ผลของโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน า หมดวยเสอกระจดเพอปองกนการเกดแผลกดทบ

ในผสงอายทนอนตดเตยง The Effect of Skin Care Program Combined With Water-Filled Rubber Cushion

Covered With Krajud Mat on Pressure Ulcer Prevention in Bed Ridden Older Adults

จรรยา ชวทยาพงศ Janya Chuwittayapong

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญา พยาบาลศาสตรมหาบณฑต (การพยาบาลผใหญ)

มหาวทยาลยสงขลานครนทร A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of

Master of Nursing Science (Adult Nursing) Prince of Songkla University

2560 ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

(1)

ผลของโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน า หมดวยเสอกระจดเพอปองกนการเกดแผลกดทบ

ในผสงอายทนอนตดเตยง The Effect of Skin Care Program Combined With Water-Filled Rubber Cushion

Covered With Krajud Mat on Pressure Ulcer Prevention in Bed Ridden Older Adults

จรรยา ชวทยาพงศ Janya Chuwittayapong

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญา พยาบาลศาสตรมหาบณฑต (การพยาบาลผใหญ)

มหาวทยาลยสงขลานครนทร A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of

Master of Nursing Science (Adult Nursing) Prince of Songkla University

2560 ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

(2)

ชอวทยานพนธ ผลของโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน า หมดวยเสอกระจดเพอปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง ผเขยน นางสาวจรรยา ชวทยาพงศ สาขาวชา พยาบาลศาสตร (การพยาบาลผใหญ) อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก คณะกรรมการสอบ ..................................................................... ..............................................ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.วภา แซเซย) (ผชวยศาสตราจารย ดร.ขนษฐา นาคะ) ............................................................กรรมการ อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม (ผชวยศาสตราจารย ดร.วภา แซเซย) ..................................................................... ............................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.เนตรนภา คพนธว) (ผชวยศาสตราจารย ดร.เนตรนภา คพนธว) ............................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.หทยรตน แสงจนทร) ............................................................กรรมการ (ดร.มารสา สวรรณราช) บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร อนมตใหนบวทยานพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต (การพยาบาลผใหญ)

.............................................................. (รองศาสตราจารย ดร.ธระพล ศรชนะ)

คณบดบณฑตวทยาลย

(3)

ขอรบรองวา ผลงานวจยนมาจากการศกษาของนกศกษาเอง และไดแสดงความขอบคณบคคลทมสวนชวยเหลอแลว ลงชอ.................................................. (ผชวยศาสตราจารย ดร.วภา แซเซย) อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก ลงชอ.................................................. (นางสาวจรรยา ชวทยาพงศ) นกศกษา

(4)

ขาพเจาขอรบรองวา ผลงานวจยนไมเคยเปนสวนหนงในการอนมตปรญญาในระดบใดมากอน และไมไดถกใชในการยนอนมตปรญญาในขณะน ลงชอ.................................................... (นางสาวจรรยา ชวทยาพงศ) นกศกษา

(5)

ชอวทยานพนธ ผลของโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน า หมดวยเสอกระจดเพอปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง ผเขยน นางสาวจรรยา ชวทยาพงศ สาขาวชา พยาบาลศาสตร (การพยาบาลผใหญ) ปการศกษา 2559

บทคดยอ การวจยครงนเปนการศกษาทดลองแบบไขวกน (cross-over design) เพอศกษาผลของโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดเพอปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง และอาศยอยทบานจ านวน 15 ราย โดยกลมตวอยางทกรายเขารวมการทดลองเปนเวลา 10 วน ไดรบการสมเพอเลอกเขากลมระหวางการไดรบการดแลแบบปกตจากผดแลเปนระยะเวลา 5 วน หรอไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการดแลปกตเปนระยะเวลา 5 วนกอน โปรแกรมการดแลผวหนงประกอบดวย 1) การประเมนสภาพผวหนง 2) การท าความสะอาดผวหนงและการรกษาความชมชนของผวหนง และ 3) การลดแรงกดทบดวยเบาะทผลตจากยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดรองบรเวณกนกบ ท าการประเมนคาแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชนของผวหนง คาพเอชของผวหนง และอบตการณการเกดแผลกดทบ เครองมอทใชในงานวจยประกอบดวย 2 สวน คอ สวนทหนงเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ 1) แบบบนทกขอมลทวไป 2) แบบบนทกคาคะแนนความเสยงตอการเกดแผลกดทบ ของบราเดน 3) แบบบนทกคาแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชนของผวหนงและคาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบของผปวยในวนท 1 3 และ 5 และ 4) แบบบนทกระดบการเกดแผลกดทบ 5) เครองมอวดแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชนของผวหนง และคาพเอชของผวหนง ต ร ว จสอบค ว า ม ตร ง โ ด ย ก า รส อบ เ ท ย บ เ ค ร อ ง ม อ ท ศ น ย เ ค ร อ ง ม อ ว ท ย า ศ าส ต รมหาวทยาลยสงขลานครนทร ไดคาความแมนย าตามการรบรองจากผผลต และตรวจสอบความเทยงโดยการวดซ าในผปวยรายเดยวกนจ านวน 5 ราย ไดคาความผดพลาดในการอานไมเกน ± 2 มลลเมตรปรอทของเครองวดแรงกดทบ ไมเกน ± 1.5 % ของเครองวดความชนของผวหนง ไมเกน ± 0.17 ของเครองวดพเอช และไมเกน ± 0.2 oC ของเครองวดอณหภมผวหนง ซงเปนไปตามการรบรองจากผผลต สวนทสอง คอ เครองมอทใชในการทดลอง คอ 1) การประเมนสภาพผวหนง 2) การท าความสะอาดผวหนงและการรกษาความชมชนของผวหนง และ 3) การลดแรงกดทบดวย

(6)

เบาะทผลตจากยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดรองบรเวณกนกบ ผานการตรวจสอบคณภาพความตรงเชงเนอหาโดยผทรงคณวฒจ านวน 3 ทานไดคาดชนความตรงเทากบ 1.0 วเคราะหขอมลสวนบคคล ดวยสถตพรรณนา เปรยบเทยบความแตกตางของคาแรงกดทบของผวหนง และคาความชนของผวหนงดวยสถตฟรดแมน (Friedman test) และเปรยบเทยบคาอณหภมผวหนง และคาพเอชของผวหนงดวยสถตการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ า (One-way Repeated Measures ANOVA) ผลการศกษาพบวา 1. คาแรงกดทบของผวหนงของการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (χ2 = .31, p = .85) 2. คาอณหภมผวหนงของการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (F(1, 13) = .12, p = .74)

3. คาความชนของผวหนงของการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (χ2= 4.13, p = .13)

4. คาพเอชของผวหนงของการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (F(1, 13) = 1.97, p = .17) 5. กลมตวอยางทง 15 ราย ไมเกดแผลกดทบระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด แมวาผลการศกษาไมพบความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตของแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชน และคาพเอชหลงการใชโปรแกรมการดแลผวหนง แตอยางไรกตามพบแนวโนมของการลดของแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชน และคาพเอช ในวนท 3 หลงเขารวมโปรแกรม ดงนนจงลดปจจยเสยงการเกดแผลกดทบในกลมผปวยสงอายทนอนตดเตยงไดซงจะตองท าการศกษาซ ากลมตวอยางเดมโดยใชรปแบบวจยแบบสมกลมตวอยางเขากลมทดลอง และกลมควบคม

(7)

Thesis Title The Effect of Skin-Care Program Combined With Water-Filled Rubber Cushion Covered With Krajud Mat on Pressure Ulcer Prevention in Bed-Ridden Older Adults Author Miss Janya Chuwittayapong Major Program Nursing Science (Adult Nursing) Academic Years 2016

ABSTRACT

This cross-over design aimed to exam the effect of skin-care program combined with water-filled rubber cushion covered with krajud mat on pressure ulcer prevention in bed-ridden elderly patients living in the community. Fifteen patients participated in this study for 10 days. The participants were randomly assigned to receive usual care for 5 days or to receive the skin care program incorporated with usual care for 5 days, followed by 5 days with the other care. The skin care program consisted of 1) skin assessment, skin care, 2) maintaining skin moisture, 3) reducing interface pressure at the sacral area using water-filled rubber cushion covered with krajud mat. Interface pressure, skin temperature, skin moisture, skin pH and pressure sore incidence were measured. The content validity of skin-care program was examined by three experts. Before data collection, interface pressure, skin temperature, skin moisture and skin pH sensors were calibrated and yielded acceptable values according to the manufacturers’ instructions. The reliabilities of these sensors were tested using test-retest method. The reading error of interface pressure was ± 2 mmHg., skin moisture sensor was ± 1.5 %, skin pH sensor was ± 0.17, and skin temperature was ± 0.2 oC that met the acceptable values endorsed by the manufacturers. Demographic data were analyzed using descriptive statistics. Comparison of interface pressure and skin moisture were analyzed using Friedman test. Comparison of skin temperature and skin pH were analyzed using One-Way Repeated Measures ANOVA. The result revealed that: 1. The interface pressure with usual care and with skin care program combined with water-filled cushion covered with krajud mat showed no statistically significant difference (χ2 = .31, p = .85).

(8)

2. Skin temperature with usual care and with skin care program combined with water-filled cushion covered with krajud mat showed no statistically significant difference (F(1, 13) = .12, p = .74). 3. Skin moisture with usual care and with skin care program combined with water-filled cushion covered with krajud mat showed no statistically significant difference (χ2= 4.13, p = .13). 4. Skin pH with usual care and with skin care program combined with water-filled cushion covered with krajud mat showed no statistically significant difference (F(1, 13) = 1.97, p = .17). 5. No pressure ulcer occurred is any of the participants during the study period. Although there were no statistically significant differences of interface pressure, skin temperature, skin pH, or skin hydration after using skin care program, there was a tendency to show a decrease in the above parameters on day 3; thus, the skin-care program might reduce the development of pressure ulcers in bed-ridden elderly patients. Future study using randomized controlled trial is needed.

(9)

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไดดวยความอนเคราะห ความเอาใจใสและความชวยเหลอเปนอยางดยง จากอาจารยทปรกษาวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.วภา แซเซย และ ผชวยศาสตราจารย ดร.เนตรนภา คพนธว ทใหค าปรกษา คอยชแนะแนวทาง ถายทอดความร เอาใจใส และตรวจทานแกไขขอบกพรองตางๆจนกระทงไดวทยานพนธฉบบสมบรณ ผวจยรสกซาบซงและประทบใจในความกรณาเปนอยางยง จงขอกราบขอบพระคณอาจารยทงสองทานเปนอยางสง ณ โอกาสน ผวจยขอขอบพระคณ ผทรงคณวฒทกทาน ทชวยตรวจสอบความถกตองของเนอหา และใหขอเสนอแนะ พรอมค าแนะน า ท เปนประโยชนในการน าไปปฏบต และขอขอบพระคณเจาหนาทศนยบรการสาธารณสข เขตสามชย ทใหความชวยเหลอในการพาไปพบผปวย ท าใหการเกบขอมลลลวงและผานไปดวยด รวมทงขอขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร.วรช ทวปรดา และคณสาคร แกวไทย ทอนเคราะหผลตเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดเพอน าไปใชในการทดลอง และบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทรทสนบสนนทนอดหนนการวจยในการท าวทยานพนธครงน ผวจ ยขอกราบขอบพระคณบดา มารดาและนองๆ ทกคนในครอบครว และเจาหนาททกทานทปฏบตงานในหอผปวยศลยกรรมกระดกและขอชาย ทคอยสนบสนนเปนก าลงใจใหเสมอมา รวมทงผปวย และผดแลทยนดใหความรวมมอในการท าวจยครงน จรรยา ชวทยาพงศ

(10)

สารบญ หนา

บทคดยอ ............................................................................................................................................ 5

ABSTRACT...................................................................................................................................... 7

กตตกรรมประกาศ ............................................................................................................................. 9

สารบญ ............................................................................................................................................ 10

รายการตาราง .................................................................................................................................. 13

รายการภาพประกอบ ....................................................................................................................... 15

บทท 1 บทน า ................................................................................................................................... 1

ความเปนมาและความส าคญของปญหา ............................................................................... 1

วตถประสงคของการวจย ..................................................................................................... 4

ค าถามการวจย ...................................................................................................................... 4

กรอบแนวคด ........................................................................................................................ 5

กรอบแนวคดเชงทฤษฎในการเกดแผลกดทบ ...................................................................... 7

สมมตฐานการวจย ................................................................................................................ 8

นยามศพท ............................................................................................................................ 8

ขอบเขตการวจย ................................................................................................................. 10

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ................................................................................................ 10

บทท 2 วรรณคดทเกยวของ ............................................................................................................ 11

การเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง ..................................................................... 11

อบตการณการเกดแผลกดทบในผสงอายนอนตดเตยง ................................................. 11

สาเหตและพยาธสภาพการเกดแผลกดทบ .................................................................... 12

การแบงระดบการเกดแผลกดทบ .................................................................................. 12

ผลกระทบการเกดแผลกดทบ ........................................................................................ 13

ปจจยเสยงทท าใหเกดแผลกดทบในผสงอาย ...................................................................... 14

ความแรงและระยะเวลาของแรงกดทบ ......................................................................... 14

ความทนทานของเนอเยอ .............................................................................................. 15

การประเมนความเสยงการเกดแผลกดทบ .................................................................... 18

หลกการในการปองกนการเกดแผลกดทบในผปวยสงอายทนอนตดเตยง ......................... 25

เบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด ...................................................................... 29

(11)

สารบญ (ตอ) หนา

โปรแกรมการดแลผวหนงในผสงอายนอนตดเตยง ............................................................ 30

โปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดเพอปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง ......................................................... 31

สรปการทบทวนวรรณคด .................................................................................................. 32

บทท 3 วธด าเนนการวจย ............................................................................................................... 34

ประชากรและกลมตวอยาง ................................................................................................. 34

คณสมบตเกณฑการคดเลอกกลมตวอยาง .......................................................................... 34

เกณฑการคดเลอกกลมผปวยออก ...................................................................................... 35

การก าหนดขนาดกลมตวอยาง ...................................................................................... 35

การสมตวอยางเขากลมการดแลปกตและกลมทไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวม กบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด ...................................................... 35

เครองมอทใชในการวจย .................................................................................................... 36

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ........................................................................ 36

เครองมอทใชในการทดลอง ......................................................................................... 37

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ .................................................................................. 37

การตรวจสอบความตรง ................................................................................................ 37

การตรวจสอบความเทยง .............................................................................................. 39

การพทกษสทธกลมตวอยาง ............................................................................................... 39

การเกบรวบรวมขอมลและการทดลอง............................................................................... 40

การวเคราะหขอมล ............................................................................................................. 43

บทท 4 ผลการวจยและการอภปรายผล ........................................................................................... 44

ผลการวจย .......................................................................................................................... 45

การอภปรายผล ................................................................................................................... 53

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ ....................................................................................... 57

สรปผลการวจย .................................................................................................................. 57

ขอจ ากดการวจย ................................................................................................................. 58

ขอเสนอแนะ ...................................................................................................................... 59

เอกสารอางอง .................................................................................................................................. 60

(12)

สารบญ (ตอ) หนา

ภาคผนวก ........................................................................................................................................ 66

ก ใบพทกษสทธของกลมตวอยาง ...................................................................................... 67

ข เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล .......................................................................... 71

ค โปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด เพอปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง ............................................... 75 ง การค านวณกลมตวอยาง .................................................................................................. 76

จ เครองวดแรงกดทบ ......................................................................................................... 77

เครองวดความชนของผวหนง ......................................................................................... 78

เครองวดคาพเอชของผวหนง .......................................................................................... 79

เครองวดอณหภมของผวหนง ......................................................................................... 80

ฉ ตารางทดสอบขอตกลงเบองตนของตวแปรตาม ............................................................. 81

ช การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ ............................................................................... 83

ซ รายนามผทรงคณวฒ ....................................................................................................... 84

ประวตผเขยน .................................................................................................................................. 85

(13)

รายการตาราง ตาราง หนา 1 จ านวน รอยละ ขอมลสวนบคคล ขอมลการเจบปวย และขอมลสงแวดลอมของกลม ตวอยาง………………………………………………………………...…………………45 2 คามธยฐาน (Mdn) และสวนเบยงเบนควอไทด (IQR) ของแรงกดทบของผวหนง บรเวณกนกบระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวม กบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5………………49 3 เปรยบเทยบความแตกตางแรงกดทบของผวหนงบรเวณกนกบระหวางการดแล ปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยาน ใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5 ดวยสถตดวยสถตฟรดแมน (Friedman test)………………………………………………………………..………….49 4 คาเฉลย (M) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) ของอณหภมผวหนงบรเวณกนกบ ระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใช เบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5…………………………50 5 เปรยบเทยบความแปรปรวนอณหภมผวหนงบรเวณกนกบระหวางการดแลปกต และหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน า หมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5 ดวยสถตการวเคราะหความแปรปรวน แบบวดซ า (One-Way Repeated Measures ANOVA)……………………………….…...50 6 คามธยฐาน (Mdn) และสวนเบยงเบนควอไทด (IQR) ของความชนของผวหนง บรเวณกนกบระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวม กบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5………………51 7 เปรยบเทยบความแตกตางความชนของผวหนงบรเวณกนกบในวนท 1, 3 และ 5 ดวยสถตดวยสถต ฟรดแมน (Friedman test)……………………………………………51 8 คาเฉลย (M) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) ของพเอชของผวหนงบรเวณกนกบ ระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใช เบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5…………………………52

(14)

รายการตาราง (ตอ) ตาราง หนา 9 เปรยบเทยบความแปรปรวนคาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบระหวางการดแลปกต และหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน า หมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5 ทดลองดวยสถตการวเคราะหความ แปรปรวน แบบวดซ า(One-Way Repeated Measures ANOVA)……………………….52 10 อบตการณการเกดแผลกดทบของผสงอายทนอนตดเตยงระหวางการดแลปกต และหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน า หมดวยเสอกระจด……………………………………………………………………….53

(15)

รายการภาพประกอบ ภาพประกอบ หนา 1. กรอบแนวคดการวจยเพอศกษาผลของโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยาง รถจกรยานใสน าหมเสอกระจด และการเกดแผลกดทบ................................................................7 2. ขนตอนการด าเนนการวจย .......................................................................................................... 42

1

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา แผลกดทบเปนภาวะแทรกซอนทเกดขนไดกบผปวยทกเพศ ทกวย โดยเฉพาะผปวยสงอายทมอายมากกวา 65 ปรวมกบการมโรคทท าใหถกจ ากดการเคลอนไหว ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง หรอไดรบการบาดเจบทไขสนหลง (เกงกาจ, 2556) ซงเปนกลมเสยงทเกดแผลกดทบไดงาย เนองจากผสงอายมการเปลยนแปลงของรางกายไปในทางทเสอมลง มการรบความรสกทผวหนงลดลง จากปลายประสาทมการเปลยนแปลงไปในทางทเสอม ท าใหรบรแรงกดทบไดนอยกวาวยอน (วรรณ, 2553) อกทงผสงอายจะมชนไขมนใตผวหนงทบางลง และมการสรางคอลลาเจนลดลง ผวหนงจงมความยดหยนลดลงและเปราะบางเกดการหลดลอกและฉกขาดงาย (Shigeta, Nakagami, Sanada, Konya, & Sugama, 2010) โดยจะพบวาผสงอายจะเกดแผลกดทบหลงจากเขารบการรกษาในโรงพยาบาลภายใน 48 ชวโมง เปนจ านวนถงรอยละ 20.1 (Nijs et al., 2008) และต าแหนงทเกดแผลกดทบสวนใหญ คอ กระดกกนกบพบถงรอยละ 30.3 (Suttipong & Sindhu, 2011) การเกดแผลกดทบมผลกระทบตอผปวย ท งความทกขทรมานจากความเจบปวด สญเสยภาพลกษณ การรกษาทยงยาก อาจมการตดเชอ หรอตองท าการผาตด เปนผลใหตองอยในโรงพยาบาลนานขน และเสยคาใชจายเพมขน (จตตาภรณและมาลน, 2549; รงทวา, 2556) จากหลกฐานเชงประจกษมการยนยนวา ความชนของผวหนง การถกจ ากดการเคลอนไหว แรงเสยดทาน และแรงไถลเปนปจจยเสยงส าคญทท าใหเกดแผลกดทบ (Suttipong & Sindhu, 2011) และอณหภมผวหนงทเพมขนท าใหเพมอตราการเผาผลาญของรางกาย ท าใหมเหงอเพมขนเปนผลท าใหความทนทานของเนอเยอลดลงเกดเปนแผลไดงาย (National Pressure Ulcer Advisory Panel, European Pressure Ulcer Advisory Panel and Pan Pacific Pressure Injury Alliance [NPUAP, EPUAP, & PPPIA], 2014) นอกจากน ความเปยกชนของผวหนงบรเวณทถก กดทบกเปนปจจยเสยงตอการเกดแผลกดทบทส าคญโดยเฉพาะในผสงอายเนองจากผสงอายจะมปญหาเรองการกลนปสสาวะและอจจาระไดไมด โดยพบวาผสงอายทมปญหากลนปสสาวะไมไดในผหญงมจ านวน รอยละ 31 และผชายรอยละ 23 สวนผสงอายทมปญหากลนอจจาระไมไดพบรอยละ 12 (Corcoran & Woodward, 2013) เมอผวหนงสมผสกบปสสาวะและอจจาระเปนระยะเวลานานๆจะสงผลใหผวหนงบรเวณนนเกดการอกเสบ จากการสะสมของแบคทเรยท าใหคาพเอชของผวหนงบรเวณนนเปลยนไปกลายเปนดางมากขน ท าใหผวหนงเกดการออนแอ กลไกการ

2

ปองกนเชอโรคลดลง สงผลใหผวหนงฉกขาดงาย (Beeckman et al., 2010) ซงในภาวะปกตผวหนงจะมคาความเปนกรดออนๆ พเอชอยระหวาง 5.4-5.9 มคณสมบตในการยบย งการเจรญเตบโตของแบคทเรย และหากผวหนงไดรบการสมผสความเปยกแฉะมากเกนไปหรอบอยครงสงผลใหกลไกการปองกนเชอโรคของผวหนงออนแอลงท าใหหลดลอกเปนแผลไดงายขน และเพมความเสยงตอการเกดแรงเสยดทาน (Ersser, Getliffe, Voegeli, & Regan, 2005) และจากการศกษาของประเทศญปนในกลมทมปญหาทงการกลนปสสาวะและอจจาระไมได และกลมทมปญหาการกลนอจจาระไมไดเพยงอยางเดยวพบวาคาความชนและคาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบสงกวาผวหนงบรเวณรอบสะดอ นอกจากนยงพบวากลมททงกลนปสสาวะและอจจาระไมไดจะมความชนและคาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบสงกวากลมทมปญหากลนอจจาระไมไดเพยงอยางเดยว (Shigeta, Nakagami, Sanada, Konya, & Sugama, 2010) แสดงใหเหนวาการมเหงอมผลตอความชน และ คาพเอชของผวหนง สงผลใหกลไกการท าลายเชอโรคของผวหนงลดลง แบคทเรยมการเจรญเตบโตมากขนท าใหผวหนงบรเวณนนออนแอเกดเปนผนแดงได (Beeckman et al., 2010) นอกจากน ยงพบวาการใชแผนรองซบและผาออมในผ ปวยทกล นปสสาวะอจจาระไมได ก เปนปจจยเสยงการเกดแผลกดทบอกปจจยหนง (Sugama, Sanada, Shigeta, Nakagami, & Konya, 2012) เนองจากการใชผาออมส าเรจรปท าใหผวหนงถกหอหมเกดความเปยกชน และผวหนงมอณหภมสงขนมผลตอผวหนงบรเวณนนเกดความออนแอดงทกลาวมาแลวขางตน เกดเปนผนแดงขน การใชผาออมส าเรจรปทผลตจากวสดทแตกตางกนกมผลตอผนแดงของผวหนงไดเชนกน ดงการศกษาในประทศญปนทศกษาในผปวยสงอายผหญงทมปญหาการกลนปสสาวะตอการเกดผนแดงจากการใชผาออม 2 ชนด คอ ผาออมทพฒนาใหมจากวสดพอลเมอรและเยอกระดาษ กบผาออมทใชทวไปรวมกบการดแลผวหนง พบวา กลมทใชผาออมทพฒนาใหมมการหายของผนแดงมากกวากลมทใชผาออมทวไป (Sugama et al., 2012) จากการทบทวนวรรณกรรมพบวามการพฒนาแนวปฏบตในการปองกนการเกดแผลกดทบมากมาย ซงองคประกอบในการปองกนการเกดแผลกดทบประกอบดวย 1) การลดแรงตางๆทท าใหผวหนงฉกขาด ไดแก แรงกดทบ แรงเสยดทาน และแรงไถล 2) การเพมสารอาหารทจ าเปนตอความแขงแรงของเนอเยอ (NPUAP, EPUAP, & PPPIA, 2014) 3) การดแลผวหนงไมใหเปยกชนมากเกนไป และไมแหงจนเกนไป 4) ใชสบทมคาพเอชเปนกรดออนๆ (สายฝน, วภา, และเพลนพศ, 2556b) และ 5) ใหใชแผนรองซบหรอผาออมส าเรจรปในรายทไมสามารถควบคมการขบถายอจจาระหรอปสสาวะได (ขวญฤทย, 2550; วภาว, 2551; NPUAP, EPUAP, & PPPIA, 2014) จากผลการใชแนวปฏบตพบวามอบตการณการเกดแผลกดทบของผ ปวยทรบการรกษาในโรงพยาบาลลดลง แตอยางไรกตาม การศกษาเหลานศกษาในบรบทของโรงพยาบาลทมบคลากร

