1

บทท 1 ประวต ความสาคญ และสถานการณปาลมน ามนของไทย

ประวตความเปนมา

ปาลมน ามน เปนพชทจดอยในตระกลปาลม เชนเดยวกบ มะพราว ตาลโตนด และอนทผาลม จากหลกฐานทางประวตศาสตรพบวา ปาลมน ามนมถนกาเนดในแถบอฟรกา และพบมากอยทางฝงตะวนตก ปาลมน ามนทข นอยในอฟรกาสวนใหญเปนพนธทมชอวทยาศาสตรวา Elaeis guineensis ปาลมน ามนในกลมน อาจเรยกวา African oil palm ซงเปนพนธทปลกเชงการคาอยในปจจบน และมการสนนษฐานวาปาลมน ามนไดแพรหลายเขาไปในทวปอเมรกาใตในยคลาอาณานคม นอกจากน ยงมการคนพบปาลมอก 2 ชนด ในเขตลมน าอเมซอนในทวปอเมรกาใตยาวตดตอไปถงอเมรกากลางและคอสตารกา ซงเชอกนวาเปนพนธพ นเมองในแถบน น คอ Elaeis oleifera หรออาจเรยกวา American oil palm ในอเมรกาใต ไมนยมปลกเปนการคา เนองจากมการเจรญเตบโตชา ผลขนาดเลก และใหปรมาณน ามนตากวาปาลมน ามนชนดแรก แตอยางไรกตามปาลมน ามนในกลมน กมลกษณะเดนหลายประการ เชนตนเต ย ตานทานตอโรคตาเนา เปอรเซนตกรดไขมนไมอมตวสง คาไอโอดนสง รวมท งมวตามนเอและอสง จงไดมการอาศยลกษณะดบางประการน เพอใชเปนเช อพนธกรรมสาหรบปรบปรงพนธปาลมน ามน อกชนดหนงคอ Elaeis odora เดมทเดยวจดอยใน Barcella odora ลกษณะของปาลมชนดน ตางจาก 2 พวกแรกคอ ในชอดอกเดยวกนมท งสวนของดอกตวผและตวเมย แตอยางไรกตามลกษณะดงกลาวน กสามารถพบใน E. guineensis และ E. oleifera ทผดปกตโดยเฉพาะในตนปาลมทมอายนอยได สาหรบในทวปเอเชยประมาณป พ.ศ. 2391 ปาลมน ามนไดถกนาเขามาปลกเปนคร งแรก จานวน 4 ตน ทสวนพฤกษศาสตร เมองโบเกอร ประเทศอนโดนเซย โดยชาวโปรตเกส จากน นไดมการแพรกระจายพนธมายงเกาะสมาตราในชวงปพ.ศ. 2396-2400 และเรมปลกเปนการคาอยางจรงจงเมอปพ.ศ. 2454 สาหรบประเทศมาเลเซยไดเรมปลกปาลมน ามนคร งแรกราว พ.ศ.2413 ทสวนพฤกษศาสตรสงคโปร ไดรบความสนใจและมการคนควาวจยคร งแรกในรฐ Selangor และปลกเปนการคาใน ปพ.ศ. 2460 จนถงปจจบนน ประเทศอนโดนเซยและประเทศมาเลเซยเปนแหลงผลตปาลมน ามนขนาดใหญของโลกโดยมพ นทปลกปาลมน ามนประมาณ 80 % ของโลก สาหรบประเทศไทยน น พบวาต งแตปพ.ศ. 2472 ไดมผนาเขามาปลกในประเทศไทยทสถานทดลองยางจงหวดสงขลา และสถานกสกรรมพล วจงหวดจนทบร โดยปลกเปนปาลมประดบ และเรมปลกเปนการคาคร งแรกโดยหมอมเจาอมรสมานลกษณ กตยากร ไดปลกในเน อท 1,000 ไร ทตาบลปรก อาเภอสะเดา จงหวดสงขลา ตอมาใน ปพ.ศ. 2511 ไดมโครงการปลกปาลมน ามนโดยกรมประชาสงเคราะห ในนคมสรางตนเองพฒนาภาคใต อาเภอควนกาหลง จงหวดสตล มพ นทปลกประมาณ 20,000 ไร ในขณะเดยวกนภาคเอกชนไดดาเนนการปลกปาลมน ามนจากการขอสมปทานพ นทปาเสอมโทรม โดยเรมตนทตาบลปลายพระยา

2

อาเภออาวลก จงหวดกระบ พ นทจานวน 16,262 ไร พนธปาลมทใชปลกในชวงน นเปนพนธลกผสมเทเนอรา (DxP) จากประเทศมาเลเซย ตอมาไดมการขยายพ นทปลกในนคมตางๆมากข น โดยปจจบนประเทศไทยมพ นทปลกปาลมน ามนทวประเทศมากกวา 4 ลานไร จงหวดทปลกมากทสด คอ สราษฎรธาน กระบ และชมพร ความสาคญของการผลตปาลมน ามน ปาลมน ามนเปนพชทมศกยภาพในการผลตน ามนตอพ นทสงสด เมอเปรยบเทยบกบพชน ามนชนดอนๆ นอกจากน ยงทนทานตอผลกระทบจากภยธรรมชาตมากกวาพชอายส น ลงทนปลกเพยง คร งเดยวกสามารถเกบเกยวผลผลตไดนาน 20 ป และทสาคญพ นทปลกทเหมาะสมในโลกจะอยระหวางเสนละตจดท 20 องศาเหนอ-ใต สวนใหญพ นทปลกปาลมน ามนเปนพ นทประเทศในแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใต คอ อนโดนเซย มาเลเซย และไทย ท งน น ามนปาลมยงมสวนแบงตลาดน ามนพช และสตวรอยละ 48 ของตลาดน ามนโลก

0

100

200

300

400

500

600

ปรมาณก

ารผล

ตน ามน (กก./ไร)

ศกยภาพการผลตน ามนของพชน ามนชนดตางๆ

3

สถานการณการผลตปาลมน ามนของไทย พ นทใหผลผลตและปรมาณผลผลต จากขอมลยอนหลงต งแตป 2529 ถงป 2554 พบวาประเทศไทยมพ นทปลกปาลมน ามนเพมข นในอตราเฉลยรอยละ 8.05 ตอป โดยป 2554 มพ นทปลก 4,135,182 ไร เพมข นจาก 4,076,883 ไร ในป 2553 คดเปนรอยละ 1.43 สวนพ นทใหผลผลตเพมข นในอตราเฉลย รอยละ 9.20 ตอป กลาวคอในป 2554 มพ นทปาลมน ามนทใหผลแลว 3,747,163 ไร เพมข นจาก 3,552,272 ไร ในป 2553 คดเปน รอยละ 5.49 โดยพ นทปลกสวนใหญอยทางภาคใต รองลงมาเปนภาคตะวนออก ไดแก จงหวดชลบร ตราด ระนอง ฉะเชงเทรา และสระแกว เปนตน สวนภาคตะวนตก คอจงหวดประจวบครขนธ และมพ นทปลกปาลมน ามนเพมข นในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยเฉพาะในจงหวดอบลราชธาน และจงหวดหนองคาย ผลผลตรวมเพมข นอตราเฉลยรอยละ 11.17 ตอป คอมผลผลตรวม 10,776,848 ตน ในป 2554 คดเปนผลผลตเฉลยได 2,876 กโลกรม/ไร/ป เพมข นจากป 2553 ซงมผลผลตรวม 8,223,135 ตน เปนผลผลตเฉลย 2,315 กโลกรม/ไร/ป พ นทใหผล และผลผลตรวมของปาลมน ามนในประเทศไทย ป 2529-2554 ทมา: ศนยสารสนเทศการเกษตร สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

0

2,000,000

4,000,000

6,000,000

8,000,000

10,000,000

12,000,000

0 500,000

1,000,000 1,500,000 2,000,000 2,500,000 3,000,000 3,500,000 4,000,000

2529 2534 2539 2544 2549 2554

ผลผลตรวม (ตน) พ นทใหผ

ล (ไร)

ป

พ นทใหผล (ไร) ผลผลตรวม (ตน)

4

พ นทใหผลผลตและปรมาณผลผลต การผลตปาลมน ามนในภาคใตเพมข นอยางตอเนองต งแตป 2529 จนถงปจจบน โดยเหนไดจากการเพมข นของพ นทปลกในอตราเฉลยรอยละ 7.58 ตอป และพ นทใหผล รอยละ 8.79 ตอป โดย ป 2554 มพ นทปลก 3,569,101 ไร พ นทใหผล 3,291,092 ไร และผลผลตปาลมน ามนกมแนวโนมเพมข นเชนเดยวกนโดยมอตราเฉลยรอยละ 10.80 ตอป ในป 2554 มผลผลตรวม 9,649,515 ตน เพมข นจาก 7,449,763 ตน ในป 2553 พ นทใหผล และผลผลตรวมของปาลมน ามนในภาคใต ป 2529-2554 ทมา: ศนยสารสนเทศการเกษตร สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

พ นทภาคใตมการปลกปาลมน ามนทวท ง 14 จงหวด สาหรบจงหวดทมพ นทปลกและพ นท

ใหผลมากทสด คอ จงหวดสราษฎรธาน ซงมพ นทใหผล 950,542 ไร หรอคดเปนรอยละ 29 ของพ นทปลกปาลมน ามนในภาคใต โดยปลกมากในพ นท อาเภอพระแสง อาเภอท าชนะ อาเภอพนพน อาเภอชยบร และอาเภอกาญจนดษฐรองลงมา ไดแก จงหวดกระบ และชมพร ซงมพ นทใหผล 930,272 และ 726,960 ไร โดยคดเปนรอยละ 28 และ 22 ของพ นทปลกปาลมน ามนในภาคใต ตามลาดบ ในจงหวดกระบ ปลกปาลมน ามนมากในเขตอาเภอเขาพนม อาเภออาวลก อาเภอปลายพระยา และอาเภอคลองทอม และในจงหวดชมพร ปลกมากในเขตอาเภอทาแซะ อาเภอปะทว และอาเภอละแม

0

2,000,000

4,000,000

6,000,000

8,000,000

10,000,000

12,000,000

0

500,000

1,000,000

1,500,000

2,000,000

2,500,000

3,000,000

3,500,000

2529 2534 2539 2544 2549 2554

ผลผลตรวม (ตน) พ นทใหผ

ล (ไร)

ป

พ นทใหผล (ไร) ผลผลตรวม (ตน)

5

พ นทใหผลผลตปาลมน ามนในพ นทภาคใต ป 2554 ทมา: ศนยสารสนเทศการเกษตร สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

สวนผลผลตปาลมน ามนในป 2554 พบวาจงหวดสราษฎรธานมผลผลตปาลมน ามนมากทสด

คอ 2.87 ลานตน หรอคดเปนรอยละ 29.70 ของผลผลตปาลมน ามนในภาคใต รองลงมาคอจงหวดกระบ ชมพร ซงมผลผลตปาลมน ามน 2.86 และ 2.17 ลานตน ตามลาดบ จงหวดกระบ มผลผลตเฉลยมากทสด คอ 3,073 กโลกรม/ไร/ป รองลงมาจงหวดสราษฎรธาน มผลผลตเฉลย 3.015 กโลกรม/ไร/ป

22% 2%

29%

3% 0.03%

28%

4% 6%

0.37% 1%

3%

0.43% 0.33%

1%

ชมพร ระนอง สราษฎรธาน พงงา ภเกต กระบ ตรง นครศรธรรมราช พทลง สงขลา สตล ปตตาน ยะลา นราธวาส

6

ผลผลตรวม และผลผลตเฉลยของปาลมน ามนในภาคใตรายจงหวด ป 2550-2554

จงหวด ผลผลตรวม (ตน) ผลผลตเฉลย (กโลกรม/ไร)

ป 2550 ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2550 ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554

ชมพร ระนอง สราษฎรธาน พงงา ภเกต กระบ ตรง นครศรธรรมราช พทลง สงขลา สตล ปตตาน ยะลา นราธวาส

1,356,638 107,402

1,770,157 170,644 1,421

2,049,589 207,942 132,198 4,347 37,052 148,681

- 1,439 31,714

2,171,318 140,520

2,429,963 232,820 2,344

2,755,306 258,946 265,264 8,252 50,660 225,730

596 1,890 47,828

1,804,443 146,484

2,146,384 183,186 2,126

2,308,259 248,238 284,794 18,218 44,788 201,875 9,526 6,824 59,738

1,592,218 142,908

2,218,456 188,179 1,465

2,390,651 243,239 301,939 15,160 49,896 218,172 10,573 7,191 69,716

2,167,069 210,578

2,865,884 258,814 2,027

2,858,693 300,935 499,560 32,280 64,706 279,587 15,471 14,441 79,471

2,343 2,600 2,460 2,191 1,254 2,683 2,482 2,011 1,830 2,066 1,702

- 1,602 1636

3,379 2,925

3,228 2,848 2,069 3,415 2,859 2,936 2,562 2,634 2,563 1,419 2,002 2,454

2,610 2,340 2,588 2,061 1,876 2,790 2,526 2,478 2,156 2,290 2,145 1,027 1,256 1,841

2,243 1,989 2,471 1,855 1,2393 2,574 2,307 2,055 1,572 2,097 2,161 1,030 1,158 2,132

2,981 2,869 3,015 2,455 1,770 3,073 2,669 2,764 2,670 2,340 2,567 1,105 1.318 2,192

รวม 6,019,224 8,591,437 7,464,883 7,449,763 9,649,515 2,447 3,248 2,589 2,367 2,932 ทมา: ศนยสารสนเทศการเกษตร สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

7

ตนทนการผลตปาลมน ามน สาหรบตนทนการผลตปาลมน ามนในประเทศไทย พบวามแนวโนมเพมข น ในอตราเฉลย รอยละ 10.72 ตอป ซงตนทนทเพมข น สวนใหญเปนตนทนผนแปร อตราเฉลยรอยละ 11.63 ตอป โดยในป 2553 มตนทนผนแปร 5,730.61 บาทตอไร เพมข นเปน 6,166,57 บาทตอไร ในป 2554 ซงสวนใหญเปนคาแรงงาน และคาปยเคม สวนตนทนการผลตทเปนตนทนคงทเพมข นจาก 1,135,47 บาทตอไร ในป 2553 เปน 1,192.94 บาทตอไร ในป 2554 และมตนทนการผลตรวมไรละ 7,359.51 บาท เมอพจารณาตนทนตอกโลกรม ต งแตป 2545-2554 พบวามแนวโนมเพมข น ในอตราใกลเคยงกบตนทนตอไร คอ อตราเฉลยรอยละ 10.76 ตอป ป 2554 มตนทนการผลตกโลกรมละ 3.03 บาท ตนทนการผลต และราคาทเกษตรกรขายได ของปาลมน ามน ป 2529-2554

ป ตนทนการผลต (บาท/ไร) ตนทนตอ

กโลกรม ราคาทเกษตรกรขายได (บาท/กก.) คงท ผนแปร รวม

2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554

700.23 700.23 700.23 700.23 700.23 700.41 947.83 941.75

1,135.47 1,192.94

2,580.91 2,759.43 2,751.51 3,518.86 3,626.41 3,703.90 5,899.87 5,689.82 5,730.61 6,166.57

3,281.14 3,459.66 3,451.74 4,219.09 4,326.64 4,404.31 6,847.70 6,631.57 6,866.08 7,359.51

1.35 1.27 1.29 1.69 1.53 1.84 2.12 2.25 2.97 3.03

2.30 2.34 3.11 2.76 2.39 4.07 4.23 3.64 4.26 5.34

อตราเพมรอยละ 6.62 11.63 10.72 10.76 9.10 ทมา: ศนยสารสนเทศการเกษตร สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

8

สถานการณการตลาดน ามนปาลมของไทย การผลตน ามนปาลมของไทย

ในชวง 10 ปทผานมา (ป 2545-2554) ประเทศไทยมการผลตน ามนปาลมดบเพมข นใน อตราเฉลยรอยละ 10.49 ตอป แตในป 2553 มการผลตน ามนปาลมดบ 1,287,510 ตน ลดลงจาก 1,536,325 ตน ในป 2552 คดเปนรอยละ 16.2 จะเหนไดวาผลผลตน ามนปาลมดบทผลตไดต งแต ป 2545-2554 เพยงพอกบความตองการใชในประเทศ มเฉพาะป 2553 เทาน นทความตองการใชภายในประเทศไทยมมากกวาน ามนปาลมดบทผลตได ทาใหเกดการขาดแคลนน า มนปาลมข น ชวงปลายป 2553

อปสงคและอปทานของน ามนปาลมของไทย ป 2545-2554

ป ผลผลตน ามนปาลมดบ

(ตน) ความตองการใชภายในประเทศ

(ตน) ผลตาง (ตน)

2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554

641,608 863,835 820,841 877,481

1,167,126 1,115,579 1,475,000 1,536,325 1,287,510 1,746,743

640,753 732,210 781,636 834,398 957,372 971,484

1,147,484 1,280,000 1,394,000 1,281.504

855 131,625 39,205 43,083 209,754 256,216 327,516 256,325

-106,490 465,239

อตราเพมรอยละ 10.49 8.98 ทมา: ศนยสารสนเทศการเกษตร สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

9

การบรโภคน ามนปาลม ต งแตป 2549-2554 ความตองการใชน ามนปาลมภายในประเทศ ทใชบรโภคมแนวโนมลดลง

ในอตราเฉลยรอยละ 0.38 ตอป แตความตองการเพอใชผลตไบโอดเซล กลบมแนวโนมเพมข นในอตราเฉลยรอยละ 48.26 ตอป

บญชสมดลน ามนปาลมดบของไทย ป 2549-2555 หนวย : ตน

ป สตอกตนป (1)

ผลผลต (2)

นาเขา (3)

รวม (4)

สงออก (5)

บรโภคภายใน (6)

ผลต ไบโอดเซล (6)

สตอกปลายป (7)

รวม (8)

2549 2550 2551 2552 2553 2554

113,669 164,521 88,916 107,947 137,559 67,787

1,167,126 1,051,089 1,543,761 1,387,604 1,287,509 1,746,743

- -

28,385 - -

59,793

1,280,795 1,215,610 1,661,062 1,495,551 1,425,068 1,874,323

163,180 219,700 288,054 67,292 65,942 331,427

953,094 844,812 989,061 910,700 911,339 901,847

- 62,182 276,000 380,000 380,000 379,657

164,521 88,916 107,947 137,559 67,787 261,392

1,280,795 1,215,610 1,661,062 1,495,551 1,425,068 1,874,323

อตราเพม (%)

-8.02 7.46 6.72 -4.26 0.38 48.26 5.11 6.72

2555 261,392 1,859,627 - 2,121,019 300,000 960,000 510,000 351,019 2,121,019 หมายเหต : 1. สตอกผลผลตตาม (1) (2) (7) เปนตวเลขกรรมการคาภายในทโรงงานตองแจงตามประกาศ คณะกรรมการกลางท 228 2. การนาเขา สงออกตาม (3) (5) เปนการนาเขาเฉพาะน ามนปาลมดบ (หรอเทยบเทา) 3. ป 2555 ตวเลข (2) (5) (6) ประมาณการเดอนธนวาคม 2554 ทมา : สานกวจยเศรษฐกจการเกษตร

การนาเขาน ามนปาลม

การนาเขาน ามนปาลมของไทยจะตองขออนญาต เนองจากจะมผลกระทบในทางลบ ตอเกษตรกรผปลกปาลมน ามนและอตสาหกรรมน ามนปาลมในภาพรวม โดยให อคส. เปนผนาเขาท งภายใต WTO และ AFTA โดยการกากบดแลของคณะกรรมการนโยบายปาลมน ามนแหงชาต ซงจะใหนาเขาเฉพาะกรณขาดแคลนน ามนปาลมบรโภคเทาน น แมจะมผลผลตเกนความตองการใชในประเทศ แตผประกอบการยงมการนาเขาเพอสงออกจานวนมากในชวงป 2546-48 โดยอาศยชองวางของกฎหมายหนวยงานทเกยวของ ไดแก กฎหมาย

10

ศลกากรและกฎหมายการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศทใชสทธพเศษ ในการนาเขาโดยการยกเวนภาษนาเขาและใหคนภาษนาเขาภายหลงการสงออก จงมผคาใชประโยชนจากชองวางดงกลาว นาเขาน ามนปาลมของมาเลเซยทมราคาถกกวาของไทย อยางไรกตาม ในชวง 10 ป ทผานมา (2545-2554) การนาเขาน ามนปาลมของไทยมแนวโนมเพมข นในอตรารอยละ 8.36 ตอป โดยเฉพาะในป 2554 มการนาเขาน ามนปาลมมากทสดถง 131,176 ตน เนองจากผลผลตปาลมน ามนในประเทศมปรมาณไมเพยงพอกบการบรโภคในประเทศ การสงออกน ามนปาลม ไทยสามารถสงออกน ามนปาลมไปยงตลาดตางประเทศไดเสร ปรมาณการสงออกท งน ามนปาลมดบและน ามนปาลมบรสทธ แตกตางกนในแตละป ข นอยกบปรมาณผลผลต ราคาในประเทศ และตางประเทศ หากปรมาณผลผลตในประเทศมมาก และราคาตาหรอราคาในบางประเทศสงกวา กจะจงใจใหมการสงออกมาก ตลาดทสงออกน ามนปาลมดบ ไดแก มาเลเซย และอนเดย สวนตลาดสงออกน ามนปาลมบรสทธ ไดแก พมา ลาว และกมพชา เปนตน การสงออกน ามนปาลมของไทย ต งแตป 2545-2554 มแนวโนมเพมข นในอตราเฉลย 7.10 ตอป ในป 2554 มการสงออกน ามนปาลม 487,569 ตน มลคา 16,257.7 ลานบาท ปรมาณและมลคาการนาเขาและสงออกน ามนปาลมของไทย ป 2545-2554 ทมา : สานกวจยเศรษฐกจการเกษตร

11

ราคาผลปาลมท งทะลาย ต งแตป 2545-2554 ราคาผลปาลมท งทะลายมแนวโนมเพมสงข น ในอตราเฉลยรอยละ 9.10 ตอป ในป 2554 ราคาปาลมน ามนท งทะลายกโลกรมละ 5.34 บาท เพมข นจากป 2553 กโลกรมละ 4.26 บาท คดเปนรอยละ 25.4

ราคาน ามนปาลมดบ ราคาน ามนปาลมดบขายสงตลาดกรงเทพฯ ราคาเฉลยป 2554 กโลกรมละ 36.59 บาท เพมข นจากป 2553 ซงมราคากโลกรมละ 29.10 บาท คดเปนรอยละ 25.74 ซงเปนผลมาจากราคาผลผลตปาลมน ามนเพมสงข น เมอเปรยบเทยบกบราคาน ามนปาลมดบในตลาดมาเลเซย พบวาราคาน ามนปาลมดบของไทยสงกวามาเลเซย คอ ในป 2554 ราคาน ามนปาลมดบตลาดมาเลเซยกโลกรมละ 32.63 บาท โดยมราคาเพมข นในอตราเฉลยรอยละ 8.38 ตอป ต งแตป 2545-2554 สงกวาราคาน ามนปาลมดบของไทย ซงมอตราเฉลยรอยละ 8.20 ตอป

ราคาน ามนปาลมบรสทธ ราคาน ามนปาลมบรสทธในตลาดกรงเทพฯ ในชวง 10 ปทผานมา (2545-2554) มแนวโนมเพมข นในอตราเฉลยรอยละ 6.28 ตอป ตากวาราคาน ามนปาลมบรสทธในตลาดมาเลเซย ซงมแนวโนมเพมข นในอตราเฉลยรอยละ 8.42 ตอป ในป 2554 ราคาน ามนปาลมบรสทธในตลาดกรงเทพฯ กโลกรมละ 43.03 บาท สงกวาราคาน ามนปาลมบรสทธในตลาดมาเลเซย ซงมราคากโลกรมละ 35.10 บาท ทาใหมการลกลอบนาน ามนปาลมบรสทธจากประเทศมาเลเซยเขามายงประเทศไทย เนองจากมราคาตากวาไทยมาก เมอเปรยบเทยบราคาน ามนปาลมของไทยกบมาเลเซย พบวาผลตางระหวางน ามนปาลมดบกบน ามนปาลมบรสทธของไทยสงกวามาเลเซย ในป 2554 ราคาน ามนปาลมดบกบน ามนปาลมบรสทธ ของไทยมผลตางอยทกโลกรมละ 6.44 บาท แตมาเลเซยมผลตางอยท 2.47 บาท/กโลกรม แสดงให เหนวาตนทนการผลตน ามนปาลมบรสทธของไทยสงกวามาเลเซย

12

ราคาผลปาลมและราคาน ามนปาลมป 2545-2554

ป

ราคาผลปาลมท งทะลาย

ตลาดกรงเทพฯ ตลาดมาเลเซย

น ามนปาลมดบ

น ามนปาลมบรสทธ

ผลตาง น ามนปาลม

ดบ น ามนปาลมบรสทธ

ผลตาง

2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554

2.30 2.34 3.11 2.76 2.39 4.07 4.23 3.64 4.26 5.34

17.29 18.26 20.17 16.89 15.77 24.45 28.96 24.33 29.11 36.59

25.88 22.93 25.27 22.02 20.01 29.25 38.06 30.19 33.05 43.03

8.59 4.67 5.10 5.13 4.24 4.80 9.10 8.86 3.95 6.44

15.70 17.21 17.58 14.83 15.73 24.81 28.56 21.96 27.02 32.63

16.58 18.88 18.99 16.08 16.98 26.43 32.65 24.08 28.31 35.10

0.88 1.67 1.41 1.25 1.25 1.62 4.09 2.12 1.29 2.47

อตราเพมรอยละ

9.10 8.20 6.28 8.38 8.42

ทมา: ศนยสารสนเทศการเกษตร สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

13

บทท 2 ลกษณะทางพฤกษศาสตรของปาลมน ามน

ปาลมน ามน (Elaeis guineensis Jacq.) จดอยในพชตระกลปาลม (family) Palmae

หรอ Arecaceae ตระกลยอย (Sub- family) เดยวกบมะพราวคอ Cocoineae สกล Elaeis ปาลมน ามนเปนพชผสมขาม ใบเล ยงเดยว เปนพชยนตนทสามารถใหผลผลตทะลายสดไดตลอดป โดยการ เกบเกยวทะลายปาลมจะเรมจากทปาลมน ามนมอายไดประมาณ 2 ปครง หลงจากปลกและสามารถเกบเกยวผลผลตทะลายสดไดนานกวา 20 ป มลกษณะทางพฤกษศาสตรสรปไดดงน

1. ราก (Roots) เกดข นตรงฐานโคนของลาตนเปนระบบรากฝอย รากออนจะงอกออกจากเมลดเปนอนดบแรก เมอตนกลาอายไดประมาณ 2 - 4 เดอน รากออนจะหยดเจรญเตบโตและหายไป ระบบรากจรงจะงอกจากสวนฐานของลาตน ตนปาลมทเจรญเตบโตเตมทน น ประกอบดวยราก 4 ชด ทาหนาทค าจนลาตน ดดซบน าและธาตอาหาร รากชดแรกอยในระดบแนวนอนยาว 3-4 เมตรจากตน และแนวดงลก 1-2 เมตร สาหรบชดทสอง สาม และส จะเกดเรยงตามลาดบ โดยทวไปจะเกดมากและสามารถดดซบน าและธาตอาหารทปาลมนามาใชประโยชนทระดบความลก 30-50 เซนตเมตร การแผกระจายของรากจะข นอยกบสภาพแวดลอมตาง ๆ เชน สภาพของดน ปรมาณของธาตอาหาร ความต นของระดบน าใตดน เปนตน นอกจากน จะพบรากพเศษหรอ รากอากาศ ตรงบรเวณโคนตนทาหนาทถายเทอากาศระหวางรากกบบรรยากาศ

2. ลาตน (Stem) ปาลมน ามนมลาตนต งตรงรปรางทรงกระบอก มเน อเยอเจรญเฉพาะตรงปลายยอด (apical meristem) มยอดเดยวรปกรวย ขนาดเสนผาศนยกลาง 10 - 12 เซนตเมตร สง 2.5 - 4 เซนตเมตร ประกอบดวยใบออนและเน อเยอเจรญ ตนปาลมน ามนในระยะ 2- 3 ปแรก จะเจรญเตบโตทางดานกวาง หลงจากน นลาตนจะยดข นปลองฐานโคนใบ และขอจะปรากฏ ใหเหนกตอเมอปาลมน ามนอายมากแลว โดยทวไปลาตนมความสงเพมข นประมาณ 35 - 60 เซนตเมตรตอป ข นกบสภาพแวดลอมและพนธกรรม ปาลมน ามนมความสงไดมากกวา 30 เมตร และมอายยนนานมากกวา 100 ป แตการปลกปาลมน ามนเปนการคา ไมควรมความสงเกน 15 - 18 เมตร หรอ อายประมาณ 25 ป

3. ใบ (Leaves) ใบของปาลมน ามนเปนใบประกอบรปขนนก (pinnate) ประกอบดวยแกน ทางใบ กานใบ และใบยอย ซงเกดจากการพฒนาของเน อเยอทปลายยอดของลาตน บรเวณดงกลาว จะมจดกาเนดตาใบอยมากกวา 50 ตาใบ ในปาลมทมอาย 5-6 ป จานวนใบหรอทางใบของปาลมน ามนในแตละปจะมอยระหวาง 30-40 ทางใบ หลงจากน นจะลดลงเปน 20-25 ทางใบตอป ทางใบ จะเกดในลกษณะเปนเกลยวรอบตน โดยลกษณะการเวยนของทางใบปาลมน ามน ม 2 แบบ ซงสามารถสงเกตจากรอยแผลทฐานใบตดกบลาตนหลงการตดแตงทางใบของตนปาลมแลว แบบแรก

14

คอการเกดทางใบแบบเวยนซาย (leaf-hand phyllotaxy) แบบทสองคอการเกดทางใบเวยนขวา (right-hand phyllotaxy) การสงเกตการเวยนของทางใบจะมประโยชนสาหรบการนบทางใบทเกดข น ทางใบเรยงอยในลกษณะสองระดบเหลอมกนอยางเปนระเบยบ ในแตละขางของแกน ทางใบ ซงเปนลกษณะจาเพาะของ E.guineensis ทตางจากชนดอน ท งน ทางใบปาลมน ามนจะตดอยกบลาตนหลายๆ ป ไมหลดออกจากตนงายๆ เคยพบวาอยนานถง 20 ปกม ดงน จงตองมการตดแตงทางใบคงเหลอตอใบคางอยทลาตน ดงทเหนอยเปนสวนมาก ลกษณะการเวยนของทางใบปาลมน ามน

ลกษณะทางใบเวยนซาย ลกษณะทางใบเวยนขวา

15

4 .ชอดอก (Inflorescences) ปาลมน ามนเปนพชผสมขาม ดอกเพศเมยและดอกเพศผ

แยกชอดอกภายในตนเดยวกน (monoecious) ทตาแหนงของทางใบมตาดอก 1 ตา อาจจะพฒนาเปน ชอดอกเพศผหรอเพศเมย บางคร งจะพบวามชอดอกกะเทยซงมท งดอกเพศผและเพศเมยอยรวมกน (hermaphrodite) การบานของดอกปาลมน ามนแตละดอกไมพรอมกน การพฒนาจากระยะตาดอก จนถงดอกบานพรอมทจะรบการผสม (anthesis) ใชเวลาประมาณ 33 - 34 เดอน การเปลยนเพศ ของตาดอก (sex differentiation) จะเกดข นในชวง 20 เดอนกอนดอกบาน ในสภาพแวดลอมทเหมาะสม ชอดอกจะพฒนาเปนชอดอกเพศเมยเปนสวนใหญ การผสมเกสรมลมและแมลงเปนพาหะ โดยเฉพาะดวงงวงปาลมน ามน (Elaeidobius kamerunicus) เปนแมลงทชวยผสมเกสรทสาคญหลงจากการ ผสมเกสร 5 - 6 เดอน ชอดอกตวเมยจะพฒนาไปเปนทะลายทสกแกเตมท สามารถเกบเกยวได

ชอดอกตวเมย (female inflorescences) เปนแบบ spike ยาวประมาณ 24-45 เซนตเมตร มกาบหม (bract) เจรญเปนหนามยาว 1 อน กาบรอง (bractiole) 2 แผนและมกลบดอก (perianth) 2 ช น ๆ ละ 3 กลบ หอหมรงไข 3 พไว ยอดเกสรตวเมยม 3 แฉก เมอดอกบานแฉกน จะโคงเปดออก วนแรกกลบดอกเปนสขาว ตรงกลางมตอมผลตของเหลว เหนยว วนตอมาเปลยนเปนสชมพ วนท 2 - 3 การบานของดอกจะเปนระยะท เหมาะสมทสดสาหรบการผสมพนธปาลมน ามน วนท 3 เปลยนเปน สน าตาลออนและวนท 4 เปลยนเปนสน าตาลหลงจากผสมเกสรแลวยอดเกสรตวเมยจะเปลยนเปนสดา

ลกษณะราก ลาตน และใบปาลมน ามน

16

และแขง ปาลมน ามนทโตเตมทแลวชอดอกตวเมยมชอดอกยอย ประมาณ 110 ชอ และมดอกตวเมยประมาณ 4,000 ดอก

ชอดอกตวผ (male inflorescences) ประกอบดวยชอดอกยอย (spikelet) มลกษณะยาวเรยว คลายน วมอ แตละอนยาวประมาณ 10 - 20 เซนตเมตร หนา 0.8 - 1.5 เซนตเมตร ดอกตวผทเจรญเตมทกอนทจะบานมขนาดกวาง 1.5 - 2 มลลเมตร ยาว 3 - 4 มลลเมตร ถกหอหมดวยกาบหมรปสามเหลยม 1 แผน มกลบดอก 2 ช น ช นละ 3 กลบ มเกสรตวผ 6 อน รวมกนอยเปนทอตรงกลางดอก อบเกสรตวผ ม 2 พ ละอองเกสรจะหลดจากชอดอกท งหมดภายในเวลา 3 วน ถาอากาศช นจะใชเวลามากข น ละอองเกสรจะมชวตอยได 7 วน แตหลงจากวนท 4 ความมชวตจะตาลง ตนปาลมน ามนทโตเตมท ชอดอกตวผ 1 ดอกใหละอองเกสรมน าหนกประมาณ 30 - 50 กรม

ชอดอกผสมหรอกระเทย (mixed or hermaphrodyte inflorescences ) ชอดอกประเภทน คอชอดอกทมชอดอกยอยท งเพศผและเพศเมยอยในชอดอกเดยวกน เกดข นในบางโอกาสเทาน น โดยเฉพาะอยางยงในระยะทปาลมเรมผลตชอดอกใหม (อายประมาณ 3-4 ป) โดยทวไปชอดอกยอยเพศผจะอยทางสวนโคนและปลายของชอดอกใหญ ชอดอกประเภทน เปนลกษณะทไม พงประสงค เพราะจะทาใหผลผลตตา

ลกษณะชอดอกปาลมน ามน

5. ทะลาย (bunch) ทะลายปาลมน ามน ประกอบดวย กานทะลาย ชอทะลายยอย และผล ในแตละทะลายมปรมาณผล 45 -70 เปอรเซนต ทะลายปาลมน ามนเมอสกแกเตมท มน าหนกประมาณ 1 - 60 กโลกรม แปรไปตามอายของปาลมน ามน และปจจยสงแวดลอมแบบการปลกเปนการคาตองการ

ชอดอกตวผ ชอดอกตวเมย ชอดอกกระเทย

17

ทะลายทมน าหนก 10 - 25 กโลกรม จานวนทะลายตอตนกมความแตกตางเชนกนโดยมสหสมพนธ ทางลบกบน าหนกทะลาย

6. ผล (fruit) ผลปาลมน ามนไมมกานผล (sessile drup) รปรางมหลายแบบ ต งแตรปเรยวแหลมจนถงรปไขหรอรปยาวร ความยาวผลอยระหวาง 2 - 5 เซนตเมตร น าหนกผลมต งแต 3 กรม จนถงประมาณ 30 กรม ประกอบดวยผวเปลอกนอก (exocarp) ช นเปลอกนอก (mesocarp) เปนเน อเยอเสนใย สสมแดงเมอสกและมน ามนอยในช นน ปาลมน ามนทปลกเปนการคาโดยทวไปพบวามสผลทผว เปลอกนอก 3 ลกษณะ คอ แบบแรกเมอผลดบมสดา ปลายผลมสงาชางจะเปลยนเปนสแดงเมอสกแลว (deep reddish-orange)เรยกลกษณะน วา nigrescens แบบท 2 เมอผลดบเปนสเขยว จะเปลยนเปนสสมเมอสก (light reddish-orange) เรยกลกษณะน วา virescens โดยทวไปพบนอยกวาแบบแรก แบบท 3 เรยกวา albescens มสผวเปลอกเมอสกเปนสเหลองซด โดยทวไปพบนอยมาก

.

