำนวณ 2 0.5 ว30202 การออกแบบ 2 0.5 ว20262 โลก ดาราศาสตร 2 1.0 ส30204 ภมปญญา 1.0 ง30241 งานเกษตร 1 1.0 ง30221 คหกรรม 1 1.0 ง30222 คหกรรม 2 1.0 ง30203 คอมพวเตอร 3 1.0 ง30204 คอมพวเตอร 4 1.0

126

รวมทงสน 15.0 รวมทงสน 15.0 กจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมพฒนาผเรยน แนะแนว 20 แนะแนว 20 ชมนม/รกษาดนแดน 20 ชมนม/รกษาดนแดน 20 to be number one 20 to be number one 20 คณธรรม 20 คณธรรม 20 โครงงาน 20 โครงงาน 20 จำนวนชวโมงทเรยนตอภาค 700 จำนวนชวโมงทเรยนตอภาค 700

โครงสราง หลกสตรชน/ป/เวลาเรยน โรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภ พทธศกราช 2561

แผนการเรยน คณตศาสตร-ภาษาองกฤษ ระดบมธยมศกษาปท 6 หอง 2 (คณต-ภาษา) ปการศกษา 2563

มธยมศกษาปท 6 (ภาคเรยนท 1) มธยมศกษาปท 6 (ภาคเรยนท 2) รายวชา เวลาเรยน รายวชา เวลาเรยน

สาระการเรยนรพนฐาน สาระการเรยนรพนฐาน ท33101 ภาษาไทย 5 1.0 ท33102 ภาษาไทย 6 1.0

ค33101 คณตศาสตร 5 1.0 ค33102 คณตศาสตร 6 1.0

ส33101 สงคมศกษา ฯ 5 1.0 ส33102 สงคมศกษา ฯ 6 1.0

พ33101 สขศกษาพนฐาน 5 0.5 พ33102 สขศกษาพนฐาน 6 0.5

ศ33101 ศลปะ 5 0.5 ศ33102 ศลปะ 6 0.5

ง33101 การงานอาชพและเทคโนโลย 3 1.0 ว30101 วทยาศาสตรกายภาพ 1 1.5

ว30104 โลก ดาราศาสตรและอวกาศ 1.5 ว30102 วทยาศาสตรกายภาพ 2 1.5

สาระการเรยนรเพมเตม ว30103 วทยาศาสตรชวภาพ 1.5

ค33201 คณตศาสตรเพมเตม 5 1.5 สาระการเรยนรเพมเตม

ท30205 หลกภาษาไทย 1.0 ค33201 คณตศาสตรเพมเตม 5 1.5

อ20205 ภาษาองกฤษเพมเตม 5 1.5 ท30206 การแตงคำประพนธ 1.0

อ20207 ภาษาองกฤษเพอการสอสาร 1 1.5 อ20206 ภาษาองกฤษเพมเตม 6 1.5

ง30261 งานชาง 1 1.0 อ20208 ภาษาองกฤษเพอการสอสาร 2 1.5

ง30291 การเปนผประกอบการ 1.0 ง30206 คอมพวเตอร 6 1.0

ง30205 คอมพวเตอร 5 1.0 รวมทงสน 15.0

127

รวมทงสน 15.0

กจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมพฒนาผเรยน แนะแนว 20 แนะแนว 20 ชมนม/รกษาดนแดน 20 ชมนม/รกษาดนแดน 20 to be number one 20 to be number one 20 คณธรรม 20 คณธรรม 20 โครงงาน 20 โครงงาน 20

จำนวนชวโมงทเรยนตอภาค 700 จำนวนชวโมงทเรยนตอภาค 700

127

รายวชาทเปดสอน กลมสาระการเรยนรวชาวทยาศาสตร

รายวชาพนฐาน ชนมธยมศกษาปท 6 รายวชา ว30101 วทยาศาสตรกายภาพ 1 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30102 วทยาศาสตรกายภาพ 2 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30103 วทยาศาสตรชวภาพ 1 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30104 โลก ดาราศาสตร 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชาเพมเตม รายวชา ว30201 ฟสกสเพมเตม 1 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30202 ฟสกสเพมเตม 2 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30203 ฟสกสเพมเตม 3 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30204 ฟสกสเพมเตม 4 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30205 ฟสกสเพมเตม 5 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30221 เคมเพมเตม 1 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30222 เคมเพมเตม 2 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30223 เคมเพมเตม 3 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30224 เคมเพมเตม 4 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30225 เคมเพมเตม 5 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30241 ชววทยาเพมเตม 1 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30242 ชววทยาเพมเตม 2 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30243 ชววทยาเพมเตม 3 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30244 ชววทยาเพมเตม 4 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30245 ชววทยาเพมเตม 5 3 ชวโมงตอสปดาห 1.5 หนวยกต รายวชา ว30261 โลก ดาราศาสตร 1 2 ชวโมงตอสปดาห 1.0 หนวยกต รายวชา ว30262 โลก ดาราศาสตร 1 2 ชวโมงตอสปดาห 1.0 หนวยกต รายวชา ว30263 โลก ดาราศาสตร 1 2 ชวโมงตอสปดาห 1.0 หนวยกต

128

คำอธบายรายวชา

รายวชา วทยาศาสตรกายภาพ 1 รหสวชา ว30101 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 6 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 2

ศกษา วเคราะหและอภปรายสรปเกยวกบธาตหรอสารประกอบ ความแตกตางของอะตอมโมเลกล หรอไอออน เปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางของแบบจำลองอะตอมของโบรกบแบบจำลองอะตอมแบบกลมหมอก เขยนสญลกษณนวเคลยรของธาตเพอระบจำนวนโปรตอน นวตรอน และอเลกตรอนของอะตอม และไอออนทเกดจากอะตอมเดยว ไอโซโทป ตารางธาต สมบตของธาตในตารางธาต ธาตเรพรเซนเททฟ หรอกลมธาตแทรนซชน เปรยบเทยบสมบตการนำไฟฟา การใหและรบอเลกตรอนระหวางธาตในกลมโลหะกบอโลหะ อนตรายทเกดจากธาตเรพรเซนเททฟและธาตแทรนซชน พนธะเคม พนธะโคเวเลนตพนธะไฮโดรเจน สมพนธระหวางจดเดอดของสารโคเวเลนตกบแรงดงดดระหวางโมเลกลตามสภาพขวหรอการเกดพนธะไฮโดรเจนเขยนสตรเคมของไอออนและสารประกอบไอออนกการละลายแบบแตกตวหรอไมแตกตวสารละลายอเลกโทรไลตหรอนอนอเลกโทรไลต สารประกอบอนทรย กรด-เบส พอลเมอร ประเภทของพอลเมอร ผลกระทบของการใชผลตภณฑพอลเมอรทมตอสงมชวตและสงแวดลอม พรอมแนวทางปองกนหรอแกไข ปฏกรยาเคม สตรเคมของสารตงตน ผลตภณฑ และแปลความหมายของสญลกษณในสมการเคมของปฏกรยาเคมปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคม ปฏกรยารดอกซธาตกมมนตรงส และคำนวณครงชวตและปรมาณของสารกมมนตรงสตวอยางประโยชนของสารกมมนตรงสและการปองกนอนตรายทเกดจากกมมนตภาพรงส โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร ในการสำรวจตรวจสอบ การสบคนขอมล การสบเสาะหาความร การวเคราะห การสงเคราะห การอภปรายและลงขอสรป โดยกระบวนการทางานระบบกลมและการระดมสมองเพอใหเกดความร ความเขาใจ ทกษะการคด สามารถนำเสนอองคความรทคนพบดวยรปแบบและวธการทเหมาะสม สามารถตดสนใจบนพนฐานของหลกการและเหตผลทถกตองตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

เหนคณคาของการนำองคความรทคนพบและวธการทางวทยาศาสตรไปใชประโยชนในชวตประจำวน มจตวทยาศาสตร มเจตคตทดตอวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค

129

รหสตวชวด ว 2.1 ม.5/1, ม.5/2, ม.5/3, ม.5/4, ม.5/5, ม.5/6, ม.5/7, ม.5/8, ม.5/9, ม.5/10

ม.5/11, ม.5/12, ม.5/13, ม.5/14, ม.5/15, ม.5/16, ม.5/17, ม.5/18, ม.5/19, ม.5/20, ม.5/21, ม.5/22, ม.5/23, ม.5/24, ม.5/25

รวม 25 ตวชวด

โครงสรางรายวชา วชา กายภาพ 1 รหส ว30101 จำนวน 1.5 หนวยกต

ชนมธยมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 1 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท หนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนร /

ตวชวด สาระสำคญ / ความคด

รวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 โครงสรางอะตอม และตารางธาต

ว2.1 ม.5/1-7 ทฤษฎ - โครงสรางอะตอม - ธาตและสารประกอบ - สญลกษณนวเคลยร - ตารางธาต

12 12

ปฏบต - สรางแบบจำลองอะตอม

2 พนธะเคม ว2.1 ม.5/8-14,16-17 ทฤษฎ - พนธะโคเวเลนต - พนธะโลหะ - พนธะไอออนก - โครงสรางและสมบตของสารประกอบอนทรย - การละลายของสาร

15 15

ปฏบต - การเขยนสตรเคม

130

ลำดบท หนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนร /

ตวชวด สาระสำคญ / ความคด

รวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

- การทดลองเกยวกบสมบตของพนธะเคม

3

พอลเมอร ว2.1 ม.5/15-19 ทฤษฎ - การเกดพอลเมอร - ประเภทพอลเมอร

13 10

ปฏบต - การนำเสนอผลกระทบผลกระทบของการใชผลตภณฑพอลเมอรทมตอสงมชวตและ สงแวดลอม พรอมแนวทางปองกนหรอแกไข

4 ปฏกรยาเคม ว2.1 ม.5/20-25 ทฤษฎ - สมการเคมของปฏกรยาเคม - ปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคม - ปฏกรยารดอกซ - สารกมมนตรงส

14 13

ปฏบต - การทดลองปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคม - คำนวณครงชวต - การเขยนสมการเคม

สอบกลางภาค 3 20 สอบปลายภาค 3 30

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 70 : 30

131

คำอธบายรายวชา รายวชาวทยาศาสตรกายภาพ (ฟสกส) รหสวชา ว30102 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 6 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 2 ศกษาวเคราะห ความเรว เวลา และความเรงของวตถ แรงลพธ ความสมพนธระหวางความเรงของวตถกบแรงลพธทกระทำตอวตถและมวลของวตถ แรงกรยาและแรงปฏกรยา การเคลอนทแนวตรง การเคลอนทแบบโพรเจกไทล การเคลอนทแบบวงกลม การเคลอนทแบบสน แรงโนมถวง การเกดสนามแมเหลก แรงแมเหลกทกระทำตออนภาคทมประจไฟฟาท เคลอนทในสนามแมเหลกและแรงแมเหลกทกระทำตอลวดตวนำทมกระแสไฟฟาผานในสนามแมเหลก การเกดอเอมเอฟ แรงเขมและแรงออน พลงงานนวเคลยรฟชชนและฟวชน การเปลยนพลงงานทดแทนเปนพลงงานไฟฟา การสะทอนการหกเหการเลยวเบนและการรวมคลน ความถธรรมชาตการสนพองและผลทเกดขนจากการสนพอง ความสมพนธระหวางความเขมเสยงกบระดบเสยง การเกดเสยงสะทอนกลบบตดอปเพลอรและการสนพองของเสยง การนำความร เกยวกบเสยงไปใชประโยชนในชวตประจำวน การมองเหนสของวตถและความผดปกตในการมองเหนส การทำงานของแผนกรองแสงสการผสมแสงสการผสมสารส คลนแมเหลกไฟฟาสวนประกอบคลนแมเหลกไฟฟา หลกการทำงานของอปกรณบางชนดทอาศยคลนแมเหลกไฟฟา การสอสารโดยอาศยคลนแมเหลกไฟฟาในการสงผานสารสนเทศและเปรยบเทยบการสอสารดวยสญญาณแอนะลอกกบสญญาณดจท โดยลดเวลาเรยนเนอหา และเพมการเรยนร ดวยการจดกจกรรม ซง ใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะแสวงหาความร การสบคนขอมล การอภปราย การสรางสถานการณ การวางแผน ทกษะปฏบตการ การวเคราะห การเสรมสรางเจตคต และการเสรมสรางคณลกษณะทพงประสงค เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยน มความสามารถในการตดสนใจ มจรยธรรม และวเคราะหการเปลยนแปลงเทคโนโลยสารสนเทศทมผลตอการดำเนนชวต อาชพ สงคม และวฒนธรรม สอดจทล เทคโนโลยสารสนเทศในการแกปญหาหรอเพมมลคาใหกบบรการหรอผลตภณฑทใช ในชวตจรงอยางสรางสรรค รวมทงทรพยากรในการทำโครงงานเพอแกปญหาหรอพฒนางาน รหสตวชวด ว 2.2 ม.5/1, ม.5/2, ม.5/3, ม.5/4, ม.5/5, ม.5/6, ม.5/7, ม.5/8, ม.5/9, ม.5/10

ว 2.3 ม.5/1, ม.5/2, ม.5/3, ม.5/4, ม.5/5, ม.5/6, ม.5/7, ม.5/8, ม.5/9, ม.5/10, ม.5/11, ม.2/12 ว 4.1 ม.5/1

132

ว 4.2 ม.5/1 รวม 24 ตวชวด

โครงสรางรายวชา วชา วทยาศาสตรกายภาพ 2 รหส ว30102 จำนวน 1.5 หนวยกต

ชนมธยมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 2 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท หนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนร /

ตวชวด สาระสำคญ / ความคด

รวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 การเคลอนท ว 2.2 ม.5/1-6 ว 4.1 ม.5/1 ว 4.2 ม.5/1

ทฤษฎ - ความเรว เวลา และความเรงของวตถ - แรงลพธ - แรงกรยาและแรงปฏกรยา - การเคลอนทแนวตรง - การเคลอนทแบบโพรเจกไทล - การเคลอนทแบบวงกลม - การเคลอนทแบบสน

12 10

ปฎบต การสรางของเลนวทยาศาสตร - แรงกรยาและแรงปฏกรยา - การเคลอนทแนวตรง - การเคลอนทแบบโพรเจกไทล

9 10

2 สนามของแรง ว 2.2 ม.5/7-10 ทฤษฎ 6 10

133

ลำดบท หนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนร /

ตวชวด สาระสำคญ / ความคด

รวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

ว 2.3 ม.5/11-12 ว 4.1 ม.5/1 ว 4.2 ม.5/1

- การเกดสนามแมเหลก - แรงแมเหลก - การเกดอเอมเอฟ - แรงเขมและแรงออน

- คลนแมเหลกไฟฟา - สญญาณแอนะลอกและสญญาณดจทล

ปฏบต -

สรปทบทวนภาพรวม (สอบกลางภาค)

3 10

3 คลน ว 2.3 ม.5/3-10 ว 4.1 ม.5/1 ว 4.2 ม.5/1

ทฤษฎ - การสะทอน - การหกเห - การเลยวเบน - การรวมคลน - การสนพอง - ความเขมเสยงและระดบเสยง - การมองเหนสของวตถ - การผสมแสงสการผสมสารส

14 10

ปฏบต การทดลองเกยวกบ - การมองเหนสของวตถ - การผสมแสงสการผสมสารส

4

10

4 พลงงานนวเคลยร ว 2.3 ม.5/1-2 ว 4.1 ม.5/1

ทฤษฎ - พลงงานนวเคลยรฟช

9 10

134

ลำดบท หนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนร /

ตวชวด สาระสำคญ / ความคด

รวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

ว 4.2 ม.5/1

ชน - พลงงานนวเคลยรฟวชน

ปฏบต -

สรปทบทวนภาพรวม (สอบปลายภาค)

3 30

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 70 : 30

คำอธบายรายวชา รายวชา วทยาศาสตรชวภาพ รหสวชา ว30103 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 6 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 2

ศกษา สบคนขอมลและอธบายความสมพนธของสภาพทางภมศาสตรบนโลกกบความหลากหลายของไบโอมและยกตวอยางไบโอมชนดตางๆ การเปลยนแปลงแทนทของระบบนเวศ การเปลยนแปลงขององคประกอบทางกายภาพและทางชวภาพทมผลตอการเปลยนแปลงขนาดของประชากรสงมชวตในระบบนเวศ ปญหาและผลกระทบทมตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมพรอมทงนำเสนอแนวทางในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและการแกไขปญหาสงแวดลอม อธบายและเปรยบเทยบ โครงสรางและสมบตของเยอหมเซลลทสมพนธกบการลำเลยงสารผานเยอหมเซลลแบบตางๆ การควบคมดลยภาพของนำ กรด-เบสของเลอดและสารในเลอดโดยการทำงานของไต การควบคมดลยภาพของอณหภมภายในรางกาย การตอบสนองของรางกายตอสงแปลกปลอมของรางกาย อาการทเกดจากความผดปกตของระบบภมคมกน ภาวะภมคมกนบกพรองทมสาเหตมาจากการตดเชอ HIV ทดสอบและบอกชนดของสารอาหารทพชสงเคราะหได การใชประโยชนจากสาร

135

ตางๆทพชบางชนดสรางขน ปจจยภายนอกทมผลตอการเจรญเตบโตของพช สารควบคมการเจรญเตบโตของพชทมนษยสงเคราะหขนและประยกตใชทางดานการเกษตรของพช การตอบสนองของพชตอสงเราในรปแบบตางๆ ความสมพนธระหวางยนการสงเคราะหโปรตนและลกษณะทางพนธกรรม หลกการถายทอดลกษณะทถกควบคมดวยยนทอยบนโครโมโซมเพศและมลตเปลแอลลล การเปลยนแปลงลำดบนวคลโอไทดในดเอนเอตอการแสดงลกษณะของสงมชวต สบคนขอมลและ อภปราย ยกตวอยางการนำมวเทชนไปใชประโยชน ผลของเทคโนโลยทางดเอนเอทมตอมนษยและสงแวดลอมและความหลากหลายของสงมชวตซงเปนผลมาจากววฒนาการ โดยลดเวลาเรยนเนอหา และเพมการเรยนร ดวยการจดกจกรรม ซงใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร การสบเสาะหาความร การสำรวจตรวจสอบ การสบคนขอมลและการอภปราย เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยนร มความสามารถในการตดสนใจ รจกประหยดอดออม เหนคณคาของการนำความรไปใชประโยชนในชวตประจำวน มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรมและคานยมทเหมาะสมโดยสอดแทรกการเรยนรอาเซยน หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และคานยม 12 ประการ รหสตวชวด ว 1.1 ม.4/1, ม.4/2, ม.4/3, ม.4/4

ว 1.2 ม.4/1, ม.4/2, ม.4/3, ม.4/4 ม.4/5, ม.4/6, ม.4/7, ม.4/8, ม.4/9, ม.4/10, ม.4/11, ม.4/12 ว 1.3 ม.4/1, ม.4/2, ม.4/3 , ม.4/4, ม.4/5, ม.4/6

รวม 22 ตวชวด

โครงสรางรายวชา วชาวทยาศาสตรชวภาพ รหส ว30103 จำนวน 1.5 หนวยกต ชนมธยมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 2 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท หนวยการ

เรยนร มาตรฐานการ

เรยนร /ตวชวด สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 ระบบนเวศ

ว 1.1 ม.4/1 ม.4/2 ม.4/3

- ความสมพนธของสภาพทางภมศาสตรบนโลกกบความหลากหลายของไบโอม

10 10

136

ลำดบท หนวยการ

เรยนร มาตรฐานการ

เรยนร /ตวชวด สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

ม.4/4 -การเปลยนแปลงแทนทของระบบนเวศ -การเปลยนแปลงขององคประกอบทางกายภาพและทางชวภาพ -ปญหาและผลกระทบทมตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมพรอมทง การอนรกษและการแกไขปญหาสงแวดลอม

2 การลำเลยงและการรกษาดลยภาพ

ว 1.2 ม.4/1 ม.4/2 ม.4/3 ม.4/4

-โครงสรางและสมบตของเยอหมเซลล -การลำเลยงสารและเปรยบเทยบการลำเลยงสารผานเยอหมเซลลแบบตางๆ -การควบคมดลยภาพของนำและสารในเลอดโดยการทำงานของไต -การควบคมดลยภาพของกรด-เบสของเลอดโดยการทำงานของไตและปอด -การควบคมดลยภาพของอณหภมภายในรางกายโดยระบบหมนเวยนเลอดผวหนงและกลามเนอโครงราง

12 15

3 ระบบภมคมกน ว 1.2 ม.4/5 ม.4/6 ม.4/7

-การตอบสนองของรางกายแบบไมจำเพาะและแบบจำพำ - โรคหรออาการทเกดจากความผดปกตของระบบภมคมกน -ภาวะภมคมกนบกพรองทมสำเหตมาจากการตดเชอ HIV