3

ทางการแพทยพรอมกบการมอปกรณการปองกนแผลกดทบ เชน เตยงลม แผนรองซบทเพยงพอ ซงอาจจะน ามาประยกตใชกบผดแลผปวยสงอายทนอนตดเตยงทบานไมไดทงหมด ดงนนจงตองมการศกษาโปรแกรมการดแลผวหนงทผดแลสามารถน าไปประยกตใชทบานได นอกจากการดแลผวหนงแลวการลดแรงกดทบเปนองคประกอบหนงทชวยปองกนการเกดแผลกดทบ จากการทบทวนวรรณคดพบการใชเบาะในการลดแรงกดทบ ม 2 ชนด คอ 1) ชนดใชพลงงาน เชน ทนอนลม เหมาะส าหรบผปวยทไมสามารถเคลอนไหวรางกายหรอเปลยนทาได หรอใชในรายทแผลกดทบไมหาย 2) ชนดไมใชพลงงาน เชน เบาะเจล หรอโฟม เหมาะส าหรบผปวยทสามารถเคลอนไหวรางกายไดบางสวน ใชเพอปองกนการเกดแผลกดทบระดบ 1 (COVIDIEN, 2008) การศกษาในประเทศสหรฐอเมรกาในผปวยสงอายหลงผาตดกระดกสะโพกหกรวมกบการใชเบาะชนดตางๆ เชน เบาะลม เบาะโฟม เบาะเจล เปนตน เปรยบเทยบกบไมใชเบาะในการปองกนการเกดแผลกดทบพบวากลมทใชเบาะมจ านวนอตราการเกดแผลกดทบรอยละ 3.6 รายสวนกลมทไมใชเบาะมจ านวนอตราการเกดแผลกดทบรอยละ 4.5 ราย (Rich et al., 2011) จะเหนไดวาการใชเบาะจะชวยลดอตราการเกดแผลกดทบ แตเนองจากประเทศไทยเบาะทใชสวนใหญจะเปนทนอนลมซงน าเขามาจากตางประเทศ มราคาตงแต 4,000-9,000 บาท ซงผสงอายทนอนตดเตยงไมสามารถหารายไดไดตองพงพงจากลกหลาน จากสถตคนไทยมรายไดเฉลย 26,915 บาทตอครวเรอน และมรายจายเฉลย 21,144 บาทตอครวเรอน (ส านกงานสถตแหงชาต, 2560) ซงสวนทเหลอจากรายไดอาจไมสามารถน ามาซอเตยงลมทมราคาแพงได ผวจยจงมความสนใจในการพฒนาเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด เพอใชปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง โดยยางรถจกรยานมคณสมบต คอ มความยดหยน กระจายน าหนกท าใหชวยลดแรงกดทบบรเวณผวสมผส (วชดา, 2013) เสอกระจด ผลตมาจากตนกระจด มคณสมบตในการดดซบความเปยกชนไดด ลดอณหภมผวหนงบรเวณกนกบ (Sea-Sia & Kitrungrote, 2008) และจากการศกษาเปรยบเทยบอณหภมผวหนงในกลมคนสขภาพดระหวางกลมทนอนบนเบาะโรงพยาบาลกบนอนบนเสอกระจด พบวากลมคนทนอนบนเสอกระจดจะมอณหภมผวหนง (34.75 ºC) ต ากวานอนบนทนอนโรงพยาบาล (35.77 ºC) อยางมนยส าคญทางสถต (p < .001) (Sea-Sia & Kitrungrote, 2008) อยางไรกตามการศกษาดงกลาวยงไมพบการทดลองในผปวยโดยเฉพาะผสงอาย นอกจากนน ายงมคณสมบตในการพาความรอน (ศนยการเรยนรวทยาศาสตรโลกและดาราศาสตร, 2553) จากการศกษาของสายฝนและคณะ (2556a) ทศกษาในผปวยสงอายทมความเสยงตอการเกดแผลกดทบซงผปวยทกคนทเขารวมการทดลองจะไดรบโปรแกรมควบคมความชนของผวหนงรวมกบแนวปฏบตในการปองกนแผลกดทบและมการใชทนอนลมรวมดวย ผลการศกษา

4

พบวา ความชน คาพเอชของผวหนง และอบตการณการเกดแผลกดทบในกลมทดลองนอยกวากลมทไดการพยาบาลปกต แตเนองจากผปวยทกคนทเขารวมการทดลองเขารบการการรกษาในโรงพยาบาล มการใชทนอนลมทกราย และมพยาบาลคอยดแลตลอดเวลา แตอาจมขอจ ากดในการใชโปรแกรมดงกลาวกบการดแลผปวยทบาน เนองจากวสด และอปกรณในการปองกนการเกดแผลกดทบ อาจแตกตางจากโรงพยาบาล ดงนนผวจยจงสนใจน าโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดมาทดลองใชกบผสงอายทนอนตดเตยง วตถประสงคของการวจย

1. เพอเปรยบเทยบแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชนของผวหนง และคาพเอชของผวหนงของผสงอายทนอนตดเตยงระหวางการดแลปกตและหลงใชโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด 2. เพอเปรยบเทยบอบตการณการเกดแผลกดทบของผสงอายทนอนตดเตยงระหวางการดแลปกตและหลงใชโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด ค าถามการวจย 1. แรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชน และคาพเอชของผวหนงของผสงอายทนอนตดเตยงหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดต ากวาการดแลปกตหรอไม 2. อบตการณการเกดแผลกดทบของผสงอายทนอนตดเตยงหลงไดรบโปรแกรม

การดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดต ากวาการดแลปกต

หรอไม

5

กรอบแนวคด

การวจยครงนใชกรอบแนวคดปจจยเสยงการเกดแผลกดทบของบราเดนและ เบรกสตรอม (Braden & Bergstrom, 2000) รวมกบการทบทวนวรรณคดเกยวกบการดแลผวหนง อธบายการเกดแผลกดทบวาเกดจากปจจย 2 อยาง คอ 1) ขนาดของแรงกดทบ และ 2) ความทนทานของเนอเยอ สามารถอธบายไดดงน ขนาดของความแรงกดทบไมวาจะมากหรอนอยกมผลท าใหเนอเยอเสยหายถกท าลายได ซงปจจยทมผลตอแรงกดทบ ไดแก ความสามารถในการเคลอนไหวรางกาย การมกจกรรม และการรบรความรสก สวนความทนทานของเนอเยอกเปนอกปจจยหนงทมผลตอการเกดแผลกดทบ บราเดนและเบรกสตรอม (Braden & Bergstrom, 2000) อธบายวาปจจยทมผลตอความทนทานของเนอเยอประกอบดวย ปจจยภายในและปจจยภายนอก ปจจยภายใน ไดแก อาย ภาวะโภชนาการ ภาวะความเจบปวยและโรคทเปน และอณหภมผวหนง สวนปจจยภายนอก ไดแก แรงไถล แรงเสยดส ความชน คาพเอชของผวหนง และการเคลอนไหวรางกาย ส าหรบการศกษาวจยครงน เปนการศกษาเกยวกบปจจยตางๆทมความส าคญตอ

การเกดแผลกดทบในผปวยสงอายทถกจ ากดการเคลอนไหว ประกอบดวย 4 ปจจย คอ 1) ปจจยดาน

แรงกดทบ พบวาแรงกดทบทมากกวา 32 มลลเมตรปรอทขนไปและใชระยะเวลานาน สงผลให

เนอเยอบรเวณนนขาดเลอดไปเลยง ขาดออกซเจน มการตายของเซลล สงผลท าใหเกดแผลกดทบ

(Jaul, 2010) 2) ปจจยดานอณหภม พบวาอณหภมทเพมขน 1 องศาเซลเซยส จะเพมกระบวนการเผา

ผลาญและความตองการออกซเจนของเนอเยอรอยละ 10 ท าใหเกดการสะสมของเสยในระดบเซลล

(kokate et al., 1995) เมอผวหนงบรเวณกนกบสมผสกบเบาะรองนอนทท าจากวสดทเปนฉนวน

ความรอน เชน พลาสตก ผายาง จะท าใหอณหภมผวหนงบรเวณกนกบเพมขน จงเพมโอกาสการ

เกดแผลกดทบไดโดยเฉพาะผสงอายทมผวหนงไมแขงแรงเทาวยหนมสาว (Maklebust อางตาม

กอบแกวและนวรรณ, 2552) 3) ความชน ทเกดจาก เหงอ ปสสาวะและอจจาระ โดยเฉพาะผสงอาย

จะมปญหาในการควบคมการขบถายรวมกบมผวหนงทบาง เมอผวหนงสมผสความเปยกชนท าให

ผวหนงบรเวณนนมความตานทานลดลง สงผลใหผวหนงออนแอและหลดลอกเปนแผลไดงายขน

(Gray et al., 2011) 4) คาพเอชของผวหนง ในภาวะปกตผวหนงจะมคาพเอชประมาณ 5.4-5.9 ซงม

คณสมบตเปนกรดออนๆ ท าใหผวหนงมกลไกในการปองกนแบคทเรยไดด (Ersser et al., 2005) แต

เมอผวหนงสมผสปสสาวะและอจจาระเปนเวลานานมผลท าใหผวหนงมคาความเปนดางเพมขนท า

6

ใหกลไกการปองกนแบคทเรยลดลง เมอแบคทเรยมจ านวนเพมมากขนผวหนงจงมโอกาสตดเชอ

และฉกขาดไดงาย (Beeckman et al., 2010)

จากการทบทวนวรรณคดพบวาแนวปฏบตขององคกรทปรกษาแผลกดทบใน

ยโรป (NPUAP, EPUAP, & PPPIA, 2014) ทใชในการดแลผวหนง ประกอบดวย การดแลผวหนง

ใหสะอาดและแหง ใชสบทมคาพเอชเปนกรดออนๆ รวมทงปกปองผวหนงจากความเปยกชนทมาก

เกนไปเพราะเปนสาเหตท าใหผวหนงถกท าลายไดงายในรายทมปญหาการควบคมการขบถายใหท า

ความสะอาดผวหนงทนทเมอเปยกชน และดแลผวหนงทแหงใหมความชมชน ซงผลของโปรแกรม

การดแลผวหนงจะมผลตอการลดความชนและคาพเอชของผวหนง ท าใหผวหนงมความแขงแรง

มากขน สวนเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด มคณสมบต คอ เบาะยางรถจกรยานม

ความยดหยน ชวยกระจายน าหนกมผลท าใหแรงกดทบของผวสมผสลดลง (วชดา, 2013) สวนเสอ

กระจดมคณสมบตชวยลดอณหภมผวหนง และระบายความชน (Sea-Sia & Kitrungrote, 2008) และ

น าในเสอกระจดมคณสมบตในการพาความรอน (ศนยการเรยนรวทยาศาสตรโลกและดาราศาสตร,

2553)

ดงนนผวจยจงสนใจโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยาน

ใสน าหมดวยเสอกระจดในผสงอายทนอนตดเตยง เมอผสงอายทนอนตดเตยงไดรบการดแลให

นอนบนเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดรวมกบการดแลผวหนงไมใหเปยกชนจากการ

สมผสปสสาวะและอจจาระเปนเวลานานจะท าใหลดปจจยเสยง ไดแก แรงกดทบ อณหภมผวหนง

ความชน และคาพเอชของผวหนงสงผลใหอบตการณการเกดแผลกดทบลดลง ดงแสดงในแผนภาพ

ท 1

7

กรอบแนวคดเชงทฤษฎในการเกดแผลกดทบ

กรอบแนวคดการวจย

ภาพ 1 กรอบแนวคดการศกษาผลของโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดตอการปองกนการเกดแผลกดทบ

เบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด

โปรแกรมการดแลผวหนงเพอเพมความทนทานของเนอเยอ 1. การประเมนสภาพผวหนง 2. การท าความสะอาดผวหนงโดยใชสบทมคาพเอชเปนกรดออนๆ 3. การรกษาความชมชนของผวหนง

แรงกดทบ อณหภมผวหนง

อ บ ต ก า ร ณการเกดแผลกดทบ

ความทนทานของเนอเยอ อณหภมผวหนง ความชนของผวหนง คาพเอชของผวหนง

ความแรงของแรงกดทบ แรงกดทบ ความทนทานของเนอเยอ อณหภมผวหนง ความชนของผวหนง คาพเอชของผวหนง

อบตการณการเกดแผลกดทบ

8

สมมตฐานการวจย

1. แรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชน และคาพเอชของผวหนงของผปวยสงอาย

ทถกจ ากดการเคลอนไหวหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใส

น าหมดวยเสอกระจดต ากวาการดแลปกต

2. อบตการณการเกดแผลกดทบของผปวยสงอายทถกจ ากดการเคลอนไหวหลง

ไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดต ากวา

การดแลปกต

นยามศพท

โปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอ

กระจด หมายถง การสอนผดแลดแลผวหนงเพอปองกนการเกดแผลกดทบในผปวยสงอายทถก

จ ากดการเคลอนไหวทอาศยทบาน ประกอบดวย 1) การประเมนสภาพผวหนงโดยการตรวจด

ผวหนงตงแตศรษะจนถงปลายเทาโดยเนนตามปมกระดกตางๆ 2) การท าความสะอาดผวหนง โดย

การใชสบทมคาพเอชเปนกรดออนๆ ท าความสะอาดผวหนงทนทเมอเปยกชนจากอจจาระหรอ

ปสสาวะรวมกบเปลยนแผนรองซบทนทหลงการขบถายปสสาวะและอจจาระหรออยางชาทสดไม

เกน 30 นาทหลงขบถาย และ 3) การรกษาความชมชนของผวหนงโดยการทาโลชนใหผปวยหลง

อาบน ารวมกบการดแลตามปกต โดยผปวยไดรบการนอนบนเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอ

กระจดเปนเวลา 5 วน

ความแรงของการกดทบ

แรงกดทบ หมายถง แรงกดทบของผวหนงบรเวณกนกบทผปวยนอนบนเบาะ

ยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในทานอนหงาย โดยใชเครองวดแรงกดทบ (pressure

loading sensor) พฒนาโดยศนยเครองมอคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ท าการวด

แรงกดทบบรเวณกนกบทกวนท 1, 3 และ 5 ของการเขารวมโปรแกรม

9

ความทนทานของเนอเยอ ประเมนจากตวแปรดงตอไปน

อณหภมผวหนง คอ หมายถง อณหภมของผวหนงบรเวณกนกบทผปวยนอน

บนเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในทานอนหงาย โดยใชเครองวดอณหภมของ

ผวหนง (skin temperature sensor) แบบไมสมผสใชระบบอนฟาเรด รน GM320 ท าการวดอณหภม

บรเวณกนกบทกวนท 1, 3 และ 5 ของการเขารวมโปรแกรม

ความชนของผวหนง หมายถง ความชนของผวหนงบรเวณกนทผปวยนอนบน

เบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในทานอนหงาย โดยใชเครองวดความชนของผวหนง

(skin hydration sensor) ชนดดจตอล SK-III ของประเทศจน ท าการวดความชนบรเวณกนกบทก

วนท 1, 3 และ 5 ของการเขารวมโปรแกรม

คาพเอชของผวหนง หมายถง คาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบทผปวยนอน

บนเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในทานอนหงาย โดยใชเครองวดคาพเอชของ

ผวหนง (skin pH sensor) รน HI 98109 ของบรษท Hanna ประเทศสหรฐอเมรกา ท าการวดคาพเอช

บรเวณกนกบทกวนท 1, 3 และ 5 ของการเขารวมโปรแกรม

อบตการณการเกดแผลกดทบ หมายถง จ านวนผปวยทเกดแผลกดทบบรเวณกน

กบไมวาจะเกดระดบใดระดบหนงในระหวางเขารวมโปรแกรมเปนเวลา 5 วน โดยใชเกณฑการ

ประเมนระดบการเกดแผลกดทบขององคกรทปรกษาแผลกดทบในยโรป (NPUAP, EPUAP, &

PPPIA, 2014) แบงระดบการเกดแผลกดทบเปน 6 ระดบ คอ

ระดบท 1 (stage 1: nonblanchable erythema) ไมมการท าลายของผวหนงแตจะเปนรอยแดงๆโดยเฉพาะผวหนงบรเวณปมกระดก สผวไมเปลยนแปลงเมอเอาแรงกดออก ในคนผวด าจะมองเหนไดยาก บรเวณนอาจจะมความปวด แขง นม มอณหภมรอนหรอเยนเมอเทยบกบผวหนงบรเวณขางเคยง

ระดบท 2 (stage 2 : partial thickness skin loss) มการสญเสยของผวหนงบางสวนของชนหนงแท เปนแผลตนๆ มสแดง ไมมเนอตาย หรออาจมการบาดเจบเปนตมน าหรอแผลพพอง หรอเปนแผลตนๆ เปนมนเงาแตไมมเนอตาย ซงไมรวมกบแผลทโดนฉกขาด แผลแพ พลาสเตอร หรอแผลทเกดจากการอกเสบจากภาวะปสสาวะเลดราด

ระดบท 3 (stage 3: full thickness skin loss) มการสญเสยผวหนงทงหมด อาจเหนถงชนใตไขมนแตไมถงชนกระดก เสนเอนหรอกลามเนอ อาจจะเหนเนอตายปกคลมบาง และแผลอาจจะเปนหลมหรอโพรง

10

ระดบท 4 (stage 4: full thickness tissue loss) มการสญเสยผวหนงและเนอเยอทงหมดจนถงในกระดก เสนเอนหรอกลามเนอ อาจมเนอตายหรอสะเกดแขงปรากฏ แผลสวนใหญจะเปนโพรง แผลทไมสามารถจ าแนกระดบได (unstageable) เปนแผลทมขนาดลกแตปกคลมดวยเนอตาย หรอสะเกดแขง ซงไมสามารถระบระดบของแผลได เมอเอาเนอตายหรอสะเกดแขงออก ท าใหเหนความลกของแผลทแทจรง ระดบทคาดวามการท าลายของเนอเยอสวนลก (suspected deep tissue injury) ผวหนงมการเปลยนแปลงเปนสมวง หรอสเลอดหม หรอเปนตมน าปนเลอด ซงเกดจากเนอเยอทถกถกท าลายจากแรงกดหรอแรงไถล บรเวณนอาจจะมความปวด แขง นม หรอเนอเละๆ มอณหภมรอนหรอเยนเมอเทยบกบผวหนงบรเวณขางเคยง การบาดเจบของผวหนงระดบลกนตรวจสอบไดยากในผปวยทมสผวเขม และแผลอาจมการพฒนากลายเปนแผลสะเกดแขง การดแลตามปกต หมายถง กจกรรมการดแลทผดแลปฏบตเปนประจ า ไดแก การดแลใหนอนบนทนอนลมทมประสทธภาพ การพลกตะแคงตวทก 2-3 ชม. ไดแก ทานอนตะแคงซาย ทานอนตะแคงขวา และทานอนหงาย การเชดท าความสะอาดรางกายอยางนอยวนละ 1-2 ครงรวมกบการทาครมหรอโลชน หรอน ามนหลงเชดตว การดแลใหอาหารทางสายยางตามปรมาณและเวลาทก าหนด เมอผปวยปสสาวะหรออจจาระในรายทเปนผชายจะเปลยนถงปสสาวะ และแผนรองซบทนทเมอพบ สวนผหญงจะท าการเปลยนผาออมส าเรจรปเมอปสสาวะเตมผาออมประมาณ 4-6 ชวโมงตอแผน ถามอจจาระจะเปลยนทนทเมอพบ

ขอบเขตการวจย

การวจยครงนเปนงานวจยกงแบบไขวกน (cross-over design) โดยท าการศกษาใน

กลมผสงอายทนอนตดเตยง และพกอาศยทบาน จ านวนทงหมด 15 ราย ตงแตเดอนเมษายน 2559

ถงเดอนกนยายน 2559

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

เปนทางเลอกการใชอปกรณทตนทนต าในการลดปจจยเสยงตอการเกดแผลกดทบในผปวยสงอายทถกจ ากดการเคลอนไหวทอาศยทบาน

11

บทท 2 วรรณคดทเกยวของ

1. การเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง

1.1 อบตการณการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง 1.2 สาเหตและพยาธสภาพการเกดแผลกดทบ 1.3 การแบงระดบการเกดแผลกดทบ 1.4 ผลกระทบการเกดแผลกดทบ

2. ปจจยเสยงทท าใหเกดแผลกดทบในผสงอาย 2.1 ความแรงและระยะเวลาของแรงกดทบ 2.2 ความทนทานของเนอเยอ

2.3 การประเมนความเสยงการเกดแผลกดทบ 3. หลกการในการปองกนการเกดแผลกดทบในผปวยสงอายทนอนตดเตยง 3.1 การลดแรงกดทบ แรงไถล และแรงเสยดส 3.2 ความทนทานของเนอเยอ 3.3 ภาวะโภชนาการและสารน า 4. เบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด 5. โปรแกรมการการดแลผวหนงในผปวยสงอาย การเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง

อบตการณการเกดแผลกดทบในผสงอายนอนตดเตยง แผลกดทบเปนปญหาส าคญและพบไดบอยในผปวยทมขอจ ากดในการเคลอนไหว และมกจกรรมลดลง เกดขนไดทกท ทงในบาน ชมชน และโรงพยาบาล (ยวด, 2552) โดยเฉพาะผปวยทมปญหาเลอดออกในสมองท าใหเปนอมพาตครงซก เกดอาการออนแรง และอาการชาทงแขนและขา (เกงกาจ, 2556) จากการศกษาอตราการเกดแผลกดทบในผสงอายเสนเลอดสมองตบทพกอาศยอยในเขตชมชนของกรงเทพมหานคร พบวามอตราการเกดแผลกดทบจ านวนรอยละ 47.6 รายแบงเปนแผลกดทบระดบท 1 จ านวนรอยละ 15.5, ระดบท 2 จ านวนรอยละ 25, ระดบท 3 จ านวนรอยละ 0.6 และ ระดบท 4 จ านวนรอยละ 6.5 ราย และต าแหนงทเกดแผลกดทบสวนใหญ

12

คอ กระดกกนกบพบถงรอยละ 30.3 (Suttipong & Sindhu, 2011) สอดคลองจากการศกษาในประเทศสหรฐอเมรกา พบวาอตราการเกดแผลกดทบในผปวยเสนเลอดสมองตบ มจ านวนรอยละ 22 ราย (Sackley et al., 2008) นอกจากนยงพบวาอบตการณการเกดแผลกดทบมความสมพนธกบอายอยางมนยส าคญทางสถต ซงผปวยทมอายมากกวา 60 ปขนไปจะเกดแผลกดทบมากกวาผปวยทมอายนอยกวา 5.12 เทา (Eberlein-Gonska, Petzold, Helaß, Albrecht, & Schmitt, 2013)

