· ชุดที่ 1 เรื่อง แรงและงาน 6....
TRANSCRIPT
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 1
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 2
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 รหสวชา ว32202 ระดบชนมธยมศกษาปท 5 จดท าขนเพอใหผเรยนใชศกษา เรองงานและพลงงาน โดยไดจดแบงเนอหาออก 7 ชด ดงน
ชดท 1 เรอง แรงและงาน ชดท 2 เรอง พลงงานจลน
ชดท 3 เรอง พลงงานศกย
ชดท 4 เรอง กฎการอนรกษพลงงานกล
ชดท 5 เรอง การประยกตกฎการอนรกษพลงงานกล
ชดท 6 เรอง ก าลง
ชดท 7 เรอง เครองกล
กอนทจะน าเอกสารประกอบการเรยนชดนไปศกษา ผเรยนควรท าความ เขาใจเกยวกบขนตอน
การใชเอกสารประกอบการเรยนอยางละเอยด เพอจะไดปฏบตไดถกตองและเกดประโยชนตาม
จดมงหมายของแตละเลม โดยใหผเรยนปฏบตตาม ค าแนะน า ดงน
1. ศกษาแผนภมล าดบขนตอนการศกษา มาตรฐานการเรยนร ผลการเรยนร
จดประสงคการเรยนร สาระส าคญ เนอหาสาระ ผงมโนทศน กอนลงมอท าแบบทดสอบกอนเรยน
2. ผเรยนศกษาหาความรในเอกสารประกอบการเรยนอยางรอบคอบตามล าดบ
ตงแตตนจนถงหนาสดทายใหเขาใจ
3. เมอไมเขาใจและเกดปญหาใด ๆ สามารถสอบถามครผสอนได
4. ใหท าแบบฝกหดทบทวนทกกจกรรมตามทก าหนดลงในกระดาษค าตอบทเตรยม
ไวใหและเมอท าเสรจแลวใหตรวจสอบค าตอบจากเฉลย
5. หลงจากศกษาเนอหาและท ากจกรรมหมดแลว ใหผเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน
เพอทดสอบความร ความเขาใจอกครงหนงเพอความแนใจ
ค าแนะน าในการศกษาเอกสารประกอบการเรยน
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 3
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
6. ตรวจขอสอบทงกอนเรยนและหลงเรยนจากเฉลยและเปรยบเทยบการเรยนรกอน
และหลงการศกษาเอกสารประกอบการเรยนแลว
7. ผเรยนตองซอสตยตอตนเอง ไมเปดดเฉลยแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
รวมทงแบบฝกหดทกกจกรรมกอนเดดขาดและหามลอกคนอน เพราะจะท าใหไมประสบผลส าเรจ
ในการศกษาตามเอกสารประกอบการเรยนเลมนและท าใหขาดคณธรรม จรยธรรมทตองการอกดวย
8. ถาผเรยนตองการคนควาขอมลเพมเตมจากเอกสารประกอบการเรยน ทง 7 ชด
สามารถคนควาไดจากเอกสารอางอง และบรรณานกรมทใหไวทายเลม
อานค าชแจงใหละเอยดนะครบ จะไดปฏบตไดถกตองครบ
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 4
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
มาตรฐานการเรยนร
สาระท 5 พลงงาน
มาตรฐาน ว 5.1 เขาใจความสมพนธระหวางพลงงานกบการด ารงชวตการเปลยนรป พลงงานปฏสมพนธระหวางสารและพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม
มกระบวนการสบเสาะหาความรสอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน สาระท 8 ธรรมชาตทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร ในการสบเสาะ หาความรการแกปญหารวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคมและสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน ผลการเรยนร
อธบายงานและวเคราะหงานของแรงตาง ๆ จดประสงคการเรยนร 1. อธบายความแตกตางระหวางงานในชวตประจ าวนและงานในวชาฟสกส
2. หางานของแรงทใชในการเคลอนวตถเมอแรงอยแนวเดยวกบแนวการเคลอนท
และ แรงท ามมกบแนวการเคลอนท
3. หางานจากพนทใตกราฟระหวางแรงกบการกระจด
