4

คำ�ชแจง บทเรยนสำ�เรจรป

คำ�แนะนำ�สำ�หรบคร

๑. ใชบทเรยนสำ�เรจรปประกอบแผนก�รสอนกลมทกษะภ�ษ�ไทย ชนประถมศกษ�ปท ๔

๒. ใชบทเรยนสำ�เรจรปนในก�รสอนซอมเสรมนกเรยน สงเสรมนกเรยนท เรยนด และซอมเสรมนกเรยนทเรยนช�ใหเรยนไดทนเพอน

๓. ศกษ�บทเรยนสำ�เรจรปตงแตกรอบแรกจนถงกรอบสดท�ยทงเนอห�และ กจกรรมใหเข�ใจกอน

๔. ศกษ�ว�กจกรรมในกรอบใดทครตองเปนผใหคำ�แนะนำ�ชวยเหลอหรอ ใหคำ�ปรกษ�บ�ง

๕. ชแจงใหนกเรยนอ�นคำ�แนะนำ�ในก�รใชบทเรยนสำ�เรจรปและปฏบตต�ม ทกขนตอน ทกกรอบไมข�มกรอบ ทงเนอห� กจกรรม คำ�ถ�ม คำ�ตอบ และ แบบฝกหด

5

๑. บทเรยนสำ�เรจรปเปนก�รเรยนดวยตนเองไมใชเปนก�รสอบ ดงนนนกเรยน ไมตองกงวลเรองคะแนน ทำ�ไปทละกรอบ๒. นกเรยนตองศกษ�บทเรยนสำ�เรจรปทละกรอบ ต�มลำ�ดบ ห�มข�มกรอบใด กรอบหนง๓. บทเรยนแตละตอนจะอยในกรอบ แตละกรอบมเนอห�

และคำ�ถ�ม นกเรยน อ�นคำ�อธบ�ยและคำ�ถ�มช�ๆ ใหเข�ใจ คดใหดแลวจง

ตอบคะ๔. ก�รตอบคำ�ถ�มใหนกเรยนเขยนคำ�ตอบลงในกระด�ษคำ�ตอบ และตรวจ คำ�ตอบไดจ�กกรอบตอไป๕. ถ�ตอบผด นกเรยนไมตองตกใจนะคะ กลบไปอ�นอกครงแลวจงตอบ คำ�ถ�มใหมแลวศกษ�กรอบตอไป๖. หลงจ�กศกษ�บทเรยนสำ�เรจรปครบทกกรอบแลว ทำ�

แบบฝกหดหลงเรยน แลวตรวจคำ�ตอบแบบฝกหดเพอดคว�มก�วหน�ของ

ตนเอง

6

ก�รศกษ�บทเรยนสำ�เรจรปน นกเรยนตองมคว�มซอสตยตอตนเอง

และสงสำ�คญ คอ ไมเปดดเฉลยกอนนะคะ

แนวคดหลก

คำ�สภ�พ

    ถอยคำ�ต�งๆทเร�พดจ�กนโดยทวไปนน บ�งคำ�กมควรจะกร�บบงคมทลบ�งคำ�กควร ถ�ห�กคำ�ใดมควรเร�จำ�เปนตองเปลยนแปลงเสยใหเหม�ะสม ก�รเปลยนแปลงถอยคำ�

ต�งๆ

คำ�แนะนำ�สำ�หรบนกเรยน

7

ใหเหม�ะสม ก�รเปลยนแปลงถอยคำ�ต�งๆใหเหม�ะสมนเร�เรยกว� คำ�สภ�พ “ ”

ผลก�รเรยนรทค�ดหวง

ส�ม�รถใชภ�ษ�ไดถกตองเหม�ะสมกบบคคล สถ�นก�รณ ใชภ�ษ�ในกลมวช�ต�งๆ

ในก�รพฒน�คว�มร

8

จดประสงค

เมอนกเรยนเรยนจบบทเรยนนแลว นกเรยนส�ม�รถ

๑. อธบ�ยคว�มหม�ยของคำ�สภ�พได๒. ตอบคำ�ถ�มเกยวกบคำ�สภ�พไดถกตอง๓. นำ�คว�มรทเกยวกบคำ�สภ�พไปใชใน