7. เมลด (seeds) เมลดของปาลมน ามนมลกษณะแขง ประกอบดวย กะลา (endocarp) และเน อ

ใน ซงเจรญมาจากไข 1 - 3 อน บางคร งพบ 4 อน ขนาดของเมลดข นอยกบความหนาของกะลาและขนาดของเน อใน บนกะลาจะมชองสาหรบงอก (germ pore) 3 ชอง ในกะลาน นประกอบดวย อาหารตนออน (endosperm) หรอเน อใน สขาวอมเทาซงมน ามนสะสมอย และมเยอ (testa) สน าตาลแกหมอย โดยมเสนใยรองรบระหวางเยอหมกบกะลาอกช นหนงภายในเน อในตรงกนขามกบชองสาหรบงอกมตนออนฝงตวอยมลกษณะตรง ยาวประมาณ 3 มลลเมตร

โดยปกตเมลดปาลมน ามนมการพกตวซงสามารถทาลายการพกตวโดยการอบดวยความรอนเมลดจะงอกเมอไดรบการกระตนโดยอณหภมและความช นทเหมาะสม ขบวนการงอกจะเกด ในระยะเวลา 3-4 วน แตละเมลดจะใชเวลาในการงอกแตกตางกน ตนออนในเมลดเรมมการเจรญเตบโตน น ยอดของใบเล ยงจะขยายใหญข นมสเหลอง เรยกวา จาว (haustorium) และยงคงฝงตวอยในเน อใน

ลกษณะผลปาลมแบบ Nigrescens ลกษณะผลปาลมแบบ Virescens

18

ทาหนาทดดอาหารมาเล ยงตนออน จาวจะผลตเอนไซมออกมายอยอาหารตนออนใหเปนของเหลว ไปเล ยงตนออนเปนเวลาประมาณ 3 เดอน จนกระทงตนออนสามารถสงเคราะหแสงเองได

ทะลายสด ผลปาลม เมลดปาลม

19

บทท 3 สภาพแวดลอมทเหมาะสมสาหรบปาลมน ามน

ปาลมน ามนชอบอากาศในเขตรอนฝนตกชก การเพาะปลกปาลมน ามนของโลกจงจากดอย ในเขตทราบตาของภมภาคแถบเสนศนยสตรทมความช นสง เปนทราบใกลฝงทะเล เน อดนสมบรณและลก น าไมขง เชน ดนเหนยวปนทราย ปาลมน ามนจงสามารถปลกไดทภาคใตของประเทศไทย โดยเรมปลกมาต งแต 2521 – ปจจบน พ นทปลกปาลมน ามนมแนวโนมเพมมากข นเรอย ๆ โดยในป 2555 มเน อทเพาะปลกทใหผลผลตแลว 3,983 ลานไร ปาลมน ามนสามารถเจรญเตบโตไดดในพ นททเปนเขตมรสมและจะใหผลผลตคมคากบ การลงทน หากมการดแลรกษาทเหมาะสม แตอยางไรกตามปาลมน ามนจะใหผลผลตสงทสดหากปลกในพ นททมภมอากาศเหมาะสม โดยจะพบวาพ นทปลกปาลมน ามนมากกวารอยละ 95 ปลกอยในพ นทระหวางเสนละตจดท 10 องศาเหนอ และเสนละตจดท 10 องศาใต โดยปจจยหลกทเกยวของกบภมอากาศทมผลตอการเจรญเตบโตและใหผลผลตของปาลมน ามนมดงน

1. ฝนและการกระจายตวของฝน ปจจยทมอทธพลในการจากดผลผลตของปาลมน ามนมากทสด คอ ความช น โดยทปาลมน ามนจะตองได รบความช นทสม า เสมอตลอดท งป ซ งป รมาณน าฝนท เหมาะสมควรอย ในชวง 2,500 – 3,000 มลลเมตรตอป และในแตละเดอนไมควรมปรมาณน าฝนนอยกวา 120 มลลเมตร อยางไรกตาม การแพรกระจายของฝนจะตองมความสมพนธทเหมาะสมกบความช นในดนดวย ซงรวมถง การดดยดความช นและการระบายน าของ การทปาลมน ามนไดรบปรมาณฝนทเพยงพอจะชวยใหกระบวนการพฒนาและสกของผลเปนไปอยางปกตมสดสวนขอน ามนตอทะลายสง ปาลมน ามนสามารถใหผลผลตไดตลอดท งป โดยทวไปแลวเมอปาลมอายประมาณ 2½ -3 ปตรงบรเวณโคนทางใบทผลตข นจะมตาดอกเกดข นและพฒนาเปนทะลายปาลมจนถงการเกบเกยว จะใชเวลาท งหมดประมาณ 3 ปครง ท งน จะข นอยกบสภาพแวดลอมทปลก ปาลมน ามนจะตอบสนองตอปจจยท เปนปจจยท เปนขอจากดทสาคญ คอ ผลกระทบตอการเจรญเตบโต แสดงใหเหนวา ผลจากความเครยด ซงอาจเกดจากการไดรบธาตอาหารและไมสมดลหรอการตดแตงมากหรอนอยเกนไป ความเครยดทเกดข นเหลาน หากเกดกบปาลมน ามนในทกชวงต งแต

1.1 เรมเกดดอก (Floral initiation) ถงชวงเปลยนแปลงเปนดอกตวผหรอดอกตวเมย 1.2 ชวงทดอกเปลยนเปนดอกตวผหรอดอกตวเมยไปจนถงระยะผสมพนธ 1.3 ระยะผสมพนธจนถงระยะเกบเกยว ทกชวงการเจรญของปาลมน ามนถาไดรบ

ความเครยดลวนมผลทาใหจานวนชอดอกตวเมยลดลงท งส น

20

ปาลมน ามนเปนพชทตองการความช นสาหรบใชในกระบวนการตาง ๆ ในปรมาณคอนขางสง ชวงแลงทยาวนานมอทธพลตอการเจรญเตบโต โดยเฉพาะอยางยงทาใหผลผลตลดลง สภาพดนฟาอากาศทเหมาะสมสาหรบปลกปาลมน ามนและใหผลผลตสง เชน ประเทศมาเลเซย และอนโดนเซ ย จะไดรบความช นอยางสมาเสมอตลอดท งป ท งน เพราะมปรมาณน าฝนประมาณ 2,000 มลลเมตรตอป และแตละเดอนมปรมาณฝนตกประมาณ 150 มลลเมตร มชวงแลงในรอบปยาวนานไมเกน 2 เดอน โดยมเดอนทฝนตกสงสดประมาณ 400 มลลเมตร นอกจากจะมการกระจายของรอบปทสมาเสมอแลว ยงตองมความสมพนธทเหมาะสมตอการระเหยน าจากดนและพชและความสามารถของดนในการอมน าจงจะทาใหผลผลตของปาลมน ามนสงและยงชวยใหกระบวนการพฒนาของผลตลอดจนการสกของผลเปนไปอยางปกต ซงมผลใหเปอรเซนตน ามนตอทะลายปาลมสงดวย

การขาดน าหรอขาดความช นในดนในชวงเวลา 1 ป หรอชวงแลงยาวนานมผลทาให ดอกตวเมยลดลง ในขณะเดยวกนกมผลทาใหปาลมผลตดอกตวผเพมข นดวย นอกจากน ยงทาให ดอกตวเมยเปนหมนหรอฝอ สงผลกระทบใหผลผลตปาลมน ามนลดลง

2. แสงแดด แสงแดดเปนปจจยทเกยวของกบภมอากาศทสาคญตอการเจรญเตบโตของปาลมรองลงมาจากน าฝน อยางไรกตามจานวนชวงเวลาทปาลมตองการแสงแดดทเหมาะสมน นยงไมเปนททราบชดเจน ประมาณไดวาปาลมมความตองการแสงแดดสองน ตองไมทาใหเกดความแหงแลงหรอทาใหม อณหภมสงเกนไป แสงแดดจะมอทธพลตอผลผลตของปาลมน ามน พบวา ปาลม 6 ตนทปลกในบรเวณขางเคยง ทเปนทวางสามารถใหผลผลตชดเชยผลผลตของตนปาลมทขาดหายไปถง 90 เปอรเซนต โดยผลผลต ทเพมข นน นจะรวมถงจานวนทะลายปาลมและน าหนกของทะลายทเพ มข นดวยในบรเวณพ นท ปลกปาลมของเกาะโซโลมมอนซงโดนพายไซโคลนทาลายปาลมไปประมาณ 20 เปอรเซนต แตหลงจากน นประมาณ 4 ป ผลผลตปาลมกเพมข นเทากบสภาวะปกตกอนถกพาย ท งน เพราะปาลม ทเหลอไดรบแสงแดดเพมข นนนเอง เปนททราบกนโดยทวไปวาจานวนใบยอยของปาลมมอายมากข น ดงน นการจดการ อยางถกตองเหมาะสมเกยวกบระยะปลก การตดแตงทางใบจงเปนทจะจาเปนทจะทาใหปาลมมพ นทใบทจะรบแสงไดเหมาะสมตลอดอายของการเจรญเตบโตของปาลม จากการศกษาพบวาการปลกปาลม 143 ตนตอเฮกตาร และมการตดแตงใบทเหมาะสมจะสามารถทาใหปาลมเจรญเตบโตดไดในชวงแรกของการเจรญเตบโต และตอมาเมอปาลมโตมากข นกจะตองมการตดแตงเพมข นเพอทาใหมพ นทใบ รบแสงแดดไดอยางพอเพยง อตราการสงเคราะหแสงรวมของใบปาลมอาย 8 – 10 ป จะมคาประมาณ 16 – 17 กรมตอเมตรตอวน ในขณะท ในปาลมตรงสวนล างของทรงพมจะม อตรากา รสง เคราะหแสงรวมเพยง

21

4.6 กรมตอเมตรตอวน โดยทมอตราการสงเคราะหแสงสทธในทางใบออนมคา 13 กรมตอเมตรตอวน แตในทางใบแกมเพยง 0.5 กรมตอเมตรตอวน ดงน น จงอาจกลาวไดวาการตดแตงใบทเหมาะสม จะสามารถเพมอตราการสงเคราะหแสงในใบแกได ความสาคญของพ นทใบทรบแสงแดดน ยงมความสาคญตอการใชธาตอาหารของปาลมดวย ดงน น การจดการตดแตงใบใหมพ นทรบแสงทเหมาะสมจงเปนปจจยสาคญในการชวยใหมการใชปยอยางมประสทธภาพของปาลมน ามน การสงเคราะหแสงในทางใบตาง ๆ ของปาลม

ทางใบ การสงเคราะห

แสงรวม (กรม/ม2/วน)

การหายใจ (กรม/ม2/วน)

การสงเคราะห แสงสทธ

(กรม/ม2/วน)

พ นทใบ ท งหมด (ม2/วน)

การสงเคราะห แสงรวมสทธ (กก./ตน/วน)

การสงเคราะห แสงรวมท งหมด

(กก./ตน/วน) 1-8 16.9 3.9 13.0 84 1.09 1.42 9-16 16.1 4.0 12.1 82 0.99 1.32 17-24 11.8 4.4 7.4 80 0.59 0.94 25-32 8.7 4.6 4.1 76 0.31 0.66 33-40 4.6 4.1 0.5 72 0.04 0.33 รวมท งหมด ปรมาณเทยบเทาคารโบไฮเดรต, ตน/เฮกตาร/ป (138 ตน/เฮกตาร) หมายเหต * assuming respiration at dark rate troughout 24 hrs. ** from extrapolation of light response curves. แหลงทมา : Corley (1976) อางโดยชยรตน นสนนท. จาเปน ออนทอง, 2528

3. อณหภม แมวาปรมาณน าฝนจะเปนปจจยทมความสาคญตอการเจรญเตบโต และการใชผลผลต ของปาลมน ามน แตอณหภมกมความสาคญตอการเจรญเตบโนและผลผลตอยางชดเจน จากการศกษาพบวาอณหภมท 14 องศาเซลเซยส มผลในการยบย งการเจรญเตบโตของตนกลาปาลม และเมออณหภมสงข นถง 20 องศาเซลเซยส และ 20 องศาเซลเซยส จะทาใหตนกลาปาลมเจรญเตบโตอยางรวดเรว เปน 3 และ 7 เทา เมอเปรยบเทยบกบกลาปาลมทเจรญเตบโตทอณหภม 17.4 องศาเซลเซยส ตามลาดบ อณหภมทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของปาลมน ามน คอ 24 – 30 องศาเซลเซยส อณหภมตาสดไมควรตากวา องศาเซลเซยส และอณหภมสงสดไมเกน 33 องศาเซลเซยส อณหภมทสงเกนไป มผลทาใหอตรา การคายน าของตนปาลมสงข น และมผลกระทบตอการสญเสยความช นในดน อณหภม

22

เฉลยในจงหวดภาคใตของไทยอยระหวาง 23 – 29 องศาเซลเซยส ดงน นจงไมเปนอปสรรคตอการปลกปาลมน ามน

4. ลม ปาลมน ามน ไมทนทานตอกระแสลมทพดแรง ซงจะเหนไดชดเจนเมอเทยบกบมะพราว ท งน เนองจากปาลมมทรงพมใหญกวาและความแขงแรงของทรงพมมนอย ดงน นจงไมควรปลกปาลมในพ นททเกดพายบอย ๆ (ไซโคลนหรอใตฝน) การมลมพดโชยออน ๆ โดยเฉพาะในชวงแดดจดจะชวยเสรมใหปาลมหายใจไดดข น และชวยระบายความรอนแกปาลมดวย อยางไรกตามการมลมพด ในขณะพนยาฆาวชพชอาจทาใหมผลกระทบตอปาลมได ซงอาจเกดจากลมพดเอายากาจดวชพชน น ไปกระทบใบปาลม

5. ดน สมบตของดนปลกปาลมน ามน

ปาลมน ามนมระบบรากฝอยซงมรากพเศษ (adventitious root) แตกออกมาจากขอของลาตนสวนลางๆ โดยรากพชน ไมมขนราก ทศทางการแผขยายของรากปาลมจะไปตามแนวขนานกบผวดนแลวคอยๆโคงลง สวนมากแผขยายในดนระดบความลก 0-40 เซนตเมตร มเพยงสวนนอยทอยลกกวา 1 เมตร รากมความหนาแนนมากในบรเวณโคนตน และในรศม 1.5 -2.0 เมตร สาหรบรากทอยในดนระดบ 15 – 30 เซนตเมตร มบทบาทสาคญในการดดธาตอาหาร คอ รากเลกๆ ทแตกในระดบสดทาย รวมท งสวนปลายของรากทแตกในลาดบแรกๆ ดวย ปาลมน ามนยงมรากพเศษเรยกวารากหายใจ (pneumatophore) ซงโผลข นมาเหนอผวดนและชวยในการหายใจในกรณทมน าทวมขง ขอมลขางตน ใหแนวคดดงน คอ 1) เนองจากรากสวนใหญของปาลมน ามนอยในดนระดบ 0-40 เซนตเมตร ดงน นเมอพชพฒนารากจนแผขยายออกไปมากแลว ควรงดการไถพรวนโดยเดดขาด และ 2) ควรใสปยโดย การหวาน และกาหนดขอบเขตการกระจายของปยใหสอดคลองกบการกระจายของระบบราก

สมบตของดนมอทธพลตอศกยภาพในการใหผลผลตของปาลมน ามน รวมถงการจดการ และอนรกษดนดวย ดงน นการสารวจขอมลดนเบ องตนกอนการปลกปาลมน ามน สามารถชวยในการใหขอมลความเหมาะสมของพ นท ตนทนในการจดการดน และผลผลตทคาดวาจะไดรบ ทาใหผปลกปาลมประเมนถงศกยภาพในการลงทนหรอการตดสนใจในการลงทนสวนปาลมน ามนเบ องตนได โดยความเหมาะสมของดนสาหรบปลกปาลมน ามน

23

การประเมนความเหมาะสมของสมบตทางเคม และทางกายภาพของดนสาหรบปลกปาลมน ามน ช นความเหมาะสม หนวย

เหมาะสมมาก เหมาะสมปานกลาง เหมาะสมนอย ไมเหมาะสม

ขอจากด ไมม นอย ปานกลาง รนแรง รนแรงมาก

สมบตทางฟสกส เน อดน - SL, L, SiL CL, SiCL, SC SCL,LS, SiC,SC ดนพร , C ดนกรวด, S, C คว ามล ก ถ ง ช นเปนกรดจด

ซม. >100 - 75-100 50-75 <50

คว ามล ก ถ ง ช นดานแขง

ซม. >100 75-100 50-75 25-50 <25

ความลกถงช นดนอนทรย

ซม. - 0-50 50-200 200-300 >300

สมบตทางเคม ค ว า ม จ ใ น ก า รแลกเปลยนประจบวก

cmol/ kg

>24 16-24 <16 - -

ความอมตวของดางในช นดนบน

% >50 35-50 <35 - -

อนทรยคารบอนในช นดนบน

% 1.5-2.0 <1.5

ความเคมถงความลก 50 ซม.

dS/m 0-1 1-2 2-3 3-4 >4

จลธาต - - ขาด เปนพษ เปนพษ เปนพษ หมายเหต : SL ดนรวนปนทราย, L ดนรวน, SiL ดนรวนปนทรายแปง, CL ดนรวนปนเหนยว, SiCL ดนรวนเหนยวปนทรายแปง, SC ดนเหนยวปนทราย, SCL ดนรวนเหนยวปนทราย, LS ดนทรายปนรวน, SiC ดนเหนยวปนทรายแปง, C ดนเหนยว และ S ดนทราย ทมา : Paramanathan ,2003

24

สรปการเลอกทดนทเหมาะสมสาหรบสวนปาลมน ามน การเลอกพ นทดนทเหมาะสมสาหรบการทาสวนปาลมน ามนเปนสงจาเปนมาก เพราะการได

พ นทดนเหมาะสมทาใหปาลมน ามนเจรญเตบโตไดด ใหผลผลตสงเตมตามศกยภาพของพนธ การจดการสวนทาใหงายใชตนทนตามคาใชจายในการจดการดน น า และปยตา ทาใหไดรบผลตอบแทนสทธสง ซงทดนทเหมาะสมสาหรบการปลกปาลมน ามนมลกษณะและสมบตทสาคญดงน

1. แสงแดด ชวงเวลาปาลมน ามนไดรบแสงแดมากกวา 5.5 ชวโมงตอวน 2. ปรมาณน าฝน 2,000-2,500 มลลเมตรตอป มการกระจายมากกวา 100 มลลเมตรของทกเดอนในรอบป (การขาดน าในรอบปตองนอยกวา 200 มลลเมตร) 3. อณหภมเฉลย 28 องศาเซลเซยส มความช นสมพทธ 75-85 เปอรเซนต 4. ความลาดชนตา ควรนอยกวา 12 เปอรเซนต 5. การระบายน าด ไมมการทวมขงของน า 6. ดน เปนดนรวนปนทราย รวนปนเหนยวถงดนเหนยวปนทราย มความลกมากกวา

50 เซนตเมตร มอนทรยวตถ 3-5 เปอรเซนต ม pH 5.5-6.0 มความเคมตา โดยมคาการนาไฟฟา นอยกวา 2 dS/m และไมพบช นดนกรดจดในความลก 100 เซนตเมตร ตลอดจนมธาตอาหารในดนเหมาะสม

แนวทางการประเมนระดบความอดมสมบรณของดนสาหรบปาลมน ามนดวยการวเคราะหดนทางเคม

คาวเคราะห ระดบความอดมสมบรณของดน

ตามาก ตา ปานกลาง สง

pH (ดน:น า; 1:5) < 3.5 4.0 4.2 5.5

ไนโตรเจนท งหมด (เปอรเซนต)

< 0.08 1.2 1.5 2.5

ฟอสฟอรสทเปนประโยชน (มก./กก.)

< 8 15 20 25

โพแทสเซยมทเปนประโยชน (มก./กก.)

< 32 80 100 120

โพแทสเซยมทแลกเปลยนได (เซนตโมล/กก.)

< 0.08 0.20 0.25 0.30

แมกนเซยมทแลกเปลยนได (เซนตโมล/กก.)

< 0.08 0.20 0.25 0.30

ทมา : Rankine and Fairhurst, 1998

25

ปาลมน ามนสามารถเจรญเตบโตและใหผลผลตสงไดในดนหลายชนด แตตองมเทคนค การจดการสวนปาลมทเหมาะสม ไดแก การเตรยมแปลงทถกตอง การจดการน าและความช นในดน ทเหมาะสม การอนรกษอนทรยวตถในบรเวณผวดน การปรบปรงโครงสรางของดนใหเหมาะสม ตอการระบายน าและอากาศ เนองจากดนแตละชนดมคณสมบตเฉพาะแตกตางกนไป ดงน น เทคนคการจดการแปลง ในแตละบรเวณจงตองทาใหเหมาะสมตอดนในบรเวณดงกลาว ตวอยางเชน ถามการระบายน าในดนตา กรดจดมากเกนไป สามารถกอใหเกดความเปนพษจากการเพมความเปนกรดของดนได ซงในกรณน ควรมการเนนถงการจดการน า และความช นของดนใหเหมาะสมมากกวาการระบายน าของดนอยางเดยว ปาลมน ามนมระบบรากทต น โดยรากทสามารถดดธาตอาหารไดดเกอบท งหมดจะอยในช นดน ทมความลกประมาณ 30 เซนตเมตร จากผวดน ในบางคร งพบวารากปาลมน ามนสามารถเจรญเตบโต ไดดในดนเน อหยาบทระบายน าด ซงจะมสวนชวยชดเชยในการดดธาตอาหารและน าไดมากข นจากดนเน อหยาบอมน านอยและมธาตอาหารตา เนองจากระบบรากของปาลมน ามนมประสทธภาพในการดดน าและธาตอาหารตากวาพชใบเล ยงคโดยทวไป ดงน นจงจาเปนตองใหธาตอาหารแกปาลมน ามนในอตราสงกวาพชใบเล ยงคทวไป เพอรกษาระดบปรมาณธาตอาหารทพอเพยงตอการเจรญเตบโตและใหผลผลตของปาลมน ามน ด น ร ว นปนท ร า ย ค ว ร ม ค ว า ม เ ข ม ข น ต า ส ด ข อ ง ธ า ต อ า ห า ร ใ นส า ร ล ะ ล า ย ด น ด ง น โพแทสเซยม 0.7x10-6 M ฟอสฟอรส 3x10-6 M และแมกนเซยม 106x10-6 M จงจะพอเพยงสาหรบ การเจรญเตบโตของปาลมน ามนอยางไรกตามในการทจะรกษาระดบของธาตอาหารใหมความเพยงพอตอเนองตอการดดธาตอาหารของปาลมน ามน ควรจะตองมการเพมความเขมขนของธาตอาหารใหสงมากกวาปรมาณดงกลาว ดงน น จงพบวามดนนอยชนดมากทสามารถปลดปลอยใหธาตอาหารทพอเพยงตอการเจรญเตบโตและใหผลผลตสงของปาลมน ามน ซงเปนเหตผลทพบเสมอวาปาลมมกจะตอบสนองตอการใสปยโดยเฉพาะดนเขตรอนทมความอดมสมบรณตา อยางไรกตามการทจะใหปยอยางมประสทธภาพสาหรบปาลมน ามนไดน นจะตองมการจดการ ทเหมาะสม เพอทจะทาใหปยทใสอยในรปทเปนประโยชนตอพชมากทสด

26

เกณฑหลกทใชในการประเมนความเหมาะสมของดนสาหรบปาลมน ามน

สมบต เหมาะสมตอปาลม คอนขางเหมาะสม

ตอปาลม ไมเหมาะสมตอปาลม

ภมประเทศ (ความลาดชน)

< 12° 12- 20° > 20°

ความลกของดนถงช น ดานหรอระดบน าใตดน

> 75 ซม. 40-75 ซม. < 40 ซม.

เน อดน ดนรวนถงดนเหนยว ดนรวนทราย ดนทรายปนรวนถง ดนทราย

โครงสรางและการยด ตวของดน

โครงสรางดนพฒนาด มการเกาะยดตวปาน

กลาง

โครงสรางดนพฒนา ปานกลาง

โครงสรางดนพฒนา นอยหรอไมมโครงสราง ดนเกาะยดตวกนแนนมาก

ช นศลา ไมม ช นไมตอเนองหนา 15-30 ซม.

ช นไมตอเนองหนา มากกวา 30 ซม. หรอเปน ช นหนาตอเนอง < 3.2

pH 4.0-6.0 3.2-4.0 > 1.5 ม. ความหนาของช นดน อนทรย

0-0.6 ซม. 06-1.5 ม.

ความสามารถในการ ซมน าของดน

ปานกลาง เรวหรอชา เรวหรอชามาก

การจาแนกช นความเหมาะสมของดน ช นจาแนก เกณฑหลก เหมาะสมมาก เหมาะสมปานกลาง คอนขางเหมาะสม ไมเหมาะสม

ดนมคณสมบตทกขออยในเกณฑทเหมาะสมตอปาลม ดนมคณสมบตไมเกนสองชนดทอยในเกณฑคอนขางเหมาะสมตอปาลม ดนสามชนดหรอมากกวาอยในเกณฑคอนขางเหมาะสมตอปาลมและมคณสมบตอกหนงชนดอยในเกณฑไมเหมาะสมตอปาลม ดนมคณสมบตสองชนดหรอมากกวาอยในเกณฑไมเหมาะสมตอปาลม

27

ภาคใตสามารถแบงดนออกไดเปน 4 ชนด คอ 1. ดนชายฝง (coastal soils) มประมาณรอยละ 6 ของท งภาค พบบรเวณชายทะเลของ

จงหวดชมพร นครศรธรรมราช สงขลา ปตตาน และนราธวาส เปนดนเคมเหมาะสมแกการปลกมะพราวและมะมวงหมพานต บางแหงใชปลกขาวไดแตใหผลผลตตา

2. ดนดอน (upland soils) มประมาณรอยละ 39 ของท งภาค พบในจงหวดสราษฎรธาน และนครศรธรรมราช มกเปนดนลกรงหรอทรายจด บางแหงเปนดนเหนยวใชปลกพชไร ยางพารา ขาว ฯลฯ

3. ดนลาดชน (steepland soils) มประมาณรอยละ 34 ของท งภาค พบมากในจงหวดชมพร ระนอง สราษฎรธาน กระบ พงงา นครศรธรรมราช และสตล มความลาดชนสง (รอยละ 25 หรอมากกวา) ใชปลกยาง ไมผล พชไร ขาวไร ฯลฯ

4. ดนตะกอนใหม (recent-alluvial soils) มประมาณรอยละ 21 ของท งภาค พบในจงหวดชมพร สราษฎรธาน นครศรธรรมราช พทลง สงขลา ปตตาน นราธวาส และพงงา เหมาะสาห รบ การปลกขาว พชตระกลถว ขาวโพด ฯลฯ กลมดนทเหมาะสมในการปลกปาลมน ามน คอ กลมท 26 ดนบนเปนดนรวนปนทราย สวนดนลางเปนดนเหนยว พบในเขตทมฝนตกชก สดนเปนสน าตาล สเหลอง หรอสแดง พบบรเวณทดอน สภาพพ นท เปนลกคลนจนถงเนนเขา มการระบายน าด มคาความเปนกรดเปนดางประมาณ 4.5 – 5.5 เหมาะสมสาหรบปลกยางพารา ไมผลตาง ๆ แตมกมปญหาเรองการกดกรอน สาหรบบรเวณทมความลาดชนสงไดแก ชดดนพงงา ภเกต โคกกลอย ทายเหมอง หวยโปง อาวลก ปะทว กระบ ลาภรา และปากจน กลมท 39 เปนพวกดนรวนปนทราย มสน าตาล สเหลอง หรอสแดง พบในเขตฝนตกชก บรเวณทดนทเปนลกคลนจนถงทลาดเชงเขา มการระบายน าด มคาความเปนกรดเปนดางประมาณ 4.5 – 5.5 เหมาะสมสาหรบปลกยางพารา ไมผล มะพราว และปาลมน ามน จะมปญหาเรองการกดกรอนผวหนาดนในบรเวณทมความลาดชนคอนขางสงไดแก ชดดนคอหงส นาทว สะเดา และทงหวา กลมท 51 เปนพวกดนรวนปนเศษหน สดนเปนสน าตาลหรอสแดงปนเหลอง จะพบพ นหน ภายในระยะ 50 ซม. จากผวดน บรเวณเขตฝนตกชก ลกษณะพ นทลาดเชงเขาหรอเนนเขาตาง ๆ เปนดนต นมการระบายน าดมคาความเปนกรดเปนดางประมาณ 5.0 – 5.5 สวนใหญปลกยางพารา กาแฟ และ ไมผลบางชนด จะมปญหาเรองการกดกรอนผวหนาดนไดแก ชดดนตราด ตรง ปาดงเบซาร นาทอน และคลองเตง กลมท 53 ดนบนเปนดนรวนปนดนเหนยว สวนดนลางจะพบเศษหนหรอลกรง สดนเปน สน าตาลหรอสแดงปนเหลอง พบในเขตฝนตกชก ลกษณะพ นทเปนลกคลนหรอเนนเขา การระบายน าด

28

มคาความเปนกรดเปนดางประมาณ 5.0 – 5.5 เปนสวนใหญปลกยางพารา กาแฟ และไมผลบางชนด จะมปญหาเรองการกดกรอนผวหนาดนไดแก ชดดนตราด ตรง ปาดงเบซาร นาทอน และคลองเตง ตวอยางลกษณะของชดดนทเหมาะสมในการปลกปาลมน ามน

1. ชดดนคอหงส (Kho Hong : Kh) - การจาแนก Coarse-loamy, lsiliceous, isohyperthermic, Typic Paleudults - วตถตนกาเนดเปนดนทเกดจากการพดพามาทบถมโดยน า (fluvial deposits, sheet wash) - สภาพพ นท ลกคลนลอดลาด ถงเนนเขา (undulation to hilly) - พชพรรณธรรมชาตและการใชประโยชนทดน ปาดงดบช น (tropical evergreen forest)

ยางพารา ไมผล ปาลมน ามน และมะพราว) - การแพรกระจาย บนทดอน (Upland) ของบรเวณทมพ นทเปนหนตะกอนเน อหยาบ

(coarse grained clastic rock) บรเวณภาคใตหรอภาคตะวนออก - สณฐานดน เปนดนลก เน อดนเปนดนรวนปนทราย (sandy loam) หรอดนทายปน

ดนรวน (loamy sand) สวนดนลางเปนดนรวนปนทราย (sandy loam) ตลอดสดนเปนสน าตาลหรอน าตาลปนเหลองจดเปนดนทมการระบายน าด มความสามารถในการอมน าตา และน าซมผานไดเรว

- คณสมบตทางเคมทสาคญ pH : ดนบน 5.0 – 5.5 อนทรยวตถ : ดนบน นอย ดนลาง 4.5 – 5.5 ดนลาง นอย CEC : ดนบน นอย % B.S. : ดนบน นอย ดนลาง นอย ดนลาง นอย avai P : ดนบน นอย avil K : ดนบน นอย ดนลาง นอย ดนลาง นอย

- ขอจากดในการใชประโยชน ความอดมสมบรณตา ดนคอนขางเปนทราย เสยงตอการขาดแคลนน าสาหรบพช

ถาไมมการจดการทเหมาะสมในพ นททมความลาดชนสง - ขอเสนอแนะในการใชประโยชน โดยทว ๆ ไป เหมาะในการปลกไมยนตน แตควรมวธการทเหมาะสมเพออนรกษดน

และน า เชน การปลกพชคลมดน (cover crops) ปลกพชตามแนวระดบและใชปยตาง ๆ ถาใชปลกยางพารานอกจากปยทใชกนอยทวไปควรเพมธาตแมกนเซยมดวย

ชดดนทมความคลายคลงกนและจดอยใน family เดยวกน เชน ชดดนนาทว สดนลางเปนสแดงปนเหลองถงสแดง

29

2. ชดดนอาวลก (Ao Luk : AK) - การจาแนก Clayey, Kaolinitic, isohypetthermic, Rhodic paleudults. - วตถตนกาเนด เกดมาจากวตถทไดมาจากการสลายตวผพงของหนปนและหนตะกอน

เน อละเอยด - สภาพพ นท ลกคลนลอนลาด (undulating) - พชพรรณธรรมชาตและการใชประโยชนทดน ปาดงดบช น (tropical evergreen forest)

ยางพารา ไมผล ปาลมน ามน และไมผล - สณฐานดนเปนดนลก เน อดนสวนใหญจะเปนดนเหนยวตลอด สของดนเปนสแดง

หรอแดงเขม จดเปนดนทมการระบายน าด มความสามารถในการอมน าสง และน าซมผานไดเรว โดยทว ๆ ไปดนมความรวนซยและมโครงสรางดมาก

- คณสมบตทางเคมทสาคญ pH : ดนบน 5.0 – 6.5 อนทรยวตถ : ดนบน ปานกลาง ดนลาง 4.5 – 5.5 ดนลาง นอย CEC : ดนบน มาก CEC : ดนบน ปานกลาง ดนลาง ปานกลาง ดนลาง นอย avai. P : ดนบน นอย avai. P : ดนบน ปานกลาง ดนลาง นอย ดนลาง ปานกลาง

- ขอจากดในการใชประโยชน ความอดมสมบรณคอนขางตา ดนม Al และ Fe มากทาใหเกดการตรงธาตฟอสฟอรส

(P-fixa-tion) ไดงาย - ขอเสนอแนะในการใชประโยชน โดยทวไปเหมาะมากในการทนามาใชปลกไมยนตนตาง ๆ ยกเวนมะพราว การใชปย

เพอรกษาระดบความอดมสมบรณของดนเปนสงทควรจะกระทาโดยเฉพาะอยางยงการใชปย P ในระยะและอตราทเหมาะสม

