ความร ความเขาใจ และความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง: กรณศกษาประชาชนในตาบลผาสงห อาเภอเมอง จงหวดนาน

โดย

นางสาวอจฉราพร ปะท

สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร สงคมสงเคราะหศาสตรมหาบณฑต

สาขาการบรหารและนโยบายสวสดการสงคม ภาควชาสงคมสงเคราะหศาสตร คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2559 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

ความร ความเขาใจ และความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง: กรณศกษาประชาชนในตาบลผาสงห อาเภอเมอง จงหวดนาน

โดย

นางสาวอจฉราพร ปะท

สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร สงคมสงเคราะหศาสตรมหาบณฑต

สาขาการบรหารและนโยบายสวสดการสงคม ภาควชาสงคมสงเคราะหศาสตร คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2559 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

KNOWLEDGE, UNDERSTANDING AND OPINIONS OF LOCAL PEOPLE TOWARDS HOMELESS PEOPLE PROTECTION: A CASE STUDY OF

PEOPLE IN PHA SING SUB-DISTRICT, MUEANG DISTRICT, NAN PROVINCE

BY

MISS ASCHARAPORN PATI

A MINOR THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF

SOCIAL WORK IN SOCIAL WELFARE ADMINISTRATION AND POLICY DEPARTMENT OF SOCIAL WORK

FACULTY OF SOCIAL ADMINISTRATION THAMMASAT UNIVERSITY

ACADEMIC YEAR 2016 COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

(1)

หวขอสารนพนธ ความร ความเขาใจ และความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง: กรณศกษาประชาชนในชมชนต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน

ชอผเขยน นางสาวอจฉราพร ปะท ชอปรญญา สงคมสงเคราะหศาสตรมหาบณฑต

(การบรหารและนโยบายสวสดการสงคม) สาขาวชา/คณะ/ การบรหารและนโยบายสวสดการสงคม

สงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร อาจารยทปรกษาสารนพนธ รองศาสตราจารย กตตยา นรามาศ ปการศกษา 2559

บทคดยอ

สารนพนธเรอง “ความร ความเขาใจและความคดเหนของประชาชนในชมชนตอ การคมครองคนไรท พง : กรณศกษาประชาชนในต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน ” มวตถประสงคเพอศกษาความร ความเขาใจ และความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง วธการวจยสถต เชงพรรณนา มการเกบรวบรวมขอมลจากผตอบแบบสอบถาม คอ ประชาชนทอาศยอยในชมชน ต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน จ านวนทงหมด 120 คน การวเคราะหขอมล ใชคาสถต คารอยละ คาเบยงเบนมาตรฐาน และวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรปทางสถตเพอ การวจยทางสงคมศาสตร ผลการศกษาสรปไดดงน

ผลการศกษา พบวา ประชาชนมความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง โดยรวม มระดบความร ความเขาใจในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน เหนไดวาประชาชนมความร ความเขาใจ ในดานการคมครองคนไรทพง ความหมายของคนไรทพงและคนขอทาน ศนยคมครอง คนไรทพง ในระดบมาก คดเปนรอยละ 87.5, 75.0, 50.0 ยกเวนดานกฎหมายคนไรทพงและ คนขอทาน ซงประชาชนมความร ความเขาใจในกฎหมายการคมครองคนไรทพง อยในระดบนอย คดเปนรอยละ 100 ตามล าดบ

และประชาชนมความคดเหนวา ความเหมาะสม ความจ าเปนทตองการมการคมครอง คนไรท พง คอ การใหความชวยเหลอคนไรท พงควรสรางอาชพมากกวาการใหเงน รปแบบ การคมครอง คนไรทพง สวนใหญมความคดเหนวา มการจดตงศนยคมครองคนไรทพงในพนททอาศยอย

(2)

ส าหรบบรการทจดใหแกคนไรทพง มความคดเหนวา การฝกอาชพใหกบคนไรทพงท าใหเขาสามารถพฒนาศกยภาพของตนเองได และการสงเสรมการมสวนรวมของชมชนตอการคมครองคนไรทพง มความคดเหนวา มนษยทกคนมศกดศรความเปนมนษยเทากน

ผลการทดสอบ พบวา ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อ สถานภาพ ระดบการศกษา อาชพ รายได ภมล าเนาเดมและระยะเวลา ทแตกตางกนสงผลตอความรความเขาใจและความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพงทไมแตกตางกน

ขอเสนอแนะจากผลการศกษา ควรมการใหความรความเขาใจเกยวกบกฎหมาย คนไรทพงและคนขอทาน แกประชาชนและชมชน เพราะจะไดทราบการคมครอง ไดเขาใจเกยวกบกฎหมาย ไดมความร ไดใหมการชวยเหลอตนเอง เปนการใหชมชนเขามามสวนรวมในชวยเหลอ แกไขปญหา และสามารถน าไปปรบใชกรณทเกดปญหาขน และควรเนนใหชมชนดแลคนไรทพง มากกวาการสงคนไรทพงเขารบการดแลในสถานสงเคราะห เพราะจะไดไมถกทอดทง ลดภาระของภาครฐ ชมชนจะไดชวยเหลอกน และศนยคนไรทพงตองชวยเหลอเปนการสงเสรมใหชมชนเกด ความเขมแขงในการแกไขปญหาบางคน มญาตพนองอย คาสาคญ: ความรความเขาใจ, ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

(3)

Minor Thesis Title KNOWLEDGE, UNDERSTANDING AND OPINIONS OF LOCAL PEOPLE TOWARDS HOMELESS PEOPLE PROTECTION: A CASE STUDY OF PEOPLE IN PHA SING SUB-DISTRICT, MUEANG DISTRICT, NAN PROVINCE

Author Miss Ascharaporn Pati Degree Master of Social Work

(Social Welfare Administration and Policy) Major Field/Faculty/University (Social Welfare Administration and Policy)

Social Administration Thammasat University

Minor Thesis Advisor Associate Professor Kittiya Naramas Academic Years 2016

ABSTRACT

The Thesis on “Knowledge, Understanding and Opinions of Local People towards Homeless People Protection: A Case Study of People in Pha Sing Sub-district, Mueang District, Nan Province” aims to study knowledge, understanding and opinions of local people towards homeless people protection. In this descriptive research, the data was collected from 120 informants, who were local people living in Pha Sing Sub-district, Mueang District, Nan Province. The statistics for data analysis included percentage and standard deviation. The data analysis tool was Statistical Package for the Social Sciences. The study results were summarized as followed.

From the study, it was found that overall knowledge and understanding of local people towards homeless people protection were at the high level. After considering each aspect, it was found that knowledge and understanding of local people towards homeless people protection, definition of homeless people and beggars, and Homeless People Protection Center were at the high level (87.5%, 75.0% and 50.0%, respectively). However, knowledge and understanding of local

(4)

people towards laws related to homeless people protection at the low level (100.00%).

Appropriateness and necessity of homeless people protection were occupation assistance rather than cash donation. A protection form was establishment of Homeless People Protection Center. Promotion of community participation in homeless people protection was equal human dignity.

From the test, it was found that personal factors i.e. sex, status, educational level, occupation, income, domicile and period had no effect on knowledge, understanding and opinions of local people towards homeless people protection.

The recommendations from the study are that local people should be educated in term of homeless people protection. They would acknowledge protection, understand laws, take care of themselves, participate in problem solving and adapt to actual cases. To prevent neglect and public burden, community care for homeless people should be emphasized rather than taking care by public homes. This will enhance community strength in problem solving.

Keywords: Knowledge and Understanding, Opinions of Local People towards Homeless People Protection

(5)

กตตกรรมประกาศ

ความส าเรจในการศกษาระดบมหาบณฑตครงน ขอขอบคณมหาวทยาลยธรรมศาสตร ทเปดโอกาสใหเขามาศกษาในรวเหลองแดงแหงน ตลอดจนคณาจารยคณะสงคมสงเคราะหศาสตร ทกทานทประสทธประสาทวชาความรตางๆ ใหแกศษย

สารนพนธเลมนส าเรจลงได ผศกษาขอขอบพระคณอาจารยทปรกษาสารนพนธ รองศาสตราจารย กตตยา นารามาศ ทมความอดทนและความเมตตากบขาพเจาเสมอมา ใหทงก าลงใจ คอยสนบสนน และใหค าปรกษาทดตลอดระยะเวลาในการท าสารนพนธ ขอขอบคณพระคณ อาจารย ดร. สขมา อรณจต ประธานกรรมการสารนพนธ ทคอยอบรมสงสอนและใหก าลงใจขาพเจาดวยดเสมอมา และขอขอบพระคณอาจารยทกทานในตลอดชวตของขาพเจาทคอยอบรมสงสอน จนท าใหขาพเจา ประสบความส าเรจทกวนน

ขอบคณผตอบแบบสอบถามทกทาน ทกรณาสละเวลาในการตอบแบบสอบถาม และเปนสวนหน งทท าใหสารนพนธเลมนของขาพเจาสมบรณ รวมถงขอขอบคณเพอนๆ บส.3 (มธ.ศนยล าปาง) ทกคนทรวมทกขรวมสขตลอดระยะเวลาในการเรยนปรญญาโท และเพอนทไมเคย ทงกน ทงยามทกขและยามสข เปนก าลงใจทดและคอยชวยเหลอกนเสมอมา และขอขอบคณ เพอนรวมทางทกคนทคอยใหค าแนะน า ปรกษาและใหก าลงใจขาพเจา เสมอมา

สดทายทขาพเจาอยากจะขอกราบขอบพระคณ คอ คณพอและคณแม และญาตพนอง ของขาพเจา ทคอยสนบสนนใหขาพเจามทกวนน ถงแมคณพอจะไมไดอยก าลงลกในวนน แตพอกเปนแรงบนดาลใจใหลกหมนเพยรพยายามศกษาใหส าเรจอยางทไดรบปากกบคณพอไว พอคงมองลก ลงมาจากฟาในความส าเรจของลกในครงน และเปนก าลงใจทดใหกบลกคนนมความอดทนและพยายามท าไดส าเรจ และสรางความภมใจใหกบพวกทานได

นางสาวอจฉราพร ปะท

(6)

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย (1)

บทคดยอภาษาองกฤษ (3)

กตตกรรมประกาศ (5)

สารบญตาราง (11)

บทท 1 บทน า 1

1.1 ความส าคญของปญหา 1 1.2 มลเหตจงใจในการศกษา 8 1.3 วตถประสงคของการศกษา 9 1.4 ขอบเขตในการศกษา 9

1.4.1 ขอบเขตดานพนท 9 1.4.2 ขอบเขตประชากร 9 1.4.3 ขอบเขตของเนอหา 10

1.5 นยามศพท 10 1.6 ประโยชนทไดรบจากการศกษา 8

บทท 2 แนวคดและการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ 12

2.1 แนวคดเกยวกบความร ความเขาใจ 12 2.1.1 ความหมายของความรความเขาใจ 12 2.1.2 ปจจยทมอทธพลตอความร 13

2.1.2.1 ปจจยสวนบคคล 13

(7)

2.1.2.2 ปจจยดานสงแวดลอม 13 2.1.3 ระดบความร ความเขาใจ 14

2.2 แนวคดเกยวกบการคมครองคนไรทพง 16 2.2.1 ทศนคตและฐานคตของคนไทยตอการขอทาน 19 2.2.2 การปองกนและแกไขปญหาขอทานจากภาครฐ 22 2.2.3 กฎหมายทเกยวของเกยวกบการคมครองคนไรทพงและคนขอทาน 22

2.2.3.1 พระราชบญญตการคมครองคนไรทพง พทธศกราช 2557 22 2.2.3.2 พระราชบญญตควบคมการขอทาน พทธศกราช 2559 23

(1) บทก าหนดโทษของผท าการขอทาน 24 (2) การเขารบการคมครองและพฒนาคณภาพชวต 24

2.2.3.3 พระราชบญญตสขภาพจต พทธศกราช 2551 24 2.3 แนวคดการจดสวสดการส าหรบคนไรทพงในประเทศไทย 26

2.3.1 ความหมายของสวสดการสงคม 26 2.3.2 จดมงหมายของงานสวสดการสงคม 27 2.3.3 ฐานคดของการคมครองคนไรทพงในประเทศไทย 28

2.4 งานวจยทเกยวของ 29 2.4.1 ความร ความเขาใจ ความคดเหนเกยวกบคนไรทพง 29 2.4.2 ระบบการจดบรการส าหรบคนไรบาน คนไรทพง 30 2.4.3 งานวจยทเกยวกบกฎหมายการคมครองคนไรทพง 32 2.5 กรอบแนวคดในการศกษา 33

บทท 3 ระเบยบวธการศกษา 34

3.1 วธการศกษา 34 3.2 ประชากรทใชในการศกษา 34 3.3 กลมตวอยางทใชในการศกษา 35 3.4 เครองมอทใชในการศกษา 36 3.5 การตรวจสอบความเชอถอได (Reliability) ของแบบสอบถาม 38 3.6 การเกบรวบรวมขอมล 38 3.7 การวเคราะหขอมล 39

3.8 การน าเสนอขอมล 39

(8)

บทท 4 ผลการศกษาและอภปรายผล 40

4.1 ผลการศกษา 40 4.1.1 การวเคราะหเกยวกบขอมลทวไปของประชาชนทอาศยอยใน 40 ต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน

4.1.1.1 จ าแนกตามเพศ อาย 40 4.1.1.2 จ าแนกตามสถานภาพ ระดบการศกษา 41 4.1.1.3 จ าแนกตามอาชพและรายได 42 4.1.1.4 จ าแนกตามภมล าเนาเดมและระยะเวลาทอาศยอย 43

4.1.2 การวเคราะหเกยวกบความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง 44 4.1.2.1 ความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพงโดยรวม 44 4.1.2.2 ความร ความเขาใจตอความหมายของคนไรทพงและคนขอทาน 45 4.1.2.3 ความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมายคนไรทพงและคนขอทาน 46 4.1.2.4 ความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง 48 4.1.2.5 ความร ความเขาใจตอศนยคมครองคนไรทพง 49

4.1.3 วเคราะหความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง 51 4.1.3.1 ความคดเหนตอการคมครองคนไรทพงในภาพรวม 51 4.1.3.2 ความเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพงดานตางๆ 52

4.1.4 การเปรยบเทยบปจจยสวนบคคลทสงผลตอความร ความเขาใจและ 57 ความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง

4.1.4.1 การเปรยบเทยบเพศทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครอง 57 คนไรทพง 4.1.4.2 การเปรยบเทยบอายทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครอง 57 คนไรทพง 4.1.4.3 การเปรยบเทยบสถานภาพทสงผลตอความรความเขาใจตอ 58 การคมครองคนไรทพง 4.1.4.4 การเปรยบเทยบระดบการศกษาทสงผลตอความรความเขาใจตอ 59 การคมครองคนไรทพง 4.1.4.5 การเปรยบเทยบอาชพทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครอง 59 คนไรทพง 4.1.4.6 การเปรยบเทยบรายไดทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครอง 60 คนไรทพง

(9)

4.1.4.7 การเปรยบเทยบภมล าเนาเดมทสงผลตอความรความเขาใจตอ 61 การคมครองคนไรทพง 4.1.4.8 การเปรยบเทยบระยะเวลาทสงผลตอความรความเขาใจตอ 61 การคมครองคนไรทพง 4.1.4.9 การเปรยบเทยบเพศทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอ 62 การคมครองคนไรทพง 4.1.4.10 การเปรยบเทยบอายทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอ 63 การคมครองคนไรทพง 4.1.4.11 การเปรยบเทยบสถานภาพทสงผลตอความคดเหนของประชาชน 63 ตอการคมครองคนไรทพง 4.1.4.12 การเปรยบเทยบระดบการศกษาทสงผลตอความคดเหนของ 64 ประชาชนตอการคมครองคนไรทพง 4.1.4.13 การเปรยบเทยบอาชพทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอ 65 การคมครองคนไรทพง 4.1.4.14 การเปรยบเทยบรายไดทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอ 65 การคมครองคนไรทพง 4.1.4.15 การเปรยบเทยบภมล าเนาเดมทสงผลตอความคดเหนของประชาชน 66 ตอการคมครองคนไรทพง 4.1.4.16 การเปรยบเทยบระยะเวลาทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอ 67 การคมครองคนไรทพง

4.1.5 ความคดเหนตอแนวทางการคมครองคนไรทพง 68 4.2 อภปรายผลการศกษา 69

4.2.1 ดานความร ความเขาใจของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง 69 4.2.2 ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง 70

บทท 5 สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ 73

5.1 สรปผลการศกษา 73 5.1.1 ขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม 73 5.1.2 ความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง 74 5.1.3 ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง 75

(10)

5.1.4 การเปรยบเทยบปจจยสวนบคคลทสงผลตอความรความเขาใจและ 76 ความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง ทองถนในฐานะพนกงานเจาหนาทตามพระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. 2546

5.2 ขอเสนอแนะ 76 5.2.1 ขอเสนอแนะของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง 76 5.2.2 ขอเสนอแนะส าหรบการน าผลการวจยไปใช 77 5.2.3 ขอเสนอแนะส าหรบการท าวจยครงตอไป 77

รายการอางอง 78 ภาคผนวก 82 ประวตผเขยน 90

(11)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1.1 สถตผรบบรการของสถานคมครองคนไรทพง 11 แหง ตงแตเดอนมกราคม 2558

ถงมกราคม 2559 5

3.1 ขอมลประชากร ต าบลผาสงห อ าเภอเมองนาน จงหวดนานณ วนท 16 มถนายน 2558

35

4.1 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามเพศ อาย 41 4.2 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามสถานภาพ ระดบการศกษา 42 4.3 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามอาชพ รายได 43 4.4 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามภมล าเนาเดม ระยะเวลาทอย

ในชมชน 44

4.5 ความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง โดยรวม 45 4.6 จ านวนรอยละของกลมตวอยางดานความรความเขาใจตอความหมายของ

คนไรทพงและคนขอทาน 46

4.7 จ านวนรอยละของกลมตวอยางดานความรความเขาใจเกยวกบกฎหมาย คนไรทพงและคนขอทาน

47

4.8 จ านวนรอยละของกลมตวอยางความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง 49 4.9 จ านวนรอยละของกลมตวอยางความร ความเขาใจตอศนยคมครองคนไรทพง 50 4.10 ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง โดยรวม 51 4.11 ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง 53 4.12 ผลการเปรยบเทยบเพศทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง 57 4.13 ผลการเปรยบเทยบอายทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง 58 4.14 ผลการเปรยบเทยบสถานภาพทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครอง

คนไรทพง 58

4.15 ผลการเปรยบเทยบระดบการศกษาทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง

59

4.16 ผลการเปรยบเทยบอาชพทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง 60 4.17 ผลการเปรยบเทยบรายไดทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครอง

คนไรทพง 60

(12)

4.18 ผลการเปรยบเทยบภมล าเนาเดมทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง

61

4.19 ผลการเปรยบเทยบระยะเวลาทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครอง คนไรทพง

62

4.20 ผลการเปรยบเทยบเพศทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอการคมครอง คนไรทพง

62

4.21 ผลการเปรยบเทยบอายทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

63

4.22 ผลการเปรยบเทยบสถานภาพทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอ การคมครองคนไรทพง

64

4.23 ผลการเปรยบเทยบระดบการศกษาทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอ การคมครองคนไรทพง

64

4.24 ผลการเปรยบเทยบอาชพทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

65

4.25 ผลการเปรยบเทยบรายไดทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

66

4.26 ผลการเปรยบเทยบภมล าเนาเดมทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอ การคมครองคนไรทพง

66

4.27 ผลการเปรยบเทยบระยะเวลาทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

67

4.28 สรปผลการเปรยบเทยบปจจยสวนบคคลทสงผลตอความรความเขาใจ และความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง

67

1

บทท 1 บทนา

1.1 ความสาคญของปญหา

จากความส าเรจของการพฒนาของประเทศไทยในชวง 50 ปทผานมา เศรษฐกจไทยก าลงเจรญเตบโตพฒนาเรอยมา ครนพอถง ป พ.ศ. 2540 เศรษฐกจไทยเกดวกฤตทางเศรษฐกจเปนอยางมาก (ภาวะฟองสบแตก) ผลกระทบของวกฤตเศรษฐกจโดยรวม เศรษฐกจประเทศเกดอยในภาวะตกต า มจ านวน คนวางงานเพมขน รายไดตอหวลดลง การพฒนาของประเทศชากวาทเคยคาดการณไว และสวสดการทางสงคมนอยลง สงผลกระทบในดานตางๆ ทงทางดานเศรษฐกจ บรษทตางๆ ไมวาจะเปนขนาดใหญ ขนาดกลาง หรอขนาดเลก ไดรบผลกระทบโดยถวนหนา จากสาเหตอ านาจซอทลดลงของประชาชน และดวยสาเหตนเอง ทสงผลลกโซตอการผลตและการซอทลดลงอยางตอเนองอตโนมต แมวาวกฤตครงนจะสงผลกระทบตอระบบเศรษฐกจในภาพรวม แตผลเสยหายทสงผลตอการพฒนาประเทศมากทสด คอ ผลกระทบกบธรกจขนาดกลางและขนาดเลก ซงเปนภาคการผลตทเปน แกนและหวใจหลกของขบวนการขบเคลอนระบบเศรษฐกจใหมการเจรญเตบโตจากภายใน อนจะสงผลตอเนองสการเจรญเตบโตอยางยงยน นอกจากปญหาการลมละลายหรอการปดกจการของภาคธรกจทกขนาดแลว ปญหาหนงทเหนไดชดมากจาก วกฤตเศรษฐกจป พ.ศ. 2540 คอ ปญหาการวางงาน ทงจากสาเหต การถกปลดออกจากการเปนพนกงานบรษท และปญหาการไมมตลาดแรงงานรองรบนกเรยนนกศกษาจบใหม และดานสงคมเปนททราบกนดกวาหลงจากเกดปญหาวกฤต ป พ.ศ. 2540 คนไทยโดยเฉพาะระดบกลางและระดบลางมคณภาพชวตทลดลงเปนอยางมาก เกดภาวะขาวยากหมากแพง จ านวนคนจนมสงขน ความไมเทาเทยมกนของการกระจายรายไดมมากขน ตลอดจนปญหาดานการศกษาและปญหาดานสาธารณสขกไดมมากขน อกทงสงทควบค มากบความส าเรจ กลบกลายเปนปญหาทสะสมพอกพนตามมาและเพมมากยงขน และกลายเปนปญหาอนใหญหลวงของสงคมยคโลกาภวฒน คอ ปญหาสงคมยงมการพฒนาดานเศรษฐกจใหมความเจรญกาวหนามากเทาใด และมความเจรญดานวตถมากเทาใดสภาพจตใจของคนยงเสอมลง ซงการเปลยนแปลง ทางเศรษฐกจและสงคมอยางรวดเรวในปจจบน สงผลกระทบตอประชากรทกระดบชน ท าให สภาพปญหาสงคมทมอยทวความรนแรงมากยงขน สภาพครอบครวไทยในปจจบน ขนาดครอบครวเลกลง ความสมพนธในครอบครวเปราะบาง การหยารางสง ปญหาเศรษฐกจ สงผลกระทบใหครอบครวยากจนมหนสนมาก ตองไปประกอบอาชพไกลจากภมล าเนาเดม ตองเปลยนวถชวตเพอใหอยรอด จนสภาพครอบครวอยในภาวะออนแอ ปจจยเหลานลวนเปนปจจยทท าใหครอบครวขาดพลงเพยงพอทจะรบภาระในการดแล สมาชกในครอบครว โดยเฉพาะอยางยงผพการทางจตซงไมสามารถ

2

จะเปนก าลงการผลตของครอบครวแตกลายเปนภาระของครอบครว จนกลายเปนคนทถกทอดทง ไรผอปการะ ปลอยใหอยคนเดยว ไมมการดแล ควบคมพฤตกรรม ซงบางครงอาจท าลายทรพยสน ท ารายผคน หรออาจหนหายออกจากบาน ซงกลมบคคลผดอยโอกาสเหลานเขาสกระบวนการเปน คนไรทพงและคนขอทานในทสด

สบเนองจากการเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจและสงคม เปนสาเหตท าใหครอบครว สวนใหญประสบปญหามรายไดไมเพยงพอตอรายจายของครอบครว จนท าใหตองอพยพยายถนฐานเขามาแสวงหางานท าจากชนบทเขาสเมอง ทงในกรงเทพมหานครและปรมณฑลรวมทงเมองใหญอนๆ ตามภมภาคตางๆ ซงการอพยพยายถนฐานเขามาท างานในชมชนเมองของประชาชนในชนบทม เพมมากขนแตเนองจากไมมความรและไมมฝมอ จงไมมงานท า ขาดรายได ไมมเงนพอทจะเชา ทพกอาศย จงตองเรรอนและไปพกอยตามทสาธารณะตางๆ ท าใหบางสวนตดสนใจไปประกอบอาชพขอทาน และบคคลเหลาน ยงเขาไมถงบรการทางดานสาธารณสข การศกษา เปนตน ไมใชเพยงแตประชาชนทอาศยอยในชนบทเทานนทไดรบผลกระทบจากสภาพระบบเศรษฐกจตกต า แตประชาชนในเขตชมชนเมองกไดรบผลกระทบนเชนกน คาครองชพสงขนและมการเลกจางแรงงานเพอลดรายจายของโรงงานตางๆ ซงสงเหลานท าใหเกดปญหาทางสงคมและปญหาอนๆ ตามมา อาท เกดปญหาคนขอทาน คนเรรอน และคนไรทพง ไมมทอยอาศยเพมมากขน และถงแมอาชพขอทานจะเปนอาชพทตองเผชญกบภาวะความเสยงในหลายประการแตกไมท าใหการประกอบอาชพขอทาน ลดลงไป ในทางตรงกนขามอาชพการขอทานกลบกลายเปนธรกจทท ารายไดสงใหกบผประกอบอาชพขอทาน จนไดมการพฒนาเปนธรกจเรรอนขอทาน ประชาชนในชนบทจงไดมการอพยพเขามาเพอประกอบอาชพเรรอนขอทาน หลงจากการวางเวนจากฤดการเกบเกยวหรอ ฤดการท าการเกษตร อกทางหนง

จากนยามของ ส านกสงเสรมและพทกษผดอยโอกาส (สทอ.) ส านกงานสงเสรม สวสดภาพและพทกษเดกเยาวชน ผดอยโอกาส คนพการ และผสงอาย (สท.) (กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, 2559) ไดอธบายเกยวกบบคคลเรรอน และคนไรบานวา บคคลเรรอนหมายถง

ผทไมมทอยอาศยเปนหลกแหลง กนอยหลบนอนในทสาธารณะ ซงมกมความหมายครอบคลมถงคนไรทพง คนขอทาน คนไรบาน คนจ านวนไมนอยมกนยามคนเรรอนควบคไปกบคนไรบาน เพราะสวนใหญของคนเรรอนมกไรบาน และเชนเดยวกน คนไรบาน มกเรรอนและไมมทอยอาศยเปนหลกแหลง อยางไรกตาม ในหลายกรณ พบวา บคคลเรรอนบางคนมบานเปนหลกแหลง แตเลอกทไมอยบานและมาอาศยอยตามพนทสาธารณะหรอ มกลมคนเรรอนรวมตวกนเชาหองพกหรออาศยอยในบานรางหรอพนทรกรางวางเปลาทไมมผดแลโดยมไดหลบนอนในพนทสาธารณะ

3

“บคคลเรรอน” เปนกลมคนดอยโอกาสประเภทหนง ทามกลางกลมคนดอยโอกาสทงหมด 6 กลม ไดแก คนยากจน บคคลเรรอน บคคลทมปญหาทางสถานะทางกฎหมายทงผทไรสญชาตและผทไมมเอกสารแสดงตน ผไดรบผลกระทบจากเอดสและครอบครว ผพนโทษ และกลมอนๆ ไดแก ผทอยในธรกจการบรการทางเพศหรอหญงไทยทนยมสามตางชาต เปนตน แตในความจรงแลว กลมคนไรบานหรอทถกเรยกวาบคคลเรรอน นน มปญหาซ าซอนทคลายคลงกบกลมคนดอยโอกาสอนๆ ดวย เชนปญหาความยากจน ปญหาสถานภาพบคคล ไดรบผลกระทบจากเอดสและครอบครว เปนตน

ส านกคมครองสวสดภาพชมชน กรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย นยามวา

คนเรรอน ไรบาน หมายถง 1. บคคลทขาดผอปการะ ไมมทอยอาศย พกหลบนอนใน ทสาธารณะ อาจมสภาพรางกายจตใจ ปกตหรอไมปกต ไมไดประกอบอาชพ หรอ ไมสามารถประกอบอาชพได ไมมเครองมอในการขอทาน และ 2. บคคลเรรอนเนองจากอพยพเขาไปประกอบอาชพในเมอง กลายเปนบคคลเรรอนชวคราวพกหลบนอนในพนทสาธารณะ เปนคนเรรอนไรบานเพอการประกอบอาชพหารายได แตเรรอนเนองจาก ไมมทพกอาศยและไมไดเปนขอทาน (กรมพฒนาสงคมและสวสดการ, 2559) มลนธพฒนาทอยอาศยไดมการประมวลปญหาของคนไรบานและจดหมวดหมออกเปน