เอกสารประกอบการเรยน ชดท 1 เรอง แรงและงาน
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 5
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
สาระส าคญ
งานเกดจากแรง และระยะทางทวตถเคลอนทไดในแนวเดยวกบแรง ดงนนคาของงานท เกดขนจงขนอยกบปรมาณของแรงและระยะทางในการวดคาของงานเราจงวดจาก ผลคณระหวาง แรงทกระท ากบระยะทางทวตถเคลอนทไดในแนวเดยวกบแรงนน
งาน = แรง × ระยะทางในแนวแรง
เนองจากแรงมหนวยเปนนวตน การกระจดมหนวยเปนเมตร ดงนน หนวยของงานจงเปน นวตน.เมตร หรอเรยกวา จล ( Joule เขยนยอวา J) และงานเปนปรมาณสเกลาร
การค านวณหางานจากพนทใตกราฟ 1 กรณแรงทมากระท าตอวตถคงทจะไดวา งานทเกดขน = พนทใตกราฟ = Fs 2. กรณแรงทมากระท าตอวตถมขนาดเพมขนอยางสม าเสมอจะไดวา
งานทเกดขน = พนทใตกราฟ = 2
1 Fs
3. กรณแรงทมากระท าตอวตถมขนาดไมสม าเสมอ จะไดวา
งานทเกดขน = n
)sF...FF(F n321
เนอหาสาระ
1. งาน 2. งานของแรงทท ามมกบแนวการเคลอนท 3. การหางานจากพนทใตกราฟ
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 6
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
ผงมโนทศน
เรอง แรงและงาน
แรงและงาน
งานชนดบวก งานชนดลบ
งานเทากบศนย
งานของแงทท ามมกบแนวการเคลอนท
การหางานดวยวธค านวณจากพนทใตกราฟ
แรงมทศทางตรงขามกบการกระจด
แรงมทศทางเดยวกบการกระจด
แรงมทศทางท ามม 90 องศา กบการกระจด
เมอมแรงขนาดคงตว
เมอแรงมขนาดเพมขนอยางคงตว
แรงเปลยนแปลงอยางไมสม าเสมอระจด
งาน
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 7
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
แบบทดสอบกอนเรยน เรอง แรงและงาน
ค าสง ใหนกเรยนกากบาท ( ) ในชอง ก,ข, ค, ง, ลงในกระดาษค าตอบ ทเหนวาถกตองทสดเพยงขอเดยว ขอละ 1 คะแนน 1. กรณในขอใดตอไปนไมเกดงานในความหมายทางฟสกส ก. กรรมกรเดนแบกกระสอบขาวสารไปตามถนนราบ ข. เดนจากชนลางขนชนบน ค. ยกของจากพนขนไปไวบนโตะ ง. เขนรถใหเคลอนท 2. ขอใดงานมคาเปนลบ ก. งานทเกดจากแรงท ามม 0 องศา กบการกระจด ข. งานทเกดจากแรงท ามม 90 องศา กบการกระจด ค. งานทเกดจากแรงท ามม 180 องศา กบการกระจด ง. งานทเกดจากแรงท ามม 360 องศา กบการกระจด 3. เมอออกแรง F ในแนวขนานกบพน กระท าบนวตถหนก 20 นวตน ใหเคลอนท ดวยความเรว คงทเปนระยะทาง 10 เมตร บนพนระดบ งานทเกด ขนขอใดถกตอง ก. งานของแรงทกระท าตอวตถมคาเทากบศนย ข. งานของแรงทกระท าตอวตถจะเปนงานบวก ค. งานของแรงทกระท าตอวตถจะเปนงานลบ ง. ไมเกดงานตามความหมายทางฟสกส 4. ถาออกแรงเพมขนสม าเสมอจาก 0 ถง 10 นวตน ท าใหวตถเคลอนทไปตามแนวแรง ไดระยะทาง 10 เมตร จะไดงานกจล ก. 15 จล ข. 30 จล ค. 46 จล ง. 50 จล
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 8
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