- ดนทเหมาะสมตอการปลกปาลมน ามน 1. มหนาดนลกอยางนอย 75 เซนตเมตร ไมมช นดนดาน 2. ความอดมสมบรณของดนสง ม pH ระหวาง 4.0 – 6.5 3. เน อดนรวนเหนยวถงดนเหนยว 4. มความลาดชนนอยกวา 12 เปอรเซนต

30

การจดการดนทเหมาะสม 1. จดทาข นบนได

- เพออนรกษดน โดยเฉพาะในพ นททมความลาดชนสงหรอสงกวา 7 เปอรเซนต เพอรกษาหนาดน ลดการกดกรอนของผวดน และชะลอการไหลบาของน าในกรณฝนตกหนก

2. ปลกพชคลมดน - เพมอนทรยวตถ - เพมธาตอาหาร - ปรบปรงโครงสรางของดน - ลดการชะลาง - ซบน าและความช น - ลดอณหภมผวดน - ลดวชพช - ลดแรงปะทะจากฝนของดน

3. ลดการอนแนนของดน หลกเลยงการใชเครองจกรกลหนกทางานในแปลง โดยเฉพาะในฤดฝน บรเวณทม

เน อดนละเอยด 4. ลดความแหงแลง

ปองกนการระเหยของน าจากผวดน โดยการหาวสดคลมดน เชน ทะลายเปลาปาลมน ามน

5. ระบายน า อยาใหน าขงนานในกรณฝนตกหนก พบมากในพ นทราบมบรเวณกวางรากพชตองการ

ออกซเจนในการดดธาตอาหารโดยเฉพาะ N และ K ลกษณะดนทไมเหมาะสมกบการปลกปาลมน ามน ดนทไมเหมาะสมและสมควรจะตองหลกเลยงสาหรบการทาสวนปาลมน ามน มลกษณะดงตอไปน

1. ดนทมการระบายน าเลว ดนหลายชนดอาจกลายเปนดนทมการระบายน าเลวได ถาหากอยใกลกบลาธาร แมน า ฯลฯ ทมระดบสง หรออาจเปนเพราะโครงสรางของมนเอง ในกรณแรกการแกไขอาจทาไดโดยวธทางวศวกรรมเทาน น แตในกรณหลงซงมตวอยางมาแลวมากราย ซงการระบายน าออกจากดนน เปนไปไดยากกวา แมวา จะไดใชวธการฝงทอระบายน าใหลกและทาการระบายน าบอย ๆ แลวกตาม ดนเหลาน มกจะพบไดในบรเวณแผนดนใหญทไกลทะเลออกไปและ มลกษณะเปนลอนคลนท งในประเทศมาเลเซยและบราซล อทธพลของการระบายน าออกไปจากดน

31

ทเลวน สงผลกระทบทางลบตอปาลมทอายนอยเปนอยางมาก ถาหากสามารถระบายน าออกจากดนเหลาน ในชวงทตนปาลมน ามนยงเลกอยในปแรก ๆ ไดแลว การเจรญเตบโตและผลผลตทางสวนปาลมน ามน ในระยะหลงกอาจทาใหนาพอใจไดทเปนเชนน กเพราะระบบรากของตนปาลมน ามน สามารถ ทาใหเกดการแหงรอบ ๆ บรเวณรากได เพราะมการคายน าทใบอยตลอดเวลา จงทาใหมการดดน าเขาไปทดแทนน าทสญเสยไป

2. ดนลกรง หมายถง ดนทมเมดดนกลม ๆ ทมหลกเปนตวเชอม หรอทเรยกวา พลนไนท ทโดยปกตจะมเมดกรวด แตบางคร งกอาจพบเปนช นหนาใตดนหรออาจพบไดทผวหนาดนเพราะเกดการชะลางพงทลายของผวดนบนออกไปหมดแลวกได ดนทมลกรงปนบางเลกนอยอาจเปนดนทเหมาะสมได แตถาหากมลกรงอยในลกษณะกอนโต ๆ และมเปนจานวนมากหรออยเปนแผนศลาแลงใตผวดนต น ๆ แลวจะทาใหลดเน อทรากลงมากและทาใหดนแหงอยางรวดเรวมากในชวงทอากาศแหง ดงน น-ตนปาลมน ามนทปลกในดนประเภทน อาจกระทบแลงอยางรนแรงได แมแตเขตทมภมอากาศโดยปกตมภาวะสมดลของน าเปนทนาพอใจ

3. ดนชายฝงทะเลทเปนทรายจด ตนปาลมน ามนไมสามารถเจรญเตบโตไดในดนทรายจดของชายฝงทะเล ท ง ๆ ทในดนน มะพราวเจรญเตบโตและใหผลผลตนาพอใจ ดนทรายจดน พบไดบอย ๆ ในบรเวณทลกเขาไปในแผนดนใหญ และดนท งสองบรเวณน ลวนไมเหมาะสมตอการปลกปาลมพอ ๆ กน

4. ดนพรลก แมวาตนปาลมน ามนจะเจรญเตบโตในระยะแรกในดนทมช นผวหนา 90 – 120 เซนตเมตร (3 – 4 ฟต) อยบนดนลางทเปนดนเหนยวแตการยนตนอยรอดไดอยางนาพอใจ ของตนปาลมทปลกบนพ นทหนา 250 เซนตเมตร (10 ฟต) หรอมากกวาน นกระทาไดยากมากการหดตวของพ นทจะเกดข นเมอระบายน าออกไปจากพ นทและตนปาลมน ามนจะไมสามารถสรางระบบรากทดและเพยงพอเพอพยงหรอยดเหนยวเน อดนอยางแขงแรงพอในดนเหลาน ตนปาลมจะเอนไป ในทกทศทาง ผลผลตมกจะตาเขาไปรวบรวมผลผลตไดยาก อยางไรกตาม ใน 20 ป ทผานมา ไดมความกาวหนาในการพฒนาเทคโนโลยทจะทาการใชประโยชนดนพรลก เพอการทาสวนปาลมไวแลวมากทเดยว เชนพบเทคนคในการปลกและใสปยทไดผลด เปนตน

5. ดนทไมเหมาะสมอน มดนทไมเหมาะสมอน ๆ อกเลกนอย โดยปกตจะพบไดเฉพาะบางแหง ดนทใชปลกปาลมน ามนในภาคใตของประเทศไทยสวนใหญจะเปนดนประเภทเดยวกนกบดนทมการปลกยางพารา กลาวคอมปรมาณธาตอาหารฟอสฟอรสคอนขางตา ไนโตรเจนตาถงปานกลาง สวนโพแทสเซยมทเปนประโยชนอยในเกณฑทปานกลางถงตา แตอยางไรกตามดนทปลกปาลมน ามนอาจจะมระดบความอดมสมบรณแตกตางกนออกไปไดอยางกวางขวาง ขอมลจากการนาตวอยางดนของแตละสวนทม การปลกปาลมน ามนมาว เคราะหทาง เคมจะสามารถบอกไดว าดนมระดบ ความอดมสมบรณข นพ นฐานแคไหน ซงสามารถชวยใหวางแผนการใชปยและการปรบปรงดน

32

ข นพ นฐานได และหลงจากมการปลกปาลมน ามนหรอในขณะทปาลมน ามนมอายใหผลแลว การวเคราะหพชไดรบธาตอาหารจากดนพอเพยงแลวหรอยง ถาธาตอาหารไหนทพชไดรบยงไมเพยงพอกสามารถใสเพมเตมใหในรปของปยเคมได ซงจะไดกลาวถงในตอนตอไป

ปาลมน ามนเปนพชทตองการธาตอาหารสงมาก โดยเฉพาะอยางยง N-P-K และ Mg เมอเปรยบเทยบกบไมยนตนท งหลาย มผคานวณวาธาตอาหารทพชดดออกไปจากดนโดยตดมากบทะลายปาลมน ามนทเอามาค นเปนน ามนได เปนปรมาณดงกลาวจะมจานวน ดงน

ไนโตรเจน (N) 16 กโลกรมตอไร ฟอสฟอรส (P2 O5) 3.6 กโลกรมตอไร โพแทสเซยม (K2 O) 26 กโลกรมตอไร ตวเลขขางตนเปนเพยงโดยประมาณ ปรมาณทแทจรงอาจจะแตกตางออกไปบาง

แลวแตชนดของพนธ ดนและสภาพภมอากาศ ตลอดจน ผลผลตปาลมน ามน แตมขอสงเกตวาปาลมน ามนเปนพชทมความตองการธาตโพแทสเซยมสงมากพชหนงและในการใสปยทมโพแทสเซยมมากๆ โดยเฉพาะกบดนทมระดบแมกน เซยมต า ๆ จะตองระวงการขาดธาตแมกน เซยมไวใหมาก เพราะ โพแทสเซยมปกตจะมปฏกรยาเปนปฏปกษกบธาตแมกนเซยม ดงน น การปลกพชน ใน ดนเน อหยาบ เชน ดนพวกดนทราย ปยทใชทมโพแทสเซยมสงควรมปยแมกนเซยมรวมอยดวย อาท เชน สตร 14-9-20+4 MgO หรอ 14-14-20+4 MgO เปนตน

33

บทท 4 พนธ การผลตเมลดพนธ และการจดการแปลงเพาะตนกลาปาลมน ามน

พนธปาลมน ามน

ปาลมน ามนจดเปนพชยนตนผสมขามประเภททมชอดอกตวผและตวเมยอยบนตนเดยวกน แตชวงเวลาการออกดอกจะไมพรอมกน เปนพชดพลอยดมจานวนโครโมโซม 2n = 2x = 32 จดอยในสกล Elaeis ซงสามารถแบงออกได 3 ชนด คอ

1. Elaeis guineensis Jacq. ปจจบนเปนพนธปลกเพอการคา เดมมถนกาเนดในทวปแอฟรกา ลกษณะของปาลมน ามน E. guineensis ใหผลผลตทะลายสง มน าหนกผล เปลอกนอกตอผลและผลผลตน ามนสง

2. Elaeis oleifera มถนกาเนดในทวปอเมรกาใตและอเมรกากลาง ลกษณะตนเต ยและตานทานตอโรคตาเนา (Lethal bud rot) เปอรเซนตกรดไขมนไมอมตวสง (unsaturated fatty acid) คาไอโอดนสง (iodine value) ประมาณ 77-78% รวมท งมวตามนเอและวตามนอสงแตใหผลผลตและปรมาณน ามนนอยกวาปาลมน ามน E.guineensis ปจจบนมประโยชนในการเปนเช อพนธกรรมสาหรบปรบปรงพนธ โดยการผสมขามระหวาง Species

3. Elaeis odora มถนกาเนดใกลเคยงกบ Elaeis oleifera ไมมรายงานความสาคญทางเศรษฐกจ

ท ง 3 ชนดน Elaeis guineensis Jacq. มความสาคญทางเศรษฐกจมากทสด ซงปาลมน ามน Elaeis guineensis Jacq มการจาแนกตนตามความแตกตางของลกษณะผล (fruit type) เปนผลเนองจากการแสดงออกของยนควบคมความหนาของกะลา ซงม 1 ค (single gene) ได 3 แบบ ดงน

1. ลกษณะดรา (Dura) ปาลมน ามนดราทดพบในแถบตะวนออกไกลเรยกวา Deli Dura ซงใหน ามนตอทะลายประมาณ 18 – 19.5 เปอรเซนต กะลาขนาดปานกลาง 2 – 8 มลล เมตร หรอ 25 – 30 เปอรเซนต ไมมวงเสนประสดาอยรอบกะลา มช นเปลอกนอกบาง 35 - 60 เปอรเซนตของน าหนกผล และมเปลอกหนาระหวางเน อนอกทมน ามนและเน อในหนา ปจจบนดราน ใชเปนแมพนธสาหรบผลตลกผสมเทเนอรา

34

2. ลกษณะพส เฟอรา (Pisifera) เปนพนธทมเปอรเซนตน ามนสง มกะลาบางมาก เปลอกนอกหนากวาพนธดรา (5.0 – 100 มลลเมตร) เมลดในเลก แตมขอเสยคอ ขนาดของผลเลก ชอดอกตวเมยมกเปนหมน (abortion) ทาใหผลฝอลบ ทะลายเลก เนองจากผลไมพฒนา ผลผลตทะลายตามาก ไมใชปลกเปนการคา ปจจบนใชพนธพสเฟอราน เปนพนธพอสาหรบผลตพนธลกผสม

3. ลกษณะเทเนอรา (Tenera) เปนพนธทาง (heterozygous) เกดจากการผสมขามระหวาง

ลกษณะดรากบพสเฟอรา เปนพนธทมเน อนอกหนาและใหเปอรเซนตน ามนมาก มกะลาบาง (0.5 – 4 มลลเมตร หรอ 3.0 – 10.0 มลลเมตร) มวงเสนประสดาอยรอบกะลา มช นเปลอกนอกมาก 60 - 90 เปอรเซนตของน าหนกผล และมน ามนตอทะลายประมาณ 22 – 25 เปอรเซนต มทะลายดกกวาพนธดรา เนองจากพนธเทเนอรามคณสมบตดหลายประการ จงมกนยมปลกเปนการคา

ลกษณะผลแบบเทเนอรา

35

ลกษณะพนธปาลมน ามน

ลกษณะ ดรา เทเนอรา พสเฟอรา 1. ความหนากะลา (มม.) 2. เสนใยรอบกะลา 3. ผล/ทะลาย (%) 4. เปลอกนอก/ผล (%) 5. กะลา/ผล (%) 6. น ามน/เปลอกนอก (%) 7. น ามน/ทะลาย (%)

2 – 8 -

60 60 – 65 4 – 20

50 18 – 19.5

0.5 – 8 ม 60

75 – 85 3 – 28 50

22.5 – 25.5

บางมาก ม

มกเปนหมน 92 – 97 3 – 8 50

25 - 30 จากการทใชพนธเทเนอราเปนพนธทปลกในทางการคา จงทาใหมการคดเลอกตนแมพนธ (ดรา) และพอพนธ (พสเฟอรา) ทมคณสมบตเดนๆ เพอผลตเมลดเทเนอราทมคณภาพสงและเหมาะสมในแตละพ นทปลกตางๆ 1. แหลงแมพนธ ชนดของพนธปาลมซงเปนสายพนธดรา ทนยมใชกนม 3 ชนดไดแก 1.1 DELI DURA เปน DURA เปนกลมพนธทแหลงปรบปรงพนธสวนใหญคดเลอก เปนตนแมในการผลตเมลดพนธ เรมปลกทสวนพฤกษศาสตรทเมอง DELI ประเทศอนโดนเซย จานวน 4 ตน เมอป 2391 หลงจากน นกนาไปปลกทเกาะสมาตรา สวนหนงปลกทเมอง DELI จากการคดเลอกไดตนทมลกษณะด จงเรยกชอวา DELI DURA ลกษณะสาคญ คอใหผลผลต ทะลายสดสงและสมาเสมอ ผลผลตน ามนสง 1.2 DUMPY DURA เปนปาลมน ามนทมลกษณะตนเต ย ลาตนและทะลายใหญ การตดผลสง ใชเปนแมพนธในการผลตเมลดพนธในอนโดนเซย มประวตพนธวาไดคดเลอกตนมาจากกลมพนธ DELI DURA 1.3 AFRICAN DURA เปนพนธแมดราทมถนกาเนดในแถบทวปแอฟรกา แมพนธชนดน มขอดอย คอ ลาตนสงเรว และขนาดทะลายเลก 2. แหลงพอพนธ

2.1 AVROS เปนกลมพนธทใชเปนแหลงพนธพอ โดยสถาบน AVROS ประเทศอนโดนเซย ใชผสมกบ Deli dura ไดลกผสม Deli x AVROS ใหผลผลตสง กะลาบาง ผลเปนรปไข ขนาดใหญ แตลาตนสงเรว ขนาดทะลายใหญ มเปอรเซนตน ามน 26-28 เปอรเซนต 2.2 YANGAMBI เปนกลมพนธพอทมพนธกรรมใกลชดกบ AVROS มถนกาเนดใน ประเทศแซร ทวปแอฟรกา มลกษณะใกลเคยงกบ AVROS โดยลกผสม Deli x Yangambi มอตราการสง

36

ของลาตนมากกวา 70 เซนตเมตรตอป ทะลายขนาดปานกลาง ขนาดผลใหญ มเปอรเซนตน ามน 26-28 เปอรเซนต 2.3 La Me เปนกลมพนธทมการปรบปรงพนธทเมอง LA ME ประเทศไอวอรโคสต ทวปแอฟรกา ลกษณะของลกผสม Deli x La Me จะมลกษณะตนเต ย ผลมขนาดเลก มลกษณะเปน รปหยดน า ทะลายมขนาดเลก กะลาหนากวาลกผสมอน ๆ ขนาดเมลดในเลก เปอรเซนตน ามนมากกวา 26 เปอรเซนต มลกษณะเดน คอ กานทะลายยาว ทาใหการเกบเกยวงาย ทนแลง ลกผสม Deli x La Me ทผลตในไทยไดแก ลกผสมสราษฎรธาน 2 2.4 EKONA เปนกลมพนธทมบางสายพนธตานทานตอโรค fusarium wilt มลกษณะตนเต ย ทะลายมขนาดกลาง ผลเลก และใหเปอรเซนตน ามนสงกวาพนธจากกลมอน ๆ แตผลผลตน ามนดอยกวาลกผสม Deli x AVROS เลกนอย 2.5 Calabar กลมพนธน มถนกาเนดเดมจาก CALABAR ประเทศไนจเรย ทวปแอฟรกา ลกผสมทใช CALABAR เปนพนธพอ พบวาเจรญเตบโตไดดในสภาพฝนตกชก ความช นสงและ มแสงแดด ลกผสมกลมน มสผลเปนแบบ virescens (ผลดบมสเขยวและเปลยนเปนสสมเมอสก) ตวอยางลกผสมชดน ไดแก Deli x GHANA การผลตเมลดพนธ

เนองจากตนปาลมน ามนทนาไปปลกทางการคาจะเปนลกผสมเทเนอรา คอมแมพนธเปนดรา และพอพนธเปนพสเฟอรา ดงน นในการผลตเมลดพนธจะตองทาการคดเลอกลกผสม และตนพอ-แม ทจะใชในการผสมพนธ เมอไดทาการคดเลอกตนพอและแมแลวจากน นทาเครองหมายเลขตน และหมายเลขสายพนธทตนพอ และแมใหชดเจน เพอสะดวกในการเกบละอองเกสรของตนพอ และเตรยมชอดอกตวเมยของตนแม จากน นนาละอองเกสรตวผไปผสมกบดอกตวเมยบนตนแมดรา ทะลายทไดจากการผสมดงกลาวจะเปนลกผสมเทเนอรา (DxP) ซงจะนาไปเพาะเปนตนกลาตอไป

1. การสารวจชอดอกตวเมยของตนแม และชอดอกตวผของตนพอ ปรมาณชอดอกตวเมย และตวผ ซงจะใชในการผสมเกสรเพอผลตทะลายปาลมข นอยกบ

ปรมาณความตองการเมลดพนธทจะนาไปเพาะ และปลกในแปลง ดงน นการสารวจตนพอและแม ทคดเลอกไววาผลตชอดอกตวผ และตวเมยไดจานวนเทาไร และในชวงเวลาใดน นจะตองมการสารวจทกๆ 4 วน

37

2. การเตรยมและคลมชอดอกตวเมยของตนแม และชอดอกตวผของตนพอ 2.1 ตดแตงกาบหมชอดอกและทาความสะอาดบรเวณกานชอดอก 2.2 พนสารละลายฟอรมาลนบรเวณชอดอกใหทว เพอกาจดเช อ และละอองเกสร

แปลกปลอม 2.3โรยสารเคมปองกนกาจดแมลงชนดผงทกานชอดอก 2.4 หอกานชอดอกดวยสาลเพอปองกนแมลง และปองกนกานชอดอกชอกซ า 2.5 นาลกเหมนใสถงพลาสตกใส และแขวนไวบรเวณชอดอกเพอปองกนกาจดแมลง 2.6 ตดปายพลาสตกในชอดอก และนอกชอดอกเพอบนทกขอมลตางๆลงบนแผนปาย 2.7 เตรยมถงคลมชอดอก โดยการฉดพนสารละลายฟอรมาลนใหทวถงคลม 2.8 คลมชอดอกดวยถงคลม 2.9 ผกปากถงดวยลวด โดยผกบรเวณกานชอดอก บรเวณทหอดวยสาล 2.10 พนสารเคมปองกนกาจดแมลงรอบๆบรเวณทผกปากถงและสาล 2.11 ผกเชอกบรเวณมมถงดานบน ผกไวกบทางใบ เพอปองกนถงทบดอกทาใหดอกอบช น 1.12 บนทกขอมลชอดอก และวนททาการคลมชอดอก

3. การรวบรวม และผลตละอองเกสร เมอมการเตรยมและคลมชอดอกแลวจะตองมการตรวจสอบการบานของดอกทกวน

ถาการบานของดอกเกดข นหลงจากคลมถง 10 วน แสดงวาสามารถใชชอดอกน นในการรวบรวมละอองเกสรได แตถาการบานของดอกเกดข นภายใน 10 วนหลงจากคลมชอดอก แสดงวาชอดอกน น ไมสามารถนาไปผลตละอองเกสรได ท งน เพราะอาจจะมการปนเปอนของละอองเกสรจากตนอนได

การบานของดอกตวผจะบานหมดท งชอดอกภายในระยะเวลา 3 วนหลงจากดอกแรกเรมบาน และละอองเกสรมชวตอยในสภาพปกตทวไปไดประมาณ 5-7 วน โดยละอองเกสรจะเรมออนแอ และเสอมความมชวต 5 วนหลงดอกบาน ดงน นเมอมดอกบานประมาณ 80-90 เปอรเซนต ของดอกท งหมดจะตองทาการตดชอดอก จากน นนาชอดอกทอยในถงคลมมาแขวนไวในอาคารปฏบตการทมการระบายอากาศคอนขางดประมาณ 2 ชวโมง เพอลดความช นภายในถง และเพอใหงายตอ การแยกละอองเกสรออกจากดอก หลงจากน นทาการเขยาหรอตถงตรงสวนทมชอดอก เพอแยกสวนของละอองเกสรลงสถงพลาสตกทตดมากบถงคลมชอดอก หลงจากข นตอนการแยกละอองเกสรออกจาก ชอดอกแลว นาละอองเกสรเขาสหองปฏบตการ และการปฏบตในข นตอนตอไป จะตองทาในสภาพปลอดเช อ ในตปลอดเช อ ดงน

การทาใหละอองเกสรแหง โดยนาละอองเกสรทไดมาใสในซองกระดาษแลวปดซอง นาซองกระดาษบรรจดวยละอองเกสร ใสในตดดความช น ประมาณ 48 ชวโมง เพอดดความช นจากละอองเกสร

38

การทาความสะอาด โดยแยกสวนของเศษช นสวนชอดอกออกจาก ละอองเกสร โดยใชตะแกรงรอน ขนาด 100-150 mesh สาหรบตนปาลมน ามนตนพอทโตเตมท (mature pisifera palm) ชอดอกตวผ 1 ชอ จะใหละอองเกสรประมาณ 10-30 กรม การเกบรกษาละอองเกสร หลงจากทาความสะอาดแลว จะนาละอองเกสรไปบรรจขวดทไดรบการฆาเช อทอณหภม 105 องศาเซลเซยส ประมาณ 1 กรม ตอขวด โดยบรรจขวดประมาณ 50 ขวด ลงในถงพลาสตกและดดอากาศออกจากถง ใหเปนสญญากาศ ปดถงใหแนน จากน นนาถงทบรรจขวดละอองเกสรเกบในตแชแขงอณหภมประมาณ -15 ถง -20 องศาเซลเซยส ซงสามารถเกบละอองเกสรไดประมาณ 12 เดอน

4. การทดสอบความมชวตของละอองเกสร จดประสงคของการทดสอบความมชวตของละอองเกสร เพอใหแนใจวาละอองเกสรยงม

ชวต และเหมาะสมตอการใชในการผสมเกสร การทดสอบความมชวตจะตองทดสอบกอนเกบรกษาละอองเกสร และทดสอบเมอเกบรกษาละอองเกสร ทก ๆ 3 เดอน สาหรบวธการทดสอบ มดงน 4.1ใชสารละลายซโครส 10 มลลลตร ใสลงในจานแกว แลวหยดกรดบอรค 1 หยด 4.2 เคาะละอองเกสรลงในจานแกวทบรรจสารละลาย พอกระจายทวจานแกวท งไว 4 ชวโมง 4.3 ดดสารละลายจากจานแกว หยดลงบนแผนกระจก 1 หยด แลวดดวยกลองจลทรรศน 4.4 สมนบ จานวนละอองเกสรทงอก และไมงอก แลวคานวณความมชวตของละอองเกสร ถาพบวาความมชวตตากวา 50 เปอรเซนต ไมสามารถนาละอองเกสรชดน นไปผสมเกสรได

5. การควบคมการผสมเกสร กอนการผสมเกสรประมาณ 1-2 ชวโมง จะตองมการเตรยมละอองเกสรสาหรบการผสม

โดยผสมละอองเกสร กบแปงฝน อตราสวน 1:4 ท งน เพอใหละอองเกสรกระจายอยางสมาเสมอบนดอกของชอดอกตวเมย ซงการเตรยมละอองเกสรน จะตองทาในสภาพปลอดเช อแลวบรรจลงใน ขวดพลาสตกสาหรบฉดพนละอองเกสรเพอการผสมพนธตอไป

ในข นตอนการผสมเกสร ระยะเวลาทเหมาะสมในการผสมเกสร คอ ชวงทดอกตวเมยใน ชอดอกบานประมาณ 80-90 เปอรเซนต และยอดเกสรตวเมยมสครม ซงเปนเวลาหลงจากดอกแรกบาน 2 วน กอนการผสมเกสรตองมการพนสารฟอรมาลน บรเวณรอบถงคลมชอดอกตวเมย เพอทาลายเช อหรอละอองเกสรแปลกปลอม จากน นทาความสะอาดมอ และหนาตางพลาสตกของถงคลมดวยเมทลแอลกอฮอล ทาการผสมโดยสอดสายพนละอองเกสร ผานรทเจาะไวบรเวณหนาตางพลาสตกของถงคลมซงจะมพลาสตกเทปใสปดอย การพนดอกควรใหปากหลอดของสายพนละอองเกสร หนทวทกทศ เพอใหละอองเกสรกระจายทวชอดอกตวเมย จากน นปดรดวยเทปพลาสตกใสแลวเขยาถงแรงๆใหละอองเกสรฟงกระจายในถง หลงจากน นทาการจดบนทกขอมลตาง ๆ เชน วนผสมเกสร เลขทของตนและชอดอก อยางไรกตาม ตามธรรมชาตของการบานของดอกอาจจะทยอยบาน

39

ไมสมาเสมอ ดงน นจะตองมการตรวจสอบการบานของดอกภายหลงการผสมเกสร ถาพบวาดอก มการบานเพมข นมาอกจะตองทาการผสมละอองเกสรซ า จนกวาดอกจะบานหมดท งชอดอก

หลงจากการผสมเกสรประมาณ 2 สปดาห จะตองมการตรวจสอบดอกในชอดอก ซงถา มการผสมเกสรเกดข น กลบดอกจะแหงและมสน าตาล-ดา จากน นตรวจสอบถงคลมชอดอกวาอยในสภาพ ชารดเสยหายหรอไม เพอใหแนใจวาไมมการปนเปอนจากละอองเกสรจากแหลงอน ถาพบวา ไมมอาการตางๆผดปกตกสามารถถอดถงคลมชอดอก และนาปายพลาสตกไปผกไวกบทะลายน นได จากน นดแลรกษาทะลายทไดรบการผสมตอไป และหลงถอดถงคลมถาพบทะลายปาลมมอาการผดปกต จะตองตดทะลายน นท ง

6. การเกบเกยวทะลายปาลมน ามน ในสภาพปกตทวไปในภาคใตของประเทศไทย ระยะเวลาการพฒนาของทะลายจากระยะ

ผสมเกสรจนถงระยะทเหมาะสมสาหรบการเกบเกยวจะใชเวลา 160 วน±20 วน ซงข นอยกบสภาพแวดลอมของการพฒนาทะลายในรอบป ในชวงระยะเวลาการพฒนาทะลายน จะตองมการตรวจสอบทะลายอยางสมาเสมอ ถาพบทะลายเนา ทะลายไมพฒนา หรอทะลายผดปกตจะตองตดท ง

การเพาะเมลดพนธปาลมน ามน

ข นตอนการเพาะเมลดพนธปาลมน ามน จะเรมตนต งแต การขนสงทะลายปาลมน ามนทไดรบการผสม เขาสอาคารปฏบตการเมลดพนธ ซงทะลายปาลมน ามนจะผานกระบวนการตาง ๆ จนไดเปนเมลดงอก ดงน

1. การแยกสวนเปลอกออกจากเมลด และการทาความสะอาดเมลด หลงจากขนสงทะลายปาลมสอาคารปฏบตการเมลดพนธแลว จะตองมการชงน าหนก

ตอทะลาย จากน นนาทะลายมาสบ เพอแยกใหเปนชอทะลายยอย บมชอทะลายยอยประมาณ 2-3 วน จากน นทาการแยกผลออกจากชอทะลาย ข นตอนตอไปคอการแยกสวนของเปลอก (pericarp และ mesocarp) ออกจากเมลด (seed) โดยใชเครองปนแยกเปลอกซงออกแบบสาหรบการแยกเปลอกโดยเฉพาะ อยางไรกตามการแยกเปลอกออกจากเมลดน ยงไมสามารถแยกเปลอกและเสนใยของเปลอกออกไดหมด ดงน นหลงจากข นตอนน จะตองใช ผปฏบตการทาการขดเมลด เพอใหเมลดสะอาดปราศจากเสนใยของเปลอก

เมอทาความสะอาดเมลดเสรจแลว ข นตอนตอไปคอ การคดท งเมลดแตก เมลดทมขนาดเลก ตลอดจนเมลดทผดปกต หลงจากน นนบเมลดทสมบรณ นาเมลดทสมบรณไปลางน าผสมน ายาลางจาน แลวนาเมลดไปแชสารละลายคลอรน (คลอรอก) ผสมสารจบใบประมาณ 15 นาท จากน นนาเมลดออกผงพอหมาด ๆ แลวนาเมลดไปแชในสารละลายปองกนกาจดเช อราประเภทเบนโนมล เพอปองกนกาจดเช อรา

40

2. การปรบความช นของเมลด นาเมลดทไดจากการแชในสารละลายปองกนกาจดเช อราผงอากาศในทรม เพอลดความช น

ของเมลดโดยใหเมลดมความช น 18% ±1 (ผงในทรมประมาณ 2-3 วน) ซงเปอรเซนตความช นของเมลดมกนยมวดออกมาเปนคา ตอน าหนกแหง ซงการหาความช นของเมลดจะมวธปฏบต คอ นาเมลดทผงอากาศมาชงน าหนก (น าหนกสด) จากน นนาเมลดเขาตอบ ทมอณหภม 105 องศาเซลเซยส เปนเวลา 48 ชวโมง จากน นชงน าหนกเมลด (น าหนกแหง) และคานวณหาคาเปอรเซนตความช นได ดงน

% ความชนของเมลดตอนาหนกแหง = (นาหนกสด – นาหนกแหง)/ นาหนกแหง x 100 เมอไดเมลดมความช น 18% ±1 ตามตองการแลว ทาการนบจานวนเมลด แลวนาเมลด

เกบรกษาในถงพลาสตกใสชนดหนาขนาด 50x75 เซนตเมตร ปดปากถงใหแนน 3. การเกบรกษาเมลด และการทาลายการพกตวของเมลด การเกบรกษาและการใหความรอน เพอทาลายระยะการพกตวของเมลด (Seed dormancy) น น

ข นอยกบความตองการในการใชเมลดพนธเพอทาการเพาะเมลดเปนตนกลาปาลมน ามน ถามความตองการเมลดเพอใชปลก กจะตองทาการใหความรอนแกเมลดเพอทาลายระยะพกตว เพอทาใหเมลดงอก แตถายงไมมความตองการเมลด กสามารถเกบรกษาเมลดทมความช น 18% ±1 ในถงพลาสตกใสชนดหนา แลวปดปากถงใหสนท เกบรกษาในอณหภม 20-22 องศาเซลเซยส ซงสามารถเกบไดนาน ไมเกน 6 เดอน

สาหรบการทาลายระยะพกตวของเมลด โดยวธการใหความรอน (Pre-heating treatment) ทาไดโดยการนาเมลดประมาณ 500-700 เมลด ใสลงในถงพลาสตกใสแลวอดลมเขาไปในถง ใหมากทสดเทาทจะทาได ปดปากถงใหแนน นาถงพลาสตกทบรรจเมลดเขาอบความรอนท หองอบ อณหภม 400C ±1 เปนเวลา 40-90 วน ซงข นอยกบ ขนาดเมลดและความหนาของกะลา ซงเมลดทผานความรอน (Pre-heating seed) สามารถเกบรกษาในอณหภม 20-22 องศาเซลเซยส ไดไมเกน 3 เดอน

4. การเพาะเมลด เมอเสรจส นกระบวนการผานความรอนแลว นาเมลดออกจากถงไปแชน าประมาณ 7 วน

โดยใหน าไหลผานตลอดระยะเวลาของการแชน า เพอตองการเพมความช นใหกบเมลด โดยจะตอง ใหเมลดมความช น 20% ±1 หลงจากไดเมลดทผานการแชน าแลว นาเมลดไปแชสารละลายปองกนกาจดเช อรา จากน นนาเมลดออกผงอากาศในทรมใหแหงพอหมาด ซงสามารถสงเกตไดจากการเปลยนส ของเมลดจากสดามนเปนสดาขน นาเมลดทไดใสถงพลาสตกใสขนาด 50x75 เซนตเมตร โดยบรรจเมลดประมาณ 500 เมลดตอถง อดออกซเจนเขาไปในถงปดปากถงใหแนน จากน นนาถงไปวางบนช นวาง ในหองมดสาหรบเพาะเมลด ซงในชวงเวลาน จะตองตรวจเมลดทกวน หากเมลดในถงแหงจะตอง ฉดพนน าเขาไปในถงเพอรกษาความช นภายในถง ใชเวลา 7-15 วน เมลดจะเรมงอก หลงจากน นให

41

คดแยกเมลดงอกออกจากถง ซงการงอกของเมลดจะส นสดลงโดยใชเวลาประมาณ 30-45 วน หลงจากคดเมลดงอกประมาณ 7-10 วน เมลดงอกจะเจรญเตบโต ใหคดแยกเมลดงอกอกคร งโดยสงเกตดวาเมลดมหนอและรากทสมบรณ กสามารถยายลงปลกในแปลงเพาะชาโดยปลกลงถงขนาด 15x22 เซนตเมตร

การจดการแปลงเพาะตนกลาปาลมน ามน

ปจจยสาคญในการจดการแปลงเพาะตนกลาปาลมน ามน คอ ใหไดตนกลาทมคณภาพสง สมบรณแขงแรงไมมความผดปกตเพอนาไปปลก ซงจะทาใหไดผลผลตสงและใชระยะส นใน การเรมใหผลผลตและสมดลกบคาใชจาย รวมท งใหผลตอบแทนสงสด 1. การจดการเมลดงอก (Germinated seeds)