6 กลมปญหาหลก โดยมองผานมตของการไรทอยอาศย จงน าสการเกดปญหาตางๆ ดงน 1) การไมมบานท าใหเกดความยากล าบากในการด ารงชวต เนองจากการไมมทอยอาศยทมนคงปลอดภย เปนปญหาเบองตนของคนไรบานมรวมกน หลายคนมถนฐานภมล าเนาเดมอยในชนบท แตเลอกทจะ ไมกลบบานดวยเหตผลตางๆ และในขณะทอกกลมหนงอยในภาวะบานแตกสาแหรกขาดและไมมบานใหกลบ เมอคนเหลานมปญหา คอ ไมสามารถเขาถงทอยอาศยทเหมาะสมเนองจากมรายไดต า จงท าใหตองหลบนอนตามพนทสาธารณะตางๆ ซงการพกอาศยในสถานทไมเหมาะสมท าใหคนไรบาน มปญหาดานความปลอดภย ดานคณภาพชวตและโอกาสในการพฒนาคณภาพชวตในดานตางๆ 2) การเขาไมถงสทธขนพนฐาน บรการและสวสดการของรฐ ซงการไมมทอยอาศยเปนทมาของปญหาอนๆ มากมายโดยเฉพาะอยางยง การขาดหลกฐานในการแสดงสถานภาพบคคล (บตรประจ าตวประชาชน และทะเบยนบาน) ซงเกยวพนกบการมทอยอาศยอยางเปนทางการคนไรบาน ขาดการตดตอกบบานนานพอๆ กบทขาดการตดตอกบหนวยงานราชการ จงท าใหถกคดออกจากระบบทะเบยนราษฎรของทางการ ท าใหคนไรบานเขาไมถงสทธและสวสดการขนพนฐานทรฐจดใหแกประชาช น อาท สทธทางดานการศกษา สทธในการรกษาพยาบาล สทธในการรบเบยยงชพส าหรบผสงอายและคนพการ ฯลฯ 3) การถกละเมดสทธ ถกคกคาม ท าราย เมอเปรยบเทยบกบประชาชนทวไปในสงคม คนไรบานมความเสยงทจะถกละเมดสทธและถกคกคามท ารายมากกวาคนทวไป เนองจากตองใชชวตอยใน

4

พนทสาธารณะ มผคนมากหนาหลายตาอาศยอยปะปนกน มทงผหญง เดกและคนแกมความเสยงมากกวาคนไรทเพศชายวยรนและวยกลางคน และดวยลกษณะภายนอกทดไมสะอาดเรยบรอย จงท าใหสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมดต าตอย และคนไรบานมกถกคนในสงคมดถกดแคลนและเอารดเอาเปรยบ 4) การขาดโอกาสทางสงคม การสญเสยทนทางสงคมเปนเงอนไขส าคญของ การกลายมาเปนคนไรบาน ท าใหคนไรบานไมไดรบโอกาสในการพฒนาคณภาพชวตของตนเอง ดวยรปลกษณภายนอกทดสกปรก ท าใหคนไรบานถกรงเกยจ ไมมผตองการเขารบท างาน หรอถกขบไลออกจากพนทสาธารณะตางๆ โดยไมไดรบการเคารพในศกดศรความเปนมนษย และหนวยงานภาครฐมกมองคนไรบานวาเปนกลมคนทมความดอย หรอเปนปญหา จงมกคดคนแนวทางในการแกไขพฤตกรรมหรออบรมบมนสย มากกวาจะสรางโอกาสและมกลไก มาตรการทางสงคมรองรบเพอให คนไรบานสามารถใชศกยภาพทมอยในการประกอบอาชพและด าเนนชวตไดอยางเปนปกตสขและ มคณภาพชวตทดได 5) ปญหาดานอาชพ คนไรบานสวนใหญมอาชพไมมนคง เปนอาชพมรายไดต าและ ไมแนนอน และเปนอาชพทคนในสงคมไมไดใหคณคาและความส าคญ และมคนไรบานจ านวน ไมนอยทถกหลอกใหไปท างานทยากล าบาก เสยงภยอนตรายโดยไมไดรบคาจางทไมเปนธรรม 6) การขาดนโยบาย กฎหมาย และกลไกทางสงคมในการรองรบและแกไขปญหา ซงปฏเสธไมไดวาปญหาคนไรบาน เปนปญหาส าคญ และทวความรนแรงมากขนเรอยๆ ในสงคม ถงแมวาหนวยงานภาครฐจะเร มตระหนกถงการมอยของคนไรบาน มองเหนปญหาของพวกเขา และพยายามหาแนวทาง ในการแกไข แตกยงไมมนโยบายและมาตรการทจะใชเปนกลไกในการรองรบและแกไขปญหาคนไรบานโดยตรงและเปนการเฉพาะ โดยเฉพาะอยางยง ในดานการจดการทอยอาศยทเหมาะสมแกคนไรบาน กฎหมายตางๆ ทมอยในขณะนเปนกฎหมายทเกยวของกบการสงเคราะหชวยเหลอไมมนโยบาย วาดวยการจดการทอยอาศยโดยตรง แมจะมโครงการบานมนคง โดยการก ากบดแลของสถาบนพฒนาองคกรชมชน ซงเปนโครงการทตงขนมาเพอแกปญหาและพฒนาทอยอาศยของคนในชมชนแออด แตกลมคนไรบานกไมไดอยในเปาหมายหรอเงอนไขของการแกปญหา เพราะคนไรบานมรายได และอาชพทไมมนคงและ ไมสามารถเขาถงความมนคงในทอยอาศยตามกลไกทมอย สาเหตทง 6 ประการขางตน เปนสาเหตเฉพาะทสะทอนแตละคน หากแตสาเหตเหลานสามารถเชอมโยงไปสการวเคราะห ทกวางขน กลาวคอ คนไรบานสวนใหญจะไมมเครอขายทางสงคมในการใหความชวยเหลอ เชน ไมมญาตพนองทจะพงพาพอใหตงตวได ไมมฐานรองรบทางชนบททจะกลบไปประกอบอาชพ เนองจากการลมละลายทางสภาพเศรษฐกจ และระบบสวสดการของรฐทไมครอบคลม เปนผลใหบคคลเหลานตองออกมาดนรนใชชวตอยนอกระบบ ไมมรายไดทจะเชาทพกอาศยราคาถกได และในแตละป มจ านวนคนไรบาน คนเรรอน คนไรทพง และคนขอทาน เพมมากขน ซงสาเหตสวนใหญเกดจากปญหาทางครอบครว มการหยารางสง และคนในครอบครวไมสามารถอาศยอยรวมกนได ปญหา ทางดานเศรษฐกจและความตองการทจะอยเพยงล าพงเนองจากการรกอสระ เปนตน ปจจบนจาก

5

การส ารวจขอมลคนไรบาน คนไรท พง คนขอทาน ของกองคมครองสวสดภาพและเสรมสราง คณภาพชวต กรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย มสถตดงน ตารางท 1.1

สถตผรบบรการของสถานคมครองคนไรทพง 11 แหง ตงแตเดอนมกราคม 2558 ถงมกราคม 2559 ล าดบ หนวยงาน คนไรทพง

(จ านวนคน) คนขอทาน (จ านวนคน)

1. สถานคมครองคนไรทพงชายธญบร 6,584 1,215 2. สถานคมครองคนไรทพงหญงธญบร 5,467 928 3. สถานคมครองคนไรทพงนนทบร 5,206 1,045 4. สถานคมครองคนไรทพงทบกวาง 4,114 266 5. สถานคมครองคนไรทพงกมสะแก 3,825 227 6. สถานคมครองคนไรทพงประจวบครขนธ 4,010 226 7. สถานคมครองคนไรทพงปรอใหญ 3,200 250 8. สถานคมครองคนไรทพงบานเมตตา 6,376 81 9. สถานคมครองคนไรทพงภาคใต 4,895 281 10. สถานคมครองคนไรทพงวงทอง 5,687 426 11. สถานคมครองคนไรทพงสนมหาพน 2,539 118

รวม 51,903 5,063 หมายเหต. จาก รายงานสถตผรบบรการของสถานคมครองคนไรทพง 11 แหง ประจ าป 2558 , โดย กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, กรมพฒนาสงคมและสวสดการ, กองคมครองสวสดภาพและเสรมสรางคณภาพชวต.

จากตารางท 1.1 เหนไดวา จ านวนคนไรทพง คนขอทาน ทถกน าตวสงสถานสงเคราะหทง 11 แหง ทวประเทศนน แสดงวา มคนไรทพง คนขอทาน จ านวนหนงทตองการรบการคมครองสวสดภาพจากสถานคมครองคนไรทพง จากปญหานเองหนวยงานของรฐและหนวยงานทเกยวของ ไดตระหนกถงความส าคญของปญหาคนไรทพง และคนขอทาน วาเปนบคคลทไมสามารถชวยเหลอตนเองและครอบครวได เปนปญหาส าคญจงไดมมาตรการทางกฎหมายในการแกไขปญหาคนขอทานและคนไรทพง ใหหมดไปจากสงคมไทย ซงการด าเนนการดงกลาว ด าเนนการภายใตพระราชบญญต

6

ควบคมการขอทาน พทธศกราช 2484 มวตถประสงคเพอหามมใหบคคลใด ยกเวนการปฏบตอนเปนกจวตรตามลทธศาสนา เมอปรากฏการสอบสวนวาผทท าการขอทานนนเปนคนชราภาพ วกลจรต พการ หรอเปนโรคซงไมสามารถประกอบอาชพอยางใด และไมมทางเลยงชพอยางอน รวมทงไมมญาตมตรอปการะเลยงด ใหพนกงานเจาหนาทสงตวไปยงสถานสงเคราะห และมสาระมงเนนการใชกระบวนการฟนฟสมรรถภาพทางดานการแพทย การศกษา สงคมและอาชพ เพอพฒนาศกยภาพของคนขอทานเหลานใหมความรความสามารถน าไปประยกตใชในการประกอบอาชพตอไป โดยไมหนกลบมาขอทานอก และมการประมวลกฎหมายเพอลงโทษส าหรบผถอประโยชนจากคนขอทาน ในกรณทคนขอทานถกบงคบใหกระท าการขอทาน และพระราชบญญตการคมครองคนไรท พง พทธศกราช 2557 มมาตรฐานการท างานดานการคมครองดแลคนไรทพงอยางยงยน ภายใตเจตนารมณ “มทพง พงตนเองได เปนท พงของผอน” มวตถประสงค โดยทคนไรทพงเปนบคคล ทประสบปญหาในสงคม ขาดความมนคงในการด ารงชวตไดอยางปกต ไมมทอยอาศยทเหมาะสม ไมสามารถหารายไดเพยงพอแกการยงชพ ซงบคคลเหลานอยในฐานะทไมอาจชวยเหลอตนเองไดและไมอาจพงพาบคคลอนได ท าใหมชวตอยอยางยากล าบาก มมาตรฐานการด ารงชพทต ากวามาตรฐานความเปนอยของบคคลทวไป สมควรตองคมครองใหคนไรท พงสามารถด ารงชวตอยในสงคมได อยางปกตสข มปจจยพนฐานในการด ารงชวต และมสภาพรางกายและจตใจ เชนเดยวกบบคคลทวไป โดยก าหนดวธการคมครองไวอยางชดเจนและเหมาะสม โดยทงพระราชบญญตทง 2 ฉบบน อยภายใตความรบผดชอบของกรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย มการด าเนนการดงน

1. การสงเคราะหในสถานคมครองคนไรทพง จ านวน 11 แหงทวประเทศ โดยรบอปการะ คนไรทพง 3 ประเภท คอ คนเรรอนทไมมทอยอาศยเปนหลกแหลง คนไรทพงทประสบปญหาทางเศรษฐกจและสงคม และคนขอทาน ท เจาหนาทต ารวจน าสงเนองจากกระท าความผดตามพระราชบญญตควบคมการขอทาน พ.ศ. 2484 โดยจดบรการดานปจจย 4 สงคมสงเคราะห นนทนาการ กจกรรมบ าบด การอบรมดานศลธรรม ฌาปณกจสงเคราะห และฝกอาชพ เปนตน ส าหรบ การฝกอาชพในสถานสงเคราะห เปนการฝกระเบยบวนยสรางทกษะการท างานใหผรบบรการสามารถประกอบอาชพเลยงตนเองได ดงน

- การจดหางานใหผรบการสงเคราะหท าภายนอก เพอใหผรบการสงเคราะห ไดเรยนรใชชวตอยในสงคมภายนอกเหมอนเชนบคคลทวไป และฝกทกษะในการประกอบอาชพเลยงตนเอง เชน การคดแยะขยะ ขายอาหาร

- การรบงานภายนอกใหผรบการสงเคราะหท าภายในสงเคราะหเปนการฝกงานอาชพบ าบด ชวยใหผรบการสงเคราะหเพลดเพลน มเพอน ใชเวลาวางใหเปนประโยชน และมรายไดเปนของตนเอง

7

2. การด าเนนการกบคนเรรอน โดยจดสงนกสงคมสงเคราะหออกเยยมเยยน สอบขอเทจจรงบคคลเรรอนตามแหลงสาธารณะตางๆ เพอพจารณาใหความชวยเหลอตาม ความเหมาะสม โดยจดใหมบรการไดแก ใหค าปรกษาแนะน าแหลงบรการของรฐ ชวยเหลอในรปแบบเงนชวยเหลอผตดเชอ HIV สงเสรมการฝกอาชพเพอใหมความร ทกษะ สามารถออกมาประกอบอาชพเลยงตนเองได และรบเขาสถานคมครองคนไรทพง กรณคนเรรอนนนไมสามารถชวยเหลอตนเองได เพอเขารบการคมครองสวสดภาพ นอกจากนยงมบรการอนๆ ตามความเหมาะสม อาท การชวยเหลอสงกลบภมล าเนา จดหาทพกคนเดนทางในกรงเทพมหานคร ประสานสงตอไปยงหนวยงานทเกยวของเพอขอรบความชวยเหลอตามความเหมาะสม เชน โรงพยาบาล จดหางาน เปนตน

และหลงจากการประกาศใชพระราชบญญตการคมครองคนไรทพง พ.ศ. 2557 ประกาศในราชกจจานเบกษา เมอวนท 23 ธนวาคม 2557 มผลใหพระราชบญญตดงกลาวมผลบงคบใชใน วนท 24 ธนวาคม 2557 เพอใหการท างานดานการคมครอง ดแล คนไรทพงอยางยงยน ภายใตเจตนารมณ “มทพง พงตนเองได เปนทพงของผอน” กรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวง การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ในฐานะทเปนหนวยงานทมหนาทโดยตรงในเรองของ การสรางระบบสวสดการของประเทศ จงมรปแบบการด าเนนการงานในระบบสวสดการทหลากหลาย ตองเขามามสวนในมาตรการคมครองคนไรทพงมากขน โดยลดการท างานเชงสงเคราะหลง แตเนนการท างานสงเสรมการเขาถงสวสดการตางๆ ทมอยของรฐใหมากขน โดยการท างานอาจจะตองเนนการท างานเชงรก โดยมหนวยงานนวตกรรมของกรมพฒนาสงคมและสวสดการ อยางบานมตรไมตร เปนหนวยหนาในการออกไปท างานกบกลมเปาหมายตาม พ.ร.บ. ทเกยวของ และใหสถานแรกรบ สถานสงเคราะห และสถานคมครอง เปนหนวยงานสนบสนนและหนวยงานสงตอ เพอรบการคมครอง ฟนฟ และพฒนาตามล าดบ ทงน สบเนองมาจากมการประกาศใชพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบบท 14) พทธศกราช 2558 ก าหนดใหมกรมพฒนาสงคมและสวสดการขนเปน สวนราชการในกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เพอใหการปฏบตราชการใน กรมพฒนาสงคมและสวสดการ เปนไปดวยความเรยบรอย มประสทธภาพและประสทธผล อาศยอ านาจมาตรา 32 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พทธศกราช 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พทธศกราช 2545 จงมค าสงใหจดตงศนยพฒนาสงคม ศนยพฒนาชาวเขา และนคมสรางตนเองขน และตามประกาศกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ลงวนท 23 เมษายน 2558 ก าหนดหนวยงานของ กรมพฒนาสงคมและสวสดการเปนศนยคมครองคนไรท พง เพอใหการปฏบตงานเกยวกบ การคมครองคนไรท พงมประสทธภาพและเกดประสทธผล อาศยอ านาจตามมาตรา 18 แหงพระราชบญญตการคมครองคนไรท พง พทธศกราช 2557 จงก าหนดใหศนยพฒนาสงคม บานมตรไมตร นคมสรางตนเอง และศนยพฒนาชาวเขา ของกรมพฒนาสงคมและสวสดการเปน ศนยคมครองคนไรทพง จ านวน 77 แหง ทวประเทศ

8

1.2 มลเหตจงใจในการศกษา

การศกษาเรอง “ความร ความเขาใจ และความคดเหนของประชาชนในชมชนตอ การคมครองคนไรทพง: กรณศกษาประชาชนในต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน” นน สบเนองมาจากผศกษา ปฏบตงานในต าแหนง นกสงคมสงเคราะห ท างานเกยวกบการคมครองคนไรทพง คนขอทาน สงกดศนยคมครองคนไรทพงจงหวดนาน กรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวง การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ซงมการตงหนวยงานคมครองคนไรทพงทครอบคลมทง 77 แหงทวประเทศ ศนยคมครองคนไรทพงทเกดขนโดยผลของกฎหมาย ไดแก ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ศนยพฒนาสงคมประจ าจงหวด หรอสวนราชการอนทปลดกระทรวง การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยก าหนด (ม.18) โดยศนยคมครองคนไรทพง มอ านาจหนาทส ารวจ ตดตามสภาพและปญหาทเกยวกบคนไรท พง สบเสาะขอมลและใหการคมครองเบองตน ประสานเพอจดสงคนไรท พงไปยงสถานคมครองคนไรท พง หรอกระทรวงการพฒนาสงคมและ ความมนคงของมนษย อาจพจารณาใหการสนบสนนดานการเงนหรอดานอน แกหนวยงานของรฐ องคการสาธารณประโยชน องคกรสวสดการชมชน องคกรภาคเอกชน สถาบนศาสนา กลมคนไรทพง หรอกลมบคคลทจดใหมการด าเนนการในลกษณะเดยวกบศนยคมครองคนไรทพง

ศนยคมครองคนไรทพงเปนหนวยงานทมบทบาท ภารกจหนาท การปฏบตงานภายใตกรอบกฎหมาย แหงพระราชบญญตการคมครองคนไรทพง พทธศกราช 2557 และพระราชบญญตควบคมการขอทาน พทธศกราช 2559 จะเหนไดวา ปญหาคนไรทพง คนเรรอน คนขอทาน เปนปญหา ทมมาจากอดตจนถงปจจบน ถงแมกรมพฒนาสงคมและสวสดการ สงกดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ไดใหความชวยเหลอบคคลกลมนในรปแบบตางๆ ซงในหลายสมยของรฐบาล ไดเกดรปแบบการเปลยนแปลง ทตางกนไปในดานการบรการสวสดการ เพอให เกดความเหมาะสมตามแตละชวงเวลา แตผลทางสถตกสามารถยนยนไดวาจ านวนคนไรทพง คนเรรอน คนขอทาน มจ านวนมากขนในแตละป ซงวฒนธรรมการใหทานของคนไทยอาจเปนปจจยอยางหนงทใหจ านวนคนเรรอน คนขอทานมเพมมากขน และปจจบนมมาตรการการแกไขปญหาทเกยวของกบคนไรทพง คนเรรอน และคนขอทาน เหตผลทมการประกาศใชพระราชบญญตการคมครองคนไรท พง พทธศกราช 25557 ขน เนองมาจากคนไรทพงเปนบคคลทประสบปญหาความเดอดรอนในสงคม ขาดความมนคงในการด ารงชวตไดอยางปกต ไมมทอยอาศยทเหมาะสม ไมสามารถหารายไดเพยงพอแกการยงชพ ซงบคคลเหลานอยในฐานะทไมอาจชวยเหลอตนเองไดและไมอาจพงพาบคคลอนได ท าใหมชวตอยอยางยากล าบาก มมาตรฐานการด ารงชพทต ากวามาตรฐานความเปนอยของบคคลทวไป สมควรตองคมครองใหคนไรทพงสามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสข มปจจยพนฐานในการด ารงชวต และมสภาพรางกายและจตใจ เชนเดยวกบบคคลทวไป โดยก าหนดวธการคมครอง

9

ไวอยางชดเจนและเหมาะสม (ราชกจจานเบกษาเลม 131 ตอนท 83 ก. 23 ธนวาคม 2557 หนา 9) และพระราชบญญตควบคมการขอทาน พทธศกราช 2484 ปรบปรงลาสดเปนพระราชบญญตควบคม การขอทาน พทธศกราช 2559 เนองจากกฎหมายฉบบเดม ไดบงคบใชมานานแลว บทบญญต ไมเหมาะสมกบสถานการณในปจจบนจงไดมการจดระเบยบเกยวกบการสงเคราะหและการควบคมการขอทานใหชดเจนและเหมาะสม รวมทงก าหนดใหบคคลซงกระท าการใดๆ ใหผ อนกระท า การขอทานตามสถานทตางๆ ไดรบโทษทางอาญาเพอเปนการคมครองสวสดภาพของบคคล มให ตกเปนเครองมอในการแสวงหาผลประโยชนจากผอน (ราชกจจานเบกษาเลม 133 ตอนท 38 ก. 29 เมษายน 2559 หนา 1)

เนองจากพระราชบญญตทง 2 ฉบบ เปนพระราชบญญตทตราขนใหม และศนยคมครองคนไรทพง ยงไมเปนทรจกแพรหลายกบประชาชนในชมชน ผศกษาจงเกดความสนใจทจะศกษาเกยวกบความร ความเขาใจ และความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง เพอน าผลการศกษาทไดมาก าหนดเปนแนวทางในการท างานเกยวกบคนไรทพง คนเรรอน คนขอทาน ของหนวยงานและองคกรทเกยวของตอไป 1.3 วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาความร ความเขาใจของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง 2. เพอศกษาความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง

1.4 ขอบเขตในการศกษา

การศกษาเรอง “ความร ความเขาใจ และความคดเหนของประชาชนในชมชนตอ การคมครองคนไรทพง: กรณศกษาประชาชนในชมชน ต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน” ผศกษาไดก าหนดขอบเขตการศกษาไวดงน

1.4.1 ขอบเขตดานพนท ผศกษาไดก าหนดขอบเขตพนท ในการศกษา ไดแก

ประชาชน ทอาศยอยในต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน 1.4.2 ขอบเขตประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงน ไดแก ประชาชนทวไปทอาศย

อยในพนท ต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน จ านวน 120 คน โดยก าหนดคณสมบต ดงน 2.1 เปนบคคลในครอบครว 1 คน ตอ 1 ครวเรอน 2.2 เปนผมอายตงแต 18 ปขนไป 2.3 ยนดและใหความรวมมอในการศกษา

10

1.4.3 ขอบเขตของเนอหา คอ ศกษาความร ความเขาใจ และความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพงในชมชน

1.5 นยามศพท

ประชาชนในชมชน หมายถง ประชาชนทวไปทอาศยอยในชมชนพนทต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน

ความร ความเขาใจ หมายถง การรบร การรบรขอมลทเคยมประสบการณหรอเคยพบเจอ และสามารถอธบายได เปรยบเทยบในเรองนน ไดอยางเปนเหตเปนผล และสามารถน าความร ความเขาใจนน ไปใชในสถานการณจรงได ทงนขนอยกบประสบการณของแตละบคคลเปนส าคญ

ความคดเหน หมายถง ความคด ความเชอของแตละบคคลทมตอคนไรท พง และแสดงออกโดยการพด การเขยน โดยอาศยพนฐานจากประสบการณทไดรบ หรอการรบรขอมลขาวสาร ซงอาจจะถกตองหรอไมกได

การคมครองคนไรทพง ตามพระราชบญญตการคมครองคนไรทพง พทธศกราช 2557 หมายถง การจดสวสดการสงคม การเสรมสรางสมรรถภาพทางรางกายและจตใจ การรกษาพยาบาล การสงเสรมการศกษาและอาชพ การสงเสรมและสนบสนนการสรางโอกาสในสงคม การพฒนาคณภาพชวต การสนบสนนใหคนไรทพงมงานท าและมทพกอาศยและการปองกนมใหมการเลอกปฏบตทไมเปนธรรมตอคนไรทพง

คนไรท พง หมายถง บคคลทอยในสภาวะยากล าบากและไมอาจพงพาบคคลอนไดเปน คนไรทพง ไดแก

1) บคคลทประสบความเดอดรอน หมายถง บคคลสญชาตไทยทมความยากล าบากในการด ารงชพ เรองจากเหตหวหนาครอบครวหรอบคคลทเปนหลกในครอบครว (ก) ตาย (ข) ทอดทงสาบสญหรอตองโทษจ าคก (ค) ประสบอบตเหตหรอเจบปวยรายแรงไมสามารถประกอบอาชพได (ง) ไมสามารถดแลครอบครวไดดวยเหตอนใด

2) คนเรรอน หมายถง บคคลสญชาตไทยทออกมาจากทพกอาศยเดม ไมวาดวยเหตใดๆ กตาม มาอยในทสาธารณะ หรอบคคลทออกมาจากทพกอาศยเดมมาตงครอบครวหรอมาใชชวตแบบครอบครวใหมในทสาธารณะ และทงสองกลมอาจจะยายทพกไปเรอยๆ หรออาศยอยทใดทหนงในชวงระยะเวลาหนงเพอด ารงชวตประจ าวนในทสาธารณะนนๆ

3) บคคลซงอาศยทสาธารณะเปนทพกนอนชวคราว หมายถง บคคลสญชาตไทยทมาท าภารกจบางอยางและไมมทพกอาศย ไมมเงนเชาทพก

11

4) บคคลทมสถานะทางทะเบยนราษฎรแตยงไรสญชาต หมายถง บคคลทถกบนทกทางทะเบยนราษฎรของรฐใดรฐหนง แตมไดรบการรบรองในสถานะคนสญชาตโดยรฐนนหรอรฐอนใด ทประสบปญหาการด ารงชพ

5) บคคลทไมมสถานะทางทะเบยนราษฎร หมายถง คนไรรฐซงอาจจะเปนคนทเกดในประเทศไทยหรอนอกประเทศกได แตมเหตท าใหไมมสถานะทางทะเบยนราษฎร ทงของประเทศ ตนทางและของประเทศทประสบปญหาการด ารงชพ

คนขอทาน หมายถง บคคลทท าการขอเงนหรอทรพยสนจากผอนทงการขอดวยวาจา ขอความหรอการกระท าใดๆ ทท าใหผอนเกดความสงสาร เชน การแสรงเปนคนพการ การแสดงใหผอนเหนถงความพการ ความเจบปวย มบาดแผลหรอโรคเรอรง

12

บทท 2 แนวคดและการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

การศกษาเรอง “ความร ความเขาใจ และความคดเหนของประชาชนในชมชนตอ

การคมครองคนไรทพง: กรณศกษาประชาชนในต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน ผศกษา ขอเสนอแนวความคดและผลงานวจยทเกยวของ ดงตอไปน

2.1 แนวคดเกยวกบความร ความเขาใจ 2.2 แนวคดเกยวกบการคมครองคนไรทพง 2.3 แนวคดการจดสวสดการส าหรบคนไรทพงในประเทศไทย 2.4 ผลงานวจยทเกยวของ 2.5 กรอบแนวคดในการศกษา

2.1 แนวคดเกยวกบความร ความเขาใจ

2.1.1 ความหมายของความรความเขาใจ ความร ความเขาใจ คอสงทเกดมาจากการสงสมจากการศกษา การคนควา หรอ

ประสบการณ รวมถงความสามารถเชงปฏบตและทกษะความเขาใจหรอสารสนเทศทไดรบมาจากประสบการณ ทงการไดยน การฟง การคด หรอการปฏบตองควชาในแตละสาขาตามทพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 (2546) ไดใหความหมายไว และ บลม (Bloom, 1980 อางถงใน ศพล รนใจชน, 2549, น. 10) ไดจ าแนกความหมายระหวางความร ความเขาใจ เพอประโยชนใน การสอความหมาย ไวดงน

ความร หมายถง พฤตกรรมและสถานการณตางๆ ซงเนนการจ าเปนหลก ทงการระลกถง สภาพการณทเกดขนทสบเนองมาจากการเรยนร โดยเรมตนจากการรวบรวม สารตางๆ จนกระทงพฒนาไปสขนทมความสลบซบซอนยงขนไป โดยความรอาจแยกออกจากความรเฉพาะสง และความรเรองสากล

ความเขาใจ เปนขนตอนส าคญของการสอความหมาย โดยอาศยความสามารถทางสมองและทกษะ อาจจะกระท าไดโดยการใชปากเปลา ภาษา ขอเขยน หรอสญลกษณตางๆ การท าความเขาใจ อาจไมมผลสมบรณเสมอไป ส าหรบพฤตกรรมความเขาใจแบงไดเปน 3 รปแบบ ไดแก การแปลความ การตความ และการสรปอางอง ซงมความสอดคลองกนกบท ศพล รนใจชน (2549) ไดใหความหมายของค าวา ความร ตามพจนานกรมทางการศกษา ของ กด (Good, 1973) วาเปนขอเทจจรง กฎเกณฑและรายละเอยดตางๆ ทมนษยไดรบและเกบสะสมไว ซงมความคลายกบ

13

ความหมายตามพจนานกรม (The Lixicon Webster Dictionary) (The Lixion Webster, 1997) ไดใหค าจ ากดความของความร วาเปนความรเกยวกบขอเทจจรง กฎเกณฑโครงสรางทเกดจากการศกษา คนหา หรอเปนความรเกยวกบสถานท สงของหรอบคคลทไดจากการสงเกตประสบการณ หรอรายงาน การรบรขอเทจจรงตองชดเจนและตองอาศยเวลา และใกลเคยงกบความหมายท บลม (Bloom, 1980, อางถงใน แสงจนทร โสภากาล, 2550, น. 15-16) ไดใหความหมายวา ความรเปนเรองเกยวกบการระลกถงเฉพาะเรอง ระลกถงวธการ กระบวนการหรอสภาพการณตางๆ โดยเนน การจ า

ประภาเพญ สวรรณ (2520, อางถงใน ศรวรรณ จงสวสด, 2548, น. 4) ไดใหความส าคญตอพฤตกรรมมนษยในดานทเกยวกบความร ความเขาใจถงขอเทจจรงตางๆ รวมถงศกษาถงการพฒนาความสามารถดานทกษะทางสตปญญา และการใชวจารณญานในการประกอบ การตดสนใจ

