บทปฏิบัติการที่ 9¸šท...ขวดแก วพร อมฝาป...

15
ระบบนิเวศ 1 บทปฏิบัติการที9 ระบบนิเวศ บทนำ นิเวศวิทยา (ecology) คือ การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม สิ่งแวดล้อมที่มีชีวิต ได้แก่ พืช สัตว์ และสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ตัวอย่างสิ่งแวดล้อมที่ไม่มีชีวิต เช่น ดิน ้า อากาศ อุณหภูมิ ความชืซาก อินทรีย์และเกลือแร่ต่างๆ เป็นต้น สิ่งมีชีวิตในแหล่งที่อยู่อาศัยในธรรมชาติ (habitat) จะมีหน้าที่เชิงอาหาร (trophic niche) ต่างๆ กัน ซึ่งเป็นบทบาทที่เกี่ยวข้องกับการถ่ายทอดพลังงาน (energy transfer) และการ หมุนเวียนสารเป็นวัฎจักร (material cycle) ของระบบนิเวศ เพื่อให้ด้ารงไว้ซึ่งระบบนิเวศที่เสถียร (stable ecosystem) ดังนันเมื่อกล่าวถึงระบบนิเวศ (ecosystem) จึงหมายถึงทังองค์ประกอบและการท้างานของระบบ นิเวศ องค์ประกอบของระบบนิเวศ ได้แก่ สังคมสิ่งมีชีวิต (biological community) และปัจจัยทางกายภาพต่างๆ ของแต่ละระบบนิเวศ ส่วนการท้างาน (function)ของระบบนิเวศ หมายถึงกระบวนการต่างๆที่เกิดขึนในระบบ นิเวศ เพื่อให้ระบบนิเวศนันด้ารงอยู่ได้ เช่น การสังเคราะห์ด้วยแสง การถ่ายทอดพลังงาน และการหมุนเวียนของ สารต่างๆในสังคมสิ่งมีชีวิตหนึ่งๆ จะประกอบด้วยหลายประชากร (population) แต่ละประชากรมีหน้าที่เชิง อาหารแตกต่างกัน เช่น เป็นผู้ผลิต (producer) ผู้บริโภคพืช (herbivore) ผู้บริโภคสัตว์ (carnivore) ผู้บริโภคสัตว์ และพืช (omnivore) ผู้บริโภคซากอินทรีย์ (detritivore หรือ scavenger) และผู้ย่อยสลายซากอินทรีย์ (decomposer) ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตต่างสปีชีส์ (interspecific relationship) มีหลายแบบ เช่น mutualism, commensalism, parasitism, predation และ competition เป็นต้น ท้านองเดียวกันความสัมพันธ์ระหว่าง สมาชิกของสิ่งมีชีวิตสปีชีส์เดียวกัน (intraspecific relationship) มีหลายแบบ เช่น competition, social hierarchy และ social communication เป็นต้น นอกจากนียังมีความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับสิ่งไม่มีชีวิต เช่น saprophytism, photosynthesis และ phototaxis เป็นต้น ตัวอย่างของระบบนิเวศ เช่น ระบบนิเวศสนามหญ้า (grassfield ecosystem) ระบบนิเวศสระน้า (pond ecosystem) ระบบนิเวศพุ่มไม้ (bush ecosystem) ระบบนิเวศทะเล (marine ecosystem) และระบบนิเวศป่า ดงดิบ (evergreen forest ecosystem) เป็นต้น จะเห็นว่าระบบนิเวศมีขนาดใหญ่หรือเล็กแตกต่างกันไป แต่ องค์ประกอบภายในหรือหน้าที่การท้างานภายในระบบจะคล้ายคลึงกัน ห่วงโซ่อาหาร (food chain) และสายใยอาหาร (food web) เป็นแผนภาพแสดงความสัมพันธ์ของการ ถ่ายทอดพลังงานเชิงอาหาร โดยการกินกันเป็นทอดๆ ตามล้าดับขันของชันอาหาร (trophic level)