8 10

4 พช ว 1.2 ม.4/8 ม.4/9

-สารอาหารทพชสงเคราะหได -ประโยชนจากสารตางๆทพชบาง

10 15

137

ลำดบท หนวยการ

เรยนร มาตรฐานการ

เรยนร /ตวชวด สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

ม.4/10 ม.4/11 ม.4/12

ชนดสรางขน -ปจจยภายนอกทมผลตอการเจรญเตบโตของพช -สารควบคมการเจรญเตบโตของพชทมนษยสงเคราะหขน -การนำมาประยกตใชทางดานการเกษตรของพช -การตอบสนองของพชตอสงเราในรปแบบตางๆทมผลตอการดำรงชวต

5 การถายทอดทางพนธกรรม

ว 1.3 ม.4/1 ม.4/2 ม.4/3 ม.4/4 ม.4/5 ม.4/6

-การสงเคราะหโปรตนและลกษณะทางพนธกรรม -การถายทอดลกษณะทถกควบคมดวยยนทอยบนโครโมโซมเพศและมลตเปลแอลลล -การเปลยนแปลงลำดบนวคลโอไทดในดเอนเอตอการแสดงลกษณะของสงมชวต -การนำมวเทชนไปใชประโยชน -เทคโนโลยทางดเอนเอทมตอมนษยและสงแวดลอม -ความหลากหลายของสงมชวตซงเปนผลมาจากววฒนาการ

18 20

สรปทบทวนภาพรวม (สอบปลายภาค)

2 30

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 70 : 30

138

คำอธบายรายวชา รายวชาโลกและอวกาศ รหสวชา ว กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 6 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 2 ศกษาวเคราะห การกำเนดและการเปลยนแปลงพลงงาน สสาร ขนาด อณหภมของเอกภพหลงเกดบกแบง หลกฐานทสนบสนนทฤษฎบกแบง กาแลกซทางชางเผอก ระบบสรยะ ดาวฤกษ ววฒนาการของดาวฤกษ ดวงอาทตย ลมสรยะ พายสรยะ กลองโทรทรรศน ดาวเทยม ยานอวกาศ สถานอวกาศ เทคโนโลยอวกาศ โลก การเคลอนทของแผนธรณ ภเขาไฟ แผนดนไหว สนาม การหมนเวยนของอากาศ ทศทางการเคลอนทของอากาศ การหมนเวยนของนำทมตอลกษณะภมอากาศ ลมฟาอากาศ สงมชวต และสงแวดลอม การเปลยนแปลงภมอากาศของโลก สญลกษณลมฟาอากาศ และเทคโนโลยสารสนเทศ โดยลดเวลาเรยนเนอหา และเพมการเรยนร ดวยการจดกจกรรม ซง ใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะแสวงหาความร การสบคนขอมล การอภปราย การสรางสถานการณ การวางแผน ทกษะปฏบตการ การวเคราะห การเสรมสรางเจตคต และการเสรมสรางคณลกษณะทพงประสงค เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยน มความสามารถในการตดสนใจ มจรยธรรม และวเคราะหการเปลยนแปลงเทคโนโลยสารสนเทศทมผลตอการดำเนนชวต อาชพ สงคม และวฒนธรรม รหสตวชวด ว 3.1 ม.2/1, ม.2/2, ม.2/3, ม.2/4, ม.2/5, ม.2/6, ม.2/7, ม.2/8, ม.2/9, ม.2/10

ว 3.2 ม.2/1, ม.2/2, ม.2/3, ม.2/4, ม.2/5, ม.2/6, ม.2/7, ม.2/8, ม.2/9, ม.2/10, ม.2/11, ม.2/12, ม.2/13, ม.2/14 ว 4.2 ม.6/1

รวม 25 ตวชวด

139

โครงสรางรายวชา วชา โลกและอวกาศ รหส ว จำนวน 1.5 หนวยกต ชนมธยมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 2 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท หนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนร /

ตวชวด สาระสำคญ / ความคด

รวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 ระบบสรยะ ว 3.1 ม.6/1-10 ว 4.2 ม.6/1

ทฤษฎ - บกแบง - กาแลกซ - ระบบสรยะ - ดาวฤกษ - ลมสรยะ - พายสรยะ - กลองโทรทรรศน - ดาวเทยม - ยานอวกาศ - สถานอวกาศ - เทคโนโลยอวกาศ

12 10

ปฎบต สรางแบบจำลอง - ระบบสรยะ - กลองโทรทรรศน

15 20

สรปทบทวนภาพรวม (สอบกลางภาค)

3 10

2 โลกและการเปลยนแปลง

ว 3.2 ม.2/1-6 ว 4.2 ม.6/1

ทฤษฎ - โลก - การเคลอนทของแผนธรณ - ภเขาไฟ - แผนดนไหว - สนาม

6 10

140

ลำดบท หนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนร /ตวชวด

สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

ปฏบต สรางแบบจำลอง - โลก - การเคลอนทของแผนธรณ - ภเขาไฟ

9

20

3 โลกและการเปลยนแปลง

ว 3.2 ม.2/7-14 ว 4.2 ม.6/1

ทฤษฎ - การหมนเวยนของอากาศ - ทศทางการเคลอนทของอากาศ - การหมนเวยนของนำ - การเปลยนแปลงภมอากาศของโลก - สญลกษณลมฟาอากาศ

6 10

ปฏบต การทดลองเกยวกบ - การหมนเวยนของอากาศ - ทศทางการเคลอนทของอากาศ

6

20

สรปทบทวนภาพรวม (สอบปลายภาค)

3 30

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 70 : 30

141

คำอธบายรายวชา รายวชาฟสกส1 รหสวชา ว30201 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 4 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 1

สบคน และอธบายการคนหาความรทางฟสกส ประวตความเปนมา รวมทงพฒนาการของ หลกการและแนวคดทางฟสกสทมผลตอการแสวงหาความรใหมและการพฒนาเทคโนโลยวด และรายงานผลการวดปรมาณทางฟสกสไดถกตองเหมาะสม โดยนำความคลาดเคลอนในการวดมาพจารณาในการนำเสนอผล รวมทงแสดงผลการทดลองในรปของกราฟ วเคราะหและแปลความหมายจากกราฟเสนตรงทดลอง และอธบายความสมพนธระหวางตำแหนง การกระจด ความเรว และความเรงของการเคลอนทของวตถในแนวตรงทมความเรงคงตวจากกราฟและสมการ รวมทงทดลองหาคาความเรงโนมถวงของโลก และคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของทดลอง และอธบายการหาแรงลพธของแรงสองแรงททำมมตอกนเขยนแผนภาพของแรงทกระทำตอวตถอสระ ทดลอง และอธบายกฎการเคลอนทของนวตนและการใชกฎการเคลอนทของนวตนกบสภาพการเคลอนทของวตถ อธบายกฎความโนมถวงสากลและผลของสนามโนมถวงททำใหวตถมนำหนก วเคราะห อธบาย และคำนวณแรงเสยดทานระหวางผวสมผสของวตถคหนง ๆ ในกรณทวตถหยดนงและวตถเคลอนท รวมทงทดลองหาสมประสทธความเสยดทานระหวางผวสมผสของวตถคหนง ๆ และนำความรเรองแรงเสยดทานไปใชในชวตประจำวนอธบายสมดลกลของวตถ โมเมนต และผลรวมของโมเมนตทมตอการหมน แรงคควบและผลของแรงคควบทมตอสมดลของวตถ เขยนแผนภาพของแรงทกระทำตอวตถอสระเมอวตถอยในสมดลกล และคำนวณปรมาณตาง ๆทเกยวของ รวมทงทดลองและอธบายสมดลของแรงสามแรงสงเกตและอธบายสภาพการเคลอนทของ วตถ เมอแรงทกระทำตอวตถผานศนยกลาง มวลของวตถ และผลของศนยถวงทมตอ เสถยรภาพของวตถ

โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรในการสำรวจตรวจสอบ รวบรวมขอมล สบคนขอมล สบเสาะหาความร สรปผลเพอวเคราะหและสงเคราะหเปนองคความรทางวทยาศาสตรโดยใชกระบวนการตางๆทหลากหลายและเหมาะสมกบบรบททางสงคมในปจจบน มกระบวนการคดทมคณธรรม จรยธรรม คานยมทพงประสงค ตดสนใจและมเหตผลตามหลกการของเศรษฐกจพอเพยง เหนคณคาขององคความรทไดรบพรอมนำองคความรไปปรบใชในชวตประจำวนอยางถกตองและเหมาะสม ผลการเรยนร 1 ม.4/1, ม.4/2, ม.4/3, ม.4/4, ม.4/5 ,ม.4/6, ม.4/7, ม.4/8, ม.4/9 รวม 9ผลการเรยนร

142

โครงสรางรายวชา วชา ฟสกส 1 รหส ว30201 จำนวน 1.5 หนวยกต

ชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 1 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 ธรรมชาตและพฒนาการทางฟสกส

1 ม.4/1-2 -การคนหาความรทางฟสกส -ประวตความเปนมา รวมทงพฒนาการของหลกการและแนวคดทางฟสกส -ผลของพฒนาการทางฟสกสทมตอการแสวงหาความรใหมและการพฒนาเทคโนโลย -การวด และการบนทกผลการวดปรมาณทางฟสกส -การรายงานความคลาดเคลอนและการวเคราะหผลการทดลอง

8 5

2 การเคลอนทแนวตรง

1 ม.4/3

-ตำแหนง -การกระจดและระยะทาง -อตราเรวและความเรว -ความเรง -กราฟของการเคลอนทแนวตรง -สมการสำหรบการเคลอนทแนวตรง -การตกแบบเสร

16 15

143

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

3 แรง และ กฏการเคลอนท

1 ม.4/4-7 -แรง -การหาแรงลพธ -มวล แรง และกฎการเคลอนท -แรงเสยดทาน -แรงดงดดระหวางมวล -การประยกตใชกฏการเคลอนท

20 25

4 สมดลกล 1 ม.4/8-9 -สมดลกล -ศนยกลางมวลและศนยถวง -สมดลตอการเคลอนท -สมดลตอการหมน -เสถยรภาพของวตถ

10 15

สอบกลางภาค 3 20 สอบปลายภาค 3 20

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80: 20

144

คำอธบายรายวชา รายวชา ฟสกส 2 รหสวชา ว30202 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 4 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 2

ศกษาวเคราะห และคำนวณงานของแรงคงตว จากสมการและพนทใตกราฟความสมพนธ ระหวางแรงกบตำแหนง รวมทงอธบายและ คำนวณกำลงเฉลยพลงงานจลน พลงงานศกย พลงงานกล ทดลองหาความสมพนธระหวางงานกบพลงงานจลน งานกบพลงงานศกยโนมถวง ขนาดของแรงทใชดงสปรงกบระยะทสปรงยดออกและงานกบพลงงานศกยยดหยน รวมทงความสมพนธระหวางงานของแรงลพธ และพลงงานจลน และคำนวณงานทเกดขนจากแรงลพธคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของกบการเคลอนทของวตถในสถานการณตาง ๆ โดยใชกฎการอนรกษพลงงานกลการทำงาน ประสทธภาพและการไดเปรยบเชงกลของเครองกลอยางงายบางชนด โดยใชความรเรองงานและสมดลกล รวมทงคำนวณประสทธภาพและการไดเปรยบเชงกลโมเมนตมของวตถ และการดลจากสมการและพนทใตกราฟความสมพนธระหวางแรงลพธกบเวลา ความสมพนธระหวางแรงดลกบโมเมนตมการชนของวตถในหนงมต ทงแบบยดหยน ไมยดหยน และการดดตวแยกจากกนในหนงมตปรมาณตาง ๆ ทเกยวของกบการเคลอนทแบบโพรเจกไทล และทดลองการเคลอนทแบบโพรเจกไทลความสมพนธระหวางแรงสศนยกลาง รศมของการเคลอนท อตราเรวเชงเสน อตราเรวเชงมม และมวลของวตถ ในการเคลอนทแบบวงกลมในระนาบระดบ รวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ และประยกตใชความรการเคลอนทแบบวงกลม ในการอธบายการโคจรของดาวเทยม

โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรในการสำรวจตรวจสอบ รวบรวมขอมล สบคนขอมล สบเสาะหาความร สรปผลเพอวเคราะหและสงเคราะห เปนองคคว ามรทางวทยาศาสตรโดยใชกระบวนการตางๆทหลากหลายและเหมาะสมกบบรบททางสงคมในปจจบน มกระบวนการคดทมคณธรรม จรยธรรม คานยมทพงประสงค ตดสนใจและมเหตผลตามหลกการของเศรษฐกจพอเพยง เหนคณคาขององคความรทไดรบพรอมนำองคความรไปปรบใชในชวตประจำวนอยางถกตองและเหมาะสม ผลการเรยนร 1 ม.4/10 , ม.4/11 , ม.4/12 , ม.4/13 , ม.4/14 , ม.4/15 , ม.4/16 , ม.4/17 รวม 8ผลการเรยนร

145

โครงสรางรายวชา วชา ฟสกส 2 รหส ว30202 จำนวน 1.5 หนวยกต

ชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 2 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 งานและพลงงาน 1 ม.4/10-13 -งานเนองจากแรงคงตว -งานเนองจากแรงไมคงตว -กำลง -พลงงานกล -การอนรกษพลงงานกล -เครองกล

20 25

2 โมเมนตมและ การชน

1 ม.4/14-15 -โมเมนตม -แรงและการเปลยนโมเมนตม -การดล -การอนรกษโมเมนตม -การชนและการดดตวแยกจากกน

20 25

3 การเคลอนทแนวโคง

1 ม.4/16-17 -การเคลอนทแบบโพรเจกไทล -การเคลอนทแบบวงกลม

14 10

สอบกลางภาค 3 20 สอบปลายภาค 3 20

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80: 20

146

คำอธบายรายวชา รายวชา ฟสกส 3 รหสวชา ว30203 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 5 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 1 ศกษา การเคลอนทแบบฮารมอนก อยางงายของวตถตดปลายสปรง และลกตมอยางงาย ความถธรรมชาตของวตถและการเกดการสนพอง ปรากฏการณคลนชนดของคลน สวนประกอบของคลนการแผของหนาคลนดวยหลกการของฮอยเกนสและการรวมกนของคลนตามหลกการซอนทบ การสะทอน การหกเห การแทรกสอด และการเลยวเบนของคลนผวนำ การเกดเสยง การเคลอนทของเสยง ความสมพนธระหวางคลน การกระจดของอนภาคกบคลนความดนความสมพนธระหวางอตราเรวของเสยงในอากาศทขนกบอณหภม ในหนวยองศาเซลเซยส สมบตของคลนเสยง ไดแก การสะทอน การหกเห การแทรกสอด การเล ยว เบน ความเขม เส ยง ระดบ เสยง องคประกอบ ของการไดยน คณภาพเสยง และมลพษทางเสยง การเกดการสนพองของอากาศ การเกดบต คลนนง ปรากฏการณ ดอปเพลอร คลนกระแทกของเสยง การแทรกสอดของแสงผานสลตคและเกรตตง การเลยวเบน และการแทรกสอดของแสงผานสลตเดยว การสะทอนของแสงทผววตถตามกฎการสะทอน เขยนรงสของแสงและคำนวณตำแหนงและขนาดภาพของวตถ เมอแสงตกกระทบกระจกเงาราบและกระจกเงาทรงกลม ความสมพนธระหวางดรรชนหกเห มมตกกระทบ และมมหกเห ความลกจรงและความลกปรากฏ มมวกฤตและการสะทอนกลบหมดของแสง ภาพทเกดจากเลนสบาง หาตำแหนง ขนาด ชนด ของภาพ และความสมพนธระหวางระยะวตถ ระยะภาพและความยาวโฟกส การนำความรเรองการหกเหของแสงผานเลนสบาง ธรรมชาตทเกยวกบแสง เชน รง การทรงกลด มราจ และการเหนทองฟาเปนสตางๆ ในชวงเวลาตางกน การมองเหนแสงส สของวตถ การผสมสารสและการผสมแสงสและการบอดส โดยลดเวลาเรยนเนอหา และเพมการเรยนร ดวยการจดกจกรรมกระบวนการทางวทยาศาสตร กระบวนการสบเสาะหาความร การสบคนขอมล การสงเกต การวเคราะห การทดลอง การอภปราย การอธบาย และสรป เพอใหเกดการเรยนร ความคด ความเขาใจ มความสามารถในการตดสนใจ สอสารสงท เรยนรและนำความรไปใชในชวตของตนเอง มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรม และคานยม ผลการเรยนร 1. ทดลอง และอธบายการเคลอนทแบบฮารมอนก อยางงายของวตถตดปลายสปรงและ

ลกตมอยางงายรวมทงคำนวณปรมาณตางๆ ทเกยวของ 2. อธบายความถธรรมชาตของวตถและการเกดการสนพอง 3. อธบายปรากฏการณคลนชนดของคลน สวนประกอบของคลนการแผของหนาคลนดวย

147

หลกการของฮอยเกนสและการรวมกนของคลนตามหลกการซอนทบพรอมทงคำนวณอตราเรวความถและความยาวคลน 4. สงเกตและอธบายการสะทอน การหกเห การแทรกสอดและการเลยวเบนของคลนผวนำรวมทงคำนวณปรมาณตางๆ ทเกยวของ 5. อธบายการเกดเสยง การเคลอนทของเสยง ความสมพนธระหวางคลน การกระจดของ อนภาคกบคลนความดนความสมพนธระหวางอตราเรวของเสยงในอากาศทขนกบอณหภม ในหนวยองศาเซลเซยส สมบตของคลนเสยง ไดแก การสะทอน การหกเห การแทรกสอด การเลยวเบน รวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ 6. อธบายความเขมเสยง ระดบเสยง องคประกอบ ของการไดยน คณภาพเสยง และมลพษทาง เสยง รวมทงคำนวณปรมาณตางๆ ทเกยวของ 7. ทดลอง และอธบายการเกดการสนพองของอากาศในทอปลายเปดหนงดาน รวมทงสงเกต และอธบายการเกดบต คลนนง ปรากฏการณ ดอปเพลอร คลนกระแทกของเสยงคำนวณ ปรมาณตางๆ ทเกยวของ และนำความรเรองเสยงไปใชในชวตประจำวน 8. ทดลอง และอธบายการแทรกสอดของแสงผานสลตคและเกรตตง การเลยวเบน และการแทรกสอดของแสงผานสลตเดยวรวมทงคำนวณปรมาณตางๆ ทเกยวของ 9. ทดลอง และอธบายการสะทอนของแสงทผววตถตามกฎการสะทอน เขยนรงสของแสงและ คำนวณตำแหนงและขนาดภาพของวตถ เมอแสงตกกระทบกระจกเงาราบและกระจกเงาทรงกลมรวมทงอธบายการนำความรเรองการสะทอนของแสงจากกระจกเงาราบ และกระจกเงา ทรงกลมไปใชประโยชนในชวตประจำวน 10. ทดลอง และอธบายความสมพนธระหวางดรรชนหกเห มมตกกระทบ และมมหกเห รวมทงอธบายความสมพนธระหวางความลกจรงและความลกปรากฏ มมวกฤตและการสะทอนกลบหมดของแสง และคำนวณปรมาณตางๆ ทเกยวของ 11. ทดลอง และเขยนรงสของแสงเพอแสดงภาพทเกดจากเลนสบาง หาตำแหนง ขนาด ชนด ของภาพและความสมพนธระหวางระยะวตถ ระยะภาพและความยาวโฟกส รวมทงคำนวณ ปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ และอธบายการนำความรเรองการหกเหของแสงผานเลนสบาง ไปใชประโยชนในชวตประจำวน 12. อธบายปรากฏการณธรรมชาตทเกยวกบแสง เชน รง การทรงกลด มราจ และการเหน ทองฟาเปนสตางๆ ในชวงเวลาตางกน

148

13. สงเกต และอธบายการมองเหนแสงส สของวตถ การผสมสารสและการผสมแสงสรวมทงอธบายสาเหตของการบอดส

รวม 13 ผลการเรยนร

โครงสรางรายวชา วชา ฟสกส 3 รหส ว30203 จำนวน 1.5 หนวยกต

ชนมธยมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 1 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท

หนวยการเรยนร

ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 การเคลอนทแบบฮารมอ นกอยางงาย

2 ม.5/1 2 ม.5/2

- การเคลอนทแบบฮารมอนก อยางงายของวตถตดปลายสปรงและลกตมอยางงายรวมทงคำนวณปรมาณตางๆ ทเกยวของ - ความถธรรมชาตของวตถและการเกดการสนพอง

10 10

2 คลนกล 2 ม.5/3 2 ม.5/4

- ปรากฏการณคลนชนดของคลน - สวนประกอบของคลน - การแผของหนาคลนดวยหลกการของฮอยเกนส - การรวมกนของคลนตามหลกการซอนทบ -การสะทอนการหกเห การแทรกสอดและการเลยวเบนของคลนผวนำ

12 20

3 เสยงและการไดยน

2 ม.5/5 2 ม.5/6 2 ม.5/7

-การเกดเสยง การเคลอนทของเสยง ความสมพนธระหวางคลน การกระจดของ -อนภาคกบคลนความดนความสมพนธระหวางอตราเรวของเสยงในอากาศทขนกบอณหภมในหนวยองศาเซลเซยส

