บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม...

38
บทที2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ในการศึกษาวิจัยหัวข้อเรื่อง กิจกรรมที่เหมาะสมในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเด็กและ เยาวชนที่กระทาความผิดได้มีการทบทวนวรรณกรรมเกี่ยวกับแนวความคิด และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง มาใช้เพื่อเป็นแนวทางในการศึกษา ดังนี1. ความรู้ทั่วไป 1.1 ความหมายของ เด็กและ เยาวชน1.2 หลักการคุ้มครองสิทธิเด็กตามอนุสัญญา ว่าด้วยสิทธิเด็ก ค.ศ. 1989 2. การกระทาความผิดทางอาญาของเด็กและเยาวชน 2.1 ทฤษฎีและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการกระทาความผิดทางอาญาของเด็กและ เยาวชน 2.2 ความรับผิดทางอาญาของเด็กและเยาวชน 2.3 วิธีการสาหรับเด็กและเยาวชนที่กระทาความผิดทางอาญา 3. กิจกรรมแก้ไข บาบัด ฟื้นฟู เด็กและเยาวชน ผู้กระทาความผิดของศาลเยวชนและ ครอบครัวจังหวัดปทุมธานี 3.1 กิจกรรมครอบครัวสัมพันธ์ 3.2 กิจกรรมโครงการค่ายวินัยชีวิต 4. โปรแกรมเสริมสร้างและพัฒนาศักยภาพสาหรับเด็กและเยาวชน (บาบัด แก้ไข ฟื้นฟู เด็กและเยาวชน แบบเช้ามาเย็นกลับ) 4.1 โครงการธรรมะวาไรตีเดลิเวอร์รี4.2 โครงการส่งเสริมการฝึกอาชีพแก่เด็กและเยาวชน 5. มาตรฐานการดาเนินงานและการปฏิบัติต่อเด็กและเยาวชนในสถานพินิจและ คุ้มครองเด็กและเยาวชน 6. งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ความรู้ทั่วไป 1. ความหมายของ เด็กและ เยาวชนตามนิยามศัพท์ของกฎหมายต่าง ๆ นั้น อาจสรุป โดยรวมได้ว่า เด็กและเยาวชนหมายถึง บุคคลที่มีอายุต่ากว่าสิบแปดปีบริบูรณ์ อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็กค.ศ. 1989 ได้กาหนดหลักการคุ้มครองสิทธิต่าง ๆ ของเด็ก ซึ่งรวมถึงสิทธิในการได้รับการปกปูองคุ้มครองทั้งในแง่มุมที่เด็กเป็นผู้กระทาความผิดทางอาญาและ ในแง่มุมที่เด็กตกเป็นผู้เสียหาย

Upload: others

Post on 31-Jul-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

บทท 2

แนวคด วรรณกรรม และงานวจยทเกยวของ ในการศกษาวจยหวขอเรอง “กจกรรมทเหมาะสมในการปรบเปลยนพฤตกรรมเดกและเยาวชนทกระท าความผด” ไดมการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบแนวความคด และงานวจยทเกยวของมาใชเพอเปนแนวทางในการศกษา ดงน 1. ความรทวไป 1.1 ความหมายของ “เดก” และ “เยาวชน” 1.2 หลกการคมครองสทธเดกตามอนสญญา วาดวยสทธเดก ค.ศ. 1989 2. การกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชน 2.1 ทฤษฎและปจจยทเกยวของกบการกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชน 2.2 ความรบผดทางอาญาของเดกและเยาวชน 2.3 วธการส าหรบเดกและเยาวชนทกระท าความผดทางอาญา 3. กจกรรมแกไข บ าบด ฟนฟ เดกและเยาวชน ผกระท าความผดของศาลเยวชนและครอบครวจงหวดปทมธาน 3.1 กจกรรมครอบครวสมพนธ 3.2 กจกรรมโครงการคายวนยชวต 4. โปรแกรมเสรมสรางและพฒนาศกยภาพส าหรบเดกและเยาวชน (บ าบด แกไข ฟนฟเดกและเยาวชน แบบเชามาเยนกลบ) 4.1 โครงการธรรมะวาไรต เดลเวอรร 4.2 โครงการสงเสรมการฝกอาชพแกเดกและเยาวชน 5. มาตรฐานการด าเนนงานและการปฏบตตอเดกและเยาวชนในสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน 6. งานวจยทเกยวของ

ความรทวไป

1. ความหมายของ “เดก” และ “เยาวชน” ตามนยามศพทของกฎหมายตาง ๆ นน อาจสรป โดยรวมไดวา “เดก” และ“เยาวชน”หมายถง บคคลทมอายต ากวาสบแปดปบรบรณ อนสญญาวาดวยสทธเดกค.ศ. 1989 ไดก าหนดหลกการคมครองสทธตาง ๆ ของเดกซงรวมถงสทธในการไดรบการปกปองคมครองทงในแงมมทเดกเปนผกระท าความผดทางอาญาและ ในแงมมทเดกตกเปนผเสยหาย

Page 2: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

7

การศกษาทฤษฎและปจจยทเกยวของกบการกระท าความผดทางอาญาของเดก และเยาวชนจะเปนประโยชนในการท าความเขาใจถงสาเหตของการกระท าความผดทางอาญาของ เดกและเยาวชน ความรบผดทางอาญาของเดกและเยาวชนตามประมวลกฎหมายอาญานน พจารณาความชวหรอความรผดชอบ โดยค านงถงอายของเดกและเยาวชนผกระท าเปนส าคญโดยถอหลกวา “ไมมการลงโทษโดยปราศจากความชวหรอความรผดชอบ” และหลก “การลงโทษใหเหมาะสมกบความชวหรอความรผดชอบของบคคล” วธการส าหรบเดกและเยาวชนทกระท าความผดทางอาญานน มทง 1. วธการส าหรบเดก และเยาวชนตามประมวลกฎหมายอาญาและ 2. วธการส าหรบเดกและเยาวชนซงบญญตไวตามกฎหมายวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครวโดยเฉพาะ กฎหมายอนเปนเครองมอส าคญของรฐในการปกปองและคมครองสทธของเดก และเยาวชนทเปนผเสยหายจากการกระท าความผดทางอาญา ไดแก 1. ประมวลกฎหมาย อาญา ซงมงปราบปรามและลงโทษผกระท าการอนเปนความผดทางอาญาตอเดกและเยาวชนตามประมวลกฎหมายอาญา 2. กฎหมายอนเกยวของกบการกระท าความ ผดทางอาญาตอเดกและเยาวชน ตามกฎหมายนน ๆ แลว ยงมงชวยเหลอ บ าบด ฟนฟ หรอคมครองสวสดภาพของเดกและเยาวชนผเสยหายดงกลาวดวย 2. หลกการคมครองสทธเดกตามอนสญญาวาดวยสทธเดก ค.ศ. 1989 โดยทสภาวะทางรางกาย และสตปญญาของเดกไมเทาเทยมกบผใหญ จงตองไดรบการคมครองเปนกรณพเศษเพอใหพฒนาและเจรญเตบโตเปนผใหญ ซงเปนทรพยากรมนษย ทมคณคาและเปนก าลงส าคญในการพฒนาและสรางสรรคสงคมตอไปประชาคมระหวางประเทศ จงเหนความส าคญในการคมครองสทธเดก ดงจะเหนไดวา สทธเดกไดรบการรบรองโดยองคการสนนบาตชาตและองคการสหประชาชาตเรอยมากระทงในป ค.ศ. 1989 องคการสหประชาชาต ไดจดท าอนสญญาวาดวยสทธเดก (Convention on the Rights of the Child,1989 : CRC) ขนและมผลบงคบใชเมอมภาคสมาชกครบตามทก าหนดเมอวนท 2 กนยายน ค.ศ. 1990 โดยประเทศไทยไดลงนามในภาคยานวตสารแลว และมผลใชบงคบกบประเทศไทย เมอวนท 26 เมษายน พ.ศ. 2535 ซงมผลใหประเทศไทยมพนธกรณทจะตองด าเนนการใหสอดคลองกบหลกการในอนสญญาดงกลาว อนสญญาวาดวยสทธเดก ค.ศ.1989 นไดก าหนดหลกการคมครองสทธตาง ๆ ของเดก 5 ซงรวมถง สทธในการไดรบการปกปองคมครองทงในแงมมทเดกเปนผกระท าความผดทางอาญา และในแงมม ทเดกตกเปนผเสยหายดงจะแยกพจารณาตอไปน 2.1 หลกการคมครองสทธเดกผกระท าความผดทางอาญา 2.1.1 จะไมมเดกคนใดไดรบการทรมาน หรอถกปฏบตหรอลงโทษทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอต าชาจะไมมการลงโทษประหารชวต หรอจ าคกตลอดชวตทไมมโอกาสจะไดรบ การปลอยตวส าหรบความผดทกระท าโดยบคคลทมอายต ากวาสบแปดป

Page 3: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

8

2.1.2 จะไมมเดกคนใดถกลดรอนเสรภาพโดยไมชอบดวยกฎหมายหรอ โดยพลการการจบกม กกขง หรอจ าคกเดกจะตองเปนไปตามกฎหมาย และจะใชเปนมาตรการสดทายเทานน และใหมระยะเวลาทสนทสดอยางเหมาะสม 2.1.3 เดกทกคนทถกลดรอนเสรภาพจะไดรบการปฏบตดวยมนษยธรรมและดวยความเคารพ ในศกดศรแตก าเนดของมนษยและในลกษณะทค านงถงความตองการของบคคล ในวยนนโดยเฉพาะอยางยง เดกทกคนทถกลดรอนเสรภาพจะตองถกแยกตางหากจากผใหญ เวนแตจะพจารณาเหนวาจะเปนประโยชนสงสดตอเดกทจะไมแยกเชนนนและเดกจะมสทธทจะคง การตดตอกบครอบครวทางหนงสอโตตอบและการเยยมเยยนเวนแตในสภาพการณพเศษ 2.1.4 เดกทกคนทถกลดรอนเสรภาพมสทธทจะขอความชวยเหลอทางกฎหมายหรอทางอนทเหมาะสมโดยพลน ตลอดจนสทธทจะคานความชอบดวยกฎหมายของ การลดรอนเสรภาพของเขาตอศาลหรอหนวยงานทมอ านาจอนทเปนอสระและเปนกลางและทจะไดรบค าวนจฉยโดยพลนตอการด าเนนการเชนวานน 2.1.5 เดกทกคนทถกกลาวหาตงขอหาหรอถกถอวาไดฝาฝนกฎหมายอาญา จะตองไดรบการปฏบตตอในลกษณะทสอดคลองกบการสงเสรมความส านกในศกดศรและคณคา ของเดกโดยตองค านงถงอายของเดกและความปรารถนาทจะสงเสรมการกลบคนสสงคมและการมบทบาทเชงสรางสรรคของเดกในสงคม 2.1.6 จะไมมเดกคนใดถกกลาวหา ตงขอหาหรอถกถอวาฝาฝนกฎหมายอาญาโดยเหตแหงการกระท าซงไมตองหามตามกฎหมายทมอยในขณะทกระท านน 2.1.7 เดกทกคนทถกกลาวหาหรอตงขอหาวาไดฝาฝนกฎหมายอาญาจะไดรบการสนนษฐานวาบรสทธจนกวาจะไดรบการพสจนวามความผดตามกฎหมายไดรบแจงขอหาทนท และโดยตรงและในกรณทเหมาะสมโดยผานบดามารดาหรอผปกครองตามกฎหมายและจะไดรบ ความชวยเหลอทางกฎหมาย หรอทางอนทเหมาะสม เพอการตระเตรยมและการสคดไดรบการตดสนโดยไมชกชา โดยหนวยงานหรอองคกรทางตลาการทมอ านาจเปนอสระและเปนกลางในการพจารณาความอยางยตธรรมตามกฎหมายจะไมถกบงคบใหเบกความหรอสารภาพผดสามารถซกถาม หรอซกคานพยาน และอางพยานของตนไดหากพจารณาวาไดมการฝาฝนกฎหมายอาญากให การวนจฉยหรอมาตรการใดทก าหนดโดยผลของการวนจฉยนน ไดรบการทบทวนโดยหนวยงาน หรอองคกรตลาการทมอ านาจเปนอสระและเปนกลางในระดบสงขนไปหาก เดกไมสามารถเขาใจภาษาทใชอยใหจดหาลามโดยไมคดมลคาและในทกขนตอนของกระบวนการพจารณาใหเคารพ ตอเรองสวนตวของเดกอยางเตมท 2.1.8 สงเสรมใหมการตรากฎหมายก าหนดกระบวนวธพจารณาจดตงหนวยงานซงจะใชเปนการเฉพาะกบเดกทถกกลาวหา ตงขอหา หรอถกถอวาไดฝาฝนกฎหมายอาญา และก าหนดอายขนต า ซงเดกทมอายต ากวานนจะถกถอวาไมมความสามารถทจะฝาฝนกฎหมายอาญาไดกรณท เหนวาเหมาะสมใหก าหนดมาตรการทจะใชกบเดกเหลานน โดยไมตองอาศยกระบวนการทางตลาการ โดยเงอนไขวาสทธมนษยชนและการคมครองตามกฎหมายจะยงคงอย

Page 4: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

9

2.1.9 การด าเนนการตาง ๆ เชน ค าสงใหมการดแล แนะแนว และควบคมการใหค าปรกษา การภาคทณฑการอปการะดแล แผนงานการศกษาและฝกอบรมวชาชพ และทางอน นอกเหนอจากการให สถาบนเปนผดแลจะตองมไวเพอประกนวาเดกจะไดรบการปฏบตในลกษณะ ทเหมาะสมแกความเปนอยทดของเดก และไดสดสวนกบทงสภาพการณและความผดของเดก 2.2 หลกการคมครองสทธเดกผเสยหาย 2.2.1 เดกจะไดรบการคมครองจากรปแบบทงปวงของความรนแรง ทงทางรางกายและจตใจ การท ารายหรอการกระท าอนมชอบการทอดทงหรอการปฏบตโดยประมาท การปฏบตทผดหรอการแสวงหาประโยชนรวมถงการกระท าอนมชอบทางเพศขณะอยในความดแลของบดามารดาผปกครองตามกฎหมาย หรอบคคลอนใดซงเดกนนอยในความดแล 2.2.2 เดกจะไดรบการคมครองมใหมการใชเดกเพอการผลตและคาโดยผดกฎหมายซง ยาเสพตดหรอสารทมพษตอจตประสาทอน ๆ 2.2.3 เดกจะไดรบการคมครองจากการแสวงหาประโยชนทางเพศ และการกระท าทางเพศทมชอบทกรปแบบรวมทงปองกนการชกจงหรอบบบงคบใหมสวนรวมในกจกรรม ทางเพศใด ๆ ทไมชอบดวยกฎหมายการแสวงหาประโยชนจากเดกในการคาประเวณหรอการกระท าอน ๆ ทเกยวกบเพศทไมชอบดวยกฎหมายหรอในการแสดงลามกอนาจารและทเกยวกบสงลามกอนาจาร 2.2.4 เดกจะไดรบการคมครองปองกนมใหมการลกพาการขายหรอการลกลอบ คาเดกไมวาดวยวตถประสงคใดหรอในรปแบบใด 2.2.5 เดกจะไดรบการคมครองจากการถกแสวงหาประโยชนในทกรปแบบอนทงหมดทเปนผลรายตอสวสดภาพของเดกไมวาในดานใด ทงนจะตองด าเนนมาตรการทเหมาะสมทงปวงทจะสงเสรมการฟนฟทงทางรางกายและจตใจและ การกลบคนสสงคมของเดกทไดรบเคราะหจากการละเลยในรปแบบใด ๆ การแสวงหาประโยชนการกระท าอนมชอบ การทรมานหรอการลงโทษ หรอการปฏบตทโหดราย ไรมนษยธรรมหรอต าชาโดยรปอน โดยการฟนฟหรอการกลบคนสสงคมดงกลาวจะเกดขนในสภาพแวดลอม ทสงเสรมสขภาพ การเคารพตนเองและศกดศรของเดก อนง หลกการคมครองสทธเดกในอนสญญาวาดวยสทธเดกดงกลาวขางตน เปนมาตรฐานขนต าทประเทศไทยในฐานะรฐภาคสมาชกมพนธกรณตามขอ 4 ทจะตองด าเนนมาตรการทเหมาะสมทงปวงทงในดานนตบญญตและดานอน ๆ เพอปฏบตใหเปนไปตามสทธเดก ทไดรบการรบรองไวจงสมควรทประเทศไทยจะไดตรวจสอบบรรดากฎหมายภายในตาง ๆ ทมอยและด าเนนการตราปรบปรงหรอแกไขกฎหมายภายในใหสอดคลองกบอนสญญาดงกลาว

การกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชน

เพอท าความเขาใจถงสาเหตการกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชน ซงจะน าไปสการลงโทษหรอการก าหนดวธปฏบตเพอมงคมครองแกไขและฟนฟเดกและเยาวชน ทกระท าความผดทางอาญาอยางเหมาะสม รวมตลอดถงน าไปสแนวทางในการปองกนไมใหเดก และเยาวชนกระท าความผดทางอาญาตอไปในอนาคต ทฤษฎและปจจยทเกยวของกบการกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชนดงตอไปน

Page 5: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

10

1. ทฤษฎทเกยวของกบสาเหตการกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชน ทฤษฎทางอาชญาวทยาทเกยวของกบสาเหตการกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชนมหลายทฤษฎทฤษฎทส าคญในปจจบน ไดแก 1.1 ทฤษฎโอกาสทแตกตาง (Different Opportunity Theory) Richard Cloward และ Lloy E. Ohlin อธบายวาการกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชนขนอยกบโครงสรางทางสงคมและโอกาสเชนเดกหรอเยาวชนทยากจน ในแหลงเสอมโทรมไมมโอกาสพบเหนแบบอยางของคนทประสบความส าเรจตามวถทางทสงคมยอมรบแตกลบพบเหนแบบอยางของการกระท าความผดทางอาญา จงพบวา เดกและเยาวชนดงกลาวมกเลอกปฏบตตามแบบอยางทตนพบเหน 1.2 ทฤษฎการเลยนแบบ (Immitation Theory) Garbriel Tard อธบายวา การกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชนเกดจากพฤตกรรมเลยนแบบ กลาวคอ เคยพบเหน เรยนรจดจ า การกระท าความผดทางอาญา มากอนแลวเกดการปฏบตตามแบบพฤตกรรมนนในเวลาตอมา 1.3 ทฤษฎความสมพนธทแตกตาง (Differential Association Theory) Edward H. Sutherland อธบายวา การกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชน เกดขนจากผลของความสมพนธหรอคบหาสมาคมกบกลมคนทมพฤตกรรมของการกระท าความผดทางอาญา และหางเหนกลมคนทตอตานการกระท าความผดทางอาญา โดยการเรยนรทศนคตเทคนคและพฤตกรรม การกระท าความผดทางอาญาของกลมคนทมความใกลชดสนทสนม เชน คนในครอบครว หรอเพอนสนท ทงนขนอยกบความถ (Frequency)และระยะเวลา (Duration) ในการคบหาสมาคมรวมทงล าดบของความสมพนธ (Priority) กลาวคอ ยงเรยนรตงแตอายนอยกยง มผลตอพฤตกรรมมาก ตลอดจนความเขมขน (Intensity) ของการคบหาซงหมายถงผทมความส าคญหรอมอทธพลมากในความสมพนธยอมมผลในการชกจงหรอตอการเรยนรพฤตกรรมมาก 1.4 ทฤษฎปฏกรยาของสงคม (Social Reaction Theory) หรอทฤษฎตราบาป (The Labelling Theory) Edward H. Sutherland นกอาชญาวทยาอเมรกน และ Gabriel Tard นกอาชญาวทยาฝรงเศส อธบายวานสยหรอพฤตกรรมในการกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชนเกดขนเพราะสงคมเปนผตราบาปโดยเกดขนเมอเดกหรอเยาวชนผกระท าความผดครงแรกตองเขาสกระบวนการยตธรรมทางอาญาและหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของไดปฏบตตอบคคลเหลาน ในฐานะเปนอาชญากรอนเปนการสรางตราบาปตดตวเดกหรอเยาวชนผนนนบแตนน อกทง ยงรวมถงการทสงคมเปนผตราบาปโดยแสดงความหางเหน ไมใหโอกาสเดกและเยาวชนทกระท าความผดทางอาญากลบคนสสงคมอยางปกตสข ซงยงสงผลใหเดกและเยาวชนเหลานนมพฤตกรรมถล าลกในการกระท าความผดทางอาญาซ าหรอรนแรงยงขน

Page 6: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

11

1.5 ทฤษฎตราหนา (Symbolic Interaction Theory) Frank Tannenbaum อธบายวา การทสงคมไมยอมเปดโอกาสใหเดกหรอเยาวชนทกระท าความผดแกไขกลบตว แตกลบตอบโตอยางไมเหมาะสมดวยการตราหนา เชน แสดงความรงเกยจ เหยยด หยาม ไมยอมรบ มไดกอใหเกดผลดหากแตเปนการผลกดนเดกหรอเยาวชน ทกระท าความผดไปสความ ชวรายและการกระท าความผดทางอาญาทรนแรงมากยงขน ซงจะเปนภยแกสงคมในทสด ปจจยอนเปนสาเหตของการกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชน นกอาชญาวทยา นกสงคมวทยา และนกจตวทยา ไดศกษาถงสาเหตของการกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชนแลวอาจสรปไดวาปจจยส าคญอนเปนสาเหตของการกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชน อาจ จ าแนกออกไดเปน 1. ปจจยภายในตวเดกและเยาวชน ไดแก 1.1 สตปญญาและประสบการณนอย เดกและเยาวชนทวไปมสตปญญาและ ประสบการณในการด าเนนชวตทถกตองตามท านองคลองธรรมดอยกวาผใหญท าใหเกดความรเทา ไมถงการณถกชกจงใหกระท าความผดไดโดยงาย 1.2 ภาวะแหงจต เดกและเยาวชนมภาวะทางจตใจทยงไมเจรญเตมทโดยเฉพาะ เยาวชนทเปนวยรนเปนวยทมอารมณรนแรง คกคะนอง ขาดความยบยงหรออดทนตอสงเราหรอ สงแวดลอม 1.3 พนธกรรม ความบกพรองทไดรบถายทอดจากบดามารดา เชน โรคปญญาออน หรอความบกพรองทางบคลกภาพอาจสงผลใหขาดความยบยงชงใจในการกระท าความผด 1.4 ความไมสมประกอบทางกาย เชน ความพการ หรอเจบปวยดวยโรคภย ซงสงผลกระทบใหเกดปญหาทางอารมณมปมดอย ไมสามารถเขากบสงคมไดมปฏกรยาหรอแสดงพฤตกรรม กาวราวรนแรงหรอกระท าความผด 1.5 ความไมสมประกอบทางใจ เชน จตบกพรอง ท าใหไมสามารถรผดชอบหรอ ไมสามารถบงคบตนเองไดอาจเปนเหตใหกระท าความผดไดงายกวาปกต 2. ปจจยภายนอกตวเดกและเยาวชน ไดแก 2.1 สภาพปญหาภายในครอบครว เชน ปญหาความอบอนในครอบครว ปญหาการอบรมเลยงดไมวาโดยการไมเอาใจใสหรอเขมงวดเกนไปในการอบรมสงสอน ปญหาการซมซบพฤตกรรมของคนในครอบครว หรอปญหาฐานะทางเศรษฐกจของครอบครว 2.2 สภาพปญหาภายนอกครอบครว เชน ปญหาสงแวดลอมทางกายภาพ กลาวคอ พกอาศยใกลแหลงเสอมโทรม แหลงอบายมขหรอสถานเรงรมยปญหาการลอกเลยนแบบพฤตกรรมในสงคมทไมเหมาะสมไมวาลอกเลยนจากกลมเพอนสอประเภทตาง ๆ หรอกระแสความเชอผด ๆ อาท กระแส วตถนยม หรอปญหาเศรษฐกจของประเทศตกต า เปนตน จากการศกษาขางตนอาจสรปไดวาการกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชนอาจมไดเนองมาจากสาเหตใดสาเหตหนง แตอาจเนองมาจากหลายสาเหตประกอบกนโดยแตละสาเหตตางมความเกยวของสมพนธกนหรอสาเหตหนงอาจน าไปสสาเหตอน ซงกระตนหรอผลกดนใหเดกหรอ เยาวชนกระท าความผดทางอาญามากขน การกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชนมไดเกดจากจตใจทชวราย แตมก

Page 7: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

12

เกดจากความหลงผด รเทาไมถงการณความเขลาเบาปญญา หรอความออนแอทางจตใจ ดวยเหตน จงท าใหเกดการพฒนาแนวคดทไดรบการยอมรบโดยทวไปวารฐไมควรปฏบตตอเดกและเยาวชนเหลานเชนอาชญากร เพราะจะเปนการผลกดนใหเดกและเยาวชนถล าลกไปสหนทางทชวรายจน ไมอาจกลอมเกลาใหกลบตวเปนคนดไดแตควรปฏบตตอเดกและเยาวชนทกระท าความผดทางอาญาดวยวธการทแตกตางไปจากผใหญทกระท าความผดทางอาญา กลาวคอ รฐไมควรลงโทษเดกหรอเยาวชนดวยวตถประสงคเพอใหเขดหลาบเพอเปนการแกแคนหรอเพอมใหเปนเยยงอยางแกผอน แตควรมงใหการสงเคราะหอบรม แกไขใหกลบตวเปนคนดยงกวามงการลงโทษทางอาญาและในการพจารณาวาควรลงโทษหรอใชวธการอยางใด จงจะท าใหเดกหรอเยาวชนกลบตนเปนคนดไดนน ควรพจารณาเดกหรอเยาวชนเปนรายกรณไปเพราะการกระท าความผดทางอาญาของเดกและเยาวชนยอมมสาเหตแตกตางกน และหากมวธการใดทจะท าใหเดกหรอเยาวชนกลบตวเปนคนดไดโดยไมตองลงโทษกควรใชวธการนนแทนการลงโทษ 2. ความรบผดทางอาญาของเดกและเยาวชน ในการพจารณาความรบผดทางอาญาของบคคลตามประมวลกฎหมายอาญาของประเทศไทยซง ยดถอระบบ Civil Law นน นอกจากจะพจารณาวา การกระท าของบคคลนนครบองคประกอบทกฎหมาย บญญตไว (Tatbes Tandmassigkeit) และการกระท านนเปนความผดกฎหมาย (Rechts widrigkeit) แลว ยงตองพจารณาวาไดกระท าไปโดยม“ความชว” (Schuld) ซงหมายถง การต าหนไดของการก าหนดเจตจ านง (Vorwerfbarkeit/blam eworthiness) กลาวคอ 2.1 ไดกระท าไปโดยมความรผดชอบหรอมความสามารถแยกแยะผดถกไดทงนเนองจากกฎหมายอาญามหลกประการหนงคอ“หลกไมมการลงโทษโดยปราศจากความชว” (Nulla Poena Sine Culpa) ซงนอกจากจะหมายความวาจะลงโทษบคคลโดยปราศจากความชวไมไดแลว ยงหมายความรวมถงวาจะลงโทษบคคลเกนกวาความชวของบคคลนนไมไดหรออกนยหนงกคอ“หลกการลงโทษใหเหมาะสมกบความชวของบคคล” (Individualization of Punishment) ส าหรบการพจารณาวาผกระท าม “ความชว” หรอ “มความรผดชอบ” หรอไมนนอาจพจารณาไดประการหนงจากความเจรญวยหรออายของผกระท าดงเชนทปรากฏในประมวลกฎหมายอาญาของไทย ซงม บทบญญตเกยวกบความรบผดทางอาญาของเดกและเยาวชนโดยอาจแยกพจารณาดงตอไปน 2.2 ความรบผดทางอาญาของเดก มาตรา 73 บญญตวา “เดกอายยงไมเกนสบป กระท าการอนกฎหมายบญญตเปนความผด เดกนน ไมตองรบโทษ” มาตรา 74 บญญตวา “เดกอายกวาสบป แตยงไมเกนสบหาป กระท าการอนกฎหมายบญญตเปน ความผด เดกนนไมตองรบโทษ แตใหศาลมอ านาจทจะด าเนนการดงตอไปน......” จากบทบญญตดงกลาว เดกซงในทนหมายถงบคคลทมอายไมเกนสบหาป แมกระท าความผดขณะอยในชวงอายดงกลาวยอมไมมความรบผดทางอาญา โดยมพนฐานมาจากความคดทวาเดกในชวงอายดงกลาวยงไมเจรญวยพอท จะมความรผดชอบ ซงจะถกต าหนไดการกระท าของเดกในชวงอายดงกลาว จงปราศจากความชว กฎหมายจงหามเดดขาดมใหลงโทษทางอาญาแกเดกนน โดยถอเปนขอสนนษฐานเดดขาดของกฎหมายวาเดกในชวงอายดงกลาวยงไมมความรผดชอบ แมตามขอเทจจรงเดกอาจมความรผดชอบมากพอกบผใหญหรอ มความเฉลยวฉลาดเพยงใดกตาม

Page 8: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

13

2.3 ความรบผดทางอาญาของเยาวชน มาตรา 75 บญญตวา“ผใดอายกวาสบหาป แตต ากวาสบแปดป กระท าการอนกฎหมายบญญตเปนความผดใหศาลพจารณาถงความรผดชอบ และสงอนทงปวงเกยวกบผนน ในอนทจะควรวนจฉยวาสมควรพพากษาลงโทษผนนหรอไม ถาศาลเหนวาไมสมควรพพากษาลงโทษกใหจดการตามมาตรา 74 หรอถาศาลเหนสมควรพพากษาลงโทษ กใหลดมาตราสวนโทษทก าหนดไวส าหรบความผดลงกงหนง” ตามบทบญญตขางตนเยาวชนซงในทนหมายถง บคคลอายกวาสบหาปแตต ากวาสบแปดป กระท าการอนกฎหมายบญญตเปนความผด จะมความรบผดทางอาญาหรอไมกฎหมายใหพจารณา “ความ รผดชอบ”ของเยาวชนโดยมแนวคดวา เยาวชนอาจมความรผดชอบอกทงใหพจารณา “สงอนทงปวงเกยวกบผนน”ดวย ขอทนาพจารณา กคอความวา “สงอนทงปวงเกยวกบผนน”นนนกนตศาสตรไดอธบายไวดงน ศาสตราจารย ดร.คณต ณ นคร อธบายวา “สงอนทงปวง....” หมายถง สงทแสดงใหเหน “ความร ผดชอบ” นนเองโดยพจารณาความเฉลยวฉลาดของเยาวชน และระดบความเขาใจในศลธรรม จรยธรรม และพฒนา การดานจตใจของผกระท าในขณะกระท า สวนนกนตศาสตรบางทานอธบายวา ตามแนวคดปจจบน ไมควรพจารณาความรผดชอบแตเพยงอยางเดยวแตควรพจารณา “สงอนทงปวง....”ประกอบซงอาจเปนสาเหตแหงการกระท าความผดลกษณะเฉพาะตวหรอสงแวดลอมของผกระท า เปนตน ดงนน แมเยาวชนจะมความรผดชอบดในขณะกระท าผด แตเมอศาลพจารณา “สงอนทงปวง....”แลวอาจเหนวาไมสมควรลงโทษทางอาญาแกเยาวชนผกระท าความผดแตควรจดการโดยใชวธการตามมาตรา 74 ซงจะท าใหเยาวชนกลบตน ไดดกวากเปนได อยางไรกตามหากศาลพพากษาวาสมควรลงโทษทางอาญาแกเยาวชนผกระท าความผดกฎหมายมาตรานบงคบใหลดมาตราสวนโทษทก าหนดไวส าหรบความผดลงกงหนง เพอใหสอดคลองกบหลกการลงโทษใหเหมาะสมกบความชวหรอความรผดชอบของบคคลIndividualization of Punishment)ดงได กลาวไวตอนตนแลว ขอสงเกต คอ จากบทบญญตขางตนเหนไดวาผมอายต ากวาสบแปดปจงไมอาจถกลงโทษประหารชวตหรอจ าคกตลอดชวตไดโดยเฉพาะอยางยงประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 18 วรรคสอง กไดบญญตชดเจนมใหลงโทษประหารชวต หรอจ าคกตลอดชวตแกผกระท าความผดในขณะทมอายต ากวาสบแปดปและแมกระท าความผด ซงมโทษประหารชวตหรอจ าคกตลอดชวต มาตรา 18 วรรคสาม กใหถอวาระวางโทษดงกลาวไดเปลยนเปนระวางโทษจ าคก หาสบป อนง มาตรา 76 บญญตวา “ผใดอายตงแตสบแปดปแตยงไมเกนยสบป กระท าการอนกฎหมายบญญตเปนความผดถาศาลเหนสมควรจะลดมาตราสวนโทษทก าหนดไวส าหรบความผดนนลงหนงในสาม หรอกงหนงกได” ตามบทบญญตมาตรา 76 บคคลทอายตงแตสบแปดปโดยทวไป กฎหมายถอวาเปนผใหญแลวยอมมความรผดชอบเชนผใหญบคคลในกลมนจงตองมความรบผด ทางอาญากลาวคอเมอกระท าความผดทางอาญากจะตองถกลงโทษทางอาญาและการท มาตรา 76 นใหอ านาจศาลในการใชดลพนจลดมาตราสวนโทษลงหนงในสามหรอกงหนงกไดนนกเพอใหสอดคลองกบ “หลกการลงโทษใหเหมาะสมกบความชวหรอ ความรผดชอบของบคคล” โดยกฎหมายค านงวา ในความจรงบคคลอายตงแตสบแปดปอาจมไดมความร ผดชอบเชนเดยวกบผใหญเสมอไป

