รายวิชา ฟิสิกส์พื้นฐาน รหัสวิชา ว...

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ชดกจกรรมการเรยนรเลมท 1 เรอง ระยะทางและการกระจด

กล มสาระการเรยนร วทยาศาสตร

นางนสา หลอมทอง

ต าแหนง คร วทยฐานะ ครช านาญการ

โรงเรยนท งฟาวทยาคม

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 38

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

เลมท 1 ระยะทางและการกระจด

ชนมธยมศกษาปท

รายวชา ฟสกสพนฐาน รหสวชา ว 31101

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


ค าน า

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความร (5E) เรอง การเคลอนท รายวชาฟสกสพนฐาน รหสวชา ว31101 ชนมธยมศกษาปท 4 ประกอบไปดวยชดกจกรรมการเรยนรทงหมด 7 เลม ดงน ชดกจกรรมการเรยนรเลมท 1 เรอง ระยะทางและการกระจด ชดกจกรรมการเรยนรเลมท 2 เรอง ความเรวและอตราเรว ชดกจกรรมการเรยนรเลมท 3 เรอง ความเรง ชดกจกรรมการเรยนรเลมท 4 เรอง การเคลอนทแนวตรง ชดกจกรรมการเรยนรเลมท 5 เรอง การเคลอนทแบบโพรเจกไทล ชดกจกรรมการเรยนรเลมท 6 เรอง การเคลอนทแบบวงกลม ชดกจกรรมการเรยนรเลมท 7 เรอง การเคลอนทฮารมอนกอยางงาย ซงในชดกจกรรมการเรยนรเลมน เปนเลมท 1 เรอง ระยะทางและการกระจด ผสอนไดด าเนนการจดท าขน เพอใชประกอบการเรยนการสอน ซงผเรยนสามารถเรยนรและปฏบตกจกรรมดวยตนเอง ไดเรยนรทละนอยตาม ล าดบขน ตามศกยภาพและความสามารถของตนเอง สงเสรมใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรงมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร ซงถอวาเปนไปตามแนวทางการจดการศกษาของชาตทเนนผเรยนเปนส าคญสนองตอพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทมงเนน ใหผเรยนไดรบการพฒนาทงดานความร กระบวนการคด กระบวนการสบเสาะหาความร การแกปญหา ความสามารถในการสอสาร การตดสนใจ การน าความรไปใชในชวตประจ าวน ตลอดจนมจตวทยาศาสตร คณธรรมและคานยม อนพงประสงค ผจดท าหวงเปนอยางยงวาชดกจกรรมการเรยนรเลมน จะชวยใหนกเรยนมความร ความเขาใจ เนอหาไดงายและชดเจนมากยงขน มพฒนาการดานผลสมฤทธทางการเรยนสงขนและมเจตคตทดตอการเรยนวทยาศาสตรและเปนประโยชนตอผสนใจศกษาทจะน าไปเปนแนวทางในการปรบปรงกจกรรมการเรยนการสอน ใชในการพฒนาเยาวชนไทยใหเปนบคคลแหงการเรยนรและมความสข ในการด ารงชวตในอนาคตและใชเปนนวตกรรมทางการศกษา นางนสา หลอมทอง

ก ก

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


สารบญ

เรอง หนา

ค าน า ก สารบญ ข ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบคร ค ค าชแจงการใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบนกเรยน ง แผนผงขนตอนการเรยนโดยใชชดกจกรรมการเรยนร จ สาระ มาตรฐานตวชวดและจดประสงคการเรยนร ฉ แบบทดสอบกอนเรยน 1 บตรพลงคด เรอง ระยะทางและการกระจด 4 บตรกจกรรม เรอง คนหาสมบตโบราณใตดน 5 บตรบนทกกจกรรม เรอง คนหาสมบตโบราณใตดน 7 บตรเนอหา เรอง ระยะทางและการกระจด 9 บตรค าถาม เรอง ระยะทางและการกระจด 12 บตรเกม เรอง แยกใหออก 14 แบบทดสอบหลงเรยน 16 บรรณานกรม 19 ภาคผนวก 20 บตรกระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน เรอง ระยะทางและการกระจด 21 บตรเฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เรอง ระยะทางและการกระจด 22 บตรเฉลยพลงคด เรอง ระยะทางและการกระจด 23 บตรเฉลยกจกรรม เรอง คนหาสมบตโบราณใตดน 24 บตรเฉลยค าถาม เรอง ระยะทางและการกระจด 26 บตรเฉลยเกม เรอง แยกใหออก 29 บตรกระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน เรอง ระยะทางและการกระจด 30 บตรเฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เรอง ระยะทางและการกระจด 31

ข

ข

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


ค ำแนะน ำกำรใชชดกจกรรมกำรเรยนรส ำหรบคร

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความร (5E) เรอง การเคลอนท รายวชาฟสกสพนฐาน รหสวชา ว31101 ชนมธยมศกษาปท 4 ประกอบไปดวยชดกจกรรมการเรยนรทงหมด 7 เลม ดงน ชดกจกรรมการเรยนรเลมท 1 เรอง ระยะทางและการกระจด ชดกจกรรมการเรยนรเลมท 2 เรอง ความเรวและอตราเรว ชดกจกรรมการเรยนรเลมท 3 เรอง ความเรง ชดกจกรรมการเรยนรเลมท 4 เรองการเคลอนทแนวตรง ชดกจกรรมการเรยนรเลมท 5 เรองการเคลอนทแบบโพรเจกไทล ชดกจกรรมการเรยนรเลมท 6 เรองการเคลอนทแบบวงกลม ชดกจกรรมการเรยนรเลมท 7 เรองการเคลอนทฮารมอนกอยางงาย