16 25

149

ลำดบท

หนวยการเรยนร

ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

-สมบตของคลนเสยง ไดแก การสะทอน การหกเห การแทรกสอดการเลยวเบน -ความเขมเสยง ระดบเสยง องคประกอบ ของการไดยน คณภาพเสยง และมลพษทางเสยง -การเกดการสนพองของอากาศในทอปลายเปดหนงดานรวมทงสงเกต -การเกดบต คลนนง ปรากฏการณ ดอปเพลอร คลนกระแทกของเสยง

4 แสงและการเหน 2 ม.5/8 2 ม.5/9 2 ม.5/10 2 ม.5/11 2 ม.5/12 2 ม.5/13

-การแทรกสอดของแสงผานสลตคและเกรตตง การเลยวเบน และการแทรกสอดของแสงผานสลตเดยว -การสะทอนของแสงทผววตถตามกฎการสะทอน - รงสของแสง ตำแหนงและขนาดภาพของวตถ เมอแสงตกกระทบกระจกเงาราบและกระจกเงาทรงกลม -ความสมพนธระหวางดรรชนหกเห มมตกกระทบ และมมหกเห -ความลกจรงและความลกปรากฏ มมวกฤตและการสะทอนกลบหมดของแสง -รงสของแสงเพอแสดงภาพทเกดจากเลนสบาง หาตำแหนง ขนาดชนดของภาพ และความสมพนธระหวางระยะวตถ ระยะภาพและความยาวโฟกส -การหกเหของแสงผานเลนสบาง -ปรากฏการณธรรมชาตทเกยวกบ

20 25

150

ลำดบท

หนวยการเรยนร

ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

แสง -การมองเหนแสงส สของวตถ การผสมสารสและการผสมแสงสรวมทงอธบายสาเหตของการบอดส

สรปทบทวนภาพรวม (สอบปลายภาค)

2 20

รวม 60 100 หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80 : 20

คำอธบายรายวชา รายวชา ฟสกส 4 รหสวชา ว30204 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 5 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 2 ศกษา การทำวตถทเปนกลาง ทางไฟฟาใหมประจไฟฟาโดยการขดสกนและการเหนยวนำไฟฟาสถต แรงไฟฟาตามกฎของคลอมบ สนามไฟฟาและแรง ไฟฟาทกระทำกบอนภาคทมประจไฟฟาทอยใน สนามไฟฟา พลงงานศกยไฟฟา ศกยไฟฟา และความตางศกยระหวางสอง ตำแหนงใดๆ สวน ประกอบของตวเกบประจ ความสมพนธระหวางประจไฟฟา ความตางศกย และความจของตวเกบประจ ไฟฟาสถต การเคลอนทของอเลกตรอนอสระ และกระแสไฟฟาในลวดตวนำ ความสมพนธ ระหวางกระแสไฟฟาในลวดตวนำกบความเรว ลอยเลอนของอเลกตรอนอสระ ความหนาแนน ของอเลกตรอนในลวดตวนำและพนทหนาตด ของลวดตวนำ กฎของโอหม ความสมพนธระหวางความตานทานกบความยาว พนทหนาตด และสภาพตานทานของตวนำโลหะ ทอณหภมคงตว อเอมเอฟของ แหลงกำเนดไฟฟากระแสตรง พลงงานไฟฟา และกำลงไฟฟา การตอแบตเตอรแบบอนกรมและแบบขนาน การเปลยนพลงงานทดแทนเปน พลงงานไฟฟา โดยลดเวลาเรยนเนอหา และเพมการเรยนร ดวยการจดกจกรรมกระบวนการทางวทยาศาสตร กระบวนการสบเสาะหาความร การสบคนขอมล การสงเกต การวเคราะห การทดลอง การอภปราย การอธบาย และสรป เพอใหเกดการเรยนร ความคด ความเขาใจ มความสามารถในการ

151

ตดสนใจ สอสารสงท เรยนรและนำความรไปใชในชวตของตนเอง มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรม และคานยม ผลการเรยนร 1. ทดลองและอธบายการทำวตถทเปนกลาง ทางไฟฟาใหมประจไฟฟาโดยการขดสกนและ

การเหนยวนำไฟฟาสถต 2. อธบายและคำนวณแรงไฟฟาตามกฎของคลอมบ 3. อธบายและคำนวณสนามไฟฟาและแรง ไฟฟาทกระทำกบอนภาคทมประจไฟฟาทอยใน สนามไฟฟา รวมทงหาสนามไฟฟาลพธ เนองจากระบบจดประจโดยรวมกนแบบเวกเตอร 4. อธบายและคำนวณพลงงานศกยไฟฟา ศกยไฟฟา และความตางศกยระหวางสองตำแหนงใดๆ 5. อธบายสวนประกอบของตวเกบประจ ความสมพนธระหวางประจไฟฟา ความตางศกย และความจของตวเกบประจ และอธบาย พลงงานสะสมในตวเกบประจ และความจสมมล รวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆ ท เกยวของ 6. นำความรเรองไฟฟาสถตไปอธบายหลกการ ทำงานของเครองใชไฟฟาบางชนด และ ปรากฏการณในชวตประจำวน 7. อธบายการเคลอนทของอเลกตรอนอสระ และกระแสไฟฟาในลวดตวนำ ความสมพนธ ระหวางกระแสไฟฟาในลวดตวนำกบความเรว ลอยเลอนของอเลกตรอนอสระ ความหนาแนน ของอเลกตรอนในลวดตวนำและพนทหนาตด ของลวดตวนำ และคำนวณปรมาณตางๆ ท เกยวของ 8. ทดลองและอธบายกฎของโอหม อธบายความสมพนธระหวางความตานทานกบความยาว พนทหนาตด และสภาพตานทานของตวนำโลหะ ทอณหภมคงตว และคำนวณปรมาณตางๆ ท เกยวของ รวมทง อธบายและคำนวณความตานทานสมมลเมอนำตวตานทานมาตอกนแบบ อนกรมและแบบขนาน 9. ทดลอง อธบายและคำนวณอเอมเอฟของ แหลงกำเนดไฟฟากระแสตรง รวมทงอธบาย และคำนวณพลงงานไฟฟา และกำลงไฟฟา 10. ทดลองและคำนวณอเอมเอฟสมมลจาก การตอแบตเตอรแบบอนกรมและแบบขนาน รวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ ในวงจรไฟฟากระแสตรงซงประกอบดวย แบตเตอรและตวตานทาน 11. อธบายการเปลยนพลงงานทดแทนเปน พลงงานไฟฟา รวมทงสบคนและอภปราย เกยวกบเทคโนโลย ทนำมาแกปญหา หรอ ตอบสนองความตองการทางดานพลงงานไฟฟา โดยเนนดานประสทธภาพและความคมคาดาน คาใชจาย

รวม 11 ผลการเรยนร

152

โครงสรางรายวชา

วชา ฟสกส 4 รหส ว30204 จำนวน 1.5 หนวยกต ชนมธยมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 2 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท หนวยการ

เรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1. ไฟฟาสถต 3 ม.5/1 3ม.5/2 3 ม.5/3 3 ม.5/4 3 ม.5/5 3 ม.5/6

-การทำวตถทเปนกลางทางไฟฟาใหมประจไฟฟาโดยการขดสกนและการเหนยวนำไฟฟาสถต -แรงไฟฟาตามกฎของคลอมบ - สนามไฟฟาและแรงไฟฟาทกระทำกบอนภาคทมประจไฟฟา ทอยในสนามไฟฟารวมทงหาสนามไฟฟาลพธเนองจากระบบจดประจโดยรวมกนแบบเวกเตอร -พลงงานศกยไฟฟาศกยไฟฟาและความตางศกยระหวางสองตำแหนงใดๆ -สวนประกอบของตวเกบประจความสมพนธระหวางประจไฟฟาความตางศกยและความจของตวเกบประจพลงงานสะสมในตวเกบประจและความจสมมล -การนำความรเรองไฟฟาสถตไปอธบายหลกการทำงานของเครองใชไฟฟาบางชนดและปรากฏการณในชวตประจำวน

36 40

2. ไฟฟากระแสตรง

3 ม.5/7 3 ม.5/8 3 ม.5/9 3 ม.5/10

-การเคลอนทของอเลกตรอนอสระและกระแสไฟฟาในลวดตวนำความสมพนธระหวางกระแสไฟฟาในลวดตวนำกบความเรวลอยเลอนของ

42 40

153

ลำดบท

หนวยการเรยนร

ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

3 ม.5/11

อเลกตรอนอสระความหนาแนนของอเลกตรอนในลวดตวนำและพนทหนาตดของลวดตวนำ -กฎของโอหมความสมพนธระหวางความตานทานกบความยาวพนทหนาตดและสภาพตานทานของตวนำโลหะ ทอณหภมคงตวความตานทานสมมลเมอนำตวตานทานมาตอกนแบบอนกรมและแบบขนาน -อเอมเอฟของแหลงกำเนดไฟฟากระแสตรงพลงงานไฟฟาและกำลงไฟฟา -อเอมเอฟสมมลจากการตอแบตเตอรแบบอนกรมและแบบขนานพรอมทงคำนวณหาปรมาณตางๆทเกยวของในวงจรไฟฟากระแสตรงซงประกอบดวยแบตเตอรและตวตานทาน -การเปลยนพลงงานทดแทนเปนพลงงานไฟฟาเทคโนโลยทนำมาแกปญหาหรอตอบสนองความตองการทางดานพลงงานไฟฟาโดยเนนดานประสทธภาพและความคมคาดานคาใชจาย

สรปทบทวนภาพรวม (สอบปลายภาค)

2 20

รวม 60 100 หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80 : 20

154

คำอธบายรายวชา รายวชาฟสกส 5 รหสวชา ว กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 6 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 1 ศกษา ว เคราะห เสนสนามแม เหลก ฟลกซแม เหลก สนามแม เหลก แรงระหวางเสนลวดตวนำคขนานทมกระแสไฟฟาผาน หลกการทำงานของแกลแวนอมเตอรและมอเตอรไฟฟากระแสตรง การเกดอเอมเอฟเหนยวนำกฎการเหนยวนำของฟาราเดย ความตางศกยอารเอมเอสและกระแสไฟฟาอารเอมเอส เครองกำเนดไฟฟากระแสสลบ 3 เฟส การแปลงอเอมเอฟของหมอแปลง คลนแมเหลกไฟฟา แสงไมโพลาไรสแสงโพลาไรสเชงเสน และแผนโพลารอยด การสอสารโดยอาศยคลนแมเหลกไฟฟาในการสงผานสารสนเทศและเปรยบเทยบการสอสารดวยสญญาณแอนะลอกกบสญญาณดจทล ความรอนททำใหสสารเปลยนอณหภม ความรอนททำใหสสารเปลยนสถานะ และความรอนทเกดจากการถายโอนตามกฎการอนรกษพลงงาน สภาพยดหยนและลกษณะการยดและหดตวของวสดทเปนแทง เมอถกกระทำดวยแรงคาตาง ๆ รวมทงทดลอง อธบายและคำนวณความเคนตามยาว ความเครยดตามยาว และมอดลสของยง ความดนเกจ ความดนสมบรณ และความดนบรรยากาศ หลกการทำงานของแมนอมเตอรบารอมเตอร และเครองอดไฮดรอลก แรงพยงจากของไหล ความตงผวของเหลว แรงหนด ของไหลอดมคต สมการความตอเนอง และสมการแบรนลล กฎของแกสอดมคต ทฤษฎจลนของแกส และอตราเรวอารเอมเอสของโมเลกลของแกส งานททำโดยแกสในภาชนะปดโดยความดนคงตว ความสมพนธระหวางความรอน พลงงานภายในระบบ สมมตฐานของพลงค ทฤษฎอะตอมของโบร และการเกดเสนสเปกตรมของอะตอมไฮโดรเจน ปรากฏการณโฟโตอเลกทรก พลงงานโฟตอน ทวภาวะของคลนและอนภาค ความยาวคลนเดอบรอยล กมมนตภาพรงส จำนวนนวเคลยสกมมนตภาพรงส ครงชวต แรงนวเคลยร เสถยรภาพของนวเคลยสและพลงงานยดเหนยว ปฏกรยานวเคลยร ฟชชนและฟวชน พลงงานนวเคลยร รงส ฟสกสอนภาค โดยลดเวลาเรยนเนอหา และเพมการเรยนร ดวยการจดกจกรรม ซง ใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะแสวงหาความร การสบคนขอมล การอภปราย การสรางสถานการณ การวางแผน ทกษะปฏบตการ การวเคราะห การเสรมสรางเจตคต และการเสรมสรางคณลกษณะทพงประสงค เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยน มความสามารถในการตดสนใจ ผลการเรยนร สาระท 3

1. สงเกต และอธบายเสนสนามแมเหลก อธบายและคำนวณฟลกซแมเหลกในบรเวณท

155

กำหนดรวมทงสงเกต และอธบายสนามแมเหลกทเกดจากกระแสไฟฟาในลวดตวนำเสนตรงและโซเลนอยด 2. อธบาย และคำนวณแรงแมเหลกทกระทำตออนภาคทมประจไฟฟาเคลอนทในสนามแมเหลกแรงแมเหลกทกระทำตอเสนลวดทมกระแสไฟฟาผานและวางในสนามแมเหลก รศมความโคงของการเคลอนทเมอประจเคลอนทตงฉากกบสนามแมเหลก รวมทงอธบายแรงระหวางเสนลวด ตวนำคขนานทมกระแสไฟฟาผาน 3. อธบายหลกการทำงานของแกลแวนอมเตอรและมอเตอรไฟฟากระแสตรง รวมทงคำนวณปรมาณตางๆ ทเกยวของ 4. สงเกต และอธบายการเกดอเอมเอฟเหนยวนำกฎการเหนยวนำของฟาราเดย และคำนวณ ปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ รวมทงนำความรเรองอเอมเอฟเหนยวนำไปอธบายการทำงาน ของเครองใชไฟฟา 5. อธบาย และคำนวณความตางศกยอารเอมเอสและกระแสไฟฟาอารเอมเอส 6. อธบายหลกการทำงานและประโยชนของเครองกำเนดไฟฟากระแสสลบ 3 เฟส การแปลงอเอมเอฟของหมอแปลง และคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ 7. อธบายการเกดและลกษณะเฉพาะของคลนแมเหลกไฟฟา แสงไมโพลาไรสแสงโพลาไรสเชงเสน และแผนโพลารอยดรวมทงอธบายการนำคลนแมเหลกไฟฟาในชวงความถตาง ๆ ไปประยกตใชและหลกการทำงานของอปกรณทเกยวของ 8. สบคน และอธบายการสอสารโดยอาศยคลนแมเหลกไฟฟาในการสงผานสารสนเทศและเปรยบเทยบการสอสารดวยสญญาณแอนะลอกกบสญญาณดจทล สาระท 4 1. อธบาย และคำนวณความรอนททำใหสสารเปลยนอณหภม ความรอนททำใหสสารเปลยน สถานะ และความรอนทเกดจากการถายโอนตามกฎการอนรกษพลงงาน 2. อธบายสภาพยดหยนและลกษณะการยดและหดตวของวสดทเปนแทง เมอถกกระทำ ดวยแรงคาตาง ๆ รวมทงทดลอง อธบายและคำนวณความเคนตามยาว ความเครยดตามยาว และมอดลสของยง และนำความรเรองสภาพยดหยนไปใชในชวตประจำวน 3. อธบาย และคำนวณความดนเกจ ความดนสมบรณ และความดนบรรยากาศ รวมทง อธบายหลกการทำงานของแมนอมเตอรบารอมเตอร และเครองอดไฮดรอลก 4. ทดลอง อธบาย และคำนวณขนาดแรงพยงจากของไหล 5. ทดลอง อธบาย และคำนวณความตงผวของของเหลว รวมทงสงเกตและอธบายแรงหนด

156

ของของเหลว 6. อธบายสมบตของของไหลอดมคต สมการความตอเนอง และสมการแบรนลล รวมทง คำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ และนำความรเกยวกบสมการความตอเนองและสมการแบรนลลไปอธบายหลกการทำงานของอปกรณตาง ๆ 7. อธบายกฎของแกสอดมคตและคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ 8. อธบายแบบจำลองของแกสอดมคต ทฤษฎจลนของแกส และอตราเรวอารเอมเอสของโมเลกลของแกส รวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ 9. อธบาย และคำนวณงานททำโดยแกสในภาชนะปดโดยความดนคงตว และอธบายความสมพนธระหวางความรอน พลงงานภายในระบบ และงานรวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของและนำความรเรองพลงงานภายในระบบไปอธบายหลกการทำงานของเครองใชในชวตประจำวน 10. อธบายสมมตฐานของพลงค ทฤษฎอะตอมของโบร และการเกดเสนสเปกตรมของอะตอมไฮโดรเจน รวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ 11. อธบายปรากฏการณโฟโตอเลกทรกและคำนวณพลงงานโฟตอน พลงงานจลนของ โฟโตอเลกตรอนและฟงกชนงานของโลหะ 12. อธบายทวภาวะของคลนและอนภาค รวมทงอธบาย และคำนวณความยาวคลนเดอบรอยล 13. อธบายกมมนตภาพรงสและความแตกตางของรงสแอลฟา บตา และแกมมา 14. อธบาย และคำนวณกมมนตภาพของนวเคลยสกมมนตรงส รวมทงทดลอง อธบาย และคำนวณจำนวนนวเคลยสกมมนตภาพรงสทเหลอจากการสลาย และครงชวต 15. อธบายแรงนวเคลยร เสถยรภาพของนวเคลยสและพลงงานยดเหนยว รวมทงคำนวณปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ 16. อธบายปฏกรยานวเคลยร ฟชชนและฟวชนรวมทงคำนวณพลงงานนวเคลยร 17. อธบายประโยชนของพลงงานนวเคลยร และรงส รวมทงอนตรายและการปองกนรงสในดานตาง ๆ 18. อธบายการคนควาวจยดานฟสกสอนภาคแบบจำลองมาตรฐาน และการใชประโยชนจากการคนควาวจยดานฟสกสอนภาคในดานตาง ๆ

รวม 26 ผลการเรยนร

157

โครงสรางรายวชา วชา ฟสกส 5 รหส ว จำนวน 1.5 หนวยกต

ชนมธยมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 1 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 เอกภพ สาระท 3 ผลการเรยนรท 1-8

ทฤษฎ - สนามแมเหลก ฟลกซแมเหลก - แกลแวนอมเตอรและมอเตอรไฟฟากระแสตรง - ความตางศกยอารเอมเอสและกระแสไฟฟาอารเอมเอส - เครองกำเนดไฟฟากระแสสลบ 3 เฟส - แสงไมโพลาไรสแสงโพลาไรสเชงเสน และแผนโพลารอยด - การสอสารโดยอาศยคลนแมเหลกไฟฟาในการสงผานสารสนเทศ - การสอสารดวยสญญาณแอนะลอกกบสญญาณดจทล

9 10

ปฎบต ทดลองเกยวกบ - แกลแวนอมเตอรและมอเตอรไฟฟากระแสตรง - เครองกำเนดไฟฟากระแสสลบ 3 เฟส

5 5

158

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 เอกภพ สาระท 4 ผลการเรยนรท 1-2

ทฤษฎ - ความรอนททำใหสสารเปลยนอณหภม ความรอนททำใหสสารเปลยนสถานะ - ความรอนทเกดจากการถายโอนตามกฎการอนรกษพลงงาน - สภาพยดหยน - ความเคนตามยาว - ความเครยดตามยาว - มอดลสของยง

10 15

ปฎบต การทดลองเกยวกบ - สภาพยดหยน

3 5

สรปทบทวนภาพรวม (สอบกลางภาค)

3 10

1 เอกภพ สาระท 4 ผลการเรยนรท 1-12

ทฤษฎ - ความดนเกจ ความดนสมบรณ และความดนบรรยากาศ - แมนอมเตอรบารอมเตอร และเครองอดไฮดรอลก - แรงพยงจากของไหล - ความตงผวของเหลว - แรงหนด - ของไหลอดมคต

8 10

159

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

- กฎของแกสอดมคต - ทฤษฎจลนของแกส - สมมตฐานของพลงค

ปฎบต การทดลองเกยวกบ - แมนอมเตอรบารอมเตอร และเครองอดไฮดรอลก - แรงพยงจากของไหล - ความตงผวของเหลว - แรงหนด

5 5

2 ทองฟาและอวกาศ ผลการเรยนรท 13-19

ทฤษฎ - ทฤษฎอะตอม - ปรากฏการณโฟโตอเลกทรก - พลงงานโฟตอน - กมมนตภาพรงส - ครงชวต - แรงนวเคลยร - เสถยรภาพของนวเคลยสและพลงงานยดเหนยว - ปฏกรยานวเคลยร ฟชชนและฟวชน - พลงงานนวเคลยร

9 15

ปฏบต สรางแบบจำลอง - ทฤษฎอะตอม

5 5

สรปทบทวน 3 20

160

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

ภาพรวม (สอบปลายภาค)