ชวตประจำ�วนได

สวสดคะเพอนๆ หนชอนอยนะคะวนนเร�ม�เรยนบทเรยนสำ�เรจรปเรองคำ�สภ�พกนเถอะคะ

สวสดคะหนชอนำ�นะคะ กอนทเร�จะศกษ�บทเรยนสำ�เรจรป ขอใหเพอนๆ อ�นจดประสงคทตองก�รกอนนะคะ

9

10

คำ�สภ�พ คอ คำ�ซงสภ�พชนใชอยเปนประจำ� เปนถอยคำ�ทสภ�พไพเร�ะ ใชไดเหม�ะสม กบฐ�นะของบคคล เมอนำ�ไปใชแลวทำ�ใหผฟงเกดคว�มนยมในตวผพด เชน

๑. คำ�ทใชแทนตวผพด เชน ผม ดฉน กระผม๒. คำ�ทใชแทนตวผทเร�พดดวย เชน คณ ท�น เธอ

หนนำ�ชวยอธบ�ยเรอง คำ�สภ�พใหนอยฟงหนอยส นอยอย�กรเรองคำ�สภ�พจะ

ตกลงจะ หนนอย เร�ม�

รจกคว�มหม�ยคำ�สภ�พกอนนะ

จะ

กรอบท

หนนอยทร�บไหมว�คำ�ไมสภ�พมลกษณะอย�งไร

หนนำ� ชวยอธบ�ยเพมเตมอกหนอยนะจะ

11

๓. คำ�ทใชแทนตวผทเร�กล�วถง เชน เข� ท�น

คำ�ไมสภ�พ คอ คำ�ทใชแลวไมเหม�ะสมกบบคคลและก�ลเทศะ

ซงอ�จเปลยนแปลงใหเปนคำ�สภ�พ วธเปลยนแปลงคำ�สภ�พมดงน

๑. ไมใชคำ�กระด�งอย�งไมเค�รพ เชน ใชคำ�อท�น

ว� โวย! เวย! หรอพด กระช�กห�งเสยงหวน เชน เปล� ไมใช ไมม ๒. ไมใชคำ�หย�บ เชน อ�ย อ เยยว ๓. ไมใชคำ�ทนยมใชเปรยบเทยบกบของหย�บ เชน

คำ�ว� ไข ใชเปรยบเทยบกบ ลกอณฑะ เปนตน

12

๔. ไมใชคำ�ผวน เชน แขกต ผวนเปน ขแตก เปนตน

คำ�ชแจง ใสเครองหม�ย หน�คำ�ตอบทถก และเครองหม�ยหน�คำ�ตอบทผด

………… ๑ . คำ�ว� เกอก คำ�สภ�พ ใช ถงเท�

................๒. โรคห� คำ�สภ�พ ใช

อหว�ตกโรค

................๓. มลดน หม�ยถง ขดน

............... ๔. กระบอ เปนคำ�สภ�พของ วว

............... ๕. แขกดอย เปนคำ�สภ�พ

............... ๖. จองจำ� คำ�ส�มญ คอ ใสตรวน

............... ๗. สตวออกลก ใชเปนคำ�สภ�พว�

สตวคลอดลก

ลองศกษ�คำ�สภ�พตอนะจะ คนเกง

กรอบท

13

............... ๘. ขนข�วใสยง คำ�ว� ใสยง เปน“ ”

คำ�ไมสภ�พ

............... ๙. แดก ฟ�ด ใชเปนคำ�สภ�พ

ว� ท�น

…………๑๐. กลดกระดม เปนคำ�สภ�พของ

ใสกระดม

เฉลย ๑. ๒.๓.๔.๕.๖.๗.๘.๙.๑๐.

