ทกวนน เรองการจดการขยะถอเปนปญหาใหญดวยเหตผลหนงกคอ เพราะคนทงขยะโดยไมรวาควรจะแยกขยะกอน หรอควรแยกอยางไร เนองจากขยะทปะปนกนสงผลใหจดการขยะไดยาก ขณะทขยะบางอยางนำากลบมาใชประโยชนไดอก ขยะบางชนเปนขยะอนตราย ตองจดการอยางถกวธหากเราชวยกนคนละไมคนละมอ กจะสามารถชวยโลกของเราใหมสภาพทดขนได

เราตองรจกประเภทของขยะกอนเพอทจะสามารถคดแยกขยะกอนทงไดขยะปจจบนมอย 4 ประเภท ไดแก

1.ขยะยอยสลาย/ ขยะเปยก

2. ขยะรไซเคล

เชน เศษผก เปลอกผลไม เศษอาหาร ใบไม เศษเนอสตวลกษณะ: ขยะเนาเสยและยอยสลายไดเรว สามารถนำามาหมกทำาปยได

เชน แกว กระดาษ กระปองเครองดม เศษพลาสตก เศษโลหะ อะลมเนยม ยางรถยนต กลองกระดาษ กลองเครองดมลกษณะ: บรรจภณฑหรอวสดเหลอใชซงสามารถนำากลบมาใชประโยชนใหมได

คณรจก ดแคไหนขยะ

3.ขยะอนตรายเชน เขมฉดยา แบตเตอร ถานไฟฉาย นำามนเครองใชแลว ลกษณะ: ขยะปนเปอนหรอมองคประกอบของวตถระเบด วตถไวไฟ วตถมพษ วตถททำาใหเกดโรค วตถกดกรอน และวตถทอาจกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม

3

ไมโครพลาสตก ถอเปนขยะอนตรายตอระบบนเวศน มกเปนสวนผสมของผลตภณฑทำาความสะอาดผลดเซลลผว เชน เมดบดส เมดสครบ ในเครองสำาอางและยาสฟน สบลางมอ สบลางจาน นำายาทำาความสะอาดหองนำา นำายาซกผา รวมทงเสนใยจากผาใยสงเคราะห ไมโครพลาสตกบางชนดไมสามารถมองเหนดวยตาเปลา เพราะมขนาดเลกมาก (เลกกวา 5 มลลเมตร)

กวาจะยอยสลาย

เศษกระดาษ 2-5 เดอนเปลอกสม 6 เดอนถวยกระดาษเคลอบ 5 ปกนกรองบหร 12 ปรองเทาหนง 25-40 ปกระปองอะลมเนยม 80-100 ปถงพลาสตก 450 ปโฟม ไมยอยสลาย

เชน ถงขนมกรบกรอบ ถงพลาสตกบรรจผงซกฟอก พลาสตกหอลกอม ซองบะหมกงสำาเรจรป ถงพลาสตกใสอาหารลกษณะ: ขยะทยอยสลายยากและไมคมคาสำาหรบการนำากลบมาใชใหม

4.ขยะทวไป

4

เขต ก. ไมแยกขยะ ปลอยใหเปนหนาทของรถเกบขยะ ตองใชเวลาจดการขยะ 20 วน

เขต ข. แยกขยะ ใชเวลาจดการขยะเพยง 5 วนกแลวเสรจ

เขต ก. และเขต ข. มขยะ 2,000 ตนเทยบเทากบรถขนขยะ 333 คน

เมอเรารจกขยะชนดตางๆ แลว เราตองชวยกนแยกขยะกอนทง โดยเรมตงแตขยะในบาน รไหมวาการแยกขยะสามารถชวยลดภาระเจาหนาทรถเกบขยะไดมาก

แลวเมอเราแยกขยะ เรากจะสามารถนำาขยะรไซเคลไปขายสรางรายไดเพมทสำาคญ ควรคดทกครงกอนทงขยะ เพราะหากเราทงลงไปโดยไมคด แทนท

แยกขยะกอนทง เพราะไมใชแคขยะ

ขยะเหลานนจะถกนำาไปใชประโยชนไดตอกอาจจะสญคา หรออาจเปนอนตรายทงตอตวเราและสงแวดลอม

ตวอยาง

5

หากไมแยก: การทงถงพลาสตก โลหะ แกว มลสตวลงไปรวมกบขยะยอยสลายงาย จะยากตอการนำาไปใชประโยชนตอ จะไมสามารถนำาเศษผกผลไมและเศษอาหารไปทำาปยและนำาหมกจลนทรย (EM) ได

หากไมแยก: ขยะทวไปสวนใหญจะถกนำาไปฝงกลบเพราะไมคมคาทจะนำาไปใชซำา หรอรไซเคลได ดงนนเมอจะแยกกตองแยกออกมาชดเจน หามทงเศษอาหาร ขยะรไซเคล และขยะจากสวนลงไปรวมกบขยะทวไป