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80 : 20

คำอธบายรายวชา รายวชา เคม 1 รหสวชา ว30221 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 4 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 2

สบคนขอมลสมมตฐาน การทดลอง หรอผลการทดลองทเปนประจกษพยานในการนำเสนอ

แบบจำลองโครงสรางอะตอมแบบตางๆ พรอมทงสามารถสบคนขอมลการเขยนสญลกษณนวเคลยรของธาต และระบจำนวนโปรตอน นวตรอนและอเลกตรอนของอะตอม พรอมทงอธบายการจดเรยงอเลกตรอนทงในระดบพลงงานหลกและระดบพลงงานยอย นำรปแบบการจดเรยงอเลกตรอนในระดบตางๆไประบหม คาบ ความเปนโลหะ อโลหะและกงโลหะวเคราะหและบอกแนวโนมสมบตของธาตเรพรเซนเททฟตามหมและตามคาบ สบคนขอมลสมบตของโลหะทรานซชนและเปรยบเทยบสมบตกบธาตโลหะในกลมธาตเรพรเซนเททฟเพออธบายสมบตและคำนวณครงชวตของไอโซโทปกมมนตรงส ตลอดจนสงเคราะหและยกตวอยางการนำธาตมาใชประโยชน รวมทงผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอมในชวตประจำวน นำความรดานการจดเรยงอเลกตรอนตางๆมาอธบายความสมพนธของการเกดพนธะเคมในรปแบบตางๆอธบายการเกดไอออนและการเกดพนธะไอออนกและสารมารถเขยนสตรและเรยกชอสารประกอบไอออนกเพอคำนวณพลงงานทเกยวของกบปฏกรยาการเกดสารประกอบไอออนกจากวฏจกรบอรน-ฮาเบอร ระบสมบตของสารประกอบไอออนกและเขยนสมการไอออนกและสมการไอออนกสทธของปฏกรยาของสารประกอบไอออนกอธบายการเกดพนธะโคเวเลนตแบบพนธะเดยว พนธะค พนธะสาม พรอมทงเขยนสตรและเรยกชอสารโคเวเลนต พรอมทงวเคราะห เปรยบเทยบความยาวพนธะ พลงงานพนธะในสารโคเวเลนต พรอมทงคำนวณพลงงานพนธะในสารโคเวเลนต ตลอดจนคาดคะเนรปรางโมเลกลโคเวเลนตโดยใชทฤษฎตาง ๆและระบชนดของแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลโคเวเลนตและเปรยบเทยบจดเดอด จดหลอมเหลว สรปรวบรวมขอมลการเกดพนธะโลหะและสมบตของโลหะเพอเปรยบเทยบสมบตบางประการของสารประกอบไอออนก สารโคเวเลนตและโลหะ โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรในการ

161

สำรวจตรวจสอบ รวบรวมขอมล สบคนขอมล สบเสาะหาความร สรปผลเพอวเคราะหและสงเคราะหเปนองคความรทางวทยาศาสตรโดยใชกระบวนการตางๆทหลากหลายและเหมาะสมกบบรบททางสงคมในปจจบน มกระบวนการคดทมคณธรรม จรยธรรม คานยมทพงประสงค ตดสนใจและมเหตผลตามหลกการของเศรษฐกจพอเพยง เหนคณคาขององคความรทไดรบพรอมนำองคความรไปปรบใชในชวตประจำวนอยางถกตองและเหมาะสม ผลการเรยนร 1 ม.4/1, ม.4/2, ม.4/3, ม.4/4, ม.4/5 ,ม.4/6, ม.4/7, ม.4/8, ม.4/9, ม.4/10, ม.4/11,

ม.4/12, ม.4/13, ม.4/14, ม.4/15, ม.4/16, ม.4/17, ม.4/18, ม.4/19, ม.4/20, ม.4/21 รวม 21 ผลการเรยนร

โครงสรางรายวชา วชา เคม 1 รหส ว30221 จำนวน 1.5 หนวยกต

ชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 1 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท

หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 อะตอมและตารางธาต

1 ม.4/1-8 - แบบจำลองอะตอม - สญลกษณนวเคลยรของธาต - การจดเรยงอเลกตรอน - ตารางธาต - สมบตของธาตเรพรเซนเททฟ ธาตโลหะแทรนซชน - สมบต และครงชวตของไอโซโทปกมมนตรงส - การนำธาต มาใชประโยชน รวมทง

25 30

162

ลำดบท

หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

ผลกระทบตอสงมชวต และสงแวดลอม

2 พนธะเคม 1 ม.4/9-21 - การเกดไอออนและการเกดพนธะไอออนก - การเขยนสตร และเรยกชอสารประกอบไอออนก - การคำนวณพลงงานทเกยวของกบปฏกรยา การเกดสารประกอบไอออนก - สมบตของสารประกอบไอออนก - การเขยนสมการไอออนกและสมการ ไอออนกสทธของปฏกรยาของสารประกอบไอออนก - การเกดพนธะโคเวเลนต - การเขยนสตร และเรยกชอสารโคเวเลนต - การคำนวณพลงงานพนธะในสารประกอบ

29 30

163

ลำดบท

หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

โคเวเลนต - รปรางและสภาพขวของโมเลกลโคเวเลนต - สมบตของสารประกอบโคเวเลนต - พนธะโคเวเลนตแบบโครงผลกรางตาขาย - รโซแนนซและกฎออกเตต - เกดพนธะโลหะและสมบตของโลหะ - การใชประโยชนของสารประกอบไอออนก สารโคเวเลนต และโลหะ

สอบกลางภาค 3 20 สอบปลายภาค 3 20

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80 : 20

164

คำอธบายรายวชา รายวชา เคม 2 รหสวชา ว30222 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 4 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 2

ศกษาวเคราะห สญลกษณในสมการเคมเขยนและดลสมการเคมของปฏกรยาเคมบางชนด คำนวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบมวลสาร ความเขมขนของสารละลาย และปรมาตรแกส และ คำนวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมหลายขนตอน ระบสารกำหนดปรมาณ และคำนวณปรมาณสารตาง ๆ ในปฏกรยาเคม พรอมทงคำนวณผลไดรอยละของผลตภณฑในปฏกรยาเคม อกทงอธบายขอปฏบตเบองตน และปฏบตตนทแสดงถงความตระหนกในการทำปฏบตการเคมเพอใหมความปลอดภยทงตอตนเอง ผอนและสงแวดลอม และเสนอแนวทางแกไขเมอเกดอบตเหต เลอก และใชอปกรณหรอเครองมอในการทำปฏบตการ และวดปรมาณตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม รวมรวมขอมลเพอนำเสนอแผนการทดลอง ทดลองและเขยนรายงานการทดลอง พรอมทงระบหนวยวดปรมาณตาง ๆ ของสาร และเปลยนหนวยวดใหเปนหนวยในระบบเอสไอดวยการใชแฟกเตอรเปลยนหนวย บอกความหมายของมวลอะตอมของธาต คำนวณมวลอะตอมเฉลยของธาต มวลโมเลกล และมวลสตร อธบาย และคำนวณปรมาณใดปรมาณหนงจากความสมพนธของโมล จำนวนอนภาค มวล และปรมาตรของแกสท STP คำนวณอตราสวนโดยมวลของธาตองคประกอบของสารประกอบตามกฎสดสวนคงท สตรอยางงายและสตรโมเลกลของสาร ความเขมขนของสารละลายในหนวยตาง ๆ พรอมทงอธบายวธการ และเตรยมสารละลายใหมความเขมขนในหนวยโมลารต และปรมาตรสารละลายตามทกำหนด เปรยบเทยบจดเดอดและจดเยอกแขงของสารละลายกบสารบรสทธ รวมทงคำนวณ จดเดอดและจดเยอกแขงของสารละลาย

โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรในการสำรวจตรวจสอบ รวบรวมขอมล สบคนขอมล สบเสาะหาความร สรปผลเพอวเคราะหและสงเคราะห เปนองคความรทางวทยาศาสตรโดยใชกระบวนการตางๆทหลากหลายและเหมาะสมกบบรบททางสงคมในปจจบน มกระบวนการคดทมคณธรรม จรยธรรม คานยมทพงประสงค ตดสนใจและมเหตผลตามหลกการของเศรษฐกจพอเพยง เหนคณคาขององคความรทไดรบพรอมนำองคความรไปปรบใชในชวตประจำวนอยางถกตองและเหมาะสม ผลการเรยนร 2 ม.4/1, ม.4/2, ม.4/3, ม.4/4, ม.4/5, ม.4/6, ม.4/7,

3 ม.4/1, ม.4/2, ม.4/3, ม.4/4, ม.4/5, ม.4/6, ม.4/7, ม.4/8, 3 ม.4/9, ม.4/10, ม.4/11 รวม 18 ผลการเรยนร

165

โครงสรางรายวชา วชา เคม 2 รหส ว30222 จำนวน 1.5 หนวยกต

ชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 1 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท

หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 ปฏกรยาเคม 2 ม.4/1-7 - ความหมายสญลกษณในสมการเคม - การเขยนและดลสมการเคม - การคำนวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบมวลสารความเขมขนของสารละลาย และปรมาตรแกส - การคำนวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคม หลายขนตอน - การระบสารกำหนดปรมาณ และคำนวณปรมาณสารตาง ๆ ในปฏกรยาเคม - การคำนวณผลไดรอยละของผลตภณฑในปฏกรยาเคม

12 15

2 เทคนคปฏบตการ 3 ม.4/1-4 - ขอปฏบตเบองตนในการทำปฏบตการเคม - การเลอก และใชอปกรณหรอเครองมอในการทำปฏบตการ และวดปรมาณตาง ๆ - การนำเสนอแผนการทดลอง ทดลองและเขยนรายงานการทดลอง - การระบหนวยวดปรมาณตาง ๆ ของสาร และเปลยน

10 10

166

ลำดบท

หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

หนวยวดใหเปนหนวยในระบบเอสไอ

3 ปรมาณสารสมพนธ

3 ม.4/5-11 - ความหมายของมวลอะตอมของธาต - การคำนวณมวลอะตอมเฉลยของธาต มวลโมเลกล และมวลสตร - การคำนวณปรมาณใดปรมาณหนงจากความสมพนธของโมล จำนวนอนภาค มวล และปรมาตรของแกสท STP - การคำนวณอตราสวนโดยมวลของธาตองคประกอบของสารประกอบตามกฎสดสวนคงท - การคำนวณสตรอยางงายและสตรโมเลกลของสาร - การคำนวณความเขมขนของสารละลาย - การเตรยมสารละลาย - จดเดอดและจดเยอกแขงของสารละลายกบสารบรสทธ

32 35

สอบกลางภาค 3 20 สอบปลายภาค 3 20

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80 : 20

167

คำอธบายรายวชา รายวชา เคม 3 รหสวชา ว30223 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 5 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 2

ศกษาวเคราะห ความสมพนธระหวางปรมาตร ความดน และอณหภมของแกส การคำนวณปรมาตรความดน หรออณหภมของแกสทภาวะตาง ๆ ตามกฎของบอยล กฎของชารล กฎของเกย–ลสแซก กฎรวมแกส ความสมพนธระหวางปรมาตร และจำนวนโมลหรอมวลของแกสตามกฎของอาโวกาโดร และกฎแกสอดมคต การคำนวณคำนวณความดนยอยหรอจำนวนโมลของแกสในแกสผสม โดยใชกฎความดนยอยของดอลตน การแพรของแกสตามทฤษฎจลนของแกส คำนวณและเปรยบเทยบอตราการแพรของแกส โดยใชกฎการแพรผานของ เกรแฮม รวมทงการประยกตใชความรเกยวกบสมบตและกฎตาง ๆ ของแกสในการอธบายปรากฏการณ หรอแกปญหาในชวตประจำวนและในอตสาหกรรม การคำนวณอตราการเกดปฏกรยาเคม และเขยนกราฟ ทศทางการชนกนของอนภาคและพลงงานทสงผลตออตราการเกดปฏกรยาเคม ผลของความเขมขน พนทผวของสารตงตน อณหภม และตวเรงปฏกรยาทมตออตราการเกดปฏกรยาเคม ปฏกรยาผนกลบไดและภาวะสมดล การคำนวณคาคงทสมดลของปฏกรยา ความเขมขนของสารทภาวะสมดล คาคงทสมดลหรอความเขมขนของปฏกรยาหลายขนตอน ปจจยทมผลตอภาวะสมดลและคาคงทสมดลของระบบ เนการเปลยนแปลงทเกดขนเมอภาวะสมดลของระบบถกรบกวน โดยใชหลกของเลอชาเตอลเอ สมดลเคมของกระบวนการทเกดขนในสงมชวต ปรากฏการณในธรรมชาตและกระบวนการในอตสาหกรรม

โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรในการสำรวจตรวจสอบ รวบรวมขอมล สบคนขอมล สบเสาะหาความร สรปผลเพอวเคราะหและสงเคราะหเปนองคความรทางวทยาศาสตรโดยใชกระบวนการตางๆทหลากหลายและเหมาะสมกบบรบททางสงคมในปจจบน มกระบวนการคดทมคณธรรม จรยธรรม คานยมทพงประสงค ตดสนใจและมเหตผลตามหลกการของเศรษฐกจพอเพยง เหนคณคาขององคความรทไดรบพรอมนำองคความรไปปรบใชในชวตประจำวนอยางถกตองและเหมาะสม ผลการเรยนร 1 ม.5/1, ม.5/2, ม.5/3, ม.5/4, ม.5/5, ม.5/6

2 ม.5/1, ม.5/2, ม.5/3, ม.5/4, ม.5/5, ม.5/6, ม.5/7, ม.5/8, ม.5/9, ม.5/10, ม.5/11, ม.5/12, ม.5/13

รวม 19 ผลการเรยนร

168

โครงสรางรายวชา วชา เคม 3 รหส ว30223 จำนวน 1.5 หนวยกต

ชนมธยมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 1 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 แกส 1 ม.5/1-6 - การคำนวณปรมาตร ความดน หรออณหภมของแกสทภาวะตาง ๆ โดยใชกฎของบอยล กฎของชารล กฎของ เกย–ลสแซก กฎรวมแกส - การคำนวณปรมาตร ความดน อณหภม จำนวนโมล หรอมวลของแกส จากความสมพนธตามกฎของอาโวกาโดร และกฎแกสอดมคต - การคำนวณความดนยอยหรอจำนวนโมลของแกสในแกสผสม โดยใชกฎความดนยอยของดอลตน - ทฤษฎจลนของแกส - การคำนวณและเปรยบเทยบอตรา การแพรของแกส โดยใชกฎการแพรผานของ เกรแฮม - การประยกตใชความรเกยวกบสมบตและกฎตาง ๆ ของแกสในการอธบายปรากฏการณ หรอ แกปญหาในชวตประจำวนและในอตสาหกรรม

23 25

2 อตราการเกดปฏกรยาเคม

2 ม.5/1-6 -การคำนวณอตราการเกดปฏกรยาเคม

12 15

169

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

- การเขยนกราฟการลดลงหรอเพมขนของสารททำการวดและไมไดวด ในปฏกรยา - การเขยนแผนภาพ และอธบายทศทางการชนกน ของอนภาคและพลงงานทสงผลตออตรา การเกดปฏกรยาเคม - ปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคม

3 สมดลเคม 2 ม.5/7-13 - ความหมายของปฏกรยาผนกลบไดและภาวะสมดล - การเปลยนแปลงความเขมขนของสาร อตราการเกดปฏกรยาไปขางหนา และอตราการเกดปฏกรยายอนกลบ - การคำนวณคาคงทสมดลของปฏกรยา - การคำนวณความเขมขนของสารทภาวะสมดล - การคำนวณคาคงทสมดลหรอความเขมขนของปฏกรยาหลายขนตอน - ปจจยทมผลตอภาวะสมดลและคาคงทสมดลของระบบ การเปลยนแปลงทเกดขนเมอภาวะสมดลของระบบถกรบกวน โดยใชหลกของ เลอชาเตอลเอ

19 20

170

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

- สมดลเคมของกระบวนการทเกดขนในสงมชวต ปรากฏการณในธรรมชาตและกระบวนการในอตสาหกรรม

สอบกลางภาค 3 20 สอบปลายภาค 3 20

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80 : 20

คำอธบายรายวชา

รายวชา เคม 4 รหสวชา ว30224 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 5 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 2

ศกษาวเคราะห ระบ และอธบายวาสารเปนกรดหรอเบสโดยใชทฤษฎกรด–เบสของอารเรเนยส เบรนสเตด–ลาวร และลวอส ระบคกรด-เบสของสารตามทฤษฎกรด-เบสของเบรนสเตด-ลาวร คำนวณ และเปรยบเทยบความสามารถในการแตกตวหรอความแรงของกรดและเบส คำนวณคา pH ความเขมขนของไฮโดรเนยมไอออนหรอไฮดรอกไซดไอออนของสารละลายกรดและเบส เขยนสมการเคม และระบความเปนกรด-เบสของสารละลายหลงการสะเทน เขยนปฏกรยาไฮโดรลซสของเกลอ และระบความเปนกรด-เบสของสารละลายเกลอ หลกการการไทเทรต และการเลอกใชอนดเคเตอรทเหมาะสมสำหรบการไทเทรตกรด-เบส พรอมทงคำนวณปรมาณสารหรอความเขมขนของสารละลายกรดหรอเบสจากการไทเทรต อธบายสมบต องคประกอบ และประโยชนของสารละลายบฟเฟอร การใชประโยชนและการแกปญหาโดยใชความรเกยวกบกรด–เบส คำนวณเลขออกซเดชน และระบปฏกรยาทเปนปฏกรยารดอกซ วเคราะหการเปลยนแปลงเลขออกซเดชนและระบตวรดวซและตวออกซไดส รวมทงเขยนครงปฏกรยาออกซเดชนและครงปฏกรยารดกชนของปฏกรยารดอกซ ทดลอง และเปรยบเทยบความสามารถในการเปนตวรดวซหรอตวออกซไดส ดลสมการรดอกซดวยการใชเลขออกซเดชน และวธครงปฏกรยา ระบองคประกอบของเซลลเคมไฟฟา และเขยนสมการ เคมของปฏกรยาทแอโนดและแคโทด ปฏกรยารวม และแผนภาพเซลล คำนวณคาศกยไฟฟามาตรฐานของเซลลและระบประเภทของเซลลเคมไฟฟา ขวไฟฟา และปฏกรยาเคมทเกดขน หลกการ

171

ทำงาน และเขยนสมการแสดงปฏกรยาของเซลลปฐมภมและเซลลทตยภม ทดลอง และอธบายหลกการทางเคมไฟฟาทใชในการชบโลหะ การแยกสารเคมดวยกระแสไฟฟา การทำโลหะใหบรสทธ และการปองกนการกดกรอนของโลหะ ตวอยางความกาวหนาทางเทคโนโลยทเกยวของกบเซลลเคมไฟฟาในชวตประจำวน

โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรในการสำรวจตรวจสอบ รวบรวมขอมล สบคนขอมล สบเสาะหาความร สรปผลเพอวเคราะหและสงเคราะหเปนองคความรทางวทยาศาสตรโดยใชกระบวนการตางๆทหลากหลายและเหมาะสมกบบรบททางสงคมในปจจบน มกระบวนการคดทมคณธรรม จรยธรรม คานยมทพงประสงค ตดสนใจและมเหตผลตามหลกการของเศรษฐกจพอเพยง เหนคณคาขององคความรทไดรบพรอมนำองคความรไปปรบใชในชวตประจำวนอยางถกตองและเหมาะสม ผลการเรยนร 2 ม.5/14, ม.5/15, ม.5/16, ม.5/17, ม.5/18, ม.5/19, ม.5/20, ม.5/21, ม.5/22, ม.5/23,

ม.5/24, ม.5/25, ม.5/26, ม.5/27, ม.5/28, ม.5/29, ม.5/30, ม.5/31, ม.5/32 รวม 19 ผลการเรยนร

โครงสรางรายวชา วชา เคม 4 รหส ว30224 จำนวน 1.5 หนวยกต

ชนมธยมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 1 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบ

ยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

172

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบ

ยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 กรด-เบส 2 ม.5/14-23 - ทฤษฎกรด–เบสของอารเรเนยส เบรนสเตด–ลาวร และลวอส - คกรด-เบส - ความสามารถ ในการแตกตวของกรดและเบส - คำนวณคา pH ของ สารละลายกรดและเบส - สมการเคมแสดงปฏกรยาสะเทน และความเปนกรด-เบสของสารละลาย หลงการสะเทน - ปฏกรยาไฮโดรลซสของเกลอ และความเปนกรด-เบสของสารละลายเกลอ - หลกการการไทเทรต และเลอกใชอนดเคเตอรทเหมาะสม - การคำนวณปรมาณสารหรอความเขมขนของสารละลายกรดหรอเบสจากการไทเทรต - สมบต องคประกอบ และประโยชนของสารละลายบฟเฟอร - การใชประโยชนและการแกปญหาโดยใชความรเกยวกบ กรด–เบส