5. ด.ช.จก หนก 30 กโลกรม ให ด.ช. แกละหนก 20 กโลกรม ขคอเดนจากบานไปโรงเรยน เปนระยะทาง 100 เมตร จงหางานท ด.ช. จกท าไดกจล ก. 0 จล ข. 50 จล ค. 500 จล ง. 5,000 จล 6. แรง 20 นวตน กระท าตอวตถมวล 2 กโลกรม ทอยนงใหเคลอนทบนพนลน จงหางาน ทเกดขนในเวลา 4 วนาทในหนวยจล ก. 40 จล ข. 160 จล ค. 400 จล ง. 1,600 จล 7. เดกคนหนงออกแรง 50 นวตน ลากกลองไปในแนวท ามม 30 องศา ถาเขาลากกลอง ไปได ไกล 10 เมตร ดวยอตราเรวคงตว จงหางานทเขาท าในหนวยจล ก. 0 จล ข. 40 จล ค. 120 จล ง. 200 จล 8. ชายคนหนงแบกของหนก 100 กโลกรม แลวไปขางหนาไดทาง 7 เมตร เกดงานไดกจล ก. 0 จล ข. 10 จล ค. 25 จล ง. 100 จล 9. เดกตนหนงไดออกแรงในการยกถงน ามวล 30 กโลกรม ขนจากบอน าลก 10 เมตร ดวยความเรง 2 เมตร/วนาท 2 จะตองท างานกจล ก. 3,000 จล ข. 3,200 จล ค. 3,400 จล ง. 3,600 จล
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 9
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
10. จากกราฟดงรป แสดงความสมพนธ ระหวางแรง กระท าตอวตถ กบระยะทางทวตถ เคลอนทไดตามแนวแรงงานทท าใหวตถเคลอนทไดระยะทาง 10 เมตร เปนเทาไร ก. 30 จล ข. 60 จล ค. 90 จล ง. 120 จล ท าแบบทดสอบเสรจแลว ตรวจค าตอบไดเลยนะครบ
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 10
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
1. งาน ( Work )
ในชวตประจ าวนเมอเราท างานบาน เชน ปด กวาด เชดถ โดยความหมายของคนทวไปถอวาเปนการท างานแตในการออกก าลงกาย เชน วง หรอ การเลนกฬา โดยความหมายของคนทวไปไมถอเปนการท างาน แตโดยความหมายทางฟสกส ถอการวงการเลนกฬาเปนการท างานสวนการท างานบานไมเปนการท างานงานตามความหมายในวชาฟสกสจะเกดขนไดตอเมอมแรงมากระท าตอวตถแลวท าใหวตถมการกระจด ภาพท 1.1 คนออกแรงเขนวตถดวยรถเขนเดนไปขางหนา ทมา: http://www.school.net.th/schoolnet/directory/elearning.php? cat_id=59&p=4). สบคนวนท 18 กมภาพนธ 2553.
เมอมแรงคงตว F กระท าตอวตถใหเคลอนทไดการกระจด s จะเกดงาน ( Work )
ของแรงนน ถาแรงและการกระจดมทศทางเดยวกน งานทท าโดยแรงนนจะมคา W = Fs และถาแรงทกระท ามทศทางท ามม กบแนวในการเคลอนท งานทท าโดยแรงนนจะมคา W = Fs cos งานเปนปรมาณสเกลาร มหนวยเปนนวตนเมตร ( N. m ) หรอ จล ( J ) เขยนสมการ จะได
เมอ W คอ งานของแรง F มหนวยเปนนวตน เมตร (N.m) หรอ จล ( J )
F คอ แรงทกระท าตอวตถ มหนวยเปนนวตน ( N )
s คอ การกระจดทวตถเคลอนทได มหนวยเปนเมตร ( m )
W = F . s = Fs cos
แรงและงาน
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 11
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
2. งานของแรง
2.1 ทศระหวาง F
กบ s เปนทศเดยวกน ( = 0 ) เชน งานของแรงทดนกลองใหเคลอนท เปนตน
ภาพ ก วตถบนพนราบ ภาพ ข วตถบนพนเอยง ภาพท 1.2 แสดงการออกแรง F
ผลกวตถบนพนราบ และพนเอยง ไดระยะการกระจด ทมา : http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/77/Friction-work/sec01p02-2.html.สบคนวนท 18 กมภาพนธ 2553.
จากภาพท 1.2 แสดงการออกแรง F ผลกวตถบนพนราบ และพนเอยง ไดระยะการ
กระจด จะได จากสมการ W = Fs cos 0
จะได W = F . s
ดงนน เมอ F กบ s มทศทางเดยวกน W = F
. s เมอ 0 < 90 cos เปนบวก ( + ) งาน ( W) กเปนบวก ( + )
2.2 ทศระหวาง F กบ s เปนทศตงฉากกน ( = 90 ) เชน งานของแรงทแบกวตถหรอ
สงของเดนไปตามพนราบ เปนตน
ภาพท 1.3 แสดงการออกแรงดงวตถในแนวท ามม กบแนวการเคลอนท ทมา: http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/77/Friction-work/sec02p03- 6.html. สบคนวนท 18 กมภาพนธ 2553.