ซงชดกจกรรมการเรยนชดนเปนชดกจกรรมการเรยนรเลมท 1 เรอง ระยะทางและการกระจด ใชเวลาในการท ากจกรรม 2 ชวโมง ครควรเตรยมความพรอมและปฏบตตามค าแนะน า ดงตอไปน

1. ครตองศกษาเนอหาทจะสอนและศกษาชดกจกรรมการเรยนรใหเขาใจกอนโดยละเอยด 2. ครเตรยมวสดอปกรณและหองเรยนใหเออตอการในการจดกจกรรมการเรยนรดงน

2.1 ชดกจกรรมการเรยนรตามกจกรรมตามจ านวนนกเรยนและตามกลม 2.2 วสดอปกรณหรอสารเคมตางๆ ตามทระบไวในชดกจกรรมการเรยนร 2.3 แบงนกเรยนออกเปนกลมๆ กลมละ 4 – 5 คน

3. ครชแจงใหนกเรยนเขาใจบทบาทของตนเอง แนะน าขนตอนการใชชดกจกรรมการเรยนร แนวปฏบตในระหวางการด าเนนกจกรรมการเรยนร 4. ครใชกระบวนการจดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความร (5E) ตามขนตอนดงน 4.1 ขนสรางความสนใจ(Engagement) 4.2 ขนส ารวจและคนหา(Exploration) 4.3 ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) 4.4 ขนขยายความร(Elaboration) 4.5 ขนประเมนผล (Evaluation)

5. ครมบทบาทหนาทใหค าแนะน าและเปนผอ านวยความสะดวกในการจดกจกรรมการเรยนร เนนย าใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตามขนตอนดวยความตงใจ มความซอสตย มวนย และมความรบผดชอบจงจะท าใหการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการเรยนรเกดประโยชนสงสด

ค

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


ค ำแนะน ำกำรใชชดกจกรรมกำรเรยนรส ำหรบนกเรยน

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความร (5E) เรอง การเคลอนท รายวชาฟสกสพนฐาน (ว31101) ชนมธยมศกษาปท 4 ชดน เปนชดกจกรรมการเรยนรทใชประกอบการเรยนการสอนทนกเรยนสามารถศกษาไดดวยตนเอง โดยใหนกเรยนศกษาตามค าแนะน าและปฏบตกจกรรมตามขนตอนจะท าใหไดรบความรอยางครบถวน

ซงชดกจกรรมการเรยนชดนเปนชดกจกรรมการเรยนรเลมท 1 เรอง ระยะทางและการกระจด ใชเวลาในการท ากจกรรม 2 ชวโมง นกเรยนควรเตรยมความพรอมและปฏบตตามค าแนะน า ดงตอไปน

1. ศกษาค าชแจงการใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบนกเรยนและแผนผงขนตอน การใชชดกจกรรมการเรยนร 2. ศกษาสาระมาตรฐานการเรยนรตวชวดและจดประสงคการเรยนรของชดกจกรรมการเรยนร

3. ท าแบบทดสอบกอนเรยน เพอเปนการวดความรพนฐานของนกเรยน แลวตรวจค าตอบ จากบตรเฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

4. ลงมอศกษาและปฏบตกจกรรมตามขนตอนในชดกจกรรมการเรยนรจากบตรพลงคด บตรกจกรรม บตรเนอหา บตรค าถาม และบตรเกมและเมอปฏบตกจกรรมตางๆ เสรจเรยบรอยแลว ใหตรวจสอบค าตอบไดจากบตรเฉลยพลงคด บตรเฉลยกจกรรม บตรเฉลยค าถาม และบตรเฉลยเกม

5. ท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอเปนการวดผลประเมนผลการเรยนร แลวตรวจค าตอบ จากบตรเฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

6. หากมขอสงสยใหขอค าอธบายหรอปรกษาครผสอนเพอรวมกนสรปขอสงสยนน

ง

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


แผนผงขนตอนกำรเรยนรชดกจกรรมกำรเรยนร

จ

ศกษาค าชแจงการใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบนกเรยน

ทดสอบกอนเรยน

ศกษาชดกจกรรมการเรยนรดงน

- บตรพลงคด - บตรกจกรรม - บตรเนอหา - บตรค าถาม - บตรเกม

ทดสอบหลงเรยน

ผานเกณฑ


รอ

ไมผานเกณฑ


รอยละ

ศกษาชดกจกรรมการเรยนร เลมตอไป

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


สำระ มำตรฐำน ตวชวดและจดประสงคกำรเรยนร

สาระท 4 แรงและการเคลอนท

มาตรฐาน ว 4.2 เขาใจลกษณะการเคลอนทแบบตางๆ ของวตถในธรรมชาตมกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะ

หาความร การแกปญหารวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคมและสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

ตวชวด ว 4.2 ม.4-6/1 อธบายและทดลองความสมพนธระหวาง การกระจด เวลา ความเรว

ความเรงของการเคลอนทในแนวตรง ว 4.2 ม.4-6/2 สงเกตและอธบายการเคลอนทแบบโพรเจกไทล แบบวงกลม และ

แบบฮารมอนกอยางงาย ว 4.2 ม.4-6/3 อภปรายผลการสบคนและประโยชนเกยวกบการเคลอนทแบบโพรเจกไทล