ถงขยะทวไป

เกรดความรการแยกขยะคดแยกเศษอาหารออกจากขยะทเปนเศษกงไมใบไม ซงสามารถนำาไปทำาปยหมกไดหากขยะมลกษณะแหลมมาก อยางเชนไมลกชน ใหหกกอนทงจดหาภาชนะทมฝาปด เพอไมใหสตวนำาเชอโรคเขาไปแพรเชอ

ถงขยะเปยก/ ยอยสลายงาย

4 ถงคดแยก

EM

6

หากไมแยก: ทำาใหเสยทรพยากรทใชซำาไดไปอยางเปลาประโยชน อกทงเจาหนาทนำาขยะไปคดแยกเองไดลาชา สนเปลองพลงงาน

แยกชนด ส ประเภทของขยะรไซเคลออกจากกนเพอสะดวกในการใชงานหรอขายขยะรไซเคลบางชนดทำาใหแบน

ถงขยะรไซเคล

เกรดความรการแยกขยะ

X

ได เพอประหยดเนอทและเกบไดสะดวกแยกขยะรไซเคลทแตก และสภาพดออกจากกน

ถงขยะอนตรายหากไมแยก: อาจทำาใหเกดอนตรายได เชน ถานไฟฉายหรอแบตเตอรโทรศพทเคลอนทซงอาจระเบดเมอเจอความรอน และหากไมมดปากถงใหเรยบรอยกอาจปลอยสารพษ

เกรดความรการแยกขยะแยกขยะอนตรายแตละประเภทออกจากกน ไมมดรวมและควรสวมถงมอเพอปองกนสารพษระวงไมใหแตกหกเพราะสารเคมอาจเขาสรางกายแยกขยะใสถงและไวใหหางจากหองครว พนททมเดกขยะไมโครพลาสตกมขนาดเลกมองไมเหน ควรกรองดวยถงกรองใหเศษตางๆ รวมกน

7

ไดลดคาใชจาย

ไดเงนคาขนม

เชน แยกขยะอนทรย หากบานไหนทำาการเกษตรกสามารถนำาขยะอนทรยทเปนเศษผกผลไมไปทำาปยหมกรดนำาตนไมได หรอนำาเศษอาหารไปเลยงสตว

การแยกขยะรไซเคล เชน ขวดแกว กระดาษ ขวดพลาสตก นำามาลางแลวเอาไปขายใหแหลงรบซอใกลบาน สรางรายไดเขากระเปา หรอใครมความคดสรางสรรคนำามาทำางานประดษฐ กสามารถหาชองทางสรางรายไดจากขยะรไซเคลเหลานนได

ทงขยะนอกบานตองทำาอยางไร

ตามสถานทสาธารณะตางๆ เรามกจะเหนถงคดแยกขยะทถกจดเตรยมตามน

ซงจะมระบชนดของขยะเอาไว รวมถงสของถงทแตกตางกน เพอการเลอกทงขยะใหถกตองแบบเดยวกบทเราคดแยกขยะในบาน

ขยะยงแยก ยงได 1

2

ไดท

ไดท

8

สถานททงขยะอนตรายมทไหนบาง

ไดความสะอาดเปนระเบยบ

ไดสขภาพ

ไดลดความเสยง

การจดการกบสงของในบานทไมสามารถนำาไปใชซำา และไมสามารถยอยสลายไดเองตามธรรมชาต เชน โฟม ซองบะหมสำาเรจรป, หลอดไฟเสย โดยการสงตอใหเจาหนาทนำาไปฝงกลบ กเปนอกวธทชวยทำาใหบานสะอาดและเปนระเบยบ

การแยกขยะอนตรายนำาไปใสถงทงหรอทงลงในถงขยะอนตรายทำาใหลดความเสยงทขยะเหลานนจะปลอยสารพษภายในบาน

เชน แยกขยะอนตราย อยางไมโครบดสหรอไมโครพลาสตกทมกอยในผลตภณฑทำาความสะอาด ซงตองกรองดวยถงซกผาเพอไมใหขยะทมองไมเหนนปนเปอนสระบบบำาบดนำา ลดความเสยงทจะไปปนเปอนตอในแหลงนำาและสงแวดลอม

นอกเหนอจากทเราสามารถทงขยะอนตรายในถงขยะอนตรายทกำาหนดแลว เรายงสามารถทงขยะอนตรายกบรถขยะของ กทม. ทกวนท 1 และ 15 ของเดอน หรอนำาไปทงทสำานกเขตทกำาหนด สามารถตรวจสอบจดทงขยะใกลบานไดจากลงคขอมลน http://infofile.pcd.go.th/haz/Drop_Off.pdf?CFID=1236633&CFTO-KEN=83992309