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 12
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
จากภาพ 1.3 แสดงการออกแรงดงวตถในแนวท ามม กบแนวการเคลอนท ดงน จากสมการ W = F
. s = Fs cos 90 จะได W = 0 ดงนน เมอ F
กบ s มทศตงฉากกนแลว W = 0
“ แสดงวา ถาแรงทมากระท า อยในทศทตงฉากกบทศทางการเคลอนท จะไมเกดงาน หรอ ไมได ท างานนนเอง ”
2.3 ทศระหวาง F
กบ s เปนตรงขามกน หรอ สวนทางกน ( = 180 ) เชนงานของแรงทตานการเคลอนทของวตถใหชาลง
ภาพท 1.4 การออกแรงคงตว F ตานการเคลอนทของวตถดวยการกระจด s
ทมา : สมพร กลนานนท.ภาพวาด.2553.
จากภาพท 1.4 แสดงออกถงการออกแรงคงตว F ตานการเคลอนทของวตถดวย
การกระจด s ดงน จากสมการ จะได ดงนน เมอ F
กบ s มทศทางตรงขามกนหรอสวนทางกนแลว งาน ( W ) กเปนลบ ( - )
เมอ 90 < 180 cos เปนลบ ( - )
งาน (W) เปนบวก ( + ) หมายถง งานทเกดจากแรงหรอสวนประกอบของแรงทเกดจากการแตกแรงในแนวเดยวกบการเคลอนท งาน (W) เปนลบ ( - ) หมายถง งานทเกดจากแรงหรอสวนประกอบ ของแรงทเกดจากการแตกแรงในแนวสวนทางกบการเคลอนท
W = F . s
= Fs cos 90
W = - F
. s
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 13
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
ตวอยาง ภาพกจกรรมในชวตประจ าวน ทเรยกวาท างานและไมท างานและงานในความหมาย ทวไปในชวตประจ าวนกบความหมายในทางฟสกส ภาพ ก คนยกวตถแลวเดนไปขางหนา ภาพ ข คนนงพมพเอกสารงาน ทมา : http://www.spe-ut.net/?q=node/25031 ทมา : http://email.nalueng.com/detail_forwardmail.php?id=137. สบคนวนท 18 กมภาพนธ 2553 สบคนวนท8 กมภาพนธ 2553
ภาพ ค นกกฬาวงออกก าลงกาย ภาพ ง คนออกแรงเขนรถเดนไปขางหนา ทมา:http://t2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTo2 ทมา: http://www.hereisfree.com/content1// pic/zip/.. สบคนวนท 21 กมภาพนธ 2553 สบคนวนท 21 กมภาพนธ 2553
จากภาพกจกรรมในชวตประจ าวน ภาพ ก และ ข เปนการท างานตามความหมายทวไป แตในความหมายทางฟสกส ไมเกดงาน สวนภาพ ค และ ง ไมเปนการท างานตามความหมายทวไป แตในความหมายทางฟสกส เกดงานนะคะ เพราะวามแรงมากระท าตอวตถแลวท าใหวตถมการกระจด และแนวแรงกระท าไมตงฉากกบทศทางการเคลอนทนะคะ.....
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 14
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
3. งานของแรงทท ามมกบแนวการเคลอนท
ถามแรงคงตว F กระท ากบวตถทวางบนพนในแนวท ามม กบทศการเคลอนทของวตถ
จะท าใหวตถเกดการกระจด s แลวสามารถหางานท F
กระท าตอวตถได ดงน แตกแรง F
ออกไปเปนแรงในแนวการเคลอนทและตงฉากกบแนวการเคลอนท
ภาพท1.5 แสดงการออกแรงดงวตถในแนวท ามม กบแนวการเคลอนท ทมา: http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/77/Friction-work/sec02p03-6.html.สบคนวนท 18 กมภาพนธ 2553.
