คู่มือการบ ารุงรักษา โครงสร้าง ......ค ม...

คมอการบ ารงรกษา โครงสรางทางรถไฟ

ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร

มกราคม 2561

ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร

คมอการบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

คมอการบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

ISBN xxx-xxxx-xxxx

สงวนลขสทธตามพระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2558

โดย สานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.)

35 ถนนเพชรบร แขวงทงพญาไท เขตราชเทว

กรงเทพมหานคร 10400

โทรศพท 02-2151515 โทรสาร 02-2155500

ค าน า

คมอฉบบนจดทาขนโดยสานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร กระทรวงคมนาคม มวตถประสงคเ พอใช เปนแนวทางในการตรวจประเมน และบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ ในประเทศไทย โดยอางองมาจากขอกาหนด มาตรฐานและคมอทงในประเทศและตางประเทศ มขอบเขตในการใชงานสาหรบทางรถไฟระหวางเมอง รถไฟชานเมองและรถไฟฟาขนสงมวลชน ในเมอง รายละเอยดขอกาหนดในมาตรฐานฉบบนเนนไปทหลกการและแนวทางในการดาเนนการตรวจประเมนและบารงรกษา ประกอบไปดวย 7 บทคอ บทนา งานวางแผนการบารงรกษาโครงสราง ทางรถไฟ การตรวจประเมนสภาพโครงสรางทางรถไฟ การบารงรกษาและซอมแซมความปลอดภยในการบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ การจดการดานสงแวดลอม และแผนเผชญเหตตอภยพบต สาหรบรายละเอยดขอกาหนดดานการจดการบคลากร ขนตอนการดาเนนงานและอน ๆ ทไมไดกลาวไวในคมอน ใหเปนไปตามขอกาหนด หรอคมอบารงรกษาของหนวยงานทดแลและรบผดชอบโครงสรางพนฐานนน อาท คมอบารงทางของการรถไฟแหงประเทศไทย ฉบบ พ.ศ. 2559 เปนตน

สารบญ หนา

1. บทนา.................................................................................................................................................... 1-1

1.1 ทวไป ............................................................................................................................................ 1-1

1.2 วตถประสงค ................................................................................................................................. 1-1

1.3 ขอบเขต ........................................................................................................................................ 1-1

2. งานวางแผนการบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ ..................................................................................... 2-1

2.1 ทวไป ............................................................................................................................................ 2-1

2.2 การคานวณนาหนกผานทางตอวนและการแบงชนทาง .................................................................. 2-2

2.3 คณภาพของโครงสรางทางรถไฟ .................................................................................................... 2-5

2.4 การตรวจประเมนสภาพโครงสรางทางรถไฟ .................................................................................. 2-6

2.5 เกณฑกาหนดเพอดาเนนการบารงทาง .......................................................................................... 2-8

2.6 วงรอบของการตรวจประเมนสภาพโครงสรางทางรถไฟและการบารงรกษา................................. 2-16

3. การตรวจประเมนสภาพทางรถไฟ ......................................................................................................... 3-1

3.1 การตรวจประเมนรางและรอยเชอม .............................................................................................. 3-1

3.2 การตรวจประเมน Track Geometry ........................................................................................... 3-7

3.3 การตรวจประเมนเครองยดเหนยวราง ......................................................................................... 3-11

3.4 การตรวจประเมนประแจ ............................................................................................................ 3-14

3.5 การตรวจประเมนหมอนรองราง .................................................................................................. 3-17

3.6 การตรวจประเมนชนหนโรยทาง.................................................................................................. 3-18

3.7 การตรวจประเมนชนดนพนทาง .................................................................................................. 3-19

3.8 การตรวจประเมนแผนพนคอนกรตรองรบทางรถไฟ .................................................................... 3-22

3.9 การตรวจประเมนระบบระบายนา ............................................................................................... 3-24

4. งานบารงรกษาและซอมแซมโครงสรางทางรถไฟ ................................................................................... 4-1

4.1 งานบารงรกษาและซอมแซมรางและรอยเชอม .............................................................................. 4-1

4.2 งานบารงรกษาและซอมแซม Track Geometry ........................................................................... 4-4

4.3 งานบารงรกษาและซอมแซมเครองยดเหนยวราง .......................................................................... 4-7

4.4 งานบารงรกษาและซอมแซมประแจ .............................................................................................. 4-7

4.5 งานบารงรกษาและซอมแซมหมอนรองราง ................................................................................... 4-9

สารบญ (ตอ) หนา

4.6 งานบารงรกษาและซอมแซมชนหนโรยทาง ................................................................................. 4-11

4.7 งานบารงรกษาและซอมแซมชนดนพนทาง .................................................................................. 4-14

4.8 งานบารงรกษาและซอมแซมแผนพนคอนกรตรองรบทางรถไฟ ................................................... 4-24

4.9 งานบารงรกษาและซอมแซมระบบระบายนา .............................................................................. 4-27

5. ความปลอดภยในงานบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ ............................................................................ 5-1

5.1 ความปลอดภยในงานบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ .................................................................... 5-1

6. การจดการดานสงแวดลอม.................................................................................................................... 6-1

6.1 การควบคมเสยงดงและการสนสะเทอน (Noise and Vibration Control) .................................. 6-1

6.2 มลพษ (Pollution) ....................................................................................................................... 6-4

6.3 สขภาพ (Health) .......................................................................................................................... 6-8

6.4 การขนสงวตถอนตราย (Transportation of Hazardous Materials) ....................................... 6-10

7. แผนเผชญเหตตอภยพบต ...................................................................................................................... 7-1

7.1 การตรวจทางและขอปฏบตตอกรณฉกเฉนหรอเมอเกดภยพบต .................................................... 7-1

เอกสารอางอง .................................................................................................................................................. ก

ภาคผนวค ก..................................................................................................................................................... ค

สารบญตาราง หนา

ตารางท 2-1 ปจจยสาคญทเกยวของ นยาม และเปาหมายของงานบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ ............... 2-1

ตารางท 2-2 แสดงการแบงประเภทนาหนกบรรทกทกระทาตอทางรถไฟตามมาตรฐาน UIC ........................ 2-3

ตารางท 2-3 คาสมประสทธ Sv และ Sm ตามมาตรฐาน UIC ........................................................................ 2-4

ตารางท 2-4 แสดงการจดแบงชนทางรถไฟตามมาตรฐาน UIC ..................................................................... 2-4

ตารางท 2-5 ความคลาดเคลอนทยอมใหของทางรถไฟ .............................................................................. 2-14

ตารางท 2-6 ความคลาดเคลอนทยอมใหของทางรถไฟ (ตอ) ...................................................................... 2-15

ตารางท 2-7 แสดงวงรอบของการตรวจประเมนทางรถไฟ ......................................................................... 2-17

ตารางท 2-8 แสดงคาวงรอบของการบารงรกษาขององคประกอบตาง ๆ บนทางรถไฟ .............................. 2-18

ตารางท 3-1 หนาตดรางทใชในปจจบนในประเทศไทย ................................................................................. 3-1

ตารางท 3-2 เกณฑความคลาดเคลอนของทางรถไฟสาหรบการซอมบารง .................................................... 3-9

ตารางท 3-3 รปแบบความเสยหายของแผนรองราง ................................................................................... 3-13

ตารางท 3-4 พกดการใชงานของรางทยอมให ............................................................................................ 3-14

ตารางท 3-5 พกดการใชงานของสวนประกอบประแจแบบเชอม (Welded turnout) ทยอมให ................ 3-14

ตารางท 3-6 พกดการใชงานของสวนประกอบประแจแบบตอ (Jointed Turnout) ทยอมให ................... 3-15

ตารางท 3-7 ตารางการจดแบงความปนเปอนของหนโรยทาง .................................................................... 3-18

ตารางท 3-8 ขนาดของรอยราว ................................................................................................................. 3-23

ตารางท 4-1 วธการฟนฟลาดดนตดใหกลบมามเสถยรภาพ ........................................................................ 4-19

ตารางท 4-2 สรปลกษณะและแนวทางบารงรกษาระบบระบายนาผวดน ................................................... 4-29

ตารางท 4-3 สรปลกษณะและแนวทางบารงรกษาระบบระบายนาใตผวดน ............................................... 4-31

สารบญรป หนา

รปท 2-1 แสดงปจจยทจะสงผลกระทบตอการเสอมสภาพของทางรถไฟ....................................................... 2-6 รปท 2-2 แสดงความสมพนธระหวางคณภาพของทางรถไฟและรอบของการซอมบารง

ตลอดอายการใชงาน ..................................................................................................................... 2-9 รปท 2-3 ขนตอนการดาเนนการวางแผนตรวจสอบและบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ ............................. 2-17 รปท 2-4 แสดงผงการซอมหนกรอบบารงทาง 3 ปทางชนท 1 ก. .............................................................. 2-20 รปท 2-5 แสดงผงการซอมหนกรอบบารงทาง 4 ป ทางชนท 1 ข. 2 ก. ..................................................... 2-20 รปท 2-6 แสดงผงการซอมหนกรอบบารงทาง 2 ป ทางชนท 2 ข. 3 .......................................................... 2-20 รปท 3-1 ตาหน (Defects) ทอยในเนอราง ................................................................................................... 3-1 รปท 3-2 การแตกและการหลอมละลายไมสมบรณจากการเชอมไฟฟา (Flash Butt) ................................... 3-2 รปท 3-3 โพรงอากาศและการหลอมละลายไมสมบรณจากการเชอมเทอรมต (Thermite) ........................... 3-2 รปท 3-4 หวตอแบนสกบรเวณหวราง ........................................................................................................... 3-2 รปท 3-5 การแตกเปนเสนทหวราง (Head Checking with Spalling) ........................................................ 3-3 รปท 3-6 เนอหลดรอนและแตกเปนเสนทหวราง (Flaking with Head Checking) ..................................... 3-3 รปท 3-7 เนอหลดลอก (Spalling) ................................................................................................................ 3-3 รปท 3-8 สนรางเปนคลน (Corrugation) ..................................................................................................... 3-3 รปท 3-9 การเกดสนมในบรเวณเอวรางและฐานราง ..................................................................................... 3-4 รปท 3-10 พกดสงสดสาหรบการสกของหวราง............................................................................................. 3-5 รปท 3-11 แสดงลกษณะความผดปกตของทางรถไฟ (Track Irregularities) ................................................ 3-7 รปท 3-12 แสดงการวดขนาดทาง (กาหนดให Zp = 14 มลลเมตร) .............................................................. 3-8 รปท 3-13 การประยกตใชเทคโนโลยในการวเคราะหภาพถายในการตรวจสอบอปกรณยดเหนยวฯ .......... 3-11 รปท 3-14 การแตกราวของฉนวน .............................................................................................................. 3-11 รปท 3-15 การเสอมสภาพของแผนรองรางเนองจากการขดส (Abrasion) ................................................ 3-12 รปท 3-16 การเสยรปอยางถาวรและการฉกขาดของแผนรองราง .............................................................. 3-12 รปท 3-17 รอยราวบรเวณพนคอนกรตรองรบรางรถไฟ (Slab Track) ....................................................... 3-22 รปท 3-18 รอยราวบรเวณพนคอนกรตสวนลางรองรบพนคอนกรตรองรบทางวง (Slab Track) ................ 3-22 รปท 3-19 เกจวดรอยราวของโครงสรางคอนกรตเสรมเหลก ...................................................................... 3-23 รปท 4-1 วธและกระบวนการการจดการปญหาหนรวงหรอตก .................................................................. 4-18 รปท 4-2 การเปดแนวรอยราวเพอทาการฉดอพอกซเรซน ......................................................................... 4-24 รปท 4-3 วธการซอมแซมดวยวธการเยบตด (Stitching) ............................................................................ 4-26

สารบญรป (ตอ)

หนา

รปท 4-4 ทางรถไฟทเสยหายจากภยธรรมชาต (รปซาย) และการปรบปรงระบบระบายนา (รปขวา) ........ 4-27 รปท 4-5 รางระบายนาดานขาง ................................................................................................................. 4-28 รปท 4-6 บอตรวจ ..................................................................................................................................... 4-30 รปท 4-7 การซอมคนทางรถไฟชวคราวทถกนาพดขาด .............................................................................. 4-32 รปท 6-1 ลกษณะการสงผานเสยงดงจากแหลงบนทางรถไฟไปสผรบ ............................................................ 6-1 รปท 6-2 การสงผานการสนสะเทอนจากแหลงกาเนดในรปของคลนไปสอาคารบานเรอน

ผานชนดนและหน ......................................................................................................................... 6-2 รปท 6-3 ตวอยางผลการวดการสนสะเทอนจากจดศนยกลาง ของทางรถไฟไปสระยะรศมรอบทางรถไฟ ..... 6-3 รปท 6-4 สนทางของมลพษในบรเวณทางรถไฟ–ปรบปรงจาก Vo et al., (2015) ........................................ 6-6

1-1 คมอการบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

1. บทน า

1.1 ทวไป

คมอนจดทาขนเพอใชเปนแนวทางในการดาเนนการตรวจประเมนและบารงรกษาโครงสราง ทางรถไฟในประเทศไทย ประกอบไปด วย เน อหาท เ ก ยวข องกบการ ตรวจประเมน และบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ หลกการบารงโครงสรางทางรถไฟ ความบกพรอง ของ โค ร งสร า งทา ง รถ ไฟและอ งค ป ร ะกอบ การตรวจประ เม น เ กณฑ ข อ ก าหนด และการบารงรกษา รวมไปถงความปลอดภยในการบารงรกษา การจดการดานสงแวดลอม และแผนเผชญเหตตอภยพบต

1.2 วตถประสงค

คมอการบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟเลมนมวตถประสงคเพอใชเปนคมอในการตรวจประเมน และบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟทใชงานในประเทศไทย

1.3 ขอบเขต

1.3.1 คมอการบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟเลมน ใชสาหรบทางรถไฟในประเทศไทย ทเปนทางถาวร (Permanent Way) เทานน

1.3.2 คมอบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟเลมนเปนขอแนะนาสาหรบการบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟในประเทศไทย ชนดรถไฟขนสงระหวางเมอง รถไฟชานเมองและรถไฟฟา ขนสงมวลชนในเขตเมอง ทนยามตามมาตรฐานการขนสงทางราง S-T-001-256x

1.3.3 สาหรบรายละเอยดการบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟทนอกเหนอไปจากคมอเลมน ใหเปนไปตามคมอของหนวยงานผรบผดชอบโครงสรางพนฐานและ/หรอขอกาหนด ทระบไวในสญญาในการบรหารจดการโครงสรางพนฐาน


2. งานวางแผนการบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

2.1 ทวไป

สาหรบโครงสรางพนฐานดานระบบขนสงทางรางมกถกออกแบบใหมอายการใชงานทยาวนานโดยเฉพาะโครงการระบบขนสงทางรางในปจจบนถกออกแบบใหมอายการใชงาน (Service Life) ถง 100 ป ดงนนการดาเนนงานดานการบารงรกษาถอเปนหวใจของระบบขนสงทางราง โดยมเปาหมายเพอความปลอดภย ความสะดวกสบายในการใหบรการ มความพรอมตอการใชงานและมความคมคาทางเศรษฐศาสตร ตลอดอายการใชงานตามทไดออกแบบไว โดยปจจยสาคญ ทเกยวของ นยาม และเปาหมายของงานบารงรกษาทางรถไฟ แสดงไวดงตารางท 2-1

ตารางท 2-1 ปจจยส าคญทเกยวของ นยาม และเปาหมายของงานบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

ปจจยส าคญ นยาม เปาหมาย ความปลอดภย (Safety)

โอกาสและความนาจะเปน ในการเกดอบตเหต

ตองทาใหมคาตาทสด

ความสะดวกสบาย (Comfort)

หมายความรวมถงรถไฟโดยสารและขนสงสนคาตอผลกระทบจากเสยงและการสนสะเทอน (Noise and Vibration) ในการใหบรการ

มคาความสะดวกสบาย ทงรถโดยสารและสนคาสงสด มผลกระทบตอสงแวดลอมตาสด

ความพรอมใชงาน (Availability)

ขนอยกบการกาหนดความเสยหายและความเรวในการใชงานทางรถไฟ

มความพรอมในการใหบรการสงสดเทาทจะเปนไปได

ความคมคา ทางเศรษฐศาสตร (Economy)

ทางรถไฟทคณภาพไมดจะสงผลถงคาใชจายในการซอมบารง สภาพทางท ไ ม ด ท า ใ ห เ ร ง ก า ร เ ส อมสภ าพ ของทางรถไฟและตวรถไฟ สงผลใหคาใชจายบารงรกษาสงขนตามไปดวย

ประสทธภาพของทาง ตอคาใชจายทคมคาทสด

ทงนในการดาเนนการบารงรกษาเพอใหครอบคลมปจจยสาคญทงสปจจยดงกลาว จะขนอยกบนโยบายไปจนถงการปฏบตการของผทมหนาทรบผดชอบในการบรหารจดการโครงสรางพนฐาน (Infrastructure Manager) การกาหนดเกณฑตาง ๆ ทใชในการประเมนสมรรถนะ การซอมบารง การเปลยนและปรบปรง ตลอดการจนการดาเนนการสรางขนใหมจะเปนกระบวนการทเกดขนตลอดวงรอบการใชงานของทางรถไฟซงคาใชจายในการดาเนนการจะเกดขนตลอดชวงอาย การใชงาน (Life Cycle Cost) การดาเนนการเพอใหไดคาใชจายในการบารงรกษาโครงสราง ทางรถไฟตาสด ในขณะทยงคงสมรรถนะการใชงานใหมความเหมาะสมยงถอเปนความทาทาย ของผทมหนาทรบผดชอบบรหารจดการดานโครงสรางพนฐานตอไป สาหรบประเทศไทย


ถงแมจะมคมอทใชในการบารงทางทจดทาขนของแตละหนวยงานแตยงขาดการบรณาการ ใหสามารถใชดวยกนไดเพอใหการระบบการขนสงทางรางของประเทศสามารถใหบรการได ภายใตระดบของความปลอดภยและประสทธภาพในการใหบรการเทยบเทากน คมอบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟเลมนมงเนนไปทกระบวนการตรวจสอบและแนวทางทใชในการบารงรกษา โดยไดดาเนนการเรยบเรยงจากมาตรฐานและคมอทมการใชงานอยทงในประเทศและตางประเทศ

2.2 การค านวณน าหนกผานทางตอวนและการแบงชนทาง

ปจจบนภายใตโครงการพฒนาโครงสรางพนฐานระบบขนสงทางรางทาใหเกดการปรบปรง ทางรถไฟ และการสรางทางรถไฟใหมทสามารถรองรบนาหนกลงเพลาและความเรวทเพมขน ทงนาหนกและความเรวในการใหบรการทเพมขนจะสงผลกระทบตอการซอมบารงโดยตรง เพอคงระดบความปลอดภยและประสทธภาพในการใหบรการอยในสภาพทมความเหมาะสม โดยในมาตรฐาน UIC (International Union of Railway) ไดกาหนดการแบงชนทางจากปจจย ทจะสงผลกระทบตอคณภาพของทางรถไฟ (Track Quality) ในการใหบรการคอ

ก. นาหนกลงเพลา (Axle Load) คอ นาหนกสถต (Static) ลงเพลา 1 เพลาในแนวดง

ข. ระวางบรรทก (Tonnage Borne) คอ ผลรวมของนาหนกลงเพลา

ค. ความเรวในการใหบรการ (Running Speed)

สาหรบมาตรฐาน UIC ไดกาหนดใหมการแบงชนดของทางรถไฟตามความเรวในการใหบรการ ซงสอดคลองกบการแบงประเภททางรถไฟในมาตรฐาน มขร S-T001-256x โดยมรายละเอยดดงน

- ทางรถไฟความเรวสง (High speed tracks): V > 200 กม./ชม.

- ทางรถไฟดวน (Rapid speed tracks): 140 กม./ชม. < V < 200 กม./ชม.

- ทางรถไฟความเรวปานกลาง (Medium speed tracks): 100 กม./ชม. < V < 140 กม./ชม.

- ทางรถไฟความเรวตา (Low speed tracks): V < 100 กม./ชม.

*หมายเหต Velocity (V) = ความเรว

มาตรฐาน UIC ยงไดกาหนดประเภทของนาหนกบรรทกทกระทาตอทางรถไฟจากนาหนก ลงเพลาและนาหนกตอหนวยความยาวดงแสดงในตารางท 2-2


ตารางท 2-2 แสดงการแบงประเภทน าหนกบรรทกทกระท าตอทางรถไฟตามมาตรฐาน UIC

ประเภทน าหนกบรรทก น าหนกลงเพลา (ตน)

น าหนกตอความยาว (ตนตอเมตร)

A 16 5

B1 18 5

B2 18 6.4

C2 20 6.4

C3 20 7.2

C4 20 8.0

D4 22.5 8.0

เนองจากความหนาแนนและความเรวของขบวนรถ และโครงสรางทางรถไฟมความแตกตา งกน จงทาใหทางถกทาลายใหเสอมลงไมเทากน ดงนนจงตองแบงทางออกเปนชน ๆ ตามความตองการในการบารงรกษา โดยใชนาหนกผานทางเปนเกณฑพจารณา การประมาณนาหนกผานทางสมมต (Tf) ตามมาตรฐาน UIC สามารถคานวณไดดงน

Tf = Sv x (Tv + Kt x Ttv) + Sm x (Km x Tm + Kt x Ttm)

เมอ Tv คอ นาหนกผานทางเฉลยตอวนของรถไฟโดยสาร

Ttv คอ นาหนกผานทางเฉลยตอวนของรถจกรโดยสาร

Tm คอ นาหนกผานทางเฉลยตอวนของรถไฟขนสนคา

Sv, Sm คอ คาสมประสทธความเรว หาไดจากตารางท 2-2

Kt คอ คาสมประสทธการสกหรอจากการลากจง มคาเทากบ 1.4

Km คอ สมประสทธตวคณท เกดจากนาหนกและการสกหรอเนองจากแครรถไฟ มคาเทากบ 1.15 ในกรณทวไป และมคาเทากบ 1.3 ในกรณนาหนกเพลาเทากบ 20 ตน และ 1.45 ในกรณนาหนกเพลาเทากบ 22.5 ตน


ตารางท 2-3 คาสมประสทธ Sv และ Sm ตามมาตรฐาน UIC

สมประสทธ คา ชวงความเรว (กโลเมตรตอชวโมง)

Sv และ Sm 1 V≤ 60

Sv และ Sm 1.05 80<V≤ 60

Sv 1.25 100<V≤ 60

Sv 1.35 130<V≤ 60

Sv 1.40 160<V≤ 60

Sv 1.45 200<V≤ 60

Sv 1.50 250<V

ในมาตรฐาน UIC ไดจดแบงประเภทของทางรถไฟตามคาทคานวณไดจากนาหนกผานทางสมมต ดงแสดงในตารางท 2-4

ตารางท 2-4 แสดงการจดแบงชนทางรถไฟตามมาตรฐาน UIC

ชนทาง การจราจรประจ าวน (ตน)

1 >120,000

2 120,000-85,000

3 85,000-50,000

4 50,000-28,000

5 28,000-14,000

6 14,000-7,000

7 7,000-3,500

8 3,500-1,500

9 <1,500


สาหรบทางรถไฟของการรถไฟแหงประเทศไทยหรอทางถาวร ไดมการคานวณตามหลกการ ของ UIC และสามารถจดแบงชนของทางรถไฟออกเปน 5 ชน และสามารถเทยบเคยงกบชนทางตามมาตรฐาน UIC ไดดงน

ทางชน 1 ก. เทยบกบมาตรฐาน UIC ชน 4 (นาหนกผานทาง 28,001-50,000 ตนตอวน)

ทางชน 1 ข. เทยบกบมาตรฐาน UIC ชน 5 (นาหนกผานทาง 14,001-28,000 ตนตอวน)

ทางชน 2 ก. เทยบกบมาตรฐาน UIC ชน 6 (นาหนกผานทาง 7,001-14,000 ตนตอวน)

ทางชน 2 ข. เทยบกบมาตรฐาน UIC ชน 7 (นาหนกผานทาง 3,501-7,000 ตนตอวน)

ทางชน 3 เทยบกบมาตรฐาน UIC ชน 8 (นาหนกผานทาง 1,501-3,500 ตนตอวน)

ทางชน 4 เทยบกบมาตรฐาน UIC ชน 9 (นาหนกผานทางนอยกวา 1,500 ตนตอวน)

2.3 คณภาพของโครงสรางทางรถไฟ

โดยปกตแลวคณภาพของทางรถไฟจะมคาลดตาลงตามระยะเวลาทใชงาน การกาหนดคณภาพ ทยอมรบไดของทางรถไฟถอเปนหวใจสาคญในงานบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ การคงคณภาพในการใหบรการทสงกจะสงผลกระทบตอคาใชจายในการซอมบารงทสงตามไปดวย การตรวจวดและประเมนคณภาพถอเปนกระบวนการสาคญทจะสงผลตอการบรหารจดการโครงสรางพนฐานตลอดอายการใชงาน ผทรบผดชอบโครงสรางพนฐานจะเปนผกาหนดระดบของคณภาพ ทยอมรบไดทตองมคาไมนอยกวาคาทกาหนดให ในกฎหมาย ขอกาหนดหรอมาตรฐาน ทมการประกาศใช เพอนาคาทตรวจวดไดมาใชในการวางแผนในการซอมบารงไดอยาง มประสทธภาพไดตอไป

ทงนปจจยทจะสงผลกระทบตอคณภาพของทางรถไฟประกอบไปดวย

ก. การใชงาน (Use) : การสกหรอจะเปนผลโดยตรงจากลกษณะการใชงานเนองจากพฤตกรรมทางฟสกสระหวางการสมผสกนของลอและราง รวมไปถงนาหนกทมากระทาทงนาหนกสถตยและนาหนกพลวต

ข. สภาพแวดลอม (Environment) : ทางรถไฟทอยในสภาพแวดลอมทมสภาวะรนแรง (Severe Condition) จะสงผลกระทบโดยตรงตอคณภาพของทางรถไฟ

ค. ความเสยหาย (Failures) : ในทนหมายถงความเสยหายขององคประกอบของทางรถไฟ จากการผลต การตดตง รวมไปถงคณภาพของการกอสรางทไมไดมาตรฐาน

ปจจยทจะสงผลกระทบตอการเสอมสภาพของทางรถไฟ ดงแสดงในรปท 2-1


รปท 2-1 แสดงปจจยทจะสงผลกระทบตอการเสอมสภาพของทางรถไฟ

2.4 การตรวจประเมนสภาพโครงสรางทางรถไฟ

ในงานบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ มวตถประสงคคอการรกษาสภาพทางและซอมทางใหถกตองตามมาตรฐานอย เสมอเพอใหทางรถไฟและองคประกอบสามารถใชงานได ตามมาตรฐาน ตลอดอายการใชงาน (Service Life) ในการทจะรกษาสภาพทางรถไฟจาเปนอยางยงทจะตอง มขอมลครบถวนเพอใชในการประกอบการตดสนใจในงานซอมบารง ไดอยางมประสทธภาพ สาหรบการตรวจประเมนทางรถไฟสามารถแบงออกเปนการตรวจวดสองกรณคอ การตรวจวดคาบนทางรถไฟ (Track Measurement) และการตรวจวดคณภาพในการเดนทางบนทางรถไฟ (Ride Quality) โดยในมาตรฐาน UIC ไดแนะนาคาตาง ๆ ทตองดาเนนการตรวจวดดงน


2.4.1 การตรวจวดสภาพทางรถไฟ (Track Measurement) ประกอบไปดวยการตรวจวด คาตาง ๆ ดงน

ลกษณะทางเรขาคณต ของทางรถไฟ (Track Geometry)

– ระดบของราง ดานซาย-ขวา – การเบยงออกจากแนวทางรถไฟ ของรางดานซาย-ขวา – คาความโคง – ขนาดราง – คายกโคง – คาผลตางของระดบตามขวางระหวางจด 2 จดทหางกน

5 เมตร

โปรไฟลของราง (Rail Profile)

– การสกหรอตามแนวนอน – การสกหรอตามแนวตง – การสกหรอทมม 45 องศา

รางเปนคลน (Corrugation)

– รางเปนคลนมระยะคลนหลายขนาดมคาอยระหวาง 20-3,000 มลลเมตร

การบกพรองทผวราง (Surface Defect)

– รางแตก – การสกหรอจากการลนไถล – รางกะเทาะเปนเปลอก (เปนแผน) – Flaw – รางเปนคลน – ความผดปกตของรอยเชอม – รอยกดประทบจากหนโรยทาง – เครองยดเหนยวรางขาดหาย – การแตกชารดของหมอน และเครองยดเหนยวราง

2.4.2 การตรวจวดคณภาพในการเดนทาง (Ride Quality)

การตรวจวดคณภาพจากการเดนทางเปนการตรวจวดเพอใชในการประเมนคณภาพ ของโครงสรางทางรถไฟจากการตรวจวดคาแรงกระทาระหวางลอและรางรถไฟ และคาความเรงทเกดขนในแกนตาง ๆ ทเกดขนในระหวางการทดสอบ หรอทเรยกวา On Track Test สามารถบอกไดถงระดบความปลอดภยและความสะดวกสบาย ของทางรถไฟในการใหบรการ โดยสามารถอางองรายละเ อยดการตรวจวด ไดจากมาตรฐาน UIC 518 OR หรอ EN 14363 ทงนหากไมสามารถดาเนนการตรวจวดคาหนวยแรงระหวางลอกบราง (Wheel-Rail Interaction Force) ดวยวธ Normal


Method ได เนองจากมความยงยาก ซบซอนและคาใชจายสง สามารถใชวธการ ตรวจประเมนจากคาความเรงดวยวธ Simplified Acceleration Method ตามมาตรฐาน UIC 518 OR มาใชในการอางองคาคณภาพในการเดนทางเทยบเคยงได

2.5 เกณฑก าหนดเพอด าเนนการบ ารงทาง

สาหรบเกณฑกาหนดเพอใชดาเนนการบารงทางตามหลกสากลจะขนอยกบการกาหนดดชนคณภาพของโครงสรางทางรถไฟ และคาอายการใชงานของแตละองคประกอบของโครงสราง ทางรถไฟ เนองจากทางรถไฟจะมการเสอมสภาพและทาใหคณภาพของทางมคาตาลงตามอาย และสภาพการใชงานและเมอถงเกณฑทกาหนดจะตองมการซอมบารงเพอให โครงสรางทางรถไฟกลบเขามาสคณภาพทยอมรบไดจนกระทงสนอายของการใชงานจะดาเนนการปรบเปลยน

เพอทดแทน (Renewal) รปท 2-2 แสดงวฏจกรของการเสอมสภาพและซอมบารงโครงสราง

ทางรถไฟ จะเหนไดวาการซอมบารงจะเกดขนตลอดชวงอายการใชงานเพอใหคณภาพ ของทางรถไฟมคาไมตากวาระดบทตงไวและจะถขนเมอผานการซอมบารง ครงแรกไปแลว โดยทสมการของการเสอมสภาพของคณภาพของทางรถไฟคอ

Q = Qo x eb.t

โดยท Q คอ คณภาพของทางรถไฟทพจารณา

Qo คอ คณภาพของทางรถไฟเรมตน

b คอ อตราการเสอมสภาพของทางรถไฟ

t คอ ระยะเวลา


รปท 2-2 แสดงความสมพนธระหวางคณภาพของทางรถไฟและรอบของการซอมบ ารง

ตลอดอายการใชงาน

โดยทวไปแลวอายการใชงานและการตอบสนองในการซอมบารงของทางรถไฟตลอดอายการใชงาน (Life Cycle) จะมความแตกตางกนไปตามชนดขององคประกอบและปรมาณนาหนกผานทาง และสาหรบการควบคมสภาพทางจะม ง เนนใหมคาแรงระหวางลอกบรางมคาต าทสด โดยในแตละประเทศหนวยงานทดาเนนการดานการดแลโครงสรางพนฐานจะทาการกาหนด คาดชนคณภาพทาง (Tack Quality Index) เพอใชเปนเกณฑกาหนดกจกรรมตาง ๆ ในการซอมบารง สาหรบประเทศไทยการรถไฟแหงประเทศไทยไดทาการกาหนดเกณฑดงกลาว ไวในคมอปฏบตการบารงทางตามวาระ

2.5.1 เกณฑกาหนดเพอใชในการบารงทางของการรถไฟแหงประเทศไทย

การรถไฟแหงประเทศไทยจะทาการควบคมสภาพทาง ( Track Control) โดยการเปรยบเทยบสภาพทางแตละตอน หรอเปรยบเทยบผลการทางานในทางแตละชวงวาดมากนอยแตกตางกนอยางไร จาเปนตองเปรยบเทยบคาดชนความไมสมาเสมอ (Track Irregularity Index หรอ P) กรณวดเมอไมมนาหนก (Static Values) และคาดชนสภาพทาง (Track Quality index หรอ QI) กรณวดเมอมนาหนกกด (Dynamic Values) วามคามากนอยแตกตางกนเทาใด


คาดชนความไมสมาเสมอของทาง เปนดชนทรายงานใหผบงคบบญชาทราบวาทาง แตละกโลเมตรหรอแตละชองทางมสภาพเปนอยางไร คณภาพของผลงานซอมทาง ทงทดาเนนการเอง ตลอดจนงานซอมทางทวาจางเอกชนดาเนนการอยในเกณฑมาตรฐานทกาหนดหรอไม เพอเปนประโยชนในการแกไขปรบปรงสภาพทาง โดยมหลกการดงน

ก) ถาคาดชนรวมมคาเกน 30% แสดงวาทาง กม. นนหรอทางชวงนนอยในสภาพทเสย ข) เมอทราบวาทางเสยแลว ใหพจารณาตอไปวาทางเสยเพราะเหตใด โดยดจากคาดชน

แตละรายการคาความคลาดเคลอนของทางดงน ก) ถาดชนระดบตามยาวมคาสง แสดงวาทางเสยอาจเนองมาจากอดหนไมแนน

หนโรยทางสกปรก พนทางออน หรอปญหาเกยวกบความมนคงทางดนพนทาง เปนตน

ข) ถาดชน ระดบตามขวางมค าส ง แสดงว าอาจมปญหาเก ยวกบดนทรด หรอเลอนไหลดานใดดานหนงของทาง

ค) ถาด ชน ระดบแนวรางมค าส ง แสดงว าทาง เสยอาจ เน องมาจากราง เดนเครองยดเหนยวรางเสอมคณภาพ หรอหวหวหมอนไมเพยงพอ

ค) ทาการตรวจสอบสาเหตทแทจรงตามขอ ข. แลวดาเนนการแกไขปรบปรงสภาพทาง อนเปนการแกปญหาเฉพาะหนา และควรตดตามตรวจสอบบนทกผลเปนระยะ สาหรบเปนขอมลเพอการวางแผนระยะยาวในการปรบปรงสภาพทางตอไป

2.5.1.1 วธการคานวณดชนความไมสมาเสมอของทางหรอดชนสภาพทาง (คา P หรอ QI)

คา P หรอ QI แตละรายการคาความคลาดเคลอน (คคค.) หาไดดวยการนา คา คคค. รายการนน ๆ ไปวเคราะห โดยอาศยกระบวนการทางสถตดงน

กาหนดให m คอ คาเฉลยของ คคค. X1, X2, X3, …., Xn (มลลเมตร)

N คอ จานวนจดทวดสอบ

Fi คอ จานวนจดท คคค. มคา Xi

S คอ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (มลลเมตร)


ORDINATE + =

ORDINATE =

ในทางทฤษฎ P หรอ QI กคอ ผลบวกของ คคค. สวนทมคาพกด + a กบ – a ทกาหนดไวในทางสถตคา P หรอ QI กคอ พนทใตโคงปกตสวนอยระหวาง

± a กบ ± เมอเทยบกบพนทใตโคงปกตทงหมด

ถาให P1 คอ คาดชนสภาพทางทคานวณจาก คคค. ทมคาเปนบวก, %

P2 คอ คาดชนสภาพทางทคานวณจาก คคค. ทมคาเปนลบ, %

ดงนน คา P หรอ QI = P1 + P2 %

ขณะนกองบารงทางกาหนดให a มคาเทากบ 3 มลลเมตร อนเปนคาทเหมาะสมซ งทาใหคา MEAN มคาระหวาง 0 -1 และ S.D. มคาระหวาง 1 -3 สาหรบสภาพทางธรรมดาทวไป เมอไดคา P หรอ QI แตละรายการ คอ ระดบตามยาว-รางซาย ระดบตามยาว-รางขวา ระดบตามขวาง แนวราง รางซาย แนวราง รางขวา และทวสท แลวกนาคานวณคา P รวม หรอ QI รวม โดยการถวงนาหนกคาดชนแตละรายการ

ดงนน P รวม = 1/5 (P ระดบความยาว +P ทวสท +P ระดบตามขวาง +2P แนวราง) หรอ QI รวม = 1/5 (QI ระดบความยาว +QI ทวสท +QI ระดบตามขวาง +2QI แนวราง)


2.5.1.2 พกดสภาพทาง (TRACK QUALITY TOLERANCE)

พกดสภาพทาง คอ คาดชนความไมสมาเสมอของทาง หรอดชนสภาพทาง ทยอมใหมในทางไดการรถไฟฯ กาหนดใหเหมาะสมกบสภาวะของงานบารงทางในปจจบน โดยคานงถงในดานความสามารถในการปฏบตและความประหยด กบความสะดวกสบายในการโดยสาร (Riding Comfort) เปนประการสาคญ โดยแบงพกดสภาพทางออกเปน 5 พกด แตละพกดมคาดชนแตละรายการ คคค. ดงน

สภาพทาง คา P หรอ คา QI แตละรายการ คคค. (%) คา P รวม หรอ คา QI รวม (%)

ระดบ ระดบตามยาว

ระดบตามขวาง

แนวราง ทวสท

ดมาก A 0-13 0-5 0-9 0-14 0-10

ด B 14-20 6-13 10-20 15-27 11-20

พอใช C 21-30 14-22 21-31 29-36 21-30

เสย D 31-40 23-31 32-41 37-46 31-40

เสยมาก E 41 ขนไป 32 ขนไป 42 ขนไป 47 ขนไป 41 ขนไป

2.5.1.3 การควบคมสภาพทางโคง

การควบคมสภาพทางสาหรบทางโคง คอ การควบคม คคค. ในทางโคง ไม ให เกนพกดต าง ๆ ซ งจา เปนตองกระทาโดยละเอยดถกตองย งกว า ในทางตรง ดงนนจงกาหนดมาตรฐานการสาหรบการควบคมทางโคงเพมขนเปนพเศษดงน

1) ใหปกหลกถาวรอยระหวางรางโดนระดบหวหลกสงจากระดบหลงหมอน 5 ซม. และใหใชตะปทาเครองหมายไวบนหวหลกแสดงแนวศนยกลางโคงถกตอง กบใหปกหลกเลยเขามาในทางตรงทงสองขาง ขางละ 3 หลกด วย หลกศนยกลางของโคงตอใหทาสเหลอง แบะหลกศนยกลางในทางตรง ใหทาสขาว

2) ระยะระหวางหลกศนยกลางโคงใหหางกน 5 เมตร ตลอดความยาวของโคง และถาหากหลกทปกตรงกบหมอนใหเลอนหมอนและเฉลยจดระยะหมอนขางเคยงใหมหรอหากจาเปนอาจจะตองแซมหมอนเพอรกษาระยะหมอนไวกทาได


3) ให เขยนคามาตรฐานจากการวดสอบคาความไมสม า เสมอของทาง ตามคมอปฏบตการบารงทางตามวาระ ไวทเอวรางดานในของรางในใหตรงกบจดศนยกลางโคงทก 5 เมตร

4) วธเขยนคามาตรฐานของแตละจดใหกาหนดเปนแบบเดยวกน ซงประกอบดวยตวเลข 3 กลมเรยงกนดงน

- ตวเลขทอยขางหนา หมายถงสวนขยายขนาดของทาง - ตวเลขทอยตรงกลาง หมายถงคายกรางนอกสงกวารางในหรอคาการยก

รางทางโคง - ตวเลขทอยขางทาย หมายถงคาระยะยา (เวอรไซน) ทกงกลางของชยา

ยาว 10 เมตร

คาทกคามหนวยเปน มลลเมตร และใหคนดวยเครองหมาย “-” คามาตรฐานทกคาใหกาหนดเปนจานวนเตม เชนตวอยาง 30-25-13

2.5.2 เกณฑกาหนดความคลาดเคลอนสาหรบการกอสรางและบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

การรถไฟแหงประเทศไทยไดมการกาหนดเกณฑความคลาดเคลอนทยอมใหสาหรบการกอสรางและบารงทางไวโดยละเอยดดงปรากฏในคมอปฏบตการบารงทางตามวาระ ในขณะทการรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทยมกาหนดเกณฑวามคลาดเคลอนสาหรบงานกอสรางเทานน ในการบารงรกษาใหผทไดรบสมปทานเดนรถเปนผกาหนดหรอใหเปนไปตามสญญาทไดจดทาขนในแตละโครงการ สาหรบคมอบา รงทางฉบบนไดรวบรวมเกณฑความ คลาดเคลอนของทงสองหนวยงานในประเทศไทยรวมถงเกณฑความคลาดเคลอนทยอมใหสาหรบงานกอสรางและบารงรกษาไวเพอเปนแนวทางในการดาเนนการจดทาเกณฑกาหนดความคลาดเคลอนของทางรถไฟดงแสดงในตารางท 2-5 และตารางท 2-6


ตารางท 2-5 ความคลาดเคลอนทยอมใหของทางรถไฟ

ทางตรง +3, -3 +6, -4 +9, -5 +6, -6 +6, -3 ทางโคง

(Curve)+7, -3 +16, -4 +25, -5

Variation with nearby sleeper

2 4 4

โปรไฟลแนวดง ตอ 20 ม.