Upload: others

Post on 19-Jan-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: บทปฏิบัติการที่ 9¸šท...ขวดแก วพร อมฝาป ด หลอดแก วทดลอง 4. pH paper 5. Secchi disc 6. thermometer

ระบบนเวศ 1

บทปฏบตการท 9 ระบบนเวศ

บทน ำ นเวศวทยา (ecology) คอ การศกษาความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงแวดลอม สงแวดลอมทมชวต

ไดแก พช สตว และสงมชวตอนๆ ตวอยางสงแวดลอมทไมมชวต เชน ดน น า อากาศ อณหภม ความช น ซากอนทรยและเกลอแรตางๆ เปนตน สงมชวตในแหลงทอยอาศยในธรรมชาต (habitat) จะมหนาทเชงอาหาร (trophic niche) ตางๆ กน ซงเปนบทบาททเกยวของกบการถายทอดพลงงาน (energy transfer) และการหมนเวยนสารเปนวฎจกร (material cycle) ของระบบนเวศ เพอใหดารงไวซงระบบนเวศทเสถยร (stable ecosystem) ดงน นเมอกลาวถงระบบนเวศ (ecosystem) จงหมายถงท งองคประกอบและการทางานของระบบนเวศ องคประกอบของระบบนเวศ ไดแก สงคมสงมชวต (biological community) และปจจยทางกายภาพตางๆของแตละระบบนเวศ สวนการทางาน (function)ของระบบนเวศ หมายถงกระบวนการตางๆทเกดข นในระบบนเวศ เพอใหระบบนเวศน นดารงอยได เชน การสงเคราะหดวยแสง การถายทอดพลงงาน และการหมนเวยนของสารตางๆในสงคมสงมชวตหนงๆ จะประกอบดวยหลายประชากร (population) แตละประชากรมหนาทเชงอาหารแตกตางกน เชน เปนผผลต (producer) ผบรโภคพช (herbivore) ผบรโภคสตว (carnivore) ผบรโภคสตวและพช (omnivore) ผบรโภคซากอนทรย (detritivore หรอ scavenger) และผยอยสลายซากอนทรย (decomposer)

ความสมพนธระหวางสงมชวตตางสปชส (interspecific relationship) มหลายแบบ เชน mutualism, commensalism, parasitism, predation และ competition เปนตน ทานองเดยวกนความสมพนธระหวางสมาชกของสงมชวตสปชสเดยวกน (intraspecific relationship) มหลายแบบ เชน competition, social hierarchy และ social communication เปนตน นอกจากน ยงมความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงไมมชวต เชน saprophytism, photosynthesis และ phototaxis เปนตน

ตวอยางของระบบนเวศ เชน ระบบนเวศสนามหญา (grassfield ecosystem) ระบบนเวศสระน า (pond ecosystem) ระบบนเวศพมไม (bush ecosystem) ระบบนเวศทะเล (marine ecosystem) และระบบนเวศปาดงดบ (evergreen forest ecosystem) เปนตน จะเหนวาระบบนเวศมขนาดใหญหรอเลกแตกตางกนไป แตองคประกอบภายในหรอหนาทการทางานภายในระบบจะคลายคลงกน

หวงโซอาหาร (food chain) และสายใยอาหาร (food web) เปนแผนภาพแสดงความสมพนธของการถายทอดพลงงานเชงอาหาร โดยการกนกนเปนทอดๆ ตามลาดบข นของช นอาหาร (trophic level)

Page 2: บทปฏิบัติการที่ 9¸šท...ขวดแก วพร อมฝาป ด หลอดแก วทดลอง 4. pH paper 5. Secchi disc 6. thermometer

ระบบนเวศ 2

การเขยนหวงโซอาหารนยมเรมตนทพช หรอซากอนทรย หวงโซอาหารแบบทเรมจากพชเรยกวา grazing food chain หรอ predator food chain ตวอยางเชน

หญา ----------> วว -----------> คน หวงโซอาหารแบบทเรมจากซากอนทรยเรยกวา detritus food chain ตวอยางเชน