จากภาพ 1.5 เมอ F cos เปนองคประกอบของแรง F
ในแนวราบโดยแรงนท าใหเกดการกระจด s แรง F
ทกระท าตอวตถ ไมอยในแนวเดยวกบการเคลอนทของวตถตองแตก F
ออกเปน 2 แนว โดยแนวหนงใหขนานกบแนวการเคลอนท อกแนวหนงใหอยในแนวตงฉาก แรง F
ทกระท าตอวตถไมอยในแนวเดยวกบการเคลอนทของวตถตองแตกแรงกบแนวการเคลอนท แรงในแนวตงฉากกบการเคลอนทมขนาด F sin แรงในแนวขนานกบแนวการเคลอนทมขนาด F cos พจารณางานทเกดจากแรงทง 2 แนว พบวา แรง F sin ไมกอใหเกดงาน เพราะวาไมมการเคลอนทตามแนวแรง
แรง F cos กอใหเกดงาน เพราะวามการเคลอนทตามแนวแรงไดวา งานทเกดขน W = F cos × s
หรอ W = Fs cos W คอ งานของแรง มหนวยนวตน เมตร (N.m) หรอ จล (J) F
คอ แรงทกระท าตอวตถ มหนวยเปนนวตน (N) s คอ การกระจดทวตถเคลอนทได มหนวยเปนเมตร (m) คอ มมระหวางทศทางของแรงกระท ากบแนวการเคลอนท
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 15
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
สรปวา งานของแรงทท ามมระหวางทศทางของแรงกระท า กบแนวการเคลอนท หาไดจาก W = Fs cos 4. การหางานจากพนทใตกราฟ
การหางานดวยวธค านวณจากพนทใตกราฟ เนองจากงาน เปนผลของแรงทกระท าตอวตถแลวท าใหวตถเคลอนทตามแนวแรง จะได W = F
. s
กราฟทแสดงความสมพนธระหวางแรงและการกระจดจะบอกใหทราบขนาด ดงนน งานจะขนอยกบแรง และการกระจดทวตถเคลอนทไดตามแนวแรงของงานทท าโดยพจารณาจากพนทใตกราฟดงน
4.1 เมอมแรงกระท าคงท
ภาพท 1.6 แรงมขนาดคงตวกระท าตอวตถใหเคลอนท ทมา:สมพร กลนานนท.ภาพวาด.2553.
จากนยามของงานจะได W = F. s
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 16
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
จากพนทใตกราฟในชวง 0 s จะได พนทใตกราฟ = พนทสเหลยมใตกราฟ
พนทใตกราฟ = F.s
พนทใตกราฟระหวาง Fs คอ งานของแรง F ในชวงการการกระจด s 4.2 เมอแรงมขนาดเพมขนอยางคงตว
ภาพท 1.7 แรงกระท ามขนาดเพมขนอยางสม าเสมอ ทมา : สมพร กลนานนท. ภาพวาด.2553.
จากภาพท 1.7 แรงกระท ามขนาดเพมขนอยางสม าเสมอ ไดดงน งานทท า = พนทสามเหลยมใตกราฟ จากนยามของงานจะได W = F .s จากพนทใตกราฟในชวง 0 S จะได
พนทใตกราฟ = 2
1 F. s
= 2
Fs
แสดงวา พนทใตกราฟระหวาง Fs เมอ F เปลยนแปลงอยางสม าเสมอ คอคางานของแรงในชวงการกระจด s
F (N)
s (m)
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 17
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
4.3 แรงเปลยนแปลงอยางไมสม าเสมอ
เมอมแรงกระท าตอวตถใหเคลอนทเปนเสนตรงโดยขนาดของแรงเปลยนแปลงอยางไมสม าเสมอ เมอเขยนกราฟระหวางแรงกระท า (F) กบการกระจด (S) จะได ภาพท 1.8 การหางานจากพนทใตกราฟ ทมา:สมพร กลนานนท.ภาพวาด.2553.
จากภาพท1.8 ในการหางานจากพนทใตกราฟของแรงกบขนาดของการกระจดในแนวการเคลอนท ท าไดโดยวธแบงพนทใตกราฟออกเปนแถบเลก ๆ จ านวน n แถบปรมาณงานทงหมดจะมคาเทากบผลบวกของพนทแถบเลก ๆ เหลานนถาแบงเปนแถบไดเลกมากเทาไหรงานทหาไดจากกราฟยงถกตองมากขน งานทท า = F1s1+ F2s2+ F3s3+… Fnsn
หรอ งานทท า = n
)sF...FF(F n321
หรอ งานทท า = แรงเฉลย x การกระจด งานทงหมดไดจาก W = F1s1 + F2s2 + F3s3 +… Fnsn ถาเราแบงใหแถบพนทเลก ๆนนมความกวางเทากนเทากบ s จะได s1 = s2 = s3 =…. .=sn
โดย s = N
s
ดงนนจะได W = ( F1+ F2+ F33+… Fn ) sn
W = ( F1+ F2+ F33+… Fn ) n
s
W = n
)sF...FF(F n321
นนคอ งานทงหมด = แรงเฉลย การกระจด หรอ งานทงหมด = ผลบวกของงานยอย
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 18
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
ตวอยาง
1. ชายคนหนงแบกกลองน าหนก 200 นวตน เคลอนทไปบนพนราบไดระยะทาง 10 เมตร จงหางานในการแบกกลอง วธท า งานในทางฟสกสนน วตถตองเคลอนทตามแนวแรงทกระท าตอวตถ จากรปจะเหนวากลองถงจะอยนง เมอออกแรง F แบกกลอง แตระยะทาง 10 เมตรเปนผลจากแรงเดน ดงนน งานในการแบกกลองจงเปนศนย พสจนจากการค านวณ ไดดงน จาก W = Fs cos 90 = ( 200 )(1 0 ) ( 0 ) = 0 ตอบ ในการแบกกลองไมเกดงาน มคาเทากบ 0
2. วตถมวล 5 kg ถกออกแรงฉดดวยแรง 10 N ในทศท ามม 60o กบแนวระดบ วตถเคลอน
เปนระยะ 5 เมตร จงหางานเนองจากแรงน
วธท า โจทยบอก เมอร F = 10 N , s = 5 m , = 60o ,W = ?