Page 9: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

14

3. วธการส าหรบเดกและเยาวชนทกระท าความผดทางอาญา ในการศกษาวธการส าหรบเดกและเยาวชนทกระท าความผดทางอาญานนจะแยกพจารณาออกเปนวธการส าหรบเดกและเยาวชนตามประมวลกฎหมายอาญา และวธการส าหรบเดกและเยาวชนตามกฎหมายวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครวโดยเฉพาะดงตอไปน 3.1 วธการส าหรบเดกและเยาวชนตามประมวลกฎหมายอาญา 3.1.1 เดกอายไมเกนสบปดงทกลาวแลววา เดกอายไมเกนสบปกฎหมายมาตรา 73 สนนษฐานเดดขาดวาเดกไมมความรผดชอบ นอกจากไมสามารถลงโทษทางอาญาแกเดกไดแลว กฎหมายยงมไดก าหนดใหใชวธการใด ๆ ส าหรบเดก แตทงนมาตรา 73 วรรคสอง ก าหนดใหพนกงานสอบสวนสงตวเดกใหพนกงานเจาหนาทตามพระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. 2546 เพอด าเนนการคมครองสวสดภาพเดก 3.1.2 เดกอายกวาสบป แตยงไมเกนสบหาปมาตรา 74 สนนษฐานเดดขาดวา เดกในชวงอายดงกลาวไมมความรผดชอบ จงไมตองรบโทษแตกฎหมายไดก าหนดใหศาลใชวธการส าหรบเดกตามทบญญตไวในมาตรา 74 (1) ถง (5) ซงมงหมายจะใหเดกกลบตนเปนคนดอนไดแกวธการดงตอไปน 3.1.2.1 การวากลาวตกเตอน วธการวากลาวตกเตอนเดกแลวปลอยตวไปนนแตเดมเหนวาควรพจารณาวาหากเดกมความรผดชอบนอยกวากลาวตกเตอนแตแนวคดสมยใหมเหนวาวธการส าหรบเดกมใชโทษ แตเปนวธการทจะท าใหเดกกลบตนเปนคนดจงควรพจารณา ใชวธการตกเตอน เมอเปนความผดครงแรกหรอความผดทไมรนแรง และเดกสามารถกลบตนเปนคนดไดโดยวากลาวตกเตอนใหเหมาะสมกบสาเหตการกระท าความผดของเดกและเมอเหนสมควร ศาลอาจเรยกบดา มารดา หรอผปกครองทเดกอาศยอยมาตกเตอนดวยกไดเชน ตกเตอนใหก าจด หรอลดสาเหตทเดกกระท าความผดหรอคอยระวงมใหเดกกระท าความผดซ าอก 3.1.2.2 การวางขอก าหนดแกบดามารดา ผปกครอง หรอบคคลอน ซงเดกอาศยอยถาศาลเหนวาบดามารดาหรอผปกครองสามารถดแลเดกนนไดศาลจะมอบตวเดก ใหและวางขอก าหนดใหบคคลดงกลาวระวงไมใหเดกกอเหตรายตลอดเวลาทศาลก าหนด ซงตอง ไมเกนสามป และหากเดกกอเหตดวยบคคลดงกลาวจะตองช าระเงนตามทศาลก าหนดซงตองไมเกนครงละ 10,000 บาท กรณทเดกอาศยอยกบบคคลอนนอกจากบดามารดาหรอผปกครองและศาลเหนวาไมสมควรเรยกบดามารดาหรอผปกครองมาวางขอก าหนดดงกลาวขางตนเชนบดามารดา หรอผปกครองประพฤตตนเปนแบบอยางทไมดหรอปลอยปละละเลยไมอบรมสงสอนเดก เปนตน ศาลจะเรยกบคคลทเดกอาศยอยดวยมาสอบถามวาจะรบขอก าหนดท านองเดยวกบทกลาวแลวขางตนหรอไมกไดถาบคคลนน ยอมรบขอก าหนดกใหศาลมค าสงมอบตวเดกใหโดยวางขอก าหนดดงกลาว แตถาบคคลซงเดกอาศยอยไมยอมรบขอก าหนดศาลจะบงคบมไดเนองจากบคคลดงกลาวมไดมหนาทตามกฎหมายทจะเลยงดเดกกรณ เชนนศาลอาจพจารณาใชวธการตามมาตรา 74 (4) หรอ (5) แลวแตกรณ 3.1.2.3 การก าหนดเงอนไขเพอคมประพฤตเดก กรณทศาลมอบตวเดกใหแกบดา มารดา ผปกครอง หรอบคคลซงเดกอาศยอยตาม (2) ศาลจะก าหนดเงอนไขเพอคมความประพฤตเดกนน เชนทบญญตไวในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 56 ดวยกไดทงนใหศาลแตงตง

Page 10: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

15

พนกงานคมประพฤตหรอพนกงานอนใดเพอคมความประพฤตเดกนน อนง ในการก าหนดเงอนไข เพอคมความประพฤตเดกนน มการตงขอสงเกตวาศาลควรทราบสาเหตของการกระท าความผด ของเดกนน เพอทจะไดก าหนดเงอนไขเพอคมความประพฤตไดอยางเหมาะสม 3.1.2.4 การมอบเดกใหบคคลหรอองคการเพอดแล อบรม และสงสอน ถาเดกนนไมมบดา มารดา หรอผปกครอง หรอมแตศาลเหนวาไมสามารถดแลเดกนนไดหรอถาเดกอาศยอยกบบคคลอน นอกจากบดา มารดา หรอผปกครอง และบคคลนนไมยอมรบขอก าหนดดงกลาวใน (2) ศาลจะมค าสงใหมอบตวเดกนนใหอยกบบคคลหรอองคการทศาลเหนสมควรเพอดแล อบรม และสงสอนตามระยะเวลาทศาลก าหนดกไดในเมอบคคลหรอองคการนนยนยอมในกรณน ใหบคคลหรอองคการนนมอ านาจเชน ผปกครองเฉพาะเพอดแล อบรม และสงสอน รวมถงก าหนด ทอยและจดใหเดกมงานท าตามสมควร หรอใหด าเนนการคมครองสวสดภาพเดกตามกฎหมายวาดวยการนนกไดหรอ 3.1.2.5 การสงตวเดกไปโรงเรยน หรอสถานฝกอบรม เพอฝกอบรมเดก ศาลจะใชวธการสงตวเดกไปยงโรงเรยน หรอสถานฝกและอบรมเพอฝกและอบรมเดก ตลอดระยะเวลาทศาลก าหนดซงตองไมเกนกวาเดกนนมอายครบสบแปดปกได ส าหรบวธการนมการตงขอสงเกตวา โดยปกตควรใชในกรณทเดกกระท าผดหลายครง และการใชวธการตาม (1) ถง (4) จะไมชวยใหเดกกลบตนได ทงน ศาลมอ านาจเปลยนแปลงค าสงขางตน หรอมค าสงใหมตามอ านาจในมาตรา 74 น เมอพฤตการณเกยวกบค าสงนน ๆ ไดเปลยนแปลงไป ในขณะใดภายในระยะเวลา ทศาลก าหนดไวเชนบคคลหรอองคการทรบเดกไวไมสามารถดแล อบรม สงสอนเดกไดศาลอาจสงเดกไปสถานฝกและอบรม เดกแทน เปนตน 3.1.3 เยาวชนอายกวาสบหาป แตต ากวาสบแปดปโดยทมแนวคดวา เยาวชนอาจมความร ผดชอบบางมาตรา 75 จงใหศาลพจารณาถงความรผดชอบและสงอนทงปวงเกยวกบ ผนนวาสมควรลงโทษทางอาญาหรอไมถาเหนวาสมควรลงโทษทางอาญากฎหมายบงคบใหลดมาตราสวนโทษลงกงหนง แตถาศาลเหนวาไมสมควรลงโทษทางอาญา โดยจะสามารถท าใหเดกกลบตน เปนคนดไดกฎหมายกใหใชวธการตามมาตรา 74 (1) ถง (5) ดงไดกลาวแลวขางตน 3.1.4 บคคลอายตงแตสบแปดป แตยงไมเกนยสบป โดยทวไปถอวามความรผดชอบเชนเดยวกบผใหญแลวเมอกระท าการอนกฎหมายบญญตเปนความผดมาตรา 76 จงบญญต ใหตองรบโทษทางอาญา แตกเปดโอกาสใหศาลใชดลพนจลดมาตราสวนโทษลงหนงในสามหรอกงหนงกได ดงนน ศาลจะไมลงโทษทางอาญาและจะใชวธการตามมาตรา 74 แกบคคลดงกลาวไมได ขอสงเกต คอ วธการส าหรบเดกและเยาวชนตามประมวลกฎหมายอาญาดงทกลาวแลว เปน วธการส าหรบศาลธรรมดา และศาลเยาวชนและครอบครวจะใชปฏบตตอเดกและเยาวชนทกระท าความผด ทางอาญา อยางไรกตามส าหรบคดทอยในอ านาจศาลเยาวชนและครอบครว ศาลเยาวชนและครอบครวยงมวธการส าหรบเดกและเยาวชนซงบญญตไวในกฎหมายวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครวโดยเฉพาะ

Page 11: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

16

3.2 วธการส าหรบเดกและเยาวชนตามพระราชบญญตจดตงศาลเยาวชนและครอบครว และวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครว พ.ศ.2534 โดยทวไปแลวการด าเนนคดอาญาธรรมดาแกบคคลทกระท าความผดทางอาญามงทจะพจารณาวาบคคลนนกระท าความผดหรอไม สมควรไดรบโทษอยางไร แตการด าเนนคดอาญาแกเดกและเยาวชนซงกระท าความผดทางอาญานน ศาลเยาวชนและครอบครวซงจดตงขนตามพระราชบญญตจดตงศาลเยาวชนและครอบครวฯ พ.ศ. 2534 นอกจากจะตองพจารณาตามหลกเกณฑ ทวไปเชนเดยวกบคดอาญาธรรมดาแลวศาลเยาวชนและครอบครวยงตองพจารณาถงสาเหตแหงการกระท าความผดและสภาพแวดลอมทงปวง อนมสวนผลกดนใหกระท าความผด ดงเชนมาตรา 78 ใหพจารณาอาย ประวตความประพฤตสตปญญา การศกษา อบรมสขภาพ ภาวะแหงจต นสย อาชพ ฐานะทางเศรษฐกจ และสงคมของเดกหรอเยาวชนและบดามารดาผปกครองหรอบคคลทเดกหรอเยาวชนอาศยอยดวยและในการพพากษาคดทเดกและเยาวชนกระท าความผดทางอาญา มาตรา 82 กใหศาลเยาวชนและครอบครว ค านงถงสวสดภาพและอนาคตของเดกหรอเยาวชนซงควรไดรบการฝกอบรมสงสอนและสงเคราะหใหกลบ ตนเปนคนดยงกวาการลงโทษ และค านงถงบคลกลกษณะสขภาพ และภาวะแหงจตของเดกหรอเยาวชนซงแตกตางเปนคน ๆ ไป รวมถงการลงโทษ เปลยนโทษ หรอใชวธการส าหรบเดกหรอเยาวชนใหเหมาะสมกบตวเดกหรอเยาวชนเปนรายบคคล ดงนน ศาลเยาวชนและครอบครวนอกจากจะมอ านาจลงโทษหรอใชวธการส าหรบเดกหรอเยาวชนเหมอนศาลธรรมดาตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 74 ถง 76 ดงไดกลาวแลวศาลเยาวชนและครอบครวยงมอ านาจใชวธการส าหรบเดกและเยาวชนตามทพระราชบญญตจดตงศาลเยาวชนและครอบ ครวฯ พ.ศ. 2534 บญญตไวโดยเฉพาะ ดงตอไปน 3.2.1 การใชวธการส าหรบเดกและเยาวชนแทนการลงโทษทางอาญาศาลทมอ านาจพจารณาคดเยาวชนและครอบครวเทานน ทมอ านาจใชวธการส าหรบเดกและเยาวชนแทน การลงโทษทางอาญาตามมาตรา 104 อนไดแก 3.2.1.1 เปลยนโทษจ าคกเปนกกและอบรมในสถานกกและอบรมของสถานพนจตามเวลาทศาลก าหนด แตตองไมเกนกวาเดกหรอเยาวชนนนมอายครบยสบปบรบรณ 3.2.1.2 เปลยนโทษจ าคกเปนการสงตวไปควบคมเพอฝกและอบรม ยงสถานพนจ สถาน ศกษา สถานฝกและอบรม หรอสถานแนะน าทางจตตามเวลาทศาลก าหนด แตตองไมเกนกวาเดกหรอ เยาวชนนนมอายยสบปบรบรณ 3.2.1.3 เปลยนโทษปรบเปนการคมประพฤตโดยก าหนดเงอนไขขอเดยวหรอหลายขอตามมาตรา 100 ดวยหรอไมกได ขอสงเกตคอ 1. มาตรา 104 (1) (2) และ (3) เปนบทบญญตใหดลพนจแกศาลเยาวชนและครอบครวมใชบทบงคบ 2. การเปลยนโทษจ าคกเปนการกกและอบรมหรอฝกและอบรมตามมาตรา104 (1) และ (2) มผเหนวาอาจมระยะเวลานานกวาโทษจ าคกไดเพราะวธการส าหรบเดกและเยาวชน มใชโทษตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 18

Page 12: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

17

3. กรณทศาลเปลยนโทษจ าคกเปนกกและอบรมหรอควบคมเพอฝกและอบรม ตาม (1) หรอ (2) แลวหากศาลพจารณาความหนกเบาแหงขอหา และพฤตการณแหงคดแลวเหนวาควรกกตวหรอควบคมตวเดกหรอเยาวชนนนตอไปหลงจากมอายครบยสบปบรบรณศาลตองระบในค าพพากษาใหชดเจนวาเมอเดกหรอเยาวชนนนอายครบยสบปบรบรณใหสงตวไปจ าคกในเรอนจ าตามเวลาทศาลก าหนด ทงนตามมาตรา 104 วรรคทาย นอกจากนนศาลเยาวชนและครอบครว ยงมอ านาจตามพระราชบญญตจดตงศาลเยาวชนและครอบครวฯ พ.ศ. 2534 ดงตอไปน 3.2.2 การก าหนดระยะเวลาขนต าและขนสงในการกกและอบรมหรอฝกและอบรมแทนการลงโทษทางอาญา ศาลเยาวชนและครอบครวมอ านาจก าหนดระยะเวลาขนต าและ ขนสงในการกกและอบรมหรอฝกและอบรมเดกหรอเยาวชน และจะปลอยตวเดกหรอเยาวชนไป ในระหวางระยะเวลาขนต าและขนสงนนกไดตามทบญญตไวในมาตรา 105 ทงน เพอใหเกดความคลองตวและเปนการจงใจเดกหรอเยาวชนใหกลบตนเปนคนดและในกรณนศาลเยาวชนและครอบครวจะก าหนดเงอนไขเพอคมประพฤตตามมาตรา 100 ดวยหรอไมกได 3.2.3 อ านาจรอการก าหนดโทษหรอรอการลงโทษแทนการลงโทษทางอาญา ส าหรบคดอาญาทอยในอ านาจของศาลเยาวชนและครอบครว 33 นน มาตรา 106 ใหศาลทมอ านาจพจารณาคดเยาวชนและครอบครว มอ านาจทจะพพากษาใหรอการก าหนดโทษหรอรอการลงโทษ เดกหรอเยาวชนตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 56 ไดอยางกวางขวางกวาศาลธรรมดา กลาวคอหากเหนวาควรใหโอกาสเดกหรอเยาวชนนนกลบตนเปนคนดและยงไมสมควรลงโทษกใหรอ การก าหนดโทษหรอรอการลงโทษไดแมวา 3.2.3.1 เดกหรอเยาวชนนนไดเคยรบโทษจ าคกหรอโทษอนตามค าพพากษามากอนแลว 3.2.3.2 โทษทจะลงแกเดกหรอเยาวชนเปนโทษอยางอนนอกจากโทษจ าคก 3.2.3.3 ศาลจะก าหนดโทษจ าคกเกนกวาสองป 3.2.4 อ านาจสงตวไปควบคมเพอฝกและอบรมแทนการช าระคาปรบ ในกรณ ทเดกหรอเยาวชนตองโทษปรบไมวาจะมโทษจ าคกดวยหรอไมกตามถาเดกหรอเยาวชนนนไมช าระคาปรบมาตรา 107 บญญต หามมใหศาลเยาวชนและครอบครวสงกกขงเดกหรอเยาวชนแทนคาปรบแตใหสงตวไปควบคมหรอฝกและอบรมในสถานพนจ สถานศกษา สถานฝกและอบรม หรอสถานแนะน าทางจตตามเวลาทศาลก าหนด แตตองไมเกนหนงป ขอทนาพจารณาคอ หากพจาณาวา การสงตวเดกหรอเยาวชนไปฝกและอบรมแทนคาปรบนนมใชการลงโทษทางอาญา แตเปนการสงตวเดกหรอเยาวชนไปฝกและอบรมเพอขดเกลานสยและจตใจ เพอประโยชนของเดกหรอเยาวชนนนเองจงไมอาจน าจ านวนวนทเดกหรอเยาวชนอยในความควบคมระหวางสอบปากค าหรออยในความควบคมของสถานพนจมาหกออกจากจ านวนเงนคาปรบหรอระยะเวลาการควบคม เพอฝกและอบรมแทนคาปรบไดเชนนจะเปนการยตธรรมหรอไมประเดนนมผแสดงความเหนวามาตรา 56 เปดชอง ใหศาลเยาวชนและครอบครวใชดลพนจหกจ านวนวนทจ าเลยถกควบคมระหวางสอบปากค าหรออย ในความควบคมของสถานพนจแทนคาปรบไดแตตองหกกอนทจะมค าสงสงตวเดกหรอเยาวชนไปฝกและอบรมแทนคาปรบ 34 และบางทานแสดงความเหนวาควรบญญตเพมเตมในมาตรา 107