ขอนไมผ ----------> ปลวก -----------> นก รปท 9.1 ขางลางเปนตวอยางแสดงการเขยนสายใยอาหารแบบหนง

รปท 9.1 สายใยอาหารบรเวณ salt marsh แหงหนง (Turk and Turk, 1984)

Page 3: บทปฏิบัติการที่ 9¸šท...ขวดแก วพร อมฝาป ด หลอดแก วทดลอง 4. pH paper 5. Secchi disc 6. thermometer

ระบบนเวศ 3

วตถประสงคเชงพฤตกรรม เมอนสตศกษาปฏบตการน แลว สามารถ

1. อธบายองคประกอบพ นฐานของระบบนเวศแบบตางๆ ได 2. อธบายความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงแวดลอมแบบตางๆ ได 3. ใชเครองมอในการวดคาปจจยทางกายภาพบางประการไดอยางถกตอง 4. เกบขอมลเบ องตนทางชวภาพและกายภาพสาหรบการศกษานเวศวทยาได 5. เขยนหวงโซอาหารและสายใยอาหารได

วสดและอปกรณ 1. ทอพลาสตก ผาไนลอนตาถ กระดาษตะกว ขนน า 2. พลวขดดน แวนขยาย ปากคบ เชอกฟาง ถงพลาสตก ยางรด 3. ขวดแกวพรอมฝาปด หลอดแกวทดลอง 4. pH paper 5. Secchi disc 6. thermometer 7. hygrometer 8. เครองชง 9. ตอบ

10. กลองจลทรรศน และกลองสเตอรโอ

กำรปฏบต 1. กำรศกษำระบบนเวศสระน ำ ปฏบตตามข นตอนดงน

1.1 ปจจยทำงชวภำพ 1.1.1 เลอกสระน าทจะศกษา จากน นบนทกขอมลตางๆ ตามทกาหนด 1.1.2 มพช และสตวทเหนดวยตาเปลากชนด อะไรบาง ปรมาณมากนอยอยางไร พช และสตวทนสต

ตองการนากลบมาตรวจหาชนดในหองปฏบตการใหเกบใสถงพลาสตก หรอขวดน าแลวนากลบมา ถารจกชอแลวกไมจาเปนตองเกบกลบมาหองปฏบตการ เพยงแตบนทกจานวนของแตละชนด และบรเวณทพบเอาไว แตถาหากนสตตองการตรวจดใหชดเจนวามนมรปรางลกษณะอยางไรกเกบกลบมาหองปฏบตการได

Page 4: บทปฏิบัติการที่ 9¸šท...ขวดแก วพร อมฝาป ด หลอดแก วทดลอง 4. pH paper 5. Secchi disc 6. thermometer

ระบบนเวศ 4

1.1.3 ในสระน าจะมสงมชวตขนาดเลก ๆ เชน แพลงกตอนพช (phytoplankton) แพลงกตอนสตว (zooplankton) สตวไมมกระดกสนหลง (invertebrate) และแบคทเรย ถาตองการดสงมชวตขนาดเลกเหลาน ใหเกบน ากลบมาแลวนามาสองดดวยกลองจลทรรศนทหองปฏบตการ

1.1.4 หนาทเชงอาหารของสตว (trophic niche) อาจสงเกตเหนไดขณะศกษาวามนกาลงกนอะไร หรอผากระเพาะอาหารด หรอเคยรมากอน หรอรจากเอกสาร หรอปรกษาอาจารย

1.1.5 เขยนสายใยอาหาร (food web) แสดงความสมพนธระหวางสงมชวตในสระน าทศกษา ใหสมบรณทสด

1.2 ปจจยทำงกำยภำพ ใหนสตศกษาปจจยทางกายภาพตางๆ ดงน 1.2.1 รปรางของสระ (topography) วดความกวาง ความยาว และความลก แลวประเมนขนาดพ นท 1.2.2 อณหภม วดอณหภมในอากาศ ทระดบผวน าและใตผวน า 30 เซนตเมตร โดยใช thermometer 1.2.3 แสงสวาง ประมาณวาแสงแดดสองโดยตรงบนบรเวณทศกษากชวโมงตอวน 1.2.4 คา Transparency วดระยะทางทแสงผานลงไปในน าไดกเมตร (transparency) ดวยเครองมอท