และจากแนวคดตางๆ ผวจยสามารถสรปความหมาย ดงน ความรและความเขาใจ เปนกระบวนการรบรเรองราวตางๆ อยางเปนระบบ และสามารถรวบรวมหรอแยกแยะในประเดนตางๆ ไดอยางละเอยดและสามารถล าดบขนตอนไดอยางชดเจน

2.1.2 ปจจยทมอทธพลตอความร บคคลแตละคนตางมความร ความเขาใจ ในสงตางๆ ไมเทากน ขนอยกบ

สภาพความพรอมของแตละสถานการณและแตละบคคล ปจจยหลกทมอทธพลตอความความร ความเขาใจทส าคญซง สรรพวฒ พพฒพนธ (2538, น. 13, อางถงใน ศยามล สบเนอง, 2557, น. 23) ไดสรปปจจยทมอทธพลตอความคดเหนซงมความสมพนธกบความรไว 2 ปจจย ทมลกษณะคลายกน ดงน

2.1.2.1 ปจจยสวนบคคล ประกอบดวย 1) ระดบการศกษา การศกษามอทธพลตอการแสดงออก เพราะจะท าให

บคคลมความรและมความคดเหนในเรองตางๆ อยางมเหตและมผล 2) ความเชอ หมายถง ความรสกนกคดของแตละบคคล ในการยอมรบ

ตอสงตางๆ ซงอาจแตกตางกนออกไป 3) สถานภาพทางสงคม หมายถง สทธและหนาททมตอผอน และสงคม 4) ประสบการณ เปนสงทกอใหเกดความร ความเขาใจและสงผลตอ

ความคดเหน 2.1.2.2 ปจจยดานสงแวดลอม ประกอบดวย 1) ครอบครว หมายถง การสะสมความรโดยทางตรง หรอทางออมจาก

ระเบยบ วธปฏบต กฎเกณฑ และคานยมตางๆ ทกลมไดก าหนดไวเปนระเบยบของความประพฤต และความสมพนธของสมาชกในสงคมนน

14

2) กลมและสงคมทเกยวของ มอทธพลตอบคคลอยางมาก เพราะเมอบคคลอยในกลมหรอสงคมใดตองยอมรบ และปฏบตตามกฎเกณฑของกลมและสงคมนน

3) สอมวลชน ไดแก หนงสอพมพ วทย โทรทศน ซงมอทธพลอยางมากตอการเรยนรและการเปลยนแปลงความคดเหนของบคคล

ส าหรบปจจยและแนวคดดงกลาวสามารถสรปไดวา ความร ความเขาใจ แตละบคคลจะมากหรอนอยอยทปจจยทเกยวของ ไดแก ปจจยสวนบคคล และปจจยดานเศรษฐกจสงคมครอบครวและการจงใจ

2.1.3 ระดบความร ความเขาใจ ระดบความร ความเขาใจ ของแตละบคคลจะมากหรอนอยขนอยกบปจจย

ทเกยวของและแนวทางในการล าดบความส าคญซง บลม (Bloom, 1980, อางถงใน แสงจนทร โสภากาล, 2550, น. 15-16) ไดแบงระดบความรความสามารถทางดานสตปญญา (Cognitive Domain) ออกเปน 6 ระดบ ดงน

1. ความร (Knowledge) เปนขนแรกของพฤตกรรมทเกยวกบความสามารถในการจดจ า อาจจะโดยการนกได มองเหน ไดยน หรอไดฟง ความรในชนน ประกอบดวย ค าจ ากดความ ความหมาย ขอเทจจรง ทฤษฎ กฎ โครงสราง วธการแกปญหา มาตรฐาน เปนตน อาจกลาวไดวา ความรนเปนเรองราวของการจดจ าไดหรอระลกได โดยไมจ าเปนตองใชความคดทซบซอนและไมตองใชสมองมากนก ดงนนการจ าไดหรอระลกไดจงเปนกระบวนการทส าคญทางจตวทยาและเปนขนตอนทจะน าไปสพฤตกรรมทกอใหเกดความเขาใจ การน าความรไปใช ในการวเคราะหการสงเคราะหและการประเมนผล ซงเปนขนตอนทไดความคดและความสามารถดานสมองเพมมากขน

2. ความเขาใจ (Comprehensive) เปนพฤตกรรมขนตอมาจากความร ขนตอนนจะตองใชความสามารถทางสมองและทกษะในขนสงจนถงระดบของ “การสอความหมาย” ซงอาจท าไดทงทเปนการใชปากเปลา ขอเขยน ภาษา หรอการใชสญลกษณ มกเกดขนหลงจากทบคคลไดรบทราบขาวสารตางๆ แลว โดยการฟง เหน อาน หรอเขยน ความเขาใจนอาจแสดงออกในรปของการใชทกษะหรอการแปลความหมายตางๆ เชน การบรรยายขาวสาร โดยใชค าพดของตนเองหรอการแปลความหมายจากภาษาหนงไปยงอกภาษาหนง โดยคงความหมายเดมไว หรออาจเปนการแสดงความคดหรอใชขอสรปหรอการคาดคะเนไดเชนกน

3. การน าความรไปใช (Application) ความสามารถในการน าความรไปใชนเปนพฤตกรรมขนทสาม ซงจะตองอาศยความสามารถหรอทกษะทางดานความเขาใจดงกลาวมาแลว การน าความรไปใชนกลาวอกนยหนง กคอ การแกปญหานนเอง ซงมอย 6 ขนตอน และเมอน ามาพจารณาจะเหนวาความเขาใจในหลกทฤษฎวธการตางๆ จะถกน ามาใชในการแกปญหา

15

4. การวเคราะห (Analysis) เปนความสามารถในการชวยแยกภาพรวม ออกเปนสวนๆ เพอใหเกดความเขาใจทชดเจนขน อาจจะแบงเปนขนยอยๆ ได 3 ขน ดวยกน 1) ความสามารถ ในการแยกแยะองคประกอบของปญหาออกเปนสวนๆ 2) ความสามารถในการเหนถงความสมพนธระหวางสวนประกอบ และ 3) ความสามารถในการมองเหนหลกของการผสมผสานปญหาทมองคประกอบยอยมากมาย

5. การสงเคราะห (Synthesis) คอ ความสามารถในการน าเอาสวนประกอบยอยหลายๆ สวนมารวมกนเขาเปนกรอบโครงสรางทแนชด โดยทวไปแลวการน าเอาประสบการณ ในอดตมารวมกนกบประสบการณในปจจบน และน ามาสรางเปนกรอบทมระเบยบแบบแผน เปนสวนหนงของพฤตกรรมทกอใหเกดความคดสรางสรรคหรอความคดรเรม จงตองมความเขาใจใน การน าความรไปใชในการวเคราะหมาประกอบ

6. การประเมนผล (Evaluation) เปนความสามารถในการประเมนผลทเกยวของ กบการใหคาตอความรหรอขอเทจจรงตางๆ ซงตองใชเกณฑหรอมาตรฐานเปนสวนประกอบใน การประเมนผลมาตรฐานนอาจจะอยในทกขนตอนของความสามารถหรอทกษะตางๆ

ดงนนความหมายของความรและความเขาใจในขางตน ไดกลาวถง กระบวนการเกดความรน าไปสความเขาใจและน าไปใช โดยผานการวเคราะหและสงเคราะหเปนไปตามล าดบขนตอนอยางชดเจน โดยชใหเหนวาความรเปนขนตอนแรกในการทสมองรบเอาขอมลเขามาเกบไว ในระบบความจ า จากนนขนตอนทสอง จงเปนเรองราวของความเขาใจในความหมายของขอมลจากความรนนๆ จนถงขนถายทอดหรอสอความหมายออกมาใหผอนรบรตอไปได แลวจงมาถงขนน าความรไปใชจากความเขาใจดวยการวเคราะห สงเคราะห และประเมนผลตอไป จงไมสามารถแยกอธบายเรองความรและความเขาใจกอนทจะร ระดบความร ความเขาใจของแตละบคคลจะตองท า การวดความร ซง สมศกด วศาลาภรณ และคณะ (ม.ป.ป., อางถงใน แสงจนทร โสภากาล, 2550, น. 15-16) ไดเสนอแนวคดในดานวธการวดความรทเปนทนยมไววา วธการวดผลความร กระท าได หลายวธ ทนยมปฏบตกนโดยทวไป คอ การวดโดยการใชแบบทดสอบ และเปนแบบทดสอบชนดเลอกตอบ (Multiple Choice Tests) เปนสวนใหญเพราะเปนแบบทดสอบทวดไดรอบดาน สามารถวดผลของการเรยนรไดหลายอยาง ตงแตกระบวนการทางสตปญญาชนสง ไดแก การวเคราะห การสงเคราะห และการประเมนคาตลอดจนถงการจดจ าเบองตน

กลาวโดยสรป ความรความเขาใจ หมายถง การเขาใจถงเรองราว ขอเทจจรงรายละเอยดตางๆ ทเคยมประการณหรอพบเจอ และความสามารถในการน าความรทเกบรวบรวมมาใชดดแปลง อธบาย เปรยบเทยบในเรองนนๆ ไดอยางมเหตผล ความรความเขาใจเปนสงทเกยวของโดยตรง รวมถงการน าความรความเขาใจไปใชในสถานการณจรงไดตามขนตอน ทงนขนอยกบประสบการณของแตละบคคลเปนส าคญ

16

ส าหรบการวจยในครงน ความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง ทจะน ามาใช หมายถง ความร ความเขาใจในเรองของการคมครองคนไรทพงในชมชน เพอจะไดน าไปเปนแนวทางเพอวางแผนระบบการท างานการคมครองคนไรทพงตอไป 2.2 แนวคดเกยวกบการคมครองคนไรทพง

ตามพระราชบญญตการคมครองคนไรทพง พทธศกราช 2559 ไดใหความหมายของ

“คนไรทพง” หมายความวา บคคลซงไรทอยอาศยและไมมรายไดเพยงพอแกการยงชพ และใหรวมถงบคคลทอยในสภาวะยากล าบากและไมอาจพงพาบคคลอนได (ราชกจจานเบกษา เลมท 133 ตอนพเศษ 38 ง. 9 กมภาพนธ 2559) ลกษณะของบคคลทอยในสภาวะยากล าบากและไมอาจพงพาบคคลอนได ดงน

1) บคคลทประสบปญหาความเดอดรอน หมายถง บคคลสญชาตไทยทมความยากล าบากในการด ารงชพเนองจากเหตหวหนาครอบครวหรอบคคลทเปนหลกในครอบครว (ก) ตาย (ข) ทอดทงสาบสญหรอตองโทษจ าคก (ค) ประสบอบตเหตหรอเจบปวยรายแรงจนไมสามารถประกอบอาชพได (ง) ไมสามารถดแลครอบครวไดดวยเหตอนใด

2) คนเรรอน หมายถง บคคลสญชาตไทยทออกมาจากทพกอาศยเดม ไมวาดวยเหตใดๆ กตามมาอยในทสาธารณะ หรอบคคลทออกมาจากทพกอาศยเดมมาตงครอบครวหรอมาใชชวตแบบครอบครวใหมในทสาธารณะ และทงสองกลมอาจจะยายทพกไปเรอยๆ หรออาศยอยทใดทหนงในชวงระยะเวลาหนงเพอด ารงชวตประจ าวนในทสาธารณะนนๆ

3) บคคลซงอาศยทสาธารณะเปนทพกนอนชวคราว หมายถง บคคลสญชาตไทยทมาท าภารกจบางอยางและไมมทพกอาศย ไมเงนเชาทพก

4) บคคลทมสถานะทางทะเบยนราษฎรแตยงไรสญชาต หมายถง บคคลทถกบนทกทางทะเบยนราษฎรของรฐใดรฐหนง แตมไดรบการรบรองในสถานะคนสญชาตโดยรฐนนหรอรฐอนใดทประสบปญหาการด ารงชพ

5) บคคลไมมสถานะทางทะเบยนราษฎร หมายถง คนไรรฐซงอาจจะเปนคนทเกดในประเทศไทยหรอนอกประเทศไทยกได แตมเหตท าใหไมมสถานะทางทะเบยนราษฎร ทงของประเทศตนทางและของประเทศไทยทประสบปญหาการด ารงชพ

“การคมครองคนไรทพง” หมายความวา การจดสวสดการสงคม การจดใหมบรการ ทางสงคมซงเกยวกบการปองกน การแกไขปญหา การพฒนาและสงเสรมความมนคงทางสงคม เพอตอบสนอง ความจ าเปนขนพนฐานของคนไรท พงใหมคณภาพชวตทดและพงพาตนเองได อยางทวถงและเปนธรรม โดยค านงถงศกดศรความเปนมนษย การจดสวสดการสงคม ตองค านงถง

17

ลกษณะหรอรปแบบและวธการในการด าเนนการตามความเหมาะสม ของสภาพปญหาความตองการของคนไรทพงทควรไดรบการปองกนแกไข ทงในระยะเรงดวนและระยะยาว รวมทงสงเสรมและสนบสนนใหคนไรทพงสามารถเขาถงปจจยส ทจ าเปนตอการด ารงชวต และสนบสนนใหหนวยงานของรฐและเอกชนมสวนรวมเปนผด าเนนการจดสวสดการสงคมท เหมาะสมแกคนไรท พง การเสรมสรางสมรรถภาพทางรางกายและจตใจ จดใหมการประเมนทางดานรางกาย จตใจของ คนไรทพงรวมถงการประเมนครอบครว จดใหมบรการคดกรองและคดแยกคนไรทพงทมอาการปวยทางกายและจต จดใหมกจกรรมการเสรมสราง ฟนฟสมรรถภาพทางรางกายและจตใจ การรกษาพยาบาล จดใหคนไรทพงไดรบการดแลหรอรกษาพยาบาลเบองตนเมอเจบปวยหรอ สงสถานพยาบาลตามสภาพความเจบปวย เพอใหคนไรท พงเขาถงบรการดานสาธารณสขตามหลกประกนสขภาพทมการสงเสรมการศกษาและอาชพ จดใหคนไรทพงไดรบการศกษาและขอมลขาวสารทเปนประโยชนตอการด าเนนชวต และมการสงเสรมสนบสนน การประกอบอาชพหรอ ฝกอาชพทเหมาะสมส าหรบคนไรทพง การสงเสรมและสนบสนนการสรางโอกาสในสงคม สงเสรมใหคนไรทพงไดรบโอกาสเขาถงบรการขนพนฐานตางๆ ในสงคมทงภาครฐและภาคเอกชน เสรมสรางความเขมแขงใหกบคนไรทพงรวมทงการรวมตวกนเพอด าเนนกจกรรมใดๆ การแสดงออก การแสดงความคดเหน โดยไดรบการสนบสนนจากหนวยงานของรฐและเอกชนตามความเหมาะสม สงเสรมและสนบสนนวสาหกจเพอสงคมใหเขามามสวนรวมในการสรางโอกาสใหแกคนไรทพง รวมถงสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถน องคกรสาธารณประโยชน องคกรสวสดการชมชน องคกรภาคเอกชนอน สถาบนศาสนา องคกรธรกจหรอกลมคนไรทพง มสวนรวมในการสรางโอกาสในสงคมใหแกคนไรทพง การพฒนาคณภาพชวตสงเสรมใหคนไรทพงสามารถด ารงชวตในสงคมไดอยาง ปกตสข มปจจยพนฐานในการด ารงชวต ไดรบการยอมรบจากครอบครว ชมชน และสง คม การสนบสนนใหคนไรทพงมงานท า จดใหมขอมลต าแหนงทเหมาะสมส าหรบคนไรทพง และสนบสนนใหหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนมสวนรวมเปนผด าเนนการจดหางานทเหมาะสมใหแกคนไรทพง การสนบสนนใหคนไรทพงมทพกอาศย สนบสนนใหเกดการรวมตวกนเพอน าไปสการมทอยอาศยเปนของตนเอง จดทพกอาศยชวคราวใหคนไรทพงในระหวางการหาทพกอาศยเปนของตนเอง ทงน ตามทสถานคมครองคนไรทพงหรอศนยคมครองคนไรทพงหรอองคกรอนทมการด าเนนการในลกษณะเดยวกนกบสถานคมครองคนไรทพงก าหนด และการปองกนมใหมการเลอกปฏบตทไมเปนธรรมตอ คนไรทพง

การคมครองคนไรทพง ก าหนดใหคนไรทพงมสทธขอรบการคมครองจากสถานคมครองคนไรท พงหรอศนยคมครองคนไรท พง และขอค าปรกษา และความชว ยเหลอตลอดจนไดรบ ความชวยเหลอตามความเหมาะสมของสภาพและปญหาของคนไรทพง (พระราชบญญตการคมครอง

18

คนไรทพง พ.ศ. 2557 ม.3 มาตรา 19, 20) อ านาจหนาทสถานคมครองคนไรทพง (ราชกจจานเบกษา เลมท 131 ตอนท 38 ก. 23 ธนวาคม 2557 หมวด 2 หนา 5) มการด าเนนการดงน

1. รบตวคนไรทพงไว 2. สอบขอเทจจรงเบองตน และประเมนสภาพปญหา ด าเนนการชวยเหลอเบองตน

หากม ภาวะวกฤตหรอเรงดวน 3. สบเสาะขอมลและจดท าทะเบยนประวตรวมถงรายละเอยดตางๆ ทเกยวกบคนไรทพง

เพอน ามาวเคราะห วนจฉยหาสาเหตของปญหารวมถงแนวทางการคมครองทเหมาะสม หากพจารณาแลว พบวา คนไรทพงนนมกฎหมายเฉพาะใหการคมครอง

4. กรณคนไรทพงไมมหลกฐานประจ าตว และท าการสบเสาะขอมลแลวไมสามารถสบคนทางทะเบยนราษฎรได ใหด าเนนการใดๆ เพอใหคนไรท พ งไดรบสทธขนพนฐานตาม ความจ าเปนเหมาะสม

5. จดใหมการตรวจสขภาพกายและสขภาพจต หากคนไรท พงจ าเปนตองไดรบ การตรวจรกษาใหจดใหคนไรทพงไดรบการตรวจรกษาตอไป

6. จดใหมอาหารและเครองนงหมทเหมาะสมและถกสขลกษณะ 7. ฝกอบรมและฝกอาชพรวมทงหาอาชพใหแกคนไรทพง 8. ใหการบ าบดฟนฟ โดยใหค าปรกษาแนะน า และชวยเหลอคนไรท พงในดาน

การด ารงชวต ดานกฎหมายหรอดานอน เพอใหสามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสขเชนเดยวกบบคคลทวไป

9. ตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลในการคมครองคนไรทพง ศนยคมครองครองคนไรทพงด าเนนการใหการคมครองคนไรทพงและท าหนาทเปน

เครอขายใหสถานคมครองคนไรทพงในเขตพนท หรอสถานคมครองคนไรทพงอน ศนยคมครอง คนไรทพงของหนวยงานรฐ ตองจดใหมการเขาถงการคมครองคนไรทพงทงในเวลาราชการและนอกเวลาราชการ และใหศนยคมครองคนไรทพงไดรบการคมครองคนไรทพงจากคนไรทพงตามมาตรา 19 หรอ รบคนไรทพงทถกสงตวมายงศนยคมครองคนไรทพงตามมาตรา 20 หรอมาตรา 22 (ราชกจจานเบกษา เลมท 131 ตอนท 38 ก. 23 ธนวาคม 2557 หมวด 2 หนา 6) ด าเนนการดงตอไปน

1. ส ารวจ ตดตามสภาพปญหาของคนไรทพงในพนทรบผดชอบ 2. รบตวคนไรทพงไว 3. สบเสาะขอมลและจดท าบนทกประวตรวมถงรายละเอยดตางๆ ทเกยวกบคนไรทพง

เพอน ามาวเคราะห วนจฉยหาสาเหตของปญหา รวมถงแนวทางการคมครองทเหมาะสมในเบองตน 4. ประสานงานเพอจดสงคนไรทพง พรอมขอมลแประวตรวมถงรายละเอยดตาม (3)

ไปยงสถานคมครองคนไรทพง

19

5. ใหการคมครองคนไรท พงตามท สถานคมครองคนไรท พ งมอบหมายหรอตามท ศนยคมครองคนไรทพงเหนสมควร

การพนสภาพจากการคมครองจากสถานคมครองคนไรทพง หรอศนยคมครองคนไรทพงแลวแตกรณ ในกรณดงตอไปน

1) ตาย 2) หลบหนออกจากสถานทซงสถานคมครองคนไรทพงหรอศนยคมครองคนไรทพง

จดให 3) สถานคมครองคนไรทพงแจงใหเจาหนาทตามกฎหมายหรอขอบญญตทองถนรบตว

ไปเพอพจารณาด าเนนคดตอไป 4) สถานคมครองคนไรทพงหรอศนยคมครองคนไรทพงจดสงตวไปยงหนวยงานท

รบผดชอบ ตามกฎหมายเฉพาะ แลวแตกรณ 5) พนจากสถานคมครองคนไรทพง กรณเหนวาคนไรทพงสามารถด ารงชวตอยในสงคม

ไดอยางปกตสข เชนเดยวกบ บคคลทวไป มปจจยพนฐานในการด ารงชวต และมสภาพรางกายและจตใจเชนเดยวกบบคคลทวไป หรอเมอปรากฏบดา มารดา ผปกครอง ญาต หรอผใด ซงมหลกฐานนาเชอถอ และจดท าหนงสอขอรบตวคนไรทพงโดยรบรองวาจะใหการปกครองดแลคนไรทพงขอรบตวไปโดยใกลชด

6) ศนยคมครองคนไรทพงจดสงตวไปยงสถานคมครองคนไรทพง 7) กระท าผดอาญา และสวนราชการทเกยวของขอรบตวไปควบคมเพอด าเนนการตาม

กฎหมาย การสนสดการคมครองคนไรทพง ในกรณดงตอไปน 1) ตาย 2) สามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสข มปจจยพนฐานในการด ารงช วตและ

สามารถพงตนเองได 3) สถานคมครองคนไรท พงหรอศนยคมครองคนไรท พงหรอพนกงานเจาหนาท

โดยความเหนชอบของอธบดเหนวาไมควรเปนคนไรทพงตามมาตรา 3 และมาตรา 9(3)

2.2.1 ทศนคตและฐานคตของคนไทยตอการขอทาน ทศนะของคนในสงคมในตอการมอง “คนขอทาน” โดยตรงนน นธ เอยวศรวงศ

(2541, อางถงใน ธนอร จนทรอน, 2552, น. 15) ไดอธบายวา สามารถแบงออกเปน 2 กลมใหญๆ ดงน

20

1. การยอมรบอาชพขอทาน เพราะขอทานเปนประจกษพยานวาคนในสงคมนนยงมความเมตตากรณาตอเพอนมนษย รจกเออเฟอเผอแผ มมนษยธรรมแกผทเดอดรอน ชวยลดความเหนแกตว ความละโมภของมนษย คนจงสามารถใหทานจนเลยงดขอทานไดมากมาย ซงอาชพขอทานสามารถเปนหลกประกนความอมใหแกทกคนในสงคมไดเปนอยางด ประกอบกบ หลกธรรมทางศาสนาทชวยสนบสนนใหคนท าทานกบผทตกทกขไดยาก เพราะถอวาไดกศล ตวอยางเชน ประเทศอนเดยทมขอทานอยเปนจ านวนมากสามารถพบเหนไดทกหวระแหง เปนตน

2. การไมยอมรบอาชพขอทาน กลาวคอ ดถกเหยยดหยามคนขอทานวาไรศกดศร ขเกยจ และเหนแกตว ไมยอมท ามาหากน เอารดเอาเปรยบ เปนการเรยกรองทไมยตธรรมแกสงคม เพราะในยโรปสมยกลาง การขอทานกบการลกเลกขโมยนอยเปนเรองเดยวกน หมายความวา คนขอทานเปนคนยากจนขดสน กอาจท าการลกขโมยทรพยสนของผอนแลวแตโอกาสเอออ านวย และลทธทนนยมโปรเตสแตนต ทมสมมตฐานวา ทกคนมโอกาสเทาเทยมกนในสงคม ดงนน จงควรขวนขวายแขงกนท ามาหากนเพอการด ารงชวตทดในสงคม มใชจะมานงรอความชวยเหลอจากผอน ท าใหไมรจกชวยเหลอตนเอง

จากความคดเหนบางสวน ท าใหเหนภาพวา ทศนคตการมองเรองการขอทานของคนไทยสวนใหญ เปนการมองในเชงปจเจกบคคลเชนเดยวกบภาครฐ ทมองวา ปญหาการขอทานเปนปญหาในเชงปจเจกบคคลและเปนปญหาทน าพาความเสอมเสยมาสประเทศในหลายๆ ดาน หรอ ถาเทยบตามทศนะของ อ.นธ เอยวศรวงศ กจะเหนวา ทศนะการมองขอทานม 2 กลม คอ ยอมรบและ ไมยอมรบ จะเปนไปในทางใดนน กขนอยกบรากฐานความคด ความเชอของสงคมทจะปลกฝงแนวคดเรองการขอทาน

ศกยภาพของผทประกอบอาชพเปนขอทานทมอยในปจจบน อนไดสะทอน มาจากภาพการท างานของรฐกบกลมคนเหลาน ไมวาจะเปนการจดตง “สถานคมครองคนไรทพง” ขน เพอน ากลมคนทด ารงชวตดวยการขอทานไปอยรวมกน ทงคนทมรางกายแขงแรง ตาด ตาบอด คนพการ หรอแมแตผทมปญหาทางจต ซงเปนความเชอของรฐทวาคนเหลานไมสามารถพงตนเองได ตองมผจดการสงตางๆ ให จงจะสามารถด ารงชวตอยไดในสงคม

โดยการทจะน าความคด “ไมมความยากจน ในหมคนขยน” ไปตดสนหรอประเมนความเปนขอทานจงเปนความคดทผวเผน การทหนวยงานของรฐยงใชวธจบแบบโยนๆ คนเหลาน เพอเอาไปไวในทๆ จดไวนน จงไมบงเกดผล เพราะเปนการท างานทไมไดค านงถง สภาพความเปนจรง ความเปนจรงทพวกเขาเหลาน ยงตองเลยงดครอบครวและตวเขาเองกพรอมทจะหลดพนจากอาชพน ขอเพยงรฐเปดโอกาสและทางเลอกใหเขาไดรบสวสดการและมรายไดทเพยงพอ ทพอจะเลยงตนเองและครอบครวได

21

ขอทานจ านวนมากเปนประจกษพยานวา คนไทยในสงคมนนยงมความเมตตากรณาตอเพอนมนษย รจกเออเฟอเผอแผ รจกใหทานจงสามารถเลยงขอทานไดมากมาย แสดงวา เมองนน พฒนาแลวจรงๆ คอ ผคนพากนบรรลถงสภาพจตใจมนษยธรรม ทศนคตเกยวกบการขอทานของคนในปจจบนแตกตางจากวฒนธรรมการใหทานในอดต เพราะคนไทยเรมทจะซมซบรบเอาทศนคต การขอทานจากตางประเทศมากขน อาท การไมอยากใหเงนขอทานเพราะคดวาเขาเหลานนเกยจคราน จากสมมตฐานของระบบทนนยมเสรของตางประเทศ เชอวา ทกคนมโอกาสเทาเทยมกน สามารถหาเลยงตนเองได ไมควรทจะไปเบยดเบยนคนอน แตในความเปนจรงแลว ทกคนไมไดมโอกาสเทาเทยมกนเชนนน โดยสวนใหญของคนขอทานจะประสบปญหาความเดอดรอนทไมสามารถหากนไดตามปกต โดยสงเหลานมาจากความจรงทวา ทกคนไมไดมโอกาสเทาเทยมกนในสงคม (นธ เอยวศรวงศ, 2541, น. 47, อางถงใน ธนอร จนทรอน, 2552, น. 15) เชน จากรายงานการวจยของ จอมขวญ ขวญยน และ จฑามาศ ชาญเจรญลาภ (2546, น. 31) เรอง “ความล าบากในโลกมด: กรณศกษาวถชวตของผพการทางสายตาทประกอบอาชพวณพกและขอทาน” พบวา เสนทางเขาสอาชพนไมงายอยางทหลายคนเขาใจ การทคนๆ หนงตดสนใจทจะมายนถอขนหรอแกวน านน ไมวา จะมการแลกเปลยนดวยเสยงดนตรหรอไมกตาม นนหมายถง คนนนก าลงตอสกบตนเองอย ตอสกบความรสกทวาตนเองเปนคนไรศกดศร เปนคนไรความสามารถ ดวยตราประทบของสงคมทบอกวาเปน “คนขอทาน” ท าใหตองปกปดตวเองดวยความกลววาจะมคนร ถาเกดกบตวเองกยงอาจทจะไดรบผลนน แตหากเกดกบครอบครวโดยเฉพาะกบลกของตนนน ความทกขกจะยงเพมเปนทวคณและยงไมตองพดถงความหวาดกลววา เจาหนาทรฐอาจจะมาจบโยนขนรถไปในวนใดวนหนง ซงจะ ท าใหไมมคนดแลครอบครว นอกจากน สงหนงทแสดงใหเหนวาพวกเขาเหลานพยายามอยางยง ทจะท า คอ การสราง “สงแลกเปลยน” ขนมาไมวาจะเปนการรองเพลง การเลนดนตร หรอแมแต การให “พรสวรรค” หรอการอวยพรแกผทใหเงนแกตนเองนน คอ การลดชองวางระหวางค าวา ให กบ รบ ลง เพอสรางความรสกทด เหมอนกบเปนการปลอบประโลมตนเองวา อยางนอยทสดพวกเขากมอะไรแลกเปลยนกบเงนตราทไดรบมา และจากรายงานการวจยของ ศศธร ไชยประสทธ (2546, น. 232-233) เรอง “ขอทานขาว: วฒนธรรมการสงเคราะหแกคนยากไรในชนบทภาคเหนอ” พบวา แมอยทออกไปเรรอน ขอทานหรอออกไปขอขาวจากหมบานใกลเคยงมกไดรบการดถกดแคลน วาเปนพวกเกยจคราน ถงแมวาจะรสกอบอายแตแมอยกยงตองขอทานขาวตอไป เปนเพราะความยากจนบงคบ นอกจากน ระบบสวสดการทรฐสงมาใหไมไดค านงหรอครอบคลมคนยากจนทสดในหมบาน ในทางตรงกนขามระบบสวสดการเหลาน กลบเปนการสรางภาระใหกบคนจนทสดใหไปอยชายขอบของคนจนมากยงขน สดทายคนขอทานกยงตกอยวงวนความยากจนเชนเดม