สวนประกอบของเมลดงอกปาลมน ามนทสมบรณประกอบดวย 4 สวนทสาคญคอ สวนยอด (plumule) สวนราก (radicle) สวนสะสมอาหารเพอการเจรญเตบโตในระยะแรกของตน (endosperm หรอ kernel) และสวนกะลา (shell) ซงสวนยอดและรากทจะเจรญเตบโตตอไปจะเชอมตดกบ สวนสะสมอาหารในชวง 10 สปดาหแรกของการพฒนา ถาสวนดงกลาวหลดออกจากกนจะทาให ตนกลาตายได หลงจากเมลดเรมงอก จะมการเจรญเตบโตและพฒนาการอยางตอเนอง ระยะการพฒนาทเหมาะสมตอการนาเมลดงอกลงปลก คอระยะ 10 - 14 วน หลงจากเรมงอก สาหรบข นตอนการปฏบต เมอไดรบเมลดงอกมดงน 1.1 เปดถงใสเมลด และตรวจสอบเมลดงอก ถามเมลดเสยหาย และเมลดผดปกตใหคดท งจากน นปดถง และเกบรกษาไวในทรม 1.2 ควรรบนาเมลดงอกลงเพาะทนท แตถายงไมสามารถปลกไดจะตองฉดพนน าเปนระยะ เพอรกษาความช นภายในเมลด จากน นปดถงใหสนทเกบรกษาไวในทรม 1.3 ไมควรเกบรกษาเมลดงอกไวนานกวา 14 วน เพราะยอดและรากของเมลด มการเจรญเตบโตและยาวมากข น ทาใหไมสะดวกในการเพาะ และอาจทาใหรากและยอดเสยหายได

2. การเลอกสถานทแปลงเพาะ ขอพจารณาในการคดเลอกสถานทเพาะ เรยงตามลาดบความสาคญ มดงน

2.1 ควรต งอย ใกลแหลงน าและมน า เพยงพอตลอดท งป เพราะตนกลาปาลมน ามน มความตองการใชน าในปรมาณทสงมาก 12.5 มลลเมตรตอวน (12,800 ลตรตอไรตอวน ตนกลาปาลมจะไดรบน า 2 - 3 ลตรตอตนตอวน ถาใชระบบการใหน าแบบ sprinkler) 2.2 ควรเปนพ นททมการระบายน าอยางด หรอมรองระบายน าเพอไมใหน าทวมขงและสามารถไหลลงสพ นทเกบน าแลวนากลบมาใชไดอก ตลอดจนพ นททน าทวมไมถงในฤดน าหลาก 2.3 ควรต งอยใกลกบแหลงปลกปาลมน ามนและมการคมนาคมสะดวก เพอลดคาใชจาย ในการขนสงตนกลา และลดความเสยหายของตนกลา

42

2.4 ควรต งอยในพ นททมสภาพดนซงมคณสมบตทางเคมและกายภาพเหมาะสาหรบนามาเปนวสดเพาะตนกลา 2.5 สถานทต งเหมาะสม สะดวกตอการรกษาความปลอดภยและไมมการบงแสงแดด จากตนไมใหญ

3. รปแบบการจดการแปลงเพาะตนกลาปาลมน ามน 3.1 การเพาะตนกลาแบบอนบาลสองคร ง (double stage nursery) มการปฏบตดแลรกษา ตนกลาปาลมน ามน 2 ระยะ คอ - ระยะอนบาลแรก (pre-nursery) เรมต งแตนาเมลดงอกเพาะในถงพลาสตกสดา ขนาดเลก 13x18 หรอ 15x23 เซนตเมตร (5x7 หรอ 6x9 น ว) หนา 0.06 มลลเมตร ในแปลงเพาะทม วสดพรางแสงได 60 เปอรเซนต ถงพลาสตกเมอบรรจดนแลวมน าหนกประมาณ 1.20-1.50 กโลกรม จากน นดแลรกษาจนตนกลามอาย 12-14 สปดาห หรอตนกลาสรางใบได จานวน 3-5 ใบ จงยายตนกลาลงปลกในถงพลาสตกขนาด 15x18 น ว - ระยะอนบาลหลก (main-nursery) เรมจากการยายตนกลาจากระยะอนบาลแรก อาย 12-14 สปดาหลงปลกในถงใหญขนาด 38x45 เซนตเมตร (15x18 น ว) หนา 0.12 มลลเมตร เมอบรรจดนแลวจะมน าหนก ประมาณ 18-20 กโลกรม ซงข นอยกบชนดของดนทนามาบรรจถง ดแลรกษาตนกลาจนมอาย 10-14 เดอน จากน นสามารถยายตนกลาทสมบรณลงปลกในแปลงจรงได 3.2 การเพาะตนกลาแบบอนบาลคร งเดยว (single stage nursery) การเพาะตนกลาแบบน เปนวธทนาเมลดงอกลงเพาะในถงพลาสตก ขนาด 38x46 เซนตเมตร (15x18 น ว) โดยไมตองผานระยะ Pre-nursery ซงเปนลกษณะเดยวกนกบระยะอนบาลหลก (Main-nursery) ของรปแบบการเพาะแบบอนบาลสองคร ง และมการปฏบตดแลรกษาเหมอนกบการดแลรกษา ตามอายการพฒนาของตนกลาในแบบอนบาลสองคร งทกประการ แตจะแตกตางกนตรงทการเพาะตนกลาแบบ Single stage มการเล ยงภายใตวสด พรางแสง 60 เปอรเซนต ในชวงอาย 0-10 สปดาหแรกของการเพาะเมลด โดยใหทศทาง การบงแสงดาน ทศตะวนออก - ตก

4. การจดการแปลงเพาะ การเพาะและการปฏบตดแลรกษาตนกลาปาลมน ามน 4.1 การจดการแปลงเพาะกลาปาลมน ามนในระยะอนบาลแรก (pre-nursery)

วตถประสงคของการเพาะตนกลาแบบน เพอทาใหสามารถดแลรกษาตนกลาปาลมน ามนอยางใกลชดในระยะแรกของการเจรญเตบโต - การเตรยมแปลง แปลงเพาะควรอยใกลหรออยในบรเวณแปลงอนบาลหลก เพอสะดวกในการขนสง ตนกลาไปปลกในถงใหญ และพ นทควรเปนทราบเพอสะดวกในการวาง ถงเพาะ

43

- การกาหนดขนาด และแผนผงปลก ข นอยกบจานวนเมลดทจะเพาะเปนตนกลา การวางถงควรวางเปนบลอกรปสเหลยมผนผา ความกวางของบลอกไมควรเกน 1.2-1.5 เมตร หรอใชจานวนถงกาหนดความกวางของบลอก ซงใชจานวนถงประมาณ 10 - 15 ใบ และความยาวของบลอก ไมจากดข นอยกบความสะดวกในการปฏบตงานและรปรางของพ นทแปลงเพาะ ระยะหางระหวางบลอกไมควรตากวา 0.75 เมตร สาหรบทศทางของการวางบลอกควรจดวางบลอกแตละบลอกตาม แนวทศเหนอ-ใต เพอประโยชนในการพรางแสงกอนการจดเรยงถงในแปลงเพาะ ควรราดพ นแปลงเพาะดวยสารละลายปองกนกาจดแมลงเพอปองกนกาจดจ งหรด และแมลงอนทเปนศตรของตนกลาปาลมน ามน - ขนาดของถง สาหรบเพาะเมลดควรมขนาด 13x18 หรอ 15x23 เซนตเมตร (5x7 หรอ 6x9 น ว) มความหนา 0.06 มลลเมตร ซงเมอบรรจดนแลวจะมน าหนกประมาณ 1.20–1.50 กโลกรม ถงจะตองมรระบายน าดานขางและดานใตถง โดยมรขนาด 4 มลลเมตร และเจาะรต งแตกงกลางถงลงไปประมาณ 15-20 ร - การบรรจดนใสถงควรเลอกเฉพาะหนาดนทมสมบตทางกายภาพและเคมทเหมาะสม โดยเปนดนรวนปนเหนยวทมความอดมสมบรณสงและมการระบายน าและอากาศไดด มความเปน กรด – ดาง 4.5–7.0 ถาเปนดนเหนยวควรผสมดวยวสดปลกอน เชน ทราย แกลบ หรอขยมะพราว อตราสวน 2:1 (ดน 2 สวนตอวสดปลก 1 สวน) ขอควรระวงคอตองใชดนรวนปนเหนยวทไมแตก ออกจากกนเวลายายตนกลาลงปลกในถงใหญ ถาดนแตกออกจากกนจะทาใหเกดการกระทบกระเทอนตอระบบรากของตนกลา และสงผลใหเกดการชะงก การเจรญเตบโต (transplanting shock) สาหรบการบรรจดนควรอดดนใหแนนพอสมควร ควรบรรจดนลวงหนากอนการเพาะเมลดประมาณ 7 วน หลงบรรจดนวรรคน าพอประมาณเพอทาใหดนยบ หลงจากน น 1-2 วน ควรเตมดนใหอยในระดบเสมอปากถง - การพรางแสง ในระยะแรกของการเจรญเตบโต ตนกลาปาลมน ามนจะออนแอ ตอแสงแดดมากโดยเฉพาะยอดออนและใบออน ซงจะปรากฏอาการยอดและใบไหม (sun scorch) หรอมอาการใบเรยวแคบกวาปกต และเจรญเตบโตชา ดงน นในชวง 10 สปดาหแรกของการเจรญเตบโตจะตองมการทารมเงาใหตนกลาปาลมน ามน เพอทาใหตนกลามการเจรญเตบโตและพฒนาอยางเปนปกต สาหรบวสดพรางแสงควรเปนตาขายพรางแสงทสามารถลดความเขมแสง (light intensity)ได 60 เปอรเซนต โดยในระยะอนบาลแรกจะตองกอสรางโรงเรอนเพอตดต งตาขายพรางแสงใหสงกวาระดบพ นดนประมาณ 2 เมตรควรหลกเลยงการใหรมเงาทมากเกนไป เพราะจะทาใหตนกลาปาลมน ามน ยดตว (etiolation) เพอรบแสง ซงเปนเหตใหตนกลาออนแอ ยอดและใบหกงาย ตลอดจนทาใหอตราการเขาทาลายของเช อราสงข น

44

การนาตาขายพรางแสงออกควรเรมปฏบตเมอตนกลามอาย 10 สปดาห และควรใชระยะเวลาการนาตาขายออกประมาณ 2 สปดาห โดยการนาตาขายพรางแสงออกอยางคอยเปนคอยไป คอการทาสลบแถวเวนแถวของตาขายพรางแสง โดยนาตาขายพรางแสงออก 4 วนตอคร ง ท งน เพอหลกเลยงไมใหใบของตนกลารบแสงเขมมากเกนไปในคร งเดยว และเพอทาใหตนกลาคนเคยกบแสงแดดโดยตรง (Sun-hardening) ซงเปนข นตอนทคอนขางสาคญ เพราะถานาตนกลาออกจากแปลงเพาะระยะอนบาลแรกไปปลกในระยะอนบาลหลกโดยไมไดทาความคนเคยกบแสงจะทาใหตนกลาเกดอาการใบไหม ซงเปนเหตผลสาคญทไมแนะนาใหปฏบตดแลรกษาตนกลาระยะอนบาลแรกใตรมไม - การปลกเมลดงอก เมอมการจดวางถงทบรรจดนเรยบรอยแลวควรรดน าใหชมช น อยเสมอท งน เพราะวาถามการรดน ากอนทจะปลกเมลดในทนททนใดจะทาใหดนแนน ไมเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของตนกลา ปลกเมลดงอกลงในหลมทไมลกกวา 2.5 เซนตเมตร โดยใหสวนรากช ลง ซงปลายรากจะมสน าตาล และปลายยอดจะมสขาว จากน นกลบเมลดดวยดนในถงและขยมะพราว โดยใหเมลดอยตากวาระดบผวดนประมาณ 1.0 - 1.2 เซนตเมตร ข นตอนการปลกน ควรตองระมดระวงเปนพเศษเพราะรากและยอดมความออนแอมาก ถาไมระมดระวงจะทาใหยอดและรากหกทาใหเมลดงอกตายได เมอปลกเสรจควรรดน าใหชมทนท และควรตรวจสอบการกลบดนอยาใหยอดโผลเพราะในระยะน ยอดจะออนแอหลงจากปลกเรยบรอยแลวควรมการปกปายแตละบลอก เพอบอกถงวนปลกจานวนเมลดงอก และพนธจากน นควรมการใหน าอยางสมาเสมออยางนอย 2 คร งตอวน ยอดสเขยวออนจะเรมโผลใหเหนหลงจากปลกแลวประมาณ 9-14 วน - การใหน า การใหน าในระยะอนบาลแรกมความสาคญมาก ถาตนกลาไดรบน า ไมเพยงพอจะทาใหตนกลาเจรญเตบโตชา มอาการผดปกต เชน ใบยน (crinkled leaf) และออนแอตอโรค blast ซงเกดจากเช อ pythium และ Rhizoctonia ตนกลาปาลมน ามนในระยะอนบาลแรกตองการน า 0.20 - 0.30 ลตรตอวน หรอประมาณ 125 ลตรตอ 500 ตนตอวน ควรใหน าวนละ 2 คร ง คอเชาและเยน ถามฝนตกมากกวา 10 มลลเมตร สามารถงดการใหน าในวนทฝนตกไดสาหรบระบบการใหน าในระยะอนบาลแรกม 2 ระบบคอ ระบบ mini sprinkler และระบบใชคนรดน า แตถามการเพาะตนกลามากกวา 75,000 ตนควรเลอกใชระบบ mini sprinkler - การใหปย ควรเรมใสปยเมอใบแรกของตนกลาพฒนาเตมท หรอประมาณสปดาหท 4 หลงปลก และใหปยทกสปดาหจนกวาจะยายตนกลาไปปลกในระยะอนบาลหลก โดยวธการใหปย ในรปสารละลาย หรอปยทางใบ โดยเรมจากการใหปยยเรย (46-0-0) ในระยะทใบแรกของตนกลาพฒนาเตมท

45

ชนดและอตราการใชปยในแปลงอนบาลแรก (Pre-nursery)

อายตนกลาปาลมน ามน(สปดาห)

ชนดปย อตราการใช

4 (ใบท 1 พฒนาเตมท) 46-0-0 (ยเรย) 40 กรม+น า 25 ลตรใชรดตนกลา 500 ตน

5 18-46-0 75 กรม+น า 25 ลตรใชรดตนกลา 500 ตน

6 15-15-15/1.2 MgO 75 กรม+น า 25 ลตรใชรดตนกลา 500 ตน

7 18-46-0 100 กรม+น า 30 ลตรใชรดตนกลา 500 ตน

8 15-15-15/1.2 MgO 110 กรม+น า 30 ลตรใชรดตนกลา 500 ตน

9 18-46-0 150 กรม+น า 30 ลตรใชรดตนกลา 500 ตน

10 15-15-15/1.2 MgO 150 กรม+น า 30 ลตรใชรดตนกลา 500 ตน ทมา : Von Uexkull และ Fairhurst, 1991

หลงจากสปดาหท 10 ไป ถายงไมไดยายตนกลาปลกในแปลงอนบาลหลก ควรมการใหปยอยางตอเนองทกๆ สปดาหจนกวาจะยายปลก โดยใชปย 15-15-15/1.2 MgO 150 กรมตอน า 30 ลตรใชรดตนกลา 500 ตน

ขอควรปฏบตและขอควรระวงในการใหปยในระยะอนบาลแรก 1. ควรเลอกใชปยทมคณภาพสง เพอหลกเลยงอาการใบไหมทเกดจากปยคณภาพไมด 2. หลงจากการใหปยทกคร งควรใหน าตามในปรมาณเลกนอย เพอลางปยทตดคางบนใบ

ออกใหหมดเพอหลกเลยงอาการใบไหม 3. การใหปยควรใหในชวงเชาหรอเยน และไมควรใหปยในชวงทมแสงแดดจด 4. ควรละลายปยในถงขนาดใหญใหมปรมาณเพยงพอทจะใชรดตนกลา ซงการละลายปย

ควรทากอนทจะใชอยางนอย 4 ชวโมง เพอใหปยละลายไดหมด และกอนใชควรคนสารละลาย ใหเขากนอยางด เพอจะไดมปรมาณเน อปยเทากน 4.2 การเพาะกลาปาลมน ามนในระยะอนบาลหลก (Main-Nursery) การเพาะตนกลาในระยะอนบาลหลกเปนการเพาะในระยะทตอเนองจากระยะอนบาลแรก ของการอนบาลแบบสองคร ง และอาจจะเปนการเพาะเมลดงอกลงในถงพลาสตกขนาดใหญ คร งเดยว (single stage nursery) - การเตรยมแปลง ลกษณะของแปลงเพาะควรอยในพ นททโลงและควรเปนพ นทราบ หรอพ นททมความลาดชนไมมากกวา 12 องศา มขนาดพอทจะรองรบจานวนตนกลาทจะเพาะ ต งอยบนทสงน าทวมไมถงมการระบายน าด

46

- ผงแปลง ควรมรปรางเปนสเหลยมผนผา ซงขนาดของแปลงเพาะข นอยกบจานวน ตนกลาและระยะหางของการวางถง โดยเพมขนาดพ นทไวสาหรบการคมนาคม และระบบการใหน า การวางถงปลกนยมวางแบบสามเหลยมดานเทาเพอใหไดจานวนถงมากกวาการใชแบบสเหลยมและ ตนกลาสามารถรบแสงไดมากกวาแบบสเหลยม - ขนาดของถง ถงทใชในแปลงอนบาลหลกมหลายขนาด ซงข นอยกบอายของตนกลา ทจะยายปลกเปนขอพจารณาในการเลอกใชขนาดถง ความหนาของถงประมาณ 0.12 มลลเมตร และถงตองมรระบายน าดานขางและดานใตถง โดยมรขนาด 4 มลลเมตร และเจาะรต งแตกงกลางถง ลงมาประมาณ 15 - 20 ร

อายของตนกลาและขนาดถงทใชในระยะอนบาลหลก

อายตนกลาทยายปลก (เดอน)

ขนาดถง

เซนตเมตร น ว

8 - 10 35.6 x 43.2 14.x 17

11 - 13 38.1 x 45.7 15 x 18

14 - 16 38.1 x 50.8 15 x 20

17 - 18 40.6 x 53.3 16 x 21

- การบรรจดน ตองใชดนทไมเปยกมากเกนไป ถาใชดนเปยก เมอดนแหงจะจบตว เปนกอนแขงทาใหไมเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของตนกลา ดงน นควรบรรจดนในสภาพทแหง หรอถาฤดฝนควรบรรจดนในโรงเรอน เมอบรรจดนแลวจะมน าหนกรวมถงประมาณ 22 กโลกรม (ถงขนาด 15x18 น ว) ทาใหยากในการขนยายถงลงไปแปลงอนบาลและขนยายตนกลาไปปลกในแปลง ซงอาจ ทาใหเกดการกระทบกระเทอนตอตนกลาได ดงน นจงควรผสมดนปลกดวยวสดปลกตาง ๆ ในถงเพาะตนกลาอนบาลหลก ซงพบวาการใชแกลบหรอขยมะพราวผสมกบดนในอตราสวน 1 : 1 ทาใหมน าหนกถงปลก 8.5 และ 9.4 กโลกรมตามลาดบ โดยการเจรญเตบโตของตนกลาไมแตกตางกนกบใชดนปลกอยางเดยว หลงการบรรจดนและวสดปลกลงถงแลว ควรใหน าเพอใหดนยบตว จากน นเตมดนลงไปอกจนดนยบคงท หนาดนควรอยตากวาระดบปากถงประมาณ 4 - 5 เซนตเมตร และเพอใหปากถงพลาสตกแขงแรงสามารถรบน าไดอยางมประสทธภาพควรพบปากถงประมาณ 2 เซนตเมตร ดงน น ดนจะอย ตากวาปากถงทพบแลวประมาณ 2 - 3 เซนตเมตร

47

- การยายปลกตนกลาลงในแปลงอนบาลหลก กอนยายตนกลาควรใหน าในถงใหญ กอน 1 วน เพอใหดนมความช นพอเหมาะและสะดวกในการยายปลกตนกลา การปลก ขดดนในถงใหญขนาดความกวางและลกใหพอเหมาะกบขนาดของถงขนาดเลกเพอสะดวกในการนาตนกลาลงปลก ซงการเจาะหรอขดดนจะปฏบตไดงาย สะดวกและไมทาใหดนในถงจบเปนกอน โดยใชเครองมอเจาะดนทมขนาดเทากบถงขนาดเลก ลาเลยงถงเลกวางตามจดทมถงขนาดใหญทเจาะหลมไวเรยบรอยแลว แลวยายปลกตนกลาลงในถงขนาดใหญ จากน นคลมดนปากถงดวยขยมะพราวเพอรกษาความช น ของดนภายในถง การปลกควรตองระมดระวงเปนพเศษ โดยใชมดกรดถงพลาสตก ตามแนวยาวของถงและนาตนกลาออกจากถง โดยพยงดนทตดกบรากของตนกลาใหดอยาใหดนทอมรากของตนกลา แตกออก แลวนาวางลงในหลมทเตรยมไว โดยใหระดบของโคนตนกลาอยในระดบเดยวกนกบระดบของดนในถงใหญ แลวกลบดนไมใหมชองวางภายในหลม ซงชวยใหตนกลาอยในถงใหญอยางมนคงและแขงแรง ในข นตอนการปลกน ถาไมระมดระวงจะทาใหตนกลากระทบกระเทอน สงผลใหตนกลา มอตราการเจรญเตบโตชาในข นตอนการยายปลกควรหลกเลยงชวงอากาศทรอนจดเมอปลกเสรจ ตองใหน าทนทและควรหลกเลยงการปลกลกหรอต นเกนไป - การใหน า การทจะดาเนนการเพาะตนกลาใหสาเรจน นนบเปนปจจยสาคญทสดทม ผลตอกระบวนการทางสรรวทยาและการเจรญเตบโตของตนกลา ในระยะอนบาลหลกตนกลา มความตองการน า 12.5 มลลเมตรตอวน (20,000 ลตรตอไรตอวน) ซงเมอคานวณแลวตนกลาจะไดรบน าในระบบการใหน าแบบ Sprinkler 2 - 3 ลตรตอตนตอวน และในระบบการใหน าแบบ Drip irrigation 4 - 5 ลตรตอตนตอวน ควรแบงใหน า 2 คร งตอวนในชวงเชา และเยน - การใหปย การใหปยในระยะอนบาลหลกควรใหปยทก ๆ 2 สปดาห จนกระทง อายครบ 48 สปดาห หลงจากน นจงใสทก ๆ 3 สปดาห และถาหากวาดนทใชเพาะตนกลาน นมความอดมสมบรณตา หรอเปนดนช นลางควรจะใสปยค เซอรไรท ทก ๆ 6 - 8 สปดาหเพอจะให ธาตแมกนเซยม และควรเรมใสปยโบเรทในชวงตนกลาอาย 24 สปดาหเพอใหธาตโบรอน การใสปยควรระมดระวงเพราะถาใสปยถกใบออนของตนกลาจะทาใหเกดรอยไหมวธใสควรโรยปยใหสงจากพ นดนไมเกน 5 เซนตเมตร และโรยรอบ ๆ โคนตนเปนวงแหวนหางจากโคนประมาณ 5 - 7 เซนตเมตร และควรหลกเลยงการใสปยทมากเกนไป ซงอาจทาใหเปนพษตอตนกลา กอนการยายตนกลาลงปลกในแปลงปลก 2 สปดาห ควรงดการใหปยท งหมด การใสปยควรพจารณาการเจรญเตบโตและอาการของตนกลา เพอใหแนใจวา ตนกลาไดรบธาตอาหารทเพยงพอ

48

ชนดและอตราการใชปยเคมในแปลงอนบาลหลกตามอายตนกลาปาลมน ามน

อายตนกลาปาลมน า(สปดาห) ชนดปย อตราการใช(กรมตอตน)

12 18-46-0 7 14 13-13-21 7 16 15-15-15 - 1.2 7 18 13-13-21 7

20 15-15-15 + คเซอรไรท (27 %) 10 +10 22 13-13-21 10 24 15-15-15 + 1.2 โบเรท (47 %) 10 + 0.50 26 13-13-21 + คเซอรไรท 10 +10 28 15-15-15-1.2 10 30 13-13-21 10 32 15-15-15-1.2 15 34 13-13-21 + คเซอรไรท 15 +10 36 15-15-15 - 1.2 20 38 13-13-21 + โบเรท 20 + 0.50 40 15-15-15 - 1.2 20 42 13-13-21 + คเซอรไรท 20 +15 44 15-15-15 - 1.2 20 46 โบเรท 0.50 48 13-13-21 + คเซอรไรท 25 + 20 51 15-15-15 - 1.2 25 54 15-15-15 - 1.2 30 57 โบเรท 0.50 60 13-13-21 + คเซอรไรท 30 + 25

ทมา : von Uexkull and Fairhurst, 1991

49

- การเตรยมตนกลาทพรอมจะนาไปปลกในแปลงจรง เพอลดหรอหลกเลยงการชะงกการเจรญเตบโตของตนกลา จากการเคลอนยายไปปลก (Transplanting shock) ควรปฏบตดงน

1. กอนการเคลอนยายตนกลา 1 เดอน ควรใชมดหรอกรรไกรทคมและสะอาด ตดรากของตนกลาทแทงทะลผานรถงออกมาขางนอก 50 เปอรเซนต และหลงจากน น 2 สปดาห จะตดรากทแทงทะลถงทเหลอท งหมด

2. ถาตนกลามใบขนาดใหญกวาปกตควรตดปลายใบออก 20 เปอรเซนต แตจะตองพจารณาความเหมาะสมและไมมผลกระทบกระเทอนตอทรงพม

3. กอนการเคลอนยายตนกลา 1 สปดาห ควรงดการใหน าและปยเพอเตรยมตนกลาใหคนเคยกบสภาพแวดลอมในแปลงปลก

4. การเคลอนยายตนกลาจะตองปฏบตอยางระมดระวง เพอหลกเลยง การกระทบกระเทอน

การคดตนกลาผดปกตท ง (Cutting)

การคดท ง (cutting) การคดตนกลาผดปกตท งมความสาคญอยางยงในการจดการแปลงเพาะ และมความสาคญตอกระบวนการผลตปาลมน ามน ซงมผลกระทบตอผลผลตของตนปาลมน ามนในระยะยาว ถามการคดตนกลาทผดปกตท งอยางรดกมและถกตอง จะทาใหผลผลตปาลมน ามนสงและสมาเสมอ การคดท งจงยดหลกวา “ถาตนกลามลกษณะทนาจะผดปกตใหคดท งทนท” มฉะน น จะกอใหเกดความเสยหายในภายหลง สาเหตทตองมการคดท งตนกลา เนองจากความผดปกตทาง ดานสรระในขณะผสมเกสร ตนกลามความแปรปรวน เนองมาจากพนธกรรม ซงความแปรปรวนของตนกลาในแปลงเพาะควรจะนอยกวา 5 เปอรเซนต เมลดพนธมคณภาพตา การจดการแปลงเพาะทไมไดมาตรฐาน การคดเลอกตนกลาในระยะอนบาลแรกมปรมาณ 15เปอรเซนต ตนกลาทคดท ง 5 เปอรเซนต สวนใหญเปนตนกลาตาย สวนอก10 เปอรเซนต เปนตนกลาทไมสมบรณและผดปกต สาหรบการคดท งตนกลาในระยะอนบาลหลกมปรมาณ 15 เปอรเซนต ตนกลาทคดท ง 5 เปอรเซนต สวนใหญไมสมบรณ 1. ลกษณะผดปกตในระยะอนบาลแรก 1. ยอดและใบบดเบ ยว (Twisted shoot หรอTwisted leaf) ลกษณะอาการใบขดมวนและยอดโคงงอเปนอาการทเกดจากการ ปลกเมลดงอกสลบดานกนระหวางรากกบยอด 2. ใบมวนรอบเสนกลางใบ (Rolled leaf หรอspike leaf) แผนใบมวนดานต งรอบเสนกลางใบคลายกบเขมหรอตะป 3. ใบมวนยน (Crinkled leaf) เปนอาการซงเกดจากหลายสาเหต เชน ขาดน า ขาดธาต โบรอน และปจจย ทางสรรวทยา ซงไมเกยวของกบพนธกรรม

50

4. ใบกงกลางขอด (Collante) ลกษณะอาการใบไมคลตรงกงกลางใบ สวนใหญจะเกดกบ ใบลกษณะสองแฉก 5. ใบเรยวแคบ (Narrow leaf หรอ grass leaf) มลกษณะใบคลายกบพชตระกลหญา 6. ตนแคระแกรน (Stunted seedling) ลกษณะอาการตนเลกแคระแกรน เจรญเตบโตชา ซงเกดจากการปลกเมลดงอกลกเกนไป 2. ลกษณะผดปกตในระยะอนบาลหลก 1. ใบยอยไมคล (Juven seedling) ใบแบบขนนก (Pinnate leaf) ไมคลออกเปนใบยอยหรอคลออกบางสวน ซงสวนมากอาการของใบไมคลจะคลายกบปาลมเปนหมน (sterile palm) ซงตนกลาชนดน จะใหผลผลตตามาก (1.2 กโลกรมตอตนตอป เมออาย 3 - 5 ป) ในขณะทตนปาลมปกตใหผลผลต เฉลย 72.5 กโลกรมตอตนตอป 2. ตนสงชะลด หรอตนเปนหมน (Upright or sterile seedling) ตนปาลมน ามนมลกษณะทางใบททามมแคบมากทางใบต งตรง และมองดแขงสวนมาก ทางใบดานลางทามมกวางมากกบตนและตนสงชะลด เมอนาตนกลาชนดน ปลกในแปลงจะใหผลผลตตามากจนถงไมใหผลผลต 3. ใบเกดใหมส น (Flat top seedling) ลกษณะของตนในดานความสงมอง ดานบนคอนขางเปนเสนตรง ซงเกดจากใบทเกดใหมส นกวาใบเกา ดงน นสวนยอดของตนจะไมยดยาวออกมาทาใหมองเหนดานบนเทากน 4. ตนเลกแคระแกรน (Runts) ลกษณะของตนมการเจรญเตบโตและพฒนาชากวาปกต ซงทาใหตนมขนาดเลก และแคระแกรน เมอนาตนกลาชนดน ไปปลก ในแปลงจะใหผลผลตเพยง 1.55 กโลกรมตอตนตอป เมอมอาย 3 - 5 ป 5. ทางใบตก และตนออนแอ (Limp form) ทางใบของตนกลาชนดน จะออนแอ และทางใบ ลลงหรอทางใบตก ซงทาใหสงเกตเหนลกษณะ ตนกลาเปนแบบ Flat top สาหรบระยะเวลาของ การ แสดงอาการน จะคอนขางส น เมอนาตนกลา ชนดน ไปปลกผลผลตจะลดลง จากตนกลาปกต 40.8 เปอรเซนต 6. ใบยอยแนนทบ (Short internode) จะปรากฏในรปขนนก โดยใบยอยจะอยชดแนนและสวนมาก แผนของใบยอยจะกวางกวาปกต ทาใหมองเปนทางใบมใบยอยแนนทบ เมอนาไปปลกในแปลงทาใหผลผลตลดลงถง 73.3 เปอรเซนต 7. ใบยอยหางกน (Wide internode) ระยะระหวางใบยอยบนทางใบแบบขนนกจะหางกนมากกวาปกต ทาใหมลกษณะทางตนโปรงกวาปกต อยางไรกตามอาการน จะมลกษณะคลายกบ ตนปาลมทวางถงชดกนมากเกนไปทาใหตนปาลมชะลด (etiolation) ดงน นในการคดท งตนผดปกตจะตองระมดระวงมากเปนพเศษ

51

8. ใบยอยแคบ (Narrow pinnae) ตนกลามใบยอยเรยวแคบ ใบสเขยวซด กวาตนปกต และทางใบคอนขางทามมแคบกบตน ซงเมอนาไปปลกในแปลงใหผลผลตตามาก 9.1 กโลกรมตอตนตอป 9. ใบกงกลางขอด (Collante) ตนกลาแสดงอาการผดปกต เกดจากการขาดน าหรอมสารเคมผสมในดนปลกตนกลา ซงถามการดแลรกษาทเหมาะสมใบทเกดใหมจะเปนปกต แตถายงมอาการอยจะตองคดตนกลาท ง 10. ใบดาง (Chimera) ตนกลาปาลมน ามนแสดงอาการใบขาวซด ซงเปนอาการของการไมมคลอโรฟลล ซงอาการใบขาวซดน เกดจากพนธกรรม ของปาลมน ามน สวนใหญจะแสดงอาการกอน ตนกลาอาย 4 เดอนหลงจากปลก 3. ชวงเวลาทเหมาะสมในการคดท ง

ลกษณะอาการท งหมดน จะพบเมอตนกลามอายต งแต 4 สปดาห ข นไปหลงการเพาะเมลดงอก และควรเรมคดท งในระยะอนบาลแรก เมอตนกลามอายประมาณ 6 สปดาห และคดท งคร งท 2 ในระยะอนบาลหลก เมอ 1 สปดาห กอนการยายปลก อยางไรกตามยงมลกษณะตนกลาทตองคดท ง คอตนกลาทมเช อราเขาทาลายอยางรนแรง เชน โรค blast Anthracnose และ Curvularia เปนตน

4. วธการคดท งตนกลาปาลมน ามน 4.1 การคดท งตนกลาในระยะอนบาลแรก - วางตนกลาเปนแถว กลมละ 50 แถว แถวละ 10 ถง จะมตนกลา 500 ตนตอกลม - เดนถอยหลงแลวคดเลอกทละแถว จนครบ 50 แถว เมอพบตนกลาตนใดผดปกตใหนาออกมานอกกลมทนท เมอคดเลอกเสรจแลวใหนาออกจากแปลงเพาะทนท - จดเรยงถงตนกลาทเหลอใหม ทดแทนตนทคดท งไป 4.2 การคดท งตนกลาในระยะอนบาลหลก - วางตนกลาเปนแถว ตามการวางถงในอนบาลหลก - เดนถอยหลงแลวคดทละ 2 แถว ทอยใกลกบผปฏบต - ตนกลาทถกคดท งตองนาออกจากแปลงเพาะแลวใชมดตดยอดท งทนท

ขอควรปฏบตในการจดการแปลงเพาะตนกลา 1. ควรสรางหองเกบของชวคราวในบรเวณแปลงเพาะเพอสะดวกในการเกบวสดตาง ๆ 2. ในพ นทแปลงเพาะทมโอกาสเสยงในการลกขโมย ควรจางพนกงานรกษาความปลอดภยเพอดแลทรพยสนและตนกลาปาลมน ามน 3. ในระบบการใหน าทตดต งทออยบนพ นดน ตองระมดระวงในการใหน า โดยจะตองปลอยน าทเหลอตดทอออกใหหมดกอนทจะใหน าตนกลา เพราะน าทตดในทอจะถกแสงแดดทาให น ารอน เมอนาไปรดตนกลาจะทาใหเกดใบไหมหรอตนกลาตายได 4. ควรมอปกรณของระบบน า เพอสะดวกในการซอมแซมระบบน าทชารด

52

5. ไมใชสารเคมปองกนกาจดศตรพช ประเภท 2,4 – D และ 2,4, 5 -T (วชพช) และประเภทสารประกอบทมทองแดง (โรคพช) 6. ควรทาเครองหมายถงฉดพนสารเคมตางๆ ใหชดเจน เพอปองกนการใชถงฉดพนสารเคมปองกนกาจดวชพช รวมกบสารเคมปองกนกาจดโรคและแมลง และปยทางใบ