Other region 5 10 16

แนวเสนทาง +5, -5 ตอ 20 ม. chord (7.5 ม. chord)

1.5 ทางตรง (Tangent) ±1.5 ±5 N/A N/Aตอ 1 ม. ทางโคง (Curve) ±1.5 ±3 N/A N/A

สวนประกอบทางโคง (Curve) รศม 300 ม.

10 15 25 ทางโคงเปลยนผาน N/A N/A 1 มม./ม. N/A

ในบรเวณอนๆ 5 10 15 ในบรเวณอนๆ N/A N/A 2 มม./ม. N/A

การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (MRTA)

ตอ 20 ม.

ทางโคง (Curve) +15, -6

ทางโคง (Curve) +15, -6

ทวสต (Twist) ตอ 5 ม. chord

ทวสต (Twist)

N/A ทวสต (Twist) ตอ

3.5 ม. chord

คาระดบ (Cross elevation)

4 9 12 คาระดบ (Cross elevation)

คาระดบ (Cross

elevation)

±2 ±6 N/Aแนวเสนทาง N/A N/A N/A 3 แนวเสนทาง

N/Aโปรไฟลแนวดง ตอ 20 ม.

±3 ±6 N/A โปรไฟลแนวดง/ท SRT ไดบนทกไว

Joint region -2 -4 -8 3

ขนาดทาง (Gauge)

ขนาดทาง (Gauge)

+3, -3 ขนาดทาง (Gauge) +2,-1 +4,-2

การตดตง คาทยอมให การตดตง การตดตงตวแปร (Parameter) การตดตง คาทยอมให ภาวะวกฤตตวแปร

(Parameter)การตดตง ตวแปร (Parameter)

BG/SG v=110kphBG 140>v>100 MG

การรถไฟแหงประเทศไทย (SRT)

อนเดย (India)

ระดบชนทาง(BG = board ขนาดทาง

(Gauge) / SG = ขนาดทางมาตรฐาน (Gauge) / MG = ขนาดทาง 1 เมตร (Gauge))

METRO


ตารางท 2-6 ความคลาดเคลอนทยอมใหของทางรถไฟ (ตอ)

* คาความแตกตางขงทางโคงเปลยนผานแบบเวอรไซน และการคานวณเวอรไซน (มม.) / ความตอเนองความแตกตางของโคงกลมเวอรไซน (มม.) /คาสงสดและคานอยทสดของความแตกตางของโคงกลมเวอรไซน (มม.)

** ปจจยการตรวจวด : I / C / M1 / M2 I คอ การตดตงทยอมให = 1 mark/ C คา ความสะดวกสบาย = 5 ตาแหนง / M1 คอ คาทยอมให = 100 ตาแหนง / M2 คาทภาวะวกฤต= 301 ตาแหนง


2.6 วงรอบของการตรวจประเมนสภาพโครงสรางทางรถไฟและการบ ารงรกษา

เนองจากทางรถไฟประกอบไปดวยองคประกอบตาง ๆ ทมความหลากหลายตามลกษณะ การใชงาน มการออกแบบเพอรองรบแรงกระทาและอายการใชงานทตางกน โดยมวตถประสงคเพอใหมความปลอดภย สะดวกสบายและมคาใชจายทสมเหตผลในการซอมบารงตลอดอาย การใชงาน ดงนนการวางแผนเพอการตรวจสอบและบารงรกษาจงมความสาคญเปนอยางยง โดยทวไปแลวการดาเนนการวางแผนวงรอบการตรวจประเมน โครงสรางทางรถไฟ และบารงรกษา จะขนอยกบผบรหารโครงสรางพนฐาน (Infrastructure Manager) หรอ ผใหบรการเดนรถทไดรบสมปทานจากภาครฐ กระบวนการบารงรกษาถอเปนหวใจสาคญ และเปนตนทนหลกในการบรหารจดการเดนรถใหไดประสทธภาพสงสดโดยทวไปมกมขนตอน ดงแสดงในรปท 2 -3 กลาวคอเรมจาก 1) นโยบายของผบรหารโครงสราง พนฐาน

2) การวางแผน 3) การตรวจสอบและประเมน 3 ปจจยหลกคอ ลกษณะทางกายภาพ (Geometry) การสนสะเทอน (Vibration) และเงอนไขของสวนประกอบตาง ๆ ในทางรถไฟ (Component Condition) 4) การวเคราะหผล และ 5) การนาผลการวเคราะหไปดาเนนการวางแผนและซอมบารง

กระบวนการตรวจสอบและบารงรกษาจะมการดาเนนการเปนวงรอบ ความถในการดาเนนการนอกจากจะขนอยกบคณลกษณะของสวนประกอบตางๆบนทางรถไฟแลว ปจจยทสาคญ ในการกาหนดความถในการดาเนนการคอ นโยบายของผบรหารและการควบคมตนทน ในการบรหารโครงการเปนหลก การดาเนนการเพอใหไดแผนการบารงรกษาจาเปน ตองใชขอมลในการบรหารโครงสรางพนฐานระบบรางขนาดใหญทตองอาศยการเกบรวบรวมขอมลและวเคราะหผลอยางตอเนองถงเหตผลทมาทไปของตวเลขตางๆทใชในการกาหนดวงรอบการตรวจสอบและบารงรกษาเพอใหเกดความปลอดภยและเปนไปตามมาตรฐาน อยางไรกตามการรถไฟแหงประเทศไทยไดมการกาหนดเกณฑทใชในการบารงทางตามวาระ ทแบงตามประเภทชนทางไวในคมอบารงทางตามวาระเพอใชสาหรบทางถาวรทจดแบง ตามประเภทชนทางตางๆ ในคมอเลมนจงไดรวบรวมวงรอบของการดาเนนการตรวจสอบ และซอมบารงจากตางประเทศ และไดสรปสาระสาคญจากคมอการบารงทางตามวาระ จากการรถไฟแหงประเทศไทยไวเปนแนวทาง


รปท 2-3 ขนตอนการด าเนนการวางแผนตรวจสอบและบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

2.6.1 วงรอบของการตรวจประเมนทางรถไฟ

วงรอบของการดาเนนการตรวจประเมนทางรถไฟ จากการรวบรวมขอมลทงในประเทศและตางประเทศ สามารถสรปเปนขอแนะนาไดดงแสดงในตารางท 2-7

ตารางท 2-7 แสดงวงรอบของการตรวจประเมนทางรถไฟ

ชนดของการตรวจประเมน วงรอบของการตรวจสอบ หมายเหต

1) Track Geometry 6 เดอน ถง 1 ป

2) Train Vibration 1-2 ป หรอ หลงจากการบารงทางหนก

UIC 518 หรอ EN 14363

3) Track Component Inspection

1-2 ป

4) Rail Internal Defect เมอตรวจพบความผดปกตจากการตรวจสอบ ในขอ 2) หรอ 3)

Ultrasonic Test

5) Rail Straightness 1-2 ป

6) Track Bed Settlement 1-2 ป หรอภายหลงไดรบเหตจากภยพบต


2.6.2 วงรอบของการบารงรกษา

สาหรบวงรอบของการบารงรกษาขนอยกบผลของการตรวจประเมน และเกณฑกาหนดของการซอมบารงของหนวยงานทรบผดชอบ ทงนจากผลการรวบรวมการศกษาจากตางประเทศการประมาณการวงรอบของการซอมบารงทางรถไฟ จะแตกตางกนไปตามลกษณะของการซอมบารงในแตละองคประกอบของทางรถไฟ นาหนกผานทาง (mgt) และ อายการใชงานของแตละสวนประกอบในทางรถไฟสามารถสรปเปนขอแนะนาไดดงแสดงในตารางท 2-8 ทงนหากไมมการดาเนนการ

ซอมบารงใหเปนไปตามแผนจะตองมมาตรการเพอความปลอดภย อาทเชนการลดความเรวในการผานทางรถไฟ ซงจะตองพจารณาถงความปลอดภยสงสดของผโดยสารเปนสาคญ โดยตองใชผเชยวชาญเปนผกาหนดความเรวทเหมาะสมหรอใชการตรวจรบรองความปลอดภยทถกกาหนดไวในมาตรฐานสากล

ตารางท 2-8 แสดงคาวงรอบของการบ ารงรกษาขององคประกอบตาง ๆ บนทางรถไฟ

การบ ารงทางรถไฟ น าหนกผานทาง

(mgt)

ความถในการบ ารงทางรถไฟ (ป)

การบดอด (Tamping) 40-70 4-5

การเจยรราง (Grinding) 20-30 1-3

การทาความสะอาดหนโรยทาง (Ballast Cleaning) 150-300 12-15

การปรบเปลยนราง (Rail Renewal) 300-1000 10-15

การปรบเปลยนหมอนไม (Timber Sleeper Renewal) 250-600 20-30

การปรบเปลยนหมอนคอนกรต (Concrete Sleeper Renewal)

350-700 30-40

การปรบเปลยนเครองยดเหนยวราง (Fastenings Renewal)

100-500 10-30

การปรบเปลยนหนโรยทาง (Ballast Renewal) 200-500 20-30

การปรบเปลยนแนวเสนทาง (Formation Renewal) >500 >40


2.6.3 วงรอบการตรวจสอบและซอมบารงตามคมอบารงทางของการรถไฟแหงประเทศไทย

สาหรบการรถไฟแหงประเทศไทยไดมการจดทาคมอบารงทางตามวาระ ใชสาหร บ การบารงทางถาวรของการรถไฟแหงประเทศไทย โดยความถในการบารงทาง จะขนอยกบประเภทชนทางรถไฟและความเหมาะสม คมอฉบบน ไดรวบรวมสาระสาคญทเกยวของจากคมอบารงทางดงกลาวไวดงน

2.6.3.1 ระยะเวลาวงรอบการตรวจสอบ

ระยะเวลาวงรอบการตรวจสอบ จะทาทกปเปนการสารวจงานบารงทาง ทกประเภทวาปตอไปจะทาอะไรบาง ทใด ปรมาณเทาใดตามแบบฟอรม การสารวจปรมาณงานบารงทาง

2.6.3.2 ระยะเวลาวงรอบการซอมบารง

รอบบารงทาง คอระยะเวลาระหวางการซอมหนก (หรอซอมปานกลาง) ครงแรกจนถงวาระการซอมหนก (หรอซอมปานกลาง) ครงตอไปซงโดยปกตแลวจะกาหนดเปน 1-4 ป สดแลวแตเหมาะสมเปนแหง ๆ ไป โดยการกาหนดรอบบารงทางวาทางชนใดควรมรอบบารงทางกปนนขนอยกบสงตาง ๆ คอ

- จานวนนาหนกผานทางตอป

- ความเรวสงสดของขบวนรถ

- ความมนคงของโครงสรางทาง

- สภาพพนทาง

โดยทงไปไดกาหนดรอบบารงทางไวอยระหวาง 1-6 ป แตสาหรบเปาหมายของฝายการชางโยธา ไดกาหนดรอบบารงทางของทางแตละชนดงน

ทางชนท 1 ก. ซอมหนก รอบบารงทาง 3 ป

ทางชนท 1 ข. และ 2 ก. ซอมหนก รอบบารงทาง 4 ป

ทางชนท 2 ข. และ 3 ซอมปานกลาง รองบารงทาง 2 ป

ทางชนท 4 ไมมรอบบารงทาง แตใหซอมเปนจดเทานน

สาหรบในระยะเรมแรกกาหนดใหใชวาระ 1 ป ไปกอนเพอปรบปรงสภาพทางใหเขาสระดบมาตรฐานเมอสภาพทางตอนใดระดบมาตรฐานอยางสมบรณแลว ฝายการชางการชางโยธาจงอนมตใหยดวาระออกไปได โดยยดความประหยดเปนสงสาคญ


เมอกาหนดให

L = ระยะทางปฏบตงานของหมซอมทางหนงหมใน 1 รอบบารงทาง

แผนผงการซอมหนกและซอมเบา รอบบารงทาง 3 และ 4 ป (สาหรบ ทางชนท 1 ก. 1 ข. 2 ก.) หรอซอมปานกลางและซอมเปนจด รอบบารงทาง 2 ป (สาหรบทางชนท 2 ข. 3) จะเขยนไดดงแผนผงตอไปน

รปท 2-4 แสดงผงการซอมหนกรอบบ ารงทาง 3 ปทางชนท 1 ก.

รปท 2-5 แสดงผงการซอมหนกรอบบ ารงทาง 4 ป ทางชนท 1 ข. 2 ก.

รปท 2-6 แสดงผงการซอมหนกรอบบ ารงทาง 2 ป ทางชนท 2 ข. 3


3. การตรวจประเมนสภาพทางรถไฟ

3.1 การตรวจประเมนรางและรอยเชอม

3.1.1 หนาตดของรางทใชในปจจบน ดงแสดงในตารางท 3-1

ตารางท 3-1 หนาตดรางทใชในปจจบนในประเทศไทย ขนาด มาตรฐาน

60E1/UIC 60 European Standard

54E1/UIC54 European Standard

BS 100A (100 ปอนดตอหลา) BS Standard

3.1.2 การชารดของราง เกดจากหลายกรณดงตอไปน

3.1.2.1 ขบวนการผลตราง ไดแก เกดการผดพลาดในการผลตราง เชน เทคนค ของสวนผสมทางเคมของเนอราง หรออาจมสงเจอปนและตาหน (Defects) อยในเนอราง ดงแสดงในรปท 3-1

รปท 3-1 ต าหน (Defects) ทอยในเนอราง

3.1.2.2 การเชอมราง คอ การเชอมทไม ไดมาตรฐานในโรงงานหรองานในสนาม ดงแสดงในรปท 3-2 และ รปท 3-3


รปท 3-2 การแตกและการหลอมละลายไมสมบรณจากการเชอมไฟฟา (Flash Butt)

รปท 3-3 โพรงอากาศและการหลอมละลายไมสมบรณจากการเชอมเทอรมต (Thermite)

3.1.2.3 การใชงาน ทาใหเกดรางหก/ราว หวตอแบนตกตาย เกดจากแผลลอรถจกรดน

สนรางเปนคลน สนรางสก/แบน ซงเกดในทางโคงและการรบนาหนกผานทางสะสมเกนมาก ดงตวอยางทแสดงในรปท 3-4 ถงรปท 3-8

รปท 3-4 หวตอแบนสกบรเวณหวราง


รปท 3-5 การแตกเปนเสนทหวราง (Head Checking with Spalling)

รปท 3-6 เนอหลดรอนและแตกเปนเสนทหวราง (Flaking with Head Checking)

รปท 3-7 เนอหลดลอก (Spalling)

รปท 3-8 สนรางเปนคลน (Corrugation)


3.1.2.4 การกระทาจากภายนอก ไดแก การเกดสนมจากสารเคมและสภาพแวดลอม (รปท 3-9) รางคดในบรเวณทางผาน รถตกราง หรอการกอวนาศกรรม การขนสงและการบารงรกษาทางไมด

รปท 3-9 การเกดสนมในบรเวณเอวรางและฐานราง

3.1.3 รางชารด (รางหก รางราว รางสก)

3.1.3.1 รางชารดทไมสมควรใหคงอยในทาง มดงน

ก) เมอเกดการชารดอยางชดแจง เชน รอยราว สนรางยบหรอบดเบยว ซงวศวกรเหนวาอาจเปนอนตราย

ข) เมอสนรางดานหนงสกจนบงใบลอบดไปบนเหลกประกบราง กรณเชนนโดยมากมกเกดขนทรางนอกของทางโคง รางทสกมากเชนนหากไมถกกาตายเพราะเหตผลอยางอน กอาจใชการตอไปไดโดยกลบหวกลบทายเสย หรอยายไปวางอกขางหนง

ค) เมอพนบนของสนรางสกแบนราบ สมาเสมอกนลงไปมากถง 13 มลลเมตร สาหรบราง 100 ปอนด ราง 54E1/UIC54 ราง 60E1/UIC60

ง) เมอสนรางสกเกนกวา 27% ของเนอทหนาตดหวราง ตามรปพกดสงสดสาหรบการสกของหวราง (รปท 3-10)

จ) เมอรางสญเสยนาหนกไปถง 10% เนองจากเปนสนมหรอมสวนใดสวนหนงของหนาตดรางสกหรอไป

ฉ) เมอพนของสนรางสกลงไป ณ จดใดจดหนงถง 5 มลลเมตร เนองจากลอรถตะกยหรอสาเหต อน หรอในกรณท รางสกเปนลกคล นสกเกนกว า 3 มลลเมตร

ช) ถาสวนอน ๆ ในหนาตดของรางไมมการสกหรอสญเสยนาหนกดวยแลว เฉพาะการสกของสนรางตองไมเกนไปกวาปรมาณทแสดงไวในรปท 3-10 ซงให ไว เปนแนวทางเพอวดพกดสงสดสาหรบรางทจะตองถอดออก จากทาง


(ก) 54E1 และ 60E1 (UIC54 และ UIC 60)

(ข) BS100A ราง 100 ปอนด

รปท 3-10 พกดสงสดส าหรบการสกของหวราง

3.1.3.2 วธการตรวจรางสก ทาไดดงน ก) เขยนรปทปลายราง หลงจากถอดเหลกประกบรางออกแลว ข) รปตดโดยใชเครองมอพเศษสาหรบวดหนาตด ซงประกอบดวยโลหะ

แผนบาง ๆ เชน เครองวดมาโค เครองวดรางสก เปนตน ค) ใชเครองตรวจสภาพรางของรถตรวจสภาพทาง ง) ชงนาหนก แตเปนวธทยงยาก ฉะนนควรใชวธเขยนรปหนาตดของราง

ซงไดผลแนนอน แตทงนตองสงเกตดรอยกดหรอรอยเวาแหวงทตรงบรเวณจานรองรางและเหลกประกบรางนามาประกอบดวย


3.1.3.3 รางทอนใดชารด แตนายตรวจทางพจารณาเหนวาย ง ไมมากจนถงกบ จะตองถอดออกจากทางโดยทนท กควรใชสขาวทาเครองหมายไวทเชงรางดานในแลวรายงานใหสารวตรแขวงบารงทาง หรอวศวกรกากบการกองบารงทางเขตมาตรวจสอบ

3.1.3.4 รางทอนใดมตาหนหรอชารดทเชงราง หามวางในทางสายประธาน เพราะอาจหกในระหวางใชงานได ควรใชสทาเครองหมายไวทรางดงกลาว แลวรายงาน ใหสารวตรแขวงบารงทาง หรอวศวกรกากบการกองบารงทางเขตทราบ

3.1.3.5 ตองเปลยนรางหกในทางโดยเรวไมตองรอรบคาสง 3.1.3.6 ชอผผลต ปทผลต และเลขหมายอน ๆ มปรากฏเปนตวอกษรและตวเลขทเอวราง

ฉะนนเมอจะตดราง นายตรวจทางถาสามารถทาได ตองระวงมใหตดเครองหมาย ตวอกษร และตวเลขประจาทอนรางออก

3.1.3.7 ในกรณรางหก ตองเขยนรายงานแสดงรายละเอยดเกยวกบความกวางของทาง ทจดรางหก สวนลาดของทาง และรางนนอยในทางตรงหรอทางโคง ถาอยในทางโคงตองบอกรศม และแจงดวยวารางหกนนเปนรางนอกหรอรางใน

3.1.3.8 ถารางหกในระหวางขนลงจากรถ หรอในเวลาหยบยก คอ ไมใชหกเมอวางตอกนไวเสรจแลวในทาง ในกรณเชนน กตองรายงานเปนลายลกษณอกษรเชนเดยวกน ควรแจงรายละเอยดในรายงานใหครบถวน

3.1.3.9 ตองเสนอขอความดงตอไปน ไปยงวศวกรดวย คอ ก) ขนาดหนาตดของราง ข) ระยะเวลาทรางนนอยในทาง ค) รางหกไดเกดในหรอนอกเหลกประกบราง ง) ถาเปนรอยหกใหมตลอดทวหนาตดของราง มจดรปไข เปนสตะก ว

ของเนอเหลกหรอไม จ) มสวนหน งของรอยราวเปนรอยเกา และมสนมจบมากบางหรอไม

ซงรอยเกาเชนนราวออกไปจนถงผวนอก

- ของฐานราง - ของสนราง

ฉ) มรอยราวทบางสวนสนมจบมากหรอไม ซงรอยเกาเชนนไมราวออกไปถงผวนอกของฐานรางหรอสนราง

ช) รางหกออกเปนกทอน ซ) รางหกหางจากศนยกลางหมอนขางละเทาไร


3.2 การตรวจประเมน Track Geometry

องคประกอบท พจารณาการตรวจประเมนลกษณะทางเรขาคณตของทางรถไฟ ( Track Geometry) หมายรวมถง ระยะและพกดของ ระดบของราง ดานซาย -ขวา การเบยงออกจากแนวทางรถไฟของตวรางดานซาย-ขวา คาความโคง ขนาดราง คายกโคง และคาผลตางของระดบตามขวางระหวางจด 2 จดทหางกน 5 เมตร โดยวตถประสงคเพอควบคมคณภาพของพกดของเสนทางรถไฟ (Track Geometry) ทงในชวงวางรางใหมและหลงใชงาน ใหมคณภาพการใหบรการทดโดยมคาใชจายในการบารงเสนทางทเหมาะสม รปท 3-11 แสดงรปแบบความผดปกตของขนาดทางในรปแบบตางๆ (Track Irregularities) ทาใหขนาดทางเรขาคณตเปลยนแปลงไป ทงนในการตรวจวดสามารถทาไดทงการตรวจวดโดยใชบคลากรทมความเชยวชาญเดนตรวจสภาพทางตามวาระทไดกาหนดไว หรอใชรถตรวจสภาพทางทมเครองมอตรวจวดทไดมาตรฐานตดตงไวบนรถตรวจสภาพทาง

รปท 3-11 แสดงลกษณะความผดปกตของทางรถไฟ (Track Irregularities)

3.2.1 ขนาดทาง

ก) ลกษณะสาคญของทางตรงทด คอ ตองมขนาดทางทถกตองจรง ๆ ขนาดของทาง คอระยะระหวางรมในของสนรางทตาแหนง 14 มลลเมตร ซงเทากบ 1,435 มลลเมตร หรอ 1,000 มลลเมตร ตามมาตรฐานประเภทของขนาดทางรถไฟทกาหนด ดงแสดงในรปท 3-12


ข) ในการวางรางใหม หรอเปลยนรางเปนหนา ขนาดของทางตรง ตองใหได 1,435 มลลเมตร หรอ 1,000 มลลเมตร ตามมาตรฐานประเภทของรางรถไฟทกาหนด สาหรบเกณฑความคลาดเคลอนของทางรถไฟทสรางใหมไดมการกาหนดไวในคมอ การออกแบบและกอสรางโครงสรางทางรถไฟ

ค) ในทางโคงแคบซงมรศมโคงตงแต 600 เมตร ลงมา ตองขยายขนาดของทางโคง ออกไปเลกนอย คอ เผอระยะไวระหวางรางกบบงใบลอเพอใหลอเคลอนตวไดสะดวกและปองกนมใหบงใบลอเบยดรางเกนควร ดงตอไปน

Extra width on curves (w) = (เซนตเมตร)

โดยท B คอ ระยะระหวางลอหลก (เมตร)

R คอ รศมของโคง (เมตร)

L คอ L = 0.02 (เมตร)

h คอ ความลกของปกใตรางดานบน (เซนตเมตร)

D คอ เสนผานศนยกลางลอรถไฟ (เซนตเมตร)

ง) ในการวดสอบขนาดทางตองระมดระวงการวางเหลกกะรางใหไดฉากกบราง และแนบกบรางพอด ถาทางมขนาดกว างไปหรอไมสมาเสมอกนกควรแกไข ใหถกตองเปนครงคราวไป ความไมสมาเสมอของขนาดทาง วดเมอไมมนาหนก (Static Value) อาจยอมใหคลาดเคลอนไดภายในพกด ดงตอไปน

รปท 3-12 แสดงการวดขนาดทาง (ก าหนดให Zp = 14 มลลเมตร)


3.2.2 การปรบระดบ ปรบแนว และการดดราง

คมอน ใชดาเนนการเฉพาะจดเทานน ผดาเนนการตองปฏบตตามขอกาหนดทเกยวของทงหมดของการปรบระดบ ปรบแนว และการดดราง ตองวางหนโรยทางใหแนนภายใตพนทบารบรางสาหรบระยะหางไมเกน 300 มม. ในแตละดานนอกเหนอจากรางรถไฟ การปรบระดบ ปรบแนว และการดดราง เพอจะทาใหลกษณะทางเรขาคณตของทางรถไฟเปนไปตามเกณฑความคลาดเคลอนของทางรถไฟ คาความคลาดเคลอนทยอมใหภายหลงการซอมบารงทางสาหรบคมอฉบบนไดยดเอามาตรฐาน EN 13231 เปนแนวทางดงแสดงในตารางท 3-2

ตารางท 3-2 เกณฑความคลาดเคลอนของทางรถไฟส าหรบการซอมบ ารง (รวมถงประแจและทางตด) ตามมาตรฐาน EN 13231

พารามเตอร

ประเภททางรถไฟ 1 2 3 4 5

ชวงความเรว (กโลเมตรตอชวโมง) V≤80 80<V≤120 120<V≤160 160<V≤230 230<V≤360

ขนาดทางทวไป (มลลเมตร) (แปรปรวนเทยบกบคาทออกแบบ)

+7/-3 +5/-3 +5/-2 +5/-2 +4/-2

ขนาดทางสาหรบประแจ และทางตด (มลลเมตร) (แปรปรวนเทยบกบคาทออกแบบ)

+7/-3 +5/-3 +5/-3 +5/-3 +5/-3

ระดบตามขวาง (มลลเมตร) (แปรปรวนเทยบกบคาทออกแบบ)

±5 ±4 ±4 ±3 ±3

ความคลาดเคลอนทางดงตามแนวเสนคอรดขนาด 10เมตร (มลลเมตร) (วดจากคาเฉลยถงจดสงสด)

±7 ±5 ±5 ±4 ±4

ความคลาดเคลอนทางดง D1 ตามแนวเสนทาง (มลลเมตร) (วดจากคาเฉลยถงจดสงสด)

±5 ±4 ±4 ±3 ±3


N/A N/A N/A ±4 ±3


N/A N/A N/A N/A Reserved


ตารางท 3-2 เกณฑความคลาดเคลอนของทางรถไฟส าหรบการซอมบ ารง (รวมถงประแจและทางตด) ตามมาตรฐาน EN 13231 (ตอ)

พารามเตอร

ประเภททางรถไฟ 1 2 3 4 5

ชวงความเรว (กโลเมตรตอชวโมง) V≤80 80<V≤120 120<V≤160 160<V≤230 230<V≤360

ความคลาดเคลอนทางราบตามแนวเสนคอรดขนาด 10 เมตร (มลลเมตร) (วดจากคาเฉลยถงจดสงสด)

±7 ±5 ±5 ±4 ±4

ความคลาดเคลอนทางราบ D1 ตามแนวเสนทาง (มลลเมตร) (วดจากคาเฉลยถงจดสงสด)

±5 ±4 ±4 ±3 ±3


N/A N/A N/A ±4 ±3


N/A N/A N/A N/A Reserved

การบดในชวง 3 เมตร (แปรปรวนเทยบกบคาทออกแบบและจดสงสด)

±4.5* ±4.5 ±4.5 ±3 ±3

ในการกอสรางพเศษ เชน ประแจและทางตดและอปกรณขยายราง อาจมคาความคลาดเคลอนเกนกวาทระบขางบน เนองจากอปกรณดงกวาถกออกแบบเปนพเศษ * บรเวณจดตอราง : ±6

โดยท D1 D2 และ D3 คอชวงความยาวคลนของความขรขระบนทางรถไฟ D1 คอ ชวงทมความยาวคลน 3 เมตร ถง 25 เมตร D2 คอ ชวงทมความยาวคลน 25 เมตร ถง 75 เมตร D3 คอ ชวงทมความยาวคลน 75 เมตร ถง 300 เมตร

หมายเหต : 1) ความขรขระทมความยาวคลนชวง D3 จะถกพจารณาเมอมการใหบรการ ทความเรวสงกวา 250 กโลเมตร/ชวโมง 2) ในการตรวจวดความขรขระทมความยาวคลนสน คาความยาวคลนตาสด ของชวง D1 จะตองถกปรบลดเปน 1 เมตร


พกดทางเรขาคณตจะตองไดรบการบารงรกษาใหมความคลาดเคลอนเปนไปตามเงอนไข ในกรณทพกดทางเรขาคณตไมสอดคลองกบเงอนไขขางตน ทาใหไมสามารถใหบรการไดตองดาเนนการซอมแซมและแกไขขอบกพรองตามทระบไว โดยขอกาหนดในการตรวจสอบนเปนขอกาหนดทวไป ไมใชขอกาหนดในสถานการณทเลวรายทสดทเปนไปได ในกรณทโครงสรางพนฐานอยนอกเหนอเงอนไขน ผรบเหมาตองเปนผรบผดชอบในการประเมนและตดสนใจดาเนนการทมากขน และในการสารวจควรใชอปกรณตรวจวดทมความละเอยดสงกวาเกณฑความคลาดเคลอน

3.3 การตรวจประเมนเครองยดเหนยวราง

โดยปกตชดอปกรณยดเหนยวรางจะถกออกแบบใหมอายการใชงานไมตากวา 25 และ 50 ป สาหรบชนสวนทถอดเปลยนไดและถอดเปลยนไมได ตามลาดบ อยางไรกตามในทางรถไฟบรเวณทมความผดปกตอาจเกดความเสยหายของชดอปกรณกอนกาหนด เชน บรเวณทเกดการกระแทกซา ๆ บอยครง บรเวณทเกดการทรดตวของทาง บรเวณทเกดการตกราง เปนตน ซงการตรวจสอบความเสยหายของชดอปกรณฯสามารถทาไดโดยการเดนตรวจดวยสายตา หรอในปจจบนไดมการประยกตใชเทคโนโลยในการวเคราะหภาพถายเพอชวยใหการตรวจสอบทาไดอยางสะดวกรวดเรวมากยงขน โดยหลกการในการตรวจสอบความเสยหายของอปกรณยดเหนยวรางมดงน

รปท 3-13 การประยกตใชเทคโนโลยในการวเคราะหภาพถายในการตรวจสอบอปกรณยดเหนยวฯ

ความเสยหายของชนสวน เชน การแตกราวของคลป ฉนวน หรอวสดฝงยด เปนตน ดงรปท 3-14 แสดงการแตกราวของฉนวน

รปท 3-14 การแตกราวของฉนวน


ก) ความคลาดเคลอนของตาแหนงของราง เชน ความกวางทาง การเอยง การขยบออกดานขาง เปนตน

ข) การหลวมคลอน ทาใหไมสามารถยดรางไดอยางมนคง ค) การเสยรปหรอการฉกขาดของแผนรองรางทา ใหต าแหน งข องรางคลาดเคล อน

รวมไปถงไมสามารถซบแรงกระแทกได ดงรปท 3-15 การเสอมสภาพของแผนรองรางเนองจากการขดส (Abrasion) และรปท 3-16 แสดงการเสยรปอยางถาวรและการฉกขาดของแผนรองราง

รปท 3-15 การเสอมสภาพของแผนรองรางเนองจากการขดส (Abrasion)

รปท 3-16 การเสยรปอยางถาวรและการฉกขาดของแผนรองราง

ทงน จากงานวจยของ Thiago Bizarria Do Carmo พบวาความเสยหายของแผนรองรางมแนวโนมจะพบมากกวาชนสวนอน โดยสามารถแบงประเภทของความเสยหายไดดงน


ตารางท 3-3 รปแบบความเสยหายของแผนรองราง

รปแบบของความเสยหาย (Failure Modes)

สาเหตของความเสยหาย (Potential Failure Causes)

การฉกขาด (Tearing) – หนวยแรงกดเฉพาะจดทสงเกนไป (High localized compressive stress)

– หนวยแรงเฉอนเฉพาะจดทสงเกนไป (High localized shear stress)

– วสดมกาลงตานการฉกขาดทตาเกนไป (Low tearing strength of material)

– การเสอมสภาพของวสด (Rail pad assembly material deterioration)

การบแบน (Crushing) – หนวยแรงกดทสงเกนไป (High compressive stress) – วสดมกาลงตานแรงกดทตาเกนไป (Low compressive strength

of material) – การเปลยนสภาพความแขงเกรงของแผนรองราง (Rail pad

assembly change in stiffness) – การกระจกตวของหนวยแรงใตราง (Concentration of stresses

on a particular area of the rail seat) การสกกรอน (Abrasion) – การเลอนไถลระหวางแผนรองรางและหมอน (Relative slip

between rail pad assembly and crosstie rail seat) – การเลอนไถลระหวางรางและแผนรองราง โดยอาจมฝนเขาไป

แทรกดวย (Relative slip between rail pad assembly and rail Intrusion of abrasive fines)

– การเลอนไถลและเสอมสภาพเนองจากความชน (Intensified slip and deterioration caused by the intrusion of moisture)

– การเสอมสภาพของวสด (Rail pad assembly material deterioration)

การขยบตวของแผนรองราง (Pad Assembly "Walk Out")

– การเสยหายของวสดฝงยด (Damage or loss of the cast-in shoulder)

– การเสยหายของคลป (Damage or loss of the spring clip) – การเสยหายของเพลตรองราง (Rail seat deterioration) – การเลอนไถลของราง (Relative Slip) – การตดตงทไมสมบรณ (Erroneous installation)