22

2.2.2 การปองกนและแกไขปญหาขอทานจากภาครฐ การปองกนและแกไขปญหาการขอทานและปองกนแกไขมใหบคคลมาเปน

ขอทานและผถอประโยชนจากคนขอทาน เปนเรองอ านาจหนาทของรฐตามหลกกฎหมายปกครองทมตอประชาชนทงในดานการปองกนรกษาความสงบเรยบรอยของประชาชน และในดานการท านบ ารงสงเสรมฐานะความเปนอยของประชาชน ตอบสนองความตองการของประชาชนสวนรวมในดานเศรษฐกจตางๆ เปนตน (ประยร กาญจนดล, 2538, น. 41) เพอใหประชาชนไดรบความสะดวกสบายในการด าเนนชวต และมใหขาดสงทจ าเปนในการด ารงชวต ซงหนาททง 2 ประการ ดงกลาวม ความเกยวของสมพนธซงกนและกน และในบางกรณกไมอาจแยกจากกนอยางเดดขาดได เชน การสงคมสงเคราะหเพอชวยเหลอประชาชนทประสบความทกขยากเดอดรอน ซงจะชวยปองกนปญหาอาชญากรรมได เปนตน ทงนหนาทส าคญของรฐขางตนนไดถกบรรจอยในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 หมวด 5 เรอง แนวนโยบายพนฐานแหงรฐ มใจความสรปไดวา รฐตองคมครองสทธและเสรภาพของบคคล จดการศกษา การสาธารณสข การจดหางานและคมครองแรงงาน รวมทงการประกนสงคม การสงเคราะหคนชรา ผยากไร ผพการหรอ ผทพพลภาพ และผดอยโอกาสอนๆ เพอใหประชาชนมคณภาพชวตทดในสงคม ตลอดจนสงเสรมความเปนบกแผนมนคงของสถาบนครอบครว โดยเฉพาะอยางยงคนขอทานอนเปนบคคลผประสบปญหาความทกขยาก ในการด ารงชวตสมควรไดรบการชวยเหลออยางเรงดวน เพอใหเขาสามารถพนวกฤตของชวตไปได (วรรณา อรญกล, 2543, น. 23)

2.2.3 กฎหมายทเกยวของเกยวกบการคมครองคนไรทพงและคนขอทาน การคมครองคนไรทพง คนเรรอน คนขอทาน มกฎหมายทเกยวของ ไดแก

2.2.3.1 พระราชบญญตการคมครองคนไรทพง พทธศกราช 2557 (ราชกจจานเบกษา เลมท 131 ตอนท 38 ก. 23 ธนวาคม 2557 หมวด 2

หนา 9) พระราชบญญตการคมครองคนไรทพง พทธศกราช 2557 เปนกฎหมายทประกาศใชเพอ ใหการคมครองคนไรทพงเปนบคคลทประสบปญหาในสงคม ขาดความมนคงในการด ารงชวตได อยางปกต ไมมทอยอาศยทเหมาะสม ไมสามารถหารายไดเพยงพอแกการยงชพ ซงบคคลเหลาน ไมอยในฐานะทไมอาจชวยเหลอตวเองได และไมอาจพงพาบคคลอนได ท าใหมชวตอยอยางยากล าบาก มมาตรการด ารงชพทต ากวามาตรฐานความเปนอยของบคคลทวไป สมควรตองคมครองใหคนไรทพงสามารถด ารงชวตอยอยางปกตสข มปจจยพนฐานในการด ารงชวต และมสภาพรางกายและจตใจ เชนเดยวกบบคคลทวไป โดยก าหนดวธการคมครองไวอยางชดเจนและเหมาะสม

ขนตอนและอ านาจหนาทของศนยคมครองคนไรทพงและสถานคมครองคนไรทพง ซงมหนาทในความรบผดชอบ ดงน

23

1. ส ารวจและตดตามสภาพปญหาเกยวกบคนไรทพง และใหการคมครอง คนไรทพง รวมถงการรบตวไว

2. จดใหมท พกอาศย อาหาร และเครองน งหมท เหมาะสมและ ถกสขลกษณะ รวมถงการจดใหมการตรวจสขภาพกายและสขภาพจต ฝกอบรม ฝกอาชพ รวมทง หาอาชพใหแกคนไรทพง

3. ประสานงานเพอจดสงคนไรทพงไปยงหนวยงานทรบผดชอบกรณทมกฎหมายเฉพาะเพอคมครองคนไรทพงประเภทนนๆ

4. ใหค าปรกษา แนะน า และชวยเหลอคนไรทพงในดานการด ารงชวต กฎหมาย หรอดานอนๆ เพอใหเขาสามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสขเชนเดยวกบบคคลทวไป

5. ตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลในการคมครองคนไรทพง คนไรทพงมสทธในการขอรบการคมครองสวสดภาพจากสถานคมครอง

คนไรทพงหรอ ศนยคมครองคนไรทพงได 2.2.3.2 พระราชบญญตควบคมการขอทาน พทธศกราช 2559 (ราชกจจานเบกษา เลมท 133 ตอนท 38 ก. 29 เมษายน 2559)

พระราชบญญตควบคมการขอทาน พทธศกราช 2559 เปนกฎหมายทมงควบคมการขอทาน ซงมลกษณะของการแสวงหาผลประโยชนโดยไมชอบดวยกฎหมาย จากผซงอาศยความออนดอยทางรางกาย สตปญญา ความสามารถ หรอสภาพจตใจของบคคลอน อนสงผลใหเกดความเสยหายและความสงบเรยบรอยของประเทศ โดยตามพระราชบญญตควบคมการขอทาน พ.ศ. 2559 นอกจาก จะมบญญตใหมการสงเคราะหผท าการขอทานแลว ยงสมควรใหมการจด ระเบยบเก ยวกบ การคมครองและพฒนาคณภาพชวตผท าการขอทาน การควบคมการขอทาน และแยกผแสดงความสามารถออกจากการเปนผท าการขอทาน เพอเปนการแกปญหาสงคมและคมครองสวสดภาพ ของบคคลให เหมาะสมย งขน อกทงยงก าหนดความผดทางอาญาแกผซ งหาประโยชนจาก ความไมสมประกอบทางรางกาย ความออนดวยทางสตปญญาหรอสภาพจตใจของบคคลอน

ขนตอนและวธการในการคดกรองผกระท าการขอทาน เมอไดรบแจงหรอ พบเหนเปนทประจกษใหถายภาพ เปนหลกฐานและใหพนกงานเจาหนาท ดงน

1. พจารณาเบองตนวา เปนผกระท าการขอทานตามทกฎหมายก าหนดไวหรอไม

2. น าผกระท าผดตาม พ.ร.บ. ควบคมการขอทาน พ.ศ. 2559 ไปยงสถานคมครองฯ เพอคดกรอง โดยในการสอบขอเทจจรงตองมการถายรป ตรวจสอบทรพยสน ตรวจรางกายและสภาพจตใจ และสวนอนๆ ทเกยวของ

24

3. หากพบวาเปนผกระท าการขอทาน ใหน าสงตามหนวยงานทเกยวของทบญญตใน พ.ร.บ. ควบคมการขอทานฯ

บคคลทเขาขายวาเปนผกระท าการขอทาน ไดแก บคคลทขอเงนหรอทรพยสนจากผอน ไมวาจะเปนการขอดวยวาจา ขอความ หรอแสดงกรยาใดๆ เพอใหผ อนเกด ความสงสารและสงมอบเงนหรอทรพยสนให เชน การแสดงใหเหนถงความพการ มบาดแผลหรอเปนโรคเรอรง หรอการน าเดก สตร คนพการ ผสงอาย ผมบาดแผล คนเจบปวย หรอผปวยโรคเรอรง มาใชเปนเครองมอในการท าใหผอนสงสาร แตหากเปนการขอเงนหรอทรพยสนจากญาตมตร ไมถอวาเปนขอทาน สวนการเลนดนตรหรอแสดงอนใดเพอใหไดมาซงเงนหรอทรพยสนจากผชม ไมถอวาเปนขอทาน แตถอวาเปนผแสดงความสามารถ

(1) บทกาหนดโทษของผทาการขอทาน 1. มโทษจ าคกไมเกน 1 เดอน หรอปรบไมเกน 1,000 บาท หรอทงจ า

ทงปรบ กรณผท าการขอทานยอมปฏบตตามการด าเนนของเจาหนาทตามกฎหมายเฉพาะ หรอยอมอยในสถานคมครองคนไรทพง ใหผท าการขอทานนน พนผด

2. ผแสวงหาประโยชน โดยใชการจาง วาน สนบสนน ยยง สงเสรมหรอกระท าดวยวธการอนใดใหผอนท าการขอทาน มโทษจ าคกไมเกน 3 ป หรอปรบไมเกน 30,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ หรอเปนการกระท าโดยเจาหนาทของรฐทมอ านาจหนาทหรอใหค าปรกษา มโทษจ าคกไมเกน 5 ป หรอปรบไมเกน 50,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

(2) การเขารบการคมครองและพฒนาคณภาพชวต 1. ผท าการไมยอมรบการคมครองและพฒนาคณภาพชวต และไดออก

จากสถานคมครองฯ โดยไมไดรบอนญาต ใหมโทษจ าคกไมเกน 1 เดอน หรอปรบไมเกน 10,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

2. ผกระท าดวยประการใด อนเปนการชวยเหลอหรอสนบสนนใหผท าการขอทานมการฝาฝน ไมยอมรบการคมครอง ใหมโทษจ าคกไมเกน 2 ป หรอปรบไมเกน 20,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

3. หากไดโดยการประทษรายหรอขเขญวาจะใชก าลงท ารายหรอโดยมหรอใชอาวธ ใหมโทษจ าคก ไมเกน 4 ป หรอปรบไมเกน 40,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

2.2.3.3 พระราชบญญตสขภาพจต พทธศกราช 2551 สบเนองมาจากคนไรทพง คนขอทาน สวนหนงเปนผทมความบกพรอง

ทางจต ผปวยจตเวช ไมสามารถสอสารรความหมายได เกดอาการหลงลม ไมสามารถจดจ าเรองราวตางๆ ได จนในทสดกกลายเปนคนเรรอน คนไรทพง อกทงอาจถกชกจงตกเปนเหยอการขอทานจาก ผแสวงหาผลประโยชน ดงนนพระราชบญญตสขภาพจต จงเปนอกหนงกฎหมายทมความเกยวของกบ

25

การด าเนนการทจะใหความคมครองบคคลกลมน ซงพระราชบญญตสขภาพจต เปนกฎหมาย ทก าหนดกระบวนการในการบ าบดรกษาบคคลทมความผดปกตทางจต อนเปนการคมครอง ความปลอดภยของบคคลนน และสงคม รวมทงก าหนดกระบวนการในการบ าบดรกษาบคคลทม ความผดปกตทางจต ซงอยระหวางการสอบสวนการไตสวนมลฟองหรอการพจารณา หรอภายหลงศาลมค าพพากษาในคดอาญา

พระราชบญญตสขภาพจต พทธศกราช 2551 ไดใหความหมาย “ความผดปกตทางจต” หมายความวา อาการผดปกตของจตใจท

แสดงออกมาทางพฤตกรรม อารมณ ความคด ความจ า สตปญญา ประสาทการรบร หรอการรเวลา สถานท หรอบคคล รวมทงอาการผดปกตของจตใจทเกดจากสราหรอสารอนทออกฤทธตอจตและประสาท

“ผปวย” หมายความวา บคคลทมความผดปกตทางจตซงควรไดรบ การบ าบดรกษา

“ภาวะอนตราย” หมายความวา พฤตกรรมทบคคลทมความผดปกต ทางจตแสดงออกโดยประการทนาจะกอใหเกดอนตรายรายแรงตอชวต รางกาย หรอทรพยสนของตนเองหรอผอน

“ความจ าเปนตองไดรบการบ าบดรกษา” หมายความวา สภาวะของ ผปวยซงขาดความสามารถในการตดสนใจใหความยนยอมรบการบ าบดรกษาและตองไดรบ การบ าบดรกษาโดยเรวเพอปองกนหรอบรรเทามใหความผดปกตทางจตทวความรนแรงหรอเพอปองกนอนตรายทจะเกดขนกบผปวยหรอบคคลอน

“การบ าบดรกษา” หมายความวา การดแลชวยเหลอผปวยทางการแพทยและทางสงคม

มาตรา 21 การบ าบดรกษาจะกระท าไดตอเมอผปวยไดรบการอธบายเหตผลความจ าเปนในการบ าบดรกษา รายละเอยดและประโยชนของการบ าบดรกษาและไดรบ ความยนยอมจากผปวย เวนแตเปนผปวย ตามมาตรา 22

สทธของผปวยทจะไดรบ 1. ไดรบการบ าบดรกษาตามมาตรฐานทางการแพทย โดยค านงถง

ศกดศรความเปนมนษย 2. ไดรบการปกปดขอมลเกยวกบการเจบปวยและการบ าบด รกษาไว

เปนความลบ เวนแตมกฎหมายบญญตไวใหเปดเผยได 3. ไดรบการคมครองในระบบประกนสขภาพและประกนสงคม และ

ระบบอนๆ ของรฐอยางเสมอภาคและเทาเทยมกน

26

2.3 แนวคดการจดสวสดการสาหรบคนไรทพงในประเทศไทย

2.3.1 ความหมายของสวสดการสงคม Friedlander (1963, p. 16) กลาวถง สวสดการสงคม หมายถง นโยบาย

ผลประโยชนและบรการ ซงจะท าใหการจดบรการตางๆ ด าเนนไปอยางแนนอน เพอใหตรงหรอสอดคลองกบความตองการของสงคม เปนบรการพนฐานในการจดสวสดการสงคม

Encyclopedia of Social Work (1971, p. 1446, อางถงใน วนทนย วาสกะสน, สรางครตน วศนารมณ และ กตพฒน นนทปทมะดลย, 2547, น. 1) ใหนยามวา “สวสดการสงคม” หมายถง กจกรรมตางๆ ทจดตงขนโดยหนวยงานทงของรฐบาลและอาสาสมคร เพอมงปองกนและขจดปญหาสงคม หรอปรบปรงความเปนอยทดของบคคล กลม และชมชน กจกรรมดงกลาวน ใชบคลากรนกวชาชพทเกยวของอยางมากมาย อาท แพทย พยาบาล นกกฎหมาย นกการศกษา วศวกร นกบรหาร นกสงคมสงเคราะห ตลอดจนผชวยนกวชาชพในสาขาตางๆ (Paraprofessional)

จอหน เทอรเนอร (Turner, 1974, p. 19, อางถงใน วนทนย วาสกะสน, สรางครตน วศนารมณ และ กตพฒน นนทปทมะดลย, 2547, น. 1) ใหนยามค าวา “สวสดการสงคม” วาเปนความพยายามสงเสรมใหประชาชนมมาตรฐานความเปนอยขนพนฐานทมนคง โดยครอบคลมการบรการกบบคคลและชมชนในลกษณะการพฒนาสงคม และการเสรมสรางใหบคคลสามารถเผชญกบสภาพปญหาทางรางกาย จตใจ เศรษฐกจและสงคม ตลอดจนการพยายามขจดสภาวะทพงตนเองไมไดของประชาชนใหหมดไป

Friedlander and Apte, (1980, p. 4, อางถงใน วนทนย วาสกะสน, สรางครตน วศนารมณ และ กตพฒน นนทปทมะดลย, 2547, น. 1) อธบายวา “สวสดการสงคม” เปนระเบยบ นโยบายผลประโยชน และบรการ ซงจะท าใหการด าเนนการจดบรการตางๆ เปนไป โดยสอดคลองกบความตองการของสงคม เปนทยอมรบกนวา สวสดการสงคมเปนบรการพนฐาน ทมความส าคญ ท าใหเกดการเปลยนแปลงทรวดเรวและถาวร เปลยนแปลงจากสภาวะทเคยยากล าบากไปสสงทคาดหวงวาดกวารวมไปถงความอดมสมบรณในทสด

กรมประชาสงเคราะห กองวชาการ (2538, น. 40, อางถงใน ชรนทร ขวญทอง, 2545) ไดอธบายเกยวกบ สวสดการสงคมวา หมายถง กจกรรมทจดไวอยางเปนระเบยบในอนทจะชวยเหลอเจอจนบคคลและสภาวะแวดลอมของเขาโดยใชเทคนคและวธการตางๆ เขาชวยใหบคคล กลม และชมชน บรรลความตองการ สามารถแกปญหาปรบตวใหอยในสงคมไดอยางปกตสข ตลอดจนปฏบตภารกจตางๆ จนท าใหฐานะทางเศรษฐกจและสงคมดขนกวาเดม สวสดการสงคมเปนความชวยเหลอทเออใหผออนแอหรอดอยโอกาสทางสงคมชวยเหลอตนเองได งานสวสดการสงคม เปนภารกจทมงสนองความตองการประเภทตางๆ ประกอบดวย ความตองการของบคคลธรรมดา

27

ความตองการของบคคลทมปญหา ขอบเขตการบรการตามหลกการสวสดการสงคมสากล บคคลท ถอวาเปนผรบบรการมหลายประเภท ไดแก เดก สตร หวหนาครอบครว คนชราไรญาตขาดมตร คนพการทงรางกายและจตใจทกประเภท ผประสบภยพบต ผ พนโทษไรญาต ผ ท เคยปวยเปน โรคเร อนและหายแลว แตสงคมรงเกยจ ครอบครว ผถกตองโทษ ผมความคบแคนทางอารมณ ทฆาตวตายแตยงไมตาย ผทตดยาเสพตดเกอบทงครอบครว ผทไมมทอยอาศยหรออยอยางขดสน เชน แหลงเสอมโทรม ชนกลมนอย ผอพยพมาจากประเทศอน ผลภย ลกษณะของบรการเปน การชวยเหลอจนเจอทางสงคม โปรแกรมสขภาพอนามยตางๆ รวมไปถงโปรแกรมทกประเภททไมใชบรการทางการแพทยของเอกชน การใหบรการการศกษาของภาครฐ กจกรรมดานอาคารสงเคราะหของรฐทกประเภท เปนตน

จากความหมายทกลาวมาสรปไดวา สวสดการสงคมเปนกจกรรมทจดไว อยางเปนระเบยบในอนทจะชวยเหลอจนเจอบคคลและสภาวะแวดลอมของเขาโดยใชเทคนคและวธการตางๆ เขาชวยใหบคคล กลม และชมชน บรรลความตองการ สามารถแกไขปญหา ปรบตวใหอยในสงคมไดอยางปกตสข ตลอดจนปฏบตภารกจตางๆ จนท าใหฐานะทางเศรษฐกจและสงคมดขนกวาเดม

2.3.2 จดมงหมายของงานสวสดการสงคม งานสวสดการสงคมเปนภารกจทมงสนองความตองการประเภทตางๆ ดงน

1) ความตองการของบคคลธรรมดา ประกอบดวย ความตองการดานรางกาย จตใจ อารมณและสงคม ตามท Maslow (1954, pp. 81-82, อางถงใน ศรเรอน แกวกงวาล, 2539, น. 104) กลาววา พนฐานความตองการของมนษย คอความตองการดานรางกาย อนไดแก ปจจยส คอ อาหาร ทอยอาศย เครองนงหม และยารกษาโรค ความตองการความปลอดภย ความตองการความรก หรอการไดรบการยกยองนบถอ และความตองการทจะเปนทกอยางตามทบคคลจะท าใหได เปนการใชพลงความสามารถของเขาอยางเตมท

2) ความตองการของมนษยทมปญหา ไดแก 2.1 บคคลทไรความสามารถ ไมสามารถชวยเหลอตนเองได เชน คนพการดาน

รางกายและจตใจ เปนตน 2.2 บคคลทขาดการเตรยมตวหรอโอกาสทางสงคม คอ ผทมความสามารถ

แตไมมการเตรยมตว เชน ผไมรหนงสอ ไมมการศกษา ขาดการเรยนรทเกยวกบพฤตกรรมทางสงคมและการด ารงชวตในสงคม ความตองการเชนน เกดจากการปรบตวไมทนกบการเปลยนแปลงของสงคม

2.3 บคคลทเปนเหยอภยพบตตางๆ ไดแก บคคลธรรมดาทประสบภยพบตหรออยในภาวะฉกเฉน เชน ภยธรรมชาต เปนตน

2.4 บคคลทประสบภาวะวกฤตในชวตทเกดจากระบบโครงสรางของสงคม ไดแก การขาดแคลนทอยอาศย การแบงแยกเชอชาตและความแตกตางระหวางชนชน เปนตน

28

2.3.3 ฐานคดของการคมครองคนไรทพงในประเทศไทย นโยบายการคมครองคนไรทพงทผานมา รวมถง พ.ร.บ. การคมครองคนไรทพง

พดถงการท างานกบคนไรทพงอยใน 3 ลกษณะ คอ “มทพง พงตนเองได เปนทพงของผอนได” คอระบบการคมครองคนไรทพง ตองชวยใหคนไรทพงมทพง ไดรบการบรการและสทธขนพนฐานตางๆ ทเหมาะสม และชวยใหเขาสามารถพงพาตนเองได อกทงไดรบการฟนฟและพฒนาจนกลายเปน คนปกตทสามารถเปนทพงใหผอนไดดวย

การทประเทศไทยใหความส าคญกบการคมครองคนไรทพง มงไปท ตวบคคล ท าใหมขอด คอ ชวยใหผปฏบตงานทราบวาตนตองปฏบตงานกบคนในกลมใดบาง เปนการให ความเคารพตอบคคลเหลานน ในฐานะทเปนมนษยทมศกดศรและคณคาในตวเอง แตอยางไรกตาม ในการปฏบตงานกบบคคลทมปญหาความเดอดรอนทเปนกลมเปาหมายคนไรทพง สงทผปฏบตตระหนกอยเสมอ คอ การใหความส าคญกบคณคาภายในของบคคลนน คอ ศกดศรความเปนมนษย

นอกจากน ฐานคดการคมครองคนไรทพงของประเทศไทยยงเนนทตวระบบ คอ สามารถท าสงใดกได เชน การจดสวสดการสงคม สามารถจดในรปแบบใดกได เปนตน และงาน คนไรท พงเปนงานทมขอบเขตกวางสามารถท างานไดทงในเชงรกและเชงรบ และมหนวยงาน ทเกยวของหลากหลายทงทางตรงและทางออมทคอยสนบสนน ดงนนสงทส าคญ คอ การออกแบบกระบวนการในการปฏบตงานและการบรหารจดการ เพอชวยเหลอคมครองคนไรทพงใหเขากลายเปนผทมทพง และสามารถพงตนเองไดในระยะยาว

กรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคง ของมนษย มการใหบรการแกคนขอทานและคนไรทพงใน 2 ลกษณะ ไดแก

1. ใหการอปการะในสถานคมครองคนไรทพงทง 11 แหง ใน 8 จงหวด คอ จงหวดปทมธาน พษณโลก เพชรบร นครราชสมา สระบร ประจวบครขนธ ศรสะเกษ นครศรธรรมราช นนทบร และเชยงใหม

2. ใหค าแนะน าดานบรการ และการชวยเหลอจากหนวยส ารวจและชวยเหลอ คนไรทพง

การใหความชวยเหลอในลกษณะดงกลาว เปนการใหความชวยเหลอเพยงเพอบรรเทาปญหาเฉพาะหนาเทานน รฐและสงคมยงขาดมาตรการรองรบและตดตามผลในระยะยาว เปนผลใหบคคลเรรอนไรทพงเหลาน งายทจะกลบไปสวงจรเดมเมอการไดรบการบรการชวยเหลอจากรฐสนสดลง และทผานมาเรายงไมมการศกษาเพอท าความเขาใจถงชวตของคนเรรอนไรท พง อยางจรงจงและสมบรณมากอน การขาดการศกษาเพอท าความเขาใจชวตของบคคลเหลาน อยางเปนรปธรรม ท าใหสงคมมภาพประทบทมองวากลมบคคลเหลาน เปนส งแปลกปลอมของสงคม นาหวาดระแวง และสมควรจะถกก าจดใหหมดไปจากสงคม ทงทในความเปนจรงแลวสาเหตหลก

29

ทผลกดนใหบคคลเหลานตองกลายสภาพมาเปนคนไรทพง ลวนเปนผลสบเนองมาจากความเปราะบาง ของสถาบนครอบครว การขาดการสนบสนนจากเครอญาต ปญหากระทบจากภาวะสงคมและเศรษฐกจรอบตว การประสบกบปญหาภาวะวกฤตในชวต เชนการตองเปนผตกงานเรอรง การเปน ผพนโทษจากการกระท าความผด หรอแมแตการสมครใจทจะเปนคนเรรอน ไรทพงเอง ฯลฯ สาเหตเหลาน ลวนแลวแตเปนเหตผลกดนใหบคคลปกตตองกลายสภาพเปนคนไรท พงในทสด

นอกจากนแลวในสภาพความเปนจรง คนเรรอนบางสวนนนมไดพอใจในการบรการสวสดการของรฐ โดยอางวา การจดการในสาถนสงเคราะหคนไรทพงไมไดจงใจใหพวกเขาอยาก พกอาศยในสถานทดงกลาว ท าใหเขากลบออกมาขางนอก หรอกลบไปอยทสนามหลวงตามเดม (ศกดชย เลศพานชพนธ และคณะ, 2550, น. 45)

ปจจบนคนเรรอน ขอทานและคนไรทพงมจ านวนเพมมากขน บางคนไมสามารถกลบไปใชชวตในสงคมภายนอกเนองจากปญหาบางประการ เชน ขาดญาตพนองทจะอปการะเลยงด ความพการทพพลภาพ มปญหาทางจต เจบปวยเรอรง ชราภาพ ฯลฯ จ าเปนตองเขารบการสงเคราะห ในสถานสงเคราะห จงตองสอดคลองกบหลกสทธมนษยชน และบทบญญตแหงรฐธรรมนญ ตลอดจนอยบนพนฐานแหงศกดศร และคณคาความเปนมนษยเพอใหคนเรรอน ขอทานและคนไรทพงไดรบการพฒนาอยางเตมศกยภาพและสามารถพงตนเองไดในทสด

2.4 งานวจยทเกยวของ

ในการศกษารวบรวมวรรณกรรมทเกยวของ ในเรอง “ความร ความเขาใจ และ ความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง: กรณศกษาประชาชนในชมชนบานต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน” รวมถงระบบการจดบรการส าหรบคนไรบาน คนไรทพง ผศกษาไดท าการศกษาถงผลงานวจยทเกยวของ เพอน ามาใชอางองและเปนแนวทางในการสรางกรอบแนวคดในการวจยในการศกษา ซงสามารถสรปเปนประเดน ไดดงน

2.4.1 ความร ความเขาใจ ความคดเหนเกยวกบคนไรทพง ในการศกษาผลงานวจยทเกยวของในเรองของผปฏบตงาน จากการวจยของ

ธนอร จนทรอน (2552) ไดท าการศกษาวจย เรอง “ความร ความคดเหนและการบรหารจดการบรการแกคนไรท พง สถานสงเคราะหคนไรท พง ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล สงกด กรมพฒนาสงคมและสวสดการ” ผลการศกษา พบวา เจาหนาทมความรความเขาใจมความร ความเขาใจในความหมายของคนไรทพง และมเปาหมายการท างานทตองการจะชวยเหลอคนไรทพง เพอใหสามารถด ารงชวตอย ไดและมความเชอวาการใหบรการสวสดการคนไรท พงสามารถ

30

วดความส าเรจไดจรงและเปนงานทท าใหสงคมนาอยมากขน และเจาหนาทมความคดเหนดวยกบ การใหบรการทางดานปจจยสตอผ รบบรการในสถานสงเคราะหมากทสด อกท งยงเหนวา เมอผรบบรการบางรายทไมมหลกฐานประจ าตวควรมการจดท าทะเบยนประวตไวเปนหลกฐาน และ ผศกษายงมขอเสนอแนะเพอการใหบรการแกคนไรทพง วากรมพฒนาสงคมและสวสดการควรม การจดเพมบคลากรเฉพาะดานเพอใหสอดคลองกบมาตรฐานการใหบรการแกคนไรท พง และ สถานสงเคราะหควรเปดโครงการน ารองใหสมาชกในชมชนใกลเคยงใหเขามามสวนรวมในกจกรรมตางๆ เชน วนขนปใหม วนสงกรานต เปนตน และในการใหบรการแกคนไรท พงบคลากรควรม การปรบทศนคตในการใหบรการ เพอเปนการใหบรการทสงมอบความพงพอใจตอผรบบรการ ซงมความสอดคลองกบผลงานวจยของ อทยวรรณ สถานานนท (2539) ไดท าการศกษาวจยเรอง “ปจจยทเออตอการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพของบคคลไรทพงในหนวยงานดานสวสดการคนไรทพง กรมประชาสงเคราะห” ผลการศกษา พบวา ปจจยทเออตอการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพ ควรจะประกอบดวย บคลากรทมความร ความสามารถ มทศนคตทดตอกระบวนการฟนฟสมรรถภาพ ทางอาชพและมสภาพแวดลอมในการด าเนนงานทด สวนในเรองทศนคตประชากรมทศนคตท ดตอกระบวนการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพและหนวยงานดานสวสดการคนไรทพงแตมทศนคตไมดตอ คนไรทพง