Page 13: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

18

ใหชดเจนวาใหศาลหกจ านวนวนดงกลาวแทนคาปรบได อนง เมอศาลเยาวชนและครอบครวไดม ค าพพากษาหรอค าสงใหลงโทษหรอใชวธการส าหรบเดกหรอเยาวชนแลว ตอมาปรากฏวาขอเทจจรงหรอพฤตการณตามมาตรา 78 และมาตรา 82 ไดเปลยนแปลงไปจากเดมศาลเยาวชนและครอบครว มอ านาจแกไขเปลยนแปลงค าพพากษาหรอค าสงเกยวกบการลงโทษ หรอวธการส าหรบเดกและเยาวชนไดตามมาตรา 99 3.3 ปจจบนไดมรางพระราชบญญตศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคด เยาวชนและครอบครว พ.ศ. 2553 ซงมหลกการและเหตผล โดยสรป คอ ศาลเยาวชนและครอบครว จดตงขนโดยมเจตนารมณในการมงพทกษคมครอง ฝกอบรม และสงสอนเดกและเยาวชนใหกลบตนเปนพลเมองดมากกวามงลงโทษทางอาญาประกอบกบอนสญญาวาดวยสทธเดก ค.ศ. 1989 ไดรบรองสทธเดก 4 ประการคอสทธทจะอยรอดสทธทจะไดรบการปกปองคมครองสทธทจะไดรบการพจารณาและสทธทจะมสวนรวมดงนนเดกจงควรไดรบการคมครองดแลปรบปรงคณภาพ และเสรมสรางคานยมทางจรยธรรมใหมความรบผดชอบตอสงคม และเนองดวยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย มบทบญญตคมครองสทธและความเสมอภาคในกระบวนการยตธรรมโดยก าหนดใหเดกและเยาวชน มสทธไดรบความคมครองในการด าเนนกระบวนพจารณาคดอยางเหมาะสมในกระบวนการยตธรรมและไดรบความคมครองใหปราศจากการใชความรนแรงและการปฏบตอนไมเปนธรรมแตปรากฏวา วธปฏบตตอเดกและเยาวชนซงตองหาวากระท าผดยงแตกตางและต ากวามาตรฐานตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา และยงไมมวธพจารณาคดคมครองสวสดภาพเดกทถกกระท าทารณกรรมหรอถกกระท าดวยความรนแรงในครอบครว จงจ าเปนตองแกไขปรบปรงพระราชบญญตจดตงศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครว พ.ศ. 2534 โดยมสาระส าคญ ทมการแกไขเพมเตม ดงเชน 3.3.1 แกไขอายเดกและเยาวชนใหสอดคลองกบประมวลกฎหมายอาญา 3.3.2 เพมใหศาลตงผเชยวชาญดานเดกเพอใหความเหนเกยวกบเดกและเยาวชนและมอ านาจก าหนดใหเดกหรอเยาวชนเขารบการแกไขบ าบดฟนฟหร อรบการสงเคราะห ในสถานศกษา สถานแนะน า ทางจตหรอสถานพยาบาล เพอใหศาลสามารถคนหาขอเทจจรงเกยวกบตวเดกหรอเยาวชนซงตองหาวากระท าผด 3.3.3 แกไขเพมบทบาทของสถานพนจใหครอบคลมและชดเจน เพอเพมประสทธภาพและสามารถตอบสนองความตองการและความจ า เปนในการแกไขบ าบดฟนฟเดก และเยาวชน 3.3.4 เพมเตมใหมมาตรการพเศษแทนการด าเนนคดอาญา เพอน ามาตรการทางเลอกอนมาใชแทนการด าเนนคดอาญาปกตโดยใหผเสยหายหรอชมชนมสวนรวมในการจดการท าแผนแกไขบ าบดฟนฟ เดกหรอเยาวชน เพอแกไขปรบเปลยนความประพฤตของเดกหรอเยาวชน บรรเทา ทดแทน หรอชดเชย ความเสยหายแกผเสยหายหรอเพอใหเกดความปลอดภยแกชมชน และสงคมและในกรณทการจดท าแผน แกไขบ าบดฟนฟไมส าเรจและตองด าเนนคดกบเดกหรอเยาวชนนนตอไปหามมใหน าขอเทจจรงหรอพยานหลกฐานทไดมาจากการประชมเพอจดท าแผนแกไขบ าบดฟนฟมาใชอางตอศาล

Page 14: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

19

3.3.5 แกไขเพมเตมใหศาลมอ านาจในการก าหนดเงอนไขในการแกไขฟนฟเดกหรอเยาวชนกวางขวางยงขน กรณทเหนวายงไมสมควรมค าพพากษา และเพมใหสามารถน าเรอง การบรการสาธารณะ (community service) มาใชในกรณเดกหรอเยาวชนไมมเงนช าระคาปรบ อกทงเพมใหสามารถหกระยะเวลาทถกควบคมตวออกจากคาปรบทตองช าระตามอตราทก าหนด ในประมวลกฎหมายอาญาได เปนตน

กจกรรมแกไข บ าบด ฟนฟ เดกและเยาวชน ผกระท าความผดของศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดปทมธาน

1. กจกรรมครอบครวสมพนธ ศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดปทมธาน ไดจดกจกรรมครอบครวสมพนธ ดงน 1.1 หลกการและเหตผล จากสถตการกระท าความผดของเดกและเยาวชนทมแนวโนมเพมมากขน อกทงยงมแนวโนมการกระท าความผดซ าเพมมากขนนน สาเหตหลกประการหนงเกดมาจากการขาดทกษะในการพฒนาตนเองทงทางดานอารมณ คณธรรมและจรยธรรม อกทงยงมปจจยอน เชน ปญหาสงคม และสภาพแวดลอมในชมชมในการทจะบรรเทาปญหาเดกและเยาวชนดงทไดกลาวมาขางตนนน ครอบครวจะตองเปนพนฐานส าคญในการเสรมสรางความเขาใจ เยยวยา แกไข และปรบพฤตกรรมของเดกและเยาวชน ซงศาลยตธรรมไดเลงเหนถงความส าคญในการแกไขและปองกนปญหาการกระท าความผดในเดกและเยาวชน จงไดจดท าโครงการครอบครวสมพนธขน เพอสงเสรมใหครอบครวเขามามสวนรวมในการฟนฟแกไข และเยยวยาเดกและเยาวชนทกระท าความผดใหสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมฝกทกษะในการใชชวตในสงคม ไมใหกลบมากระท าความผดซ าอก 1.2 วตถประสงคของโครงการ 1.2.1 เพอใหบดา มารดา หรอผปกครองน าความรทไดรบจากการอบรมไปใชปรบเปลยนพฤตกรรมเดก และเยาวชนผกระท าความผดไมใหกลบมากระท าผดซ าอก 1.2.2 เดกและเยาวชนกลมเปาหมายผกระท าผด ไมต ากวารอยละ 80 สามารถปรบเปลยนพฤตกรรมและไมกลบมากระท าผดซ าอกภายในปงบประมาณทจดกจกรรม 1.3 เปาหมายของโครงการ 1.3.1 บดา มารดา หรอผปกครองของเดกและเยาวชนผกระท าความผด มความรและทศนคตทถกตองในการอบรม เลยงด เพอปรบเปลยนพฤตกรรมของเดกและเยาวชน ตามหลกจตวทยา 1.3.2 เดกและเยาวชนทกระท าความผดไดรบการอบรม แกไข บ าบด ฟนฟ เพอปรบเปลยนพฤตกรรม 1.4 ตวชวดเปาหมายของโครงการ 1.4.1 บดา มารดา หรอผปกครองของเดกและเยาวชน กลมเปาหมายผกระท าความผด รอยละ 80 มความรความเขาใจในการเลยงดบตรหลานตามหลกจตวทยาผานเกณฑ การทดสอบทก าหนดไว ภายในปงบประมาณทก าหนด

Page 15: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

20

1.4.2 เดก เยาวชน กลมเปาหมายผกระท าความผดไดรบการอบรม แกไข บ าบดฟนฟ หรอวธการอน เพอปรบเปลยนพฤตกรรมตามค าสงศาล รอยละ 100 ภายในปงบประมาณ ทก าหนด 1.5 กลมเปาหมาย 1.5.1 บดา มารดา ผปกครองของเดก หรอเยาวชนในระหวางการปลอยตวชวคราวในชนกอนฟอง 1.5.2 บดา มารดา ผปกครองของเดก หรอเยาวชนในระหวางการปลอยตวชวคราวในระหวางพจารณาคด 1.5.3. บดา มารดา ผปกครองของเดก หรอเยาวชนในระหวางรอค าพพากษา 1.6 เนอหาสาระในการฝกอบรม เนอหาสาระในการฝกอบรมแบงเปน 2 ครง ดงน 1.6.1 ครงท 1 บดา มารดาและผปกครองของเดก/เยาวชน ชอ โปรแกรม “ครอบครว คอ หวใจ” ประกอบดวย 6 กจกรรม ดงน 1.6.1.1 กจกรรมท 1 “รชอ เหนตว”– กจกรรมแนะน าตว/ละลายพฤตกรรม 1.6.1.2 กจกรรมท 2 “ครอบครว คอ หวใจ” – พดถงภาพวา ท าไมเราตองมาท างานรวมกนในวนน สรางความตระหนกถงความส าคญของสถาบนครอบครว 1.6.1.3 กจกรรมท 3 “โยงใย ใหพลง” – กจกรรมใยแมงมม ชใหเหนวา เมอเดกกระท าผดเราจะเปนสวนหนงในการชวยแกไขปญหาไดอยางไร 1.6.1.4 กจกรรมท 4 “เหลยวหลง แลหนา” – เมอเกดเรองขน ความรสก ความนกคด ความตองการสงทเกดขนมผลอยางไรกบตวเอง และมผลอยางไรกบลกบาง 1.6.1.5 กจกรรมท 5 “เยยวยา ภาษากาย” – กจกรรมปนหน แสดงถง Reflex ของครอบครวทไมไดแสดงออกถงสงทตองการ/เปลยนวธการสอสารภาษากาย 1.6.1.6 กจกรรมท 6 “เปดใจ ใหโอกาส” – เขยนจดหมายถงลก อยากจะบอกอะไรลกบาง 1.6.2 ครงท 2 บดา มารดา ผปกครอง และ เดก/เยาวชน ชอ โปรแกรม “หวใจ ดวงเดยวกน” ประกอบดวย 5 กจกรรม 1.6.2.1 กจกรรมท 1 “เปดใจทบทวน หวนดอปสรรค” – กจกรรมกลม แยกกลมเดก/ 1.6.2.2 ผปกครอง 1.6.2.3 กจกรรมท 2 “ใชรก ตดสนใจ” – ประเมนการเปลยนแปลง การอบรมครงท 1 ไดอะไรไปบาง 1.6.2.4 กจกรรมท 3 “มนคง เมอใกลกน” – กจกรรมละลายพฤตกรรมทท ารวมกนพอแมลก 1.6.2.5 กจกรรมท 4 “สอสารหวใจ” – สนทนารวมกน 1.6.2.6 กจกรรมท 5 “รอยเรยงความหมาย ตราไวรวมกน”- ประเมนผลท า 1.7 สถานทด าเนนการ ศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดปทมธาน

Page 16: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

21

2. กจกรรมโครงการคายวนยชวต 2.1 หลกการและเหตผล ดวยปจจบนพบวาเดกและเยาวชนไทยก าลงประสบปญหาการมพฤตกรรมไมพงประสงคอาจจะน าไปสการกระท าทเปนความเสยงทจะกอใหเกดปญหาทางสงคมและการกออาชญากรรมตาง ๆ อาทมพฤตกรรมกาวราวรนแรง กอเหตทะเลาะววาท ขาดระเบยบวนย มความอดทนต า เลนการพนน เสพยาเสพตด ประลองความเรวดวยรถมอเตอรไซค ฯลฯ ซงสงเหลานกอเกดมาจากปญหาครอบครวและสงผลใหเกดปญหาทางสงคมตามมา และมแนวโนมลกลามถงระดบชาตตอไป ซงในการแกไข บ าบด ฟนฟ เดก เยาวชนเพอไมใหปญหาลกลามนนมหลายแนวทางดวยกน ซงหนงในแนวทางทมประสทธภาพในแกไข บ าบด ฟนฟ เดกและเยาวชน คอการปรบเปลยนพฤตกรรมพนฐาน ในสวนของหนาทและระเบยบวนยของเดกและเยาวชนในการใชชวตประจ าวน ในการน ศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดปทมธาน ไดจดท า “โครงการคาย วนยชวต โดยมงเนนการแกไข บ าบด ฟนฟ เดกและเยาวชนทกระท าความผดในคดอาญาใหเข ารบการฝกอบรม พฒนา ปรบเปลยนพฤตกรรมพนฐานของเดกและเยาวชนในดานระเบยบวนยโดยหนวยงานบญชาการทหารพฒนา กองบญชาการกองทพไทย มอบใหหนวยพฒนาการเคลอนท 13 ส านกงานพฒนาภาค 1 สงฝกทกองรอยรบพเศษท 1 อกวาระหนง เพอพฒนาเดกและเยาวชน ใหกลบไปใชชวตไดอยางปกตสข ปราศจากการกระท าผดซ า 2.2 วตถประสงค เพอใหเดกและเยาวชนทกระท าความผดในคดอาญาปรบเปลยนพฤตกรรมพนฐานในดานระเบยบวนย เพอพฒนาเดกและเยาวชนใหกลบไปใชชวตไดอยางปกตสข ปราศจากการกระท าผดซ า 2.3 ตวชวดวตถประสงค เดกและเยาวชนทเขารวมโครงการมผลการพฒนาดานระเบยบวนย กลบไปใชชวตไดอยางปกตสข ปราศจากการกระท าผดซ า ไมนอยกวารอยละ 90 2.4 เปาหมาย เดกและเยาวชนทเขารวมโครงการฯ ไดรบการพฒนาตนเองและปรบเปลยนพฤตกรรมไปในทางทดขน ไมกลบไปกระท าผดซ า 2.5 ตวชวดเปาหมาย เดกและเยาวชนทเขารวมโครงการไมกลบไปกระท าผดซ ารอยละ 90 2.6 วธการด าเนนงาน 2.61. ตดตอประสานงานหนวยงานบญชาการทหารพฒนา กองบญชาการกองทพไทย เพอก าหนดวนและระยะเวลาในการจดโครงการสนบสนนงบประมาณและก าลงพล 2.6.2 ลงทะเบยนเดกและเยาวชนทเขารวมโครงการฯ และแจงนดเยาวชน และผปกครอง ตามค าสงศาลและ/หรอสมครใจ 2.6.3 เดกและเยาวชนรายงานตวเขารวมกจกรรม ปฐมนเทศเตรยมความพรอมกอนเขารวมโครงการ 2.6.4 ด าเนนการตามแผนกจกรรมโครงการฯ ทวางไว 2.6.5 สรปรายงานผลการด าเนนการโครงการฯ

Page 17: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

22

2.7 กลมเปาหมาย เดกและ/หรอเยาวชนทกระท าความผดในคดอาญาและอยในกระบวนการแกไข บ าบด ฟนฟตามมาตรา 73 90 และ 132 จ านวน 40 คน 2.8 สถานทด าเนนการศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดปทมธาน 2.8.1 หนวยพฒนาการเคลอนท 13 ส านกงานภาค 1 หนวยบญชาการทหารพฒนากองบญชาการกองทพไทย อ าเภอแกงกระจาน จงหวดเพชรบร 2.8.2 กองรอยฝกรบพเศษท 1 กองทพภาคท 1 กองบญชาการกองทพบก อ าเภอแกงกระจาน จงหวดเพชรบร