แบบวงกลม และแบบฮารมอนกอยางงาย

ฉ

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


จดประสงคการเรยนร

ดานความร (Knowledge : K) 1. อธบายความหมายของระยะทางและการกระจดของการเคลอนทในแนวตรงได 2. อธบายความแตกตางระหวางระยะทางและการกระจดได 3. เขยนสญลกษณและรปแทนระยะทางและการกระจดของอนภาคและวตถได

ดานทกษะกระบวนการ (Process : P)

1. ค านวณหาขนาดและทศทางของระยะทางและการกระจด จากสถานการณ ทก าหนดใหได

2. สงเกต ส ารวจ และสรปขอมลลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนแบบตอเนองและไมตอเนอง

ดานคณลกษณะอนพงประสงค(Attitude : A)

1. ความสนใจใฝร 2. ความรบผดชอบมงมนและอดทน

3. ความมเหตผล 4. ความมระเบยบวนย 5. ความซอสตย 6. การแสดงความคดเหนและรบฟงความคดเหน

ช

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


แบบทดสอบกอนเรยน

เรอง

เรอง ระยะทำงและกำรกระจด

ค าชแจง แบบทดสอบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 10 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน เวลาสอบ 10 นาท

ค าสง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดพยงขอเดยวแลวท าเครองหมาย X ลงในกระดาษค าตอบ

1. ขอแตกตางของระยะทางกบการกระจด คอ ขอใด ก. มหนวยการวดแตกตางกน ข. ระยะทางมคามากกวาการกระจดเสมอ ค. ระยะทางเปนปรมาณสเกลาร การกระจดเปนปรมาณเวกเตอร ง. ระยะทางเปนปรมาณเวกเตอร การกระจดเปนปรมาณสเกลาร 2. สมชายเดนเปนรปสเหลยมผนผายาว 10 เมตร กวาง 5 เมตร ขอใดกลาวถกตอง ก. เขาเดนไดระยะทาง 15 เมตร การกระจด 15 เมตร ข. เขาเดนไดระยะทาง 15 เมตร การกระจด 0 เมตร ค. เขาเดนไดระยะทาง 30 เมตร การกระจด 0 เมตร ง. เขาเดนไดระยะทาง 30 เมตร การกระจด 30 เมตร 3. ขอใดใหความหมายของระยะทางไดถกตองทสด ก. ความยาว ข. ระยะทางทสนทสดในการเดนทาง ค. ความยาวตามเสนทางทวตถทเคลอนทได ง. ความยาวของเสนตรงทเชอมโยงระหวางจดเรมตนและจดสดทายของการเคลอนท

1

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


4. ขอใดใหความหมายขอการกระจดไดถกตองทสด ก. ความยาวตามแนวเสนตรง ข. ทศทางจากจดเรมตนถงจดสดทาย ค. ระยะทางทเชอมโยงระหวางจดเรมตนและจดสดทายของการเคลอนท ง. ความยาวตามแนวเสนตรงระหวางจดเรมตนและจดสดทายของการเคลอนท 5. นพนธเดนรอบสนามซงมรศม 7 เมตรโดยเขาเดนไดครบ 3 รอบพอด การกระจดทนพนธเคลอนทไดเปนเทาไร ก. 0 เมตร ข. 14 เมตร ค. 308 เมตร ง. 924 เมตร 6.วตถชนหนงเคลอนทดวยความเรงภายในเวลา 10 วนาทดงรปจงหาการกระจดทงหมดทวตถเคลอนท ได ก. 50 ข. 100 ค. 150 ง. 200

7. นางสาวขวญดาวออกเดนทางจากบานไปทางดานตะวนออก 15 กโลเมตร แลวเดนทางไปทางดานตะวนตกอก 20 กโลเมตรการกระจดตลอดการเคลอนทมคาเทาใด ก. 15 เมตร ข. 20 เมตร ค. 25 เมตร ง. 30 เมตร

4

2

-2 0 5

2

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


8. อาทตยเดนรอบสนามรปวงกลมรศม 14 เมตร ดงรป โดยเรมตนจากจด A จนไปถงจด B ระยะทางและการกระจดทเขาเคลอนทไดมคาตางกนเทาใด ก. 45 เมตร A B ข. 50 เมตร 14 เมตร ค. 55 เมตร ง. 60 เมตร 9. ขอใดมขนาดของการกระจดนอยทสด ก. เดนไปทางขวา 10 เมตรแลวยอนมาทางซาย 2 เมตร ข. เดนไปทางขวาดวยความเรวคงท 3เมตร/วนาทเปนเวลา4วนาท ค. เดนไปทางซายดวยความเรวคงท 4 เมตร/วนาทเปนเวลา 3 วนาท ง. ทงสามขอมขนาดเทากน 10. วตถเคลอนทจาก A ไป C โดยผาน B ดงภาพจงหาระยะทางและการกระจดของการเคลอนทของวตถตามล าดบ ก. 5 Km , 7 Km ข. 7 Km , 5 Km ค. 7 Km , 9 Km ง. 9 Km , 7 Km

A

B C

3 Km

4 Km

7

3

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


บตรกระดำ

บตรพลงคด เรองระยะทางและการกระจด ค าชแจง ใหนกเรยนศกษาภาพขางลางน แลวตอบค าถามพลงคด

ค าถามพลงคด

1. เสนทางจาก A ไป B ไป C เรยกวา ...................................................................... 2. เสนทางจาก A ไป C เรยกวา ............................................................................ 3. ระยะทางคอ อะไร................................................................................................