3.4 การตรวจประเมนประแจ

ประแจ คอเครองประดษฐ ท ใชวางในทางเสนหน ง เ พอใหขบวนรถหรอ ลอเลอนใด ๆ สามารถวงผานออกจากทางเสนนน แยกไปสทางเสนอนได สาหรบเครองประดษฐทใชวางในทาง เพอใหขบวนรถวงในทางเสนหนงตดผานทางเสนอนได เรยกวา “ทางตดผาน” หรอ “จดตด” (Crossing) ซงอนโลมจดอยในพวกประแจเชนกน

3.4.1 หลกการทวไปในการตรวจประเมน

ก) ขนาดของทางและชนสวนประแจตองอยพกดทยอมให ข) หนโรยทาง หมอนรองประแจ อปกรณยดเหนยวตาง ๆ จะตองกระชบแนนหนา

ปราศจากรองรอยความเสยหาย ค) อายใชงานของประแจทกชนด ใหถอวาตองเปลยนถารางในชดประแจสก หรอชารด

ตามพกดการใชงานทกาหนดไวในตารางท 3-4 ถงตารางท 3-6 หรอชนสวนประแจมจานวนรอบของนาหนกผานทางครบตามตารางท 2-8

ตารางท 3-4 พกดการใชงานของรางทยอมให

รายการประแจ พกดการสกของสนราง (มลลเมตร)

100 ปอนด 80 ปอนด 70 ปอนด ทางประธาน 11 8 6

ทางหลก 12 9 7

ตารางท 3-5 พกดการใชงานของสวนประกอบประแจแบบเชอม (Welded turnout) ทยอมให

S/N inspection item Allowable deviation (mm.) S/N 1 Direction of turnout Straight line (10 m. chord measurement) 4

Offset of lead curve +2, -2 2 Gauge Actual point of switch rail +1, -1

Heel of switch rail +1, -1 Other parts +3, -2

3 The close contact with the stock rail from the actual point of switch rail to the primary traction point

Gap at joint < 0.2

4 The close contact of other parts of switch rail with stock rail Gap at joint < 1

5 The close contact of the actual point of frog within the range of 460 mm. with wing rail

Gap at joint < 0.5


ตารางท 3-5 พกดการใชงานของสวนประกอบประแจแบบเชอม (Welded turnout) ทยอมให (ตอ) S/N inspection item Allowable deviation (mm.) S/N

6 The close contact of other parts of frog with wing rail Gap at joint < 1

7 The gap between the distance block and switch rail or between two movable-point frog rail webs

<0.5

8 The opening distance between the non-working side of heel of switch rail and working side of stock rail

+1, -1

9 Point-toe distance +10, -10

10 Throat width of movable point frog +3, -3

11 Flange-way width +1, -0.5

12 Throw of switch (switch rail, movable frog) +3, -3

13 Staggered length of turnout head and tail joints <15

14 Space and declination of turnout ties +20, -20

15 Staggered length of actual point of switch rail <10

ตารางท 3-6 พกดการใชงานของสวนประกอบประแจแบบตอ (Jointed Turnout) ทยอมให S/N inspection item Allowable deviation

(mm.) 1

Direction of turnout

Straight line (10m chord measurement) 4 Offset of lead curve +2, -2

2

Gauge Actual point of switch rail +1, -1 Other parts +3, -2

3 Smallest flange-way of non-working surface of switch rail -2 4 The gap between the distance block and switch rail or

between two movable-point frog rail webs <1

5 The opening distance between the non-working side of heel of switch rail and working side of stock rail

+1, -1

6 Flange-way width +3, -1


ตารางท 3-6 พกดการใชงานของสวนประกอบประแจแบบตอ (Jointed Turnout) ทยอมให (ตอ) S/N inspection item Allowable deviation

(mm.) 7 Joint Rail ends unevenness in line and on

surface <1

Staggered length of the head and tail joints

<15

The different between the actually measured average value and design value of rail gap

+2, -2

8 Space and declination of turnout ties +20, -20 9 Staggered length of actual point of switch rail <10

3.4.2 การวดความกวางทางทประแจ

ก) ความกวางของทางในประแจตองใหไดขนาด 1,000 มลลเมตร หรอ 1,435 มลลเมตร พอด เวนแตในทางตอนใดในประแจทแผนผงไดกาหนดขนาดความกวางของทาง ไวเปนอยางอน

ข) การวดขนาดความกวางของทางตอนสวนลนประแจ ตองวางเหลกกะรางแหงหนง ใหพนปลายลน เลยสวนทรางประคองลนงอออกไป และอกแหงหนงทโคนล น หามวดระยะทแหงอน ๆ ระหวางสองจดทกลาวน ทงนเนองจากรางประคองลนนนไดวางไวเหมาะกบสวนทงอของราง ความกวางของทางตลอดความยาวของรางลน จงเปลยนแปลงตามไป

3.4.3 การตรวจสภาพ

ก) ประแจนบวาเปนสวนทมโอกาสเกดปญหาไดมากทสดของทางรถไฟ จาเปน ตองหมนตรวจสอบและบารงรกษาใหมสภาพมนคงแขงแรงอยเสมอ เพราะถา ไมแขงแรงอาจทาใหรถตกรางทประแจไดโดยงาย ดงนน จงจาเปนตองวดสอบประแจเปนประจาทกครงทซอมประแจ ตองทาการวดสอบระยะตางๆ ในประแจ และแกไขใหอยในพกดทถกตอง

ข) หมอนรองประแจตองมความสมบรณ ไมมรอยแตกหกหรอผดรป การวางตาแหนงตองตรงตามทไดออกแบบ

ค) หนโรยทางตองมความแนน ไมมจดทหมอนรองประแจลอยขน รวมทงไมเกด ฝนขาว


3.5 การตรวจประเมนหมอนรองราง

3.5.1 ทวไป

หมอนรองรางเปนสวนประกอบทางรถไฟทสาคญมากอนหนง การตรวจประเมน หมอนรองรางตองทาเปนประจาตามแผน เพอใหหมอนรองรางยดรางใหมขนาดทาง ตามทตองการอยางมนคง และถายแรงจากรางรถไฟไปสหนโรยทางหรอหรอวสดอน ทรองรบไดตามทออกแบบ และทาใหการใชงานโครงสรางทางรถไฟไดอยางปลอดภย เชอถอได มประสทธภาพ และคมคา

3.5.2 ขอบเขต

ก) คมอนครอบคลมหมอนคอนกรตสาหรบทางรถไฟชนดหนโรยทาง ประกอบดวย หมอนคอนกรตอดแรงแทงเดยว หมอนคอนกรตเสรมเหลกแทงค และหมอนคอนกรตอดแรงสาหรบประแจ เพอใชในโครงสรางทางรถไฟทงรถไฟขนสงผโดยสาร (Passenger Train) และรถไฟขนสงสนคา (Freight Train) ทมขนาดทาง 1.000 เมตร (Meter Gauge) หรอ 1.435 เมตร (Standard Gauge) มนาหนกบรรทก กดเพลาไมเกน 39 ตน และมระยะเรยงหมอนรองรางระหวาง 500 – 750 มลลเมตร

ข) คมอนครอบคลมหมอนคอนกรตสาหรบทางรถไฟชนดไมมหนโรยทาง ประกอบดวย หมอนคอนกรตอดแรงฝงในแผนพนคอนกรตและหมอนคอนกรตอดแรงวางบนพนแอสฟลทตกคอนกรต สาหรบรถไฟขนสงผโดยสารทงความเรวสงและความเรวปกต ขนาดทาง 1.000 เมตร หรอ 1.435 เมตร นาหนกบรรทกกดเพลาไมเกน 25 ตน ระยะเรยงหมอนรองราง 500 – 750 มลลเมตร

ค) คมอนครอบคลมระบบยดเหนยวรางแบบยดหยน (Elastic Rail Fastening System) เทานน

3.5.3 การตรวจประเมนและบารงรกษาหมอนรองราง

ก) จานวนและระยะเรยงหรอระยะระหวางหมอน ตองเปนไปตามทกาหนด ข) ตองวางหมอนใหไดฉากกบแนวศนยกลางของทาง โดยใหกลางหมอนอยตรง

ศนยกลางของทางพอด นอกจากกาหนดเปนอยางอน ค) ถาระยะเรยงหมอนกวางไปหรอหมอนไมไมไดฉากกบแนวศนยกลางของทาง

เกนพกดความคลาดเคลอนจะตองจดหมอนใหม โดยมคาความคลาดเคลอนดงน (การวดระยะใหถอจากฐานรางดานในเปนเกณฑ)

- ระยะระหวางหมอนกวางขนไมเกน 50 มลลเมตร

- เฉไปจากตาแหนงทตงไดฉากกบแนวศนยกลางของทางไมเกน 40 มลลเมตร


ง) หมนตรวจสภาพรางชวงทมแผลสนราง จดทเปนหวตอราง และแผนยางรองราง บแบนชารด หากพบใหดาเนนการแกไขโดยเรว เพราะอาจทาใหหมอนคอนกรตชารดแตกหกได

3.6 การตรวจประเมนชนหนโรยทาง

3.6.1 การวดการปนเปอนของหนโรยทาง

หนโรยทางทผานการใชงานไปชวงเวลาหนงจะเกดการเสอมสภาพ ชองวางระหวาง อนภาคของหนจะเรมเลกลงเนองจากมสงแปลกปลอมมาอดตน วสดเหลานอาจเปนดนจากชนพนทางซ งแทรกตวขนมา หรอ เปนเศษหนเลก ๆ ท เกดจากการแตกหก ของหนโรยทางรถไฟเอง เมอชองวางในชนหนโรยทางลดลง ความสามารถในการ ระบายนากจะตาลงดวยเชนกน สภาพเชนน เรงใหเกดการขงตวของนาในดนพนทาง และทาใหกาลงของดนตา เกดเปนปญหาดนฉด (Pumping) และการเคลอนตวเสยรป ของทางไดอยางรวดเรว การวดการปนเปอนของหนโรยทางนนสามารถทาไดจากการประมาณปรมาณของอนภาคขนาดเลกซงแทรกตวระหวางชองวางของอนภาคหนโรยทาง ตวชวดความปนเปอน ของหนโรยทางทใชกนอยางแพรหลายม 2 วธ คอ

(1) วดดวยดชนการปนเปอน (Ballast Fouling Index) ซงเปนผลรวมของรอยละ การผาน (Percent finer) ทขนาด 4.75 มลลเมตร (ตะแกรงมาตรฐานเบอร 4) และ 0.075 มลลเมตร (ตะแกรงมาตรฐานเบอร 200)

(2) วดดวยรอยละการปนเปอน (Percentage of fouling) ซงเปนอตราสวนของนาหนกหนแหงท รอนผานตะแกรงขนาด 9.5 มลล เมตร สวนน าหนกรวมท งหมด วศวกรสามารถพจารณาและจดแบงความปนเปอนของหนโรยทางออกเปนระดบ ตามตารางท 3-7

ตารางท 3-7 ตารางการจดแบงความปนเปอนของหนโรยทาง

ระดบ ดชนการปนเปอน (%) รอยละการปนเปอน (%)

สะอาด < 1 < 2

สะอาดปานกลาง 1 ถง < 10 2 ถง < 9.5

ปนเปอนปานกลาง 10 ถง < 20 9.5 ถง < 17.5

ปนเปอน 20 ถง < 40 17.5 ถง < 34

ปนเปอนมาก มากกวาหรอเทากบ 40 มากกวาหรอเทากบ 34


การตดสนใจทาความสะอาดหรอเปลยนหนโรยทางนนสามารถใช วธสงเกตสภาพ ของชนหนโรยทางดวยสายตา ประกอบลกษณะการเคลอนตว เสยรปของทาง หรอการพจารณาจากดชนการปนเปอน หรอ รอยละการปนเปอน ของหนโรยทาง ในตางประเทศ เชน ประเทศออสเตรเลย หรอ สหรฐอเมรกา ในทางปฏบตจะพจารณาทาความสะอาดหนโรยทางเมอดชน การปนเปอนมคามากกวา 20% และรอยละ การปนเปอนมากกวา 17.5%

3.7 การตรวจประเมนชนดนพนทาง

3.7.1 ขอพจารณาทวไป

ชนพนทาง (Roadbed) เปนสวนประกอบสาคญของโครงสรางทางรถไฟแบบมหนโรยทาง ทาหนาทรองรบชนหนโรยทางและชนรองหนโรยทาง นาหนกจากการจราจรของรถไฟสามารถสงผลกระทบตอสมรรถนะทางวศวกรรมของชนพนทางไดอยางมนยสาคญปจจย ทสงผลกระทบตอสมรรถนะของชนพนทางมหลายประการ กลาวคอ

1) ปรมาณนาหรอความชนทสะสมอยภายในชนพนทางและความสามารถในการ ระบายนาของชนพนทาง และชนหนโรยทาง

2) สมบตของโครงสรางทางและดนพนทางเอง เชน ความหนาของชนหนโรยทาง ความหนาแนนและกาลงของดนพนทาง เปนตน

3) ปจจยดานสงแวดลอม เชน ปรมาณฝน อณหภม ลกษณะการไหลของนาใตดน 4) นาหนกจากการจราจรของรถไฟ กลาวคอ นาหนกกดเพลา และ ความเรวรถไฟ

ปจจยทส งผลกระทบตอสมรรถนะของชน พนทางทสาคญทสด คอ ปรมาณน า หรอความชนทสะสมอยภายในดน วศวกรสามารถลดอทธพลจากปจจยนไดดวยการออกแบบระบบระบายนาจากทางรถไฟทเหมาะสม

ชนพนทางประกอบดวย ดนเดมในบรเวณนนหรอดนทถกนามาถมจากแหลงอน สวนทเปนตวกาหนดสมรรถนะทางวศวกรรมนนเปนสวนบนทถกกระทาจากนาหนกการจราจรทเขมขน ในโครงสรางทางรถไฟทสรางขนใหม ชนพนทางจะแยกออกจาก ชนหนโรยทางและชนรองหนโรยทางอยางชดเจน แตในทางทใชงานมาแลวโดยทวไปขอบเขตของชนจะไมชดเจน กลาวคอ วสดของช นตาง ๆ มการแทรกตวระหวางกน ชวงทนาหนกจากการจราจรสงผลอยางมนยสาคญตอพฤตกรรมของชนดนพนทาง คอ ชวงความลกประมาณ 1.5 เมตร ตาจากชนรองหนโรยทาง ทระดบความลกมากกวานนความเคนทเกดขนจะเบาบางมากจนไมมผลกระทบตอสมรรถนะของโครงสรางทาง ระยะตงแตผวบนของชนพนทางลกลงไปประมาณ 0.6 เมตร เปนชวงทมความสาคญ


อยางยง ทงนเพราะความเคนจากการจราจรมความเขมขนสง นอกจากนนยงเปนบรเวณ ทไดรบอทธพลจากสภาพแวดลอมไดมาก ปญหาทพบสวนใหญ เชน การทรดตว โคลนเหลวฉดขนมาในทางจะเกดในสวนบนสด 0.6 เมตรของดนพนทางแทบทงสน ดงนนการบารงดแลรกษาชนพนทางทระยะตงแตผวชนพนทางลกลงไปประมาณ 0.6 เมตร จงสาคญอยางยง

3.7.2 ชนพนทางทมอยเดม

พนทางของระบบรางรถไฟแบบมหนโรยทางในปจจบนของประเทศสวนใหญ ถกสรางขนตามวธดงเดม ในยคสมยทความรความเขาใจดานวศวกรรมฐานรากยงไมดเทากบระดบ ในปจจบน โครงสรางทางรถไฟในหลาย ๆ พนทนนถกสรางบนพนดนเดมหรอนาดน จากพนทใกลเคยงมาถมซงอาจไมแนนและถมตนเกนไปทาใหเกดปญหาการทรดตวตามมาภายหลง อยางไรกตามเมอเวลาผานไป พนทางมแนวโนมแนนตวและเขาสเสถยรภาพ มากขนจากการจราจรของรถไฟทกระทาซาไปมาทาใหเกดการบดอดและการบบตว คายนาของชนพนทาง โครงสรางทางรถไฟในหลายบรเวณเกดปญหาการทรดตวรวมกบโคลนเหลวถกฉด ขนมาบนพนผว (“Chronic Spots” หรอ “Soft Spots”) โดยหลกปญหาเกดจากสภาพดนพนทางไมเหมาะสม พบหนโรยทางเขาไปผสมกบดนและมลกษณะเปนกระเปาะ (Ballast Pocket) กระเปาะหนโรยทางนนทาใหนาไมสามารถระบายออกจากทาง ไดโดยปกต

3.7.3 ปญหาชนดนพนทางเสยเสถยรภาพ

ลกษณะหรออาการปรากฏของทางรถไฟทดนพนทางเสยเสถยรภาพ มหลายประการ ไดแก การเคลอนตวเสยรปของทางทงทรางและหมอนยงอยในสภาพทด การปนเปอน ของชนหนโรยทางจากโคลน การบวมยกตวของดนบรเวณขางทางจากการพงวบต วศวกรสามารถตรวจสอบลกษณะและขนาดของบร เวณทดนพนทางเสยเสถยร ภาพได โดยการขดรองตดขวางกบทางลกลงในแนวดงเพอสารวจชนดน การเคลอนตวของดนพนทางนน อาจเกดจากการเสยเสถยรภาพของดนในระดบ ลกลงไป เชน เกดจากการไถลของลาดดน วศวกรควรเขาใจสาเหตเหลานใหครบถวน กอนเรมวางแผนการซอมบารง อนจะเปนการหลกเลยงปญหาเดมทจะเกดซาอก

3.7.4 ชนดของการเสยเสถยรภาพของชนพนทาง ลกษณะการเสยเสถยรภาพของดนพนทางอนกอใหเกดการเคลอนตวเสยรปของทาง และการปนเปอนของชนหนโรยทางจากโคลน สามารถแบงไดเปน 2 กลม คอ


1) การแทรกตวของดนจากการฉดของโคลนเหลวจากชนดนพนทาง เมอชนหนโรยทางปนเปอนไปดวยโคลนเหลวทาใหการระบายนา เปนไปไดอยางยากลาบาก และทาใหกาลงของโครงสรางชนหนโรยทางลดลง

2) ชนดนพนทางเคลอนตวในแนวดงและหรอดานขางสงผลตอคาระดบรางและแนว ของทางรถไฟ

3.7.5 การตรวจประเมนเสถยรภาพของลาดดนตด

การพงวบตของลาดดนตดสวนใหญเกดจากปญหาดานการระบายนา วธการบรหารจดการเกยวกบการระบายนาสามารถดไดในมาตรฐาน มขร S-T-004-256x โดยการพงวบต ของชนพนทางนนสามารถปองกนไดดวยวธการทมประสทธภาพซงประกอบดวย การทาความเขาใจปญหาและจดการกบปญหาดงกลาวเปนขนตอน วศวกรสามารถสงเกตสญญาณเตอนกอนทจะเกดการพงวบตของลาดดนคนทางซงมอยหลายประการดงน

1) เกดรอยแตกในชนพนทาง โดยเฉพาะจดทใกลกบไหลของชนหนโรยทาง 2) ตนไมบนลาดดนเอยงเพมขนเรอย ๆ 3) รางระบายนาทฐานของชนพนทางถกอดตนไปดวยดนทพองตวขนมาจากการ

เคลอนทของมวลดน 4) รอยการพงวบตหรอไถลของลาดดนทเหนไดอยางชดเจน 5) มนาไหลซมออกมาจากลาดดนหรอมบรเวณทดนออนตวมาก

เมอตรวจพบสญญาณเตอนดงทกลาวมาขางตน ควรมการตรวจสอบเพมเตมเพอกาหนดของเขตของปญหา ระหวางชวงเวลาดงกลาวใหงดการถมทาง หรอ ยกระดบรางดวยการเตมหนโรยทาง ทงนเพราะนาหนกทมากขนจะเรงใหลาดดนเคลอนตวมากและเรวขน


3.8 การตรวจประเมนแผนพนคอนกรตรองรบทางรถไฟ

พนคอนกรตรองรบทางรถไฟ (Slab Track) เปนโครงสรางคอนกรตเสรมเหลกและโดยมากจะเปนโครงสรางคอนกรตอดแรง ซงในหลกการออกแบบโครงสรางดงกลาว จะตองไมเกดรอยราวขน ในระหวางการใชงาน ลกษณะของรอยราวท เกดขนบนพนคอนกรตรองรบทางรถไฟได

แสดงรปท 3-17 และรอยราวทเกดขนบรเวณพนคอนกรตสวนลางรองรบพนคอนกรตรองรบทางวง

(Slab Track) ไดแสดงในรปท 3-18

รปท 3-17 รอยราวบรเวณพนคอนกรตรองรบรางรถไฟ (Slab Track)

รปท 3-18 รอยราวบรเวณพนคอนกรตสวนลางรองรบพนคอนกรตรองรบทางวง (Slab Track)


ดงนนการตรวจสอบพนคอนกรตรองรบทางรถไฟ จะตองทาการตรวจสอบตาแหนงและขนาด ของรอยร าว เปนหล ก หากรอยร าวมขนาดใหญกว าท ก าหนด ควรท าการซอมแซม เพอไมให เกดอนตรายกบโครงสรางของพนคอนกรตรองรบทางรถไฟ ขนาดของรอยราว สาหรบการตรวจสอบและซอมแซมไดแนะนาไวในตารางท 3-8

ตารางท 3-8 ขนาดของรอยราว

ชนสวนทเสยหาย

ระดบ คาทก าหนด (มม.) หมายเหต

พนคอนกรตรองรบ ทางรถไฟ

(Track Slab)

A b ≥ 0.2 b = ความกวาง ของรอยราว B 0.2 > b ≥ 0.1

C 0.1 > b ≥ 0.05

โดยท A คอ ซอมแซมแกไขโดยเรงดวน

B คอ เตรยมซอมแซมแกไข

C คอ บนทกและตดตามขนาดรอยราว

โดยการวดขนาดรอยราวสามารถใชเกจวดรอยราว (Crack Meter) ดงแสดงในรปท 3-19

รปท 3-19 เกจวดรอยราวของโครงสรางคอนกรตเสรมเหลก


3.9 การตรวจประเมนระบบระบายน า

3.9.1 หลกการในการระบายนา

หลกการโดยทวไปของระบบระบายนาบนทางรถไฟ

ก) ระบบระบายนาทออกแบบและกอสรางตองระบายนาออกจากทางรถไฟโดยเรวทสดเทาทจะเปนไปได

ข) นาตองไหลไดโดยสะดวก นนคอตลอดทางรถไฟจะตองไมมนาขงอย างเดดขาด เนองจากนาจะเปนตวททาใหคนทางรถไฟเสยกาลงแบกทาน

ค) นาจะตองไหลไปตามทศทางทออกแบบและไมไหลลนไปสโครงสรางอน ๆ ง) ความเรวของการไหลไมควรตาเกนไปจนทาใหเกดการตกตะกอนและสงเกนไป

จนทาใหเกดการกดเซาะ จ) ปญหาการตกตะกอนและการกดเซาะในระบบระบายนาและพนทขางเคยง

จะตองไดรบการตรวจสอบอยเสมอ และเมอพบปญหาควรตองมมาตรการแกไขโดยเรวเพอปองกนไมใหปญหาลกลามแลวทาใหเกดการขาดเสถยรภาพของทางรถไฟ

ฉ) สาหรบพนทราบเรยบมากความลาดชนของการไหลทออกแบบอาจไมเปนไปตาม ขอแนะทาใหนาไหลชาหรออาจมการทวมขง ในกรณแบบนไมควรทจะยอมใหม นาทวมขงบรเวณตนของคนทาง (Toe of the Embankment)

ช) ไมอนญาตใหใชระบบระบายนาบนทางรถไฟเพอระบายนาจากแหลงอน เชน นาจากชมชนขางเคยง หรอเพอประโยชนอน เชน เพอการชลประทาน

3.9.2 ปจจยทบงชถงความไมมประสทธภาพของระบบระบายนา ลกษณะดงตอไปนเปนปจจยทบงชถงความไมมประสทธภาพของระบบระบายนา

ก) มนาทวมขงเปนหยอม ๆ ข) ระบบระบายนาเรมพงเสยหายและมการอดตน ค) หนโรยทางสกปรก (นาจากดานลางไดพดพาเมดดนขนมาดานบน) ง) หมอนรางรถไฟมการเคลอนทอยางผดปกต จ) ระดบและแนวรางรถไฟผดปกต

เมอตรวจพบความไมมประสทธภาพของระบบระบายนา

- คนหาตนเหตของปญหา

- ดาเนนการแกไข (ไมควรเปนการแกปญหาแบบเฉพาะหนา)

3.9.3 สาเหตของความไมมประสทธภาพของระบบระบายนา ลกษณะดงตอไปนอาจเปนสาเหตททาใหระบบระบายนาดวยประสทธภาพ

ก) ทอระบายนาหรอรางระบายนาแตก


ข) การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนแลวมนาจากนอกพนทไหลเขามาสระบบ ค) การไมปฏบตตามกฎระเบยบของเจาของพนทขางเคยงเขตทางรถไฟ แลวระบายนา

จากพนทตนเองเขาสระบบระบายนาทางรถไฟ แนวทางการแกปญหา

- รและเขาใจลกษณะพนทของการระบายนา

- รวาตองระบายนาไปทไหน - รปรมาณนาทตองระบายรวมถงตองคาดการณปรมาณนาสงสดทตองระบาย

ในอนาคตดวย - ปองกนมใหมสงกดขวางการไหล (การไหลตองเปนไปโดยสะดวก) - ตรวจสอบพนท เสยงทมปญหาการระบายนาอย เสมอ ในกรณนควรพจารณา

รวมกบพนทเสยงภยนาทวมดวยเพอเปนการเฝาระวงจดเสยง - มบนทกและรายงานการตรวจสอบอยางสมาเสมอ

3.9.4 ปญหานาทวมและการกดเซาะทางรถไฟ

เนอหาในขางตนไดกลาวถงปญหาการระบายนาและแนวทางแกไขโดยทวไป แตในสวนนจะไดกลาวถงปญหาการระบายนาในกรณวกฤต เชน กรณฝนตกหนกหรอตกตดตอกนเปนเวลานานแลวทาใหเกดนาทวม ลกษณะของปญหาทพบบอยคอการไหลขามทางรถไฟแลวกดเซาะหนโรยทางรวมถงการพดพาโครงสรางอน ๆ

ก) การกดเซาะหนโรยทางและคนทาง

ในกรณทเกดฝนตกหนกและระบบระบายนาทออกแบบไวไมสามารถระบายนา ไดทน ผลทตามมาคอนาทวมซ งอาจจะไหลไปตามแนวทางรถไฟหรอไหล ขางทางรถไฟ ไดแก กรณทขนาดทอลอด สะพาน ฯลฯ ทออกแบบไมสามารถระบายนาปรมาณมากไดทนทวงท

สาหรบพนทราบคนทางรถไฟอาจเกดนาทวมและโครงสรางดนคนทางเกด การอมตวซงจะทาใหเกดการทรดตวของคนทางรถไฟไดอยางไรกตามปญหาดงกลาวอยนอกเหนอขอบเขตของงานระบายนาในคมอน แตสาหรบปญหาการกดเซาะ หนโรยทางและการพดพาหนโรยทางและโครงสรางอน ๆ อนเนองมาจากปญหานาไหลขามทางรถไฟอาจสามารถจาแนกไดเปน 2 กรณตามลกษณะเฉพาะของปญหา คอในกรณทเกดนาเออทวมทงสองขางของคนทางรถไฟพรอม ๆ กน ในกรณนปญหาการกดเซาะจะไมรนแรงมากนกเพราะระดบนาระหวาง 2 ขางของคนทางรถไฟ ไมแตกตางกนมากความเรวของการไหลขามคนทางจะนอยดงนนการกดเซาะ หนโรยทางจะไมมากนก อยางไรกตามถานาทวมขงเปนเวลานานปญหาหลก ของกรณนคอคนทางอาจทรดตวตกทองชาง สาหรบอกกรณคอระดบนาทง 2 ขาง


ของคนทางรถไฟไมเทากนและยงแตกตางกนมากความเรวของการไหลจากขางหนงไปยงอกขางหนงจะยงมาก ในกรณหลงนเปนปญหาทวกฤตทจะกอใหเกดการ กดเซาะหนโรยทางรถไฟและการพดพาโครงสรางอนใหเสยหายได ความเสยหาย ทเกดขนจะสมพนธกบความเรวของการไหลยงไหลเรวมากความเสยหายกจะยงมาก ดงนนแนวทางการลดความเสยหายคอตองลดความเรวของการไหลลงไมวาจะดวยวธการใดกตาม เมอทอลอดหรอสะพานระบายนาไมทนและนาไดไหลขางทางรถไฟ ปญหาแรกทอาจเกดขนคอหนโรยทางเรมถกกดเซาะและมาการพดพาใหเคลอนท ไปตามกระแสนา เมอมการกดเซาะเพมมากขนตอจากนนกจะเปนกดเซาะ ชนโครงสรางคนทางรถไฟ

เมอฝนตกหนกแลวกอใหเกดนาทวมถอเปนพบตภยธรรมชาตทยากตอการคาดการณ ความเสยหายทอาจเกดแกทางรถไฟอาจจะมากนอยแตกตางกนไป และแนวทางแกไขแบบชวคราวกแตกตางกนออกไปทงนขนอยกบระดบของความเสยหาย ว สด ร วมถ ง เ ค ร อ งม อ เ คร อ ง จ กรท ส ามารถด า เน นการ ได ณ ขณะน น ดงนนการรวบรวมขอมลและศกษาวกฤตการนาทวมในอดตเปนสงทเปนประโยชนมากสาหรบการออกแบบเพอหาแนวทางในการแกปญหาในอนาคต เชน ระดบนาสงสด ลกษณะนาเออทวม (ระดบนาทง 2 ขางของทางรถไฟ) ระดบความลกของนา ทไหลขางทางรถไฟ ฯลฯ ขอมลขางตนสามารถนาไปประเมนเพอปรบปร งระดบความสงของคนทางรถไฟใหพนจากระดบนาทวมสงสดในอดตและเปนขอมลในการขยายทอลอดและสะพานใหสามารถระบายนาไดอยางมประสทธภาพ

ง) การเตรยมการสาหรบนาทวม

การเตรยมการสาหรบนาทวมในทนหมายถงการรวบรวมขอมลตวแปรตาง ๆ ทเกยวของทจะกอใหเกดนาทวม เชน สถตปรมาณนาฝน ระดบนาจากแมนา (ถาม) การใชประโยชนทดน การตดตามประกาศเตอนภยพาย แผนหรอมาตรการฉกเฉน บคลากรหร อ เจ าหน าท ท เ ก ย วข อ ง เป นต น ท งน ก เ พ อร บม อกบปญหา และเปนแนวทางในการตดสนใจ โดยทวไปทก ๆ พนเสยงภยนาทวมทตอง มมาตรการหรอแผนฉกเฉนพรอมระบบคาดการณลวงหนาสาหรบรบมอกบปญหา นาทวม และหนงในนนตองมมาตรการทจะตองใหรถไฟสามารถใหบรการได นอกจากนนแผนฉกเฉนทไดพฒนาขนควรตองปรบปรงอยเสมอ นอกจากนนควรตองอบรมเจาหนาททเกยวของใหมความเขาใจในมาตรการทถกตองและพรอมอยเสมอ ทจะนามาตรการนนมาใช


4. งานบ ารงรกษาและซอมแซมโครงสรางทางรถไฟ

4.1 งานบ ารงรกษาและซอมแซมรางและรอยเชอม

4.1.1 พกดการเปลยนรางชารด

ก) รางราว เมอพบรางราวทตรวจจากเครองตรวจรางราว ใหทาเครองหมายแลวเฝ าดอาการ เมอเหนวาไมปลอดภยตอขบวนรถ ใหดาเนนการเจาะรใสสลกเกลยวแลวเลอนระยะหมอน

ข) รางหก ใหดาเนนการเปลยนในทนทหรอเรวทสด (แกไขโดยใชเหลกประกบรางพเศษ)

- กรณรางหกไมเกน 15 เซนตเมตร (ในประกบ) ไมตองปดทาง ใหขบวนรถผานได โดยลดความเรว

- กรณรางหกเกน 15 เซนตเมตร ใหปดทางและเปลยนรางทนท

- กรณรางหกในทาง เมอเกดการแตกราวหรอหกในทาง จะตองทาการตดราง สวนทแตกราวหรอหกออก (ความยาวไมตากวา 3.00 เมตร) เพอนาทางใหม เขามาแทน (แซมราง) โดยทาการเชอมเทอรมตบรเวณหวทาย (2 รอย)

ค) รางสก รางสกจะเกดบรเวณหวราง สงผลใหหวรางหรอหวตอรางมระดบไมเสมอกน จงจาเปนทตองทาใหหวรางมระดบเสมอกนโดยการเชอมพอกหวราง โดยการเชอมไฟฟาแบบใชลวดเชอมหมฟลกซ ซงจะตองมการเลอกใชลวดเชอมและกรรมวธ การเชอมทถกตอง

4.1.2 พกดรางชารดจดตาง ๆ ทตองเปลยน ซงรางชารดเกดจากสนรางเปนแผล เนองจากลอดน

ก) สนรางเปนแผลลก 1-2 มลลเมตร ใหรายงานและเฝาดอาการ ข) สนรางเปนแผลลก 2-4 มลลเมตร ควรดาเนนการเชอมพอก การเชอมพอกสนราง

โดยการเชอมไฟฟาแบบใชลวดเชอมหมฟลกซ ซงจะตองมการเลอกใชลวดเชอม และกรรมวธการเชอมทถกตอง

ค) สนรางเปนแผลลกมากกวา 4 มลลเมตร ควรดาเนนการเปลยนออกและแผลลอดน ทมจานวนแผลเกน 20% ของความยาวรางมาตรฐานกควรดาเนนการเปลยนออก

4.1.3 การแกปญหาการชารดของรางแบบตางๆ

ก) การแกปญหาสนรางเปนคลน (Corrugation)

- ใชรางทมความแขงมากขน เชน รางหวแขงทผานการผลตโดยการกระทา ทางความรอน โดยเฉพาะบรเวณทางโคง รางทมความแขงมากขนสามารถทจะรบความเคนไดมากขน ทาใหรางไมเสยรปเปนคลน


- เพมพนท (Profile) การสมผสระหวางลอกบรางใหมากขน เพราะถาพนทสมผสระหวางลอกบรางนอย จะทาใหเกดความเคนทรางมากขนสงผลใหสนราง เปนคลน

- ซอมบารงรางโดยการเจยรรางอยางสมาเสมอ

- เมอพบสนรางเปนคลน จะตองมการบนทกไวเพอการเจยรรางในอนาคต

ข) การแกปญหาการแตกเปนเสนทหวราง (Head checking)

- ใชรางทมความแขงมากขน เชน รางหวแขงทผานการผลตโดยการกระทาทางความรอน ซงสามารถรบนาหนกกดเพลาไดเพมขน และลดการสกหรอรวมถงการเสยรปของราง

- รางตองไมมตาหน (Defects) เชนสงแปลกปลอมฝงใน ดงนนตองมการควบคมคณภาพในขนตอนการผลตราง

- ปรบปรงการหลอลนระหวางลอกบราง

- ซอมบารงรางโดยการเจยรรางอยางสมาเสมอ

ค) การแกปญหาการเปนหลมเนองจากการลา (RCF) และลอดน โดยหลกการแลวการแกปญหารางเปนหลมหรอรอยยบโดยการปองกนไมใหเกดขนกอน (Prevention) เพราะถาเกดขนแลวจะแกไขไดยาก อยางไรกตามวธแกไข ไดแก

- โดยการเชอม โดยใชการเชอมไฟฟาดวยลวดเชอมหมฟลกซและการเชอมแมก(เชอมกงอตโนมตโดยใชลวดมวน)

- ซอมบารงรางโดยการเจยรราง ในบางครงตองเจยรเปนปรมาณมากจนไมมรองรอยหลมเหลออย เพราะถาถายงมหลมเหลออยอาจทาใหหลมขยายไดในอนาคต

- ซอมบารงรางโดยการวางรางใหม

4.1.4 กรรมวธการเชอมซอมรางหก โดยทาการเชอมเทอรมต

โดยปกตจะใชการเชอมเทอรมตเชอมซอมรางหก โดยตองทาการตดรางสวนทแตกราวหรอหกออก (ความยาวไมตากวา 3.00 เมตร) เพอนาทางใหม เขามาแทน จากนน ทาการเชอมเทอรมตบรเวณหวทาย โดยใหยดขนตอนการเชอมและการตรวจสอบ แนวเชอมเหมอนกบการเชอมปกต (ดรายละเอยดในคมอการกอสราง)

4.1.5 กรรมวธการเชอมซอมรางสกบรเวณหวรางและสนราง โดยการเชอมไฟฟาแบบใชลวดเชอมหมฟลกซ


- ตองมการใหความรอนกอนการเชอม (Preheat) บรเวณทจะเชอมและบรเวณ รอบขาง 50-70 มลลเมตร ทอณหภม 350-400 ºC

- อณหภมระหวางการเชอม ( Interpass Temperature) ควรเหมอนกบอณหภม การใหความรอนกอนเชอม

- ลวดเช อมควรใหคาความแขงท ผ ว เทยบเทากบราง เ พ อปองกนการแตก ของแนวเชอม

- แนวเชอม แนะนาใหทาการใหความรอนหลงเชอม (PWHT)

4.1.6 การบารงรกษาทางรางเชอม

การบารงรกษาทางรางเชอมโดยทวไปจะพจารณาโดยภาพรวมดงน

4.1.6.1 ทางรางเชอม ตองมการบารงรกษาเปนพเศษ โดยตองทราบถงวธการ และปฏบตตามคาแนะนาโดยเครงครด

4.1.6.2 หลกสาคญของทางรางเชอม คอ ก) หนโรยทางตองเตมตามมาตรฐาน ข) เครองยดเหนยว สมอยดราง ฯลฯ จะตองมครบ และหมนตรวจสอบ