โปรแกรมเสรมสรางและพฒนาศกยภาพส าหรบเดกและเยาวชน (บ าบด แกไข ฟนฟเดกและเยาวชน แบบเชามาเยนกลบ)

1. หลกการและเหตผล สถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงหวดปทมธาน มหนาทหลกในการบ าบด แกไข ฟนฟ เดก และเยาวชนทกระท าความผดเพอใหสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมทไมเหมาะสม และพฒนาตนเองใหสามารถด ารงชวตอยในครอบครวและสงคมโดยปกตสข ซงเดกและเยาวชนทกระท าความผดจะไดรบการบ าบด ฟนฟ ไดในทกกระบวนงาน นบตงแตถกสงตวมายงสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงหวดปทมธาน ทงในกลมเดกและเยาวชนทได รบการหนเหออกนอกกระบวนการยตหรออยระหวางรอการพจารณาพพากษา สถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงหวดปทมธาน ไดเลงเหนความส าคญของปญหาดงกลาว จงจ าเปนตองใหการบ าบด แกไข ฟนฟ เดกและเยาวชนทจากการท าจ าแนกประเภทเดกและเยาวชน พบวาเยาวชนคงมปจจยเสยงตอการกระท าความผดซ าเนองจากเยาวชนขาดทกษะในการจดการกบอารมณโกรธ เหนคณคาในตนเองต าขาดทกษะในการแกไขปญหา ตลอดจนขาด การสอสารกบครอบครว หรอผปกครอง โดยสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงหวดปทมธาน ไดน าวธการกลมบ าบดทไดรบการศกษา วจย และการยอมรบในการชวยเหลอบคคลทมปญหาดานจตใจและอารมณท าใหเดกและเยาวชนไดมโอกาสแสดงออก มทกษะในการจดการกบอารมณโกรธ รจกการแกปญหามความรสกทดตอตนเอง และผอนมทกษะในการปองกนตนเองจากยาเสพตดและสามารถท าใหครอบครวมการสอสารทเหมาะสม อนจะน าไปสความเขาใจและมสมพนธภาพทด กบเยาวชนมากยงขน อกทงยงเปนการสนบสนนใหบคคล องคกร หนวยงานภายนอก และชมชนไดเขามารวมในการบ าบด แกไขเดกและเยาวชนดวย 2. วตถประสงค 2.1 เพอใหการบ าบด ฟนฟ เดกและเยาวชนทกระท าความผด ซงไมอยในสถานแรกรบ โดยใหครอบครว หนวยงาน ชมชนเขามามสวนรวมดวย 2.2 เพอใหเดกและเยาวชนและครอบครวมทกษะในการสอสารและมสมพนธภาพทดตอกนมากยงขน

Page 18: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

23

2.3 เพอใหเดกและเยาวชนไดรบการฝกทกษะชวตและมทกษะในการปองกนตนเองจากยาเสพตดจนสามารถน าประโยชนไปปรบใชในชวตประจ าวน 3. กลมเปาหมาย 3.1 เดกและเยาวชนทอยในระหวางประกนตวในชนสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน จงหวดปทมธาน 3.2 เดกและเยาวชนทอยในระหวางตดตามผลหลงจากการประชมจดท าแผนแกไขบ าบดฟนฟ 3.3 เดกและเยาวชนทไดรบค าพพากษาใหเขารวมโครงการ 4. วธด าเนนการ 4.1 ตดตอประสานกบหนวยงานทเกยวของ 4.2 ประชมคณะท างาน 4.3 เตรยมสถานทและจดซอวสดอปกรณ 4.4 ด าเนนกจกรรมตามโครงการ 4.5 ประเมนผลโครงการ 5. กจกรรมตามโครงการฯ เดกและ/หรอเยาวชนทกระท าความผดในคดอาญาและอยในกระบวนการแกไข บ าบด ฟนฟตามมาตรา ๗๓ ๙๐ และ ๑๓๒ โดยมกจกรรมดงน 5.1 กจกรรมส าหรบเดกและเยาวชน ไดแก กจกรรมเสรมทกษะชวต (การจดการกบอารมณ การตดสนใจและแกไขปญหา การกลาแสดงออก การสงเสรมความภาคภมใจในตนเอง) และการส ารวจปญหาและสรางแรงจงใจ 5.2 กจกรรมส าหรบผปกครองทมาเขารวมกบเดกและเยาวชน ในวนท 1 และวนท 5 ไดแก กจกรรมปฐมนเทศ ส ารวจความคาดหวง การสอสารในครอบครวและการสรางสมพนธภาพ ในครอบครว 6. สถานทด าเนนการ สถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงหวดปทมธาน อ าเภอลาดหลมแกว จงหวดปทมธาน 1. โครงการธรรมะวาไรต เดลเวอรร 1.1 หลกการและเหต การปฏบตธรรมเพออบรมพฒนาจตใจ ใหเกดสต เกดสมาธและเกดปญญา เปนการบ าเพญบารมอยางหนง ผปฏบตสามารถเปลยนแปลงพฤตกรรมของตนเอง โดยน าหลกธรรมะมาใชในการด ารงชวต ดวยสตและปญญาทไดพฒนาแลว อนเปนประโยชนตอตนเองตอสงคมและตอประเทศชาต ศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดปทมธาน จงเหนสมควรใหเดก เยาวชนและผปกครอง เขารบการอบรม และฟงการบรรยายธรรมตามโครงการ “ธรรมะวาไรต เดลเวอรร” เพอเปนการอบรมพฒนาจตฝกสมาธใหเกดปญญา โดยการศกษาธรรมะโดยวธธรรมชาตสามารถน าหลกธรรมค าสอนของพระพทธเจาไปใชในการด ารงชวตประจ าวนใหรจกวธการครองตน ครองคน

Page 19: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

24

รเหตรผล รสต รจกประมาณตน เพอขดเกลาจตใจ เดก เยาวชน และผปกครอง ใหเกดความตระหนก ยงคดและด าเนนชวตอยางมสตตอไป 1.2 วตถประสงค 1.2.1 เพอใหเดก เยาวชน และผปกครอง มความรความเขาใจในเรองหลกธรรมค าสอนของพทธศาสนา 1.2.2 เพอใหเดก เยาวชน และผปกครอง 1.2.3 เกดความตระหนกและนอมน าหลกธรรมค าสอนไปปรบใชในการด าเนนชวตอยางมคณธรรมและจรยธรรม 1.2.4 เพอขดเกลาจตใจเดก เยาวชน และผปกครอง ผานธรรมะทเขาใจงาย เพอฝกการแยกแยะถกผด 1.2.5 ฝกสมาธเบองตน สามารถน าไปใชในชวตประจ าวน 1.3 เปาหมาย เดก เยาวชน และผปกครอง 1.4 วธด าเนนการ 1.4.1 กจกรรมท 1 เขารวมสวดมนต รบศล เจรญสมาธภาวนา 1.4.2 กจกรรมท 2 เขารวมฟงการบรรยายธรรม “ธรรมะวาไรต เดลเวอรร” 1.4.3 กจกรรมท 3 ถวายจตปจจย ไทยธรรมส าหรบพระสงฆ 1.5 สถานทด าเนนการ ณ หองประชมศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดปทมธาน 2. โครงการสงเสรมการฝกอาชพแกเดกและเยาวชน 2.1 หลกการและเหต สบเนองจากพระราชบญญตศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครว พ.ศ. 2553 ไดแกไขเพมเตมการใหความคมครองสทธ สวสดภาพ และวธปฏบต ตอเดก เยาวชน สตรและบคคลในครอบครว เพอปรบเปลยนพฤตกรรมหรอสนบสนนเดกและเยาวชน ซงตองหาวากระท าผดและเขาสกระบวนการพจารณาพพากษาคด ศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดปทมธานจงไดด าเนนการเพอสนบสนนการแกไข บ าบด ฟนฟ โดยการใหค าปรกษาแนะน าแกเดก เยาวชน และครอบครว จดใหมกจกรรมหรอโครงการเพอสนบสนนการแกไข บ าบด ฟนฟ ตามความจ าเปนของเดก เยาวชนแตละราย ตลอดจนการประสานความรวมมอและจดท าขอตกลงการปฏบตงาน กบหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชน เพอความเขมแขงและเพอประสทธภาพในการแกไข บ าบด ฟนฟ เดก เยาวชน และครอบครวไดครอบคลมความตองการและตรงตามสภาพปญหาของเดก เยาวชน และครอบครว ศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดปทมธาน ไดรวมกบศนยพฒนาฝมอแรงงานจงหวดปทมธาน ด าเนนการจดโครงการฝกอาชพแกเดกและเยาวชนของศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดปทมธานเรอยมา และจากการประเมนผลโครงการทผานมาพบวาโครงการฝกอาชพกอใหเกด

Page 20: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

25

ประโยชนแกเดก เยาวชน จ านวนมาก จงเกดความรวมมอกนตอเนองจนถงปจจปน และวางแผนงานรวมกนเพอการฝกอาชพแกเดก เยาวชน ประจ าปพ.ศ. 2561 ดงน 2.2 วตถประสงค 2.2.1 เพอใหเดกและเยาวชนมความร ความสามารถในวชาชพตาง ๆ เพอประกอบอาชพ เพมพนรายไดใหกบตนเองและครอบครว 2.2.2 เพอใหเดกและเยาวชน ปรบเปลยนพฤตกรรมของตนเองและการอยรวมในสงคม 2.3 กลมเปาหมาย เดกและเยาวชนทศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดปทมธาน มค าสงใหเขาศนยใหค าปรกษาแนะน าและประสานการประชม เพอการแกไขบ าบดฟนฟ เดก เยาวชนและครอบครว รวมทงเดกและเยาวชนทศาลพพากษาใหรอการลงโทษและวางเงอนไขคมประพฤต (หลงปลอย) 2.4 วธด าเนนการ 2.4.1 มค าสงแตงตงคณะท างานโครงการสงเสรมการฝกอาชพ การใหเดกและเยาวชนเพอการบ าบดและฟนฟของศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดปทมธาน 2.4.2 คณะท างานฯ ประสานกบศนยพฒนาฝมอแรงงานจงหวดปทมธาน เพอจดเตรยมกระบวนการฝกอบรมและหลกสตร 2.4.3 คณะท างานฯ จดท าหลกเกณฑและคณสมบตของเดกและเยาวชน เพอประกอบการพจารณาคดเลอกใหเขารบการฝกอาชพ และน าเสนอใหศนยใหค าปรกษาฯ พจารณาคดเลอกเดกและเยาวชนเพอสงเขาฝกอาชพ 2.4.4 คณะท างานฯ รวมกบศนยพฒนาฝมอแรงงานจงหวดปทมธาน จดท าประเมนผลการฝกอาชพในหลกสตรตาง ๆ ของโครงการฯ 2.5 กจกรรม 2.5.1 หลกสตรระยะสน ( 1 วน ) 2.5.1.1 หลกสตรสอนท าน ายาลางจาน 2.5.1.2 หลกสตรเพนทเสอและหมวก 2.5.1.3 หลกสตรสอนเลยมพระ 2.5.1.4 หลกสตรเพนทหนา (เชยรบอล) 2.5.2 หลกสตรระยะยาว ( 5 วน ) 2.5.2.1 หลกสตรซอมเครองใชไฟฟา 2.5.2.2 หลกสตรการท าความสะอาดเครองปรบอากาศ 2.6 สถานทด าเนนการ ณ หองประชมศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดปทมธาน

Page 21: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

26

มาตรฐานการด าเนนงานและการปฏบตตอเดกและเยาวชนในสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน

ในการก าหนดมาตรฐานการด าเนนงานและการปฏบตตอเดกและเยาวชนของสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงหวดไดมการก าหนดประเดนหลกหลายประเดน ส าหรบ การศกษาวจยในครงน ผวจยจะน าประเดนหลกทเกยวของในกบการศกษาวจยในสวนวตถประสงคและสาระส าคญ ดงน 1. นโยบาย 1.1 นโยบายดานคดอาญา มนโยบายทส าคญทเกยวของกบการศกษาวจยในสวนของวตถประสงคและสาระส าคญ ดงน 1.1.1 การใหบรการในการปลอยชวคราว 1.1.1.1 วตถประสงค 1. เพอเปนการคมครอง สทธ เสรภาพ และสวสดภาพของเดกและเยาวชนทถกกลาวหาวากระท าการอนกฎหมายบญญตไวเปนความผด 2. เพอเปนการคมครองสทธ และเสรภาพตามบทบญญตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย 1.1.1.2 สาระส าคญ 1. ใหบรการปลอยชวคราว 24 ชวโมง 2. ค ารองขอปลอยชวคราวเดกและเยาวชนทกรายไดรบการพจารณาภายใน 30 นาท 1.1.2 การจ าแนกประเภทเดกและเยาวชน 1.1.2.1 วตถประสงค 1. เพอศกษาวเคราะหเกยวกบเดกและเยาวชนผตองหาเปนรายบคคล ซงจะท าใหเกดความเขาใจเกยวกบเรองราว พฤตกรรม ความตองการ และปญหาตาง ๆ ทเดกและเยาวชนประสบอยตลอดจนพฤตกรรมทเดกและเยาวชนแสดงออก 2. เพอประกอบรายงานแสดงขอเทจจรงทางดานคดเสนอตอศาล ตลอดจนเปนขอมลในการพจารณาตดสนคดทไดสดสวนกบสภาพการณและความผดของเดก 3. เพอก าหนดประเภทของเดกและเยาวชน และแยกออก เปนกลม ๆ ซงจะท าใหสามารถก าหนดสถานทควบคมตว และสถานทฝกและอบรมเดกและเยาวชน ทเหมาะสมกบลกษณะและประเภทของเดกหรอเยาวชนแตละคน 4. เพอคมครองสวสดภาพของเดกและเยาวชน รวมทง เพอชวย ในการบ าบด แกไข ฟนฟ ปองกน และพฒนาเดกและเยาวชน ไดอยางถกตองเหมาะสมเปนรายบคคล ตามความแตกตางของเดกและเยาวชนแตละคน แตละกลม และเพอความสะดวกในการก าหนดแผน การแกไข ฟนฟ กจกรรมพเศษตลอดจนการดแลรกษาความปลอดภย 5. เพอชวยในการสงตอหรอรบตวเดกและเยาวชนไวบ าบด แกไข ฟนฟ และสงเคราะห

Page 22: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

27

6. เพออ านวยความสะดวกในการบรหารงานในสถานพนจ สถานแรกรบโดยเฉพาะการบรหารงานดานการบ าบด แกไข ฟนฟเบองตนส าหรบเดกและเยาวชน ทตองหาวากระท าผด 1.1.2.2 สาระส าคญ 1. เดกและเยาวชนทกคนจะไดรบการจ าแนกประเภทตามสภาพปญหา ตามประเภทการกระท าผดและตามแนวทางในการบ าบด แกไข ฟนฟ 1.1.3 การใชกระบวนการยตธรรมทางเลอก ดวยวธการประชมกลมครอบครวและชมชน หรอกระบวนการยตธรรมทางเลอกอน เพอหนเหคดออกจากกระบวนการยตธรรม วธการดงกลาวนจะน ามาใชกบเดกและเยาวชนทกระท าผด ในความผดทมอตราโทษไมเกน 5 ป 1.1.3.1 วตถประสงค 1. เพอเปนมาตรการเสรม และเปนกระบวนการยตธรรมทางเลอกในการหนเหคดทไมรายแรงออกจากกระบวนการยตธรรมอยางเปนทางการ 2. เพอเปนการลดขอขดแยงระหวางคกรณดวยความสมานฉนทท าใหชมชนและสงคมเกดความสงบสข และผเสยหายไดรบการเยยวยา 3. เพอลดคาใชจ ายในกระบวนการยตธรรมทางอาญาท งกระบวนการตงแตตนจนจบ 4. เพอใหครอบครว ชมชนเขามามสวนรวมในการบ าบด แกไข ฟนฟเดกและเยาวชนทกระท าผด 5. เพอลดปรมาณคดขนสศาล และลดการกระท าผดซ าของเดกและเยาวชน 6. เพอใหโอกาสเดกและเยาวชนไดแกไขความเสยหายทเกดจากการกระท าผดของตนและไดกลบตนเปนคนด โดยไมมตราบาป ซงจะเปนผลรายตออนาคต ของเดกและเยาวชน 1.1.3.2 สาระส าคญ 1. เปนคดทอตราโทษจ าคกไมเกน 5 ป 2. เดกและเยาวชนส านกผดและใหการรบสารภาพ 3. เปนการกระท าผดครงแรก และความประพฤตไมเสยหายมาก สามารถแกไขเยยวยาในครอบครวและชมชนได เวนแตในคดความผดเลก ๆ นอย ๆ ถาเปนการกระท าผดครงท 2 และไมใชการกระท าผดช าในคดเดม ตองพจารณาอยางมเหตผลและรอบคอบวาความประพฤตไมเสยหายมาก สามารถแกไข เยยวยาในครอบครวและชมชนได 4. ผเสยหายไดรบการเยยวยา ฟนฟ หรอชดใช ทดแทนความเสยหาย 5. เดกและเยาวชนตองไดรบการแกไขปญหาในดานตาง ๆ และเขารวมกจกรรม บ าบด ฟนฟ ตามทก าหนด 6. ผปกครองตองมสวนรวมรบผดชอบในการชดใชทดแทน ความเสยหายใหกบผเสยหาย และการดแล บ าบด ฟนฟเดกและเยาวชนอยางใกลชด