จาก W = Fs cos
W = (10 )(5 )cos 60
W = (50)(0.5) J
W = 25 J
ตอบ งานเนองจากแรงนเทากบ 25 จล ( J )
อานเขาใจแลวลองมาดตวอยางกอนท ากจกรรม นะครบ
10 m
F
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 19
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
3. จงหางานเนองจากความสมพนธระหวางแรงกบการกระจดดงรป F (N) (1) (2) ( 3 ) S (m) วธท า
งานทท า = พนทใตกราฟ = พ.ท.สามเหลยม + พ.ท.สเหลยมผนผา + พ.ท.สามเหลยม
= 2
1 ( 5 )(10) + (20)(10) + 2
1 (35)(10)
= 25 + 200 + 175 ตอบ งานทท าเทากบ 400 จล ( J )
อานเขาใจแลวท ากจกรรมนะคะ
10
5 25 60 0
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 20
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
กจกรรมท 1.1 เรอง แรงและงาน ค าสง ใหเตมค า หรอขอความลงในชองวางใหถกตองและสมบรณ
1. งานในทางฟสกส หมายถง……………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………….…………….... 2. งานในทางฟสกสหาไดจากอะไรและมหนวยอะไร…………………………..…………..…….
……………………………………………………………………………..………………….. 3. งานชนดบวก คอ……………………………………………………….………………………
…………………………………………………………………………………..…………….. 4. งานชนดลบ คอ……………………………………………………………….………………..
……………………………………………………………………………………..………….. 5. ชายคนหนงหวถงน า 20 ลตร เดนไปสงใหลกคา กรณเกดงานตามความหมายทางฟสกสหรอ
ไมอยางไร……………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………..
6. นกฟตบอลวงออกก าลงกายในสนามฟตบอล กรณนเกดงานตามความหมายทางฟสกสหรอไม อยางไร...…………..………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………
7. งานทแรงกระท าตอวตถเอยงท ามมกบการกระจด หาไดจาก…………………………….…..… …………………………………………………………………………………………….…….
8. ชายคนหนงแบกของหนก 100 กโลกรม แลวเดนไปขางหนาได 7 เมตร กรณนเกดงานหรอไม อยางไร......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................
9. ในการหยอนถงทรายลงในแนวดง กรณนเปนงานชนดใด........................................................... ……………………………………………………………………………………..…………....
10. ออกแรงดงถงทรายใหเคลอนทขน กรณนเปนงานชนดใด...........................................................