................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

4. การกระจด คอ อะไร.............................................................................................. ............................................................................................................................................. ................................................................................................................................................

B

C

4 เมตร

3 เมตร

5 เมตร

7.4 เมตร

5.3 เมตร

A

4

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


บตรกจกรรม เรอง คนหาสมบตโบราณใตดน

จดประสงคของกจกรรม

1. สามารถเขยนระยะทางตามค าสงทมอบหมายใหไดจนเจอจดทสมบตฝงอย

วสด-อปกรณ

1. กระดาษค าสง 1 แผน/กลม 2. กระดาษ A4 สขาว 1 แผน/กลม 3. ดนสอ 1 แทง/กลม 4. ยางลบ 1 กอน/กลม 5. ไมบรรทดเหลกขนาด 30 เซนตเมตร 1 อน/กลม

5

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


วธกำรทดลอง

1. เลอกตวแทนส าหรบรบหนาทในการอานแผนกระดาษค าสง 1 คน 2. เลอกสมาชกในกลมอก 1 คนมหนาทในการวาดเสนตามระยะทางและทศทางทค าสง

ระบใหถกตอง สมาชกในกลมชวยกนสงเกตและอภปรายเพอความถกตอง 3. บนทกภาพวาดทได ครเฉลยกจกรรมและรวมกนอภปราย

ค าสง

จากจด A ( นกเรยนก าหนดเอง ) เดนไปทางทศตะวนออก 6 กโลเมตร จะถงจด B จากนนเดนตอไปทางทศเหนออก 3 กโลเมตร จะถงจด C แลวเลยวไปทางทศตะวนตกอก 2 กโลเมตร จะถงกรมหาสมบต

นกเรยน กรมหาสมบต

กรมหาสมบต

6

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


บตรบนทกกจกรรม เรอง คนหาสมบตโบราณใตดน

กลมท................ วน/เดอน/ปทท าการท ากจกรรม.......................................................... รายชอสมาชก 1. …………………………….......... 2. …………………………………...........

3. …………………………….......... 4. …………………………………........... 5. …………………………….......... 6. …………………………………...........

ค าชแจง ใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตามค าแนะน า 1. ใหนกเรยนแบงกลมๆ ละ 4 - 5 คน เพอศกษาการเขยนเสนทางมหาสมบต 2. บนทกผลการท ากจกรรม

กระดาษบนทกผลการท ากจกรรม

7

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


ค าถามหลงท ากจกรรม 1.จากแผนท เสนทางใดทเปนระยะทางจากจดทนกเรยนเรมตนไปถงกรมหาสมบตและมคาเทาใด ตอบ ............................................................................... ...................................................................................... ............................................................................................................ .................................................................

2. จากแผนทเสนทางใดเปนเสนทางกระจดจากจดทนกเรยนเรมตนไปยงกรมหาสมบตและไดความยาวของเสนทางนเปนเทาไรและมทศทางเปนอยางไร ตอบ ....................................................................................................... ............................................................. ............................................................................... ..............................................................................................

3. สรปผลจากการท ากจกรรม …………………………………………………………………………………………………………………………………………………...….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………...….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………...….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…..

8

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


บตรเนอหำ เรอง ระยะทางและการกระจด ระยะทางและการกระจด

ระยะทาง ( distance ) หมายถง แนวเสนทวตถเคลอนทไปโดยนบจากจดเรมตนอางอง ระยะทาง

ทวตถเคลอนทจะเพมขนตามเวลาทผานไป การวดระยะทางจะวดตามแนวทางทวตถ เคลอนทไป ถาวตถเคลอนทเปนแนวเสนตรงกวดระยะทางไดงายขน แตถาแนวทางไมเปนเสนตรงกจะวดระยะทางไดล าบาก ระยะทวตถเคลอนทไปไดตามเสนทางทวตถนนเคลอนทจรง ๆ โดยไมค านงวาวตถจะเคลอนทเปนเสนตรง หรอไม ระยะทางเปนปรมาณสเกลาร มหนวยเปนเมตร (m) ใชสญลกษณ S

การกระจด ( displacement ) หมายถง การทวตถเคลอนทจากทหนงไปยงอกทหนงโดยการ

เคลอนทจากต าแหนงเรมตนไปยงต าแหนงสดทาย การกระจดหาไดจากเสนตรง ทเขยนหวลกศรก ากบลากจากจดเรมตนไปยงจดสดทายของการเคลอนท โดยมทศทางจดเปนปรมาณเวกเตอร มหนวยเปนเมตร (m) ใชสญลกษณ S

ปรมาณทางกายภาพแบงเปนปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอร

* ปรมาณสเกลาร ( scalar quantiy ) คอ ปรมาณทมแตขนาดไมบอกทศทาง เชน ระยะทาง เวลา อตราเรว มวล พลงงาน ก าลง ความหนาแนน ปรมาตร ความสวาง ความดน ความชน เปนตน

* ปรมาณเวกเตอร ( vector quantiy ) คอ ปรมาณทมทงขนาดและทศทาง เชน การกระจด ความเรว ความเรง แรง น าหนก โมเมนต การดล โมเมนตม เปนตน