Page 23: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

28

7. ผประสานการประชมกลมครอบครวและชมชน (Facilitator) ตองเปนผทไดรบมอบหมายจากผอ านวยการสถานพนจใหท าหนาทเปนผ ประสานการประชม และตองไดรบการฝกอบรมหลกสตรผประสานการประชมกลมครอบครวและชมชน 8. หนวยงานตองจดสรรงบประมาณส าหรบการด าเนนการ จดประชมกลมครอบครวและชมชน 9. เดกและเยาวชนทเขากระบวนการประชมกลมครอบครว และชมชนตองไดรบการพจารณาความจ าเปนในการสงเคราะหหรอคมครองสวสดภาพตามพระราชบญญต คมครองเดก พ.ศ. 2546 2.10 เดกและเยาวชนทผานกระบวนการประชมกลมครอบครวและชมชนจะตองไดรบการตดตามผลการปฏบตตามเงอนไขขอตกลงของการประชมกลมครอบครวและชมชน และจะตองไดรบการประเมนผลกอนพนระยะเวลาอยางนอย 1 ครง 1.1.4 การบ าบด แกไข ฟนฟ และการสงเคราะหเบองตน 1.1.4.1 วตถประสงค 1. เพอใหเดกและเยาวชนไดรบการบ าบด แกไข ปญหาเบองตนในดานตาง ๆ 2. เพอใหเดก เยาวชน และครอบครวไดรบการสงเคราะหชวยเหลอในดานตาง ๆ เมอมปญหา 1.1.4.2 สาระส าคญ 1. เดกและเยาวชนไดรบการบ าบด แกไข ฟนฟเบองตนทเหมาะสมกบสภาพปญหาและความจ าเปนกอนศาลพพากษาอยางเปนระบบและเปนรปธรรม ไดแก บ าบด เปนรายบคคล เปนกลม หรอครอบครว ตลอดจนแบบเชามาเยนกลบ 2. มการบ าบด แกไข ฟนฟเดกและเยาวชนโดยใหครอบครว และชมชนเขามามสวนรวม 3. มบรการสงคมในดานตาง ๆ ใหกบเดก เยาวชน และครอบครว ทมปญหา และมาขอรบบรการอยางเพยงพอ 4. เดกและเยาวชนจะไดรบการสงตอไปขอรบการบ าบด รกษาแกไข และสงเคราะหชวยเหลอเฉพาะทางทหนวยงานภายนอกทงภาครฐและเอกชนในกรณ ทสถานพนจไมมบรการ 5. เดกและเยาวชนตองไดรบการพจารณาความจ าเปนในการสงเคราะห หรอคมครองสวสดภาพตามพระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. 2546 6. เดกและเยาวชนตองไดรบการตดตามและประเมนผล การบ าบด แกไข ฟนฟ สงเคราะหและชวยเหลอ 1.2 นโยบายดานคดครอบครว ไดแก 1.2.1 คดทเกยวของกบผเยาวหรอครอบครว 1. ผเยาวจะไดรบการปกปอง คมครอง สทธ สวสดภาพและผลประโยชนสงสด 2. สถาบนครอบครวไดรบการสงเสรมใหมความมนคงและเขมแขง

Page 24: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

29

3. ปญหาครอบครวและปญหาของผเยาวไดรบการแกไข 1.2.1.1 วตถประสงค 1. เพอเปนการแกไขปญหาครอบครว และปญหาผเยาว 2. เพอเปนการคมครองสถาบนครอบครว 3. เพอเปนการพทกษสทธ สวสดภาพและผลประโยชนของผเยาว 4. เพอลดผลกระทบจากปญหาความแตกแยกของครอบครว 1.2.1.2 สาระส าคญ 1. เปนคดทผเยาวมผลประโยชน หรอมสวนไดเสย 2. การปฏบตงานตองค านงถงสวสดภาพ อนาคตและผลประโยชนของผเยาวและครอบครวเปนส าคญ 1.2.2 การไกลเกลยคดครอบครว การใหคความไดตกลงกนหรอประนประนอมกนโดยค านงถงความสงบสข และการอยรวมกนในครอบครว 1.2.2.1 วตถประสงค 1. เพอสงวนและคมครองสถานภาพของการสมรสในฐานะ ทเปนศนยรวมของชายหญงทสมครใจเขามาอยกนดวยกนฉนสามภรรยา หากไมอาจรกษาสถานภาพของการสมรสไดกใหหยาดวยความเปนธรรม และเสยหายนอยทสด โดยค านงสวสดภาพของผเยาวเปนส าคญ 2. เพอคมครองและชวยเหลอครอบครว 3. เพอการคมครองสทธและสงเสรมสวสดภาพของผเยาว 4. เพอจดหามาตรการตาง ๆ ในการชวยเหลอคสมรสใหปรองดองกนหรอปรบปรงความสมพนธระหวางคสมรส และคสมรสกบบตร 5. เพอบรรลถงขอตกลงในคด โดยตงอยบนพนฐานของศลธรรม และแกไขปญหาขอขดแยงในคดทตรงกนดวยหลกของเหตผล 1.2.2.2 สาระส าคญ เปนคดทมขอพพาท ซงมผเยาวเขามาเกยวของ 1.2.3 คดครอบครวทไมมผเยาว เปนคดทผเยาวไมมผลประโยชนหรอสวนไดเสย แตมผไรความสามารถ หรอเสมอนไรความสามารถ 1.2.3.1 วตถประสงค เพอเปนการพทกษ ปกปอง คมครอง สทธประโยชนของผไรความสามารถ หรอเสมอนไรความสามารถ 1.2.3.2 สาระส าคญ 1. เปนคดทมผไรความสามารถ หรอเสมอนไรความสามารถ ทศาลมค าสงใหสบเสาะขอเทจจรง 2. ด าเนนการอนตามค าสงศาล (มาตรา 34 (10) ตามพระราชบญญตจดตงฯ) เชน คดหยาโดยไมมผเยาว

Page 25: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

30

1.2.4 การด าเนนการเกยวกบการก ากบการปกครอง 1.2.4.1 วตถประสงค เพอคมครอง สทธ ผลประโยชน สวสดภาพ และอนาคตของ ผเยาว ผไรความสามารถ หรอเสมอนไรความสามารถ 1.2.4.2 สาระส าคญ 1. ศาลมค าสงตงผอ านวยการสถานพนจ เปนผก ากบการปกครอง 2. ก ากบการท านตกรรมใหเปนไปตามค าสงศาล ตดตามรวบรวมทรพยสน และดแลการใชจายทรพยสนใหเปนไปเพอประโยชนของผเยาว ผไรความสามารถหรอเสมอนไรความสามารถ 3. สอดสองการใชอ านาจปกครองของบดามารดาหรอผปกครองของผเยาว ใหเปนไปเพอสวสดภาพและอนาคตของผเยาว 4. สอดสองการปฏบตหนาทของผอนบาลหรอผพทกษใหเปนไปตามค าสงศาล 2. องคกรและโครงสรางองคกร 2.1 โครงสรางของสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน โครงสรางของสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน แบงออกเปน 2 ประเภท คอ สถานพนจฯ ทมสถานแรกรบ และสถานพนจฯ ไมมสถานแรกรบ 1. สถานพนจฯ ไมมสถานแรกรบ 1.1 มขนาดพนทอาคาร 300 – 600 ตารางเมตร 1.2 สถานควบคมตองจดแยกชาย / หญงออกจากกน (แยกเพศ) 1.3 มระยะเวลาในการควบคมตวไมเกน 3 – 5 วน 1.4 มขนาดความจเดกและเยาวชน ไมเกน 10 คน 1.5 มขนาดพนทหองควบคม 20 – 40 ตารางเมตร 1.6 มจ านวนเจาหนาท 25 – 30 คน 2. สถานพนจฯ มสถานแรกรบ 2.1 มขนาดพนทอาคาร 5,000 – 10,000 ตารางเมตร 2.2 มขนาดความจเดกและเยาวชน 2.2.1 50 – 100 คน (ขนาดกลาง) 2.2.2 100 – 200 คน (ขนาดใหญ) 2.3 กลมเดกและเยาวชน (พเศษ) เชน กระท าผดซ า คดรนแรง คดยาเสพตด 2.4 มขนาดฟนทหอนอน 100 - 200 ตารางเมตร 2.5 มขนาดความจของเดกและเยาวชนหอละไมเกน 50 คน 2.6 มจ านวนเจาหนาทไมนอยกวา 50 คน

Page 26: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

31

2.2 บคลากร บคลากรผปฏบตงานเปนบคลากรในสาขาวชาชพตาง ๆ ดงน 1. พนกงานคมประพฤต หนาทความรบผดชอบ คอ 1.1 งานคดอาญา 1.1.1 รวบรวมขอมลและประมวลผล รายงานขอเทจจรงในคดอาญา เพอใหการเสนอความเหนตอศาลสอดคลองและเหมาะสมกบสภาพขอเทจจรงของเดกและเยาวชน 1.1.2 รวมเผยแพรใหความรดานกฎหมาย อาชญาวทยา การอบรมเลยงด และอน ๆ เพอปองกนการกระท าผด รวมประสานเครอขายเพอสนบสนนการด าเนนงาน 1.1.3 ด าเนนงานตามกระบวนการประชมกลมครอบครวและชมชน ในคดท เขาหลกเกณฑตามทกรมก าหนด เพอหนเหคดออกจากกระบวนการยตธรรมอยาง มประสทธภาพ ประสทธผล 1.1.4 ประสานงานกบบคคลและหนวยงานทเกยวของกบกระบวนการยตธรรมเพอเพมประสทธภาพและประสทธผลในการอ านวยความยตธรรมส าหรบเดกและเยาวชน ทเขาสกระบวนการ 1.1.5 ปฏบตงานเชงสหวชาชพรวมกบบคลากรดานอนในกระบวนการยตธรรมเดกและเยาวชน 1.2 งานคดครอบครว 1.2.1 ด าเนนการไกลเกลยขอพพาท รวบรวมหลกฐาน สอบปากค า ผรอง โจทก จ าเลย ผเยาว และผทเกยวของ เพอประมวลขอเทจจรงไดอยางครบถวน วเคราะห และเสนอความคดเหนไดอยางเหมาะสม 1.2.2 ประมวลรายงานขอเทจจรงคดครอบครวใหทนตามก าหนดระยะเวลา และตามเงอนไขของกฎหมาย 1.2.3 เผยแพรใหความร เกยวกบกระบวนการด าเนนการดานคดครอบครวแกประชาชนทวไป 1.3 งานก ากบการปกครอง 1.3.1 ก ากบการปกครองตามทผบงคบบญชามอบหมาย เพอใหการก ากบการปกครองเปนไปตามค าสงศาลและเปนการพทกษคมครองและสทธประโยชนของผเยาว 1.3.2 ด าเนนการจดท าขอก าหนดในการก ากบการปกครอง เพอใหการก ากบการปกครองเปนไปตามค าสงศาลและเปนการพทกษคมครองและสทธประโยชนของผเยาว 1.3.3 ตดตามรวบรวมทรพยสน ตลอดจนดแลการใชจายทรพยสนของผเยาวใหเปนไปเพอประโยชนของผเยาว ผไรความสามารถ หรอเสมอนไรความสามารถ 1.3.4 สอดสองการใชอ านาจปกครองของบดามารดาหรอผปกครองของผเยาว ใหเปนไปเพอสวสดภาพและอนาคตของผเยาว 1.3.5 สอดสองการปฏบตหนาทของผอนบาลหรอผพทกษ ใหเปนไปตามค าสงศาล

Page 27: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

32

1.3.6 รายงานความเคลอนไหวของบญชเงนฝากในคดก ากบการปกครองตอผบงคบบญชาเปนระยะ 1.3.7 ปฏบตงานอนตามทไดรบมอบหมาย 2. นกสงคมสงเคราะห มหนาทความรบผดชอบ คอ 2.1 ด าเนนการตามแผนงานและโครงการ ขอตกลงความรวมมอในการพทกษและคมครองสทธเดก 2.2 พฒนารปแบบ เทคนค วธการ และองคความรใหม ๆ เพอใชในการก าหนดแนวทางการปฏบตงานดานการประสานกจกรรมชมชนในการใหความชวยเหลอแกเดก เยาวชน และครอบครว 2.3 ประสานงานเชงสหวชาชพ ดานกจกรรมชมชน และประสานเครอขายเพอการบ าบดแกไข ฟนฟ และสงเคราะหเดกและเยาวชนทกระท าผดตามสภาพปญหาและความจ าเปน และทเกยวของกบยาเสพตด 2.4 เตรยมความพรอมกอนปลอยและการประสานสงตอเพอการสงเคราะหเดก เยาวชน และครอบครว ตลอดจนตดตามเดกและเยาวชนภายหลงปลอยตว 2.5 ใหค าปรกษาแนะน าแกเดก เยาวชน และบคคลในครอบครว หรอผ ทเกยวของกบเดกและเยาวชนในการดแล และการสงเคราะหใหความชวยเหลอในการด าเนนชวตภายหลงการปลอยตว 2.6 เฝาระวงและน าเสนอปญหาความเปลยนแปลงของชมชนหรอสงคม ทมผลกระทบตอการเกดอาชญากรรมทกระท าโดยเดกและเยาวชน และจดกจกรรมเชงรกรวมกบชมชนเพอสงเสรม ปองกน และพฒนาเดกและเยาวชน มใหกระท าความผด รวมท งจดใหมการเผยแพรแกหนวยงานและประชาชน 3. กลมงานบ าบด แกไข ฟนฟ มหนาทความรบผดชอบ คอ 3.1 ศกษา วเคราะหขอมลสาเหตการกระท าผดของเดกและเยาวชน เพอรวมจ าแนกประเภทเดกและเยาวชน และจดท าแผนบ าบด แกไข ฟนฟ รวมทงการปองกนการกระท าผดซ า 3.2 ใหค าปรกษาแนะน าทางดานสงคมสงเคราะหแกเดก เยาวชน และครอบครว พรอมทงสงตอเดกและเยาวชนทมปญหาและมความจ าเปนทจะตองไดรบความชวยเหลอทางดานสงคมสงเคราะห 3.3 ปฏบตงานเชงสหวชาชพรวมกบบคลากรดานอน ในการสงเสรมสขภาพ การเฝาระวงโรคระบาด การจ าแนก และทกขนตอนการบ าบด ฟนฟพฤตกรรมเดกและเยาวชน ทกระท าความผด และการบ าบดดานยาเสพตด รวมทงจดสงขอมลไปยงสวนทเกยวของ 3.4 จดท ารายงานการประเมนผลความเปลยนแปลงทางดานพฤตกรรม การเลอนชนเดกและเยาวชน และรายงานในกรณพเศษตาง ๆ 3.5 ใหค าปรกษาแนะน าอบรม ใหความรเกยวกบการสงคมสงเคราะห แกบคลากรทเกยวของภายในหนวยงานและหนวยงานตาง ๆ รวมทงประชาชนเพอน าไปเปนแนวทาง ในการปฏบต