ใหอยในลกษณะยดราง ตดแนนกบหมอนตลอดเวลา ค) การทางานตองกาหนดแผนงานไวลวงหนา และ เตรยมเครองมอใหพรอม

ควรทางานใด ๆ ใหเสรจในวนเดยวกน เชน เมอเปลยนหมอนกควรจดระยะหมอน แกไขเครองยดเหนยวราง เปนตน

ง) ทางานเปนหนาตดตอกนจนเสรจ เพอไมตองเสยเวลากลบมาแกไขบอยครง ซงจะทาใหทางเสยความมนคงโดยไมจาเปน

จ) งานทตองรบกวนทาง เชน การเปลยนหมอน ตดดนหวหมอน ยกราง ดดราง แกไขเครองยดเหนยวราง ฯลฯ จะตองมพนกงานเปนผควบคม การทางานและถาทางตองถกรบกวนมาก หรอ เปนระยะยาวตองประกาศลดความเรวของขบวนรถ

ฉ) ตองมการตรวจสอบสภาพความเปนไปของทางรางเชอมอยเสมอ ถามลกษณะผดปกตตาง ๆ เชน ขณะทอากาศรอนเกนไป แตหวตอรางหางเกน 6 มลลเมตร หรอเมออากาศเยนจด หวตอรางกลบชนตดกน หรอตอนกลางวนซงมอากาศรอนจด แนวรางคด หรอโกง เปนตน ใหพจารณาถงสาเหตและวธการแกไข หากไมสามารถแกไขดวยตนเองไดแลว ตองรายงานตอผบงคบบญชาตามลาดบชน เพอหาทางแกไขและตองรายงานผลการแกไขตอผบงคบบญชาตามลาดบชนทกครง


ช) ในกรณทสลกเกลยวตอรางขาด หรอ รอยเชอมหก รางดงออกทางขาง ตองม ก า ร ร าย ง านต อ ผ บ ง ค บบญช า เ พ อ พจ า รณาด า เน นกา รท นท ทมการตรวจพบ

ซ) การวดและจดระยะชองวางหวตอรางเชอมนน ผดาเนนงานจะตองไดรบการอบรม และปฏบตตามคาแนะนาของฝายการชางโยธาเกยวกบเรองนโดยเฉพาะ และกอนทจะตดสนใจวา ชองวางหวตอรางใดผด หรอถกจะตองสอบประวตของทางเมอวางรางเชอม แรงตานทานของหนโรยทาง แรงตานทานของเครองยดเหนยว เปนตน เ พอ เปนทางพจารณาแกไข ใหถกตองตอไป

ฌ) สาหรบแนวเชอมรางหลงจากการใชงาน อาจจะเกดความเสยหาย โดยทวไปรปแบบความเสยหาย ไดแก แนวเชอมหก แนวเชอมโกง แนวเชอมเกดตาหนอน ๆ หลงจากการใชงาน ซงการตรวจสอบความเสยหายจากการใชงานม 2 วธหลก คอ ตรวจสอบดวยสายตาและคลนเสยงอลตราโซนค

4.2 งานบ ารงรกษาและซอมแซม Track Geometry

4.2.1 ขนาดทาง

ก) (1) ในกรณทมการขยายขนาดของทาง วศวกรใหญฝายการชางโยธา อาจสงใหใส รางกนดวยกได สาหรบรางตาหรอรางใน รองระหวางรางกนกบรางทรถว ง (ซงตามมาตรฐานสาหรบทางตรงททางผานเสมอระดบมความกวาง 50 มลลเมตร) ควรจะเพมใหกวางออกไปอก ตามสดสวนของระยะขยายรางสาหรบทางโคงแตรองระหวางรางดงกลาวน ตองไมกวางไปกวา 65 มลลเมตร ไมวารศมของโคง จะแคบเทาใดกตาม (2) การขยายขนาดของทางในประแจ ตองใหเปนไปตามแผนผง สาหรบทางตดตายตว (Fixed Crossing) นนไมจาเปนตองขยายขนาดทาง

ข. ส าหรบทางโค ง ตองขยายขนาดของทางใหกว าง เท ากนตลอดความยาว ของโคงวงกลม แลวลดลงทละนอยทโคงตอหรอทางตรง

ค. ในขณะทาการปรบขนาดของทาง ตองชแจงใหหวหนาคนงานผควบคมงานอยนนเขาใจโดยชดแจงวาจะตองไมถอดเครองยดเหนยวรางออกจากหมอนทอยตดกน เกนกวา 2 หมอนในคราวเดยวกนใน ระยะไมเกน 25 เมตร หามทาการปรบขนาด ของทาง เวนไวแตนายตรวจทางจะไดทาเครองหมายท หมอนซงจะตองปรบ ไวกอนแลว


4.2.2 การปรบระดบ ปรบแนว และการดดราง

การปรบระดบ ปรบแนว และการดดราง เพอจะทาใหลกษณะทางเรขาคณตของทางรถไฟเปนไปตามเกณฑความคลาดเคลอนของทางรถไฟ ดงตารางท 3-2

ก. ระยะยกขนตา หนโรยทางตองยกรางใหสงพอสมควรเพอใหแนใจวาชนรองพนทางจะไมไดรบ ความเสยหายโดยเมอใสเครองมอดดราง

ข. ระยะยกขนสงสด ผดาเนนการตองไมยกรางมากกวาทตองการเพอขจดขอบกพรองทางเรขาคณต ในรางรถไฟ 1) ระยะยกสงสดในการยกแตละครงไมเกน 100 มลลเมตร 2) ระยะยกสงสดในการยกครงสดทายไมเกน 50 มลลเมตร และผดาเนนการตองระบวธทจะปรบปรงแกไขทางรถไฟทถกยกมากเกนไป

ค. วธการวางโคงแนวทางรถไฟ ผดาเนนการตองระบวธการวางโคงซงอาจใชวธการดงตอไปน 1) การดดรางเรยบตามแนวโคง (Smoothing of curve) 2) การวางโคงตามแนวหมดทมอย 3) สารวจเสนโคงทมอย ออกแบบใหม ปกหมด และวางแนวตามหมดทปกใหม

ง. การวางแนวเสนทางใหม (New Alignment) สาหรบการวางแนวรางใหมหรอการปรบเปลยนแนวรางใหม ใหเปนไปตาม ทออกแบบตองจดใหมการจดตาแหนงแนวทางรถไฟโดยใชหมดทมระยะหางดงตอไปน 1) หมดจะถกวางทจดตดทงหมด ประกอบดวย จดเรมตนและสนสดของแนวทาง

เสนตรง จดเรมตนและสนสดของโคงเปลยนผาน และจดบนโคง 2) บนเสนโคงการเปลยนผานทจดตอกบแนวเสนตรงดานนอกและดานใน และทก

ชวงไมเกน 20 เมตรตามแนวโคงเปลยนผาน 3) บนโคงทมรศมตากวา 500 เมตร วางหมดไมเกน ชวงละ 20 เมตร 4) บนโคงทมรศมมากกวา 500 เมตร วางหมดไมเกน ชวงละ 30 เมตร 5) บนแนวทางตรง วางหมดไมเกน ชวงละ 50 เมตร สาหรบการวางแนวรางใหมหรอการปรบเปลยนแนวรางใหม เพอใหคณภาพการเดนรถสอดคลองกบการออกแบบใหดา เนนการตามเกณฑความคลาดเคลอน ตามตารางท 3-2


จ. การแกไขแนวดานขาง (Lateral Alignment Correction) การแกไขแนวทางดานขางตองเปนไปตามขอกาหนดของการดดรางซงมระยะยกขนตาสด แนวรางรถไฟทางตรงทงหมด เมอยกครงสดทายตองเปนตามแนว ทกาหนด

4.2.3 การดดรางในตาแหนงทมพนทจากด (Restricted Clearance Locations) และตาแหนงของจดอางองทแสดง

การดดรางในพนทจากด ผดาเนนการตองควบคมพกดทางเรขาคณต เพอใหเหลอ ระยะเผอ เปนไปตามขอกาหนดตามมาตรฐาน มขร. ST002-25xx โดยเทยบกบจดอางองทระบเปนเครองหมายในบรเวณนน ตาแหนงทมพนทจากดทไมมจดอางองทระบเปนเครองหมายในบรเวณนน ผดาเนนการตองตองขออนมตและปฏบตตามคาแนะนาของเจาของโครงการ เมอเสรจสนการทางานในบรเวณดงกลาวผดาเนนการตองตรวจสอบและประเมนระยะเผอขนสดทายตามมาตรฐาน มขร. ST002-25xx

4.2.4 การดดรางในบรเวณใกลจดทตรง

ผดาเนนการตองระบกระบวนการในการควบคมพกดทางเรขาคณตของทางรถไฟ และโปรไฟลของหนโรยทางเมอมการดดรางในบรเวณใกลจดทตรง ซงประกอบดวย

- ขอบสะพาน - อโมงค - จดตอระหวางหมอนรองรางและหมอนรองประแจ - จดตดถนน - พนทางคอนครต (Concrete Slab Track)

4.2.5 การดดประแจและทางตด

พกดทางเรขาคณตทประแจและจดตดตองเปนไปตามขอกาหนดตามมาตรฐานแนวทางรถไฟทวไป (Plain Line Track) ผดาเนนการตองระบวธการ ปรบระดบ ปรบแนว และการดดราง และเพมเตมในสวนตางๆ ดงน

- หมอนรองประแจตองถกดดตลอดความยาวเมอมการยกชนสวนใด ๆ ขน - หมอนรองประแจถกยกทงกรณทางราบและกรณออกแบบใหมการยกโคง

4.2.6 ความคลาดเคลอนทยอมใหในการปรบพกดทางเรขาคณตของเสนทางรถไฟ

เมอดาเนนการดดรางแลวตองตรวจสอบพกดทางเรขาคณตของรางโดยทนทเ พอใหสอดคลองกบขอกาหนดตามตารางท 3-2


4.3 งานบ ารงรกษาและซอมแซมเครองยดเหนยวราง

อปกรณยดเหนยวรางมหนาทสาคญในการยดรงใหรางอยตดกบหมอนหรอพนคอนกรตอยางมนคง นอกจากนจะมแรงตาง ๆ ทสงผานอปกรณยดเหนยวรางอยตลอดเชน แรงจากการยดหดตวและการโกงตวออกดานขาง รวมไปถงการขยบขนลงแนวดงของราง แรงกระแทกจากลอรถไฟ เปนตน

หวใจสาคญในการบารงรกษาอปกรณยดเหนยวรางคอ ตองสามารถยดรางใหอยกบทไดอยางมนคงโดยทคณสมบตเชงกลของอปกรณตองไมเปลยนแปลงไประหวางการใชงาน โดยจะสามารถลาดบความสาคญไดดงน

- สามารถรกษาตาแหนงของรางไวใหอยบนหมอนอยางมนคง ตานทานแรงกระทากบตวรางในแนวดง แนวดานขางและแนวยาวไดอยางปลอดภย

- สามารถดดซบแรงสนสะเทอนทเกดจากลอรถไฟโดยใหความยดหยนกบระบบราง/หมอนรองราง (Elastic Resilience)

- เปนฉนวนไฟฟาสาหรบวงจรไฟฟาของอปกรณอาณตสญญาณ

4.4 งานบ ารงรกษาและซอมแซมประแจ

ประแจ คอเครองประดษฐ ทใชวางในทางเสนหนง เพอใหขบวนรถหรอลอเลอนใด ๆ สามารถวงผานออกจากทางเสนนน แยกไปสทางเสนอนได สาหรบเครองประดษฐทใชวางในทาง เพอใหขบวนรถวงในทางเสนหนงตดผานทางเสนอนได เรยกวา “ทางตดผาน” หรอ “จดตด” (Crossing) ซงอนโลมจดอยในพวกประแจเชนกน

4.4.1 หลกการทวไปในการซอมบารง

ก) ขนาดของทางและชนสวนประแจตองอยพกดทยอมให ข) หนโรยทาง หมอนรองประแจ อปกรณยดเหนยวตาง ๆ จะตองกระชบแนนหนา

ปราศจากรองรอยความเสยหาย ค) เมอมการเปลยนของทชารด ควรเปลยนเปนสารบ โดยใชสวนของประแจทถกตอง

ตามมาตรฐานและไมพยายามใชเครองประกอบทไมตรงกบมาตรฐานหรอดดแปลง ง) การซอมประแจกลทกชนด ตองมเจาหนาทของฝายการอาณตสญญาณ และ

โทรคมนาคมเขารวมดาเนนการดวยทกครง

4.4.2 การบารงรกษาประแจ การบารงรกษาประแจ หมายถง งานตรวจสภาพประแจ และซอมประแจใหมนคงแขงแรง มความปลอดภยตอการเดนรถ มมตตาง ๆ ถกตอง อย ในพกด และอานวยคว าม ถกตองการทางานของระบบอาณตสญญาณ


ก) ตองตรวจขนเครองยดเหนยวในประแจใหสมบรณและแนนอยเสมอ

ข) ตรวจวดระยะมาตรฐานตาง ๆ ในประแจใหอย ในพกดตามตารางท 3-4 ถงตารางท 3-6

ค) การซอมประแจ แบงออกเปน 2 สวน ดงน

งานดานวสดทางและขนาดทาง

- เปลยนชนสวนของประแจทชารด เชน จานรองราง เปนตน - เปลยนหรอซอมเครองยดเหนยวประแจใหอยในลกษณะถกตอง ครบถวน

ตามมาตรฐานและกระชบแนน

- เปลยนหมอน จดระยะหมอน จดหมอนทเฉใหไดแนว

- จดชองวางหวตอราง

งานแกไขความคลาดเคลอนของมตทางเรขาคณตของทาง

- ยกรางอดหนตลอดชดประแจ ทางตอเชอมกบประแจทงหนาประแจและทายประแจ ทงทางตรงและทางหลก ใหมระดบถกทงทางขวาง และทางยาว

- ดดแนวรางใหถกตองทงทางตรงและทางหลก

- เกลยหน แตงหน กระทงหนโรยทาง

- ตดหญาบาทาง และงานเบดเตลดอน ๆ

4.4.3 การบารงรกษาโคงทายประแจ

ก) โคงทายประแจเปนโคงทไมมการยกรางนอกสงกวารางในถาประแจนนเปนประแจธรรมดา จงมโคงตอสนมาก ตามแบบของโคงทายประแจทกาหนดมกมโคงตอยาว 10 เมตร แตในขณะใชงานโคงทายประแจน จะจดตวเองจนมโคงตอยาวขน อาจถง 25 เมตร โคงตอทเพมขนนจะเรยกวา โคงตอทจดตวขนเอง (Virtual Transition Curve)

ข) โคงทายประแจเปนโคงทางราบทตองดแลบารงรกษาใหแนวและระดบถกตองอยเสมอ ในบางกรณโคงทายประแจจะถกบงคบไวดวยชานชาลา ซงแนวและระดบของโคงทายประแจทเบยงเบนไปจะทาใหขบวนรถชนขอบชานชาลาได การบารงรกษาโคงทายประแจคงถอปฏบตเหมอนการบารงรกษาโคงอน ๆ มการกาหนดคามาตรฐาน ขยาย – ยก ไวในโคงเปนระยะ ๆ และคาความคลาดเคลอนของมตทางเรขาคณตของทางจะตองอยในพกดทยอมให


4.5 งานบ ารงรกษาและซอมแซมหมอนรองราง

4.5.1 ทวไป

หมอนรองรางเปนสวนประกอบทางรถไฟทสาคญมากอนหนง การบารงรกษาหมอน รองรางตองทาเปนประจาตามแผน เพอใหหมอนรองรางยดรางใหมขนาดทางตามทตองการอยางมนคง และถายแรงจากรางรถไฟไปสหนโรยทางหรอหรอวสดอนทรองรบ ไดตามทออกแบบ และทาใหการใชงานโครงสรางทางรถไฟไดอยางปลอดภย เชอถอได มประสทธภาพ และคมคา

4.5.2 ขอบเขต

ก) คมอนครอบคลมหมอนคอนกรตสาหรบทางรถไฟชนดหนโรยทาง ประกอบดวย ห ม อ น ค อ น ก ร ต อ ด แ ร ง แ ท ง เ ด ย ว ห ม อ น ค อ น ก ร ต เ ส ร ม เ ห ล ก แ ท ง ค และหมอนคอนกรต อดแรงส าหรบประแจ เ พอใช ในโครงสร างทางรถไฟ ทงรถไฟขนสงผโดยสาร (Passenger Train) และรถไฟขนสงสนคา (Freight Train) ทมขนาดทาง 1.000 เมตร (Meter Gauge) หรอ 1.435 เมตร (Standard Gauge) มนาหนกบรรทกกดเพลาไมเกน 39 ตน และมระยะเรยงหมอนรองรางระหวาง 500 – 750 มลลเมตร

ข) คมอนครอบคลมหมอนคอนกรตสาหรบทางรถไฟชนดไมมหนโรยทาง ประกอบดวย หมอนคอนกรต อดแรงฝ ง ในแผน พนคอนกรตและหมอนคอนกรต อดแรง วางบนพนแอสฟลทตกคอนกรต สาหรบรถไฟขนสงผ โดยสารทงความเรวสง และความเรวปกต ขนาดทาง 1.000 เมตร หรอ 1.435 เมตร นาหนกบรรทกกดเพลาไมเกน 25 ตน ระยะเรยงหมอนรองราง 500 – 750 มลลเมตร

ค) คมอนครอบคลมระบบยดเหนยวรางแบบยดหยน (Elastic Rail Fastening System) เทานน

4.5.3 การตรวจประเมนและบารงรกษาหมอนรองราง

ก) การเปลยนหมอน

- หามเปลยนหมอนออกจากทาง โดยมไดรบอนญาต - หามเปลยนหมอนออกจากทาง ถาหมอนนนยงใชการไดดคอรองรบราง

และจบเครองยดเหนยวรางไดมนคงตามเกณฑทกาหนด กอนทจะถอดหมอนออกจากทาง ตองทาเครองหมายไวอยางชดเจน หามเปลยนหมอนทอนใด ๆ ทยงมไดทาเครองหมายไว เวนแตในกรณฉกเฉน

- การเปลยนหมอนเปนคาใชจายในการบารงรกษาทางทสงมากอนหนง สงทตองพจารณาในการตดสนใจเปลยนหมอน คอ ความสาคญของทางแตละสาย


ความเรวทขบวนรถอาจใช สภาพของหมอนขางเคยง และแนวของทาง ถาหมอนยงคงมอายการใช งานไดอยางปลอดภยอกหน งปก ไมจ า เปน ตองเปลยนออก

- หมนตรวจสภาพรางชวงทมแผลสนราง จดทเปนหวตอรางและแผนยาง รองรางบแบนชารด หากพบใหดาเนนการแกไขโดยเรว เพราะอาจทาให หมอนคอนกรตชารดแตกหกได

ข) การเปลยนหมอนเฉพาะแหง (1) เมอจะเปลยนหมอนเฉพาะแหง หามเปลยนหมอนทอยขางกนเกนกวา 2 ทอน

ออกจากทางในชวงเวลาเดยวกน หรอมใหเปลยนหมอนออกเกนกวา 2 ทอน ตอระยะ 6 เมตร

(2) การเปลยนตองสอดหมอนใหมเขาทใหเรยบรอยกอนกาหนดเวลาทขบวนรถ จะมาถง

(3) ถามหมอนเสยในทางจานวนมาก แตมหมอนใหมสาหรบจะเปลยนจานวน นอยกวา หมอนทหวตอรางและในทางโคงตองไดรบการพจารณาเปลยนกอน

ค) การเกบรกษาหมอน (1) หมอนทไดรบเพอใชในการเปลยนในทางหรอใชงานอน ตองมการทาบญชหมอน

ใหเรยบรอย แสดงจานวนพรอมบนทกตาแหนงทกองเกบหรอตาแหนง ทไดนาหมอนไปใช

(2) การกองเกบหมอนตองเรยบรอย หามทงหมอนไวตามขางทางหรอในรองนา ของทางตด ควรกองเกบหมอน ราง และวสดบารงทางอน ๆ ไวใกลสถานท ทสามารถดแลไดโดยไมเกดการสญหาย

(3) หมอนเกาทถอดออกจากทางแลวตองทาการเกบรกษาโดยทนท

4.5.4 การเปลยนหมอนคอนกรต

ก) เพอความปลอดภยและประหยดคาบารงรกษาทก ๆ ป จะตองตรวจสภาพ หมอนคอนกรตโดยละเอยดดงน (1) ตองตรวจสอบสภาพหมอนคอนกรตเปนประจาตามแผน เมอพบรอยแตก

รอยราว หรอการชารดเสยหาย ตองทารายงานแจงผทเกยวของทราบ (2) ผท ไดรบแจงตองรวบรวม/ตรวจสอบ แลวรายงานจานวนหมอนพรอม

เครองยดเหนยวทตองเปลยนพรอมรายละเอยดไปยงวศวกรผรบผดชอบ เพอดาเนนการจดหาหมอนใหมมาเปลยน


(3) ตองทาเครองหมายทเชงรางสาหรบแผนยางรองรางทชารด และทาเครองหมาย บนเครองบงคบขนาดทาง ( Insulator) ทชารด และใหเปลยนออกโดยเรว ถามวสดสารอง

(4) ในโค งแคบ ตองตรวจสอบสภาพ เคร องย ด เหน ยว แผนยางรองราง และเครองบงคบขนาดทาง (Insulator) เปนพเศษ

ข) ผทมอานาจตองเปนผอนมตใหทาการเปลยนหมอน ถาจาเปนตองเปลยนหมอน ทอนใดเปนการดวนเพอความปลอดภยของทางแลว ตองรบดาเนนการท นท โดยไมตองรอรบการอนมตจากผทมอานาจ แตเมอไดทาการเปลยนหมอนนน เสรจแลว ตองรบรายงานใหผทมอานาจทราบทนท

ค) หามโยนหมอนลงจากรถบรรทก และไมวางหมอนลาเขาไปในเขตโครงสราง ง) เครองยดเหนยวของหมอนคอนกรตทวางในอโมงคหรอชายฝงทะเล ควรหาวธ

ในการปองกนสนมเพอปองกนการผกรอน เชน ทาสกนสนม หรอชบสารปองกนสนม จ) การถอดและใสเครองยดเหนยวหมอนคอนกรต ควรทาดวยเครองมอเฉพาะ

ตามคมอทกาหนดเทานน ฉ) ในกรณทหมอนคอนกรตชารดดงตอไปน แตกลกในแนวดงถงแนวลวดอดแรง

คอนกรตแตกราวบรเวณรางนง บาจานรองราง (Shoulder) หกบดเบยวเสยรป หรอขนาดทางแคบนอยกวา -5 มลลเมตร จนไมสามารถควบคมขนาดทางและยดรางไดใหรบเปลยนออกในทนท ในกรณทยงหาหมอนคอนกรตมาทดแทนไมได อนโลมใหใชหมอนไมใสแทนเปนการชวคราว

4.6 งานบ ารงรกษาและซอมแซมชนหนโรยทาง

4.6.1 การบารงรกษาชนหนโรยทาง

วศวกรควรพจารณาบารงรกษาชนหนโรยทางอยางสมาเสมอใหมหนาตด กลาวคอ ความหนา ระยะคลมหวหมอน และความเอยงของลาดดานขางของชนหนโรยทาง ใหเปนไปตามขอกาหนดในมาตรฐาน มขร.004

4.6.1.1 การกอสรางชนหนโรยทางใหม ชนดของหนและคณสมบต ของวสด ส าหรบกอสร างชนหนโรยทางน น ให เปนไปขอกาหนดในตามมาตรฐาน มขร. 004 โดยปกตหนโรยทาง จะถกเคล อนย ายมาย งบร เวณกอสร า งด วยต ขนย าย หรอ รถบรรทก เตรยมผวชนรองหนโรยทางใหเรยบรอย ผวตองไมมลกคลน หลม หรอแอง ททาใหเกดนาขง ตองควบคมมใหมการจราจรบนชนรองหนโรยทางทบดอดแลวเกนกวาความจาเปน นอกจากนนยงตองควบคมใหความหนาแนนหลงจากการ


บดอดแลวเปนไปตามขอกาหนดในมาตรฐาน มขร. 004 การเทหนโรยทางนน ใหทาตามแนวกงกลางไปตามดานยาวของทาง ลกษณะการเทหนโรยทางนนแปรเปลยนไดมากตามชนดของเครองจกรทใชงาน อยางไรกตามเมอเทแลว จงทาการปาดเกลยและบดอดใหไดรปทรง จากนนวางหมอนและรางบน หนโรยทางทบดอดแลวอยางตอเนอง ขนตอนนสามารถดาเนนการโดยการ ใชเครองจกรสรางทาง เตมหนเพอถมชองวางระหวางหมอน จากนนไถปาด หนโรยทางไปตามแนวยาวดวยรถปาดท ว งบนราง ขนตอนสดทายคอ อดหนโรยทาง (Tamping) และปรบแตงหนาตดใหเปนไปตามหนาตดมาตรฐาน (Surfacing) ระดบของรางตองเปนไปตามทออกแบบ ปรบความลกในการอด หนโรยทางใหเหมาะสม กลาวคอ ชนรองหนโรยทางตองไมไดรบความเสยหายจากการทางานของเครองอดหน

อาจมการพจารณาใชเครองบดอดชนหนโรยทาง (Ballast compactor) ซงบดอด หรอบบหนโรยทางทงในแนวดง และแนวเอยงดานขางของชนหน การบดอด ในแนว เ อยงด านขางจะเปนการเ พมแรงพย งและเสถยรภาพขอ งทาง สงนชวยรกษาแนวของทาง และเพมอายการใชงานของทาง

4.6.2 การเปลยนและการทาความสะอาดหนโรยทาง

ควรพจารณาเปลยนหรอเตมหนโรยทาง เมออนภาคหนโรยทางสกหรอชองวางระหวางอนภาคหนโรยทางเกดการอดตน และ ชนรองหนโรยทางไมสามารถทาหนาท ๆ พงกระทาได การสกของหนโรยทางนนเกดจากการแตกหกและพพงของอนภาค การอดตนของชนหนโรยทางเกดจากเศษอนภาคขนาดเลกจากการแตกหกของหนโรยทางเองหรอจากวสดแปลกปลอมอยาง อนท เขามาปะปน เชน ดน พนทาง เปนตน ชนหนโรยทางทอดตนอาจมวชพชขนและเปนสวนชวยลดความสามารถในการระบายนาของทาง และเปนอปสรรคตอการเดนรถ หนโรยทางทอดตนจะทาใหทางรถไฟระบายนามไดอยางทพงเปนและจะเหนยวนาใหเกดความชนหรอปรมาณนาในทางโดยเฉพาะชนพนทางคอนขางมากทาใหกาลงของดนฐานรากลดตาลงและกอใหเกดปญหาทางเสยรป เคลอนตวของทางขนในทสด

วศวกรควรพจารณาใหมการบารงรกษาชนหนโรยทางใหมหนาตดเปนไปตามหนาตดมาตรฐานอยเสมอ การพจารณาวาจะเปลยนหนโรยทางทสก หรอ อดตนแลวออก ทงชน หรอเตมหน ใหเตมหนาตดนนขนอยกบปจจยหลายชนด ปจจยหนงท สาคญทสด คอ คาใชจายเปรยบเทยบระหวางการรอหมอนออก ไถดนไหลของชนหนโรยทางออก นาหนโรยทางใหมเขามาเท และบดอดลงบนทางกบการทาความสะอาดหนทมอยเดม ดวยเครองจกรและเตมหนใหม ขอพจารณาสาคญสาหรบกระบวนการน คอ ปรมาณหน


ทสามารถนากลบมาใชใหมไดจากเครองจกรทาความสะอาด ปรมาณดงกลาวนนเปลยนแปลงไปไดอยางยงขนอยกบเครองจกรและสภาพเดมของชนหนโรยทาง

สาหรบชวงทางทมการซอมบารงเปนระยะนน ระดบของทางจะถกยกขนและอดหนใหม ลงชองวางระหวางหมอนและบรเวณใตหมอน กระบวนการน องอยบนสมมตฐาน ทวาเศษวสดทปนเปอน ชนหนโรยทางนนไดเคลอนตวออกไปและการยกทางนนดาเนนการอยบนชนหนทสะอาดอย ในขอเทจจรงนนบรเวณไหลของชนหนโรยทาง อาจมการปนเปอนของเศษวสดไดมากเชนกน การเปลยนหนเฉพาะสวนในของทาง อาจไมชวยใหการระบายน าของทางดขน ดงนนจ งควรใหมการ 1) ไถไหลของ ชนหนโรยทางออกและถมหนโรยทางใหมตลอดทงความกวางของชนหนโรยทางเอง 2) ลางหนโรยทางบรเวณไหลทางดวย

ในกรณทยกระดบของรางขนไมได เนองจากระยะใหดานบนไมเพยงพอ หรอ ระยะ ใหดานขางนอย ไมสามารถไถไหลของชนหนโรยทางออกได การรอแยกหมอนออกจาก หน โ รยทา ง (Skeletonization) อาจท าด ว ยการข ดลอกด านล า ง ( Undercut) ดวยเครองจกรเฉพาะ

การเทหนโรยทางสาหรบเตมหรอบาร งทางนนใหทาตามแนวก งกลางดานยาว ของทาง ลกษณะการเทหนโรยทางนนแปรเปลยนไดมากตามชนดของเครองจกร ทใชงาน ยกระดบรางขนดวยแมแรงแลวจงทาการบดอดดวยเครองจกร แมแรงยกรางนนอาจเปนสวนหนงของเครองอดหนหรอไมกได ควรหลกเลยงการบดอดหนโรยทางดวยมอ เพราะจะไดความหนาแนนของหนโรยทางทไมคงทตามความยาว ระยะการยกรางขน เพออดหนไมควรเกน 10 เซนตเมตร ทงนเพราะหากมากกวานนจะกอใหเกดการทรดตว ทมากขนตามมา ขอพจารณาระหวางการอดหนสาหรบการบารงร กษานนเหมอนกบ กรณสรางทางใหม กลาวคอ ชนรองหนโรยทางตองไมไดรบความเสยหายจากการทางานของเครองอดหนบนชนหนโรยทางขณะบดอดทาง


4.7 งานบ ารงรกษาและซอมแซมชนดนพนทาง

4.7.1 การแกปญหาการแทรกตวและการฉดของโคลนจากชนพนทาง

ดนจากชนดนพนทางสามารถฉดตวเขาไปในชองวางของชนหนโรยทางไดเนองจากนาหนกจากการจราจรทกระทาซาไปซามามากเกนไป ดนจาพวกทรายละเอยด ตะกอนทราย ดนเหนยว ดนเหนยวปนทรายเมอมนาหรอคาความชนสวนเกนมาก ๆ จะกลายเปน โคลนเหลวและทาใหฉดตวเขาปนเปอนชนหนโรยทาง

วศวกรสามารถพจารณาควบคมและขจดปญหาการแทรกตวและการฉดของโคลน จากชนพนทางไดโดยวธตอไปน

ก) หมนคอยดแลตรวจสอบ หรอ ปรบปรงระบบระบายนาเพอใหชนพนทางแหงอยเสมอ การลดระดบนาทผวดนหรอระดบนาใตดนจะชวยลดแรงดนนาภายในชนพนทาง และทาใหกาลงของดนเพมขน

ข) ทาความสะอาดหรอเปลยนหนโรยทางทสกปรกและสรางชนรองหนโรยทางใหมใหมความหนาทเหมาะสมและสามารถเปลยนทางนาไมใหไหลลงไปสชนพนทางได ชนรองหนโรยทางควรมความสามารถในการปองกนวสดจากชนพนทางและชนดน คนทางฉดหรอเคลอนตวเขาไปกบชนหนโรยทาง ชนรองหนโรยทางควรประกอบดวยการคละขนาดของหนทเหมาะสมตามทระบในมาตรฐานการออกแบบ ชนรอง หนโรยทางไมควรหนาตากวา 15 เซนตเมตร และไดรบการบดอดตามขอกาหนด ในมาตรฐานการการออกแบบ มขร.004

ค) เปลยนชนพนทางสวนบนและแทนทดวยกาลงวสดสง มความยดหยน และแขงแรงทนทาน เชน ยางมะตอยคลกมวลหยาบ หรอ ดนผสมปนขาว หรอ ปอรตแลนดซเมนต วสดทดแทนเพอเสรมประสทธภาพเหลานตอง มความหนาเพยงพอ และเมอใชแลวสามารถปองกนการฉดของโคลนเหลวไดและเมอตดต งแลวความสามารถในการระบายออกจากทางยงเปนปกต

ง) ใชแผนทอใยสงเคราะห (Geotextile) หรอวสดจาพวกสงทอมาวางใตชนหนโรยทาง หนาทหลกของแผนทอใยสงเคราะห คอ แยกชนหนโรยทางและชนรองหนโรยทางไม ให เขาไปปนผสมกบชนดน พนทางและยงชวยเสรมกาล งของชน พนทาง และลดการแทรกตวของชนหนโรยทางเขาไปในชนพนทาง

จ) ฉดสารเคม เชน นาปน เถาลอย หรอ ปอรตแลนดซเมนต เขาไปภายในชนพนทางเพอเสรมกาลง ชนดของสารเคมและวธการฉดสารเคมควรทาหลงจากการสารวจพนท เกบตวอยาง การทดสอบดนผสมเคมเหลานนในหองปฏบตการเพอพจารณาวาสารเคมใดทเหมาะสมและเมอนามาใชในการเสรมกาลงของดนและเกดประสทธภาพสงสด


ฉ) ยกระดบของรางและเพมความหนาของชนหนโรยทางซงจะทาใหหนวยแรงหรอ ความเคนทกระจายตวลงไปยงชนดนพนทางเบาบางลง

4.7.2 การแกปญหาชนดนพนทางเคลอนตวในแนวดงและดานขาง

ปญหาการทรดตวหรอเสยระดบของรางแทบทงหมดเกดจากการเคลอนตวของชนดน พนทางในรปของการทรดตวและการเสยรปถาวรของวสด การทรดตวนนอาจเกดพรอมกบการฉดตวของดนโคลนเหลวขนมายงโครงสรางสวนบน อกสาเหตหนงคอนาหนก จากการจราจรเหนยวนาทาใหเกดการพงวบตของพนทางและดนทะลกออกมาดานขางของทางเกดเปนการเสยรปขนในชนดน บรเวณทพบปญหาการเคลอนตวดงกลาว (Soft Spot) มกพบดนพนทางทมกาลงตาและอมตวไปดวยนา

นาหนกการจราจรของรถไฟทกระทาซาไปมาทาใหแรงดนนาในดนเพมสงขนสงผลใหกาลงของดนตา ชนพนทางเกดการเสยรปจากการเคลอนตวของดนในแนวดานขางทไหลทางมากข น เร อย ๆ แรงกระท าซ าย งท า ให ช นหน โ รยทางจมลงไปในดนมากข น เกดเปนกระเปาะซงกกนาไมใหสามารถระบายออกไดจากทางได

เทคนคการแกไขปญหาการเคลอนตวของชนดนพนทางสามารถแบงไดเปน 1) แบบไมเปดโครงสราง และ 2) แบบเปดโครงสรางทางรถไฟ

ก) แบบไมเปดโครงสราง หากไมสามารถเปดโครงสรางทางรถไฟมาแกไขปญหาตาง ๆได วธการแกไขปญหาการเคลอนตวของดนพนทางทสามารถทาไดมดงตอไปน - ทาการปรบปรงระบบการระบายนาทผวดนโดยการสรางรางระบายนา

เพอการระบายนาเปนไปอยางรวดเรวขน ขอควรระวงสาหรบวธนคอ ตองระวงการกดเซาะของชนพนทางเนองจารการไหลของนา

- ใชระบบการระบายนาใตดนซงมการตดตงอยางถกวธจะมประสทธภาพมาก สามารถระบายน าท จะถกกก ไวท ช นดนคนทางออกไดและย งท า ใหความสามารถในการรบนาหนกของชนพนทางเพมชนดวย วธการทแนะนาคอ ขดสารวจจากดานขางของทางเขาไปพรอมกบตดตงทางระบายนาทถมกรวด (French drain) ซงระบายนาไดดเขาไป ควรตดตงหรอหอกรวดสวนทตดกบผวดนดวยวสดแผนทอใยสงเคราะห (Geotextile) เพอปองกนดนไหลเขาไป อดตนทางระบายนาดงกลาว

- วธหนงทชวยระบายนาใตผวดนทสามารถทาไดอยางมประสทธภาพ คอ ตดตงทางระบายนาทถมกรวด (French drain) ขนานไปกบปลายหมอน และมระบบทอนาดงนาออกทางดานขางของทางเปนระยะ ๆ

- ตดตงแผนทอใยสงเคราะห หรอ ตาขายเสรมกาลงดน (Geogrid) ระหวาง การเปลยนหนดานลางของทางดวยเครองจกรหรอวธอน ๆ ทไมไดรอทาง


ทงหมดออก หากตดตงอยางเหมาะสมวสดเสรมกาลงเหลานจะชวยจบยด หนโรยทางและดนพนทางใหขยบตวลดลง ควรพจารณาตดต งแผนทอ และตาขายเสรมกาลงทความลกราว 20-30 เซนตเมตร นบจากใตหมอน ความลกดงกลาวตองมากพอทจะหลกเลยงความเสยหายตอวสดเสรมกาลงเองจากการซอมบารงทางดวยเครองจกร