เรยกวา Secchi disc โดยหยอน Secchi disc ลงไปจนถงจดทเรมมองไมเหน สมมตไดระยะทาง 1.5 เมตร หยอนลงไปอกใหเกนจดน เลกนอย แลวคอย ๆ ดงข นจนเรมมองเหนแผน Secchi disc สมมตไดระยะทาง 1.6 เมตร ดงน นคา Transparency = (1.5 + 1.6)/2 = 1.55 เมตร

1.2.5 สภาพของดนกนสระ ใชไมเขยดนกนสระข นมาดวามลกษณะเปนโคลน ทราย หรอดนเหนยว สงเกตส และกลน

1.2.6 pH ของดนกนสระ นาตวอยางดนจานวนเลกนอยกลบมาทหองปฏบตการ ละลายในน ากลน โดยใชดน 1 สวนตอน ากลน 2 สวน ท งไวสกคร แลววด pH บรเวณสวนน าใสดวย pH paper

1.2.7 pH ของน า นาตวอยางน าปรมาณเลกนอยใสขวดแกวกลบมาวด pH ดวย pH paper ทหองปฏบตการ

1.2.8 สและความขนของน า สงเกตวาเปนสเขยว เหลอง หรอดา และขน หรอใสอยางไร โดยเปรยบเทยบกบน าประปา

2. กำรศกษำระบบนเวศสนำมหญำ ปฏบตตามข นตอนดงน 2.1 ปจจยทำงชวภำพ

2.1.1 เลอกสนามหญาทจะทาการศกษา 2.1.2 กาหนดพ นทสมตวอยาง (quadrat) ขนาด 1 x 1 ตารางเมตร จานวน 2 แหง 2.1.3 มหญา และพชอน ๆ กชนด อะไรบาง ปรมาณโดยเฉลยมากนอยอยางไร 2.1.4 มสตวกชนด อะไรบาง ปรมาณโดยเฉลยมากนอยอยางไร โดยเขยดตามผวดน และใชพลวมอขด

ดนลกประมาณ 5 เซนตเมตร เพอหาสตวในดน พช และสตวทนสตตองการนากลบมาตรวจหา

Page 5: บทปฏิบัติการที่ 9¸šท...ขวดแก วพร อมฝาป ด หลอดแก วทดลอง 4. pH paper 5. Secchi disc 6. thermometer

ระบบนเวศ 5

ชนดในหองปฏบตการ ใหเกบใสถงพลาสตก ถารจกชอแลวกไมจาเปนตองเกบกลบมาหองปฏบตการ เพยงแตบนทกจานวนของแตละชนด และบรเวณทพบเอาไว แตถาหากนสตตองการตรวจดใหชดเจนวามนมรปรางลกษณะอยางไรกเกบกลบมาหองปฏบตการได

2.1.5 สงมชวตขนาดเลกทมองไมเหนดวยตาเปลาแตเปนททราบกนดวามในดน ไดแก แบคทเรย เช อรา ไรดน (soil mite) แมลงหางดด (collembolan) สวนใหญของแมลงหางดด และไร จะกนซากแบคทเรยและเช อราในดน ขณะเดยวกนสตวอน ๆ ทใหญกวามกจะกนไร และแมลงหางดดเปนอาหาร ถาตองการดสตวในดนขนาดเลกเหลาน ใหเกบใสถงพลาสตก นากลบมาสองดวยกลองจลทรรศนทหองปฏบตการ