3

4

ไดท

ไดท

5ไดท

9

ใชตะกราหรอถงผาแทนการใชถงพลาสตกใชแกวสวนตวแทนการใชแกวทใชครงเดยวแลวทงเปลยนไปใชสนคาชนดเตม (Refill) เลอกสนคาทบรรจในถงมากกวาบรรจในขวดใชกลอง ปนโตใสอาหารตามรานแทนการใชโฟมปฏเสธการใสถงพลาสตกตามรานสะดวกซอ ลดการสรางขยะเมอไปทองเทยวตามแหลงทองเทยวธรรมชาตลดการใชขยะอนตราย หนไปใชวธธรรมชาต เชน เปลอกสมแหงนำามาเผาไลยง หรอใชผลมะนาวเพอดบกลนภายในหองนำา

ลดการใช (Reduce)

คอ การคำานงถงความจำาเปนในการใช เลอกใชสนคาทมอายการใชงานนานๆ และรจกปฏเสธสงทรวาจะตองกลายเปนขยะในไมชา เพอลดปรมาณขยะใหนอยลง ดวยวธการดงน

จดการทตนตอกอนจะมาเปนขยะ

นอกเหนอจากการจดการแยกขยะแลว เราควรคำานงถงการลดจำานวนขยะกอนการทงดวยหลก 5Rs ไดแก การลดการใช (Reduce) การซอมแซมและนำามาใชใหม (Repair) การนำามาใชซำา (Reuse) การรไซเคล (Recycle) และการหลกเลยงการใชวสดททำาลายยาก (Reject)

10

ซอมแซมเสอผา ไมตองทงตดกาวซอมรองเทา แทนการซอใหมซอมเครองใชไฟฟาใหกลบมาใชใหมได

คอ การใชทรพยากรอยางคมคา หรอเมอตองเลอกซอสนคาสกชนตองคดวาสนคานนสามารถใชไดมากกวาหนงครงหรออาจจะนำาไปใหผอนใชตอได เชน

คอ การนำาสงทถกใชงานแลว หรอใชงานไมไดแลวมาแปรรปเปนสงใหมเพอใชประโยชน เชน

ถงพลาสตกทไมเปรอะเปอนเกบไวใชใสของอกครงหนงหรอใชเปนถงใสขยะในบานวสดแกวทกชนดนำามาใชใสเครองปรงในครวได

ขวดนำาพลาสตก ยางรถยนตมาทำากระถางปลกตนไม กระปองนำาอดลมตดฝาใชเปนแกวนำากระปกนำามาเจาะรเปนท ใสเครองเทศในครวแผงไขไกนำามาประยกตเปนแผนกนเสยงตดผนงหอง

นำาไปใชซำา (Reuse)

สรางสรรคเปนสงใหม (Recycle)

การซอมแซมและนำากลบมาใชใหม (Repair)

กระดาษทกชนดใชใหครบทงสองหนานำากลองคกกทหมดแลวมาใชใสของแทนการซอกลองใสของ

เสอเกาดดแปลงเปนกระเปาผา กระดาษนำามาทำาดอกไมปลอมขวดนำาพลาสตก กระปองนำาอดลม ประดษฐเปนของเลนใหลกหลอดไฟไมใชแลวสรางสรรคเปนแจกนดอกไม

saltsugar

honey

คอการซอมแซมสงของเพอนำากลบมาใชไดดงเดม เชน

11

สามารถสบคนขอมลและหนงสอเพมเตมไดทหองสรางปญญาศนยเรยนรสขภาวะ สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

หรอดาวนโหลดไดทแอปพลเคชน SOOK Library และ resource.thaihealth.or.th โทร. 02-343-1500 กด 3

หนงสออานประกอบการเรยนชด “ความสขของฉนในวนสขภาพด” หนวยท 6 : ลกแกวในกระปองสเปรยมหาภย โดย ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต สวทช.ขยะไมใชขยะ ตอนระบบการจดการขยะ โดย สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ สสส.คมอแนวทางการลดคดแยก และใชประโยชนขยะมลฝอย โดย สำานกจดการกากของเสยและสารอนตราย กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ปญหาสงแวดลอมเนองจากขยะมลฝอย โดย กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไมโครพลาสตก สงเลกๆ ใกลตวเรา กองนโยบายอตสาหกรรมรายสาขา 1 สำานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรมขยะยงแยกยงได โดยกรมประชาสมพนธ การบรหารจดการขยะอยางมประสทธภาพสำาหรบสถานประกอบกจการ กรมควบคมมลพษ

เรยบเรยงขอมลบางสวนจาก

จดพมพและเผยแพรโดยSOOK PUBLISHING