Page 28: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

33

3.6 วางระบบและแผนการปฏบตงานของกลมทรบผดชอบ เพอใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ และเสนอแนะประกอบการพฒนาและวางแผนดานการสงคมสงเคราะห เพอเปนประโยชนตอการวางแผนและก าหนดนโยบาย แผนการ แนวทางหลกเกณฑหรอมาตรฐานตาง ๆ ของผบงคบบญชา 3.7 ประสานงานดานการสงคมสงเคราะหกบหนวยงานอนทเกยวของ เชน NGO มลนธตาง ๆ ฯลฯ เพอสนบสนนการพฒนาดานการสงคมสงเคราะห 4. นกจตวทยา มหนาทความรบผดชอบ คอ 4.1 ตรวจวนจฉยทางจตวทยาคลนก โดยใชเครองมอทดสอบทางจตวทยาคลนกทเปนมาตรฐาน เพอศกษาวเคราะหถงปญหาพฤตกรรมและสาเหตของการกระท าผดของเดกและเยาวชน 4.2 จ าแนกประเภทเพอศกษาวเคราะหปจจยเสยงตอการกระท าผดซ า และปจจยความจ าเปนในการบ าบด ฟนฟของเดกและเยาวชน เพอก าหนดแนวทางการบ าบด ฟนฟ ใหเหมาะสม 4.3 รวมประชมกบบคลากรทเกยวของเพอเสนอความเหนเกยวกบปจจยทางจตวทยาทสมพนธกบการกระท าความผดของเดกและเยาวชน เพอเปนประโยชนในการวางแนวทางในการบ าบดและการชวยเหลอใหสอดคลองกบความจ าเปนของเดกและเยาวชน 4.4 บ าบดฟนฟทางจตวทยาตามแผนบ าบดฟนฟทไดก าหนดไว ทงเปนรายบคคล ครอบครว และแบบกลม 4.5 ประเมนและตดตามผลการบ าบดฟนฟเดกและเยาวชน 4.6 ประสานงานเพอการบ าบดฟนฟเดกและเยาวชนทงในระดบกลมงานและหนวยงานอนทเกยวของ 4.7 ศกษาวจยและพฒนางานดานจตวทยาเกยวกบเดกและเยาวชนทกระท าความผด เพอพฒนาการประเมนและบ าบดทางจตวทยา และปองกนปญหาการกระท าผดของเดกและเยาวชน 4.8 ศกษาวเคราะหการกระท าความผดของเดกและเยาวชนในชมชน เพอจดท าแผนงานโครงการ พฒนางานวชาการเพอด าเนนการเชงรกในการปองกนและสงเสรมสขภาพจตชมชน 4.9 นเทศงาน สอนงาน ฝกอบรม และใหค าปรกษาดานจตวทยาแกนกจตวทยา และนกศกษาฝกงาน 4.10 ปฏบตงานเชงสหวชาชพในการจ าแนก บ าบด ฟนฟ และตดตามประเมนผล 4.11 ศกษาวเคราะห เสนอแนวทางวธการชวยเหลอบ าบดเดกและเยาวชนใหเหมาะสมกบสภาพปญหาของเดกและเยาวชน โดยสนบสนนให เครอขายหนวยงานองคกรบคคล ไดเขามามสวนรวมในการด าเนนการ 4.12 รวมกบศนยฝกและอบรมในการเตรยมความพรอมกอนปลอยในดานการปรบตว การสงเสรมสขภาพจตของเดกและเยาวชน และครอบครว

Page 29: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

34

4.13 จดท าแผนการปฏบตงาน บนทกผลการด าเนนการ และสรปผลการปฏบตการ รวมทงวเคราะหสภาพปญหาและอปสรรค เพอหาแนวทางในการปรบปรงการด าเนนงานดานจตวทยาตอไป 4.14 ปฏบตงานอนทไดรบมอบหมายโดยไมสงผลกระทบกบการปฏบตงานหลกทไมมบคลากรอนท าแทนได 3. ระบบขนตอนการท างาน 3.1 ระบบขนตอนการท างานคดอาญา การรบตวเดกและเยาวชน (การรบตวม 2 ประเภท คอ การรบตวในเวลาราชการรบตวทสถานพนจ สวนการรบตวนอกเวลาราชการใหรบตวทสถานแรกรบ เวนแตในสถานพนจทไมมสถานแรกรบ ใหรบตวทสถานพนจ) ซงในขนตอนนเปนการก าหนดมาตรฐานการรบตวเดกและเยาวชนในเวลาราชการ ใชเวลา 30 นาท 3.1.1 วตถประสงค 3.1.1.1 เพอใหการควบคมตวเดกหรอเยาวชน ถกตองตามกฎหมาย และตองไดรบการลงทะเบยนไวโดยทนท (กฎของสหประชาชาตวาดวยการคมครองเดกและเยาวชน ซงถกลดรอนเสรภาพ ขอ 20) 3.1.1.2 เพอชวยอ านวยความสะดวกในการบรหารจดการในหนวยงานและการปฏบตตอเดกและเยาวชนทกระท าผด 3.1.2 มาตรฐาน 3.1.2.1 การรบตวเดกและเยาวชนจากพนกงานสอบสวน หรอรบตวเดกและเยาวชนทสถานพนจ หรอศาลอนสงมา ซงตองมตวเดกและเยาวชนผถกกลาวหาและหนงสอแจงการจบกม หรอมตวจ าเลยและหมายศาล ค าสงศาล พรอมหนงสอน าสงกรณเดกและเยาวชนเปนจ าเลยทเขารบการฝกอบรมตามค าพพากษาของศาลอน 3.1.2.2 การตรวจสอบเอกสาร ใชเวลาไมเกน 5 นาท (ในเรองขอหาอ านาจควบคมจากหนงสอแจงการจบกมรวมถงอ านาจควบคมทผานมาชอบดวยกฎหมายหรอไม) 3.1.2.3 ตรวจสอบความถกตอง หนงสอแจงจบกมในสวนทส าคญ 1. ชอตว ชอสกล 2. วน เดอน ป และอาย (ขณะกระท าความผด ตองมอายเกน 10 ปบรบรณ แตยงไมถง 18 ปบรบรณ) 3. ขอกลาวหา วน เวลา และสถานทเกดเหต 4. การกระท าผด หรอมถนทอยในเขตอ านาจศาลเยาวชน และสถานพนจนน 5. การสงตวไปควบคมในสถานพนจ 5.1 ไมเกน 24 ชวโมง นบตงแตเวลามาถงสถานทท าการ ของพนกงานสอบสวน (ไมนบเวลาเดนทางมายงสถานพนจฯ) 5.2 เกน 24 ชวโมง ตองมเหตผลประกอบ

Page 30: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

35

5.3 เกน 48 ชวโมง ตองปรากฏวาเคยฝากขงมากอน หรอไดรบการปลอยชวคราวไป 5.4 เกน 30 วน พนกงานสอบสวนตองขอผดฟองและไดรบอนญาตจากศาลหากไมครบถวนหรอไมถกตอง และไมมเหตอนควรตามขอ 5.2 ไมอยในเกณฑทจะรบตวไวในความควบคม 3.1.2.4 จดใหมสมดรบตวเดกและเยาวชน สมดทะเบยน (หรอสมด สารบบ) เดกและเยาวชน ทะเบยนคมการผดฟองพรอมวนทครบก าหนดฟองของแตละส านวนคด ทะเบยนคมส านวนทมการฟอง (คดด า) และสมดคมส านวนทมการหลบหน สมดนดวน เวลา ฟงผลการฟองของคด หวหนาฝายคด หวหนาเจาหนาทธรการคดจะเปนผก ากบดแลความถกตองและความครบถวนของการบนทกขอมลในทะเบยนและสมดตาง ๆ ก ากบดแลใหเดกหรอเยาวชน ผปกครอง หรอนายประกนไดรบทราบผลคดตามระบบงานทก าหนดไว ใหค าแนะน าปรกษา และแกไขปญหากรณเดก เยาวชน ผปกครอง หรอนายประกนไมเขาใจ ไมพอใจ บรการทไดรบพรอมบนทกปรมาณปญหาทไดรบจากการรอง และวธการแกไข ตลอดจนตรวจสอบความถกตองของรายงานสถตผลงานประจ าเดอน 3.1.2.5 การลงทะเบยนตามแบบมาตรฐานการลงทะเบยนทางระบบขอมลสารสนเทศใชเวลาไมเกน 10 นาท 3.1.2.6 การตรวจคนรางกายเดกและเยาวชนใชเวลา 5 นาท โดยใหตรวจคนในสถานทซงจดไวเปนการเฉพาะ หรอสถานทเหมาะสม เพอยบยงการน า เขามาของสงของ ทผดระเบยบ หรอสงของตองหามเขาภายในสถานควบคม ซงไดแก 1. เงนสด หรอทรพยสนมคาอน 2. เครองมอสอสารทกชนด 3. สารเสพตด หรอสารทอาจกอใหเกดอาการมนเมา 4. เครองดมมแอลกอฮอล บหร หรอยาเสน 5. สงตพมพ หรอสอลามกอนาจารทยวยใหเกดอารมณทางเพศ 6. อาวธ หรอสงทอาจใชเปนอาวธ หรออาจกอใหเกดอนตรายหรออคคภย 7. วสด อปกรณ หรอสงอนใดทอาจน าไปใชในการกอเหตราย หรอกระท าการอนผfระเบยบ หรอฝาฝนขอบงคบ 8. ยารกษาโรคทกชนด เวนแตไดรบอนญาตจากแพทยหรอบคลากรทางการแพทย 9. สงอน ๆ ททางราชการเหนวาไมสมควร โดยขอ 3 – 7 เปนรายการสงของผดระเบยบทหามน าเขาไปในสถานควบคม ใหยดและท าลายสงของตองหาม สวนเงน ทรพยสนมคาอน และยารกษาโรค ใหน าฝากไวตามระเบยบ หรอมอบแกผเกยวของดแล

Page 31: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

36

3.1.2.7 การตรวจคนรางกายเดกและเยาวชน ม 2 ลกษณะ คอ การตรวจคนตามตว หรอใชมอตรวจรางกาย และการตรวจคนโดยการใหถอดเสอผา ใหเจาหนาทชายตรวจคนตวเดกหรอเยาวชนชาย เจาหนาทหญงตรวจคนตวเดกหรอเยาวชนหญง การตรวจคน ใหกระท าดวยความสภาพและละมนละมอม 3.1.2.8 การตรวจคนตามตว หรอการใชมอตรวจตามรางกาย โดยการแจงใหเดกและเยาวชนทราบ ใหลวงกระเปา ดงเสอออกมาจากกางเกง ถอดหมวก หรอเสอคลมออก ใหเดกและเยาวชนยนกางแขนทงสองขางและถางขาออก ระยะหางขนาดไหล เรมตรวจจากดานหลง เรมจากศรษะ คอ หวไหล ตลอดจนแขนและรกแร ล าตว แผนหลง เตานม ทองเอว ขอบกางเกง ปกเสอ ขอบแขนเสอ ตะเขบ และสวนตาง ๆ ของเสอและกางเกงอยางละเอยด จากนนตรวจขา ทงสองขาง ทงดานนอก ดานในและสวนงามขา ตรวจรองเทาทละขาง และตรวจภายในรองเทา ซบในหรอทรองรองเทา พนรองเทา และสนเทา ส าหรบเดกและเยาวชนหญงใหตรวจเสอชนในอยางละเอยดอกดวย 3.1.2.9 การตรวจคนโดยการใหถอดเสอผา โดยใหเดกและเยาวชนถอดเครองแตงกาย หมวก ผาคาดศรษะ วก ฟนปลอม เครองประดบ ตรวจคนเสอผ า รวมทงรองเทา ตรวจสอบผาพนแผล ทปดแผล ผาพนแขน หรอทคลองแขนอยางละเอยด ใหเดกและเยาวชนกางแขนและขาออก ใหใชมอขยผม หรอผตรวจใสถงมอและคล าศรษะเดกหรอเยาวชนแทน เพอใหสงของ ทแอบซอนไวทหนงศรษะหรอเสนผมหลดออกมาใหเดกหรอเยาวชนอาปาก ถอดฟนปลอมและใชไฟฉายสองดภายในชองปากและใตลน ตรวจจมกและห โดยใชไฟฉายสองใหเดกและเยาวชนกางนวมอและตรวจทงหลงมอและฝามอ รวมทงใหเดกและเยาวชนแยกเทาขนมาทละขางและขยบนวเทา และตรวจใตฝาเทา 1. พมพลายนวมอ ใชเวลาไมเกน 5 นาท 2. ตรวจสอบทะเบยนราษฎร ใชเวลาไมเกน 5 นาท 3.2 การสงตวเดกและเยาวชนไปยงสถานทควบคม การสงตวเดกและเยาวชนไปควบคมตวไวในสถานแรกรบเปนไปดวยความรวดเรวและปลอดภยใชเวลา 10 นาท 3.2.1 วตถประสงค 3.2.1.1 เพอใหการปฏบตตอเดกและเยาวชนเปนไปอยางเหมาะสม ในลกษณะทสอดคลองกบการสงเสรมส านกในศกดศรความเปนมนษยและคณคาของเดก การเคารพตอสทธเดก สทธมนษยชนและเสรภาพขนพนฐานตามอนสญญาวาดวยสทธเดกขอ 40 และตามกฎของสหประชาชาตวาดวยการคมครองเดกและเยาวชน ซงถกลดรอนเสรภาพ ขอ 20, 21, 22 และ 26) 3.2.1.2 เพอเปนการปองกนไมใหมการละเมดสทธ 3.2.1.3 เพอใหการสงตอมประสทธภาพ 3.2.2 มาตรฐาน 3.2.2.1 การสงเอกสารทเกยวของกบการสงตวเดกหรอเยาวชนไปยงสถานแรกรบ (ในเรองหนงสอแจงการจบกม พรอมหมายเลขประจ าตว)

Page 32: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

37

3.2.2.2 ยานพาหนะทใชในการรบสงเดกและเยาวชน (โดยจะตอง มแสงสวาง และการระบายอากาศอยางเพยงพอ) 3.3 การมอบหมายใหปฏบตงานดานคด การมอบหมายคดใหกบพนกงานคมประพฤตด าเนนการ ใชเวลา 10 นาท 3.3.1 วตถประสงค 3.3.1.1 เพอใหการบรหารงานดานคดเปนไปอยางมประสทธภาพ 3.3.1.2 เพอใหมผรบผดชอบคดทชดเจน และเอออ านวยความสะดวกตอเดกและเยาวชน ผปกครอง และผทเกยวของในการตดตอประสานสอบถามความกาวหนาหรอความเปนไปเกยวกบคด 3.3.1.3 เพอเปนการพทกษ สทธ ประโยชนของเดกและเยาวชน 3.3.2 มาตรฐาน 3.3.2.1 มการควบคมการปฏบตงานดานคดใหสามารถด าเนนไปไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ 3.3.2.2 มการมอบหมายงานทมประสทธภาพ 3.3.2.3 เจาหนาทธรการคดจะด าเนนการก าหนดวน เวลานดหมาย ใหนายประกนน าผไดรบการปลอยชวคราวมาฟงผลคดในวนทครบก าหนดฟอง รวมทง ชแจงเดก และเยาวชนเกยวกบการปฏบตตวในวนไปขนศาลหากถกฟอง ประทบรบรองวนจบกมตวในเอกสารการขอผดฟองครงแรกของพนกงานสอบสวน และรบรองการควบคมหรอปลอยชวคราวในส านวนการสอบสวนของพนกงานสอบสวน 3.3.2.4 มการบนทกขอมลในสมดทะเบยนคมการผดฟองหรอสมดทะเบยนคมส านวนฟอง หลงจากรบหนงสอแจงเรองการฟอง ผดฟอง หรอไมฟองแลว ในกรณศาลรบฟอง ใหลงทะเบยนรบส าเนาค าฟองจากศาล ท าหนงสอจดสงรายงานขอเทจจรงและผลการจ าแนกประเภทพรอมความเหนและแนวทางแกไขตอศาล สงหมายควบคมตวและส าเนาฟองใหหนวยควบคม เจาหนาททไดรบมอบหมายจากผอ านวยการสถานพนจฯ มหนาทแจงเรองการฟองใหเดกหรอเยาวชนรบทราบใหเดกหรอเยาวชนลงลายมอชอและวนเวลาเปนหลกฐานวารบทราบการฟองแลว พรอมใหค าแนะน าหรอจดใหมผสามารถใหค าปรกษาดานคดเดกและเยาวชนได และใหรอเตรยมการถกเบกตวมาพจารณาคดตามค าสงศาลตอไป เจาหนาทธรการทวไปจะด าเนนการรวบรวมผลการด าเนนงานของแตละฝาย รวบรวมสถตของเดกและเยาวชนและรายงานหรอจดสงสถตใหบคคลหรอหนวยงาน ทเกยวของ ผอ านวยการสถานพนจฯ จงหวดจดใหมการท าลายส านวนตามระเบยบงานสารบรรณทเกยวของอยางนอยปละ 1 ครง จดใหมการประชมประเมนการใหบรการของธรการคดอาญาพรอมระดมความคดเหน ก าหนดแผนงาน หรอโครงการปรบปรงการใหบรการอยางนอยปละ 1 ครง จดใหมการพฒนาบคลากร มสมมนากบองคกรตวแทนหนวยงานเครอขายของกระทรวงยตธรรมและบคคลในชมชน เผยแพรสถตการกระท าผดของเดกและเยาวชน ผลงาน

Page 33: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

38

การใหบรการของสถานพนจฯ แผนงาน หรอโครงการทจะท าในอนาคตอยางนอยปละ 1 ครง และจดเกบรายงานการประชม รายชอผเขารวมประชม เอกสารสถตประกอบการประชม และสงมอบให เมอไดรบการรองขอจากคณะกรรมการตรวจสอบงานทเกยวของ ในกรณทไดรบหนงสอขอความรวมมอใหอายดเดกหรอเยาวชนไวในคดอน ๆ นน ใหแจงพนกงานสอบสวนเรงน าหนงสอแจงจบกมมาสงใหสถานพนจฯ หรอด าเนนการตามขนตอนการด าเนนคดตอไป 3.4 การจ าแนกประเภทเดกและเยาวชน เปนการจ าแนกขนตน (ระยะรบตว - 1 สปดาห) 3.4.1 วตถประสงค 3.4.1.1 เพอพจารณาเกยวกบการอนญาตปลอยตวชวคราว 3.4.1.2 เพอการดแลและการปฏบตตวเดกในกรณทไมไดปลอยตวชวคราว 3.4.1.3 เพอด าเนนการหนเหคดออกจากกระบวนการยตธรรม 3.4.1.4 เพอพจารณาสงเดกและเยาวชนไปรบการจ าแนกในขนตอไป 3.4.2 มาตรฐาน 3.4.2.1 ระยะเวลาด าเนนการภายใน 7 วน นบตงแตรบตวเดกและเยาวชน 3.4.2.2 การประเมนพฤตกรรมเดกและเยาวชนโดยใชแบบ SDQ (The Strengths and Difficulties Questionnaire) 3.4.2.3 เกณฑการพจารณาปลอยชวคราว มดงน