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 21
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
แบบทดสอบหลงเรยน
เรอง แรงและงาน
ค าสง ใหพจารณาขอทถกทสดเพยงขอเดยวแลวท าเครองหมาย ( ) ในชอง ก,ข, ค, ง, ลงในกระดาษค าตอบขอละ 1 คะแนน 1. กรณในขอใดตอไปนไมเกดงานในความหมายทางฟสกส ก. กรรมกรเดนแบกกระสอบขาวสารไปตามถนนราบ ข. เดนจากชนลางขนชนบน ค. ยกของจากพนขนไปไวบนโตะ ง. เขนรถใหเคลอนท 2. ขอใดงานมคาเปนลบ ก. งานทเกดจากแรงท ามม 0 องศา กบการกระจด ข. งานทเกดจากแรงท ามม 90 องศา กบการกระจด ค. งานทเกดจากแรงท ามม 180 องศา กบการกระจด ง. งานทเกดจากแรงท ามม 360 องศา กบการกระจด 3. เมอออกแรง F ในแนวขนานกบพน กระท าบนวตถหนก 20 นวตน ใหเคลอนท ดวยความเรว คงทเปนระยะทาง 10 เมตร บนพนระดบ งานทเกด ขนขอใดถกตอง ก. งานของแรงทกระท าตอวตถมคาเทากบศนย ข. งานของแรงทกระท าตอวตถจะเปนงานบวก ค. งานของแรงทกระท าตอวตถจะเปนงานลบ ง. ไมเกดงานตามความหมายทางฟสกส 4. ถาออกแรงเพมขนสม าเสมอจาก 0 ถง 10 นวตน ท าใหวตถเคลอนทไปตามแนวแรง ไดระยะทาง 10 เมตร จะไดงานกจล ก. 15 จล ข. 30 จล ค. 46 จล ง. 50 จล
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 22
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
5. ด.ช.จก หนก 30 กโลกรม ให ด.ช. แกละหนก 20 กโลกรม ขคอเดนจากบานไป โรงเรยนเปนระยะทาง 100 เมตร จงหางานท ด.ช. จกท าไดกจล ก. 0 จล ข. 50 จล ค. 500 จล ง. 5,000 จล 6. แรง 20 นวตน กระท าตอวตถมวล 2 กโลกรม ทอยนงใหเคลอนทบนพนลน จงหางาน ทเกดขนในเวลา 4 วนาทในหนวยจล ก. 40 จล ข. 160 จล ค. 400 จล ง. 1,600 จล 7. เดกคนหนงออกแรง 50 นวตน ลากกลองไปในแนวท ามม 30 องศา ถาเขาลากกลอง ไปได ไกล 10 เมตร ดวยอตราเรวคงตว จงหางานทเขาท าในหนวยจล ก. 0 จล ข. 40 จล ค. 120 จล ง. 200 จล 8. ชายคนหนงแบกของหนก 100 กโลกรม แลวไปขางหนาไดทาง 7 เมตร เกดงานไดกจล ก. 0 จล ข. 10 จล ค. 25 จล ง. 100 จล 9. เดกคนหนงไดออกแรงในการยกถงน ามวล 30 กโลกรม ขนจากบอน าลก 10 เมตร ดวยความเรง 2 เมตร/วนาท 2 จะตองท างานกจล ก. 3,000 จล ข. 3,200 จล ค. 3,400 จล ง. 3,600 จล
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 23
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
10. จากกราฟดงรป แสดงความสมพนธ ระหวางแรง กระท าตอวตถ กบระยะทางทวตถ เคลอนทไดตามแนวแรงงานทท าใหวตถเคลอนทไดระยะทาง 10 เมตร เปนเทาไร ก. 30 จล ข. 60 จล ค. 90 จล ง. 120 จล
ท าแบบทดสอบเสรจแลว ตรวจค าตอบไดเลยนะครบ
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 24
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
เฉลยกจกรรมท 1.1
เรอง แรงและงาน
ค าสง ใหเตมค า หรอขอความลงในชองวางใหถกตองและสมบรณ 1. งานในทางฟสกส หมายถง แนวค าตอบ งานในทางฟสกส หมายถง แรงทมากระท าตอวตถและท าใหวตถมการ กระจด โดยปรมาณงานทเกดขนจะขนกบแรงและการกระจด 2. งานหาไดอยางไรและมหนวยอะไร แนวค าตอบ งานหาไดจาก ผลเนองจากการคณกนระหวางแรงกบการกระจด มหนวย นวตนเมตร หรอ จล 3. งานชนดบวก คอ แนวค าตอบ งานทเกดจากแรงหรอสวนประกอบของแรงจากการแตกแรง อยในแนวเดยว กบการเคลอนท 4. งานชนดลบ คอ แนวค าตอบ งานทเกดจากแรงหรอสวนประกอบของแรงทเกดจากการแตกแรง อยในแนวสวนทางกบการเคลอนท
5. ชายคนหนงหวถงน า 20 ลตร เดนไปสงใหลกคา กรณนเกดงานตามความหมายทาง ฟสกสหรอไม อยางไร แนวค าตอบ เปนการท างานตามความหมายทวไป แตไมเกดงานตามความหมายทาง ฟสกส เพราะ เนองจากแรงทใชแบกของอยในแนวดงขน แตการกระจดทเดนอยในแนวราบ ดงนน แรงกบการกระจด จงอยในแนวตงฉากกนคาของแรงจงเปน ศนย
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 25
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