2.4.2 ระบบการจดบรการสาหรบคนไรบาน คนไรทพง

การศกษาวจยทเกยวของกบระบบการจดบรการส าหรบคนไรบาน คนไรท พง ธนกร ยทธพลนาว (2553) ไดท าการศกษาวจย เรอง “การพฒนาระบบบรการส าหรบคนไรบาน : ศกษากรณกาใหบรการของมลนธพฒนาทอยอาศย พบวา คนไรบานสวนใหญเปนเพศชาย โดยสาเหตทออกจากบานสวนใหญ คอ ออกมาเพอท างาน และคนไรบานสวนใหญมความตองการดานอปโภคบรโภคมากทสด จะเหนไดวาคนไรบานค านงถงเรองของอาหารและน าดมมาก และมการความตองการดานการพฒนาศกยภาพดานการงานอาชพนอยทสด เพราะคนไรบานสวนใหญมความคดเหนวา เขาสามารถหารายไดจากอาชพทเขาประกอบไดอยแลว เชน การเกบของเกา รบจางกอสราง เปนตน และยงไดท าการศกษาการด าเนนงานในการใหบรการแกคนไรบาน ทอาศยอยภายในศนยและภายนอกศนย โดยพบวา การใหบรการคนไรท บานท เขามาพกอาศยอย ในศนยจะเปนการเนนเรอง การพฒนาศกยภาพตนเองเพอใหเขาเหลานน สามารถกลบไปใชชวตไดเหมอนคนปกตทวไป และไดฝกใหคนไรบานไดฝกในการอยรวมกบผอน ซงการบรการภายในศนยประกอบดวย 1) การพฒนาคณภาพชวตของคนไรบาน การบรการปจจย 4 บรการฝกอาชพ จดหางาน การใหค าปรกษา การเสรมพลง ซงการจดบรการเหลานเพอเปนการฟนฟศกยภาพคนไรบานใหสามารถพงพาตนเอง และสามารถกลบคนสครอบครวและชมชน ได 2) การพฒนาศกยภาพดานอาชพ 3) การพฒนาดาน ทพกอาศย เพอเปนการแกไขปญหาทพกอาศยในระยะยาว โดยการใหบรการภายในศนย พบวา

31

คนไรบานมความกระตอรอรนทจะดแลตนเองมากขน และการด าเนนการใหบรการนอกศนย เปนการพฒนาศกยภาพของคนไรบานเพอใหวถชวตของเขาดขน โดยการบรการภายนอกศนย ม 1) ออกส ารวจ เพอใหคนไรบานรจกศนยและเขาถงบรการไดมากขน 2) จดงานพบปะคนไรบาน เพอส ารวจเกบขอมลและสรางความสมพนธกบคนไรบาน ซงมความสอดคลองกบผลการศกษาของ ฐาปนย ศรสมบรณ (2552) ไดท าการศกษา เรอง “การปรบองคกรเพอมงสมาตรฐาน การจดบรการส าหรบคนไรทพง” สามารถสรปผลแบงออกเปน 4 ดาน ไดแก 1) ดานวสยทศน พบวา องคกรยงขาดความชดเจนดานวสยทศน เนองจากสถานสงเคราะหไมมวสยทศนเปนของตนเองยงตองใชของสวนกลาง ซงสถานสงเคราะหควรจะก าหนดวสยทศนของตนเองทมความชดเจนและงายตอความเขาใจของเจาหนาททกระดบ 2) ดานโครงสรางการบรหาร มการแบงหนาทความรบผดชอบของผปฏบตงานไมตรงตามสายงาน การปฏบตงานไมตรงกบต าแหนง และผปฏบตงานตองปฏบตงานหลายดาน ท าใหการบรหารงานยงขาดความเปนระบบ 3) ดานบคลากร จ านวนบคลากรใน สถานสงเคราะหไมเพยงพอตอการใหบรการ โดยเฉพาะบคลากรวชาชพ เชน นกสงคมสงเคราะห นกจตวทยา พยาบาล นกกายภาพบ าบด ครฝกอาชพ เปนตน ซงควรมการจดสรรบคลากรท ขาดแคลนเพม 4) ดานงบประมาณ ทงดานการจดบรการส าหรบผใชบรการและการบรหารจดการสถานสงเคราะหยงไมมความเพยงพอ อกทงไดศกษาผลงานวจย จากการวจยของ บญเลศ วเศษปรชา (2546) ไดท าการศกษาวจยเรอง “เปดพรมแดน โลกของคนไรบาน” ซงผลงานวจยเปนการสะทอนชวตของคนอกกลมหนงทไมมบาน เรรอนตามขางถนน พวกคนเหลานมวถชวตและความเปนอยอยางไร และเปนการเปดโลกแหงใหมใหผอานไดรจกและเขาใจชวตของคนไรบานทเราไมรจกและเพราะความไมร จกไมเขาใจจงรงเกยจและหวาดกลว เรยกพวกเขาวา คนเรรอน คนจรจด ไมม หวนอนปลายเทาและหวาดระแวงไมอยากเขาใกล เพราะเกรงวาคนเหลานจะท าอนตราย และสงคมไทยตองยอมรบเนองจากคนไรบานไมมโอกาสเขาถงสวสดการสงคมจากรฐ ซงมความสอดคลองกบผลงานการศกษาของ ชชวาล มณฑาทพยกล (2556) เรอง “โครงการศนยชวยเหลอคนไรบาน” เปนโครงการทท าหนาทระหวางการท างานของรฐบาลและคนไรทบาน ในการใหความชวยเหลอ คนไรบาน โดยสงเสรมทางดานสวสดการขนพนฐานของมนษย ไดแก ดานอาหาร สขภาพอนามย รวมไปถงทพกอาศย และสนบสนนการสรางอาชพของคนไรทบาน โดยวตถประสงคของโครงการ คอ สนบสนนใหกลมคนไรทบาน ทเขารบบรการในโครงการ สามารถกลบไปใชชวตปกตในสงคมได โดยโครงการเปนเสมอนพนทในการสรางโอกาสใหค าแนะน า บ าบดจตใจและพฒนาคณภาพชวต ซงมความสอดคลองกบงานวจยของ วราล ธมวสทธวรากร (2551) ไดท าการศกษาวจยเรอง “ศนยพฒนาอาชพส าหรบคนไรบาน” ผลการศกษา พบวา การแกปญหาใหคนเรรอน ทงดานความเปนอย โดยการสรางโครงการลกษณะสงเสรมการฝกอาชพ ตามหลกสตรทรองรบของรฐบาล เพอใหเกดการหารายไดพอทจะเลยงตนอยไดและดานการออกแบบเพอใหเขากบลกษณะการอยอาศยทมลกษณะความเปนชวคราว ไมใหผใชโครงการยดตดกบพนท เพอตอบสนองความเปนอยชวคราว

32

2.4.3 งานวจยทเกยวกบกฎหมายการคมครองคนไรทพง การศกษาเกยวกบการคมครองคนไรทพง ไดท าการศกษาผลงานวจยของ เหมพรรษ

บญยอยหยด และ เพมศกด มกราภรมย (2553) ไดท าการศกษาเรอง “สทธมนษยชนกบกระบวนการตอสของคนไรบานในเขตพระนคร” จากการศกษากระบวนการตอสของคนไรบานสามารถสะทอนถงความหลากหลายของมนษยทงดานครอบครว ชมชน สงแวดลอมและการด าเนนชวตของคนไรบาน และสงทตองค านงถงสทธของความเปนพลเมองของคนไรบานทเสมอภาคกบพลเมองอนๆ โดยมอบสทธขนพนฐานและสทธทางการเมอง โดยตองมการแกปญหา สงเสรมและพฒนาสทธดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรมในขนตน เนองจากพวกเขาเหลานขาดโอกาสทส าคญตอการด ารงชวตของมนษย และการแกไขปญหาเศรษฐกจอยางมประสทธภาพ ตองมการสงเสรมสทธพลเมองและสทธทาง การเมองแกคนไรบานใหพวกเขาไดมามสวนรวมในการพฒนาชวตอยางตรงความตองการมากกวา การชวยเหลอจากรฐ เพอการแกปญหาใหจดสมดลระหวางปจเจกบคคลและสวนรวม เพอรกษาสทธของกนและกนอยางสนตสข ควรใหความส าคญกบศกดความเปนมนษยและการมศกยภาพเทาเทยมกนของทกคน และปรบเปลยนคานยมทลดทอนคณคาความเปนมนษย เพอเพมโอกาสและพนท ทางสงคมแกกลมคนไรบาน ซงมความสอดคลองกบผลงานวจยของ นาวก ตะนะค (2557) เรอง “ปญหาการบงคบใชพระราชบญญตควบคมการขอทาน พ.ศ. 2484” พบวา การจดการแกไขปญหาคนขอทานในประเทศไทย ควรมงเนนมาตรการสงเคราะหคนขอทาน ตงแตกระบวนการพจารณา รบคนขอทานเขารบการสงเคราะหควรไดรบการตรวจสอบวนจฉยโดยคณะกรรมการ ทประกอบดวยบคคลทมความเกยวของและช านาญในดานตางๆ ไดแก นกสงคมสงเคราะห เจาหนาทจาก สถานสงเคราะห สถานฝกอาชพ หรอสถานบ าบด แพทยกรณทคนขอทานประสบปญหาสขภาพกายหรอสขภาพจต นกกฎหมายและบคคลอนทเกยวของเพมเตมเพอรวมกนตรวจสอบและมความเหนใหคนขอทานเขารบการชวยเหลอในรปแบบทเหมาะสม พรอมทงก าหนดระยะเวลาส าหรบเขารบ การสงเคราะหทชดเจน เพอใหมการตดตามประเมนผลการชวยเหลออยางตอเนอง จนสามารถท าใหคนเหลานนสามารถพงพาตนเองไดในทสด

กลาวโดยสรป คอ ปญหาคนขอทานและคนไรทพง เปนปญหาทมอยมายาวนานในสงคมไทย และมแนวโนมวาคนขอทานและคนไรทพงจะมจ านวนเพมมากขน คนขอทาน คนไรทพง และคนเรรอนเปนกลมคนดอยโอกาสกลมหนง ทยงคงตองการการชวยเหลอเปนอยางมาก เนองจาก บคคลกลมน สวนใหญเปนกลมบคคลทรฐมความเชอวา ไมสามารถเพงตนเองได รฐจงไดก าหนดมาตรการในการปองกนและแกไขปญหาคนขอทาน คนไรทพง คนเรรอน ขนตามแนวนโยบายของรฐทตองคมครองสทธและเสรภาพของบคคล จดการศกษา การสาธารณสข การจดหางานและคมครองแรงงาน รวมทงการประกนสงคม การสงเคราะหคนชรา ผยากไร ผพการหรอผทพพลภาพ และผดอยโอกาสอนๆ เพอใหประชาชนมคณภาพชวตทดในสงคม ตลอดจนสงเสรมความเปนบกแผน

33

มนคงของสถาบนครอบครว โดยเฉพาะอยางยงคนขอทานอนเปนบคคลผประสบปญหาความทกขยากในการด ารงชวตสมควรไดรบการชวยเหลออยางเรงดวน เพอใหเขาสามารถพนวกฤตของชวตไปได 2.5 กรอบแนวคดในการศกษา

ปจจยสวนบคคล - เพศ - อาย - สถานภาพ - ระดบการศกษา - อาชพ - รายได - ภมล าเนาเดม - ระยะเวลาทอาศยอย

การคมครองคนไรทพง - ความร ความเขาใจ เกยวกบการจดสวสดการแกคนไรทพง - ความคดเหนของประชาชนในชมชน ตอการคมครองคนไรทพง

34

บทท 3 ระเบยบวธการศกษา

3.1 วธการศกษา

การศกษาครงนใชวธการศกษาเชงส ารวจ (Survey Research) โดยมวธการศกษาดงน 1. การศกษาจากเอกสาร (Document Study) โดยศกษาจากเอกสาร หนงสอ

บทความ วทยานพนธ และผลงานวจยตางๆ ทเกยวของ เพอน ามาเปนกรอบแนวคดในการศกษาและใชเปนขอมลอางองพนฐาน

2. การศกษาขอมลจากภาคสนาม (Field Study) โดยการใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจากประชาชนทวไปทอาศยอยในต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน เกยวกบการคมครองคนไรทพง

3. ประมวลผลทไดจากการศกษาเอกสาร และงานวจยทเกยวของ มาสรางแบบสอบถามเพอใชเปนเครองมอในการศกษาเชงส ารวจครงน

4. น าแบบสอบถามไปตรวจสอบคาความเชอถอได (Reliability) และทดสอบความเทยงตรง (Validity)

5. ปรบปรงแบบสอบถามและน าแบบสอบถามทปรบปรงแลวไปเกบขอมลจาก กลมตวอยาง

6. ด าเนนการวจย 7. วเคราะหขอมล สรปผล

3.2 ประชากรทใชในการศกษา

ประชาชนทวไปทอาศยบรเวณทตงของศนยคมครองคนไรทพงจงหวดนาน ในต าบล ผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน

35

ตารางท 3.1 ขอมลประชากร ต าบลผาสงห อ าเภอเมองนาน จงหวดนานณ วนท 16 มถนายน 2558

3.3 กลมตวอยางทใชในการศกษา

กลมตวอยางทใชในการศกษา คอ ประชาชนทวไปทอาศยบรเวณทตงของศนยคมครองคนไรทพงจงหวดนาน ในต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน โดยก าหนดคณสมบต ดงน

1. เปนบคคลในครอบครว 1 คนตอ 1 ครวเรอน 2. เปนผมอายตงแต 18 ปขนไป 3. ยนดและใหความรวมมอในการศกษา กลมตวอยางใชสตรการค านวณขนาดกลมตวอยางตามวธของทาโร ยามาเน (Taro

Yamane) ทคาความคลาดเคลอน 0.1 (ระดบความเชอมน 90%) ดงน n = N

1 + N(e)2

เมอ n คอ ขนาดของกลมตวอยาง N คอ ขนาดของประชากรทใชในการวจย E คอ คาเปอรเซนตความคลาดเคลอนจากการสมตวอยางซงใน

งานวจยก าหนดใหมความคลาดเคลอนไดรอยละ 10 หรอ 0.1

หมบาน หมท จ านวนครวเรอน จ านวนประชากรทมอายมากกวา 18 ปขนไป

ผาตบ 1 335 544 หวยสมปอย 2 418 459 ผาสงห 4 319 734 ทงเศรษฐ 5 604 838 มงคลนมต 6 511 789 ผาตบ 7 178 461

รวม 2,365 3,825

36

ดงนน ขนาดของกลมตวอยาง n = 3,825 1 + 3,825 (0.1)2

n = 3,825

40.25

n = 95.03

ทงน เพอใหเกดความสะดวกแกการค านวณ และตวอยางทได จากการค านวณ ขนาดของกลมตวอยางไดท 95.03 ผศกษาขอเพมจ านวนกลมตวอยางจากการค านวณท 95.03 เปน 120 คน เพอทจะไดขอมลประชากรไดสมบรณยงขน) ทงหมด 6 หมบาน รวมเปนทงสน 120 คน โดยใชวธการเลอกสมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental Sampling)

3.4 เครองมอทใชในการศกษา

ในการศกษาครงน ผศกษาใชแบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบทศนคต ความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง ในพนทต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน โดยลกษณะแบบสอบถามเปนแบบสอบถามปลายปด (Closed-ended Form) และแบบสอบถามแบบปลายเปด (Open-ended Form) แบงออกเปน 4 ตอน ดงน

ตอนท 1 เปนการศกษาขอมลพนฐานทวไป ซงเปนขอมลทวไปลกษณะเนอหาประกอบดวย ขอมลสวนตวทวไป ไดแก เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา อาชพ รายไดเฉลย ภมล าเนาเดม และระยะเวลาทอาศยอย ลกษณะเปนแบบตรวจรายการ (Checklist) และเตมขอความ จ านวน 3 ขอ ซงเปนลกษณะใหเขยนตอบ

ตอนท 2 เปนการศกษาความร ความเขาใจ ตอการคมครองคนไรทพง เนอหาเฉพาะประเดน มขอค าถามทงหมด 32 ขอ โดยลกษณะแบบสอบถามใหผตอบค าถามเลอกตอบในลกษณะประเมนคา เปน 3 ระดบ คอ ใช ไมใช และไมแนใจ มเกณฑการใหคะแนนแบงออกเปน 2 ชวง คอ

ตอบใช = 1 คะแนน ตอบไมใช = 0 คะแนน ตอบไมแนใจ = 0 คะแนน

37

ค าตอบแบบสอบถาม - ความรความเขาใจตอความหมายคนไรทพงและคนขอทาน

ขอท 1, 2, 3, 4, 5, 8 ตอบใช ให 1 คะแนน ตอบไมใช, ไมแนใจ ให 0 คะแนน

ขอท 6 , 7 ตอบใช ให 0 คะแนน ตอบไมใช, ไมแนใจ ให 1 คะแนน

- ความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายคนไรทพงและคนขอทาน ขอท 1, 2, 3, 8 ตอบใช ให 1 คะแนน

ตอบไมใช, ไมแนใจ ให 0 คะแนน ขอท 4, 5, 6, 7 ตอบใช ให 0 คะแนน

ตอบไมใช, ไมแนใจ ให 1 คะแนน - ความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง

ขอท 1 ถง 8 ตอบใช ให 1 คะแนน ตอบไมใช, ไมแนใจ ให 0 คะแนน

- ความรความเขาใจตอศนยคมครองคนไรทพง ขอท 4, 5, 6, 7, 8 ตอบใช ให 1 คะแนน

ตอบไมใช, ไมแนใจ ให 0 คะแนน ขอท 1, 2, 3 ตอบใช ให 0 คะแนน

ตอบไมใช, ไมแนใจ ให 1 คะแนน ซงก าหนดไว 3 ระดบ ดงน คะแนน 0-10 หมายถง ความร ความเขาใจระดบนอย คะแนน 11-21 หมายถง ความร ความเขาใจระดบปานกลาง คะแนนเฉลย 22-32 หมายถง ความร ความเขาใจระดบมาก

ตอนท 3 แบบสอบถามความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง มเนอหาเฉพาะประเดน ไดแก ความเหมาะสม ความตองการจ าเปนทตองมการคมครองคนไรทพง รปแบบการคมครองคนไรทพง บรการทจดใหแกคนไรทพง และการสงเสรมการมสวนรวมของชมชนตอ การคมครองคนไรทพง ลกษณะของขอค าถามเปนแบบใหเลอกตอบในลกษณะประเมนคาเปน 5 ระดบ ซงปรบมาจากมาตรวดแบบ Rating Scale โดยใชมาตรวดแบบ Likert Scale 5 ระดบ จากมาตรวดของ RenisLikert ซงก าหนดไว 5 ระดบ ดงน

38

ระดบความคดเหนมากทสด ให 5 คะแนน ระดบความคดเหนมาก ให 4 คะแนน ระดบความคดเหนปานกลาง ให 3 คะแนน ระดบความคดเหนนอย ให 2 คะแนน ระดบความคดเหนนอยทสด ให 1 คะแนน การแปลความหมายคะแนนไดก าหนดความหมายของคาเฉลยของค าตอบตาม

แนวคดของ บญชม ศรสะอาด และ บญสง นลแกว (2534) ดงน คาเฉลย 4.51-5.00 หมายถง มความคดเหนอยในระดบมากทสด คาเฉลย 3.51-4.50 หมายถง มความคดเหนอยในระดบมาก คาเฉลย 2.51-3.50 หมายถง มความคดเหนอยในระดบปานกลาง คาเฉลย 1.51-2.50 หมายถง มความคดเหนอยในระดบนอย คาเฉลย 1.00-1.50 หมายถง มความคดเหนอยในระดบนอยทสด

ตอนท 4 แบบแสดงความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตมเปนแบบสอบถามปลายเปดใหแสดงความคดเหนอยางอสระ ซงเปนค าถามปลายเปด จ านวน 3 ขอ 3.5 การตรวจสอบความเชอถอได (Reliability) ของแบบสอบถาม

การทดสอบหาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม จ านวน 30 ชด ดวยวธ การหาความสอดคลองภายใน (Internal Consistency Method) โดยการหาคาสมประสทธ อลฟาของคอนบราท (Cronbach’s alpha Coefficient) ใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถต SPSS ซงสามารถวเคราะหความเชอถอได ของแบบสอบถาม ดงน เทากบ 0.76 ไดผลสรปวา แบบสอบถามเชอถอได (มากกวา 0.80)

ตอนท 2 ความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง สามารถหาความเชอมนของแบบสอบถามไดเทากบ .925 ไดผลสรปวาแบบสอบถามเชอถอได (มากกวา 0.80)

ตอนท 3 ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง สามารถหาความเชอมนของแบบสอบถามไดเทากบ .899 ไดผลสรปวาแบบสอบถามเชอถอได (มากกวา 0.80) 3.6 การเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมล คอ สงแบบสอบถามใหกลมตวอยาง จ านวน 120 ชด ซงใน

แบบสอบถามแตละชด ไดชแจงเหตผลและความจ าเปนในการศกษา อธบายรายละเอยดในการตอบ

39

แบบสอบถามเพอใหการตอบแบบสอบถามมความครบถวนสมบรณ โดยผวจยท าการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง โดยไดรบแบบสอบถามคน จ านวน 120 ชด คดเปนรอยละ 100

3.7 การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลทไดจากการศกษา ผศกษาไดรบแบบสอบถามคนครบ จ านวน

120 ชด ไดน าแบบสอบถามมาตรวจสอบความถกตอง ความสมบรณ และความสอดคลองของค าถามทกขอทกประเดน ทกฉบบและน ามาวเคราะหขอมล โดยใชโปรแกรมส าเรจรปส าหรบการวจย ทางสงคม สถตทใชในการวเคราะห คอ สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ไดแก การแจกแจงความถและหาคารอยละ (Percentage) การหาคาความสมพนธและคาความแตกตาง (t-test, F-test) การหาคาเฉลย (Mean) การหาคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และการแสดงระดบของคะแนนเฉลย 3.8 การนาเสนอขอมล

การศกษาเรอง “ความร ความเขาใจและความคดเหนของประชาชนในชมชนตอ การคมครองคนไรทพง: กรณศกษาประชาชนทอาศยอยในชมชน ต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน” ผศกษาน าเสนอผลการศกษาโดยมงสาระส าคญจากแบบสอบถามและสรปผลการศกษาในรปแบบพรรณนา อภปราย และใชตารางประกอบการบรรยายวเคราะหคาทางสถต

40

บทท 4 ผลการศกษาและอภปรายผล

จากการวจย “การศกษาความรความเขาใจ และความคดเหนของประชาชนในชมชนตอ

การคมครองคนไรทพง: กรณศกษาประชาชนในต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน” โดยเกบขอมลประชาชนทอาศยอยในต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน จ านวน 120 คน ซงไดมการวเคราะหขอมลและไดมการน าเสนอผลการวเคราะห ตามล าดบดงน

4.1 ผลการศกษา การวจยครงน ผวจยไดแบงการน าเสนอผลการวเคราะหขอมลออกเปน 5 ตอน

ตามความมงหมายของการวจย ดงน 4.1.1 การวเคราะหเกยวกบขอมลทวไปของประชาชนทอาศยอยในต าบลผาสงห

อ าเภอเมอง จงหวดนาน จ าแนกตามเพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา อาชพ รายได ภมล าเนาเดม ระยะเวลา

4.1.2 การวเคราะหเกยวกบความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง 4.1.3 วเคราะหความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง 4.1.4 การเปรยบเทยบปจจยสวนบคคลทสงผลตอความรความเขาใจและ

ความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง 4.1.5 ความคดเหนตอแนวทางการคมครองคนไรทพง

4.2 อภปรายผลการศกษา 4.1 ผลการศกษา

4.1.1 การวเคราะหเกยวกบขอมลทวไปของประชาชนทอาศยอยในตาบลผาสงห อาเภอเมอง จงหวดนาน

ขอมลทวไปของกลมตวอยางเปนขอมลเกยวกบสถานภาพทางสงคมของ ผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา อาชพ รายได ภมล าเนาเดม ระยะเวลา

4.1.1.1 จาแนกตามเพศ อาย สามารถอธบายไดดงน ผลการศกษา พบวา ประชาชนสวนใหญเปนเพศหญง จ านวน 69 คน

และเพศชาย จ านวน 51 คน คดเปนรอยละ 57.5 และ 42.5 ตามล าดบ ในเรองของอาย พบวา

41

ประชาชน มอายระหวาง 31-45 ป มจ านวน 48 คน คดเปนรอยละ 40.0 อาย 16-30 ป มจ านวน 38 คน คดเปนรอยละ 31.7 อาย 46-60 ป มจ านวน 28 คน คดเปนรอยละ 23.3 อาย 61-75 ป มจ านวน 5 คน คดเปนรอยละ 4.2 ตามล าดบ (ตารางท 4.1) ตารางท 4.1 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามเพศ อาย

ขอมลทวไป จ านวน (n=120) รอยละ

เพศ หญง ชาย

69 51

57.5 42.5

รวม 120 100.0 อาย ต ากวา 15 ป 16-30 ป 31-45 ป 46-60 ป 61-75 ป

1 38 48 28 5

0.8 31.7 40.0 23.3 4.2

รวม 120 100.0

4.1.1.2 จาแนกตามสถานภาพ ระดบการศกษา สามารถอธบายไดดงน ผลการศกษา ดานสถานภาพ พบวา ประชาชนสวนใหญมสถานภาพสมรส

จ านวน 70 คน คดเปนรอยละ 58.3 โสด มจ านวน 44 คน คดเปนรอยละ 36.7 และหยาราง จ านวน 3 คน คดเปนรอยละ 2.5 และหมาย/คแตงงานเสยชวต จ านวน 3 คน คดเปนรอยละ 2.5 ตามล าดบ

ส าหรบระดบการศกษา พบวา สวนใหญประชาชนมระดบการศกษา ปรญญาตร จ านวน 42 คน คดเปนรอยละ 35.0 ประถมศกษาตอนปลาย มจ านวน 19 คน คดเปนรอยละ 15.8 และมธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. จ านวน 18 คน คดเปนรอยละ 15.0 ตามล าดบ (ตารางท 4.2)

42

ตารางท 4.2 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามสถานภาพ ระดบการศกษา

ขอมลทวไป จ านวน (n=120) รอยละ สถานภาพ โสด สมรส หยาราง หมาย/คแตงงานเสยชวต

44 70 3 3

36.7 58.3 2.5 2.5

รวม 120 100.0 ระดบการศกษา ไมไดเรยนหนงสอ ประถมศกษาตอนตน ประถมศกษาตอนปลาย มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. อนปรญญา/ปวส. ปรญญาตร ปรญญาโท

1 15 19 8 18 14 42 3

.8

12.5 15.8 6.7 15.0 11.7 35.0 2.5

รวม 120 100.0

4.1.1.3 จาแนกตามอาชพและรายได สามารถอธบายไดดงน ผลการศกษา ดานอาชพ พบวา สวนใหญมอาชพรบจาง มจ านวน 30 คน

คดเปนรอยละ 25.0 เกษตรกรรม มจ านวน 28 คน คดเปนรอยละ 23.3 และขาราชการ จ านวน 22 คน คดเปนรอยละ 18.3 ตามล าดบ สวนรายได พบวา สวนใหญมรายได 5,001-10,000 บาท จ านวน 52 คน คดเปนรอยละ 43.3 รายได 1,000-5,000 บาท จ านวน 34 คน คดเปนรอยละ 28.3 และรายได 10,001-15,000 บาท จ านวน 16 คน คดเปนรอยละ 13.3 ตามล าดบ (ตารางท 4.3)

43

ตารางท 4.3 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามอาชพ รายได

ขอมลทวไป จ านวน (n=120) รอยละ อาชพ ขาราชการ รฐวสาหกจ เอกชน รบจาง เกษตรกรรม คาขาย ธรกจสวนตว อนๆ

22 6 6 30 28 11 11 6

18.3 5.0 5.0 25.0 23.3 9.2 9.2 5.0

รวม 120 100.0 รายได 1,000-5,000 บาท 5,001-10,000 บาท 10,001-15,000 บาท 15,001-20,000 บาท 20,001-25,000 บาท 25,001-30,000 บาท 30,001 บาทขนไป

34 52 16 12 2 2 2

28.3 43.3 13.3 10.0 1.7 1.7 1.7

รวม 120 100.0

4.1.1.4 จาแนกตามภมลาเนาเดมและระยะเวลาทอาศยอย สามารถอธบายไดดงน ผลการศกษา พบวา ประชาชนสวนใหญมภมล าเนาอยทจงหวดนาน

จ านวน 114 คน คดเปนรอยละ 95.0 ภมล าเนากรงเทพมหานคร จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 1.7 และระยะเวลาทอาศยอยในชมชน 31-40 ป จ านวน 30 คน คดเปนรอยละ 25.0 ระยะเวลา 21-30 ป จ านวน 29 คน คดเปนรอยละ 24.2 และ ระยะเวลา 1-10 ป จ านวน 21 คน คดเปนรอยละ 17.5 ตามล าดบ (ตารางท 4.4)

44

ตารางท 4.4 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามภมล าเนาเดม ระยะเวลาทอยในชมชน

ขอมลทวไป จ านวน (n=120) รอยละ ภมลาเนาเดม นาน กรงเทพมหานคร เชยงใหม แพร เชยงราย หนองคาย

114 2 1 1 1 1

95.0 1.7 0.8 0.8 0.8 0.8

รวม 120 100.0 ระยะเวลาทอยในชมชน 1-10 ป 11-20 ป 21-30 ป 31-40 ป 41-50 ป 51-60 ป 61-70 ป

21 14 29 30 15 7 4

17.5 11.7 24.2 25.0 12.5 5.8 3.3

รวม 120 100.0

4.1.2 การวเคราะหเกยวกบความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง

4.1.2.1 ความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพงโดยรวม ผลการศกษา พบวา ประชาชนมความความร ความเขาใจตอการคมครอง