สาเหตและพยาธสภาพการเกดแผลกดทบ

แผลกดทบ หมายถง บรเวณทมการบาดเจบของผวหนงหรอเนอเยอมกจะเกดบรเวณทเปนปมกระดกซงเปนผลจากแรงกดทบ หรอแรงกดทบรวมกบแรงไถล นอกจากนยงมอกหลาย ๆ ปจจยทท าใหเกดแผลกดทบได (NPUAP, EPUAP, & PPPIA, 2014) จากความหมายทกลาวขางตนท าใหอธบายไดวาการเกดแผลกดทบ เกดจากแรงกลภายนอกทมผลตอการเกดแผลกดทบ คอ ความแรงและระยะเวลาของแรงกดทบ ซงระยะเวลาทจะท าใหเกดแผลกดทบขนอยกบลกษณะของบคคลน น เมอมแรงกดทบจะมการเปลยนแปลง 2 ขนตอน ขนแรกจะเปนการเปลยนแปลงทางกลและสรรวทยา กลาวคอ เมอมแรงกดทบภายนอกมากระท าทผวหนงจะเกดการเปลยนแปลงการไหลเวยนของเลอดและน าเหลอง มการรวของเลอดและน าเหลอง สงผลใหหลอดเลอดและน าเหลองปด เปนผลท าใหเนอเยอขาดเลอดและมการสะสมของเสยภายในเซลลมากขนภายในเวลาไมกนาท ท าใหเนอเยอขาดเลอดและสารอาหาร การเปลยนแปลงขนทสอง คอ เมอมแรงกดทบเปนเวลานานหลายชวโมงท าใหเกดการบวมของเนอเยอและกลายเปนแผลกดทบในทสด (Bouten, 1996) นอกจากแรงกดทบแลว ความทนทานของเนอเยอยงมผลตอการเกดแผลกดทบอกดวย ซงความทนทานของเนอเยอแตละบคคลไมเทากนขนอยกบปจจยภายในและภายนอก (Braden & Bergstrom, 2000) ดงจะกลาวในหวขอถดไป

การแบงระดบการเกดแผลกดทบ

การจ าแนกระดบการเกดแผลกดทบขององคกรทปรกษาแผลกดทบในยโรป ไดแบงระดบไวดงน (NPUAP, EPUAP, & PPPIA, 2014)

ระดบท 1 (stage 1: nonblanchable erythema) ไมมการท าลายของผวหนงแตจะเปนรอยแดง ๆ โดยเฉพาะผวหนงบรเวณปมกระดก ในคนผวด าจะมองเหนไดยาก บรเวณนอาจจะม ความปวด แขง นม มอณหภมรอนหรอเยนเมอเทยบกบผวหนงบรเวณขางเคยง

13

ระดบท 2 (stage 2: partial thickness skin loss) มการสญเสยของผวหนงบางสวนของชนหนงแท เปนแผลตนๆ มสแดง ไมมเนอตาย หรออาจมการบาดเจบเปนตมน าหรอแผลพพอง หรอเปนแผลตน ๆ เปนมนเงาแตไมมเนอตาย ซงไมสามารถน ามาอธบายกบแผลทโดนฉกขาด แผลแพพลาสเตอร หรอแผลทเกดจากการอกเสบจากภาวะปสสาวะเลดราด

ระดบท 3 (stage 3: full thickness skin loss) มการสญเสยผวหนงทงหมด อาจเหนถงชนใตไขมนแตไมถงชนกระดก เสนเอนหรอกลามเนอ อาจจะเหนเนอตายปกคลมบาง และแผลอาจจะเปนหลมหรอโพรง

ระดบท 4 (stage 4: full thickness tissue loss) มการสญเสยผวหนงและเนอเยอทงหมดจนถงในกระดก เสนเอนหรอกลามเนอ อาจมเนอตายหรอสะเกดแขงปรากฏ แผลสวนใหญจะเปนโพรง แผลทไมสามารถจ าแนกระดบได (unstageable) เปนแผลทมขนาดลกแตปกคลมดวยเนอตาย หรอสะเกดแขง เมอเอาเนอตายหรอสะเกดแขงออก ท าใหเหนความลกของแผลทแทจรง ซงไมสามารถระบระดบของแผลได ระดบทคาดวามการท าลายของเนอเยอสวนลก (suspected deep tissue injury) ผวหนงมการเปลยนแปลงเปนสมวง หรอสเลอดหม หรอเปนตมน าปนเลอด ซงเกดจากเนอเยอทถกถกท าลายจากแรงกดหรอแรงไถล บรเวณนอาจจะมความปวด แขง นม หรอเนอเละๆ มอณหภมรอนหรอเยนเมอเทยบกบผวหนงบรเวณขางเคยง การบาดเจบของผวหนงระดบลกนตรวจสอบไดยากในผปวยทมสผวเขม และแผลอาจมการพฒนากลายเปนแผลสะเกดแขง

ผลกระทบการเกดแผลกดทบ แผลกดทบเปนภาวะแทรกซอนทเกดไดกบทกบคคล โดยเฉพาะผสงอายทถกจ ากดการเคลอนไหว เมอเกดแผลกดทบจะท าใหเกดผลกระทบทงดานรางกาย จตใจ สงคม และเศรษฐกจ

ผลกระทบทางดานรางกาย เมอเกดแผลกดทบกอใหเกดความเจบปวด ทกขทรมานและมอตราตายเพมขนจากแผลกดทบตดเชอ (ชอผกาและศรอร, 2554) จากการศกษาในประเทศองกฤษเปนผปวยสงอายเฉลย 65.8 ป พบวาผปวยทมแผลกดทบจะมความเจบปวดรวมดวยพบเปนรอยละ 43.2 ราย (Briggs et al., 2013)

14

ผลกระทบทางดานจตใจ สงคม ท าใหเกดความเครยด รสกสญเสยภาพลกษณและ ไรความสามารถ ขาดการเขาส งคม ท า ใหสมพนธภาพตอเพ อนและครอบครวลดลง (ชอผกาและศรอร, 2554)

ผลกระทบทางดานเศรษฐกจ การเกดแผลกดทบจะตองสญเสยคาใชจายในการรกษาเปนจ านวนมากในการรกษา พบวาคารกษาทใชในการรกษาแผลกดทบระดบ 4 ส าหรบผปวยทนอนอยโรงพยาบาลสงถง 129,248 ดอลลารตอการนอนโรงพยาบาลหนงครง หรอประมาณ 4,394,300 บาท (Brem et al., 2010) ในประเทศไทยการรกษาแผลกดทบของผปวยเวชศาสตรฟนฟ โรงพยาบาลศรนครนทร มหาวทยาลยขอนแกน พบวาคาใชจายในการรกษาแผลกดทบมมลคารวมทงสน 1,167,926.46 บาทตอราย (นลนทพยและวระชย, 2540)

ปจจยเสยงทท าใหเกดแผลกดทบในผสงอาย

ผสงอายเปนกลมเสยงทเกดแผลกดทบไดงาย เนองจากผสงอายมการเปลยนแปลง

ของรางกายไปในทางทเสอมลง มการรบความรสกทผวหนงลดลง จากปลายประสาทมการเปลยนแปลงไปในทางทเสอม ท าใหรบรแรงกดทบไดนอยกวาวยอน (วรรณ, 2553) รวมกบผสงอายจะมชนไขมนใตผวหนงทบางลง และมการสรางคอลลาเจนลดลง ท าใหผวหนงมความยดหยนลดลงและเปราะบาง ท าใหเกดการหลดลอกและฉกขาดงาย (กอบแกวและนวรรณ, 2552) เมอรวมกบปจจยเสยงทท าใหเกดแผลกดทบ จงท าใหผสงอายมโอกาสเกดแผลกดทบไดงายทสด ดงรายละเอยดตอไปน

1. ความแรงและระยะเวลาของแรงกดทบ

แรงกดทบเปนสาเหตทท าใหการไหลเวยนเลอดลดลงและเกดการอดตนของหลอดเลอดสวนนนท าใหเนอเยอขาดเลอดไปเลยง หลอดเลอดปกตจะมความดนประมาณ 32 มลลเมตรปรอท แตเมออยในทานงจะมแรงกดทบทมากประมาณ 300-500 มลลเมตรปรอทขนอยกบน าหนกและพนผวทสมผส สวนทานอนแรงกดทบจะเกดบรเวณสนเทา กระดกกนกบ และกระดกสะบก และมคาแรงกดทบประมาณ 50-94 มลลเมตรปรอท (Jaul, 2010) จากการศกษาพบวา ความแรงและระยะเวลาของแรงกดทบจะมผลตอการเกดแผลกดทบ กลาวคอ แผลกดทบเกดไดจากแรงกดทบทมากแตใชระยะเวลาทสน หรอเกดจากแรงกดทบทนอยแตใชระยะเวลานาน (Braden & Bergstrom, 2000) สอดคลองกบการศกษาในผปวยสงอายหลงผาตดทนอนบนเตยงเทอรโม

15

อลาสตกโพล พบวามแรงกดทบทกระท าตอผวสมผสมากกวา 100 มลลเมตรปรอท ท าใหผวหนงเกดรอยแดงภายใน 4 ชวโมง และเกดแผลกดทบภายใน 8 ชวโมง (Sakai et al., 2008) นอกจากน ยงมปจจยทมผลตอแรงกดทบ ไดแก 1.1 ความสามารถในการเคลอนไหว ผปวยทไมสามารถเคลอนไหวรางกายไดหรอเคลอนไหวรางกายไดนอยจะมอตราการเกดแผลกดทบมากกวากลมทสามารถเคลอนไหวรางกาย (Nonnemacger et al., 2009) สอดคลองกบการศกษาในประเทศสหรฐอเมรกาในผปวยสงอายทรกษาในหอผปวยวกฤตพบวาผปวยทเคลอนไหวรางกายไดนอยจะมโอกาสเกดแผลกดทบมากกวาผปวยทเคลอนไหวรางกายได 0.43 เทา (Cox, 2011) 1.2 การมกจกรรม ผปวยทสามารถเปลยน หรอควบคมทาทางของรางกายไดจะมโอกาสเกดแผลกดทบไดนอยกวาผทไมสามารถเปลยนทาทางได เนองจากการเปลยนทาทางไดเองจะท าใหหลกเลยงการกดทบผวหนงทมความออนแอซงท าใหเกดแผลไดงาย อกทงการมกจกรรมชวยเพมปรมาตรเลอดไหลเขาสหวใจมผลท าใหปรมาณออกซเจนในเลอดมากขน และชวยใหเลอดไปเลยงบรเวณตางๆของรางกายซงเปนผลดตอบรเวณผวหนงทถกกดทบ (Braden & Bergstrom, 2000) สอดคลองกบการศกษาของชอผกาและศรอร (2554) พบวาผสงอายโรคหลอดเลอดสมองทอยบนเตยงเทานนมอตราการเกดแผลกดทบ (86.4%) มากกวาผสงอายหลอดเลอดสมองทเดนได(2.3%) 1.3 การรบรความรสก ผปวยทมความสามารถในการรบรหรอการตอบสนองตอความรสกลดลง ท าใหไมสามารถรบรถงความเจบปวดหรอความไมสขสบายจากการอยทาเดมนานๆ โดยเฉพาะผปวยทเปนอมพาต ท าใหมโอกาสเกดแผลกดทบไดงาย (Braden & Bergstrom, 2000) สอดคลองกบการศกษาของชอผกาและศรอร (2011) พบวาผสงอายโรคหลอดเลอดสมองทมการรบรความรสกเลกนอยมอตราการเกดแผลกดทบ (65.9%) มากกวาผสงอายโรคหลอดเลอดสมองทรบรไดปกต (15.9%)

2. ความทนทานของเนอเยอ ปจจยทมผลตอความทนทานของเนอเยอ และสงผลท าใหเกดแผลกดทบแบงเปนปจจยภายในและปจจยภายนอกดงน 2.1 ปจจยภายใน หมายถง ปจจยเฉพาะของแตละบคคล ซงมผลตอการเกดแผลกดทบ ดงรายละเอยดตอไปน

16

1) อาย อายทเพมขนมผลตอการเกดแผลกดทบ พบวารอยละ 70 ของผทเกดแผลกดทบจะเกดในคนทมอายมากกวา 70 ป เนองจากเมออายมากขนผวหนงจะมการเปลยนแปลง เชน จ านวนเสนใยอลาสตนทลดลง ช นผวหนงทบางลง มวลของกลามเนอทลดลง และการไหลเวยนเลอดของชนผวหนงทลดลง ซงมผลตอความทนทานของเนอเยอ (Jaul, 2010) สอดคลองกบการศกษาในประเทศสหรฐอเมรกาทศกษาในผปวยสงอายมอายเฉลย 69 ป ทเขารบการศกษาในหอผปวยวกฤตพบวาผปวยทมอายมากจะมโอกาสเกดแผลกดทบมากกวาผปวยทมอายนอยกวา 1.03 เทา (Cox, 2011) 2) ภาวะโภชนาการ ผสงอายทมภาวะทพโภชนาการจะมความสมพนธตอการเกดแผลกดทบ ซงภาวะขาดสารอาหารจะเกดจากการขาดสารอาหารประเภทโปรตน การเกดแผลกดทบจะสะทอนใหเหนอตราการเผาผลาญของรางกายซงเปนผลจากสลายโปรตนท าใหมการสญเสยกลามเนอและเนอเยอถกท าลาย (Jaul, 2010) ซงสอดคลองกบการศกษาของชอผกาและ ศรอร (2011) ทศกษาในผปวยผสงอายโรคหลอดเลอดสมอง พบวาผทมภาวะทพโภชนาการจะมโอกาสเกดแผลกดทบเพมขนเปน 2.8 เทาของผทมภาวะโภชนาการปกต ซงปรมาณสารอาหารในผปวยทมความเสยงตอการเกดแผลกดทบทควรไดรบ คอ 30-35 กโลแคลอรตอน าหนกหนงกโลกรมในหนงวน โปรตน 1.25-1.5 กรมตอน าหนกหนงกโลกรม (NPUAP, EPUAP, & PPPIA, 2014 ) 3) ภาวะความเจบปวยและโรคทเปน ไดแก การบาดเจบเกยวกบกระดกและขอ การบาดเจบของไขสนหลง ภาวะโรคเดมของผปวย เชน โรคเบาหวาน โรคมะเรง โรคภมคมกนบกพรอง โรคไตวาย มผลท าใหการไหลเวยนหตและการน าออกซเจนไปเลยงผวหนงลดลง สงผลใหเกดภาวะขาดเลอดไปเลยงและเกดการเนาตายของเนอเยอไดงาย (ยวด, 2552) จากการศกษา พบวาผปวยทมการบาดเจบเกยวกบกระดกสนหลงมอตราการเกดแผลกดทบถงรอยละ 9.6 (Wilczweski et al., 2012) นอกจากนผปวยทมปญหาเกยวกบระบบหวใจและหลอดเลอดมโอกาสเกดแผลกดทบเพมเปน 2.95 เทา (Cox, 2011) 4) อณหภมรางกาย มการศกษาจากหลายงานวจยพบวาอณหภมรางกายทเพมขนมความสมพนธกบการเกดแผลกดทบ (Coleman et al., 2013) เนองจากเมออณหภมเพมขน 1 องศาเซลเซยสท าใหเพมอตราการเผาผลาญของรางกายรอยละ 10 ท าใหเกดของเสยคงสงผลท าใหความทนทานของเนอเยอลดลงเกดแผลไดงาย (kokate et al., 1995) สอดคลองกบการศกษาเกยวกบปจจยเสยงทท าใหเกดแผลกดทบในผปวยวกฤต ประเทศอนโดนเซย พบวากลมทมอณหภมผวหนงมากกวา 37.4 องศาเซลเซยส จะมอตราการเกดแผลกดทบมากกวากลมทมอณหภมผวหนงต ากวา 37.4 องศาเซลเซยส (Suriadi et al., 2007)

17

2.2 ปจจยภายนอก หมายถง ปจจยทเกดจากสงแวดลอมรอบๆ ซงจะมผลกระทบท าใหเกดแผลกดทบ ดงรายละเอยดตอไปน 1) แรงไถล คอ แรงสองแรงทเกดขนเมอผวสมผสดานหนงอยกบทขณะทผวสมผสดานหนงเคลอนท มกจะเกดเมออยในขณะทานงแลวมการลนไหล หรอทาศรษะสงมากกวา 30 องศา ท าใหหลอดเลอดฝอยมการบดเบยว เกดการฉกขาดสงผลใหการไหลเวยนของเลอดลดลง ท าใหผวหนงขาดเลอด (Jaul, 2010) พบวาแรงไถลมความสมพนธกบการเกดแผลกดทบในผสงอายโรคหลอดเลอดสมอง ซงผทมแรงไถลเพมขนจะมโอกาสเกดแผลกดทบเพมขน 11.2 เทาของผทไมมปญหาแรงไถล (ชอผกาและศรอร, 2554) 2) แรงเสยดส เกดจากแรงสองแรงทเคลอนทในทศทางตรงกนขามกน โดยผวสมผสของวตถภายนอกเคลอนทตรงขามกบผวหนง พบวาแรงเสยดสมความสมพนธตอ การเกดแผลกดทบในผ ส งอายโรคหลอดเลอดสมอง เ กดจากการทผ ปวยมขอจ ากดใน การเคลอนไหวหรอเปลยนทาจงตองไดรบความชวยเหลอจากผอน สวนใหญจะใชวธการดงลากเนองจากไมสามารถยกตวผปวยได จงท าใหเกดแรงเสยดส ระหวางผวหนงชนนอกกบผวสมผส ท าใหการเชอมตอระหวางชนหนงก าพราและหนงแทถกท าลายเกดการหลดลอกของผวหนงชนตนๆ และมการฉกขาดของหลอดเลอดฝอยใตผวหนงท าใหเกดแผลได (ชอผกาและศรอร, 2554) 3) ความเปยกชน เปนสาเหตท าใหผวหนงเปอยยย ท าใหผวหนงเกดการบาดเจบไดงาย ซงเกดจากการสมผสแหลงความชนเปนเวลานาน ซงประกอบดวยปสสาวะ อจจาระ เหงอและสารคดหลงตางๆ เมอผวหนงสมผสความชนนานๆ ท าใหเกดผวหนงอกเสบ อาจท าใหเกดหรอไมเกดการตดเชอทผวหนงกได (Gray et al., 2011) ซงผสงอายทมปญหากลนปสสาวะไมอยในผหญงพบรอยละ 31 และผชายพบรอยละ 23 สวนผสงอายทมปญหากลนอจจาระไมอยพบรอยละ 12 (Corcoran & Woodward, 2013) ไดมการทดลองในกลมอาสาสมครผหญงสขภาพด โดยการน าแผนรองซบใสน า และปสสาวะแลวน ามาวางบนแขน จากการทดลองพบวาผวหนงทเปยกจากน าหรอปสสาวะ จะมความทนทานของเนอเยอ อณหภมผวหนง และการไหลเวยนของเลอดลดลงเมอเปรยบเทยบกบบรเวณผวหนงทแหง (Gray et al., 2011) ซงสอดคลองกบการศกษาของสายฝน วภาและเพลนพศ (2556a) พบวากลมทมคาความชนของผวหนงทมาก (45.50%) มผลตอการเกดผนแดงและการเกดแผลกดทบบรเวณกนกบมากกวากลมทมคานอย (35.20%) 4) คาพเอชของผวหนง ในภาวะปกตผวหนงจะมคาพเอชอยในชวง 5.4-5.9 ในภาวะปกตความเปนกรดจะชวยใหผวหนงมการยบย งการแบงตวของเชอโรคไมใหมมากขน แตในภาวะทผวหนงเปอนปสสาวะท าใหเกดการสะสมของแบคทเรย ซงจะปลอยสารแอมโมเนยออกมาท าใหผวหนงมความเปนดางมากขน ซงสารเคมดงกลาวจะท าใหผวหนงเกดการระคายเคอง (Ersser

18

et al., 2005) ปกตปสสาวะจะประกอบดวยน ารอยละ 95 และสวนผสมตางๆ ทเปนเกลอแรและของเสย โดยคาพเอชของปสสาวะอยท 4.8-8 สวนอจจาระจะประกอบดวยน าและไขมน ถาอจจาระมลกษณะแขงจะมน ารอยละ 68-74 และไขมนรอยละ 1 แตถาอจจาระเปนน าจะประกอบดวยน ารอยละ 80-85 และไขมนรอยละ 7 โดยจะมคาพเอชประมาณ 7.8 ผลกระทบของผวหนงทเกดจากการสมผสอจจาระจะนอยเมอสมผสกบอจจาระทมลกษณะแขงซงคาพเอชจะมคาปกต แตเมอสมผสกบอจจาระทมลกษณะเหลวจะเกดผลกระทบทรนแรงจากการทอจจาระมคาพเอชทเปนดางทมากขน และมความเขมขนของการท าปฏกรยาของเอนไซมตางๆ สงผลใหผวหนงเกดการอกเสบไดงาย (Gray et al., 2011) จากการศกษาของสายฝนและคณะ (2556b) พบวากลมทมคาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบสง (6.08) จะมอตราการเกดแผลกดทบสงกวากลมทมคาพเอชต า (5.73) นอกจากนเหงอยงมผลท าใหคาพเอชชองผวหนงมการเปลยนแปลงอกดวย ดงการศกษาของประเทศญปนในกลมทมปญหาทงการกลนปสสาวะและอจจาระไมได และกลมทมปญหาการกลนอจจาระไมไดเพยงอยางเดยวจะมคาความชนและคาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบสงกวาผวหนงบรเวณรอบสะดอ แตกลมททงกลนปสสาวะและอจจาระไมไดจะมความชนและคาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบสงกวากลมทมปญหากลนอจจาระไมไดเพยงอยางเดยว (Shigeta et al., 2010)

การประเมนความเสยงการเกดแผลกดทบ เครองมอประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบนบเปนขนตอนแรกของกระบวนการพยาบาลในการดแลผปวยและเปนขนตอนทส าคญเนองจากเครองมอทใชประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบ มหลายรปแบบ ดงน 1. แบบประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบของบราเดน (Braden Scale for Predicting Pressure Sore Risk) (Bergstrom, Braden, Laguzza, and Holam, 1987) เปนแบบประเมนทใชอยางกวางขวาง และจากการทบทวนวรรณคดพบวางานวจยสวนใหญจะใชแบบประเมนของ บราเดนในการประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบโดยคาความเทยงระหวางผ สงเกต (Interrater reliability) จะแตกตางกนตามบรบททศกษา ซงมคา r = 0.83-0.99 (Cox, 2012) นอกจากนยงพบวาเครองมอชนดนมคาความไว (0.83-1.00) และคาจ าเพาะ (0.64-0.90) ทสงทงค (Balzer, Pohl, Dassen, & Halfen, 2007) โดยแบบประเมนนมการประเมนทงหมด 6 ดาน ไดแก 1.1 การรบรความรสก ประกอบดวย 1.1.1 ไมตอบสนองตอความปวด สงเรา ไมรสกตว สลบ ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน

19

1.1.2 มการตอบสนองตอความปวดแตไมสามารถสอสารได ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 1.1.3 สามารถท าตามสงได แตไมสามารถสอสารความตองการได ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน 1.1.4 สามารถสอสารบอกความตองการได ไดคะแนน 4 คะแนน 1.2 ความเปยกชนของผวหนง ประกอบดวย 1.2.1 ผวหนงเปยกชนมากจากเหงอ หรอปสสาวะ ตองเปลยนผาบอยครง ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 1.2.2 ผวหนงเปยกชนบอยตองเปลยนผาอยางนอยเวรละครง ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 1.2.3 ผวหนงเปยกชนเปนบางครง เปลยนผาอยางนอยวนละ 1 ครง ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน 1.2.4 ผวหนงแหงปกต เปลยนผาตามเวลาทก าหนด ไดคะแนนเทากบ 4 คะแนน 1.3 การปฏบตกจกรรม ประกอบดวย 1.3.1 อยบนเตยงตลอดเวลา ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 1.3.2 มขอจ ากดในการเดน ตองมคนชวยพยงการนงเกาอหรอรถเขน ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 1.3.3 สามารถเดนไดแตเดนในระยะใกลๆ สวนใหญจะท ากจกรรมขางเตยง ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน 1.3.4 สามารถเดนไดปกต ไดคะแนนเทากบ 4 คะแนน 1.4 ความสามารถในการเคลอนไหวรางกาย ประกอบดวย 1.4.1 ไมสามารถเปลยนทาทางไดดวยตนเอง ตองมคนชวยเหลอตลอด ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 1.4.2 สามารถเปลยนทาทางไดบาง แตตองมคนชวยเปนสวนใหญ ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 1.4.3 ชวยเลกนอยในการเปลยนทาทาง ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน 1.4.4 สามารถเปลยนทาทางไดเอง โดยไมตองการคนชวย ไดคะแนนเทากบ 4 คะแนน