2.1.6 หนาทเชงอาหารของสตว (trophic niche) ถาสงเกตเหนสตวอยตามใบไมใบหญา มแนวโนมวาสตวน นจะเปน herbivore เชน พวกเพล ย หรออาจเหนแมงมมอยใกลเพล ย นนแสดงแนวโนมวา แมงมมกนเพล ย ดงน นแมงมมเปน carnivore สตวสวนใหญทพบในดน และผวดนมกเปนพวกกนซาก (detritivore) เชน ตวกะป (woodlice) แมลงแกลบ ดวงดน ไสเดอนดน และมพวกกนสตว (carnivore) เชน แมงมม แมงปองปลอม (pseudoscorpion) และตะขาบ เปนตน

2.1.7 เขยนสายใยอาหาร (food web) ใหสมบรณทสด 2.2 ปจจยทำงกำยภำพ

2.2.1 รปรางของสนามหญา วดความกวางและความยาว แลวประเมนขนาดพ นท 2.2.2 อณหภม วดอณหภมบรเวณผวดน และใตผวดนลกประมาณ 10 เ ซนตเมตร โดยใช

thermometer 2.2.3 แสงสวาง ประมาณวาแสงแดดสองโดยตรงบนบรเวณทศกษากชวโมงตอวน 2.2.4 ความช น วดความช นสมพทธของอากาศโดยใชเครอง hygrometer 2.2.5 pH ของดน นาตวอยางดนจานวนเลกนอยกลบมาทหองปฏบตการ ละลายในน ากลน โดยใชดน 1

สวน ตอ น ากลน 2 สวน ท งไวสกคร วด pH บรเวณสวนน าใส ดวย pH paper 2.2.6 สของดน สงเกตวาเปนสเทา หรอน าตาล หรอดา มซากอนทรยมากหรอนอยอยางไร 2.2.7 เน อดน สงเกตวาดนมลกษณะหยาบหรอละเอยดอยางไร

3. กำรศกษำลกษณะสมบตของดนตวอยำงในหองปฏบตกำร ดน ประกอบดวยอนภาคดน (soil particle) และอนทรยวตถ นอกจากน นในดนตองมน า อากาศ และ

สงมชวตตางๆ จงจะเปนดนทอดมสมบรณได อนภาคดนแบงเปน 3 ชนดตามขนาด อนภาค คอ

ดนเหนยว (clay) มเสนผาศนยกลางนอยกวา 0.002 มลลเมตร

ดนโคลน (silt) มเสนผาศนยกลางอยระหวาง 0.002-0.02 มลลเมตร

ดนทราย (sand) มเสนผาศนยกลางอยระหวาง 0.02-2.00 มลลเมตร

Page 6: บทปฏิบัติการที่ 9¸šท...ขวดแก วพร อมฝาป ด หลอดแก วทดลอง 4. pH paper 5. Secchi disc 6. thermometer

ระบบนเวศ 6

เน อดนจะหยาบ หรอละเอยดข นอยกบสดสวนของอนภาคท ง 3 ถามอนภาคดนเหนยวมากเน อดนจะละเอยดมาก หรอถามอนภาคดนทรายมากเน อดนกจะหยาบมาก ดนอนภาคเลกจะดดซบน า และอนทรยสารไดมากกวาดนอนภาคใหญแตการถายเทอากาศจะนอยกวาดนเหนยวซงดดซบน าไวมากเกนไปทาใหการถายเทอากาศไมดกไมเหมาะกบสงมชวตเชนกน สภาพดนทเหมาะตอสงมชวต จะตองมสดสวนของอนภาคท ง สามพอเหมาะ

ปฏบตการคร งน กาหนดใหศกษาดนในหองปฏบตการ 2 ชนดคอ ดนตวอยำง 1 และ ดนตวอยำง 2 ลกษณะสมบตทกาหนดใหศกษา ไดแก 3.1 เน อดน (soil texture) ใชน วมอบ ดนกจะทราบวาหยาบหรอละเอยด หรอเพอใหแนนอน ตองเอาน า

พรมดนใหช น ถาปนเปนแทงได หรอแผเปนแผนได แสดงวามอนภาคดน เหนยวมาก จงมเน อดนละเอยดเปนประเภทดนเหนยว ถาปนเปนแทงไมไดกพอสรป ไดวาเปนดนประเภทดนรวน