9

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


พจารณาจากภาพท 1 การเดนทางตามเสนทาง จาก A ไป B

14 เมตร B 8.7 เมตร

A

ภาพท 1 ระยะทางและการกระจด พจารณาภาพท 1 ประกอบ 1. ระยะทวตถเคลอนทจาก A ไป B คอ 14 เมตร ระยะนเปนขนาดความยาวของเสนทางการเปลยนต าแหนงของวตถ โดยทศทางจะเปลยนแปลงตลอดเวลา เราเรยกวา ระยะทาง 2. ระยะระหวาง A และต าแหนง B คอ 8.7 เมตร ระยะน จะม ขนาดของความยาวของเสนทางการเปลยนต าแหนง ทมทศทางแนนอนจากต าแหนงเรมตนถงต าแหนงสดทายของการเคลอนทของวตถ และเราเรยกวา การกระจด ขอเปรยบเทยบระหวางระยะทางกบการกระจด

ระยะทาง การกระจด ระยะทางเปนปรมาณสเกลาร

การกระจดเปนปรมาณเวกเตอร

ขนาดของระยะทางจะมากกวาการกระจดเสมอ ถาวตถนนไมไดเคลอนทในแนวเสนตรงตลอด

การกระจดจะนอยกวาระยะทางเสมอ ถาวตถนนไมไดเคลอนทในแนวเสนตรงตลอด

ระยะทางกบการกระจดจะเทากน เมอเคลอนทเปนเสนตรง

การกระจดกบระยะทางจะเทากน เมอเคลอนทเปนเสนตรง

พจารณาจากภาพท 1

พจารณาจากภาพท 1

สญลกษณทใช S สญลกษณทใช S

10

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


C

B

ตวอยาง การค านวณหา ระยะทางและการกระจด ตวอยางท 1 รถคนหนงเคลอนทไปทางทศตะวนออกเปนระยะ 5 กโลเมตร จากนนเคลอนทไปทางทศตะวนตกเปนระยะ 2 กโลเมตร จงหาระยะทางและการกระจดของรถคนน

5 km เหนอ

การกระจด 2 km

วธท า ระยะทาง = 5 km + 2 km = 7 km

การกระจด = 5 km - 2 km = 3 km มทศทางไปทางตะวนออก

ตวอยางท 2 วตถหนงเคลอนทจาก A ไปทางทศตะวนออก ถง B เปนระยะทาง 12 เมตร แลวเคลอนทตอไปทางทศเหนอ ถง C เปนระยะ 5 เมตร

A

ภาพท 2 การหาระยะทางและการกระจด

วธท า ระยะทาง = AB + BC

= 12 + 5 = 17 เมตร

การกระจด = AC = (12)2 + (5)2

= 144 + 25 = 169

= 13 เมตร

(12)2 + (5)2

11

5 เมตร

12 เมตร

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


บตรค ำถำม เรอง ระยะทางและการกระจด

ค าชแจง จงตอบค าถามขางลางน

พจารณาภาพการเดนทางของนกเรยนจากบานไปโรงเรยน แลวตอบค าถามขอ 1--4

1.จากแผนท เสนทางใดทเปนระยะทางจากจดทนกเรยนเรมตนไปโรงเรยนและมคาเทาใด ตอบ ................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .............................................

2. จากแผนทเสนทางใดเปนเสนทางกระจดจากจดทนกเรยนเรมตนไปยงโรงเรยนและไดความยาวของเสนทางนเปนเทาไรและมทศทางเปนอยางไร ตอบ ..................................................................................................................... ............................................. ............................................................................................................................. .............................................

B

C

8 เมตร

5.5 เมตร

12 เมตร

15.2 เมตร

1o.4 เมตร

A

12

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


3. ถาใหนกเรยนเดนทางจากจดเรมตนไปถงจด B ระยะทางและการกระจดเหมอนหรอตางกนอยางไร ตอบ ............................................................................................................................. ........................................ ........................................................................................................................... ................................................... 4. โดยทวไป เมอเปรยบเทยบขนาดความยาวของเสนทางทไดจากขอ 1 และ ขอ 2 จะมขนาดแตกตางกนอยางไร ตอบ .............................................................................................................................. ....................................... ........................................................................................... ................................................................................... 5. เดนทางไปทศใต 5 เมตร แลวยอนกลบมาทางทศเหนอ 2 เมตร จงหาระยะทางและการกระจด ตอบ ............................................................................................................................. ........................................ ........................................................................................................................... ................................................... 6. การกระจดกบระยะทางแตกตางกนอยางไร ตอบ ................................................................................................................................. .................................... ........................................................................................................................... ................................................... 7. น าหนง เดนรอบสนามซงมรศม 8 เมตรโดยเขาเดนไดครบ 2 รอบพอด การกระจดทน าหนงเคลอนทไดเปนเทาไร ตอบ ............................................................................................................................. ........................................ ........................................................................................................................... ................................................... 8. นกเรยนขรถจกรยานไปโรงเรยนทางทศตะวนออกเปนระยะ 4 กโลเมตร จากนนเคลอนทไปทางทศเหนอเปนระยะ 3 กโลเมตร จงหาระยะทางและการกระจดของนกเรยนคนน ตอบ ............................................................................................................................. ........................................ ........................................................................................................................... ................................................... 9. วตถเคลอนทจาก A ไปยง B ดงรป จงหาระยะทางและการกระจด ตอบ........................................................................................................... 42 m ................................................................................................................ .... A B

13

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


10.วตถเคลอนทเปนวงกลม มรศมความโคง 14 เมตร เมอเคลอนทครบรอบพอด จงหาระยะทางและการกระจดทวตถเคลอนทได

จงแสดงวธท า ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

14

14 เมตร

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


บตรเกม

แยกใหออก ค าชแจง จงน าขอความในกรอบขอความขางลางนไปเตมในตารางใหถกตอง

1.ปรมาณสเกลาร 2.สญลกษณทใช S 3.ปรมาณเวกเตอร 4.สญลกษณทใช S

5.distance 6.displacement 7.การทวตถเคลอนทจากทหนงไปยงอกทหนงโดยการเคลอนทจากต าแหนงเรมตนไปยงต าแหนงสดทาย