27 30

2 ไฟฟาเคม 2 ม.5/24-32 - เลขออกซเดชน - ปฏกรยารดอกซ - การเขยนครงปฏกรยา

27 30

173

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบ

ยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

ออกซเดชนและครงปฏกรยารดกชนของปฏกรยารดอกซ - ความสามารถในการเปนตวรดวซหรอตวออกซไดส - ดลสมการรดอกซดวยการใชเลขออกซเดชน และวธครงปฏกรยา - องคประกอบของเซลลเคมไฟฟา - การเขยนสมการเคมของปฏกรยาทแอโนดและแคโทด ปฏกรยารวม และแผนภาพเซลล - การคำนวณคาศกยไฟฟามาตรฐานของเซลล - ประเภทของเซลลเคมไฟฟา ขวไฟฟา และปฏกรยาเคมทเกดขน - หลกการทำงานของเซลลปฐมภมและเซลลทตยภม - การเขยนสมการแสดงปฏกรยาของเซลลปฐมภมและเซลลทตยภม - หลกการทางเคมไฟฟาทใชในการชบโลหะ การแยกสารเคมดวยกระแสไฟฟา การทำโลหะใหบรสทธ และการปองกนการกดกรอนของโลหะ - ความกาวหนาทางเทคโนโลยทเกยวของกบเซลลเคมไฟฟาใน

174

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบ

ยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

ชวตประจำวน

สอบกลางภาค 3 20 สอบปลายภาค 3 20

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80 : 20

คำอธบายรายวชา รายวชา เคม 5 รหสวชา ว30225 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 6 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 1

ศกษาวเคราะห สารประกอบอนทรยทมพนธะเดยว พนธะค หรอพนธะสาม ทพบในชวตประจำวน เขยนสตรโครงสรางลวอส สตรโครงสรางแบบยอ และสตรโครงสรางแบบเสนของสารประกอบอนทรย วเคราะหโครงสราง และระบประเภทของสารประกอบอนทรยจากหมฟงกชน เขยนสตรโครงสรางและเรยกชอสารประกอบอนทรยประเภทตาง ๆ ทมหมฟงกชนไมเกน 1 หม ตามระบบ IUPAC เขยนไอโซเมอรโครงสรางของสารประกอบอนทรยประเภทตาง ๆ เปรยบเทยบจดเดอดและการละลายในนำของสารประกอบอนทรยทมหมฟงกชน ขนาดโมเลกล หรอโครงสรางตางกน ระบประเภทของสารประกอบไฮโดรคารบอนและเขยนผลตภณฑจากปฏกรยาการเผาไหม ปฏกรยากบโบรมน หรอปฏกรยากบโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต เขยนสมการเคมและอธบายการเกดปฏกรยาเอสเทอรฟเคชน ปฏกรยาการสงเคราะหเอไมดปฏกรยาไฮโดรลซส และปฏกรยาสะปอนนฟเคชน พรอมทงทำการทดสอบ และการนำสารประกอบอนทรยไปใชประโยชนในชวตประจำวนและอตสาหกรรม ระบประเภทของปฏกรยาการเกดพอลเมอรจากโครงสรางของมอนอเมอรหรอพอลเมอร ความสมพนธระหวางโครงสรางและสมบตของพอลเมอร รวมทงการนำไปใชประโยชน ทดสอบ และระบประเภทของพลาสตกและผลตภณฑยาง รวมทงการนำไปใชประโยชน ผลของการปรบเปลยนโครงสราง และการสงเคราะหพอลเมอรทมตอสมบตของพอลเมอร ผลกระทบจากการใชและการกำจดผลตภณฑพอลเมอรและแนวทางแกไข กำหนดปญหา และนำเสนอแนวทางการแกปญหาโดยใชความรทางเคมจากสถานการณท เกดขนในชวตประจำวน การประกอบอาชพ หรออตสาหกรรม แสดงหลกฐานถงการบรณาการความรทางเคมรวมกบสาขาวชาอน รวมทงทกษะ

175

กระบวนการทางวทยาศาสตรหรอกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรม โดยเนนการคดวเคราะห การแกปญหาและความคดสรางสรรค เพอแกปญหาในสถานการณหรอประเดนทสนใจ นำเสนอผลงานหรอชนงานทไดจากการแกปญหาในสถานการณหรอประเดนทสนใจโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ แสดงหลกฐานการเขารวมการสมมนา การเขารวมประชมวชาการ หรอการแสดงผลงานสงประดษฐในงานนทรรศการ

โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรในการสำรวจตรวจสอบ รวบรวมขอมล สบคนขอมล สบเสาะหาความร สรปผลเพอวเคราะหและสงเคราะหเปนองคความรทางวทยาศาสตรโดยใชกระบวนการตางๆทหลากหลายและเหมาะสมกบบรบททางสงคมในปจจบน มกระบวนการคดทมคณธรรม จรยธรรม คานยมทพงประสงค ตดสนใจและมเหตผลตามหลกการของเศรษฐกจพอเพยง เหนคณคาขององคความรทไดรบพรอมนำองคความรไปปรบใชในชวตประจำวนอยางถกตองและเหมาะสม ผลการเรยนร 1 ม.6/1, ม.6/2, ม.6/3, ม.6/4, ม.6/5, ม.6/6, ม.6/7, ม.6/8, ม.6/9, ม.6/10 , ม.6/11,

ม.6/12, ม.6/13, ม.6/14, ม.6/15 3 ม.6/1, ม.6/2, ม.6/3, ม.6/4

รวม 19 ผลการเรยนร โครงสรางรายวชา

วชา เคม 5 รหส ว30225 จำนวน 1.5 หนวยกต ชนมธยมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 1 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบ

ยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 เคมอนทรย 1 ม.6/1-10 - สารประกอบอนทรยทมพนธะเดยว พนธะค หรอพนธะสาม - การเขยนสตรโครงสรางลวอส สตรโครงสรางแบบยอ และสตรโครงสรางแบบเสนของสารประกอบอนทรย - หมฟงกชน - การเขยนสตรโครงสรางและเรยกชอสารประกอบอนทรยประเภทตาง ๆ ทมหมฟงกชนไม

30 30

176

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบ

ยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

เกน ๑ หม ตามระบบ IUPAC - การเขยนไอโซเมอรโครงสรางของสารประกอบอนทรยประเภทตาง ๆ - จดเดอดและ การละลายในนำของสารประกอบอนทรยทม หมฟงกชน ขนาดโมเลกล หรอโครงสรางตางกน - ปฏกรยาของสารประกอบไฮโดรคารบอน - การเกดปฏกรยา เอสเทอรฟเคชน ปฏกรยาการสงเคราะหเอไมดปฏกรยาไฮโดรลซส และปฏกรยาสะปอนนฟเคชน - การนำสารประกอบอนทรยไปใชประโยชนในชวตประจำวนและอตสาหกรรม

2 พอลเมอร 1 ม.6/11-15 - ประเภทของปฏกรยาการเกดพอลเมอรจากโครงสรางของมอนอเมอรหรอพอลเมอร - ความสมพนธระหวางโครงสรางและสมบตของพอลเมอร รวมทง การนำไปใชประโยชน - ประเภทของพลาสตก และผลตภณฑยาง รวมทงการนำไปใชประโยชน

16 15

177

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบ

ยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

- ผลของการปรบเปลยนโครงสราง และการสงเคราะหพอลเมอรทมตอสมบตของ พอลเมอร - ผลกระทบจากการใชและการกำจดผลตภณฑพอลเมอรและแนวทางแกไข

3 การบรณาการความรทางเคมกบการแกปญหา

2 ม.6/1-4 - กำหนดปญหา และนำเสนอแนวทางการแกปญหาโดยใชความรทางเคมจากสถานการณทเกดขนในชวตประจำวน การประกอบอาชพ หรออตสาหกรรม - แสดงหลกฐานถงการ บรณาการความรทางเคมรวมกบสาขาวชาอน รวมทงทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหรอกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรม โดยเนนการคดวเคราะห การแกปญหาและความคดสรางสรรค เพอแกปญหาในสถานการณหรอประเดนทสนใจ - นำเสนอผลงานหรอชนงานทไดจากการแกปญหาในสถานการณหรอประเดนทสนใจโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ - แสดงหลกฐานการเขารวมการสมมนา การเขารวมประชมวชาการ หรอการแสดงผลงาน

8 15

178

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบ

ยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

สงประดษฐในงานนทรรศการ

สอบกลางภาค 3 20 สอบปลายภาค 3 20

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80 : 20

179

คำอธบายรายวชา

รายวชา ชววทยาเพมเตม 1 รหสวชา ว30241 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 4 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 1 ศกษา สมบตทสำคญของสงมชวต และความสมพนธของการจดระบบในสงมชวต สมบตของนำและบอกความสำคญของนำทมตอสงมชวต และยกตวอยางธาตชนดตาง ๆ ทมความสำคญตอรางกายสงมชวต โครงสรางและความสำคญทมตอสงมชวตของคารโบไฮเดรต โปรตน ลพด และกรดนวคลอก ปฏกรยาเคม ทเกดขนในสงมชวต การทำงานและปจจยทมผลตอการทำงานของเอนไซม การเตรยมตวอยางสงมชวตการศกษาและการดแลกลองจลทรรศนใชแสง โครงสรางและหนาทของสวนทหอหมเซลลของเซลลพชและเซลลสตว ชนดและหนาทของออรแกเนลล โครงสรางและหนาทของนวเคลยส การลำเลยงสารแบบตางๆ การแบงเซลล การหายใจระดบเซลล กระบวนการถายทอดพลงงานในระบบนเวศ การเกดไบโอแมกนฟเคชน และบอกแนวทางในการลดการเกด ไบโอแมกนฟเคชน จกรไนโตรเจน วฏจกรกำมะถน และวฏจกรฟอสฟอรส ลกษณะของไบโอมทกระจายอยตามเขตภมศาสตรตาง ๆ บนโลก การเปลยนแปลงแทนทแบบปฐมภมและการเปลยนแปลงแทนทแบบทตยภม ลกษณะเฉพาะของประชากรของสงมชวตบางชนด การเพมของประชากรแบบ เอกโพเนนเชยลและการเพมของประชากร แบบลอจสตก และปจจยทควบคม การเตบโตของประชากร โดยลดเวลาเรยนเนอหา และเพมการเรยนร ดวยการจดกจกรรมกระบวนการทางวทยาศาสตร กระบวนการสบเสาะหาความร การสบคนขอมล การสงเกต การวเคราะห การทดลอง การอภปราย การอธบาย และสรป เพอใหเกดการเรยนร ความคด ความเขาใจ มความสามารถในการตดสนใจ สอสารสงท เรยนรและนำความรไปใชในชวตของตนเอง มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรม และคานยม ผลการเรยนร 1. อธบายและสรปสมบตทสำคญของสงมชวต และความสมพนธของการจดระบบใน

สงมชวตททำใหสงมชวตดำรงชวตอยได 2. อภปรายและบอกความสำคญของการระบปญหา ความสมพนธระหวางปญหา สมมตฐาน และวธการตรวจสอบสมมตฐาน รวมทงออกแบบการทดลองเพอตรวจสอบสมมตฐาน 3. สบคนขอมล อธบายเกยวกบสมบตของนำและบอกความสำคญของนำทมตอสงมชวต และยกตวอยางธาตชนดตาง ๆ ทมความสำคญตอรางกายสงมชวต 4. สบคนขอมล อธบายโครงสรางของคารโบไฮเดรต ระบกลมของคารโบไฮเดรต รวมทง

180

ความสำคญของคารโบไฮเดรตทมตอสงมชวต 5. สบคนขอมล อธบายโครงสรางของโปรตน และความสำคญของโปรตนทมตอสงมชวต 6. สบคนขอมล อธบายโครงสรางของลพด และความสำคญของลพดทมตอสงมชวต 7. อธบายโครงสรางของกรดนวคลอก และระบชนดของกรดนวคลอกและความสำคญของกรดนวคลอกทมตอสงมชวต 8. สบคนขอมลและอธบายปฏกรยาเคม ทเกดขนในสงมชวต 9. อธบายการทำงานของเอนไซมในการเรงปฏกรยาเคมในสงมชวตและระบปจจยทมผลตอการทำงานของเอนไซม 10. บอกวธการและเตรยมตวอยางสงมชวตเพอศกษาภายใตกลองจลทรรศนใชแสง วดขนาดโดยประมาณและวาดภาพทปรากฏภายใตกลอง บอกวธการใช และการดแลรกษากลองจลทรรศนใชแสงทถกตอง 11. อธบายโครงสรางและหนาทของสวน ทหอหมเซลลของเซลลพชและเซลลสตว 12. สบคนขอมล อธบาย และระบชนดและหนาทของออรแกเนลล 13. อธบายโครงสรางและหนาทของนวเคลยส 14. อธบายและเปรยบเทยบการแพร ออสโมซส การแพรแบบฟาซลเทต และ แอกทฟทรานสปอรต 15. สบคนขอมล อธบาย และเขยนแผนภาพการลำเลยงสารโมเลกลใหญออกจากเซลลดวยกระบวนการเอกโซไซโทซสและการลำเลยงสารโมเลกลใหญเขาสเซลลดวยกระบวนการเอนโดไซโทซส 16. สงเกตการแบงนวเคลยสแบบไมโทซสและแบบไมโอซสจากตวอยางภายใตกลองจลทรรศน พรอมทงอธบายและเปรยบเทยบการแบงนวเคลยสแบบไมโทซสและแบบไมโอซส 17. อธบาย เปรยบเทยบ และสรปขนตอน การหายใจระดบเซลลในภาวะทมออกซเจนเพยงพอและภาวะทมออกซเจนไมเพยงพอ 18. วเคราะห อธบาย และยกตวอยางกระบวนการถายทอดพลงงานในระบบนเวศ 19. อธบาย ยกตวอยางการเกดไบโอแมกนฟเคชน และบอกแนวทางในการลดการเกด ไบโอแมกนฟเคชน 20. สบคนขอมล และเขยนแผนภาพเพออธบายวฏจกรไนโตรเจน วฏจกรกำมะถน และวฏจกรฟอสฟอรส 21. สบคนขอมล ยกตวอยาง และอธบายลกษณะของไบโอมทกระจายอยตามเขตภมศาสตรตางๆ บนโลก 22. สบคนขอมล ยกตวอยาง อธบาย และเปรยบเทยบการเปลยนแปลงแทนทแบบปฐมภมและการเปลยนแปลงแทนทแบบทตยภม

181

23. สบคนขอมล อธบาย ยกตวอยางและสรปเกยวกบลกษณะเฉพาะของประชากรของสงมชวตบางชนด 24. สบคนขอมล อธบาย เปรยบเทยบ และยกตวอยางการเพมของประชากรแบบ เอกโพเนนเชยลและการเพมของประชากร แบบลอจสตก 25. อธบายและยกตวอยางปจจยทควบคม การเตบโตของประชากร

รวม 25 ผลการเรยนร

โครงสรางรายวชา วชา ชววทยาเพมเตม 1 รหส ว30241 จำนวน 1.5 หนวยกต ชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 1 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท หนวยการ

เรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 ธรรมชาตของสงมชวต

ม.4/1 ม.4/2

- ธรรมชาตของสงมชวต - การศกษาชววทยาและวธการทางวทยาศาสตร

5 10

2 เคมทเปนพนฐานของสงมชวต

ม.4/3 ม.4/9

- อะตอม ธาตและสารประกอบ - นำ - สารประกอบคารบอนในสงมชวต - ปฎกรยาเคมในเซลลของสงมชวต

15 25

3 เซลลและการทำงานของเซลล

ม.4/10 ม.4/17

- กลองจลทรรศน - โครงสรางและหนาทของเซลล - การลำเลยงสารเขาและออกจากเซลล - การหายใจระดบเซลล - การแบงเซลล

23 25

182

ลำดบท หนวยการ

เรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

4 ระบบนเวศ ม.6/1 ม.6/8

-กระบวนการถายทอดพลงงานในระบบนเวศ -การเกดไบโอแมกนฟเคชน และบอกแนวทางในการลดการเกด ไบโอแมกนฟเคชน -จกรไนโตรเจน วฏจกรกำมะถน และวฏจกรฟอสฟอรส -ลกษณะของไบโอมทกระจายอยตามเขตภมศาสตรตาง ๆ บนโลก -การเปลยนแปลงแทนทแบบปฐมภมและการเปลยนแปลงแทนทแบบทตยภม -ลกษณะเฉพาะของประชากรของสงมชวตบางชนด -การเพมของประชากรแบบ เอกโพเนนเชยลและการเพมของประชากร แบบลอจสตก -ปจจยทควบคม การเตบโตของประชากร

15 20

สรปทบทวนภาพรวม (สอบปลายภาค)

2 20

รวม 60 100 หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80 : 20

183

คำอธบายรายวชา รายวชา ชววทยาเพมเตม 2 รหสวชา ว30242 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 4 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 2 ศกษา การทดลองของเมนเดล กฎแหงการแยกและกฎแหงการรวมกลมอยางอสระ การถายทอดลกษณะทางพนธกรรม การแปรผน ไมตอเนองและการแปรผนตอเนอง การถายทอดยนบนโครโมโซม สมบตและหนาทของสารพนธกรรม โครงสรางและองคประกอบ ทางเคมของ DNA และสรปการจำลอง DNA กระบวนการสงเคราะหโปรตนและหนาทของ DNA และ RNA แตละชนดในกระบวนการสงเคราะห โปรตน การเกดมวเทชนระดบยนและระดบโครโมโซม สาเหตการเกดมวเทชน การสรางสงมชวตดดแปรพนธกรรมโดยใชดเอนเอรคอมบแนนท การนำเทคโนโลยทางดเอนเอไปประยกตใชในดานตางๆ หลกฐานทสนบสนนและขอมลทใชอธบายการเกดววฒนาการของสงมชวต แนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวตของฌอง ลามารก และทฤษฎเกยวกบววฒนาการของสงมชวตของชาลส ดารวน เงอนไขของภาวะสมดลของฮารด-ไวนเบรก ปจจยททำใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล ในประชากร พรอมทงคำนวณหาความถของแอลลลและจโนไทปของประชากรโดยใชหลกของฮารด-ไวนเบรก กระบวนการเกดสปชสใหมของสงมชวต การขาดแคลนนำ การเกดมลพษทางนำ ปญหามลพษทางอากาศ ทรพยากรดน ปญหาผลกระทบทเกดจากการทำลายปาไม และผลกระทบทมตอมนษยและสงแวดลอม รวมทงเสนอแนวทางการแกไขปญหา ปญหาผลกระทบททำใหสตวปามจำนวนลดลง และแนวทางในการอนรกษสตวปา โดยลดเวลาเรยนเนอหา และเพมการเรยนร ดวยการจดกจกรรมกระบวนการทางวทยาศาสตร กระบวนการสบเสาะหาความร การสบคนขอมล การสงเกต การวเคราะห การทดลอง การอภปราย การอธบาย และสรป เพอใหเกดการเรยนร ความคด ความเขาใจ มความสามารถในการตดสนใจ สอสารสงท เรยนรและนำความรไปใชในชวตของตนเอง มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรม และคานยม ผลการเรยนร 1. สบคนขอมล อธบายและสรปผลการทดลอง ของเมนเดล

2. อธบายและสรปกฎแหงการแยกและกฎแหงการรวมกลมอยางอสระ และนำกฎของเมนเดล นไปอธบายการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมและใชในการคำนวณโอกาสในการเกด ฟโนไทปและจโนไทปแบบตาง ๆ ของรน F1 และ F2 3. สบคนขอมล วเคราะห อธบาย และสรปเกยวกบการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ทเปนสวนขยายของ พนธศาสตรเมนเดล 4. สบคนขอมล วเคราะห และเปรยบเทยบลกษณะทางพนธกรรมทมการแปรผน ไม