3.2 สของดน ถาสเขมมกจะมอนทรยสารปะปนอยมากกวาดนสจาง 3.3 pH ตกดนใสหลอดทดลองสงประมาณ 1 น วจากกนหลอด เตมน า 2 เทา เขยาแลวปลอยใหตกตะกอน

ใช pH paper วดคา pH บรเวณสวนน าใส 3.4 ความช นของดน (soil moisture) ชงดนตวอยาง 50 กรม อบในตอบ ทอณหภม 105 องศาเซลเซยส

เปนเวลาอยางนอย 1.5 ชวโมง ชงน าหนกกจะไดคาของน าหนก แหงของดน แลวคานวณความช นของดน โดยใชสตรดงน

ควำมช นของดน (%) = (น ำหนกดนตวอยำง-น ำหนกดนแหง) x 100

น ำหนกดนแหง

3.5 ความสามารถดดยดน าของดน (water holding capacity) ใหนสตหาความสามารถดดยดน าของดนตวอยางท ง 2 ชนดโดยปฏบตดงน 3.5.1 นาทอพลาสตกทเตรยมไวใหมาหมปลายขางหนงดวยผาไนลอนตาถ ทอพลาสตก 1 ทอ สาหรบ

ดน 1 ชนด ดงน นนสตตองเตรยม 2 ทอ เพอทาการศกษาไปพรอม ๆ กน จากน นนาไปจมน าใหผาเปยกแลวยกข น สะบดน า 3-4 คร ง ชงน าหนก สมมตได A กรม ดงน น น ำหนกทอ + ผำเปยก = A กรม

3.5.2 ใสดนตวอยางทอบแหงแลว ประมาณ 1/3 ของความสงของทอ เคาะทอกบโตะจนดนอดตวแนน ชงน าหนก สมมตได B กรม ดงน น น ำหนกทอ + ผำเปยก + ดนแหง = B กรม

Page 7: บทปฏิบัติการที่ 9¸šท...ขวดแก วพร อมฝาป ด หลอดแก วทดลอง 4. pH paper 5. Secchi disc 6. thermometer

ระบบนเวศ 7

3.5.3 นาทอทเตรยมเรยบรอยแลวในขอ 3.5.2 ไปแชน าจนกระทงน าซมข นถงผวหนาดน โดยใหระดบน าในภาชนะสงประมาณ 1/3 ของความสงของดนในทอ ยกทอข น สะบดน า 3 - 4 คร ง แลวชงน าหนก สมมตได C กรม ดงน น น ำหนกทอ + ผำเปยก + ดนแหง + น ำทถกดดยด = C กรม Water holding capacity (%) = (C-B) x 100

(B-A) หรอ = น ำหนกน ำทดนดดยดไว x 100

น ำหนกดนแหงทใชทดลอง

หมำยเหต 1. ลางอปกรณทกอยางใหสะอาดหลงเสรจปฏบตการแลว 2. ดนในหองปฏบตการททาการศกษาแลว รวมท งดนทเกบมา หำมท งลงในอำงน ำ ใหท งลงภาชนะทจดเตรยม

ไวให หรอท งลงในถงขยะซงมถงพลาสตกรองรบอย 3. สงรายงานการศกษากลมละ 1 ฉบบ ในรายงานจะตองมขอมลตางๆ ทกาหนดให รายงานไวครบทกหวขอ

รวมท ง food web และสรปผลการศกษาดนในหองปฏบตการ

Page 8: บทปฏิบัติการที่ 9¸šท...ขวดแก วพร อมฝาป ด หลอดแก วทดลอง 4. pH paper 5. Secchi disc 6. thermometer

ระบบนเวศ 8

ผลกำรปฏบต กำรศกษำระบบนเวศสระน ำ

1. ทต งของสระน า ……………………………………………………………………………………….………………………………………… 2. วน-เวลาทศกษา …………………………………………………………………………………………….………………………………….. 3. รปรางของสระน า ……………………………………………………..……………………………………………………………………….. 4. ขนาดพ นทของสระน า ………………………………………………………..…………………................................................... 5. ความลกโดยเฉลยทวท งสระ ……………………………………………………………………………………………………………….. 6. สภาพอากาศ