8.แนวเสนทวตถเคลอนทไปโดยนบจากจดเรมตนอางอง 9.บอกทศทาง 10.ไมบอกทศทาง

ระยะทาง

การกระจด

15

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


แบบทดสอบหลงเรยน

เรอง

รอง ระยะทำงและกำรกระจด

ค าชแจง แบบทดสอบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 10 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน เวลาสอบ 10 นาท

ค าสง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดพยงขอเดยวแลวท าเครองหมาย X ลงในกระดาษค าตอบ

1. ขอใดใหความหมายของระยะทางไดถกตองทสด ก. ความยาว ข. ระยะทางทสนทสดในการเดนทาง ค. ความยาวตามเสนทางทวตถทเคลอนทได ง. ความยาวของเสนตรงทเชอมโยงระหวางจดเรมตนและจดสดทายของการเคลอนท 2. ขอใดใหความหมายขอการกระจดไดถกตองทสด ก. ความยาวตามแนวเสนตรง ข. ทศทางจากจดเรมตนถงจดสดทาย ค. ระยะทางทเชอมโยงระหวางจดเรมตนและจดสดทายของการเคลอนท ง. ความยาวตามแนวเสนตรงระหวางจดเรมตนและจดสดทายของการเคลอนท 3. ขอแตกตางของระยะทางกบการกระจด คอ ขอใด ก. มหนวยการวดแตกตางกน ข. ระยะทางมคามากกวาการกระจดเสมอ ค. ระยะทางเปนปรมาณสเกลาร การกระจดเปนปรมาณเวกเตอร ง. ระยะทางเปนปรมาณเวกเตอร การกระจดเปนปรมาณสเกลาร

19

16

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


4. สมชายเดนเปนรปสเหลยมผนผายาว 10 เมตร กวาง 5 เมตร ขอใดกลาวถกตอง ก. เขาเดนไดระยะทาง 15 เมตร การกระจด 15 เมตร ข. เขาเดนไดระยะทาง 15 เมตร การกระจด 0 เมตร ค. เขาเดนไดระยะทาง 30 เมตร การกระจด 0 เมตร ง. เขาเดนไดระยะทาง 30 เมตร การกระจด 30 เมตร 5. นพนธเดนรอบสนามซงมรศม 7 เมตรโดยเขาเดนไดครบ 3 รอบพอด การกระจดทนพนธเคลอนทไดเปนเทาไร ก. 0 เมตร ข. 14 เมตร ค. 308 เมตร ง. 924 เมตร 6.วตถชนหนงเคลอนทดวยความเรงภายในเวลา 10 วนาทดงรปจงหาการกระจดทงหมดทวตถเคลอนท ได ก. 50 ข. 100 ค. 150 ง. 200

7. นางสาวขวญดาวออกเดนทางจากบานไปทางดานตะวนออก 15 กโลเมตร แลวเดนทางไปทางดานตะวนตกอก 20 กโลเมตรการกระจดตลอดการเคลอนทมคาเทาใด ก. 15 เมตร ข. 20 เมตร ค. 25 เมตร ง. 30 เมตร

4

2

-2 0 5

17

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


8.ขอใดมขนาดของการกระจดนอยทสด ก. เดนไปทางขวา 10 เมตรแลวยอนมาทางซาย 2 เมตร ข. เดนไปทางขวาดวยความเรวคงท 3เมตร/วนาทเปนเวลา4วนาท ค. เดนไปทางซายดวยความเรวคงท 4 เมตร/วนาทเปนเวลา 3 วนาท ง. ทงสามขอมขนาดเทากน. 9. อาทตยเดนรอบสนามรปวงกลมรศม 14 เมตร ดงรป โดยเรมตนจากจด A จนไปถงจด B ระยะทางและการกระจดทเขาเคลอนทไดมคาตางกนเทาใด ก. 45 เมตร A B ข. 50 เมตร 14 เมตร ค. 55 เมตร ง. 60 เมตร 10. วตถเคลอนทจาก A ไป C โดยผาน B ดงภาพจงหาระยะทางและการกระจดของการเคลอนทของวตถตามล าดบ ก. 5 Km , 7 Km ข. 7 Km , 5 Km ค. 7 Km , 9 Km ง. 9 Km , 7 Km

A

B C

3 Km

4 Km

7

18

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


บรรณำนกรม

กระทรวงศกษาธการ. (2551). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด . พฒนชย จนทร.หนงสอเรยนฟสกสพนฐาน แรงและการเคลอนทพลงงาน ม. 4-6.กรงเทพฯ :ส านกพมพ บรษทพฒนาคณภาพวชาการ (พว.) จ ากด,2553. สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน. กระทรวงศกษาธการ. คมอคร รายวชาพนฐานฟสกส.พมพครงท 2, กรงเทพฯ : โรงพมพ สกสค.ลาดพราว. 2555. สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน. กระทรวงศกษาธการ. หนงสอเรยน รายวชาพนฐานฟสกส.พมพครงท 7, กรงเทพฯ : โรงพมพ สกสค. 2557. สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน. กระทรวงศกษาธการ. คมอคร รายวชาพนฐานฟสกส การเคลอนทและแรงในธรรมชาต.พมพครงท 1, กรงเทพฯ :โรงพมพ สกสค.ลาดพราว. 2555. สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน. กระทรวงศกษาธการ. หนงสอเรยน รายวชาพนฐานฟสกส การเคลอนทและแรงในธรรมชาต.พมพครงท 6, กรงเทพฯ : โรงพมพ สกสค. 2557.