ลกษณะกลาปาลมน ามนทผดปกตในระยะอนบาลแรก

ยอดและใบบดเบ ยว ใบเรยวแคบ

ใบมวนยน ใบกงกลางขอด

ใบมวนรอบเสนกลางใบ

53

ลกษณะกลาปาลมน ามนทผดปกตในระยะอนบาลหลก

ใบยอยแนนทบ ทางใบตก และตนออนแอ ใบยอยหางกน

ใบยอยแคบ ใบดาง

ตนสงชะลด ใบยอยไมคล ใบเกดใหมส น

ตนเลกแคระแกรน (ตนขวามอ)

54

บทท 5 เทคโนโลยการปลกปาลมน ามน

การเตรยมพ นทปลกปาลมน ามน 1. การบกเบกพ นทและการปรบสภาพพ นท 1.1 ควรด ำเนนกำรในฤดแลง เพรำะสะดวกในกำรใชเครองจกรกล 1.2โคน และก ำจดตนไมและวชพชออกจำกแปลง ไถพรวนปรบพนทใหเรยบ ในกรณท โคนลมปำลมเกำเพอปลกใหมทดแทน ควรใชวธสบตนปำลมและกองใหยอยสลำยในแปลง ไมควรกองซำกตนปำลมสงเกนไป เพรำะจะเปนทวำงไขของดวงแรด

การปรบสภาพพ นท

2. การทาถนน ถนนในสวนปำลมน ำมนใชเปนเสนทำงขนสงผลผลต ปฏบตงำนกำรดแลรกษำสวน และ

กำรเกบเกยว กำรวำงผงท ำถนนขนอยกบขนำดของสวนปำลมน ำมน โดยทวไปรปแบบของถนน ม 3 แบบคอ 2.1 ถนนใหญ กวำงประมำณ 6 - 8 เมตร หำงกน 120 ตนปำลม เพอใชเปนเสนทำงขนสงวสดกำรเกษตร และผลผลตไปโรงงำนสกดน ำมนปำลม (ส ำหรบสวนปำลมขนำดเลกกวำ 500 ไร ไมจ ำเปนตองสรำงถนนใหญ) 2.2 ถนนเขำแปลง เปนถนนทสรำงแยกจำกถนนใหญ มควำมกวำงประมำณ 4 - 6 เมตร หำงกนประมำณ 40 ตนปำลม เพอใชส ำหรบขนสงวสดกำรเกษตรเขำสวนปำลม และขนสงผลผลต 2.3 ถนนซอย เปนถนนขนำดเลกแยกจำกถนนเขำแปลง ควำมกวำงประมำณ 3 - 4 เมตร มระยะหำงประมำณ 20 ตนปำลม ส ำหรบขนสงวสดกำรเกษตร และผลผลตสถนนยอย

55

3. การทารองระบายน า 3.1 กำรท ำระบบระบำยเปนสงจ ำเปนส ำหรบในพนทปลกซงสภำพเปนทลม มน ำทวม และควรท ำพรอมกบกำรตดถนนในแปลง รองระบำยน ำในสวนปำลมม 3 ประเภท คอ 3.2 รองระบำยน ำในแปลง ท ำทกๆ แถวของปำลมน ำมน ขนำด 1.0x0.3x1.1 เซนตเมตร (ดำนบนxดำนลำงxลก)

3.3 รองระบำยน ำรวม สรำงขนำนกบถนนเขำแปลง เชอมตอกบรองระบำยน ำในแปลง กบรองระบำยน ำใหญ ขนำด 2.0x0.6x1.25 เมตร

3.4 รองระบำยน ำใหญ รบน ำจำกทำงระบำยน ำรวม และระบำยออกสแหลงน ำธรรมชำต สรำงขนำนกบถนนใหญ ขนำด 3.0x1.0x2.5 เมตร

ถนนใหญ ขนาด 6 เมตร ถนนเขาแปลง ขนาด 4 เมตร ถนนซอย ขนาด 3-4 เมตร

การทารองระบายน าในแปลง

56

4. การวางแนวปลก 4.1วำงแนวปลก ท ำหลงจำกสรำงถนนและทำงระบำยน ำ ระบบกำรปลกใชแบบสำมเหลยมดำนเทำ ใหแถวปลกหลกอยในแนวทศเหนอ-ใต เพอใหตนปำลมทกตนไดรบแสงแดดมำกทสดและสม ำเสมอ 4.2 ระยะปลกทใชคอ

- ระยะปลก 8.5 เมตร (ระยะระหวำงตน 8.5 เมตร ระยะระหวำงแถว 7.361 เมตร) ใชกบพนธทมทำงใบสนกวำพนธอนๆ - ระยะปลก 9 เมตร (ระยะระหวำงตน 9 เมตร ระยะระหวำงแถว 7.754 เมตร) ใชไดกบทกๆพนธ

5. การปลกพชตระกลถวคลมดน 5.1 ควรปลกพชคลมดนหลงจำกกำรวำงแนวหลมปลกในชวงเตรยมพนท เพอใหพชคลมเจรญเตบโตคลมพนทแปลงปลก ลดกำรชะลำงพงทลำยของหนำดน และควบคมวชพชกอนทจะยำยปลกตนปำลม 5.2 ปลกพชคลมดนกอนปลกปำลมน ำมน ในสดสวน ถวเพอรำเรย : ถวคำโลโปโกเนยม : ถวซลเลยม 3:3:1 โดยน ำหนก โดยใชเมลดอตรำ 1.5-2 กโลกรมตอไร

แถวท

3

แถวท

2

แถวท

1

ถนนเขาแปลง

เสนแนวดง

ถนนใหญ

เสน าน

N

เมตร

การวางแนวการปลกปาลมน ามนแบบสามเหลยมดานเทา ระยะปลก เมตร

57

5.3 ปลกพชคลมโดยกำรหวำนเมลดเปนแถวระหวำงแถวปลกตนปำลม ประมำณ 3-5 แถว ตอระหวำงแถวปลกปำลม หรอหยอดเปนหลม การปลกปาลมน ามน 1. การเตรยมหลมปลก

หลงจำกวำงแนวปลก และปลกพชคลมเรยบรอยแลว ควรเตรยมหลมปลกดงน 1.1 ขดหลมใหมขนำดกวำงกวำถงตนกลำเลกนอย ใหมลกษณะเปนรปตวยหรอทรงกระบอก 1.2 กำรขดหลมควรแยกดนชนบนและดนชนลำง ออกจำกกน และตำกหลมไวประมำณ 10 วน กอนทจะท ำกำรปลกตนกลำปำลมน ำมน 1.3 ควรใชหนฟอสเฟต (0-3-0) รองกนหลม อตรำ 250 - 500 กรมตอหลม

2. การเลอกตนกลาปาลมน ามน เลอกตนกลำปำลมน ำมนทลกษณะและอำยท เหมำะสมไปปลก ท ำใหตนกลำเจรญเตบโต อยำงรวดเรว ใหผลผลตเรว และสง ซงเปนกำรลดคำใชจำยในกำรดแลรกษำ 2.1 ควรใชตนกลำทมอำยมำกกวำ 10 เดอน ซงมลกษณะตนสมบรณแขงแรง ไมแสดงอำกำรผดปกต มควำมสงระหวำง 100 - 150 เซนตเมตร จำกระดบดนในถง และมใบรปขนนกอยำงนอย 9 ใบ 2.2 แหลงของตนกลำปำลมน ำมน ควรเลอกซอตนกลำปำลมน ำมนพนธลกผสม (ดรำ x พสเฟอรำ) จำกแหลงทเชอได เชน จำกแปลงเพำะทกรมวชำกำรเกษตรรบรอง หรอจำกหนวยงำนรำชกำรทเพำะตนกลำเอง เชน ศนยวจยปำลมน ำมนสรำษฎรธำน เปนตน

การปลกพชตระกลถวคลมดน

58

3. การขนยายตนกลาปาลมน ามน 3.1 กำรขนยำยตนกลำปำลมน ำมนจำกแปลงเพำะไปแปลงปลก จะตองท ำอยำงระมดระวงไมใหตนกลำกระทบกระเทอน 3.2 ขนยำยตนกลำเขำประจ ำหลมปลก ตองขนยำยอยำงระมดระวง หำมจบหว และโยน ตนปำลมโดยเดดขำด 4. การปลก

4.1 ระยะเวลำปลกควรปลกในชวงฤดฝน ไมควรปลกชวงปลำยฤดฝนตอเนองฤดแลง หรอหลงจำกปลกแลวจะตองมฝนตกอกอยำงนอยประมำณ 3 เดอน จงจะเขำฤดแลง ขอควรระวง หลงจำกปลกไมควรเกน10 วนจะตองมฝนตก 4.2 กำรปลกจะตองถอดถงพลำสตกออกจำกตนกลำปำลมน ำมนอยำงระมดระวง อยำใหกอนดนแตก จะท ำใหตนกลำชะงกกำรเจรญเตบโต 4.3 วำงตนกลำลงในหลมปลก ใสดนชนบนลงกนหลม แลวจงใสดนชนลำงตำมลงไป และจดตนกลำใหตงตรงแลวจงอดดนใหแนน เมอปลกเสรจแลวโคนตนกลำจะตองอยในระดบเดยวกนกบระดบดนเดมของแปลงปลก

การปลกปาลมน ามน

59

5. การจดการหลงการปลก 5.1 หลงปลกควรตรวจตนปำลมในแปลงทกวน เมอพบตนทโยกหรอเอนจะตองปรบให

ตนตงตรง ถำพบสภำพน ำทวมขง ตองระบำยน ำออกทนท 5.2 ศตรทส ำคญทสดหลงกำรปลก 1 ป คอ หน เมนและหมปำ จะตองปองกนก ำจด โดยใช

ลวดตำขำยหอปดโคนตน และใชกบดก นอกจำกน แมลงทเปนศตรในชวงหลงกำรปลกคอ ดวงกหลำบกดกนใบในเวลำกลำงคน ปองกนก ำจดโดยใช ฟรำดำน รองกนหลม ประมำณ 1 ชอนชำ หรอใช สำรเซฟวน 85 % อตรำ 40 กรมตอน ำ 20 ลตร ในตอนเยนทงใบและบรเวณโคนตน 5.3 ก ำจดวชพชรอบโคนตน กำรใชสำรเคมก ำจดวชพชในชวงอำย 1 - 3 ป ใหระมดระวงอยำใหสำรเคมถกตนปำลมน ำมน 5.4 ดแลรกษำพชคลมดนไมใหมวชพชรบกวน

6. การปลกซอม เมอพบตนปำลมทถกท ำลำยโดยศตรพช และตนทกระทบกระเทอนจำกำรขนสงหรอกำรปฏบต

อยำงรนแรง ตลอดจนตนผดปกตจะตองขดทงและปลกซอม ควรปลกซอมใหเรวทสด ดงนนควรเตรยมตนกลำไวส ำหรบปลกซอมประมำณรอยละ 5 ของตนกลำทตองกำรใชปลกจรง กำรปลกซอมแบงออกเปน 2 ระยะคอ 6.1 ปลกซอมหลงจำกปลกในแปลงประมำณ 1 - 2 เดอน อำจเกดจำกกำรกระทบกระเทอนตอนขนยำยปลก หรอเกดจำกภยธรรมชำต เชน น ำทวม ควำมแหงแลงหลงปลกอยำงรนแรง 6.2 ปลกซอมหลงจำกกำรยำยปลก 6-8 เดอน หรอไมควรเกน 1 ป เปนกำรปลกซอมตนกลำทมลกษณะผดปกต เชน ตนมลกษณะทรงสง โตเรวผดปกตซงเปนลกษณะของตนตวผ การจดการธาตอาหารในสวนปาลมน ามน ธาตอาหารพชสาหรบความตองการของปาลมน ามน

1. ไนโตรเจน (N) มควำมจ ำเปนตอกำรเจรญเตบโต สรำงโปรตน สรำงคลอโรฟลล แหลง ปยไนโตรเจน ไดแก 1.1 ยเรย (46-0-0) มไนโตรเจน 46% 1.2 แอมโมเนยมไนเตรต (35-0-0) มไนโตรเจน 35% 1.3 แอมโมเนยมซลเฟต (21-0-0) มไนโตรเจน 21% และม ซลเฟอร 24%

2. ฟอสฟอรส (P) มควำมจ ำเปนตอกำรเจรญเตบโตของรำก (ในระยะแรกของปำลมน ำมน) และเปนแหลงพลงงำนของพชเปนองคประกอบของเอนไซมหลำยชนดในพช แหลงปยฟอสฟอรส ไดแก

60

2.1 หนฟอสเฟต (0-3-0) มฟอสฟอรสทงหมดประมำณ 30% (ใชไดทนท 3%) และมแคลเซยมประมำณ 45% 2.2 ทรปเปลซปเปอรฟอสเฟต (0-46-0) มฟอสฟอรสประมำณ 46% และมแคลเซยมประมำณ20% 2.3 ไดแอมโมเนยมฟอสเฟต (18-46-0) มฟอสฟอรสประมำณ 46% และมไนโตรเจนประมำณ18%

3. โพแทสเซยม (K) มควำมส ำคญในกำรเรงปฏกรยำของเอนไซมของพชใหท ำงำนตำมปกต เชน เอนไซมทเกยวของกบพลงงำน กำรเคลอนยำยของสำรทพชสงเครำะหได ชวยในกำรดดไนโตรเจน ชวยในกำรสงเครำะหแปง นอกจำกนนยงชวยในกำรดดน ำของพช แหลงปยโพแทสเซยม ไดแก 3.1 โพแทสเซยมคลอไรด (0-0-60) มโพแทสเซยมประมำณ 60% และมคลอรน ประมำณ 35% 3.2 ขเถำทะลำยปำลม มโพแทสเซยมประมำณ 15%

4. แมกนเซยม (Mg) เปนองคประกอบทส ำคญของคลอโรฟลส ซงท ำหนำทสงเครำะหแสงเพอสรำงอำหำรใหกบปำลม แหลงปยแมกนเซยม ไดแก 4.1 คเซอรไรท มแมกนเซยมประมำณ 27% และมซลเฟอรประมำณ 23% 4.2 โดโลไมท มแมกนเซยมประมำณ 22% และมแคลเซยมประมำณ 30% (ใชไดดในดน ทเปนกรด)

5. โบรอน (B) ท ำหนำทในกำรเรงกำรเจรญเตบโตของเนอเยอออน ท ำใหทอน ำละอองเกสรแขงแรงและชวยในกำรเจรญเตบโตของละอองเกสร ในปำลมน ำมนจะท ำใหกำรตดผลดขนซงจะท ำใหน ำหนกทะลำยเพมมำกขน แหลงปยโบรอน ไดแก 5.1 โบเรท มโบรอน 11% โบรอน 5.2 Fertibor มโบรอน 15% โบรอน 5.3 Solubor มโบรอน 20.9% โบรอน

นอกจำกธำตอำหำรทง 5 ชนด ซงเปนธำตอำหำรทจ ำเปนส ำหรบปำลมน ำมนแลว พบวำ ในบำงพนทปำลมอำจแสดงอำกำรขำดธำตอนๆได เชน ธำตทองแดง (Cu) พบวำในดนทมอนทรยวตถสง(เชน ดนพร) หรอทเปนทรำยจด อำจมปญหำในกำรขำดธำตทองแดงไดเชนเดยวกนส ำหรบปำลม ทขำดธำตทองแดง แกไขโดยใสคอปเปอรซลเฟต อตรำ 0.5 กโลกรมตอตนตอป หรออำจใชทองแดง ฉดทำงใบกได ลกษณะอาการขาดธาตอาหารของปาลมน ามน 1. ไนโตรเจน อำกำรขำดธำตไนโตรเจน ใบเหลอง ผลผลตลด มกพบในตนปำลมน ำมนทถก น ำทวม ถำใสไนโตรเจนมำกเกนไปจะท ำใหปำลมน ำมนขำดธำตโพแทสเซยม ผลผลตลดลง ออนแอ

61

ตอโรคและแมลง แกไขกำรขำดธำตไนโตรเจนโดยกำรใส 46-0-0 อตรำ 3-4 กโลกรมตอตนตอป หรอ 21-0-0 อตรำ 6.5 -8.5 กโลกรมตอตนตอป 2. ฟอสฟอรส อำกำรขำดธำตฟอสฟอรส ไมแสดงอำกำรขำดชดเจน ทำงใบสนลง ล ำตนและทะลำยเลกลง ถำขำดตดตอกนเปนเวลำนำนๆ ทรงพมปำลมน ำมนมลกษณะคลำยปรำมด อำกำร ขำดฟอสฟอรสสงเกตไดจำกวชพช เชน ตนหญำจะมกำนใบสมวง หรอพชตระกลถวจะมขนำดเลก แกไขโดยใส 18-46-0 อตรำ 1-2 กโลกรมตอตนตอป หรอหนฟอสเฟตคณภำพด 2-3 กโลกรม ตอตนตอป 3. โพแทสเซยม อำกำรขำดธำตโพแทสเซยม แสดงอำกำรไดหลำยแบบ คอ ใบจดสสม หรอ ใบเหลองกลำงทรงพมมกพบในดนทรำยหรอดนอนทรยโดยเฉพำะในชวงทขำดน ำอยำงรนแรง ใบยอยของทำงใบกลำงจนถงทำงใบลำงมสเหลองสม ถำอำกำรขำดรนแรงจะพบใบยอยของทำงใบลำงแหงเพมขน และตำยในทสด หรอ อำกำรตมแผลสสม เรมแรกจะเปนแถบสเขยวมะกอกในใบยอยของทำงใบลำงของปำลมน ำมน จะเปลยนเปนสเหลองสม น ำตำลอมสมและตำยในทสด หรออำจมอำกำร แถบใบขำว ลกษณะคลำยแทงดนสอ มกพบตรงสวนกลำงของใบยอยของใบกลำงปำลมน ำมนอำย 3-6 ป ซงอำจเกดจำกควำมไมสมดลของธำตอำหำรโดยปำลมน ำมนไดรบไนโตรเจนมำกเกนไปหรอ ไดรบโพแทสเซยมนอยเกนไป แกไขโดยใส 0-0-60 อตรำ 3-5 กโลกรมตอตนตอป 4. แมกนเซยม อำกำรขำดธำตแมกนเซยม มกพบในดนทรำย ดนกรด หรอดนทรำย ดนกรด ทมกำรชะลำงหนำดน พบในใบยอยของทำงใบลำง ใบมสเขยวซด และเปลยนเปนเหลองสม มกเรยกวำ ทำงใบสม และแหงในทสด โดยอำกำรขำดแมกนเซยมอำจเกดจำกไดรบโพแทสเซยมมำกเกนไป แกไขโดยใช คเซอรไรท (27%Mg) 2-5 กโลกรมตอตนตอป 5. โบรอน อำกำรขำดโบรอน ใบมรปรำงผดปกต เชน ใบรปขอ ใบยน ใบทยอดสน หรอใบยอดสนผดปกต โดยเฉพำะใบยอย นอกจำกนนยงแสดงใหเหนในทะลำยโดยทะลำยจะมกำร ผสมตดนอย ท ำใหทะลำยมหนำมมำก เมลดลบ หรออำจเกดจำกกำรใสปยไนโตรเจน โพแทสเซยม และแคลเซยมมำกเกนไป แกไขโดยใชโบเรท อตรำ 100-200 กรมตอตนตอป

62

อาการขาดธาตอาหารพชของใบปาลมน ามน

อาการขาดโพแทสเซยม อาการขาดไนโตรเจน

อาการขาดแมกนเซยม อาการขาดโบรอน

ความไมสมดลระหวางธาตไนโตรเจนและโพแทสเซยม

63

การใชปยสาหรบปาลมน ามน 1. การใชปยกบปาลมในชวงกอนการเกบเกยวผลผลต (ปาลมอาย 1-3 ป) 1.1 กำรใสปยตำมกำรใสปยปำลมตำมค ำแนะน ำโดยทวไป กำรใสปยปำลมตำมค ำแนะน ำโดยทวไปของกรมวชำกำรเกษตร ซงเปนกำรใสปยโดยใช แมปย ถงแมจะไมตรงกบควำมตองกำรของปำลมน ำมน 100 เปอรเซนต แตกสำมำรถใหผลผลตของปำลมน ำมนไดอยำงสม ำเสมอ การใสปยสาหรบปาลมน ามนทอาย 1-3 ป

ปท เดอนท ปย (กรม/ตน)

21-0-0 0-3-0 0-0-60 คเซอรไรท โบเรท 1 หลมปลก - 500 - - - 1 109.3 - - - - 3 175.2 - - 100 - 6 219 - 100 - - 9 328.6 250 150 - 30 12 394.3 - 200 - - 2 15 547.8 - - 250 - 18 547.6 500 500 - 60 21 876.2 - 150 250 - 24 1,314.3 500 1,000 - - 3 27 1,642.9 - 1,000 500 - 31 1.642.9 1,500 1,000 - 90 36 2,190.4 - 1,000 500 -

ทมำ : ศนยวจยปำลมน ำมนสรำษฎรธำน, 2548

1.2 กำรใสปยในปำลมน ำมนอำย 1-3 ป ในพนทเหมำะสม อายปาลม

ป ปย (กรม/ตน )

ยเรย TSP/Rock PO4 KCl คเซอรไรท โบเรท รวม 1 560 750 450 100 30 1,890 2 1,500 1,000 2,250 500 120 5,370 3 2,500 1,500 3,000 1,000 90 8,090

64

1.3 กำรใสปยปำลมน ำมนตำมลกษณะเนอดน ระยะทยงไมใหผลผลต ปรมาณปยเคมสาหรบปาลมน ามนระยะทยงไมใหผลผลตโดยแบงตามเน อดน

ลกษณะเน อดน อตราปยแนะนา (กรม N- P2O5- K2O/ ตน) ขนาดทรงพม 3 ม.

ดนรวนเหนยว ดนเหนยว 300-150-150 ดนทรำย ดนรวนปนทรำย 450-150-450 ทมำ : กรมวชำกำรเกษตร, 2548

1.4 กำรใสปยตำมชนดของดน ปรมาณปยเคมสาหรบปาลมน ามนอายปลก 1-3 ป โดยแบงตามชนดดน

ชนดดน อายปาลมน ามน (ป)

ชนดและปรมาณปยเคม (กก./ตน)

21-0-0 18-46-0 0-0-60 คเซอรไรท โบเรท ดนทมควำมอดมสมบรณต ำ

1 1.25 0.50 1.00 0.50 0.09 2 2.50 0.75 2.50 1.00 0.13 3 3.50 1.00 3.00 1.00 0.13

ดนเหนยวทมควำมอดมสมบรณสง(มดนเหนยว 40% ขนไป)

1 1.00 0.60 0.50 - 0.09 2 2.00 0.90 1.80 - 0.13 3 2.00 1.10 2.30 0.70 0.13

ในดนกรดหรอดนเปรยวจด (acid sulphate)

1 1.00 0.90 1.00 0.30 0.09 2 2.20 0.90 2.50 0.30 0.13 3 3.00 1.10 2.50 0.70 0.13

ดนทรำย 1 2.50 0.90 1.20 1.00 0.13 2 3.00 1.10 3.50 1.40 0.13 3 5.00 1.30 4.00 1.40 0.13

ดนอนทรย (ดนพร) และดนทม แรธำตต ำ

1 1.00 1.00 1.50 0.09 1.20 2 2.50 1.20 2.50 0.13 0.80 3 2.50 1.50 4.00 0.13 0.40

ทมำ : กรมวชำกำรเกษตร, 2553

65

ในชวงปำลมอำย 1-3 ป ซงเปนชวงทยงไมมกำรเกบเกยวผลผลต กำรใชปยในชวงนเนนกำรเจรญเตบโตทำงล ำตนและเตรยมพรอมกอนใหผลผลต โดยมเปำหมำยเพอใหตนปำลมน ำมน ใหผลผลตทสง และสม ำเสมอในระยะตอๆไป อยำงไรกตำมกำรใสปยเคมตองค ำนงถงชนดของดนทปลกปำลมน ำมน เนองจำกในดนแตละพนทมควำมอดมสมบรณทแตกตำงกน โดยไดแบงชนดดนออกเปน 5 กลมเพอใหสำมำรถเลอกใสปยไดใกลเคยงกบชนดของดนทปลกปำลมน ำมน ควรแบงใสปย ปละ 2-3 ครงตำมควำมเหมำะสม

1.5 กำรใสปยปำลมน ำมนตำมควำมแหงแลง และชนดของดน

อาย (ป)

สภาพขาดน าฝน – 200 มม./ป สภาพขาดน าฝน – 400 มม./ป

ดนรวนเหนยว ดนรวนทราย ดนรวนปนทราย

AS RP KCl AS RP KCl AS RP KCl

1 1.00 0.70 0.35 1.33 0.70 0.35 1.00 0.70 0.35

2 1.66 0.93 1.17 2.00 0.93 1.40 1.33 0.70 0.93

3 2.33 1.40 1.86 2.66 1.40 2.10 2.00 0.93 1.63 หมำยเหต AS = แอมโมเนยมซลเฟต (21-0-0) RP = หนฟอสเฟต (0-3-0) KCl = โพแทสเซยมคลอไรด (0-0-60) ทมำ : Richardson, 1986

2. การใชปยปาลมน ามนอายมากกวา 4 ป ในกำรจดกำรสวนปำลมน ำมน กำรใชปยจะเปนปจจยส ำคญทจะก ำหนดวำกำรจดกำรสวน

มประสทธภำพมำกหรอนอยเนองจำกปำลมน ำมนเปนพชทตองกำรปยในปรมำณทมำก พบวำคำใชจำยสวนใหญ (มำกกวำ 50% ของคำใชจำยทงหมด) จะใชจำยในกำรซอปย สำเหตหนงทปำลมน ำมนตองกำรปยในปรมำณมำกเนองจำกมกำรเกบเกยวผลผลตออกไปมำก พบวำ ปำลมน ำมนตองกำร ธำตอำหำรเพอใชในกำรเจรญเตบโตและกำรผลตทะลำยสด โดยมควำมตองกำรธำตไนโตรเจน โพแทสเซยม ฟอสฟอรส แมกนเซยมและโบรอน มำกกวำธำตชนดอนๆ ปรมำณธำตอำหำรทออกไปกบทะลำยโดยทกๆ 1 ตนทะลำยสด ปำลมน ำมนจะสญเสยธำตอำหำรพช

66

การสญเสยธาตอาหารทตดไปกบทะลายปาลมน ามนสด 1 ตน

ธาตอาหาร ปรมาณทตดไปกบผลผลต 1 ตน

(กรม) N 2940 P 440 K 3710

Mg 770 Ca 810 Mn 1.51 Fe 2.47 B 2.15

Cu 4.76 Zn 4.93

ทมำ : เกรกชย, 2547

นอกจำกนนปำลมน ำมนยงเปนพชทมกำรสะสมอำหำรในตนไวในปรมำณมำก พบวำ กำรเจรญเตบโตในชวง 9 ปแรกปำลมมกำรสะสมไนโตรเจน (N) 196-275 กโลกรมตอไร สะสมฟอสฟอรส (P) 32-43 กโลกรมตอไร สะสมโพแทสเซยม (K) 296-398 กโลกรมตอไร สะสมแมกนเซยม (Mg) 50-67 กโลกรมตอไร และสะสมแคลเซยม (Ca) 84-115 กโลกรมตอไร ดงนนกำรใชปยในปำลมน ำมนจ ำเปนตองด ำเนนกำรอยำงระมดระวง เพรำะหำกมกำรใชปยในปรมำณทนอยกวำควำมตองกำรของปำลมน ำมนกจะท ำใหผลผลตลดลง ในทำงตรงกนขำมหำกมกำรใชปยในปรมำณทมำกเกนไปกจะท ำใหสนเปลองเพรำะเปนกำรเพมตนทนในกำรผลผลต นอกจำกปรมำณของปย ทเหมำะสมแลวควำมเหมำะสมของสดสวนปยแตละชนดกมควำมส ำคญเชนเดยวกน กำรใหปยเพยงชนดใดชนดหนงมำกเกนไปหรอนอยเกนไปกจะท ำใหสดสวนของควำมตองกำรปยมกำรเปล ยนแปลง ซงจะมผลท ำใหผลผลตลดลงไดเชนเดยวกน จำกขอมลกำรใชปยของปำลมน ำมนเพอกำรเจรญเตบโตและทดแทนจำกกำรสญเสยไปกบทะลำย จะเหนวำปำลมน ำมนตองกำรปยโพแทสเซยมมำกทสด รองลงมำคอไนโตรเจนแมกนเซยม และมควำมตองกำรฟอสฟอรสนอยทสด โดยในชวง 5 ปแรก อตรำควำมตองกำรปยของปำลมจะเพมขนอยำงรวดเรวและคอนขำงคงทหลงจำกปำลมอำย 6 ป เนองจำกปยมรำคำแพง กำรใหปยในอตรำสงเกนไปเพยงเลกนอย จะกระทบกบตนทนกำรผลต และหำกใชปยในอตรำต ำกวำควำมตองกำรของปำลมน ำมน จะสงผลใหผลผลตต ำ ดงนนกำรใสปยปำลมน ำมนจงตองทรำบชนดและอตรำทเหมำะสมกอนกำรใชปย เพอเปนกำรลดตนทนกำรผลต และ

67

ท ำใหปำลมน ำมนมผลผลตทสม ำเสมอ จงตองมกำรประเมนควำมตองกำรปยของปำลมน ำมน โดยมวธกำรดงน

2.1 กำรใสปยจำกกำรประมำณกำรใชธำตอำหำรของปำลมน ำมน ปำลมน ำมนมกำรสญเสยธำตอำหำรทตดไปกบผลผลต ดงตำรำงท 8 คดเปนสดสวน

ไนโตรเจน : ฟอสฟอรส : โพแทสเซยม : แมกนเซยม ประมำณ 3.0 : 1.0 : 4.5 : 1.5 (N: P2O5 : K2O :MgO) ดงนนจงควรใชเลอกใชปยเคมในสดสวนดงกลำวเพอใหเพยงพอกบควำมตองกำรใชของปำลมน ำมน ส ำหรบกำรใชสตรเสมอ เชน 15-15-15 (ซงมสดสวน 1:1:1) จะไมเหมำะกบปำลม หำกจ ำเปนตองใชปยสตร 15-15-15 กควรเพม 21-0-0 0-0-60 และ คเซอรไรท รวมดวย เพอใหไดสดสวนใกลเคยง 3.0 : 1.0 : 4.5 : 1.5 รวมทงใชโบรอนอตรำ 100 – 120 กรมตอตนตอป ซงกำรประมำณกำรใสปยวธกำรนจะไมตรงกบควำมตองกำรของปำลม100 เปอรเซนต แตดกวำใส ปยสตรเสมอ

2.2 กำรใสปยปำลมน ำมนตำมค ำแนะน ำโดยทวไป กำรใสปยปำลมน ำมนอำย 4 ปขนไปหรอทใหผลผลตแลว ควรใหปยตำมคำกำรวเครำะหดน

และใบปำลมน ำมน ควบคกบกำรสงเกตลกษณะอำกำรขำดธำตอำหำรทมองเหนไดทตนปำลมน ำมน เพอปรบกำรใสปยเคมใหเพมขนหรอนอยลงตำมควำมเหมำะสม หำกไมสำมำรถวเครำะหดนและใบไดควรใสปย โดยปรมำณปยทใสในปถดไป ใหพจำรณำตำมปรมำณผลผลตทไดรบในปนน กำรใสปยส ำหรบปำลมน ำมนตำมค ำแนะน ำโดยทวไปทอำยมำกกวำ 4 ป

ปท เดอนท ปย (กรม/ตน)

21-0-0 0-3-0 0-0-60 คเซอรไรท โบเรท 4 40 2,190.4 1,500 1,500 500 100 46 2,190.4 - 1,500 500 - 5 52 4,380.8 1,500 2,000 500 80 58 1,642.9 - 2,000 500 - 6 ปขนไป ครงท 1 2,190.4 1,500 2,000 500 80 ครงท 2 3,285.7 - 2,000 500 -

ทมำ : ศนยวจยปำลมน ำมนสรำษฎรธำน, 2548

68

2.3 กำรใสปยปำลมน ำมนตำมคำวเครำะหดน การใสปยสาหรบปาลมน ามนตามตามคาการวเคราะหดน

รายการวเคราะห อตราปยแนะนา (กรม/ตน) (ขนาดทรงพม 7 ม.)