คำ�สภ�พทใชกนอยเสมอ ไดแก

อ�นจบแลวเร�ม�ทำ�กจกรรมโดยก�รตอบคำ�ถ�มในกรอบถดไปคะ

นกเรยนเข�ใจแลวเร�ม�ทำ�กจกรรมกนนะคะ

14

- คำ�ลงท�ยคำ�พด ผช�ยใชคำ�ว� ครบ ขอรบ ครบกระผม (ใชกบเจ�น�ยและผใหญ)

ผหญงใชคำ�ว� คะ เจ�คะ (ใชกบเจ�น�ยและผใหญ)- คำ�ทใชกบผชวยเหลอเร�ไดแกคำ�ว� ขอบใจ ขอบคณ

หรอขอบพระคณ (ใชกบผใหญ)

- คำ�ทใชเมอจะใหผอนทำ�สงใดๆ ใหใชคำ�ว� กรณ� หรอ ขอคว�มกรณ� นำ�หน� เชน กรณ�หยบสมดใหดวยคะ

- คำ�ทใชเมอกระทำ�ผดพล�ดกบผอน ไดแกคำ�ว� ขอโทษ ขออภย ขอประท�นโทษ หรอ ขอประท�นอภย (ใชกบผใหญ)- คำ�ทใชทกท�ยเมอพบกน ใชคำ�ว� สวสด

คำ�ชแจง เตมคำ�สภ�พลงในชองว�ง

15

๑. เมอเร�พบกนครงแรก เร�กล�วคำ�ว�

...........................................................................

๒. ผใหญใหของเร� เร�กล�วคำ�ว� ............................................................................

๓. เพอนใหของเร� เร�กล�วคำ�ว�..........................................................

๔. นกเรยนหญงพดแทนตวเองว�..........................๕. นกเรยนช�ยพดแทนตวเองว�..........................๖. ถ�เร�ไมเรยกชอของเพอน เร�เรยกเพอ

ว�.....................................................๗. ถ�เร�เดนไปชนผอนโดยไมตงใจ เร�ควรกล�วคำ�

ว�..................................๘. เมอตองก�รใหคนอนทำ�สงใดให เร�ควรขนตนคำ�ขอ

รองว�........................๙. ผหญงลงท�ยคำ�พด

ว�..................................................๑๐. ผช�ยลงท�ยคำ�พด

ว�.................................................

ตงใจทำ�ดๆ นะจะ แลวตรวจคำ�ตอบในกรอบถดไป

สนกจงเลย มอกไหมจะ หนนำ�สภ�พ

มจะ คำ�สภ�พอนๆ ถ�อย�กร เร�ม�ศกษ�กนเถอะม�กม�ย

กรอบท ๓

16

เฉลย๑. สวสด ๒. ขอบคณ ๓. ขอบใจ ๔. ดฉน ๕. กระผม ๖. คณ ๗. ขอโทษ ๘. กรณ� , ขอคว�มกรณ� ๙. คะ ๑๐. ครบ

คำ�สภ�พอนๆ เชน

คำ�ส�มญ คำ�สภ�พ ตน เท�

หว ศรษะตด กน

ขมก นำ�มก

กรอบท ๔

17

ร ทร�บ

.