20

1.5 ภาวะโภชนาการ ประกอบดวย 1.5.1 รบประทานอาหารไดประมาณ 1/3 ของอาหารทจดให หรองดน าและอาหาร หรอไดแตอาหารเหลวหรอน าเกลอนานกวา 5 วน ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 1.5.2 รบประทานอาหารไดประมาณ 1/2 ของอาหารทจดให หรอรบอาหารทางสายยางไมครบตามจ านวน ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 1.5.3 รบประทานอาหารไดมากกวา 1/2 ของอาหารทจดให หรอไดรบอาหารทางสายยางไดเกอบครบตามจ านวน ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน 1.5.4 รบประทานอาหารไดปกต ครบตามจ านวนของอาหารทจดให ไดคะแนนเทากบ 4 คะแนน 1.6 แรงเสยดสและแรงไถล ประกอบดวย 1.6.1 ตองชวยเหลอทกครงในการเลอนหรอยกตว มการเกรงหรอขอตดแขง ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 1.6.2 ชวยเหลอเลกนอยในการเลอนหรอยกตว ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 1.6.3 สามารถเลอนหรอยกควดวยตนเอง ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน เมอรวมคะแนนทกขอจะไดชวงคะแนนระหวาง 6-23 คะแนน โดยแปลผลคะแนน ดงน 19-23 คะแนน ไมมภาวะเสยง 15-18 คะแนน เรมมภาวะเสยง 13-14 คะแนน มภาวะเสยงปานกลาง 10-12 คะแนน มภาวะเสยงสง 6-9 คะแนน มภาวะเสยงสงมาก ในประเทศไทยพบการใชแบบประเมนนจ านวนมาก จากการทบทวนวรรณคดไดพบการใชแบบประเมนนในผปวยสงอายทมโรคหลอดเลอดสมอง ในเขตชมชนเมอง และกอนน าไปใชไดหาความเทยงของเครองมอกบผปวยโรคประสาท จ านวน 30 ราย พบวามคาสมประสทธของแคปปา (Kappa Coeffiecient) เทากบ .77 ผลการใชแบบประเมนพบวาสามารถบอกความสมพนธของการเกดแผลกดทบอยางมนยส าคญทางสถต (p < .001) (ชอผกาและศรอร, 2554) 2. แบบประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบของนอรตน (Norton Risk Assessment Scale) (Norton, 1962) เปนแบบประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบอนแรกทพฒนาขนเมอป ค.ศ. 1960 และเปนทยอมรบ เมอคดคาคะแนนความเสยงการเกดแผลกดทบเทากบ

21

16 จะมคาความไวเทากบ .81 และคาจ าเพาะเทากบ .59 (Balzer et al., 2007) ซงมการประเมนทงหมด 5 ดาน ดงน

2.1 ภาวะสขภาพ ประกอบดวย 2.1.1 ภาวะสขภาพไมดมาก ๆ ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 2.1.2 ภาวะสขภาพไมด ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 2.1.3 ภาวะสขภาพพอใช ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน 2.1.4 ภาวะสขภาพด ไดคะแนนเทากบ 4 คะแนน

2.2 ภาวะการรบร ประกอบดวย 2.2.1 หมดสต ไมรสกตว ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 2.2.2 มอาการสบสน มนงง ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 2.2.3 ตอบสนองชา ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน 2.2.4 การรบรปกต ไดคะแนนเทากบ 4 คะแนน

2.3 กจกรรม ประกอบดวย 2.2.1 นอนอยบนเตยงตลอดเวลา ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 2.2.2 สามารถท ากจกรรมโดยการใชรถเขน ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 2.2.3 เดนไดแตตองมคนคอยชวยเหลอ ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน 2.2.4 สามารถท ากจกรรมไดตามปกต ไดคะแนนเทากบ 4 คะแนน 2.4 การมการเคลอนไหว ประกอบดวย 2.4.1 ไมสามารถเคลอนไหวได ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 2.4.2 มขอจ ากดในการเคลอนไหวมาก ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 2.4.3 มขอจ ากดในการเคลอนไหวเลกนอย ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน 2.4.4 สามารถเคลอนไหวไดปกต ไดคะแนนเทากบ 4 คะแนน 2.5 การควบคมการขบถาย ประกอบดวย 2.5.1 มปญหาในการกลนปสสาวะและอจจาระ ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 2.5.2 มปญหาในการกลนปสสาวะบอยครง ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 2.5.3 มปญหาในการกลนปสสาวะบางครง ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน 2.5.4 ไมมปญหาในการควบคมการขบถาย ไดคะแนนเทากบ 4 คะแนน

22

เมอรวมคะแนนทกขอ จะไดชวงคะแนนอยระหวาง 5-20 คะแนน โดยแปลผลคะแนน ดงน

มากกวา 17 คะแนน มภาวะเสยงนอย 14-17 คะแนน มภาวะเสยงปานกลาง 10-13 คะแนน มภาวะเสยงสง นอยกวา 9 คะแนน มภาวะเสยงสงมาก 3. แบบประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบของวอเตอรโลว (Waterlow

Pressure Sore Risk Scale) (Waterlow, 1985) เปนแบบประเมนทสรางขนมาเพอปองกนและรกษาการเกดแผลกดทบ เนองจากแบบประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบของนอรตนไมสามารถท านายในผปวยบาดเจบเฉยบพลนและผปวยทบาดเจบเรอรง วอเตอรโลวจงเพมปจจยทใชท านายการเกดแผลกดทบในเครองมอชนดน และเมอน าแบบประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบของวอเตอรโลวเปรยบเทยบกบแบบประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบของนอรตนพบวาแบบประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบของวอเตอรโลวมคาความไวทสงกวาแตมคาความจ าเพาะทต ากวาแบบประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบของนอรตน คอ มความไวเทากบ .73-1.00 และคาจ าเพาะเทากบ .10 (Balzer et al., 2007) โดยมการประเมนทงหมด 11 ตวแปร ดงน

3.1 ดชนมวลกาย ประกอบดวย 3.1.1 คาปกต (BMI = 20-24.9) ไดคะแนนเทากบ 0 คะแนน 3.1.2 สงกวาปกต (BMI = 25-29.9) ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 3.1.3 อวน (BMI > 30) ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 3.1.4 ต ากวาปกต (BMI < 20) ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน 3.2 การควบคมการขบถาย ประกอบดวย 3.2.1 ไมมปญหาการควบคมการขบถาย หรอใสสายสวนปสสาวะ ได

คะแนนเทากบ 0 คะแนน 3.2.2 มปญหาการควบคมการขบถายเปนบางครง ไดคะแนนเทากบ 1

คะแนน 3.2.3 ใสสายสวนปสสาวะ มปญหาในการกลนอจจาระ ไดคะแนนเทากบ 2

คะแนน 3.2.4 มปญหาในการกลนปสสาวะและอจจาระ ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน

23

3.3 ลกษณะของผวหนง ประกอบดวย 3.3.1 ผวหนงปกต ไดคะแนนเทากบ 0 คะแนน 3.3.2 ผวหนงบอบบาง ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 3.3.3 ผวหนงแหง ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 3.3.4 ผวหนงบวมน า ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 3.3.5 ผวหนงชนหรอเยน หรอมไข ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 3.3.6 ผวหนงมสซด ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 3.3.7 ผวหนงมรอยแตก เปนจดดาง ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน 3.4 การเคลอนไหว ประกอบดวย 3.4.1 สามารถเคลอนไหวไดเตมท ไดคะแนนเทากบ 0 คะแนน 3.4.2 สามารถลกนงได ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 3.4.3 ไมกระตอรอรนในการเคลอนไหว ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 3.4.4 ถกจ ากดในการเคลอนไหว ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน 3.4.5 นอนตดเตยง หรอถกดงถวงน าหนก ไดคะแนนเทากบ 4 คะแนน 3.4.6 นงรถเขนตลอดเวลา ไดคะแนนเทากบ 5 คะแนน 3.5 เพศ ประกอบดวย 3.5.1 เพศชาย ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 3.5.2 เพศหญง ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 3.6 อาย ประกอบดวย 3.6.1 อายตงแต 14-49 ป ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 3.6.2 อายตงแต 50-64 ป ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 3.6.3 อายตงแต 65-74 ป ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน 3.6.4 อายตงแต 75-80 ป ไดคะแนนเทากบ 4 คะแนน 3.6.5 อายตงแต 81 ปขนไป ไดคะแนนเทากบ 5 คะแนน 3.7 ความอยากอาหาร ประกอบดวย 3.7.1 ปกต ไดคะแนนเทากบ 0 คะแนน 3.7.2 รบประทานอาหารไดไมพอกบความตองการของรางกาย หรอไดรบ

อาหารทางสายยาง ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 3.7.3 ไดแตน าเกลอ ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 3.7.4 ไมไดรบประทานอาหาร ไดคะแนนเทากบ 3 คะแนน

24

3.8 ภาวะโรคทท าใหเนอเยอขาดสารอาหาร ประกอบดวย 3.8.1 โรคขาดสารอาหารเรอรง ไดคะแนนเทากบ 8 คะแนน 3.8.2 อวยวะลมเหลวหลายระบบ ไดคะแนนเทากบ 8 คะแนน 3.8.3 อวยวะลมเหลวหนงระบบ (ระบบหายใจ, ระบบไต, ระบบหวใจ) ได

คะแนนเทากบ 5 คะแนน 3.8.4 โรคเกยวกบการไหลเวยนของหลอดเลอดสวนปลาย ไดคะแนน

เทากบ 5 คะแนน 3.8.5 ภาวะซด ไดคะแนนเทากบ 2 คะแนน 3.8.6 สบบหร ไดคะแนนเทากบ 1 คะแนน 3.9 ความบกพรองทางระบบประสาท ประกอบดวย 3.9.1 โรคเบาหวาน โรคปลอกประสาทอกเสบ โรคหลอดเลอดสมอง ได

คะแนนเทากบ 4-6 คะแนน 3.9.2 มการสญเสยของก าลงของกลามเนอ หรอการรบรความรสกลดลง ได

คะแนนเทากบ 4-6 คะแนน 3.9.3 ภาวะอมพาตของรางกายสวนลาง ไดคะแนนเทากบ 4-6 คะแนน 3.10 ผลจากการผาตดใหญหรอการบาดเจบ ประกอบดวย 3.10.1 ผาตดกระดก หรอกระดกสนหลง ไดคะแนนเทากบ 5 คะแนน 3.10.2 อยบนเตยงมากกวา 2 ชวโมง ไดคะแนนเทากบ 5 คะแนน 3.10.3 อยบนเตยงมากกวา 6 ชวโมง ไดคะแนนเทากบ 8 คะแนน 3.11 การไดรบยาบางชนด ประกอบดวย 3.11.1 ไดรบยาทเปนพษตอเซลล ไดรบยาในระยะยาวหรอไดรบยา

สเตยรอยดในปรมาณสง ไดรบยาตานการอกเสบ ไดคะแนนเทากบ 4 คะแนน เมอรวมคะแนนทกขอ จะไดชวงคะแนนระหวาง 10-40 คะแนน โดยแปลผล

คะแนน คอ คะแนนมากกวา 10 คะแนน แสดงวาเรมมความเสยง คะแนนมากกวา 15 คะแนน แสดงวามความเสยงมาก คะแนนมากกวา 20 คะแนน แสดงวามความเสยงสงมาก จากการทบทวนวรรณคดการใชเครองมอประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบ

3 ชนดน พบวา มการศกษาถงความไวและความจ าเพาะของเครองมอแตละชนด ซงแบบประเมนของบราเดนมความไว .83 ความจ าเพาะ .64 แบบประเมนของนอรตนมความไว .81 ความจ าเพาะ .59

25

แบบประเมนของวอเตอรโลว มความไว .73 ความจ าเพาะ .1 (Balzer et al., 2007) สวนในประเทศไทยสวนใหญใชแบบประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบของบราเดนและไดผานการตรวจสอบความเทยงแบบวดความเทาเทยมกน (interrater reliability) ระหวางผวจยหลกและผชวยวจย จ านวน 2 คน ไดคาความเทยงเทากบ 1.0 (บรรจงพร, 2551; สายฝนและคณะ, 2556a) ดงนนผวจยจงเลอกใชแบบประเมนของบราเดน เนองจากมความไวในการท านายการเกดแผลกดทบมากกวาแบบประเมนชนดอน การทเครองมอมความไวมากแสดงวาเครองมอนนสามารถท านายการเกดแผลกดทบทเปนจรงไดถกตอง (Balzer et al., 2007) และในประเทศไทยสวนใหญเลอกใชแบบประเมนชนดนแสดงใหเหนวามความปลอดภยในการใชแบบประเมนน

หลกการในการปองกนการเกดแผลกดทบในผปวยสงอายทนอนตดเตยง หลกการในการปองกนการเกดแผลกดทบ มรายละเอยดดงน

1. การลดแรงกดทบ แรงไถล และแรงเสยดส เปนสงส าคญในการลดแผลกดทบ สามารถท าไดดงน 1.1 การจดทา การจดทาและพลกตะแคงตวผปวยเปนกจกรรมทมความส าคญมากในการปองกนการเกดแผลกดทบโดยเฉพาะผปวยทนอนอยบนเตยง หรอนงรถเขนเปนเวลานาน ควรมการพลกตะแคงตวทก 2 ชวโมงหรอเปลยนทาบอยๆตามลกษณะของผปวย โดยดจากความทนทานของเนอเยอ ระดบการท ากจกรรมหรอการเคลอนไหว หรอจากลกษณะผวหนงของผปวย โดยทานอนตะแคง ควรจดทาใหสะโพกเอยงท ามม 30 องศา สวนทานอนหงาย ควรมหมอนสอดคนระหวางหวเขาและตาตมทง 2 ขาง และใชหมอนรองบรเวณนองหรอขาสวนลางเพอใหสนเทาลอย (เกงกาจ, 2556; จณพชญชา, 2555; รงทวา, 2556; NPUAP, EPUAP & PPPIA, 2014) 1.2 การปองกนการเสยดส โดยเฉพาะระหวางการยกตว พลกตะแคงตว จงควรใชผายก ไมควรใชวธลาก และไมควรเคลอนยายผปวยหรอยกผปวยโดยล าพง (รงทวา, 2556) 1.3 การใชอปกรณลดแรงกดทบ ซงจ าแนกได 2 ชนด คอ แบบไมใชพลงงาน และแบบใชพลงงาน 1.3.1 แบบไมใชพลงงาน เปนอปกรณทชวยลดแรงกดทบของน าหนกของผปวยตอผวหนงและเนอเยอ เหมาะส าหรบผปวยทสามารถขยบรางกายไดบางใชส าหรบปองกนแผลกดทบระดบ 1 เชน เบาะโฟม ลม เจล น า หนงแกะ เปนตน (COVIDIEN, 2008) จากการทบทวนวรรณคดพบดงน

26

1) ทนอนยางในรถจกรยานใสลมเปรยบเทยบกบทนอนลมไฟฟาในผปวยสงอาย ทเปนโรคมะเรง ผลการใชพบวาอตราการเกดแผลกดทบระหวางกลมทใชทนอนลมไฟฟาและกลมทนอนยางรถพบวาไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p = .46) (ปญญภทร, 2555) 2) เบาะเสอกระจดเปรยบเทยบกบเบาะโรงพยาบาล ในกลมคนสขภาพด โดยวดอณหภมผวหนงทกนกบพบวาอณหภมผวหนงในทานอนหงายของกลมทนอนบนเสอกระจด (34.75 ± 0.4 oC) ต าวากลมทนอนบนเบาะโรงพยาบาล (35.77 ± 0.3 oC ) อยางมนยส าคญทางสถต (p < .0001) (Sae-Sia & Kitrungrote, 2008) 3) เบาะนงส าหรบรองรถเขน เปรยบเทยบระหวางชนดท 1 และ 2 โดย ชนดท 1 คอ เบาะทปกปองผวหนง มความหนาปกต 15 เซนตเมตร ไดแก เบาะลม เบาะน า เบาะเจล หรอโฟม ชนดท 2 คอ เบาะทเปนสวนหนงของโฟมมการตดใหเหลอความหนาเพยง 7.6 เซนตเมตร ศกษาในผปวยสงอายทอาศยในสถานพยาบาล พบวาอตราการเกดแผลกดทบในกลมทนงบนเบาะทมความหนา 7.6 เซนตเมตรมอตราการเกดแผล (6.7%) มากกวากลมทนงบนเบาะปกต (0.9%) (Brienza et al., 2011) แสดงวาความหนาของเบาะมผลตอแรงกดทบและอตราการเกดแผลกดทบ 1.3.2 แบบใชพลงงาน เปนอปกรณทชวยลดแรงกดทบของรางกายโดยใชพลงงานหมนเวยนของลม เหมาะส าหรบผปวยทไมสามารถเคลอนไหวรางกายได และใชในผปวยทมแผลกดทบ (COVIDIEN, 2008) จากการทบทวนวรรณคดพบดงน 1) ทนอนยานน เปนเตยงทประกอบดวยสองสวนคอ A และ B จะถกวางสลบกนไป โดยสวน A จะถกตรงใหอยกบท สวน B จะขยบขนลงได เมอผปวยนอนบนเตยง สวน B จะถกยกสงขนท าใหรางกายผปวยจะไมสมผสกบสวน A แตเมอสวน B ถกยกลง รางกายผปวยจะสมผสกบสวน A แทน ซงจะมการผลดเปลยนทก 5 นาท โดยศกษาในผปวยทไมสามารถเคลอนไหวรางกายหรอเปลยนทาทางไดเองทงหมด 48 คน ผลการศกษา พบวากลมทมแผลกดทบหลงจากใชทนอนยานนแผลหายสนทจ านวน 9 คน (33%) แผลดขนจ านวน 17 คน (63%) และแผลเหมอนเดมจ านวน 1 คน สวนคนทไมมแผลกดทบตงแตแรกพบวาหลงใชเตยงยานนไมมการเกดแผลกดทบเชนกน (Ootayopas & Chuangsuwanich, 2008) อปกรณลดแรงกดทบทดควรมคณสมบตดงน 1. มความยดหยนและรองรบตามโครงรางของรางกาย เพมพนทรองรบน าหนกและกระจายแรงกดทบบนตวผปวยไดทกอรยาบถ หลกเลยงการมแรงกดทบเฉพาะจด (Jester &

27

Weaver, 1990 as cited in Defloor, Bacquer, & Grypdonck, 2005; Weaver & Jester, 1994 as cited in Defloor et al., 2005) 2. แรงกดทบทกระท าตอเบาะตองท าใหเกดแรงกดทบทนอยกวาแรงกดทท าใหหลอดเลอดอดตน (stewart, 1997 as cited in Defloor et al., 2005) 3 . ตองท า ใหผ วหนง มความ ชม ชน ท เหมาะสมระหวา งพ นผวกบ เบาะ (COVIDIEN, 2008) 4. ตองท าใหผวหนงมอณหภมปกต โดยเบาะตองมการระบายอากาศทด (COVIDIEN, 2008) 5. มความหนามากพอทจะไมใหอวยวะสมผสกบพนผวเตยง (NPUAP, 2007) 6. วสดทหอหมตองมความลนเพอลดแรงไถล และแรงเสยดส (Rappl & Hamm, 2009) จากการทบทวนวรรณคดสรปไดดงน การใชอปกรณลดแรงกดทบไมวาจะชนดใดกตามจะชวยลดอตราการเกดแผลกดทบไดดกวาไมใชอปกรณลดแรงกดทบ แตยงไมมขอสรปทแนชดวาอปกรณชนดใดใหผลดทสดในการลดอตราการเกดแผลกดทบ ดงการศกษา เมอเปรยบเทยบเบาะทใชพลงงานกบเบาะทไมใชพลงงาน โดยแบบทใชพลงงาน คอ เตยงลมชนดตางๆ สวนเบาะทไมใชพลงงาน ไดแก เบาะโฟม เบาะลม และเบาะเจล ศกษาในผปวยสงอายหลงผาตดกระดกสะโพก พบวาอตราการเกดแผลกดทบทง 2 กลมไมมความแตกตางกน แตผปวยกลมทไมใชเบาะจะมอตราการเกดแผลกดทบ (4.2%) มากกวากลมทใชเบาะ (3.6%) (Rich et al., 2011) 2. การสงเสรมความทนทานของเนอเยอ การสงเสรมความทนทานของเนอเยอจะชวยปองกนการเกดแผลกดทบ ดงน 2.1 การประเมนสภาพผวหนง คอ การประเมนลกษณะของผวหนงโดยเฉพาะบรเวณปมกระดกตางๆวาพบรอยแดงหรอไม แมวาไมมแรงกดทบบรเวณนนแลว ซงปกตรอยแดงควรจะหายภายใน 30 นาท ถายงคงมรอยแดงพยาบาลควรจะมการเปลยนทาผปวยบอยๆ (จณพชญชา, 2555; สายฝนและคณะ, 2556a) 2.2 การท าความสะอาดรางกาย ผปวยทมผวหนงแหงควรหลกเลยงการใชน าอนและสบ หากจ าเปนตองใชสบใหใชสบออนเพอปองกนการระคายเคองของผวหนง (จณพชญชา, 2555) จากการศกษาของสายฝนและคณะ (2556b) พบวาผปวยกลมทดลองทใชสบออนจะมคาความพเอชนอยกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต และยงพบวากลมทมคาพเอชสงมการเกดแผลกดทบมากกวากลมทมคาพเอชต าในผปวยทมปญหาการกลนปสสาวะอจจาระใหท าความ

28

สะอาดผวหนงทนทเมอสกปรก และใหทาครมเพอปกปองผว และใชแผนรองซบทมคณสมบตซมซบไดเรวและท าใหผวหนงรสกแหง ไมเปยกชน (NPUAP, EPUAP, & PPPIA, 2014 ) 2.3 การบ ารงผวและสงเสรมความแขงแรง ความยดหยนของผวหนง ในผปวยทมผวหนงแหงควรทาโลชน 3-4 ครง/วน ถาเปนครม 2-3 ครง/วน และถาเปนขผงทา 1-2 ครง/วน เนองจากโลชนมสวนประกอบของน ามากจงระเหยเรว ท าใหตองทาบอยครง (จณพชญชา, 2555) 2.4 การลดความเปยกชน มดงน 2.4.1 หลกเลยงการใชผาออมส าเรจรปหรอใชในชวงระยะเวลาสนๆ ใหใชแผนรองซบแทน (Park & Kim, 2014) 2.4.2 เชดท าความสะอาดผวหนงใหแหงหลงจากท าความสะอาดผวหนง (Park & Kim, 2014) 2.4.3 ในผ ปวยทมปญหาถายเหลวใหใสสายสวนอจจาระเพอปองกนผวหนงถกท าลาย (Park & Kim, 2014) 2.4.4 ท าความสะอาดผวหนงหรอเปลยนแผนรองซบทนทหลงการขบถายอจจาระและปสสาวะ (NPUAP, EPUAP, & PPPIA, 2014) 2.5 หลกเลยงการนวดหรอการขดถผวหนงทรนแรงในบรเวณทมความเสยงตอการเกดแผลกดทบ ซงจะท าใหรสกเจบ การเสยดสจากการนวดเปนสาเหตท าใหผวหนงถกท าลายหรอชกน าใหผวหนงเกดการอกเสบไดงายในผสงอาย (NPUAP, EPUAP, & PPPIA, 2014 ) 3. ภาวะโภชนาการและสารน า ผสงอายทมภาวะขาดสารอาหาร ซงเกดจากปรมาณอาหารทเขาไปลดลง ปรมาณของโปรตนทลดลง เปนผลท าใหน าหนกลดลง ซงเปนปจจยเสยงทท าใหเกดแผลกดทบ พยาบาลมหนาทชวยสงเสรมภาวะโภชนาการ ดวยการเพมจ านวนแคลอรและโปรตน โดยใหกนทางปากหรอใหอาหารทางสายยางปรมาณสารอาหารในผปวยทมความเสยงตอการเกดแผลกดทบทควรไดรบ คอ 30-35 กโลแคลอรตอน าหนกหนงกโลกรมในหนงวน โปรตน 1.25-1.5 กรมตอน าหนกหนงกโลกรมในหนงวน (NPUAP, EPUAP, & PPPIA, 2014 ) นอกจากนสารน ายงเปนสงจ าเปนตอรางกาย เนองจากน าเปนตวท าละลายส าหรบวตามน เกลอแร น าตาล และสารอาหารอนๆ ทท าหนาทขนสงสารอาหารเขาสรางกาย และขบของเสยออกจากรางกาย ผเชยวชาญดานภาวะสขภาพควรจะตดตามอาการและอาการแสดงของภาวะขาดน า โดยสงเกตไดจากน าหนกทลดลง ความเตงตงของผวหนง จ านวนปสสาวะ ระดบโซเดยมในเลอด เปนตน (NPUAP, EPUAP, & PPPIA, 2014)