- การเพมกาลงชนพนดวยการฉดสารละลายปนขาว เถาลอย หรอ การฉดซเมนต เทคนคนสามารถทาใหชองวางระหวางอนภาคดนถกเตมเตมและลดความชน ในดน วธน เปนการปรบปรงดนโดยใชสารเคมททาปฏกรยากบนาในดน และทาใหดนแขงตว มกาลงดขน ควรพจารณาเลอกใชวธหลงจากไดทาการสารวจดนและเขาใจสาเหตของปญหาเปนอยางดแลว และหลงจากไดทดสอบกาลงของดนจากการปรบปรงดวยสารเคมชนดตาง ๆ ในหองปฏบตการ วธการฉดสารเคมไปในชนพนทางทเสยเสถยรภาพนนไดผลดกบดนเหนยว ทรายหรอกรวด และตะกอนทราย วธการฉดสารเคมใชปรบปรงดนไดจนถงระดบความลกประมาณ 12 เมตร อาจมการพจารณาฉดสารเคมซาในบรเวณสวนบน ของดนพนทาง ซงรบนาหนกจากการจราจรทเขมขน

- หากทางรถไฟถกสรางอยบนคนทางทแคบ ลาดดานขางอาจเสยเสถยรภาพ และเกดการเคลอนตวของดนได สาเหตหลกเกดจากแรงพยงดานขางของลาด มนอยเกนไป ในกรณเชนนสามารถแกไขไดโดยกอสรางคนดนเสรมทบรเวณลาดดานขางของคนทางหลก สงสาคญประการหนงทตองพจารณา คอ เมอกอสรางคนดนเสรมแลวระบบลาดดนทงหลกและเสรมยงตองระบายนาไดเปนอยางด ระดบของคนดนเสรมนนควรอยตากวาชนหนโรยทางและชนรองหนโรยทางทงน เ พอใหน าระบายออกจากโครงสรางทางไดตามปกต ความลาดชน ของคนดนเสรมนนตองมากพอใหนาไหลดานขางไดโดยไมเกดการกดเซาะ ทผวดนดวยปรมาณทมากเกนไป

ข) แบบเปดโครงสรางทางรถไฟ ในกรณทสามารถเปดโครงสรางทางรถไฟเพอซอมบารงและสามารถเปลยนแปลงรปรางของชนพนทางได บรเวณทม Soft Spots และกระเปาะของหนโรยทางทเกดขนสามารถแกไขไดดวยดงตอไปน

- ปรบปรงพฒนาระบบระบายนาทงบนผวดนและใตดน ทารวมกบการขดดนทมปญหาออก ทาความสะอาดหรอเปลยนหนโรยทางทปนเปอน ทาการบดอดดนสวนซ งมาแทนทดน เดมทมปญหาและบดอดให เปนไปตามมาตรฐาน และกอสรางชนรองหนโรยทางโดยใหเปนไปตามมาตรฐาน มขร.004


- เมอรอทางจนถงถงระดบตากวาดนทมปญหาอย เดมและทาการเปลยน และบดอดวสดใหม วศวกรสามารถพจารณาตดตงแผนทอใยสงเคราะห และ/หรอ ตาขายเสรมกาลงดน ระหวางชนหนโรยทางและชนพนทาง หรอระหวางชนรองหนโรยทางและชนพนทาง แผนทอใยสงเคราะหและตาขายเสรมกาลงดนสามารถชวยปองกนไมใหวสดจากชนตาง ๆ แทรกตวและผสมกนจนเกดปญหาของทางขนได

- การฉดสารละลายปนขาว เถาลอย หรอ ซเมนต เขาไปทชนดนคนทาง และชนดนฐานราก รวมกบวธทกลาวมาขางตนนน ควรพจารณาเลอกใชวธหลงจากไดทาการสารวจดนและเขาใจสาเหตของปญหาเปนอยางดแลว และหลงจากไดทดสอบกาลงของดนจากการปรบปรงดวยเคมชนดตาง ๆ จากหองปฏบตการ

4.7.3 การบารงรกษาลาดหนตด

4.7.3.1 หนรวงตก

เมอมการตดหนเพอกอสรางทางรถไฟอาจพบปญหาหนรวงตก (Rock Fall) ได การคาดเดาลกษณะการตกของหนและการกระเดนเขามาในเขตทาง ทาไดยากมาก อยางไรกตามผทมประสบการณจะสามารถระบตาแหนงทม อตราการตกของหนมากกวาบรเวณอนได หนรวงตกอาจกอใหเกดปญหาสบเนองหลายประการ เชน อปสรรคตอการเดนรถทาใหรถลาชากวากาหนดนอกจากนนอาจกอใหเกดความเสยหายทงรางกายและทรพยสนของผใชทาง

ก) วธการแกไขปญหา

ว ธ ก ารแกปญหาหนตกน นแบ ง ได เป น 2 ส วนค อ 1 ) ว ธ ป อ งกน ไมใหหนตก และ 2) วธปองกนอนตรายจากหนตก

- ทาการปองกนม ให เกดการเคลอนทของหน อนไม พงประสงค เชน การลดความชน นาหนทคาดวาจะตกออกจากพนทกอน และยดหมดหรอตะขอกบมวลหนทอาจเคลอนตวเพอเสรมกาลง

- ปองกนทางรถไฟเมอเกดเหตหนตก กลาวคอ ปองกนไมใหหนตกเขามาในเขตทางอนจะกอใหเกดอนตราย และเปนอปสรรคตอการเดนรถ วธแนะนาสาหรบปกปองทางไดแก การสรางตะขาย กาแพงหรอสรางหลงคากนหน

- วศวกรสามารถพจารณาใชป าย ระบบหรอสญญาณเตอนภย ตามจดเสยงทจะเกดหนรวงตกตาง ๆ


รปท 4-1 แสดงให เหนถงวธและกระบวนการการจดการปญหาหนรวง หรอตก งานดานการปรบปรง รกษา แกไขลาดหนเพอปองกนหนรวงตก ควรใหอยในดลยพนจของวศวกรผมประสบการณ

ควรพจารณาจดบนทกวนเวลาและจดทเกดหนรวงหรอตก และผลกระทบ ทมตอการเดนรถใหชดเจน ขอมลทบนทกควรรวมถงการทาความสะอาด รองดกหนขางทาง ทงน เพอใหการวางแผนแกไขปญหาเปนไปไดอยางตรงจด และแมนยา

รปท 4-1 วธและกระบวนการการจดการปญหาหนรวงหรอตก

ข) ตดตามผลการตรวจสอบ

ควร พจ า รณาตรวจสอบ พนท เ ส ย งท จ ะม ห น ร ว งตก เป นประจ า โดยผมประสบการณ ทงนเพอประเมนความเสยงทางดานตาง ๆ การแกไขปญหาและการท า งานท เ ก ย ว พนก บห นน น คว ร เ ล อกผ ร บ เหมา ทมประสบการณ เขาใจสภาพเฉพาะของงาน สามารถวางแผนงาน และรบมอกบเหตการณทคาดไมถงได


4.7.4 การบารงรกษาและซอมแซมลาดดนตด

การพงวบตของลาดดนตดบางครงสามารถยบยงไดโดยการใสนาหนกเพมไปทฐาน ของลาดดนตดนน ๆ (ลาดดนเสรม) วศวกรควรตรวจสอบรปรางและขอบเขต ของการพงวบตใหแนชดกอนกาหนดขนาดของลาดดนเสรม วสดทเหมาะสมในการ เพมนาหนกทฐานของลาดดนนนคอการถมดวยหนซงมชองวา งระหวางอนภาคมาก และไมกดขวางทางระบายนา

4.7.4.1 วธฟนฟลาดดนตด

การเลอกใชวธฟนฟลาดดนตดใหกลบมามเสถยรภาพนนควรองจากผลการสารวจและวเคราะหเสถยรภาพลาดดนหลงจากปรบปรงแลว อยางไรกตามมปจจยสาคญอน ๆ ทตองพจารณาถงกอนเลอกวธปรบปรงลาดดนไดแก ความเปนไปไดของวธ ความเหมาะสม และคาใชจาย วศวกรอาจใชเวลาในการพจารณาเลอกวธปรบปรงอยางพถพถน หากระหวางพจารณาสามารถเคลอนยายทางรถไฟ ออกจากจดเสยงภยหรอจดทมปญหาได วธการฟนฟลาดดนตดใหกลบมา มเสถยรภาพ โดยพจารณาตามตารางท 4-1

ตารางท 4-1 วธการฟนฟลาดดนตดใหกลบมามเสถยรภาพ

วธการ ขอเสนอแนะ

การลดแรงหรอน าหนกทท าใหลาดดนไถล 1. ขนยายดนทจดบนสดของลาดดนออก

และลดความชนของลาดดน ใชไดกบบางกรณ

2. เปลยนเสนทางการไหลของนาผวดนเพอลดการกดเซาะผวและการซมผานของนาลงมาในดน

จดทาทางระบายนา และเพอลดการซมผานของนา ลงในลาดดนควรคลมลาดดวยวสดทยากตอการซมผานของนา เชน แผนพลาสตก หรอ ชนดนเหนยวบดอด

3. ลดระดบนาภายใตลาดดนตจากการขด การระบายนาสามารถทาไดหลากหลายรปแบบ เชน การขดรระบายนา การเจาะทางนาไหลทงในแนวราบและแนวดง

เพมแรงตานทานการไถลของลาดดน 1. การทบหนาลาดดนดวยชนวสดพรน

เชน กรวด เพอปองกนไมใหหนาดนหลดออกจากลาด ปองกน การกดเซาะ


ตารางท 4-1 วธการฟนฟลาดดนตดใหกลบมามเสถยรภาพ (ตอ)

วธการ ขอเสนอแนะ

เพมแรงตานทานการไถลของลาดดน 2. สรางคนดนเสรมบรเวณ

ฐานของลาดดนหลก เปนวธชวยปองกนการไถลของลาดดนอยางมประสทธภาพ คนดนเสรมควรกอสรางจากวสดทสามารถระบายนาไดด ระหวางกอสรางบดอดคนดนใหแนน คนดนเสรมทสรางขนใหมตองไมเปนอปสรรคตอการระบายนาของระบบทาง (คนทางหลก)

3. ตดตงกาแพงกนดน ตองกอสรางกาแพงบนพนดนหรอวสดฐานรากทแขงแรง วธนอาจมราคาคากอสรางสง

4. ตดตงเสาเขมในแนวด งตลอดทางราง

ตดตงเสาเขมลงดานขางตลอดชวงความยาวของทางทมปญหา ความยาวเสาเขมตองลกเพยงพอ และสวนลางตองอยในชนดนแขง เพอใหมกาลงรบแรงดานขางทสามารถทานการเคลอนตวของลาดดนได

4.7.5 การขยายพนทขด

4.7.5.1 การขยายพนทขดในหน

สารวจลกษณะเชงวศวกรรม และ ธรณวทยาเฉพาะของหน เชน รอยตอ และลกษณะการวางตวของชนหน รอยแตก และรอยทหนอาจเคลอนตว วางแผนการขด (หรอ ระเบด) กลาวคอ ลาดหนทขยายแลวจะตองมรปทรง ทางเรขาคณตเหมาะสมกบลกษณะทางวศวกรรม และธรณวทยาของหน ทงน เพอลดการซอมแซมบารงรกษาทอาจจะเกดขนในอนาคต เชน หนทม รอยแยกภายในทชนอยแลว ควรไดรบการตดทมมดงกลาวเพอตดปญหา การเคลอนตวภายหลง ในบางกรณการบารงรกษาลาดหนเดม ดวยการเพมเสถยรภาพ หรอการแกปญหาหนรวงอาจเปนแนวทางทดกวาการตดหนใหมเขาไปในบรเวณทมเสถยรภาพ ตากวา ในกรณทตดหนใหม เ พอขยายเขตทางแลววศวกรควรพจารณา เพมเสถยรภาพลาดใหม และการแกปญหาหนรวงควบคกนไปดวย

4.7.5.2 การขยายพนทขดในดน

โดยปกตการขยายพนทขดทาเพอเพมความสามารถในการระบายนาของทาง เพมเสถยรภาพลาดดน เพมความงายในการบารงรกษาลาด หรอเพอเปนแหลงยมสาหรบงานถมบรเวณใกลเคยง ไมวาจะเปนเพอวตถประสงคใด เมอขยายพนทขดแลวการระบายนาออกจากทางยงตองมประสทธภาพดอยตลอดเวลา


มมหรอความเอยงของลาดทเหมาะสมสาหรบการขยายพนทขดในดนใหเปน ไปตามขอกาหนด ในมาตรฐานการออกแบบ (มขร. 004) วศวกรควรพจารณาตดตงระบบระบายนาทางราบออกจากลาดดน ควรพจารณาความชนของลาด ทอยในเสถยรภาพบรเวณใกลเคยงทมสภาพเหมอนกบลาดทกาลงพจารณาอย ประกอบสาหรบการออกแบบความเอยงของลาดใหม ในงานขยายพนทขดในดน ควรเลยงการขดทชนเกนไปในทกกรณ (รวมถงการขดแบบชวคราวดวย) โดยเฉพาะอยางยงในชวงฤดฝนและเปนชวงทระดบนาใตดนคอนขางสง หากจาเปนตองทาการขดทชนอาจพจารณาใชเสาเขมหรอระบบกาแพงกนดนแบบชวคราวอน ๆ เพอรกษาลาดใหอยในเสถยรภาพระหวางการขด การขดผานลาดเขา ไมควรกองดน หรอ วสดจากการขดในบรเวณไหลเขา ทงนเพราะจะเปนการเพมนาหนกและเหนยวนาใหลาดดนไถลและพงวบตได ระบบของรากพชสามารถชวยเพมเสถยรภาพของลาดดนและชว ยปองกน การกดเซาะไดเปนอยางด ตนไมและพช ชวยในการระบายนาใตดนสวนทอยตด กบผวดนออกจากลาด ดงนนควรพจารณาบารงรกษา พชหรอตนไมในบรเวณ ลาดดนใหมากทสดเทาทจะเปนไปได โดยไมกดขวางการบารงรกษาทางในสวนอน ในลาดทตดใหมควรพจารณาปลกพชคลมดนทนททงนเ พอเพมเสถยรภาพ ของลาดดน

4.7.6 การควบคมการระบายนาและการกดเซาะหนาดน

4.7.6.1 รองระบายนาและการระบายนา การระบายนาเปนสงสาคญอยางมากในการรกษาความมนคงของดนพนทางรางและทอระบายนาชนดตาง ๆ ตองไดรบการบารงรกษาอยางสมาเสมอเพอรกษาความสามารถในการระบายนา กาจดวชพชหรอเศษดนหรอวสดอนเปนระยะ ๆ หากไมนาเศษวสดเหลานออกจะเกดการอดตนและทาใหดนบรเวณเปยก และอมนา ระดบของการแกไขปญหาและงบประมาณทใชจะเพมขนอยางมาก ดงนนการทาความสะอาดและดแลรองระบายนาและทอระบายนาเปนประจาสมาเสมอจงเปนสงจาเปนอยางยงสาหรบการบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ แบบมหนโรยทาง นอกจากนนควรดาเนนการดแลรกษาสวนประกอบอน ๆ ของระบบระบายนา เชน บอพก โดยนาตะกอนทสะสมออกอยางสมาเสมอ ควรลางทอระบายนาในแนวราบและทาความสะอาดตะกอนทอดตนอยดานใน ทอาจกดขวางการระบายของนาในทอได สงกดขวางเหลานหากมไดนาออก อาจทาใหเกดการสะสมตวของแรงดนนาในทอและชนดนพนทางซงจะนาไปส การเสยเสถยรภาพและการพงวบตของชนโครงสรางทางดงกลาวได


4.7.6.2 การควบคมการกดเซาะผวดน

การกดเซาะของพนทลาดขางทางรถไฟหรอรองระบายนาเกดจากการชะลาง ของนาฝนซงปรมาณและอตราทเกดขนแปรผนโดยตรงกบความชนและความสงของลาด ส วนความสามารถทนตอการกด เซาะของดนขนอย กบกาล ง และแรงเชอมประสานของเมดดนและปรมาณพชคลมดน ควรพจารณากอสรางรองดกนาทสวนบนสดของลาดขอบทางทงนเพอลดปรมาณการไหลของนาลงไปในลาดดนซงจะกอใหเกดการกดเซาะทมาก ความเอยง และความสงของคนทางควรเปนไปตามทออกแบบอยางเครงครดและตอเนองออกไปมากทสดเทาทจะเปนไปไดเ พอการไหลของนาบนไหลทางเปนไป อยางสมาเสมอ วธการปองกนการกดซะหนาดนทาไดหลายวธ ไดแก การปรบความชนของลาด ใหลดลง การปลกพชคลมดน การใชวสดมวลหยาบถมหนาดน เปนตน

4.7.6.3 การปลกพชหรอหญาคลมดน

วศวกรสามารถพจารณาปลกพชหรอหญาคลมผวของลาดดนทถกกดเซาะ ขนตอนประกอบดวย ถมดนในรองทเกดจากการกดเซาะ ใสปย โรยเมลดพช หรอปลกหญา บารงรกษาหวานเมลดใหมหรอปลกหญาใหมเมอจาเปนจนกวา ตนพชจะครอบคลมพนท พงระวงการใชสารเคมทใชสาหรบกาจดวชพชในบรเวณทางวงของรถไฟ ทงนเพราะอาจทาใหพชทปลกไวปองกนการกดเซาะบรเวณ ลาดดนดานขางตายได

การปลกหญาคลมดนมกจะใชในงานทตองการผนหญาอยางเรงดวนหรอในงาน ทตองการความสวยงาม อยางไรกตามแผนหญาทปลกใหมอาจเคลอนตว และไถลได ดงนนอาจพจารณาใชหมดตรงแผนหญาและคลมดวยตาขายบาง เพอเพมความมนคงของชนหญาคลมดน

4.7.6.4 การใชวสดมวลหยาบถมหนาดน

วศวกรสามารถพจารณาปองการการกดเซาะของผวของลาดดนไดดวยการถม หรอคลมหนาดวยวสดมวลหยาบ ในกรณ เชนน ควรบงคบใหน า ไหลลง ตามทางลาดอยางสมาเสมอเทากน กลาวคอ ไมกระจกตวในบรเวณใดบรเวณหนง หากมรองในดนทเกดจากการกดเซาะของนาพงหลกเลยงการถมรองเหลานน ดวยวสดมวลหยาบโดยตรง ทงน เพราะไมสามารถปองกนการกดเซาะได ควรพจารณาถมรองเหลานนให เรยบรอยดวยดนเดมกอนทจะถมคลม ดวยวสดมวลหยาบ


การใชชนกรองเปนหนงในวธการปองการกดเซาะของผวลาดดน เมอมนาไหลซมออกมาจากลาด การไหลซมดงกลาวอาจกอใหเกดการกดเซาะของอนภาคดน ในกรณเชนนการใชชนกรองทไดรบการออกแบบทเหมาะสมสามารถปองกนปญหาดงกลาวได โดยชนกรองทาหนาทกดดนบนลาดใหอยกบทในขณะทอนญาตใหนาไหลซมผานได ความหนาของชนกรองขนอยกบปรมาณนาฝนในพนท และมมเสยดทานภายในของวสดชนกรองเอง โดยปกตจะพจารณาใชวธการ ใชชนกรองเพอชวยปองกนการกดเซาะหนาดนเมอวธการปลกพชและการปลกหญาคลมดนไมเปนผลสาเรจ

4.7.6.5 ชนกรองแบบแผนทอใยสงเคราะห

การตดตงแผนทอใยสงเคราะหสามารถปองกนการกดเซาะหนาดนของลาดได แผนทอใยสงเคราะหเหลานตองมชองเปดทเลกเพยงพอเพอปองกนการเคลอนตวของอนภาคดนแตในเวลาเดยวกนตองมความพรนเพยงพอทจะใหนาไหลผาน ไปไดโดยสะดวก

โดยทวไปแผนทอใยสงเคราะหมสมรรถนะการเปนตวกรองทดกวาชนวสด มวลหยาบ ทงนเพราะมคณสมบตทแนนอนชดเจนและไมเปลยนไปตามคณภาพ ของการกอสรางเหมอน เชน ชนวสดมวลหยาบ โดยปกตแผนทอใยสงเคราะห ใชคลมลาดดนทมความสมาเสมอ หากมรองกทาการถมหรออดใหเรยบรอย จากนนปวางแผนทอใยสงเคราะหบนผวของลาด ใหซอนทบทขอบของแผน และทาตอเนองไปเรอยจากลางขนบน ใชหมดตรงเปนระยะ ๆ จากนนวาง ชนหนคละขนาด เพอกดใหแผนทอชดอยกบผวของลาด แผนทอใยสงเคราะหนตองมความทนทานทดเพอปองกนการฉกขาดจากการวางหนทบเพอปองกนแผนเคลอนหลด


4.8 งานบ ารงรกษาและซอมแซมแผนพนคอนกรตรองรบทางรถไฟ

4.8.1 การประเมนรอยราว

เมอเกดรอยราวทมขนาดมากกวา 0.2 มลลเมตร ขนบนพนคอนกรตรองรบทางรถไฟ ควรมการซอมแซมอยางเรงดวน กอนทาการซอมแซมควรมการประเมนหาสาเหต ของการแตกราวนน หากการแตกราวเกดจากสาเหตท ไม ใช เกดจากการสญเสย กาลงรบนาหนกของแผนพน เชน การหดตวจากผวทขาดนา (Drying Shrinkage) การเปลยนแปลงอณหภมอยางเปนวฎจกร (Thermal Cycling) ใหทาการซอมแซม ตามคาแนะนาในหวขอท 4.8.2 แตถาหากผลการประเมนพบวาเกดจากการสญเสยกาลงในการรบน าหนก ใหท าการเสรมกาล งแผน พนตามหลกการในหวขอท 4 .8.3 เพอใหแผนพนมกาลงรบนาหนกกลบมาในระดบทไมนอยกวาเดม

4.8.2 การซอมแซมรอยราว

ในการซอมแซมรอยราวนน แนะนาใหซอมโดยวธการอดฉดอพอกซเรซน หรอวธการเยบรอยแตก (Stitching) เพอหยดรอยแตกนน ๆ ไดโดยแตละวธมรายละเอยดดงตอไปน

4.8.2.1 การซอมดวยอพอกซเรซน

ก) การสกดคอนกรตทเสยหาย และการเตรยมพนผว

การซอมแซมรอยราวในคอนกรตจาเปนตองสกดคอนกรตเดมทเสยหายออก เพอใหการซอมแซมเปนไปอยางมประสทธภาพ และควรทาแนวสาหรบ การซอม โดยการตดคอนกรตตามแนวรอยราวดวยเลอยหรอ เครองมอ ทเหมาะสมอน ๆ เพอเปดรอยราวใหมพนทเพยงพอสาหรบการฉดและปดดวยอพอกซเรซน อยางนอยควรกวาง 6 มลลเมตร ดงแสดงในรปท 4-2

ควรทาความสะอาดผวหนาของแนวรอยราวและปลอยใหแหงกอนการซอม

รปท 4-2 การเปดแนวรอยราวเพอท าการฉดอพอกซเรซน


ข) การอดฉดดวยอพอกซเรซน

ทาโดยการอดฉดอพอกซเรซนทเปนของเหลวลงไปในรอยแตกการอดสามารถอดฉดจากทางผวดานนอก (Grouting from Surface) และอดฉดภายใน (Interior Grouting) โดยทออดฉดจะมขนาด 3 ถง 6 มลลเมตร การตดตง ยดฝงทางกลหรอใชปนทายดไวกบคอนกรต เดมวสดประเภทนสามารถ ชวยใหคอนกรตมกาลงรบนาหนกไดดเหมอนเดม และสามารถปองกน การขยบตวหรอขยายตว ของรอยราว แตถาในอนาคตบรเวณดงกลาว ตองต านทานแรงด งหรอแรงเฉอน รอยร าวใหมกอาจเกดขน ได อก ในบรเวณใกล ๆ รอยราวเดม หากตองการลดโอกาสในการเกดรอยราวใหม ใหทาการเสรมรอยราวดวยวธการเยบตดในหวขอท 4.8.2.2 การอดฉดดวย อพอกซเรซน สามารถใชกบรอยราวทมขนาดกวาง 0.05 มลลเมตรขนไป สารเคมประเภททแข งต วจะยดเกาะไดดกบผ วคอนกรตท แห งสนท และอาจยดอพอกซ เรซน มคณสมบตการยดเกาะทดกบพนผวทแหง และสะอาด หรอในบางกรณอาจใชกบพนผวทเปยกกได อพอกซเรซน ทใชในงานอดฉดรอยแตกตอง มคณภาพตามมาตรฐาน ASTM C-881 Type I หรอ IV, Grade 1, Class B หรอ C เพอใหโครงสรางคอนกรตกลบมามกาลงไมนอยกวาเดม

4.8.2.2 การเยบตด (Stitching)

วธการนประกอบไปดวยการเจาะรทงสองฝงของรอยราว และตดตงเหลกเสรมหรอลวดเหลกรปตวย (U) ขาสน (Stitching Dog) และอดดวยวสดเชอมประสาน เชน อพอกซเรซน เปนตน โดยใหเหลกเสรม หรอลวดเหลกพาดขามความกวางของรอยราว ดงแสดงในรปท 4-3 วธนเปนวธทสามารถใชเพมเตมภายหลง

การอดฉดอพอกซเรซนเขาไปในรอยราวแลว วธการนสามารถใชไดในกรณ ทตองการรกษากาลงดงของคอนกรตในแนวตงฉากกบ รอยราว วธนจะสงผล ในการเพมการยดรงในโครงสรางคอนกรตซงอาจทาใหเกดรอยราวในบรเวณอน ดงนนจงอาจจะจาเปนตองเสรมความแขงแรงของคอนกรตในบรเวณใกลเคยงดวยเสรมเหลกเพมหรอเทคอนกรตทบหนา ในการเยบตดจะตองเจาะรทงสองฝงของรอยราว และทาความสะอาดรทเจาะแลวจงตดตงเหลกเสรมรปตวย โดยใหขาของตวยอยในรทเจาะแล วจงยดไว การจดระยะของลวดโลหะรปตวย ควรนอยลงเมอเขาใกลปลายของรอยราวนอกจากนควรเจาะรทปลายรอยราวทกปลายเพอหยดการราวและเพอกระจายความเขมของแรงในบรเวณปลายรอยราว หากเปนไปได ควรเยบรอยราว


ทงสองดานของคอนกรตทราวเพอปองกนไมใหเหลกเสรมหรอลวดเหลกงอตวหรอหลดออกหากมการเคลอนไหวของคอนกรตสวนนน

รปท 4-3 วธการซอมแซมดวยวธการเยบตด (Stitching)

4.8.3 การเสรมกาลงโครงสราง

หากไดทาการวเคราะหโครงสรางแลวพบวา รอยราวน นเกดจากนาหนกบรรทก จากการใชงานเกนกวากาลงท พนคอนกรตรองรบทางรถไฟนนจะรบได ควรทาการ เสรมกาลงใหโครงสรางพนใหมกาลงรบนาหนกไดไมนอยกวาเดม การเสรมกาลงทแนะนาใหใชเปนวธการเสรมกาลงจากภายนอก (Exterior Reinforcement) การเสรมกาลง จากภายนอกอาจกระทาได โดยใชแผนเหลก คอนกรตเสรมเหลก หรอวสด อน เชน คารบอนไฟเบอร (CFRP) หรอเสนใยแกว (GFRP) ปะกบผว ภายนอกของโครงสรางคอนกรตเดม วสดเสรมกาลงทเพมเขาไปนอาจถกหมอกทดวยคอนกรต คอนกรตดาด ปนทราย ปนพลาสเตอร สารกนไฟ สารกนนาหรอไมหมดวยวสดอนแตทาสารเคลอบผวเพอปองกนการกดกรอนกได วสดเสรมกาลง อาจจะเปนเหลกขอออย ตะแกรงลวด แผนเหลก หรอวสดประกอบอน ๆ ของแผนพนทเสยหายจากการรบนาหนกเกนพกด การกดกรอน การขดส หรอปฏกรยา เคม คอนกรตสวนทชารดเสยหายหรอเสอมสภาพควรถกสกดออกและวสดเสรมกาลงใหมจะถกตดตงโดยรอบแนบตดกบเนอคอนกรตเดมวสดทเสรมกาลงทเพมขนนจะถกหลอใหรวมเปนเนอเดยวกบคอนกรตเดมโดยการเทหมดวยคอนกรตหรอ คอนกรตดาด ในกรณทผวคอนกรตเ ดมอยในสภาพด วสดเสรม กาล ง ใหมอาจถกยด เขากบผวคอนกรตโดยตรงหล งจากมการเตรยมพนผวได วสด เชอมประสานทใชยดวสดเสร มกาลงเขากบคอนกรตเดม เชน อพอกซเรซน หรอสารเชอมประสานอน เชน คอนกรตปอรตแลนด นอกจากนอาจจะใชการยดทางกล เชน สลกเกลยว กได แตถาหากวเคราะหแลวการเสรมกาลงไมสามารถทาใหพนคอนกรตรองรบทางรถไฟกาลงกลบมามกาลงรบนาหนกเทาเดมได ควรมการเปลยนชนสวนพนคอนกรตรองรบทางรถไฟใหม


4.9 งานบ ารงรกษาและซอมแซมระบบระบายน า

ไมวาระบบระบายนาจะออกแบบและกอสรางมาดเพยงใดกตามแตเมอใชงานไปในระยะเวลาหนงและขาดการบารงรกษา ประสทธภาพของระบบระบายนายอมลดลงและทายทสดนาทไมสามารถระบายไดอยางมประสทธภาพนนจะทาลายโครงสรางทางรถไฟ ดงนนการบารงรกษาระบบระบายนาอยางสมาเสมอจงเปนสงทจาเปนและมอาจหลกเลยงได

ปญหาและผลกระทบทสาคญของปญหาการระบายนาบนทางรถไฟคอการอดตนของระบบระบายนา โดยหลกการนาจะตองระบายออกจากทางรถไฟเรวทสดเทาทจะเปนไปได แตเมอเกดการ อดตนทงระบบระบายนาผวดนและใตผวดน นามอาจระบายไดโดยสะดวกและอาจทาให คนทางรถไฟเสยกาลงแบกทานและทายทสดเสยเสถยรภาพ หรอในกรณนาทวมนาอาจพด

ใหทางรถไฟเสยหายบางสวนหรอขาดเลยกเปนได (รปท 4-4) ดงนนจงสามารถทจะกลาวไดวา

ระบบระบายนาทมประสทธภาพเปนหนงในปจจยหลกทสามารถลดคาการบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟและองคประกอบอน ๆ รวมถงการใหบรการของรถไฟไดดตลอดอายการใชงาน ทออกแบบ ดงนนเพอใหการระบายนาเปนไปอยางมประสทธภาพและปองกนความเสยหาย ทอาจจะเกดขน จงตองมการวางแผนบารงรกษาและปรบปรงทาง ระบายนาเปนประจา เนอหาในสวนนจะไดกลาวถงลกษณะหรอปจจยทบงชถงปญหาการระบายนา ปญหาโดยทวไป และแนวทางแกไข และการเตรยมการเพอรบมอกบปญหา

รปท 4-4 ทางรถไฟทเสยหายจากภยธรรมชาต (รปซาย)

และการปรบปรงระบบระบายน า (รปขวา)

4.9.1 การระบายนาผวดน

การระบายนาผวดนโดยหลก ๆ คอการลาเลยงและระบายนาโดยรางระบายนาดานขาง

(รปท 4-5) สวนการดาเนนการดานบารงรกษาระบบระบายนาอาจสามารถจาแนก

หรอรวมเปนกลมงานตาง ๆ ไดดงน


- งานการควบคมวชพชหรอหญา - งานปองกนและเกบขยะ สวะ หรอเศษวสด อน ๆ ซงอาจจะมาจากแหลงอน

หรอจากการบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟเอง - งานขดลอกตะกอน - งานปรบปรงความลาดชนของรางระบายนาเพอเพมประสทธภาพ

รปท 4-5 รางระบายน าดานขาง

วชพชหรอหญาทขนตามรางหรอรองระบายนาจะทาใหความเรวของการไหลชาลง ซงเปนสาเหตหลกททาใหเกดการตกตะกอน เมอเวลาผานไปอกระยะหนงวชพช อาจหนาแนนมากขน การสะสมของตะกอนกอาจมากขนตามลาดบจนทาใหรางระบายนาขาดประสทธภาพไปโดยสนเชง ตวอยางเชน รางดกนาบรเวณลาดทางตดซงมวชพช ขนหนาแนน เมอฝนตกหนกนาจากลาดเชงเขาดานบนอาจไหลลนรางดกนาแลวไหล เปนชนบาง ๆ ผานผวหนาของลาดทางตด ซงพฤตกรรมดงกลาวจะทาใหเกดการกดเซาะผวหนาของลาดทางตดหรออาจทาใหลาดทางตดพงได ทงนปรมาณนาและตะกอนทงหมดกจะไหลสรางระบายนาดานขาง และถารางระบายนาดานขางมปญหาเชนเดยวกน กอาจเกดการไหลลนรางระบายนาดานขางทาใหนาไหลขามทางรถไฟไดซงเปนพฤตกรรมทไมพงประสงคทตองปองกนมใหเกดขนตลอดทางรถไฟ การกาจดวชพชหรอหญา กสามารถทาไดโดยใชแนวทางทวไปคอการตดอยเปนประจาโดยเฉพาะชวงกอนฤดฝน หรออาจพจารณาใชสารเคมฉดเพอฆาหญากได อยางไรกตามหญาทขนตามคนทางรถไฟ หนาทางตด กมประโยชน เช นกนคอจะชวงลดปญหาการกด เซาะของหนาดน ดงนนตรงพนทดงกลาวจงควรปลอยใหหญาขนไดแลวควบคมโดยการตดเพอมใหสงเกนไปและอาจเปนแหลงอาศยของสตวอน ๆ เชน หน เปนตน หมอนและรางรถไฟเกาทถกเปลยนออกเนองจากอายการใชงานไมควรวางไวขาง ๆ ทางรถไฟ ควรมพนทเกบวสดเกาเหลานในททเหมาะสม เพราะหากวางไวดานขางตลอดแนวทางรถไฟ วสดเหลานจะประหนงเปนคนกนนาขนาดเลกทาใหเกดพนทนาขง ขนาดเลกเปนหยอม ๆ ซงไมควรมตลอดทางรถไฟ


ตะกอนททบถมตามรางระบายนาจะตองมการขดลอกอยเสมอ เครองมอและเครองจกร ทใชกขนอยกบปรมาณของตะกอน ในกรณทตรวจพบวารางระบายนามตะกอนสะสมมากอยเสมอแสดงใหเหนวาความลาดชนของรางระบายนาทออกแบบนอยเกนไปทาใหนาไหลชา แนวทางแกไขกควรพจารณาออกแบบแกไขรางระบายนาใหมความชนมากขน ในทางตรงกนขามสาหรบบางพนททตรวจพบวามการกดเซาะรางเนองจากความเรว ของการไหลมากกควรมระบบลดความเรวของการเพอปองกนการกดเซาะรางเอง เชน มการดาดผวราง เปนตน จากลกษณะของงานดานการบารงรกษาระบบระบายนา ผวดนขางตน สามารถสรปทงปญหาทพบเจอโดยปกตและขอแนะนาในการแกไขได ดงตารางท 4-2

ตารางท 4-2 สรปลกษณะและแนวทางบ ารงรกษาระบบระบายน าผวดน

ประเภทของการระบายน า

ลกษณะปญหา

แนวทางแกไข

รางระบายนาดานขาง

การหนวงการระบาย เนองจากวชพช

ตดหรอใชยาฆาหญา

หมอนรถไฟ รางรถไฟเกาและอน ๆ จากการบารงรกษา

ในการซอมบารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ เชน หมอน ราง ฯลฯ อาจมการถอดตวเกาทง ดงนนตวเกาททอดทงไมควรทงไวในเขตทางรถไฟควรเคลอนยายไปเกบหรอทงทอน

การตกตะกอนทบถมในรางระบายนา

ลอกตะกอนและควรปองกนมใหหนาดนเกดการชะลางตะกอน

รางทรดและเสยระดบความลาดชน

ซอมและปรบความลาดชนใหม

รางดก

ปญหาเชนเดยวกบรางระบายนาดานขาง

ใชแนวทางการแกปญหาเดยวกนกบรางระบายนาดานขาง

สตว เชน พวกหน ขดรทาใหรางเสยหาย

กาจดและอดร

รางมความลาดชนไมเหมาะสม ปรบความลาดชนใหม การกดเซาะเนองจากความเรวของการไหลเพราะโดยทวไปรางดกมกมความชนมาก

อาจตองวางโครงสรางเพอลดความเรวของการไหลหรอปรบความลาดชนใหม หรอดาเนนการทงสองอยาง


ตารางท 4-2 สรปลกษณะและแนวทางบ ารงรกษาระบบระบายน าผวดน (ตอ)

ประเภทของการระบายน า

ลกษณะปญหา

แนวทางแกไข

รางระบายนาออกนอกพนท พนทอน ๆ

การกดเซาะโดยเฉพาะ ดานทายทางระบายนาออก

ปรบความลาดชนของรางใหม หรอกอสรางอาคารกาแพงปากทอแลวเรยงหนทง

นาทวมเปนบอเลก ๆ ปรบพนทใหเรยบและไมใหมวสดหรอวชพชกดขวางการไหล

4.9.2 การระบายนาใตผวดน

สาหรบการดาเนนการดานบารงรกษาระบบระบายนาใตผวดนนนประกอบดวย การตรวจสอบ การทาความสะอาดวสดอดตน การซอมแซมทอ บอรวมนาหรอบอตรวจ และทางระบายนาออก

รปท 4-6 บอตรวจ

ก) ทอและบอตรวจ

ทอและบอตรวจมกมปญหาการอดตนอยเสมอ ไมวาจะเปนจากหนโรยทาง ขยะ รากวชพช เศษทรายหรอหนจากการตกตะกอน หรอแมแตทอแตก สาหรบบอตรวจจะมฝาปดบอซงอาจเปนฝาคอนกรตหรอเปนตะแกรงดงแสดง ในรปท 4-6 กได การบารงรกษากทาไดโดยเปดฝาบอออกแลวขดลอกตะกอน