19

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


ภาคผนวก

20

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


ผลการประเมน ดมาก ด พอใช ปรบปรง

บตรกระดำษค ำตอบ



ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

ชอ-สกล………………………………………………………………………ชน……………เลขท………………

ผลการทดสอบคะแนนเตม 10คะแนนทได ………

เกณฑการประเมน คะแนน 9-10 อยในเกณฑ ดมาก คะแนน 7-8 อยในเกณฑ ด คะแนน 5-6 อยในเกณฑ พอใช คะแนน 0-4 อยในเกณฑ ปรบปรง

21

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


บตรกระดำษ

บตรเฉลย



ขอ ตวเลอก 1 ค 2 ง 3 ค 4 ง 5 ข 6 ค 7 ค 8 ง 9 ก 10 ข

22

/

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


บตรเฉลยพลงคด ระยะทางและการกระจด ค าชแจง ใหนกเรยนศกษาภาพขางลางน แลวตอบค าถามพลงคด

ค าถามพลงคด 1. เสนทางจาก A ไป B ไป C เรยกวา ...ระยะทาง.................................................... 2.เสนทางจาก A ไป C เรยกวา ......การกระจด...................................................... 3.ระยะทาง คอ อะไร คอแนวเสนทวตถเคลอนทไปโดยนบจากจดเรมตนอางอง ระยะทางทวตถเคลอนทจะเพมขนตามเวลาทผานไป การวดระยะทางจะวดตามแนวทางทวตถ เคลอนทไป ถาวตถเคลอนทเปนแนวเสนตรงกวดระยะทางไดงายขน แตถาแนวทางไมเปนเสนตรงกจะวดระยะทางไดล าบาก ระยะทวตถเคลอนทไปไดตามเสนทางทวตถนนเคลอนทจรง ๆ โดยไมค านงวาวตถจะเคลอนทเปนเสนตรง หรอไม ระยะทางเปนปรมาณสเกลาร มหนวยเปนเมตร (m) ใชสญลกษณ S 4.การกระจด คอ อะไร คอ การทวตถเคลอนทจากทหนงไปยงอกทหนงโดยการเคลอนทจากต าแหนงเรมตนไปยงต าแหนงสดทาย การกระจดหาไดจากเสนตรง ทเขยนหวลกศรก ากบลากจากจดเรมตนไปยงจดสดทายของการเคลอนท โดยมทศทางจดเปนปรมาณเวกเตอร มหนวยเปนเมตร (m) ใชสญลกษณ S

B

C

4 เมตร

3 เมตร

5 เมตร

7.4 เมตร

5.3 เมตร

A

23

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


บตรเฉลยบนทกกจกรรม เรอง คนหาสมบตโบราณใตดน

กลมท................ วน/เดอน/ปทท าการท ากจกรรม.......................................................... รายชอสมาชก 1. …………………………….......... 2. …………………………………...........

3. …………………………….......... 4. …………………………………........... 5. …………………………….......... 6. …………………………………...........

ค าชแจง ใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตามค าแนะน า 3. ใหนกเรยนแบงกลมๆ ละ 4 - 5 คน เพอศกษาการเขยนเสนทางมหาสมบต 4. บนทกผลการท ากจกรรม

กระดาษบนทกผลการท ากจกรรม

เหนอ

D 2 กโลเมตร C

3 กโลเมตร A 6 กโลเมตร B

24

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


ค าถามหลงท ากจกรรม 1.จากแผนท เสนทางใดทเปนระยะทางจากจดทนกเรยนเรมตนไปถงกรมหาสมบตและมคาเทาใด ตอบ .........เสนทาง ABC มคา เทากบ 11 กโลเมตร........................................................................................

2. จากแผนทเสนทางใดเปนเสนทางกระจดจากจดทนกเรยนเรมตนไปยงกรมหาสมบตและไดความยาวของเสนทางนเปนเทาไรและมทศทางเปนอยางไร ตอบ .........เสนทาง Aไปยง D (สมมตใหเปน D เปนกรสมบต ) มคา เทากบ 5 เมตร มทศท ามม 37 องศา กบทศตะวนออกเฉยงเหนอ............. 3. สรปผลจากการท ากจกรรม จากการท ากจกรรมพบวา A เปนต าแหนงจดเรมตนของการเคลอนท ซงเสนทาง ABC เปนระยะทาง มคา เทากบ 11 กโลเมตร สวนเสนทางทเปนการกระจด คอเสนทาง Aไปยง D มคา เทากบ 5 เมตร มทศท ามม 37 องศา กบทศตะวนออกเฉยงเหนอ การกระจดมความยาวของเสนทางนอยกวาระยะทาง และการกระจดเปนการบอกระยะหางของการเปลยนต าแหนงของวตถสามารถระบทศทางของต าแหนงทเปนไปได สวนระยะทาง เปนการบอกความยาวตามเสนทางทวตถเคลอนท

25

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


บตรเฉลยค ำถำม เรอง ระยะทางและการกระจด ค าชแจง จงตอบค าถามขางลางน

พจารณาภาพการเดนทางของนกเรยนจากบานไปโรงเรยน แลวตอบค าถามขอ 1--4

1.จากแผนท เสนทางใดทเปนระยะทางจากจดทนกเรยนเรมตนไปโรงเรยนและมคาเทาใด ตอบ.........เสนทาง ABC มคา เทากบ 25.6 เมตร................................................................ ..........................