29

เบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด จากการทบทวนวรรณคดเกยวกบเบาะปองกนการเกดแผลกดทบพบวาม 2 ชนด คอ แบบไมใชพลงงาน เชน เบาะโฟม ลม เจล น า หนงแกะ เปนตน และแบบใชพลงงาน เชน เตยงลม (COVIDIEN, 2008) แตเนองจากทนอนลมมราคาทแพงซงในปจจบนมราคาตงแต 4,000-9000 บาท ผวจยจงสนใจวสดทองถนทมราคาถก และสามารถใชทดแทนทนอนลมได นนคอ เบาะยางพาราหมเสอกระจด เพราะ ยางพารา มคณสมบต ชวยลดและกระจายแรงกดทบ (นลน, ณฐพงศ, เจรญยทธ, และวทร, 2558) สวนเสอกระจดมคณสมบตในการดดซบความเปยกชนไดด โดยพบวาเสอกระจดมความสามารถในการดดซบความชน (293.85 g/m2) มากกวาผายางพลาสตกทใชในโรงพยาบาล (0.41 g/m2) ถง 732 เทา นอกจากนลกษณะการถกทอของเสอกระจดท าใหการกระจายความรอนไดด สงผลใหอณหภมผวหนงบรเวณกนกบลดลง (Sea-Sia & Kitrungrote, 2008) แตขอเสย คอ เสอกระจดมความแขง จงมการพฒนาเปนเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด โดยยางรถจกรยานมคณสมบต คอ มความยดหยน กระจายน าหนกท าใหชวยลดแรงกดทบบรเวณผวสมผส (วชดา, 2013) สวนน าจะชวยในการพาความรอนไดด (ศนยการเรยนรวทยาศาสตรโลกและดาราศาสตร, 2553) โดยเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดมราคาเพยง 500 บาท จากการทบทวนวรรณคด มการใชยางในรถจกรยานใสลมแทนการใชทนอนลม แตปญหาทพบ คอ ตองท าการตรวจเชคความดนลม เพอใหทนอนลมมคาความดนคงท คอ 258 มลลเมตรปรอทตอยางหนงเสน จากการศกษาพบวามการปรบความดนลมของยางรถจกรยานในวนท 4 ของการนอนถงรอยละ 40 (ปญญภทร, 2555) จากการทดลองน าเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดท าการทดสอบกบผ มสขภาพดจ านวน 5 ราย พบแรงกดทบระหวางเบาะกบกนกบ 30-42 มลลเมตรปรอทในทานอน ซงคาทไดยงเกนคามาตรฐาน คอ เกน 32 มลลเมตรปรอท (Jaul, 2010) ทมผวจยจงไดปรบลดปรมาณน าลง (วภา, วรช, และลพณา, การสอสารการเปนสวนตว, 4 กมภาพนธ 2559) พบวาแรงกดทบระหวางเบาะกบกนกบอยระหวาง 25-32 มลลเมตรปรอท และอาสาสมครมความพงพอใจตอการใชเบาะ ผวจยจงไดน าเบาะดงกลาวมาใชในการศกษาครงน

30

โปรแกรมการดแลผวหนงในผสงอายนอนตดเตยง จากการสบคนหลกฐานเชงประจกษเกยวกบการดแลผวหนงในผปวยสงอายเพอปองกนการเกดแผลกดทบพบจ านวนทงหมด 4 เรอง และท าการศกษาในผปวยสงอายทงหมด สามารถจ าแนกรายละเอยดไดดงตอไปน 1. การประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบในผปวยแรกรบทกราย (บรรจงพร, 2551; วภาว, 2551; สายฝนและคณะ, 2556a) 2. การประเมนสภาพผวหนง คอ การประเมนและบนทก ลกษณะผวหนงของผปวยแตละรายอยางเปนระบบตงโดยประเมนผวหนงอยางละเอยดตงแตศรษะจรดเทา เนนดแลบรเวณปมกระดก อยางนอยวนละครง (บรรจงพร, 2551; สายฝนและคณะ, 2556a) หรอทกครงหลงท ากจกรรมตอไปน เชน การพลกตะแคงตว การเคลอนยาย หลงท าความสะอาดรางกาย เปนตน (วภาว, 2551; สายฝนและคณะ, 2556a) 3. การท าความสะอาดรางกาย ในรายผปวยทมผวแหง หลกเลยงการใชน าอนในการท าความสะอาดรางกายและสบ เนองจากจะเกดการระคายเคองไดงายจากผวหนงทแหง และบอบบาง โดยเฉพาะผ สงอายควรท าความสะอาดรางกายวนละครงหรอตามความเหมาะสม (ขวญฤทย, 2550; วภาว, 2551) หากตองการใชสบแนะน าใหใชสบทมคาเปนกรดออนๆ (สายฝนและคณะ, 2556b) 4. ผปวยทมผวแหงควรเพมการทาโลชน โดยทา 3-4 ครง/วน ถาเปนครมทา 2-3 ครง/วน และถาเปนขผงทา 1-2 ครง/วน (ขวญฤทย, 2550; สายฝนและคณะ, 2556a) 5. ผปวยทมผวหนงเปยกชนจากการควบคมการขบถายไมได ตรวจสอบการควบคมการขบถายทงปสสาวะและอจจาระทก 1-2 ชวโมง ภายหลงผปวยขบถาย ใหท าความสะอาดผวหนงอยางนมนวลและซบใหแหง (ขวญฤทย, 2550; วภาว, 2551) และควรท าความสะอาดทนทเมอมการขบถายหรอไมเกน 30 นาท (สายฝนและคณะ, 2556a) 6. การใชอปกรณลดแรงกด เชน ทนอนลม หมอนนมๆเพอรองบรเวณปมกระดกตางๆ (ขวญฤทย, 2550; บรรจงพร, 2551; วภาว, 2551; สายฝนและคณะ, 2556a) 7. การจดทา โดยการพลกตะแคงตวผปวยอยางนอยทก 2 ชวโมง หรอบอยกวาตามสภาพผวหนงของผปวย ในการพลกตะแคงตวผปวยควรตะแคงตวใหสะโพกเอยงท ามม 30 องศากบทนอน ในการจดทานอนหงายควรมหมอนสอดคนระหวางหวเขาและตาตมทง 2 ขาง และใชหมอนรองบรเวณนองหรอขาสวนลางเพอใหสนเทาลอย ในทานอนศรษะสง ไมควรสงเกน 30 องศา (ขวญฤทย, 2550; บรรจงพร, 2551; วภาว, 2551; สายฝนและคณะ, 2556a)

31

8. การใหความรแกผปวยและญาตในเรองการปองกนการเกดแผลกดทบ (ขวญฤทย, 2550; บรรจงพร, 2551; วภาว, 2551) จากการศกษาของวภาว (2551) พบวาเมอใหความรแกญาตและผปวยในเรอง สาเหตการเกดแผลกดทบ การประเมนสภาพผวหนง การดแลผวหนงทถกวธ การจดทาและการเคลอนยายผปวย การพลกตะแคงตว พบวาอตราการเกดแผลกดทบระดบ 2-4 ในหอผปวยเทากบ 0 จากการทบทวนวรรณคดพบวาการใชแนวปฏบตในการปองกนการเกดแผลกดทบตางๆ สามารถชวยลดอบตการณการเกดแผลกดทบไดจรง แตแนวปฏบตตางๆทพบนน ยงเปนแนวปฏบต ทใชทวไป แตแนวปฏบตของสายฝนและคณะ (2556a) เปนแนวปฏบต ท มความเฉพาะเจาะจงและมความเหมาะสมกบผปวยสงอายมากทสด แตเนองจากแนวปฏบตของสายฝนเปนแนวปฏบตทใชดแลผปวยสงอายทนอนในโรงพยาบาล และไดใชทนอนลมทกราย แตเนองจากทนอนลมมราคาสง อาจท าใหผปวยทนอนอยทบานไมมใชได โปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดเพอปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง จากการทบทวนวรรณคดขางตนสามารถน ามาประยกตใชในการสรางโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะบางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในการปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง สามารถสรปไดดงน 1. น าเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดวางทบบนทนอนของผสงอายทนอนตดเตยงโดยวางรองตงแตบรเวณเอวถงตนขาของผสงอายเปนเวลา 5 วน 2. ใหความรแกผดแลในการปองกนการเกดแผลกดทบ ดงน 2.1 การประเมนสภาพผวหนงตงแตศรษะจรดเทา โดยเฉพาะบรเวณปมกระดก ทกครงหลงท าความสะอาดรางกาย หากพบรอยแดงบรเวณปมกระดกใหเปลยนทาบอยๆ และไมใหนอนกดทบบรเวณทมรอยแดง 2.2 การพลกตะแคงตวทก 2 ชวโมง 2.3 การใชวธการยกผปวยแทนการลากผปวย 2.4 การเปลยนถงปสสาวะ หรอผาออมส าเรจรปทนทเมอมการขบถาย พรอมทงท าความสะอาดและซบใหแหง 2.5 หลกเลยงการนวดหรอการขดถผวหนงทรนแรงในบรเวณตามปมกระดก เพราะจะท าใหเกดเปนแผลไดงาย

32

3. ใหใชสบใหใชสบทมคาพเอช 5.5 ในการท าความสะอาดรางกาย และทาโลชนทกครงหลงท าความสะอาดรางกาย 4. แนะน าใหเปดหนาตาง หรอพดลมเมอมอากาศรอน และปดหนาตางหรอพดลมเมอมอากาศเยน

สรปการทบทวนวรรณคด ผสงอายทนอนตดเตยงอยทบาน ท าใหไมสามารถเคลอนไหวรางกายไดตามความตองการ สงผลใหตองอยในทาเดมนาน ๆ เมออยในทาเดมนาน ๆ ท าใหผวหนงบรเวณนนถกกดและเมอถกกดทบเปนระยะเวลานานจะสงผลใหบรเวณนนเกดเปนแผลกดทบได รวมกบวยสงอายเปนวยทมการเสอมถอยของรางกายระบบตาง ๆ โดยเฉพาะระบบผวหนง ผสงอายจะมผวหนงทบางลงเนองจากไขมนใตผวหนงทลดลง ท าใหผสงอายเกดแผลไดงาย นอกจากนผสงอายยงมปญหาในการควบคมการขบถาย ท าใหตองใสผาออม ซงเมอผวหนงของผสงอายสมผสกบอจจาระและปสสาวะเปนเวลานาน ๆ ท าใหผวหนงบรเวณนนมความชน และมคาพเอชมากขนจากการสะสมของแบคทเรยทเกดจากการสมผสอจจาระและปสสาวะเปนเวลานาน สงผลใหผวหนงบรเวณนนเกดการออนแอ และระคายเคองไดงาย จงเปนสาเหตท าใหเกดแผลกดทบ การดแลผสงอายทนอนตดเตยงอยทบานสงส าคญทสด คอ ผดแล ผดแลทดทด ตองมความร เอาใจใสตอผสงอายทนอนตดเตยง และตองตระหนกถงภาวะแทรกซอนตางทอาจจะเกดขนไดจากการทไมไดดแลเอาใจใส เชน การเกดแผลกดทบ ตดเชอในระบบทาวเดนหายใจ ตดเชอในระบบทางเดนปสสาวะ ขอตดแขง เปนตน การปองกนการเกดแผลกดทบนนมหลายวธ เชน การลดแรงกดทบโดยการใชอปกรณตาง ๆ ในการชวยลดแรงกดทบ การดแลผวหนง ภาวะโภชนาการ เปนตน จากการทบทวนวรรณคดเกยวกบการใชอปกรณในการลดแรงกดทบนน ในตางประเทศจะพบการใชเบาะชนดตาง ๆ ไมวาจะเปนชนดใชพลงงาน หรอไมใชพลงงาน เชน ทนอนลม เบาะเจล โฟม ขนแกะ เปนตน นอกจากการใชเบาะแลวยงมการดแลผวหนงรวมดวย ซงผลการศกษาพบวาชวยลดอตราการเกดแผลกดทบได สวนประเทศไทยกมการคดคนนวตกรรมเกยวกบเบาะและเตยงตางๆ เพอใชในการปองกนการเกดแผลกดทบ นอกจากนยงมแนวปฏบตตางๆทสรางขนมาเพอปองกนการเกดแผลกดทบ ซงแนวปฏบตทสรางขนมาสวนใหญเปนแนวปฏบตทใชทวไปไมเฉพาะเจาะจงกบผปวยผสงอาย ยกเวนการศกษาทศกษาโปรแกรมการดแลผวหนงตอความทนทานของเนอเยอโดยเฉพาะ ซงประกอบดวยการประเมนสภาพผวหนง การดแลผวหนงไมใหเปยกชนมากเกนไป แตเนองจาก

33

การศกษานเปนแนวปฏบตทมการใชทนอนลมในผปวยทกราย ซงทนอนลมในปจจบนมราคาแพง และตองน าเขามาจากตางประเทศ นอกจากนยงมการศกษาของวภาและลพณาเกยวกบเบาะเสอกระจด ซงผลการศกษาชวยลดอณหภมผวหนงและความชน แตไมไดชวยในเรองกระจายแรงกดทบ ดงนนผวจยจงน าขอดอยางแตละอยางมารวมกน และคดหาอปกรณทผลตในทองถนทชวยกระจายแรงกดทบรวมกบการใชเสอกระจดเพอลดอณหภมผวหนงและความชน และน ามาใชแทนทนอนลมรวมกบการดแลผวหนง เพอศกษาเพมเตมเกยวกบคาแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชน คาพเอชของผวหนง และอบตการณการเกดแผลกดทบในผ สงอายทถกจ ากดการเคลอนไหว เพอน าผลการวจยมาใชในเปนแนวทางในการดแลผสงอายเพอปองกนการเกดแผลกดทบตอไป

34

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การวจยครงนเปนการศกษาทดลองแบบไขวกน (cross-over design) คอ กลมตวอยางตางไดรบกจกรรมการดแลตามปกตและโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดสลบชวงเวลากน มวตถประสงคเพอศกษาผลของโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในการปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง โดยศกษาเปรยบเทยบคาแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชนของผวหนง คาพเอชของผวหนง และอบตการณการเกดแผลกดทบระหวางการดแลปกตและไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด ซงกลมตวอยางทกรายจะไดรบการจบฉลากเพอเลอกระหวางการไดรบการดแลแบบปกตจากผดแลเปนระยะเวลา 5 วน หรอไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการดแลปกตเปนระยะเวลา 5 วนกอนหรอหลง โปรแกรมการดแลผวหนงประกอบดวย 1) การประเมนสภาพผวหนง 2) การท าความสะอาดผวหนงและการรกษาความชมชนของผวหนง และ 3) การลดแรงกดทบดวยเบาะทผลตจากยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดรองบรเวณกนกบ ระยะเวลาทศกษาตงแตเดอนเมษายน 2559 ถงเดอนกนยายน 2559 ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ ผสงอายนอนตดเตยงในเขตเทศบาลนครหาดใหญ กลมตวอยาง คอ ผสงอายนอนตดเตยงทอยอาศยทบาน โดยท าการเลอกกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง และก าหนดคณสมบตกลมตวอยางดงน คณสมบตเกณฑการคดเลอกกลมตวอยาง

1. อายตงแต 60 ปขนไป ระดบความรสกตวด 2. ไมมแผลกดทบเกดขนเมอแรกรบ 3. มคะแนนความเสยงของบราเดนนอยกวา 18

35

เกณฑการคดเลอกกลมผปวยออก กลมตวอยางอยในภาวะวกฤตหรอคกคามตอชวต

การก าหนดขนาดกลมตวอยาง การค านวณหาขนาดกลมตวอยางโดยเลอกใชการศกษาเ กยวกบผลของโปรแกรมควบคมความชนของผวหนงตอความสมบรณแขงแรงของผวหนงและการเกดแผลกดทบในผปวยสงอายทมความเสยงตอการเกดแผลกดทบ (สายฝน, 2556) ซงพบวามขนาดอทธพล (effect size) เทากบ .81แตเนองจากกลมตวอยางทใชและสถานทเกบขอมลไมเหมอนกนจงลดขนาด effect size เปน .70โดยก าหนดระดบความเชอมนท .95 อ านาจการทดสอบ (power) เทากบ .80 (ภาคผนวก ง) ไดขนาดกลมตวอยางกลมละ 26 ราย แตเนองจากกลมตวอยาง 1 คน ถกทดลอง 2 ครง ดงนนกลมตวอยางทใชในการศกษาครงนมทงหมด 26 ราย การสมตวอยางเขากลมการดแลปกตและกลมทไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด ผวจยไดรายชอผนอนตดเตยงจากเทศบาลนครหาดใหญ พบกลมตวอยางมจ านวนทงหมด 214 ราย อยในการดแลของเทศบาลนครหาดใหญแบงตามเขตศนยบรการสาธารณสขทงหมด 14 เขต ผวจยจงสมศนยบรการสาธารณสขมา 2 เขต ทมคณสมบตใกลเคยงกบกลมตวอยาง ผวจยคดเลอกกลมตวอยางตามคณสมบตทก าหนด ไดกลมตวอยางทงหมด 40 ราย เมอท าการเกบขอมลพบวา ขอมลทไดจากเทศบาลนครหาดใหญไมตรงกบขอมลทศนยบรการสาธารณสขมอย พบวามกลมตวอยางเสยชวตจ านวน 20 ราย มแผลกดทบจ านวน 5 ราย เหลอกลมตวอยางจ านวน 15 ราย ทใชในการวเคราะหขอมลเมอไดกลมตวอยางจงท าการจบฉลาก กลมตวอยางจ านวน 8 รายไดรบการดแลปกตกอนหลงจากนนไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด และกลมตวอยางจ านวน 7 รายไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดกอนหลงจากนนจงไดรบการดแลแบบปกต (ภาพ 2 )

36

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชส าหรบการวจยประกอบดวยเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลและเครองมอส าหรบการด าเนนการทดลองดงตอไปน

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 1. แบบบนทกขอมลทวไปและภาวะสขภาพของผปวย ประกอบดวย เพศ อาย โรค โรคประจ าตว เกบขอมลโดยผวจย (ภาคผนวก ข สวนท 1) 2. แบบประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบของบราเดน (Braden Scale, 1987) ประเมนโดยผวจย (ภาคผนวก ข สวนท 2) 3. แบบบนทกคาแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชนของผวหนงและคาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบของผปวยในวนท 1, 3 และ 5 ประเมนโดยผวจย (ภาคผนวก ข สวนท 3) 4. แบบบนทกระดบการเกดแผลกดทบ โดยใชเกณฑการประเมนขององคกรทปรกษาแผลกดทบในยโรป (NPUAP, EPUAP, & PPPIA, 2014) ประเมนโดยผวจยในวนท 1, 3 และ 5 (ภาคผนวก ข สวนท 4) 5. เครองวดแรงกดทบของผวหนง (Pressure sensor loading) ซงพฒนาโดยศนยเครองมอคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร โดยการน าแถบเซนเซอรไปวางบรเวณกนกบ ในทานอนหงายนาน 2 นาทจนไดคาแสดงออกมา วดจ านวน 1 ครง น าคาต าสดและสงสดของแรงกดทบทไดไปหาคาเฉลย โดยผวจยเปนผวดเพยงผเดยวเทานน (ภาคผนวก จ) 6. เครองวดอณหภมของผวหนงแบบไมสมผสใชระบบอนฟาเรด (Digital Infrared thermometer) รน GM320 ประเทศจนโดยการน าเครองมอไปวางหางจากผวหนงบรเวณกนกบของผปวย 5 เซนตเมตร ในทานอนตะแคงแลวกดปมรอจนกวาจะไดคาอณหภมออกมา วดจ านวน 3 ครงแตละครงหางกน 1 นาทและน าคาทไดไปหาคาเฉลย โดยผวจยเปนผวดเพยงผเดยวเทานน วดในชวงเวลา 9.00-12.00 น. (ภาคผนวก จ) 7. เครองวดความชนของผวหนง (Skin hydration sensor) ชนดดจตอลรน SK-III ของประเทศจน โดยการน าเซนเซอรไปสมผสผวหนงบรเวณกนกบ ในทานอนตะแคงและรอจนกวาจะไดคาออกมา วดจ านวน 3 ครงแตละครงหางกน 1 นาทและน าคาทไดไปหาคาเฉลย โดยผวจยเปนผวดเพยงผเดยวเทานน วดในชวงเวลา 9.00-12.00 น. (ภาคผนวก จ)

37

8. เครองวดพเอชของผวหนง (Skin pH sensor) รน HI 98109 ของบรษท Hanna ประเทศสหรฐอเมรกา โดยการน าเซนเซอรไปสมผสบรเวณกนกบ ในทานอนตะแคงและรอจนกวาจะไดคาคงท วดจ านวน 3 ครงแตละครงหางกน 1 นาทและน าคาทไดไปหาคาเฉลย โดยผวจยเปนผ วดเพยงผเดยวเทานน วดในชวงเวลา 9.00-12.00 น. (ภาคผนวก จ)

เครองมอทใชในการทดลอง โปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด หมายถง การสอนผดแลดแลผวหนงเพอปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง ประกอบดวย 1) การประเมนสภาพผวหนงโดยการตรวจดผวหนงตงแตศรษะจนถงปลายเทาโดยเนนตามปมกระดกตางๆ 2) การท าความสะอาดผวหนง โดยการใชสบทมคาพเอชเปนกรดออนๆ ท าความสะอาดผวหนงทนทเมอเปยกชนจากอจจาระหรอปสสาวะรวมกบเปลยนแผนรองซบทนทหลงการขบถายปสสาวะและอจจาระหรออยางชาทสดไมเกน 30 นาทหลงขบถาย และ 3) การรกษาความชมชนของผวหนงโดยการทาโลชนใหผปวยหลงอาบน ารวมกบการดแลตามปกต โดยผ สงอายไดรบการนอนบนเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดเปนเวลา 5 วน (ภาคผนวก ค) การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

การตรวจสอบความตรง 1. เครองวดแรงกดทบ เปนเครองเดยวกนตลอดการทดลองและมการสอบเทยบเครองมอ (calibration) กบศนยเครองมอวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร กอนใชงานกบผปวย 2. เครองวดอณหภมผวหนง เปนเครองเดยวกนตลอดการทดลอง สามารถวดอณหภมในชวง -50 ถง 330 องศาเซลเซยส มความแมนย า ± 0.3 องศาเซลเซยส และคาความละเอยด ± 0.1 องศาเซลเซยส และมการสอบเทยบเครองมอ (calibration) กบศนยเครองมอวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร กอนใชงานกบกลมตวอยาง 3. เครองวดความชนของผวหนงเปนเครองเดยวกนตลอดการทดลอง สามารถวดคาความชนไดอยระหวาง 0 ถง 99.99% มความแมนย า ± 2% และสามารถใชงานไดทอณหภม 5 ถง