อนทรยวตถ (%) ปย N < 1.5 1,400 1.5-2.5 700 > 2.5 350 ฟอสฟอรส (mg/kg) ปย P2O5 < 15 840 15-45 420 >45 210 โพแทสเซยม (mg/kg) ปย K2O < 50 1,400 50-100 700 >100 350

ทมำ : กรมวชำกำรเกษตร, 2548

2.4 กำรใสปยปำลมน ำมนตำมลกษณะเนอดน

การใสปยปาลมน ามนตามลกษณะเน อดน ระยะทใหผลผลตแลว

ลกษณะเน อดน อตราปยแนะนา (กรม N- P2O5- K2O/ ตน)

ขนาดทรงพม 7 ม. (ระยะทใหผลผลตแลว) ดนรวนเหนยว ดนเหนยว 1,400-700-700 ดนทรำย ดนรวนปนทรำย 2,100-700-2,100

ทมำ : กรมวชำกำรเกษตร, 2548

69

2.5 กำรใสปยปำลมน ำมนตำมควำมแหงแลง และชนดของดน การใสปยเดยว (ไนโตรเจน ฟอสฟอรส และโพแทสเซยม) ตามอายพช ความแหงแลง และชนดของดนกโลกรมตอตนตอป)

อาย (ป)

สภาพขาดน าฝน – 200 มม./ป สภาพขาดน าฝน – 400 มม./ป

ดนรวนเหนยว ดนรวนทราย ดนรวนปนทราย

AS RP KCl AS RP KCl AS RP KCl 4 2.33 1.40 2.33 2.66 1.40 2.56 2.00 0.93 2.10

5 ขนไป 2.00 1.40 2.56 2.33 1.40 2.80 1.66 0.93 2.10

หมำยเหต AS = แอมโมเนยมซลเฟต (21-0-0) RP = หนฟอสเฟต (0-3-0) KCl = โพแทสเซยมคลอไรด (0-0-60) ทมำ : Richardson, 1986

2.6 กำรใสปยเคมตำมผลกำรวเครำะหใบ

กำรใหปยกบปำลมน ำมนทถกตองทสดคอ กำรวเครำะหตวอยำงใบ ท ำใหทรำบวำปำลมน ำมนขำดปยหรอไม ขำดในระดบใด แลวน ำคำวเครำะหดงกลำวไปก ำหนดชนดและอตรำปยทใช โดย ใชขอมลกำรใชปยในปทผำนมำและกำรใหผลผลตปทผำนมำประกอบในกำรก ำหนดอตร ำปย ประกำรทส ำคญอกอยำงคอ ควำมไมสมดลของธำตอำหำรในปำลมน ำมนหำกไมมกำรวเครำะหใบจะไมทรำบสดสวนควำมตองกำรธำตอำหำรในแตละธำต ซงหำกปำลมน ำมนไดรบธำตอำหำรไมสมดล กจะมผลตอกำรใหผลผลตเชนเดยวกน ผลกำรวเครำะหใบ สำมำรถแสดงควำมไมสมดลของธำตอำหำรได แตอำจจะผดพลำด หำกใชขอมลผลกำรวเครำะหใบเพยงอยำงเดยว ดงนนควรตองตดตำมขอมลตดตอกนเปนเวลำ 3 ถง 4 ป และจ ำเปนตองทบทวนขอมลวเครำะหใบ รวมกบขอมลผลผลต ขอมลกำรใชปย กำรสงเกตจำกพช หรอสง เกตกำร เจ รญเตบโตของปำลมน ำมน ตลอดจนขอมลดน เพ อท จะน ำขอมลท งหมดน มำรวมตควำมหมำยใหไดขอมลควำมตองกำรธำตอำหำรของปำลมน ำมน

จำกกำรศกษำคนควำ วจยดำนปำลมน ำมนของกรมวชำกำรเกษตร ไดมขอมลสรปเกยวกบกำรใชปยเคมตำมคำวเครำะหใบ ทชำวสวนปำลมสำมำรถน ำไปประเมนควำมตองกำรใชปยปำลมน ำมน ในแปลงได โดยควำมเขมขนของธำตอำหำรในใบปำลมทำงใบท 17 ซงมปรมำณธำตอำหำรคอนขำงคงท และมควำมสมพนธกบผลผลต นอกจำกจะขนอยกบสภำพแวดลอมแลวยงมกำรเปลยนแปลง ตำมอำยปำลมน ำมน จงตองประเมนระดบวกฤตของธำตอำหำรในใบในชวงอำยตำงๆของปำลมน ำมน

70

เพอใหสำมำรถใสปยไดถกตองตำมควำมตองกำรของปำลมน ำมนในแตละชวงอำยได โดยสำมำรถน ำผลกำรวเครำะหใบไปก ำหนดกำรใสปยดงน 1. ผลกำรวเครำะหใบปำลม มควำมเขมขนของธำตอำหำรพช อยในชวงระดบวกฤต ตองใสปยในอตรำเดมตำมปกต 2. ถำระดบธำตอำหำรทไดจำกกำรวเครำะหใบนอยกวำคำต ำสดของระดบวกฤต ควรเพมปยใหธำตอำหำรชนดนนอกรอยละ 25 ของอตรำเดม

3. ถำระดบธำตอำหำรทไดจำกกำรวเครำะหใบสงกวำคำสงสดของระดบวกฤต ควรลดป ยใหธำตอำหำรชนดนนอกรอยละ 25 ของอตรำเดม

ทำงใบเวยนขวำ ทำงใบเวยนซำย แบบจาลองการเวยนของทางใบปาลมน ามน และตาแหนงของทางใบปาลมน ามน

71

ปรมาณธาตอาหารในใบยอยจากทางใบท 17 และปรมาณปยทใสใหกบปาลมน ามนทอาย 4-5 ป

ธาตอาหารในใบ

สตรปย

ปรมาณปยทใส (กโลกรม/ตน/ป)

ชนดธาตอาหาร ระดบวกฤต ปาลมอาย 40 เดอน ปาลมอาย 46 เดอน ปาลมอาย 52 เดอน ปาลมอาย 58 เดอน

< ระดบวกฤต > ระดบวกฤต < ระดบวกฤต > ระดบวกฤต < ระดบวกฤต > ระดบวกฤต < ระดบวกฤต > ระดบวกฤต

ไนโตรเจน (%) 2.546-2.814 21-0-0 2.74 1.64 2.74 1.64 5.48 3.29 2.05 1.23

ฟอสฟอรส (%) 0.162-0.179 0-3-0 1.88 1.13 - - 1.88 1.13 - -

โพแทสเซยม(%) 1.08-1.32 0-0-60 2.5 1.5 2.5 1.5 2.5 1.5 2.5 1.5

แมกนเซยม (%) 0.247-0.273 คเซอรไรท 0.63 0.38 0.63 0.38 0.63 0.38 0.63 0.38

โบรอน (mg/kg) 13.3-14.7 โบเรท 0.1 0.06 - - 0.1 0.06 - -

72

ปรมาณธาตอาหารในใบยอยจากทางใบท 17 และปรมาณปยทใสใหกบปาลมน ามนทอายตางๆ

ธาตอาหารในใบ ระดบวกฤตของธาตอาหารพชในใบปาลมทอายตางๆ ปรมาณปยทใส (กโลกรม/ตน/ป)

6- ป -12 ป 12-15 ป 15-18 ป 18-21 ป > 21 ป สตรปย จานวนคร ง < ระดบวกฤต > ระดบวกฤต

ไนโตรเจน (%) 2.508-2.772 2.442-2.699 2.385-2.636 2.318-2.562 2.271-2.510 2.214-2.447 21-0-0 ครงท 1 2.74 1.64

ครงท 2 4.11 2.46

ฟอสฟอรส (%) 0.160-0.176 0.156-0.172 0.153-0.169 0.150-0.166 0.147-0.163 0.144-0.160 0-3-0 ครงท 1 1.88 1.13

โพแทสเซยม(%) 1.052-1.287 0.999-1.221 0.954-1.166 0.9-1.1 0.855-1.045 0.81-0.99 0-0-60 ครงท 1 2.5 1.5

ครงท 2 2.5 1.5

แมกนเซยม (%) 0.247-0.273 0.238-0.263 0.228-0.252 0.228-0.252 0.219-0.242 0.219-0.242 คเซอรไรท ครงท 1 0.63 0.38

ครงท 2 0.63 0.38

โบรอน (mg/kg) 14.25-15.75 15.2-16.8 15.2-16.8 15.2-16.8 15.2-16.8 15.2-16.8 โบเรท ครงท 1 0.1 0.06

73

การใสปยปาลมน ามนใหมประสทธภาพ 1. กำรใสปยไนโตรเจน ในปำลมน ำมนอำย 1-6 ป ควรปลกพชคลมดนจะสำมำรถเพมไนโตรเจนไดถง 48 กโลกรมตอไรตอป หรอปลกพชตระกลถวเปนพชคลมดนกอนปลกปำลมน ำมน โดยใชเมลดอตรำ 0.8-1 กโลกรมตอไร ในสดสวน ถวคำโลโปโกเนยม : ถวเพอรำเรย : ถวเซนโตรซมำ เทำกบ 2:2:3 โดยน ำหนก หรออำจใชเฉพำะถวเพอรำเรย และถวเซนโตรซมำ ในสดสวน 2:3 โดยน ำหนก เพอปองกนวชพช ปองกนกำรชะลำงพงทลำยของดน และเพมอนทรยวตถในแปลงปลก ส ำหรบปำลมตนเลก ใหใสไนโตรเจนโดยกำรหวำนรอบๆโคนตนปำลมน ำมน ทมกำรก ำจดวชพช ไมควรใสไนโตรเจนเปนแถบๆ รอบโคนตน เพรำะเปนกำรสญเสยไนโตรเจนไดงำย ส ำหรบปำลมน ำมนอำย 5-9 ป โดยกำรหวำนหำงจำกโคนตน 2 เมตรถงปลำยทำงใบ และควรใสยเรย ขณะดนมควำมชนเพอลดกำรสญเสยโดยกำรระเหด และไมควรใสมำกกวำ 1 กโลกรมตอตนตอครง ในกรณทชวงแลงนำนควรใสไนโตรเจนในชวงเวลำ 3-4 เดอนกอนถงชวงแลง 2. กำรใสปยฟอสฟอรส ควรใสขณะดนมควำมชน ส ำหรบปำลมน ำมนอำย 5-9 ป โดยโรยเปนแถวรอบ ๆ หำงจำกโคนตน 50 ซม.ถงปลำยทำงใบ ใสใหใกลรำกมำกทสด สมผสดนนอยทสด หรอใสบนกองทำงใบหรอทะลำยเปลำเนองจำกเปนบรเวณทมรำกของปำลมหนำแนน อกทงยงชวยลดกำรสญเสยปยจำกำรชะลำงหรอไหลบำของปยไปตำมผวดน (ฟอสฟอรสมกถกตรงโดยดนไดงำย ควรลดกำรสมผสดนใหมำกทสด) 3. กำรใสปยแมกนเซยม โดยกำรหวำนหำงจำกโคนตน 2 เมตรถงปลำยทำงใบ (ปำลม 5-9 ป) สำมำรถใสในขณะดนแหงได และควรใส Mg กอนใส K ประมำณ 2 สปดำห 4. กำรใสปยโบรอน โดยกำรหวำนรอบ ๆ โคนตนในขณะทดนมควำมชน หรอบรเวณกองทำงใบปำลม 5. ปำลมน ำมนอำย 6-10 ป อำจใสทะลำยเปลำ อตรำ 150-225 กโลกรมตอตนตอป วำงรอบโคนตนเพอปรบปรงสภำพดน รกษำควำมชนและปองกนกำรชะลำงพงทลำยของหนำดน รวมกบปยแอมโมเนยมซลเฟต อตรำ 2-5 กโลกรมตอตนตอป หนฟอสเฟต อตรำ 0.7 กโลกรมตอตนตอป และโพแทสเซยมคลอไรด อตรำ 1.5 กโลกรมตอตนตอป โดยทะลำยเปลำทน ำมำจำกโรงงำน ควรน ำมำกองทงไวประมำณ 1 เดอน แลวจงน ำไปใสรอบโคนตน และควรสบทะลำยเปลำใหมขนำดเลก 6. กำรใสปยปำลมน ำมนนนจะมผลตอผลผลตหลงจำกทใสไปแลวประมำณ 2 ป ดงนนจงไมควรลดปรมำณปยเนองจำกตอนนนรำคำผลผลตปำลมน ำมนต ำ เพรำะกำรไมใสปยหรอกำรลดอตรำปยจะมผลกระทบอยำงรนแรงกบปำลมทมอำยต ำกวำ 8 ป 7. ควรก ำจดวชพชกอนใสปย และใสปยในขณะทดนมควำมชนเพยงพอ หลกเลยงกำรใสปยเมอฝนแลงหรอฝนตกหนก

74

วธการใสปยเคมแตละชนดในปาลมน ามนอายตางๆ

ทมำ : ศนยวจยปำลมน ำมนสรำษฎรธำน, 2548

8. กำรใชปยอนทรย

กำรใสปยใหกบปำลมน ำมน ควรใชปยเคมรวมกบปยอนทรย เนองจำกปยเคมมธำตอำหำรสงสำมำรถละลำยปลดปลอยธำตอำหำรออกมำใหพชไดอยำงเพยงพอ พชสำมำรถเจรญเตบโตและใหผลผลตไดสงอยำงยงยน เพรำะมกำรใสธำตอำหำรชดเชยสวนทสญเสยไปกบผลผลตอยำงพอเพยงและสม ำเสมอ สวนปยอนทรย ท ำใหดนมสภำพแวดลอมทเหมำะสมตอกำรเจรญเตบโตของพช โดยทงปยเคมและปยอนทรยมบทบำทสนบสนนรวมกนในกำรปรบปรงดนใหธำตอำหำรทเพยงพอแกพช กำรใชปยอนทรยเพยงอยำงเดยวจะไมเพยงพอส ำหรบปำลมน ำมน เนองจำกในปยอนทรยมปรมำณธำตอำหำรในปรมำณทนอย แตปยอนทรยจะมสวนชวยในกำรปรบปรงดน คอ 8.1 ปรบปรงดนให เกำะกนเปนเมดดน ท ำใหมควำมรวนซย ดนมกำรอมน ำและ ถำยเทอำกำศไดดขน รำกพชงอกเจรญเตบโตสำมำรถดดน ำและธำตอำหำรไดอยำงมประสทธภำพ 8.2 ชวยใหดนดดซบธำตอำหำรไดดขน ท ำใหธำตอำหำรทไดจำกกำรใสปยเคมชะลำงสญเสยไดนอยลง พชสำมำรถใชประโยชนไดมำกขน และใชระยะเวลำนำนขน และท ำใหธำตอำหำรพชปลดปลอยเปนประโยชนอยำงชำๆใหพชใชประโยชนได 8.3 ชวยใหดนเปลยนแปลงปฏกรยำดนไดชำ ในกรณทใสปยเคมทมกำรตกคำงเปนกรด กำรใสปยอนทรยรวมดวยจะท ำใหปฏกรยำดนลดลงชำ ท ำใหกระทบตอกำรเจรญเตบโตของพชลดลง 8.1 กำรใสปยอนทรยสำมำรถชวยปกคลมดน ท ำใหลดกำรสญเสยหนำดนและธำตอำหำรในดนจำกฝนตกน ำไหลบำได

อายตนปาลม (ป) ปยไนโตรเจน โพแทสเซยม

แมกนเซยม ปยฟอสฟอรส

1-4 ใสปยบรเวณโคนตนปำลมทก ำจดวชพชแลว

ใสปยบรเวณโคนตนปำลมทก ำจดวชพชแลว โดยโรยเปนแนวแคบๆ

5-9 ใสปยบรเวณโคนตนปำลมทก ำจดวชพชแลว หำงจำกโคนตน 2 เมตร ถงบรเวณปลำยทำงใบ

ใสปยบรเวณโคนตนปำลมทก ำจดว ช พ ช แล ว ห ำ ง จ ำ ก โคนต น 50 เซนตเมตร ถงบรเวณปลำยทำงใบ โดยโรยเปนแนวแคบๆ หรอหวำนบนกองทำงใบปำลม

10 ปขนไป หวำนบรเวณระหวำงแถวปำลมทก ำจดวชพชแลวหรอกองทำงใบ

หวำนบนกองทำงใบปำลม

75

ปยอนทรยจะมธำตอำหำรเพยงเลกนอยซงจะมควำมแตกตำงตำมชนดของอนทรยวตถทน ำมำท ำปย ปรมาณธาตอาหารทสาคญทเปนองคประกอบของวสดอนทรยตางๆ ทใชทาเปนปยอนทรย

ชนดปย ไนโตรเจน (%N)

ฟอสฟอรส (%P)

โพแทสเซยม (%K)

มลคำงคำว 1.54 14.28 0.60 ปยหมกฟำงขำว 1.34 0.53 0.97 ฟำงขำว 0.59 0.08 1.72 แกลบ (15% SiO2) 0.46 0.26 0.70 ขเถำแกลบ (85-90% SiO2) 0.00 0.15 0.81 ใบกระถนณรงค 1.58 0.10 0.40 ใบกระถนเทพำ 1.09 0.03 0.06 ใบยคำลปตส 0.68 0.07 0.03 ผกตบชวำ 1.55 0.46 0.49 ปอเทอง 1.98 0.30 2.41 คำโลโปโกเนยม 1.11 0.03 0.82 ซงขำวโพด 1.78 0.25 1.53 ตนขำวโพด 0.71 0.11 1.38 ตนมนส ำปะหลง 1.23 0.24 1.23 ขเลอย 1.0 0.40 0.46 เปลอกถวลสง 1.04 0.06 0.77 ทะลำยปำลมเปลำ < 1.0 0.10 1.20 ทำงใบปำลมน ำมน 0.50 0.10 0.80

ทมำ : กรมวชำกำรเกษตร, 2548 ; ประเสรฐ, 2543

76

ความเขมขนของธาตอาหารตางๆ ในมลสตว (แหง)

ธาตอาหารพช มลหม มลไก มลวว

ธาตหลก ไนโตรเจน (%N) ฟอสฟอรส (%P2O5) โพแทสเซยม (%K2O)

1.2-1.8 1.0-1.2 1.5-1.7

1.4-1.7 1.2-1.4 1.6-1.8

1.5-1.9 1.1-1.5 1.2-1.6

ธาตรอง แคลเซยม (%Ca) แมกนเซยม (%Mg) ก ำมะถน (%S)

1.5-2.0 0.6-0.8 0.2-0.3

1.2-1.5 0.6-0.8 0.1-0.2

0.7-1.0 0.2-0.3 0.2-0.3

ธาตอาหารเสรม เหลก (ppm Fe) ทองแดง (ppm Cu) สงกะส (ppm Zn) แมงกำนส (ppm Mn) โบรอน (ppm B) โมลบดนม (ppm Mo)

200-210 130-150

50-70 60-70

6-9 0.3-0.6

160-180

70-90 30-50 40-60 5-10

0.2-0.3

180-200

60-75 20-40

50-100 10-15

0.4-0.6 ทมำ : ยงยทธ, 2547

การใชทะลายเปลาคลมโคน กำรใชทะลำยเปลำคลมโคน เพอรกษำควำมชนของดนและปรบปรงสภำพทำงกำยภำพของดน ปองกนกำรพงทลำยของหนำดน เพมอนทรยวตถและธำตอำหำรทสญเสยจำกกำรเกบเกยว โดยเฉพำะธำตโพแทสเซยม ควรน ำทะลำยเปลำมำกองทงไวประมำณ 1 เดอน แลวจงน ำไปใชโดยสบใหมขนำดเลกลงแลวน ำไปวำงกระจำยรอบโคนตน อตรำ 150-225 กโลกรมตอตน รวมกบปยอตรำแนะน ำ

ทมำ: http://www.technologychaoban.com

77

การใหน าเสรม ในสภำพพนททมชวงฤดแลงยำวนำน หรอสภำพพนททมปรมำณน ำฝนนอยกวำ

1,800 มลลเมตรตอป หรอมฤดแลงยำวนำน 3-5 เดอน ควรมกำรใหน ำเสรมในชวงแลง พนททม ขนำดใหญ มแหลงน ำเพยงพอและมแหลงเงนทนควรตดตงระบบน ำหยด (drip irrigation) หรอแบบมนสปรงเกอร (mini springkler) ตำมควำมเหมำะสม การตดชอดอกท ง

ควรตดชอดอกปำลมน ำมนทงเมอปำลมมอำย 16-24 เดอน หลงปลก เพรำะจะท ำใหปำลมน ำมนมกำรเจรญเตบโตเรว แขงแรงและมขนำดใหญ เพรำะอำหำรทไดรบจะเสรมสรำงสวนของล ำตน แทนกำรเลยงชอดอก และผลผลต เมอถงระยะใหผลผลตทตองกำรจะท ำใหผลผลตมขนำดใหญ การตดแตงทางใบ

กำรตดแตงทำงใบปำลมน ำมน มวตถประสงคเพอควำมสะดวกในกำรปฏบตงำน เชน กำรก ำจดวชพช กำรใหปย กำรเกบเกยว เปนตน แตในทำงทฤษฎแลวตองกำรตดทำงใบออกใหเหลอนอยทสดเพอชวยในกำรปรงอำหำร ดงนนไมควรตดแตงทำงใบจนกวำจะถงชวงเกบเกยวผลผลต ควรตดทำงใบใหเหลอรองรบทะลำยปำลมน ำมนเพยง 2 ทำง (ชนลำงจำกทะลำย) และทำงใบทตดแลวควรน ำมำ เรยงกระจำยใหรอบโคนตน หรอเรยงกระจำยแบบแถวเวนแถวไมกดขวำงทำงเดนเกบเกยวผลผลตและขนผลผลตและวำงสลบแถวกนทก ๆ ป เพอกระจำยทวแปลง จะเปนกำรชวยเพมอนทรยวตถใหแกดน และชวยคลมดนรกษำควำมชมชน

ลกษณะการกองทางใบ

78

ดวงงวงผสมเกสรปาลมน ามน ปำลมน ำมนเปนพชทมชอดอกตวผและชอดอกตวเมยอยในตนเดยวกน แตแยกกนอยคนละชอ

เนองจำกเกสรตวผและเกสรตวเมยในตนมชวงกำรบำนไมพรอมกน ปำลมน ำมนจงจดเปนพชผสมขำม กำรผสมเกสรระหวำงตนเกดขนโดยลม หรอแมลงเปนตวน ำ ในระยะแรกของกำรตดผลมกำรสรำง ชอดอกนอย ละอองเกสรจงอำจมไมเพยงพอ ท ำใหกำรตดผลคอนขำงต ำ รวมไปถงสภำพอำกำศ เชน ในชวงทมฝนตกชก กำรผสมเกสรอำจต ำกวำปกต ดงนนกำรชวยผสมเกสรในระยะแรกจงเปนสงจ ำเปนในกำรเพมผลผลตปำลมน ำมนในบำงพนท จงไดมผน ำดวงชนดหนงมำจำกแอฟรกำ เรยกวำ ดวงงวงดอกปำลมน ำมน (Elaeidobius Karumericus) โดยกำรน ำมำปลอยในสวนปำลมเพอชวยในกำรผสมเกสร ดวงชนดนจะขยำยพนธไดอยำงรวดเรวและไมท ำอนตรำยตอตนปำลม และพบวำกำรผสมละอองเกสำรไดรบผลส ำเรจเปนทนำพอใจ การปองกนกาจดศตรปาลมน ามน โรคปาลมน ามน

1. โรคใบจด (Curvularia Seedling Blight) ลกษณะอาการ : แผลมลกษณะบมตรงกลำงมสน ำตำล ขอบแผลนนมลกษณะฉ ำน ำ รอบ

แผลมวงสเหลองลอมรอบ แผลรปรำงกลมรควำมยำวของแผลอำจถง 7-8 มลลเมตร เมอเกดระบำดรนแรง แผลขยำยตวรวมกนท ำใหใบแหงมวนงอ และเปรำะฉกขำดงำย กำรเจรญเตบโตของตนกลำชะงกไมเหมำะในกำรน ำไปปลกในกรณทโรครนแรงท ำใหตนกลำถงตำยได

ดวงงวงชวยผสมเกสรปาลมน ามน

79

สาเหต : เชอรำ Curvularia eragrostidis การปองกนกาจด

- ตดใบทโรคออกท ำลำย - พนดวยสำรปองกนก ำจดเชอรำ เชน ไดธโอคำรบำเมท แคปแทน แคปทำโฟล พนทก 5-7 วนในชวงทมกำรระบำด

2. โรคกานทางบด (Crown Disease) พบในกบตนปำลมน ำมนอำย 1-3 ป หลงจำกน ำลงปลกในแปลง โรคนมผลใหกำร

เจรญเตบโตของตนปำลมน ำมนหยดชะงกไประยะหนง ลกษณะอาการ : อำกำรในระยะแรกพบทกลำงใบยอด เกดแผลสน ำตำลแดงลกษณะฉ ำน ำ

แผลขยำยตวท ำใหใบยอยทยงไมคลเกดอำกำรเนำ ท ำใหทำงยอดมลกษณะโคงงอลง เมอทำงยอดคลออกพบวำทำงใบยอยบรเวณกลำงทำงทเกดแผลจะแหงหรอฉกขำดรงรงเหลอแตเสนกลำงใบ ในกรณทเปนโรครนแรงจะเกดอำกำรทำงโคงงอเชนนหลำยๆ ทำง โดยรอบยอด ท ำใหดแลวมลกษณะคลำยมงกฏ

สาเหต : เกดจำกสรระของพช และถำยทอดทำงพนธกรรม การปองกนกาจด

- ตดทำงใบทเปนโรคออกโดยตดใหต ำกวำสวนของเนอเยอทมอำกำรเนำในกรณทมอำกำรเนำเกดขน แลวพนดวยสำรเคม เชน แคปแทน หรอ ไทอะเบนดำโซล เพอปองกนเชอจลนทรยอนเขำท ำลำยซ ำ

- เลอกตนกลำจำกสำยพนธทไมมประวตกำรเปนโรคน

อาการทางใบบด

80

3. โรคยอดเนา (Spear Rot) โรคนระบำดมำกในฤดฝน เขำท ำลำยตนปำลมน ำมนตงแตในระยะกลำ แตสวนใหญมกจะพบ

โรคนกบตนปำลมน ำมนอำย 1-3 ป ลกษณะอาการ : ทำงยอดแสดงอำกำรเหลอง และเกดแผลเนำสน ำตำลด ำทโคนยอดทยงไม

คล ขอบแผลมลกษณะฉ ำน ำ ในปำลมน ำมนทอำยนอยพบอำกำรเนำด ำเรมจำกปลำยใบยอยทยงไมคล จำกนนแผลเนำด ำจะขยำยตวท ำใหใบยอดทงใบเนำแหงเปนสน ำตำลแดง สำมำรถดงหลดออกมำไดงำย ทำงยอดหกพบบรเวณกลำงทำงหรอใกลโคนทำง ในกรณทกำรเนำลำมไปถงตำ จะท ำใหตนปำลมน ำมนตำยได สวนตนทกำรท ำลำยไมถงตำจะแตกทำงยอดขนมำใหม และมรปรำงสนผดปกต ใบยอยหดสน

สาเหต : ยงไมทรำบแนชด แตจำกกำรแยกเชอพบเชอรำฟวซำเรยม (Fusarium spp.) และเชอแบคทเรย (Erwinia sp.)

การปองกน และกาจด - ดแลบรเวณโคนตนปำลมน ำมนอยำใหมวชพชปกคลมเพอปองกนไมใหเปนแหลงสะสมเชอโรค และเปนทหลบซอนของแมลงทจะไปกดบรเวณสวนยอด ท ำใหเกดแผลซงเปนชองทำงใหเชอจลนทรยเขำท ำลำยไดงำยขน - ในกรณทมกำรระบำดของโรคเกดขนควรตดสวนทเปนโรคออกใหหมด แลวรำดบรเวณกรวยยอดของตนทเปนโรคดวยสำรเคม เชน สำรไทแรม (Thiram) อตรำ 130 กรมตอน ำ 20 ลตร หรอสำรแมนโคเซบ (mancozeb) อตรำ 150 กรมตอน ำ 20 ลตร ผสมสำรจบใบทก ๆ 5-7 วน

โรคยอดเนา

81

4. โรคทะลายเนา (Marasmius Bunch Rot) โรคจะเขำท ำลำยผลปำลมกอนทจะสก พบเสมอกบตนปำลมน ำมนทมอำย 3-9 ป ระบำด

มำกในฤดฝนทมควำมชนสง เปนมำกกบปำลมทมกำรผสมไมด ลกษณะอาการ : พบเสนใยสขำวของเชอรำขนระหวำงผลปำลมน ำมน ท ำให เกดอำกำรเนำ

เปนสน ำตำล ซงเปนผลท ำใหเกดกรดไขมนอสระเพมขนอยำงรวดเรวในผลทเนำ อำจพบเสนใยของ เชอรำขนบนสวนอนๆ เชน บนโคนกำนทำง หรอบนใบยอย เมอสภำพเหมำะสม เชอสำเหตสรำงดอกเหดสขำว ขนำดของดอกเหดขนกบสภำพอำกำศ ในสภำพอำกำศชน ดอกเหดมสขำวปลำยของหมวกมวนงอขน เมอดอกเหดแก ดำนใตของดอกเหดมลกษณะเปนครบสขำว ซงเปนทสรำงสปอรเปน ผงละเอยดสขำว ในสภำพอำกำศแหงจะสรำงดอกเหดสชมพ ขนำดของดอกเหดเลกกวำทสรำงในฤดฝนปลำยดอกไมมวนงอ

สาเหต : เชอเหด (Marasmius palmivorus) การปองกนกาจด

- ตดทำงใบทเปนโรคออกท ำลำย - ตดแตงทำงใบ ดอกทไมไดรบกำรผสม หรอผสมไมด รวมถงเศษเกสรดอกตวผทแหง

ควร เกบออกใหหมด

5. โรคลาตนเนา (Basal Stem rot) พบมำกกบตนปำลมน ำมนทมอำยมำกกวำ 30 ป ปจจบนพบวำโรคนเรมระบำดมำกกบตนปำลม

อำย 10-15 ป ลกษณะอาการ : ทำงใบลำงหกพบทงตวหอยลงรอบๆ ล ำตน ทำงยอดทยงไมคลมจ ำนวน

มำกกวำปกต ในขณะเดยวกนพบวำภำยในล ำตนปำลมน ำมนถกท ำลำยไปถง 50 เปอรเซนต เมออำกำรรนแรงขนทำงลำงจะคอยๆ แหงตำยลกลำมจนถงยอด ตนปำลมน ำมนจะตำยหลงจำกแสดงอำกำร 2-3 ป เชอสำเหตสรำงดอกเหดลกษณะคลำยพด มสน ำตำลแดงขอบสขำว ผวดำนบนเรยบเปนมนคลำยทำดวยแลคเกอร ผวดำนลำงมสขำวขนเตมไปดวยรเลกๆ ซงเปนทสรำงสปอรสน ำตำลเปนผลละเอยด ภำยในล ำตนเกดแผลสน ำตำล ขอบแผลไมเรยบมสน ำตำลเขม รำกมลกษณะเปรำะหกงำย เนอเยอภำยในรำก ผเปอยเปนผง

สาเหต : เชอเหด Ganoderma spp. การปองกนกาจด

- ขดหลมรอบๆ ตนปำลมทเปนโรคเพอเปนกำรปองกนกำรแพรระบำดจำกตนทเปนโรคไปยงตนปกตโดยกำรสมผสกนของรำก - เกบดอกเหดทเชอสรำงออกท ำลำย

82

- กำรเปดปำใหม ควรท ำแปลงใหสะอำด เพอปองกนเชอเหดทอำจอยกบซำกพช และตอไมทเผำทงไมหมด

- ส ำหรบปำลมน ำมนทมอำยมำกกวำ 12 ปขนไป เมอพบโรคใหตดสวนทเปนโรคออกใหหมดแลวใชสำรปองกนก ำจดโรคพชทำงบรเวณทมรองรอยกำรถำก ตรวจดอำกำรทก 3 เดอนถำมดอกเหดเกดขนอกหรอลกษณะอำกำรทำงใบยงไมปกตจะตองท ำกำรถำกซ ำ

- หลงจำกถำกเอำสวนทเปนโรคออกหมดแลว ทำสวนทตดดวยสำรเคม เชน Coal tar หรอสวนผสมของ coal tar กบสำรปองกนก ำจดโรคพช เชน ไทแรม

6. โรคทเกดจากเช อ Schizophyllum commune ลกษณะอาการ : เชอสำเหตเสนใยสขำวขนบนเมลดปำลมน ำมนโดยเฉพำะสวนปลำยของ

เมลดทมเสนใยหลงเหลออย และสวนหวของเมลดบรเวณชองส ำหรบงอก ตอมำเสนใยของเชอเหดขยำยขนปกคลมทงเมลด ในระยะแรกพบวำไมท ำควำมเสยหำยกบเมลด เมอเสนใยของเชอเหดเจรญเขำไปในเมลดท ำลำยสวนของเนอในเมลด ท ำใหเมลดไมงอก ถำมควำมชนเหมำะสม เชอเหดจะสรำงดอกเหดขนบนเมลด

สาเหต : Schizophyllum commune การปองกนกาจด

- แยกเสนใยออกจำกเมลดใหหมด ไมมเสนใยของปำลมน ำมนเหลออยเปนอำหำรของเชอเหด แยกเมลดแตกหรอรำวออก

- ลดควำมชนของเมลดใหต ำกวำ 19 เปอรเซนต - แยกเมลดทเปนโรคออกจำกถง

7. โรคบลาส (Blast disease) เปนโรคในระยะตนกลำ

ลกษณะอาการ : ใบของตนกลำมลกษณะดำนและนม สของใบเปลยนเปนสเขยวมะกอก หรอสกำก ตอมำใบเรมแหงเปลยนเปนสน ำตำลเขม ใบกรอบและเปลยนเปนสเทำ อำกำรเรมจำกใบลำงลกลำมไปยงยอด เมออำกำรนแรงตนกลำแหงคลำยถกไฟไหม ในระยะทเรมแสดงอำกำรบนใบ รำกของตนกลำปำลมน ำมนถกท ำลำยถง 60 เปอรเซนต เปลอกรำกหลดออก แตกำรเนำของรำกไมเขำท ำลำยสวนของล ำตนซงเปนลกษณะส ำคญของโรคน

สาเหต : Rhizoctonia lamellifera และ Pythium splendens การปองกนกาจด

- ดนทใชเพำะกลำควรมลกษณะทเกบน ำไวไดโดยเฉพำะอยำงยงในชวงแลง - มกำรใหน ำอยำงเพยงพอ มกำรคลมดนเพอลดกำรสญเสยน ำ

83

- อณหภมของดนในถงปลกควรต ำเทำทจะเปนได ควรจดเรยงถงเพำะเปนแถวตำมแนวทศตะวนออก-ตะวนตก เพอเปนกำรปองกนกำรบงแสงแดดของตนกลำ

- ใสปยบ ำรงตนกลำใหแขงแรง 8. โรคลาตนสวนบนเนา (Upper stem rot)

ลกษณะอาการ : ล ำตนของปำลมน ำมนหกพบลงตรงจดใดจดหนงของล ำตน สงจำกพนดนประมำณ 1 เมตร เชอสำเหตสรำงดอกเหดซงอำจจะเปนดอกเหดของเชอรำ Phelliunus spp. หรอ Ganoderma spp. เชอสำเหตเขำท ำลำยตนปำลมน ำมนทำงซอกทำงใบ และเจรญเขำไปท ำลำยเนอเยอของล ำตน ท ำใหใบมสเหลองซด ทำงใบทสรำงใหมมขนำดเลกลง และมจ ำนวนนอยกวำปกต เมอแผลภำยในล ำตนขยำยตวมำกขนทำงใบแกจะทงตวหกพบ และหอยขนำนกบล ำตนซ งเปนลกษณะอำกำรทคลำยกบอำกำรของโรคล ำตนเนำทเกดจำกเชอรำ Ganoderma spp.

สาเหต : Phelliunus noxius การปองกนกาจด

- ตดทำงใบใหเหลอตอทำงสนเทำทจะท ำไดเพอชวยลดควำมชน - ตดสวนทเปนโรคออก หลงจำกตดสวนทเปนโรคออกแลวพนดวยสำรไตรดมอรฟ - ตรวจสอบตนทเปนโรค โดยใชไมเคำะล ำตนปำลมน ำมนเพอฟงเสยงในบรเวณทถก

ท ำลำย ตดสวนทเปนโรคออก และปฏบตเชนเดยวกบโรคล ำตนเนำ แมลงศตรปาลมน ามน

1. หนอนหนาแมว (slug caterpillar, Darna furva) เปนหนอนของฝเสอกลำงคนขนำดเลก จดอยในกลมหนอนรำนชนดหนง และมควำมส ำคญ

อยำงมำก สำมำรถท ำใหปำลมน ำมนเสยหำยอยำงรนแรงเมอเกดกำรระบำดขน โดยหนอนจะกดท ำลำยใบจนเหลอแตกำนใบ ท ำใหตนชะงกกำรเจรญเตบโต หนอนหนำแมวมระยะไข 4-5 วน ระยะหนอน 30-40 วน ระยะดกแด 9-14 วน ระยะตวเตมวย 6-11 วน

84

วธการปองกนกาจด - ส ำรวจแมลงในพนทเปนประจ ำ เพอวำงแผนกำรก ำจดไมใหแมลงขยำยพนธ เพมขน - จบแมลงท ำลำยโดยตรง อำท เชน จบผเสอในเวลำกลำงวน เกบดกแดตำมคอปำลม

และถำพบหนอนปรมำณนอยสำมำรถก ำจดท ำลำยโดยตรงทนท - สำมำรถใชกบดกแสงไฟนออนสขำว หรอหลอด Black Light วำงเหนออำงพลำสตก

ทมน ำผสมผงซกฟอก โดยใหหลอดไฟอยหำงจำกน ำประมำณ 5-10 ซม. ดกผเสอในชวงเวลำ 18.00-19.00 น.