6. นกฟตบอลวงออกก าลงกายในสนามฟตบอล กรณนเกดงานหรอไม อยางไร แนวค าตอบ ไมเปนการท างานตามความหมายทวไป แตเกดงานตามความหมายทาง ฟสกส เพราะ แรงทใชในการวงมทศทางการเคลอนทไปในทางเดยวกบ การกระจด ดงนน แรงกบการกระจด จงอยในแนวเดยวกน คาของแรงจงเปน W = Fs
7. งานทแรงกระท าตอวตถเอยงท ามมกบการกระจด หาไดจาก แนวค าตอบ W = Fs cos 8. ชายคนหนงแบกของหนก 100 กโลกรม แลวเดนไปขางหนาได 7 เมตร กรณนเกดงาน หรอไม อยางไร
แนวค าตอบ ไมเกดงาน เพราะ เนองจากแรงทใชแบกของอยในแนวดงขน แตการกระจดทเดนอยในแนวราบ ดงนน แรงกบการกระจด จงอยในแนวตงฉากกนคาของแรงจงเปน ศนย
9. ในการหยอนถงทรายลงในแนวดง กรณนเปนงานชนดใด แนวค าตอบ งานเปนชนดลบ 10. ออกแรงดงถงทรายใหเคลอนทขน กรณนเปนงานชนดใด แนวค าตอบ งานเปนชนดบวก
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 26
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
ขอ ค าตอบ
1 ก
2 ค
3 ข
4 ง
5 ก
6 ง
7 ค
8 ก
9 ค
10 ง
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 27
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
ขอ ค าตอบ
1 ก
2 ค
3 ข
4 ง
5 ก
6 ง
7 ค
8 ก
9 ค
10 ง
ดใจจงเลย ทเราตอบถก
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 28
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
บรรณานกรม
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. คมอครรายวชาเพมเตม ฟสกส เลม 2 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 4-6. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร:โรงพมพ สกสค. ลาดพราว, 2554.
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. หนงสอเรยน วชาเพมเตม ฟสกส เลม 2 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 4-6. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร:โรงพมพ สกสค. ลาดพราว, 2553.
สามญศกษา,(2543). กรม. ศนยพฒนาคณภาพการเรยนการสอน วชาฟสกส. แผนการสอนวชาฟสกส ว022 ชนมธยมศกษาปท 5. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว,
นรนดร สวรตน(2554).คมอเรยนรายวชาเพมเตมฟสกส เลม 2 ม.4-6.กรงเทพฯ:เพมทรพยการพมพ. ประสทธ จนตะภา (2551).ฟสกสเพมเตม เลม 2 ม.4-6. กรงเทพมหานคร:ภมบณฑตการพมพ. นรนทร เนาวประทป. รวมหลกฟสกส ม.5 (ว022-ว023). กรงเทพฯ : ฟสกสเซนเตอร, (ม.ป.ป.) ชวง - เพลนตต ทมทตชงค และคณะ. (2544).คมอเตรยมสอบ ฟสกส 2 ม.4.กรงเทพมหานคร: เทพเนรมตการพมพ. ชวง ทมทตชงค และคณะ.(2537). APPLIED PHYSICS ฟสกส 2 ม.4. กรงเทพมหานคร : บรษท
ไฮเอดพบลชชง จ ากด, (ม.ป.ป.) จกรนทร วรรณโพธกลาง.(2551).คมอประกอบการเรยนรายวชาเพมเตม ฟสกสเพมเตม เลม 2. ม. 4- 6. กรงเทพมหานคร:ธนธชการพมพ. http://www.school.net.th/schoolnet/directory/elearning.php? cat_id=59&p=4). สบคนวนท 18 กมภาพนธ 2553. http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/77/Friction-work/sec01p02-2.html.สบคนวนท 18 กมภาพนธ 2553 http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/77/Friction-work/sec01p02-2.html.สบคนวนท 18 กมภาพนธ 2553. http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/77/Friction-work/sec02p03- 6.html. สบคนวนท 18 กมภาพนธ 2553. http://www.spe-ut.net/?q=node/25031 . สบคนวนท 18 กมภาพนธ 2553
www.kroo
bann
ok.co
m
เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาฟสกส 2 ชนมธยมศกษาปท 5 29
ชดท 1 เรอง แรงและงาน
http://email.nalueng.com/detail_forwardmail.php?id=137. สบคนวนท8 กมภาพนธ 2553 http://t2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTo2 .สบคนวนท 21 กมภาพนธ 2553. http://www.hereisfree.com/content1// pic/zip/. สบคนวนท 21 กมภาพนธ 2553. http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/77/Friction-work/sec02p03-6.html.สบคนวนท 18 กมภาพนธ 2553.
www.kroo
bann
ok.co
m