38

40 องศาเซลเซยส และมการสอบเทยบเครองมอ (calibration) กบศนยเครองมอวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร กอนใชงานกบกลมตวอยาง 4. เครองวดพเอชของผวหนงเปนเครองเดยวกนตลอดการทดลองสามารถตรวจวดคาพเอชในชวง 0.00-14.00 มความละเอยด 0.01 มความแมนย า ± 0.2 สามารถใชงานได 3,000 ชวโมงตอเนองและสามารถใชทอณหภม 0-50 องศาเซลเซยส และมการสอบเทยบเครองมอ (calibration) โดยการจมเครองมอลงในสารละลายทมคาพเอชท 4, 7 และ 10 หากเครองมออานไมถกตองใชไขควงหมนบรเวณต าแหนงทใชส าหรบปรบคาบรเวณดานบนของตวเครองมอจนกระทงเครองมออานคาพเอช ไดตรงกบสารละลายทใชทดสอบ กอนใชงานกบกลมตวอยาง 5. โปรแกรมการดแลผวหนง ประกอบดวย 1) การประเมนสภาพผวหนงโดยการตรวจดผวหนงตงแตศรษะจนถงปลายเทาโดยเนนตามปมกระดกตางๆ 2) การสอนผดแลท าความสะอาดผวหนง โดยการใชสบทมคาพเอชเปนกรดออนๆ ท าความสะอาดผวหนงทนทเมอเปยกชนจากอจจาระหรอปสสาวะรวมกบเปลยนแผนรองซบทนทหลงการขบถายปสสาวะและอจจาระหรออยางชาทสดไมเกน 30 นาทหลงขบถาย และ 3) การรกษาความชมชนของผวหนงโดยการทาครมหรอโลชนในผปวยทมผวหนงแหงรวมกบการไดรบพยาบาลตามปกต ทดสอบความตรงเชงเนอหารายขอ (Item-level CVI: I-CVI) (Polit & Beck, 2012) จากผทรงคณวฒ 3 ทาน คอ อาจารยพยาบาลผเชยวชาญดานแผลกดทบ 1 ทาน และพยาบาลผเชยวชาญดานแผลกดทบ 2 ทาน ไดคา I-CVI เทากบ 1.0 และหาคาดชนความตรงเชงเนอหาของเครองมอทงชด (scale-level CVI: S-CVI) (Polit & Beck, 2012) ไดคา S-CVI เทากบ 1.0 (ภาคผนวก ช) 6. การประเมนระดบของแผลกดทบโดยใหพยาบาลผเชยวชาญดานแผลกดทบ และนกวจย ประเมนระดบการเกดแผลกดทบในผปวยจ านวน 5 รายพรอมกน ไดคารอยละของความสอดคลองของการประเมนระดบแผลกดทบเทากบ 100 7. เบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด พฒนาโดยผชวยศาสตราจารย ดร.วภา แซเซย อาจารยคณะพยาบาลศาสตร และผชวยศาสตราจารย ดร.วรช ทวปรดา อาจารยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ซงไดผานการทดสอบแรงกดทบกบผอาสาสมครทมสขภาพด จ านวน 5 ราย และวดความสามารถในการดดซบความชนของเสอกระจดในหองปฏบตการ คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ดงรายละเอยดทกลาวไวในบทท 2 และในการศกษาครงนไดมการน าไปทดลองใชกบผสงอายทนอนตดเตยงจ านวน 1 ราย เปนเวลา 5 วน ผลการทดลองพบวา คาเฉลยแรงกดทบเทากบ 16.6 มลลเมตรปรอท ซงต ากวาเกณฑทจะท าใหหลอดเลอดตบตน โดยปกตคาแรงดนในหลอดเลอดมคาเทากบ 16-33 มลลเมตรปรอท เมอมแรงกระท าจากภายนอกทมากกวา 33 มลลเมตรปรอท ท าใหหลอดเลอดเกดการตบสงผลใหเนอเยอขาด

39

ออกซเจน ท าใหเกดเปนแผลกดทบในทสด (Agrawal & Chauhan, 2012) ดงนนคาทไดจงชวยลดแรงกดทบได จงน าไปใชกบกลมตวอยางในการศกษาครงน

การตรวจสอบความเทยง 1. เครองวดแรงกดทบ ท าการทดสอบความเทยงโดยผานการตรวจสอบแบบวดซ าในผปวยคนเดยวกนจ านวน 5 รายโดยวดหางจากครงแรก 5 นาทโดยผวจย ไดคาความผดพลาดในการอานเทากบ ± 2 ซงไมเกนจากการรบรองของผผลต 2. เครองวดอณหภมผวหนง ท าการทดสอบความเทยงโดยผานการตรวจสอบแบบวดซ าในผปวยคนเดยวกนจ านวน 5 รายโดยวดหางจากครงแรก 5 นาทโดยผวจ ย ไดคาความผดพลาดในการอานเทากบ ± 0.2 องศาเซลเซยส ซงไมเกนจากการรบรองของผผลต 3. เครองวดความชนของผวหนง ท าการทดสอบความเทยงโดยผานการตรวจสอบแบบวดซ าในผปวยคนเดยวกนจ านวน 5 รายโดยผวจย ไดคาความผดพลาดในการอานเทากบ ± 1.5% ซงไมเกนจากการรบรองของผผลต 4. เครองวดคาพเอชของผวหนง ท าการทดสอบความเทยงโดยผานการตรวจสอบแบบวดซ าในผปวยคนเดยวกนจ านวน 5 รายโดยผวจย ไดคาความผดพลาดในการอานเทากบ ± 0.17 ซงไมเกนจากการรบรองของผผลต 5. ความเสยงตอการเกดแผลกดทบโดยใชเครองมอบราเดน กบผปวยจ านวน 5 ราย โดยหาความเทยงแบบวธสงเกตรวม (interrater reliability) ระหวางนกวจยกบพยาบาลผเชยวชาญดานแผลกดทบไดคาคะแนนสงเกตรวมเทากบ 1.00 การพทกษสทธกลมตวอยาง การพทกษสทธกลมตวอยาง ผ วจ ยเรมตนดวยการแนะน าตนเองแกหวหนาศนยบรการสาธารณสข บอกชอเรองของการท าวจยครงน คอ ผลของโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในการปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง และชแจงวตถประสงคของการท าวจย ขนตอนการรวบรวมขอมล ระยะเวลาของการท าวจย และใหเจาหนาทพาไปพบผสงอายทนอนตดเตยง เมอพบผสงอายทนอนตดเตยงพรอมผดแล ผวจยบอกชอเรอง และวตถประสงคของการวจย พรอมทงชแจงใหทราบถงสทธของกลมตวอยางในการตอบรบหรอปฏเสธการเขารวมวจยครงน นอกจากนระหวางการเขา

40

วจย หากกลมตวอยางไมตองการเขารวมวจยตอสามารถบอกเลก และออกจากการวจยได และขอมลทไดจากการวจยครงนจะถกเกบเปนความลบ การน าเสนอขอมลตางๆจะน าเสนอในภาพรวม หากมขอสงสยเกยวกบการวจยกลมตวอยางสามารถสอบถามผวจยไดตลอดเวลา และใหกลมตวอยางลงลายมอชอในแบบฟอรมการพทกษสทธของกลมตวอยาง (ภาคผนวก ก) การเกบรวบรวมขอมลและการทดลอง 1. ขนเตรยมการ เปนการเตรยมความพรอมกอนเกบขอมล ผวจยด าเนนการดงน 1.1 ท าหนงสอแนะน าตวจากบณฑตวทยาลย ผานคณบดพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ถงนายกเทศบาลนครหาดใหญ เพอขออนญาตทราบขอมลผสงอายทนอนตดเตยง 1.2 ภายหลงจากการไดรบอนมตจากนายกเทศบาลนครหาดใหญ และไดรายชอผสงอายทนอนตดเตยงทบานจากเทศบาลนครหาดใหญ ผวจยเขาพบหวหนาศนยบรการสาธารณสข พรอมทงแนะน าตว เพอชแจง เรองทจะท าวจย วตถประสงค และขอตดตามเจาหนาทเพอไปพบผสงอายทนอนตดเตยงทบาน 1.3 ผวจยพบผสงอายทนอนตดเตยงและผดแล พรอมทงแนะน าตว เพอชแจง เรองทจะท าวจย วตถประสงค เพอขอความรวมมอและขออนญาตในการเกบขอมลการท าวจย 1.4 ผวจยท าการศกษาน ารองตามขนตอนการทดลองในผปวยทมลกษณะคลายกบกลมตวอยางจ านวน 1 ราย พบวาการทดลองเปนไปไดด ผปวย และญาตตางใหความรวมมอในการใชโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะจกยานใสน าหมดวยเสอกระจด ผวจยจงเรมด าเนนการเกบขอมลตอไป 2. ขนด าเนนการทดลอง ผวจยท าการจบฉลากเพอเลอกวธระหวางการดแลปกต หรอการใชโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดรวมกบการดแลปกต โดยมรายละเอยดดงตอไปน 2.1 กรณจบฉลากไดการดแลแบบปกตกอน

2.1.1 วนท 1 ผวจยเขาพบผปวยและผดแล ขออนญาตในการเกบขอมลและจดสถานทใหพรอมและท าตามขนตอนตอไปน

41

2.1.1.1 ผวจยท าการวดคาอณหภม ความชน และคาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบในทานอนตะแคง หลงจากนนวดคาแรงกดทบของผวหนงบรเวณกนกบในทานอนหงายตามล าดบ 2.1.1.2 และท าการวดซ าอกครงในวนท 3 และ 5 ของการวจยพรอมประเมนการเกดแผลกดทบหลงจากไดท าการวดคาตางๆเรยบรอยแลว 2.1.2 เมอสนสดการทดลอง วนรงขนผวจยสอนผดแลเกยวกบโปรแกรมการดแลผวหนงพรอมทงน าเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดวางรองบนเตยงทผสงอายใชนอนโดยวางตงแตเอวถงตนขาของผปวย 2.1.3 ท าการวดคาอณหภม ความชนและคาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบในทานอนตะแคง หลงจากนนวดคาแรงกดทบของผวหนงบรเวณกนกบในทานอนหงายตามล าดบในวนท 1, 3 และ 5 ของการวจยพรอมประเมนการเกดแผลกดทบหลงจากไดท าการวดคาตางๆเรยบรอยแลว 2.2 กรณจบฉลากไดการใชโปรแกรมการการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดกอน 2.2.1 ผวจยสอนผดแลเกยวกบโปรแกรมการดแลผวหนงพรอมทงน าเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดวางรองบนเตยงทผสงอายใชนอนโดยวางตงแตเอวถงตนขาของผปวย 2.2.2 ผวจยท าการวดคาอณหภม ความชนและคาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบในทานอนตะแคง หลงจากนนวดคาแรงกดทบของผวหนงบรเวณกนกบในทานอนหงายตามล าดบในวนท 1, 3 และ 5 พรอมทงประเมนแผลกดทบหลงจากไดท าการวดคาตางๆเรยบรอยแลว 2.2.3 เมอสนสดการทดลอง ผวจยใหผดแลท าการดแลผปวยตามปกต และผวจยท าการวดคาแรงกดทบ อณหภม ความชนและคาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบในวนท 1, 3 และ 5 โดยขนตอนการด าเนนการวจยไดแสดงในแผนภาพ 2

42

กลมตวอยาง จ านวน 15 คน

ภาพ 2 ขนตอนการด าเนนการวจย

ไดรบการดแลปกต

วนท 1, 3 และ 5 ท าการประเมน - แรงกดทบ - อณหภมผวหนง - ความชนของผวหนง - คาพเอชของผวหนง - อบตการณการเกดแผลกดทบ

ไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดเปนเวลา 5 วน ประกอบดวย 1. การประเมนสภาพผวหนง 2. การท าความสะอาดผวหนง 3. ก าร รกษาคว าม ชม ชนของผวหนง 4. เบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด

การดแลปกต

วนท 1, 3 และ 5 ท าการประเมน - แรงกดทบ - อณหภมผวหนง - ความชนของผวหนง - พเอชของผวหนง - อบตการณการเกดแผลกดทบ

จบฉลาก

กลมตวอยาง 8 ราย กลมตวอยาง 7 ราย

43

การวเคราะหขอมล

1. ขอมลสวนบคคลและขอมลเกยวกบภาวะสขภาพ วเคราะหโดยแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน 2. เปรยบเทยบความแตกตางของคาแรงกดทบ และความชนของผวหนงบรเวณกนกบกอนและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด โดยใชสถตฟรดแมน (Friedman test) เนองจากการกระจายของขอมลไมเปนโคงปกต ซงไมเปนไปตามขอตกลงเบองตนทางสถต (ภาคผนวก ฉ) 3. เปรยบเทยบคาอณหภมผวหนง และคาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบกอนและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด โดยใชสถตการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ า (One-Way Repeated Measures ANOVA) และไดผานขอตกลงเบองตนทางสถต คอ มการกระจายของขอมลเปนโคงปกต และคาความแปรปรวนระหวางกลมไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต ก าหนดระดบนยส าคญทางสถตท .05 (ภาคผนวก ฉ)

44

บทท 4 ผลการวจยและการอภปรายผล

การวจยครงนเปนการศกษาผลของโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดเพอปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง โดยศกษาเปรยบเทยบคาแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชนของผวหนง คาพเอชของผวหนง และอบตการณการเกดแผลกดทบ ระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด กลมตวอยางทใชในการศกษาเปนผสงอายทนอนตดเตยง และพกอาศยอยทบาน จ านวน 15 ราย ผลการวเคราะหขอมลไดน าเสนอตามล าดบดงน สวนท 1 ขอมลสวนบคคลของกลมตวอยาง สวนท 2 การทดสอบสมมตฐานการวจย ไดแก 1. คาแรงกดทบของผวหนงของผสงอายทนอนตดเตยงหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดต ากวาระยะทไดรบการดแลปกต 2. คาอณหภมผวหนงของผสงอายทนอนตดเตยงหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดต ากวาระยะทไดรบการดแลปกต 3. คาความชนของผวหนงของผสงอายทนอนตดเตยงหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดต ากวาระยะทไดรบการดแลปกต 4. คาพเอชของผวหนงของผสงอายทนอนตดเตยงหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดต ากวาระยะทไดรบการดแลปกต 5. อบตการณการเกดแผลกดทบของผสงอายทนอนตดเตยงหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดต ากวาระยะทไดรบการดแลปกต

45

ผลการวจย สวนท 1 ขอมลสวนบคคลของกลมตวอยาง กลมตวอยางนอนตดเตยงเปนเวลามากกวา 5 ป รอยละ 73.3 (n = 11) เปนเพศชายรอยละ 80 (n = 12) มอายเฉลย 75.6 ป (SD = 10.57, min = 60, max = 90) ปวยเปนโรคหลอดเลอดสมองรอยละ 93.3 (n = 14) และไดรบการใสทอเจาะคอรอยละ 60 (n = 9) มโรคประจ าตวรอยละ 86.7 (n = 13) สวนใหญเปนโรคความดนโลหตสงรอยละ 66.7 (n = 10) รบประทานอาหารเหลวทางสายยางใหอาหารรอยละ 80 (n = 12) กลมตวอยางมระดบความรสกตวดทงหมดรอยละ100 (n = 15) และนอนตดเตยงไมสามารถชวยเหลอตนเองไดรอยละ100 ตองมผดแลซงเปนบตร (รอยละ 33.3, n = 5) หรอผรบจาง (รอยละ 33.3, n = 5) ไมสามารถท าตามสงไดรอยละ 66.7 (n = 12) และมคะแนนความเสยงตอการเกดแผลกดทบของบราเดนอยในชวงความเสยงสงรอยละ 66.7 (n = 10) ดงแสดงในตารางท 1 ตาราง 1 จ านวน รอยละ ขอมลสวนบคคล ขอมลการเจบปวย และขอมลสงแวดลอมของกลมตวอยาง (N = 15)

ขอมลสวนบคคล จ านวน รอยละ เพศ

ชาย 12 80 หญง 3 20

โรคทเปนในปจจบน โรคหลอดเลอดสมอง 14 93.3 โรคบาดเจบกระดกสนหลง 1 6.7

จ านวนปทนอนตดเตยง 1-5 ป 11 73.3 มากกวา 5 ป 4 26.7 มประวตเปนแผลกดทบ ม 2 13.3 ไมม 13 86.7

46

ตาราง 1 (ตอ) ขอมลสวนบคคล จ านวน รอยละ

ใสทอเจาะคอ ใส 9 60 ไมใส 6 40

โรคประจ าตว ม 13 86.7 ไมม 2 13.3

โรคประจ าตวทเปน โรคความดนโลหตสง 10 66.7 โรคเบาหวาน 2 13.3 โรคไขมนในเลอดสง 5 33.3

อาหาร อาหารเหลวทางสายยางใหอาหาร 12 80.0 อาหารธรรมดา 3 20.0

ระดบความรสกตว ท าตามสง 5 33.3 ไมท าตามสง 10 66.7

เตยงนอนทใช เตยงธรรมดา 2 13.3 เตยงลม 13 86.7

ผดแล บตร 5 33.3 คนรบจางดแล 5 33.3 ภรรยา/สาม 3 20.0 ญาต 2 13.3

47

ตาราง 1 (ตอ) ขอมลสวนบคคล จ านวน รอยละ การคาสายสวนปสสาวะ ม

ชาย 3 75.0 หญง 1 25.0 ไมม ชาย 9 81.8

หญง 2 18.2 การใสแผนรองซบ ม

ชาย 6 85.7 หญง 1 14.3

ไมม ชาย 6 75.0 หญง 2 25.0

การใสถงปสสาวะ ม

ชาย 7 100 หญง 0 0

ไมม ชาย 5 62.5 หญง 3 37.5

การใสผาออมส าเรจรป ม

ชาย 4 66.7 หญง 2 33.3

ไมม ชาย 8 88.9 หญง 1 11.1

48

ตาราง 1 (ตอ) ขอมลสวนบคคล จ านวน รอยละ คะแนนความเสยงการเกดแผลกดทบ (Braden score)

19-23 คะแนน ไมมภาวะเสยง 0 0 15-18 คะแนน เรมมภาวะเสยง 1 6.7 13-14 คะแนน มภาวะเสยงปานกลาง 2 13.3 10-12 คะแนน มภาวะเสยงสง 10 66.7 6-9 คะแนน มภาวะเสยงสงมาก 2 13.3

ขอมลสงแวดลอม วนท 1 วนท 3 วนท 5 คาเฉลยอณหภมหอง (oC) การดแลปกต 31.19 30.82 31.61 ไดรบโปรแกรมฯ 31.00 30.46 30.66

คาเฉลยความชนหอง (%) การดแลปกต 62.40 61.27 63.93 ไดรบโปรแกรมฯ 65.07 64.87 63.13

สวนท 2 ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย

1. คาแรงกดทบของผวหนงของผสงอายทนอนตดเตยงหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดต ากวาระยะทไดรบการดแลปกต ผลการวเคราะหขอมลพบวาคาแรงกดทบของผวหนงของผสงอายทนอนตดเตยงทไดรบการดแลปกตในวนท 1 (Mdn = 12.50, IQR = 13.50) วนท 3 (Mdn = 13.00, IQR = 18.00) และวนท 5 (Mdn = 15.00, IQR = 16.50) และหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1 (Mdn = 8.50, IQR = 9.50) วนท 3 (Mdn = 9.00, IQR = 9.50) และวนท 5 (Mdn = 9.00, IQR = 7.00) ดงแสดงในตาราง 2 เมอเปรยบเทยบความแตกตางแรงกดทบของผวหนงระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5 ดวยสถตฟรดแมน (Friedman test) พบวาแรงกดทบของผวหนงของการดแลปกต

49

และหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p = .85) ดงแสดงในตาราง 3 ตาราง 2 คามธยฐาน (Mdn) และสวนเบยงเบนควอไทด (IQR) ของแรงกดทบของผวหนงบรเวณกนกบระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5

แรงกดทบของผวหนง วนท 1 วนท 3 วนท 5

Mdn (IQR) Mdn (IQR) Mdn (IQR) การดแลปกต 12.50 (13.50) 13.00 (18.00) 15.00 (16.50) ไดรบโปรแกรมฯ 8.50 (9.50) 9.00 (9.50) 9.00 (7.00) ตาราง 3 เปรยบเทยบความแตกตางแรงกดทบของผวหนงบรเวณกนกบระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5 ดวยสถตดวยสถตฟรดแมน (Friedman test)

ตวแปร วนท 1 วนท 3 วนท 5

χ2 p Mean Rank Mean Rank Mean Rank

ความแตกตางแรงกดทบของผวหนง 2.00 1.90 2.10 .31 .85 2. คาอณหภมผวหนงของผสงอายทนอนตดเตยงหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะรถจกรยานใสน าหมเสอกระจดต ากวาระยะทไดรบการดแลปกต ผลการวเคราะหขอมลพบวาคาอณหภมผวหนงของผสงอายทนอนตดเตยงทไดรบการดแลปกตในวนท 1 (M = 35.66, SD = 1.29) วนท 3 (M = 35.11, SD = 1.47) และวนท 5 (M = 36.08, SD = 1.17) และหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1 (M = 35.38, SD = 1.38) วนท 3 (M = 35.62, SD = 1.60) และวนท 5 (M = 35.38, SD = 2.10) ดงแสดงในตาราง 4 เมอเปรยบเทยบคาอณหภมผวหนงระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5 ดวยสถตการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ า (One-Way Repeated Measures ANOVA) พบวาคา

50

อณหภมผวหนงของการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p = .74) ดงแสดงในตาราง 5 ตาราง 4 คาเฉลย (M) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) ของอณหภมผวหนงบรเวณกนกบระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5

อณหภมของผวหนง วนท 1 วนท 3 วนท 5 M (SD) M (SD) M (SD)

การดแลปกต 35.66 (1.29) 35.11 (1.47) 36.08 (1.17) ไดรบโปรแกรมฯ 35.38 (1.38) 35.62 (1.60) 35.38 (2.10) ตาราง 5 เปรยบเทยบความแปรปรวนอณหภมผวหนงบรเวณกนกบระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5 ดวยสถตการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ า (One-Way Repeated Measures ANOVA)

อณหภมของผวหนง SS MS F p ระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมฯ .51 .51 .12 .74 เวลา x กลม 5.64 2.82 2.21 .12 ความคลาดเคลอน 125.16 4.47 หมายเหต: df = 1, 13 3. คาความชนของผวหนงของผสงอายทนอนตดเตยงหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะรถจกรยานใสน าหมเสอกระจดต ากวาระยะทไดรบการดแลปกต ผลการวเคราะหขอมลพบวาคาความชนของผวหนงของผสงอายทนอนตดเตยงทไดรบการดแลปกตในวนท 1 (Mdn = 31.82, IQR = 7.77) วนท 3 (Mdn = 30.76, IQR = 6.27) และวนท 5 (Mdn = 34.95, IQR = 9.77) และหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1 (Mdn = 32.58, IQR = 9.53) วนท 3 (Mdn = 30.77, IQR = 7.63) และวนท 5 (Mdn = 31.69, IQR = 9.73) ดงแสดงในตาราง 6

51

เ มอเปรยบเทยบคาความชนของผวหนงระหวางการดแลปกตและหลงใชโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5 ดวยสถตฟรดแมน (Friedman test) พบวาคาความชนของผวหนงของการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p = .13) ดงแสดงในตาราง 7 ตาราง 6 คามธยฐาน (Mdn) และสวนเบยงเบนควอไทด (IQR) ของความชนของผวหนงบรเวณกนกบระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5

ความชนของผวหนง วนท 1 วนท 3 วนท 5

Mdn (IQR) Mdn (IQR) Mdn (IQR) การดแลปกต 31.82 (7.77) 30.76 (6.27) 34.95 (9.77) ไดรบโปรแกรมฯ 32.58 (9.53) 30.77 (7.63) 31.69 (9.73) ตาราง 7 เปรยบเทยบความแตกตางความชนของผวหนงบรเวณกนกบในวนท 1 , 3 และ 5 ดวยสถตดวยสถต ฟรดแมน (Friedman test)

ตวแปร วนท 1 วนท 3 วนท 5

χ2 p Mean Rank Mean Rank Mean Rank

ความแตกตางความชนของผวหนง 1.6 2.07 2.33 4.13 .13 4. คาพเอชของผวหนงของผสงอายทนอนตดเตยงหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดต ากวาระยะทไดรบการดแลปกต ผลการวเคราะหขอมลพบวาคาพเอชของผวหนงของผสงอายทนอนตดเตยงทไดรบการดแลปกตในวนท 1 (M = 6.70, SD = .46) วนท 3 (M = 6.53, SD = .57) และวนท 5 (M = 6.57, SD = .58) และหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1 (M = 6.59, SD = .61) วนท 3 (M = 6.24, SD = .64) และวนท 5 (M = 6.19, SD = .62) ดงแสดงใน ตาราง 8

52

เมอเปรยบเทยบคาพเอชของผวหนงระหวางการดแลปกตและหลงใชโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5 ดวยสถตการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ า(One-Way Repeated Measures ANOVA) พบวาคาพเอชของผวหนงของการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p = .17) ดงแสดงในตาราง 9 ตาราง 8 คาเฉลย (M) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) ของพเอชของผวหนงบรเวณกนกบระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5

พเอชของผวหนง วนท 1 วนท 3 วนท 5 M (SD) M (SD) M (SD)

การดแลปกต 6.70 ( .46) 6.53 ( .57) 6.57 ( .58) ไดรบโปรแกรมฯ 6.59 ( .61) 6.24 ( .64) 6.19 ( .62) ตาราง 9 เปรยบเทยบความแปรปรวนคาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในวนท 1, 3 และ 5 ทดลองดวยสถตการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ า (One-Way Repeated Measures ANOVA)

พเอชของผวหนง SS MS F p ระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมฯ 1.49 1.49 1.97 .17 เวลา x กลม 0.28 0.14 1.08 .35 ความคลาดเคลอน 21.22 0.76 หมายเหต: df = 1, 13