เฉลย ๑. ปสส�วะ ๒. อจจ�ระ ๓. รบประท�น

๑. คณครครบผมขอล�ไปเยยว

๒. คณครคะ เพอนเข�ขแตกคะ๓. อ�ห�รจ�นนดน�ฟ�ดจรงๆ

๔. เร�ควรเชดจมกเวล�ขมกไหล

๑๐. แมจ�หนตกนำ�ใสตมนะจะ

๙. เมอว�นนแกวลมตดกระแทกพน

๘. เมอว�นเร�ไปดววออกลกม�ดวยนะ

๕. คณครครบผมไมรวธทำ�เลขขอนครบ

๖. ผมลมหวแตกเมอว�นนครบ๗. กอนเข�บ�นควรล�งตนให

สะอ�ดเสยกอน

คำ�ชแจง เปลยนคำ�ทขดเสนใตเปนคำ�สภ�พ

หนนำ�สนกจงเลยนะนอยอย�กทำ�แบบฝกหดอกจงเลย

ไดเลยหนนอย แตเร�ตองรจกคำ�สภ�พเพมเตมนะจะ

18

๔. นำ�มก ๕. ไมทร�บ ๖.ศรษะ ๗.เท� ๘.ตกลก ๙.กน

๑๐. ตกนำ�ขงตม

คำ�สภ�พทควรร

คำ�ส�มญ คำ�สภ�พ

ออกลก(คน) คลอดบตรออกลก(สตว) ตกลกตด ผ�ยลมเกอก รองเท�ช�งตวผ ช�งพล�ยช�งตวเมย ช�งพง

คำ�ชแจง เปลยนคำ�ทขดเสนใตใหเปนคำ�สภ�พ

กรอบท ๕

19

๑. เพอนของฉนตดเหมนม�ก

๒. คณน�ไปออกลกทโรงพย�บ�ล

๓. สนขออกลก ๕ ตว

๔.ลกอย�ลมตกข�วใสหมอ

๕.เข�ชอบใสหมวก

๖.ชวยหยบส�กกะเบอใหหนอย

๗.เข�ใชคว�ยไถน�

๘. สมช�ยพ�เมยไปเทยว

๙.ตนของเข�เปนแผล

๑๐. หนไมเอ�สต�งคหรอกจะ

เฉลย ๑. ผ�ยลม ๒. คลอดบตร ๓ ตกลก ๔. กรอกหมอ๕. สวมหมวก ๖. ไมตพรก ๗. กระบอ ๘. ภรรย� ๙.เท� ๑๐.รบ

จะหนนอย ถ�เร�ทบทวนอย�งสมำ�เสมอ จะทำ�ใหเร�เข�ใจเนอห�ในบทเรยนม�กยงขน

หนนำ� ตอไปเร�ม�ทบทวนเนอห�ดวยกนอกนะ สนกจงเลย

20

.

พดถงคำ�สภ�พ ทควรทร�บใหจดจำ� เรยงรอยในถอยคำ� กอนทจะนำ�ไปใชเอย

นองๆ ลองทบทวน โดยก�รทำ�แบบฝกหดไดเลย จะ

ตงใจทำ�นะจะ และตรวจคำ�ตอบในหน�ถดไปไดเลยคะ

21

แบบฝกหดท�ยบทเรยนคำ�ชแจง จบคคำ�ทมคว�มหม�ยตรงกน

๑. ตน ก. รองเท�

๒. ตด ข. นำ�มก

๓. ร ค. ตกลก

๔. เกอก ง. คลอดบตร

๕. ตด จ. ช�งพง

๖. ขมก ฉ. ช�งพล�ย

๗. ออกลก (คน) ช. กน

๘. ออกลก (ตว) ซ. เท�

๙. ช�งตวผ ฌ. ทร�บ

๑๐. ช�งตวเมย ญ. ผ�ยลม

เฉลย

๑. ซ ๒. ญ

แบบทดสอบกอนเรยน

คำ�ชแจง ใหนกเรยนก�กบ�ท ทบอกษร ก ข ค หรอ ง ทเหนว�ถกทสดเพยงคำ�ตอบเดยว

๑. ขอใดไมใชลกษณะของคำ�สภ�พก. เตอนใจข. ถอยคำ�ทด ค. ผวนคำ�ไดง. จรรโลงใจ

๒. เมอนกเรยนพบพระภกษควรกล�วคำ�ทกท�ยว�อย�งไร

ก. นมสก�ร ข. เจรญพร

ค. สวสด ง. กร�บสวสด

๓. ขอใดไมจดเปนคำ�สภ�พก. อจจ�ระ

ข. ปล�ร�ค. ปสส�วะง. นำ�มก

๔. “เข�โตแลวแตยง.................รดทนอนอยเลยคะคณหมอ”