2. จากแผนทเสนทางใดเปนเสนทางกระจดจากจดทนกเรยนเรมตนไปยงโรงเรยนและไดความยาวของเสนทางนเปนเทาไรและมทศทางเปนอยางไร ตอบ .........เสนทาง AC มคา เทากบ 12 เมตร..........................................................................................

26

B

C

8 เมตร

5.5 เมตร

12 เมตร

15.2 เมตร

1o.4 เมตร

A

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


3. ถาใหนกเรยนเดนทางจากจดเรมตนไปถงจด B ระยะทางและการกระจดเหมอนหรอตางกนอยางไร ตอบ ...............ระยะทางและการกระจดเหมอนกน คอมคาเทากน เนองจากเคลอนทเปนเสนตรง................... 4.โดยทวไป เมอเปรยบเทยบขนาดความยาวของเสนทางทไดจากขอ 1 และ ขอ 2 จะมขนาดแตกตางกนอยางไร ตอบ .........................ระยะทางยาวกวาการกระจด................................................................ ............................... 5. เดนทางไปทศใต 5 เมตร แลวยอนกลบมาทางทศเหนอ 2 เมตร จงหาระยะทางและการกระจด ตอบ......ระยะทาง มคาเทากบ 7 เมตร การกระจด มคาเทากบ 3 เมตร มทศทางไปทางทศเหนอ............... 6.การกระจดกบระยะทางแตกตางกนอยางไร ตอบ ............การกระจดเปนการบอกระยะหางของการเปลยนต าแหนงของวตถสามารถระบทศทางของต าแหนงทเปนไปได การกระจดจงเปนปรมาณเวกเตอร สวนระยะทาง เปนการบอกความยาวตามเสนทางทวตถเคลอนท................................... 7. น าหนง เดนรอบสนามซงมรศม 8 เมตรโดยเขาเดนไดครบ 2 รอบพอด การกระจดทน าหนงเคลอนทไดเปนเทาไร ตอบ .........การกระจด มคาเปน 0 ……………………………………………………. 8. นกเรยนขรถจกรยานไปโรงเรยนทางทศตะวนออกเปนระยะ 4 กโลเมตร จากนนเคลอนทไปทางทศเหนอเปนระยะ 3 กโลเมตร จงหาระยะทางและการกระจดของนกเรยนคนน ตอบ ......ระยะทาง มคาเทากบ 7 เมตร การกระจด มคาเทากบ 5 เมตร มทศทางไปทางทศเหนอ............. 9.วตถเคลอนทจาก A ไปยง B ดงรป จงหาระยะทางและการกระจด ตอบ......ระยะทาง....42…เมตร.............การกระจด.....66……เมตร................ 42 m A B

27

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


10.วตถเคลอนทเปนวงกลม มรศมความโคง 14 เมตร เมอเคลอนทครบรอบพอด จงหาระยะทางและการกระจดทวตถเคลอนทได

จงแสดงวธท า จากภาพ ระยะทาง = ความยาวของเสนรอบวง = 2 R

= 2 X x 14

ระยะทาง = 88 เมตร การกระจด เทากบ ศนย ( เมอจดเรมตนและจดสดทายอยจดเดยวกน ) ตอบ ระยะทางทวตถเคลอนทไดเทากบ 88 เมตร และ มการกระจดเทากบ 0

28

14 เมตร

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


บตรเฉลยเกม

แยกใหออก

ค าชแจง จงน าขอความในกรอบขอความขางลางนไปเตมในตารางใหถกตอง

1.ปรมาณสเกลาร 2.สญลกษณทใช S 3.ปรมาณเวกเตอร 4.สญลกษณทใช S 5.distance 6.displacement

7.การทวตถเคลอนทจากทหนงไปยงอกทหนงโดยการเคลอนทจากต าแหนงเรมตนไปยงต าแหนงสดทาย 8.แนวเสนทวตถเคลอนทไปโดยนบจากจดเรมตนอางอง

9.บอกทศทาง 10.ไมบอกทศทาง

ระยะทาง

การกระจด

1.ปรมาณสเกลาร

3.ปรมาณเวกเตอร

4.สญลกษณทใช S

2.สญลกษณทใช S

5.distance

6.displacement

7.การทวตถเคลอนทจากทหนงไปยงอกทหนงโดยการเคลอนทจากต าแหนงเรมตนไปยงต าแหนงสดทาย

8.แนวเสนทวตถเคลอนทไปโดยนบจากจดเรมตนอางอง

10.ไมบอกทศทาง

9.บอกทศทาง

29

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


ผลการประเมน ดมาก ด พอใช ปรบปรง

บตรกระดำษค ำตอบ



ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

ชอ-สกล………………………………………………………………………ชน……………เลขท………………

ผลการทดสอบคะแนนเตม 10คะแนนทได ………

เกณฑการประเมน คะแนน 9-10 อยในเกณฑ ดมาก คะแนน 7-8 อยในเกณฑ ด คะแนน 5-6 อยในเกณฑ พอใช คะแนน 0-4 อยในเกณฑ ปรบปรง

30

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


บตรกระดำษ

บตรเฉลย



ขอ ตวเลอก 1 ค 2 ง 3 ค 4 ง 5 ข 6 ค 7 ค 8 ก 9 ง 10 ข

31

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


รายวิชา ฟิสิกส์พื้นฐาน รหัสวิชา ว...

Documents