53

5. อบตการณการเกดแผลกดทบของผสงอายทนอนตดเตยงหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดต ากวาหลงไดรบการดแลแบบปกต ผลการวเคราะหขอมลพบวาไมเกดแผลกดทบระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด ดงแสดงในตาราง 10 ตาราง 10 อบตการณการเกดแผลกดทบของผ สงอายทนอนตดเตยงระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด อบตการณการเกดแผลกดทบ จ านวน รอยละ การดแลปกต 0 0 การไดรบโปรแกรมฯ 0 0 การอภปรายผล ผลของการศกษาโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดเพอปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดตยง พบวาแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชนของผวหนง และคาพเอชของการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต สามารถอภปรายตามประเดนดงตอไปน คาแรงกดทบ จากผลการศกษาพบวา คาแรงกดทบของผวหนงบรเวณกนกบระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกน เนองจากกลมตวอยางเปนคนไขนอนตดเตยงทอยทบาน รอยละ 86.7 ใชเตยงลมซงเปนอปกรณชวยลดแรงกดทบเพอปองกนการเกดแผลกดทบ เมอกลมทดลองใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดจงท าใหคาแรงกดทบทไดไมแตกตางกน เพราะเบาะยางรถจกรยานมคณสมบต คอ มความยดหยน กระจายน าหนกท าใหชวยลดแรงกดทบบรเวณผวสมผส

54

(วชดา , 2013) และจากการศกษาในประเทศไทยทเปรยบเทยบการใช ทนอนลมจากยางในรถจกรยานกบทนอนลมไฟฟาในผปวยสงอาย ทเปนโรคมะเรง ผลการใชพบวาอตราการเกดแผลกดทบระหวางกลมทใชทนอนลมไฟฟาและกลมทนอนลมจากยางรถจกรยานพบวาไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (ปญญภทร, 2555) คาอณหภมผวหนง

จากผลการศกษาพบวา คาอณหภมผวหนงบรเวณกนกบระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกน เนองจากกลมตวอยางเมออยภายใตโปรแกรมการดแลผวหนงการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด พบวามการใชผาวางทบอกชนหนงบนเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด โดยแตละบานจะใชผาทมความหนาและบางแตกตางกนไป จงอาจท าใหการพาความรอนจากผวหนงผานผาไมดเทาทควร ในขณะทกลมทไดรบการดแลปกตจะใชผายางและรองผาบางๆทบผายางท าใหอณหภมผวหนงทง 2 กลมไมมความแตกตางกน แตจากการทบทวนวรรณคดพบวาบคคลสขภาพดทนอนหงายบนเสอกระจดจะมอณหภมผวหนงบรเวณกนกบ (35.0 ± 0.5 oC) ต ากวาบคคลสขภาพดทนอนหงายบนเบาะของโรงพยาบาล (35.9 ± 0.3 oC) อยางมนยส าคญทางสถต (p < .001) (Sae-Sia & Kitrungrote, 2008) การทผลการวจยไมสอดคลองตามทฤษฎอาจเนองจาก ผวจยไมสามารถควบคม การใชผาทน ามารองบนเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดใหกลมตวอยางใชเหมอนกนไดหมด จงท าใหคาอณหภมผวหนงระหวางการดแลปกตและหลงการใชโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดมคาไมแตกตางกน ดงนนในการศกษาครงตอไปควรมการควบคมการใชผาทน ามารองบนเบาะยางรถจกรยานเพอใหเหนความแตกตางของคาอณหภมผวหนง คาความชน จากผลการศกษาพบวา คาความชนของผวหนงบรเวณกนกบระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกน ซงไมสอดคลองกบทฤษฎทไดมการทบทวน คอ เมอผวหนงสมผสแหลงความชนเปนเวลานาน ซงประกอบดวยปสสาวะ อจจาระ เหงอและสารคดหลงตางๆ ท าใหเกดผวหนงอกเสบ อาจท าใหเกดหรอไมเกดการตดเชอทผวหนงกได (Gray et al., 2011) สอดคลองกบการศกษาของสายฝน วภาและเพลนพศ (2556a) พบวากลมทมคาความชนของผวหนงทมาก

55

(45.50%) มผลตอการเกดผนแดงและการเกดแผลกดทบบรเวณกนกบมากกวากลมทมคานอย (35.20%) อาจเปนเพราะกลมตวอยางในการศกษาครงนสวนใหญเปนผชาย และมการใสถงปสสาวะ หรอใสสายสวนปสสาวะ เมอผปวยปสสาวะผดแลจะท าการเปลยนถงปสสาวะทนท ท าใหผวหนงไมถกสมผสหรอโดนปสสาวะเปนเวลานาน เมอผวหนงไมโดนปสสาวะท าใหคาความชนของผวหนงไมเพมขน เปนผลใหคาความชนของผวหนงของทง 2 กลมไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญ และอาจเปนเพราะกลมตวอยางมผดแลคอยดแลอยางใกลชดแบบ 1 ตอ 1 และมการดแลผ ปวยเปนอยางด ถงแมจะไมใชโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด กยงคงปฏบตเฉกเชนการใชโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดท าใหคาทไดจากการทดลองไมแตกตางกน คาพเอช จากผลการศกษาพบวา คาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบกอนและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกน เนองจากคาพเอชจะแปรผนตรงกบคาความชน หมายความวายงถาผวหนงมความชนมากเทาไหรซงเกดจากการสมผสอจจาระหรอปสสาวะเปนเวลานาน จะท าใหผวหนงบรเวณนนมคาพเอชทมากขน (Corcoran & Woodward, 2013) จากการทดลองพบวาคาความชนของผวหนงระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมแตกตางกนดงทไดกลาวไวในขางตนแลว ท าใหคาพเอชของผวหนงกอนและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมแตกตางกนดวย อบตการณการเกดแผลกดทบ จากผลการศกษาพบวา ไมพบอบตการณการเกดแผลกดทบระหวางการดแลปกต และหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด เนองจากคาแรงกดทบของการดแลปกต และหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกน เพราะ กลมตวอยางเมอเขารวมการวจยลวนมอปกรณในการชวยลดแรงกดทบเหมอนกนเพยงแตวาเปนคนละชนดเทานน โดยเมออยในการดแลปกตจะใชเตยงลม เมอไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงจะใชเบาะยางรถจกรยานใส

56

น าหมดวยเสอกระจด สอดคลองกบการศกษาของประเทศสหรฐอเมรกา เรองเปรยบเทยบการใชเบาะทใชพลงงานกบเบาะทไมใชพลงงาน พบวาอตราการเกดแผลกดทบทง 2 กลมไมมความแตกตางกน แตผปวยกลมทไมใชเบาะจะมอตราการเกดแผลกดทบ (4.2%) มากกวากลมทใชเบาะ (3.6%) (Rich et al., 2011)

57

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

สรปผลการวจย การวจยครงนเปนการศกษาทดลองแบบไขวกน (cross-over design) คอ กลมตวอยางตางไดรบการดแลตามปกตและโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดสลบชวงเวลากน เพอศกษาผลของโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดเพอปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง โดยศกษาเปรยบเทยบคาแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชนของผวหนง คาพเอชของผวหนง และอบตการณการเกดแผลกดทบระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด ซงกลมตวอยางเขารวมวจยเปนเวลา 10 วนโดยไดรบการจบฉลากเพอเลอกระหวางการไดรบการดแลแบบปกตจากผดแลเปนระยะเวลา 5 วน หรอไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการดแลปกตเปนระยะเวลา 5 วน โปรแกรมการดแลผวหนงประกอบดวย 1) การประเมนสภาพผวหนง 2) การท าความสะอาดผวหนงและการรกษาความชมชนของผวหนง และ 3) การลดแรงกดทบดวยเบาะทผลตจากยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดรองบรเวณกนกบ เครองมอทใชในงานวจยประกอบดวย 2 สวน คอ สวนทหนงเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ 1) แบบบนทกขอมลทวไป 2) บนทกคาคะแนนความเสยงตอการเกดแผลกดทบ ของบราเดน 3) แบบบนทกคาแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชนของผวหนงและคาพเอชของผวหนงบรเวณกนกบของผปวยในวนท 1, 3 และ 5 และ 4) แบบบนทกระดบการเกดแผลกดทบ 5) เครองมอวดแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชนของผวหนง และคาพเอชของผวหนง ต ร ว จสอบค ว า ม ตร ง โ ด ย ก า รส อบ เ ท ย บ เ ค ร อ ง ม อ ท ศ น ย เ ค ร อ ง ม อ ว ท ย า ศ าส ต รมหาวทยาลยสงขลานครนทร ไดคาความแมนย าตามการรบรองจากผผลต และตรวจสอบความเทยงโดยการวดซ าในผปวยรายเดยวกนจ านวน 5 ราย ไดคาความผดพลาดในการอานไมเกน ± 2 มลลเมตรปรอทของเครองวดแรงกดทบ ไมเกน ± 1.5 % ของเครองวดความชนของผวหนง ไมเกน ± 0.17 ของเครองวดพเอช และไมเกน ± 0.2 oC ของเครองวดอณหภมผวหนง ซงเปนไปตามการรบรองจากผผลต สวนทสอง คอ เครองมอทใชในการทดลอง คอ 1) การประเมนสภาพผวหนง 2) การท าความสะอาดผวหนงและการรกษาความชมชนของผวหนง และ 3) การลดแรงกดทบดวย

58

เบาะทผลตจากยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดรองบรเวณกนกบ ผานการตรวจสอบคณภาพความตรงเชงเนอหาโดยผทรงคณวฒจ านวน 3 ทานไดคาดชนความตรงเทากบ 1.0 วเคราะหขอมล สวนบคคลโดยการแจกแจงความถ รอยละ เปรยบเทยบความแตกตางของคาแรงกดทบของผวหนง และคาความชนของผวหนงดวยสถตฟรดแมน (Friedman test) และเปรยบเทยบคาอณหภมผวหนง และคาพเอชของผวหนงดวยสถตการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ า (One-way Repeated Measures ANOVA) โดยก าหนดระดบนยส าคญทางสถตท .05 สามารถสรปผลการวจยไดดงน 1. คาแรงกดทบของผวหนงของการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (χ2 = .31, p = .85) 2. คาอณหภมผวหนงของการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (F(1, 13) = .12, p = .74)

3. คาความชนของผวหนงของการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (χ2= 4.13, p = .13)

4. คาพเอชของผวหนงของการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (F(1, 13) = 1.97, p = .17) 5. กลมตวอยางทง 15 ราย ไมเกดแผลกดทบระหวางการดแลปกตและหลงไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด ขอจ ากดการวจย งานวจยเรองนผวจยเปนเพยงผใหขอมล และสอนผดแลผปวยในการปองกนการเกดแผลกดทบตามโปรแกรมทพฒนาขน ท าใหอาจมขอจ ากดในการควบคมปจจยทมผลตอผลการทดลอง เชน อณหภมหอง, ความชนหอง, ผาทใชรองเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด, เวลาในการพลกตะแคงตว, เวลาในการเปลยนถงปสสาวะ หรอการเปลยนผาออมส าเรจรป และการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด ซงในบางรายไมไดเปนไปตามโปรแกรมทก าหนดไว สงผลใหการทดลองไมเปนไปตามสมมตฐานการวจย แตอยางไรกตาม ผลการทดลองพบวา

59

แรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชน และคาพเอช มแนวโนมลดลงในกลมทไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช ดานการปฏบตการพยาบาล พยาบาลควรใหความร และสอนผดแลใหมความร และทกษะในการดแลผปวยตามโปรแกรมการดแลผวหนงเพอปองกนการเกดแผลกดทบ เมอกลบไปอยบาน และการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในผปวยทนอนตดเตยงเปนทางเลอกหนงใหผดแลเลอกใชในการปองกนแผลกดทบ เนองจากมราคาถก ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 1. ควรมการท าวจยซ าในกลมผปวยเดม โดยใชวธการทดลองแบบสมแบบมกลมควบคม และควบคมกลมตวอยางใหปฏบตตามโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด 2. ควรวจยคณสมบตทางฟสกสของเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดเพอพฒนา และปรบปรงคณภาพของเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดใหไดเกณฑมาตรฐาน 3. ควรมการควบคมปจจยตาง ๆ เชน อณหภมหอง, ความชนหอง, ผาทใชรองเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด, เวลาในการพลกตะแคงตว, เวลาในการเปลยนถงปสสาวะ หรอการเปลยนผาออมส าเรจรป และการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด

60

เอกสารอางอง

เกงกาจ วนยโกศล. (2556). Pressure ulcer management. Srinagarind Medical Journal, 28(3), 36- 40. กอบแกว ซอตรง, และนวรรณ นนทสขเกษม. (2552). การปองกนการเกดแผลกดทบ. ใน ยวด เกต- สมพนธ , อญชนา ทวมเพมผล, นภาพร อภรดวจเศรษฐ, และจฬาพร ประสงสต (บรรณาธการ), การดแลแผลกดทบ: ศาสตรและศลปปะทางการพยาบาล (หนา 31-46). กรงเทพมหานคร: ไทยเอฟเฟคท สตดโอ. ขวญฤทย ธรรมกจไพโรจน. (2550). การพฒนาแนวทางการพยาบาลเพอปองกนการเกดแผลกดทบ ในหอผ ปวยหนกผ ใหญ โรงพยาบาลนครพนม : การวจยเชงปฏบตการมสวนรวม . วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาพยาบาลผ ใหญ คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน. จณพชญชา มะมม. (2555). บทบาทพยาบาลกบแผลกดทบ: ความทาทายในการปองกนและการ ดแล. วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 20(5), 478-490. จตตาภรณ จตรเชอ, และมาลน วฒนากล. (2549). ระบาดวทยา กลไก และการจ าแนกระดบแผล กดทบ. ใน วจตร ศรสพรรณ, วลาวณย เสนารตน, วลาวณย พเชยรเสถยร, ลดดาวลย สงห- ค าฟ, และนทธมน วทธานนท (บรรณาธการ), การดแลผปวยทมแผลกดทบ (หนา 1-13). เชยงใหม: นนทพนธพรนตง. ชตกาญจน บชากล. (2550). มาตรฐานการพยาบาลในการปองกนการเกดแผลกดทบของ โรงพยาบาลนางรอง จงหวดบรรมย. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขา พยาบาล ผใหญ คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน. ชอผกา สทธพงศ, และศรอร สนธ. (2011). ปจจยท านายการเกดแผลกดทบในผสงอายโรคหลอด เลอดสมองทไมมโรคเบาหวานรวมดวย. Journal of Nursing Science, 29(2), 113-123. นลนทพย ต านานทอง, และวระชย โควสวรรณ. (2540). คาใชจายในการรกษาแผลกดทบ. Srinagarind Medical Journal, 12(2), 74-82. บรรจงพร กนเผอก. (2551). ประสทธผลของการใชแนวปฏบตทางคลนกส าหรบปองกนการเกด แผลกดทบในผสงอายโรคหลอดเลอดสมอง หอผปวยอายรกรรมหญง 1 โรงพยาบาลพทธ ชน ราช พษณโลก. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพยาบาลผสงอาย คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

61

ปญญภทร ภทรกณทากล. (2555). ผลของการใชนวตกรรมทนอนยางรถเพอปองกนแผลกดทบใน ผปวยทมความเสยงตอการเกดแผลกดทบ. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสข, 22(1), 48-60. วชดา จนทรขางแรม. (2013). โปรตนในน ายางพารา. KKU research journal, 18(6), 996-1002. วภาว สวรรณค า. (2551). การพฒนาแนวปฏบตการพยาบาลเพอปองกนการเกดแผลกดทบทหอ ผปวยพเศษรวมน าใจ โรงพยาบาลอดรธาน. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขา พยาบาลผใหญ คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน. วรรณ สตยววฒน. (บรรณาธการ). (2553). การพยาบาลผปวยออโธปดกส. กรงเทพมหานคร: หาง หนสวนจ ากด เอนพเพรส. สายฝน ไทยประดษฐ. (2556). ผลของโปรแกรมควบคมความชนของผวหนงตอความสมบรณ แขงแรงของผวหนงและการเกดแผลกดทบในผสงอายทมความเสยงตอการเกดแผลกดทบ . วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต (การพยาบาลผใหญ) คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร, สงขลา. สายฝน ไทยประดษฐ, วภา แซเซย, และเพลนพศ ฐานวฒนานนท. (2556a). ผลของโปรแกรม ควบคมความชนของผวหนงตอความสมบรณแขงแรงของผวหนง และการเกดแผลกดทบ ในผปวยสงอายทมความเสยงตอการเกดแผลกดทบ. วารสารสภาการพยาบาล, 29(1), 43- 54. สายฝน ไทยประดษฐ, วภา แซเซย, และเพลนพศ ฐานวฒนานนท. (2556b). ผลของโปรแกรม ควบคมความเปนกรดดางของผวหนงตออบตการณการเกดแผลกดทบในผปวยสงอายทม ความเสยงตอการเกดแผลกดทบ. วารสารหาดใหญวชาการ, 11(1), 17-25. ยวด เกตสมพนธ. (2552). แผลกดทบ. ใน ยวด เกตสมพนธ, อญชนา ทวมเพมผล, นภาพร อภรดวจ-

เศรษฐ, และจฬาพร ประสงสต (บรรณาธการ), การดแลแผลกดทบ: ศาสตรและศลปปะทางการพยาบาล (หนา 21-30). กรงเทพมหานคร: ไทยเอฟเฟคท สตดโอ.

รงทวา ชอบชน. (2556). Nursing care in pressure sore. Srinagarind Medical Journal, 28(4), 41- 46. ส านกงานสถตแหงชาต, (2560). รายไดเฉลย และรายจายเฉลยตอครวเรอน. Retrieved from http:// http://www.nso.go.th/sites/2014 ศนยการเรยนรวทยาศาสตรโลกและดาราศาสตร, (2553). คณสมบตของน า. Retrieved from http:// portal.edu.chula.ac.th/lesa_cd/assets/document/lesa212/7/properties_water/properties_wa ter/properties_water.html

62

Agrawal, K. & Chauhan, N. (2012). Pressure ulcers: back to the basics. Indian Journal Plast Surg, 45(2), 244-254. Balzer, K., Pohl, C., Dassen, T., & Halfens, R. (2007). The Norton, waterlow, braden, and care dependency scale. Journal Wound Ostomy Continence Nursing, 34(4), 389-398. Beeckman, D., Defloor, T., Verhaeghe, S., Vanderwee, K., Demarre, L., & Schoonhoven, L. (2010). What is the most effective method of preventing and treating incontinence associated dermatitis?. Nursing Times, 106(38), 22-25. Bergstrom, N., Braden, J. B., Laguzza, A., & Holman, V. (1987). The Braden scale for predicting pressure sore risk. Nursing Research, 36(4), 205-210. Brienza, D., Kelsey, S., Karg, P., Allegretti, A., Olson, M., Schmeler, M.,…Holm, M. (2011). A randomized clinical trial on preventing ulcers with wheelchair cushions. Journal of the American Geriatrics Society, 58(12), 2308–2314. Briggs, M., Collinson, M., Wilson, L., Rivers, C., McGinnis, E., Dealey, C.,…Nixon, J. (2013). The prevalence of pain at pressure ulcers in hospitalized patients. BioMed Central Nursing, 12(19), 1-6. Bouten, C. V. C. (Ed.). (1996). Etiology and pathology of pressure sore: a literature review. Netherland: Department of Computational and Experimental Mechanic of the Eindhoven University of Technology. Braden, B., & Bergstrom, N. (2000). A conceptual schema for study of etiology of pressure sore. Rehabilitation Nursing, 25(3), 105-110. Brem, H., Maggi. J., Nierman, D., Rolnitzky, L., Bell, D., Rennert. R.,…Vladeck, B. (2010). High cost of stage iv pressure ulcers. The Amercican Journal of Surgery, 200(4), 473- 477. Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences (2nd ed., pp. 54-55).

New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. Coleman, S., Gorecki, C., Nelson, E. A., Closs, S. J., Defloor, T., Halfens, R.,… Nixon, J. (2013). Patient risk factors for pressure ulcer development: Systematic review. International Journal of Nursing Studies, 50(7), 974-1003. Corcoran, E., & Woodward, S. (2013). Incontinence-associated dermatitis in the elderly: treatment options. British Journal of Nursing, 22(8), 450-454.

63

COVIDIEN. (2008). Support surfaces and the prevention of pressure ulcers. Mansfield: n.p.. Cox, J. (2011). Predictors of pressure ulcers in adult critical care patients. American Journal of Critical Care, 20(5), 364-374. Cox, J. (2012). Predictive power of the braden scale for pressure sore risk in adult critical care patients. Journal of Wound Ostomy and Continence Nurses Society, 39(6), 613-621. Defloor, T., Bacquer, D. D., & Grypdonck, M. H. F. (2005). The effect of various combinations of turning and pressure reducing devices on the incidence of pressure ulcers. International Journal of Nursing Studies, 42(1), 37-46. Eberlein-Gonska, M., Petzold, T., Helaß, G., Albrecht, D M., & Schmitt, J. (2013). The incidence

and determinants of decubitus ulcers in hospital care. Deutsches Ärzteblatt International, 110(33-34), 550-556.

Ersser, S.J., Getliffe, K., Voegeli, D., & Regan, S. (2005). A critical review of the inter- relationship between skin vulnerability and urinary incontinence and related nursing intervention. International Journal of Nursing Studies, 42(7), 823-835. Gray, M., Black, J. M., Baharestani, M. M., Bliss, D. Z., Colwell, J. C., Goldberg, M.,…Ratliff, C. R. (2011). Moisture-associated skin damage. Journal of Wound Ostomy and Continence Nurses Society, 38(3), 233-241. Jaul, E., (2010). Assessment and management of pressure ulcers in the elderly. Drugs Aging, 27(4), 311-325. Kokate, J. Y., Leland, K. J., Held, A. M., Hansen, G. L., Kveen, G. L., Johnson, B. A.,…Iaizzo,

P. A. (1995). Temperature-modulated pressure ulcers: a porcine model. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 76(7), 666-673.

National Pressure Ulcer Advisory Panel. (2007). Support surface standards initiative terms and definitions related to support Surfaces. Retrieved from http:// http:www.npuap.org/wp- content/uploads/2012/03/NPUAP_S3I_TD.pdf National Pressure Ulcer Advisory Panel, European Pressure Ulcer Advisory Panel and Pan Pacific Pressure Injury Alliance. (2014). Prevention and treatment of pressure ulcer: Quick reference guide. Western Australia: Cambridge Media.

64

Nijs, N., Toppets, A., Defloor, T., Bernaerts, K., Milisen, K., & Berghe, G.V.N. (2008). Incidence and risk factors for pressure ulcers in the intensive care unit. Journal of Clinical Nursing, 18(9), 1258-1266.

Nonnemacher, M., Stausberg, J., Bartoszek, G., Lottko, B., Neuhaeuser, M., & Maier, I. (2009). Predicting pressure ulcer risk: A multifactorial approach to assess risk factors in a large university hospital population. Journal of Clinical Nursing, 18(1), 99-107. Ootayopas, Y., & Chuangsuwanich, A. (2008). The efficacy of yanin bed in the prevention and treatment of pressure ulcers. The Thai Journal of Surgery, 29(3), 101-108. Park, K. H., & Kim, K. S. (2014). Effect of a structured skin care regimen on patients with fecal incontinence. Journal Wound Ostomy Continence Nursing, 41(2), 161-167. Polit, D. F. & Beck, C. T. (2012). Nursing research: Generating and assessing evidence for nursing practice (9thed., pp: 422). Philadelphia: Lippincott Williams &Wilkins. Rappl, L., & Hamm. R. (2009). Pathophysiology, prevention, and treatment of Pressure ulcers. Retrieved from http://www.aptasce-wm.org/documents/csm-09/18376.pdf. Rich, S. E., Shardell, M., Hawkes, W. G., Margolis, D. J., Amr, S., Miller, R., & Baumgarten, M. (2011). Pressure-redistributing support surface use and pressure ulcer incidence in elderly hip fracture patients. Journal of The American Geriatrics Society, 59(6), 1052-1059. Sackley, C., Brittle, N., Patel, S., Ellins, J., Scott, M., Wright, C., & Dewey, M.E. (2008). The prevalence of joint contractures, pressure sores, painful shoulder, other pain, falls, and depression in the years after a severely disabling stroke. Stroke, 39(12), 3329-3334. Sakai, K., Sanada, H., Matsui, N., Nakagami, G., Sugama, J., Komiyama, C., & Yahagi, N. (2008). Continuous monitoring of interface pressure distribution intensive care patients for pressure ulcer prevention. Journal of Advanced Nursing, 65(4), 809-817. Sea-Sia, W. & Kitrungrote, L. (2008). Comparison of sacral skin temperature of thai adults lying on a thai hospital mattress and krajud mat. Thai Journal of Nursing Research, 12(2), 142- 151. Sea-Sia, W., Wipke-Tevis, D. D., & Williams, D. A. (2005). Elevated sacral skin temperature (Ts): A risk factor for pressure ulcer development in hospitalized neurologically impaired Thai patients. Applied Nursing Research, 18(1), 29-35.