คนไรทพงโดยรวม มระดบความร ความเขาใจในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน เหนไดวาประชาชนมความร ความเขาใจ ในดาน การคมครองคนไรทพง ความหมายของคนไรทพงและคนขอทาน ศนยคมครองคนไรทพง ในระดบมาก คดเปนรอยละ 87.5, 75.0, 50.0 ยกเวนดานกฎหมายคนไรทพงและคนขอทาน ซงประชาชนมความร ความเขาใจในกฎหมายการคมครองคนไรทพง อยในระดบนอย คดเปนรอยละ 100.0 ตามล าดบ (ตารางท 4.5)

45

ตารางท 4.5 ความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง โดยรวม

ความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง

ระดบความรความเขาใจ มาก %

ปานกลาง %

นอย %

ความหมายของคนไรทพงและคนขอทาน 75.0 12.5 12.5 กฎหมายคนไรทพงและคนขอทาน - - 100.0 การคมครองคนไรทพง 87.5 12.5 - ศนยคมครองคนไรทพง 50.0 33.3 16.7

รวม 53.1 14.5 32.3

4.1.2.2 ความรความเขาใจตอความหมายของคนไรทพงและคนขอทาน ผลการศกษา พบวา ประชาชนมความร ความเขาใจตอความหมายของ

คนไรทพงและคนขอทาน มระดบความคดเหนภาพรวมอยในระดบมาก มคาคะแนนเทากบ 6 คะแนน เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ประชาชนมความร ความเขาใจถกตองในเรอง คนไรทพง คอ คนเรรอน ไมมทอยอาศยเปนหลกเปนแหลง ไมมผดแล คนไรทพง เปนบคคลทรฐตองใหความชวยเหลอ และ คนไรทพงเปนคนยากจนและไมมทอยอาศยทถกตอง คดเปนรอยละ 85.8, 77.5, 47.5 สวนความรความเขาใจทไมใช ไมแนใจ ไดแก เรองคนไรทพง เปนคนเหลอขอ ขาดศกยภาพในการด าเนนชวตและไมสามารถฟนฟได และคนไรทพงสวนใหญเปนบคคลวกลจรต (คนบา) คดเปนรอยละ 59.2, 40.0 ตามล าดบ

เมอพจารณาขอตอบถก พบวา ประชาชนตอบถก เกยวกบคนไรทพง คอ คนเรรอน ไมมทอยอาศยเปนหลกเปนแหลง ไมมผดแล มากทสด รองลงมา คอ คนไรทพง เปนบคคลทรฐตองใหความชวยเหลอ และคนไรทพงเปนคนเหลอขอ ขาดศกยภาพในการด าเนนชวตและ ไมสามารถฟนฟได คดเปนรอยละ 85.8, 77.5, 59.2 (ตามล าดบ) (ตารางท 4.6)

46

ตารางท 4.6 จ านวนรอยละของกลมตวอยางดานความรความเขาใจตอความหมายของคนไรทพงและคนขอทาน

ความร ความเขาใจตอความหมายของ คนไรทพงและคนขอทาน

ระดบความร ความเขาใจ จ านวนทงหมด (คดเปนรอยละ)

ใช ไมใช ไมแนใจ ตอบถก ตอบผด

1. คนไรทพง คอ คนเรรอน ไมมทอยอาศยเปนหลกเปนแหลง ไมมผดแล

103 (85.8)

8 (6.7)

9 (7.5)

103 (85.8)

17 (14.2)

2. คนไรทพง เปนบคคลทมศกยภาพแต ขาดโอกาสทางสงคม

69 (57.5)

33 (27.5)

18 (15.0)

69 (57.5)

51 (42.5)

3. คนไรทพง เปนบคคลทรฐตองให ความชวยเหลอ

93 (77.5)

- 27

(22.5) 93

(77.5) 27

(22.5)

4. คนไรทพง เปนคนเหลอขอ ขาดศกยภาพในการด าเนนชวตและไมสามารถฟนฟได

44 (36.7)

71 (59.2)

5 (4.2)

71 (59.2)

49 (40.8)

5. คนไรทพงเปนคนยากจนและไมม ทอยอาศย

57 (47.5)

53 (44.2)

10 (8.3)

57 (47.5)

63 (52.5)

6. คนไรทพงสวนใหญเปนบคคลวกลจรต (คนบา)

32 (26.7)

48 (40.0)

40 (33.3)

32 (26.7)

88 (73.3)

7. คนขอทาน เปนคนทเรรอนตามทสาธารณะ ไมมครอบครว

23 (19.2)

55 (45.8)

42 (35.0)

55 (45.8)

65 (54.2)

8. คนขอทานบางคนเปนคนขเกยจ ไมยอมท างานทงทสามารถท างานได

72 (60.0)

39 (32.5)

9 (7.5)

48 (40.0)

72 (60.0)

4.1.2.3 ความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมายคนไรทพงและคนขอทาน ผลการศกษา พบวา ประชาชนมความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมาย

คนไรทพงและคนขอทาน มระดบความคดเหนภาพรวมอยในระดบนอย มคาคะแนนเทากบ 0 คะแนน เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ในทกขอ ประชาชนมความรความเขาใจทไมแนใจเกยวกบกฎหมาย คนไรทพงและคนขอทาน ซงเมอพจารณาแลวประชาชนไมแนใจในกฏหมายเกยวกบ พ.ร.บ. คมครองคนไรทพง มขอก าหนดจายเบยยงชพใหกบคนไรทพง คดเปนรอยละ 67.5 คนขอทานและคนไรทพงอยภายใตกฎหมายเดยวกน คอ พระราชบญญตการคมครองคนไรทพง พ.ศ. 2557 คดเปนรอยละ 58.3

47

การเรรอน ไมมทพก หลบนอนตามทสาธารณะ ถอเปนความผดตามกฎหมายการคมครองคนไรทพง พ.ศ. 2557 คดเปนรอยละ 57.5 ตามล าดบ

เมอพจารณาขอตอบถก พบวา ประชาชนตอบถก เกยวกบการเลนดนตร ดด ส ต เปา ในทสาธารณะ ถอวาเปนความผดตาม พ.ร.บ. ควบคมการขอทาน พ.ศ. 2559 มากทสด รองลงมา คอ ใน พ.ร.บ. คมครองคนไรท พง มขอก าหนดจายเบยยงชพใหกบคนไรท พงและม การประกาศใชกฎหมายกบการคมครองคนไรทพง เมอป พ.ศ. 2557 คดเปนรอยละ 84.2, 81.7, 42.5 ตามล าดบ (ตารางท 4.7)

ตารางท 4.7 จ านวนรอยละของกลมตวอยางดานความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายคนไรทพงและคนขอทาน

ความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมาย คนไรทพงและคนขอทาน

ระดบความคดเหน จ านวนทงหมด (คดเปนรอยละ)

ใช ไมใช ไมแนใจ ตอบถก ตอบผด

1. มการประกาศใชกฎหมายกบการคมครองคนไรทพง เมอป พ.ศ. 2557

51 (42.5)

6 (5.0)

63 (52.5)

51 (42.5)

69 (57.5)

2. ประเทศไทยมกฎหมายเกยวกบคนขอทานมานานแลว

43 (35.8)

14 (11.7)

63 (52.5)

43 (35.8)

77 (64.2)

3. มการประกาศใชพระราชบญญตควบคมการขอทาน พ.ศ. 2559 ในวนท 28 กรกฎาคม 2559

45 (37.5)

9 (7.5)

66 (55.0)

45 (37.5)

75 (62.5)

4. คนขอทานและคนไรทพงอยภายใตกฎหมายเดยวกน คอ พระราชบญญตการคมครอง คนไรทพง พ.ศ. 2557

34 (28.3)

16 (13.3)

70 (58.3)

34

(28.3) 86

(71.6)

5. การเรรอน ไมมทพก หลบนอนตามทสาธารณะ ถอเปนความผดตามกฎหมายการคมครองคนไรทพง พ.ศ. 2557

31 (25.8)

20 (16.7)

69 (57.5)

31 (25.8)

89 (74.2)

6. การเลนดนตร ดด ส ต เปา ในทสาธารณะ ถอวาเปนความผดตาม พ.ร.บ.ควบคม การขอทาน พ.ศ. 2559

19 (15.8)

39 (32.5)

62 (51.7)

101 (84.2)

19 (15.8)

48

ตารางท 4.7 จ านวนรอยละของกลมตวอยางดานความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายคนไรทพงและคนขอทาน (ตอ)

ความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมาย คนไรทพงและคนขอทาน

ระดบความคดเหน จ านวนทงหมด (คดเปนรอยละ)

ใช ไมใช ไมแนใจ ตอบถก ตอบผด 7. ใน พ.ร.บ. คมครองคนไรทพง ม

ขอก าหนดจายเบยยงชพใหกบคนไรทพง 22

(18.3) 17

(14.2) 81

(67.5) 98

(81.7) 22

(18.3) 8. คนขอทาน ถอวาเปนคนทท าความผด

กฎหมายควบคมการขอทาน 39

(32.5) 24

(20.0) 57

(47.5) 39

(32.5) 81

(67.5) 4.1.2.4 ความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง ผลการศกษา พบวา ประชาชนมความร ความเขาใจตอการคมครอง

คนไรทพง โดยมระดบความคดเหนภาพรวมอยในระดบมาก มคาคะแนนเทากบ 7 คะแนน เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ประชาชนมความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพงในทกขอ ยกเวนบตรของคนไรทพงสามารถเขารบการศกษาในโรงเรยนตามสทธทพงจะไดรบ ทยงมความรความเขาใจทยงไมแนใจอย ซงประชาชนมความรความเขาใจในเรอง คนไรทพงสามารถมทอยอาศยเปนของตวเองได คดเปนรอยละ 78.3 คนไรทพงมสทธเรยกรองความเปนธรรม หากไดรบการกระท าท ไมเหมาะสม คนไรทพงมสทธไดรบการฝากอาชพตามความเหมาะสม คดเปนรอยละ 62.5 และ คนไรทพงมสทธขอเขารบบรการในศนยคมครองคนไรทพง คดเปนรอยละ 61.7 ตามล าดบ

เมอพจารณาขอตอบถก พบวา ประชาชนตอบถก เกยวกบคนไรทพง สามารถมทอยอาศยเปนของตวเองได มากทสด รองลงมา คอ คนไรทพงมสทธเรยกรองความเปนธรรม หากไดรบการกระท าท ไม เหมาะสม และคนไรท พงมสทธไดรบการฝากอาชพตามความคด เปนรอยละ 78.3, 62.5, 62.5 ตามล าดบ (ตารางท 4.8)

49

ตารางท 4.8 จ านวนรอยละของกลมตวอยางความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง

ความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง ระดบความคดเหน จ านวนทงหมด (คดเปนรอยละ)

ใช ไมใช ไมแนใจ ตอบถก ตอบผด 1. คนไรทพงมสทธเขารบการรกษาสขภาพ

ตามหลกประกนสขภาพ แตตองม เลขประจ าตวประชาชน 13 หลก

64 (53.3)

-

56 (46.7)

64 (53.3)

56 (46.7)

2. บตรของคนไรทพงสามารถเขารบการศกษาในโรงเรยนตามสทธทพง จะไดรบ

54 (45.0)

3 (2.5)

63 (52.5)

54 (45.0)

66 (55)

3. คนไรทพงและคนขอทาน สามารถสมครเขาท างานอยางคนปกตทวไปได

67 (55.8)

3 (2.5)

50 (41.7)

67 (55.8)

53 (44.2)

4. คนไรทพงมสทธขอเขารบบรการใน ศนยคมครองคนไรทพง

74 (61.7)

8 (6.7)

38 (31.7)

74 (61.7)

46 (38.4)

5. คนไรทพงสามารถมทอยอาศยเปนของตวเองได

94 (78.3)

14 (11.7)

12 (10.0)

94 (78.3)

26 (21.7)

6. คนไรทพงมสทธไดรบบรการดานปจจยส จากหนวยงานของรฐทจดให

68 (56.7)

3 (2.5)

49 (40.8)

68 (56.7)

52 (43.3)

7. คนไรทพงมสทธเรยกรองความเปนธรรม หากไดรบการกระท าทไมเหมาะสม

75 (62.5)

- 45

(37.5) 75

(62.5) 45

(37.5)

8. คนไรทพงมสทธไดรบการฝากอาชพตามความเหมาะสม

75 (62.5)

- 45

(37.5) 75

(62.5) 45

(37.5)

4.1.2.5 ความร ความเขาใจตอศนยคมครองคนไรทพง ผลการศกษา พบวา ประชาชนมความร ความเขาใจตอศนยคมครอง

คนไรทพง โดยมระดบความคดเหนภาพรวมอยในระดบปานกลาง มคาคะแนนเทากบ 4 คะแนน เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ประชาชนมความรความเขาใจตอศนยคมครองคนไรท พง ซงประชาชนมความร ความเขาใจในเรองมการจดตงศนยคมครองคนไรทพงในจงหวดของทาน

50

คดเปนรอยละ 74.2 ศนยคมครองคนไรทพงเปนหนวยงานทใหบรการดานปจจยส คดเปนรอยละ 54.2 และทานรวธการในการตดตอขอความชวยเหลอจากศนยคมครองคนไรทพง คดเปนรอยละ 53.3 ตามล าดบ

เมอพจารณาขอตอบถก พบวา ประชาชนตอบถกเกยวกบมการจดตงศนยคมครองคนไรทพงในจงหวดของทาน มากทสด รองลงมา คอ นอกจากศนยคมครองคนไรทพงแลว ยงมหนวยงานอนๆ ทใหความชวยเหลอเกยวกบคนไรทพงโดยตรงและศนยคมครองคนไรทพงเปนหนวยงานทใหบรการดานปจจยส คดเปนรอยละ 74.2, 70.0, 58.4 ตามล าดบ (ตารางท 4.9) ตารางท 4.9 จ านวนรอยละของกลมตวอยางความร ความเขาใจตอศนยคมครองคนไรทพง

ความร ความเขาใจตอศนยคมครอง คนไรทพง

ระดบความคดเหน จ านวนทงหมด (คดเปนรอยละ)

ใช ไมใช ไมแนใจ ตอบถก ตอบผด

1. ศนยคมครองคนไรทพงเปนหนวยงานทใหความชวยเหลอเกยวกบคนไรทพงโดยเฉพาะ

57 (47.5)

23 (19.2)

40 (33.3)

63 (52.5)

57 (47.5)

2. ศนยคมครองคนไรทพงเปนหนวยงานทใหบรการดานปจจยส

50 (41.6)

5 (4.2)

65 (54.2)

70 (58.4)

50 (41.6)

3. ศนยคมครองคนไรทพงเปนทฝกอาชพแกคนไรทพง

64 (53.3)

22 (18.3)

34 (28.4)

56 (46.7)

64 (53.3)

4. นอกจากใหความชวยเหลอคนไรทพงแลว ศนยคมครองคนไรทพงยงใหความชวยเหลอผประสบปญหาทางสงคมดานอนๆ ดวย เชน คนยากจน ผตดเชอเอดส

48 (40.0)

14 (11.7)

58 (48.3)

48 (40.0)

72 (60.0)

5. มการจดตงศนยคมครองคนไรทพงในจงหวดของทาน

89 (74.2)

7 (5.8)

24 (20.0)

89 (74.2)

31 (25.8)

6. นอกจากศนยคมครองคนไรทพงแลว ยงมหนวยงานอนๆ ทใหความชวยเหลอเกยวกบคนไรทพงโดยตรง

36 (30.0)

10 (8.3)

74 (61.7)

84 (70.0)

36 (30.0)

51

ตารางท 4.9 จ านวนรอยละของกลมตวอยางความร ความเขาใจตอศนยคมครองคนไรทพง (ตอ)

ความร ความเขาใจตอศนยคมครอง คนไรทพง

ระดบความคดเหน จ านวนทงหมด (คดเปนรอยละ)

ใช ไมใช ไมแนใจ ตอบถก ตอบผด 7. ทานรวธการในการตดตอขอความ

ชวยเหลอจากศนยคมครองคนไรทพง 50

(41.7) 6

(5.0) 64

(53.3) 50

(41.7) 70

(58.3) 8. ศนยคมครองคนไรทพง ใหทพกชวคราว

แกคนไรทพงระหวาง 15-30 วน กอนด าเนนการสงตอสถานคมครองคนไรทพง

60 (50.0)

-

60 (50.0)

60 (50.0)

60 (50.0)

4.1.3 วเคราะหความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

4.1.3.1 ความคดเหนตอการคมครองคนไรทพง ในภาพรวม ผลการศกษา พบวา ประชาชน มความคดเหนตอการคมครองคนไรทพง

ในภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.55 เมอพจารณาเปนรายดาน โดยเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 ล าดบแรก ดงน ดานการสงเสรมการมสวนรวมของชมชนตอการคมครองคนไรทพง มคาเฉลยเทากบ 3.66 ดานความเหมาะสม ความจ าเปนทตองการมการคมครองคนไรทพง มคาเฉลยเทากบ 3.62 ดานบรการทจดใหแกคนไรทพง มคาเฉลยเทากบ 3.46 (ตารางท 4.10)

ตารางท 4.10 ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง โดยรวม

ความคดเหนโดยรวม X

S.D. ระดบ ความคดเหน

1. ความเหมาะสม ความจ าเปนทตองการมการคมครองคนไรทพง

3.62 0.41 มาก

2. รปแบบการคมครองคนไรทพง 3.45 0.42 ปานกลาง 3. บรการทจดใหแกคนไรทพง 3.46 0.56 ปานกลาง 4. สงเสรมการมสวนรวมของชมชนตอการคมครอง

คนไรทพง 3.66 0.61 มาก

รวม 3.55 0.42 มาก

52

4.1.3.2 ความเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพงดานตางๆ ผลการศกษา พบวา ประชาชนมความคดเหนตอการคมครองคนไรทพง

ดานความเหมาะสม ความจ าเปนทตองการมการคมครองคนไรทพง อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.62 โดยเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 ล าดบแรก ดงน การใหความชวยเหลอคนไรทพงควรสรางอาชพมากกวาการใหเงน มคาเฉลยเทากบ 3.99 สวสดการทเหมาะสมแกคนไรทพงและ คนขอทาน คอ การจดใหมการฝกอาชพ มคาเฉลยเทากบ 3.95 คนไรทพง คนขอทาน เปนกลมบคคลทควรไดรบการชวยเหลอ มคาเฉลยเทากบ 3.78

รปแบบการคมครองคนไรทพง อยในระดบปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 3.45 โดยเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 ล าดบแรก ดงน การจดตงศนยคมครองคนไรทพงในพนทททานอาศยอยมคาเฉลยเทากบ 4.00 มการจดตงใหมศนยคมครองคนไรทพงครอบคลม ทกจงหวดทวประเทศเพอใหความชวยเหลอคนไรทพงโดยเฉพาะ มคาเฉลยเทากบ 3.80 และ การจดตงหนวยงานเฉพาะทใหความชวยเหลอคนไรทพง มคาเฉลยเทากบ 3.69

บรการทจดใหแกคนไรทพง อยในระดบปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 3.46 โดยเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 ล าดบแรก ดงน การฝกอาชพใหกบคนไรทพงท าใหเขาสามารถพฒนาศกยภาพของตนเองได มคาเฉลยเทากบ 3.93 การจดใหมกฎหมายเกยวกบการคมครองคนไรพง จะท าใหจ านวนคนไรทพงลดนอยลงและการจดใหมการคมครองคนไรทพง จะท าใหคนไรทพงมสภาพความเปนอยทดขน มคาเฉลยเทากบ 3.44 และรฐควรจดใหทอยอาศยถาวรใหกบคนไรทพง มคาเฉลยเทากบ 3.40

การสงเสรมการมสวนรวมของชมชนตอการคมครองคนไรทพง อย ในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.66 โดยเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 ล าดบแรก ดงน มนษยทกคนมศกดศรความเปนมนษยเทากน มคาเฉลยเทากบ 4.00 หลงจากไดรบการพฒนาศกยภาพแลว คนไรทพงสามารถกลบมาอยอาศยในชมชนได มคาเฉลยเทากบ 3.77 และหลงจาก คนไรทพงไดรบการฟนฟและพฒนาศกยภาพแลว สามารถกลบมาด ารงชวตตามปกตได มคาเฉลยเทากบ 3.75 (ตารางท 4.11)

53

ตารางท 4.11 ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

ระดบความคดเหน X

S.D.

ระดบ ความคดเหน

มากทสด (5)

มาก

(4)

ปานกลาง (3)

นอย

(2)

นอยทสด (1)

ความเหมาะสม ความจาเปนทตองการมการคมครองคนไรทพง 1. การมพระราชบญญต การคมครองคนไรทพง พ.ศ. 2557 เปนกฎหมายทใหการชวยเหลอคนไรทพง ไดดทสด

13 (10.8)

53 (44.2)

50 (41.7)

4 (3.3)

- 3.62 0.72 มาก

2. คนไรทพง คนขอทาน เปนกลมบคคลทควรไดรบการชวยเหลอ

16 (13.3)

62 (51.7)

42 (35.0)

- - 3.78 0.66 มาก

3. สวสดการทเหมาะสมแกคนไรทพงและคนขอทาน คอ จดใหมทพกอาศยถาวร

18 (15.0)

50 (41.7)

45 (37.5)

7 (5.8)

- 3.65 0.80 มาก

4. สวสดการทเหมาะสมแกคนไรทพงและคนขอทาน คอ การจดใหมการฝกอาชพ

24 (20.0)

72 (60.0)

19 (15.8)

5 (4.2)

- 3.95 0.72 มาก

5. การใหความชวยเหลอ คนไรทพงควรสรางอาชพมากกวาการใหเงน

36 (30.0)

47 (39.2)

37 (30.8)

- - 3.99 0.78 มาก

6. ภาครฐใหความส าคญเกยวกบปญหาคนไรทพง

23 (19.2)

35 (29.2)

62 (51.7)

- - 3.67 0.77 มาก

7. รฐไมจ าเปนตองให ความชวยเหลอหรอจดสวสดการตางๆ ใหกบ คนไรทพง

2 (1.7)

20 (16.7)

51 (42.5)

28 (23.3)

28 (23.3)

2.65 0.99 ปานกลาง

รวม 3.62 0.41 มาก

54

ตารางท 4.11 ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง (ตอ)

ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

ระดบความคดเหน X

S.D.

ระดบ ความคดเหน

มากทสด (5)

มาก

(4)

ปานกลาง (3)

นอย

(2)

นอยทสด (1)

รปแบบการคมครองคนไรทพง

8. การจดตงหนวยงานเฉพาะทใหความชวยเหลอคนไรทพง

24 (20.0)

43 (35.8)

49 (40.8)

- 4 (3.3)

3.69 0.90 มาก

9. มการจดตงใหม ศนยคมครองคนไรทพงครอบคลมทกจงหวด ทวประเทศเพอให ความชวยเหลอคนไรทพงโดยเฉพาะ

31 (25.8)

39 (32.5)

45 (37.5)

5 (4.2)

- 3.80 0.87 มาก

10. มการจดตงศนยคมครองคนไรทพงในพนทททานอาศยอย

21 (17.5)

78 (65.0)

21 (17.5)

- - 4.00 0.59 มาก

11. การจดตงศนยคมครองคนไรทพงบรเวณชมชน ของทาน จะกอใหเกดปญหาตอชมชนทอาศยอย

- 12 (10.0)

60 (50.0)

45 (37.5)

3 (2.5)

2.67 0.68 ปานกลาง

12. คนไรทพง ควรอยในสถานสงเคราะหมากกวา ในชมชน

5 (4.2)

22 (18.3)

72 (60.0)

21 (17.5)

- 3.09 0.72 ปานกลาง

รวม 3.45 0.42 ปานกลาง

55

ตารางท 4.11 ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง (ตอ)

ความคดเหนของประชาชน ตอการคมครองคนไรทพง

ระดบความคดเหน X

S.D.

ระดบ ความคดเหน

มากทสด (5)

มาก

(4)

ปานกลาง (3)

นอย

(2)

นอยทสด (1)

บรการทจดใหแกคนไรทพง 13. รฐควรใหเบยสงเคราะห แกคนไรทพง

3 (2.5)

21 (17.5)

80 (66.7)

16 (13.3)

- 3.09 0.63 ปานกลาง

14. รฐควรจดใหทอยอาศยถาวรใหกบคนไรทพง

10 (8.3)

38 (31.7)

65 (54.2)

5 (4.2)

2 (1.7)

3.40 0.77 ปานกลาง

15. การฝกอาชพใหกบ คนไรทพงท าใหเขาสามารถพฒนาศกยภาพของตนเองได

34 (28.3)

54 (45.0)

27 (22.5)

- 5 (4.2)

3.93 0.94 มาก

16. การจดใหมกฎหมายเกยวกบการคมครอง คนไรพงจะท าใหจ านวน คนไรทพงลดนอยลง

24 (20.0)

23 (19.2)

55 (45.8)

18 (15.0)

- 3.44 0.97 ปานกลาง

17. การจดใหมการคมครองคนไรทพง จะท าให คนไรทพงมสภาพ ความเปนอยทดขน

18 (15.0)

36 (30.0)

47 (39.2)

19 (15.8)

- 3.44 0.93 ปานกลาง

รวม 3.46 0.56 ปานกลาง

การสงเสรมการมสวนรวมของชมชนตอการคมครองคนไรทพง 18. หลงจากไดรบการพฒนาศกยภาพแลว คนไรทพงสามารถกลบมาอยอาศย ในชมชนได

18 (15.0)

72 (60.0)

20 (16.7)

5 (4.2)

5 (4.2)

3.77 0.90 มาก

56

ตารางท 4.11 ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง (ตอ)

ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

ระดบความคดเหน X

S.D.

ระดบ ความคดเหน

มากทสด (5)

มาก

(4)

ปานกลาง (3)

นอย

(2)

นอยทสด (1)

19. ชมชนสามารถดแลและใหความชวยเหลอคนไรทพงได

14 (11.7)

55 (45.8)

51 (42.5)

- - 3.69 0.67 มาก

20. ชมชนใหการคมครอง คนไรทพงรวมกบหนวยงานของรฐได

20 (16.7)

50 (41.7)

40 (33.3)

10 (8.3)

- 3.66 0.85 มาก

21. หลงจากคนไรทพงไดรบการฟนฟและพฒนาศกยภาพแลว สามารถกลบมาด ารงชวตตามปกตได

18 (15.0)

64 (53.3)

28 (23.3)

10 (8.3)

- 3.75 0.81 มาก

22. คนในชมชนมทศนคตเชงบวกมากกวาเชงลบตอคนไรทพง

5 (4.2)

52 (43.3)

53 (44.2)

10 (8.3)

- 3.43 0.70 ปานกลาง

23. คนไรทพงมสทธ ไดรบการยอมรบจากครอบครวและชมชน

13 (10.8)

45 (37.5)

52 (43.3)

10 (8.3)

- 3.50 0.79 ปานกลาง

24. มนษยทกคนมศกดศรความเปนมนษยเทากน

37 (30.8)

51 (42.5)

27 (22.5)

5 (4.2)

- 4.00 0.84 มาก

25. เนนใหชมชนดแล คนไรทพง มากกวาสงตว คนไรทพงเขารบการดแล ในสถานสงเคราะห

17 (14.2)

33 (27.5)

66 (55.0)

4 (3.3)

- 3.52 0.77 มาก

รวม 3.66 0.61 มาก

57

4.1.4 การเปรยบเทยบปจจยสวนบคคลทสงผลตอความรความเขาใจและ ความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง

4.1.4.1 การเปรยบเทยบเพศทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครอง คนไรทพง

จากการทดสอบโดยใชสถต t-test เปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉลยโดยตวแปรอสระ ทมค าตอบ 2 กลม คอ เพศชาย และเพศหญง พบวา ไดคา (t) เทากบ 8.336 และคา (sig.) เทากบ 0.005 ซงนอยกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศทแตกตางกนมระดบความรความเขาใจของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรท พงทแตกตางกน กลาวคอ เพศชายมระดบความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพงมากกวาเพศหญง (ตารางท 4.12)

ตารางท 4.12 ผลการเปรยบเทยบเพศทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง

4.1.4.2 การเปรยบเทยบอายทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครอง

คนไรทพง จากการทดสอบโดยใชสถต F-test เปรยบเทยบความแตกตางของอาย

พบวา ไดคา (f) เทากบ 0.380 และคา (sig.) เทากบ 0.823 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา อายทแตกตางกนมระดบความรความเขาใจของประชาชนในชมชนตอการคมครอง คนไรทพงทไมแตกตางกน (ตารางท 4.13)

เพศ

ระดบความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง

X S.D. t Sig.

ชาย 1.1114 .42943 8.336

0.005* หญง 1.0539 .54569

58

ตารางท 4.13 ผลการเปรยบเทยบอายทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง

อาย ระดบความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง X S.D. F Sig.

ต ากวา 15 ป - - 0.380 0.823 16-30 ป .49372 .08009 31-45 ป .47356 .06835 46-60 ป .48371 .09141 61-75 ป .56794 .25399

4.1.4.3 การเปรยบเทยบสถานภาพทส งผลตอความร ความเขาใจตอ

การคมครองคนไรทพง จากการทดสอบโดยใชสถต F-test เปรยบเทยบความแตกตางของ

สถานภาพ พบวา ไดคา (f) เทากบ 0.286 และคา (sig.) เทากบ 0.836 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา สถานภาพทแตกตางกนมระดบความรความเขาใจ ของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพงทไมแตกตางกน (ตารางท 4.14) ตารางท 4.14 ผลการเปรยบเทยบสถานภาพทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง

สถานภาพ ระดบความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง X S.D. F Sig.