สภาพอากาศขณะศกษา …………………………………………………………………………………………………………………….. ปรมาณแสงแดดทไดรบ (ชวโมง/วน) ……………………………………………………………………………………….…………… อณหภมของอากาศ …………………………………………………………………..……………………………………………….………

7. สภาพของน าในสระ อณหภมทผวน า ……………………………………………………………………………….………………………………………………… อณหภมในน าลก 30 เซนตเมตร ……….……………………………………………………………………………….………….……. คา Transparency ของน า …………………….………………………………………………………………………………………….. pH ของน า ……………………………………………….…………………………………………………………………………….………... สของน า ………………………………………………………….………………………………………………………………………..……...

8. สภาพของดนกนสระ ลกษณะเน อดน …………………………………………………………………………………………………………….………….……….. สของดน ………………………………………………………………………………………………………………………….………………. กลนของดน ……………………………………………………………………………………………………………….……………....……. pH ของดน ………………………………………………………………….…………..................................................................

9. จงวจารณวาสระน าทศกษาอยในสภาพดหรอไมดอยางไร ? เพราะเหตใด?

Page 9: บทปฏิบัติการที่ 9¸šท...ขวดแก วพร อมฝาป ด หลอดแก วทดลอง 4. pH paper 5. Secchi disc 6. thermometer

ระบบนเวศ 9

ตำรำงท 9.1 สงมชวตทพบในสระน ำ

ชอสำมญ หรอ ชอวทยำศำสตร บรเวณทพบ หนำทเชงอำหำร ปรมำณ (โดยเฉลย) พช ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… สตว ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………………....………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………….…………………………

Page 10: บทปฏิบัติการที่ 9¸šท...ขวดแก วพร อมฝาป ด หลอดแก วทดลอง 4. pH paper 5. Secchi disc 6. thermometer

ระบบนเวศ 10

กำรศกษำระบบนเวศสนำมหญำ 1. ทต งของสนามหญา ….……………………………………………………………………………………………….……………………….. 2. วน-เวลาทศกษา …………………………………………………………………………………………………….…………………….……. 3. รปรางของสนามหญา ….………………………………………………………………………………..…………………………………... 4. ขนาดพ นทของสนามหญา .……………………………………………………………………………………………………….………… 5. สภาพอากาศ

สภาพอากาศขณะศกษา ……………………………………………………………………………………………..……………………... ปรมาณแสงแดดทไดรบ (ชวโมง/วน) .…………………………………………………………………………………………………… อณหภมอากาศ.....……………………………………………………………………………………………………………………………... ความช นสมพทธของอากาศ …………………………………………………………………………………………………………………

6. สภาพของดนสนามหญา ลกษณะเน อดน …………………………………………………………………………………..……………………………………….……. สของดน ………………………………………………………………………………………………..…………………………………………. อณหภมทผวดน …….…………………………………………………………………………………….………………………..………….. อณหภมในดนลก 10 เซนตเมตร ……………………………………………………………………………………………………….... pH ของดน………………………………………………………………………………………………………………………….……………..

7. จงวจารณวาสนามหญาทศกษาอยในสภาพดหรอไมดอยางไร ? เพราะเหตใด?

Page 11: บทปฏิบัติการที่ 9¸šท...ขวดแก วพร อมฝาป ด หลอดแก วทดลอง 4. pH paper 5. Secchi disc 6. thermometer

ระบบนเวศ 11

ตำรำงท 9.2 สงมชวตทพบในสนำมหญำ

ชอสำมญ หรอ ชอวทยำศำสตร บรเวณทพบ หนำทเชงอำหำร ปรมำณ (โดยเฉลย) พช ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… สตว ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………………....………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………….…………………………

Page 12: บทปฏิบัติการที่ 9¸šท...ขวดแก วพร อมฝาป ด หลอดแก วทดลอง 4. pH paper 5. Secchi disc 6. thermometer