หรอขยะอน ๆ ออกแลวขนยายไปทงในทเหมาะสม เครองมอทใชโดยทวไปคอ พลว (สาหรบบอรวมนาทไมลก) ในกรณทบอรวมนาลกมากกวา 2 เมตร การทาความสะอาดโดยใชพลวจะยากลาบากจงแนะนาใหใช เครองดดหรอเปาลางแทน โดยทวไปควรมการทาความสะอาดปละ 2 ครง


การทาความสะอาดทอระหวางบอตรวจกสามารถทาไดโดยใชทอนวสดทยนหยนไดและมปลกทหวขนาดเสนผาศนยกลางเลกกวาขนาดทอเลกนอยดนเขาทปลายทอดานหน งและไปออกทบอรวมนาอกดานหนง หรออาจใชแรงดนนาเปาลาง ในการทาความสะอาดกได อยางไรกตามแรงดนนาทใชไมควรแรงมากนกเพราะอาจทาใหจดตอระหวางทอเกดความเสยหายได แตในเบองตนสามารถใชไฟฉายสองดกอนไดวามเศษขยะหรอการตกตะกอนในทอหรอไม ถาไมมกไมจาเปนตองทา การทาความสะอาดกสามารถทาไดเปนค ๆ ระหวางบอรวมนาสองบอและทอ ไปเรอย ๆ ตลอดระบบ ตารางท 4-3 ไดสรปลกษณะปญหาและแนวทางบารงรกษาระบบระบายนาใตผวดนเพอเปนแนวทางการทางานไดรวดเรวขน อยางไรกตาม การแกปญหายงขนอยกบสภาพจรงของปญหาซงอาจประยกตใชแนวทางอน ๆ ได

ตารางท 4-3 สรปลกษณะและแนวทางบ ารงรกษาระบบระบายน าใตผวดน

ประเภทของการระบายน า ลกษณะปญหา แนวทางแกไข ทอ บอตรวจ แผนใยสงเคราะห (การระบายน าตามยาว)

การอดตนจากเศษขยะ หนโรยทาง และอน ๆ

เกบออก

ตกตะกอน ขดลอกหรอเปาลาง

กดเซาะ ทอแตก ปองกนการกดเซาะหรอตองออกแบบแกไขเพอลดความเรวของการไหล

บอตรวจและฝาปด ตะกอนทบถมมาก และฝาปดบอแตก

ขดลอกตะกอน สวนฝาบอหากเสยหายมากควรเปลยนใหม

จดระบายน าออก กดเซาะ กอสรางอาคารปองกนการกดเซาะ (กาแพงปากทอ) หรอลดความเรวของการไหล หรอดาเนนการทงสองอยาง

อดตน (วชพชปกคลม) ทาความสะอาดและอาจเรยงหนเพอปองกนวชพชขนในอนาคตซงจะชวยปองกนการกดเซาะไดดวย


ข) จดระบายนาออก

จดระบายนาออกถอไดวาเปนจดวกฤตทสดของระบบระบายนาใตผวดนเนองจากนาจากระบบทงหมดตองระบายออกผานจดน ปญหาทมกเกดขนและเปนอปสรรคตอ การระบายนาคอวชพชขนปกคลมทางระบายนา การตกตะกอนหนาทางระบายนา การอดตนของเศษขยะหรอวสดอน ๆ ทไมพงประสงคหนาทางระบายนา รวมถงปจจยทเกดจากสตวหรอกจกรรมของมนษยเอง เพอใหจดระบายนายงคงทาหนาทไดอยาง มประสทธภาพแนวทางการบารงรกษาสามารถทาไดตามขอแนะนาในตารางท 4-3 และควรจะตองมการตรวจสอบจดนอยางนอยปละหนงครงโดยควรจะเปนชวงกอนหรอชวงเรมตนฤดฝน ตาแหนงระบายนาออกควรเรยงหนเพอปองกนการกดเซาะ เนองจากในกรณ ทตองระบายนาในปรมาณทมาก ความเรวของการไหลสง ควรมการปกปายแสดงใหเหนโดยชดเจน เพอใหเจาหนาทท เกยวของทราบวาจดระบายนาออกอยท ใด เพอประโยชนดานการบารงรกษาอยางสมาเสมอ

4.9.3 ปญหานาทวมและการกดเซาะทางรถไฟ

ปญหาการระบายนาในกรณวกฤต เชน กรณฝนตกหนกหรอตกตดตอกนเปนเวลานานจนทาใหเกดนาทวม ลกษณะของปญหาทพบบอยคอการไหลขามทางรถไฟแลวกดเซาะ หนโรยทางรวมถงการพดพาโครงสรางอน ๆ

ก) การกดเซาะหนโรยทางและคนทาง ในกรณทการกดเซาะและพดพาหนโรยทางไมมากนกและไมอาจสามารถจดหา หนโรยทางเขามาทดแทนสวนทนาพดหายไป การแกปญหาเฉพาะหนากสามารถ ทาไดโดยการเกลยหนโรยทางบรเวณใกลเคยงมาชดเชยในสวนทนาพดหายไป วธการขางตนจะสงผลใหรถไฟสามารถใหบรการไดเปนการชวคราว แตการแกปญหาหรอการซอมถาวรโดยการนาหนโรยทางจากแหลงอน ๆ ทเตรยมไวเพอการซอม กตองรบดาเนนการโดยเรวทสด

รปท 4-7 การซอมคนทางรถไฟชวคราวทถกน าพดขาด


สาหรบตาแหนงทคนทางรถไฟถกนาพดขาด การซอมชวคราวเพอใหรถไฟสามารถใหบรการไดเปนการเฉพาะกจอาจดาเนนการไดโดยนาไมซงหรอหมอนรถไฟเกาทถกเปลยนออกมาวางเปนชน ๆ ตลอดแนวคนทางทถกนาพดขาดดงแสดงในรปท 4-7

แตตองพงตระหนกอยเสมอวาวธการแกปญหาขางตนเปนกรณชวคราวเทานน โดยจดทตองระวงมาก ๆ คอ ระดบรางรถไฟตองอยในแนวระดบเดยวกบระดบรางรถไฟบรเวณใกลเคยงทไมถกนาพดขาด เมอเครองจกรและวสดพรอมกตองรบดาเนนการซอมแบบถาวรโดยเรวทสด


5. ความปลอดภยในงานบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

5.1 ความปลอดภยในงานบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

ในการเขาปฏบตเพอบารงทางรถไฟ พนกงานตองตระหนกถงความปลอดภยในการทางาน บนทางรถไฟ ดงน

5.1.1 การตระหนกถงความปลอดภยในการทางาน

ใหผปฏบตงานทกคนนกถงความปลอดภยไวกอน การทางานดวยความระมดระว ง และรอบคอบยอมนามาซงความปลอดภยในการปฏบตงานไมวาจะเปนงานชนดใด ใหกระทาดวยวธทยงความปลอดภยทสด

5.1.2 หนาทสาหรบการรกษาความปลอดภย

เปนหนาทของผปฏบตงานทกคนจะตองชวยกนรกษาความปลอดภยของตนเอง และเพอนรวมงาน โดยไมละเมดกฎวาดวยความปลอดภย ไมวาการละเมดนน ๆ จะสงผลใหมผใดไดรบบาดเจบอนตรายดวยหรอไมกตาม ผปฏบตงานทฝาฝนละเมดกฎ จะอางขอเทจจรงทวาผอนเคยฝาฝนมาแลวขนเปนขอแกตว ไมไดเปนอนขาด

5.1.3 การตระหนกถงอนตรายและคาเตอน

ผปฏบตงานตองตระหนกถงอนตรายตาง ๆ ภายในบรเวณงานของตนและตองเอาใจใส ตอคาเตอนใหระวงอนตรายทแจงไวไมวาจะเปนดวยวาจา ลายลกษณอกษร แถลงการณ เครองหมาย หรอโดยประกาศ

5.1.4 การแกไขกระบวนการทยงพบวาบกพรอง

ถาผปฏบต งานเหนวาวธการหรอการปฏบต งานอยาง อนอยางใดม ขอบกพรอง ซงอาจกอใหเกดภยอนตรายขนไดแลวตองพยายามแกไขเสยใหถกตอง พรอมทง แจงใหผบงคบบญชาทราบทนท

5.1.5 ความหวาดกลวตออนตราย

ผปฏบตงานคนใดททางานหรอไดรบมอบหมายใหไปทางานอนอาจเกดอนตรายได หากมความรสกหวาดกลวและไมสามารถหกหามหรอขจดความหวาดกลวใหหายไปได ใหผปฏบตงานนนรบแจงหวหนางานหรอผบงคบบญชาทราบโดยทนท

5.1.6 การสญจรไปมาผานรถ

ในการเดนทางไปและกลบจากสถานททางานหามมใหผปฏบตงานปนขามหรอลอดใตรถ ไมวารถนนหยดอยกบทหรอกาลงเคลอนทและถาชองวางระหวางหวตอรถมระยะไมถง 3 เมตร หามเดนผานชองระหวางรถตอนนนเปนอนขาด แหงใดททางการไดจดทาทางเดนไวใหโดยเฉพาะใหใชทางนนเปนทางเดนผานไป


5.1.7 การหามขวางปาสงของหรอหยอกลอกน

หามมใหผปฏบตงานขวางปากนดวยเครองมอหรอสงของอน ๆ หรอหยอกลอเลนกน ในระหวางปฏบตงานทงน เพราะการกระทาดงกลาวอาจนามาซงความไมปลอดภย

5.1.8 ความสามคคและรวมมอกน

การมความสามคคกน การมนสยเปนคนไมประมาท การปฏบตงานดวยความระมดระวงรอบคอบ ตงอกตงใจ และการรวมมอกนทางานดวยความยนดและเตมใจ ถอเปนสงสาคญสาหรบความปลอดภยในงาน

5.1.9 การไดรบบาดเจบ

ผปฏบต งานคนใดไดรบบาดเจบจะมากหรอนอยกตาม ตองแจงใหหวหนางาน หรอผบงคบบญชาทราบทนท

5.1.10 ความพรอมของเครองมอ เครองจกร

ผปฏบตงานตองแนใจแลววาเครองจกร เครองมอ เครองใชตาง ๆ ทตนจะตองใชนน อยในสภาพดเรยบรอยและเหมาะสมแกการใชงาน

5.1.11 การกระทาทเสยงอนตราย

ผปฏบตงานตองไมนาตนเองเขาเสยงอนตราย อาทเชน กระโดดขนหรอลงจากรถจกร รถพวง หรอขบวนรถทกาลงแลนอย

5.1.12 การสงเกตขบวนรถ

ผปฏบตงานตองสงเกตขบวนรถตาง ๆ อยางถวนถ และถาพบเหนสงใดอาจกอเหตอนตรายข น ได ต องแสดงอาณต สญญาณใหพน กงานขบวนรถทราบหรอแจ ง ตอนายสถานหรอพนกงานควบคมการเดนรถ ณ สถานทใกลทสด หวหนาคนงาน ตองแบงแยกคนงานในหมของตนเพอคอยสงเกตการณทงสองดานของขบวนรถทผาน

5.1.13 การระมดระวงขบวนรถ

ขบวนรถอาจมเดนไมวาเวลาใด หรอขนลองในทางใดกไดโดยผปฏบตงานไมทราบ ฉะนนใหใชความระมดระวงเพอหลกเลยงอบตเหต

5.1.14 การหามมใหไขกญแจยดรางลน

หามมใหไขกญแจยดรางลนในทางสายประธานขณะขบวนรถกาลงเขาสหรอกาลงผานสถานผปฏบตงานทกฝายตองยนอยหางจากประแจทางหลกไมนอยกวา 5 เมตร เพราะอาจไดรบอนตรายจากอบตเหตอนเนองมาจากความผดพลาดในการใชประแจ หรอความบกพรองของตวประแจนน


5.1.15 ความรเขาใจถงวธปฏบต

ในการยกรางหรอเคลอนยายรางเหลก ไมหมอน หรอวสดตาง ๆ ผปฏบตงานตองเขาใจถงวธปฏบตโดยแนชดเพอปองกนอบตเหตหรอการบาดเจบ

5.1.16 การกลบหลมหรอลอง

หลมหรอรองทขดไวตามบรเวณทางรถไฟ จะตองกลบดนเสยใหเสรจภายในเวลากลางวน แตถาไมสามารถทาเชนนนได จะตองจดการปองกนใหเรยบรอย

5.1.17 ตาแหนงยนบนขบวนรถ

ผปฏบตงานทมหนาทขนไปบนขบวนรถสนคาหรอขบวนรถงาน ตองอยตอนกลางรถ ใหมากทสดเทาทจะทาได เพอหลกเลยงอนตรายทจะพงไดรบ

5.1.18 การยนอยบนวสดทบรรทก

หามผปฏบตงานขนไปอยบนวสดทบรรทกอยบนรถเทขาง และขณะททาการลงหน ถมทาง ดนมลเถา ฯลฯ จากรถเทขางหรอบนรถบรรทกอน ๆ ผปฏบตงานตองไมยนอยบนสงบรรทกเหลานน

5.1.19 การสวมแวนปองกน

การทางานบารงทางทใชเหลกสกด หรองานทอาจไดรบอนตรายจากสะเกด ผปฏบตงานตองสวมแวนททางการกาหนดให ผ อนท ไม เกยวของต องอยหางพอทจะไมตอง ไดรบบาดเจบจากสะเกดกระเดนมาถก

5.1.20 การสกดแปนควงออกจากสลกเกลยว

ในการสกดแปนควงออกจากสลกเกลยวในทางตองระมดระวงมใหกระเดนไปถกผอนได

5.1.21 การยนใหหางจากตวรถเมอมขบวนรถผาน

เมอจะมขบวนรถผานผปฏบตงานตองไปยนใหหางพอพนอนตราย เพราะถายนชด ทางรถไฟประตรถหรอหน หรอสงบรรทกอน ๆ อาจหลนถกได ผปฏบตงานตองไมยน ในทางรถไฟนอกจากมงานตองปฏบตโดยเฉพาะ

5.1.22 การเดนปายตรวจทางรถไฟ

คนเดนปายตรวจทาง ยามหรอผอนใดทมหนาทตองเดนบนทางรถไฟทมมากกวา 1 ราง ขนไป ถาสามารถทาไดตองเดนสวนทางรถและระมดระวงขบวนรถทเดนอยทงขน และลอง และถาอยในสภาพทไมสามารถมองเหนขบวนรถทจะมาได เนองจากมพาย หมอก รถจกร รถพวง หรอสง อน ๆ ทบงรถอยบร เวณรมทางกตาม ตองใชความระมดระวงเพมขนเปนพเศษเพอปองกนอบตเหต


5.1.23 การเกาะปนปายบนเครองจกร

หามมใหผปฏบตงานขนเกาะไปบนเครองปนจน เครองขดดน หรอรถทบรรทกเครองกล เหลานนอกจากมหนาท

5.1.24 การเกาะปนปายบนรถ

หามมใหผปฏบตงานขนเกาะบนรถจกร รถพวง หรอเครองจกรทเคลอนท ไดทกชนดนอกจากมหนาท

5.1.25 การขนหรอลงรถทตนใชปฏบตงาน

ในการขนหรอลงรถทตนใชปฏบตงานซ งจอดอย ในทางหลกชดกบทางประธาน ผปฏบตงานตอง ไมใชประตทายรถหรอประตขางรถดานตรงขามกบทางประธาน ถาสามารถทาได ในขณะรถวงตองปดและใสสลกประตลวดลายตาขายใหมนคง

5.1.26 การเกบกองวสด

วสดตาง ๆ ตองเกบกองไวใหเรยบรอยในลกษณะปลอดภยและตองไมลาโครงสราง

5.1.27 การโยนเครองมอเครองใชหรอวสด

หามโยนเครองมอเครองใชหรอวสดใด ๆ ออกจากรถเวนเสยแตจะทราบแลววาการกระทาเชนนน ไมมอนตราย

5.1.28 การเกบเครองมอ

เครองมอทกชนดตองเกบไวใหเรยบรอยและปลอดภย เชน ของหนกตองวางขางลาง และของแหลมคมตองเกบไวในหบหอ หรอในราวเกบเครองมอ

5.1.29 แมแรงยกราง

แมแรงยกรางตองใชทางดานนอกของรางเสมอไป แตถาไมสามารถทาไดตองเตรยม ธงสญญาณไวปองกน

5.1.30 การใชเครองปองกนอนตราย

ผปฏบตงานตองใชเครองปองกนอนตรายในการปฏบตงาน เชน แวนตาสาหรบปองกน เศษเหลกกระเดน เปนตน ททางการไดจดไวใหโดยเฉพาะ

5.1.31 ความสงของสายพาดผานทางรถไฟ

สายโทรเลขโทรศพท ฯลฯ ทขงผานทางรถไฟ ตองรกษาระดบใหสงตามมาตรฐานเสมอ

5.1.32 บรเวณใตรถ

หามมใหผปฏบตงานอาศยนงหรอนอน หรออาศยผานลอดใตรถ


5.1.33 การจบตองไมหมอนหรอไมอน ๆ ชนดอาบนายา

เมอจบตองไมหมอนหรอไมอน ๆ ชนดอาบนายา หามใชมอขยตาหรอลบหนากอนลางมอใหสะอาด

5.1.34 การหามนาไมหรอวตถมาทาเครองนงราน

ไมเนอแขงหรอวตถทชารด จะนามาใชในการทาเครองน งรานไมได และกอนจะใชบนไดเชอกและรอกจะตองตรวจตราวาไมชารดและอยในสภาพทด

5.1.35 การเผาหญาวชพชขางทาง

ในการเผาหญาวชพชขางทาง ตองเฝาอยจนกวาไฟจะดบหมดแลวหรอไฟจะไมลาม ตอไปอกได และในการเผาไมหมอนเกาและขยะมลฝอย จะตองเตรยมการปองกนไว มใหไฟลกลามไปทาลายทรพยสนของการรถไฟฯ หรอของผอนขนได

5.1.36 การหามวางสงของในบรเวณตาง ๆ

ในยานสถาน บรเวณโรงงาน และสถานททกแหง หามมใหวางหรอเกบกองสงของใด ๆ ไวในททอาจเกดอนตรายแกผปฏบตงานไดวสดทใชไมหมดใหเกบกองไวใหเรยบรอย เศษวสด เชน หน ดน ฯลฯ ตองเกบกวาดใหเรยบรอยทนท พนดนตามทางทเปนหลม เปนบอตองกลบใหหมด

5.1.37 การเขาใจขอปฏบตการใชรถบารงทาง

ผปฏบตงานทใชรถบารงทางทกชนดจะตองเขาใจและปฏบตตามกฎขอบงคบและระเบยบการเดนรถ ทวางไว

5.1.38 การหามวางเครองมอบารงทาง

เครองมอทใชในการบารงทาง รถบารงทาง หรอวสดอน ๆ หามวางไวบนชานชาลาสถานหรอใกลทางเดน หรอทางผาน ซงอาจมคนสะดดลม


6. การจดการดานสงแวดลอม

6.1 การควบคมเสยงดงและการสนสะเทอน (Noise and Vibration Control)

เสยงดงจากการเดนรถไฟนนมาจากแหลงกา เนดหลายแหลง ( Source) ซ งแตละชนด จะมอทธพลตอการเกดเสยงดงโดยรวมและสงผลกระทบตอผรบ (Receiver) ทอยในบรเวณ

โดยการสงผานทางอากาศ (Path) ดงแสดงไดในรปท 6-1 แหลงกาเนดเสยงดงเหลานน

อาจจะมาจากการสมผ สกนระหว างตวรถไฟและรางรถไฟในระหวางการเดนรถไฟ และการเบรกรถไฟ รวมถงเสยงดงทเกดจากตวรถไฟทวงผานอากาศทความเรวสงและเสยงดง ทเกดจากเครองยนตตนกาลงและพดลมระบายอากาศของรถไฟ

รปท 6-1 ลกษณะการสงผานเสยงดงจากแหลงบนทางรถไฟไปสผรบ

สวนการสนสะเทอนนนจะเกดการสงผานทางพนดนเมอมการเดนรถไฟผานพนท ความแรง ของการสนสะเทอนนนจะขนอย กบสภาพลอและราง รวมถงสภาพของทางรถไฟดวย ซงในบางกรณอาจจะเกดความรนแรงเมอมการสนพองเกดขนในอปกรณของลอและรางทาใหม การสงผานพลงงานในรปของคลนการสนสะเทอนผานชนหนและดนในบรเวณนนไปสอาคารบานเรอน บรเวณใกลเคยง โดยสงผลใหอาคารบรเวณใกลเคยงนนเกดการสน หรอมเสยงดง สรางความไมสะดวกสบาย และบางครงถามการสนพองรนแรงอาจจะกอใหเกดความเสยหาย ตออาคารบานเรอนในบรเวณนน ๆ ดวย


รปท 6-2 การสงผานการสนสะเทอนจากแหลงก าเนดในรปของคลนไปสอาคารบานเรอน

ผานชนดนและหน

6.1.1 มาตรการควบคมเสยงดงและการสนสะเทอนทวไป

โดยการใชมาตรการลดหรอปองกนเสยงดงจากแหลงกาเนดจะประกอบไปดวย

ก) การใชดสเบรกสแบบใหมทไมเปนโลหะซงสามารถลดระดบเสยงดงจากลอเลอน ลงได 8-10 เดซเบล เปรยบเทยบกบการใชดสเบรกสแบบเหลก ซงยงสามารถ ลดการสกกรอนของลอและรางไดดวย

ข) การลดคาความขรขระของผวทางรถไฟโดยการบารงรกษาลอและรางรถไฟ เปนประจา

ค) พจารณาเปลยนการใชรางเชอมแบบเดมมาเปนรางเชอมยาว (CWR) ง) การตดตงอปกรณควบคมเสยงทแหลงกาเนด เพอลดการเกดเสยงดง เชน การตดตง

ฝาครอบเครองยนตและทครอบทอไอเสยสาหรบเครองยนตดเซล จ) การตดตงแผนกนเสยงทลอรถไฟ

ตาแหนงของพนทอาจจะกอใหเกดผลกระทบตอ เสยงดงและการสนสะเทอนควรจะม การพจารณาเพอระบไวในการออกแบบเสนทางรถไฟ การกอสรางเสนทางรถไฟ และการเดนรถไฟ เชน การตดตงกาแพงกนเสยงในเขตทอยใกลแหลงชมชนหรออาคารสถานทพกอาศย


6.1.2 มาตรการควบคมเสยงดงในการทางานบนทางรถไฟ

ในสวนของการทางานบนทางรถไฟ พนกงานอาจจะไดรบผลกระทบจากเสยงดง ของหวรถจกร ตวรถไฟ และเครองจกร ในระหวางเขาทางาน รวมถงการไดรบผลกระทบจากแรงกระแทกและแรงสนสะเทอนใกลเคยง ซงสามารถกระทาไดดงน

ก) ใชระบบปรบอากาศในหองพนกงานขบเพอลดผลกระทบจากลมและเสยงดงภายนอก ข) ปรบหมอลมเบรกใหเหมาะสมเพอลดเสยงดงชวงทาการเบรก ค) สวมใสอปกรณปองกนเสยงดง ง) หลกเลยงการเขาไปในบรเวณทเครองจกรทมการกระแทกกาลงทางาน

6.1.3 มาตรการในการควบคมการสนสะเทอนทเกดจากการเดนรถไฟ

การควบคมการสนสะเทอนสามารถกระทาไดโดยการตรวจสอบการสงผานการสนสะเทอนเบองตน โดย

ก) วดแรงสนสะเทอนจากจดศนยกลางของทางรถไฟเปนระยะ ๆ ไปจนถงบรเวณ อาคารบานเรอนในบรเวณใกลเคยงดงแสดงไดในรปท 6-3

รปท 6-3 ตวอยางผลการวดการสนสะเทอนจากจดศนยกลาง ของทางรถไฟไปสระยะรศมรอบทางรถไฟ


ข) ทาการปรบปรงตวแปรทมอทธผลตอการสงผานการสนสะเทอนจากแหลงกาเนด ไดดงน

- การวงรถไฟในความเรวทลดลง 16 กโลเมตรตอชวโมง จะสามารถลด การสนสะเทอนลงได 1.9 เดซเบล

- การปรบปรงคาความแขงของชวงลางของรถไฟใหยดจะชวยลดการสนสะเทอนไดถง 8 เดซเบล

- การบารงรกษาสภาพลอมใหสกหรอหรอแบนจะชวยลดการสนสะเทอนลงได 10 เดซเบล

- ปรบปรงสภาพรางและการเชอมจะชวยลดการสนสะเทอนไดกวา 15 เดซเบล

ค) ทาการปรบปรงตวกลางสงผานการสนสะเทอนไดดงน

(1) พนดนและชนหนใตดนบรเวณรอบ ๆ ทางรถไฟจะสงผานการสนสะเทอน ไดสงกวา 10 เดซเบล ดงนนการใชแผนรองรางจะชวยลดการสนสะเทอน ไดสงถง 10 เดซเบล

(2) การปรบปรงฐานรากของอาคารกสงผลใหตวอาคารเกดการสนสะเทอน ไดกวา 13 เดซเบล

ง) ทาการปรบปรงตวแปรรบการสนสะเทอนไดดงน

(1) การปรบปรงพน ผนง และประตหนาตางจะชวยลดการสนสะเทอนจากการ สนพองลงไดกวา 6 เดซเบล

6.2 มลพษ (Pollution)

6.2.1 มลพษทางอากาศ (Air Pollution)

เครองยนตหวรถจกรอาจเปนสาเหตส าคญของมลพษทางอากาศในเขตเมอง โดยเฉพาะอยางยงในบรเวณใกลเคยงกบยานจอดรถไฟ ทวโลกประมาณรอยละ 60 ของรถไฟโดยสาร และรอยละ 80 ของรถไฟบรรทกสนคาถกขบเคลอนดวยหวรถจกรดเซลทสามารถปลอยกาซจากการเผาไหม (IFC, 2007) ไดแก ไนโตรเจนออกไซด (NOx) และฝนละออง (PM) ซงทงสองอาจกอใหเกดปญหาดานสาธารณสข รวมถงกาซ เรอนกระจก (คารบอนไดออกไซด มเทน ไนตรสออกไซด โอโซน และคลอโรฟลโอโรคารบอน) การขนสงและการเคลอนยายวสดเมดแหง เชน แรธาต และธญพช อาจทาใหเกดการปลดปลอยฝน ในขณะทการจดเกบและเคลอนยายเชอเพลงหรอสารระเหยงายอาจสงผลใหเกดการปลอยชวขณะ

ขอปฎบตทดทสดในปจจบนเพอปองกน ลด และควบคมการปลอยกาซตองใชขนตอน การบรหารจดการเชงรกเพอควบคมการปลดปลอยอากาศเสยในบรเวณพนททม ความออนไหว บางสถานปลายทางและสถานคลงสนคาการใชไฟฟาจากแหลงจายไฟฟา


บนชานชาลาจะชวยลดการใชกาลงเครองยนตไดมาก สาหรบรถไฟรนใหมทการควบคมปรมาณการใช เชอเพลงสามารถทาไดดขนสามารถถกระบรวมไวในขอกาหนด การออกแบบ รวมถงการปดเครองยนตไดเองโดยอตโนมตหลงจากระยะเวลาทได กาหนดไว ดงนนขนตอนการบรหารจดการเชงรกทสามารถชวยลดเหต ราคาญจากการปลอยอากาศเสย การลดเสยงรบกวน รวมถงการอนรกษพลงงาน (ORR, 1994) มดงตอไปน

ก) ตรวจสอบใหแนใจวาคนขบรถไฟไดตระหนกถงพนททออนไหวตอการปลอยอากาศเสย ข) ตรวจสอบใหแนใจวามขนตอนของการบารงรกษาทสามารถวนจฉยและแกไขปรบปรง

เครองยนตทางานผดปกตซงเปนตนเหตทาใหเกดการปลอยอากาศเสยมากเกนไป ค) ตรวจสอบใหแนใจวามการจดทาขอแนะนาเพอชวยลดเหตราคาญจากการปลอย

อากาศเสยในบรเวณพนททมความออนไหว เชน ระยะเวลาชวงจอดนงสงสดบรเวณสถานรถไฟ สถานคลงสนคา และปายหยดรถไฟ

ง) ตรวจสอบการจดหาแหลงจายไฟบนชานชาลา ณ สถานคลงสนคา และสถานปลายทาง

ในระยะยาวสามารถประกาศใชมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยทเขมงวด มากขนตามคณลกษณะเฉพาะของรถไฟทขบเคลอนดวยดเซลรนใหม รวมถงรายละเอยดสาคญตาง ๆ เชน การควบคมปรมาณการใชเชอเพลงทดขน และอปกรณปดอตโนมต ของเครองยนต ซงในขณะนยงไมมการประกาศใชมาตรฐานควบคมการปลอยทง อากาศเสยจากระบบราง แตสามารถพจารณาแนวทางของมาตรฐานการปลดปลอยอากาศเสยจากเครองจกรกลเคลอนททไมใชถนน (Non-road Mobile Machinery, NRMM) ของสหภาพยโรป และแนวทางการตรวจวดมลพษในอากาศของกรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม อยางไรกตามควรดาเนนการวเคราะหขอมลทางสถตทงเชงพนทและเวลา (Spatial and Temporal Statistical Analysis) (Gilbert, 1987)

6.2.2 มลพษทางนา (Water Pollution)

แมวาการศกษาถงผลกระทบของระบบรางตอคณภาพนาผวดนจะมจานวนไมมากนก แตผลทไดรบแสดงใหเหนอยางตรงกนวาการเดนรถไฟทงในอดตและปจจบนสงผลให เกดการเพมระดบของมลพษ เนองจากนาฝนทตกลงมาชะลางจะถกระบายลงส แหลงนาธรรมชาตโดยตรง แตในปจจบนการจดการนาของทางรถไฟเปนเพยงเนนหนก ไปทางการระบายนาออกจากทางรถไฟ ความสาคญอยางมนยสาคญของมลพษทางนาบรเวณทางรถไฟโดยพจารณาจากคณภาพนาทาชะลางผวดน (Stormwater Runoff


Quality) ทถกระบายลงไปในระบบระบายนาทางรถไฟ จงไมอาจละเลยหรอเพกเฉยได มลพษทมกพบในนาทาชะลางผวดนทถกระบายลงไปในระบบระบายนาทางรถไฟ

แหลงก าเนดทปลดปลอยน าฝน

(ความเขม ความถ และปรมาตร)

สสาร

(ปรมาณ รปแบบ และคณลกษณะ)

น าทาผวดน

(ลกษณะทางรถไฟ และระบบระบายน า)

เคลอนท I สญเสย

(ดน I ลกษณะทางรถไฟ)

การซมลงดน I การยอยสลาย I การดดซบและการคายซบ

มลพษในน าทาผวดน

รปท 6-4 เสนทางของมลพษในบรเวณทางรถไฟ–ปรบปรงจาก Vo et al., (2015)

ขนตอนการบรหารจดการคณภาพนาทาชะลางผวดนทถกระบายลงไปในระบบระบายนาทางรถไฟ (ORR, 1994; Vo et al., 2015) มดงตอไปน

ก) สรางความตระหนกใหแกพนกงานรถไฟทเกยวของถงปญหาและแนวทางการบรหารจดการ

ข) จดเตรยมขนตอนแนวทางการรบมอและวธการทาความสะอาดสาหรบการหก และรวไหลโดยอบตเหต

ค) จดเตรยมขนตอนแนวทางการจดการศตรพ ช ท งวธการใชยาปราบศตร พช การหลกเลยง การใชยาปราบศตรพชในบางพนท เชน พนททมความเสยงตอการ เจอปนลงไปในนาบาดาล และการใชแนวทางเลอกอน ๆ

ง) เลอกใชสารเคมทดแทนท เปนมตรกบสงแวดลอมและสามารถยอยสลายได ทางชวภาพ

จ) สารวจคณภาพของนาทาชะลางผวดนทถกระบายลงไปในระบบระบายนาทางรถไฟ บรเวณสถานรถไฟ ยานจอดรถไฟ และสถานคลงสนคา


ฉ) จาลองพฤตกรรมการเคลอนทและการจดสรรแหลงกาเนดของมลพษในนาทาชะลางผวดนทถกระบายลงไปในระบบระบายนาทางรถไฟ มรายละเอยดดงแสดงในคมอผลกระทบนาฝนตกลงบนพนดน (Stormwater Effects Handbook) (Burton and Pitt, 2002 และ Soonthornnonda et al., 2008)

ช) สารวจการเปลยนแปลงรปของมลพษในนาทาชะลางผวดน เชน โพลไซคลกอะโรมาตกไฮโดรคารบอน โลหะหนก และยาปราบศตรพช ในสภาวะจรงของทางรถไฟ (Christensen and Li, 2014)

ซ) สารวจการกระจายขนาดอนภาคของมวลรวมในทางรถไฟ ซงเปนผลโดยตรง กบการเลอกแนวทางการบาบดนาทาชะลางผวดนทถกระบายลงไปในระบบ ระบายนาทางรถไฟ

ฌ) เลอกแนวทางทเหมาะสมในการบาบดนาทาชะลางผวดนทถกระบายลงไปในระบบระบายนาทางรถไฟ ตวอยางของแนวทางการบาบดนาทาชะลางผวดนบรเวณทางรถไฟทใชพนทนอยแตมความสวยงามพอสมควร ตลอดจนงายตอการดแลรกษา แสดงไดดงน

(1) แถบกนชน (Buffer Strips) เปนพนทพชพนธซงตงอยระหวางแหลงกาเนดมลพษและแหลงนาธรรมชาตมความสามารถลดทอนปรมาณขยะมลฝอย มลพษพนฐาน ของแขงแขวนลอย ฟอสฟอรสทงหมด ไนโตรเจนทงหมด และแบคทเรย

(2) รองนาแคบปหญา (Grass Swales) มความสามารถลดทอนปรมาณ ของแขงแขวนลอย ไนโตรเจนทงหมด ฟอสฟอรสทงหมด สารอนทรย นามนและไขมน และแบคทเรย

การจดทา โครงการเฝาระว งคณภาพน าท าชะลางผวดนบร เวณทางรถไฟ (Track Runoff Quality Monitoring Program) โดยใหมระยะเวลาทเหมาะสม จานวนขอมลทเพยงพอ และดาเนนการตามแนวทางการเกบตวอยางและวเคราะหตวอยางมลพษทางนา ทงนสามารถใชเครองมอเกบตวอยางนา ทาอตโนมต (Automatic Stormwater Sampler) และอปกรณสงสญญาณพนท–ความเรว (Area Velocity Sensor) สาหรบตรวจวดระดบและความเรวการไหลของนาทา รวมถงการพจารณาเปรยบเทยบปรมาณมลพษทไดจากผลการวเคราะหกบมาตรฐานคณภาพนาในแหลงนาผวดน/มาตรฐานคณภาพนาทงของกรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม หรอ เกณฑคณภาพนาทความเขนขนสงสดทยมยอมใหมอยในนาไดของสถาบนประมงนาจดแหงชาต กรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณ อยางไรกตามควรดาเนนการวเคราะหขอมลทางสถต ทงเชงพนทและเวลา (Spatial and Temporal Statistical Analysis) (Gilbert, 1987)


6.3 สขภาพ (Health)

6.3.1 การเดนรถ (Rail Operations)

ประเดนสาคญดานอาชวอนามย (Occupational Health) และสภาพแวดลอม ในการทางานทเกยวของกบการเดนรถ มดงตอไปน

ก. รถไฟ I อบตเหตของพนกงานรถไฟ พนกงานรถไฟทกาลงทางานในละแวกทางรถไฟอาจจาเปนตองเผชญกบรถไฟทกาลงวงอย ขนตอนการบรหารจดการทแนะนา มดงน (1) การฝกอบรมพนกงานรถไฟในดานความปลอดภยบนทางรถไฟ (2) การปดการจราจรของรถไฟบนเสนทางท ก าล งด า เนนการซอมแซม

และบารงรกษา ถาไมสามารถปดเสนทางการเดนรถไดกใหใชระบบแจงเตอนอตโนมต หรอการใชวธสดทายโดยการใชคนเฝาเพอแสดงการแจงเตอนใหเหน

(3) การออกแบบและกอสรางทางรถไฟใหมพนทวางกวางพอสาหรบพนกงานรถไฟ (4) การแยกสวนพนทจอดรถไฟ พนทจดขบวนรถไฟ และพนทบารงรกษารถไฟ

ออกจากเสนทางวงประจาของรถไฟ

ข. อากาศเสยจากเครองยนตดเซล พนกงานรถไฟทงททางานบนขบวนรถ ทางานประจาสถาน ทางานบรเวณยานจอดรถไฟ และทางานในโรงซอมบารง อาจไดรบอากาศเสยจากเครองยนตดเซลของหวรถจกรและเครองยนตดเซลอน ๆ พนกงานรถไฟททางานบนขบวนรถในระยะใกลชดตดกบบรเวณดานหลงของเครองยนตหวรถจกร และพนกงานรถไฟททางานบร เวณพนทกลบรถไฟในรมซ งสวนใหญรถไฟ จะพรอมเดนเครอง บางครงการทางานเปนเวลานานทาใหพนกงานรถไฟเหลานมกจะไดรบไดอากาศเสยในปรมาณทมากเปนพเศษ ขนตอนการบรหารจดการ ทแนะนา มดงน (1) การอนญาตใหรถไฟเดนเครองดวยระยะเวลาทจากดบรเวณในรม และการใช

รถดนเพอเคลอนรถไฟเขาและออกจากโรงซอมบารง (2) การระบายอากาศของโรงซอมบารง หรอพนทปดอน ๆ ทอากาศเสยสามารถ