ก. ปสส�วะข. ฉค. เยยวง. อจจ�ระ

๕. “คณป�ครบ มกลนเหมนเน�ม�กจนผมเกอบจะ................ออกม�เลยครบ

ก. อจจ�ระ ข. ร�ก ค. อวก ง. อ�เจยน

22

๓. ฌ ๔. ก

๕. ช ๖. ข

๗. ง ๘. ค

๙. ฉ ๑๐. จ

ถกหมดเลย ดใจจง แลวพบกนใหมนะคะ

๖. พอรว�ไดร�งวลท ๑ แหม เธอเอยฉน...............อะไรไมลงเลย.

ก. รบประท�นข. เสวยค. ท�นง. กน

๗. คำ�สภ�พขอใดใชไมถกตอง ก. ควรดวย - สมควรดวย ข. ขนมขหน - ขนมดอกมลหน ค. ต�กแดด - ผงแดด ง. ดอกขเหลก ดอกเหลก–

๘. ขอใดไมใชคำ�สภ�พ ก. พดปด ข. เหล� ค. สนข ง. ขนมทร�ย๙. คำ�สรรพน�มทพระภกษใชเรยกแทนตนเองคอขอใด

ก. กระผมข. โยมค. อ�ตม�ง. บพตร

๑๐. ดำ�และแดง กน อ�ห�รกล�งวน คำ�ทขดเสนใตคำ�สภ�พคอขอใด

ก. ท�นข. รบท�นค. รบประท�นง. ฉน

…………………………………………………………..

23

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เลมท ๑

ขอกขคง๑๒๓๔๕๖๗๘๙๑๐

24

แบบทดสอบหลงเรยน

คำ�ชแจง ใหนกเรยนก�กบ�ท ทบอกษร ก ข ค หรอ ง ทเหนว�ถกทสดเพยงคำ�ตอบเดยว

๑. ขอใดไมจดเปนคำ�สภ�พก. อจจ�ระ

ข. ปล�ร�ค. ปสส�วะง. นำ�มก

๒. ขอใดไมใชลกษณะของคำ�สภ�พก. เตอนใจข. ถอยคำ�ทด ค. ผวนคำ�ไดง. จรรโลงใจ

๓. “คณป�ครบ มกลนเหมนเน�ม�กจนผมเกอบจะ................ออกม�เลยครบ

ก. อจจ�ระ ข. ร�ก ค. อวก ง. อ�เจยน๔. เมอนกเรยนพบพระภกษควรกล�วคำ�ทกท�ยว�

อย�งไร ก. นมสก�ร

ข. เจรญพร ค. สวสด ง. กร�บสวสด

๕. “เข�โตแลวแตยง.................รดทนอนอยเลยคะคณหมอ”

ก. ปสส�วะข. ฉค. เยยวง. อจจ�ระ

25

๖. พอรว�ไดร�งวลท ๑ แหม เธอเอยฉน...............อะไรไมลงเลย.

ก. รบประท�นข. เสวยค. ท�นง. กน

๗. ขอใดไมใชคำ�สภ�พ ก. พดปด ข. เหล� ค. สนข ง. ขนมทร�ย๘. คำ�สรรพน�มทพระภกษใชเรยกแทนตนเองคอขอใด

ก. กระผมข. โยมค. อ�ตม�ง. บพตร

๙. ดำ�และแดง กน อ�ห�รกล�งวน คำ�ทขดเสนใตคำ�สภ�พคอขอใด

ก. ท�นข. รบท�นค. รบประท�นง. ฉน

๑๐. คำ�สภ�พขอใดใชไมถกตอง ก. ควรดวย - สมควรดวย ข. ขนมขหน - ขนมดอกมลหน ค. ต�กแดด - ผงแดด ง. ดอกขเหลก ดอกเหลก–

…………………………………………………………..