ระบบนเวศ 12

Food Web ของระบบนเวศสระน ำทศกษำ

Food Web ของระบบนเวศสนำมหญำทศกษำ

Page 13: บทปฏิบัติการที่ 9¸šท...ขวดแก วพร อมฝาป ด หลอดแก วทดลอง 4. pH paper 5. Secchi disc 6. thermometer

ระบบนเวศ 13

ตำรำงท 9.3 ผลกำรศกษำดนตวอยำงในหองปฏบตกำร

สมบตของดน ดนตวอยำงชนดท 1 ดนตวอยำงชนดท 2 1. texture

2. color

3. pH

4. moisture

5. water holding capacity

จงอธบำยโดยสรปวำ ดนสองชนดน ตางกนอยางไร และชนดใดมคณสมบตเหมาะตอการดารงชวตของสงมชวต

มากกวากน เพราะเหตใด

Page 14: บทปฏิบัติการที่ 9¸šท...ขวดแก วพร อมฝาป ด หลอดแก วทดลอง 4. pH paper 5. Secchi disc 6. thermometer

ระบบนเวศ 14

วจำรณและสรปผล

ค ำถำมทำยบท 1. ระบบนเวศ 2 แบบทศกษา เหมอนกนหรอตางกนอยางไร 2. Secchi disc คออะไร ใชประโยชนอยางไร 3. ในการใช hygrometer วดความช นสมพทธของอากาศ ถาอณหภมของเทอรโมมเตอรกะเปาะแหงและกะ

เปาะเปยกไมตางกนเลย ความช นสมพทธของอากาศจะเปนกเปอรเซนต 4. ดนชนดท 1 และดนชนดท 2 ชนดใดมคา water holding capacity มากกวากน เพราะเหตใด 5. จงยกตวอยางสงมชวตทพบในการศกษาคร งน ซงมความสมพนธกนแบบ mutualism, predation และ

competition 6. จงบอกระดบช นอาหาร (trophic level) ของสงมชวตทพบในการศกษาคร งน 7. predator chain ตางกบ detritus chain อยางไร 8. สงมชวตใดมบทบาทในการควบคมพลงงานในระบบนเวศมากทสด 9. จงบอกชอสตวทเปน detritivore ในสระน า และในสนามหญามาแหงละ 3 ชนด

10. นสตคดวาคาความช นของดนตวอยางททาการศกษาในปฏบตการคร งน ใกลเคยงความเปนจรงเพยงไร นสตควรปฏบตอยางไรจงจะไดคาทใกลเคยงความเปนจรงทสด

11. นสตพบอปสรรคอะไรบางในการศกษาในภาคสนาม จงยกตวอยาง 2 ตวอยาง พรอมท งเสนอแนะวธแกไข

Page 15: บทปฏิบัติการที่ 9¸šท...ขวดแก วพร อมฝาป ด หลอดแก วทดลอง 4. pH paper 5. Secchi disc 6. thermometer

ระบบนเวศ 15

ค ำทควรร carnivore community decomposer detritivore detritus food chain ecology ecosystem food chain food web herbivore hygrometer interspecific relationship intraspecific relationship omnivore population predator food chain producer Secchi disc transparency trophic level trophic niche water holding capacity

เอกสำรอำงอง

ไพรช สายเช อ, กาธร ธรคปต และนนทนา คชเสน, 2533. คมอปฏบตการนเวศวทยา. ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

Brewer, R. 1994. The Science of Ecology .2nd

edition Saunders College Publishing, Ft. Worth.

Campbell, N. A., Reece, J. B., and Mitchell, L. G. 1999. Biology. 5th

edition Addison Wesley, California.

Odum, E. P. 1985. Fundamental of Ecology. W. B. Saunders Co., Philadelphia. Sutherland, W. J., ed. 1996. Ecological Census Techniques. Cambridge University Press, Cambridge.

Turk, J. and Turk, A. 1984. Environmental Science. 3 rd

edition Saunders College Publishing, Philadelphia.