ตารางท 2-1 : เกณฑการพจารณาปลอยชวคราว

ปจจยทพจารณา อนญาตประกน โดยไมมเงอนไข

อนญาตประกน โดยมหลกประกนและมเงอนไข

1. อตราโทษ 2. ความปลอดภยของเดกและเยาวชน 3. ภาระรบผดชอบของเดก/เยาวชน 4. สถานภาพทางเศรษฐกจของครอบครว

1. โทษจ าคกไมเกน 5 ป 2. ไมมผปองราย 3. ไมตกเปนเครองมอในการกระท าผด 4. ตองหาเลยงครอบครว

1. โทษจ าคกเกนกวา 5 ป 2. มความไมปลอดภยส าหรบเดกและเยาวชน 3. ตกเปนเครองมอในการกระท าผด 4. ไมมภาระรบผดชอบ

ทมา : ประมวลผลโดยผวจย, 2560

Page 34: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

39

ตารางท 2-1 : เกณฑการพจารณาปลอยชวคราว (ตอ)

ปจจยทพจารณา อนญาตประกน โดยไมมเงอนไข

อนญาตประกน โดยมหลกประกนและมเงอนไข

5. การศกษา/อาชพ 6. ประวตการกระท าผด 7. การใชยาและสารเสพตด 8. มความพรอมของครอบครว 9. การเจบปวยทางกาย,จต

5. มบตรตองดแล 6. ยากจน 7. เปนนกเรยน ก าลงศกษาอย 8. ประกอบอาชพเปนหลกแหลง 9. ไมเคยกระท าผดมากอน 10. ไมมประวตใชยาและสารเสพตด บดามารดามอาชพมนคง แผนการดแล แกไข 11. มอาการเจบปวยทตองดแลใกลชด

5. ไมมปญหาการเงนในครอบครว 6. ไมเรยนหนงสอ 7. ไมไดท างาน 8. กระท าความผดซ า 9. มประวตใชยาและสารเสพตด 10. นายประกนไมไดพกอยดวย 11. ผปกครองหยอนการดแล 12. ครอบครวเปนผใชใหกระท าผด 13. ไมมอาการเจบปวย

ทมา : ประมวลผลโดยผวจย, 2560

3.4.2.4 เกณฑการพจารณาการดแลกรณทตองถกควบคมตว ดงน

ตารางท 2-2 : เกณฑการพจารณาการดแลกรณทตองถกควบคมตว

ปจจยทพจารณา เกณฑการพจารณา การด าเนนการ - เพศ - อาย ขนาดรางกาย - คด - สขภาพ - เชอชาต / สญชาต - ศาสนา - เบยงเบนทางเพศ - เปนภยอนตราย

- ชาย/หญง - 10 ปบรบรณ/10-14 ป/14 ป ขนไป - รนแรง/ไมรนแรง/กระท าผดซ า - แขงแรง / เจบปวย / โรคตดตอ - ไทย/ตางชาต - พทธ/ครสต/อสลาม - ไมเหมาะสมกบเพศ - ภยตอผอน/เจาหนาทผดแล

- แยกหอนอน - แยกนอน - แยกนอน - แยกนอน/แยกดแล บ าบด - ดแลตางชาตใกลชด - แยกพธกรรม/อาหาร - แยกนอน/ดแลใกลชด - ดแลใกลชด

ทมา : ประมวลผลโดยผวจย, 2560

Page 35: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

40

3.4.2.5 เกณฑพจารณาการหนเหคดโดยใชมาตรา 63

ตารางท 2-3 : เกณฑพจารณาการหนเหคด

ปจจยทพจารณา เกณฑพจารณา - อตราโทษ - การรส านกผด - ประวตการกระท าผด - การบรรเทาผลราย - ผเสยหาย

- โทษจ าคกนอยกวา 5 ป - รบสารภาพ - กระท าผดครงแรก - มการชดใช - ยนยอม

ทมา : ประมวลผลโดยผวจย, 2560

3.4.2.6 เกณฑพจารณาสงเขารบการจ าแนกเพอหาสาเหตของการกระท าผดและวางแผนแกไข ดงน

ตารางท 2-4 : เกณฑพจารณาสงเขารบการจ าแนกเพอหาสาเหตของการกระท าผดและวางแผนแกไข

ปจจยทพจารณา ผลการประเมน การด าเนนการ การประเมนปญหาพฤตกรรม 5 ดาน ไดแก 1. ดานอารมณ 2. ดานพฤตกรรมเกเร 3. ดานพฤตกรรมอยไมนง 4. ดานความสมพนธกบเพอน 5. ดานสมพนธภาพทางสงคม

1. อยในเกณฑปกต 2. อยในเกณฑเสยง 3. อยในเกณฑมปญหา

1. ด าเนนการดานคดตามปกต 2. สงจ าแนก 3. สงจ าแนก

ทมา : ประมวลผลโดยผวจย, 2560

Page 36: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

41

3.4.2.7 เกณฑพจารณาเพอตดสนใจดานคด ดงน

ตารางท 2-5 : เกณฑพจารณาเพอตดสนใจดานคด

ระดบปญหา/การด าเนนการดานคด

ปจจยทพจารณา เกณฑพจารณา

ระดบนอย เสนอใชมาตรา 63

1. ปญหาสวนตว/ครอบครว 2. ศกยภาพในการแกไข 3. ประเภทคด

1. ไมมปญหา 2. เปนนกเรยน/ท างาน/มแผนการ แกไข 3. ไมใชคดนโยบาย คดไมรนแรง เขาเกณฑการใช FCGC

ระดบปานกลาง เสนอคมประพฤต

1. การใช FCGC 2. ประวตการกระท าผด 3. การแกไขโดยชมชน 4. เจตคตชมชน 5. ความพรอมของครอบครว 6. สงแวดลอม 7. เงอนไขปลอยตวชวคราว 8. การคบเพอน

1. เคยใชแลวแตไมส าเรจ 2. กระท าผดซ า 3. สามารถแกไขไดในชมชน 4. ทางบวก 5. มการเลยงดตามทเหมาะสมตามอตภาพ 6. เอาใจใสเดก เยาวชนด 7. ใหความรวมมอกบสถานพนจ 8. ไมอยในแหลงมวสม

ระดบปานกลาง เสนอคมประพฤต

9. คมประพฤตในโรงเรยน และสถานประกอบการ 10. ประวตความประพฤต เสยหาย 11. พฤตการณแหงคด

9. ประพฤตตามเงอนไข 10. ไมคบเพอนชว 11. ปานกลาง สม าเสมอ 12. ไมม 13. ไมรายแรง

ระดบมาก เสนอฝกอบรม

1. เกณฑคมประพฤต 2. ประวตการกระท าผดซ า 3. แกไขโดยชมชนภายนอก 4. เจตคตชมชน 5. พฤตการณคด 6. สภาพแวดลอมชมชน 7. การเลยงด ดแลของ ครอบครว 8. เงอนไขปลอยตวชวคราว 9. การคบเพอน 10. ความประพฤตในโรงเรยน

1. ไมผานเกณฑคมประพฤต 2. เกนกวา 2 ครง 3. แกไขไมได 4. ทางลบ 5. เสยหายมาก 6. แหลงเสอมโทรม 7. ไมเหมาะสม ปลอยปละละเลย 8. ผดเงอนไข 9. คบเพอนชวไมด 10. ผดระเบยบ

ทมา : ประมวลผลโดยผวจย, 2560

Page 37: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

42

งานวจยทเกยวของ

สหการณ เพชรนรนทร (2559) ศกษารปแบบและความรวมมอของโรงเรยนและองคกรปกครองสวนทองถนในการปองกนการกระท าผดทางอาญาของเดกและเยาวชนของโรงเรยนพนมอดลวทยาและองคการบรหารสวนต าบลหนองยาวในอ าเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา ผลการวจยพบวา โรงเรยนพนมอดลวทยาและองคการบรหารสวนต าบลหนองยาว มรปแบบและระบบในการปองกนเยาวชนกระท าความผดทางอาญาทชดเจน กลาวคอ โรงเรยนพนมอดลวทยา ไดสนบสนนกจกรรมในยามวางของเยาวชนหลงเลกเรยนและเสาร อาทตย โดยจดใหมชมรม วงดนตรสากลและวงดนตรลกทง เพอลดความเสยงในดานการออกไปเทยวเตรขางนอกโดยศนยยตธรรมชมชนใหการสนบสนนงบประมาณ เครองแตงกายและสถานในการฝกซอม องคการบรหารสวนต าบลหนองยาว ปองกนปญหาของเยาวชน โดยจดกจกรรมการสรางสมพนธภาพระหวางเยาวชนในหมบานตาง ๆ ในต าบลหนองยาวโดยการเขาคายปรบทศนคตในการอยรวมกน รวมทงใหความรเกยวกบกฎหมายเบองตน โดยคดเลอกเยาวชนรนพในหมบาน เพอใหสามารถแกไขปญหาใหกบรนนองในชมชนไดดวยในดานการตรวจตราเพอปองกนการกระท าผดในโรงเรยนและองคการบรหารสวนต าบลหนองยาว มความคลายคลงกน โดยมการตรวจตราความสงบเรยบรอยในทกพนทของโรงเรยนและของต าบล ส าหรบการแกไขปญหาเยาวชนในกรณทเยาวชนเกดขอพพาทโรงเรยนพนมสารคามไดใชรปแบบ การไกลเกลยและระงบขอพพาทจากคณะกรรมการภายในโรงเรยน องคการบรหารสวนต าบลหนองยาว ใชกลไกคณะกรรมการระงบขอพพาทผานทางศนยยตธรรมชมชน ต าบลหนองยาว มขอเสนอแนะคอ เพมบทบาทขององคการบรหารสวนต าบลหนองยาวในการสรางความเขมแขงใหกบสถาบนครอบครว เดกและเยาวชน ดวยการจดตงศนยพฒนาครอบครวเดกและเยาวชน สวนโรงเรยนพนมอดลวทยาควรมการคดกรองนกเรยนทมพฤตกรรมเสยงและมระบบในการพฒนาพฤตกรรมทเหมาะสมทงสองหนวยงานควรสรางความรวมมอทเปนระบบและตอเนอง ทงน ภาครฐควรสนบสนนใหองคการปกครองสวนทองถนและสถาบนการศกษาท าหนาทในการปองกนเดก และเยาวชนกระท าความผดทางอาญาทชดเจน กาญจณา คณารกษ (2555) ศกษาการพฒนารปแบบการปองกนการกระท าความผดซ าเกยวกบยาเสพตด กรณศกษาสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน ผลการศกษาพบวา ปจจยของการกระท าความผดซ า คอ ระบบเศรษฐกจ ระบบการเมองการปกครอง ระบบสงคม และระบบการศกษา แตสาเหตทแทจรง คอ 1. ไมตระหนกรวาการเสพยาเปนการกระท าผลกฎหมาย 2. กลบไปคบหาสมาคมกบเพอนกลมทเสพยา 3. ขาดโอกาสในการเขารบการดแลรกษา บ าบด ฟนฟอยางถกตอง 4. ขาดระบบสงคมทมประสทธภาพคอยชวยเหลอ 5. ครอบครวผปกครองมการศกษานอยไมทราบวธการชวยเหลอทถกตอง 6. ขาดแรงจงใจทจะเลกเสพ 7. ไมตงใจทจะเลกเสพอยางจรงจง 8. สงคมไมยอมรบและไมใหโอกาส กรณรปแบบการปองกนการกระท าผดซ าทพฒนาขน ม 13 สวนประกอบ คอ 1. เปาประสงคของการปองกน 2. แผนการปองกน 3. นโยบายการปองกน 4. กฎหมายทเกยวของ 5. การประเมนความเสยง 6. การตระหนกรเกยวกบธรรมชาตของเยาวชน 7. การคดกรอง 8. กจกรรมและโปรแกรมการปองกน 9. การใหค าปรกษาแนะน า 10. การสงตอ ตดตาม

Page 38: บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · บทที่ 2 แนวคิด วรรณกรรม

43

และประเมนผล 11. การมความตงใจมงในการปองกน 12. การมอาชพ และ 13. การมเครอขายโดยอาจเรยกรปแบบนวา GP-PLANSACTION MODEL ซงผทรงคณวฒไดใหการประเมนและรบรองแลว อษา นวมเพชร (2554) ศกษาไ โดยใชทฤษฎแหลงทกษะภายในตนเอง (Learned Resourcefulness) ของ Michael Rosenbaum ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางมอายอยในชวง 15-18 ป ใชสารเสพตดในครงแรกเมออายเฉลย 14.25 ป กลมตวอยางสวนใหญมปญหาทางจตเวชรอยละ 80 และพบวาการครนคดมความสมพนธเชงท านายกบกลมอาการซมเศรา และกลมอาการวตกกงวล สวนแหลงทกษะภายในตนเองจะมความสมพนธเชงท านายกบความผดปกตทางบคลกภาพแบบตอตานสงคม โดยการครนคดสามารถท านายกลมอาการซมเศราไดรอยละ 9 และสามารถท านายกลมอาการวตกกงวลไดรอยละ 22 ส าหรบแหลงทกษะภายในตนเองสามารถท านายความผดปกตทางบคลกภาพแบบตอตานสงคมไดรอยละ 23 และผลการศกษาในครงนแสดงใหเหนวา ในการพฒนาโปรแกรมเพอลดความเสยงตอปญหาทางจตเวชในวยรนทมประวตใชสารเสพตดในสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนนน ควรสงเสรมทกษะในการควบคมตนเองและการเผชญปญหา ทมประสทธภาพ สาวตร ล าเลศ (2552) การศกษาพฤตกรรมกาวราวและการพฒนาโปรแกรมการควบคมตนเองเพอลดพฤตกรรมกาวราวของเยาวชนหญงทกระท าความผด โดยประชากรทศกษา เปนเยาวชนหญงทกระท าความผดในศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชนหญงบานปราน ปพ.ศ.2551 ผลการวจยพบวา 1. เยาวชนหญงทกระท าความผดมพฤตกรรมกาวราวในระดบคอนขางนอย 2. เยาวชนหญงทกระท าความผดทบดามารดาอบรมเลยงดแตกตางกน มระดบของพฤตกรรมกาวราวไมแตกตางกน 3. เยาวชนหญงทกระท าความผดทรายไดตอเดอนของบดามารดาแตกตางกนมระดบของพฤตกรรมกาวราวแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.5 4 . เยาวชนหญงทกระท าความผดทไดรบขอมลขาวสารจากสอมวลชนแตกตางกน มระดบพฤตกรรมกาวราวไมแตกตางกน 5. เยาวชนหญงทกระท าความผดทเขาโปรแกรมการควบคมตนเองเพอลดพฤตกรรมกาวราว มพฤตกรรมกาวราวต ากวากอนการเขารวมโปรแกรมการควบคมตนเอง เพอลดพฤตกรรมกาวราว อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.1 สมชาย ดละมาย (2551) ศกษาสภาพและความตองการของเดกสถานพนจเดกและเยาวชนชาย กรณศกษาบานมทตา เพอใหเดกและเยาวชนมความส านกและปรบเปลยนพฤตกรรม ไปในทางทด และกลบคนสสงคมอยางมคณภาพ ไมหวนกลบไปกระท าผดซ าอก ผลการวจยพบวา ปญหาและอปสรรคในการสนองตอบตอปญหาและความตองการของเดกและเยาวชนในบานมทตา 1. บคลากรทมจ ากดทงดานปรมาณและความสามารถ ประการแรก เปนผลมาจากดานงบประมาณจากสวนกลางทจดสรรมาใหกบทางศนยฝกอบรมเดกและเยาวชนชายบานมทตามจ านวนจ ากด ในการจางเจาหนาทบคลากรในสายงานตาง ๆ ประการทสอง การฝกอบรมวชาชพยงไมมการพฒนารปแบบในการฝกและอบรมใหม ๆ อนเปนทตองการของตลาดแรงงานและเปนวชาชพทมหนวยงานสามารถรองรบไปฝกงานตอหรอท างานภายหลงจากพนการฝกและอบรมไปแลว ประการทสาม การเรยนการสอนยงขาดมาตรฐานตลอดจนเครองไมเครองมอมจ านวนไม เพยงพอกบจ านวนเดก และเยาวชนทเขารบการฝกอบรม