โสด 1.1158 .52385 0.286 0.836 สมรส 1.0732 .45391 หยาราง 1.1875 .69104 หมาย/คแตงงานเสยชวต .8854 .41965

59

4.1.4.4 การเปรยบเทยบระดบการศกษาทสงผลตอความรความเขาใจตอ การคมครองคนไรทพง

จากการทดสอบโดยใชสถต F-test เปรยบเทยบความแตกตางของระดบการศกษา พบวา ไดคา (f) เทากบ 0.746 และคา (sig.) เทากบ 0.634 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา ระดบการศกษาทแตกตางกน มระดบความรความเขาใจของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพงทไมแตกตางกน (ตารางท 4.15) ตารางท 4.15 ผลการเปรยบเทยบระดบการศกษาทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง

ระดบการศกษา ระดบความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง X S.D. F Sig.

ไมจบการศกษา .4063 - 0.746 0.634 ประถมศกษาตอนตน .9521 .46138 ประถมศกษาตอนปลาย 1.0526 .46293 มธยมศกษาตอนตน 1.0156 .25661 มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. 1.1563 .49002 อนปรญญา/ปวส. 1.1853 .51062 ปรญญาตร 1.0997 .52674 ปรญญาโท 1.3438 .27776

4.1.4.5 การเปรยบเทยบอาชพทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครอง

คนไรทพง จากการทดสอบโดยใชสถต F-test เปรยบเทยบความแตกตางของอาชพ

พบวา ไดคา (f) เทากบ 0.774 และคา (sig.) เทากบ 0.610 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา อาชพทแตกตางกนมระดบความรความเขาใจของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพงทไมแตกตางกน (ตารางท 4.16)

60

ตารางท 4.16 ผลการเปรยบเทยบอาชพทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง

อาชพ ระดบความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง X S.D. F Sig. ขาราชการ 1.0696 .49108 0.774 0.610 รฐวสาหกจ 1.2917 .49870 เอกชน .8333 .34554 รบจาง 1.0479 .46487 เกษตรกรรม 1.0558 .51034 คาขาย 1.2358 .50124 ธรกจสวนตว 1.2386 .49139 อนๆ .9896 .47420

4.1.4.6 การเปรยบเทยบรายไดทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครอง

คนไรทพง จากการทดสอบโดยใชสถต F-test เปรยบเทยบความแตกตางของรายได

พบวา ไดคา (f) เทากบ 0.703 และคา (sig.) เทากบ 0.647 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา รายไดทแตกตางกนมระดบความรความเขาใจของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพงทไมแตกตางกน (ตารางท 4.17)

ตารางท 4.17 ผลการเปรยบเทยบรายไดทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง

รายได ระดบความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง X S.D. F Sig. 1,000-5,000 บาท .9862 .51246 0.703 0.647 5,001-10,000 บาท 1.1388 .44347 10,001-15,000 บาท 1.1055 .55889 15,001-20,000 บาท 1.0365 .53514 20,001-25,000 บาท 1.5625 .04419 25,001-30,000 บาท 1.1719 .02210 30,001 บาทขนไป 1.0469 .02210

61

4.1.4.7 การเปรยบเทยบภมลาเนาเดมทสงผลตอความรความเขาใจตอ การคมครองคนไรทพง

จากการทดสอบโดยใชสถต F-test เปรยบเทยบความแตกตางของภมล าเนาเดม พบวา ไดคา (f) เทากบ 0.826 และคา (sig.) เทากบ 0.534 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา ภมล าเนาเดมทแตกตางกนมระดบความรความเขาใจของประชาชนในชมชนตอ การคมครองคนไรทพงทไมแตกตางกน (ตารางท 4.18)

ตารางท 4.18 ผลการเปรยบเทยบภมล าเนาเดมทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง

ภมล าเนาเดม ระดบความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง X S.D. F Sig. นาน 1.0839 .48384 0.826 0.534 เชยงใหม 1.0625 - แพร .3750 - เชยงราย 1.0313 - กรงเทพมหานคร 1.4219 .33146 หนองคาย 1.5625 -

4.1.4.8 การเปรยบเทยบระยะเวลาทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครอง

คนไรทพง จากการทดสอบใชสถต F-test เปรยบเทยบความแตกตางของระยะเวลา

พบวา ไดคา (f) เทากบ 0.707 และคา (sig.) เทากบ 0.645 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา ระยะเวลาทแตกตางกนมระดบความรความเขาใจของประชาชนในชมชนตอ การคมครองคนไรทพงทไมแตกตางกน (ตารางท 4.19)

62

ตารางท 4.19 ผลการเปรยบเทยบระยะเวลาทสงผลตอความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง

ระยะเวลา ระดบความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง X S.D. F Sig. 1-10 ป 1.0531 .58815 0.707 0.645 11-20 ป .8973 .49082 21-30 ป 1.0873 .47078 31-40 ป 1.1656 .46352 41-50 ป 1.1958 .41297 51-60 ป .9598 .41289 61-70 ป 1.0859 .55397

4.1.4.9 การเปรยบเทยบเพศทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอ

การคมครองคนไรทพง จากการทดสอบโดยใชสถต t-test เปรยบเทยบความแตกตางระหวาง

คาเฉลยโดยตวแปรอสระทมค าตอบ 2 กลม คอ เพศชาย และเพศหญง พบวา ไดคา (t) เทากบ 0.042 และคา (sig.) เทากบ 0.838 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา เพศทแตกตางกนมระดบความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพงทไมแตกตางกน (ตารางท 4.20)

ตารางท 4.20 ผลการเปรยบเทยบเพศทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

เพศ ระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง X S.D. t Sig. ชาย 3.5759 .43429 0.042 0.838 หญง 3.5173 .42233

63

4.1.4.10 การเปรยบเทยบอายทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอ การคมครองคนไรทพง

จากการทดสอบโดยใชสถต F-test เปรยบเทยบความแตกตางของอาย พบวา ไดคา (f) เทากบ 0.480 และคา (sig.) เทากบ 0.750 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา อายทแตกตางกนมระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพงท ไมแตกตางกน (ตารางท 4.21) ตารางท 4.21 ผลการเปรยบเทยบอายทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

อาย ระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง X S.D. F Sig. ต ากวา 15 ป 3.6063 - 0.480 0.750 16-30 ป 3.5314 .37671 31-45 ป 3.6104 .48556 46-60 ป 3.4727 .42084 61-75 ป 3.5575 .30474

4.1.4.11 การเปรยบเทยบสถานภาพทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอ

การคมครองคนไรทพง จากการทดสอบโดยใชสถต F-test เปรยบเทยบความแตกตางของ

สถานภาพ พบวา ไดคา (f) เทากบ 0.397 และคา (sig.) เทากบ 0.756 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา สถานภาพทแตกตางกนระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครอง คนไรทพงทไมแตกตางกน (ตารางท 4.22)

64

ตารางท 4.22 ผลการเปรยบเทยบสถานภาพทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

สถานภาพ ระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง X S.D. F Sig. โสด 3.5998 .42090 0.397 0.756 สมรส 3.5150 .44270 หยาราง 3.6375 .33026 หมาย/คแตงงานเสยชวต 3.5887 .36322

4.1.4.12 การเปรยบเทยบระดบการศกษาทสงผลตอความคดเหนของ

ประชาชนตอการคมครองคนไรทพง จากการทดสอบโดยใชสถต F-test เปรยบเทยบความแตกตางของ

ระดบการศกษา พบวา ไดคา (f) เทากบ 0.480 และคา (sig.) เทากบ 0.847 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา ระดบการศกษาทแตกตางกนมระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพงทไมแตกตางกน (ตารางท 4.23) ตารางท 4.23 ผลการเปรยบเทยบระดบการศกษาทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

ระดบการศกษา ระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง X S.D. F Sig. ไมจบการศกษา 3.2920 - 0.480 0.847 ประถมศกษาตอนตน 3.4868 .32742 ประถมศกษาตอนปลาย 3.5943 .40367 มธยมศกษาตอนตน 3.4559 .38138 มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. 3.5447 .46831 อนปรญญา/ปวส. 3.4309 .38847 ปรญญาตร 3.6187 .46625 ปรญญาโท 3.5878 .75934

65

4.1.4.13 การเปรยบเทยบอาชพทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอ การคมครองคนไรทพง

จากการทดสอบโดยใชสถต F-Test เปรยบเทยบความแตกตางของอาชพ พบวา ไดคา (f) เทากบ 1.052 และคา (sig.) เทากบ 0.399 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา อาชพทแตกตางกนมระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพงทไมแตกตางกน (ตารางท 4.24)

ตารางท 4.24 ผลการเปรยบเทยบอาชพทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

อาชพ ระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง X S.D. F Sig. ขาราชการ 3.4798 .45632 1.052 0.399 รฐวสาหกจ 3.7234 .38350 เอกชน 3.2609 .34018 รบจาง 3.4995 .44060 เกษตรกรรม 3.5852 .42028 คาขาย 3.6919 .43380 ธรกจสวนตว 3.5656 .40807 อนๆ 3.7424 .41564

4.1.4.14 การเปรยบเทยบรายไดทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอ

การคมครองคนไรทพง จากการทดสอบโดยใชสถต F-test เปรยบเทยบความแตกตางของ

รายได พบวา ไดคา (f) เทากบ 1.787 และคา (sig.) เทากบ 0.108 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0. แสดงวา รายไดทแตกตางกนมระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพงทไมแตกตางกน (ตารางท 4.25)

66

ตารางท 4.25 ผลการเปรยบเทยบรายไดทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

รายได ระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง X S.D. F Sig. 1,000-5,000 บาท 3.5010 .34377 1.787 0.108 5,001-10,000 บาท 3.5853 .45114 10,001-15,000 บาท 3.5204 .49997 15,001-20,000 บาท 3.5562 .26290 20,001-25,000 บาท 4.3460 .05240 25,001-30,000 บาท 3.3821 .93060 30,001 บาทขนไป 3.0978 .54106

4.1.4.15 การเปรยบเทยบภมลาเนาเดมทสงผลตอความคดเหนของประชาชน

ตอการคมครองคนไรทพง จากการทดสอบโดยใชสถต F-test เปรยบเทยบความแตกตางของ

ภมล าเนาเดม พบวา ไดคา (f) เทากบ 1.844 และคา (sig.) เทากบ 0.110 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา ภมล าเนาเดมทแตกตางกนมระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพงทไมแตกตางกน (ตารางท 4.26)

ตารางท 4.26 ผลการเปรยบเทยบภมล าเนาเดมทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

ภมล าเนาเดม ระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง X S.D. F Sig. นาน 3.5658 .41887 1.844 0.110 เชยงใหม 3.4804 - แพร 3.0000 - เชยงราย 2.7152 - กรงเทพมหานคร 3.1616 .61872 หนองคาย 4.0982 -

67

4.1.4.16 การเปรยบเทยบระยะเวลาทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอ การคมครองคนไรทพง

จากการทดสอบโดยใชสถต F-test เปรยบเทยบความแตกตางของระยะเวลา พบวา ไดคา (f) เทากบ 1.043 และคา (sig.) เทากบ 0.402 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา ระยะเวลาทแตกตางกนมระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพงทไมแตกตางกน (ตารางท 4.27) ตารางท 4.27 ผลการเปรยบเทยบระยะเวลาทสงผลตอความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง

ระยะเวลา ระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง X S.D. F Sig. 1-10 ป 3.4529 .35645 1.043 0.402 11-20 ป 3.4142 .35771 21-30 ป 3.5305 .40509 31-40 ป 3.6864 .49890 41-50 ป 3.5878 .46844 51-60 ป 3.4369 .46836 61-70 ป 3.6239 .30731

ตารางท 4.28 สรปผลการเปรยบเทยบปจจยสวนบคคลทสงผลตอความรความเขาใจ และความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง

ดาน แตกตาง ไมแตกตาง ความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง 1. เพศ √ 2. อาย √ 3. สถานภาพ √ 4. ระดบการศกษา √ 5. อาชพ √ 6. รายได √ 7. ภมล าเนาเดม √ 8. ระยะเวลา √

68

ตารางท 4.28 สรปผลการเปรยบเทยบปจจยสวนบคคลทสงผลตอความรความเขาใจ และความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง (ตอ)

ดาน แตกตาง ไมแตกตาง ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง 1. เพศ √ 2. อาย √ 3. สถานภาพ √ 4. ระดบการศกษา √ 5. อาชพ √ 6. รายได √ 7. ภมล าเนาเดม √ 8. ระยะเวลา √

4.1.5 ความคดเหนตอแนวทางการคมครองคนไรทพง ผลการศกษา พบวา ประชาชน มความคดเหนตอแนวทางการคมครองคนไรทพง

วาควรมการใหความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายคนไรทพงและคนขอทาน แกประชาชนและชมชน เพอทประชาชนและชมชน จะไดทราบถงแนวทางการคมครองชวยเหลอคนไรทพง มความรและเขาใจในกฎหมายพระราชบญญตการคมครองคนไรทพง พ.ศ. 2557 และพระราชบญญตควบคมการขอทาน พ.ศ. 2559 จะไดน าความรทไดสามารถไปปรบใชในกรณทเกดปญหาคนไรทพง ไมมผดแล และจะไดเปนการใหชมชน เขามามสวนรวมในชวยเหลอแกไขปญหา

ดานการใหความชวยเหลอคนไรท พง ประชาชนสวนใหญมความคดเหนวา ควรชวยเหลอคนไรทพง ดานการฝกอาชพ เพราะจะท าใหเขาสามารถประกอบอาชพอยางสจรตถกตอง มงานท าถาวรเปนหลกแหลง และสามารถชวยพฒนาศกยภาพของเขาเหลานนดวย รองลงมา คอ ควรชวยเหลอคนไรทพง ใหมทอยอาศยเปนของตวเอง จะไดไมตองเรรอน และเปนการใหความเปนอยอยางเปนหลกแหลงทมงคง สวนดานอาหารและเครองนงหม และดานการรกษาพยาบาล เปนการใหความชวยเหลอเบองตน

ประชาชนสวนใหญมความคดเหนวา คนไรทพงควรไดรบการดแลจากหนวยงานของรฐ และอยในสถานสงเคราะหมากกวาทจะเปนการเนนใหชมชนดแลคนไรทพง

69

4.2 อภปรายผลการศกษา

การวจยเรอง “การศกษาความรความเขาใจและความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง: กรณศกษาประชาชนในต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน” ผลการศกษาสามารถน ามาอภปรายเปรยบเทยบกบแนวคดและทฤษฎ ไดดงน

4.2.1 ดานความร ความเขาใจของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง ความรความเขาใจของของประชาชนตอการคมครองคนไรท พงกบปจจย

สวนบคคล เหนไดอยางชดเจนวา อาย สถานภาพ ระดบการศกษา อาชพ รายได ภมล าเนาเดม ระยะเวลา ไมมผลตอความรความเขาใจของประชาชนตอการคมครองคนไรท พง เนองจาก ระดบการศกษามอทธพลตอการแสดงออก เพราะจะท าใหบคคลมความรและมความคดเหนในเรอ งตางๆ อยางมเหตและมผล สถานภาพสมรสจะมความรความเขาใจและมเหตผลเขาใจกบสถานการณตางๆ ได ในสวนของปจจยเกยวกบระยะเวลาอาศย ยงอาศยในพนทนานกจะมความเขาใจกบ เรองตางๆ ในชมชนอยางแทจรง ซงสอดคลองกบผลการศกษาของ สรรพวฒ พพฒพนธ (2538, น. 13, อางถงใน ศยามล สบเนอง, 2557, น. 23) กลาววา ความร ความเขาใจ แตละบคคลจะมากหรอนอยอยทปจจยทเกยวของ ไดแก ปจจยสวนบคคล ซงบคคลแตละคนตางมความร ความเขาใจ ในสงตางๆ ไมเทากนขนอยกบสภาพความพรอมของแตละสถานการณและแตละบคคล และสอดคลองกบงานวจยของ ชชวาล มณฑาทพยกล (2556) ไดท าการศกษาวจย เรอง “โครงการศนยชวยเหลอ คนไรบาน” มวตถประสงคหลกในการแกไขปญหาของบคคลทอาศยอยในพนทสาธารณะ หรอ คนไรบานเปนทส าคญ จะเหนไดวา อตราของคนไรทบานเพมขนอยางตอเนอง และจะสามารถพบ คนไรบานไดทวไปตามทองถนน ท าใหพนทสาธารณนนถกยดครองโดยคนไรบาน ซงสงผลโดยตรงตอความปลอดภยในพนทสาธารณะนน เปนโครงการทท าหนาทระหวางการท างานของรฐบาลและ คนไรทบาน ในการใหความชวยเหลอคนไรบาน โดยสงเสรมทางดานสวสดการขนพนฐานของมนษย ไดแก ดานอาหาร สขภาพอนามย รวมไปถงทพกอาศย และสนบสนนการสรางอาชพของคนไรทบาน โดยวตถประสงคของโครงการ คอ สนนสนน ใหกลมคนไรทบานทเขารบบรการในโครงการ สามารถกลบไปใชชวตปกตในสงคมไดโดยโครงการเปนเสมอนพนทในการสรางโอกาสใหค าแนะน า บ าบดจตใจและพฒนาคณภาพชวต ซงยงสอดคลองกบงานวจยของ วราล ธมวสทธวรากร (2551) ไดท าการศกษาวจยเรอง “ศนยพฒนาอาชพส าหรบคนไรบาน” มเปาหมายการศกษา คอ การแกปญหาใหคนเรรอน ทงดานความเปนอย โดยการสรางโครงการลกษณะสงเสรมการฝกอาชพตามหลกสตรทรองรบของรฐบาล เพอใหเกดการหารายไดพอทจะเลยงตนอยไดและดานการออกแบบเพอใหเขากบลกษณะการอยอาศยทมลกษณะความเปนชวคราว ไมใหผใชโครงการยดตดกบพนท เพอตอบสนองความเปนอยชวคราว

70

4.2.2 ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรท พง กบปจจยสวนบคคล

เหนไดอยางชดเจนวา เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา อาชพ รายได ภมล าเนาเดม ระยะเวลา ไมมผลตอความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง เนองจาก ในสวนของปจจยสวนบคคล เหนไดอยางชดเจนวา สถานภาพ ระยะเวลา ไมมผลตอความคดเหนของประชาชน จงท าปจจยดงกลาวไมมผลตอความคดเหนตอการคมครองคนไรทพง สอดคลองกบผลการศกษาของ อทยวรรณ สถานานนท (2539) ไดท าการศกษาวจยเรอง “ปจจยทเออตอการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพของบคคลไรท พงในหนวยงานดานสวสดการคนไรทพง กรมประชาสงเคราะห ” มวตถประสงคเพอประมวลลกษณะการใหบรการงานดานสงคมสงเคราะหและดานอนๆ แกบคคลไรทพงในบทบาทของกรมประชาสงเคราะห โดยศกษาปจจยในการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพของบคคลไรทพง ศกษาเปรยบเทยบกจกรรมการในกระบวนการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพทด าเนนการในปจจบนและทควรด าเนนการในอนาคต เพอน าขอมลทไดเสนอตอหนวยงาน ประกอบกบ การพจารณาก าหนดแนวทางในการบรหารจดการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพเพอพฒนาศกยภาพของคนไรทพง และผลการศกษาพบวา ปจจยทเออตอการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพ ควรจะประกอบดวย บคลากรทมความร ความสามารถ มทศนคตทดตอกระบวนการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพและมสภาพแวดลอมใน การด าเนนงานทด สวนในเรองทศนคตประชากรมทศนคตทดตอกระบวนการฟนฟสมรรถภาพ ทางอาชพและหนวยงานดานสวสดการคนไรทพงแตมทศนคตไมดตอคนไรทพง และยงสอดคลองกบงานวจยของ นาวก ตะนะค (2557) ไดท าการศกษาวจยเรอง “ปญหาการบงคบใชพระราชบญญตควบคมการขอทาน พ.ศ. 2484” มวตถประสงคเพอศกษาถงสภาพปญหาการใชบงคบมาตรการสงเคราะหคนขอทานตามพระราชบญญตควบคมการขอทาน พ.ศ. 2484 เนองจากมคนขอทานซงเปนคนไทยจ านวนมาก โดยเฉพาะผทถกบงคบขเขญ หรอถกท ารายเพอใหมาเปนขอทาน ไมไดรบ ความชวยเหลอยางจรงจง ผลการศกษาพบวา การจดการแกไขปญหาคนขอทานในประเทศไทย ควรมงเนนมาตรการสงเคราะหคนขอทาน ตงแตกระบวนการพจารณารบคนขอทานเขารบการสงเคราะหควรไดรบการตรวจสอบวนจฉยโดยคณะกรรมการทประกอบดวยบคคลทมความเกยวของและช านาญในดานตางๆ ไดแก นกสงคมสงเคราะห เจาหนาทจากสถานสงเคราะห สถานฝกอาชพ หรอ สถานบ าบด แพทยกรณทคนขอทานประสบปญหาสขภาพกายหรอสขภาพจต นกกฎหมายและบคคลอนทเกยวของเพมเตมเพอรวมกนตรวจสอบและมความเหนใหคนขอทานเขารบการชวยเหลอในรปแบบทเหมาะสม พรอมทงก าหนดระยะเวลาส าหรบเขารบการสงเคราะหทชดเจน เพอใหม การตดตามประเมนผลการชวยเหลออยางตอเนอง จนสามารถท าใหคนเหลานนสามารถพงพาตนเองไดในทสด

71

จากความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรท พ ง เหนไดว า ความเหมาะสม ความจ าเปนทตองการมการคมครองคนไรทพง ใหความส าคญ อยในระดบมาก อนเนองมาจาก การใหความชวยเหลอคนไรทพงควรสรางอาชพมากกวาการใหเงน ซงสอดคลองกบงานวจยของ เหมพรรษ บญยอยหยด และ เพมศกด มกราภรมย (2553) ศกษาเรอง “สทธมนษยชนกบกระบวนการตอสของคนไรบานในเขตพระนคร” จากการศกษากระบวนการตอสของคนไรบานสามารถสะทอนถงความหลากหลายของมนษยทงดานครอบครว ชมชน สงแวดลอมและการด าเนนชวต ของคนไรบาน โดยมอบสทธขนพนฐานและสทธทางการเมอง โดยตองมการแกปญหา สงเสรมและพฒนาสทธดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรมในขนตน ตองมการสงเสรมสทธพลเมองและสทธทาง การเมองแกคนไรบานใหพวกเขาไดมามสวนรวมในการพฒนาชวตอยางตรงความตองการมากกวา การชวยเหลอจากรฐ ควรใหความส าคญกบศกดความเปนมนษยและการมศกยภาพเทาเทยมกนของทกคน และปรบเปลยนคานยมทลดทอนคณคาความเปนมนษย เพอเพมโอกาสและพนททางสงคมแกกลมคนไรบาน สวนรปแบบการคมครองคนไรท พง อยในระดบปานกลาง ซงใหความส าคญกบ การจดตงศนยคมครองคนไรทพงในพนทททานอาศยอย ซงสอดคลองกบงานวจยของ ธนอร จนทรอน (2552) ศกษาเรอง “ความร ความคดเหนและการบรหารจดการบรการแกคนไรทพง สถานสงเคราะหคนไรทพง ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล สงกดกรมพฒนาสงคมและสวสดการ” ผลการศกษาพบวา เจาหนาทมความรความเขาใจมความรความเขาใจในความหมายของคนไรทพงและมเปาหมายการท างานทตองการจะชวยเหลอคนไรท พง เพอใหสามารถด ารงชวตอยไดและมความเชอวา การใหบรการสวสดการคนไรทพงสามารถวดความส าเรจไดจรงและเปนงานทท าใหสงคมนาอยมากขน และเจาหนาทมความคดเหนดวยกบการใหบรการทางดานปจจยสตอผรบบรการในสถานสงเคราะหมากทสด อกทงยงเหนวา เมอผรบบรการบางรายทไมมหลกฐานประจ าตวควรมการจดท าทะเบยนประวตไวเปนหลกฐาน และผศกษายงมขอเสนอแนะเพอการใหบรการแกคนไรทพง วากรมพฒนาสงคมและสวสดการควรมการจดเพมบคลากรเฉพาะดานเพอใหสอดคลองกบมาตรฐานการใหบรการ แกคนไรทพง และสถานสงเคราะหควรเปดโครงการน ารองใหสมาชกในชมชนใกลเคยงใหเขามา มสวนรวมในกจกรรมตางๆ เปนตน และดานบรการทจดใหแกคนไรท พง ใหความส าคญ อยใน ระดบปานกลาง ซงใหความส าคญกบการฝกอาชพใหกบคนไรทพงท าใหเขาสามารถพฒนาศกยภาพของตนเองได ซงสอดคลองกบงานวจยของ ธนกร ยทธพลนาว (2553) ศกษาเรอง “การพฒนาระบบบรการส าหรบคนไรบาน: ศกษากรณกาใหบรการของมลนธพฒนาทอยอาศย” ผลการศกษา พบวา การด าเนนงานในการใหบรการแกคนไรบานทอาศยอยภายในศนยและภายนอกศนย โดยพบวา การใหบรการคนไรทบานทเขามาพกอาศยอยในศนย จะเปนการเนนเรองการพฒนาศกยภาพตนเองเพอใหเขาเหลานน สามารถกลบไปใชชวตไดเหมอนคนปกตทวไป และไดฝกใหคนไรบานไดฝกใน การอยรวมกบผอน ซงการบรการภายในศนย ประกอบดวย การพฒนาคณภาพชวตของคนไรบาน

72

การบรการปจจย 4 บรการฝกอาชพ จดหางาน การใหค าปรกษา การเสรมพลง ซงการจดบรการเหลานเพอเปนการฟนฟศกยภาพคนไรบานใหสามารถพงพาตนเอง และสามารถกลบคนสครอบครวและชมชน ได และดานการสงเสรมการมสวนรวมของชมชนตอการคมครองคนไรทพง ใหความส าคญ อยในระดบมาก โดยมนษยทกคนมศกดศรความเปนมนษยเทากน ซงสอดคลองกบงานวจยของ บญเลศ วเศษปรชา (2546) ไดท าการศกษาวจยเรอง “เปดพรมแดน โลกของคนไรบาน” ซงผลงานวจยเปนการสะทอนชวตของคนอกกลมหนงทไมมบาน เรรอนตามขางถนน พวกคนเหลานมวถชวตและความเปนอยอยางไร และเปนการเปดโลกแหงใหมใหผอานไดรจกและเขาใจชวตของคนไรบานทเรา ไมรจกและเพราะความไมรจกไมเขาใจจงรงเกยจและหวาดกลว เรยกพวกเขาวา คนเรรอน คนจรจด ไมมหวนอนปลายเทาและหวาดระแวงไมอยากเขาใกล เพราะเกรงวาคนเหลานจะท าอนตราย และสงคมไทยตองยอมรบเนองจากคนไรบานไมมโอกาสเขาถงสวสดการสงคมจากรฐ

73

บทท 5 สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

การศกษาเรอง “การศกษาความรความเขาใจและความคดเหนของประชาชนในชมชน

ตอการคมครองคนไรทพง: กรณศกษาประชาชนในต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน” การศกษาครงนมวตถประสงค เพอศกษาความร ความเขาใจของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง และเพอศกษาความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง โดยมการศกษาจากเอกสาร (Document Study) โดยศกษาจากเอกสาร หนงสอ บทความ วทยานพนธ และผลงานวจยตางๆ ทเกยวของ เพอน ามาเปนกรอบแนวคดในการศกษาและใชเปนขอมลอางองพนฐาน และงานวจยน ามาประมวลเปนกรอบแนวคดในการศกษา และการศกษาขอมลจากภาคสนาม (Field Study) โดยการใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลโดยเกบรวบรวมกลมตวอยางจากประชาชนทวไปทอาศยอยในต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน จ านวน ทงหมด 6 หมบาน รวมเปนทงสน 120 คน จากประชากรกลมตวอยางทงสน 3,825 คน ซงผวจยไดก าหนดขนาดกลมตวอยาง โดยใชวธการค านวณ ตามสตรของ ทาโร ยามาเน (Taro Yamane) ทคาความคลาดเคลอน 0.10 (ระดบความเชอมน 90%)

การวจยเรอง “การศกษาความรความเขาใจและความคดเหนของประชาชนในชมชน ตอการคมครองคนไรทพง: กรณศกษา ประชาชนในต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน” สามารถสรปผลการวจย ไดดงน

5.1 สรปผลการศกษา

5.1.1 ขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง จ านวน 69 คน และเพศชาย จ านวน

51 คน คดเปนรอยละ 57.5 และ 42.5 มอายระหวาง 31-45 ป มจ านวน 48 คน คดเปนรอยละ 40.0 มสถานภาพสมรส จ านวน 70 คน คดเปนรอยละ 58.3 สวนใหญมระดบการศกษา ปรญญาตร จ านวน 42 คน คดเปนรอยละ 35.0 และมอาชพรบจาง มจ านวน 30 คน คดเปนรอยละ 25.0 มรายได 5,001-10,000 บาท จ านวน 52 คน คดเปนรอยละ 43.3 สวนใหญมภมล าเนาอยท จงหวดนาน จ านวน 114 คน คดเปนรอยละ 95.0 ตามล าดบ

74

5.1.2 ความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง ความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพงโดยรวม ประชาชนมความร

ความเขาใจในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน เหนไดวาประชาชนมความร ความเขาใจ ในดาน การคมครองคนไรทพง ความหมายของคนไรทพงและคนขอทาน ศนยคมครองคนไรทพง ในระดบมาก คดเปนรอยละ 87.5, 75.0, 50.0 ยกเวนดานกฎหมายคนไรทพงและคนขอทาน ซงประชาชนมความร ความเขาใจในกฎหมายการคมครองคนไรทพง อยในระดบนอย คดเปนรอยละ 100.0 ตามล าดบ