- เลอกใชสำรฆำแมลงทมผลกระทบตอแมลงทมประโยชนในสวนปำลมน ำมนนอยทสด

2. ดวงกหลาบ (rose beatle, Adoretus compressus) เปนแมลงปกแขงขนำดเลก สน ำตำล ตวเตมวยจะเขำกดท ำลำยใบของตนปำลมน ำมนขนำด

เลกทเพงปลกใหม โดยเฉพำะในพนททมกำรบกเบกใหม ถำรนแรงทำงใบจะถกท ำลำยจนหมดเหลอแตกำนใบ ท ำใหตนชะงกกำรเจรญเตบโต ดวงจะเขำกดกนในชวงเวลำกลำงคนเทำนน

วธการปองกนกาจด เนองจำกจะพบรนแรงในระยะเรมปลกลงในแปลงใหญ ซงสำมำรถใชสำรฆำแมลงประเภท

carbaryl (Sevin 85% WP) อตรำ 40 กรมตอน ำ 20 ลตร carbosulfan (Posse 20% EC) อตรำ 40 มลลลตรตอน ำ 20 ลตร พนทก 7-10 วน

ดวงกหลาบ การทาลายใบปาลมน ามนของดวงกหลาบ

3. ดวงแรด (rhinoceros, Oryctes rhinoceros) เปนแมลงปกแขงขนำดใหญ สด ำ ดำนทองสน ำตำลแดง เพศผมเขำคลำยนอแรดจะยำวโคง

มำกกวำเขำของเพศเมย เฉพำะตวเตมวยเทำนนทเปนศตรพช โดยบนขนไปกดเจำะโคนทำงใบ ท ำใหทำงใบหกงำย และยงกดเจำะท ำลำยยอดออนท ำใหทำงใบทเกดใหมไมสมบรณ มรอยขำดแหวงเปนรว ๆ คลำยรปสำมเหลยม ถำรนแรงจะท ำใหตนตำยได

85

วธการปองกนกาจด - ก ำจดแหลงขยำยพนธ ถอวำเปนวธทดทสด โดยเปนทอยของไข หนอน ดกแด และ

ตวเตมวย แหลงขยำยพนธไดแก ซำกเนำเปอยของล ำตน ตอของตนปำลม ซำกชนสวนของพชทเนำเปอย กองปยหมก กองปยคอก ซำกทะลำยปำลมน ำมน และกองขยะเปนตน

- ก ำจดแหลงขยำยพนธทอยภำยในสวนปำลมน ำมนออกใหหมด - ซำกทะลำยปำลมน ำมนทน ำมำคลมโคนตน ไมควรกองทงไวเกน 3 เดอน ควรเกลย

ใหกระจำยใหมควำมสง 15 เซนตเมตร - ก ำจดไข หนอน ดกแด และตวเตมวย ในแหลงขยำยพนธ โดยน ำมำท ำลำยเสย - ใชเชอรำเขยว อตรำ 200-400 กรมตอกบดกขนำด 2x2x0.5 เมตร กบดกประกอบดวย

ซำกเนำเปอยของพช ขวว ขยมะพรำว กำกกำแฟ หรอขเลอยผสมคลกกนเพอลอใหดวงแรดมำวำงไข และขยำยพนธ จะถกเชอรำเขยวเขำท ำลำยหนอน ดกแด ตำยในทสด - ใชฮอรโมนเพศ (ฟโรโมน)เปนกบดกลอตวเตมวยมำท ำลำย ขณะนสำมำรถสงเครำะหและผลตเปนรปกำรคำ

ระยะไขและหนอน ระยะตวเตมวย

ลกษณะการทาลายปาลมน ามนของดวงแรด

86

กบดกลอตวเตมวยโดยใชฟโรเมน

87

การใชสารเคมปองกนกาจดแมลงในปาลมน ามน

ชนดของแมลง สารฆาแมลง อตราการใช

กรม, มลลลตร/น า 20 ล.

หมายเหต

หนอนหนำแมวและ หนอนรำนกนใบ

คำรบำรล (เซฟวน 85% WP) แลมบดำไซฮำโลทรน (คำรำเต 2.5% EC) ไซฟลทรน(ไบทรอยด 10% EC) บำซลสทรงเยนซส (แบคโทสปน WP) ไตรคลอรฟอน (ดพเทอรเรกซ 95% WP) คลอรไพรฟอส (ลอรสแบน 40% EC) เฟนวำเลอเรต (ซมไซดน 0.3% D)

10 10

5-10 30

15-20 20-30

4 กก./ไร

พนใหทว 1-2 ครง เมอพบหนอนท ำลำยเฉลย 20 ตว ตอทำงใบ และควรพนเมอหนอนอยในระ ยะแทะผ ว ใบ จ ะไดผลดยงขน

ดวงกหลำบ คำรบำรล (เซฟวน 85% WP) คำรโบซลแฟน (พอสซ 20% EC)

40 40

ควรพ น เ ว ล ำ เ ย น จ ะไดผลดทสด

ดวงแรด คำรโบฟรำน (ฟรำดำน 3% G) คลอรไพรฟอส (ลอรสแบน 20% EC) คำรบำรล (เซฟวน 85% WP) แนพทำลน บอล (ลกเหมน)

20 กรม/ตน

100 มล.

1 สวน

6-8 ลก/ตน

- คำรโบฟรำนใสรอบยอดออน และ ซอกโคนของใบ - คลอรไพรฟอสผสมน ำ 20 ลตร รำดรอบย อ ด อ อ น ต น ล ะประมำณ 1 ลตรถดออกมำ - ใชคำรบำรล 1 สวน ผสมกบข เลอย 33 สวน ใสรอบยอดออน ซอกโคน ทำงใบ - ใชลกเหมนใสไวตำมซอกโคนทำงใบ

88

สตวศตรปาลมน ามน ควำมเสยหำยทเกดจำกสตวศตรปำลมน ำมน แบงตำมอำยตนปำลมได 2 ระยะ คอ - ระยะตงแตปำลมเรมปลกใหมจนถงระยะเรมใหผลผลต (อำย 1-3 ป) มกพบ เมน หมปำ หน

และอเหน เขำมำกดโคนตนออนและทำงใบปำลมสวนทตดกบพนดน - ระยะปำลมใหผลผลตจนหมดอำยกำรใหผลผลต (อำย 4-25 ป) ศตรทส ำคญ คอ หน ซงทพบ

ในสวนปำลม ไดแก หนนำใหญ หนทองขำวทงชนดทเปน หนปำมำเลย และหนบำนมำเลย หนพก หนฟนขำวใหญ หนทองขำวสงคโปร นอกจำกนยงพบ เมน กระแต หมปำ และอเหน (1) หนพกใหญ (great bandicoot, Bandicota indica)

พบมำกในสวนปำลมทอำยไมเกน 4 ป โดยเฉพำะทมปำหญำคำ และหญำขน ขนในพนทดงกลำว หนชนดนมขนำดใหญคอตวเตมวย ควำมยำวหวถงล ำตว 246 มลลเมตร ควำมยำวหำง 244 มลลเมตร ควำมยำวตนหลง 56 มลลเมตร ควำมยำวห 30 มลลเมตร หนไมชอบปนปำยตนไม ดงนนมนจะกดกนโคนตนออน ทำงใบ และลกปำลมทอยกบพนดนเทำนน

(2) หนปามาเลย (Malayan wood rat, Rattus tiomanicus) พบมำกในสวนปำละเมำะ ดงหญำทเกดภำยหลงกำรเปดปำใหม พบเฉพำะในภำคใตตงแต

จงหวดประจวบครขนธลงไป โดยเฉพำะในสวนปำลมน ำมนในภำคใต จดวำเปนปญหำทส ำคญทสด แมวำหนชนดนจะปนตนไมไดคลองแคลว แตกตดกรงดกไดงำย หนปำมำเลยชอบกนลกปำลมทงดบ และสก ตลอดจนดอกตวผดวย หนปำมำเลยจะเรมเขำท ำลำยปำลมตงแตปำลมอำย 4 ป เปนตนไป และจะขยำยพนธอยำงรวดเรว ขนำดควำมยำวหวถงล ำตว 100-180 มลล เมตร ควำมยำวหำง 125-198 มลลเมตร (85-124%ของควำมยำวหวถงล ำตว) ควำมยำวตนหลง 28-32 มลลเมตร ควำมยำวห 16-22 มลลเมตร น ำหนกตว 55-152 กรม เตำนมทบรเวณคอถงขำหนำ 2 ค และบรเวณทขำหลง 3 ค ขนดำนหลงสน ำตำลมะกอก และจะเขมขนในบรเวณกลำงหลง ขนเรยบนมไมมขนแขงปน ขนดำนทองขำวลวน หรอขำวอมเทำจำง

(3) หนบานมาเลย (Malaysian house rat, Rattus rattus diardii) พบในทงหญำทตดกบหมบำน หรอเมอง ในสวนปำลมน ำมนทำงภำคใตของประเทศไทย หน

บำนมำเลยมขนำดใหญกวำหนปำมำเลย ขนำดควำมยำวหวถงล ำตว 110-200 มลลเมตร ควำมยำวหำง 80-119% (ของควำมยำวหวถงล ำตว) ควำมยำวตนหลง 30-38 มลลเมตร น ำหนก 180 กรม เตำนมทบรเวณอก 2 ค ทบรเวณขำหลง 3 ค ขนดำนหลงสน ำตำลปนเทำ สวนททองสจะแตกตำงกนมำกพบตงแต สเทำออน ถงเทำเขมปนน ำตำล แดง ดงนน สขนดำนหลง และดำนทองคลำยกนจนแยกไมเดนชด

89

ขอพจารณาในการปองกนกาจดหน - เมอตนปำลมยงมขนำดเลก (1-3 ป) ถำพบควำมเสยหำยแมเพยงตนเดยวกควรด ำเนนกำร

ปองกนก ำจดทนท - เมอตนปำลมใหผลผลตแลวหมนส ำรวจทะลำยปำลมถำพบรอยท ำลำยใหม (ในผลดบสงเกต

รอยกดยงเขยวสดไมแหง) ทเกดจำกหนกนผลปำลมบนตนตงแต 5 เปอรเซนต คอ ใน 100 ตน พบรอยท ำลำยใหม 5 ตน ขนไปใหท ำกำรปองกนก ำจดทนท วธปองกนกาจด

โดยไมใชสำรเคม ไดแก - กำรลอมรวรอบโคนตนปำลมทมอำย 1-3 ป ดวยไมไผหำงจำกโคนตน ประมำณ

10 เซนตเมตร ปกเสำใหแนนโดยสงจำกพนดนประมำณ 30 เซนตเมตร แตละเสำหำงกนไมเกน 5 เซนตเมตร เพอปองกน เมน หรอหมปำ กดตนปำลม

- กำรลอมต กำรดกโดยใชกรงดก และกบดกชนดตำง ๆ - กำรเขตกรรม โดยหมนถำงหญำรอบตนปำลมเพอไมใหเปนทหลบก ำบงของหน - วธธรรมชำต คอกำรอนรกษสตวศตรธรรมชำต เชน งสง งแมวเซำ งแสงอำทตยงเหำ พงพอน

เหยยว นกเคำแมว นกแสก ฯลฯ สตวเหลำนจะจบหนกนเปนอำหำร

นกแสก

90

ใชสำรเคม ไดแก -ใชสำรฆำหนทออกฤทธเฉยบพลน เชน เหยอพษ ซงคฟอสไฟด 1% ใชเมอมหนจ ำนวนมำก

และตองกำรลดหนลงอยำงรวดเรว ใหใชสำรฆำหนทออกฤทธเฉยบพลน ในขนแรกหลงจำกนน 1 สปดำห ใหใชสำรฆำหน ออกฤทธชำตอเนองกน จนหนกนเหยอนอยกวำ 20 เปอรเซนต

-ใชสำรฆำหนออกฤทธชำ เชน รำคมน คลแรค เลค สะตอม ฯลฯ หนกน เขำไปจะไมตำยทนททนใด แตจะเหนซำกหนภำยหลงกนเสรจแลว 7-10 วนขนไป ขอควรระวงสาหรบการใชเหยอพษซงคฟอสไฟด (1) หำมใชมอเปลำคลกสำรฆำหน ในกำรวำงเหยอ ตองวำงในททปลอดภยจำกเดก และสตวเลยงอน ๆจดทวำงเหยอพษไมควรวำงเกน 5 กรมตอจด (2) ไมควรใชในวนทฝนตกเพรำะเมอเหยอพษถกควำมชนจะเสอมสภำพ การใชสารเคมออกฤทธชากาจดหน

ชนดของหน สารกาจดหน อตราใช วธการใช หนนำใหญ หนทองขำว หนปำมำเลย หนบำนมำเลย หนพกใหญ หนฟนขำวใหญหนฟนเหลอง

โบรดฟำคม (คลแรต 0.005%) โฟลคมำเฟน (สะตอม 0.005%) โบรมำดโอโลน (เลค 0.005%) ไดฟทอำโลน (บำรำด 0.0025%)

1 กอน/ปำลมน ำมน /1 ตน

ทก ๆ 6 เดอน วำงเหยอพษทโคนตนปำลมน ำมนตนละ 1 กอน ๆ ละ 5 กรม ตรวจสอบทก ๆ 10 วน ถำพบหนกนเหยอมำกกวำ 20% ตองเตมเหยอดำนทถกกนจนเทำเดม และจะหยดวำงเหยอเมอพบกนนอยกวำ 20% ควรวำงเหยอพษใหชดโคนตนปำลม และอยำวำงขวำงทำงน ำไหล หำมบรโภคเนอหนในบรเวณทวำงเหยอพษ ระวงสตวเลยงมำกนเหยอพษ และซำกหนตำย กรณพบหนพกใหญ หรอหนฟนขำวใหญใหเพมเหยอพษเปนตนละ 5 กอน

91

วชพชในสวนปาลมน ามน วชพชในสวนปำลมน ำมน มทงวชพชฤดเดยว (annual weeds) และวชพชหลำยฤด หรอวชพช

ขำมป (perennial weeds) แบงออกไดเปน 3 ประเภท คอวชพชใบแคบ ไดแก หญำคำ หญำเหบ หญำดอกแดง หญำตนกำ หญำตนนก หญำมำเลเซย เปนตน วชพชใบกวำง ไดแก ขไกยำน กระทกรก ผกปรำบ ผกบงไร สำบเสอ สำบแรง สำบกำ ผกยำง ผกโขม น ำนมรำชสห เปนตน และ เฟรน ไดแก เฟรนกำงปลำ ผกกดแดง ยำนโซน ยำนลเภำ เปนตน

กำรควบคมวชพชมหลำยวธ เชน กำรใชแรงงำน กำรใชเครองจกรตดวชพช กำรใชวสดคลมดน กำรปลกพชคลมดน โดยใชพชตระกลถว และกำรใชสำรก ำจดวชพช

กำรใชสำรก ำจดวชพช เปนวธทมประสทธภำพดกวำกำรควบคมวชพชดวยวธอน ชนดสำรก ำจดวชพช อตรำกำรใช และวธกำรใชแสดงในตำรำงโดยผสมน ำ 60-80 ลตรตอไร ใชหวพนปลอยน ำยำรปพดพนใหทวตนวชพช หลกเลยงละอองสำรถกใบ และตนปำลมน ำมน

การใชสารเคมกาจดวชพชในสวนปาลมน ามน

สารกาจดวชพช อตราการใช มลลลตร/ไร

กาหนดการใช ชนดวชพชทควบคมได

หมายเหต

พำรำควอท (27.6% SL)

300-600 วชพชก ำลงเจรญเตบโตหรอทงอกใหมมควำมสงไมเกน 15 ซม.

วชพชฤดเดยวทงอกจำกเมลดประเภทใบกวำง และใบแคบ

หลกเลยงละอองน ำปลวไปถกใบ หรอล ำตนทมสเขยว พนซ ำ หรอพนเปนจดกบวชพชขำมปหรอไมพม

กลโฟซเนต-แอมโมเนยม (15% SL)

800-2,000 วชพชก ำลงเจรญเตบโตและกอนออกดอก

วชพชฤดเดยว และขำมปประเภทใบแคบและใบกวำง

ระยะปลอดฝน 4-6 ชม.

ไกลโฟเสท (48% SL)

500-600 วชพชก ำลงเจรญเตบโตและ กอนออกดอก

วชพชฤดเดยว และขำมป ประเภทใบ

ระยะปลอดฝน 4-6 ชม.

92

บทท 6 การเกบเกยวและการแปรรปปาลมน ามน

การเกบเกยวปาลมน ามนจดเปนกจกรรมทมความสาคญเปนอยางมาก เนองจากเปนกจกรรมทเปนปจจยทมผลตอการกาหนดปรมาณและคณภาพของปาลมน ามนทไดจากการสกดน ามนปาลมดบ โดยปรมาณน ามนดบน นนยมคานวณจากอตราสวนของน ามนทสกดไดตอผลผลตทะลายปาลม ซงมปจจยทมผลตอคณภาพดงกลาวน น ไดแก การดแลรกษา พนธ และระยะเวลาทเหมาะสมตอการเกบเกยวทะลายปาลม โดยปจจยทสาคญทสดตอคณภาพและอตราสวนน นกคอ การเกบเกยวทะลายปาลมทเหมาะสมนนเอง การพฒนาการของผลปาลมน ามน การพฒนาการต งแตเรมผสมเกสรไปจนกระทงสกแกจะใชเวลาประมาณ 5 ½ - 6 เดอน แตท งน อาจจะมความคลาดเคลอนบางท งน ข นกบความอดมสมบรณของตน ฤดกาลทแตกตางกน โดยในชวงทมฝนตกตดตอกนจะสงผลใหผลปาลมสกแกเรวข น สาหรบสวนทใชสาหรบสกดน ามนจะเกดจาก 2 สวนดวยกน คอ สวนทเปนเลอกผล (Mesocarp) และสวนทเปนเน อผล (Kernel) การพฒนาการของผล จะสามารถแบงไดเปน 3 ระยะไดแก

1. การพฒนาการของเปลอกช นนอก เรมต งแตตดผล หลงจาก 3 สปดาหไปแลว โดยการพฒนาในสวนของเปลอกยงคงดาเนนตอไป จากน นเซลตางๆในรงไขจะเรมแบงตวและเรมแบงหนาทอยางชดเจน โดยมการพฒนาช นเปลอกและกะลาไปเรอยๆจนกระทงในสปดาหท 15 กจะเหนเสนใย

2. การพฒนาการของเน อใน จะมการพฒนาควบคไปกบการพฒนาของกะลา โดยจะเรมเมอปาลมอาย 3 สปดาหข นไป เน อเยอของกะลาจะพฒนาจากสขาวเปนสน าตาลเขม หลงสปดาหท 13 และ 14 ไปแลว การพฒนาของเน อในกะลาจะหยดการเพมขนาด

3. การเปลยนสผล มการเพมข นของคลอโรฟลลในช นเปลอกและมการเพมข นจนถงปรมาณสงสดเมอปาลมน ามนมอาย 14-15 สปดาห หลงจากน นคลอโรฟลลกจะเรมสลายไป เน อในเรมหยดการขยายขนาด และเรมมการเปลยนแปลงของสช นเปลอก ทาใหเกดการสะสมปรมาณคารโรทนเพมข น ในขณะทปรมาณของคลอโรฟลลลดลง การเพมข นของปรมาณคารโรทนจะเพมไปพรอมๆกบการเพมปรมาณน ามนในช นเปลอก โดยคารโรทนในผลออนจะทาหนาทในการดดซบพลงงานแสงทมความยาวคลนใกลเคยงกบรงส Ultra-violet ในขณะทคารโรทนในผลแกจะทาหนาทคลายฉนวนในการปองกนการออกซเดชนของน ามน

93

การเปลยนสเปลอกปาลมน ามน ม 3 ประเภท คอ 1)Virescens fruit ผลปาลมดบมสเขยว เมอสกเปนสสม และจกของผลหลดรวง ทปลายยอด

ของผลม persistent stigma ซงมวงแหวนสเขยวอยรอบๆ 2)Nigrescens fruit ผลปาลมดบมสมวงเขมจนถงดา เมอสกเปนสแดงสม และจกของผลม

สน าตาลหรอดาเหมอนเดมไมวาดบหรอสก 3)Albescens มสผวเปลอกเมอสกเปนสเหลองซด โดยทวไปพบนอยมาก

Virescens fruit Nigrescens fruit ในชวงทปาลมน ามนแกจดชวงน จะเกดแปงในปรมาณคอนขางสง จากน นจงคอยๆเปลยนเปน

น ามน เรยกวา กลเซอไรด (Glyceride) จากน นหลงจากทสของผลเรมเปลยนแปลง กจะสรางเอนไซมชนดหนง เรยกวา ไลเปส (lipase) ทาหนาทในการเปลยนกลเซอไรดใหเปนกรดไขมนอสระกบ กลเซอรอล ในชวงทผลปาลมเรมสกปรมาณกรดไขมนอสระยงมในระดบนอย แตเมอมการตดทะลายปาลมออกจากตนปรมาณกรดไขมนอสระจะคอยๆเพมข นในสวนของเปลอกผล ประมาณ 1-5% ภายในเวลาประมาณ 20 นาท แตหากมการเกบเกยวทไมถกตอง เกดการตกกระทบลงสพ นในระหวางการเกบเกยวกจะสงผลใหเกดปรมาณกรดไขมนอสระเพมข นอกหลายชนด ไดแก Linoleic acid, Myristic acid, Oleic acid, Palmitic acid, และ Stearic acid เปนตน โดยยงมปรมาณกรดไขมนอสระมากข นเทาใด กสงผลใหคณภาพของผลผลตปาลมน ามนลดตาลงมากเทาน น

องคประกอบของทะลายและเปอรเซนตน ามนตอทะลาย พบวา สวนทสามารถจะสกดน ามนไดม 2 สวน คอ เปลอกนอกและเมลด มสดสวนเปน 62.35% และ 10.85% ของทะลาย และสวนทไมมน ามน คอ กานผลและกานทะลาย มสดสวนเปน 9.35% และ 17.44% ของทะลาย นอกจากน จะพบวา ทะลายปาลมน ามนทมการพฒนาสผล 100% มน ามนตอทะลาย 28.37% น าในเน อผล 34.38% สวนทะลายทมการสกแกเพยง 60-70% มน ามนตอทะลาย 19.01% น าในเน อผล 53.35%

94

ดชนการเกบเกยวปาลม ดชนการเกบเกยวปาลมน ามนนอกจากจะสามารถประเมนจากสเปลอกแลว ยงสามารถประเมน

จากผลปาลมน ามนทสกและรวงหลนลงพ นดน เชน ทะลายปาลมทจดไดวาอยในชวงทสกพอด ควรมผลปาลมรวงลงพ นดนเฉลยประมาณ 2 ผล/น าหนกทะลายปาลมสด 1 กโลกรม แตท งน อาจจะตองสงเกตลกษณะอนๆควบคไปดวยเชนกน นอกจากน หากพบวามการปลอยใหทะลายปาลมน ามนสกเกนไปกจะสงผลใหเกดกรดไขมนอสระเพมสงข นอยางรวดเรวอกดวย ซงไมเปนผลดตอการจาหนายผลผลตปาลมน ามนของเกษตรกร ดงน นสงทตองคานงเปนอนดบตนๆของการผลตปาลมน ามนนนกคอ ระยะการเกบเกยวผลผลตปาลมน ามนทเหมาะสมเพอลดปรมาณการเกดกรดไขมนอสระ

การกาหนดระยะเวลาและรอบการเกบเกยวทเหมาะสมน น ตองพจารณาถงความสมพนธระหวางปรมาณของผลปาลมสกในทะลายกบคาใชจายแรงงาน คาขนสง สภาพดนฟาอากาศและ การข นลงของราคาปาลมสดในขณะน น โดยปกตจะพบวาราคาน นจะคอนขางมความผนผวนตลอดเวลาดวยเชนกน

สทะลาย ผล และเน อผลทพฒนา 100%

สทะลาย ผล และเน อผลทพฒนา 80-90%

95

สทะลาย ผล และเน อผลทพฒนา 65%

ทะลายปาลมสกสสม ทะลายปาลมสกสแดง มาตรฐานคณภาพทะลายปาลม สานกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต. 2552 ไดกาหนดช นคณภาพทะลายปาลมน ามน เปน 3 ช น ดงน

1. ช นพเศษ (extra class) ทะลายปาลมน ามนช นน ตองมคณภาพดทสด มทะลายปาลมสก ไมนอยกวา 90 % และทะลายกงสก ไมเกน 10 % ของจานวนทะลายปาลมน ามนในรน หรอมสดสวนน ามนตอทะลาย ไมนอยกวา 24 %

2. ช นหนง (class I) ทะลายปาลมน ามนช นน ตองมคณภาพดทสด มทะลายปาลมสกไมนอยกวา 80 % และทะลายกงสก ไมเกน 20 % ของจานวนทะลายปาลมน ามนในรน หรอมสดสวนน ามน ตอทะลาย ไมนอยกวา 22 %

3. ช นสอง (class II) ทะลายปาลมน ามนช นน ตองมคณภาพดทสด มทะลายปาลมสกไมนอยกวา 70 % และทะลายกงสก ไมเกน 30 % ของจานวนทะลายปาลมน ามนในรน หรอมสดสวนน ามน ตอทะลาย ไมนอยกวา 20 %

96

เครองมอการเกบเกยวปาลมน ามน 1. เสยมแทงทะลายปาลม หนากวางประมาณ 4 น ว ดามยาว เบา โดยทวไปจะใชกบปาลม

อายไมเกน 8 ป และมความสงไมเกน 9-10 ฟต 2. มดขอดามยาว เหมาะสาหรบตนปาลมน ามนทมอายมากกวา 8 ป เนองจากการใชเสยมแทง

น นไมสะดวก การใชมดขอน นควรมการลบใหคมอยเสมอเพอสามารถใชผอนแรงในการเกบเกยวทะลายปาลมน ามนไดเปนอยางด

เสยมสาหรบตดแตงทะลายและทางปาลมน ามน วธการเกบเกยวปาลมน ามน 1. ควรมการตดแตงทางลาเลยงปาลมน ามนในแตละแปลงใหเรยบรอย สะดวกตอการตดและการขนยาย 2. ควรมการวางทางใบปาลมน ามนทตดแตงแลวใหเปนระเบยบอยาใหปดก นทางระบายน าในแปลง 3. ควรคดเลอกทะลายปาลมสกโดยการสงเกตจากมาตรฐานของสผล ซงผลจะเปลยนเปน สสมแดงและจานวนผลสกทรวงหลนลงบนพ นประมาณ 10-12 ผล 4. ควรมการตดข วทะลายปาลมใหส นทสดเพอใหงายตอการขนสง และเพอใหสะดวก ตอการเขาสโรงงาน และจะยงใหไมถกกดราคาจากโรงงานผรบซ ออกดวย

5. การเกบรวบรวมผลผลตปาลมน ามน จาเปนตองคานงถงความบอบช าทอาจจะเกดข นไดจากการเทผลผลตรวมไวดวยกนจนอาจสงผลใหปรมาณกรดไขมนอสระจะเพมมากข น

97

การเกบเกยวปาลมน ามน ปาลมน ามน อาย 2-5 ป เมอปาลมน ามนใหดอกตวเมยประมาณ 50 %ของพ นท กจะเรมเดดดอก

ท ง ควรมการเดดดอกท งตดตอกนประมาณ 6-18 เดอน ซงจะสงผลใหสามารถเกบเกยวปาลมน ามนไดคร งแรกเมอปาลมน ามนอาย 3-4 ป ถาหากเปนชอดอกออนจะสามารถใชวธดงชอดอกดวยมอได แตถาเปนชอดอกทมอายมากกวา 6 เดอน ควรใชสวใบแคบเพอปองกนไมใหตนปาลมน ามนเกดบาดแผล การเดดชอดอกท งทาใหมการสะสมคารโบไฮเดรตในลาตนเพมข น ทะลายทไดจะมคณภาพและมความสมบรณมากข น แตหากไมมการตดชอดอกปาลมชดแรกท งจะสงผลให ทะลายปาลมน ามนในชดน น มขนาดเลกและคณภาพตา ท งในแงจานวนผลตอทะลายและเปอรเซนตน ามนในเน อผล และยงสงผลใหมการสะสมทะลายเนามากข นดวย สาหรบเครองมอทใชเกบเกยวปาลมน ามนทอายน จะเปนเสยมขนาดเลก ความกวาง 7-12 ซม. ความยาว 25 ซม. ความยาวตลอดท งตวเสยมและดาม คอ 145 ซม. โดยใชเสยมแทงไปตรงกานทะลาย และตดใหชดทะลาย กานทะลายไมควรยาวเกน 5 ซม. สาหรบปาลมน ามนทอายนอยควรหลกเลยงการตดทางใบทมสเขยว เนองจากทางใบปาลมน ามนทมสเขยวยงคงมประสทธภาพในการสงเคราะหแสงและสามารถเปลยนรปพลงงานเปนคารโบไฮเดรตสะสมในลาตน สงผลใหตนปาลมน ามนมความสมบรณและแขงแรงมากข น

ปาลมน ามนอาย 5 ปข นไป การเกบเกยวปาลมน ามนอายมากกวา 5 ป แตกตางจากปาลม อายนอยกวา 5 ป เนองจากตนปาลมน ามนสงทาใหการทางานและการดความสกของทะลายยากข น เครองมอทใชในการเกบเกยวจะใชเปนใบมดรปเคยว ยาวประมาณ 60 ซม. ดามเปนไมไผหรออะลมเนยม ซงการตดทะลายทาโดยการเอาใบมดเกยวกบกานทะลายแลวออกแรงดงลง ถาทะลายไมหลดใหเลอนใบมดมาไวทตรงปลายทะลายแลวดงเพอใหหางจากใบทไมตองการตด เมอใชใบมดรปเคยวตดทะลายกจะตดใบรองทะลายออกดวย ควรตดทางใบใหเหลอทางใบรองรบทะลายปาลมน ามน 2 ทาง และนาทางใบทตดแตงมาเรยงระหวางแถวปลก และทก ๆ 4-5 ปควรวางสลบแถวเพอเพมปรมาณอนทรยวตถใหแกดน นอกจากน นตองมการดแลตนปาลมน ามน โดยตองมการเลาะทางเกา ตนเฟรน ตนปาลมทงอกในกาบของทางใบปาลมน ามน และทาความสะอาดรอบคอตนโดยการเอาชอดอกตวผและทะลายทเปนโรค เพอปองกนการสญเสยของผลผลตจากลกรวงทจะรวงลงมาสะสมทกาบทางใบปาลมน ามน รอบหรอความถของการเกบเกยว รอบหรอความถของการเกบเกยวปาลมน ามนในแตละแปลงจะมรอบของการเกบเกยวแตกตางกน บางสวนอาจเกบเกยว 2 คร งตอเดอน ในขณะทสวนทมขนาดเลกจะมรอบของการเกบเกยวถข น รอบของการเกบเกยวจะเปลยนไปตามฤดกาล มาตรฐานความถทใชของประเทศไนจเรย คอ ทกๆ 7 วน ถามผลผลตออกมามาก ความถกถข นดวย ในมาเลเซย ชวง 6 เดอนแรก รอบความถจะทกๆ เดอน และ 1 ปตอไป เกบทกๆ 15 วน หลงจากน นเกบทก 7- 10 วน โดยทวไปรอบการเกบเกยวทแมนยาทสด

98

จะข นอยกบมาตรฐานความสกและดชนการเกบเกยว ซงไดแก จานวนผลรวง ถาปลอยใหผลรวงมากเกนไปกจะทาใหสญเสยคณภาพของน ามน ความสก

การเกบเกยวปาลมน ามนทมความสกแกทเหมาะสมจะสงผลใหมการขายในราคาทสงข นและจะยงสงผลใหมคณภาพน ามนทดอกดวย สาหรบรปแบบการสกของทะลายปาลมน ามนจะเรมสกจากช นนอกของทะลายกอน โดยเมอผลปาลมเรมสกจะมการเปลยนแปลงในสวนของสผวเปลอกผล เชน เปลยนจากผลดบสดาเปนสสมแดง หรอผลดบสเขยวเปนสสม ในระยะน ผลปาลมมการหลดรวงจากทะลายปาลม ดงน นการเปลยนแปลงสเปลอกและการหลดรวงของผลสามารถใชเปนดชนการเกบเกยวปาลมน ามนไดเปนอยางด ชวงระยะเวลาหลดรวงของผล อยในชวง 11-20 วนข นอยกบขนาดของทะลาย ในสวนปาลมน ามนขนาดใหญ จะใชการหลดรวงของผลปาลมน ามนจานวนเลกนอย ในชวงทผลปาลมสกจะมการเปลยนแปลงทางกายภาพ โดยเน อผลปาลมออนนมลง ทาใหมรอยช าและเกดบาดแผลไดงาย ซงการเกดบาดแผลของผลปาลมจะสงผลใหมการทางานของเอนไซมเพมสงข น ซงเอนไซมจะทาใหเกดการเปลยนจากน ามนเปนกรดไขมนอสระ โดยทวไปทะลายปาลมทสกมกรดไขมนอสระประมาณ 0.5% เมอสงทะลายปาลมน ามนไปยงโรงงานจะมคากรดไขมนอสระ ประมาณ 2.0% น ามนปาลมดบทสกดไดตามมาตรฐานควรมคากรดไขมนอสระไมเกน 5% มาตรฐานความสก

การเกบเกยวปาลมน ามน เพอใหไดปรมาณน ามนสงสดและมปรมาณกรดไขมนอสระ เปนทยอมรบทางเศรษฐกจน นมหลายเกณฑมาตรฐาน แตโดยทวไปจะใชเกณฑ คอ ควรมผลรวงบนพ นดนอยางนอย 2 ผล ตอ 1 กโลกรม ถาทะลายขนาด 10 กโลกรม มจานวนผลรวงนอยกวา 20 ผล กใหรอเกบในรอบตอไป ถามรอบเกบเกยวทกๆ 10 วน หรอสภาพคอนขางช น แตถาทะลายมขนาด 10 กโลกรม และมผลรวงบนดน 15 ผลกสามารถเกบเกยวทะลายน นได การวเคราะหเปอรเซนตน ามนตอหนกแหงของผลช นใน ช นนอกของทะลาย และผลรวง ไมมความแตกตางกน คณภาพของน ามน

น ามนปาลมดบทสกดได (crude palm oil) จากทะลายปาลมสดตองมกรดไขมนอสระ (free fatty acid) ไมเกน 5 % ซงกรดไขมนอสระทเกดข นมผลตอคณสมบตทางกายภาพของน ามนเชน จดหลอมเหลว และจดตกผลก และนอกจากน ในน ามนทมกรดไขมนอสระสง ในขบวนการกลนน ามนบรโภคตองมคากรดไขมนอสระไมเกน 0.2 % จงตองมการกาจดกรดไขมนอสระออกจากน ามนในข นตอนของการกลนใส ทาใหปรมาณน ามนกลนใสลดลง ดงน นการจะเพมคณภาพน ามนปาลมดบจาเปนตองทราบปจจยทมผลตอการสรางและยบย งกรดไขมนอสระ

99

ปจจยทมผลตอการสรางกรดไขมนอสระ 1. การไดรบแรงกระเทอนทางกายภาพ เชน การเกบเกยวและการขนสง สงผลใหเซลลในช น

เปลอกบอบช า ทาใหเกดปฏกรยาทางเคม เกดการhydrolysis ของน ามน ทาใหมการสรางกรดไขมนอสระข นซงมกเกดกบทะลายทมความสกมากเกนไป

2. การเกบเกยวทะลายปาลมน ามนทสกเกนไป ในสวนของผนงเซลลทหมน ามน (ถงน ามน) จะเปราะแตกไดงายกวาทะลายปาลมน ามนทสกพอด การเกบเกยวปาลมน ามนในระยะน จะสงผลใหผลปาลมจะไดรบอทธพลของแรงกระทบกระเทอนมากกวาทาใหเซลลแตกหกไดงาย ทาใหมการสรางกรดไขมนอสระมากข น