65

Shigeta, Y., NAkagami, G., Sanada, H., Konya, C., & Sugama, J. (2010). Factors influencing intact skin in women with incontinence using absorbent products: results of a cross- sectional, comparative study. Ostomy Wound Management, 56(12), 26-33. Sugama, J., Sanada, H., Shigeta, Y., Nakagami, G., & Konya, C. (2012). Efficacy of an improved absorbent pad on incontinence-associated dermatitis in older women: cluster randomized controlled trial. BioMed Central, 12(22), 1-7. Suriadi, Sanada, H., Sugama, J., Kitagawa, A., Thigpen, B., Kinosita, S., & Murayama, S. (2007).

Risk factors in the development of pressure ulcers in an intensive care unit in Pontianak, Indonesia. International Wound Journal, 4(3), 208-215.

Suttipong, C., & Sindhu, S. (2011). Predicting factors of pressure ulcers in older Thai stroke patients living in urban communities. Journal of Clinical Nursing, 21(3-4), 372-379. The norton pressure sore risk-assessment scale scoring system. (1962). Retrieved from http://www.nutrition411.com Waterlow, J. (1985). Waterlow pressure ulcer prevention/treatment policy. Retrieved from http://www.judy-waterlow.co.uk Wilczweski, P., Grimm, D., Gianakis, A., Gill, B., Sarver, W., & Mcnett, M. (2012). Risk Factors

associated with pressure ulcer development in critically iii traumatic spinal cord injury patients. Journal of Trauma Nursing, 19(1), 5-10.

66

ภาคผนวก

67

ภาคผนวก ก ใบพทกษสทธของกลมตวอยาง (ค าชแจงส าหรบผเขารวมวจย)

สวสดคะ ดฉนนางสาวจรรยา ชวทยาพงศ เปนนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตร มหาบณฑต สาขาการพยาบาลผใหญ คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ก าลงท าการศกษาวจยเรอง ผลของโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดเพอปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง มวตถประสงคเพอศกษา เปรยบเทยบอบตการณการเกดแผลกดทบ คาแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชนของผวหนง และคาพเอชของผวหนง เพอน าขอมลทไดใชเปนแนวทางในการวางแผนการพยาบาลตอไป ดฉนจงใครขอความรวมมอจากทานเขารวมการศกษาวจยครงน ซงทานมสทธเขารวมหรอไมเขารวมกได และถาไมตองการเขารวมในการศกษาครงนสามารถปฏเสธได ค าตอบทกค าตอบไมมผลตอการปฏบตการพยาบาล โดยขอมลสวนตวของทานจะมผวจยคนเดยวเทานนททราบขอมล และค าตอบทไดผวจยจะน าไปสรปผลและอภปรายออกมาเปนภาพรวม และใชในการศกษาเทานน หากทานมขอสงสย หรอค าถามใดๆ เกยวกบการศกษาครงนทานสามารถตดตอผวจย คอ นางสาวจรรยา ชวทยาพงศ โทรศพท 086-9614636 หากทานยนดเขารวมในการวจยครงนทานสามารถลงนามในขอความซงอยขางลางน

จรรยา ชวทยาพงศ ผวจย ขาพเจามความเขาใจ และความยนดในการเขารวมวจยครงน ลายมอชอ.....................................................ผเขารวมการวจย

(.......................................................) วนท......../........../..........

68

เอกสารใหการยนยอม

การวจยเรอง ผลของโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดเพอปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง ชอ-สกล ของผเขารวมวจย…………………………………………………………………………. หนงสอยนยอมฉบบนอาจมถอยค าททานไมเขาใจ โปรดซกถามผวจย เพออธบายค าหรอขอมลใดๆททานไมเขาใจใหทราบ 1. วตถประสงค เอกสารใหการยนยอมและเอกสารอนญาตฉบบนไดแจงใหทราบถงลกษณะรายละเอยดของการศกษาวจย และวธการน าขอมลทไดจากผลการวจยไปเปนแนวทางในการวางแผนและพฒนาการดแลผปวยทถกจ ากดการเคลอนไหว 2. ขอมลพนฐาน แผลกดทบเปนภาวะแทรกซอนทเกดไดกบผปวยทกเพศ ทกวย โดยเฉพาะผปวยวยสงอายทมอาย 60 ปขนไปและผปวยทมขอจ ากดในการเคลอนไหวโดยเฉพาะผปวยกระดกหก เนองจากมปญหาการเคลอนไหวจากภาวะของโรค หรอจากการรกษาของแพทยโดยถกจ ากดการเคลอนไหวจากการใสอปกรณดงรง เครองดงถวงน าหนกหรอผาตดเปลยนขอสะโพกเทยมท าใหตองอยกบท ท ากจกรรมตางๆไดลดลง เปนสาเหตท าใหเกดแผลกดทบ พยาบาลจงมหนาทปองกนการเกดแผลกดทบ เพอใหผปวยไมเกดความทกขทรมาน หรอสญเสยภาพลกษณและชวยลดอตราการนอนในโรงพยาบาล 3. ขนตอนในการวจย การวจยครงนกลมตวอยางเปนผสงอายทนอนตดเตยง และอาศยอยทบาน ในระหวางเดอนเมษายน ถง เดอนกนยายน 2559 โดยท าการสมตวอยางเพอเลอกระหวางการดแลปกต หรอไดรบโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจด โดยผวจยเปนผเกบขอมล

69

4. ความเสยงและผลประโยชน ในการวจยครงนทานจะไมมความเสยงใดๆ ทงสนในการตดสนใจเขารวมหรอปฏเสธการเขารวมวจย และจะไมมผลตอการไดรบการบรการ หรอการดแลรกษาใดๆทงสน และจะไมเกดอนตรายตอตวทาน ในระหวางททานเขารวมการศกษาวจย ทานมอสระในการตดสนใจใหขอมล ผลประโยชนทไดจากการเขารวมวจยคอ ทานจะไดรบการบรการและการดแลรกษาจากบคลากรทางการแพทยตามบทบาทหนาทและตามมาตรฐานวชาชพ 5. การเกบรกษาความลบ ขอมลของทานจะไมปรากฏชอในงานวจย และผวจยจะเกบขอมลไวเปนความลบ ไมมการเปดเผยชอหรอนามสกลทแทจรง และทอยของทาน แตจะน าขอมลทงหมดไปสรปและน าเสนอในภาพรวมเพอประโยชนทางการศกษาวจยเทานน 6. การยกเลกหรอถอนตวจากการวจย การเขารวมการวจยในครงนเปนไปดวยความสมครใจ ทานมสทธทจะปฏเสธหรอบอกยตใหความรวมมอในการวจยไดทนท ทานมสทธทจะเขารวมหรอถอนตวจากการวจยครงนไดโดยไมจ าเปนตองบอกเหตผล ทงนการตดสนใจยกเลกหรอเขารวมการวจยครงนจะไมมผลกระทบใดๆ ตอบรการการพยาบาลททานควรจะไดรบตามปกต 7. ขอสงสยตางๆ หากทานมขอสงสยใดๆเกยวกบการวจย และ/หรอกระบวนการตางๆ หรอความปลอดภยของการเขารวมในการศกษาวจย ใหทานตดตอผวจยโดยตรงคอ นางสาวจรรยา ชวทยาพงศ เบอรโทรศพท 086-9614636 เพอรบทราบขอมลตางๆเกยวกบการวจยน 8. การเขารวมการศกษาวจยโดยความสมครใจและเอกสารยนยอม การลงลายมอชอในเอกสารฉบบน แสดงวาทานยอมรบวาไดรบทราบขอมลตางๆในการวจยครงนแลว และสมครใจในการเขารวมวจยครงน ทานจะไดรบส าเนาของเอกสารยนยอมฉบบนทลงรายมอชอและวนทแลวหนงฉบบ และทานทราบวาผวจยจะมส าเนาหนงฉบบเกบไวเชนกน ขาพเจาไดอานขอมลขางตนน และเขาใจวตถประสงคของโครงการวจยเรอง โปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดเพอปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง ขาพเจายนยอมเขารวมในการศกษาวจยนและขาพเจาอนญาตใหผวจย

70

ใชขอมลของขาพเจาในการศกษาวจยครงนตามทไดแจงไวในเอกสารใหการยนยอมและเอกสารอนญาตฉบบน ลงชอ.................................................ผปวย (.................................................) ลงชอ.................................................พยาน (.................................................) ลงชอ.................................................ผวจย (นางสาวจรรยา ชวทยาพงศ) วนท.........เดอน...............พ.ศ............

71

ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

เรอง ผลของโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดเพอปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง 1. แบบบนทกขอมลทวไปและสขภาพของผปวย 2. แบบบนทกการประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบของบราเดน (Braden Scale, 1987 ) 3. แบบบนทกคาแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชนของผวหนง และคาพเอชของผวหนงผปวย 4. แบบบนทกอบตการณการเกดแผลกดทบ

72

สวนท 1 แบบบนทกขอมลทวไปและสขภาพของผปวย 1. ชอ-สกล.......................................................................................................................................... 2. เพศ.........................................................................อาย................................................................ป 3. น าหนก.............................................................................................................................กโลกรม 4. สวนสง..........................................................................................................................เซนตเมตร 5. โรค................................................................................................................................................. 6. โรคประจ าตว................................................................................................................................. 7. ประวตการผาตด............................................................................................................................ 8. Motor power................................................................................................................................... 9. การถกจ ากดการเคลอนไหวจาก.................................................................................................... 10. อณหภมหอง................................................................................................................................. 11. ชนดเตยงทใช............................................................................................................................... 12. ผดแลหลก.................................................................................................................................... 13. ระดบความรสกตว....................................................................................................................... 14. อาหาร...........................................................................................................................................

73

สวนท 2 แบบบนทกการประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบของบราเดน (Braden Scale, 1987)

วนทประเมน คะแนน/เกณฑ 1 2 3 4 การรบรความ รสก

- ไมตอบสนองตอ ความเราเจบปวด สงเรา - ไมรสกตว สลบ

- ตอบสนองเฉพาะ ความเจบปวด - ไมสามารถสอสาร และท าตามสงได

- ท าตามสงได แตไมสามารถ สอสารไดถงความ ตองการทกครง

ปกต

ความชน - ผวหนงเปยกชม ตลอดเวลาจากเหงอ ปสสาวะ

- ผวหนงเปยกชน บอยครงตองเปลยน ผาอยางนอยเวร ละครง

- ผวหนงเปยกชน เปนบางครง ตองเปลยนผา เพมจากปกต วนละ 1 ครง

ปกต

การท ากจกรรม - อยบนเตยงตลอด - ใชรถเขน - ทรงตวล าบาก หรอตองมผชวย เหลอพยง

- เดนไดระยะสน - ท ากจกรรมสวน ใหญบนเตยงหรอ ขางเตยง

ปกต

การเคลอนไหว - พลกตะแคงตวเอง ไมได

- ตองชวยพลก ตะแคงตวเปน สวนใหญ

- ชวยพลกตะแคงตว เลกนอย

ปกต

ภาวะโภชนาการ - NPO และ/หรอตอง รบอาหารเหลวใส, น าเกลอมากกวา 5 วน - รบประทานอาหารได ประมาณ 1/3 ของ อาหารทจดให

- รบสารอาหารทาง สายยางไมครบตาม จ านวน - รบอาหารไดประ มาณ ½ ของอาหาร ทจดให

- รบอาหารทางสาย ยาง, TPN ไดครบ ตามจ านวน - รบอาหารไดมาก กวา ½ ของอาหาร ทจดไวให

ปกต

แรงไถลและ แรงเสยดทาน

- ขอตดแขง เกรง - ตองชวยเหลอมาก หรอไมสามารถชวย เหลอตนเองในการ เลอนหรอยกตว

- สามารถทรงตวได ไมเลอนไหลผดทา บอยๆ - ตองชวยเหลอบางใน การเลอนหรอยกตว

- สามารถเลอนหรอ ยกตวไดเอง - มกลามเนอแขงแรง ปกตด

-

ทงหมด คะแนน รวม

74

สวนท 3 แบบบนทกคาแรงกดทบ อณหภมผวหนง ความชนของผวหนง และคาพเอชของผวหนงผปวย วนท คาแรงกดทบ คาอณหภม คาความชน คาพเอช สวนท 4 แบบบนทกระดบการเกดแผลกดทบ

วน/เดอน/ป ระดบการเกดแผลกดทบ

75

ภาคผนวก ค โปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดเพอปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง จากการทบทวนวรรณคดขางตนสามารถน ามาประยกตใชในการสรางโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะบางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดในการปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง สามารถสรปไดดงน 1. น าเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดวางทบบนทนอนของผสงอายทนอนตดเตยงโดยวางรองตงแตบรเวณเอวถงตนขาของผสงอายเปนเวลา 5 วน 2. ใหความรแกผดแลในการปองกนการเกดแผลกดทบ ดงน 2.1 การประเมนสภาพผวหนงตงแตศรษะจรดเทา โดยเฉพาะบรเวณปมกระดก ทกครงหลงท าความสะอาดรางกาย หากพบรอยแดงบรเวณปมกระดกใหเปลยนทาบอยๆ และไมใหนอนกดทบบรเวณทมรอยแดง 2.2 การพลกตะแคงตวทก 2 ชวโมง 2.3 การใชวธการยกผปวยแทนการลากผปวย 2.4 การเปลยนถงปสสาวะ หรอผาออมส าเรจรปทนทเมอมการขบถาย พรอมทงท าความสะอาดและซบใหแหง 2.5 หลกเลยงการนวดหรอการขดถผวหนงทรนแรงในบรเวณตามปมกระดก เพราะจะท าใหเกดเปนแผลไดงาย 3 ใหใชสบใหใชสบทมคาพเอช 5.5 ในการท าความสะอาดรางกาย และทาโลชนทกครงหลงท าความสะอาดรางกาย 4. แนะน าใหเปดหนาตาง หรอพดลมเมอมอากาศรอน และปดหนาตางหรอพดลมเมอมอากาศเยน

76

ภาคผนวก ง การค านวณกลมตวอยาง

การค านวณ Effect size ดจากงานวจย ของสายฝน (2556) โดยค านวณจากคาความชนผวหนงบรเวณกนกบ และคาความเปนกรดดางของผวหนงบรเวณกนกบ ดงน ค านวณคา Effect size จากคาความชนผวหนงบรเวณกนกบ ES = X1 – X2 / pooled SD Pooled SD = (SD1

2+ SD22)/2

= (15.832+7.682)/2 = 12.44 ES = 45.5-35.2/12.4 = 0.83 คา Effect size = 0.83 ค านวณคา Effect size จากคาความเปนกรดดางของผวหนงบรเวณกนกบ ES = X1 – X2 / pooled SD Pooled SD = (SD1

2+ SD22)/2

= (0.422+0.442)/2 = 0.43 ES = 6.08-5.73/0.43 = 0.81 คา Effect size = 0.81 จากการค านวณคา Effect size ทค านวณจากคาความชนผวหนงบรเวณกนกบ และคาความเปนกรดดางของผวหนงบรเวณกนกบไดคาทใกลเคยงกน คอ .83 และ .81 ตามล าดบ แตเนองจากกลมตวอยางทใชและสถานทเกบขอมลไมเหมอนกนจงลดขนาด effect size เปน .7 โดยก าหนดระดบความเชอมนท .95 อ านาจการทดสอบ (power) เทากบ .80 เมอเปดตารางของโคเฮน (Cohen, 1988) ไดกลมตวอยางตอกลมเทากบ 26 คน

77

ภาคผนวก จ เครองวดแรงกดทบ

เ ค ร อ ง ว ด แ ร ง ก ด ท บ ผ ล ต โ ด ย ศ น ย เ ค ร อ ง ม อ ค ณ ะ ว ท ย า ศ า ส ต รมหาวทยาลยสงขลานครนทร วธใช 1. เปดเครอง 2. น าแถบเซนเซอร ไปวางบรเวณกนกบหรอบรเวณทตองการวดแรงกดทบ 3. รอจนไดคาคงท

78

เครองวดความชนของผวหนง

เครองวดความชนของผวหนง (Skin hydration sensor) ชนดดจตอลรน SK-III ของประเทศจน ซงสามารถวดคาความชนไดอยระหวาง 0 ถง 99.99 เปอรเซนต มความแมนย า ± 2 และสามารถใชงานไดทอณหภม 5 ถง 40 องศาเซลเซยส วธใช 1. กดปมเปด-ปด 2. รอจนหนาจอแสดงตวเลข 00.0 % 3. น าแถบเซนเซอรไปสมผสผวหนงบรเวณทตองการวด รอสกคร จนไดคาแสดงผลออกมา

79

เครองวดคาพเอชของผวหนง

เครองวดคาพเอชของผวหนง (skin pH sensor) รน HI 98109 ของบรษท Hanna ประเทศสหรฐอเมรกา สามารถตรวจวดคาพเอชในชวง 0.00-14.00 มความละเอยด 0.01 มความแมนย า ± 0.2 วธใช 1. เปดเครอง 2. น าเซนเซอรไปสมผสกบผวหนง 3. รอจนไดคาทคงท การสอบเทยบ (calibration) 1. เปดเครอง 2. เตรยมสารละลายพเอช 4, 7 และ 10 3. จมหววดลงในสานละลายพเอช 7 รอจนไดคาคงท ถาคาทอานไมถกตองใหใชไขควงหมนปรบจนไดคาทถกตองตรงตามสารละลาย 4. ช าระลางหววดดวยน ากลนแลวซบใหแหง 5. จมหววดลงในสารละลายพเอช 4 รอจนไดคาคงท ถาคาทอานไมถกตองใหใชไขควงหมนปรบจนไดคาทถกตองตรงตามสารละลาย ช าระลางหววดดวยน ากลนแลวซบใหแหง 6. น าหววดจมลงในสารละลายพเอช 10 และท าการทดสอบเหมอนขอ 5

80

เครองวดอณหภมของผวหนง

เครองวดอณหภมของผวหนงแบบไมสมผสใชระบบอนฟาเรด (Digital Infrared thermometer) รน GM320 ประเทศจน สามารถวดอณหภมในชวง -50-330 องศาเซลเซยส มความแมนย า ± 0.3 และคาความละเอยด ± 0.1 วธใช 1. น าเครองวดไปจอบรเวณทตองการวดโดยหางจากบรเวณทตองการวด 5-15 เซนตเมตร 2. กดปม รอจนเครองแสดงผล

81

ภาคผนวก ฉ ตารางทดสอบขอตกลงเบองตนของตวแปรตาม

ตาราง ฉ1 การวเคราะหการกระจายของขอมลแรงกดทบของผวหนงกอนและหลงการทดลองในวนท 1, 3 และ 5

แรงกดทบของผวหนง Skewness/SE การกระจายของขอมลเปนโคง กอนทดลองวนท 1 3.601/0.580 = 6.21 ไมปกต หลงทดลองวนท 1 0.107/0.580 = 0.18 ปกต กอนทดลองวนท 3 1.419/0.580 = 2.45 ปกต หลงทดลองวนท 3 2.527/0.580 = 4.36 ไมปกต กอนทดลองวนท 5 2.927/0.580 = 5.05 ไมปกต หลงทดลองวนท 5 0.468/0.580 = 0.81 ปกต

ตาราง ฉ2 การวเคราะหการกระจายของขอมลอณหภมผวหนงกอนและหลงการทดลองในวนท 1, 3 และ 5

อณหภมผวหนง Skewness/SE การกระจายของขอมลเปนโคง กอนทดลองวนท 1 1.529/0.580 = 2.64 ปกต หลงทดลองวนท 1 -0.325/0.580 = -0.56 ปกต กอนทดลองวนท 3 -0.882/0.580 = -1.52 ปกต หลงทดลองวนท 3 0.923/0.580 = -1.59 ปกต กอนทดลองวนท 5 -1.355/0.580 = -2.34 ปกต หลงทดลองวนท 5 -0.140/0.580 = -0.24 ปกต

82

ตาราง ฉ3 การวเคราะหการกระจายของขอมลความชนของผวหนงกอนและหลงการทดลองในวนท 1, 3 และ 5

ความชนของผวหนง Skewness/SE การกระจายของขอมลเปนโคง กอนทดลองวนท 1 2.507/0.580 = 4.32 ไมปกต หลงทดลองวนท 1 0.895/0.580 = 1.54 ปกต กอนทดลองวนท 3 -0.778/0.580 = -1.34 ปกต หลงทดลองวนท 3 1.443/0.580 = 2.49 ปกต กอนทดลองวนท 5 1.750/0.580 = 3.02 ไมปกต หลงทดลองวนท 5 1.330/0.580 = 2.29 ปกต

ตาราง ฉ4 การวเคราะหการกระจายของขอมลพเอชของผวหนงกอนและหลงการทดลองในวนท 1, 3 และ 5

พเอชของผวหนง Skewness/SE การกระจายของขอมลเปนโคง กอนทดลองวนท 1 0.246/0.580 = 0.42 ปกต หลงทดลองวนท 1 -0.062/0.580 = -0.11 ปกต กอนทดลองวนท 3 0.075/0.580 = 0.13 ปกต หลงทดลองวนท 3 0.263/0.580 = 0.45 ปกต กอนทดลองวนท 5 -0.231/0.580 = -0.40 ปกต หลงทดลองวนท 5 0.676/0.580 = 1.17 ปกต

83

ภาคผนวก ช การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

ตาราง ช1 การประเมนความตรงเชงเนอหาของโปรแกรมการดแลผวหนงรวมกบการใชเบาะยางรถจกรยานใสน าหมดวยเสอกระจดเพอปองกนการเกดแผลกดทบในผสงอายทนอนตดเตยง

ล าดบขอ คนท 1 คนท 2 คนท 3 จ านวนความเหนท

ตรงกน คา I-CVI

1 x x x 3 1.00 2 x x x 3 1.00 3 x x x 3 1.00 4 x x x 3 1.00 5 x x x 3 1.00 6 x x x 3 1.00 7 x x x 3 1.00 8 x x x 3 1.00 9 x x x 3 1.00

10 x x x 3 1.00 11 x x x 3 1.00 12 x x x 3 1.00 13 x x x 3 1.00 14 x x x 3 1.00

สดสวนทประเมนโดยผทรงคณวฒแตละคน

1 1 1 1. คาเฉลย I – CVI = 1+1+1+1+1+1+1+1+1+1+1+1+1+1/14 = 1 2. คาเฉลย S – CVI = 14/14 = 1

84

ภาคผนวก ซ รายนามผทรงคณวฒ

ผทรงคณวฒ สงกด 1. ผชวยศาสตราจารย ดร.เพลนพศ ฐานวฒนานนท ภาควชาอายรศาสตร คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร 2. พว.จนทรฉาย แซตง หวหนาฝายบรการพยาบาล ฝายบรการพยาบาล โรงพยาบาลสงขลานครนทร 3. พว.สมพร วรรณวงศ พยาบาลช านาญการพเศษ ฝายบรการพยาบาล โรงพยาบาลสงขลานครนทร

85

ประวตผเขยน ชอ สกล นางสาวจรรยา ชวทยาพงศ รหสประจ าตวนกศกษา 5610421102 วฒการศกษา

วฒ ชอสถาบน ปการศกษาทส าเรจ พยาบาลศาสตรบณฑต มหาวทยาลยสงขลานครนทร 2554 ทนการศกษา ทนอดหนนการวจย เพอวทยานพนธ ปงบประมาณ 2558 บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร ต าแหนงและสถานททางาน พยาบาลปฏบตการ หอผปวยศลยกรรมกระดกและขอชาย ฝายบรการพยาบาล โรงพยาบาลสงขลานครนทร จงหวดสงขลา การตพมพเผยแพรผลงาน น าเสนอเรอง ผลของโปรแกรมการดแลผวหนงตอความสมบรณแขงแรงของผวหนงในผปวยสงอายทนอนตดเตยง: กรณศกษาน ารอง ในการประชมวชาการเสนอผลงานวจยระดบบณฑตศกษาแหงชาต ครงท 40 (The 40th National Graduate Research Conference) วนท 20-21 ตลาคม 2559 ณ ศนยประชมนานาชาตฉลองสรราชสมบตครบ 60 ป มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