184

ตอเนองและลกษณะทางพนธกรรมทม การแปรผนตอเนอง 5. อธบายการถายทอดยนบนโครโมโซม และยกตวอยางลกษณะทางพนธกรรมทถกควบคมดวยยนบนออโตโซมและยนบนโครโมโซมเพศ 6. สบคนขอมล อธบายสมบตและหนาทของสารพนธกรรม โครงสรางและองคประกอบ ทางเคมของ DNA และสรปการจำลอง DNA 7. อธบายและระบขนตอนในกระบวนการสงเคราะหโปรตนและหนาทของ DNA และ RNA แตละชนดในกระบวนการสงเคราะห โปรตน 8. สรปความสมพนธระหวางสารพนธกรรม แอลลล โปรตน ลกษณะทางพนธกรรม และเชอมโยงกบความรเรองพนธศาสตรเมนเดล 9. สบคนขอมล และอธบายการเกดมวเทชนระดบยนและระดบโครโมโซม สาเหตการเกดมวเทชน รวมทงยกตวอยางโรคและกลมอาการทเปนผลของการเกดมวเทชน 10. อธบายหลกการสรางสงมชวตดดแปรพนธกรรมโดยใชดเอนเอรคอมบแนนท 11. สบคนขอมล ยกตวอยาง และอภปรายการนำเทคโนโลยทางดเอนเอไปประยกต ทงในดานสงแวดลอม นตวทยาศาสตร การแพทย การเกษตร และอตสาหกรรม และขอควรคำนงถงดานชว จรยธรรม 12. สบคนขอมลและอธบายเกยวกบหลกฐานทสนบสนนและขอมลทใชอธบายการเกดววฒนาการของสงมชวต 13. อธบายและเปรยบเทยบแนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวตของฌอง ลามารก และทฤษฎเกยวกบววฒนาการของสงมชวตของชาลส ดารวน 14. ระบสาระสำคญและอธบายเงอนไขของภาวะสมดลของฮารด-ไวนเบรก ปจจยททำใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล ในประชากร พรอมทงคำนวณหาความถของแอลลลและจโนไทปของประชากรโดยใชหลกของฮารด-ไวนเบรก 15. สบคนขอมล อภปราย และอธบายกระบวนการเกดสปชสใหมของสงมชวต 16. วเคราะห อภปราย และสรปปญหา การขาดแคลนนำ การเกดมลพษทางนำ และผลกระทบทมตอมนษยและสงแวดลอม รวมทงเสนอแนวทางการวางแผนการจดการนำและการแกไขปญหา 17. วเคราะห อภปราย และสรปปญหามลพษทางอากาศ และผลกระทบทมตอมนษยและสงแวดลอม รวมทงเสนอแนวทางการแกไขปญหา 18. วเคราะห อภปราย และสรปปญหาทเกดกบทรพยากรดน และผลกระทบทมตอมนษยและสงแวดลอม รวมทงเสนอแนวทางการแกไขปญหา 19. วเคราะห อภปราย และสรปปญหาผลกระทบทเกดจากการทำลายปาไม รวมทง เสนอแนวทางในการปองกนการทำลาย ปาไมและการอนรกษปาไม 20. วเคราะห อภปราย และสรปปญหาผลกระทบททำใหสตวปามจำนวนลดลง และ

185

แนวทางในการอนรกษสตวปา รวม 20 ผลการเรยนร

โครงสรางรายวชา

วชา ชววทยาเพมเตม 2 รหส ว30242 จำนวน 1.5 หนวยกต ชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 2 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท หนวยการ

เรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 โครโมโซมและสารพรธกรรม

ม.4/6 ม.4/9

- โครโมโซม - สารพนธกรรม - สมบตของสารพนธกรรม - มวเทชน

15 20

2 การถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

ม.4/1 ม.4/5

- การศกษาพนธกรรมของเมนเดล - ลกษณะทางพนธกรรมทเปนสวนขยายของพนธศาสตรเมลเดล - ยนบนโครโมโซมเดยวกน

15 20

3 เทคโนโลยทางดเอนเอ

ม.4/10 ม.4/11

- พนธวศวกรรมและการโคลนยน - การหาขนาดของDNA และการหาลำดบนวคลโอไทป - การประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA - เทคโนโลยทาง DNA กบความปลอดภยทางชวภาพและชวจรยธรรม

5 10

2 ววฒนาการ ม.4/12 ม.4/15

-หลกฐานและขอมลทใชในการศกษาววฒนาการของสงมชวต -แนวคดเกยวกบววฒนาการ - พนธศาสตรประชากร -ปจจยททำใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล -กำเนดสปชส

15 15

186

ลำดบท หนวยการ

เรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

3 สงแวดลอม ม.6/9 ม.6/13

-ปญหา การขาดแคลนนำ การเกดมลพษทางนำ และผลกระทบ -ปญหามลพษทางอากาศ และผลกระทบ -ปญหาทเกดกบทรพยากรดน และผลกระทบ -ปญหาผลกระทบทเกดจากการทำลายปาไม -ปญหาผลกระทบททำใหสตวปา และการอนรกษสตวปา

8 15

สรปทบทวนภาพรวม (สอบปลายภาค)

2 20

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80 : 20

คำอธบายรายวชา รายวชา ชววทยาเพมเตม 3 รหสวชา ว30243 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 5 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 1

ศกษา อธบายเกยวกบชนดและลกษณะของเนอเยอพช เปรยบเทยบโครงสรางภายในของรากพชใบเลยงเดยวและรากพช ใบเลยงคจากการตดตามขวาง เปรยบเทยบโครงสรางภายในของลำตนพชใบเลยงเดยวและลำตนพชใบเลยงคจากการตดตามขวาง การแลกเปลยนแกสและการคายนำของพช กลไกการลำเลยงนำและธาตอาหารของพช ความสำคญของธาตอาหาร และยกตวอยางธาตอาหารทสำคญทมผลตอการเจรญเตบโตของพช กลไกการลำเลยงอาหารในพช กระบวนการสงเคราะหดวยแสง กลไกการตรงคารบอนไดออกไซดในพช C3 พช C4 และ พช CAM ปจจยความเขมของแสง ความเขมขนของคารบอนไดออกไซด และอณหภม ทมผลตอการสงเคราะหดวยแสงของพช วฏจกรชวตแบบสลบของพชดอก กระบวนการสรางเซลลสบพนธเพศผและเพศเมยของพชดอก

187

การปฏสนธของพชดอก การเกดเมลดและการเกดผลของพชดอก โครงสรางของเมลดและผล การใชประโยชนจากโครงสราง ตาง ๆ ของเมลดและผล ปจจยตาง ๆ ทมผลตอการงอกของเมลด สภาพพกตวของเมลด แนวทางในการแกสภาพพกตวของเมลด บทบาทและหนาทของออกซน ไซโทไคนน จบเบอเรลลน เอทลน และกรดแอบไซซก การนำไปใชประโยชนทางการเกษตร สงเราภายนอกทมผลตอการเจรญเตบโตของพช โดยลดเวลาเรยนเนอหา และเพมการเรยนร ดวยการจดกจกรรมกระบวนการทางวทยาศาสตร กระบวนการสบเสาะหาความร การสบคนขอมล การสงเกต การวเคราะห การทดลอง การอภปราย การอธบาย และสรป เพอใหเกดการเรยนร ความคด ความเขาใจ มความสามารถในการตดสนใจ สอสารสงท เรยนรและนำความรไปใชในชวตของตนเอง มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรม และคานยม ผลการเรยนร 1. อธบายเกยวกบชนดและลกษณะของเนอเยอพช และเขยนแผนผงเพอสรปชนดของเนอเยอ

พช 2. สงเกต อธบาย และเปรยบเทยบโครงสรางภายในของรากพชใบเลยงเดยวและรากพช ใบเลยงคจากการตดตามขวาง 3. สงเกต อธบาย และเปรยบเทยบโครงสรางภายในของลำตนพชใบเลยงเดยวและลำตนพชใบเลยงคจากการตดตามขวาง 4. สงเกต และอธบายโครงสรางภายในของใบพชจากการตดตามขวาง 5. สบคนขอมล สงเกต และอธบายการแลกเปลยนแกสและการคายนำของพช 6. สบคนขอมลและอธบายกลไกการลำเลยงนำและธาตอาหารของพช 7. สบคนขอมล อธบายความสำคญของธาตอาหาร และยกตวอยางธาตอาหารทสำคญทมผลตอการเจรญเตบโตของพช 8. อธบายกลไกการลำเลยงอาหารในพช 9. สบคนขอมลและสรปการศกษาทไดจาก การทดลองของนกวทยาศาสตรในอดตเกยวกบกระบวนการสงเคราะหดวยแสง 10. อธบายขนตอนทเกดขนในกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพช C3 11. เปรยบเทยบกลไกการตรงคารบอนไดออกไซดในพช C3 พช C4 และ พช CAM 12. สบคนขอมล อภปรายและสรปปจจยความเขมของแสง ความเขมขนของคารบอนไดออกไซด และอณหภม ทมผลตอการสงเคราะหดวยแสงของพช 13. อธบายวฏจกรชวตแบบสลบของพชดอก 14. อธบายและเปรยบเทยบกระบวนการสรางเซลลสบพนธเพศผและเพศเมยของพชดอก และอธบายการปฏสนธของพชดอก

188

15. อธบายการเกดเมลดและการเกดผลของพชดอก โครงสรางของเมลดและผล และยกตวอยางการใชประโยชนจากโครงสราง ตาง ๆ ของเมลดและผล 16. ทดลอง และอธบายเกยวกบปจจยตาง ๆ ทมผลตอการงอกของเมลด สภาพพกตวของเมลด และบอกแนวทางในการแกสภาพพกตวของเมลด 17. สบคนขอมล อธบายบทบาทและหนาทของออกซน ไซโทไคนน จบเบอเรลลน เอทลน และกรดแอบไซซก และอภปรายเกยวกบการนำไปใชประโยชนทางการเกษตร 18. สบคนขอมล ทดลอง และอภปรายเกยวกบสงเราภายนอกทมผลตอการเจรญเตบโตของพช

รวม 18 ผลการเรยนร

โครงสรางรายวชา วชา ชววทยาเพมเตม 3 รหส ว30243 จำนวน 1.5 หนวยกต ชนมธยมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 1 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 โครงสรางและหนาทของพชดอก

3 ม.5/1, 3 ม.5/2, 3 ม.5/3, 3 ม.5/4, 3 ม.5/5, 3 ม.5/6, 3 ม.5/7, 3 ม.5/8

- โครงสรางและหนาทของราก - โครงสรางและหนาทของลาตน - โครงสรางและหนาทของใบ - การคายนำของพช - การลำเลยงนำของพช - การลำเลยงธาตอาหารของพช - การลำเลยงสารอาหารของพช

15 25

2 การสงเคราะหดวยแสง

3 ม.5/9, 3 ม.5/10, 3 ม.5/11, 3 ม.5/12

- การสงเคราะหดวยแสง - โฟโตเรสไปเรชน - กลไกการเพม CO2 ในพช C4 และ CAM - ปจจยทมผลตออตราการสงเคราะหดวยแสง - การปรบตวของพชเพอรบแสง

18 20

3 การสบพนธของพช 3 ม.5/13, - การสบพนธแบบอาศยเพศและ 15 20

189

ดอก 3 ม.5/14, 3 ม.5/15, 3 ม.5/16

ไมอาศยเพศของพชดอก - การขยายพนธพช - การวดการเจรญเตบโตของพช

4 การตอบสนองของพช

3 ม.5/17, 3 ม.5/18

- สารควบคมการเจรญเตบโตของพช - การตอบสนองของพชตอสงแวดลอม

10 15

สรปทบทวนภาพรวม (สอบปลายภาค)

2 20

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80 : 20

คำอธบายรายวชา รายวชา ชววทยาเพมเตม 4 รหสวชา ว30244 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 5 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 2

ศกษาโครงสรางและกระบวนการยอยอาหารของสตวทไมมทางเดนอาหาร สตวทมทางเดนอาหารแบบไมสมบรณ และสตวทมทางเดนอาหารแบบสมบรณ การกนอาหารของไฮดรา และพลานาเรย โครงสราง หนาท และกระบวนการยอยอาหาร และการดดซมสารอาหารภายในระบบยอยอาหารของมนษย โครงสรางททำหนาทแลกเปลยนแกสของฟองนำ ไฮดรา พลานาเรย ไสเดอนดน แมลง ปลา กบ และนก โครงสรางของปอด ในสตวเลยงลกดวยนำนม โครงสรางทใชในการแลกเปลยนแกสและกระบวนการแลกเปลยนแกสของมนษย การทำงานของปอด และทดลองวดปรมาตรของอากาศในการหายใจออกของมนษย ระบบหมนเวยนเลอดแบบเปดและระบบหมนเวยนเลอดแบบปด ทศทางการไหลของเลอดและการเคลอนทของเซลลเมดเลอดในหางปลา และสรปความสมพนธระหวางขนาดของ หลอดเลอดกบความเรวในการไหลของเลอด โครงสรางและการทำงานของหวใจและหลอดเลอดในมนษย โครงสรางหวใจของสตวเลยงลก ดวยนำนม ทศทางการไหลของเลอดผานหวใจของมนษย และเขยนแผนผงสรป การหมนเวยนเลอดของมนษย ความแตกตางของเซลลเมดเลอดแดง เซลลเมดเลอดขาว เพลตเลต และพลาสมา หมเลอดและหลกการใหและ รบเลอดในระบบ ABO และระบบ Rh สวนประกอบและหนาทของนำเหลอง รวมทงโครงสรางและหนาทของหลอดนำเหลอง และ ตอมนำเหลอง กลไกการตอตานหรอทำลายสงแปลกปลอมแบบไมจำเพาะและแบบจำเพาะ การ

190

สรางภมคมกนกอเองและภมคมกนรบมา ความผดปกตของระบบภมคมกนททำใหเกดเอดส ภมแพ การสรางภมตานทานตอเนอเยอตนเอง โครงสรางและหนาทในการกำจดของเสย ออกจากรางกายของฟองนำ ไฮดรา พลานาเรย ไสเดอนดน แมลง และสตวมกระดกสนหลง โครงสรางและหนาทของไต และโครงสรางทใชลำเลยงปสสาวะออกจากรางกาย โดยลดเวลาเรยนเนอหา และเพมการเรยนร ดวยการจดกจกรรมกระบวนการทางวทยาศาสตร กระบวนการสบเสาะหาความร การสบคนขอมล การสงเกต การวเคราะห การทดลอง การอภปราย การอธบาย และสรป เพอใหเกดการเรยนร ความคด ความเขาใจ มความสามารถในการตดสนใจ สอสารสงท เรยนรและนำความรไปใชในชวตของตนเอง มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรม และคานยม รหสตวชวด 1. สบคนขอมล อธบาย และเปรยบเทยบโครงสรางและกระบวนการยอยอาหารของสตวท

ไมมทางเดนอาหาร สตวทมทางเดนอาหารแบบไมสมบรณ และสตวทมทางเดนอาหารแบบสมบรณ 2. สงเกต อธบาย การกนอาหารของไฮดรา และพลานาเรย 3. อธบายเกยวกบโครงสราง หนาท และกระบวนการยอยอาหาร และการดดซมสารอาหารภายในระบบยอยอาหารของมนษย 4. สบคนขอมล อธบาย และเปรยบเทยบโครงสรางททำหนาทแลกเปลยนแกสของฟองนำ ไฮดรา พลานาเรย ไสเดอนดน แมลง ปลา กบ และนก 5. สงเกต และอธบายโครงสรางของปอด ในสตวเลยงลกดวยนำนม 6. สบคนขอมล อธบายโครงสรางทใชในการแลกเปลยนแกสและกระบวนการแลกเปลยนแกสของมนษย 7. อธบายการทำงานของปอด และทดลองวดปรมาตรของอากาศในการหายใจออกของมนษย 8. สบคนขอมล อธบายและเปรยบเทยบระบบหมนเวยนเลอดแบบเปดและระบบหมนเวยนเลอดแบบปด 9. สงเกตและอธบายทศทางการไหลของเลอดและการเคลอนทของเซลลเมดเลอดในหางปลา และสรปความสมพนธระหวางขนาดของ หลอดเลอดกบความเรวในการไหลของเลอด 10. อธบายโครงสรางและการทำงานของหวใจและหลอดเลอดในมนษย 11. สงเกตและอธบายโครงสรางหวใจของสตวเลยงลก ดวยนำนม ทศทางการไหลของเลอดผานหวใจของมนษย และเขยนแผนผงสรป การหมนเวยนเลอดของมนษย 12. สบคนขอมล ระบความแตกตางของเซลลเมดเลอดแดง เซลลเมดเลอดขาว เพลตเลต และพลาสมา

191

13. อธบายหมเลอดและหลกการใหและ รบเลอดในระบบ ABO และระบบ Rh 14. อธบาย และสรปเกยวกบสวนประกอบและหนาทของนำเหลอง รวมทงโครงสรางและหนาทของหลอดนำเหลอง และ ตอมนำเหลอง 15. สบคนขอมล อธบาย และเปรยบเทยบกลไกการตอตานหรอทำลายสงแปลกปลอมแบบไมจำเพาะและแบบจำเพาะ 16. สบคนขอมล อธบาย และเปรยบเทยบ การสรางภมคมกนกอเองและภมคมกนรบมา 17. สบคนขอมลและอธบายเกยวกบความผดปกตของระบบภมคมกนททำใหเกดเอดส ภมแพ การสรางภมตานทานตอเนอเยอตนเอง 18. สบคนขอมล อธบาย และเปรยบเทยบโครงสรางและหนาทในการกำจดของเสย ออกจากรางกายของฟองนำ ไฮดรา พลานาเรย ไสเดอนดน แมลง และสตวมกระดกสนหลง 19. อธบายโครงสรางและหนาทของไต และโครงสรางทใชลำเลยงปสสาวะออกจากรางกาย 20. อธบายกลไกการทำงานของหนวยไต ในการกำจดของเสยออกจากรางกาย และเขยนแผนผงสรปขนตอนการกำจดของเสย ออกจากรางกายโดยหนวยไต 21. สบคนขอมล อธบายและยกตวอยางเกยวกบความผดปกตของไตอนเนองมาจากโรคตาง ๆ

รวม 21 ผลการเรยนร

192

โครงสรางรายวชา วชาชววทยาเพมเตม 4 รหส ว30244 จำนวน 1.5 หนวยกต ชนมธยมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 2 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 ระบบยอยอาหาร 4 ม.5/1, 4 ม.5/2, 4 ม.5/3

- การยอยอาหารของจลนทรย - การยอยอาหารของสตว - การยอยอาหารของคน

10 20

2 ระบบตางๆในรางกาย

4 ม.5/4, 4 ม.5/5, 4 ม.5/6, 4 ม.5/7, 4 ม.5/8, 4 ม.5/9, 4 ม.5/10, 4 ม.5/11, 4 ม.5/12, 4 ม.5/13, 4 ม.5/14, 4 ม.5/15, 4 ม.5/16, 4 ม.5/17, 4 ม.5/18, 4 ม.5/19, 4 ม.5/20, 4 ม.5/21

ระบบหายใจ - โครงสรางทใชในการแลกเปลยนแกสของสงมชวตเซลลเดยวและของสตว - โครงสรางทใชในการแลกเปลยนแกสของคน ระบบหมนเวยนเลอดและระบบนำเหลอง - การลำเลยงสารในรางกายของสงมชวตเซลลเดยวและของสตว - การลำเลยงสารในรางกายของคน ระบบขบถาย - การขบถายของสงมชวตเซลลเดยว - การขบถายของสตว - การขบถายของคน ระบบภมคมกน - การสรางภมคมกน - สาเหต ของการเก ด โรคและวธการปองกนโรคบางชนดทเกดจากความ ผดปกตของระบบภมคมกน

48 60

สรปทบทวน 2 20

193

ภาพรวม (สอบปลายภาค)

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80 : 20

คำอธบายรายวชา รายวชา ชววทยาเพมเตม 5 รหสวชา ว30245 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 6 จำนวน 1.5 หนวยกต เวลา 60 ชวโมง ภาคเรยนท 1

ศกษา โครงสรางและหนาทของระบบประสาทของไฮดรา พลานาเรย ไสเดอนดน กง หอย แมลง และสตวมกระดกสนหลง โครงสรางและหนาทของเซลลประสาท การเปลยนแปลงของศกยไฟฟาทเยอหมเซลลของเซลลประสาท และกลไกการถายทอดกระแสประสาท โครงสรางของระบบประสาทสวนกลางและระบบประสาทรอบนอก โครงสรางและหนาทของสวนตาง ๆ ในสมองสวนหนา สมองสวนกลาง สมองสวนหลง และไขสนหลง การทำงานของระบบประสาทโซมาตกและระบบประสาทอตโนวต โครงสรางและหนาทของ ตา ห จมก ลน และผวหนงของมนษย ยกตวอยางโรคตาง ๆ ทเกยวของ และบอกแนวทางในการดแลปองกน และรกษา การหาตำแหนงของ จดบอด โฟเวย และความไวในการรบสมผสของผวหนง โครงสรางและหนาทของอวยวะทเกยวของกบการเคลอนทของแมงกะพรน หมก ดาวทะเล ไสเดอนดน แมลง ปลา และนก โครงสรางและหนาทของกระดกและกลามเนอทเกยวของกบการเคลอนไหวและการเคลอนทของมนษย การทำงานของขอตอชนดตาง ๆ และการทำงานของกลามเนอโครงรางทเกยวของกบการเคลอนไหวและการเคลอนทของมนษย การสบพนธแบบไมอาศยเพศและการสบพนธแบบอาศยเพศในสตว โครงสรางและหนาทของอวยวะในระบบสบพนธเพศชายและระบบสบพนธเพศหญง กระบวนการสรางสเปรม กระบวนการสรางเซลลไข และการปฏสนธ ในมนษย การเจรญ เตบโตระยะเอมบรโอและระยะหลงเอมบรโอของกบ ไก และมนษย ฮอรโมนจากตอมไรทอและเนอเยอ ทสรางฮอรโมน พฤตกรรมทเปนมาแตกำเนดและพฤตกรรมทเกดจากการเรยนรของสตว ความสมพนธระหวางพฤตกรรมกบววฒนาการของระบบประสาท การสอสารระหวางสตวททำใหสตวแสดงพฤตกรรม โดยลดเวลาเรยนเนอหา และเพมการเรยนร ดวยการจดกจกรรมกระบวนการทางวทยาศาสตร กระบวนการสบเสาะหาความร การสบคนขอมล การสงเกต การวเคราะห การทดลอง การอภปราย การอธบาย และสรป เพอใหเกดการเรยนร ความคด ความเขาใจ มความสามารถในการตดสนใจ สอสารสงท เรยนรและนำความรไปใชในชวตของตนเอง มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรม และคานยม