สะสมได (3) การกรองอากาศบรเวณพนททางานของพนกงานรถไฟบนขบวนรถ (4) การใชอปกรณปองกนสวนบคคล เชน หนากากปองกน แวนตา เพอเปนการ

ควบคมดานวศวกรรมทาไดไมเพยงพอทจะลดการสมผสกบอากาศเสยในระดบ ทยอมรบได

ค. ความลา วศวกรรถไฟและพนกงานรถไฟอน ๆ มกตองทางานเปนชวโมงทางาน ทผดปกตซงอาจสงผลให เกดความลา ความลาอาจเปนผลมาจากระยะเวลา และเวลาของการเขาเวรทางาน เชน การเขาเวรกลางคนทยาวนาน และเวลาเรม ของการเขาเวร ธรรมชาตของรปแบบการเปลยนเวรทางาน ความสมดลในความ


เขมขนและการกระตนจากกจกรรมในงานทรบผดชอบดาเนนการ การพก ท ไม เ พยงพอ เวลาททางาน ความลาท เกดกบพนกงานขบรถไฟ ผควบคม ระบบอาณตสญญาณ พนกงานซอมบารง และอน ๆ ซงรบผดชอบดแลงาน ทมความสาคญตอการเดนรถทมความปลอดภยและอาจกอใหเกดการเผชญ ความเสยงดานความปลอดภยอยางรนแรงกบพนกงานรถไฟดวยกนเอง หรอแมกระทงประชาชนทวไป หนวยงานทรบผดชอบการเดนรถควรกาหนดตาราง การพกทเหมาะสมในชวงการเขาเวรทางานในเวลากลางคนเพอใหการพกผอนเปนไปอยางมประสทธภาพและใหเปนไปตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน

ง. อนตรายจากไฟฟา ระบบรางทใชไฟฟาจะใชสายสงเหนอศรษะ หรอรางนาไฟฟา เพอจายไฟฟาใหหวรถจกร หรอขบวนรถไฟแบบชด สายสงไฟฟาเหนอศรษะ อาจพบไดเชนกนในบรเวณใกลเคยงเสนทางรถไฟทไมไดขบเคลอนดวยไฟฟา

การบรหารจดการโดยทวไปใหพนกงานรถไฟทมความเสยงทจะเผชญอนตราย จากไฟฟาตองไดรบการฝกอบรมในดานความปลอดภยบนทางรถไฟ และเฉพาะพนกงานรถไฟทไดรบการฝกอบรมเปนพเศษและไดรบการรบรองอยางเปนทางการเทานนทจะไดรบอนญาตใหทางานเกยวของกบสายสงไฟฟาเหนอศรษะและราง นาไฟฟาได

จ. สนามไฟฟาและสนามแมเหลก พนกงานรถไฟททางานประจาเกยวของกบระบบราง ทใชไฟฟาอาจมโอกาสสมผสสนามไฟฟาและสนามแมเหลกไดมากกวาประชาชนทวไป เนองจากเปนการทางานในพนททมสายสงไฟฟา อาชวอนามยของการสมผสสนามไฟฟาและสนามแมเหลกควรจะเนนการปองกนและลดทอนผลกระทบ โดยการจดทาโครงการความปลอดภยจากสนามไฟฟาและส นามแมเหลก ซงมองคประกอบสาคญ ดงน

(1) การจดหาและระบพนทปลอดภยเพอแยกความแตกตางระหวางพนททางาน ซงจะมระดบสนามไฟฟาและสนามแมเหลกในระดบสงและพนททการสมผส ของประชาชนทวไปอยในระดบทยอมรบได และจากดการเขาถงใหเฉพาะพนกงานรถไฟทผานการฝกอบรมเทานน

(2) การจดเตรยมแผนปฏบตการทสามารถระบคาระดบของการสมผสทยนยนได วาเกนคาระดบมาตรฐานของอาชวอนามยทกาหนดโดยหนวยงานระดบสากล เชน คณะกรรมการสากลดานการปองกนการแผกมมนตรงสประเภท ไมกอไอออน (International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection, ICNIRP) ขององคการอนามยโลก (World Health Organization, WHO)


6.3.2 การซอมบารงรถจกรและลอเลอน (Maintenance of Rolling Stocks)

การเสยงอนตรายจากงานอาชพทเกยวของกบกจกรรมดานการซอมบารงทางราง ประกอบดวยการเสยงอนตรายทางกายภาพ การเสยงอนตรายทางเคม และการเสยงอนตรายทางชวภาพ รวมถงการเสยงอนตรายจากการเขาไปในพนท อบอากาศ การเสยงอนตรายทางกายภาพจะเกยวของกบการทางานในพนททมเครองจกรกล ทกาลงเคลอนทอย ความปลอดภยเกยวกบเครองจกร เครองมอพกพาได และความปลอดภยดานไฟฟา การเสยงอนตรายทางเคมจะเกยวของกบการสมผสโดยตรง กบวตถอนตรายตาง ๆ เชน แรใยหน โพลคลอรเนตเตดไบฟนล โลหะหนก สารอนทรยระเหย สทเปนพษ รวมถงการใชสทมตวทาละลายและตวทาละลายเพอทาความสะอาด ในพนทอบอากาศ การเสยงอนตรายทางเคมยงรวมถงการเกดไฟไหมและการระเบดระหวางการทางานทมความรอนในถงเกบนามน การเสยงอนตรายทางชวภาพจะเกยวของกบการสมผสเชอโรคทอยในชองเกบสงปฏกล สวนขอแนะนาในการบรหารจดการอาจใหเปนไปตามพระราชบญญต กฎกระทรวง หรอประกาศกระทรวง ทมเนอหาเกยวของกบความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน

6.4 การขนสงวตถอนตราย (Transportation of Hazardous Materials)

วตถอนตรายทหมายความตามพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 การขนสงวตถอนตรายทางรางแมมความปลอดภยแตกยงมความเสยงของการหกและรวไหลออกมาภายนอกในกรณ เกดอบตเหต ตวอยางเชนการรวไหลของวาลวหรอวาลวนรภยเกดไดทงในทางรถไฟทมแรงดน ทางรถไฟทใหบรการทวไป หรอแมกระทงตสนคาทบรรจวตถอนตราย ในตสนคาทสามารถใชได กบหลายรปแบบการขนสงการหกและรวไหลมกเกดขนจากการบรรจหบหอทไมด และการขยบเคลอนตาแหนงของนาหนกหบหอระหวางการขนสง อกทงการหกและรวไหลของนามนดเซลระหวางการเตมนามน ในปจจบนการขนสงวตถอนตรายทางรางของประเทศไทยสวนใหญ เปนประเภท 1 (วตถระเบด) 2 (กาซไวไฟ กาซไมไวไฟ และกาซพษ) และ 3 (ของเหลวไวไฟ) โดยทการขนสงวตถอนตรายประเภทท 3 มปรมาณมากทสด ในอนาคตอนใกลคาดวาจะม ประเภทอน ๆ เพมมากขนเนองจากการมรถไฟทางคทสะดวกและรวดเรวยงขน ขอแนะนา ในการบรหารจดการการขนสงวตถอนตราย มดงตอไปน

ก) การสรางระบบการการกลนกรอง การรบ และการขนสงวตถอนตราย ตลอดจนการตรยม การกอนการขนสง สามารถพจารณาเปรยบเทยบกบคมอการขนสงวตถ อนตราย ของกรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ข) การใชทางรถไฟ รวมถงรถจกรและลอเลอนตาง ๆ สามารถพจารณาเปรยบเทยบกบประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง การขนสงวตถอนตรายทกรมโรงงานอตสาหกรรมรบผดชอบ


ค) การเตรยมการปองกนและควบคมการหกและรวไหล โดยการจดทาแผนเตรยมความพรอมและรบมอเหตการณฉกเฉน ท งน ให เปนไปตามแผนปฏบตการฉกเฉนจากสารเคม และวตถอนตรายรองรบนโยบายการเตรยมความพรอมแหงชาตของกรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยทสามารถเพมเตมบางขอเสนอแนะสาคญ คอ การกาหนดเสนทางและเวลาเดนรถเปนการเฉพาะเพอลดความเสยงทมต อชมชน และการจากดความเรวรถไฟในพนทเมองแลว

ง) การใชระบบปองกนการหกและรวไหลของเชอเพลงสาหรบการเตมนามนดเซลทไดมาตรฐาน รวมถงระบบปดอตโนมต


7. แผนเผชญเหตตอภยพบต

7.1 การตรวจทางและขอปฏบตตอกรณฉกเฉนหรอเมอเกดภยพบต

แนวปฏบตสาหรบแผนเผชญเหตตอภยพบตจะแบงออกเปนสวนการตรวจทาง ประกาศเดนรถ การลดความเรว การปดทางและขอปฏบตกรณฉกเฉน ซงประกอบดวยขอปฏบตดงน

7.1.1 การตรวจทาง

ก) ใหนายตรวจทางจดคนงานเทาทจาเปน เดนตรวจทางตลอดหนาท เปนประจา ในวนทางาน กรณมวนหยดตดตอกน 3 วนขนไป ใหนายตรวจทางหรอผแทน และคนงาน ทาการตรวจทางโดยรถยนตรางตลอดหนาท ในวนหยดท 3 วนเดยว หรอตามทมการสงการเปนอยางอน

ข) ในกรณจาเปนและไดรบการเหนชอบจากการรถไฟฯ แลวใหจดคนงานเดนตรวจทางกอนเวลาทรถขบวนเทยวแรกจะผาน

7.1.2 หนาทของคนตรวจทาง ก) คนตรวจทางตาม ขอ 7.1.1 ตองตรวจทางจนสดทางในหนาทของตนและนาเครองมอ

บารงทางทจาเปนและธงแดงไปดวย ใหสงเกตดดนคนทางตลอดจนถงโครงสรางทาง หรอนาเซาะกดดน พายพดตนไมลมพาดทาง หรอสาเหตอน ๆ อนอาจทาใหทางถาวรไมปลอดภยตอกจการเดนรถ และควรสงเกตดสะพาน และคอสะพานดวยเปนพเศษ

ข) คนตรวจทางพงสงวรวา ความเสยหายอาจเกดแกทางไดในกรณ ดงตอไปน (1) นาทวม (2) สงกวาทเคยมมา หรอทวมจนถงบาถนน จนถงหรอจะถงทองแมแคร สะพาน (3) ระดบนาขางหนงของทางสงกวาอกขางหนงมาก (4) สะพานมตนไมลอยมาปะทะปดชองนา (5) ทางมรอยทรด รางดง รางคด (6) รางหกรางราว เครองยดเหนยวหลวมหรอหลดหาย

ค) คนตรวจทางตองจดการห ามขบวนรถ โดยทนท เม อปรากฏวาทางตอนใด อาจไมปลอดภยเนองจากฝนหรอนาทวมผดปกตหรอสาเหตอน ๆ

ง) เมอมขบวนรถผานมาใหคนตรวจทางยนอยบนบาถนนในตาแหนงทจะมองเหน ขบวนรถทจะเดนเขามาไดชดเจนและหนหนาสขบวนรถ ทงน เพอทใหพนกงาน ขบรถรวาเปนคนตรวจทางอาจตดตอดวยไดเมอมความจาเปน

จ) คนตรวจทางตองรบฟงการแจงเหตของพนกงานขบรถ เกยวกบอนตรายทอาจเกดขน ณ จดใดจดหนงแลวรบไปจดการตามความจาเปน ณ จดนน


ฉ) ใหคนตรวจทางบนทกผลการตรวจทาง ณ ททาการนายตรวจทาง โดยบนทก ชอผตรวจทางและเวลาหลงจากตรวจทางเสรจเรยบรอยแลว และลงนามผตรวจทางโดยใหนายตรวจทางรบรองไวเปนวน ๆ ไป

ช) คนตรวจทางตองตรวจสอบเครองยดเหนยวรางและเคร องประกอบราง และแกไข เทาทสามารถจะทาไดและรบแจงผบงคบบญชาทราบ

ซ) เปนความสาคญอยางยงทจะตองใหคนตรวจทาง เขาใจแจมแจงวาจะตองปฏบตอยางไรบางกรณฉกเฉน พงพยายามทกวถทางทจะอบรมและฝกฝนคนตรวจทางเหลานใหตระหนกในหนาทของตนในกรณฉกเฉน นายตรวจทางและคนตรวจทาง ควรอทศเวลาและกาลงกายทงหมดเพอคมกนทางและเรยกหาความชวยเหลอ เมอไดจดการปองกนทางและเรยกหาความชวยเหลอไดแลว คนตรวจทาง ควรตรวจทางตอไปจนสดทางในหนาท

7.1.3 การปฏบตของคนตรวจทางเดนคนเดยวในกรณฉกเฉน

ถาคนงานตรวจทางเดนมาตามลาพงแตผ เดยวไดพบเหนทางตอนใดไมปลอดภย อย างแนนอนแกขบวนรถท จะผ านมา หรออาจไมปลอดภย ใน เวลา อกไมช า ผนนตองอยทจดอนตรายนจนกวาจะไดรบความชวยเหลอ ถามขบวนรถมาขณะท อยคนเดยวใหรบไปกกขบวนรถโดยเรวทสด โดยแสดงสญญาณหามดวยธงแดง โคมไฟแดง หรอสง อน ๆ หรอดวยมอเพอใหขบวนรถหยดกอนถงจดอนตราย ถาไมสามารถ ขามไปอกจดหนงของจดทเกดเหตอนตรายได (เชนในกรณทางขาดและมนาไหลเชยว) กใหปกธงแดงหรอโคมไฟแดงไว เพอใหพนกงานขบรถของขบวนรถทมาอกฟากหนง เหนสญญาณไดแตไกลถาไมมโคมไฟแดง กใหพยายามโบกสงหนงสงใดแทน คนตรวจทางตองรบแจงนายสถานเพอประกาศปดทางตอนนน ๆ แลวใหรบแจงใหนายตรวจทางทราบ

7.1.4 การปฏบตของคนตรวจทางทมตงแตสองคน ในกรณฉกเฉน

ถาคนตรวจทาง 2 คน ทาหนาทรวมกนเดนมาตามทางดวยกนไดพบเหนทางตอนใด ไมปลอดภยอยางแนนอนแกขบวนรถทจะผานมา หรออาจไมปลอดภยในเวลาอกไมชา กตองรบแยกกนไปจากจดอนตรายดานละคนโดยแสดงสญญาณอนตรายไปดวยจนกวา จะถงสถานทใกลทสดหรออยางนอยตองไปหยดอยทระยะทางไมนอยกวา 800 เมตร จากจดทเกดเหตอนตราย และพรอมทจะใหสญญาณมอแสดงอนตรายแกขบวนรถจนกวาจะไดรบความชวยเหลอ ถาไมสามารถขามไปอกจดหนงทเกดเหตอนตรายได (เชน ในกรณทางขาดและมนาไหลเชยว) หนงในสองคนนนควรอย ณ ทนน เพอแสดงสญญาณอนตราย และพยายามกกขบวนรถทจะเขามาสจดทเกดเหตอนตรายจากอกฟากหนง สวนอก คนหนงควรเดนโดยแสดงสญญาณอนตรายไปสสถานทางฟากทตนอย คนตรวจทางตองรบแจงนายสถานเพอประกาศปดทางตอนนน ๆ แลวใหรบแจงใหนายตรวจทางทราบ


7.1.5 การปฏบตของหวหนาคนงาน เมอทางอาจไมปลอดภย

เมอหวหนาคนงานเหนวาทางตอนใดในหนาทของตนมเหตเกดขนซงอาจไมปลอดภย หวหนาคนงานจะตองแจงนายตรวจทางทนทพรอมจดการปกปายแดงหรอโคมไฟแดง และปายเตอนสามเหลยมตามขอบงคบและระเบยบการเดนรถ หากจาเปนกใหจดคนงานสาหรบใหสญญาณมอไว หางจากจดอนตรายไมนอยกวา 800 เมตร ทง 2 ดาน และสงคนไปแจงใหนายสถานทใกลทสด ทราบถงตาแหนงทเกดเหต และลกษณะของเหตนน แลวหวหนาคนงานตองจดการซอมแกไข เพอใหขบวนผานไปไดโดยเรวหวหนาคนงาน ตองสงการแกคนใหสญญาณ ใหคอยแสดงสญญาณ “หาม” หรอสญญาณ “ไปไดโดยระมดระวง” เมออนญาตใหขบวนรถผานเขามาไดโดยระมดระวง จนพนตอนทเกรงอนตรายแลวกตองใหสญญาณ “อนญาต” เพอใหเคลอนขบวนรถตอไปได

7.1.6 การปฏบตของหวหนาคนงาน เมอทางไมปลอดภย

เมอหวหนาคนงานเหนวาทางตอนใดในหนาทของตนไมปลอดภยทจะใหขบวนรถผานหวหนาคนงานจะตองแจงนายตรวจทางทนทพรอมจดการปกปายแดง หรอโคมไฟแดงพรอมปายเตอนสามเหลยม แตถาไมทนกใหปกธงแดงไวกลางทางรถไฟ หางจากปลายสดของตอนทจะไมใหขบวนรถผานทง 2 ดาน ดานละ 600 เมตร แลวจดคนใหสญญาณมอตอจากธงแดงออกไปอก 800 เมตร เพอคอยเตอนพนกงานขบรถทกาลงนาขบวนรถมา ทงนใหรบจดเปลยนจากธงแดงและคนใหสญญาณมอ เปนการปกปายแดง กากบดวย ปายเตอนสามเหลยม การคมกนทางตอนทไมปลอดภยเชนน ตองจดทาทงดานตนทาง และปลายทางของทกสายทเหนวา ไมปลอดภย เชน ในทางคและทางทงสองสาย ไมปลอดภย กตองปกธงไวทงสองทาง อนง เมอไดจดการคมกนทางดงกลาวแลวตองสงคนไปแจงใหนายสถานท ใกลสดทราบถงตาแหนงท เกดเหตและลกษณะของเหตนน หวหนาคนงานตองพยายามใชแรงงานเทาทมอย ณ ทนนทางานซอมทางทเสยหายจนกวาจะไดรบความชวยเหลอหวหนาคนงานและคนงานมหนาทปองกนขบวนรถจากภยนตราย ฉะนนควรจะไดรบคาอธบายอยางละเอยดถถวนเพอใหเขาใจถงวธดาเนนงานตามลาดบ ทควรจะตองปฏบต

7.1.7 การปลอยขบวนรถในทางทไมปลอดภย แตยงพอใหผานได

ถาเม อไดปฏบตแลว และมขบวนรถมาหยดอยทป ายแดงหรอทผ แสดงธงแดง และถาสารวตรแขวงบารงทางหรอวศวกรกากบการกองบารงทางเขต ณ สถานทเกดเหตเหนวาพอจะใหขบวนรถผานไปชา ๆ ไดโดยระมดระวง กอาจสงใหถอนปายแดงหรอ ธงแดงและใหแสดงสญญาณให “ไปไดโดยระมดระวง” เพอใหขบวนรถผานตอนทมอนตรายและเมอขบวนรถผานพนทางตอนทไมปลอดภยไปแลว ตองปกปายลดความเรวและวางคนใหสญญาณมอไวตามเดมโดยทนท เพอทางานซอมใหทางมนคงยงขน


7.1.8 การปฏบตโดยฉบพลน เมอนายตรวจทางไปถงทางตอนทไมปลอดภยหรออาจไมปลอดภย

ถานายตรวจทางพบทางตอนใดไมปลอดภย หรออาจไมปลอดภยในเวลาอกไมชานายตรวจทางจะตองปฏบตตามทกาหนดไวในขอ 7.1.3 แตถามคนไปดวยและพอทจะชวยเหลอไดเปนจานวนจากด นายตรวจทางตองจดคนไว 2 คน ใหปฏบตตามขอ 7.1.4 นายตรวจทางตองรบดาเนนการแกไขโดยเรวทสดและตองดาเนนการตามขอ 7.15 หรอขอ 7.1.6 สดแต เหตการณจะอย ในลกษณะใด นายตรวจทางตองแจงนายสถาน ทางสะดวกทราบโดยทางใดทางหนงแลวตองแจงเปนลายลกษณอกษรใหนายสถานทราบรายการเกยวกบกโลเมตรทเกดเหตหรออาจเกดเหต ชแจงเหตผลวาทางจะผานไดหรอไม ถาผานไดจะตองลดความเรวเทาใด และจดการปกปายสญญาณหรอคนแสดงสญญาณ ไวอยางใด นอกจากนนายตรวจทางตองรายงานใหสารวตรแขวงบารงทางทราบถงสถานการณโดยยอ ในกรณทนายตรวจทางไปถงทเกดเหตและเหนวาหมคนงาน ณ ทนนไดปฏบตการตามทระบไวในขอ 7.1.5 และขอ 7.1.6 อยแลว นายตรวจทางตองแจงให นายสถานใกลสดทราบรายการตาง ๆ ดงกลาวเปนลายลกษณอกษร เพอยนยนหรอแกไขการแจงเหตโดยวาจาทหวหนาคนงานไดสงไปกอนแลวนน ถาจาเปนนายตรวจทาง ตองแจงขอความชวยเหลอเกยวกบแรงงานหรอวสดไปยงสารวตรแขวงบารงทาง

7.1.9 การปฏบตของเจาหนาท เมอไปถงทางตอนทไมปลอดภยหรออาจไมปลอดภย

ถาสารวตรแขวงบารงทาง หรอวศวกรกากบการกองบารงทางเขตไปถงจดทไมปลอดภยกอนทนายตรวจทางจะไปถง กตองปฏบตการในขนแรกเชนเดยวกบนายตรวจทาง และดาเนนการใหเหมาะสมตามทกาหนดไวในขอ 7.1.8 แตถาไปถงทหลงกตองตรวจดกอนวาไดมการปฏบตตามขอบงคบดงกลาวแลวหรอไม ถาปฏบตไปแลวยงไมครบถวน กตองสงใหปฏบตในสวนทยงขาดตกบกพรองอยโดยทนท ถาทางเกดความเสยหายนอย มผลเพยงทาใหขบวนรถเสยเวลาเพราะตองลดอตราความเรวลงบางในทางตอนนนแลว สารวตรแขวงบารงทางหรอวศวกรกากบการกองบารงทางเขต ตองรบสงการใหดาเนนการซอมทางใหกลบสสภาพเดมโดยเรวทสด

7.1.10 การเดนตรวจทางของคนงาน เมอฝนตกหนกผดปกต

เมอมฝนตกหนกผดปกต นายตรวจทางหรอหวหนาคนงานตองใชความวนจฉยของตนเอง จดคนออกเดนตรวจทางเปนพเศษเพมขนจากการออกตรวจทางทจดไวเปนประจา และควรจากดเฉพาะจดทเคยปรากฏวามอนตราย เชน ทางตด ถนนสง และคอสะพาน เปนตน ถาการตรวจทางดงกลาวอาจยดเยอ นายตรวจทางหรอหวหนาคนงานตองรายงานขอกาลงเพมเตมจากสารวตรแขวงบารงทาง หลงจากนนแลวความรบผดชอบในการจดตงกาลงตาง ๆ ยอมตกอยกบสารวตรแขวงบารงทางทงสน คนเดนตรวจทางนนตองมเครองสญญาณมอตดตวไปดวย คอธงในเวลากลางวน และโคมไฟในเวลากลางคน


7.1.11 การออกตรวจทางโดยนายตรวจทางในระหวางฝนตกหนกหรอหลงจากนนเลกนอย

นอกจากหวหนาคนงานและคนงาน จะตองเดนตรวจทางแลว นายตรวจทางกตอง ออกตรวจทางในตอนทอาจเกดอนตรายโดยใชรถบารงทางดวยไมวาจะเปนเวลากลางวนหรอกลางคนในเมอเกรงวาจะเกดอนตราย การออกตรวจทางเชนนจะตองกระทากอนขบวนรถมาถง เพอใหแนใจวามความปลอดภยอยางทสด ถาความจาเปนทจะตองตรวจทางเชนนอาจตองใชเวลานานวน นายตรวจทางตองรายงานขอกาลงชวยเหลอเพมขน ตอสารวตรแขวงบารงทาง เพอทจะรายงานตอไปยงวศวกรกากบการกองบารงทางเขต

7.1.12 ประกาศเดนรถประจาสปดาห

ก) วศวกรกากบการกองบารงทางเขต ตองสงรายงานละเอยดเกยวกบการขอเดนขบวนรถพเศษและขบวนรถงาน เชน ขบวนรถหน ไปยงผ อานวยการฝายการเดนรถ หรอเจาหนาทผหนงผใดซงผอานวยการฝายการเดนรถไดมอบอานาจใหไว ลวงหนาอยางนอยหนงสปดาห เพอออกประกาศเดนรถประจาสปดาหตอไป

ข) วศวกรกากบการกองบารงทางเขตหรอสารวตรแขวงบารงทาง ควรวางแผนงาน ไวลวงหนา สาหรบงานบารงทางตามปกตใด ๆ ทตองใหรถเบาทาง ปดทาง และทตองมสญญาณกากบ ควรแจงใหพนกงานควบคมการเดนรถแขวงทราบลวงหนา

7.1.13 ความรบผดชอบของสารวตรแขวงบารงทาง และนายตรวจทางผควบคมงาน

งานบารงทางซงอาจเปนเหตใหเกดอนตรายแกขบวนรถได ตองไดรบอนญาตจากวศวกรกากบการกองบารงทางเขตกอนจงจะทาได ในการทางานนสารวตรแขวงบารงทางหรอนายตรวจทาง หรอผทาการแทนจะตองควบคมดวยตนเองอยหนางาน และตองรบผดชอบจดใหมการปกปายสญญาณตามทกาหนดไว และสญญาณมอตามความจาเปน ถาเปนงานฉกเฉนจาเปนตองรบทาโดยดวน ใหสารวตรแขวงบารงทาง หรอนายตรวจทาง จดทา ไปกอนไดรบอนญาตจากวศวกรกากบการกองบารงทางเขตได โดยตองรบผดชอบจดใหมการปกปายสญญาณและสญญาณมอดงทกาหนดไวตามความจาเปน การอนญาตใหขบวนรถผานทางทกาลงซอมอยโดยลดความเรวตามทกาหนดไวนน จะกระทาไดตอเมอ ไดจดการใหทางตอนนนปลอดภยดแลว

7.1.14 การลดความเรว

ก) ถาวศวกรกากบการกองบารงทางเขต หรอ สารวตรแขวงบารงทางเหนวางานใดจาเปนตองใหขบวนรถลดความเรวแลว ตองแจงลวงหนาแตเนน ๆ ใหพนกงานควบคมการเดนรถแขวงทเกยวของทราบขอความทตองแจงคอ (1) ลดความเรวระหวางเสาโทรเลขใด และชวงสถานใด (2) กาหนดความเรวเปนกโลเมตรตอชวโมง (3) ทางานชนดใด เปนเวลานานเทาใด


ข) สาหรบงานทใชเวลานาน เชน การเปลยนราง การสรางสะพานโดยไมปดทาง และการใชทางเบยงชวคราวซงงานเหลานตองใชเวลาหลายวน หรอหลายสปดาห และตลอดเวลานนจาเปนตองลดความเรวแลวจะตองปกปายสญญาณตามทกาหนดไวคอ ปายเตอนและปายลดความเรว

ค) สาหรบงานบารงทางตามปกตใหปกปายลดความเรวไดตามความเหมาะสม ในการปกปายลดความเรวตงแต 15 กโลเมตรตอชวโมงลงมา จะตองจดใหมคนเฝา เพอแสดงสญญาณมอตลอดเวลา ตามขอบงคบและระเบยบการเดนรถกาหนดไว

ง) เพอใชเปนแนวปฏบตของพนกงานบารงทาง ขอยกตวอยางของงานชนดตาง ๆ ทตองลดความเรวแตละอยางทกลาวขางตนดงตอไปน

1) ลดความเรว 5 กโลเมตรตอชวโมง

- ทางซอมใหมเพอใหรถผาน

- ซอมสะพานโดยไมปดการใชงาน

- ทางนาทวม ไหลเชยว แตขบวนรถยงผานได

- สะพานหรอชองนาทมกระแสนาไหลเชยว และลงไปตรวจใตนาไมได

- ตลงพงเลกนอย ซงขบวนรถสามารถผานได

- นาเซาะคอสะพาน แตยงไมถงทาง


- เปลยนไม เหลยมสะพาน หรอปรบระดบบนสะพาน

- ยก หรอ ลดระดบทาง

- การเปลยนดนพนทาง

- ทางเบยง หรอประแจทวางใหม


- ทางนาทวมนง แตขบวนรถยงผานได

- ปลยนรางหรอหมอนเปนระยะยาว

- สรางสวนลางของสะพาน

- สะพานชวคราว


- ทางทตองเปลยนหมอนเปนจานวนมาก และยงไมมหมอนใหมมาเปลยน

จ) นายตรวจทางตองจดการใหมปายเตอน และปายลดความเรว สวนการปกปาย ลดความเรวในทางหลกภายในเขตสถาน ใหปกปายนทงสองดานกอนถงททตองการ


จะใหขบวนรถเบาทางในระยะสมควรแกความปลอดภย และไมตองปกปายเตอนกากบสาหรบทางทมมากกวา 2 สาย เมอตองการใหลดความเรวในสายใดสายหนง กควรปกปายไวระหวางทางสองสาย มใหสงเกนกวา 80 เซนตเมตร และไมลาเขตโครงสราง

ฉ) ในกรณทมดนพง นาทวม ทางขาด หรอเกดเหตการณทคาดไมถง อนจาเปนตอง ลดความเรว นายตรวจทางตองจดการใหความปลอดภยแกขบวนรถทนทโดยปกปายสญญาณตามทกาหนดไว และตองจดคนงานทมความชานาญและไวใจไดใหเฝาทาง ทงสองดาน และจดอน ๆ ทจาเปนระหวางทางตอนนนอกดวย คนงานดงกลาวมหนาทตองรบจดการใหความปลอดภยแกขบวนรถทนท โดยการใหสญญาณมอ

ช) นายตรวจทางและหวหนาคนงานตองมปายสญญาณครบชดไวอยางนอย 1 ชด ซงประกอบดวย ปายเตอนสามเหลยม ปายเตอนวงกลม ปายลดความเรว และปายแดง อยางละ 2 แผน

7.1.15 การปดทาง

ก) กอนทจะทางานใด ๆ ซงตองปดทาง วศวกรกากบการกองบารงทางเขตสารวตรแขวงบาร งทาง หรอสารวตรงานเครองกลบาร งทางหนก ผ ขอประกาศปดทาง ตองรบผดชอบในการเตรยมดาเนนการใหพรอมสาหรบงานนน ๆ

ข) งานปดทางระหวางสถาน เปนหนาทของวศวกรกากบการกองบารงทางเขต สารวตรแขวงบารงทาง สารวตรงานเครองกลบารงทางหนกหรอผแทน ตองจดทากอนทจะ ปดทาง โดยตองประสานกบพนกงานควบคมการเดนรถแขวงเสยกอน เพอมให ขบวนรถเสยเวลามากเกนไป ทงนยกเวนในกรณฉกเฉนจรง ๆ หามเรมทางาน ในทางเปด ณ ตอนทตองการใหปดทาง จนกวาจะไดรบหลกฐานการปดทาง จากนายสถานทางสะดวก และจนกวาจะไดปกปายสญญาณทกชนดทจาเปน ตลอดทงการจดใหมการแสดงสญญาณมอตามความจาเปน

ค) ในกรณฉกเฉนซงไมมเวลาพอจะตดตอกบพนกงานควบคมการเดนรถแขวงกอน เพอความปลอดภย ใหเจาหนาทฝายการชางโยธาผซงตองการปดทางตดตอ โดยตรงทนทกบนายสถานทางสะดวกซ งอย ใกลทสด เ พอประกาศปดทาง และตองรายงานใหผบงคบบญชาทราบโดยตรงในกรณเชนน เจาหนาทบารงทาง ตองจดคนใหสญญาณมอเพอแสดงสญญาณ “หาม” แกขบวนรถเปนระยะไมนอยกวา 800 เมตร จาก 2 ดานของทซงจะตองปดทาง และถามปายแดง และปายเตอนสามเหลยมกใหจดการปกกากบไวอกดวย


7.1.16 สญญาณเกยวกบอนตราย

ก) พนกงานขบรถ ตองหยดขบวนรถโดยไมลาปายแดงทปกไว และตองปฏบตตามสญญาณมอ

ข) เมอเจาหนาทบารงทาง ซงควบคมอย ณ จดอนตรายเหนวาสภาพทางปลอดภยแลว กแจงใหพนกงานขบรถทราบโดยตนเองเพอใหเคลอนขบวนรถตอไปไดอยางปลอดภยและจะตองคอยใหสญญาณมอตลอดเวลาทขบวนรถผาน

7.1.17 งานททาในขณะอากาศวปรต

ก) ในขณะทอากาศวปรต เชน มหมอกลงจด พาย ฝนตกหนกผดปกต หรออากาศรอนผดปกต เปนตน หามมใหเรมทางานบารงทางทจาเปนตองลดความเรวของขบวนรถ หรอจะตองหยดขบวนรถ เวนไวแตจะเปนงานดวน ซงจาเปนตองรบทาในทนททนใด

ข) ถาจาเปนจะตองทางานดงกลาวโดยปกปายสญญาณคมกนตา มกฎขอบงคบ และระเบยบการเดนรถคมกนไวแลว กควรจดคนใหสญญาณมอไวในระยะไมตากวา 100 เมตร พนจากปายเตอนออกไปอกดวย เพอแสดงสญญาณมอตอขบวนรถ ทจะเขามา

7.1.18 การฝาฝนสญญาณ

ทก ๆ ครงทพนกงานขบรถฝาฝนสญญาณทจดแสดงไว หรอสญญาณเตอน เจาหน าท บารงทางตองรายงานใหผบงคบบญชาทราบทนท โดยแจงเลขของขบวนรถและความเรวโดยประมาณ ในกรณทมการฝาฝนสญญาณมอนน คอ พนกงานขบรถสามารถมองเหน คนใหสญญาณมอแตไกลไดอยางชดเจน

7.1.19 คนใหสญญาณมอ

ก) คาวา คนใหสญญาณมอ ในทนใหหมายถงคนใหสญญาณดวยธงในเวลากลางวน และคนใหสญญาณดวยโคมไฟในเวลากลางคนดวย

ข) (1) นายตรวจทางตองจดคนใหสญญาณมอ ตองตรวจสอบดวาหวหนาคนงานดงกลาวไดผานการอบรมใหสญญาณมอและมความเขาใจหนาทซงตองปฏบต ไวอยางดแลวและทสาคญอยางยง คอ ตองแนใจวาคนใหสญญาณมอนนสามารถปฏบตตามคาสง ไดโดยถกตองตามระเบยบดวย (2) นายตรวจทางและหวหนาคนงานตองแนใจวา คนใหสญญาณมอทกคน รจกวธใชสญญาณมอ ในเวลากลางวนคนใหสญญาณมอตองมธงแดง 1 ธงเขยว 1 และในเวลากลางคน ตองมโคมไฟสญญาณ อก 1 ดวงดวย


ค) (1) นายตรวจทางตองจดคนใหสญญาณมอไวตามจดทคาดวาจะมอนตรายในเวลา ฝนตก และทอาจจาเปนตองลดความเรว (2) ตองอบรมผใหสญญาณมอใหเขาใจ เมอเกดมดนพง นาทวมสะพานหรอทอชารด หรอเหตอนซงทาใหขบวนรถไมปลอดภย และผใหสญญาณมอจะตองปฏบตการ ตามลาพงหรอรวมกน (3) ถาจาเปนตองเตอนพนกงานขบรถใหลดความเรวลงแลว คนใหสญญาณมอ แตละคนตองแยกทางกนไปเปนระยะไมนอยกวา 800 เมตร และเตรยมพรอม ทจะแสดงสญญาณ “ใหขบวนรถเคลอนไปไดโดยระมดระวง”

ง) เจาหนาทบารงทางตองแจงนายสถานทงสองดานของทางตอนทมดนพง หรอจด ทมสงกดขวางอยและใหเตอนพนกงานขบรถระมดระวงสงเกตดสญญาณมอดวย

จ) (1) นายตรวจทางตองเลอกคนทมประสบการณในการปฏบตงานอยางเหมาะสม และไมควรจะสบเปลยนคนททางานอยประจา จนกวาการเดนรถจะเขาสภาวะปกต (2) คนงานทปฏบตงานในเวลากลางวนมาแลว ไมควรใชเปนคนใหสญญาณมอ ในเวลากลางคน ถาสามารถหลกเลยงได

ฉ) เมอใดนายตรวจทางพจารณาแลวเหนวา จาเปนตองมผใหสญญาณมอ กใหรายงานตอวศวกรกากบการกองบารงทางเขต และสารวตรแขวงบารงทาง และจดคน เขาทาหนาททนทโดยไมตองรอรบอนมต ในกรณฉกเฉนนายตรวจทางและหวหนาคนงานตองจดการไปตามความจาเปนโดยไมตองรอรบคาสงจากผบงคบบญชา

7.1.20 การปฏบตตามกฎขอบงคบ

ก) เหตการณใด ๆ ทกระทบกระเทอนถงความปลอดภย เกยวกบการเดนรถ ทางถาวร สงกอสราง ผ โดยสาร หรอพนกงานของการรถไฟฯ หรอใหเกดความสญเสย แกการรถไฟฯ โดยมไดคาดหมายแลวใหถอเปนเหตอนตรายทตองรายงานทงสน