3. เช อจลนทรย เช อจลนทรยสามารถเขาไปทาลายผลปาลมน ามนไดในสภาพของปาลมน ามนทไดรบการกระทบกระเทอนจนเกดบาดแผล ซงจลนทรยจะไปชวยเรงการสรางกรดไขมนอสระใหเกดมากข น

4. ระยะเวลาเกบเกยวจนถงโรงงานสกด ระยะเวลาการขนสงและการดแลทะลายปาลมหลงเกบเกยวมผลตอการสรางกรดไขมนอสระเปนสวนทสาคญ เนองจากทะลายสกจะมการเจรญเตบโตของเอนไซมไลเปสในชวงสปดาหสดทายของการพฒนาของทะลายปาลมและจะเพมสงข นเมอมสภาวะทเหมาะสมเชน มน า และอณหภมทเหมาะสม จะทาใหคากรดไขมนอสระในน ามนทสกดไดจากทะลายเพมข น

การแปรรปปาลมน ามน สาหรบสถานการณการผลตน ามนในตลาดโลก พบวา ปาลมน ามนเปนพชน ามนทมศกยภาพทใชสาหรบการบรโภคและอปโภคมากทสดเปนอนดบตนๆ นอกจากน ยงสามารถใหปรมาณน ามน /หนวยพ นทปลกสงมาก เมอเปรยบเทยบกบถวเหลองและเมลดแรพ โดยการสกดน ามนปาลมจะสามารถสกดไดจาก 2 สวน คอ สวนของเปลอกนอกและจากเมลด ซงมองคประกอบทางเคมทแตกตางกน แตท งน จะเหนวาท งในสวนของน ามนมะพราว น ามนถวเหลอง น ามนถวลสง น ามนหม คอ สารอนทรยจาพวกหนงทเรยกวาเอสเตอรซงโมเลกลประกอบดวยสารเคม 2 ชนด คอ กลเซอรอลหรอกลเซอรน และกรดอนทรยหรอกรดคารบอกซลกเชอมตอกนดวยพนธะเคมทแขงแรง

ประเภทของการสกด 1. น ามนปาลมจากเปลอกนอก น ามนปาลมโดยทวไปหบไดจากเปลอกนอกของผลปาลมเมอหบจะไดน ามนปาลมดบ

มลกษณะเหลวมน าปนอย หลงจากน นจะนามากรองแยกสงสกปรกและเสนใยออก แลวนาไปขจดความช นใหอยในมาตรฐาน เพอลดการเกดปฏกรยาไฮโดรไลซส ระหวางการเกบทะลายขนสงน ามนปาลมดบทไดบรรจลงเกบในถง เพอรอนาขายใหกบโรงกลนใสน ามนปาลมตอไป

100

น ามนปาลมดบแยกเปน 2 สวน สวนใสและสวนทเปนไข โดยทวไปจะหลอมเหลวประมาณ 40 องศาเซลเซยส และจดแขงตวระหวาง 25-50 องศาเซลเซยส ซงข นอยกบชนดและปรมาณกรดไขมนทเปนองคประกอบอย น ามนปาลมดบจะมลกษณะสแดงสม ซงเปนสวนของสารคารโรทนอยด ประกอบดวยเมดสทเรยกวา คาโรทน ไลโคปน และซนโตฟล และอาจมกลนซงเกดจากปฏกรยาออกซเดชนของP-ionome น ามนปาลมดบมองคประกอบของกรดไขมน

2. น ามนปาลมเมลดในปาลม เมลดในปาลมจะมน ามนประมาณ 46-57% การหบน ามนเมลดในทาไดโดยหบดวยแรงอดสง ๆ

หรอสกดดวยตวทาละลาย น ามนทไดแตกตางจากน ามนจากเปลอกปาลม แตมคณสมบตและสวนประกอบใกลเคยงกบน ามนมะพราว น ามนเมลดในจะใสไมมสถงสเหลองออน กรดไขมนทมอยสวนมากจะเปนกรดไขมนอมตวคลายกบทพบในน ามนมะพราว กระบวนการผลตน ามนปาลม ประกอบดวย 2 กระบวนการหลก คอ 1. กระบวนการสกดน ามนปาลม (Mill Processing)

ทะลายปาลมน ามนทไดจากการเกบเกยวแลวจะถกขนสงไปยงโรงงานสกดน ามนปาลม ซงมกระบวนการสกดน ามน 2 แบบ คอ แบบมาตรฐาน (หบน ามนแยก) และแบบหบน ามนผสม โดยโรงงานแบบมาตรฐานเปนโรงงานทมกาลงการผลตสง ประมาณ 30 - 80 ตน/ชวโมง และน ามนทไดจดเปนน ามนเกรดเอ เนองจากมการแยกชนดของน ามนปาลม สาหรบโรงงานแบบหบน ามนผสมเปนโรงงานทมกาลงการผลตคอนขางตา และน ามนทสกดไดเปนน ามนผสมระหวางน ามนปาลมจากเปลอก และน ามนเมลดในปาลม สาหรบรปแบบการสกดน ามนปาลมแบบโรงงานมาตรฐานจะมการสกดดงรป

101

โรงงานสกดน ามนแบบมาตรฐาน

102

โรงงานผลตน ามนแบบมาตรฐานมกระบวนการผลตน ามน 4 ข นตอน คอ 1. การอบทะลายดวยไอน า (sterilization) อบทอณหภม 130 - 135 ๐C ความดน 2.5 – 3.0 bars

นาน 50 - 75 นาท การอบทะลายจะชวยหยดปฏกรยาไลโปไลซส ททาใหเกดกรดไขมนอสระในผลปาลม และชวยใหผลปาลมออนนมหลดจากข วผลไดงาย

2. การแยกผล (stripping) เปนการสงทะลายเขาเครองแยกผลปาลมออกจากทะลาย สาหรบทะลายเปลาจะถกแยกออกไป จากน นนาผลปาลมไปยอยดวยเครองยอยผลปาลม เพอใหสวนเปลอกแยกออกจากเมลด

3. การสกดน ามน (oil extraction) นาสวนเปลอกอบทอณหภม 90 – 100 ๐C นาน 20 - 30 นาทจากน นผานเขาเครองหบแบบเกลยวอดค จะไดน ามนปาลมดบทมองคประกอบคอ น ามน 66 % น า 24 % และของแขง 10 %

การแยกสวนและการกลนบรสทธน ามนปาลมดบ และน ามนเมลดในปาลม

103

4. การทาความสะอาดน ามนปาลมดบ (clarification) นาน ามนปาลมดบทไดจากการสกด สงไปยงถงกรองเพอแยกน าและของแขงออก จากน นนาเขาเครองเหวยงเพอทาความสะอาดอกคร ง และไลน าออกเพอทาใหแหง สงเขาถงเกบน ามนเพอรอการกลนหรอจาหนายตอไป น ามนปาลมดบทไดแยกเปนสองสวนคอ 1)สวนบนมลกษณะเปนของเหลวสสมแดง (crude palm oil olein) ประมาณ 30 - 50 % และ 2)สวนลางมลกษณะเปนไขสเหลองสม (crude palm oil stearin) ประมาณ 50 - 70 % สาหรบกากผลปาลมจะถกนามาแยกเสนใยออกจากเมลด นาเมลดทไดมาอบแหงและทาความสะอาด จากน นนาเขาเครองกะเทาะเพอแยกกะลาออก และนาเมลดในมาอบแหงใหมความช นไมเกน 7 % จากน นบรรจกระสอบเพอรอจาหนาย หรอหบน ามนตอไป น ามนปาลมดบและน ามนเมลดในปาลมทไดจากกระบวนการสกด สามารถสงเขาสโรงงานเพอทาใหบรสทธ หรอจะนาไปแยกสวน (fractionation) กอนกได ซงจะไดน ามนปาลมทมคณสมบตแตกตางกนไป

องคประกอบของน ามนปาลมดบ 1. Glycerides ประมาณ 95 % 2. Fatty acids ประมาณ 3 - 5 % 3. Minor & Trace component ประมาณ 1% ซงประกอบไปดวย phytonutrient ทมคณคาทาง

อาหารสง และสารอน ๆ เชน carotenoid, tocopherols, tocotrienols, sterols, triterperpene alcohols, phospholipids, glycolipids, terpenic hydrocarbons, waxes และ impurities จากกระบวนการสกดปาลมน ามน สามารถแบงน ามนปาลมตามวตถดบทใชสกดเปน 2 ชนด คอ น ามนปาลมดบ และน ามนเมลดในปาลมดบ ซงมองคประกอบกรดไขมนทแตกตางกน โดยน ามนปาลมดบและน ามนเมลดในปาลม มองคประกอบของกรดไขมนอมตว:กรดไขมนไมอมตว ในสดสวนประมาณ 50:50 และ 82:18 ตามลาดบ

104

องคประกอบกรดไขมนของน ามนปาลมดบ และน ามนเมลดในปาลม

กรดไขมน น ามนปาลมดบ

(Crude Palm Oil) น ามนเมลดในปาลม (Palm Kernel Oil)

กรดไขมนอมตว 50 % 82 %

C 6:0 (caproic acid) - 0.1 - 0.5

C 8:0 (caprylic acid) - 3.4 - 5.9

C10:0 (capric acid) - 3.3 - 4.4

C12:0 (lauric aid) 0.1 - 0.4 46.3 - 51.1

C14:0 (myristic acid) 1.0 - 1.4 14.3 - 16.8

C16:0 (palmitic acid) 40.9 - 47.5 6.5 - 8.9

C18:0 (stearic acid) 3.8 - 4.8 1.6 - 2.6

C20:0 (arachidic acid) 0 - 0.8 -

กรดไขมนไมอมตว 50 % 18 %

C16:1 (palmitoleic acid) 0 - 0.6 -

C18:1 (oleic acid) 36.4 - 41.2 13.2 - 16.4

C18:2 (linoleic acid) 9.2 - 11.6 2.2 - 3.4

C18:3 (linolenic acid) 0 - 0.5 -

Others - tr – 0.9

2. กระบวนการกลนบรสทธน ามนปาลม (Refine Processing) การกลนบรสทธน ามนปาลม เปนกระบวนการทาใหน ามนปาลมดบและน ามนเมลดในปาลมดบ เปนน ามนปาลมบรสทธและน ามนเมลดในปาลมบรสทธ พรอมสาหรบการบรโภค ซงกระบวนการกลน สามารถแบงไดเปน 2 วธการ คอ 2.1 วธทางกายภาพ (Physical or Steam refining) เปนกระบวนการกาจดกรดไขมนอสระโดยผานไอน าเขาไปในน ามนรอน แลวกลนแยกกรดไขมนอสระและสารทใหกลนใหระเหยออกไป จงเปนการกาจดกลนและทาใหน ามนเปนกลางไปพรอมกน การกลนน ามนปาลมโดยวธทางกายภาพ ทาไดโดยเตรยมน ามนปาลมดบหรอน ามนเมลดในปาลมดบทไมมฟอสโฟลปด โดยกาจดออกดวยน า แลวทาปฏกรยาดวยกรดฟอสฟอรก ความเขมขน 80 – 85 % ประมาณ 0.05 – 0.2 % ของน ามนปาลมดบผสมกบน ามนทอณหภม 90 – 100 ๐C นาน 15 – 30 นาท จากน นเตมผงฟอกส (bleaching earth) ประมาณ

105

0.8 – 2.0 % ของน ามนปาลมดบ และฟอกสภายใตสภาพสญญากาศทอณหภม 95–100 ๐C นาน 30–45 นาท จากน นนาน ามนปาลมผานเขาเครองกรองจะไดน ามนทไมมฟอสโฟลปด และทาการกลนโดยใชไอน าทอณหภมน ามน 240 – 270 ๐C นาน 1 - 2 ชวโมง ภายใตสภาพสญญากาศ จะไดน ามนปาลมบรสทธ (Refined Bleached and Deodorized Palm Oil, RBD PO) หรอน ามนเมลดในปาลมบรสทธ (Refined Bleached and Deodorized Palm Kernel Oil, RBD PKO) 2.2 วธทางเคม (Chemical refining) เปนกระบวนการกาจดกรดไขมนอสระโดยใชสารเคม ทนยมคอ ใชสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซดหรอโซเดยมคารบอเนต ทาปฏกรยากบกรดไขมนอสระในน ามนใหเกดเปนสบ จากน นแยกสบออกโดยวธการหมนเหวยง สาหรบความเขมขนของดางทใชมากนอยแปรผนตามปรมาณกรดไขมนอสระในน ามนปาลม การกลนน ามนปาลมดวยสารละลายดาง เรมดวยการใหความรอนแกน ามนปาลมดบทอณหภม 80 – 90 ๐C แลวเตมกรดฟอสฟอรกความเขมขน 80 – 85 % ในปรมาณ 0.05 – 0.2 % จากน นเตมสารละลายดางซงจะทาใหเกดสบ แยกสบออกดวยเครองหมนเหวยง และลางไขสบดวยน า จากน นใหความรอนแกน ามนเพอไลน าใหระเหยออก นาน ามนมาฟอกส และกาจดกลนดวยไอน า จะไดน ามนปาลมทเรยกวา “Neutralized Bleached and Deodorized Palm Oil” น ามนปาลมทผานการทาใหบรสทธแลว จะแยกเปนสองสวนคอ สวนลางมลกษณะเปนไขและสวนบนเปนน ามนมสเหลองออนถงเขม เนองจากน ามนทไดมคณสมบตทางเคมและกายภาพบางประการทไมเหมาะสมสาหรบการผลตผลตภณฑบางชนด จงไดมการศกษาการดดแปรคณสมบตของน ามนปาลมโดยใชกระบวนการตางๆ เพอใหสามารถนาไปใชในการผลตผลตภณฑไดหลากหลายมากข น ผลตภณฑผลพลอยไดทสาคญ จากการกลนบรสทธน ามนปาลม คอ กรดไขมนปาลม หรอ Palm Fatty Acid Distillated (PFAD) ซงนยมใชเปนวตถดบในการทาสบ อาหารสตว ใชเปนสารต งตนในการสกดกรดไขมนชนดตาง ๆ หรอการสกดวตามนอในอตสาหกรรมออรโอเคมคอล การดดแปรไขมนและน ามน (Modification of Fats and Oil)

การเปลยนแปลงคณสมบตของไขมนและน ามน เปนการปรบปรงไขมนและน ามนใหมความเหมาะสมในการนาไปใชประโยชน หรอดดแปรเพอใหมคณสมบตทมประโยชนหลากหลาย เพมข น

วธการดดแปรหลกม 3 วธ คอ 1. การแยกสวน (Fractionation) เปนกระบวนการทางกายภาพ ไขมนและน ามนเปนสวนผสมของไตรกลเซอรไรดหลายชนด ไตรกลเซอรไรดแตละชนดจะม

จดหลอมเหลวตางกน จงทาใหไขมนและน ามนมจดหลอมเหลวเปนชวง ในการดดแปรดวยวธแยกสวนจะใชสมบตน ในการแยกไขมนทมจดหลอมเหลวตางกน น ามนทใชในการแยกสวนคอน ามนปาลมซงมความเหมาะสมในการนามาแยกสวนเพราะมสวนของความอมตวและไมอมตวในสดสวนใกลเคยงกน การแยกสวนสามารถทาโดยการหลอมหรอละลายไขมนและน ามนใหเปนเน อเดยวกน แลวลดอณหภม

106

ลงจนทาใหน ามนและไขมนเกดการตกผลก หลงจากน นนามากรองแยกสวนจะไดน ามนหรอโอเลอน และไขมนหรอสเตยรน

วธการแยกสวน แบงออกเปน 3 แบบ คอ 1.1 Dry fractionation เปนวธการแยกสวนโดยใชวธใหความรอนแกน ามนปาลม ใหมอณหภม

ประมาณ 75 – 90 ๐C เพอใหน ามนปาลมหลอมรวมเปนเน อเดยวกน จากน นนาเขาถง ตกผลกทาใหเยนทอณหภม 25 – 30 ๐C อยางชา ๆ น ามนปาลมจะฟอรมผลกสเตยรน จากน นแยกผลกออกโดยใชเครองกรอง (filter press) ซงจะไดโอเลอน (จดขน 8 ๐C) 60 % และ สเตยรน 40 % และถาตองการโอเลอนทมคณภาพสง (Super olein) ตองแยกสวนคร งท 2 ซงโอเลอนทแยกสวนในคร งท 2 มจดขนตาลง (4 ๐C) เชนเดยวกบสเตยรนเมอมการแยกสวนหลายคร ง จะไดสเตยรนทมคา IV แตกตางกนไป ซงผลตภณฑทไดสามารถนาไปใชประโยชนไดหลากหลาย สาหรบ PMF (palm mid fraction) สามารถนาไปใชในการผลตโกโกบตเตอร

การแยกสวนน ามนปาลม

1.2 Lanza fractionation คนพบโดย Fractelli Lanza เปนการแยกสวนโดยการ

เตมสาร detergents หรอ wetting agents เชน sodium lauryl sulphate ในน ามนพช เพอทาใหพ นผวหนาของผลกเปยกและตกตะกอน ผลกทเปยกจะชอบน าและตกตะกอนในสวนทมน า น าจะมสวนของไขมน น ามนหยดใหญจะรวมตวกนใหญข น และจะเหนเปน 2 ช น ช นน ามนประกอบดวยน ามนโอเลอน และสวนช นน ามน าและสเตยรน วธการแยกสวนแบบน เปนวธทแยกผลกขนาดเลกออกไดงายกวา dry fractionation และใชเวลาในการตกผลกส นกวา

107

1.3 Wet fractionation เปนวธทอาศยความสามารถในการละลายของไขมนและน ามน ทแตกตางกน การแยกสวนดวยตวทาละลายจะทาใหเกดการแยกทชดเจนกวา เพราะไมตองใช การตกผลก แตใชการเปลยนอณหภมและปรมาณตวทาละลาย ทาโดยการผสมตวทาละลายกบไขมนและปมผานไปสเครองเกดผลก ซงทาใหเยนทอณหภมทจะแยกสวน ผลกทเกดข นจะถกกรองแยกออกมา จากน นระเหยตวทาละลายจะไดสเตยรน สวนโอเลอนและตวทาละลายจะถกเกบทนท หรอไมกปมไปเครองเกดผลกเพอใหตกผลกและแยกออกอกตวทาละลายทนยมใชคอ เฮกเซน อะซโตน และ 2-nitropropane ตวทาละลายทแยกสวนไดชดเจนทสดคอ อะซโตนจากการเปรยบเทยบคณสมบตของปาลมโอเลอนทถกแยกสวนดวยวธตาง ๆ พบวา การแยกสวนแบบ Lanza จะใหผลผลตสงทสดและมจดทมของแขงตาทสด น ามนปาลมโอเลอนทไดมกรดไขมนอสระตา และมจดหลอมเหลวตากวาวธอน ๆ

2. การอนเทอรเอสเทอรฟเคชน (Interesterification) อนเทอรเอสเทอรฟเคชน เปนปฏกรยาของไขมนและน ามน หรอสารทประกอบดวย fatty acid

esters กบกรดไขมน อลกอฮอลหรอเอสเทอรอนทมการแลกเปลยนกรดไขมน ทาให เกด เอสเทอรชนดใหม ผลจากการอนเทอรเอสเทอรฟายนทาใหคณสมบตไขมนและน ามนเปลยนแปลงไป จะเปลยนแปลงมากนอยข นกบองคประกอบและการจดเรยงตวของกรดไขมน และสภาวะทเหมาะสม ไขมนและน ามนทผานการอนเทอรเอสเทอรฟายน จะทาใหจดหลอมเหลวของน ามนเปลยนแปลงไป โดยมคาเพมสงข นและมปรมาณของแขงเพมข นทอณหภมตากวาจดหลอมเหลวของน ามนกอนการ อนเทอรเอสเทอรฟายน ปฏกรยาน จะเกดได ตองมการใหความรอนไขมนและน ามนมากกวา 250 ๐C ซงทาไดยาก จงตองใชสารเรงปฏกรยาเชน sodium methoxide, sodium ethoxide, sodium metal หรอ sodium-potassium alloy โดยใชประมาณ 0.01 – 0.1% และสามารถหยดปฏกรยาไดดวยน า วธการน ใชดดแปรใหไดไขมนและน ามนทจะนาไปใชเฉพาะอยาง หรอเปนการปรบสมบตของน ามนใหเหมาะสมมากข น การเลอกวตถดบจงมความจาเปน เพอใหไดองคประกอบของกรดไขมนตามทตองการ ไขมนและน ามนทจะทาอนเทอรเอสเทอรฟายนตองผานการกาจดกรดไขมนอสระทาใหเปนกลางและแหง เพอหลกเลยงการยบย งสารเรงปฏกรยา และอาจไมตองฟอกสกได เพราะน ามนจะมสเขมข นเมอผานการอนเทอรเอสเทอรฟายน จงควรฟอกสภายหลงและนาไปกาจดกลนตอไป การกาจดสารเรงปฏกรยาออกเนองจากเปนพษหรอมผลเสยตออายการเกบทาไดโดยการรไฟนแตจะเกดการสญเสย จงอาจเตมกรดฟอสฟอรกเพอทาลายสบ แลวเตมสารชวยกรองกวนผสมหลงจากน นกรองสารเรงปฏกรยาออก

3. การทาไขมนแขง (Hardening) หรอเตมไฮโดรเจน (Hydrogenation) เปนกระบวนการทางเคมการดดแปรไขมนและน ามนอาจทาวธ เดยวหรอผสมกได จะทาใหไขมนและน ามนมการเปลยนแปลงคณสมบตทางเคมและฟสกส เปนการปรบปรงบทบาทและหนาทของไขมนและน ามน เชน การเตมไฮโดรเจนเลกนอยเพอลดปรมาณกรดลโนเลนค เปนการปรบปรงใหน ามนมความคงตวเพมข น หรอการผสมน ามนเมลดในปาลมทมจดหลอมเหลวตากบน ามนปาลมและน ามนฝายทผานการทาไขมน

108

แขง และดดแปรน ามนผสมดวยวธอนเทอรเอสเทอรฟเคชน จะไดไขมนทมจดหลอมเหลวสง สามารถใชแทนโกโกบตเตอร ใชเคลอบคกก และเตมชอคโกแลตได การนาไปใชประโยชน

น ามนปาลมเปนน ามนทมคณสมบตเหมาะสมสาหรบการนาไปใชประโยชนไดหลายอยาง เนองจากความแตกตางระหวางองคประกอบของกรดไขมน ลกษณะทางเคมและกายภาพ และคณสมบตอน ๆ ดงน

1. มความคงตวตอการเกดออกซเดชน 2. มปรมาณไขมนแขงตามธรรมชาต 3. มความคงตวในการเกดผลกเบตาไพรม(B') 4. ราคาถก หาไดงาย และมการผลตเพมมากข นในแตละป 5. มคณคาทางโภชนาการ จากคณสมบตเหลาน ของน ามนปาลม จงไดรบการยอมรบจากภาคอตสาหกรรมในการนาไป

ใชผลตผลตภณฑตาง ๆ มากมายโครงสรางอตสาหกรรมปาลมน ามน ปจจบนการแปรรปน ามนปาลมสวนใหญยงคงเนนท การแปรรปเปนน ามนพชสาหรบบรโภคประมาณ 85 - 87 %และระบบการผลตน ามนพชในประเทศไทยมการผลตน ามนพชหลายชนดดวยกน

การนาไปใชกบอตสาหกรรม 2 ประเภท คอ 1. อตสาหกรรมอาหาร(food use) ซงทนาไปใชประโยชนในปจจบนประกอบดวย

9 ประเภท คอ 1.1. เนยขาว (shortening) เปนผลตภณฑทมเฉพาะไขมนและน ามนเทาน น โดยมไขมนและ

น ามน 100% ในการผลตเนยขาวมการเตมน ามนปาลม 15-20% เพอเหนยวนาใหเกดการตกผลกแบบเบตาซงเปนทตองการเนองจากจะทาใหเนยขาวมลกษณะเน อเนยนเรยบ

1.2. มาการน (margarines) หรอ เนยเทยม เปนผลตภณฑไขมนชนดหนงทมปรมาณไขมนไมนอยกวา 80% แตเดมในอดตการทามาการนจะใชไขมนจากสตวเปนวตถดบ แตในปจจบนจะนยมใชไขมนจากพชทดแทน การทามาการนน นจาเปนตองใชผสมระหวางของแขงและของเหลวและมปรมาณไขมนแขงในสดสวนทตองการ ซงอาจจะตองมการเตมไฮโดรเจนเขาไปเพอทาใหไขมนแขงตว แตสาหรบไขมนจากน ามนปาลมน นโดยธรรมชาตจะมการแขงตวอยแลว จงสามารถใชเปนวตถดบไดโดยตรง หรอในบางคร งอาจจะตองมการเตมไฮโดรเจนเพยงเลกนอยเพอลดความเสยงจากการไดรบไขมนทรานสจากน ามนปาลม 1.3. ไขมนและน ามนทอด ไขมนและน ามนทาหนาทเปนตวนาความรอน และสมผสกบอาหารโดยตรง ทาใหเกดปฏกรยาระหวางไขมนกบโปรตนและคารโบไฮเดรต ทาใหเกดกลนและรสทเกดจากการทอด น ามนและไขมนจะเกดปฏกรยาทางเคมและกายภาพทเปลยนแปลงไปทาใหเกด

109

ควน ขนหนด และมฟอง การเลอกน ามนในการทอด ควรมมความตานทานตอการเกดออกซเดชน และไมควรเลอกน ามนทมปรมาณกรดไขมนไมอมตวสง เชน น ามนถวเหลอง ในขณะทน ามนปาลมเปนน ามนทมความคงตวทอณหภมสง มกรดเลโนเลอกซงเปนกรดไขมนไมอมตวนอย มวตามนอสง ชวยในเรองการกนหน เกดกลนนอยกวาน ามนชนดอน นอกจากการนามาใชทอดแลว มาเลเซยยงมการนามาผลตเปน red palm oil เพอใชสาหรบการปรงอาหารทมการใชอณหภมไมสงมากนก ท งน พบวา red palm oil มคณคาทางอาหารสง ไดแก

- วตามนเอ และวตามนอ เปนสารตานอนมลอสระและชวยลดความเสยงการเกดโรคมะเรง โรคหลอดเลอดหวใจอดตน

- Coenzyme Q10 เปนสารทชวยเพมความคมกนใหกบรางกาย ชวยปองกนการเกดโรคมะเรง โรคหลอดเลอดหวใจอดตน และชวยลดระดบความดนโลหตไมใหสงจนเกนไป ท งยงชวยชะลอร วรอยเหยวยนของผวหนง

1.4. Confectionary fats 1.5. ครมเทยม (coffee whitener) นยมนามาใชแทนครม นมผง หรอนมสดในกาแฟ ชา หรอโกโก โดยจาเปนตองคานงถงความหลอมเหลวในกาแฟเปนสาคญ ซงควรหลอมเหลวท 35-37๐C ซงจากการทาครมเทยมจากน ามนปาลมพบวา มรสชาตทถกปาก คงตวตอการออกซเดชน 1.6. วานาสปาต เปนไขมนทผานการเตมไฮโดรเจน จากน นทาใหเยนและบรรจลงกระปองใชเปนไขมนเนยในการปรงอาหาร นยมบรโภคกนมากในประเทศอนเดยและปากสถาน 1.7. วตามนอ 1.8. อตสาหกรรมอาหารสตว 1.9. อตสาหกรรมอาหารอนๆ มการนาเอาไปใชในสวนประกอบของอาหารตางๆ เชน การทาไสขนมปง ไอศกรม บสกต พาย ลกกวาด คกก ขาวโพดคว เปนตน

2. อตสาหกรรมทไมใชอาหาร (non food use) สาหรบอตสาหกรรมในสวนน จะมเพยง 10-20% ซงแบงเปน 2 สวน คอ 2.1. การใชประโยชนโดยตรง - การใชน ามนดเซล - Drilling Mud - สบ 2.2. การใชประโยชนผานทางอตสาหกรรมออรโอเคมคอล

110

เอกสารอางอง กรมวชาการเกษตร. 2541. คาแนะนาการผลตปาลมน ามนอยางถกตองและเหมาะสม. กรมวชาการ

เกษตร. กรงเทพฯ. 42 หนา กรมวชาการเกษตร. 2544. เอกสารประกอบการฝกอบรม หลกสตร การใชโปรแกรมถาม-ตอบ-ดน-ปย

และการผสมปยเคมใชเองตามคาวเคราะหดน.วนท 7-9 สงหาคม 2544 ณ โรงแรม เค พ แกรนด จงหวดจนทบร. กองปฐพวทยา. กรมวชาการเกษตร. กรงเทพฯ. 184 หนา.

กรมวชากรเกษตร. 2545. โรคปาลมน ามน. ใน คมอโรคพชสวนอตสาหกรรม กองโรคพชและ จลชววทยา กรมวชาการเกษตร. 54 หนา กรมวชาการเกษตร. 2548. คาแนะนาการใชปยกบพชเศรษฐกจ. สานกเลขานการกรม กรมวชาการ

เกษตร. กรงเทพฯ. 119 หนา กรมวชาการเกษตร. 2548. คมอปยอนทรย (ฉบบนกวชาการ). พมพคร งท 2. กรมวชาการเกษตร.

กรงเทพฯ : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.148 หนา กรมวชาการเกษตร. 2548. เอกสารวชาการปาลมน ามน. กรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและ สหกรณ. กรมวชาการเกษตร. 2550. เอกสารวชาการ เทคนคการปรบปรงพนธปาลมน ามน.กรมวชาการเกษตร

กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กรมวชาการเกษตร. 2553. คาแนะนาการใชปยกบพชเศรษฐกจ. พมพคร งท 2. สานกวจยพฒนาปจจย

การผลตทางการเกษตร กรมวชาการเกษตร. กรงเทพฯ. 122 หนา กรมวชาการเกษตร.. 2554. การปองกนกาจดสตว ศตรปาลมน ามน ใน การจดการสวนปาลมน ามนเพอ เพมผลผลตน ามนปาลม. สถาบนวจยพชไร กรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ กรมสงเสรมการเกษตร. 2549. เอกสารวชาการเรอง ปาลมน ามน. กรมสงเสรมการเกษตร กระทรวง

เกษตรและสหกรณ. เกรกชย ธนรกษ. 2547. การประเมนความตองการปยของปาลมน ามน. วารสารดนและปย. 26(4) : 190-

203 เกรกชย ธนรกษ. 2551. “ธาตอาหารทจาเปนสาหรบปาลมน ามน.” ใน : เอกสารประกอบการฝกอบรม

หลกสตร คาแนะนาการใชปยกบพชเศรษฐกจอยางมประสทธภาพ. วนท 20 มถนายน 2551 ณ หองประชมกลมปฐพวทยา สานกวจยพฒนาปจจยการผลตทางการเกษตร กรมวชาการเกษตร กรงเทพฯ. 36 หนา

ชมรมเพอพฒนามหาวทยาลยสงขลานครนทร. 2529. ปาลมน ามนและอตสาหกรรมปาลมน ามน คมอเกษตรกร. 1-113

111

ธระ เอกสมทราเมษฐ ชยรตน นลนนท ธระพงศ จนทรนยม ประกจ ทองคา และวรรณา เล ยววารณ. 2 5 4 6 . ค ม อ ป า ล ม น า ม น แ ล ะ ก า ร จ ด ก า ร ส ว น . ค ณ ะ ท ร พ ย า ก ร ธ ร ร ม ช า ต มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 73 หนา ธระพงศ จนทรนยม. 2551. การเพมประสทธภาพการผลตปาลมน ามน. ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพ การเกษตรจงหวดกระบ (พชสวน) . 1-110 ประเสรฐ สองเมอง. 2543. เอกสารวชาการเรอง การใชปยอนทรยในนาขาว. กลมงานวจยความอดม

สมบรณของดนและปยขาวและธชพชเมองหนาว . กองปฐพวทยา กรมวชาการเกษตร กรงเทพฯ.

ยงยทธ โอสถสภา. 2547. หลกการใชปยกบยางพาราและปาลมน ามน. วารสารดนและปย. 26, 4 (ตลาคม-ธนวาคม) : 149-168

ยงยทธ โอสถสภา. 2547. ดนในการเกษตรอยางยงยน. เอกสารประกอบการสมมนาทางวชาการเรองเกษตรยงยนกบยทธศาสตรดนและปยของชาต . กรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ/สมาคมดนและปยแหงประเทศไทย.กรงเทพฯ

ศนยวจยปาลมน ามนสราษฎรธาน. 2548. คาแนะนาการใชปยเคมปาลมน ามน คมอปาลมน ามนชดท 1. ศนยวจยปาลมน ามนสราษฎรธาน สานกวจยและพฒนาการเกษตรเขตท 7. กรมวชาการเกษตร. กรงเทพฯ. 34 หนา

สนย นเทศพตรพงศ สรกตต ศรกล ชาย โฆรวส. 2539. การใชทะลายเปลาปาลมน ามนเปนแหลงของธาตอาหารทดแทนการใชปยเคม. วารสารวชาการเกษตร 14(2):139-146.

สานกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต. 2552. กาหนดมาตรฐานสนคาเกษตร : ทะลายปาลมน ามน มาตรฐานเลขท มกษ. 5702-2552. 7 หนา

สานกงานเศรษฐกจการเกษตร. 2555. รายงานสถานการณพช พ.ศ. 2555. กระทรวงเกษตรและ สหกรณ. สรกตต ศรกล. 2547. วทยาการกอนและหลงการเกบเกยว การเกบเกยว มาตรฐานและคณภาพปาลม

น ามน. เอกสารปาลมน ามน ศนยวจยปาลมน ามนสราษฏรธาน กรมวชาการเกษตร. หนา139-147.

สานกวจยและพฒนาการเกษตรเขตท 7. 2554. เอกสารประกอบการฝกอบรม “เทคโนโลยการผลตปาลมน ามนแบบครบวงจร” ระหวางวนท 10-26 มกราคม 2554 ณ หองประชมศนยวจยปาลมน ามนสราษฎรธาน อ.กาญจนดษฐ จ.สราษฏรธาน.

Corley, R.H.V.,J.J. Hardon and B.J. Wood. 1976. Oil Palm Research. Elsevier Scientific Publishing Company, Amsterdam. 523 pp.

Hartley, C.W.S. 1977. The Oil Palm. Longman, London.

112

Paramananthan, S. 2003. Land selection for oil palm. In oil palm : Management for Large and Sustainable Yields. Fairhrst, T. and Hardter, R. (eds.) pp.27-57. Potash & Phosphate Institute. Singapore.

Richardson, D.L. 1986. Agronomist Report on Oil Palm Nutrition Consultance Report to UNDP/FAO THA/84/007/A/01/02 Project.

Rankine, I. and T.H.Fairhurst.1998. Field Handbook : Oil Palm Series (Mature). Potash and Phosphate Institute. Oxford Graphic Printers Pte. Ltd. Singapore.

von Uexkull, H.R. and Fairhurst, T.H. 1991. Fertilizing for High Yield and Quality : The Oil Palm. International Potash Institute, Worblaufen-Bern/Switzerland.

http:// www.doa.go.th/palm/index.htm http://jitpisutsukyoy55.wordpress.com http://www.sintusatepalmoil.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=539259317&Ntype=2 http://km.doae.go.th/bestpractice/uploadfile/bestkrabi0001.do http://www.technologychaoban.com/news_detail.php?tnid=223&section=5