26

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เลมท ๑

ขอกขคง๑๒๓๔๕๖๗๘๙๑๐

27

28

29

คำ�ว� “ เกอก “ ตรงกบคำ�สภ�พว�อย�งไรก. ถงเท� ข. รองเท� ค. หมวกคำ�ว� “ โรคห� ขดน คว�ย ผกบง ไสเดอน” ใชเปนคำ�สภ�พว�อย�งไรก. อหว�ตกโรค มลดน โค ผกทอดยอด ร�กเดอนข. อหว�ตกโรค มลดน กระบอ ผกทอดยอด ร�กดนค. โรคอหว�ต มลดน คว�ย ผกรนอน ร�กดนง. โรคอหว�ต มลดน กระบอ ผกรนอน ร�กดนขอใดไมใชคำ�สภ�พก. ผกรนอน ข. ขนมทร�ย ค. ปล�ชอน ง. ผลอลดววสตวออกลกสหนใสคลงใสยงใสหมวกหอยอลมอก�อเหนโคสตวตกลก

30

สครงเข�คลงขนยงสวมหมวกหอยน�งรมนกก�น�งเหนสตวใหญต�ยส�กกะเบอใสกระดมใสตรวนใสร�นใสหมอออกลกอแรงเอ�นำ�ใสตมลมไมตพรกกลดกระดมจองจำ�เข�ร�นกรอกหมอคลอดบตรนกแรงเอ�นำ�ขงตมคำ�ไมสภ�พ คำ�สภ�พ คำ�ไมสภ�พ คำ�สภ�พ

31

เยยว ฉหว กบ�ลตนเอง แก มงตดตดแดก ฟ�ดเมยปสส�วะศรษะเท� เข� เชงคณ เธอ ท�นกนผ�ยลมรบประท�นภรรย�ข อเอ�ข� กผขมกขไคลผวอจ

32

บรรณ�นกรมกำ�ชย ทองหลอ. หลกภ�ษ�ไทย. กรงเทพมห�นคร : รวมส�สน , ๒๕๔๕.เครอวลย เรองแกว. ร�ช�ศพท. พมพครงท ๒. กรงเทพมห�นคร : โรงพมพไทยวฒน�พ�นช , ๒๕๓๖.วนเพญ เทพโสภ�. หลกภ�ษ� ฉบบนกเรยนเพอเตรยมสอบ. กรงเทพมห�นคร :

33

พฒน�ศกษ� , ๒๕๔๕.วลลภ� วทย�รกษ. คมอเตรยมสอบภ�ษ�ไทย ม. ตน. กรงเทพมห�นคร :ไฮเอด พบลชชง. ม.ป.ป.ว�ร – ชลพร – สชร�ภรณ. ภ�ษ�ไทย ฉบบนกเรยนเพอเตรยมสอบ.กรงเทพมห�นคร : อกษร�พพฒน, ๒๕๔๓.วเชยร เกษประทม. ร�ช�ศพท ฉบบสมบรณ. กรงเทพมห�นคร :พฒน�ศกษ�, ๒๕๔๔.สมศกด สนธระเวชญ และคณะ. ภ�ษ�ไทย ๕ . กรงเทพมห�นคร :วฒน�พ�นช, ๒๕๓๙.สมศกด สนธระเวชญ และคณะ. ภ�ษ�ไทย ๖. กรงเทพมห�นคร :วฒน�พ�นช, ๒๕๔๐.สองศร รชนกร และปทมะ ไตรสนธ. คมอเตรยมสอบภ�ษ�ไทย ม.ตน.กรงเทพมห�นคร : เดอะบคส , ม.ป.ป.สนนท� สนทรประเสรฐ. ก�รผลตเอกส�รประกอบก�รเรยนก�รสอน.สพรรณบร : สพรรณกอปป ก�รพมพ, ๒๕๓๙.อปกตศลปส�ร, พระย�. หลกภ�ษ�ไทย : อกขรวธ วจวภ�ค ว�กยสมพนธฉนทลกษณ. กรงเทพมห�นคร : โรงพมพไทยวฒน�พ�นช , ๒๕๓๙

34