ความร ความเขาใจตอความหมายของคนไรท พงและคนขอทาน มระดบ ความคดเหนภาพรวมอยในระดบมาก มคาคะแนนเทากบ 6 คะแนน เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ประชาชนมความร ความเขาใจถกตองในเรอง คนไรทพง คอ คนเรรอน ไมมทอยอาศยเปนหลก เปนแหลง ไมมผดแล คนไรทพง เปนบคคลทรฐตองใหความชวยเหลอ และคนไรทพงเปนคนยากจนและไมมทอยอาศย ทถกตอง มคาเฉลยเทากบ 85.8 , 77.5, 47.5 สวนความรความเขาใจทไมใช ไมแนใจ ไดแกเรองคนไรทพง เปนคนเหลอขอ ขาดศกยภาพในการด าเนนชวตและไมสามารถฟนฟได และคนไรทพงสวนใหญเปนบคคลวกลจรต (คนบา) มคาเฉลยเทากบ 59.2, 40.0 ตามล าดบ

ความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมายคนไรท พงและคนขอทาน มระดบ ความคดเหนภาพรวมอยในระดบนอย มคาคะแนนเทากบ 0 คะแนน เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ในทกขอ ประชาชนมความรความเขาใจทไมแนใจเกยวกบกฎหมายคนไรทพงและคนขอทาน ซงเม อพจารณาแลวประชาชนไมแนใจในกฎหมายเกยวกบ พ.ร.บ. คมครองคนไรทพง มขอก าหนดจาย เบยยงชพใหกบคนไรทพง คดเปนรอยละ 67.5 คนขอทานและคนไรทพงอยภายใตกฎหมายเดยวกน คอ พระราชบญญตการคมครองคนไรทพง พ.ศ. 2557 คดเปนรอยละ 58.3 การเรรอน ไมมทพก หลบนอนตามทสาธารณะ ถอเปนความผดตามกฎหมายการคมครองคนไรทพง พ.ศ. 2557 คดเปนรอยละ 57.5 ตามล าดบ

ความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง โดยมระดบความคดเหนภาพรวมอยในระดบมาก มคาคะแนนเทากบ 7 คะแนน เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ประชาชนมความรความเขาใจตอการคมครองคนไรทพงในทกขอ ยกเวนบตรของคนไรทพงสามารถเขารบการศกษาในโรงเรยนตามสทธทพงจะไดรบ ทยงมความรความเขาใจทยงไมแนใจอย ซงประชาชนมความร ความเขาใจในเรอง คนไรทพง สามารถมทอยอาศยเปนของตวเองได คดเปนรอยละ 78.3 คนไรทพง มสทธเรยกรองความเปนธรรม หากไดรบการกระท าทไมเหมาะสม คนไรทพง มสทธไดรบการฝากอาชพตามความเหมาะสม คดเปนรอยละ 62.5 และคนไรทพง มสทธขอเขารบบรการในศนยคมครองคนไรทพง คดเปนรอยละ 61.7 ตามล าดบ

ความร ความเขาใจตอศนยคมครองคนไรทพง โดยมระดบความคดเหนภาพรวมอยในระดบปานกลาง มคาคะแนนเทากบ 4 คะแนน เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ประชาชน

75

มความร ความเขาใจตอศนยคมครองคนไรทพง ซงประชาชนมความรความเขาใจในเรอง มการจดตงศนยคมครองคนไรทพงในจงหวดของทาน คดเปนรอยละ 74.2 ศนยคมครองคนไรทพงเปนหนวยงานทใหบรการดานปจจยส คดเปนรอยละ 54.2 และทานรวธการในการตดตอขอความชวยเหลอจากศนยคมครองคนไรทพง คดเปนรอยละ 53.3 ตามล าดบ

5.1.3 ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพงโดยรวม พบวา ประชาชนใน

ต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน มความคดเหนตอการคมครองคนไรทพง ภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลยระหวาง 3.45-3.66 สวนใหญมความคดเหนวา สงเสรมการมสวนรวมของชมชนตอ การคมครองคนไรทพง อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.66 และรปแบบการคมครองคนไรทพง มคาเฉลยเทากบ 3.45 ซงสามารถสรปแบงเปนดาน ดงน

ความเหมาะสม ความจ าเปนทตองการมการคมครองคนไรทพง พบวา ประชาชนในต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน มคดเหนตอการคมครองคนไรทพง ภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลยระหวาง 2.65-3.99 สวนใหญมความคดเหนวา การใหความชวยเหลอคนไรทพงควรสรางอาชพมากกวาการใหเงนอยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.99 และรฐไมจ าเปนตองใหความชวยเหลอหรอจดสวสดการตางๆ ใหกบคนไรทพง คาเฉลยทปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 2.65

รปแบบการคมครองคนไรทพง พบวา ประชาชนในต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน มคดเหนตอการคมครองคนไรทพง ภาพรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลยระหวาง 2.67-4.00 สวนใหญมความคดเหนวา มการจดตงศนยคมครองคนไรทพงในพนทททานอาศยอย อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 4.00 และการจดตงศนยคมครองคนไรทพงบรเวณชมชนของทาน จะกอใหเกดปญหาตอชมชนทอาศยอย คาเฉลยทปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 2.67

บรการทจดใหแกคนไรท พง พบวา ประชาชนในต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน มคดเหนตอการคมครองคนไรทพง ภาพรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลยระหวาง 3.09-3.93 สวนใหญมความคดเหนวา การฝกอาชพใหกบคนไรทพงท าใหเขาสามารถพฒนาศกยภาพของตนเองได อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.93 และรฐควรใหเบยสงเคราะห แกคนไรทพง คาเฉลยทปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 3.09

การสงเสรมการมสวนรวมของชมชนตอการคมครองคนไรทพง พบวา ประชาชนในต าบลผาสงห อ าเภอเมอง จงหวดนาน มคดเหนตอการคมครองคนไรทพง ภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลยระหวาง 3.43-4.00 สวนใหญมความคดเหนวา มนษยทกคนมศกดศรความเปนมนษยเทากน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 4.00 และคนในชมชนมทศนคตเชงบวกมากกวาเชงลบตอคนไรทพง คาเฉลยทปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 3.43

76

5.1.4 การเปรยบเทยบปจจยสวนบคคลทสงผลตอความรความเขาใจ และ ความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพง

1) ผลการเปรยบเทยบปจจยสวนบคคลทสงผลตอระดบความรความเขาใจ ตอการคมครองคนไรทพง พบวา ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา อาชพ รายได ภมล าเนาเดม ระยะเวลา ทแตกตางกนสงผลตอความรความเขาใจ และความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพงทไมแตกตางกน ณ ระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 ยกเวน ปจจยสวนบคคลเรอง เพศ มคา (sig.) เทากบ 0.005 ซงนอยกวาคาระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศทแตกตางกน มระดบความรความเขาใจของประชาชน ในชมชนตอการคมครองคนไรทพงทแตกตางกน กลาวคอ เพศชายมระดบความรความเขาใจตอ การคมครองคนไรทพงมากกวาเพศหญง

2) ผลการเปรยบเทยบปจจยสวนบคคลทสงผลตอระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง พบวา ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา อาชพ รายได ภมล าเนาเดม ระยะเวลา ทแตกตางกนสงผลตอความรความเขาใจ และความคดเหนของประชาชนในชมชนตอการคมครองคนไรทพงทไมแตกตางกน ณ ระดบนยส าคญทางสถตท 0.05 แสดงวา ปจจยสวนบคคลทแตกตางกนมระดบความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง ทไมแตกตางกน

5.2 ขอเสนอแนะ

5.2.1 ขอเสนอแนะของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง ควรมการใหความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายคนไรท พงและคนขอทาน

แกประชาชนและชมชน เพราะจะไดทราบการคมครอง ไดเขาใจเกยวกบกฎหมาย ไดมความร ไดใหมการชวยเหลอตนเอง เปนการใหชมชนเขามามสวนรวมในชวยเหลอแกไขปญหา และสามารถน าไปปรบใชกรณทเกดปญหา

1) ควรใหความชวยเหลอคนไรทพงในดาน - ดานทอยอาศย เพราะจะไดมทอยอาศย ไมตองเรรอน และจะเปนการให

ความเปนอยไดอยางเปนหลกแหลงมนคง - ดานอาหารและเครองน งหม เพราะจะไดมอาหารและเปนการให

ความชวยเหลอเบองตน - ดานการฝกอาชพ เพราะสามารถประกอบอาชพอยางสจรต ถกตอง มงานท า

ถาวร และเปนการพฒนาศกยภาพ

77

- ดานการรกษาพยาบาล เพราะสามารถรกษาพยาบาลได และเปนการชวยฟนฟสขภาพกายใจ

2) ควรเนนใหชมชนดแลคนไรทพง มากกวาการสงคนไรทพงเขารบการดแลใน สถานสงเคราะห เพราะจะไดไมถกทอดทง ลดภาระของภาครฐ ชมชนจะไดชวยเหลอกน และ ศนยคนไรทพงตองชวยเหลอเปนการสงเสรมใหชมชนเกดความเขมแขงในการแกไขปญหาบางคน มญาตพนองอย

5.2.2 ขอเสนอแนะสาหรบการนาผลการวจยไปใช คนในชมชนควรปรบทศนคตตอคนไรท พง ชวยเหลอและใหค าแนะน าใน

การชวยเหลอใหกบภาครฐดวย 5.2.3 ขอเสนอแนะสาหรบการทาวจยครงตอไป 1) ควรศกษาการเตรยมความพรอมของชมชน ในกรณทผ รบบรการม

ความพรอมทจะ กลบคนสชมชนได โดยไมเปนภาระแกครอบครวและสงคม 2) ควรศกษาเปรยบเทยบ ความร ความคดเหนของประชาชนตอคนไรทพง

ในระดบตางจงหวดหรอระดบภมภาค เปนตน

78

รายการอางอง

หนงสอ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, ส านกงานปลดกระทรวง, ส านกมาตรฐาน

การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2548). ทศทางและรปแบบการจดสวสดการสงคมของประเทศไทย. กรงเทพฯ: หางหนสวนจ ากด เทพเพญวานสย.

บญชม ศรสะอาด, และ บญสง นลแกว. (2534). วธการทางสถตส าหรบการวจย เลม 1. มหาสารคาม: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม.

บญเลศ วเศษปรชา. (2552). โลกของคนไรบาน. กรงเทพฯ: ศนยมานษยวทยาสรนธร (องคการมหาชน). ประยร กาญจนดล. (2538). ค าบรรยายกฎหมายปกครอง (พมพครงท 4). กรงเทพฯ:

โรงพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. พจนานกรมฉบบบณฑตยสถาน พ.ศ.2542. (2546). กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา ลาดพราว. ระพพรรณ ค าหอม. (2549). สวสดการสงคมกบสงคมไทย. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค. วนทนย วาสกะสน, สรางรตน วศนารมณ, และ กตพฒน นนทปทมะดลย. (2547). ความรทวไป เกยวกบสวสดการสงคมและสงคมสงเคราะห. กรงเทพฯ: ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร. ศรเรอน แกวกงวาล. (2539). ทฤษฎบคลกภาพ. กรงเทพฯ: เรอนแกวการพมพ. ศกดชย เลศพานชพนธ และคณะ. (2550). การศกษาแนวทางพฒนากฎหมายส าหรบคนไรทพง .

กรงเทพฯ: ส านกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. วทยานพนธ ชชวาล มณฑาทพยกล. (2556). โครงการศนยชวยเหลอคนไรบาน. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต).

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, คณะสถาปตยกรรมศาสตร, สาขาวชาสถาปตยกรรมศาสตร. ชรนทร ขวญทอง. (2545). กระบวนการสงคมสงเคราะหกบการจดสวสดการสงคมส าหรบเดก

ดอยโอกาสในจงหวดปตตาน. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยสงขลานครนทร, บณฑตวทยาลย, สาขาวชาสงคมวทยา.

ฐาปนย ศรสมบรณ. (2552). การปรบองคกรเพอมงสมาตรฐานการจดบรการส าหรบคนไรทพง. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะสงคมสงเคราะหศาสตร, ภาควชาสงคมสงเคราะหศาสตร, หมวดวชาการบรหารงานสวสดการสงคม.

79

ธนอร จนทรอน. (2552). ความร ความคดเหนและการบรหารจดการบรการแกคนไรทพงสถานสงเคราะห คนไรทพงในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล สงกดกรมพฒนาสงคมและสวสดการ. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะสงคมสงเคราะหศาสตร, ภาควชาสงคมสงเคราะหศาสตร.

ธนากร ยทธพลนาว. (2553). การพฒนาระบบบรการส าหรบคนไรบาน: ศกษากรณการใหบรการของมลนธพฒนาทอยอาศย. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะสงคมสงเคราะหศาสตร, ภาควชาสงคมสงเคราะหศาสตร.

นาวก ตะนะค. (2557). ปญหาการบงคบใชพระราชบญญตควบคมการขอทาน พ.ศ.2484. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยแมฟาหลวง, คณะนตศาสตร, สาขาวชานตศาสตร.

บญเลศ วเศษปรชา. (2546). เปดพรมแดน โลกของคนไรบาน. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะสงคมวทยาและมานษยวทยา, ภาควชามานษยวทยา.

พระมหาสทธพร เกษจอย. (2550). การประเมนผลโครงการฟนฟและพฒนาศกยภาพคนเรรอนเพอปองกนการถกลอลวง: กรณศกษา อ.ทาตม และ อ.จอมพระ จ.สรนทร. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะสงคมสงเคราะหศาสตร, ภาควชาสงคมสงเคราะหศาสตร.

วรรณา อรญกล. (2543). มาตรการการจดการปญหาคนขอทานไทยในทศวรรษหนา. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะสงคมสงเคราะหศาสตร.

วราล ธมวสทธวรากร. (2551). ศนยพฒนาอาชพส าหรบคนไรบาน. (วทยานพนธปรญญาบณฑต). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, คณะสถาปตยกรรมศาสตร, สาขาวชาสถาปตยกรรมศาสตร.

ศรวรรณ จงสวสด. (2548). ความรเกยวกบการตรวจสอบภายในของผตรวจสอบภายในและ ผรบการตรวจสอบ กรณศกษา ธนาคารไทยพาณชยจ ากด (มหาชน) ส านกงานใหญ. (การศกษาคนควาอสระปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, โครงการบณฑตศกษา, สาขาบรหารธรกจ.

ศพล รนใจชน. (2549). ความรความเขาใจในสทธของประชาชนเกยวกบธรกจเชาซอรถยนตและ รถจกรยายนตศกษากรณประชาชนหม 1 ต าบลทามะขาม อ าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยบรพา, วทยาลยการบรหารรฐกจ, สาขาวชาการบรหารทวไป.

เหมพรรษ บญยอยหยด, และ เพมศกด มกราภรมย. (2553). สทธมนษยชนกบกระบวนการตอสของ คนไรบานในเขตพระนคร. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยมหดล, สาขาสทธมนษยชนและการพฒนา.

80

อทยวรรณ สถานานนท. (2539). ปจจยทเออตอการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพของบคคลไรทพงในหนวยงานดานสวสดการคนไรทพง กรมประชาสงเคราะห. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะสงคมสงเคราะหศาสตร, ภาควชาสงคมสงเคราะหศาสตร, หมวดวชาการบรหารงานสวสดการสงคม.

เอกสารอนๆ กรมพฒนาสงคมและสวสดการ. (2547). ระเบยบกรมพฒนาสงคมและสวสดการวาดวยการสงเคราะห คนไรทพงในสถานสงเคราะห พ.ศ. 2557. (อดส าเนา). กรมพฒนาสงคมและสวสดการ. (2559). แนวทางการด าเนนงานการคมครองคนไรทพงและจด ระเบยบขอทาน. (อดส าเนา). กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, กรมพฒนาสงคมและสวสดการ, กองคมครอง

สวสดภาพและเสรมสรางคณภาพชวต. (2559). รายงานสถตผรบบรการของสถานคมครอง คนไรทพง 11 แหง ประจ าป 2558. (อดส าเนา).

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2559). สาระส าคญและค าอธบายรายมาตราพระราชบญญตการคมครองคนไรทพง พ.ศ. 2557. (อดส าเนา).

จอมขวญ ขวญยน, และ จฑามาศ ชาญเจรญลาภ. 2546). ความล าบากในโลกมอ: วถชวตของผพการทางสายตาทประกอบอาชพวณพกและขอทาน. รายงานการวจยยอยฉบบสมบรณ. ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

ศยามล สบเนอง. (2557). ปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงาน: กรณศกษาบรษท นนยาง การเมนท จ ากด กรงเทพมหานคร. (การคนควาอสระปรญญามหาบณฑต). สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม.

ศศธร ไชยประสทธ. (2546). ขอทานขาว: วฒนธรรมการสงเคราะหแกคนยากไรในชนบทภาคเหนอ. รายงานวจยฉบบสมบรณ. ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

แสงจนทร โสภากาล. (2550). ปจจยทมความสมพนธกบความรความเขาใจของบคลากรเกยวกบ องคการบรหารสวนต าบล. รายงานการวจย. มหาวทยาลยราชภฏเลย, คณะสงคมศาสตรเพอการพฒนา.

81

สออเลกทรอนกส มลนธพฒนาทอยอาศย. (2558). คนไรบาน. สบคนจาก http://voicelabour.org/คนไรบาน

แรงงานทถกลม. Books Friedlander, Walter A. (1963). Introduction to Social Welfare. New Delhi: Prentice-Hall. Good, Carter V. (1973). Dictionary of Education. New York: Mc Graw Hill Book, Co, Inc.

The Lexicon Webster. (1997). The Lexicon Webster dictionary. New York: The English Language Institude of America.

82

ภาคผนวก

82

แบบสอบถาม

การศกษาเรอง ความร ความเขาใจ และความคดเหนของประชาชนในชมชน ตอการคมครองคนไรทพง กรณศกษา ประชาชนในชมชน

ตาบลผาสงห อาเภอเมอง จงหวดนาน

คาชแจง ขอใหทานกรณาตอบแบบสอบถามตามขอเทจจรงของทานใหมากทสด ซงขอมลททาน ตอบแบบสอบถามในครงนจะน าไปเสนอผลในภาพรวม เพอประโยชนตอการพฒนาการท างานเกยวกบการคมครองคนไรทพง โดยจะไมมผลกระทบตอทานทตอบแบบสอบถามแตอยางใด

ขอขอบคณทกทานทใหความรวมมอในท าแบบส ารวจในครงน/ ผวจย

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม คาชแจง: โปรดท าเครองหมาย ลงใน หรอเตมขอความลงในชองวางใหตรงกบสภาพ

ความเปนจรงเกยวกบตวทานมากทสด 1. เพศ

หญง ชาย 2. อาย

ต ากวา 15 ป 16-30 ป 31-45 ป 46-60 ป

61-75 ป มากกวา 75 ปขนไป 3. สถานภาพ โสด สมรส

หยาราง หมาย/คแตงงานเสยชวต อนๆ (ระบ)..............................

4. ระดบการศกษา ไมไดเรยนหนงสอ ไมจบการศกษา

ประถมศกษาตอนตน ประถมศกษาตอนปลาย มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. อนปรญญา/ปวส. ปรญญาตร

ปรญญาโท อนๆ (ระบ).....................................

83

5. อาชพ ขาราชการ รฐวสาหกจ เอกชน รบจาง เกษตรกรรม คาขาย

ธรกจสวนตว อนๆ (ระบ)....................................... 6. รายไดเฉลยของทาน.................................................บาท ตอเดอน 7. ภมล าเนาเดม................................................................................................................ . 8. ทานอยในชมชน / อ าเภอ ปจจบนระยะเวลา........................................ป

ตอนท 2 ความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง คาชแจง: โปรดท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด

ขอค าถาม ค าตอบ ใช ไมใช ไม

แนใจ 1. ความร ความเขาใจตอความหมายของคนไรทพงและคนขอทาน

1.1 คนไรทพง คอ คนเรรอน ไมมทอยอาศยเปนหลกเปนแหลง ไมมผดแล

1.2 คนไรทพง เปนบคคลทมศกยภาพแตขาดโอกาสทางสงคม

1.3 คนไรทพง เปนบคคลทรฐตองใหความชวยเหลอ 1.4 คนไรทพง เปนคนเหลอขอ ขาดศกยภาพในการด าเนนชวตและ

ไมสามารถฟนฟไดและยากตอการพฒนา

1.5 คนไรทพงเปนคนยากจนและไมมทอยอาศย

1.6 คนไรทพงสวนใหญเปนบคคลวกลจรต (คนบา)

1.7 คนขอทาน เปนคนทเรรอนตามทสาธารณะ ไมมครอบครว 1.8 คนขอทานบางคนเปนคนขเกยจ ไมยอมท างานทงทสามารถ

ท างานได

2. ความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมายคนไรทพงและคนขอทาน 2.1 มการประกาศใชกฎหมายกบการคมครองคนไรทพง เมอป

พ.ศ. 2557

2.2 ประเทศไทยมกฎหมายเกยวกบคนขอทานมานานแลว

84

ขอค าถาม ค าตอบ

ใช ไมใช ไมแนใจ

2.3 มการประกาศใชพระราชบญญตควบคมการขอทาน พ.ศ. 2559 ในวนท 28 กรกฎาคม 2559

2.4 คนขอทานและคนไรทพงอยภายใตกฎหมายเดยวกน คอพระราชบญญตการคมครองคนไรทพง พ.ศ. 2557

2.5 การเรรอน ไมมทพก หลบนอนตามทสาธารณะ ถอเปนความผดตามกฎหมายการคมครองคนไรทพง พ.ศ. 2557

2.6 การเลนดนตร ดด ส ต เปา ในทสาธารณะ ถอวาเปนความผดตาม พ.ร.บ. ควบคมการขอทาน พ.ศ. 2559

2.7 ใน พ.ร.บ. คมครองคนไรทพง มขอก าหนดจายเบยยงชพใหกบ คนไรทพง

2.8 คนขอทาน ถอวาเปนคนทท าความผดกฎหมายควบคมการขอทาน

3. ความร ความเขาใจตอการคมครองคนไรทพง

3.1 คนไรทพง มสทธเขารบการรกษาสขภาพตามหลกประกนสขภาพ แตตองมเลขประจ าตวประชาชน 13 หลก

3.2 บตรของคนไรทพงสามารถเขารบการศกษาในโรงเรยนตามสทธ ทพงจะไดรบ

3.3 คนไรทพงและคนขอทาน สามารถสมครเขาท างานอยางคนปกตทวไปได

3.4 คนไรทพง มสทธขอเขารบบรการในศนยคมครองคนไรทพง

3.5 คนไรทพง สามารถมทอยอาศยเปนของตวเองได

3.6 คนไรทพง มสทธไดรบบรการดานปจจยส จากหนวยงานของรฐ ทจดให

3.7 คนไรทพง มสทธเรยกรองความเปนธรรม หากไดรบการกระท า ทไมเหมาะสม

3.8 คนไรทพง มสทธไดรบการฝกอาชพตามความเหมาะสม

4. ความร ความเขาใจตอศนยคมครองคนไรทพง

4.1 ศนยคมครองคนไรทพงเปนหนวยงานทใหความชวยเหลอเกยวกบคนไรทพงโดยเฉพาะ

85

ขอค าถาม ค าตอบ

ใช ไมใช ไมแนใจ

4.2 ศนยคมครองคนไรทพงเปนหนวยงานทใหบรการดานปจจยส

4.3 ศนยคมครองคนไรทพงเปนทฝกอาชพแกคนไรทพง 4.4 นอกจากใหความชวยเหลอคนไรทพงแลว ศนยคมครองคนไรทพง

ยงใหความชวยเหลอผประสบปญหาทางสงคมดานอนๆ ดวย เชน คนยากจน ผตดเชอเอดส

4.5 มการจดตงศนยคมครองคนไรทพงในจงหวดของทาน 4.6 นอกจากศนยคมครองคนไรทพงแลว ยงมหนวยงานอนๆ ทให

ความชวยเหลอเกยวกบคนไรทพงโดยตรง

4.7 ทานรวธการในการตดตอ ขอความชวยเหลอจากศนยคมครอง คนไรทพง

4.8 ศนยคมครองคนไรทพง ใหทพกชวคราวแกคนไรทพง ระหวาง 15-30 วน กอนด าเนนการสงตอสถานคมครองคนไรทพง

86

ตอนท 3 ความคดเหนของประชาชนตอการคมครองคนไรทพง คาชแจง โปรดใสเครองหมาย ลงในชองระดบความคดเหนหรอความรสกของทานตอการคมครอง

คนไรทพงมากทสด ระดบ 5 หมายถง มความคดเหนดวยมากทสด ระดบ 4 หมายถง มความคดเหนดวยมาก ระดบ 3 หมายถง มความคดเหนดวยปานกลาง ระดบ 2 หมายถง มความคดเหนดวยนอย ระดบ 1 หมายถง มความคดเหนดวยนอยทสด

ขอค าถาม ระดบความคดเหน มากทสด (5)

มาก

(4)

ปานกลาง (3)

นอย

(2)

นอยทสด (1)

ดานความเหมาะสม ความจาเปนทตองการม การคมครองคนไรทพง

1. การมพระราชบญญตการคมครองคนไรทพง พ.ศ. 2557 เปนกฎหมายทใหการชวยเหลอคนไรทพง ไดดทสด

2. คนไรทพง คนขอทาน เปนกลมบคคลทควรไดรบ การชวยเหลอ

3. สวสดการทเหมาะสมแกคนไรทพงและคนขอทาน คอ จดใหมทพกอาศยถาวร

4. สวสดการทเหมาะสมแกคนไรทพงและคนขอทาน คอ การจดใหมการฝกอาชพ

5. การใหความชวยเหลอคนไรทพงควรสรางอาชพมากกวาการใหเงน

6. ภาครฐใหความส าคญเกยวกบปญหาคนไรทพง 7. รฐไมจ าเปนตองใหความชวยเหลอหรอจดสวสดการ

ตางๆ ใหกบคนไรทพง

87

ขอค าถาม ระดบความคดเหน

มากทสด (5)

มาก

(4)

ปานกลาง (3)

นอย

(2)

นอยทสด (1)

รปแบบการคมครองคนไรทพง 8. การจดตงหนวยงานเฉพาะทใหความชวยเหลอ

คนไรทพง

9. มการจดตงใหมศนยคมครองคนไรทพงครอบคลม ทกจงหวดทวประเทศเพอใหความชวยเหลอคนไรทพงโดยเฉพาะ

10. มการจดตงศนยคมครองคนไรทพงในพนทททานอาศยอย

11. การจดตงศนยคมครองคนไรทพงบรเวณชมชนของทาน จะกอใหเกดปญหาตอชมชนทอาศยอย

12. คนไรทพง ควรอยในสถานสงเคราะหมากกวาในชมชน

ดานบรการทจดใหแกคนไรทพง 13. รฐควรใหเบยสงเคราะห แกคนไรทพง

14. รฐควรจดใหทอยอาศยถาวรใหกบคนไรทพง

15. การฝกอาชพใหกบคนไรทพงท าใหเขาสามารถพฒนาศกยภาพของตนเองได

16. การจดใหมกฎหมายเกยวกบการคมครองคนไรพงจะท าใหจ านวนคนไรทพงลดนอยลง

17. การจดใหมการคมครองคนไรทพง จะท าใหคนไรทพงมสภาพความเปนอยทดขน

ดานการสงเสรมการมสวนรวมของชมชนตอ การคมครองคนไรทพง

18. หลงจากไดรบการพฒนาศกยภาพแลว คนไรทพงสามารถกลบมาอยอาศยในชมชนได

88

ขอค าถาม ระดบความคดเหน

มากทสด (5)

มาก

(4)

ปานกลาง (3)

นอย

(2)

นอยทสด (1)

19. ชมชนสามารถดแลและใหความชวยเหลอ คนไรทพงได

20. ชมชนใหการคมครองคนไรทพงรวมกบหนวยงาน ของรฐได

21. หลงจากคนไรทพงไดรบการฟนฟและพฒนาศกยภาพแลว สามารถกลบมาด ารงชวตตามปกตได

22. คนในชมชนมทศนคตเชงบวกมากกวาเชงลบตอ คนไรทพง

23. คนไรทพงมสทธ ไดรบการยอมรบจากครอบครวและชมชน

24. มนษยทกคนมศกดศรความเปนมนษยเทากน

25. เนนใหชมชนดแลคนไรทพง มากกวาสงตวคนไรทพงเขารบการดแลในสถานสงเคราะห

ตอนท 4 ขอเสนอแนะ 4.1 ควรมการใหความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายคนไรทพงและคนขอทาน แกประชาชนและ ชมชน

ควร เพราะ..................................................................................................................... ไมควร เพราะ .................................................................................................................

4.2 การใหความชวยเหลอคนไรทพงทานคดวาควรชวยเหลอในดานใดบาง (เลอกไดมากกวา 1 ขอ)

(โปรดระบ) ดานทอยอาศย เพราะ.................................................................... ................................

ดานอาหารและเครองนงหม เพราะ....................................................... ........................ ดานการฝกอาชพ เพราะ.......................................................................... ...................... ดานการรกษาพยาบาล เพราะ................................................................ .......................

89

4.3 ทานเหนดวยกบการเนนใหชมชนดแลคนไรท พง มากกวาการสงคนไรท พงเขารบการดแลใน สถานสงเคราะห

เหนดวย เพราะ......................................................................................................... ไมเหนดวย เพราะ............................................................. .........................................

ขอขอบคณทกรณาตอบแบบสอบถาม

90

ประวตผเขยน

ชอ นางสาวอจฉราพร ปะท วนเดอนปเกด 14 มกราคม 2529 วฒการศกษา ปการศกษา 2551: สงคมสงเคราะหศาสตรบณฑต มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต ต าแหนง นกสงคมสงเคราะห ศนยคมครองคนไรทพงจงหวดนาน กรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ประสบการณท างาน 2552-2554: นกสงคมสงเคราะห ส านกคมครองสวสดภาพชมชน กรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

2554-2556: นกสงคมสงเคราะห กองหนงใจ...เดยวกน ในทลกระหมอมหญง อบลรตนราชกญญา สรวฒนาพรรณวด กรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย 2556-2559: นกสงคมสงเคราะห ศนยพฒนาชาวเขาจงหวดนาน กรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

91