ข) ขอบงคบและระเบยบการเดนรถ เกยวกบเหตอนตราย ระเบยบการ และคาสง ทเกยวของ

ค) เมอมเหตการณทผดปกตใด ๆ เกดขนเนองมาจากมสงกดขวางทางหร อมความบกพรองเกดขนกบขบวนรถหรอเครองสญญาณ หรอเมอสวนใด ๆ ของทาง หรอสถานทชารดหรออาจเกดชารด หรอเพราะเหตอนใด ซงอาจกระทบกระเทอนถงการเดนรถหรอความปลอดภยของประชาชนหรอทรพยสน ผปฏบตงานฝาย การชางโยธาทกคนจะตองจดการ ดงตอไปน

- รบจดการหามขบวนรถซงถาผานมาอาจเกดอนตราย

- รบจดการร อย ายส งกดขวางออกให พนทางหรอแก ไขความบกพรอง ถาตนมความสามารถหรอมทางทพอจะทาได


- หากเกดเหตอนตรายตอการเดนรถตองแจงใหนายสถานทางสะดวกทอยใกลสดทราบโดยวถทางทเรวทสด

7.1.21 วศวกรกากบการกองบารงทางเขต สารวตรแขวงบารงทาง และนายตรวจทาง ตองไปยงทเกดเหต

ก) เมอไดรบแจงเหตหรอมเหตอนตรายเกดขนทาใหทางหรอสงปลกสรางสวนใด ๆ เสยหายขบวนรถผานไมไดตามปกต ใหเปนหนาทของนายตรวจทางทจะตองไปยง ทเกดเหตโดยทนท แลวแจงรายละเอยดใหสารวตรแขวงบารงทางและวศวกรกากบการกองบาร งทางเขตทราบ เ พอท จะได พจารณาวาควรจะดาเนนการอยางใด ตามควรแกกรณ กอนทสารวตรแขวงบารงทางหรอวศวกรกากบการกองบารงทางเขตจะเดนทางไปยงทเกดเหต นายตรวจทางควรรวบรวมพนกงาน คนงานและเครองมอ ไปดวยตามทเหนวาจาเปน

ข) เมอไดรบแจงเหตอนตรายททาใหการเดนขบวนรถขดของ สารวตรแขวงบารงทาง และวศวกรกากบการกองบารงทางเขตควรไปยงท เกดเหต ถาเหตอนตรายนน มเหตการณทบงคบใหตองควบคมและสงการดวยตนเอง

ค) ในกรณท เ หต อนตรายอย างร ายแร ง เกดข น ใน พนท กองบ าร งทาง เขต อน แตวศวกรกากบการกองบารงทางเขตขางเคยงอาจใหความชวยเหลอไดเรวกวา กใหวศวกรกากบการกองบารงทางเขตผนนแจงใหวศวกรกากบการกองบารงทางเขตเจาของพนท ทเกดเหตทราบและตนเองตองพรอมทจะใหความชวยเหลอทกอยาง ทจาเปน ถาวศวกรกากบการกองบารงทางเขตขางเคยงนนเหนชดวาตนสามารถ จะไปถงทเกดเหตไดกอน กตองรบออกเดนทางทนทและแจงใหวศวกรกากบการ กองบารงทางเขตเจาของพนทนนทราบวาตนไดเดนทางมาแลว ผไปถงทเกดเหต ไดกอนจะตองเขาควบคมและดาเนนการตามกรณจนกวาวศวกรกากบการ กองบารงทางเขตเจาของพนทจะไปถง

ง) ถามผบาดเจบสาหสจาเปนตองตามแพทยหรอมผเสยชวตตองแจงเจาหนาทตารวจ กตองอานวยความสะดวกทกอยาง เพอใหบคคลดงกลาวไปถงทเกดเหตโดยเรว และยอมใหเดนทางไปกบรถบารงทางได ในเมอมพนกงานผมสทธใชรถบารงทางควบคมไปดวย

7.1.22 การปฏบต ณ ทเกดเหต

ก) ของนายตรวจทาง (1) จดการปกปายแสดงสญญาณเพอปองกนอนตราย ตามขอบงคบและระเบยบ

การเดนรถ


(2) ใหการชวยเหลอ ใหการปฐมพยาบาลทนทแกผ โดยสารและพนกงาน ของการรถไฟฯ ทไดรบบาดเจบ และชวยผทตดอยในรถ ถามแพทยมาดวย ในขบวนรถกใหขอความชวยเหลอทนท

(3) แจงนายสถานทางสะดวกท ใกลทสดทราบ หลงจากไดสารวจสภาพการ อยางคราว ๆ แลวใหแจงนายสถานทางสะดวกทอยใกลทสดทราบโดยยอ ถงลกษณะและขอบเขตของเหตอนตรายพรอมกบระบจานวนผ เสยชวต ถามใหพจารณาวาฝายใดควรตองทราบอะไรบาง และดมใหขาดตกขอความ ทเกยวของ

(4) การขนสงกดขวางออกในเบองตน จดการขนยายสงกดขวางเทาทจะไมเปน การเสยหาย หรอทาลายหลกฐานเกยวกบเหตอนตรายออก โดยใชวสด และสงอานวยความสะดวกใด ๆ เทาทมอยจนกวาขบวนรถชวยเหตอนตราย จะมาถง

(5) รายงานทางโทรศพทแจงสภาพการและการดาเนนงานขนตนใหสารวตร แขวงบารงทางทราบ ใหแจงสาเหตของเหตอนตรายหรอความเหนของตน วาอะไรเปนสาเหต แจงสภาพความเสยหายและรายงานความชวยเหลอ ทางวสดและแรงงานเพยงใด

(6) บนทกรายละเอยด ใหบนทกรายละเอยดของเหต อนตรายและลกษณะ พเศษใด ซงเกยวกบสาเหตอนอาจเปนประโยชนในการสอบสวน

(7) รกษารองรอย ใหรกษารองรอยทกอยางไวและบนทกลกษณะ และระยะตาง ๆ ทเกยวของกนของรอยลอทงหมดทปรากฏอยบนราง บนหมอน และบนเครองยดเหนยว (โดยเฉพาะระหวางจดเรมปนรางและตกจากราง) เพอใหสามารถเขยนแผนผงสงเขปทเกดเหตไดถกตอง

ข) การปฏบตของสารวตรแขวงบารงทาง (1) ตรวจดวาการปฏบตตามทกาหนดไวในขอ ก. ขางบนนน นายตรวจทาง

ไดกระทาไปโดยถกตองครบถวนแลวหรอไม ถาส ารวตรแขวงบารงทาง เปนผมาถงทเกดเหตกอนกควรดาเนนการเสยเองตามทกาหนดไวแลวนน

(2) ในกรณรถตกราง ตองตรวจสภาพของทางถาวร และลอเลอนพรอมกบเจาหนาททองถนท เกยวของซงอย ณ ท เกดเหต แลวรวมกนทาบนทกรายละเอยด ของการตรวจใน แบบพมพบนทกการตรวจและพจารณาวนจฉยในกรณ รถตกราง ซงจะตองสงสาเนาใหผเกยวของตอไป

(3) ตดตอวศวกรกากบการกองบารงทางเขต นายสถานทางสะดวกและพนกงานควบคมการเดนรถแขวง แจงรายละเอยดวากาลงปฏบตการอยอยางไร และควรแจงใหทราบดวยวา ขบวนรถจะผานได เมอใด การแจงวศวกร


กากบการกองบารงทางเขตควรรายงานความตองการความชวยเหลอทางวสด และแรงงานดวย

(4) จดวธดาเนนงานเพอใหการเดนรถเขาสสภาพเดมโดยเรวและดแลใหงานนนดาเนนการตอเนองจนกวาจะแลวเสรจ

(5) ตรวจการใหทางสะดวก ขอดตว หรอแผนตราทางสะดวก และระบบอาณตสญญาณอน ๆ

(6) จดทารายงานเหตอนตรายเบองตน

ค) การปฏบตของวศวกรกากบการกองบารงทางเขต (1) ตรวจดวาไดมการดาเนนงานเพอใหขบวนรถผานไดตามปกตไวแลวอยางพอเพยง

และดแลใหงานสาเรจลลวงไปโดยเรว (2) ประมาณการความ เ ส ยห าย เบ อ งต นพร อมท ง ร า ย ง านสถานการณ

และตองการความชวยเหลออยางใด ตลอดจนประมาณเวลาเปดทาง ได ใหวศวกรใหญฝายการชางโยธาทราบ วศวกรใหญหรอรองวศวกรใหญ ฝายการชางโยธา อาจไปยงทเกดเหตในกรณทมเหตอนตรายรายแรง

(3) พจารณาเสนอความเหนตอจากรายงานของสารวตรแขวงบารงทางตามลาดบชนขน ไป การทจะเสนอรายงานโดยไมมบนทกอยางใดอนนอกจากคาว า “เพอทราบ” นน ไมเปนการเพยงพอควรตองแจงรายละเอยดใหชดแจงยงขน เวนไวแตจะเปนเหต อนตรายและเหตการณเลก ๆ นอย ๆ จดประสงค ของรายงานนนไมใช ใหแจงแต เพยงวาม เหตการณเกดขน แต ตองชแจง ดวยวาเหตการณนนเกดขนไดอยางไร ในรายงานตองแจงใหทราบถงสาเหต ทกอใหเกดเหตอนตราย และตองเสนอวธปองกนอนตรายในทานองเดยวกนนน มใหเกดขนไดในภายภาคหนาดวย

ง) การรายงานตอวศวกรใหญฝายการชางโยธา (1) เมอเปดการเดนรถไดตามปกตแลว สารวตรแขวงบารงทางตองเสนอรายละเอยด

ตามแบบรายงานเหต อนตราย ไปยงวศวกรกากบการกองบารงทางเขต ผซงจะเสนอความเหนตามลาดบชนตอไปยงวศวกรใหญฝายการชางโยธา โดยเรวทสด ในรายงานนนตองมรายละเอยดดงน

- ลกษณะของเหตอนตราย

- สาเหต

- รายละเอยดทเกยวกบผโดยสาร และพนกงานของการรถไฟฯ ทเสยชวตและบาดเจบ

- ความเสยหายทเกดขนกบทางและสงปลกสราง


- รายละ เ อยด เก ย วกบฝนตก และการ เดนตรวจทาง (ถ าม จ ด ไว ) ในกรณททางชารดเพราะนาทวม

- การดาเนนงานเพอเปดทางใหขบวนรถผาน

- เวลาทซอมทางเสรจ

- รายละเอยดเกยวกบสภาพของทางกอนถงจดตกราง

- ขอความอน ๆ อนอาจเปนประโยชนในการชใหเหน สาเหตของเหตอนตรายนไดในรายงานนจะตองเสนอรปสงเขปแสดงมตทสาคญ ๆ สถานทตงอย ของลอเลอน รอยลอรถท ตกราง รอยบนราง

(2) ถามความเส ยหายเพราะน าทวม วศ วกรกากบการกองบ าร งทาง เขต ตองดาเนนการสบสวนแลวเสนอรายงานตามหลกวชาพรอมแผนผงไปยงวศวกรใหญฝายการชางโยธาภายในหนงเดอน หลงจากเปดการเดนรถแลว ในรายงานใหเสนอวธแกไขทจาเปนโดยละเอยดพรอมทงรปตดทางหรอประวตทางประธาน (ถาม) ของจดหรอตอนทไดรบความเสยหาย

7.1.23 การตรวจสภาพทรถตกรางและทาแผนผงสงเขป

พนกงานบารงทางผไปถง ณ ทเกดเหตตองปฏบต ดงตอไปน ก) ตรวจดสถานทเกดเหตใหทวตลอดจนทางทขบวนรถเพงผานมาตกราง แลวบนทก

สงทสงเกตเหนวาผดปกตโดยเฉพาะอยางยงสวนของรถหรอวสด อน ๆ ทตกอยบนทางหรอใกลทาง

ข) ทารปสงเขปแสดงระยะตาง ๆ ทวบรเวณทเกดเหตเพอใหสามารถถอดทาเปนแผนผงฉบบแจงมต และแสดงลกษณะตาง ๆ ทเกยวของซงรวมทงทางรถไฟยอนหลง จากจดทตกจากราง (เชน ระยะกโลเมตรรศมโคงอตราสวนลาดทางผานเสมอระดบสะพาน และขอบเขตของทางถมทางตด เปนตน) รอยลอรถทตกราง จดทลอรถเรม ปนราง และทตกจากรางลอรถคใดของรถหลงใดตกรางกอน จดทรถตกรางแลว มาหยดอย และจดทพบรางหรอบางสวนของราง และสวนประกอบตาง ๆ ทหลดออกสาหรบการตกรางในยานสถาน แผนผงททาขนนนควรแสดงทางรถไฟทขางเคยงกน ใหพอทจะชใหเหนการเคลอนไหวของขบวนรถทตกรางและบนทกไวใหถกตองดวย วาขณะทเกดเหตนนสญญาณประจาทอยในทาใด

ค) วดความกวางของทาง และความแตกตางของระดบรางทงสองขาง ตรงหวตอรางทก ๆ แหง และทตรงจดวดคามตทางเรขาคณตของทาง ยอนหลงเปนระยะทางไมนอยกวา 125 เมตร กอนจะถงรอยแรกของลอทตกจากรางแลวบนทกลงไวในรายงาน ถาเหตอนตรายเกดขนในทางโคง ใหวดระยะลกศรตามวธสอบโคงดวยเสนเชอก


ดงมกาหนดไวในแบบพมพบนทกการตรวจและพจารณาวนจฉยในกรณรถตกราง ในชวงทางดงกลาวน ใหบนทกวามหมอนทอนใดผหรอชารดมากนอยเพยงใดอย ณ ท ใด รางคดงอหรอไมและสกหรอเพยงใด หนโรยทางมบรบรณหรอพรอง จากมาตรฐานเพยงใด เหลกประกบราง สลกเกลยวตอราง เครองยดเหนยวราง ขาดหาย หลวมหรอชารดหรอไม นอกจากนน ใหบนทกรายละเอยดเกยวกบสภาพ ของทางในตอนนนดวยการวดและการบนทกดงกลาวน เปนหนาทของสารวตร แขวงบารงทาง ซงอย ณ ทนน และตองทารวมกบเจาหนาททองถนทเกยวของ ซงจะตองลงนามรบรองวาบนทกตาง ๆ ตามแบบพมพบนทกการตรวจและพจารณาวนจฉยในกรณรถตกราง นนถกตองดแลว

ง) ตรวจดรถทตกรางเพอคนหาสงชารดซงมไดเปนผลมาจากการตกราง แตอาจจะเปนสาเหตทาใหรถตกรางได แลวบนทกไว ความชารดของลอเลอนซงตามปกตอาจทาใหรถตกรางไดเปนอยางมาก คอ หมอเพลาชารด แหนบแบนหรอหก ระยะระหวาง คลอเลอนผดจากมาตรฐาน และปลอกลอสกความสกของลอใหวดดวยเครองวดเฉพาะ พนกงานบารงทางทกคนควรศกษาใหรพกดสงและตาตาง ๆ ทอนญาตไวเพอจะไดเขาใจสงเกต วธตรวจสอบลอและเพลาหลงจากเกดเหตอนตราย หากมกรณสงสย และวดสอบไมได ณ ทเกดเหต กใหแจงใหฝายทเกยวของดาเนนการวดสอบใหแนชดในภายหลง เพอใชประกอบการพจารณา

จ) บนทกจดทพบเครองประกอบหรออปกรณของรถทหก หลด และเครองประกอบ ของทางรถไฟทสงสยวาจะเปนสาเหตทาใหรถตกราง ทตกอยใหครบถวนแลว แนบไปกบแบบพมพบนทกการตรวจและพจารณาวนจฉยในกรณรถตกรางดวย พรอมภาพถายถาสามารถทาได ตองตรวจสภาพของชนสวนอปกรณดงกลาววา มรอยราวเกาเปนสนม หรอรอยราวใหมสตะกว หากเปนแหนบกใหตรวจดวาอย ในชนใด และหกระยะหางจากปลายนอกสดเทาใด

ฉ) ถาทาไดตรวจและบนทกสภาพการบรรทกของในรถบรรทกทตกราง การบรรทกเกนพกดหรอเฉลยน าหนกไมสม าเสมอกนบางคร ง เปนสาเหตทาใหรถตกรางได การตรวจเกยวกบเรองนเปนหนาทของพนกงานผรบผดชอบโดยเฉพาะซงจะตองกระทาตอหนาเจาหนาททองถนทเกยวของพงระมดระวงในการตรวจเพอใหแนนอนวาการบรรทกไมสมาเสมอดงทปรากฏนนมใชเปนผลมาจากเหตอนตรายนนเองทาใหสมภาระเคลอนท

ช) ตรวจดรายงานผลการซอมทาง เพอใหทราบวามการซอมทางชวงนนครงสดทายเมอใด

7.1.24 การเปดทางใหขบวนรถผาน

ก) การประสานงานระหวางฝาย ฝายการชางกลรบผดชอบในการยกรถหรอสวน ของรถทชารดซงกดขวางทางเนองจากเหตอนตรายใหพนทาง ฝายการชางโยธา


รบผดชอบในการซอมทาง เมอมการประสานงานควรใหความรวมมอ เพอจะสามารถเปดทางใหขบวนรถผานไดดวยความรวดเรว

ข) การซอมทางชารด ในเบองตนควรซอมทางเพยงเทาทจาเปน เพอใหรถผานได โดยเสยเวลาแตนอย โดยรบจดหาวสดตาง ๆ ทจาเปนตองใช เสรจแลวจงปรบปรง ทางตอนนนใหเขาสมาตรฐานภายหลง

ค) ประแจ ในกรณทเกดความเสยหายอยางมากแกประแจ ในทางเปดใหใชวธใดกตาม ทจะใหรถผานไดโดยเรวทสด แมจะตองใชรางทอนเดยวเปลยนแทนรางประคองลน และรางลน หรอ หวตะเฆ กใหจดทาได

ง) ทางขาด ในกรณทางขาดตามปกตควรใหนาลดลงเสยบางกอนทจะพยายามอดชองโหวหรอสรางสะพานชวคราว หรอสะพานแบลย

จ) ทางเบยง ถาจาเปนตองใชวธสรางทางเบยงชวคราว เพอใหขบวนรถผานรถทกขบวนตองหยดกอนเดนเขาสทางเบยงแลวจงผานเขาไปโดยใชความเรวไมเกน 15 กโลเมตรตอชวโมง ตลอดระยะทางทใชทางเบยงนน

ฉ) การใชแมแครรางเหลกเปนสะพานชวงสนในกรณฉกเฉนอาจใชแมแครรางเหลก ชวงยาวไมเกน 4.50 เมตร ไดเปนการชวคราว โดยมเงอนไขดงตอไปน

(1) แมแครรางเหลกตองวางเตมขนาดความกวางของคอกหมททาดวยหมอนไม ทรองรบแครใหใชไมเหลยมสะพานขนาด 30 x 30 ซม. หรอใหใชหมอน วางขวางชดกน และตองมความยาวใหเพยงพอทจะวางแมแครรางเหลก ไดทงสองแคร

(2) ทปลายแมแครรางเหลกตองตตะปรางยดกบไมทรองรบ (3) แตละแมแคร ซงมจานวนรางไมเปนค ตองวางควาหงายสลบกน คอ วางราง

ควาหนงทอนหงายหนงทอน ชดกน และวางทอนรมนอกทงสองทอนเอาสนขน ตองรดแมแครรางเหลกใหแนนดวยเหลกรดทรมตะมอหรอเสาตบหรอคอกหม และตอนกลางชองทกระยะไมเกน 1.50 เมตร หรออาจจะใชหมอนประกบขางใตแมแคร และรอยดวยสลกเกลยวขนตดกบหมอนในทาง หมอนเวนหมอน แลวอดลมรดแมแครใหแนนกได ทงนตองไมใชรางทสกหรอมากทาแมแคร

(4) ใหใชแมแครรางเหลกนใตรางทรถเดนแตละขาง โดยใหศนยกลางของแมแครอยใตศนยกลางของรางทรถเดนพอด และแมแครทงสองขางนนตองอยในระดบเดยวกนจรง ๆ เพอทจะใหรางทกทอนรบเฉลยนาหนกโดยสมาเสมอ

(5) การรดแมแครรางเหลกดวยเหลกรด จะตองตรงหมอนตดกบแมแครรางเหลกทก ๆ หมอนทอนท 3 (หมอนเวน 2 หมอน) ดวยเหลกรดหรอจะใชหมอนประกบดงขอ 3) กได


(6) ความเรวของขบวนรถตองไมเกน 15 กโลเมตรตอชวโมง รางทจะใชทา แมแครรางเหลกควรเปนรางเกาทยงใชวางในทางหลกได จานวนรางใน แมแครหนง ๆ ทตองใชวางใตรางทรถเดนแตละขางสาหรบชวงตาง ๆ นน ตองไมนอยกวาจานวนทกาหนดไวดงตอไปน

ชวงเปนเมตร ราง 50 ปอนด ราง 60 ปอนด ราง 70 ปอนด

1.50 2.00 2.50 3.00 3.50 4.00 4.50

7 7 9 13 17 21 25

5 7 9 11 13 17 21

5 5 7 9 11 13 17

ใหวางแมแครรางเหลกเปน 2 ชน ไดเมอจาเปน แตชนล างตองมจานวนราง ไมเกน 15 ทอนในแมแครหนง ๆ ชวงทใหไวน หมายถงชวงระหวางศนยกลางของทรองรบแมแคร (Effective span)

(7) การใชแมแครรางเหลกเปนสะพานสน อาจใชแบบแมแครรางลกบวบชนดแขวนหรอแบบสาแหรกห วราง ตามแผนผงทกาหนดกได ถาม อปกรณคร บ วธนสะดวก เพราะไมตองสอดแมแครรางเหลกเขาใตราง

7.1.25 การจดแรงงาน

ก) ในการซอมทางใหรถผานไดนน ขอสาคญในอนดบแรก คอ ตองใชแรงงานมาก วศวกรกากบการกองบารงทางเขต สารวตรแขวงบารงทาง และนายตรวจทางควรจะรไววา เมอเกดทางขาดหรอรถตกรางรายแรงในทางของตน มแหลงใดบางทจะไดแรงงานมาโดยเรว ถาสามารถทาไดกสงแรงงานไปยงทเกดเหตโดยเรวควรจดการเรองอาหาร ทพก และนาใหเพยงพอสาหรบใหแกแรงงานเมอจาเปน

ข) แรงงานอาจไดมาโดยทางใดทางหนง หรอหลายทาง ดงตอไปน (1) สงผรบจางตามสญญาจางฯ ซอมบารงทาง จดแรงงานไปดาเนนการแกไข

ในทเกดเหต (2) สงคนงานใหไปยงทเกดเหต (3) ตดตอสอบถาม และขอความชวยเหลอจากแขวงบารงทางใกลเคยง (4) จางเอกชนในทองถนนน


7.1.26 การขนถาย

ในกรณทางขาด ทางทรด ถาปรากฏวารางแขวน หามใชรถบารงทางขนถายผโดยสารหรอสนคา จนกวาจะไดซอมและเสรมกาลงทางตอนนนใหแขงแรงแลวโดยตงคอกหมหรอตบเสาชวคราวควรระมดระวงใหรางทง 2 ขางไดระดบทถกตองและรางไมถางออกเมอรบนาหนก

ก คมอการบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

เอกสารอางอง

[1] ฝายการชางโยธา, “คมอบารงทาง”, การรถไฟแหงประเทศไทย, 2016 [2] ฝายการชางโยธา, “คมอการปฏบตการบารงทางตามวาระ”, การรถไฟแหงประเทศไทย, 1973 [3] มขร S-T-001-256x: มาตรฐานการแบงประเภททางรถไฟ [4] มขร S-T-004-256x: มาตรฐานการออกแบบทางรถไฟชนดมหนโรยทาง [5] มขร S-T-007-256x: มาตรฐานองคประกอบของทางรถไฟ [6] มขร S-T-009-256x: มาตรฐานความปลอดภยบนทางรถไฟ [7] D&C 007-256x: คมอการออกแบบและกอสรางองคประกอบของทางรถไฟ (หมอนรองราง) [8] American Railway Engineering and Maintenance-of-Way Association (AREMA), “AREMA

Manual for Railway Engineering”, American Railway Engineering and Maintenance-of-Way Association, Landover, Maryland, Chapter 30, 2012

[9] Arpit Todewa, Omkar Kenjale, Shital Shinde, Swati Takalkar, “Automatic Fastener Classification And Defect Detection In Vision-Based Railway Inspection Systems”, International Journal of Emerging Technology and Computer Science, Volume: 01, Issue: 02, p21-27, 2016

[10] Burton G. A., Pitt R., 2002. Stormwater Effects Handbook: A Toolbox for Watershed Managers, Scientists, and Engineers. CRC Press LLC, Boca Raton, Florida, USA.

[11] C. Alippi, E. Casagrande, F. Scotti, and V. Piuri, “Composite Real-Time Image Processing For Railways Track Profile Measurement”, IEEE Trans. Instrum. Meas., vol. 49, no. 3, pp. 599–564, Jun. 2000.

[12] Christensen E. R., Li A., 2014, Physical and Chemical Processes in the Aquatic Environment. John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, New Jersey, USA.

[13] EN 13146-1 Railway applications – Track [14] Environmental, Health, and Safety Guidelines, RAILWAYS, WORLD BANK GROUP. [15] Gilbert R. O., 1987. Statistical Methods for Environmental Pollution Monitoring. Van

Nostrand Reinhold Company Inc., New York, New York, USA. [16] IFC, 2007. Environmental, Health, and Safety Guidelines for Railways. International

Finance Corporation (IFC), World Bank Group, Washington, DC, USA. [17] Ministry of Railway, “Standard for Consruction Quality Acceptance of Railway Track

Engineering”, China Railway Publishing House, China, 2003 [18] ORR, 1994. Railway Operations and Environment Guidance. Office of Rail and Road

(ORR), London, UK. [19] Q. Yang and J. Lin, “Track Gauge Dynamic Measurement Based On 2D Laser

Displacement Sensor”, in Proc. Int. Conf. Mech. Autom. Control Eng., Chengdu, China, pp. 5473–5476, Jul. 2011.

[20] Soonthornnonda P., Christensen E. R., Liu Y., Li J., 2008. A Washoff Model for Stormwater Pollutants. Science of the Environment 402, 248–256.

ข คมอการบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

[21] Thiago Bizarria Do Carmo, “Multifaceted Approach for the Analysis of Rail Pad Assembly Response”, Thesis, Graduate Collegeo the University of Illinois at Urbana-Champaign, 2014

[22] Transit noise and vibration impact assessment, FTA-VA-90-1003-06, Federal Transit Administration, May 2006.

[23] Vo P. T., Ngo H. H., Guo W., Zhou J. L., Listowski A., Du B., Wei Q., Bui X. T., 2015. Stormwater Quality Management in Rail Transportation – Past, Present and Future. Science of the Environment 512–513, 353–363.

ค คมอการบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

ภาคผนวค ก

ตารางท ก-1 แสดงตวอยาง บญชคาความคลาดเคลอนของทาง กม.401

ตอน.................................... แขวง........................................... เขต.................................. ......... จดทวด ความไมสม าเสมอของทาง (มม.) วนทตรวจสอบ หมายเหต

กม. สทล. จดท ขนาดทาง ระดบตามขวาง ระดบตามยาวซาย แนวรางซาย ระดบตามยาวขวา แนวรางขวา

401 1/1 +4 -2 -3 +5 +3 +0

+1 +0 -1 1 -0 -0 22 มค. 15 (หลงซอมเบา)

1/2

ฯลฯ ฯลฯ ฯลฯ

รวม + +5 +8 +20 +5 +22 -5 กอนซอมเบา

- -1 -8 -20 -5 -18 +5

16 ชด + +0 +2 +5 +2 +5 +0

- -0 -1 -5 -0 -5 -2

ผตรวจสอบ.............................................นตท.......................................................

ง คมอการบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

ตารางท ก-2 ตวอยางการบนทกการตรวจสอบคณภาพของ______________________ (itemized lot)

ชอหนวยงานหลก ชอสวนงานยอย

ชอรายการ สถานทตง ผรบเหมากอสราง หวหนาโครงการ

ชอและมาตรฐานทใชในการควบคมคณภาพ

ขอก าหนดของมาตรฐานทยอมรบไดในงานกอสราง บนทกการตรวจสอบและประเมนผลโดยผรบเหมากอสราง บนทกการประเมน ของหนวยงานทกากบดแล

รายการพเศษ 1 2 3 4 5 6

รายการทวไป 1 2 3 4 5

ผลการตรวจสอบและประเมนผลโดยผรบเหมา คณสมบตเฉพาะ คณสมบตทางเทคนค คณสมบตทวไป

วนท: วนท: วนท:

ยนยนผลสรปการตรวจประเมน วศวกรกากบดแล วนท:

จ คมอการบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

ตารางท ก-3 ตวอยางการบนทกการตรวจสอบคณภาพของ______________________ (itemized works) ชอหนวยงานหลก ชอสวนงานยอย จานวน

ผรบเหมากอสราง หวหนาโครงการ หมายเลข

ประจ าเครอง พนทตรวจสอบ บนทกการตรวจสอบและประเมนผล

โดยผรบเหมากอสราง ยนยนผลการตรวจสอบและประเมนผล

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

บนทก:

บนทกการตรวจสอบและประเมนผล โดยผรบเหมากอสราง

คณสมบตทางเทคนค วนท:

ยนยนผลการตรวจสอบและประเมนผล วศวกรกากบดแล วนท:

ฉ คมอการบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

ตารางท ก-4 ตวอยางการบนทกการตรวจสอบคณภาพของ______________________ (partitioned works) ชอหนวยงานหลก

ผรบเหมากอสราง

หวหนาโครงการ หวหนาโครงการ หวหนาโครงการ

S/N รายละเอยดงาน จานวน บนทกการตรวจสอบและประเมนผล โดยผรบเหมากอสราง

ยนยนผลการตรวจสอบและประเมนผล

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

ขอมลการควบคมคณภาพ

รายงานความปลอดภยและการตรวจสอบ (ทดสอบ) ผรบเหมากอสราง วนท:

หนวยสารวจและออกแบบ วนท: หนวยงานกากบดแล วศวกรกากบดแล วนท:

หมายเหต: 1 หนวยสารวจและออกแบบมสวนรวมในการยอมรบคาทแบงสวนงานยอยของเสนทาง 2 การตรวจสอบขอมลความปลอดภยและการเกบตวอยางการควบคมคณภาพจะตองเปนไปตามตาราง ก7 และ ก8

ช คมอการบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

ตารางท ก-5 ตวอยางการบนทกการตรวจสอบคณภาพของหนวยงาน (record on quality acceptance of unit works) ชอหนวยงาน วนทเรม วนทสนสด ผรบเหมากอสราง หวหนาโครงการ หวหนาโครงการ หวหนาโครงการ

หมายเลข ประจ าเครอง

รายการ บนทกรายการตรวจรบ ผลการตรวจรบ

1 การแบงงาน การจายงาน รายการทงหมด: ____ (จานวน) งาน จานวนการตรวจสอบม __ (จานวน) ทสอดคลองกบขอกาหนดและมาตรฐานการออกแบบ

2 การควบคมขอมลการตรวจสอบ รายการทงหมด: ____ (จานวน) รายการ จานวนรายการ_____ รายการ ทสอดคลองกบขอกาหนดและมาตรฐาน จานวนรายการ_____ รายการ ทไมสอดคลองกบขอกาหนดและมาตรฐาน

3 ผลการตรวจสอบและการสมทดสอบตวอยาง

รายการทงหมด: ____ (จานวน) รายการและการสมตวอยาง จานวนรายการ_____ รายการ ทสอดคลองกบขอกาหนดและมาตรฐาน จานวนรายการ_____ รายการ ทไมสอดคลองกบขอกาหนดและมาตรฐาน

4 การตรวจรบคณภาพ รายการทงหมด: ____ (จานวน) รายการตรวจสอบ จานวนรายการ_____ รายการ ทผานการประเมน จานวนรายการ_____ รายการ ทไมผานการประเมน

5 การตรวจสอบอนๆ หนวยตรวจรบ ผรบเหมากอสราง หนวยงานกากบดแล หนวยงานการสารวจและออกแบบ ผวาจาง

(official seal) หวหนาหนวยงาน วนท:

(official seal) วศวกรกากบดแล วนท:

(official seal) หวหนาโครงการ วนท:

(official seal) ผวาจาง วนท:

ซ คมอการบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

ตารางท ก-6 ตวอยางบนทกการตรวจสอบคณภาพของหนวยงาน ชอหนวยงานหลก ผรบเหมากอสราง

ล าดบ รายการ สาเนา ความเหน ผลการตรวจสอบ 1 Joint review of drawings, design change, negotiation record 2 Positioning measurement, setting-out record or works 3 Ex-factory pass certificate and admission inspection (test) report of raw

materials

4 Construction test report 5 Ex-factory pass certificate or test report of finished products and semi-finished

products

6 Record on acceptance of concealed works 7 Construction record 8 Data on engineering quality accident and accident investigation and handling 9 Record on inspection of quality management of construction site 10 Record on quality acceptance of itemized works and partitioned works 11 New material and new process construction record 12 13 14

สรปผล หวหนาโครงการ (ผรบเหมา) วนท:

วศวกรกากบงาน วนท:

หมายเหต: ผตรวจสอบ คอ บคลากรของหนวยงานทกากบดแล

ฌ คมอการบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

ตารางท ก-7 ตวอยางการบนทกผลการสมตวอยางและการตรวจสอบขอมล ชอหนวยงานหลก ผรบเหมากอสราง

ล าดบท รายการททาการตรวจประเมนหรอสมตวอยาง ตวอยางและสาเนา ความคดเหน ผลการตรวจสอบตวอยาง 1 Record on pullout resistance of anchorage 2 Record on CA sand mortar test 3 Record on inspection of rail welding type 4 Record on inspection of cyclic production of rail welding 5 Record on of rail detection 6 Record on construction of fastening-down temperature of rail 7 Record on observation of rail displacement 8 Record on measurement of mechanical parameters of ballast beds 9 Record on inspection of static quality of tracks 10 Record on inspection of dynamic quality of tracks 11 12 13 14 15

สรปผล หวหนาโครงการ (ผรบเหมา) วนท:

วศวกรกากบดแล วนท:

หวหนาโครงการ วนท:

หมายเหต: 1 รายการทเลอกสมตวอยางและตรวจประเมนจะพจารณาจากผลการเจรจาตอรอง

2 ผตรวจสอบตองเปนบคลากรของหนวยงานกากบดแล

ญ คมอการบ ารงรกษาโครงสรางทางรถไฟ

ตารางท ก-8 ตวอยางการบนทกผลการตรวจสอบและประเมนคณสมบตของราง ชอหนวยงานหลก ผรบเหมากอสราง

หมายเลข ประจ าเครอง

ชอรายการ สถานะ การประเมนคณภาพ ผาน ไมผาน

1 Base-post of route 2 Ballast bed 3 Ballastless bed 4 Sleeper 5 Rail 6 Turnout 7 Creep indication posts 8 Reinforcing equipment 9 Grade crossing 10 Protective barrier 11 Route and signal indicator 12 13 14 15

สรป: หวหนาโครงการ (ผรบเหมา) วศวกรก ากบดแล หวหนาโครงการ (ผจาง) วนท: วนท: วนท:

หมายเหต: การซอมแซมจะเกดขนเมอสวนนนไดรบผลการประเมนวา “ไมผาน”

กลมทปรกษาโครงการ

6 / 10 / 15 /- 8 / 12 / 20 / 24 12 / 16 / 24 / 28 ?????? ( Tangent ) ??? 10 ? . chord 4 ?????? ( Tangent ) ??? 10 ? . chord 4 ??????? ( Curve ) R < 650 4 ??? 8 ??? 12 * ??????? ( Curve ) R < 650 3/6/9 * ??????? ( Curve ) R > 650 3 ??? 6 ??? 9 * ??????? ( Curve ) R > 650 3/4/6 * ?????????????? ( g ) 0.1/0.15/0.

2/- 0.1/0.15/0.

2/0.25 0.1/0.15/0.

2/0.25 N/A ????????????? . ( g ) 0.06/0.1/0.

15/- 0.06/0.1/0.

15/0.2 0.06/0.1/0.

15/0.2 N/A 1.9 ?????? ( Parameter ) 160>v>120 kph

120>v>100 kph

???????? ( Cross elevation

) 4 8/12/20/24 12/16/22/36

2.5x2 2.2x2 ?????? ?????????? ???????????????????

( China ) ?????????????? ( TQI ) N/A N/A N/A 5 / 8 / 12 /- 8/10/14/16 10/12/16/18

0.00625 0.00625 ????????????????????????

/ ??????????????? ( Statics ) ????????????

???????????? / ????????????

??????????????

( vehicle ) ????????????? 2 ???? ( 10 ?????????? ) ???? 5 ?? . ????????????? 2 ???? ( 10 ?????????? ) ???? 2 ?? . ????????? ( Peak value ) ** ????????? ?????? ?????????? 5 / 8 / 12 /- 8/10/16/20 10/14/20/23

?????????????? 4 ?????????????? 4 ??????????????

6/10/15/- 12/16/22/25

1.6 ?????? ( Twist ) ??? 6 . 25 ? . chord 4 ?????? ( Twist ) ??? 6 . 25 ? . chord 4 ?????? ( Twist ) ??? 2 . 4 ? . chord 2.1 ???????? ( Cross elevation

) 4 15 100 > v ???????

( Gauge ) +4, -2 ???????

( Gauge ) (Parameter) +2, -2 ??????? ( Gauge ) -4/-7/-8/- ??? 10 ? . ??? 10 ? . ??? ??????? ??? 20 ? . ??? ??????? ????????

( Cross elevation

)

ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.)

35 ถนนเพชรบร แขวงทงพญาไท เขตราชเทว กรงเทพมหานคร 10400

โทรศพท 02-2151515 โทรสาร 02-2155500

คู่มือการบ ารุงรักษา โครงสร้าง ......ค ม...

Documents