194

รหสตวชวด 1. สบคนขอมล อธบาย และเปรยบเทยบโครงสรางและหนาทของระบบประสาทของไฮดรา

พลานาเรย ไสเดอนดน กง หอย แมลง และสตวมกระดกสนหลง 2. อธบายเกยวกบโครงสรางและหนาทของเซลลประสาท 3. อธบายเกยวกบการเปลยนแปลงของศกยไฟฟาทเยอหมเซลลของเซลลประสาท และกลไกการถายทอดกระแสประสาท 4. อธบายและสรปเกยวกบโครงสรางของระบบประสาทสวนกลางและระบบประสาทรอบนอก 5. สบคนขอมล อธบายโครงสรางและหนาทของสวนตาง ๆ ในสมองสวนหนา สมองสวนกลาง สมองสวนหลง และไขสนหลง 6. สบคนขอมล อธบาย เปรยบเทยบ และยกตวอยางการทำงานของระบบประสาทโซมาตกและระบบประสาทอตโนวต 7. สบคนขอมล อธบายโครงสรางและหนาทของ ตา ห จมก ลน และผวหนงของมนษย ยกตวอยางโรคตาง ๆ ทเกยวของ และบอกแนวทางในการดแลปองกน และรกษา 8. สงเกตและอธบายการหาตำแหนงของ จดบอด โฟเวย และความไวในการรบสมผสของผวหนง 9. สบคนขอมล อธบาย และเปรยบเทยบโครงสรางและหนาทของอวยวะทเกยวของกบการเคลอนทของแมงกะพรน หมก ดาวทะเล ไสเดอนดน แมลง ปลา และนก 10. สบคนขอมลและอธบายโครงสรางและหนาทของกระดกและกลามเนอทเกยวของกบการเคลอนไหวและการเคลอนทของมนษย 11. สงเกตและอธบายการทำงานของขอตอชนดตาง ๆ และการทำงานของกลามเนอโครงรางทเกยวของกบการเคลอนไหวและการเคลอนทของมนษย 12. สบคนขอมล อธบาย และยกตวอยาง การสบพนธแบบไมอาศยเพศและการสบพนธแบบอาศยเพศในสตว 13. สบคนขอมล อธบายโครงสรางและหนาทของอวยวะในระบบสบพนธเพศชายและระบบสบพนธเพศหญง 14. อธบายกระบวนการสรางสเปรม กระบวนการสรางเซลลไข และการปฏสนธ ในมนษย 15. อธบายการเจรญ เตบโตระยะเอมบรโอและระยะหลงเอมบรโอของกบ ไก และมนษย 16. สบคนขอมล อธบาย และเขยนแผนผงสรปหนาทของฮอรโมนจากตอมไรทอและเนอเยอ ทสรางฮอรโมน 17. สบคนขอมล อธบาย เปรยบเทยบ และยกตวอยางพฤตกรรมทเปนมาแตกำเนดและพฤตกรรมทเกดจากการเรยนรของสตว 18. สบคนขอมล อธบาย และยกตวอยางความสมพนธระหวางพฤตกรรมกบววฒนาการ

195

ของระบบประสาท 19. สบคนขอมล อธบาย และยกตวอยางการสอสารระหวางสตวททำใหสตวแสดงพฤตกรรม

รวม 19 ผลการเรยนร

โครงสรางรายวชา วชาชววทยาเพมเตม 5 รหส ว30245 จำนวน 1.5 หนวยกต ชนมธยมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 1 เวลา 60 ชวโมง

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร

สาระสำคญ / ความคดรวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 ระบบประสาทและการเคลอนท

ม.6/1, ม.6/2, ม.6/3, ม.6/4, ม.6/5, ม.6/6, ม.6/7, ม.6/8, ม.6/9, ม.6/10, ม.6/11

- โครงสรางและหน าท ของระบบประสาทของไฮดรา พลานาเร ย ไสเดอนดน กง หอย แมลง และสตวมกระดกสนหลง - โครงสรางและหน าท ของเซลลประสาท - การเปลยนแปลงของศกยไฟฟาทเยอหมเซลลของเซลลประสาท และกลไกการถายทอดกระแสประสาท หนวยทำงานของระบบประสาท เซลลประสาทจำแนกตามหนาท เซลลประสาทจำแนกตามรปราง การถายทอดกระแสประสาทจากเซลลประสาทไปยงเซลลประสาทหรอ เซลลอน ๆ ผานทางไซแนปส - โครงสร างของระบบประสาทสวนกลางและระบบประสาทรอบนอก - โครงสรางและหนาทของสวนตาง ๆ ในสมองสวนหนา สมองสวนกลาง สมองสวนหลง และไขสนหลง - การทำงานของระบบประสาท โซ

24 25

196

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร

สาระสำคญ / ความคดรวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

มาตกและระบบประสาทอตโนวต - โครงสรางและหนาทของ ตา ห จมก ลน และผวหนงของมนษย - โรคตาง ๆ ทเกยวของกบ ตา ห จมก ลน รวมถงการดแล ปองกน และรกษาใหสามารถทำงานไดเปนปกต - การหาตำแหนงของ จดบอด โฟเวย และความไวในการรบสมผสของผวหนง - โครงสรางและหนาทของอวยวะทเก ย วข อ งก บ การเคล อนท ขอ งแมงกะพรน หมก ดาวทะเล ไสเดอนดน แมลง ปลา และนก - โครงสรางและหนาทของกระดกและกลามเน อท เก ยวของกบการเคล อนไหวและการเคล อนท ของมนษยการทำงานของขอตอชนดตาง ๆ และการทำงานของกลามเนอโครงรางทเกยวของกบการเคลอนไหวและการเคลอนทของมนษย

2 ระบบสบพนธและการเจรญเตบโต

4 ม.6/12, 4 ม.6/13, 4 ม.6/14, 4 ม.6/15

- การสบพนธแบบไมอาศยเพศของสตว เชน การแตกหนอและการงอกใหม - การสบพนธแบบอาศยเพศของสตว - โครงสรางและหนาทของอวยวะในระบบสบพนธ เพศชายและระบบสบพนธเพศหญง - การสรางสเปรม กระบวนการสรางเซลลไข และการปฏสนธ ในมนษย การเจรญ เตบโตระยะเอมบรโอและ

12 20

197

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร

สาระสำคญ / ความคดรวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

ระยะหลงเอมบรโอของกบ ไก และมนษย

3 ฮอรโมนและตอมไรทอ

4 ม.6/16 - หนาทของฮอรโมนจากตอมไรทอและเนอเยอทสรางฮอรโมน

- ตอมไรทอ

- ตอมไพเนยล

- ตอมใตสมองสวนหนา

- ตอมใตสมองสวนหลง

- ตอมไทรอยด

- ตอมพาราไทรอยด

- ตบออน

- ตอมหมวกไตสวนนอก

- อณฑะ

- เนอเยอบางบรเวณของอวยวะ เชน รก ไทมส กระเพาะอาหาร และลำไสเลก

- การควบคมการหลงฮอรโมนจากตอมไรทอสารเคมทผลตจากตอมมทอของสตว(ฟโรโมน)

12 20

4 พฤตกรรมและการสอสาร

4 ม.6/17, 4 ม.6/18, 4 ม.

6/19

- พฤตกรรมท เปนมาแตกำเนดและพฤตกรรมทเกดจากการเรยนรของสตว - ส มพนธ ระหว างพฤต กรรมก บววฒนาการของระบบประสาท - การสอสารระหวางสตวททำใหสตวแสดงพฤตกรรมเชน การสอสารดวยทาทาง การสอสารดวยเสยง การสอสารดวยสารเคม และการสอสาร

10 15

198

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร

สาระสำคญ / ความคดรวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

ดวยการสมผส สรปทบทวน

ภาพรวม (สอบปลายภาค)

2 20

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80 : 20

คำอธบายรายวชา

รายวชาโลกและอวกาศ 1 รหสวชา ว30261 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 4 จำนวน 1.0 หนวยกต เวลา 40 ชวโมง ภาคเรยนท 1 ศกษา วเคราะห การแบงชนและสมบตของโครงสรางโลก การเคลอนทของแผนธรณ หลกฐานทางธรณวทยา ภเขาไฟ แผนดนไหว สนาม แร หน ปโตรเลยม ถานหน แผนทภมประเทศ และแผนทธรณวทยา โดยลดเวลาเรยนเนอหา และเพมการเรยนร ดวยการจดกจกรรม ซง ใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะแสวงหาความร การสบคนขอมล การอภปราย การสรางสถานการณ การวางแผน ทกษะปฏบตการ การวเคราะห การเสรมสรางเจตคต และการเสรมสรางคณลกษณะทพงประสงค เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยน มความสามารถในการตดสนใจ

ผลการเรยนร สาระท 1

1. อธบายการแบงชนและสมบตของโครงสรางโลกพรอมยกตวอยางขอมลทสนบสนน 2. อธบายหลกฐานทางธรณวทยาทสนบสนนการเคลอนทของแผนธรณ 3. ระบสาเหตและอธบายแนวรอยตอของแผนธรณทสมพนธกบการเคลอนทของแผนธรณพรอมยกตวอยางหลกฐานทางธรณวทยาทพบ 4. วเคราะหหลกฐานทางธรณวทยาทพบในปจจบนและอธบายลำดบเหตการณ ทางธรณวทยาในอดต

199

5. อธบายสาเหต กระบวนการเกดภเขาไฟระเบดและปจจยททำใหความรนแรงของการปะทและรปรางของภเขาไฟแตกตางกน รวมทงสบคนขอมลพนทเสยงภย ออกแบบและนำเสนอแนวทางการเฝาระวงและการปฏบตตนใหปลอดภย 6. อธบายสาเหต กระบวนการเกด ขนาดและความรนแรง และผลจากแผนดนไหว รวมทงสบคนขอมลพนทเสยงภย ออกแบบและนำเสนอแนวทางการเฝาระวงและการปฏบตตนใหปลอดภย 7. อธบายสาเหต กระบวนการเกด และผลจากสนามรวมทงสบคนขอมลพนทเสยงภย ออกแบบและนำเสนอแนวทางการเฝาระวงและการปฏบตตนใหปลอดภย 8. ตรวจสอบ และระบชนดแร รวมทงวเคราะหสมบตและนำเสนอการใชประโยชนจากทรพยากรแรทเหมาะสม 9. ตรวจสอบ จำแนกประเภท และระบชอหนรวมทงวเคราะหสมบตและนำเสนอการใชประโยชนของทรพยากรหนทเหมาะสม 10. อธบายกระบวนการเกด และการสำรวจแหลงปโตรเลยมและถานหน โดยใชขอมลทางธรณวทยา 11. อธบายสมบตของผลตภณฑทไดจากปโตรเลยมและถานหน พรอมนำเสนอการใชประโยชน อยางเหมาะสม 12. อานและแปลความหมายจากแผนท ภมประเทศและแผนทธรณวทยาของพนท ทกำหนดพรอมทงอธบายและยกตวอยาง การนำไปใชประโยชน

รวม 12 ผลการเรยนร

200

โครงสรางรายวชา วชา โลกและอวกาศ 1 รหส ว30261 จำนวน 1.0 หนวยกต ชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 1 เวลา 40 ชวโมง

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคด

รวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 โลกและการเปลยนแปลง

ม.4/1-7

ทฤษฎ - โลก - การเคลอนทของแผนธรณ - หลกฐานทางธรณวทยา - ภเขาไฟ - แผนดนไหว - สนาม

12 15

ปฎบต สรางแบบจำลอง - โลก - การเคลอนทของแผนธรณ - ภเขาไฟ

15 15

สรปทบทวนภาพรวม (สอบกลางภาค)

3 20

2 ทรพยากรธรณ ม.4/8-12

ทฤษฎ - แร - หน - ปโตรเลยม - ถานหน - แ ผ น ท ภ ม ป ร ะ เท ศ และแผนทธรณวทยา

15 20

ปฏบต สรางแบบจำลอง - แร

12 10

201

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

การอานแผนทภมประเทศ และแผนทธรณวทยา

สรปทบทวนภาพรวม (สอบปลายภาค)

3 20

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80 : 20

คำอธบายรายวชา รายวชาโลกและอวกาศ 2 รหสวชา ว30262 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 5 จำนวน 1.0 หนวยกต เวลา 40 ชวโมง ภาคเรยนท 2 ศกษา วเคราะห การรบและคายพลงงานจากดวงอาทตย ผลทมตออณหภมอากาศ สมดลพลงงานของโลก ความกดอากาศ แรงคอรออลส แรงสศนยกลางและแรงเสยดทานทมตอการหมนเวยนของอากาศ การหมนเวยนของอากาศ การแบงชนนำในมหาสมทร การหมนเวยนของนำ ความสมพนธระหวางเสถยรภาพอากาศ การเกดเมฆ การเกดแนวปะทะอากาศแบบตางๆและลกษณะลมฟาอากาศทเกยวของ เหตการณทเปนผลจากการเปลยนแปลงภมอากาศโลก สญลกษณลมฟาอากาศบนแผนทอากาศ และแผนทอากาศ โดยลดเวลาเรยนเนอหา และเพมการเรยนร ดวยการจดกจกรรม ซง ใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะแสวงหาความร การสบคนขอมล การอภปราย การสรางสถานการณ การวางแผน ทกษะปฏบตการ การวเคราะห การเสรมสรางเจตคต และการเสรมสรางคณลกษณะทพงประสงค เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยน มความสามารถในการตดสนใจ

202

ผลการเรยนร สาระท 2

1. อธบายปจจยสำคญทมผลตอการรบและคายพลงงานจากดวงอาทตยแตกตางกนและผลทมตออณหภมอากาศในแตละบรเวณของโลก 2. อธบายกระบวนการททำใหเกดสมดลพลงงานของโลก 3. อธบายผลของแรงเนองจากความแตกตางของความกดอากาศ แรงคอรออลส แรงสศนยกลางและแรงเสยดทานทมตอการหมนเวยนของอากาศ 4. อธบายการหมนเวยนของอากาศตามเขตละตจดและผลทมตอภมอากาศ 5. อธบายปจจยททำใหเกดการแบงชนนำในมหาสมทร 6. อธบายปจจยททำใหเกดการหมนเวยนของนำในมหาสมทรและรปแบบการหมนเวยนของนำในมหาสมทร 7. อธบายผลของการหมนเวยนของนำในมหาสมทรทมตอลกษณะลมฟาอากาศ สงมชวต และสงแวดลอม 8. อธบายความสมพนธระหวางเสถยรภาพอากาศและการเกดเมฆ 9. อธบายการเกดแนวปะทะอากาศแบบตาง ๆและลกษณะลมฟาอากาศทเกยวของ 10. อธบายปจจยตาง ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศของโลก พรอมยกตวอยางขอมลสนบสนน 11. วเคราะห และอภปรายเหตการณทเปนผลจากการเปลยนแปลงภมอากาศโลก และนำเสนอแนวปฏบตของมนษยทมสวนชวยในการชะลอการเปลยนแปลงภมอากาศโลก 12. แปลความหมายสญลกษณลมฟาอากาศบนแผนทอากาศ 13. วเคราะห และคาดการณลกษณะลมฟาอากาศเบองตนจากแผนทอากาศและขอมลสารสนเทศอน ๆ เพอวางแผนในการประกอบอาชพและการดำเนนชวตใหสอดคลองกบสภาพลมฟาอากาศ

รวม 13 ผลการเรยนร

203

โครงสรางรายวชา

วชา โลกและอวกาศ 2 รหส ว30262 จำนวน 1.0 หนวยกต ชนมธยมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 2 เวลา 40 ชวโมง

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคด

รวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 โลกและการเปลยนแปลง

ม.5/1-7

ทฤษฎ - การรบและคายพลงงานจากดวงอาทตย - ผลทมตออณหภมอากาศ - สมดลพลงงานของโลก ความกดอากาศ - แรงคอรออลส - แรงสศนยกลางและแรงเสยดทานทมตอการหมนเวยนของอากาศ - การหมนเวยนของอากาศ - การแบงชนนำในมหาสมทร และการหมนเวยนของนำ

12 15

ปฎบต การทดลองเกยวกบ - ผลทมตออณหภมอากาศ - สมดลพลงงานของโลก ความกดอากาศ - การหมนเวยนของอากาศ

15 15

204

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

สรปทบทวนภาพรวม (สอบกลางภาค)

3 20

2 ทรพยากรธรณ ม.5/8-13

ทฤษฎ - ความสมพนธระหวางเสถยรภาพอากาศ - การเกดเมฆ - การเกดแนวปะทะอากาศแบบตางๆและลกษณะลมฟาอากาศทเกยวของ - การเปลยนแปลงภมอากาศโลก - สญลกษณลมฟาอากาศ - แผนทอากาศ

15 20

ปฏบต การทดลองเกยวกบ - การเกดเมฆ การอานแผนทภมประเทศ และแผนทธรณวทยา

12 10

สรปทบทวนภาพรวม (สอบปลายภาค)

3 20

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80 : 20

205

คำอธบายรายวชา

รายวชาโลกและอวกาศ 3 รหสวชา ว30263 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 6 จำนวน 1.0 หนวยกต เวลา 40 ชวโมง ภาคเรยนท 1 ศกษา วเคราะห การกำเนดและการเปลยนแปลงพลงงานสสาร ขนาดอณหภมของเอกภพหลงเกดบกแบง ววฒนาการของเอกภพ หลกฐานทสนบสนนทฤษฎบกแบง กาแลกซทางชางเผอก ระบบสรยะ ดาวฤกษ ววฒนาการของดาวฤกษ การแบงเขตบรวารของดวงอาทตย ลกษณะของดาวเคราะห การโคจรของดาวเคราะหรอบดวงอาทตยดวยกฎเคพเลอร กฎความโนมถวงของนวตน คาบการโคจรของดาวเคราะห โครงสรางของดวงอาทตย การเกดลมสรยะ พายสรยะ แบบจำลองทรงกลมฟา พกดของดาวในระบบขอบฟา และระบบศนยสตร เสนทางการขนการตกของดวงอาทตยและดาวฤกษ เวลาสรยคต มมหางทสมพนธกบตำแหนงในวงโคจร การสำรวจอวกาศ กลองโทรทรรศน ดาวเทยม ยานอวกาศ สถานอวกาศ เทคโนโลยอวกาศ โดยลดเวลาเรยนเนอหา และเพมการเรยนร ดวยการจดกจกรรม ซง ใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะแสวงหาความร การสบคนขอมล การอภปราย การสรางสถานการณ การวางแผน ทกษะปฏบตการ การวเคราะห การเสรมสรางเจตคต และการเสรมสรางคณลกษณะทพงประสงค เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยน มความสามารถในการตดสนใจ ผลการเรยนร สาระท 3

1. อธบายการกำเนดและการเปลยนแปลงพลงงานสสาร ขนาดอณหภมของเอกภพหลงเกด บกแบงในชวงเวลาตาง ๆ ตามววฒนาการของเอกภพ 2. อธบายหลกฐานทสนบสนนทฤษฎบกแบงจากความสมพนธระหวางความเรวกบระยะทาง ของกาแลกซ รวมทงขอมลการคนพบไมโครเวฟพนหลงจากอวกาศ 3. อธบายโครงสรางและองคประกอบของกาแลกซทางชางเผอก และระบตำแหนงของระบบสรยะพรอมอธบายเชอมโยงกบ การสงเกตเหนทางชางเผอกของคนบนโลก 4. อธบายกระบวนการเกดดาวฤกษ โดยแสดงการเปลยนแปลงความดน อณหภม ขนาดจากดาวฤกษกอนเกดจนเปนดาวฤกษ 5. อธบายกระบวนการสรางพลงงานของดาวฤกษและผลทเกดขน โดยวเคราะหปฏกรยาลกโซโปรตอน-โปรตอน และวฏจกรคารบอนไนโตรเจน ออกซเจน 6. ระบปจจยทสงผลตอความสองสวางของดาวฤกษและอธบายความสมพนธระหวางความ

206

สองสวางกบโชตมาตรของดาวฤกษ 7. อธบายความสมพนธระหวางส อณหภมผวและสเปกตรมของดาวฤกษ 8. อธบายวธการหาระยะทางของดาวฤกษดวยหลกการแพรลแลกซ พรอมคำนวณหาระยะทางของดาวฤกษ 9. อธบายลำดบววฒนาการทสมพนธกบมวลตงตนและวเคราะหการเปลยนแปลงสมบตบางประการของดาวฤกษในลำดบววฒนาการ จากแผนภาพเฮรซปรง-รสเซลล 10. อธบายกระบวนการเกดระบบสรยะ การแบงเขตบรวารของดวงอาทตยและลกษณะของดาวเคราะหทเออตอการดำรงชวต 11. อธบายการโคจรของดาวเคราะหรอบดวงอาทตยดวยกฎเคพเลอร และกฎความโนมถวงของนวตน พรอมคำนวณคาบการโคจรของดาวเคราะห 12. อธบายโครงสรางของดวงอาทตย การเกดลมสรยะ พายสรยะ และวเคราะห นำเสนอปรากฏการณหรอเหตการณทเกยวของกบผลของลมสรยะ และพายสรยะทมตอโลกรวมทงประเทศไทย 13. สรางแบบจำลองทรงกลมฟา สงเกต และเชอมโยงจดและเสนสำคญของแบบจำลองทรงกลมฟากบทองฟาจรง และอธบายการระบพกดของดาวในระบบขอบฟา และระบบศนยสตร 14. สงเกตทองฟา และอธบายเสนทางการขนการตกของดวงอาทตยและดาวฤกษ 15. อธบายเวลาสรยคตปรากฏ โดยรวบรวมขอมลและเปรยบเทยบเวลาขณะทดวงอาทตยผานเมรเดยนของผสงเกตในแตละวน 16. อธบายเวลาสรยคตปานกลาง และการเปรยบเทยบเวลาของแตละเขตเวลาบนโลก 17.อธบายมมหางทสมพนธกบตำแหนงในวงโคจร และอธบายเชอมโยงกบตำแหนงปรากฏของดาวเคราะหทสงเกตไดจากโลก 18. สบคนขอมล อธบายการสำรวจอวกาศ โดยใชกลองโทรทรรศนในชวงความยาวคลนตางๆดาวเทยมยานอวกาศสถานอวกาศและนำเสนอแนวคดการนำความรทางดานเทคโนโลยอวกาศมาประยกตใชในชวตประจำวนหรอในอนาคต 19. สบคนขอมล ออกแบบ และนำเสนอกจกรรมการสงเกตดาวบนทองฟาดวยตาเปลาและ/หรอกลองโทรทรรศน

รวม 19 ผลการเรยนร

207

โครงสรางรายวชา วชา โลกและอวกาศ 3 รหส ว30263 จำนวน 1.0 หนวยกต ชนมธยมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 1 เวลา 40 ชวโมง

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคด

รวบยอด เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

1 เอกภพ ม.6/1-12

ทฤษฎ - ววฒนาการของเอกภพ - ทฤษฎบกแบง - กาแลกซ - ระบบสรยะ - ดาวฤกษ - ดาวเคราะห - ดวงอาทตย - การเกดลมสรยะ พายสรยะ

15 20

ปฎบต สรางแบบจำลอง - ระบบสรยะ - ดาวฤกษ

12 10

สรปทบทวนภาพรวม (สอบกลางภาค)

3 20

2 ทองฟาและอวกาศ ม.6/13-19

ทฤษฎ - แบบจำลองทรงกลมฟา - เวลาสรยคต - มมห างท ส ม พนธกบตำแหนงในวงโคจร - กลองโทรทรรศน - ดาวเทยม - ยานอวกาศ

15 20

208

ลำดบท หนวยการเรยนร ผลการเรยนร สาระสำคญ / ความคดรวบยอด

เวลา

นำหนกคะแนน (100)

หมายเหต

- สถานอวกาศ - เทคโนโลยอวกาศ

ปฏบต สรางแบบจำลอง - แบบจำลองทรงกลมฟา - กลองโทรทรรศน

12 10

สรปทบทวนภาพรวม (สอบปลายภาค)

3 20

รวม 60 100 * หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ 80 : 20

206 สอและแหลงการเรยนร สอการเรยนรเปนเครองมอสงเสรมสนบสนนการจดระบบการเรยนร ใหผเรยนเขาถงความร ทกษะกระบวนการ และคณลกษณะตามมาตรฐานการเรยนรของหลกสตรไดอยางมประสทธภาพ สอการเรยนรมหลากหลายประเภททงสอธรรมชาต สอสงพมพ สอเทคโนโลย และเครอขายการเรยนรตางๆ ทมในทองถน การเลอกใชสอควรเลอกใหมความเหมาะสมกบระดบพฒนาการ และลลาการเรยนรทหลากหลายของผเรยน การจดหาสอการเรยนร ผเรยนและผสอนสามารถจดทำและพฒนาขนเอง หรอปรบปรงเลอกใชอยางมคณภาพจากสอตางๆ ทมอยรอบตวเพอนำมาใชประกอบในการจดใหมอยางพอเพยง เพอพฒนาใหผเรยนเกดการเรยนรอยางแทจรง สถานศกษา เขตพนทการศกษา หนวยงานทเกยวของและผมหนาทจดการศกษาขนพนฐาน ดำเนนการดงน 1. จดใหมแหลงการเรยนร ศนยสอการเรยนร ระบบสารสนเทศการเรยนร และเครอขายการเรยนรทมประสทธภาพทงในสถานศกษาและในชมชน เพอการศกษาคนควา และการแลกเปลยนประสบการณ การเรยนร ระหวางสถานศกษา ทองถน ชมชน สงคมโลก

2. จดทำและจดหาสอการเรยนรสำหรบการศกษาคนควาของผเรยน เสรมความรใหผสอน รวมทงจดหา สงทมอยในทองถนมาประยกตใชเปนสอการเรยนร

3. เลอกและใชสอการเรยนรทมประสทธภาพ มความเหมาะสม มความหลากหลาย สอดคลอง กบวธการเรยนร ธรรมชาตของสาระการเรยนร และความแตกตางระหวางบคคลของผเรยน

4. ประเมนคณภาพของสอการเรยนรทเลอกใชอยางเปนระบบ 5. ศกษาคนควา วจย เพอพฒนาสอการเรยนรใหสอดคลองกบกระบวนการเรยนรของผเรยน 6. จดใหมการกำกบ ตดตาม ประเมนคณภาพและประสทธภาพเกยวกบสอและการใชสอการ

เรยนรเปน ระยะๆ และสมำเสมอ ในการจดทำ การเลอกใช และการประเมนคณภาพสอการเรยนรทใชในสถานศกษา ควรคำนงถง

หลกการสำคญของสอการเรยนร เชน ความสอดคลองกบหลกสตร วตถประสงคการเรยนร การออกแบบกจกรรมการเรยนร การจดประสบการณใหผเรยน เนอหามความถกตองและทนสมย ไมกระทบความมนคงของชาต ไมขดตอศลธรรม มการใชภาษาทถกตอง รปแบบการนำเสนอทเขาใจงาย และนาสนใจ ระเบยบการวดและประเมนผล การวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนตองอยบนหลกการพนฐานสองประการคอ การประเมนเพอพฒนาผเรยนและเพอตดสนผลการเรยน ในการพฒนาคณภาพการเรยนรใหประสบผลสำเรจนน ผเรยนจะตองไดรบการพฒนาและประเมนตามตวชวดเพอบรรลตามมาตรฐานการเรยนร สะทอน

207 สมรรถนะสำคญ และคณลกษณะอนพงประสงคของผ เรยนซงเปนเปาหมายหลกในการวดและประเมนผลการเรยนรในทกระดบไมวาจะเปนระดบชนเรยน ระดบสถานศกษา ระดบเขตพนทการศกษา และระดบชาต การวดและประเมนผลการเรยนร เปนกระบวนการพฒนาคณภาพผเรยน โดยใชผลการประเมนเปนขอมลและสารสมเทศทแสดงพฒนาการ ความกาวหนา และความสำเรจทางการเรยนของผเรยน ตลอดจนขอมลทเปนประโยชนตอการสงเสรมใหผเรยนเกดการพฒนาและเรยนรอยางเตมตามศกยภาพ การวดและประเมนผลการเรยนร แบงออกเปน 4 ระดบ ไดแก ระดบชนเรยน ระดบสถานศกษา ระดบเขตพนทการศกษา และระดบชาต มรายละเอยด ดงน 1. การประเมนระดบชนเรยน เปนการวดและประเมนผลทอยในกระบวนการจดการเรยนร ผสอนดำเนนการเปนปกตและสมำเสมอในการจดการเรยนการสอน ใชเทคนคการประเมนอยางหลากหลาย เชน การซกถาม การสงเกต การตรวจการบาน การประเมนโครงงาน การประเมนชนงาน/ภาระงาน แฟมสะสมงาน การใชแบบทดสอบ ฯลฯ โดยผสอนเปนผประเมนเองเปดโอกาสใหผเรยนประเมนตนเอง เพอประเมนเพอน ผปกครองรวมประเมน การประเมนระดบชนเรยนเปนการตรวจสอบวาผเรยนมพฒนาการความกาวหนาในการเรยนรอนเปนผลมาจากการจดกจกรรมการเรยนการสอนหรอไม และมากนอยเพยงใด มสงทจะตองไดรบการพฒนาปรบปรงและสงเสรมในดานใด นอกจากนยงเปนขอมลใหผสอนใชปรบปรงการเรยนการสอนของตนดวย ทงนโดยสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด 2. การประเมนระดบสถานศกษา เปนการตรวจสอบผลการเรยนของผเรยนเปนรายป/รายภาค ผลการประเมนการอาน คดวเคราะหและเขยน คณลกษณะอนพงประสงค และกจกรรมพฒนาผเรยน และเปนการประเมนเกยวกบการจดการศกษาของสถานศกษา วาสงผลตอการเรยนรของผเรยนตามเปาหมายหรอไม ผเรยนมสงทตองการพฒนาในดานใด รวมทงสามารถนำผลการเรยนของผเรยนในสถานศกษาเปรยบเทยบกบเกณฑระดบชาตและระดบเขตพนทการศกษา ผลการประเมนระดบสถานศกษาจะเปนขอมลและสารสนเทศ เพอการปรบปรงนโยบาย หลกสตร โครงการ หรอวธการจดการเรยนการสอน ตลอดจนเพอจดทำแผนพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา ตามแนวทางการประกนคณภาพการศกษาและการรายงานผลการจดการศกษาตอคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน สำนกงานเขตพนทการศกษา สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ผปกครองและชมชน 3. การประเมนระดบเขตพนทการศกษา เปนการประเมนคณภาพผเรยนในระดบเขตพนทการศกษาตามมาตรฐานการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน เพอใชเปนขอมลพนฐานในการพฒนาคณภาพการศกษาของเขตพนทการศกษาตามภาระความรบผดชอบ สามารถดำเนนการโดยประเมนคณภาพผเรยนดวยวธการและเครองมอทเปนมาตรฐานทจดทำและดำเนนการโดยเขตพนท

208 การศกษา หรอดวยความรวมมอกบหนวยงานตนสงกดหรอหนวยงานทเกยวของ นอกจากนยงไดจ ากการตรวจสอบทบทวนขอมลจากการประเมนระดบสถานศกษาในเขตพนทการศกษา 4. การประเมนระดบชาต เปนการประเมนคณภาพผเรยนในระดบชาตตามมาตรฐานการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน สถานศกษาตองจดใหผเรยนทกคนทเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 และ ชนมธยมศกษาปท 6 เขารบการประเมน ผลจากการประเมนใชเปนขอมลในการเทยบเคยงคณภาพการศกษาในระดบตางๆ เพอนำไปใชในการวางแผนยกระดบคณภาพการจดการศกษาตลอดจนเปนขอมลสนบสนนการตดสนใจในระดบนโยบายของประเทศ เกณฑการวดและประเมนผลการเรยน

1. การตดสน การใหระดบและการรายงานผลการเรยน 1.1 การตดสนผลการเรยน

ในการตดสนผลการเรยนของกลมสาระการเรยนร การอาน คดวเคราะหและเขยน คณลกษณะอนพงประสงค และกจกรรมพฒนาผเรยนนน ผสอนตองคำนงถงการพฒนาผเรยนแตละคนเปนหลก และตองเกบขอมลของผเรยนทกดานอยางสมำเสมอและตอเนองในแตละภาคเรยน รวมทงสอนซอมเสรมผเรยนใหพฒนาจนเตมตามศกยภาพ ระดบมธยมศกษา

1. ตดสนผลการเรยนเปนรายวชา ผเรยนตองมเวลาเรยนตลอดภาคเรยนไมนอยกวา รอยละ 80 ของเวลาเรยนทงหมดในรายวชานนๆ

2. ผเรยนตองไดรบการประเมนทกตวชวด และผานตามเกณฑทสถานศกษากำหนด 3. ผเรยนตองไดรบการตดสนผลการเรยนทกรายวชา 4. ผเรยนตองไดรบการประเมน และมผลการประเมนผานตามเกณฑทสถานศกษา

กำหนดในการอาน คดวเคราะหและเขยน คณลกษณะอนพงประสงค และกจกรรมพฒนาผเรยน การพจารณาเลอนชน ถาผเรยนมขอบกพรองเพยงเลกนอยและสถานศกษาพจารณาเหนวาสามารถพฒนาและสอนซอมเสรมได ใหอยในดลยพนจของสถานศกษาทจะผอนผนใหเลอนชนได แตหากผเรยนไมผานรายวชาจำนวนมาก และมแนวโนมวาจะเปนปญหาตอการเรยนในระดบชนทสงขน สถานศกษาอาจตงคณะกรรมการพจารณาพจารณาใหเรยนซำชนได ทงนใหคำนงถงวฒภาวะและความรความสามารถของผเรยนเปนสำคญ 1.2. การใหระดบผลการเรยน

ระดบมธยมศกษา ในการตดสนเพอใหระดบผลการเรยนรายวชา ใหใชตวเลขแสดงระดบ

209 ผลการเรยนเปน 8 ระดบ - การประเมนการอาน คดวเคราะหและเขยน และคณลกษณะอนพงประสงคนน ใหมระดบผลการประเมนเปนดเยยม ด ผาน ไมผาน - การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยน จะตองพจารณาทงเวลาการเขารวมกจกรรม การปฏบตกจกรรมและผลงานของผเรยน ตามเกณฑทสถานศกษากำหนด และใหผลการเขารวมกจกรรมเปนผานและไมผาน 1.3. การรายงานผลการเรยน การรายงานผลการเรยนเปนการสอสารใหผปกครองและผเรยนทราบความกาวหนาในการเรยนของผเรยน ซงสถานศกษาตองสรปผลการประเมนและจดทำเอกสารรายงานใหผปกครองทราบเปนระยะๆหรออยางนอยภาคเรยนละ 1 ครง การรายงานผลการเรยนสามารถรายงานเปนระดบคณภาพการปฏบตของผเรยนทสะทอนมาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนร

2. เกณฑการจบการศกษา หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนวดหลกสพพฒนราษฎรอปถมภ พทธศกราช 2561 (ลดเวลาเรยนเพมเวลาร) ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กำหนดเกณฑกลางสำหรบการจบการศกษาเปน 2 ระดบ คอ ระดบมธยมศกษาตอนตน และระดบมธยมศกษาตอนปลาย 2.1 เกณฑการจบระดบมธยมศกษาตอนตน 1. ผเรยนเรยนรายวชาพนฐานและเพมเตม โดยเปนวชาพนฐาน 66 หนวยกตและรายวชาเพมเตมตามทสถานศกษากำหนด 2. ผเรยนตองไดหนวยกตตลอดหลกสตรไมนอยกวา 77 หนวยกต โดยเปนรายวชาพนฐาน 66 หนวยกต และรายวชาเพมเตมไมนอยกวา 11 หนวยกต 3. ผเรยนมผลการประเมน การอาน คดวเคราะหและเขยน ในระดบผานเกณฑการประเมนตามทสถานศกษากำหนด 4. ผเรยนมผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค ในระดบผานเกณฑการประเมนตามทสถานศกษากำหนด 5. ผเรยนเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยนและมผลการประเมนผานเกณฑการประเมนตามทสถานศกษากำหนด

210 2.2. เกณฑการจบระดบมธยมศกษาตอนปลาย 1. ผเรยนเรยนรายวชาพนฐานและเพมเตม โดยเปนรายวชาพนฐาน 41 หนวยกต และรายวชาเพมเตมตามทสถานศกษากำหนด 2. ผเรยนตองไดหนวยกตตลอดหลกสตรไมนอยกวา 77 หนวยกต โดยเปนรายวชาพนฐาน 41 หนวยกต และรายวชาเพมเตมไมนอยกวา 36

3. ผเรยนมผลประเมนการอาน คดวเคราะหและเขยน ในระดบผานเกณฑการ ประเมนตามทสถานศกษากำหนด

4. ผเรยนมผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค ในระดบผานเกณฑการ ประเมนตามทสถานศกษากำหนด 5. ผ เรยนเขารวมกจกรรมพฒนาผ เรยนและมผลประเมนผานเกณฑการประเมนตามทสถานศกษากำหนด เอกสารหลกฐานการศกษา เอกสารหลกฐานการศกษา เปนเอกสารสำคญทบนทกผลการเรยน ขอมลและสารสนเทศ ทเกยวของกบพฒนาการของผเรยนในดานตางๆ แบงออกเปน 2 ประเภท ดงน

1. เอกสารหลกฐานการศกษาทกระทรวงศกษาธการกำหนด 1.1 ระเบยนแสดงผลการเรยน เปนเอกสารแสดงผลการเรยนและรบรองผลการเรยนของ

ผเรยนตามรายวชา ผลการประเมนการอาน คดวเคราะหและเขยน ผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของสถานศกษา และผลการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยน สถานศกษาจะตองบนทกขอมลและออกเอกสารนใหผเรยนเปนรายบคคล เมอผเรยนจบการศกษาภาคบงคบ ( ชนมธยมศกษาปท 3 ) จบการศกษาขนพนฐาน ( ชนมธยมศกษาปท 6 ) หรอเมอลาออกจากสถานศกษาในทกกรณ 1.2 ประกาศนยบตร เปนเอกสารแสดงวฒการศกษาเพอรบรองศกดและสทธของผจบการศกษาทสถานศกษา ใหไวแกผจบการศกษาภาคบงคบ และผจบการศกษาขนพนฐานตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน 1.3 แบบรายงานผสำเรจการศกษา เปนเอกสารอนมตการจบหลกสตรโดยบนทกรายชอและขอมลของผจบการศกษาภาคบงคบ ( ชนมธยมศกษาปท 3 ) และผจบการศกษาขนพนฐาน ( ชนมธยมศกษาทท 6 )

2. เอกสาร หลกฐาน การศกษาทสถานศกษากำหนด

211 เปนเอกสารทสถานศกษาจดทำขนเพอบนทกพฒนาการผลการเรยนรและขอมลสำคญ เกยวกบผเรยน เชน แบบรายงานปะจำตวนกเรยน บนทกผลการเรยนประจำรายวชา ระเบยนสะสม ใบรบรองผลการเรยน และเอกสารอนๆ ตามวตถประสงคของการนำเอกสารไปใช การเทยบโอนผลการเรยน สถานศกษาสามารถเทยบโอนผลการเรยนของผเรยนในกรณตางๆ ไดแก การยายสถานศกษา การเปลยนรปแบบการศกษา การยายหลกสตร การออกกลางคนและขอกลบเขารบการศกษาตอ การศกษาจากตางประเทศและขอเขาศกษาตอในประเทศ นอกจากนยงสามารถเทยบโอนความร ทกษะ ประสบการณจากแหลงการเรยนรอนๆ เชน สถานประกอบการ สถาบนศาสนา สถาบนการฝกอบรมอาชพ การจดการศกษาโดยครอบครว การเทยบโอนผลการเรยนควรดำเนนการในชวงกอนเปดภาคเรยน หรอตนภาคเรยนทสถานศกษารบผขอเทยบโอนเปนผเรยน ทงน ผเรยนทไดรบการเทยบโอนผลการเรยนตองศกษาตอเนองในสถานศกษาทรบเทยบโอนอยางนอย 1 ภาคเรยน โดยสถานศกษาทรบผเรยนจากการเทยบโอนควรกำหนดรายวชา/จำนวนหนวยกต ทจะรบเทยบโอนตามความเหมาะสม การพจารณาการเทยบโอน สามารถดำเนนการได ดงน

1. พจารณาจากหลกฐานการศกษา และเอกสารอนๆทใหขอมลแสดงความร ความสามารถของผเรยน

2. พจารณาความร ความสามารถของผเรยนโดยการทดสอบดวยวธการตางๆ ทงภาค ความรและภาคปฏบต

3. พจารณาจากความสามารถและการปฏบตในสภาพจรง การเทยบโอนผลการเรยนใหเปนไปตามประกาศ หรอแนวปฏบตของกระทรวงศกษาธการ

สำหรบการเทยบโอนเขาสการศกษาในระบบระดบการศกษาขนพนฐาน ใหดำเนนการตามแนวปฏบตเกยวกบการเทยบโอนผลการเรยนเขาสการศกษาในระบบระดบการศกษาขนพนฐาน

212

ภาคผนวก

213

คณะผจดทำ

1. นายสรเดช เลศวฒนาวณช หวหนากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

2. นางสาวปยพร อนทรกษ

3. นางสาวณฐวด ใจชวงโชต